Ottawa
c6jf
Chautari
rf}tf/L
The Newsletter of the Nepalese Canadian Association of Ottawa
c6jf rf}tf/L
Ottawa Chautari
as raise h O A C N
d over
0 $11a4w,a0F0ood Bank
tt for the O
jif{ !! c+s @#
Year: 11 Issue: 23
sflt{s @)^(
October 2012
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
88 Jamie Avenue Nepean, ON K2E 6T6
613-727-0702
www.rinag.com
2
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Board Members • • • • • • • • •
Bhim Adhikari Bishnu Karki Harishchandra Ghimire Leeza Sharma Nabin Kunwar Prajual Karki Rajeev Mani Nepal Sudeep Acharya Suren Upreti
Editorial Committee • • • •
Anup Pradhanang Kamal Koirala Rajeev Nepal Tamendra Thapa
Nepalese Canadian Association of Ottawa (NCAO) 959 Wellington Street West Ottawa, ON K1Y 2X5 www.nepalese.ca nepalese@nepalese.ca 613 725 0202 Ext. 342 /ncao.canada
NCAO Gives Back नमस्कार ! दसैँ को रमझमसँग अटवा चौतारीको नयाँ अङ्क लिएर हामी आएका छौँ। अटवाको नेपाली समुदायको अपार मायामा चौतारी निरन्तर झाङ्गिदै गएको छ र हामी चाहन्छौँ यसको शीतल छायाँले हामी सबैलाई भेला भएर एक आपसमा शुभकामना, विचार, प्रेरणा र सहयोग बाँड्ने मौका दिइरहोस्। विदे शमा बस्ने नेपालीहरूको समान परिचय भनेको हाम्रो नेपालमा गाडीएको जरा नै हो। त्यही जराको कारण नेपालबाट जति पर गए पनि जति टाढा भएपनि हाम्रो मनमा भएको नेपालले हामीलाई अर्को नेपालीसँग सजिलै जोड्दछ। तर नेपाली समुदायको परिचय अब सगरमाथा र गौतम बुद्धमा मात्र सीमित ु ँद हुनह ु ै न। हामी नेपालीहरू आफ्नो बल, बुता र बर्कतले नेपालको भौगोलिक सिमानाबाट बाहिरिएर अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा आफूलाई स्थापित गर्दै छौँ। यही क्रममा अटवाको नेपाली समुदाय ममतामयी र स्नेही पहिचान बनाउन उद्दत छ। अटवाका नेपालीलाई एकै सूत्रमा बाँध्ने नेपलीज् कनेडियन एसोसिएसन अफ अटवा (एनसिएओ)ले आफ्नो कार्यक्रम र नीतिमा सामाजिक सेवालाई प्रमुख प्राथमिकतामा राखेको छ। विगत दस वर्षदेखि एनसिएओको अगुवाईमा सफलतापूर्वक आयोजना हुँदै आएको फुड ड्राइभ कार्यक्रमले नेपालीको पहिचानलाई अग्लो मात्र बनाएको छै न, यसले अरू आप्रवासी सं गठनहरूलाई पनि सामाजिक सेवामा समर्पित हुन प्रेरित गरे को छ। रक्तदान कार्यक्रम र अटवा सहर सरसफाइ पनि यही समाज सेवाको उद्देश्यबाट निर्दे शित छन्। एनसिएओको यही विशेषतालाई सम्मान दिन र प्रकाश पार्न हामीले चौतारीको यस अङ्कमा समाज सेवा र फुड ड्राइभ सम्बन्धी सामग्रीलाई प्राथमिकताका साथ प्रकाशित गरे का छौँ। एनसिएओका कार्यक्रमको सफलताको साझा श्रे य अटवाका नेपाली, अटवाको समुदाय र तिनको योगदानलाई जान्छ र अटवाको यो अङ्क हामी यहाँहरूलाई नै समर्पण गर्न चाहन्छौँ।
दसैँ को हार्दिक मङ्गलमय शुभकामना ! 3
Namaskar! We bring you a new issue of Ottawa Chautari amid the Dashain festivities. This newsletter has been growing immensely as a result of the love and support it has garnered from the Nepali community and friends residing in the National Capital Region (NCR) and beyond. We are determined to develop this newsletter into a friendly forum where we can exchange best wishes, ideas, thoughts, inspiration and support. Identity of Nepalese residing outside Nepal is largely defined by our Nepali roots. Nepal, which has remained intact inside each of us and this binds one Nepali to another effortlessly. However, it is high time that we carve the identity of Nepali community beyond the images of Mount Everest and Buddha. We as Nepali have ventured out of Nepal and established ourselves as a strong and successful community around in the world. Nepali residing in NCR are in a mission to establish themselves as a compassionate and caring community which views success as a means to improve lives of other people by giving back to the community. Nepalese Canadian Association of Ottawa (NCAO) which has been fostering positive communication, mutual respect and cooperation among Nepalese for over a decade has a longstanding reputation for its charitable service and volunteering in the community. These principles are exemplified by none other than the Annual Food Drive Program during the summer when our community members volunteer with their time to participate in events to raise funds and collect food for the Ottawa Food Bank. Likewise, NCAO organizes blood drives where community members donate blood to help those in dire need. In order to celebrate the spirit of volunteerism, we have preferentially published articles related to charitable initiatives including Food Drive. NCAO is honored with the generous support from the Nepali and friends of Nepal and would like to dedicate this issue to them.
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 Wish you all a very happy Dashain!
Newly elected NCAO Board Members 2012-2013
Tulip Festival Outing 2012 4
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Report from the Board on Last Six Months of Activities
• Bishnu Karki - Sports, Community Outreach • Harishchandra Ghimire - Language and Education • Leeza Sharma - Volunteer Management & Recruitment, Community Health • Nabin Kunwar - Public Relation • Prajual Karki - Treasury and Registration • Rajeev Mani Nepal - Publication • Sudeep Acharya - Communication • Suren Upreti - Culture & Events
This write-up provides a snapshot of activities conducted by Nepalese Canadian Association of Ottawa (NCAO) since its 11th Annual General Meeting (AGM) held on April 14, 2012. The reporting includes: • AGM and Nepali New Year Celebration • Tulip Outing • Asian Heritage Month Celebration • Nepali Language School • Summer Picnic • NCAO Health Initiatives • Door-to-Door Food Drive and Multicultural Show to benefit the Ottawa Food Bank • Ottawa Chautari and • Blood Donation Program
Tulip Outing The Tulip outing organized on May 13, 2012 was a good opportunity for NCAO members to get together and enjoy the early blossoms at Dow's Lake area. About 60 members, including youths participated in the event and enjoyed the sunny outing and beautiful flowers. NCAO provided ice cream, snacks and drinks to the participants. Sudeep Bhattarai contributed $50 for the event. The Board would like to thank the Bhattarai family for their generous contribution. As in the past, the Tulip outing was the first event organized by the newly elected Board.
11th AGM and Nepali New Year 2069 Celebration The 11th AGM of NCAO was held on April 14, 2012 and was attended by over two hundred members. The members celebrated the Nepali New Year 2069 with a cultural program starring an amazing group of local talents. The cultural performances showcased the richness of Nepali culture in dances, songs, and drama. The event concluded with everyone hitting the open dance floor to welcome the “Nepali New Year." The AGM discussed a proposal to amend the NCAO By-Laws to create a new Ex-Officio position in the Executive Board (Article V of NCAO By-Laws). The main purpose of this proposal was to assist the new Board to maintain continuity in operation of the organization and to offer advice as needed. Since the General Administration portfolio holder of NCAO is actively involved in day-to-day operation of the organization, it was proposed that the General Administration portfolio holder from the outgoing Board automatically be appointed to the Ex-Officio position. In cases where the General Administration portfolio holder from the outgoing Board is unavailable, it was proposed that another outgoing Board Member should be identified and appointed to the Ex-Officio position as appropriate. The proposal also outlined the rights and privileges of the Ex-Officio Board Membership. The proposed amendment was approved by the majority. The AGM elected a 9-member Executive Board and their portfolios were distributed during the first Board meeting held on April 22, 2012. The Board Members and their respective portfolios are as follows.
Asian Heritage Month Celebration Similar to last year, NCAO participated in the celebration of Asian Heritage Month event held at Maison du citoyen, in Gatineau (Hull), on May 13, 2012. This year’s show highlighted Asia's heritage, beauty and wisdom, and also featured special musical and dance performances from various communities including the Nepalese. Our young talents Pranita Gautam and Ajashwi Regmi danced to the song “Na Risau Mitini Jyu”. The event was a huge success. Our little dancers did an amazing job and the support group that accompanied them were thrilled to see the grace and confidence the girls radiated. The audience loved the Nepalese performance. As a token of appreciation and for our participation, the organizers presented NCAO with a cheque of $100. The NCAO would like to congratulate Pranita and Ajashwi and thank their parents for putting time and effort to keep our culture alive. Similar to last year, the $100 received is set aside under the Cultural Award Fund, separate from NCAO’s other financial activities. This fund will be used to provide a small incentive to the youth in our community who participate in cultural performance inside the community and in other communities. Tamil Senor's Association Multicultural Show The NCAO participatied at the Ottawa’s Tamil Senor's Association Multicultural Show, which was held on Sep
• Bhim Adhikari - General Administration 5
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 tember 22 at Davidson Heights Secondary School. NCAO members performed two group dances at this event.
for academic excellence and best attendance were awarded during the school closing ceremony to the students who attended the language school in 2011-2012. The Best Performance Award was awarded to Swagat Ghimire and Simanta Baral ($25 each) from the senior section and to Tatwa Gurung, Pranita Gautam, Ayushi Regmi and Aparajita Ghimire ($15 each) from the junior section. The Best Attendance Award was awarded to Kusum Sharma from the senior section and Ayushi Regmi from the junior section ($15 each). The board would like to congratulate the award winners. We hope such awards will encourage students to attend and excel in Nepali language classes. NCAO values hard work, creativeness, and perseverance.
Nepali Language School The Nepali school closing ceremony convened on June 16, 2012 for the academic year 2011-2012 with the participation of students, teachers, guardians and NCAO members. The highlights of the programs were songs, dances and poetry recital by students and parents. Graduating students also shared their experiences. During the program, Roshan Karmacharya, Nepali language teacher, highlighted the importance of learning Nepali language. Kamal Koirala reiterated the need of triangular cooperation among teachers, students and parents in order to learn Nepali language effectively.
French Language Class The French Language program for the academic session concluded on June 9, 2012. The NCAO Board would like to thank our volunteer French Teachers Johanne McDuff, Aicha Umyassine, Eleonora Karabatic and OCISO for their help and support to make this French Language program successful.
As a token of successful completion of the academic year, all students, teachers and the graduating students received small gifts from NCAO. Swagat Ghimire and Kiran Shrestha graduated from the Nepali school this year. The NCAO Board would like to thank Roshan Karmacharya and Tara Regmi for their hard work in educating our children during the calendar year 20112012. We are also pleased to have them continue their services for this academic year. As an honor of their contribution, the Board has decided to provide them with free annual NCAO family membership. We would
Summer Picnic On July 14, 2012, the NCAO organized an annual outdoor summer picnic at Britannia Park. Over 200 people (members and guests), participated in the potluck with joy and enthusiasm. Participants were busy
Summer Picnic 2012 also like to thank our volunteer teacher Anju Ranjitkar and all the parents and other members who provided snacks to the students throughout the academic session.
throughout the day interacting with fellow members and playing exciting games. This year, the entry fee for the individual member was $3 and $5 for family. NCAO was able to raise $356 from the entrance fee. The costs of supplies and game were $290 and the surplus was $66.
The NCAO board is pleased to inform you that two prizes 6
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 Grocery Store Tour: NCAO organized a Grocery Store Tour on September 24th, 2012 at the Hartman's Independent Grocerer located on 296 Bank Street. This event was initiated as a part of health awareness activity to get our community members to re-think their food habits and choices. A group of six people from the Nepalese Community attended the event which was led by a registered dietician/nutritionist from the Centretown Community Health Center. The group learnt extremely valuable lessons and tips regarding food labels, nutrition content of foods, making healthier food choices, etc.
Health Initiative Community Kitchen-Class: As a part of the Health Initiative, NCAO organized a Community Kitchen Event at the Centretown Community Health Center on April 18, 2012. More than 15 participants attended this workshop/cooking class. The participants cooked and ate delicious Nepali food. Two of Centertown Community Health Centre’s dieticians and nutritionists helped provide extremely useful tips on cooking and eating a healthy balanced diet and portion control, and showed us how we can follow the Food Rainbow Chart while still cooking and eating delicious Nepali food. Swimming for Women–A Pilot Project: As a part of the health initiative, the NCAO initiated a Pilot Swimming Program for women over the age of 18. This pilot was held in the month of July. Four lessons were provided
Sports and Recreation: NCAO successfully organized a well-coordinated summer soccer and volleyball and also established a connection with Ontario Soccer Association's Soccer and Settlement Project. NCAO will be working closely with the association in coming days. A yearly season-ending tournament was organized on
Team Blue playing against Team White September 29th between ‘Team Blue’ and ‘Team White’. Team White won the trophy by 3-2. On the youth category, Team Love won against Team Amour to win the trophy by 3-2. Congratulations to the winning teams and players! The Fall/Winter indoor volleyball is scheduled to start from October 28, 2012 to April 28, 2013.
over a period of four weeks at the Nepean Sportsplex by trained coaches and lifeguards in a women only environment. This event was a huge success amongst the 28 or so women who attended the lessons. Some of them who had never set foot in a swimming pool before were able to float on their own by the end of the program. 7
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 NCAO hopes to organize many other health promotion and awareness related activities in the future.
2013 Annual General Meeting based on the articles in this issue and the upcoming April issue of Ottawa Chautari. Anyone who is a family member or individual member and is between Grade 1 to Undergraduate level and is below the age of 25 will be eligible for the competition.
Food Drive to benefit the Ottawa Food Bank With all of your hard work and support, the NCAO successfully completed its 10th Annual Food Drive. The main purpose for organizing the food drive was to give back to the community we live in, and to encourage community members, especially the Nepalese youth to volunteer for a good cause. The NCAO volunteers conducted doorto-door (DTD) food drive campaign in more than 15 neighbourhoods of Ottawa for about 3-4 weeks during the summer. We collected about 11,000 pounds of food and $3500 cash for the Ottawa Food Bank, making our total contribution (in cash equivalent) worth about $31,000.
Blood Donation Program Since registering as “Partner for Life� organization through Canadian Blood Services last year, NCAO has been conducting a community blood donation program. We pledged 25 donations for the year 2011 but were able to make only 14 donations during that year. We conducted two rounds of Blood Donation program in 2012. The first blood donation was organized on March 3, 2012 with the participation of eight donors. The second round of blood donation was conducted on August 2, 2012 with the participation of 14 donors. There were two more donations in between. With the help and support of its community members, NCAO has been able to make 24 donations so far this year for the Canadian Blood Services (1 donation short of the 25 donations we pledged). We would like to thank all the life-savers: Baikuntha and Babita Paudyal, Anil and Kanchan Paudyal, Suren and Gita Upreti, Yogendra and Tara Bhattarai, Balaram Chapai, Ashim Sivakoti, Banita Dhungel, Shaligram Aryal, Chiju Gautam, Robin Pudasaini, Harishchandra Ghimire, Rajendra Gurung, Bharat Shrestha, Bipin Dhakal, Rishi Gautam, Pawan Agrawal, Govinda Dahal, Kunjan Ghimire, Kamal Adhikari, and Milan Neupane.
At the conclusion of the door-to-door food drive, a Multicultural Dance & Music Show was held against the backdrop of Gatineau hills and the Ottawa River at Andrew Haydon Park on August 11th. The show was hosted by DayTime Ottawa TV celebrities Derick Fage and Lois Lee. The show featured wonderful dances, music and interactive fun items by talented performers from the Nepalese, Italian, Chinese, Mexican, African, Venezuelan and El Salvador communities. This was an excellent opportunity for people to experience traditional and modern dance and music from around the world. The show also provided an additional opportunity to raise some more food and cash for the food bank. The NCAO would like to thank all members of the community for their sincere involvement and active participation in the DTD events organized in various neighbourhoods of Ottawa. The NCAO also thanks all its members and others for contributing to the cause, providing food storage facilities and serving food and drinks to our volunteers during the DTD events. You have again shown the generosity and dedication to the community.
NCAO thanks the contributors for their help and support. With your great zeal and enthusiasm, we will continue to outreach and expand this lifesaving effort. Please stay tuned for the future events.
Ottawa Chautari Ottawa Chautari is a community Newsletter that carries community news and events. It has also been an effective outlet for articles spanning various subjects. The youth specially have been very active contributors to its contents. To further raise the interest of the youth and also make the submissions more creative and of better quality, the Board has established a Best Youth Article Award starting last year. A prize of $100 was established to the best article published in Ottawa Chautari within a year time period. The first round of winners was announced in the last volume of Ottawa Chautari. The next round of Best Youth Article Award will be awarded during the
Participants at Community Kitchen Class 2012 8
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 CFFN is currently working towards publishing a book called Sustainable Livelihood System in Rural Nepal. Likewise, Community Child Care Centre (4C) project is another initiative of CFFN. The first child care centre was established in Baglung, which has been fully operational for the last 2 years. Similarly, the construction of the second site in Palpa is now well under way. CFFN members Michael and Tineke Casey are going to Nepal later this month to coordinate teacher-training activities with a Montessori school in Pokhara and to oversee 4C activities. Moreover, CFFN is supporting the Open University of Nepal Initiative (OUNI). OUNI is in the process of its establishment in Nepal under the leadership of Nepalese Government and with the help of Non-Resident Nepali Association and Athabasca University. Last but not least, CFFN has been contributing to Nepali society through its online Radio Program. This program was on hold for last year but will soon be resumed with a new format.
Community News (सामुदायिक समाचार) अनेसास अटवा साहित्यिक गतिविधि अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज अटवा च्याप्टर (अनेसास-अटवा) नेपाली भाषा, साहित्य, कला र सं स्कृतिको उत्त्थान तथा विकासमा
सक्रिय छ। यही क्रममा अनेसास-अटवाले निम्न माध्यमिक
विद्यालय स्तरसम्मका अटवाका विद्यार्थीहरूका लागि नेपाली भाषाको
पाठ्यक्रम निर्माण गरे को छ। यो पाठ्यक्रम नेपाल बाहिर रहे र
नेपाली सिक्न चाहने अरू विद्यार्थीहरूका लागि पनि उपयोगी छ। यसै गरी नेपाली स्कुलका शिक्षक, विद्यार्थीहरू र अटवाका समस्त नेपाली साहित्यप्रेमीहरूको सं लग्नतामा अनेसास-अटवाले नेपालका महाकवि लक्ष्मीप्रसाद दे वकोटा र आदिकवि भानुभक्त आचार्यको
जन्मजयन्ती हरे क वर्ष मनाउने गरे को छ। यही सन्दर्भमा अनेसासअटवाको आयोजनामा १९९औ ँ भानुजयन्ती २०१२ जुलाई २९ आइतबारका दिन साहित्यिक कार्यक्रमको आयोजना गरे र मनाइयो। ु यसै गरी अनेसास-अटवा र अटवास्थित नेपाली राजदूतावासको सं यक्त
Canada Nepal Solidarity for Peace (CNSP)
आयोजनामा २०११ को गणतन्त्र दिवसको अवसरमा मे २९ का
दिन क्यानाडाब्यापी कविता प्रतियोगिता र २०१२ को गणतन्त्र
"महिला आधारशिला” बेवारिसे बालबालिका र असहाय महिलाहरूको
दिवसको अवसरमा मे २६ का दिन क्यानाडाब्यापी लघुकथा प्रतियोगिता एवम् अन्टारियो तथा क्युबेकका हाइस्कुलसम्मका
शिक्षा र रोजगारीका लागि स्थापित गैर-सरकारी सं स्था हो। यसमा
अहिले करिब डेढ सय वालबालिका र पचास महिलाहरू आश्रित
विद्यार्थीका बीच वक्तृ त्वकला प्रतियोगिताको आयोजना भयो। उक्त कार्यक्रममा अनेसास-अटवाले नेपाली सं स्कृतिको विकास र प्रवर्धनमा गर्नुभएको योगदानको कदर गर्दै नेपालका सं स्कृति-
छन्। “महिला आधारशिला”लाई क्यानाडाबाट सहयोग पुरय् ाउने
उद्देश्यले अटवामा स्थापना भएको सं स्थाको नाम Canada Nepal Solidarity for Peace (CNSP) हो। यस सं स्थाले प्रत्येक वर्ष अटवामा
शिरोमणि हरिराम जोशीलाई प्रशंसापत्रद्वारा सम्मान गरे को थियो।
साँस्कृतिक
कार्यक्रमका
साथ Fund raising dinner
आयोजना
गर्दछ। कार्यक्रमबाट सङ्कलित रकम तिनै बालबालिकाको पालन पोषण र शिक्षाका निम्ति पठाउँछ। यस वर्षको मे ५ पनि सधैँ झैँ
Rodhi Blues
कार्यक्रम गरी क्यानेडियन डलर ६५०० पठाउन सफल भयो।
Rodhi blues is the brain and brawn behind the active Nepali music scene in Ottawa. It was started by a group of music enthusiasts working to promote Nepali music, art and literature in Ottawa. It offers various programs throughout the year. In July 2011, it organized the Non Resident Nepali (NRN) Cultural Program during its convention in Ottawa. It also organized Yam Baral LIVE Concert on behalf of NRN/Canada. On November 13, 2011, it screened Nepali movie First Love at the Ottawa Public Library auditorium. On June 9, 2012, it organized a concert Sargam Sandhya which featured modern (adhunik) Nepali songs. On September 2, 2012, Rodhi Blues presented Adrian Pradhan LIVE in Ottawa. Rodhi Blues has also been invited to perform in various cities including Toronto. Rodhi Blues has recently started a Photography Club in Ottawa.
2012 Ottawa Race Weekend The 2012 Ottawa Race Weekend took place May 2627, 2012. The Ottawa Race Weekend, Canada's premier running event, combines competition, participation and fundraising to make a distinctive contribution to the health of the community. This year's event welcomed a record 42,205 participants. Leeza Sharma and Kunjan Ghimire participated and completed their first 5K run. Army Run 2012 in Ottawa The Canada Army Run is an opportunity for Canadians to say thanks to the men and women in uniform. It is also an opportunity to salute Canada’s injured soldiers who participate and demonstrate for all the true spirit of “soldiering on.” Canada Army Run has become the fastest growing run in Canada. In less than five years, the number of participants almost tripled, from 7,000 in the 2008 inaugural run to more than 18,000 in 2012. This year on the
Canada Foundation for Nepal (CFFN) Canada Foundation for Nepal (CFFN) is a not-for-profit organization dedicated for improving education and wellbeing of Nepalese, especially marginalized communities living in rural and remote areas in Nepal. In this pursuit, 9
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 23rd of September 2012 was the army run. Ashutosh Upreti, a grade 8 student from Dunning Foubert elementary school participated in the event and completed his first 5K run. I am proud to run for ill and injured soldiers who served Canada and for the soldiers who fought in the wars to make peace for country. I was little bit nervous at the beginning of the run. It was my first ever run with thousands of people. I got there early morning before 7 and got dressed with my Number 9157 in my chest. I did not know how fast I ran the 5000 meters distance with so many people around. There were many people running in the crowed. I tried to leave them back and tried to reach people ahead of me. Finally I reached the destination and got medal for completing the run. I am planning to take part in long distance run in my future. Let see how it goes.
Try our Lunch Buffet Takeout Available
Would you like to try it? Ashutosh Upreti, Grade 8 Dunning Foubert Elementary School, Orleans
Enjoy Superb Cuisine at Ottawa's oldest Indian Restaurant
Teej Celebration The Women from the Nepalese Community of Ottawa also celebrated Teej this year at the Ottawa-Carleton Hindu Temple on 18th of September. The event was attended by more than forty women from the Nepalese community. A Panditji from the Hindu Temple recited the Teej Vrata Katha and chanted prayers of worship dedicated to Lord Shiva and Parvati during the Puja. The dedication showed by women and young girls to preserve the culture and tradition of Teej is very commendable. The NCAO members facilitated for the event organization.
417 Rideau Street, Ottawa Phone: 613-789-7979 Become a NCAO Member Nepalese Canadian Association of Ottawa is a community organization established in 2002.
Newly Born Shaligram Aryal and Devaki Aryal have been blessed with a new baby girl Bidusi Aryal on October 14th.
Anybody who is 18 years of age or older, and has an interest in Nepal and Nepali culture and agrees to abide by NCAO’s BY-LAWS can become a member. There is provision of three types of memberships in NCAO: (1) family, (2) individual and (3) student. The membership fees are: $40 for family; $20 for individual and $15 for student.
Arrivals Krishna Prasad Shivakoti and Ganga Devi Shivakoti arrived in Ottawa on September 29th to visit their son Ashim Shivakoti and daughter-in-law Sunita Khanal. Laxmi Prasad Paudyal and Sabitra Paudyal arrived in Ottawa on October 6th to visit their son Anil Paudyal, daughter-in-law Kanchan Paudyal. and Gautam family.
10
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
We Need Freedom
Youths' World (युवा संसार) मेरी बहिनी
जेसन सिँखडा कक्षा ३ ँ मेरी बहिनीको मेरो नाम जेसन सिँखडा हो। म ८ वर्षको भए। नाम जेइता हो। ऊ भर्खरै (२०१२ अगस्ट ८ मा) जन्मेकी हो। ँ मेरी बहिनी सात दिनकी मेरी बहिनी जन्मेपछि म धेरै खुसी भए। ँ भई। ऊ कहिलेकाही मसित खेल्छे। मेरी बहिनी सुस ु र आची गर्छे। मेरी बहिनी बेलाबेलामा ममीको बुब ु खान्छे। मेरी बहिनी कहिलेकाही ँ रून्छे पनि। बहिनीका धेरै लुगाहरू छन्। मेरी बहिनी धेरै सानी छे । उसको जिउ र टाउको सानो छ। मेरी बहिनी धेरै राम्री छे । म मेरी बहिनीलाई धेरै माया गर्छु। मलाई लाग्छ कि मेरी बहिनी ठू लो भएपछि डाक्टर बनोस्। मेरी बहिनी ठू ली भएपछि म उसँग धेरै खेल्छु ।
Ayushi Regmi Grade 4
Freedom is for you and me Yes we need to be free For some people around Freedom is not found Not being stuck in a chain And not having lots of pain Running around and being free That really makes us to be bree Playing hide-and-seek without fear Gearing up to be proud and clear You are called in a class to speak Of course you are encouraged to critique But you need to be respectful This is what makes you feel grateful Freedom helps you grow equal and free Yes freedom is about to voice if you disagree Freedom is not to pollute your mind It is to salute your integrity and optimism shined Be aware: freedom is not about to become suspenseful Be responsible: freedom is about to become successful Oh! Freedom is all we need We need freedom yes indeed
Nepal
Aparajita Ghimire
Grade 6
This is the place where the monkeys swing from vine to vine, With all the trees that they can climb, This is the place where the peacocks show, Show their feathers that seem to glow, This is the place where the elephants live, With all the fun rides they can give, This is the place where the tigers find, Find lots of food of many different kinds, This is the place where the mountains rise high, So high that they seem to disappear in the sky, This is the place where the rivers are so blue, As to how many there are I have no clue, This is the place where the temples are many, There won’t be any place where you can say “I can’t find any!”
Best Youth Article Award A prize of $100 will be awarded to the best article published in Ottawa Chautari by youth within a year time period. 11
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Robot the Reminder
Later on, Kevin started getting annoyed. He didn’t get to spend as much time with his imaginary friend because he spent all his time doing homework. He was starting to dislike the robot. One day, Kevin got so annoyed that without a second thought, he smashed the robot into a million tiny pieces. Immediately he realised that he destroyed his friend robot which helped him to become the best student of the month in his class. He destroyed his invention which took a month to build. But it was too late. Kevin could not bring back the robot on its original condition neither his dad could help. The robot was gone forever. But whenever there is homework from his teacher, Kevin always remembered his wonderful robot and this memory in turn reminds him about his homework.
Shashwat Adhikari Grade 4
Once upon a time, there was a boy named Kevin. Kevin did not enjoy doing his homework at all. In fact, homework made him kind of sick. Most of the time he forgot his homework so his teacher punished him by making him miss recesses. He started to dislike school, but he couldn’t miss it so he just appeared for attendance. One day, his teacher asked why he does not do his homework. Kevin’s simple answer was that he forgets that he has homework. His teacher told Kevin to ask his mom to remind him to do his homework, but Kevin even forgot to ask his mom.
“One Mecnace Down! Others May Follow Suit!”
At home, Kevin liked to play with Lego and liked building different kinds of stuff like cars, ships, and planes. He always looked forward summer vacation so he could play with his Lego all day long. He also enjoyed playing on his Wii, but when his mother did not let him do that, he played with his imaginary friend. One day when he was playing with his Star Wars Lego, he had a sudden idea. He decided to make a robot to play with him during the summer vacation. The robot would do anything Kevin asked it to do. He asked his dad, who was an engineer, to help him built the robot.
Amiti Bista Grade 6
On March 29, 2012, I was surprised to see my dad return home early. I later learned that he had taken the afternoon off so that he could finish some household chores and watch the federal finance minister Jim Flaherty deliver the Budget 2012. Sensing that it must be something important, I decided to join him watch the Budget 2012. Despite my dad’s explanations, I failed to understand Minister Flaherty’s speech. The words were too complex. One statement he made was simple enough to understand. He announced that the government will end the use of the penny.
Kevin’s dad agreed to help him the robot. Once school ended and summer vacation began, Kevin and his dad been working hard on it. Kevin told his dad about his homework situation. He told him that he always forgot to do his homework and always got a C or worse on it. Although he got A’s and B’s on his class work, he never managed to achieve that for homework. While they were talking, Kevin had an idea. He asked his dad if they could make a robot that will remind him to do his homework. Kevin’s dad thought this was a great idea so he and Kevin worked even harder.
My first reaction: “Oh my God! What will happen to all the pennies that I have in my drawer.” But again I thought that they have been sitting there for quite some time, essentially useless. The only use was to reward them to my 5-year old sister Avni, who seriously believed that her collection of pennies (she had eight of them) is enough to buy her an iPod touch. The more I think about it, the more strongly I believe that eliminating the circulation of penny is a good idea. I learned from my dad that the Canadian Currency Act prohibits the use of pennies to make payment for purchases that exceed 25 cents. Consequently, the pennies usually end up in donation boxes or the centennial flame in front of the parliament.
It took a month to finish the robot. Finally, it was done. Kevin’s dad made it so that it could do anything a real person could do. Once the school year started again, the robot always reminded Kevin to finish his homework. Kevin started doing really well in school. He became a good example to his classmates in handing in homework on time. He also got the “Best Student” award for the very first time on the first month for the school year.
I wonder if pennies are money in true sense. They cannot help me buy anything. I have never been able to 12
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
My First Holiday Trip in Canada
use pennies in any vending machines let alone in stores. I am aware that pennies have some advantages. Some charity organizations raise considerable amount of donations in pennies. Also penny is linked with Canadian history and public sentiments. They carry maple leaves, one of major Canadian icons. There is a famous Canadian children song, which is also my favorite that goes “I've got Canada in my pocket. A little bit of history. A penny, and a nickel and a quarter and a dime. Mean a lot to you and me.” This song highlights how close is the penny with the Canadian society. Also, I recently learned an expression that goes put in "two pennies worth”, which means expresses one’s opinion. This expression signifies that pennies are symbol of worth in English language.
