Tạp chí khỏe số 5

Page 1

Tập 5/ T10/2012

ung thư

C H U YÊN Đ Ề C Ó QU ẢN G C ÁO

buồng trứng

T.22

(BS. See Hui Ti TT Ung thư Parkway Singapore)

Amip

ăn não người

phụ nữ

T.28

Chuyện thì thầm

NXB LAO ĐỘNG

Giá: 14.900 đồng



Tư vấn sức khỏe online tại


Nhà Xuất bản Lao Động 175 Giảng Võ, Hà Nội ĐT: 04.38545380 - Fax: 38515381

Chi nhánh phía Nam 85 Cách Mạng Tháng Tám, Q.1, TP.HCM ĐT: 08.38390970 - Fax: 08.39257205

Chịu trách nhiệm xuất bản Lê Huy Hoà

Ban cố vấn Nhà báo - Bs. Nguyễn Xuân Lam

Chuyên gia cộng tác Bác sĩ See Hui Ti BS. See Hui Ti là chuyên gia ung thư cao cấp tại Khoa Điều trị Nội Ung thư - Trung tâm Điều trị Ung thư Parkway (Singapore). Bà từng là chuyên gia về Ung thư Nội khoa tại Trung tâm Ung thư Quốc gia Singapore. BS. See hiện là thành viên của Hội Ung thư học Phụ khoa Quốc tế. Đóng góp bài viết về ung thư buồng trứng cho Khoẻ số này, BS. See muốn gióng lên hồi chuông cảnh báo về căn bệnh nguy hiểm này.

TS. BS. Võ Xuân Quang BS. CKI. Vũ Minh Đức BS. CK1. Nguyễn Thị Song Hà BS. CK1. La Hằng BS. See Hui Ti

Biên tập Văn Thị Tuệ Phương Trần Thị Bích Nguyệt

Thiết kế - Mỹ thuật Tody Nguyễn

Bác sĩ. CK1 La Hằng

Bác sĩ La Hằng tốt nghiệp Đại học Y Dược năm 1987. Sau khi được đào tạo chuyên ngành về Phẫu thuật Ngoại Sản BV. Từ Dũ, BS. Hằng tiếp tục theo học nâng cao về bệnh lý phụ khoa, kỹ thuật soi cổ tử cung. Hiện đang công tác tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin, bác sĩ Hằng được biết đến bởi lòng tận tâm với nghề nghiệp, tận tụy với bệnh nhân. Bài viết về ung thư cổ tử cung của bác sĩ Hằng trong số này sẽ giúp bạn hiểu thêm về căn bệnh phổ biến này.

Liên hệ quảng cáo Số 10 Trương Định, P.6, Q.3, TP.HCM ĐT: 08. 6683 5036 - 0902 441 092 Email: kinhdoanh@tapchikhoe.com Fax: 08. 3930 4664 ----------------Giấy phép xuất bản số: 559/2012/CXB/07-41/LD, ngày 26/9/2012 Số lượng in 4,000 cuốn tại nhà in Lê Quang Lộc In và nộp lưu chiểu tháng 10/2012

04

khỏe-health⎮T10-2012

Bác sĩ. CK1 Nguyễn Thị Song Hà Nguyên là bác sĩ từng công tác lâu năm tại bệnh viện phụ sản Từ Dũ và là bác sĩ cộng tác của nhiều bệnh viện lớn trong thành phố. Hiện nay bác sĩ Song Hà đang đảm nhiệm vị trí trưởng khoa sản tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin. Trong số này, BS. Song Hà sẽ cung cấp cho bạn đọc thêm kiến thức về các bệnh lý phụ khoa thường gặp trong cuộc sống.



Lời

giới thiệu

Trân trọng cơ thể mình

P

hụ nữ Việt Nam vốn được tiếng là chịu thương chịu khó, luôn nghĩ đến chồng con. Nhưng, rất nhiều phụ nữ vì gia đình mà quên chăm chút bản thân. Sắc đẹp, sức khoẻ, tuổi trẻ, những thứ luôn cần đồng hành cùng phái đẹp, đôi khi lại bị lãng quên. Mà nếu không lãng quên thì phái đẹp Việt Nam cũng thường chỉ quan tâm đến việc làm đẹp nhiều hơn vấn đề sức khoẻ. Việc khám phụ khoa, khám sức khoẻ định kỳ vẫn còn chưa được chú trọng đúng mực. Trong khi đó, môi trường sống của trái đất đang ngày càng xấu đi, sức khoẻ càng cần được quan tâm hơn bao giờ hết. Hơn thế, những vấn đề sức khoẻ phụ nữ đôi khi lại rất kín đáo, riêng tư nên với bản tính ngại ngùng, phụ nữ thường không dám tỏ bày với ai, kể cả với bác sĩ. Chuyên đề Khoẻ kỳ này dành riêng để nói đến những vấn đề thầm kín ấy của giới nữ. Từ chuyện “Kinh nguyệt rắc rối” đến “Chuyện thì thầm phụ nữ”. Những điều trước đây bạn “thắc mắc biết hỏi ai”, nay bạn có thể tìm gặp trong những bài viết của các bác sĩ chuyên khoa Sản - Phụ dày kinh nghiệm. Ngoài những bệnh phụ nữ thông thường, chuyên đề Khoẻ kỳ này cũng muốn gióng lên một hồi chuông cảnh báo về những bệnh khá phổ biến và nguy hiểm thường gặp ở giới nữ, như ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng. Những bài viết chi tiết sẽ giúp bạn hiểu hơn về các căn bệnh nguy hiểm này, phương pháp

phòng ngừa, cách tầm soát bệnh... Đặc biệt, chuyên đề kỳ này có sự tham gia của bác sĩ See Hui Ti, chuyên gia ung thư của Singapore. “Câu chuyện hy vọng” mà bác sĩ See chia sẻ cũng là lời khuyên bà dành cho phái nữ, phải biết trân quý cuộc sống. Bên cạnh đó, các chuyên mục như “Nuôi con khoẻ”, “Dạy con ngoan” hay “Kế hoạch tháng 10”, “Sống thông minh” cũng sẽ giúp bạn chăm lo gia đình nhỏ của mình, sắp xếp cuộc sống, lựa chọn những điều tốt nhất cho gia đình. Vì cuộc sống là cho đi và đón nhận, nên, là người phụ nữ Việt Nam, bên cạnh việc “cho đi” như một bản năng, bạn cũng cần học cách mở lòng “đón nhận” và chăm chút cho chính bản thân, trân trọng cơ thể mình. Chăm lo cho sức khoẻ là việc đầu tiên bạn cần làm để thể hiện điều đó.

BS. Nguyễn Xuân Lam 06

khỏe-health⎮T10-2012



khỏe-health

mục lục

16

Ung thư cổ tử cung 10

kế hoạch tháng 10 Hãy dành những ngày trong tháng này để chăm chút cho bản thân mình nhé!

12

câu chuyện tháng 10 Kinh nguyệt là đặc tính chỉ có ở phụ nữ. Nhưng đôi khi, kinh nguyệt cũng lắm rắc rối..

16

câu chuyện tháng 10 Ung thư cổ tử cung là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các loại ung thư.

24

câu chuyện hy vọng Câu chuyện về người đã chiến thắng căn bệnh nguy hiểm: ung thư buồng trứng.

13

08

khỏe-health⎮T10-2012

26

28

dinh dưỡng Những người ghét sữa thường luôn tìm cánh tránh uống sữa. Thực ra, nếu biết cách uống, bạn sẽ cảm thấy sữa không “khó ưa” như bạn vẫn nghĩ. sống khoẻ Những ngày qua dư luận xôn xao, hoang mang về chứng bệnh “amip ăn não người” mà quên rằng, bệnh này cực kỳ hiếm.

32 thư giãn với bóng 32

giữ dáng Nếu tuổi thanh xuân đang dần qua, bạn nên tìm đúng phương pháp để cải thiện tuổi xuân!

34

tập luyện Tập thể dục với một trái bóng to sẽ mang lại cho bạn cơ bắp dẻo dai và cảm giác thư giãn.

36

làm đẹp Bàn tay thường dễ bị lãng quên, không được chăm sóc đủ, trong khi đó là nơi lão hoá rất sớm.

28


thuốc ngừa thai 38

sơ cứu Nếu bị rắn cắn, bạn nên bình tĩnh và cùng người thân có những biện pháp sơ cứu kịp thời.

40

phòng mạch Uống canxi nhiều làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch? Chướng bụng khi hành kinh, do đâu?

41

tủ thuốc gia đình Thuốc ngừa thai có thể xem là “bửu bối” của chị em phụ nữ khi muốn kiểm soát việc mang thai.

42

MÔI TRƯỜNG SỐNG Không khó để tái chế các rác hữu cơ trong gia đình thành phân trộn vi sinh cho vườn nhà bạn.

46 44 46

42

50

nuôi con khoẻ Khi ấu trùng giun đũa chó “đi lạc” trong cơ thể em bé, chúng có thể gây ra nhiều bệnh, một số bệnh thậm chí có thể nguy hại đến tính mạng bé. thực đơn cho trẻ Thịt lợn có thể được dùng cho bé ngay từ khi bé dùng chén bột mặn đầu tiên, và dùng như một món ăn thường xuyên đến tận khi bé lớn. dạy con ngoan Với bé, một đứa em đôi khi lại là một mối nguy cơ bị chia sẻ tình yêu thương. Vì thế, bạn cần chuẩn bị tinh thần cho bé, để bé dễ đón nhận em hơn.

Hạt giống nụ cười 52

58

khéo tay Với thao tác rất đơn giản, bạn có thể tạo nên một chiếc lồng đèn “Jack-o’-lantern” thật dễ thương cho bé. Tạm biệt trung thu truyền thống của phương Đông, hãy chào lễ Halloween thú vị của phương Tây đi nào!

58

giá trị cuộc sống Nụ cười diễn tả cảm xúc, biểu lộ tình cảm của con người. Và nụ cười còn là một món quà để bạn tặng người khác, là hạt giống để bạn gieo trên miền đất tình cảm. khỏe-health⎮T10-2012

09


khỏe-health

kế hoạch tháng 9

Chăm sóc bản thân Tháng 10 có thể xem là tháng của phụ nữ với "Ngày Phụ nữ Việt Nam". Hãy dành những ngày trong tháng này để chăm chút cho bản thân mình nhé! Đó cũng là cách để bạn có thêm năng lượng chăm sóc người thân.

6

Thứ 7, 6/10

Thử bắt tay vào làm phân vi sinh tại nhà xem nào! Bạn sẽ giải quyết được phần nào rác thải trong nhà, lại tiết kiệm chi phí tự trồng rau xanh và còn góp phần bảo vệ môi trường nữa (Môi trường sống, T.42)

14

Chủ nhật, 14/10

10 Thứ 4, 10/10

Trong năm nay, bạn đã khám phụ khoa và thử Pap chưa? Nếu không nằm trong diện có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao, bạn chỉ cần làm xét nghiệm này 1 năm một lần. (Câu chuyện tháng 10, T.16)

10

khỏe-health⎮T10-2012

Làm món ăn nào đó đặc biệt hơn ngày thường để đãi gia đình nhé! Ví dụ như món bún thịt nướng. Mẹo nhỏ cho bạn là phun một ít nước soda lên bề mặt thịt trước khi nướng, thịt sẽ mềm mại hơn.

15 Thứ 2, 15/10

Hãy chú ý hơn đến đôi tay của mình. Khoảng 1 tuần, bạn nên tẩy tế bào chết cho da một lần. Thực hiện việc này vào thứ 2 hàng tuần, bạn sẽ có đôi tay mịn màng suốt tuần làm việc (Làm đẹp, T.36)


20

Thứ 7, 20/10

Ngày phụ nữ Việt Nam cũng là cái “cớ” để bạn quan tâm đến mẹ nhiều hơn một tí và bày tỏ tình yêu với mẹ. Hãy giúp mẹ bạn đăng ký một khoá đi bơi, hay tập luyện giữ dáng ở tuổi trung niên nhé! (Giữ dáng, T.32)

28

Chủ nhật, 28/10

Chỉ mất khoảng 20 phút, bạn sẽ có những chiếc lồng đèn Halloween dễ thương với những vật dụng đơn giản như chai lọ rỗng, giấy decal đen và màu nước. Con bạn sẽ rất thích cho mà xem! (Khéo tay, T.52)

31 Thứ 4, 31/10

Tổ chức một lễ Halloween nho nhỏ cho con bạn nào! Cho các bé hoá trang tuỳ ý, tắt hết đèn đi, thắp sáng những chiếc đèn tự làm và thưởng thức một bữa tiệc ngọt. Con bạn sẽ nhớ mãi những kỷ niệm như thế này.

Thứ 7, 3/11

Thử “tậu” một trái banh tập và thực hiện những động tác cơ bản được hướng dẫn trong mục “Tập luyện” số này xem nào (T.34)! Bạn sẽ thấy, việc tập luyện cũng khá thú vị chứ không khô cứng đâu.

23 Thứ 3, 23/10

Nếu nhà có nuôi vật cưng, ít nhất 1 tuần bạn nên tổng vệ sinh nhà một lần và cho chó - mèo chích ngừa định kỳ theo đúng lứa tuổi. Đó là cách để bạn ngăn ngừa bệnh giun đũa chó cho con bạn và gia đình (Nuôi con khoẻ, T.44)

3 khỏe-health⎮T10-2012

11


khỏe-health

H

câu chuyện tháng 10

Chuyện kín đáo đầu tiên mà một bà mẹ có thể thầm thì với con gái là kinh nguyệt. Đây là đặc tính chỉ có ở phụ nữ, nó đánh dấu bước trưởng thành của một cô gái. Nhưng đôi khi, kinh nguyệt cũng lắm rắc rối...

Kinh nguyệt

iện tượng kinh nguyệt là một bước khá quan trọng đánh dấu mốc trưởng thành trong đời một bé gái. Thông thường, đa số em nữ có kinh từ khoảng 12 đến 16 tuổi. Một số trường hợp có thể dao động sớm hay muộn hơn. Chu kỳ kinh chuẩn thường là 28 ngày, nhưng cũng có người từ 21-35 ngày. Chu kỳ kinh ít hơn 21 ngày gọi là chu kỳ kinh ngắn, dài hơn 35 ngày gọi là kinh thưa. Tùy theo mỗi người mà số ngày ra máu kinh khác nhau, trung bình khoảng 3 đến 4 ngày. Nếu kinh nguyệt kéo dài trên 10 ngày gọi là rong kinh. Mỗi chu kỳ kinh, lượng máu mất khoảng từ 50 đến 100ml. Ra nhiều hơn được gọi là cường kinh và ít hơn gọi là thiểu kinh.

Bài: BS.CKI. Nguyễn Thị Song Hà

lắm rắc rối

12

khỏe-health⎮T10-2012


Rong huyết là tình trạng ra huyết âm đạo mà không liên quan đến chu kỳ kinh. Vô kinh là tình trạng không có kinh. Không có kinh từ nhỏ đến lớn được gọi là vô kinh nguyên phát, nếu đã có kinh một thời gian rồi lại không có là vô kinh thứ phát. Ngoài ra còn một số loại vô kinh sinh lý là có thai hoặc mãn kinh. Rối loạn kinh nguyệt là những biểu hiện bất thường của kinh nguyệt về thời gian, tần số và lượng máu mất trong ngày hành kinh, cùng với những triệu chứng khác kèm theo như màu sắc, tính chất kinh...

Nguyên nhân rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt do nhiều nguyên nhân gây nên và không phải lúc nào cũng có thể tìm được nguyên nhân chính xác dẫn đến tình trạng này. Nhưng cũng có một số nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, cụ thể như: - Ở tuổi dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt không đều, khi dài, khi ngắn, thậm chí có thể vô kinh hoặc rong kinh, cường kinh. Nguyên nhân của hiện tượng này là do vòng kinh có chu kỳ không rụng trứng. Hiện tượng này xảy ra do hoạt động của buồng trứng chưa ổn định. Đối với những trường hợp này, khi đến tuổi trưởng thành, tình trạng rối loạn kinh nguyệt sẽ được cải thiện. - Ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh do nội tiết suy giảm, rối loạn kinh nguyệt cũng tương tự như ở tuổi dậy thì. - Ở tuổi sinh đẻ, có nhiều nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt: như căng thẳng thần kinh, stress - U xơ tử cung, ung thư tử cung cũng gây rong kinh, rong huyết hay cường kinh… Việc sử dụng thuốc nội tiết không đúng cách thường là một trong những nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt. Ví dụ như dùng thuốc tránh thai khẩn cấp sau khi giao hợp hoặc quá lạm dụng thuốc có thể dẫn đến ra huyết bất thường sau khi uống thuốc và kinh nguyệt sẽ không có

chu kỳ rõ ràng. Bên cạnh đó, đặt vòng hay thuốc nội tiết, viêm nhiễm sinh dục hoặc ung thư cũng có thể gây chảy máu âm đạo bất thường. Vô kinh nguyên phát có thể do các dị tật sinh dục bẩm sinh như: không có tử cung, không có âm đạo, buồng trứng không phát triển, màng trinh bít kín... Vô kinh thứ phát có thể xảy ra do các nguyên nhân như: suy buồng trứng sớm, dính buồng tử cung sau khi nạo hút thai, rối loạn nội tiết… Vô kinh sinh lý là do buồng trứng không còn hoạt động ví dụ như mãn kinh.

Triệu chứng

- Chu kỳ kinh nguyệt không đều và không ổn định. - Lượng máu ra khi hành kinh quá ít hoặc quá nhiều… Khi phát hiện có bất kỳ dấu hiệu

Việc sử dụng thuốc nội tiết không đúng cách thường là một trong những nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt. Ví dụ như dùng thuốc tránh thai khẩn cấp sau khi giao hợp hoặc quá lạm dụng thuốc có thể dẫn đến ra huyết bất thường rối loạn kinh nguyệt nào, nên đi khám phụ khoa ngay để xác định bênh và có phương pháp điều trị phù hợp với từng nguyên nhân.

Điều trị

Sau khi tìm được nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị cụ thể cho từng trường hợp. Không nên tự dùng thuốc mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ, đặc biệt là các thuốc nội tiết. Tuyệt đối không nên tự ý ngưng điều trị khi chưa có ý kiến của bác sĩ. Nên tái khám kể cả khi tình trạng đã ổn định.

