Lorem Ipsum
5 mei 2016
Tracker.
Nieuwsbrief Technasium
Calandlyceum
Lorem Ipsum
2
Dat was ‘m dan. De laatste editie van de Technasium Top Award. Het kon bijna niet anders, of het Calandlyceum moest wel weer in de prijzen vallen. Team Fit Flash eindigde als tweede: de vierde podiumplaats in zes edities TTA.
Laatste Technasium Top Award krijgt mooi slot met tweede plaats
In het Evoluon in Eindhoven zweefden 2VZleerlingen Niels van Klaveren, Houssam Abder Rahim, Pieter Grabijn en Amalia Stuger nog een beetje tussen euforie en teleurstelling. Geen eerste, maar toch prachtig tweede. De blijdschap ebde niet weg in de weken daarna. Een bedrijf dat zich specialiseert in LED-verlichting gaf aan mogelijkheden te zien voor het Fit Flashconcept en het Amsterdamse raadslid Jasper Groen wil dat Fit Flash echt gaat worden uitgevoerd. Hij stelde er vragen over aan burgemeester en wethouders van Amsterdam. ‘Er is geld gereserveerd voor het opknappen van de openbare ruimte in de stad, dus ook rond de Sloterplas, en dit moderne idee past daar heel goed bij’, aldus Groen. Het concept komt er op neer dat rondom de Sloterplas lantaarnpalen met gekleurde LEDverlichting worden uitgerust. Joggers, wielrenners en skaters zouden dan via een nieuwe app hun circuit om de Soterplas kunnen programmeren. De LED-verlichting reageert dan op de naderende sporter en correspondeert vervolgens met zijn ingeschatte prestatie (te snel, te langzaam, of precies op schema). Afhankelijk daarvan springt de LED-verlichting aan.
De jury van de TTA was ervan onder de indruk, maar gaf de eerste prijs toch aan het Technasium van SG Lelystad. Dat team had een lichtontwerp gemaakt om de veiligheid van fietstunnels een impuls te geven. ‘Jammer dat we niet wonnen, maar ik heb toch veel geleerd van de competitie’, vertelt Amalia, drie weken na de landelijke finale. ‘Lampen ontwikkelen en lichtontwerpen maken, dat is toch ingewikkelder dan je denkt.’ Pieter leerde vooral veel programmeren door de TTAopdracht (‘Verzin een energiezuinig lichtontwerp voor de openbare ruimte’): ‘Ik heb dingen gedaan die ik hiervoor niet wist, of niet kon. Gewoon, door research te doen. Dat is dan toch een mooie stimulans geweest voor wat ik verder nog op het Technasium hoop te gaan doen.’ En dat je tweede bent geworden bij de Technasium Top Award, laten we eerlijk zijn, staat straks toch leuk in je portfolio. Een beetje ‘eeuwige roem’, denkt Hossam: ‘Kijk naar Daniël en zijn zelfdenkende magnetron, of de meiden van de Aquawall. Toch stoer, hoor, als je zoiets achter je naam hebt staan.’ Pag. 7: Techniektalent denkt na over andere opzet TTA
Lorem Ipsum
Pensioen, je oude dag. Daar zijn mensen niet graag mee bezig. Leerlingen uit 4VZ kregen de opdracht om pensioenvoorzieningen ‘sexy’ te maken. Ze bedachten een app. ‘Pensioenverzekeraar Zwitserleven zocht naar een manier om mensen bewuster te maken van hun pensioen’, vertelt Eline Mateboer. ‘Mensen vinden het niet altijd even leuk om daar op jongere leeftijd al aan te denken, terwijl het juist verstandig is om er vroeg mee te beginnen.’ Zwitserleven had het project ‘in de aanbieding’ voor de Technasiumleerlingen. De aanleiding is de nieuwe Pensioenwet, die mensen gaat dwingen/stimuleren om zelf meer (financiële) keuzes te maken voor hun oude dag. Maar ja, hoe doe je dat? Eline ging met Nanda Sewbalak, Kiki de Boer en Jeroen Kuiper de uitdaging aan. Ook voor tieners is het ‘pensioen’ nog ver weg, maar het leek de vier toch een interessant project: ‘Hoe kun je je pensioen léuker maken?’ De vier kwamen op het idee van een game, toegepast in een app. Via Facebook deden ze veldonderzoek, bijna 100 mensen vulden een enquête in, en daarna ontwikkelden ze het idee voor een spel waarbij je kennis van pensioenverzekeringen oploopt naarmate je verder in het spel komt. ‘Je kunt het spel gaan spelen in de rol van verzekeraar of in de rol van verzekerde. Als verzekeraar moet je bijvoorbeeld mensen aannemen en kijken of ze bekend zijn met renterisico’s. En als verzekerde moet je keuzes maken over je geld, waardoor je gaat beseffen wat er allemaal met je geld kan gebeuren.’ Het team bedacht dat het leuk zou zijn om ‘verzekerden’ bijvoorbeeld tégen elkaar te laten ‘gamen’: wie bouwt het grootste pensioen op? Zo wordt een serieus thema – bijvoorbeeld via Facebook – toch iets lichtvoetiger gemaakt. Zelf verdiepten de vier leerlingen zich in pensioenen door bij Zwitserleven op bezoek te gaan om voorlichting te krijgen. Dat was heel leerzaam, volgens Eline, zeker voor de leerlingen die geen M&O in hun pakket hebben. Bovendien was het leuk om aan een opdracht die zo concreet was: ‘Concreet is fijn. Pensioenkennis is ècht een thema.’
