Μελέτη O.E.E. 5/2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΑΝΑΛΤ΢Θ ΣΩΝ ΠΡΟΟΠΣΙΚΩΝ ΣΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ΢ ΣΟΤ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΤ ΢ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟ΢ ΣΟΤ ΢ΣΘΝ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΣΘΝ ΚΡΙ΢Θ

Μάιοσ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιςτθμονικόσ υπεφκυνοσ: 

Αλεξάκθσ Χριςτοσ, Αναπλθρωτισ Κακθγθτισ Σμιματοσ Οικονομικισ Επιςτιμθσ Πανεπιςτθμίου Πειραιά.

2

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Περιεχόμενα

1. ΣΚΟΡΟΣ ΤΘΣ ΜΕΛΕΤΘΣ.......................................................................................................... 5 2. ΔΟΜΘ ΤΘΣ ΜΕΛΕΤΘΣ ............................................................................................................ 6 3. ΣΥΝΟΨΘ................................................................................................................................. 8 3.1. Ειςαγωγι ........................................................................................................................ 8 3.2. Θ κρίςθ χρζουσ και θ φφεςθ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ 2008 – ςιμερα. ..................... 9 3.3. Σχζςθ αρικμοφ απαςχολοφμενων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα και ανάπτυξθσ... 15 3.4. Ρλθροφορικι και οικονομολογικό επάγγελμα ............................................................ 16 3.5. Δια βίου μάκθςθ .......................................................................................................... 16 3.6. Mentoring ..................................................................................................................... 17 3.7. Επαγγελματικζσ πιςτοποιιςεισ ειδικοτιτων του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ ... 18 3.8. Εκτίμθςθ ευκαιριϊν για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα ςτα επόμενα χρόνια .................................................................................................................................. 21 3.9. Ο ρόλοσ του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθν επόμενθ δεκαετία .............................. 24 4. ΕΙΣΑΓΩΓΘ ............................................................................................................................. 32 5. Ο΢ΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ........................................................ 35 6. H ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘ ΚΑΙ Θ ΣΥΜΒΟΛΘ ΤΘΣ ΣΤΘΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΘ ΑΝΑΡΤΥΞΘ ............................... 50 7. Θ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΘ Κ΢ΙΣΘ ΣΤΘΝ ΕΛΛΑΔΑ 2009 – 2013 ............................................................ 53 7.1. Ιςτορικό ........................................................................................................................ 53 7. 2. Ανακεφαλαιοποίθςθ Ελλθνικοφ Τραπεηικοφ Συςτιματοσ ......................................... 66 7.3. Ραράγοντεσ οι οποίοι οδιγθςαν ςτθν κρίςθ χρζουσ και τθν φφεςθ. ......................... 69 7.4. Θ ανάγκθ για τθν χάραξθ νζασ πορείασ για τθν Ελλθνικι οικονομία και κοινωνία. .. 75 8.ΚΛΑΔΟΙ ΤΘΣ ΕΛΛΘΝΙΚΘΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ Ρ΢ΟΟΡΤΙΚΕΣ ΑΝΑΡΤΥΞΘΣ ΤΘΝ ΕΡΟΜΕΝΘ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ................................................................................................................................. 83 9. ΡΑ΢ΑΜΕΤ΢ΟΙ ΟΙ ΟΡΟΙΟΙ ΕΡΙ΢ΕΑΗΟΥΝ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΑΓΓΕΛΜΑ .................. 108

3

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

9.1. ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΘΣΘ ...................................................................................................... 108 9.2. MENTORING – ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΘ ΚΑΘΟΔΘΓΘΣΘ ........................................................ 112 9.3. ΡΛΘ΢ΟΦΟ΢ΙΚΘ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΑΓΓΕΛΜΑ ............................................... 116 9.4. ΡΙΣΤΟΡΟΙΘΣΕΙΣ – ΕΡΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ............................................................... 120 9.4.1. Ειςαγωγι ........................................................................................................ 120 9.4.2. Αξιολόγθςθ επαγγελματικϊν τίτλων. ............................................................ 122 9.4.3. Αμερικάνικο Εκνικό Ινςτιτοφτο προτφπων. ................................................... 124 9.4.4. Τφποι πιςτοποιιςεων .................................................................................... 126 10. ΣΧΕΣΘ ΜΕΤΑΞΥ ΑΡΑΣΧΟΛΘΣΘΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΑΓΓΕΛΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΥΞΘΣ 139 11. ΕΥΚΑΙ΢ΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΚΟΥΝΤΕΣ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΑΓΓΕΛΜΑ ΣΤΘΝ ΕΡΟΧΘ ΜΕΤΑ ΤΘΝ Κ΢ΙΣΘ.............................................................................................................................. 141 12. Ο ΢ΟΛΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΡΙΜΕΛΘΤΘ΢ΙΟΥ ΣΤΘΝ ΕΡΟΜΕΝΘ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ................ 167 13. ΣΥΜΡΕ΢ΑΣΜΑΤΑ ............................................................................................................. 175 14. ΡΘΓΕΣ............................................................................................................................... 182 15. ΡΑ΢Α΢ΤΘΜΑΤΑ ............................................................................................................... 188 ΡΑ΢Α΢ΤΘΜΑ 1. – ΔΙΑΓ΢ΑΜΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤ΢ΙΚΘΣ ΔΙΕ΢ΕΥΝΘΣΘΣ ΤΘΣ ΣΧΕΣΘΣ ΜΕΡΑΞΥ ΑΡΑΣΧΟΛΘΣΘΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΑΓΓΕΛΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΥΞΘΣ ΣΤΘΝ ΕΛΛΑΔΑ .. 188 ΡΑ΢Α΢ΤΘΜΑ 2.

ΘΕΣΜΙΚΟ ΡΛΑΙΣΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ................ 190

ΡΑ΢Α΢ΤΘΜΑ 3. Χ΢ΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΘΣ ΕΛΛΘΝΙΚΘΣ Κ΢ΙΣΘΣ Χ΢ΕΟΥΣ ...................................... 198

4

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΑΝΑΛΤ΢Θ ΣΩΝ ΠΡΟΟΠΣΙΚΩΝ ΣΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ΢ ΣΟΤ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΤ ΢ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟ΢ ΣΟΤ ΢ΣΘΝ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΣΘΝ ΚΡΙ΢Θ.

1. ΢ΚΟΠΟ΢ ΣΘ΢ ΜΕΛΕΣΘ΢ Σκοπόσ τθσ παροφςασ μελζτθσ είναι θ διερεφνθςθ των επιπτϊςεων ςτθν άςκθςθ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ οι οποίεσ είναι αποτζλεςμα τθσ κρίςθσ χρζουσ και τθσ φφεςθσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ που ακολοφκθςε, τθν χρονικι περίοδο από το 2008 ζωσ ςιμερα. Επιπλζον, ςκοπόσ τθσ μελζτθσ είναι να αναδείξει τθν προοπτικι και τισ ευκαιρίεσ οι οποίεσ παρουςιάηονται για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα ςτθν χϊρα μασ από τισ ςθμαντικζσ διαρκρωτικζσ αλλαγζσ οι οποίεσ ςυντελοφνται ςτθν Ελλθνικι οικονομία ςτθν προςπάκειά τθσ να μεταςχθματίςει το μοντζλο λειτουργίασ τθσ ςε βιϊςιμο, αειφόρο και εφρωςτο. Για τον ςκοπό αυτό, θ μελζτθ εντόπιςε τισ ειδικότθτεσ και τισ ειδικεφςεισ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ οι οποίεσ αναμζνεται να παρουςιάςουν ανάπτυξθ και να προςφζρουν ευκαιρίεσ επαγγελματικισ δραςτθριοποίθςθσ για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα τα επόμενα ζτθ, εςτιάηοντασ ςε ςυγκεκριμζνουσ κλάδουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ οι οποίοι παρουςιάηουν ςθμαντικζσ προοπτικζσ ανάπτυξθσ. Επιπρόςκετα, θ μελζτθ προτείνει ρόλο και ςυγκεκριμζνεσ

δράςεισ τισ οποίεσ

δφναται να αναλάβει το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθν Ελλάδοσ (Ο.Ε.Ε.), προκειμζνου α) να γίνει αρωγόσ ςτθν προςπάκεια μακροπρόκεςμθσ και ποιοτικισ

5

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

αναβάκμιςθσ τθσ οικονομίασ και τθσ κοινωνίασ τθσ χϊρασ κακϊσ και β) να διευκολφνει και να προετοιμάςει τα μζλθ του να ανταποκρικοφν επιτυχϊσ ςτισ νζεσ ςυνκικεσ τθσ μετά τθν κρίςθ εποχισ. Θ μελζτθ κάνει χριςθ τθσ ζννοιασ του οικονομολόγου όπωσ αυτι προκφπτει από το Ρ.Δ. 475/91 «περί οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ και τθσ άδειασ αςκιςεωσ του» ςφμφωνα με το οποίο, ςτο οικονομολογικό επάγγελμα ςυγκαταλζγονται οι οικονομικοί αναλυτζσ, οι μελετθτζσ επιχειρθςιακϊν προγραμμάτων, οι οικονομικοί και χρθματοοικονομικοί ςφμβουλοι, οι φοροτεχνικοί, οι λογιςτζσ, οι ορκωτοί λογιςτζσ, οι διδάςκοντεσ τθν οικονομικι επιςτιμθ ςε εκπαιδευτικά ιδρφματα (εξαιρουμζνων των Ανωτάτων Εκπαιδευτικϊν Ιδρυμάτων), οι οικονομζτρεσ και ςτατιςτικολόγοι κακϊσ και οι πάροχοι υπθρεςιϊν οργάνωςθσ και διοίκθςθσ επιχειριςεων ςε φορείσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ του ιδιωτικοφ και του δθμόςιου τομζα. Επίςθμο ςυλλογικό όργανο και φορζασ του κλάδου των Οικονομικϊν Επιςτθμϊν ςτθν Ελλάδα είναι το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδασ.

2. ΔΟΜΘ ΣΘ΢ ΜΕΛΕΣΘ΢ Στο ειςαγωγικό τθσ μζροσ θ μελζτθ παρουςιάηει αρχικά τον οριςμό του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ και το εφροσ των ειδικοτιτων και ειδικεφςεων που εμπεριζχει. Επιπλζον, παρουςιάηει τισ προχποκζςεισ άςκθςθσ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ ςτθν χϊρα μασ κακϊσ και το κεςμικό του πλαίςιο. Στθν ςυνζχεια θ μελζτθ παρουςιάηει το ιςτορικό τθσ κρίςθσ χρζουσ και τθσ οικονομικισ φφεςθσ που ακολοφκθςε τθν χρονικι περίοδο 2008 – 2013 ςτθν χϊρα μασ, εκκζτοντασ περιεκτικά τουσ λόγουσ για τουσ οποίουσ θ Ελλθνικι οικονομία κατζλθξε ςε αυτι τθν ιδιαίτερθ δφςκολθ κζςθ κακϊσ και τθν ςθμερινι κατάςταςι τθσ. Θ μελζτθ εν ςυνεχεία καταπιάνεται με τισ πολιτικζσ, δράςεισ και διαρκρωτικζσ αλλαγζσ οι οποίεσ εφαρμόηονται ι αναμζνονται να εφαρμοςκοφν ςτθν χϊρα μασ προκειμζνου να εξζλκει από τθν κρίςθ και να αναπτφξει καινοφργια δυναμικι.

6

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιπρόςκετα, θ μελζτθ, διενεργϊντασ επιςκόπθςθ ςε πρόςφατεσ ςχετικζσ μελζτεσ ςκεπτόμενων φορζων (McKinsey, Ι.Ο.Β.Ε. E.E.Δ.Ε. κ.α.) καταγράφει τουσ κλάδουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ οι οποίοι αναμζνεται να επιδείξουν ςθμαντικι ανάπτυξθ τα επόμενα δζκα χρόνια λόγω ανταγωνιςτικϊν πλεονεκτθμάτων που διακζτουν. Σε επόμενο ςτάδιο θ μελζτθ εξετάηει με τθν βοικεια οικονομετρικοφ υποδείγματοσ (Τεςτ «αιτιότθτασ» κατά Granger) τθν μεταβολι ςτον αρικμό των απαςχολοφμενων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα ςε ςχζςθ α) με τθν μεταβολι ςτο Ακακάριςτο Εκνικό Ρροϊόν (Α.Ε.Ρ.), β) με τθν μεταβολι τθσ γενικισ απαςχόλθςθσ ςτθν χϊρα κακϊσ και τθν μεταβολι τθσ γενικότερθσ απαςχόλθςθσ ςε ςχζςθ με το Ακακάριςτο Εκνικό Ρροϊόν. Με τον τρόπο αυτό γίνεται προςπάκεια να αποκρυπτογραφθκεί θ «αντίδραςθ» τθσ απαςχόλθςθσ ςτο οικονομολογικό επάγγελμα ςε μεταβολζσ του Α.Ε.Ρ., προκειμζνου να προβλεφκεί αν και πότε θ αναμενόμενθ ςτροφι τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ προσ τθν ανάπτυξθ κα ζχει κετικό αντίκτυπο ςτθν απαςχόλθςθ των αςκοφντων το οικονομολογικό επάγγελμα.

Στθν ςυνζχεια θ μελζτθ εξετάηει ειδικά κζματα τα οποία επθρεάηουν το οικονομολογικό επάγγελμα και αναμζνεται να ζχουν ςθμαντικό αντίκτυπο ςτθν διαμόρφωςθ των ςυνκθκϊν τθσ άςκθςισ του τθν επόμενθ δεκαετία, ςτθν περίοδο αναδιάρκρωςθσ και μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ θ οποία αναμζνεται να ακολουκιςει. Τα κζματα αυτά είναι θ πλθροφορικι και θ επίδραςθ τθσ ςτο επάγγελμα του οικονομολόγου, θ ζννοια τθσ δια βίου μάκθςθσ, το mentoring, κακϊσ και ο ρόλοσ των πιςτοποιιςεων ςτθν δθμιουργία κφρουσ και προςτικζμενθσ αξίασ ςτον επαγγελματία οικονομολόγο και τθν εργαςία του. Ειδικότερα για τισ πιςτοποιιςεισ γίνεται διεξοδικι παρουςίαςθ αυτϊν που διατίκενται ςε ανεπτυγμζνεσ οικονομίεσ από εγνωςμζνου κφρουσ φορείσ κακϊσ και αναλυτικι παρουςίαςθ ανά ειδικότθτα και ειδίκευςθ του κεςμικοφ και κανονιςτικοφ πλαιςίου των πιςτοποιιςεων που διατίκενται ςτθν Ελλθνικι πραγματικότθτα, εφόςον εκτιμάται ότι αυτζσ κα προςδίδουν ςτο μζλλον ιςχυρό ςυγκριτικό πλεονζκτθμα ςτουσ κατόχουσ τουσ.

7

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ μελζτθ ςυνεχίηεται με τθν παρουςίαςθ ευκαιριϊν οι οποίεσ προκφπτουν ςε ςυγκεκριμζνεσ ειδικεφςεισ και ειδικότθτεσ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ οι οποίεσ προκφπτουν από τισ διαρκρωτικζσ αλλαγζσ οι οποίεσ ςυντελοφνται ι κα ςυντελεςτοφν το επόμενο διάςτθμα ςτθν Ελλθνικι οικονομία και κοινωνία κακϊσ και τισ ευκαιρίεσ ςε κλάδουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ με αναπτυξιακζσ προοπτικζσ.

Τζλοσ, θ μελζτθ ολοκλθρϊνεται με τθν παράκεςθ προτάςεων για τον ρόλο τον οποίο καλείται να διαδραματίςει το Οικονομικό Επιμελθτιριο ςτθν Ελλάδα τθν επόμενθ δεκαετία κακϊσ και ςυγκεκριμζνεσ δράςεισ τισ οποίεσ δφναται να αναλάβει, προκειμζνου α) να γίνει ςυμμζτοχοσ ςτθν προςπάκεια αναςφνταξθσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ τθσ χϊρασ κακϊσ και β) να προετοιμάςει τα μζλθ του να ανταποκρικοφν επιτυχϊσ ςτισ νζα δεδομζνα.

3. ΢ΤΝΟΨΘ 3.1. Ειςαγωγι ςφνοψθσ Σε περιςςότερα από 200 χρόνια οικονομικισ ςκζψθσ θ οικονομικι επιςτιμθ και το οικονομολογικό επάγγελμα ζχει παρουςιάςει ιδζεσ και κατευκφνςεισ για τθν επίλυςθ οικονομικϊν και κοινωνικϊν προβλθμάτων του ανκρϊπου ςτισ ςφγχρονεσ κοινωνίεσ. Αντικείμενο των οικονομολόγων είναι ο προςδιοριςμόσ του τρόπου με τον οποίο οι κοινωνίεσ κα αξιοποιιςουν τουσ περιοριςμζνουσ παραγωγικοφσ τουσ πόρουσ, ζτςι ϊςτε να ικανοποιιςουν τισ διαρκϊσ αυξανόμενεσ ανάγκεσ των μελϊν τουσ. Ιςτορικά, διαμορφϊκθκαν διαφορετικά κοινωνικοοικονομικά ςυςτιματα και οικονομικζσ κεωρίεσ και πολιτικζσ με κοινό απϊτερο ςτόχο τθν επίλυςθ των προβλιματα χριςθσ των περιοριςμζνων πόρων, τθσ αφξθςθσ τθσ παραγωγισ, τθσ διανομισ των αγακϊν και τθσ οικονομικισ και κοινωνικισ ανάπτυξθσ. Ραρά τισ διαφορετικζσ

ιδεολογικοπολιτικζσ

αφετθρίεσ

τουσ,

οι

οικονομολόγοι,

χρθςιμοποιϊντασ όλα τα διακζςιμα μζςα και εργαλεία που παρζχει θ Οικονομικι

8

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιςτιμθ, ςυνζβαλαν αποφαςιςτικά ςτθν επίτευξθ του ςθμερινοφ επιπζδου ευθμερίασ των ανεπτυγμζνων κοινωνιϊν του κόςμου. Με το πζραςμα των χρόνων θ οικονομικι επιςτιμθ ζχει οδθγθκεί ςε ςθμαντικό αρικμό εξειδικεφςεων, οι οποίεσ καλφπτουν όλο το φάςμα τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ.

3.2. Θ κρίςθ χρζουσ και θ φφεςθ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ 2008 – ςιμερα.

Θ Ελλάδα παρουςίαςε ςθμαντικοφσ ρυκμοφσ ανάπτυξθσ από το 1974 ζωσ το 2008. Ραράλλθλα, το

Ελλθνικό δθμόςιο διόγκωςε ςθμαντικά το χρζοσ του ςτθν

μεταπολιτευτικι περίοδο, γεγονόσ το οποίο οφείλεται ςε μία ςειρά παραγόντων. Επιγραμματικά αναφζρονται τα υψθλά ελλείμματα, θ άςκθςθ κοινωνικισ πολιτικισ και παροχϊν με τθν χριςθ εξωτερικοφ και εςωτερικοφ δανειςμοφ, θ χαμθλι ανταγωνιςτικότθτα τθσ οικονομίασ, θ πελατειακι τακτικι των κομμάτων, θ διαφκορά πολιτικϊν και ςτελεχϊν του κρατικοφ μθχανιςμοφ, κζματα γεωπολιτικισ ιςορροπίασ

τα

οποία

υποχρζωναν

τθν

χϊρα

ςτθν

ανάλωςθ

μεγάλων

προχπολογιςμϊν για τον ςτρατιωτικό εξοπλιςμό και φυςικά θ εκτεταμζνθ φοροδιαφυγι και φοροκλοπι.

Από το 1994 ζωσ το 2008 θ χϊρα μασ επζδειξε ςθμαντικοφσ ρυκμοφσ ανάπτυξθσ, υψθλότερουσ των περιςςότερων

ευρωπαϊκϊν κρατϊν.

Θ ανάπτυξθ αυτι,

οφείλεται κατά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ ςτθν ιδιωτικι και δθμόςια καταναλωτικι δαπάνθ θ οποία υποςτθρίχκθκε από τον φτθνό δανειςμό κράτουσ και τραπεηϊν, ωσ απόρροια τθσ ζνταξθσ τθσ χϊρασ ςτθν Ευρωηϊνθ το 2002.

Ο υπερδανειςμόσ και θ υπερκατανάλωςθ του δθμοςίου και του ιδιωτικοφ τομζα, προϊόν τθσ άλογθσ και χωρίσ ορκολογικά πιςτωτικά κριτιρια παροχισ δανεικισ ρευςτότθτασ ςτθν Ελλθνικι αγορά από το Τραπεηικό ςφςτθμα, οδιγθςαν ςε ζνα διαρκϊσ διευρυνόμενο εμπορικό ζλλειμμα κακϊσ θ εγχϊρια παραγωγι δεν

9

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

επαρκοφςε να καλφψει τθ διαρκϊσ διογκοφμενθ ηιτθςθ. Ραράλλθλα, διευρφνκθκε, ςε ςχζςθ με τουσ Ευρωπαίουσ εταίρουσ μασ το ζλλειμμα τθσ ανταγωνιςτικότθτασ και τθσ παραγωγικότθτασ τθσ χϊρασ. Επιπρόςκετα θ χϊρα είχε και ζχει να επιδείξει πολφ χαμθλά μεγζκθ ξζνων άμεςων επενδφςεων, και χαμθλό βακμό ςυμμετοχισ του πλθκυςμοφ ςτο εργατικό δυναμικό. Θ ελλθνικι οικονομία παρουςίαηε και παρουςιάηει υψθλά ποςοςτά ανεργίασ ςτουσ νζουσ και ςτισ γυναίκεσ και πάςχει από χαμθλό ποςοςτό κινθτικότθτασ του εργατικοφ δυναμικοφ, γεγονόσ που δυςχεραίνει τθν εφρεςθ εργαςίασ για τουσ νεοειςερχόμενουσ ςτθν αγορά. Επιπρόςκετα θ οικονομία τθσ Ελλάδασ δεν διακζτει εξωτερικό προςανατολιςμό. Θ ιδιωτικι κατανάλωςθ ςτθν χϊρα μασ ιταν ζωσ το 2010 κατά 20 ποςοςτιαίεσ μονάδεσ του ΑΕΡ υψθλότερθ από το αντίςτοιχο μζγεκοσ των περιςςότερων ευρωπαϊκϊν χωρϊν και θ ηιτθςθ είναι ςε ιδιαίτερα μεγάλο ποςοςτό εγχϊρια. Από το 2006 και ζπειτα θ δθμόςια δαπάνθ αυξανόταν προκειμζνου να καλφψει τισ αυξιςεισ ςτουσ μιςκοφσ των δθμοςίων υπαλλιλων και ςτισ ςυντάξεισ ενϊ παράλλθλα τα δθμόςια ζςοδα μειϊνονταν λόγω τθσ εκτεταμζνθσ φοροδιαφυγισ. Συνζπεια των προθγοφμενων ιταν θ Κυβζρνθςθ να δανείηεται ςυνεχϊσ με αποτζλεςμα το Ελλθνικό Δθμόςιο να υπερχρεωκεί χωρίσ δυνατότθτα αναςτροφισ τθσ κατάςταςθσ.

Θ κρίςθ χρζουσ θ οποία ξεκίνθςε το 2009 είχε ωσ αποτζλεςμα τθν επίταςθ των προβλθμάτων τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ προςκζτοντασ ςε αυτιν το πρόβλθμα τθσ ρευςτότθτασ, το οποίο απορρζει από τθν αδυναμία του τραπεηικοφ ςυςτιματοσ να διοχετεφςει επιχειρθματικά δάνεια ςτθν αγορά και από τθν ςυρρίκνωςθ του ΑΕΡ, αποτζλεςμα τθσ υπζρμετρθσ φορολόγθςθσ και των μειϊςεων ςε μιςκοφσ και ςυντάξεισ θ οποία επιβλικθκε ωσ αντιςτακμιςτικό μζτρο για τθν παροχι δανείων προσ το υπερχρεωμζνο Ελλθνικό δθμόςιο από το ΔΝΤ, τθν ΕΕ και τθν Ευρωπαϊκι Τράπεηα. Από το 2009 και ζπειτα το επιχειρθματικό κλίμα επιδεινϊκθκε, οι όροι ςυναλλαγϊν με το εξωτερικό ζγιναν ιδιαίτερθ δυςχερισ για τισ Ελλθνικζσ εταιρείεσ και πολλζσ από αυτζσ οδθγικθκαν ςτο κλείςιμο. Αποτζλεςμα αυτοφ ιταν θ ανεργία να εκτοξευκεί ςε πρωτοφανι επίπεδα αγγίηοντασ ςτα τζλθ του 2012 – αρχζσ του 2013 - το 27%, με αποτζλεςμα θ εςωτερικι ηιτθςθ να καταρρεφςει οδθγϊντασ ςε

10

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ζνα φαφλο κφκλο μθ επενδφςεων, μθ απαςχόλθςθσ, ςυρρίκνωςθσ τθσ ηιτθςθσ, θ οποία οδθγεί εκ νζου ςε μθ επζνδυςθ.

Σιμερα θ χϊρα βρίςκεται μπροςτά ςε μία ιδιαίτερα δφςκολθ κατάςταςθ μιασ και πζρα από τα προβλιματα ρευςτότθτασ τθσ αγοράσ και τθν πτϊςθ του βιοτικοφ επιπζδου των πολιτϊν λόγω των μζτρων λιτότθτασ, δυςτυχϊσ, τα διαρκρωτικά προβλιματα τα οποία αποτελοφςαν τροχοπζδθ για τθν επιχειρθματικότθτα παραμζνουν. Τζτοια διαρκρωτικά προβλιματα είναι θ υπερ-ρφκμιςθ τθσ αγοράσ (ελεγχόμενα κλειςτά επαγγζλματα), θ γραφειοκρατία θ οποία ευνοεί τθν διαφκορά, θ πολυδαίδαλθ νομοκεςία και νομολογία, θ κακυςτζρθςθ ςτθν εκδίκαςθ από τα δικαςτιρια υποκζςεων οι οποίεσ αφοροφν επενδυτικά ςχζδια, περίπλοκο διοικθτικό και φορολογικό ςφςτθμα και ςθμαντικοφ φψουσ φοροδιαφυγι. Επιπρόςκετα, μία ςειρά από επιμζρουσ προβλιματα εντείνουν τισ βαςικζσ αδυναμίεσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ και διογκϊνουν τθν πακογζνειά τθσ. Σε αυτά ςυγκαταλζγονται: 

Ο

κατακερματιςμόσ

και

το

μικρό

μζγεκοσ

επιχειριςεων

ςτουσ

περιςςότερουσ κλάδουσ. 

Θ απουςία ολοκλθρωμζνου χωροταξικοφ ςχεδιαςμοφ και χριςεων γθσ κακϊσ και περιφερειακϊν ςτο πρόβλθμα αυτό ςχετικϊν αδυναμιϊν όπωσ ι ζλλειψθ δαςολογίου και κτθματολογίου.



Ρερίπλοκο και αςτακζσ φορολογικό πλαίςιο με απουςία κινιτρων για τθ δθμιουργία επιχειριςεων μεγάλθσ κλίμακασ.



Ρερίπλοκεσ και περιοριςτικζσ διαδικαςίεσ αδειοδότθςθσ και λειτουργίασ των επιχειριςεων.



Απουςία κεςμικοφ πλαιςίου που να υποςτθρίηει αδειοδοτικά και να κινθτροδοτεί μεγάλου μεγζκουσ, ςτρατθγικισ ςθμαςίασ επενδυτικά ςχζδια.



Υπζρογκοσ, δαπανθρόσ και αναποτελεςματικόσ δθμόςιοσ τομζασ ο οποίοσ προςφζρει υπθρεςίεσ χαμθλισ ποιότθτασ λόγω κατακερματιςμοφ και αλλθλοεπικάλυψθσ ευκυνϊν.

11

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Απουςία ςφνδεςθσ αγοράσ και εκπαίδευςθσ κακϊσ και ελλιπισ ςτιριξθ τθσ καινοτομίασ.



Ζλλειψθ ςυςτθμάτων ελζγχου, θ οποία ζχει ωσ αποτζλεςμα φοροδιαφυγι και ειςφοροδιαφυγι.



Υψθλό κόςτοσ εργοδοτικϊν ειςφορϊν (από τα υψθλότερα ςτθν Ευρϊπθ).



Σταςιμότθτα τθσ οικονομίασ.



Ανεπάρκεια ιδίων κεφαλαίων ςτθν πλειονότθτα των επιχειριςεων.



Χαμθλόσ όγκοσ εξαγωγϊν με παράλλθλα υψθλά διατθροφμενο όγκο ειςαγωγϊν.

Τα προαναφερόμενα επιβεβαιϊνονται και από εκκζςεισ αλλά και δείκτεσ διεκνϊν και Ελλθνικϊν οίκων αξιολόγθςθσ και παρατθρθτθρίων.

Στον αντίποδα όμωσ, πζρα από ςθμαντικό κίνδυνο, θ κρίςθ χρζουσ αποτελεί για το Ελλθνικό κράτοσ μία μοναδικι ευκαιρία να αλλάξει όλα αυτά τα οποία οδιγθςαν ςτισ χρόνιεσ πακογζνειεσ. Στόχοσ όλων των εμπλεκομζνων κα πρζπει να είναι πλζον θ επίτευξθ διαρκρωτικϊν αλλαγϊν οι οποίεσ ςταδιακά κα δθμιουργιςουν εφφορο κλίμα για τθν ανάπτυξθ εξωςτρεφοφσ επιχειρθματικότθτασ και τθν προςζλκυςθ ςθμαντικοφ προχπολογιςμοφ ξζνων άμεςων επενδφςεων.

Στο πλαίςιο αυτό και προκειμζνου θ χϊρα μασ να ξεπεράςει τθν ιδιαίτερα ςκλθρι πραγματικότθτα ςτθν οποία περιιλκε πρζπει να εφαρμόςει ζνα μακροπρόκεςμο και βιϊςιμο μοντζλο ανάπτυξθσ. Το μοντζλο αυτό ζχει γίνει αντικείμενο ενδελεχοφσ μελζτθσ διαφόρων ςκεπτόμενων οργάνων τθσ πολιτείασ αλλά και τθσ ιδιωτικισ πρωτοβουλίασ. Ριο κάτω παρουςιάηονται οριςμζνεσ δράςεισ και πολιτικζσ οι οποίεσ αναμζνονται να ςυντελεςτοφν μζςα ςτα επόμενα χρόνια και ςχετίηονται με το οικονομικό και επιχειρθματικό περιβάλλον ςτθν χϊρα μασ, τισ οποίεσ ανζδειξε θ μελζτθ τθσ McKinsey “Ελλάδα 10 χρόνια μπροςτά» κακϊσ και άλλα ςυλλογικά όργανα όπωσ είναι το Ινςτιτοφτο Οικονομικϊν και Βιομθχανικϊν Ερευνϊν (ΙΟΒΕ), το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδοσ (Ο.Ε.Ε.), θ Ελλθνικι Ζνωςθ Διοίκθςθσ Εταιρειϊν (Ε.Ε.Δ.Ε.), ο Σφνδεςμοσ Ελλθνικϊν Τουριςτικϊν Επιχειριςεων (Σ.Ε.Τ.Ε.), ο

12

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Σφνδεςμοσ Ελλθνικϊν Βιομθχανιϊν (Σ.Ε.Β.), προκειμζνου να επιτευχκεί το ηθτοφμενο

τθσ

μεταςτροφισ

του

οικονομικοφ

κλίματοσ

αλλά

και

του

μεταςχθματιςμοφ του εφαρμοηόμενου οικονομικοφ μοντζλου:

1. Διεκνοποίθςθ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ.

2. Διεφρυνςθ των εξαγωγϊν.

3. Ρροςζλκυςθ μεγάλθσ κλίμακασ επενδφςεων.

4. Ρροςζλκυςθ άμεςων ξζνων επενδφςεων.

5. Αλλαγζσ ςτο νομοκετικό πλαίςιο για τθν διευκόλυνςθ των επενδφςεων.

6. Διεφρυνςθ των μεγεκϊν του τουριςτικοφ κλάδου (ςε όρουσ προςφερόμενου προϊόντοσ και υπθρεςιϊν ςε ποςότθτα και ποιότθτα, ςε αρικμό αφίξεων αλλά και ςε ζςοδα) 7. Ανακεφαλαιοποίθςθ και επανεκκίνθςθ του τραπεηικοφ ςυςτιματοσ τθσ χϊρασ αποτζλεςμα τθσ οποίασ κα είναι: a. θ αναδιάρκρωςθ του χαρτοφυλακίου των τραπεηϊν τόςο του ενεργθτικοφ όςο και του πακθτικοφ τουσ, b. θ μείωςθ του κόςτουσ λειτουργίασ των με παράλλθλθ μείωςθ των καταςτθμάτων που διακζτουν λόγω επικαλφψεων ι κλείςιμο ηθμιογόνων μονάδων και θ μείωςθ του προςωπικοφ που απαςχολοφν, c. θ αναδιάρκρωςθ των υπθρεςιϊν τουσ με μεταφόρτωςθ τθσ βαρφτθτασ τθσ λειτουργίασ ςε τομείσ όπωσ το credit assessment, το risk management και το management of information systems.

8. Εξορκολογιςμόσ των δαπανϊν του δθμοςίου τομζα.

9. Βζλτιςτθ εκμετάλλευςθ κοινοτικϊν κονδυλίων.

10. Επανεκκίνθςθ του Ρρογράμματοσ Δθμοςίων Επενδφςεων κακϊσ και ζργων ΣΔΙΤ.

11. Βελτίωςθ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ των ελλθνικϊν προϊόντων και υπθρεςιϊν.

12. Άρςθ των περιοριςμϊν ςτθν είςοδο νεοειςερχομζνων επαγγελματιϊν και επιχειρθματιϊν ςε μία ομάδα επαγγελμάτων και κλάδων.

13. Θ χρθματοδότθςθ τθσ οικονομίασ από ιδιωτικά και μετοχικά κεφάλαια.

13

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

14. Επιτυχισ ζκβαςθ του προγράμματοσ ιδιωτικοποιιςεων και πϊλθςθσ κρατικισ περιουςίασ.

15. Απάλειψθ τθσ πολυνομίασ και τθσ γραφειοκρατίασ ςτο μζτρο του δυνατοφ.

16. Δθμιουργία νζου ςτακεροφ φορολογικοφ πλαιςίου το οποίο κα προάγει τθν επιχειρθματικότθτα και κα δίδει φορολογικά κίνθτρα για νζεσ επενδφςεισ.

17. Καταςτολι τθσ φοροδιαφυγισ και τθσ φοροκλοπισ.

18. Υιοκζτθςθ μοντζλων πιςτοποίθςθσ όπωσ τα αντίςτοιχα τθσ Μεγάλθσ Βρετανίασ.

19. Εγκακίδρυςθ ενόσ νζου φορολογικοφ ικουσ κακϊσ και κουλτοφρασ ςυμμόρφωςθσ ςτουσ φορολογικοφσ νόμουσ.

20. Δθμιουργία χρθματοοικονομικισ καινοτομίασ για τθν χρθματοδότθςθ επιχειριςεων ςε όλα τα ςτάδιά τουσ.

21. Ανάγκθ για ςυνεχι βελτίωςθ του επιπζδου γνϊςθσ και ενθμζρωςθσ των εργαηόμενων.

22. Σταδιακι ειςαγωγι ςτο εκπαιδευτικό ςφςτθμα κεμάτων και εννοιϊν ςχετικά με τθν επιχειρθματικότθτα, τθν οικονομία και τθ διαχείριςθ.

23. Σφνδεςθ του Ρανεπιςτθμίου με τθν επιχειρθματικότθτα και τισ επιχειριςεισ.

24. Επαναςχεδίαςθ του προγράμματοσ ςπουδϊν και του υλικοφ εκπαίδευςθσ ςτα ςχολεία και τα Ρανεπιςτιμια.

25. Ανάδειξθ τθσ κοινωνικισ υπευκυνότθτασ των επιχειριςεων και του κράτουσ ςε ςθμαντικι παράμετρο του νζου μοντζλου ανάπτυξθσ.

Στθν πορεία αυτι μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ αναμζνεται μία ςειρά από κλάδουσ να διαδραματίςουν πρωταρχικό και ουςιαςτικό ρόλο και παράλλθλα να παρουςιάςουν ςθμαντικι ανάπτυξθ τθν επόμενθ δεκαετία, λαμβανομζνου υπόψθ ότι διακζτουν ςυγκριτικά πλεονεκτιματα και εγκλείουν ςθμαντικζσ ευκαιρίεσ για κζρδθ. Ραρατίκενται πιο κάτω οι κλάδοι και οι υποκλάδοι αυτοί τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ, όπωσ προζκυψαν από τθν διενεργθκείςα επιςκόπθςθ των προαναφερόμενων μελετϊν.

14

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Κλάδοι. 

Τουριςμόσ.



Ενζργεια.



Ρρωτογενισ παραγωγι.



Μεταποίθςθ (κυρίωσ τροφίμων).



Λιανικό και χονδρικό εμπόριο.



Ναυτιλία

Τποκλάδοι. 

Ιατρικόσ τουριςμόσ.



Ραραγωγι γενόςθμων φαρμάκων.



Ιχκυοκαλλιζργειεσ.



Φροντίδα για τθν Τρίτθ θλικία και τουσ χρόνια αςκενείσ.



Διαχείριςθ ςτερεϊν αποβλιτων.



Ρεριφερειακοί διαμετακομιςτικοί κόμβοι.



Εξειδικευμζνεσ κατθγορίεσ τροφίμων.



Δθμιουργία ςτοχευμζνων εκπαιδευτικϊν προγραμμάτων ςτον τομζα των κλαςικϊν ςπουδϊν.

3.3. ΢χζςθ αρικμοφ απαςχολοφμενων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα και ανάπτυξθσ

Από τθν οικονομετρικι ανάλυςθ θ οποία διενεργικθκε με τθν χριςθ του Τεςτ «αιτιότθτασ» κατά Granger, ςυμπεραίνεται ότι οι μεταβολζσ ςτον αρικμό των απαςχολοφμενων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα προθγοφνται χρονικά των μεταβολϊν ςτο Ακακάριςτο Εκνικό Ρροϊόν κακϊσ και των μεταβολϊν ςτθν γενικότερθ απαςχόλθςθ. Ριο ςυγκεκριμζνα ςυνάγεται το ςυμπζραςμα ότι όταν υπάρχουν κετικζσ προςδοκίεσ για ςθμαντικι αφξθςθ του Ακακάριςτου Εκνικοφ

15

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ρροϊόντοσ, αυξάνει και θ απαςχόλθςθ των οικονομολόγων ενϊ όταν υπάρχουν προςδοκίεσ για πτϊςθ του προϊόντοσ μειϊνεται θ απαςχόλθςθ εργαηομζνων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα. Θ αντίδραςθ επζρχεται πριν τθν αντίδραςθ τθσ γενικότερθσ απαςχόλθςθσ ςτθν οικονομία. Αυτό αποτελεί ζνδειξθ ότι το επάγγελμα του οικονομολόγου ίςωσ γίνεται αντιλθπτό από τουσ ςυμμετζχοντεσ ςτθν αγορά ωσ ζνα

επάγγελμα

«γενικϊν

οικονομικϊν

κακθκόντων»

και

όχι

επάγγελμα

εξειδίκευςθσ.

3.4. Πλθροφορικι και οικονομολογικό επάγγελμα

Ο οικονομικόσ τομζασ και γενικότερα το επάγγελμα του οικονομολόγου αδιαμφιςβιτθτα

ζχουν επθρεαςτεί βακιά από τθν ανάπτυξθ των νζων

τεχνολογιϊν και τθν ευρζωσ διαδεδομζνθ χριςθ των πλθροφοριακϊν ςυςτθμάτων. Νζεσ οικονομικζσ δυνάμεισ (χϊρεσ και όμιλοι εταιρειϊν) οι οποίεσ ζχουν αναδυκεί και κυριαρχοφν ςτο ςθμερινό οικονομικό γίγνεςκαι, ςτθρίηουν

ςχεδόν ολοκλθρωτικά

τθν

ανάπτυξι

τουσ

ςτθ

τεχνολογικι

αυκεντία, τθν ανάπτυξθ hardware και software, τισ εφευρζςεισ, τθν βιομθχανικι πολιτικι και παραγωγι που ςχετίηεται με τισ νζεσ τεχνολογίεσ τθσ πλθροφορίασ και τθσ επικοινωνίασ. Ειδικότερα, ςτον κλάδο τθσ οικονομίασ και τθσ διοίκθςθσ επιχειριςεων, τα πλθροφοριακά ςυςτιματα ζχουν ειςχωριςει και διαφοροποιιςει ριηικά τισ δυνατότθτεσ αλλά και τον τρόπο άςκθςθσ του επαγγζλματοσ του οικονομολόγου

3.5. Δια βίου μάκθςθ Ο όροσ “δια βίου μάκθςθ” (ι “δια βίου εκπαίδευςθ”) ορίηεται ωσ μια μακροχρόνια διαδικαςία εκπαίδευςθσ που ξεκινάει από τθν γζννθςθ του ανκρϊπου και ςυνεχίηει ςε όλθ τθ διάρκεια τθσ ηωισ του. Θ ζννοια αυτοφ του

16

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

όρου καλφπτει όλα τα είδθ, τφπουσ και επίπεδα τθσ εκπαίδευςθσ, τυπικισ και άτυπθσ. Θ ςυνεχισ μεταβολι και εξζλιξθ των οικονομικϊν δεδομζνων και των κοινωνιϊν ανάγουν ςε αναγκαιότθτα τθ ευελιξία και εφκολθ προςαρμογι των επαγγελματιϊν ςτα νζα δεδομζνα τθσ αγορά εργαςίασ, θ οποία επιτυγχάνεται με τθν ςυνεχι και κακϋ όλθ τθν διάρκεια του εργαςιακοφ βίου εκπαίδευςθ τουσ. Οι επτά παράμετροι που διαμορφϊνουν άμεςα και ςυνεχϊσ το ςφγχρονο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον είναι : i.

Θ οικονομικι και πολιτιςμικι παγκοςμιοποίθςθ.

ii.

Θ δθμογραφικι διεκνοποίθςθ και θ ςυνεχισ μεταναςτευτικι ροι.

iii.

Θ ταχεία μεταβολι τθσ αγοράσ εργαςίασ ωσ προσ τθ φφςθ τθσ.

iv.

Θ ςυνεχισ παραγωγι νζων γνϊςεων βελτιϊςεων και πλθροφόρθςθσ.

v.

Θ επανάςταςθ ςτον τομζα των τεχνολογιϊν τθσ πλθροφορίασ και τθσ επικοινωνίασ.

vi.

Θ ςυνεχϊσ μεταβαλλόμενθ

ηιτθςθ ςτθν παραγωγι προϊόντων και

υπθρεςιϊν. vii.

Θ αβεβαιότθτα τθσ εφρυκμθσ λειτουργικότθτασ

του κοινωνικοφ και

οικονομικοφ περιβάλλοντοσ. Κατά ςυνζπεια θ διαςφάλιςθ τθσ απαςχόλθςθσ, ςε αυτό το νζο και ρευςτό περιβάλλον δφναται να επιτευχκεί με διαρκι βελτίωςθ του επαγγελματικοφ μορφωτικοφ

επιπζδου του οικονομολόγου, με τζτοιο τρόπο ϊςτε να

διατθρείται θ απαραίτθτθ εξειδίκευςθ και παράλλθλα θ χρθςιμότθτά του για τθν αγορά εργαςίασ.

3.6. Mentoring

Το mentoring είναι μια ςχζςθ ςυνεργαςίασ μεταξφ δφο ατόμων, του Κακοδθγθτι (Mentor) και του Κακοδθγοφμενου (Mentee), θ οποία επιτρζπει τθν ανταλλαγι

17

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

εμπειριϊν, απόψεων και πλθροφοριϊν για ζνα ςυγκεκριμζνο ηιτθμα. Το Mentoring ζχει ωσ αντικειμενικό ςκοπό τθ γενικότερθ βελτίωςθ του κακοδθγοφμενου δίδοντασ τθν δυνατότθτα για τθν απόκτθςθ ςυγκεκριμζνων ικανοτιτων και δεξιοτιτων, τθν απόκτθςθ εργαςιακισ εμπειρίασ τθν μεταφορά γνϊςθσ, δεξιοτιτων ι τεχνογνωςίασ για τθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ τθσ προςωπικισ και επαγγελματικισ ηωισ του κακοδθγοφμενου. Στα πλαίςια αυτισ τθσ διαδικαςίασ ζνα μεγαλφτερο ι/και πιο ζμπειρο άτομο παίρνει υπό τθν "προςταςία" του ζνα νεαρότερο άτομο προςφζροντάσ του υποςτιριξθ και ενκάρρυνςθ. Το μεγαλφτερο άτομο γίνεται ςυνικωσ πρότυπο για το νεαρότερο. H υποςτιριξθ και θ κακοδιγθςθ δίνεται από τον Κακοδθγθτι ςτον Κακοδθγοφμενο μζςα από μια προςωπικι ςχζςθ που αναπτφςςεται με ςυχνζσ ςυναντιςεισ για ζνα χρονικό διάςτθμα. Ρρακτικά, το mentoring μπορεί να πάρει πολλζσ διαφορετικζσ μορφζσ πζρα από ςυμβουλευτικζσ ςυναντιςεισ πρόςωπο με πρόςωπο όπωσ για παράδειγμα: 

επικοινωνία από απόςταςθ (μζςω mail, τθλεφϊνου, Skype κτλ) και



θμζρεσ «shadowing», ςτισ οποίεσ ο mentoree παρακολουκεί τον μζντορά του επί τω ζργω, ζτςι ϊςτε να γνωρίςει καλφτερα το επάγγελμα ι ακόμα και τθν εταιρεία ςτθν οποία δουλεφει.

Το mentoring μπορεί να εφαρμοςκεί και ςτο επάγγελμα του οικονομολόγου προκειμζνου να προετοιμαςκοφν νζοι επαγγελματίεσ αλλά και επιχειρθματίεσ για τθν άςκθςθ επιτυχοφσ δραςτθριότθτασ.

3.7. Επαγγελματικζσ πιςτοποιιςεισ ειδικοτιτων του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ

Από τθν ζρευνα πεδίου που πραγματοποιικθκε ςε επιλεγμζνεσ χϊρεσ του αναπτυγμζνου κόςμου διαπιςτϊκθκε ότι οι πιο προθγμζνεσ και οργανωμζνεσ από αυτζσ παράςχουν πιςτοποιιςεισ υψθλοφ κφρουσ για ζνα ςθμαντικό αρικμό ειδικοτιτων του οικονομολογικοφ

18

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

επαγγζλματοσ. Ενδεικτικά αναφζρονται οι εξισ οι οποίεσ και παρουςιάηονται αναλυτικά ςτθν μελζτθ:



A.C.C.A (επαγγελματικι πιςτοποίθςθ ςτθ λογιςτικι).



DipI.FR (Διεκνι Λογιςτικά Ρρότυπα).



C.I.P.R (Δθμόςιεσ Σχζςεισ).



C.I.M.A (Management Accounting).



C.I.A (Ριςτοποίθςθ εςωτερικοφ ελζγχου).



C.I.S.A (Ριςτοποίθςθ ςτον ζλεγχο των πλθροφοριακϊν και ελεγκτικϊν

ςυςτθμάτων). 

C.F.A (Ριςτοποίθςθ ςτα χρθματοοικονομικά).



C.Ι.Ι.Α (Ριςτοποίθςθ χρθματοοικονομικοφ αναλυτι).



P.M.P (Ριςτοποίθςθ Επαγγελματία Διαχειριςτι Ζργου).



F.R.M (Ριςτοποίθςθ Financial Risk Management ).

Στισ χϊρεσ αυτζσ ςτισ οποίεσ παρζχονται οι προαναφερόμενεσ εξειδικεφςεισ (Αμερικι, Μ. Βρετανία, Ολλανδία, Κφπροσ) οι αποδοχζσ των επαγγελματιϊν ςτον

οικονομολογικό κλάδο παρουςιάηονται αυξθμζνεσ. Από τθν ζρευνα πεδίου θ οποία διενεργικθκε για τθν χϊρα μασ, προκφπτει ότι ζνασ αρικμόσ ειδικοτιτων και ειδικεφςεων του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ περιβάλλονται με κανονιςτικό και νομοκετικό πλαίςιο κακϊσ και υποχρζωςθ πιςτοποίθςθσ, ενϊ αρκετζσ ειδικότθτεσ και ειδικεφςεισ αςκοφνται ελεφκερα. Ριο ςυγκεκριμζνα θ ειδικότθτα του ορκωτοφ λογιςτι λειτουργεί υπό τθν ομπρζλα ενόσ πλιρουσ νομοκετθμζνου κανονιςτικοφ πλαιςίου κακϊσ και κεςμικοφ οργάνου εποπτείασ (Επιτροπι Λογιςτικισ Τυποποίθςθσ και Ελζγχων – Ε.Λ.Τ.Ε.). Επιπρόςκετα, ζχουν κεςμοκετθκεί πιςτοποιιςεισ, ωσ υποχρεωτικό επαγγελματικό προςόν προκειμζνου να αςκοφν το επάγγελμά τουσ κάποιεσ ειδικότθτεσ οι οποίεσ ςχετίηονται με τθν χρθματιςτθριακι αγορά. Οι ειδικότθτεσ αυτζσ είναι του

19

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

διαπραγματευτι (αντικριςτι) χρθματιςτθριακϊν αξιϊν και παραγϊγων κακϊσ και αυτζσ των αντίςτοιχων εκκακαριςτϊν. Τα πιςτωτικά ιδρφματα τα οποία ζχουν λάβει άδεια και εποπτεφονται από τθν Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ, υποχρεοφνται, ειδικά ςτθν παροχι επενδυτικϊν υπθρεςιϊν προσ πελάτεσ τουσ να απαςχολοφν μόνον πρόςωπα τα οποία διακζτουν Ριςτοποιθτικό Επαγγελματικισ Επάρκειασ. Αρμόδια για τθν πιςτοποίθςθ των υπαλλιλων και ςτελεχϊν των προαναφερόμενων Ριςτωτικϊν Ιδρυμάτων, ςτα οποία ςυγκαταλζγονται και οι Ε.Ρ.Ε.Υ., Α.Ε.Δ.Α.Κ., Α.Ε.Ε.Χ. και Α.Ε.Ε.Δ., είναι θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ. Ρροχπόκεςθ

για

επαγγελματικϊν

τθν νόμιμθ ειδικοτιτων

άςκθςθ

τθσ

τθσ δραςτθριότθτασ μίασ ςειράσ

αςφαλιςτικισ

αγοράσ

είναι

θ

κατοχι

πιςτοποιθτικό επιτυχοφσ δοκιμαςίασ ςε εξετάςεισ που επιμελείται θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ. Οι ειδικότθτεσ αυτζσ είναι α) αςφαλιςτικόσ Σφμβουλοσ, β) αςφαλιςτικόσ Ρράκτορασ, γ) Μεςίτθσ αςφαλίςεων και ανταςφαλίςεων, δ) ςυντονιςτισ Αςφαλιςτικϊν Συμβοφλων και ε) ςυνδεδεμζνοσ Αςφαλιςτικόσ Διαμεςολαβθτισ. Αναφορικά με τουσ διδάςκοντεσ τθν οικονομικι επιςτιμθ, ςφμφωνα με τθν ιςχφουςα νομοκεςία, οι πτυχιοφχοι των οικονομικϊν ςχολϊν δφναται να ςυμμετάςχουν ςτισ εξετάςεισ του Α.Σ.Ε.Ρ. ι να διδάξουν ςε ιδιωτικά ςχολεία. Σε κάκε περίπτωςθ οι απόφοιτοι τθσ Ανϊτατθσ Σχολισ Ραιδαγωγικισ και Τεχνολογικισ Εκπαίδευςθσ (Α.Σ.Ρ.Τ.Ε.) προθγοφνται όλων των πτυχιοφχων των οικονομικϊν ςχολϊν, λαμβανομζνου υπόψθ ότι κατζχουν εκπαιδευτικό τίτλο, εν αντικζςει με τον πτυχιοφχο οικονομικισ ςχολισ. Θ φοίτθςθ ςτθ Α.Σ.Ρ.Τ.Ε. είναι μονοετισ και θ ειςαγωγι ςε αυτιν πραγματοποιείται με «ςφςτθμα μοριοδότθςθσ

βάςθ

αντικειμενικϊν προςόντων». Το νομικό πλαίςιο κακοριςμοφ των αδειϊν για τουσ μελετθτζσ – μθχανικοφσ το οποίο αφορά ζργα Δθμοςίου αποκλειςτικά (Ν. 3316/2005), ςυμπεριλαμβάνει και τουσ μελετθτζσ – οικονομολόγουσ. Ριο ςυγκεκριμζνα ςτον κατάλογο των 28 ειδικοτιτων για τισ οποίεσ εκδίδονται άδειεσ μελετθτϊν ςφμφωνα με τον προαναφερόμενο νόμο ςυμπεριλαμβάνονται και οι «οικονομικζσ μελζτεσ» και οι

20

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

«μελζτεσ οργάνωςθσ και επιχειρθςιακισ ζρευνασ» οι οποίεσ απαιτοφν πτυχίο οικονομολόγου.

Επιπρόςκετα,

υπάρχει

πρόβλεψθ

οι

ςυντάκτεσ

των

οικονομοτεχνικϊν μελετϊν που υποβάλλονται ςτο πλαίςιο του εκάςτοτε αναπτυξιακοφ νόμου να απαιτοφν άδεια αςκιςεωσ οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ βάςθ του ΡΔ 472/1991. Δεν ςυμβαίνει το ίδιο για οικονομοτεχνικζσ μελζτεσ που υποβάλλονται ςτο πλαίςιο άλλων προγραμμάτων κινθτροδότθςθσ επενδφςεων από το κράτοσ, όπωσ οι επενδυτικζσ προτάςεισ που κατατίκενται ςτα προγράμματα του Ε.Σ.Ρ.Α. Τζλοσ, για τθν ειδίκευςθ του λογιςτι φοροτεχνικοφ τθν οποία εποπτεφει το Ο.Ε.Ε., ςφμφωνα με τον πρόςφατα ψθφιςκζντα νόμο Ν.4152 (ΦΕΚ 107/τευχ Α/9-5-2013), ο οποίοσ περιλαμβάνει τροποποίθςθ του Ν.2515/1997 και του Ρ.Δ. 340/1998, θ επαγγελματικι ταυτότθτα του λογιςτι φοροτεχνικοφ διακρίνεται πλζον ςε Λογιςτι φοροτεχνικοφ

Α’

και

Β’

τάξθσ.

Επαγγελματικι

ταυτότθτα

λογιςτι

-

φοροτεχνικοφ μποροφν πλζον να αποκτιςουν και φυςικά πρόςωπα τα οποία ζχουν ολοκλθρϊςει το γενικό Λφκειο και διακζτουν επαγγελματικι προχπθρεςία ωσ βοθκοί λογιςτι τουλάχιςτον 7 ετϊν κακϊσ και φυςικά πρόςωπα τα οποία ζχουν ολοκλθρϊςει Ενιαίο Ρολυκλαδικό Λφκειο κατεφκυνςθσ οικονομίασ με εξαετι προχπθρεςία κακϊσ και άτομα τα οποία ζχουν ολοκλθρϊςει ςπουδζσ ςε Ιδιωτικά Εκπαιδευτικά Κζντρα (Ι.Ε.Κ.) λογιςτικισ ι είναι απόφοιτοι των μακροχρόνιων προγραμμάτων λογιςτικισ του Ελλθνικοφ Κζντρου Ραραγωγικότθτασ (ΕΛ. ΚΕ. ΡΑ.) και ζχουν πενταετι προχπθρεςία.

3.8. Εκτίμθςθ ευκαιριϊν για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα ςτα επόμενα χρόνια Ππωσ ιδθ αναφζρκθκε θ κρίςθ θ οποία μαςτίηει τθν χϊρα μασ τα τελευταία πζντε ζτθ είναι κυρίωσ το αποτζλεςμα λανκαςμζνων πολιτικϊν και νοοτροπιϊν δεκαετιϊν. Θ κρίςθ όμωσ αποτελεί παράλλθλα μία τεράςτια και μοναδικι ευκαιρία ριηικϊν και ρθξικζλευκων αλλαγϊν για τθν χάραξθ μίασ ϊριμθσ και υπεφκυνθσ πορείασ τθσ χϊρα για τισ επόμενεσ δεκαετίεσ.

21

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ωσ αποτζλεςμα τθσ νζασ αυτισ πολιτικισ και οικονομικισ πορείασ, αναμζνεται να αναδειχκοφν και να πρωτοςτατιςουν ςυγκεκριμζνοι κλάδοι τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ ςτθν επανεκκίνθςθ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ, οι οποίοι παρουςιάηουν ςυγκριτικά και ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα. Τα πλεονεκτιματα αυτά εδράηουν ςε φυςικά χαρακτθριςτικά του τόπου μασ ι ςε δεξιότθτεσ και τεχνολογίεσ τισ οποίεσ ανζπτυξαν οι Ζλλθνεσ.

Μζςα ςε αυτό το πλαίςιο το επάγγελμα του οικονομολόγου πρζπει και αυτό να μετεξελιχκεί, να προςαρμοςκεί ςτα νζα δεδομζνα και να υπθρετιςει τθν προςπάκεια του μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ και κοινωνίασ ςε μοντζλο βιϊςιμο και αειφόρο. Ραράλλθλα, οι επαγγελματίεσ του οικονομολογικοφ κλάδου βρίςκονται μπροςτά ςε μία μοναδικι ευκαιρία ανζλιξθσ και υψθλϊν προςόδων, θ οποία όμωσ κα είναι απλόχερθ μόνο με αυτοφσ οι οποίοι κα κατανοιςουν τισ κεμελιϊδθσ αλλαγζσ που ςυντελοφνται ςτθν οικονομία και τθν κοινωνία και κα είναι διατεκειμζνοι, να προςαρμοςκοφν, να αλλάξουν, να προετοιμαςκοφν και να αποκτιςουν τα εφόδια που είναι αναγκαία για τθν νζα εποχι. Συμφωνά με τα ευριματα τθσ μελζτθσ, αναμζνεται το επόμενο χρονικό διάςτθμα να ανακάμψει θ ηιτθςθ για αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα,

α) ςε κλάδουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ οι οποίοι διακζτουν ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα, και

β)

ςε

ςυγκεκριμζνεσ

ειδικότθτεσ

και

ειδικεφςεισ

του

οικονομολογικοφ

επαγγζλματοσ οι οποίεσ κα αναδειχκοφν από το υπό διαμόρφωςθ νζο επιχειρθματικό τοπίο.

Στθν μελζτθ γίνεται μία προςπάκεια ομαδοποίθςθσ των ευκαιριϊν αυτϊν ανά κλάδο και ειδικότθτα – ειδίκευςθ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ. Ριο ςυγκεκριμζνα, ομαδοποιοφνται ευκαιρίεσ οι οποίεσ παρουςιάηονται για τουσ

22

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα α) από τθν μεταςτροφι του επιχειρείν ςε ορκολογικότερουσ, καινοτόμουσ και διεκνοποιθμζνουσ τρόπουσ λειτουργίασ, β) από ευκαιρίεσ οι οποίεσ παρουςιάηονται για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα λόγω των διαρκρωτικϊν αλλαγϊν οι οποίεσ κα επζλκουν ςτθν κρατικι λειτουργία και τθν δθμόςια διοίκθςθ και γ) αλλαγϊν ςτο νομοκετικό πλαίςιο το οποίο διζπει τθν επιχειρθματικι και επενδυτικι πρακτικι.

Ρεριλθπτικά, ειδικότθτεσ και ειδικεφςεισ οι οποίεσ αναμζνεται να παρουςιάςουν ηιτθςθ τα επόμενα ζτθ, ςφμφωνα με τθν ανάλυςθ τθσ μελζτθσ είναι: Εξειδικευμζνα ςτελζχθ ςτο τουριςτικό management και τθν λογιςτικι τουριςτικϊν επιχειριςεων, εκτιμθτζσ ακινιτων, project managers, ειδικοί αγροτικισ οικονομίασ και διαχειριςτζσ (managers) αγροτικϊν ςυνεταιριςμϊν και μεγάλθσ επιφάνειασ καλλιεργιςιμων εκτάςεων, ειδικοί ενεργειακισ οικονομίασ και διαχειριςτζσ ενεργειακϊν υποδομϊν, ναυτιλιακά ςτελζχθ και οικονομολόγοι και λογιςτζσ εξειδικευμζνοι ςτο αντικείμενο τθσ ναυτιλίασ, κοςτολόγοι, ειδικοί διαχείριςθσ παραγωγισ, ειδικοί logistics ,managers, ειδικοί θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν με ουςιαςτικζσ γνϊςεισ οικονομικϊν και φοροτεχνικϊν κεμάτων, υψθλοφ επιπζδου και πανεπιςτθμιακϊν γνϊςεων αςφαλιςτζσ, αναλογιςτζσ, διαχειριςτζσ κεφαλαίων, οικονομικοί αςφαλιςτικϊν

και

χρθματοοικονομικοί

προϊόντων

ηωισ

και

αναλυτζσ,

κακϊσ

υγείασ/περίκαλψθσ,

και

δθμιουργοί

οικονομολόγοι

–

εκπαιδευτικοί, αναλυτζσ περιβαλλοντικϊν οικονομικϊν και επιπτϊςεων οι οποίοι ςυνδυάηουν πτυχία Ρεριβαλλοντικισ διαχείριςθσ ι/και μθχανικϊν με οικονομικά, ειδικοί κατάρτιςθσ ιςολογιςμϊν αειφορίασ, ειδικοί ςυγχωνεφςεων και εξαγορϊν, αποτιμθτζσ εταιρειϊν, λογιςτζσ – ορκωτοί λογιςτζσ, φοροτεχνικοί, εκκακαριςτζσ, ειδικοί πιςτολθπτικισ ικανότθτασ (credit officers), ειδικοί διαχείριςθσ κινδφνου (risk management officers), ειδικοί απεμπλοκισ και αναχρθματοδότθςθσ επιχειριςεων, νοικοκυριϊν και φυςικϊν προςϊπων (recovery officers), ειδικοί marketing, κλαδικοί αναλυτζσ, ειδικοί ανάπτυξθσ προϊόντων, ειδικοί εφρεςθσ ι δθμιουργίασ νζων αγορϊν και πιο περιοριςμζνα χρθματιςτθριακοί αναλυτζσ και αντικριςτζσ.

23

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιπλζον, κα είναι ιδιαίτερα αναγκαίοι οικονομολόγοι οι οποίοι κα μιλοφν πολφ καλά ξζνεσ γλϊςςεσ και αυτοί οι οποίοι κα ςυνδυάηουν ςπουδζσ από διαφορετικοφσ κλάδουσ (π.χ. νομικοί, μθχανικοί, περιβαλλοντολόγοι με πτυχίο ςτα οικονομικά κακϊσ και απόφοιτοι οικονομικϊν ςχολϊν με παράλλθλεσ ςπουδζσ ςτθν Δθμόςια Διοίκθςθ).

Απαραίτθτθ κρίνεται και θ εξειδίκευςθ των αςκοφντων το οικονομολογικό επάγγελμα ςτθν πλθροφορικι με ζμφαςθ ςε εξειδικευμζνα προγράμματα τθσ ειδικότθτάσ τουσ.

Επιπλζον, πολφτιμα κα είναι οικονομικά ςτελζχθ ςε όλο το εφροσ τθσ επιχειρθματικισ δραςτθριότθτασ, με ςπουδζσ και κουλτοφρα διεκνϊν αγορϊν και προτφπων κακϊσ και ςτελζχθ με πείρα αποκτθμζνθ ςε πολυεκνικοφσ ομίλουσ ςτθν Ελλάδα και ςτο εξωτερικό.

Ευκαιρίεσ για επιχειρθματικι δραςτθριοποίθςθ οικονομολόγων κα υπάρξουν ςε niche αγορζσ όπωσ γραφεία και εταιρείεσ ςυμβοφλων κατάρτιςθσ ιςολογιςμϊν αειφορίασ, γραφεία και εταιρείεσ εξειδικευμζνων λογιςτϊν εφαρμογισ Διεκνϊν Λογιςτικϊν Ρροτφπων, γραφεία ειδικϊν ςτθν εφρεςθ χρθματοδότθςθσ από Ελλθνικά και ξζνα χρθματοπιςτωτικά ιδρφματα κακϊσ και ςτθν δθμιουργία ειδικϊν εργαλείων χρθματοδότθςθσ και αναχρθματοδότθςθσ εταιρικϊν ςχθμάτων και ζργων.

3.9. Ο ρόλοσ του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθν επόμενθ δεκαετία

Ο ρόλοσ ο οποίοσ καλείται να διαδραματίςει το Οικονομικό Επιμελθτιριο ςτθν Ελλάδα τθν επόμενθ δεκαετία αφορά:

α) τθν αναβάκμιςθ του επαγγζλματοσ και των παρεχόμενων υπθρεςιϊν από τα μζλθ του προσ τουσ πολίτεσ και το επιχειρθματικό γίγνεςκαι τθσ χϊρασ,

24

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

β) τθν ςυμβολι του ςτθν προςπάκεια μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ μζςω προτάςεων και υποδείξεων προσ τθν Ελλθνικι Ρολιτεία για αλλαγζσ ςτο κεςμικό και το κανονιςτικό πλαίςιο, οι οποίεσ είναι απόρροια τθσ κακθμερινισ πρακτικισ άςκθςθσ του επαγγζλματοσ,

γ) τθν υποςτιριξθ και ενδυνάμωςθ τθσ επιχειρθματικότθτασ τθσ χϊρασ και τθσ θκικισ του επιχειρείν,

δ) τθν ςυμβολι ςτθν ςυνεχι οικονομικι εκπαίδευςθ και ςτθν παροχι άμεςθσ και ζγκυρθσ πλθροφόρθςθσ περί οικονομικϊν κεμάτων ςτα μζλθ του,

ε) τθν διαςφάλιςθ τθσ εφρυκμθσ λειτουργίασ και τθν ςτιριξθ του επαγγζλματοσ με τθν προςφορά εργαλείων προσ τα μζλθ του.

Ειδικότεροι ςτόχοι του Ο.Ε.Ε. για τθν επόμενθ δεκαετία κα πρζπει να είναι:

- Θ διευκόλυνςθ τθσ πρόςβαςθσ και ςυμμετοχισ ςτθ διά βίου μάκθςθ των μελλϊν του. Επιπλζον, υποςτιριξθ τθσ διά βίου μάκθςθσ, μζςω τθσ διαςφνδεςθσ όλων των μορφϊν τυπικισ, μθ τυπικισ εκπαίδευςθσ και άτυπθσ μάκθςθσ.

- Θ παροχι δυνατοτιτων επαγγελματικισ εξζλιξθσ των μελλϊν τθσ.

- Θ αφξθςθ τθσ κινθτικότθτασ των εργαηομζνων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα.

- Θ ενίςχυςθ τθσ διαφάνειασ των προςόντων των μελλϊν του και θ ςφνδεςι τουσ με τθν εργαςία και τθν απαςχόλθςθ.

- Θ αναγνϊριςθ και πιςτοποίθςθ τθσ άτυπθσ μάκθςθσ.

- Ο εξορκολογιςμόσ και θ διαςφάλιςθ τθσ ποιότθτασ του ςυςτιματοσ αναγνϊριςθσ και πιςτοποίθςθσ προςόντων.