Satsang Adhikari, Grade 6
I was always excited when my parents planned for holiday trips. As a child, I had an easy time because my parents prepared everything. They planned how many days to stay, what amount of money to spend, and what to carry during the trip. What I used to do was to tell my close friends some stories how I spent the holiday. I got a lot of connections between the holidays. I am telling you here about the holiday I had in Canada.
However, there are some solid reasons to end the use of pennies in Canada. First and foremost, the government is at loss when they produce pennies. Copper, the metal used to produce pennies, has seen rise in price in recent years. Currently, the cost of producing penny is around 1.6 times its value. The government needs to spend about $11 million a year to supply pennies to the Canadian economy. This money can help the government to conduct other useful program for the Canadians.
This summer I had to make a choice. This was the most difficult moment of my life. My mom had started a new job and she did not get leave for holiday. Without my mom, I could not have thought of going to holiday. So was the situation of my parents. From the time I remember, my parents used to take me about a week long holiday every year in Nepali New Year. They had a hard time this year. My mother also made a big decision, and sent two of us in a four day holiday trip outside Ottawa. It was in North Bay and Sudbury, two small cities around 500 k. m. north of Ottawa.
I have one more reason to support that ending pennies from circulation is a good idea. A quick research suggests that the government has produced 17 billion pennies in the past 20 years. The total amount of pennies produced in an average year weigh about 7,000 tons, which is as heavy as several thousand cars. Handling of so much of weight for something that is in very limited use is not a good idea.
The most interesting part of the holiday trip was the nature. I saw beautiful forests, lakes, farm lands and some wild animals. I had never thought that Canada is so beautiful. I have to tell you one thing. I was often distracted during the trip by the cartoons and video games that were saved in my dad’s Nokia E73 cell phone. When I started to play video games, I was late to capture pictures from the fast moving car. I was often distracted by the fancy stories of Harry Potter, Diary of the Wimpy Kid, Geronimo Stilton, Goosebumps, Magic Tree House, and the cartoons such as Pokémon, DBZ, Oggy and the Cockroaches, and Ninja Series. These stories brought me sometimes out of the real world.
The end of pennies, begs a couple of logical questions: “If the pennies are heavy to handle and expensive to produce, why do we need to keep nickel, dime, loonie or toonie for that matter?” My quick research suggests that they too may eventually disappear. New Zealanders have already ended the use of penny and nickel. Australia is going to follow suit. The Americans have rejected the idea of $1 coin and have continues $1 bill. Countries like Nepal too have started to reject coins. According to my dad, a 25 paisa (or 1 suka) coin would buy him his favorite fruit flavored ice cream bar when he was a boy. He was telling me that this coin is worthless now, and perhaps the government has stopped its production in Nepal.
I have to tell you the other thing of my family. My father loved news, and always read newspapers or watched TV or listened to FM radio to get information. Like my mother, I never showed interest in news. I watched everything with interest when there is any sort of emotional connection. Like my mother I am a man of emotion, unlike my father who is a man of idea. Even on this holiday like other holidays, our interest was different. I watched the rhythm in the waves of Nipissing. But my father told me if there was a tsunami,
Many Canadians prefer using credit cards and hate carrying money, especially coin. It is very likely that coins will soon be part of our history. I strongly believe that Minister Flaherty made a good call by ending the production of penny. Further announcement of ending Canadian coins will not surprise me. 13
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 the whole city could be flooded. I am telling you these things because we see everything differently. Recently, my father gave me a book “100 Best Poems for Boys” to read. I read a poem “The Tyger” by William Blake. I learned the innocent world destroyed by experience. I found similar things in the fiction of Leo Tolstoy and Anton Chekhov. I want to live in the world as a child. But my father often reads philosophy. His world is different. I got it in his holiday trip.
नेपाल जाऊँ जाऊँ लाग्छ !
My holiday was pleasant because of two reasons. Firstly, I saw beautiful scene and scenery, and played a whole day in a carnival. Secondly, I met Nepali friends in both North Bay and Sudbury. I observed true Nepali feeling in these guys. I soon became easily connected and played together with them. I love the Nepali language and culture more than anything. I found these guys slowly forgetting the Nepali language but they had strong connection with the Nepali culture.
प्रान्जली अधिकारी कक्षा ८ आज दिउँसो म कम्प्युटरमा भिडियो हे र्न व्यस्त थिए!ँ ममीले छोरी भनी बोलाउँदा म झसङ्ग भए!ँ सोध्नुभयो ममीले मलाई भोक लागेको छै न? के खान्छेउ? म त भिडियोमा भिडेको थिए झ्वाट्ट सम्झिए ँ नेपालको वाई वाई चाउचाउ! आहा! यसलाई काँचै साँधेर खान पाए कति मिठो हुन्थ्यो! अनि सम्झिए ँ लप्सीको माडा ओहो! मुखै रसाएर आयो!! आज मलाई के भएछ कुन्नि सबै कुरा एकैचोटि याद आएको! रूखबाट भोगटे टिपी छतमा बसेर खाएको! बस्दाबस्दै एकजना दाइ बदाम बदाम भन्दै आएको! अनि बुबाले बदाम किनी ल्याइदिएको! एकछिनमा काफल्नी दिदी काफल लिएर आएको! काफलमा नुन छरे र हामी सबैले खाएको! अहो! मलाई के भयो आज साह्रै नेपालको याद आयो! यहाँको केही खान मन लागेन सबै त्यही कतिखेर गएर खाऊँ जस्तो लाग्यो! छ वर्षको थिए ँ म नेपाल छोड्दा खेरि! त्यही पनि मेरो मुखमा ती स्वादहरू झुण्डिरहन्छन् घरिघरि! बेला बेलामा त्यसको यादले सताइरहन्छ! ँ ा चिम्म गरे र सम्झँदा आहा! कति रमाइलो लाग्छ! आख हाम्रो नेपालको सबै कुरा कति राम्रो लाग्छ! अनि घरको र मामाघरको बुवा आमा साथै आफन्तको याद आउँछ! अनि... अनि मलाई आजै नेपाल जाऊँ जाऊँ लाग्छ!
I have had a strong connection with the Nepali culture because of my connection with my grandfather when he was alive. He was a great scholar of Sanskrit and lived an active life of 84 years. He was known as Pandit for his knowledge. He told me several interesting stories from Geeta, Mahabharata, Ramayana, and Upanishada. I also heard some talks between my dad and my grandfather. When my father was a PhD student in Nepal, they used to talk about life and world. I always took my grandfather’s side. My grandfather was as happy as a child. He never worried of anything. People may say holiday trips broaden your mind. For me, it broadens your emotions. You remember your past. In the waves of Nipissing Lake, I saw the waves that I saw in the Koshi and Karnali Rivers. I saw rhododendron of Daman in the red plants between North Bay and Sudbury. I felt cold air of Hille, Dhankuta in the fast wind of Sudbury. I saw some wild animals near the carnival in North Bay. I remembered the pleasant four hour jungle tour in a car in the Chitwan National Park.
... एकातिर धप्प धप्प बलिरहे छ अनुहार अर्कोतिर तप्प तप्प ढलिरहे छ अश् रुधार मानौँ यो कुनै विधवाको त्यो क्षणको अनुहार हो जब कि उसलाई आएछ याद एकसाथ सुहागरात र स्वर्गीय पतिको शुभ्र, शान्त र स्निग्ध शिखा मैनबत्तीको।
For me, the most important thing is a family. It is not an easy thing to go in a holiday trip without your mom. However, I enjoyed a lot. I saw many things. I met new friends. I played a lot. I have to tell you one thing. I always felt I was in my own family when Bharat uncle, Britika, Devaki aunty, Nav Raj uncle and his young son, Nishant, Sahara, Saligram uncle, Sarita aunti were with us in the holiday trip, and managed everything for us. I never forget the Nepali feeling in all offers. Fishing, swimming and playing in the carnival were other unforgettable events. I used about 400 pictures of the trips to tell my mom about the holiday.
- भूपि शेरचन
14
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
John's Lesson
day, he went home and had a good night of sleep. After working at Microsoft for a few months John wanted even more fame and money. So he decided to steal one of Bill Gates ideas for software and take it as his own. He decided to make the software and sell it to Apple for a lot of money. After he sold the software, he became really rich and he owned many things, just like in his childhood. Furthermore, a year later, he felt really sad because he missed his family so much. He went back to Manhattan to visit his family. His family was so happy to see him, they had tears of joy. After all these years, John had finally realized that money can never buy real happiness. He decided to stay with his family there forever and he gave most of his money to charity.
Ashutosh Upreti Grade 8
Once upon a time there was a young boy named John who lived with a rich family in Manhattan. His family could buy anything they wanted to. John bought cars, helicopters, planes, video games, and even bought a city. Eventually he got really selfish and stubborn. One day his father was losing his business selling cars and they went bankrupt. They sold everything that they had owned and still they hadn’t gained any money investing in their business. They tried and tried, but still nothing. They lost their mansion and were living in a tiny apartment with barely anything inside. His parents eventually lost their jobs and were looking for a new job. They found a job that paid them very little money. That day when John came back from school, he told his parents how wonderful his teachers were, and how he wanted this new game so much. So he begged his parents, but they said no. John was so mad because they used to give everything to him, but now he got nothing. John wanted to do something about this. At that time, John was starting his high school. He promised himself that he would study very hard to achieve the goal to buy anything he wanted. He studied and studied and he began to top every class. His principal even recommended him to skip a grade or two. When John started grade 11, John started to make a lot of friends, and was happier than ever. John kept on studying, appeared many exams, and he finally graduated. He had gotten a really good scholarship to one of the best universities. He had to move to Boston, Massachusetts and he was going to miss his parents. He told his parents that he was going to be one of the greatest computer programmers in the world. His wish was that he wanted to be the new Bill Gates. Then he moved to Boston, Massachusetts and rented an apartment. He had wished that he could live in a house with his family again. He wished he could have his video games, cities, helicopters back again. After a few years later, he had learned more about computer programming, and he excelled at this so much that he got a job at Microsoft. He was so excited that he was getting a job at Microsoft and realized how much hard work he had done to get that job. Then, he went to Washington D.C and he met Bill Gates there. John told Bill Gates how happy he was to be working for him. After that
Saving an Island, One Tree at a Time
Naima Karki Grade 9
This summer, I went to my grandparents’ cottage along with my two years old cousin, my mother, my aunt, my brother and his friend. We went canoeing and kayaking to an island where there was a cliff from where we could jump into the water. While my mother, my brother, his friend and I were jumping, my aunt and my cousin went to explore the island. Suddenly, they came back panicking, because they had found a tree in fire. We went to the tree and tried to put out the fire using bottles of water and a cooler that we had brought with us, while my brother and his friend went back in the cottage by canoe to call the firefighters. By the time the fire fighter arrived, we had managed to control the fire. They came by boat with all their material and it was really surprising and exciting. They pumped water from the lake and completely extinguished the remaining fire. They said that the fire was an underground one and that it was reaching other trees; if we wouldn’t have called them, it could have become a great fire. Well, we can say we have saved an island this summer!
Views and ideas expressed in this newsletter belong to the authors alone. 15
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Me, Myself, and I
University will open up more opportunities. I want, as a young adult, to graduate from University with a high score on my exams and either a medical or computer science degree. To fulfill this goal I will have to study hard. I need to be very focused on my homework and studies, and need to make a plan of when to study what and when to do homework. It will be very difficult in University; therefore I need to put all my effort into schoolwork. Next, I want to get a job as either a computer programmer or a medical doctor. I have not decided which of those two careers I want because I think they are both great. To get a job as either a computer programmer or medical doctor, I would need to succeed in my first goal, which is to do well and graduate from University. I will need to make an excellent resume and have positive characteristics. With some luck, I hope I will find the job I want. As a young adult I want to do well and stay focused on my job, whether it is the job I wanted all along or a part time job to support myself. If I do not get a job as a medical doctor or computer programmer, I would go to college or University again to study. Working everyday can be frustrating and tedious at times, but I must persevere to do my work. I would go anywhere in Canada or United States for the job I am seeking. I do not want to stay in Ottawa for my whole life; I want to travel to new and different cities.
Kiran Shrestha Grade 9
When I was younger, I was asked “What do you want to be when you grow up”, and I replied “I want to be a millionaire!” At early stages of life, children, teens, and some young adults imagine what they wish to be and achieve as an adult, but many do not think further beyond this point. Hard-work, dedication and determination are some attributes needed for success, where most of the successful people in the world have these. I am one of the people who have thought, and I am still thinking about my future career and the path to get there! In our teenage years, school is the most important factor that will shape my future. Doing well in school can give me a better chance at getting a job that I want. Therefore, I have set myself some goals related to my education. My first goal is to have an average of 90% or higher on my report card. Having a high average on my report card can guarantee me a good University. I can achieve this goal with hard-work at school and home. I am going to focus in class, take notes, learn, understand, and memorize to the best of my abilities. I am also going to learn new things outside of school. There are many websites on the internet that can help me in my studies and learn about future careers. I will also focus on getting a scholarship. I think it is very difficult to achieve this goal but it will be worthwhile even if I do not receive my one, much like the famous quote: “Always aim for the moon, even if you miss, you'll land among the stars” by W. Clement Stone. Even if I do not receive a scholarship, I will still be able to qualify for a good University. This leads me to my last goal which is to be more involved in extracurricular activities. This can educate me about careers that I would never think about. Not only will I learn a lot but I will need experiences from extracurricular activities to apply for a job. This can be for a small job, that I can earn some extra money from or a career job that I will want in the future.
Being an adult means having a lot of responsibilities. Adults need a source of income, they need to take care of their family and children by buying clothes and food, and they need to pay bills and fees. When I am an adult, I want to have a family: a wife and children. I feel that a family is what I am working towards my whole life, to love someone. I do not have a way of achieving this goal because it will work out by itself. Finding a life partner happens by luck. Furthermore, I aim to be a responsible adult. If I become responsible, I will not face many problems. The way I am going to do this is to put my family in front of myself. I have to think about them. I will not have a parent to guide me around, I will be the parent. My family would need me as much as I would need them. I will have to take care of my family through all times. My final goal as an adult is to have time and money for luxuries. I want my family to have luxuries, but I also want breaks from working all the time. I want to travel to other countries and have a vacation at times. I can do this by working hard during my work days, and save up money for a time when my family and I have a break. At the end, I hope to have a life I have enjoyed and one that has been worth living. I know I can not get everything I have asked for, but I am willing to try my hardest. My future is what I make of it. There are some people who had goals but ended up without accomplishing them. Those people tried, did not have the luck, failed, and gave up. That is where I am different. Even if I do not get the job I applied for or
Being a young adult is considered to be halfway through life in the sense that you are determining your adult life until the point you die. As a young adult, I will have many opportunities and choices to make. The right choices will lead me to a fulfilling life. Working hard during college or 16
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
The Key to Happiness
failed on an exam in University, I am still going to get back on my feet and try again, "Success is not final, failure is not fatal: it is the courage to continue that counts." -Winston Churchill. I want to die knowing I have done something good and memorable that changed the world for the better. I do not want to just walk across the forest, but rather stop, listen, smell, plant a tree, feed the animals, and play around.
The Key to Happiness
Reshma Dahal
The objective of this article is to discuss the general route of happiness in the context of globalization in the twenty first century and highlight some thoughts relating to the education of the ancient Nepali Prince, Gautam Buddha. Throughout many centuries, people of our globe in all seven continents living in over a hundred and ninety six countries, with faiths varying among the twenty one major religions have begun migrating, interacting and integrating, driven by international trade, bi-lateral and multi-lateral relations between countries - a process we call globalization1. Information technology has helped a lot to advance this process. Although, there are negative aspects to globalization, it has helped planet Earth to have increased economic development, prosperity and has improved human well-being1. When we talk of wellbeing a word that comes to mind is happiness. For without happiness there is no well-being. As humans, our existence as the world’s most intellectual species has been unique due to our speech and extraordinary mind, among many other factors. We are an ethnic mosaic and practice various cultures and lifestyles. As a result, our attitude and behavior can vastly contrast between one another. Yet, we all strive to accomplish the same common goal: happiness, albeit our vision of happiness may differ. How we achieve this goal might also differ, but let there be no debate. Happiness is something that we all want. That feeling of well-being, contentment and joy, there is no other feeling so satisfying.
Samuel Karki Grade 10
If someone I just met asked me if I was happy, I would reflect on the question before answering. First, I would tell him what I think is happiness, and then I would answer the question referring to the definition of happiness I just gave him. My answer would be the following: First, to determine if I am happy, we have to know what happiness is. I think happiness is doing things you like with people you like. It is having fun with others and enjoying the moment with them. Of course, we don’t always do things that we like with our friends throughout our life, but we can still be happy. We can be happy about living new experiences with others and meeting new people. Happiness is also being healthy, in good physical condition, and even living in a peaceful environment. According to that definition, I am a happy person for many reasons. Firstly, I am living a healthy life and I work to keep myself in good physical condition. Secondly, I spend a lot of time with my friends and family doing pleasant activities. I enjoy it, and spending time with them makes me happy. Thirdly, I meet new people pretty often, and have new experiences. This combination also contributes to making me happy. Fourthly, I like learning new things, which unfortunately isn’t the case for many students. Since I love learning, going to school also makes me happy. Finally, I live in a peaceful environment and that also makes me happy. For all those reasons, I can say I am a happy person.
Although we all want to become happy, the route to happiness for many is still unclear. As our globe has evolved, so have our intellect and also our desires. We often confuse and delude ourselves into aspiration that by buying objects of our desire it will result in our happiness. However, as we have all witnessed this is not the case. True happiness is determined by satisfaction which comes from the integrated effect of economic prosperity, cohesive and harmonious family, social development (without dismal sense of unfairness and discrimination), and psychological fulfillment (perhaps spiritual peace for some). Psychological fulfillment is a key to happiness and can be difficult to understand and attain. In order
17
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Can Humans go to Mars?
for direction in this aspect, many religions have come to existence. A growing practice of Buddhism has become popular in context of spiritual peace. After reflecting on the behavior of man-kind in the twenty first century, the famous Buddhist philosopher and spiritual leader Dalai Lama once said, we have failed to achieve happiness because, “we have bigger houses, but smaller families; more connivance, but less time; more degrees, but less sense; more knowledge, but less judgment; more experts, but more problems; more medicines, but less healthiness. We’ve been all the way to the moon and back, but have trouble crossing the street to meet the new neighbor. We built more computers to hold more information, but have less communication. We have become long on quantity, but short on quality. These are times of fast food but slow digestion; tall man but short character; steep profits but shallow relationships. It is a time when there is much in the window, but nothing in the room.”
Sagun Sedai Grade 11
Have you ever wondered if you wanted to live in another planet such as Mars? Have you wondered if you could travel back and forth from Earth to Mars? It might sound impossible but according to NASA along with other space agencies, we could travel to Mars sometime in the year 2030. The reason that people are so interested in going to Mars is because it is the second closest planet to the Earth after Venus and people believed that there was life once on Mars. The problem is that there are more disadvantages than advantages to go to Mars and live there. The disadvantages are that it would cost so much money to travel to Mars. According to Dr Robert Zubrin, founder of the Mars Society, he estimated that it would cost $30 to $40 billion dollars to go there. Another disadvantage is that Mars has 1/3 of the gravity of Earth because of its small size and since our body is not used to different strengths of gravity, we can suffer from bone loss. Moreover, this means that when you return to Earth from Mars then your bones may crush easily. Some of the other problems caused by the weak gravity on your body are that it could weaken your muscles and connective tissues. Furthermore, the temperature on Mars on average is about -55 degrees Fahrenheit. The atmosphere on Mars mostly contains carbon dioxide which humans cannot breathe in and even if there was oxygen, it would be very thin to breathe in. It also contains significant levels of carbon monoxide which is very dangerous for humans if they breathe it. This means that you would always need to wear a spacesuit on Mars. If you do not wear a space suit outside Mars, the decrease in outside pressure will cause the water in your body to vaporize very quickly. Since there are imbalances of pressure then every cell in your body will explode. The atmosphere on Mars is so thin so dangerous UV rays would enter the atmosphere from the Sun and cause serious health problems for humans. In addition to that the surface of Mars is very dusty with reddish soil formed from volcanic rocks. There is no liquid water present on Mars means that organisms such as humans, plants cannot survive. This is because Mars cannot maintain enough atmosphere to have water in its liquid state. We can try to live on Mars but making the infrastructures would cost billions of dollars
This demonstrates that physical and economic development without integrating a socio-spiritual value in our life may not result in absolute happiness. It means that only because we live in a developed society does not mean we are living with happiness. Although the home of Mount Everest Nepal, is a developing country, due to the enlightenment of the ancient Nepali Prince Gautam Buddha, it has been the source of spiritual peace – Buddhism - and guidance for global citizens. But ironically the fragmented unity of Nepal in recent years is clear evidence that citizens of the country have forgotten the sacred teaching of their ancient prince: Gautam Buddha. Nepal’s ethnicity, cultural and linguistic variation is extraordinary, but due to ignorance of moral value and unity, it may cause more conflict, ethnic tension and an inability for cooperation. It is time to realize, that the only way to obtain happiness, whether you are a Nepali living in Nepal or a Diaspora Nepali, is by uniting as a global community and working with each other to resolve our problems. We must accept and appreciate the varieties of cultures, languages, and ethnicities within Nepal, and create a new development era where the youth too can be meaningfully integrated. Similarly, as global citizens, we must realize that our citizenship duties are not only confined by our national borders. People all around the globe, must unite to address our discordance. Only then can praise be given to us by later generations; and only then can we turn our dream of obtaining happiness to a reality. References: http://www.globalization101.org/what-is-globalization/
18
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
The Importance of Setting Goals
and we can use that money for something else on Earth such as giving clean water to the developing countries. The main disadvantage about going to Mars is that since it takes 9 months to travel there means that for a crew of 6 it is estimated that you would need 3 million pounds of supplies. Then you also need more supplies when you get to Mars because you use some of the supplies during the journey. We have not developed a spacecraft that can carry so many supplies because our modern spacecraft can lift about a maximum of 50,000 pounds into space. In total if you are returning to the Earth the Mars trip would take about 21 months. This is because you have to stay in Mars for a couple of months for Earth and Mars to align so when you travel you can save the amount of fuel that is being used. The advantage of living on Mars is that a day on Mars is 24 hours and 37 minutes and 23 seconds long which is similar to Earth’s 23 hours 56 minutes and 4 seconds long. Moreover, another advantage is that the humans can go to the North or South poles of Mars to observe the frozen water for themselves and dig underground to see if any life forms exist there. In addition to that we can develop a new spacecraft that can take us the fastest to Mars if we keep trying. The temperature on Mars in the summer at the equator is about 80 degrees Fahrenheit which is similar to Earth’s temperature. This is good for the humans that go there. Another advantage is that due to the similar axial tilt as the Earth, Mars has similar seasons like Earth but the seasons are twice as long as the Earth. That is why there is a little possibility that humans can live on Mars.
Do you set goals for yourself? Why is setting goals so important? First of all, a goal is a statement that someone sets for themself in order to achieve a desired result. It maps out the future and helps one understand what they want to accomplish. Most people make goals on New Year’s Day because it is an opportunity to start fresh, but goals are something can be created at any time of need. Getting what you want isn’t always easy. More often than not, you’ve got to work hard to achieve the results you desire. Setting a goal for yourself is a great way to accomplish those results that you are looking for. There is a famous saying: “People never plan to fail, they just fail to plan.” When you set a goal for yourself, just like anything else worthwhile, it will not happen overnight. This is why planning helps. Also, keeping a log of your actions can be greatly useful. Research has shown that people who are on a diet and keep a record of what they eat, lose more weight than people who don’t keep record. Even if they are not eating less, the food diary has been proven to be a useful step in the weight loss process. Writing things down can be useful in more ways than the one mentioned above. Sometimes, your progress towards achieving a goal may slow down without you knowing why. Your goals may look like distant mirages that you will never reach. When this happens, it helps to write down the problem and then figure out why it’s happening. By doing this, the barrier will be identified and something can be done about it. It is good to set two different kinds of goals: short term and long term. That way, your future is mapped out evenly and you can determine what you truly want to achieve. For example, my short term goal is to make the varsity girls’ soccer team in the spring, but my long term goal is to get into a good university and do well, and then get a good job afterwards. This way, I know what I want to achieve for the next few years of my life. There are six key reasons why goals are important. The first one: they give you clarity on your end vision. This means that you will be able to clearly see what you really desire.
हरे क शनिवार सञ्चालित नेपाली भाषा कक्षामा आफ्ना बालबालिकाहरूलाई भर्ना गर्नुहोस् र घरमा मातृभाषा सिक्न उनीहरूलाई मद्दत गर्नुहोस्। घरमा बालबालिकाहरूसित नेपाली भाषामै
कुराकानी
Sawadee Adhikari, Grade 12
गर्नुहोस्। 19
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 reason is that goals help you be the best that you can be. They help you build to your highest potential and overcome the countless obstacles to get to what’s on the other side. All in all, setting goals is a great way to have a successful life. If you are to take some time to make some goals right now, I am optimistic that you will definitely experience more growth as a person, be it in the next month or next year. You will definitely see progress in your life if you spend just a few minutes to articulate some aspirations that have been on your mind. Goals ensure that you are maximizing your life for all that it can offer you. So go ahead and write down some positive goals you’d like to accomplish. I strongly think that that if you manage to achieve them, your life will be so much better.
You won’t waste any time if you know what you want. Two: they drive you forward. They keep you motivated to do what you precisely want to achieve. Three: they give you a single focal point. This is similar to the first reason. When you don’t have goals, you are basically going on with life in a completely random manner. Goals give you the opportunity to not only see what the future will hold, but the ability to plan your future. Four: they give you a reason to stay positive. If you are feeling down for any reason, you can think “in a few months from now, I will have accomplished my goal!” Or you can tell yourself: “Don’t feel upset, tomorrow I can continue on working on achieving my goal to take my mind off negative things.” Five: they give you a reason to believe in yourself. Believing in yourself is a step in achieving your goal and a reason why it is important. Many things can be accomplished if you believe that you are strong enough to go through with it. The sixth and final
"Don't go around saying the world owes you a living. The world owes you nothing. It was here first." - Mark Twain
20
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
A Glimpse Into Ayurveda
medicine”, they had told me. So how is Ayurveda practiced? How effective is it? Would I be able to access Ayurvedic care in Canada? I had plenty of questions in my mind. So I decided to know more about Ayurveda and I started researching it. I thought it would also be useful to share my findings with the rest of the community. The word ‘Ayurveda’ is also called Ayurvedic medicine
Tanya Kunwar
“Ayurveda” I had heard the term many times from my parents and elders. “It’s a natural alternative to modern Q. Where did you study to become an Ayurvedic Physician? What motivated you to do so? A. “I studied in Nepal, in Tribhuvan University where I did a 5 year program BAMS which is short for Bachelor of Ayurvedic Medicine and Surgery. My family had told me medicine was the best area to major in although I was not very interested in it at that time. I chose Ayurvedic Medicine because it looked more different. Since my family wanted me to become a doctor I chose a more natural way to do it. Also, I wanted to do more research and maybe find cures in natural ways.” Q: What do you like the most about Ayurveda? Is there something you dislike? A: “What I like the most about Ayurveda is that it’s a more “holistic science” and it’s very vast. You learn modern science like human anatomy, physiology, chemistry, biology combined with the ancient principles written in the Vedas. It’s different than allopathic medicine because it also has a spiritual touch to it. WHO (World Health Organization) states that “Health is a state of complete physical, mental and social wellbeing and not merely the absence of disease or infirmity.” They have now added “spiritual” to their definition of health, while in Ayurveda this was known thousands of years ago. I like that Ayurveda is so vast and covers almost every subject. There is nothing I would say I dislike, but I know that there are limitations. Ayurvedic treatments take a long time to work, and when patients require immediate treatments like surgery or if they have infections, it would be better to go with allopathic medicine
because
it
works
much
faster.”
Interview with Dr. Nawaraj Subedi Q: Would you consider it a safe medicinal practice? Because in the U.S, safety concerns have been raised about Ayurveda, with two U.S. studies finding about 20 percent of Ayurvedic Indian-manufactured patent medicines contained toxic levels of heavy metals such as lead, mercury and arsenic? What do you have to say about this? A: “In allopathic medicine, if a person goes to a doctor and does not get cured, they will go tell their friends that the doctor wasn’t very good and they will go to another doctor to get treated. But, if a person tries to get cured by an Ayurvedic physician and if they do not get cured they blame Ayurveda itself, not the physician. They will tell others that they tried Ayurveda treatments and it did not work. What I have to say about this, is that it’s not Ayurvedic medicine that is not safe. If the Ayurvedic pharmacists and manufacturers followed proper instructions to make the medicine, it’s should be very safe. Maybe a pharmacist had made slight calculation errors in making the medicine. Ayurveda itself should not be blamed for a person’s mistake like allopathic medicine itself cannot be blamed if one doctor makes a mistake.” Q: Do you think Ayurveda is better than Allopathic medicine? A: “It cannot be said that one is better than the other because they are very different. In Ayurveda there are two types of treatments, curative 21
and preventative. In an Ayurvedic text--like in Charak Samhita for example, there are 120 chapters and only about 30 chapters are about curative treatments and the rest are about preventative treatments. This is because Ayurveda is more of a lifestyle choice like doing yoga and eating certain foods, that would help a person prevent being unhealthy and sick, rather than curing it. However if a person does get sick there are curative options. Like I said earlier if a person needs immediate treatment allopathic treatments would be better. People need both kinds of medicine.” Q: How would you describe Ayurveda in your own words? What would you say are the benefits of Ayurveda over western medicine? A: “Ayurveda is the way of healthy living. It is a lifestyle choice and daily behavior which would maybe prevent a person from ever getting sick. It has fewer adverse side effects because it is more natural and it makes your immune system and body stronger to fight diseases. As I said earlier though, both medicines need each other if a person does happen to get sick.” Q: How can Canadians get access to Ayurvedic treatments? A: “Treatments in Canada are hard to get since Ayurvedic Medicine isn’t easily accessible. In some cases, medicine may be ordered from the United States, but in most cases it is pretty limited. It is possible to consult an Ayurvedic Physician though, but it would be at your own risk, because Ayurvedic medicine at this very moment is not recognized in Canada.”
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 or equilibrium among the three doshas. This equilibrium prevents disease and gives the individual a peace of mind.
is one of the world`s oldest medical systems. It was originated in South Asia more than five thousand years ago and it is still in practice today. The term “Ayurveda” combines the Sanskrit words ayu which means life and veda which means knowledge. Therefore, the term Ayurveda means “knowledge of life.” The aim of Ayurvedic medicine is to integrate and balance the body, mind, and spirit. This helps prevent illness and leads to good health. Ayurvedic medicine can also treat specific physical and mental health problems through the use of dietary modification, massage, yoga, herbal preparations, and other measures. Ayurvedic treatments rely heavily on herbs, minerals, animal products and other plants like oils and common spices, which makes it a more natural substitute to Western medicine. Currently, more than 600 herbal formulas and 250 single plant drugs are included in the “pharmacy” of Ayurvedic treatments. Sometimes, botanicals are mixed with metals or other naturally occurring substances to make formulas prepared according to specific Ayurvedic text procedures. Such preparations involve several herbs and herbal extracts and precise heat treatment. To understand Ayurvedic treatment, it is necessary to have an idea how the Ayurvedic system views the body. According to Ayurveda, every human being was created by the cosmos as either male energy, Purusha, or female energy, Prakruti. Purusha is choiceless passive awareness, while Prakruti is choiceful active consciousness. A person's self-identify, called Ahamkara, which is affected by three universal qualities: satva, rajas, and tamas. Satva equips an individual with the ability to have clarity of perception and tamas is responsible for periods of confusion and deep sleep, as well as the tendency towards inertia and darkness. Rajas causes movement, sensations, feelings and emotions, everything that makes us human beings.
