óåë. 9
Ïêôþâñéïò - ÄåêÝìâñéïò 2016
Ï ÌÅÃÁÓ ÁËÅÎÁÍÄÑÏÓ ÊÁÉ ÏÉ ÍÁÍÏÉ ÔÇÓ ÁÈÇÍÁÓ
ÃñÜöåé ï Í. É. ÌÝñôæïò
Áêïýãåôáé üôé áðü ôá ó÷ïëéêÜ âéâëßá Éóôïñßáò èá áöáéñåèåß ï Âáóéëåýò ôùí Ìáêåäüíùí Ößëéððïò ´ êáé ï ãéïò ôïõ ÌÝãáò ÁëÝîáíäñïò. Óùóôü! Ïé ÍÜíïé ôïõ Ðïëéôéêïý ÓõóôÞìáôïò äåí ðñÝðåé íá óõãêñßíïíôáé ìå ôüóï õøçëÜ áíáóôÞìáôá. Ùóôüóï, óÞìåñá êõêëïöïñïýí óå üëåò ôéò êýñéåò ãëþóóåò ôïõ Êüóìïõ ðåñéóóüôåñá áðü ÷ßëéá âéâëßá áíáöåñüìåíá óôïí ÁëÝîáíäñï êáé äéáñêþò ðñïóôßèåíôáé êáéíïýñãéá, éäßùò áðü îÝíïõò åðéóôÞìïíåò. ÅðéðëÝïí, ï êïñìüò ôùí ó÷åôéêþí ðëçñïöïñéþí âñßóêåôáé óå üëåò ôéò óïâáñÝò åãêõêëïðáßäåéåò êáé äéáôßèåôáé äùñåÜí óôï Äéáäßêôõï óôï ïðïßï, óçìåéùôÝïí, äéï÷åôåýïíôáé áðïêëßíïõóåò Ýùò êáé ÷ïíäñïåéäþò ðñïðáãáíäéóôéêÝò áðüøåéò. ÅîÜëëïõ åðß 2.300 óõíå÷Þ ÷ñüíéá, ïé Ëáïß üëïõ ó÷åäüí ôïõ Êüóìïõ óå ÁíáôïëÞ êáé Äýóç ðñïóÝëáâáí êáé åîáêïëïõèïýí áêüìç íá ðñïóëáìâÜíïõí óõíå÷þò ôï öáéíüìåíï ÁëÝîáíäñïò, ü÷é ìüíïí óôá âéâëßá áëëÜ ðñï ðÜíôùí óôá ìíçìåßá ôïõò, ôçí ôÝ÷íç ôïõò, ôçí ðáñÜäïóÞ ôïõò, óôá äçìïöéëÝóôåñá áíáãíþóìáôÜ ôïõò êáé óôá ìåãÜëá ðïéçôéêÜ ôïõò Ýðç äçëáäÞ óôçí ßäéá
ôçí æùÞ ôïõò. Äåí ÷ñåéÜæåôáé ï ÁëÝîáíäñïò êáìéÜ äéäáóêáëßá óôá ó÷ïëåßá ôçò ôùñéíÞò ðáñáêìÞò. Ïé ¸ëëçíåò ôïí ÷ñåéÜæïíôáé. ÁëëÜ óôïí áíôßðïäá ôï Ðïëéôéêü Óýóôçìá ÷ñåéáæüôáí áíÝêáèåí êáé ÷ñåéÜæåôáé ðïëý ðåñéóóüôåñï óÞìåñá ìéá ôáðåéíÞ ÅëëÜäá, ðñïóêõíçìÝíç êáé êáôáêåñìáôéóìÝíç óå êïììáôéêÜ öÝïõäá äéáñêþò åìðüëåìá ìåôáîý ôïõò, ìå Ýíáí ÷õëü ðåëÜôåò äïõëïðÜñïéêïõò üðïõ çãåìïíåýåé ç ÁèÞíá âõèéóìÝíç óôç äéáöèïñÜ êáé «áñðá÷ôÞ» óôá íý÷éá ôùí ÌåãÜëùí Áöåíôéêþí. Äåí åßíáé ôõ÷áßï áëëÜ áðïäåéêôéêü ôï ãåãïíüò üôé ôá ôåëåõôáßá 25 ÷ñüíéá ï ÄÞìïò Áèçíáßùí êñáôÜåé ðåôáìÝíïí óå êÜðïéáí áðïèÞêç ôïí Ýöéððï áíäñéÜíôá ôïõ ÁëåîÜíäñïõ, áñéóôïýñãçìá ôïõ ÃéÜííç ÐáððÜ êáé áñíåßôáé åðßìïíá íá ôïí ôïðïèåôÞóåé. Ðñïöáíþò ôïí èåùñåß êáé «êáôáêôçôÞ». Ïé óïöïß ôçò óôï Êåíôñéêü Áñ÷áéïëïãéêü Óõìâïýëéï êáé óôçí Áêáäçìßá Áèçíþí ëçóìïíïýí üôé ï ÁëÝîáíäñïò ÇñÜêëåéáò íéêçôÞò áñíÞèçêå íá åéóÝëèåé Ýíïðëïò Ðåæüäñïìïò óôçí ÁèÞíá êáé, ìåôÜ ôçí ðñþôç íßêç ôïõ óôïí Ãñáíéêü, áöéÝñùóå óôçí ÐáëëÜäá ÁèçíÜ ôá ëÜöõñá ôùí ÍÝï êáôÜóôçìá êïéíþí å÷èñþí Ðåñóþí ïé ïðïßïé åß÷áí êÜøåé ôïí íáü ôçò Ýíáí áéþíá åíùñßôåñá. Öïâïýíôáé ôçí åðéãñáöÞ «ÁëÝîáíäñïò Öéëßððïõ êáé 23542 ïé óõí Ôçë. 23250 áõôþ ¸ëëçíåò ðëçí Ëáêåäáéìïíßùí»; Ïé ÍÜíïé ôïõ Ðïëéôéêïý ÓõóôÞìáôïò êáé ïé ìðñÜâïé ôïõ óïöïß óôçí ÁèÞíá äåí åßäáí üôé åñÞìçí ôùí Ãñáéêýëùí, ç ÏéêïõìÝíç ôéìÜ ôïí áðïäéïðïìðáßï ôïõò. Ãåãïíüôá: · Ôçí ÔåôÜñôç 7 Ïêôùâñßïõ 2009 ïé áíþôáôåò Áñ÷Ýò ôçò Áéãýðôïõ åãêáôÝóôçóáí ðáíçãõñéêÜ óôï Åèíéêü Ìïõóåßï ôçò Áëåîáíäñåßáò ôïí áñ÷áßï áíäñéÜíôá ôïõ ÁëåîÜíäñïõ êáé ôßìçóáí ôçí Åëëçíßäá áñ÷áéïëüãï Êáëëéüðç Ëéìíáßïõ-Ðáðáêþóôá, ç ïðïßá ôïí áðåêÜëõøå êáôá÷ùóìÝíïí óôïõò âáóéëéêïýò êÞðïõò ôïõ ÓáëÜô ðïõ ðåñéÝâáëáí ôá áíÜêôïñá ôùí Ðôïëåìáßùí Ìáêåäüíùí Öáñáþ. Åíùñßôåñá åß÷áí ôïðïèåôÞóåé óôï êÝíôñï ôçò Áëåîáíäñåßáò ôïí ìåãáëïðñåðÞ Ýöéððï áíäñéÜíôá ôïõ. · Óôéò 2 Ïêôùâñßïõ 2009 óôï Ìïõóåßï ôïõ Ìáí÷Üéì óôç Ãåñìáíßá, êåíôñéêü ðõëþíá ôçò ÅíùìÝíçò Åõñþðçò, Üíïéîå ìåãÜëç Ýêèåóç ìå ôßôëï Ï ÁëÝîáíäñïò êáé ôï ¢íïéãìá ôïõ Êüóìïõ ìå áëåîáíäñéíÜ êåéìÞëéá áðü ôï ÁöãáíéóôÜí, ôï ÔáôæéêéóôÜí, ôï ÉñÜê êáé ôç Ñùóßá.
