Περί Υγείας 24

ART DIRECTOR Φοίβος Ντάσης ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Λήδα Κοντογιαννοπούλου Χριστίνα Κορκοντζέλου Γιάννης Παλαιολόγος Άννα Σταυράκη Ζήσης Ψάλλας Θάνος Ξυδόπουλος ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΣYNEPΓΑTEΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Ιωάννης Κ. Γκιάλας Γεωργία Καπώλη Αριστείδης Κερασώτης Νίκος Κεφαλάς Ανδρέας Μελιδώνης Κάρολος Παπαλαζάρου Γιώργος Νικολαΐδης ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Παναγιώτα Αλευρίτη ΕΔΡΑ Αργοστολίου 108 Τ.Κ. 183 45 Μοσχάτο Tηλ.: 210 7474890 Φαξ: 210 7470108

IΔIOKTHΣIA «ONLINE-TECHPRESS MΕΠΕ» info@online-techpress.gr ΙΔΡΥΤΗΣ

Covid-19 Πόσο επικίνδυνες είναι οι υποπαραλλαγές BQ.1. και BQ.1.1; 2 Αντιγριπικό εμβόλιο Από τι κινδύνους προστατεύει; 3 Αριστείδης Κερασώτης Διευθυντής Τμήματος Ενδοκρινολογίας – Διαβήτη - Οστεοπόρωσης, ΙΑΣΩ Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση σακχαρώδους

διαβήτη; 4 Νίκος Κεφαλάς Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Παίδων «ΜΗΤΕΡΑ» Τι γνωρίζουμε για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1; 5

Διαβήτης τύπου 2 Μπορεί το ψύχος να βοηθήσει στην πρόληψη; 6

Διαβητικό πόδι Ο Ομιλος Ιατρικού Αθηνών πρωτοπορεί στη διάγνωση και αντιμετώπισή του 8

Διαβήτης και όραση Πώς επηρεάζεται η οφθαλμική υγεία; 10 Βιταμίνες και σακχαρώδης διαβήτης

Ποιες βοηθούν στον έλεγχο της νόσου; 11 Ιωάννης Κ. Γκιάλας Χειρουργός Ουρολόγος, τ. Πρόεδρος Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Πώς μπορεί να νικηθεί ο καρκίνος του προστάτη; 12

Ανδρέας Μελιδώνης και Κάρολος Παπαλαζάρου, Metropolitan Hospital Υπάρχει ιδανική δίαιτα για την πρόληψη της αθηροσκλήρωσης;......... 14 Συνέντευξη Δήμητρα Κατσαφάδου Δημιουργός της εταιρείας καλλυντικών La Vie en Rose 16

Οι αναπνευστικές ιώσεις μας προϊδεάζουν για τον επερχόμενο χειμώνα

σιεύθηκε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδήποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιαδήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

ο καιρός αλλάζει και στο προσκήνιο έρχεται η «τριδημία», Covid-19, γρίπη και συγκυτιακός ιός (RSV), που ανησυχεί τους επιστήμονες. Τα Κέντρα Ελέγχου νοσημάτων στις ΗΠΑ προειδοποιούν για την έξαρση της γρίπης, του RSV και του Sars–Cov-2 κατά τους χειμερινούς μήνες. Ενώ τα νέα κρούσματα κορωνοϊού δείχνουν μέχρι στιγμής μείωση τις τελευταίες εβδομάδες, ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι υγείας λένε ότι αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα άλλων ιών, καθώς επιστρέφει η καθημερινότητα πριν από την πανδημία και πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα παιδιά, δεν έχουν ανοσία. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ εξέδωσαν προειδοποιήσεις σχετικά με τους αναπνευστικούς ιούς σε χιλιάδες παρόχους υγειονομικής περίθαλψης σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν την ανίχνευση των ιών, τη θεραπεία και τον εμβολιασμό του πληθυσμού. Για τη χώρα μας συγκεκριμένα, λέγεται ότι έρχεται ένα καινούργιο στέλεχος της γρίπης, ενώ δεδομένη είναι η επανεμφάνιση του RSV. Ο RSV ήταν ο πρώτος ιός που ξεπήδησε μόλις λύθηκαν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, με μικρές επιδημίες σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Παράλληλα, οι υποπαραλλαγές της Covid απειλούν εκ νέου την υγεία μας. Κανείς δεν πρέπει να αμελήσει φέτος τόσο τον αντιγριπικό εμβολιασμό όσο και τις αναμνηστικές δόσεις για τον Sars-Cov-2. Η μάσκα και το καλό πλύσιμο των χεριών παραμένουν επίσης αναγκαία μέτρα προφύλαξης. Στα δικά μας τώρα, το παρόν τεύχος καλύπτει όπως πάντα επίκαιρα θέματα υγείας, ομορφιάς, επιχειρηματικότητας, ενώ ετοιμάσαμε για τους αναγνώστες μας ένα διαφωτιστικό αφιέρωμα στον διαβήτη. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής που ευνοεί την ανάπτυξη διαβήτη –επεξεργασμένα τρόφιμα, λιγοστή σωματική άσκηση, έλλειψη βιταμινών, υπερκατανάλωση ζάχαρης και το οικογενειακό ιστορικό– έχει ως αποτέλεσμα οι διαβητικοί στην Ελλάδα να αγγίζουν ως και το 10% του πληθυσμού, σύμφωνα με στοιχεία της ΗΔΙΚΑ. Καλή ανάγνωση Αφροδίτη Ντάικου

στελέχους Ομικρον, οι BQ.1 και BQ.1.1, κερδίζουν

έδαφος στις ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας τώρα περίπου το 30% των μολύνσεων. Και οι δύο είναι απόγονοι του στελέχους BA.5, της παραλλαγής της Ομικρον που έχει κυριαρχήσει σε όλο τον κό σμο τους τελευταίους μήνες. Αν και φαίνεται να είναι πιο συνηθι σμένα στις ΗΠΑ αυτά τα στελέχη, σε αυτό το στάδιο, τα BQ.1 και BQ.1.1 έχουν επίσης εντοπιστεί στο Ηνωμέ νο Βασίλειο και σε πολλές χώρες της Ευρώπης, με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) να έχει ταξινομήσει το BQ.1 ως παραλλαγή ενδιαφέροντος. Με βάση τις εκτιμήσεις, το ECDC ανα μένει ότι έως τις αρχές Δεκεμβρίου 2022 πάνω από το 50% των μολύν σεων από Covid-19 θα οφείλονται σε BQ.1 και BQ.1.1. Μέχρι τις αρχές του 2023 θα μπορούσαν να αντιπροσω πεύουν περισσότερο από το 80% των περιπτώσεων. Oταν ακούμε για νέες παραλλαγές Covid-19, τρία βασικά ερωτήματα έρχονται στο μυαλό: Eίναι πιο μετα δοτικές σε σύγκριση με τις προηγού μενες; Μπορούν να ξεφύγουν από την ανοσολογική μας απόκριση; Και μπορούν να προκαλέσουν πιο σοβα ρή ασθένεια; Ας ρίξουμε μια ματιά σε όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα γι’ αυτές τις νέες παραλλαγές. 1. Είναι πιο μεταδοτικές; Η μεταδοτικότητα αναφέρεται στην

ικανότητα ενός παθογόνου να μπορεί

να μεταδοθεί από το ένα άτομο στο άλλο. Αυτό το χαρακτηριστικό καθο ρίζεται από πολλούς παράγοντες που σχετίζονται με το παθογόνο, τον ξε νιστή του και το περιβάλλον. Για την ώρα, έχουμε περιορισμένα δεδομένα σχετικά με το πόσο μεταδοτικές είναι αυτές οι δύο νέες παραλλαγές. Αλλά το BQ.1.1 φαίνεται να είναι εξαιρετι κά μεταδοτικό, με τις αναφορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να υπο λογίζουν ότι χρειάστηκαν μόνο 19 ημέρες για να οκταπλασιαστεί. Αν και οι παραλλαγές BQ.1 και BQ.1.1 αποτελούν επί του παρόντος ένα μι κρό ποσοστό όλων των περιπτώσε ων Covid παγκοσμίως, σε ορισμένες χώρες το ποσοστό των κρουσμάτων αυξάνεται με ρυθμό που υποδηλώνει ότι είναι πιο μεταδοτικές από άλλες κυκλοφορούσες παραλλαγές. 2. Μπορούν να ξεφύγουν από το ανοσοποιητικό μας σύστημα;

μας απόκριση από προηγούμενη μόλυνση ή εμβολιασμό. Τα στελέχη BQ.1 και BQ.1.1 περιέχουν μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδας, μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια του SARS-CoV-2 (του ιού που προκαλεί την νόσο Covid-19) που του επιτρέπει να προσκολλάται και να μολύνει τα κύτταρά μας. Οι μεταλλάξεις περιλαμ βάνουν τις K444T, N460K, L452R και

F486V. Η παραλλαγή BQ.1.1 περιέχει μια πρόσθετη μετάλλαξη, την R346T, που βρίσκεται επίσης στην παραλλα γή BA.5. Αυτές οι μεταλλάξεις έχουν συσχετιστεί με σημαντική διαφυγή από το ανοσοποιητικό και τα αντισώ ματα που ήδη έχουμε από προηγού μενες λοιμώξεις ή τον εμβολιασμό. Μια μελέτη έδειξε ότι είναι πιθανό η ανοσία που προκαλείται από λοίμωξη από προηγούμενες παραλλαγές Ομι κρον και εμβολιασμό να μην παρέχει ευρεία προστασία έναντι της λοίμω ξης BQ.1.1. Ωστόσο αυτή η μελέτη είναι μια προεκτύπωση, που σημαίνει ότι δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από άλλους ειδικούς. Αν και τα τρέχοντα εμβόλια για την Covid και οι προηγούμενες λοιμώξεις παρέχουν καλή προστασία έναντι της σοβαρής νόσου, δεν παρέχουν πλήρη προστασία από μόλυνση ή επανα μόλυνση. Ομοίως, ενώ μειώνουν τη μετάδοση της Covid, δεν την απο τρέπουν πλήρως. Και αυτές οι νέες παραλλαγές φαίνεται να έχουν την υψηλότερη ικανότητα για ανοσολογι κή διαφυγή. Τούτου λεχθέντος, τα εμ βόλια κατά της Covid θα συνεχίσουν να προσφέρουν ισχυρή προστασία από σοβαρές ασθένειες και θάνατο. 3. Μπορούν να προκαλέσουν

ζεται με πιο σοβαρή ασθένεια από το BA.4 και το BA.5. Ανησυχητικά όμως μια πρόσφατη με λέτη προεκτύπωσης υποδηλώνει ότι το BQ.1.1 θα μπορούσε να είναι ανθε κτικό στο Evusheld, μια θεραπεία με αντισώματα που έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει άτομα που είναι ανο σοκατεσταλμένα και δεν ανταποκρί νονται εξίσου καλά στα εμβόλια Covid.

Η πανδημία δεν έχει τελειώσει ακόμα

μέτωπο. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το BQ.1 σχετί

Εκτός από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τα BQ.1 και BQ.1.1 έχουν επίσης εντοπι στεί σε άλλες χώρες όπως η Νέα Ζη λανδία, η Ταϊλάνδη, η Σιγκαπούρη και ο Καναδάς, όπου έχουν εντοπιστεί στα λύματα –τα δείγματα λυμάτων συχνά μας δίνουν μια καλή ένδειξη για πιθα νές αιχμές της νόσου Covid. Η συνεχιζόμενη εμφάνιση νέων πα ραλλαγών της Covid-19 υποδηλώνει ότι ο ιός είναι ακόμα πολύ κοντά μας και εξελίσσεται γρήγορα. Καθώς αντι μετωπίζουμε αναζωπυρώσεις που οδεύουν προς τον χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο, πρέπει να προσέχουμε αυτές και οποιεσδήποτε άλλες νέες παραλλαγές και να παρατηρούμε προ σεκτικά πώς συμπεριφέρονται. Χρειαζόμαστε επίσης μελέτες που θα ελέγχουν το πόσο καλά λειτουργούν τα νέα διδύναμα εμβόλια (αυτά που στοχεύουν την Oμικρον παράλληλα με το αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2) κατά των BQ.1 και BQ.1.1. u

ια μελέτη από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) διαπίστωσε ότι οι ενήλικες που εμβολιάστηκαν είχαν 26% λιγότερες πιθανότητες να εισαχθούν σε μονάδα εντατικής θεραπείας και 31% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τη γρίπη σε σύγκριση με εκείνους που δεν εμβολιάστηκαν. Και φαίνεται να υπάρχει προστασία ακόμη και όταν τα εμβόλια δεν ταιριάζουν απόλυτα με το στέλεχος του ιού της γρίπης που κυκλοφορεί (το εμβόλιο παρασκευάζεται μήνες πριν και μπορεί να μην ανταποκρίνεται ακριβώς στα στελέχη που κυριαρχούν τον χειμώνα). Ακολουθούν τέσσερις τρόποι με τους οποίους το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να έχει όφελος πέραν της προστασίας από τη γρίπη.

