Ενέργεια και οικονομία 15 by Techpress

TECHPRESS

Edito Αφιέρωμα στη θέρμανση

ν και η αλήθεια είναι πως οι σχετικά ήπιες θερμοκρασίες που επικρατούν ακόμη, μάλλον δεν θυμίζουν πως ο χειμώνας είναι προ των πυλών, ωστόσο το ερώτημα για τον καλύτερο και πιο οικονομικό τρόπο θέρμανσης έχει αρχίσει ήδη να απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, τα οποία πρέπει και φέτος να βρουν πώς θα ζεσταθούν με λιγότερα έξοδα. Μάλιστα, φέτος το ερώτημα αυτό θυμίζει… επικίνδυνα το χειμώνα του 2012 – 2013, αφού για μία ακόμη φορά θα πρέπει στο «λογαριασμό» να λάβει κανείς υπόψη του πως, λόγω της αύξησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης αλλά και του ΦΠΑ, το πετρέλαιο θέρμανσης είναι σημαντικά ακριβότερο από πέρυσι. Oπως είναι φυσικό, παρά την αύξηση της τιμής, το πετρέλαιο θα συνεχίσει να αποτελεί τον πιο διαδεδομένο τρόπο θέρμανσης στην Ελλάδα. Ωστόσο, όλοι οι άνθρωποι της αγοράς προβλέπουν πως κάποια καλοριφέρ που… ζεστάθηκαν πέρυσι, λόγω της σχετικά

οικονομικής τιμής του καυσίμου, θα παραμείνουν κρύα φέτος. Μάλιστα, εκτιμούν πως η μείωση των παραγγελιών μπορεί να φτάσει στο 30%, αν το κρύο είναι περιορισμένο ή να περιορισθεί στο 10% στην περίπτωση που έχουμε βαρυχειμωνιά. Κατά πόσο, όμως, αξίζει να «γυρίσει την πλάτη» κανείς στο πετρέλαιο θέρμανσης, προτιμώντας κάποια άλλη λύση, και ποια είναι τα πλεονεκτήματα των εναλλακτικών τρόπων που υπάρχουν για να ζεσταθεί; Την απάντηση θα βρείτε στο αφιέρωμα για τη θέρμανση που φιλοξενούμε σε αυτό το τεύχος, όπου παρουσιάζουμε όλες τις διαθέσιμες επιλογές, όπως τις αντλίες θερμότητας ή τα τζάκια. Με δεδομένο πως καμία τεχνολογία θέρμανσης δεν αποτελεί πανάκεια, διαβάζοντας το αφιέρωμα θα μπορέσετε να βρείτε ποια ταιριάζει περισσότερο στις ανάγκες σας, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής που μένετε, το μέγεθος της κατοικίας σας, αλλά και το χρόνο που περνάτε στο σπίτι. Επειδή, όμως, ο χειμώνας κάνει πρώτα αισθητή την

παρουσία του με την αύξηση της υγρασίας και αρκετά αργότερα με τη «βουτιά» του υδραργύρου, έχουμε ετοιμάσει μία αναλυτική παρουσίαση για τους αφυγραντήρες, οι οποίοι, όπως εξηγούμε, μπορούν να καθυστερήσουν ή να περιορίσουν τη χρήση της θέρμανσης. Γι’ αυτό το λόγο, η παρουσίαση συνοδεύεται από οδηγίες αγοράς αφυγραντήρα, όπως και έναν οδηγό με μερικά αντιπροσωπευτικά μοντέλα που υπάρχουν στα καταστήματα. Εκτός από τη θέρμανση, μία σημαντική πηγή εξόδων για τα νοικοκυριά είναι και το ζεστό νερό χρήσης, η οποία μπορεί να περιορισθεί δραστικά με έναν ηλιακό θερμοσίφωνα. Ετσι, στις σελίδες του τεύχους αυτού, θα βρείτε επίσης μία συνέντευξη με τον Παναγή Κωνσταντινίδη, διευθύνοντα σύμβουλο της Calpak και πρόεδρο της Ενωσης Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (ΕΒΗΕ), στην οποία αναφέρει πως οι πωλήσεις ηλιακών έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, παρά την οικονομική κρίση. Κώστας Δεληγιάννης

Index ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 • ΤΕΥΧΟΣ 15

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ «ONLINE - TECHPRESS ΕΠΕ» ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Ηλέκτρα Τ. Αλευρίτη ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Κώστας Δεληγιάννης kostas@energyin.gr ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Αφροδίτη Ντάικου ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Λήδα Κοντογιαννοπούλου Κώστας Σταματόπουλος Αριστείδης Ζευγίτης Γιώργος Βασιλείου ΕΔΡΑ Αργοστολίου 108, Μοσχάτο, 18345 ΤΗΛ: 210 7474890 - FAX: 210 7470108 site: www.energyin.gr e-mail: info@energyin.gr

Aφιέρωμα στη θέρμανση Η επιλογή της καλύτερης και οικονομικότερης λύσης για να ζεσταθούμε ......σελ. 2

Συνέντευξη Παναγής Κωνσταντινίδης (Διευθύνων σύμβουλος της Calpak, πρόεδρος της Ενωσης Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας) ......................σελ. 10

Αφυγραντήρες Πείτε «αντίο» στην υγρασία ................................................σελ. 16

Βιοντίζελ «Αχόρταγη» σε εισαγωγές φοινικέλαιου η Ευρώπη ......................................................σελ. 21

Αναβάθμιση κατοικιών Eρχεται το νέο «Εξοικονομώ» ............................................σελ. 22

Περιβάλλον ISSN 2241-9837

Παπούτσια από ανακυκλωμένο CO2 ............................σελ. 23

Οι απόψεις που εκφράζονται σε ενυπόγραφα άρθρα δεν συμπίπτουν απαραίτητα με αυτές της εφημερίδας. Υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση δεν επιστρέφεται, ανεξαρτήτως με το αν δημοσιεύθηκε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδήποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιαδήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν.100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου

2 Θ έ ρ μα νσ η

Οι φόροι ανατρέπουν το σκηνικό Η επιλογή της καλύτερης και οικονομικότερης λύσης για να ζεσταθούμε «περνά» φέτος αναγκαστικά από την αυξημένη τιμή του πετρελαίου.

προστά σε ένα καινούριο «σκηνικό» βρίσκονται για μία ακόμη χρονιά εκατοντάδες χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά, αναζητώντας με ποιον τρόπο θα μπορέσουν να ζεσταθούν το φετινό χειμώνα, χωρίς να «βάλουν φωτιά» στα οικονομικά τους. Ο λόγος είναι πως φέτος πήραν ξανά την «ανηφόρα» οι τιμές του πετρελαίου θέρμανσης, αυξάνοντας επομένως το κόστος χρήσης του καλοριφέρ. Ετσι, τη στιγμή που η περσινή χειμερινή περίοδος «άνοιξε» στις 15 Οκτωβρίου 2015 με τη μέση τιμή του καυσίμου σε όλη την επικράτεια στα 83 λεπτά το λίτρο και ολοκληρώθηκε τον περασμένο Απρίλιο με τη μέση τιμή πώλησης στα 76,4 λεπτά, η φετινή περίοδος διάθεσης ξεκίνησε με ένα «καπέλο» 10-20%, ανάλογα με το μήνα του 2015 που θα χρησιμοποιήσει κανείς ως μέτρο σύγκρισης. Κάτι που σημαίνει πως το πετρέλαιο θέρμανσης έγινε αισθητά πιο «τσουχτερό» για την τσέπη του Ελληνα.

Αύξηση του ΕΦΚ Ποιος είναι ο λόγος που άλλαξαν φέτος τα δεδομένα; Ο «συνήθης ύποπτος» των τελευταίων 8 χρόνων, δηλαδή τα… ανεβοκατεβάσματα του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο πετρέλαιο θέρμανσης, τον οποίο χρησιμοποίησαν όλες

οι κυβερνήσεις αυτής της χρονικής περιόδου, στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα. Ετσι, οι περσινές πιο οικονομικές τιμές οφείλονταν σε σημαντικό βαθμό στο μειωμένο ΕΦΚ, ο οποίος ήταν 230 ευρώ ανά τόνο. Στην πορεία, μάλιστα, η συνεχής πτώση των διεθνών τιμών του «μαύρου χρυσού» είχε σαν συνέπεια να μειώνονται μήνα με το μήνα τα χρήματα που έπρεπε να πληρώσει η μέση ελληνική μονοκατοικία ή πολυκατοικία για να φουλάρει τη δεξαμενή της. Επομένως, το αποτέλεσμα ήταν να… ξαναζεσταθούν έπειτα από χρόνια χιλιάδες καλοριφέρ στη χώρα μας. Τα δεδομένα, ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετικά φέτος, καθώς η κυβέρνηση αποφάσισε να ανεβάσει ξανά τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, ο οποίος είναι πλέον 280 ευρώ ανά τόνο, δηλαδή αυξημένος κατά 50 ευρώ. Ακόμη χειρότερα, από φέτος υπάρχει μία επιπλέον επιβάρυνση για το πετρέλαιο θέρμανσης, καθώς αυξήθηκε στο 24% από 23% ο υψηλότερος συντελεστής ΦΠΑ, στον οποίο υπάγεται.

«Ανάσα» το επίδομα Οπως είναι φυσικό, τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα για τους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης, το οποίο η κυβέρνηση έχει διαβεβαιώσει πως θα ισχύσει και φέτος. Ωστόσο, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δηλαδή με την έναρξη διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης, η κυβέρνηση δεν έχει ξεκαθαρίσει πλήρως

τι θα ισχύσει φέτος με τον τρόπο κατανομής του. Μάλιστα, πρόσφατα ο Τρύφων Αλεξιάδης, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, δήλωσε πως αναζητούνται τρόποι, ώστε να διαφοροποιηθεί το ποσό που λαμβάνουν οι κάτοικοι του ίδιου νομού, ανάλογα με το αν ζουν σε ορεινή ή πεδινή περιοχή. Ετσι, όσον αφορά στις υπόλοιπες παραμέτρους καταβολής του επιδόματος, θα πρέπει κανείς να στηριχθεί στις δημοσιογραφικές πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η επιδότηση θα ανέρχεται σε 0,25 ευρώ ανά λίτρο καυσίμου, ενώ δεν θα υπάρξουν αλλαγές στα εισοδηματικά κριτήρια των δικαιούχων.

Η καλύτερη λύση Πώς μπορεί επομένως ο μέσος Ελληνας να επιλέξει έναν τρόπο θέρμανσης που να ταιριάζει όσο το δυνατόν περισσότερο στις ανάγκες και το… πορτοφόλι του; Μία βασική παράμετρος είναι το κόστος του καυσίμου που καταναλώνει η συγκεκριμένη μέθοδος, δηλαδή του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του ηλεκτρικού ρεύματος ή των καυσόξυλων. Από την άλλη πλευρά, μεγάλη σημασία έχει και η δυνατότητα της συγκεκριμένης μεθόδου να μετατρέπει σε ζέστη το καύσιμο, δηλαδή ο συντελεστής συμπεριφοράς (COP) ή ο βαθμός ενεργειακής απόδοσης θέρμανσης που έχει. Ετσι, για παράδειγμα, από όλες τις συσκευές θέρμανσης που καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα, πιο αποδοτικές (και με μεγάλη διαφορά) είναι οι αντλίες θερμότητας και τα κλιματιστικά. Ωστόσο, πέρα από τους παραπάνω γενικούς κανόνες, κάθε κατοικία αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση, κάτι που σημαίνει πως μία οικονομικά συμφέρουσα λύση για ένα νοικοκυριό μπορεί να είναι σπάταλη για κάποιο άλλο. Πρώτα και καλύτερα, επειδή οι ανάγκες για ζέστη διαφέρουν για μία οικογένεια που βρίσκεται στο σπίτι πολλές ώρες το 24ωρο, από μία άλλη που πρακτικά όλοι λείπουν μέχρι το απόγευμα στις δουλειές τους. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει το μέγεθος του σπιτιού, αφού για παράδειγμα το κόστος λειτουργίας του αερόθερμου γίνεται μάλλον απαγορευτικά υψηλό όταν χρησιμοποιείται για να ζεστάνει μεγάλους χώρους. Τέλος, βασική παράμετρος για μία σωστή επιλογή είναι και οι κλιματικές συνθήκες, καθώς π.χ. το κλιματιστικό δύσκολα θα αποδειχθεί αρκετό για βασική λύση θέρμανσης σε μία ορεινή περιοχή, με «βαρύ» χειμώνα. l

3 Θ έ ρ μα νσ η

Πετρέλαιο

Η πιο διαδεδομένη λύση Αναβαθμίστε την εγκατάσταση για μείωση των εξόδων θέρμανσης έως και 30%.

ν μένετε σε πολυκατοικία με κεντρική θέρμανση, τότε με βάση το νόμο που έχει ψηφισθεί από τον περασμένο Οκτώβριο, θα πρέπει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου κάθε διαμέρισμα να αποκτήσει ατομικό μετρητή κατανάλωσης ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, σε κάθε καλοριφέρ να τοποθετηθεί ένας ατομικός κατανεμητής κόστους θερμότητας, γνωστός και ως θερμιδομετρής. Στόχος του νόμου, με τον οποίο η χώρα μας εναρμονίσθηκε σε αντίστοιχη κοινοτική οδηγία, δεν είναι βέβαια να υποχρεώσει χιλιάδες ιδιοκτήτες σε περιττά έξοδα, αλλά να συμβάλλει στην καλύτερη κατανομή των κοινοχρήστων και να ανοίξει το δρόμο για να μειωθεί το κόστος θέρμανσης με πετρέλαιο. Ο λόγος είναι πως συντριπτικά στις περισσότερες πολυκατοικίες σήμερα ο επιμερισμός της δαπάνης γίνεται με βάση τις ώρες που είναι «αναμμένη» η θέρμανση. Κάτι που σε πολλές περιπτώσεις είναι άδικο, αφού για παράδειγμα τα διαμερίσματα των υψηλότερων ορόφων δεν απολαμβάνουν την ίδια ζέστη με τα χαμηλότερα πατώματα ή ένας ιδιοκτήτης δεν αξιοποιεί πάντα τη θέρμανση για την οποία πληρώνει, γιατί, για

παράδειγμα, μπορεί να απουσιάζει σε ταξίδι για αρκετές ημέρες μέσα στο μήνα. Με τους ατομικούς μετρητές κατανάλωσης ή τους θερμιδομετρητές, αντίθετα, οι δαπάνες θέρμανσης ανά διαμέρισμα θα υπολογίζονται πλέον με βάση την ενέργεια που κατανάλωσε, και όχι απλώς με το χρόνο που ήταν αναμμένα τα καλοριφέρ του. Επομένως, στο προηγούμενο παράδειγμα, κλείνοντας τα σώματα πριν φύγει για το ταξίδι, πρακτικά ο ιδιοκτήτης δεν θα χρεωθεί για τη λειτουργία της κεντρικής θέρμανσης τις ημέρες που απουσίαζε. Ακόμη καλύτερα, μπορείτε να συνδυάσετε τους θερμιδομετρητές με θερμοστατικές βαλβίδες, οι οποίες τοποθετούνται σε κάθε σώμα για να το μετατρέψουν ουσιαστικά σε αυτόνομο. Αυτό σημαίνει πως θα μπορείτε να ρυθμίζετε κάθε καλοριφέρ ξεχωριστά και να προσαρμόσετε τη θερμοκρασία του αντίστοιχου δωματίου ανάλογα με τις ανάγκες σας. Μία δυνατότητα που, σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς, μπορεί να μειώσει τα έξοδα θέρμανσης μέχρι και 30%. Οσον αφορά στο πετρέλαιο κίνησης, σημαντική επίσης εξοικονόμηση μπορεί να προσφέρει και η

αντικατάσταση του καυστήρα. Ενας καινούριος καυστήρας είναι 15-20% πιο αποδοτικός, με συνέπεια σε περίπου τρία χρόνια η εξοικονόμηση που προσφέρει να αποσβέσει την αγορά του. Κάτι ανάλογο ισχύει και στην περίπτωση που αντικαταστήσετε τον παλιό λέβητα με ένα σύγχρονο λέβητα συμπύκνωσης, με τη διαφορά πως η εξοικονόμηση είναι ακόμη μεγαλύτερη, από 20% έως και 35%. Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνάτε να συντηρείτε τον καυστήρα κάθε χρόνο, όπως επίσης και να εξαερώνετε τα καλοριφέρ την πρώτη φορά που θα «ανάψουν» μέσα στο χειμώνα. l

Φυσικό αέριο

Φθηνότερο φέτος κατά 18% Ζεσταίνει το σπίτι σας... χωρίς να παγώνει την τσέπη σας!

κόμη πιο οικονομική έχει γίνει φέτος η θέρμανση με φυσικό αέριο, καθώς η τιμή του είναι μειωμένη κατά 18% σε σχέση με την περσινή χρονιά. Μάλιστα, η χρήση του καυσίμου θα γίνει ακόμη πιο ελκυστική οικονομικά από τις αρχές της επόμενης χρονιάς, καθώς από την 1η Ιανουαρίου θα ελαττωθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης για οικιακή χρήση. Ετσι, θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο η «ψαλίδα» με το πετρέλαιο θέρμανσης, με συνέπεια σύμφωνα

με εκτιμήσεις, το καύσιμο να προσφέρει εξοικονόμηση έως και 44%. Οσον αφορά στην Αθήνα, η ΕΠΑ Αττικής μέχρι και τις 18 Νοεμβρίου 2016 «τρέχει» μία προσφορά, στο πλαίσιο της οποίας παρέχει έκπτωση από 50% έως και 100% στο κόστος σύνδεσης νέων νοικοκυριών και επαγγελματιών με το δίκτυο. Παράλληλα, έως τις 31 Δεκεμβρίου, οι ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και ΕΠΑ Θεσσαλίας προσφέρουν δωρεάν τέλη σύνδεσης σε επαγγελματίες σε πολυκατοικίες με κεντρική θέρ-

μανση, αλλά και σε νοικοκυριά που θέλουν να μετατρέψουν τη θέρμανσή τους σε αυτόνομη. Υπενθυμίζεται πως εδώ και δύο χρόνια, οποιοδήποτε διαμέρισμα μπορεί να εγκαταστήσει ένα αυτόνομο σύστημα φυσικού αερίου και έτσι να ανεξαρτητοποιηθεί από το κεντρικό σύστημα της πολυκατοικίας, χωρίς να χρειάζεται την έγκριση της γενικής συνέλευσης. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, θα συμμετέχει κατά 25% στα πάγια έξοδα θέρμανσης του κτιρίου. l

4 Θέρμανση

Ηλεκτρικές συσκευές «Πρωταθλητές» εξοικονόμησης τα κλιματιστικά Η γρήγορη θέρμανση του χώρου είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των θερμαντικών λύσεων που καταναλώνουν ρεύμα. Δείτε ποια αρμόζει περισσότερο στο χώρο σας!

ν και όλες οι ηλεκτρικές συσκευές καταναλώνουν ρεύμα, τα κλιματιστικά λειτουργούν με εντελώς διαφορετικό τρόπο, για να

ζεστάνουν το χώρο, θερμαίνοντας τον αέρα. Στην περίπτωση των air condition τελευταίας «γενιάς», αυτό έχει σαν συνέπεια να έχουν πολύ μεγαλύτερη από-

δοση και επομένως να καταναλώνουν σημαντικά λιγότερο ρεύμα, «φουσκώνοντας» κατά συνέπεια τους λογαριασμούς ρεύματος σε μικρότερο βαθμό.