· Áðü ôïí ÌÜéï 2008 ìÝ÷ñé êáé ôïí ÓåðôÝìâñéï 2009 äéÝôñåîå ôéò ÇíùìÝíåò Ðïëéôåßåò ç Ýêèåóç <<Ïé êñõììÝíïé èçóáõñïß ôïõ Åèíéêïý Ìïõóåßïõ ôçò Êáìðïýë>>. Ðáñïõóßáóå åìâëçìáôéêÜ áëåîáíäñéíÜ êåéìÞëéá áðü ôï ÁöãáíéóôÜí êáé Üëëåò áíáôïëéêüôåñåò ÷þñåò ôçò áëåîáíäñéíÞò ÏéêïõìÝíçò. ÌõñéÜäåò Áìåñéêáíïß ôçí åðéóêÝöèçêáí óôçí National Gallery of Art ôçò ÏõÜóéãêôïí, óôï Art Asian Art Museum ôïõ Áãßïõ Öñáãêßóêïõ, óôï The Museum of Fine Arts ôïõ ×éïýóôïí êáé óôï The Metropolitan Museum ôçò ÍÝáò Õüñêçò. · Ìåôáîý 28-30 Óåðôåìâñßïõ 2009 ç ÏõíÝóêï äéïñãÜíùóå óôçí Ýäñá ôçò, óôï Ðáñßóé, äéåèíÞ äéÜóêåøç ìå èÝìá ÄéáðïëéôéóìéêÝò óõíáíôÞóåéò óôçí ÅëëçíéóôéêÞ ÁíáôïëÞ üðïõ åðéóôÞìïíåò áðü üëïí ôïí Êüóìï åîÞñáí ôï Ýñãï êáé ôçí êëçñïíïìéÜ ôïõ ÁëåîÜíäñïõ ùò ãåãïíüò êïóìïúóôïñéêÞò óçìáóßáò ãéá ôïí ðáãêüóìéï ðïëéôéóìü. Ôçí áíåêôßìçôç óõíåéóöïñÜ ôïõ ÁëåîÜíäñïõ ôåêìçñßùóáí, ìåôáîý Üëëùí, åðéóôÞìïíåò áðü ôçí Éíäßá, ôï ÐáêéóôÜí, ôï ÏõæìðåêéóôÜí, ôï ÉñÜí, ôï ÉñÜê, ôç Óõñßá, ôïí Ëßâáíï, ôï ÉóñáÞë êáé ôçí Áéèéïðßá. · Ôï ìõèéóôüñçìá ×áìÜì ÂáëêÜíéá ôïõ ÓÝñâïõ óõããñáöÝá ÂëÜíôéóëáâ ÌðÜãéáôò õìíåß ôïí ÁëÝîáíäñï ùò äçìéïõñãü ôïõ ðáãêïóìßïõ ðïëéôéóìïý. ÔéìÞèçêå ìå ôï äéåèíÝò ëïãïôå÷íéêü âñáâåßï Balkanika 2008. Ãéá ôçí ÁèÞíá èá ìéëÜìå ôþñá; Ï ÁëÝîáíäñïò äåí ÷ñåéÜæåôáé ôçí ÜäåéÜ ôçò. Æåé êáé âáóéëåýåé áêüìç. Äéáðáéäáãùãåß, íïõèåôåß êáé ïäçãåß. Ïõäåßò Üëëïò èíçôüò áðáèáíáôßæåôáé óå Äýóç êáé ÁíáôïëÞ üóï ï ÁëÝîáíäñïò. Óôçí Åõñþðç êõñéáñ÷åß óôéò ìåãáëýôåñåò ÐéíáêïèÞêåò êáé óôá ðéï ëáìðñÜ ìïõóåßá, óôá ðéï öçìéóìÝíá âáóéëéêÜ áíÜêôïñá, óôï Âáôéêáíü, óôï êÝíôñï áõôïêñáôïñéêþí ðñùôåõïõóþí, üðïõ öùò. Óðïõäáßïé ìá êáé áíþíõìïé ëáúêïß ôå÷íßôåò, åðß 23 áéþíåò, áðáèáíÜôéóáí ôïí ÁëÝîáíäñï óå æùãñáöéÝò, õöáíôÜ, êïóìÞìáôá, ÷áñáêôéêÜ, ìùóáúêÜ êáé ãëõðôÜ. ÊáôÜ êáé ìåôÜ ôçí ÁíáãÝííçóç ôïí áðáèáíáôßæïõí óå ìåãÜëá Ýñãá ôïõò ïé óçìáíôéêüôåñïé æùãñÜöïé, ÷áñÜêôåò êáé ãëýðôåò ôçò Åõñþðçò. ÁíáöÝñïíôáé åíäåéêôéêÜ: ÑáöáÞë, Ñïýìðåíò, Åíãêñ, Íôáâßíô, ÍôåëáêñïõÜ, Ëå Ìðñåí, Óüíôïìá, ÖñáíôóÝóêï Ðñéìáôßôóéï, Âßë÷åëì âáí ×áé÷ô, ÌðáñôïëïìÝï ÐéíÝëé, ÔïìÜ ÌðëáíóÝ, ÏíïñÝ ÍôùìéÝ, Óáëâáôüñå Ñüóï, ê.