Περί Υγείας 20

COVER.indd 21

6/23/22 4:26 PM

ADDS.indd 3

6/24/22 10:30 AM

Περιεχόµενα ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ TEYXOΣ 20 ΙΟΥΝΙΟΣ 2022 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Αφροδίτη Ντάικου afroditi.daikou@allabouthealth.gr ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Αλέξανδρος Κοταχέας alexandros@allabouthealth.gr ART DIRECTOR Σωτήρης Ανδρίτσος ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Λήδα Κοντογιαννοπούλου Γιάννης Παλαιολόγος Αλεξία Σβώλου Ζήσης Ψάλλας

Τα anti-Covid σενάρια για το φθινόπωρο Πιθανό να μας χτυπήσει ένα δεύτερο κύμα Covid-19.........................2

Edito Ενα καλοκαίρι διαφορετικό...

Η

πανδημία δεν έχει τελειώσει. Σύμφωνα με όσα είπε ο δρ Φάουτσι, κορυφαίος επιστημονικός σύμβουλος διαχείρισης

Συνέντευξη

υγειονομικών κρίσεων στις ΗΠΑ: «Αν κοιτάξουμε

Λία Μπερτσιάδου .............................................................................................4

το τι συμβαίνει παγκοσμίως βρισκόμαστε ακόμη

Inflammation & Immunology Lead, για την Pfizer Ελλάδας,

εν μέσω πανδημίας. Κάποιες χώρες κινούνται προς

Κύπρου και Μάλτας και Επικεφαλής της ομάδας

τη σωστή κατεύθυνση για να βγουν από αυτήν,

«Diversity & Inclusion, Act!on!»

αλλά δεν μπορώ να προβλέψω ακριβώς πότε θα φθάσουμε στο επιθυμητό επίπεδο του να θέσουμε υπό τέτοιον έλεγχο τον ιό ώστε να μη διαταράσσει

Καλοκαίρι και διατροφή Η διατροφή που θα αυξήσει την ενυδάτωσή σας το καλοκαίρι ...........5

πλέον τη ζωή μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουμε και πάλι αυτήν την περίοδο αύξηση των κρουσμάτων, για την οποία ένοχη είναι μία από τις υποπαραλλαγές της Ομικρον, η

Το δερματικό μελάνωμα Πού οφείλεται και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο ............................6

ΒΑ2.12.1, και ελπίζουμε ότι θα δούμε ύφεση της έξαρσης καθώς μπαίνουμε στο καλοκαίρι. Ωστόσο οι υποπαραλλαγές της Ομικρον με τη μεγαλύτερη εξάπλωση τόσο στην Αφρική όσο και σε άλλες

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΣYNEPΓΑTEΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Δέσποινα Αρναούτογλου Αμαλία Κουτσούκου Βασιλική Λαπέα Αναστασία Μπαρμπούνη Νταίζη Παπαθανασοπούλου Χρήστος Τακλής Δημήτριος-Ανδρέας Τσιφτσής Ευάγγελος Φραγκούλης ΕΔΡΑ Αργοστολίου 108 Τ.Κ. 183 45 Μοσχάτο Tηλ.: 210 7474890 Φαξ: 210 7470108 IΔIOKTHΣIA «ONLINE-TECHPRESS MΕΠΕ» info@online-techpress.gr ΙΔΡΥΤΗΣ Τρύφων Αλευρίτης (t.alevritis@gmail.com) Οι απόψεις που εκφράζονται σε ενυπόγραφα άρθρα δεν συμπίπτουν απαραίτητα με αυτές του περιοδικού. Υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση δεν επιστρέφεται, ανεξαρτήτως με το αν δημοσιεύθηκε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδήποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιαδήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν.

100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Εμμηνόπαυση το καλοκαίρι Το καλοκαίρι το δέρμα έχει ανάγκη ακόμη πιο προσεκτικής φροντίδας ...........................................................8

χώρες, όπως οι ευρωπαϊκές, είναι οι ΒΑ.4 και ΒΑ.5 – εκτιμώ ότι σε αυτές τις δύο υποπαραλλαγές πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας καθώς είναι πιθανό να δώσουν το επόμενο μεγάλο επιδημικό κύμα. Κανένας όμως δεν μπορεί να είναι σίγουρος

Καρδιά και υψηλές θερμοκρασίες Oλα όσα πρέπει να ξέρετε για την προστασία της καρδιάς τη θερινή περίοδο ................................................................. 10

για το ποια πιθανόν θα είναι η επόμενη παραλλαγή που θα μας απειλήσει καθώς έχουμε να κάνουμε με έναν ιό που μας έχει ξεγελάσει επανειλημμένως –πέρυσι τέτοια εποχή πιστεύαμε ότι ως την εφετινή αρχή του καλοκαιριού θα είχε πλέον έλθει το τέλος

Συνέντευξη

της πανδημίας. Και όμως ήλθε η Ομικρον και το τέλος της πανδημίας… ανεβλήθη».

Αντώνης Αυγερινός ....................................................................................... 14

Στα δικά μας τώρα, μας απασχολεί έντονα εν όψει

Πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

θερινών διακοπών η παρουσία των μωβ μεδουσών στη Μεσόγειο αλλά και στην Ελλάδα, η ευλογιά των πιθήκων που έφθασε και στη χώρα μας αλλά και

Παχυσαρκία σε παιδιά και εφήβους

τα επίκαιρα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις

Στη χώρα μας η έλλειψη της σωστής διατροφικής

εξελίξεις στον χώρο της υγείας και τον οικογενειακό

εκπαίδευσης ξεκινά από την οικογένεια ................................................ 16

γιατρό και φυσικά θέματα που άπτονται της υγείας του δέρματος, της προστασίας της καρδιάς μας, της διατροφής που μας εξασφαλίζει πλήρη ενυδάτωση

Eφηβοι και εκφοβισμός

στις υψηλές θερμοκρασίες, του ρόλου της Τοπικής

Aγρια νιάτα αντιμέτωπα με επικίνδυνα

Αυτοδιοίκησης στο χτίσιμο των Υγιών Πόλεων κ.ά.

challenges και bullying ................................................................................ 21

Διαβάστε, επιπλέον, όσα έχει να μας πει η κυρία Λία Μπερτσιάδου για την καινοτομία στη φαρμακευτική έρευνα, καθώς και τη δέσμευση της Pfizer

Μηνιγγίτιδα Η ασθένεια που συνεχίζει να αποτελεί πρόκληση για την παγκόσμια υγεία......................................................... 22

Κάθε πολίτης να έχει τον γιατρό του

για την προάσπιση της διαφορετικότητας σε μια υπέροχη συνέντευξή της. Επίσης, ο κ. Αντώνης Αυγερινός μας μιλά για τη δράση του Ερυθρού Σταυρού και την εθελοντική αιμοδοσία. Καλή σας ανάγνωση Αφροδίτη Ντάικου

Τα συστήματα υγείας αναβαθμίζονται ................................................... 28

| περί υγείας |

EDITO_PY20_R.indd 1

1

6/23/22 4:30 PM

Τα anti-Covid σενάρια για το φθινόπωρο Πότε έρχεται το επικαιροποιημένο εμβόλιο και ποιους αφορά η σύσταση του ΠΟΥ για αναμνηστική δόση.

Μ

ετά τα κύματα από τα μελτέμια του ημένο εμβόλιο –δηλαδή διαφορετικής σύνθεσης από καλοκαιριού οι ειδικοί δεν αποκλεί- αυτά που τώρα κυκλοφορούν– ώστε να είναι αποτεουν το ενδεχόμενο να μας χτυπή- λεσματικό κι έναντι των μεταλλάξεων που τώρα κυσει ένα ακόμα κύμα της πανδημίας κλοφορούν (την Oμικρον και τις υποπαραλλαγές της) Covid-19, με το κύμα αυτό να απειλεί και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών θα αποφασίσει πλέον κυρίως τους ευπαθείς –κάτι που το διαχωρίζει ποιοι θα πρέπει να εμβολιαστούν. Η δεύτερη θεωρία είναι πιο συγκρατημένη καθώς προβλέπει σαφώς από τα προηγούμενα (40) κύματα. ότι θα αργήσει ακόμα η άφιξη των επικαιΓι’ αυτό άλλωστε ακόμα και ο πρωθυπουρροποιημένων εμβολίων και ότι θα χρειαγός Κυριάκος Μητσοτάκης επισημαίνει ότι στεί να χρησιμοποιήσουμε τα υπάρχοντα από εδώ και πέρα η λήψη αποφάσεων σε για μια (ακόμα) αναμνηστική δόση. επίπεδο πολιτικής υγείας δεν θα προβεί ξανά στην υιοθέτηση οριζόντιων μέτρων Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε συ(ίδια για όλους), αλλά τα όποια μέτρα ληνεργασία με τη Στρατηγική Συμβουλευφθούν θα στοχεύουν μόνο στην προστατική Ομάδα Ειδικών στην Ανοσοποίησία των ευάλωτων πληθυσμών. Στο μεταση (SAGE) και τις ομάδες εργασίας του ξύ δίνουν και παίρνουν τα σενάρια για το ΠΟΥ για τα Covid-19 εμβόλια στο μεταξύ τι θα γίνει το φθινόπωρο με το ζήτημα του εξακολουθούν να συγκεντρώνουν στοιΓράφει η εμβολιασμού, με ποιο εμβόλιο θα γίνουν χεία για τα χαρακτηριστικά και τα πλεονεΑλεξία Σβώλου οι εμβολιασμοί και ποιους θα αφορούν. κτήματα της λεγόμενης υβριδικής ανοσίΑπό την πλευρά των ειδικών της επιτροας. Τα ευρήματα που συλλέχθηκαν μετά πής των εμπειρογνωμόνων, ο καθηγητής παθολογι- τη διασπορά και επικράτηση των πρώτων στελεχών κής φυσιολογίας λοιμώξεων ΕΚΠΑ Νίκος Σύψας δεν του κορωνοϊού έως και την επικράτηση της μετάλλαεμφανίζεται αισιόδοξος για την πιθανότητα να έρθει ξης Δέλτα έδειξαν ότι η υβριδική ανοσία έναντι του εγκαίρως το λεγόμενο παν-εμβόλιο, δηλαδή το πολυ- ιού Sars Cov2 είναι ισχυρότερη από την ανοσία που δύναμο εμβόλιο που θα περιλαμβάνει προστασία και προσφέρει μόνο η νόσηση ή μόνο ο εμβολιασμός. Η έναντι του ιού της γρίπης και έναντι του κορωνοϊού με διάρκεια, ωστόσο, της υβριδικής ανοσίας δεν είναι ένα τσίμπημα, ενώ την ίδια άποψη συμμερίζεται και ξεκάθαρα γνωστή και, επίσης, δεν έχει διευκρινιστεί ο καθηγητής παθολογίας-λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Σω- το κατά πόσο η υβριδική ανοσία που έχει ένας άντήρης Τσιόδρας, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας θρωπος σήμερα μπορεί να τον προστατέψει αύριο σε Λοιμώξεων. Για το τι μέλλει γενέσθαι σε λίγους μήνες, περίπτωση που αναδυθούν και κυκλοφορήσουν νέες υπάρχουν δύο επικρατέστερες θεωρίες και, σύμφωνα μεταλλάξεις –κάτι που θεωρείται πάρα πολύ πιθαμε την πρώτη, θα έχουμε το φθινόπωρο επικαιροποι- νό. Σε αυτόν τον τομέα μάλιστα ιδιαίτερα διαφωτιστι-

“

“

Δεν είναι σίγουρο ότι η φαρμακοβιομηχανία προλαβαίνει να έχει έτοιμο το φθινόπωρο εμβόλιο για τον κορωνοϊό που θα περιλαμβάνει και τον ιό της γρίπης.

2

Νίκος Σύψας, καθηγητής παθολογικής φυσιολογίας λοιμώξεων ΕΚΠΑ

κά –και ανησυχητικά– είναι τα πιο πρόσφατα δεδομένα που υποδηλώνουν ότι η μόλυνση με το στέλεχος Oμικρον δεν προστατεύει από την ενδεχόμενη μόλυνση με νέες υπο-παραλλαγές της Oμικρον. Σύμφωνα με τη Στρατηγική Συμβουλευτική Ομάδα Ειδικών στην Ανοσοποίηση, οι αναμνηστικές δόσεις εξασφαλίζουν υψηλότερη προστασία ειδικά στους ευπαθείς έναντι της σοβαρής νόσησης από το στέλεχος Oμικρον (όλες τις γνωστές υποπαραλλαγές) και γι’ αυτό θα πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει ισχυρή σύσταση για τους ηλικιωμένους, τους ανοσοκατεσταλμένους, τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα και τους υγειονομικούς (που κινδυνεύουν λόγω της υψηλής έκθεσης) να κάνουν τις αναμνηστικές δόσεις που συστήνουν οι κατά τόπους Εθνικές Επιτροπές Εμβολιασμού των χωρών, οι οποίες είναι και οι καθ’ ύλην αρμόδιες για να εξειδικεύσουν τις γενικές συστάσεις των ανεξάρτητων ρυθμιστικών αρχών (FDA, EMA, CDC, ECDC) σε κάθε πληθυσμό. Ο στόχος της Συμβουλευτικής Ομάδας SAGE του ΠΟΥ είναι να βοηθήσει τις χώρες να συντάξουν κατευθυντήριες οδηγίες για την καλύτερη δυνατή χρήση των Covid-19 εμβολίων, με βάση επιδημιολογικές προβλέψεις και σενάρια για την εμβολιαστική κάλυψη κάθε πληθυσμού. Μέχρι στιγμής η ομάδα SAGE του ΠΟΥ δεν έχει εκδώσει σύσταση για αναμνηστικό εμβολιασμό για παιδιά κι εφήβους (άτομα κάτω των 18 ετών) και η προτροπή για 1η και 2η αναμνηστική δόση (ή 3η και 4η δόση όπως τις αποκαλούμε) αφορά άτομα με μέτρια έως σοβαρή ανοσοκαταστολή είτε λόγω ηλικίας και ανοσολογικής γήρανσης του οργανισμού είτε λόγω υποκειμένων νοσημάτων ή λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Ολα αυτά ισχύουν, ενώ η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα είναι σε αναμονή της κυκλοφορίας των επικαιροποιημένων εμβολίων για τον κορωνοϊό το προσεχές φθινόπωρο. Επίσης αναμένουμε την έγκριση των Covid-19 εμβολίων για παιδιά μικρότερα των 5 ετών, τα οποία μέχρι στιγμής δεν μπορούν να προστατευτούν μέσω του εμβολιασμού. Το μεγάλο στοίχημα πάντως για τη μετάβαση στην ενδημική νόσο του κορωνοϊού αποτελούν τα επικαιροποιημένα εμβόλια, τα οποία θα χορηγούνται ετησίως στο ίδιο μοντέλο διαχείρησης με αυτό της γρίπης. Και από την πλευρά της κοινωνίας η προσμονή είναι μεγάλη για τα επικαιροποιημένα εμβόλια, ενώ για τα υπάρχοντα σκευάσματα έχει επέλθει μια κόπωση που αντικατοπτρίζεται στη μικρή συμμετοχή για τη διενέργεια της 2ης αναμνηστικής δόσης, με μόλις 200.000 άτομα να έχουν κάνει την τέταρτη δόση. u

| περί υγείας |

COVID_SVOLOY_L.indd 2

6/23/22 4:31 PM

Ευλογιά των πιθήκων και το κοινό μέτωπο στην αντιμετώπιση πανδημιών Ε.Ε. - ΗΠΑ: Παγκόσμια στρατηγική για την υγεία έτσι ώστε να είναι δυνατή η από κοινού αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων. Γράφει η Αφροδίτη Ντάικου

H

ευλογιά των πιθήκων είναι μια ιογενής ζωονόσος, που σημαίνει ότι μπορεί να μεταδοθεί από τα ζώα στον άνθρωπο. Μπορεί επίσης να εξαπλωθεί μεταξύ των ανθρώπων. Εντοπίστηκε κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων και στη χώρα μας, αλλά ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό παραμένει ελάχιστος και δεν χρειάζεται να υπάρχει πανικός ή υπεραντίδραση. Η παραπάνω επισήμανση ανήκει σε ανάρτηση στο Facebook που έκανε ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών (LSE) και του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου. Όπως ο ίδιος υπογράμμισε: Όλες οι περιπτώσεις εκτός Αφρικής είναι ήπιες και δεν είχαμε μέχρι στιγμής κανέναν θάνατο, η μετάδοση της ευλογιάς των πιθήκων είναι πολύ δύσκολη και μόνο μετά από πολύ στενή επαφή με πάσχοντα ή παρατεταμένη επαφή με αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιήσει όσοι πάσχουν, υπάρχουν φάρμακα και εμβόλια, μεταξύ των οποίων και το εμβόλιο της ευλογιάς που είναι αποτελεσματικό για την ευλογιά των πιθήκων. Πρόσθεσε, επίσης, πως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία που έχουν κάνει το εμβόλιο της ευλογιάς παλιότερα είναι αρκετά προστατευμένοι και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων. Σύμφωνα τώρα με το CDC οι ταξιδιώτες θα πρέπει να «λαμβάνουν αυξημένα μέτρα προφύλαξης» για να αποφύγουν τη μόλυνση, ιδίως να μην έχουν στενές επαφές με ανθρώπους με εξανθήματα στο δέρμα και στα γεννητικά όργανά τους, καθώς και με υλικά που έχουν χρησιμοποιήσει ασθενείς με τη νόσο, όπως ρούχα και κλινοσκεπάσματα, ούτε να καταναλώνουν κρέας άγριων ζώων. Η περίπτωση μόλυνσης από ευλογιά των πιθήκων παραμένει χαμηλή στον γενικό πληθυσμό, υπάρχουν ωστόσο ενδείξεις για μετάδοση της νόσου από τον αέρα. Συνιστάται οι ασθενείς με ευλογιά των πιθήκων να φορούν μάσκα, ιδίως εάν έχουν αναπνευστικά συμπτώματα, ενώ συμβουλεύει και όσοι μένουν μαζί τους να κάνουν το ίδιο όταν πλησιάζουν ασθενή. Όσοι εκτέθηκαν πρόσφατα στον ιό, μπορούν να κάνουν δύο εμβόλια (ACAM200 ή JYNNEOS) για να μειώσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους ή και να αποτρέψουν τη νόσηση. Το CDC συνιστά τη χορήγηση των εμβολίων εντός τεσσάρων ημερών από την έκθεση στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων.

Εάν δοθεί 4 έως 14 ημέρες μετά την έκθεση, ο εμβολιασμός μπορεί να μην αποτρέψει τη λοίμωξη. Το ACAM200 έχει εγκριθεί κατά της ευλογιάς (των ανθρώπων), ενώ το JYNNEOS (γνωστό στην Ευρώπη και ως Imvanex) τόσο κατά της ευλογιάς όσο και κατά της ευλογιάς των πιθήκων.

To Jynneos-Imvanex, σύμφωνα με το έγκριτο περιοδικό «Science», παράγεται από τη δανική φαρμακοβιομηχανία Bavarian Nordic και βασίζεται στο παλαιότερο εμβόλιο MVA (Modified Vaccinia Ankara) κατά της ευλογιάς που είχε ανακαλύψει το 1959 ο Γερμανός μικροβιολόγος Αντον Μάιρ.

Aρκετές χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία, Καναδάς κ.ά.) άρχισαν να εμβολιάζουν επιλεκτικά ανθρώπους που ήλθαν σε επαφή με επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα της νόσου. Ο ρόλος του εμβολίου θα εξαρτηθεί –τελικά– από διάφορους παράγοντες: Εάν εντοπιστούν και εμβολιαστούν όσοι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου για λοίμωξη, εάν το εμβόλιο αποδειχθεί πράγματι τόσο αποτελεσματικό όσο ελπίζεται και εάν θα υπάρξουν έγκαιρα αρκετά εμβόλια για να «φρενάρουν» το επιδημικό ξέσπασμα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), μέχρι στιγμής, δεν έχει ταχθεί υπέρ ενός ευρύτερου εμβολιασμού αλλά μόνο επιλεκτικού. Από την άλλη πλευρά, εκατοντάδες εκατομμύρια δόσεις εμβολίων κατά της ευλογιάς (όχι των πιθή-

κων) είναι αποθηκευμένα ανά τον κόσμο, ως ασπίδα προστασίας έναντι μίας πιθανής σκόπιμης απελευθέρωσης του τρομερού ιού (π.χ. από τρομοκράτες ή στη διάρκεια πολέμου). Αυτά τα εμβόλια παρέχουν κάποια προστασία και κατά της ευλογιάς των πιθήκων, όμως μπορεί να προκαλέσουν σπάνιες αλλά απειλητικές παρενέργειες, όπως εγκεφαλίτιδα. Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ε.Ε. Στέλλα Κυριακίδου ανακοίνωσε τη συμφωνία της Ε.Ε. για αγορά 110.000 εμβολίων για την ευλογιά των πιθήκων. Οπως η ίδια δήλωσε στα μέσα Ιουνίου προσερχόμενη στο Συμβούλιο των αρμόδιων υπουργών στο Λουξεμβούργο :«Σήμερα θα υπογράψω συμφωνία για αγορά 110.000 εμβολίων για την ευλογιά των πιθήκων για να μπορούν να εφοδιαστούν τα κράτη-μέλη, με τις πρώτες παραδόσεις να ξεκινούν στα τέλη Ιουνίου». Η κυρία Κυριακίδου τόνισε τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών και ανέφερε ότι χρειάζεται παγκόσμια στρατηγική για την υγεία έτσι ώστε να είναι δυνατή η από κοινού αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων. Οσο αφορά στη στρατηγική για την υγεία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν τη συνεργασία τους στα παρακάτω: • Επανεξέταση κοινών αξιολογήσεων απειλών, με στόχο τον εντοπισμό τουλάχιστον μιας απειλής για τη δημόσια υγεία, ετησίως.

• Κοινή χρήση ασφαλών δεδομένων για παγκόσμια επιτήρηση για την έγκαιρη ανίχνευση αναδυόμενων απειλών για την υγεία.

• Υποστήριξη προμηθειών, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης για πλατφόρμες εμβολίων και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις ρυθμίσεις εμβολίων.

• Συντονισμό υποστήριξης για την έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων ιατρικών αντιμέτρων.

• Υποστήριξη τρίτων χωρών σχετικά με την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση απειλών για τη δημόσια υγεία.

• Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης σχετικά με τις απειλές για την υγεία με την ανταλλαγή καλών πρακτικών και την ανάληψη κοινών δράσεων. u

| περί υγείας |

EULOGIA_PITHIKWN_NTAIKOU_R.indd 3

3

6/23/22 4:32 PM

Λία Μπερτσιάδου Inflammation & Immunology Lead, για την Pfizer Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας και Επικεφαλής της ομάδας «Diversity & Inclusion, Act!on!» Πίσω από την καινοτομία και την προάσπιση της διαφορετικότητας βρίσκεται μια Σιδηρά Κυρία. Συνέντευξη στην Αλεξία Σβώλου

Ο

οι καταστάσεις που επιβαρύνουν τη δημόσια υγεία. Γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση είναι μείζονος σημασίας. Σε ό,τι αφορά τα ταμπού και τα στερεότυπα, η ενημέρωση είναι ο πρώτος πυλώνας γύρω από τον οποίο χτίζουμε μια ευαισθητοποιημένη κοινωνία. Η αναπηρία έχει πολλά πρόσωπα. Βλέπουμε ασθενείς με καταστάσεις που λανθασμένα θεωρούνται ήπιες να έχουν μειωμένη ποιότητα ζωής σε σχέση με έναν ασθενή με κάποιο ρευματικό νόσημα και να αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην πρόσβαση νέων καινοτόμων θεραπειών. Και εδώ έρχεται ο δεύτερος πυλώνας, που είναι η ενδυνάμωση της φωνής των ασθενών και η συμβολή των συλλόγων σε αυτό είναι καθοριστική. Πρέπει οι ασθενείς να ενημερώνονται, να ακούγονται, να είναι μέρος του διαλόγου. Επίσης, οι σύλλογοι δίνουν την αίσθηση του ανήκειν, της κατανόησης, που δρα πολύ θετικά. Ο τρίτος πυλώνας θα έλεγα πως είναι η σωστή επικοινωνία μεταξύ ασθενών, γιατρών, πολιτείας και βιομηχανίας. Είμαστε όλοι κρίκοι μιας αλυσίδας και έχουμε όλοι ως απώτερο στόχο τη βελτίωση της ζωής των ασθενών.

ι γυναίκες αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα στην επιχειρηματικότητα. Σκληρές εκεί που απαιτείται, ελαστικές και τρυφερές εκεί που χρειάζεται, με ισχυρό ένστικτο για την προστασία των ευάλωτων και με απόλυτη προτεραιότητα το καλό της κοινωνίας, στοιχεία που είναι «γραμμένα» στο DNA τους, οι γυναίκες που διατηρούν υψηλόβαθμες θέσεις σε μεγάλες εταιρείες συμβάλλουν καθοριστικά, ώστε να γίνει το επιχειρείν ακόμα πιο ανθρώπινο. Ισχυρό πρότυπο και παράδειγμα προς μίμηση, η «Σιδηρά Κυρία» Λία Μπερτσιάδου, Inflammation & Immunology Lead, για τη Pfizer Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας και Επικεφαλής της ομάδας «Diversity & Inclusion, Act!on!». Σε μια εποχή γεμάτη με υγειονομικές προκλήσεις, έκρηξη βίας που καταγράφεται διεθνώς και στη χώρα μας, ρητορική μίσους και στοχοποίηση ανθρώπων, η Λία Μπερτσιάδου, με γνώμονα την επιστήμη, τη συνεργασία και τον σεβασμό σε κάθε μορφή διαφορετικότητας βοηθά να χτιστεί ένα καλύτερο αύριο σε έναν πιο δίκαιο και ισότιμο κόσμο.

- Καινοτομία στη φαρμακευτική έρευνα: Ποιο είναι με λίγα λόγια το αποτύπωμά της στην καθημερινότητά μας; Η έρευνα και η ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων προσφέρουν μια καλύτερη υγεία και καλύτερη ποιότητα ζωής όχι μόνο στους ασθενείς αλλά και σε όλους τους ανθρώπους. Είναι γεγονός ότι χάρη στην επιστήμη και στα καινοτόμα φάρμακα έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων. Για παράδειγμα, τη δεκαετία του 1960 το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα ήταν τα 72 έτη και σήμερα αγγίζει τα 82 έτη. Σε αυτό τεκμηριωμένα έχουν παίξει σημαντικό ρόλο τα καινοτόμα φάρμακα, που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα αρκετές παθήσεις. Ετσι, σήμερα μπορούμε να ζούμε περισσότερο και υγιέστερα, διασφαλίζοντας μια υγιή κοινωνία που ευημερεί και αναπτύσσεται προς όφελος όλων των πολιτών.

- Ποιες είναι οι νέες προκλήσεις στις οποίες η καινοτομία καλείται να δώσει απαντήσεις; Χρόνια νοσήματα με βαρύ αποτύπωμα στη δημόσια υγεία, νέες λοιμώδεις απειλές σαν κι αυτές που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό; Η καινοτομία είναι συνυφασμένη με τον φαρμακευτικό κλάδο, ο οποίος διαρκώς καινοτομεί για να αλλάξει τις ζωές των ασθενών. Οι προκλήσεις στον κλάδο της Υγείας είναι πολλές. Ο πληθυσμός που γηράσκει, η καθυστέρηση διαγνώσεων λόγω της πανδημίας, αόρατα προβλήματα όπως οι ψυχικές ασθένειες, τα αυτοάνοσα νοσήματα, η μικροβιακή αντοχή, το ενδεχόμενο μιας νέας πανδημίας είναι όλα προκλήσεις στις οποίες καλείται να δώσει λύσεις η καινοτομία. Ομως η επιστήμη εξελίσσεται διαρκώς και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας, η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη, θα φέρει επαναστατικές αλλαγές στον ευρύτερο τομέα της Υγείας στο μέλλον, τόσο για την περίθαλψη και φροντίδα των ασθενών όσο και για την πρόληψη αλλά και την έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών.

- Θα είμαστε (στο μέλλον) πιο έτοιμοι για την επόμενη πανδημία, αξιοποιώντας τα μαθήματα της Covid πανδημίας –με δεδομένο ότι οι πανδημίες θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν; Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα ότι είμαστε έτοιμοι για την επόμενη πανδημία. Ωστόσο, η

4

πανδημία κατά της Covid-19 μας έδωσε πολλά μαθήματα, τα οποία σίγουρα θα είναι πολύτιμα για το μέλλον. Από τα πιο σημαντικά διδάγματα που πήραμε και μπορούν να αποτελέσουν οδηγό μας για τη διαχείριση μιας μελλοντικής πανδημίας είναι ότι η επιστήμη μπορεί να καταφέρει τα πάντα και να δώσει τη λύση με άμεσο, ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο. Αρκεί να πιστεύουμε σε αυτήν και να την εμπιστευόμαστε. Παράλληλα, η πανδημία ανέδειξε και τη δύναμη των συνεργασιών, όχι μόνο ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα αλλά και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς –κράτη και συστήματα Υγείας– που συνέβαλαν στην αντιμετώπιση της πανδημίας και θα παίξουν και καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση μιας επόμενης.

- Οι ρευματολογικές και δερματολογικές παθήσεις αποτελούν ένα μεγάλο «βαρίδι» για τη δημόσια υγεία. Διαγιγνώσκονται με καθυστέρηση, εντείνουν την «Οδύσσεια» των ασθενών στο σύστημα υγείας, αρκετά νοσήματα παραμένουν ταμπού και υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής. Πέρα από τις εκστρατείες ενημέρωσης τι άλλο μπορεί να βοηθήσει ώστε οι παθήσεις να σταματήσουν να παραμένουν ταμπού; Πόσο σημαντική είναι η δράση των συλλόγων ασθενών στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και στην κατάρριψη στερεοτύπων; Τα ρευματολογικά και δερματολογικά αυτοάνοσα νοσήματα είναι καταστάσεις που επιβαρύνουν αρχικά τον ασθενή. Πρώτο μας μέλημα πρέπει να είναι η στήριξη και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή. Και να διευκρινίσουμε ότι το πρόβλημα για τη δημόσια υγεία δεν είναι οι χρόνιοι πάσχοντες με ελεγχόμενη νόσο. Το πρόβλημα είναι οι ασθενείς με ενεργή νόσο που μπορεί να οδηγηθούν σε αναπηρία, νοσηλείες, απώλεια παραγωγικότητας, κοινωνική απομόνωση. Αυτές είναι

- Στην Pfizer η δέσμευση για την προάσπιση της διαφορετικότητας είναι εξίσου ισχυρή με τη δέσμευση στην καινοτομία για μια καλύτερη ζωή. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτήν τη δέσμευση, άλλωστε η Pfizer είναι και η πρώτη εταιρεία που υπέγραψε τη Χάρτα της διαφορετικότητας. Πόσο σημαντική είναι αυτή η πρωτοβουλία; Στην Pfizer καινοτομούμε όχι μόνο με τα φάρμακά μας αλλά και μέσα από τις προσπάθειές μας να συνεισφέρουμε ουσιαστικά στην αλλαγή των αντιλήψεων και των πεποιθήσεων που τροφοδοτούν περιορισμούς και προκαταλήψεις στο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Αλλωστε, ο πλουραλισμός και η διαφορετικότητα στον τρόπο σκέψης αποτελεί για μας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Γιατί μας φέρνει πιο κοντά τόσο στους ασθενείς όσο και στην κοινωνία. Μας βοηθά να κατανοούμε καλύτερα τις ανάγκες, να καινοτομούμε και να δημιουργούμε αξία για το κοινωνικό σύνολο μέσα στο οποίο δραστηριοποιούμαστε. Στόχος μας, λοιπόν, είναι όχι μόνο να βελτιώσουμε την κουλτούρα της εταιρείας και να προσφέρουμε στους εργαζομένους ένα εργασιακό περιβάλλον με ίσες ευκαιρίες για όλους αλλά και να έχουμε ένα ισχυρό και δυνατό αποτύπωμα στην κοινωνία, ως ένας καλός εταιρικός πολίτης. Τα τελευταία τρία χρόνια η Διαφορετικότητα, η Ισότιμη Αντιμετώπιση, η Συμπερίληψη, (Diversity, Equity & Inclusion) αποτελούν στρατηγική προτεραιότητα για την Pfizer. Γι’ αυτό έχουμε δημιουργήσει μια ειδική ομάδα, την ομάδα Act!on, που ασχολείται με θέματα Διαφορετικότητας, Ισότιμης Αντιμετώπισης και Συμπερίληψης. Καθόλη τη διάρκεια του έτους η ομάδα Act!on σχεδιάζει και υλοποιεί πληθώρα δράσεων με στόχο όχι μόνο την ανάδειξη της σημασίας και την προώθηση της διαφορετικότητας αλλά και την ενσωμάτωση όλων των κοινωνικών ομάδων στον εργασιακό τους χώρο αλλά και στην κοινωνία ως σύνολο. Είμαστε πολύ περήφανοι για το έργο αυτής της ομάδας και της διαρκούς προσφοράς της Pfizer για την προώθηση της διαφορετικότητας και των ίσων ευκαιριών στην κοινωνία, ώστε να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τις νέες γενιές. u

| περί υγείας |

SYNENTEFKSH_MPERTSIADOY_Pfizer_L.indd 4

6/24/22 11:21 AM

Τι πρέπει να καταναλώνετε για να διατηρήσετε τα αποθέματα νερού στο σώμα σας Η διατροφή που θα αυξήσει την ενυδάτωσή σας το καλοκαίρι.

T

ο καλοκαίρι οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και οι αντοχές του οργανισμού δοκιμάζονται. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να διατηρείτε τα αποθέματα νερού στο σώμα σας, γι’ αυτό και χρειάζεστε μια διατροφή που να περιλαμβάνει αρκετά φρούτα και λαχανικά. Οταν ιδρώνουμε, δεν χάνουμε μόνο νερό, χάνουμε και ηλεκτρολύτες –μέταλλα που όταν διαλύονται στα υγρά του σώματος έχουν ένα ηλεκτρικό φορτίο και μ’ αυτόν τον τρόπο βοηθούν τις λειτουργίες του σώματος (νάτριο, χλώριο, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορος). Η κύρια αιτία που μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των ηλεκτρολυτών είναι ο υπερβολικός ιδρώτας. Το 60-65% του σώματος είναι νερό και μέσα σε αυτό υπάρχουν ηλεκτρολύτες, είτε στα κύτταρα είτε εκτός των κυττάρων. Με ένα λίτρο ιδρώτα χάνουμε περίπου 1,48 γρ. χλώριο, 1,15 γρ. μαγνήσιο, 1,15 γρ. νάτριο. Κάποιες φορές, τα επίπεδα των ηλεκτρολυτών στο αίμα μπορεί να είναι πολύ χαμηλά (ή πολύ υψηλά) προκαλώντας μια ανισορροπία. Μπορεί να εμφανίσετε συμπτώματα όπως κούραση, μυϊκή αδυναμία, κράμπες, μυρμήγκιασμα και πονοκέφαλο λόγω ανεπάρκειας ηλεκτρολυτών.

Υποογκαιμία και αφυδάτωση Η πρόσληψη νερού οφείλεται κυρίως στο τι πίνετε και τι τρώτε. Αν δεν πίνετε πολύ νερό μπορεί να έχετε υποογκαιμία και αφυδάτωση. Υποογκαιμία είναι ο μειωμένος όγκος αίματος. Αυτό δεν είναι καλό, διότι το αίμα δεν μπορεί να κυκλοφορήσει σωστά. Ο χαμηλός όγκος αίματος μπορεί να σας κάνει να λιποθυμήσετε ή να ζαλιστείτε όταν σηκώνεστε απότομα. Επίσης, το λίγο νερό εμποδίζει τις προσπάθειες του σώματος να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του. Ο όρος αφυδάτωση υπονοεί και την απώλεια νερού εντός των κυττάρων. Η έρευνα δείχνει ότι μόλις 1% απώλεια βάρους λόγω νερού επηρεάζει αρνητικά τη διάθεση, την προσοχή, τη μνήμη και τον κινητικό συντονισμό. Αν για οποιονδήποτε λόγο αισθανθείτε ξηροστομία ή ζαλάδα μπορεί να έχετε αφυδάτωση. Υπάρχουν γενικές δηλώσεις σχετικά με την κατανάλω-

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας ση νερού, όπως το να πίνετε τρία έως τέσσερα λίτρα νερό την ημέρα. Η συνήθης συμβουλή είναι να μην περιμένετε να διψάσετε για να πιείτε νερό, η δίψα είναι ένας κακός δείκτης της αφυδάτωσης. Μέχρι τη στιγμή που θα αισθανθείτε δίψα, το σώμα σας είναι ήδη αφυδατωμένο. Από την άλλη μεριά, το να πίνετε πάρα πολύ νερό αραιώνει τα γαστρικά υγρά και αυτό μπορεί να δημιουργήσει πεπτικά προβλήματα. Καταναλώστε λοιπόν επαρκές νερό, αλλά ακούγοντας το σώμα σας και τις ανάγκες του. Αλκοόλ και καφές. Τα ροφήματα όπως είναι οι χυμοί ενυδατώνουν, αλλά το αλκοόλ και η καφεΐνη οδηγούν το νερό έξω από το σώμα. Το αλκοόλ έχει διουρητικές ιδιότητες δρώντας απευθείας στα νεφρά και κάνοντάς σας να ουρείτε περισσότερα υγρά από αυτά που προσλαμβάνετε. Αντίθετα, τα καφεϊνούχα ποτά, όπως το τσάι και ο καφές, θεωρείται πως σε γενικές γραμμές δεν αυξάνουν την απώλεια νερού στα ούρα περισσότερο από την ποσότητα των υγρών που συνοδεύει αυτά τα ροφήματα. Μερικές από τις καλύτερες μελέτες για την επίδραση της καφεΐνης στην αφυδάτωση έχουν γίνει σε αθλητές που χρησιμοποιούν καφεΐνη για να βελτιώσουν τις αθλητικές επιδόσεις τους. Παρά το γεγονός ότι οι αθλητές χρησιμοποιούν σχετικά υψηλά επίπεδα καφεΐνης, οι μελέτες που έγιναν υπό ζεστές συνθήκες δεν έδειξαν αφυδάτωση. Ισοτονικά ποτά. Είναι γνωστό ότι οι αθλητές μεγάλων αποστάσεων καταναλώνουν τα λεγόμενα αθλητικά ή ισοτονικά ποτά τα οποία περιέχουν ηλεκτρολύτες και υδατάνθρακες. Η χρήση τους πρέπει να είναι ρυθμισμένη στις ανάγκες σας διότι μπορεί να επιφέρει γαστρεντερικές διαταραχές. Οταν πραγματοποιείτε άσκηση μικρότερης διάρκειας των 60 λεπτών το καλοκαίρι, δεν είναι απαραίτητη η κατανάλωση ηλεκτρολυτών, καθώς οι ανάγκες μπορούν να καλυφθούν με την κατανάλωση νερού και με μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Σημειώστε ότι καλό είναι να πίνετε τα ποτά σας με καλαμάκι. Μια έρευνα της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης έδειξε ότι η παρατεταμένη κατανάλωση ισοτονικών ποτών συνδέεται με διαβρωτική επίδραση στο σμάλτο των δοντιών, λόγω της ζάχαρης που περιέχουν.

Σαλάτες με λυκοπένιο και βήτα καροτένιο. Το καλοκαίρι χρειάζεστε μια μεγαλύτερη προστασία του δέρματός σας. Το λυκοπένιο που βρίσκεται στις ντομάτες και το καρπούζι είναι ένα καροτενοειδές που βοηθά στην προστασία των κυττάρων του δέρματος από τις βλάβες που προκαλεί ο ήλιος. Οι ντομάτες είναι το λαχανικό του καλοκαιριού, έχουν πολύ νερό και είναι γεμάτες αντιοξειδωτικά. Στις σαλάτες σας μπορείτε να προσθέσετε κολοκυθάκια, τα οποία είναι πλούσια σε βιταμίνη C και κάλιο. Χρειάζεστε επίσης περισσότερη βιταμίνη Α, η οποία βοηθά τα ανώριμα κύτταρα του δέρματος να εξελιχθούν σε ένα ώριμο στρώμα δέρματος που αποτελεί το πρώτο στρώμα προστασίας του σώματος. Το βήτα-καροτένιο που βρίσκεται στα λαχανικά μπορεί να μετατραπεί σε βιταμίνη Α μέσα στο σώμα. Καλές πηγές σε βήτα-καροτένιο είναι η κολοκύθα, τα καρότα και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. u

| περί υγείας |

KALOKAIRINH_DIATROFH_PSALLAS_R.indd 5

5

6/24/22 11:22 AM

Το δερματικό Μελάνωμα Πού οφείλεται, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, ποια τα συμπτώματα και πώς προφυλασσόμαστε.

T

ο μελάνωμα είναι μία μορφή καρκίνου του δέρματος που προέρχεται από τα κύτταρα της επιδερμίδας μας που παράγουν τη μελανίνη και ονομάζονται μελανοκύτταρα. Η μελανίνη δίνει στο δέρμα μας το «σκούρο» χρώμα που μας προφυλάσσει από την ηλιακή ακτινοβολία. Σπάνια το μελάνωμα αναπτύσσεται σε άλλες θέσεις όπως το μάτι ή οι βλεννογόνοι. Εάν διαγνωστεί έγκαιρα, η ίαση είναι ο κανόνας.

Πού οφείλεται Το μελάνωμα δεν είναι κληρονομική νόσος, όμως οι κοντινοί συγγενείς ενός ασθενή με μελάνωμα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν παρόμοια βλάβη. Πρέπει να ξέρουμε ότι το μελάνωμα αναπτύσσεται συνήθως σε υγιές δέρμα και λιγότερο συχνά μεταλλάσσεται ένας σπίλος (ελιά) που ήδη έχουμε. Η ηλιακή ακτινοβολία, ειδικά η UVB, θεωρείται ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη μελανώματος. Η διακοπτόμενη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, όπως η ηλιοθεραπεία στις διακοπές, είναι πιο επικίνδυνη από τη συνεχόμενη ή την επαναλαμβανόμενη κατά μικρά χρονικά διαστήματα, όπως η εργασιακή έκθεση στους αγρότες και οικοδόμους. Επίσης, η έκθεση στην τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία (solarium) συμβάλλει στην εμφάνιση του μελανώματος. Εμφανίζεται και σε περιοχές του σώματος που δεν εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία, όπως στο πέλμα και στον πεπτικό σωλήνα.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο Κυρίως τα άτομα με ανοιχτόχρωμο (λευκό) δέρμα, γιατί δεν έχουν αρκετή μελανίνη. Aτομα ξανθά με φακίδες στο πρόσωπο, με κόκκινα ή πυρόξανθα μαλλιά και ανοιχτόχρωμα μάτια. Oσοι έχουν μεγάλο αριθμό από ελιές (σπίλους) σε σημεία του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο. Oσοι έχουν από τη γέννησή τους ελιές ή άλλου είδους μελανόφαιες κηλίδες (συγγενείς ή δυσπλαστικοί σπίλοι). Επίσης, κινδυνεύουν περισ-

6

Γράφει ο Δημήτριος-Ανδρέας Τσιφτσής τ. καθηγητής Χειρουργικής Ογκολογίας Παν. Κρήτης. Διευθυντής Ε’ Χειρουργικής Κλινικής ΔΘΚΑ ΥΓΕΙΑ

σότερο άτομα που έπαθαν σοβαρά ηλιακά εγκαύματα, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία. Τα παιδιά, όπως είναι φυσικό, είναι πολύ πιο ευαίσθητα στα ηλιακά εγκαύματα. Δεν προσέχουν ιδιαίτερα, είναι κινητικά και τους αρέσει το παιχνίδι στον ήλιο. Oμως το μελάνωμα είναι η 1η αιτία καρκίνου στα άτομα 25-29 ετών και η 2η στους νέους 15-29.

Τα συμπτώματα Οποιαδήποτε αλλαγή σε ελιά ή μελαγχρωματική βλάβη που είχαμε, καθώς και κάθε νέα που εμφανίζεται πρέπει να μας ανησυχήσει. Υπάρχουν μερικά χαρακτηριστικά που κάνουν μια δερματική βλάβη ύποπτη για μελάνωμα όπως: ασυμμετρία και ανώμαλο περίγραμμα, δυσχρωμία, διάμετρος μεγαλύτερη των 0,6 εκ. ή έπαρση της βλάβης. Κνησμός, αιμορραγία και εξέλκωση με εφελκίδα (κάκαδο, κρούστα) της βλάβης αποτελούν άλλα πιθανά συμπτώματα μελανώματος.

Η ακτινοβολία Το υπεριώδες φάσμα του ηλιακού φωτός (UltravioletUV), αναλόγως του μήκους κύματος και της ενέργειας που αποδίδει, διακρίνεται σε: UVA: Δεν προκαλεί δερματικό ερύθυμα/έγκαυμα. Ευθύνεται για τη γήρανση του δέρματος και έμμεσα για καρκινογένεση.

UVB: Εχει μέτρια διεισδυτικότητα αλλά ένεκα της μεγαλύτερης ενέργειας που αποδίδει προκαλεί απευθείας βλάβες στο DNA των κυττάρων και συνδέεται άμεσα με την καρκινογένεση. Προκαλεί

ηλιακό έγκαυμα και η προστασία των αντηλιακών προϊόντων μετριέται με το Δείκτη Προστασίας (SPF), που σημαίνει πόσο περισσότερο χρόνο μπορώ να καθίσω στον ήλιο για να πάθω τον ίδιο βαθμό ερυθήματος που θα πάθαινα εάν δεν φορούσα αντηλιακό.

UVC: με βραχύ μήκος κύματος και μεγάλη ενέργεια. Θεωρείται άμεσα κυτταροκτόνος και χρησιμοποιείται για την αποστείρωση χώρων και εργαλείων. Το όζον της ατμόσφαιρας αναμένεται να απορροφήσει το μεγαλύτερο ποσοστό των UVB και UVC, έτσι ώστε το 98% της UV ακτινοβολίας που φθάνει στην επιφάνεια της γης να είναι η Α.