So how effective is Ayurveda? Research has shown that some Ayurvedic herbal mixtures have been proven to have high antioxidant properties, much stronger than vitamins A, C, and E and some have also been shown in laboratory tests to reduce or eliminate tumors in mice. In a 1987 study at MIT, an Ayurvedic herbal remedy was shown to significantly reduce colon cancer in rats. Another study was performed in the Netherlands where a group of patients with chronic illnesses, including asthma, chronic bronchitis, hypertension, eczema, psoriasis, constipation, rheumatoid arthritis, headaches, and non-insulin dependent diabetes mellitus, were given Ayurvedic treatment. Strong results were observed, with nearly 80% of the patients improving and some chronic conditions being completely cured. Other studies have shown that Ayurvedic therapies can significantly lower cholesterol and blood pressure in stressrelated problems. Diabetes, acne, and allergies have also been successfully treated with Ayurvedic remedies. Ayurvedic practice also has been shown to increase short-term memory and reduce headaches. Also, Ayurvedic remedies have been used successfully to support the healing process of patients undergoing chemotherapy, as these remedies have been demonstrated to increase immune system activity. Ayurvedic medicine continues to be practiced in India, where nearly 80 percent of the population uses it exclusively or combined with allopathic (Western) medicine and it is also practiced in Bangladesh, Sri Lanka, Tibet, Pakistan, and our homeland, Nepal. However, in the U.S, safety concerns have been raised about Ayurveda, with two U.S. studies finding about 20 percent of Ayurvedic Indianmanufactured patent medicines contained toxic levels of heavy metals such as lead, mercury and arsenic.
Structurally, the human body is composed of five basic elements: space, air, water, fire and earth. Man is considered a miniature of nature. There are three body types that explain the actions, gestures, and metabolic activities of an individual. These three body types are close to western medicine's body types of thin, fat, and muscular. The three doshas of Ayurvedic medicine are called vata, pitta, and kapha. Ether and air together constitute vata; fire and water make up pitta; water and earth, kapha. Although vata, pitta, and kapha exist in every cell, tissue, and organ of the body and each individual has one dominant metabolic body type (dosha). Most people are a mixture of dosha characteristics (such as vata-pitta). All in all, while there are only three doshas, there are really seven body types in ayurveda: mono-types (vata, pitta, or kapha predominate), dual-types (vata-pitta, kapha-pitta, or vata-kapha), and equal types (vata, pitta, and kapha in equal proportions). An individual is considered healthy when he or she develops a balance
So knowing this, I still had many questions about Ayurveda which I could not find in my research. So I decided to interview our very own Ayurvedic Physician Dr. Nawaraj Subedi. And here is what he had to say (See box): I would like to give my sincere thank you to Dr. Nawaraj Subedi for taking the time to answer my questions. I hope everyone learned a little more about Ayurveda, I know I certainly did.
Share your experience and creation with Ottawa Chautari to create your publication profile. 22
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
NCAO Food Drive
"10th Annual food drive organized by the Nepalese Canadian Association of Ottawa (NCAO) concluded in a grand success and commendable community participation. With this year’s collection of $31,000 (non-perishable food items and cash), NCAO’s Food Drive to benefit the Ottawa Food Bank raised over $114,000 since 2003." Press Release - August 11, 2012.
Going beyond Contribution
Krishna Hari Gautam
Silk Road Art Studio performing Chinese Ethnic Dance at NCAO's Multicultural Dance & Music Show 2012
T
everything - from spreading the word, door to door canvassing, raising awareness, contacting sponsors/ donors, putting up cultural performances, just to name a few. With each step of success, our volunteers get inspired to do better each passing year. This is how volunteerism has evolved over the years in our community.
he press release clearly demonstrates that the NCAO Food Drive has been growing significantly since its initiation. The cause of Food Drive, has slowly started to infuse into the Nepali families and their neighbourhoods in Ottawa. The inspiring achievements made so far, goes out to show how even a small community when working together, can make a sizeable difference.
The generosity of neighbourhoods where we have been conducting the Food drive has been a significant motivating factor. These neighbourhoods have not only supported the Food Drive for a one-time donation, but intensified their support and encouragement exponentially year after year. Every year, participation is growing within the neighbourhoods, and coverage is expanding. It clearly reflects the altruistic nature of Ottawa’s many communities.
Numerous factors have contributed to the success of NCAO’s Food Drive over the years. The innumerable hours put in by the selfless volunteers are the key contributors for this great success. Volunteers performed 23
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Audience enjoying NCAO's Multicultural Dance & Music Show 2012
Experience of Volunteering
then went around Barrhaven area to distribute the flyers. My friend Simant was also there to distribute the flyer. At the end of the day, we were almost done distributing the flyers, there was thunder, lighting and rain. I wanted to go home, but dad said we should not run when there is thunder and rain. We waited on the patio of a house for a while. Then finally, when the storm was over we went home. Next day we gathered at a Park and went door-to-door to collect food. There were many Nepalese volunteers and on our group there were Suyog, Simant and my Dad. My dad and I chose to go to houses on one side of the street and Simant and Suyog went to another side. I was nervous at first but it was exciting to receive food. At one house one lady donated all of her collected changes; dad said it was over $100. When it was over and I had gone home, I felt good. The feeling that I had done good by helping other people. That feeling is what still keeps me volunteering and helping others. I think that is why so many people volunteer, to help others. I will volunteer next year also if community gives me the chance.
 Kanchan Shrestha
Grade 5
Nepali Community volunteers every year to go door-to-door asking for food for the Ottawa Food Bank. Personally I did not want to volunteer for the Food Drive at first. The thought of going doorto-door asking strangers for food for two to three hours seemed odd to me at the time. Though, I did agree to go the Food Drive two summers ago as my parents wanted. One day in July this summer, first I went with my dad to coordinator’s house to fill up the date and time of food collection in the flyers, 24
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 Food drive uncovered the reality, not known to many, that there are people in Ottawa community needing support. As a result, generous community (household, business, media, et) extended their interest to support; kindness sprouted in the NCAO community and its many neighbourhoods.
Our main target for supporting the Food Drive is not only to showcase the act of giving, but also to inspire our youth, and to have a sustainable long-term impact in community we live in. Small community, big heart "Nepal is a small country in South Asia, located between China and India. The Nepalese Community in Ottawa is also small, but has an active spirit of volunteerism." - Published in 24 Hours
Participants' Feedback “Congratulations on such a rewarding and productive day. ... the Nepalese community has done such an amazing and impressive work, the energy you create with this event is extremely inspiring and we love to see the young generation being involved so meaningfully. We love being part of such a valuable event, and are proud to have our name associated to your community. May the Nepalese community keep smiling, laughing, and giving of themselves so generously.” - Rita et Samy Czarny Laughter Yoga Leaders and Mediators, Toronto
“Over 70 performers from over a dozen cultural groups demonstrated their talents in the multicultural dance and music show on Saturday August 11 at Andrew Hydon Park Ottawa, entertaining large number of audiences, and further attracting park visitors in a most pleasant weather." – NCAO Press Release, August 11, 2012 Our efforts have been targeted towards: a) Raising awareness Food Drive events address the issue of hunger, which is a global issue and needs wider support and participation. There are many families in Ottawa, that rely on the Food Banks to provide two square meals for their families. The NCAO is working to raise awareness that many people in Ottawa are in need of food support. Our food drive activities include- distribution of flyers, door to door canvassing in over 6000 households, media appearances and cultural performaces etc, have played a great role in raising awareness about the the issue of food shortage for many people in Ottawa community.
“I have to say, truly, that this was one of the best organized events my group and I have ever attended. The event organizers and volunteers were genuinely concerned about the well-being of the performancers. Overall, a very successful event!” - Francesca Ruscito, Core Meo Italian-Candian Dance Ensemble
b) Promoting volunteerism:
“Overall a good day, entertaining, great new experience, welcoming, friendly hosts, participants and audience. We would love to be a part of this charity event, we enjoyed our first participation and would love to share some more of our traditional dances to entertain the public.” – Moreno Castro El Salvador Folklore Group
“Bravo! For all the efforts and a magnificent event for a great cause!” - Claudia Sanchez & Zuleyka Erazo Viva Mexico
Volunteering is an act of giving to community at one’s own free will. It could be an item, time, advice or expertise. For a charity, one can speak, donate or act depending upon own interest, background, expertise and availability. Always we have some generosity in a community, but the generosity only appears when natural or other calamities hit the communities. But we generally overlook the existing hardships in local communities generated from different socio-economic causes. Such issues are not exposed or not explored.
c) Improving skills: Over 70 performers from over a dozen cultural groups demonstrated their talents in the multicultural dance and
“Organizations do start event to collect food for the Ottawa Food Bank, but disappear after few events, but NCAO Food drive is continuing since its start 2003. This is a big difference NCAO is making to support the Ottawa Food Bank." – Peter Tilley Executive Director, The Ottawa Food Bank 25
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 music show on Saturday August 11 at Andrew Hydon Park Ottawa, entertaining large number of audiences, and further attracting park visitors in a most pleasant weather.
Literary World (सािहत्य सं सार) साइबर सं सार
Volunteers experienced conversation with people from different socio-economic backgrounds during door to door food drive, multicultural show, and performed dance and music in multicultural show. As a result volunteers, especially children and youth who are engaged in food drive activities had opportunities to improve their communication, collaborative and leadership skills, which are important factors for career development. These skills may not be realized immediately but will have profound impacts later in future.
भरतमान श्रे ष्ठ
गोलो है न पृथ्वी, चेप्टो भयो अब, आकास, धर्ती, पाताल दे खिन्छ नि सब। गुगलले गर्नु गरय् ो, सबै कुरा दे ख्छ, इन्टरनेटले जोड्यो विश्व जे नि तुरून्तै पो लेख्छ, सारा खबर सं सारमा मिनेट भरमै पुग्छ।
d) Trust on our community:
फेसबुकमा बहिनी आई, स्काइपमा सासू, ँ । ु वेबक्याममा साट्यौं हाम्ले हाँसो अनि आस ् े बेला हाम्रो यता, बिहानै छ उता, सुतन गुड्नाइट भन्दा भान्जी भन्छिन्, गुड्मर्निङ पो हो त।
NCAO Food drive has elevated our visibility in the multicultural community of Ottawa. Our increasing success indicates promoting communities’ trust on us. Without the trust from neighbourhoods, media, business communities, it was not simply possible to make achievements. Continuing our events need much support from these communities. Our community is small in number but making larger impact in the larger Ottawa community
पर्दै न नि चिना मिल्न, लगन पनि जुर्न, पर्दै न अब मुग्लानका नाता गोता कुर्न, भेटियो रे दुलाहा राजा साइबर डेटिङ साइटमा, बिहे भो सालीको 'भ्यालेन्टाइन डे'को साइतमा।
e) Consolidation of the Nepali community:
् युट्युबमा भिडियो, अनलाइनमा फोटो हे रयो वेबक्याममै चिनापर्ची भयो साढु भाइको। रून्छिन सासू क्यामरामै, भन्छिन् आउनू चाँडै, ससुराको गला लाग्छ बोल्दा बोल्दै सधैँ ।
Food drive event has made significant contribution in bringing all Nepalese together. Besides participating in individual activities, presence and cultural performances at the Andrew Haydon Park demonstrated commitment to work together. The community shares the same voice for the success of the event “together, we can make a difference”.
मनमा होला गहिरो कुरा कसो गरी खोल्ने? विदे शमा "सुख पा'का हामी" मीठै मात्र बोल्ने। दे श विदे श पुगे सन्तान सुख भो कि दु:ख? बुढेसकालमा छै नन् साथमा के को होला सुख!
Finale - Moving forward
साइबरले जोडेको हो वा तोडेको हो नाता, छोरी मात्र होइन छोरा पनि अन्तै जाने जात। अङ्क गणित भयो हाम्रो सम्बन्ध र नाता। हिसाब गर्छौँ, घर जाँदा नाफा हो कि घाटा?
Conducting or continuing a charity has many challenges, particularly, for a new and small community which itself is changing in its demography. Despite the many limitations, the NCAO has succeeded in converting challenges into opportunities, eventually growing food drive every year. We could explore other charity opportunities for enhancing volunteerism in the community while strengthening the Food Drive. There might be other potential charities where people from every walk of life could contribute, and elevate the profile of Ottawa Nepali Community.
आश्वासन दिन्छौँ सधैँ , छिट्टै आउँछौँ भनी छोराले त कलेज गरय् ो स्कुलमै छ नानी जागिरको हालत त्यस्तै स्थाइ भए हुन्थ्यो, त्यसपछि आमा-बाबा भेट्न जान हुन्थ्यो भन्दा भन्दै समयले नेटो काटिसक्यो निल्नु न ओकेल्नु भो बसाइ विदे शको।
झुटो आशमा कति शान्ति छ र हाम्रो मनमा, मन डढे को कस्ले दे ख्छ, डढे लो होइन वनमा। ँ मा, रनाहामा बाँचिया छ, पीडा लुकाइ आत वेबक्याममा दे खाउँदै नक ्कली हाँसो दाँतमा।
26
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
अनिश्चित
गजल
नवीन सुवेदी थोपा थोपा हुँदै केही जम्मा भएको छु मायालु भावमा फेरि आउँछे, छचल्क्याइदिन्छे र जान्छे कर्कालोमाथि बसेको बेला खै किन हो म अलि जमेको उसलाई पटक्कै दे खिसाध्ये छै न। न त मैले उसको केही बिगारी दिएको छु । ँ ै छन्। मेरा हरे क बिहानीहरू यसरी नै पोखिद दोषी मेरा समयहरू। हुन त पूर्ण हुनलाई रित्तिनै पर्छ भन्छन्, म धेरैचोटि रित्तिइसकेँ, खै त्यो नियम किन बाइपास भयो? आवेशमा म फेरि केही गर्न खोज्छु , हतार हतार.. अब त्यही हतारले फेरि मलाई रित्त्याइ दिन्छ। फेरि शू न्य सुत्र, जे हुन्छ राम्रैको लागि हुन्छ हरे क सुरुवातहरू शू न्यबाट नै हुन्छ। गतिशील समय मलाई कुर्दै न. म दौडिरहन्छु पछि पछि समयको हरे क ऋतुहरूमा समय आफ्नो स्वभाव फेर्दै जान्छ... तर भोक, निन्द्रा, र थकानहरू उस्तै परिस्थिति र प्रविधि फेरिँदै जान्छन् अभाव र सन्कुचन उस्तै निस्पट अधँ ्यारोको यात्री बनेको छु अहिले गोरे टो र गन्तब्यको भेट हुने आशमा आकाशका आकाशगंगा रातमा साथ दिन्छन् प्रतिक्षालाई लम्ब्याउनु पर्दा नयन टिलपिल हुन्छन् हे राइमा तिमी नहुँदा अन्धो समान म भए ँ ँ ालाई पथभरी स्वागतमा फिँजाए ँ आख
भोजराज घिमिरे अर्कालाई एउटा कुरा, आफू पर्दा अर्कै कुरा, अरूतिर पानी भन्दै आफू मान्छे पिउने शूरा । आफ्नैसित कुरा बाझ्दा पत्तासाफ गर्ने सोची, जति हुन्न भने पनि पाउँदाखेरि हान्छन् छु रा । शक्तिशाली मान्छेबाट थोरै पुठ मिल्यो भने, च ुप लाग्छु भन्नेकै पो चल्दा रै ’छन् हरे ! जुरा । बेलाभित्रै कपट बुझी चाल मात गर्न सक्दा, आफन्तलाई भिडाउनेको कुनै इच्छा हुन्न पूरा । तर त्यही नबुझेर सोझो भई मान्छे बस्दा, अशक्त भै पछि तिनै हुन्छन् अति नै बबुरा ।
समर राम्रो धेरै रहँदैन भन्थे, सुख लामो हुँदैन भन्थे मनपरे को वस्तु धेरै टिक्दैन भन्थे। आखिर शाश्वत सत्य त्यही रहे छ। उल्लासमय उमङ्ग बोकेको समर त राम्ररी मन फुकाएर, रम्न नपाउँदै, सुन्दर फूलहरूलाई धितमरूञ्जेल सुँघ्न नपाउँदै कलकल गर्दै बग्ने पानीलाई अञ्जुली भरी लिएर च ुम्न नपाउँदै चञ्चले युवतीले मायालुको हात झड्कारे र टाउको अन्तै फर्काएर हिँडेझैँ गरी हिँडिसके छ, अब, शोक परे र बसेको क्रियापुत्री झैँ , छ-छ महिनासम्म धर्तीले शोक बार्छ। मन नहुँदानहुँदै, युवती व्यथा र पीरमा पनि, बनावटी हाँसो पोखे जस्तै गरे र, रमाएको बहानामा अर्को समरको आशामा हाँसेको, उफ्रिएको र नाचेको कल्पना गर्दै प्रतिक्षा गर्नुपर्छ।
गीता ढकाल
"Gravitation cannot be held responsible for people falling in love. How on earth can you explain in terms of chemistry and physics so important a biological phenomenon as first love? Put your hand on a stove for a minute and it seems like an hour. Sit with that special girl for an hour and it seems like a minute. That's relativity." - Albert Einstein
27
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
जीवन
जीवन
भीमा रिजाल
एउटा दु:खसँग भाग्दा सयौँ दु:ख आइलाग्ने एउटा सुख बचाउँदा सयौँ खुसी हराउने दु:खै-दु:ख माझ पनि अनमोल लाग्छ जीवन
हिजो थियो आज छ, भोलि केवल आश मात्र। जेन-तेन चल्यो जीवन, बाँकी अब त्रास मात्र॥
पुष्कर पोखरे ल
हट्टा-कट्टा उमेर पहिले, अब एक-दुई गाँस मात्र। जीवन लगभग डुबिसक्यो, अन्तिम झोक्का सास मात्र॥
भन्छन् जीवन काँढाबीच फुल्ने एउटा फूल हो रे फूलै -फूल मात्रै रोज्नु जीवन एउटा भूल हो रे भूलै भूल रै 'छ जीवन पछु ताउँदै अघि बढ्ने सयौँपल्ट लडे पनि उकालो मै चढ्न खोज्ने
घाम-पानी-हुरी जीवन, शरण केवल बास मात्र। बास पनि भत्केपछि, रह्यो रित्तो आकाश मात्र॥ इच्छा तृप्ति सन्तुष्टिको झू ठो एउटा आभाष मात्र। जीवन उजाड मरुभूमि झन-झन बढ्ने प्यास मात्र॥
बसन्तको पर्खाइमा खडेरीमा बाँच्छ जीवन आशाहरूको पालुवासँग खुसीहरू साँच्छ जीवन थाहा छै न भोलि के हो अझै आशा बोक्छ जीवन
मालिक है न रै छ जीवन, यो त केवल दास मात्र। दासत्त्वको मुक्ति पछि, शेष रह्यो लाश मात्र॥
आशा अनि निराशाको लुकामारी खेल्छ जीवन एकपछि अर्को गर्दै सुख दु:ख झेल्छ जीवन
पार्थिव शरीर पृथ्वीमा खरानीको रास मात्र। प्राण-वायु आकाशमा, आकार रहित ग्यास मात्र॥
आफ्नै कथा व्यथा बोकी सयौँ खोला तर्छ जीवन त्यसै ले नै होला शायद अनमोल लाग्छ जीवन
"It had long since come to my attention that people of accomplishment rarely sat back and let things happen to them. They went out and happened to things." - Leonardo da Vinci 28
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 मेरो जीवनको हरे क कोशेढुङ्गा प्राप्तिको श्रे य तिमी नै होउ भनेर मलाई थाहा छ प्रियसी म कहाँ छु तिम्रो मनमा भनेर मलाई भन न प्रियसी तिमी कहाँ छै नौ मेरो मनमा भनेर ॥८॥
कहाँ छै नौ तिमी प्रियसी प्रमोद कौशिक
दस जोड तेइस वर्ष बिते तिमीसँग जीवनको धेरै उकाली ओराली बिताए ँ तिमीसँग ु पनि तिमी नै छौ मेरो जागृति, स्वप्न र सुषप्ती मेरो चञ्चल मन, श्वास प्रश्वास र मुटुको धड्कनमा पनि तिमी नै छौ ॥१॥
मन सानो कत्ति नपारौँ !
प्रभात, दिन, सन्ध्या र रात्रि कालमा पनि तिमी नै छौ स्नेह, प्रेम, माया, आनन्द, कलह, वासना र प्रभातमा पनि तिमी नै छौ दुख, सुर्ता र भय यी त्रिविध तापमा पनि तिमी नै छौ मेरो शब्द, स्पर्श, रस, गन्ध र रूपमा पनि तिमी नै छौ ॥२॥
केहर गुरुङ
मेरो अन्तकरणको चारै वृत्तिहरू बुद्धि, मन, चित्त र अंहकारमा पनि तिमी नै छौ मेरो प्रारब्ध, पुरूषार्थ र परमात्मा प्राप्तिको लागि गरिने यात्रामा पनि तिमी नै छौ मेरो अस्तित्वको कणकणमा तिमी नै छौ भनेर प्रिय किन तिमीले ू गर्न सकिनौ सहजै अनुभति समुन्द्रभन्दा गहिरो मेरो हृदयभरि तिमी नै छौ भनेर प्रिय किन तिमीले दे ख्न सकिनौ ॥३॥
अन्तर्राष्ट्रिय सभागृहको “लस्ट एण्ड फाउण्ड” सेन्टरमा थरिथरिका मानिसको घुइँचो छ कोही पर्वतेजस्ता सुकिला पोशाकमा छन् कोही होचा नाक थेप्चे कछाड र भाङ्ग्रामा छन् कोही काला धोती र कुर्तामा सजिएका छन् सबैको हातमा पर्चा छ मुट्ठीमाथि उठाउँदै मुखमा नारा छ "के हराएछ कुन्नि?" भन्दै छ शताब्दीदे खिको धर्म, भाषा, भेष, सं स्कृति हराएछ रे , कसै ले शताब्दीदे खिको ससम्मान बाँच्न पाउने हक हराएछ रे , कसै ले शताब्दीदे खिको एकछत्र निरन्तर अमन चैनको प्रत्याभूति हराएछ रे , कसै ले शताब्दीदे खिको पुर्खाले आर्ज्याको राजमुकुट र सिं हासन हराएछ रे , कसै ले आमाले छोरा हराइछन् रे , चेलीले माइती रे आफूले जोत्ने खेत हराएछ रे , भूमिपुत्र उर्फ कमैयाले केही न केही सबैले गुमाएका रहे छन् र त "कि आर कि पार" भन्दै छन् धै र्यधारण गर, आपसमा लुछाचडुँ ी नगर ! राम्ररी खोज, आफ्नो खोज, अर्काको नलेऊ! बाँच र बाँच्न दे ऊ दे श अब साँच्चिकै “साझा” बनाऔ ँ एकले थुकी सुकी, हजारले थुकी नदी झैँ विकास र सद्भावको गन्तब्यमा पुग्न बसको पहिला सिटहरू असहाय र निर्धालाई छोडौँ ! बलिया त उभिएरै पनि पुगिएला, मन सानो कत्ति नपारौँ !
मेरो तिमी प्रतिको अनन्य प्रेम प्रिय किन तिमीलाई कहिले धुकच ुक लाग्दछ कृत्रिमपन बिनाको मेरो प्रेम प्रिय किन तिमीलाई कहिले निरस लाग्दछ हाम्रो जीवनको यो सुन्दर दस जोड तेइस वर्ष प्रिय किन तिमीलाई कहिले घिसिपिटी लाग्दछ ॥४॥ मैले आफ्नो प्रेम प्रकट गर्न गरिन मैले प्रेमको विधिको लागि मैले प्रेमलाई सजाएर कुनै मैले प्रेमलाई प्रेमदिवसमा ॥५॥
कुनै विधि, भाषा र प्रक्रियाको अवलम्वन कुनै विधान कोरिन विज्ञापन गरिन मात्र सिमित राख्ने कुनै प्रयास गरिन
फिँज, छाल र बिहानको तुषारोपन पानीभन्दा पृथक होइन प्रिय दूधको सेतोपन दूधभन्दा पृथक होइन प्रिय आगोको ताप आगो भन्दा पृथक होइन प्रिय तिमी मभन्दा भिन्न होइन प्रिय ॥६॥ मलाई त थाहा छ प्रियसी म तिम्रो मुटुको गहिराइमा व्याप्त छु मलाई त बोध छ प्रियसी म तिम्रो प्रेम भावको नायक हुँ ँ लभित्र छु मलाई त ज्ञान छ प्रियसी म तिम्रो ममताको आच मलाई त अनुभ ुति छ प्रियसी तिम्रो प्रेमको क्षितिजभित्र म सर्वत्र प्रतिबिम्वित छु ॥७॥
अटवा चौतारीको सम्पादक मण्डल यहाँहरूको अथक सहयोगको अपेक्षा गर्दै यसमा अमूल्य योगदान दिनुहन सम्पूर्ण लेखक, शुभेच्छुक तथा उदार ु े विज्ञापन दाताप्रति हार्दिक आभार व्यक्त गर्दछ।
कुन कागजमा कसकसको साक्षी किनारमा ल्याप्चे लगाऊँ तिमी मेरो प्रिय होउ भनेर मेरो हृदयको ढु कढु की सधैँ बोल्छ
29
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
गीत
नेपाल आमाको पुकार
मञ्जु भट्टराई
लक्ष्मीप्रसाद पौड्याल
मुटुको ढोका तिम्रो मैले चिहाउन खोज्दै थिए ँ सपनीमा तिमीसँग खेल्ने मौका पाए सपनीमा जिस्की हिँड्ने विपनीमा टाढा किन जति तिमी मौन हुन्छौ उति माया गाढा किन
ँ कहा छौ किन हो अब हे मेरा गर्भका पिड वेदनाले छट्पटिँदैछु निभाऊ दर्द यो सब रित्तियो वीरको गाथा स्वाभिमान सबैतिर नेपाल दे शको साँचो बनिदे ऊ निरन्तर
ँ ाभित्र मैले तिमीलाई राख्न खोज्दै थिए ँ आख सपनीमा तिमीसँग खेल्ने मौका पाए ँ
भोका नाङ्गा सबैलाई स्वस्थ जीवन बिताउन तिम्रो शक्ति फुराएर दुराचार हटाउन भरमा म बसेकी छु किन मस्त निदाउँछौ मेरो आह्वान नमानेमा आफैँ तिमी बिलाउँछौ
भन्नु पर्ने केही छै न व्यबहारबाट बुझ तिम्रो यादमा कति रात बिते जूनसँग सोध हृदयकी रानी भनी तिमीलाई रोज्दै थिए ँ सपनीमा तिमीसँग खेल्ने मौका पाए ँ
मेरो गर्भभरि सारा सन्तुलित आहार छ त्यसै बाट बन्यो तिम्रो दे ह सुन्दर निरन्तर रित्तिँदै न निरन्तर छ चाहना जस्तो गर्दछौ नाभी तिम्रो सुगन्धित छ नजानेर दगुर्दछौ
विजया पर्वको लागि जुट्यौँहामी सबै यहाँ भयो बेला सबै ज्ञान लिई जाऊ स्वदे शमा कर्तब्य जन्मको सार खानु लाउनु नभैकन जन्मभूमि सिँगारे र इतिहास बनाउन
30
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
अटवाको बसाइ
तिम्रो माया
अनु अधिकारी
विशाल अनगन्ती सपना परे लीमा बोकेर तर्सेको मन, काँपेको मुटु मुस्कुराउँदै छोपेर। एउटा यात्रा तय गरेँ नरमाइलो मानी कस्तो होला, के गरूँला एक्लै यहाँ ठानी।
अनुप प्रधानाङ्ग प्रवासको न्यास्रोपनमा रमझम ल्याइदिन्छ कठ्याङ्ग्रिदो शिशिरमा ताप बनिदिन्छ। निर्घोष स्तब्धतामा सं गीत गुञ्जिदिन्छ तिम्रै माया हो जसले यो जीवन रङगाइदिन्छ॥ फिक्का चित्रपटमा सप्तरङ्ग सजाइदिन्छ निर्गन्धमय फूलहरूमा सुवास छरिदिन्छ। निर्बर मरुभूमिमा हरियाली छाइदिन्छ तिम्रै स्पर्श हो जसले मलाई चेतना दिलाइदिन्छ॥
सुस्ताउँदै मन भित्र हजार कुरा खेलाएर नेपाली पो छन् कि कोही खोजेँ नजर घुमाएर। एयरपोर्ट बाहिर अटवाको भिनाजुलाई दे खी झनै खुसी भयो यो मन घरमा दिदी भेटी।
धल्मलाउँदो चालमा सहारा बनिदिन्छ निस्पट्ट अन्धकारमा नि ज्योति छरिदिन्छ। ग्रीष्मको गर्मीमा बसन्त ल्याइदिन्छ तिम्रै हे राइ हो जसले मलाई मोहनी लगाइदिन्छ॥
छ महिनाको अवधि त्यो हाँसखेल गर्दै रमाएर बितेछ दिन जस्तै माया सबैको पाएर। परदे शको यो ठाउँमा परिवारमा रमाइ कति मीठो अनुभव भो अटवाको बसाइ।
गन्तब्यहीन बटु वाको बाटो पहिल्याइदिन्छ ँ राको फूल बनिदिन्छ। भौंतारिँदै उड्ने भव चकमन्न सागरको निस्पन्दतामा लहर ल्याइदिन्छ तिम्रै सामीप्य हो जसले ममा प्राण भरिदिन्छ॥
www.LiseBoileauKanaan.ca apply on - line
. 1 & 2 mortgages . Residential . Commercial . Self employed . No income verification . New to Canada . New construction (1 year rate hold) . Bruised credit, Bankruptcy . Refinancing/ Renewals st
Lise Boileau Mortgage agent
ND
Over 30 lenders
liseb@mortgagebrokersottawa.com DIRECT 613- 697-1316
License # 11759
31
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 भाइरस पसेपछि जाली, झेली र खुराफाती बनाउँछ। राष्ट्रभक्तिको नारा फलाकेर नथाक्नेलाई नदीनाला नै बेच्ने बनाउँछ। विदे शी प्रभ ुका चरणमा ढोग्न सिकाउँछ। राष्ट्रियताका कुरा गर्नेलाई ठोक्न सिकाउँछ। नदीनाला बेच्दा खरबौँ खरब नाफा हुन्छ भन्ने कुरा खोक्न सिकाउँछ। भट्टीलाई घरमै बोलाएर धोक्न सिकाउँछ। कोही दे श बनाउँछु भन्दै आयो भने त्यसलाई बीचैमा रोक्न सिकाउँछ। खाद्यान्न व्यापारीलाई बालुवामा चामल मिसाएर बेच्न सिकाउँछ। पानीमा दूध मिसाएर पानी बिकाउँछ। भ्रष्टाचार गर्नेलाई तरिका सिकाउँछ। भ्रष्टाचारीलाई कारवाही गर्नेलाई डिस्काउण्ट दिन लाएर जरिवाना घटाउँछ। सर्वहारा हौँ भन्नेलाई सुकुम्वासी लखेट्न लगाउँछ। प्रजातन्त्रवादी हौँ भन्नेलाई च ुनाव गर्नु हुन्न भन्दै बाँच ुञ्जेल पार्टी अध्यक्ष भएर बस्न सघाउँछ। नास्तिक नेतालाई कालो बोको भोग दिन लगाएर कुर्सीमा बस्ने बनाउँछ। दे वकोटा
भाइरस सुयू भाइरसको शाव्दिक अर्थका बारे मा त वर्णन गर्न सायद तपाइँलाई आउला तर मलाई आउँदैन। मलाई त के चार मुख भएका ब्रम्हाजीलाई सोध्नुभयो भने पनि गाह्रै पर्ला। उनले त भन्लान् भाइरस
भनेको भाइहरू बीचको रस। साहित्यमा नवरस हुन्छ भन्छन् नि। जस्तो, रूने, हाँस्ने रमाउने आदि आदि। भाइरस भनेको पनि त्यस्तै
भाइहरूका नौ रस हुन ् भनेर अर्थ लाउन बेर छै न। ब्रम्हाजीलाई
के थाहा र यो कलियुगको भाइरसका बारे मा। त्यो पनि अङ्ग्रेजी शब्द। यो मोरो भाइरस त्यस्तो नौरसमा कहाँ अटाउँथ्यो र। यो त
ढु ङ्गा-माटोदे खि पुल र बाटोसम्म, तरकारी खाने स्कुस र आलुदेखि
जस्तालाई पनि मर्ने वेलामा गएर 'श्रीकृ ष्ण आखिर रहे छन् एक' भन्ने लेख्न लगाउँछ। नेतालाई स्पिकर बनाएर बन्द कोठाबाट जे चाह्यो त्यही बक्न लगाउँछ। त्यही भएर कहिले के बोल्ने कहिले के, नेताहरूलाई नै थाहा नहुने प्रचण्ड बनाउँछ। कर्मचारीलाई अफिस टाइम मै फेसबुक र च्याटमा रम्न सिकाउँछ। विद्यार्थीलाई एमएस, एसएमएस र टे क्स्ट गर्न सिकाउँछ। जनसम्पर्क बढाउन खटाएका मान्छेलाई, मान्छे दे ख्दा तर्सिने रोग थमाउँछ र परिवारका वरिपरिमात्र घुम्ने बनाउँछ। योगीलाई राजनीति सिकाउँछ र रामदे व बनाउँछ। कहिले नदीमा बस्छ र कोशीको वाँध बनेर गाउँ नै डुबाउँछ। कहिले भिमान र टनकपुरका गाउँ नै माछा बनाउँछ। कहिले सबै पानी जत्ति लगेर खेत नै मरुभूमि बनाउँछ। कहिले सारै
स्कुल अनि प्रोफेसरका तालुसम्म, घरघरै पाल्ने कुत्तादे खि नेपालमै
बनेको जुत्तासम्म र पार्टीका नेतासम्मलाई लाग्छ। कतिसम्म भने यो
भाइरस भन्ने मोराले त पत्रकारको कलमदे खि विरामीको मलमसम्म ँ पाक हुँदै पनि छोड्दैन। कर्मचारीदे खि ब्रह्मचारीसम्म, पुष्टकारी र गुद जुत्ता कारखाना, कागज कारखाना हुँदै गाउँ र नगरका पाइखाना
पनि छोड्दैन। नदी-नाला, पानी र भए भरका खानी र कानीसम्म भ्याउँछ। कसै ले कल्पनासम्म गर्न नसक्ने दुई-तीन सय सेनाका
घेराभित्र बस्ने राजकुमार, राजकुमारी, राजा र रानी पनि सिध्यायो।
मुनालाई नाङ्गै नचायो, मदनलाई त्रिशुलीमा खसायो, खक्रु नेलाई
सत्तामा बसायो। जङ्गलीलाई सहरमा ल्याएर फसायो। सहरमा राँगो भएर खानेलाई धेरै घाँस खायो भनेर चारखालमा पसायो। अब
खुराफाती भयौ भनेर नेतालाई खुराफातमा विद्यावारिधि गरे को प्रमाण ँ ादान झुण्डयाइदिन्छ र ऒली बनाउँछ। कहिले राम्रो काममा आख गर्ने कर्ण भयौ अब जुनसुकै पार्टीको सरकार बने पनि गृहमन्त्री हुन ु भनेर गक्षदार बनाइदिन्छ र विद्यावारिधिको उपमा दिन्छ। आज सञ्चारले विश्वलाई नै एउटै घर जस्तो बनाएका बेलामा, यो भाइरस भन्नेले कहिले मधेसी उठाएर पहाडे खेद् आन्दोलन चलाउँछ र निर्दोषहरूको ज्यान लिन्छ। कहिले जातजातिका कुरा उठाउँछ र छिमेकी छिमेकीमा मारामार मचाउँछ। कसको नाक कस्तो भनेर प्रश्न तेर्स्याएर अल्मल्याउँछ। रहरले, मन लागेर, योग्यताको सर्टिफिकेट पेश गरे र खाएको जागिर जस्तो ठान्छ जातजातिलाई। वाइ नेचर जन्मिए, विना माग र विना धर्ना धर्तीमा ऒर्लिए सबै मान्छेहरू, साझा धर्ती साझा आकाश भोग गर्न। तर खुराफातमा पसाएर फटाउँदैछ आफन्त। थुत्दैछ फूलका ँ ाउँदै छ सिङ्गो माला, भत्काउँदै छ एकताको पर्खाल। ँ ाहरू, चूड थुग
आफैँ भन्नुस् त यसलाई के भन्ने र कसरी यसको परिभाषा गर्ने। स्कुल र क्याम्पसको पढाइ सक्न पा’छै न, कहाँ जाउँ कहाँ बनाउँछ। बाउलाई घरखेत बेच्न लगाउँछ, आमाका गर-गहना बेच्ने बनाउँछ। भएभरको कोष र सञ्चयकोष निकाल्न लगाउँछ। युरोप र अमेरिकाको लोभ दे खाउँछ। जान्नु न बुझ्नुका मान्छेका हातमा पैसा थमाउँछ। अब जाने पक्का भयो भन्दा रमाउँछ तर पैसा
बुझ्नेका हातमा भिसा हान्ने मेसिन छै न अनि भिसा लागेन भन्दा दुई हातले पुर्पूरो समाउँछ। कथं कदाचित भिसा लाग्यो भने पनि
छोराछोरीको विजोग विदे शमा। आमा बाउको कन्तविजोग साहुका गोठमा। यो भाइरसले के चैँ गरे न र?