3
Zwitserleven ziet brood in pensioengame ‘Aangenaam verrast door dit idee’ Het begint als een keuzeproject. Maar de kans dat de gamepensioen-app van de 4V-leerlingen er gaat komen is ‘absoluut serieus’, volgens Peter Ronteltap, manager beleggingsspecialisten bij verzekeraar Zwitserleven. ‘We waren aangenaam verrast door waar de leerlingen mee kwamen’, vertelt hij. ‘Het idee om mensen op een aansprekende manier te laten gamen op het vlak van pensioenen was in déze vorm nog niet voorbij gekomen. Niet overdreven ingewikkeld, maar toch met diverse levels – duidelijk het werk van frisse geesten. Ik ben benieuwd naar de eindpresentatie!’ Zwitserleven kwam bij het Calandlyceum uit omdat een collega van Ronteltap een kind op het Technasium had zitten. ‘Het mooie is, dat de leerlingen er zo mooi blanco in zitten. Ze zijn hier een middag geweest voor meer informatie, en ze hebben daar precies de goede dingen uitgefilterd. Pensioenrisico’s draaien om rendement, aankoopmoment en inflatie. Als we er in slagen om het publiek daar via een aantrekkelijke game-app bewuster mee om te laten gaan, hebben we veel gewonnen.’
Lorem Ipsum
4
De Eureka!Cup, die ontbrak nog Het Technasium herbergt een fraaie prijzenkast. Eén mooie prijs, de Eureka!Cup, ontbrak daarin nog. Tót twee weken geleden... Djemaro Dalloesingh, Adam Aslam, Anna Jebose en Daan de Heij zorgden ervoor dat er opnieuw een mooie sculptuur aan de O&O-prijzenkast kon worden toegevoegd. In het Nationaal Oorlogs Museum in Soesterberg wonnen de vier leerlingen van 1VZ1 de eerste prijs in de categorie Mobiliteit & Ruimte. Het kwartet had een ‘belonings-app’ bedacht als creatief wapen in de strijd tegen de filevorming. Het grote idee achter de ‘belonings-app’ is dat automobilisten bij goed rijgedrag beloond worden, vertelt Djemaro namens het team. ‘Bijvoorbeeld door ze korting te geven op de wegenbelasting, of op toegangskaartjes voor pretparken.’ Voor het welslagen van de app zou het wèl nodig zijn om op elke auto software te installeren en de app op ieder mobieltje te krijgen. Maar dat leek de leerlingen geen onoverkomelijk probleem: ‘De sjoemelsoftware van Volkswagen toont wel aan dat dat kan.’ Via de winnende belonings-app zou je bijvoorbeeld een adviessnelheid kunnen stimuleren, zodat er een betere ‘flow’ ontstaat. De app kan bijvoorbeeld het mobieltje laten trillen, of geluiden produceren, afhankelijk van de vraag of automobilisten zich aan de gevraagde snelheid houden.
Oud-Calandleerling Danny Mekic, tegenwoordig landelijk bekend als ondernemer in vernieuwing, denkt dat het winnende idee écht een oplossing zou kunnen betekenen. ‘Als mensen in de auto nuttige , persóónlijke adviezen krijgen over hoe ze zo soepel mogelijk van A naar B komen, zal dat meer effect hebben dan een matrixbord waar niemand zich iets van aantrekt. Zeker als mensen er baat bij hebben en het elkaar gaan aanbevelen, kan het echt werken.’ Dat tieners met een idee komen dat een serieuze oplossing aandraagt voor een groot probleem, zoals de files, verbaast Mekic niet echt. ‘Hoe ouder je wordt, hoe minder creatief je je opstelt. Deze kids durven nog echt vrij te denken. Volwassenen denken eerder in termen van: kan niet, werkt niet. Tieners die voor het eerst over kwesties nadenken, worden niet geremd door zulke negatieve gedachten.’