25

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Στο πλαίςιο αυτό εκτιμάται ότι κα ιταν ιδιαίτερα χριςιμο να ςυντονιςκοφν και να διενεργθκοφν οι πιο κάτω πρωτοβουλίεσ και δράςεισ από το Οικονομικό Επιμελθτιριο:

Α. Προςφορά πιςτοποιιςεων από το Ο.Ε.Ε. Με τον πρόςφατα ψθφιςκζντα νόμο Ν.4152 διευρφνεται ο αρικμόσ των φυςικϊν προςϊπων τα οποία κα ζχουν τθν δυνατότθτα απόκτθςθσ τθσ ειδικότθτασ του λογιςτι – φοροτεχνικοφ και ελαςτικοποιοφνται οι προχποκζςεισ για τθν απόκτθςθ των δφο πλζον τάξεων αδειϊν άςκθςθσ του επαγγζλματοσ του λογιςτι – φοροτζχνθ. Ειδικότερα, θ νζα διάταξθ δίνει τθ δυνατότθτα ςτουσ αποφοίτουσ Λυκείου και ΙΕΚ με λιγότερα χρόνια εργαςιακι εμπειρία από ότι ίςχυε ζωσ ςιμερα να αποκτιςουν επαγγελματικι ταυτότθτα Βϋ τάξθσ και να τθροφν βιβλία εςόδων – εξόδων, ανεξαρτιτωσ τηίρου. Ραράλλθλα, οι απόφοιτοι ΤΕΙ απολαμβάνουν τα ίδια δικαιϊματα με τουσ απόφοιτουσ ΑΕΙ και μετά από 3 χρόνια ςτθ Βϋ τάξθ αποκτοφν επαγγελματικι ταυτότθτα Αϋ τάξθσ και μποροφν να τθροφν βιβλία Γϋ κατθγορίασ. Αποτζλεςμα είναι ςτθν πρϊτθ περίπτωςθ να εξιςϊνεται θ πρακτικι εμπειρία με τθν Τριτοβάκμια εκπαίδευςθ, ενϊ ςτθν δεφτερθ θ Τεχνολογικι με τθν Ρανεπιςτθμιακι εκπαίδευςθ. Λαμβάνοντασ υπόψθ τα προθγοφμενα, προτείνεται θ κεςμοκζτθςθ διαδικαςίασ πιςτοποίθςθσ των επαγγελματιϊν που κα κατζχουν τισ άδειεσ των δφο τάξεων προκειμζνου να διαςφαλιςτεί θ επαγγελματικι επάρκεια των εμπλεκομζνων. Θ ανάγκθ πιςτοποίθςθσ προκφπτει και από το ςυνεχϊσ μεταλλαςςόμενο νομοκετικό κακεςτϊσ του επαγγζλματοσ, τισ ςυνεχισ αλλαγζσ ςτο φορολογικό κακεςτϊσ αλλά και τισ ρθξικζλευκεσ αλλαγζσ που επιτάςςει θ τεχνολογικι πρόοδοσ.

Ρροτείνεται λοιπόν θ δθμιουργία διαδικαςίασ πιςτοποίθςθσ θ οποία κα περιλαμβάνει α) υποχρεωτικι παρακολοφκθςθ επιμορφωτικϊν ςεμιναρίων κακϊσ και β) λιψθ τθσ πιςτοποίθςθσ μετά από εξετάςεισ. Κατά τον τρόπο αυτό θ άδεια άςκθςθσ επαγγζλματοσ, πζραν των ετϊν υπθρεςίασ, κα αποκτάται μετά από πιςτοποίθςθ

παρακολοφκθςθσ

επιμορφωτικϊν

26

ςεμιναρίων

ςε

λογιςτικά,

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

οικονομικά και φορολογικά κζματα με αξιολόγθςθ των υποψθφίων κατά τθ διάρκεια παρακολοφκθςθσ αυτϊν θ/και μετά από εξετάςεισ. Θ ανανζωςθ τθσ άδειασ κα γίνεται μετά από κάποιο χρονικό διάςτθμα, υπό τον όρο ότι ο επαγγελματίασ ςυνεχίηει να αςκεί τθν ειδικότθτα και επιπλζον να ζχει παρακολουκιςει τα ςχετικά ςεμινάρια. Με τον τρόπο αυτό θ διατιρθςθ τθσ πιςτοποίθςθσ κα διενεργείται ςε βάςθ CIP (Continual Improvement Points). Τα επιμορφωτικά ςεμινάρια κα διενεργοφνται τουλάχιςτον δφο φορζσ ανά ζτοσ από το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδοσ ι από το Ινςτιτοφτο Εκπαίδευςθσ και Επιμόρφωςθσ των μελϊν του, τα οποία κα χορθγοφν και το ςχετικό πιςτοποιθτικό παρακολοφκθςθσ και αξιολόγθςθσ.

Τα Ο.Ε.Ε. δφναται να εκδίδει κάρτεσ πιςτοποίθςθσ (τφπου πιςτωτικισ) και επαγγελματικισ άδειασ, θ οποία κα ανανεϊνεται κάκε ζτοσ κατόπιν καταβολισ του ετιςιου κόςτουσ πιςτοποίθςθσ και μετά τθν ςυμμόρφωςθ με τα λοιπά υποχρεωτικά κριτιρια (επιμόρφωςθ, άςκθςθ του επαγγζλματοσ). Οι κάρτεσ πιςτοποίθςθσ κα αποδίδουν

αυτόματα

ςτον

επαγγελματία

και

«θλεκτρονικι

υπογραφι»

προκειμζνου να ςυναλλάςςεται με τισ φορολογικζσ αρχζσ και να διενεργεί υποβολζσ λογιςτικϊν καταςτάςεων και φορολογικϊν φφλλων πελατϊν παντόσ τφπου ςτισ εφορίεσ τθσ χϊρασ.

Τζλοσ, κα πρζπει να δθμιουργθκεί μθτρϊο πιςτοποιθμζνων λογιςτϊν – φοροτεχνικϊν και οικονομολόγων το οποίο κα είναι διακζςιμο ςτθν θλεκτρονικι ςελίδα του Ο.Ε.Ε. και κα είναι γνωςτοποιθμζνο ςτισ φορολογικζσ αρχζσ. Αποτζλεςμα των προαναφερόμενων κα είναι θ απάλειψθ των παρανόμωσ αςκοφντων το επάγγελμα και θ αναγνϊριςθ τθσ ςυνυπευκυνότθτασ του λογιςτι φοροτεχνικοφ.

27

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Β. Παροχι πιςτοποιιςεων για άλλεσ ειδικότθτεσ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ.

Επιπρόςκετα, προτείνεται θ κεςμοκζτθςθ και θ διαχείριςθ τθσ διαδικαςίασ παροχισ πιςτοποίθςθσ από το Ο.Ε.Ε. και άλλων ειδικοτιτων του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ ςε τομείσ - κλάδουσ

με μεγάλθ ηιτθςθ ι/και απαίτθςθ

εξειδίκευςθσ με τθν λογικι θ οποία περιγράφθκε αμζςωσ πρωκφςτερα. Οι πιςτοποιιςεισ αυτζσ δφναται να παρζχονται ςε ςυνεργαςία με άλλουσ κεςμοκετθμζνουσ φορείσ ι/και Ρανεπιςτιμια.

Ενδεικτικά αναφζρεται θ πιςτοποίθςθ επάρκειασ για τθν άςκθςθ τθσ ειδικότθτασ του εςωτερικοφ ελεγκτι θ οποία μπορεί να οργανωκεί ςε ςυνεργαςία με το ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘΣ ΣΩΜΑΤΟΣ Ο΢ΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ (Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ.), θ πιςτοποίθςθ τθσ ειδικότθτασ του μελετθτι - ςυντάκτθ τεχνοοικονομικϊν μελετϊν δθμοςίων και ιδιωτικϊν ζργων, θ πιςτοποίθςθ ειδικότθτασ μελετθτι επενδυτικϊν ςχεδίων και αναπτυξιακϊν προγραμμάτων (οι οποίοι κα είναι και οι μόνοι οι οποίοι κα ζχουν δικαίωμα υποβολισ φακζλων ςε προγράμματα κινθτροδότθςθσ του Ελλθνικοφ κράτουσ) κ.α.

Γ. Δθμιουργία κϊδικα δεοντολογίασ και κυρϊςεων.

Το Οικονομικό Επιμελθτιριο κα πρζπει να μεριμνιςει για τθν δθμιουργία κϊδικα δεοντολογίασ και κυρϊςεων για τα μζλθ του ςτα πρότυπα του ιςχφοντα Κϊδικα Επαγγελματικισ Δεοντολογίασ τθσ Διεκνοφσ Ομοςπονδίασ Λογιςτϊν (International Federation of Accountants). Ο κϊδικασ δεοντολογίασ κα ρυκμίηει κζματα που αφοροφν τισ ςχζςεισ ανάμεςα ςτουσ οικονομολόγουσ και τουσ πελάτεσ τουσ, τουσ οικονομολόγουσ μεταξφ τουσ αλλά και τισ ςχζςεισ των προαναφερόμενων πλευρϊν με τθν πολιτεία. Ο κϊδικασ δεοντολογίασ κα πρζπει να περιγράφει με ςαφινεια, τα δικαιϊματα και τισ υποχρεϊςεισ, τθ διαςφάλιςθ ποιότθτασ και διαφάνειασ, τισ

28

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

υποχρεϊςεισ ακεραιότθτασ, αντικειμενικότθτασ, επαγγελματικισ ςυμπεριφοράσ, επαγγελματικισ επάρκειασ και εχεμφκειασ των μελϊν του Ο.Ε.Ε.

Δ. Δθμιουργία ςυνθγόρου διαχείριςθσ παραπόνων και καταγγελιϊν.

Σθμαντικι πρωτοβουλία για το Ο.Ε.Ε. δφναται να είναι θ δθμιουργία «γραφείου ςυνθγόρου» - εποπτικοφ οργάνου παραπόνων και καταγγελιϊν για μζλθ του Ο.Ε.Ε. τα οποία παραβιάηουν τθν νομοκεςία ι τον κϊδικα δεοντολογίασ. Επιπρόςκετα, το όργανο κα δζχεται και καταγγελίεσ για άτομα τα οποία αςκοφν παρανόμωσ το επάγγελμα. Το ςτελζχθ τθσ υπθρεςίασ κα προτείνουν ποινζσ για τουσ παρανομοφντεσ επαγγελματίεσ ςτο διοικοφν όργανο του Ο.Ε.Ε. ςφμφωνα με τον κϊδικα κυρϊςεων του Επιμελθτθρίου.

Ε. Mentoring. Το Ο.Ε.Ε. είναι ο κατάλλθλοσ φορζασ να οργανϊςει γραφείο mentoring το οποίο να φζρνει ςε επαφι κακοδθγθτζσ με κακοδθγοφμενουσ προκειμζνου να διευκολφνει νζα άτομα ι νζουσ επαγγελματίεσ να ειςζλκουν ςτο επάγγελμα ι να ανοίξουν επιχειριςεισ προςφοράσ οικονομολογικϊν υπθρεςιϊν. Mentoring μπορεί να υπάρξει και ανάμεςα ςε οικονομολόγουσ και νζουσ επιχειρθματίεσ, όπου οι πρϊτοι κα μεταβιβάςουν γνϊςεισ και εμπειρίεσ ςτουσ δεφτερουσ προκειμζνου αυτοί να δθμιουργιςουν αποδοτικότερεσ επιχειριςεισ.

΢Σ. Γραφείο επαγγελματικοφ προςανατολιςμοφ φοιτοφντων ςε οικονομικζσ ςχολζσ.

Το Ο.Ε.Ε. είναι ο κατάλλθλοσ φορζασ για τθν δθμιουργία ενόσ

γραφείου

επαγγελματικοφ προςανατολιςμοφ φοιτοφντων ςε οικονομικζσ ςχολζσ, όπου οι

29

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ενδιαφερόμενοι κα μποροφν να λαμβάνουν πλθροφόρθςθ ςχετικά με το επάγγελμα και τισ δυνατότθτεσ που ανοίγονται μπροςτά τουσ ςτα πλαίςια του επαγγζλματοσ.

Το γραφείο με τθν ςφμπραξθ και τθν χρθματοδότθςθ επιχειριςεων κα δφναται να οργανϊςει βραβεία αριςτοφχων οικονομικϊν ςχολϊν κακϊσ και διαγωνιςμό καινοτομίασ ςτο επάγγελμα.

Τζλοσ, το γραφείο κα φζρνει ςε επαφι τθν επιχειρθματικι κοινότθτα με τουσ φοιτθτζσ των οικονομικϊν ςχολϊν προκειμζνου να διευκολφνεται θ ςφηευξθ τθσ προςφοράσ και τθσ ηιτθςθσ για οικονομικά ςτελζχθ ςτισ επιχειριςεισ.

Η. Εικονικό (Virtual) κζντρο εφρεςθσ εργαςίασ για οικονομολόγουσ.

Επιπρόςκετα, προτείνεται θ δθμιουργία ενόσ εικονικοφ κζντρου ευρζςεωσ εργαςίασ για οικονομολόγουσ, το οποίο κα λειτουργεί μζςα από τθν ιςτοςελίδα του Ο.Ε.Ε. Το εικονικό κζντρο ευρζςεωσ εργαςίασ κα περιλαμβάνει διαδυκτιακό τόπο για τθν ηιτθςθ οικονομολόγων αλλά και τθν προςφορά, με τθν δθμιουργία ταξινομθμζνου ανά ειδικότθτα θλεκτρονικοφ χϊρου ανάρτθςθσ βιογραφικϊν ςθμειωμάτων.

Θ. Ινςτιτοφτο Εκπαίδευςθσ και Επιμόρφωςθσ των μελϊν - ΙΝ΢ΣΙΣΟΤΣΟΤ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Θ΢ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΙΜΕΛΘΣΘΡΙΟΤ ΕΛΛΑΔΟ΢ (Ι.Ε.Ο.Ε.Ε.)

Ρροκειμζνου

να

λειτουργιςουν

ορκολογικά

και

οργανωμζνα

όλεσ

οι

προαναφερόμενεσ πρωτοβουλίεσ δθλ. θ πιςτοποίθςθ, θ δια βίου μάκθςθ, το mentoring, το γραφείο επαγγελματικοφ προςανατολιςμοφ φοιτοφντων ςε οικονομικζσ ςχολζσ και το virtual κζντρο εφρεςθσ εργαςίασ για οικονομολόγουσ προτείνεται θ ςφςταςθ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΡΙΜΕΛΘΤΘ΢ΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ι.Ε.Ο.Ε.Ε.)

30

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Το εν λόγω Ινςτιτοφτο κα παρζχει επιπλζον οργανωμζνα επιμορφωτικά ςεμινάρια κάτω από τθν ςκζπθ ενόσ οργανωμζνου προγράμματοσ «δια βίου μάκθςθσ» το οποίο κα πραγματεφεται κζματα άμεςα ςυνδεδεμζνα με τθν λειτουργία των επιχειριςεων. Ενδεικτικά αναφζρονται κζματα προςταςίασ του περιβάλλοντοσ, αειφόρου ανάπτυξθσ, τεχνολογικζσ και κοινωνικζσ εξελίξεισ και άλλα.

Τζλοσ, το Ινςτιτοφτο κα παρζχει προγράμματα με ςκοπό τθν επαγγελματικι κατάρτιςθ και επιμόρφωςθ πζρα των μελϊν του Ο.Ε.Ε. ςε ςτελζχθ επιχειριςεων, ςε οικονομικά ςτελζχθ των ενόπλων δυνάμεων αλλά και ςε ςτελζχθ του δθμοςίου τομζα. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα, ςεμινάρια και οι λοιπζσ εκπαιδευτικζσ δραςτθριότθτεσ δφναται να διενεργοφνται ςε ςυνεργαςία με πανεπιςτιμια τθσ χϊρασ ι του εξωτερικοφ και λοιποφσ εκπαιδευτικοφσ φορείσ.

31

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

4. ΕΙ΢ΑΓΩΓΘ Θ επιςτιμθ τθσ οικονομίασ αςχολείται κυρίωσ με τθν ζρευνα και τθν εξιγθ ςθ οικονομικϊν φαινομζνων που επθρεάηουν διαχρονικά τον τρόπο λειτουργίασ μιασ κοινωνίασ. Οι οικονομολόγοι, μελετοφν δεδομζνα και ςτατιςτικά ςτοιχεία προκείμενου να ερμθνεφςουν τισ τάςεισ τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ, τθσ οικονομικισ

εμπιςτοςφνθσ

και

τθσ

ςυμπεριφοράσ

των

καταναλωτϊν.

Αξιολογϊντασ τα διακζςιμα δεδομζνα και μελζτεσ που προκφπτουν μζςα από αυτά, προςπακοφν να ανιχνεφςουν τάςεισ και να δθμιουργιςουν κανόνεσ ικανοφσ

να

ςυνειςφζρουν

ςε

μια

πιο

αποδοτικι

και

περιςςότερο

αποτελεςματικι κοινωνικό-οικονομικι δομι. Κατά ςυνζπεια οι οικονομολόγοι είναι οι επαγγελματίεσ εκείνοι οι οποίοι, με εργαλείο τθν οικονομικι επιςτιμθ, επιχειροφν να δθμιουργιςουν ζναν μθχανιςμό με δυνατότθτα να ικανοποιιςει τισ ανάγκεσ μιασ κοινωνίασ (επιχείρθςθσ ι οποιαςδιποτε οικονομικισ οντότθτασ) με τα περιοριςμζνα μζςα που διακζτει.

Στισ μζρεσ μασ το επάγγελμα του οικονομολόγου είναι περιςςότερο επίκαιρο από κάκε άλλο διότι είναι το επάγγελμα που καλείται να επιλφςει τον γρίφο τθσ κρίςθσ και να βοθκιςει ςτθν εξομάλυνςθ διάφορων προβλθμάτων που μαςτίηουν το ευρφτερο κοινωνικό περιβάλλον. Επιπροςκζτωσ, το γεγονόσ ότι οι υπθρεςίεσ του ςυγκεκριμζνου επαγγζλματοσ εξυπθρετοφν ςχεδόν όλουσ τουσ πολίτεσ ςε κακθμερινι βάςθ, το κακιςτά ςε αρκετά υψθλι κζςθ ςτα επαγγζλματα που ςυμβάλλουν κακοριςτικά ςτθν εξζλιξθ και ςτθν ομαλι λειτουργία τθσ κοινωνίασ.

Διαπιςτϊνοντασ αυτι τθ πραγματικότθτα είμαι επιβεβλθμζνθ θ ανάλυςθ τθσ δυναμικισ και διαχρονικισ εξζλιξθ του ςυγκεκριμζνου επαγγζλματοσ κακϊσ και θ εξζταςθ του ρόλου που καλείται να διενεργιςει το επάγγελμα ςτθν ζξοδο τθσ χϊρασ μασ από τθν κρίςθ και ςτθν χάραξθ πορείασ βιϊςιμθσ και αιεφόρασ.

32

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

4.1. Η εμφάνιςη τησ οικονομικήσ ωσ επιςτήμη. Από τθν εμφάνιςθ των πρϊτων

γραπτϊν κειμζνων παρατθροφνται

διατυπωμζνεσ ςκζψεισ και ηθτιματα πάνω ςε οικονομικά κζματα. Ωςτόςο, οι πρϊτεσ οργανωμζνεσ οικονομικζσ ςκζψεισ βρίςκονται ςε ςυγγράμματα αρχαίων Ελλινων όπωσ του Ρλάτωνα, του Αριςτοτζλθ αλλά πολφ περιςςότερο ςτο ζργο «Οικονομικόσ» του Ξενοφϊντα. Εν ςυνεχεία παρατθροφμε διάφορεσ απόπειρεσ ςυγγραφισ αναλφςεων οικονομικοφ χαρακτιρα αρχικά με τθν εμφάνιςθ του Μερκαντιλιςμοφ (ι αλλιϊσ εμποροκρατϊν) τον 16 ο αιϊνα κακϊσ και των φυςιοκρατϊν (υποςτθρικτζσ τθσ «φυςικισ τάξθσ») τον 17 ο αιϊνα. Θ απαρχι τθσ οικονομικισ επιςτιμθσ ουςιαςτικά τοποκετείται τον 18 ο αιϊνα και πιο ςυγκεκριμζνα ταυτίηεται με τθν ςυγγραφι του ζργου « Ζρευνα πάνω ςτθ Φφςθ και ςτισ Αιτίεσ του Ρλοφτου των Εκνϊν» από τον Adam Smith (δθμοςιεφτθκε το 1776).

Σε αυτό το ςφγγραμμα ςτθρίχτθκαν μια ςειρά

ςθμαντικϊν ζργων, τα οποία κεμελίωςαν τθν οικονομικι επιςτιμθ και τθν Ρολιτικι οικονομία. Στουσ επόμενουσ δφο αιϊνεσ, ζωσ ςιμερα, θ οικονομικι κεωρία γιγαντϊκθκε και εδραιϊκθκε. Oικονομολόγοι, όπωσ ο David Ricardo, ο Karl Marx, ο Alfred Marshall, ο John Maynard Keynes, ο Joseph Schumpeter, ο Paul Samuelson και άλλοι, προςπάκθςαν να ερμθνεφςουν τισ οικονομικζσ δομζσ των κοινωνιϊν τθσ εποχισ τουσ, να ερμθνεφςουν τθν οικονομικι ςυμπεριφορά των ανκρϊπων και να διατυπϊςουν οικονομικοφσ νόμουσ που διζπουν τισ οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ των ανκρϊπων.

Ραρατίκενται πιο κάτω δφο ευρζωσ γνωςτοί οριςμοί για τθν οικονομικι επιςτιμθ:



«Θ οικονοµικι επιςτιµθ µελετά πϊσ τα οικονοµοφντα άτοµα (καταναλωτζσ, επιχειριςεισ, δθµόςιο)

και τον τρόπο που οι κοινωνίεσ επιλζγουν να

χρθςιµοποιιςουν τουσ πεπεραςμζνουσ πόρουσ τθσ φφςθσ κακϊσ και τθσ υποδομζσ και πόρουσ που δθμιοφργθςαν οι προθγοφµενεσ γενεζσ» (K.E.Case, and R.C.Fair «Principles of Economics», 2001).

33

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

«Οικονοµικι είναι θ µελζτθ του πϊσ οι άνκρωποι και θ κοινωνία επιλζγουν µε

ι

άνευ

τθν

χριςθ

αναταλλακτικϊν

μζςων

(χρθμάτων),

να

χρθςιµοποιιςουν τουσ περιοριςµζνουσ παραγωγικοφσ πόρουσ, µε ςκοπό τθν παραγωγι διαφόρων προϊόντων και τθ διανοµι τουσ ςτουσ καταναλωτζσ, τϊρα και ςτο µζλλον» (P.A.Samuelson “Economics: An Introductory Analysis”, 1995).

4.2. Θ ςυμβολι και ο ρόλοσ του οικονομολόγου ςτθν προςπάκεια για ευθμερία. Θ οικονομικι δραςτθριότθτα αποτελεί μια από τισ πιο ςθμαντικζσ δραςτθριότθτεσ του ανκρϊπου. Ιςτορικά θ παραγωγι προϊόντων κακόριςε τθν επιβίωςθ των ανκρϊπινων κοινωνιϊν. Ο τρόποσ δε με τον οποίο οργανϊκθκε θ παραγωγι κακόριςε επίςθσ και τθ μορφι που πιραν οι κοινωνίεσ ςτθ διάρκεια των χρόνων. Σε περιςςότερα από 200 χρόνια οικονομικισ ςκζψθσ θ οικονομικι επιςτιμθ ζχει παρουςιάςει ιδζεσ και κατευκφνςεισ για τθν επίλυςθ οικονομικϊν και κοινωνικϊν προβλθμάτων του ανκρϊπου ςτισ ςφγχρονεσ κοινωνίεσ. Το κεντρικό πρόβλθμα παραμζνει πάντοτε ο προςδιοριςμόσ του τρόπου με τον οποίο οι κοινωνίεσ κα αξιοποιιςουν τουσ περιοριςμζνουσ παραγωγικοφσ τουσ πόρουσ, ζτςι ϊςτε να ικανοποιιςουν τισ διαρκϊσ αυξανόμενεσ ανάγκεσ των μελϊν τθσ κοινωνίασ κακϊσ και τον ςυνεχϊσ αυξανόμενο αρικμό των κατοίκων του πλανιτθ.

Ιςτορικά διαμορφϊκθκαν διαφορετικά κοινωνικοοικονομικά ςυςτιματα και οικονομικζσ κεωρίεσ και πολιτικζσ, οι οποίεσ ςτόχευςαν να επιλφςουν τα προβλιματα τθσ παραγωγισ, τθσ διανομισ των αγακϊν και τθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ. Ραρά τισ διαφορετικζσ ιδεολογικοπολιτικζσ αφετθρίεσ τουσ, οι οικονομολόγοι, χρθςιμοποιϊντασ όλα τα διακζςιμα μζςα και εργαλεία που παρζχει θ Οικονομικι Επιςτιμθ, ςυνζβαλαν αποφαςιςτικά για να μπορζςει ο κόςμοσ να

34

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

φτάςει ςτο ςθμερινό επίπεδο κατανάλωςθσ και ευθμερίασ. Κάκε φορά που ο κόςμοσ βρζκθκε μπροςτά ςε τραγικά αδιζξοδα τα οποία ςχετίηονται με οικονομικισ φφςθσ προβλιματα (όπωσ λοιμοί, υφζςεισ, αναςυγκρότθςθ μετά από πόλεμο, πτϊχευςθ κρατϊν, αναδιανομι ειςοδιματοσ κ.α.) οι κυβερνιςεισ απευκφνκθκαν ςτα καλφτερα οικονομικά μυαλά τθσ εποχισ τουσ για να διερευνιςουν πικανζσ διεξόδουσ.

Το ςθμερινό οικονομικό μασ ςφςτθμα εξακολουκεί να λειτουργεί και να αναπτφςςεται

μζςα

από

επαναλαμβανόμενεσ

οικονομικζσ

διακυμάνςεισ,

μικρότερθσ ι μεγαλφτερθσ ζνταςθσ και διάρκειασ. Είναι βζβαιο ότι νζα προβλιματα, κίνδυνοι, αλλά και ευκαιρίεσ διαγράφονται ςτθν πορεία των διεκνϊν οικονομιϊν. Οι οικονομολόγοι που εργάηονται ςτα Υπουργεία, ςτθ Δθμόςια Διοίκθςθ, ςτισ Κεντρικζσ Τράπεηεσ και ςτον χρθματοπιςτωτικό τομζα βρίςκονται αντιμζτωποι με νζεσ προκλιςεισ και είναι επιφορτιςμζνοι με τθν αναηιτθςθ τρόπων ανακζρμανςθσ τθσ οικονομίασ, εξόδου από τθσ κρίςεισ και διατιρθςθσ (θ δθμιουργίασ) ανάπτυξθσ και ευθμερίασ. Με το πζραςμα των χρόνων θ οικονομικι επιςτιμθ ζχει οδθγθκεί ςε ςθμαντικό αρικμό εξειδικεφςεων, οι οποίεσ καλφπτουν όλο το φάςμα τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ.

5. ΟΡΙ΢ΜΟ΢ ΣΟΤ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ΢ Οικονομολόγοσ είναι ο επαγγελματίασ που είναι ςε κζςθ να αναλφει και να μελετά οικονομικά δεδομζνα και ςτατιςτικά ςτοιχεία με ςκοπό να εντοπίηει, να διερευνά και να ερμθνεφει τισ τάςεισ τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ και εν ςυνεχεία να προτείνει τουσ κατάλλθλουσ τρόπουσ για τθν βελτίωςθ τθσ αποδοτικότθτασ και τθσ λειτουργίασ του οικονομικοφ ςυςτιματοσ.

35

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ο Keynes καταγράφει τα χαρακτθριςτικά του ςπουδαίου οικονοµολόγου με τον εξισ τρόπο:

«Ο

µεγάλοσ

οικονομολόγοσ

πρζπει

να

διακζτει

ςπάνιο

ςυνδυαςµό

χαριςµάτων……πρζπει- ωσ ζνα βακµό - να είναι µακθµατικόσ, ιςτορικόσ, πολιτικόσ, φιλόςοφοσ. Ρρζπει να κατανοεί τα ςφµβολα και να εκφράηεται µε λζξεισ. Ρρζπει να ςυλλαµβάνει το ειδικό µζςα απ’ το γενικό και να προςεγγίηει το αφθρθµζνο και το ςυγκεκριµζνο µαηί, ςτθν ίδια διαδροµι τθσ ςκζψθσ. Ρρζπει να µελετά το παρόν υπό το φωσ του παρελκόντοσ για τουσ ςκοποφσ του µζλλοντοσ. Ρρζπει να αφινει το βλζµµα του να περιπλανθκεί ςε κάκε κοµµάτι τθσ ανκρϊπινθσ φφςθσ ι των ανκρϊπινων κεςμϊν. Ρρζπει να είναι αποφαςιςτικόσ και ςυνάμα αµζτοχοσ, τόςο απόμακροσ και ακζραιοσ όςο ο καλλιτζχνθσ, ενίοτε όμωσ και προςγειωµζνοσ όςο ο πολιτικόσ.»

Ο

οικονομολόγοσ

είναι

ζνασ

εξειδικευμζνοσ

επιςτιμονασ

ο

οποίοσ

δραςτθριοποιείται ςτο χϊρο των Κοινωνικϊν Επιςτθμϊν ο οποίοσ : 

μελετά, ερευνά και εφαρμόηει ζννοιεσ και κεωρίεσ τθσ Οικονομικισ Επιςτιμθσ.



αναλφει τισ τρζχουςεσ τάςεισ και προτείνει μζτρα οικονομικισ πολιτικισ.



χρθςιμοποιεί αναλυτικά εργαλεία και μεκόδουσ, όπωσ είναι θ οικονομετρία, θ ςτατιςτικι, οι ποςοτικζσ μζκοδοι, τα οικονομικά μακθματικά και θ ζρευνα αγοράσ.



επιδιϊκει τθν επίλυςθ των οικονομικϊν προβλθμάτων τθσ κοινωνίασ, όπωσ είναι ο πλθκωριςμόσ, θ ανεργία, θ φφεςθ, τα ελλείμματα, το δθμόςιο χρζοσ, θ ρφκμιςθ τθσ νομιςματικισ κυκλοφορίασ κ.α..



ο οικονομολόγοσ είναι υπεφκυνοσ για τθ διαχείριςθ των διακεςίμων πόρων τθσ οικονομίασ, οι οποίοι βρίςκονται ςε περιοριςμζνεσ ποςότθτεσ ςε ςχζςθ με τισ διαρκϊσ πολλαπλαςιαηόμενεσ και εξελιςςόμενεσ ανάγκεσ των ανκρϊπων.

36

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ο οικονομολόγοσ επιδιϊκει τθν επίτευξθ ςτόχων εξαιρετικισ ςθμαςίασ, όπωσ είναι θ οικονομικι ανάπτυξθ, θ πλιρθσ απαςχόλθςθ, θ ίςθ διανομι του ειςοδιματοσ, θ καταπολζμθςθ τθσ φτϊχειασ, θ ςτακερότθτα των τιμϊν και θ ιςορροπία ςτισ διεκνοποιθμζνεσ ςυναλλαγζσ.

Το οικονομολογικό επάγγελμα εξειδικεφεται ενδεικτικά και όχι περιοριςτικά ςτα πιο κάτω επαγγζλματα – κζςεισ εργαςίασ: Λογιςτισ, φοροτεχνικόσ, ελεγκτισ, ορκωτόσ λογιςτισ, εκτιμθτισ, αναλογιςτισ, χρθματοοικονομικόσ

αναλυτισ,

αναλυτισ

χρθματοοικονομικόσ

ςφμβουλοσ,

προχπολογιςμϊν,

αςφαλιςτισ,

κοςτολόγοσ,

ανταςφαλιςτισ,

διευκυντισ

πιςτϊςεων, επιχειρθςιακόσ ερευνθτισ, ερευνθτισ αγοράσ, εμπορικόσ διευκυντισ, διαφθμιςτισ, διευκυντισ ανκρωπίνων πόρων, διοικθτικό ςτζλεχοσ, διευκυντισ Marketing, διευκυντισ πωλιςεων, μεςίτθσ ναυτιλιακϊν ςυμβάςεων, χρθματιςτισ, αντικριςτισ, ςφμβουλοσ επιχειριςεων, ςφμβουλοσ επενδφςεων, διευκυντισ παραγωγισ, υπεφκυνοσ δθμοςίων ςχζςεων, υπεφκυνοσ προϊκθςθσ, φορολογικόσ ςφμβουλοσ, μελετθτισ, κακθγθτισ δευτεροβάκμιασ εκπαίδευςθσ, κακθγθτισ πανεπιςτθμίου, διευκυντισ επικοινωνίασ, πωλθτισ, εκτιμθτισ ακίνθτθσ περιουςίασ, κτθματομεςίτθσ, οικονομικόσ δθμοςιογράφοσ, ςφμβουλοσ οργάνωςθσ, διευκυντισ πλθροφοριακϊν

ςυςτθμάτων,

γεωργο-οικονομολόγοσ,

διευκυντισ

Logistics,

διευκυντισ εκπαίδευςθσ ανκρϊπινου δυναμικοφ, ειδικόσ εργαςιακϊν ςχζςεων, διευκυντισ ιατρικϊν μονάδων, εμπορικόσ αντιπρόςωποσ, ειςαγωγζασ, εξαγωγζασ, περιφερειολόγοσ, διευκυντισ τουριςτικϊν επιχειριςεων, οικονομικόσ αξιωματικόσ, οργανωτισ ςυνεδρίων, εκκζςεων και εκδθλϊςεων, οικονομολόγοσ του δθμοςίου τομζα, διευκφνων ςφμβουλοσ. Τομείσ απαςχόλθςθσ των οικονομολόγων είναι ο ευρφτεροσ δθμόςιοσ τομζασ (Υπουργεία, Δθμόςιεσ Επιχειριςεισ και Οργανιςμοί, Τοπικι Αυτοδιοίκθςθ), ο χρθματοπιςτωτικόσ τομζασ (τράπεηεσ, αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ, χρθματιςτθριακζσ εταιρείεσ, εταιρείεσ leasing κ.λ.π.), διεκνείσ οικονομικοί οργανιςμοί (Ευρωπαϊκι Ζνωςθ, Διεκνζσ Νομιςματικό Ταμείο, Ραγκόςμια Τράπεηα, Διπλωματικό Σϊμα), φορείσ οικονομικισ και κοινωνικισ ζρευνασ, τμιματα και λειτουργίεσ επιχειριςεων

37

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

(οικονομικι διεφκυνςθ, λογιςτικι, marketing, πωλιςεισ, διοίκθςθ ανκρϊπινων πόρων, διοίκθςθ παραγωγισ, δθμόςιεσ ςχζςεισ, διαφιμιςθ, προβολι-δθμοςιότθτα, κοςτολόγθςθ, ελεγκτικι, logistics), εταιρείεσ ςυμβοφλων επιχειριςεων και επενδφςεων, και κλάδοι όπωσ: θ ικονομικι δθμοςιογραφία, θ εκπαίδευςθ (δευτεροβάκμια, τριτοβάκμια, Ινςτιτοφτα Επαγγελματικισ Κατάρτιςθσ, Κζντρα Επαγγελματικισ Κατάρτιςθσ, Κολζγια), θ ναυτιλία, ο τουριςμόσ, ελεφκερο επάγγελμα όπωσ λογιςτισ, φοροτεχνικόσ, κοςτολόγοσ, ελεγκτισ, εκπόνθςθ μελετϊν, ανάλυςθ οικονομικϊν δεικτϊν και ανάπτυξθ οικονομικϊν μοντζλων. Μια άλλθ κζςθ απαςχόλθςθσ είναι το Οικονομικό τθσ Στρατιωτικισ Σχολισ Αξιωματικϊν Σωμάτων. Φυςικά, οι οικονομολόγοι μποροφν να αναπτφξουν αυτόνομθ επιχειρθματικι δραςτθριότθτα ςε όλουσ τουσ κλάδουσ τθσ οικονομίασ. Το 1991 για πρϊτθ φορά ςτθν Ελλθνικι Δθμοκρατία κακιερϊκθκε νομικά το επάγγελμα του οικονομολόγου

με το ΡΔ 475/91 «περί οικονομολογικοφ

επαγγζλματοσ και τθσ άδειασ αςκιςεωσ του». Σφμφωνα με αυτό οικονομολόγοσ αςχολείται με τισ ακόλουκεσ δραςτθριότθτεσ: 

Ανάλυςθ, επεξεργαςία και ερμθνεία οικονομικϊν φαινομζνων, μεγεκϊν, θ ςφνταξθ και υποβολι ςχετικϊν μελετϊν και εκκζςεων προσ επιχειριςεισ, οργανιςμοφσ και γενικά φορείσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ.



Ραροχι ςυμβουλϊν επί οικονομικϊν επιχειρθςιακϊν, αναπτυξιακϊν, ταμιευτικϊν, χρθματο-πιςτωτικϊν, φοροτεχνικϊν και εμπορικϊν κεμάτων προσ φορείσ οικονομικισ και επιχειρθςιακισ δραςτθριότθτασ του ιδιωτικοφ, του δθμόςιου τομζα και τθσ Δθμόςιασ Διοίκθςθσ.



Ραροχι

υπθρεςιϊν

δραςτθριοτιτων

οργάνωςθσ,

επιχειριςεων

διεφκυνςθσ

κακϊσ

και

των

οικονομικϊν

φορζων

οικονομικισ

δραςτθριότθτασ του Δθμόςιου Τομζα. 

Ραροχι

υπθρεςιϊν

υπθρεςιϊν,

οργάνωςθσ,

ςχεδιαςμόσ

διεφκυνςθσ,

κατάρτιςθ

Καταςτάςεων.

38

και

εποπτείασ

υπογραφι

λογιςτικϊν Οικονομικϊν

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ραροχι φοροτεχνικϊν υπθρεςιϊν, οργάνωςθ, λειτουργία και διεφκυνςθ γραφείων και επιχειριςεων για τθν παροχι των ωσ άνω υπθρεςιϊν.



Σχεδιαςμό ςτατιςτικϊν και οικονομετρικϊν μεκόδων και ερευνϊν, επεξεργαςία, ανάλυςθ, ερμθνεία και γενικά επιςτθμονικι και πρακτικι αξιοποίθςθ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων που αφοροφν ςτθν οικονομία, ςτα οικονομικά μεγζκθ, ςτουσ ςυντελεςτζσ τθσ παραγωγισ, ςτθν παραγωγικι και αναπτυξιακι διαδικαςία.



Ζλεγχο τθσ διαχείριςθσ, των οικονομικϊν καταςτάςεων βιβλίων και ςτοιχείων, επιχειριςεων, Οργανιςμϊν, Ιδρυμάτων και γενικά φορζων οικονομικισ και επιχειρθςιακισ δραςτθριότθτασ ι διαχείριςθσ φορζων του ιδιωτικοφ ι του Δθμόςιου τομζα κατά τισ διατάξεισ τθσ κείμενθσ νομοκεςίασ και θ ςφνταξθ - ζκδοςθ των αναγκαίων και ςχετικϊν ποριςμάτων εκκζςεων και πιςτοποιθτικϊν.



Διδαςκαλία των κεωριϊν, αρχϊν, μεκόδων και ποριςμάτων τθσ οικονομικισ επιςτιμθσ και ςκζψθσ και τθσ εφαρμοςμζνθσ οικονομικισ, ςε εκπαιδευτικά ιδρφματα, εξαιρουμζνων των Ανωτάτων Εκπαιδευτικϊν Ιδρυμάτων.

Επίςθμο ςυλλογικό όργανο και φορζασ του κλάδου των Οικονομικϊν Επιςτθμϊν ςτθν Ελλάδα είναι το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.) Ρροχπόκεςθ

για

τθν

χοριγθςθ

τθσ

άδειασ

αςκιςεωσ

οικονομολογικοφ

επαγγζλματοσ αποτελεί θ ιδιότθτα του μζλουσ του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ κατά τισ διατάξεισ του άρκρου 3 του Ν. 1100/1980 όπωσ ιςχφει. Ρροχπόκεςθ

για

τθν

χοριγθςθ

τθσ

άδειασ

αςκιςεωσ

οικονομολογικοφ

επαγγζλματοσ αποτελεί θ ιδιότθτα του μζλουσ του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (ΟΕΕ) κατά τισ διατάξεισ του άρκρου 3 του Ν. 1100/1980 όπωσ ιςχφει. Θ άδεια αςκιςεωσ οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ, χορθγείται με

απόφαςθ τθσ

Κεντρικισ Διοίκθςθσ ι τθσ αρμόδιασ Τοπικισ Διοίκθςθσ Ρεριφερειακοφ Τμιματοσ του Ο.Ε.Ε., μετά από αιτιολογθμζνθ ειςιγθςθ τριμελοφσ επιτροπισ.

39

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ωσ μζλθ του Ο.Ε.Ε. εγγράφονται υποχρεωτικά όλοι οι πτυχιοφχοι των ελλθνικϊν ανϊτατων οικονομικϊν ςχολϊν, δθλαδι του Οικονομικοφ Ρανεπιςτθμίου τθσ Ακινασ (πρϊθν Α.Σ.Ο.Ε.Ε.), του Ρανεπιςτθμίου Ρειραιά (πρϊθν Α.Β.Σ.Ρ.), του Ρανεπιςτθμίου Μακεδονίασ Οικονομικϊν και Κοινωνικϊν Επιςτθμϊν (πρϊθν Α.Β.Σ.Θ.), των Οικονομικϊν Τμθμάτων: του Ρανεπιςτθμίου Ακθνϊν, του Ρανεπιςτθμίου Θεςςαλονίκθσ, του Ρανεπιςτθμίου Ρατρϊν, του Ρανεπιςτθμίου Αιγαίου και του Ρανεπιςτθμίου Κριτθσ, του Τμιματοσ Δθμόςιασ Διοίκθςθσ του Ράντειου Ρανεπιςτθμίου Κοινωνικϊν και Ρολιτικϊν Επιςτθμϊν, οι πτυχιοφχοι ιςότιμων Οικονομικϊν Σχολϊν του εξωτερικοφ και οι πτυχιοφχοι Οικονομικϊν Σχολϊν ι Τμθμάτων Ρανεπιςτθμίων που κα ιδρυκοφν ι κα μετατραποφν ςε οικονομικζσ, εφόςον χρθςιμοποιοφν το πτυχίο τουσ για επαγγελματικοφσ λόγουσ ςτο δθμόςιο ι τον ιδιωτικό τομζα (N. 2515/1997). Επιπλζον ωσ μζλθ του Ο.Ε.Ε. εγγράφονται : 

Οι πτυχιοφχοι και οι κάτοχοι μεταπτυχιακϊν τίτλων των τμθμάτων οικονομικισ κατεφκυνςθσ του Ανοικτοφ Ρανεπιςτθμίου.



Οι πτυχιοφχοι του Τμιματοσ Ρεριφερειακισ Οικονομικισ Ανάπτυξθσ του Ραντείου Ρανεπιςτθμίου και του Ρανεπιςτθμίου Στερεάσ Ελλάδασ.



Οι

πτυχιοφχοι

του

Τμιματοσ Διεκνϊν

Οικονομικϊν

Σχζςεων του

Δθμοκρίτειου Ρανεπιςτθμίου Θράκθσ. 

Οι πτυχιοφχοι του Τμιματοσ Διοίκθςθσ Επιχειριςεων Αγροτικϊν Ρροϊόντων και Τροφίμων (πρϊθν Τμιμα Οργάνωςθσ και Διαχείριςθσ Αγροτικϊν Εκμεταλλεφςεων τθσ Σχολισ Διαχείριςθσ Φυςικϊν Ρόρων και Επιχειριςεων) του Ρανεπιςτθμίου Ιωαννίνων.



Οι Ρτυχιοφχοι Οικονομικϊν Σχολϊν του Ρανεπιςτθμίου Κφπρου.



Οι Ρτυχιοφχοι του Τμιματοσ Οργάνωςθσ και Διαχείριςθσ Ακλθτιςμοφ του Ρανεπιςτθμίου Ρελοποννιςου ακολουκϊντασ το πρόγραμμα οικονομικισ κατεφκυνςθσ.



Οι

Ρτυχιοφχοι

του

τμιματοσ

Στατιςτικισ

και

Αναλογιςτικϊν

Χρθματοοικονομικϊν Μακθματικϊν Ρανεπιςτθμίου Αιγαίου (ΡΕ09 ).

40

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Οι Ρτυχιοφχοι του Τμιματοσ Διοίκθςθσ Τεχνολογίασ του

Ρανεπιςτθμίου

Μακεδονίασ. 

Οι Ρτυχιοφχοι του τμιματοσ Μθχανικϊν Οικονομίασ και Διοίκθςθσ του Ρανεπιςτθμίου Αιγαίου με κατεφκυνςθ ςτθ Χρθματοοικονομικι Μθχανικι.



Οι πτυχιοφχοι του τμιματοσ Διεκνϊν και Ευρωπαικϊν Σπουδϊν του Ραντείου Ρανεπιςτθμίου με τθν προχπόκεςθ ότι τουλάχιςτον το 50% των μακθμάτων κορμοφ είναι οικονομικισ κατεφκυνςθσ.



Οι Ρτυχιοφχοι του τμιματοσ Μάρκετινγκ και Διοίκθςθσ Λειτουργιϊν του Ρανεπιςτθμίου Μακεδονίασ.

Επιπλζον υποχρεοφνται επίςθσ να εγγραφοφν ωσ μζλθ του Ο.Ε.Ε. οι διδάκτορεσ ι κάτοχοι άλλου μεταπτυχιακοφ τίτλου ςπουδϊν ακόμθ και αν δεν είναι κάτοχοι βαςικοφ πτυχίου

ανϊτατθσ οικονομικισ ςχολισ εφόςον

αποδεδειγμζνωσ

χρθςιμοποιοφν το μεταπτυχιακό τουσ τίτλο ςπουδϊν ςτισ οικονομικζσ επιςτιμεσ για να αςκιςουν οικονομολογικό επάγγελμα ωσ κφρια βιοποριςτικι απαςχόλθςι τουσ. Δικαιοφνται να εγγραφοφν ωσ μζλθ του Ο.Ε.Ε. και οι διδάκτορεσ των οποίων θ διδακτορικι διατριβι και θ μετζπειτα αυτοδφναμθ διδαςκαλία ςε ανϊτατα και ανϊτερα εκπαιδευτικά ιδρφματα αφοροφν ςτο γνωςτικό αντικείμενο τθσ οικονομικισ επιςτιμθσ, χωρίσ τισ προχποκζςεισ πτυχίου ι μεταπτυχιακοφ τίτλου ςπουδϊν . Τζλοσ ςφμφωνα με τισ διατάξεισ των άρκρων 10 και 11 του Ν.3912/2011, δικαιοφνται να εγγραφοφν ωσ μζλθ ςτο Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδασ οι πτυχιοφχοι των τμθμάτων τθσ Λογιςτικισ, Εμπορίασ και Διαφιμιςθσ, Διοίκθςθσ Επιχειριςεων, Τουριςτικϊν Επιχειριςεων, Χρθματοοικονομικϊν Εφαρμογϊν, Χρθματοοικονομικισ και Ελεγκτικισ και Χρθματοοικονομικισ και Αςφαλιςτικισ κακϊσ και τθσ Σχολισ Διοίκθςθσ και Οικονομίασ των Τεχνολογικϊν Εκπαιδευτικϊν Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) που είναι κάτοχοι μεταπτυχιακοφ διπλϊματοσ ειδίκευςθσ ςτθν οικονομικι επιςτιμθ των ελλθνικϊν Α.Ε.Ι. ι ιςότιμου μεταπτυχιακοφ διπλϊματοσ τθσ αλλοδαπισ και χρθςιμοποιοφν το πτυχίο τουσ ι το μεταπτυχιακό δίπλωμα

41

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ειδίκευςθσ για τθν κατάλθψθ κζςθσ ςτο δθμόςιο και ιδιωτικό τομζα ι για τθν άςκθςθ ελεφκερου οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ.

Οι οικονομικζσ ςπουδζσ ςτθν Ελλάδα. Στθ χϊρα μασ οι οικονομικζσ ςπουδζσ ζχουν αναπτυχκεί ςθμαντικά και ςυνεχίηουν να αναπτφςςονται. Οι ςχολζσ που ςχετίηονται με τισ οικονομικζσ ςπουδζσ εντάςςονται ςτο 5ο επιςτθμονικό πεδίο. Στα τμιματα του 5ου επιςτθμονικοφ πεδίου ζχουν πρόςβαςθ οι υποψιφιοι όλων των κατευκφνςεων του Λυκείου, αρκεί να εξεταςτοφν πανελλαδικά ςτο μάκθμα «Αρχζσ Οικονομικισ Θεωρίασ» και να επιλζξουν από τα μακιματα γενικισ παιδείασ το μάκθμα «μακθματικά και ςτοιχεία ςτατιςτικισ». Οι οικονομικζσ ςπουδζσ οι οποίεσ περιλαμβάνονται ςτα προγράμματα των Ελλθνικϊν πανεπιςτθμιακϊν ιδρυμάτων είναι:

Τμιματα Οικονομικϊν Επιςτθμϊν Αςχολοφνται κατά κφριο λόγο με τθ κεωρία τθσ Οικονομικισ επιςτιμθσ και με τθ μελζτθ προβλθμάτων που αφοροφν ςτο ςφνολο τθσ οικονομίασ (μακροοικονομία, οικονομικι πολιτικι, Νομιςματικι κ.α.).

Τμιματα Οργάνωςθσ και Διοίκθςθσ επιχειριςεων Το αντικείμενο των ςπουδϊν τουσ αναφζρεται ςτθ δομι και τθ διάρκρωςθ των επιχειριςεων, ςε όλο το φάςμα των τομζων τουσ όπωσ λογιςτιριο, πωλιςεισ, ςτο Marketing, χρθματοπιςτωτικά, logistics, παραγωγι και τθ διοίκθςι τουσ.

Τμιματα Λογιςτικισ και Χρθματοοικονομικισ Αςχολοφνται με τον τομζα του λογιςτθρίου και του χρθματοοικονομικοφ ςχεδιαςμοφ μιασ επιχείρθςθσ. Ραρζχεται εξειδικευμζνθ διδαςκαλία όλων των τομζων τθσ λογιςτικισ (κατάρτιςθ λογιςτικϊν καταςτάςεων, ανάλυςθ λογιςτικϊν

42

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

καταςτάςεων, προχπολογιςμόσ, κοςτολόγθςθ, διοικθτικι λογιςτικι, φορολογία) κακϊσ

και

τθσ

χρθματοοικονομικισ

(κεωρία

χαρτοφυλακίου,

λειτουργία

χρθματιςτθρίου, παράγωγα χρθματιςτθριακά προϊόντα, τραπεηικι κ.α.)

Τμιματα Marketing Το Marketing, ωσ κλάδοσ τθσ διοίκθςθσ των επιχειριςεων μελετά και αναπτφςςει επιςτθμονικζσ μεκόδουσ, που βοθκοφν τισ επιχειριςεισ και τουσ οργανιςμοφσ να προςαρμόηουν τθ δραςτθριότθτά τουσ ςτισ ανάγκεσ των πελατϊν τουσ. Μζςω τθσ επικοινωνίασ μεταδίδονται μθνφματα που ζχουν ςτόχο να δθμιουργιςουν κετικι εικόνα για τα προϊόντα και τθ δραςτθριότθτα των επιχειριςεων και να βελτιϊςουν τθ λειτουργία τουσ. Τμιματα Marketing προάγουν τθ γνϊςθ ςτουσ τομείσ τοποκζτθςθσ προϊόντοσ, επικοινωνίασ, πωλιςεων, διοίκθςθσ δικτφων διανομισ, εξαγωγϊν, διαφιμιςθσ, ζρευνασ αγοράσ, διοίκθςθσ παραγωγισ, διοίκθςθσ εφοδιαςτικισ αλυςίδασ (Logistics) ςχεδιαςμοφ και ανάλυςθσ διαδικαςιϊν, διοίκθςθσ τθσ ποιότθτασ, προβλζψεων ηιτθςθσ, προγραμματιςμοφ παραγωγισ και διαχείριςθσ αποκεμάτων.

Τμιματα διοίκθςθσ και τεχνολογίασ Δίνεται ζμφαςθ ςτθν ανάπτυξθ ςτελεχϊν διοίκθςθσ και παραγωγισ για επιχειριςεισ με ζντονο τεχνολογικό προςανατολιςμό (ψθφιακζσ και τθλεπικοινωνιακζσ τεχνολογίεσ).Επιπλζον ςτοχεφει ςτθν αναδιοργάνωςθ των επιχειριςεων ϊςτε να παράγουν νζα ι καλφτερα προϊόντα και υπθρεςίεσ εκμεταλλευόμενεσ τισ εξελίξεισ ςτθν τεχνολογία.

43

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Τμιματα Ναυτιλιακϊν ςπουδϊν Συνδυάηουν τθ διοίκθςθ και οργάνωςθ επιχειριςεων με τθ ναυτιλία, τισ μεταφορζσ και το διεκνζσ εμπόριο. Οι μεταφορζσ αποτελοφν αναπόςπαςτο μζροσ τθσ παραγωγικισ διαδικαςίασ. Μ' αυτζσ εξαςφαλίηονται οι απαραίτθτεσ πρϊτεσ φλεσ για τθν παραγωγι, αλλά και θ ζγκαιρθ παρουςία των τελικϊν προϊόντων ςτισ αγορζσ. Οι μεταφορζσ αποτελοφν κακοριςτικισ ςθμαςίασ παράγοντα για τθ λειτουργία τθσ οικονομίασ μιασ χϊρασ. Θ ναυτιλία αποτελεί διεκπεραιωτι ςθμαντικοφ όγκου του διεκνοφσ εμπορίου και ςχεδόν μοναδικό μεταφορζα του εμπορίου μεγάλου αρικμοφ προϊόντων και πρϊτων υλϊν.

Τμήμαηα διεθνών και Εσρωπαϊκών οικονομικών ζποσδών Αντικείμενο ςπουδϊν είναι τα διεκνι και ευρωπαϊκά οικονομικά, θ πολιτικι επιςτιμθ, οι διεκνείσ ςχζςεισ, θ εξωτερικι πολιτικι και διπλωματία, θ πολιτικι κεωρία, οι ςυγκριτικοί πολιτικοί κεςμοί, το διεκνζσ δίκαιο, οι κεςμοί των ευρωπαϊκϊν κοινοτιτων, τθσ ευρωπαϊκισ ζνωςθσ και των διεκνϊν οργανιςμϊν.

Τμιματα Αγροτικισ οικονομίασ και Ανάπτυξθσ Τα τμιματα Αγροτικισ οικονομίασ και Ανάπτυξθσ αςχολοφνται με τθν ζρευνα και τθν επίλυςθ προβλθμάτων που ςυνδζονται με τθν οικονομικι, κοινωνικι, πολιτικι και περιβαλλοντικι διάςταςθ τθσ βιϊςιμθσ ανάπτυξθσ τθσ υπαίκρου, τθ βελτίωςθ, τθν προςταςία και διαχείριςθ του φυςικοφ περιβάλλοντοσ και τθ χριςθ ςφγχρονων τεχνολογιϊν για τθν αντιμετϊπιςθ των περιβαλλοντικϊν προβλθμάτων. Επίςθσ αςχολοφνται με τθ διοίκθςθ και τθ λειτουργία των επιχειριςεων του πρωτογενοφσ τομζα παραγωγισ τθσ οικονομίασ, τθ διαχείριςθ αγροτικϊν εκμεταλλεφςεων, τθν πϊλθςθ και διάκεςθ των αγροτικϊν προϊόντων, τθ διοίκθςθ και διαχείριςθ μεταποιθτικϊν επιχειριςεων και επιχειριςεων τροφίμων.

44

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Σμιμα ΢τατιςτικισ και Αςφαλιςτικισ επιςτιμθσ Σκοπόσ των τμθμάτων Στατιςτικισ και Αςφαλιςτικισ επιςτιμθσ είναι θ κεωρθτικι εκπαίδευςθ και θ πρακτικι κατάρτιςθ των φοιτθτϊν ςτα γνωςτικά πεδία τθσ Στατιςτικισ και Αςφαλιςτικισ επιςτιμθσ. Με βάςθ το πρόγραμμα ςπουδϊν οι φοιτθτζσ του τμιματοσ ζχουν τθ δυνατότθτα απόκτθςθσ ειδικότθτασ ςε ςτατιςτικά ι αςφαλιςτικά κζματα με παράλλθλθ απόκτθςθ ςχετικϊν γνϊςεων εφαρμοςμζνθσ πλθροφορικισ. Το πρόγραμμα ςπουδϊν απευκφνεται ςτουσ φοιτθτζσ που επικυμοφν να εξελιχκοφν ςε ςτελζχθ ιδιωτικϊν και δθμοςίων επιχειριςεων, αςφαλιςτικϊν οργανιςμϊν και ερευνθτικϊν κζντρων.

Τμιματα περιφερειακισ ανάπτυξθσ Τα τμιματα περιφερειακισ ανάπτυξθσ αποςκοποφν ςτθν ευρεία και ςε βάκοσ κατάρτιςθ ςτθν οικονομικι επιςτιμθ με παράλλθλθ εξειδίκευςθ ςτο πεδίο τθσ περιφερειακισ επιςτιμθσ. Σε αυτό ενςωματϊνονται οι πιο ςφγχρονεσ αντιλιψεισ για τθν οικονομικι ανάπτυξθ των Ρεριφερειϊν ωσ ζνα αναπόςπαςτο μζροσ των οικονομιϊν και κοινωνιϊν με ευρφτερεσ οικονομικζσ, πολιτικζσ, κοινωνικζσ, πολιτιςτικζσ και περιβαλλοντικζσ διαςτάςεισ.

Τμιμα οργάνωςθσ και διαχείριςθσ ακλθτιςμοφ. Τα τμιματα οργάνωςθσ και διαχείριςθσ ακλθτιςμοφ ζχουν ςτόχο να ςυνδυάςουν ςπουδζσ ςτουσ χϊρουσ του ακλθτιςμοφ, τθσ οικονομίασ και τθσ διοίκθςθσ με ζμφαςθ ςτο διοίκθςθ και διαχείριςθ ακλθτικϊν φορζων. Συγκεκριμζνα, παρζχεται ςτουσ φοιτθτζσ κατάλλθλθ εκπαίδευςθ ςτουσ τομείσ τθσ οικονομικισ διαχείριςθσ και

διοίκθςθσ

ακλθτικϊν

φορζων,

υπθρεςιϊν

ιδιωτικϊν

επιχειριςεων,

εκπαιδευτικϊν, πολιτιςτικϊν, τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ, τουριςμοφ και ψυχαγωγίασ, υγείασ, μθ κερδοςκοπικϊν και μθ κυβερνθτικϊν οργανιςμϊν.

45

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Τμιμα οικιακισ οικονομίασ και οικολογίασ. Ζχει βαςικό ςκοπό τθ δθμιουργία επιςτθμόνων ικανϊν να αςχολθκοφν με κζματα που ςχετίηονται με τθν κατοικία, τθν οικιςτικι διαχείριςθ μεμονομζνα αλλά και ςτο ςφνολο των κοινωνιϊν, τθ διατροφι και γενικότερα τον άνκρωπό και το οικιακό και οικιςτικό του περιβάλλον, ςυμβάλλοντασ ζτςι ςτθν προαγωγι τθσ επιςτθμονικισ γνϊςθσ και τθ βελτίωςθ τθσ κοινωνικισ και οικονομικισ ανάπτυξθσ του τόπου. Ραρατίκενται πιο κάτω τα Ρανεπιςτιμια τα οποία προςφζρουν οικονομικζσ ςπουδζσ κακϊσ και ο αρικμόσ των ειςακτζων για τα ζτθ 2002 – 2012.

Ρίνακασ 1. Ειςακτζοι ανά Ρανεπιςτθμιακό ίδρυμα 2002-2012

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Οικονομικό Πανεπιςτιμιο Ακθνϊν

Πανεπιςτιμιο Πειραιά

Εκνικό Καποδ/κό Πανεπιςτιμιο Ακθνϊν

Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςς/κθσ

Δθμοκρίτειο Πανεπιςτιμιο Θράκθσ

Πανεπιςτιμιο Αιγαίου

Πανεπιςτιμιο Πατρϊν

1445 1395 1405 1405 1365 1365 1280 1280 1275 1275 1275

1570 1515 1525 1525 1475 1465 1370 1370 1370 1370 1365

460 395 380 380 340 340 320 320 320 320 320

425 395 380 380 360 360 330 330 330 330 320

180 180 180 180 180 180 220 370 370 370 350

380 355 355 355 395 435 590 620 620 620 535

320 305 305 305 325 325 410 440 440 440 425

46

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Πανεπιςτιμιο Κριτθσ

Πάντειο Πανεπιςτιμιο

Πανεπιςτιμιο Ιωαννίνων

Πανεπιςτιμιο Θεςςαλίασ

Πανεπιςτιμιο Πελ/ςου

Πανεπιςτιμιο ΢τερεάσ Ελλάδασ

Πανεπιςτιμιο Μακεδονίασ

140 150 150 150 170 170 230 230 230 230 210

565 540 540 540 525 525 460 460 460 460 460

205 200 200 200 240 240 340 350 350 350 300

125 120 120 120 150 150 170 170 170 170 150

0 120 120 120 160 170 210 210 210 210 185

0 0 0 60 60 60 80 80 80 80 75

890 875 985 985 995 1005 910 910 905 905 895

Συνολικόσ αρικμόσ ειςακτζων ζτοσ 2002 = 6.705 και ζτοσ 2012 = 6.865 άηομα.

47

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ριο κάτω παρατίκενται τα μεταπτυχιακά προγράμματα τα οποία προςφζρονται από Ελλθνικά πανεπιςτιμια με ειδικεφςεισ οικονομολογικοφ χαρακτιρα. Ρίνακασ 2. Μεταπτυχιακζσ εξειδικεφςεισ ςτο οικονομολογικό επάγγελμα από τα μεγαλφτερα πανεπιςτθμιακά ιδρφματα ςτθν Ελλάδα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΑΘΘΝΩΝ

Οικονομικισ Επιςτιμθσ ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΤ

΢τατιςτικι και ΑναλογιςτικάΧρθματοοικονομικά Μακθματικά Οικονομικι και Διοίκθςθ για Μθχανικοφσ Διοίκθςθ Επιχειριςεων

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ

Οικονομικι Επιςτιμθ

Διεκνϊν και Ευρωπαϊκϊν Οικονομικϊν Σπουδϊν Οργάνωςθσ και Διοίκθςθσ Επιχειριςεων (MBA) Διοίκθςθσ Υπθρεςιϊν

Νζεσ Αρχζσ Διοίκθςθσ Επιχειριςεων (MBA)

Master in International Marketing

Μάρκετινγκ και Επικοινωνίασ με Νζεσ Τεχνολογίεσ Διοίκθςθσ Ανκρϊπινου Δυναμικοφ

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΚΡΘΣΘ΢

Οικονομικι Θεωρία και Ρολιτικι

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΘΕ΢΢ΑΛΙΑ΢

Εφαρμοςμζνθ Οικονομικι

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΘ΢ΟΤ

Οικονομικι Ανάλυςθ

Λογιςτικισ και Χρθματοοικονομικισ

Εφαρμοςμζνων Οικονομικϊν και Χρθματοοικονομικϊν με ζμφαςθ ςτισ Στρατθγικζσ Αποφάςεισ Χρθματοοικονομικισ και Τραπεηικισ για Στελζχθ Διοίκθςθσ Υπθρεςιϊν

MBA ςτθν Οργάνωςθ Διοίκθςθ Τθλεπικοινωνιακϊν Επιχειριςεων και Οργανιςμϊν για ςτελζχθ επιχειριςεων

48

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ΢

Οργάνωςθ και Διοίκθςθ Δθμοςίων Υπθρεςιϊν, Δθμοςίων Οργανιςμϊν και Επιχειριςεων Οικονομικι Επιςτιμθ Διοίκθςθ Επιχειριςεων

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Master in Business Administration (MBA) International Program Διοίκθςθσ Επιχειριςεων για ςτελζχθ (Executive MBA)

ΑΡΙ΢ΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΘΕ΢ΑΛΛΟΝΙΚΘ΢

Διοίκθςθ Υπθρεςιϊν

ΔΘΜΟΚΡΙΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΘΡΑΚΘ΢

Διεκνι και Ευρωπαϊκά Οικονομικά Οικονομικι και Ρεριφερειακι Ανάπτυξθ Διεκνϊν Οικονομικϊν και Επιχειρθματικϊν Σχζςεων

Μάρκετινγκ και Επικοινωνίασ με Νζεσ Τεχνολογίεσ Διοίκθςθσ Ανκρϊπινου Δυναμικοφ

Λογιςτικισ και Χρθματοοικονομικισ

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΘΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Χρθματοοικονομικι και Τραπεηικι Διοικθτικι Χρθματοοικονομικι Ανάλυςθ για ςτελζχθ Επιχειριςεων Χρθματοοικονομικό και Θεςμικό πλαίςιο των Αγορϊν Χριματοσ και Κεφαλαίου Banking and Financial Markets

Οικονομικι και Επιχειρθςιακι Στρατθγικι

Executive MBA

Διοίκθςθ Επιχειριςεων (MBA)

Διεκνι και Ευρωπαϊκά Οικονομικά

Οικονομικι και Ρεριφερειακι Ανάπτυξθ

49

Διοίκθςθ Επιχειριςεων

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

6. H ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Θ ΚΑΙ Θ ΢ΤΜΒΟΛΘ ΣΘ΢ ΢ΣΘΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΘ ΑΝΑΠΣΤΞΘ

Θ εκπαίδευςθ του εργατικοφ δυναμικοφ είναι ζνασ από τουσ ςθμαντικότερουσ παράγοντεσ που επθρεάηουν άμεςα τθν κοινωνικι και οικονομικι λειτουργία κάκε χϊρασ –κοινωνικοφ ςυνόλου. Θ ςθμαςία τθσ εκπαίδευςθσ διαπιςτϊνεται από τον 30ο ωσ

25ο αιϊνα π.Χ. ςτθν αρχαία Αίγυπτο και λίγο αργότερα,

περίπου τον 23 ο αιϊνα π.Χ. ςτθν Κίνα οι άνκρωποι αρχίηουν να επενδφουν ςτθ μόρφωςθ και ςτθν εξειδίκευςθ που φζρνει το εκπαιδευτικό ςφςτθμα. Θ ςυμβολι τθσ εκπαίδευςθσ και θ ςθμαςία τθσ ςτθν κοινωνικι πρόοδο διαφαίνεται και ςτθν αρχαία Ελλάδα των ομθρικϊν χρόνων κακϊσ εντοπίηονται κάποια, αρχικισ μορφισ, εκπαιδευτικά ςυςτιματα. Ρερνϊντασ ςε νεότερεσ μορφζσ κοινωνικισ οργάνωςθσ, τα εκπαιδευτικά ςυςτιματα εξελίςςονται και λαμβάνουν πιο οργανωμζνθ μορφι.

Με το πζραςμα των αιϊνων, εδραιϊνεται θ διαπίςτωςθ ότι θ εκπαίδευςθ ςυμβάλλει κακοριςτικά ςε κάκε είδουσ κοινωνικι πρόοδο και γίνονται ςυνειδθτζσ προςπάκειεσ ςε ιδιωτικό και κοινωνικό επίπεδο για τθν βελτίωςθ τθσ.