Phòng bệnh

Nên tránh các loại thức ăn, thức uống có chứa chất kích thích như rượu, bia, các đồ ăn có nhiều gia vị chua, cay, nóng… - Tránh quan hệ tình dục khi đang có kinh vì dễ gây nhiễm trùng và có thể dẫn đến các chứng bệnh phụ khoa nguy hiểm khác. - Bổ sung vào thành phần bữa ăn hàng ngày các nhóm thực phẩm giầu vitamin nhóm B như: cá, thịt bò, trứng, sữa, pho mát… Nên ăn nhiều loại rau và hoa quả, đặc biệt là những loại rau quả có màu đỏ đậm và rau xanh đậm màu như: cà chua, cà rốt, đậu que… khỏe-health⎮T10-2012

13


khỏe-health

câu chuyện tháng 10

chuyện thì thầm

phụ nữ

T

hế giới các loại nấm trong mắt các cô bé là những búp nấm xinh xinh hái trong rừng, đựng trong giỏ mây như câu chuyện “Cô bé quàng khăn đỏ”. Đến tuổi trưởng thành, một số cô gái đã bắt đầu thấm thía câu chuyện nấm không chỉ là một loại thực phẩm. Và hầu hết phụ nữ đều từng một lần khó chịu với nấm, nhất là khi chúng mọc nơi… khó nói.

Nấm mọc nơi ẩm ướt

Cũng có khá nhiều loại nấm là nỗi khổ của phụ nữ. Nhưng loại nấm chúng ta đang nói đến là nấm Candida Albicans, một loại nấm men hình tròn hoặc bầu dục, kích thước nhỏ xíu xiu, chỉ khoảng 2-5µm. Cũng mang đầy đủ đặc tính của họ nhà nấm, nấm Candida ưa thích những nơi ẩm ướt. Thực ra, loại nấm này có mặt ở bất cứ đâu trên cơ thể con người nhưng chủ yếu là ở da và niêm mạc. Ở người hoàn toàn khoẻ mạnh, người ta cũng có thể tìm thấy nấm Candida trong ruột, trong miệng, trong phế quản... Âm đạo là môi trường lý tưởng nhất cho nấm

14

khỏe-health⎮T10-2012

Phụ nữ vốn có lắm chuyện cần phải... thì thầm. Những chuyện như "ngứa mà không dám gãi" cũng thuộc dạng "chuyện chị em chúng mình", chỉ nói khi không có cánh đàn ông. Thực ra, sẽ rất dễ giải quyết chuyện khó nói ấy nếu biết được nguyên nhân. Bài: BS. CKI. Nguyễn Thị Song Hà Candida vì đây là nơi luôn luôn ẩm ướt, lại được che chắn kín bưng nên lượng nấm “cư trú” ở nơi này thường chiếm đa số. Sinh sống và phát triển ở khắp nơi trong cơ thể người nhưng không phải lúc nào nấm Candida cũng gây bệnh. Thường thì chúng chung sống hiền lành, nhưng gặp những điều kiện thuận lợi nào đó, chúng có thể bùng phát sinh sôi nảy nở nhanh chóng và trở thành nỗi phiền phức, khó chịu, thậm chí đau đớn đối với cơ thể nơi chúng ký sinh. Thời tiết nóng nực của một nước nhiệt đới như Việt Nam, cộng với việc vệ sinh không đúng, không đủ hay hạn chế nguồn nước sử dụng ở một số vùng nông thôn có thể lý giải tình trạng số đông phụ nữ bị nhiễm nấm Candida. Theo thống kê, có đến 75% phụ nữ bị nhiễm nấm ít nhất một lần trong đời, trong đó 8590% bị tấn công bởi nấm Candida Albicans. Phần lớn phụ nữ bị viêm nhiễm do nấm còn bởi tâm lý ngại phơi đồ ngoài trời. Cũng từ tâm lý e ngại này,


khi có dấu hiệu, chị em thường âm thầm chịu đựng, nhất là các bạn gái trẻ chưa lập gia đình. Ngoài ra, nấm còn thường gặp ở phụ nữ mang thai, tiểu đường và dùng kháng sinh dài ngày hay do điều trị thuốc ức chế miễn dịch hoặc thiếu máu mãn tính. Có lẽ, điều an ủi nhất đối với con số 75% cao đến kinh hoàng kia là, nếu có nhiễm nấm Candida, bạn cũng không cần quá lo ngại bởi thực ra mình cũng nằm trong số đông mà thôi!

Ngứa mà không dám... gãi!

Nhưng nói vậy không có nghĩa là bạn có thể bỏ qua khi chẳng may nhiễm nấm. Bình thường, có thể bạn sẽ không thấy hề hấn gì, chỉ có ít huyết trắng màu trắng đóng mảng lợn cợn nơi âm đạo. Nhưng nếu xem thường triệu chứng này, có thể bạn sẽ gặp bài học đau thương hơn. Nhẹ nhất cũng là ngứa ngáy khó

Cách phòng bệnh < Giữ cho khu vực xung quanh âm hộ của bạn càng khô càng tốt. < Lau khô hoàn toàn sau khi rửa. < Chỉ dùng quần lót của riêng bạn, không dùng chung với ai. < Tránh bất cứ điều gì kích thích âm đạo hay âm hộ của bạn. Không mặc quần lót quá chật. Nên dùng loại quần cotton thấm hút tốt. < Nên phơi đồ lót trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời. < Rửa bộ phận sinh dục từ trước ra sau để tránh kéo vi khuẩn hay nấm nhiễm từ hậu môn sang. chịu, ngứa mà… không dám gãi. Tệ hơn, bạn sẽ thấy đau rát. Khi “gần chồng” thì đau buốt. Đi tiểu cũng rát buốt. Nặng hơn nữa có thể thấy tình trạng phù nề vùng kín, đau trằn phần bụng dưới. Với phụ nữ mang thai, tình trạng này khiến tăng khả năng sẩy thai, sinh non.

chưa hết hẳn hoặc vẫn tái phát nhiều lần, có thể bạn đã bị kháng thuốc, phải đổi thuốc và điều trị lâu dài hơn. Đặc biệt, một số trường hợp còn tự ý mua thuốc đặt khi thấy có biểu hiện ngứa, ra khí hư, do đó làm tăng nguy cơ kháng thuốc, tái phát rất cao. Nhiều người có thói quen nghĩ rằng cứ nhiễm trùng là dùng kháng sinh nên thay vì đến bác sĩ lại tự ý dùng kháng sinh. Điều này rất nguy hiểm vì càng dùng kháng sinh, nấm càng phát triển và tái phát thường xuyên (do rối loạn quần thể vi khuẩn thường trú trong cơ quan sinh dục). Mà dẫu có đến bác sĩ, điều trị dứt điểm rồi bạn cũng cần phòng ngừa nguy cơ tái phát. Phải làm đúng theo lời dặn của bác sĩ trong vệ sinh cá nhân như giặt riêng đồ lót bằng xà phòng, phơi khô ngoài nắng trước khi mặc để tránh nhiễm nấm. Những ngày mưa, nếu không có điều kiện phơi đồ lót dưới trời nắng, nên dùng bàn ủi nóng ủi đũng quần lót để diệt nấm. Với một số bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, việc chữa trị cần phải áp dụng trên cả hai "đối tác". Riêng với nấm candida, bệnh thường bắt đầu do bạn, do giữ vệ sinh không tốt hoặc do bạn đang ở trong giai đoạn

bạn cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ. Khi dùng hết thuốc phải tái khám đúng hẹn, xét nghiệm lại xem nấm đã hết hẳn chưa. Nếu chưa hết hẳn hoặc vẫn tái phát nhiều lần, có thể bạn đã bị kháng thuốc, phải đổi thuốc và điều trị lâu dài hơn Thế nên, nếu có triệu chứng ngứa ngáy khó chịu, bạn đừng ngại ngần tìm đến bác sĩ phụ khoa. Sau khi xét nghiệm huyết trắng, thường thì bác sĩ sẽ điều trị cho bạn bằng thuốc kháng nấm, thuốc đặt âm đạo và thuốc rửa chuyên biệt, bệnh sẽ nhanh chóng khỏi. Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ. Khi dùng hết thuốc phải tái khám đúng hẹn, xét nghiệm lại xem nấm đã hết hẳn chưa. Nếu

hệ miễn dịch suy giảm. Vì thế, không cần chữa trị cho ông xã bạn, trừ khi chàng bị nhiễm nấm bao quy đầu. Tốt nhất, bạn nên đi khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần và đi khám ngay bất kỳ khi nào cảm thấy ngứa ngáy khó chịu. Qua những đợt thăm khám, bác sĩ chuyên khoa sẽ có những xét nghiệm kiểm tra bệnh nấm, các bệnh viêm nhiễm hay các bệnh phụ khoa nguy hiểm để chữa trị kịp thời cho bạn. khỏe-health⎮T10-2012

15


khỏe-health

câu chuyện tháng 10

UNG THƯ

CỔ TỬ CUNG

Bài: BS. CK1. La Hằng

Ung thư cổ tử cung không hiếm gặp. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ung thư cổ tử cung là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các loại ung thư ở phụ nữ. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, bệnh có thể chữa khỏi với tỷ lệ lên đến gần 100%.

G

ần 60 tuổi, đã tắt kinh vài năm nhưng thỉnh thoảng bác T. (Quận 3, TP.HCM) lại thấy có chút máu dính ở quần lót. Con cái lo lắng muốn dẫn mẹ đi khám nhưng bác cứ chần chừ, ngại khám, ngại tốn kém... Cho đến ngày đau bụng không chịu nổi, đi khám, bác được chẩn đoán bị ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối. Chẳng bao lâu sau ngày nhận cái tin kinh hoàng đó, bác T. ra đi trong sự đau

16

khỏe-health⎮T10-2012

đớn, tiếc nuối của người thân. Trường hợp chị Như Mai (Q. Bình Tân) thì may mắn hơn. Trong một đợt khám sức khoẻ chung với công ty, chị nhận được kết quả xét nghiệm dương tính với ung thư cổ tử cung. Bác sĩ cho biết, khả năng khỏi bệnh của chị rất cao nhờ phát hiện sớm.

Bệnh chỉ chừa… đàn ông

Có thể nói, ung thư cổ tử cung chỉ

chừa mặt… đàn ông, còn tất cả phụ nữ đều có khả năng mắc căn bệnh này. Quan niệm “chưa sinh hoạt tình dục thì không bị ung thư cổ tử cung” cũng là một quan niệm sai lầm. Nếu chưa từng “làm chuyện ấy”, khả năng mắc căn bệnh này sẽ giảm đi đáng kể, nhưng không có nghĩa là hoàn toàn miễn nhiễm. Còn nếu đã từng có sinh hoạt vợ chồng, khả năng mắc bệnh sẽ cao hơn.


Nếu giao hợp lần đầu dưới 16 tuổi, nguy cơ mắc bệnh còn cao hơn nữa. Những yếu tố nguy cơ cao còn lại bao gồm giao hợp với nhiều người khác nhau, hoặc "đối tác" có nhiều bạn tình khác; bị nhiễm trùng ở bộ phận sinh dục, như mụn cóc hoặc các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục khác, hoặc “đối tác” bị các bệnh vừa kể; hút thuốc lá hoặc thường xuyên hít phải khói thuốc lá của người khác. Bệnh phổ biến là thế, nhưng điều may mắn là ung thư cổ tử cung không phải dạng bệnh mắc phải là “tiêu” ngay. Căn bệnh này có thời gian tiến triển rất dài, thường là do quá trình viêm nhiễm kéo dài, có liên quan đến nhiễm Human Papilloma virus (HPV), phổ biến nhất là type 16, 18, 31, 45. Vì thế, nếu được phát hiện sớm, ung thư cổ tử cung cũng không đến nỗi đáng sợ lắm vì tổn thương

Những dấu hiệu đầu tiên < Chảy máu âm đạo sau khi giao hợp. < Kinh nguyệt kéo dài hơn bình thường. < Kinh nguyệt nhiều hơn bình thường. < Chảy máu âm đạo ngoài thời kỳ kinh nguyệt. < Phụ nữ đã tắt kinh bị ra máu âm đạo (mặc dù ra máu rất ít). < Đau phần bụng dưới (không liên hệ với kinh nguyệt). < Ra huyết trắng.

Triệu chứng nhận biết < Triệu chứng chính là ra máu bất thường, không liên quan đến kinh nguyệt, < Khí hư hôi thối < Đôi lúc có thể đau bụng (nếu bệnh đã lan tràn và chèn ép các tạng xung quanh).

Tử Cung Cổ Tử Cung Âm Đạo BÌNH THƯỜNG

UNG THƯ CỔ TỬ CUNG

chưa nhiều. Hiềm một nỗi, các dấu hiệu bệnh lại khá âm thầm, không rõ ràng nên nếu không kiểm tra sức khoẻ định kỳ hay phát hiện một cách tình cờ, đa số người bệnh đều để bệnh ở giai đoạn muộn mới đến bệnh viện, việc chữa trị rất khó khăn vất vả mà chưa chắc đã thành công.

HPV và ung thư cổ tử cung

Nhiễm HPV là một tình trạng phổ biến ở phụ nữ. Người ta ước tính có

nhưng không gây tác hại); hoặc là virus sẽ gây nên một vài bệnh liên quan đến cổ tử cung; hoặc virus sẽ tiến triển và làm hại tế bào gây tên tình trạng “tiền ung thư”. Giai đoạn 2: Khoảng 10% phụ nữ bị nhiễm HPV (giai đoạn 1) trở thành tiền ung thư (phần lớn nhiễm HPV đến tiền ung thư kéo dài từ 5 đến 10 năm). Khoảng 1 phần 3 trường hợp trong giai đoạn này sẽ không phát triển thành ung thư, nhưng khoảng 12% sẽ phát triển thành ung thư chưa di căn. Đây là giai đoạn lý tưởng để nhận bệnh và ngăn ngừa bệnh trước khi tế bào phát triển thành ung thư. Giai đoạn 3: Ung thư chưa/không di căn (carcinoma in-situ). Tế bào có dấu hiệu ung thư nhưng chỉ giới hạn trong cổ tử cung, điều trị có thể đem lại kết quả khả quan. Một số trường hợp ung thư cổ tử cung ở giai đoạn này cũng không phát triển thêm. Giai đoạn 4: Ung thư di căn, tế

Quan niệm “chưa sinh hoạt tình dục thì không bị ung thư cổ tử cung” cũng là một quan niệm sai lầm. Nếu chưa từng “làm chuyện ấy”, khả năng mắc căn bệnh này sẽ giảm đi đáng kể, nhưng không có nghĩa là hoàn toàn miễn nhiễm. đến 60-80% phụ nữ trong độ tuổi quan hệ tình dục đã từng bị nhiễm HPV. Thật may mắn là đa số đều có khả năng miễn dịch tự tạo ra kháng thể chống virus hiệu quả. Các cuộc nghiên cứu cho thấy, sau 12 tháng, 70% số người bị nhiễm HPV thời kỳ đầu tiên không còn bị nhiễm nữa. Và sau 24 tháng, chỉ còn 9% tiếp tục bị nhiễm HPV. Đây là những người hệ miễn dịch không có khả năng nên virus vẫn tồn tại và phát triển gây bệnh ung thư. Tiến trình khiến một tế bào bình thường biến đổi thành ung thư được chia ra làm 4 giai đoạn chính: Giai đoạn 1: Sau khi bị nhiễm HPV, một trong ba tình huống lâm sàng sẽ xảy ra, hoặc là virus chỉ thụ động (tức là chỉ có mặt trong tế bào

bào ung thư xâm lấn sang các cơ quan khác, và đây chính là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh. Không phải bệnh nhân nào cũng tiến triển từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 4. Trong thực tế, có nhiều trường hợp ung thư ở giai đoạn 2 và 3 tự nhiên… dừng lại và không còn biểu hiện ung thư nữa. Ngay cả quá trình hình thành và phát triển ung thư thường biến chuyển với tốc độ khác nhau, tùy thuộc vào hệ thống miễn dịch có đủ mạnh hay không. Và vì không thể biết được ai có khả năng miễn dịch tự nhiên nên tất cả mọi người đều được khuyến cáo tiêm ngừa ung thư cổ tử cung ở độ tuổi phù hợp cũng như khám phụ khoa, xét nghiệm thường quy để phát hiện sớm căn bệnh này. khỏe-health⎮T10-2012

17


khỏe-health

câu chuyện tháng 10

Ngăn ngừa

&

tầm soát

Giới nữ luôn phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh ung thư cổ tử cung. May mắn thay, căn bệnh này tuy dễ nhiễm nhưng luôn có thể ngăn ngừa và tầm soát để phát hiện sớm, nâng cao khả năng chữa trị.

U

Bài: BS.CK1. Nguyễn Thị Song Hà BS. CK1. La Hằng

ng thư cổ tử cung là bệnh gây tử vong hàng đầu của ung thư. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời chữa khỏi gần 100% các trường hợp. Vì vậy, các cháu gái nên tiêm ngừa ung thư cổ tử cung ngay khi còn bé. Phụ nữ nên khám phụ khoa định kỳ và thử Pap mỗi năm một lần mặc dầu không có triệu chứng gì cả.

“Cấm cửa” HPV

Vì HPV là nguyên nhân chính dẫn đến ung thư cổ tử cung nên trước hết, chúng ta cần “cấm cửa” HPV. Bạn hãy xem cơ thể mình nói chung và cổ tử cung nói riêng là một lãnh thổ cần bảo vệ. Khi ấy, những con virus HPV là kẻ địch cần ngăn chặn triệt để bằng cách lập nên một đội ngũ “lính biên phòng” với việc tiêm ngừa HPV. HPV có khoảng 120 type khác nhau, trong đó có 30 - 40 type HPV liên quan đến tổn thương đường sinh dục. Nhiễm HPV type 16, 18 là một trong những nguyên nhân thường gặp gây ung thư và các tổn thương tiền ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo. Nhiễm HPV type 6 và 11 dễ gây

18

khỏe-health⎮T10-2012


chưa bao giờ đi thử Pap. Nếu những người đó thử Pap theo định kỳ, có thể họ sẽ không bị chết vì bệnh này. Tất cả phụ nữ đã quan hệ tình dục cần phải thử Pap và khám phụ khoa mỗi năm một lần. Một số trường hợp có thể đã bị ung thư cổ tử cung rồi nhưng không hay biết,

mụn cóc sinh dục. Văcxin phòng ngừa ung thư cổ tử cung chủ yếu phòng ngừa nhiễm HPV dễ gây ung thư cổ tử cung (type 16, 18), có loại văcxin phòng ngừa cả mụn cóc sinh dục (type 6, 11). Vì HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, nên để việc phòng ngừa có hiệu quả cao, cần tiêm ngừa trên những người chưa quan hệ tình dục. Theo khuyến cáo của Hội Ung thư Hoa Kỳ, tiêm ngừa HPV thường quy được khuyên dùng cho giới nữ từ 9-25 tuổi, khi chưa quan hệ tình dục. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, thời điểm hiệu quả nhất để tiêm ngừa cho bé gái và phụ nữ trẻ là trước khi họ bắt đầu có quan hệ tình dục, ở bất cứ lứa tuổi nào. Lịch tiêm ngừa văcxin tứ giá Gardasil (ngừa nhiễm HPV type 6, 11, 16, 18) ở mỗi người là ba mũi, mũi thứ hai nhắc lại sau hai tháng, mũi thứ ba nhắc lại sau sáu tháng. Tuy nhiên, không tiêm ngừa trong thời gian mang thai.