De volgende halte is: Pieter Calandlaan Leuk, die Noord-Zuidlijn. Maar komt er in de toekomst ook nog een Oost-Westlijn? Ingenieursbureau Royal Haskoning daagde leerlingen van het Technasium uit om vast een metrostation voor de Pieter Calandlaan te ontwikkelen. Stern Hoek, Yuri Aarnoudse en Wieb Wessels (2VZ1) kregen een 8 voor hun ontwerp. ‘Als er een metroverbinding tussen Station Muiderpoort en Schiphol gaat komen, dan wordt Station Calandlaan een van de haltes op die route.’ De leerlingen maakten een ontwerp met een glazen koepel zodat mensen van boven naar binnen kunnen kijken. Ze bouwden een maquette en maakten een impressiefilmpje in SketchUp.
Lorem Ipsum
5
E-kart zorgt voor járen lesmateriaal en plezier Het Technasium gaat karten! Met een eigen kart en een eigen team. Max Verstappen achterna? Wat is het grote plan? Technator Rutger Gast legt uit. ‘En dáár moet hij komen te hangen.’ Rutger Gast wijst naar het luchtledige, ergens tussen de eerste en tweede verdieping van het O&O-lokaal. Hij maakt geen grap. Als het allemaal lukt, komt de nieuwe kart van het Calandlyceum letterlijk in het lokaal te zweven. Aan kabels, die weer vastgemaakt zijn aan een stevige dwarsbalk. ‘Die dwarsbalk is bij de bouw van deze ruimte bedacht door de eerste technator, André van Rijswijk. Die wilde er eigenlijk een auto aan hangen. Dus een kart, dat moet die balk zéker kunnen houden…’ Tijd voor toelichting. Want hoe decoratief het ook zal zijn, een zwevende kart in het O&O-lokaal: er zit toch een ander idee achter het kart-avontuur. De kart betreft namelijk een e-kart, een elektrisch aangedreven kart. Daarmee zal worden deelgenomen aan de Techno Challenge. Rutger Gast: ‘Een e-kart is een hoogstaand apparaat, met veel technologie en veel kansen op nieuwe techniek. Je kunt er van alles mee: elektriciteit berekenen, zwaartepunten vaststellen, wegligging verbeteren, energie terugwinnen, noem maar op. Allemaal zaken die bij Technasiumonderwijs passen. En hoe cool is het om te gaan karten? Het heeft wel bállen!’
Bovendien zitten er ook andere kanten aan een kart-team: marketing en sponsoring, bijvoorbeeld. Gast: ‘We hebben als Technasium al langer de wens om op school meer samen te gaan werken met de afdeling Management & Organisatie. De kart leent zich daar uitstekend voor, want je hebt het over geld én techniek.’ Het plan is om de technische kant van de e-kart bij de bovenbouw van het Technasium te beleggen en de commerciële aspecten bij vierde/vijfdejaars leerlingen Economie/M&O. De school investeert in de aanschaf van de kart, maar het wordt een sport om door initiatief (sponsoring) zoveel mogelijk aanvullende fondsen te vinden. ‘Daardoor kun je zo’n kart steeds beter en mooier maken. Er valt veel aan te ontwikkelen: van een krachtige accu tot het optimale sponsorpakket. Je kunt er lekker mee innoveren.’