स्कुल जाने कलिला
उमेरका केटाकेटीका दिमागमा पसेर स्कुल र कलेज लागेका बेलामा सिनेमा, बार, र मनोरञ्जन स्थलमा पुरय् ाउँछ। नशालु पदार्थको सेवन गर्न सिकाउँछ। कुलतमा फसाउँछ र मरूँ मरूँ लाग्ने समेत बनाउँछ। राजनीतिमा केटाकटीलाई होम्छ र नाना भाँती कुरा सिकाउँछ। हामी मर्दा दे श र जनताको मुक्तिका लागि
"It had long since come to my attention
मर्छौ, स्याल र कुकुर जसरी मर्ने है न भनेर उचाल्छ। अरू भनेका मान्छे नै है नन्, राजनीति नै है न भनेर तथानाम गर्न सिकाउँछ।
that
कुटपिट गर्न र लड्न भिड्न प्रेरित गर्छ। मर्न तयार बनाउँछ र मार्न सिकाउँछ। भैरव अर्यालले भनेझैँ चोरी चकारी नगरे चतुरय् ाइँ
people
of
accomplishment
rarely
sat back and let things happen to them.
हुन्न, दङ्गा फर्साद नगरे इज्जतै रहन्न। सोझा र सीधा नलिनू
They went out and happened to things."
दलै मा, पार्टी चलाउनु छल औ बलै मा भनेझैँ गर्छन्। यो सबै भाइरसको काम त हो नि। छँदा खाँदाका नेताका टाउकामा
- Leonardo da Vinci 32
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
मतियार
मेहनतले ग्रामीण मातृ शिशु स्वास्थ्य सं स्था आज यो स्थानमा ँ आइपुगेको थियो। उसँगको भेटघाटले म धन्य भएको थिए। "के
दाहाल
नमस्ते
होइनौ
गरि'रा?
तिमी?
ँ ालो अग म
दे व
मार
क्या
न,
नारन
चिनेनौ?"
ँ ालो मारय् ो मलाई।एकै छिनमा त्यो मोटो त्यो भद्र पुरुषले घ्वाम्म अग
शरीरभित्र लुकेको चेहरा मेरो स्मृतिको मसानघाटबाट भूत जसरी जागेर ँ ालोभित्र म उकुसमुकुस भए,ँ मेरा निधारबाट पसिना आयो। त्यो अग
राजीव नेपाल तीनवटा प्रोजेक्टहरू परे का छन्।" एकदिन क्याफ्टेरियामा लन्च
ँ चिटचिट आउन थाल्यो, हात खुट्टा कमजोर भएर लड्ला जस्तो भए। दे वले म्याटतिर फर्किएर अङ्ग्रेजीमा भन्यो, "म राम्रोसँग चिन्छु
पाएकाले म्याटले मलाई त्यो खुसीको खबर सुनाएको थियो। म
फ्याक्ट्रिको हे ड अफिसमा नै रहे छौ, मलाई हे र है , अनि म पनि हे रूम्ला"
"नारायन,
यसपालिका
लागि
छु ट्याइएका
ग्राण्टमा
नेपालका
नारनलाई, मेरो मिल्ने साथी हो, सँगै काम पनि गरे को हो, वि गो वे ु हाँस्दै नेपालीमा भन्यो।" ल डलर ब्याक"। जाँदा जाँदै दे वले मुसक्क
गर्दा सं योगवश म दक्षिण एसिया प्रोग्राम डाइरे क्टर म्याट स्मिथको ँ कुराकानीको दौरान म नेपालको भन्ने थाहा टे वलमा सँगै थिए।
काम गर्ने फाउण्डेशनले स्वास्थ्य र शिक्षाका लागि विश्वका अल्प-
*
डलर वर्षेनी खर्च गर्ने गरे को थियो। विश्वमा सकारात्मक परिवर्तन
क्याम्पसमा मर्निङमा बि. कम. पढ्थेँ म। एक दिन एक हुल केटाकेटीहरू चउरमा बसेर हिउँदको घाम डँडेल्नामा सेकाउँदै
ल्याउने महत्वपूर्ण सं स्थामा आवद्ध भएकामा बेला बेलामा म नाक पनि फुलाउँथेँ। मेरो काम भने वासिङ्गटन डि. सि. मा भएको मुख्य
*
*
*
*
*
*
उसको नाम दे व भन्ने त्यति बेलै थाहा पाएको हो, दे व तिवारी भन्थ्यो आफूलाई। कहिलेकाही ँ मात्र कक्षामा दे खिन्थ्यो, प्राय: बाहिर बसेर गफ दिँदै च ुरोट खाने वा खुवाउने गरिरहे को हुन्थ्यो। तर त्यस दिन
स्वास्थ्य सं स्था" नामक त्यो पुरस्कृत सामुदायिक समूहले गरे का कामहरू र तीनले पश्चिम नेपालको दुर्गम गाउँहरूमा ल्याएका
दे वले फगत गफ मात्र गरे को थिएन उसँग पूरै प्लान पनि थियो।
चमत्कारिक परिणामहरूका बारे मा लेखिएका आन्तरिक रिपोर्टहरू
भोलिपल्ट नै उसले हामी पाँच-छ जनालाई एकजना निर्माताको
फेला पारेँ । छोटो समयमा भएको अप्रत्यासित प्रगति दे खेर म त्यो ँ लामो समयपछि नेपालसँग सम्बन्धित सं स्थाप्रति नतमस्तक भए। समाचारका कारण गर्वले मेरो छाती ढक्क फुलेको थियो। श्रे णीका
*
ँ ा मार्ने कुरा गरि'रा केटाकेटी हो? मुभि प्रिमियर गरौँ न?" "के झिग
कौतुहलता जागिहाल्यो। अझ नेपालको एउटा प्रोजेक्ट त वार्षिक गाला समारोहमा पुरस्कृत हुनका लागि छानियो भनेपछि म त ँ अलिक खोजतलास गरे पछि मैले "ग्रामिण मातृ शिशु फुरुक्कै भए।
मझौला
*
वर्णको पातलो केटोले बडो आत्मबिश्वासका साथ प्वाक्क बोल्यो।
थाहा हुन्थेन। तर नेपालको प्रोजेक्टहरू भन्ने सुन्नासाथ मनमा
जस्ता
*
छापौँ भन्थे भने कोही राफल बेचौँ भन्दै थिए। एउटा कालो
खास काम केवल अफ्रिकी महादे शका प्रोजेक्टहरूका लागि नगद भ ुक्तानी गर्ने भएकाले एसियाली प्रोजेक्टहरूका बारे मा मलाई त्यति
म
*
शैक्षिक भ्रमणमा इण्डिया जान कसरी पैसा कलेक्ट गर्ने भनेर योजना बनाउँदै थियौँ। केही साथीहरू विज्ञापन बटु लेर म्यागजिन
कार्यालयको लेखा शाखामा मात्र सीमित थियो। त्यसमा पनि मेरो
समारोहमा
*
पहिलो पल्ट दे वलाई चिनेको पचपन्न सालतिर हो। मिनभवन
विकसित दे शहरूमा गैरसरकारी सामुदायिक सं स्थाहरू मार्फ त लाखौँ
गाला
*
अफिसमा लग्यो। राजेश हमालको नयाँ फिल्म प्रिमियर गर्ने पक्का गरय् ौं हामीले। निर्माताले डेढ लाख मागे, उसले मीठो र नरम बोलीको अश्त्रले एक लाखमा कुरा मिलायो। पैसा अग्रिम दिनुपर्ने भयो, दे वले पन्ध्र दिनको समय माग्यो। दे वले त्यही साँझमा नै पाँच सय
कर्मचारीहरू
र हजारका आकर्षक रङ्गिन बाक्ला टिकटहरू छापेर ल्याइसकेको
आमन्त्रित थिएनन्। तर पुरस्कृत टोलीहरूले मुख्य कार्यालयको
थियो। उसै ले मलाई सबैको सहमतिमा ट्रे जरर पनि बनायो।
भ्रमण गर्ने कार्यक्रम भएकाले म नेपाली टोलीसित भेट्न पाउने ँ कुराले दङ् ग थिए। दिउँसो आफ्नो क्युबभित्र बसेर लन्च खाँदै इन्टरनेटमा समाचार हे र्दै थिए,ँ मलाई बोलाएको सुनेँ। "ल हाम्रो एक मात्र नेपाली स्टाफ नारायन ड्याल्!" म कुर्सी ँ म्याटसँगै एकजना जोगी जस्तै दाह्री घुमाएर फनक्क फर्किए।
"ल यो टिकट छापेको र एकेडेमी
हलको भाडाको एडभान्स
तिरे को पैसा मेरो खातामा लेख, पछि पैसा उठे पछि मलाई तिर्नू।" उसले
ँ ु ी भएको मान्छे वर्षौँको पान सेवनले पालेको अग्लो, भ्यात्त भड
हल
कालो भएको बत्तिसी दे खाएर उभिएको थियो। "मीट द म्यान बिहाइण्ड द ग्रेट नेपाली अर्गनाइजेसन मिस्टर चक्-रअ डेभ
पनि
मेरो
बुक
हातमा
भइसकेछ,
रसिदहरू हामी
थमाइदियो। दङ् ग परय् ौँ।
हाम्रो लक्ष थियो एक हज्जारका टिकट बढी से बढी बिक्री गर्नु।
भोलिपल्टदे खि हामी करिब पच्चीस जना टिकट पुस सेल गर्न दिनभर
प्यान्-डे", म्याटले शिष्टतापूर्वक चिनायो। निलो सुट, रातो टाई र
दौडिन थाल्यौँ। प्रिमियर एक महिना बाँकी थियो। प्रिमियर हुने पन्ध्र
नेपाली ढाका टोपीमा चक्रदे व पाण्डे मेरो सामुन्ने खडा थियो, मैले जुरुक्क उठे र दुई हात जोरे र नमस्कार गरेँ । मेरो प्रतिक्षाको घडि
दिन अघि सम्म हामीले २०० वटा जति टिकट बेचिसकेका थियौँ।
सकिएको थियो, यो त्यही त्यागी मान्छे थियो जसको रात दिनको
33
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 "अब त मेरो पैसा तिर नमकहराम हो!" एक दिन ऊ जिस्कियो।
रूपमा दे व तिवारी प्रकट भएको थियो। दे वले मलाई पूरै नचिने जस्तो गरय् ो। दस हजारको कोटे सन हे रेर उसले मलाई आदे श दियो।
गरे को कागज र पैसा तिरे को रसिद मेरो हातमा हाल्दियो। यतिबेला
"ल सप्लायरलाई चौध हजार डलरको एल. सि. (लेटर अफ क्रेडिट) खोल्छौँ भनेर फ्याक्स् पठाऊ, अनि मार्जिन चाहिँ पहिलेको जस्तै
उसको खर्च, हलको एड्भान्स र निर्मातालाई उसले दिएको गरे र ँ उसले निर्मातासँग डेढ लाख जति मैले उसको हातमा हाल्दिए। हामी ब्रेक इभन जस्तै भएका थियौँ। अब जति बेच्यो त्यो सबै
हाम्रो टू र फण्डमा जाने थियो। हामी यति उत्साहित भएका थियौँ कि बिहान पनि क्लास बङ्क गरे र टिकट बेच्न हिँड्थ्यौँ।
शर्माजी तपाइँको खातामा डाइरे क्ट हाल्न लगाउनुस,् पछि बाडौँला
नयाँ मार्केटिङ्ग स्ट्रयाटजी ल्यायो। चार पाँचवटा ग्परु गरे र
पूर्जाको कोटे सन पनि मगाऊ, अनि हिसाब गरे र एकैपल्ट सबै सामान मगाउँला। दुईचार दिन फ्याक्ट्री बन्द भो भने के नाप्छ बरु हाम्रो
"अब
एग्रेसिभ
मोटरसाइकलमा
हुनपु र्छ", पाटन,
प्रिमियरको
भक्तपुर
र
हप्तादिन
अघि
काठमाडौँका
सबै
थर्टी सेभेन्टी"। फेरि केही बेर सोचेर भन्यो, "आ त्यति थोरै को के मगाउनु? ल सिमेण्ट बनाउने मेसिनको अरू दुईवटा सबभन्दा महँगो
उसले
मुख्य
व्यापारिक स्थलहरू कभर गरिने भयो। उसले कोआर्डिनेटरको ँ काम गर्ने भयो, मैले उसलाई हिसाबकिताब जिम्मा लगाए।
पार्टीको मजदुरहरूलाई आराम हुन्छ। बरू त्यो पार्टसको नाम तुरून्त दिइहाल, म बिग्रिएको रिपोर्ट फ्याक्स गर्न लगाउँछु इन्जिनियरलाई।"
दिनसम्म हामीले करिब छ सय वटा टिकट बेचिसकेका थियौँ।
मेरो नशाभित्र रगत उम्लिएको अनुभव भयो मलाई। तर मैले आफूलाई रोकेँ। काठमाडौँमा टे किने मेलो त्यही एउटा जागिर थियो
उसको यो रणनीति अत्याधिक सफल भयो। प्रिमियरको अघिल्लो
खर्च कटाएर झण्डै साढे तीन लाखको चोखो बचत थियो।
र त्यो पनि गयो भने मेरो उठिबास हुनेवाला थियो। तर पनि लगभग
प्रिमियरको दिन दे वले मुभिको रिल र मुभिको ब्यानर लिएर १ बजेतिर
सारकाश्टिक शैलीमा मेरो मुखबाट निस्किहाल्यो, "पूरै फ्याक्ट्रि कै कोटे सन बनाइदिउँ कि?" उसले अविचलित भएर धम्किपूर्ण
एकेडेमी हल आउने कुरो थियो। हामी साढे बाह्र बजे नै एकेडेमी
पुग्यौँ। तर एकेडेमीमा त एउटा ब्याङ्कको वार्षिक साधारण सभा हुँदै थियो। हामी कुद्दै पछाडि कार्यालयमा गएर रसिद दे खायौँ। "के
हो
भाइ
बैनीहरू
नक्कली
बिल
लिएर
लवजमा भन्यो, "तिम्रो सजिलो काम भनेको बिग्रिएको पार्टको मूल्य लेख्ने हो, त्यही काम खुरुखुरु गर। बिगार्ने जस्तो गाह्रो काम त मेरो हो, म चाहेँ भने मेसिनदे खि मान्छे सब बिगार्न सक्छु ।"
आउने?"
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
अफिसबाट फर्किँदा ग्रामीण मातृ शिशु स्वास्थ्य सं स्थाका बारे मा
बज्रपात परे को बल्ल हामीले थाहा पायौँ। निर्मातालाई पनि एक
फेला पारे जति मटे रियल प्रिण्ट गरे र ब्यागमा कोचेँ । मलाई
पैसा दिएको रहे नछ, ती सबै रसिदहरू नक्कली रहे छन्। दर्शकहरू आउन थालेको दे खेपछि हामीलाई भाउन्न भयो। हामीसँग भएको
दे वलाई नाङ्गेझार पार्नु थियो विश्वको अगाडि। घर फर्किँदा ट्रे नमा ँ डोल्पाको विकट भन्दा विकट गाउँहरूमा पनि पनि पढ्दै आए। ग्रामीण मातृ शिशु स्वास्थ्य सं स्थाले क्लिनिक, पुस्तकालय र सुँडेनी
दुईचार हजार बाहे क सबै पैसा लिएर दे व कुलेलम ठोकिसकेको
थियो। केटाहरू दे वको टाउको फोड्छौँ भन्दै थिए, तर दे वको पत्तो के सुइँकोसम्म कसै लाई थिएन। पुलिसलाई कम्प्लेन गरौँ
तालिम केन्द्र खोलेको रहे छ। अब झन् टु गुड टु बि ट्रू जस्तो भयो। झट्ट सम्झेँ मेरो नाताको सानीमाको एउटा ज्वाइँ डोल्पातिरै गाविस सचिव थिए। नेपालमा तीन-चार ठाउँ फोन गरे र नम्बर
भने हामीलाई नै जाकिदे ला भन्ने डर। चिनेजानेका सबैलाई टिकट
भिडाएका थियौँ, अब बसिरहे हाम्रै टाउको फोडिनेवाला थियो। हामीसँग भाग्नु बाहे क कुनै उपाय थिएन। म त्यही रात भागेर
मागेपछि बल्ल तिनीसित कुरा भयो। उनको कुरा सुनेर म झन् ँ चकित भए। मिनिमल ओभरहे ड भएको, पश्चिम नेपालको सबभन्दा
पोखरा हे म्जाको मेरो मावली घर पुगेँ। बि. कम.को जाँच मैले ँ ँ गरिनँ मैले, प्राइभेट नै दिए। त्यसपछि काठमाडौँ जाने आट ँ बुटवलबाटै मास्टर्स सिध्याए। एउटा प्राइभेट ट्रेडिङ फर्ममा
सफल र प्रभावकारी गैर सरकारी सं स्थाको रूपमा बयान गरे उनले
मातृ शिशु स्वास्थ्य सं स्थाको। मलाई दे वमाथि नराम्रो शङ्का गरकोमा
पछु तो भयो। अल्लारे उमेरमा गल्ती नगर्ने को हुन्छ र? दे व
एकाउण्टेण्टको जागिर मिलेपछि मात्र मैले फेरि काठमाडौँ टे केँ।
त्यसरी सुध्रिएर असल मानिस बनेकोमा मलाई औधी खुसी लाग्यो।
"नारायण, उदयपुर सिमेण्ट कारखानाको स्क्विरल केज इन्डक्सन मोटरको पार्टसको कोट तयार पारय् ौ? आज मन्त्रीको पिए आउँदैछ्।"
साँझमा खाना खाएर बिबिसीमा समाचार हे र्दै थिए,ँ सानो एक वर्षको ु मा छोरो भ ुइँमा खेल्दै थियो। विस्तारै उभिएर मैले अघि पढे र टे बल
एक दिन मेरो बोस शर्माजी आफ्नो कोठाबाटै चिच्यायो। तुरून्त मर्मत नगरे कामै ठप्प हुने हुनाले बिना टे ण्डर खरिद हुँदै थिए ती
पार्टस् अर्थात् ब्रम्हलुट हुनेवाला थियो त्यहाँ। "सात हजार डलरको
राखेका कागजहरू भ ुइँभरि छर्दियो। कागजहरू समेट्दा एउटा ग्परु ँ ा अडियो। सेतो कोट लाएर स्टेथेस्कोप घाँटीमा फोटोमा मेरो आख ँ बेरेको त्यो आकृति चिनेचिने जस्तो लाग्यो। बूढीलाई दे खाए।
दलेर ७ माथि राख्यो अनि फ्याक्स मेसिनबाट कपी गरय् ो र दे खाउँदै
"हे त्यो तपाइँको छिमेकी साने साहुको कान्छो छोरो दिनेशे
मन्त्रीको पिए चार पाँच जना मान्छे सहित भित्र छिरय् ो। हाकिमले
बसेर क्यारे मबोर्ड मात्र खेलेको दे ख्थेँ त।" बूढी च्याँठ्ठिई।
कोटे सन पठाएको छ सप्लायरले।" बोसको हातमा कोटको कपी ँ बोसले प्रिण्ट गरे र टु क्रा पारे र राखेको १ र ० लाई ग्लु राख्दिए।
होइन?
जिस्कियो "ढाँट्छौ तिमी? दस हज्जार पो त।" आधा घण्टा जतिमा
डाक्टर
भएछ
त्यो
मोरो?
