TECHPRESS
1
Αμείωτο το ενδιαφέρον για τα φωτοβολταϊκά!
H
εγκατάσταση φωτοβολταϊ-
Energy in
Edito
Φωτοβολταϊκά στέγης Β2 Ελκυστικές αποδόσεις! ΑΒΒ Προϊόντα φ/β εγκαταστάσεων
Β4
για μέγιστη απόδοση Τύποι φωτοβολταϊκών Β6 Ποιον να επιλέξω; Μόλυνση νερού Β7 Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον
κού συστήματος στη στέγη αποτελεί μια συμφέρουσα επένδυση και για εσάς που
Φυσικό αέριο Β8
ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ MAΡΤΙΟΣ 2013
ΤΕΥΧΟΣ 11 info@energyin.gr
Διανέμεται σε πάνω από 2.000 σημεία σε Αθήνα και επαρχία, όπως και σε σταθμούς του Μετρό, του ΗΣΑΠ, του Τραμ κ.ο.κ.
Προγράμματα χρηματοδότησης
αμφιταλαντεύεστε για το εάν θα σας αποφέρει κέρδη ή όχι, το σχετικό θέμα αυτού του τεύχους θα σας λύσει όλες οι απορίες. Επιπλέον, ενημερωθείτε για τους τύπους φωτοβολταϊκών, καθώς και για τα προϊόντα φωτοβολ-
Η συντακτική ομάδα του Energy in
Aυτοκίνητα του μέλλοντος Β9 Οι μετακινήσεις αλλάζουν Βιομάζα Β10
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ Σωτηρία Νάνου
Ενέργεια βιολογικής προελεύσεως
ταϊκών εγκαταστάσεων της ABB τα οποία προσφέρουν ποιότητα αλλά και
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΥΛΗΣ Αφροδίτη Ντάικου
Energy in Β12 Ειδήσεις από το
αξιοπιστία. Επίσης, σε αυτό το τεύχος του energyin σας μεταφέρουμε στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, όπου τα φιλικά προς το περιβάλλον υβριδικά και ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά και τα οχήματα φυσικού αερίου, υδρογόνου και διπλής προσόψεως διεκδικούν μια θέση στις καθημερινές μετακινήσεις σας, εξασφαλίζοντάς σας οικονομία. Επίσης, για εσάς που σκέφτεστε να στραφείτε στο φυσικό αέριο, σας παρουσιάζουμε μερικά από τα ιδιαίτερα συμφέροντα προγράμματα χρηματοδότησης από τις τράπεζες Alpha Bank, Millennium και Emporiki. Τέλος, διαβάστε για το όλο και αυξανόμενο φαινόμενο της «νιτρορύπανσης», της μόλυνσης δηλαδή των υδάτων από την απόρριψη αζωτούχων ενώσεων σε αυτά, καθώς και για τις πρώτες ύλες της βιομάζας και ποια τα οφέλη της. Για περαιτέρω πληροφορίες, στο www.energyin.gr μια έμπειρη δημοσιογραφική ομάδα φροντίζει καθημερινά για τη συνεχή ενημέρωσή σας για θέματα που αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα φωτοβολταϊκά, την αιολική ενέργεια, τη θέρμανση και τον κλιματισμό, τον ηλεκτρισμό, τα καύσιμα, το φυσικό αέριο, τις ενεργειακά αποδοτικές συσκευές, το περιβάλλον κ.ά. Καλή ανάγνωση Από την ομάδα του «energy in»
χώρο της ενέργειας
Index
ΕΞΩΤ. ΣYNEPΓATEΣ Ηλέκτρα Τ. Αλευρίτη Χριστίνα Βασιλειάδη IΔIOKTHΣIA «TECHPRESS ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΙΑ Ε.Ε.» Kωδικός ΕΛΤΑ: 8635 ΕΔΡΑ Αρτέμιδος 125 Τ.Κ. 175 62 Π. Φάληρο Tηλ.: 210 9846030, 210 7474890 Φαξ: 210 7470108 www.energyin.gr ISSN 1792-2801 Οι απόψεις που εκφράζονται σε ενυπόγραφα άρθρα δεν συμπίπτουν απαραίτητα με αυτές του περιοδικού. Υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση δεν επιστρέφεται, ανεξαρτήτως με το αν δημοσιεύθηκε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδήποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιαδήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.
B2 energy in
Φωτοβολταϊκά στέγης
Ελκυστικές αποδόσεις!
Μεγάλες αποδόσεις εμφανίζει η αγορά των φωτοβολταϊκών στέγης και τα μέχρι τώρα δεδομένα, δείχνουν ότι πραγματικά αξίζει τον κόπο η εγκατάστασή τους. ολλοί αναρωτιούνται εάν η εγκατάσταση ενός οικιακού φωτοβολταϊκού θα είναι αποδοτική, με άλλα λόγια, εάν ο εγκαταστάτης θα έχει τελικά όφελος από την επένδυσή του. Θεωρητικά, η απόδοσή του ξεπερνάει το 14% και συγκεκριμένα, σε ένα σύστημα 10kWp, η ετήσια παραγωγή υπολογίζεται περίπου στις 12.000-13.000kWh, ενώ οι μέγιστες τιμές μπορούν να ξεπεράσουν ακόμη και τις 16.000kWh το χρόνο. Από τα παραπάνω, υπολογίζεται ότι η επένδυση μπορεί να αποδίδει έσοδα, περίπου της τάξης των 3.820 ευρώ και να αποφέρει ετήσια απόδοση κεφαλαίου άνω του 15%! Η συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι η καταλληλότερη για τοποθέτηση οικιακού φωτοβολταϊκού συστήματος, καθώς τα δεδομένα στο συγκεκριμένο χώρο έχουν αλλάξει πλήρως. Πλέον, έχουν πραγματοποιηθεί χιλιάδες εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα και ο καθένας μπορεί να δει τα οφέλη που προκύπτουν από αυτή την κίνηση. Ακόμη, το κόστος των οικιακών συστημάτων έχει μειωθεί αρκετά, σε ποσοστό που φτάνει ακόμη και το 50%. Σε αυτό φυσικά βοηθά και ο έντονος ανταγωνισμός που υπάρχει μεταξύ των εταιρειών παραγωγής και εγκατάστασης εξοπλισμού που προσφέρουν μια ευρεία γκάμα προϊόντων για κάθε τσέπη.
Π
Τα οφέλη Από εγκαταστάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί, με ισχύ από 5kWp εώς 10kWp και που βρίσκονται σε περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής, της Εύβοιας, της Κεντρικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου, έχει διαπιστωθεί πως η πραγματική παραγωγή των φωτοβολταϊκών συστημάτων ξεπερνά τις θεωρητικές εκτιμήσεις και μάλιστα, στις εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε λειτουργία από το 2009, η συγκεκριμένη διαφορά πλησιάζει ακόμα και το 14,45%.
Πουλώντας ρεύµα στη ∆ΕΗ Η εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού στη στέγη δεν σημαίνει ότι οι επενδυτές παύουν να πληρώνουν το ρεύμα που καταναλώνουν. Σημαίνει όμως, με πολύ απλά λόγια, ότι για παράδειγμα, εάν σε διάστημα δυο μηνών η παραγωγή ρεύματος από το φωτοβολταϊκό είναι 250 ευρώ και η κατανάλωση ενέργειας 100, ο ιδιοκτήτης θα εισπράξει από τη ΔΕΗ 150 ευρώ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), με τις τιμές που ισχύουν για όσους υπογράψουν σύμβαση με τη ΔΕΗ μέχρι το τέλος του 2013, τα ετήσια έσοδα που είναι εγγυημένα για 25 χρόνια κυμαίνονται από 300 έως 4.000 ευρώ, ανάλογα με την ισχύ του συστήματος. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε φυσικά πρό-
σωπα μη επιτηδευματίες και σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα επιτηδευματίες που κατατάσσονται στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, όσες, δηλαδή, απασχολούν λιγότερους από 10 εργαζομένους και ο κύκλος εργασιών ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού τους δεν υπερβαίνει τα 2 εκατ. ευρώ.
