BLOOM-ОВА ТАКСОНОМИЈА НА НАСТАВНИ ЦЕЛИ ПРАШАЊА СО ПОВЕЌЕЧЛЕН ИЗБОР
Поредете ги прашањата по тежина 1. Напиши две прости и две сложени реченици (по една во минато и една во сегашно време) кои го содржат глаголот мисли. 2. Што сè треба да се земе предвид кога ќе се одлучува кое млеко да се купи во самопослуга? 3. Најди три сличности помеѓу тебе и Оливер Твист и објасни ги. 4. Која е разликата меѓу нервниот систем на влечугите и нервниот систем на водоземците? 5. Кои планини се наоѓаат на границата меѓу Македонија и Албанија? 6. Нацртај скица на патот од училиштето до амбулантата со сите околни објекти.
2. Што сè треба да се земе предвид кога ќе се одлучува кое млеко да се купи во самопослуга? 6. Нацртај скица на патот од училиштето до амбулантата со сите околни објекти. 3. Најди три сличности меѓу тебе и Оливер Твист и објасни ги. 1. Напиши две прости и две сложени реченици (по една во минато и една во сегашно време) кои го содржат глаголот мисли. 4. Која е разликата меѓу нервниот систем на влечугите и нервниот систем на водоземците? 5. Кои планини се наоѓаат на границата меѓу Македонија и Албанија?
Блумова таксономија на наставни цели
евалуација синтеза анализа примена
сфаќање познавање
ЕВАЛУАЦИЈА Вреднување или оправдување на одлука или постапка врз основа на критериуми
СИНТЕЗА Составување делови за да се создаде нова целина и да се изведат логички заклучоци АНАЛИЗА Разложување на составни делови и утврдување на меѓусебните односи ПРИМЕНА Користење на наученото во нови и конкретни ситуации
СФАЌАЊЕ Разбирање на значењето на материјалот (објаснување на идеите и поимите) ПОЗНАВАЊЕ Сеќавање на претходно наученото (од одделни факти до цели теории)
ПОЗНАВАЊЕ - сеќавање на претходно наученото (1) • познавање на терминологијата – избор на поим со исто значење – поврзување на поим со неговата дефиниција – идентификување на значењето на поимот во даден контекст Што значи интерпретација во реченицата „По пресметување на тест-скоровите, се пристапува кон нивна интерпретација.“? А се образложува постапката Б се опишуваат броевите В се објаснува значењето*
Што значи зборот интерпретација? А објаснување* Б опишување В разгледување
Што се презема за да се даде толкување со цел да се разјасни нешто? А опишување Б интерпретација * Г разгледување
ПОЗНАВАЊЕ - сеќавање на претходно наученото (2) • познавање факти: што, кој, кога, каде Кој е авторот на „Везилка“? А Славко Јаневски Б Ацо Шопов В Блаже Конески* Г Коста Рацин
Независноста на Р.Македонија е прогласена на 8 септември А 1941 год. Б 1945 год. В 1991 год.*
• познавање принципи
Принципот на недискриминација дава насоки за тоа А како да им се даваат поголеми права на малцинствата. Б што значи подеднакво да се третираат сите луѓе.* В како да се разликуваат луѓето според потеклото и способностите.
ПОЗНАВАЊЕ - сеќавање на претходно наученото (3) • познавање методи и постапки што се однесуваат на – комуникциски, пресметковни или изведбени вештини – решавање проблеми – вообичаени практики
Кога ќе се стави во киселина, лакмусот ја менува бојата во А зелена. Б сина. В црвена.*
Првиот чекор при изработката на табелата на спецификација за тестови на знаење се состои во определување на А Б В Г
наставните содржини што ќе се тестираат.* должината на тестот што ќе се задава. видот на ајтемите од кои ќе се состои тестот. наставните цели што ќе се тестираат.