Θ ςυμβολι τθσ εκπαίδευςθσ ςτθν οικονομικι μεγζκυνςθ είχε υποςτθριχκεί αρχικά από τουσ κλαςικοφσ, αργότερα, ςυςτθματικά, από τουσ νεοκλαςικοφσ, και πρόςφατα από τουσ οικονομολόγουσ των νζων κεωριϊν τθσ ενδογενοφσ ανάπτυξθσ. Ο Adam Smith πίςτευε ότι ζνασ καλά εκπαιδευμζνοσ και ενθμερωμζνοσ λαόσ μπορεί να κρίνει πολφ καλφτερα από ζναν αναλφάβθτο λαό. Για αυτόν, θ εκπαίδευςθ αποτελοφςε απαραίτθτθ προχπόκεςθ τθσ οικονομικισ ςκζψθσ. Οι κλαςςικοί οικονομολόγοι Smith (1776), και Marsall (1920), ςτισ οικονομικζσ κεωρίεσ που ανζπτυξαν, κεωροφςαν ωσ μοναδικοφσ παράγοντεσ τθσ οικονομικισ μεγζκυνςθσ τθ γθ, τθν εργαςία και κυρίωσ το υλικό κεφάλαιο. Ωςτόςο απζδωςαν μεγάλθ ςθμαςία ςτθν αφξθςθ τθσ αποδοτικότθτασ του εργατικοφ δυναμικοφ μζςα από τθν μόρφωςθ, τθν εξειδίκευςθ, τθν εκπαίδευςθ και τον ορκολογικό καταμεριςμό τθσ

50

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

εργαςίασ. Μζςα από κεωρθτικζσ μελζτεσ υποςτιριξαν, πωσ θ αφξθςθ των δαπανϊν για εκπαίδευςθ πρζπει να αποτελεί μια επενδυτικι προτεραιότθτα, θ οποία μπορεί να επιφζρει αυξανόμενεσ αποδόςεισ ςε ολόκλθρο το παραγωγικό ςφςτθμα και να διαςφαλίςει μειωμζνο κόςτοσ και πιο ποιοτικι λειτουργία Τα εν λόγω πορίςματα ςτισ

μζρεσ

αποδεικνφονται

με

οικονομετρικά

μοντζλα.

Οι

νεοκλαςικοί

οικονομολόγοι Solow (1956) και Schultz (1961) παρατιρθςαν με τθν ςειρά τουσ, ότι οι παραδοςιακοί παραγωγικοί ςυντελεςτζσ γθ, εργαςία και κεφάλαιο δεν αρκοφν για να αιτιολογιςουν τθ ςυνολικι αφξθςθ του εγχωρίου προϊόντοσ. Ο Solow ιταν αυτόσ που ανζφερε τθν τεχνολογικι πρόοδο ωσ κφριο αίτιο του ανεξιγθτου μζρουσ τθσ οικονομικισ μεγζκυνςθσ, ενϊ ο Schultz πρότεινε τθν εξειδίκευςθ του ανκρϊπινου κεφαλαίου. Επιπρόςκετα, ςφμφωνα με αυτοφσ, θ εκπαίδευςθ ςυνδζεται άμεςα με τθν ζρευνα και τθν ανάπτυξθ, και ςυνεπϊσ με τθν πρόοδο τθσ τεχνολογίασ. Οι προαναφερόμενοι οικονομολόγοι υποςτιριξαν επιπρόςκετα ότι θ τεχνολογικι πρόοδοσ προκφπτει πλζον ωσ αποτζλεςμα τθσ ςυςςωρευμζνθσ εμπειρίασ από τθ ςυμμετοχι ςτθν παραγωγικι διαδικαςία, τθν επζνδυςθ ςε ανκρϊπινο κεφάλαιο και τθ ςυμμετοχι ςε ερευνθτικζσ δραςτθριότθτεσ. Με βάςθ αυτζσ τισ παραδοχζσ, το οριακό προϊόν τθσ εργαςίασ αυξάνει όταν βελτιϊνονται οι ικανότθτεσ και θ αποτελεςματικότθτα του εργατικοφ δυναμικοφ. Στθν δεκαετία του 1980 θ κεωρία τθσ ενδογενοφσ οικονομικισ ανάπτυξθσ αποτελεί τθν πρϊτθ ολοκλθρωμζνθ και εμπεριςτατομζνθ οικονομικι κεωρία θ οποία ενςωματϊνει τθν ζρευνα, τθν ανάπτυξθ, τθν τεχνολογικι εξζλιξθ και τθν γνϊςθ ωσ ενδογενείσ ςυντελεςτζσ ςτο μοντζλο προςδιοριςμοφ τθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ. Οι πλζον πρόςφατεσ κεωρίεσ υποςτθρίηουν ότι θ εκπαίδευςθ δθμιουργεί κετικζσ εξωτερικζσ οικονομίεσ και ςυμβάλλει με δφο τρόπουσ ςτθν οικονομικι μεγζκυνςθ:

51

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ



πρϊτον ωσ ζνασ απαραίτθτοσ ςυντελεςτισ παραγωγισ,



δεφτερον ωσ ζνασ πολλαπλαςιαςτικόσ παράγοντασ που επθρεάηει όλουσ τουσ άλλουσ ςυντελεςτζσ παραγωγισ, με τρόπο που τουσ κακιςτά περιςςότερο παραγωγικοφσ.

Θ ςυμβολι τθσ εκπαίδευςθσ ςτθν οικονομικι ανάπτυξθ ζχει μελετθκεί τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ από πλθκϊρα οικονομολόγων. Οι περιςςότερεσ μελζτεσ κατζλθξαν ςτο ςυμπζραςμα ότι θ βελτίωςθ του μορφωτικοφ επιπζδου μιασ κοινωνίασ ςχετίηεται κετικά με τθν οικονομικι ανάπτυξθ, ιδιαίτερα ςε χϊρεσ με χαμθλό επίπεδο εκπαίδευςθσ ι με χαμθλό ειςόδθμα. Σε γενικζσ γραμμζσ ζχει υποςτθριχκεί ότι θ εκπαίδευςθ μπορεί να επθρεάςει τθν ειςοδθματικι ανιςότθτα. Χϊρεσ που επενδφουν περιςςότερα χριματα ςτθ δθμόςια εκπαίδευςθ ζχουν χαμθλότερθ ειςοδθματικι και κοινωνικι ανιςότθτα μακροπρόκεςμα. Επιπλζον διαπιςτϊκθκε ερευνθτικά ότι θ εκπαίδευςθ και θ τεχνολογικι πρόοδοσ ζχει ςθμαντικι επίδραςθ ςτθν οικονομικι ανάπτυξθ τθσ χϊρασ μια και οι δφο αυτοί παραγωγικοί ςυντελεςτζσ λειτουργοφν ςυμπλθρωματικά.

Σφμφωνα με τθν κεωρία του «ανκρϊπινου κεφαλαίου» θ μόρφωςθ μζςω τθσ τυπικισ και τθσ άτυπθσ εκπαίδευςθσ ιςοδυναμεί με τθ δθμιουργία άυλου κεφαλαίου το οποίο επθρεάηει τθν παραγωγικότθτα. Κατά ςυνζπεια, θ εκπαίδευςθ αποτελεί επζνδυςθ που κα μποροφςε να ςυμβάλλει ςτθν οικονομικι ανάπτυξθ, όπωσ αυτι υπολογίηεται ςτθ βάςθ μακρο-οικονομικϊν δεικτϊν, μζςω τθσ αποδοτικότερθσ αξιοποίθςθσ των ανκρωπίνων δεξιοτιτων και ικανοτιτων. Θ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ του ανκρϊπινου κεφαλαίου ςυνδζεται με το ειςόδθμα και εν τζλει διατυπϊνεται μια ςυγκεκριμζνθ ςχζςθ εκπαίδευςθσ- ειςοδιματοσ. Εν κατακλείδι, ςφμφωνα με τθ κεωρία του ανκρϊπινου κεφαλαίου, θ εκπαίδευςθ κεωρείται επζνδυςθ του ατόμου ςτον εαυτό του που κα αναμζνει και τισ ανάλογεσ αποδόςεισ. Επιπρόςκετα ιςχφει ότι όςο υψθλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευςθσ τόςο μικρότερθ είναι θ πικανότθτα για ανεργία. Εν γζνει, ζχει διαπιςτωκεί από εμπειρικζσ μελζτεσ ότι υπάρχει μία κετικι ςυςχζτιςθ μεταξφ του φψουσ των

52

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ειςοδθμάτων και των ετϊν ςπουδϊν. Τζλοσ επιςθμαίνεται ότι ζχει αναδειχκεί από ερευνθτικζσ μελζτεσ ότι θ εκπαίδευςθ επιδρά και ςτθ διαμόρφωςθ του φψουσ των αποταμιεφςεων και των επενδφςεων, ότι υπάρχει δθλαδι ςχζςθ μεταξφ εκπαίδευςθσ και ςυςςϊρευςθσ πλοφτου. Τζλοσ οι Glewwe & Jacoby (2004) ςε ςχετικι ζρευνα τουσ, κατζδειξαν ότι θ οικονομικι ανάπτυξθ και θ ςυςςϊρευςθ ανκρϊπινου κεφαλαίου αλλθλοενιςχφονται. Αυτό ςθμαίνει ότι όςο θ εκπαίδευςθ οδθγεί ςε ανάπτυξθ και θ ανάπτυξθ, με τθ ςειρά τθσ, αυξάνει το αίτθμα για εκπαίδευςθ. Σθμαντικό αποτζλεςμα αυτοφ είναι, τα νοικοκυριά τα οποία παρζχουν τθν καλφτερθ δυνατι εκπαίδευςθ ςτα παιδιά τουσ, να αυξάνουν τισ πικανότθτεσ αφξθςθσ του ειςοδιματοσ των επόμενων γενεϊν.

7. Θ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΘ ΚΡΙ΢Θ ΢ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ 2009 – 2013 7.1. Ιςτορικό

Θ Ελλάδα παρουςίαςε ςθμαντικοφσ ρυκμοφσ ανάπτυξθσ από το 1974 ζωσ το 2009. Ραράλλθλα θ Ελλθνικι οικονομία διόγκωςε ςθμαντικά το χρζοσ τθσ μετά το 1974 γεγονόσ το οποίο οφείλεται ςε μία ςειρά παραγόντων. Επιγραμματικά αναφζρονται τα υψθλά ελλείμματα, θ άςκθςθ κοινωνικισ πολιτικισ και παροχϊν με τθν χριςθ εξωτερικοφ και εςωτερικοφ δανειςμοφ, θ χαμθλι ανταγωνιςτικότθτα τθσ οικονομίασ, θ πελατειακι τακτικι των κομμάτων, θ διαφκορά πολιτικϊν αλλά και ςτελεχϊν του κρατικοφ μθχανιςμοφ, γεωπολιτικζσ ιςορροπίεσ οι οποίεσ υποχρζωναν τθν χϊρα ςτθν ανάλωςθ μεγάλων προχπολογιςμϊν για τον ςτρατιωτικό εξοπλιςμό και φυςικά θ φοροδιαφυγι. Μεταξφ του 1980 και 1993 το χρζοσ εκτινάχτθκε από 28,6% ςε 111,6% του ΑΕΡ. Από το 1993 και φςτερα υπιρξε απομείωςθ των πρωτογενϊν ελλειμμάτων και του χρζουσ προκειμζνου θ οικονομία να ικανοποιιςει τα κριτιρια ςφγκλιςθσ τθσ ςυνκικθσ του Μάαςτριχτ. Χάρθ ςτθν επίτευξθ υψθλότερων ρυκμϊν ανάπτυξθσ και μίασ ςειράσ αποκρατικοποιιςεων το χρζοσ άρχιςε να μειϊνεται ωσ ποςοςτό του ΑΕΡ και το ζλλειμμα ζπεςε το 1999 κάτω από 3%, πετυχαίνοντασ τελικά θ Ελλάδα

53

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

να γίνει μζλοσ τθσ ΟΝΕ. Δυςτυχϊσ αργότερα αποκαλφφκθκε πωσ οι επιδόςεισ αυτζσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ οφείλονταν κατά ζνα μζροσ ςε αποκρφψεισ ελλειμμάτων και δανείων. Το φκινόπωρο του 2004, ο υπουργόσ οικονομικϊν Γιϊργοσ Αλογοςκοφφθσ προχϊρθςε ςε οικονομικι απογραφι κατόπιν πίεςθσ από τθν Eurostat. Θ απογραφι αποκάλυψε αποκρφψεισ δαπανϊν με αποτζλεςμα να ανακεωρθκοφν τα ελλείμματα των προθγοφμενων ετϊν προσ το δυςμενζςτερο. Το γεγονόσ αυτό οδιγθςε ςε μείωςθ τθσ αξιοπιςτίασ τθσ χϊρασ και ςε τριετι επιτιρθςθ από τθν Ε.Ε. Ακολοφκθςε μία τριετία (2004 – 2007) υψθλϊν ρυκμϊν ανάπτυξθσ θ οποία είχε ςαν βάςθ τθν επιχειρθματικι και καταναλωτικι πιςτωτικι επζκταςθ του ιδιωτικοφ τομζα, παράλλθλα με τθν ςυγκζντρωςθ υψθλϊν ελλειμμάτων επί τω πλείςτων, λόγω κακοδιαχείριςθσ και διαφκοράσ ςτο ςφνολο του δθμοςίου τομζα, τθσ αυτοδιοίκθςθσ μθ εξαιρουμζνθσ. Θ πιςτωτικι επζκταςθ ςτθρίχκθκε ςτθν παροχι φτθνοφ χριματοσ από το διεκνζσ και κυρίωσ το Ευρωπαϊκό χρθματοπιςτωτικό ςφςτθμα. Από το φκινόπωρο του 2008 και μετά, εν μζςω τθσ παγκόςμιασ οικονομικισ κρίςθσ που μεταδόκθκε από τθν Αμερικι ωσ ςυνζπεια τθσ κρίςθσ που ανζκυψε από τθν φοφςκα των ακινιτων, το ζλλειμμα και το χρζοσ τθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ αυξικθκαν με ανεξζλεγκτουσ ρυκμοφσ, λόγω τθσ ανάγκθσ ςυντιρθςθσ του υπερδιογκωμζνου δθμόςιου τομζα και του εκτροχιαςμοφ των πρακτικϊν χειραγϊγθςθσ και διαφκοράσ ςτον δθμόςιο τομζα αλλά και τθσ εκτεταμζνθσ φοροδιαφυγισ. Το 2009 γίνονται εκλογζσ και τθν αποδυναμωμζνθ Ν.Δ. αντικακιςτά ςτθν κυβζρνθςθ το ΡΑ.ΣΟ.Κ με ιςχυρι πλειοψθφία. Στισ 20 Οκτωβρίου του 2009 ο νζοσ υπουργόσ οικονομικϊν τθσ κυβζρνθςθσ ΡΑ.ΣΟ.Κ τθν οποία ανζδειξαν οι εκλογζσ τισ 4 Οκτωβρίου 2009 ανακοίνωςε ςτο ECOFIN ότι το ζλλειμμα για το 2009 κα ανζλκει ςτο 12,5% από 6% που το υπολόγιηε θ προθγοφμενθ κυβζρνθςθ (τελικά το 2010 ανακεωρικθκε ςτο 15,4%). Δφο μζρεσ μετά ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Fitch υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από Α ςε Α-.

54

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Τον Νοζμβριο του 2009 θ Eurostat ανακεωρεί τα ςτοιχεία των ελλειμμάτων των τελευταίων ετϊν. Σφμφωνα με τα ςτοιχεία αυτά το ζλλειμμα του 2006 ανιλκε ςτο 5,7% του ΑΕΡ (12,1 δις. ευρϊ), του 2007 ςτο 6,4% του ΑΕΡ (14,4 δις. ευρϊ), του 2008 ςτο 9,4% του ΑΕΡ (22,3 δισ. ευρϊ) και του 2009 ςτο 15,4% του ΑΕΡ (36,1 δις. ευρϊ). Αντίςτοιχα ανακεωρικθκε και το φψοσ του ςυνολικοφ χρζουσ το οποίο αντικατόπτριηε το 2009 το 126,8% του ΑΕΡ και ςε απόλυτα νοφμερα αντιςτοιχοφςε ςε 298 δισ Ευρϊ. Είχε πλζον αποκαλυφκεί αυτό που ιταν παραςκθνιακι βεβαιότθτα ότι δθλ. το ζλλειμμα τθσ Ελλάδασ ανζρχεται ςε ιδιαίτερα υψθλά επίπεδα κακιςτϊντασ τθν εξυπθρζτθςθ του δθμοςίου χρζουσ αμφίβολθ για τα επόμενα χρόνια. Συνζπεια αυτοφ ιταν θ απότομθ και ςθμαντικι αφξθςθ των επιτοκίων δανειςμοφ του Ελλθνικοφ κράτουσ ςτισ διεκνισ αγορζσ προκειμζνου αυτό να χρθματοδοτιςει το δθμοςιονομικό ζλλειμμα και να αναχρθματοδοτιςει το χρζοσ. Ο κίνδυνοσ χρεοκοπίασ και ςτάςθσ πλθρωμϊν του Ελλθνικοφ Δθμοςίου ιταν προφανισ και προκειμζνου θ Ελλάδα να ανακτιςει τθν αξιοπιςτία τθσ χϊρασ ςτισ διεκνείσ αγορζσ και να πετφχει μείωςθ των επιτοκίων δανειςμοφ τθσ ζλαβε μζτρα μείωςθσ των δθμοςιονομικϊν δαπανϊν και κατζφυγε ςτθ βοικεια του Διεκνοφσ Νομιςματικοφ Ταμείου, τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και τθσ Ευρωπαϊκισ Κεντρικισ Τράπεηασ τθν 23θ Απριλίου 2010. Θ χρθματοδότθςθ από τον μθχανιςμό ςτιριξθσ των τριϊν μερϊν προχπζκετε ότι θ Ελλάδα κα λάβει μζτρα δθμοςιονομικισ προςαρμογισ και εξυγίανςθσ. Ραράλλθλα με τθ χρθματοδότθςθ από το μθχανιςμό αποφεφχκθκε ο άμεςοσ κίνδυνοσ χρεοκοπίασ τθσ Ελλάδασ κακϊσ και οι πικανζσ ανεξζλεγκτεσ ςυνζπειεσ και για όλθ τθ ηϊνθ του ευρϊ. Δυςτυχϊσ τα μζτρα που πάρκθκαν δεν κατζςτθςαν δυνατι τθν αναςφνταξθ τθσ αξιοπιςτίασ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ διότι θ αναλθφκείςα πρωτοβουλία δεν κεράπευε ριηικά το πρόβλθμα χρζουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ και επιπλζον τα μζτρα δεν είχαν λθφκεί ςτο αναγκαίο εφροσ. Θ δεδομζνθ κατάςταςθ οδιγθςε τον Ιοφνιο του 2011 ςτθν κατάρτιςθ μεςοπρόκεςμου προγράμματοσ δθμοςιονομικισ ςτακερότθτασ το οποίο περιλάμβανε νζα μζτρα λιτότθτασ.

55

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ρίνακασ 3. Θ πορεία του χρζουσ ωσ ποςοςτό του ΑΕΡ τθν περίοδο 1999-2010

Θ χϊρα αντιμετϊπιηε τθν χειρότερθ κρίςθ χρζουσ από τον Δεφτερο Ραγκόςμιο πόλεμο, θ οποία είχε ωσ επακόλουκο τθν βφκιςθ τθσ οικονομίασ τθσ χϊρασ ςτθν χειρότερθ φφεςθ από τθν εποχι εκείνθ. Αμζςωσ μετά τθν κατάκεςθ του προχπολογιςμοφ για το 2010 ςτισ 8 Δεκεμβρίου 2009 ο οίκοσ Fitch υποβάκμιςε τθν ελλθνικι οικονομία ςτο επίπεδο ΒΒΒ+. Ακολοφκθςε ο οίκοσ Standard and Poor's ςτισ 16 Δεκεμβρίου 2009 και ςτισ 23 Δεκεμβρίου 2009 υποβακμίςκθκε το αξιόχρεο τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ από τον οίκο Moody’s. Επακόλουκο των υποβακμίςεων ιταν από τα μζςα Ιανουαρίου του 2010 να ξεκινιςει ςυνεχισ άνοδοσ των spreads των Ελλθνικϊν κρατικϊν ομολόγων, με το spread των 10ετϊν ομολόγων να ξεπερνά τισ 300 μονάδεσ βάςθσ. Τον Απρίλιο του 2010 το spread των 10ετϊν ομολόγων ανιλκε ςτισ 1000 μονάδεσ. Ρλζον ςτα διεκνι μζςα ενθμζρωςθσ ςυηθτοφνταν θ πικανι ζξοδοσ τθσ Ελλάδασ από τθν ηϊνθ του Ευρϊ θ οποία εμπερικλειόταν ςτον νεοδθμιουργθκζν όρο “Grexit”. Για τθν αποφυγι του ενδεχομζνου τθσ χρεοκοπίασ θ κυβζρνθςθ ζλαβε ςτισ 3 Μαρτίου 2010 νζα μζτρα λιτότθτασ. Τα οικονομικά αυτά μζτρα περιελάμβαναν:[

56

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Μείωςθ 30% ςτα δϊρα Χριςτουγζννων, Ράςχα, αδείασ ςτο Δθμόςιο τομζα και τισ ςυντάξεισ.



Μείωςθ 12% ςε όλα τα επιδόματα του Δθμοςίου.



Μείωςθ 7% ςτισ αποδοχζσ υπαλλιλων ΔΕΚΟ, ΟΤΑ, ΝΡΙΔ.



Αφξθςθ ΦΡΑ από 4,5 ςτο 5%, από 9 ςτο 10%, από 19 ςτο 21%.



Αφξθςθ 15% ςτον φόρο τθσ βενηίνθσ.



Επιβολι επιπλζον 10% ζωσ 30% ςτουσ (ιδθ υπάρχοντεσ) φόρουσ ειςαγωγισ επί τθσ αξίασ των ειςαγόμενων αυτοκινιτων.



Επαναφορά τεκμθρίων διαβίωςθσ ςε όλα ανεξαιρζτωσ τα αυτοκίνθτα (είχαν καταργθκεί τον Σεπτζμβριο του 2003), ακόμα και ςτα μικρότερου κυβιςμοφ.



Επζκταςθ των τεκμθρίων διαβίωςθσ ςε όλα τα ακίνθτα.

Στισ 3 Μαΐου 2010, θ Ελλάδα αιτικθκε τθν δανειοδότθςθ τθσ με 80 δισ. ευρϊ από τισ υπόλοιπεσ (15) χϊρεσ του Ευρϊ και 30 δισ. Ευρϊ από το Διεκνζσ Νομιςματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προκειμζνου να μθν οδθγθκεί ςε πτϊχευςθ. Τθν αίτθςθ ςυνόδευαν 3 ςυνθμμζνα μνθμόνια: 1. "Μνθμόνιο Οικονομικισ και Χρθματοπιςτωτικισ Ρολιτικισ", 2. "Τεχνικό Μνθμόνιο Συνεννόθςθσ" και 3. "Μνθμόνιο Συνεννόθςθσ ςτισ Συγκεκριμζνεσ Ρροχποκζςεισ Οικονομικισ Ρολιτικισ". Στισ 8 Μαΐου 2010 εγκρίκθκε θ "Σφμβαςθ Δανειακισ Διευκόλυνςθσ" ("Loan Facility Agreement") από τισ χϊρεσ του Ευρϊ και "Διακανονιςμόσ Χρθματοδότθςθσ Αμζςου Ετοιμότθτασ" ("Stand-by Agreement") από το ΔΝΤ. Το ςφνολο αυτϊν των ςυμφωνιϊν ονομάηεται για ςυντομία "Μνθμόνιο". Ραράλλθλα ςχθματίςτθκε ομάδα εκπροςϊπων τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ, τθσ Ευρωπαϊκισ Κεντρικισ Τράπεηασ (ΕΚΤ) και του Διεκνοφσ Νομιςματικοφ Ταμείου, (Τρόικα), θ οποία ανά τρίμθνο αξιολογεί τθν πρόοδο του προγράμματοσ εφαρμογισ των όρων του Μνθμονίου και αποφαςίηει για τθν εκταμίευςθ τθσ αντίςτοιχθσ δόςθσ του δανείου.

57

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

. Τα μζτρα τα οποία ςυνόδευαν το μνθμόνιο προζβλεπαν: 

Αντικατάςταςθ του 13ου και 14ου μιςκοφ των δθμοςίων υπαλλιλων με επίδομα 1000 Ευρϊ μικτϊν ςε όλουσ όςουσ ζχουν αποδοχζσ μζχρι 3.000 Ευρϊ και πλιρθσ κατάργθςι των δφο μιςκϊν για μεγαλφτερεσ αποδοχζσ.



Αντικατάςταςθ 13θσ και 14θσ ςφνταξθσ με επίδομα 800 Ευρϊ για ςυντάξεισ ωσ 2500 Ευρϊ.



Ρεραιτζρω περικοπι επιδομάτων 8% ςτα επιδόματα των δθμοςίων υπαλλιλων και 3% ςτουσ υπαλλιλουσ των ΔΕΚΟ όπου δεν υπάρχουν επιδόματα.



Αφξθςθ του υψθλοφ ςυντελεςτι ΦΡΑ από 21% ςε 23%, του μεςαίου από 10% ςε 11% (από 1θ Ιουλίου 2010) και από 11% ςε 13% (από 1θ Ιανουαρίου 2011) και αντίςτοιχα του χαμθλοφ ςτο 6,5% (από 1θ Ιανουαρίου 2011).



Αφξθςθ ςτον ειδικό φόρο κατανάλωςθσ ςε καφςιμα, τςιγάρα και ποτά κατά 10%



Αφξθςθ ςτισ αντικειμενικζσ τιμζσ ακινιτων.



Ρρόςκεςθ ενόσ επιπλζον 10% ςτουσ φόρουσ ειςαγωγισ επί τθσ αξίασ των περιςςότερων ειςαγόμενων αυτοκινιτων.

Επίςθσ, επιβλικθκαν αλλαγζσ ςτα εργαςιακά με αφξθςθ του ορίου απολφςεων και μείωςθ του κατϊτατου μιςκοφ και

επιβλικθκε

αφξθςθ ςτα όρια θλικίασ

ςυνταξιοδότθςθσ των γυναικϊν ςτον δθμόςιο τομζα, ςτα 65 χρόνια ζωσ το τζλοσ του 2013, με ζναρξθ ιςχφοσ του μζτρου από το 2011. Από το καλοκαίρι του 2010 κιόλασ άρχιςαν να φαίνονται οι ςυνζπειεσ των ςκλθρϊν μζτρων. Θ ανεργία

και ο πλθκωριςμόσ άρχιςαν να εκτινάςςονται ενϊ οι

επιχειριςεισ ζβλεπαν τον τηίρο τουσ ςυνεχϊσ να μειϊνεται με αποτζλεςμα να οδθγοφνται όλο και περιςςότερεσ ςτο κλείςιμο. Στισ 9 Δεκεμβρίου 2010 θ κυβζρνθςθ κατζκεςε ςτθ βουλι πολυνομοςχζδιο για νζα ρφκμιςθ των εργαςιακϊν και τισ Δ.Ε.Κ.Ο. Το νομοςχζδιο περιλάμβανε ρυκμίςεισ για υπερίςχυςθ των επιχειρθςιακϊν ςυμβάςεων ζναντι των κλαδικϊν, με μόνο περιοριςμό το φψοσ του βαςικοφ μιςκοφ τθσ εκνικισ ςυλλογικισ ςφμβαςθσ. Θεςπίςτθκε θ δοκιμαςτικι

58

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

περίοδοσ εργαςίασ με διάρκεια 12 μθνϊν, ςτο διάςτθμα των οποίων θ ςφμβαςθ μπορεί να καταγγελκεί χωρίσ προειδοποίθςθ και χωρίσ αποηθμίωςθ απόλυςθσ. Επίςθσ το νομοςχζδιο ζκετε πλαφόν τα 4.000 Ευρϊ, ςτισ μικτζσ αποδοχζσ των εργαηομζνων ςτισ Δ.Ε.Κ.Ο. και μείωςθ 10% ςε αμοιβζσ που ξεπερνοφν τα 1.800 Ευρϊ. Το πολυνομοςχζδιο υπερψθφίςτθκε ςτισ 15 Δεκεμβρίου 2010. Το ζτοσ ζκλειςε με το χρζοσ να αγγίηει το 142,8% του ΑΕΡ και το ζλλειμμα ςτο 10,5%. Ραράλλθλα θ οικονομία ςυρρικνϊκθκε 4,5%.

Ρίνακασ 4. Ιςτορία του ελλθνικοφ χρζουσ και των ελλειμμάτων(2000-2012)

Δθμόςιο

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

141.0

151.9

159.2

168.0

183.2

195.4

224.2

239.3

263.3

299.7

329.5

355.7

344.6

104.4

104.7

102.6

98.3

99.8

101.2

107.5

107.2

112.9

129.7

148.3

170.6

176.7

4.5

4.2

3.4

5.9

4.4

2.3

5.5

3.5

−0.2

−3.1

−4.9

−7.1

−6.0

3.7

4.5

4.8

5.7

7.6

5.5

5.7

6.5

9.8

15.6

10.7

9.4

6.8

χρζοσ (δισ. €) ποςοςτό του ΑΕΠ (%) Ανάπτυξθ (%) Ζλλειμμα (% GDP) Ρθγι: Eurostat

Το 2011 θ δυςαρζςκεια ςτθν κοινωνία από τθν μεγάλθ οικονομικι φφεςθ ιταν ζντονθ. Μερίδα πολιτϊν διοργάνωναν ογκϊδεισ διαδηλώζεις ςχεδόν κακθμερινά ςτισ πλατείεσ των μεγαλφτερων πόλεων τθσ Ελλάδασ. Στα μζςα Ιουνίου ανακοινϊκθκαν ςτοιχεία από τθν τρόικα τα οποία ζδειχναν ςθμαντικι απόκλιςθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ από τουσ ςτόχουσ που είχαν οριςκεί με τθν εφαρμογι του μνθμονίου. Ρροκειμζνου να λθφκεί άμεςα δράςθ κεραπείασ των αποκλίςεων, ςτισ 29 Ιουνίου 2011 ψθφίςτθκε από τθ Βουλι των Ελλινων το "Μεςοπρόκεςμο Ρλαίςιο Δθμοςιονομικισ Στρατθγικισ 2012-2015" το οποίο προζβλεπε ςειρά από μζτρα για τον περιοριςμό των δαπανϊν και αφξθςθσ των εςόδων του κράτουσ για μία ακόμα

59

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

φορά. Σφμφωνα με αυτό περιορίηονται μιςκολογικζσ και λειτουργικζσ δαπάνεσ του Δθμοςίου τομζα και προςτίκενται νζα φορολογικά μζτρα. Ραράλλθλα ιδρφεται οργανιςμόσ αποκρατικοποιιςεων (Ταμείο Αξιοποίθςθσ Δθμόςιασ Ρεριουςίασ – Τ.Α.Ι.Ρ.Ε.Δ.) με ςκοπό τθν αξιοποίθςθ τθσ δθμόςιασ περιουςίασ του κράτουσ και των φορζων του, με ςτόχο να επιτευχκοφν ζςοδα 50 δισ ευρϊ από αποκρατικοποιιςεισ τα επόμενα ζτθ. Στα φορολογικά μζτρα του μεςοπρόκεςμου περιλαμβάνονταν τα εξισ: 

Αλλαγι φορολογικισ κλίμακασ με επιβάρυνςθ ςε όλουσ όςουσ δθλϊνουν ειςόδθμα πάνω από 8.000 Ευρϊ.



Ζκτατθ ειςφορά για όλουσ όςουσ ζχουν ειςόδθμα πάνω από 12.000 Ευρϊ.



Μετάβαςθ ςε ανϊτερθ κλίμακα Φ.Ρ.Α. προϊόντων και υπθρεςιϊν εςτίαςθσ.



Επιβολι κλιμακωτισ αντικειμενικισ δαπάνθσ κατοικίασ.



Επιβολι ετιςιου τζλουσ για τουσ ελεφκερουσ επαγγελματίεσ και τουσ επιτθδευματίεσ.



Επιβολι ειδικισ ειςφοράσ αλλθλεγγφθσ για τθν καταπολζμθςθ τθσ ανεργίασ φψουσ 2%.



Επιβολι Ειδικισ Ειςφοράσ Συνταξιοφχων Επικουρικισ Αςφάλιςθσ που κα παρακρατείται μθνιαία.



Αφξθςθ του ποςοςτοφ παρακράτθςθσ Λ.Α.Φ.Κ.Α. ςε όλεσ τισ ςυντάξεισ άνω των 1450 ευρϊ, από 4% ζωσ 10% που ίςχυε μζχρι τότε, ςε 6% ζωσ 14%.

Στα εργαςιακά υπιρξαν επίςθσ νζεσ αλλαγζσ: 

Θεςπίηεται

μζτρο

εργαςιακισ

εφεδρείασ

για

οργανιςμοφσ

που

καταργοφνται. 

Ρρόβλεψθ ότι όςοι προςλαμβάνονται χωρίσ επαγγελματικι εμπειρία κα αμείβονται με μιςκό χαμθλότερο κατά 20% από το όριο τθσ Εκνικισ Συλλογικισ Σφμβαςθσ.



θ διάρκεια των ςυμβάςεων οριςμζνου χρόνου επιμθκφνεται από τα 2 ςτα 3 χρόνια.

60

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Τον Ιοφλιο του 2011 υπιρξε ςφνοδοσ κορυφισ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ για να αντιμετωπιςτεί το πρόβλθμα χρζουσ τθσ Ελλάδασ αλλά και να εξευρεκοφν τρόποι κωράκιςθσ του Ευρϊ απζναντι ςε κερδοςκοπικζσ επικζςεισ. Θ ςφνοδοσ κορυφισ κατζλθξε τθν 21θ Ιουλίου ςε ςυμφωνία νζασ δανειοδότθςθσ τθσ Ελλάδασ. Θ ςυμφωνία περιλάμβανε δάνειο για τθν χϊρα φψουσ 158 δισ Ευρϊ. Από αυτά τα 109 δισ ευρϊ κα προζρχονταν από τθν ΕΕ και το ΔΝΤ (49 δισ ευρϊ από αυτά αποτελοφν το υπόλοιπο από το πρϊτο πακζτο διάςωςθσ), 37 δισ από τθ ςυμμετοχι του ιδιωτικοφ τομζα, ενϊ άλλα 12 δισ κα προζλκουν από τθν επαναγορά ομολόγων. Ακόμθ προβλζπονταν θ επιμικυνςθ από 15 ζωσ και 30 χρόνια των ομολόγων που ζλθγαν άμεςα και ζωσ το 2020. Αμζςωσ μετά τθν ανακοίνωςθ τθσ ςυμφωνίασ οι οίκοι αξιολόγθςθσ Fitch και Moody’s υποβάκμιςαν τθν Ελλάδα ςε κακεςτϊσ περιοριςμζνθσ χρεοκοπίασ. Στο τζλοσ Αυγοφςτου ανακοινϊκθκε από τθν Τρόικα ότι θ οικονομία τθσ Ελλάδασ βριςκόταν εκ νζου εκτόσ ςτόχων, κακϊσ υπιρχε μεγάλθ υςτζρθςθ εςόδων κυρίωσ λόγω τθσ βίαιθσ ςυρρίκνωςθσ τθσ κατανάλωςθσ. Θ κυβζρνθςθ ζλαβε μία ςειρά νζων ζκτακτων ςυμπλθρωματικϊν μζτρων τα οποία ανακοινϊκθκαν κατά τθ διάρκεια του Σεπτεμβρίου 2011. Στα μζτρα που ανακοινϊκθκαν περιλαμβάνονται τα εξισ: 

Διεφρυνςθ του μζτρου τθσ εργαςιακισ εφεδρείασ και ςε οργανιςμοφσ που δεν καταργοφνται.



Νζοσ ζκτακτοσ φόροσ ςτισ κατοικίεσ που κα καταβάλλεται μζςω του λογαριαςμοφ τθσ ΔΕΘ.



Ρερικοπι ςυντάξεων και μεγάλεσ περικοπζσ ςτο εφάπαξ.



Νζεσ περικοπζσ μιςκϊν ςτο δθμόςιο και εφαρμογι ενιαίου μιςκολογίου.



Μείωςθ του αφορολόγθτου ορίου από τισ 8.000€ ςτισ 5.000€.



Άνοιγμα όλων των κλειςτϊν επαγγελμάτων.

Επιπρόςκετα ςτισ 6 Οκτωβρίου 2011 κατατζκθκε ςτθ βουλι πολυνομοςχζδιο για το νζο βακμολόγιο-μιςκολόγιο του δθμοςίου, τισ μειϊςεισ ςε κφριεσ και επικουρικζσ ςυντάξεισ, τισ μειϊςεισ ςτο εφάπαξ, τθν νζα φορολογικι κλίμακα και τισ αλλαγζσ

61

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςτα εργαςιακά. Το πολυνομοςχζδιο ψθφίςτθκε από το Ελλθνικό Κοινοβοφλιο ςτισ 20 Οκτωβρίου 2011. Στισ 23 Οκτωβρίου ςυγκλικθκε ζκτακτθ ςφνοδοσ κορυφισ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ με ςτόχο τθν κατάρτιςθ ενόσ οριςτικοφ ςχεδίου αντιμετϊπιςθσ τθσ κρίςθσ χρζουσ ςτθν Ευρωηϊνθ. Θ ςφνοδοσ κατζλθξε ςε ςυμφωνία θ οποία απζβλεπε ςε «κοφρεμα» κατά 50% του ελλθνικοφ χρζουσ και πρόςκετο πακζτο βοικειασ προσ τθν Ελλάδα φψουσ 130 δισ ευρϊ. Με βάςθ τθν ςυμφωνία οι ιδιϊτεσ κάτοχοι Ελλθνικϊν Ομολόγων του δθμοςίου κα ζπρεπε να αποδεχτοφν ςε εκελοντικι βάςθ, μείωςθ τθσ αξίασ των κατά 50%. Θ ςυμφωνία κα ςυνοδεφονταν από πρόγραμμα δθμοςιονομικισ προςαρμογισ με διάρκεια μζχρι το 2021 και δθμιουργία μθχανιςμοφ μόνιμθσ εποπτείασ τθσ Ελλάδασ για τθν ςυνεχι παρακολοφκθςθ τθσ εφαρμογισ των μεταρρυκμίςεων. Ραράλλθλα αποφαςίςτθκε θ ανακεφαλαιοποίθςθ των ελλθνικϊν τραπεηϊν με ποςό φψουσ 30 δισ. ευρϊ και αφξθςθ κατά ζνα τρισ ευρϊ των κεφαλαίων του Ευρωπαϊκοφ Ταμείου Χρθματοπιςτωτικισ Στακερότθτασ για τθν κωράκιςθ τθσ Ευρωηϊνθσ ωσ ςφνολο.

Θ επιβολι των προαναφερόμενων γεγονότων οδιγθςαν τθν κοινωνία ςτα όρια τθσ αντοχισ και ανοχισ τθσ. Ρροκειμζνου να εκτονωκεί πολιτικά θ κατάςταςθ τα 3 μεγαλφτερα πολιτικά κόμματα τθσ χϊρασ οδθγικθκαν ςτον ςχθματιςμό κυβζρνθςθσ ςυνεργαςίασ (Ρ.Α.ΣΟ.Κ., Νζασ Δθμοκρατίασ και ΛΑΟΣ). Οι διεργαςίεσ ολοκλθρϊκθκαν τθν Ρζμπτθ 10 Νοεμβρίου 2011 οπότε επιλζχτθκε ο Λουκάσ Ραπαδιμοσ ωσ νζοσ πρωκυπουργόσ τθσ κυβζρνθςθσ ςυνεργαςίασ.

Τθν ίδια περίοδο θ πραγματικι οικονομία ςυνζχιηε να επιδεινϊνεται με τθν ανεργία να καταγράφει νζο ρεκόρ κατά τον μινα Νοζμβριο όπου ζφταςε, ςφμφωνα με τα ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑ.Τ., ςτο 20,9%. Σε ςυμφωνία με τουσ Ευρωπαίουσ εταίρουσ ψθφίςτθκε δεφτερο Μνθμόνιο υπό τον τίτλο τθν 13θσ Φεβρουαρίου 2012. Τα νζα μζτρα που ςυνοδεφουν το δεφτερο αυτό μνθμόνιο περιλαμβάνουν τα εξισ:

62

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Μείωςθ κατά 22% του κατϊτατου μιςκοφ ςε όλα τα κλιμάκια, μείωςθ του του βαςικοφ μιςκοφ (από 751€ ςε 586€) και μείωςθ ςτο 32% των αποδοχϊν των νεοειςερχόμενων ςτθν αγορά εργαςίασ ζωσ 25 ετϊν.



Κατάργθςθ 150.000 κζςεων εργαςία από το δθμόςιο τομζα ζωσ το 2015, εκ των οποίων 15.000 μζςα ςτο 2012.



Ατομικζσ ι επιχειρθςιακζσ ςυμβάςεισ εργαςίασ αντί για τισ κλαδικζσ. Άρςθ μονιμότθτασ ςε Δ.Ε.Κ.Ο. και υπό κρατικό ζλεγχο τράπεηεσ.



Ρερικοπζσ ςυντάξεων, επιδομάτων, δαπανϊν υγείασ, άμυνασ, λειτουργιϊν του Κράτουσ και εκλογϊν.



Κατάργθςθ των Οργανιςμϊν Εργατικισ Κατοικίασ και Εςτίασ.



Αφξθςθ αντικειμενικϊν αξιϊν και ενοποίθςθ φόρων ςτα ακίνθτα.



Ρλιρεσ άνοιγμα 20 κλειςτϊν επαγγελμάτων.



Αφξθςθ των ειςιτθρίων ςτισ Αςτικζσ Συγκοινωνίεσ και ςτον ΟΣΕ κατά 25%.



Κλείςιμο 200 εφοριϊν, κατάργθςθ φοροαπαλλαγϊν και χαμθλοφ ΦΡΑ ςτα νθςιά.

Στισ 9 Μαρτίου 2012 ολοκλθρϊκθκε με επιτυχία θ εκελοντικι επαναγορά του Ελλθνικοφ χρζουσ με κοφρεμα 50% (P.S.I.). Θ ςυμμετοχι του ιδιωτικοφ τομζα ζφταςε το 95,7%. Στισ 11 Απριλίου 2012 ο πρωκυπουργόσ Λουκάσ Ραπαδιμοσ εκτιμϊντασ ότι θ Κυβζρνθςι του ζχει ολοκλθρϊςει το ζργο για το οποίο ςυνεςτικθ ανακοίνωςε τθν διεξαγωγι εκλογϊν τθν 6θ Μαΐου 2012. Το αποτζλεςμα των οδιγθςε ςε ριηικι αλλαγι του πολιτικοφ τοπίου. Τα ποςοςτά των κομμάτων τθσ ςυγκυβζρνθςθσ ςυρρικνϊκθκαν ςθμαντικά ενϊ εντυπωςιακι υπιρξε θ αφξθςθ των ποςοςτϊν των κομμάτων που εξζφραηαν τθν εναντίωςθ τουσ ςτθν κυβερνθτικι πολιτικι. Από το κατακερματιςμζνο

πολιτικό

ςκθνικό

δεν

προζκυψε

τελικά

κυβζρνθςθ.

Ρροκθρφχκθκαν νζεσ εκλογζσ για τισ 17 Ιουνίου 2012 οι οποίεσ ανζδειξαν τθν Νζα Δθμοκρατία πρϊτο κόμμα, χωρίσ όμωσ αυτοδυναμία. Με τθν ςυνεργαςία του ΡΑ.ΣΟ.Κ. και τθσ ΔΘΜ.Α΢. επιτεφχκθκε τελικά ςχθματιςμόσ κυβζρνθςθσ ςυνεργαςίασ με πρωκυπουργό τον Αντϊνθ Σαμαρά. Τουσ επόμενουσ μινεσ οι διαπραγματεφςεισ διαρκείασ τθσ κυβζρνθςθσ με τθν τρόικα κατζλθξαν ςτθν κατάρτιςθ του «μεςοπρόκεςμου πλαιςίου δθμοςιονομικισ

63

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςτρατθγικισ 2013-2016» το οποίο προζβλεπε νζα μζτρα φψουσ 18,9 δισ ευρϊ, από τα οποία τα 9,4 δισ ευρϊ αφοροφν το ζτοσ 2013. Το νομοκζτθμα υπερψθφίςτθκε ςτισ 7 Νοεμβρίου 2012 και ςε αυτό περιλαμβάνονταν μεταξφ άλλων: 

Αφξθςθ των ορίων θλικίασ ςυνταξιοδότθςθσ κατά 2 ζτθ, από 1-1-2013.



Μείωςθ ςτισ ςυντάξεισ από 5 ζωσ και 15%, από τα 1.000 ευρϊ και άνω.



Μειϊςεισ ςτο εφάπαξ ζωσ 83% .



Κατάργθςθ τθσ κακολικότθτασ τθσ Εκνικισ Γενικισ Συλλογικισ Σφμβαςθσ Εργαςίασ.



Κατάργθςθ κάκε επιπλζον απολαβισ Χριςτουγζννων, Ράςχα όπωσ και των επιδομάτων αδείασ για τουσ δθμοςίουσ υπαλλιλουσ και ςυνταξιοφχουσ.



Μείωςθ χρόνου προειδοποίθςθσ για απολφςεισ ςε 4 αντί 6 μινεσ.



Ρερικοπζσ ςτα ειδικά μιςκολόγια.



Ζνταξθ ςτο ενιαίο μιςκολόγιο των εργαηομζνων ςτισ ΔΕΚΟ..



Εφαρμογι διακεςιμότθτασ ενόσ ζτουσ, με μειωμζνο μιςκό ςε μόνιμουσ υπαλλιλουσ του δθμοςίου οι κζςεισ των οποίων καταργοφνται.



Κατάργθςθ των οικογενειακϊν επιδομάτων και αντικατάςταςισ τουσ από το ενιαίο επίδομα ςτιριξθσ τζκνων.



Αφξθςθ φόρου ςτο υγραζριο κίνθςθσ κατά 23 λεπτά.



Ειςαγωγι ζκτακτθσ ειςφοράσ ςτα φωτοβολταϊκά.



Αντίτιμο 25 ευρϊ για ειςαγωγι ςε νοςοκομείο.

Ενδεικτικό τθσ ζνταςθσ τθσ κρίςθσ αλλά και τθσ ςκλθρότθτασ των μζτρων που αναγκάςκθκε να επωμιςκεί ο Ελλθνικόσ λαόσ παρουςιάηεται τουσ πρϊτουσ μινεσ του 2013 από τον Floyd Norris, επικεφαλι οικονομικοφ ανταποκριτι των New York Times, ο οποίοσ με τθν χριςθ μιασ ςειράσ διαγραμμάτων υποςτθρίξει ότι τα πζντε χρόνια τθσ Αμερικάνικθσ Φφεςθσ ιταν εφάμιλλθσ οξφτθτασ με τθν τελευταία πενταετία τθσ Ελλθνικισ κρίςθσ. Ο Floyd Norris διλωςε χαρακτθριςτικά: "ςτα πζντε χρόνια τθσ Μεγάλθσ Φφεςθσ, ζνασ ςτουσ πζντε εργαηόμενουσ ςτισ Θνωμζνεσ Ρολιτείεσ ιταν άνεργοσ. Θ οικονομία ιταν ςχεδόν 20% μικρότερθ το 1934 από ότι ιταν το 1929. Οι Ζλλθνεσ κα εφχονταν να ιταν τόςο καλά". Επιπλζον επιςθμαίνει τθν μεγάλθ ςθμαςία τθσ κρατικϊν δαπανϊν για τθν ενίςχυςθ τθσ Αμερικάνικθσ

64

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

οικονομίασ και τθν βοικειά τθσ για τθν αναχαίτιςθ των ςυνεπειϊν τθσ κρίςθσ γεγονόσ το οποίο γίνεται κατανοθτό από τθν παρατιρθςθ ςτο ςχετικό διάγραμμα του πιο κάτω πίνακα 5. τθσ αντίκετθσ πορεία των δεικτϊν. Το γεγονόσ το οποίο καταδεικνφει και τθν διαφορετικι φιλοςοφία αντιμετϊπιςθσ των δυο κρίςεων. Σαφζςτατα οι δφο περιπτϊςεισ δεν είναι ίδιεσ, μια και θ Αμερικάνικθ κυβζρνθςθ είχε τθν δυνατότθτα και τθν βοφλθςθ να δθμιουργιςει νζο χριμα για τθν αντιμετϊπιςθ τθσ κρίςθσ εργαλείο το οποίο δεν ζχει θ Ελλθνικι κυβζρνθςθ μια και λειτουργεί ςτα πλαίςια τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και τθσ ηϊνθσ του Ευρϊ.

Ρίνακασ 5. Σφγκριςθ δεικτϊν κρίςεων Αμερικι 1929 – Ελλάδα 2008.

Από το ςθμείο αυτό και φςτερα, περίπου τζλθ 2012 αρχζσ 2013 ξεκινά να διαγράφεται μία πορεία αργισ μεταςτροφισ του διεκνοφσ κλίματοσ απζναντι ςτθν Ελλάδα και να εμφανίηονται οι πρϊτεσ ενδείξεισ αναγνϊριςθσ από τθν διεκνι κοινότθτα των προςπακειϊν τθσ Κυβζρνθςθσ και των μεγάλων κυςιϊν του Ελλθνικοφ λαοφ. Από τον Ιανουάριο ζωσ και τον Μάρτιο του 2013 παρατθρείται ςθμαντικόσ αρικμόσ δθμοςιευμάτων και δθλϊςεων από επίςθμεσ πθγζσ υπζρ τθσ Ελλάδασ και τθσ απομάκρυνςθσ του Grexit. Το χρθματιςτιριο παρουςιάηει ςοβαρι ανάκαμψθ και ο γενικόσ δείκτθσ αγγίηει πάλι τισ 1.000 μονάδεσ από το χαμθλό

65

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

εικοςαετίασ των 500 μονάδων του Ιουνίου 2012, ενϊ τα spreads των Ελλθνικϊν ομολόγων

καταγράφουν

ραγδαία

πτϊςθ

ςτισ

300

μονάδεσ

βάςθσ.

Θ

ανακεφαλαιοποίθςθ των τραπεηϊν εξελίςςεται ομαλά ενϊ το ίδιο οικονομικό επιτελείο τθσ χϊρασ με πρωτοςτάτθ τον ίδιο τον Ρρωκυπουργό εκτελεί ζνα απαιτθτικό πρόγραμμα προςζλκυςθσ εγχϊριων και ξζνων επενδφςεων. Είναι αντιλθπτό ότι θ οικονομικι φφεςθ ιταν αποτζλεςμα όχι μόνο τθσ κρίςθσ χρζουσ του Ελλθνικοφ κράτουσ αλλά και παραγόντων ςχετικϊν με τον διεκνι οικονομικό κφκλο, των ςυςχετιςμϊν των δεδομζνων και των επιλογϊν και οικονομικϊν πολιτικϊν ςτθν Ευρωπαϊκι ζνωςθ και φυςικά των εγγενϊν χρόνιων αδυναμιϊν τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ και των διαρκρωτικϊν ςτρεβλϊςεϊν τθσ. Τα αίτια τθσ κρίςθσ πρζπει να αναηθτθκοφν αφενόσ ςτα χρόνια προβλιματα και τισ πολιτικζσ που εφαρμόςτθκαν αλλά και ςτθ διεκνι ςυγκυρία τθσ χρθματοπιςτωτικισ και οικονομικισ κρίςθσ που τα ανζδειξε με εντονότερο και οξφτερο τρόπο. Σε κάκε περίπτωςθ, θ ςυγκυρία παρζχει μία μοναδικι ιςτορικι ευκαιρία νζασ προςζγγιςθσ και κατεφκυνςθσ ηθν για τουσ Ζλλθνεσ πολίτεσ και αλλαγισ μοντζλου λειτουργίασ για το Ελλθνικό κράτοσ και τθν Ελλθνικι οικονομία.

7. 2. Ανακεφαλαιοποίθςθ Ελλθνικοφ Σραπεηικοφ ΢υςτιματοσ

Λόγω τθσ οικονομικισ κρίςθσ από το 2010 το χρθματοπιςτωτικό ςφςτθμα ςτθν Ελλάδα αντιμετωπίηει ςοβαρά λειτουργικά προβλιματα. Ριο ςυγκεκριμζνα, θ ζλλειψθ εμπιςτοςφνθσ και θ αβεβαιότθτα ςε ςυνδυαςμό με τα ςενάρια χρεοκοπίασ, επιςτροφισ ςτθ δραχμι και οι φόβοι για αδυναμία χρθματοδότθςθσ τθσ χϊρασ από τθν ΕΚΤ ζπλθξαν τθν πίςτθ και τθν ρευςτότθτα και τθν δυναμικι των ελλθνικϊν τραπεηϊν ςτο εςωτερικό και το εξωτερικό. Αποτζλεςμα των προαναφερόμενων γεγονότων ιταν να διακοποφν οι ςυναλλαγζσ διατραπεηικϊν χρθματοδοτιςεων των Ελλθνικϊν τραπεηϊν από αυτζσ του εξωτερικοφ και παράλλθλα να παρατθρθκεί φυγι τραπεηικϊν κατακζςεων από τα ελλθνικά νοικοκυριά και τισ επιχειριςεισ προσ το εξωτερικό. Τα προαναφερόμενα ςε

66

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςυνδυαςμό με τον μεγάλο όγκο ηθμιϊν τισ οποίεσ πρζπει να εγγράψουν οι Ελλθνικζσ

τράπεηεσ

ςτουσ

ιςολογιςμοφσ

τθσ

από

παλαιότερεσ

άςτοχεσ

επιχειρθματικζσ αλλά και καταναλωτικζσ και ςτεγαςτικζσ χρθματοδοτιςεισ κακϊσ και τα νζα προβλιματα που ανακφπτουν από τθν αδυναμία εξυπθρζτθςθσ δανείων λόγω τθσ κρίςθσ αλλά και τθν ςυρρίκνωςθ των εμπορικϊν ςυναλλαγϊν ςτο ςφνολο τθσ χϊρασ εςωτερικά αλλά και με το εξωτερικό,

δθμιοφργθςαν ςοβαρότατο

πρόβλθμα ρευςτότθτασ και επιβίωςθσ ςτον τραπεηικό και εν γζνει τον χρθματοπιςτωτικό κλάδο τθν τελευταία πενταετία.

Οι ιςχυρζσ πιζςεισ ςτθ ρευςτότθτα και τθν κεφαλαιακι βάςθ των ελλθνικϊν τραπεηϊν, απείλθςαν τθ ςτακερότθτα του τραπεηικοφ ςυςτιματοσ και τθν βιωςιμότθτα αρκετϊν τραπεηϊν. Λόγω των γεγονότων αυτϊν, θ πολιτεία και θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ προζβθςαν ςε ςειρά ενεργειϊν που αποςκοποφν ςτθν κωράκιςθ τθσ χρθματοπιςτωτικισ ςτακερότθτασ και τθσ αςφάλειασ του Τραπεηικοφ ςυςτιματοσ.

Μεταξφ των ενεργειϊν αυτϊν είναι: 

Θ κάλυψθ των βραχυπρόκεςμων αναγκϊν ρευςτότθτασ των τραπεηϊν, με

τθν παροχι δυνατότθτασ προςφυγισ ςτο μθχανιςμό ζκτακτθσ χρθματοδότθςθσ (“emergency liquidity assistance – E.L.A.”), 

Θ διαςφάλιςθ τθσ επάρκειασ των “Χρθματοδοτικϊν Ρόρων”, δθλαδι των

δθμόςιων πόρων που προορίηονται για τθν κάλυψθ τθσ απαιτοφμενθσ ανακεφαλαιοποίθςθσ και του κόςτουσ αναδιάταξθσ του ελλθνικοφ τραπεηικοφ τομζα τθν περίοδο 2012-2014, το φψοσ των οποίων ζχει εκτιμθκεί ςε 50 διςεκ. ευρϊ μζςω χριςθσ κεφαλαίων από τθν χρθματοδότθςθ από τθν Ε.Κ.Τ. τθν Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ. 

Θ εξυγίανςθ αδφναμων τραπεηϊν μζςω τθσ ςυγχϊνευςισ τουσ με

μεγαλφτερα τραπεηικά ιδρφματα, μετά τον διαχωριςμό τουσ ςτα υγιι ι «καλά»

67

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

και

προβλθματικά

ι

«κακά»

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

κομμάτια

(και

τθν

απορρόφθςθ

των

υποκαταςτθμάτων των Κυπριακϊν τραπεηϊν οι οποίεσ κατζρρευςαν).



Θ απαίτθςθ από όλεσ τισ ελλθνικζσ τράπεηεσ να αυξιςουν τθν κεφαλαιακι

τουσ βάςθ ςε ζνα ςυντθρθτικά εκτιμθμζνο επαρκζσ επίπεδο το οποίο προςδιορίςκθκε μετά από ζλεγχου τον οποίο διενιργθςε μεγάλθ ελεγκτικι εταιρεία του εξωτερικοφ ςτο χαρτοφυλάκιο του ςυνόλου των Ελλθνικϊν τραπεηϊν.

Θ διαδικαςία αφξθςθσ τθσ κεφαλαιακισ βάςθσ από τθσ ςυςτθμικζσ τράπεηεσ τθσ χϊρασ μασ ονομάςκθκε «Ανακεφαλαιοποίθςθ» και θ πρϊτθ και ςθμαντικότερθ φάςθ τθσ κα εξελιχκεί ζωσ τον Ιοφνιο του 2013, ακολουκϊντασ μία προαποφαςιςμζνθ διαδικαςία μζςω του Χρθματιςτθρίου Ακθνϊν με τθν ζκδοςθ warrants. Ρολφ ςυνοπτικά αναφζρεται ότι το 1/3 από το ςυνολικό ποςό τθσ ανακεφαλαιοποίθςθσ κα διατεκοφν για τθν ζκδοςθ μετατρζψιμων Oμολογιϊν (CoCos) το οποίο επί τθσ ουςίασ ςθμαίνει ότι οι τράπεηεσ κα λάβουν αυτό το ποςό από το κράτοσ με αντάλλαγμα τθν ζκδοςθ ομολόγων τα οποία αν δεν αποπλθρϊςουν κα μετατραποφν ςε μετοχζσ οι οποίεσ κα παραμζνουν ςτο Ελλθνικό Δθμόςιο). Τα υπόλοιπα 2/3 τθσ ανακεφαλαιοποίθςθσ κα καλυφκοφν από μελλοντικζσ αυξιςεισ κεφαλαίου καταβάλλοντασ οι υφιςτάμενοι μζτοχοι το 1/10 τθσ αφξθςθσ και αποκτϊντασ παράλλθλα δικαίωμα για αγορά ςτο μζλλον και των υπόλοιπων 9/10 μζςω των warrants.

Αποτζλεςμα τθσ ςυνολικισ αναδιάρκρωςθσ του Τραπεηικοφ τομζα κα είναι:

1) θ αναδιάρκρωςθ του χαρτοφυλακίου τουσ τόςο του ενεργθτικοφ όςο και του πακθτικοφ μζρουσ, 2) θ μείωςθ του κόςτουσ λειτουργίασ των Τραπεηϊν με παράλλθλθ μείωςθ των καταςτθμάτων που διακζτουν λόγω επικαλφψεων ι

68

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

κλείςιμο ηθμιογόνον μονάδων και θ μείωςθ του προςωπικοφ που απαςχολοφν και 3) θ αναδιάρκρωςθ των υπθρεςιϊν τουσ με μεταφόρτωςθ τθσ βαρφτθτασ τθσ λειτουργίασ ςε τομείσ όπωσ το credit assessment, το risk management και το management of information systems.

7.3. Παράγοντεσ οι οποίοι οδιγθςαν ςτθν κρίςθ χρζουσ και τθν φφεςθ.

Θ χϊρα μασ από το 1994 ζωσ το 2008 επζδειξε ςθμαντικοφσ ρυκμοφσ ανάπτυξθσ υψθλότερουσ των περιςςότερων

ευρωπαϊκϊν κρατϊν.

Θ ανάπτυξθ αυτι,

οφείλεται κατά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ ςτθν ιδιωτικι και δθμόςια καταναλωτικι δαπάνθ θ οποία υποςτθρίχκθκε από τον φτθνό δανειςμό κράτουσ και τραπεηϊν ωσ απόρροια τθσ ζνταξθσ τθσ χϊρασ ςτθν Ευρωηϊνθ.

Ο υπερδανειςμόσ και θ υπερκατανάλωςθ του δθμοςίου και του ιδιωτικοφ τομζα, προιόν τθσ άλογθσ και χωρίσ ορκολογικά πιςτωτικά κριτιρια παροχισ δανεικισ ρευςτότθτασ ςτθν Ελλθνικι αγορά από το Τραπεηικό ςφςτθμα, οδιγθςαν ςε ζνα διαρκϊσ διευρυνόμενο εμπορικό ζλλειμμα κακϊσ θ εγχϊρια παραγωγι δεν επαρκοφςε να καλφψει τθ διαρκϊσ διογκοφμενθ ηιτθςθ. Ραράλλθλα διευρφνκθκε το ζλλειμμα τθσ ανταγωνιςτικότθτασ και τθσ παραγωγικότθτασ τθσ χϊρασ μασ ςε ςχζςθ με τουσ εταίρουσ τθσ ςτθν Ευρϊπθ.

Θ ςθμερινι ςυγκυρία αποτελεί για τθ χϊρα μασ το πλζον κομβικό κοινωνικό – πολιτικό – οικονομικό και πολιτιςμικό χρονικό ςθμείο, μεταπολιτευτικά. Θ Ελλθνικι οικονομία

παρουςιάηει ςοβαρζσ αδυναμίεσ

και δυςεπίλυτα

διαρκρωτικά

προβλιματα. Θ χϊρα χαρακτθρίηεται από χαμθλι ανταγωνιςτικότθτά και επιπρόςκετα υπολείπεται των ευρωπαϊκϊν τθσ εταίρων ςε μεγζκθ ξζνων άμεςων επενδφςεων, ςε παραγωγικότθτα εργαςίασ και ςε βακμό ςυμμετοχισ του πλθκυςμοφ ςτο εργατικό δυναμικό. Θ ελλθνικι οικονομία παρουςιάηει υψθλά

69

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ποςοςτά ανεργίασ ςτουσ νζουσ και ςτισ γυναίκεσ και πάςχει από χαμθλό ποςοςτό κινθτικότθτασ του εργατικοφ δυναμικοφ, γεγονόσ που δυςχεραίνει τθν εφρεςθ εργαςίασ για τουσ νεοειςερχόμενουσ ςτθν αγορά.

Επιπλζον θ οικονομία τθσ Ελλάδασ δεν διακζτει εξωτερικό προςανατολιςμό κακϊσ παρουςίαηε διαρκζσ και μόνιμο εμπορικό ζλλειμμα. Θ ιδιωτικι κατανάλωςθ ςτθν χϊρα μασ είναι κατά 20 ποςοςτιαίεσ μονάδεσ του ΑΕΡ υψθλότερθ από το αντίςτοιχο μζγεκοσ των περιςςότερων ευρωπαϊκϊν χωρϊν και θ ηιτθςθ είναι ςε ςυντριπτικό ποςοςτό εγχϊρια.

Από το 2006 και ζπειτα Θ δθμόςια δαπάνθ αυξανόταν προκειμζνου να καλφψει τισ αυξιςεισ ςτουσ μιςκοφσ των δθμοςίων υπαλλιλων και τισ ςυντάξεισ και παράλλθλα τα δθμόςια ζςοδα μειϊνονταν λόγω τθσ εκτεταμζνθσ φοροδιαφυγισ. Συνζπεια των προθγοφμενων ιταν θ Κυβζρνθςθ να δανείηεται ςυνεχϊσ με αποτζλεςμα το Ελλθνικό Δθμόςιο να υπερχρεωκεί χωρίσ δυνατότθτα αναςτροφισ τθσ κατάςταςθσ.

Κατά ςυνζπεια θ ελλθνικι οικονομία αναπτφχκθκε λόγω τθσ υψθλισ ηιτθςθσ θ οποία όμωσ είχε ωσ βάςθ τθν παροχι υπζρμετρθσ ρευςτότθτασ λόγω αχαλείνωτου δανειςμοφ, ενϊ παρζμεναν τα διαρκρωτικά προβλιματα τα οποία αποτελοφςαν και αποτελοφν

τροχοπζδθ

για

τθν

επιχειρθματικότθτα.

Τζτοια

διαρκρωτικά

προβλιματα είναι θ υπερ-ρφκμιςθ τθσ αγοράσ (ελεγχόμενα κλειςτά επαγγζλματα), θ γραφειοκρατία θ οποία ευνοεί τθν διαφκορά, θ πολυδαίδαλθ νομοκεςία και νομολογία, θ κακυςτζρθςθ ςτθν εκδίκαςθ από τα δικαςτιρια υποκζςεων οι οποίεσ αφοροφν επενδυτικά ςχζδια, περίπλοκο διοικθτικό και φορολογικό ςφςτθμα και ςθματνικοφ φψουσ φοροδιαφυγι. Πλα τα προθγοφμενα αποκαρρφνουν όχι μόνο Ζλλθνεσ αλλά και ξζνουσ να επενδφςουν ςτθν Ελλάδα. Κατά ςυνζπεια οι άμεςεσ ξζνεσ επενδφςεισ ωσ ποςοςτό επί του ΑΕΡ αποτελοφν μόνο ζνα μικρό ποςοςτό αυτϊν που ειςρζουν ςε άλλεσ χϊρεσ του Ευρωπαικοφ νότου όπωσ θ Ιταλία θ Ιςπανία. Συνολικό αποτζλεςμα των προαναφερόμενων είναι θ ελλθνικι παραγωγικότθτα να υπολείπεται τθσ ευρωπαϊκισ ςε ςθμαντικό βακμό και ςχεδόν ςε όλουσ τουσ τομείσ. Ζνασ επιπλζον λόγοσ ο οποίοσ ςυντελεί ςτθν διατιρθςθ των

70

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

χαμθλϊν επιπζδων παραγωγικότθτασ είναι και θ ςυγκριτικι ζλλειψθ επιχειριςεων μεγάλου μεγζκουσ, οι οποίεσ μεγιςτοποιοφν τθν παραγωγικότθτα μζςω οικονομιϊν κλίμακασ, θ ζλλειψθ των οποίων είναι και αυτι αποτζλεςμα των αδυναμιϊν τθσ Ελλθνικισ πραγματικότθτασ. Θ χαμθλι παραγωγικότθτα και ανταγωνιςτικότθτα γεννοφν με τθν ςειρά τουσ προβλιματα όπωσ αυτό τθσ χαμθλισ ςυμμετοχισ του πλθκυςμοφ ςτο εργατικό δυναμικό, με πιο ζντονο το πρόβλθμα ςτουσ νζουσ και ςτισ γυναίκεσ, ςε ςφγκριςθ με άλλεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ. Το πρόβλθμα αυτό εντείνεται και από τθν ανελαςτικότθτα του κεςμικοφ πλαιςίου τθσ αγοράσ εργαςίασ αλλά και από τθν λογικι των «κλειςτϊν επαγγελμάτων».

Επιπρόςκετα μία ςειρά από επιμζρουσ προβλιματα εντείνουν τισ βαςικζσ αδυναμίεσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ και διογκϊνουν τθν πακογζνειά τθσ. Σε αυτά ςυγκαταλζγονται: 

Ο

κατακερματιςμόσ

και

το

μικρό

μζγεκοσ

επιχειριςεων

ςτουσ

περιςςότερουσ κλάδουσ. 

Θ απουςία ολοκλθρωμζνου χωροταξικοφ ςχεδιαςμοφ και χριςεων γθσ κακϊσ και περιφερειακϊν ςτο πρόβλθμα αυτό ςχετικϊν αδυναμιϊν όπωσ ι ζλλειψθ δαςολογίου και κτθματολογίου.



Το περίπλοκο και αςτακζσ φορολογικό πλαίςιο με απουςία κινιτρων για τθ δθμιουργία επιχειριςεων μεγάλθσ κλίμακασ.



Οι περίπλοκεσ και περιοριςτικζσ διαδικαςίεσ αδειοδότθςθσ και λειτουργίασ των επιχειριςεων.



Θ απουςία κεςμικοφ πλαιςίου που να υποςτθρίηει αδειοδοτικά και να κινθτροδοτεί μεγάλου μεγζκουσ ςτρατθγικισ ςθμαςίασ επενδυτικά ςχζδια.