Ανασταλτικός παράγοντας το κράτος Οι μελλοντικοί οικιακοί επενδυτές μερικές φορές κωλύονται να προχωρήσουν σε εγκατάσταση οικιακού φωτοβολταϊκού συστήματος και ο λόγος είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης προς το κράτος, καθώς φοβούνται ότι τελικά δεν θα έχουν τα αναμενόμενα έσοδα από την επένδυση. Παρακάμπτοντας ως ανασταλτικό παράγοντα το κόστος κατασκευής, δεν είναι λίγες οι φορές που πολλοί εν δυνάμει επενδυτές δηλώνουν ότι ο λόγος που ανησυχούν περισσότερο, είναι οι απρόσμενες αποφάσεις των κρατικών φορέων. Σε ποσοστό που αγγίζει περίπου το 80% των υποψήφιων επενδυτών, δηλώνουν ότι η έλλειψη αξιοπιστίας στο κρατικό πρόγραμμα επιδότησης (ανατροπή των όρων του προγράμματος, ξαφνικές αλλαγές τιμών, έκτακτη φορολόγηση, κ.λπ.) είναι ο μεγαλύτερός τους φόβος. Από το παραπάνω ποσοστό, φαίνεται ότι οι έως τώρα χειρισμοί των αρμόδιων φορέων έχουν λειτουργήσει ανασταλτικά για την ψυχολογία των επενδυ-
energy in B3
4%
2%
Γράφημα 2
Γράφημα 1 39%
12%
43%
l έλλειψη αξιοπιστίας στο κρατικό πρόγραμμα επιδότησης l έλλειψη συμφέροντος χρηματοδοτικού προγράμματος από τις τράπεζες l έλλειψη ενημέρωσης για τα οφέλη που προκύπτουν από την εγκατάσταση l έλλειψη εμπιστοσύνης στη συγκεκριμένη τεχνολογία
τών και συνεπαγωγικά, για το σύνολο της αγοράς. Ακόμη, ορισμένοι δηλώνουν ότι δεν υπάρχει κάποιο συμφέρον χρηματοδοτικό πρόγραμμα αυτή τη στιγμή από τις τράπεζες. Το ενδιαφέρον επίσης είναι, ότι μια μεγάλη μερίδα πολιτών φαίνεται να εμπιστεύεται την τεχνολογία των φωτοβολταϊκών, και μόνο μια ελάχιστη μερίδα δείχνει αμφιβολία σχετικά με τα οφέλη που έχει, ανεξάρτητα από τις κρατικές παρεμβάσεις (γράφημα 1).
3%
15%
82%
l ετήσια απόδοση επένδυσης l αύξηση υπεραξίας ακινήτου l περιβαλλοντικά οφέλη l συνολική απόδοση επένδυσης (στα 25 έτη)
χρόνο και κατά πόσο αυτό αποτελεί θελκτικό
Βάρος στις εγγυήσεις
κριτήριο. Τα ετήσια έσοδα και η συνολική
Οι υποψήφιοι επενδυτές, πριν προχωρήσουν
απόδοση της επένδυσης (σε βάθος δηλαδή
σε εγκατάσταση συστήματος, θεωρούν ως
25ετίας) φαίνεται να είναι ο πιο σημαντικός
σημαντικό κριτήριο για εκείνους, τις εγγυή-
παράγοντας για να επενδύσει κανείς, ενώ τα
σεις καλής λειτουργίας και απόδοσης των
περιβαλλοντικά οφέλη και η αύξηση υπερα-
υλικών σε βάθος 25ετίας. Η σοβαρότητα και
ξίας ακινήτου θεωρούνται λιγότερα σημαντικά
αξιοπιστία του συνεργάτη-εγκαταστάτη είναι
για τη λήψη απόφασης εγκατάστασης.
ένα κύριο κριτήριο που φαίνεται ότι επηρεά-
Είναι χαρακτηριστικό ότι αν και μειώθηκε η
ζει την τελική τους επιλογή, ενώ σημαντική
τιμή με την οποία η ΔΕΗ αγοράζει το «πρά-
είναι και η αξιοπιστία του εξοπλισμού. Λίγοι
σινο» ρεύμα, η επένδυση αυτή συνολικά πα-
λαμβάνουν υπόψη τους το χαμηλό κόστος
Τα ετήσια έσοδα
ραμένει εξαιρετικά ελκυστική, αφού έχει
εξοπλισμού, κάτι που δείχνει ότι για τη συγ-
Πολλοί από τους μελλοντικούς εγκαταστάτες στέκονται στην ετήσια απόδοση του φωτοβολταϊκού, δηλαδή στα έσοδα που θα έχουν κάθε
μειωθεί κατά πολύ το κόστος της εγκατάστα-
κεκριμένη τεχνολογία παίζει ιδιαίτερο ρόλο η
σης του εξοπλισμού, ειδικά αν τα συγκρίνει
καλή και αποδοτική λειτουργία του συστήμα-
κανείς με τα συνολικά οφέλη (γράφημα 2).
τος σε βάθος χρόνου. n
Παραδείγματα παραγωγής ενέργειας από διαφορετικές εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών Υλικά εγκατάστασης Ονομαστική ισχύς (kWp) Τύπος πάνελ Κατασκευαστής Inverter Τύπος Inverter
9,89 S18-230 SMA STP 10.000TL
9,99 S16-185 SMA STP 10.000TL
Ετος σύνδεσης στο δίκτυο της ΔΕΗ Περιοχή εγκατάστασης Τύπος εγκατάστασης (ταράτσα ή στέγη) Αζιμούθιο (μοίρες απόκλισης από το Νότο) Κλίση πάνελ (σε μοίρες)
2011 Κορωπί ταράτσα 13 20
2010 Παλλήνη στέγη 25 15
Θεωρητική παραγωγή 1ου έτους (kWh) Πραγματική παραγωγή 1ου έτους (kWh) Διαφορά θεωρητικής - πραγματικής (%) Θεωρητική παραγωγή 2ου έτους (kWh) Πραγματική παραγωγή 2ου έτους (kWh) Διαφορά θεωρητικής - πραγματικής (%) Θεωρητική παραγωγή 3ου έτους (kWh) Πραγματική παραγωγή 3ου έτους (kWh) Διαφορά θεωρητικής - πραγματικής (%) Συνολική θεωρητική παραγωγή (kWh) Συνολική πραγματική παραγωγή (kWh) Συνολική διαφορά θεωρητικής - πραγματικής (%)
14.550 16.095 10,62% 14.550 16.120 10,79%
13.986 15.860 13,40% 13.986 15.930 13,90%
29.100 32.215 10,70%
27.972 31.790 13,65%
9,9 S16-180 SMA STP 10.000TL
9,945 S16-195 SMA STP 10.000TL
9,87 S18-235 SMA STP 10.000TL
2011 Εκάλη ταράτσα 10 10
2012 Γέρακας στέγη 25 & 115 15
13.850 14.950 7,94%
12.700 13.860 9,13%
13.850 14.950 7,94%
12.700 13.860 9,13%
Παράδειγμα εγκατάστασης 2009 Παλλήνη στέγη 5 & 95 15
Πληροφορίες παραγωγής 13.590 14.720 8,31% 13.590 14.870 9,42% 13.590 15.020 10,52% 40.770 44.610 9,42%
B4 energy in
Προϊόντα φ/β εγκαταστάσεων για μέγιστη απόδοση!