जतिखेर
पनि
चोकमा
"डाक्टर त के बन्थ्यो, कम्पाउण्डर वा अनमि सनमि भयो होला।" मैले
नमस्कार गरे पछि मैले पनि बाध्य भएर दुई हात जोडेँ । पिए सरको
34
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 नेपालबाट आउँदा ल्याएको टे लिफोन डाइरे क्टरीका पानाहरू पल्टाउँदै ँ भनेँ। जे भए पनि दिनेशलाई बधाइ दिनुपरय् ो भनेर फोन लगाए। "ए नारन दाइ! है न सबै ठीकै त छ।" मैले फोन गरे कोमा छक्क परय् ो दिनेश। "के गर्दै छौ आजकाल?" मैले सोधेँ । "त्यही फिल्म लाइन त हो नि, स्पट ब्वाइबाट छिरे को अब असिस्टेण्ट डाइरे क्टर भा’छु ।" "अनि तिमी त ग्रामिण मातृ शिशु स्वास्थ्य सं स्थाको हस्पिटलमा डाक्टर भा’को फोटो पो दे खेँ त?" "ए, त्यो त अमेरिकाबाट कुइरे आको बेला तिनेरलाई झुक्याउनलाई हाम्लाई हे लिकोप्टरमा चार्टर गरे र हे ल्थ पोष्टहरूमा लान्छ क्या। एउटा फिल्मबाट कमाउने जतिकै एक हप्तामा कमाइ हुन्छ, कैले डाक्टरको कैले लाइब्रेरियनको एक्टिङ गर्ने हो। अब त पर्फे क्ट भएसकेँ, डाक्टरको त खतरा एक्टिङ गर्दिन्छु म।"
पूर्वी नेपालका पशुहाटहरू: एक सम्झना
तोयानाथ बराल आज अगष्ट २०, २०१२ को अनलाइनको एउटा खवरले मलाई अतीततिर डोरय् ायो। राससलाई साभार गर्दै आजको खवरमा लेखिएको रहे छ, झापामा गत वर्षमात्र ५ अर्व ८ करोड ६३ लाख ४२ हजार बराबरको पशुहरूको व्यापार भयो। यसै खवर अनुसार झापामा २० वटाभन्दा बढी पशुहाटहरू रहे का छन्। शनिश्चरे , ु ावारी, धुलावारी, सुरूङ्गा, बाहुनडाँगी, कोहोवरा, दमक, भद्रपुर, खुदन केचना, राजगढ, घैलाडुवा, दूधे, घेरावारी, घेरावारी, पथरिया, चकचकी, डाँगीहाट, पाँचगाछी, शिवगण्ज, सतासीधाम, वनियानीमा लाग्ने पशुहाटहरूमा स्थानीय पशुहरू खरिद विक्री हुन्छ। यो समाचारले मलाई आफू सानो हुँदा पशुहाट गएको सम्झना गरायो।
दिनेशले सबै कुरा खोल्दियो। होटे ललाई भाडामा लिएर क्लिनिक बनाइँदो रहे छ। गाउँको सर्वदलीय समिति लगायत गाविस सचिव, झिना मासिना नेता, सबैले गच्छे र है सियतअनुसार भागबण्डा पाउँदा रहे छन्। वरिपरिका गाउँमा गएर मानिसहरूलाई पैसा दिएर बिरामी बन्न बोलाइँदो रहे छ। बुटवल र नेपालगन्जबाट हे लिकोप्टरमा ओसारिएका एकदुई जना रियल डाक्टर र कम्पाउण्डरले रियल बिरामी जाँच्दा रहे छन्। बाँकी डाक्टर पनि फेक, पेसेण्ट पनि फेक। तालिम पनि फेक, प्रमाणपत्र पनि फेक। लोकल पत्रकार, बुद्बिजीवी कोही पनि डलरको आशिर्वादबाट बचेका रहे नछन्। आम्दानीको गतिलो स्रोत भएपछि तैँ च ुप मै च ुप। दिनेशसँग कुरा गर्दागर्दै भाउन्न भयो मलाई। ऐले म्याटलाई फोन गरे र कुरा खोल्दिउँ जस्तो लाग्यो। तर फेरि सोचेँ दे वले आफू
यहाँ उल्लेख गरिएका सबै कुराहरू मेरा सम्झनाका कुराहरू मात्र ् यी कुनै अध्ययन वा अनुसन्धानमा अधारित नभै मात्र मेरा हुन। ् शनिश्चरे गाविसमा जन्मे र हुर्केको म। विगतका स्मृतिहरू हुन। झापा जिल्लालाई कन्काइ माई पूर्व र पश्चिममा बाँड्दा माई पूर्व पर्छ यो ठाउँ। झापामा माईलाई सीमाना लगाए जस्तै गरी माईवारी र माईपारी भन्छौ हामी। चारआलीबाट इलाम हुँदै पाँचथर, ताप्लेजुङ जाने मेची राजमार्ग निर्माण हुन ु अघिसम्म शनिश्चरे को निकै शान थियो। झापाको माईपूर्वको प्रमुख बजारमा शनिश्चरे पर्दथ्यो रे । महे न्द्र राजमार्ग विर्तामोड हुँदै गएपछि दे खि नै शनिश्चरे अलि ऒझेलमा पर्न शुरू भएको हो। त्यसमाथि पनि मेची राजमार्गको निर्माण भएपछि शनिश्चरे पूरै ऒझेलमा परे को छ। शनिश्चरे मा विक्रम सं वत २००३ तिरै स्थापना भएका स्कुलहरूले नै यो बजारको महत्व झल्काउँछन्।
डुब्दा मलाई के छोड्ला र? उसले जे भनेर मलाई पोल्दिए पनि मेरो जागिर चट् हुने पक्का थियो। शायद उसले पोल्नु पनि पर्दै न होला। महाठगको साथी भएको नाताले म कुनै न कुनै रूपमा मतियार बनिइहाल्थेँ। फेरि अफिसले ग्रिन कार्डको प्रोसेस सुरू गर्दिइसकेको छ, अलिकति पनि तलमाथि भयो भने हातमा ग्रिन कार्ड कहिले पर्ने होइन। म शिथिल भएर छोरोतिर हे र्न थालेँ ।
पशुहरूको सन्दर्भमा पहिले र अहिले पनि शनिश्चरे मा खसी बाख्रा बजार लाग्दछ। नेपालका अन्य विभिन्न ठाउँमा पनि यस्ता बजार होलान् तर वाल्यकालमा दे खेको र जानेको खसीबजार शनिश्चरे को नै हो। सानामा आमासँग धेरैपल्ट खसीबजार गएको छु म। मुख्यत: खसी बाख्रा बेच्न गएको सम्झना छ। तर हामी त्यहाँ खसी किन्न पनि गयौँ होला। शनिश्चरे बजारको कुरा गर्दा त्यहाँ केराको पनि ठू लो बजार लाग्दछ। त्यहाँबाट चिनीचम्पा, मालवोक जस्ता केराहरू रात्रिबसको छतमा राखेर काठमाण्डौ लै जान्छन्। यो केरा व्यापारले स्थानीय कृषकहरूलाई राम्रो आम्दानी स्रोत बनाएको छ। तथापि केराका पातहरू र अरू पदार्थको राम्रो व्यवस्थापन नहुँदा कहिलेकाही ँ शनिश्चरे बजार धेरै फोहर जस्तो दे खिन्छ।
"Insanity in individuals is something rare
-
but
in
groups,
parties,
nations and epochs, it is the rule." - Friedrich Nietzsche
35
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 रमाइलो लाग्छ। जस्तै गाउँघरमा प्रचलित धारणाका कारण चाँदे राँगो (निधारमा दाग भएको)लाई राम्रो मान्दैनन्। यस्तो राँगो किन्न धेरै मान्छे मन पराउँदैनन्। त्यसै ले गर्दा त्यस्ता राँगाको मूल्य अलि कम हुन्छ। पशु व्यापारीले त्यस्ता राँगा कम पैसामा किन्छन् अनि घर लगेर व्याट्रीको कालो तेलमा मुछेर बनाएको वा डढे को मोविल लगाएर त्यो सेतो दाग नदे खिने बनाउँछन् र त्यस राँगालाई बजारमा लगेर अलि महँगोमा बेच्छन्। किन्ने मान्छेले राँगो घरमा ल्याएको केही दिनमा कालो पखालिएर राँगो चाँदे दे ख्दा पछु ताउनुभन्दा केही विकल्प रहँदैन। अर्को रमाइलो चाहिँ लै ना गाईभैं सीको किनबेचमा दे खिन्छ। पशु व्यापारीले भोलिपल्ट लै नो गाई भैं सीलाई बजारमा लानुछ भने अघिल्लो दिनदे खि नै नदुहिकन पाडा बाछालाई पनि दूध खान नदिइकन राख्छन्। भोलिपल्ट बजारमा दुई दिनको एकैचोटि दूध दे ख्दा सम्भावित ग्राहकले मख्ख भएर किन्छ तर जब घरमा पुग्छ अनि पछु ताउँछ। दूधको प्रसङ्गले मलाई दूधको किनमेलको रमाइलो सम्झना गराउँछ, कसरी ग्वालाले घर घरमा आएर पानी नहालेको दूध किन्छन् र पानी थपेर बेच्छन्। त्यो पनि रमाइलो छ तर यहाँ विषयान्तर हुने भएकोले त्यस बारे मा यति नै।
पशुबजारको प्रसङ्गमा अर्को पशुबजार मलाई राम्रोसँग सम्झना ु हुने धुलावारी पशुहाट हो। भारतमा तेश्रो मुलकका समानहरूको किनबेच खुल्ला नहुँदासम्म (मलाई लाग्छ यो २०४४-२०४५ सम्म
हुनपु र्छ)। धुलावारी बजारको शानसौकत काठमाडौँको विशालबजार
भन्दा कम थिएन। भारतीयद्वारा भारतीयका लागि सञ्चालित थियो धुलाबारी बजार। तर त्यहाँ विक्री हुने सबै सामानहरू चाहिँ
ु तेश्रो मुलकका हुन्थे। धुलाबारी बजार नेपालको पूर्वी नाका
काँकडभिट्टाबाट त्यस्तै पाँच सात किलोमिटर पश्चिममा पर्दछ। त्यसै ले धुलाबारीमा किनेका सामान भन्सार छलेर काँकडभिट्टा हुँदै भारतको पानीट्याङ्कीसम्म पुरय् ाउनेहरूको ठू लो समूह हुने गर्थ्यो।
धुलाबारीबाट पानीट्याङ्कीतिर जाँदा अस्वभाविक रूपमा मोटा दे खिने महिलाहरू फर्के र आउँदा दुव्लापातला दे खिन्थे। कारण के भने ती महिलाहरूले पाँच सातवटासम्म साडीहरू लगाउँथे र सिमाना काटे पछि आफ्नो मात्र राखेर अरू सबै फुकाउँथे। त्यसरी साडीको
तस्करी दे खी दे खी हुने गर्थ्यो। घडी, कलम, जुत्ता केटाकेटीका लुगाहरू, पङ्खालगायत अन्य विभिन्न सामाग्रीहरूको लुकाइ ु छिपाइ भन्सार छलेर पारीपट्टि पुरय् ाउँथे। भारतले तेश्रो मुलकका
ु ार कोशी मैले सम्झेको अर्को पशुबजार दमकको हो। मैले सुनेनस पूर्वमा लाग्ने सबैभन्दा ठू लो पशुबजार दमकको हो।यहाँ दमकबाट दक्षिण, उत्तर, केही पूर्व र अलिअलि पश्चिमका पनि पशुहरू विक्री गर्न ल्याउँछन् जस्तो लाग्छ। रतुवा खोलाको किनारमा रहे को यो पशुहाटमा पनि धेरै पल्ट गएको छु । पहिले दमक बजार त्यति ठू लो नहुँदा बजार र पशुहाट अलग अलग जस्तो लाग्थ्यो। अहिले त सबै जोडिएर एउटै भइसके होलान्।
सामाग्रीहरूको किनबेचमा उदार नीति लिएपछि धुलाबारी बजार पूरै
सुकेको छ। यसको हालत पनि शनिश्चरे बजारको जस्तो नै भएको
छ।
जहाँसम्म पशुबजारको प्रसङ्ग छ धुलाबारीमा गाई, भैं सी, गोरू,
लगायत विभिन्न खाले पशुहरूको विक्री हुन्छ। त्यहाँ विक्री भएका
झापामा भएका भनिएका २० वटा यस्ता पशुहाटहरू मध्ये माथि उल्लेख गरिएका तीनवटा बाहे क म एकाधपल्ट भद्रपुर गएको हुँला। अरू चाहिँ गए जस्तो लाग्दैन। यी पशुहाटहरूले मानिसलाई पशु किनबेच गर्न सजिलो बनाएको छ। म पछि अध्ययन तथा जागिरको सिलसिला गरे र झण्डै ७ वर्ष चितवन बसेँ । त्यहाँ मैले ँ म अचम्ममा पर्थेँ र अझै पर्छु। मान्छेहरू त्यस्ता पशुहाट दे खिन। ् हुन त अरू नै तरिकाहरू कसरी पशुको किनबेच गर्दा हुन। होलान्। म चितवनको जिल्ला पशु सेवा कार्यालयमा कार्यरत भएका बेला २०५२-२०५३ तिर पशु विकास आयोजनाको पहलमा पशुहाट बनाउने पहल भएको थियो। त्यति वेलाका रत्ननगर टाँडी नगरपालिकाका मेयर (नाम विर्सें ) जो आफैं पनि रामपुर क्याम्पसबाट कृषि विषयमा स्नातक गरे का थिए, पशुहाट सुरु गर्न साह्रै उत्साहित थिए। तसर्थ पशुविकास अयोजना जिपसका, नगरपालिका र स्थानीय कृषकहरूको पहलमा टिकौलमा पशुहाट लगाउनेमा धेरै कुरा अघि बढे को थियो। मलाई थाहा छै न के कारणले त्यो प्रयास लथालिं ग भयो। सायद स्थानिय मानिसहरूको धरे इच्छा नभएर नै होला। अन्त्यमा झापामा हुर्के बढे को म जस्तालाई पशुहरूको खरिद विक्री हुने पशुहाटहरूका धेरै रमाइला प्रसङ्ग याद हुन्छन्। यसका साथै नेपालका अन्य भागमा जहाँ पशुहाट लाग्दैनन्, मानिसहरू कसरी पशु किनबेच गर्दा होलान् भन्ने कौतुहलता रहिनै रहन्छ जस्तो लाग्छ।
धेरै जसो जनावरहरू पनि सिमापार नै पुग्थे र सायद अझै पुग्छन्। रमाइलो चाहिँ केमा छ भने ती पशुहरूलाई सीमा पारी पुरय् ाउने
काम साडी, घडी जस्तो लुकाएर है न खुल्लारूपले ट्रकमा हालेर
हुन्छ। मलाई नेपालबाट भारततर्फ पशु निकासी सम्बन्धी नियम ु ी एेनमा गाईगोरूलाई सीमापार कानुनको ज्ञान त छै न तर मुलक ँ ँ गरिन्छ भन्ने जानकारी हुदाहुदै यदि ती जनावरलाई सीमापार गरे मा ु ी एेनमा) (सायद सरहद भन्ने शब्दको प्रयोग भएको छ क्यार मुलक गाई मारे सरह वा सो बराबरको सजायँ भए जस्तो लाग्छ। हामी सबैलाई थाहा भएकै हो नेपाल हिन्दू अधिराज्य हुँदा गौ हत्याको सजाय मान्छे मारे बराबर नै थियो। अहिलेको धर्म निरपेक्ष सङ्घीय गणतान्त्रिक नेपालमा यसमा के परिवर्तन भएको छ मलाई थाहा छै न। धुलाबारीको पशुबजारमा किनबेच हुने धेरै जसो गोरू राँगा, लै नागाई, भैं सीहरू नेपाल भित्रै रहने भएतापनि बुढा गाई गोरूहरू ट्रकमा चढाएर सीमा पार गरे को दे ख्न सकिन्छ। सुनेसम्म ती गाईगोरूहरू भारत हुँदै बं गलादे शसम्म पुग्छन्। त्यस्ता बुढा ँ ो हो गाईगोरूहरू के प्रयोजनका लागि भारत वा बं गलादे श लगिद त्यो सायद अनुसन्धानको विषय बन्न सक्छ। विषय अन्तर हुन लाग्यो, फेरि पनि पशुहाटकै प्रसङ्गमा फर्कौ। पशुहाटमा पशुधनीहरू आफैं आफ्ना पशुहरू लिएर जान सक्छन् र सं भावित क्रे तासँग मोलमोलाइ गरे र पशुको खरिद विक्री गर्छन्। यसका साथै हाम्रा गाउँघरमा गोरू दलाल पनि हुन्छन्। भन्नलाई उनीहरूलाई गोरू दलाल भनिए पनि उनीहरू सबै प्रकारका पशुपंक्षीको खरिद बिक्री गर्छन्। ती गोरू दलालहरू गाउँ गाउँ गएर गाईवस्तु किन्छन् अनि पशुहाटमा बेचेर केही नाफा कमाउँछन्। हाम्रो गाउँमा यस्तो व्यवसाय गर्ने धेरै नै छन्। त्यसरी गाईवस्तु बेच्नेहरूले प्रयोग गर्ने कही दाउपेच सम्झँदा मलाई
36
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Survival of the Fastest
Photograph by Tamendra Thapa "It was a spring afternoon when I was taking some pictures at Dow’s Lake. There was a little girl feeding bread to the ducks. Suddenly, a seagull appeared from nowhere and snatched the bread away. I wanted to capture the frozen motion, so I set my camera at shutter speed mode (Tv) with very high shutter speed."
२०६9 सालको शुभ विजयादशमी तथा दीपावलीको उपलक्ष्यमा अटवामा बस्नुहन ु े सम्पूर्ण नेपालीहरूमा सुस्वास्थ, दीर्घायु तथा उत्तरोत्तर प्रगतिको हार्दिक शुभकामना व्यक्त गर्दछौं।
नेपाली क्यानेडियन सङ्गठन (एनसिएओ) अटवा, क्यानडा 37
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Air Tickets, Travel Insurance and Tours Special Air Fairs to Nepal, India & Rest of The World Excellent Service Optimal Prices!!
Ms. Baba Shakya 10 Frost King Lane, Toronto, ON, M9W 0A4 baba@himalayan-travels.com
416-679-9129
http://www.himalayan-travels.com
38
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 प्लेनका कर्मचारीबाट विश्वभाषा (साङ्केतिक भाषा) मा सहयोग लिँदै क्यानाडा उत्रियौँ। अनिल, कञ्चन (छोरा बुहारी) सम्धी, सम्धिनीसँग ु एअरपोर्टमा भेट भयो। बेलका नेपाली परिकार बनाएका रहे छन्, दुई दिनपछि दाल भात खान पाउँदा मिठो लाग्यो।
क्यानाडाको यात्रा र मनका तरङ्ग
भोलिपल्टदे खि घुमफिरमा लागियो। आफ्नै जस्तो कालो माटो, उर्वर भूमि, नदीनाला, विशाल रङ्गिन जङ् गल, ताल, अधिकांश घर गाउँले पाराका, आधुनिक खानाको परिकार, फराकिला सडक, सफा र सुविधा, क्यानाडा साह्रै सुन्दर रहे छ।
लक्ष्मीप्रसाद पौड्याल
अनि मेरो मनमा ठोकियो राणाकाल, जङ्गबहादुरले बेलायत भ्रमण गरे को कहानी। राणाहरूले बेलायतले गरे को विकास दे खेका थिए, आफूले मस्ती गरे , दे श विकास शू न्यमा राखे। राणाभन्दा आगाडी राजाले भारत पसेको अङ्ग्रेजबाट नेपाल बचाइराखे। राणाहरूले अङ्ग्रेजको चाकडी गरे र भएपनि नेपालको अस्तित्त्व बचाइराखे, यो कुरा मान्नैपर्छ। सम्झेँ फेरि सात साल, राजा त्रिभ ुवन आफूलाई ँ डामुक्त गर्ने जनता बिर्सेर, जनतामा बेमेल गराई, सं विधान पिज नदिई मृत्यु भयो। राजा महे न्द्रले पार्टी फुटाउने, गलाउने गर्दै सं विधानसभा दिन आलटाल गरे । पार्टी जुटेर भद्र अवज्ञा आन्दोलन पश्चात सं बैधानिक राजतन्त्र भनी आम निर्वाचन भयो। सत्र सालमा कू भई सं सद विघटन गरी पञ्चायती व्यवस्था लागु भयो। पूर्व पश्चिम राजमार्ग, रजौटा उन्मुलन, जङ् गल राष्ट्रियकरण, भूमिसुधार, आर्थिक क्रान्ति जस्ता कुराहरू भनिए। कार्यान्वयनमा प्रभावकारी नहुँदा भूमिसुधार फितलो, आर्थिक क्रान्ति घरबारलाई मात्र भयो। महे न्द्र पछि वीरे न्द्रले पनि त्यही नीति लिए। २०३६ सालमा जनमत भयो, जनताले निर्दल रोजे भनियो, २०४६ मा बहुदल आयो, पञ्चायतकाल र बहुदलीय कालमा भए गरे को केही मसिना काम पनि १० वर्ष जन युद्धले प्रवाभित भए। राणा उन्मूलनकालीन नेताहरूमा दे श प्रेम, राष्ट्रियता आदि भावहरू दे खिन्छ। २०५२ सालसम्म पनि दे शले अलिअलि विकासको गति लिँदै थियो। त्यसपछि त पार्टी सत्तामुखी नेता व्यक्तिवादी, विद्वान्, कुशल प्रशासक, दक्ष जनशक्ति युवा रोजगारीको लागि विदे शतर्फ लागे। उद्योगधन्दा ठप्प छ, पुराना गाउँ बस्ती शू न्य छ, महिलाहरू हलोकोदालो, घर छाउने, लास उठाउने, पूर्व वञ्चित कार्यमा आग्रसर हुन परे को छ। खेतपाखा बाँझो छन्, बाहिर दे शबाट आएको चामल दालले पालिँदै छन्। घर बाहिर गएको व्यक्ति सकुशल घर फर्कन्छन् फर्कँ दै न, शङ्कै छ। नेतामा जिम्मेवारी, उद्योगीमा उत्साह, जनतामा आस्था, शान्ति सुरक्षामा ग्यारे न्टी कतै केही छै न। राजनेताहरूको पदलोलुपताको कारण अहिले आएर विगत सत्ताहरूको तुलनामा झन्-झन् अधोगति हुँदैछ। पञ्चायतकालदे खि नै बरिष्ठ प्रशासक, बुद्धिजीवीहरू बाहिरिने क्रम रोकिन पर्नेमा श्रम दिन सक्ने, सीप भएका युवा पलायन हुने क्रम बढ्दो छ।
लामो समयदे खिको प्रतीक्षा पूरा हुने भयो भन्ने लाग्यो, जब छोरा अनिलले फोन गरे र हामीलाई क्यानाडाको भिसा भएको जानकारी गरायो। छोराबुहारी, आफन्त र इष्टमित्र कसरी बसेका होलान्, पृथ्वीको उत्तरी भूमण्डलमा रहे को दे श कस्तो होला, वातावरण कस्तो होला, बिरानो ठाउँका मानिसहरू कस्ता होलान्, जस्ता मेरा कौतुहलका विषयहरु थिए। अनि सुन्दर र शान्त दे श क्यानाडालाई हे र्ने र बुझ्ने कल्पनाले मन फुरूङ्ग भयो। हामीहरू क्यानाडा जानेको तयारीमा लाग्यौ। इष्टमित्र, छरछिमेक तथा आफन्तजनसँग बिदावारी भई भरतपुर बसपार्क तर्फ लाग्यौ। केशव बाबु बसपार्कसम्म नै आउनुभयो। शुभ साइतको फल भन्दै सबैलाई फलफूल र सुन्तला बाँडिदिनुभयो। चितवनबाट बिदावारी भई काठमाडौँ लाग्यौँ। काठमाडौँको १-२ दिनको समयमा केही किनमेल, केही तयारी तथा भेटघाटमा बितायौ। छोरा अनन्तले जहाजको रूट एवं स्थानीय समयको बारे मा सिकाए। यसरी हाँसी खुसी बिदावारी भई ३ महिनाको लागि गन्तब्य क्यानाडातर्फ लाग्यौ। म र मेरी श्रीमती सावित्रा काठमाडौँबाट नेपाली समय राती ११ बजे जहाज चढियो।दुई घण्टा प्लेन स्टार्ट भएर पनि प्राविधिक गडबडीले गर्दा उड्न नसकेर, सारा यात्रुलाई सोल्टी होटल जान पर्ने भयो। सबै आ-आफ्ना सामान लिएर होटल गए। म असक्त मेरो श्रीमती त्यस्तै सामान त्यहीको कर्मचारीलाई दे खाई होटलतर्फ लाग्यौँ। विशाल होटल, कहिले नपाएको सुविधा पाउँदा आनन्दै लाग्यो। स्नातक उपाधि लिन बेलायत जान आएकी सहयात्रीले न भाषा न त त्यो होटलको सुविधा उपभोग गर्न जान्ने ठानिछन्, त्यस्तै पनि थियौं, सं रक्षक भइदिईन्। खानपिन गराई पुन: जहाजतिर लगिदिईन्। सुटकेस जिम्मा लिने व्यक्ति नआउँदा, केही छ कि भन्ने शङ्काले कुकुरले सुँघ्दा ढिलो भयो। जाँचपछि कतारको लागि प्लेन उड् यो। म आफ्नो भाषाभन्दा अर्को भाषा जान्दिन। ँ झोला, ब्याग बोकी लाठीले दिने म मनमनै अतासिएको थिए। सहारा दिने २-३ यात्रु, स्टेसनका कामदार, होटलका कामदारको ँ तत्पश्चात सान्त्वना दिँदै डा. चेतराज पन्त भन्ने धेरै सहयोग पाए। यात्रु भेटिनुभयो। वहाँ पनि लन्डन हुँदै क्यानाडा (स्वास्थ्य सम्बन्धी ु ँद ट्रेनिङको लागि) जाँदै हुनह ु ो रहे छ, म पनि क्यानाडा जाने हो भनेर ँ सुटकेसमा लगाएको ट्याग दे खाए। सुटकेसको ट्याग दे खाएर मात्र लण्डनबाट आगाडी जान मिल्दो रहे छ, टिकट छै न भने जान ँ चेतराजजीले धेरै घुमी सम्पर्क गरी, मिल्दैन भन्दा म त आतिए। जान सक्ने वातावरण बनाउनु भयो। प्रवेशद्वार पार गर्दा झोला चेक गर्दा टिकट भेटियो। के गर्ने बुढेसकाल लागेपछि सुद्दि पनि हराउँदै जाँदोरहे छ। मेरो कारण लण्डन एअरपोर्टका कर्मचारीले धेरै दु:ख पाए, पारिश्रमिक लेऊ भन्दा लिएनन्। मलाई पनि त्यति बेला सम्झना आयो, आफ्नो दे शमा आराममा दस रूपियाँ तिरे को ठाउँमा बिरामी पर्दा रिक्सालाई पचास रूपियाँ तिरे को।
मेरो अपिल
विदे शमा रहनु भएका हे नेपालीहरू हो! तपाइँका पुर्खाको योगदान, जरो तपाइँको शारीरिक बनोट, नेपाली धर्ती कै दे न हो। आमा रोएकी छिन्, चिच्याएकी छिन्, तपाइँहरूले क्षमता भएर पनि निस्क्रिय रहिदिँदा राज्यबाट लाटा जनता अवसर नपाई सुशासन पाउन कल्पिरहे का छन्। तपाइँले बटु लेको ज्ञान-सीपको नेपाललाई खाँचो भयो। तपाइँले भावी सन्ततिको लागि हे क्का राख्न पनि स्मरण गराउँछु। बर्मेली, भ ुटानी, आछामवासीले बेहोर्न परे को पीडा, नहरू परिवारको सोनिया गान्धीले त्यत्रो जनमत भएर पनि प्रधानमन्त्री हुन हिच्किचाउनु पर्ने पीडा मनन गरौँ। अङ्ग्रेजको युद्ध आह्वानमा सहिद भएको नेपालीहरूको योगदान हाल विस्तार कटौती
39
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 हुँदैछ। जन्मभूमिभन्दा पर रहँदा सन्ततिलाई पर्न गएको पीडा याद ु एकै छ। राख्नभ
सेतो घोडा
साहस गरे र सत्ता सुधारे मा समुन्द्री मार्ग बाहे क हरे क कुरामा आत्मनिर्भर छ। नेपाल भन्ने मलाईभन्दा तपाइँहरूलाई नै बढी जानकारी छ। अन्याय सहे र क्षमतावान् पाण्डव अर्जुन, वनवासी भए, अन्याय अत्याचारले सीमा नाघ्यो, समय आयो अर्जुन ब्युँझिए, दुर्योधनको अन्त भयो। विदे श बसेर सागसब्जी सन्तुलित खानाको अभ्यास भयो, १/२ किलो चामल खाने नेपाली ३ करोड तपाइँको ज्ञानले ५० करोडलाई पुग्छ। जुम्ला, हुम्लामा विदे शी चामल दिलाएर जनाता भ ुलाई रहे छन्, आत्मनिर्भरताको खोजी छै न।
भोजराज घिमिरे
तपाइं ँहरू जस्तै विद्वत् वर्गले गरे को कुरा म सुन्दछु । हिरोसिमामा पड्केको बमले ध्वस्त जापान १० वर्ष मै झन् बढी विकास भयो रे , इजरायलीहरूले मरुभूमिलाई उर्बर भूमि गराई आफ्नो दे श बनाए रे ।
एक्लै छ ऊ, फगत एक्लै। आज पनि– बैठक कोठाभित्र एक्लै
छ ऊ। कुनै काम छै न उसले फत्ते गरिहाल्नु पर्ने आज– हिजो,
अस्ति र अलिक अस्तिजस्तो। निकै भ्याइ–नभ्याइ हुन्थ्यो उसलाई पदमा रहँदासम्म– परियोजनाहरूको शिलान्यस र उद्घाटन गर्न,
तपाइं ँहरूले त पढे कै विषय होला, पृथ्वी साँघरु ो भयो भनेर तपाइँ जस्तै पढे लेखेका युवा अन्तरिक्षमा बस्ती बसाउन प्रयासरत छन् भन्ने सुन्छु । हाम्रा खानीहरू कोट्याएको पनि छै न, सुनको पिर्कामा छौँ। प्राकृतिक मनमोहक क्यानाडा मनोहर मेपल वृक्ष जस्तै, लालीगुराँस हिउँ शिखर तालतलै या नदीनाला, बाघ, भालु, डाँफे, मयूर, हिमाल पहाड, तराई, तपाइँहरूको अभावमा तड्पिरहे छ।
मान्छे भेट्न, मान्छेलाई सम्झाउन र उनीहरूको कुरा बुझेर काम गरिदिन अनि आफूसमक्ष पेश गरिएका फाइलहरूमा सदर–बदर गर्ने रीत पुरय् ाउन। न बिदा भन्न पाउँथ्यो ऊ, न कार्यालय लाग्ने दिन नै। मान्छे–मान्छे
कार्यालयमा पनि। भिड–भाड नै भिड–भाडमात्र जहिले पनि। कानुनले मिल्नेसम्मका र समयले भ्याएसम्मका सबै काम फत्ते
नेपाललाई सुशासन कायम गराउने युवाहरूको मात्र केवल खाँचो छ। आफ्नो सं स्कृति घच्घच्याएर विजया दशमी पर्व मनाउनु हुँदैछ भन्ने पनि सुनेँ, म पनि त्यसै परिवारभित्र कै हुँ, बढी जान्ने भएर जे पायो लेख्यो जस्तो लाग्ला, म बृद्धलाई माफ दिनैपर्छ। सुतेको अर्जुन ब्युँझियोस् भनी नेपाल आमाको दर्द पेस गरे को छु । यहाँहरू सबैलाई विजया दशमी तथा दीपावलीको शुभकामना।
गरिदिएकै थियो उसले। कोही नाखुस ् थिएनन्। सन्तुष्टै थिए। सजिलै काम गरिदिएकोमा प्रशंसित नै भएको थियो ऊ सबैतिरबाट। धेरै मान्छे आउँथे– कोही कुरा गर्नकै लागि मात्र। कोही चाहिँ
कामै लिएर। घरमा सरकारी काम लिएर कोही नआउन् भन्ने उसले सोच्थ्यो । तर कसै लाई “हुन्न“ भनेर चित्त दुखाउन नसक्ने हुँदा केही
भन्दैनथ्यो, जो आए पनि। त्यसै ले रोकिएको थिएन उसको घरमा
कामका लागि मान्छे आउनलाई– चाहना विपरित नै भए पनि। को आउँथे भन्ने नै थिएन? जो पनि आउँथे। राजनीतिज्ञ पनि। कर्मचारी पनि। विद्यार्थी पनि। चिनेका पनि, नचिनेका पनि। कोही विराजको कुरा लिएर आउँथे, कोही आफन्तको जागिरका लागि, अरू कोही भने सरुवाको सिफारिस लिएर आउँथे। कोही
“Give Blood… Save Lives… Make NCAO Blood Donation Successful” NCAO
has
been
registered
as
बेरोजगारीले पिल्सिएर आउँथे। कोही जागिर खाएको स्वादै नपाएकोमा गुनासो गर्दै सरुवाका लागि आउँथे। काका भएर आउँथे। दाजु भन्दै आउँथे। कोही भने काका भन्दै आउँथे,
the
“Partner for Life” organization and has initiated
“Bi-annual
Blood
हुन्थे वरिपरि। घरमा पनि,
कोही साख्यै दाजु बनेर आउँथे। कोही ज्वाइँको नाता जोडिदिन्थे
Donation
त, कोही भिनाजु भन्दै बैठक र भान्सामा पस्थे। मामाहरू भान्जा खोज्दै आउँथे, फुपूहरू भदाहा भेट्न आउँथे। कहिल्यै खालि हुँदैन थिए– उसका बैठक कोठाहरू, घरमा र कार्यालयमा।
Campaign” for Canadian Blood Services.
‘दिनपछिको रात’ कहिल्यै दे खा परे न उसको जागिरे जीवनमा। ँ ा फुटे को कहिले जागिरमा हिउँद नव्यहोरे को विराज भदौमा आख
NCAO's organization code is NEPA012283.
डिँगो नै भइसकेको थियो जागिरमा रहँदासम्म। एकोहोरिएको
होइन, बरु हराएकै भने हुन्थ्यो उसलाई– अड्डाको काम र काम
लिन खोज्ने मान्छेहरूको भीडमा। भिडभाड दे ख्दा खुसी नै हुन्थ्यो ऊ– शक्तिको पूजा हुने ठाउँमा उसको पूजा हुँदैछ भन्ठानेर।
For more information about “Partners for Life”
लागेकोथ्यो थियो होला सायद उसलाई– यस्तै भिडम्भिड र
program, please visit www.bloodservices.ca.