71

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ο Υπζρογκοσ, δαπανθρόσ και αναποτελεςματικόσ δθμόςιοσ τομζασ ο οποίοσ προςφζρει υπθρεςίεσ χαμθλισ ποιότθτασ λόγω κατακερματιςμοφ και αλλθλοεπικάλυψθσ ευκυνϊν,



Θ απουςία ςφνδεςθσ αγοράσ και εκπαίδευςθσ κακϊσ και ελλιπισ ςτιριξθ τθσ καινοτομίασ



Θ ζλλειψθ ςυςτθμάτων ελζγχου, θ οποία ζχει ωσ αποτζλεςμα φοροδιαφυγι και ειςφοροδιαφυγι.



Το υψθλό κόςτοσ εργοδοτικϊν ειςφορϊν (από τα υψθλότερα ςτθν Ευρϊπθ)



Θ ςταςιμότθτα τθσ οικονομίασ.



Θ

ανεπάρκεια

επαρκϊν

ιδίων

κεφαλαίων

ςτθν

πλειονότθτα

των

επιχειριςεων. 

Ο χαμθλόσ όγκοσ εξαγωγϊν με παράλλθλα υψθλά διατθροφμενο όγκο ειςαγωγϊν.

Θ μελζτθ τθσ McKinsey “Ελλάδα 10 χρόνια μπροςτά” ςυμπεραίνει ότι οι βαςικζσ πακογζνειεσ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ ςυνίςτανται ςτο ότι:

(α) θ δομι τθσ οικονομίασ αποκαρρφνει τισ επενδφςεισ και τθ δθμιουργία οικονομιϊν κλίμακασ,

(β) ο ευρφτεροσ δθμόςιοσ τομζασ είναι μεγάλοσ και μθ αποδοτικόσ,

(γ) θ δομι και οι όροι τθσ αγοράσ εργαςίασ περιορίηουν τθν ευελιξία και τθν κινθτικότθτα του εργατικοφ δυναμικοφ,

72

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

(δ) το νομικό και δικαςτικό ςφςτθμα είναι δφςβατο και αποκαρρφνει τισ επενδφςεισ και (ε) θ παραοικονομία είναι πολφ εκτεταμζνθ.

Τα προαναφερόμενα επιβεβαιϊνονται και από εκκζςεισ αλλά και δείκτεσ διεκνϊν παρατθρθτθρίων αναφορικά με τθν αποτελεςματικότθτα των οικονομιϊν του κόςμου. Ενδεικτικά αναφζρεται ότι ςφμφωνα με τθν τελευταία ζκκεςθ τθσ Ραγκόςμιασ Τράπεηασ υπό τον τίτλο “Doing Business” θ οποία εξετάηει τθν πρόοδο που ζχει κάνει κάκε μία από 183 οικονομίεσ παγκοςμίωσ ςτον τομζα τθσ επιχειρθματικότθτασ το 2012, θ Ελλάδα βρίςκεται ςτθν 100θ κζςθ πίςω από πιο αδφναμεσ και πιο αδόμθτεσ οικονομίεσ. Επιπρόςκετα ςφμφωνα με τθν ετιςια ζκκεςθ του World Economic Forum, θ χϊρα βρίςκεται ςτθν 90θ κζςθ χάνοντασ για το 2012, εννζα κζςεισ ςε ςχζςθ με το 2011. Σθμειϊνεται ότι θ χϊρα μασ το 2006 βριςκόταν ςτθν 42θ κζςθ.

Επιπλζον θ κρίςθ χρζουσ θ οποία ξεκίνθςε το 2009 είχε ωσ αποτζλεςμα τθν επίταςθ των προβλθμάτων τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ προςκζτοντασ ςε αυτιν το πρόβλθμα τθσ ρευςτότθτασ, το οποίο απορρζει από τθν αδυναμία του τραπεηικοφ ςυςτιματοσ να διοχετεφςει επιχειρθματικά δάνεια ςτθν αγορά και από τθν ςυρρίκνωςθ του ΑΕΡ, αποτζλεςμα τθσ υπζρμετρθσ φορολόγθςθσ και των μειϊςεων ςε μιςκοφσ και ςυντάξεισ θ οποία επιβλικθκε ωσ αντιςτακμιςτικό μζτρο για τθν παροχι δανείων προσ το υπερχρεωμζνο Ελλθνικό δθμόςιο από το Δ.Ν.Τ., τθν Ε.Ε. και τθν Ευρωπαικι Τράπεηα. Το επιχειρθματικό κλίμα επιδεινϊκθκε, οι όροι ςυναλλαγϊν με το εξωτερικό ζγιναν ιδιαίτερθ δυςχερισ για τισ ελλθνικζσ εταιρείεσ και πολλζσ Ελλθνικζσ εταιρείεσ οδθγικθκαν ςτο κλείςιμο. Αποτζλεςμα αυτοφ ιταν θ ανεργία εκτοξεφτθκε ςε πρωτοφανι επίπεδα αγγίηοντασ ςτα τζλθ του 2012 – αρχζσ του 2013 το 27%, με αποτζλεςμα θ εςωτερικι ηιτθςθ να καταρρεφςει οδθγϊντασ ςε ζνα φαφλο κφκλο μθ επενδφςεων, μθ απαςχόλθςθσ, ςυρρίκνωςθσ τθσ ηιτθςθσ θ οποία οδθγεί εκ νζου ςε μθ επζνδυςθ.

73

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Σε κάκε περίπτωςθ, πζρα από ςθμαντικό κίνδυνο, θ κρίςθ χρζουσ αποτελεί για το Ελλθνικό κράτοσ μία μοναδικι ευκαιρία να αλλάξει όλα αυτά τα οποία οδιγθςαν ςτισ χρόνιεσ πακογζνειεσ. Στόχοσ πρζπει να είναι θ επίτευξθ διαρκρωτικϊν αλλαγϊν οι οποίεσ ςταδιακά κα δθμιουργιςουν εφφορο κλίμα για τθν ανάπτυξθ εξωςτρεφοφσ επιχειρθματικότθτασ και τθν προςζλκυςθ ςθμαντικοφ ποςοφ ξζνων άμεςων επενδφςεων.

Ραράλλθλα θ Ευρϊπθ πρζπει να αντιμετωπίςει αποτελεςματικά και πειςτικά τθν κρίςθ χρζουσ που ταλανίηει ζναν ολοζνα αυξανόμενο αρικμό κρατϊν-μελϊν τθσ και οδθγεί ςτθν αμφιςβιτθςθ τθσ βιωςιμότθτασ του κοινοφ νομίςματοσ, με όλουσ τουσ κινδφνουσ που αυτό ςυνεπάγεται για τθν Ευρωπαϊκι, αλλά και τθν παγκόςμια οικονομία. Κατά ςυνζπεια είναι επιβεβλθμζνθ θ ςτροφι τθσ Ευρωπαϊκισ πολιτικισ, με μεταφορά τθσ ζμφαςθσ από τθ δθμοςιονομικι λιτότθτα ςτθν ανάπτυξθ. Σαφζςτατα θ άμβλυνςθ των δθμοςιονομικϊν ελλειμμάτων είναι επιβεβλθμζνθ, ωςτόςο οι υφεςιακζσ επιπτϊςεισ που προκαλοφνται δεν είναι δυνατόν να αγνοοφνται. Αυτό ςθμαίνει ότι τουλάχιςτον θ ταχφτθτα τθσ δθμοςιονομικισ προςαρμογισ, ακόμα και οι ακριβείσ ετιςιοι ποςοτικοί ςτόχοι, πρζπει να προςαρμόηονται ςτον οικονομικό κφκλο και να ανακεωροφνται, λαμβάνοντασ υπόψθ ιδιαίτερα τισ επιπτϊςεισ ςτθν ανεργία. Θ ςφηευξθ τθσ δθμοςιονομικισ προςαρμογισ με τθ μακροοικονομικι διαχείριςθ τθσ ανάπτυξθσ κεωρείται πλζον. Μια τζτοια ςτροφι απαιτεί ςθμαντικζσ αλλαγζσ τθσ ευρωπαϊκισ αρχιτεκτονικισ, με μεγαλφτερθ ταχφτθτα ςτθν πολιτικι δθμοςιονομικι, ολοκλιρωςθ.

74

τραπεηικι και οικονομικι

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

7.4. Θ ανάγκθ για τθν χάραξθ νζασ πορείασ για τθν Ελλθνικι οικονομία και κοινωνία.

Ρροκειμζνου θ χϊρα μασ να ξεπεράςει τθν ιδιαίτερα ςκλθρι πραγματικότθτα ςτθν οποία περιιλκε λόγω τθσ κρίςθσ χρζουσ, θ οποία επί τθσ ουςίασ είναι κρίςθ και πολιτικι, κοινωνικι, κεςμϊν και αξιϊν πρζπει να εφαρμόςει ζνα μακροπρόκεςμο και βιϊςιμο μοντζλο ανάπτυξθσ. Το μοντζλο αυτό ζχει γίνει αντικείμενο ενδελεχοφσ μελζτθσ διαφόρων ςκεπτόμενων οργάνων τθσ πολιτείασ αλλά και τθσ ιδιωτικισ πρωτοβουλίασ.

Ριο κάτω παρουςιάηονται οριςμζνεσ δράςεισ και πολιτικζσ τισ οποίεσ ανζδειξε θ μελζτθ τθσ McKinsey αλλά και άλλα ςυλλογικά όργανα όπωσ είναι το Ινςτιτοφτο Οικονομικϊν και Βιομθχανικϊν Ερευνϊν (ΙΟΒΕ), το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδοσ (Ο.Ε.Ε.), θ Ελλθνικι Ζνωςθ Διοίκθςθσ Εταιρειϊν (Ε.Ε.Δ.Ε.), ο Σφνδεςμοσ Ελλθνικϊν

Τουριςτικϊν

Επιχειριςεων

(Σ.Ε.Τ.Ε.),

ο

Σφνδεςμοσ

Ελλθνικϊν

Βιομθχανιϊν (Σ.Ε.Β.) και άλλοι προκειμζνου να επιτευχκεί το ηθτοφμενο τθσ μεταςτροφισ του οικονομικοφ κλίματοσ αλλά και του μεταςχθματιςμοφ του εφαρμοηόμενου οικονομικοφ μοντζλου.

Οι δράςεισ αυτζσ είναι ενδεικτικζσ και καταγράφονται λαμβανομζνων υπόψθ των ςθμερινϊν οικονομικοπολιτικϊν δεδομζνων και οδθγοφν από μόνεσ τουσ ςε ςθμαντικό μεταςχθματιςμό τθσ διάρκρωςθσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ.

Ο επιχειροφμενοσ αυτόσ μεταςχθματιςμόσ και οι ςυγκεκριμζνεσ δράςεισ και πολιτικζσ κα πρζπει να λθφκοφν υπόψθ ςτον προςδιοριςμό του των νζων δεδομζνων και αναγκαιοτθτϊν του επαγγζλματοσ του οικονομολόγου ςτθν χϊρα μασ αλλά και του ρόλου του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου.

75

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Οι δράςεισ και οι πολιτικζσ που παρουςιάηονται χωρίηονται ςε βραχυπρόκεςμεσ και μακροπρόκεςμεσ ανάλογα με τθν αμεςότθτα ςτθν ανάγκθ εφαρμογισ των αλλά και τον χρόνο που αυτζσ χρειάηονται για να μελετθκοφν και να εφαρμοςκοφν.

Α. Βραχυπρόκεςμεσ αλλαγζσ

Μία από τισ πρωταρχικζσ ανάγκεσ τόςο για τθν επανεκκίνθςθ τθσ οικονομίασ αλλά και τθν κοινωνικι ανακοφφιςθ είναι θ δθμιουργία νζων κζςεων εργαςίασ. Επιπλζον κα πρζπει βραχυπρόκεςμα να επιτευχκοφν: 

Ο εξορκολογιςμόσ των δαπανϊν του δθμοςίου τομζα.



Θ αφξθςθσ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ των προϊόντων και των υπθρεςιϊν των Ελλθνικϊν επιχειριςεων.



Θ προςζλκυςθ μεγάλθσ κλίμακασ επενδφςεων τόςο από εγχϊρια επενδυτικά κεφάλαια όςο και από το εξωτερικό.



Θ μετατόπιςθ τθσ παραγωγισ προσ των διεκνϊσ εμπορεφςιμων αγακϊν και υπθρεςιϊν και θ αποτελεςματικι προϊκθςθ ςυγκεκριμζνων προϊόντων και υπθρεςιϊν, τα οποία ζχουν ςυγκριτικά και ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα ςτισ διεκνισ αγορζσ.



Θ άρςθ των περιοριςμϊν ςτθν είςοδο νεοειςερχομζνων επαγγελματιϊν και επιχειρθματιϊν ςε μία ομάδα επαγγελμάτων και κλάδων.



Θ χάραξθ οικονομικισ και επενδυτικισ πολιτικισ κακϊσ και ςυνολικοφ αναπτυξιακοφ ςχεδίου τθσ χϊρασ με κλαδικι προςζγγιςθ.



Θ

αποκατάςταςθ

τθσ ρευςτότθτασ

ςτθν

αγορά.

Ρροκειμζνου να

αποκαταςτακεί θ ρευςτότθτα κα πρζπει να ανακεφαλαιοποιθκοφν οι Ελλθνικζσ τράπεηεσ ομαλά και να μπορζςουν να αντλιςουν επιπλζον

76

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ρευςτότθτα από τθν Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα και τθν διεκνι διατραπεηικι αγορά. Επιπρόςκετα προκειμζνου να αυξθκεί θ ρευςτότθτα ςτθν Ελλθνικι αγορά κα πρζπει να γίνει άριςτθ εκμετάλλευςθ του Ε.Σ.Ρ.Α.

2007-13 με ςτόχο να μθν υπάρξουν αδιάκετοι πόροι. 

Θ δθμιουργία νομοκετικϊν ρυκμίςεων για τθν προςταςία επενδυτϊν και ειδικότερα των ξζνων άμεςων επενδφςεων.



Θ επίτευξθ περαιτζρω διαγραφισ δθμόςιου χρζουσ και ευνοϊκότερων όρων αποπλθρωμισ του, προκειμζνου αυτό να καταςτεί εξυπθρετιςιμο.



Θ επανεκκίνθςθ του Ρρογράμματοσ Δθμοςίων Επενδφςεων κακϊσ και ζργων Σ.Δ.Ι.Τ. με ζργα ςτοχευμζνα και κοςτολογικά ελεγμζνα.



Θ εμπζδωςθ κλίματοσ αξιοπιςτίασ για τθν χϊρα μασ ςτο διεκνζσ γίγνεςκαι.



Θ ςυνεπισ εξυπθρζτθςθ των οικονομικϊν υποχρεϊςεϊν μασ προσ το Δ.Ν.Τ και τθν Ε.Ε.



Θ επίδειξθ ςυνζπειασ απζναντι ςτουσ Ευρωπαίουσ εταίρουσ μασ.



Θ αλλαγι τθσ νοοτροπίασ τθσ εςωςτρζφειασ και θ αλλαγι τθσ νοοτροπίασ τθσ διαςφάλιςθσ μίασ μόνιμθσ κζςθσ ςτο δθμόςιο ωσ προοπτικισ επαγγελματικισ αποκατάςταςθσ μεγάλου μζρουσ του πλθκυςμοφ με παράλλθλθ ςτροφι του ςτθν ανάπτυξθ τθσ επιχειρθματικότθτασ.



Θ κατανόθςθ του γεγονότοσ ότι οι επιχειριςεισ δεν απευκφνονται ςε μια αγορά 10.000.000 καταναλωτϊν αλλά ςχεδόν ςε κάκε καταναλωτι του πλανιτθ.



Θ δθμιουργία κινιτρων τόςο ςτον Δθμόςιο όςο και ςτον ιδιωτικό τομζα τα οποία να ςυνδζονται με τθν αποτελεςματικότθτα των εργαηομζνων.

77

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Μακροπρόκεςμεσ αλλαγζσ. 

Θ απάλειψθ τθσ πολυνομίασ και τθσ γραφειοκρατίασ οι οποίεσ λειτουργοφν ςαν τροχοπζδθ για τισ επενδφςεισ,



Θ δθμιουργία νζου ςτακεροφ φορολογικοφ πλαιςίου το οποίο να προάγει τθν επιχειρθματικότθτα και να δίδει φορολογικά κίνθτρα για νζεσ επενδφςεισ ςτθ χϊρα μασ. Επιπρόςκετα κα πρζπει να εγκακιδρυκεί ζνα νζο φορολογικό ικοσ κακϊσ και κουλτοφρα ςυμμόρφωςθσ ςτουσ φορολογικοφσ νόμουσ.



Θ δθμιουργία ενόσ, κοινϊσ αποδεκτοφ πλαιςίου υποχρεϊςεων και απαιτιςεων ανάμεςα ςτουσ εργοδότεσ και τουσ εργαηόμενουσ το οποίο κα οδθγιςει ςε μακρόχρονθ περίοδο «εργαςιακισ ειρινθσ».



Θ υιοκζτθςθ μοντζλων πιςτοποίθςθσ όπωσ τα αντίςτοιχα τθσ Μεγάλθσ Βρετανίασ τα οποία κα οδθγιςουν ςταδιακά ςτθν ανάπτυξθ νοοτροπίασ ποιότθτασ, τιρθςθσ διαδικαςιϊν και ελζγχων τόςο ςτισ επιχειριςεισ όςο και ςτουσ εργαηόμενουσ και τουσ καταναλωτζσ.



Θ ςυνεχισ βελτίωςθ του επιπζδου γνϊςθσ και ενθμζρωςθσ των εργαηόμενων ςε ιδιωτικό και δθμόςιο τομζα με τθν παροχι ουςιαςτικϊν κινιτρων από το κράτοσ προσ αυτιν τθν κατεφκυνςθ.



Θ δθμιουργία ενόσ ςτακεροφ επιχειρθματικοφ περιβάλλοντοσ με αλλαγζσ και επικαιροποίθςθ του επιμζρουσ κανονιςτικοφ πλαιςίου όπωσ για παράδειγμα οι διατάξεισ αγορανομικοφ κϊδικα, εμπορικοφ κϊδικα, θ απαλοιφι των επικαλφψεων και ςυναρμοδιοτιτων των εποπτικϊν φορζων.

78

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ αποδαιμονοποίθςθ και θ αναβάκμιςθ, μζςω ςτοχευμζνθσ κρατικισ και κεςμικισ

επικοινωνίασ, τθσ ζννοιασ τθσ επιχειρθματικότθτασ και τθσ

καινοτομίασ. 

Θ δθμιουργία χρθματοοικονομικισ καινοτομίασ με τθν δθμιουργία νζων προϊόντων χρθματοδότθςθσ επιχειριςεων ςε όλα τα ςτάδιά τουσ αλλά και επενδυτικϊν ςχεδίων.



Θ Σταδιακι ειςαγωγι ςτο εκπαιδευτικό ςφςτθμα κεμάτων και εννοιϊν ςχετικά με τθν επιχειρθματικότθτα, τθν οικονομία και τθ διαχείριςθ.



Θ

δθμιουργία,

από

πλευράσ

κεςμικϊν

επαγγελματικϊν

φορζων,

βοθκθμάτων και εργαλείων για τθν ανάπτυξθ τθσ επιχειρθματικότθτασ. 

Θ ςυνεχισ προςπάκεια εμπζδωςθσ τθσ ζννοιασ τθσ διαφάνειασ ςε όλο το ςφςτθμα.



Θ φπαρξθ κινιτρων για τθν ζρευνα και τθν καινοτομία.



Θ ςφνδεςθ του Ρανεπιςτθμίου με τθν επιχειρθματικότθτα και τισ επιχειριςεισ.



Θ διαςφνδεςθ τθσ ζρευνασ και τθσ τεχνολογίασ με τισ επιχειριςεισ και τθν επιχειρθματικότθτα.



Θ υποςτιριξθ των εξαγωγϊν.

79

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ ςυναίνεςθ όςο το δυνατόν περιςςοτζρων πολιτικϊν και κοινωνικϊν δυνάμεων, ςτθν προςπάκεια επίτευξθσ του νζου οράματοσ για τθν Ελλάδα του αφριο.



Το κτίςιμο εμπιςτοςφνθσ μεταξφ κράτουσ και πολιτϊν, με τθν διαφάνεια και τθν ειλικρίνεια να αποτελοφν τουσ κεμελιϊδεισ άξονεσ οικοδόμθςθσ τθσ.



Θ ζγκαιρθ και ζγκυρθ επικοινωνία και ενθμζρωςθ των πολιτϊν τθσ χϊρασ για κζματα οικονομικισ και κοινωνικισ φφςεωσ.



Θ ανάδειξθ τθσ κοινωνικισ υπευκυνότθτασ των επιχειριςεων και του κράτουσ ςε ςθμαντικι παράμετρο του νζου μοντζλου ανάπτυξθσ.



Θ κατάρτιςθ ςχεδίου επικοινωνίασ τθσ νζασ Ελλάδασ προσ το εξωτερικό με ςτόχο τθν ανάκτθςθ τθσ αξιοπιςτίασ μασ ωσ Κράτοσ.



Θ δθμιουργία ενόσ ενιαίου Λογιςτικοφ και Ρλθροφοριακοφ Συςτιματοσ για το Ελλθνικό δθμόςιο.



Θ εξορκολόγθςθ τθσ λειτουργίασ των Δ.Ε.Κ.Ο. και θ αποτελεςματικότθτά τουσ.



Θ ειςαγωγι τθσ διαδικαςίασ των ανοικτϊν θλεκτρονικϊν διαγωνιςμϊν ςτο δθμόςια τομζα.



Θ επαναςχεδίαςθ του προγράμματοσ ςπουδϊν και το υλικό εκπαίδευςθσ ςτα ςχολεία και τα Ρανεπιςτιμια.



Θ Ανϊτατθ Σχολι Δθμόςιασ Διοίκθςθσ να αποτελζςει τον πυρινα ανάδειξθσ των νζων διευκυντικϊν ςτελεχϊν τθσ Δθμόςιασ Διοίκθςθσ.

80

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ αναδιοργάνωςθ τθσ Ελλθνικισ Δικαιοςφνθσ με παράλλθλθ προςπάκεια να αποςαφθνιςκεί θ νομολογία και να μειωκεί ο απόλυτοσ αρικμόσ νόμων που υφίςτανται.



Θ δθμιουργία ιςχυρϊν και ανεξάρτθτων ρυκμιςτικϊν και εποπτικϊν αρχϊν.



Ο διαχωριςμόσ τθσ Νομοκετικισ και τθσ Εκτελεςτικισ εξουςίασ.



Θ βελτίωςθ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ των ελλθνικϊν προϊόντων και υπθρεςιϊν θ οποία είναι ο βαςικότεροσ προςδιοριςτικόσ παράγοντασ για τθ μακροχρόνια βιωςιμότθτα τθσ οικονομίασ.



Θ χρθματοδότθςθ τθσ οικονομίασ από ιδιωτικά και μετοχικά κεφάλαια.



Θ κατάργθςθ περιττϊν δθμόςιων οργανιςμϊν.



Ο ιδιωτικόσ τομζασ πρζπει να ενεργοποιθκεί για τθν αξιοποίθςθ επιχειρθματικϊν και επενδυτικϊν ευκαιριϊν που κα ενιςχφςουν τθν εξωςτρζφεια και ανταγωνιςτικότθτα τθσ χϊρασ,



Θ διαφκορά ςτο δθμόςιο τομζα πρζπει να καταπολεμθκεί, περιορίηοντασ τθν πολυνομία και ελαχιςτοποιϊντασ τισ ςυναλλαγζσ μεταξφ του ιδιωτικοφ τομζα και των δθμόςιων οργανιςμϊν ςε τομείσ που ςχετίηονται με τθν επιχειρθματικι και επενδυτικι δραςτθριότθτα.



Θ μερικι απαςχόλθςθ πρζπει να ενκαρρυνκεί ϊςτε να διευρυνκεί θ βάςθ απαςχόλθςθσ και να γίνει πιο ευζλικτθ θ εργαςία.



Θ επιτυχισ ζκβαςθ του προγράμματοσ ιδιωτικοποιιςεων θ οποία κα αυξιςει τθν ειςροι ξζνων κεφαλαίων και κα δθμιουργιςει ςτρατθγικζσ ςυμμαχίεσ ανάμεςα ςε ελλθνικζσ και ξζνεσ επιχειριςεισ.

81

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ απλοποίθςθ και επιτάχυνςθ των διαδικαςιϊν για τθν ζγκριςθ και αδειοδότθςθ επενδφςεων με ταχφρυκμεσ διαδικαςίασ (fast track).



Ο επαναπροςδιοριςμόσ του περιβαλλοντολογικοφ και χωροταξικοφ πλαιςίου και εναρμόνιςθ τουσ με τισ πραγματικζσ αναπτυξιακζσ ανάγκεσ τθσ χϊρασ με παράλλθλθ διατιρθςθ του περιβαλλοντικοφ μασ πλοφτου.



Θ αφξθςθ τθσ ταχφτθτασ εκδίκαςθσ υποκζςεων με ζμφαςθ ςτο Συμβοφλιο τθσ Επικρατείασ,



Θ

τοποκζτθςθ

πρόςκετων

δικαςτικϊν

λειτουργϊν

με

οικονομικι

εξειδίκευςθ ςτα διοικθτικά πρωτοδικεία και εφετεία, 

Θ ίδρυςθ ενόσ ανεξάρτθτου κεςμικοφ οργάνου Οικονομικισ Ανάπτυξθσ και Μεταρρφκμιςθσ – με ςυνειςφορά και του ιδιωτικοφ τομζα – που κα υπάγεται απευκείασ ςτον Ρρωκυπουργό και κα ζχει ωσ αποςτολι τθν παρακολοφκθςθ

και

το

ςυντονιςμό

τθσ

εφαρμογισ

τθσ

Εκνικισ

Αναπτυξιακισ Στρατθγικισ. 

Θ βελτιςτοποίθςθ των μζτρων καταπολζμθςθσ τθσ φοροδιαφυγισ αξιοποιϊντασ

διεκνείσ

ανίχνευςθσ/τμθματοποίθςθσ,

πρακτικζσ και

τθσ

ςτουσ

ςτρατθγικισ

τομείσ

τθσ

επικοινωνίασ

και

ςυλλογισ φόρων 

Ο ςχεδιαςμόσ και θ υλοποίθςθ μιασ μακροχρόνιασ, ςυντονιςμζνθσ και ςτοχευμζνθσ Εκνικισ Στρατθγικισ Εξαγωγϊν, με ςυμμετοχι των κεςμικϊν φορζων και με επιλογι προϊόντων και υπθρεςιϊν με ςυγκριτικό πλεονζκτθμα τα οποία κα αποτελζςουν τον προπομπό ςτθν προςπάκεια διείςδυςθσ ςε ξζνεσ αγορζσ.

82

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ προςπάκεια ςτθν περαιτζρω ανάδειξθ προϊόντων ονομαςίασ προζλευςθσ.



Θ προςπάκεια δθμιουργίασ χρθματοοικονομικϊν εργαλείων για να ςτθρίξουν τθ ρευςτότθτα των επιχειριςεων ςτθν προςπάκεια αυτι.

Θ μελζτθ τθσ McKinsey “Ελλάδα 10 χρόνια μπροςτά” ςυμπεραίνει και προτείνει:

«Είναι πλζον ςαφζσ ότι το λανκαςμζνο μοντζλο ανάπτυξθσ του παρελκόντοσ πρζπει να αντικαταςτακεί από μία δραςτικά διαφορετικι δομι ανάπτυξθσ και νζουσ ςτόχουσ. Ο καλφτεροσ τρόποσ για να επιτευχκεί αυτό είναι να υιοκετιςει θ χϊρα ζνα νζο Μοντζλο Ανάπτυξθσ τθσ Ελλάδασ. Θ ανάπτυξθ δεν μπορεί πλζον να ςτθριχκεί αποκλειςτικά ςτθν κατανάλωςθ. Δεν υπάρχουν πια φτθνά δανειακά κεφάλαια για να τθ χρθματοδοτιςουν. Για να πετφχει τουσ νζουσ τθσ ςτόχουσ θ χϊρα οφείλει να υλοποιιςει ριηικζσ αλλαγζσ ςτθν αναπτυξιακι τθσ μθχανι: Το εκνικό οικονομικό μοντζλο πρζπει να γίνει πολφ πιο εξωςτρεφζσ, με ζμφαςθ ςτισ αγορζσ του εξωτερικοφ, για να εξάγει αγακά και υπθρεςίεσ και να ειςάγει επενδυτικά κεφάλαια. Διεκνϊσ εμπορεφςιμοι τομείσ, όπωσ ο τουριςμόσ, και θ βιομθχανία πρζπει να απορροφιςουν το μεγαλφτερο μζροσ των διακζςιμων πόρων,

ϊςτε

να

αποκτιςουν

οικονομίεσ

κλίμακασ,

τεχνογνωςία

και

ανταγωνιςτικότθτα ςε διεκνζσ επίπεδο.»

8.ΚΛΑΔΟΙ ΣΘ΢ ΕΛΛΘΝΙΚΘ΢ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ΢ ΜΕ ΠΡΟΟΠΣΙΚΕ΢ ΑΝΑΠΣΤΞΘ΢ ΣΘΝ ΕΠΟΜΕΝΘ ΔΕΚΑΕΣΙΑ Οι κλάδοι τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ οι οποίοι διαφαίνεται να ενςωματϊνουν ανταγωνιςτικά και ςυγκριτικά πλεονεκτιματα αναφορικά με τθν διεκνοποιθμζνθ και παγκοςμιοποιθμζνθ αγορά για τα επόμενα 10 ζτθ υπιρξαν αντικείμενο μελζτθσ τθσ ιδθ μνθμονευκείςασ μελζτθσ τθσ McKinsey «Θ Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροςτά». Θ μελζτθ επιχειρεί να προςδιορίςει το μοντζλο και τθ ςτρατθγικι

83

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ανάπτυξθσ

που

κα

πρζπει

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

να

ακολουκθκεί

ςε

ορίηοντα

δεκαετίασ,

χρθςιμοποιϊντασ ωσ βάςθ τθν ανταγωνιςτικότθτα, τθν παραγωγικότθτα, τθν εξωςτρζφεια και τθν τόνωςθ των επενδφςεων και τθσ απαςχόλθςθσ θ χϊρα μασ. Για να εκπλθρϊςει το ςκοπό αυτό, θ μελζτθ αναλφει τθ δομι και τισ προοπτικζσ ανάπτυξθσ βαςικϊν τομζων τθσ οικονομίασ, κακϊσ και δομικοφσ παράγοντεσ, προβλιματα και ευκαιρίεσ ςτθν ελλθνικι οικονομία ςυνολικά. Θ μελζτθ επικεντρϊνεται ςτουσ πζντε μεγαλφτερουσ κλάδουσ παραγωγισ (ςε όρουσ Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ) και ςε οκτϊ δυναμικοφσ υπο-κλάδουσ (Αναδυόμενοι Αςτζρεσ), που ςυλλογικά ζχουν τθ δυνατότθτα να ςυνειςφζρουν κακοριςτικά ςτθν αναπτυξιακι προςπάκεια τθσ χϊρασ τα επόμενα χρόνια, αναγνωρίηοντασ ότι μπορεί να υπάρχουν πρόςκετεσ ευκαιρίεσ ανάπτυξθσ ςε επιπλζον κλάδουσ ι υποκλάδουσ που δεν ζχουν αναλυκεί ςτθ μελζτθ αυτι. Οι πζντε μεγαλφτεροι κλάδοι (τουριςμόσ, λιανεμπόριο, ενζργεια, βιομθχανία και αγροτικι παραγωγι) επελζγθςαν κακϊσ καλφπτουν το 42% τθσ ςυνολικισ Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ, ςυνειςφζρουν τα μζγιςτα ςτα φορολογικά ζςοδα ενϊ παράλλθλα αντιπροςωπεφουν περίπου το 70% τθσ απαςχόλθςθσ και ζχουν τθ μεγαλφτερθ δυνατότθτα να βελτιϊςουν ςθμαντικά τθ μελλοντικι προοπτικι ανάπτυξθσ τθσ χϊρασ. Επιπρόςκετα θ μελζτθ αναδεικνφει οκτϊ υπο κλάδουσ οι οποίοι ζχουν τθ δυνατότθτα να καταγράψουν υψθλοφσ ρυκμοφσ ανάπτυξθσ ςτο μζλλον. Οι κλάδοι αυτοί περιλαμβάνουν τθ φαρμακοβιομθχανία (για τα γενόςθμα), τθν ιχκυοκαλλιζργεια, τον ιατρικό τουριςμό, τθ φροντίδα των θλικιωμζνων και των χρόνια αςκενϊν, τθν δθμιουργία περιφερειακϊν διαμετακομιςτικϊν κζντρων εμπορευμάτων, τθ διαχείριςθ αποβλιτων, τισ εξειδικευμζνεσ

κατθγορίεσ τροφίμων

και τθν

ανάπτυξθ

προγραμμάτων

κλαςςικϊν ςπουδϊν. Θ επιλογι ζγινε ανάμεςα ςε 20 υποψιφιουσ κλάδουσ που εξετάςκθκαν και βαςίςτθκε ςτα ενδογενι ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα τουσ και τθσ χϊρασ (π.χ. πρϊτεσ φλεσ, τεχνογνωςία, υποδομζσ, απόςταςθ από ςθμαντικζσ αγορζσ, κλπ.), κακϊσ και ςτθ δυναμικι τθσ διεκνοφσ προςφοράσ και ηιτθςθσ ςε κάκε κλάδο από αυτοφσ.

84

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ μελζτθ προτείνει ςυνολικά ζνα νζο Μοντζλο Ανάπτυξθσ τθσ Ελλάδασ για τθν επόμενθ δεκαετία, που μπορεί να δθμιουργιςει 49 δις. ευρϊ ςε ετιςια Ακακάριςτθ Ρροςτικζμενθ Αξία (55 δις. ευρϊ ςε όρουσ ΑΕΡ) και 520.000 νζεσ κζςεισ εργαςίασ εντόσ 10 ετϊν. Επιπλζον υποδεικνφει πάνω από 100 εξειδικευμζνεσ κλαδικζσ και οριηόντιεσ δράςεισ οι οποίεσ πρζπει να αναλθφκοφν τόςο από το κράτοσ όςο και από τθν ιδιωτικι πρωτοβουλία.

Θ ζρευνα διεξιχκθ από τον Δεκζμβριο του 2010 ζωσ τον Σεπτζμβριο του 2011 και ιταν ςυγχρθματοδοτοφμενθ από τον ΣΕΒ, τθν Ζνωςθ Ελλθνικϊν τραπεηϊν και τθν McKinsey.

Οι περιςςότεροι από τουσ εν λόγω κφριουσ κλάδουσ ζχουν εντοπιςκεί και από άλλα ςυλλογικά και ςκεπτόμενα όργανα όπωσ είναι το Ινςτιτοφτο Οικονομικϊν και Βιομθχανικϊν Ερευνϊν (ΙΟΒΕ), το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδοσ (Ο.Ε.Ε.), θ Ελλθνικι Ενωςθ Διοίκθςθσ Εταιρειϊν (Ε.Ε.Δ.Ε.), ο Σφνδεςμοσ Ελλθνικϊν Τουριςτικϊν Επιχειριςεων (Σ.Ε.Τ.Ε.), Ο ςφνδεςμοσ Ελλθνικϊν Βιομθχανιϊν (Σ.Ε.Β.) και άλλοι.

Ριο κάτω παρουςιάηονται περιλθπτικά οι κλάδοι και οι υπό-κλάδοι τουσ οποίουσ ανζδειξε θ μελζτθ τθσ McKinsey. Ραράλλθλα, πζρα από αυτοφσ, γίνεται αναφορά και ςτον κλάδο τθσ ναυτιλίασ μια και αυτόσ αποτελεί πθγι ςθμαντικϊν ειςροϊν ςτθν εγχϊρια οικονομία. Επιπλζον παρουςιάηονται περιλθπτικά και επιπλζον πζντε υπό-κλάδοι με ςθμαντικζσ προοπτικζσ δθμιουργίασ προςτικζμενθσ αξίασ και κζςεων εργαςίασ ςτθν χϊρα μασ ςτο πρόςφατο μζλλον.

Α. Ο τουριςμόσ

Ο τουριςμόσ είναι ζνασ από τουσ βαςικότερουσ κλάδουσ του ελλθνικοφ κράτουσ, κακϊσ

αποτελεί μια από τισ βαςικότερεσ πθγζσ ειςροϊν και πλοφτου. Ριο

ςυγκεκριμζνα, ο τουριςμόσ παρζχει 800.000 κζςεισ εργαςίασ (ςφνολο

85

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

εργαηομζνων ςτθν ελλθνικι οικονομία κατά το

ζτοσ 2012, 3.689.000) και

ςυνειςφζρει το 18% του ΑΕΡ. Ωςτόςο, θ ςυνολικι επίδραςθ του κλάδου αυτοφ ςτο ΑΕΡ τθσ χϊρασ μασ, ςυνυπολογίηοντασ τα πολλαπλαςιαςτικά οφζλθ που επζρχονται ςε άλλουσ τομείσ και κλάδουσ (όπωσ το εμπόριο, ναυτιλία, ςίτιςθ κ.α.) πλθςιάηει το 30%.

Ζτςι λοιπόν ςυμπεραίνουμε πωσ αυτόσ ο κλάδοσ-πυλϊνασ αποτελεί πρόκλθςθ για περαιτζρω εκμετάλλευςθ τθσ ζνταςθσ και αποδοτικότθτασ του. Σφμφωνα με τθ μελζτθ τθσ McKinsey, υπάρχει μεγάλο περικϊριο για τθν ανάπτυξθ του βακμοφ

απόδοςθσ

τθσ

τουριςτικισ

δραςτθριότθτασ

ςτθν

Ελλάδα.

Αν

ακολουκθκοφν οριςμζνοι άξονεσ ςτρατθγικισ που προτείνονται, εκτιμάται ότι κα αυξθκεί ςθμαντικά θ ηιτθςθ για τον Ελλθνικό τουριςμό. Ριο ςυγκεκριμζνα, εκτιμάται ότι μζςα ςτθν επόμενθ δεκαετία (ζωσ το 2021) υπάρχει θ δυνατότθτα να αυξθκοφν οι αφίξεισ των τουριςτϊν ζωσ και 48% αλλά και θ κατά μζςο όρο δαπάνθ ανά άτομο ζωσ και 32%. Με αυτόν τον τρόπο εκτιμάται πωσ θ Ακακάριςτθ Ρροςτικζμενθ Αξία κα φκάςει τα 18 δισ ευρϊ ετθςίωσ και κα δθμιουργθκοφν περίπου 220 χιλιάδεσ επιπλζον κζςεισ εργαςίασ. Ππωσ εφκολα μποροφμε να αντιλθφκοφμε πρόκειται για ζναν ςτόχο που υπόςχεται να υποβοθκιςει ςτθν επανόρκωςθ τθν ελλθνικι οικονομία.

Αντιλαμβανόμαςτε

λοιπόν

πωσ

ςυνιςτά

επιτακτικι

ανάγκθ

θ

εκνικι

«προςκόλλθςθ» ςτο βαςικό τουριςτικό προϊόν μασ που είναι το δίπτυχο "ιλιοσκάλαςςα" με ςκοπό να το αναβακμίςουμε με εκςυγχρονιςμό και εμπλουτιςμό των υποδομϊν και με παράλλθλθ ανάπτυξθ τθσ κρουαηιζρασ και των άλλων μορφϊν καλάςςιου τουριςμοφ. Θ μελζτθ τθσ McKinsey, προςβλζπει ςτθν ανάγκθ για δθμιουργία μεγάλων παρακεριςτικϊν κζντρων και τουριςτικϊν κατοικιϊν. Επίςθσ, ςτο πλαίςιο τθσ μελζτθσ προτείνεται θ χϊρα να διατθριςει το μερίδιό τθσ ςτισ παραδοςιακζσ τουριςτικζσ αγορζσ τθσ Ευρϊπθσ και τθν ίδια ςτιγμι να ειςχωριςει ςε νζεσ αναδυόμενεσ αγορζσ, όπωσ θ ΢ωςία και θ Κίνα. Επίςθσ, οι δφο μεγάλεσ πόλεισ, θ Ακινα και θ Θεςςαλονίκθ, εκτιμάται ότι με τισ κατάλλθλεσ

86

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ενζργειεσ μποροφν και πρζπει

να κακιερωκοφν διεκνϊσ ωσ ελκυςτικοί

προοριςμοί city break.

Ωςτόςο αναγκαία προχπόκεςθ για τθν επίτευξθ των παραπάνω ςτόχων είναι αρχικά να αρκοφν οριςμζνα εμπόδια που ςυμβάλλουν ςτθν δυςλειτουργία μιασ εφρυκμθσ τουριςτικισ δραςτθριότθτασ. Στα πλαίςια αυτά, οι ενζργειεσ που πρζπει να υλοποιθκοφν άμεςα είναι οι εξισ: 

Δθμιουργία περιςςοτζρων απευκείασ πτιςεων προσ τθ χϊρα μασ.



Επιτάχυνςθ των διαδικαςιϊν κεϊρθςθσ visa.



Μείωςθ των τελϊν και λοιπϊν χρεϊςεων ςτα αεροδρόμια. Ζνα ακόμα ςθμείο ςτο οποίο κα πρζπει να δοκεί προτεραιότθτα αναβάκμιςθσ φαίνεται να είναι θ τουριςτικι εκπαίδευςθ. Για τθν επίτευξθ αυτοφ του ςκοποφ κα πρζπει αρχικά να εκςυγχρονιςτοφν οι υφιςτάμενεσ ςχολζσ και εν ςυνεχεία να δθμιουργθκοφν

νζεσ

ςε

δευτεροβάκμιο

και

τριτοβάκμιο

επίπεδο

χρθςιμοποιϊντασ ςαν πρότυπα τισ καλφτερεσ ςχολζσ ςε παγκόςμιο επίπεδο.

Α.1. Οι Αδυναμίεσ του Σουριςτικοφ κλάδου

Ππωσ αναφζρκθκε και προθγουμζνωσ, ο κλάδοσ του τουριςμοφ αποτελεί μια από τισ μεγαλφτερεσ παραγωγικζσ δραςτθριότθτεσ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ. Ωςτόςο, διαφαίνεται να αντιμετωπίηει οριςμζνεσ ςθμαντικζσ αδυναμίεσ οι ςθμαντικότερεσ εκ των οποίων είναι: 

H Ελλάδα φαίνεται να αντιμετωπίηει φκίνοντα μερίδια αγοράσ ςτισ παραδοςιακζσ αγορζσ.



Ραρουςιάηει περιοριςμζνθ διείςδυςθ ςε νζεσ ανερχόμενεσ αγορζσ, όπωσ θ ΢ωςία και Κίνα ςε ςχζςθ με ανταγωνιςτικοφσ προοριςμοφσ (Ιταλία, Ρορτογαλία και Ιςπανία).



Θ τουριςτικι περίοδοσ είναι ςυγκεντρωμζνθ ςτουσ καλοκαιρινοφσ μινεσ (52% των αφίξεων πραγματοποιοφνται κατά το 3ο τρίμθνο).

87

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Οι τουρίςτεσ που επιςκζπτονται τθν Ελλάδα δαπανοφν κατά μζςο όρο λιγότερα χριματα ςε ςφγκριςθ τουσ υπόλοιπόσ ανταγωνιςτικοφσ τουριςτικοφσ προοριςμοφ.



Ραρατθρείται

περιοριςμζνθ

ςφνδεςθ

τθσ

Ελλάδασ

με

τισ

νζεσ

αναδυόμενεσ και υπεράκτιεσ αγορζσ, ενϊ ταυτόχρονα τα ςθμεία ειςόδου των τουριςτϊν (π.χ. θ Ακινα) είναι ακριβά για τουσ αερομεταφορείσ. 

Θ Ελλάδα υςτερεί ςε ςθμαντικό βακμό ςτθν ποιότθτα και ποςότθτα καταρτιςμζνων ανκρϊπινων πόρων, κακϊσ και ςτο ακαδθμαϊκό επίπεδο των επαγγελματιϊν του τουριςμοφ που αποφοιτοφν από τισ ελλθνικζσ ςχολζσ.



Τζλοσ, φαίνεται να ζχει ανάγκθ από ζναν εκνικό οργανιςμό, που να λειτουργεί με βάςθ τισ αρχζσ τθσ αγοράσ, επιφορτιςμζνοσ με τθν αποτελεςματικι προϊκθςθ του ελλθνικοφ τουριςτικοφ προϊόντοσ ςτο εξωτερικό.

Α.2 Άξονεσ ςτρατθγικισ Αναβάκμιςθσ

Επιτακτικι ανάγκθ για τθν αναβάκμιςθ του τουριςτικοφ προϊόντοσ αποτελεί θ αναηωογόνθςθ του ελλθνικοφ «brand» και θ αναβάκμιςθ τθσ κατάλλθλθσ διαφθμιςτικισ καμπάνιασ ανά τουριςτικό προοριςμό. Αυτό κα επιτευχκεί με τθν ειςαγωγι πολλαπλϊν καναλιϊν επικοινωνίασ για αποτελεςματικι ενθμζρωςθ των ενδιαφερόμενων τουριςτικϊν ομάδων με άμεςο και εφκολο τρόπο. Ζνα ακόμα ςθμείο ςτο οποίο πρζπει να καταβλθκεί μεγάλθ προςπάκεια για διεφρυνςθ και βελτίωςθ είναι θ αεροπορικι διαςφνδεςθ με ιδιαίτερθσ ςθμαςίασ προοριςμοφσ όπωσ είναι οι ΘΡΑ, θ ΢ωςία και θ Κίνα. Τζλοσ, κα πρζπει να δοκεί ζμφαςθ ςτθν πραγματοποίθςθ δθμοςίων αλλά και προςζλκυςθ ιδιωτικϊν επενδφςεων ςε υποδομζσ που είναι ςθμαντικζσ για τθν ανάπτυξθ και αναβάκμιςθ κατάλλθλων λιμανιϊν για κρουαηιζρα, τθν καταςκευι νζων μαρίνων κ.α.

88

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ωςτόςο πζρα από τθν υλοποίθςθ των παραπάνω ςτόχων υπάρχουν μια ςειρά από βραχυπρόκεςμα μζτρα τα οποία κα μπορζςουν να διακζςουν ςθμαντικι βελτίωςθ ςτθν αποτελεςματικότθτα του κλάδου. Αυτά τα μζτρα είναι τα κάτωκι: •

μείωςθ των τελϊν των αεροδρομίων, του ςυντελεςτι ΦΡΑ (11% ζναντι 4,55% των ανταγωνιςτϊν μασ).

•

Βελτίωςθ τθσ υγιεινισ, εξάλειψθ παράνομθσ εργαςίασ και υπερβολικισ κερδοςκοπίασ με τθν ζντονθ δραςτθριοποίθςθ των κρατικϊν μθχανιςμϊν ελζγχου κατά τθ διάρκεια τθσ τουριςτικισ περιόδου.

•

Διαςφάλιςθ τθσ απρόςκοπτθσ πρόςβαςθσ ςε αρχαιολογικοφσ χϊρουσ, μουςεία και ςθμεία ιδιαίτερου ενδιαφζροντοσ για τουσ επιςκζπτεσ.

•

Διαςφάλιςθ ςυνκθκϊν απόλυτθσ αςφάλειασ για τουσ επιςκζπτεσ.

•

Ζνταξθ πιςτοποιιςεων ποιότθτασ ι επιχειρθματικισ αριςτείασ ςτον τομζα του τουριςμοφ, ανεξαρτιτωσ μεγζκουσ.

•

Ρροςπάκεια ζνταξθσ διεκνοφσ εμβζλειασ Opinion Leaders ςτθν προςπάκεια προϊκθςθσ του τουριςμοφ.

Β. Ενζργεια

Ζνασ άλλοσ κλάδοσ που καλφπτει ςθμαντικό μερίδιο ςτο ΑΕΡ τθσ χϊρασ μασ είναι ο κλάδοσ τθσ ενζργειασ με ποςοςτό ςυμμετοχισ περίπου 4% ςτθν Ακακάριςτθ

Ρροςτικζμενθ

Αξία

και

επθρεάηει

ςθμαντικά

τθν

ανταγωνιςτικότθτα των εγχϊριων μεταποιθτικϊν μονάδων. Ο Ελλθνικόσ κλάδοσ

ενζργειασ

διαφαίνεται

να

λειτουργεί

με

αρκετά

χαμθλι

αποδοτικότθτα ςτθ χριςθ καυςίμων, χαμθλι παραγωγικότθτα εργαςίασ και κεφαλαίων και υψθλό κόςτοσ του μίγματοσ παραγωγισ, ςυγκριτικά με τον μζςο όρο των Ευρωπαϊκϊν χωρϊν και δθ των αγορϊν τθσ Νοτίου Ευρϊπθσ και τθσ Γερμανίασ,. Το μίγμα παραγωγισ εξαρτάται ςε μεγάλο βακμό από το

89

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

πετρζλαιο (αντί για το φκθνότερο φυςικό αζριο) ενϊ οι μελλοντικοί ενεργειακοί ςτόχοι περιλαμβάνουν μεγάλο ποςοςτό παραγωγισ από Ανανεϊςιμεσ Ρθγζσ Ενζργειασ, γεγονόσ που πικανόν να αυξιςει το μζςο κόςτοσ του ενεργειακοφ μίγματοσ. Επιπλζον, μια ακόμα αδυναμία φαίνεται να είναι θ περιοριςμζνθ εξωςτρζφεια που παρουςιάηει αυτόσ ο τομζασ, κακϊσ είναι ςχετικά μικρι θ ελλθνικι παρουςία ςτισ αγορζσ του εξωτερικοφ, και περιοριςμζνθ θ δραςτθριοποίθςθ ελλθνικϊν επιχειριςεων ςε όλο το μικοσ τθσ παραγωγικισ .

Β.1 ΢τρατθγικι Ανάπτυξθσ του Κλάδου-Ενζργεια

Μζςα από κατάλλθλεσ ενζργειεσ μπορεί να επιτευχκεί αρκετά μεγάλθ βελτίωςθ τθσ ενεργειακισ παραγωγικότθτασ και εν ςυνεχεία μια γενικότερθ ανάπτυξθ τθσ παραγωγικισ δραςτθριότθτασ του Ελλθνικοφ κλάδου ενζργειασ. Ζτςι λοιπόν αρχικά προτείνεται ζνασ εξορκολογιςμόσ τθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ ςτα κτίρια και τισ μεταφορζσ. Αυτό μπορεί να επιτευχκεί με τθ χριςθ των κατάλλθλων τεχνικϊν μζςων, τα περιςςότερα από τα οποία απαιτοφν επενδφςεισ και κίνθτρα για να επιταχυνκεί θ εφαρμογι τουσ.

Ριο ςυγκεκριμζνα, μζςα από μια περιςςότερο εφρυκμθ λειτουργία του ενεργειακοφ κλάδου μπορεί να επιτευχκεί: 1. Ριο αποδοτικι αξιοποίθςθ των διακζςιμων πόρων, 2. Βελτίωςθ τθσ λειτουργικότθτασ (ςε επίπεδο καυςίμων και εργαςίασ) και τθσ εγχϊριασ παραγωγικισ διαδικαςίασ, 3. Αφξθςθ τθσ παραγωγικότθτασ κεφαλαίων, 4. Βελτιςτοποίθςθ του μείγματοσ ενζργειασ.

Βαςικζσ προτεραιότθτεσ κα πρζπει να είναι θ εκμετάλλευςθ τθσ γεωγραφικισ κζςθσ τθσ χϊρασ με ςτόχο τθ δθμιουργία Κόμβου Φυςικοφ Αερίου, θ αφξθςθ τθσ ςυμμετοχισ των ελλθνικϊν επιχειριςεων ςτα ζργα ενεργειακισ υποδομισ

90

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

και παραγωγισ ενζργειασ τθσ ευρφτερθσ περιοχισ, θ προϊκθςθ των εξαγωγϊν ενεργειακϊν προϊόντων τθν επόμενθ πενταετία και θ εκμετάλλευςθ των δυνατοτιτων ςτθν αλυςίδα παραγωγισ πετρελαίου και φυςικοφ αερίου. Το αποτζλεςμα του εξορκολογιςμοφ ςε αυτόν τον κλάδο προβλζπεται πολφ ςθμαντικό για τθν ελλθνικι οικονομία.

Γ. Βιομθχανία Τα

τελευταία

20

αποβιομθχανοποίθςθ

χρόνια

ςυντελείται

μια

ευρείασ

κλίμακασ

ςτθν Ελλάδα αλλά και ςτο ςφνολο τθσ Ε.Ε. Ριο

ςυγκεκριμζνα, για τθν Ελλάδα παρατθροφμε μείωςθ τθσ ςυμμετοχισ του κλάδου τθσ βιομθχανίασ ςτθν οικονομία από 13% ςε 8%. Ωςτόςο αυτόσ ο κλάδοσ ζχει πολφ ςθμαντικι ςθμαςία για τα μεγζκθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ, κακϊσ παρά τθν διευρυμζνθ μείωςθ παρατθροφμε,

παραμζνει

ο

δεφτεροσ

των ςχετικϊν μεγεκϊν που μεγαλφτεροσ

ςε

ςυνειςφορά

Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ και ο τρίτοσ μεγαλφτεροσ ςε απαςχόλθςθ, από όλουσ τουσ κλάδουσ παραγωγισ. Επιπλζον, ςυνειςφζρει τα περιςςότερα φορολογικά ζςοδα και ειςφορζσ κοινωνικισ αςφάλιςθσ. Κατά ςυνζπεια ο κλάδοσ τθσ βιομθχανίασ πρζπει να βρίςκεται ςτο επίκεντρο των αναπτυξιακϊν πολιτικϊν για τθν οικονομικι πορεία τθσ χϊρασ μασ. Εν γζνει, ο κλάδοσ αυτόσ, απαρτίηεται από μία ςειρά μεγάλων ςφγχρονων επιχειριςεων, διεκνϊσ ανταγωνιςτικϊν και με ςθμαντικι εξαγωγικι δραςτθριότθτα. Εντοφτοισ, για το ςφνολο του κλάδου και ιδίωσ για τισ μεγάλεσ εξωςτρεφείσ εταιρίεσ, παρατθροφνται μια ςειρά οριηόντιων μακροοικονομικϊν εμποδίων θ άρςθ των οποίων μαηί με τθν δθμιουργία ενόσ φιλικοφ επιχειρθματικοφ περιβάλλοντοσ

είναι

κρίςιμεσ

και

απαραίτθτεσ

προχποκζςεισ

ςτθν

προςπάκειά βελτίωςεισ τθσ εγχϊριασ και διεκνοφσ ανταγωνιςτικότθτά του.

Θ λειτουργία του κλάδου αυτοφ μπορεί να διαχωριςτεί ςε τζςςερισ βαςικζσ υποκατθγορίεσ . Οι υποκατθγορίεσ αυτζσ είναι οι εξισ:

91

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

(α) Μεταποίθςθ τροφίμων, με ςυνειςφορά του 30% τθσ βιομθχανικισ Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ και 20% ςτθν απαςχόλθςθ. Θ μεταποίθςθ τροφίμων αποτελεί το μεγαλφτερο τομζα του κλάδου. Θ ςυνεχισ και αυξανόμενθ παγκόςμια ηιτθςθ ςυςκευαςμζνων προϊόντων προκαλεί μια ζντονθ ανάπτυξθ αυτοφ του υποκλάδου με αρκετά υψθλζσ προοπτικζσ τόςο για τθν Ελλάδα όςο και τθν Ε.Ε. Θ μεταποίθςθ τροφίμων, χάρθ ςτθ διακεςιμότθτα πρϊτων υλϊν και προϊόντων υψθλισ ποιότθτασ, εξειδικευμζνθσ τεχνογνωςίασ και λογικοφ κόςτουσ ςτθν Ελλάδα, παρουςιάηει πολλζσ δυνατότθτεσ να αυξιςει τθν αξία και τον όγκο των εξαγωγϊν τθσ ειδικά ςε τζςςερισ κατθγορίεσ τροφίμων που αναπτφςςονται με ταχείσ ρυκμοφσ, λίπθ και ζλαια, φροφτα και λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και προϊόντα αρτοποιίασ. Θ εκμετάλλευςθ των δυνατοτιτων που προςφζρουν αυτοί οι τομείσ απαιτεί τθν αντιμετϊπιςθ προβλθμάτων που αφοροφν τθν ζλλειψθ οικονομιϊν κλίμακασ, ςφγχρονου παραγωγικοφ δυναμικοφ, καινοτομιϊν και πρόςβαςθσ ςτισ διεκνείσ αγορζσ. Ζνα παράδειγμα που αφορά τθν κλίμακα παραγωγισ και τθν πρόςβαςθ ςτισ ξζνεσ αγορζσ είναι το ελαιόλαδο. Θ Ελλάδα είναι ο 3 οσ μεγαλφτεροσ παραγωγόσ ελαιολάδου ςτον κόςμο, θ κατάταξθ αυτι ζχει ιδιαίτερθ ςθμαςία αν αναλογιςτοφμε το περιοριςμζνο μζγεκοσ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ ςυγκριτικά με λοιπζσ χϊρεσ-ανταγωνίςτριεσ. Θ Ελλάδα εξάγει περίπου το 60% τθσ παραγωγισ τθσ χφδθν ςτθν Ιταλία, ωςτόςο, με τον τρόπο αυτόν, χάνει υπεραξία που εκμεταλλεφεται θ Ιταλία, εξάγοντασ ξανά το ελαιόλαδο ςυςκευαςμζνο. ‘Ζνα άλλο παράδειγμα προϊόντοσ που μπορεί να ςτθρίξει δυναμικά τον κλάδο βιομθχανίασ ςτα τρόφιμα είναι θ φζτα. Στθ φζτα, θ Ελλάδα κατζχει μερίδιο τθσ τάξθσ του 28% ςτο ςφνολο τθσ παγκόςμιασ αγοράσ.

Με μια ςειρά από ςτρατθγικζσ κινιςεισ μπορεί να δοκεί θ επιδιωκόμενθ ϊκθςθ

ςτον

κλάδο

αυτόν

ϊςτε

να

επιτευχκοφν

βελτιϊςεισ

με

πολλαπλαςιαςτικά ωφζλει ςτο ςφνολο τθσ ελλθνικισ οικονομίασ. Οι προτεινόμενεσ κινιςεισ για ανάπτυξθ αυτοφ του κλάδου είναι:

92

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

 Επζνδυςθ ςτθν καινοτομία και ςταδιακι βελτίωςθ τθσ αξίασ του προϊόντοσ. Δθμιουργία ενόσ παγκόςμια αναγνωρίςιμου μθχανιςμοφ πιςτοποίθςθσ πρωτότυπων ελλθνικϊν προϊόντων και ανάλθψθ δράςεων που ςχετίηονται ειδικά με το κάκε προϊόν, όπωσ θ ςυςκευαςία και το "ονοματεπϊνυμο"/ branding, θ υποκατάςταςθ των ειςαγωγϊν λαδιοφ (π.χ. θλιζλαιου) κυρίωσ για επαγγελματικι χριςθ, θ ειςαγωγι καινοτομιϊν, θ διαφιμιςθ του τόπου προζλευςθσ για τα ελλθνικά γαλακτοκομικά (ςτραγγιςτό γιαοφρτι και φζτα) και θ επιλεκτικι προϊκθςθ άλλων προϊόντων που παρουςιάηουν προοπτικι ταχείασ ανάπτυξθσ.  Αφξθςθ του ελλθνικοφ παραγωγικοφ δυναμικοφ και τθσ αποδοτικότθτασ. Θ επίτευξθ αυτοφ του ςτόχου μπορεί να επιτευχκεί με τθν ανάπτυξθ 4-6 ςφγχρονων μονάδων μεταποίθςθσ και ςυςκευαςίασ μεγάλθσ κλίμακασ (για τα προϊόντα προτεραιότθτασ όπωσ ελαιόλαδο, ελιζσ, τομάτεσ και πατάτεσ), ςτρατθγικά τοποκετθμζνων κοντά ςτθν πθγι τθσ πρϊτθσ φλθσ.  Εξαςφάλιςθ ιςχυρισ τοποκζτθςθσ ςτισ αγορζσ προτεραιότθτασ. Μία ςθμαντικι δράςθ κα ιταν θ ίδρυςθ μίασ «Εταιρείασ Ελλθνικϊν Τροφίμων» (ιδιωτικι εταιρία ι ΣΔΙΤ) που κα φρόντιηε να εξαςφαλίςει πρόςβαςθ ςτισ ςθμαντικζσ εξαγωγικζσ αγορζσ για ανταγωνιςτικά ελλθνικά προϊόντα και παραγωγοφσ αναπτφςςοντασ δίκτυα χονδρικισ και λιανικισ διανομισ, ςυντονίηοντασ καμπάνιεσ μάρκετινγκ και ιδρφοντασ ςε ςθμεία αυξθμζνθσ κίνθςθσ ζναν περιοριςμζνο αρικμό καταςτθμάτων λιανικισ πϊλθςθσ που κα διακζτουν αποκλειςτικά ελλθνικά προϊόντα ςτισ κφριεσ αγορζσ.

(β) Βαριά βιομθχανία, με 25% ςυνειςφορά Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ και 35% ςτθν απαςχόλθςθ . Θ βαριά βιομθχανία, περιλαμβάνει ζνα μικρό αρικμό, ϊριμων, επιχειριςεων ςτο χϊρο των μεταποιθμζνων μεταλλικϊν

93

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

προϊόντων, του τςιμζντου

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

και

των ορυκτϊν,

με

διεκνι

εμβζλεια.

Χαρακτθρίηεται επιβεβλθμζνθ θ ανάγκθ για παροχι αναπτυξιακϊν κινιτρων από τθν πολιτεία προσ τθν βαριά βιομθχανία και για άρςθ μιασ ςειράσ από παρατθροφμενα επενδυτικά εμπόδια.

(γ) Ροτά, με 10% ςυνειςφορά Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ και 3% ςτθ απαςχόλθςθ και

(δ) Ζνα ςφνολο μικρότερων κατθγοριϊν με ζνα ευρφ φάςμα δραςτθριοτιτων που ςυνειςφζρει τθν υπολειπόμενθ Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ και απαςχόλθςθ.

Συνολικά ςθμειϊνεται ότι

περίπου μία ςτισ τρεισ επιχειριςεισ με

περιςςότερουσ από 100 υπαλλιλουσ δραςτθριοποιείται ςτθ μεταποίθςθ.

Δ. Αγροτικι Παραγωγι - Γεωργικζσ Καλλιζργειεσ

Ο αγροτικόσ τομζασ αποτελεί ζνα ςθμαντικό παραγωγικό τομζα για τθν Ελλάδα μια και απαςχολεί το 13% του εργατικοφ δυναμικοφ ςτθν ελλθνικι οικονομία, (περίπου 500.000 εργαηόμενουσ), και ςυνειςφζρει περίπου 4% ςτθν Ακακάριςτθ Ρροςτικζμενθ Αξία, ποςοςτό ςχεδόν τριπλάςιο από τον μζςο όρο τθσ Ε.Ε. των 15 (μζςοσ όροσ ςυνειςφοράσ τθσ αγροτικισ παραγωγισ ςτο ΑΕΡ των χωρϊν τθσ Ε.Ε είναι περίπου 1,27%). Οι γεωργικζσ καλλιζργειεσ αποτελοφν τον πιο ςθμαντικό υποκλάδο τθσ αγροτικισ παραγωγισ, που ςυνειςφζρει ςτο 62% τθσ Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ και το 80% τθσ απαςχόλθςθσ του τομζα (οι ιχκυοκαλλιζργειεσ εξετάηονται χωριςτά, ωσ "αναδυόμενοσ αςτζρασ"). Θ δυναμικότθτα αυτοφ του κλάδου ζχει ιδιαίτερθ ςθμαςία κακϊσ

ζχει ζμμεςεσ επιπτϊςεισ ςτθ βιϊςιμθ αγροτικι και

περιβαλλοντικι ανάπτυξθ κακϊσ και ςε άλλουσ κλάδουσ, όπωσ τθ μεταποίθςθ τροφίμων και τον τουριςμό. Ο τομζασ αντιμετωπίηει αρκετζσ αδυναμίεσ ςτθν

94

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ελλάδα και χαρακτθρίηεται από χαμθλι παραγωγικότθτα. Το Εμπορικό Ιςοηφγιο των Αγροτικϊν προϊόντων είναι αρνθτικό. Ρριν τθν κρίςθ, θ Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ κατά κεφαλιν ιταν κατά 44% χαμθλότερθ απ’ αυτιν του μζςου όρου τθσ Ε.Ε. των 15 (€17.200 ζναντι €30.900). Ζνασ βαςικόσ παράγοντασ που ςυντελοφςε ςε αυτά τα αρνθτικά μεγζκθ ιταν θ χαμθλι ανταγωνιςτικότθτα τθσ Ελλάδασ, κακϊσ ςτθν περίοδο 2000 – 2008 το κόςτοσ εργαςίασ ςχεδόν διπλαςιάςτθκε. Θ παραγωγι είχε μειωκεί κατά 15%, το κόςτοσ παραγωγισ είχε αυξθκεί κατά περίπου 40% και οι τιμζσ κατά περίπου 25%. Ταυτόχρονα το εμπορικό ιςοηφγιο επιδεινϊκθκε κακϊσ οι ειςαγωγζσ αυξάνονταν πολφ πιο γριγορα από τισ εξαγωγζσ (44% και 28% ςυνολικι αφξθςθ αντίςτοιχα). Μία ςειρά από ενδογενισ δομικζσ αδυναμίεσ δθμιοφργθςαν τθν προαναφερόμενθ κατάςταςθ. Σε αυτζσ περιλαμβάνονται ο εγκλωβιςμόσ

ςτισ

επιδοτιςεισ,

θ

ςυνεχισ

μεταφορά

κατοίκων

τθσ

περιφζρειασ ςε αςτικά κζντρα με αποτζλεςμα τθ μείωςθ του εργατικοφ δυναμικοφ ςτθν περιφζρεια, το μικρό μζγεκοσ των παραγωγϊν, θ αρνθτικι φιλοςοφία των Ελλινων για το ςυνεταιρίηεςκαι, θ χαμθλι παραγωγικότθτα, θ ζλλειψθ επιχειρθματικότθτασ, το χειραγωγοφμενο ςφςτθμα διανομισ αγοράσ. Θ διείςδυςθ τθσ Ελλάδοσ ςτισ κεντρικζσ ευρωπαϊκζσ αγορζσ είναι πολφ χαμθλι, με μερίδιο κάτω από το 2%, όταν θ Ιταλία και θ Ιςπανία ζχουν περίπου 10% και 13% αντίςτοιχα. Θ χϊρα δεν ζχει μία ολοκλθρωμζνθ και ςαφι εξαγωγικι ςτρατθγικι, είτε ςυνολικά είτε για το κάκε προϊόν ξεχωριςτά. Οι ειςροζσ εργαςίασ και θ παραγωγικότθτα τθσ γθσ υπολείπονται ςθμαντικά των περιςςότερων χωρϊν του ευρωπαϊκοφ Νότου.

Ραρά τα μειονεκτιματα αυτά, θ Ελλάδα κατζχει πλεονεκτιματα ποιότθτασ και κόςτουσ

που

δείχνουν

ότι

υπάρχει

θ

δυνατότθτα

για

υψθλότερθ

ανταγωνιςτικότθτα, εξωςτρζφεια και υποκατάςταςθ ειςαγωγϊν. Θ μελζτθ τθσ McKinsey

επιςθμαίνει

ςτρατθγικζσ

ομαδοποιθμζνεσ ςε τζςςερισ κατθγορίεσ:

95

προτεραιότθτεσ

για

τον

κλάδο,

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

1. Διαφοροποίθςθ και επικζντρωςθ τθσ ςτρατθγικισ προϊόντων και μάρκετινγκ. Αυτό ςυνεπάγεται τθν ομαδοποίθςθ των προϊόντων ςε τζςςερισ

διακριτζσ

κατθγορίεσ

–δθλαδι

«ειςαγόμενα/ευρείασ

κατανάλωςθσ», «προςανατολιςμζνα ςτθν επεξεργαςία», «αναδυόμενα» και «εξαγωγικζσ μθχανζσ»– και τθν αντίςτοιχθ προςαρμογι ςτθν παραγωγικι κακϊσ και ςτθν εμπορικι ςτρατθγικι βάςει των ιδιαίτερων χαρακτθριςτικϊν τθσ κάκε ομάδασ. Ρζραν αυτϊν, θ Ελλάδα οφείλει να επικεντρωκεί και ςτθν δθμιουργία ςυγκεκριμζνθσ ςτρατθγικισ για προϊόντα προςτατευόμενθσ ονομαςίασ προζλευςθσ (π.χ., μαςτίχα, κρόκοw, ςπαράγγια).