Η ΑΒΒ Ελλάδος έχει ήδη αναλάβει και προμηθεύει κεντρικούς φωτοβολταϊκούς μετατροπείς 500kW και 630kW για έργα συνολικής ισχύος 38MW. Πρόκειται για φωτοβολταϊκά πάρκα με εύρος ισχύος από 100kWp έως και 5,9MWp, τα οποία θα παράγουν ετησίως περίπου 45.000MWh ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας. ηλιακή ενέργεια έχει γνωρίσει και συνθήκες και να αντιμετωπίζουν σημαντικά εξακολουθεί να γνωρίζει μια πραγεύρη μεταβολών σε επίπεδα θερμοκρασίας ματικά συγκλονιστική ανάπτυξη. και υγρασίας. Η ΑΒΒ αντιμετώπισε αυτές τις Ενώ οι πρώτες φωτοβολταϊκές εφαρμογές απαιτήσεις, αναπτύσσοντας μετατροπείς που παρείχαν συνήθως ενέργεια σε αυτόνομες βασίζονται στις επιτυχημένες και ευρέως χρηεγκαταστάσεις, μεγάλες διατάξεις από φωτοσιμοποιούμενες σειρές βιομηχανικών μεταβολταϊκά πάνελ κατατροπέων συχνότητας και σε σκευάζονται διαρκώς για αυτούς των αιολικών πάρνα παρέχουν ενέργεια στο κων, ενσωματώνοντας με δίκτυο. Η σύνδεσή τους τον τρόπο αυτό εμπειρία στο δίκτυο απαιτεί αποδοτριάντα ετών σε σχεδίαση τικούς, αξιόπιστους και οικαι κατασκευή. Οι μετατροκονομικούς μετατροπείς. πείς αυτοί σχεδιάστηκαν για Οι φωτοβολταϊκές εγκατανα παρέχουν αξιόπιστη λειΚεντρικοί μετατροπείς PVS800 στάσεις αντιπροσωπεύουν τουργία για τουλάχιστον είμια πολύ απαιτητική αγορά. Δεδομέκοσι χρόνια και φυσικά, υποστηρίζονται νου ότι το κόστος και η αξιοπιστία από τις αποδεδειγμένες πρακτικές συντήείναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες για ρησης και service της εταιρείας. την οικονομική βιωσιμότητά τους, οι Η πρόταση της ΑΒΒ εκτός από τους φωμετατροπείς πρέπει όχι μόνο να λειτοβολταϊκούς μετατροπείς, περιέχει τουργούν με τον υψηλότερο βαθμό υψηλής ποιότητας μετασχηματιστές αξιοπιστίας, αλλά και να είναι οικονομέσης τάσης, καθώς επίσης και ηλεκτρομικά και ενεργειακά αποδοτικοί, συμλογικό υλικό, κατάλληλο για φωτοβολπαγείς, με μεγάλη διάρκεια ζωής, ταϊκές εφαρμογές, για την αποδοτική καθώς και εύκολοι στην εγκατάσταση. και ασφαλή σύνδεση με το δίκτυο. Μετατροπείς Ακόμη, πρέπει να μπορούν να λειΑυτό, σε συνδυασμό με το εξειδικευστοιχειοσειράς PVS300 τουργούν κάτω από αντίξοες καιρικές μένο επιστημονικό προσωπικό της εται-
H
ρείας, εξασφαλίζει μια ολοκληρωμένη και άρτια λύση για τον πελάτη. Ο υψηλός βαθμός απόδοσης και η βιομηχανική σχεδίαση των κεντρικών μετατροπέων της ΑΒΒ, όπως επίσης και η εξαιρετικής ποιότητας τεχνική υποστήριξη που εγγυάται η εταιρεία, υπήρξαν οι πιο σημαντικοί παράγοντες για την επιλογή της ΑΒΒ ως προμηθευτή φωτοβολταϊκών μετατροπέων για τα συγκεκριμένα έργα. Η σειρά κεντρικών φωτοβολταϊκών μετατροπέων, με εύρος ισχύος από 100kW έως 630kW, έχει σχεδιαστεί για μεγάλης ισχύος πάρκα, καθώς επίσης και για μεγάλου και μεσαίου μεγέθους εγκαταστάσεις σε εμπορικά και βιομηχανικά κτίρια. Με το πιστοποιητικό απόδοσης των κεντρικών μετατροπέων και τις εξελιγμένες και ευέλικτες λειτουργίες υποστήριξης δικτύου, η εταιρεία εγγυάται την ικανοποίηση όλων των απαιτήσεων σύνδεσης με το δίκτυο που βρίσκεται σε ισχύ, ανεξαρτήτως της τοποθεσίας στην οποία βρίσκεται το έργο. Με στόχο την πλήρη αξιοποίηση και μέγιστη απόδοση της επένδυσης, η ΑΒΒ υποστηρίζει τους πελάτες της με ένα παγκόσμιο δίκτυο τεχνικής υποστήριξης, παρέχοντας πλήρες εύρος υπηρεσιών σε περισσότερες από 60 χώρες. n
B6 energy in
Φωτοβολταϊκά στέγης
Ποιον τύπο να επιλέξω; Για να απαντηθεί το ερώτημα ποιος τύπος πάνελ είναι ο καταλληλότερος για μια οικιακή εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, πρέπει πρώτα να ληφθούν υπόψη ορισμένες παράμετροι, τις οποίες και σας παρουσιάζουμε. - 16% και είναι σχετικά μικρότερη από αυτή των μονοκρυσταλλικών, αν και από τη στιγμή που οι κυψέλες τοποθετούνται μέσα σε ένα πάνελ με άλλες 60, η πραγματική διαφορά σε watt ανά τετραγωνικό μέτρο είναι ουσιαστικά αμελητέα. Πρόκειται για τα πλέον διαδεδομένα πάνελ παγκοσμίως, έχουν την καλύτερη σχέση κόστους/απόδοσης και έχουν γαλάζιο χρώμα.
το εμπόριο υπάρχουν αρκετοί τύποι πάνελ, οι οποίοι έχουν κατασκευαστεί για να αντέχουν και να αποδίδουν τα μέγιστα κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Μερικοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν μια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση είναι το ύψος ηλιοφάνειας, οι χωροταξικές ιδιαιτερότητες, οι μετεωρολογικές συνθήκες, το κόστος, ο προσανατολισμός, οι σκιάσεις κ.ά.
Σ
Πάνελ λεπτού υμενίου (thin film) Πρόκειται για μια ευρύτερη κατηγορία, που περιλαμβάνει τα λεγόμενα πάνελ «τρίτης γενιάς» που προέρχονται από πολλές διαφορετικές μεθόδους παραγωγής και επεξεργασίας, π.χ. άμορφου πυριτίου (a-Si), δισεληνοϊνδιούχου χαλκού (CuInSe2 ή CIS), τελουριούχου καδμίου (CdTe), αρσενικούχου γαλλίου (GaAs) και άλλες. Τα πάνελ άμορφου πυριτίου αποτελούνται από ταινίες λεπτών επιστρώσεων οι οποίες παράγονται με την εναπόθεση ημιαγωγού υλικού (πυρίτιο στην περίπτωσή μας) πάνω σε υπόστρωμα υποστήριξης, χαμηλού κόστους όπως από γυαλί ή από αλουμίνιο. Τα πάνελ αυτής της κατηγορίας έχουν χαμηλότερες αποδόσεις σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες (6% έως 11%). Λόγω της μικρότερης ποσότητας πυριτίου που χρησιμοποιείται κατά τη διαδικασία παραγωγής τους, η τιμή τους είναι αισθητά χαμηλότερη, αποδίδουν όμως καλύτερα στις υψηλές θερμοκρασίες και όταν υπάρχει διάχυτη ακτινοβολία (συννεφιά). Επιπλέον, έχουν χαμηλή ενεργειακή πυκνότητα, κάτι που σημαίνει ότι για να παράγουμε την ίδια ενέργεια χρειαζόμαστε σχεδόν τη διπλάσια επιφάνεια σε σχέση με τα κρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία.
Πώς κατασκευάζονται τα πάνελ; Το βασικό υλικό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή των πάνελ είναι το πυρίτιο. Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του πυριτίου είναι ότι μπορεί να βρεθεί πάρα πολύ εύκολα στη φύση, είναι το δεύτερο σε αφθονία υλικό που υπάρχει στον πλανήτη μετά το οξυγόνο, μπορεί εύκολα να λιώσει και να μορφοποιηθεί και οι ηλεκτρικές του ιδιότητες μπορούν να διατηρηθούν μέχρι και στους 125oC κάτι που επιτρέπει τη χρήση του πυριτίου σε ιδιαίτερα δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες. Το πυρίτιο μπορεί να δώσει, με την κατάλληλη επεξεργασία, μονοκρυσταλλικά, πολυκρυσταλλικά ή άμορφα υλικά, από τα οποία παράγονται οι κυψέλες των φωτοβολταϊκών. Τα φωτοβολταϊκά πάνελ αποτελούνται από ένα ηλιακό γυαλί με προ-τοποθετημένη την ειδικά επεξεργασμένη μεμβράνη προστασίας (ένα σκληρυσμένο ηλιακό γυαλί), ηλιακές φωτοβολταϊκές κυψέλες ενωμένες σε στοιχειοσειρές, μια υαλώδη μεμβράνη ειδικής επεξεργασίας, καθώς και μια μονωτική μεμβράνη στην πίσω πλευρά. Και τα τρία παραπάνω στρώματα δημιουργούν ένα ανθεκτικό ελασματοποιημένο φύλλο, ιδιαίτερα ανθεκτικό στις καιρικές συνθήκες.
Βαθμός απόδοσης Η αναφερόμενη «απόδοση» για κάθε τύπο πάνελ είναι ουσιαστικά το ποσοστό της ηλιακής ενέργειας που μετατρέπει σε ηλεκτρική ενέργεια. Ο βαθμός απόδοσης (efficiency) κυμαίνεται σήμερα από 6% - 19%.
Μονοκρυσταλλικά πάνελ Κατασκευάζονται από κυψέλες που έχουν κοπεί από ένα μόνο μεγάλο κυλινδρικό κρύσταλλο πυριτίου. Η κατασκευή τους είναι πιο πολύπλοκη, με αποτέλεσμα το υψηλότερο κό-
στος παραγωγής. Είναι ο πρώτος τύπος φωτοβολταϊκών πάνελ που μπήκε σε μαζική παραγωγή, έχει καλύτερη σχέση απόδοσης/ επιφάνειας από τους άλλους τύπους πάνελ, δίνει ενεργειακή απόδοση 11% - 19% και έχουν σκούρο μπλε ή μαύρο χρώμα.