Απαραίτητες προφυλάξεις Η χρήση αντηλιακών προϊόντων είναι επιβεβλημένη χειμώνα και καλοκαίρι εφόσον δραστηριοποιούμαστε στην ύπαιθρο. Προϊόντα με SPF κάτω του 10 δεν είναι αποτελεσματικά και άνω του 50 δεν έχουν νόημα. l Πρέπει οπωσδήποτε να προστατεύουν και από τη UVA και UVB. l Ατομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα πρέπει να χρησιμοποιούν υψηλότερο SPF. l Πρέπει να εφαρμόζονται σε στεγνό δέρμα 20’-30’ πριν την έκθεση στον ήλιο σε ποσότητα 35-50gr για κανονικής ανάπτυξης σώμα. l Χρειάζεται να ανανεώνονται τακτικά, κάθε μία ώρα και συχνότερα εάν ιδρώνουμε, βρεχόμαστε ή τριβόμαστε στην άμμο ή την πετσέτα. l Τα παιδιά χρειάζονται υψηλότερους δείκτες και συχνότερη ανανέωση. l Υπάρχουν άλλα προϊόντα για το σώμα και άλλα για το πρόσωπο.

Να μην ξεχνάμε l

Κανένα αντηλιακό δεν παρέχει απόλυτη προστασία. l Η ηλιακή ακτινοβολία ανακλάται. Οταν κολυμπάμε, το νερό δεν μας προστατεύει, όπως δεν προστατεύει απόλυτα και η συννεφιά. l Να φοράμε σκούρα γυαλιά, καπέλο και ανοιχτόχρωμο T-shirt. Δεν προστατεύουν όλα τα ρούχα το ίδιο. Σήμερα πολλά καλοκαιρινά ρούχα αναγράφουν τον δείκτη προστασίας που παρέχουν. l Να προτιμάμε τη σκιά. l Προοδευτική έκθεση στον ήλιο για να μπορέσει το σώμα μας να παράξει μελανίνη που αποτελεί τη φυσική προστασία. l Οχι ηλιοθεραπεία το μεσημέρι. l Οχι solarium. l Για την επιλογή του κατάλληλου αντηλιακού για τον τύπο του δέρματός σας, συμβουλευθείτε τον δερματολόγο σας. u

| περί υγείας |

MELANWMA_L.indd 6

6/23/22 4:34 PM

Οι λοιμώξεις που είναι σε έξαρση το καλοκαίρι Πώς προκαλούνται και προλαμβάνονται.

Γ

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας

νωρίζουμε ότι, γενικά, οι λοιμώξεις το καλοκαίρι είναι λιγότερες από ό,τι τον χειμώνα, αλλά υπάρχουν κάποιες που αυξάνονται. Μετά την άνοιξη ανακόπτεται η γρίπη και η Covid-19, δύο μεταδοτικές ασθένειες που εξαπλώνονται με παρόμοιους τρόπους (αερόλυμα και μολυσμένες επιφάνειες). Αλλά οι λοιμώξεις το καλοκαίρι δεν εξαφανίζονται και μερικές από αυτές είναι σε έξαρση, για παράδειγμα, είναι συχνότερα τα διαρροϊκά σύνδρομα όπως η γαστρεντερίτιδα διότι η ζέστη διευκολύνει τη μετάδοση των παθογόνων που αναπτύσσονται στα τρόφιμα. Επίσης αυξάνονται η ιλαρά και η ανεμοβλογιά, ειδικά στα μικρά παιδιά, όπως και η παρωτίτιδα. Παρακάτω αναφέρονται οι βασικές λοιμώξεις που είναι πιο πιθανό να συμβούν το καλοκαίρι και πρέπει να προσέξετε. Κολπίτιδες. Οι κολπίτιδες έχουν την τιμητική τους στις καλοκαιρινές διακοπές και απασχολούν τις γυναίκες ακόμα και όταν επιστρέψουν στην καθημερινότητά τους. Κοινά συμπτώματα μιας κολπίτιδας είναι κάψιμο, επίμονη φαγούρα, δύσοσμα και πηχτά κολπικά υγρά και πρήξιμο της εξωτερικής περιοχής των γεννητικών οργάνων. Κολπίτιδα συνήθως προκαλούν οι μύκητες, τα βακτήρια, και οι τριχομονάδες. Η μυκητιασική κολπίτιδα είναι η πιο συνηθισμένη, προκαλώντας έντονη φαγούρα, αίσθημα καψίματος και λευκού χρώματος εκκρίματα. Στη βακτηριακή κολπίτιδα υπάρχει υπερβολική ανάπτυξη μικροοργανισμών στον γυναικείο κόλπο και παρατηρούνται λευκές ή γκρι εκκρίσεις με δυσάρεστη οσμή που θυμίζει ψάρι. Οι γυναίκες που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη κινδυνεύουν περισσότερο. Μη στεγνώνετε στον ήλιο φορώντας βρεγμένο μαγιό γιατί η ζέστη και η υγρασία ενοχοποιούνται για την πρόκληση κολπίτιδας. Κάντε ντους και αντικαταστήστε το βρεγμένο μαγιό σας φορώντας άλλο στεγνό. Επίσης, κάντε ηλιοθεραπεία σε κάθισμα ή ξαπλώστρα αποφεύγοντας την άμμο η οποία περιέχει μύκητες και άλλους μικροοργανισμούς. Περιορίστε τη χρήση του ταμπόν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κολπίτιδα οφείλεται στον σεξουαλικό σύντροφο. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η άριστη υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής. Η κατανάλωση πλούσιων σε αντιοξειδωτικά φρούτων και λαχανικών θα ενισχύσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Ουρολοιμώξεις. Το μπάνιο σε καθαρή θάλασσα δεν προκαλεί ουρολοιμώξεις, οι οποίες όμως συμβαίνουν πιο συχνά το καλοκαίρι λόγω ανεπαρκούς ενυδάτωσης του οργανισμού, σε συν-

δυασμό με την αυξημένη εφίδρωση, την επαφή με μολυσμένα νερά, μολυσμένες πετσέτες και άμμο. Η σεξουαλική επαφή είναι επίσης μια από τις αιτίες των ουρολοιμώξεων. Τα συνήθη μικρόβια που αναπτύσσονται είναι το κολοβακτηρίδιο (E Coli), οι μύκητες Candida, ο εντερόκοκκος και η Klebsiella. Συμπτώματα όπως το κάψιμο κατά την ούρηση, η συχνουρία και η δυσουρία απαιτούν καλλιέργεια ούρων για να βρεθεί ο υπεύθυνος μικροοργανισμός. Μην παίρνετε με δική σας πρωτοβουλία αντιβιοτικά. Η ουρολοίμωξη μπορεί να σας ταλαιπωρήσει και μετά το καλοκαίρι. Η καλύτερη πρόληψη είναι να πίνετε πολύ νερό και να ουρείτε συχνά, κάτι που μειώνει την ανάπτυξη των μικροοργανισμών στην ουροδόχο κύστη. Μην καθυστερείτε να ουρήσετε όταν νιώσετε την ανάγκη. Είναι σημαντικό να ουρήσετε το συντομότερο δυνατό ύστερα από μια σεξουαλική επαφή έτσι ώστε το σώμα σας να αποβάλλει τυχόν παθογόνα που εισήλθαν στο ουροποιητικό σύστημα. Ορισμένα μέτρα αντισύλληψης όπως το σπιράλ αυξάνουν τον κίνδυνο ουρολοίμωξης. Ωτίτιδα των κολυμβητών. Τους καλοκαιρινούς μήνες η συχνότητα των προβλημάτων στα αφτιά τριπλασιάζεται στα παιδιά ηλικίας 5-14 χρόνων. Στους ενήλικες η συχνότητα είναι μικρότερη σε σχέση με τα παιδιά, σχεδόν η μισή, αλλά επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Η ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων μέσω της υγρασίας συχνά δημιουργεί ενοχλήσεις στο αφτί, όπως φαγούρα, έντονη ωταλγία, τοπικό ερεθισμό με ερυθρότητα και φλεγμονή. Αυτό λέγεται εξωτερική ωτίτιδα ή «αφτί του κολυμβητή» και οφείλεται συνήθως σε μύκητες, στην ψευδομονάδα ή στον σταφυλόκοκκο. Η εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων θα πρέπει να οδηγήσει τον πάσχοντα, μικρό ή μεγάλο, στον γιατρό που θα διαγνώσει το πρόβλημα και θα προτείνει την ανάλογη θεραπεία για τη λοίμωξη. Η θεραπεία συνήθως είναι απλή και συνίσταται σε αντιβιοτικά τα οποία χορηγούνται με τη μορφή σταγόνων. Κονδυλώματα. Το καλοκαίρι παρατηρείται αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων των οξυτενών (δερματικών) κονδυλωμάτων. Τα κονδυλώματα χαρακτηρίζονται και ως νόσος του καλοκαιριού επειδή αλλάζει η διάθεση για σεξ. Επιπλέον, η χρήση αλκοόλ στις διακοπές μειώνει τις αναστολές και χαλαρώνει η χρήση του προφυλακτικού. Αλλά να ξέρετε ότι το προφυλακτικό δεν σας προστατεύει 100% από τα κονδυλώματα. Αιτία τους είναι ορισμένα στελέχη του ιού HPV. Σημειώστε ότι τα κονδυλώματα μπορούν να εμφανιστούν από 1 μέχρι 10 μήνες μετά τη μόλυνση με τον ιό. Υπάρχουν άτομα που έχουν μολυνθεί αλλά δεν εμφανίζουν ποτέ συμπτώματα, κάτι που εξαρτάται από την κατάσταση του ανοσοποιητικού τους. Το έντονο στρες, η έλλειψη ύπνου, η κακή διατροφή και το κάπνισμα είναι επιβαρυντικοί παράγοντες. Οταν υπάρχουν οξυτενή κονδυλώματα στη γυναίκα, μια ασφαλής μέθοδος ελέγχου του τραχήλου της μήτρας είναι το HPV Test. u

| περί υγείας |

LOIMOKSEIS_SUMMER_PSALLAS_R.indd 7

7

6/24/22 11:22 AM

Καλοκαίρι και εμμηνόπαυση

Σ

Τι πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση για να προστατέψει το δέρμα και τα μαλλιά της τους θερινούς μήνες.

την εμμηνόπαυση συμβαίνουν αλλαγές που επηρεάζουν σχεδόν στο σύνολό του τον οργανισμό της γυναίκας. Συνήθως γίνονται αντιληπτές από τον πρώτο χρόνο και σταδιακά, καθώς ανατρέπεται η ορμονική ισορροπία, οι αλλαγές αυτές γίνονται όλο και πιο έντονες. Σχετικά με το δέρμα, αυτό που παρατηρούμε πρώτο είναι έντονη αφυδάτωση και ειδικά στο πρόσωπο το δέρμα γίνεται ευερέθιστο, εμφανίζεται τριχοφυΐα, δυσχρωμίες και όχι σπάνια βλέπουμε τη λεγόμενη «εμμηνοπαυσιακή ακμή».

Oταν οι συνθήκες είναι ιδιαίτερες, όπως το καλοκαίρι, τότε το δέρμα έχει ανάγκη ακόμη μεγαλύτερης και πιο προσεκτικής φροντίδας. Και θα ξεκινήσω με το καθόλου πρωτότυπο, αλλά πολύ σημαντικό, το αντηλιακό. Το αντηλιακό είναι απαραίτητο για να μας προστατέψει από εγκαύματα και τον καρκίνο του δέρματος. Ελπίζω ότι αυτό το ξέρουν όλοι πια. Αλλά το αντηλιακό είναι και το πιο σημαντικό αντιγηραντικό και θέλω να πιστεύω πως αυτό έχει περάσει στη συνείδηση της σύγχρονης γυναίκας κάθε ηλικίας. Ειδικά για τη γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση, το αντηλιακό θα προστατέψει το ευαίσθητο δέρμα της από το οξειδωτικό stress που προκαλεί ο ήλιος. Πιο αναλυτικά το αντηλιακό θα την προστατέψει από:

Ερεθισμούς της ηλιοέκθεσης Το δέρμα μετά την εμμηνόπαυση γίνεται πολύ ευαίσθητο και πολλές φορές ο ήλιος προκαλεί ερεθισμούς, σε συνδυασμό με το θαλασσινό νερό ή με το χλωριωμένο νερό της πισίνας.

Αφυδάτωση Η έκθεση στον ήλιο στεγνώνει το δέρμα και δίνει μια δυσάρεστη αίσθηση τραβήγματος. Γι’ αυτό και το καλοκαίρι όλοι έχουμε ανάγκη πιο συχνής χρήσης ενυδατικής κρέμας ή γαλακτώματος. Το δέρμα της γυναίκας μετά την εγκατάσταση της εμμηνόπαυσης γίνεται έτσι κι αλλιώς πιο στεγνό. Χάνει την υγρασία του και την ελαστικότητά του. Η απρόσεκτη ή παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο θα επιδεινώσει αυτό το πρόβλημα και έτσι το δέρμα θα γεράσει νωρίτερα.

Πανάδες Οι διαταραχές στη χρώση του δέρματος είναι συχνότερες σε αυτήν την ηλικία και επειδή φεύγουν δύσκολα, το αντηλιακό είναι απαραίτητο για την προστασία του προσώπου.

8

Γράφει η Δέσποινα Αρναούτογλου Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Master Αισθητικής Ιατρικής

Ευρυαγγείες Παρατηρείται ότι στην εμμηνόπαυση εμφανίζονται στο πρόσωπο επιφανειακές ευρυαγγείες και η έκθεση στον ήλιο επιδεινώνει το πρόβλημα τόσο στο πρόσωπο όσο και στα κάτω άκρα.

Λέπτυνση του δέρματος Στην εμμηνόπαυση το δέρμα σταδιακά λεπταίνει. Αλλά και ο ήλιος κάνει σταδιακά λέπτυνση του δέρματος. Κατανοητό, λοιπόν, ότι η χρήση του αντηλιακού είναι απαραίτητη για την επιβράδυνση της γήρανσης και εμφάνισης της εικόνας τσιγαρόχαρτου στο πρόσωπο. Μην ξεχνάτε ότι η σωστή χρήση του αντηλιακού απαιτεί συχνή ανανέωση, όχι μόνο στην παραλία αλλά και μέσα στην πόλη. Επίσης, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε

αντηλιακό φιλικό, δηλαδή ταιριαστό, με το δέρμα σας. Να το διαλέξετε ανάλογα με τον τύπο του δέρματός σας. Αν ανήκετε στην κατηγορία των γυναικών που χρησιμοποιούν καθημερινά makeup, να ξέρετε ότι υπάρχουν αντηλιακά mist spr που δεν χρειάζονται άπλωμα, οπότε μπορείτε να κάνετε κανονικά την ανανέωσή του πάνω από το μακιγιάζ. Τέλος, μην ξεχνάτε την αντηλιακή προστασία των χειλιών και των μαλλιών σας, ειδικά όταν βρίσκεστε σε παραλία. Την καλοκαιρινή περίοδο υπάρχουν και άλλα πράγματα πέρα από το αντηλιακό που πρέπει να κάνει η γυναίκα για τη φροντίδα του δέρματος αλλά και των μαλλιών της.

Ενυδάτωση Ανάλογα με την κατάσταση του δέρματος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το πρόσωπο κρέμα με βιταμίνη Ε πρωί–βράδυ και ορός υαλουρονικού το βράδυ, στο σώμα γαλακτώματα με βάση την ουρία και αφρόλουτρο με ενυδατικούς παράγοντες. Αποφύγετε το peeling καλοκαιρινούς μήνες, γιατί συνήθως επιδεινώνει την ξηρότητα και μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση πανάδων.

Λάμψη Ορός Βιταμίνης C για χρήση στο πρόσωπο το βράδυ. Η πρωινή χρήση βιταμίνης C απαιτεί αντηλιακό με μεγάλο δείκτη προστασίας (καλύτερα να αποφύγετε την πρωινή χρήση αν έχετε την τάση να βγάζετε πανάδες).

Φαρμακοκαλλυντικές κρέμες Αν έχετε ήδη κάποιες πανάδες, θα πρέπει εκτός από το αντηλιακό να χρησιμοποιείτε φαρμακοκαλλυντικές κρέμες για την επιβράδυνση της μελανινογέννησης. Υπάρχουν τέτοια προϊόντα στα φαρμακεία που είναι ασφαλή για χρήση το καλοκαίρι.

Μαλλιά Τα μαλλιά στην εμμηνόπαυση γίνονται ευαίσθητα, σπάνε εύκολα και συχνά αραιώνουν. Η καθημερινή έκθεση στον ήλιο κάνει τα μαλλιά ακόμη πιο ευαίσθητα. Γι’ αυτό καλό είναι να χρησιμοποιείτε αντηλιακό σπρέι για τα μαλλιά και να κάνετε συχνά μάσκες ενυδάτωσης. Επίσης, η χρήση από το στόμα βιταμινούχων σκευασμάτων βοηθάνε τα μαλλιά αυτήν την απαιτητική περίοδο.

Aκολουθήστε αυτές τις οδηγίες και να είστε σίγουρες ότι και τα καλοκαίρια σας θα απολαμβάνετε και θα μεγαλώνετε πολύ όμορφα! u

| περί υγείας |

EMMHNOPAFSH_ARNAOYTOGLOY_L.indd 8

6/24/22 11:22 AM

Τα δερματικά προβλήματα που φέρνει ο ήλιος

T

«Μέτρον άριστον» έλεγαν οι αρχαίοι και το ίδιο ισχύει και για την έκθεση στον ήλιο, αφού η υπερβολή μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα.

ο καλοκαίρι είναι εποχή ξεκούρασης, ανεμε- σεις ίσως εμφανιστεί υπερκεράτωση, φυσαλιδοποίηλιάς και επαφής με τη φύση. Αλλά το δέρμα ση, πόνος και δυσκολία στο περπάτημα. Η ταυτοποίημας καταπονείται από τον καυτό ήλιο και τη ση του υπεύθυνου μύκητα γίνεται με καλλιέργεια από θάλασσα και ορισμένες δερματολογικές πα- λέπια του δέρματος της περιοχής. θήσεις εμφανίζουν έξαρση. Αν και η μικρή Εξαρση ακμής: Αν έχετε ακμή, ο ήλιος και το θαέκθεση στον ήλιο μπορεί να κάνει καλό στο σώμα π.χ. λασσινό νερό μπορούν να σας βοηθήσουν εφόσον εκτίθεστε λίγο, αλλά η υπερβολική έκθεαυξάνει την παραγωγή της βιταμίνης D ση μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή και υποχωρούν τα συμπτώματα της ψωσας. Η επιλογή του αντηλιακού είναι πολύ ρίασης, η υπερβολική έκθεση δημιουργεί σημαντική στην περίπτωση της ακμής. Τα διάφορα προβλήματα στο δέρμα. Ακολουαντηλιακά που δεν είναι σχεδιασμένα για θούν παρακάτω τα πιο συνηθισμένα προλιπαρό δέρμα μπορεί να επιδεινώσουν βλήματα του δέρματος το καλοκαίρι. την κατάστασή σας –αν έχετε λιπαρό δέρΗλιακό έγκαυμα: Η υπερβολική έκθεση μα αποφύγετε τα αντηλιακά με τη μορφή στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα λαδιού. Προστατευθείτε απομακρύνοντας σε όλους τους τύπους του δέρματος και τον ιδρώτα από το πρόσωπό σας με ένα ιδιαίτερα στον ανοιχτόχρωμο τύπο. Το ηλικαθαρό πανί ή πετσέτα με ελαφρά χτυπηακό έγκαυμα οφείλεται στη δράση κυρίως Γράφει ματάκια, χωρίς τριβή. Οταν ο ιδρώτας ανατης UVB ακτινοβολίας που είναι η βασική Ζήσης Ψάλλας μιγνύεται με τα βακτήρια που υπάρχουν ερυθηματογόνος ακτινοβολία (προκαλεί στο δέρμα και το σμήγμα, μπορεί να φρακοκκίνισμα) αλλά συνεισφέρει και η UVΑ ακτινοβολία. Η προστασία συνίσταται στην παραμονή γούν οι πόροι και να εμφανιστούν σπυράκια. σε δροσερό περιβάλλον, στην αποφυγή του ήλιου τις Εξάνθημα λόγω ζέστης: Συχνά εμφανίζεται λόγω ώρες αιχμής και σε ένα αντηλιακό ευρέος φάσματος των υψηλών θερμοκρασιών και υγρασίας ένα εξάνθηκαι υψηλού δείκτη προστασίας. Σημειώστε ότι ορι- μα που λέγεται και θερινή ιδρώα. Προκαλείται λόγω σμένα αντιηλιακά ακόμα και αν εφαρμόζονται σωστά απόφραξης των πόρων των ιδρωτοποιών αδένων – και τακτικά δεν προσφέρουν αποτελεσματική προ- ορισμένες καλλυντικές κρέμες ή αλοιφές μπορούν να προκαλέσουν αυτά τα σπυράκια. Ο ιδρώτας παγιδεύεστασία έναντι της UVA. Φωτοαλλεργικές αντιδράσεις: Μπορεί το δέρμα ται κάτω από την επιδερμίδα και δημιουργούνται ποσας να παρουσιάσει μια αντίδραση εξαιτίας της ευαι- λυάριθμες μικροσκοπικές φλύκταινες που προκαλούν σθησίας του στον ήλιο, κάτι που συνήθως είναι κλη- φαγούρα. Συνήθως το εξάνθημα εκδηλώνεται στις ρονομική. Ορισμένες φωτοδερματίτιδες προκαλού- πτυχές του δέρματος ή εκεί όπου τα ρούχα προκανται από την επίδραση του ήλιου σε κάποιον φωτο- λούν τριβή, π.χ. στον αυχένα. Φοράτε ελαφριά ρούχα ευαίσθητο παράγοντα που βρέθηκε στο δέρμα σας, από υφάσματα που «αναπνέουν» όπως τα 100% βαμείτε επειδή βάλατε κάποιο άρωμα είτε λόγω κάποιου βακερά και αποφύγετε τα συνθετικά. Αν ένα τέτοιο φαρμάκου που πήρατε. Ρωτήστε τον γιατρό σας αν τα σπυράκι δεν υποχωρήσει μόνο του σε τέσσερις ημέφάρμακα που παίρνετε είναι πιθανό να προκαλέσουν ρες ή εμφανιστεί πυρετός και πόνος, απευθυνθείτε δερματική αντίδραση όταν βγείτε στον ήλιο. Αν αρχί- στον δερματολόγο. σετε να βλέπετε εξανθήματα, μείνετε μακριά από τον ήλιο και συμβουλευτείτε τον δερματολόγο σας. Μυκητίαση ποδιών: Η αυξημένη υγρασία και θερμοκρασία το καλοκαίρι προδιαθέτουν για μυκητιάσεις στα μεσοδακτύλια διαστήματα και στα πέλματα. Αυτό συμβαίνει όταν τα πόδια σας ιδρώνουν και δεν αερίζονται επαρκώς. Η πάθηση ονομάζεται «πόδι αθλητή». Προσβάλλονται πιο εύκολα τα σημεία των δακτύλων που είναι κοντά μεταξύ τους αλλά και οποιοδήποτε σημείο του πέλματος. Μπορεί να δείτε στο δέρμα σας ένα λευκωπό χρώμα, ρωγμές και απολέπιση. Οταν η προσβολή είναι μεγάλης έκτασης μπορεί να υπάρχει φαγούρα και δυσοσμία. Σε προχωρημένες μυκητιά-