Κλιματιστικά Ο διαφορετικός τρόπος λειτουργίας των κλιματιστικών από τις θερμάστρες, τα ηλεκτρικά καλοριφέρ και τα αερόθερμα «μεταφράζεται» σε σημαντικά μικρότερο κόστος λειτουργίας. Η μοναδική προϋπόθεση είναι να έχετε ένα σύγχρονο μοντέλο, το οποίο να αξιοποιεί την τεχνολογία inverter και να έχει υψηλή ενεργειακή κλάση θέρμανσης (από Α+ και πάνω) για τη θερμή κλιματική ζώνη, στην οποία ανήκει η Ελλάδα. Τότε, το μηχάνημα θα έχει απόδοση περίπου 3 - 3,5, δηλαδή θα εξασφαλίζει τουλάχιστον τρεις φορές περισσότερη θερμότητα από την ηλεκτρική ενέργεια

που καταναλώνει. Είναι χαρακτηριστικό πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν στην αγορά μοντέλα κλάσης Α++, ισχύος 9.000 BTU, τα οποία για 1.400 ώρες θέρμανσης καταναλώνουν μόλις 791 κιλοβατώρες (kWh). Κάτι που σημαίνει πως μία ώρα λειτουργίας τους δεν κοστίζει παραπάνω από 10 λεπτά του ευρώ. Ενα ακόμη πλεονέκτημα των κλιματιστικών είναι πως μπορούν να ζεστάνουν γρήγορα το χώρο, όπως επίσης και ότι είναι χρήσιμα και το κα-

λοκαίρι, για δροσισμό. Μάλιστα, ανάμεσα στα πιο σύγχρονα μοντέλα μπορεί να βρει κανείς μηχανήματα τα οποία λειτουργούν ακόμη και σε ακραίες συνθήκες, όπως για παράδειγμα τους -15⁰C. Ετσι, αν και σε περιοχές με βαρυχειμωνιά, μάλλον δεν πρόκειται κανείς να επιλέξει το air condition ως βασική πηγή θέρμανσης, θα μπορεί να εξοικονομήσει χρήματα, όταν πρόκειται να παραμείνει για αρκετές ώρες στο χώρο όπου βρίσκεται το

μηχάνημα και το αξιοποιήσει για να ζεσταθεί, απομονώνοντας το δωμάτιο από το υπόλοιπο σπίτι. Στον αντίποδα, καθώς ανεβάζουν τη θερμοκρασία, ζεσταίνοντας τον αέρα, η θέρμανση που προσφέρουν είναι χαμηλής ποιότητας. Η συνέπεια είναι να μην ζεσταίνονται ικανοποιητικά τα έπιπλα και οι τοίχοι, κάτι που θα εξασφάλιζε την έμμεση θέρμανση του χώρου από την ακτινοβολία τους, όταν τεθεί εκτός λειτουργίας το κλιματιστικό. Κάτι που στην πράξη συνειδητοποιεί κανείς, νιώθοντας ότι ο χώρος κρυώνει πολύ γρήγορα, αφότου κλείσει το μηχάνημα.

Πάνελ υπέρυθρης ακτινοβολίας της ζέστης. Την ίδια στιγμή, όμως, τα πάνελ ζεσταίνουν μόνο ό,τι βρίσκεται στην τροχιά των υπέρυθρων ακτίνων, με αποτέλεσμα να μην θερμαίνεται οτιδήποτε βρίσκεται πίσω από κάποιο εμπόδιο. Επομένως, μπορεί να αισθάνεστε την πλάτη σας κρύα, αφού δεν θα φτάνει σε αυτήν η ακτινοβολία, τη στιγμή που μπορεί να αισθάνεστε ζεστό το πρόσωπο ή το θώρακά σας.

Τα πάνελ «αντιγράφουν» τη λειτουργία του ήλιου, θερμαίνοντας με υπέρυθρη ακτινοβολία τα έπιπλα στο δωμάτιο και όσους βρίσκονται μέσα σε αυτό. Η εκπομπή υπέρυθρης ακτινοβολίας έχει το πλεονέκτημα πως κρατά σε λογικά επίπεδα το κόστος λειτουργίας τους, δίνοντας επίσης πολύ γρήγορα την αίσθηση

Παράλληλα, τα πάνελ, όπως και τα κλιματιστικά, δεν εξασφαλίζουν την επαρκή θέρμανση των τοίχων και των επίπλων, με συνέπεια αυτά να μην ακτινοβολούν, όταν τεθεί εκτός λειτουργίας η συσκευή, και το δωμάτιο να κρυώνει πολύ γρήγορα. Επομένως, το καλύτερο είναι να χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις που χρειάζεται κανείς τοπική θέρμανση και αφού πρώτα επιλεγεί με προσοχή το σημείο τοποθέτησης.

Συσκευές με ηλεκτρικές αντιστάσεις Πρόκειται για την πιο δαπανηρή λύση, αφού η λει-

η χρήση τους μπορεί να γίνει πιο οικονομική, αν τα

λον και τα υπόλοιπα δωμάτια του σπιτιού και αξιο-

τουργία τους κοστίζει τουλάχιστον δύο φορές πε-

«επιστρατεύετε» για να ζεσταίνετε μικρούς χώρους,

ποιήσετε το θερμοστάτη τους για να ρυθμίσετε την

ρισσότερο από τη θέρμανση με πετρέλαιο. Ωστόσο,

οι οποίοι είναι καλά απομονωμένοι από το περιβάλ-

επιθυμητή θερμοκρασία σε λογικά επίπεδα.

6 Θ έ ρ μα νσ η

Αντλίες θερμότητας

Οικονομική και ποιοτική θέρμανση Το κόστος αγοράς ίσως είναι ο μοναδικός λόγος που δεν έχουν την απήχηση που τους αξίζει.

ι αντλίες θερμότητας αποτελούν έναν από τους φθηνότερους τρόπους για να θερμάνει κανείς το σπίτι του, καθώς μειώνουν τα έξοδα θέρμανσης τουλάχιστον κατά 40% συγκριτικά με το πετρέλαιο. Παράλληλα, παίρνουν «άριστα» στις συνθήκες που εξασφαλίζουν μέσα στην κατοικία, αφού είναι η μόνη εναλλακτική λύση, η οποία προσφέρει την ίδια αίσθηση θαλπωρής με τα συστήματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ανεξάρτητα από την εξωτερική θερμοκρασία, παρέχοντας επίσης ζεστό νερό. Ωστόσο, σε αντίθεση με αυτά τα συστήματα, ένα ακόμη πλεονέκτημά τους είναι πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν και το καλοκαίρι για κλιματισμό. Οι αντλίες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, δηλαδή στα συστήματα χαμηλών θερμοκρασιών, τα οποία ανεβάζουν τη θερμοκρασία του νερού του κυκλώματος θέρμανσης έως τους 50 - 55oC βαθμούς Κελσίου, και στις αντλίες υψηλών θερμοκρασιών που φθάνουν τους 80oC. Η πρώτη κατηγορία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με ενδοδαπέδια θέρμανση ή fan-coils, ενώ οι αντλίες του δεύτερου τύπου είναι συμβατές με τα κλασικά καλοριφέρ, ώστε να μπορούν να πάρουν εύκολα τη θέση του καυστήρα πετρελαίου που προϋπήρχε. Ανεξάρτητα από την κατηγορία στην οποία ανήκει, μία αντλία δεν ζεσταίνει το κτίριο παράγοντας θερμότητα, όπως κάνει π.χ. ένα ηλεκτρικό καλοριφέρ. Αντίθετα, αντλεί τη θερμότητα (εξ ου και το όνομά της) από το περιβάλλον, δηλαδή «μεταφέρει» μέσα στο κτίριο θερμότητα από νερό ή αέρα από το εξωτερικό του κτιρίου. Επομένως, δαπανά ηλεκτρική ενέργεια κυρίως για να πραγματοποιήσει αυτή τη «μεταφορά».

Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια να είναι η πιο αποδοτική λύση θέρμανσης. Ενδεικτικά, οι αντλίες χαμηλών θερμοκρασιών έχουν απόδοση που κυμαίνεται από 3,5 έως 5, δηλαδή εξασφαλίζουν 3,5 έως 5 φορές περισσότερη θερμική ενέργεια από την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουν. Από την άλλη πλευρά, αν και οι αντλίες υψηλών θερμοκρασιών έχουν μικρότερη απόδοση, από 2,5 έως 3, γλιτώνουν από τον κόπο και τα έξοδα αλλαγής των θερμαντικών σωμάτων στην κατοικία, αφού συνδυάζονται με τα συμβατικά καλοριφέρ.

ρυνση στους λογαριασμούς του ρεύματος μπορεί να μειωθεί και άλλο, στην περίπτωση που το σπίτι διαθέτει νυχτερινό τιμολόγιο ρεύματος, με αποτέλεσμα να χρεώνεται λιγότερο για κάθε κιλοβατώρα που καταναλώνεται το μεσημέρι (15:00 -17:00) και το βράδυ. Επίσης, περιθώρια για επιπλέον οικονομία δίνει η δυνατότητα σύνδεσης της αντλίας με ηλιακούς συλλέκτες, οι οποίοι θα αναλαμβάνουν να θερμάνουν νερό με τη βοήθεια του ήλιου. Ετσι, το σύστημα θα δαπανά ακόμη λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια.

Μικρότερα έξοδα

Αλλα πλεονεκτήματα

Ετσι, στην υποθετική περίπτωση μίας κατοικίας 100 τετραγωνικών μέτρων, που χρειάζεται περίπου 7.000 kWh θερμικής ενέργειας μέσα στο χειμώνα για να ζεσταθεί, αν χρησιμοποιεί κεντρική θέρμανση με καλοριφέρ, θα χρειασθεί περίπου 950 λίτρα για ολόκληρη τη φετινή χειμερινή περίοδο. Με βάση τις τρέχουσες τιμές του πετρελαίου, για την ποσότητα αυτή θα πρέπει να πληρώσει ένα ποσό που κινείται στα 870 ευρώ. Αν, όμως, διαθέτει μία αντλία θέρμανσης, ακόμη και υψηλών θερμοκρασιών με απόδοση 2,5, τότε για τη συγκεκριμένη ποσότητα θερμικής ενέργειας θα πρέπει να καταναλώσει 2.800 kWh ρεύματος. Επομένως, θα επιβαρύνει τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού με 504 ευρώ, εξοικονομώντας κατά συνέπεια περίπου το 42% των χρημάτων. Στην πραγματικότητα, η εξοικονόμηση είναι αρκετά μεγαλύτερη, αφού το παραπάνω παράδειγμα υπολογίσθηκε με την ελάχιστη δυνατή απόδοση μιας αντλίας. Παράλληλα, η επιβά-

Παρ’ όλο που το χαμηλό κόστος λειτουργίας αποτελεί σήμα κατατεθέν για τις αντλίες θερμότητας, κάνοντας πολλούς ειδικούς να τη χαρακτηρίζουν ως «λύση από το μέλλον», τα πλεονεκτήματά τους δεν σταματούν εδώ. Κι αυτό γιατί τα συστήματα μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες κάθε ακινήτου, ανεξάρτητα από το μέγεθός του. Παράλληλα, αποτελούν ιδανικό τρόπο θέρμανσης και σε περιοχές όπου ο χειμώνας είναι βαρύς, γεγονός που αποδεικνύεται ότι είναι πολύ διαδεδομένες στη Βόρεια Ευρώπη. Αν σήμερα δεν έχουν αποκτήσει την απήχηση που πραγματικά αξίζουν, ο μόνος λόγος είναι η υψηλή τιμή αγοράς. Ωστόσο, επειδή έχουν μικρό λειτουργικό κόστος, η απόσβεσή τους θα γίνει σχετικά γρήγορα, ιδιαίτερα στην περίπτωση κατοικιών με πολλά τετραγωνικά και στα οποία η θέρμανση χρησιμοποιείται αρκετές ώρες της ημέρας. Επίσης, οι αντλίες θα ενταχθούν στο «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον», το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές της επόμενης χρονιάς. l

7 Θ έ ρ μα νσ η

LG: Oλοκληρωμένες επαγγελματικές λύσεις Συστήματα ψύξης - θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης, για την κάλυψη των αναγκών κάθε επιχείρησης.

ε βάση την πολυετή τεχνογνωσία και τις εξελιγμένες τεχνολογίες της, η LG Electronics (LG), ηγέτιδα εταιρεία στον τομέα των επιχειρηματικών λύσεων, προσφέρει τις πιο τεχνολογικά προηγμένες λύσεις, καθώς και εξειδικευμένες υπηρεσίες, που στοχεύουν στην πλήρη και αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών που έχουν οι επαγγελματίες. Η LG Electronics Ελλάς, με πλούσιο portfolio επαγγελματικών λύσεων, διαθέτει λύσεις ψύξης, θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης στους επαγγελματίες που έχουν ως επίκεντρο την καλύτερη δυνατή παροχή υπηρεσιών. Ως προς την παραγωγή ζεστού νερού, οι

πρωτοποριακές λύσεις της LG περιλαμβάνουν αντλίες θερμότητας LG Therma V που αποτελούνται από κομψές και πρακτικές στην εγκατάσταση μονάδες υψηλών ή μεσαίων θερμοκρασιών split και μεσαίων θερμοκρασιών monobloc, κατάλληλες για μεσαίες και μικρές μονάδες φιλοξενίας. Τα καινοτόμα συστήματα παραγωγής ζεστού νερού χρήσης LG Hydrokit αποτελούν εγγύηση για το χαμηλότερο κόστος μεγάλων ποσοτήτων νερού και τη σημαντικότερη εξοικονόμηση ενέργειας στην αγορά, σε συνδυασμό με τις εξωτερικές μονάδες LG Multi V IV. Οι αντλίες θερμότητας της LG διαθέτουν πιστοποίηση από τον οργανισμό «Eu-

rovent», έχουν κορυφαία ενεργειακή απόδοση και είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Μπορούν να τροφοδοτήσουν απ’ ευθείας ενδοδαπέδια συστήματα θέρμανσης και καλοριφέρ, ενώ η τοποθέτησή τους μπορεί να προσαρμοστεί σε υπάρχουσες ή νέες κτιριακές εγκαταστάσεις. Επισκεφθείτε το B2B site της LG Electronics Hellas (http://www.lg.com/gr/b2b), για να δείτε τις ολοκληρωμένες λύσεις και υπηρεσίες που προσφέρει η εταιρεία, αποκτώντας εξειδικευμένη ενημέρωση για τα προϊόντα που διαθέτει η LG Electronics για τις επιχειρήσεις.l

10 χρόνια στην Ευρώπη η Daikin Altherma Η αντλία θερμότητας της Daikin είναι το πιο πετυχημένο εμπορικά προϊόν της κατηγορίας του στην ευρωπαϊκή αγορά.

ία δεκαετία κλείνει φέτος η κυκλοφορία της Daikin Altherma στην Ευρώπη, διαγράφοντας στην πορεία μία εξαιρετικά πετυχημένη διαδρομή, όπως δείχνουν οι πωλήσεις της στην ευρωπαϊκή αγορά, οι οποίες είναι οι υψηλότερες στην κατηγορία του και αγγίζουν τις 350.000 μονάδες. Ετσι, σήμερα η αντλία θερμότητας της Daikin βρίσκεται εγκατεστημένη σε κτίρια από την Κρήτη μέχρι τις βορειότερες περιοχές της Σκανδιναβίας, προσφέροντας σε όλες τις περιπτώσεις τη δυνατότητα για σημαντική οικονομία χρημάτων. Αν και οι αντλίες θερμότητας αποτελούν έτσι κι αλλιώς τον πιο αποδοτικό τρόπο θέρμανσης, η Daikin Altherma κάνει τη συγκεκριμένη λύση ακόμη πιο αποδοτική, αφού τα 4/5 της θερμότητας που χρησιμοποιεί είναι ελεύθερα διαθέσιμα στο περιβάλλον. Ωστόσο, η επιτυχία της αντλίας στη «Γηραιά Ηπειρο» οφείλεται και στο σχεδιασμό της, καθώς κατασκευάστηκε στην Ευρώπη, με

σκοπό να εξυπηρετήσει αποκλειστικά τις κλιματικές ανάγκες της συγκεκριμένης αγοράς. Εξάλλου, παράλληλα με την παρουσίαση της αντλίας θερμότητας το 2006, η Daikin ίδρυσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ανάπτυξης, που στόχευσε στην περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη των προϊόντων και υπηρεσιών. Ως αποτέλεσμα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 χρόνων, το Κέντρο έχει ερευνήσει και θέσει σε εφαρμογή μια σειρά από βελτιώσεις υψηλής τεχνολογίας, για ακόμη καλύτερες επιδόσεις στις ιδιαίτερες συνθήκες του ευρωπαϊκού κλίματος. Στο ίδιο μήκος κύματος με την ευρωπαϊκή αγορά, και στην Ελλάδα η Daikin Altherma είναι η νούμερο ένα σε πωλήσεις αντλία θερμότητας αέρα-νερού. Στη χώρα μας, η Daikin διαθέτει επίσης ένα επίσημο δίκτυο συνεργατών που αριθμεί περισσότερους από 100 επαγγελματίες, οι οποίοι βρίσκονται πάντα στη διάθεση των ιδιοκτητών συστημάτων Daikin, προσφέροντας γρήγορη εξυπηρέτηση και λύσεις προηγμένης τεχνολογίας. l

8 Θέρμανση

Θερμάστρες υγραερίου

«Ασπίδα» στις χαμηλές θερμοκρασίες Αξιόπιστη λύση για άμεση ζεστασιά μεμονωμένων χώρων με μικρό κόστος.

αρ’ όλο που στην αγορά υπάρχουν θερμάστρες υγραερίου που μπορούν να καλύψουν χώρους έως και 60 τετραγωνικά μέτρα, κατά κανόνα συμπληρώνουν την κεντρική θέρμανση του σπιτιού, αναλαμβάνοντας να ζεστάνουν επιμέρους δωμάτια. Ετσι, με δεδομένο ότι ζεσταίνουν το χώρο αρκετά γρήγορα, για όσο χρονικό διάστημα βρίσκεστε σε αυτόν, μπορούν να περιορίσουν τα έξοδα θέρμανσης. Μάλιστα, χάρη στη μεγάλη απόδοση που έχουν, μπορούν να θερμάνουν με ευκολία ένα δωμάτιο 40 τετραγωνικών (όπως το σαλόνι). Επίσης, έχουν τη δυνατότητα να κρατήσουν έξω από το

σπίτι το κρύο ακόμη και σε ορεινές περιοχές, όπου οι θερμοκρασίες το χειμώνα βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Εκτός από την ταχύτητα θέρμανσης, ένα ακόμη πλεονέκτημά τους είναι πως μπορούν εύκολα να μεταφερθούν από δωμάτιο σε δωμάτιο, αφού όλες οι συσκευές διαθέτουν γι’ αυτό το σκοπό ροδάκια. Επίσης, διαθέτουν περισσότερα από ένα επίπεδα ισχύος, κάτι που σημαίνει πως θα μπορείτε να ρυθμίσετε με αρκετά μεγάλη ακρίβεια τη θερμοκρασία του δωματίου. Ωστόσο, ο χώρος θα πρέπει να αερίζεται, αφήνοντας για παράδειγμα ανοικτό το παράθυρο του μπάνιου, για να εμπλουτίζεται με οξυγόνο. Αν και πολλοί καταναλωτές φοβούνται το υγραέριο, στην πραγματικότητα είναι

απολύτως ασφαλές, αν τηρούνται ορισμένοι απλοί κανόνες. Ετσι, για παράδειγμα, δεν θα πρέπει ποτέ οι φιάλες να εφοδιάζονται επί τόπου στο πρατήριο, αλλά στη θέση της παλιάς να παίρνετε μία ήδη γεμάτη, η οποία να έχει μάλιστα την ειδική ταινία ασφαλείας. Επίσης, ειδικά οι συμβατικές δεκάκιλες φιάλες της Coral Gas διαθέτουν έναν επιπλέον μηχανισμό προστασίας, ο οποίος διακόπτει την απελευθέρωση καυσίμου σε περίπτωση διαρροής. Παράλληλα, η Coral Gas έχει κυκλοφορήσει μία μικρότερη πεντάκιλη φιάλη, η οποία διαθέτει τριπλή ασφάλεια για τις διαρροές, ενώ επίσης μπορεί να συνδεθεί πολύ εύκολα σε οποιαδήποτε θερμάστρα. Την ίδια στιγμή, όλες οι θερμάστρες διαθέτουν αισθητήρες που ανιχνεύουν τη μείωση του οξυγόνου στο χώρο. Επίσης, όλα τα προϊόντα εφοδιάζονται με μηχανισμούς αυτόματης διακοπής λειτουργίας, σε περίπτωση που ανατραπούν.l

Τζάκια - Σόμπες πέλετ

Πηγές αιθαλομίχλης στα αστικά κέντρα Ιδανική λύση για δημιουργία ατμόσφαιρας, αλλά έχουν πολλούς περιορισμούς.