Πολυκρυσταλλικά πάνελ Κατασκευάζονται από κυψέλες που έχουν κοπεί σε λεπτά τμήματα, από ράβδους λιωμένου και επανακρυσταλλοποιημένου πυριτίου. Η μέθοδος παραγωγής τους είναι φθηνότερη από αυτήν των μονοκρυσταλλικών, γι’ αυτό και η τιμή τους είναι συνήθως λίγο χαμηλότερη. Η ενεργειακή τους απόδοση κυμαίνεται από 11%
Υβριδικά πάνελ Είναι τα πάνελ που συνδυάζουν περισσότερες από μια από τις γνωστές τεχνολογίες (π.χ. συνδυασμός άμορφου και μονοκρυσταλλικού πυριτίου). Στην αγορά, τα πιο διαδεδομένα πάνελ αυτής της κατηγορίας είναι κατασκευασμένα από δυο στρώσεις άμορφου πυριτίου γύρω από μια στρώση μονοκρυσταλλικού πυριτίου. Εχουν μεγάλο βαθμό απόδοσης που μπορεί να φτάσει και το 19%, έχουν πολύ καλή συμπεριφορά στην επίδραση της θερμοκρασίας και αξιόλογη απόδοση στον διάχυτο φωτισμό, αλλά και αρκετά μεγαλύτερο κόστος κατασκευής. n
energy in B7
Μόλυνση νερού
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον Ως νιτρορύπανση θεωρείται η άμεση ή έμμεση απόρριψη στο υδάτινο περιβάλλον αζωτούχων ενώσεων, με σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στην ισορροπία των υδατικών οικοσυστημάτων. ι κύριες πηγές νιτρορύπανσης προέρχονται κατά κύριο λόγο από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Τη βασικότερη πηγή νιτρορύπανσης αποτελούν οι πάσης φύσεως αγροτικές δραστηριότητες, γεωργικές και κτηνοτροφικές. Αυτό συμβαίνει διότι η υπέρμετρη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων με σκοπό τη βελτίωση της παραγωγής, έχει ως αποτέλεσμα την παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων νιτρικών ενώσεων στο υπέδαφος. Οι υψηλές αυτές συγκεντρώσεις αζωτούχων ενώσεων παρατηρούνται σε περιοχές με αυξημένη γεωργική δραστηριότητα, όπως επίσης και σε περιοχές όπου παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση ζωικών αποβλήτων.
O
Στα υπόγεια ύδατα, η νιτρορύπανση εμφανίζεται κυρίως με τη μορφή αθροιστικής συσσώρευσης νιτρικών, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνουν σε επίπεδα που είναι απαγορευτικά για τη χρήση του νερού για σκοπούς ύδρευσης. Ως οριακή τιμή έχει καθορισθεί από την ελληνική και διεθνή νομοθεσία η συγκέντρωση των 50 mg/l, ωστόσο ακόμα και σε μικρότερες συγκεντρώσεις (μεγαλύτερες από 25 mg/l) δημιουργείται προβληματισμός για τη μακροχρόνια χρήση του νερού για πόση.
Ευπρόσβλητες ζώνες στην Ελλάδα Ευπρόσβλητες από τη νιτρορύπανση, είναι οι γεωργικής προέλευσης ζώνες και συγκεκριμένα οι περιοχές του Θεσσαλικού Πεδίου, του Κωπαϊδικού Πεδίου, του Αργολικού Πεδίου και της Λεκάνης του Πηνειού Ηλείας. Στόχος πλέον, είναι η προστασία των παραπάνω περιοχών. Συγκεκριμένα, στόχος είναι να αποτραπεί η ρύπανση των υπόγειων και επιφανειακών νερών από τη συσσώρευση νιτρικών λόγω βαθιάς διήθησης ή επιφανειακής απορροής, να γίνεται ορθή παροχή οδηγιών για τη σωστή διαχείριση των νερών (συστήματα άρδευσης, τρόποι εφαρμογής, εξοικονόμηση νερού, κ.λπ.) και να γίνεται σωστότερος χειρισμός - διάθεση των κτηνοτροφικών απο-
Επιπτώσεις στο περιβάλλον
βλήτων με στόχο πάντα την προστασία του
Στα επιφανειακά νερά και κυρίως στις λίμνες και στους κλειστούς κόλπους η παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων αζωτούχων αλλά και φωσφορικών ενώσεων, με τη συνδρομή και της ηλιακής ακτινοβολίας, ενισχύει, συχνά σε υπερβολικό βαθμό, την ανάπτυξη υδρόβιας βλάστησης και φυτικών μικροοργανισμών στο νερό (φυτοπλαγκτόν), δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό το φαινόμενο του ευτροφισμού. Στις συνέπειες του ευτροφισμού περιλαμβάνονται η μείωση του διαλυμένου οξυγόνου στα βαθύτερα στρώματα του νερού, η δημιουργία τοξινών που σκοτώνουν τα ψάρια, η παραγωγή ενώσεων που προσδίδουν δυσάρεστη οσμή στο νερό και η εν γένει διαταραχή της οικολογικής ισορροπίας.
περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
Το φαινόμενο του ευτροφισμού Οταν υψηλές ποσότητες θρεπτικών συστατικών από αποχετευτικά λύματα ή λιπάσματα μολύνουν υδατικά συστήματα, μπορούν να προκαλέσουν ευτροφισμό. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η υπερβολική ανάπτυξη ζιζανίων και φυκών που δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας και αποχρωματίζουν τα ύδατα, πλήττοντας φυσικά οικοσυστήματα και αποστερώντας από τα ψάρια το οξυγόνο. Περίπου στο 33% των σταθμών παρακολούθησης στα ποτάμια και τις λίμνες της Ευρώπης επισημαίνονται σημεία ευτροφισμού, όπως επίσης και σε ορισμένα παράκτια ύδατα. n
B8 energy in
Βάλτε φυσικό αέριο στο σπίτι Το φυσικό αέριο είναι μια πολυδύναμη ενέργεια που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλές και σημαντικές εφαρμογές κάνοντας την καθημερινή μας ζωή πιο οικονομική και πιο άνετη. συσκευών και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής) και ακρίβεια στη μέτρηση και χρέωση μετά την κατανάλωση (η μέτρηση της κατανάλωσης γίνεται με ακρίβεια σύμφωνα με τις ενδείξεις του μετρητή). Τέλος, είναι φιλικό προς το περιβάλλον, διότι είναι λιγότερο ρυπογόνο καύσιμο. Η χρήση του συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του φαινόμενου του θερμοκηπίου και δεν περιέχει ενώσεις του θείου που ρυπαίνουν το περιβάλλον και προκαλούν το φαινόμενο της όξινης βροχής.
ρησιμοποιώντας κανείς καθημερινά φυσικό αέριο σε διάφορες εφαρμογές στο σπίτι, απολαμβάνει σημαντικά οφέλη. Μερικά από αυτά είναι η οικονομία, καθώς το φυσικό αέριο αποτελεί μια οικονομική επιλογή και αποτελεί μια καλή ενεργειακή επένδυση σε βάθος χρόνου για τον οικιακό καταναλωτή, προσφέροντας ανταγωνιστικά τιμολόγια και η ευκολία στη χρήση, αφού το φυσικό αέριο είναι διαθέσιμο όλο το 24ωρο από τη στιγμή της εγκατάστασης, ενώ η λειτουργία των συσκευών φυσικού αερίου είναι απλή και προσφέρει ευκολίες και άνεση στην καθημερινότητα. Επίσης, απολαμβάνετε καθαριότητα και εξοικονόμηση χώρου (με το φυσικό αέριο δεν απαιτείται εγκατάσταση δεξαμενής και δεν αφήνει δυσάρεστες οσμές στο χώρο), μειωμένο κόστος συντήρησης συσκευών (η καθαρή καύση του φυσικού αερίου εξασφαλίζει μειωμένο κόστος συντήρησης
X
Οικονομικά κίνητρα Σύμφωνα με την τελευταία τροποποίηση στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (άρθρο 38 παρ 2 Ν.4824/2011), στις εκπτώσεις δαπανών από το εισόδημα φορολογούμενου συμπεριλαμβάνεται «ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) της δαπάνης είτε για την αλλαγή εγκατάστασης χρήσης καυσίμου από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο είτε για νέα εγκατάσταση φυσικού
Το ελάχιστο ύψος δανείου είναι 1.500€ και το μέγιστο τα 40.000€. Ο πελάτης, πρέπει να προσκομίσει ορισμένα δικαιολογητικά, προκειμένου να γίνει δεκτό το δάνειο. l Αντίγραφο αποφάσεως της γενικής συνελεύσεως των συνιδιοκτητών με την οποία αποφασίστηκε κατά πλειοψηφία η εγκατάσταση του φυσικού αερίου, καθώς και η λήψη χρηματοδοτήσεως από την Τράπεζα για το σκοπό αυτό. Με την απόφαση θα εξουσιοδοτείται ένας ιδιοκτήτης για την υποβολή της αίτησης δανειοδοτήσεως στην Τράπεζα (το πλήρες κείμενο θα δοθεί από την Τράπεζα). Να σημειωθεί εδώ, ότι το εκκαθαριστικό της εφορίας δεν είναι απαραίτητο όταν το ποσό του δανείου είναι έως 1.500€ ή όταν ο αιτών ενεργεί σαν εκπρόσωπος της πολυκατοικίας. Οι πελάτες μετά την επαφή τους με την εταιρεία που θα αναλάβει την εσωτερική εγκατάσταση, απευθύνονται στο κατάστημα της Τραπέζης, που βρίσκεται στην περιοχή τους, ώστε να προχωρήσουν σε υποβολή αιτήσεως για χρηματοδότηση. Η επεξεργασία της εν λόγω αιτήσεως θα γίνεται από την Τράπεζα και έπειτα οι πελάτες θα ενημερώνονται για την έγκριση.