Tầm soát ung thư cổ tử cung

Với những người “đã lỡ” qua thời kỳ lý tưởng để chích ngừa HPV, chẳng còn cách nào hơn là phải tầm

soát để phát hiện bệnh. Mà cho dù có tiêm ngừa HPV rồi vẫn phải tầm soát ung thư cổ tử cung bằng phương pháp PAP smear vì có nhiều nguyên nhân khác gây ung thư cổ tử cung ngoài nhiễm HPV. Nhưng, PAP smear là gì? PAP smear là phương pháp thử nghiệm tế bào cổ tử cung. Cách thử nghiệm này rất đơn giản và không làm bệnh nhân đau. Khi khám phụ khoa, bác sĩ sẽ dùng một que gỗ để lấy tế bào cổ tử cung, rồi gởi đi thử nghiệm để xem bệnh nhân có bị ung thư cổ tử cung hay không. Nhờ thử nghiệm này mà 90-95% trường hợp ung thư cổ tử cung có thể được phát hiện sớm. Phần đông những người chết vì ung thư cổ tử cung là vì họ

nên khám phụ khoa định kỳ và thử Pap mỗi năm một lần mặc dầu không có triệu chứng gì cả. Điều cần nhớ là nếu ung thư cổ tử cung được phát hiện sớm thì gần như 100% trường hợp sẽ được chữa khỏi. vì trong giai đoạn đầu ung thư cổ tử cung không có triệu chứng gì cả. Vì vậy, chị em chúng ta nên khám phụ khoa định kỳ và thử Pap mỗi năm một lần mặc dầu không có triệu chứng gì cả. Điều cần nhớ là nếu ung thư cổ tử cung được phát hiện sớm thì gần như 100% trường hợp sẽ được chữa khỏi. Để thử Pap, bạn nên chuẩn bị trước để bác sĩ thực hiện thử nghiệm vào lúc bạn không có kinh. Trước ngày thử Pap, bạn không nên quan hệ và đặt bất kỳ loại thuốc nào.

Phòng ngừa ung thư cổ tử cung < Giữ vệ sinh bộ phận sinh dục < Thực hiện tình dục an toàn < Khám phụ khoa và xét nghiệm tế bào cổ tử cung định kỳ < Tránh xa thuốc lá < Tiêm phòng HPV khỏe-health⎮T10-2012

19


khỏe-health

SOI

câu chuyện tháng 10

CỔ TỬ CUNG

Bài: BS. CK1. Nguyễn Thị Song Hà

Nếu là lần đầu tiên khám phụ khoa, hẳn bạn sẽ thấy lạ lẫm với những phương pháp chẩn đoán như phết cổ tử cung, soi cổ tử cung, sinh thiết cổ tử cung... Đừng sợ, chỉ sau vài lần khám, bạn sẽ quen và hiểu hết ý nghĩa của các kỹ thuật này.

R

iêng đối với kỹ thuật soi cổ tử cung, hẳn bạn sẽ quan tâm nhiều hơn một chút vì thông thường, bác sĩ sẽ cho bạn nhìn thấy hình ảnh thật bên trong cơ thể. Một ít kiến thức trong bài viết này sẽ giúp bạn dễ dàng nắm được soi cổ tử cung là gì, mục đích ra sao và hình ảnh thể hiện thế nào…

thường, tế bào thay đổi lành tính và thay đổi bất thường các tế bào biểu mô. Khi có thay đổi bất thường tế bào biểu mô, tùy theo loại và mức độ mà bác sĩ sẽ cho phết lại hoặc cho soi cổ tử cung để làm sinh thiết. Nếu bệnh nhân có điều kiện, bác sĩ cũng có thể chỉ định soi cổ tử cung ngay từ đầu.

Hệ thống kính phóng đại

Có nguy hiểm không?

Soi cổ tử cung là một phương pháp chẩn đoán bệnh lý vùng cổ tử cung với sự trợ giúp của một máy chuyên dùng. Bản chất của máy soi chỉ là một hệ thống kính phóng đại (có thể lên đến 25 lần) kèm theo một hệ thống chiếu sáng và các kính lọc khác nhau để làm rõ tổn thương. Những năm trước đây, máy soi cổ tử cung như một kính hiển vi mà bác sĩ phải dán mắt vào đấy. Sau này, nhờ các tiến bộ về điện tử, hình ảnh được truyền lên màn hình và bệnh nhân cũng thể thấy cùng lúc với bác sĩ. Soi cổ tử cung hoàn toàn khác với soi tử cung (đúng hơn là soi buồng tử cung). Máy soi cổ tử cung được đặt ở bên ngoài và quan sát trực tiếp khi bác sĩ dùng mỏ vịt để thấy bên trong. Ngược lại, soi buồng tử cung phải dùng một ống soi thật nhỏ đưa vào tận trong lòng tử cung để quan sát.

Khi nào cần soi?

Thật ra, soi cổ tử cung cũng chỉ là một phương tiện hỗ trợ cho cặp mắt của người bác sĩ phụ khoa. Khi cổ tử cung có khối u đã lớn, bác sĩ có thể dễ

20

khỏe-health⎮T10-2012

dàng sờ thấy hoặc nhìn thấy bằng mắt thường. Còn muốn phát hiện những tổn thương ở giai đoạn sớm hơn, cần phải soi cổ tử cung. Nhờ khả năng khuếch đại và hình ảnh sắc nét của máy, bác sĩ có thể nhận định được vùng bất thường qua sự thay đổi màu sắc niêm mạc và sự phân bố các cấu trúc mạch máu tại chỗ. Hiếm khi bác sĩ khẳng định được ngay, thường thì phải dùng kềm bấm sinh thiết để lấy một mẫu mô đúng chỗ nghi ngờ. Bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ là người cho câu trả lời cuối cùng sau khi đọc tiêu bản. Hầu hết các trường hợp khám phụ khoa chỉ dùng phết cổ tử cung (PAP’s smear) để tầm soát ung thư. Kết quả phết tế bào có 3 nhóm (Theo hệ thống Besthesda 2001): tế bào bình

Câu trả lời là không! Rất dễ hiểu vì máy soi đặt ở bên ngoài cơ thể, chẳng hề động chạm đến người bệnh nhân. Bệnh nhân có thể cảm thấy hơi khó chịu vì tư thế gò bó kéo dài 10-15 phút hoặc có thể chảy máu do sinh thiết nhưng bản thân thủ thuật soi cổ tử cung thì tuyệt đối an toàn. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng trước khi soi thì bác sĩ không thể nào trả lời câu hỏi sẽ sinh thiết hay không. Vì thế, cần chú ý một số chi tiết để tránh những rủi ro khi sinh thiết: - Bạn cần thông báo cho bác sĩ bạn đang có thai hay không; có đang dùng thuốc nào khác (đặc biệt là các thuốc kháng viêm giảm đau và chống đông máu); có tiền sử dị ứng thuốc không; có tiền sử rối loạn đông máu? - Bạn không nên: Giao hợp trong vòng 24 giờ trước; Đặt tampon, các thuốc đặt trong vòng 24 giờ trước; Thực hiện soi vào ngày đang có kinh; Lo lắng hay sợ hãi vì đây là một thủ thuật rất nhẹ nhàng. Chú ý là bạn vẫn có thể ăn uống như bình thường vào ngày đi khám. Tuy nhiên, để cảm thấy thoải mái hơn,


Khi cổ tử cung có khối u đã lớn, bác sĩ có thể dễ dàng sờ thấy hoặc nhìn thấy bằng mắt thường. Còn muốn phát hiện những tổn thương ở giai đoạn sớm hơn, cần phải soi cổ tử cung. bạn nên đi vệ sinh trước khi vào soi. Soi cổ tử cung là một phương tiện chẩn đoán trực quan sinh động và giúp bệnh nhân nắm được các vấn đề cần xử lý hay theo dõi. Một số bạn có thể e ngại khi nhìn vào màn hình, thầm nghĩ… kinh khủng quá! Không phải vậy đâu bạn ạ! Hình ảnh trên màn hình thấy rất lớn là do có sự phóng đại qua các hệ thống lăng kính và điện tử. Chỉ cần nghĩ đơn giản đó là một phần cơ thể của mình đang bị bệnh, cần được chăm sóc nhẹ nhàng thì bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn. Nếu bạn cảm thấy lo lắng, có thể yêu cầu bác sĩ cho phép sử dụng các thiết bị nghe nhạc

như mp3, Ipod để giúp trấn định. Bệnh nhân được đặt nằm như tư thế khám phụ khoa thông thường. Sau khi dùng mỏ vịt mở rộng âm đạo, máy soi sẽ được đẩy đến gần và chiếu sáng vào bên trong. Nếu cần sinh thiết, bác sĩ sẽ báo cho bạn biết trước. Động tác sinh thiết có thể làm bạn hơi đau. Nếu biết trước sẽ bị sinh thiết (khi có tổn thương đang theo dõi), bạn có thể dùng thuốc giảm đau thông thường (Paracetamol hay Ibuprofen) 1 viên uống từ 30-60 phút trước khi soi. Mẫu sinh thiết này sẽ được cố định bằng Formol và gửi đến bác sĩ giải phẫu bệnh.

Bạn đã soi xong rồi, giờ thì sao?

Trước hết, bạn cần biết là sau khi sinh thiết sẽ có chảy máu một ít. Tình trạng chảy máu này có thể kéo dài một hai ngày và tự hết. Cũng có thể có ít dịch tiết thay vì máu. Trong cả hai trường hợp đều không cần phải lo lắng. Cũng cần chú ý là bạn không nên thụt rửa hay đặt bất cứ thứ gì vào âm đạo trong vòng 1 tuần (thuốc đặt, tampon). Bạn cũng tránh giao hợp trong vòng 1 tuần. Khi có một trong những triệu chứng sau bạn cần liên hệ gấp với bác sĩ vì có khả năng có biến chứng: - Đau nhiều vùng bụng dưới - Sốt, lạnh run kèm với tiết dịch âm đạo có mùi hôi - Chảy máu rỉ rả kéo dài hay chảy máu ồ ạt lượng nhiều Như đã nói trước, tỷ lệ biến chứng rất thấp nên bạn cứ an tâm khi đi làm thủ thuật này nhé. Kết quả giải phẫu bệnh sẽ được thông báo sau vài ngày. khỏe-health⎮T10-2012

21


khỏe-health

B

câu chuyện tháng 10

Nếu ung thư tiền liệt tuyến là nỗi hãi hùng của giới nam thì ung thư buồng trứng là căn bệnh đáng sợ của phái nữ, bởi nó khó phát hiện nên thường phải chữa trị một cách vất vả mà tỷ lệ thành công không cao. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với tuyệt vọng...

uồng trứng sản sinh ra trứng và hóc-môn nữ, chịu trách nhiệm cho các đặc tính của phái nữ như phát triển đôi gò bồng đảo, điều hòa kinh nguyệt và thụ thai. Như tất cả mọi bộ phận khác trên cơ thể, buồng trứng cũng có thể bị ung thư. Ung thư buồng trứng phổ biến ở phụ nữ sau mãn kinh nhưng nó cũng có thể xảy ra ở phụ nữ trẻ hơn ở tuổi tiền mãn kinh hoặc thiếu niên.

Kẻ sát nhân thầm lặng

ung thư buồng trứng rất nguy hiểm bởi những triệu chứng của căn bệnh này khá đa dạng, lại dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác. Có người thấy chướng bụng hoặc táo bón, ngỡ rằng có vấn đề về đường tiêu hoá; Có người lại thấy bụng dưới to hơn, tưởng rằng mình

UNG THƯ

BUỒNG TRỨNG Bài: Bs. See Hui TI (Singapore)

Bàng Quang

Tử Cung Vòi Trứng Buồng Trứng

Âm Đạo

22

khỏe-health⎮T10-2012

Trực Tràng

Cổ Tử Cung


Như tất cả mọi bộ phận khác trên cơ thể, buồng trứng cũng có thể bị ung thư. Ung thư buồng trứng phổ biến ở phụ nữ sau mãn kinh nhưng nó cũng có thể xảy ra ở phụ nữ trẻ hơn ở tuổi tiền mãn kinh hoặc thiếu niên. mập ra hoặc tăng cân do tuổi tác; Có người lại thấy tình trạng tiểu lắt nhắt, cứ cho rằng bị nhiễm trùng tiểu… Rủi thay, những triệu chứng trên lại rất phổ biến ở phụ nữ. Đó là lý do khiến căn bệnh này thường khó phát hiện sớm. Nếu bệnh nhân chủ quan không đi thăm khám sớm thì khi được chẩn đoán, khối u thường đã lan tràn khắp vùng chậu và ổ bụng.

Tôi ơi đừng tuyệt vọng

Ung thư buồng trứng rất nguy hiểm và đa số trường hợp phải phẫu thuật mở rộng, được gọi là lấy đi mô ung thư càng nhiều càng tốt. Do các triệu chứng dễ nhầm lẫn, khó chẩn đoán như đã nói ở trên nên chỉ có khoảng 10% bệnh nhân được phát hiện khi ở giai đoạn sớm, còn lại thường đã muộn. Khoảng 60% trường hợp bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn (giai đoạn II, III hoặc IV) phải thực hiện phẫu thuật. Sau khi phẫu thuật, 90% bệnh

nhân sẽ trải qua hóa trị liệu bổ sung, làm giảm di căn và giảm ứ đọng ung thư trong ổ bụng. Phương pháp điều trị này gồm 6 chu kỳ hóa trị mỗi 3 tuần. Khoảng 30% trường hợp chẩn đoán quá muộn, khi bệnh ung thư quá chỉ định phẫu thuật. Nhưng nếu rơi vào trường hợp đó, bạn cũng đừng quá tuyệt vọng. Đầu tiên, bạn phải trải qua hóa trị bổ trợ làm giảm kích thước của khối u trước khi phẫu thuật. Tỷ lệ thành công của phương pháp điều trị này là khoảng 70-80%. Khi phẫu thuật, khoảng 1/5 bệnh nhân sẽ không nhìn thấy khối ung thư còn sót lại. Phương pháp điều trị này không thể được chỉ định cho tất cả bệnh nhân, vì chẩn đoán ung thư buồng trứng được thực hiện tốt nhất vẫn là sau khi phẫu thuật lúc đầu. Cách đây 10 năm, cơ hội sống sót hơn 5 năm chỉ đạt 5-10% cho bệnh ung thư buồng trứng đã di căn. Hiện nay, cơ hội tăng lên đến 50%. Mặc dù bệnh nhân bị ung thư buồng trứng giai đoạn muộn không thể chữa khỏi, các bệnh nhân mạn tính có thể được kiểm soát bằng thuốc để kéo dài thời gian. Những bệnh nhân này chỉ được điều trị khi ung thư tái phát và không cần điều trị khi bệnh trong giai đoạn thuyên giảm. Liệu pháp hóa trị mới không có phản ứng phụ như rụng tóc, buồn nôn và mệt mỏi.

Ung thư buồng trứng được xếp giai đoạn theo FIGO < Giai đoạn I: Khu trú ở buồng trứng Giai đoạn IA: Một buồng trứng, không báng bụng, không có bướu trên mặt ngoài buồng trứng, vỏ bao buồng trứng còn nguyên. Giai đoạn IB: Cả hai buồng trứng, không báng bụng, không có bướu trên mặt ngoài, vỏ bao còn nguyên. Giai đoạn IC: IA hoặc IB kèm bướu trên bề mặt của một hoặc hai buồng trứng, hoặc vỏ bao vỡ, hoặc báng bụng có chứa tế bào ác tính trong dịch rửa phúc mạc. < Giai đoạn II: Bướu ở một hoặc

hai buồng trứng có thêm ăn lan sang vùng chậu. Giai đoạn IIA: Ăn lan và/hoặc di căn tử cung và/hoặc vòi trứng. Giai đoạn IIB: Ăn lan các mô khác của vùng chậu. Giai đoạn IIC: IIA hoặc IIB kèm bướu trên bề mặt của một hoặc hai buồng trứng, hoặc vỏ bao vỡ hoặc báng bụng có chứa tế bào ác tính, hoặc dịch rửa phúc mạc. < Giai đoạn III: Bướu ở một hoặc hai buồng trứng lan tới ruột non, di căn mạc nối trong vùng chậu hoặc

trong phúc mạc, các hạch sau phúc mạc, hạch bẹn, di căn bề mặt gan. Giai đoạn IIIA: Khu trú ở vùng chậu, hạch (-) nhưng vi thể có ăn lan phúc mạc. Giai đoạn IIIB: Khu trú một hay hai buồng trứng, ăn lan phúc mạc không quá 2 cm đường kính, hạch (-) Giai đoạn IIIC: Ăn lan phúc mạc > 2 cm đường kính và hoặc hạch bẹn hay hạch sau phúc mạc (+) < Giai đoạn IV: Di căn xa, tràn dịch màng phổi tế bào học (+), di căn nhu mô gan... khỏe-health⎮T10-2012

23


khỏe-health

Câu chuyện hy vọng

Khi 45 tuổi, bà M. đã trải qua hai cuộc phẫu thuật lớn do bệnh ung thư buồng trứng. Giờ đây, hai vết sẹo chéo nhau nhắc nhở về cuộc đấu tranh chống lại bệnh tật của bà. Bài: Parkway Cancer Center

TRÂN TRỌNG CUỘC SỐNG

& không

C

ách đây 2 năm, bệnh nhân được chẩn đoán ung thư buồng trứng giai đoạn muộn. Bệnh nhân được phẫu thuật lần đầu kèm theo 6 tháng hóa trị. Tuy nhiên, ung thư tái phát trong vòng 1 tháng và bệnh nhân được yêu cầu phải phẫu thuật lần 2. Tệ hơn nữa, bà M. phải trải qua một liệu trình hóa trị khác. Lần này, bệnh nhân bị rụng tóc, tăng cân. Ngoài ra, CA125 (dấu ấn ung thư buồng trứng) tăng cao, ám chỉ rằng ung thư đang diễn tiến xấu đi. Thông qua người bạn, bệnh nhân đến điều trị ở Singapore. Bác sĩ See Hui Ti (Trung tâm ung thư Parkway) xem hồ sơ điều trị, giải thích tình trạng bệnh cho bệnh nhân và xác định rằng ung thư có thể điều trị được. Trong cùng ngày, bệnh nhân bắt đầu được điều trị. Ngay sau đợt điều trị đầu tiên, CA125 giảm từ hơn 5000u/l xuống 400u/dl. Đây là tin vui mà bà nhận được trong những tháng

24

khỏe-health⎮T10-2012

từ bỏ nó

qua. Cuối chu kỳ thứ sáu, CA125 trở lại bình thường ở mức 20u/dl. Bệnh của bà M. đã thuyên giảm. Bác sĩ See nhớ lại: “Chuyến đi điều trị mất từ 2 đến 3 ngày. Bà M. gợi tôi nhớ về ý chí được sống của con người mạnh như thế nào và mỗi lần bà M. điều trị ở đây, chúng tôi tán gẫu với nhau về cuộc sống. Lần tái khám gần nhất cách đây 4 tháng (bệnh nhân trong giai đoạn thuyên giảm hơn 10 tháng), bà M. tặng bác sĩ See món quà lưu niệm được làm từ quả lựu. “Bà ấy bảo tôi rằng đây là món quà truyền thống để nhắc nhở mọi người sống hạnh phúc mỗi ngày, và mỗi hạt lựu là một ngày hạnh phúc. Tôi chưa bao giờ không học được điều gì đó từ bà, và khi đến lần tái khám kế tiếp, tôi sẽ luôn được nhắc nhở từ món quà ấy về tầm quan trọng của cuộc sống như thế nào”. Bác sĩ See cho rằng, “trong điều trị ung thư, điều quan trọng là tìm ra

cách điều trị đúng cho từng tình trạng bệnh, chỉ như thế mới đem lại cơ hội tốt nhất cho bệnh nhân”.