ठे लमठे लबीच उसको जिन्दगीको गाडी चलिरहन्छ नमरुञ्जेलसम्म।
40
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 यति धेरै रत्तिएको थियो कि त्यसको कथा हालेर साध्यै थिएन।
परिस्थिति निकै बदलिएको छ आज। पहिले जस्तो छै न। घमाइलो
मान्छे–मान्छेसित फरक व्यवहार गर्थ्यो। विराजका बाले “सेते“ भन्नासाथ बुढाले चढ्ने ठाउँमा गएर ठिङ्ग उभिइदिन्थ्यो। विराजका
जिन्दगीमा कालो बादल लागेको छ। नियतिको चक्रसितै अहिले
कोल्टे फेरे को छ उसको जिन्दगीले। हिजोको भन्दा आज उसको है सियत फेरिएको छ। हिजोको जागिर छै न, हिजोको कुर्सी छै न र हिजोको शक्ति छै न– ऊसित आज। अस्ति जस्तो भीडभाड परिवेश
हुन्थ्यो आज त्यसको ठीक उल्टो पूरै सुनसान छ– घरभित्र र
ठू ल्दाइले बोलाए भने अर्कै ठाउँमा जान्थ्यो। अनि अरूका लागि भने अर्कै ठाउँ थियो उसको। विराजका बा चढ्दा हल्का कदम कुद्थ्यो अनि लगाम खिच्नासाथ खिचिएकै ठाउँमा डेग नसरी उभिन्थ्यो।
आएको छै न अरू– हिजो बिहानदे खि अहिलेसम्म। कहाली लाग्दो
ठिटाका लागि फाड्दौल कुद्ने गर्थ्यो। दौडको प्रकृति र स्वरूप
अलग–घोडचढी अनुसारका दौड हुन्थे त्यसका। कसै का लागि गम र बढी गम अनि अरूका लागि कदम कुदे को हुन्थ्यो। फेरि अल्लारे
बाहिर जता नियालेर हे र्दा पनि। साथै रहे को भान्साकोठाबाट उसकी स्वास्नीको हात हल्लिँदा झन्केका च ुराहरूको आवाजबाहे क केही
सवारको इच्छामा निर्भर रहन्थ्यो। अर्थात् जसले जस्तो दौडाउन खोज्छ
नै भएको छ– अहिलेको सुनसान उसका लागि। ऊ हराएको
त्यस्तै दौडिने कला थियो त्यस घोडामा। जसरी दौडिए पनि आफ्नो सवारलाई कुनै अप्ठयारो वा क्षति भने पुर्याउँदैनथ्यो ऊ। पिठ्यूँबाट
छ। पहिचानहीन बनेको छ। डराएको छ ऊ सोच्दै नसोचेको एक्लोपनको सामना गर्नु परे कोमा। अचम्म लाग्दैछ उसलाई।
कोही अकस्मात लड्यो भने सवारीलाई क्षति नपुगोस् भनेर एक
निकै अचम्म! मान्छेका विविध रूप दे ख्दा ऊ बल्ल है रान भएको ू गर्दै छ। यस्तै मनस्थितिबीच आफूलाई उभ्याएर आफ्नो अनुभत
डेग नचली उभिइदिन्थ्यो र क्षतिबाट बचाइदिन्थ्यो– सेतो घोडाले।
घडीको टिकटिक अर्थात समयको प्रवाहसितै दिनहरू बित्दै गयो।
बैठक कोठाको झ्यालबाट घरि घरको मूल गेटदे खि बाहिर बाटोतिर ँ ा तन्काइदिन्छ। हे र्छ त, घरिघरि आफ्नै घरको ढोकातिर आख हावाले ढोका हल्लाउँदाको क्र्याक्कको आवाज सुन्नासाथै ऊ
बित्दै गएका दिनसितै विराज, उसका बा र सेतो घोडा साथ– साथै उमेरका सिँढीहरू उक्लिँदै गए। जसरी समयलाई बग्नबाट
ँ ा बाहिरतिर दौडाइदिन्छ। तर कोही भेट्न आयो कि भनेर आख
कसै ले रोक्न सक्दैन, त्यसै गरी प्राणीको शरीरलाई उमेरिसतै गलेर
जान कसै ले छे क्न सक्दैन। कसै लाई गल्नु आकस्मिक लाग्न
अफसोस! न त कोही मान्छे छन् त्यहाँ, न मान्छेको छाया नै।
सक्छ। तर यदि त्यसलाई आकस्मिक नै मान्ने हो भने पनि त्यो
धेरैचोटि हे र्छ विराज। अधै र्य बनेर बारम्बार हे र्छ। यसरी आशाका नजर बिछ्याएर हे र्दा त्यहाँ सिङ्गो मानव शरीर होइन बरु त्यसको ठाउँमा
एउटा नियमित आकस्मिकता नै हो। चित्त बुझाउनै पर्छ मान्छेले।
त्यसै ले त सेतो घोडा पनि उसको मालिकजस्तै गलेर जाँदै थियो। बुढयौलीसितै उसका खुट्टा र ढाडमा घाउ र खटिराहरू दे खिन थाले। सेतो घोडा जसरी नै विराजका बा पनि बुढा हुँदै गए, रोगले
आफ्ना बाले अन्दाजी चालिस पैँ तालिस वर्षअगाडि नै चढ्न छाडेको उसकै
ँ नमा ठिङ्ग उभिएको दे ख्छ ऊ। घरको एउटा बृद्ध सेतो घोडा पो आग
थलिँदै गए र अनि एक दिन परमधाम पनि सिधारे । सायद आफ्ना
झन् अचम्मित बन्छ विराज। “असम्भव! कसरी यस्तो हुनसक्छ?“
मालिकको जीवन अन्त्य भएको बुझेर होला– बुढाको मृत्यु भएको ँ ु खसालेको विराजले अझै बिर्सेको छै न। दिन सेतो घोडाले पनि आस
प्रश्न गर्छ आफैँलाई। विश्वास हुन्न उसलाई– यतिका वर्षपछि सेतो ँ नमा दे खियो भनेर। सपना कि विपना? घोडा फेरि उसको आग ँ ा बन्द ठम्याउन सक्दैनन। विश्वास गर्दै न आफ्नो दृष्टिलाई। आख
खुबै रोएको थियो– सेतो घोडा आफ्ना मालिको स्वर्गारोहणमा।
ँ ा खोल्ने र बन्द गर्ने गरे पनि गर्छ। फेरि खोल्छ। जतिचोटि आख ँ सेतो घोडा भने जहाँको त्यही ठिङ्ग उभिइ नै रहे को दे ख्छ ऊ। उसको आश्चर्यको सीमा रहे न। “मलाई के भएको हँ यस्तो? कतै
घरका मान्छेले उसको दुःख बुझेर हो या अरू नै कारणले हो?
कसै को सवारी चलाउन परे को थिएन उसलाई दुईचार दिनसम्म त।
विराजलाई सम्झना छ– बाको मृत्यु भएको एक वर्षपछि विराजको घरमा अंशबण्डा भएको कुरा। यसरी अंशबण्डा हुँदा
ँ ाको भ्रम नै हो मेरो भ्रम त होइन यो?“ निश्चय पनि त्यो आफ्नो आख ँ ाहरू एकचोटि मिचेर खोल्छ र हे र्दा भन्ठानेर आफ्ना बन्द दुवै आख
बाको सेतो घोडा– जेठा दाजुको जेठो छोरातिर परे को थियो।
दे ख्छ– अघिको सेतो घोडा त्यहाँ छै न। बरु घोडा उभिएको ठाउँमा ू त आफ्नै प्रतिमूर्ति ठिङ्ग उभिएर बैठक कोठातिर हे र्दै गरे को अनुभत
सानैदेखि आनीबानी जानेको अनि सबैतिर चर्चित घोडा अंशबण्डामा
हुन्छ उसलाई। अनि त अनायासै विराज आफूलाई र आफ्नो
उसको भागमा लाग्दा विराजको भतिजो केटो पनि खुसीले गमक्क नै फुलेको थियो । विराजका बाले जस्तै माया गरे को थियो सेतो घोडालाई कुलको नासो ठानेर भतिजो केटाले पनि। हजुरबाले जस्तै सुमरे को थियो, घसँ ्याएको थियो, औषधीमुलो गरे को थियो।
जिन्दगीलाई त्यही सेतो घोडा र त्यसको जिन्दगीसित दाँज्न थाल्दछ।
अचम्मै लाग्दछ उसलाई– सेतो घोडा र आफ्नो जिन्दगीबीचको समानता दे खेर। गाउँका मुखिया बाको घोडा, त्यसमा पनि असाध्यै
सुबानी। ऊ वयस्क हुँदाका बखतमा उसको पिठ्यूँ नसुमसुम्याउने,
र सोतो घोडाले काम दिउञ्जेलसम्म त राम्ररी नै पालेको थियो।
घोडा पनि सन्तुष्टै दे खिन्थ्यो नयाँ मालिकसित। त्यसै ले धेरै दिनसम्म बुढा मालिकको मृत्युको शोक मनाएर बस्न चाहे न उसले
चढ्न नखोज्ने अनि सेवा र गुनको प्रशंसा नगर्ने कोही थिएनन् गाउँमा। के केटाकेटी, के बूढा-बूढी, के युवक अनि के युवती? सबै लालायित हुन्थे– मुखिया बाले अत्यन्त रुचाएको
पनि। आफ्ना बुढा मालिकको यादलाई– उनका छोरानातिले
जस्तै– विस्मृतिभित्र राखेर ऊ फेरि साना जेठा मालिकसित रमाउन थाल्यो। निकै वर्षसम्म रमाइ नै रह्यो। बर्कतले भ्याएसम्म जेठा मालिकको सवारी चलाएर हिँडेकै थियो उसले।
सेतो घोडा चढ्न । घोडा पनि साँच्चै विचित्रकै थियो। घोडा
चढ्न जान्ने होस् कि नजान्ने। जसले चढ्दा पनि ठीकै थियो। ज्यादै असल थियो त्यसको बानी–बेहोरा थियो। कहिले कसै लाई
लडाएको, लात्ती हानेको या टोकेको सुन्न परे को थिएन घरकाले।
41
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 पनि भ ुलिदिन्थ्यो ऊ। उसको घर फर्किने टु ङ्गो नभएर हो वा
समयको गति अनि शरीरको बुढ्याइ र मक्काइ कसै ले छे क्दा नछे किँदो रै ’छ। हड्डी, मासु र रगतले नै बनेको थियो सेतो घोडाको शरीर। कुनै अपवाद हुने कुरा थिएन। उसका मालिकले खोजेजस्तो
आवश्यकता नै नदे खेर हो पछि–पछि त उसको थलोमा न दाना राखिएको हुन्थ्यो, न त घाँसपात नै। न पानी दिन्थ्यो,
सधैँ दह्रो भइरहन सक्ने कुरै थिएन। त्यसै ले बेला–बेलामा बिरामी हुने, हिँड्दा खुट्टा खोच्याउने र ठे स लाग्ने र कहिलेकाही ँ असन्तुलित
न
खोले
नै।
स्वार्थी
मान्छेहरूका
व्यवहारमा
आएका
परिवर्तन दे खेर बडो श्रान्त र दुःखित बन्दथ्यो ऊ। नियतिलाई
भएर लड्ने पनि गर्न थाल्यो। गल्दै जाँदा बुढो भएको सेते पनि
सराप्दै परिस्थितिसित सम्झौता गर्न खोज्थ्यो। कोसिस गथ्र्यो दुनियाँको बदलिँदो रूपलाई आत्मसात गर्न। तर सक्दैनथ्यो।
कामै नलाग्ने भइसकेको थियो– समयको प्रवाहसितै । तै पनि जेठा
मालिक र तिनका सन्तानको सेवा गर्न छोडेको थिएन उसले। सेतेको बुढयाइँबाट वाक्क नै भइसकेका मालिकले सवारीको काम
यति र
सेतेबाट नचल्ने ठहर गरी एकदिन अर्को जवान घोडा किनेर ल्याए। घरभित्र भित्रिएको नयाँ घोडालाई त्यही दिन सेतेको ठाउँमा बाँधेर सेतेलाई अर्कै
त
विरक्तिएको
मालिक्नीहरूको
थियो
छे उ
ऊ
पर्न
कि
अलिक
पनि
पछि
खोज्दैनथ्यो।
त
मालिक
यतिसम्म
क्लान्त बन्दै गएको थियो कि भाग्यले जुराइदिएको घाँस पनि
गोठमा सारिएको थियो। त्यसरी ठाउँ सारिएको
मुखमा
हाल्न
नसक्ने
स्थितिमा
पुगिसकेको
थियो–
एउटा
दिन निकै नरमाइलो लाग्यो सेतेलाई। अपमानित महसुस गरय् ो।
परित्यक्त प्राणीको रूपमा जिन्दगी बिताएको छ महिनाभित्रै।
आएन। विरोध स्वरूप नयाँ अस्तबलमा राखिदिएको दाना र घाँस
बाको सबैभन्दा प्यारो तथा कुल निशानीको रूपमा चर्चित सेतेको
फेरि एकपल्ट रोएको थियो। तर उसको दुःख र पीर कसै ले हे र्न
जिन्दगीमा आएको नाटकीय परिवर्तन दे खेर निकै टिठ लागेको
बहिस्कार नै गरिदिएको थियो उसले निकै दिनसम्म। तर पशु हो। केही बोल्ने र भन्ने कुरै थिएन। मात्र मौन प्रतिक्रिया जनाइरह्यो।
थियो विराजलाई उतिबेला पनि। तर उमेरले ऊ निकै सानो
भएकोले अरूको ध्यान बिचरा सेतेतिर मोडिदिन वा उसमाथि
आफ्नो थलो खोसिएको पनि सहन गरय् ो सेतेले। तर मालिकको
गरिएको व्यवहारको प्रतिवाद गर्न सक्दैनथ्यो। सेतेका लागि केही गर्न नसक्दा भित्र–भित्रै चित्त दुखाउँदै आफूसितै मात्र आफ्ना
झन् बढी माया र सामिप्यता चाहिएको बेला थियो मालिकको मायासमेत खोसिएको भने उसलाई सह्य हुने कुरै थिए। त्यसै ले
गुनासा र दुःखेसोलाई सिमित राखेको थियो बिराजले –मान्छे ू भन्ने जन्तुको निर्दयीपनको ज्यादै नजिकबाट अनुभत गरे र।
त्यसको
अभिव्यक्ति ऊ नयाँ घोडालाई भेट्नासाथ टोकेर गरिदिन्थ्यो। त्यसबापत धेरै चोटि कुटाइ पनि खायो। तर जति कुटे पनि नयाँ घोडा अर्थात् उसको सौतालाई टोक्न भने छोडेन। पछि–पछि त उसका लागि परिस्थिति यति प्रतिकूल बन्दै गयो
धेरै अगाडि धकेलिदिएको छ– विराजलाई पनि समयले अहिले।
उसले पनि बिर्सिसकेकै हो– बाको सेतो घोडालाई समयसितै ।
सेतो घोडा कहाँ छ? के गर्दै छ अहिले? जिवितै छ कि मरिसक्यो? खोजीको कुनै अर्थ थिएन हिजोसम्म उसका लागि पनि। तर समय र
कि हे र्दा–हे र्दै ऊ एउटा ठू लै घाँडो बनेको थियो मालिकका
लागि। उसलाई राख्न,ु पाल्नु, दाना दिनु र घसँ ्याउनुको अर्थ दे ख्न छोडेका थिए उसका मालिक र मालिक्नीले। अन्ततः
उसको परिस्थिति बद्लिँदै जाँदा त्यही सेतो घोडाको नियति पुनरावृत
भएर उसको जीवनमा सम्मिलन हुन खोजिरहे को आभास हुन्छ उसलाई। उसलाई लाग्दछ– हिजोे उसको हात समाएर हिँड्ने,
काम नलाग्ने ऊ बन्धन मुक्त भयो– चाहना विपरित नै।
हरे ! कस्तो विचित्रको स्थिति? आफू खुसीको खाना र बसाइ
उसको काँधमा बस्न खोज्ने, उसको बुई चढे र अडिने, उसको
टाउकोमा टे केर उफ्रिने, उसको आशीर्वाद लिएर आर्थिकरूपमा
होइन बरु खटनकै खाना र बसाइ खोजेको थियो उसले। विचित्र
समृद्ध हुने, उसको शक्ति दे खाएर समाजमा सम्मान आर्जन गर्ने,
नै छ यो दुनियाँको रीत! जब स्वतन्त्रता खोज्थ्यो, त्यतिबेला बन्धित रह्यो ऊ। अनि जब ऊ बन्धनको चाहना राख्दथ्यो,
उसको गुनगान गाएर कहिल्यै नथाक्ने, उसको इमान्दारीका
उसलाई टाढा, निकै टाढा धकेल्दै लग्यो– आफ्ना मालिकको नजरबाट, सामिप्यताबाट, जुन उसको चाहना वा रहर किमार्थ हुँदै होइन। प्रतिकार गर्न सक्दैनथ्यो। त्यसै ले स्वीकार्नै परय् ो उसले।
उसलाई माथिल्लो दर्जाको व्यक्तिमा स्थापित गर्न खोज्नेहरू खै,
लागि दोसल्ला ओडाइ सम्मान गर्न खोज्ने, प्रमुख अथिति बनाएर
तब उन्मुक्त बनेको थियो ऊ। त्यही उन्मुक्ति र स्वतन्त्रताले
समारोह आयोजना गर्ने अनि यस्तै–यस्तै नानाभाँतिका काम गरे र
कहाँ गए? ख,ै कता पुगे? कता बसाइ सरे ती सारा उसको छे उमा रमाउनेहरू? अहिले ऊ जिउँदो हुँदाहँद ु ै पनि उसलाई मरे तलु ्य
फुक्का भएर जिउने अधिकार पाएको भए तापनि बुढो भएको उसमाथि– घरभित्रका हुन ् वा बाहिरका–कसै ले मायाका ँ ाले हे रेनन्। अस्तबलमा आएर बसेको नदे ख्दा पनि कुनै आख
ठानेर– मरे पछि मान्छेको लासलाई जुम्राले छोडेकोजस्तै गरे र। यसरी सोच्दा–सोच्दै, उसको बाको त्यही सेतो घोडा फेरि ँ नमा विराजको आफ्नै प्रतिछायासित एकाकार भएर आफ्नो आग ू गर्छ उसले। अनि भाउन्न टाढा–टाढा हुँदै गएको अनुभत
मालिक–मालिक्नीको खोजी र चासोका विषय भएन ऊ। निकै टाढिएको महसुस गर्दै गयो सेते– आफूलाई माया गर्नेहरूबाट।
भएर
दिक्दारी लाग्दथ्यो उसलाई आफ्नो बदलिएको भाग्य दे खेर। अनि त्यही दिग्दारीमा बस्दा–बस्दै कहिलेकाही ँ त घरै फर्किन
विराज
बैठक
कोठाको
सोफामा
आफ्नो
अतितलाई
बिर्सने जमर्को गर्दै ढलिदिन्छ– एकोहोरो लामो सास फेरे र।
42
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
43
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
Am I or My Family Members at Risk of Diabetes? Please review the risk factors listed below for a quick assessment: (Source: http://www.diabetes.ca)
§
I have a parent, brother or sister with diabetes.
§
I am a member of a ‑high-risk group from South Asia (Nepali, Indian, Srilankan, Pakistani, Bangladeshi)
§
I am over 18 yrs of age
§
I have health complications that are associated with diabetes.
§
I gave birth to a baby that weighed over 4 kg (9 lb) at birth.
§
I had gestational diabetes (diabetes during pregnancy).
§
I have been told I have impaired glucose tolerance or impaired fasting glucose.
§
I have high blood pressure.
§
I have high cholesterol or other fats in my blood.
§
I am overweight (especially if I carry most of my weight around my middle).
I have been diagnosed with any of the following conditions: o Polycystic ovary syndrome o Acanthosis nigricans (darkened patches of skin) o Schizophrenia • If you marked a check on any of the above points, you might be at risk of diabetes. • Please mark your calendars for a Diabetes Screening Event planned especially for the Nepalese Community on the 8th of December, 2012 at the Ben Franklin Place, 101 Centrepointe Drive, between 1:00- 5:00 pm. Further information is available on NCAO’s website www.nepalese.ca
44
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
ु नु ्छ? के तपाइँ वा तपाइँको परिवार डायबेटिजको जोखिम भित्र हन ु ह ँ ाहरूलाई मुल्याङ्कन गरौँ (श्रोत: http://www.diabetes.ca) तल दिईएका बुद §
मेरा आमा बुबा/दिदीबहिनी/दाजुभाइलाई डायबेटिज
छ।
§
मैले चार किलो तथा ९ पौण्डभन्दा बढीको बच्चालाई जन्म दिएकी छु ।
§
मलाई स्वास्थ्यकर्मीद्वारा भनिएको थियो कि मेरो शरीरले राम्ररी ग्लुकोज पचाउन सक्दैन।
§
ँ ु ी लागेको छ। म मोटो छु तथा मेरो भड
o
§
म डायबेटिजसँग सम्बन्धित स्वास्थ्य समस्याहरूबाट पीडित छु ।
§
म गर्भवती हुँदा मलाई डायबेटिज दे खिएको थियो।
§
मलाई उच्च रक्तचाप छ।
§
मलाई:
o
§
पोलिसिस्टिक ओभरी सिन्ड्रोम छ। छालामा काला दागहरू वा धब्बाहरु आएका छन्।
o स्चिजोफ्रेनिया (दिमाग असन्तुलित हुने समस्या) छ।
ँ ा पनि तपाइँमा लागु हुन्छ भने तपाइँ डायबेटिजको यदि माथिका मध्ये कुनै एक मात्र बुद
ु नु ्छ। जोखिममा हुनह
§
कृ पया आफ्नो जोखिमबारे नि:शुल्क परिक्षण गराउन डिसेम्बर ८, २०१२ का दिन
अपरान्ह १ बजेदेखि ५ बजेभित्र १०१ सेन्टरप्वाइन्ट ड्राइभस्थित बेन फ्र्यांकलिन प्लेसमा
नेपालीहरूका लागि मात्र आयोजना गरिएको डायबेटिज स्क्रीनिङ्ग कार्यक्रममा आउनुहोस्।
यसवारे विस्तृत जानकारी NCAO को वेबसाइटबाट पनि प्राप्त गर्न सक्नुहन ु ेछ।
45
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
About Diabetes
risk management in high risk immigrant communities in the Champlain Region (SCREEN project) to provide continued support for immigrant community capacity building around diabetes awareness, education in Ottawa and other areas in the Champlain region. The project aims at providing culturally sensitive diabetes screening and risk management tools for use by high risk immigrant communities. Our community is amongst the four communities selected for this project along with the Punjabi, Somali and Latin American communities from Ottawa.
Diabetes is a growing problem amongst the South Asian immigrant population (comprising of people from India, Nepal, Pakistan, Bangladesh and SriLanka); we are at 3 to 5 times higher risk to have diabetes in comparison to the white Canadian population. This is due to a multitude of factors including but not limited to: genetics, our diet that is high in refined carbohydrates (e.g.-white rice, breads, sweets, etc.) and leading a sedentary lifestyle. There are also several barriers faced by the South Asian immigrant population in receiving timely and proper treatment and care for diabetes, including lack of knowledge about the disease, negative beliefs and atti¬tudes relating to diabetes, and noncompliance with lifestyle changes such as diet, weight control and physical activity, all of which are compounded by a lack of culturally sensitive and ethnic-language-specific diabetes education centres in Canada. Several research studies have shown that improved efforts toward the primary prevention and optimal management of type 2 diabetes are necessary to reduce the burden of diabetes and its complications among South Asians in Canada.
As you are aware, NCAO has been conducting health promotion events such as community kitchen, supermarket tour and winter/summer sports activities (eg. swimming, volleyball, soccer) and will continue on these efforts in the future. The NCAO sees our participation on this project as a step towards curbing the deadly disease of diabetes that if left untreated can also stem out to cause many other critical chronic illnesses. It is therefore really essential that our community which is at “high risk” for getting diabetes type-2, starts paying attention to getting regular health checkups, eating healthy and being mindful of portion control as well as exercising regularly.
To eradicate some of the barriers listed above. The NCAO, has been involved in the SCREEN project with The Champlain’s Local Health Integration Network (LHIN), in partnership with the Champlain Diabetes Regional Coordination Centre (DRCC) which received funding to support diabetes screening and
Let us work together to make diabetes our problem of yesterday!