πό τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση, η μυρωδιά του αέρα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη άρχιζε να θυμίζει επικίνδυνα χωριό, καθώς σε πολλά νοικοκυριά πήραν… φωτιά τα τζάκια, τα οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν διακοσμητικό ρόλο στο σαλόνι. Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι τόσο η μυρωδιά που αναδίδει το καμένο ξύλο, όσο η κάπνα και τα μικροσωματίδια που εκπέμπει στην ατμόσφαιρα, τα οποία δεν επιβαρύνουν μόνο το περιβάλλον, αλλά και την υγεία των κατοίκων, ιδιαίτερα μάλιστα των μωρών, των μικρών παιδιών και όσων πάσχουν από κάποια πάθηση του αναπνευστικού. Στην περίπτωση των παραδοσιακών

τζακιών, «ανοικτού» τύπου, παρόμοια είναι η ποιότητα του αέρα και μέσα στο σπίτι. Παράλληλα, έχουν τεράστιες απώλειες θερμότητας, με συνέπεια το κόστος θέρμανσης να είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερο από το πετρέλαιο, ενώ η ποιότητα θέρμανσης που προσφέρουν δεν είναι ικανοποιητική, αφού ακόμη κι αν καίγεται κανείς καθισμένος μπροστά στο τζάκι, η πλάτη του μπορεί να παραμένει παγωμένη. Απάντηση στα παραπάνω μειονεκτήματα δίνουν τα ενεργειακά τζάκια, τα οποία έχουν μικρότερο κόστος θέρμανσης από το πετρέλαιο, θερμαίνοντας όμως και πάλι μόνο το χώρο στον οποίο έχουν εγκατασταθεί. Επίσης, όπως είναι φυσικό, θα πρέπει κανείς να μην

ξεχνά να αγοράζει ξύλα και βέβαια, ανά τακτά χρονικά διαστήματα να καθαρίζει το τζάκι, όπως και την καπνοδόχο. Το ίδιο θα πρέπει να κάνει και με τις σόμπες πέλετ, οι οποίες καίνε πεπιεσμένο άχυρο, πριονίδι ή αγροτικά απόβλητα, ενώ η χρήση τους είναι λίγο πιο οικονομική από τα ενεργειακά τζάκια. Με βάση όλα τα παραπάνω, τα τζάκια και οι σόμπες πέλετ είναι ιδανική λύση για περιοχές με χαμηλές θερμοκρασίες και με σχετικά μικρό πληθυσμό, όπου εξάλλου η αιθαλομίχλη είναι η μόνη σημαντική πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Αντίθετα, μάλλον θα πρέπει να αποφεύγονται στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. l

PhiliPs CoreLine Οικονομία χωρίς συμβιβασμούς Η σειρά Coreline της Philips περιλαμβάνει προσιτά φωτιστικά lED, που καλύπτουν τις απαιτήσεις κάθε χώρου για ποιοτικό φωτισμό και μειώνουν έως και 75% το κόστος ενέργειας.

ώροι υποδοχής, διάδρομοι, αποθήκες, μεγάλες αίθουσες, εσωτερικοί χώροι κυκλοφορίας, έξοδοι κινδύνου, αλλά και καταστήματα, όπως σουπερμάρκετ, αρτοποιεία, κρεοπωλεία, και παντοπωλεία. Αυτές είναι μερικές μόνο από τις εφαρμογές για τις οποίες προορίζονται οι λύσεις φωτισμού τεχνολογίας LED που περιλαμβάνονται στη σειρά CoreLine της Philips και οι οποίες έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν σε οποιονδήποτε χώρο τα οφέλη της τεχνολογίας που πέρασε το φωτισμό στον 21ο αιώνα. Eτσι, όλα τα φωτιστικά CoreLine αναπτύχθηκαν από τη Philips, με σκοπό να μπορούν να εγκατασταθούν χωρίς δυσκολία όχι μόνο σε νεοανεγειρόμενους χώρους ή χώρους υπό ανακαίνιση, αλλά και σε υφιστάμενα κτίρια. Μάλιστα, στη δεύτερη περίπτωση δεν είναι απαραίτητες πλέον οι ακριβές επανακαλωδιώσεις ή η αναδιαμόρφωση της οροφής. Κι αυτό γιατί θα πάρουν εύκολα τη θέση των συμβατικών φωτιστικών που υπήρχαν μέχρι σήμερα, αφού το μόνο που θα χρειασθεί είναι να αφαιρεθεί κάθε παλιό φωτιστικό και να τοποθετηθεί στη θέση του το ανάλογο προϊόν της σειράς της Philips.

Πολλαπλάσιος χρόνος «ζωής» Συγκριτικά με τα παλιά φωτιστικά, τα προϊόντα της Philips θα μειώσουν το κόστος ενέργειας εως και 75%, ενώ θα μηδενίσουν το κόστος συντήρησης και ανταλλακτικών. Παράλληλα, θα χρειασθούν πολύ αργότερα αντικατάσταση, αφού ο χρόνος «ζωής» τους είναι αρκετά μεγαλύτερος ανάλογα με την εφαρμογή. Eτσι, σε

συνδυασμό με το ότι πρόκειται για οικονομικά προσιτές λύσεις, η απόσβεσή τους θα γίνει σε μικρό χρονικό διάστημα. Παράλληλα πάντως με την εξοικονόμηση ενέργειας και την ευκολία αντικατάστασης, η Philips φρόντισε να συνδυάσει αυτά τα δύο πλεονεκτήματα με την εξαιρετική ποιότητα φωτισμού. Eτσι, όλες οι λύσεις της εταιρείας δεν κάνουν καμία «έκπτωση» στο επίπεδο άνεσης και ευεξίας που εξασφαλίζουν στο χώρο που είναι εγκατεστημένες. Αντίθετα, παράγουν φως το οποίο πραγματικά διαχέεται σε όλο το χώρο, κάνοντάς τον να μοιάζει πιο ανοιχτός και πιο ευχάριστος.

Συστήματα ελέγχου φωτισμού Ο οικονομικός και ποιοτικός φωτισμός μπορεί, όμως, να γίνει και «έξυπνος», χάρη στα συστήματα ελέγχου φωτισμού που διαθέτει η Philips για τις λύσεις Coreline. Τα συστήματα χαρακτηρίζονται από υψηλή ποιότητα, ενώ ανάμεσά τους θα βρει κανείς λύσεις τόσο για εσωτερικούς όσο και για εξωτερικούς χώρους. Οπως είναι φυσικό, καλύπτουν όλες τις λύσεις της σειράς και προσφέρουν απόλυτη συμβατότητα, ώστε οι πελάτες να είναι σίγουροι πως τα δύο προϊόντα θα «συνεργάζονται» πάντοτε, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Στόχος τους είναι, με τη βοήθεια ανιχνευτών κίνησης και παρουσίας, που είναι επίσης εύκολοι

στην εγκατάσταση, ο φωτισμός να είναι αναμμένος μόνο όπου και όταν χρειάζεται. Αυτό «μεταφράζεται» σε επιπλέον εξοικονόμηση, η οποία μπορεί, μάλιστα, να αγγίξει και το 90%, ώστε να μειωθεί ακόμη περισσότερο ο χρόνος απόσβεσης της εγκατάστασης. Επιπλέον, αυξάνουν το χρόνο «ζωής» των φωτιστικών, εξασφαλίζοντας έτσι μεγαλύτερη άνεση και ασφάλεια.

«Πακέτα εφαρμογών» Με σκοπό να βοηθήσει τους εγκαταστάτες να αξιοποιήσουν τις τεχνικές και εμπορικές δυνατότητες της τεχνολογίας LED, η Philips δημιούργησε ειδικά εικονικά πακέτα, που λέγονται «Πακέτα εφαρμογών». Αυτά τα πακέτα βασίζονται σε πραγματικές εφαρμογές που θα επωφεληθούν από το σωστό συνδυασμό φωτιστικών LED ή φωτιστικών και συστημάτων ελέγχου. Την ίδια στιγμή, η Philips διαθέτει στο ίντερνετ μια μεγάλη σειρά από δωρεάν εργαλεία φωτισμού, για να μπορέσουν οι πελάτες της να εκμεταλλευθούν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά τα συγκριτικά ατού των προϊόντων της εταιρείας. Ετσι, στη διεύθυνση philips.com/coreline, υπάρχουν αναλυτικές μελέτες εφαρμογών, χρήσιμα βίντεο για την εγκατάσταση και παρουσιάσεις κτιρίων με τα προϊόντα CoreLine «σε δράση». Παράλληλα, στο ομώνυμο application για «έξυπνες» συσκευές, μπορεί να βρει κανείς τον πλήρη κατάλογο των φωτιστικών της σειράς. l

Παναγής Κωνσταντινίδης Διευθύνων σύμβουλος της Calpak, πρόεδρος της Ενωσης Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (ΕΒΗΕ)

«Στροφή των Ελλήνων στους ηλιακούς θερμοσίφωνες» Η εξοικονόμηση χρημάτων ώθησε πολλά νοικοκυριά να αγοράσουν ηλιακό θερμοσίφωνα μέσα στην κρίση, με συνέπεια η διείσδυση στον οικιακό τομέα να υπερβαίνει σήμερα το 35%, από 20-25% που ήταν πριν από μία επταετία. Αυτό αναφέρει στη συνέντευξή του στο «Ενέργεια & Οικονομία» ο Παναγής Κωνσταντινίδης, διευθύνων σύμβουλος της Calpak και πρόεδρος της Ενωσης Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας, εξηγώντας γιατί η εγχώρια αγορά σε επίπεδο τεμαχίων έχει σήμερα τις ίδιες επιδόσεις με το 2010.

ύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινίδη, ο μικρός χρόνος απόσβεσης της αγοράς ενός ηλιακού και το σημαντικό καθαρό κέρδος που έχει κανείς στη συνέχεια για τουλάχιστον 16-20 χρόνια υπερκαλύπτουν το γεγονός ότι οι ηλιακοί θερμοσίφωνες φορολογούνται στη χώρα μας με το μεγαλύτερο συντελεστή ΦΠΑ. Ωστόσο, όπως επισημαίνει, για να αξιοποιήσει ο καταναλωτής αυτά τα πλεονεκτήματα, θα πρέπει να διαλέξει ένα ποιοτικό και επώνυμο προϊόν, από κάποια εταιρεία που τα «σημεία γραφής» της στο χώρο εμπνέουν εμπιστοσύνη.

- Πώς έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις στην Ελλάδα; Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες είναι μία από τις ελάχιστες αγορές που κατάφεραν να «αντισταθούν» στην κρίση, αφού σε επίπεδο τεμαχίων αυτή τη στιγμή οι πωλήσεις κινούνται στο ίδιο επίπεδο με το 2010, όταν δηλαδή ξεκίνησε η οικονομική ύφεση. Με δεδομένο πως κατέρρευσε η οικοδομική δραστηριότητα, μειώθηκαν δραστικά οι εγκαταστάσεις σε νεόδμητες κατοικίες. Ωστόσο, το κενό αυτό καλύφθηκε από τις εγκαταστάσεις σε ήδη

υπάρχοντα κτίρια, τα οποία πριν χρησιμοποιούσαν για ζεστό νερό χρήσης τον ηλεκτρικό θερμοσίφωνα ή το μπόιλερ. Με δεδομένο πως ο ηλιακός μπορεί να καλύψει έως και το 90% των αναγκών ενός σπιτιού σε ζεστό νερό χρήσης, οι ιδιοκτήτες τους στράφηκαν στην ηλιοθερμία για να εξοικονομήσουν χρήματα. Το αποτέλεσμα είναι η διείσδυση του ηλιακού θερμοσίφωνα στον οικιακό τομέα να ξεπερνά σήμερα το 35%, από 20-25% που ήταν το 2010. Επομένως, η αύξηση μέσα στην τελευταία επταετία άγγιξε το 40%.

- Με βάση την παραπάνω εικόνα, πόσο διαδεδομένη είναι πλέον η λύση του ηλιακού θερμοσίφωνα στην Ελλάδα, συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη; Στη χώρα μας κατά μέσο όρο πωλούνται κάθε χρόνο 65.000-70.000 θερμοσιφωνικά συστήματα, κατά κύριο λόγο οι γνωστοί σε όλους μας ηλιακοί θερμοσίφωνες και σε μικρότερο βαθμό, μεγαλύτερες εγκαταστάσεις βεβιασμένης ροής για επαγγελματική χρήση. Το νούμερο αυτό είναι εντυπωσιακό αν σκεφθεί κανείς ότι, σε απόλυτα νούμερα, σημαίνει πως η εγχώρια αγορά είναι η τρίτη μεγαλύτερη στην Ευρώπη, μετά την ιταλική και τη γερμανική. Ως προς την κατά κεφαλήν εγκατεστημένη ισχύ, είμαστε δεύτεροι πανευρωπαϊκά, μετά την Κύπρο. - Κάποιοι υποστηρίζουν πως το ηλεκτρικό ρεύμα στη χώρα μας είναι αρκετά φθηνό και επομένως η χρήση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα, με συνέπεια να χρειάζεται να περάσουν αρκετά χρόνια για να γίνει η απόσβεση του ηλιακού. Κατά πόσο ισχύει αυτός ο ισχυρισμός; Ενα ποιοτικό προϊόν, όπως τα μοντέλα της Calpak, κοστίζει περίπου 1.000 ευρώ και εξοικονομεί περίπου 250 ευρώ το χρόνο από την κατανάλωση ρεύματος ή όποιου άλλου καυσίμου καταναλώνεται για ζεστό νερό χρήσης. Αυτό σημαίνει πως για την απόσβεση της αγοράς του δεν χρειάζονται περισσότερα από 4 χρόνια. Στη συνέχεια, ο καταναλωτής θα έχει κάθε χρόνο καθαρό κέρδος 250 ευρώ για όλη την υπόλοιπη διάρκεια «ζωής» του προϊόντος, η οποία στην περίπτωση των αξιόπιστων μοντέλων αγγίζει τα 20-25 χρόνια. - Κατά τη γνώμη σας, τι είδους κίνητρα θα έπρεπε να προσφέρει η πολιτεία, ώστε ακόμη περισσότερα ελληνικά νοικοκυριά να μπορέσουν να ελαττώσουν τα έξοδά τους για το ζεστό χρήσης, μειώνοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα; Ο κλάδος μας είναι αντίθετος στη λογική των επιδοτήσεων, αφού το προϊόν είναι ανταγωνιστικό, δηλαδή έχει μία πολύ καλή σχέση τιμής - απόδοσης. Από την άλλη μεριά, πάγιο αίτημα του ΕΒΗΕ είναι να μειωθεί το ΦΠΑ στο 13%, από 24% που είναι σήμερα. Ο λόγος είναι πως οι δύο «ανταγωνιστές» του ηλιακού, δηλαδή το ρεύμα και το φυσικό αέριο, φορολογούνται με ΦΠΑ 13%. Επομένως, αυτό σημαίνει πως η πολιτεία πριμοδοτεί έμμεσα τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα έναντι της ηλιοθερμίας, δηλαδή μίας ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Μία τέτοια κίνηση δεν θα είχε δημοσιονομικό κόστος, αφού με βάση μελέτη που έκανε πέρυσι ο ΙΟΒΕ για λογαριασμό του ΕΒΗΕ, η απώλεια φορολογικών εσόδων ανά θερμοσίφωνα θα αντισταθμιζόταν από την αύξηση του τζίρου και τη μείωση της παραοικονομίας. Την ίδια στιγμή, θα ευνοούνταν η ελληνική βιομηχανία, η οποία είναι ένα από τους λίγους κλάδους όπου η χώρα μας έχει τεχνολογικό προβάδισμα διεθνώς και παρουσιάζει σημαντική εξωστρέφεια. Απόδειξη το γεγονός ότι το 60% της εγχώριας παραγωγής φεύγει στο εξωτερικό.

- Στην περίπτωση των ηλιακών παρατηρεί κανείς πολύ μεγάλες διαφορές στις τιμές των μοντέλων που πωλούνται στην Ελλάδα. Για ποιο λόγο; Αυτό που θα πρέπει να έχει υπόψη του ο καταναλωτής είναι πως η διαφορά στην τιμή «μεταφράζεται» και σε διαφορά στην ποιότητα. Ο λόγος είναι πως σε έναν ηλιακό θερμοσίφωνα, το 70% του κόστους του αντιστοιχεί στο κόστος των πρώτων υλών από τις οποίες είναι κατασκευασμένος. Επομένως, για να ρίξει ένας κατασκευαστής την τιμή, πρέπει να κάνει «εκπτώσεις» στην ποιότητα του προϊόντος, κάτι που με τη σειρά του συνεπάγεται μειωμένη απόδοση του ηλιακού ή λιγότερα χρόνια λειτουργίας. Ετσι, με δεδομένο πως ένας φθηνός ηλιακός έχει μικρότερη διάρκεια «ζωής», στην πράξη αποδεικνύεται ακριβότερος από ένα μοντέλο που έχει υψηλότερη τιμή. - Επομένως, σε ποια κριτήρια θα συμβουλεύατε να βασισθεί ο Ελληνας καταναλωτής, ώστε να κάνει την καλύτερη δυνατή επιλογή; Βασική προϋπόθεση είναι το προϊόν να συνοδεύεται από διεθνή πιστοποίηση Solar Keymark, η οποία να καλύπτει ολόκληρο τον ηλιακό και όχι μόνο το συλλέκτη. Ετσι, από τα έγγραφα της πιστοποίησης, θα μπορεί να δει πόση είναι η απόδοση του συγκεκριμένου μοντέλου. Πάντως, η αλήθεια είναι πως υπάρχουν αρκετές ακόμη τεχνικές λεπτομέρειες που επηρεάζουν την ποιότητα του ηλιακού (όπως το είδος επισμάλτωσης της δεξαμενής ή το εμβαδόν του συλλέκτη σε

σχέση με τη χωρητικότητα της δεξαμενής), που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ποιότητα του ηλιακού, χωρίς όμως να μπορεί εύκολα να τις ελέγξει ο υποψήφιος αγοραστής. Σε γενικές γραμμές, θα έλεγα πως πρέπει να αποφεύγει κανείς τα προϊόντα με εξαιρετικά χαμηλή τιμή: αν αγοράσει ένα μοντέλο 500 ευρώ, είναι το ίδιο με το να επέλεγε ένα κινητό 50 ευρώ, για το οποίο στην πορεία θα μετανιώσει που το επέλεξε. Αντίθετα, θα συνιστούσα στους καταναλωτές να διαλέγουν ηλιακό με βάση το brand του κατασκευαστή του, δηλαδή να προτιμούν προϊόντα εταιρειών που δραστηριοποιούνται δεκαετίες στον κλάδο, έχοντας δώσει επαρκή «δείγματα γραφής» της δουλειάς τους. Το πρόβλημα στην περίπτωση των ηλιακών είναι πως στο 50% των περιπτώσεων, η επιλογή γίνεται από τον υδραυλικό, με συνέπεια συχνά η πλάστιγγα να γέρνει υπέρ του χαμηλού κόστους, ακόμη κι αν αυτό γίνεται εις βάρος της απόδοσης ή της «μακροζωίας» του ηλιακού. - Εκτός από τους κλασικούς ηλιακούς θερμοσίφωνες, δηλαδή την παροχή ζεστού νερού χρήσης, ποιες άλλες εφαρμογές της ηλιοθερμίας υπάρχουν; Οι ηλιακοί συλλέκτες συνδυάζονται με συστήματα ενδοδαπέδιας θέρμανσης, μειώνοντας έτσι κατά 25-30% την κατανάλωση για θέρμανση ενός κτιρίου. Μία ακόμη εφαρμογή με πολύ γρήγορη απόσβεση είναι οι θερμαινόμενες πισίνες. n

Διεθνής παρουσία - Σε ποιες άλλες αγορές έχουν παρουσία οι ηλιακοί θερμοσίφωνες της Calpak, εκτός από την Ελλάδα; Ημασταν μία από τις πρώτες εταιρείες που ξεκινήσαμε την εξαγωγική δραστηριότητα από τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Τη δεκαετία του 2000 δώσαμε έμφαση στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, όπως τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ιταλία και την Ισπανία. Με την οικονομική κρίση, όταν αυτές οι αγορές σταμάτησαν να αναπτύσσονται, αποφασίσαμε να επεκταθούμε και εκτός Ευρώπης. Ετσι, σήμερα έχουμε πολύ καλή διανομή των προϊόντων μας σε αραβικές χώρες, όπως τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σε πολλά αφρικανικά κράτη, στη Λατινική Αμερική και σε νησιά της Ωκεανίας. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν μοντέλα της Calpak σχεδόν σε όλο τον κόσμο, όπως στην Ταϊτή, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νέα Καληδονία. - Σε όλες αυτές τις αγορές, ποιο είναι το πλεονέκτημά σας από τους διεθνείς ανταγωνιστές; Αυτό που προσπαθούμε είναι να αναγνωρίζουν παγκοσμίως τα προϊόντα μας ως «value for money», δηλαδή ότι πρόκειται για ποιοτικούς ηλιακούς σε προσιτή τιμή. Ετσι, διεθνώς τοποθετούμαστε κάπου ανάμεσα στα φθηνά κινεζικά μοντέλα και τους αρκετά ακριβούς ηλιακούς, κυρίως γερμανικής και αυστριακής προέλευσης. - Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι της εταιρείας σας; Εχουμε ήδη ανακαινίσει και ανανεώσει την παραγωγική δυνατότητα του υπάρχοντος εργοστασίου μας στο Λουτράκι Κορινθίας, με ρομποτικές τεχνολογίες και άλλους αυτοματισμούς που μας επιτρέπουν να μειώσουμε το κόστος παραγωγής και να βελτιώσουμε ακόμη περισσότερο την ποιότητα των προϊόντων μας. Σε φάση υλοποίησης βρίσκεται αυτή τη στιγμή το δεύτερο στάδιο του επενδυτικού μας project, δηλαδή την κατασκευή μίας δεύτερης μονάδας, η οποία περιμένουμε πως θα έχει ολοκληρωθεί το 2017. Με αυτό τον τρόπο, θα αποκτήσουμε νέες παραγωγικές και τεχνολογικές δυνατότητες, ώστε να κάνουμε ακόμη περισσότερα βήματα στον τομέα των εξαγωγών.