ë.ð. Óôïõò êáéñïýò ìáò ï ¢íôõ Ãïõüñ÷ïë. Óôïí ÁëÝîáíäñï êáé óå óêçíÝò ôïõ âßïõ ôïõ áöéÝñùóáí ïëüêëçñåò ðôÝñõãåò ôùí áíáêôüñùí ôïõò ôñåéò ÁõôïêñÜôïñåò, äýï Âáóéëåßò ôçò Ãáëëßáò êáé äýï ÐÜðåò ôçò Ñþìçò: Ôï Ëá ÃêñÜí÷á ôçò Ìáäñßôçò ï Ößëéððïò Å´, ôá ðñïðýëáéá ôçò ÂïõëÞò óôç ÂéÝííç ï Öñáãêßóêïò ÉùóÞö êáé ôï ÊõñçíÜëéï ôçò Ñþìçò ï ÌÝãáò ÍáðïëÝùí, ôï Öïíôáéíåìðëü ï Öñáãêßóêïò Á´ êáé ôéò Âåñóáëëßåò ï Ëïõäïâßêïò 14ïò óôï Ðáñßóé , ôï áíÜêôïñï Ðßôôé ïé ÌÝäéêïé óôç Öëùñåíôßá, ôï ÊáóôÝë Óáíô ¢íôæåëï ï ÐÜðáò Ðáýëïò Ã,´ êáôÜ êüóìïí ÁëÝîáíäñïò ÖáñíÝæå êáé ôç Âßëëá Öáñíåæßíá ï ÐÜðáò ÁëÝîáíäñïò Âïñãßáò. Áíþíõìïé áëëÜ áîåðÝñáóôïé Åõñùðáßïé õöáíôïõñãïß êëþèïõí ôïí ÁëÝîáíäñï óôá ðåñßöçìá Ôáðéóåñß ÃêïìðåëÝí üðùò ôï 1661 «Ï ÁëÝîáíäñïò õðïäÝ÷åôáé ôçí ïéêïãÝíåéá ôïõ Äáñåßïõ» êáé ôï 1693 «Ïé ãÜìïé ôïõ ÁëåîÜíäñïõ êáé ôçò ÑùîÜíçò» ðïõ åêôßèåíôáé óôï Ìïõóåßï ôçò ÂéÝííçò Kunsthistorisches üðïõ ðáñïõóéÜæåôáé åðßóçò Ýíáò åðé÷ñõóùìÝíïò áóçìÝíéïò äßóêïò ìå ñïõìðßíéá êáé äéáìÜíôéá ðïõ óôá ôÝëç ôïõ 17ïõ áéþíá áðåéêïíßæåé áíÜãëõöá óå ôÝóóåñéò óêçíÝò áðü ôïí âßï ôïõ ÁëåîÜíäñïõ. Ôïí ÁëÝîáíäñï óå ôáðéóåñß ôùí Âñõîåëëþí Ýêáíáí äþñï ôï 1526 ïé õðïôåëåßò ôïõ çãåìüíåò óôïí ÁõôïêñÜôïñá ÊÜñïëï 5ï ÊáñëïìÜãíï. Ôçí ðáñÜóôáóç «Ï ÁëÝîáíäñïò óôçí áëëçãïñßá ôçò Ðáãêüóìéáò Ìïíáñ÷ßáò» óêáëéóôÞ óå êå÷ñéìðÜñé äþñéóå óôïí Ãåñìáíü ÁõôïêñÜôïñá Ëåïðüëäï Á´ ï ÅêëÝêôùñ ôïõ Âñáäåìâïýñãïõ ôï 1677. Ôï üíïìÜ ôïõ, ÁëÝîáíäñïò, Ýöåñáí áíÜ ôïõò áéþíåò ðÝíôå ÁõôïêñÜôïñåò - Ýíáò ôçò Ñþìçò, Ýíáò ôçò Êùíóôáíôéíïõðüëåùò êáé ôñåéò ôçò Ñùóßáò-äåêáôÝóóåñéò Âáóéëåßò -ôñåéò ôçò Óêùôßáò, äýï ôçò Óåñâßáò, äýï ôçò Âïõëãáñßáò, Ýíáò ôùí ÅëëÞíùí êáé Ýîç ôïõ ÊáõêÜóïõêáèþò êáé Ýíôåêá Çãåìüíåò - Ýîé ôçò Âëá÷ßáò êáé ðÝíôå ôçò Ìïëäáâßáò. Äõóôõ÷þò óôïí êáéñü ìáò ç çãåóßá ôçò Äýóçò áãíüçóå ôçí õøçëÞ óôñáôçãéêÞ ìå ôçí ïðïßáí ï ìïíáäéêüò ÁëÝîáíäñïò åíïðïßçóå óôçí ÁíáôïëÞ.