Ai có nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng? < Hơn 80% ung thư buồng trứng không do di truyền. 20% còn lại có người thân trong gia đình bị ung thư vú hay buồng trứng. Vì thế, nếu gia đình bạn có người mắc các bệnh ung thư trên, bạn nên khám phụ khoa và kiểm tra sức khỏe định kỳ. < Nếu một phụ nữ bị ung thư buồng trứng, nguy cơ thế hệ tiếp theo trong gia đình mắc ung thư buồng trứng có thể cao hơn từ 3 đến 10 lần so với người không có tiền sử gia đình.


Đón đọc Khoẻ số 6 phát hành ngày 5/11/2012

Tôi ơi đừng tuyệt vọng

Bản án tử thần

Ung Thư Phiếu đăng ký

ĐẶT BÁO DÀI HẠN Họ Tên............................................................................................................ địa chỉ giao báo ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ địa chỉ thu tiền.............................................................................................................................................................. Điện thoại/ Di động ��������������������������������������������������������������������������������� Thời hạn đặt báo

o 3 tháng

o 6 tháng

o 12 tháng

thông tin xuất hoá đơn tên công ty.......................................................................... địa chỉ.......................................................................................................................... mã số thuế ����������������������������������������������������������

MỌI CHI TIẾT ĐẶT BÁO XIN VUI LÒNG LIÊN HỆ Ban biên tập Chuyên đề Khoẻ Số 10 Trương Định, Quận 3, TP.HCM - ĐT: 08. 6683 5036


khỏe-health

C

dinh dưỡng

Những người ghét sữa thường làu bàu "trong sữa có mùi "kinh" quá!" và tìm cánh tránh né uống sữa bất cứ lúc nào có thể. Thực ra, sữa luôn tốt cho sức khỏe của mọi người và nếu biết cách uống, bạn sẽ cảm thấy nó không "khó ưa" như bạn vẫn nghĩ.

ó thể bạn không thích sữa, nhưng đôi khi vì lý do sức khỏe hoặc do đang trong giai đoạn thai kỳ, bạn rất cần sữa. Các chất dinh dưỡng trong sữa có thể đáp ứng được hầu hết nhu cầu dinh dưỡng của bạn. Những lúc như thế, bạn nên tìm cách để “hóa giải” mùi vị của sữa.

Làm lạnh

Sữa bảo quản ở nhiệt độ phòng thường có mùi khó chịu hơn khi được làm lạnh. Vì thế, bạn hãy ướp lạnh sữa trước khi uống và uống ở nhiệt độ lành lạnh. Không nên làm ấm sữa trước khi uống, nhất là khi bạn ghét uống sữa vì nó càng làm mùi sữa trở nên tệ hại hơn, hoặc bạn sẽ khó chịu vì lớp váng sữa nổi lên trên bề mặt của sữa.

Thêm niềm vui với

sữa Bài: Ca Dao

26

khỏe-health⎮T10-2012


Tăng hương vị cho sữa

Bạn có thể giảm bớt mùi sữa bằng cách cho thêm nước ép trái cây, bột ca cao hay trái cây nghiền, hoặc làm sinh tố trái cây với sữa. Hãy dùng bất cứ thực phẩm ngon ngọt nào để tăng thêm hương vị hấp dẫn cho sữa. Uống chung sữa với sô cô la hoặc ca cao rất ngon và tạo cảm giác như bạn không uống sữa vậy. Nếu bạn không thích sô cô la, hãy dùng thử nước si rô dâu, hương vị của nó cũng rất tuyệt hảo. Bạn cũng có thể thêm mật ong vào sữa. Uống sữa có hương vị hoa quả vào mỗi buổi sáng giúp bạn khởi đầu một ngày mới tỉnh táo và sảng khoái hơn.

Tìm hiểu loại sữa mình uống

Nếu đang uống sữa nguyên kem, bạn có thể thay thế bằng sữa gạn kem có giá trị dinh dưỡng tương đương, chỉ khác lượng chất béo. Loại sữa này ít béo và cũng ít hương vị, nên không khác nước là mấy. Nếu cơ thể bạn không thích ứng với sữa bò, hãy uống sữa đậu nành hoặc sữa dành riêng cho người không dung nạp lactose.

Phớt lờ mùi sữa

Thời gian đầu, hãy cố thử nín thở khi uống sữa. Cách này có thể giúp giảm bớt mùi khó chịu của sữa. Cố gắng uống thật nhanh để sữa trôi thẳng vào cổ họng và đừng để nó đọng lại trong miệng. Có thể uống thêm một ít nước lọc sau mỗi hớp sữa, để “rửa” bớt mùi vị của sữa còn trong miệng.

Kết hợp với thực phẩm khác

Bạn có thể nhúng bánh mì hoặc bánh quy lạt vào sữa, để chúng ngấm ngập sữa và... măm. Hoặc kết hợp với các loại ngũ cốc (cereal) như bữa sáng quen thuộc của một số nước phương Tây.

Uống từng ít

Hãy rót sữa từng ít vào cái ly nhỏ nhất để uống từ từ. Khi uống một lượng sữa nhỏ, bạn sẽ cảm nhận mùi

Hãy dùng bất cứ thực phẩm ngon ngọt nào để tăng thêm hương vị hấp dẫn cho sữa. Uống chung sữa với sô cô la hoặc ca cao rất ngon và tạo cảm giác như bạn không uống sữa vậy. Nếu bạn không thích sô cô la, hãy dùng thử nước si rô dâu vị khó chịu của nó ít hơn. Lời khuyên là mỗi lần, bạn nên uống khoảng một muỗng cà phê sữa. Nó giúp xua tan mùi sữa và hạn chế sự tiếp xúc của miệng với sữa.

Tạm quên trong giây lát

Hãy loại bỏ mùi khó chịu của sữa bằng một thực phẩm ngon miệng nào đó. Nếu uống sữa nhanh, sau đó ăn thêm món bạn thích sẽ giúp bạn “yêu” sữa hơn. Chẳng hạn cùng nhâm nhi một ly sữa trong lúc ăn một

cái bánh hay quả chuối.

Chọn thực phẩm thay thế

Nếu bạn buộc phải uống sữa vì những lợi ích do sữa mang lại như khỏe xương và cung cấp thêm can-xi cho cơ thể, tại sao bạn không thử thay đổi bằng những chế phẩm khác từ sữa như phô mai, yaourt, kem, kẹo sữa, bánh sữa, đậu phụ làm từ đậu nành...? Đặc biệt, những loại thực phẩm như yaourt có thể thích hợp với người bị dị ứng lactose.

Đề phòng dị ứng

Việc bạn không thích sữa có thể dẫn đến dị ứng nhẹ. Nếu thường xuyên bị dị ứng nhẹ, có thể dẫn đến dị ứng nghiêm trọng. Có khoảng 5% người dị ứng khi uống sữa. Hơn thế, nếu bị sưng miệng, đầy hơi, đau nhức và những sự cố khác do không thể dung nạp sữa, bạn cần đến bác sĩ để xác định có phải nguyên nhân từ sữa hay không để có giải pháp điều trị thích hợp.

Sữa tốt cho khung xương và phát triển răng. Hơn nữa, rong sữa chứa một nguồn protein và carbohydrates dồi dào. Một ly sữa sô cô la nóng là cách tốt nhất để bổ sung năng lượng sau một ngày dài làm việc mệt mỏi. Một ly sữa ấm trước khi ngủ giúp bạn thêm ngon giấc. Ngay từ giờ, hãy uống sữa mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe cho bạn.

khỏe-health⎮T10-2012

27


khỏe-health

sống khoẻ

AMIP ĂN NÃO NGƯỜI

đừng hốt hoảng Bài: TS. BS. Võ Xuân Quang

Những ngày qua dư luận xôn xao về chứng bệnh mới: "amip ăn não người". Theo báo chí, bệnh do Naegleria Fowleri, một loại amib tồn tại khá phổ biến ở vùng nước ngọt, ấm và... bẩn. Dư luận hoang mang, hốt hoảng mà quên rằng, chứng bệnh này cực kỳ hiếm gặp.

S

ở dĩ căn bệnh mà chúng ta đang nói đến nhận được sự quan tâm của đông đảo quần chúng, trước hết là do cái tên “ghê rợn” (ăn não người) của nó, sau là bởi nguy cơ lây nhiễm có vẻ rất dễ dàng và mơ hồ. Cái tên amib gợi người ta nhớ đến chứng bệnh lỵ amib mà một thời, hầu như có thể gặp hàng ngày ở các trạm xá, bệnh viện. Thời gian đó, nông dân thường sử dụng phân tươi để bón rau xanh khiến việc nhiễm ký sinh trùng đường ruột tăng vọt, nhưng chỉ cần vài viên thuốc của anh y sĩ là đâu lại vào đó. Vậy, lý do gì con amib đó bỗng trở nên nguy hiểm đến thế?

Amip không ký sinh

Xin thưa, đây hoàn toàn là hai loại

28

khỏe-health⎮T10-2012

khác nhau, dù chúng cũng có thể coi là họ hàng thân thiết. Mà trước hết cần biết rằng, amib không phải là một sinh vật kinh khủng gì cả. Trong hệ thống tiêu hóa của chúng ta lúc nào cũng có vài con amib chung sống hiền lành (chủng Entamoeba Coli). Ngoài ra còn có amib gây bệnh đường ruột (Entamoeba Histolytica), chủ yếu gây bệnh ở đại tràng và thể hiện ra bằng hội chứng lỵ. Entamoeba là một loại ký sinh trùng, đòi hỏi có những giai đoạn ký sinh và phát triển trong cơ thể người để có thể gây bệnh. Riêng loại amib Naegleria chúng ta đang nói đến lại là một nguyên sinh động vật sinh sống tự do ngoài môi trường, không cần đến vật chủ con người.

Trên thực tế, cả Naegleria và Entamoeba đều có một số đặc tính chung của loài nguyên sinh động vật đơn bào, như có thể di chuyển chủ động bằng các chân giả (pseudopod); có thể thực hiện hoạt động thực bào (phagocytosis); khi điều kiện sống thuận lợi thì sinh sản bằng cách trực phân và gây bệnh bằng các thể dưỡng bào (trophozoites). Ngược lại, khi điều kiện sống khắc nghiệt thì có thể chuyển hóa thành bào nang (cyst) và tồn tại lâu dài trong môi trường.

Ngôn từ của giới truyền thông

Khái niệm ăn não người thật ra không phải là hiện tượng kinh dị hay hiếm gặp. Thực chất, đây là một quá


trình hoạt động ở mức độ tế bào, có thể gặp ở mọi cơ thể sống nhằm mục đích dinh dưỡng hay bảo vệ. Naegleria vốn là một vi sinh vật sống tự do trong môi trường, sinh sống bằng cách ăn (thực bào) các vi khuẩn chung quanh. Khi tình cờ đi lạc vào cơ thể người, nó bắt buộc phải tồn tại bằng cách thực bào các tế bào trong mô não. Thật ra, câu chuyện ồn ào này có vẻ bắt nguồn từ những cách đặt tên “trời ơi đất hỡi” của dân Âu Mỹ với những từ giật gân như amib ăn não người (brain eating amoeba), hay nhện góa phụ áo đen (black widow spider), bệnh bò điên (mad cow disease)... Sự hỗ trợ tích cực của giới truyền thông cũng góp phần khiến những khái niệm đơn giản trở nên phức tạp và đáng sợ. Tên đúng của bệnh “amib ăn não người” là Viêm não màng não nguyên phát do amib (PAM: Primary Amoebic Menigoencephalogitis). Cái tên này không có vẻ gì là đáng sợ và nó giúp nêu ra được 3 vấn đề chính về amib ăn não người. Trước hết, viêm não màng não là bệnh rất thường gặp và đa số đều có biểu hiện sốt, đau đầu, cứng cổ, kèm một số triệu chứng thần kinh định vị. Thứ hai, bệnh xảy ra ngay từ đầu - không giống với tổn thương não thứ phát sau khi amib (Entamoeba) gây bệnh ở ruột (gây lỵ) và gan (abces gan). Thứ ba, nguyên nhân của bệnh thuộc nhóm amib, không phải do vi trùng, lao hay nấm. Phân tích này phần nào giải thích được việc chẩn đoán chậm trễ vì trong đa số trường hợp viêm não màng não cấp, các bác sĩ luôn có xu hướng nghĩ đến những nguyên nhân thường gặp như do vi khuẩn hay siêu vi, trước khi

Đối phó với Naegleria Fowleri

3 Naegleria Fowleri không tồn tại trong nước biển và các hồ bơi đã được xử lý đúng cách (được diệt khuẩn với chlorine): bạn không cần e ngại khi đi biển hay đi bơi hàng tuần. 3 Tắm hồ, ao, sông: không có lý do gì để từ bỏ nhưng nên hạn chế lặn nếu có thể được, chú ý không bị sặc nước vào mũi, tránh khuấy lớp bùn lắng dưới đáy lên. 3 Việc sử dụng kẹp mũi hay nút mũi khi bơi khá phổ biến ở Âu Mỹ nhưng ít gặp ở Việt Nam, trừ giới vận động viên. Các thiết bị này giúp hạn chế vài thứ nhưng có thể khá khó chịu nếu không quen. Đây hoàn toàn là lựa chọn cá nhân và không có tính bắt buộc. 3 Việc pha chế các dung dịch nước muối để rửa mũi hay rửa xoang cũng không phổ biến lắm. Chi phí các loại nước muối sản xuất trong nước không cao nên tốt nhất nên mua để đảm bảo vô trùng. Tại Mỹ, số liệu thống kê của CDC từ 20052009 cho thấy mỗi năm có 3.880 người bị chết đuối, nhưng suốt gần 50 năm, từ 1962 đến 2011 chỉ có 123 ca nhiễm Naegleria Fowleri được ghi nhận. nghĩ đến các loại ký sinh trùng.

Đừng hốt hoảng

Sau hai ca tử vong tại Việt Nam, dân tình hoang mang về khả năng lây nhiễm Naegleria Fowleri và sợ hãi khi nghĩ đến tỷ lệ tử vong trên 98%. Thực ra, đây là một bệnh hiếm gặp và việc mắc bệnh này có thể coi như một rủi ro trong cuộc sống hơn là một nguy cơ mà chúng ta phải luôn luôn chú ý đề phòng. Thật vậy, khi nhảy xuống ao để tắm, bạn lo ngại về cái gì hơn? Nguy cơ bị vọp bẻ chết đuối hay nguy cơ bị nhiễm amib ăn não người? Tại Mỹ, số liệu thống kê của CDC

từ 2005-2009 cho thấy mỗi năm có 3.880 người bị chết đuối, nhưng suốt gần 50 năm, từ 1962 đến 2011 chỉ có 123 ca nhiễm Naegleria Fowleri được ghi nhận. Những số liệu này cho thấy nỗi lo lắng về amib ăn não người có phần nào hơi xa xôi. Hàng ngày, chúng ta tiếp xúc với vô số yếu tố rủi ro và thực hiện hàng ngàn hành động nguy cơ. Hiện tượng nhiễm Naegleria chỉ là một trong những rủi ro đó. Không đâu xa, nói đến viêm não màng não do ký sinh trùng, gần đây, Trung tâm bệnh nhiệt đới TP.HCM cũng báo cáo nhiều trường hợp viêm màng não do nhiễm ký sinh trùng Angiostrongylus cantonensis sau ăn ốc sên. Trước đây, cũng có rất nhiều báo cáo báo động về tình trạng tổn thương não do ký sinh trùng Toxocara Canis mà nguyên nhân gián tiếp là lây từ vật cưng, chó mèo trong nhà. Trong điều kiện vệ sinh môi trường và vệ sinh thực phẩm còn nhiều bất cập, sự tồn tại và lây lan của các tác nhân gây bệnh - không chỉ amib ăn não người - là điều khó tránh. Vì thế, nên cẩn thận và tuân thủ những nguyên tắc vệ sinh cơ bản hàng ngày để giúp bạn giảm bớt khả năng nhiễm bệnh, thay vì luôn lo lắng về những nguy cơ rình rập chung quanh. khỏe-health⎮T10-2012

29


khỏe-health

sống thông minh Không phải lúc nào câu "tiền nào của đó" cũng đúng. Trong lĩnh vực thuốc men, loại thuốc gốc lại thường bị gánh nhiều chi phí nghiên cứu, đầu tư, phát triển thị trường... Với chất lượng tương đương thuốc gốc, thuốc generic là sự lựa chọn thông minh dành cho nhiều người.

THUỐC

V

GENERIC

TẠI SAO KHÔNG?

Bài: DS. Pha No

ài năm gần đây, cái tên “thuốc generic” tuy đã khá quen thuộc với những người thường xuyên tiếp xúc với thuốc men như dược sĩ, bác sĩ, trình dược viên, nhân viên bán thuốc..., nhưng đối với đại đa số người dân - kể cả những bệnh nhân chẳng may phải dùng thuốc từ ngày này sang tháng nọ, danh từ “thuốc generic” vẫn còn xa lạ lắm. Thậm chí, một số ít biết sơ sịa về khái niệm “thuốc generic” lại lầm tưởng đó là một loại thuốc nhái. Thật đáng tiếc, bởi, nếu hiểu rõ về loại thuốc này, bệnh nhân có thể an tâm dùng thuốc một cách hợp lý, hiệu quả và kinh tế. Vậy thật ra, thuốc generic là thuốc gì?