1. Προστασία από άνοια Η έρευνα είχε δείξει ότι τα εμβόλια κατά της γρίπης μπορεί να προστατεύσουν τον εγκέφαλο από την άνοια. Μια μελέτη συνέκρινε περίπου 47.000 άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω που είχαν εμβολιαστεί κατά της γρίπης με μια 80.000 άτομα που δεν είχαν εμβολιαστεί. Οσοι έκαναν το εμβόλιο για τη γρίπη είχαν 40% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν νόσο Αλτσχάιμερ σε μια περίοδο τεσσάρων ετών. «Δεν περιμέναμε μια τόσο μεγάλη διαφορά», είπε ο συγγραφέας της μελέτης Avram Bukhbinder, νευρολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, στη Βοστώνη.  Ο Bukhbinder έχει αρκετές θεωρίες για τις πιθανές επιπτώσεις του εμβολιασμού στον εγκέφαλο. Ισως με την πρόληψη της γρίπης, το εμβόλιο καταπνίγει τη φλεγμονή που μπορεί να οδηγήσει σε επιβλαβείς εγκεφαλικές αλλαγές. Μια υπόθεση είναι ότι τα εμβόλια αλλάζουν τη συνολική άμυνα του εγκεφάλου. Υπάρχουν καλές ενδείξεις πως όταν κάνουμε αυτά τα εμβόλια, μας βοηθούν να παράγουμε αντισώματα για τον ιό της γρίπης αλλά μπορεί επίσης να τροποποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται καλύτερο στον καθαρισμό των κα-

κών μορφών του αμυλοειδούς και της ταυ, πρωτεΐνες που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.

ότι διαταράσ-

προσδόκιμο

οι

συσσωρεύονται στα τοιχώματα των αρτηριών. Η ανοσολογική απόκριση απέναντι στη γρίπη δημιουργεί φλεγμοΤέσσερα οφέλη του εμβολίου κατά της γρίπης που μπορεί να σας εκπλήξουν Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να έχει και άλλα οφέλη, πέρα από την προστασία από τον πυρετό, την κόπωση, τα ρίγη και τους πόνους. | περί υγείας | 3

και επιδείνωση της νόσου. Από τις συνήθειες της ζωής, η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής ασκήσεως και πάνω απ’ όλα η κακή διατροφή φαίνεται ότι είναι οι κυριότεροι παράγοντες. Ο σημερινός τρόπος ζωής παγκοσμίως ευνοεί την ανάπτυξη και αυξητική τάση αυτών των παραγόντων. Η καθιστική ζωή, σε συνδυασμό με τη μείωση της σωματικής

Βρίσκεται ανάμεσα

φυσιολογικό

ότι

διαγνωσθεί,

ασθενείς διέρχονται

αυτό

χρονικό

στην κατάσταση

προ-διαβήτη. Ο ΣΔ παρουσιάζει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Η υπογλυκαιμία, όταν η γλυκόζη πέσει κάτω από τα φυσιολογικά όρια, είναι μια δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση. Μακροχρονίως επηρεάζονται όλα τα αγγεία του οργανισμού και οι επιπτώσεις αφορούν σε όλο το σώμα. Οι σοβαρές καρδιοπάθειες και τα εγκεφαλικά επεισόδια, με θανατηφόρο, συχνά, κατάληξη βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των επιπλοκών. Η διαβητική νεφροπάθεια αποτελεί σημαντική αιτία καταλήξεως στον τεχνητό νεφρό. Ο ΣΔ θεωρείται συχνότατη αιτία τυφλώσεως στους ενήλικες. Η διαβητική νευροπάθεια και αγγειοπάθεια είναι δεδομένες στη μακροχρόνια πορεία του ΣΔ. Η αντιμετώπιση του ΣΔ είναι πολυεπίπεδη. Δεδομένου ότι πρόκειται για χρόνια, μη ιάσιμη νόσο, η ρύθμισή

Οσακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια πάθηση, που χαρακτηρίζεται από ολική έλλειψη ινσουλίνης, λόγω αυτοάνοσης καταστροφής των β-νησιδίων του Langerhans, στο πάγκρεας (τύπου 1), που παράγουν ινσουλίνη. Ανιχνεύονται αντισώματα κατά των β-νησιδίων στο 80% των περιπτώσεων: αντί GAD, αντί ΙΑ, αντί ΙΑ2, αντί ICA. Ο διαβήτης τύπου 1, καθώς είναι μια αυτοάνοση νόσος, φαίνεται ότι ακολουθεί τον αυξημένο επιπολασμό αυτών των νόσων. Επιπλέον, φαίνεται να εμφανίζεται και σε νεαρότερες ηλικίες (κάτω από την ηλικία των 6 ετών), όλο και περισσότερο, και χωρίς την ύπαρξη κάποιου οικογενειακού ιστορικού, στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Δεν συσχετίζεται η εμφάνισή του με τη διενέργεια κάποιου εμβολίου. Εμφανίζεται συνήθως με συμπτώματα πολυουρίας, πολυδιψίας, πολυφαγίας, αδυναμίας, κοιλιακού άλγους. Με την ανακοίνωση της διάγνωσης στον ασθενή και την οικογένειά του, υπάρχει, σχεδόν πάντα, ένα «πένθος» για το γεγονός αυτό. Κυρίως η οικογένεια του νεοδιαγνωσμένου πάσχοντα, ιδιαίτερα αν αυτό είναι μικρό παιδί, θεωρεί ότι έχει έρθει το «τέλος» για αυτό. Είναι

οικογένειας αυτό να ξεπεραστεί γρήγορα. Η εκπαίδευση του ατόμου

διαβήτη και της οικογένειάς του έχει αρκετά μεγάλη σημασία και περιλαμβάνει όλες τις θεματολογίες που σχετίζονται: διάφορες ινσουλίνες που κυκλοφορούν, νέου τύπου ινσουλίνες, υπογλυκαιμίες, υπεργλυκαιμίες, άσκηση, ασθένειες, διατροφή, τρόπος χορήγησης ινσουλίνης, μέτρηση σακχάρου αίματος, πρόγραμμα ημέρας

του ατόμου με διαβήτη, ψυχολογία του ατόμου με διαβήτη, στόχοι για τον διαβήτη και τον ασθενή. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να είναι ρεαλιστικοί, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και το επίπεδο της οικογένειας, χωρίς να παραβλέπουμε έναν καλό έλεγχο. Για την καλύτερη και αρτιότερη εκπαίδευση, καθώς και για την επαφή με την οικογένεια, είναι απαραίτητη η παρουσία μιας ομάδας ειδικών: νοσηλεύτρια εκπαιδευμένη στον διαβήτη, διαιτολόγος, ψυχολόγος, σύλλογος πασχόντων και τελευταίος και σίγουρα ο πιο σημαντικός, ο ιατρός. Το κάθε μέλος της ομάδας θα επικεντρωθεί στο κομμάτι της θεραπείας που ξέρει καλύτερα. Η ομάδα αυτή θα πρέπει να επικοινωνεί μεταξύ της, ώστε να εκτιμηθούν τυχόν ιδιαιτερότητες του ασθενούς και της οικογένειάς του. Η ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη, ανεξαρτήτως ηλικίας και τύπου, είναι μια ισορροπία ανάμεσα σε φάρμακα (ινσουλίνη), διατροφή και φυσική δραστηριότητα, με στόχο να κρατήσουμε τα σάκχαρα αίματος στα επιθυμητά όρια για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό ακριβώς φοβίζει τους γονείς των παιδιών με διαβήτη: θα δεχθούν εύκολα να κάνουν μετρήσεις και ενέσεις; Θα μπορούν να ελέγξουν την διατροφή τους και τη δραστηριότητά τους; Θα μπορούν να αντιληφθούν τις υπογλυκαιμί-

ες; Θα μπορούν να αποφύγουν τις υπεργλυκαιμίες; Το γεγονός ότι τα παιδιά μπορεί να είναι μικρά είναι το πλεονέκτημά τους. Ο τρόπος συμπεριφοράς τους μπορεί να διαμορφωθεί και να διδαχθεί. Αν είναι έφηβοι, χρειάζονται ειλικρινή και ευθεία αντιμετώπιση, ώστε να πειστούν να συμπεριλάβουν τις ρουτίνες του διαβήτη στην καθημερινή ρουτίνα τους. Εδώ κομβικό ρόλο παίζουν οι γονείς και η ομάδα του διαβήτη. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα συστήματα χορήγησης ινσουλίνης (στυλό ή αντλίες) καθώς και οι τεχνολογίες ελέγχου σακχάρου με πολλά χρώματα, σχήματα και ελάχιστη ποσότητα αίματος (3 μl) ή και με σκανάρισμα, είναι εξαιρετικά φιλικές σε παιδιά και η εξοικείωσή τους με αυτά είναι θαυμαστή. Οι στερητικές δίαιτες του διαβήτη είναι πλέον παρελθόν. Σε συνδυασμό με τις νέες ινσουλίνες, μπορούμε να είμαστε πιο ευέλικτοι στο διατροφικό πρόγραμμα των παιδιών με διαβήτη, σχετικά με τις ποσότητες φαγητού και την ώρα του γεύματος. Οσο για τις υπογλυκαιμίες συχνός έλεγχος με τις νέες συσκευές συνεχούς καταγραφής σακχάρου αίματος και ο χρόνος θα φέρουν την καλύτερη αντίληψη και αντιμετώπισή τους. Συμπερασματικά, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια κατάσταση κατά την οποία λείπει η ορμόνη ινσουλίνη. Η αναπλήρωσή της μπορεί να γίνει με απλό και πολύπλοκο τρόπο: απλό καθώς οι νέοι τρόποι χορήγησης (στυλό, αντλίες) απλουστεύουν τα πράγματα και πολύπλοκο καθώς πρέπει να ληφθούν υπόψη καταστάσεις που δεν είναι χειροπιαστές –διατροφή, ασθένειες, άγχος, παιχνίδι.

μέσω της ενεργοποίησης του καφέ λιπώδους ιστού. Το σώμα μας έχει τρεις τύπους λίπους: λευκό, καφέ και μπεζ. Υπάρχει πολύ καφέ λίπος σε μικρά θηλαστικά, όπως στα ποντίκια και στους αρουραίους, που χρειάζονται πολλή θερμότητα για να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους. Τα ανθρώπινα μωρά έχουν επίσης καφέ λίπος αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα πιστευόταν ότι εξαφανίζεται στους ενήλικες, οι οποίοι μπορούν να κρατηθούν αρκετά ζεστοί μέσω άλλων διεργασιών.  Τα μπεζ λιποκύτταρα είναι κάτι μεταξύ των λευκών και των καφέ λιποκυττάρων. Αρκετές ερευνητικές ομάδες παρατήρησαν πως όταν τα μικρά θηλαστικά τοποθετούνται στο κρύο, οι λευκές αποθέσεις λίπους τους αποκτούν μια πιο καφέ όψη –μια διαδικασία που ονομάζεται «αμαύρωση». Οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι αυτά τα κύτταρα προέρχονται από μια ξεχωριστή γενεαλογία του λευκού λίπους. Οταν τα μπεζ λιποκύτταρα ωριμάζουν, μπορούν να λειτουργήσουν είτε σαν λευκά είτε σαν καφέ, καθώς οι ανάγκες του σώματος αλλάζουν μεταξύ αποθήκευσης ενέργειας και παραγωγής θερμότητας. Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν αυτήν τη διαδικασία, πιστεύοντας ότι αν μπορέσουν να κάνουν αυτά τα κύτταρα να ενεργούν στην καφέ φάση τους, ίσως μπορέσουν να τα ενεργοποιήσουν μαζί με το καφέ

Μπορεί η έκθεση στο κρύο να είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της παχυσαρκίας; Δεν είναι σίγουρο αλλά οι μελέτες δείχνουν κάτι άλλο, ότι ο επιπολασμός του διαβήτη είναι υψηλότερος στις θερμότερες περιοχές του πλανήτη.  Κρύο και γλυκόζη νηστείας