Millennium Bank Τα απαραίτητα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίσει κανείς είναι τα εξής: Για μονοκατοικία: l Αστυνομική ταυτότητα. l Εκκαθαριστικό εφορίας. l Αντίγραφο αίτησης παροχής φυσικού αερίου. l Προσφορά εσωτερικής εγκατάστασης από εξουσιοδοτημένο εγκαταστάτη.
Προγράμματα χρηματοδότησης Η δαπάνη για την εγκατάσταση και τη σύνδεση μπορεί να καλυφθεί από τα νέα χρηματοδοτικά προγράμματα σε συνεργασία με τράπεζες. Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε τα προγράμματα που προσφέρονται.
Emporiki Bank
Αlpha Bank
Απαραίτητα δικαιολογητικά (µονοκατοικία) l Αντίγραφο δελτίου ταυτότητας. l Αντίγραφο εκκαθαριστικού της εφορίας. l Αντίγραφο της σύμβασης παροχής φυσικού αερίου χαμηλής πίεσης (όπου και αναγράφεται η συνολική αμοιβή της «Ε.Π.Α. ΑΤΤΙΚΗΣ», η οποία αποτελείται από το τέλος σύνδεσης και την εγγύηση). l Προσφορά ή δελτίο παραγγελίας από τον τεχνικό εγκαταστάτη για την εσωτερική εγκατάσταση και τον εξοπλισμό. Απαραίτητα δικαιολογητικά (πολυκατοικία) l Αντίγραφο της σύμβασης παροχής φυσικού αερίου χαμηλής πίεσης (όπου και αναγράφεται η συνολική αμοιβή της «Ε.Π.Α. ΑΤΤΙΚΗΣ», η οποία αποτελείται από το τέλος σύνδεσης και την εγγύηση). l Προσφορά ή δελτίο παραγγελίας από τον τεχνικό εγκαταστάτη για την εσωτερική εγκατάσταση και τον εξοπλισμό.
αερίου. Το ποσό που αφαιρείται δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τριακόσια (300) ευρώ». Για να γίνει η έκπτωση πρέπει να κατατεθούν τα τιμολόγια των εργασιών και των συσκευών. Στην περίπτωση κεντρικής θέρμανσης, ο εκάστοτε διαχειριστής συγκεντρώνει τα απαραίτητα τιμολόγια και μοιράζει το συνολικό ποσό στις συνιδιοκτησίες σύμφωνα με τον κανονισμό της πολυκατοικίας. Ο κάθε συνιδιοκτήτης πρέπει να καταθέσει μαζί με τη φορολογική του δήλωση: φωτοτυπίες των τιμολογίων και την απόδειξη των κοινοχρήστων (η οποία θα είναι ξεχωριστή μόνο για την περίπτωση αυτή).
Για πολυκατοικία: Αστυνομική ταυτότητα δανειοληπτών. l Αντίγραφο αίτησης παροχής φυσικού αερίου. l Προσφορά εσωτερικής εγκατάστασης από εξουσιοδοτημένο εγκαταστάτη. l
Το δάνειο απευθύνεται σε ιδιώτες φυσικά πρόσωπα, δηλαδή ιδιοκτήτες ακινήτων με κάποια παλαιότητα. Δεν απευθύνεται σε διαχειριστές πολυκατοικιών για τη λειτουργική αναβάθμιση των κτιρίων. Η αποπληρωμή γίνεται με μηνιαίες δόσεις και το ελάχιστο ύψος του δανείου είναι 3.000€ και το μέγιστο 30.000€. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι τα εξής : l Αστυνομική ταυτότητα / διαβατήριο. Μισθωτοί ή συνταξιούχοι: l Τελευταίο εκκαθαριστικό σημείωμα. l Τελευταίο εκκαθαριστικό μισθοδοσίας / αποκόμματος σύνταξης. Ελεύθεροι επαγγελματίες: l Αναλυτικά στοιχεία φορολογίας εισοδήματος (Ε3) των δυο τελευταίων ετών και εκκαθαριστικά σημειώματα φόρου εισοδήματος των δυο τελευταίων ετών. Τα έντυπα Ε3 δεν απαιτούνται για γιατρούς, δικηγόρους, λογιστές. l Σε περίπτωση πρόσφατης έναρξης εργασίας, θα προσκομίζεται βεβαίωση μηνιαίων αποδοχών ή άλλη βεβαίωση εισοδήματος. Δικαιολογητικά για την πιστοποίηση της αγοράς, εγκατάστασης, κατασκευής και για την παραμονή του δανείου στο χαμηλό spread για όλη τη διάρκεια του δανείου: l Επίσημα τιμολόγια. l Αποδείξεις είσπραξης. l Εξοφλητικές αποδείξεις. l Αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. l Βεβαιώσεις ολοκλήρωσης εργασιών και κόστος.
energy in B9
Τα αυτοκίνητα του μέλλοντος! Υβριδικά αυτοκίνητα και αυτοκίνητα υδρογόνου ή φυσικού αερίου, είναι μερικά από τα οχήματα με τα οποία θα μετακινούμαστε μέσα στα επόμενα χρόνια. ας παρουσιάζουμε πέντε τύπους οχημάτων που αναμένεται να αλλάξουν τον τρόπο που μετακινούμαστε, όχι μόνο για τις εξελιγμένες δυνατότητες που θα προσφέρουν, αλλά και για το ότι θα είναι φιλικότερα προς το περιβάλλον.
Σ
Υβριδικά αυτοκίνητα Τα υβριδικά οχήματα, εκτός από τον συμβατικό κινητήρα, διαθέτουν και έναν ηλεκτροκινητήρα, ο οποίος παρέχει επιπλέον ισχύ κατά την εκκίνηση και την επιτάχυνση του οχήματος, ενώ παράλληλα, αποθηκεύει ενέργεια κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε άλλης κίνησης του οχήματος, όπως φρενάρισμα, επιβράδυνση κ.λπ. Οταν η απαιτούμενη ισχύς είναι μικρή (π.χ. μποτιλιάρισμα, μικρή ταχύτητα) συνήθως λειτουργεί μόνο ο ηλεκτροκινητήρας, πράγμα που σημαίνει μηδενική ή πολύ μικρή κατανάλωση καυσίμου και σχεδόν μηδενικές εκπομπές CO2. Ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν στραφεί παράλληλα στην κατασκευή νέας γενιάς υβριδικών αυτοκινήτων με δυνατότητα φόρτισης, που δίδουν αυτονομία περίπου 20-50km στον ηλεκτροκινητήρα, ενώ για μεγαλύτερες αποστάσεις χρησιμοποιούν το σύνηθες σύστημα υβριδικής τεχνολογίας με χρήση συμβατικών καυσίμων.
Ηλεκτρικά αυτοκίνητα Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούν τα μοναδικά αυτοκίνητα με σχεδόν μηδενικές εκπομπές και κατ’ επέκταση ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας. Ακόμα και αν ληφθούν υπόψη οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα λόγω των ενεργειακών τους απαιτήσεων σε ηλεκτροπαραγωγή, είτε από μαζούτ είτε από φυσικό αέριο, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούν σήμερα τα αυτοκίνητα στα οποία αντιστοιχούν οι χαμηλότερες εκπομπές CO2 ανά χιλιόμετρο. Σχετικά με τα ηλεκτρικά οχήματα που είναι διαθέσιμα στην αγορά, πρόκειται για αυτοκίνητα μικρού κυβισμού που διαθέτουν μπαταρίες και ηλεκτροκινητήρα, ώστε να κινούνται αξιοποιώντας την ηλεκτρική ενέργεια. Η φόρτιση γίνεται σε κανονικές πρίζες και μπορεί να διαρκεί από 6-10 ώρες. Τα αυτοκίνητα αυτά διαθέτουν αυτονομία 80 χιλιομέτρων για κάθε πλήρη φόρτιση της μπαταρίας και μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητα μέχρι 80 χιλιομέτρων την ώρα.