Từ thuốc gốc

Hiện nay, xét về khía cạnh nghiên cứu phát triển, thuốc thường được chia làm 2 loại là thuốc gốc, hay còn gọi là thuốc phát minh (brand-name drug) và thuốc generic. Quá trình phát minh thuốc gốc vô cùng phức tạp, khó khăn và tốn kém nên chỉ những công ty “cỡ bự” mới có đủ khả năng đầu tư và nghiên cứu. Họ phải “nuôi” một đội ngũ những nhà khoa học chuyên tìm tòi phát minh ra các dược chất mới với những tác dụng chữa trị mới. Họ phải tiến hành nhiều thử nghiệm tiền lâm sàng cũng như lâm sàng để chứng minh dược chất có hiệu quả và ít tác dụng

30

khỏe-health⎮T10-2012


phụ khi được sử dụng trên người, phải thực hiện các chiến dịch thâm nhập thị trường trị giá đến hàng trăm triệu đô la... Và tất nhiên, tất cả mọi chi phí đó đều cộng vào giá thành, để rồi, khi đến tay bệnh nhân, thuốc trở nên đắt đỏ đến mức với một số người, nó nằm ngoài tầm tay với. Mà để khuyến khích đầu tư nghiên cứu phát minh các dược phẩm mới, những công ty này được quyền đăng ký và được bảo hộ độc quyền theo luật bảo hộ sở hữu trí tuệ/bằng phát minh (thường từ 10 - 20 năm). Trong thời hạn còn được bảo hộ, không một công ty nào khác được phép mua bán, điều chế, sản xuất thuốc chứa dược chất này nhằm mục đích thương mại (trừ các công ty thuộc nước nghèo theo bảng xếp loại của liên hiệp quốc).

Đến thuốc generic

Những người nghèo không thể mua được thuốc gốc chỉ còn cách chịu đựng đau đớn hoặc... chết. Tuy nhiên, thật may mắn, một số bệnh nhân có thể chờ đợi. Sau thời gian thuốc gốc hết hạn bảo hộ độc quyền, mọi công ty dược thuộc mọi quốc gia trên thế giới đều được quyền nghiên cứu, sản xuất và thương mại hóa sản phẩm chứa dược chất đã hết hạn bảo hộ. Các thuốc loại sản xuất theo phương pháp này được gọi chung là thuốc generic. Thuốc generic chứa các hoạt chất vốn đã được chứng minh về độ an toàn và hiệu lực điều trị, đã được sử dụng suốt mấy thập kỷ. Vì vậy, thay vì phải thử nghiệm tiền lâm sàng và lâm sàng, nhà sản xuất chỉ cần chứng minh thuốc generic tương đương sinh học so với thuốc phát minh. Được giản lược những khâu quan trọng và tốn kém nhất nên chi phí sản xuất các thuốc này thấp hơn rất nhiều so với thuốc gốc. Theo thống kê của Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA), có thể tiết kiệm đến 80-85% các loại chi phí, một con số khổng lồ! Thuốc generic mở ra nhiều cơ hội lựa chọn thuốc cho người sử dụng. Với nhiều thuốc có cùng một dược

Sau thời gian thuốc gốc hết hạn bảo hộ độc quyền, mọi công ty dược thuộc mọi quốc gia trên thế giới đều được quyền nghiên cứu, sản xuất và thương mại hóa sản phẩm chứa dược chất đã hết hạn bảo hộ. chất (cùng tác dụng điều trị bệnh), người dân có thể lựa chọn nhà sản xuất cũng như loại thuốc phù hợp với điều kiện của mình. Sự xuất hiện của thuốc generic cũng lý giải tình trạng một số bệnh như lao, cúm... ngày xưa vốn là bệnh nan y, chỉ người giàu mới cứu được thì nay đã trở thành căn bệnh khá thông thường, thuốc được bán hoặc phát đại trà và bệnh không còn đáng sợ như thuở ban đầu.

Sự lựa chọn thông minh

Câu “tiền nào của đó” khó có thể áp dụng khi so sánh thuốc gốc và thuốc generic. Thuốc generic có giá thành rẻ hơn nhiều nhưng về mặt chất lượng lại không thua gì thuốc gốc. Vì xét về mặt này, thuốc generic vẫn phải chịu những quy định nghiêm ngặt và bị kiểm soát gắt gao bởi các cơ quan chức năng. FDA quy định, thuốc generic phải có thành phần dược chất, hàm lượng, dạng dùng và đường dùng tương tự thuốc gốc; Nhà sản xuất phải chứng minh những điều

này bằng các thử nghiệm trên cơ thể người (in vivo) hoặc các thử nghiệm trên mô hình, mô phỏng quá trình hấp thu thuốc trong cơ thể (in vitro); Tất cả các thuốc generic đều phải trải qua các phép kiểm tra chất lượng tương tự thuốc gốc. Chính vì những quy định nghiêm ngặt trên mà thuốc generic được xem như sử dụng một cách hiệu quả tương đương thuốc gốc. Ngay tại các nước phát triển như Hoa Kỳ, tỷ lệ kê đơn các thuốc generic của bác sĩ cũng chiếm trên 80%. Tại Việt Nam, các cơ quan quản lý nhà nước về y tế đã ban hành nhiều quy định nhằm hướng dẫn và khuyến khích việc sử dụng thuốc generic trong điều trị lâm sàng. Nhiều hội nghị khoa học đã được tiến hành nhằm thúc đẩy sự quan tâm nghiên cứu và phát triển nền công nghiệp sản xuất thuốc generic trong nước. Thuốc generic là sự lựa chọn thông minh đối với nhiều người và là con đường sống của rất nhiều bệnh nhân nghèo. khỏe-health⎮T10-2012

31


khỏe-health

giữ dáng

thon thả

TUỔI TRUNG NIÊN Trước đây bạn chưa từng phải bận tâm về sắc vóc của mình. Nhưng một ngày, khi soi gương, bạn bỗng phát hiện những nếp nhăn lờ mờ trên mặt, các đường cong cơ thể đang dần biến mất. Dấu hiệu của tuổi trung niên đã đến! Đừng cuống quýt tìm cách cứu vãn bằng mỹ phẩm đắt tiền! Hãy tìm đúng phương pháp để cải thiện tuổi xuân! 32

khỏe-health⎮T10-2012

P

Bài: Thiện Cảnh

hụ nữ trung niên như đang đứng ở một ngã tư trong cuộc sống, có rất nhiều điều khiến bạn phải lo âu. Ngoài việc lo lắng cho vòng eo của mình, bạn cũng bắt đầu lo lắng về vấn đề sức khỏe. Chế độ ăn uống lành mạnh cùng với việc tập thể dục điều độ không những giúp bạn giảm cân, có thân hình thon thả mà còn tránh được nhiều nguy cơ về sức khỏe.

Ăn kiêng - Giảm cân và ngăn ngừa tăng huyết áp

Khi bạn có tuổi, cơ thể của bạn sẽ trải qua một quá trình thay đổi do biến động của lượng hormone, khối lượng cơ bắp và


tốc độ trao đổi chất. Ở độ tuổi này, sự lựa chọn chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể và vóc dáng của bạn. Tuổi càng lớn, hiệu quả làm việc của đường ruột càng giảm đi, kết quả là thỉnh thoảng bạn sẽ cảm thấy bụng óc ách khó chịu. Để giải quyết vấn đề này, bạn nên tăng lượng chất xơ trong thực đơn hàng ngày. Thực phẩm nhiều chất xơ là ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi, rau củ… Bạn cũng không thể tập thể dục hăng say như trước, do đó các cơ bắp bắt đầu nhão. Lúc này, bạn cần lượng protein cao hơn để giữ cơ bắp săn chắc. Nguồn chất đạm phong

ngày bằng cách loại bỏ việc sử dụng muối ăn và tiêu thụ các loại thực phẩm natri cao như khoai tây chiên, snack, bánh quy và các loại thực phẩm đóng hộp hoặc chế biến sẵn. Hãy luôn kiểm tra thông tin về thành phần dinh dưỡng trong các loại thực phẩm đóng hộp bạn mua để chọn loại có ít natri nhất.

Tập thể dục vừa sức

Một cuộc nghiên cứu đã cho thấy phụ nữ trung niên tập thể dục ở cường độ vừa phải sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn và tràn đầy năng lượng

Khi bạn có tuổi, cơ thể của bạn sẽ trải qua một quá trình thay đổi do biến động của lượng hormone, khối lượng cơ bắp và tốc độ trao đổi chất. Ở độ tuổi này, sự lựa chọn chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và vóc dáng của bạn. phú là thịt gia cầm, hải sản và các loại thịt đỏ có hàm lượng chất béo thấp như thịt bò nạc, thịt heo nạc không mỡ… Với chất béo, nên chọn các nguồn chất béo chưa bão hòa như mỡ cá, dầu ăn, các loại hạt và trái cây có chứa chất béo như bơ… Hạn chế muối cũng là một phần quan trọng của chế độ ăn kiêng, vì vậy hãy chắc chắn bạn tiêu thụ ít hơn 2g muối mỗi

làm việc hơn so với những người không tập thể dục hoặc tập quá sức. Hoạt động thể chất vừa phải còn giúp bạn ngăn ngừa vấn đề tăng cân và giữ vóc dáng thon gọn. Tập thể dục có tác động trực tiếp đến việc đốt cháy calories, do đó bạn cần tập thể dục đều đặn mỗi ngày. Bạn có thể đi bộ hoặc bơi lội, hai môn thể thao này có hiệu quả cao nhất trong việc đốt

cháy calories. Bơi lội được ví như bạn đang tập thể dục nhịp điệu dưới nước, còn đi bộ sẽ giúp bạn giữ dáng, giảm cân, giải tỏa stress. Nhớ khởi động trước khi đi bộ, chỉ cần 5 phút với các động tác xoay nhẹ cổ chân, gối, các khớp vai, cổ… để giúp các khớp xương dẻo dai hơn trong quá trình đi bộ. Tập luyện trong 4-6 ngày mỗi tuần, một lần 30-45 phút, vậy là bạn đã loại bỏ khỏi cơ thể một lượng calories đáng kể và không cần phải lo nghĩ đến lượng mỡ thừa nữa. Ngoài ra, bạn còn có thể thực hiện các bước để tăng cường sự trao đổi chất, làm săn chắc các cơ bắp. Hãy thử nâng tạ 2-3 ngày một tuần để thúc nhanh quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Nếu bạn không thích nâng tạ, đi bộ nhanh trong vòng 15 phút cũng có tác dụng tương tự. Bạn lúng túng không biết lên thực đơn cho chế độ ăn kiêng DASH như thế nào? Mời bạn tham khảo một thực đơn mẫu do chuyên gia dinh dưỡng đề xuất. Đối với bữa sáng, chuẩn bị hai bánh quế ngũ cốc nguyên hạt, một ít dâu tây hoặc hai quả trứng, một quả cam và một ly sữa ít chất béo. Để ăn trưa, nấu một bát mì ống bột mì với thịt bò nạc và nước sốt cà chua ít đường ít muối, cà rốt, tráng miệng với một quả lê. Cho bữa ăn tối, có thể chọn các loại hải sản như cá, tôm, cua… cùng với một đĩa salad trộn gồm dưa leo, rau salad, cà chua, rau bina, phô mai ít chất béo và giấm có hàm lượng calories thấp. khỏe-health⎮T10-2012

33


khỏe-health

tập luyện

Những dụng cụ thể thao ngày càng đa dạng và mang lại sắc thái thú vị cho việc tập luyện. Tập thể dục với một trái bóng to có độ đàn hồi tốt sẽ mang lại cho bạn cơ bắp dẻo dai và cảm giác thư giãn, nhất là sau một ngày làm việc.

THƯ GIÃN

Thực hiện: Khánh Tùng

VỚI BÓNG Động tác 1

l Giữ chân thẳng vuông góc với mặt đất, mông nhấc cao, tựa lưng và vai vào bóng, tay duỗi thẳng. l Đưa hai tay lên cao, nhấc mông lên, chuồi hẳn lưng và vai lên mặt bóng, giữ tư thế khoảng 10 giây rồi trở về vị trí ban đầu.

34

khỏe-health⎮T10-2012


x Động tác 2

l Nằm ngửa, chân gác lên bóng, tay duỗi thẳng. Đầu, vai, lưng và mông đều chạm đất. l Đưa chân phải thẳng lên cao tạo góc 90 độ so với thân người. Giữ 10 giây rồi trở về tư thế ban đầu. Đổi chân.

s Động tác 3

l Nằm chồm lên bóng, bụng áp sát bóng, tay chống xuống sàn, đầu ngón chân chạm mặt sàn, người duỗi thẳng. l Chống thẳng tay, co chân lên gập bụng chân sát đùi, mặt bàn chân duỗi thẳng. Giữ 10 giây rồi từ từ trở về tư thế ban đầu.

x Động tác 4

l Ngồi trên sàn, chân hơi co lại tạo thành một góc tù, lưng hơi ngả về phía sau, tay cầm bóng đưa lên cao. l ĐHơi ngả người thêm về phía sau, giữ căng cơ bụng, đưa bóng qua bên trái, , bóng gần chạm đất thì trở về tư thế ban đầu. Đổi bên.

khỏe-health⎮T10-2012

35


khỏe-health

làm đẹp

Bàn tay thường dễ bị lãng quên và không được chăm sóc đầy đủ. Nếu biết da tay có quá trình lão hóa nhanh hơn da mặt vì không có lớp mỡ chen đầy giữa các lớp da, ắt hẳn nhiều chị em sẽ phải thay đổi quan niệm cũng như thói quen làm đẹp bấy lâu nay của mình.

NÂNG NIU

ĐÔI TAY

T

hật khó để giữ cho đôi tay mềm mại khi hàng ngày chúng phải làm rất nhiều việc. Hầu như không có công việc gì trong cuộc sống lại không cần dùng đến bàn tay, chưa kể chúng còn phải tiếp xúc với ánh nắng và bao nhiêu loại hóa chất có hại cho da. Vì vậy, nếu không được chăm sóc đúng cách, da tay rất dễ bị khô ráp. Thế nhưng, bàn tay là một trong những nơi đầu tiên cho thấy dấu hiệu lão hóa. Vậy bạn cần phải làm gì để có một đôi tay mềm mại? Dễ

36

khỏe-health⎮T10-2012

dàng hơn bạn nghĩ đấy, chỉ cần vài phút mỗi ngày là đã có thể tạo nên sự khác biệt cho đôi tay bạn.

Bảo vệ đôi tay

Trước tiên, bạn hãy uống thật nhiều nước. Lượng cần thiết là khoảng 1,5-2 lít, tức ít nhất 8 ly nước mỗi ngày. Điều này sẽ giúp cơ thể bạn được cung cấp đủ nước, ngăn ngừa khô da nói chung và da tay bạn nói riêng. Nên cố gắng bảo vệ da tay trong khi làm việc. Luôn mang găng tay


cao su khi giặt quần áo hay rửa chén hoặc cọ rửa sàn nhà, nhà vệ sinh... Những công việc này cần tiếp xúc với nước và hóa chất, mà những hóa chất trong các sản phẩm tẩy rửa thường không thân thiện với da tay, chúng có thể gây kích ứng và làm khô da, để lại làn da sần sùi. Một lưu ý nhỏ là bạn đừng quên thoa kem dưỡng da trước khi mang găng tay. Khi rảnh rỗi hoặc vào những ngày nghỉ, bạn thích chăm sóc khu vườn nhỏ trước nhà? Đeo găng tay khi làm vườn là một việc vô cùng cần thiết, phân bón và bụi đất có thể làm hại đến làn da tay mỏng manh, đôi khi cây cối cũng có thể gây dị ứng da. Và đừng quên mối nguy hiểm từ côn trùng, chúng có thể cắn hoặc chích vào tay bạn. Trong ánh nắng mặt trời có rất nhiều tia nguy hiểm, do đó hãy bảo vệ đôi tay bạn bằng cách thoa kem chống nắng trước khi bước ra ngoài trời, hoặc dùng loại kem dưỡng có chứa chất chống nắng. Cũng nên mang găng tay để tránh nắng gió có thể khiến đôi tay trở nên đen đúa và khô cằn, thô ráp.

Có một cách đơn giản giúp bạn giữ gìn da tay luôn mịn màng, mượt mà mà không phải chi tiêu quá nhiều tiền vào các sản phẩm đắt tiền hay các dịch vụ chăm sóc đặc biệt ở spa, đó là tẩy tế bào chết cho tay đều đặn mỗi tuần một lần Máy hong khô tay sau khi rửa tay rất tiện dụng, tuy nhiên, nó có thể làm da bạn khô hơn. Vì thế, nếu không thực sự cần thiết, bạn nên tránh dùng loại máy này mà nên thấm tay nhẹ nhàng với khăn sạch.

Chăm sóc kỹ lưỡng

Tẩy tế bào chết cho da _ Chuẩn bị: Một chiếc thau nhỏ để ngâm tay Một chiếc chén nhỏ Dầu dừa, đường, dầu ô-liu, kem dưỡng da tay. _ Thực hiện Bước 1: Trộn đều một muỗng canh đường với một muỗng canh dầu ô-liu trong chén Bước 2: Trút nước ấm vào thau, thêm

một muỗng cà phê dầu dừa. Ngâm hai bàn tay vào thau nước trong 15-20 phút. Bước 3: Thấm tay trong khăn sạch để làm khô tay. Thoa hỗn hợp đường và dầu ô-liu vào lòng bàn tay, chà xát mặt trước và sau của bàn tay như đang rửa tay trong 2-5 phút. Bước 4: Rửa sạch tay bằng nước ấm. Lau khô. Thoa kem dưỡng da tay. _ Tip: Có thể thay thế dầu dừa bằng các loại dầu tự nhiên khác như dầu jojoba hoặc dầu hạnh nhân.

Hàng ngày bạn đều thoa kem dưỡng ẩm cho vùng mặt, vậy thì sao bạn không dành cho đôi tay sự đãi ngộ y như thế? Tốt nhất nên chọn loại kem có chiết xuất từ thiên nhiên như ca cao, bơ hạt mỡ, dầu hạnh nhân, dầu ô-liu… Nếu làm việc trong phòng máy lạnh, hãy “thủ” sẵn một lọ kem dưỡng da tay để bạn có thể thoa bất cứ khi nào trong ngày mỗi khi có cảm giác da tay khô. Sử dụng loại xà phòng rửa tay có chất dưỡng ẩm, bạn sẽ cảm nhận được sự khác biệt với loại xà phòng thông thường dễ làm mất đi độ ẩm của da. Có một cách đơn giản giúp bạn giữ gìn da tay luôn mịn màng, mượt mà mà không phải chi tiêu quá nhiều tiền vào các sản phẩm đắt tiền hay các dịch vụ chăm sóc đặc biệt ở spa, đó là tẩy tế bào chết cho tay đều đặn mỗi tuần một lần, giúp kem dưỡng xâm nhập sâu hơn vào da. Bạn cũng có thể dùng mặt nạ sáp Paraffin. Đây là một liệu pháp làm đẹp cho tay đang được ưa chuộng tại các thẩm mỹ viện. Sáp Paraffin ấm làm cho các mạch máu mở rộng và lưu thông, đưa chất dinh dưỡng đến bề mặt da và loại chất độc ra khỏi da. Hiệu quả trông thấy của loại mặt nạ này là da trông săn chắc và tươi trẻ hơn, nó đặc biệt có hiệu quả đối với da khô, vì vậy sáp Paraffin ấm thường được sử dụng làm mặt nạ cho tay. khỏe-health⎮T10-2012

37


khỏe-health

sơ cứu

T

ai nạn do rắn cắn thường xảy ra bất ngờ, khiến nạn nhân và những người trong gia đình lúng túng. Khi không may bị rắn cắn, nạn nhân phải thật bình tĩnh. Nạn nhân và người có mặt không được sờ vào miệng rắn, cho dù rắn đã bị đánh chết hoặc đầu rắn đã bị chặt rời khỏi thân. Nếu đúng là bị rắn độc cắn hoặc không xác định được chắc chắn thì phải ngồi yên, tuyệt đối không cử động phần cơ thể (chân, tay…) bị rắn cắn vì sẽ làm cho chất độc lan nhanh trong cơ thể. Nếu bị rắn cắn ở chân, nạn nhân không được đi hay chạy. Theo dõi sát mạch, huyết áp, nhịp thở của nạn nhân. Chú ý phát hiện sớm các dấu hiệu suy hô hấp, trụy tim mạch để có cách xử trí kịp thời. Nếu do rắn hổ (hổ mang, cạp nong, cạp nia…) cắn, sẽ có dấu hiệu viêm nhiễm rất sớm, thường chỉ sau 5 phút đến 1-2 giờ. Nạn nhân thấy đau buốt tại chỗ, người mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, khó há miệng, sụp mi, giãn đồng tử, mạch nhanh, huyết áp tụt, rồi ngừng tim, ngừng thở và tử vong. Nếu do rắn lục cắn, nơi bị cắn sưng tấy nhanh, chỉ sau 6 giờ toàn chi sẽ sưng to, tím tái, sau 12 giờ vết cắn bắt đầu hoại tử, nạn nhân bị trụy tim mạch, viêm thận, suy thận cấp.