2. Βελτίωςθ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ μζςω οικονομιϊν κλίμακασ. Αυτό ςυνεπάγεται τθ ςτροφι προσ μεγαλφτερεσ μονάδεσ και υψθλότερθ παραγωγικότθτα μζςω τθσ αναδιανομισ τθσ καλλιεργιςιμθσ γθσ προσ όφελοσ ςυγκεκριμζνων προϊόντων, τθ δυνθτικι χριςθ δθμόςιων εκτάςεων για να μεγαλϊςει θ κλίμακα παραγωγισ, τθν ειςαγωγι νζων μεκόδων και κινιτρων για τθν αφξθςθ τθσ παραγωγικότθτασ τθσ γθσ, και τθν ίδρυςθ ενόσ νζου οργανιςμοφ τυποποίθςθσ και πιςτοποίθςθσ για αγροτικά προϊόντα και μεκόδουσ (περιλαμβανομζνθσ τθσ βιολογικισ καλλιζργειασ).

3. Διαςφάλιςθ διείςδυςθσ και παρουςία ςε ξζνεσ αγορζσ. Ρροσ αυτι τθν κατεφκυνςθ κα ςυντελοφςε θ ίδρυςθ μίασ «Εταιρείασ Ελλθνικϊν Τροφίμων» (ιδιωτικι εταιρεία ι ΣΔΙΤ) ϊςτε να ςυγκεντρωκεί θ παραγωγι, να υπάρξει ςυντονιςμόσ, να δθμιουργθκοφν και να λειτουργιςουν δίκτυα διανομισ ςτο εξωτερικό.

4. Ανάπτυξθ επαγγελματικϊν δυνατοτιτων. Αυτό ςυνεπάγεται τθν ίδρυςθ περαιτζρω πανεπιςτθμιακϊν τμθμάτων γεωργίασ με ζμφαςθ ςτθν επιχειρθματικότθτα και ςε πρακτικά προβλιματα, όπωσ και τθ

96

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

δθμιουργία ενόσ Ινςτιτοφτου Ανάπτυξθσ τθσ Γεωργίασ που κα διαχζει αποτελεςματικά πλθροφόρθςθ και τεχνογνωςία και κα ειςάγει κίνθτρα για νζουσ αγρότεσ.

Εντοφτοισ, πζρα από τθν επίτευξθ των παραπάνω μακροπρόκεςμων ςτόχων που υπάρχουν και μια ςειρά από βραχυπρόκεςμα μζτρα που ζχουν κοινι ςυνιςταμζνθ και άμεςθ προοπτικι βελτίωςθσ οριςμζνων εκ των αδυναμιϊν του κλάδου. Αυτά τα μζτρα είναι τα κάτωκι:

• Εξυγίανςθ του ςυςτιματοσ εμπορίασ των αγροτικϊν προϊόντων.

• Κίνθτρα για τθν καλφτερθ οργάνωςθ των παραγωγϊν.

• Κίνθτρα για τθν παραγωγι προϊόντων με υψθλι προςτικζμενθ αξία, ϊςτε να ζχουν τθ δυνατότθτα τθσ διαφοροποίθςθσ ςτθν τιμι πϊλθςθσ (βιολογικά προϊόντα, νζεσ καλλιζργειεσ).

• Επενδφςεισ ςτον τομζα τθσ ζρευνασ και τθσ καινοτομίασ, ςε ςυνεργαςία με τα πανεπιςτιμια τθσ χϊρασ.

• Ζντατικοποίθςθ

τισ προςπάκειασ για τθν πιςτοποίθςθ ςυγκεκριμζνων

ελλθνικϊν προϊόντων, ωσ προϊόντα ονομαςίασ και προζλευςθσ.

• Ουςιαςτικι ζνταξθ τθσ μεςογειακισ διατροφισ, ςε όλεσ τισ προςπάκειεσ προϊκθςθσ των ελλθνικϊν αγροτικϊν προϊόντων, τόςο ςε εκνικό, όςο και ςε διεκνζσ επίπεδο.

• Εκνικι προςπάκεια προϊκθςθσ των προϊόντων μασ ςε νζεσ αναπτυςςόμενεσ αγορζσ.

• Κίνθτρα για ανάπτυξθ νζων αγροτϊν.

97

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

• Ρροςπάκεια ζνταξθσ των αγροτϊν ςε μια νζα επιχειρθματικι νοοτροπία, που μζςα από ςυντονιςμζνεσ δράςεισ, όπωσ επιμορφωτικά προγράμματα και ςυμβουλευτικζσ υπθρεςίεσ, κα τουσ οδθγιςει ςτθν επιτυχία.

• Δθμιουργία θλεκτρονικισ πφλθσ για κζματα αγροτικισ ανάπτυξθσ, τόςο ςτο επίπεδο τθσ παραγωγισ, όςο και ςτο επίπεδο τθσ προϊκθςθσ των αγροτικϊν προϊόντων.

• Επαναπροςδιοριςμόσ του ρόλου των Συνεταιριςμϊν και αναβάκμιςι τουσ, ϊςτε να επιτελοφν ςωςτά το ζργο τουσ.

• Δθμιουργία νζων αγροτϊν – επιχειρθματιϊν που κα ενταχκοφν ςτθ διαδικαςία, με εντελϊσ διαφορετικό πνεφμα.

Ε. Λιανικό και Χονδρικό Εμπόριο

Το λιανικό και χονδρικό εμπόριο δθμιουργοφν το 19% τθσ ςυνολικισ Α.Ρ.Α. και το 18% τθσ ςυνολικισ απαςχόλθςθσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ. Είναι ζνασ από τουσ πιο δυναμικοφσ τομείσ τθσ οικονομίασ, αναπτυςςόμενοσ με ρυκμοφσ διπλάςιουσ από αυτόν τθσ οικονομίασ ςυνολικά. Θ μελζτθ τθσ Mckinsey εξετάηει τουσ κλάδουσ των τροφίμων, τθσ ζνδυςθσ/υπόδθςθσ και των θλεκτρονικϊν ςυςκευϊν που καλφπτουν πάνω από το 50% των ςυνολικϊν πωλιςεων του τομζα. Ρράγματι, φαίνεται να υπάρχουν ςθμαντικά περικϊρια για τθ βελτίωςθ τθσ παραγωγικότθτασ του τομζα αυτοφ, θ οποία υπολείπεται κατά 30% - 40% του ευρωπαϊκοφ μζςου όρου. Για να κατανοθκοφν τα αίτια για τθν υςτζρθςθ τθσ παραγωγικότθτασ αυτοφ του κλάδου φαίνεται πωσ πρζπει να αναλυκοφν οι ακόλουκεσ διαςτάςεισ.

98

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

 Δομι τθσ αγοράσ. Θ διεκνισ εμπειρία υποδεικνφει ότι, ειδικά ςτα τρόφιμα, οι μεγαλφτερεσ επιχειρθματικζσ μονάδεσ είναι γενικά πιο παραγωγικζσ. Στθν Ελλάδα, ο αρικμόσ καταςτθμάτων τροφίμων και ζνδυςθσ/υπόδθςθσ ανά κάτοικο είναι περίπου διπλάςιοσ ςε ςφγκριςθ με τθν Ευρϊπθ, με αποτζλεςμα τθν υπό-εκπροςϊπθςθ των μονάδων μεγαλφτερου μεγζκουσ και τθν μθ εκμετάλλευςθ των οικονομιϊν κλίμακασ.

 Λειτουργικό μοντζλο. Σε ςφγκριςθ με τουσ υπόλοιπουσ ευρωπαίουσ, οι Ζλλθνεσ λιανζμποροι αντιμετωπίηουν τισ προκλιςεισ τθσ περιοριςμζνθσ χριςθσ

τεχνολογιϊν

πλθροφορικισ

(ΙΤ),

των

κατακερματιςμζνων

προμθκευτικϊν αλυςίδων, του υψθλοφ κόςτουσ μεταφοράσ ςτισ πιο 50 απομακρυςμζνεσ περιοχζσ, τθσ χαμθλισ παραγωγικότθτασ του τομζα των μεταφορϊν, κακϊσ και των ςτρεβλϊςεων ςτθν αγορά εργαςίασ.

 Αλυςίδα αγοράσ ςτο χονδρεμπόριο. Οι Ζλλθνεσ χονδρζμποροι είναι λιγότερο παραγωγικοί ςε ςφγκριςθ με άλλεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ. οφείλεται ςτθ μεγάλθ εξειδίκευςθ ανά κατθγορία τροφίμου, ςτθν πολυδιάςπαςθ και ςτθν υςτζρθςθ χριςθσ προθγμζνων μεκόδων για τθ διαχείριςθ των αποκεμάτων και τθν εξυπθρζτθςθ των πελατϊν.

 Επίπεδα ανταγωνιςμοφ. Ενϊ ο βακμόσ ςυγκζντρωςθσ ςτο λιανεμπόριο είναι αντίςτοιχοσ με τα ευρωπαϊκά επίπεδα, ςτο χονδρεμπόριο – ειδικά ςε οριςμζνεσ κατθγορίεσ τροφίμων - είναι υψθλότεροσ. Εν μζρει αυτό οφείλεται ςτθν περιοριςμζνθ διείςδυςθ τόςο των προϊόντων ιδιωτικισ ετικζτασ (private label, 12% ςε ςφγκριςθ με 24% ςε οριςμζνεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ) κακϊσ και των εκπτωτικϊν καταςτθμάτων (6% ςε ςφγκριςθ με 13% ςε μερικζσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ).

99

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Αυτζσ οι αδυναμίεσ του κλάδου ςτθν ελλθνικι οικονομία επιτάςςουν μια ςειρά από μζτρα που πρζπει να ζρκουν ςτο επίκεντρο τθσ αναπτυξιακισ πολιτικισ. Τα μζτρα αυτά είναι τα κάτωκι:



Ενίςχυςθ του ανταγωνιςμοφ, των επενδφςεων και τθσ ςυμμόρφωςθσ ςτο νομοκετικό πλαίςιο.



Αφξθςθ τθσ παραγωγικότθτασ ςτο λιανεμπόριο και ςτο χονδρεμπόριο. Αυτό πρζπει να επιδιωχκεί με τθ δθμιουργία μεγαλφτερων μονάδων μζςω εξαγορϊν και ςυγχωνεφςεων κυρίωσ ςτο επίπεδο μικρομεςαίων επιχειριςεων, με παράλλθλθ προςπάκεια τθσ αφξθςθσ των επενδφςεων ςε πλθροφορικά ςυςτιματα, ςτθ βελτίωςθ τθσ αλυςίδασ αξίασ και τθσ επζκταςθσ τθσ χριςθσ του διαδικτφου.

΢Σ. Ναυτιλία

Θ ελλθνικι ναυτιλία αποτελεί ζναν από τουσ ςθμαντικότερουσ άξονεσ ανάπτυξθσ τθσ χϊρασ μασ ςυνειςφζροντασ περίπου το 7% του ΑΕΡ. Ο ελλθνικόσ εμπορικόσ ςτόλοσ είναι ο μεγαλφτεροσ ςτόλοσ ςε επίπεδο Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και ο τζταρτοσ μεγαλφτεροσ ςτον κόςμο.

Επιτακτικοί ςτόχοι για τθν περεταίρω ανάπτυξθ αυτοφ του κλάδου και

τθν

ενίςχυςθ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ πρζπει να είναι οι κάτωκι:

• Σταδιακά, θ Ελλάδα κα πρζπει να αποτελζςει ζνα Διεκνζσ Κζντρο Ναυτιλίασ.

• Εκμετάλλευςθ του ςυνόλου των εμπορευματικϊν λιμζνων τθσ χϊρασ από ιδιϊτεσ επενδυτζσ, με ςτόχο τθν αφξθςθ τθσ δυναμικότθτασ των ςτακμϊν αυτϊν.

• Δθμιουργία νζων γραμμϊν (εμπορικοφ χαρακτιρα) με νζεσ και δθ αναπτυςςόμενεσ αγορζσ, όπωσ θ Αφρικι, θ Μζςθ Ανατολι.

100

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Κλάδοι - «Αναδυόμενοι Αςτζρεσ» Στθν μελζτθ τθσ Mckinsey παρουςιάηονται οκτϊ υπό-κλάδοι ςτουσ οποίουσ θ Ελλάδα κατζχει ςχετικό ςυγκριτικό πλεονζκτθμα. Ραρ’ ότι οι περιοχζσ αυτζσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ ζχουν ςιμερα ςχετικά μικρό μζγεκοσ, μποροφν μελλοντικά, όχι μόνο να ςυνειςφζρουν ςθμαντικά ςτθν αφξθςθ του ΑΕΡ και τθσ απαςχόλθςθσ,

αλλά

να

αποκτιςουν

και

ζνα

ςυμβολικό

ρόλο

επιχειρθματικότθτασ ςτο νζο Μοντζλο Ανάπτυξθσ τθσ χϊρασ. Συνοπτικά οι υπόκλάδοι αυτοί περιλαμβάνουν: I.

τθν παραγωγι γενοςιμων φαρμάκων,

II.

τισ ιχκυοκαλλιζργειεσ,

III.

τον ιατρικό τουριςμό,

IV.

τθν φροντίδα για τθν τρίτθ θλικία και τουσ χρόνια αςκενείσ,

V.

τθ δθμιουργία περιφερειακϊν διαμετακομιςτικϊν κόμβων,

VI.

και τθ διαχείριςθ αποβλιτων.

Αντίςτοιχα, οι δφο δευτερεφοντεσ υπό-κλάδοι, οι οποίοι αναμζνεται να διαδραματίςουν ζναν περιςςότερο ςυμβολικό ρόλο ςτο νζο μοντζλο ανάπτυξθσ τθσ Ελλάδασ, περιλαμβάνουν: VII.

τισ εξειδικευμζνεσ κατθγορίεσ τροφίμων, κακϊσ και

VIII.

τθ δθμιουργία ςτοχευμζνων εκπαιδευτικϊν προγραμμάτων ςτον τομζα των κλαςικϊν ςπουδϊν.

1. Παραγωγι γενοςιμων φαρμάκων

Θ δυςχερισ δθμοςιονομικι κατάςταςθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ, αλλά και θ δζςμευςθ τθσ κυβζρνθςθσ για τθν αφξθςθ τθσ επιδιωκόμενθσ διείςδυςθσ των γενοςιμων φαρμάκων, υποδεικνφουν πικανϊσ ευνοϊκζσ ςυνκικεσ για τθν τοπικι αγορά των φαρμάκων, θ οποία, υπό προχποκζςεισ, κα μποροφςε να αυξιςει κατά ςθμαντικό βακμό το μζγεκόσ τθσ.

101

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

Θ εγχϊρια

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

βιομθχανία, κα μποροφςε να αξιοποιιςει το επερχόμενο κφμα

ανάπτυξθσ (εντόσ Ελλάδοσ, αλλά και ςε γειτονικζσ αγορζσ) των γενοςιμων φαρμάκων και να κινθκεί προσ τθ δθμιουργία εκνικϊν πρωτακλθτϊν ςε αυτόν τον υπό-κλάδο. Στόχοι αναπτυξιακισ πολιτικισ για αυτόν τον κλάδο φαίνεται να είναι οι εξισ: ▪ Ρεραιτζρω ανάπτυξθ τθσ εγχϊριασ φαρμακοβιομθχανίασ.

▪ Ανάπτυξθ εκνικισ ςτρατθγικισ για τθ διείςδυςθ των γενοςιμων ςτθν Ελλθνικι αγορά και βακμιαία μείωςθ ρυκμιηόμενων τιμϊν ςε ςυγχρονιςμό με τθ βελτίωςθ τθσ εγχϊριασ ανταγωνιςτικότθτασ.

▪ Σθμαντικζσ εκςτρατείεσ ευαιςκθτοποίθςθσ με ςτόχο γιατροφσ, φαρμακοποιοφσ, αςκενείσ, opinion leaders και ιατρικοφσ ςυλλόγουσ.

▪ Επιλεκτικζσ ςυγχωνεφςεισ και ριηικι βελτιςτοποίθςθ λειτουργιϊν για διατιρθςθ περικωρίων κζρδουσ ςε περιβάλλον χαμθλότερων τιμϊν.

▪ Στοχευόμενθ επζκταςθ ςε νζεσ αγορζσ του εξωτερικοφ.

▪ Εξάλειψθ κακυςτεριςεων ςτισ διαδικαςίεσ αδειοδότθςθσ και τιμολόγθςθσ.

2. Ιχκυοκαλλιζργειεσ Τα τελευταία 30 χρόνια (από το 1990 μζχρι και ςιμερα) ο κλάδοσ αυτόσ κατζχει ζνα αρκετά μεγάλο μερίδιο ςτο ςφνολο των εξαγωγϊν τθσ χϊρασ μασ. Θ χϊρα μασ αποτελεί ζναν ιδιαίτερα ςοβαρό «παίκτθ» ιδιαιτζρωσ τθσ αγοράσ ςτα μεςογειακά ψάρια (όπωσ είναι θ τςιποφρα και το λαβράκι) ςε διεκνζσ επίπεδο. Αυτό επιτεφχκθκε γιατί ζγιναν ςοβαρζσ επενδφςεισ, τόςο ςε πάγια, όςο και ςε ζρευνα και καινοτομία. Ο κλάδοσ αυτόσ φαίνεται να αποτελεί το απόλυτο παράδειγμα τθσ ςωςτισ αξιοποίθςθσ και εκμετάλλευςθσ ενόσ φυςικοφ χαρακτθριςτικοφ τθσ χϊρασ (καλάςςιεσ εκτάςεισ) χωρίσ ιδιαίτερεσ επιβαρφνςεισ του περιβάλλοντοσ. Επιπροςκζτωσ, θ ςθμαςία του κλάδου αυτοφ φαίνεται να είναι ιδιαίτερθ κακϊσ ςυμμετζχει ςθμαντικά ςτθν περιφερειακι ανάπτυξθ λόγω των επενδφςεων που γίνονται ςτθν περιφζρεια και μζςω τθσ ςυμβολισ του ςτθ μείωςθ τθσ ανεργίασ.

102

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Αν και τθν παραγωγικι διαδικαςία ςε αυτόν το κλάδο δεν τθν χαρακτθρίηουν τα μεγάλα μεγζκθ, παρατθρείται μια ςτακερι και ςυνεχόμενθ μεγζκυνςθ του τομζα αυτοφ κατά περίπου 3% ετθςίωσ, ενϊ περίπου το 80% τθσ εγχϊριασ παραγωγισ κατευκφνεται ςε εξαγωγζσ, γεγονόσ που ςυμβάλει ςτθν ενίςχυςθ τθσ ελλθνικισ

οικονομίασ.

Ιδιαίτερο

χαρακτθριςτικό

τθσ

ελλθνικισ

ιχκυοκαλλιζργειασ είναι ότι το 90% τθσ παραγωγισ εςτιάηεται ςε δφο μόνο προϊόντα, τθ μεςογειακι τςιποφρα και το λαβράκι, ςτα οποία θ Ελλάδα παράγει περίπου το 50% τθσ ςυνολικισ παραγωγισ. Το ελλθνικό προϊόν εξάγεται κατά βάςθ χφδθν ι ελαφρϊσ επεξεργαςμζνο, λόγω τθσ φφςθσ του προϊόντοσ (μικρό μζγεκοσ

ψαριοφ),

και

τθσ

ςχετικισ

ζλλειψθσ

εξελιγμζνων

υποδομϊν

επεξεργαςίασ από τισ εγχϊριεσ εταιρίεσ. Ουςιαςτικι αδυναμία αυτοφ του προϊόντοσ είναι θ ζλλειψθ αποτελεςματικοφ branding τθσ ελλθνικισ παραγωγισ ςτισ διεκνείσ αγορζσ, εξαιτίασ του υψθλοφ κόςτουσ πιςτοποίθςθσ με ςυνδυαςμό τον υψθλό τιμολογιακό ανταγωνιςμό ςτισ διεκνείσ αγορζσ Για τθ ςωςτι ανάπτυξθ του κλάδου επιβάλλεται θ φπαρξθ ςυγκεκριμζνων μζτρων, όπωσ:

• Συγκζντρωςθ των διάςπαρτων μονάδων και δθμιουργία μεγαλφτερων πάρκων για βζλτιςτθ αποδοτικότθτα τθσ παραγωγικισ διαδικαςίασ.

• Κίνθτρα για ςυγκζντρωςθ μικρϊν παραγωγϊν, ϊςτε να υπάρξουν οικονομίεσ κλίμακασ.

• Δθμιουργία και «επϊνυμων» ακριβϊν προϊόντων (φιλετοποίθςθ) με μεγάλθ προςτικζμενθ αξία, για ςτοχευμζνεσ αγορζσ.

• Οικονομικι ενίςχυςθ τθσ παραγωγικισ διαδικαςίασ ςε αυτόν τον κλάδο, λόγω τθσ

μεγάλθσ

διάρκειασ

ανάπτυξθσ

του

τελικοφ

προϊόντοσ

χαρακτθριςτικοφ του κλάδου, που είναι κλάδοσ εντάςεωσ κεφαλαίου.

103

και

του

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

• Τοποκζτθςθ των προϊόντων του κλάδου ςτο πακζτο των ιδιαίτερα ςθμαντικϊν εξαγωγικϊν προϊόντων τθσ χϊρασ μασ και επενδφςεισ για τθν προϊκθςι του, τόςο ςτθν εγχϊρια, όςο και τθ διεκνι αγορά.

3. Ιατρικόσ τουριςμόσ Ρρόκειται για ζναν κλάδο με ιδιαίτερεσ προοπτικζσ ςε παγκόςμιο επίπεδο. Οι ςθμαντικότεροι λόγοι που κατατάςςουν μια χϊρα ςε υψθλι κζςθ ωσ ιατρικόσ προοριςμόσ είναι: 

Θ υψθλι ποιότθτα/τεχνολογίασ (π.χ., Βόρεια Αμερικι)



Το χαμθλό κόςτοσ με ικανοποιθτικά επίπεδα ποιότθτασ ςε ςυγκεκριμζνεσ κατθγορίεσ επεμβάςεων και κεραπειϊν (π.χ., πλαςτικι χειρουργικι, οδοντιατρικι, καρδιαγγειακι φροντίδα).

Θ Ελλάδα φαίνεται να διακζτει ανταγωνιςτικά χαρακτθριςτικά ςτον κλάδο τθσ ιατρικισ που εφκολα μποροφν να ςυμβάλλουν ςτθν ανάπτυξθ του ιατρικοφ τουριςμοφ. Μερικά από αυτά τα χαρακτθριςτικά είναι : 

Υψθλόσ αρικμόσ εξειδικευμζνων ιατρϊν (π.χ. 24 πλαςτικοί χειρουργοί ανά εκατ. κατοίκων ςε ςχζςθ με 8 και 11 ςτθν Ιταλία και Γερμανία αντίςτοιχα).



Χαμθλότερο κόςτοσ ςε ςχζςθ με προοριςμοφσ εγνωςμζνα υψθλισ ποιότθτασ (π.χ. 20% χαμθλότερο κόςτοσ οδοντιατρικϊν επεμβάςεων ςε ςχζςθ με τθν Μεγάλθ Βρετανία).



Ραροχι ποιοτικϊν υποςτθρικτικϊν τουριςτικϊν υποδομϊν.



Ταχεία γιρανςθ του Ελλθνικοφ πλθκυςμοφ (αναμενόμενθ αφξθςθ του πλθκυςμοφ 65+ από 19% ςε 32% από το 2010 ςτο 2050) που ευνοεί επίςθσ τθν εμφάνιςθ χρόνιων νοςθμάτων.

104

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ευνοϊκι νομοκεςία για ςυγκεκριμζνεσ επεμβάςεισ (π.χ. κεραπείεσ γονιμότθτασ).

Ωςτόςο κα πρζπει να λθφκεί μζριμνα και για:

▪ Ανάπτυξθ εκνικισ ςτρατθγικισ με ςτόχο τθν τοποκζτθςθ τθσ χϊρασ ςτο ‘μεςαίο τμιμα τθσ αγοράσ και με προςανατολιςμό ςε ςυγκεκριμζνα προϊόντα και αγορζσ.

▪ Απόκτθςθ διεκνϊν πιςτοποιιςεων (π.χ., JCI) και ςυνεργαςίεσ με διεκνι αναγνωριςμζνα ινςτιτοφτα.

▪ Εδραίωςθ αυςτθρϊν διαδικαςιϊν ποιοτικοφ ελζγχου.

▪ Ανακεϊρθςθ απαιτοφμενων προχποκζςεων για εκτζλεςθ χειρουργικϊν επεμβάςεων (π.χ., μζγεκοσ μονάδασ, κζντρα θμεριςιασ νοςθλείασ).

▪ Μεγζκυνςθ τθσ εκκολαπτόμενθσ τοπικισ βιομθχανίασ (με παροχι υπθρεςιϊν όπωσ τθλεϊατρικι, κατοίκων νοςθλεία κτλ).

▪ Δθμιουργία μθτρϊου αςκενϊν και ςυςτιματοσ πιςτοποίθςθσ ποιότθτασ και ελζγχου απόδοςθσ παροχϊν εξωνοςοκομειακϊν υπθρεςιϊν

4. Φροντίδα για τθν Σρίτθ Θλικία και τουσ Χρόνια Αςκενείσ Διεκνϊσ, οι δαπάνεσ για τθν τρίτθ θλικία και τισ χρόνιεσ πακιςεισ καταλαμβάνουν το μεγαλφτερο ποςοςτό των ςυνολικϊν δαπανϊν υγείασ, με ςυνεχϊσ αυξανόμενθ τάςθ προβλζπεται μεςοπρόκεςμα και ςτθν Ελλάδα να παρουςιάηεται αυτό το χαρακτθριςτικό. Θ ςυνεχισ γιρανςθσ του πλθκυςμοφ (το ποςοςτό του πλθκυςμοφ με θλικία 65+ αναμζνεται να αυξθκεί ςτθν Ελλάδα από 19% το 2010 ςε 32% το 2050, με τον μζςο όρο του ΟΟΣΑ να προβλζπεται ςτο

105

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

25%) και τθσ παράλλθλθσ αφξθςθσ των χρόνιων πακιςεων, αποτελοφν μια πραγματικότθτα που με τισ κατάλλθλεσ πολιτειακζσ κινιςεισ μπορεί να μετουςιωκεί ςε ευκαιρία. Διεκνι μελζτθ υποδεικνφει ζνα πωσ ζνα από τα ςθμαντικότερα μζςα αντιμετϊπιςθσ αυτοφ του προβλιματοσ είναι θ ενίςχυςθ των προγραμμάτων εξω-νοςοκομειακισ φροντίδασ για τθν τρίτθ θλικία και τουσ χρόνια αςκενείσ. Ριο ςυγκεκριμζνα αυτι θ προτεραιότθτα μπορεί να επιφζρει ουςιαςτικι βελτίωςθ των δεικτϊν υγείασ, αλλά και να οδθγιςει ςε ςθμαντικι εξοικονόμθςθ ιατρικοφ κόςτουσ (ςε ςυγκεκριμζνο παράδειγμα ςτο Θνωμζνο Βαςίλειο, μια επζνδυςθ περίπου 4 εκατ. ευρϊ ςε βάκοσ πενταετίασ οδιγθςε ςε μείωςθ

δαπανϊν

κατά

23

εκατ.

ευρϊ).

Στο

ςθμερινό

επιβαρυμζνο

μακροοικονομικό και δθμοςιοοικονομικό περιβάλλον τθσ Ελλάδασ, θ υιοκζτθςθ παρόμοιων πρακτικϊν και προγραμμάτων κρίνεται απαραίτθτθ.

5. Δθμιουργία Περιφερειακϊν Διαμετακομιςτικϊν Κόμβων

Θ Ελλάδα ζχει τθν τφχθ να βρίςκεται ςε μια περιοχι που προςφζρεται για τθ ανάδειξθ λιμζνων ωσ διαμετακομιςτικϊν κόμβων μια και διατρζχεται από μία εκ των τριϊν μεγαλφτερων διθπειρωτικϊν διαδρομϊν παγκοςμίωσ. Από τθν ανατολικι Μεςόγειο διζρχονται περίπου 19 εκατομμφρια TEU (Twenty-footcontainer Equivalent Units)

μια διζλευςθ που φαίνεται να ζχει ςτακερά

αυξανόμενθ τάςθ. Κατά ςυνζπεια θ γεωγραφικι κζςθ που ζχει θ χϊρα μασ τθσ παρζχει τθν δυνατότθτα για ανάπτυξθ και αξιοποίθςθ και των δφο κυριότερων τφπου καλάςςιου εμπορίου:

 Διαμετακόμιςθσ. Στον τομζα τθσ διαμετακόμιςθσ (trans-shipment), όπου υπάρχει μία ενδιάμεςθ ςτάςθ πριν τθν αποςτολι των εμπορευμάτων δια καλάςςθσ ςτον τελικό τουσ προοριςμό. Το λιμάνι του Ρειραιά είναι από τα πλζον ανταγωνιςτικά λιμάνια ςε παγκόςμιο επίπεδο.

106

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

 Εμπορευματικισ πφλθσ (gateway). Σε αυτό το τφπο καλαςςίου εμπορίου, τα εμπορεφματα ζχουν τελικό προοριςμό είτε τθν τοπικι αγορά είτε τθν απϊτερθ θπειρωτικι Ευρϊπθ. Στθν περίπτωςθ τθσ Ελλάδασ οι δφο μεγαλφτερεσ πόλεισ τθσ χϊρασ, θ Ακινα όςο και θ Θεςςαλονίκθ φαίνεται να καλφπτουν όλεσ τισ απαιτοφμενεσ ανάγκεσ για τθν εξυπθρζτθςθ των αγορϊν τθσ Ανατολικισ Ευρϊπθσ

Ρροκειμζνου να επιτευχκεί ςτρατθγικό πλεονζκτθμα θ χϊρα κα πρϋπεει να πετφχει ςτον κλάδο αυτό:



Λειτουργικι ςτακερότθτα.



Καλφτερεσ

υπθρεςίεσ

(π.χ.

50%

λιγότεροσ

χρόνοσ

για

φόρτωςθ/εκφόρτωςθ και τελωνειακό ζλεγχο ςε ςφγκριςθ με τθν Ελλάδα).



Καλφτερεσ υποδομζσ για τθ μεταφορά εμπορευμάτων ςτθν ενδοχϊρα, γεγονόσ που επιτρζπει ςτα εμπορεφματα να φτάςουν ςτον τελικό προοριςμό τουσ πιο γριγορα και πιο αποδοτικά.

6. Διαχείριςθ αποβλιτων

Θ διαχείριςθ αποβλιτων αποτελεί ζναν κλάδο που αν και ςτθν Ελλάδα βρίςκεται ςε εμβρυακό ςτάδιο φαίνεται να είναι πολλά υποςχόμενο. Τα απόβλθτα και γενικότερα τα απορρίμματα αποτελοφν πλζον φυςικοφσ πόρουσ και θ εκμετάλλευςθ τουσ προςκζτει αξία ςτθν οικονομία αλλά και ποιότθτα ςτισ βιοτικζσ ςυνκικεσ τθσ χϊρασ. Μια εφρυκμθ διαχείριςθ αποβλιτων μπορεί να επιτευχκεί με τουσ εξισ τρόπουσ:

107

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

▪ Χριςθ πιο προςοδοφόρων επιλογϊν, (π.χ., αποτζφρωςθ ι ανακφκλωςθ), ζναντι υγειονομικισ ταφισ. Στθν Ελλάδα το 80% των οικιακϊν ςτερεϊν αποβλιτων προορίηεται για υγειονομικι ταφι ζναντι του 40% που αποτελεί μζςο όρο τθσ Ε.Ε-27.

▪ Εφαρμογι κοινοτικϊν οδθγιϊν που προωκοφν εναλλακτικζσ μεκόδουσ υγειονομικισ ταφισ.

▪ Ανάπτυξθ «εξελιγμζνων» εγκαταςτάςεων διαχείριςθσ απορριμμάτων βιϊςιμου μεγζκουσ, π.χ., εγκαταςτάςεισ αποτζφρωςθσ και ανακφκλωςθσ οικιακϊν απορριμμάτων, εγκαταςτάςεισ διαχείριςθσ βιομθχανικϊν αποβλιτων.

▪ Εκμετάλλευςθ τθσ δυνατότθτασ παραγωγισ ενζργειασ από απόβλθτα, π.χ., μζςω τθσ μετατροπισ αποβλιτων ςε RDF και χριςθσ του ωσ εναλλακτικό καφςιμο ςε εργοςτάςια τςιμζντου ι αποτζφρωςθσ απορριμμάτων (ςε μονάδεσ Αεριοποίθςθσ(.

9. ΠΑΡΑΜΕΣΡΟΙ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΕΠΙΡΕΑΗΟΤΝ ΣΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ 9.1. ΔΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΘ΢Θ

Ο όροσ “δια βίου μάκθςθ” (ι “δια βίου εκπαίδευςθ”) ορίηεται ωσ μια μακροχρόνια διαδικαςία εκπαίδευςθσ που ξεκινάει από τθν γζννθςθ του ανκρϊπου και ςυνεχίηει ςε όλθ τθ διάρκεια τθσ ηωισ του. Θ ζννοια αυτοφ του όρου καλφπτει όλα τα είδθ, τφπουσ και επίπεδα τθσ εκπαίδευςθσ, τυπικισ και άτυπθσ. Ριο ςυγκεκριμζνα ο όροσ αναφζρεται ςτθν εκπαίδευςθ από τθν προςχολικι αγωγι ενόσ ατόμου μζχρι τθν ανϊτατθ εκπαίδευςθ κακϊσ και ςτθ ςυνεχιηόμενθ επαγγελματικι κατάρτιςθ και γενικι εκπαίδευςθ των ενθλίκων.

108

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ ςυνεχισ μεταβολι και εξζλιξθ των οικονομικϊν δεδομζνων και των κοινωνιϊν ανάγουν ςε αναγκαιότθτα τθ ευελιξία και εφκολθ προςαρμογι των επαγγελματιϊν ςτα νζα δεδομζνα τθσ αγορά εργαςίασ, θ οποία επιτυγχάνεται με τθν ςυνεχι και κακϋ όλθ τθν διάρκεια του εργαςιακοφ βίου εκπαίδευςθ τουσ. Οι επτά παράμετροι που διαμορφϊνουν άμεςα και ςυνεχϊσ το ςφγχρονο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον είναι : viii.

Θ οικονομικι και πολιτιςμικι παγκοςμιοποίθςθ.

ix.

Θ δθμογραφικι διεκνοποίθςθ και θ ςυνεχισ μεταναςτευτικι ροι.

x.

Θ ταχεία μεταβολι τθσ αγοράσ εργαςίασ ωσ προσ τθ φφςθ τθσ.

xi.

Θ ςυνεχισ παραγωγι νζων γνϊςεων βελτιϊςεων και πλθροφόρθςθσ.

xii.

Θ επανάςταςθ ςτον τομζα των τεχνολογιϊν τθσ πλθροφορίασ και τθσ επικοινωνίασ.

xiii.

Θ ςυνεχϊσ μεταβαλλόμενθ

ηιτθςθ ςτθν παραγωγι προϊόντων και

υπθρεςιϊν. xiv.

Θ αβεβαιότθτα τθσ εφρυκμθσ λειτουργικότθτασ

του κοινωνικοφ και

οικονομικοφ περιβάλλοντοσ. Κατά ςυνζπεια θ διαςφάλιςθ τθσ απαςχόλθςθσ, ςε αυτό το νζο και ρευςτό περιβάλλον δφναται να επιτευχκεί με διαρκι βελτίωςθ του επαγγελματικοφ μορφωτικοφ

επιπζδου του οικονομολόγου, με τζτοιο τρόπο ϊςτε να

διατθρείται θ απαραίτθτθ εξειδίκευςθ και παράλλθλα θ χρθςιμότθτά του για τθν αγορά εργαςίασ. Θ ανάγκθ για τθν Δια βίου μάκθςθ ζγινε αντιλθπτι από τισ χϊρεσ τθσ Ευρϊπθσ και οδιγθςε ςτθν ζγκριςθ του προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Κατάρτιςθ 2010» από το Ευρωπαϊκό ςυμβοφλιο τθσ Βαρκελϊνθσ. Με αυτό το πρόγραμμα εδραιϊκθκαν τα κεμζλια για μια Ευρωπαϊκι προςπάκεια ςτθν βελτίωςθ των εκνικϊν ςυςτθμάτων κατάρτιςθσ. Με τθν απαρχι τθσ Ευρωπαϊκισ προςπάκειασ για αναβάκμιςθ του εκπαιδευτικοφ ςχεδιαςμοφ διαπιςτϊνεται ουςιαςτικι πρόοδοσ ςχετικά με:

109

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

 Τον εκςυγχρονιςμό τθσ τριτοβάκμιασ εκπαίδευςθσ.

 Τθν υλοποίθςθ των απαραίτθτων εκνικϊν μεταρρυκμίςεων προσ τθν δια βίου μάκθςθ.

 Τθν επζνδυςθ ευρωπαϊκϊν πόρων για τθν αναβάκμιςθ τθσ ποιότθτασ τθσ διαφάνειασ και τθσ κινθτικότθτασ ςτθν αγορά εργαςίασ.

Επιπλζον διαπιςτϊνεται μεγάλο περικϊριο για επιπλζον βελτίωςθ των εκνικϊν πολιτικϊν των κρατϊν – μελϊν ςχετικά με τθν εκπαίδευςθ. Θ Ευρωπαϊκι ζνωςθ προςφζρει διαρκι οφζλθ ςτα οργανωμζνα ςυςτιματα εκπαίδευςθσ και κατάρτιςθσ ςε όλα τα κράτθ μζλθ ζωσ το 2020 με διάφορουσ τρόπουσ. Ριο ςυγκεκριμζνα θ Ευρωπαϊκι ζνωςθ αλλά και θ UNESCO1 με κοινό ςτρατθγικό πλαίςιο κζτουν ωσ ςτόχο τθν ανάπτυξθ τθσ κοινωνικισ ςυνοχισ και τθσ ιδιότθτασ του ενεργοφ πολίτθ μζςα από τθν επιδιωκόμενθ επαγγελματικι κατάρτιςθ και εξειδίκευςθ του εργατικοφ δυναμικοφ. Θ επίτευξθ αυτοφ του ςτρατθγικοφ πλαιςίου αναλφεται ςτουσ εξισ τζςςερισ άξονεσ:

 Ενίςχυςθ και ςτιριξθ τθσ καινοτομίασ και του επιχειρθματικοφ πνεφματοσ.

 Υλοποίθςθ τθσ δια βίου μάκθςθσ και τθσ κινθτικότθτασ.

 Αναβάκμιςθ τθσ ποιότθτασ και τθσ απόδοςθσ ενόσ αποτελεςματικοφ ςυςτιματοσ εκπαίδευςθσ και κατάρτιςθσ.

 Ρροαγωγι τθσ κοινωνικισ ςυνοχισ ςτα κοινά.

1

Θ UNESCO αποτελεί ςθμαντικό εξειδικευμζνο διεκνι Οργανιςμό του ΟΘΕ. Ρρόκειται για τον Εκπαιδευτικό Επιςτθμονικό και Ρολιτιςτικό Οργανιςμό των Θνωμζνων Εκνϊν του οποίου τα αρχικά ςτθν αγγλικι αποτελοφν και τθν διεκνι ονομαςία UNESCO (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization).

110

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Η Ελληνική Πραγματικότητα.

Ππωσ ςτο εξωτερικό ζτςι και ςτθν Ελλάδα διαμορφϊνεται θ ανάγκθ για ευρεία ανάπτυξθ του ςυςτιματοσ Δια Βίου Μάκθςθσ. Το ςφςτθμα αυτό κα πρζπει να περιλαμβάνει τθν τυπικι εκπαίδευςθ (μάκθςθ μζςα από ςχολεία και λοιπά ιδρφματα εκπαίδευςθσ), αλλά και τθν μθ τυπικι εκπαίδευςθ (οργανωμζνο εκπαιδευτικό πλαίςιο εκτόσ του τυπικοφ εκπαιδευτικοφ ςυςτιματοσ και μπορεί να οδθγεί ςτθν απόκτθςθ πιςτοποιθτικϊν αναγνωριςμζνων ςε εκνικό επίπεδο).

Θ διαπίςτωςθ αυτισ τθσ ανάγκθσ διαφαίνεται από τθν ψιφιςθ του νόμου 3879 τον Σεπτζμβρθ του 2010. Με τον νζο νόμο εκτόσ πολλϊν ςθμαντικϊν ηθτθμάτων του βαςικοφ εκπαιδευτικοφ ςυςτιματοσ, ρυκμίηονται και τα απαραίτθτα κζματα που αφοροφν τθ δια βίου μάκθςθ ςτθν μθ τυπικι εκπαίδευςθ. Βαςικόσ ςκοπόσ του νόμου αυτοφ είναι θ ανάπτυξθ τθσ δια βίου μάκθςθσ μζςω διαφόρων φορζων ικανϊν να επιτφχουν τθν διαςφνδεςθ τθσ κατάρτιςθσ με τθν απαςχόλθςθ και τθν παραγωγικότθτα των επαγγελματιϊν.

Οι βαςικοί ςτόχοι του νόμου 3879/2010 είναι οι εξισ:



Θ κεςμοκζτθςθ των απαραίτθτων προτφπων για επίτευξθ μια πιο ποιοτικισ αναβάκμιςθσ τθσ δια βίου μάκθςθσ.



Θ ςυγκρότθςθ ενόσ πλαιςίου που κα αξιολογεί τισ δεξιότθτεσ, τισ ικανότθτεσ, τα προςόντα και τισ πιςτοποιιςεισ γνϊςεων.



Θ ςυντονιςμζνθ διερεφνθςθ των εκπαιδευτικϊν και επιμορφωτικϊν αναγκϊν τθσ κοινωνικισ ανάπτυξθσ.



Θ ανάδειξθ τθσ επαγγελματικισ κατάρτιςθσ και τισ γενικισ εκπαίδευςθσ ενθλίκων ωσ δφο ιςότιμων πυλϊνων τθσ δια βίου μάκθςθσ.

111

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ δθμιουργία του Εκνικοφ Οργανιςμοφ Ριςτοποίθςθσ Ρροςόντων (Ε.Ο.Ρ.Ρ.). Ρρόκειται για ζναν οργανιςμό με ςκοπό να ςυγκροτιςει το ςφςτθμα αναγνϊριςθσ και πιςτοποίθςθσ των αποκτοφμενων γνϊςεων, δεξιοτιτων και ικανοτιτων των ατόμων, με τρόπο που να διαςφαλίηεται θ ποιότθτα τθσ παρεχόμενθσ εκπαίδευςθσ και κατάρτιςθσ ϊςτε να καλφπτονται οι ανάγκεσ τθσ αγοράσ εργαςίασ.

Με τθν ψιφιςθ του νόμου 3879/2010 πρακτικά αναγνωρίηεται θ φπαρξθ ενόσ άναρχου και αδόμθτου ςυςτιματοσ παραγωγισ βεβαιϊςεων και πιςτοποιθτικϊν που δεν ανταποκρίνονται ςτθν εκπαιδευτικι εξζλιξθ των πολιτϊν ςφμφωνα με τισ ανάγκεσ τθσ αγορά εργαςίασ. Ραράλλθλα θ ανάγκθ δθμιουργίασ αξιόπιςτων φορζων για τθν ςτοχευμζνθ και αποτελεςματικι επαγγελματικι κατάρτιςθ. Ρροκειμζνου να καλφψει τθν αδυναμία αυτι ο νομοκζτθσ προβλζπει ςτο πλαίςιο του εν λόγω νόμου τθν δθμιουργία ενόσ Εκνικοφ Οργανιςμοφ Ριςτοποιιςεων Ρροςόντων ο οποίοσ ωσ βαςικό ςτόχο κα ζχει τθ δθμιουργία και ανάπτυξθ Εκνικοφ Ρλαιςίου Ρροςόντων και τθν αντιςτοίχιςθ του με το Ευρωπαϊκό Ρλαίςιο Ρροςόντων (E.Q.F.)

9.2. MENTORING – ΢ΤΜΒΟΤΛΕΤΣΙΚΘ ΚΑΘΟΔΘΓΘ΢Θ

Το mentoring είναι μια ςχζςθ ςυνεργαςίασ μεταξφ δφο ατόμων, του Κακοδθγθτι (Mentor) και του Κακοδθγοφμενου (Mentee), θ οποία επιτρζπει τθν ανταλλαγι εμπειριϊν, απόψεων και πλθροφοριϊν για ζνα ςυγκεκριμζνο ηιτθμα. Το Mentoring ζχει ωσ αντικειμενικό ςκοπό τθ γενικότερθ βελτίωςθ του κακοδθγοφμενου δίδοντασ τθν δυνατότθτα για τθν απόκτθςθ ςυγκεκριμζνων ικανοτιτων και δεξιοτιτων, τθν απόκτθςθ εργαςιακισ εμπειρίασ τθν μεταφορά γνϊςθσ, δεξιοτιτων ι τεχνογνωςίασ για τθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ τθσ προςωπικισ και επαγγελματικισ ηωισ του κακοδθγοφμενου.

112

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Στα πλαίςια αυτισ τθσ διαδικαςίασ ζνα μεγαλφτερο ι/και πιο ζμπειρο άτομο παίρνει υπό τθν "προςταςία" του ζνα νεαρότερο άτομο προςφζροντάσ του υποςτιριξθ και ενκάρρυνςθ. Το μεγαλφτερο άτομο γίνεται ςυνικωσ πρότυπο για το νεαρότερο. H υποςτιριξθ και θ κακοδιγθςθ δίνεται από τον Κακοδθγθτι ςτον Κακοδθγοφμενο μζςα από μια προςωπικι ςχζςθ που αναπτφςςεται με ςυχνζσ ςυναντιςεισ για ζνα χρονικό διάςτθμα. Το «mentoring» αποτελεί μια ςχζςθ ςυνεργαςίασ μεταξφ δφο ατόμων, με τθν οποία επιτρζπεται θ ανταλλαγι εμπειριϊν, απόψεων, πλθροφοριϊν και πρακτικϊν ςυμβουλϊν για ζνα ςυγκεκριμζνο τομζα απαςχόλθςθσ ι δραςτθριότθτασ. Είναι μια ςχζςθ που επιδιϊκει τθν ενδυνάμωςθ και τθν ανάπτυξθ τθσ αυτοπεποίκθςθσ, ενιςχφοντασ τισ επαγγελματικζσ και προςωπικζσ δεξιότθτεσ και των δφο μερϊν. Το mentoring χρθςιμοποιείται για να βοθκιςει ςτθν ανάπτυξθ και εξζλιξθ των ατόμων και διαρκεί για κακοριςμζνθ χρονικι περίοδο.

Το «mentoring-μζντορινγ» παρατθρείται ςαν όροσ από τα αρχαία χρόνια. Ριο ςυγκεκριμζνα, το όνομα Μζντωρ προζρχεται από τθν ελλθνικι μυκολογία κακϊσ πριν αποχωρίςει ο Οδυςςζασ για τον πόλεμο τθσ Τροίασ εμπιςτεφκθκε ςτον φίλο του Μζντορα τθν ευκφνθ να διαπαιδαγωγιςει και να ςυμβουλεφςει τον γιο του Τθλζμαχο. Θ αρχαία ελλθνικι λζξθ "ΜΕΝΤΟ΢ΑΣ" ςθμαίνει δάςκαλοσ, κακοδθγθτισ, ςφμβουλοσ ςτο πλαίςιο μιασ διαπροςωπικισ ςχζςθσ.

Για αυτόν τον όρο ζχουν δοκεί αρκετζσ περιγραφζσ και οριςμοί, δφο εκ’ των οποίων είναι αυτόσ του Caffarella (1992) ο οποίοσ όριςε το mentoring ωσ «ζντονθ ςχζςθ φροντίδασ ςτθν οποία τα πρόςωπα με περιςςότερθ εμπειρία ςυνεργάηονται με τα λιγότερο πεπειραμζνα πρόςωπα για να προωκιςουν τθν επαγγελματικι και τθν προςωπικι ανάπτυξθ των τελευταίων» και του Daloz (1986) ο οποίοσ περιζγραψε τουσ κακοδθγθτζσ ςυμβοφλουσ, ωσ οδθγοφσ που «οδθγοφν κατά μικοσ του ταξιδιοφ των ηωϊν μασ ……. διαχζουν το φωσ ςτον δρόμο μπροςτά, ερμθνεφουν τα απόκρυφα ςθμάδια, προειδοποιοφν για τουσ κρυφοφσ κινδφνουσ, και επιςθμαίνουν τισ απροςδόκθτεσ απολαφςεισ κατά μικοσ του».

113

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ρρακτικά, το mentoring μπορεί να πάρει πολλζσ διαφορετικζσ μορφζσ πζρα από ςυμβουλευτικζσ ςυναντιςεισ πρόςωπο με πρόςωπο όπωσ για παράδειγμα: 

επικοινωνία από απόςταςθ (μζςω mail, τθλεφϊνου, Skype κτλ) και



θμζρεσ «shadowing», ςτισ οποίεσ ο mentoree παρακολουκεί τον μζντορά του επί τω ζργω, ζτςι ϊςτε να γνωρίςει καλφτερα το επάγγελμα ι ακόμα και τθν εταιρεία ςτθν οποία δουλεφει.

Θ ςυμβουλευτικι κακοδιγθςθ (mentoring) αποτελεί ζνα χριςιμο «εργαλείο» ςε ςχζςθ με τθν εκπαίδευςθ ςτθν επιχειρθματικότθτα και είναι ιδιαίτερα διαδεδομζνθ πρακτικι ςε χϊρεσ που ζχουν παράδοςθ και ςτα δφο (Αγγλοςαξωνικζσ χϊρεσ).

Βαςικι προχπόκεςθ άςκθςθσ αποτελεςματικοφ «mentoring» είναι να υπάρχει θ απαραίτθτθ κζλθςθ και από τισ δφο πλευρζσ (του μζντορα και του κακοδθγοφμενου/θσ) για τθν επίτευξθ τθσ επιδιωκόμενθσ ςχζςθσ επικοινωνίασ, εμπιςτοςφνθσ και ςεβαςμοφ θ οποία κα επιφζρει ακροιςτικά κετικά αποτελζςματα.

Θ

δθμιουργία

μιασ

αποτελεςματικισ

και

αποδοτικισ

ςυμβουλευτικισ κακοδιγθςθσ οδθγεί ςε αρκετά και ςθμαντικά αποτελζςματα για τισ δυο πλευρζσ (για τουσ mentors και για τουσ mentees) αλλά και για το εργαςιακό και κοινωνικό περιβάλλον που δρουν.

Οριςμζνα από αυτά τα

παρατθροφμενα οφζλθ είναι: 

Θ βελτίωςθ των επικοινωνιακϊν και οργανωτικϊν δεξιοτιτων και των δφο πλευρϊν.



Θ παροχι δωρεάν βαςικϊν γνϊςεων από τον κακοδθγθτι ςτον κακοδθγοφμενο.



Θ ανταλλαγι γνϊςεων και εμπειριϊν.

114

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ



Θ διεφρυνςθ του κοινωνικοφ δικτφου και των δφο πλευρϊν.



Θ βελτίωςθ τθσ αυτοεκτίμθςισ και ικανοποίθςισ του κακοδθγοφμενου από τθ εργαςιακι υποχρζωςθ.



Θ δυνατότθτα για τθν απόκτθςθ ςυγκεκριμζνων ικανοτιτων και δεξιοτιτων για τθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ τθσ προςωπικισ και επαγγελματικισ ηωισ.

Το mentoring μπορεί να λάβει επίςθμθ ι ανεπίςθμθ μορφι: 

Επίςθμο (ι τυπικό) Mentoring

Σε αυτι τθ περίπτωςθ θ διαδικαςία τθσ κακοδιγθςθσ οργανϊνεται από ζναν εξωτερικό οργανιςμό, ο οποίοσ υλοποιεί το πρόγραμμα τθσ κακοδιγθςθσ, αντιςτοιχεί τουσ κακοδθγοφμενουσ με τουσ μζντορεσ, παρακολουκεί τθν πρόοδο του προγράμματοσ και αξιολογεί τα αποτελζςματα. 

Ανεπίςθμο (ι μθ τυπικό) Mentoring

Θ διαδικαςία τθσ κακοδιγθςθσ ςε αυτι τθ περίπτωςθ επζρχεται ςτθν πορεία τθσ ςυνεργαςίασ. Θ παρατθροφμενθ κακοδιγθςθ δεν είναι εξαρχισ αυτοςκοπόσ των δφο πλευρϊν. Θ εφαρμογι του mentoring χωρίηεται ςε τζςςερισ αλλθλζνδετεσ φάςεισ. Οι φάςεισ αυτζσ αναλφονται ωσ εξισ: 

Προετοιμαςία – αποτελεί τθν αρχικι φάςθ τθσ κακοδιγθςθσ και μπορεί να ςυγκρικεί με το όργωμα του χϊματοσ πριν το φφτεμα του φυτοφ. Σε

115

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

αυτι τθ φάςθ οι κακοδθγθτζσ περνοφν ομοίωσ από ποικίλεσ διαδικαςίεσ προκειμζνου να αξιολογθκοφν τα κίνθτρα και θ ετοιμότθτά τουσ για τθν ενδεχόμενθ mentoring ςχζςθ. 

Διαπραγμάτευςθ των δφο μερϊν αναφορικά με το εφροσ τθσ ςυνεργαςίασ και εμπλοκισ. Θ επιτυχία ολοκλιρωςθσ τθσ φάςθσ διαπραγμάτευςθσ είναι όπωσ θ φφτευςθ των ςπόρων ςτο καταλλιλωσ καλλιεργθμζνο χϊμα.



Διευκόλυνςθ - αυτι θ φάςθ μπορεί να παρομοιαςτεί με τθν επίτευξθ τθσ ανάπτυξθσ (ςυνεργαςίασ) κακϊσ οι ςπόροι ριηϊνουν. Χρειάηεται περιςςότερο χρόνο για να ολοκλθρωκεί από τισ άλλεσ φάςεισ, δεδομζνου ότι είναι θ φάςθ εφαρμογισ τθσ ςχζςθσ.



Περάτωςθ - θ φάςθ αυτι αναφζρεται ςτθν επίτευξθ των ςτόχων (ςυγκομιδι των καρπϊν). Ανεξάρτθτα από εάν θ mentoring ςχζςθ είναι κετικι ι όχι, αυτι θ φάςθ προςφζρει τθν ευκαιρία για τουσ ςυνεργάτεσ να ςυλλζξουν τισ γνϊςεισ και εμπειρίεσ και να προχωριςουν.

9.3. ΠΛΘΡΟΦΟΡΙΚΘ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ

Ο οικονομικόσ τομζασ και γενικότερα το επάγγελμα του οικονομολόγου αδιαμφιςβιτθτα

ζχουν επθρεαςτεί βακιά από τθν ανάπτυξθ των νζων

τεχνολογιϊν και τθν ευρζωσ διαδεδομζνθ χριςθ των πλθροφοριακϊν ςυςτθμάτων. Νζεσ οικονομικζσ δυνάμεισ (χϊρεσ και εταιρείεσ) οι οποίεσ ζχουν αναδυκεί και κυριαρχοφν ςτο ςθμερινό οικονομικό γίγνεςκαι, ςτθρίηουν ςχεδόν ολοκλθρωτικά τθν ανάπτυξι τουσ ςτθ τεχνολογικι αυκεντία, τθν ανάπτυξθ hardware και software τισ εφευρζςεισ, τθν βιομθχανικι πολιτικι και παραγωγι που ςχετίηεται με τισ νζεσ τεχνολογίεσ τθσ πλθροφορίασ και τθσ επικοινωνίασ. Ειδικότερα ςτον κλάδο τθσ

116

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

οικονομίασ και τθσ διοίκθςθσ επιχειριςεων, τα πλθροφοριακά ςυςτιματα ζχουν ειςχωριςει και διαφοροποιιςει ριηικά τισ δυνατότθτεσ αλλά και τον τρόπο άςκθςθσ του επαγγζλματοσ.

Σιμερα το ςφνολο των λειτουργιϊν κάκε ςφγχρονθσ εταιρείασ εξαρτάται από υπολογιςτζσ. Και αυτό διότι οι υπολογιςτζσ ςυμβάλλουν ςθμαντικά ςτθν μείωςθ του κόςτουσ των λειτουργιϊν τθσ επιχείρθςθσ, βελτιϊνουν τθν ποιότθτα τθσ λειτουργίασ και το αποτζλεςμα, αποτελϊντασ ιςχυρό ανταγωνιςτικό πλεονζκτθμα. Ρλζον ο θλεκτρονικόσ υπολογιςτισ είναι ζνα κακθμερινό “εργαλείο” εφάμιλλο με το ςτυλό και το χαρτί των δεκαετιϊν πριν το 1980.

Οι επιχειριςεισ ςτρζφονται ςτθν αναηιτθςθ νζων ςτελεχϊν με γνϊςθ μθχανογράφθςθσ και διαχείριςθσ και ανάλυςθσ πλθροφοριϊν, ςτελζχθ τα οποία διακζτουν τθν ικανότθτα να μποροφν να ανταπεξζλκουν ςτα νζα δεδομζνα που δθμιουργοφνται. Θ γνϊςθ πακζτων πλθροφορικισ, όπωσ πακζτα μθχανογράφθςθσ λογιςτικισ, πακζτα ςτατιςτικισ ανάλυςθσ, πακζτα

διαχείριςθσ

πελατϊν,

πακζτα

just-in-time,

ανάλυςθσ, διαχείριςθσ εφοδιαςτικισ αλυςίδασ κ.α.

οικονομετρικισ αποτελεί πλζον

απαραίτθτο εφόδιο για κάκε επαγγελματία ο οποίοσ δραςτθριοποιείται ςτθν αγορά των επιχειριςεων.

Οι απαιτιςεισ τθσ αγοράσ ςε τοπικό αλλά και ςε παγκόςμιο επίπεδο είναι πολλαπλζσ και δεν επαρκεί ζνασ απλά κάλοσ χειριςμόσ του Θ/Υ. Θ αγορά εργαςίασ αναηθτά υπαλλιλουσ και ςτελζχθ που να γνωρίηουν τον άριςτο χειριςμό εφαρμογϊν και λογιςμικϊν πακζτων που ςυνδζονται άρρθκτα με κλάδουσ υψθλισ ηιτθςθσ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ.

Ζνα παράδειγμα είναι ο κλάδοσ τθσ λογιςτικισ. Είναι γνωςτό ςε όλουσ μασ πωσ πλζον θ λογιςτικι οργάνωςθ όλων των επιχειριςεων γίνεται με τθν χριςθ ςφγχρονων λογιςμικϊν πακζτων. Με αυτό το δεδομζνο, κάκε

117

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

εταιρεία (λογιςτιριο) χρειάηεται εργαηόμενουσ με άριςτεσ γνϊςεισ ςτθ χριςθ του θλεκτρονικοφ υπολογιςτι. Ζτςι λοιπόν όλο και περιςςότεροι οικονομολόγοι- λογιςτζσ νιϊκουν άμεςα τθν ανάγκθ για τθν απαραίτθτθ εξειδίκευςθ τουσ ςτα κατάλλθλα λογιςμικά πακζτα. Σιμερα, οι γνϊςεισ μθχανογράφθςθσ ςε ςυνδυαςμό με τθν υψθλι κατάρτιςθ ςτθν χριςθ θλεκτρονικϊν

υπολογιςτϊν,

αποτελοφν

απαραίτθτθ

προχπόκεςθ

επαγγελματικισ αποκατάςταςθσ ςε όλα τα τμιματα και τα επίπεδα οργάνωςθσ και λειτουργίασ των ελλθνικϊν και πολυεκνικϊν Επιχειριςεων. Κατά ςυνζπεια ζχει δθμιουργθκεί μια άρρθκτθ ςχζςθ μεταξφ του οικονομολόγου

επαγγελματία

και

τθσ

ανάγκθσ

για

άριςτθ

χριςθ

θλεκτρονικοφ υπολογιςτι.

Οι γνϊςεισ πλθροφορικισ αποδεικνφονται από τθν ικανότθτα χριςθσ του λογιςμικοφ (software) και του υλικοφ (hardware) μζρουσ ενόσ υπολογιςτι. Ο ακριβισ οριςμόσ τθσ «εξοικείωςθσ με τθν πλθροφορικι-computer literacy» ςίγουρα διαφζρει από επάγγελμα ςε επάγγελμα.

Σε γενικι βάςθ οι απαραίτθτεσ

βαςικζσ

δεξιότθτεσ ςτθ χριςθσ των

υπολογιςτϊν είναι: 

Θ χριςθ των μθχανϊν αναηιτθςθσ προκειμζνου ζνασ επαγγελματίασ να μπορεί να αντλιςει χριςιμεσ και απαραίτθτεσ πλθροφορίεσ για τθν υλοποίθςθ

τθσ

εργαςίασ

του

ςε

ςφντομο

χρονικό

διάςτθμα,

μετατρζποντασ τον υπολογιςτι του ςε ζνα ιςχυρό εργαλείο ζρευνασ. 

Θ επεξεργαςία κειμζνου. Αυτι θ λειτουργία αποτελεί μια από τισ παλαιότερεσ χριςεισ για ζναν υπολογιςτι και ςυνεχίηει να είναι αρκετά ςθμαντικι. Είναι δφςκολο να ιςχυριςτεί κάποιοσ πωσ είναι γνϊςτθσ και καλόσ χριςτθσ θλεκτρονικοφ υπολογιςτι, αν οι βαςικζσ λειτουργίεσ επεξεργαςίασ κειμζνου είναι εκτόσ των δυνατοτιτων του.

118

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Θ χριςθ Υπολογιςτικϊν Φφλλων. Τα υπολογιςτικά φφλλα προςφζρουν ιςχυρζσ δυνατότθτεσ ανάλυςθσ ,ιδίωσ για ζναν οικονομολόγο. Το να είναι ζνασ επαγγελματίασ ςε κζςθ να χρθςιμοποιιςει άπταιςτα μια ομάδα τφπων ςε μια εφαρμογι (τφπου excel), ςθμαίνει πωσ είναι ςε κζςθ να πολλαπλαςιάςει τθν ποιότθτα τθσ εργαςίασ του και ταυτόχρονα να μειϊςει τον απαιτοφμενο χρόνο για αυτιν.



Τα βαςικά ςτοιχεία διαχείριςθσ internet και mailing. Ο θλεκτρονικόσ υπολογιςτισ πλζον είναι το πιο δθμοφιλζσ μζςο επικοινωνίασ ςτισ περιςςότερεσ εταιρείεσ. Είναι οδυνθρό για κάποιον επαγγελματία να μθ μπορεί να περιθγθκεί ςτο διαδίκτυο είτε για να αντλιςει κάποιεσ απαραίτθτεσ

πλθροφορίεσ είτε για να επικοινωνιςει μζςω του

θλεκτρονικοφ ταχυδρομείου. 

Θ βαςικι ςυντιρθςθ των θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν. Το μεγαλφτερο μζροσ των τυπικϊν λειτουργιϊν για τθ ςυντιρθςθ ενόσ θλεκτρονικοφ υπολογιςτι είναι αυτοματοποιθμζνεσ διαδικαςίεσ αλλά δε παφει να προλαμβάνονται δυςάρεςτεσ και ανεπανόρκωτεσ βλάβεσ. Μια τζτοια λειτουργία είναι θ ςυχνι ςάρωςθ του μθχανιματοσ για πικανά κακόβουλα προγράμματα (virus –spams).



Οι κοινζσ εντολζσ πλθκτρολογίου. Κακθμερινζσ εντολζσ με τθν χριςθ του πλθκτρολογίου είναι ικανζσ να μειϊςουν το χρόνο τθσ εργαςίασ μασ ςε πολφ ςθμαντικό βακμό.



Οι βαςικζσ γνϊςεισ δικτφωςθσ με περιφερειακά. Είναι πολφ ςθμαντικι και ςυνάμα απαραίτθτθ θ γνϊςθ για βαςικά κζματα δικτφωςθσ του Θ/Υ με περιφερειακζσ ςυςκευζσ ι με άλλουσ υπολογιςτζσ. Είναι μια διαδικαςία που κα κλθκεί πολλζσ φορζσ να αντιμετωπίςει ζνασ επαγγελματίασ ςτο εργαςιακό του περιβάλλον.

119

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιπρόςκετα κακϊσ θ τεχνολογία προχωρά ςυνζχεια νζεσ δυνατότθτεσ αλλά παράλλθλα και απαιτιςεισ για μάκθςθ και εξοικείωςθ με λογιςμικά και hardware ανακφπτουν. Ενδεικτικά αναφζρεται θ γνϊςθ διαχείριςθσ κεμάτων κοινωνικϊν δικτυϊςεων (π.χ. facebook, twitter κ.α.) θ γνϊςθ διαςφνδεςθσ τθσ κινθτισ τθλεφωνίασ με τουσ θλεκτρονικοφσ υπολογιςτζσ, κ.α. Τζλοσ για να κεωρθκεί ςτισ μζρεσ μασ κάποιοσ επαγγελματίασ των οικονομικϊν και των επιχειριςεων γνϊςτθσ και καλόσ χριςτθσ τθσ πλθροφορικισ

και

των

θλεκτρονικϊν

υπολογιςτϊν

απαιτεί

κάτι

περιςςότερο από τισ προθγοφμενεσ βαςικζσ ικανότθτεσ. Θα πρζπει να γνωρίηει να χειρίηεται εξειδικευμζνα λογιςμικά πακζτα όπωσ είναι π.χ. ςτατιςτικά, οικονομετρικά, πακζτα διαχείριςθσ βάςεων δεδομζνων, προγράμματα παραγωγισ παρουςιάςεων κ.α.

9.4. ΠΙ΢ΣΟΠΟΙΘ΢ΕΙ΢ – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΙΚΟΙ ΣΙΣΛΟΙ

9.4.1. Ειςαγωγι Θ επαγγελματικι επιβίωςθ και εν ςυνεχεία εξζλιξθ ςτθν ςθμερινι αγορά εργαςίασ είναι αρκετά δφςκολθ, και απαιτεί επζνδυςθ ςε πρακτικι γνϊςθ και ςυνεχι εκπαίδευςθ . Σφμφωνα με ςτοιχεία του ΟΑΕΔ ο αρικμόσ των εγγεγραμμζνων ανζργων ςτθ χϊρα μασ τον Ιανουάριο του 2013 ανιλκε ςε 829.787 άτομα. Επιπρόςκετα από τα ςτατιςτικά ςτοιχεία για τθν απαςχόλθςθ ςτθν χϊρα μασ προκφπτει ότι το εκπαιδευτικό επίπεδο ςυςχετίηεται άμεςα με τον καταμεριςμό τθσ απαςχόλθςθσ και τθσ ανεργίασ (Στο εκπαιδευτικό επίπεδο δευτεροβάκμιασ εκπαίδευςθσ το ςφνολο των εγγεγραμμζνων ανζργων ανιλκε ςε 396.464 άτομα ποςοςτό 47,78%, ενϊ

120

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςτο εκπαιδευτικό επίπεδο τριτοβάκμιασ εκπαίδευςθσ ανιλκε ςε 128.091 άτομα δθλ. ποςοςτό 15,44%.)