Οχήματα φυσικού αερίου
Οχήματα διπλής προώσεως
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκοσμίου Συνδέσμου Οχημάτων Φυσικού Αερίου, σήμερα κυκλοφορούν παγκοσμίως περίπου 5 εκατ. τέτοια οχήματα. Σε ορισμένες χώρες η ευνοϊκή φορολογική πολιτική για τα οχήματα φυσικού αερίου έχει οδηγήσει σε σημαντική διάδοση των οχημάτων αυτών. Στην Αθήνα κυκλοφορούν περισσότερα από 400 λεωφορεία φυσικού αερίου. Το φυσικό αέριο όταν συμπιέζεται δεν υγροποιείται και για τον λόγο αυτό, αποθηκεύεται επάνω στο όχημα ως συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) υπό πολύ υψηλή πίεση, συνήθως 200 bar, ή ως κρυογονικά υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) σε θερμοκρασίες κάτω από -180οC. Υπάρχουν τρεις τύποι οχημάτων φυσικού αερίου: τα οχήματα που λειτουργούν αποκλειστικά με φυσικό αέριο, τα οχήματα διπλού καυσίμου που λειτουργούν με φυσικό αέριο ή βενζίνη και τα οχήματα μείγματος φυσικού αερίου και Diesel όπου τα ποσοστά των δυο καυσίμων μεταβάλλονται ανάλογα με τις στροφές και το φορτίο του κινητήρα. Τα οχήματα φυσικού αερίου σε γενικές γραμμές, είναι πολύ φιλικά προς το περιβάλλον αναφορικά με τις εκπομπές αερίων ρύπων. Τα οχήματα φυσικού αερίου έχουν σχεδόν μηδενικές εκπομπές σωματιδίων γεγονός που τους δίνει μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των πετρελαιοκίνητων και αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους αντικατάστασης βαρέων οχημάτων diesel με αντίστοιχα οχήματα φυσικού αερίου.
Τα οχήματα διπλής προώσεως χρησιμοποιούν δύο πηγές ενέργειας (συνήθως συνδυάζουν ηλεκτρισμό με υγρά καύσιμα). Τα Flexible Fuel Vehicles είναι οχήματα ή φορτηγά ελαφρού κυβισμού που μπορούν να κινούνται με μείγματα συμβατικών και εναλλακτικών καυσίμων σε ποσοστά ανάμειξης των εναλλακτικών καυσίμων πέραν του 10%. Συνήθως χρησιμοποιούνται μείγματα συμβατικών καυσίμων με βιοκαύσιμα (μείγματα βενζίνης με βιοαιθανόλη και μείγματα ντίζελ με βιοντίζελ).
Οχήματα υδρογόνου Τα οχήματα κυψελών καυσίμου υδρογόνου είναι μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία που αναμένεται να προσφέρει μια καθαρή και αποδοτική πηγή ισχύος για πολλές εφαρμογές, αφού δεν παράγουν ρύπους, εκτός από ατμό. Η οικονομική βιωσιμότητα των οχημάτων αυτών εξαρτάται πολύ από την μείωση του κόστους παραγωγής των κυψέλων καυσίμου και από την ανάπτυξη σταθμών ανεφοδιασμού. Το υδρογόνο μπορεί επίσης να καεί σε μηχανές εσωτερικής καύσης αντίστοιχες των βενζινοκινητήρων, οι οποίες δεν παράγουν σχεδόν καθόλου αέριους ρύπους. Οι μηχανές εσωτερικής καύσης υδρογόνου θα βοηθήσουν να καλυφθεί το κενό μέχρι να εισαχθούν σε μαζική παραγωγή τα περισσότερο αποδοτικά οχήματα κυψελών καυσίμου υδρογόνου, δημιουργώντας μεγάλη ζήτηση για καύσιμο H2 και σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων στις μεταφορές. n
B10 energy in
Τι είναι η βιομάζα; Βιομάζα αποκαλείται οποιοδήποτε υλικό παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για παραγωγή ενέργειας. Με άλλα λόγια, υλικά όπως τα άχυρα, τα πριονίδια, οι άχρηστοι καρποί και τα κουκούτσια μπορούν να μετατραπούν σε ενέργεια. ε τον όρο βιομάζα εννοούμε την ύλη που έχει βιολογική προέλευση. Σε αυτή περιλαμβάνονται φυτικά και ζωικά προϊόντα, απόβλητα ή κατάλοιπα που συναντώνται ελεύθερα στη φύση ή προέρχονται από ανθρώπινη ενέργεια μέσω αγροτικών, δασοκομικών ή βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Η ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας έχει βρει πολλές τεχνολογικές εφαρμογές στο διάβα της ιστορίας. Κυριότερη είναι η μετατροπή της σε θερμική ενέργεια και έπειτα, η μετατροπή της σε ηλεκτρική ενέργεια. Οι τεχνολογικές εφαρμογές που μας απασχολούν τελευταία είναι η αεριοποίηση της βιομάζας και η αναερόβια χώνευσή της. Πρόκειται για δυο εντελώς διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας μονάδων των οποίων οι αποδόσεις και τα περιβαλλοντολογικά οφέλη τις έχουν αναδείξει κύριες σε σχέση με παλαιότερες τεχνολογίες. Η αεριοποίηση εδράζεται στην ολική μετατροπή του τμήματος του στερεού πρωτογενούς υλικού σε αέριο με θέρμανση (> 700°C) χωρίς καύση και με την παρουσία ενός οξειδωτικού μέσου, όπως ο αέρας, το οξυγόνο ή ο ατμός σε ελεγχόμενες ποσότητες. Το προκύπτον αέριο μείγμα ονομάζεται αέριο σύνθεσης ή συνθετικό αέριο. Το αέριο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο με θερμογόνο ικανότητα σχεδόν τη μισή από αυτήν του φυσικού αερίου. Η αεριοποίηση αποτελείται από μια σειρά θερμοχημικών φαινομένων, τα οποία λαμβάνουν χώρα σε τρία στάδια: (α) ξήρανση, (β) πυρόλυση και (γ) τελική αεριοποίηση - μερική οξείδωση. Η αεριοποίηση της βιομάζας είναι μια από τις πιο αποδοτικές και περιβαλλοντολογικά αποδεκτές τεχνολογίες για την δημιουργία ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. Το πλεονέκτημά της έγκειται στο ότι η καύση του αερίου σύνθεσης είναι πιο παραγωγική από την καύση του ίδιου του αρχικού καυσίμου (μη επεξεργασμένη βιομάζα). Μια δεύτερη εφαρμογή είναι η αναερόβια χώνευση και αποτελεί μια διεργασία που λαμβάνει χώρα αυθόρμητα στο περιβάλλον. Ωστόσο μπορεί να πραγματοποιηθεί και κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες σε ειδικές εγκαταστάσεις, με στόχο τη μεγιστοποίηση του παραγόμενου μεθανίου, καθώς και τη μείωση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και επιπτώσεων (π.χ. διαφυγή μεθανίου, οσμές). Το βιοαέριο, παράγεται από την αναερόβια χώ-
Μ
νευση κτηνοτροφικών αποβλήτων (λύματα από χοιροστάσια, βουστάσια), αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων και λυμάτων και από αστικά απόβλητα. Η σύστασή του είναι περίπου 65% μεθάνιο και 35% διοξείδιο του άνθρακα. Συνεπώς μπορεί να αξιοποιηθεί ενεργειακά, μέσω της τροφοδοσίας του σε κατάλληλες μηχανές εσωτερικής καύσης, ή άλλες ηλεκτρομηχανολογικές διατάξεις για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας.
Ποιες είναι οι πρώτες ύλες για την παραγωγή βιομάζας; Κρίσιμο ρόλο στη διαδικασία της αεριοποίησης αλλά και της αναερόβιας χώνευσης διαδραματίζει η επιλογή της πρώτης ύλης. Οι παράμετροι της βιομάζας που εξετάζονται περισσότερο είναι η υγρασία του υλικού, η περιεκτικότητά του σε τέφρα, η στοιχειακή του ανάλυση, η θερμογόνος δύναμή του, η πυκνότητα και η κοκκομετρία του. Πιο συγκεκριμένα, ως βιομάζα καλούνται οι φυτικές ύλες που προέρχονται είτε από φυσικά οικοσυστήματα, όπως π.χ. τα αυτοφυή φυτά και δάση, είτε από τις ενεργειακές καλλιέργειες (έτσι ονομάζονται τα φυτά που καλλιεργούνται ειδικά με σκοπό την παραγωγή βιομάζας για παραγωγή ενέργειας) γεωργικά και δασικά είδη, όπως π.χ. το σόργο το σακχαρούχο, το καλάμι, ο ευκάλυπτος κ.ά., τα υποπροϊόντα και κατάλοιπα της φυτικής, ζωικής, δασικής και αλιευτικής παραγωγής, όπως π.χ. τα άχυρα, στελέχη βαμβακιάς, κλαδιά δένδρων, φύκη, κτηνοτροφικά απόβλητα κ.ά., τα υποπροϊόντα που προέρχονται από τη μεταποί-
ηση ή επεξεργασία των υλικών αυτών, όπως π.χ. τα ελαιοπυρηνόξυλα, το πριονίδι κ.ά., καθώς και το βιολογικής προέλευσης μέρος των αστικών λυμάτων και σκουπιδιών.