Het Calandlyceum verbindt zich voor (minimaal) drie jaar aan het kartproject. Het grote plan is, om het kart-team – met de bijbehorende kennis – als lesmateriaal jaarlijks door te geven aan volgende ‘generaties’ leerlingen. Bij het Technasium rolt er op die manier jaarlijks een meesterproef uit, bij M&O kan er een businessproject aan worden gekoppeld. Er zijn op dit moment al negen leerlingen bij het kart-team betrokken: Bianca Liefhebber, Caya de Haas (coureur), Fréderique van Arkel, Jagvir Bal, Jasper Insinger, Jeroen Kuiper, Laurenz Kilian, Sam Koot en Stanja van Kerkwijk. Leerlingen en leraren zijn de afgelopen tijd al bij races van de Techno Challenge in Berghem en Lelystad wezen kijken, alsook bij een training van het Felisenum Gymnasium uit Velsen. Gast: ‘Het is mooi om te zien: die karts kunnen 100 kilometer per uur halen, maar door de electromotor hoor je ze eigenlijk niet. Ze zóeven voorbij…’
Lorem Ipsum
6
Afvalrace bindt de strijd aan met rommel in de Sloterplan De Sloterplas is de parel van Nieuw-West. Maar er drijft ook van alles in wat daar niet thuishoort. Eerstejaars leerlingen van het Technasium bogen zich over de vraag wat je daar aan kan doen. Om te ervaren wát er zoal in de Sloterplas dobbert, trokken de leerlingen van 1VZ er zelf op uit. Mét waterfiets. ‘Je komt een hoop troep tegen’, vertelt Boudewijn Lechner. ‘Blikjes, flesjes, soms hele vuilniszakken.’ Het bedrijf Recycle Valley, een vaste opdrachtgever van het Technasium, daagde 1VZ uit om met een idee te komen waarbij basisscholieren uit de wijk daadwerkelijk zouden kunnen helpen om het drijfafval uit de Sloterplas te halen. Dat zou dan bijvoorbeeld in wedstrijdverband kunnen. De basisscholieren zouden dan à la 1VZ met waterfietsen de Sloterplas op kunnen voor een ‘afvalrace’. Zo kunnen kinderen al op jonge leeftijd een bijdrage leveren aan het milieu in eigen wijk.
Boudewijn: ‘We moesten dus nadenken over de vraag hoe hje dan bepaalt wie er zo’n wedstrijd wint. Degene die de meeste objecten uit de Sloterplas haalt, of het meeste gewicht aan afval?’ Bovendien: Hóe doe je dat, afval uit het water halen? De leerlingen van 1VZ gebruikten stokgrijpers, maar moesten in het kader van hun opdracht zelf een ‘extension’ verzinnen die het makkelijk zou maken om afval van de waterspiegel te krijgen. Dat zou dan bijvoorbeeld een grijparm kunnen zijn die je aan de waterfiets kun bevestigen. Het groepje van Boudewijn, Job, Rowan en Salma kwam op het idee van een soort filterband die óm de waterfiets heen zou moeten komen. ‘We dachten juist níet aan drijvende grijparmen, want volgens ons remt dat de waterfiets alleen maar af. Ons ontwerp werkt eigenlijk als een filter: al het afval drijft door de gaten van onze band zó naar een paar afvalcontainers aan de achterkant van de waterfiets.’
Voor hun project moesten de leerlingen ook bij basisscholen in Nieuw-West langs, om groep 8 te enquêteren. Welke oplossingen er voor het afvalprobleem allemaal bedacht zijn, zal te zijn tijdens de Technasiumparade op 8 juni.
Opa Frans voorzichtig weer op de weg terug ‘Mazzel gehad.’ Anders kan hij het niet zeggen. Frans Steffens, ‘opa’ Frans, de super-vrijwilliger van het Technasium, heeft écht gemazzeld. Hij ging voor een onderzoekje naar het ziekenhuis en kwam er na een zware hartoperatie weer uit. Drie bypasses waren er nodig. Opa Frans nu, telefonisch: ‘Het gekke is: ik ging voor mijn gevoel het ziekenhuis gezond in, en ik kwam er ‘ongezond’ weer uit. Ik had ook helemaal geen symptomen, die er op zouden kunnen duiden dat het niet goed met me zou gaan. Nu slik ik acht pillen per dag, ik ben nog wat kortademig, en ik heb uitstraling naar mijn hand omdat er sinds de operatie een zenuw knel zit in mijn elleboog. Maar ik moet natuurlijk niet zeuren, ik voel me elke dag een stukkie beter.’ Op de Technasiumparade, 8 juni, hoopt hij er weer bij te zijn.
Lorem Ipsum
7
Je eigen satelliet voor 100 euro De tweede lichting Technasiumleerlingen zwaait af. De zesdejaars moesten met hun meesterproef laten zien dat ze zelf een onderzoek kunnen vinden, in gang zetten en tot een vruchtbaar einde brengen. Eén van de leukste en opvallendste meesterproeven was de bouw van een CubeSat, een mini-satelliet. De CubeSat als concept bestaat al, maar vijf Technasiumleerlingen gingen de uitdaging aan om er één te bouwen voor de spotprijs van € 100. ‘Om voor dat geld je eigen satelliet in de ruimte te kunnen hebben – hoe cool is dát?’, zegt Daniël Siha, één van de vijf. Wie nu een CubeSat wil (laten) lanceren, is al gauw duizenden euro’s kwijt. ‘We wisten dat het eenvoudiger én goedkoper kan’, vertelt Daniël, namens het groepje. ‘Het is net als met een computer: je kunt er eentje kopen voor € 200, maar ook voor € 3000. De kunst was om 90 % van de functies over te nemen voor 10 % van de kosten.’