«Τσουνάμι» ανατιμήσεων το 2017 Πιο ακριβά τα αγροτικά προϊόντα και τα υπόλοιπα είδη διατροφής από την αύξηση του φόρου στο πετρέλαιο κίνησης.

ην άγουσα αναμένεται να πάρουν από την 1η Ιανουαρίου 2017 οι τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης, των εισιτηρίων και πολλών ακόμη προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, με την αύξηση του φόρου στο πετρέλαιο κίνησης που θα τεθεί σε ισχύ από τις αρχές της επόμενης χρονιάς. Τότε, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που ψηφίσθηκε το Μάιο στη Βουλή, ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) θα αυξηθεί από 330 σε 410 ευρώ ανά 1.000 λίτρα. Η μετακύλιση της αύξησης του ΕΦΚ στην αντλία κανονικά θα σήμαινε πως το επιπλέον «καπέλο» στην τιμή του καυσίμου θα έπρεπε να είναι 8 λεπτά του ευρώ ανά λίτρο. Ωστόσο, το ντίζελ κίνησης, όπως και τα υπόλοιπα καύσιμα, επιβαρύνονται ήδη και από τη μετάταξη στο 24% του ανώτερου συντελεστή ΦΠΑ στον οποίο υπάγονται. Επομένως, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ομοσπονδία βενζινοπωλών Ελλάδας, η άνοδος της τιμής θα αγγίξει τα περίπου τα 10 λεπτά ανά λίτρο.

«Θύματα» και τα είδη διατροφής Με το ρόλο που παίζει το πετρέλαιο κίνησης στην παραγωγή και τις μεταφορές, η αύξηση του ΕΦΚ δεν θα επιβαρύνει μόνο τους ιδιοκτήτες ντιζελοκίνητων Ι.Χ., αλλά και τον τομέα των μεταφορών, όπως επίσης και το κόστος λειτουργίας χιλιάδων εγχώριων επιχειρήσεων της χώρας. Ετσι, είναι περίπου προδιαγεγραμμένο πως θα αυξηθούν οι τιμές όλων των προϊόντων που παράγονται και διακινούνται στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, κρίνοντας από τις «παρενέργειες» που είχαν οι αυξήσεις του ντίζελ κίνησης

που βέβαιο πως θα ακριβύνει κάθε είδους μεταφορική υπηρεσία.

Ακριβότερα όλα τα υγρά καύσιμα

στο παρελθόν, συχνά από την άνοδο των διεθνών τιμών του «μαύρου χρυσού», αρνητικές επιπτώσεις θα υπάρξουν στο κόστος παραγωγής όλων των αγαθών που προέρχονται από ελληνικές επιχειρήσεις, όπως επίσης και στο κόστος μεταφοράς κάθε είδους εγχώριου ή εισαγομένου προϊόντος μέχρι τα ράφια των καταστημάτων. Μάλιστα, από τον κατάλογο των ανατιμήσεων δεν θα εξαιρεθούν τα είδη πρώτης ανάγκης, όπως βασικά είδη διατροφής, αλλά και τα αγαθά ευρείας κατανάλωσης. Αρνητικές «παρενέργειες» θα υποστεί, όμως, και ο χώρος των μεταφορών, όπου θα υπάρξουν πιέσεις ώστε το επιπλέον κόστος των εταιρειών και των επαγγελματιών να μετακυλισθεί στην τιμή των εισιτηρίων και των ναύλων. Επομένως, είναι ορατό το ενδεχόμενο ανατιμήσεων στα εισιτήρια των ΚΤΕΛ και στα κόμιστρα των ταξί, ενώ είναι περί-

Από την αύξηση των έμμεσων φόρων για την εισροή περισσότερων χρημάτων στα κρατικά ταμεία δεν γλιτώνει κανένα υγρό καύσιμο. Ετσι, στα 3,7 λεπτά το λίτρο εκτιμά η ομοσπονδία βενζινοπωλών πως θα κυμανθεί το «καπέλο» στην τιμή της αμόλυβδης βενζίνης από την 1η Ιανουαρίου 2017, όταν θα τεθεί σε εφαρμογή η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης από 670 ευρώ σε 700 ευρώ το χιλιόλιτρο. Παράλληλα, από την έναρξη της χειμερινής περιόδου (δηλαδή στις 15 Οκτωβρίου), έχει ήδη τεθεί σε ισχύ η αύξηση του φόρου και στο πετρέλαιο θέρμανσης. Γεγονός που έχει σαν συνέπεια η τιμή του καυσίμου, λόγω ΕΦΚ, να ανέβει κατά 10% σε σχέση με πέρυσι. Τόσο στην περίπτωση της βενζίνης όσο και του πετρελαίου θέρμανσης, η ΟΒΕ έχει λάβει υπόψη της τη μετάταξη του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%, η οποία έχει εφαρμοσθεί από την 1η Ιουνίου. Από την ίδια ημερομηνία, οι κάτοικοι 11 ελληνικών νησιών είδαν τις τιμές όλων των υγρών καυσίμων (όπως και πολλών ακόμη προϊόντων) να αναπροσαρμόζονται προς τα πάνω, καθώς καταργήθηκε το καθεστώς μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στον οποίο υπάγονταν. Το συγκεκριμένο μέτρο αφορούσε τη Σύρο, τη Θάσο, την Ανδρο, την Τήνο, την Κάρπαθο, τη Μήλο, τη Σκύρο, την Αλόννησο, την Κέα, την Αντίπαρο και τη Σίφνο.l

Η ρύπανση καλά κρατεί Aνω των ορίων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τα αιωρούμενα σωματίδια σε Αθήνα, Πειραιά, Πάτρα, Λάρισα και Βόλο.

εγαλύτερες από τα επιτρεπόμενα επίπεδα είναι οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων σε Αθήνα, Πειραιά, Πάτρα, Λάρισα και Βόλο, ενώ μόνο στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται κοντά στα όρια ασφαλείας. Οι έξι ελληνικές πόλεις περιλαμβάνονται σε πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), με αντικείμενο την ατμοσφαιρική ρύπανση σε 3.000 αστικά κέντρα σε 103 χώρες του πλανήτη. Στην ίδια έκθεση, υπάρχουν τρία ακόμη προάστια της Αττικής (Αγία Παρασκευή, Μαρούσι και Λυκόβρυση) και ένα στο νομό Θεσσαλονίκης (δήμος Εχέδωρου). Και σε αυτά, οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων βρίσκονται, επίσης, πάνω από τα όρια που έχει ορίσει ο ΠΟΥ. Τα αιωρούμενα σωματίδια είναι από τους σημαντικότερους και πιο επικίνδυνους αέριους ρύπους. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελούν τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική απειλή για τη δημόσια υγεία, αφού εκτιμάται πως ευθύνονται ετησίως για 3 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους. Ανάλογα με το μέγεθός τους χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τα PM10 με διάμετρο έως 10 εκατομμυριοστά του μέτρου και τα ΡΜ2,5 με διάμετρο μικρότερη από 2,5 εκατομμυριοστά του μέτρου. Οι σημαντικότερες πηγές αιωρούμενων σωματιδίων είναι τα καυσαέρια των αυτοκινήτων, διάφορες βιομηχανικές εγκατα-

στάσεις, τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς επίσης και τα τζάκια. Με την εισπνοή τους από τον άνθρωπο, επιβαρύνουν τους πνεύμονες και αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενώ μελέτες έχουν δείξει πως σχετίζονται με τον καρκίνο των πνευμόνων και της ανώτερης αναπνευστικής οδού. Οσον αφορά στα PM10, το όριο που έχει θέσει ο ΠΟΥ είναι τα 20 μg/m3, ένα νούμερο που υπερβαίνουν όλα τα ελληνικά αστικά κέντρα τα οποία υπάρχουν στην έκθεση. Μάλιστα, στη Λυκόβρυση η μέση τιμή αγγίζει τα 42 μg/m3, στην Αθήνα τα 40 και στη Λάρισα τα 38 μg/m3. Αντίθετα, μόνο η Θεσσαλονίκη υπερβαίνει οριακά τα επιτρεπτά επίπεδα, αφού η μέση συγκέντρωση στη συμπρωτεύουσα είναι 22 μg/m3. Η Θεσσαλονίκη είναι η μοναδική ελληνική πόλη ή προάστιο όπου η συγκέντρωση των ΡΜ2,5 δεν υπερβαίνει το όριο του ΠΟΥ, το οποίο είναι 10 μg/m3. Σε αυτή την περίπτωση, οι μεγαλύτερες υπερβάσεις παρατηρούνται στη Λυκόβρυση (16 μg/m3), την Αθήνα και την Πάτρα (15 μg/m3), την Λάρισα (14 μg/m3) και τον Πειραιά (14 μg/m3). Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το συνολικό συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη είναι πως πάνω από το 80% των κατοίκων αστικών κέντρων στον πλανήτη αναπνέουν ρυπογόνο αέρα. Παρ’ όλο που το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, συμπληρώνει ο Οργανισμός, είναι πιο έντονο σε περιοχές με χαμηλό μέσο εισόδημα.l

Φθηνότερες οι Ανανεώσιμες Πηγές Νέες τεχνολογίες θα μειώσουν σημαντικά το κόστος τους τα επόμενα χρόνια.

έα έκθεση της νορβηγικής DNV GL επισημαίνει μια σειρά κατασκευαστικών καινοτομιών όσον αφορά στην ανάπτυξη των τεχνολογιών των ΑΠΕ.

Ετσι ανάμεσα στις καινοτομίες συμπεριλαμβάνονται μεγαλύτερες και πιο αποδοτικές ανεμογεννήτριες και ανεπτυγμένα υλικά για φωτοβολταϊκά που θα αναβαθμίσουν μέσα

στα επόμενα χρόνια τις δυνατότητες των ανανεώσιμων πηγών. Παράλληλα, στην έκθεση γίνεται λόγος και για αρκετές καινοτομίες στην αποθήκευση ενέργειας, στη διασύνδεση και στα ηλεκτρονικά συστήματα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ενέργειας. «Οι ΑΠΕ θα γίνουν η ασφαλέστερη επενδυτική επιλογή και θα κυριαρχήσουν στη νέα ηλεκτροπαραγωγή. Οι αγορές ήδη προσαρμόζονται σε αυτή την πραγματικότητα και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών θα φέρει επανάσταση, επιταχύνοντας την ενεργειακή μετάβαση», σημειώνεται σχετικά στην έκθεση της DNV GL.

Παράδειγμα αποτελούν οι υπεράκτιες ανεμογεννήτριες, οι οποίες «θα συνεχίσουν να αναβαθμίζονται με τη βοήθεια νέων ελαφρύτερων πτερυγίων και αεροδυναμικού ελέγχου μέσω αισθητήρων που θα τις κάνει πιο ικανές να εκμεταλλεύονται το διαθέσιμο άνεμο». Οσον αφορά στα φωτοβολταϊκά, οι καινοτομιές προβλέπεται να μειώσουν το κόστος κατά 40% την επόμενη δεκαετία. Η έκθεση τονίζει τέλος τον «ιστορικό κανόνα» που λέει ότι η τιμή των φ/β πάνελ μειώνεται κατά 20% για κάθε διπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος. Συνεπώς, η τεχνολογία αυτή θα είναι από τις φθηνότερες έως το 2025.l

Ελληνοκινεζική συνεργασία Σχέδια της ΔΕΗ για τη σύμπραξη με την κινεζική CMEC στην κατασκευή νέας λιγνιτικής μονάδας παραγωγής ρεύματος στην περιοχή Μελίτη της Φλώρινας.

δη έχει πιάσει δουλειά η κοινή ομάδα εργασίας που συνέστησε η ΔΕΗ με την κινεζική εταιρεία CMEC, με σκοπό να διερευνήσει την προοπτική κατασκευής της «Μελίτη ΙΙ», δηλαδή ενός νέου λιγνιτικού σταθμού παραγωγής ενέργειας, στην ομώνυμη περιοχή της Φλώρινας. Ο δρόμος για τη σύσταση της ομάδας άνοιξε στα μέσα Σεπτεμβρίου, με την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας (MoU) ανάμεσα στις δύο επιχειρήσεις αλλά και τις δύο ελληνικές εταιρείες (ΤΕΡΝΑ, Ελλάκτωρ) οι οποίες έχουν στην κυριότητά τους λιγνιτωρυχεία στην περιοχή. Αν η έρευνα της επιτροπής δείξει πως το σχέδιο είναι οικονομικά βιώσιμο, τότε στόχος είναι να ιδρυθεί μία θυγατρική εταιρεία, στην οποία η ΔΕΗ θα συνεισφέρει την ήδη υπάρχουσα μονάδα «Μελίτη Ι», ισχύος 330 MW, το χώρο κατασκευής του νέου λιγνιτικού σταθμού, την άδεια κατασκευής, το λιγνιτωρυχείο στην περιοχή Κλειδί, όπως επίσης και το 40% που κατέχει από το λιγνιτωρυχείο της Βεύης.

Η μετοχική σύνθεση Από την πλευρά τους, οι δύο ελληνικές εταιρείες θα εκχωρήσουν στη θυγατρική το 60% από το λιγνιτωρυχείο της Βεύης που βρίσκεται στην κυριότητά τους, όπως επίσης και το ορυχείο της Αχλάδας. Οσον αφορά στη CMEC, αυτή θα αναλάβει τη σχεδίαση και τη χρηματοδότηση κατασκευής της «Μελίτη ΙΙ», ισχύος 450 MW. Με βάση τις μελέτες που είχε κάνει η ΔΕΗ στο παρελθόν, όταν διερευνούσε το ενδεχόμενο να κατασκευάσει μόνη της τη μονάδα, η επένδυση άγγιζε τα 750 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, για τη CMEC, το κόστος ενδέχεται να αποδειχθεί μικρότερο. Οσον αφορά στη μετο-

αφού για παράδειγμα έχει επιλέξει παρόμοιους λέβητες με αυτούς στην υπό ανέγερση «Πτολεμαΐδα V».

Αναβάθμιση της λιγνιτικής παραγωγής Σε μία τέτοια περίπτωση, η απόδοσή της θα είναι πολύ υψηλή, αγγίζοντας το 41,5%. Την ίδια στιγμή, χάρη στο project, θα δοθεί η ευκαιρία χική σύνθεση της υπό σύσταση εταιρείας, στόχος είναι να αντικατοπτρίζει την αξία των περιουσιακών στοιχείων και των χρηματικών κεφαλαίων που θα προσφέρει κάθε ένας από τους τρεις συνεργάτες. Για τον προσδιορισμό των ποσοστών θα προσληφθεί ανεξάρτητος εκτιμητής, ενώ η ΔΕΗ δέχεται εκ των προτέρων πως με την εκτίμηση ενδεχομένως θα βρεθεί να κτέχει μειοψηφικό πακέτο μετοχών στη νέα εταιρεία.

Το χρονοδιάγραμμα Αν μελετώντας τις τεχνικοοικονομικές λεπτομέρειες, η κοινή ομάδα εργασίας δώσει το «πράσινο φως» ώστε να προχωρήσει η σύμπραξη, τότε η θυγατρική θα συσταθεί μέσα στο 2017. Η κατασκευή της μονάδας θα μπορούσε να ξεκινήσει μέσα στο 2018, ενώ παράλληλα θα γίνουν και οι προπαρασκευαστικές εργασίες στα ορυχεία που θα την τροφοδοτούν με λιγνίτη. Ετσι, σε 4-5 χρόνια αργότερα, η «Μελίτη ΙΙ» αναμένεται πως θα είναι έτοιμη να ξεκινήσει την παραγωγή ρεύματος. Η CMEC δεν έχει θέσει κανέναν περιορισμό ως προς τις εταιρείες που θα αναλάβουν την κατασκευή της μονάδας, κάτι που σημαίνει πως θα μπορούσαν να είναι ελληνικές. Παράλληλα, από τον κινεζικό κολοσσό υπάρχουν ήδη ενδείξεις πως σκοπός του είναι η «Μελίτη ΙΙ» να είναι υπερσύγχρονη,

αξιοποίησης του λιγνίτη της περιοχής, ο οποίος είναι από τους πιο πλούσιους στην Ελλάδα σε θερμογόνο δύναμη. Eτσι, θα μπορέσει να βελτιωθεί και η πραγματική απόδοση της «Μελίτη Ι», αφού θα τροφοδοτείται με καλύτερης ποιότητας καύσιμο. Η «Μελίτη ΙΙ» θα πάρει τη θέση απαρχαιωμένων και ρυπογόνων θερμοηλεκτρικών μονάδων, τις οποίες η επιχείρηση θα χρειασθεί να αποσύρει τα επόμενα χρόνια. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσει να διατηρηθεί η συμμετοχή του λιγνίτη στο 35% στην ηλεκτροπαραγωγή, περιορίζοντας παράλληλα τις εκπομπές ρύπων. Oπως έχει επανειλημμένα δηλώσει ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Παναγιωτάκης, το ποσοστό αυτό είναι απαραίτητο για την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας, αλλά και τη «θωράκισή» της από τυχόν σκαμπανεβάσματα των διεθνών τιμών του εισαγόμενου φυσικού αερίου, που χρησιμοποιείται επίσης για την παραγωγή ρεύματος σε θερμοηλεκτρικές μονάδες. Παράλληλα, θα επιτρέψει στη χώρα μας να υπερκαλύψει το 2025 τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς στόχους για το 2030 στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας για τη μείωση των εκπομπών CΟ2, καθιστώντας μάλιστα, την Ελλάδα πρωτοπόρο πανευρωπαϊκά στον περιορισμό των αέριων ρύπων του θερμοκηπίου. l

LG: Δώρο μηχανή καφέ με κάθε πλυντήριο-στεγνωτήριο Η εταιρεία προσφέρει μία Nespresso Delonghi Essenza στους πελάτες της, για να γιορτάσουν τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο που θα τους εξασφαλίσουν οι συσκευές της.