СФАЌАЊЕ - разбирање на значењето на материјалот (1) • разбирање на суштинското значење на поимите, принципите и/или постапките (изразени поинаку) што се демонстрира преку – давање објаснувања и примери – претварање и преведување од едно на друго – интерпретирање и предвидување – споредување и опишување – извлекување на главните идеи
Од процесот на фотосинтеза произлегува дека А на растенијата изложени на светлина не им треба да произведуваат гликоза. Б растенијата изложени на помалку светлина произведуваат помалку гликоза. В енергијата се складира во растенијата во вид на гликоза.*
СФАЌАЊЕ - разбирање на значењето на материјалот (2) • надминува ниво на познавање само доколку прашањата ги ставаат учениците во нова „ситуација“ прашањата со кои се мери познавање може да се трансформираат во прашања што мерат сфаќање – со промена на зборовите кои се користат за опишување или дефинирање како дел од наставата (поучувањето и/или учебниците) во зборови со кои ученикот немал можност да се сретне во наставата Како се нарекува процесот во кој растенијата ја користат светлината за да произведат гликоза? А дишење Б фотосинтеза* В оксидација
Кај растенијата, шеќерот се прави со помош на енергијата од сонцето, преку процесот на А дишење Б фотосинтеза* В оксидација
користење на наученото во (1) ПРИМЕНА - нови и конкретни ситуации • повисок степен на разбирање базиран на трансфер на наученото во ситуации за кои не било претходно учено – освен оспособеност да се интерпретираат нови информации со помош на она што се познава (сфаќање), бара и да се користат правилата, принципите и стратегиите што се познаваат во нови проблеми и ситуации Која од следните реченици е безлична? А „Вчера не дојде во кино.“ Б „Врнеше непрестајно.“* В „Тие се ученици во V одделение.“ Г „Марко победи.“
користење на наученото во (2) ПРИМЕНА - нови и конкретни ситуации • надминува ниво на познавање само доколку прашањата ги ставаат учениците во нова „ситуација“ прашањата треба – да содржат нови податоци или информации со кои ученикот мора да работи за да дојде до одговорот – да креираат нови проблеми или ситуации кои бараат ученикот да го употреби она што го знае на нов (невообичаен) начин Еден истражувач сакал да утврди дали ѓубривото што самиот го составил ќе го подобри растењето на пченката во услови на нормална изложеност на сончева светлина. Која е независната варијабла во истражувањето? А растењето на пченката Б изложеноста на сончева светлина В видот на ѓубривото*
Класификација според Блумовата таксономија
Групна активност
- разложување на составни делови и АНАЛИЗА утврдување на нивните меѓусебни односи информациите се проучуваат преку разделување на делови – се утврдуваат мотивите или причините за одредена состојба – се интерпретираат причинскопоследичните односи меѓу деловите Луѓето во лето чувствуваат поголема горештина кога релативната влажност на воздухот е повисока, отколку кога е пониска. Зошто? А Потта не може да испарува.* Б Воздухот ја апсорбира целата пот од организмот. В Телесната топлина пребрзо се намалува.
- составување делови за да се создаде нова СИНТЕЗА целина и да се изведат логички заклучоци информациите се составуваат заедно за да се понудат алтернативни решенија или да се изведат генерализации – се предвидуваат ефекти или последици – се продуцира план или сет од операции – се изведуваат заклучоци – се изнесуваат докази за поддршка на заклучоците Лебот се става во фрижидер за да се заштити од расипување затоа што А Б В Г
на студено се забавува развојот на габички во лебот.* темнината го забавува мувлосувањето на лебот. ладењето го спречува лебот побргу да се исуши. на мувлата ù треба и топлина и светлина за да може брзо да се развие.
- вреднување или оправдување на одлука ЕВАЛУАЦИЈА или постапка врз основа на критериуми се презентира и/или брани мислење преку вреднување на информациите, веродостојноста на идеите или квалитетот на работата се вреднува врз основа на – постоечки докази – надворешни критериуми За претседател на одделенска заедница во едно одделение едногласно е избрана Сара. Прво, класниот раководител ја предложил неа, а потоа другите ја изгласале со дигање рака. Дали применетата постапка на избор е навистина демократска? А Б В Г
Да – сите гласале за нејзиниот избор. Да – процесот на гласање бил транспарентен. Не – гласањето не било тајно. Не – наместо учениците, ја предложил наставникот.*
4. ниво
анализа евалуација
3. ниво
примена
2. ниво
сфаќање
1. ниво
познавање
синтеза
За полесно составување прашања за повисоките наставни цели препорачливо е да се користи сликовен, графички или табеларен стимулусен материјал Лошиот квалитет на фотографијата сликана со обичен апарат за сликање може да се должи на А предолга експонираност на светлина за време на сликањето.* Б користење на несоодветна хартија за развивање. В сликање во присуство на силна сончева светлина. Г отсуство на ретуширање при обработката на фотографијата.
Класификација според Блумовата таксономија
Групна активност