46
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
डाएबेटीज रिजनल कोअर्डीनेसन सेन्टर अटवा
डायवेटिजवारे तपाइँ-हाम्रो
मार्फ त एउटा कार्यक्रम ल्याएको छ। तपाइँ भित्र-
हाम्रो गत वर्ष दे खिको सं लग्नताका कारण नेपाली
भित्रै असर गरी शरीर शक्तिहीन बनाउने मात्र
समुदायलाई पनि डाएबेटीज जोखिम सम्बन्धी
ँ ाको समस्या, मिर्गौलाको नभई हामीलाई आख
निशुल्क परिक्षण गरी आफ्नो अवस्था पहिचान
समस्या तथा उच्च रक्त चापको समस्या आदि
भए अनुसार स्वास्थ्य शिक्षा तथा सेवाको अबसर
जस्ता अनेक समस्याबाट समेत दु:ख थपी
यस कार्यक्रम मार्फ त उपयोग गर्न सकिने छ।
थाहै
नपाई
स्वास्थ्यलाई
है रान पार्न सक्ने एउटा रोगको नाम हो आगामी दिनमा आयोजना गरिने डाएबेटीज
डाएबेटीज तथा नेपालीमा भन्नु पर्दा मधुमेह।
जोखिम सम्बन्धि निशुल्क परिक्षण कार्यक्रम यो
रोग
दक्षिण
एसिया
(नेपाल,
सम्बन्धि
भारत,
बसेका
नागरिकहरुलाई
जानकारी
NCAO
को
वेबसाइट मार्फ त प्राप्त गर्न सक्नु हुने नै छ।
पाकिस्तान, बं गलादे श, श्रीलं का) बाट क्यानडा आई
बिस्तृत
क्यानडामै
जन्मे हुर्केका क्यानेडियन भन्दा ३ दे खि ५
माथि भनिए झैँ यदि तपाईं हामी यो खतरनाक
गुणा बढी हुने रहे छ। यसको रोकथाम र
डाएबेटीज सं क्रमणबाट आफू पनि बच्न र आफ्ना
उपचारमा हामीले समयमै ध्यान पुरय् ाउन नसके
परिवारका सदस्यहरुलाई पनि बचाउन प्रतिबद्द
हामी लगायत हाम्रा बाल बच्चाहरु पनि यो
हुने हो भने, नियमित रुपमा स्वास्थ्य परिक्षण,
समस्याको सिकार हुने सम्भावना प्रबल रहे छ।
व्यायाम र स्वस्थ तथा सन्तुलित भोजनमा उच्च सतर्कता अपनाउनु अत्याबश्यक छ।
हाल जोखिम
हामी भएका
जस्ता
डाएबेटीजको
आप्रबासी
समूहहरुका
उच्च आउनुहोस्
१८
डाएबेटीजलाई
आजको
होइन
हिजोको समस्या बनाउन सबै मिलेर काम गरौँ।
वर्षभन्दा माथिका सदस्यहरुलाई परिक्षण गरी डाएबेटीजबाट हुन सक्ने सम्भावित सं क्रमणबाट जोगाउन ओन्टारियो मिनिस्ट्री अफ हे ल्थले
47
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 ु चाँडै मेरो मन पनि अरू यात्रीहरू झैँ गाडी चढ्न आतुर छ। वेलका विराटनगर पुग्न पाए भोलिदे खि सुरु हुने तालिमको तयारी राम्रो हुने थियो भन्ने लोभ छ। म तिनै तालिमका कुरा मनमा खेलाउँदै ु मा राख्छन् र यात्रुहरूलाई छु । ड्राइवर चियाको ग्लासलाई टे वल बसमा गएर बस्न अनुरोध गर्छन्। म पनि आफ्नो झोला च्यापेर बसको टिकटमा सिट नम्बर हे र्दै बस तर्फ तानिन्छु । बसको ढोका नजिक पुग्दा एक जना परिचित मित्र फेला परे । उनी सँगै एकजना त्यस्तै २०,२२ वर्षकी केटी पनि छन्। उनी बहिनीलाई गाडी चढाउन आएका रहे छन्। उनकी बहिनी पनि त्यही तालिममा भाग लिन विराटनगर जाँदै रहिछन्। छोटो कुराकानीमा ती मित्रले सर्सर्ती भने। ल तपाइँ भए पछि म गए जस्तै भयो। बहिनीले त्यति धेरै यात्रा गरे को छै न। दुहवी गएर चमाको घरमा बस्छे र भोलि विराटनगर जान्छे भनेर साथीले विदाका हात हल्लाए। हाम्रो बसले पनि इलाम बजारसँग विदा लियो।
मृत शरीरलाई नियाल्दा
सुरेन उप्रेती कुहिरोको पातलो बर्कोलाई विहानीको चिसो हावाका झिना ँ ा मिच्दै दिनभर आइपर्ने नङ्ग्राहरूले भत्काउँदै थिए। मान्छेहरू आख समस्याहरूसँग जुझ्न तयार हुँदै थिए। सूर्यले राम्रोसँग धर्तीमा पाइला राखिसकेको थिएन। अझै जूनको राज कायमै थियो। एउटा १५, ँ ा मिच्दै होटलबाट ऒर्लियो। १६ वर्षको जस्तो दे खिने केटो आख दुई हातलाई छातीमा खप्टिएर बाँध्यो र बस स्टेण्डमा गयो। मोविल र तेलको कालोले रँगिएको पेण्टको गोजीबाट गाडीको चावी निकाल्यो। मकर नुहाएर जाडोले लुगलुग काम्दै गरे की बृद्धा जस्तो शीतै शीतले ढाकिएको गाडीलाई स्टार्ट गरय् ो। गाडीले थर्र र काम्दै तमाखु खाँदा हुक्काको नलीबाट निस्किएको धुँवा झैँ धुँवाका डल्ला ऒकल्यो। अझ एक्सिलेटर थिचेर ढ्याँइ ढ्याँइ पार्दा आकाशै कुहिरीमण्डल भयो। चकमन्न भएर सुतेको बजारको सातो नै जाने गरी टयाँ-टयाँ पारे र हर्न बजायो। अझ ढोकामा ढयाँगढयाँग हिर्काएर ल है विर्तामोड विर्तामोड भनेर चिच्यायो।
हाम्रो बस विहानीको तुँवालोको पर्खालमा गएर झ्वाम्म रोपिन्थ्यो। हामी सबैको जिउनै सिरिङ हुन्थ्यो। नजिकै नपुगेसम्म केही पनि दे ख्न नसकिने गरी तुँवालोले ढाकेको थियो। विपरित दिशाबाट आउने गाडीलाई आवाजबाट मात्र अड्कल काट्नुपर्थ्यो। गाडीको लाइट त झर्न लागेको तारा जस्तो पिल्पिल मात्र गर्थे। चिया बगान, अम्लिसो र रे शम खेतीको रमणीय दृश्यलाई पनि तुँवालो र कुहिरोको पर्खालले कैदी बनाएर राखेको थियो। बस गोलाखर्क हुँदै माईखोला तर्फ ऒरालो लाग्यो। ऒरालोमा ब्रेकलगाउँदै घुम्तीमा गाडी घुमाउँदा यात्रुहरू कहिले एकातिर ढल्कन्थे त कहिले अर्कातिर गएर ठोकिन्थे। माईखोला तरे र उकालो लागे पछि आइतबारे नपुगनु ्जेलको यात्रामा खासै परिवर्तन आएन। आइतबारे लाई दायाँ पारे र फिकलतिर लागेपछिको यात्रामा भने निकै सुधार आएको छ। सूर्यले डाँडामाथि खुट्टा टे की सकेको छ। चिसो सिरे टोले हिर्काए पनि यात्रुका अनुहारको अव्यक्त सन्त्रास विस्तारै विलाउँदै छ। यात्रुहरू आफ्ना स्वेटर, ज्याकेट र न्याना न्याना कपडा लगाउँदै चिसोको प्रतिकारमा शान्तिपूर्ण तरिकाले जुट्दै छन्। फिक्कल पुगेपछि गाडीले चिया ब्रेक भन्दै छोटो विश्राम लियो। यात्रुहरू चरनमा छरिएका भेडा बाख्रा झैँ बजारमा छरिए। कोही होटे लका ट्वाइलेटतिर गएर लाइन लागे। कोही चिया सेलरोटी, चना, अण्डा र पुरी तरकारी खान थाले। मलाई पनि पकाउँदै गरे को तातो तातो जेरी स्वारीले लोभ्यायो। खाइ सक्न नपाउँदै त्यही जोशिलो १५, १६ वर्षे केटाले गाडीको ढोका ढकढक गर्दै यात्रुहरूलाई बोलाउन थाल्यो। सबै यात्रुहरू आ-आफ्ना सिटमा गएर बसे। गाडी विर्तामोडतर्फ गुड्यो। गाडीले कन्याम, शान्तिनगर, बर्ने, सरे डाँगी हुँदै चारआलीमा आएर पूर्वपश्चिम राजमार्गलाई भेट्टायो। विर्तामोड आइपुग्दा विहानको ९:३० भएको रहे छ। विराटनगर है विराटनगर भनेर एउटा बसको ढोका समातेर अर्को तन्नेरी कराउँदै थियो। घरिघरि ढोकामा हिर्काउँदै जाऊँ जाऊँ गुरूजी पनि भन्थ्यो। यात्रुहरू हतारिँदै बस चढ्दै थिए। निर्मला र म पनि हतार हतार बसतर्फ बढ्यौँ। विराटनगर जाने भनेपछि सिटको व्यवस्था हुने भयो। सात र आठ नम्वरको सिट हामीलाई दिए। निर्मलालाई झ्यालतिरको सिट दिएर म बीचमा बसेँ । हाम्रा झोलाहरू आफ्नै सीटमुनि छिरायौँ। छे उको नौ नम्वरका सिटमा एकजना भारतीय मूलका जस्ता लाग्ने मानिस आएर बसे। स्कुल र कलेज जाने समय भएको हुनाले एकै छिनमा खुट्टा राख्ने सम्म ठाउँ नरही गाडी भरियो। एउटा सामान्य बस भित्र कति मान्छे अटाउन सक्छन् भन्ने परिक्षण गरिए जस्तो थियो मान्छेको भीड। गिनिजबुक अफ वर्ल्ड रे कर्ड भए त्यसले पनि माथ खाने खालको। गाडीभित्र मान्छेहरू पाँच मिनेटमै पसिनाले खल्खल्ती भएका थिए। सास फेर्न नै नसकिने जस्तो भएको थियो।
उसको यो नियमित कार्य थियो। अरूले दस पाँचको जागिर खाए जस्तै। मात्र यति हो कार्यालयमा काम गर्नेहरू कागजमा कारोवार गर्छन् र ठू लो पैसाको आर्जन गर्छन्। कर्मचारी, बर्मचारी, तस्कर र सामान्य समेतले सम्मान दिन्छन्। मान र प्रतिष्ठा पदकले विभूषित हुन्छन्। घोषित अघोषित उपहार र टोकन थाप्छन्। तर ऊ भने पैसाको कारोबार गर्छ र कम अझ मुस्किलले बाँच्ने दाम मात्र हात पार्छ। प्रत्येक दिन फरक फरक यात्रुहरू आउँछन्। कहिलेकाही ँ सानो रकमका निहुँमा पनि हातपात गर्छन्। अपमान र अपशब्दले नुहाइ दिन्छन्। भाडा तिर्न नपरे हुन्थ्यो भनेर टाउको लुकाउँछन्। ऊ जति छु चो हुन सक्यो र पैसा असुल्न सक्यो गाडी मालिक त्यति नै खुसी हुन्छन्। जागिरको आयु लम्मिन्छ। अझ ड्राइवरलाई खुसी पार्नु त छँदैछ। ड्राइवर खुसी भयो भने बेला बेलामा स्टेरिङ पनि छु न पाइन्छ। अरूले पढे र विधावारिधि को सपना सजाए जस्तै उसको अन्तिम लक्ष पनि ड्राइवर हो। ड्राइवर हुनका लागि गाली मुक्का र अपशव्दहरू पनि सहन्छ र अभ्यस्त बन्न प्रयास गर्छ। आज म पनि दिन जन्मनुभन्दा अगाडि नै हतारिँदै बस चढ्न आएको छु । बसपार्कको ठीक अगाडि बाजे होटल छ। होटलमा चिया खानेहरूको सं ख्या बढ्दो छ। म पनि सं ख्या बढाउन त्यँही पुग्छु र चियाको अर्डर गर्छु। होटलकी साहुनी र बसका गुरूजीको भलाकुसारी चल्दै छ। मोटे मोटे मान्छे बाँस र नाइलनको डोरीले बनाएको मुढामा बसेर मालपुवा पकाउँदै छन्। उनको बोलीको शैली हे र्दा साहुजी हुन ् भन्ने अड्कल काट्न मुस्किल पर्दै न। साहुनी ड्राइवरका कुरामा खित्का छोडेर हाँस्छिन्। यो कुरा साहुलाई ँ ाको हे राइले प्रष्ट्याउँछ। मनपरे को छै न। साहुको अनुहार र आख मान्छेहरू मालपुवा र चिया खाँदै छन्। म पनि चियाको ग्लासलाई दुई हातका बीचमा राखेर हातलाई तातो बनाउन खोज्छु ।
48
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 ँ म त झन् दुईजनाका बीचमा स्याण्डविच भएर बसेको थिए। गाडी गुडेपछि भने अलिअलि हावा छिरे र बाच्न चाहिँ बाँचिन्छ होला भन्ने आशा पलायो। बसले सुरूङगा क्याम्पस जाने एकहुल विद्यार्थी ऒराल्यो तर सुरूङगाबाट झन् धेरै मान्छे चढे । बसका दुबै ढोकाबाहिर अरिँगालको गोलो जस्तै मान्छे झुण्डिएका थिए। विपरित दिशाबाट आएको बसलाई साइड दिँदा त बस पल्टिए झैँ लाग्थ्यो। यस्तै त्रासका बीच पनि गर्मीले गर्दा होला मलाई भने निन्द्राले आक्रमण गरय् ो र म झकाउन थालेँ ।
नेपाली वाइफ एण्ड कनेडियन लाइफ
बस गन्द्रयाङगुन्द्ङ रु गर्दै गुड्दै थियो। साइकल र रिक्साका आवाज ँ ा आइरहे का थिए। रिक्सालाई साइड दिएको होला भनेर म अझै आख ँ दमक जाने रतुवा खोलाको पुल तरे पछि बन्द गरी रहे को थिए। बसले बाटो छोडेछ। बस पशुहाट लाग्ने ठाउँमा पल्टिएछ। सबै मान्छेहरू हाम्रो साइडतिर खनिए। विचरा निर्मलामाथि हामी सबै खप्टियौँ। त्यसपछि बस फेरि अर्कोतिर पल्टियो। हाम्रो टाउको हुटमा गएर टाँसियो। फेरि पल्टियो हामीले गएर अर्कातिरका मान्छेलाई थिच्यौं। अन्त्यमा गएर बसले आकाशतिर चक्का फर्काएर विश्राम लियो। बसको हुटले जमिनमा गएर आत्मसमर्पण गरय् ो। बसको इन्जिन चलिरहे को थियो। मोविल र डिजेल पोखिएर अगाडि ँ ै थियो। मोविल खनिएर मान्छेका तिर बस्ने मान्छेहरूमाथि खनिद अनुहार नै नचिनिने भएका थिए। गाडीका शिशा फुटे र मान्छेहरूका शरीरभरि निर्दयी तरिकाले गाडिएका थिए।
केहर गुरुङ क्यानाडा जस्तो ठाउँमा पनि यहाँ बस्ने महिलाहरूको सामुहिक निम्ता मान्न मेरा श्रीमती र छोरी रातै भएर जाने तर्खरमा छन्। ु गाडीमा छिरे र गइहाल्ने है ! छिमेकीले दे ख्यो भने! “ मेरो “खुसक्क चिन्ता मैले जाहे र गरेँ । पार्किंग लटमा अस्सी वर्षीय विदुर क्यनाडियाली छिमेकी जॉनको आवाज सुन्छु । “हाय रे डह (राधा)! गोइङ टु फोटोग्राफ? "नो, नो जॉन, गोइङ फोर वोमेन फेस्टिवल! " श्रीमतीको आवाज। "आई डोण्ट रे मेम्बेर ड्याट दे र इज एनी वोमेन फेस्टिवल टु डे?" छिमेकीको आवाज। "इट इज नेपाली वोमेन फेस्टिवल, जॉन ! बाय, सी यु लेटर!" श्रीमतीको आवाज" त्यसपछि गाड़ीको ढोका लगाएको र गाडी स्टार्ट भएको आवाज सुन्छु ।
एक बल्ड्याङ पल्टिने वित्तिकै अब मरियो भन्ने निश्चित भयो। कोलाहल, रूवाइ र चिच्याहटले ठू लो विपत्तिको पुष्टि गर्दै थियो। अन्य यात्री झैँ म पनि अर्धचेत अवस्थामा पुगेँ। मैले सेतो कपडाले ढाकेर मृत शरीरहरूलाई लहरै चौरमा सुताएर राखेको दे खेँ। ती ँ ाहरू मृत शरीरहरू मध्ये मेरो पनि एउटा थियो। लासमाथि झिग उडिरहे का थिए। पुलिसले सनाखत गराउँदै आफन्तलाई लास बुझाउँदै थिए। मेरो चाहिँ लास बुझ्ने मान्छे फेलापरे को थिएन। घर पाँचथरमा, बसाइ काठमाडौँमा र ड्राइभिङ लाइसेन्समा धरानको ठे गाना थियो। त्यहाँ आउने मान्छेलाई पहिचानका लागि कपडा उठाएर दे खाउँथे। कसै ले चिन्न सकेका थिएनन्। धरानमा मान्छे खोज्न पठाइएको तर फेला नपरे को कुरा हुँदै थियो।
हाम्रा नेपालीहरूमात्र अरूको चियो चर्चो गर्ने बिद्धेमा खप्पिस हुन्छन् भन्थेँ, यी कुइरे हरू पनि एक नम्बरको हुँदा रहे छन् जुन कुरा "नहोस्" भन्थेँ त्यही भयो।"
गाडीले उँधोमुण्टो लगाएर टाउको टे केपछि मैले आफैँलाई ँ म त मरे को रहे नछु । छे उमा चिमोटेँ । गालामा प्याट्ट हिर्काए। ँ बसेकी निर्मलालाई पन्छाएर फुटे का झ्यालबाट वाहिर निस्किए। निर्मलालाई पनि बाहिर निकालेँ । हातखुट्टा र सारा शरीर काँप्दै थियो। हतार हतार माथि बाटोमा उक्लियौँ। निर्मलाको एउटा खुट्टाको सेण्डल रहे नछ। उनले बाटोसम्म चढ्दा पनि थाहा पाएकी थिइनन्। हाम्रा झोलाहरू पनि गाडीभित्रै थिए। म झोला खोज्न गाडी ँ स्थानीय वासिन्दाहरूको भीडले गाडीलाई भएका ठाउँमा ऒर्लिए। घेराहाली सकेका रहे छ। मेरो र निर्मलाको झोला मरी तरी गाडीबाट निकालेँ । निर्मलाको सानो साइड व्याग र एउटा सेण्डल चाहिँ फेला परे न। उनका चिठ्ठी र पैसाहरू त्यसै व्यागमा थियो रे । जे हराए पनि हामी भने जीवित नै थियौँ। स्थानीय केटाकेटीहरू गाडीका भित्रभित्र पसेर छापा मार्दै थिए। उनीहरूका अभिभावकहरू सामान समाउँदै अरू सामान खोज्नलाई उक्साउँदै थिए। बसको खलासी भाइ ड्राइवर हुने सपनाहरू अधुरै छाडेर ढलेको थियो। उसको क्षतविक्षत लास घोप्टो परे र रगतको आहालमा डुबेको थियो। केही ँ भङ्ग भएर चिच्याउँदै थिए। एम्वुलेन्स आएर सख्त मान्छेहरू अग घाइतेलाई उठाउँदै थियो। हामी रिक्सामा चढे र पश्चिम जाने बसस्टपसम्म गयौँ। बिराटनगर जाने बस लागेको रहे छ। बस चढे र विराटनगरतर्फ लाग्यौँ। टाउको गह्रुँगो भएर दुख्दै थियो। ँ ाअगाडि आइरह्यो। उसका बाटाभरी त्यहि युवकको आकृति आख परिवार र आफन्तको बारे मा अनेक कुरा सोच्यो यो मनले। यो घटना भएको करिव १९ बर्ष भइसकेछ। अझै पनि बस चढ्दा झस्किरहन्छ यो मन। पत्रपत्रिकामा दिनदिनै छापिने बस दुर्घटनाका खबर पढ्दा पडाले छट्पटिन्छ यो मन।
भोलिपल्ट पार्किंङ लटमा छिमेकी जॉनसँग भेट भयो। जॉनले प्रश्न गरिहाल्यो: "एस्टरडे युअर वाइफ एण्ड डटर वेरिङ रे ड साड़ी, लाट्स अफ जुवेरी, वेर गोइङ फोर वोमेन फेस्टिवल" व्हाट द हे क अफ अ फेस्टिवल इज ड्याट? आई नो, दे र इज "सेन्ट प्याट्रिक डे" फेस्टिवल, ह्वे न पिपल वेर ग्रिन क्लोथ्स!" (आयरल्याण्डमा भोकमरीको समस्याबाट धेरै पहिले अमेरिका, क्यानाडा छिरे का आइरिसहरूको चाड़ हो जसमा टोपी, कपडा सबै हरियो लगाउँछन्। मुख, हाततिर पनि हरियो पेन्ट गर्छन्।) "इट इज तीज फेस्टिवल, जॉन! आवर लव्ली वाइभ्स टे क फास्टिङ एण्ड प्रे गाड फोर आवर लङगेभिटि अफ़ आवर लाइफ" दयाट्स व्हाई दे वेर रे ड साड़ी, एवरी थिङ! सिम्बोल अफ वोमेन हाविङ हसब्यांड स्टील अलाइव"। मैले भनें। "बाट !" अपेक्षा गरे झैँ कुइरे तिल्मिल्यायो। "एण्ड यु डु द सेम थिङ फोर दे म टु ?" कुइरे ले जिज्ञासा राख्यो। "नो वे, जॉन! वी आर द मास्टर अफ फेमिली" गाड नेभर प्रे फोर ह्म यु न बिइङ, दज ही?" दिए ँ उत्तर मैले पनि। "व्हाट इज द एभरे ज लाइफ स्पान अफ नेपलिज?" कुइरे हात धोएरै मेरो पछि लाग्यो अब। "से, सिक्सटी टु सिक्सटी फाइव!" मैले भनें। "दयाट्स नट मच ! आइ डोण्ट सी एनी रिजल्ट फ्रम नेपलिज विमे न्स हार्ड प्रे एण्ड पेरिलिअस फास्टिङ!" कुइरे ले अबिश्वासमा दुवै क़ुम माथि उठायो।
49
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 "यू ह्यभ फोर्गाटन अदर एक्सटर्नल फ्याक्टर्स डेटेरिओराटिङ दे र ँ एफोर्ट्स, जॉन!" मैले सम्झाए।
परोपकारी मन नेपालीपन
"लाइक व्हाट?" जॉन झन् मेरो सामु आएर थचक्क बस्यो, सायद उसले आफूले अस्सी नाघेर पनि धेरै कुरा नबुझेको पायो होला। "लाइक, टे न्टेद वाटर ड्याट क्यान कज कोलेरा, डीसें ट्री, लो क्याटगोरी मिक्सड इटिङ ऑयल ड्याट क्यान क़ज ग्यास्त्रिक एण्ड अल सर्ट अफ डिजीज, पलुसन ड्यू टु कांजेसटे ड ट्राफिक, डस्ट, केरोसिन मिक्सड ग्यास, फ़ूड सोर्टेज, ल्याक आफ न्युट्रीसिअस फ़ूड, प्रिभेलिङ स्मोकिङ एण्ड ड्रिंकिङ हे बिट अफ मेन" लिस्ट गोज अन एण्ड अन" दे अर प्रे एण्ड साक्रीफाइज अलोन क्यान कन्ट्रीब्युट भेरी लिटल!" मैले थपेँ। "ओ याह!" ऊ टोलायो उठ्यो र भन्यो: "कियर (केहर), नेपली वाइफ एण्ड कनेडियन लाइफ वुड बी अ परफेक्ट म्याच, हे ! यु आर लक्की !"
गोविन्द दाहाल मानव सृष्टिको सुरुवातदे खि नै हाम्रा पुर्खाहरू सुख र सम्वृद्धिको खोजीमा तल्लिन रहे । पुरानो पुस्ताको प्रगतिमा टे केर नयाँ पुस्ता अघि बढ्दै आयो। राष्ट्रिय र अन्तराष्ट्रिय रूपमा सामाजिक तथा आर्थिक विकास कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने विविध धारणाहरूको विकास र परिमार्जन पनि मानव सुख र सम्वृद्धिको सन्दर्भमै हुँदै आए। सामाजिक तथा आर्थिक विकासको दौडमा केही दे श धेरै अघि पुग्न सके त केही धेरैपछि छोडिए। भौतिक विकासको गतिलाई अगाडि बढाउने क्रममा आ-आफ्ना पहुँचका आधारमा आफ्नो सामाजिक सं रचनासँगै समाज अघि बढ्दै गयो। साधनश्रोतले सम्पन्न हुनेले विपन्न समाजलाई असमान दृष्टिले हे र्ने माहोलको विकास पनि हुँदै आयो। भौतिक विकासको गतिमा अघि बढ्न सकेका दे शलाई विकसित र नसकेका दे शलाई विकासोन्मुख भन्ने गरियो। एक्काइसौं शताब्दीसम्म आई पुग्दा सुख र सम्वृद्धिको खोजीका लागि प्रत्येक दे शभित्रै अन्तरिक रूपमा, र विकासोन्मुख दे शबाट विकसित दे शतिर बाह्य रूपमा, मानिसहरू बसाइ सर्ने क्रम तीब्र रूपमा वृद्धि भएर आयो। यसको उदाहरण आज नेपालभित्र र बाहिर बस्ने लाखौँ लाख आप्रवासी नेपालीहरूलाई मात्र हे रेर पनि दिन सकिन्छ।
ऊ हिँड्यो आफ्नो घर, भाग्यमानी छिमेकीको भाग्य दे खेर निराशपूर्ण अनुहार लिँदै। सायद उसको लामो उमेरको लागि पूजा-प्रार्थना गर्ने श्रीमती नभए पनि श्रीमतीको यादले सतायो होला। ँ म भने पार्किंङ लटमा विचारमा मग्न भए। "विदे शको बसाइले कुइरे ले भने जस्ती "नेपाली वाइफ" अब नेपली वाइफ होइन, स्थानीय कनेडियन नारीहरूको सिको गर्दै समान हकहितका कुरा ल्याउन थालिसके। हिजो "बर्त बस्ने, श्रीमानले नखाइन्जेल कुरे र बस्ने, श्रीमानले खाएको थालिमा छोडेको भातमा थपेर आफूले खाने, सबै भन्दा पछि खाने, नपुगे मकै भ ुटे र खाने" बाट यात्रा सुरु गरे का नेपली महिलाहरू बिदे श आए पछि "चिया र नास्ता त आफैले बनाए हुन्न र!" बाट अघि बढे र" आफैँ हालेर खानुस ् र भाँडाहरू सबै सिनित्त पारे र सफा गर्नुस्, म थाकेर आएकी छु " सम्म पुगेछ। "बर्त" को त कुरै नगरे हुन्छ। "हजुर, हजुर" बाट "तपाइं ँ र तिमी" अनि "हे ल्लो" नामै काटे र बोलाउनेमा पुगिसक्यो। विदे शको बसाइको वर्ष जतिजति बित्दै जान्छ कपड़ाको लम्बाई र च ुल्ठो लम्बाई उतिउति घट्दै जान्दो छ, यहाँ। त्यो कुइरे लाई यो मनको ब्यथा के थाहा! "मनको बह कसै लाई नकह!"
अनुभवले के दे खाउँछ भने आफ्नो साझा सं स्कृतिलाई अभ्यास गर्ने सन्दर्भमा दे शभित्रै बसाइ सर्ने आन्तरिक आप्रवासीलाई खासै प्रभाव पार्दै न। तर दे श बाहिर बसाइ सर्ने बाह्य आप्रवासीलाई भने गन्तब्य स्थानको वातावरणले प्रभाव पार्दछ। फेरि बाह्य आप्रवासीलाई आफू जन्मेको दे शमा बसिरहे का कतिपय दाजुभाइ तथा दिदीबहिनीहरूले सही वास्तविकताको मूल्याङ्कन नै नगरी 'दे शप्रति माया मारे र हिँडेका समूह' भनेर टिप्पणी गर्ने गरे को पनि सुनिएको छ, जुन वास्तविकतासं ग मेल नखाने टिप्पणी हो। दे श बाहिर बसिरहे का तमाम नेपालीहरूका ढु कढु कीलाई साँचिराखेर भन्ने हो भने दे शप्रतिको माया दे शभित्र बसिरहँदाको अवस्थामा भन्दा दे श बाहिर पुगेपछि बढी अनुभव हुँदो रहे छ भन्नु पर्छ।
सम्झेँ "हिजो तीजबाट नाचेर आएकी श्रीमती थाकेर सुतिराखेकी होली, भाँडा-बर्तन सफा पार्नु छ, तीजमा लाएका राता कपड़ाहरू धुन ु पनि त्यत्तिकै छ" भएन बा, यसरी बसेर! उठे र "ब्रेकफास्ट खोइ?" भनिन् भने!" उठेँ र लागेँ आफ्नो गोरखधन्दामा। जय विदे शको बसाइ!
फेरि जब हामी हाम्रो सुख र सम्वृद्धिको भोगाइलाई दे शभित्र र बाहिरबाट अनुभव गरे र हे र्छौं, दे शभित्र रहँदा आफैले दे श बाहिर रहे काहरूको सन्दर्भमा अनुमान गरिएका कतिपय टिप्पणी असत्य हुँदा रहे छन भन्ने कुरा आफू बाहिर आएपछि गरे को अनुभवबाट ँ ो रहे छ। विकसित दे शमा बस्दा त्यहाँको भौतिक प्रष्टसँग छर्लगिद विकासले गर्दा नेपालको तुलनामा मानिसलाई बाँच्नका लागि चाहिने आधारभूत आवश्यकताको (शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगार, बत्ती, पानी, यातायात आदि) राम्रो व्यवस्था हुने नै भयो। तर प्रत्येक व्यक्तिको अनुभव आफ्नो परिवेश अनुरूप फरक पर्न जाने भएता पनि आफू हुर्कँ दाको बालक्रिडास्थल, बालसखा, आफ्ना परिवारका प्रिय तथा मान्यजनहरू, आफ्नोपन, आफ्नो सँस्कृति र चाडपर्वहरू
"Poets are shameless with their experiences: they exploit them." - Friedrich Nietzsche 50
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 दे श बाहिर बस्दा बढी याद आउँदो रहे छ र मनभित्रको ठू लो अंश तिनीहरूसँगको दुर-बसाइकै कारण बिचलित तथा बेचैन पनि भैरहँदो रहे छ। मानिसलाई सुखी र सन्तोषी जीवनयापनका लागि भौतिक रूपमा (१) आधारभूत आबश्यकता र (२) सामाजिक तथा सांस्कृतिक रूपमा आफन्त, आफ्नोपन र आफ्नो सं स्कृति ू मा पनि सँगै चाहिने रहे छ। विकासोन्मुख दे श-आफ्नो मातृभमि बसेका बहुसङ्ख्यक नागरिकहरू आधारभूत आवश्यकता पूरा गर्नमै तड्पिरहे का हुन्छन भने, सोही दे शमा जन्मेर हुर्के र बाहिर आएका, विशेषगरी पहिलो पुस्ताका आप्रवासीहरू, आफ्नो सामाजिक तथा सांस्कृतिक आवश्यकता पूर्णरूपमा उपभोग गर्न पाइरहे का हुँदैनन्, ू यी दुवै समूहका लागि जसले गर्दा आशातित सुखको पूर्ण अनुभति ँ ो रहे नछ। सहज दे खिद
नेपालीसहित विभिन्न दे शको सं स्कृति झल्काउने नृत्य समावेश गरिएको हुन्छ) हस्तान्तरण गर्ने गरिन्छ। मैले दिलशोभाको अन्तरवार्ता हे रेको भोलिपल्टै यसै “फुड ड्राईभ कार्यक्रम“का लागि ब्रिटानिया पार्कका नेपाली साथीहरू साँझमा ु नु ्छ भन्ने सुनेर केही सहयोग गरौँ आफ्नो टोल छिमेकमा जाँदै हुनह ँ त्यसै साँझमा भन्ने सोची म पनि बारहे बेनबाट त्यतै तिर लागेको थिए। खाना बटु ल्दै जाने क्रममा “आमाको घर“ ले पुरय् ाएको योगदान र सेवाभावको वारे मा मैले केही साथीहरूसँग कुरा राख्ने अवसर ँ यो विषयमा मित्रहरू दीपक रे ग्मी, जगन्नाथ ओझा लगायत पाए। साथीहरू पनि उत्सुक दे खिनुभयो। अटवावासी साथीहरूलाई एउटा इमेल लेखेर पठाऊँ, ठू लो सानो रकम जति उठाउन सकिन्छ यस्तो पवित्र कार्यमा होस्टेमा हैँ से गरौँ भन्ने सल्लाह भयो। त्यसै अनुसार मैले एउटा इमेल लेखेर पठाउने काम गरेँ , जुन कुरा अटवाका धेरै साथीहरूलाई अवगत नै छ। समय अभावका कारण अटवाका कतिपय साथीहरूसम्म त्यो इमेल पुरय् ाउन सायद सकिएन। कतिपय साथीहरूले सहयोग गर्ने इच्छा भएर वा जाहे र गरे र पनि हातेमालो गर्न सम्भव भएन।
हामी नेपालीहरूको सँस्कृतिको कुरा गर्दा फरक जातजाति र भेषभूषाका कारण प्रशस्त विविधिकरण पाइने भएता पनि "सेवा नै धर्म हो" भन्ने कुरा सबै नेपालीहरूको मूल मन्त्र जस्तै हुँदै आएको कुरामा भने दुई मत छै न। कतिपय लोभीपापी मनस्थिति बोकेकाहरूले हाम्रो सेवामुखी सं स्कृतिको आडमा ठग्ने र दु:ख दिने काम गरिरहे को कुरा भोगिएको तथा सुनिएको भएतापनि के जात, के सं स्कृति हामी सबै नेपाली एक अर्कालाई सहयोग गर्नु आफ्नो कर्तव्य सम्झन्छौँ। अरूको दु:खमा थोरै भए पनि सघाउन पाउँदा आनन्दको अनुभव गर्छौं। यस सन्दर्भमा महाकवि लक्ष्मीप्रसाद दे वकोटाले लेख्न ु भएका कविताका दुई पङ्ति यहाँ हामी सबै नेपालीका लागि मननयोग्य भनाइ हुन ् भन्दा फरक नपर्ला।
तर जे होस्, हामी अटवामा बस्ने नेपालीहरू जसले एउटा इमेलको आधारमा दुई हप्ताको अवधिमा भेटेका मित्रहरूबाट सहयोग स्वरूप जम्मा भएको ८५० क्यानेडियन डलर (७५,५४० नेपाली रूपैयाँ) अटवावासी दीपा कर्माचार्यका हातबाट आमाको घरकी सञ्चालिका दिलशोभा श्रे ष्ठलाई काठमाडौँमा हस्तान्तरण गर्न सफल भयौं। यस पटकको हाम्रो यो प्रयासमा हातेमालो गर्ने मित्रहरूको नाम लिनुपर्दा वहाँहरू: दीपक रे ग्मी, जगन्नाथ ओझा, कालिदास सुवेदी, भीम अधिकारी, हरि घिमिरे , भरत श्रे ष्ठ, राजेन्द्र सुवेदी, इशारा महत, नविन कँ ु वर, रोशन कर्माचार्य, बासुदेव राजभण्डारी, जयराम सिम्खडा, विश्व रे ग्मी, बाबुराम सेडाई, कमल कोइराला, सुरेन उप्रेती, शिव घिमिरे , कृ ष्णहरि गौतम, बाल शर्मा, कुन्जन घिमिरे , सन्तोष थापा, रीता अधिकारी, सेवकराम भण्डारी, प्रशान्त ढकाल र ु नु ्छ। हातेमालो गर्ने मध्येका एकजना मित्रले गोविन्द दाहाल हुनह नाम उल्लेख गर्न नचाहनु भएकाले वहाँको नाम यहाँ उल्लेख गरिएको छै न। सानै भए पनि हाम्रो साझा भावनाको अभिव्यक्ति स्वरूप भएको यो कार्य “सेवा नै धर्म हो“ भन्ने हाम्रो नेपालीपनसँग जोडिएर आएको एउटा उदाहरण हो भन्दा यहाँ अतिशयोक्ति हुने छै न। आशा एवं विश्वास गरौँ यो उदाहरण यस्तै सेवामुखी कामका लागि आगामी दिनमा अझ फुल्दै र फल्दै जाने छ।
“खोज्छन् सबै सुख भनी सुख त्यो कहाँ छ आफू मिटाइ अरूलाई दिनु जहाँ छ।“ हाम्रो प्रवृत्ति, लगाव तथा कामले दे खाउँछ कि नेपालीहरू उदार ् तर यो पनि साँचो हो कि धेरै हृदय भएका मानिसहरू हुन। नेपालीहरूले आफ्नो भावनालाई यथार्थमा चाहे र पनि परिणत गर्न सकेका छै नन् र म आफूलाई पनि यही समूहको सदस्यको रूपमा पाउँछु। यी यस्ता भावना मेरा मनमा लुकामारी गरिरहँदा ु जुलाई १३, २०१२ का दिन बेलका म इकान्तिपुरडटकम खोलेर ँ ा दौडाउँदै जाँदा “दिशानिर्दे श“ कार्यक्रममा समाचारका शिर्षकमा आख ँ त्यो कालिमाटी काठमाडौँमा सञ्चालित “आमाको गएर टक्क अडिए। घर“ नामक सं स्थाकी सञ्चालिका दिलशोभा श्रे ष्ठसँग विजयकुमार पाण्डेले लिएको टे लिभिजन अन्तरवार्ता थियो। उक्त अन्तरवार्ता ँ निसहारा तथा असहाय बृद्धबृद्धा र हे रिसकेपछि म स्तब्ध भए। बालबालिकाहरूलाई महाकवि दे वकोटाले लेख्न ु भएका माथिका हरफका भाव अनुसारको सेवाको सजीव उदाहरण दिलशोभा श्रे ष्ठले प्रस्तुत गर्नु भएको रहे छ। यो कस्तो सन्जोग? मैले दिलशोभाको त्यो अन्तरवार्ता हे रेको समयमा हामी सम्पूर्ण अटवावासी नेपालीहरू त्यस्तै अर्को सेवामुखी काममा जुटेका थियौँ। हामी यसलाई “फुड ड्राईभ कार्यक्रम“ भन्छौँ जुन सामान्यतया प्रत्येक वर्षको जुलाई महिनामा २ हप्तादे खि १ महिनाभित्र पूरा गर्ने गरिन्छ। यो कार्यक्रम गरिब र निमुखा तथा सडकवासी क्यानेडियनहरूलाई सेवा पुरय् ाउने उद्देश्यले विगत १० वर्षदेखि क्यानाडाको राजधानी अटवामा सं चालित छ। अटवामा बस्ने नेपालीहरू, साना बालबालिका लगायत घरका सबै सदस्यहरू मिलेर आफ्ना-आफ्ना टोल छिमेकमा, समूह समूह बनाई, घरघरै गएर तत्काल नबिग्रने खाना तथा पैसा मागेर जम्मा गरिन्छ र कार्यक्रमको अन्तमा अटवाका गरिबहरूलाई खाना बाँड्ने सँस्था "फुड बैंक"लाई बहुसाँस्कृतिक कार्यक्रमका साथ (जसमा
अटवावासीका तर्फ बाट दिलशोभा श्रे ष्ठलाई सहयोग प्रदान गरिँदै।
51
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
An uncommon day of a commoner Watching Democracy Live in Action
I thought rest of the staff members working inside the parliament building gave up their smile as soon as they signed on their employment contract. A greeting smile and welcoming gesture towards the visitors in the parliamentary gallery was in short supply among the staff members of the House of Commons. At the second security checking area our bag, laptop, mobile phone and even a notebook were seized by the man wearing uniform. Then we were told to proceed towards the visitor’s gallery. There, we were indicated to take our seat by another man in uniform. We took our seats and settled. There was a session going on in the Commons chamber few meters below. We all struggled to hear something being read out in the chamber. At the first glance, I found there was serious lapse in facilities management in the House of Commons building. The customer services, state of facilities and the handling of visitors was shamefully low quality in comparison to what I had experienced at the gallery of the House of Commons in London, England.