NẾU BỊ

RẮN CẮN Phụ nữ thường sợ rắn, nhất là rắn độc. Tuy nhiên, nếu bị rắn cắn, bạn nên bình tĩnh và cùng người thân có những biện pháp sơ cứu kịp thời, hạn chế tối đa nguy cơ tử vong do rắn độc cắn. Bài: Nguyễn Minh Nhựt (PGĐ. Trung tâm Sơ cấp cứu TP.HCM) 38

khỏe-health⎮T10-2012

Sơ cứu rắn độc cắn

Sau khi bị rắn độc cắn cần tiến hành sơ cứu ngay, trước khi vận chuyển bệnh nhân đến bệnh viện. Động viên bệnh nhân yên tâm, đỡ lo lắng. Không để bệnh nhân tự đi lại. - Bất động chi bị cắn bằng nẹp (vì bất kỳ sự vận động nào của chi hoặc co cơ đều làm tăng sự vận chuyển của nọc độc về tuần hoàn hệ thống). Cởi bỏ đồ trang sức ở chi bị cắn vì có thể gây chèn ép khi chi sưng nề. - Nên cân nhắc biện pháp dùng băng ép bất động. Với một số loại rắn hổ (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số rắn hổ mang thường) băng ép bất động để làm chậm sự xuất hiện triệu chứng liệt. Không dùng băng ép bất động khi rắn lục cắn vì có thể làm nặng thêm tổn thương tại chỗ.


- Nhanh chóng vận chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế đồng thời với việc duy trì băng ép, bất động, bảo đảm hô hấp và các dấu hiệu sinh tồn trên đường di chuyển. Nếu bệnh nhân liệt thì khai thông đường hô hấp (hút đờm dãi, hô hấp nhân tạo). Nếu tình trạng nặng, không đảm bảo tính mạng bệnh nhân khi di chuyển, có thể nhờ sự giúp đỡ từ các chuyên viên cấp cứu bằng cách gọi 115. - Tránh can thiệp vào vết cắn vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, tăng sự hấp thu nọc và dễ chảy máu thêm. Chú ý: Không cố bắt hoặc giết rắn. Nếu rắn đã chết hoặc bắt được rắn phải đem cùng với bệnh nhân đến bệnh viện để nhận dạng. Ngay cả đầu rắn đã chết vẫn có thể truyền nọc độc cho người, cần cẩn thận khi di chuyển rắn.

Không áp dụng các biện pháp sau 8 Không buộc garô: Garô có thể làm tắc

nghẽn hoàn toàn động mạch, gây đau và rất nguy hiểm vì không thể duy trì lâu (không quá 60 phút), các chi rất dễ bị thiếu máu nhanh chóng. Nhiều trường hợp dẫn tới hoại thư và phải cắt cụt chi vì garô. 8 Không rạch, chọc tại chỗ: Việc rạch, chọc nơi rắn cắn có thể gây hại thêm cho bệnh nhân (tổn thương thêm mạch máu, thần kinh… nhiễm trùng thêm). 8 Không hút nọc độc: Việc hút nọc độc không được khoa học chứng minh về lợi ích. 8 Không chườm đá (chườm lạnh): Đã được chứng minh rõ ràng có thể gây hại. 8 Không đắp các loại thuốc y học dân tộc, hóa chất lên vết cắn.

Đề phòng rắn cắn 4 Biết về loại rắn trong vùng, biết khu vực rắn thích

sống hoặc ẩn nấp. Biết về thời gian trong năm, trong ngày và kiểu thời tiết nào rắn thường hoạt động nhất. 4 Đặc biệt cảnh giác với rắn sau các cơn mưa, khi có lũ lụt, mùa màng thu hoạch và thời gian ban đêm. 4 Cố gắng đi ủng, dày cao cổ và quần dài, đặc biệt khi đi trong đêm tối, đi ở khu vực nhiều cây cỏ. 4 Dùng đèn khi đi ban đêm. 4 Càng tránh xa rắn thì càng tốt: không biểu diễn rắn, không cầm, không đe doạ rắn. Không bẫy rắn, đuổi hoặc dồn ép rắn trong khu vực khép kín. 4 Cố gắng không nằm ngủ trực tiếp trên nền đất. 4 Không để trẻ em chơi gần khu vực có rắn. 4 Không cầm, trêu rắn đã chết hoặc trông giống như đã chết. 4 Không sống ở gần các nơi rắn thích cư trú hoặc thích đến như các đống gạch vụn, đống đỏ nát, đống rác, tổ mối, nơi nuôi các động vật của gia đình. 4 Thường xuyên kiểm tra nhà ở xem có rắn không, nếu có thể thì tránh các kiểu cấu trúc nhà tạo điều kiện thuận lợi cho rắn ở (như nhà mái tranh, tuờng xây bằng rơm, bùn với nhiều hang, hốc hoặc vết nứt, nền nhà nhiều vết nứt). 4 Để tránh bị rắn biển cắn, người dân chài nên tránh bắt rắn ở trong lưới hoặc dây câu. Đầu và đuôi rắn biển phân biệt có thể bị nhầm. Có nguy cơ bị rắn cắn với những người tắm hoặc giặt ở các vùng nước đục ở cửa sông hoặc một số vùng bờ biển.

khỏe-health⎮T10-2012

39


khỏe-health

phòng mạch tại gia

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin (số 10 Trương Định, Quận 3, TP. HCM) Tư vấn sức khoẻ online tại http://tuvan.yersinclinic.com

H

Chào bác sĩ! Em chỉ mới 24 tuổi nhưng chân em dạo này có hiện tượng phù gân, các đường mạch máu đều nổi gồ lên rõ rệt, như những con giun to ngoằn ngoèo. Em lo quá, vì nghe nói sau này chân sẽ rất nhức. Vậy em bị bệnh gì?

H

Trước thời gian hành kinh, bụng em hay bị chướng to, cứ ì ạch, ăn không ngon, ăn ít cũng có cảm giác bị đầy. Triệu chứng này thường xuất hiện đều trước thời gian hành kinh và biến mất khi thấy kinh. Chu kỳ kinh của em rất đều. Cho em hỏi, có thể nào tránh khỏi trường hợp này không? Đặng Ngọc Anh (Quận 3, TP.HCM)

Đ

BS. Nguyễn Thị Song Hà - Trưởng khoa Sản - Phụ

Chào em, Thông thường, việc hành kinh không gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Các triệu chứng em nêu trên chỉ xuất hiện khi hành kinh, sau khi hết kinh thì biến mất. Vì vậy, trường hợp của em có lẽ do yếu tố về tâm lý chi phối là chính. Tuy nhiên, em cũng nên khám kiểm tra tổng quát để bác sĩ có thể phát hiện sớm những triệu chứng bất thường. Nếu kết quả không có gì, em cũng có thể yên tâm hơn và biết đâu sẽ thay đổi những triệu chứng mang yếu tố tâm lý như trên. Chúc em nhiều sức khỏe.

Hồ Văn Khiết (Biên Hoà)

Đ

BS. Minh Đức (Khoa Nội - Tim mạch)

Bạn thân mến, Các đường gân mà bạn nói chính là các tĩnh mạch ở chân. Theo như bạn mô tả, rất nhiều khả năng bạn bị suy van tĩnh mạch chi dưới (một số người gọi là giãn tĩnh mạch chi dưới). Bạn nên đến bác sĩ để được tư vấn và làm siêu âm mạch máu chi dưới. Bác sĩ sẽ có chẩn đoán xác định, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp bạn nhé! Nhiều trường hợp chỉ là suy van tĩnh mạch nông - nhìn thấy được bên ngoài, nhưng rất nhiều trường hợp suy van tĩnh mạch sâu - bạn không nhìn thấy được, chỉ có thể đánh giá nhờ siêu âm. Thân ái!

H

Mẹ em đi khám bác sĩ nói thiếu canxi, nên uống bổ sung canxi. Nhưng em vẫn nghe nói uống nhiều canxi làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch. Vậy cho em hỏi điều đó có đúng hay không ạ? Đỗ Quốc Hân (Q. Tân Bình, TP.HCM)

Đ

BS. Minh Đức (Khoa Nội - Tim mạch)

Bạn thân mến, Bất kỳ loại thuốc gì cũng cần có chỉ định của Bác sĩ và thời hạn sử dụng cụ thể. Vì vậy, bạn cần xem lại bác sĩ kê toa canxi cho mẹ bạn uống trong bao lâu. Nếu đã ngoài thời hạn đó, bạn đừng tự ý uống thêm. Canxi nếu dùng thừa cũng không tốt, có thể gây cặn lắng ở thận, thậm chí sỏi thận. Một số thuốc hạ huyết áp hoạt động trên cơ chế ức chế kênh canxi (tên gọi là thuốc ức chế canxi), nên có một số ý kiến đặt ra rằng liệu có mâu thuẫn không khi dùng cùng lúc canxi và thuốc ức chế canxi để điều trị tăng huyết áp. Thật ra không đến mức mâu thuẫn như vậy, vấn đề cơ chế là ức chế lên kênh canxi, bạn vẫn có thể dùng chung khi có sự kê toa của bác sĩ. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

40

khỏe-health⎮T10-2012


tủ thuốc gia đình khỏe-health

BS. Nguyễn T. Song Hà Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin (số 10 Trương Định, Quận 3, TP. HCM)

Thuốc

ngừa thai

Có thể xem đây là "bửu bối" của chị em phụ nữ khi muốn kiểm soát việc mang thai. Loại thuốc dùng hàng ngày được xem là an toàn hơn cả, chỉ cần bạn nhớ uống mỗi ngày.

T

huốc ngừa thai uống hàng ngày là loại thuốc chứa hai loại nội tiết tố estrogen và progesteron. Thuốc thường có loại vỉ 21 viên hoặc 28 viên, có hướng dẫn sử dụng trong mỗi vỉ thuốc. Trên thị trường hiện có nhiều loại nhãn hiệu, tuỳ sở thích và cơ địa mà bạn có thể chọn một loại cho riêng mình.

Trùng trùng rào cản

Thuốc có tác dụng ức chế phóng noãn khiến trứng không rụng, đồng thời khiến niêm mạc tử cung mỏng, ngăn cản sự làm tổ của trứng. Thuốc cũng làm tăng hoặc giảm nhu động của vòi trứng, và còn “làm khó” tinh trùng khi làm giảm và đặc hơn chất nhầy ở cổ tử cung, khiến tinh trùng không thể bơi qua được. Với trùng trùng lớp lớp rào cản như thế, loại thuốc này có tác dụng ngừa thai lên đến 99%, gần như an toàn tuyệt đối cho việc kiểm soát khả năng

thụ thai. Khi muốn có thai lại, bạn chỉ cần ngưng thuốc vài ba tháng, cơ thể bạn sẽ hoạt động lại bình thường.

Quên quên nhớ nhớ

Ngoài tác dụng ngừa thai, thuốc còn giúp phái nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, giảm lượng máu kinh, giảm mụn trứng cá, bớt đau bụng kinh… Một số nghiên cứu còn cho thấy thuốc làm giảm nguy cơ ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, thuốc lại có nhược điểm là phải uống hàng ngày nên nếu quên uống thuốc, bạn có thể mang thai ngoài ý muốn. Tốt nhất, bạn nên uống cùng một thời điểm trong ngày, có thể trước hoặc sau một hoạt động nào đó bạn thường xuyên phải làm mỗi ngày, như đánh răng, tắm rửa, ăn sáng… Nếu lỡ quên thuốc 1 ngày, bạn phải uống thuốc ngay khi nhớ ra và uống

viên kế tiếp vào đúng giờ hàng ngày. Trong vòng 48 tiếng sau đó, nên tránh giao hợp hoặc dùng các biện pháp tránh thai khác. Lỡ quên 2 viên thuốc, uống bù 2 viên và tránh thai 1 tuần tính từ ngày quên. Quên 3 viên, nên bỏ vỉ thuốc đó đi, uống lại từ viên thứ 1 của một vỉ mới. Tránh thai bằng biện pháp khác trong 1 tuần. Thuốc cũng có một số tác dụng phụ nhưng rất ít gặp, như rong huyết, buồn nôn, căng vú, đau đầu, tăng cân nhẹ…, nhưng thường sẽ biến mất sau 3 tháng, khi cơ thể đã quen thuốc. Nếu thấy đau ngực hoặc khó thở; đau bụng dữ dội; rối loạn lời nói; sưng hoặc đau nặng ở chân; đau đầu dữ dội (kèm theo nhìn mờ); ra huyết nhiều và kéo dài (không phải là máu kinh), bạn nên đi khám ngay để xác định nguyên nhân và chữa trị.

Các trường hợp chống chỉ định < Có thai. < Bị ung thư hoặc các khối u lành tính, đặc biệt là ở vú và tử cung. < Có tiền sử tắc nghẽn mạch, phồng tĩnh mạch, viêm tắc tĩnh mạch. < Các bệnh về máu, rối loạn đông máu. < Các bệnh về tim mạch, cao huyết áp. < Các bệnh nội tiết như Basedow, u tuyến thượng thận. < Các bệnh rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, cholesterol hay lipid tăng. < Các bệnh về gan, thận, khớp, mắt. < Phụ nữ trên 35 tuổi nghiện thuốc lá. khỏe-health⎮T10-2012

41


khỏe-health

môi trường sống

Không khó để tái chế các chất thải hữu cơ trong gia đình thành phân trộn vi sinh chất lượng cao cho khu vườn nhà bạn. Khi đó, bạn có thể yên tâm hoàn toàn về nguồn gốc phân bón bạn dùng.

T

Bài: Nguyễn Huỳnh Thi Quý

rồng rau tại nhà đã trở nên khá phổ biến với rất nhiều cư dân phố thị. Nhưng nếu tính toán chi li thì khoản đầu tư cho giá thể, cho đất, cho phân bón… cộng với tiền hạt giống đôi khi còn đắt hơn mua rau ở chợ. Đó là chưa kể phân bón dù sao cũng là một loại hoá chất, nên rau tự trồng chưa chắc đã an toàn. Có một cách để bạn giảm thiểu tối đa chi phí trồng rau, lại góp phần giữ gìn vệ sinh môi trường và dẹp được nỗi lo hoá chất, đó là làm phân vi sinh tại nhà.

CHẾ BIẾN PHÂN TRỘN TẠI NHÀ

Với việc làm phân bón tại nhà, bạn không chỉ giảm thiểu rác thải mà còn tận dụng được chất thải để bón phân cho khu vườn của mình. Cách này có thể áp dụng cả ở thành thị lẫn nông thôn. Thay vì phải cho rác vào bao rồi chờ xe rác chở đi, hoặc phải chất đống để đốt phân hủy rác thì đơn giản bạn chỉ ném chúng vào thùng chế biến phân. Ngay cả những thùng giấy carton đựng trứng, hộp giấy hoặc lõi giấy vệ sinh cũng có thể làm vật liệu để làm phân. Việc làm phân là cách tự nhiên để giảm bớt các chất thải hữu cơ, biến chúng thành đất cho khu vườn nhà bạn. Trong tự nhiên, thực vật cây cỏ chết đi, phủ xuống mặt đất rồi mục ra. Chúng dần dần phân hủy thành chất vi sinh tự nhiên có trong đất và lâu dần chuyển hóa thành đất mùn, giúp đất tơi xốp và màu mỡ.

42

khỏe-health⎮T10-2012

TỰ LÀM

phân bón


Khi làm phân, mục đích đến của chúng ta là đất mùn. Nó đóng vai trò là chất điều hòa đất, làm giàu đất bằng các loại dưỡng chất và các loại vi sinh vật. Tốt nhất, nên trộn loại đất này với đất thường theo tỷ lệ 50/50 rồi bón vào cây. Bạn có thể tự chế thùng làm phân theo cách đơn giản: Dùng một chiếc thùng cũ (thùng xà bông, sơn nước…) hoặc xô nhựa, khoan những lỗ nhỏ xung quanh thùng, cắt bỏ phần đáy thùng, thế là xong! Đầu tiên, hãy chọn một góc vườn, nơi có thể hứng được ánh nắng mặt trời được suốt nửa ngày. Đào xuống đất một khoảnh để đặt thùng nằm yên, thế là xong. Bạn chỉ cần bắt đầu việc chế biến phân: Lót lớp đầu tiên dưới đáy thùng bằng cỏ khô, rơm và một vài cành cây nhỏ. Không ép chặt lớp này, để khơi lỏng nhằm thông gió. Ném tất cả rác hữu cơ hàng ngày như rau, củ, quả… vào đó. Nên băm cắt nhỏ để phân mau “hoai” hơn. Phủ tiếp một lớp cỏ khô hoặc tro trấu, bã mía, cành cây… trên cùng. Những ngày sau, khi có rác, bạn lại vất thêm vào thùng và luôn phủ lớp trên cùng bằng các loại vật liệu khô như tro trấu, bã mía, lá cây khô, giấy carton, hộp giấy… rồi đậy nắp lại, tránh để rác bay tứ tung. Cứ mỗi 2 tuần, bạn quay ngược thùng phân để tráo đổi vị trí rác. Mỗi tháng, bạn đảo đống ủ nhằm trộn và làm thoáng khí. Nếu ở vùng khô hạn, bạn nên thêm nước vào thùng để thúc đẩy quá trình tạo phân. Nhưng với khí hậu ẩm ướt thì không cần thêm nước.

vi sinh vật dạng này như kiến, rết, rệp, ốc sên, nhện, ong, kiến, ruồi, giun đất… Chúng được mệnh danh là chất phân hủy vì chúng nghiền, cắn, mút, xé, nhai các loại rác thải thành những miếng nhỏ. Mùn là thành phẩm cuối cùng tạo thành bởi hàng trăm loại vi sinh vật. Để giữ cho phân ủ khô ráo, bạn cần lá khô và cỏ khô. Nên chọn loại lá dễ phân hủy, không quá cứng hoặc quá dày. Có thể dùng bã đậu nành và bã mía mua lại của người bán đậu phụ hay nước mía.