Επιπρόςκετα, ςτθν χϊρα μασ παρατθρείται το φαινόμενο του «ακαδθμαϊκοφ πλθκωριςμοφ» το οποίο ωκεί ςτθν ανάγκθ ςυνεχοφσ εκπαίδευςθσ προκειμζνου να επιτευχκεί ανταγωνιςτικότθτα και

διαφοροποίθςθ του

επαγγελματία ςτθν αγορά εργαςίασ. Ζτςι λοιπόν δεδομζνθσ τθσ πλθκϊρασ άνεργων

ςτελεχϊν

με

ςθμαντικζσ

ακαδθμαϊκζσ

ςπουδζσ,

κάκε

επαγγελματίασ οικονομολόγοσ πρζπει να προςανατολίηεται και να αναηθτά πρακτικι πιςτοποιθμζνθ ενίςχυςθ των ικανοτιτων του με τθν κατάλλθλθ εξειδίκευςθ ζτςι ϊςτε να αποκτιςει το ανταγωνιςτικό πλεονζκτθμα που πραγματικά απαιτείται.

Ζναν αρκετά διαδεδομζνο τρόπο ενίςχυςθσ των επαγγελματικϊν ικανοτιτων του ανκρϊπινου δυναμικοφ φαίνεται να αποτελοφν οι Επαγγελματικοί τίτλοι. Οι τίτλοι αυτοί είναι πτυχία πιςτοποίθςθσ που απονζμονται από διεκνϊσ αναγνωριςμζνουσ οργανιςμοφσ μετά από επιτυχι ςυμπλιρωςθ ςυγκεκριμζνου προγράμματοσ ςπουδϊν.

Σε χϊρεσ όπωσ θ Μ. Βρετανία και θ Αμερικι αλλά και ςε μεγάλεσ και δυναμικζσ πολυεκνικζσ εταιρίεσ αυτζσ οι πιςτοποιιςεισ

αποτελοφν

προχπόκεςθ ίςθσ ςθμαςίασ με τθν άδεια αςκιςεωσ επαγγζλματοσ, κυρίωσ για τα διευκυντικά ςτελζχθ αλλά και απαραίτθτο κριτιριο για μια δυναμικι επαγγελματικι πορεία για κάκε εργαηόμενο.

Τον τελευταίο καιρό οι επαγγελματικοί τίτλοι αποκτοφν όλο και μεγαλφτερθ αποδοχι ςτο κλάδο του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ. Ραρατθρείται μια αυξανόμενθ τάςθ ςτθν επαγγελματικι κατάρτιςθ επαγγελματίεσ

οικονομολόγουσ

πιςτοποιιςεων.

Μζςα

από

μζςω

και εξειδίκευςθ ςτουσ

διεκνϊσ

αναγνωριςμζνων

πιςτοποιιςεισ-επαγγελματικοφσ

τίτλουσ

επιτυγχάνεται θ εμβάκυνςθ ςε πρακτικι και εφαρμοςμζνθ γνϊςθ ςε ζνα

121

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςυγκεκριμζνο τομζα-κλάδο. Μζχρι ςιμερα αυτζσ οι πιςτοποιιςεισ παρζχουν ζνα αρκετά μεγάλο ςυγκριτικό πλεονζκτθμα ςτθν αγορά εργαςίασ και για αυτόν άλλωςτε το λόγο ζχουν μεγάλθ απιχθςθ ςτο ςφνολο του απαςχολοφμενου ςτον κλάδο δυναμικοφ.

Ζνα από τα ςθμαντικότερα πλεονεκτιματα των επαγγελματικϊν τίτλων ζναντι των ακαδθμαικϊν-μεταπτυχιακϊν ςπουδϊν είναι θ δυνατότθτα παράλλθλθσ εργαςίασ που δίνεται ςτουσ επαγγελματίεσ. Ζτςι λοιπόν δεν απαιτείται ο εκάςτοτε οικονομολόγοσ να απζχει από τθν αγορά εργαςίασ ζνα με δφο χρόνια ςτον βωμό τθσ εξειδίκευςθσ του, αλλά μπορεί να εξελίςςεται επαγγελματικά, διατθρϊντασ το απαραίτθτο ειςόδθμα για τθν διαβίωςθ

του.

Επιπροςκζτωσ,

θ

λογικι

των

πιςτοποιθτικϊν

(επαγγελματικϊν τίτλων) διαφζρει άρδθν με αυτι των μεταπτυχιακϊν και λοιπϊν πανεπιςτθμιακϊν τίτλων λαμβανομζνου υπόψθ ότι επικεντρϊνονται ςε πρακτικά κζματα τθσ ειδίκευςθσ και ςε εφαρμοςμζνεσ γνϊςεισ πάνω ςε ςυγκεκριμζνο αντικείμενο του επαγγζλματοσ. Θ κατάρτιςθ μζςα από αναγνωριςμζνεσ πιςτοποιιςεισ φαίνεται να αποδίδει άμεςα ςτισ εργαςιακζσ ικανότθτεσ κάκε επαγγελματία, δεν είναι τυχαίο άλλωςτε το γεγονόσ ότι μεγάλεσ εταιρείεσ επενδφουν αρκετά χριματα και κυςιάηουν αρκετζσ ϊρεσ εργαςίασ ςε ετιςια βάςθ με ςκοπό να εφοδιαςτοφν οι εργαηόμενοι τουσ με ςχετικζσ πιςτοποιιςεισ.

9.4.2. Αξιολόγθςθ επαγγελματικϊν τίτλων. Θ επαγγελματικι πιςτοποίθςθ εξαςφαλίηει ςτον κάτοχο τθσ τα προςόντα και τθν δυνατότθτα να ανταπεξζλκει ςτισ εργαςιακζσ ανάγκεσ και εξειδικεφςεισ κάκε επαγγζλματοσ. Θ αναγκαιότθτα και θ αυξθμζνθ ηιτθςθ για τισ επαγγελματικζσ πιςτοποιιςεισ ζχουν φζρει ςτο προςκινιο πλθκϊρα προγράμματα πιςτοποιιςεων με διάφορα επίπεδα αναγνωςιμότθτασ,

122

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

δυςκολίασ και ποιότθτασ. Οι επαγγελματικζσ πιςτοποιιςεισ κα πρζπει να παρζχονται από επαγγελματικζσ ενϊςεισ ι ςε περίπτωςθ λογιςμικοφ προϊόντοσ από το προμθκευτι-παραγωγό (π.χ Microsoft, Singular κ.α).

Επίςθσ ζνα πολφ ςθμαντικό χαρακτθριςτικό των πιςτοποιιςεων κα πρζπει να είναι θ περιοριςμζνθ διάρκεια ηωισ ιςχφοσ των και θ δυνατότθτα ανανζωςθσ και ενθμζρωςθσ των κατόχων για τυχόν εξελίξεισ πάνω ςτο γνωςτικό αντικείμενο. Ωσ μζροσ μιασ πλιρουσ ανανζωςθσ, κα πρζπει ο κάτοχοσ τθσ πιςτοποίθςθσ να ςυμμετζχει ςε ςυνεχόμενθ εκπαίδευςθ, και ωσ εκ τοφτου ςε μια διαρκι αναβάκμιςθ των επαγγελματικϊν του ικανοτιτων .

Τα περιςςότερα διεκνϊσ αναγνωριςμζνα προγράμματα πιςτοποίθςθσ πραγματοποιοφνται υπό τθν αιγίδα, ι ςυνδζονται άμεςα με διάφορεσ επαγγελματικζσ ενϊςεισ, ςυνδικαλιςτικζσ οργανϊςεισ, ι πωλθτζσ που ζχουν ςκοπό τθν προϊκθςθ κυρίωσ λογιςμικϊν-επαγγελματικϊν προϊόντων.

Οι πιςτοποιιςεισ δίνουν ςυγκριτικό πλεονζκτθμα ςτουσ κατόχουσ τουσ ςτθν αγορά

εργαςίασ

ανάλογα

με

τον

βακμό

τθσ

αμερολθψίασ,

τθν

αναγνωριςιμότθτα και των ποιοτικϊν χαρακτθριςτικϊν που διακζτουν.

Θα πρζπει να ςθμειωκεί πωσ δεν είναι λίγεσ οι περιπτϊςεισ που θ απόκτθςθ των κατάλλθλων ικανοτιτων και γνϊςεων μζςα από ςυγκεκριμζνεσ και ποιοτικζσ πιςτοποιιςεισ απαιτείται από το νόμο για τθν αντίςτοιχθ παραχϊρθςθ άδειασ αςκιςεωσ επαγγζλματοσ, ςτθ ςυνζχεια τθσ μελζτθσ κα αναφερκοφμε ςε τζτοια παραδείγματα.

Στθν Αμερικι οι επαγγελματικζσ πιςτοποιιςεισ ζχουν πολφ ςθμαντικι κζςθ ςτθν εκπαίδευςθ του εργατικοφ δυναμικοφ για αυτό λοιπόν κρίνεται εφλογο πωσ μζςα από τον τρόπο λειτουργίασ ςε αυτι τθν χϊρα μποροφμε να αντλιςουμε χριςιμα ςυμπεράςματα για μια ορκι λειτουργικότθτα αυτοφ του τρόπου εξειδίκευςθσ ανκρϊπινου δυναμικοφ. Οι επαγγελματικζσ

123

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

πιςτοποιιςεισ ςτθν Αμερικι

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

παρζχονται κυρίωσ από

ιδιωτικοφσ

οργανιςμοφσ και από πανεπιςτθμιακά ιδρφματα, αλλά ςε κάκε περίπτωςθ θ λειτουργία τουσ ελζγχεται ϊςτε να

κεωροφνται ζγκυρεσ και να τθροφν

κάποιεσ ποιοτικζσ προδιαγραφζσ. Αυτόν τον πολφ ςθμαντικό ρόλο ζχει επωμιςτεί το Αμερικάνικου Εκνικοφ Ινςτιτοφτου Ρροτφπων (ANSI- American National Standards Institute ) .

9.4.3. Αμερικάνικο Εκνικό Ινςτιτοφτο προτφπων. Το Αμερικανικό Εκνικό Ινςτιτοφτο Ρροτφπων ( American National Standards Institute-A.N.S.I.) είναι ζνασ ιδιωτικόσ μθ κερδοςκοπικόσ οργανιςμόσ με βαςικό ςκοπό λειτουργίασ τθν ενίςχυςθ τθσ εργαςιακισ ανταγωνιςτικότθτασ ςτισ ΘΡΑ και τθσ αμερικάνικθσ ποιότθτασ ηωισ με τθν προϊκθςθ, διευκόλυνςθ και τθ διαςφάλιςθ ζγκυρων και εγκεκριμζνων προτφπων για τθν αξιολόγθςθ των πιςτοποιιςεων. Το Ινςτιτοφτο αυτό εκπροςωπεί ςυμφζροντα περιςςότερων 125.000 εταιρειϊν και 3,5 εκατομμυρίων επαγγελματιϊν ςε όλο τον κόςμο.

Το ινςτιτοφτο από το 2009 ξεκίνθςε να πιςτοποιεί οργανιςμοφσ

που

παρζχουν επαγγελματικά πιςτοποιθτικά κατάρτιςθσ ςτο εργατικό δυναμικό των ΘΡΑ και είναι το πρϊτο ςτο είδοσ του που παρζχει ζναν τυπικό αλλά ςυνάμα απαραίτθτο ποιοτικό ζλεγχο ςτα πολυάρικμα προγράμματα επαγγελματικισ πιςτοποίθςθσ που διτίκενται.

Το A.N.C.I. ζχει τθν δυνατότθτα να πιςτοποιεί αν ζνα πρόγραμμα επαγγελματικισ πιςτοποίθςθσ είναι ςφμφωνο με τα Αμερικάνικα Διεκνι πρότυπα που ζχει ορίςει το A.S.T.M. international 2.

2

Θ A.S.T.M. International ιδρφκθκε το 1898 και εδρεφει ςτθ Ρενςυλβάνια των ΘΡΑ. Αποτελεί ςιμερα διεκνι κυβερνθτικό

οργανιςμό μθ κερδοςκοπικοφ χαρακτιρα που αναπτφχκθκε ακολουκϊντασ ςυναινετικζσ διαδικαςίεσ πολυμελϊν επιςτθμονικϊν επιτροπϊν ςυντάςςοντασ διεκνι τεχνικά πρότυπα «ςτάνταρσ» τα οποία και γίνονται παγκοςμίωσ ευρφτερα αποδεκτά. Σιμερα κεωρείται ίςωσ ο μεγαλφτεροσ οργανιςμόσ προτφπων ςτον κόςμο, περιλαμβάνοντασ περιςςότερα από 12.000 πρότυπα που διακρίνονται ςε ζξι βαςικζσ κατθγορίεσ:

124

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ρολλοί οργανιςμοί επιδιϊκουν τθν εποπτεία από το ANSI και κεωροφν τθν πιςτοποίθςθ τουσ από αυτό ωσ ςιμα κατατεκζν για το επίπεδο ποιότθτασ και αξιοπιςτίασ που παρζχουν. Ο οργανιςμόσ αυτόσ ακολουκεί τθ διαδικαςία πιςτοποίθςθσ που περιγράφεται ςτο διεκνζσ πρότυπο ISO / IEC 170113.

Θ

διαδικαςία

αξιολόγθςθσ

περιλαμβάνει

τθ

χριςθ

ειδικά

εκπαιδευμζνων αξιολογθτϊν και εκτεταμζνεσ διαδικαςίεσ όπωσ είναι θ διεξαγωγι

επιτόπιων εκτιμιςεων. Το

Ινςτιτοφτο

είναι ο

επίςθμοσ

αντιπρόςωποσ των ΘΡΑ ςτον Διεκνι Οργανιςμό Τυποποίθςθσ (ISO), ςτθ Διεκνοφσ Θλεκτροτεχνικισ Επιτροπισ (I.E.C.), και είναι μζλοσ του Διεκνοφσ Φόρουμ Διαπίςτευςθσ (I.A.F.). Το Αμερικανικό Εκνικό Ινςτιτοφτο Ρροτφπων, κακορίηει τισ προχποκζςεισ που πρζπει να τθροφνται από κάκε οργανιςμό. Σφμφωνα με αυτό οι δφο ςθμαντικότερεσ προχποκζςεισ που πρζπει να πλθροί ζνασ οργανιςμόσ επαγγελματικϊν πιςτοποιιςεων είναι: 

Ραροχι εκπαίδευςθσ με ςτόχο τθν αφξθςθ τθσ επαγγελματικισ αποδοτικότθτασ των εκπαιδευομζνων.



Ραροχι πιςτοποίθςθσ περιοριςμζνθσ διάρκειασ ηωισ ςε όποιον πλθροί με αυςτθρότθτα τα απαραίτθτα πρότυπα αξιολόγθςθσ.

3

1.

πρότυπα προδιαγραφϊν,

2.

πρότυπα μεκόδων δοκιμϊν,

3.

πρότυπα οδθγϊν πλθροφοριϊν,

4.

τυποποιθμζνθ ταξινόμθςθ υλικϊν και προϊόντων και

5.

τυποποιθμζνθ ορολογία.

ISO / IEC 17011:2004 . Ορίηει τισ γενικζσ απαιτιςεισ που πρζπει να τθροφν οι φορείσ διαπίςτευςθσ και αξιολόγθςθσ. Είναι επίςθσ απαραίτθτο ζγγραφο για τθν αξιολόγθςθ των τίτλων που παρζχουν οι φορείσ ωσ ζγκυρουσ. Για τθν παραχϊρθςθ του αυτοφ του εγγράφου απαιτοφνται μια ςειρά τακτικϊν και αυςτθρϊν ελζγχων ςτουσ φορείσ που παρζχουν επαγγελματικζσ πιςτοποιιςεισ.

125

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

9.4.4. Τύποι πιςτοποιήςεων Υπάρχουν

διαφορετικϊν

παρατθρείται

κυρίωσ

ειδϊν

ςτον

πιςτοποιιςεισ.

τρόπο

διεξαγωγισ

Οι των

διαφορζσ

τουσ

εκπαιδευτικϊν

προγραμμάτων αλλά και ςτθν αξία που προςκζτουν ςτουσ επαγγελματίεσ. Σε γενικζσ γραμμζσ υπάρχουν τριϊν ειδϊν πιςτοποιιςεισ. Αυτζσ είναι:

I.

Οι εταιρικζσ (εςωτερικζσ) πιςτοποιιςεισ. Είναι οι πιςτοποιιςεισ που πραγματοποιοφνται κυρίωσ μζςα ςτθν ίδια τθν εταιρεία για εςωτερικοφσ ςκοποφσ εξειδίκευςθσ. Ζνα παράδειγμα είναι ζνα μονοιμερο εκπαιδευτικό ςεμινάριο ενόσ τμιματοσ (π.χ πωλιςεων) μιασ εταιρείασ, με τθν παρακολοφκθςθ του οποίου κα χορθγθκεί και το αντίςτοιχο πιςτοποιθτικό.

II.

Ριςτοποιιςεισ ςε ςυγκεκριμζνα προϊόντα. Αυτι θ μορφι πιςτοποιιςεων είναι πιο διαδεδομζνθ από τθν προθγοφμενθ και αφορά περιςςότερο λογιςμικά προγράμματα. Αυτοφ του είδουσ οι πιςτοποιιςεισ δίνουν μεγαλφτερθ αξία ςτο προςωπικό κακϊσ “ενςωματϊνεται ” ςτο εργαηόμενο και ςε αποτελεί προςόν του για μελλοντικι

εργαςία

ςε

άλλον

οργανιςμό-εταιρεία

ο

οποίο

χρθςιμοποιεί το ίδιο πρόγραμμα.

III.

Ο πιο γενικόσ τφποσ πιςτοποιιςεων είναι οι πιςτοποιιςεισ ςε επαγγελματικό επίπεδο. Οι πιςτοποιιςεισ ςτο οικονομολογικό επάγγελμα ςυχνά προςφζρονται ςε ςυγκεκριμζνουσ επαγγελματικοφσ τομείσ - ειδικεφςεισ.

Λαμβανομζνου υπόψθ ότι υπάρχουν πολλζσ επαγγελματικζσ ενϊςεισ για το επάγγελμα του οικονομολόγου αλλά και για ςυγκεκριμζνουσ κλάδουσ και ειδικότθτεσ του επαγγζλματοσ (π.χ λογιςτικι και ελεγκτικι) ςε όλο τον κόςμο παρατθρείται και μεγάλοσ αρικμόσ διακζςιμων πιςτοποιιςεων για τθν επιμόρφωςθ και αναβάκμιςθ των επαγγελματικϊν ικανοτιτων. Ρολλζσ

126

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

από αυτζσ τισ πιςτοποιιςεισ είναι διεκνϊσ αναγνωριςμζνεσ και αποδεκτζσ. Ωςτόςο ο βακμόσ αναγνωριςιμότθτασ, ποιότθτασ και εξειδίκευςθσ ποικίλλει ςθμαντικά ανάμεςα ςτα προγράμματα. Ριο κάτω γίνεται περιλθπτικι παρουςίαςθ των πιο ςθμαντικϊν εξ αυτϊν τα οποία είναι : 

A.C.C.A. (επαγγελματικι πιςτοποίθςθ ςτθ λογιςτικι)



Dip.I.F.R. (Διεκνι Λογιςτικά Ρρότυπα)



C.I.P.R. (Δθμόςιεσ Σχζςεισ)



C.I.M.A. (Management Accounting)



C.I.A. (Ριςτοποίθςθ εςωτερικοφ ελζγχου)



C.I.S.A. (Ριςτοποίθςθ ςτον ζλεγχο των πλθροφοριακϊν και ελεγκτικϊν

ςυςτθμάτων) 

C.F.A. (Ριςτοποίθςθ ςτα χρθματοοικονομικά)



C.Ι.Ι.Α. (Ριςτοποίθςθ χρθματοοικονομικοφ αναλυτι)



P.M.P. (Ριςτοποίθςθ Επαγγελματία Διαχειριςτι Ζργου)



F.R.M. (Ριςτοποίθςθ Financial Risk Management )

A.C.C.A. (επαγγελματική πιςτοποίηςη ςτη λογιςτική)

To A.C.C.A. (Association of Chartered Certified Accountants U.K.) αποτελεί ζναν πρϊτθσ κλάςθσ επαγγελματικό τίτλο του μεγαλφτερου επαγγελματικοφ

127

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςϊματοσ εγκεκριμζνων λογιςτϊν - ελεγκτϊν ςτο κόςμο. Θ φιμθ του είναι αναγνωριςμζνθ από εργοδότεσ, κυβερνιςεισ και τον ίδιο τον επαγγελματικό κλάδο τόςο παγκοςμίωσ όςο και ςτθν χϊρα μασ, γεγονόσ που εξαςφαλίηει περιςςότερεσ ευκαιρίεσ για τον κάτοχο του ςτο να επιτφχει μια ιδιαίτερα απαιτθτικι κζςθ ςτο ςκλθρό ςτίβο τθσ αγοράσ εργαςίασ. Το ACCA, με ιςτορία που ξεπερνά τα 100 χρόνια, προςφζρει ζνα τίτλο παγκόςμιασ αναγνϊριςθσ με το κφροσ και τθν δφναμθ του διεκνοφσ δικτφου του που αρικμεί πάνω 350.000 μζλθ, δθμιουργϊντασ πολλαπλζσ ευκαιρίεσ και προοπτικζσ ςτισ 170 χϊρεσ που δραςτθριοποιείται. Το ανταγωνιςτικά πλεονζκτθματα τα οποία παρζχει είναι: • Διεκνισ αναγνϊριςθ.

• Εναρμόνιςθ ςτα διεκνι πρότυπα.

• Δυνατότθτα διαφοροποίθςθσ ςτθν αγορά εργαςίασ.

• Ρρακτικι εκπαίδευςθ.

• Υψθλι εξειδίκευςθ.

•Συνεχισ ενθμζρωςθ (μζςω των αναγκαίων εκπαιδευτικϊν μορίων – C.P.D. Continuing Professional Development Credits) για τθ διατιρθςθ του τίτλου . Στθ χϊρα μασ ςφμφωνα με τα τελευταία δεδομζνα υπάρχουν περίπου 350 πιςτοποιθμζνοι κάτοχοι του τίτλου και είναι το πιο δθμοφιλζσ από όλα τα ςχετικά προγράμματα λογιςτικισ - ελεγκτικισ.

DipI.F.R. (Διεθνή Λογιςτικά Πρότυπα) Σφμφωνα με τθν Ευρωπαϊκι νομοκεςία και τισ αλλαγζσ που ζγιναν το 2005, όλεσ οι επιχειριςεισ του Ευρωπαϊκοφ χϊρου πρζπει κατά τθν ςφνταξθ των ενοποιθμζνων ιςολογιςμϊν τουσ να ακολουκοφν τουσ κανόνεσ των Διεκνϊν Λογιςτικϊν Ρροτφπων (Ι.F.R.S. και Ι.Α.S.) τα οποία ταυτίηονται με το

128

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Αγγλοςαξωνικό ςφςτθμα και όχι τθν νομοκεςία που ιςχφει ςε εκνικό επίπεδο. Θ τάςθ για χριςθ των Ι.F.R.S. και Ι.Α.S. αναμζνεται να εξαπλωκεί ςτισ μικρζσ και μικρομεςαίεσ επιχειριςεισ ςτθν Ευρϊπθ και γενικά ςτον κόςμο ςε μια προςπάκεια να επιτευχκεί εξορκολογιςμόσ των οικονομικϊν ςτοιχείων και του τρόπου που αυτά παρουςιάηονται προσ του τρίτουσ. Ο τίτλοσ DipIFR (diploma in International Financial Reporting) προςφζρει πολφτιμεσ πρακτικζσ γνϊςεισ ςτα Διεκνι Λογιςτικά Ρρότυπα. Απονζμεται από το επαγγελματικό ςϊμα ορκωτϊν ελεγκτϊν-λογιςτϊν τθσ Αγγλίασ (A.C.C.A. Association of Chartered Certified Accountants) και δίνει τθν δυνατότθτα ςτον κάτοχο του να μπορεί να παρακολουκιςει τισ εξελίξεισ ςτθν λογιςτικι και να γίνει περιηιτθτοσ ςτθν αγορά εργαςίασ ςτθν ςυγκεκριμζνθ ειδίκευςθ.

C.I.P.R. (Δημόςιεσ Σχέςεισ) Θ επαγγελματικι πιςτοποίθςθ απευκφνεται ςε άτομα που αςχολοφνται ι ενδιαφζρονται να αςχολθκοφν με τισ Δθμόςιεσ ςχζςεισ και επικυμοφν να αποκτιςουν μια ςε βάκοσ γνϊςθ για το κλάδο με πρακτικι, όμωσ, εφαρμογι και να αναπτφξουν ολοκλθρωμζνεσ δεξιότθτεσ ςτο PR management. Είναι ςχεδιαςμζνο για εργαηόμενουσ που ο χρόνοσ τουσ είναι περιοριςμζνοσ και επιλζγεται από άτομα που ζχουν κάποια προχπθρεςία ςτο PR αλλά χωρίσ κάποια ιδιαίτερθ πιςτοποίθςθ. Το CIPR Diploma απευκφνεται ςε ζμπειρουσ επαγγελματίεσ Δθμοςίων Σχζςεων, Μάρκετινγκ ακόμθ και Διαφιμιςθσ, που ίςωσ να μθν κατζχουν κάποιο πτυχίο Δθμοςίων Σχζςεων, και ςε όςουσ ζχουν ςαν ςτόχο τθν επαγγελματικι και προςωπικι τουσ εξζλιξθ ςτον τομζα των Δθμοςίων Σχζςεων. Επίςθσ, απευκφνεται ςτουσ πτυχιοφχουσ ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ που

129

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

επικυμοφν να εργαςτοφν ςτο χϊρο των Δθμοςίων Σχζςεων και τθσ επικοινωνίασ. Θ ςυνολικι διάρκεια του προγράμματοσ είναι 9 μινεσ και ςυμπεριλαμβάνει 63 ϊρεσ παρακολοφκθςθσ μακθμάτων.

C.I.M.A. (Management Accounting)

Το CIMA είναι μια παγκόςμια αναγνωριςμζνθ πιςτοποίθςθ ςτο χϊρο του management accounting, θ οποία απονζμεται από το Chartered Institute of Management Accountants το οποίο είναι μεγαλφτερο επαγγελματικό ςϊμα παγκοςμίωσ ςτο ςυγκεκριμζνο επαγγελματικό χϊρο. Οι κάτοχοι του τίτλου μποροφν να δουλζψουν ςε όλα τα τμιματα μιασ ςφγχρονθσ εταιρίασ κακϊσ οι γνϊςεισ που παρζχει ο τίτλοσ δεν περιορίηονται ςτθν λογιςτικι ι ςε κάποιο άλλο μεμονωμζνο γνωςτικό αντικείμενο αλλά είναι businessoriented,

γεγονόσ

που

το

κάνει

να

διαφζρει

από

τουσ

λοιποφσ

επαγγελματικοφσ τίτλουσ.

Χαρακτθριςτικό είναι ότι τζςςερισ ςτουσ δζκα κατόχουσ εργάηονται ςτουσ τομείσ του IT και του management. Θ αναγνϊριςθ είναι παγκόςμια ενϊ το ζχουν επιλζξει πάνω από 160.000 (μζλθ και ςπουδαςτζσ) ςε 161 χϊρεσ. Οι εργοδότεσ αναγνωρίηουν τθν αυξθμζνθ αξία του τίτλου και επιλζγουν κατόχουσ για τθν κάλυψθ κζςεων ςτθν βιομθχανία, ςτο εμπόριο, ςτθν ςυμβουλευτικι, ςτον τραπεηικό και τζλοσ δθμόςιο τομζα.

C.I.A. (Πιςτοποίηςη εςωτερικοφ ελέγχου)

Το CIA (Certified Internal Auditor) απευκφνεται ςε υπαλλιλουσ και ςτελζχθ επιχειριςεων και όςουσ ενδιαφζρονται για μια καριζρα ςτον εςωτερικό ζλεγχο, ςτθν επικεϊρθςθ, ςτο risk-assessment και risk-control. Απονζμεται

130

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

από το Institute of Internal Auditors των ΘΡΑ κατόπιν επιτυχίασ ςε εξετάςεισ και ζχοντασ δυο χρόνια ςχετικισ προχπθρεςίασ. Οι εξετάςεισ ςτθν Ελλάδα διοργανϊνονται και επιβλζπονται από το Ελλθνι κό Ινςτιτοφτο Εςωτερικϊν Ελεγκτϊν, ενϊ θ διάρκεια κυμαίνεται από ζνα μζχρι δυο ζτθ ανάλογα τισ απαλλαγζσ και τα χαρακτθριςτικά του υποψθφίου. Αποτελείται από τζςςερισ (4) κεματικζσ ενότθτεσ, ςε κζματα Εςωτερικοφ ελζγχου,

εταιρικι

διακυβζρνθςθ,

πλθροφορικι,

χρθματοοικονομικι

διοίκθςθ, διαπραγματεφςεισ κ.α. Το όφελοσ μιασ επιχείρθςθσ ςτο να ζχει ζνα υπάλλθλο με μια τζτοια πιςτοποίθςθ είναι πολλαπλό, ιδιαίτερα ςτο ςθμερινό δφςκολο οικονομικό περιβάλλον. Οι επιχειριςεισ, εξαςφαλίηουν τθν αξιοπιςτία και τθν πολφπλευρθ ποιότθτα του εςωτερικοφ ελζγχου και κάνουν ζνα πολφ ςθμαντικό βιμα για τθν διεκνι τουσ παρουςία ενιςχφοντασ τθν εικόνα τουσ και παρζχοντασ αίςκθμα εγγυθμζνθσ δικλείδασ αςφάλειασ ςτουσ άμεςα ενδιαφερόμενουσ (μετόχουσ, επενδυτζσ, τρίτουσ). Οι εξετάςεισ για τον τίτλο του C.I.A. καλφπτουν 4 γενικζσ κεματικζσ ενότθτεσ (parts). 

Part 1: The Internal Audit Activity’s Role in Governance, Risk and Control.



Part 2: Conducting the Internal Audit Engagement.



Part 3: Business Analysis and Information Technology.



Part 4: Business Management Skills.

131

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

C.I.S.A. (Ζλεγχοσ των πληροφοριακών και ελεγκτικών ςυςτημάτων)

Τα πλθροφοριακά ςυςτιματα αποτελοφν ςθμαντικό δομικό ςτοιχείο μιασ επιχείρθςθσ ςτθν ςθμερινι εποχι. Οι εταιρείεσ οφείλουν να αναπτφξουν ςυςτιματα αξιόπιςτα και κατάλλθλα να εκτελζςουν διαδικαςίεσ. Συνεπϊσ δθμιουργείται θ ανάγκθ για εργαηόμενουσ με εξειδικευμζνεσ γνϊςεισ πάνω ςτον ζλεγχο των πλθροφοριακϊν ςυςτθμάτων, ςτον εςωτερικό ζλεγχο, ςτθν αςφάλεια των ςυςτθμάτων και τζλοσ ςτθν ςυμβουλευτικι διαχείριςθσ ςυςτθμάτων. Αυτό το κενό ζρχεται να γεφυρϊςει το CISA (Certified Information Systems Auditor USA) που απονζμεται από το I.S.A.C.A. των Θνωμζνων Ρολιτειϊν και απευκφνεται ςε ςτελζχθ που κζλουν να αςχολθκοφν με τουσ άνω τομείσ. Θ πιςτοποίθςθ αναγνωρίηεται παγκοςμίωσ. Ο υποψιφιοσ μπορεί μζςα ςε ζνα εξάμθνο, κακϊσ τόςο διαρκεί το πρόγραμμα, να ενιςχφςει το βιογραφικό του και να γίνει πιο ανταγωνιςτικόσ ςτο χϊρο τθσ εργαςίασ του. Στθν Ελλάδα, οι εξετάςεισ CISA διενεργοφνται 2 φορζσ ετθςίωσ (Ιοφνιο και Δεκζμβριο) ςτισ εγκαταςτάςεισ τθσ Ελλθνοαμερικανικισ Ζνωςθσ. Θ διαδικαςία που ζχει κεςπιςτεί από τον I.S.A.C.A. επιβάλλει για τθν απόκτθςθ τθσ επαγγελματικι πιςτοποίθςθ C.I.S.A. : 

τθν

φπαρξθ

πενταετοφσ

εμπειρίασ

ςε

ζλεγχο

ι

αςφάλεια

πλθροφορικϊν ςυςτθμάτων κακϊσ και ςυναφζσ αντικείμενο. 

τθν επιτυχία ςε εξετάςεισ υψθλοφ βακμοφ δυςκολίασ.



τθν ςυμμόρφωςθ με τθν πολιτικι ςυνεχοφσ επιμόρφωςθσ (continuing professional education policy)

132

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

C.F.A. (πιςτοποίηςη ςτα χρηματοοικονομικά) Το

C.F.A.

(Chartered

αναγνωριςμζνοσ

Financial

Analyst)

επαγγελματικόσ

τίτλοσ

είναι ςτον

ζνασ

παγκοςμίωσ κλάδο

των

χρθματοοικονομικϊν. Διαρκεί τρία χρόνια κι απευκφνεται ςε υπαλλιλουσ και ςτελζχθ επιχειριςεων (τραπεηικϊν, επενδυτικϊν κ.α.). Aποτελείται από τρία επίπεδα και θ επιτυχία ςτισ εξετάςεισ οδθγεί ςτθν κατοχι του τίτλου ο οποίοσ απονζμεται από το C.F.A. Institute που εδρεφει ςτισ Θ.Ρ.Α., μετά από εξετάςεισ τριϊν επιπζδων και αναγνωρίηεται από τθν αγορά εργαςίασ ςτο χϊρο των χρθματοοικονομικϊν ωσ το πιο ςθμαντικό προςόν. Για τθν εγγραφι ςτο πρόγραμμα απαιτείται πρϊτο πτυχίο ι τζςςερα χρόνια ςχετικισ προχπθρεςίασ κακϊσ και ςχετικι άνεςθ με τθν αγγλικι γλϊςςα που είναι θ γλϊςςα ςτθν οποία δίνονται οι εξετάςεισ.

Τα πλεονεκτιματα ενόσ κατόχου είναι πολλά. 

Ο κάτοχοσ του τίτλου μπορεί να μεταφερκεί ςτον κόςμο, με το

C.F.A.

να αναγνωρίηεται από τισ αρχζσ και τισ εταιρίεσ εκάςτοτε

χϊρασ. 

Το κόςτοσ απόκτθςισ του είναι αρκετά μικρό ςε ςχζςθ με άλλουσ

μεταπτυχιακοφσ τίτλουσ, ενϊ ο υποψιφιοσ εργάηεται παράλλθλα. 

Ο τίτλοσ είναι ο ίδιοσ ςε όποια χϊρα και αν ζχει αποκτθκεί.

Ρρζπει να γίνει κατανοθτό ότι θ διαδικαςία απόκτθςθσ του C.F.A. δεν είναι εφκολθ διαδικαςία. Ο υποψιφιοσ καλείται να αφιερϊςει χρόνο ςε διάβαςμα περίπου 250-300 ωρϊν.

133

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

C.Ι.Ι.Α. (Πιςτοποίθςθ χρθματοοικονομικοφ αναλυτι)

Θ πιςτοποίθςθ CIIA (Certified International Investment Analyst ) είναι μια διεκνϊσ αναγνωριςμζνθ επαγγελματικι πιςτοποίθςθ ςτον τομζα τθσ χρθματοοικονομικισ ανάλυςθσ. Είναι μια πιςτοποίθςθ αυτι απορρζει από τθν ςυνεργαςία τριϊν ομοςπονδιϊν ενϊςεων Αναλυτϊν, τθσ Αμερικάνικθσ (APIMEC), τθσ Ευρωπαϊκισ (Effas), και τθσ Αςιατικισ (ASAF). Θ ολοκλιρωςθ αυτισ τθσ πιςτοποίθςθσ ζχει διάρκεια 18 μινεσ και αποτελείται από 3 ςτάδια. Τα ςτάδια αυτά είναι:

1. NATIONAL LEVEL, αυτό το τμιμα του προγράμματοσ διεξάγεται ςτα Ελλθνικά, περιλαμβάνει κζματα τθσ

νομοκεςίασ, και οι εξετάςεισ

γίνονται με ερωτιςεισ πολλαπλισ επιλογισ.

2. FOUNDATION LEVEL, αυτό το τμιμα του προγράμματοσ διεξάγεται ςτα Αγγλικά, οι εξετάςεισ γίνονται με ερωτιςεισ πολλαπλισ επιλογισ. Οι εξετάςεισ αυτοφ του επιπζδου οδθγοφν ςτθν κτιςθ Ρανευρωπαϊκισ πιςτοποίθςθσ

Certified

European

Financial

Analyst

(CEFA),

που

αποδίδεται από τθν Ευρωπαϊκι Ομοςπονδία Ενϊςεων Αναλυτϊν Ευρϊπθσ (EFFAS) και αναγνωρίηεται ςε όλεσ τισ Ευρωπαϊκζσ χϊρεσ .

3. FINAL LEVEL , αυτό το τμιμα του προγράμματοσ διεξάγεται ςτα Αγγλικά, οι εξετάςεισ γίνονται με ερωτιςεισ ανοιχτοφ τφπου.

P.M.P. (Πιςτοποίηςη Επαγγελματία Διαχειριςτή Ζργου)

Θ πιςτοποίθςθ Project

Management

Professional PMP (πιςτοποίθςθ

Επαγγελματία Διαχειριςτι Ζργων) αφορά τθν αποτελεςματικι διοίκθςθ και διαχείριςθ ζργων (Project Management) και αποτελεί διεκνϊσ βαςικό κριτιριο επιτυχίασ πρόκριςθσ ςτθν ανάλθψθ ζργων και ςυχνά ςτοιχείο

134

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

επιλεξιμότθτασ (Ριςτοποίθςθ Επάρκειασ Διαχείριςθσ) για Ευρωπαϊκά ζργα κακϊσ και ζργα του ΕΣΡΑ 2007-2013.

H πιςτοποίθςθ PMP ξεκίνθςε το 1984 από το P.M.I. τθσ Αμερικισ με ςκοπό να αναγνωρίηεται ςτον κάτοχο του θ ικανότθτα να κατευκφνει και να θγείται ομάδων εργαςίασ και να παραδίδει τα βζλτιςτα αποτελζςματα δεδομζνων των περιοριςμϊν. Απευκφνεται κυρίωσ ςε επαγγελματίεσ που επικυμοφν να ξεχωρίςουν και να καταρτιςτοφν καλφτερα ςτισ ςφγχρονεσ τεχνικζσ και μεκοδολογίεσ Management. Σφμφωνα με τα τελευταία ςτατιςτικά 360.000 άτομα παγκοςμίωσ είναι κάτοχοι του τίτλου P.M.P.

FRM (Πιςτοποίθςθ Financial Risk Management )

Θ πιςτοποίθςθ αυτι είναι διεκνϊσ αναγνωριςμζνθ ςτα χρθματοοικονομικά και πιο ςυγκεκριμζνα ςτθ διαχείριςθ χρθματοοικονομικϊν κινδφνων. Είναι μια πιςτοποίθςθ που παρζχεται από τθν G.A.R.P. (Global Association of Risk Professionals), οργάνωςθ με παγκόςμια αναγνϊριςθ και τουλάχιςτον 150.000 μζλθ ςε 195 χϊρεσ. Αυτι θ πιςτοποίθςθ αντιςτοιχεί ςτο υψθλότερο επίπεδο εκπαίδευςθσ, ςτθν διαχείριςθ των χρθματοοικονομικϊν κινδφνων (risk management). Μζχρι ςτιγμισ τθν πιςτοποίθςθ αυτι κατζχουν τουλάχιςτον 26.000 οικονομολόγοι επαγγελματίεσ ςε όλο τον κόςμο. Θ πιςτοποίθςθ F.R.M. δίνει ςυγκριτικό πλεονζκτθμα ςε επαγγελματίεσ που εργάηονται ι κζλουν να εργαςτοφν ςε χρθματοοικονομικοφσ οργανιςμοφσ (τραπεηικά ιδρφματα και αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ) , ςυμβουλευτικζσ εταιρείεσ αλλά και ςε δθμόςιουσ οργανιςμοφσ.

Για τθν απόκτθςθ τθσ

πιςτοποίθςθσ F.R.M. απαιτείται θ επιτυχισ εξζταςθ ςτο κεωρθτικό μζροσ αλλά και ςτισ εφαρμογζσ ςυγκεκριμζνων γνωςτικϊν αντικειμζνων. Οι εξετάςεισ πραγματοποιοφνται δφο φορζσ το χρόνο και περιλαμβάνουν δφο tests με 100 ερωτιςεισ πολλαπλϊν επιλογϊν.

135

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Η αναγνώριςη των επαγγελματικών τίτλων

Θ αναγνϊριςθ των επαγγελματικϊν τίτλων όπωσ το C.F.A., το A.C.C.A., C.I.P.R., ι το C.I.A. είναι παγκόςμια. Οι μεγάλεσ πολυεκνικζσ εταιρίεσ ςυμβοφλων επιχειριςεων φαίνεται να δείχνουν προτίμθςθ αυτιν τθ ςτιγμι ςε επαγγελματίεσ που κατζχουν αυτζσ τισ πιςτοποιιςεισ αλλά και επιχορθγοφν τα παραπάνω προγράμματα. Το C.F.A. ζχει αναγνωριςτεί από τθν Επιτροπι Κεφαλαιαγοράσ και το Χρθματιςτιριο Ακθνϊν και δίνει ςτουσ κατόχουσ του εξαίρεςθ από τισ ςχετικζσ εξετάςεισ που γίνονται ςτθ χϊρα μασ. Το C.I.A. αναγνωρίηεται από το Ινςτιτοφτο Εςωτερικϊν Ελεγκτϊν Ελλάδοσ το οποίο και διοργανϊνει τισ επίςθμεσ εξετάςεισ του C.I.A. ςτθ χϊρα μασ. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι τον Απρίλιο του 2006 υπογράφτθκε μία αρχικι ςφμβαςθ ςυνεργαςίασ (Memorandum Of Understanding - MOU) μεταξφ του A.C.C.A. και του Σϊματοσ Ορκωτϊν Ελεγκτϊν προσ τθν αμοιβαία αναγνϊριςθ και ‘transferability’ των εκπαιδευτικϊν προγραμμάτων των δφο ςωμάτων, ενϊ από το 2007 ζχει ξεκινιςει ζνα ειδικό ‘conversion course’ για αποφοίτουσ του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. που επικυμοφν να πάρουν το A.C.C.A. Σφμφωνα με το conversion course, απόφοιτοι του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. μποροφν να αποκτιςουν το A.C.C.A. με 6 επιπλζον μακιματα.

Θ Ελλθνικι πραγματικότθτα Από τθν ζρευνα πεδίου θ οποία διενεργικθκε ςτα πλαίςια τθσ μελζτθσ, προκφπτει ότι ςτθν χϊρα μασ ζνασ αρικμόσ ειδικοτιτων και ειδικεφςεων του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ περιβάλλονται με κανονιςτικό και νομοκετικό πλαίςιο κακϊσ και υποχρζωςθ πιςτοποίθςθσ, ενϊ αρκετζσ ειδικότθτεσ και ειδικεφςεισ αςκοφνται ελεφκερα. Ριο ςυγκεκριμζνα θ ειδικότθτα του ορκωτοφ λογιςτι λειτουργεί υπό τθν ομπρζλα ενόσ πλιρουσ νομοκετθμζνου κανονιςτικοφ πλαιςίου κακϊσ και κεςμικοφ οργάνου εποπτείασ (Επιτροπι Λογιςτικισ Τυποποίθςθσ και Ελζγχων – Ε.Λ.Τ.Ε.).

136

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιπρόςκετα, ζχουν κεςμοκετθκεί πιςτοποιιςεισ ωσ υποχρεωτικό επαγγελματικό προςόν προκειμζνου να αςκοφν το επάγγελμά τουσ, για κάποιεσ ειδικότθτεσ οι οποίεσ ςχετίηονται με τθν χρθματιςτθριακι αγορά. Οι ειδικότθτεσ αυτζσ είναι του διαπραγματευτι (αντικριςτι) χρθματιςτθριακϊν αξιϊν και παραγϊγων κακϊσ και οι αυτζσ των αντίςτοιχων εκκακαριςτϊν. Τα πιςτωτικά ιδρφματα τα οποία ζχουν λάβει άδεια και εποπτεφονται από τθν Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ υποχρεοφνται, ςτθν παροχι επενδυτικϊν υπθρεςιϊν να απαςχολοφν μόνον πρόςωπα τα οποία διακζτουν Ριςτοποιθτικό Επαγγελματικισ Επάρκειασ. Αρμόδια για τθν πιςτοποίθςθ των υπαλλιλων και ςτελεχϊν των προαναφερόμενων Ριςτωτικϊν Ιδρυμάτων, ςτα οποία ςυγκαταλζγονται και οι Ε.Ρ.Ε.Υ., Α.Ε.Δ.Α.Κ., Α.Ε.Ε.Χ. και Α.Ε.Ε.Δ., είναι θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ. Ρροχπόκεςθ

για

επαγγελματικϊν

τθν νόμιμθ ειδικοτιτων

άςκθςθ

τθσ

τθσ δραςτθριότθτασ μίασ ςειράσ

αςφαλιςτικισ

αγοράσ

είναι

θ

κατοχι

πιςτοποιθτικό επιτυχοφσ δοκιμαςίασ ςε εξετάςεισ που επιμελείται θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ. Οι ειδικότθτεσ αυτζσ είναι α) αςφαλιςτικόσ Σφμβουλοσ, β) αςφαλιςτικόσ Ρράκτορασ, γ) Μεςίτθσ αςφαλίςεων και ανταςφαλίςεων, δ) ςυντονιςτισ Αςφαλιςτικϊν Συμβοφλων και ε) ςυνδεδεμζνοσ Αςφαλιςτικόσ Διαμεςολαβθτισ. Αναφορικά με τουσ διδάςκοντεσ τθν οικονομικι επιςτιμθ, ςφμφωνα με τθν ιςχφουςα νομοκεςία, οι πτυχιοφχοι των οικονομικϊν ςχολϊν δφναται να ςυμμετάςχουν ςτισ εξετάςεισ του Α.Σ.Ε.Ρ. ι να διδάξουν ςε ιδιωτικά ςχολεία. Σε κάκε περίπτωςθ οι απόφοιτοι τθσ Ανϊτατθσ Σχολισ Ραιδαγωγικισ και Τεχνολογικισ Εκπαίδευςθσ (Α.Σ.Ρ.Τ.Ε.) προθγοφνται όλων των πτυχιοφχων των οικονομικϊν ςχολϊν, λαμβανομζνου υπόψθ ότι κατζχουν εκπαιδευτικό τίτλο, εν αντικζςει με τον πτυχιοφχο οικονομικισ ςχολισ. Θ φοίτθςθ ςτθ Α.Σ.Ρ.Τ.Ε. είναι μονοετισ και θ ειςαγωγι ςε αυτιν πραγματοποιείται με «ςφςτθμα μοριοδότθςθσ

βάςθ

αντικειμενικϊν προςόντων». Το νομικό πλαίςιο κακοριςμοφ των αδειϊν για τουσ μελετθτζσ – μθχανικοφσ το οποίο αφορά ζργα Δθμοςίου αποκλειςτικά (Ν. 3316/2005), ςυμπεριλαμβάνει και τουσ μελετθτζσ – οικονομολόγουσ. Ριο ςυγκεκριμζνα ςτον κατάλογο των 28

137

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ειδικοτιτων για τισ οποίεσ εκδίδονται άδειεσ μελετθτϊν ςφμφωνα με τον προαναφερόμενο νόμο ςυμπεριλαμβάνονται και οι «Οικονομικζσ Μελζτεσ» και οι «Μελζτεσ οργάνωςθσ και επιχειρθςιακισ ζρευνασ» οι οποίεσ απαιτοφν πτυχίο οικονομολόγου.

Επιπρόςκετα

υπάρχει

πρόβλεψθ

οι

ςυντάκτεσ

των

οικονομοτεχνικϊν μελετϊν που υποβάλλονται ςτο πλαίςιο του εκάςτοτε Αναπτυξιακοφ νόμου να απαιτοφν άδεια αςκιςεωσ οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ βάςθ του ΡΔ 472/1991. Δεν ςυμβαίνει το ίδιο για οικονομοτεχνικζσ μελζτεσ που υποβάλλονται ςτο πλαίςιο άλλων προγραμμάτων κινθτροδότθςθσ επενδφςεων από το κράτοσ όπωσ οι επενδυτικζσ προτάςεισ που κατατίκενται ςτα προγράμματα του Ε.Σ.Ρ.Α. Τζλοσ, για τθν ειδίκευςθ του λογιςτι φοροτεχνικοφ τθν οποία εποπτεφει το Ο.Ε.Ε., ςφμφωνα με τον πρόςφατα ψθφιςκζντα νόμο Ν.4152 (ΦΕΚ 107/τευχ Α/9-5-2013) ο οποίοσ περιλαμβάνει τροποποίθςθ του Ν.2515/1997 και του Ρ.Δ. 340/1998, θ επαγγελματικι ταυτότθτα του Λογιςτι Φοροτεχνικοφ διακρίνεται πλζον ςε Λογιςτι - Φοροτεχνικοφ

Α’

και

Β’

τάξθσ.

Επαγγελματικι

ταυτότθτα

λογιςτι

--

Φοροτεχνικοφ μποροφν πλζον να αποκτιςουν και φυςικά πρόςωπα τα οποία ζχουν ολοκλθρϊςει το γενικό Λφκειο και διακζτουν επαγγελματικι προχπθρεςία ωσ βοθκοί λογιςτι τουλάχιςτον 7 ετϊν κακϊσ και φυςικά πρόςωπα τα οποία ζχουν ολοκλθρϊςει Ενιαίο Ρολυκλαδικό Λφκειο κατεφκυνςθσ οικονομίασ με εξαετι προχπθρεςία κακϊσ και άτομα τα οποία ζχουν ολοκλθρϊςει ςπουδζσ ςε Ιδιωτικά Εκπαιδευτικά Κζντρα (Ι.Ε.Κ.) λογιςτικισ ι είναι απόφοιτοι των μακροχρόνιων προγραμμάτων λογιςτικισ του Ελλθνικοφ Κζντρου Ραραγωγικότθτασ (ΕΛ. ΚΕ. ΡΑ.) και ζχουν πενταετι προχπθρεςία.

138

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

10. ΢ΧΕ΢Θ ΜΕΣΑΞΤ ΑΠΑ΢ΧΟΛΘ΢Θ΢ ΢ΣΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΣΤΞΘ΢ Ζνασ πολφ δθμοφιλισ τρόποσ να ελεγχκεί θ φπαρξθ οποιαςδιποτε χρονικισ ςτατιςτικισ ςχζςθσ, από άποψθ τθσ πρόβλεψθσ, μεταξφ δφο μεταβλθτϊν, είναι ο ζλεγχοσ «αιτιότθτασ» κατά Granger (Granger, 1969, 1988). Ο Granger, προκειμζνου να εξθγιςει τθν ζννοια τθσ «αιτιότθτασ», ξεκινά από τθν προχπόκεςθ ότι το μζλλον δεν μπορεί να προκαλζςει το παρόν ι το παρελκόν. Εάν ζνα γεγονόσ Α λαμβάνει χϊρα ζπειτα από το γεγονόσ Β, ξζρουμε ότι το Α δεν μπορεί να προκαλζςει το Β. Ταυτόχρονα, εάν το Α λαμβάνει χϊρα πριν από το Β δεν υπονοείται απαραίτθτα ότι το Α προκαλεί το Β.

Εντοφτοισ, ο όροσ τθσ «αιτιότθτασ» είναι ανεπιτυχισ. Για παράδειγμα, θ καιρικι πρόβλεψθ πραγματοποιείται πριν από τον καιρό, ωςτόςο προφανϊσ δεν προκαλεί τον καιρό. Κατά ςυνζπεια, όταν ελζγχουμε για τθν φπαρξθ «αιτιότθτασ», ςτθν πραγματικότθτα ελζγχουμε για τθν φπαρξθ προιγθςθσ και ιδιαίτερα για γραμμικι προιγθςθ. Ζτςι, ςτθν πράξθ, εάν παρατθροφμε το Yt και το Xt ωσ χρονικζσ ςειρζσ κα επικυμοφςαμε να γνωρίηουμε εάν το Yt προθγείται του Xt, το Xt προθγείται του Yt, εάν ςυμβαίνουν ταυτόχρονα, ι εάν δε ςυςχετίηονται χρονικά.

Οι ζλεγχοι «αιτιότθτασ» κατά Granger, από τθν άποψθ τθσ προτεραιότθτασ, είναι βαςιςμζνοι ςτον ακόλουκο ςτατιςτικό ςυλλογιςμό: εάν κεωριςουμε δφο χρονικζσ ςειρζσ4 ωσ Yt και Xt, θ ςειρά Xt αποτυγχάνει ςτον ζλεγχο κατά Granger για τθ Y, εάν ςε μια παλινδρόμθςθ τθσ Yt, με υςτζρθςθ Υ και με υςτζρθςθ Χ, δίνει ςυντελεςτζσ των τελευταίων ίςουσ με μθδζν.

Δθλαδι, αν κεωριςουμε τισ εξιςϊςεισ (4a) και (4b):

n

Y t = a + γi

 X t i + δi i 1

4

n

Y i 1

t i

+ et

(1α)

Τα τυπικά τεςτ «αιτιότθτασ» κατά Granger, εκτελοφνται ςε stationary δεδομζνα

139

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

n

X t = α + zi

 X t i + wi i 1

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

n

Y i 1

t i

+ εt

(1β)

Εάν, ςτισ πιο πάνω εξιςϊςεισ, με F τεςτ γi=0 for i=1,2,3....k ςτθν (1α), μποροφμε να ςυμπεράνουμε ότι το Xt αποτυγχάνει

ςτον ζλεγχο κατά Granger Yt. Αν επίςθσ

wi=0 για i=1,2,3...k ςτθν (1β), τότε θ Yt αποτυγχάνει ςτο ζλεγχο κατά Granger για τθ Xt. Τότε, μποροφμε να ςυμπεράνουμε ότι οι δφο ςειρζσ είναι χρονικά μθ ςχετιηόμενεσ. Αν γi≠0 για i=1,2,3....k ςτθν (1α) και wi=0 για i=1,2,3....k) ςτθν (1β), τότε θ Xt ελζγχει κατά Granger τθν Yt. Επίςθσ, αν γi=0 (i=1,2,3...k) ςτθν (1α) και wi≠0 (i=1,2,3....k) ςτθν (1β), τότε θ Yt ελζγχει κατά Granger τθ Xt. Τελικά, αν γi και wi διαφζρουν από το μθδζν ςτθν

(1α)

και (1β), τότε μποροφμε να

ςυμπεράνουμε ότι υπάρχει μια διπλι κατεφκυνςθ αιτιότθτασ μεταξφ Xt και Yt, με τθν ζννοια ότι θ Xt ελζγχει κατά Granger τθν Yt και θ Yt ελζγχει κατά Granger τθν Xt. Σε όλεσ τισ πιο πάνω παλινδρομιςεισ οι όροι ςφάλματοσ et και εt , κα πρζπει να είναι λευκοφ κορφβου και να μθν ςχετίηονται με άλλθ υςτζρθςθ πζραν τθσ t.

Με χριςθ τθσ πιο πάνω τεχνικισ ςτα ςτατιςτικά αποτελζςματα υπάρχουν οι εξισ ενδείξεισ: 

Υπάρχει μια αμφίδρομθ ςχζςθ μεταξφ γενικισ απαςχόλθςθσ και Ακακάριςτου Εκνικοφ Ρροϊόντοσ τθσ χϊρασ μασ.



Οι μεταβολζσ ςτον αρικμό των

απαςχολοφμενων ςτο οικονομολογικό

επάγγελμα προθγοφνται χρονικά των μεταβολϊν του προϊόντοσ. 

Οι μεταβολζσ ςτον αρικμό των

απαςχολοφμενων

ςτο οικονομολογικό

επάγγελμα προθγοφνται χρονικά των μεταβολϊν ςτθν απαςχόλθςθ. Από τα πιο πάνω μποροφμε να ςυμπεράνουμε ότι ο αρικμόσ των απαςχολοφμενων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα προθγείται χρονικά των μεταβολϊν

ςτο

Ακακάριςτο Εκνικό Ρροϊόν και τθν γενικότερθ απαςχόλθςθ. Αυτό μπορεί να ερμθνευκεί με βάςθ το γεγονόσ ότι οι απαςχολοφμενοι ςτο οικονομολογικό επάγγελμα αφοροφν τον τριτογενι τομζα παραγωγισ ο οποίοσ εξαρτάται από τισ προςδοκίεσ. Πταν υπάρχουν κετικζσ προςδοκίεσ για ςθμαντικι αφξθςθ του Ακακάριςτου Εκνικοφ Ρροϊόντοσ αυξάνει και θ απαςχόλθςθ των

140

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

οικονομολόγων ενϊ όταν υπάρχουν προςδοκίεσ για πτϊςθ του προϊόντοσ μειϊνεται και θ απαςχόλθςθ των εργαηομζνων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα. Αυτό αποτελεί ζνδειξθ ότι το επάγγελμα του οικονομολόγου ίςωσ γίνεται αντιλθπτό από τουσ ςυμμετζχοντεσ ςτθν αγορά ωσ ζνα επάγγελμα «γενικϊν οικονομικϊν κακθκόντων» και όχι επάγγελμα εξειδίκευςθσ.

Ανάλογα οι μεταβολζσ ςτουσ απαςχολοφμενουσ ςτο οικονομολογικό επάγγελμα προθγοφνται χρονικά τθσ ςυνολικισ απαςχόλθςθσ διότι θ αφξθςθ τθσ απαςχόλθςθσ λόγω αφξθςθσ του Ακακάριςτου Εκνικοφ Ρροϊόντοσ απαιτεί πρϊτα επενδφςεισ και εξειδικευμζνθ εργαςία ενϊ όταν μειϊνεται θ απαςχόλθςθ οι αςχολοφμενοι με το οικονομολογικό επάγγελμα μειϊνονται πρϊτοι εφόςον παρζχουν γενικότερεσ και ςυμπλθρωματικζσ υπθρεςίεσ ωσ προ τθσ εξειδικευμζνθ παραγωγι.

11. ΕΤΚΑΙΡΙΕ΢ ΓΙΑ ΣΟΤ΢ Α΢ΚΟΤΝΣΕ΢ ΣΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΢ΣΘΝ ΕΠΟΧΘ ΜΕΣΑ ΣΘΝ ΚΡΙ΢Θ Στα προθγοφμενα κεφάλαια τθσ μελζτθσ αυτισ εντοπίςκθκαν ςυγκεκριμζνεσ πολιτικζσ, ςτρατθγικζσ και δράςεισ οι οποίεσ εφαρμόηονται ι κα πρζπει να εφαρμοςκοφν από τουσ κυβερνθτικοφσ παράγοντεσ τθσ χϊρασ τουσ κεςμικοφσ φορείσ, τθν επιχειρθματικι κοινότθτα και τθν κοινωνία προκειμζνου να εξζλκει θ οικονομία από τθν κρίςθ και μζςω διαρκρωτικϊν αλλαγϊν να καταςτεί θ Ελλάδα μακροχρόνια κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και περιβαλλοντικά βιϊςιμθ.

Ραράλλθλα, παρουςιάςκθκαν αλλαγζσ ςτισ αντιλιψεισ και τισ νοοτροπίεσ του πλθκυςμοφ οι οποίεσ είναι απαραίτθτο να ςυντελεςκοφν προκειμζνου να μπορζςει το κράτοσ να επιτφχει ςτθν ςθμαντικι αυτι μεταρρφκμιςθ, θ οποία αποτολμάτε και παράλλθλα επιβάλλεται.

141

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιπρόςκετα, κράτοσ και πολίτεσ πρζπει, από κοινοφ και από μόνο του το κάκε μζροσ, να αναλογιςκοφν και να εξετάςουν διεξοδικά τισ αλλαγζσ οι οποίεσ ςυντελοφνται ςτο διεκνζσ πολιτικοοικονομικό περιβάλλον, ςτισ διεκνισ ιςορροπίεσ, τισ νζεσ τάςεισ ςτισ διεκνισ αγορζσ, τισ παγκόςμιεσ μεταβολζσ ςτο αξιακό και ςτο ςφςτθμα προτεραιοτιτων των λαϊν, προκειμζνου να μπορζςουν να δράςουν επιτυχθμζνα μζςα ςε αυτό.

Τζλοσ, κράτοσ και πολίτεσ πρζπει να αναηθτιςουν, να κατανοιςουν και να υιοκετιςουν τισ νζεσ τεχνολογίεσ οι οποίεσ αναδφονται ςε όλουσ ςχεδόν τουσ τομείσ τθσ οικονομικοκοινωνικισ ηωισ ζτςι ϊςτε να αποκτιςουν ι να διατθροφν ςυγκριτικό και ανταγωνιςτικό αποτζλεςμα.

Ππωσ ιδθ επιςθμάνκθκε θ κρίςθ θ οποία μαςτίηει τθν χϊρα μασ τα τελευταία πζντε ζτθ είναι το αποτζλεςμα λανκαςμζνων πολιτικϊν και νοοτροπιϊν δεκαετιϊν. Θ κρίςθ όμωσ αποτελεί παράλλθλα μία τεράςτια και μοναδικι ευκαιρία ριηικϊν και ρθξικζλευκων αλλαγϊν για τθν χάραξθ μίασ ϊριμθσ και υπεφκυνθσ πορείασ τθσ χϊρα για τισ επόμενεσ δεκαετίεσ.

Ωσ αποτζλεςμα τθσ νζασ αυτισ πολιτικισ και οικονομικισ αυτισ πορείασ αναμζνεται να αναδειχκοφν και να πρωτοςτατιςουν ςυγκεκριμζνοι κλάδοι τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ ςτθν επανεκκίνθςθ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ, οι οποίοι παρουςιάηουν ςυγκριτικά και ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα, τα οποία εδράηουν ςε φυςικά χαρακτθριςτικά του τόπου μασ ι ςε δεξιότθτεσ και τεχνολογίεσ τισ οποίεσ ανζπτυξαν οι Ζλλθνεσ.

Μζςα ςε αυτό το πλαίςιο το επάγγελμα του οικονομολόγου πρζπει και αυτό να μετεξελιχκεί, να προςαρμοςκεί ςτα νζα δεδομζνα και να υπθρετιςει τθν προςπάκεια του μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ και κοινωνίασ ςε μοντζλο βιϊςιμο και αειφόρο. Ραράλλθλα οι επαγγελματίεσ του οικονομολογικοφ κλάδου βρίςκονται μπροςτά ςε μία μοναδικι ευκαιρία ανζλιξθσ και υψθλϊν προςόδων, θ οποία όμωσ κα είναι απλόχερθ μόνο με αυτοφσ οι οποίοι κα

142

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

κατανοιςουν τισ κεμελιϊδθσ αλλαγζσ που ςυντελοφνται ςτθν οικονομία και τθν κοινωνία και κα είναι διατεκειμζνοι, να προςαρμοςκοφν, να αλλάξουν, να προετοιμαςκοφν και να αποκτιςουν τα εφόδια που είναι αναγκαία για τθν νζα εποχι.

Ρεριλθπτικά παρουςιάηονται πιο κάτω οι αλλαγζσ οι οποίεσ αναμζνονται να ςυντελεςτοφν μζςα ςτα επόμενα χρόνια και ςχετίηονται με το οικονομικό και επιχειρθματικό περιβάλλον ςτθν χϊρα μασ: 

Διεκνοποίθςθ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ.



Διεφρυνςθ των εξαγωγϊν.



Ρροςζλκυςθ μεγάλθσ κλίμακασ επενδφςεων.



Ρροςζλκυςθ άμεςων ξζνων επενδφςεων.



Αλλαγζσ ςτο νομοκετικό πλαίςιο για τθν διευκόλυνςθ των επενδφςεων.



Διεφρυνςθ των μεγεκϊν του τουριςτικοφ κλάδου (ςε όρουσ προςφερόμενου προϊόντοσ και υπθρεςιϊν ςε ποςότθτα και ποιότθτα, ςε αρικμό αφίξεων και ςε ζςοδα)



Ανακεφαλαιοποίθςθ και επανεκκίνθςθ του τραπεηικοφ ςυςτιματοσ τθσ χϊρασ.



Εξορκολογιςμόσ των δαπανϊν του δθμοςίου τομζα.



Βζλτιςτθ εκμετάλλευςθ κοινοτικϊν κονδυλίων.

143

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επανεκκίνθςθ του Ρρογράμματοσ Δθμοςίων Επενδφςεων κακϊσ και ζργων ΣΔΙΤ.



Βελτίωςθ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ των ελλθνικϊν προϊόντων και υπθρεςιϊν.



Άρςθ των περιοριςμϊν ςτθν είςοδο νεοειςερχομζνων επαγγελματιϊν και επιχειρθματιϊν ςε μία ομάδα επαγγελμάτων και κλάδων.



Θ χρθματοδότθςθ τθσ οικονομίασ από ιδιωτικά και μετοχικά κεφάλαια.



Επιτυχισ ζκβαςθ του προγράμματοσ ιδιωτικοποιιςεων και πϊλθςθσ κρατικισ περιουςίασ.



Απάλειψθ τθσ πολυνομίασ και τθσ γραφειοκρατίασ ςτο μζτρο του δυνατοφ.



Δθμιουργία νζου ςτακεροφ φορολογικοφ πλαιςίου το οποίο κα προάγει τθν επιχειρθματικότθτα και κα δίδει φορολογικά κίνθτρα για νζεσ επενδφςεισ.



Καταςτολι τθσ φοροδιαφυγισ και τθσ φοροκλοπισ.



Υιοκζτθςθ μοντζλων πιςτοποίθςθσ όπωσ τα αντίςτοιχα τθσ Μεγάλθσ Βρετανίασ.



Εγκακίδρυςθ ενόσ νζου φορολογικοφ ικουσ κακϊσ και κουλτοφρασ ςυμμόρφωςθσ ςτουσ φορολογικοφσ νόμουσ.



Δθμιουργία χρθματοοικονομικισ καινοτομίασ για τθν χρθματοδότθςθ επιχειριςεων ςε όλα τα ςτάδιά τουσ.



Ανάγκθ για ςυνεχι βελτίωςθ του επιπζδου γνϊςθσ και ενθμζρωςθσ των εργαηόμενων.



Σταδιακι ειςαγωγι ςτο εκπαιδευτικό ςφςτθμα κεμάτων και εννοιϊν ςχετικά με τθν επιχειρθματικότθτα, τθν οικονομία και τθ διαχείριςθ.

144

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ



Σφνδεςθ του Ρανεπιςτθμίου με τθν επιχειρθματικότθτα και τισ επιχειριςεισ.



Επαναςχεδίαςθ του προγράμματοσ ςπουδϊν και του υλικοφ εκπαίδευςθσ ςτα ςχολεία και τα Ρανεπιςτιμια.



Ανάδειξθ τθσ κοινωνικισ υπευκυνότθτασ των επιχειριςεων και του κράτουσ ςε ςθμαντικι παράμετρο του νζου μοντζλου ανάπτυξθσ.

Στθν πορεία αυτι μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ αναμζνεται μία ςειρά από κλάδουσ να διαδραματίςουν πρωταρχικό και ουςιαςτικό ρόλο και παράλλθλα να παρουςιάςουν ςθμαντικι ανάπτυξθ τθν επόμενθ δεκαετία, λαμβάνοντασ υπόψθ ότι διακζτουν ςυγκριτικά πλεονεκτιματα και εγκλείουν ςθμαντικζσ ευκαιρίεσ για κζρδθ. Ραρατίκενται πιο κάτω οι κλάδοι και οι υποκλάδοι αυτοί τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ, όπωσ προζκυψαν από τθν προθγοφμενθ ανάλυςθ και παρουςίαςθ τθσ μελζτθσ.