LG Electronics Ελλάς ανταμείβει τους καταναλωτές για την επιλογή τους και με κάθε αγορά LG πλυντηρίου-στεγνωτηρίου προσφέρει δώρο μία μηχανή καφέ Nespresso Delonghi Essenza. Στην προωθητική ενέργεια συμμετέχουν οι κωδικοί FH496AD1, FH4A8JDH2N, FH4U2TDH1N, FH4U1JBH6N, FH695BDH2N και FH4A8FDH2N. H παραπάνω προσφορά ισχύει έως και τις 30 Νοεμβρίου ή μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων. Τα πλυντήρια-στεγνωτήρια της εταιρείας εξασφαλίζουν εξοικονόμηση χώρου, αλλά και χρόνου από τη φροντίδα των ρούχων, συνδυάζοντας δύο λειτουργίες σε μία συσκευή. Eτσι, λοιπόν, η LG, παρέχοντας στους πελάτες της μεγαλύτερη ευκολία με τα νέα μοντέλα της, τους δίνει μία ευκαιρία για να γιορτάσουν τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο που έχουν πλέον για τα πράγματα που αγαπούν, δωρίζοντάς τους μία μηχανή Nespresso.

Λύσεις για κάθε ανάγκη Εκτός από το ότι αποτελούν ιδανική λύση όταν ο χώρος είναι περιορισμένος, προσφέρουν ουσιαστικά σε ένα προϊόν τη λειτουργία δύο συσκευών. Αυτό σημαίνει κατ’ αρχάς ότι μπορεί κανείς να εξοικονομήσει χρήματα από την αγορά της δεύτερης συσκευής. Σημαίνει, επίσης, μεγαλύτερη ευκολία, αφού χάρη στον κύκλο «Πλύση

+ Στέγνωμα», το στέγνωμα γίνεται απευθείας μετά το πλύσιμο των ρούχων, με συνέπεια να μην χρειάζεται να ρυθμίσει κανείς επιπλέον επιλογές. Τα προϊόντα της LG ενσωματώνουν προηγμένη τεχνολογία και καινοτόμες λειτουργίες. Επομένως, προσφέρουν εξαιρετικές επιδόσεις κι ασύγκριτα αποτελέσματα, για ρούχα στεγνά και καθαρά με το πάτημα ενός κουμπιού. Παράλληλα, για να μπορεί να ικανοποιήσει πλήρως τις διαφορετικές ανάγκες των καταναλωτών, η εταιρεία έχει φροντίσει ώστε τα προϊόντα της να καλύπτουν μία μεγάλη γκάμα χωρητικοτήτων. Ετσι, ο πελάτης μπορεί να βρει στην αγορά μοντέλα 12kg/8kg, 10,5kg/7kg, 9kg/6kg ή ακόμη και 8kg/4kg. Για να κάνουν ακόμη πιο απλή την καθημερινότητα των χρηστών τους, τα προϊόντα της LG προσφέρουν αρκετές ακόμη ευκολίες, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση που έχει ξεχάσει κανείς να βάλει κάποια άπλυτα ρούχα κατά τη διάρκεια της πλύσης. Τότε, το μόνο που χρειάζεται να κάνει κανείς είναι να πατήσει το κουμπί «Παύση», ώστε στη συνέχεια να προσθέσει όποιο ρούχο θέλει. Ανεξάρτητα από το πρόγραμμα που έχει επιλέξει, όπως για παράδειγμα, «Βαμβακερά», «Μεικτά», «Eύκολο Σιδέρωμα», «Γρήγορο 14’», η πόρτα μπορεί να ανοίξει αμέσως, χωρίς να χρειασθούν περισσότερο από 3 δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια της πλύσης.

«Αριστα» σε απόδοση Η τεχνολογία 6 Motion Direct Drive της LG προσφέρει ακόμα καλύτερη απόδοση πλύσης και φροντίδας στα υφάσματα με λιγότερους κραδασμούς και θόρυβο κατά την πλύση και το στέγνωμα, ενώ ο μηχανισμός Inverter Direct Drive, διαθέτει 10ετή εγγύηση και πιστοποίηση καλής λειτουργίας από τη γερμανική ένωση VDΕ, επιβεβαιώνοντας την αξιοπιστία τους. Την ίδια στιγμή, μέσω της τεχνολογίας Eco Hybrid που διαθέτουν ορισμένα μοντέλα της σειράς πλυντηρίων-στεγνωτηρίων, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα στην εξοικονόμηση νερού και στη μείωση του χρόνου του κύκλου στεγνώματος, ανάλογα με τις προτεραιότητές τους.

Τέλος στα αλλεργιογόνα Τα μοντέλα της LG ανεβάζουν, όμως, τον πήχυ και στην υγιεινή, χάρη στην τεχνολογία TrueSteam, που προσφέρει έως 99,9% μείωση των αλλεργιογόνων, καθώς και τη δυνατότητα ανανέωσης και φρεσκαρίσματος των ρούχων. Ο λόγος είναι πως η τεχνολογία περιλαμβάνει τρεις επιμέρους λειτουργίες, ξεκινώντας από την Allergy Care, η οποία αφαιρεί τα αλλεργιογόνα από τα ρούχα με βέλτιστο έλεγχο της θερμοκρασίας. Από την άλλη πλευρά, η λειτουργία Steam Refresh φρεσκάρει τα ρούχα σε μόλις 20 λεπτά, ενώ η Steam Softener χρησιμοποιεί μόνο αγνό νερό True Steam. Ετσι, είναι ιδανική για τη φροντίδα των ρούχων των μωρών ή για όσους έχουν ευαίσθητο δέρμα.l

16 Α φ υγ ρ α ντή ρ ε ς

Πείτε «αντίο» στην υγρασία Με την ανεπαρκή θέρμανση των σπιτιών και την αλλαγή του κλίματος, την τελευταία τετραετία οι πωλήσεις αφυγραντήρων διπλασιάζονται από χρονιά σε χρονιά.

ε τη μείωση του εισοδήματος που λίγο έως πολύ έχουν υποστεί όλες οι ελληνικές οικογένειες, ο κανόνας για τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη είναι να μειώνονται οι πωλήσεις τους κάθε χρονιά. Ωστόσο, υπάρχει μία κατηγορία συσκευών που αποτελεί εξαίρεση στο συγκεκριμένο κανόνα, κερδίζοντας συνεχώς θέση σε ολοένα περισσότερα νοικοκυριά. Ο λόγος για τους αφυγραντήρες, οι οποίοι κυριολεκτικά έχουν γίνει ανάρπαστοι, αφού την τελευταία τετραετία οι πωλήσεις τους σχεδόν διπλασιάζονται από χρόνο σε χρόνο. Ενας σημαντικός λόγος για αυτήν την αύξηση των πωλήσεων είναι πως πολλοί καταναλωτές χρησιμοποιούν πλέον τη θέρμανση μόνον όταν αυτή είναι πραγματικά απαραίτητη. Επομένως, τις μέρες με σχετικά καλό καιρό, επιστρατεύουν μια τέτοια συσκευή για να «σπάσουν» την υγρασία στο σπίτι ή το γραφείο. Κι αυτό γιατί, ακόμη και στην περίπτωση που η θερμοκρασία είναι ανεκτή, όχι σπάνια συνεχίζουμε να νιώθουμε ψύχρα, επειδή υπάρχει πολλή υγρασία στον αέρα. Μάλιστα, τα υψηλά επίπεδα υδρατμών είναι που μας κάνουν να αισθανόμαστε πως το κρύο «πιρουνιάζει». Σε τέτοιες συνθήκες, λοιπόν, ο αφυγραντήρας μπορεί να εξασφαλίσει άνεση με πολύ μικρότερο κόστος από το καλοριφέρ ή ακόμη και μία ηλεκτρική συσκευή θέρμανσης. Τη στιγμή που, για παράδειγμα, μια ηλεκτρική θερμάστρα έχει ισχύ 2.500 Watt, ένας μέσος αφυγραντήρας που κυκλοφορεί στην αγορά δεν ξεπερνά τα 250 Watt, κάτι που σημαίνει πως το «καθαρό» κόστος λειτουργίας του είναι 0,025 ευρώ την ώρα. Στην πιο αραιή χρήση της θέρμανσης ήρθαν να προστεθούν, τα τελευταία χρόνια, τα υψηλότερα επίπεδα υγρασίας που επικρατούν στην Ελλάδα, συνδυασμός που εξηγεί γιατί πλέον αγοράζουν αφυγραντήρες κάτοικοι περιοχών, όπως είναι το λεκανοπέδιο της Αττικής, οι οποίες παλιότερα χαρακτηρίζονταν από ξηρό κλίμα. Ιδιαίτερα για την Αθήνα, ειδικοί υποστηρίζουν πως συνήθως προβλήματα υγρασίας εμφανίζουν οι μονοκατοικίες, οι πολυκατοικίες οι οποίες είναι ακάλυπτες από τουλάχιστον μία πλευρά, αλλά και τα διαμερίσματα που βρίσκονται στον τρίτο όροφο και ψηλότερα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ένας αφυγραντήρας μπορεί να εξασφαλίσει ένα περιβάλλον με

υγρασία 40% έως 60%, όσο δηλαδή πρέπει να είναι η συγκέντρωση των υδρατμών στον αέρα, σύμφωνα με τους γιατρούς. Μάλιστα, εάν για ένα υγιές άτομο η υψηλή υγρασία είναι ενοχλητική, για όσους πάσχουν από αναπνευστικά προβλήματα (π.χ. άσθμα), αρθριτικά και ρευματισμούς είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική. Πέρα από τους καινούριους πελάτες, τέτοιες συσκευές συνεχίζουν να αγοράζονται από κατοίκους νησιών και παραθαλάσσιων περιοχών. Επιπλέον, τις επιλέγουν και ιδιοκτήτες υπογείων και σπιτιών ή εξοχικών που παραμένουν κλειστά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αφού σε αυτήν την περίπτωση η υγρασία μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση μούχλας και να καταστρέψει τις μπογιές στους τοίχους, τις ντουλάπες, τα ξύλινα έπιπλα ή τα κουφώματα.

Λειτουργία αφυγραντήρα Μία τέτοια συσκευή αναλαμβάνει να «ρουφήξει» τον αέρα από το χώρο και να αφαιρέσει τους υδρατμούς. Οι υδρατμοί συμπυκνώνονται σε νερό, το οποίο συγκεντρώνεται σε ένα δοχείο ή αποβάλλεται απευθείας στην αποχέτευση. Αν και ο αέρας βγαίνει ελαφρώς πιο ζεστός από τον αφυγραντήρα, προφανώς δεν προορίζεται για τη θέρμανση σπιτιών και γραφείων.

Πόσα είδη υπάρχουν στην αγορά; Στις προθήκες των καταστημάτων θα βρει κανείς προϊόντα δύο τεχνολογιών, δηλαδή μοντέλα με συμπιεστή και συσκευές με ζεόλιθο (desiccant) που δεν έχουν συμπιεστή. Στην πρώτη περίπτωση, ο αφυγραντήρας χρησιμοποιεί ένα μηχανισμό για να συμπιέσει ψυκτικό υγρό και με αυτόν τον τρόπο να μειώσει τη θερμοκρασία, ούτως ώστε ο αέρας να ψυχθεί και να αποβάλει τους υδρατμούς με τη μορφή νερού. Στη δεύτερη περίπτωση, η συσκευή δεν βασίζεται σε συμπιεστή, αλλά χρησιμοποιεί ζεόλιθο σε ρόλο αποξηραντικού υλικού. Το υλικό αυτό απορροφά από το διερχόμενο αέρα την υγρασία και στη συνέχεια θερμαίνεται για να αποβάλλει υγροποιημένους τους υδρατμούς, προκειμένου στη συνέχεια να επαναλάβει τη διαδικασία.

Πώς μπορώ να επιλέξω μοντέλο για το σπίτι μου; Το βασικό κριτήριο είναι τα κυβικά μέτρα που καλύπτει η συσκευή να μην είναι λιγότερα από τα κυβικά μέτρα του χώρου που θα τη χρησιμοποιείτε. Για να βοηθήσουν, άλλωστε, τους καταναλωτές, πολλοί κατασκευαστές αναφέρουν και τα τετραγωνικά για τα οποία είναι κατάλληλο κάθε προϊόν τους. Αν θέλετε να μεταφέρετε τον αφυγραντήρα από δωμάτιο σε δωμάτιο, καλό θα ήταν να λάβετε υπόψη και το βάρος ή το εάν έχει ροδάκια.

Αλλες λειτουργίες Ορισμένοι αφυγραντήρες από αυτούς που μπορείτε να βρείτε στα ελληνικά καταστήματα διαθέτουν ηλεκτρονική οθόνη, όπου αναγράφονται οι διάφορες ενδείξεις, αλλά και χρονοδιακόπτες. Επιπρόσθετα, μερικές συσκευές έχουν φίλτρα που καθαρίζουν τον αέρα ή είναι εξοπλισμένα και με ιονιστή. Κάποια προϊόντα έχουν, επίσης, τη δυνατότητα να επαναλειτουργούν αυτόματα μετά από μία διακοπή ρεύματος και ενσωματώνουν «έξυπνες» ρυθμίσεις, ώστε με μία επιλογή να προσαρμόζουν τη λειτουργία τους π.χ. στις συνθήκες του σαλονιού ή το στέγνωμα των ρούχων, όπου πρέπει να… αντιμετωπίσουν αυξημένη υγρασία.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω; Σημαντικό ρόλο παίζει το επίπεδο θορύβου, ειδικά αν προορίζετε τη συσκευή για το υπνοδωμάτιό σας. Επίσης, καλό θα είναι να φέρει ένδειξη γεμάτου δοχείου, ώστε να σας ειδοποιεί κάθε φορά που γεμίζει το δοχείο και επομένως να διακόπτει αυτόματα τη λειτουργία του, ώστε να το αδειάζετε και η συσκευή να αρχίζει και πάλι την αφύγρανση. Στην περίπτωση που θέλετε ο αφυγραντήρας να δουλεύει ακόμη κι όταν λείπουν όλοι από το σπίτι και συνεπώς δεν υπάρχει κανείς για να αδειάσει το δοχείο σε περίπτωση που γεμίσει, προτιμήστε ένα μοντέλο με υποδοχή για σύνδεση στην αποχέτευση μέσω σωλήνα. Οπως με όλες τις ηλεκτρικές συσκευές, μην ξεχάσετε να λάβετε υπόψη τα χρόνια εγγύησης που δίνει ο κατασκευαστής.

Οδηγίες τοποθέτησης Στην περίπτωση που επιλέξετε ένα προϊόν που καλύπτει τα κυβικά μέτρα όλου του σπιτιού σας, τότε επιλέξτε ένα κεντρικό σημείο και αφήστε ανοικτές τις πόρτες, ώστε να φθάνει εκεί ο αέρας από όλα τα δωμάτια. Βέβαια, μπορείτε επίσης να τον μεταφέρετε στο χώρο που βρίσκεστε ή σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε, απομονώνοντας τους υπόλοιπους. Σε κάθε περίπτωση, η συσκευή θα πρέπει να βρίσκεται σε ένα σημείο που θα επιτρέπει στον αέρα να ει-

σέρχεται και να εξέρχεται ελεύθερα. Τέλος, αν ο χώρος δεν έχει ιδιαίτερο πρόβλημα υγρασίας (π.χ. ανήλιαγο υπόγειο), συνήθως αρκεί να χρησιμοποιήσετε τον αφυγραντήρα από το σούρουπο μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Χρειάζεται συντήρηση; Σε γενικές γραμμές, αρκεί ο καθαρισμός των φίλτρων αέρα ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Αν πρόκειται να αποθηκεύσετε τη συσκευή, τότε καλύψτε τη με πλαστικό, για να την προφυλάξετε από τη σκόνη. l

18 Αφυγραντή ρες

Οδηγός αγοράς Προϊόντα με μεγάλη ποικιλία τιμών που καλύπτουν τις προδιαγραφές κάθε χώρου.

Inventor Eva DE-MDDF20 Με δυνατότητα κάλυψης εσωτερικών χώρων έως 120 τ.μ., ο αφυγραντήρας της Inventor διαθέτει ψηφιακή οθόνη με ένδειξη υγρασίας χώρου και επιθυμητής υγρασίας, η οποία μπορεί να ρυθμιστεί από το χρήστη σε ποσοστό από 35% έως 80%, με δυνατότητα αυξομείωσης ανά 5%. Μπορεί να συνδεθεί με το σύστημα της αποχέτευσης, ενώ είναι εξοπλισμένος με δοχείο με ένδειξη της στάθμης νερού, το οποίο έχει επίσης μηχανικό μηχανισμό για την αποφυγή υπερχείλισης. Οταν γεμίσει το δοχείο νερού, η συσκευή θα απενεργοποιηθεί. Διαθέτει ιονιστή, για να απολυμαίνει και να αποστειρώνει τον αέρα, αλλά και μία σειρά από εξειδικευμένες λειτουργίες, όπως η «Εξυπνη Αφύγρανση», που προσαρμόζει την υγρασία στο χώρο σύμφωνα με τα επίπεδα θερμοκρασίας. Ενδ.τιμή: 230,86€

Puredry PD 10L

Midea MDN3-20DEN3-QA3

Μικρός οικιακός αφυγραντήρας, κατάλληλος για υπνοδωμάτια και μικρές κατοικίες έως 20 τ.μ., προσφέρει αθόρυβη λειτουργία και ζυγίζει ελάχιστα, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για να εξαφανίσει τη συμπύκνωση από τα παράθυρα και να βοηθήσει στο στέγνωμα των ρούχων. Με ταυτόχρονη λειτουργία καθαρισμού του αέρα με ιονισμό και φωτοκατάλυση με λάμπα UV, διαθέτει ενδεικτική λυχνία που ανάβει στην περίπτωση που το δοχείο νερού είναι γεμάτο, με τη συσκευή να ειδοποιεί το χρήστη της με ηχητικό σήμα και να τίθεται αυτόματα εκτός λειτουργίας. Τέλος, διαθέτει χρονοδιακόπτη με δυνατότητα επιλογής 1-24 ωρών, αλλά και θερμόμετρο με ψηφιακή απεικόνιση. Ενδ. τιμή: 89€

Εύκολο στη χρήση, το μοντέλο της Midea είναι ιδανικό για οικιακούς και επαγγελματικούς χώρους που δεν αερίζονται σωστά. Καλύπτει και αφυγραίνει χώρους μέχρι 52 τ.μ., με ικανότητα αφύγρανσης 20 λίτρα ανά 24 ώρες. Εχει ψηφιακή οθόνη με ρύθμιση εύρους σχετικής υγρασίας, δυνατότητα συνεχούς λειτουργίας που επιτυγχάνεται μέσω της σύνδεσης με σωλήνα αποχέτευσης, δοχείο 1,5 λίτρων με αυτόματη διακοπή λειτουργίας κατά την πλήρωση, καθώς και αυτόματη επανεκκίνηση λειτουργίας έπειτα από διακοπή ρεύματος. Με βάρος περίπου 14 κιλά, στη σχεδίασή του ξεχωρίζει η πρακτική χειρολαβή, ώστε να μπορείτε να το μεταφέρετε εύκολα όπου θέλετε. Ενδ.τιμή: 178,90€

Rohnson R-9120 Ξεχωρίζοντας για τα 4 χρόνια εγγύησης, η συσκευή διαθέτει έξυπνο σύστημα υπενθύμισης για τον καθαρισμό του φίλτρου, σύστημα προστασίας του περιστροφικού συμπιεστή για περισσότερα χρόνια ζωής, αλλά και χρονοδιακόπτη έναρξης και παύσης λειτουργίας μέχρι 24 ώρες. Με χαμηλή κατανάλωση ρεύματος, ψηφιακή ρύθμιση και ένδειξη σχηματισμού της υγρασίας, ο αφυγραντήρας της Rohnson μπορεί να προσαρμόζεται στο χώρο που είναι τοποθετημένος, ρυθμίζοντας τη λειτουργία του ανάλογα με το αν βρίσκεται στο υπνοδωμάτιο, το σαλόνι ή το υπόγειο. Τα πλήκτρα του μπορούν να «κλειδώνουν», ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα παιδιά, ενώ ο ανεμιστήρας του διαθέτει τρεις επιλογές ταχυτήτων. Συνδέεται με το σύστημα αποχέτευσης και συνοδεύεται από σωλήνα ενός μέτρου. Ενδ. τιμή: 271,92€