Το 2015 μια μικρή κλινική δοκιμή έδειξε σημαντικά ευεργετικά αποτελέσματα στη δράση της ινσουλίνης από την έκθεση ασθενών με διαβήτη τύπου 2 σε χαμηλές θερμοκρασίες. Ανέφερε ότι 10 ημέρες εγκλιματισμού στο κρύο, στους 14-15 βαθμούς Κελσίου, για έξι ώρες την ημέρα αύξησε την περιφερική ευαισθησία στην ινσουλίνη κατά περίπου 43% σε οκτώ άτομα με διαβήτη τύπου 2. Το ενδιαφέρον ήταν ότι αυτά τα οφέλη προέκυψαν παρά τις μικρές μόνο αλλαγές στον καφέ λιπώδη ιστό των ασθενών. Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει κάτι ιδιαίτερο σχετικά με την έκθεση στο κρύο που μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 που δεν έχει ακόμη κατανοηθεί πλήρως.  Το 2017 μια καναδική μελέτη βρήκε ότι οι γυναίκες που ζούσαν στην ευρύτερη περιοχή του Τορόντο και εκτέθηκαν σε χαμηλότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους είχαν χαμηλότερο ποσοστό διαβήτη κύησης από εκείνες που εκτέθηκαν σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Η μελέτη εξέτασε 555.911 γεννήσεις μεταξύ 396.828 γυναικών σε μια περίοδο 12 ετών. Κάποιες γυναίκες ήταν έγκυες όταν η μέση θερμοκρασία του αέρα ήταν υψηλότερη και άλλες όταν ήταν χαμηλότερη. Οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση μεταξύ

της μέσης θερμοκρασίας 30 ημερών πριν από τον έλεγχο του διαβήτη κύησης στο δεύτερο τρίμηνο και της πιθανότητας διάγνωσης διαβήτη κύησης. Ο επιπολασμός του διαβήτη κύησης ήταν 4,6% μεταξύ των γυναικών που εκτέθηκαν σε εξαιρετικά χαμηλές μέσες θερμοκρασίες (κάτω από -10 βαθμούς Κελσίου) κατά την περίοδο 30 ημερών πριν από τον έλεγχο για διαβήτη κύησης και σε 7,7% μεταξύ εκείνων που εκτέθηκαν σε θερμοκρασίες πάνω από 24 βαθμούς Κελσίου. Σε κάθε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 10 βαθμούς Κελσίου, οι γυναίκες είχαν 6-9% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη κύησης. Παρόμοιο αποτέλεσμα παρατηρήθηκε και για την αύξηση της θερμοκρασίας μεταξύ δύο διαδοχικών κυήσεων στην ίδια γυναίκα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι επιτρέπει την εξάλειψη παραγόντων όπως η εθνικότητα, το εισόδημα, η δραστηριότητα και οι διατροφικές συνήθειες που θα διέφεραν μεταξύ δύο διαφορετικών γυναικών. Πολλοί θα πίστευαν ότι σε υψηλότερες θερμοκρασίες οι γυναίκες είναι έξω και πιο δραστήριες, κάτι που θα βοηθούσε στον περιορισμό της αύξησης βάρους κατά την εγκυμοσύνη. Το εύρημα ήταν περίπου αδιανόητο, αλλά ταίριαζε με αυτό που είχε βρεθεί το 2015, ότι η έκθεση στο κρύο βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Το 2022 μια άλλη μελέτη βρήκε ότι το ρίγος κατά την επανειλημμένη έκθεση στο κρύο

βελτιώνει πολλά πράγματα και όχι μόνο το σάκχαρο του αίματος. Μειώνει τα τριγλυκερίδια νηστείας και την αρτηριακή πίεση σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ενήλικες. Ισως το ρίγος να είναι κρίσιμο για την ενεργοποίηση των ευεργετικών μεταβολικών επιδράσεων του κρύου. Οταν κρυώνουμε, εκτός από την ενεργοποίηση του καφέ λιπώδους ιστού, οι μύες συστέλλονται μηχανικά ή τρέμουν, δημιουργώντας θερμότητα. Οι ερευνητές εξέθεσαν 15 υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα σε 10 συνεχόμενες ημέρες κρύου για να ενεργοποιήσουν το ρίγος, χρησιμοποιώντας έγχυση νερού, έως ότου έτρεμαν για μία ώρα την ημέρα. Το ρίγος που προκαλείται από το κρύο μείωσε τη γλυκόζη νηστείας από 105,1 σε 102,1 mg/dL. Τα τριγλυκερίδια νηστείας και ελεύθερων λιπαρών οξέων –που πιστεύεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και συμβάλλουν στην αντίσταση στην ινσουλίνη– μειώθηκαν κατά 32% και 11% αντίστοιχα. Η συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση μειώθηκε κατά 10 mmHg και 7 mmHg, αντίστοιχα. Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν ότι οι ελπίδες για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την παχυσαρκία με την ενεργοποίηση του καφέ και του λιπώδους ιστού μπορεί να αποδειχθούν απογοητευτικές, αλλά κάτι άλλο συναρπαστικό υπάρχει. Οι ασθενείς με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2 μπορεί στο μέλλον να δουν μια σημαντική νέα πρόσθετη οδό

αντιμετώπιση του διαβήτη και την πιο σοβαρή επιπλοκή αυτού, το διαβητικό πόδι. Στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή της GE Healthcare, έλαβαν μέρος ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών Δρ Βασίλης Αποστολόπουλος, η κα Cecilia Felix, General Manager, Image Guided Therapies, EMEA, GE Healthcare, η Δρ Γιούλη Αργυρακοπούλου, ειδικός παθολόγος, διευθύντρια Γ΄ Διαβητολογικής Μονάδας, Μονάδας Παχυσαρκίας & Ιατρείου Διαβητικών Εγκύων, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και ο Δρ Θεοδόσιος Μπίσδας, διευθυντής Γ΄ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Κεντρικός άξονας της Συνέντευξης Τύπου ήταν η προβολή της ταινίας μικρού μήκους, με τίτλο «The Cut: The Secret to Saving a Limb», παραγωγής GE Healthcare, 2022. Η εν λόγω ταινία, που αποτελεί πραγματική ιστορία, αφορά στη μάχη ενός άνδρα με τον διαβήτη, στην αδιάκοπη αναζήτηση ενός καλύτερου τρόπου ζωής και στην καινοτόμο χειρουργική τεχνική που του έσωσε τελικά το πόδι. Οι καταξιωμένοι ιατροί-επιστήμονες του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, αναλογιζόμενοι την ηλικία και τον αριθμό των ασθενών που αναμένεται να νοσήσουν από διαβήτη και διαβητικό πόδι, επισήμαναν πως η χώρα θα έρθει αντιμέτωπη με ένα δυσβάσταχτο κοινωνικό και οικονομικό σοκ στο εγγύς μέλλον. Ο Ομιλος Ιατρικού Αθηνών, αναγνωρίζοντας τη σημαντικότητα της πάθησης και μένοντας πιστός στη δέσμευσή του να οδηγεί της εξελίξεις, έχει επενδύσει για ακόμη μία φορά σε τεχνολογία αιχμής. Το μοναδικό στην Ελλάδα νέο πιστοποιημένο Ρομποτικό Υβριδικό Χειρουργείο - «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ», νέας γενιάς Discovery IGS 740 της GΕ Healthcare, έχει καταστήσει το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, σημείο αναφοράς για την αντιμετώπιση πολύπλοκων καρδιακών και αγγειακών περιστατικών, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Με συνολική επένδυση ύψους άνω των 2 εκατ. ευρώ ο «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» διαμορφωμένος αποκλειστικά για το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών διαθέτει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τα οποία τον καθι-

στούν μοναδικό στο είδος του. Μεταξύ άλλων: • Παρέχει δυνατότητα πραγματοποίησης επεμβάσεων με αναίμακτη προσπέλαση από τα αγγεία του ασθενούς. • Συνδυάζει την προεγχειρητική αξονική αγγειογραφία με την ψηφιακή εικόνα (τεχνική fusion) και βοηθά στην πλοήγηση κατά τη διάρκεια της ακτινοσκόπησης, μειώνοντας δραματικά τη δόση της ακτινοβολίας, αλλά και την ποσότητα του σκιαγραφικού που λαμβάνει ο ασθενής. • Επιτρέπει τη διενέργεια αξονικής αγγειογραφίας, κατά τη διάρκεια της επέμβασης, η οποία εξασφαλίζει την άμεση διόρθωση οποιουδήποτε προβλήματος πριν τη λήξη της επέμβασης. Ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών Δρ Βασίλης Αποστολό-

ι ειδικοί επισημαίνουν πως ο σακχαρώδης διαβήτης, σε όλες τις μορφές του (διαβήτης τύπου 1, τύπου 2, διαβήτης κύησης), μπορεί να δημιουργήσει μια σειρά από επιπλοκές στην οφθαλμική υγεία των ασθενών. Οσα περισσότερα χρόνια νοσεί ένα άτομο από διαβήτη τόσο περισσότερο κινδυνεύουν τα μάτια του. Αντίστοιχο κίνδυνο με τους διαβητικούς αντιμετωπίζουν και οι ασθενείς που δε ρυθμίζουν καλά το σάκχαρό τους (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη Hb1c πάνω από 7%), καθώς και όσοι έχουν συνοδά ζητήματα υγείας (π.χ. καπνίζουν, έχουν αυξημένη χοληστερόλη ή/και κυρίως έχουν μη ελεγχόμενη υπέρταση). Ειδικότερα, σε ασθενείς που πάσχουν ταυτόχρονα από διαβήτη και υπέρταση, το αγγειακό σύστημα επιβαρύνεται και ο αμφιβληστροειδής και τα αγγεία του τίθενται σε μεγάλο κίνδυνο. Οσον αφορά τις επιπλοκές του διαβήτη στα μάτια, σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, ο καταρράκτης, το γλαύκωμα, η τύφλωση κ.ά. Η πιο συχνή είναι η  διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, από την οποία ταλαιπωρείται περίπου ένας στους τρεις πάσχοντες από διαβήτη άνω των 40 ετών. Οι ενδείξεις της οφθαλμοπάθειας αυτής εκδηλώνονται λόγω των βλαβών που προκαλεί η αυξημένη γλυκόζη (σάκχαρο) στα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία των ματιών. Ωστόσο, η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας μειώνει έως και 95% τον κίνδυνο τύφλωσης εξαιτίας της, δεδομένου πως αφενός χρειάζονται περίπου 10 χρόνια για να αναπτυχθούν σοβαρά οφθαλμολογικά προβλήματα λόγω του διαβήτη, αφετέρου η καλή ρύθμιση του σακχάρου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο οφθαλμικής βλάβης. Στις εγκύους, ο κίνδυνος διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι αυξημένος, με πιθανότητα να οδηγήσει και σε απώλεια όρασης. Ο κίνδυνος αυτός, όμως, δεν αφορά τις γυναίκες που εκδηλώνουν διαβήτη στη διάρκεια της κύησης, τον λεγόμενο διαβήτη κύησης, αλλά όσες έπασχαν ήδη από τη νόσο πριν την εγκυμοσύνη. Ειδικότερα, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να επιδεινωθεί γρήγορα στην εγκυμοσύνη. Στις γυναίκες που έπασχαν από διαβήτη πριν την εγκυμοσύνη η σύσταση είναι να υποβάλλονται σε προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο νωρίς στην αρχή της κύησης και ύστερα να τον επαναλαμβάνουν τακτικά. Οι έγκυοι που πέρασαν διαβήτη κύησης πρέπει να προσέχουν στις επόμενες δεκαετίες της ζωής τους και να ελέγχουν το σάκχαρό τους, καθώς υπάρχει πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2.

Επιπρόσθετα, η πιθανότητα εμφάνισης πρώιμου καταρράκτη είναι αρκετά μεγάλη στους πάσχοντες από διαβήτη. Αυτό οφείλεται στο ότι η αυξημένη γλυκόζη (σάκχαρο) οδηγεί σε συσσώρευση κυττάρων και πρωτεϊνών στον φυσικό φακό του ματιού, με συνέπεια αυτός να θολώνει. Η αυστηρή ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη του καταρράκτη. Μια ακόμα επίπτωση του διαβήτη στα μάτια είναι το παροδικό ή επίμονο θόλωμα της όρασης, το οποίο συχνότατα προκαλείται από το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας, σε ασθενείς με μη ρυθμισμένο σάκχαρο. Ακόμα, ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει μυϊκή πάρεση και διπλωπία. Ο συνδυασμός υπέρτασης και διαβήτη παίζει μεγάλο ρόλο στην εμφάνιση αυτού του συμπτώματος, καθώς μπορεί να προκληθούν μικροαγγειακά επεισόδια στα εξειδικευμένα νεύρα που νευρώνουν τους λεπτούς μύες των οφθαλμών. Η διπλωπία συνήθως διαρκεί λιγότερο από δύο μήνες (με μέγιστη διάρκεια τους τρεις σε μερικές περιπτώσεις). Τέλος, οι διαβητικοί ασθενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων. Οταν η γλυκόζη του αίματος δεν είναι σωστά ρυθμισμένη, μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνοντας την ικανότητά του να καταπολεμά τις λοιμώξεις σε όλο το σώμα, με συνέπειες και στην οφθαλμική υγεία. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι διαβητικοί ασθε-

νείς πρέπει να τηρούν σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής (καλό πλύσιμο των χεριών και να αποφεύγουν το άγγιγμα των ματιών με τα χέρια).