Ποικιλόχρους πιτυρίαση: Αυτό το πρόβλημα εμφανίζεται το καλοκαίρι και οφείλεται σε έναν μύκητα που υπάρχει στο δέρμα και το τριχωτό της κεφαλής. Ο μύκητας πολλαπλασιάζεται σε λιπαρά δέρματα λόγω της εφίδρωσης και της υψηλής θερμοκρασίας, προκαλώντας κηλίδες διαφορετικού χρώματος ανάλογα με τον τύπο του δέρματος. Τα συμπτώματα συχνά εντοπίζονται ως ένα ελαφρύ λέπιασμα στη ράχη, στο άνω μέρος του θώρακα και στους βραχίονες. Αντιμετωπίζεται με αντιμυκητιασικά σαμπουάν, κρέμες ή σπρέι ενώ σε περίπτωση συχνών υποτροπών λαμβάνονται χάπια από το στόμα. Μυρμηκιές: Μια ιογενής λοίμωξη του δέρματος που είναι πιο συχνή το καλοκαίρι, ιδιαίτερα στα παιδιά, είναι η μυρμηκιά ή μυρμηγκιά (μολυσματική τέρμινθος). Οφείλεται στην προσβολή του δέρματος από ορισμένα στελέχη του HPV (Human Papilloma Virus), του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων. Ο ιός αυτός μεταδίδεται εύκολα από επιφάνειες με τις οποίες έρχεστε σε επαφή (πλακάκια, λαβές κλπ.). Η χλωρίωση του νερού ή η χρήση άλλων καθαριστικών δεν προστατεύει πάντα. Οι μυρμηκιές συνήθως προσβάλλουν τις παλάμες, τα πέλματα και το πρόσωπο, αλλά δυνητικά και κάθε σημείο του δέρματος. Σημειώστε ότι κάποια στελέχη του HPV, διαφορετικά από αυτά που προκαλούν τις μυρμηκιές, προκαλούν κονδυλώματα, τα οποία επίσης είναι σε έξαρση το καλοκαίρι. Θυλακίτιδα: Ετσι ονομάζεται η μόλυνση του θύλακα, το σημείο όπου αναπτύσσεται μια τρίχα. Η θυλακίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε θύλακα τρίχας. Οι μολυσμένοι θύλακες μοιάζουν με κόκκινα σπυράκια και συνήθως προκαλούν φαγούρα ή είναι ευαίσθητοι στην αφή. Για την πρόληψη της θυλακίτιδας, βγάζετε τα ρούχα σας αμέσως μόλις ολοκληρώνετε οποιαδήποτε εργασία ή άσκηση που σας έκανε να ιδρώνετε πολύ και να κάνετε ντους. u

| περί υγείας |

DERMATIKA_KALOKAIRI_PSALLAS_R.indd 9

9

6/24/22 11:23 AM

Ετσι θα προστατέψετε την καρδιά σας από τον καύσωνα

O

Γιατί η καρδιά είναι το όργανο που επηρεάζεται περισσότερο από τη ζέστη και πώς μπορείτε να τη… βοηθήσετε;

ι αυξημένες θερμοκρασίες που παρατηρούνται τα καλοκαίρια λόγω της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν την καρδιά μας. Ο πολύ ζεστός καιρός σημαίνει ότι το σώμα πρέπει να εργαστεί σκληρότερα για να διατηρήσει τη θερμοκρασία του πυρήνα του στα φυσιολογικά επίπεδα και αυτό επιβαρύνει την καρδιά, τους πνεύμονες και τα νεφρά. Τι κάνουν λοιπόν οι υψηλές θερμοκρασίες στο σώμα μας; Και πόση επιπλέον ζέστη μπορούμε να ανεχτούμε; Oταν η θερμοκρασία του αέρα είναι 37 βαθμοί Κελσίου, ο μεταβολισμός μας συνεχίζει να παράγει επιπλέον θερμότητα που διοχετεύεται στο περιβάλλον. Αλλά όταν ο αέρας είναι ζεστός και υγρός, αυτή η απώλεια θερμότητας είναι αργή. Η έκθεση στη θερμότητα γίνεται δυνητικά επικίνδυνη όταν το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να χάσει αρκετή θερμότητα για να διατηρήσει μια ασφαλή θερμο-

κρασία στον πυρήνα του. Oταν η θερμοκρασία στο εσωτερικό του σώματος φτάσει τους 38,5 βαθμούς Κελσίου οι περισσότεροι από εμάς θα αισθανθούν κουρασμένοι. Και τα συμπτώματα κλιμακώνονται καθώς η θερμοκρασία συνεχίζει να αυξάνεται επηρεάζοντας την καρδιά, τον εγκέφαλο και τα νεφρά.

Oπως ένα αβγό που θερμαίνεται, οι πρωτεΐνες του σώματός μας αρχίζουν να αλλάζουν όταν εκτίθεται στη θερμότητα. Το όργανο που κυρίως επηρεάζεται είναι η καρδιά. Η καρδιά γεμίζει τα διεσταλμένα αιμοφόρα αγγεία του σώματος για να φτάσει το αίμα παντού. Η έκθεση στην υπερβολική ζέστη δημιουργεί σημαντικό πρόσθετο φόρτο εργασίας. Πρέπει η καρδιά να αυξάνει τη δύναμη κάθε συστολής και τον ρυθμό των συσπάσεων ανά λεπτό, δηλαδή τον ρυθμό της. Αυτά μπορεί να συμβαίνουν όταν λόγω του ζεστού καιρού υπάρχει έντονη εφίδρωση και αφυδάτωση, επομένως χαμηλότερος όγκος αίματος.

Η καρδιά είναι επίσης ένας μυς που χρειάζεται επιπλέον παροχή αίματος όταν εργάζεται πιο σκληρά. Αλλά όταν η άντληση αίματος δυσκολεύεται, τότε η προσφορά αίματος προς την καρδιά υπολείπεται αυτής που απαιτείται. Το αποτέλεσμα είναι, λόγω της θερμότητας, να αυξάνονται οι καρδιακές προσβολές στις μεγαλύτερες ηλικίες. Οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι στο θερμικό στρες και ένας λόγος είναι ότι έχουν φτωχότερη αερόβια ικανότητα. Μερικές θερμοκρασίες είναι απλώς πολύ καυτές για να τις αντιμετωπίσει η καρδιά, ειδικά αν χρειάζεται να κινηθούμε έντονα. Ετσι, μαζικοί θάνατοι συμβαίνουν ορισμένες φορές κατά τη διάρκεια των κυμάτων καύσωνα, κυρίως όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν πάνω από τους 45 βαθμούς Κελσίου. Αυτό, σε ορισμένους ανθρώπους, υπερβαίνει την ικανότητα του ανθρώπινου σώματος να διατηρήσει ένα ασφαλές εύρος θερμοκρασίας στον πυρήνα του.

Τι μπορείτε να κάνετε Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να παραμένετε δροσεροί και ενυδατωμένοι τις ημέρες που έχει καύσωνα. Η εξάτμιση του ιδρώτα καταπονεί το καρδιαγγειακό σύστημα. Ο ιδρώτας δεν χαμηλώνει μόνο τη θερμότητα του σώματος, αφαιρεί επίσης το νάτριο, το κάλιο και άλλα μέταλλα που χρειάζονται για τις μυϊκές συσπάσεις, τις μεταδόσεις σημάτων μεταξύ των νεύρων και την ισορροπία του νερού. Για να αντιμετωπίσει αυτές τις απώλειες, το σώμα αρχίζει να εκκρίνει ορμόνες που βοηθούν το σώμα να συγκρατεί το νερό και να ελαχιστοποιεί τις απώλειες μετάλλων. Οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι κατά τη διάρκεια της τρέχουσας επιδημίας της νόσου Covid-19 επειδή ο ιός επηρεάζει την καρδιά, τους πνεύμονες και τα νεφρά.

Υπάρχουν μερικά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να παραμείνετε δροσεροί. Τα μέτρα πρόληψης για την υγεία της καρδιάς σας όταν υπάρχει καύσωνας είναι: l Διατηρήστε την ενυδάτωσή σας πίνοντας άφθονο νερό ή άλλα ποτά. Στις επικίνδυνες ζεστές και υγρές μέρες, δοκιμάστε να πίνετε ένα ποτήρι νερό περίπου κάθε μια ώρα. Το νερό είναι το καλύτερο, αλλά το γάλα, τα αθλητικά ποτά, ο χυμός φρούτων, το τσάι και ο καφές μετράνε (αν και είναι καλύτερο να μην πίνετε πάνω από τρία έως πέντε φλιτζάνια τσάι ή καφέ την ημέρα). Εάν σας έχουν πει να περιορίσετε την πρόσληψη υγρών επειδή για παράδειγμα έχετε καρδιακή ανεπάρκεια, θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας.

l Αποφύγετε να πίνετε αλκοολούχα ποτά. Μπορούν να σας αφυδατώσουν. Ο καφές οδηγεί τα υγρά εκτός του σώματος, όπως μπορεί να έχετε διαπιστώσει από την εμπειρία σας, αλλά αν πίνετε αρκετά υγρά δεν θα σας προκαλέσει αφυδάτωση. l Απολαύστε κρύα φαγητά, όπως σαλάτες και φρούτα, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και είναι καλές πηγές βιταμινών και μετάλλων. Επίσης, μην καταναλώνετε μεγάλα γεύματα διότι η άνοδος της γλυκόζης προσελκύει το νερό αφήνοντας μικρότερη ποσότητα στα κύτταρά σας. l Προσπαθήστε να διατηρείτε το σπίτι σας δροσερό. Καλύψτε τα παράθυρα που εκτίθενται στο άμεσο ηλιακό φως με παντζούρια ή κουρτίνες.

Ανοίξτε τα παράθυρα εάν μέσα στο σπίτι σας είναι λιγότερο δροσερά από ό,τι έξω. Κλείστε τα φώτα ή άλλον ηλεκτρικό εξοπλισμό που δεν χρειάζεστε, καθώς μπορούν να κάνουν το σπίτι σας πιο ζεστό. l Περάστε χρόνο στο πιο δροσερό μέρος του σπιτιού σας, ειδικά για τον ύπνος σας. l Φοράτε ελαφριά, φαρδιά ρούχα. l Μείνετε μακριά από τον ήλιο στο πιο ζεστό μέρος της ημέρας μεταξύ 11.00 π.μ. και 4.00 μ.μ. l Μπορεί να είναι πιο δροσερά αν βγείτε έξω, ειδικά αν έχετε κάποιο χώρο με σκιά. Βάλτε αντηλιακό, φορέστε καπέλο και έχετε μαζί σας λίγο νερό. l Αποφύγετε την ακραία σωματική άσκηση αν κάνει πολλή ζέστη. u Ζ. Ψάλλας

10 | περί υγείας |

KARDIA ZESTH_PSALLAS_L.indd 10

6/23/22 4:36 PM

C-ity Connect

Μια αξιέπαινη πρωτοβουλία για την ενημέρωση στην έγκαιρη διάγνωση της ηπατίτιδας Το οδοιπορικό σε Καβάλα, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση του κόσμου.

Σ

το πλαίσιο της πρωτοβουλίας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την ηπατίτιδα «C-ity Connect» πραγματοποιήθηκε πρόσφατα οδοιπορικό σε 3 πόλεις της βορείου Ελλάδας. Μετά την υλοποίηση της δράσης στη Θεσσαλονίκη και στα Ιωάννινα, η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Hπατος (ΕΕΜΗ), o Σύλλογος Ασθενών Hπατος Ελλάδος Προμηθέας και η βιοφαρμακευτική εταιρεία Gilead Sciences χάραξαν αυτήν τη φορά διαδρομή για τη βόρεια Ελλάδα. Με κεντρικό μήνυμα «Κάνε την εξέταση για την ηπατίτιδα C τώρα» κάλεσαν όλους τους πολίτες της Καβάλας, της Κομοτηνής και της Αλεξανδρούπολης που είναι γεννημένοι μεταξύ 1945 και 1980 να κάνουν την εξέταση για την ηπατίτιδα B και C. Συγκεκριμένα, στην κεντρική πλατεία κάθε πόλης σε ειδικά διαμορφωμένα περίπτερα, επίσημοι φορείς και το ευρύτερο κοινό είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν αναφορικά με τη σιωπηλή νόσο και τους τρόπους πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης. Τη δράση συνόδευε κινητή μονάδα πραγματοποίησης προσυμπτωματικών ελέγχων, όπου οι πολίτες είχαν την ευκαιρία να εξεταστούν δωρεάν. Ο κ. Σάββας Χαραλαμπίδης, γενικός διευθυντής της Gilead Sciences Ελλάδος & Κύπρου, δήλωσε: «Η Gilead Sciences, σε συνεργασία πάντα με σημαντικούς φορείς, θέτει σε πρώτο πλάνο την εξάλειψη της χρόνιας ηπατίτιδας C στην Ελλάδα, στηρίζοντας διαρκώς και αμείωτα την έγκαιρη διάγνωση και τη διασύνδεση των ασθενών με τη φροντίδα. Στόχος μας είναι να ταξιδέψουμε σε όλη τη χώρα για να ενημερώσουμε και κινητοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο να κάνει την εξέταση για την ηπατίτιδα C. Ετσι μόνο μπορούμε να προσμένουμε ότι θα επιτευχθεί η βελτιστοποίηση της αντιμετώπισης και τελικώς της εκρίζωσης της νόσου μέχρι το 2030, σύμφωνα με τον στόχο που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.».

Οι πρωταγωνιστές της πρωτοβουλίας «C-ity Connect» για την ευαισθητοποίηση όσον αφορά την ηπατίτιδα, στο πρόσφατο οδοιπορικό σε τρεις πόλεις

Ο κ. Ιωάννης Ελευσινιώτης, Πρόεδρος της ΕΕΜΗ, τόνισε: «Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών σχετικά με την ηπατίτιδα C αποτελεί προτεραιότητα για την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Ηπατος, η οποία υλοποιεί στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες. Οι ιογενείς ηπατίτιδες, και ειδικότερα η ηπατίτιδα C, αποτελούν ένα μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας με μεγάλες επιπτώσεις τόσο οικονομικές όσο και κοινωνικές. Η σωστή ενημέρωση του πληθυσμού, η έγκαιρη διάγνωση με την εξέταση των αντισωμάτων του ιού στα άτομα που γεννήθηκαν από το 1945-1980, η πρόσβαση όλων των ασθενών στις νεότερες θεραπείες και κυρίως η άμεση συνεργασία όλων των εμπλεκομένων για την αντιμετώπιση της νόσου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι η Ελλάδα κοντά στον στόχο για την εξάλειψη της ηπατίτιδας C μέχρι το 2030.». Ο κ. Γιώργος Καλαμίτσης, Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ηπατος Ελλάδος, ανέφερε σχετικά: «Η

ηπατίτιδα C αποτελεί ένα σοβαρότατο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ηπατίτιδα C, χωρίς κατάλληλη θεραπεία προκαλεί βλάβη στο συκώτι (ίνωση), η οποία επιδεινώνεται και μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση, καρκίνο του ήπατος, ακόμη και σε θάνατο. Πρόκειται για μία συνήθως ασυμπτωματική πάθηση και γι’ αυτόν τον λόγο πολλοί πάσχοντες δεν γνωρίζουν ότι νοσούν ενώ άλλοι καθυστερούν να μπουν σε θεραπεία θεωρώντας ότι δεν τη χρειάζονται. Το C-ity Connect αφορά μια δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού και είναι μεγάλη μας χαρά να συμμετέχουμε σ’ αυτή.». Τη δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης τίμησαν με την παρουσία τους ο αντιπεριφερειάρχης Υγείας ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Μωυσιάδης, ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Ζαμπούκης, ο αντιδήμαρχος Κομοτηνής Λεχούδης, ο αντιδήμαρχος Καβάλας Μουμτσάκης κ.ά. u

| περί υγείας | 11

GILEAD_R.indd 11

6/23/22 4:37 PM

Γόνιμα μέτρα για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας Πώς η πολιτεία επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα.

“

«Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή συμβάλλει στην αύξηση του πληθυσμού της χώρας μας κατά 4% κι επιφέρει αντίστοιχη μείωση του δημογραφικού που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στο να γεννηθούν τουλάχιστον 3.000 παιδιά ετησίως».

“

Ψ

ηλά βάζουν τον πήχη στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας τα νέα θεσμικά μέτρα που φέρνουν αλλαγές στο ισχύον καθεστώς της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής κάνοντας την εξωσωματική γονιμοποίηση πιο εύκολη και πιο προσιτή για πολύ περισσότερες γυναίκες. Τα νέα μέτρα αυξάνουν τον πληθυσμό των υπογόνιμων ζευγαριών, που μπορούν να καταφύγουν σε εξωσωματική γονιμοποίηση και ταυτόχρονα διορθώνουν στρεβλώσεις και αδικίες δεκαετιών, σε ένα κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, με loatki και ομόφυλα ζευγάρια να διεκδικούν κι εκείνα το ισότιμο δικαίωμα στην απόκτηση οικογένειας. Η κοινωνία εξελίσσεται και η οικογένεια αλλάζει σε μια εποχή που τα προβλήματα καθιστούν ακόμα πιο δύσκολη την απόφαση για τη δημιουργία οικογένειας και υποχρεώνουν πολλά νέα ζευγάρια να επιδιώξουν για χρόνια αποκλειστικά την επαγγελματική τους αποκατάσταση και να αφήσουν στην άκρη τη σκέψη της απόκτησης των παιδιών. Δυστυχώς, όμως, έτσι οι νέοι ανταλλάσσουν αναπαραγωγικά χρόνια με χρόνια σκληρής εργασίας και ξέπνοου κυνηγιού της καριέρας. Σε αυτές τις συνθήκες το «τέρας» της υπογονιμότητας γιγαντώνεται με περισσότερα από ένα στα έξι ζευγάρια να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα. Oπως εξηγεί ο Νίκος Βραχνής, αναπληρωτής καθηγητής μαιευτικής γυναικολογίας ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Εθνικής Αρχής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής: «Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή συμβάλλει στην αύξηση του πληθυσμού της χώρας μας κατά 4% κι επιφέρει αντίστοιχη μείωση του δημογραφικού, που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στο να γεννηθούν τουλάχιστον 3.000 παιδιά ετησίως». Ο πρόεδρος της ΕΑΙΥΑ προσθέτει ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο που μπορεί να αυξήσει τον πληθυσμό της πατρίδας μας κατά 4%, ένα ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί τώρα που όλα αλλάζουν στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Από θεσμικής πλευράς, το υπουργείο Υγείας εκσυγχρονίζει το πλαίσιο της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, διασφαλίζοντας τα δικαιώματα της γυναίκας. Η πρώτη σημαντική αλλαγή είναι πως το όριο ηλικίας αυξάνεται στα 54 έτη, από τα 52 που ήταν με συνέπεια να μπορούν να υποβληθούν σε

Γράφει η Αλεξία Σβώλου

Νίκος Βραχνής, αναπληρωτής καθηγητής μαιευτικής γυναικολογίας ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Εθνικής Αρχής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής εξωσωματική γονιμοποίηση πολύ περισσότερες γυναίκες. Το ίδιο ηλικιακό όριο ισχύει για την παρένθετη μητρότητα, όταν δηλαδή η εγκυμοσύνη επιτυγχάνεται σε δανεική μήτρα μιας άλλης γυναίκας (και με δανεικά ωάρια) σε εκείνες τις περιπτώσεις που η μέλλουσα μητέρα γεννήθηκε χωρίς μήτρα ή αναγκάστηκε να την αφαιρέσει μετά από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ή καρκίνο του ενδομητρίου. Επίσης, με νόμο, επιτρέπεται η κρυοσυντήρηση των ωαρίων όχι μόνο για ιατρικούς λόγους αλλά και για κοινωνικούς λόγους. Εως τώρα η κρυοσυντήρηση (κατάψυξη) ωαρίων ή ωοθηκικού ιστού γινόταν σε περιπτώσεις όπου η γυναίκα έπασχε από κάποιο νόσημα (π.χ. καρκίνο) και έπρεπε να υποβληθεί σε θεραπείες που καταστρέφουν το αναπαραγωγικό υλικό. Γι’ αυτό προτού ξεκινήσει τη θεραπεία, μπορούσε να κρατήσει αναπαραγωγικό υλικό στην κατάψυξη, ανταλλάσσοντας αναπαραγωγικά χρόνια με χρόνια θεραπείας ώστε όταν γινόταν καλά να αποκτούσε το δικό της παιδί. Πλέον η πολιτεία αναγνωρίζει πως η δημιουργία οικογένειας δεν ξεκινά σε νεαρές ηλικίες, καθώς η ανάγκη για επαγγελματική αποκατάσταση και οικονομική ανεξαρτησία, η ανασφάλεια, ο παράγοντας τύχη (αργούν οι άνθρωποι καμιά φορά να βρουν τον ιδανικό σύντροφο) μπαίνουν εμπόδιο στην τεκνοποίηση. Συνεπώς, επιβάλλεται να δοθεί το πράσινο φως στο λεγόμενο social freezing (την κοινωνική κατάψυξη ωαρίων ή ωοθηκικού ιστού), ώστε όταν οι συγκυρίες το επιτρέψουν να μπορεί το ζευγάρι να αποκτήσει παιδί ευκολότερα, γιατί η ηλικία έχει αρνητικό αντίκτυπο και στον αριθμό των διαθέσιμων ωαρίων και στην ποιότητά τους. Αν, λοιπόν, μια γυναίκα βρει τον άνδρα της ζωής της στα 48 έτη, θα γίνει μητέρα πιο εύκολα αν έχει κρατήσει ωάρια στην κατάψυξη από τότε που ήταν για παράδειγμα 30 ετών. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι με το νέο θεσμικό πλαίσιο διορθώθηκε μια αδικία δεκαετιών, σύμφωνα με