Phân gà giúp làm tăng nhiệt độ và là nguồn nitơ dồi dào. Cố gắng dùng đa dạng các chất thải hữu cơ và chất thải rau củ. Thịt gà và xương gà cũng rất tốt để làm phân vi sinh, tuy nhiên chúng phải được xử lý đúng cách để chuột không đào bới. Phân vi sinh làm không khó. Điều tệ nhất có thể xảy ra là phân trộn của bạn quá dư acid do sự mất cân bằng giữa tỷ lệ carbon và nitơ, dễ khiến rau bị vàng lá khi bón. Tuy nhiên, phân do chính bạn làm hoàn toàn tốt vì bạn biết đó chắc chắn là chất hữu cơ, không thêm bất kỳ hóa chất nào.

Điều kiện thuận lợi Có 4 yếu tố quan trọng giúp đẩy nhanh quá trình tạo phân bón và chất lượng phân cũng cao hơn: v Cân bằng dinh dưỡng: Việc cân bằng carbon và nitơ là yếu tố tiên quyết trong qui trình chế biến phân. Lá khô, cỏ cô và giấy là nguồn carbon còn nitơ bắt nguồn từ chất thải rau, củ, quả. v Nhiệt độ: tức độ nóng trong đống phân ủ xuất hiện do sự phân hủy các loại chất hữu cơ. Nhiệt độ càng cao thì thất thải càng phân hủy nhanh thành phân bón. Nhiệt độ cao cũng giúp loại bỏ được những loại bệnh thực vật có trong đống ủ. v Sự thoáng khí: Sự thoáng khí đúng mực cần thiết cho quá trình sinh vật học, mang lại hiệu quả tốt cho việc làm phân. Vì thế, thùng làm

phân phải có khe thông khí hoặc lỗ xung quanh. Việc quay ngược thùng phân cứ mỗi 2 tuần một lần cũng không kém phần quan trọng vì nhiều phần rác thải trong thùng ủ được phơi ra ngoài ánh nắng và không khí, không thối rữa, gây mùi. v Độ ẩm: Độ ẩm lý tưởng khoảng 55-70%. Nếu đống ủ có quá nhiều nước thì sẽ giảm độ thoáng khí. Ngược lại, nếu độ ẩm giảm xuống dưới 50%, tỷ lệ phân hủy đống ủ sẽ giảm xuống nhanh chóng. Nguyên tắc kiểm tra độ ẩm là khi nước ngấm đều trong rác thải, phế thải, cầm cảm thấy mềm là đạt độ ẩm. Nếu bóp chặt thấy nước rịn qua kẽ tay là đạt độ ẩm 50%, nếu nước chảy ra nghĩa là quá ẩm, còn trường hợp xòe tay ra thấy vỡ là quá khô.

NHỮNG ĐIỀU KIỆN THUẬN LỢI

Thiên nhiên đã cho chúng ta vô số vi sinh vật. Gặp điều kiện thuận lợi, những vi khuẩn này sinh sôi, nảy nở và làm nhiệm vụ phân hủy chất thải. Các vi sinh vật hầu hết đều thực hiện việc phân hủy những chất thải, phế thải được chất đống. Chúng được xem là chế phẩm phân hủy hóa học vì chúng làm thay đổi tính năng hóa học của các chất thải hữu cơ. Có rất nhiều khỏe-health⎮T10-2012

43


khỏe-health

Nuôi con khoẻ

Trong các cách giáo dục trẻ, việc cho trẻ cùng chăm sóc, nuôi dưỡng và yêu thương động vật cũng là một cách rất hay để xây dựng lòng nhân ái của trẻ. Tuy vậy, nếu không chú ý kỹ thì bạn có thể đang chuốc thêm một nguy cơ cho trẻ với bệnh giun đũa chó.

ấu trùng GIUN

ĐI LẠC

N

Bài: BS. Nguyễn Thị Hồng Thê

hà chị Dung (Phú Nhuận) nuôi rất nhiều chó. Chị thương chó như con, cho ăn nhiều loại thực phẩm cao cấp, tắm rửa sạch sẽ cho từng chú chó, cho chúng ngủ chung... Thịnh, đứa con 6 tuổi của chị cũng rất thương chó. Thịnh thường chơi đùa với những chú cún con, ẵm bồng, hôn hít chúng. Cho đến một ngày, Thịnh bị dị ứng kéo dài, bé cũng xanh xao, gầy yếu hơn. Đi khám bệnh, bác sĩ nghi bé bị nhiễm giun đũa chó và kết quả xét nghiệm đã khẳng định lời bác sĩ.

Khi ấu trùng giun đi “du lịch”

Ở nước ta, trẻ em là đối tượng nhiễm ký sinh trùng đường ruột khá phổ biến. Có đủ mọi loại ký sinh trùng đe dọa sức khỏe trẻ em, từ sán lãi đến giun kim, giun lươn, giun đũa... Nhiễm giun đũa người đã đành, các bé còn có nguy cơ bị nhiễm loại giun đũa từ chó, mèo (toxocara canis - toxocara cati).

44

khỏe-health⎮T10-2012

Không khác người, chó, mèo cũng có một loại ký sinh trùng hình ống dài giống như giun đũa ở người, nhưng nhỏ hơn. Loại giun này cũng có vòng đời như giun đũa ở người. Chúng sống ký sinh và phát triển trong ruột chó, mèo. Khi chó, mèo phóng uế, ấu trùng giun theo phân ra ngoài và phát tán trong môi trường, vương vãi vào đất cát, đồ chơi, vật dụng và thực phẩm như rau sống, hoa quả... Nếu chó mèo bị nhiễm trứng giun, những trái trứng này tiếp tục vòng đời của nó, sinh sôi, nảy nở trong ruột vật chủ. Nhưng nếu lạc vào cơ thể con người, ấu trùng giun lại không phát triển thành con giun trưởng thành


mà xuyên qua thành ruột non, theo những tuyến đường máu “đi du lịch” khắp nơi trong cơ thể con người và hầu như đến đâu, chúng gây “náo loạn” hoặc “kẹt xe” đến đó tạo nên những triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Nhẹ thì dị ứng như bé Thịnh kể trên, còn nặng có thể có các triệu chứng ở phổi, mắt, não... hoặc triệu chứng thần kinh trung ương (nhức đầu, động kinh, liệt nửa người, viêm màng não, viêm cơ tim)... Một số trường hợp dù nhiễm giun đũa chó nhưng người bệnh không có triệu chứng gì, bệnh tiến triển âm thầm cho đến ngày bùng phát. Các trường hợp còn lại có những biểu hiện rất đa dạng và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Vì thế, có thể chậm xử lý hoặc điều trị không đúng cách. Khi trẻ em có triệu chứng ho kéo dài, đau đầu, động kinh, đau vùng gan, gan to, bầm da..., nên để ý tới nguy cơ nhiễm giun đũa chó - mèo. Muốn có chẩn đoán xác định phải làm huyết thanh chẩn đoán miễn dịch ở các trung tâm y tế (không xét nghiệm phân vì ấu trùng giun chó không nở trứng ở đường ruột) và có hướng điều trị sớm với thuốc đặc hiệu là zentel.

Phòng ngừa giun đũa chó

Cách phòng ngừa trước hết là trừ “tận gốc”. Nếu có nuôi chó mèo, bạn nên cho chúng tẩy giun định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ thú y. Tuy nhiên, cũng khó khẳng định rằng việc tẩy giun chó mèo luôn hiệu quả 100%. Đó là chưa kể chó mèo nhà bạn, dù tẩy giun cũng có thể tái lây nhiễm với chó mèo hàng xóm. Vì thế, nếu có nuôi chó mèo, bạn phải luôn vệ sinh môi trường sạch sẽ, xử lý chất thải của chó mèo triệt để và luôn rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy sau khi dọn dẹp vệ sinh chất thải vật nuôi. Chó - mèo có thói quen tự vệ sinh sau khi phóng uế, sau đó lại tự “tắm” bằng cách... liếm lông. Vì thế, nên tắm cho chó - mèo thường xuyên để phòng ngừa trứng giun dính trên lông chó mèo. Tốt nhất, không cho trẻ ôm ấp và

Một số trường hợp dù nhiễm giun đũa chó nhưng người bệnh không có triệu chứng gì, bệnh tiến triển âm thầm cho đến ngày bùng phát. Các trường hợp còn lại có những biểu hiện rất đa dạng tuyệt đối không để trẻ hôn hít chó mèo. Nếu không thể cấm trẻ thì sau khi trẻ ẵm bồng chó, mèo, phải nhắc trẻ rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng dưới vòi nước chảy. Luôn giữ môi trường xung quanh sạch sẽ, nền nhà nên diệt khuẩn hàng tuần bằng dung dịch thích hợp. Tránh để trẻ nhỏ bò lê la trên nền nhà, chơi trên đất trên cát... Cả gia đình phải nâng cao ý thức

vệ sinh, thường xuyên rửa tay sạch sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn hay chuẩn bị thức ăn. Rau sống, hoa quả trước khi ăn phải rửa thật sạch dưới vòi nước chảy để trứng giun các loại hoặc ấu trùng giun chó - mèo (nếu có) sẽ trôi đi. Nếu bé nhà bạn lỡ bị nhiễm giun chó, bé cần được điều trị sớm theo phác đồ chuẩn ở các cơ sở tế chuyên khoa nhi. khỏe-health⎮T10-2012

45


khỏe-health

món ngon cho trẻ

Thực hiện: Liễu Nguyễn Ảnh: Quốc Cường

Con lợn Là loại thịt trắng được xem là "lành" nhất, thịt lợn có thể được dùng cho bé ngay từ khi bé dùng chén bột mặn đầu tiên, và dùng như một món ăn thường xuyên đến tận khi bé lớn.

46

khỏe-health⎮T7-2012

ủn ỉn...

Trong 100g thịt lợn chứa H 242kcal H 27.32g đạm H 13,92g chất béo H 2,18g leucine H 2,45g lysine H 2,51g aspartic axít H 4,22g glutamic axít H 0,46mg vitamin B6 H 0.70μg vitamin B12 H 93.9mg choline H 0.6mg vitamin C H 53IU vitamin D H 19mg canxi; 0.87mg sắt H 28mg ma-nhê H 246mg phốt-pho H 423mg kali H 62mg muối H 2.39mg kẽm.


Xôi đậu xanh bọc thịt chiên giòn 3 tuổi trở lên Nguyên Liệu

70g thịt nạc xay 1 chén xôi đậu xanh (hơi nhão) 1/2 thìa cà phê nước mắm 1 thìa cà phê hành tím băm Dầu ăn để chiên

Thực Hiện

_ Thịt nạc trộn đều với nước mắm, hành tím, vo viên nhỏ như đầu ngón cái. _ Dùng khoảng 1 thìa đầy xôi ép mỏng, thoa ít dầu ăn vào lòng bàn tay, đặt xôi lên, cho viên thịt vào, vo tròn lại. Cứ thế lần lượt làm cho đến hết. _ Đun nóng dầu ăn, cho viên xôi vào chiên giòn, thấy lớp xôi bên ngoài vừa vàng, gắp ra, cho vào đĩa. _ Cho bé dùng khi còn ấm, có thể chấm thêm tương cà chua.

Cơm trộn thịt 3 tuổi trở lên Nguyên Liệu

70g thịt nạc 2 thìa súp cà rốt thái hạt lựu 2 thìa súp khoai tây thái hạt lựu 2 thìa súp đậu bo 1 thìa súp hành tây băm 1 thìa cà phê nước mắm 1 thìa cà phê dầu ăn 2 thìa cà phê dầu ăn dinh dưỡng

Thực Hiện

_ Thịt nạc rửa sạch, thái hạt lựu, ướp ít nước mắm. _ Đậu bo và cà rốt cho vào luộc khoảng 3 phút, cho khoai tây vào luộc chín, trút ra cho ráo nước. _ Làm nóng dầu, xào thơm hành tây, cho thịt vào đảo vừa chín rồi cho cà rốt, khoai tây và đậu bo vào xào thêm 3 phút, tắt bếp, cho cơm vào đảo nóng, trộn đều với dầu ăn dinh dưỡng. _ Múc cơm vào chén, cho bé dùng ấm. khỏe-health⎮T7-2012

47


khỏe-health

48

khỏe-health⎮T10-2012

món ngon cho trẻ


Trứng cuộn giò

Bé 2 tuổi trở lên

Nguyên Liệu

1 quả trứng vịt, 50g giò sống, 2 cọng cải thìa 2 cọng cà rốt, 2 cọng khoai tây 2 cọng bí ngòi xanh, 2 ngọn ngó sen 1 thìa cà phê dầu ăn, 1/2 thìa cà phê nước mắm

Thực Hiện

_ Trứng vịt tách vỏ, đánh tan, tráng mỏng. _ Giò sống quết nhuyễn với nước mắm. _ Cải thìa rửa sạch, lá nhúng vào nước sôi, để ráo nước. Cà rốt, khoai tây, bí ngòi xắt cọng. Ngó sen cắt khúc. _ Bó tròn các loại rau củ trong giò sống, đem hấp khoảng 5 phút cho vừa chín. _ Trải trứng ra khay, đặt lá cải lên trên trứng, cho cuộn rau củ vừa hấp chín vào, cuộn lại, cắt lát vừa bé ăn. _ Cho bé dùng ngay, nếu nhạt có thể chấm thêm ít nước tương đậu nành.

Cháo thịt bằm9 tháng rautrởđay lên Nguyên Liệu

30g thịt nạc băm, 10 ngọn rau đay 2 chén nước dùng heo 1 chén cháo trắng 1/2 thìa cà phê nước mắm 1 thìa cà phê dầu gấc

Thực Hiện

_ Thịt băm ướp với nước mắm, vo viên nhỏ. _ Rau đay rửa sạch, thái sợi nhuyễn. _ Đun sôi nước dùng, cho cháo trắng vào đun sôi lại, cho viên thịt băm vào nấu khoảng 5 phút, sau đó cho rau đay vào đun sôi thêm 3 phút nữa, nêm gia vị vừa ăn. Cuối cùng cho dầu gấc vào đảo đều. _ Múc ra cho bé ăn nóng.

khỏe-health⎮T10-2012

49


khỏe-health

dạy con ngoan

Thêm một đứa con là thêm một niềm vui. Nhưng với những đứa con khác của bạn, một đứa em đôi khi lại là một mối nguy cơ bị chia sẻ tình yêu thương. Vì thế, bạn cần chuẩn bị tinh thần cho bé... Bài: Sỹ Bảo

KHI BÉ

K

hông có gì vui bằng việc đón một đứa bé về nhà. Nhưng điều này có thể thay đổi không khí gia đình bạn, đặc biệt khi bạn đã có con đầu lòng. Nếu bé còn quá nhỏ để hiểu việc có thêm một đứa em là như thế nào, bé có thể mong đợi nhưng cũng có thể ghen tuông, bối rối, thậm chí giận dữ với em. Bạn nên chuẩn bị tinh thần cho bé trước và sau khi đưa em bé về nhà, để bé có thể chào đón em với vòng tay rộng mở.

Tranh thủ sự giúp đỡ của con

Bé sẽ rất tự hào khi thấy mình trở thành “người lớn”, có thể giúp mẹ những việc như lựa chọn quần áo cho em bé, quyết định màu sắc cho tấm chăn hay cái nôi, căn phòng em bé... Khi em bé về nhà rồi, bạn nên tiếp tục phân công cho anh/chị bé

50

khỏe-health⎮T10-2012

CÓ EM những việc đơn giản như lấy cho bạn tấm khăn sữa hoặc miếng tã giấy. Tham gia vào việc chăm sóc em, con bạn sẽ cảm thấy tự hào hơn và ít ghen tuông.

Trò chơi trách nhiệm

Một số trẻ em - nhất là các bé gái - sẽ thích có một con búp bê của riêng mình để chăm sóc, như bạn chăm sóc em bé. Trong khi bạn thay đồ cho em bé, bé lớn có thể bắt chước làm theo trên con búp bê. Bé cũng có thể cho búp bê bú với bình sữa đồ chơi và giả vờ cho búp bê ợ sau khi bú. Bé sẽ phần nào hiểu được vai trò trách nhiệm của mẹ đối với em bé.

Con rất đặc biệt

Kể ra một danh sách những điều bé lớn có thể làm được, trong khi em bé thì chưa, như đọc sách với mẹ, đi dạo với bố, hoặc ăn những thức ăn ngon như kem và bánh pizza. Điều này giúp con lớn của bạn nhận ra rằng mặc dù em bé “mới toanh” và độc đáo, con lớn của bạn vẫn rất đặc biệt theo cách của riêng của mình. Thỉnh thoảng, bạn nên chia sẻ những mốc phát triển của em bé với con lớn, như: “Ô này, lần đầu tiên em bé cười kìa!” hoặc “Cuối cùng, em con cũng ngủ được nguyên đêm không dậy rồi đấy!”. Điều này có thể giúp con bạn cảm thấy tự hào về em mình.


nhưng thêm một đứa em mới cũng đã đủ biến động. Vì thế, bạn đừng để bé cảm thấy bị thay đổi nhiều hơn nữa, bé sẽ cảm thấy mất mát, không quen thuộc và thoải mái. Nếu bạn muốn để cũi cũ cho con nhỏ và chuyển con lớn sang giường, hoặc đào tạo bé lớn dùng bô hay cai sữa..., tốt hơn hết, bạn nên thực hiện vài tháng trước hoặc sau khi có em bé.

Hãy rõ ràng và trung thực

Khi bạn nói với con đầu lòng của bạn rằng bé sẽ trở thành anh/chị, hãy nói với sự phấn khích, vui vẻ, nhưng đừng cố gắng tô vẽ những tháng đầu. Giải thích rằng các em bé sẽ ngủ suốt ngày và khóc rất nhiều. Nhưng em bé sẽ sớm, mỉm cười, cười khúc khích và sẵn sàng để chơi cùng con. Nếu con bạn còn quá nhỏ để hiểu, bạn vẫn có thể lặp lại những từ như “em bé,”chị”,”hoặc “anh” trong thời gian mang thai để bé có cảm giác về những gì sắp tới.