Πόσο διαδεδομένη είναι η παραγωγή ενέργειας από βιομάζα στη χώρα μας; Λόγω της οικονομικής κρίσης πολλοί άνθρωποι στράφηκαν στη θέρμανση με λέβητες ξύλου ή πέλλετ. Ετσι λοιπόν, οι βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις στο χώρο της θέρμανσης βρήκαν μια διέξοδο και φαίνεται να ανθίζει μια αγορά που θα έπρεπε από χρόνια να έχει καθιερωθεί αφού σύμφωνα με μελέτες του ΚΑΠΕ το 75% των αναγκών μας σε ενέργεια θα μπορούσαν να καλυφθούν από τη βιομάζα. Αντίστοιχα και για την ηλεκτροπαραγωγή οι δυνατότητες είναι μεγάλες. Οι στόχοι παρόλα αυτά δεν έχουν επιτευχθεί και αν θέλουμε έως το 2020 να έχουμε εγκατεστημένες μονάδες ισχύος 350MW, πρέπει να επιταχύνουμε τις αδειοδοτικές διαδικασίες αξιοποιώντας έτσι το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ποια τα οφέλη του επενδυτή από την παραγωγή της βιομάζας; Η αεριοποίηση και η αναερόβια χώνευση είναι σταθερές παραγωγικές διαδικασίες και ο υποψήφιος επενδυτής μπορεί να είναι βέβαιος για τα επιδιωκόμενα οφέλη αφού τίποτε δεν αφήνεται στην τύχη και όλα σχεδιάζονται και παραμετροποιούνται μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Η παραγωγή ενέργειας είναι πολλαπλάσια σε σχέση με συστήματα άλλων ΑΠΕ. n
B12 energy in
Νέος διευθύνων σύμβουλος στην GES Καθήκοντα CEO ανέλαβε ο Hans Joern Rieks στην μεγαλύτερη εταιρεία στον κλάδο των ΑΠΕ, Global Energy Services (GES). «Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι που έχουμε τον Hans μαζί μας. Αποτελεί μια προσωπικότητα που θα είναι εξαιρετικά πολύτιμη στις μελλοντικές προσπάθειες της εταιρείας μας», είπε ο πρόεδρος της GES, Peter Grosch. Ως μέλος της διοίκησης της δανέζικης εταιρείας παραγωγής ανεμογεννητριών Vestas για 19 χρόνια, ο κ. Rieks φέρνει στην GES σημαντική εμπειρία από την οπτική της πλευράς του πελάτη. Επίσης, η 17 ετών εμπειρία του σε διεθνείς θέσεις ευθύνης, θα βελτιστοποιήσει την προσφορά του στο πολυεθνικό περιβάλλον της GES. Ο κ. Grosch επισημαίνει ότι οι ΑΠΕ αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις σε έναν τομέα που ωριμάζει, όπου εντείνεται ο ανταγωνισμός για μεγαλύτερα, πιο περίπλοκα και ριψοκίνδυνα έργα στην παγκόσμια αγορά. Για την GES, που είναι ένας
αξιόπιστος συνεργάτης των κορυφαίων παραγωγών εξοπλισμού στην αιολική και ηλιακή ενέργεια, το να προσλάβει ένα ανώτατο στέλεχος από έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς ανεμογεννητριών στον κόσμο, είναι μια ισχυρή στρατηγική επιλογή. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι ο κ. Rieks είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να οδηγήσει την εταιρεία μας σε αυτό το ταξίδι», λέει ο κ. Grosch. «Βλέπω μεγάλες δυνατότητες στην GES να παραμείνει ένας πραγματικός παγκόσμιος ηγέτης της αγοράς, βάσει των γερών θεμελίων της εταιρείας στις παραδοσιακές αγορές της Νότιας Ευρώπης. Φιλοδοξία μου είναι η GES να εδραιωθεί ως ένας από τους τρείς κορυφαίους σε προτίμηση ανεξάρτητους παρόχους υπηρεσιών παγκοσμίως», δήλωσε σχετικά ο κ. Rieks.
Κοινή άσκηση πυρασφάλειας ΕΛΠΕ - Πυροσβεστικής Με απόλυτη επιτυχία ολοκληρώθηκε η άσκηση πυρασφάλειας με σενάριο: «Αντιμετώπιση περιστατικού διαρροής βυτίου υγραερίου και επακόλουθης φωτιάς λίμνης (pool fire)». Βασικός σκοπός της άσκησης ήταν να ελεγχθεί ο βαθμός ετοιμότητας της Ελληνικά Πετρέλαια και το επίπεδο της συνεργασίας με την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Το άγημα από την πλευρά της Πυροσβεστικής, περιελάμβανε μεταξύ των άλλων 4 πυροσβεστικά οχήματα και προσωπικό 12 πυροσβεστών του Β΄ Πυροσβεστικού Σταθμού. Από την πλευρά της εταιρείας συμμετείχαν δύο πυροσβεστικά αυτοκίνητα με τους εξειδικευμένους πυροσβέστες και την ομάδα άμεσης επέμβασης των εγκαταστάσεων. Στη σύσκεψη των υπευθύνων που ακολούθησε για την αξιολόγηση της άσκησης, διαπιστώθηκε η άρτια κατάρτιση του προσωπικού που πήρε μέρος σε αυτήν, η επιχειρησιακή ετοιμότητα, η καταλληλότητα και η καλή λειτουργία του υψηλής τεχνολογίας διαθέσιμου εξοπλισμού, καθώς και η άριστη και αποτελεσματική συνεργασία του προσωπικού της εταιρείας με την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ανάλογες κοινές ασκήσεις διεξάγονται σε τακτά χρονικά διαστήματα στις εγκαταστάσεις της Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε., ώστε η συνεργασία και η αποτελεσματικότητα να διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα.
Επιβράβευση πελατών της Watt+Volt Παλιοί και νέοι πελάτες επιβραβεύονται με έκπτωση στο ποσό της εγγύησης που καταβάλλεται για την εκπροσώπησή τους. Οι καταναλωτές που δηλώνουν πάγια εντολή στην τράπεζα που τους εξυπηρετεί και έχουν καταθετικό λογαριασμό κερδίζουν έως και 30% έκπτωση στο ποσό της εγγύησης. Η έκπτωση ισχύει για οικιακούς αλλά και εταιρικούς πελάτες. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλέσουν στο Τμήμα Εξυπηρέτησης Πελατών του παρόχου ηλεκτρικού ρεύματος, στο τηλέφωνο 801 700 7080 (αστική χρέωση) και να ενημερωθούν για τις υπηρεσίες που παρέχονται. Οι εκπρόσωποι της εταιρείας είναι πρόθυμοι να διευκρινίσουν στους ενδιαφερόμενους κάθε απορία που τυχόν έχουν και να τους βοηθήσουν να επιλέξουν σωστά, διευκολύνοντας και απλοποιώντας τις διαδικασίες. Η Watt+Volt, είναι η νέα ενέργεια που αξίζει να εμπιστευθείτε.
Συνεργασία SMA και Stiebel Eltron Αντλίες θερμότητας Stiebel Eltron σε συνδυασμό με το έξυπνο σύστημα διαχείρισης ενέργειας της SMA, για τα έξυπνα νοικοκυριά του μέλλοντος. Η εταιρεία Stiebel Eltron GmbH & Co KG (Holzminden, Γερμανία) και η κατασκευάστρια φωτοβολταϊκών μετατροπέων SMA Solar Technology AG (Niestetal) ανακοίνωσαν στις 08.03.2013 την συνεργασία τους. Οι εταιρείες θα συνδυάσουν τις αντλίες θερμότητας Stiebel Eltron με το έξυπνο σύστημα διαχείρισης ενέργειας της SMA, για τα έξυπνα νοικοκυριά του μέλλοντος. Οι αντλίες θερμότητας της Stiebel Eltron θα ξεκινούν αυτόματα με τη βοήθεια του συστήματος της SMA, όταν το in-house φωτοβολταϊκό σύστημα παρέχει αρκετή ενέργεια. Η παραγώμενη ενέργεια θα αποθηκεύεται σε θερμικές μπαταρίες. Ετσι, η μεγιστοποίηση της ηλιακής ενεργειακής κατανάλωσης, συνεισφέρει σημαντικά στη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας και αυξάνει στο μέγιστο δυνατό την ενεργειακή αυτάρκεια του νοικοκυριού. Την απόφαση για το αν θα αποθηκευτεί η ηλιακή ενέργεια που παράγεται, ή αν θα τροφοδοτείται, παίρνει το σύστημα διαχείρισης της ενέργειας της SMA, ανάλογα με
προβλέψεις της αναμενόμενης ηλιακής ενέργειας από το internet, καθώς και από την προγραμματισμένη αναμενόμενη κατανάλωση ενέργειας του νοικοκυριού. Η επικοινωνία των δυο μονάδων πραγματοποιείται μέσω του διαχειριστή Sunny Home της κεντρικής μονάδας ελέγχου της SMA, Smart Home, και του Internet Services Gateway (ISG) της Stiebel Eltron, όπου ο διαχειριστής Sunny Home προτείνει τις πλέον κατάλληλες ώρες για να λειτουργεί η αντλία θερμότητας. Ο διαχειριστής Sunny Home υπολογίζει επίσης την ποσότητα παραγωγής ηλιακής ενέργειας για τις επόμενες ώρες και τις ανάγκες κατανάλωσης του νοικοκυριού. Πέρα από την αποθήκευση σε μπαταρία, η ηλιακή ενέργεια αποθηκεύεται επίσης με τη μορφή θερμότητας στον αποθηκευτικό χώρο της αντλίας, η οποία τροφοδοτείται από το φωτοβολταϊκό σύστημα στην οροφή. Ετσι λοιπόν, το ολοκληρωμένο σύστημα των δυο εταιρειών κατορθώνει την βέλτιστη αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας.
energy in B13
Τα χρέη των Δήμων προς τη ΔΕΗ
Φ/β εγκαταστάσεις σε όλη την Ελλάδα!