Οι ασθενείς με διαβήτη, πέρα από την ρύθμιση του σακχάρου τους, συνιστάται να ελέγχονται προληπτικά από τον οφθαλμίατρο, έτσι ώστε να αποφύγουν την επιδείνωση της οφθαλμικής τους υγείας. Αν έχουν τύπου 1 διαβήτη, καλό είναι να ελέγχονται μία φορά τον χρόνο. Ο έλεγχος πρέπει να αρχίζει μέσα σε 5 χρόνια από τη διάγνωση του διαβήτη τύπου 1. Αν έχουν τύπου 2 διαβήτη, πρέπει να ελέγχονται 1 φορά τον χρόνο αμέσως μετά τη διάγνωση. Αν είναι γυναίκες με τύπου 1 ή τύπου 2 διαβήτη και μείνουν έγκυοι, καλό είναι να ελέγχονται μία φορά πριν μείνουν έγκυοι ή εντός του πρώτου τριμήνου της κυήσεως. Ο έλεγχος μπορεί να επαναληφθεί αργότερα στην εγκυμοσύνη και ακόμα μία ή περισσότερες φορές, μέχρι το μωρό να γίνει ενός έτους.

Γράφει η ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΠΩΛΗ, Κλινική ∆ιαιτολόγος - ∆ιατροφολόγος, ΜSc Επιστημονική ∆ιευθύντρια Κέντρου ∆ιαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ∆ΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, Ιδρυτικό Μέλος της Ελληνικής ∆ιατροφολογικής Εταιρείας, www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr

επίσης σημαντικό για τη διάσπαση του πυροσταφυλικού οξέος, ενός προϊόντος που παράγεται κατά τον μεταβολισμό της γλυκόζης. Ετσι, η βιταμίνη Β1 μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του τρόπου που τα κύτταρα χρησιμοποιούν τη γλυκόζη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερο έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, διαθέσιμες μελέτες δεν συμφωνούν πάντα με τη σημασία της συμπληρωματικής βιταμίνης Β1 στον διαβήτη. Κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 έχουν συνήθως χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β1, συνεπώς μπορούν να επωφεληθούν από τα συμπληρώματα βιταμίνης Β1, ενώ οι ασθενείς τύπου 2 διαβήτη συνήθως έχουν φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης Β1. Ωστόσο, μία μελέτη έδειξε ότι παρόλο που οι διαβητικοί έχουν φυσιολογικά επίπεδα αυτής της βιταμίνης, η μεταφορά τους στους ιστούς εξασθενεί. Επομένως, ακόμη και τα φυσιολογικά επίπεδα της βιταμίνης μπορεί να μην επαρκούν για να ελέγξουν αποτελεσματικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε διαβητικούς. Η συμπλήρωση

να βελτιωθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Πηγές: Αβγά, γάλα, μοσχάρι, κοτόπουλο, όσπρια Βιταμίνη Β6 Η βιταμίνη Β6 ή πυριδοξίνη είναι άλλο ένα σημαντικό συνένζυμο. Είναι σημαντική για τον μεταβολισμό των αμινοξέων και των υδατανθράκων. Η έλλειψή της είναι σύνηθες φαινόμενο στους διαβητικούς και σε όσους δεν ελέγχουν τα επίπεδα γλυκόζης τους. Μελέτες έχουν δείξει πως οι διαβητικοί που λαμβάνουν ινσουλίνη έχουν χαμηλότερα επίπεδα Β6 από αυτούς που λαμβάνουν ακόμα φαρμακευτική αγωγή από το στόμα. Αυτό δείχνει πως η έλλειψη Β6 επιδεινώνεται όσο ο διαβήτης προχωράει. Μελέτες δείχνουν επίσης ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β6 συνδέεται έντονα με τη δυσανεξία στη γλυκόζη και τη μειωμένη έκκριση ινσουλίνης και γλυκαγόνης. Υπάρχουν κλινικές μελέτες που αποδεικνύουν πως τα συμπληρώματα βιταμίνης Β6 μπορούν να βοηθήσουν την ανοχή της γλυκόζης, αλλά μόνο σε όσους έχουν έλλειψη.  Πηγές: Μοσχάρι, συκώτι, όσπρια, αβγά, μπανάνες, πατάτες, δημητριακά

αυτά τα κύτταρα μπορεί να διατηρηθεί η παραγωγή ινσουλίνης και

Βιταμίνη Β12 Είναι το πιο σημαντικό σύμπλεγμα από όλες τις βιταμίνες Β και διακρίνεται καθώς περιέχει κοβάλτιο. Λειτουργικά, η βιταμίνη Β12 είναι παρόμοια με το φολικό οξύ, άλλη μια βιταμίνη Β. Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει κακοήθη αναιμία, μια κατάσταση που βρίσκεται συνήθως μαζί με τον διαβήτη τύπου 2, ειδικά σε ηλικιωμένους ασθενείς. Η ανεπάρκειά της συσχετίζεται και με αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο διαβήτης τύπου 1. Ενώ δεν υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν πως τα συμπληρώματα Β12 μπορούν να βελτιώσουν τον γλυκαιμικό

έλεγχο, μπορεί να είναι ωφέλημα στο διαβήτη. Ενέσεις υψηλών δόσεων μπορούν να ανακουφίσουν ή να αποτρέψουν νευροπάθειες που προκλήθηκαν από τον διαβήτη. Πηγές: Γάλα, συκώτι, αβγά, μοσχάρι, κοτόπουλο, ψάρι Βιταμίνη C Είναι μια ανοσοενισχυτική αντιοξειδωτική βιταμίνη. Συμμετέχει στη σύνθεση κολλαγόνου και προωθεί την επούλωση πληγών. Η υπεργλυκαιμία που σχετίζεται με τον διαβήτη μπορεί να μειώσει την ποσότητα της βιταμίνης C που διατίθεται στα κύτταρα. Ετσι, μια χαμηλότερη συγκέντρωση βιταμίνης C μπορεί να αφήσει τα β-κύτταρα του παγκρέατος που εκκρίνουν ινσουλίνη ανοιχτά σε οξειδωτική βλάβη και αυτοάνοση προσβολή. Πηγές: Πορτοκάλια, λεμόνια, ντομάτες, πιπεριές, φράουλες Βιταμίνη D Η έλλειψη βιταμίνης D είναι πιο συνηθισμένη στο διαβήτη τύπου 1 αν και μπορεί να επηρεάσει και ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Αυτή η ανεπάρκεια σχετίζεται με πολύ μειωμένα επίπεδα καλσιτριόλης, μαγνησίου, ασβεστίου και παραθυρεοειδούς. Σε μια επιδημιολογική μελέτη, οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα βιταμίνης D από 2.000 συμμετέχοντες που εμφάνισαν διαβήτη τύπου 1. Συγκρίνοντας αυτές τις μετρήσεις με τα επίπεδα βιταμίνης D των μη διαβητικών εθελοντών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορούν να αυξήσουν τους κινδύνους του διαβήτη τύπου 1. Αλλες μελέτες έδειξαν πως η μειωμένη βιταμίνη D μπορεί να προκαλέσει ινσουλινοαντίσταση, άρα διαβήτη τύπου 2.  Πηγές:  Λιπαρά ψάρια, κρόκος αβγού, μανιτάρια, αβγά, συκώτι, μαλακές μαργαρίνες, εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά ◆

καλά ρυθμισμένη ανάπτυξη Γράφει ο Ιωάννης Κ. Γκιάλας Χειρουργός Ουρολόγος, MD, PhD, FEBU τ. Πρόεδρος Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας

Καθώς τα γερασμένα κύτταρα πεθαίνουν, Καρκίνος του προστάτη Μπορεί να νικηθεί! Σύγχρονες διαγνωστικές εξετάσεις και θεραπευτικές μέθοδοι μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις κακοήθειες του προστάτη, που είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, όπως υποστηρίζει ο δρ Ιωάννης Κ. Γκιάλας.

Στα αρχικά στάδια ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να μην έχει κανένα απολύτως σύμπτωμα ή αν υπάρχουν τα συμπτώματα να μοιάζουν με αυτά της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, όπως συχνουρία, νυχτουρία, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου μπορεί να εμφανιστούν αιματουρία, αδυναμία, ανορεξία, απώλεια βάρους ή πόνος στη μέση. Για τη διάγνωση της νόσου πρέπει να γίνουν ορισμένες απαραίτητες εξετάσεις. 1) Δακτυλική εξέταση Η πιο απλή αλλά αναγκαία εξέταση είναι η δακτυλική ψηλάφηση του προστάτη από το ορθό. Στον καρκίνο ο προστάτης είναι σκληρός στη σύσταση χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάθε σκληρία είναι καρκίνος. Στα αρχικά στάδια καρκίνου του προστάτη η δακτυλική εξέταση μπορεί να είναι φυσιολογική. Οι περισσότεροι καρκίνοι αναπτύσσονται στην περιφερική ζώνη του προστάτη και είναι εύκολα ανιχνεύσιμοι

δημιουργούνται,

3) Διορθικό υπερηχογράφημα Η επόμενη εξέταση εάν βρεθεί αυξημένη η τιμή του PSA ή ανωμαλία στη δακτυλική εξέταση είναι το διορθικό υπερηχογράφημα (TRUS). Δηλαδή η απεικόνιση του προστάτη με υπερηχογράφημα από το ορθό.

4) Η πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία του προστάτη (multiparametric Magnetic Resonance Image, mpMRI) είναι πλέον μια απαραίτητη εξέταση, καθώς οι πληροφορίες που μας δίνει βοηθούν σε μεγάλο βαθμό να αποφασίσουμε αν θα προχωρήσουμε σε βιοψία του προστάτη ή σε απλή παρακολούθηση. Προς το παρόν δεν αντικαθιστά την κλασική βιοψία του προστάτη στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, αλλά βοηθά στον εντοπισμό και στη χαρτογράφηση ύποπτων περιοχών του αδένα, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί μία αρνητική βιοψία. Με τον τρόπο αυτόν, σε επόμενη βιοψία που πιθανόν να χρειαστεί μπορούμε να πάρουμε δείγματα εκλεκτικά από το σημείο που η μαγνητική τομογραφία μας εντοπίζει ότι πιθανόν να υποκρύπτεται κάποια κακοήθεια. 5) Βιοψία του προστάτη αδένα Είναι η εξέταση που θέτει οριστικά τη διάγνωση του καρκίνου χωρίς καμία αμφιβολία. Συνήθως γίνεται δια μέσου του ορθού με τη βοήθεια του διορθικού υπερηχογραφήματος. Είναι απλή και συνήθως γίνεται με τοπική αναισθησία. Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται η τεχνική της Fusion βιοψίας του προστάτη, η οποία έρχεται να συνδυάσει δυο τεχνολογίες, της πολυπαραμετρικής μαγνητικής τομογραφίας (mpMRI), η οποία ανιχνεύει τις ύποπτες εστίες, και εκείνη του διορθικού υπερηχογραφήματος, με το οποίο μπορεί να καθοδηγηθεί η βελόνα της βιοψίας. Η Fusion βιοψία γίνεται με αναισθησία (μέθη). Πρόσφατες δημοσιεύσεις δείχνουν ότι η χρήση της στοχευμένης βιοψίας με Fusion τεχνική βελτιώνει κατά πολύ τον αριθμό των καρκίνων του προστάτη που είναι κλινικά σημαντικοί και για τους οποίους θα απαιτηθεί επιθετικότερη προσέγγιση. Η πιθανότητα ανίχνευσης καρκίνου αυξάνεται κατά 40-50% σε σχέση με

την κλασική βιοψία. Η πολυπαραμετρική μαγνητική μπορεί να ξεχωρίσει εκείνους τους ασθενείς με χαμηλή πιθανότητα κλινικής νόσου και να μειώσει τον αριθμό των βιοψιών κατά περίπου 25% Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο, δηλαδή την έκταση της νόσου, την ηλικία του ασθενή, τη γενική του κατάσταση και από την προτίμησή του. Πρέπει να αναφερθεί ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι μια αργά εξελισσόμενη νόσος και όταν διαπιστώνεται σε μεγάλη ηλικία συνήθως δεν επιφέρει τον θάνατο στον ασθενή, ο οποίος συνήθως πεθαίνει από κάποια άλλη αιτία και όχι από τον καρκίνο. Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζονται όλοι οι άνδρες με καρκίνο του προστάτη άμεση αντιμετώπιση.