Juro-Pro Oxygen 25L

Meaco DD8L

Χάρη στον περιστροφικό συμπιεστή της Panasonic, ο αφυγραντήρας της Juro-Pro εξασφαλίζει οικονομία ρεύματος και χαμηλό θόρυβο, τη στιγμή που έχει μεγάλη διάρκεια ζωής και αξιόπιστη λειτουργία. Με ικανότητα αφύγρανσης 25 λίτρων ανά ημέρα, έρχεται με μεγάλη δεξαμενή νερού 5,3 λίτρων, ώστε να μην χρειάζεται συχνά άδειασμα, και η οποία όταν γεμίσει, ειδοποιεί το χρήστη μέσω φωτεινής ένδειξης και απενεργοποιεί αυτόματα τη συσκευή. Η συσκευή επανεκκινεί αυτόματα, σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, διαθέτοντας επίσης οθόνη με λυχνίες φωτισμού LED και πληκτρολόγιο, όπου μεταξύ άλλων υπάρχει ένδειξη για τη θερμοκρασία του χώρου. Υποστηρίζει λειτουργία ιονιστή και είναι εξοπλισμένη με πλενόμενο φίλτρο σκόνης και φίλτρο ενεργού άνθρακα, για την κατακράτηση των δυσάρεστων οσμών. Ενδ. τιμή: 329€

Ο αφυγραντήρας αξιοποιεί την τεχνολογία desiccant, κάτι που σημαίνει πως η αρχή λειτουργίας του στηρίζεται στο αφυγραντικό υλικό ζεόλιθο (zeolite), το οποίο έχει τη φυσική ιδιότητα να απορροφά τα σωματίδια υγρασίας. Το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιεί μοτέρ–συμπιεστή σημαίνει, κατ’ αρχάς, πως προκαλεί λιγότερο θόρυβο, ότι ο αέρας στην έξοδό του είναι θερμός, όπως επίσης πως αποδίδει πολύ καλά σε χαμηλές θερμοκρασίες, ακόμη και στους -1οC. Το δεύτερο πλεονέκτημά του είναι σημαντικό στην περίπτωση των εξοχικών κατοικιών, οι οποίες παραμένουν για πολύ καιρό κλειστές, χωρίς εξαερισμό και θέρμανση, αλλά και στην περίπτωση μόνιμων κατοικιών, οι οποίες δεν θερμαίνονται επαρκώς ή θερμαίνονται επιλεκτικά κάποιοι χώροι. Το μοντέλο της Meaco ενσωματώνει επίσης και ιονιστή. Ενδ. τιμή: 249€

Morris MDE-4011 40L Ο αφυγραντήρας ενσωματώνει συμπιεστή περιστροφικού τύπου υψηλής απόδοσης, ο οποίος διασφαλίζει μέγιστη απόδοση με χαμηλή κατανάλωση και θόρυβο, ενώ την ίδια στιγμή εγγυάται την καλή λειτουργία της συσκευής για πολλά χρόνια. Στα πλεονεκτήματά του συγκαταλέγεται ο αυτόματος χρονοδιακόπτης ενεργοποίησης και απενεργοποίησης, ο οποίος επιτρέπει στο χρήστη να ρυθμίσει αυτόματα τόσο την ώρα ενεργοποίησης όσο και το χρόνο λειτουργίας του. Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος και με την επάνοδο του ρεύματος, η συσκευή επανέρχεται αυτόματα στην κατάσταση λειτουργίας πριν από τη διακοπή. Σημαντικό είναι εξάλλου το σύστημα αυτοδιάγνωσης, το οποίο αντιλαμβάνεται οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει και εμφανίζει τον κωδικό του σφάλματος στην οθόνη, ενεργοποιώντας αυτόματα τη λειτουργία προστασίας, η οποία θέτει τη συσκευή εκτός λειτουργίας, αν αυτό είναι απαραίτητο. Παρέχεται 5ετής εγγύηση καλής λειτουργίας. Ενδ. τιμή: 259€

«Τρυπάνι» από τα ΕΛΠΕ στον Πατραϊκό Τα Ελληνικά Πετρέλαια αναμένεται να ξεκινήσουν το καλοκαίρι του 2018 τις πρώτες γεωτρήσεις για πετρέλαιο στην περιοχή.

ιλοτικές γεωτρήσεις θα πραγματοποιήσουν τα ΕΛΠΕ το μεθεπόμενο καλοκαίρι στο Δυτικό Πατραϊκό κόλπο, στα σημεία που είναι τα πλέον υποσχόμενα για την ανεύρεση πετρελαίου. Τα σημεία αυτά θα προκύψουν από την ανάλυση των τρισδιάστατων γεωφυσικών καταγραφών που πραγματοποίησε στην περιοχή ειδικό ναυλωμένο σκάφος και οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο. Η ανάλυση των δεδομένων αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο καλοκαίρι. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, θα χρειασθεί ένας ακόμη χρόνος προετοιμασίας, ώστε το καλοκαίρι του 2018 να μπουν τα πρώτα «τρυπάνια» στον κόλπο, με τα οποία θα προκύψουν απτές ενδείξεις για τα κοιτάσματα «μαύρου χρυσού» στην περιοχή. Τα Ελληνικά Πετρέλαια συμμετέχουν στη διεθνή κοινοπραξία στην οποία το 2013 κατακυρώθηκαν έπειτα από διαγωνισμό τα δικαιώματα έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στο συγκεκριμένο «οικόπεδο». Αρχικά, τα υπόλοιπα μέλη της κοινοπραξίας ήταν η Edison και η Petroceltic, κατέχοντας η κάθε μία το 1/3 των δικαιωμάτων. Στα τέλη της περασμένης χρονιάς, η

Petroceltic αποχώρησε από την κοινοπραξία, μεταβιβάζοντας τα δικαιώματά της στα ΕΛΠΕ και την Edison. Oπως έχουν δηλώσει στελέχη των Ελληνικών Πετρελαίων, στρατηγικός στόχος του oμίλου είναι να δημιουργήσει ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο στον τομέα της έρευνας και αξιοποίησης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, στο πλαίσιο διεύρυνσης των δραστηριοτήτων του πέρα από τον τομέα της διύλισης και εμπορίας. Eτσι, τον περασμένο Φεβρουάριο τα ΕΛΠΕ απέκτησαν επίσης τα δικαιώματα για τα χερσαία «οικόπεδα» της ΒΔ Πελοποννήσου και της Aρτας – Πρέβεζας, ενώ έχουν καταθέσει προσφορά με ξένους πετρελαϊκούς κολοσσούς και για περιοχές του Ιονίου, στο

διεθνή διαγωνισμό που προκηρύχθηκε για θαλάσσια «οικόπεδα» στην Ιόνια Ζώνη, καθώς και νότια της Κρήτης. Ειδικά στην περίπτωση της Aρτας – Πρέβεζας, ο δρόμος για την προετοιμασία των ερευνών άνοιξε το καλοκαίρι, όταν το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την αίτηση αναστολής που είχε υποβάλει η δεύτερη εταιρεία που διεκδικούσε το συγκεκριμένο «οικόπεδο» στο σχετικό διαγωνισμό που είχε προκηρυχθεί. Το βασικό επιχείρημα της αίτησης αναστολής ήταν πως τα ΕΛΠΕ δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνική δυνατότητα για εκμετάλλευση του «οικοπέδου», αφού δεν έχουν εμπειρία και τεχνογνωσία από ανάλογες προηγούμενες έρευνες. Η επιτροπή αναστολών του ΣτΕ απέρριψε ως αβάσιμη την αίτηση, επισημαίνοντας ότι οι νομικές της ενέργειες έγιναν σε μεταγενέστερους από τους προβλεπόμενους χρόνους, ενώ έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί σε προγενέστερα στάδια του διαγωνισμού. Μάλιστα, το ΣτΕ αναφέρει ότι η εταιρεία ακόμη και το σχετικό υπόμνημα που έπρεπε να καταθέσει πριν τη συζήτηση της υπόθεσης, το κατέθεσε μετά. l

Επανεκκίνηση της «Πράσινης Γειτονιάς» Ξεκίνησε ξανά το project δραστικής ενεργειακής αναβάθμισης ενός συγκροτήματος πολυκατοικιών στην Αγία Βαρβάρα.

ε επανεκκίνηση βρίσκεται από το καλοκαίρι το έργο της «Πράσινης Γειτονιάς», ένα πιλοτικό πρόγραμμα για το δραστικό περιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης ενός συγκροτήματος πολυκατοικιών στην Αγία Βαρβάρα. Το έργο της «Πράσινης Πιλοτικής Αστικής Γειτονιάς», που χρηματοδοτείται μέσω ΕΣΠΑ, είχε ξεκινήσει πριν από λίγα χρόνια, ωστόσο εγκαταλείφθηκε στην πορεία, μετά από τις πρώτες ιδιωτικές παρεμβάσεις. Η συνέχιση του project γίνεται με την υποστήριξη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αλλά και την τεχνική συμβολή του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ). Στόχος είναι να ολοκληρωθούν οι παρεμβάσεις που έχουν προβλεφθεί εσωτερικά, εξωτε-

ρικά αλλά και στον περιβάλλοντα χώρο, ώστε το συγκρότημα να αποκτήσει σχεδόν μηδενικό ισοζύγιο ενέργειας. Το έργο της «Πράσινης Πιλοτικής Αστικής Γειτονιάς» μπορεί να... δώσει απαντήσεις στο κρίσιμο ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας, σε μια περίοδο που ο συγκεκριμένος στόχος έχει και περιβαλλοντική αξία και μεγάλο οικονομικό αποτύπωμα, καθώς υπάρχει δυνατότητα να μειώσει τα κόστη για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στόχος είναι να δοκιμασθούν στην πράξη καινοτόμες λύσεις για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των κατοικιών, ώστε να αναδειχθούν λύσεις για ευρύτερες εφαρμογές σε παλιά και νέα κτίρια σε όλη τη χώρα. l

«Αχόρταγη» σε εισαγωγές φοινικέλαιου η Ευρώπη Η αυξημένη χρήση του για την παραγωγή βιοντίζελ επιτάχυνε τις καταστροφές δασών στη νοτιοανατολική Ασία, σύμφωνα με έκθεση που διέρρευσε.

ι εισαγωγές φοινικέλαιου στην Ευρώπη για βιοντίζελ παρουσίασαν άνοδο 34% από το 2010 έως το 2014, όπως δείχνει έκθεση της Ομοσπονδίας Βιομηχανιών Ελαιοποιίας της Ε.Ε. (Fediol), η οποία έφτασε στα χέρια της βρετανικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Transport & Environment. Ετσι, με βάση την έκθεση, στο υποκατάστατο του πετρελαίου κίνησης κατέληξε το 2014 το 45% των ποσοτήτων φοινικέλαιου που καταναλώθηκε στη «Γηραιά Ηπειρο», έναντι μόλις του 8% το 2010. Σύμφωνα με τη βρετανική ΜΚΟ, που δημοσιοποίησε τη μελέτη, τα παραπάνω δεδομένα δείχνουν τα αρνητικά αποτελέσματα από την κοινοτική οδηγία για 10% διείσδυση των εναλλακτικών καυσίμων και των ΑΠΕ στις μεταφορές μέχρι το 2020. Κι αυτό γιατί, η ολοένα μεγαλύτερη χρήση του βιοντίζελ, με σκοπό να επιτευχθεί ο στόχος της οδηγίας, ωθεί τις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, οι οποίες είναι οι βασικοί εξαγωγείς φοινικέλαιου, να αυξήσουν την παραγωγή τους. Ετσι, το αποτέλεσμα είναι να αποψιλώνονται συνεχώς παρθένα τροπικά δάση σε αυτές τις περιοχές. Την ίδια στιγμή, πρόσφατη έρευνα της Κομισιόν έδειξε πως αν ληφθεί υπόψη η αποψίλωση δασών και το περιβαλλοντικό «αποτύπωμα» από τη μεταφορά του καυσίμου στην Ευρώπη, το βιοντίζελ προκαλεί τριπλάσιες ποσότητες εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από το συμβατικό ντίζελ. Ετσι, με βάση την έκθεση της Fediol, η Transport & Environment υποστηρίζει πως η κοινοτική οδηγία κάνει τις μεταφορές... σύμμαχο της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

3,6 δισ. λίτρα φοινικέλαιου

Διάψευση

Μιλώντας στην εφημερίδα Guardian, ο επικεφαλής του τμήματος επικοινωνίας της T&Ε, Jos Dings, σημειώνει πως τα στοιχεία αποκαλύπτουν τα αρνητικά αποτελέσματα της ευρωπαϊκής πολιτικής για τα βιοκαύσιμα. «Αυξάνει την αποψίλωση των τροπικών δασών και τις εκπομπές από τις μεταφορές, χωρίς να βοηθά τους Ευρωπαίους αγρότες ή να συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια», σημειώνει χαρακτηριστικά. Με βάση τους υπολογισμούς της ΜΚΟ, η αυξημένη κατανάλωση βιοντίζελ έχει εκτινάξει τις εισαγωγές φοινικέλαιου στα 3,5 δισ. λίτρα ετησίως. Μία ποσότητα που θα μπορούσε σε καθημερινή βάση να γεμίζει τρεις φορές το γήπεδο Γουέμπλεϊ. Η Μαλαισία και η Ινδονησία έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά της παγκόσμιας παραγωγής φοινικέλαιου. Στην περίπτωση, μάλιστα, της Ινδονησίας, η δημιουργία νέων καλλιεργήσιμων εκτάσεων θεωρείται η βασική αιτία για τις περισσότερες πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει από το 2001 έως το 2014, καταστρέφοντας 185 εκατ. στρέμματα δάσους. Ειδικά το 2015, η καταστροφή άγγιξε επίπεδα-ρεκόρ, με συνέπεια η Ινδονησία να καταταγεί 4η παγκοσμίως στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου.

Αν και η Fediol δεν θέλησε να σχολιάσει την είδηση στη Guardian, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ΕΒΒ) δήλωσε στην εφημερίδα πως τα νούμερα που διέρρευσαν από την Transport & Environment δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οπως ανέφερε εκπρόσωπος της ΕΒΒ, τα δεδομένα του ΕΒΒ δείχνουν πως σε παγκόσμιο επίπεδο, το βιοντίζελ αντιστοιχεί στο 10-15% της παραγωγής φοινικέλαιου. Ωστόσο, αρνήθηκε να αποκαλύψει τα ακριβή νούμερα για την ευρωπαϊκή αγορά. Ενας ανεξάρτητος αναλυτής πάντως, ο Tim Searchinger, από το πανεπιστήμιο Princeton, υποστήριξε στην εφημερίδα Guardian ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι τα δεδομένα που διέρρευσαν να είναι μικρότερα από τα πραγματικά στοιχεία. «Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τις προειδοποιήσεις όσων εξαρχής επέκριναν την κοινοτική οδηγία», επισήμανε.

Αναθεώρηση του στόχου Πάντως, όπως αποκάλυψε η ιστοσελίδα Euroactiv, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει το 2020 να αποσύρει το στόχο του 10% στις μεταφορές. Η απόσυρση θα θεσπισθεί στα τέλη της φετινής χρονιάς, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Στο κείμενο της νέας ντιρεκτίβας δεν θα υπάρχει ποσοτικός στόχος για τον τομέα των μεταφορών», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά το Μάιο η Marie Donnelly, επικεφαλής της διεύθυνσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έρευνας και καινοτομίας, και ενεργειακής απόδοσης της Ε.Ε. l

Eρχεται το νέο «Εξοικονομώ» Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει το αργότερο τον Ιανουάριο, ενώ αναμένεται να καλύψει την ενεργειακή αναβάθμιση περίπου 40.000 νοικοκυριών.

ο αργότερο στις αρχές του 2017 θα ξεκινήσει το νέο «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον», προσφέροντας επιδότηση και χαμηλότοκα δάνεια στους ιδιοκτήτες κατοικιών για την ενεργειακή αναβάθμιση των οικημάτων τους. Για το πρόγραμμα έχουν εξασφαλισθεί κεφάλαια 420 εκατ. ευρώ, ένα ποσό που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα μπορέσει να καλύψει περίπου 40.000 αιτήσεις. Oπως έχει γίνει γνωστό από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το καινούριο πρόγραμμα θα έχει διαφορετική φιλοσοφία από το πρώτο «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον». Συγκεκριμένα, θα αλλάξουν τα κριτήρια ένταξης, αφού θα είναι γεωγραφικά, εισοδηματικά (οικογενειακό εισόδημα) και εξατομικευμένα, χωρίς δηλαδή τη λογική των μέσων όρων. Ακόμη σημαντικότερο είναι πως θα αυξηθεί το ύψος των επιλέξιμων δαπανών, το οποίο θα ορισθεί στις 25.000 από 15.000 που ήταν στο προηγούμενο πρόγραμμα.

Ηλεκτρονική πλατφόρμα Επιπλέον, το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης θα αναλαμβάνει κομβικό ρόλο, αντί των τραπεζών, ενώ για την εκτέλεση του προγράμματος θα δημιουργηθεί μία ολοκληρωμένη πληροφοριακή πλατφόρμα. Μέσα από αυτή την πλατφόρμα, όχι μόνο θα υποβάλλονται τα στοιχεία και τα δικαιολογητικά των αιτήσεων, αλλά και οι πολίτες θα μπορούν να παρακολου-

θούν την πορεία εξέλιξης της αίτησής τους. Oσον αφορά στις παρεμβάσεις που θα περιλαμβάνονται, αυτές θα περιλαμβάνουν κατ’ αρχάς παρεμβάσεις στο κέλυφος του κτιρίου, δηλαδή τη θερμομόνωση, την εγκατάσταση συστημάτων σκίασης και θερμομονωτικών κουφωμάτων ή υαλοπινάκων. Παράλληλα, θα προβλέπονται αναβαθμίσεις στα ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία του οικήματος, όπως η αντικατάσταση του κεντρικού συστήματος θέρμανσης ή η τοποθέτηση ατομικού συστήματος θέρμανσης.

στηρότερος ενεργειακός στόχος συγκριτικά με το προηγούμενο πρόγραμμα, δηλαδή κάθε κτίριο θα πρέπει να εξοικονομεί μεγαλύτερα ποσά ενέργειας μετά τις παρεμβάσεις. Γι’ αυτό το σκοπό, οι ενεργειακοί επιθεωρητές θα εκδίδουν δύο πιστοποιητικά, ένα πριν και ένα μετά την αναβάθμιση. Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με αυτό τον τρόπο το νέο «Εξοικονομώ» θα ανταποκρίνεται περισσότερο στα δεδομένα του κτιριακού τομέα της χώρας μας, δηλαδή στο γεγονός ότι το 55,37% των κτιρίων κατοικίας

Παρεμβάσεις Μέσα από το πρόγραμμα, ο ιδιοκτήτης ενός κτιρίου θα μπορεί, επίσης, να αποκτήσει αντλία θερμότητας, αλλά και να «εξοπλίσει» το οίκημά του με φωτοβολταϊκά συστήματα για να μειώσει δραστικά τους λογαριασμούς ρεύματος, συμψηφίζοντας την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει από το δίκτυο με το ρεύμα που τροφοδοτούν το σύστημα τα ηλιακά πάνελ. Επιπλέον, και από το νέο «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον» δεν θα απουσιάζουν τα ηλιοθερμικά συστήματα, όπως για παράδειγμα οι γνωστοί σε όλους μας ηλιακοί θερμοσίφωνες.