Κλάδοι. 

Τουριςμόσ.



Ενζργεια.



Ρρωτογενισ παραγωγι.



Μεταποίθςθ (κυρίωσ τροφίμων).



Λιανικό και χονδρικό εμπόριο.



Ναυτιλία

Τποκλάδοι.

145

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ



Ιατρικόσ τουριςμόσ.



Ραραγωγι γενόςθμων φαρμάκων.



Ιχκυοκαλλιζργειεσ.



Φροντίδα για τθν Τρίτθ θλικία και τουσ χρόνια αςκενείσ.



Διαχείριςθ ςτερεϊν αποβλιτων.



Ρεριφερειακοί διαμετακομιςτικοί κόμβοι.

Από τθν προςπάκεια αυτι εξόδου τθσ χϊρασ από τθν κρίςθ και μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ μζςω διαρκρωτικϊν αλλαγϊν και αλλαγϊν νοοτροπίασ του κοινωνικοφ ςυνόλου, κακϊσ και από το γεγονόσ τθσ ανάδειξθσ ευκαιριϊν ςε ςυγκεκριμζνουσ κλάδουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ, ςυνάγεται το ςυμπζραςμα ότι ςθμαντικζσ ευκαιρίεσ κα προκφψουν τα επόμενα χρόνια και για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα εν γζνει.

Ραράλλθλα από τθν οικονομετρικι ανάλυςθ θ οποία παρουςιάςκθκε ςτο κεφάλαιο 13. ςυμπεραίνεται ότι οι μεταβολζσ ςτον αρικμό των

απαςχολοφμενων ςτο

οικονομολογικό επάγγελμα προθγοφνται χρονικά των μεταβολϊν ςτο Ακακάριςτο Εκνικό Ρροϊόν κακϊσ και των μεταβολϊν ςτθν γενικότερθ απαςχόλθςθ. Ριο ςυγκεκριμζνα ςυνάγεται το ςυμπζραςμα ότι όταν υπάρχουν κετικζσ προςδοκίεσ για ςθμαντικι αφξθςθ του Ακακάριςτου Εκνικοφ Ρροϊόντοσ, αυξάνει και θ απαςχόλθςθ των οικονομολόγων ενϊ όταν υπάρχουν προςδοκίεσ για πτϊςθ του προϊόντοσ μειϊνεται θ απαςχόλθςθ εργαηομζνων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα.

Κατά ςυνζπεια, λαμβανομζνθσ υπόψθ τθσ διαγραφόμενθσ αλλαγισ ςτθν κατεφκυνςθ των οικονομικϊν δεδομζνων τθσ χϊρασ και τθν μετάβαςθ από τθν

146

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

φφεςθ ςτθν ανάπτυξθ, αναμζνεται το αμζςωσ επόμενο χρονικό διάςτθμα να ανακάμψει θ ηιτθςθ για αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα,

α) ςε κλάδουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ οι οποίοι διακζτουν ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα και

β)

ςε

ςυγκεκριμζνεσ

ειδικότθτεσ

και

ειδικεφςεισ

του

οικονομολογικοφ

επαγγζλματοσ οι οποίεσ κα αναδειχκοφν από το υπό διαμόρφωςθ νζο επιχειρθματικό τοπίο.

Ριο κάτω γίνεται μία προςπάκεια ομαδοποίθςθσ και πινακοποίθςθσ των ευκαιριϊν αυτϊν ανά κλάδο και ειδικότθτα – ειδίκευςθ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ. Ριο ςυγκεκριμζνα ομαδοποιοφνται ευκαιρίεσ οι οποίεσ παρουςιάηονται για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα α) από τθν μεταςτροφι του επιχειρείν ςε ορκολογικότερουσ, καινοτόμουσ και διεκνοποιθμζνουσ τρόπουσ λειτουργίασ, β) από ευκαιρίεσ οι οποίεσ παρουςιάηονται για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα λόγω των διαρκρωτικϊν αλλαγϊν οι οποίεσ κα επζλκουν ςτθν κρατικι λειτουργία και τθν δθμόςια διοίκθςθ και γ) αλλαγϊν ςτο νομοκετικό πλαίςιο το οποίο διζπει τθν επιχειρθματικι και επενδυτικι πρακτικι.

Α/Α

ΚΛΑΔΟ΢

ΕΙΔΙΚΕΤ΢Θ -

ΑΙΣΙΟΛΟΓΘ΢Θ

ΕΙΔΙΚΟΣΘΣΑ 1

ΤΟΥ΢ΙΣΜΟΣ

Εξειδικευμζνα ςτελζχθ

Αναμζνεται ςθμαντικι αφξθςθ ςτον όγκο των

ςτο δεδομζνων του τουριςτικοφ τομζα, θ οποία

τουριςτικό

προοιωνίηεται και από τθν ςθμαντικι αφξθςθ

management

των αφίξεων θ οποία διαφαίνεται για το 2013

και

τθν αλλά και από το ιςχυρό ενδιαφζρον ξζνων και

λογιςτικι

Ελλθνικϊν

ομίλων

τουριςτικϊν

δραςτθριοποιοφνται

επιχειριςεων.

ςθμαντικζσ

οι ςτον

επενδφςεισ

ςε

οποίοι κλάδο

για

κρατικά

και

ιδιωτικά ενεργθτικά ςτθν χϊρα μασ.

147

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

2

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΑΝΑΡΤΥΞΘ

Εκτιμθτζσ

Ανάπτυξθ

ΑΚΙΝΘΤΩΝ (REAL

ακινιτων,

ςθμαντικϊν

Project

κατοικιϊν, διαμετακομιςτικϊν κζντρων κακϊσ

managers.

και άλλων υποδομϊν όπωσ λιμάνια, μαρίνεσ,

ESTATE)

αναμζνεται

ςτθν

υποδομϊν

δθμιουργία

παρακεριςτικϊν

αεροδρόμια.

3

Ρ΢ΩΤΟΓΕΝΘΣ ΡΑ΢ΑΓΩΓΘ

Ειδικοί

Αναμζνεται να δοκοφν κίνθτρα από το κράτοσ

Αγροτικισ

για

τθν

ανάπτυξθ

νζων

αγροτικϊν

Οικονομίασ και καλλιεργειϊν και τθν ςυγκζντρωςθ γαιϊν για

4

ΜΕΤΑΡΟΙΘΣΘ Τ΢ΟΦΙΜΩΝ

διαχειριςτζσ

τθν

δθμιουργία

(managers)

Επιπλζον αναμζνεται θ δθμιουργία ενόσ

αγροτικϊν

κφματοσ

ςυνεταιριςμϊν

λειτουργοφν με τθν χριςθ τθσ τεχνολογίασ, με

και

εξαγωγικό ορίηοντα, και με μζλθμα τθν

καλλιεργιςιμω

δθμιουργία ανταγωνιςτοφ πλεονεκτιματοσ

ν εκτάςεων.

για το προϊόν τουσ.

Οικονομολόγοι

Τα επόμενα ζτθ αναμζνεται ο ςυγκεκριμζνοσ

, αναλυτζσ και κλάδοσ

νζων

να

οικονομιϊν

αγροτϊν

οι

απορροφιςει

κλίμακασ.

οποίοι

κα

ςθμαντικά

λογιςτζσ

επενδυτικά κεφάλαια ςε υποκλάδουσ όπωσ

εξειδικευμζνοι

αυτόσ των γαλακτοκομικϊν, του ελαιόλαδου,

ςτον

κλάδο. των αλλαντικϊν, των αρωματικϊν φυτϊν κ.α.

Κοςτολόγοι,

Οι

επενδφςεισ

αυτζσ

αναμζνεται

να

ειδικοί

οδθγθκοφν ςτθν δθμιουργία ομίλων και

διαχείριςθσ

μονάδων με πλεονζκτθμα όγκου παραγωγισ

παραγωγισ.

αλλά και ςε ποιοτικά προϊόντα ονομαςίασ προζλευςθσ.

5

ΕΝΕ΢ΓΕΙΑ

Ειδικοί

Στθν χϊρα μασ ζχει ιδθ εγκαταςτακεί ζνασ

ενεργειακισ

ςθμαντικόσ αρικμόσ υποδομϊν Α.Ρ.Ε. με

Οικονομίασ και μεγαλφτερο μερίδιο ςε υποδομζσ αιολικϊν και διαχειριςτζσ

φωτοβολταικϊν

ενεργειακϊν

ςυντζλεςε οι υψθλζσ τιμζσ Feed in Tariff τισ

υποδομϊν.

οποίεσ προςζφερε θ χϊρα μασ, οι οποίεσ περιορίςτθκαν

ςυςτθμάτων.

ςθμαντικά

με

Σε

αυτό

αιφνίδιεσ

διατάξεισ το περαςμζνο ζτοσ. Τα επόμενα χρόνια αναμζνεται να αναπτυχκοφν υποδομζσ

148

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςε πιο εξεηθτθμζνεσ μορφζσ ςυςτθμάτων Α.Ρ.Ε. όπωσ τα θλιοκερμικά πάρκα, τα αντλθςοταμειευτικά

ςυςτιματα,

οι

διαςυνδζςεισ απομακρυςμζνων περιοχϊν κ.α. Ραράλλθλα αναμζνεται να εμφανιςκοφν νζοι πάροχοι ενζργειασ. Ωσ μακρινότερεσ εξελίξεισ διαγράφεται

θ

δθμιουργία

δικτφων

και

κόμβων διαμετακόμιςθσ ενζργειασ από τθν χϊρα μασ προσ τρίτεσ χϊρεσ αλλά και θ εκμετάλλευςθ κοιταςμάτων πετρελαίου και φυςικοφ αερίου.

6

ΛΙΑΝΙΚΟ ΚΑΙ

Υπάρχουν ςθμαντικά περικϊρια για τθ

ΧΟΝΤ΢ΙΚΟ

βελτίωςθ τθσ παραγωγικότθτασ του τομζα,

ΕΜΡΟ΢ΙΟ

θ οποία υπολείπεται κατά 30% - 40% του ευρωπαϊκοφ μζςου όρου.

7

ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Ναυτιλιακά ςτελζχθ

Σταδιακά, με δεδομζνο ότι το κράτοσ κα και υιοκετιςει

οικονομολόγοι και

λογιςτζσ

εξειδικευμζνοι ςτο αντικείμενο.

κατάλλθλεσ

πολιτικζσ

και

κίνθτρα, θ χϊρα μασ κα μποροφςε να αποτελζςει ζνα Διεκνζσ Κζντρο Ναυτιλίασ ςυνειςφζροντασ ςθμαντικά ζςοδα ςτο Α.Ε.Ρ. τθσ.

ΤΠΟΚΛΑΔΟΙ 1

ΙΑΤ΢ΙΚΟΣ ΤΟΥ΢ΙΣΜΟΣ

Οικονομολόγοι

Υψθλοί ρυκμοί ανάπτυξθσ τθσ διεκνοφσ

, αναλυτζσ και αγοράσ, υψθλόσ αρικμόσ εξειδικευμζνων λογιςτζσ εξειδικευμζνοι ςτον κλάδο.

ιατρϊν, χαμθλότερο κόςτοσ ςε ςχζςθ με προοριςμοφσ

εγνωςμζνα

ποιότθτασ,

παροχι

υψθλισ ποιοτικϊν

υποςτθρικτικϊν τουριςτικϊν υποδομϊν και ευνοϊκι νομοκεςία για ςυγκεκριμζνεσ επεμβάςεισ

καταςτοφν

ιδιαίτερα κελκτικό.

149

τον

κλάδο

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

2

ΡΑ΢ΑΓΩΓΘ

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Managers,

Θ δζςμευςθ τθσ κυβζρνθςθσ για τθν

ΓΕΝΟΣΘΜΩΝ

οικονομολόγοι,

αφξθςθ

ΦΑ΢ΜΑΚΩΝ

αναλυτζσ

χαμθλισ,

ζωσ

ςιμερα,

και διείςδυςθσ των γενοςιμων φαρμάκων

λογιςτζσ

υποδεικνφουν

εξειδικευμζνοι ςτον

τθσ

κλάδο.

Κοςτολόγοι,

ευκαιρία

για

τθν

δθμιουργία ςχετικισ παραγωγικισ βάςθσ θ οποία κα ζχει εξ αρχισ και εξαγωγικζσ προοπτικζσ.

ειδικοί διαχείριςθσ παραγωγισ.

3

ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕ΢ΓΕ ΙΕΣ

Ειδικοί

Ο

τομζασ

κοςτολόγοι και αυξάνεται διαχειριςτζσ παραγωγισ,

ιχκυοκαλλιεργειϊν

ςθμαντικά

ετθςίωσ,

ενϊ

περίπου το 80% τθσ εγχϊριασ παραγωγισ κατευκφνεται ςε εξαγωγζσ. Λαμβάνοντασ

Managers,

υπόψθ ότι το 90% τθσ παραγωγισ

οικονομολόγοι, αναλυτζσ

των

και

εςτιάηεται ςε δφο μόνο προϊόντα, τθ τςιποφρα και το λαβράκι, διαφαίνονται

λογιςτζσ εξειδικευμζνοι

ςθμαντικζσ ευκαιρίεσ ςτθν παραγωγι και άλλων ειδϊν ψαριϊν αλλά και ςτθν

ςτον κλάδο.

κακετοποίθςθ

του

κλάδου

με

τθν

δθμιουργία ιςχυρισ μεταποιθτικισ βάςθσ.

4

Φ΢ΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΘΝ Τ΢ΙΤΘ

Managers,

Οι δαπάνεσ για τθν τρίτθ θλικία και τισ

οικονομολόγοι,

χρόνιεσ

ΘΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ

αναλυτζσ

Χ΢ΟΝΙΑ

λογιςτζσ

ΑΣΘΕΝΕΙΣ

πακιςεισ

αυξάνονται

τόςο

και διεκνϊσ όςο και ςτθν χϊρα μασ εξαιτίασ

εξειδικευμζνοι ςτον κλάδο.

τθσ ςυνεχοφσ γιρανςθσ του πλθκυςμοφ. Ο ςυνδυαςμόσ

εφκρατου

ξενοδοχειακισ

υποδομισ

κλίματοσ, και

καλισ

ιατρικισ υποςτιριξθσ ςτθν χϊρα μασ αναδεικνφει ςθμαντικζσ ευκαιρίεσ ςτθν ανάπτυξθ του εν λόγω κλάδου.

5

ΡΕ΢ΙΦΕ΢ΕΙΑΚΟΙ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΤ

Managers,

Θ περιοχι τθσ Ανατολικισ Μεςογείου

οικονομολόγοι

προςφζρεται για τθ ανάδειξθ λιμζνων ωσ

150

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΙΚΟΙ ΚΟΜΒΟΙ

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

και λογιςτζσ .

διαμετακομιςτικϊν κόμβων. Επιπρόςκετα υπάρχει ςε εξζλιξθ ςθμαντικό πρόγραμμα ιδιωτικοποίθςθσ και αναβάκμιςθσ των Ελλθνικϊν λιμανιϊν μζςω του ΤΑΙΡΕΔ.

6

ΔΙΑΧΕΙ΢ΙΣΘ ΣΤΕ΢ΕΩΝ ΑΡΟ΢΢ΙΜΜΑΤΩ

Managers,

Θ Ελλάδα είναι ουραγόσ ςτθν διαχείριςθ

οικονομολόγοι,

των δθμοτικϊν απορριμμάτων τθσ. Κατά

και λογιςτζσ.

ςυνζπεια και λαμβάνοντασ υπόψθ ότι κα

Ν (ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΘ

πρζπει

–

να

εναρμονιςκεί

με

τουσ

Ευρωπαϊκοφσ κανονιςμοφσ κακϊσ και τθν

ΚΟΜΡΟΣΤΟΡΟΙΘ

οικονομικι αξία των απορριμμάτων (ωσ Α

ΣΘ)

φλθ

ανακφκλωςθσ),

ςθμαντικζσ

αναδφονται

επιχειρθματικζσ

ευκαιρίεσ

ςτον κλάδο.

Στο επόμενο πίνακα ομαδοποιοφνται ευκαιρίεσ οι οποίεσ παρουςιάηονται για τουσ αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα λόγω των διαρκρωτικϊν αλλαγϊν οι οποίεσ κα επζλκουν ςτθν κρατικι λειτουργία και τθν δθμόςια διοίκθςθ αλλά και αλλαγϊν ςτο νομοκετικό πλαίςιο το οποίο διζπει τθν επιχειρθματικι και επενδυτικι πρακτικι.

Α/Α

ΣΟΜΕΑ΢ ΑΛΛΑΓΩΝ

ΕΙΔΙΚΕΤ΢Θ -

ΑΙΣΙΟΛΟΓΘ΢Θ

ΕΙΔΙΚΟΣΘΣΑ 1

Δθμόςια

διοίκθςθ. Απόφοιτοι

Ραρόλο τθν προδιαγεγραμμζνθ απόφαςθ

Γενικζσ Διευκφνςεισ οικονομικϊν και

Διευκφνςεισ ςχολϊν

για μείωςθ των δθμοςίων υπαλλιλων με υπάρχει ςοβαρι ανάγκθ για εξειδικευμζνα

Υπουργείων, Γενικζσ παράλλθλεσ Γραμματείεσ, δθμόςιοι όπωσ παράδειγμα

ςτελζχθ υψθλοφ επιπζδου εκπαίδευςθσ, τα

ςπουδζσ ςτθν οποία κα αναλάβουν τθν αναδιοργάνωςθ φορείσ Σχολι

του δθμοςίου τομζα με ιδιωτικοοικονομικά

για Δθμόςιασ

κριτιρια,

Διοίκθςθσ.

ςυγκεκριμζνθ

ςτόχευςθ

μζτρθςθ τθσ αποτελεςματικότθτάσ τουσ.

νοςοκομεία,

151

και

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

φυλακζσ, Εμπορικοί ακόλουκοι κ.α.

2

Ιδιωτικοποίθςθ

Ειδικοί

Θ Ελλάδα αναμζνεται τα επόμενα χρόνια

λιμανιϊν, μαρίνων, Logistics.

να

αεροδρομίων

διαμετακομιςτικό κζντρο χερςαίων και

λοιπϊν

και

δθμοςίων

λειτουργιςει

ωσ

ζνα

ςθμαντικό

καλάςςιων μεταφορϊν και αποκικευςθσ.

υποδομϊν.

3

Ραραχϊρθςθ

για Managers,

Το πρόγραμμα παραχϊρθςθσ ακινιτων

εκμετάλλευςθ μζςω project

προσ

του

αναμζνεται

Τ.Α.Ι.Ρ.Ε.Δ managers,

εκμετάλλευςθ να

του

Τ.Α.Ι.Ρ.Ε.Δ.

δθμιουργιςει

ζνα

δθμοςίων εκτάςεων, οικονομικοί

ςθμαντικό αρικμό κζςεων εργαςίασ για

ιαματικϊν

οικονομολόγουσ.

πθγϊν, ςχεδιαςτζσ

ξενοδοχειακϊν

και αναπτφξεων,

λοιπϊν

λογιςτζσ,

καταλυμάτων κ.α.

αναλυτζσ

,

κοςτολόγοι κ.α.

4

Ζργα

Σ.Δ.Ι.Τ.

ζργα

και Managers,

Θ ανάπτυξθ υποδομϊν μζςω Σ.Δ.Ι.Τ. αλλά

τοπικισ project

και

με

πρωτοβουλία οποία

τοπικισ

αυτοδιοίκθςθσ μζςω managers,

αυτοδιοίκθςθσ

προγραμμάτων

οικονομικοί

αναηθτιςει τρόπουσ αφξθςθσ των εςόδων

JESSICA.

ςχεδιαςτζσ

τθσ λόγω των ςοβαρϊν οικονομικϊν

αναπτφξεων,

προβλθμάτων

λογιςτζσ,

αναμζνεται

αναλυτζσ

(θ

τθσ

που να

πρζπει

να

αντιμετωπίηει)

δθμιουργιςει

ζνα

, ςθμαντικό αρικμό κζςεων εργαςίασ για

κοςτολόγοι

οικονομολόγουσ.

κ.α.

5

Αναδιάρκρωςθ του Ειδικοί

Θ εν λόγω διαρκρωτικι αλλαγι αναμζνεται

φοροειςπρακτικοφ

θλεκτρονικϊν

να δθμιουργιςει κζςεισ εργαςίασ για

ελεγκτικοφ υπολογιςτϊν

εξειδικευμζνα ςτελζχθ τόςο ςτον ιδιωτικό

και

μθχανιςμοφ

του με ουςιαςτικζσ τομζα όςο και ςτο δθμόςιο. Τα ςτελζχθ τα

κράτοσ με ζμφαςθ γνϊςεισ

οποία κα εξυπθρετιςουν τον ιδιωτικό

ςτθν διαςταφρωςθ οικονομικϊν

τομζα κα κλθκοφν να εφαρμόςουν τισ

ςτοιχείων

αλλαγζσ και να τθροφν ςωςτά και ειλικρινι

με

τθν και

152

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

χριςθ θλεκτρονικϊν φοροτεχνικϊν

φορολογικά και λογιςτικά ςτοιχεία.

υπολογιςτϊν και τθν κεμάτων. καταςτολι

τθσ

φοροδιαφυγισ

και

τθσ φοροκλοπισ.

6

Συρρίκνωςθ

τθσ Υψθλοφ

αςφαλιςτικισ

επιπζδου

κάλυψθσ

τόςο ϊν

τομζα

αλλάξει

και

να

προςομοιάςει περιςςότερο ςε αυτό άλλων

και ςφνταξθ υποςτθρίηεται από ιδιωτικζσ

αναλογιςτζσ,

και

να

γνϊςεων Δυτικϊν χωρϊν όπου θ κρατικι αςφάλιςθ

του αςφαλιςτζσ,

ςυνταξιοδοτικοφ όςο

και αναμζνεται

των πανεπιςτθμιακ

εργαηομζνων ςτον

Το μοντζλο αςφάλιςθσ ςτθν χϊρα μασ

πρωτοβουλίεσ των αςφαλιηόμενων.

τθσ διαχειριςτζσ

υγειονομικισ

κεφαλαίων,

κάλυψθσ.

οικονομικοί και χρθματοοικονο μικοί αναλυτζσ, κακϊσ

και

δθμιουργοί αςφαλιςτικϊν προϊόντων ηωισ

και

περίκαλψθσ.

7

Οικονομολόγοι

Επαναςχεδίαςθ

Θ οικονομικι παιδεία είναι ςθμαντικι

του προγράμματοσ –

προχπόκεςθ

ςπουδϊν και του εκπαιδευτικοί.

ςκεπτόμενων πολιτϊν και ικανϊν ςτελεχϊν

οικονομικά

εναςχόλθςθσ ςτουσ οικονομικοφσ τομείσ

υλικοφ εκπαίδευςθσ ςχολεία

δθμιουργίασ

και

τθσ χϊρασ. Αναμζνεται θ ζνταςθ παροχισ

ςτα

οικονομικϊν

τα

γνϊςεων

τόςο

ςτθν

πρωτοβάκμια όςο και ςτθν δευτεροβάκμια

Ρανεπιςτιμια και

εκπαίδευςθ αλλά και θ ανανζωςθ, θ

153

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ζμφαςθ εκπαίδευςθσ

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

επικαιροποίθςθ

τθσ

και

θ

διάνκιςθ

των

προςφερόμενων από τα δθμόςια και τα

ςτθν

μεταλαμπάδευςθ

ιδιωτικά

γνϊςεων

ςπουδϊν.

Ρανεπιςτιμια

προγραμμάτων

οικονομίασ, διαχείριςθσ

και

επιχειρθματικότθτασ .

8

Εξορκολογιςμόσ

Κοςτολόγοι

Θ

ςθμαντικι

μείωςθ

των δαπανϊν του

δθμόςιοι

δαπανϊν και θ ςφικτι διαχείριςθ των

δθμοςίου τομζα.

υπάλλθλοι, IT διακεςίμων

αποτελεί

ειδικοί,

Κυβερνθτικισ

απόφοιτοι

αναμζνεται να εντακεί.

οικονομικϊν ςχολϊν

με

παράλλθλεσ ςπουδζσ ςτθν Σχολι Δθμόςιασ Διοίκθςθσ.

154

πολιτικισ

των

δθμόςιων

ςτόχο ο

τθσ οποίοσ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

9

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Βζλτιςτθ

Σφμβουλοι

Θ

εκμετάλλευςθ

επιχειριςεων,

προγραμμάτων ΕΣΡΑ, του αναπτυξιακοφ

κοινοτικϊν

λογιςτζσ.

νόμου

κονδυλίων

με

Ευρωπαϊκι

βοικεια

και

μζςω

των

των

λοιπϊν

ςυγχρθματοδοτοφμενων δράςεων από τα

ζνταςθ

τθσ

κοινοτικά

ταμεία,

απορρόφθςθσ

των

διαδραματίςει ζνα ςθμαντικό ρόλο ςτθν

διακεςίμων

του

δθμιουργία

νζων

αναμζνεται

επιχειριςεων

να

και

ΕΣΡΑ από ιδιωτικζσ

υποδομϊν, ςτθν αναβάκμιςθ και τθν

επιχειριςεισ

και

ανακαίνιςθ των υφιςτάμενων και τθν

φορείσ

του

παροχι οικονομία

δθμοςίου.

ρευςτότθτασ με

ςτθν

παράλλθλεσ

Ελλθνικι ςθμαντικζσ

πολλαπλαςιαςτικζσ επιδράςεισ.

10

Επανεκκίνθςθ του Οικονομικοτεχ

Αναμζνεται θ ςταδιακι επανεκκίνθςθ των

Ρρογράμματοσ

νικοί

ζργων υποδομϊν του δθμοςίου (π.χ.

Δθμοςίων

μελετθτζσ,

αυτοκινθτόδρομοι) εντόσ των επομζνων

Managers,

μθνϊν.

Επενδφςεων

project managers, οικονομικοί ςχεδιαςτζσ αναπτφξεων, λογιςτζσ, αναλυτζσ

,

κοςτολόγοι κ.α.

155

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

11

Σφνδεςθ

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

του Επιχειρθματίεσ

Ρανεπιςτθμίου

Ρροκειμζνου

να

εφοδιάηονται

οι

με , ακαδθμαϊκοί επιχειριςεισ με κατάλλθλα εκπαιδευμζνα

τθν

οικονομολόγοι. ςτελζχθ αλλά και να απορροφοφνται

επιχειρθματικότθτα

άμεςα

και τισ επιχειριςεισ.

απόφοιτοι

Σφνδεςθ

τθσ

εμπορευματοποιοφνται νζεσ ανακαλφψεισ,

τθν

τεχνολογίεσ και εφευρζςεισ, οι οποίεσ

επιχειρθματικότθτα.

προκφπτουν ςε ακαδθμαϊκά αλλά και

ζρευνασ

με

από

τθν

αγορά

κακϊσ

εργαςίασ

οι

και

να

ερευνθτικά εργαςτιρια, αναμζνεται να επιτευχκεί μεγαλφτερθ και ουςιαςτικότερθ ςφηευξθ

εκπαίδευςθσ,

ζρευνασ

και

επιχειρθματικότθτασ.

Ριο κάτω ομαδοποιοφνται ευκαιρίεσ οι οποίεσ παρουςιάηονται για τουσ αςκοφντεσ το

οικονομολογικό

επάγγελμα από τθν μεταςτροφι

του επιχειρείν

ςε

ορκολογικότερουσ, καινοτόμουσ και διεκνοποιθμζνουσ τρόπουσ λειτουργίασ.

Α/Α 1

ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΘ ΑΛΛΑΓΘ

ΕΙΔΙΚΕΤ΢Θ - ΕΙΔΙΚΟΣΘΣΑ

Στροφι προσ τθν κοινωνικι Ειδικοί και

τθν

ΑΙΣΙΟΛΟΓΘ΢Θ

κατάρτιςθσ Θ ςτροφι προσ τθν κοινωνικι, τθν

εταιρικι ιςολογιςμϊν αειφορίασ.

υπευκυνότθτα.

περιβαλλοντικι

και

τθν

εταιρικι

υπευκυνότθτα κεωρείται απαραίτθτθ όχι μόνο για τθν εςωτερικι αγορά αλλά και για το επιτυχζσ άνοιγμα των Ελλθνικϊν εταιρειϊν ςτο εξωτερικό.

2

Ρεριβαλλοντικι μζριμνα και Αναλυτζσ

Αξιόπιςτα

προςταςία.

ςτοιχεία

περιβαλλοτικϊν

156

απολογιςτικά και

οικονομικά

καταςτάςεισ,

ζγκαιρθ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

οικονομικϊν

και ενθμζρωςθ και ςυγκρίςιμα δεδομζνα

επιπτϊςεων οι οποίοι είναι ςυνδυάηουν

επενδυτικό

διαχείριςθσ

Λογιςτικϊν Ρροτφπων.

portfolio

με προνομιακισ

οικονομικά. Διεκνϊν Λογιςτζσ

οι

διεκνϊν

ι/και επενδυτικϊν οίκων αλλά και να τφχουν

μθχανικϊν

Εφαρμογι

προκειμζνου

πτυχία Ελλθνικζσ εταιρείεσ να ενταχκοφν ςτο

Ρεριβαλλοντικισ

3

προχπόκεςθ

χρθματοδότθςθσ

από

τράπεηασ του εξωτερικοφ.

–

Ορκωτοί Αξιόπιςτα

λογιςτζσ.

ςτοιχεία

απολογιςτικά και

οικονομικά

καταςτάςεισ,

ζγκαιρθ

ενθμζρωςθ και ςυγκρίςιμα δεδομζνα είναι

προχπόκεςθ

προκειμζνου

οι

Ελλθνικζσ εταιρείεσ να ενταχκοφν ςτο επενδυτικό

portfolio

διεκνϊν

επενδυτικϊν οίκων και να τφχουν προνομιακισ χρθματοδότθςθσ.

4

Ανάγκθ για ορκότερεσ και Ορκωτοί λογιςτζσ.

Ρροκειμζνου

ελεγμζνεσ

αξιοπιςτία και να κερδίςουν τθν

λογιςτικζσ

καταςτάςεισ.

να

ανακτιςουν

προςοχι διεκνϊν επενδυτικϊν οίκων όλο και περιςςότερεσ εταιρείεσ κα αποφαςίηουν

τον

οικονομικϊν

τουσ

ζλεγχο από

των

τρίτουσ

εξωτερικοφσ ελεγκτζσ και λογιςτζσ.

5

Χρθματοδότθςθ με νζα

Ειδικοί

χρθματοοικονομικά

χρθματοδότθςθσ

από τραπεηικό

εργαλεία τα οποία κα

Ελλθνικά

ξζνα πλθγωμζνο από τθν κρίςθ χρζουσ και

περιλαμβάνουν τρόπουσ

χρθματοπιςτωτικά

εφρεςθσ κεφαλαίων για

ιδρφματα

νζεσ εταιρείεσ και projects

ειδικοί ςτθν δθμιουργία τρόπουσ χρθματοδότθςισ τθσ κάνοντασ

κακϊσ και

ειδικϊν

χρθματοδότθςθ τθσ οικονομίασ από ιδιωτικά και μετοχικά κεφάλαια. Εν

ςτθν

εφρεςθ Λαμβανομζνου υπόψθ ότι το Ελλθνικό

και

κακϊσ

νζων

χρθματοοικονομικϊν

και εργαλείων τθσ διεκνοφσ αγοράσ.

εταιρικϊν ςχθμάτων και

157

βαριά

και ανάπτυξθ να αναηθτιςει εναλλακτικοφσ

αναχρθματοδότθςθσ

ζργων.

είναι

τθν οικονομικι φφεςθ, αναμζνεται θ

εργαλείων χριςθ

χρθματοδότθςθσ

ςφςτθμα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

γζνει δθμιουργία χρθματοοικονομικισ καινοτομίασ.

6

Δθμιουργία

νζων Project managers.

Ο

κεςμόσ

τθσ

χρθματοδότθςθσ,

επενδφςεων ςτθν βάςθ τθσ

καταςκευισ και διαχείριςθσ αυτόνομων

λειτουργίασ του διεκνοφσ

ζργων μπορεί να αποτελζςει τθν λφςθ

κεςμοφ του project.

για

τθν

ανάπτυξθ

ςθμαντικϊν

υποδομϊν, ιδιωτικϊν και ΣΔΙΤ ςτο εγγφσ μζλλον.

7

Αναςυγκρότθςθ αναμόχλευςθ

και Σφμβουλοι

Ρολλζσ

εταιρείεσ

οι

οποίεσ

λειτουργίασ επιχειριςεων, λογιςτζσ, χτυπικθκαν από τθν κρίςθ και ζχουν

εταιρειϊν με οικονομικζσ ειδικοί δυςχζρειεσ ι υπό πτϊχευςθ.

τραπεηικϊν οδθγθκεί ςτα όρια του αφανιςμοφ

κεμάτων.

τουσ αναμζνεται να καταρτίςουν ςχζδια

αναςυγκρότθςθσ

και

αναμόχλευςθσ τθσ λειτουργίασ τουσ προκειμζνου να επιβιϊςουν.

8

Συγχωνεφςεισ και εξαγορζσ.

Ειδικοί

Συγχωνεφςεων Ρροκειμζνου να εξυγιανκεί θ αγορά από

και

εξαγορϊν. τον μεγάλο αρικμό προβλθματικϊν

Αποτιμθτζσ

εταιρειϊν, εταιρειϊν αλλά και προκειμζνου να

λογιςτζσ

–

ορκωτοί δθμιουργθκοφν όμιλοι επιχειριςεων με

λογιςτζσ.

κρίςιμο κλίμακασ

μζγεκοσ

και

αναμζνεται

οικονομίεσ το

επόμενο

διάςτθμα να διενεργθκοφν ςθμαντικόσ αρικμόσ ςυγχωνεφςεων και εξαγορϊν.

9

Κλείςιμο εταιρειϊν.

πτωχευμζνων Εκκακαριςτζσ, λογιςτζσ Ζνασ ςθμαντικόσ αρικμόσ επιχειριςεων – ορκωτοί λογιςτζσ.

ζχει ιδθ κλείςει και αναμζνεται να κλείςουν ακόμα αρκετζσ εταιρείεσ οι οποίεσ

δεν

εναρμονιςκοφν πραγματικότθτα.

158

κα

μπορζςουν με

τθν

να νζα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

10

Αναδιάρκρωςθ

και Ειδικοί

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

πιςτολθπτικισ Είναι

δεδομζνο

ότι

μετά

τθν

αναςυγκρότθςθ τραπεηικοφ ικανότθτασ

(credit ανακεφαλαιοποίθςθ θ επανεκκίνθςθ ςε

ςυςτιματοσ.

ειδικοί ορκολογικι

officers), διαχείριςθσ (Risk

κινδφνου δανειακϊν

βάςθ

τθσ

παροχισ

διευκολφνςεων

από

τθσ

management Ελλθνικζσ τράπεηεσ κακϊσ και οι πιο

officers),

ειδικοί αυςτθροί και ςυχνοί ζλεγχοι από τισ

απεμπλοκισ

και Ευρωπαϊκζσ και Ελλθνικζσ Εποπτικζσ

αναχρθματοδότθςθσ

αρχζσ

επιχειριςεων,

δθμιουργία

νοικοκυριϊν φυςικϊν

κακϊσ

και

θ

για

ςυγκριτικοφ

και πλεονεκτιματοσ προςϊπων τραπεηικοφ

(recovery officers)

ανάγκθ

του

εκάςτοτε

ιδρφματοσ

μζςω

απομείωςθσ του ρίςκου του δανειακοφ πελατειακοφ αλλά και του επενδυτικοφ πορτοφολίου του κα οδθγιςουν ςτθν ανάγκθ

για

εξειδικευμζνα

ςτελζχθ

διαχείριςθσ ρίςκου.

11

Ειςροι

ξζνων

άμεςων Οικονομικά ςτελζχθ ςε Τόςο

επενδφςεων.

όλο

το

οι

ευκαιρίεσ

οι

οποίεσ

εφροσ παρουςιάηονται μζςα από τθν κρίςθ όςο

δραςτθριοποίθςθσ των και οι ςθμαντικζσ αλλαγζσ οι οποίεσ εταιρειϊν με ςπουδζσ διενεργοφνται ςτο νομοκετικό και ςτο και κουλτοφρα διεκνϊν φορολογικό πλαίςιο τθσ χϊρασ αλλά και αγορϊν και προτφπων το

πολφ

ενδιαφζρον

πρόγραμμα

κακϊσ και ςτελζχθ με αποκρατικοποιιςεων και παραχϊρθςθσ πείρα αποκτθμζνθ ςε ςτοιχείων πολυεκνικοφσ

του

ενεργθτικοφ

του

ομίλουσ Ελλθνικοφ Δθμοςίου αναμζνεται να

ςτθν Ελλάδα και ςτο αυξιςουν τισ ξζνεσ άμεςεσ επενδφςεισ εξωτερικό.

12

τα επόμενα χρόνια ςτθν χϊρα μασ.

Βελτίωςθ

τθσ Ειδικοί

ανταγωνιςτικότθτασ

των κλαδικοί

αναλυτζσ, εντατικοποίθςθ

ελλθνικϊν

και ειδικοί

ανάπτυξθσ παροχισ

υπθρεςιϊν.

προϊόντων

marketing, Τα

προϊόντων,

επόμενα

χρόνια

αναμζνεται

τθσ

προϊόντων

θ

προςπάκειασ και

υπθρεςιϊν

ειδικοί υψθλοφ επιπζδου και προςτικζμενθσ

εφρεςθσ ι δθμιουργίασ αξίασ.

159

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

νζων αγορϊν.

13

Υιοκζτθςθ μοντζλων

Σφμβουλοι

Ρροκειμζνου

πιςτοποίθςθσ όπωσ τα

πιςτοποιιςεων ςε ζνα αξιοπιςτία

αντίςτοιχα τθσ Μεγάλθσ

μεγάλο

Βρετανίασ.

αντικειμζνων.

να τα

εφροσ λειτουργίεσ

περιβάλουν

προϊόντα

τουσ

αναμζνεται

και

οι

να

με τισ

εταιρείεσ

εντακεί

θ

χριςθ

πιςτοποιιςεων τα επόμενα χρόνια.

14

Ανάγκθ για ςυνεχι βελτίωςθ

Στελζχθ

οικονομικισ Θ ςυνεχισ ενθμζρωςθ και θ δια βίου

του επιπζδου γνϊςθσ και

εκπαίδευςθσ

ενθμζρωςθσ των

ςφμβουλοι

αναδειχκεί ςε ςυγκριτικό πλεονζκτθμα

εργαηόμενων.

επιχειριςεων.

των

και μάκθςθ αναμζνεται να εκτιμθκεί και να

Ελλθνικϊν

εταιρειϊν

ςτθν

διεκνοποιθμζνθ αγορά δράςθσ τουσ τα επόμενα χρόνια.

15

Διόγκωςθ

των Χρθματιςτθριακοί

χρθματιςτθριακϊν

αναλυτζσ

ςυναλλαγϊν.

αντικριςτζσ.

Ραρόλο το ςθμερινό ρθχό βάκοσ τθσ και Ελλθνικισ χρθματιςτθριακισ αγοράσ και τον μικρό όγκο ςυναλλαγϊν, αναμζνεται να υπάρξει ςτο άμεςο μζλλον αφξθςθ των

ςυναλλαγϊν

με

τθν

ανακεφαλαιοποίθςθ των τραπεηϊν και τθν

μεταςτροφι

κλίματοσ

για

αναμζνεται

του

τθν

να

οικονομικοφ

χϊρα.

Επιπλζον

δθμιουργθκοφν

ςτο

μζλλον

νζα

μεςοπρόκεςμο

χρθματιςτθριακά προϊόντα τα οποία κα υποςτθρίξουν τθν χρθματοδότθςθ τθσ εξόδου

από

τθν

κρίςθ.

Τζλοσ

διεκνοποίθςθ

των

επιχειριςεων

αναμζνεται

δθμιουργιςει ςφνκετων προϊόντων

τθν

θ

Ελλθνικϊν

ανάγκθ

να χριςθσ

χρθματοοικονομικϊν αντιςτάκμιςθσ

κινδφνου.

Τζλοσ τα αςφαλιςτικά ταμεία και τα κεςμικά κεφάλαια ιδιωτικά και δθμόςια,

160

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

αναμζνεται να αυξιςουν τθν ζκκεςι τουσ

ςε

ξζνα

χρθματιςτθριακά

ενεργθτικά.

Στον πιο κάτω πίνακα γίνεται μία προςπάκεια ομαδοποίθςθσ των ευκαιριϊν ανά ειδικότθτα – ειδίκευςθ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ που προκφπτει από τθν άςκθςθ ελεφκερου επαγγζλματοσ και τθν δθμιουργία επιχειριςεων από οικονομολόγουσ.

Α/Α

ΕΙΔΙΚΕΤ΢Θ -

ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΘ ΑΛΛΑΓΘ

ΑΙΣΙΟΛΟΓΘ΢Θ

ΕΙΔΙΚΟΣΘΣΑ 1

Στροφι προσ τθν κοινωνικι και Γραφεία

και Θ ςτροφι προσ τθν

τθν εταιρικι υπευκυνότθτα τθν εταιρείεσ

κοινωνικι,

περιβαλλοντικι

εταιρικι

μζριμνα

και ςυμβοφλων

προςταςία.

τθν

κατάρτιςθσ

υπευκυνότθτα και τθν

ιςολογιςμϊν

περιβαλλοντικι

αειφορίασ.

κεωρείται απαραίτθτθ όχι

μόνο

για

εςωτερικι αλλά

τθν

αγορά

και

για

το

επιτυχζσ άνοιγμα των Ελλθνικϊν

εταιρειϊν

ςτο εξωτερικό.

2

Εφαρμογι Διεκνϊν Λογιςτικϊν Γραφεία Ρροτφπων ορκότερεσ

και

ανάγκθ

και

και Αξιόπιςτα

για εταιρείεσ

ελεγμζνεσ εξειδικευμζνων

λογιςτικζσ καταςτάςεισ.

λογιςτϊν.

απολογιςτικά οικονομικά και

ςτοιχεία

καταςτάςεισ,

ζγκαιρθ

ενθμζρωςθ

και

ςυγκρίςιμα

δεδομζνα

είναι

προχπόκεςθ προκειμζνου

161

οι

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ελλθνικζσ εταιρείεσ να ενταχκοφν

ςτο

επενδυτικό

portfolio

διεκνϊν επενδυτικϊν οίκων και να τφχουν προνομιακισ χρθματοδότθςθσ.

3

Χρθματοδότθςθ

με

νζα Ειδικοί

ςτθν Λαμβανομζνου

χρθματοοικονομικά εργαλεία τα εφρεςθ

υπόψθ ότι το Ελλθνικό

οποία κα περιλαμβάνουν τρόπουσ χρθματοδότθςθσ

τραπεηικό

εφρεςθσ

κεφαλαίων

για

ςφςτθμα

νζεσ από Ελλθνικά και είναι

εταιρείεσ και projects.

βαριά

ξζνα

πλθγωμζνο από τθν

χρθματοπιςτωτικ

κρίςθ χρζουσ και τθν

ά

ιδρφματα οικονομικι

φφεςθ,

κακϊσ και ειδικοί αναμζνεται

θ

ςτθν δθμιουργία ανάπτυξθ ειδικϊν

αναηθτιςει

εργαλείων

εναλλακτικοφσ

χρθματοδότθςθσ

τρόπουσ

και

χρθματοδότθςισ

αναχρθματοδότθ

κάνοντασ χριςθ νζων

ςθσ

ζργων. Δθμιουργία

νζων

επενδφςεων, Ειδικά

ςτθν βάςθ τθσ λειτουργίασ του και διεκνοφσ κεςμοφ του project.

τθσ

εταιρικϊν χρθματοοικονομικϊν

ςχθμάτων

4

να

και εργαλείων

τθσ

διεκνοφσ αγοράσ. γραφεία Ο

κεςμόσ

τθσ

εταιρείεσ χρθματοδότθςθσ,

Project

καταςκευισ

management.

διαχείριςθσ αυτόνομων

και

ζργων

μπορεί να αποτελζςει τθν

λφςθ

για

τθν

ανάπτυξθ ςθμαντικϊν υποδομϊν, ιδιωτικϊν και ΣΔΙΤ ςτο εγγφσ

162

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

μζλλον.

5

Αναςυγκρότθςθ και αναμόχλευςθ Ειδικευμζνα λειτουργίασ

εταιρειϊν

Ζνασ μεγάλοσ αρικμόσ

με ςχετικά γραφεία εταιρειϊν αναμζνεται

οικονομικζσ δυςχζρειεσ ι υπό ςυμβοφλων, πτϊχευςθ.

ειδικά

να

χρειαςκεί

να

τμιματα επαναπροςδιορίςει

τραπεηϊν.

τον τρόπο λειτουργίασ του,

να

γίνει

πιο

αποτελεςματικόσ μειϊνοντασ τα κόςτθ του και αυξάνοντασ τθν

παραγωγικότθτά

του.

6

Συγχωνεφςεισ και εξαγορζσ.

Ειδικευμζνα

Ρροκειμζνου

να

γραφεία

εξυγιανκεί θ αγορά

ςυμβοφλων

από

Συγχωνεφςεων

αρικμό

και εξαγορϊν.

προβλθματικϊν

τον

μεγάλο

εταιρειϊν αλλά και προκειμζνου

να

δθμιουργθκοφν όμιλοι επιχειριςεων

με

κρίςιμο μζγεκοσ και οικονομίεσ

κλίμακασ

αναμζνεται

το

επόμενο διάςτθμα να διενεργθκοφν ςθμαντικόσ

αρικμόσ

ςυγχωνεφςεων

και

εξαγορϊν.

7

Κλείςιμο πτωχευμζνων εταιρειϊν.

Εκκακαριςτζσ, λογιςτζσ

Επιπρόςκετα – μεγάλοσ

ζνασ αρικμόσ

ορκωτοί

εταιρειϊν οι οποίεσ

λογιςτζσ.

ζχουν χάςει δυναμικι από τθν κρίςθ και δεν

163

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

κα

μπορζςουν

να

εκμεταλλευτοφν

τισ

ευκαιρίεσ

τθσ

ανάκαμψθσ αναμζνεται

να

κλείςουν.

8

Διόγκωςθ

τθσ

εξαγωγικισ Γραφεία

δραςτθριότθτασ.

Θ εξαγωγικι

προϊκθςθσ

και δραςτθριότθτα των

διεκπεραίωςθσ

Ελλθνικϊν

εξαγωγϊν.

επιχειριςεων αλλά και των ξζνων που κα επενδφςουν ςτθν Ελλάδα αναμζνεται να διογκωκεί ςθμαντικά τα επόμενα ζτθ.

9

Άρςθ των περιοριςμϊν ςτθν Πλεσ είςοδο

οι Το

νεοειςερχομζνων ειδικότθτεσ

επαγγελματιϊν

και ειδικεφςεισ

των

και κλειςτϊν του επαγγελμάτων

επιχειρθματιϊν ςε μία ομάδα οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ

επαγγελμάτων και κλάδων.

άνοιγμα

ςτθν

χϊρα μασ κα ζχει ωσ αποτζλεςμα

τθν

κινθτικότθτα

ςτα

επαγγζλματα αυτά και τθν δθμιουργία νζων επιχειριςεων

με

παράλλθλθ απόςυρςθ μθ αποτελεςματικϊν παλαιότερων εταιρειϊν.

10

Δθμιουργία

επιχειριςεων

από Πλεσ

οι Οι αςκοφντεσ το

τουσ οικονομολόγουσ ςε όλουσ ειδικότθτεσ και οι οικονομολογικό τουσ

κλάδουσ

όπου ειδικεφςεισ

παρουςιάηονται ευκαιρίεσ.

του επάγγελμα είναι αυτοί

οικονομολογικοφ

164

οι οποίοι βρίςκονται

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςτερεϊματοσ.

περιςςότερο από οποιοδιποτε άλλο επαγγελματία κοντά ςτισ εξελίξεισ ςτισ αγορζσ, μια και επί τθσ ουςίασ είναι αυτοί οι οποίοι διαχειρίηονται, καταγράφουν ι προςπακοφν να προβλζψουν τισ τάςεισ και τα αποτελζςματα των επιχειριςεων, των κλάδων και των οικονομιϊν. Κατά ςυνζπεια είναι αυτοί οι οποίοι μποροφν να διαγνϊςουν ζγκαιρα και να εκμεταλλευτοφν ευκαιρίεσ για τθν δθμιουργία επιχειρθματικισ δραςτθριότθτασ.

Συνοψίηοντασ, οι ειδικότθτεσ και ειδικεφςεισ οι οποίεσ

αναμζνεται να

παρουςιάςουν ηιτθςθ τα επόμενα ζτθ, ςφμφωνα με τθν ανάλυςθ τθσ μελζτθσ είναι: Εξειδικευμζνα ςτελζχθ ςτο τουριςτικό management και τθν λογιςτικι τουριςτικϊν επιχειριςεων, εκτιμθτζσ ακινιτων, project managers, ειδικοί αγροτικισ οικονομίασ και διαχειριςτζσ (managers) αγροτικϊν ςυνεταιριςμϊν και μεγάλθσ επιφάνειασ καλλιεργιςιμων εκτάςεων, ειδικοί ενεργειακισ οικονομίασ και διαχειριςτζσ ενεργειακϊν υποδομϊν, ναυτιλιακά ςτελζχθ και οικονομολόγοι και λογιςτζσ

165

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

εξειδικευμζνοι ςτο αντικείμενο τθσ ναυτιλίασ, κοςτολόγοι, ειδικοί διαχείριςθσ παραγωγισ, ειδικοί logistics ,managers, ειδικοί θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν με ουςιαςτικζσ γνϊςεισ οικονομικϊν και φοροτεχνικϊν κεμάτων, υψθλοφ επιπζδου και πανεπιςτθμιακϊν γνϊςεων αςφαλιςτζσ, αναλογιςτζσ, διαχειριςτζσ κεφαλαίων, οικονομικοί αςφαλιςτικϊν

και

χρθματοοικονομικοί

προϊόντων

ηωισ

και

αναλυτζσ,

κακϊσ

υγείασ/περίκαλψθσ,

και

δθμιουργοί

οικονομολόγοι

–

εκπαιδευτικοί, αναλυτζσ περιβαλλοντικϊν οικονομικϊν και επιπτϊςεων οι οποίοι ςυνδυάηουν πτυχία Ρεριβαλλοντικισ διαχείριςθσ ι/και μθχανικϊν με οικονομικά, ειδικοί κατάρτιςθσ ιςολογιςμϊν αειφορίασ, ειδικοί ςυγχωνεφςεων και εξαγορϊν, αποτιμθτζσ εταιρειϊν, λογιςτζσ – ορκωτοί λογιςτζσ, φοροτεχνικοί, εκκακαριςτζσ, ειδικοί πιςτολθπτικισ ικανότθτασ (credit officers), ειδικοί διαχείριςθσ κινδφνου (risk management officers), ειδικοί απεμπλοκισ και αναχρθματοδότθςθσ επιχειριςεων, νοικοκυριϊν και φυςικϊν προςϊπων (recovery officers), ειδικοί marketing, κλαδικοί αναλυτζσ, ειδικοί ανάπτυξθσ προϊόντων, ειδικοί εφρεςθσ ι δθμιουργίασ νζων αγορϊν και πιο περιοριςμζνα χρθματιςτθριακοί αναλυτζσ και αντικριςτζσ.

Επιπλζον, κα είναι ιδιαίτερα αναγκαίοι οικονομολόγοι να μιλοφν πολφ καλά ξζνεσ γλϊςςεσ και αυτοί να ςυνδυάηουν ςπουδζσ από διαφορετικοφσ κλάδουσ (π.χ. νομικοί, μθχανικοί, περιβαλλοντολόγοι με πτυχίο ςτα οικονομικά κακϊσ και απόφοιτοι οικονομικϊν ςχολϊν με παράλλθλεσ ςπουδζσ ςτθν Δθμόςια Διοίκθςθ).

Απαραίτθτθ κρίνεται και θ εξειδίκευςθ των αςκοφντων το οικονομολογικό επάγγελμα ςτθν πλθροφορικι με ζμφαςθ ςε εξειδικευμζνα προγράμματα τθσ ειδικότθτάσ τουσ.

Επιπλζον, πολφτιμα κα είναι τα οικονομικά ςτελζχθ ςε όλο το εφροσ τθσ επιχειρθματικισ δραςτθριότθτασ, με ςπουδζσ και κουλτοφρα διεκνϊν αγορϊν και προτφπων κακϊσ και ςτελζχθ με πείρα αποκτθμζνθ ςε πολυεκνικοφσ ομίλουσ ςτθν Ελλάδα και ςτο εξωτερικό.

166

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ευκαιρίεσ για επιχειρθματικι δραςτθριοποίθςθ οικονομολόγων κα υπάρξουν ςε niche αγορζσ όπωσ γραφεία και εταιρείεσ ςυμβοφλων κατάρτιςθσ ιςολογιςμϊν αειφορίασ, γραφεία και εταιρείεσ εξειδικευμζνων λογιςτϊν εφαρμογισ Διεκνϊν Λογιςτικϊν Ρροτφπων, γραφεία ειδικϊν ςτθν εφρεςθ χρθματοδότθςθσ από Ελλθνικά και ξζνα χρθματοπιςτωτικά ιδρφματα κακϊσ και ςτθν δθμιουργία ειδικϊν εργαλείων χρθματοδότθςθσ και αναχρθματοδότθςθσ εταιρικϊν ςχθμάτων και ζργων.

12. Ο ΡΟΛΟ΢ ΣΟΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΙΜΕΛΘΣΘΡΙΟΤ ΢ΣΘΝ ΕΠΟΜΕΝΘ ΔΕΚΑΕΣΙΑ Το επάγγελμα του οικονομολόγου ςτθ χϊρα μασ κατοχυρϊνεται και διαςφαλίηεται από το Οικονομικό επιμελθτιριο τθσ Ελλάδασ. 5 Ο φορζασ αυτόσ ζχει αποδείξει πωσ ζχει τθ δυνατότθτα να διαςφαλίςει τα επαγγελματικά δικαιϊματα των οικονομολόγων επαγγελματιϊν. Ωςτόςο, ζνα ρευςτό και ανταγωνιςτικό περιβάλλον όπωσ είναι αυτό που βιϊνουμε ςιμερα, απαιτεί τον κατάλλθλο επαναπροςανατολιςμό ςχετικά με τθν κατοχφρωςθ και τα 5

Νομικό πρόςωπο δθμοςίου Δικαίου εποπτευόμενο από το Υπουργείο Οικονομίασ Ανταγωνιςτικότθτασ και

Ναυτιλίασ Με βάςθ τον Ιδρυτικό του Νόμο1100/80 (όπωσ τροποποιικθκε με τον Ν. 1479/1984 ,το άρκρο 8 Ρ.Δ.475/1991, το άρκρο 1 παρ. 4 Ν.2515/97 , το άρκρο 22 Ν. 2873/2000, το Ο.Ε.Ε. αποτελεί το κεςμοκετθμζνο οικονομικό ςφμβουλο τθσ χϊρασ μασ, ενϊ παράλλθλα είναι και ο φορζασ ζκφραςθσ των 90.000 περίπου Ελλινων οικονομολόγων, πτυχιοφχων Ανϊτατων Οικονομικϊν Σχολϊν και πτυχιοφχων των τμθμάτων τθσ Λογιςτικισ, Εμπορίασ Χρθματοοικονομικϊν

και

Διαφιμιςθσ, Διοίκθςθσ

Εφαρμογϊν,

Χρθματοοικονομικισ

Επιχειριςεων, και

Τουριςτικϊν

Επιχειριςεων,

Ελεγκτικισ και Χρθματοοικονομικισ

και

Αςφαλιςτικισ τθσ Σχολισ Διοίκθςθσ και Οικονομίασ των Τεχνολογικϊν Εκπαιδευτικϊν Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) που είναι κάτοχοι μεταπτυχιακοφ διπλϊματοσ ειδίκευςθσ ςτθν οικονομικι επιςτιμθ των ελλθνικϊν Α.Ε.Ι. ι ιςότιμου μεταπτυχιακοφ διπλϊματοσ τθσ αλλοδαπισ και χρθςιμοποιοφν το πτυχίο τουσ ι το μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευςθσ για τθν κατάλθψθ κζςθσ ςτο δθμόςιο και ιδιωτικό τομζα ι για τθν άςκθςθ ελεφκερου επαγγζλματοσ (άρκρα 10 και 11 του Ν.3912/2011).Σιμερα το ΟΕΕ είναι ςε κζςθ να ςυμβάλει ουςιαςτικά άμεςα και πρακτικά ςτουσ τομείσ τθσ Εκνικισ Οικονομίασ, όπωσ ςτθ διαμόρφωςθ αποτελεςματικοφ και δίκαιου φορολογικοφ ςυςτιματοσ, ςτθν αναπτυξιακι διαδικαςία, ςτθ λειτουργία κεςμϊν οικονομικοφ αντικειμζνου και ςτθν εξεφρεςθ – αξιοποίθςθ πόρων για τθν αντιμετϊπιςθ των προβλθμάτων τθσ Εκνικισ Οικονομίασ. ( ΡΘΓΘ : ΟΕΕ).

167

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

δικαιϊματα

που

παρζχονται

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςε

επαγγελματίεσ

του

οικονομολογικοφ

επαγγζλματοσ.

Ο ρόλοσ ο οποίοσ καλείται να διαδραματίςει το Οικονομικό Επιμελθτιριο ςτθν Ελλάδα τθν επόμενθ δεκαετία είναι:

α) θ αναβάκμιςθ του επαγγζλματοσ και των παρεχόμενων υπθρεςιϊν από τα μζλθ του προσ τουσ πολίτεσ και το επιχειρθματικό γίγνεςκαι τθσ χϊρασ,

β) θ ςυμβολι του ςτθν προςπάκεια μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ μζςω προτάςεων και υποδείξεων προσ τθν Ελλθνικι Ρολιτεία για αλλαγζσ ςτο κεςμικό και το κανονιςτικό πλαίςιο, οι οποίεσ είναι απόρροια τθσ κακθμερινισ πρακτικισ άςκθςθσ του επαγγζλματοσ,

γ) θ υποςτιριξθ και ενδυνάμωςθ τθσ επιχειρθματικότθτασ τθσ χϊρασ και τθσ θκικισ του επιχειρείν,

δ) θ ςυμβολι ςτθν ςυνεχι οικονομικι εκπαίδευςθ και ςτθν παροχι άμεςθσ και ζγκυρθσ πλθροφόρθςθσ περί οικονομικϊν κεμάτων ςτα μζλθ του,

ε) θ διαςφάλιςθ τθσ εφρυκμθσ λειτουργίασ και θ ςτιριξθ του επαγγζλματοσ με τθν προςφορά εργαλείων προσ τα μζλθ του.

Ειδικότεροι ςτόχοι του Ο.Ε.Ε. για τθν επόμενθ δεκαετία κα πρζπει να είναι:

- Θ διευκόλυνςθ τθσ πρόςβαςθσ και ςυμμετοχισ ςτθ διά βίου μάκθςθ των μελλϊν του. Επιπλζον Υποςτιριξθ τθσ διά βίου μάκθςθσ, μζςω τθσ διαςφνδεςθσ όλων των μορφϊν τυπικισ, μθ τυπικισ εκπαίδευςθσ και άτυπθσ μάκθςθσ.

- Θ παροχι δυνατότθτα επαγγελματικισ εξζλιξθσ των μελλϊν τθσ.

168

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

- Θ αφξθςθ τθσ κινθτικότθτασ των εργαηομζνων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα.

- Θ ενίςχυςθ τθσ διαφάνειασ των προςόντων των μελλϊν του και θ ςφνδεςι τουσ με τθν εργαςία και τθν απαςχόλθςθ.

- Θ αναγνϊριςθ και πιςτοποίθςθ τθσ άτυπθσ μάκθςθσ.

- Ο εξορκολογιςμόσ και θ διαςφάλιςθ τθσ ποιότθτασ του ςυςτιματοσ αναγνϊριςθσ και πιςτοποίθςθσ προςόντων.

Στο πλαίςιο αυτό εκτιμάται ότι κα ιταν ιδιαίτερα χριςιμο να ςυντονιςκοφν και να διενεργθκοφν οι πιο κάτω πρωτοβουλίεσ και δράςεισ από το Οικονομικό Επιμελθτιριο:

Α. Προςφορά πιςτοποιιςεων από το Ο.Ε.Ε. Με τον πρόςφατα ψθφιςκζντα νόμο Ν.4152 διευρφνεται ο αρικμόσ των φυςικϊν προςϊπων τα οποία κα ζχουν τθν δυνατότθτα απόκτθςθσ τθσ ειδικότθτασ του λογιςτι – φοροτεχνικοφ και ελαςτικοποιοφνται οι προχποκζςεισ για τθν απόκτθςθ των δφο πλζον τάξεων αδειϊν άςκθςθσ του επαγγζλματοσ του λογιςτι – φοροτζχνθ. Ειδικότερα θ νζα διάταξθ δίνει τθ δυνατότθτα ςτουσ αποφοίτουσ Λυκείου και ΙΕΚ με λιγότερα χρόνια εργαςιακι εμπειρία από ότι ίςχυε ζωσ ςιμερα να αποκτιςουν επαγγελματικι ταυτότθτα Βϋ τάξθσ και να τθροφν βιβλία εςόδων – εξόδων, ανεξαρτιτωσ τηίρου. Ραράλλθλα οι απόφοιτοι ΤΕΙ απολαμβάνουν τα ίδια δικαιϊματα με τουσ απόφοιτουσ ΑΕΙ και μετά από 3 χρόνια ςτθ Βϋ τάξθ, αποκτοφν επαγγελματικι ταυτότθτα Αϋ τάξθ και τθροφν βιβλία Γϋ κατθγορίασ. Αποτζλεςμα είναι ςτθν πρϊτθ περίπτωςθ να εξιςϊνεται θ πρακτικι εμπειρία με τθν Τριτοβάκμια εκπαίδευςθ, ενϊ ςτθν δεφτερθ θ Τεχνολογικι με τθν Ρανεπιςτθμιακι εκπαίδευςθ. Επιπρόςκετα, με το υφιςτάμενο κεςμικό πλαίςιο παρζχεται το δικαίωμα ςτον ιδιωτικό φορζα να επιλζγει ςτελζχθ αδιαφορϊντασ για τισ επιςτθμονικζσ γνϊςεισ και τθν ορκι, επιςτθμονικι και ποιοτικι εργαςία, με αποτζλεςμα αφενόσ να καταλφεται θ επαγγελματικι διαςφάλιςθ των οικονομολόγων και

169

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

αφετζρου να επιτρζπεται θ παροχι χαμθλισ ποιότθτασ υπθρεςιϊν, οι οποίεσ δφναται να ενζχουν ακόμα και ςοβαροφσ κινδφνουσ για τουσ πελάτεσ μθ καταρτιςμζνων οι οποίοι δραςτθριοποιοφνται ςτον κλάδο.

Λαμβάνοντασ υπόψθ τα προθγοφμενα, προτείνεται θ κεςμοκζτθςθ διαδικαςίασ πιςτοποίθςθσ των επαγγελματιϊν που κα κατζχουν τισ άδειεσ των δφο τάξεων προκειμζνου να διαςφαλιςτεί θ επαγγελματικι επάρκεια των εμπλεκομζνων επαγγελματιϊν.

Θ ανάγκθ πιςτοποίθςθσ προκφπτει και από το ςυνεχϊσ

μεταλλαςςόμενο νομοκετικό κακεςτϊσ του επαγγζλματοσ, τισ ςυνεχισ αλλαγζσ ςτο φορολογικό κακεςτϊσ αλλά και τισ ρθξικζλευκεσ αλλαγζσ που επιτάςςει θ τεχνολογικι πρόοδοσ.

Ρροτείνεται λοιπόν θ δθμιουργία διαδικαςίασ πιςτοποίθςθσ θ οποία κα περιλαμβάνει α) υποχρεωτικι παρακολοφκθςθ επιμορφωτικϊν ςεμιναρίων κακϊσ και β) λιψθ τθσ πιςτοποίθςθσ μετά από εξετάςεισ. Κατά τον τρόπο αυτό θ άδεια άςκθςθσ επαγγζλματοσ, πζραν των ετϊν υπθρεςίασ, κα αποκτάται μετά από πιςτοποίθςθ παρακολοφκθςθσ επιμορφωτικϊν ςεμιναρίων ςε λογιςτικά και φορολογικά κζματα με αξιολόγθςθ των υποψθφίων κατά τθ διάρκεια παρακολοφκθςθσ αυτϊν θ/και μετά από εξετάςεισ. Θ ανανζωςθ τθσ άδειασ κα γίνεται μετά από κάποιο χρονικό διάςτθμα, υπό τον όρο ότι ο επαγγελματίασ ςυνεχίηει να αςκεί τθν ειδικότθτα και επιπλζον ζχει παρακολουκιςει τα ςχετικά ςεμινάρια. Με τον τρόπο αυτό θ διατιρθςθ τθσ πιςτοποίθςθσ κα διενεργείται ςε βάςθ CIP (Continual Improvement Points). Τα επιμορφωτικά ςεμινάρια κα διενεργοφνται τουλάχιςτον δφο φορζσ ανά ζτοσ από το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδοσ ι από το Ινςτιτοφτο Εκπαίδευςθσ και Επιμόρφωςθσ των μελϊν του, τα οποία κα χορθγοφν και το ςχετικό πιςτοποιθτικό παρακολοφκθςθσ και αξιολόγθςθσ. Οι εξετάςεισ λιψθσ τθσ επαγγελματικισ αδείασ κα διενεργοφνται μία φορά ανά ζτοσ. Σκοπόσ τθσ πιςτοποίθςθσ κα είναι θ κατοχφρωςθ των επαγγελματιϊν του κλάδου, μζςω ενόσ αδιάβλθτου και διεκνϊσ αναγνωριςμζνου μθχανιςμοφ πιςτοποίθςθσ και θ αναβάκμιςθ των παρεχομζνων προσ τουσ τελικοφσ πελάτεσ υπθρεςιϊν.

170

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Τα Ο.Ε.Ε. κα εκδίδει κάρτα πιςτοποίθςθσ (τφπου πιςτωτικισ) και επαγγελματικισ άδειασ, θ οποία κα ανανεϊνεται ετθςίωσ κατόπιν καταβολισ του ετιςιου κόςτουσ πιςτοποίθςθσ και ςυμμόρφωςθσ με τα λοιπά υποχρεωτικά κριτιρια (επιμόρφωςθ, άςκθςθ του επαγγζλματοσ). Οι κάρτεσ πιςτοποίθςθσ κα αποδίδουν αυτόματα ςτον επαγγελματία και «θλεκτρονικι υπογραφι» προκειμζνου να ςυναλλάςςεται με τισ φορολογικζσ αρχζσ και να διενεργεί υποβολζσ λογιςτικϊν καταςτάςεων και φορολογικϊν φφλλων πελατϊν του παντόσ τφπου ςτισ εφορίεσ τθσ χϊρασ. Θ «θλεκτρονικι υπογραφι» κα δίδει ςτον κάτοχο – επαγγελματία και δυνατότθτα θλεκτρονικισ υποβολισ φορολογικϊν ςτοιχείων πελατϊν του ςτισ φορολογικζσ αρχζσ.

Τζλοσ κα πρζπει να δθμιουργθκεί μθτρϊο πιςτοποιθμζνων λογιςτϊν – φοροτεχνικϊν το οποίο κα είναι διακζςιμο ςτθν θλεκτρονικι ςελίδα του Ο.Ε.Ε. και κα

είναι

γνωςτοποιθμζνο

ςτισ

φορολογικζσ

αρχζσ.

Αποτζλεςμα

των

προαναφερόμενων κα είναι θ απάλειψθ των παρανόμωσ αςκοφντων το επάγγελμα και θ αναγνϊριςθ τθσ ςυνυπευκυνότθτασ του Λογιςτι Φοροτεχνικοφ.