Shaligram Aryal
It was very uncommon day for me as I were preparing for my special day to watch Canadian ‘Democracy Live in Action.’ The weather was drizzly; sky was cloudy and unusually cold. The sudden onset of cold weather in the early days of the fall season was a stark reminder of what is coming in the days ahead. It looked like our Mother Nature’s signal to get prepared for the ensuing cold weather in the northern hemisphere. The adverse weather and rain couldn’t make any impact on my scheduled uncommon day. I was keenly waiting to attend the Question Period at the House of Commons. This is the national show in Canadian Parliament, referred by our MPs as ‘’Democracy in Action.”
Few minutes later, members of parliament from all sides of our political divide began to enter into the commons chamber. As I was rolling my eyes observing the surrounding, my eyes stopped at the symbolic green carpet laid on the common’s floor. It looked like dehydrated dying grass. The chairs and desk of our MPs were not well maintained. The worst of all, the sound systems inside the chamber was appalling. One has to pick up the listening device and put it close to the ear to hear the debate being held on the chamber floor, which right down few meters from the gallery. Yet the quality of sound in the device often heard weird, cranky and blurred. I couldn’t stop thinking that if a person inside the parliament’s gallery can’t hear the debate properly, how a common man and women living in the far flung areas of this vast nation can hear the voices of our parliament? Within few minutes the speaker announced the beginning of key session Question Period. The opposition New Democratic Party (NDP) leader Thomas Mulclair raised some probing questions (though I couldn’t hear them all properly) to the government. Then Prime Minister Stephen Harper rose from his seat and began to dismiss his questions. Mr. Harper bashed on Mr. Mulclair on every point he raised. Mr. Harper’s response was full minced words lacking substance and facts. He was not
As I arrived at Slater Street in downtown Ottawa for this show, I began walking on the road leading to the parliament building at the hill. It was wet and slippery. Light raining on top of that was not helping on my way. In few minutes, I reached at the reception of the House of Commons; I found that we were ahead of time. Friends from my class were already there. We strolled around the lobby and viewed the historical building embedded with arts and anecdotes. Few minutes later, one man in uniform approached to us and asked us to follow him towards the security check-point before we proceed towards the visitor’s gallery. Inside that temple of law, democracy and freedom, the men in uniform thoroughly checked us before another man in uniform led us towards another checking point. As we were waiting in line to complete the strip search style checking, one lady wearing uniform gave me a smiling look. I decided to take the opportunity to express my sarcasm. I quipped on her saying, ‘’you are the first person to smile with me inside this building so far.’’ She broadened her smile and said, ‘’is it really?’’ I said big yes to her and thanked her for her welcoming gesture. 52
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
answering the questions but attacking opponents for posing them. The process ran about seven minutes and then Mr. Mulclair was done for the day. Battered, bashed and banished by the bullish Prime Minister, the bearish NDP leader sat down at his seat talking quietly to his colleague seating next to him.
Art of Cooking (पाक शिक्षा) How to Make Spicy Stuffed Eggplant?
Then the speaker gave chances to other MPs to raise their questions to the Prime Minister and his Cabinet. The Prime Minister, as I saw in the television before, gave same insipid answers to the questions raised by MPs. However, time and again he switched himself to belittle and ridicule the ‘third little Liberal Party’ in Canadian parliament. It was not unusual for the liberals to face the daily wrath of ruling conservatives in the parliament. Mr. Harper’s Cabinet members and his set of attack team kept on scoffing at opposition MPs who raised questions to them. As a commoner, watching Democracy live in Action at the parliamentary gallery, I felt quite dismissed and disappointed. I was clearly worried on the loss of civility in the political debate in our national parliament.
Sita Acharya
What you get: About 3 servings of a spicy vegetable side dish. What you need: - 6 Italian eggplants (egg-sized) - 1 clove of garlic - 1 pinch of ginger - 1 tbsp salt - 1 tsp cumin powder - 3 tbsp cooking oil - 1 mild green chili
The question period show lasted for about 45 minutes. Then, the speaker concluded the session for the day. Everyone in the chamber began to rise. MPs were getting out from their side of the exit doors. The victorious team for the day, Prime Minister Harper and his Cabinet were talking to their colleagues in the hall as I was asked by the man in uniform to leave the gallery. I stood up and proceeded towards exit while talking to the person. I explained my experience at the gallery and tried to relate my similar experience at the gallery of the House of Commons in London, England. This time, the man in uniform gave me a serious look and explained that he is just a parliament’s security officer with no power to bring improvement in the services for the visitors. I heard him on what he had to say and thanked him before I walked out of the gallery. I went straight to the check point to get my bags. This time, however, I didn’t bother to expect smiles and a word of thanks for visiting the gallery from the parliamentary staff standing at the lobby. My conscious mind was telling me that these folks must have been intoxicated by the show that runs inside the building for several days every year. Note: Shaligram Aryal writes for his blog http://myglobaloutlook.wordpress.com
What you do: 1. Cut the eggplants into halves, top to bottom. 2. Mix garlic, ginger, salt, cumin, oil, and chili in a blender until it becomes a smooth paste. 3. Spread the paste into the insides of the eggplants. Join the eggplant halves to make them full again. 4. Heat oil on a non-stick fry pan in low-medium heat. Add the eggplants and cover with lid. Flip eggplants to either side every 5 minutes. 5. Remove eggplants after 25 minutes, or longer for increased softness. 6. Serve as a side dish with rice or roti. Visit http://www.youtube.com/nepaliMom for more recipes. 53
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
walking along the busy street and picking up garbage accumulated during long and harsh Canadian winter. You wonder if they are City’s cleaning workers, but then you find some of the faces familiar. They turned out to be your friends from Nepalese-Canadian community, but you are not sure why they are picking garbage on the public streets, instead of enjoying the nice weather. When you learn that your community also participates in ‘Cleaning the Capital’ campaign in spring and fall each year, you feel very happy and proud of the volunteering activities of your community. You are inspired and decide to volunteer for a good cause and spread the ‘joy of volunteerism’. On a cold winter day, you are shopping in a grocery store and out of nowhere a lady appears in front of you who looks very exited and wishes to say something to you. Suddenly she runs away, and quickly comes back with a teenage boy. You cannot figure out what is going on. She becomes more emotional, but manages to tell you that a few years ago her two-year-old son was suffering from a cancer and needed chemotherapy at a local hospital on a regular basis. Being poor and single, she could not afford the taxi fares for the weekly hospital visits, so a volunteer from the Canadian Cancer Society helped her drive to and from the hospital. She tells you that her son is free of cancer and now very healthy. She asks if you remember her and the baby with a catheter in his nose. You now recall those trips with a desperate mother and a frail baby. You tell her that the baby survived the cancer because of a mother’s love and prayers, and a doctor’s good treatment. You rejoice a few moments with them and return home. But the emotional incident at the grocery store touched you to the core and you feel blessed … and you continue to cherish the moment ... ‘the special and priceless moment’... ‘the joy of volunteerism’.
Joy of Volunteerism
Fellow Volunteer
“Volunteerism is the voice of the people put into action. These actions shape and mold the present into a future of which we can all be proud.” - Helen Dyer, Author and Historian The above quote truly reflects the spirit of volunteerism in the Nepalese-Canadian community in the National Capital Region of Canada (NCR). The Nepalese-Canadian community in NCR is relatively new and small, however, it has already established itself as a responsible and caring community in the city. Despite personal challenges and the lack of adequate resources, members of our community have been actively participating in various good causes. Lets see how these volunteers are making a difference and spreading ‘the joy of volunteerism’. Lack of food not only deprives a family of one of the basic necessities of life, but also denies them the basic human dignity that we all deserve. It’s amazing to see a large number of volunteers - adults and children alike – give up the comfort of their homes and conduct door-to-door food drive in hot summer days. These volunteers show great compassion, generosity and passion in alleviating the stressful situation for needy families in the city. During the course of food drive campaign, these volunteers encounter some difficulties and disappointments, but they also experience a few moments which are very ‘special and priceless’ ... ‘the joy of volunteerism’. As another collective and noble effort, many members of our community give up a part of themselves to save lives in Canada. A fellow immigrant, after arriving just a few months ago in Canada, rolled up her sleeves so lovingly and begins to donate the precious blood that keeps all of us alive. As the blood starts to flow from her arm into infusion bag beside her, she feels so serene and blessed, and slowly her eyes close and a smile appears on her face .. a smile that is pure and gracious. When you see the kind angel in her, you want to thank her. Then you decide not to disturb her and let her experience that ‘special and priceless moment’ ... ‘the joy of volunteerism’. On a beautiful spring day, you see a group of people
The success of collective efforts of our small community is obvious from our contribution to Ottawa Food Bank, Canadian Blood Services, and Cleaning the Capital in such a short period. Considering the vast needs of these and other charitable organizations, our contribution is not more than a drop in the bucket. But please don’t be discouraged, as Mother Teresa’s following quote reminds us how important each drop is in that bucket: “We ourselves feel that what we are doing is just a drop in the ocean. But the ocean would be less because of that missing drop”. 54
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
stereotypes about visible minority overtime. I am confident that our children, if not us, will definitely benefit from our active civic involvement.
Although true volunteerism does not seek any personal rewards, there are so many unintended rewards to individuals, and significant benefits to local community and the country as a whole. For us individually, those ‘special and priceless moments’ are the most precious gifts of volunteerism that last our lifetime. Apart from personal satisfaction from volunteering, when we get involved in our neighbourhood and the city we feel a sense of belonging and achievement. We also gain confidence in ourselves and our work. Volunteering with genuine intention, honesty and commitment also offers us credibility which is essential to be successful in our new country. During the course of volunteering, our children learn so many valuable skills that will certainly help them in the future. The former American president Franklin Roosevelt once said, “We cannot always build the future for our youth, but we can build our youth for the future.” I am sure, President Roosevelt was speaking of ‘volunteerism’.
If you did not have a chance to participate yet, it’s not too late. Try exploring various volunteering opportunities in the city. For example, go to a local soup kitchen such as Shepherds of Good Hope and help them out in the kitchen for about 2 hours ... and then watch from a distance the beneficiaries of your efforts … hundreds of destitute people lining up for the basic necessity of life. Watch the expression on their faces when they get to nourish their tired and distressed souls with the hot meal you just helped prepare with love, passion and positive energy. Next, wait for the ‘special and priceless moment’… ‘the joy of volunteerism’. Please keep nurturing the seedlings of volunteerism in our community and everywhere else, and please spread the ‘joy of volunteerism’.
When we arrive in our new country, we face lots of expected and unexpected challenges. However, because of our hard work and determination for a better future for us and our children, we slowly overcome those challenges and do our best to become a responsible and productive citizen of the country. Unfortunately, we realize that there are some negative stereotypes about immigrants, especially public perception about the integration, involvement and contribution of visible minority in the Canadian society. These negative perceptions could preclude us from demonstrating our full potential as a new citizen of this country. The best way to help erase these negative stereotypes is to get involved in our neighbourhood and the city. As Whintley Phipps, the pastor and founder of US Dream Academy once said, "We may have all come over on different boats, but we're all in the same boat now." This is true for all visible minorities in Canada. As responsible and caring citizens of the country, we should continue to volunteer individually for our own favourite cause as well as collectively through various projects of our community. We all need to do as much as we can and as often as we can to make a difference in our respective neighbourhoods, our cities and our country. Our collective and persistent efforts will definitely help erase some of the negative
...आजको प्रत्येक मान्छे एक भगवान् हो। यस्तो भगवान् जसले आफ्नो सं सार स्वयं निर्माण गरे को हुन्छ-छलले, कपटले, धोखाले, हत्याले, ऐनले, गैरजिम्मेदारीले, अन्धविश्वासले, भक्तिले, श्रद्धाले, मुर्ख्याइँले। आजको भगवान् फेरि धर्ममा घेरिएको पनि त हुँदैन, उसले आफ्नो प्रतिद्वन्द्वी क्राइस्ट र मोहम्मद र बुद्धमा पनि आउँछ । फेरि आज भगवान् अलि डिप्लोमेट पनि छ- पुरेतजस्तै! .... 'यसो गर्न त कसो नहोला, पुरेतजी ? -ज्यू हुन्छ'.....जस्तो। आजको भगवान् फेरि अनिश्वरवादी पनि छ-बुद्धजस्तै। र आजको भगवान्लाई मानिसले कन्ट्रोल गरे को छ - बर्थ कन्ट्रोलजस्तै। भगवान् चाहियो, हाजिर छन्, भगवान् चाहिएन, गायब छन्! जत्ति मात्रामा चाहियो, उत्ति मात्रामा आउँछन्। कविताको निम्ति चाहियो, छन्दबद्ध भई हाजिर, स्तुतिको निमित्त चाहियो, कोष भई हाजिर चाकरीको निमित्त चाहियो इन्साइक्लोपीडिया भई हाजिर'गरीब परवर (उर्दूमा !), करुणानिधान (सं स्कृतमा !), ख्वामित् (शुद्ध भानुभक्ते नेपालीमा !)....अँ ! भन्दै थिए,ँ आजको मानिस
स्वयं भगवान् बनिसक्यो, उसमा ती सब गुण व्याप्त छन् जो एक ईश्वरमा हुनपु र्दछ- सिर्फ एक गुण आजको मानिसले हराएको छ, र त्यो हो मानिसको गुण! त्यो सच्चा मानिस जो सिर्फ छ र मरुन्जेल मानिस नै भइरहन्छ र मानिसकै रूपमा मर्दछ। ...
- शङ्कर लामिछाने (साभार: एब्सट्रयाक्ट चिन्तन: प्याज) 55
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012
हार्दिक अनुरोध अटवा चौतारीमा आफ्ना लेख-रचनाहरू प्रकाशित गर्नका लागि यहाँहरूले सो सामग्री कुनै पनि बेला हाम्रो इमेलमा पठाउन सक्नुहुनेछ।यस प्रकाशनलाई सहज एवं प्रभावकारी तुल्याउनका लागि निम्न कुरामा जोड दिनुहन ु हामी यहाँहरू समक्ष हार्दिक अनुरोध गर्दछौं। म्याद * दसैं अङ्कको लागि अगष्ट महिनाको अन्त्यभित्र तथा नेपाली नयाँ वर्षको अङ्कको लागि फेब्रुअरी महिनाको अन्त्यभित्र पठाइदिनु हुन। भाषा * लेखहरू नेपाली वा अङ्ग्रेजी भाषामा टाइप गरी पठाइदिनु हुन। लेखक/ल ेखिका परिचय * लेखक/लेखिकाको नाम खुलाएर पठाइदिनु हुन। ु ए सोलाई इमेलमा attach गरी पठाइदिनु हुन। * रचनाका साथ फोटो छपाउन इच्छुक हुनभ * स्पष्टताको लागि सकेसम्म उज्यालो background भएको फोटो पठाइदिनु हुन। * स्कुलमा अध्ययनरत बालबालिकाले आफ्नो कक्षा पनि उल्लेख गरीदिनु हुन। फाइल फर्म्याट * नेपाली भाषाका रचनाहरूका लागि Unicode प्रयोग गरिदिनु हुन। * अन्य फन्टमा टाइप गरिएका नेपाली रचना भए तिनलाई Unicode मा बदलेर मात्र पठाइदिनु हुन। * लेख रचनाहरू Microsoft Word मा सं सोधन गर्न मिल्ने गरी पठाइदिनु हुन। * सम्पादन गर्न नमिल्ने Scan गरिएका वा PDF फाइल प्रयोग नगरिदिनु हुन। * फोटोलाई JPG वा GIF फाइलका रूपमा attach गरी पठाइदिनु हुन। इमेल ठे गाना: newsletter@nepalese.ca
विजयादशमी तथा शुभ दीपावली २०६९ को पावन अवसरमा हामी अटवावासी सम्पूर्ण दाजुभाइ तथा दिदीबहिनीहरूमा मङ्गलमय शुभकामना व्यक्त गर्दछु ।
- समुदाय सदस्य 56
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 प्रयासका लागि हाम्रो बधाइ र धन्यबाद। तपाइँहरूको Freiberg
"शब्द र सङ्गीत भनेका मनका भावनाहरू हुन,्
को कार्यक्रमको सफलताको लागि हाम्रो तर्फ बाट धेरै धेरै अग्रिम
तीनलाई जसरी अनुभव गरिन्छ त्यसरी नै
शुभकामना पनि। एड्रियन: धेरै धेरै धन्यबाद!
प्रस्तुत गरिने हो।"
राजेन्द्र: तपाइँ 1974 AD को लिड सिङ्गर, गिटार पनि यति राम्रो बजाउनुहनु ्छ, तपाइँको यो स्तरमा पुग्ने सायदै अरू कोही नेपाली
- एड्रियन प्रधान
सङ्गितकर्मी होला। तपाइँको म्युजिक र शब्दहरू (Lyrics) मा कुनै विशेष ब्याण्ड (हरू) को प्रभाव छ जस्तो लाग्छ तपाइँलाई? एड्रियन: म सानैदेखि रक म्युजिक सुन्दै आएको हुँ र अझै पनि सुन्छु । बिशेष गरी भन्नु पर्दा क्लासिक रक चाँहि मलाई एकदमै मन पर्छ। म सानैदेखि मेटालिका, आइरन मेडन, गन्ज एन् रोजेज ् का गीतहरू सुनेर प्रभावित (inspired) भएको हो। म यिनीहरूकै गीत गाउँदै बजाउँदै हुर्केको हो। त्यहि भएर मेरो आफ्नो कम्पोजिसन र शब्दहरू पनि त्यस्तै हुन जान्छ। शब्द र सङ्गीत भनेको मनको भावनाहरू हुन ् जस्तो लाग्छ मलाई। तीनलाई जसरी अनुभव गरिन्छ त्यसरी नै प्रस्तुत गरिने हो।
नेपालको बहुचर्चित ब्याण्ड 1974 AD रक, ब्लुज र ज्याज लगायतका पश्चिमी र नेपाली सङ्गीतको कर्णप्रिय फ्युजनका कारण लोकप्रिय छ। सोही ब्याण्डका लिड गायक एड्रियन प्रधानले रोदी ब्लुजको आयोजनामा गत सेप्टम्बर २ आइतबारका दिन अटवामा भव्य एकल साङ्गितिक कार्यक्रम गरे । प्रस्तुत छ अटवा चौतारीका लागि राजेन्द्र रानाले एड्रियन प्रधानसँग गर्नुभएको भलाकुसारीको सम्पादित अंश - सम्पादक राजेन्द्र:
अटवाको
यहाँको
पहिलो
एकल
प्रस्तुतिको
राजेन्द्र: समग्रमा भन्नुपर्दा आम नेपाली श्रोताहरू विशेष गरी लोक र दोहोरीमा बढी रमाउँछन्। तर तपाइँहरूको “यो मन त मेरो नेपाली हो” गीतले जत्तिको हामी विदे शमा बस्ने सारा नेपालीहरूको भावना र दे शप्रेमलाई मीठो र सरल रूपमा कुनै गीतले पनि प्रस्तुत
गर्न सकेको छै न। यो गीतको origin को बारे मा केही बताइदिनु
अनुभव
हुन्छ कि? एड्रियन: यो गीतको शब्द र सङ्गीतचाहिँ मेरो कालिम्पोङको साथी मपन भ ुसालले लेखेको हो। भौगोलिक रूपमा भन्नुपर्दा कालिम्पोङ भारतको पश्चिम बङ्गालमा पर्छ। तर ऐतिहासिक रूपमा भने यो कुनै समयमा नेपाल कै एउटा भूभाग थियो जो पछि बिभिन्न कारणले छु ट्याइयो। मैले मपनलाई यो गीतको बारे मा सोध्दा उसको के गुनासो थियो भने दार्जिलिङको भएका कारणले नेपालीलाई ँ ै न वा मानिद ँ ै न। उसको भनाइमा नेपालमा बसेर मात्रै नेपाली भनिद नेपाली हुँदैन। सं सारको जुन सुकै कुना चाहे त्यो भारत होस् या युरोप वा अमेरिका वा क्यानाडा, यदि उसको भावना र pride ु ा नै हुन्छ भने केवल भौगोलिकताको आधारमा विभेद नेपाली हुनम (discrimination) गरिनु हुँदैन। इमान्दारितापूर्वक भन्नुपर्दा यो गीत यिनै भावनाहरूका बीच रचिएको हो।
कस्तो रह्यो त? श्रोताहरूको रियाक्सन कस्तो पाउनुभयो? एड्रियन: एकदमै पोजिटिभ! Perform गर्दा आउने पोजिटिभ रियाक्सनले नै एउटा आर्टिस्टलाई सन्तुष्टि प्रदान गर्ने हो। त्यस्तो पोजिटिभ भाइबहरूले अझ राम्रो Perform गर्न इनर्जी प्रदान गर्छ, ँ त्यो मैले यहाँ अटवामा प्रशस्त पाए। राजेन्द्र: हामीलाई पनि त्यस्तै लाग्यो। जति जति तपाइँ जोसिनुभयो,
हाम्रो उत्साह पनि बढ्दै गयो र त्यति नै राम्रा राम्रा गीतहरू सुन्न पायौँ। यही सन्दर्भमा यसपालिको यहाँको क्यानाडा र युरोप-टु रको
बारे मा अलिकति जानकारी दिनुहनु ्थ्यो कि? एड्रियन: गत अप्रिलमा नै हाम्रो ब्याण्ड 1974 AD टोरण्टो आउने तय भएको थियो। तर हाम्रो एउटा ब्याण्ड मेम्बरले भिसा नपाएका कारण पूरै ब्याण्ड नै आउन पाएनौँ। त्यसले गर्दा क्यानाडाका ु ोला भनेर 1974 AD को म्युजिक हाम्रा फ्यानहरू निराश हुनह सुन्ने उहाँहरूको इच्छा पूरा गर्ने अठोटले म एक्लै भएपनि आएको हुँ। यही सिलसिलामा रबिन (सुब्बा) दाइसँग पनि सरसल्लाह भयो अनि हाम्रो टोरण्टोको आयोजक तेन्जिङले यो टु र कोअर्डिनेट गर्नुभयो- भनौँ यहाँ आउन भाग्यमा लेखेको रै 'छ। अब यहाँबाट म पर्सि फ्र्याङ्कफर्ट जान्छु जहाँ 1974 AD का अरू ब्याण्ड मेम्बरहरू आइराखेका हुनेछन्। त्यहाँबाट हामीहरू Freiberg भन्ने एउटा सानो सहर जानेछौँ। Freiberg सहरको ८५०औ ँ जन्मोत्सवको उपलक्ष्यमा त्यहाँ एउटा ठू लो फेस्टिभल भइरहे को छ जहाँ 1974 AD ले नेपाललाई प्रतिनिधित्व गर्नेछ। सेप्टेम्बर ७, ८ र ९ मा कार्यक्रम प्रस्तुत गरे पछि बीचमा एक दिन आराम गरे र सेप्टेम्बर ११ मा हामी नेपाल फर्किन्छौँ।
राजेन्द्र: अवश्य पनि भौगोलिक कारणले छु ट्टियो भन्दैमा नेपालीको परिचय खोसिनु हुँदैन, यदि मनमा नेपाल छ भने। परिचयको कुरा गर्दा अब तपाइँका बारे मा पनि अलिकति कुरा गरौँ न। गिटार नबोकेको बेलामा एड्रियनको अर्को परिचय के हो? एड्रियन कस्तो
मान्छे हो? एड्रियन: (हाँस्दै) च ुपचाप… म अलिक कम बोल्ने मान्छे। स्वभावत म अलिक रूखो खालको… म अलिक कमै बोल्छु । म प्रकृतिप्रेमी हुँ। राजेन्द्र: तर तपाइँ सङ्गीतबाट हामीलाई धेरै कुरा भन्नु पनि हुन्छ,
दर्शाउनुहनु ्छ र बाटो पनि दे खाउनुहनु ्छ। एड्रियन: (लामो हाँसो)
राजेन्द्र: Freiberg का तपाइँका श्रोताहरू मुख्य त विदे शी नै ् यसरी नेपाली सं गीतलाई विदे शसम्म पुरय् ाउने तपाइँहरूको हुन।
राजेन्द्र: अब इतिहासका बारे मा पनि केही कुरा गरौँ। 1974 AD
57
Ottawa Chautari, Year 11, Issue 23, October 2012 सबैभन्दा ठू लो र मिनिङ्फुल कन्सर्ट मानिन्छ। फेरि कहिले आउँछ 1974 AD को यस्तै ठू लो कन्सर्ट? एड्रियन: म ऐले वाचा नै त गर्न सक्तिन। जे भयो एक चोटि भयो र ऐतिहासिक नै भयो। भविष्यमा हामी कोशिस त गर्नेछौँ तर गर्न सकिन्छ कि सकिँदै न त्यो हाम्रो हातको कुरा होइन, यो श्रोतामा भर पर्छ। यो बीचमा अरू धेरै (सङ्गीतकार/गायक) पनि आए, इन्टरनेटबाट पनि धेरै आए। हुनसक्छ अब अरू नै कोही आउला। त्यो ट्रेण्ड चल्दा चल्दै फेरि बीचमा 1974 AD पनि आउनसक्छ।
ब्याण्डको नामाकरणको बारे मा केही बताइदिनुहनु ्छ कि? एड्रियन: म 1974 AD मा आवद्ध भएको पछि मात्रै हो। यसको नामाकरण चाहिँ हाम्रो अग्रजहरूले गर्नुभएको हो। सत्तरीको दशकका पूर्वीय र पश्चिमी सङ्गीत र सङ्गीतकारहरूलाई tribute दिने हिसाबले यो नाम राखिएको हो। राजेन्द्र: अब अलिकति 1974 AD को बारे मा कुरा गरौँ। नेपालको सन्दर्भमा पहिले रक म्युजिक अङ््ग्ज रे ी बोल्ने एलिट क्लासको वर्गमा सिमित थियो। 1974 AD ले यसलाई सर्वसाधारण जनताको घरदै लो सम्म पुरय् ायो। यसलाई कुन रूपमा हे र्नु भएको छ? एड्रियन: चाहे अङ्ग्रेजी बोलोस् वा नबोलोस्, हाम्रो लागि नेपाली ् नेपाली श्रोताहरू बुझ्ने भइसकेका छन्, उनीहरू श्रोता एउटै हुन। के असल के खराब छु ट्याउन सक्छन्। हाम्रो लागि सबभन्दा ठू लो कुरा उनीहरूको मन जित्न ु हो। अब सङ्गीतको भाषामा कुरा गर्दा गीतहरू मेलोडियस हुनपु रय् ो। रक म्युजिक नै भएपनि कम्पोजिसन राम्रो हुनपु रय् ो, शब्दहरू राम्रो हुनपु रय् ो। जुन साङ्गितिक रिभोलुसनको कुरा गर्नुभयो, त्यसको कारण चाहिँ गुणस्तरीय product नै हो।
राजेन्द्र: हामी आशा गर्छौँ तपाइँहरूको “रक यात्रा“ भन्दा ठू लो कन्सर्ट हे र्न पाउँनेछौँ भविष्यमा। अब अन्तिम प्रश्न, तपाइँको व्यक्तिगत सन्देश केही छ अटवाको लागि? हामी अब कहिले 1974 AD को Live concert अटवामा नै हे र्न पाउँछौँ? एड्रियन: म 1974 AD को तर्फ बाट अटवावासी नेपालीहरूलाई धेरै धेरै धन्यबाद दिन चाहन्छु । Live concert को लागि हामी अवश्य पनि प्रयास गर्नेछौँ। तर यथार्थमा भन्नुपर्दा, ब्याण्ड भन्नासाथ चारपाँच जनाको समूहलाई व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ। केही व्यवहारिक कठिनाइहरू छन् किनभने नेपाली सङ्गीतको बजार अलि सानो नै छ। ु नु ्छ? राजेन्द्र: तर सम्भावना दे ख्नह एड्रियन: मैले सम्भावना एकदमै दे खेको छु । मुख्य कुरो भनेको दर्शक नै हो। दर्शकको सङ्ख्या जति बढी भयो त्यति नै सजिलो हुन्छ आयोजकलाई। म अडियन्सलाई के अनुरोध गर्छु भने आयोजकलाई बढी से बढी सहयोग गर्नुहोस् ताकि आयोजकलाई हामीजस्तो ब्याण्ड ल्याउन सजिलो होस्। सबैजना मिल्यौँ भने साङ्गितिक क्षणहरू सेयर गर्ने राम्रो वातावरण अवश्य पनि बनाउन सकिन्छ। राजेन्द्र: यात्रा र कन्सर्टको थकानको वाबजूद हामीलाई यत्रो समय दिनुभएकोमा अटवा चौतारीका तर्फ बाट यहाँलाई आभार ब्यक्त गर्न चाहन्छु । यहाँको यात्रा सफल रहोस्।
राजेन्द्र राना एड्रियन प्रधानसँग भलाकुसारी गर्दै । राजेन्द्र: तपाइँहरूको सन् २००० को कन्सर्ट “रक यात्रा“ नेपालको
विजयादशमी तथा शुभ दीपावली २०६९ को पावन अवसरमा हामी अटवावासी सम्पूर्ण दाजुभाइ तथा दिदीबहिनीहरूमा मङ्गलमय शुभकामना व्यक्त गर्दछौँ। Media Solutions Inc. 4 Glencoe Street, Ottawa Ontario K2H 8S6
शालिग्राम अर्याल, दे वकी अर्याल ब्रिटिका अर्याल तथा विदुषी अर्याल 58
1380 Baseline Road Ottawa, ON K2C 0A9
613-226-3035
Monday - Friday 8:00AM - 6:00PM Saturday 8:00AM - 2:00PM Sunday - Closed
Raymond E. ROBINSON BROKER/COURTIER 613-853-2192
.
www.RobinsonTeam.ca
www.3402MustangStreet.Com
Magnificent Luxury Bungalow - $719,900. Ottawa’s Navan Estates! Approx. 2,250 Sq. Ft. Many Upgrades!!
www.1272ColonialRoad.Com
Great Investment! Only $334,900 in Ottawa’s sought after Navan Community! Lovely 3+1 Bdrms Bunglow W/Spacious Landscape Yard/Garden
www.2586LaurierStreet.Com
Lovely Bungalow W/Many Upgrades! $224,900! Why Rent when you can own!
CO
WWW.1280HENRYCIRCLE.COM
M
M
ER
CI
AL
www.1280HenrieCircle.Com
Prime Location in Rockland. Multiple Commercial Usages! Affordable Commercial Land & Building
BUILDING LOT MLS # 829450
64 - 5620 ROCKDALE RD, Vars MLS # 829980
IMPECCABLE 2Bdrms, $119,900- Open concept living room, kitchen and eating area! Perfect retirement setting/great starter home!
HIGH & DRY! $39,900- Merrickville Backing onto picturesque creek! Build your dream home or Reputable Builder will Custom Build to suit. Live w/nature & enjoy the Historic Rideau Canal!
L O S
d]/f dfGotfx?: OdfGbfl/tf, Joj;flostf, Pj+ e/kbf]{ / ;Ddfghgs ;]jf
D
WWW.3385MUSTANGSTREET.COM
LUXURIOUS CUSTOM BUILT!! $899,999 -Ottawa’s Navan Estates: 1BDRM Apartment w/private entrance. Rented $1,000/mth. 5Bdrms, 4Bthrms