Αυστηρότερος στόχος Θα γίνει επικαιροποίηση του καταλόγου και της τιμολόγησης προϊόντων και θα επιδιωχθεί η μείωση δικαιολογητικών, όπως και η κατάργηση της τιμής ζώνης ως κριτηρίου. Ακόμη, θα τεθεί αυ-

έχουν κατασκευασθεί πριν το 1980, με συνέπεια να μην έχουν κανενός είδους θερμική προστασία. Περίπου 4 στα 10 κτίρια του συνολικού κτιριακού δυναμικού έχουν κατασκευασθεί στην 20ετία 1961-1980, με ιδιαίτερο μερίδιο (κοντά στο 36% της περιόδου) να ανήκει στο κτιριολογικό πρότυπο της πολυκατοικίας. Ετσι, αυτή η κατηγορία αποτελεί για το ΥΠΕΝ το βασικότερο στόχο του ενεργειακού «λίφτινγκ» μέσω του προγράμματος. Παράλληλα, με δεδομένη τη δραστική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, δίνεται προτεραιότητα στη θερμική «θωράκιση» των κτιρίων, από τον εκσυγχρονισμό των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων. «Πώς μπορεί να απευθυνθεί κανείς σε πολίτες για ανανέωση του απαρχαιωμένου μηχανολογικού εξοπλισμού θέρμανσης, όταν δεν ανάβουν το καλοριφέρ;», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά σε ομιλία του ο Δημοσθένης Παπασταμόπουλος, διευθυντής του γραφείου του υπουργού Ενέργειας, παρουσιάζοντας σε εκδήλωση τα βασικά χαρακτηριστικά του καινούριου «Εξοικονομώ».

Επανέναρξη του πρώτου προγράμματος Την ίδια στιγμή, από το φθινόπωρο έχει ξεκινήσει ξανά το πρώτο «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον» για περίπου 8.000 δικαιούχους, οι οποίοι είχαν ενταχθεί στο πρόγραμμα, αλλά τελικά δεν επιδοτήθηκαν, καθώς εξαντλήθηκαν τα διαθέσιμα κονδύλια. Για την επιδότησή τους, τα χρήματα προήλθαν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, δηλαδή από τις επιστροφές δανείων και από χρήματα από τα δικαιώματα ρύπων.l

Παπούτσια από ανακυκλωμένο CO2 Οι σόλες τους φτιάχτηκαν με «πρώτη ύλη» καυσαέριο από λιγνιτικές μονάδες ρεύματος, αποδεικνύοντας πως οι εκπομπές CO2 μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε καθημερινά προϊόντα.

«Τ

α παπούτσια που δεν αφήνουν αποτύπωμα». Αυτό το σλόγκαν χρησιμοποίησε η αμερικανική εταιρεία παραγωγής ρεύματος NRG, παρουσιάζοντας ένα ζευγάρι αθλητικών, το οποίο μεταξύ άλλων αποτελείται από διοξείδιο του άνθρακα. Το υλικό προήλθε από τα καυσαέρια ενός εργοστασίου παραγωγής ρεύματος που λειτουργεί με λιγνίτη. Στο συγκεκριμένο εργοστάσιο, αφού μία ποσότητα των καυσαερίων «παγιδεύτηκε» πριν διαφύγει στην ατμόσφαιρα, στη συνέχεια ψύχθηκε και πέρασε από επεξεργασία, ώστε να διαχωρισθεί το CO2 και στη συνέχεια να αποτελέσει τη «βάση» για τη σύνθεση του πολυμερούς από το οποίο προήλθαν οι σόλες των παπουτσιών.

Μυστική «φόρμουλα» Η NRG δεν θέλησε να αποκαλύψει την ακριβή διαδικασία σύνθεσης του πολυμερούς, αφού αυτή καλύπτεται από πνευματικά δικαιώματα. Ωστόσο, σύμφωνα με την εταιρεία 10xBeta, η οποία ανέλαβε την κατασκευή των παπουτσιών για λογαριασμό της επιχείρησης ηλεκτρισμού, ο «αφρός» διοξειδίου του άνθρακα αντιστοιχεί περίπου στο 75% των υλικών των παπουτσιών. Πάντως, ακόμη και με τον περιβαλλοντικά ουδέτερο «αφρό», τα παπούτσια κανονικά θα έπρεπε να έχουν ανθρακικό αποτύπωμα, από την παραγωγή του 25% των υπόλοιπων «πρώτων υλών», από τα οποία αποτελούνται. Ωστόσο, οι εκπομπές από την παραγωγή τους μπορούν, επίσης, να παγιδευτούν πριν εκλυθούν στην ατμόσφαιρα, ώστε και το CO2 που περιέχουν να αξιοποιηθεί για τη σύνθεση ακόμη περισσότερου «αφρού».

Απτή απόδειξη Η εταιρεία ηλεκτρισμού παρουσίασε τα «παπούτσια χωρίς αποτύπωμα» στα μέσα Σεπτεμβρίου στην Εβδομάδα Μόδας στη Νέα Υόρκη, δηλώνοντας πως πρόθεσή της δεν είναι να τα κυκλοφορήσει στο εμπόριο. Αντίθετα, στόχος ήταν να δώσει μία χειροπιαστή απόδειξη πως μπορούν να αναπτυχθούν τεχνολογίες ώστε οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να γίνουν πολύτιμα υλικά, τα οποία θα είναι οικονομικά συμφέρον να ανακυκλώνονται, χωρίς απλώς να αφήνονται να διαρρεύσουν στην ατμόσφαιρα. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, χρηματοδοτεί με 20 εκατ. δολάρια το διαγωνισμό Carbon XPrize, ο

Οικονομικά βιώσιμες λύσεις

οποίος ξεκίνησε πέρυσι και θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια. «Στόχος του Carbon XPrize είναι η μετατροπή του CO2 σε προϊόντα που θα χρησιμοποιούσαμε όλοι καθημερινά», σημειώνει στο site Business Insider ο Paul Bunje, επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής της διοργάνωσης. «Η NRG ήθελε να δώσει ένα απτό παράδειγμα για το τι ακριβώς εννοούμε».

Διαγωνισμός ανακύκλωσης CO2 Στο διαγωνισμό, ο οποίος ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2015, οποιοσδήποτε μεμονωμένος ερευνητής ή επιστημονική ομάδα μπορούσε να καταθέσει μία πρωτότυπη τεχνολογία, μαζί με το αντίστοιχο business plan, για την εμπορική αξιοποίηση προϊόντων που θα κατασκευάζονται με διοξείδιο του άνθρακα από τα… φουγάρα των θερμοηλεκτρικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στο διαγωνισμό κατατέθηκαν 47 προτάσεις, ενώ έχουν ήδη επιλεγεί οι 10 φιναλίστ για την επόμενη φάση, κατά την οποία θα αναπτύξουν τον πρωτότυπο εξοπλισμό που χρειάζεται για να δοκιμάσουν την ιδέα τους για τα δύο επόμενα χρόνια. Οι νικητές του διαγωνισμού θα μοιρασθούν χρηματικά έπαθλα συνολικής αξίας 20 εκατ. δολαρίων, ενώ στους 10 φιναλίστ συγκαταλέγονται ιδέες για την ανακύκλωση του διοξειδίου του άνθρακα, με σκοπό την παραγωγή τσιμέντου, καυσίμων, πλαστικών υλικών ή αγροτικών προϊόντων.

Εταιρείες όπως η NRG, οι οποίες διαθέτουν θερμοηλεκτρικά εργοστάσια παραγωγής ρεύματος, με τις μονάδες τους επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου, συμβάλλοντας επομένως σε μεγάλο βαθμό στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Ετσι, όπως είναι φυσικό, έχουν πολύ σημαντικό κίνητρο να ενθαρρύνουν τεχνολογίες που θα τους έδιναν τη δυνατότητα να μειώσουν δραστικά τις εκπομπές τους, εγκλωβίζοντας τα καυσαέρια που προκαλούν. Για να συνεχίσουν οι μονάδες να είναι οικονομικά βιώσιμες, θα πρέπει αυτές οι καινοτομίες να μην αυξάνουν υπερβολικά το κόστος λειτουργίας των εργοστασίων. Επομένως, το ιδανικότερο σενάριο είναι να βρεθούν τρόποι εμπορικής αξιοποίησης του CO2 που δεσμεύεται, ώστε από την πώληση των παραγόμενων προϊόντων να μπορεί να καλυφθεί τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος από την παραγωγή τους. Σε αυτό το πλαίσιο, πέρα από τις προτάσεις που υποβλήθηκαν στο Carbon XPrize, ανάμεσα στις υπόλοιπες ιδέες που έχουν κατά καιρούς προταθεί είναι η μετατροπή του CO2 σε μαγειρική σόδα και λιπάσματα ή ακόμη και η χρήση του ως ανθρακικού στα αναψυκτικά. l

Τα ΕΛΤΑ μπαίνουν... στην πρίζα Από το Νοέμβριο θα ξεκινήσουν να προσφέρουν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία υπηρεσίες εναλλακτικού παρόχου σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

ο Νοέμβριο αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες προετοιμασίες, ώστε τα ΕΛΤΑ να αρχίσουν να προσφέρουν συμβόλαια προμήθειας ρεύματος σε απλούς καταναλωτές και εταιρείες. Η εταιρεία θα προσφέρει υπηρεσίες εναλλακτικού παρόχου ρεύματος τόσο στη χαμηλή όσο και στη μέση τάση, καλύπτοντας τις ανάγκες των πελατών της κατ’ αρχάς από την ημερήσια χονδρεμπορική αγορά ενέργειας. Παράλληλα, επιδίωξη των ΕΛΤΑ είναι η εξασφάλιση ισχύος από τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ, στο πλαίσιο των οποίων οι εναλλακτικοί πάροχοι έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν σε τιμή κόστους ηλεκτρική ενέργεια που έχει παραχθεί από λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες της ΔΕΗ. Η εταιρεία, όμως, δεν αποκλείει στο μέλλον να εισάγει ενέργεια από το εξωτερικό, αν το κρίνει απαραίτητο ή συμφέρον από οικονομικής άποψης. Υπενθυμίζεται πως, ήδη από τα μέσα Ιουλίου, τα ΕΛΤΑ λειτουργούν ως πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας για τις δικές τους εγκαταστάσεις που βρίσκονται στο διασυνδεδεμένο δίκτυο, προμηθεύοντας δηλαδή ρεύμα σε 640 καταστήματα των Ελληνικών Ταχυδρομείων, μονάδες διανομής και κέντρα διαλογής. Με αυτό τον τρόπο, η εταιρεία εξοικονομεί περίπου 400.000 ευρώ το χρόνο.

Ηγετική θέση Τα σχέδια της εταιρείας στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού σκιαγράφησαν στις αρχές Σεπτεμβρίου η πρόεδρος του Δ.Σ. των Ελληνικών Ταχυδρομείων, Ευφροσύνη Σταυράκη, και ο διευθύνων σύμβουλος, Ιωάννης Ζαρολιάγκης, σε συνάντηση με δημοσιογράφους. «Στόχος μας είναι τα ΕΛΤΑ να αποκτήσουν ηγετική θέση ανάμεσα στους εναλλακτικούς παρόχους, αφού βλέπουμε την αγορά ενέργειας ως μία σημαντική νέα πηγή εσόδων», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ζαρολιάγκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα βασικό πλεονέκτημα που έχουν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία έναντι του ανταγωνισμού, είναι το πανελλαδικό δίκτυο

καταστημάτων και πρακτορείων, χάρη στο οποίο έχουν φυσική παρουσία σε όλη την επικράτεια. Ενα πλεονέκτημα που, όπως πρόσθεσε, τα ΕΛΤΑ θα συνδυάσουν με ανταγωνιστικές τιμές στα τιμολόγια ρεύματος.

Πιθανό ενδιαφέρον για αγορά πελατών της ΔΕΗ Σύμφωνα με τον κ. Ζαρολιάγκη, για να μπορέσουν τα ΕΛΤΑ να προσφέρουν ρεύμα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, η τελευταία εκκρεμότητα είναι να τεθεί σε λειτουργία το λογισμικό μηχανογράφησης και υποστήριξης της ενεργειακών υπηρεσιών. Οσον αφορά στα πρώτα βήματα της εταιρείας στην αγορά ενέργειας, ο ίδιος σημείωσε πως η εταιρεία ξεκινά με μία πολύ καλή «μαγιά», αφού οι 6.500 υπάλληλοί της αποτελούν ένα ικανοποιητικό αρχικό δυνητικό πελατολόγιο. Παράλληλα, ο ίδιος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο τα ΕΛΤΑ να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την αγορά 400.000 πελατών από τη ΔΕΗ, με βάση το σχέδιο που έχει ανακοινώσει από το καλοκαίρι η διοίκηση της ΔΕΗ για την εκχώρηση έναντι αντίτιμου ενός χαρτοφυλακίου 400.000 πελατών της σε εναλλακτικό πάροχο. «Αν υπάρχει βιώσιμο business plan, μπορεί να βρεθεί χρηματοδότηση», σημείωσε αναφορικά με την εξεύρεση των κονδυλίων για μία τέτοια κίνηση. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι η εταιρεία έχει ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με τη ΔΕΗ, για κάθε πιθανή συνεργασία.

Καμία σκέψη ιδιωτικοποίησης Στην ίδια συνάντηση, από την πλευρά της η κ. Σταυράκη σημείωσε πως τα ΕΛΤΑ εδώ και τρία χρόνια λειτουργούν σε καθεστώς απόλυτου ανταγωνισμού, ενώ διέψευσε το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης των ΕΛΤΑ. «Η παρακαταθήκη που θα υπηρετήσουμε είναι αυτή της δημόσιας εταιρείας», τόνισε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τη διοίκηση των Ελληνικών Ταχυδρομείων, στόχος της ένταξης στο υπερταμείο δεν είναι η ιδιωτικοποίηση των ΕΛΤΑ, αλλά η αναδιοργάνωσή τους στη βάση του νέου business plan που θα καταρτισθεί και η χρηματοδότησή τους αν χρειασθεί. Αυτή η αναδιοργάνωση θα προχωρήσει βήμα-βήμα και θα μπορεί να αναθεωρείται στην πορεία, όποτε κριθεί απαραίτητο. Σε αυτό το πλαίσιο, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία έχουν συστήσει ομάδες εργασίας, με στόχο μεταξύ άλλων να εμπλουτίσουν τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες. Ετσι, στα σχέδια υπάρχει η προσφορά υπηρεσιών ΚΕΠ, όπως η κατ’ οίκον πιστοποίηση του γνήσιου της υπογραφής από ταχυδρόμο, τα χρηματοοικονομικά προϊόντα και οι ασφαλιστικές υπηρεσίες.

Αμεση υλοποίηση Η διοίκηση δίνει, επίσης, ιδιαίτερη έμφαση στις υπηρεσίες αποστολής προϊόντων από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο e-commerce, ενώ στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης προβλέπεται επιπλέον η διαπραγμάτευση νέας συλλογικής σύμβασης με το προσωπικό και η μελέτη οικονομικής αποδοτικότητας των καταστημάτων. Αν και ορισμένα από αυτά τα σχέδια αναμένεται να πάρουν «σάρκα και οστά» από το τρέχον έτος, στην πλειονότητά τους αναμένεται να εφαρμοσθούν από το 2017. Επίσης, η διοίκηση αναμένει από το επόμενο καλοκαίρι να αρχίσουν να επηρεάζουν θετικά τα οικονομικά του ομίλου. l

Νέα πρατήρια φυσικού αερίου κίνησης Τα δύο καινούρια σημεία ανεφοδιασμού βρίσκονται στο Ρέντη και το Κορωπί.

λοκληρώθηκε από τη ΔΕΠΑ η προετοιμασία δύο ακόμη πρατηρίων φυσικού αερίου κίνησης (CNG) στην Αττική, αυξάνοντας έτσι τα σημεία ανεφοδιασμού των οχημάτων που κινούνται με το συγκεκριμένο καύσιμο. Το πρώτο πρατήριο βρίσκεται στην περιοχή του Ρέντη και είναι ήδη σε λειτουργία. Ο δεύτερος σταθμός ανεφοδιασμού βρίσκεται στο Κορωπί, στη Λεωφόρο Μαρκοπούλου, ενώ βρίσκεται σε στάδιο ολοκλήρωσης των τελευταίων δοκιμών. Ετσι, αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί το αμέσως προσεχές διάστημα. Τα δύο πρατήρια έρχονται να συμπληρώσουν το δίκτυο που ήδη έχει δημιουργήσει η ΔΕΠΑ, μέσω της εμπορικής ονομασίας Fisikon, στην Αττική. Το επόμενο βήμα που δρομολογεί η εταιρεία για την επέκταση των σταθμών ανεφοδιασμού με CNG αφορά τη Θεσσαλονίκη, όπου μέσα στην επόμενη χρονιά θα προστεθεί ένα καινούριο πρατήριο. Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Ιούλιο εγκαινιάσθηκε το πρώτο πρατήριο στη Λάρισα, ενώ σημεία τροφοδοσίας υπάρχουν επίσης στο Βόλο

και τη Λαμία. Οσον αφορά στην Αθήνα, το δίκτυο περιλαμβάνει ήδη σταθμούς ανεφοδιασμού στην Ανθούσα, την Κηφισιά, τη Νέα Φιλαδέλφεια και τα Ανω Λιόσια. Στη συμπρωτεύουσα υπάρχουν δύο σημεία, στην Πυλαία και τη Νέα Μαγνησία. Μακροπρόθεσμα, το σχέδιο της εταιρείας είναι να αυξήσει ακόμη περισσότερο τον αριθμό των σημείων ανεφοδιασμού στο λεκανοπέδιο της Αττικής, αλλά και στη συμπρωτεύουσα. Επίσης, θέλει να εγκαταστήσει πρατήρια σε γεωγραφικές περιοχές που σήμερα δεν υπάρχουν.

Σύμφωνα με πηγές της ΔΕΠΑ, η αύξηση των σταθμών ανεφοδιασμού θα δώσει ώθηση για ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση του φυσικού αερίου ως καυσίμου κίνησης στην ελληνική αγορά. Ετσι κι αλλιώς, όπως προσθέτουν, ολοένα περισσότεροι ιδιοκτήτες επαγγελματικών οχημάτων και Ι.Χ. στη χώρα μας συνειδητοποιούν τα πλεονεκτήματά του σε σχέση με τα υπόλοιπα καύσιμα, ξεκινώντας κατ’ αρχάς από την τιμή του, αφού είναι περίπου 60% φθηνότερο σε σύγκριση με τη βενζίνη, 25%-30% σε σύγκριση με το πετρέλαιο και περίπου 40% έναντι του LPG. Παράλληλα, σε όρους απόδοσης, ένα κιλό φυσικό αέριο κίνησης περιέχει πολύ περισσότερη ενέργεια σε σχέση με ένα λίτρο από όλα τα άλλα υγρά καύσιμα. Επομένως, ενεργειακά ισοδυναμεί με 1,6 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης, 1,3 λίτρα πετρελαίου και 2 λίτρα υγραερίου. Ετσι, όπως προσθέτουν οι πηγές από τη ΔΕΠΑ, αργά αλλά σταθερά το CNG «κερδίζει» τους Ελληνες οδηγούς, αναφέροντας ως απόδειξη το γεγονός ότι έχουν διπλασιασθεί από πέρυσι οι ποσότητες που διέθεσαν τα πρατήρια. l

Ρεκόρ θερμοκρασίας το φετινό καλοκαίρι Είναι σχεδόν βέβαιο πως το 2016 θα ανακηρυχθεί το θερμότερο έτος από το 1880 έως σήμερα.

ο καλοκαίρι που πέρασε

θερμοκρασία ήταν 0,16 βαθμούς

χρονικά, αποσπώντας μάλιστα τον

ήταν το θερμότερο από την

Κελσίου μεγαλύτερη από τους αντί-

τίτλο από το προηγούμενο έτος.

εποχή που υπάρχουν ιστο-

στοιχους μήνες της περιόδου 1951-

Η άνοδος της θερμοκρασίας οφείλε-

1980, η οποία χρησιμοποιείται ως

ται σε μεγάλο βαθμό στην υπερθέρ-

σκήπτρα από το καλοκαίρι του 2015,

χρονικό διάστημα αναφοράς.

μανση του πλανήτη από τις ανθρω-

το οποίο κατείχε το ρεκόρ θερμο-

Ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού

πογενείς εκπομπές αερίων του θερ-

κρασίας πριν από τη φετινή θερινή

αποτέλεσε την 11 συνεχόμενη περί-

μοκηπίου. Παράλληλα, σημαντικό

περίοδο.