Α) Θεραπεία εντοπισμένου καρκίνου προστάτη Εάν ο καρκίνος εντοπίζεται στον προστάτη αδένα, δηλαδή η νόσος δεν έχει διασπάσει την κάψα του αδένα, μπορεί να αντιμετωπισθεί με διάφορους τρόπους, από την απλή παρακολούθηση σε καλά διαφοροποιημένους όγκους σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας, μέχρι τις ριζικές θεραπείες που στοχεύουν στην ίαση του ασθενή και οι οποίες είναι είναι η ριζική προστατεκτομή και οι ακτινοθεραπευτικές μέθοδοι. Ριζική Προστατεκτομή: Είναι η επέμβαση εκλογής για τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη. Με την επέμβαση αυτή αφαιρείται ολόκληρος ο προστάτης αδένας με την κάψα του, οι σπερματοδόχες κύστεις, καθώς και οι περιοχικοί λεμφαδένες, ενώ στη συνέχεια επανασυνδέεται η ουρήθρα με την ουροδόχο κύστη. Η ριζική προστατεκτομή γίνεται πλέον ενδοσκοπικά (λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά). Το ογκολογικό και το λειτουργικό αποτέλεσμα είναι ίδιο και οι ενδοσκοπικές μέθοδοι έχουν το πλεονέκτημα της μικρότερης νοσηλείας (1-2 ημέρες), λιγότερης απώλειας αίματος και μετεγχειρητικού πόνου με αποτέλεσμα την ταχύτερη επάνοδο του ασθενή στις καθημερινές δραστηριότητές του. Μετά τη χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να γίνε-

ται τακτικός έλεγχος του PSA για τον πιθανό κίνδυνο υποτροπής της νόσου. Ο εντοπισμένος καρκίνος του προστάτη όταν αντιμετωπισθεί σε πρώιμα στάδια έχει ποσοστά ίασης 90 με 95% Ακτινοθεραπεία: Είναι η χρησιμοποίηση υψηλής ενέργειας ακτίνων που εξολοθρεύει τα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να γίνει ως εξωτερική ή ως εσωτερική με εμφύτευση στον προστάτη ραδιενεργών κόκκων (βραχυθεραπεία). Η ακτινοβολία μπορεί να χορηγηθεί με διάφορες μορφές, όπως η κλασική εξωτερική ακτινοβολία, η ακτινοβολία διαμορφούμενης έντασης (IMRT), η ακτινοβολία με πρωτόνια και η στερεοτακτική ακτινοβολία. Τα τελευταία χρόνια τα υψηλής τεχνολογίας μηχανήματα έχουν βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τα θεραπευτικά αποτελέσματα και ταυτόχρονα έχουν περιορίσει σημαντικά τις παρενέργειες της ακτινοβολίας.

Β) Θεραπεία προχωρημένου καρκίνου του προστάτη

Οταν ο καρκίνος έχει ξεφύγει από τον προστατικό αδένα σε άλλα μέρη του σώματος, όπως είναι το ήπαρ, οι λεμφαδένες ή τα οστά, μπορεί ακόμη να αντιμετωπιστεί με καλά ποσοστά ύφεσης της νόσου, αλλά χωρίς να μπορεί να θεραπευθεί. Η βασική θεραπεία είναι η ορμονική, που σκοπός της είναι η στέρηση του προστάτη από τις ανδρικές ορμόνες όπως είναι η τεστοστερόνη (φαρμακευτικός ευνουχισμός). Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούμε νεώτερης γενιάς σκευάσματα με πολύ ισχυρή αντιανδρογονική δράση τα οποία προσφέρουν σημαντικά οφέλη όσον αφορά στην πρόοδο της νόσου αλλά και σημαντική βελτίωση στην ολική επιβίωση των ασθενών και ταυτόχρονα μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Σημαντικός παραμένει και ο ρόλος της χημειοθεραπείας, η οποία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην επιβίωση των ασθενών και στον έλεγχο προόδου της νόσου σε συνδυασμό με την ορμονοθεραπεία. ◆

σκευής φυσικών καλλυντικών. Τώρα που μιλάμε, έξι περίπου χρόνια μετά, απασχολούνται στην εταιρεία 200 άτομα, συμπεριλαμβανομένων χημικών, χημι κών μηχανικών, μηχανικών παραγωγής και κοσμητο λόγων. Είχα την τιμή να βραβευτώ εγώ και η εταιρεία

με τα πιο καινοτόμα και ποιοτικότερα καλλυντικά προϊόντα. Για την κρέμα Gold Kombucha και την Dimitra Katsafadou Cream μού απονεμήθηκαν διπλώματα ευρεσιτεχνίας από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας και πατέ ντα αποκλειστικότητας για 20 χρόνια. Εχουμε, ήδη, 40 καταστήματα σε Ελλάδα, Κύπρο και εξωτερικό και περισσότερους από 100 κωδικούς για μαλλιά, πρόσωπο, σώμα, αλλά και ειδικά προϊόντα που παρασκευάζονται για ευπαθείς ομάδες. Και

έχει πάει πολύ πιο κο ντά στο ευρύ κοινό. Από την πρώτη στιγμή που ξεκί νησα το ταξίδι αυτό δημιούργησα μια μαγική, ειλικρι Τη Δήμητρα Κατσαφάδου, τη χαρισματική γυναίκα με την έντονη προσωπικότητα και ξεχωριστή ομορφιά, τη γνωρίσαμε μέσα από τα καινοτόμα προϊόντα της και την εκρηκτική παρουσία της στα social media. Η γνωστή επιχειρηματίας που ξεκίνησε με εφόδιο τις γνώσεις και το πάθος της για δημιουργία κατάφερε να στήσει μια από τις πιο επιτυχημένες εταιρείες καλλυντικών στην Ελλάδα. Παραχωρεί μια εφ’ όλης της ύλης αποκλειστική συνέντευξη.  Συνέντευξη στην Αφροδίτη Ντάικου Δήμητρα Κατσαφάδου «Η La vie en Rose είναιεδώγια νατελειοποιήσει οποιαδήποτεατέλεια μετηβοήθεια τηςφύσηςκαι τωνπροϊόντωντης»

ια μελέτη που δημοσιεύθηκε σε ιατρικό περιοδικό υψηλού προφίλ φάνηκε να αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα της κολονοσκόπησης, μιας ευρέως χρησιμοποιούμενης στρατηγικής για τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Δημιουργήθηκε έτσι σύγχυση σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ανάγκη για κολονοσκόπηση. Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος της κολονοσκόπησης είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός στην ανίχνευση και την αφαίρεση των προκαρκινικών πολυπόδων πριν εξελιχθούν σε καρκίνο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine προκάλεσε ανησυχία. Αλλά πολλές από τις ειδησεογραφικές αναφορές ερμήνευσαν εσφαλμένα τη μελέτη, ότι έδειξε πως οι κολονοσκοπήσεις έχουν μικρή επίδραση στη συχνότητα του καρκίνου του παχέος εντέρου και είναι αναποτελεσματικές στη μείωση των θανάτων. Τέτοιες παρερμηνείες θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές συνέπειες όσον αφορά τις προσπάθειες πρόληψης μιας μορφής καρκίνου που επηρεάζει την υγεία πολλών ανθρώπων. Στη μελέτη, μια ομάδα Ευρωπαίων ερευνητών πραγματοποίησε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή που εξέτασε τον

πληθυσμού

την Πολωνία και την Ολλανδία, είτε κλήθηκαν να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση είτε δεν προσκλήθηκαν και έλαβαν τη συνήθη φροντίδα. Μετά από περίπου 10 χρόνια, η ερευνητική ομάδα συγκέντρωσε πληροφορίες σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου και τους θανάτους μεταξύ 28.220 ατόμων στην προσκεκλημένη ομάδα και 56.365 ατόμων στην ομάδα που δεν προσκλήθηκε. Διαπιστώθηκε ότι στην προσκεκλη-

μένη ομάδα υπήρχε μόλις 18% μείωση στον αριθμό των περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου σε σχέση με εκείνες της μη προσκεκλημένης ομάδας. Και ότι δεν υπήρξε σημαντική μείωση στους θανάτους στην προσκεκλημένη ομάδα. Αυτό το φαινομενικά απογοητευτικό αποτέλεσμα οδήγησε σε παραπλανητικές αναφορές.  Αλλά υπάρχει μια κρίσιμη προειδοποίηση σε όλο αυτό που αξίζει να εξηγηθεί. Μόνο το 42% των συμμετεχόντων που κλήθηκαν να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση το έκαναν. Το ποσοστό αυτό κυμαινόταν από 33% στην Πολωνία, από όπου προσλήφθηκαν οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες, έως 60% στη Νορβηγία. Οταν οι ερευνητές προσδιόρισαν το όφελος μεταξύ εκείνων που πραγματικά υποβλήθηκαν σε κολονοσκόπηση, διαπίστωσαν ότι η συχνότητα του καρκίνου του παχέος εντέρου μειώθηκε κατά 31% και οι θάνατοι μειώθηκαν κατά 50% –αποτελέσματα που είναι πολύ πιο κοντά σε αυτά άλλων μελετών. Ενα άλλο μειονέκτημα της μελέτης είναι ο χρόνος μεταξύ της πρόσληψης και του ελέγχου των συμμετεχόντων. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι τυπικά αργός στην ανάπτυξη, χρειάζονται 10 ή περισσότερα χρόνια για να εξελιχθεί από προκαρκινικούς πολύποδες σε καρκίνο. Ετσι, το 10ετές χρονικό διάστημα που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη μπορεί να είναι πολύ σύντομο για να μετρηθεί ο πλήρης αντίκτυπος του προσυμπτωματικού ελέγχου κολονοσκόπησης. Οι συγγραφείς το αναγνωρίζουν

τη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης, ένας μακρύς εύκαμπτος σωλήνας εισάγεται στο ορθό και μετακινείται μέσω του παχέος εντέρου για να επιτρέψει την άμεση προβολή, αναγνώριση, απει-

κόνιση και αφαίρεση ανώμαλων ιστών όπως οι προκαρκινικοί πολύποδες που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου. Ως εκ τούτου, εδώ και αρκετό καιρό, οι κολονοσκοπήσεις θεωρούνται το «χρυσό πρότυπο» για τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά χαρακτηριστικά της διαδικασίας που μπορούν να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να την επιλέξουν. Είναι επεμβατική και υπάρχει κίνδυνος –αν και μικρός– επιπλοκών. Επιπλέον, για να είναι αποτελεσματική η διαδικασία, το κόλον πρέπει να καθαριστεί από τυχόν κόπρανα, απαιτώντας ένα πρωτόκολλο που πολλοί βρίσκουν δυσάρεστο και άβολο. Τέλος, μπορεί να είναι ακριβό, δημιουργώντας εμπόδια για όσους δεν διαθέτουν επαρκή ασφαλιστική κάλυψη. Αν και δεν είναι τόσο ευαίσθητη όσο η κολονοσκόπηση, υπάρχει μια σειρά από μη επεμβατικές εναλλακτικές λύσεις για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου που είναι επί του παρόντος διαθέσιμες. Τέτοιες εναλλακτικές περιλαμβάνουν εξετάσεις κοπράνων, όπως εξετάσεις κρυφού αίματος κοπράνων υψηλής ευαισθησίας γκουαϊακίου, ανοσοχημικές εξετάσεις κοπράνων και εξετάσεις DNA κοπράνων πολλαπλών στόχων. Αυτές οι μέθοδοι ποικίλλουν ως προς την αποτελεσματικότητα και καθεμία έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αλλά όσοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, όπως το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου, ορισμένα συμπτώματα όπως αίμα στα κόπρανα ή ιστορικό πολυπόδων συνιστάται να υποβληθούν σε έλεγχο με κολονοσκόπηση. Είναι σημαντικό να ξέρετε ότι οι μη επεμβατικές εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου δεν προλαμβάνουν από μόνες τους τη νόσο. Αντίθετα, εγείρουν την πιθανότητα ύπαρξης καλοήθους πολύποδα ή όγκου και επομένως

κάτω από τον θώρακα και κοντά στη σπονδυλική στήλη μας βρίσκονται δύο όργανα σε σχήμα φασολιού, οι νεφροί. Και όταν συνεχίζουν ήσυχα τη δουλειά τους, είναι εύκολο να ξεχάσουμε το πόσο σημαντικά είναι. Οταν όμως δεν λειτουργούν με τον βέλτιστο τρόπο, μπορεί να υπάρχουν τρομερές συνέπειες. Τα νεφρά είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό σύστημα φιλτραρίσματος και αποβολής των αποβλήτων, καθώς και πηγή ορισμένων απαραίτητων ορμονών και βιταμινών, π.χ. της τελικής μορφής της βιταμίνης D. Περίπου 1.500 λίτρα αίματος περνούν από τα νεφρά κάθε μέρα, μέσω μιας σειράς υψηλής ρύθμισης αντλιών και καναλιών. Τα βασικά θρεπτικά συστατικά και το νερό επαναρροφώνται και τα απόβλητα που δημιουργούνται από τα κύτταρά μας απομακρύνονται σε όγκο που κυμαίνεται από μόλις μισό λίτρο έως και 10 λίτρα την ημέρα, με τη μορφή των ούρων. Μαζί με την ουροδόχο κύστη η οποία λειτουργεί ως μηχανισμός συγκέντρωσης αυτών των αποβλήτων, οι νεφροί

είναι το απόλυτο σύστημα εξόδου απορριμμάτων, απαιτώντας λίγη συντήρηση.