την οποία οι γυναίκες που κρυοσυντηρούσαν ωάρια δεν μπορούσαν μετά τη λύση του γάμου ή της σχέσης να τα χρησιμοποιήσουν, παρότι ήταν δικό τους αναπαραγωγικό υλικό, όπως επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής μαιευτικής γυναικολογίας Νίκος Βραχνής, πρόεδρος της Εθνικής Αρχής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Πλέον, όπως επισημαίνει η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα, οι γυναίκες που κρυοσυντηρούν τα ωάριά τους μπορούν να κάνουν χρήση αυτών όποτε το επιθυμούν, καθώς καταργείται η απαιτούμενη συναίνεση του συζύγου για την κρυοσυντήρηση ωαρίων και επιτρέπεται στη διαζευγμένη γυναίκα να κάνει χρήση των κρυοσυντηρημένων ωαρίων της χωρίς τη συναίνεση του συζύγου ή του συντρόφου –και του πρώην και του νυν. Επίσης, διασφαλίζεται η δυνατότητα των ατόμων που πάσχουν από HIV/AIDS (οροθετικά άτομα) να υποβληθούν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Τα ζευγάρια στα οποία υπάρχει οροθετικό άτομο ήταν για πολλά χρόνια περιθωριοποιημένα, ωστόσο με τις θεραπείες πλέον οι οροθετικοί μπορούν να έχουν μια απόλυτα φυσιολογική ζωή επιτυγχάνοντας βαθιά μοριακή ύφεση, κατά την οποία ο ιός HIV πλέον δεν είναι ανιχνεύσιμος. Το μεγάλο ατού της Ελλάδας σε όλους τους επιστημονικούς τομείς –ειδικά στην ιατρική– είναι το άριστα καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό της. Εχουμε εξαιρετικούς μαιευτήρες γυναικολόγους, κλινικούς εμβρυολόγους γενετιστές και το ιδανικό κλίμα το οποίο βοηθάει πολύ στη χαλάρωση του ζευγαριού, στην αποβολή του στρες, κάτι που θεωρείται πολύ σημαντικό κατά τους επιστήμονες ώστε να μπορέσει να επιτευχθεί η εγκυμοσύνη. Γι’ αυτό, λοιπόν, ο ιατρικός τουρισμός της εξωσωματικής –όπως λέγεται η προσέλκυση υπογόνιμων ζευγαριών από το εξωτερικό– αποτελεί για την πατρίδα μας ένα εξαιρετικό επιστημονικό πεδίο και μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας, σαν μια τονωτική ένεση στην Εθνική Οικονομία. Τα success stories της εξωσωματικής γονιμοποίησης που έχουν γραφτεί σε κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι η καλύτερη διαφήμιση για την Ελλάδα και το έσοδο από αυτήν την τουριστική-ιατρική κίνηση δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο. Για παράδειγμα, στην Ισπανία ο ιατρικός τουρισμός αναπαραγωγής αποδίδει ετησίως 5 δισ. ευρώ στον κρατικό της κουμπαρά! Στην πατρίδα μας υπάρχουν περισσότερες από 56 Μονάδες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, με το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών να είναι το πρώτο στρατιωτικό νοσοκομείο που απέκτησε τέτοια μονάδα και το 90% των κύκλων εξωσωματικής ετησίως να γίνονται στις κλινικές του ιδιωτικού τομέα. u

12 | περί υγείας |

GONIMOTHTA_SVOLOY_L.indd 12

6/23/22 4:38 PM

Προστατεύουμε το συκώτι μας, που δουλεύει για εμάς! ενημερωτική καμπάνια του Συλλόγου Ασθενών Ηπατος Ελλάδος «Προμηθέας» για τον Καρκίνο του Ηπατος που υλοποιήθηκε μέσα στα χρόνια της πανδημίας με τίτλο «Δουλεύει για Σένα!» αποδίδει εύστοχα πόσο σημαντικό είναι το ήπαρ για την υγεία του οργανισμού. Το συκώτι αποτελεί το μεγαλύτερο βιοχημικό εργοστάσιο του σώματος και συμμετέχει σε μια σειρά ζωτικών λειτουργιών. Οι λειτουργίες του περιλαμβάνουν, μεταξύ πολλών άλλων, την εξουδετέρωση εσωτερικών τοξινών που δημιουργούνται από τον μεταβολισμό μας ή εξωτερικών τοξινών που προσλαμβάνουμε με διάφορους τρόπους, μέσω της διατροφής, της εισπνοής ή του δέρματος. Επίσης, το συκώτι είναι μια σημαντική αποθήκη και εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας και άλλων παραγόντων, που χρειάζονται για τη λειτουργία πολλών συστημάτων, όπως η πήξη αίματος και η άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ είναι το πρώτο όργανο που υφίσταται σοβαρότατες βλάβες από τις καταχρήσεις (ναρκωτικά, αλκοόλ, κατάχρηση φαρμάκων, ανθυγιεινή διατροφή). Οι εχθροί του συκωτιού είναι πολλοί, όπως ιοί, αλκοόλ, παχυσαρκία, ναρκωτικά, φάρμακα, τοξικές χημικές και άλλες περιβαλλοντικές ουσίες και αυτοάνοσα νοσήματα, παράγοντες που προκαλούν ηπατίτιδα, κίρρωση του ήπατος, ηπατικό καρκίνο και ηπατική ανεπάρκεια που σε προχωρημένο στάδιο απαιτεί μεταμόσχευση ήπατος. Το να μην ενδίδει κανείς σε εξαρτήσεις, όπως είναι τα ναρκωτικά, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη διατήρηση της υγείας του ήπατος, με τον ομότιμο καθηγητή επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Αγγελο Χατζάκη να επισημαίνει ότι πρόσφατα δεδομένα από τις έρευνες του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις έδειξαν ότι η θνησιμότητα των χρηστών ναρκωτικών στην Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών κεντρικής και δυτικής Ευρώπης, βόρειας Αμερικής και Αυστραλίας. Το αποτέλεσμα αυτό προέκυψε από τη διαχρονική παρακολούθηση των συμμετεχόντων στα προγράμματα «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ HIV/HCV” στην Αθήνα και «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ» στη Θεσσαλονίκη, που διεξήχθησαν από το 2018 έως το 2021. Στη διάρκεια της παρακολούθησης σημειώθηκαν 213 θάνατοι σε σύνολο 2.400 περίπου ωφελούμενων. Επίσης, τοξικό για το ήπαρ είναι το αλκοόλ (που επίσης αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού) και τα φάρμακα που με τη λήψη τους ανεβάζουν τα ηπατικά ένζυμα –τις τρανσαμινάσες– μεταξύ των οποίων είναι πολλά καθημερινά σκευάσματα όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα οποία δεν είναι για….χόρταση!

“

Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα που υποδηλώνει ηπατική βλάβη είναι ο ίκτερος, δηλαδή η εμφάνιση κίτρινης χροιάς στο δέρμα και το άσπρο του ματιού. Επίσης τα ούρα πολύ σκούρου χρώματος, η χρόνια κούραση, η ανορεξία, η φαγούρα, ο κοιλιακός πόνος, η διάρροια και ο εμετός.

“

Η

Τι πρέπει να προσέξουμε για τη διαφύλαξη της υγείας του ήπατος.

Θεοκλής Ζαούτης, καθηγητής παιδιατρικής, πρόεδρος ΕΟΔΥ

Συνολικά ο επτάλογος για τη διαφύλαξη της υγείας του ήπατος περιλαμβάνει: 1. Περιορισμό του αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι ιδιαίτερα τοξικό για το συκώτι, ειδικά τα σκληρά ποτά και τα νοθευμένα ποτά που προκαλούν ακόμα και τύφλωση!

2. Αποχή από τη λήψη ψυχοτρόπων ουσιών (ναρκωτικών). Ολα τα ναρκωτικά προκαλούν βλάβες στο συκώτι και με τις σύριγγες των ενδοφλέβιων ναρκωτικών μπορούν να μεταδοθούν επικίνδυνοι ιοί όπως της ηπατίτιδας και ο ιός του HIV/AIDS. 3. Πραγματοποίηση των εμβολίων κατά της ηπατίτιδας Α και B, που είναι και υποχρεωτικά για τους εργαζόμενους στον τομέα της εστίασης. Ο ιός της ηπατίτιδας Β είναι ισχυρό καρκινογόνο και το εμβόλιο προστατεύει από τη χρόνια λοίμωξη του ήπατος (ηπατίτιδα), τον ηπατικό καρκίνο και την ηπατική κίρρωση.

4. Περιορισμό στην κατανάλωση λιπαρών τροφών και αναψυκτικών. Η κακή διατροφή και η υπερβολική κατανάλωση αναψυκτικών οδηγούν σε μια σοβαρή πάθηση του ήπατος, που ονομάζεται λιπώδες ήπαρ. Μπορεί να εκδηλωθεί σε όλες τις ηλικίες, σε παιδιά ή έφηβους και στους ενήλικες. Στο λιπώδες ήπαρ, η υπερβολική συγκέντρωση λιπαρών οξέων στο συκώτι, προκαλεί μια αντίδραση πρωτεϊνική η οποία στην ουσία σκοτώνει τα ηπατικά κύτταρα. Μακροχρόνια δημιουργείται σημαντικό πρόβλημα με ίνωση του ήπατος που οδηγεί σε ηπατίτιδα και κίρρωση. Το λιπώδες ήπαρ συνοδεύει την παχυσαρκία και μπορεί να εκδηλωθεί σε κάθε ηλικία.

5. Αποφυγή της έκθεσης του δέρματος και του σώματος με σωματικά υγρά και σωματικές βλάβες άλλων ανθρώπων. Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων

μάς θύμισε ότι πολλοί ιοί μεταδίδονται με σωματικά υγρά, με την επαφή με σωματικές βλάβες ή με το σεξ, όπως ισχύει για τους 5 ιούς της ηπατίτιδας (Α, Β, C, D, E) και τον ιό HIV του AIDS. Το σεξ χωρίς προφύλαξη, η κοινή χρήση αντικειμένων προσωπικής υγιεινής, όπως το ξυραφάκι, η οδοντόβουρτσα, η ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών με κοινές βελόνες μεταξύ των χρηστών, ατυχήματα τρυπήματος με βελόνες ασθενών, περιλαμβάνονται στους λόγους μετάδοσης μολυσματικών παραγόντων τοξικών για το συκώτι.

6. Οχι στην πολυφαρμακία και στην ανεξέλεγκτη λήψη διατροφικών συμπληρωμάτων. Εκτός του ότι πολλά φάρμακα είναι τοξικά όταν λαμβάνονται σε λάθος δόση και για λάθος λόγο υπάρχουν και οι παρενέργειες από τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ φαρμάκων ή μεταξύ φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής. Γι’ αυτό κατά τη χρόνια χορήγηση φαρμάκων χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση και διενέργεια εξετάσεων για τα ηπατικά ένζυμα.

7. Αμεση αναζήτηση ιατρικής συμβουλής σε περίπτωση εμφάνισης ύποπτων συμπτωμάτων. Οπως εξηγεί ο καθηγητής παιδιατρικής Θεοκλής Ζαούτης, πρόεδρος του ΕΟΔΥ, με αφορμή την καταγραφή περισσότερων από 680 περιστατικών οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας σε παιδιά, παγκοσμίως. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα που υποδηλώνει ηπατική βλάβη είναι ο ίκτερος, δηλαδή η εμφάνιση κίτρινης χροιάς στο δέρμα και το άσπρο του ματιού. Επίσης, τα ούρα πολύ σκούρου χρώματος, η χρόνια κούραση, η ανορεξία, η φαγούρα, ο κοιλιακός πόνος, η διάρροια και ο εμετός. Αν εμφανιστούν τέτοια συμπτώματα πρέπει να απευθυνθούμε άμεσα στον γιατρό. Αλεξία Σβώλου

| περί υγείας | 13

SYKOTI_SVOLOY_R.indd 13

6/23/22 4:38 PM

Αντώνης Αυγερινός

Πρόεδρος Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

«Οι εθελοντές μας είναι η καρδιά, η ψυχή και η κινητήριος δύναμη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού» Ανέκαθεν ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός βρισκόταν στο πλευρό όσων είχαν ανάγκη.

Eτσι και τώρα, με τις ανάγκες που προκύπτουν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού αλλά και πιο πρόσφατα με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Ε.Ε.Σ. δηλώνει για ακόμη μια φορά «παρών». Λίγες ημέρες μετά την έκτη αποστολή βοηθείας στην Ουκρανία (σε διάστημα λιγότερο των τριών μηνών), ο πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού Αντώνης Αυγερινός μιλά στο «Περί Υγείας» για τις δράσεις του Οργανισμού, καθώς και για τα σχέδια του μέλλοντος. Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Κοταχέα

14 | περί υγείας |

AIMODOSIA_AVGERINOS_ERYTHROS STAVROS_x2.indd 14

6/23/22 4:39 PM

- Στις 14 Ιουνίου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη. Είστε ως Ε.Ε.Σ. ικανοποιημένοι από τον αριθμό των εθελοντών αιμοδοτών στην Ελλάδα; Τι κινήσεις σκοπεύετε να κάνετε, ώστε αυτός να αυξηθεί; Δυστυχώς, δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τον αριθμό των εθελοντών αιμοδοτών. Η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους για αίμα. Επίσης, ο μέσος όρος ηλικίας των εθελοντών αιμοδοτών διαρκώς αυξάνεται, απόρροια της έλλειψης νέων υγειών εθελοντών. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός (Ε.Ε.Σ.) έχοντας υψηλή τεχνογνωσία και τεράστια εμπειρία στη διοργάνωση εθελοντικών αιμοδοσιών, προσπαθεί με συνεχή κινητοποίηση και καμπάνιες ευαισθητοποίησης να παροτρύνει τον κόσμο, ιδιαίτερα τις νεαρές ηλικίες, να γίνουν εθελοντές αιμοδότες. Οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται σε σχολεία, αθλητικά σωματεία, εκκλησίες, εταιρείες, οργανισμούς και φορείς ώστε να έρθουμε σε επαφή με νέους ανθρώπους. Επίσης, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην εξοικείωση των μαθητών στην έννοια και τη σπουδαιότητα της προσφοράς αίματος, πραγματοποιώντας συνεχείς ενημερώσεις σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, προκειμένου τα παιδιά από μικρή ηλικία να γνωρίσουν την αξία της αιμοδοσίας και όταν ενηλικιωθούν να αποτελέσουν τους μελλοντικούς μας εθελοντές αιμοδότες. Τέλος, δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διεξαγωγή αιμοδοσιών εκτός νοσοκομειακών κτηρίων, προκειμένου οι συμπολίτες μας να αντιμετωπίσουν τις αιμοδοσίες ως μία καθημερινή πράξη, η οποία ωστόσο αποτελεί το υπέρτατο αγαθό για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη. Ενημερώνουμε για να εκλείψει κάθε αίσθημα φοβίας και προκατάληψης και να έρθουν και νέοι εθελοντές αιμοδότες για να στείλουμε όλοι μαζί ένα μήνυμα ελπίδας και ζωής.

- Πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία εδώ και 2 χρόνια το έργο σας και με ποιους τρόπους προσπαθείτε να ξεπεράσετε τις δυσκολίες που προκύπτουν; Ο Ε.Ε.Σ. έχει την απαραίτητη τεχνογνωσία, εμπειρία αλλά και εγρήγορση ώστε να μην επηρεάζεται από φυσικές καταστροφές, πανδημίες ή άλλες καταστροφές. Αντιθέτως, ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ενισχύοντας την πολιτεία και τους πολίτες με τις στοχευμένες ανθρωποκεντρικές δράσεις του και τις υπηρεσίες των εθελοντών του, οι οποίοι έχουν ειδική μακροχρόνια εκπαίδευση στην αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων. Οι εθελοντές μας είναι και το μεγάλο μας πλεονέκτημα. Πρόκειται για επαγγελματίες εθελοντές, με ιδιαίτερα μακροχρόνια και επίπονη εκπαίδευση. Για μας οι εθελοντές είναι η καρδιά, η ψυχή και κινητήριος δύναμη, ο κινητήριος μοχλός του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχαμε, δεν θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε. Γι’ αυτούς, ο εθελοντισμός είναι πορεία και στάση ζωής, προσφορά χωρίς αντάλλαγμα. Βεβαίως ο εθελοντισμός είναι πολυποίκιλος, πολυδιάστατος, εκφράζει αριστοτελικό ήθος και πνεύμα και πρέπει όλα αυτά να τα εμπεδώσουν οι εθελοντές μας. Θέλουμε εθελοντές με ομαδικότητα, με συλλογικότητα, με αυτοκυριαρχία, με αυτοσεβασμό και πάνω απ’ όλα εθελοντές που θέτουν το εγώ κάτω από το εμείς.

- Γνωρίζουμε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχετε αναλάβει δράσεις με σκοπό τη βοήθεια του ΕΣΥ. Μιλήστε μας γι’ αυτές. Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης στη χώρα μας ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, με τη στήριξη της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΟΕΣ) και των 86 ενεργών Περιφερειακών Τμημάτων του ανά την επικράτεια, έχει υλοποιήσει μία σειρά από δράσεις που στοχεύουν στην ανακούφιση των πολιτών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες που έχουν

πληγεί ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων, των μεταναστών, των ασυνόδευτων ανηλίκων, των ηλικιωμένων και των αστέγων. Ειδικότερα, από την αρχή της πανδημίας, τα κλιμάκια του Ε.Ε.Σ. σε όλη τη χώρα έχουν διενεργήσει περισσότερες από 1.000.000 θερμομετρήσεις σε άτομα που εισέρχονται σε δημόσιους χώρους (δημοτικά μέγαρα, γήπεδα, θέατρα κ.ά.), ενώ οι εθελοντές και το προσωπικό μας έχουν συμβάλει ενεργά σε πολυάριθμους ελέγχους ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου (rapid test), είτε σε δημόσιους χώρους είτε σε ευάλωτους πληθυσμούς, ανά την Φορτηγά του Ε.Ε.Σ. καθ’ οδόν για Ουκρανία. Ελλάδα. Καθοριστικής σημασίας ήταν και παραμένει η συμβολή του νωνία, ότι είμαστε αντάξιοι συνεχιστές και άξιοι διάδοχοι Ε.Ε.Σ. στο εμβολιαστικό πρόγραμμα «Ελευθερία», της μεγάλης κληρονομιάς των χιλιάδων εθελοντών μας, με τη συμμετοχή επαγγελματιών νοσηλευτριών στο οι οποίοι, με το παράδειγμά τους και την προσφορά Μέγα Εμβολιαστικό Κέντρο Ξιφασκίας στο Ελληνικό τους, έγιναν συνώνυμο της αλληλεγγύης, της φιλαλληαλλά και στο Νέο Εμβολιαστικό Κέντρο στη Γλυφά- λίας. Η πρόκληση αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολη στην δα, όπου διενήργησαν περισσότερους από 510.000 υλοποίησή της, γιατί χρειάζονται εθελοντές που θα πρέεμβολιασμούς κατά του κορωνοϊού. Επιπρόσθετα, πει να είναι απόλυτα πιστοί στις θεμελιώδεις αρχές του περισσότεροι από 19.400 άνθρωποι (κρούσματα κινήματος και να διέπονται πάντα από πνεύμα συλλογι- ευάλωτα άτομα σε καραντίνα) έχουν λάβει «Βοή- κότητας, αλληλεγγύης και αυτοπειθαρχίας, προκειμένου θεια στο Σπίτι» μέσω της Κοινωνικής Υπηρεσίας του να εμπνεύσουν την κοινωνία ώστε να πιστέψει στον Ε.Ε.Σ., ενώ πάνω από 11.300 άτομα έχουν ζητήσει Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Εχουμε χαράξει μία νέα στρακαι λάβει στήριξη από τις υπηρεσίες Ψυχοκοινωνι- τηγική με καινοτόμες ποιοτικές πρωτοβουλίες και δράκής Υποστήριξης που διαθέτει. Τέλος, δράσεις όπως σεις, οι οποίες εδράζονται σε μια δυναμική αγαθοποιό η μεταφορά των ευπαθών ομάδων στα εμβολιαστι- πρακτική, η οποία επίσης βασίζεται σε ένα ευρύ φάσμα κά κέντρα σε περίοδο σφοδρού ψύχους και η «Υπη- κοινωφελών δραστηριοτήτων με έναν τριπλό στόχο ρεσία Περιπάτου για ζώα συντροφιάς», όπου εθε- και σκοπό. Πρώτον, ενίσχυση κοινωνικής συνοχής και λοντές έβγαζαν βόλτα τα κατοικίδια όσων νοσούν κοινωνικής αλληλεγγύης. Δεύτερον, ενδυνάμωση του ή ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, έχουν προσφέρει εθελοντικού ρεύματος και πνεύματος που έχει ανάγκη πολύτιμές λύσεις στις αυξημένες ανάγκες της κοινω- η πατρίδα. Τρίτον και κυριότερο, θέλουμε να κινητοποιούμε την κοινωνία των πολιτών, ώστε να αποφεύγονται νίας εν καιρώ πανδημίας. φαινόμενα περιθωριοποίησης και απομονωτισμού ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Ταυτόχρονα, ως ενοποιητι- Πρόσφατα επανεκλεγήκατε πρόεδρος του Ελκός θεσμός, θέλουμε να σταθούμε αρωγοί στο έργο της ληνικού Ερυθρού Σταυρού. Ποια τα σχέδιά πολιτείας, του ελληνικού κράτους, και να συμπορευθούσας για το μέλλον; Πρωταρχική μας επιδίωξη και μέλημα είναι η βιωσιμότη- με με τη Διεθνή Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού & Ερυτα του Ε.Ε.Σ. και η αξιοπιστία του στο εσωτερικό και στο θράς Ημισελήνου. Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν διεθνές στερέωμα. Η μεγάλη πρόκληση είναι να μπορέ- Ε.Ε.Σ. σύγχρονο, κοινωνικό, καινοτόμο, αλληλέγγυο και σουμε να αποδείξουμε στον κόσμο, στην ελληνική κοι- διαφανή, απάνεμο λιμάνι και εχέγγυο της κοινωνίας. u

Ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Κοταχέας με τον κ. Αντώνη Αυγερινό.

| περί υγείας | 15

AIMODOSIA_AVGERINOS_ERYTHROS STAVROS_x2.indd 15

6/23/22 4:39 PM

Παχυσαρκία: Η επιδημία της καθημερινότητας σε 4 ερωτήσεις Η συσσώρευση λίπους επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα και την υγεία του ατόμου. Πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε; Τι είναι η παχυσαρκία; Ως παχυσαρκία ορίζουμε την κατάσταση στην οποία υπάρχει υπερβολική συσσώρευση λίπους στον λιπώδη ιστό, η οποία οδηγεί στην αύξηση του σωματικού βάρους. Η συσσώρευση του λίπους αυτή, ωστόσο, μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά την υγεία του ατόμου. Στο σώμα μας έχουμε τον λιπώδη ιστό, έναν χαλαρό συνδετικό ιστό που αποτελείται από τα λιποκύτταρα, που φυσιολογικά είναι εκεί που αποθηκεύεται η ενέργεια του σώματος με τη μορφή του λίπους, αλλά επιπλέον βοηθά και στη μηχανική στήριξη και προστασία των οστών και των οργάνων, καθώς και στη θερμομόνωση του σώματος. Oταν όμως η ποσότητα του λίπους στο σώμα αυξάνεται πολύ, αυξάνεται και η φυσιολογική έκκριση μιας σειράς από ουσίες που εκκρίνουν τα λιποκύτταρα, οι οποίες σε μεγάλες συγκεντρώσεις μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στις αρτηρίες, την καρδιά, το ήπαρ, τους μύες και το πάγκρεας.