Για τισ προαναφερόμενεσ παρεχόμενεσ υπθρεςία από το Ο.Ε.Ε. κα υπάρχει ελάχιςτθ καταβολι ετθςίου κόςτουσ από τα μζλθ τθσ.

Β. Παροχι πιςτοποιιςεων για άλλεσ ειδικότθτεσ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ.

Επιπρόςκετα προτείνεται θ κεςμοκζτθςθ και θ διαχείριςθ τθσ διαδικαςίασ παροχισ πιςτοποίθςθσ από το Ο.Ε.Ε. και άλλων ειδικοτιτων του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ ςε τομείσ-κλάδουσ με μεγάλθ ηιτθςθ ι/και απαίτθςθ εξειδίκευςθσ με τθν λογικι θ οποία περιγράφθκε αμζςωσ πρωκφςτερα. Οι πιςτοποιιςεισ αυτζσ δφναται να παρζχονται ςε ςυνεργαςία με άλλουσ κεςμοκετθμζνουσ φορείσ ι/και Ρανεπιςτιμια.

171

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ενδεικτικά αναφζρεται θ πιςτοποίθςθ επάρκειασ για τθν άςκθςθ τθσ ειδικότθτασ του εςωτερικοφ ελεγκτι θ οποία μπορεί να οργανωκεί ςε ςυνεργαςία με το ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘΣ ΣΩΜΑΤΟΣ Ο΢ΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ (Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ.), θ πιςτοποίθςθ τθσ ειδικότθτασ του μελετθτι τεχνοοικονομικϊν μελετϊν δθμοςίων και ιδιωτικϊν ζργων, θ πιςτοποίθςθ ειδικότθτασ μελετθτι επενδυτικϊν ςχεδίων και αναπτυξιακϊν προγραμμάτων (οι οποίοι κα είναι και οι μόνοι οι οποίοι κα ζχουν δικαίωμα υποβολισ φακζλων ςε προγράμματα κινθτροδότθςθσ του Ελλθνικοφ κράτουσ) κ.α.

Γ. Δθμιουργία κϊδικα δεοντολογίασ και κυρϊςεων.

Το Οικονομικό Επιμελθτιριο κα πρζπει να μεριμνιςει για τθν δθμιουργία κϊδικα δεοντολογίασ και κυρϊςεων για τα μζλθ του ςτα πρότυπα του ιςχφοντα Κϊδικα Επαγγελματικισ Δεοντολογίασ τθσ Διεκνοφσ Ομοςπονδίασ Λογιςτϊν (International Federation of Accountants). Ο κϊδικασ δεοντολογίασ κα ρυκμίηει κζματα που αφοροφν τισ ςχζςεισ ανάμεςα ςτουσ οικονομολόγουσ και τουσ πελάτεσ τουσ, τουσ οικονομολόγουσ μεταξφ τουσ αλλά και τισ ςχζςεισ των προαναφερόμενων πλευρϊν με τθν πολιτεία. Ο κϊδικασ δεοντολογίασ κα πρζπει να περιγράφει με ςαφινεια, τα δικαιϊματα και τισ υποχρεϊςεισ, τθ διαςφάλιςθ ποιότθτασ και διαφάνειασ, τισ υποχρεϊςεισ ακεραιότθτασ, αντικειμενικότθτασ , επαγγελματικισ ςυμπεριφοράσ, επαγγελματικισ επάρκειασ και εχεμφκειασ των μελϊν του Ο.Ε.Ε.

Δ. Δθμιουργία ςυνθγόρου διαχείριςθσ παραπόνων και καταγγελιϊν.

Σθμαντικι πρωτοβουλία για το Ο.Ε.Ε. είναι θ δθμιουργία «γραφείου ςυνθγόρου» εποπτικοφ οργάνου παραπόνων και καταγγελιϊν για μζλθ του Ο.Ε.Ε. τα οποία κα παραβιάηουν τθν νομοκεςία ι τον κϊδικα δεοντολογίασ. Επιπρόςκετα το όργανο κα δζχεται και καταγγελίεσ για άτομα τα οποία αςκοφν παρανόμωσ το επάγγελμα. Το

172

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ςτελζχθ τθσ υπθρεςίασ κα προτείνουν ποινζσ για τουσ παρανομοφντεσ επαγγελματίεσ ςτα διοικοφν όργανο του Ο.Ε.Ε. ςφμφωνα με τον κϊδικα κυρϊςεων του επιμελθτθρίου.

Ε. Mentoring. Το Ο.Ε.Ε. είναι ο κατάλλθλοσ φορζασ να οργανϊςει γραφείο mentoring το οποίο να φζρνει ςε επαφι κακοδθγθτζσ με κακοδθγοφμενουσ προκειμζνου να διευκολφνει νζα άτομα ι νζουσ επαγγελματίεσ να ειςζλκουν ςτο επάγγελμα ι να ανοίξουν επιχειριςεισ προςφοράσ οικονομολογικϊν υπθρεςιϊν. Mentoring μπορεί να και υπάρξει ανάμεςα ςε οικονομολόγουσ και νζουσ επιχειρθματίεσ, όπου οι πρϊτοι κα μεταβιβάςουν γνϊςεισ και εμπειρίεσ ςτουσ δεφτερουσ προκειμζνου αυτοί να δθμιουργιςουν αποδοτικότερεσ επιχειριςεισ.

΢Σ. Γραφείο επαγγελματικοφ προςανατολιςμοφ φοιτοφντων ςε οικονομικζσ ςχολζσ.

Το Ο.Ε.Ε. είναι ο κατάλλθλοσ φορζασ για τθν δθμιουργία ενόσ

Γραφείου

Επαγγελματικοφ Ρροςανατολιςμοφ Φοιτοφντων ςε οικονομικζσ ςχολζσ, όπου οι ενδιαφερόμενοι κα μποροφν να λαμβάνουν πλθροφόρθςθ ςχετικά με το επάγγελμα και τισ δυνατότθτεσ που ανοίγονται μπροςτά τουσ ςτα πλαίςια του επαγγζλματοσ.

Το γραφείο με τθν ςφμπραξθ και τθν χρθματοδότθςθ επιχειριςεων κα δφναται να οργανϊςει βραβεία αριςτοφχων οικονομικϊν ςχολϊν κακϊσ και διαγωνιςμό καινοτομίασ ςτο επάγγελμα.

Τζλοσ, το γραφείο κα φζρνει ςε επαφι τθν επιχειρθματικι κοινότθτα με τουσ φοιτθτζσ των οικονομικϊν ςχολϊν προκειμζνου να διευκολφνεται θ ςφηευξθ τθσ προςφοράσ και τθσ ηιτθςθσ για οικονομικά ςτελζχθ ςτισ επιχειριςεισ.

173

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Η. Εικονικό (Virtual) κζντρο εφρεςθσ εργαςίασ για οικονομολόγουσ.

Ρροτείνεται θ δθμιουργία ενόσ εικονικοφ κζντρου ευρζςεωσ εργαςίασ για οικονομολόγουσ, το οποίο κα λειτουργεί μζςα από τθν ιςτοςελίδα του Ο.Ε.Ε. Το εικονικό κζντρο ευρζςεωσ εργαςίασ κα περιλαμβάνει τόπο για τθν ηιτθςθ οικονομολόγων αλλά και τθν προςφορά, με τθν δθμιουργία ταξινομθμζνου ανά ειδικότθτα θλεκτρονικοφ χϊρου ανάρτθςθσ βιογραφικϊν ςθμειωμάτων.

Θ. Ινςτιτοφτο Εκπαίδευςθσ και Επιμόρφωςθσ των μελϊν - ΙΝ΢ΣΙΣΟΤΣΟΤ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Θ΢ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΙΜΕΛΘΣΘΡΙΟΤ ΕΛΛΑΔΟ΢ (Ι.Ε.Ο.Ε.Ε.)

Ρροκειμζνου

να

λειτουργιςουν

ορκολογικά

και

οργανωμζνα

όλεσ

οι

προαναφερόμενεσ πρωτοβουλίεσ δθλ. θ πιςτοποίθςθ, θ δια βίου μάκθςθ, το mentoring, το γραφείο επαγγελματικοφ προςανατολιςμοφ φοιτοφντων ςε οικονομικζσ ςχολζσ και το virtual κζντρο εφρεςθσ εργαςίασ για οικονομολόγουσ προτείνεται θ ςφςταςθ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΡΙΜΕΛΘΤΘ΢ΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ι.Ε.Ο.Ε.Ε.)

Το εν λόγω Ινςτιτοφτο κα παρζχει επιπλζον οργανωμζνα επιμορφωτικά ςεμινάρια κάτω από τθν ςκζπθ ενόσ οργανωμζνου προγράμματοσ «δια βίου μάκθςθσ» το οποίο κα πραγματεφεται κζματα άμεςα ςυνδεδεμζνα με τθν λειτουργία των επιχειριςεων. Ενδεικτικά αναφζρονται κζματα προςταςίασ του περιβάλλοντοσ, αειφόρου ανάπτυξθσ, τεχνολογικζσ και κοινωνικζσ εξελίξεισ και άλλα.

Τζλοσ, το Ινςτιτοφτο κα παρζχει προγράμματα με ςκοπό τθν επαγγελματικι κατάρτιςθ και επιμόρφωςθ πζρα των μελϊν του Ο.Ε.Ε. ςε ςτελζχθ επιχειριςεων, ςε οικονομικά ςτελζχθ των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και ςε ςτελζχθ του δθμοςίου τομζα. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα, ςεμινάρια και οι λοιπζσ εκπαιδευτικζσ

174

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

δραςτθριότθτεσ δφναται να διενεργοφνται ςε ςυνεργαςία με πανεπιςτιμια τθσ χϊρασ ι του εξωτερικοφ και λοιποφσ εκπαιδευτικοφσ φορείσ.

Σθμειϊνεται ότι το Ινςτιτοφτο Εκπαίδευςθσ και Επιμόρφωςθσ των μελϊν του Ο.Ε.Ε. προβλζπεται από τα:

1 Υ.Α.5346/Δ/ ΟΙΕ 139/95 "Σφςταςθ Ανϊνυμθσ Εταιρείασ μθ κερδοςκοπικοφ χαρακτιρα για τθν εκπαίδευςθ και επιμόρφωςθ των μελϊν του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ" (ΦΕΚ 77/τ.Βϋ/95).

2 Υ.Α. 39697/ΔΕΚΟ 2355/97 "Άδεια ςφςταςθσ και ζγκριςθ του Καταςτατικοφ τθσ Α.Ε. με τθν επωνυμία Ινςτιτοφτο Εκπαίδευςθσ και Επιμόρφωςθσ των μελϊν του Ο.Ε.Ε." (ΦΕΚ 1088/τ.Βϋ/97). Δυςτυχϊσ όμωσ το εν λόγω Ινςτιτοφτο δεν ςυςτάκθκε και δεν λειτοφργθςε ουςιαςτικά ποτζ.

14. ΢ΤΜΠΕΡΑ΢ΜΑΣΑ Είναι κοινι παραδοχι όλων ότι θ Επιχειρθματικότθτα, θ Καινοτομία, θ Ρροςτικζμενθ αξία και θ Εξωςτρζφεια είναι οι κφριοι άξονεσ πάνω ςτουσ οποίουσ πρζπει να κτιςκεί το νζο Αναπτυξιακό Μοντζλο τθσ χϊρασ. Τουσ επόμενουσ μινεσ αλλά και τα επόμενα ζτθ θ Ελλθνικι οικονομία και κοινωνία πρζπει να πετφχει ςθμαντικοφσ ςτόχουσ δθμοςιονομικισ προςαρμογισ και ρθξικζλευκων διαρκρωτικϊν αλλαγϊν. Θ οικονομία τθσ χϊρασ πρζπει να μεταβλθκεί από μία οικονομία θ οποία ςτθρίηεται ςτον δανειςμό και τθν κατανάλωςθ, ςε μία οικονομία ιςχυρϊν ανταγωνιςτικϊν πλεονεκτθμάτων ςε τομείσ προτεραιότθτασ. Οι επενδφςεισ του ιδιωτικοφ τομζα κα πρζπει να ςτραφοφν ςτθν παραγωγι εξαγϊγιμων ανϊτερων ποιοτικά προϊόντων και υπθρεςιϊν. Ραράλλθλα οι επενδφςεισ του δθμοςίου κα πρζπει να οδεφονται ςτθν δθμιουργία αναγκαίων

175

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

και αποτελεςματικϊν δθμόςιασ υφισ υποδομϊν, θ καταςκευι των οποίων κα γίνεται με ορκολογικό και ανταγωνιςτικό κόςτοσ. Ρροκειμζνου να διευκολυνκεί θ επιχειρθματικότθτα κα πρζπει το κράτοσ παρακάμπτοντασ κομματικά και ςυντεχνιακά ςυμφζροντα να απλοποιιςει το κεςμικό και διοικθτικό κακεςτϊσ τθσ χϊρασ και να ανοίξει επί τθσ ουςίασ τα κλειςτά επαγγζλματα. Επιβάλλεται να κεςπιςκοφν απλοποιιςεισ, χωρίσ περιβαλλοντικζσ εκπτϊςεισ ςτθν αδειοδότθςθ νζων επενδφςεων, απλοποίθςθ του φορολογικοφ κακεςτϊτοσ και χαμθλότεροι ςυντελεςτζσ φορολόγθςθσ των εταιρειϊν. Επιπλζον αναπτυξιακά κίνθτρα κα πρζπει να κακοριςκοφν ςτοχεφοντασ τουσ τομείσ προτεραιότθτασ. Τζλοσ θ φοροδιαφυγι κα πρζπει να καταςτεί αςφμφορθ για τθν μερίδα εκείνων που δεν κζλουν να αλλάξουν νοοτροπία. Ο δθμόςιοσ τομζασ πρζπει να αλλάξει ριηικά μοντζλο λειτουργίασ. Θα πρζπει να περιοριςκεί ωσ όγκοσ γραφειοκρατίασ, να αναδιαρκρωκεί εξυπθρετϊντασ ανικανοποίθτεσ ανάγκεσ των πολιτϊν περιορίηοντασ τθν αεργία μερίδασ ςτελεχϊν του. Τζλοσ θ διαφκορά κα πρζπει να αφανιςκεί υιοκετϊντασ κανόνεσ διαφάνειασ διαγωνιςμϊν όπωσ είναι οι προμικειεσ και θ δθμοπράτθςθ ζργων μζςω θλεκτρονικϊν διαγωνιςμϊν και δθμοπραςιϊν, δθμόςια προςβάςιμων μζςω internet. Το ίδιο κα πρζπει να εφαρμοςκεί και για τισ νζεσ προςλιψεισ ςτο δθμόςιο. Το κράτοσ κα πρζπει να επικοινωνιςει τθν ςυνολικι αυτι αλλαγι φιλοςοφίασ ηθν τθσ Ελλθνικισ κοινωνίασ, λειτουργίασ του Δθμοςίου τομζα και δράςθσ τθσ Ελλθνικισ επιχειρθματικισ κοινότθτασ με ςτόχο να προςελκφςει ξζνεσ άμεςεσ επενδφςεισ με ςυμφζροντεσ για τθν χϊρα όρουσ. Τζλοσ οι δθμόςιοι πλουτοπαραγωγικοί πόροι κα πρζπει να εκμεταλλευτοφν με ςυνζπεια περιβαλλοντικισ αειφορίασ, μζριμνασ για τθν επιβίωςθ των επομζνων γενεϊν, εξαςφάλιςθσ επάρκειασ πρϊτων υλϊν και πόρων για τθν χϊρα και ςυμφζροντεσ όρουσ ςφμπραξθσ με τον ιδιωτικό τομζα και ξζνεσ εταιρείεσ. Ωσ αποτζλεςμα τθσ νζασ αυτισ πολιτικισ και οικονομικισ αυτισ πορείασ αναμζνεται να αναδειχκοφν και να πρωτοςτατιςουν ςυγκεκριμζνοι κλάδοι τθσ

176

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ελλθνικισ οικονομίασ ςτθν επανεκκίνθςθ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ, οι οποίοι παρουςιάηουν ςυγκριτικά και ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα, τα οποία εδράηουν ςε φυςικά χαρακτθριςτικά του τόπου μασ ι ςε δεξιότθτεσ και τεχνολογίεσ τισ οποίεσ ανζπτυξαν οι Ζλλθνεσ.

Μζςα ςε αυτό το πλαίςιο το επάγγελμα του οικονομολόγου πρζπει και αυτό να μετεξελιχκεί, να προςαρμοςκεί ςτα νζα δεδομζνα και να υπθρετιςει τθν προςπάκεια του μεταςχθματιςμοφ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ και κοινωνίασ ςε μοντζλο βιϊςιμο και αειφόρο.

Ραράλλθλα οι επαγγελματίεσ του οικονομολογικοφ κλάδου βρίςκονται μπροςτά ςε μία μοναδικι ευκαιρία ανζλιξθσ και υψθλϊν προςόδων, θ οποία όμωσ κα είναι απλόχερθ μόνο με αυτοφσ οι οποίοι κα κατανοιςουν τισ κεμελιϊδθσ αλλαγζσ που ςυντελοφνται ςτθν οικονομία και τθν κοινωνία και κα είναι διατεκειμζνοι, να προςαρμοςκοφν, να αλλάξουν, να προετοιμαςκοφν και να αποκτιςουν τα εφόδια που είναι αναγκαία για τθν νζα εποχι.

Από τθν οικονομετρικι ανάλυςθ θ οποία παρουςιάςκθκε ςυμπεραίνεται ότι οι μεταβολζσ ςτον αρικμό των απαςχολοφμενων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα προθγοφνται χρονικά των μεταβολϊν ςτο Ακακάριςτο Εκνικό Ρροϊόν κακϊσ και των μεταβολϊν ςτθν γενικότερθ απαςχόλθςθ. Ριο ςυγκεκριμζνα ςυνάγεται το ςυμπζραςμα ότι όταν υπάρχουν κετικζσ προςδοκίεσ για ςθμαντικι αφξθςθ του Ακακάριςτου Εκνικοφ Ρροϊόντοσ, αυξάνει και θ απαςχόλθςθ των οικονομολόγων ενϊ όταν υπάρχουν προςδοκίεσ για πτϊςθ του προϊόντοσ μειϊνεται θ απαςχόλθςθ εργαηομζνων ςτο οικονομολογικό επάγγελμα. Κατά ςυνζπεια, λαμβανομζνθσ υπόψθ τθσ διαγραφόμενθσ αλλαγισ ςτθν κατεφκυνςθ των οικονομικϊν δεδομζνων τθσ χϊρασ και τθν μετάβαςθ από τθν φφεςθ ςτθν ανάπτυξθ, αναμζνεται το αμζςωσ επόμενο χρονικό διάςτθμα να ανακάμψει θ ηιτθςθ για αςκοφντεσ το οικονομολογικό επάγγελμα,

177

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

α) ςε κλάδουσ τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ οι οποίοι διακζτουν ανταγωνιςτικά πλεονεκτιματα και

β)

ςε

ςυγκεκριμζνεσ

ειδικότθτεσ

και

ειδικεφςεισ

του

οικονομολογικοφ

επαγγζλματοσ οι οποίεσ κα αναδειχκοφν από το υπό διαμόρφωςθ νζο επιχειρθματικό τοπίο.

Συνοψίηοντασ, οι ειδικότθτεσ και ειδικεφςεισ οι οποίεσ αναμζνεται να παρουςιάςουν ηιτθςθ τα επόμενα ζτθ, ςφμφωνα με τθν ανάλυςθ τθσ μελζτθσ είναι: Εξειδικευμζνα ςτελζχθ ςτο τουριςτικό management και τθν λογιςτικι τουριςτικϊν επιχειριςεων, εκτιμθτζσ ακινιτων, project managers, ειδικοί αγροτικισ οικονομίασ και διαχειριςτζσ (managers) αγροτικϊν ςυνεταιριςμϊν και μεγάλθσ επιφάνειασ καλλιεργιςιμων εκτάςεων, ειδικοί ενεργειακισ οικονομίασ και διαχειριςτζσ ενεργειακϊν υποδομϊν, ναυτιλιακά ςτελζχθ και οικονομολόγοι και λογιςτζσ εξειδικευμζνοι ςτο αντικείμενο τθσ ναυτιλίασ, κοςτολόγοι, ειδικοί διαχείριςθσ παραγωγισ, ειδικοί logistics ,managers, ειδικοί θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν με ουςιαςτικζσ γνϊςεισ οικονομικϊν και φοροτεχνικϊν κεμάτων, υψθλοφ επιπζδου και πανεπιςτθμιακϊν γνϊςεων αςφαλιςτζσ, αναλογιςτζσ, διαχειριςτζσ κεφαλαίων, οικονομικοί αςφαλιςτικϊν

και

χρθματοοικονομικοί

προϊόντων

ηωισ

και

αναλυτζσ,

κακϊσ

υγείασ/περίκαλψθσ,

και

δθμιουργοί

οικονομολόγοι

–

εκπαιδευτικοί, αναλυτζσ περιβαλλοντικϊν οικονομικϊν και επιπτϊςεων οι οποίοι ςυνδυάηουν πτυχία Ρεριβαλλοντικισ διαχείριςθσ ι/και μθχανικϊν με οικονομικά, ειδικοί κατάρτιςθσ ιςολογιςμϊν αειφορίασ, ειδικοί ςυγχωνεφςεων και εξαγορϊν, αποτιμθτζσ εταιρειϊν, λογιςτζσ – ορκωτοί λογιςτζσ, φοροτεχνικοί, εκκακαριςτζσ, ειδικοί πιςτολθπτικισ ικανότθτασ (credit officers), ειδικοί διαχείριςθσ κινδφνου (risk management officers), ειδικοί απεμπλοκισ και αναχρθματοδότθςθσ επιχειριςεων, νοικοκυριϊν και φυςικϊν προςϊπων (recovery officers), ειδικοί marketing, κλαδικοί αναλυτζσ, ειδικοί ανάπτυξθσ προϊόντων, ειδικοί εφρεςθσ ι δθμιουργίασ νζων αγορϊν και πιο περιοριςμζνα χρθματιςτθριακοί αναλυτζσ και αντικριςτζσ.

178

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Επιπλζον, κα είναι ιδιαίτερα αναγκαίοι οικονομολόγοι οι οποίοι κα μιλοφν πολφ καλά ξζνεσ γλϊςςεσ και αυτοί οι οποίοι κα ςυνδυάηουν ςπουδζσ από διαφορετικοφσ κλάδουσ (π.χ. νομικοί, μθχανικοί, περιβαλλοντολόγοι με πτυχίο ςτα οικονομικά κακϊσ και απόφοιτοι οικονομικϊν ςχολϊν με παράλλθλεσ ςπουδζσ ςτθν Δθμόςια Διοίκθςθ).

Απαραίτθτθ κρίνεται και θ εξειδίκευςθ των αςκοφντων το οικονομολογικό επάγγελμα ςτθν πλθροφορικι με ζμφαςθ ςε εξειδικευμζνα προγράμματα τθσ ειδικότθτάσ τουσ.

Επιπλζον, πολφτιμα κα είναι οικονομικά ςτελζχθ ςε όλο το εφροσ τθσ επιχειρθματικισ δραςτθριότθτασ, με ςπουδζσ και κουλτοφρα διεκνϊν αγορϊν και προτφπων κακϊσ και ςτελζχθ με πείρα αποκτθμζνθ ςε πολυεκνικοφσ ομίλουσ ςτθν Ελλάδα και ςτο εξωτερικό.

Ευκαιρίεσ για επιχειρθματικι δραςτθριοποίθςθ οικονομολόγων κα υπάρξουν ςε niche αγορζσ όπωσ γραφεία και εταιρείεσ ςυμβοφλων κατάρτιςθσ ιςολογιςμϊν αειφορίασ, γραφεία και εταιρείεσ εξειδικευμζνων λογιςτϊν εφαρμογισ Διεκνϊν Λογιςτικϊν Ρροτφπων, γραφεία ειδικϊν ςτθν εφρεςθ χρθματοδότθςθσ από Ελλθνικά και ξζνα χρθματοπιςτωτικά ιδρφματα κακϊσ και ςτθν δθμιουργία ειδικϊν εργαλείων χρθματοδότθςθσ και αναχρθματοδότθςθσ εταιρικϊν ςχθμάτων και ζργων.

Στα πλαίςια αυτά το Οικονομικό Επιμελθτιριο τθσ Ελλάδασ κα πρζπει να προςπακιςει για τθν αναβάκμιςθ του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ και των παρεχόμενων υπθρεςιϊν από τα μζλθ του προσ τουσ πολίτεσ και το επιχειρθματικό γίγνεςκαι τθσ χϊρασ, να ςυμβάλει ςτθν

προςπάκεια μεταςχθματιςμοφ τθσ

Ελλθνικισ οικονομίασ μζςω προτάςεων και υποδείξεων προσ τθν Ελλθνικι Ρολιτεία για αλλαγζσ ςτο κεςμικό και το κανονιςτικό πλαίςιο, να υποςτθρίξει τθν επιχειρθματικότθτα τθσ χϊρασ, να ςυμβάλει ςτθν ςυνεχι εκπαίδευςθ και ςτθν παροχι άμεςθσ και ζγκυρθσ πλθροφόρθςθσ περί οικονομικϊν κεμάτων ςτα μζλθ

179

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

του και να πετφχει τθν διαςφάλιςθ τθσ εφρυκμθσ λειτουργίασ και θ ςτιριξθ του επαγγζλματοσ με τθν προςφορά εργαλείων προσ τα μζλθ του.

Στο πλαίςιο αυτό εκτιμάται ότι κα ιταν ιδιαίτερα χριςιμο το Ο.Ε.Ε. να λάβει πρωτοβουλία για τθν προςφορά πιςτοποιιςεων προκειμζνου να διαςφαλιςτεί θ επαγγελματικι επάρκεια των εμπλεκομζνων επαγγελματιϊν. Ρροτείνεται λοιπόν θ δθμιουργία διαδικαςίασ πιςτοποίθςθσ θ οποία κα περιλαμβάνει α) υποχρεωτικι παρακολοφκθςθ επιμορφωτικϊν ςεμιναρίων κακϊσ και β) λιψθ τθσ πιςτοποίθςθσ μετά από εξετάςεισ με τθν παράλλθλθ δθμιουργία μθτρϊου πιςτοποιθμζνων λογιςτϊν – φοροτεχνικϊν το οποίο κα είναι διακζςιμο ςτθν θλεκτρονικι ςελίδα του Ο.Ε.Ε. και κα είναι γνωςτοποιθμζνο ςτισ φορολογικζσ αρχζσ. Αποτζλεςμα των προαναφερόμενων κα είναι θ απάλειψθ των παρανόμωσ αςκοφντων το επάγγελμα και θ αναγνϊριςθ τθσ ςυνυπευκυνότθτασ του Λογιςτι Φοροτεχνικοφ.

Επιπρόςκετα προτείνεται θ κεςμοκζτθςθ και θ διαχείριςθ τθσ διαδικαςίασ παροχισ πιςτοποίθςθσ από το Ο.Ε.Ε. και άλλων ειδικοτιτων του οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ ςε τομείσ-κλάδουσ με μεγάλθ ηιτθςθ ι/και απαίτθςθ εξειδίκευςθσ με τθν λογικι θ οποία περιγράφθκε αμζςωσ πρωκφςτερα.

Επιπλζον, το Οικονομικό Επιμελθτιριο κα πρζπει να μεριμνιςει για τθν δθμιουργία κϊδικα δεοντολογίασ και κυρϊςεων για τα μζλθ του ςτα πρότυπα του ιςχφοντα Κϊδικα Επαγγελματικισ Δεοντολογίασ τθσ Διεκνοφσ Ομοςπονδίασ Λογιςτϊν (International Federation of Accountants).

Σθμαντικι πρωτοβουλία για το Ο.Ε.Ε. κα είναι θ δθμιουργία «γραφείου ςυνθγόρου» - εποπτικοφ οργάνου παραπόνων και καταγγελιϊν για μζλθ του Ο.Ε.Ε. τα οποία κα παραβιάηουν τθν νομοκεςία ι τον κϊδικα δεοντολογίασ.

Το Ο.Ε.Ε. είναι ο κατάλλθλοσ φορζασ να οργανϊςει γραφείο mentoring το οποίο να φζρνει ςε επαφι κακοδθγθτζσ με κακοδθγοφμενουσ προκειμζνου να διευκολφνει νζα άτομα ι νζουσ επαγγελματίεσ να ειςζλκουν ςτο επάγγελμα ι να ανοίξουν

180

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

επιχειριςεισ προςφοράσ οικονομολογικϊν υπθρεςιϊν. Mentoring μπορεί να και υπάρξει ανάμεςα ςε οικονομολόγουσ και νζουσ επιχειρθματίεσ, όπου οι πρϊτοι κα μεταβιβάςουν γνϊςεισ και εμπειρίεσ ςτουσ δεφτερουσ προκειμζνου αυτοί να δθμιουργιςουν αποδοτικότερεσ επιχειριςεισ.

Επιπρόςκετα το Ο.Ε.Ε. είναι ο κατάλλθλοσ φορζασ για τθν δθμιουργία ενόσ Γραφείου Επαγγελματικοφ Ρροςανατολιςμοφ Φοιτοφντων ςε οικονομικζσ ςχολζσ, όπου οι ενδιαφερόμενοι κα μποροφν να λαμβάνουν πλθροφόρθςθ ςχετικά με το επάγγελμα και τισ δυνατότθτεσ που ανοίγονται μπροςτά τουσ ςτα πλαίςια του επαγγζλματοσ.

Ραράλλθλα με τθν προθγοφμενθ δράςθ, προτείνεται θ δθμιουργία ενόσ εικονικοφ κζντρου ευρζςεωσ εργαςίασ για οικονομολόγουσ, το οποίο κα λειτουργεί μζςα από τθν ιςτοςελίδα του Ο.Ε.Ε. Το εικονικό κζντρο ευρζςεωσ εργαςίασ κα περιλαμβάνει τόπο για τθν ηιτθςθ οικονομολόγων αλλά και τθν προςφορά, με τθν δθμιουργία ταξινομθμζνου ανά ειδικότθτα θλεκτρονικοφ χϊρου ανάρτθςθσ βιογραφικϊν ςθμειωμάτων.

Τζλοσ, προκειμζνου να λειτουργιςουν ορκολογικά και οργανωμζνα όλεσ οι προαναφερόμενεσ

πρωτοβουλίεσ

προτείνεται

θ

ςφςταςθ

ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΡΙΜΕΛΘΤΘ΢ΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ι.Ε.Ο.Ε.Ε.).

181

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

14. ΠΘΓΕ΢ Α. ΜΕΛΕΣΕ΢ 

Κδρυμα Οικονομικϊν και Βιομθχανικϊν Ερευνϊν, Τριμθνιαία ζκκεςθ, Αρ. Τεφχουσ 71, Απρίλιοσ 2013.



McKinsey&Company, Athens office, «Θ Ελλάδα 10 χρόνια μπροςτά», Σεπτζμβριοσ 2011.



Ελλθνικι Εταιρεία Διοίκθςθσ Επιχειριςεων, «Θ Ελλάδα μπροςτά! Ζνα χρόνο μετά», Μάρτιοσ 2012.



Υπουργείο παιδείασ, δια βίου μάκθςθσ και κρθςκευμάτων, Εκνικό πρόγραμμα δια βίου μάκθςθσ.



Μαγουλά Θεοχαροφλα, Διατριβι, EDUCATION AND ECONOMIC GROWTH: THE GREEK REALITY, Οικονομικό Ρανεπιςτιμιο Ακθνϊν. Τμιμα Οικονομικισ Επιςτιμθσ, 1998.



Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ, Ζκκεςθ για τθν ανακεφαλαιοποίθςθ και αναδιάταξθ

του Ελλθνικοφ τραπεηικοφ τομζα, Δεκζμβριοσ 2012. 

Boston Consulting Group, Ελλάδα 20:20 : Θ προςζλκυςθ των ξζνων επενδφςεων ςτθν Ελλθνικι οικονομία – οι απόψεισ των ξζνων επενδυτϊν» Οκτϊβριοσ 2011.



ΚΕΝΤ΢Ο Ρ΢ΟΓ΢ΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Ε΢ΕΥΝΩΝ, «Μζτρθςθ τθσ ζνταςθσ των ρυκμίςεων ςε επαγγζλματα και οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ ςτθν Ελλάδα μζςω ποςοτικϊν δεικτϊν», Φεβρουάριοσ 2013.

Β. ΑΡΘΡΑ 

Dickey D. A. and Fuller W. A. (1979), “Distribution on the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of the American Statistical Association, 74, pp. 427-431.

182

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Dickey D. A. and Fuller W. A. (1981), “The Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49, pp. 10571072.



Granger C. W. (1969), “Investigating Causal Relations by Econometric Methods and Cross Spectral”, Econometrica, 37, 24-36.



Granger C. W. (1988) “Some Recent Developments in the concept of Causality” Journal of Econometrics, 39, 194-211.



Phillips P. C. B. (1987), “Time Series Regression with a Unit Root”, Econometrica, 55, pp. 277-301.



Phillips P. C. B. and Peron P. (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biometrica, 75, pp. 335-346.



Belfield R. Clive (2000), "Economic Principles for Education", Edward Elgar, U.S.A.



Bits M., Klenow P. (1998), "Does Schooling Cause Growth or the Other Way Around",



National Bureau of Economic Research, Working Paper no. 6393, Cambridge.



Blaug Mark (1992), "The Economic Value of Education: Studies in the Economics of Education", International Library of Critical Writings in Economics, no. 17.



Savas Michael-Matsas, 2012, “Greece and the World Capitalist Crisis”, Journal of Socialist Theory, pp. 2-13.



European Commission, 2009, “Economic and Financial Affairs: Economic crisis in Europe: Causes, consequences and responses». European Economy, Brussels. Pp.1-87, Tab. Graph. Bibliogr”.



«ΣΡΟΥΔΑΙ», Τόμοσ 52, Τεφχοσ 4ο, (2002), Ρανεπιςτιμιο Ρειραιϊσ Θ ΣΥΜΒΟΛΘ ΤΘΣ ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘΣ ΣΤΘΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΘ ΑΝΑΡΤΥΞΘ ΢ταματίνασ Χατηθδιμα.



Πόςο αμερόλθπτεσ είναι οι προβλζψεισ των οικονομολόγων; του Ραςχου Mανδραβελθ (Θ ΚΑΘΘΜΕ΢ΙΝΘ) Δθμοςίευςθ: Δευτζρα, 31 Ιανουαρίου 2011.



Γ.Κ. Μπιτρου, Α.Δ. Καραγιάννθ, Οκτϊβριοσ 2007, “Προςδιοριςτικοί Παράγοντεσ τθσ Επιχειρθματικισ Ηκικισ Μερικζσ Ενδείξεισ από τθν Ελλάδα”.

183

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

A.Μουρίκθ, Δ.Μπαλαδοφροσ, Ο. Παπαλιοφ, Ν. ΢πυροποοφλου, Ε.Φαγαδάκθ, Ε. Φρονίμου, 2012, “ΣΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΟΡΣΡΑΙΣΟ ΣΗ΢ ΕΛΛΑΔΑ΢ 2012.



Γ. ΢τουρνάρασ, 2006 . “Η Παιδεία κεφάλαιο για τθν ανάπτυξθ”. ΣΟ ΒΗΜΑ.



Δ. Πανοηάχοσ,2011. “Σο επάγγελμα του οικονομολόγου εξελίξεισ και προοπτικζσ –τα επαγγελματικά δικαιϊματα του οικονομολόγου.”



Π. Σζντεσ , 2011. “Οικονομικζσ ςπουδζσ και επαγγζλματα, διαπιςτϊςεισ και προοπτικζσ”. www.in.gr.



Α. Νότθσ, 2011. “Η αναγκαιότθτα των οικονομικϊν ςπουδϊν και καλλιζργεια μιασ διαφορετικισ επιχειρθματικισ κουλτοφρασ”.



Γ. Σηιροσ, 2008 “Ο ρόλοσ του οικονομολόγου ςτθ ςφγχρονθ εποχι”. www.eode.gr.



Γ. Σηιροσ, 2009 “ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ΢”. EODE.GR.



Θ. Κατςανζβασ, 2012. “Οι προοπτικζσ τθσ αγοράσ εργαςίασ ςιμερα και τι πρζπει να προςεχκεί ςτο μθχανογραφικό για ΑΕΙ-ΣΕΙ” www.freepen.gr.



Κατςζλθ Λ., Μαγουλά Χ., 2002. “Μακροοικονομικι Ανάπτυξθ και Ελλθνικι Οικονομία”.



Γ.Κουφάρθσ,(2010) , «H παγκόςμια οικονομικι κρίςθ και οι χρθματιςτθριακζσ αγορζσ». Περιοδικό Χριμα, Ιανουάριοσ-Φεβρουάριοσ2010.



Ράπανοσ, (2009) , “Μζγεκοσ και Εφροσ Δραςτθριοτιτων του Δθμοςίου Σομζα”, Κδρυμα Οικονομικϊν & Βιομθχανικϊν Ερευνϊν.



΢. Πεςματηόγλου, “Εκπαίδευςθ και Ανάπτυξθ ςτθν Ελλάδασ, 1948-1985: Σο Αςφμπτωτο μιασ ςχζςθσ”.



Γ. Μπακατςίακοσ,(2010) , «Παγκόςμια οικονομικι κρίςθ, ευρωπαϊκι ζνωςθ και Ελλάδα».



Θ. ΢ταματόπουλοσ και Ελευκζριοσ Θαλαςςινόσ,(2010), «Διεκνι οικονομικά», Εκδόςεισ ΢ταμοφλθ.



Μ. Ματςαγγάνθσ ,(2010) , «Distributional Implications of Tax Evasion In Greece», LSE Hellenic Observatory Working Paper.



΢τ. Χατηθδιμα, 2002, “H ςυμβολι τθσ εκπαίδευςθσ ςτθν οικονομικι ανάπτυξθ”.

184

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Λιαρόπουλοσ,2010 , “Οργάνωςθ Τπθρεςιϊν και ΢υςτθμάτων Τγείασ”, Διεκνι ΢υςτιματα Τγείασ. Β τόμοσ. Εκδόςεισ Βιτα medical arts, Ακινα.



M. Ματςαγγάνθσ,2010 , “Distributional Implications of Tax Evasion In Greece”, LSE Hellenic Observatory Working Paper.



Δ. Βαγιανόσ, Νίκοσ Βζττασ και Κϊςτασ Μεγιρ, 2010 , “Η οικονομικι κρίςθ ςτθν Ελλάδα: Μεταρρυκμίςεισ και ευκαιρίεσ ςε μία κρίςιμθ ςυγκυρία”. greekeconomistsforreform.com.



Ψαχαρόπουλοσ Γ., Καηαμίασ Α., “Παιδεία και Ανάπτυξθ ςτθν Ελλάδα: Κοινωνικι και Οικονομικι Μελζτθ τθσ Σριτοβάκμιασ Εκπαίδευςθσ”.



Σράπεηα τθσ Ελλάδοσ, 2013, Πράξθ Εκτελεςτικισ Επιτροπισ, “Εκπαίδευςθ και πιςτοποίθςθ γνϊςεων των (αντ)αςφαλιςτικϊν διαμεςολαβθτϊν.



Barro Robert J., 1947, “Determinants of Economic Growth: A Cross-Country Empirical Study”.



Bowles, S., ‘‘Growth effects of Changes in Labor Quality and Quantity, Greece: 1951-1961, in H.B Chenery”, ed. Studies in Development Planning.



Robert Skidelsky, Keynew, 2012. “Ο αιρετικόσ οικονομολόγοσ”. Books ’ Journal.



Gillis M., Perkins D., Roemer M., Snodgrass D., 2000. “Οικονομικι τθσ Ανάπτυξθσ” Α’ τόμοσ.



Wong & K. Premkumar, 2007. Source: “An Introduction to Mentoring Principles, Processes and Strategies for Facilitating Mentoring Relationships.



Anderson, E. M. & Shannon, A. L., 1988. “Towards a conceptualization of mentoring”. Journal of Teacher Education, 39(1), 38-42.



Hansman, C. A. (Ed.)., 2002 .” Critical perspectives on mentoring: Trends and issues” (Information Series No. 388). Columbus, OH: ERIC Clearinghouse on Adult, Career and Vocational Education. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 354386).



Knowles, M., 1980. “The modern practice of adult education: From pedagogy to andragogy” (2nd ed.). New York: Association Press.



McKinsey & Company, Athens Office,2011, Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροςτά, Προςδιορίηοντασ το νζο Μοντζλο Ανάπτυξθσ τθσ Ελλάδασ.

185

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Murray, M. 1991. “Beyond the myths and magic of mentoring: How to facilitate an effective mentoring program”. San Francisco: Jossey-Bass.



Vygotsky, L. S., 1981. “The genesis of higher mental functions. In J. V. Wertsch (Ed.), The concepts of activity in Soviet psychology”. Armonk, New York: Sharpe.



Zachary, L., 2009. “The mentor’s guide: Facilitating effective learning relationships. San Francisco: Jossey-Bass”.



Piaget, J., 1969. “The mechanisms of perception. New York: Routledge Kegan Paul”.



Psacharopoulos G., 1984. ‘‘the Contribution of Education to Economic Growth: International Comparisons,’’ in J. Kendrick, ed., International Comparisons of productivity and the Causes of the Slowdown,’’ Ballinger for The American Enterprise Institute.



Ragins, B. R., 1997. “Diversified mentoring relationships in organizations: A power perspective. Academy of Management Review”, 22(2), 482-521.

ΝΟΜΟΘΕ΢ΙΑ 

ΦΕΚ Α 107, 09.05.2013 Ν. 4152.



ΦΕΚ Α 175, 25.08.2006, Ν. 3693/2006.



ΦΕΚ 154/Αϋ/1997, Ν. 2515/1997 «Άςκθςθ Επαγγζλματοσ Λογιςτι Φοροτεχνικοφ, λειτουργία Σϊματοσ Ορκωτϊν Εκτιμθτϊν (Σ.Ο.Ε.) και άλλεσ διατάξεισ», με τροποποιιςεισ του Ν. 3470/2006.



ΦΕΚ Β 14721, 16.6.2009, Αρικμόσ ΡΟΛ:1168.



ΦΕΚ Β 3255, 27.8.2008, Αρικμόσ ΡΟΛ:3255.



ΦΕΚ Β 1571, 9.5.2013, Αρικμόσ ΡΟΛ:107.



ΦΕΚ Β 1896, 24.8.2011, Αρικμόσ ΡΟΛ:1166.



Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ, Ρράξθ εκτελεςτικισ επιτροπισ αρ. 16 21.05.2013.

186

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Κοινι Απόφαςθ Επιτροπισ Κεφαλαιαγοράσ και Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ περί πιςτοποίθςθσ επαγγελματικισ επάρκειασ των υπαλλιλων και ςτελεχϊν πιςτωτικϊν ιδρυμάτων, απόφαςθ 2/387/19.6.2006.

Ι΢ΣΟΣΟΠΟΙ 

http://www.soe.gr.



www.statistics.gr



www.hms.gr



www.oee.gr



http://www.soel.gr/el/



www.investingreece.gov.gr



www.eede.gr



www.kepe.gr



http://www.sbe.co.uk/Careers/tabid/62/Default.aspx



http://www.servicecanada.gc.ca/eng/qc/job_futures/statistics/4162.shtml



http://en.wikipedia.org/wiki/Economist

187

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

15. ΠΑΡΑΡΣΘΜΑΣΑ ΠΑΡΑΡΣΘΜΑ 1. – ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΣΑ ΟΙΚΟΝΟΜΕΣΡΙΚΘ΢ ΔΙΕΡΕΤΝΘ΢Θ΢ ΣΘ΢ ΢ΧΕ΢Θ΢ ΜΕΠΑΞΤ ΑΠΑ΢ΧΟΛΘ΢Θ΢ ΢ΣΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΣΤΞΘ΢ ΢ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ άνεργοι (λογαριθμική κλίμακα) 7.2 7.0 6.8 6.6 6.4 6.2 6.0 5.8 01

02

03

04

05

06

07

188

08

09

10

11

12

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΑΕΠ (λογαριθμική κλίμακα) 11.0

10.9

10.8

10.7

10.6

10.5 01

02

03

04

05

06

07

08

09

10

11

12

ΑΕΠ (λογαριθμική κλίμακα) με απαλοιυή εποχικότητας .15 .10 .05 .00 -.05 -.10 -.15 -.20 01

02

03

04

05

06

07

189

08

09

10

11

12

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

απασχολούμενοι στο οικονομολογικό επάγγελμα (λογαριθμική κλίμακα) 13.36 13.32 13.28 13.24 13.20 13.16 13.12 13.08 13.04 13.00 01

02

03

ΠΑΡΑΡΣΘΜΑ 2.

04

05

06

07

08

09

10

11

12

ΘΕ΢ΜΙΚΟ ΠΛΑΙ΢ΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ΢

Το κεςμικό πλαίςιο το οποίο περιβάλει το οικονομολογικό επάγγελμα είναι το εξισ: ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ

1 Ρ.Δ.475/1991 "Ρερί Οικονομολογικοφ Επαγγζλματοσ και τθσ άδειασ αςκιςεϊσ του" (ΦΕΚ 176/τ.Αϋ/91).

2 Υ.Α. Ο.Ε.Ε./Φ28/Η/3697/92 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν "Κακοριςμόσ παραβόλου αδείασ αςκιςεωσ οικονομολογικοφ επαγγζλματοσ" (ΦΕΚ 45/τ.Βϋ/92), όπωσ τροποποιικθκε με:

190

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Υ.Α. 15927/130 του Υπουργοφ Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν. "Τροποποίθςθ τθσ ΟΕΕ/Φ28/Η/3697/10-1-1992 Απόφαςθσ των Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν περί κακοριςμοφ παραβόλου για τθν απόκτθςθ τθσ

Άδειασ Άςκθςθσ Οικονομολογικοφ Επαγγζλματοσ" ΦΕΚ

627/Β/25-5-2001.



Υ.Α.

4664/ΔΕΚΟ192/2002

του

Υπουργοφ

Εκνικισ

Οικονομίασ

και

Οικονομικϊν «Μετατροπι ςε ευρϊ του παραβόλου για τθν απόκτθςθ τθσ Άδειασ Άςκθςθσ Οικονομολογικοφ Επαγγζλματοσ» (ΦΕΚ 189/Β/2002).

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΛΟΓΙ΢ΣΘ- ΦΟΡΟΣΕΧΝΙΚΟΤ

1 Άρκρο 1 παρ. 4 Ν.2515/97 "Άςκθςθ επαγγζλματοσ Λογιςτι Φοροτεχνικοφ, Λειτουργία Σϊματοσ Ορκωτϊν Εκτιμθτϊν (Σ.Ο.Ε.) και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 154/Α/25.7.1997) όπωσ τροποποιικθκε με το άρκρο 17 του Ν. 3470/2006 "Εκνικό Συμβοφλιο Εξαγωγϊν, φορολογικζσ ρυκμίςεισ και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 132/τ. Αϋ/ 2006).

2 Ρ.Δ. 340/98 "Ρερί του επαγγζλματοσ του Λογιςτι Φοροτεχνικοφ και τθσ άδειασ αςκιςεϊσ του" (ΦΕΚ 228/Α/6.10.1998), όπωσ τροποποιικθκε με : 

Ν. 4152/09-05-2013 τεφχοσ Α /ΦΕΚ 107, τθσ

υποπαραγράφου Θ2

"Τροποποίθςθ του Ν2515/1997 και του Ρ.Δ. 340/1998"

191

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ



Άρκρο 13 Νόμου 2771/1999 «Ρερί Ειδικϊν Λογαριαςμϊν» (ΦΕΚ 280/Αϋ/99)



Άρκρο 38 Ν. 2873/2000 "Φορολογικζσ Ελαφρφνςεισ, απλουςτεφςεισ και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 285/Α/28-12-2000).



Άρκρο17 του Ν. 3470/2006 "Εκνικό Συμβοφλιο Εξαγωγϊν, φορολογικζσ ρυκμίςεισ και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 132/τ. Αϋ/ 2006).

3 Υ.Α. 1003510/102/38/0014/15-4-2001 του Υπουργοφ Οικονομικϊν. "Εφαρμογι Διατάξεων του άρκρου 38 του Ν. 2873/2000 ςχετικά με τθν υποχρζωςθ υπογραφισ δθλϊςεων φορολογίασ ειςοδιματοσ και Φ.Ρ.Α. από ΛογιςτιΦοροτεχνικό. (ΦΕΚ 370/Β/5-4-2001).

4 Υ.Α.

35444/ΔΕΚ 2017/98 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν

"Κακοριςμόσ δικαιωμάτων για τθν ζκδοςθ αδειϊν άςκθςθσ επαγγζλματοσ Λογιςτι Φοροτεχνικοφ" (ΦΕΚ 1140/Β/1998), όπωσ τροποποιικθκε με:



Υ.Α. 4662/ΔΕΚΟ194/2002 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν "Μετατροπι ςε ευρϊ

δικαιωμάτων για τθν ζκδοςθ αδειϊν άςκθςθσ

επαγγζλματοσ Λογιςτι Φοροτεχνικοφ" (ΦΕΚ 189/Β/2002).

5 Υ.Α. 2885/14/2000 "Κακοριςμόσ ποςοφ ανανζωςθσ δελτίου επαγγελματικισ ταυτότθτασ Λογιςτι - Φοροτεχνικοφ". (ΦΕΚ 102/Β/2000), όπωσ τροποποιικθκε με:

192

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Υ.Α. 4665/ΔΕΚΟ196/2002 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν "Μετατροπι

ςε

ευρϊ

ποςοφ

ανανζωςθσ

δελτίου

επαγγελματικισ

ταυτότθτασ Λογιςτι - Φοροτεχνικοφ " (ΦΕΚ 189/Β/2002).

6 Υ.Α. Η/12769/0022/2000 "Κακοριςμόσ αποηθμίωςθσ Ειςθγθτικϊν Επιτροπϊν χοριγθςθσ αδειϊν άςκθςθσ επαγγζλματοσ Λογιςτι - Φοροτεχνικοφ".(ΦΕΚ 310/Β/2000).

ΕΛΕΓΚΣΕ΢ ΑΝΩΝΤΜΩΝ ΕΣΑΙΡΕΙΩΝ

1 Άρκρο 10 παρ 10 Ν.2741/99 "Αμοιβι Ελεγκτϊν Α.Ε. και παρακράτθςθ υπζρ Ο.Ε.Ε.". Τροποποίθςθ Ν.2190/20 (ΦΕΚ 1999/Α/1999)

2 Υ.Α. Κ2-14054/2000 "Κακοριςμόσ ελάχιςτων ορίων αμοιβισ Ελεγκτϊν Α.Ε." (ΦΕΚ 76/Β/1.2.2000) ), όπωσ τροποποιικθκε με: Υ.Α. 4661 /ΔΕΚΟ 193/12.2..2002 «Μετατροπι ςε ευρϊ των ελαχίςτων ορίων τθσ αμοιβισ των ελεγκτϊν» (ΦΕΚ 189/Β/20.2.2002) (Διόρκωςθ ςφάλματοσ ΦΕΚ 859/ Βϋ/11.6.2004).

ΟΙΚΟΝΟΜΟΣΕΧΝΙΚΕ΢ ΠΡΟΜΕΛΕΣΕ΢

193

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

1 Άρκρο 1 παρ. 13 Ν. 2234/94 "Τροποποίθςθ και ςυμπλιρωςθ του Ν. 1892/90 για τον εκςυγχρονιςμό και τθν ανάπτυξθ και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 1442/Αϋ/94).

2 Άρκρο 8 παρ. 2 Ν. 2601/98 "Ενιςχφςεισ Ιδιωτικϊν Επενδφςεων για τθν οικονομικι και περιφερειακι ανάπτυξθ τθσ χϊρασ και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 81/Αϋ/98).

3 ΥΑ 52253/2002 "Αναπροςαρμογι ςε ευρϊ διατάξεων του Ν. 2601/98" (ΦΕΚ 276/Βϋ/2002). ΘΕ΢ΜΙΚΟ ΠΛΑΙ΢ΙΟ ΣΟΤ Ο.Ε.Ε.

ΙΔΡΤ΢Θ – ΟΡΓΑΝΩ΢Θ – ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ

1 N .1100/1980 "Ρερί ιδρφςεωσ Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ" (ΦΕΚ 295/τ. Αϋ/80), όπωσ τροποποιικθκε με :



Ν. 1479/1984 "Τροποποιιςεισ του Ν.1100/80 και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 145/τ.Αϋ/84).



Άρκρο 8 Ρ.Δ.475/1991 "Ρερί Οικονομολογικοφ Επαγγζλματοσ και τθσ άδειασ αςκιςεϊσ του" (ΦΕΚ 176/τ.Αϋ/91).

194

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Άρκρο 1 παρ. 4 Ν.2515/97 "Άςκθςθ επαγγζλματοσ Λογιςτι Φοροτεχνικοφ, Λειτουργία Σϊματοσ Ορκωτϊν Εκτιμθτϊν (Σ.Ο.Ε.) και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 154/Α/25.7.1997).



Άρκρο 22 Ν. 2873/2000 "Φορολογικζσ Ελαφρφνςεισ, απλουςτεφςεισ και άλλεσ διατάξεισ" (ΦΕΚ 285/Α/28-12-2000).

2 Ρ.Δ. 351/1983

"Εκλογι, ςυγκρότθςθ και λειτουργία τθσ Συνζλευςθσ των

Αντιπροςϊπων του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ 122/τ.Αϋ/83), όπωσ τροποποιικθκε με:



Ρ.Δ.

6/1988 "Τροποποιιςεισ των Ρροεδρικϊν Διαταγμάτων 351/83 &

225/86" (ΦΕΚ 3/τ.Αϋ/89).



Ρ.Δ. 86/95 "Τροποποίθςθ των Ρ.Δ. 351/83 & 225/86" (ΦΕΚ 53/τ.Αϋ/95).



Ρ.Δ. 149/95 "Τροποποίθςθ των Ρ.Δ. 351/83 & 326/83" (ΦΕΚ 90/τ.Αϋ/95).



Άρκρο 15 Ν.2578/98 "Τροποποίθςθ των Ρ.Δ. 351/83 και 225/1986" (ΦΕΚ 30/Α/17.2.1998).

195

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



Ρ.Δ.

305/98

"Τροποποίθςθ

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

των

Ρ.Δ.

351/83

και

225/86"

(ΦΕΚ

214/Α/17.9.1998).

3 Ρ.Δ. 225/1986 "Σφςταςθ και λειτουργία των Ρεριφερειακϊν Τμθμάτων του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ 91/τ.Αϋ/86), όπωσ τροποποιικθκε με:



α. Ρ.Δ. 6/1988 "Τροποποιιςεισ των Ρροεδρικϊν Διαταγμάτων 351/83 & 225/86" (ΦΕΚ 3/τ.Αϋ/89).



β. Ρ.Δ. 86/95 "Τροποποίθςθ των Ρ.Δ. 351/83 & 225/86" (ΦΕΚ 53/τ.Αϋ/95).



γ. Άρκρο 15 Ν.2578/98 "Τροποποίθςθ των Ρ.Δ. 351/83 και 225/1986" (ΦΕΚ 30/Α/17.2.1998).



δ . Ρ.Δ. 305/98 "Τροποποίθςθ των Ρ.Δ. 351/83 και 225/86" (ΦΕΚ 214/Α/17.9.1998).



ε. Ρ.Δ. 387/98 "Τροποποίθςθ του Ρ.Δ. 225/86" (ΦΕΚ 260/Α/20.11.1998).

4 Ρ.Δ. 326/1983 "Εκλογι, ςυγκρότθςθ και λειτουργία τθσ Κεντρικισ Διοίκθςθσ του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ 117/τ.Αϋ/83), όπωσ τροποποιικθκε:

196

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ρ.Δ. 204/1986 "Τροποποιιςεισ του Ρροεδρικοφ Διατάγματοσ 326/1983" (ΦΕΚ 84/τ.Αϋ/86).



Ρ.Δ. 149/95 "Τροποποίθςθ των Ρ.Δ. 351/83 & 326/83" (ΦΕΚ 90/τ.Αϋ/95).

5 Ρ.Δ. 277/1986 "Διαδικαςία των πεικαρχικϊν οργάνων του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ 127/τ.Αϋ/86).

6 Ρ.Δ. 546/1988 "Οργανιςμόσ Ο.Ε.Ε." (ΦΕΚ 257/τ.Αϋ/88), όπωσ τροποποιικθκε με: 

Ρ.Δ. 207/96 "Τροποποίθςθ του Ρ.Δ. 546/88" (ΦΕΚ 165/τ.Αϋ/96).

7 Ρ.Δ.

1098/1981 "Ρερί τρόπου εκτελζςεωσ των δαπανϊν του Οικονομικοφ

Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ 267/τ.Αϋ/81).

8 Ρ.Δ. 699/1982 "Τρόποσ ειςπράξεωσ και αποδόςεωσ των εςόδων του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ 148/τ.Αϋ/82).

9 Υ.Α. 4/1983 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν "Ρερί κακοριςμοφ δικαιωμάτων, ςυνδρομϊν και κρατιςεων υπζρ του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ.52/τ.Βϋ/83), όπωσ τροποποιικθκε με:

197

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢



ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Υ.Α. Φ28/Δ-4265/92 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν "Τροποποίθςθ τθσ 4/83 απόφαςθσ περί κακοριςμοφ δικαιωμάτων, ςυνδρομϊν και κρατιςεων υπζρ του Ο.Ε.Ε." (ΦΕΚ 495/τ.Βϋ 92).



Υ.Α 37791/1725/97 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν "Τροποποίθςθ

τθσ

απόφαςθσ

αρ.

4/24.1.1983

περί

κακοριςμοφ

δικαιωμάτων ςυνδρομϊν και κρατιςεων υπζρ του Ο.Ε.Ε.". (ΦΕΚ 1069/τ.Βϋ/1997).

Y.A. 4663/ΔΕΚΟ195/2002 Υπουργϊν Εκνικισ Οικονομίασ και Οικονομικϊν "Μετατροπι ςε ευρϊ δικαιωμάτων και ςυνδρομϊν υπζρ του Οικονομικοφ Επιμελθτθρίου τθσ Ελλάδασ (Ο.Ε.Ε.)" (ΦΕΚ 189/Β/2002).

ΠΑΡΑΡΣΘΜΑ 3. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΣΘ΢ ΕΛΛΘΝΙΚΘ΢ ΚΡΙ΢Θ΢ ΧΡΕΟΤ΢

Θμερομθνία

2 ΢επτεμβρίου 2009

4 Οκτωβρίου 2009

Γεγονόσ

Ο

πρωκυπουργόσ

τθσ

Ελλάδασ

Κ.

Καραμανλισ

εξαγγζλλει πρόωρεσ εκλογζσ για τισ 4 Οκτωβρίου 2009.

Διεξάγονται οι εκλογζσ, τισ οποίεσ κερδίηει το ΡΑΣΟΚ με ποςοςτό 43,92% εξαςφαλίηοντασ 160 ζδρεσ.

Ο υπουργόσ οικονομικϊν Γιϊργοσ Ραπακωνςταντίνου 20 Οκτωβρίου 2009

ανακοινϊνει ςτο ECOFIN ότι το ζλλειμμα για το 2009 κα κυμανκεί, ωσ ποςοςτό του ΑΕΡ, ςτο 12,5% αντί του 6%

198

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

που το υπολόγιηε θ προθγοφμενθ κυβζρνθςθ.

22 Οκτωβρίου 2009

20 Νοεμβρίου 2009

30 Νοεμβρίου 2009

8 Δεκεμβρίου 2009

16 Δεκεμβρίου 2009

23 Δεκεμβρίου 2009

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Fitch υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο Α ςτο Α-.

Κατατζκθκε ςτθ βουλι ο προχπολογιςμόσ για το 2010.

Ο Αντϊνθσ Σαμαράσ εκλζγεται νζοσ πρόεδροσ τθσ Νζασ Δθμοκρατίασ.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Fitch υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο Α- ςτο ΒΒΒ+.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Standard and Poor’s υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο Α- ςτο ΒΒΒ+.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Moody’s υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο Α1 ςτο A2 .

Θ Ευρωπαϊκι Επιτροπι εκδίδει ζκκεςθ ςχετικά με τα Στατιςτικά Στοιχεία του Χρζουσ και του Ελλείμματοσ τθσ Ελλθνικισ Κυβζρνθςθσ, ςτθν οποία επιςθμαίνονται 8 Ιανουαρίου 2010

προβλιματα

«ςκόπιμθσ

εςφαλμζνθσ

αναφοράσ

δεδομζνων» και διατυπϊνει επιπλζον αμφιβολίεσ για τθν ακρίβεια των ςτοιχείων πζραν τθσ τελευταίασ ανακεϊρθςθσ τθσ 20 Οκτωβρίου 2009.

199

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

21 Ιανουαρίου 2010

9 Φεβρουαρίου 2010

3 Μαρτίου 2010

9 Απριλίου 2010

22 Απριλίου 2010

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Το spread των 10ετϊν ομολόγων ξεπζραςε τισ 300 μονάδεσ.

Ανακοινϊνεται το πρϊτο πακζτο μζτρων που αφορά τον δθμόςιο τομζα.

Ανακοινϊνεται

δεφτερο

μεγαλφτερο

πακζτο

οικονομικϊν μζτρων.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Fitch υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο ΒΒΒ+ ςτο ΒΒΒ-

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Moody’s υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο Α2 ςτο A3.

Θ Ελλάδα προςφεφγει ςτον μθχανιςμό ςτιριξθσ που 23 Απριλίου 2010

ςυγκροτοφν από κοινοφ το Διεκνζσ Νομιςματικό Ταμείο, θ Ευρωπαϊκι Ζνωςθ και θ Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα.

27 Απριλίου 2010

28 Απριλίου 2010

2 Μαΐου 2010

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Standard & Poor's υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο ΒΒΒ+ ςτο ΒΒ+.

Το spread των 10ετϊν ομολόγων ξεπζραςε τισ 1000 μονάδεσ.

Ανακοινϊκθκαν τα μζτρα ςκλθρισ λιτότθτασ που επζβαλε ςτθν Ελλάδα θ τρόικα ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ.

200

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ψθφίςτθκε από τθ βουλι το μνθμόνιο που υπζγραψε θ 6 Μαΐου 2010

κυβζρνθςθ με τθν Ε.Ε. και το ΔΝΤ για τα μζτρα που κα λθφκοφν, προκειμζνου να ενεργοποιθκεί ο μθχανιςμόσ ςτιριξθσ.

8 – 10 Μαΐου 2010

14 Ιουνίου 2010

15 Δεκεμβρίου 2010

14 Ιανουαρίου 2011

7 Μαρτίου 2011

Υπογράφθκε θ Δανειακι ςφμβαςθ μεταξφ Ελλάδασ και κρατϊν μελϊν τθσ ΕΕ και ΔΝΤ.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Moody’s υποβάκμιςε τθν Ελλάδα κατά τζςςερισ βακμίδεσ από το επίπεδο Α3 ςε Βa1.

Ψθφίςτθκε το πολυνομοςχζδιο για τα εργαςιακά και τισ ΔΕΚΟ.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Fitch υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο ΒΒΒ- ςτο ΒΒ+.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Moody’s υποβάκμιςε τθν Ελλάδα κατά τρεισ βακμίδεσ από το επίπεδο Ba1 ςτο Β1.

Απόφαςθ ςυνόδου κορυφισ τθσ ΕΕ για επιμικυνςθ του 12 Μαρτίου 2011

χρόνου αποπλθρωμισ του δανείου του Μαΐου 2010, κατά 7,5 χρόνια και μείωςθ επιτοκίου κατά 1%.

29 Μαρτίου 2011

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Standard & Poor's υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο ΒΒ+ ςτο ΒΒ- .

201

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

9 Μαΐου 2011

20 Μαΐου 2011

1 Ιουνίου 2011

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Standard & Poor's υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο ΒΒ- ςτο Β .

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Fitch υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο ΒΒ+ ςτο Β+.

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Moody’s υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο B1 ςτο Caa1. Ψθφίςτθκε το μεςοπρόκεςμο πρόγραμμα.

29 Ιουνίου 2011

13 Ιουλίου 2011

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Fitch υποβάκμιςε τθν Ελλάδα κατά τρεισ βακμίδεσ από το επίπεδο Β+ ςτο CCC. Θ ςφνοδοσ κορυφισ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ κατζλθξε

21 Ιουλίου 2011

ςε ςυμφωνία νζασ δανειοδότθςθσ τθσ Ελλάδασ, φψουσ 158 δισ Ευρϊ. Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Moody’s υποβάκμιςε τθν Ελλάδα

25 Ιουλίου 2011

κατά τρεισ βακμίδεσ από το επίπεδο Caa1 ςτο Ca κζτοντασ τθν Ελλάδα ςτο τελευταίο ςκαλί τθσ διεκνοφσ λίςτασ αξιολογιςεων.

27 Ιουλίου 2011

Ο οίκοσ αξιολόγθςθσ Standard & Poor's υποβάκμιςε τθν Ελλάδα από το επίπεδο CCC ςτο CC. Ο Γενικόσ δείκτθσ του Χρθματιςτθρίου Ακθνϊν πζφτει

8 Αυγοφςτου 2011

κάτω από τισ 1.000 μονάδεσ, για πρϊτθ φορά από από τισ 7 Ιανουαρίου του 1997.

6 ΢επτεμβρίου 2011

Ο

υπουργόσ

οικονομικϊν

Ευάγγελοσ

Βενιηζλοσ

ανακοινϊνει νζα ζκτακτα ςυμπλθρωματικά μζτρα.

202

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ΢

27 Οκτωβρίου 2011 11 Νοεμβρίου 2011

ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Απόφαςθ ςυνόδου κορυφισ τθσ ΕΕ για κοφρεμα του ελλθνικοφ χρζουσ κατά 50%. Ορκίςτθκε θ νζα κυβζρνθςθ του Λουκά Ραπαδιμου. Θ Βουλι ψιφιςε τθν «Ζγκριςθ των Σχεδίων Συμβάςεων Χρθματοδοτικισ Διευκόλυνςθσ μεταξφ του Ευρωπαϊκοφ Ταμείου Χρθματοπιςτωτικισ Στακερότθτασ (Ε.Τ.Χ.Σ.), τθσ Ελλθνικισ Δθμοκρατίασ και τθσ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ,

12 Φεβρουαρίου 2012

του Σχεδίου του Μνθμονίου Συνεννόθςθσ μεταξφ τθσ Ελλθνικισ Δθμοκρατίασ, τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ και τθσ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ και άλλεσ επείγουςεσ διατάξεισ για τθ μείωςθ του δθμοςίου χρζουσ και τθ διάςωςθ τθσ εκνικισ οικονομίασ».

9 Μαρτίου 2012

6 Μαΐου 2012

5 Ιουνίου 2012

Ολοκλθρϊκθκε το PSI με τθ ςυμμετοχι του ιδιωτικοφ τομζα να φτάνει το 95,7%. Διεξάγονται οι εκλογζσ από τισ οποίεσ δεν προζκυψε τελικά κυβζρνθςθ. Ο γενικόσ δείκτθσ του χρθματιςτθρίου Ακθνϊν κλείνει κάτω από τισ 500 μονάδεσ. Διεξάγονται εκλογζσ οι οποίεσ οδιγθςαν τελικά ςε

17 Ιουνίου 2012

δθμιουργία κυβζρνθςθσ ςυναςπιςμοφ με τθ ςυμμετοχι τθσ Νζασ Δθμοκρατίασ, του ΡΑΣΟΚ και τθσ ΔΘΜΑ΢. Υπερψθφίςτθκε από τθν Βουλι το Μεςοπρόκεςμο

7 Νοεμβρίου 2012

Ρλαίςιο Δθμοςιονομικισ Στρατθγικισ 2013-2016, ςε ζνα άρκρο με τθ διαδικαςία του κατεπείγοντοσ.*

*΢τοιχεία από δθμοςιεφματα και τθν ΒΙΚΙΠΕΔΙΑ

203