Οταν τα πράγματα πάνε στραβά Αν και ο κατάλογος των παθήσεων που προκαλούν νεφρική νόσο είναι μακρύς, αρχίζουν να κυριαρχούν τα θέματα διατροφής και άλλα θέματα του τρόπου ζωής. Περισσότερο από το ένα τρίτο όλων των νέων ασθενών φτάνουν τώρα σε τελικό στάδιο νεφρικής νόσου λόγω διαβήτη και περίπου ένας στους οκτώ ως αποτέλεσμα της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Αντίθετα, η πιο κοινή γενετική αιτία νεφρικής νόσου (πολυκυστική νεφρική νόσος) αφορά μόνο έναν στους 20 ασθενείς. Λιγότερο κοινές αιτίες περιλαμβάνουν τα αυτοάνοσα νοσήματα και τις τοξικές παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων. Oχι μόνο πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου για νεφρική νόσο είναι ίδιοι με εκείνους για τις καρδιακές παθήσεις, αλλά και η ίδια η νεφρική νόσος θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιακής νόσου. Η ανάπτυξη της νεφρικής νόσου είναι συχνά ύπουλη, καθώς τα συμπτώματα είναι μη ειδικά και εμφανίζονται αργά. Πάνω από το 90% της νεφρικής λειτουργίας μπορεί να χαθεί πριν εμφανιστούν οποιαδήποτε συμπτώματα. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, αλλαγή στη γεύση ή απώλεια όρεξης, κόπωση και φαγούρα, τα οποία αντανακλούν τη συσσώρευση τοξινών που φυσιολογικά αποβάλλονται από τα νεφρά. Λιγότερο συχνά οι ασθενείς μπορεί να επισκεφθούν τον γιατρό λόγω οιδήματος ή επειδή έχουν παρατηρήσει την παρουσία αίματος ή πρωτεΐνης (συγκεκριμένα λευκωματίνης) στα ούρα –αυτό μπορεί να προκαλέσει αφρισμό των ούρων. Χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας, οι νεφροί είναι τα μόνα σημαντικά όργανα που μπορεί να αποτύχουν εντελώς και να αφήνουν τους ασθενείς ζωντανούς και εύλογα υγιείς. Εάν τα νεφρά σας αποτύχουν, το πρώτο βήμα είναι να βάλετε σε λειτουργία ένα εναλλακτικό σύστημα φιλτραρίσματος, την αι-

περιλαμβάνουν την ύπαρξη κάποιου είδους μόνιμου σημείου πρόσβασης για την τακτική αιμοκάθαρση. Ενώ αυτές οι παρεμβάσεις κρατούν τους ανθρώπους ζωντανούς, παρέχουν στην καλύτερη περίπτωση μόνο το 10% έως 15% της νεφρικής λειτουργίας υγείας. Η περιτοναϊκή κάθαρση, η οποία μπορεί να γίνει στο σπίτι από τους ίδιους τους ασθενείς, περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός σωλήνα χειρουργικά στην κοιλιακή κοιλότητα για να μπορέσει να εισέλθει υγρό. Η αιμοκάθαρση, η οποία διαρκεί τέσσερις έως πέντε ώρες και πρέπει να γίνεται τρεις φορές την εβδομάδα, απαιτεί άμεση πρόσβαση στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει μια χειρουργική σύνδεση μεταξύ μιας αρτηρίας και μιας φλέβας. Μόλις δημιουργηθούν αυτά τα σημεία πρόσβασης, μπορεί να ξεκινήσει η αιμοκάθαρση. Για τους επιλέξιμους ασθενείς, μια μεταμόσχευση νεφρού μπορεί να αποτρέψει την ανάγκη για αιμοκάθαρση, αλλά αυτό έχει τα δικά του προβλήματα. Εκτός από τους κινδύνους της επέμβασης και της γενικής αναισθησίας, εκτός εάν ο ασθενής έχει πανομοιότυπο δίδυμο, το μεταμοσχευμένο νεφρό μπορεί να θεωρείται από το ανοσοποιητικό σύστημα ως ξένο. Οι μεταμοσχευμένοι νεφροί μπορεί να απορριφθούν. Τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ίσως το αποτρέψουν αυτό, αλλά έχουν σοβαρές παρενέργειες και πρέπει να λαμβάνονται για το υπόλοιπο της ζωής. Το πρόβλημα είναι ότι τα επί του παρόντος διαθέσιμα ανοσοκατασταλτικά είναι σχετικά μη ειδικά στις δράσεις τους και καταστέλλουν ολόκληρο το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενή. Αυτό κάνει πολύ πιο ευάλωτους τους ασθενείς σε κάθε είδους λοιμώξεις, καθώς και σε καρκίνους. Σαφώς οι τρέχουσες θεραπείες για τη νεφρική ανεπάρκεια έχουν τα δικά τους σημαντικά μειονεκτήματα. Το προσδόκιμο ζωής για κάποιον που κάνει αιμοκάθαρση, για παράδειγμα, είναι σημαντικά μικρότερο από αυτό του γενικού πληθυσμού.

Αγαπήστε τα νεφρά σας Το πιθανότερο είναι ότι αν φροντίζετε τα νεφρά σας, φροντίζετε και το υπόλοιπο σώμα σας. Πιθανότατα το ξέρετε, αλλά εάν ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, λιπαρά και ζάχαρη, διατηρείτε ένα υγιές βάρος, ασκείστε τακτικά, πίνετε αρκετό νερό, περιορίσετε την κατανάλωση αλκοόλ και δεν καπνίζετε, τότε φροντίζετε τα νεφρά σας. Εχετε και άλλα οφέλη, π.χ. θα μειώσετε τον κίνδυνο για διαβήτη, καρδιακές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση, ακόμη και καρκίνο. Παρά τους περιορισμούς των μεταμοσχεύσεων νεφρού, αυτές μπορούν να μεταμορφώσουν και να παρατείνουν τη ζωή των ατόμων με νεφρική ανεπάρκεια. Μόνο άτομα με υγιή νεφρά μπορούν να δωρίσουν νεφρά για μεταμόσχευση. Ετσι, η φροντίδα των νεφρών σας μπορεί να αποδειχθεί μια επένδυση στο μέλλον για κάποιον δικό σας και ένα δώρο ζωής γι’ αυτόν. ◆

ι άνδρες με στυτική δυσλειτουργία μπορούν να βελτιώσουν την κατάστασή τους με 40 λεπτά αερόβιας άσκησης, τέσσερις φορές την εβδομάδα, σύμφωνα με μια ανασκόπηση των δεδομένων. Μετά από εξέταση όλων των διεθνών μελετών που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια, όπου ανενεργοί άνδρες με στυτική δυσλειτουργία έλαβαν επαγγελματική βοήθεια για να γίνουν σωματικά δραστήριοι, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τις περισσότερες φορές είναι δυνατό να μειωθούν τα προβλήματα στύσης με την άσκηση. Η στυτική δυσλειτουργία είναι η πιο κοινή ανδρική σεξουαλική δυσλειτουργία. Ορίζεται ως μια σταθερή ή επαναλαμβανόμενη αδυναμία να αποκτήσετε και να διατηρήσετε στύση επαρκή για σεξουαλική δραστηριότητα. Με άλλα λόγια, επίμονα προβλήματα διέγερσης ή διατήρησης της στύσης κατά τη διάρκεια της επαφής. Η στυτική δυσλειτουργία, συμπεριλαμβανομένων των εξασθενημένων νυχτερινών και πρωινών στύσεων, μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι προβλημάτων υγείας και, μερικές φορές, σύμπτωμα αθηροσκλήρωσης σε αρχικό στάδιο (στένωση των αρτηριών). Γνωρίζουμε ότι τα προβλήματα στύσης είναι πιο συχνά στους καπνιστές και στους άνδρες που είναι σωματικά ανενεργοί ή υπέρβαροι. Είναι επίσης πιο συχνά σε άνδρες με υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη. Ετσι, αυτά τα προβλήματα μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι αγγειακής νόσου. Περίπου το 23% των ανδρών που διάγουν καθιστι-

κή ζωή και περίπου το 23-40% των παχύσαρκων ανδρών πάσχουν από στυτική δυσλειτουργία, όπως και το 40% των ανδρών που λαμβάνουν θεραπεία για την υψηλή αρτηριακή πίεση και το 75% των ανδρών με καρδιαγγειακή νόσο. Συνολικά, το 18% των ανδρών στο γενικό πληθυσμό έχουν προβλήματα.

Σκλήρυνση των αρτηριών

Οταν ένας άνδρας διεγείρεται ερωτικά, υπάρχει αυξημένη ροή αίματος στον στυτικό ιστό. Αλλά στους άνδρες με αθηροσκλήρωση τα τοιχώματα της αρτηρίας στην κρίσιμη περιοχή γίνονται παχιά και χάνουν την ελαστικότητά τους. Τα τρία τέταρτα των προβλημάτων στύσης συνδέονται με την αθηροσκλήρωση, μια κατάσταση που συνήθως προκαλείται από παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και το κάπνισμα. Γνωρίζουμε ήδη ότι οι αλλαγές του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής δραστηριότητας, βελτιώνουν την αρτηριακή υγεία. Η άσκηση είναι ο παράγοντας του τρόπου ζωής που σχετίζεται περισσότερο με τη στυτική λειτουργία και αναγνωρίζεται ευρέως ως ο σημαντικότερος προαγωγέας της αγγειακής υγείας, καθώς η σωματική δραστηριότητα βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στο σώμα. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η συχνή σωματική δραστηριότητα βελτιώνει τη στυτική λειτουργία. Για την ανασκόπηση ο σκοπός ήταν να απαντηθεί το ερώτημα: πόση σωματική δραστηριότητα χρειάζεται για τη βελτίωση της στυτικής λειτουργίας;

Φάνηκε ότι η σωματική δραστηριότητα μέτριας έως υψηλής έντασης για 40 λεπτά, τέσσερις φορές την εβδομάδα για έξι μήνες είχε ως αποτέλεσμα βελτίωση ή ακόμα και ομαλοποίηση της στύσης ενός ατόμου. Μετά από έξι μήνες σωματικής δραστηριότητας, οι άνδρες που δεν μπορούσαν να έχουν ερωτική συνεύρεση για μεγάλο χρονικό διάστημα μπόρεσαν και πάλι να συνεχίσουν τη σεξουαλική δραστηριότητα. Σε όλες τις μελέτες, οι άνδρες είχαν βελτιωμένη στυτική λειτουργία. Το μήνυμα Εάν κάνετε καθιστική ζωή και είστε σε κακή φυσική κατάσταση, είναι σημαντικό να μην πιέζετε τον εαυτό σας με ένα πρόγραμμα που σας ξεπερνά, διαφορετικά κινδυνεύετε να τραυματιστείτε, κάτι που θα μπορούσε να σας δυσκολέψει και να μειώσει το κίνητρό σας να συνεχίσετε. Η καλύτερη προσέγγιση είναι να ξεκινήσετε με απλή αερόβια δραστηριότητα. Περπατήστε κάθε μέρα, κολυμπήστε ή κάντε ποδήλατο και αυξήστε τον ρυθμό και την απόσταση κάθε εβδομάδα. Μετά από μερικές εβδομάδες, μπορείτε να προσθέσετε τζόκινγκ, χορό, τένις ή ποδόσφαιρο στο μείγμα. Ή, αν προτιμάτε, μπορείτε να συμμετάσχετε σε ένα γυμναστήριο. Για να ενισχυθεί η κυκλοφορία του αίματος, η ένταση της άσκησης πρέπει να είναι μέτρια προς υψηλή. Αυτό σημαίνει ότι ανεβάζετε τη θερμοκρασία στο σώμα σας και παράγετε ιδρώτα, το πρόσωπό σας κοκκινίζει, οι σφυγμοί σας αυξάνονται και λαχανιάζετε ελαφρώς –έχετε τόση δύσπνοια ώστε να δυσκολεύει η συζήτηση με κάποιον άλλον. Εάν η στυτική δυσλειτουργία προκαλείται από πρώιμα στάδια αθηροσκλήρωσης, 160 λεπτά σωματικής δραστηριότητας εβδομαδιαίως για έξι μήνες πιθανότατα θα βελτιώσουν την ικανότητά σας να έχετε στύση. Eνας σωματικά ενεργός τρόπος ζωής θα πρέπει να θεωρείται ως η αρχή για πιο μόνιμες αλλαγές. Εάν είστε υπέρβαροι, η επίδραση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω με την απώλεια