Τι καθιστά όμως την παχυσαρκία ασθένεια; Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει την παχυσαρκία ως ξεχωριστό νόσημα αλλά και ως το σκαλοπάτι που οδηγεί σε καρδιακές και μεταβολικές μεταβολές, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνια νοσήματα. Ενδεικτικά, με την παχυσαρκία συνδέονται ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, κάποια είδη καρκίνων, καρδιαγγειακά νοσήματα, χολολιθιάσεις αλλά και σοβαρές διαταραχές ύπνου. Η παχυσαρκία, όμως, επιδρά αρνητικά και στην ψυχική υγεία αλλά και στην κοινωνική υπόσταση του ανθρώπου. Η εκτίμηση του βάρους ενός ατόμου γίνεται με τον δείκτη μάζας σώματος (προκύπτει με τη διαίρεση του βάρους προς το τετράγωνο του ύψους ενός ατόμου, BMI = B/Υ2). Σύμφωνα με μελέτες, για κάθε αύξηση του BMI κατά 5 μονάδες αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου κατά 27% και ο κίνδυνος εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 18% (dianeosis/2022). Το φαινόμενο αυτό συναντάται πλέον όλο και συχνότερα και στα παιδιά, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα την πιθανότητα να γίνουν και παχύσαρκοι ενήλικες. Επιπλέον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταγράφει ότι στη χώρα μας το ποσοστό των παιδιών ηλικίας 4-6 ετών που είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα είναι 20,6%, ενώ στα παιδιά ηλικίας 6-10 ανεβαίνει στο 38,5% και στα παιδιά ηλικίας 10-12 ετών φτάνει το 41,2%. Με απλά λόγια, σχεδόν τα μισά παιδιά στην Ελλάδα είναι υπέρβαρα. Στους έφηβους, πέραν των άμεσων επιπτώσεων της παχυσαρκίας στην υγεία (σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση –περίπου τα μισά παιδιά σχολικής ηλικίας με παχυσαρκία εμφανίζουν ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης) υπάρχουν και άλλες: Tα υπέρβαρα παιδιά φορτίζονται ψυχικά, δέχονται εύκολά την κριτική των συμμαθητών τους στο σχολείο και απουσιάζουν συχνότερα και για

Γράφουν οι Αναστασία Μπαρμπούνη , MD,PhD Παιδίατρος, Καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας , Παν/μιο Δυτικής Αττικής Αμαλία Κουτσούκου, φοιτήτρια Ιατρικής

μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από τα μαθήματα. Ακόμη, ελλοχεύει και ο κίνδυνος εμφάνισης νόσων των ενηλίκων πρόωρα, αφού τεκμηριωμένα οι 7 στους 10 παχύσαρκους εφήβους παραμένουν και παχύσαρκοι ενήλικες.

Πού οφείλεται όμως η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία είναι πολυπαραγοντική και πολυγονιδιακή νόσος, ωστόσο ένα σημαντικό αίτιο για την επιδημία της είναι η μειωμένη σωματική δραστηριότητα. Η σωματική δραστηριότητα παρατηρείται αυξημένη στις πρώτες σχολικές βαθμίδες και φαίνεται να μειώνεται κατά τη φοίτηση στο λύκειο και σχεδόν εγκαταλείπεται στην ενήλικη ζωή. Παράλληλα, οι κακές διατροφικές συνήθειες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιδημία της παχυσαρκίας, οι οποίες εκφράζονται με την επιλογή ενδιάμεσων σνακς και όχι κύριων γευμάτων. Οι συνέπειες της παιδικής παχυσαρκίας, όπως προαναφέρθηκε, φαίνεται να εμφανίζονται κατά τα πρώτα χρόνια της εφηβείας, καθώς λόγω της εικόνας αυτής ο έφηβος αντιμετωπίζει φαινόμενα κοινωνικής απομόνωσης αλλά και οργανικές διαταραχές. Ωστόσο, η σημαντικότερη επίπτωση είναι η διατήρηση του υψηλότερου βάρους και στην ενήλικη ζωή, γεγογός που αυξάνει τη θνησιμότητα από τη νόσο αυτή. Στη χώρα μας η έλλειψη της σωστής διατροφικής

εκπαίδευσης ξεκινά από την οικογένεια, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών δεν καταναλώνουν επαρκή αριθμό φρούτων και λαχανικών, διατροφικές ομάδες που έχουν αντικατασταθεί με σνακ, λιπαρά φαγητά και σακχαρούχα ροφήματα. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας εγκαταλείπουμε τη μεσογειακή διατροφή, που έχει αναγνωριστεί ως ακρογωνιαίος λίθος της υγιεινής διατροφής διεθνώς.

Πώς μπορούμε όμως να την αντιμετωπίσουμε; Για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να στοχεύσουμε αρχικά στην πρόληψη καλλιεργώντας τις σωστές διατροφικές συνήθειες αλλά και τη νοοτροπία της συστηματικής σωματικής δραστηριότητας και τον περιορισμό της καθιστικής ζωής. Στο στάδιο της «θεραπείας» και της προσπάθειας απώλειας κιλών, πρέπει να εστιάζουμε στη διατροφή και στη σωματική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με την άρδην αλλαγή του τρόπου ζωής, ώστε το αποτέλεσμα να είναι μόνιμο και όχι παροδικό. Ας επιστρέψουμε στη μεσογειακή διατροφή που είναι τρόπος ζωής και δεν αφορά μόνο στις θερμίδες. Εχει σπουδαία συμβολή στη μείωση των χρόνιων ασθενειών. Πρέπει αυτήν τη γνώση να τη μεταδώσουμε και στα παιδιά μας. Ενα σύστημα διατροφικής πολιτικής πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό και την ορθολογική χρήση του περιβάλλοντος και να εξασφαλίζει την ανάπτυξη παραδοσιακών δραστηριοτήτων που συνδέονται με την αλιεία και με τη γεωργία. Οι Ελληνες γνωρίζουν τον τρόπο από το παρελθόν, ακόμη και από την αρχαιότητα. Γι’ αυτό ας γυρίσουμε προς τα πίσω. Οταν μιλάμε για παραδοσιακά τρόφιμα, σημαίνει πως παράγουμε και καταναλώνουμε τα τοπικά προϊόντα . Ας επενδύσουμε, λοιπόν, στο μέλλον των παιδιών μας ξεκινώντας από το το τραπέζι μας! u

16 | περί υγείας |

PAXYSARKIA_MPARMPOYNH_KOYTSOYKOY_L.indd 16

6/23/22 4:40 PM

Ηπατίτιδα στα παιδιά Τα αίτια και η παθογένειά της δεν είναι ακόμα σαφή.

H

παγκόσμια επιστημονική κοινότητα παρατηρεί με ιδιαίτερη ανησυχία την αύξηση των περιστατικών οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας σε υγιή παιδιά. Η ηπατίτιδα είναι φλεγμονή του ήπατος και στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών είναι αποτέλεσμα λοιμώδους αιτιολογίας. Τα συνήθη συμπτώματα της ηπατίτιδας αρχικά είναι μη ειδικά, όπως μπορεί να συμβαίνει σε μία κοινή ίωση του γαστρεντερικού, όπως για παράδειγμα αδυναμία, νωθρότητα, μειωμένη όρεξη, ναυτία, εμετός, κοιλιακό άλγος, πυρετός, πόνος στις αρθρώσεις. Στη συνέχεια, μπορούν να εμφανιστούν πιο ειδικά σημεία και συμπτώματα, όπως ίκτερος (κίτρινη χροιά του δέρματος και των επιπεφυκότων), κνησμός, υπέρχρωση ούρων (σκούρα σαν «κονιάκ») ή/ και αποχρωματισμός των κοπράνων. Από τις 5 Απριλίου 2022 παρατηρήθηκε αύξηση των περιστατικών οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας σε υγιή παιδιά ηλικίας μικρότερα των 10 ετών σε όλη την Ευρώπη και ιδιαίτερα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών (76,1%) είναι παιδιά ηλικίας <5 ετών. Επιβεβαιωμένο κρούσμα δεν είναι δυνατό να οριστεί ακόμα με τα επιστημονικά δεδομένα που διαθέτουμε. Eτσι, ως πιθανό κρούσμα οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας στα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 16 ετών ορίζεται η εμφάνιση ηπατίτιδας από την 1η Οκτωβρίου 2021 με αύξηση των ηπατικών ενζύμων (SGOT ή SGPT>500 IU/L). Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί ο αποκλεισμός ιογενούς λοίμωξης από τους ιούς της ηπατίτιδας (Α, Β, C, D, E). Πρόσφατα στις 31 Μαΐου 2022 το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) ανακοίνωσε 305 περιπτώσεις παιδιών που πληρούν τα κριτήρια του πιθανού κρούσματος. Περίπου 50% των παιδιών προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στη χώρα μας έχουν καταγραφεί 5 περιπτώσεις παιδιών κάτω των 16 ετών ως περιστατικά οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) σε στενή συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και άλλους διεθνείς φορείς μελετούν την αιτιολογία του κλινικού αυτού

Γράφει η Βασιλική Λαπέα Παιδίατρος Στρατιωτικός Ιατρός Επιμελήτρια Παιδιατρικού Τμήματος Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών

συνδρόμου. Στην Ευρώπη, από την καταγραφή και μελέτη των επιδημιολογικών στοιχείων και των εργαστηριακών ευρημάτων προκύπτει ότι το πιο κοινό παθογόνο που διαπιστώθηκε σε παιδιά με ηπατίτιδα αγνώστου αιτιολογίας είναι ο αδενοϊός και ακολουθεί ο SARS-CoV-2. Ειδικότερα, οι μικροί ασθενείς βρέθηκαν θετικοί στον έλεγχο για αδενοϊό στην Αγγλία σε ποσοστό 75,5% και στη Σκωτία σε ποσοστό 50%, χωρίς όμως να μπορεί να αποδειχθεί ο ιός ως αιτία της νόσου. Σε κάποιες περιπτώσεις, από το δείγμα των ασθενών που διαπιστώθηκε ο αδενοϊός, ταυτοποιήθηκε ο υπότυπος 41F που είχε συσχετισθεί και σε άλλες περιπτώσεις ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας σε παιδιά εκτός Ευρώπης. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες της επιστημονικής κοινότητας, επικρατεί η υπόθεση ότι παρά την πιθανή συσχέτιση με τον αδενοϊό στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών είναι πιθανή η συνύπαρξη και κάποιου ακόμα συν-παράγοντα. Η υπόθεση αυτή υποστηρίζει ότι ο πιθανός αυτός παράγοντας δεν θα προκαλούσε σοβαρή νόσο ή συμπτώματα στα παιδιά σε φυσιολογικές συνθήκες. Αντίθετα, υποστηρίζεται η ύπαρξη ενός άγνωστου μέχρι τώρα παράγοντα που πυροδοτεί μία πιο σοβαρή φλεγμονή ή βλάβη του ήπατος έπειτα από ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος σε συνθήκες λοίμωξης.

Aλλες θεωρίες για την πιθανή συσχέτιση της οξείας ηπατίτιδας στα παιδιά με άλλες λοιμώξεις, εμβόλια όπως έναντι Covid-19, φάρμακα, τοξικούς ή άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες βρίσκονται υπό μελέτη αλλά τα πιο πρόσφατα δεδομένα υποστηρί-

ζουν ότι είναι λιγότερο πιθανές. Τα αίτια και η παθογένεια της οξείας ηπατίτιδας στα παιδιά δεν είναι, δυστυχώς, ακόμα σαφή. Βέβαια, η νόσος είναι σίγουρα σπάνια με σποραδικά περιστατικά στην Ευρώπη και δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για πιθανή μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Επιπλέον, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί ο κίνδυνος των παιδιών από τα στοιχεία που υπάρχουν μέχρι τώρα. Η δυσμενής εξέλιξη κάποιων παιδιών με οξεία ηπατική βλάβη με ανάγκη ηπατικής μεταμόσχευσης σε 14 περιπτώσεις και ενός θανάτου στην Ευρώπη καταδεικνύουν τη σοβαρότητα του νοσήματος και τον πιθανό κίνδυνο του παιδιατρικού πληθυσμού που προσβάλλεται. Αδιαμφισβήτητα, πρόκειται για ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας που προκαλεί ανησυχία παγκοσμίως. Η νόσος προσβάλλει τον παιδιατρικό πληθυσμό με πιθανές σοβαρές επιπλοκές. Παράλληλα, όμως, εφόσον η αιτία της ηπατίτιδας παραμένει άγνωστη, αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Ταυτόχρονα, η πιθανή συσχέτιση με ιούς όπως ο αδενοϊός καθιστούν αναγκαία την πρόληψη με την εφαρμογή και υιοθέτηση κανόνων ατομικής υγιεινής, ακόμα και από τη μικρή νηπιακή ηλικία. Το τακτικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι, ο επιμελής καθαρισμός των επιφανειών και ο επαρκής αερισμός των χώρων είναι επιβεβλημένα. Ακόμα, προτείνεται η αποφυγή κοινής χρήσης σκευών για φαγητό και η αποφυγή στενών επαφών με άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα ιογενούς λοίμωξης. Τέλος, δεν θα πρέπει να παραλείπεται η έγκαιρη και πλήρης ανοσοποίηση των παιδιών με σκοπό τη θωράκιση του ανοσοποιητικού. Οι γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν με ψυχραιμία τον άγνωστο ακόμα κίνδυνο με συμβουλές και υποστήριξη από τον παιδίατρο. Σε κάθε τους ανησυχία ή υποψία ηπατικής νόσου η κλινική εξέταση και η αξιολόγηση των πιθανών συμπτωμάτων των παιδιών είναι αναγκαίες. Συστήνεται επαγρύπνηση με έγκαιρη αναζήτηση παιδιατρικής φροντίδας όταν παρουσιάζονται ύποπτα συμπτώματα. Αλλωστε, η πρόληψη, η σωστή ενημέρωση και ορθή καθοδήγηση είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της υγείας των παιδιών. u

| περί υγείας | 17

HEPATITIS_KIDS_LAPEA_R.indd 17

6/23/22 4:40 PM

Τι πρέπει να ξέρετε για την καντιντίαση των γεννητικών οργάνων Μάθετε πώς προκαλείται, αντιμετωπίζεται και προλαμβάνεται η λοίμωξη.

O

ι μυκητιάσεις των γεννητικών οργάνων παρουσιάζουν αύξηση τα τελευταία χρόνια. Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες η πιο συχνή αιτία είναι ο μύκητας κάντιντα (Candida Albicans). Αυτός ο μύκητας ζει στο δέρμα ή στο έντερό μας χωρίς συνήθως να προκαλεί προβλήματα, αντίθετα αποκρούει ορισμένους βακτηριακούς εισβολείς που μας αρωσταίνουν. Μια από τις περιοχές του δέρματος που προτιμά να ζει είναι τα γεννητικά μας όργανα.

Oμως o Candida albicans δεν περνά πάντα απαρατήρητος. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι που φέρουν τον μύκητα θα περάσουν τη ζωή τους χωρίς να μάθουν ποτέ το όνομα αυτού του –συνήθως– αβλαβούς ενοίκου, ορισμένοι θα ανακαλύψουν ότι ήταν η αιτία της στοματίτιδας που είχαν ή των κολπικών μολύνσεών τους. Πράγματι, το 75% των γυναικών θα βιώσουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο μόλυνσης από αυτόν τον μύκητα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τα πράγματα μπορούν να πάνε άσχημα εάν αλλαγές στην ανοσολογική άμυνα ενός ατόμου βοηθήσουν τον Candida albicans να προκαλέσει απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις, αφού προηγουμένως κυκλοφορήσει στο αίμα (σηψαιμία) και πάει σε ζωτικά όργανα. Πρόκειται για μια συχνή επίκτητη μυκητιασική λοίμωξη σε νοσοκομειακό περιβάλλον, ιδιαίτερα μεταξύ ασθενών σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Μερικές φορές οι συνέπειες είναι τραγικές. Κάθε χρόνο, περίπου 700 ασθενείς πεθαίνουν από λοιμώξεις Candida albicans μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο –όσο περίπου οι θάνατοι από λοιμώξεις που προκαλούνται από τον ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο (MRSA). Υπό ορισμένες συνθήκες, ο κάντιντα μπορεί να πολλαπλασιαστεί και να προκαλέσει μυκητίαση που ονομάζεται καντιντίαση. Oταν προσβάλλει τα γεννητικά όργανα, συνήθως δεν έχει μεταδοθεί με το σεξ. Οι άντρες δεν παρουσιάζουν πάντα συμπτώματα αλλά μερικές φορές η βάλανος και η πόσθη μπορεί να είναι κόκκινες, φλεγμονώδεις και να προκαλούν πόνο. Οι γυναίκες παρουσιάζουν πιο εύκολα συμπτώματα τα οποία είναι: πόνος, φαγούρα, ερεθισμός, φλεγμο-

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας νή στο αιδοίο και στον κόλπο, κολπικές εκκρίσεις που μοιάζουν με τυρί κότατζ, πρήξιμο και κοκκίνισμα του αιδοίου. Η εσωτερική επιφάνεια του κόλπου μπορεί να είναι καλυμμένη από ένα λευκό επίχρισμα. Το δέρμα της περιοχής μπορεί να είναι ευαίσθητο και να παρουσιάζει ραγίσματα. Πιο ευπαθείς στις μυκητιάσεις των γεννητικών οργάνων είναι οι διαβητικές γυναίκες, οι έγκυες, τα άτομα που λαμβάνουν αντιβίωση, οι καρκινοπαθείς που κάνουν χημειοθεραπεία και όσοι έχουν κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Το γιατί ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν καντιντίαση είναι ασαφές. Συμβαίνει κυρίως κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας και σπάνια πριν από την πρώτη έμμηνο ροή ή μετά την εμμηνόπαυση, επομένως πιθανότατα εμπλέκονται οι ορμόνες. Πολλές φορές τα συμπτώματα εμφανίζονται πριν από την έμμηνο ρύση. Επίσης μετά από λήψη ορισμένων αντιβιοτικών και αυτό είναι πιο συχνό σε γυναίκες με διαβήτη.

Αντιμετώπιση Υπάρχουν φάρμακα διαθέσιμα χωρίς ιατρική συνταγή, έτσι πολλές γυναίκες θεραπεύουν τον εαυτό τους μόνες τους. Η θεραπεία αποτελείται από αντιμυκητιακές κρέμες ή κολπικά δισκία. Υπάρχει επίσης η επιλογή των από του στόματος δισκίων, τα οποία δεν συνιστώνται για εγκύους. Είναι σημαντικό οι γυναίκες να επισκέπτονται τον γιατρό τους εάν αυτές οι θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα ή τα συμπτώματα επανεμφανιστούν –μπορεί να πάσχετε από εντελώς διαφορετική μόλυνση η οποία απαιτεί άλλη θεραπεία. Αν και οι γυναίκες μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με φάρμακα που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή, περίπου στο 5% τα συμπτώματα επανεμφανίζονται και υπάρχουν περιπτώσεις που δεν υποχωρούν ποτέ. Αν και η αντιμυκητιακή αγωγή είναι η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της καντιντίασης, ορισμένα διατροφικά συμπληρώματα μπορούν να ενισχύσουν την άμυνα του οργανισμού σας. Για παράδειγμα, τα προβιο-

τικά βοηθούν στην εξισορρόπηση της μικροβιακής χλωρίδας, ενισχύοντας τη φυσική γραμμή άμυνας Ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι η λήψη προβιοτικών μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της καντιντίασης –το δείγμα των ασθενών που συμμετείχαν σ’ αυτού του είδους τις μελέτες ήταν μικρό και απαιτείται επιβεβαίωση. Το έλαιο ρίγανης έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες χάρη σε δύο συστατικά του, την καρβακρόλη και τη θυμόλη. Το σκόρδο περιέχει αλισίνη και θειούχες ενώσεις που βοηθούν στην αντιμετώπιση των μυκητιασικών λοιμώξεων. Η βιταμίνη C ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και ορισμένες εργαστηριακές μελέτες έδειξαν ότι βοηθά στην καταπολέμηση του Candida Albicans. Εάν έχετε καντιντίαση αποφύγετε να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ζάχαρη διότι αυτό προκαλεί υπερανάπτυξη του Candida albicans. Αντίθετα, τροφές πλούσιες σε αμινοξέα και λιπαρά οξέα συμβάλλουν στη μείωση των αποικιών του μύκητα. Μπορεί να έχετε όφελος αν καταναλώνετε γιαούρτι με προβιοτικά. Η πρόληψη, πάντως, είναι δύσκολη επειδή ο μικροοργανισμός ζει μέσα μας.