Το πρώτο πλωτό terminal της ΔΕΠΑ
Δήμοι, περιφέρειες, αποκεντρωμένες διοικήσεις και ΑΣΕΠ είναι ορισμένοι μόνο από τους οφειλέτες της ΔΕΗ.
Η ENGAIA A.E. ολοκλήρωσε το πρώτο τρίμηνο του 2013 ένα σημαντικό αριθμό φ/β εγκαταστάσεων, ισχύος 5,5MW.
Η παρουσίαση του σχεδίου της ΔΕΠΑ για τη δημιουργία πλωτής μονάδας LNG πραγματοποιήθηκε στην Καβάλα.
Συνολικά 26 φορείς που εποπτεύονται από το υπουργείο Εσωτερικών, όφειλαν στη ΔΕΗ τον Οκτώβριο του 2012, 19.513.445,78 ευρώ. Ομως, με βάση το aftodioikisi.gr, η επιχείρηση εφαρμόζει δυο μέτρα και δυο σταθμά. Δεν προχωρά, όπως στους απλούς πολίτες, σε διακοπή της παροχής ρεύματος αλλά ζητεί από τον υπουργό, «δεδομένου των προβλημάτων της ρευστότητας που αντιμετωπίζει η ΔΕΗ και στο πλαίσιο του σχεδιασμού της Κυβέρνησης για την εξόφληση των οφειλών του Ελληνικού Δημοσίου» να φροντίσει για την εξόφληση των οφειλομένων ποσών προς την ΔΕΗ. Σύμφωνα με το έγγραφο της ΔΕΗ «πρωταθλήτρια» αναδεικνύεται η Περιφέρεια Αττικής με 8.598.681,25 ευρώ, εκ των οποίων τα 8.334.686,67 ευρώ είναι για τους φωτεινούς σηματοδότες.
H εταιρεία ήταν υπεύθυνη για τον σχεδιασμό, την προμήθεια αλλά και την κατασκευή των πάρκων, σύμφωνα πάντα με τις υψηλότερες προδιαγραφές ποιότητας κατά την πάγια πολιτική της εταιρείας. Τα εν λόγω έργα είναι μικρής, μεσαίας και μεγάλης κλίμακας και βρίσκονται σε περιοχές σε ολόκληρη την Ελλάδα όπως Δράμα, Θεσσαλονίκη, Ικαρία, Καστοριά, Κιλκίς, Λάρισα, Λειβαδιά, Ροδόπη, Σκύδρα, Χαλκιδική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κατασκευή φ/β εγκατάστασης σε βιομηχανική στέγη για την εταιρεία Kronos Sun Energy στη Σκύδρα ισχύος 781kW, η οποία υλοποιήθηκε σε μόλις 43 ημερολογιακές ημέρες. Στο σύνολό τους οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, αναμένεται να παράγουν πάνω από 7,7GWh/έτος και να συμβάλλουν στην αποφυγή πάνω από 5.400 tn CO₂ ετησίως.
Η παρουσίαση του σχεδίου έγινε στο πλαίσιο του σεμιναρίου «Energy and Shipping» του ΙΕΝΕ από τον διευθυντή δραστηριοτήτων στρατηγικής και εταιρικής ανάπτυξης της επιχείρησης, Γιώργο Πολυχρονίου. Το σχέδιο, γνωστό με την ονομασία Aegean LNG, αφορά στην κατασκευή πλωτού σταθμού, τύπου FSRU ή LNGRV στην Καβάλα, ο οποίος σε συνδυασμό με τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας, IGB, θα προσφέρει μια πολύ καλή λύση για μεταφορά του αερίου προς τη Βόρεια Ελλάδα και τα Βαλκάνια, διότι ελαχιστοποιεί την απόσταση που πρέπει να διανύσει το αέριο για να φτάσει στους καταναλωτές των περιοχών αυτών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΔΕΠΑ, το έργο μπορεί να είναι έτοιμο ήδη από το το 2015-2016.
Συνεργασία Ιδρύματος «Ελληνικός Κόσμος» – Siemens Το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού «Ελληνικός Κόσμος» και η Siemens A.E. συνεργάζονται για τη διοργάνωση του εκπαιδευτικού προγράμματος «Ηλιος, Ανεμος, Νερό: Ενέργεια Στο Μέλλον», το οποίο απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 9-15 χρονών. Στόχος του προγράμματος είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην ηλεκτροπαραγωγή, την αφαλάτωση και άλλες χρήσιμες εφαρμογές στην καθημερινή ζωή. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το προηγούμενο σχολικό έτος, συνεχίζεται και φέτος και εστιάζει στην ανάδειξη του ρόλου των ΑΠΕ στο παρόν και το μέλλον, δίνοντας έμφαση σε θέματα όπως: η σημασία του ήλιου ως πηγή παραγωγής ενέργειας, οι διαφορές μεταξύ ανανεώσιμων και μη ανανεώσιμων πηγών και η ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας και ενεργειακή απο-
Ο «Ελληνικός Κόσμος» και η Siemens, μέσα από το πρόγραμμα «Ηλιος, Ανεμος, Νερό: Ενέργεια Στο Μέλλον», ευαισθητοποιούν μαθητές δημοτικού και γυμνασίου γύρω από τις ΑΠΕ. δοτικότητα στην καθημερινότητά μας. Επίσης, στόχος του προγράμματος είναι να αποτελέσει ερέθισμα για τους νεαρούς μαθητές που σκέφτονται να ασχοληθούν με τις επιστήμες, την τεχνολογία και την πρακτική εφαρμογή τους στο μέλλον. Οι μαθητές ενθαρρύνονται να συμμετέχουν, με ενεργό και ομαδικό πνεύμα, σε διαδραστικές ασκήσεις και πειράματα. Παράλληλα, χρησιμοποιούνται βίντεο, μακέτες τεχνικών εγκαταστάσεων, αντικείμενα τέχνης και ένα σετ ενεργειακών πειραμάτων που έχει αναπτύξει η Siemens ειδικά για αυτή τη δράση. Η εκπαιδευτική συνεργασία με το Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού αποτελεί μέρος του προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας της Siemens Α.Ε.,
το οποίο στηρίζεται στη στρατηγική και τις δραστηριότητες της εταιρείας, καθώς και στο όραμα της για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης παγκοσμίως. «Δέσμευσή μας είναι να λειτουργούμε με αίσθημα υπευθυνότητας, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που δημιουργούν αξία για τους κοινωνικούς μας εταίρους. Ενας από τους στόχους του προγράμματος της εταιρείας μας είναι η ενίσχυση της γνώσης των νέων γύρω από τις επιστήμες και την τεχνολογία, καθώς και η ανάδειξη ζητημάτων που σχετίζονται άμεσα με την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη χρήση «πράσινων», τεχνολογιών», δήλωσε η διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας της Siemens A.E., Μάρη Αγαλιώτου.
«Η συνεργασία μας με το Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού ανταποκρίνεται ακριβώς σε αυτές μας τις προτεραιότητες. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για αυτή την προσπάθεια, καθώς πιστεύουμε ότι έτσι συμβάλλουμε κι εμείς στην εκπαίδευση των νέων γύρω από ζητήματα που αφορούν τη σύγχρονη κοινωνία», συμπλήρωσε. «Το πρόγραμμα που σχεδιάστηκε με την επιστημονική καθοδήγηση των συνεργατών της Siemens αλλά και τη χορηγία της εταιρείας, έδωσε στο εκπαιδευτικό τμήμα του «Ελληνικού Κόσμου» την ευκαιρία να ασχοληθεί με το θέμα της ενέργειας αλλά και να βρει τους τρόπους ευαισθητοποίησης των παιδιών μέσα από τον πειραματισμό και το παιχνίδι. Η απήχηση του προγράμματος είναι η καλύτερη ανταμοιβή και μαρτυρά αισιοδοξία για το μέλλον όλων μας», δήλωσε χαρακτηριστικά η κα. Μαρία Γρηγοροπούλου, υπεύθυνη του Τμήματος Μουσειοπαιδαγωγών του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».