πτωση όπου καταγράφηκε υψηλό-

ρόλο παίζει φέτος και η εξέλιξη του

Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη

τερη θερμοκρασία από όλους τους

Ελ Νίνιο.

για τους επιστήμονες, από τη στιγμή

αντίστοιχους μήνες από το 1880.

Παρ’ όλο που δεν υπάρχουν κατα-

που ο Αύγουστος και ο Ιούλιος ήταν

Ετσι, με δεδομένο πως απομένουν

γραφές πριν από το 1880, οι εκτιμή-

οι δύο πιο ζεστοί μήνες στα μετεω-

δύο περίπου μήνες για να ολοκλη-

σεις των επιστημόνων είναι πως η

ρολογικά χρονικά, δηλαδή από το

ρωθεί η χρονιά, είναι εξαιρετικά απί-

θερμοκρασία του φετινού καλοκαι-

1880 που υπάρχουν καταγραφές.

θανο να μην αποτελέσει το 2016 το

ριού αποτελεί ρεκόρ για χιλιάδες

Πιο συγκεκριμένα, τον Αύγουστο η

θερμότερο έτος στα μετεωρολογικά

χρόνια. l

ρικά στοιχεία. Μάλιστα, πήρε τα

Ο γύρος του κόσμου με «πράσινο» πλοίο Το Energy Observer κινείται με καύσιμα τον ήλιο, τον άνεμο και το... νερό.

o πρώτο «πράσινο» πλοίο που θα κινείται με ηλιακή και αιολική ενέργεια, χρησιμοποιώντας για εφεδρική πηγή υδρογόνο που θα παράγει το ίδιο από το θαλασσινό νερό, ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει το γύρο του κόσμου. Ο λόγος για το Energy Observer, το οποίο αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ναυπηγείο στη Γαλλία, ώστε τον επόμενο Φεβρουάριο να ξεκινήσει τον περίπλου του πλανήτη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, το Energy Observer θα πραγματοποιήσει θαλάσσιες έρευνες στις περιοχές από τις οποίες θα περάσει. Ο γύρος του κόσμου αναμένεται να ολοκληρωθεί σε έξι χρόνια, αφού το πλοίο προβλέπεται να σταματήσει σε 101 λιμάνια 50 διαφορετικών χωρών, ώστε να μπορέσουν οι κάτοικοί τους να γνωρίσουν από κοντά τις τεχνολογίες που ενσωματώνει.

Το Energy Observer είναι το καταμαράν που κέρδισε το βραβείο Ιούλιος Βερν του 1994, για τον ταχύτερο διάπλου του πλανήτη, στο οποίο όμως γίνονται αναβαθμίσεις, ώστε να καλύπτει όλες τις ανάγκες του σε ενέργεια αποκλειστικά από ΑΠΕ. Ετσι, η καρίνα του θα καλυφθεί από ηλιακά πάνελ 130 τ.μ., ενώ θα εξοπλισθεί με δύο κατα-

κόρυφες ανεμογεννήτριες. Η ηλιακή και αιολική ενέργεια θα εξασφαλίζει ρεύμα για τους δύο ηλεκτρικούς κινητήρες του, ενώ όση ηλεκτρική ενέργεια δεν καταναλώνεται άμεσα θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή υδρογόνου, από την ηλεκτρόλυση θαλασσινού νερού. Το υδρογόνο θα παίζει το ρόλο «μπαταρίας», αφού τη νύχτα ή σε συνθήκες άπνοιας θα χρησιμοποιείται ως καύσιμο σε μία κυψέλη, για την παραγωγή ρεύματος για τις δύο μηχανές. Πρόκειται για την πρώτη φορά που ένα πλοίο θα παράγει επιτόπου καύσιμο υδρογόνο, με σκοπό να είναι ενεργειακά αυτόνομο. Μία ιδέα που, σύμφωνα με τους κατασκευαστές του, θα μπορεί να εφαρμοσθεί και σε άλλες εφαρμογές, όπως κτίρια κατοικιών και σχολεία, για να καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με μηδενική επιβάρυνση του περιβάλλοντος. l

Ενεργειακή αναβάθμιση του ΠΓΝΕ Ετήσια εξοικονόμηση 500.000 ευρώ με συστήματα ΑΠΕ στο νοσοκομείο Εβρου.

ουλάχιστον 500.000 ευρώ εκτιμάται ότι θα εξοικονομεί ετησίως το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Εβρου (ΠΓΝΕ) στην Αλεξανδρούπολη, μετά την εγκατάσταση μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νοσηλευτικού ιδρύματος. Σύμφωνα με όσα δήλωσε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διοικητής του ΠΓΝΕ, Δημήτρης Αδαμίδης, το νοσοκομείο κατετάγη πρώτο, μεταξύ συνολικά 46 φορέων, στην πρώτη φάση αξιολόγησης κτιρίων του δημόσιου τομέα που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για ένταξη στο πιλοτικό πρόγραμμα εγκατάστασης και λειτουργίας συστημάτων αυτοπαραγωγής ενέργειας μέσω ΑΠΕ. Ο κ. Αδαμίδης εξήγησε πως η αξιολόγηση διενεργήθηκε με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά του και τα δεδομένα ενεργειακών καταναλώσεων (επιφάνεια του κτιρίου, ηλικία της κτιριακής εγκατάστασης, ποσότητα ενέργειας που δαπανάται, προβλεπόμενη οικονομία και όφελος που η αξιοποίηση των ΑΠΕ θα επιφέρει κ.ά.). «Το νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης περνάει στη β΄ φάση της μελέτης όχι τυχαία, αλλά ύστερα από συστηματική προσπάθεια αξιοποίησης των ΑΠΕ, από την πρώτη ημέρα ανάληψης της διοίκησης, προκειμένου να αναβαθμιστεί σε ένα σύγχρονο, ενεργειακό κτίριο»,

είπε. Επόμενος στόχος της διοίκησης, σύμφωνα με τον κ. Αδαμίδη, είναι η αξιοποίηση της επιτευχθείσας οικονομίας στην περαιτέρω ενίσχυση της ενεργειακής θωράκισης του κτιρίου. «Παράλληλα με την ενίσχυση της μόνωσης, ειδικά στους τεράστιους γυάλινους διαδρόμους που σήμερα έχουν μεγάλη απώλεια ενέργειας χειμώνα-καλοκαίρι, σχεδιάζουμε τη συμπαραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και θερμότητας, εφόσον δεν καλυφθούν σε ποσοστό 100% μέσω του πιλοτικού προγράμματος οι ανάγκες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και έχοντας ήδη θερμότητα από φυσικό αέριο, αποτέλεσμα των ενεργειών της προηγούμενης διοίκησης, ώστε να μειώσουμε ακόμη περισσότερο τις ενεργειακές μας δαπάνες», τόνισε ο διοικητής του ΠΓΝΕ. Ενταξη στο συγκεκριμένο πιλοτικό πρόγραμμα δρομολογείται και για το νοσοκομείο Διδυμοτείχου, καθώς δεν είναι μεγάλο το κόστος, ούτε η ενέργεια που δαπανά και διοικητικά είναι ένα νοσοκομείο. Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσω του ΚΑΠΕ σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το γερμανικό Φορέα Διεθνών Συνεργασιών, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών Υποθέσεων και Ενέργειας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. l

«Πράσινο» λιμάνι ο Πειραιάς Ξεκίνησε η λειτουργία της μονάδας επεξεργασίας πετρελαϊκών καταλοίπων της H.E.C., μέλους του ομίλου Aegean.

Πειραιάς μπορεί να υπερηφανεύεται ότι αποτελεί το απόλυτο «πράσινο» λιμάνι, χάρη στην υπερσύγχρονη μονάδα επεξεργασίας πετρελαϊκών καταλοίπων που δημιούργησε η εταιρεία Hellenic Environmental Center Α.Ε. (H.E.C.), μέλος του ομίλου Aegean. Χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, η μονάδα έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται με τον πιο αποδοτικό και οικολογικά ασφαλή τρόπο τα κατάλοιπα που είναι πλέον υποχρεωμένα, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, να παραδίδουν τα πλοία που προσεγγίζουν τον Πειραιά, όπως ισχύει και με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά λιμάνια. Η τελετή εγκαινίων της μονάδας πραγματοποιήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου. «Κατασκευασμένη με προδιαγραφές του 2015, η εγκατάσταση είναι μία από τις πιο σύγχρονες παγκοσμίως στο είδος της, ενώ η λειτουργία σε αστικό περιβάλλον διαθέτει πρωτοποριακή διεθνή πατέντα κατοχυρωμένη από την Ευρωπαϊκή Ενωση», σημείωσε στην ομιλία του ο Δημήτρης Μελισσανίδης, πρόεδρος του ομίλου Aegean. «Το νέο απόκτημα της H.E.C., η οποία είναι αμιγώς ελληνική εταιρεία, πιστοποιεί πως αποτελεί πρότυπο όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Χαρακτηριστικό της θέσης που κατέχει η H.E.C. σε διεθνές επίπεδο, είναι το γεγονός ότι αποτελεί την πρώτη εταιρεία στην Ευρώπη που πιστοποιήθηκε σύμφωνα με το πρότυπο ISO 16304:2013 από το Φεβρουάριο του 2014 για τη διευθέτηση και τη διαχείριση των λιμενικών εγκαταστάσεων διαχείρισης καταλοίπων», συμπλήρωσε.

Σημαντική επένδυση Η μονάδα καταλαμβάνει έκταση 35 στρεμμάτων, στη θέση που λειτουργούσε επί δεκαετίες

η εγκατάσταση της BP και από την οποία τροφοδοτούσε με καύσιμα και λιπαντικά όλη την Νοτιοανατολική Ευρώπη. Πρόκειται για μια σημαντική επένδυση, που πραγματοποιήθηκε εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Στην έκταση των εργασιών που χρειάστηκαν για να αναβαθμισθούν οι εγκαταστάσεις, αναφέρθηκε ο Μ. Ψαρομιχελάκης της HEC, σημειώνοντας ότι αποξηλώθηκαν 550.000 κιλά από παλιές σωληνώσεις και λαμαρίνες, όπως και 14 χιλιόμετρα καλωδίων. «Το αποτέλεσμα είναι η επεξεργασία των πετρελαϊκών καταλοίπων να μην προκαλεί τον παραμικρό ρύπο, γεγονός που με κάνει να νιώθω υπερήφανος για την υλοποίηση του έργου». Ως «μία εγκατάσταση παγκοσμίως μοναδική στο είδος της» χαρακτήρισε τη μονάδα η Μαρία Λοϊζίδου, καθηγήτρια του ΕΜΠ, συγχαίροντας τον πρόεδρο του ομίλου και το προσωπικό της εταιρείας για το επίπεδο του έργου. «Το νερό που προκύπτει από την επεξεργασία των κατάλοιπων είναι πιο καθαρό από αυτό που βγαίνει από την Ψυττάλεια», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Πρωτοπόρος Η H.E.C. δραστηριοποιήθηκε από το 1993 στη συλλογή και διαχείριση πετρελαιοειδών ναυτιλιακών καταλοίπων, ανοίγοντας στην ουσία το δρόμο σε εθνικό και διεθνές επίπεδο στην προληπτική προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Είναι η εταιρεία που εισήγαγε στην ουσία πρώτη την ιδέα των «πράσινων» λιμανιών, που εξασφαλίζουν καθαρές θάλασσες, γιατί όταν τα πλοία παραδίδουν υποχρεωτικά τα κατάλοιπά τους στα λιμάνια, τότε δεν μολύνονται οι θάλασσες κι οι ωκεανοί, που είναι ένας οικολογικός θη-

σαυρός, πηγή ζωής για την ανθρωπότητα. Ολα αυτά ρυθμίζονται με διεθνείς κανονισμούς, όπως η Διεθνής Σύμβαση MARPOL 73/78 που θεσπίστηκε από τον IMO (International Maritime Organization), τον ειδικό Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, στους οποίους κανονισμούς, είναι υποχρεωμένα να προσαρμόζονται τα κράτη, με εθνική νομοθεσία. Από τότε που επιβλήθηκαν οι ρυθμίσεις αυτές, όλα τα πλοία που προσεγγίζουν στα ευρωπαϊκά λιμάνια, είναι υποχρεωμένα να παραδίδουν τα υγρά κατάλοιπά τους, τα δε λιμάνια είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν κατάλληλες υποδομές για τα κατάλοιπα που παράγονται από τα πλοία

Διεθνής παρουσία Η H.E.C. δραστηριοποιείται σε διεθνές επίπεδο, με πολύ καλές προοπτικές. Πρόσφατα εξαγόρασε τον περιβαλλοντικό βραχίονα του γερμανικού ομίλου Eckelmann, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το έργο της διαχείρισης των καταλοίπων των πλοίων που καταπλέουν στο λιμάνι του Αμβούργου. Επίσης, η H.E.C. από τις αρχές του έτους παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες διαχείρισης των πετρελαιοειδών καταλοίπων των πλοίων στο Γιβραλτάρ. Η εταιρεία, βρίσκεται ένα βήμα πριν την είσοδό της στα λιμάνια της Ισπανίας, ενώ είναι σε προχωρημένο στάδιο για ανάλογες επενδύσεις σε κομβικά σημεία και λιμάνια της παγκόσμιας ναυτιλίας, όπως στη Νότιο Αφρική, στην Αίγυπτο (Κανάλι Σουέζ), στον Παναμά, στην Τζαμάικα και αλλού. Οσον αφορά στην «ταυτότητά» της, πρόκειται για μια καθαρά ελληνική εταιρεία, στελεχωμένη με Ελληνες επιστήμονες και τεχνικούς. l

Κωτσόβολος «Δεύτερο Σπίτι» για τις ηλ. συσκευές Μέσω της πρωτοβουλίας κοινωνικού χαρακτήρα της εταιρείας, όποιος έχει μία ηλεκτρική συσκευή που δεν τη χρησιμοποιεί μπορεί να την παραχωρήσει σε μία άπορη οικογένεια.

ήπως έχετε ένα άχρηστο ψυγείο σκονισμένο στο υπόγειο, που το αντικαταστήσατε είτε επειδή είχε χαλάσει είτε απλώς γιατί είχε παλιώσει; Τότε μπορείτε να του ξαναδώσετε «ζωή», προσφέροντάς το σε μία άπορη οικογένεια. Το μόνο που χρειάζεται είναι να επικοινωνήσετε με την εταιρεία Κωτσόβολος, η οποία θα το παραλάβει εντελώς δωρεάν, θα το επισκευάσει και θα το απολυμάνει. Ετσι, μέσω των δομών κοινωνικής στήριξης Δήμων της χώρας, στη συνέχεια η συσκευή θα φτάσει σε ένα νοικοκυριό που την έχει ανάγκη. Η γνωστή αλυσίδα καταστημάτων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών «τρέχει» από το καλοκαίρι στη χώρα μας το πρόγραμμα «Second Home – Δεύτερο Σπίτι για τη συσκευή που δεν χρειάζεσαι», μία νέα πρωτοβουλία κοινωνικού χαρακτήρα, με στόχο να βελτιώσει τη ζωή συνανθρώπων μας που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες. Μέσω του προγράμματος, η εταιρεία δίνει τη δυνατότητα σε όσους έχουν μία συσκευή που δεν χρησιμοποιούν να την παραχωρήσουν σε κάποια από τις άπορες οικογένειες που στηρίζονται από τις δομές κοινωνικής στήριξης των Δήμων όπου ανήκουν.

«Κλειδί» το δίκτυο διανομής Σε πρώτη φάση, συνεργάτες της πρωτοβουλία «Second Home» της Κωτσόβολος ξεκινά πιλοτικά με συνεργάτες τέσσερις Δήμους της Ελλάδος και

ανακύκλωσης της εταιρείας, διασφαλίζοντας το σωστό τρόπο αποσυναρμολόγησής της και προστασίας του περιβάλλοντος. Περισσότερες λεπτομέρειες για την πρωτοβουλία «Second Home – Δεύτερο Σπίτι για τη συσκευή που δεν χρειάζεσαι», αλλά και για το πώς η παλιά σας συσκευή θα μπορεί να αποκτήσει ένα νέο σπίτι, μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση secondhome.kotsovolos.gr. τις δομές κοινωνικής τους στήριξης: το Δήμο Αθηναίων, το Δήμο Θεσσαλονίκης, το Δήμο Ιωαννίνων και το Δήμο Κομοτηνής. Ετσι, σε πρώτη φάση το «Second Home» θα έχει ως αποδέκτες τις οικογένειες αυτών των Δήμων, βάσει των στοιχείων που διατηρούνται, και έχουν ανάγκη για ηλεκτρικές συσκευές. Στόχος πάντως της εταιρείας είναι να επεκτείνει το πρόγραμμα με τη συνεργασία ακόμα περισσότερων Δήμων ανά την Ελλάδα, προσφέροντας σε ακόμα περισσότερες οικογένειες τη δυνατότητα να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους. Το πρόγραμμα μπόρεσε να γίνει πραγματικότητα χάρη στο μεγάλο δίκτυο διανομής της Κωτσόβολος, το οποίο εκτός από την παράδοση προϊόντων αναλαμβάνει και την ανακύκλωση, αφού με ένα τηλεφώνημα οποιοσδήποτε καταναλωτής μπορεί να ζητήσει από την εταιρεία να πάρει την παλιά του συσκευή. Είναι ένας τομέας που η εταιρεία είναι πολύ δραστήρια, αφού μόνο την προηγούμενη οκταετία ανακύκλωσε 800.000 ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, δηλαδή 13.000 τόνους. Ετσι, το «Second Home» προέκυψε όταν στην πορεία οι άνθρωποι της Κωτσόβολος συνειδητοποίησαν πως αρκετές συσκευές μπορούν εύκολα να επαναλειτουργήσουν.

Η διαδικασία Η Κωτσόβολος αναλαμβάνει να παραλάβει τη συσκευή από οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδας δωρεάν, ενώ, στην περίπτωση που διαπιστώσει ότι δεν επισκευάζεται, αναλαμβάνει να την ανακυκλώσει, ακολουθώντας τη διαδικασία

Αλλες πρωτοβουλίες Παράλληλα με το «Second Home», η εταιρεία προχώρησε αυτό το καλοκαίρι και σε άλλες πρωτοβουλίες κοινωνικού χαρακτήρα. Ετσι, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, κινητοποίησε τους εργαζομένους της να συγκεντρώσουν σχολικά είδη για τα παιδιά της οργάνωσης «Η Κιβωτός του Κόσμου». Οι εργαζόμενοι της Κωτσόβολος και φέτος ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και με τη βοήθεια όλου του στόλου διανομών της εταιρείας ανά την Ελλάδα, συνέλεξαν μισό τόνο σχολικά είδη, προκειμένου να δώσουν χαρά κι ελπίδα στα παιδιά και τους ανθρώπους της οργάνωσης για την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Στα μέσα Σεπτεμβρίου, εθελοντές της εταιρείας παρέδωσαν στις κεντρικές εγκαταστάσεις της «Κιβωτού του Κόσμου» δεκάδες κούτες με σχολικό εξοπλισμό. Τετράδια, μολύβια, στυλό, μαρκαδόροι, ξυλομπογιές και κηρομπογιές, αλλά και σχολικές τσάντες, κασετίνες και πληθώρα σχολικών αξεσουάρ, έδωσαν χαρά κι αισιοδοξία στα παιδιά, ώστε να ξεκινήσουν τη σχολική χρονιά καλά προετοιμασμένα. Στο ίδιο πνεύμα, η εταιρεία για δεύτερη συνεχή χρονιά πρόσφερε εντελώς δωρεάν πρόσβαση σε πλήρη εκπαιδευτικά προγράμματα μέσω τεσσάρων υποτροφιών σε προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στα BCA College και Athens Tech College. Συγκεκριμένα, παρείχε δύο υποτροφίες, μία για τετραετή φοίτηση και μία για μεταπτυχιακό τίτλο Master από το BCA College, και δύο υποτροφίες από το Athens Tech College, μία για τετραετή φοίτηση και μία για μεταπτυχιακό τίτλο. l