Πρόληψη Πρέπει να ξέρετε ότι οι μύκητες ευδοκιμούν σε ζεστούς και σκοτεινούς χώρους. Eνα από τα καλύτερα προληπτικά μέτρα είναι να κοιμάται κανείς χωρίς πολλά ρούχα έτσι ώστε η περιοχή των γεννητικών οργάνων να είναι δροσερή και ξηρή. Αποφύγετε τα κολλητά ρούχα ή όσα κατασκευάζονται από υλικά τα οποία εμποδίζουν την κυκλοφορία του αέρα. Τα εσώρουχά σας πρέπει να είναι 100% βαμβακερά. Η φούστα για τη γυναίκα είναι προτιμότερη από το παντελόνι. Ξεχάστε τα σπερματοκτόνα γιατί μπορεί να ερεθίσουν τον κόλπο σας. Πλένεστε πριν και μετά από κάθε σεξουαλική επαφή και δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην υγιεινή σας κατά τις μέρες τις περιόδου. Δεν πρέπει να κάνετε εσωτερική κολπική πλύση διότι αυτό μπορεί να διαταράξει την ισορροπία της χλωρίδας του κόλπου σας. u

18 | περί υγείας |

MYKHTES GENHTIKWN ORGANWN_PSALLAS_L.indd 18

6/23/22 4:41 PM

GFN 2022 Ενα παγκόσμιο φόρουμ για το κάπνισμα Θα στεφθεί από επιτυχία η προσπάθεια για τη μείωση της βλάβης που προκαλεί;

Τ

α τελευταία χρόνια ένας μεγάλος αριθμός νεότερων καταναλωτικών προϊόντων καπνού και νικοτίνης έχει εμφανιστεί στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών τσιγάρων και των προϊόντων θερμαινόμενου καπνού. Σχετικά με τον ρόλο αυτών των προϊόντων και κατά πόσο μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των βλαβών του καπνίσματος διοργανώθηκε το φετινό GFN 2022 (Παγκόσμιο φόρουμ για τη νικοτίνη) δεδομένων και των μέτρων κατά του καπνίσματος που εξαγγέλλουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. Αξίζει να αναφερθεί ότι μειώνοντας το κακό που προκαλεί ο καπνός αναγνωρίζεται ότι, ενώ ο προτιμώμενος στόχος είναι η αποχή, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Το να βοηθηθούν οι άνθρωποι να αλλάξουν τις συνήθειές τους σε λιγότερο επιβλαβείς εναλλακτικές μπορεί να είναι μια πιο αποτελεσματική προσέγγιση. Η Ισπανίδα, Αngeles Muntadas-Prim Lafita, πρόεδρος της Ισπανικής Ενωσης Υποστήριξης Ατμοποιών, που συμμετέχει σε συνέδρια και εκδηλώσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η εκπροσώπηση των καταναλωτών, ξεκινώντας τη συζήτηση σχετικά με το αν θα παραμείνει για καιρό στην επικαιρότητα το φλέγον ζήτημα για ½ τη μείωση της βλάβης που προκαλεί ο καπνός, απάντησε πως σίγουρα το θέμα δεν πρόκειται να λυθεί άμεσα, ενημερώνοντας το κοινό για την κατάσταση που επικρατεί στην Ισπανία. Οι μέρες των καταστημάτων που πωλούν ηλεκτρονικά τσιγάρα στην Ισπανία είναι μετρημένες. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα θα πωλούνται αποκλειστικά σε καπνοπωλεία σε όλη την Ισπανία. Θα πρέπει, επομένως, οι καταστηματάρχες να επιλέξουν εάν το μαγαζί τους θα κλείσει ή θα γίνει καπνοπωλείο. Σε αντίδραση των παραπάνω, η Ángeles σχολίασε πως «είναι σαν να στέλνεις έναν αλκοολικό που προσπαθεί να απεξαρτηθεί σε ποτοποιείο». Τα τελευταία χρόνια υπήρξε αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρονικών τσιγάρων στην Ισπανία καθώς πολλοί καπνιστές επιλέγουν το άτμισμα αντί του παραδοσιακού καπνού, η ισπανική ωστόσο κυβέρνηση ενέκρινε προσχέδιο νόμου για την αγορά καπνού τον Μάιο. Η Ισπανία σχεδιάζει να ακολουθήσει τα βήματα της Γαλλίας ή της Αυστραλίας απαγορεύοντας και τα πρόσθετα γεύσης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Οπως τόνισε η Ισπανίδα πανελίστρια: «Χώρα της Ε.Ε. θέλει να μονοπωλήσει μια ελεύθερη και ανεξάρτητη αγορά, πράγματα δηλαδή που συνέβαιναν προ δημοκρατίας! Οι καταναλωτές θα αναγκαστούν να στραφούν στα καπνοπωλεία για να αναζητήσουν τα προϊόντα τους και μάλιστα όσα θα είναι δυνατό να βρουν εκεί καθώς τα επιλέξιμα είδη θα είναι στην κρίση του εμπόρου.». Πρόσθεσε επίσης ότι θα πρέπει να αναλογιστεί κανείς τι θα γίνει με τις θέσεις εργασίας που θα χαθούν και τις οικογένειες που ζουν από τα καταστήματα ηλεκτρονικών τσιγάρων. Παραβατικότητα, μαύρη αγορά είναι μερικά από τα δεινά που θα ακολουθήσουν ενώ η ίδια έκρινε πως πολλοί είναι εκείνοι που θα επιστρέψουν στο παραδοσιακό κάπνισμα. Με τη σειρά του ο κ. Φαρσαλινός, καρδιολόγος και ερευνητής στο Ωνάσειο καρδιοχειρουργικό κέντρο, με πλήθος δημοσιευμένων μελετών αναφορικά με τις επιδράσεις του ατμίσματος στην ανθρώπινη υγεία, αναφερόμενος στην κατάσταση στην Ισπανία τόνισε πως η τακτική που ακολουθεί

Στιγμιότυπο από το συνέδριο. η εν λόγω χώρα δεν μπορεί παρά να αυξάνει τις ανισότητες, ανισότητα στην ορθή πληροφόρηση, ανισότητα στην πρόσβαση σε αγαθά και ταυτόχρονα αποθάρρυνση του καταναλωτή, καθώς η εμφάνιση αυτών των προϊόντων προκαλεί φρίκη, «προσπαθούν να τα κάνουν να μοιάζουν φρικαλέα και φυσικά κανείς δεν θέλει να φάει, να μυρίσει ή να δοκιμάσει κάτι που μυρίζει φρικτά». Το πρόβλημα θα καταλήξει να είναι ο τρόπος επιδίωξης της μείωσης της βλάβης του καπνίσματος με την επιβαλλόμενη υπερφορολόγηση και την αναξιοπιστία, «Ολοι έχουν δικαίωμα στη γνώση, ακόμη κι όσοι δεν καπνίζουν, στην πρόσβαση σε ένα ποιοτικό προϊόν και στην αξιοπιστία», κατέληξε. Παίρνοντας τον λόγο η Cecilia Kindstrand-Isaksson, διευθύντρια δημοσίων υποθέσεων για το Swedish Match (το Swedish Match έχει επικρίνει έντονα την απαγόρευση της Ε.Ε. για τις πωλήσεις μασώμενου καπνού, γνωστού ως snus) στο γραφείο αντιπροσωπείας της εταιρείας στην Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, δήλωσε πως η προσπάθεια για τη λιγότερο επιβλαβή μείωση του καπνίσματος σαφώς και θα συνεχιστεί σε ένα κλί-

μα ιδιαίτερα κακό καθώς από την πλευρά της η Ε.Ε. τείνει να επιβάλλει αναντίρρητα τις νομοθεσίες της στα κράτη-μέλη και εν προκειμένω απαγορεύοντας τις γεύσεις στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ειδικότερα για το «snuz» ο κ. Φαρσαλινός σημείωσε πως έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ και μάλιστα πρόκειται για το λιγότερο επιβλαβές είδος καπνίσματος. Σύμφωνα με τον FDA το snus αντί του παραδοσιακού τσιγάρου θέτει όποιον το επιλέγει σε μικρότερο κίνδυνο για καρκίνο του στόματος, καρδιακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονα, εγκεφαλικό επεισόδιο, εμφύσημα και χρόνια βρογχίτιδα. Οι ομιλητές κατέληξαν πως θα πρέπει να πάψει η δαιμονοποίηση της νικοτίνης (δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες σχετικά), να σταματήσει ο στιγματισμός των καπνιστών, η νικοτίνη δεν είναι και τόσο κακή τελικά. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δημιουργήθηκε ως προϊόν υποκατάστασης του τσιγάρου και πολλοί καπνιστές το επιλέγουν στην προσπάθειά τους να διακόψουν το κάπνισμα. Οι καταναλωτές έχουν δικαιώματα, η δύναμή τους είναι αδιαπραγμάτευτη και η γνώμη τους μετρά. u

| περί υγείας | 19

NIKOTINH_GFN2022_R.indd 19

6/23/22 4:42 PM

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Προαγωγή της Υγείας Π.Ο.Υ.: Δύο κατευθύνσεις για υγιείς πόλεις.

O

τόπος όπου ζουν οι άνθρωποι επηρεάζει την υγεία τους και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ποιότητα ζωής. Οι κοινότητες και οι γειτονιές που εξασφαλίζουν την πρόσβαση σε βασικά αγαθά, που διακρίνονται από κοινωνική συνοχή, που έχουν σχεδιαστεί για την προώθηση της καλής σωματικής και ψυχικής ευεξίας και που προστατεύουν το φυσικό περιβάλλον, δημιουργούν προϋποθέσεις απαραίτητες για την ισότητα στην υγεία – Closing the gap in a generation, WHO headquarters, 2008, διότι: l Τα δύο τρίτα του πληθυσμού της ευρωπαϊκής περιφέρειας ζουν σε πόλεις. l Οι αστικές περιοχές είναι συχνά ανθυγιεινοί τόποι διαβίωσης που χαρακτηρίζονται από έντονη κίνηση, ρύπανση, θόρυβο, βία και κοινωνική απομόνωση. l Οι άνθρωποι στις πόλεις αντιμετωπίζουν αυξημένα ποσοστά μη μεταδοτικών ασθενειών. Οι φτωχοί συνήθως εκτίθενται στα χειρότερα περιβάλλοντα.

To 1988 o ΠΟΥ Ευρώπης ξεκινά πειραματικά να εμπλέξει την τοπική αυτοδιοίκηση στην Προαγωγή της Υγεί-

Γράφει η Νταίζη Παπαθανασοπούλου National Coordinator of WHO-Hellenic Healthy Cities Network Member of WHO Advisory Committee for European Healthy Cities Networks

ας, διότι οι δήμοι βρίσκονται ως εκ της θέσεώς τους κοντά και σε αμεσότητα με τον πολίτη, καθώς επίσης μπορούν να επηρεάσουν λόγω αρμοδιότητας τους περισσότερους από τους παράγοντες που επηρεάζουν την Υγεία. Δημιουργείται το πρώτο Δίκτυο Υγιών Πόλεων και καθορίζεται η φιλοσοφία, η μεθοδολογία, οι αρχές, η φιλοσοφία και οι αξίες του Προγράμματος. Η λειτουργία του Προγράμματος στην Ευρώπη γίνεται μέσω δύο κατευθύνσεων με τη μορφή δύο Δικτύων.

1. Το Δίκτυο των project ή flagship cities, που στην ουσία είναι οι πόλεις-πιλότοι που δοκιμάζουν και εφαρμόζουν το πρόγραμμα, αξιολογούνται και πιστοποιούνται ανά πενταετία, κυρίως όμως είναι οι πόλεις που συνδιαμορφώνουν τις πολιτικές για την προαγωγή της Υγείας σε τοπικό επίπεδο.

2. Το Δίκτυο των Εθνικών Δικτύων, τα οποία λειτουργούν συνενώνοντας μέσα σε μια χώρα τους δήμους που ενδιαφέρονται να προάγουν την Υγεία και να συνεργαστούν με τον ΠΟΥ βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, αρχών, φιλοσοφίας, αξιών και μεθοδολογίας. Η Υγιής Πόλη δεν προσδιορίζεται από το αποτέλεσμα, αλλά από το σύνολο της διαδικασίας. Ως Υγιής Πόλη δεν θεωρείται απαραίτητα η πόλη που έχει επιτύχει ένα υψηλό επίπεδο υγείας, αλλά η πόλη όπου η Υγεία εξετάζεται με προσοχή, η πόλη η οποία μάχεται για να επιλύσει τα προβλήματα υγείας με προσήλωση και δέσμευση στις δομές και τους μηχανισμούς υγείας και ανάπτυξης που θα βελτιώσουν την υπάρχουσα κατάσταση.

Οι 6 βασικές πολιτικές των Υγιών Πόλεων για την 7η φάση 2019-2025 (Σύμφωνο Δημάρχων Κοπεγχάγης)

Από τη θεωρία στην Πράξη. Η εφαρμογή ενός Πολιτικού Συμφώνου. Το 2018 είναι μια ιδιαίτερα σημαντική χρονιά για τη διαμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό της πολιτικής των Υγιών Πόλεων για την Προαγωγή Υγείας στον 21ο αιώνα, όπου γίνεται πλέον ο συγκερασμός όλων των πολιτικών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που επηρρεάζουν την Υγεία και την Ευεξία μέσω της σωστής διακυβέρνησης και της διαρκούς υπηρεσίας της έννοιας της Ισότητας, σε 6 Βασικούς Πυλώνες οι οποίοι είναι καθ ύλην κατάλληλοι για την Ανθρώπινη, την Κοινωνική την Αστική την Βιώσιμη και την Οικονομική Ανάπτυξη.

Η απόφαση είναι ιδιαίτερης σημασίας για την ανάπτυξη των αντίστοιχων πολιτικών και Δήμαρχοι και Πολιτικοί εκπρόσωποι από όλες τις Χώρες της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας καθώς και Δήμαρχοι Πόλεων άλλων Ηπείρων συγκεντρώνονται στην Εδρα του ΠΟΥ Ευρώπης στην Κοπεγχάγη για να συζητήσουν τις νέες αυτές πολιτικές κατευθύνσεις για την Προαγωγή της Υγείας από τις Πόλεις αφού έχουν προηγηθεί βέβαια οι σχετικές ομάδες εργασίας και διαβουλεύσεις. Κατέληξαν σε ένα πολιτικό Σύμφωνο,

το Σύμφωνο της Κοπεγχάγης και κάλεσαν πολιτικά και υπηρεσιακά στελέχη των Δήμων να το ενστερνισθούν και να δουλέψουν με αυτό ως οδηγό καθ όλη τη διάρκεια της 7ης Φάσης.

(2019-2025) Με τη νέα αυτή πολιτική και μεθοδολογική προσέγγιση, «τακτοποιούνται» ουσιαστικά οι υπάρχουσες πολιτικές και δράσεις και φαίνονται τα κενά που υπάρχουν στην άσκηση Πολιτικής. Ξεκαθαρίζει επίσης οριστικά και ουσιαστικά ο σημαντικός ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Προαγωγή της

Υγείας μέσω μιας εντελώς Ολιστικής Προσέγγισης που καλύπτει όλους τους Παράγοντες που την επηρεάζουν. Στην Ελλάδα, λειτουργεί ένα από τα παλαιότερα Δίκτυα της Ευρώπης και το μεγαλύτερο σε αριθμό σήμερα, με 238 Δήμους μέλη εκ των οποίων 236 Δήμοι και 2 Περιφέρειες. Πρόεδρός του είναι ο Γιώργος Πατούλης, Περιφερειάρχης Αττικής, ο οποίος έχει δώσει μια μεγάλη δυναμική στο Δίκτυο, καθιστώντας το όχι μόνο τα μεγαλύτερο αριθμητικά αλλά και ένα από τα πιο ενεργά Δίκτυα στην Ευρώπη. u

20 | περί υγείας |

YGIEIS POLEIS_PAPATHANASOPOYLOY_L.indd 20

6/23/22 4:42 PM

Αγρια νιάτα αντιμέτωπα με επικίνδυνα challenges και bullying

Ο

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη συμπεριφορά των εφήβων.

εκφοβισμός εξακολουθεί να εξυφαί- ράγοντας συμβάλλει στην έκφραση βίας εξατομι- λόγω του αναπτυξιακού υποβάθρου της εφηβικής νει το δίκτυ του τρεφόμενος μέσα από κεύεται για κάθε έναν από εμάς, δημιουργώντας ένα ηλικίας (προσκόλληση στον παρόντα χρόνο, αίσθητον ψηφιακό κόσμο, τώρα που η σχολι- μοναδικό μίγμα. Οι νέοι είναι «άγραφο χαρτί» και οι μα «παντοδυναμίας» κ.ά.) οι έφηβοι χαρακτηρίζονται κή χρονιά τελειώνει. Οπως εξηγεί η Αρ- συμπεριφορές τους εκφράζουν την κοινωνία στην διαχρονικά από ευαλωτότητα σε συμπεριφορές υψητεμις Τσίτσικα, αναπληρώτρια καθη- οποία ζουν και αναπτύσσονται. Λόγω των αναπτυξι- λού κινδύνου. Επιπλέον, το διαδίκτυο είναι μέσο που γήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, επιστ. ακών χαρακτηριστικών και περιβαλλοντικών παρα- δημιουργεί συνθήκες ιδιαίτερης έκθεσης σε ερεθίγόντων της σύγχρονης πραγματικότητας, σματα ακατάλληλα, που λόγω της επανάληψής τους υπεύθυνος Προγραμμάτων «φιλικών» για οι εκφράσεις βίας έχουν ιδιαίτερη ένταση «απενοχοποιούνται» και τα παιδιά εξοικειώνονται σε εφήβους/νέους Π.Ο.Υ. ΕΚΠΑ & Προγραμκαι επηρεάζουν την παιδεία και την κουλ- αυτά. Οπως επισημαίνει η ειδικός, η συμμετοχή τους μάτων Κατάρτισης του Υπουργείου Υγείας τούρα τους. Μια υποκατηγορία του εκφο- σε επικίνδυνες διαδικτυακές προκλήσεις –challenges και Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβιβισμού θεωρείται κατά τους ειδικούς η online– αποτελεί μία διέξοδο που ενισχύεται από το κής Ιατρικής, η έρευνα «Τι συμβαίνει στην ρητορική του μίσους, που ωστόσο αφο- μιμητισμό της ηλικίας και δημιουργεί την ψευδαίεφηβεία» της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ ρά σταθερά, καθοριστικά και μόνιμα χα- σθηση ενός επιτεύγματος, μιας πράξης που δηλώέδειξε διπλασιασμό στα ποσοστά διαδιρακτηριστικά ατόμων ή ομάδας (εθνικό- νει έντονα την παρουσία τους και έναν τρόπο να «ξεκτυακής βίας έως 50% έναντι του 20% τητα, φύλο, φυλή, θρησκεία, σεξουαλική χωρίσουν», να τραβήξουν την προσοχή. Δεν αντιστην προ Covid εποχή, μαζί με αύξηση έκφραση). Οταν πραγματοποιείται μέσω λαμβάνονται τους κινδύνους και τις συνέπειες στους της ενδοοικογενειακής, λεκτικής και σωδιαδικτύου μπορεί να λάβει μεγάλη έκτα- ίδιους ή τους συνανθρώπους τους και πειραματίζοματικής βίας καθώς και της παραμέλησης. Γράφει η ση και να είναι ιδιαίτερα σκληρή και απε- νται ακραία –συχνά δε τα αποτελέσματα μπορεί να Τα παιδιά και οι έφηβοι δέχονται ποικιλία Αλεξία Σβώλου χθής, δεδομένης της ανωνυμίας, που επι- είναι δυσάρεστα ή και πολύ επιβλαβή. ερεθισμάτων μέσω των κοινωνικών δικτύτρέπει ευκολότερα την έκφραση της σκο- Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών και η περίων, τα οποία δεν είναι κατάλληλα για την ηλικία τους και λόγω επαναληψιμότητας απενοχο- τεινής πλευράς της ανθρώπινης φύσης. οδος της πανδημίας με τα συνακόλουθα προβλήματα ποιούνται. Βίαιες συμπεριφορές, λεκτικές επιθέσεις, Οτιδήποτε κάνει τη βία να φαίνεται δεδομένη, συ- που προκάλεσαν στα ελληνικά νοικοκυριά είχαν ως σεξουαλικές παρεκτροπές και σοκαριστικά γεγονό- νηθισμένη κι εντέλει αποδεκτή είναι κρίκος στην αποτέλεσμα την αύξηση των ακραίων συμπεριφορών τα αρχικά προκαλούν έκπληξη και τραύμα. Ωστόσο, ίδια αλυσίδα κι ένας από αυτούς τους κρίκους είναι στους εφήβους. Ο διαδικτυακός τζόγος, τα παιχνίδια σταδιακά προκύπτει εξοικείωση με τη βία και οι εικό- τα challenges θανάτου, που στην πατρίδα μας «δια- αυτοτραυματισμού και οι εκφράσεις μίσους μέσω νες αυτές δεν προκαλούν πλέον εντύπωση. Ως απο- κινούνται» κυρίως μέσω του εφηβικού social media διαδικτύου ή διά ζώσης, είναι κάποια μόνο από τα τέλεσμα τα παιδιά που εκτίθενται σε βία συμπεριφέ- «Tik Tok» και τον τελευταίο καιρό τα περιστατικά πλη- «σημεία των καιρών». Ορισμένοι έφηβοι προσπαθούν ρονται με ανάλογο τρόπο, ιδιαίτερα εάν υπάρχει έλ- θαίνουν ανησυχητικά. Τι σκέφτεται όμως ένας έφη- να προκαλέσουν στον εαυτό τους σωματικό πόνο λειμμα επικοινωνίας μεταξύ των μελών της οικογέ- βος που αναζητά την επιβεβαίωση και τη συγκίνη- προκειμένου να αποφύγουν την ψυχική οδύνη. Πολνειας. Επιπλέον, στην εφηβεία, η περιοχή του εγκε- ση, παίρνοντας μέρος σε διαδικτυακά challenges; λές φορές το βλέπουν σαν μια διέξοδο όταν αισθάνοφάλου που σχετίζεται με την κριτική σκέψη, τη λογι- «Το πνεύμα μου καταναλώνεται στην οθόνη, χάνε- νται θλιμμένοι ή βιώνουν υπερβολικό άγχος ή πίεση. κή και τη λήψη αποφάσεων δεν έχει ακόμη πλήρως ται η επαφή με το σώμα, βρίσκομαι σε μια μόνιμη Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα πάντα και εμπνέονται αναπτυχθεί, ενώ το κέντρο της παρόρμησης, του συ- μέθη, είμαι ένα ζόμπι», γράφει στον ψηφιακό «τοί- όταν αισθάνονται τους γονείς τους αισιόδοξους και ναισθήματος και της αυθόρμητης συμπεριφοράς εί- χο» του ένας 15χρονος έφηβος. Μια 16χρονη κοπέ- υποστηρικτικούς. Είναι λοιπόν σημαντικό να διατηναι σε πλήρη ανάπτυξη. Για αυτό και οι νέοι μπορεί να λα αναφέρει «Δεν έχω λόγο ύπαρξης, ο υπολογιστής ρείται το καλό κλίμα στην οικογένεια, παρά τις όποιες εκφράζονται ακραία, να ρισκάρουν ή να δρουν «χω- όμως μείωσε τις πιθανότητες να κάνω κακό στον εαυ- δυσκολίες. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη να νιώθουν πως ρίς να σκέφτονται» ορισμένες φορές. Επίσης, λόγω τό μου γιατί εκεί έχω κάτι να κάνω». Ακούγοντας τις κάποια στιγμή θα ξεπεραστούν τα εμπόδια, αρκεί όλα της ανάγκης τους να αυτονομηθούν και να είναι απο- μαρτυρίες των παιδιών η καθηγήτρια Παιδιατρικής- τα μέλη της οικογένειας να είναι ενωμένα και να προδεκτοί από την ομάδα των συνομηλίκων θέλουν να Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Αρτεμις Τσίτσικα εξηγεί ότι σπαθούν για το κοινό καλό. u εντυπωσιάσουν και να μιμηθούν συμπεριφορές χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες. Πολλές φορές οι έφηβοι βλέπουν τα on line challenges Στην ψηφιακή ζωή η βία αφορά τον εκφοβισμό, τη χρήση προσωπικών δεδομένων και φωτογραφιών σαν μια διέξοδο όταν αισθάνονται θλιμμένοι ή βιώνουν χωρίς άδεια και την αποπλάνηση με στόχο την εκμευπερβολικό άγχος ή πίεση. Οι επικίνδυνες προκλήσεις τάλλευση με διάφορους τρόπους. Τα αγόρια συνήθως εμπλέκονται σε πιο άμεσες μορφές βίας, όπως η ωθούν τα παιδιά να θεωρούν τη βία κάτι φυσιολογικόσωματική και λεκτική βία, ενώ τα κορίτσια χρησιμοκι όχι αφύσικο και κατακριτέο. ποιούν τον αποκλεισμό από την παρέα, τον στιγματισμό και τη συκοφαντία. Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν την «κορυφή ενός παγόβουνου» και οι αιτίες είναι πολυπαραγοντικές: Εξαρτώνται από την κληAρτεμις Τσίτσικα, καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, ρονομική προδιάθεση, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και το περιβάλλον (οικογενειακό, ευρύεπιστ. υπεύθυνος Προγραμμάτων «φιλικών» για εφήβους/νέους τερο κοινωνικό και πολιτισμικό), καθώς και δεδομέΠ.Ο.Υ. ΕΚΠΑ & Προγραμμάτων Κατάρτισης του Υπουργείου Υγείας να σχετικά με οικονομικές ή άλλες κρίσεις που προκαλούν περιβαλλοντική αστάθεια. Το πώς κάθε πακαι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής

“

“

| περί υγείας | 21

BULLING_SVOLOY_R.indd 21

6/23/22 4:43 PM

Μηνιγγίτιδα

Νέες φαρμακευτικές προσεγγίσεις Ο χρόνος χορήγησης της φαρμακευτικής αγωγής είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχημένη θεραπεία της βακτηριακής μηνιγγίτιδας.