Het Rotterdamse collectief CGI daagde de leerlingen uit. Die kwamen na honderden uren research, bouwen en programmeren met een goedkope CubeSat van 1 liter inhoud (1 dm x 1 dm x 1 dm) op de proppen. Gemaakt van deugdelijk, hard plastic, en gevuld met temperatuurmeter, drukmeter, LUX-meter en gyroscoop. Als je wilt, zou je er ook een cameraatje in kunnen hangen: een GoPro in space. Het team (dat naast Daniël Siha bestond uit Joey Katsburg, Yusuf Kaya, Jan Berendrecht en Willem Bartelsman) legde er veel eer mee in.
‘Onze opdrachtgever geloofde eigenlijk niet dat we zoiets zouden kunnen bouwen, maar het is gelukt. Dit is met opzet een goedkope uitvoering geworden, met een goedkope accu, maar je zou ‘m naar hartelust kunnen pimpen en duurder maken, natuurlijk. Wij hebben in ieder geval aangetoond dat het goedkoop kán.’ Het (laten) lanceren van je eigen minisatelliet gebeurt al langer, maar nu ze zo betaalbaar worden verwacht Daniël dat ze steeds vaker gebruikt zullen worden. ‘Als iedereen tegenwoordig voor een paar tientjes al zijn eigen drone kan kopen, wordt het bijvoorbeeld voor wetenschappers ook heel interessant om ten behoeve van onderzoek een goedkope satelliet af te schieten. Na twee maanden valt hij vanzelf uit zijn baan. Er zullen ook steeds meer regels nodig zijn om al die CubeSat’s in de ruimte te beheren, denk ik.’ Meer weten? Het CubeSat-team heeft een website met tutorial gebouwd: http://1102091.wix.com/meesterproefcubesat
Techniektalent denkt na over nieuwe opzet voor TTA
Het Calandlyceum had, spreekwoordelijk, een knipkaart bij de Technasium Top Award. Bij vier van de zes edities eindigde de school uit Amsterdam Nieuw-West op het ereschavot. Twee keer was er een eerste prijs (met de zelfdenkende magnetron en de Aquawall, de energieleverende muur), twee keer werd de school tweede (met een huisrobot die beginnende huisbrandjes kon blussen en nu met Fit Flash). Jammer genoeg keert de Technasium Top Award niet meer in de huidige vorm terug. Het platform Techniektalent, dat achter de TTA zit, gaat komend jaar nadenken over een nieuwe opzet. Naar alle waarschijnlijkheid zal het platform zich met een wedstrijd in de toekomst toch meer gaan richten op echte technici, bijvoorbeeld in de derde klas van het MBO, en niet meer op tweedejaars O&O-leerlingen.
Het Calandlyceum heeft naast vier grote bekers en een hoop mooie herinneringen ook nog een leuk filmpje overgehouden aan de laatste editie van de TTA. Een cameraploeg filmde dit keer vooral de O&O-leerlingen van het Calandlyceum, die immers al verschillende keren hadden laten zien dat de TTA het beste in hen bovenbracht. Het filmpje is terug te zien op www.technasiumtopaward.nl.
Lorem Ipsum
Technasium laat zich weer zien op woensdag 8 juni Het schooljaar loopt op zijn eind. Hoog tijd voor de vertrouwde showcase van het Technasium, de Technasiumparade. Die wordt dit keer gehouden op woensdag 8 juni. De Technasiumparade valt ook tijdens deze editie weer uiteen in een centraal en een decentraal gedeelte. Tijdens het centrale gedeelte in de schoolzaal zal onder meer het nieuwe kart-team zich kort presenteren. Verder staat de avond in het teken van het portfolio, de doorlopende leerlijn. In het decentrale gedeelte kunnen ouders en andere belangstellenden in verschillende lokalen dan ook een dwarsdoorsnede verwachten van waar leerlingen bij Onderzoek & Ontwerpen het Tracker 3 afgelopen schooljaar mee bezig zijn geweest.
Programma Technasiumparade 8 juni 19.00 Inloop 19.25 Start centraal gedeelte, schoolzaal 20.00 Deelpresentaties, div. lokalen 21.00 Borrel 21.30 Sluiting
Tracker is een uitgave van het Calandlyceum, Amsterdam. Tips, suggesties? Redactie: tdejong@calandlyceum.nl