ο HPV. Αυτοί οι ιοί μπο

να προκαλέσουν καρκίνο πολύ αρ

αφότου μολύνουν αρχικά ένα άτο μο. Διδάσκουν στα κύτταρα που εισέρχονται πώς να ξεφύγουν από τη φυσική βιολογική διαδικασία του κυτταρικού θανάτου. Αυτή η στρατηγική θέτει αυτά τα τροποποιημένα κύτταρα σε μια πορεία για άλλες γενετικές αλλαγές που μπορούν να προκαλέ σουν καρκίνο μετά από χρόνια.  Oλοι οι γνωστοί ιοί μπορούν να κατηγοριοποιη θούν σε μία από τις 22 ξεχωριστές οικογένειες. Υπάρχουν επτά γνωστοί ιοί που μπορούν να προ καλέσουν καρκίνο. Ο ιός των ανθρώπινων θηλω μάτων, κοινώς γνωστός ως HPV, προκαλεί σχεδόν το 5% των καρκίνων παγκοσμίως και το 99,7% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Πρόκειται για έναν επικίνδυνο ιό, ο οποίος μεταδίδεται σεξουαλι κά αλλά και με άμεση δερματική επαφή. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας σκοτώνει περί τις 311.000 γυναίκες ετησίως σε όλο τον κό σμο. Σχεδόν το 90% αυτών των περιπτώσεων είναι σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Αλλά και στις αναπτυγμένες χώρες ο αριθμός είναι ση μαντικός, για παράδειγμα, στις ΗΠΑ 36.000 γυναί κες πεθαίνουν ετησίως. Ο HPV δεν θέτει μόνο τις γυναίκες σε κίνδυνο αλλά και τους άνδρες. Eχουν περιγραφεί πάνω από 200 τύποι HPV και περίπου 40 από αυτούς σχετίζονται με μόλυνση στο γεννη τικό σύστημα ανδρών και γυναικών. Περίπου 14 τύποι σχετίζονται με καρκίνους των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα. Δύο τύποι, ο 16 και ο 18 ευθύνονται για πάνω από το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως –τα στελέχη 6 και 11 είναι υπεύθυνα για τα κονδυλώματα. O ιός είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος. H πλειονότητα των ανθρώπων που αποκτούν λοίμωξη από HPV δεν έχει συμπτώματα και θα ξεπεράσει τη λοίμω

ξη χωρίς κανένα σοβαρό πρόβλημα. Αλλά σε μια μειοψηφία περιπτώσεων, η μόλυνση από τον HPV γίνεται επίμονη. Και με την πάροδο του χρόνου, αυτή η μόλυνση προκαλεί αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Αυτές είναι γνωστές ως προ καρκινικές αλλαγές. Αν αφεθούν χωρίς θεραπεία θα εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με την πάροδο του χρόνου, που κυμαίνεται από 5 έως 20 χρόνια. Εάν όμως ανιχνευθούν αυτές οι προκαρκινικές αλλαγές, μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά και αυτό αποτρέπει την εξέλιξη σε καρ κίνο του τραχήλου της μήτρας. Η ανίχνευσή τους εί ναι αυτό που έκανε το τεστ Παπανικολάου από τη δεκαετία του 1940. Οπου εφαρμόστηκε σε εθνικά προγράμματα, σε διαστήματα 3-5 ετών σε όλες τις γυναίκες ηλικίας άνω των 25-30 ετών, σημειώθηκε δραματική μείωση της εμφάνισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και των θανάτων. Η θεραπεία του πρώιμου σταδίου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι αφαίρεση της μήτρας και, εάν χρειάζεται, αφαίρεση του άνω κόλπου και αφαίρεση των πυελικών λεμφαδένων. Για πιο προ χωρημένους καρκίνους, η θεραπεία εκλογής είναι η

μπορεί να φτάσει στο 90%. Το πρώτο εμβόλιο κατά της μόλυνσης από τον HPV εγκρίθηκε το 2006 στις ΗΠΑ. Επί του παρό ντος υπάρχουν τρία εμβόλια κατά διαφόρων τύπων HPV. Το Gardasil προλαμβάνει τη λοίμωξη από τέσ

σερις διαφορετικούς τύπους του ιού (6, 11, 16, 18), το Cervarix από τους HPV 16 και 18 και το Gardasil 9 και προστατεύει από εννιά διαφορετικούς τύπους του ιού (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58). Τα εμβό λια έχουν αποδειχτεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Με την πρόληψη της μόλυνσης καταρχήν, το εμβόλιο προλαμβάνει επίσης τους καρκίνους που μπορεί να προκύψουν από αυτήν. Τα εμβόλια HPV είναι πλέον ευρέως διαθέσιμα σε όλο τον κόσμο. Είναι ιδανικό ο εμβολιασμός να γί νεται, πριν το άτομο γίνει σεξουαλικά ενεργό, δη λαδή σε νεαρή ηλικία όταν ο οργανισμός δεν έχει εκτεθεί σε κανέναν υπότυπο του ιού. Αυτό δεν ση μαίνει ότι ο εμβολιασμός δεν μπορεί να γίνει και αργότερα στη ζωή ενός ατόμου, ακόμα και αν έχει εκτεθεί στον ιό. Οι προστατευτικές επιδράσεις του εμβολιασμού διαρκούν πέραν των 10 ετών και δια τίθενται αναμνηστικά εμβόλια.  Οι τρέχουσες συστάσεις του ΠΟΥ (Παγκόσμιος Ορ γανισμός Υγείας) για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας περιλαμβάνουν τον εμ βολιασμό κατά του HPV σε κορίτσια (και αγόρια εάν το επιτρέπουν οι πόροι) ηλικίας 9-12 ετών, σε συνδυασμό με αποτελεσματικό προσυμπτωματικό έλεγχο γυναικών ηλικίας 30-49 ετών, τουλάχιστον δύο φορές στη ζωή τους, χρησιμοποιώντας τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου υψηλής ποιότητας. Οι προληπτικές εξετάσεις που συνιστώνται είναι αυτές που μπορούν να ανιχνεύσουν το DNA του HPV στον τράχηλο της μήτρας. Αυτές οι εξετά σεις ανιχνεύουν προκαρκινικές βλάβες. Eνας γιατρός μπορεί να πάρει το δείγμα ή οι γυναίκες μπορούν να διδαχθούν να πάρουν το δικό τους δείγμα και να το παραδώσουν σε κλινική για αξι ολόγηση. Το HPV DNA τεστ μπορεί να είναι μια εναλλακτική του τεστ Παπανικολάου, διότι πα ρέχει έναν ιδιαίτερα αποτελεσματικό μηχανισμό για τον εντοπισμό του HPV. Με το HPV DNA τεστ, ανιχνεύεται ο ιός και μπορεί να ταξινομηθεί σε υψηλού ή χαμηλού κινδύνου.  u

Χάρη στον συνδυασμό ρεσβερατρόλης, υαλουρονικού οξέος και ενισχυτικού κολλαγόνου vegan, η κρέμα Firming Cashmere διορθώνει τις ρυτίδες, συσφίγγει και αναζωογονεί το δέρμα. Το πρόσωπο φαίνεται πιο λείο, πιο σφριγηλό… φαίνεται νεότερο! Αυτή η κρέμα πλούσια σε φωσφολιπίδια αποτελείται από περισσότερο από 97% φυσικά  συστατικά και είναι τόσο απαλή όσο το κασμίρι στο δέρμα. Αρωματικές μίξεις βασιλικού, λεμονόχορτου, χαμομηλιού, θυμάρι και άνθη πορτοκαλιού. Πλήρως ανακυκλώσιμη συσκευασία με στόχο μηδενικά απόβλητα, που: • διορθώνει τις ρυτίδες. • αναζωογονεί και συσφίγγει το δέρμα. • θρέφει το δέρμα.

του λιπαρού δέρματος με τάση ακμής. Χαρακτηριστικά:

• Πολύ υψηλή προστασία ενάντια σε UVB/ UVA, κατά της ρύπανσης, αντιοξειδωτικό. • Υψηλή αποτελεσματικότητα κατά των ατελειών.

• Μη λιπαρή υφή.

• Δοκιμασμένο σε ευαίσθητο δέρμα. Συμβουλές Εφαρμογής: Εφαρμόστε το προϊόν σε όλο το πρόσωπο κάθε πρωί ως το τελευταίο βήμα στην περιποίησή σας και πριν το μακιγιάζ. Ανανεώνετε συχνά και με επαρκή ποσότητα για να διατηρείται η αρχική προστασία.

Μείνετε δραστήριοι με σπιρουλίνα Ο συνδυασμός spirulina και ιπποφαές προσφέρει: • ενίσχυση του ανοσοποιητικού, υποβοήθηση προστασίας από τον καρκίνο και επιβοηθητική δράση σε ακτινοχημειοθεραπείες.

• ενέργεια, τόνωση, αύξηση αντοχής, ταχεία ανάρρωση, επούλωση πληγών.

• ενίσχυση νευρικού συστήματος και μείωση του άγχους.

• προστασία από καρδιαγγειακά με μείωση σακχάρου και χοληστερίνης, αύξηση αιματοκρίτη, αναιμίες.

• ανακούφιση αναπαραγωγικού, προστάτη στους άνδρες, συμπτώματα εμμηνόπαυσης στις γυναίκες. • προληπτική δράση επί του συστήματος οράσεως (καταρράκτης,

με την κατά λυση κολπικής μαρμαρυγής (χρήση συστήματος παλμικών κυμάτων αλλά και «μπαλονιών» θερμικής ενέργειας που συνδέονται με την ηλεκτροανα τομική χαρτογράφηση). Οι παραπάνω τεχνολογίες αιχμής που είναι κατά προτεραιότητα δια θέσιμες στο πρότυπο κέντρο Athens Heart Center, εξασφαλίζουν καλύτε ρα αποτελέσματα, ακόμη και στις πιο σύμπλοκες περιπτώσεις, αλλάζοντας, οριστικά, τη φυσική ιστορία της νό σου, ενώ ταυτόχρονα, μειώνουν τη δι άρκεια της επέμβασης στα 60 λεπτά της ώρας. Παράλληλα, η αξιοσημείωτη εμπει ρία του Δρ. Δημήτρη Τσιαχρή, MD, PhD, Καρδιολόγου - Επεμβατικoύ Ηλεκτροφυσιολόγου, Διευθυντή του Εργαστηρίου Ηλεκτροφυσιολογίας &

Βηματοδότησης, Athens Heart Center του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ο οποίος διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθ μό επεμβάσεων κρυοκατάλυσης κολ πικής μαρμαρυγής, έτυχε διεθνούς αναγνώρισης. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται από τον Δρ. Δ. Τσια χρή και την ομάδα του δημοσιεύ θηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον αναγνωρισμένα περιοδικά διεθνώς (Journal of Cardiovascular Electrophysiology, 2022 Sep 30. doi: 10.1111/jce.15697), με επακόλουθη αναδημοσίευση των συμπερασμά των, στο σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας, μέσω newsletter διεθνών οργανισμών. Η κολπική μαρμαρυγή είναι αφενός η συχνότερη αρρυθμία της καρδιάς. Αφετέρου, αποτελεί μία καρδιαγγειακή νόσο, όπως π.χ. η στεφανιαία νόσος, μιας και είναι σε θέση να επηρεάζει, μακροπρόθεσμα, την πρόγνωση του ασθενούς. Η αντιμετώπισή της αφορά, όχι μόνο στη χορήγηση αντιπηκτικών στους ασθενείς που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού, αλλά και στην αποκατάσταση της φυσιολο γικής λειτουργίας της καρδιάς.

Αυτό επιτυγχάνεται με δύο τρόπους: • με τη χορήγηση αντιαρρυθμικών φαρμάκων • με την κατάλυση (ablation) κολπι κής μαρμαρυγής, μέθοδος η οποία έχει κριθεί ως αποτελεσματικότερη. Η χρονιά που διανύουμε αποτελεί ορόσημο για τις επεμβάσεις κατάλυ σης κολπικής μαρμαρυγής. Τα επιτυ χημένα, βέλτιστα αποτελέσματα των τελευταίων ετών, δικαιώνουν τις επι λογές της ομάδας του Athens Heart Center, ενώ παράλληλα μας γεμίζουν με αίσθημα ευθύνης, ώστε να συνε χίσουμε να προσφέρουμε ακόμα πε ρισσότερα, με την εξατομικευμένη χρήση των νέων τεχνολογιών, στο σύνολο των ασθενών. Η κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής έχει πλέον διευρυμένες ενδείξεις, εί ναι πιο ασφαλής και παρέχει ασύγκρι τα οφέλη για τον Ελληνα και διεθνή ασθενή. Μεταξύ άλλων, αποτελεί μία αναίμακτη και ελάχιστα επεμβατική μέθοδο με περιορισμένο χειρουρ γικό χρόνο και εξαιρετικά αποτελέ σματα αποκατάστασης της βλάβης. Παράλληλα, ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο, μετά την επέμβαση, είναι ελάχιστος, ενώ ο ασθενής επι

στρέφει άμεσα στις καθημερινές του συνήθειες. Κάνοντας χρήση της παραπάνω με θόδου, οι ασθενείς μας βιώνουν μία πολύ καλύτερη καθημερινότητα, κυ ρίως, όμως έχουμε καταφέρει να πα ρατείνουμε, σημαντικά, το προσδό κιμο ζωής τους, ιδίως σε περιπτώ σεις που έχει επηρεαστεί σημαντικά η καρδιακή λειτουργία από την αρ ρυθμία.