Thỉnh thoảng, bạn nên chia sẻ những mốc phát triển của em bé với con lớn, như: “Ô này, lần đầu tiên em bé cười kìa!” hoặc “Cuối cùng, em con cũng ngủ được nguyên đêm không dậy rồi đấy!”. Điều này có thể giúp con bạn cảm thấy tự hào về em mình. Dành thời gian đặc biệt cho bé

Khi có em bé, hãy chắc chắn rằng vợ chồng bạn dành riêng nhiều thời gian với anh/chị lớn. Điều này sẽ giúp nhắc bé lớn rằng dù yêu em bé mới sinh, bố, mẹ cũng vẫn yêu con nhiều như thế. Bạn và con có thể ăn trưa hoặc đọc sách nhanh cùng nhau, thậm chí đi chơi gần nhà trong khi em bé đang ngủ. Nếu cần thiết, hỏi thăm ông bà hoặc người thân để giúp giữ em bé, trong khi bạn dành thời gian cho bé lớn.

Đi về quá khứ

Cho bé xem ảnh hoặc video hồi bé còn là một em bé sơ sinh. Một

chuyến viếng thăm quá khứ sẽ giúp con bạn hiểu những thay đổi bé có thể sớm nhìn thấy hoặc gặp phải trong gia đình. Nhấn mạnh tầm quan trọng của gia đình và xây dựng một cảm giác thân thuộc bằng những câu hỏi như “Không biết lớn lên mũi em có giống mũi con không nhỉ? Liệu bé có khóc cái giọng như con khóc hồi xưa không ta?...”

Tránh thay đổi

Hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng cha mẹ nên tránh bất cứ sự thay đổi lớn trong cuộc sống của con em mình,

Những món quà nhỏ

Khi còn ở trong bệnh viện, hãy đưa cho bé một món quà nhỏ và nói đó là quà từ em bé. Bạn cũng có thể yêu cầu bé giúp chọn một món quà cho đứa em mới của bé. Con bạn sẽ cảm thấy yêu thương và cảm kích hơn với em bé. Ngoài ra, giữ đồ chơi nhỏ, sách, quà... để cho bé trong trường hợp người thân đến thăm bạn và tặng quà cho em bé mà quên các anh chị lớn.


khỏe-health

khéo tay

Với những dụng cụ và thao tác rất đơn giản, bạn có thể tạo nên một chiếc lồng đèn "Jack-o'-lantern" thật dễ thương cho bé. Tạm biệt trung thu truyền thống của phương Đông, hãy chào lễ Halloween thú vị của phương Tây đi nào! Bài và ảnh: Phương Khoa

52

khỏe-health⎮T10-2012


CHÀO

halloween Dụng cụ

Chai, lọ thuỷ tinh rỗng, Màu nước hoặc sơn, Cọ vẽ Đề can đen, Một ít rơm hoặc dây cói

_ Bước 1

_ Bước 2

_ Bước 3

_ Bước 4

Dùng một chiếc lọ thuỷ tinh cũ, rửa sạch và để thật khô. Pha màu nước hoặc sơn dầu, phết đều lên bề mặt lọ. Đợi cho khô hẳn.

Cắt các hình mắt, mũi, miệng theo mẫu đã vẽ. Dùng khăn khô hoặc bông gòn chùi sạch phần mực còn trên giấy.

Dùng bút lông phản quang dễ chùi rửa vẽ những hình như mắt, mũi, miệng... lên một miếng đề can đen.

Khi màu hoặc sơn đã khô, lần lượt dán hình mắt, mũi, miệng vào lọ thuỷ tinh. Chú ý dán sao cho cân đối và sinh động.

_ Bước 5

Dùng một ít rơm hoặc dây cói quấn quanh miệng lọ thuỷ tinh, cột lại cho chắc. Cho nến vào trong lọ và thắp nến lên.

Tip: Bạn có thể tận dùng lọ thuỷ tinh các kiểu để làm nhiều lồng đèn dễ thương như mẫu. Nên dùng màu nước thay vì sơn dầu, vì như thế, bạn có thể tái sử dụng lọ thuỷ tinh để làm những món đồ trang trí thú vị khác sau này. khỏe-health⎮T10-2012

53


khỏe-health

tin tức

Hút thuốc lá hương bạc hà dễ đột quị Nghiên cứu mới cho biết, những người thích hút thuốc lá tẩm mùi hương bạc hà dễ mắc đột quị hơn những người hút thuốc lá không có tẩm mùi hương này, đặc biệt ở phụ nữ. Theo tác giả nghiên cứu, bác sĩ Nicholas Vozoris thuộc bệnh viện St. Michael’s tại Toronto (Canada): “Phát hiện mới này khuyến cáo bạn nên tránh xa loại thuốc lá có hương bạc hà”. Bạc hà được thêm vào thuốc lá để tạo vị cay và tăng hấp dẫn cho mùi thơm của thuốc lá. Một khảo sát tại Mỹ về tình hình sức khỏe và sinh hoạt của 5.028 người hút thuốc lá từ năm 2001-2008, cho thấy tỉ lệ đột quị ở người hút thuốc lá hương bạc hà chiếm 3,4% so với 2,7% người không hút thuốc hương bạc hà. Theo nhận định của Trung tâm Kiểm soát và Phòng bệnh tại Mỹ, dù hút bất cứ loại thuốc lá nào, bạn cũng đều có nguy cơ mắc bệnh tim mạch gấp hai hoặc bốn lần so với những người không hút thuốc.

Chương trình “Nestlé Healthy Kids” Ngày 28/9/2012 vừa qua, Nestlé chính thức ra mắt chương trình toàn cầu “Nestlé Healthy Kids” tại Việt Nam nhằm hỗ trợ các giáo viên trong việc giáo dục kiến thức về dinh dưỡng cho học sinh. Sáng kiến toàn cầu này được phát động nhằm cải thiện kiến thức và thực hành về dinh dưỡng cho các em nhỏ từ 6 đến 12 tuổi thông qua việc đẩy mạnh giáo dục về dinh dưỡng, khuyến khích chế độ ăn uống hợp lý, hoạt động thể chất hiệu quả và một phong cách sống lành mạnh. Chương trình sẽ được triển khai bắt đầu vào tháng 10- 2012, với sự phối hợp của Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia (Bộ Y Tế) và Bộ Giáo Dục Đào Tạo. Chương trình “Nestlé Healthy Kids” trang bị cho các giáo viên những công cụ, phương pháp giảng dạy mới, giúp các em học sinh tiếp thu tốt hơn những kiến thức về dinh dưỡng. Trong chương trình này, Nestlé giúp trang bị một phòng máy tính đồng bộ cho các trường học, Nestlé cũng tài trợ cho Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia phát triển một phần mềm giáo dục dinh dưỡng với các trò chơi tương tác để học trên máy tính cho đối tượng học sinh tiểu học. Trong năm đầu tiên, chương trình được triển khai thí điểm ở ba trường (tại Ninh Bình và Bắc Ninh) với khoảng 2400 học sinh. Sau giai đoạn thí điểm, “Nestlé Healthy Kids” sẽ được mở rộng ra 30 trường học với khoảng 20,000 học sinh trên toàn quốc từ năm 2013.

Sống lâu nhờ vợ thông minh Một nghiên cứu trên 1,5 triệu đàn ông cho biết, đàn ông có vợ thông minh sẽ sống lâu hơn. Các tác giả của cuộc nghiên cứu cho biết thêm, những phụ nữ có trình độ sẽ nhận thức tốt hơn về sức khỏe dinh dưỡng và khám, chữa bệnh. Điều này ảnh hưởng tích cực đến thời gian sống của bạn đời họ. Theo truyền thống, phụ nữ thường đảm nhiệm việc gia đình nhiều hơn đàn ông, vì thế, trình độ giáo dục của họ chiếm vị trí quan trọng trong cuộc sống gia đình, chẳng hạn như những thói quen về ăn uống. Do phụ nữ có trình độ có ý thức tốt về sức khỏe nên những kiến thức của họ khi áp dụng vào thực tế cũng có tác động nhiều đến cuộc sống và sức khoẻ của bạn đời cũng như gia đình họ. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Journal of Epidemiology và Community Health (Anh) cho biết, trong khi trình độ học vấn của phụ nữ là yếu tố quyết định của việc sống lâu thì thu nhập của đàn ông, thay vì trình độ học vấn, lại quan trọng hơn. Ngoài ra, họ còn nhận định thu nhập của một người đàn ông có ảnh hưởng đến tỉ lệ tử vong của cả hai giới. Có lẽ do đàn ông thường giữ vị trí trụ cột cho thu nhập trong gia đình.

54

khỏe-health⎮T10-2012


Ưu đãi dành cho giới nữ tại Yersin Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin đang thực hiện chương trình ưu đãi dành cho phụ nữ. Theo đó, khi cắt phiếu quà tặng bên, bạn sẽ được giảm 20% gói khám phụ khoa và giảm 40% dịch vụ soi cổ tử cung. Phiếu có giá trị đến hết ngày 30/11/2012. Với trang thiết bị hiện đại như: máy soi cổ tử cung, siêu âm, nhũ ảnh, máy đo loãng xương... cùng đội ngũ bác sĩ nữ nhiều kinh nghiệm đã từng công tác tại các bệnh

Danh sách bạn đọc trúng thưởng phiếu quà tặng “All you can eat” 1. Đặng Ngọc Anh (46/3 Trần Quang Diệu, Q.3, TP.HCM) 2. Dương Thu Linh (5C Cư xá Đô Thành, Q.3, TP.HCM) 3. Hoàng Ngọc Thường (17 Cư xá Ụ Tàu, Q.BT, TP.HCM) 4. Châu Mai Anh (42/29 Hoàng Hoa Thám, Q.BT, TP.HCM) 5. Trịnh Thu Phương (711 lô B5, CC Phường 3, Q.4, TP.HCM) 6. Bùi Phước Nam (385/36 Nguyễn Đình Chiểu, Q.3, TP.HCM) 7. Hồ Văn Khiết (529/22 Huỳnh Văn Bánh, Q.PN, TP.HCM) 8. Nguyễn Thị Thu (Số 4 Thành Công, Q. Tân Phú, TP.HCM) 9. Văn Ngữ (330/17 Nguyễn Tất Thành, Q.4, TP.HCM) 10. Nguyễn Hoàng (30/31/24/25 Lâm Văn Bền, Q.7, TP.HCM) 11. Văn Thị Hồng Trinh (70/5 Lâm Văn Bền, Q.7, TP.HCM) 12. Trần Xuân Hạnh (6/22 Trần Não, Q.2, TP.HCM) 13. Nguyễn Thị Lan (62/3B Quang Trung, Q. Gò Vấp, TP.HCM) 14. Trần Thị THanh Nga (635/5 Nguyễn Kiệm, Q. PN, TP.HCM) 15. Lê Thanh Sơn (19 Lê Đức Thọ, Q. Gò Vấp, TP.HCM)

viện lớn trong thành phố, Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin cung cấp các dịch vụ chẩn đoán, điều trị hiệu quả các vấn đề về sản, phụ khoa và tư vấn hiếm muộn, điều trị các bệnh lý phụ khoa, tầm soát ung thư vú, ung thư cổ tử cung... Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin Địa chỉ: Số 10 Trương Định, P.6, Q.3, TP.HCM ĐT: 08. 3933 6688

GỖ ĐỨC THÀNH GIẢM GIÁ NHÂN NGÀY 20/10 Để tri ân khách hàng là những “nội tướng” của gia đình nhân ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10, Winwinshop giảm giá 10% tất cả mặt hàng gia dụng và nhà bếp Gỗ Đức Thành. Nhân dịp này, Winwinshop cũng giới thiệu đến khách hàng “Bộ sản phẩm làm đẹp gian bếp” được thiết kế sang trọng, bắt mắt và thiết thực, rất tiện lợi cho việc làm quà biếu tặng v.v... Ngoài ra, các mặt hàng độc đáo, thiết kế đa dạng theo mẫu mã nước ngoài cũng được giảm giá sốc từ 30 - 50%. Thời gian khuyến mại từ 13/10 - 21/10/2012. Chương trình khuyến mại diễn ra tại: - Winwinshop - 172 Nguyễn Văn Trỗi, P.8, Q. Phú Nhuận ĐT: 08 3844 0721 - Winwinshop - 021 Nguyễn Văn Linh, Phú Mỹ Hưng, Q.7 ĐT: 08 5412 2644

khỏe-health⎮T10-2012

55


khỏe-health

địa chỉ cho bạn

Bệnh Viện - phòng khám

^ LADY SAIGON SPA Nơi bạn sẽ tìm thấy sự thanh bình và thư thái trong suốt quá trình chăm sóc, thả mình trong tiếng dương cầm du dương, tiếng nhạc guitar nhẹ nhàng, tận hưởng những giây phút thư giãn phục hồi sức khỏe thể chất và cả tinh thần. ĐC: 114A Trần Đình Xu, Phường Nguyễn Cư Trinh, Quận 1, TP.HCM ^ KARA SALON & SPA Kara Salon & Spa tọa lạc tại tầng 7 – Khách sạn Caravelle, là khoảng không yên tĩnh và trầm lắng rộng 750 mét vuông, nơi cung cấp các dịch vụ

Nhà hàng

56

khỏe-health⎮T10-2012

< Phòng khám Đa khoa

Quốc tế Yersin Khoa sản - Phụ khoa của Yersin có đội ngũ bác sĩ nữ nhiều kinh nghiệm. Với trang thiết bị hiện đại như máy soi cổ tử cung, siêu âm, nhũ ảnh, máy đo loãng xương..., Yersin cung cấp các dịch vụ như tầm soát ung thư vú, ung thư cổ tử cung, điều trị các bệnh lý phụ khoa, tư vấn và cung cấp các dịch vụ như cấy que ngừa thai, đặt vòng tránh thai..., tư vấn và có các gói khám chuyên cho các khách hàng tiền mãn kinh và mãn kinh. ĐC: 10 Trương Định, Phường 6, Quận 3, TP.HCM. ĐT: 08. 3833 6688

< PHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA

DA LIỄU DERMATOL MASTER Hoạt động trong lĩnh vực công nghệ y học và thẩm mỹ da, Dermatol Master chuyên điều trị các bệnh lý thường gặp về da: mụn trứng cá, sẹo rỗ, sạm, nám, tàn nhang, vết thâm, lão hóa da… ĐC: 51/4 Thành Thái, Q.10, TP.HCM

< BỆNH VIỆN CHUYÊN KHOA NGOẠI THẦN KINH QUỐC TẾ Điều trị các bệnh lý về não, cột sống – tủy sống, cơ – xương – khớp – dây thần kinh ngoại biên, đột quỵ não, bệnh lý nội thần kinh. ĐC: 65A Lũy Bán Bích, Q.Tân Phú.

thư giãn chăm sóc sức khỏe, tóc và sắc đẹp với chất lượng cao cấp, xứng đáng với tầm vóc của một khách sạn tiêu chuẩn 5 sao. ĐC: 19-23 Công trường Lam Sơn, Quận 1, TP.HCM

Thư giãn - chăm sóc da

^ AKI SPA Aki spa sử dụng mỹ phẩm cao cấp của Mỹ và thảo dược thiên nhiên, không gian nhẹ nhàng, yên tĩnh, thơ mộng, lãng mạn, cho bạn cảm giác thoải mái nhất khi tận hưởng những dịch vụ tại đây. ĐC: 19 Hàng Phèn, Phường Hàng Bồ, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

 NHÀ HÀNG THE GRILL

(Khách sạn Duxton) Từ tháng 9 đến hết tháng 10/2012, mỗi nhóm 3 thực khách dùng buffet trưa ở nhà hàng The Grill sẽ được tặng thêm một phần buffet trưa miễn phí. Buffet trưa tại The Grill bao gồm các món Âu – Á đặc sắc như thịt đút lò, mì Ý và món có nước, món Nhật Sushi và Maki, nhiều món tráng miệng cùng trái cây tươi. Giá 400.000++/ người. Chương trình áp dụng từ thứ 2 đến thứ 7 hàng tuần. ĐC: 63 Nguyễn Huệ, Quận 1, TP.HCM

NHÀ HÀNG DIAMOND Thực đơn chính ở Diamond là những món đặc sản được chế biến từ thịt dê theo hương vị đặc trưng của Trung Hoa: Lẩu dê khô Quảng Đông, Lẩu dê Thượng Hải, Dê om hồng xíu Quảng Châu, Dê om bia Liễu Châu… Đặc sắc và khiến thực khách khó quên hơn cả là các món Dê xào Phần Lan, Chân dê hầm thuốc bắc Hàng Châu… Nếu bạn là người yêu thích và muốn khám phá những món ăn ngon mới lạ thì đây là một địa chỉ không nên bỏ qua. ĐC: 2A Ngõ 61, Phố Lạc Trung, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội



khỏe-health giá trị cuộc sống

Hạt giống nụ cười Bạn không thể nhớ, không thể biết lần đầu tiên bạn nhoẻn cười như thế nào, vì bạn còn quá nhỏ. Nhưng cha mẹ bạn sẽ nhớ rất rõ khoảnh khắc ấy cùng nụ cười trên môi bạn. Trong giây phút ấy, hẳn cha mẹ bạn không khỏi bật cười, một nụ cười hạnh phúc? Có thể bạn không thể nhớ trang phục của một người trong lần đầu tiên gặp mặt. Nhưng bạn sẽ nhớ rất rõ gương mặt tươi cười của người ấy trong khoảnh khắc đầu tiên. Đáp lại nụ cười ấy, hẳn bạn không thể không mỉm cười, một nụ cười thân thiện? Nụ cười diễn tả cảm xúc con người, niềm vui, hạnh phúc. Nụ cười cũng biểu lộ tình cảm của con người, sự thân thiện, chia sẻ. Và nụ cười còn là một món quà để bạn tặng người khác, là hạt giống để bạn gieo trên miền đất tình cảm. Từ một hạt giống nụ cười, những cây nụ cười khác sẽ cùng mọc lên tươi tốt, nở hoa kết trái. Với một người thầy thuốc, nụ cười còn cần hơn bao giờ hết. Không chỉ là niềm vui, hạnh phúc hay sự thân thiện, nụ cười của người thầy thuốc còn mang lại nhiều điều cho bệnh nhân. Khi bạn tiếp đón một bệnh nhân với nụ cười trên môi, người bệnh sẽ an tâm hơn và dễ dàng trút cạn tâm tư, thắc mắc của mình cho bạn. Khi đối diện với một người bệnh, một thân nhân đang lo lắng, nụ cười của bạn sẽ làm dịu đi những khắc khoải âu lo, mang đến tia hy vọng, làm bùng lên tinh thần lạc quan cho họ. Khi ấy, hẳn bạn sẽ cảm nhận được niềm vui lan toả, hẳn nụ cười bạn sẽ càng thêm rạng rỡ, ấm áp. Đó là lúc hạt giống nụ cười của bạn đã đơm hoa kết quả. Có điều gì đáng giá hơn thế, khi một người thầy thuốc có thể xoa dịu nỗi đau tinh thần và thể chất cho bệnh nhân? Không chỉ bằng tài năng hay kiến thức của mình, bạn còn một cách khác để làm tốt vai trò của một người thầy thuốc: gieo hạt giống nụ cười!

Phương Khoa

58

khỏe-health⎮T10-2012




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.