Οι τεχνικές αντιμετώπισης της κολ πικής μαρμαρυγής, αλλά και των παθήσεων της καρδιάς, γενικότερα, απαιτούν εξειδίκευση, σύγχρονο νο σοκομειακό υλικοτεχνικό εξοπλισμό και συνεργασία μεταξύ ιατρικών ει δικοτήτων, οι οποίες συνθέτουν τη Διεπιστημονική Ομάδα. Η καθημερι νή ενημέρωση για τις επιστημονικές εξελίξεις σε συνδυασμό με τις συνε χείς επενδύσεις του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών σε βιοϊατρικό εξοπλισμό μάς επιτρέπει να διαθέτουμε την τελευ ταία λέξη της σύγχρονης τεχνολογίας ώστε να είμαστε σε θέση να προσφέ ρουμε την πλέον εξατομικευμένη, ακίνδυνη και ελάχιστα επεμβατική λύση, για κάθε περίπτωση όσο σύ μπλοκη κι αν είναι. u

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ η Covid-19 αποκάλυψε περαιτέρω το ζήτημα της βίας ως μία παγκόσμια έκτακτη ανάγκη που απαιτεί επείγουσα δράση. «Η δράση πρέπει να περιλαμβάνει την τακτική και ευέλικτη χρηματοδότηση για τις οργανώσεις δικαιωμάτων των γυναικών που πολύ συχνά δρουν ως άμεση επέμβαση κατά τη διάρκεια των κρίσεων. Είναι κρίσιμης σημασίας οι υπηρεσίες για τα θύματα της βίας να παραμείνουν ανοικτές και με αρκετούς πόρους και να εφαρμόζονται  μέτρα για την υποστήριξη της υγείας, της κοινωνικής και δικαστικής απόκρισης. Τα μέτρα αυτά δεν πρέπει να εστιάζουν μόνο στην επέμβαση όταν η βία κατά των γυναικών εμφανίζεται. Πρέπει επίσης να προλαμβάνουν τη βία με την αντιμετώπιση των κοινωνικών στερεοτύπων και των ανισορροπιών εξουσίας, ενώ η αστυνομία και τα δικαστικά συστήματα πρέπει να αυξήσουν τη λογοδοσία των ενόχων  και να θέσουν τέρμα στην ατιμωρησία». Ως γυναίκες ας έχουμε κατά νου ότι η βία μπορεί να αντιμετωπιστεί αλλά κυρίως θα πρέπει να προλαμβάνεται. Η γνωστή οικογενειακή σύμβουλος και ειδική σε θέματα σχέσεων Τένια Μακρή σε αυτό το βιβλίο δίνει όλες τις διαστάσεις της συναισθηματικής κακοποίησης: τι σημαίνει, γιατί συμβαίνει, πώς εκδηλώνεται και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί. Παράλληλα, προτείνει στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν

ήταν θα μου πείτε, αλλά οι σύγχρονες προκλήσεις είναι αναμφίβολα πρωτόγνωρες. Στο παρελθόν, τα παιδιά της εργατικής τάξης δούλευαν στα χωράφια και αργότερα στα εργοστάσια της βιομηχανικής επανάστασης. Ο εικοστός αιώνας σηματοδότησε την εποχή των παιδιών της «ελεύθερης βοσκής» Σήμερα ζούμε πλέον την εποχή των «διαχειριζόμενων παιδιών». Το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών θα μπορούσε να προκαλέσει ρίγη σε διευθύνοντες συμβούλους: γιόγκα για νήπια, τάξεις αεροβικής, μαθήματα νοηματικής γλώσσας, ξένη ή ξένες γλώσσες, μαθήματα για τη διαχείριση του χρόνου τους... Θέλουμε βέβαια να προσφέρουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας και παράλληλα να τα δούμε να αριστεύουν σε όλους τους τομείς. Να τα δούμε καλλιτέχνες, ακαδημαϊκούς και αθλητές και να ζήσουν μια άνετη ζωή, χωρίς βάσανα ή αποτυχίες. Ας μην παραλείψουμε όμως και το φλέγον θέμα της υπερέκθεσης των παιδιών στις οθόνες. Αν μπορούμε κάτι να πούμε είναι ότι όσο λιγότερος είναι ο χρόνος μπροστά σε μια οθόνη τόσο το καλύτερο. Η μάχη για τη διαμόρφωση μιας πιο ισορροπημένης σχέσης με την τεχνολογία βρίσκεται σε εξέλιξη. Εχοντας μια ισορροπημένη παιδική ηλικία, το παιδί θα έπρεπε να ασχολείται όσο προβλέπει το εκπαιδευτικό σύστημα με το σχολείο του, να κάνει τα μαθήματά του και να παίζει τον υπόλοιπο χρόνο και τα Σαββατοκύριακα. Σήμερα υπάρχει ο κίνδυνος να αφαιρέσουμε από την παιδική ηλικία όλα αυτά που την κάνουν ουσιαστική. Τα παιδιά εξαντλούνται από τον συνδυασμό εξετάσεων και οργανωμένων

άσει μελετών περίπου το 66% των εμμη νοπαυσιακών γυναικών υποφέρουν από εξάψεις που σχετίζονται με την εφίδρωση. Σημαντικό ποσοστό εμμηνοπαυσιακών γυναικών αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη νυκτερινή εφίδρωση με απλές ιατρικές συμβουλές όπως αλλαγή του τρόπου ζωής και υιοθέτηση εναλλα κτικών φυσικών θεραπειών, που βοηθούν σημαντικά στη διαχείριση και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Η συχνότητα των επεισοδίων ποικίλλει Η διάρκεια των εφιδρώσεων ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα με μέσο όρο εμφάνισής τους τα 4 λεπτά ενώ η συχνότητά τους κυμαίνεται από 1 έως 30 την ημέρα. Η κακή ποιότητα ύπνου επηρεάζει την καθημερινότη τα της γυναίκας με συνέπειες στη σωματική και στην ψυχική της υγεία. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν πε ριστασιακές ή ήπιες διαταραχές ύπνου. Οσο νωρίτερα παρουσιαστούν οι εφιδρώσεις τόσο περισσότερο θα διαρκέσουν Με την πάροδο του χρόνου, η συχνότητα και η σοβα ρότητα των εξάψεων και των εφιδρώσεων μειώνεται σταθερά, ωστόσο υπάρχουν και εξαιρέσεις. Η χρονική διάρκεια των συμπτωμάτων διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Αμερι κή έδειξε ότι οι διακυμάνσεις αυτές μπορεί να διαρκέ σουν έως και δέκα χρόνια καταλήγοντας στο συμπέ ρασμα ότι όσο νωρίτερα αρχίζουν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης τόσο περισσότερο διαρκούν.

διαταραχές

εμμηνόπαυση συμβαίνει όταν οι ωοθήκες αδυνατούν να παράγουν ωάρια. Το 1/3 των γυναικών που εί ναι σε εμμηνόπαυση έχει έντονα συμπτώματα που τείνουν να έχουν και μακρύτερη διάρκεια. Οι εξά ψεις και η εφίδρωση προκαλού νται από την έλλειψη οιστρογόνων. Η πλειοψηφία των γυναικών επη ρεάζεται από την αλλαγή των οι στρογόνων. Υπάρχει όμως πο σοστό 33% περίπου το οποίο δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα χωρίς αυτό να μπορεί να εξηγηθεί επι στημονικά. Ωστόσο είναι αποδε δειγμένο ότι οι αλλαγές των ορ μονών διεγείρουν το κέντρο ρύθ μισης της θερμοκρασίας στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα ο εγκέ φαλος να δίνει σήμα ότι το σώμα υπερθερμαίνεται.

Ο ρόλος της άσκησης στην εμμηνόπαυση Η άσκηση είναι το σημαντικότερο ίσως βήμα για να εξομαλυνθεί αυτή η ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή της γυναίκας. Οι καλύτερες επιλογές για γυμναστική κατά την εμμηνόπαυση είναι οι εξής. 1. Η αερόβια άσκηση: Δοκιμάστε γρήγορο περπάτη μα, jogging, ποδηλασία ή κολύμβηση. Αν είστε αρχά ριες στη γυμναστική, μην υπερβάλλετε. Ξεκινήστε με 10 λεπτά ελαφράς άσκησης καθημερινά και αυξήστε την ένταση και τη διάρκεια σταδιακά.

2. Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης: Οι ασκήσεις ενδυνάμω σης μπορούν να σας βοηθήσουν να επιταχύνετε τον μεταβολισμό, να αυξήσετε τη θερμοκρασία του σώμα τος προκειμένου να μειώσετε το σωματικό σας λίπος, να χτίσετε πιο δυνατούς μύες και να κάψετε θερμίδες πιο αποτελεσματικά. Η θεραπεία Kneipp Η θεραπεία Kneipp αποτελεί ολιστική προσέγγιση της σύγχρονης προληπτικής ιατρικής με τη μορφή υδροθε ραπείας. Στις μέρες μας εφαρμόζεται ευρέως σε ιαματι κές πηγές και σε θέρετρα ευεξίας σε όλη την Ευρώπη. Η αρχή της θεραπείας Kneipp βασίζεται σε ζεστό και κρύο ντους, πλύσεις, λουτρά και συμπίεση με νερό. Η σημασία της διατροφής Η επιλογή των κατάλληλων τροφών μπορεί να μειώ σει ή και να αποτρέψει ορισμένα από τα δυσάρεστα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και να σας βοηθήσει να διατηρήσετε το επιθυμητό σας βάρος: Καταναλώ στε άφθονα φρούτα και λαχανικά μέσα στην ημέρα που είναι πλούσια σε βιταμίνες, αντιοξειδωτικά καθώς

και φυτικές ίνες που προκαλούν εύκολα κορεσμό και περιέχουν φυτικά οιστρογόνα που μπορούν να περιο ρίσουν κάποια συμπτώματα όπως είναι οι εξάψεις και η εφίδρωση. Καταναλώστε προϊόντα που περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες (ρύζι, μακαρόνια, ψωμί ολι κής) τα οποία προσδίδουν πληθώρα φυτικών ινών και βοηθούν στη διατήρηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Αποφύγετε την κατανάλωση κορεσμένων λι παρών αντικαθιστώντας τα με μονοακόρεστα και πολυ ακόρεστα λιπαρά οξέα. Επιλέξτε γαλακτοκομικά προϊό ντα με χαμηλά λιπαρά και μέτρια κατανάλωση κόκκινου άπαχου κρέατος. Πολύ σημαντική είναι η κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων που συναντάμε σε λιπαρά ψάρια, στον λιναρόσπορο και στους ξηρούς καρπούς, καθώς φαίνεται να έχουν προστατευτική δράση σε καρδιαγ γειακά και άλλα νοσήματα. Προσοχή στην «κρυμμένη» ζάχαρη. Η κατανάλωση ζά χαρης είναι δυνατό στο μέλλον να οδηγήσει σε εναπό θεση λίπους στο σώμα. Είναι σημαντικό να διαβάζετε τις διατροφικές ετικέτες των προϊόντων που επιλέγετε και κυρίως το σημείο όπου αναγράφονται τα σάκχαρα. Ολιστική ιατρική, μια διαφορετική προσέγγιση της υγείας Η ολιστική ιατρική λαμβάνει υπόψη της το άτομο ως ολότητα εστιάζοντας στο σώμα, στον νου και στο πνεύμα και κυρίως στην αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Κάθε άτομο είναι ένα σύνολο σωματικών, συ ναισθηματικών, νοητικών και πνευματικών διαστά σεων. Ολα τα μέρη πρέπει να αντιμετωπιστούν και να εξισορροπηθούν για να λυθούν τυχόν προβλή ματα, ασθένειες ή διαταραχές και να καταστεί ο ορ γανισμός πλήρως υγιής. Υπάρχουν πολλές μέθοδοι ολιστικής ιατρικής σήμερα για σχεδόν κάθε διατα ραχή. Τις περισσότερες φορές οι ολιστικές μέθοδοι συνδυάζονται με τη βοτανοθεραπεία.