Η

Γράφουν oι: Σπυριδούλα Καλτσή, Κυριακή Δεγαΐτα και Παναγιώτης Μαδούρος Προπτυχιακοί φοιτητές Φαρμακευτικής Αθηνών

μηνιγγίτιδα είναι μία ασθένεια η οποία συνεχίζει να αποτελεί μία πρόκληση για την παγκόσμια υγεία, όπως έγινε φανερό και από την πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2018 την καμπάνια «Καταπολεμώντας τη μηνιγγίτιδα έως το 2030». Μέχρι σήμερα, διαθέτουμε ήδη έναν μεγάλο όγκο πληροφοριών για την ασθένεια αυτή, ωστόσο συνεχίζουμε να ανακαλύπτουμε διαρκώς καινούργια δεδομένα, τα οποία θα μας βοηθήσουν στην πιο αποτελεσματική αντιμετώπισή της. Με τον όρο μηνιγγίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή των μηνίγγων, των τριών μεμβρανών που, μαζί με το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, περιβάλλουν και προστατεύουν τόσο τον εγκέφαλο όσο και τον νωτιαίο μυελό. Η μηνιγγίτιδα συχνά ακολουθείται από μια λοίμωξη και διακρίνεται, ανάλογα με το παθογόνο αίτιο, σε βακτηριακή και άσηπτη. Ο όρος άσηπτη μηνιγγίτιδα περικλείει όλες εκείνες τις περιπτώσεις μηνιγγίτιδας με αρνητική βακτηριακή καλλιέργεια στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό

που οφείλονται συνηθέστερα σε ιούς της οικογένειας των εντεροϊών, λιγότερο συχνά σε μύκητες και σε παράσιτα. Αναφορικά με τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα η οποία μπορεί να καταστεί απειλητική για τη ζωή και χρήζει άμεσης ιατρικής αντιμετώπισης, ο μηνιγγιτιδόκοκκος (Neisseria meningitidis), ο πνευμονιόκοκκος (Streptococcus pneumoniae) και ο αιμόφιλος ινφλουέντζας τύπου Β προκαλούν πάνω από το 75% όλων των κρουσμάτων βακτηριακής μηνιγγίτιδας και είναι υπεύθυνοι για το 90% της βακτηριακής μηνιγγίτιδας στα παιδιά. Στους ενήλικες επικρατεί ο πνευμονιόκοκκος ακολουθούμενος από τον μηνιγγιτιδόκοκκο και έπεται η λιστέρια (Listeria monocytogenes), που εμφανίζει ιδιαίτερα αυξημένη συχνότητα στη νεογνική περίοδο και στους άνω των 50 ετών.

Tα υπεύθυνα παθογόνα για την προκληθείσα μηνιγγίτιδα μπορούν να εισβάλλουν στον υπαραχνοειδή χώρο μέσω αιματογενούς διασποράς μετά τον αποικισμό τους στο ρινοφάρυγγα είτε ως ελεύθερα παθογόνα διαπερνώντας τα τριχοειδή αγγεία του αίματος είτε μέσω των κυττάρων του ανοσοποιητικού. Σε διαφορετική

περίπτωση, εισβάλλουν απευθείας μέσω γειτονικών ανατομικών δομών (στην περίπτωση μέσης ωτίτιδας, ιγμορίτιδας), είτε κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων καθώς και μέσω ιατρικών συσκευών και διεισδυτικών τραυμάτων. Αμεσο επακόλουθο είναι η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ισχυρή φλεγμονώδη ανοσιακή απάντηση που διεγείρεται ιδίως στην περίπτωση της βακτηριακής μηνιγγίτιδας και διαμεσολαβείται από κυτοκίνες, χημειοκίνες, πρωτεολυτικά ένζυμα και οξειδωτικά μέσα οδηγεί σε αυξημένη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, εγκεφαλικό οίδημα, αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση, αγγειίτιδα, ισχαιμία και τελικά εγκεφαλική νέκρωση. Η μηνιγγίτιδα μπορεί ακόμη να έχει και μη λοιμώδη αιτιολογία όπως ο καρκίνος, τα αυτοάνοσα νοσήματα και ορισμένα φάρμακα.

Νέες φαρμακευτικές προσεγγίσεις

Ο χρόνος χορήγησης της φαρμακευτικής αγωγής είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχημένη θεραπεία της βακτηριακής μηνιγγίτιδας. Η ανίχνευση του παθογόνου είναι μια χρονοβό-

22 | περί υγείας |

MENIGITIS_FOITHTES_x2.indd 22

6/23/22 4:44 PM

ρος διαδικασία και πριν από αυτό χορηγείται αμέσως αντιβιοτική αγωγή βάσει του πιθανού ύποπτου παθογόνου και της ανοχής του ασθενούς στα αντιβιοτικά. Πέρα από την κλασική θεραπεία έχουν βρεθεί και άλλες φαρμακευτικές προσεγγίσεις: ● Αρχικά, μελετήθηκαν αντιβιοτικά που δεν προκαλούν λύση των βακτηριακών κυττάρων, όπως η ριφαμπικίνη και η δαπτομυκίνη για τη θεραπεία της πνευμονιοκοκκικής μηνιγγίτιδας, που είναι καλύτερα από μια μονοθεραπεία με κεφτριαξόνη. ● Επίσης, μελετήθηκε ο στόχος που επάγει την απόπτωση των ουδετερόφιλων και συγκεκριμένα ένα ανάλογο πουρίνης, η ροσκοβιτίνη, καθώς και το αντιβιοτικό τελαβανκίνη ήταν αποτελεσματικά σε πειραματόζωα, αλλά χρειάζονται περαιτέρω κλινικές μελέτες προτού χορηγηθούν στον άνθρωπο. ● Ενας άλλος στόχος είναι η αναστολή των μεταλλοπρωτεϊνασών της μήτρας (ή αλλιώς MMPs), οι οποίες παραβιάζουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και τραυματίζουν τον φλοιό του εγκεφάλου και το εσωτερικό αφτί. Ετσι, η δοξικυκλίνη, μια τετρακυκλίνη-αναστολέας των MMPs, δρα νευροπροστατευτικά και συγχορηγούμενη με κεφτριαξόνη μειώνει τη θνητότητα και την απώλεια ακοής. ● Ικανοποιητικά αποτελέσματα σε πειραματόζωα έδειξαν και τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι της αναφυλατοξίνης C5a. ● Επιπροσθέτως, με παρέμβαση σε μονοπάτια απόπτωσης όπως αναστολή των κασπασών και με χορήγηση εξωγενώς του εγκεφαλικού νευροτροφικού παράγοντα (ΒDNF) που συνδέεται με τον υποδοχέα trkB μπορεί να μειωθεί η εγκεφαλική βλάβη. ● Εκτός αυτών, μεταξύ των καρβαπενεμών η μεροπενέμη αποδείχθηκε το ίδιο αποτελεσματική με την κεφτριαξόνη και την κεφοταξίμη, ενώ η ιμιπινέμη κρίθηκε ακατάλληλη. ● Ακόμη, μπορούν να χορηγηθούν τα αντιβιοτικά λινεζολίδη και η τιγεκυκλίνη. ● Ο ανταγωνιστής του TLR4 υποδοχέα, η εριτοράνη εμποδίζει τη βλάβη στους πνεύμονες και περιορίζει τα κλινικά συμπτώματα της βακτηριακής μηνιγγίτιδας. ● Tέλος, μελέτες έδειξαν πως τα ενδοκανναβινοειδή και ειδικότερα η κανναβιδιόλη με την νευροπροστατευτική, αντιοξειδωτική και αναλγητική ισχύ τους εμποδίζουν την απώλεια μνήμης στην πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα.

Εμβόλιο πολυσακχαρίτη πνευμονιόκοκκου (PPSV23) ● Παιδικός εμβολιασμός με Bacillus CalmetteGuérin. Ωστόσο, στις χώρες στις οποίες η επιβάρυνση της νόσου είναι υψηλότερη, η φθίνουσα αποτελεσματικότητα στην ενήλικη ζωή έχει ωθήσει στην αναζήτηση ενός καλύτερου εμβολίου. Υπάρχουν εμβόλια κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου κατά των ομάδων A, B, C, W135 και Y. Στις χώρες όπου εισήχθη το εμβόλιο για τον μηνιγγιτιδόκοκκο της ομάδας C, οι περιπτώσεις που προκαλούνται από αυτό το παθογόνο έχουν μειωθεί σημαντικά. Υπάρχει τώρα ένα τετραδύναμο εμβόλιο, το οποίο συνδυάζει τέσσερα εμβόλια με εξαίρεση το Β, το συζευγμένο εμβόλιο μηνιγγιτιδοκοκκικού ACW135Y. Η ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά των μηνιγγιτιδόκοκκων της ομάδας Β έχει αποδειχθεί πολύ πιο δύσκολη. Δύο νέα εμβόλια, που εγκρίθηκαν και τα δύο το 2014, είναι αποτελεσματικά έναντι ενός ευρύτερου φάσματος στελεχών μηνιγγιτιδόκοκκου της ομάδας Β. Στην Ελλάδα είναι διαθέσιμα αυτά τα νέα δύο πρωτεϊνικά εμβόλια και κυκλοφορούν από το 2014, το εμβόλιο 4CMenB (Bexsero, GSK) που χορηγείται από την ηλικία των 2 μηνών και από το 2018 το εμβόλιο MenB-FHbp (Trumenba, Pfizer) που χορηγείται από την ηλικία των 10 ετών. Τα πρόδρομα δεδομένα της μελέτης συνηγορούν υπέρ της ασφάλειας του εμβολιασμού, καθώς δεν έχουν παρατηρηθεί σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, δεν έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας έναντι του μηνιγγιτιδόκοκκου οροομάδας Β. ◆ ●

Πρόληψη Τα κοινά βακτήρια ή οι ιοί που μπορούν να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα μπορούν να εξαπλωθούν μέσω του βήχα, του φτερνίσματος, του φιλιού ή της κοινής χρήσης σκευών φαγητού, μιας οδοντόβουρτσας ή ενός τσιγάρου. Οπως αναφέραμε, η μηνιγγίτιδα είναι σοβαρή ασθένεια και μπορεί να αποβεί θανατηφόρα εντός ημερών, οπότε παρά τον εμβολιασμό πρέπει να προσέχουμε την υγιεινή μας. Γι’ αυτό καθίσταται ζωτικής σημασίας η πρόληψη και η ενημέρωση. Τα παρακάτω βήματα αποτελούν βασικούς κανόνες υγιεινής και μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην πρόληψη της μηνιγγίτιδας: ● Να πλένετε τα χέρια σας. ● Μην μοιράζεστε φαγητά και αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με το στόμα. ● Μείνετε υγιείς. Διατηρήστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα, να ξεκουράζεστε αρκετά, να ασκείστε τακτικά και να έχετε μια υγιεινή διατροφή. ● Καλύψτε το στόμα σας κατά το βήξιμο/ φτέρνισμα. ● Σε περίπτωση εγκυμοσύνης, προσέξτε το φαγητό.

Εμβολιασμός

Ορισμένες μορφές βακτηριακής μηνιγγίτιδας μπορούν να προληφθούν και να εξαλειφθούν με εμβολιασμούς που εστιάζουν σε άλλους ιούς. Τα εμβόλια είναι ενεργά έναντι κοινών ορότυπων αυτού του παθογόνου και μειώνουν σημαντικά τη συχνότητα εμφάνισης μηνιγγίτιδας. Ορισμένα από αυτά είναι τα ακόλουθα: ● Εμβόλιο Haemophilus influenzae τύπου b (Hib) ● Συζευγμένο εμβόλιο πνευμονιόκοκκου (PCV13)

| περί υγείας | 23

MENIGITIS_FOITHTES_x2.indd 23

6/23/22 4:44 PM

Καλοκαίρι η αγαπημένη εποχή των ουρολοιμώξεων Μάθετε πώς να προφυλαχθείτε από τα δυσάρεστα συμπτώματα. Επιστημονική ομάδα Healthcode Αγγελική Ζαζάνη Φαρμακοποιός – Φυσικοπαθητικός Μαρία Κολοκυθά Φαρμακοποιός

H

ουρολοίμωξη αποτελεί μόλυνση του ουροποιητικού συστήματος από παθογόνους μικροοργανισμούς που εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες και παρουσιάζει έξαρση κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Σύμφωνα με έρευνα, το 70% των γυναικών θα εμφανίσουν έστω μια φορά στη ζωή τους τα ενοχλητικά συμπτώματα της ουρολοίμωξης (αίσθηση καύσου, τσούξιμο και ενόχληση κατά την ούρηση, συχνοουρία, πόνος, πυρετός).

Πώς προκαλείται η ουρολοίμωξη;

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Υπό φυσιολογικές συνθήκες τα βακτήρια που εισέρχονται από την ουρήθρα στο ουροποιητικό σύστημα αποβάλλονται μέσω της ούρησης. Κάποιες φορές όμως δεν αποβάλλονται, αλλά εγκαθίστανται και αναπτύσσονται στο ουροποιητικό σύστημα (συνήθως στην ουροδόχο κύστη ή στην ουρήθρα), με αποτέλεσμα να προκαλούνται ουρολοιμώξεις. Ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι ουρολοιμώξεις είναι πιο συχνές λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και της υγρασίας που ευνοούν την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών. Aλλοι παράγοντες που αυξάνουν τα περιστατικά ουρολοιμώξεων είναι η επαφή με μικρόβια στην παραλία και στην πισίνα όπως και η παραμονή με βρεγμένο μαγιό για πολλές ώρες.

Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης είναι ενοχλητικά και επώδυνα και μπορούν να μας ταλαιπωρήσουν κατά τη διάρκεια των διακοπών. Τα πιο συνηθισμένα είναι ο πόνος και η ενόχληση κατά τη διάρκεια της ούρησης και η συχνοουρία. Επιπλέον, η ουρολοίμωξη συνδέεται με θολά και δύσοσμα ούρα και μερικές φορές με κοιλιακό πόνο.

Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε την ουρολοίμωξη; Πίνετε πολύ νερό: Απαραίτητη για την αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης είναι η κατανάλωση άφθονης ποσότητας νερού. Φροντίστε να πίνετε 8 με 10 ποτήρια νερό την ημέρα, καθώς με αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται η διούρηση και αποβάλλονται πιο γρήγορα οι παθογόνοι μικροοργανισμοί. Αποφύγετε τον καφέ, το αλκοόλ, τα ανθρακούχα αναψυκτικά και τη ζάχαρη, καθώς συμβάλλουν στην κατακράτηση υγρών. Φροντίστε την προσωπική σας υγιεινή: Η αλλαγή του βρεγμένου μαγιό αμέσως μετά το κολύμπι αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης, αφού η υγρασία συμβάλλει

στον πολλαπλασιασμό των παθογόνων μικροοργανισμών. Αποφύγετε να κάθεστε απευθείας στην άμμο. Χρησιμοποιήστε πετσέτα ή ψάθα γι’ αυτόν τον σκοπό. Είναι σημαντικό να αποφύγετε τα συνθετικά εσώρουχα και τα στενά παντελόνια, που αυξάνουν τη θερμοκρασία στην ευαίσθητη περιοχή και δημιουργούν υγρασία. Προτιμήστε φυσικά υλικά όπως το βαμβάκι και άνετα ρούχα, ώστε να αναπνέει το δέρμα. Προσέξτε τη διατροφή σας: Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε βιταμίνη C και θρεπτικά συστατικά. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα έναντι των παθο-

γόνων μικροοργανισμών. Δοκιμάστε cranberries τα οποία αποτρέπουν την εγκατάσταση των παθογόνων μικροοργανισμών στα τοιχώματα του επιθηλίου του ουροποιητικού συστήματος και συμβάλλουν στην ενδυνάμωση του ουροποιητικού. Ιδανική επιλογή αποτελεί το Bio-Kult® Pro-Cyan® της εταιρείας Protexin, το οποίο συνδυάζει εκχύλισμα cranberry, δύο στελέχη ζωντανών φιλικών βακτηρίων απόλυτα εξιδεικευμένα και βιταμίνη A. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι προανθοκυανιδίνες που περιέχονται στο εκχύλισμα cranberry του Bio-Kult® Pro-Cyan® είναι πιο δραστικές από τον απλό χυμό cranberry. Επιπλέον,

τα ζωντανά φιλικά βακτήρια και η βιταμίνη Α που περιέχει το BioKult®Pro-Cyan® συμβάλλουν στην προστασία του βλεννογόνου της ουροφόρας οδού. Επιπλέον, μπορείτε να δοκιμάσετε εκχυλίσματα βοτάνων όπως ο αρκτοστάφυλος, γνωστός ως Uva-ursi, που καθαρίζει τις βλεννογόνες μεμβράνες του ουροποιητικού συστήματος με αποτέλεσμα τη μείωση των προβλημάτων. Το φυτικό συμπλήρωμα διατροφής Uva-ursi της ελβετικής εταιρείας A.Vogel περιέχει βάμμα φρέσκου αρκοστάφυλου και φρέσκιας εχινάκειας και είναι κατάλληλο για την καλή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος.

24 | περί υγείας |

HEALTHCODE_ANTAPODOTIKO_L.indd 24

6/23/22 4:45 PM

Μωβ μέδουσες

Ο

Τι πρέπει να γνωρίζετε για το πελαγικό είδος που εντοπίζεται από την επιφάνεια μέχρι το βάθος της θάλασσας.

ι μωβ μέδουσες (Pelagia noctiluca) είναι πελαγικό είδος, τις οποίες μπορούμε να εντοπίσουμε παντού, από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι και τα 1.600 μέτρα βάθος και λόγω αυτής της εξάπλωσης είναι αρκετά δύσκολο να μελετηθούν. Συνήθως τις βλέπουμε σε μέγεθος στα 8-10 εκατοστά, ενώ η καμπάνα της μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 12 εκατοστά διάμετρο. Εχουν 4 πλοκάμια τροφής και 8 πλοκάμια (νημάτια) περιμετρικά της καμπάνας. Αυτό το μήκος των νηματίων μπορεί να φτάσει μέχρι 10 μέτρα (Perseus, Sterrer 1986), όταν τα απλώνουν για να τραφούν, ενώ συνήθως δεν ξεπερνάνε τα 2-3 μέτρα. Οταν είναι νεαρές οι Pelagia noctiluca έχουν ένα πορτοκαλοκαφέ χρώμα και τα νημάτιά τους δεν ξεπερνούν σε μήκος τα πλοκάμια τροφής. Κυρίως τρέφονται με σάλπες, διάφορα χιτωνοφόρα, πλακτονικά καρκινοειδή και αβγά ψαριών, ενώ οι μεγαλύτεροι φυσικοί θηρευτές των μωβ μεδουσών είναι η δερματοχελώνα, η καρέτα-καρέτα, ο τόνος, ο ξιφίας και το φεγγαρόψαρο. Μέχρι τώρα βλέπαμε εξάρσεις ανά 10-12 χρόνια και αυτές οι εξάρσεις κρατούσανε 2-3 (μέγιστο 4) χρόνια. Αλλά λόγω της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με την υπεραλίευση βλέπουμε σε μικρότερο χρονικό διάστημα να γίνονται νέες και μεγαλύτερες πληθυσμιακές εξάρσεις. Αυτές οι εξάρσεις δημιουργούν κυρίως πρόβλημα στον τουρισμό και στην αλιεία, αλλά κάνουν και εφιαλτικά τα μπάνια για τους λουόμενους, επειδή έχουν μια δυνατή νευροτοξίνη που δημιουργεί κυρίως δερματικά προβλήματα όπως ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο, ενώ πιο σπάνια μπορούν να προκαλέσουν (σ.σ. λόγω της νευροτοξίνης): ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετό, διάρροια, σπασμό των βρόγχων και δύσπνοια. Αν οι πολίτες αντιμετωπίσουν κάτι από τα τελευταία πρέπει να πάνε αμέσως σε κέντρο υγείας ή νοσοκομείο, το ίδιο και οι αλλεργικοί άνθρωποι.

Γράφει ο Χρήστος Τακλής θαλάσσιος βιολόγος και διαχειριστής Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας

Τα δερματικά προβλήματα όπως ερύθημα, πρήξιμο και κάψιμο μπορούν να αντιμετωπιστούν άμεσα στην παραλία. Μόλις οι πολίτες νιώσουν το τσίμπημα πρέπει να βγουν έξω στην παραλία και να μη συνεχίσουν το κολύμπι την ίδια ημέρα. Αν έχει σπάσει κάποιο νημάτιο και έχει κολλήσει σε μέρος του σώματός μας, πρέπει με κάποια πλαστική κάρτα ή τσιμπιδάκι και όχι γυμνά χέρια να αποσύρουμε τα νημάτια και να ρίξουμε 1:1 μαγειρική σόδα με θαλασσινό νερό. Δεν ρίχνουμε ξίδι, αμμωνία, ούρα ή γλυκό νερό γιατί θα ενεργοποιήσουν τις αδρανείς νηματοκύστες με τη νευροτοξίνη που περιέχουν. Επίσης, φροντίζουμε να έχουμε μαζί μας μια κορτιζονούχα κρέμα όπως fucicort ή κάποιο αντιισταμινικό χάπι. Χρησιμοποιούμε και κάποια λογική και δεν μπαίνουμε στη θάλασσα αν δούμε πολλές μωβ μέδουσες. Ωστόσο, αν δούμε πολύ λίγες και με απόσταση η μία από την άλλη, μπορούμε να κολυμπήσουμε πάντα με μάσκα, βλέποντας τι γίνεται στη θάλασσα και κρατώντας μια ασφαλή απόσταση, τουλάχιστον 2 μέτρων από τις μέδουσες. Ακόμα, μπορούμε και από τις προηγούμενες ημέρες να δούμε τις καιρικές συνθήκες στις παραλίες που μας ενδιαφέρουν, ώστε ο άνεμος να διώχνει τις μέδουσες ανάλογα με τον προσανατολισμό της παραλίας. Και εδώ πολλές φορές προκύπτει ένα πρόβλημα: ότι οι λουόμενοι βγάζουν τις μωβ μέδουσες (όπως

και άλλα είδη) στην παραλία, μεταφέροντας το πρόβλημα στη στεριά. Διότι τα νημάτια σπάνε εύκολα και είτε επιπλέουν στην επιφάνεια της θάλασσας στα ρηχά νερά είτε πέφτουν στην παραλία, όπου οι πολίτες ακόμα και μετά από κάποιες ώρες αν τα ακουμπήσουν ή τα πατήσουν, μπορούν να τσιμπηθούν και η νευροτοξίνη να εκχυηθεί κάτω από το δέρμα τους. Ολοι οι πολίτες μπορούν να συνεισφέρουν σε δεδομένα και καταγραφές, βάζοντας αυτές τις καταγραφές για το πού είδαν μέδουσες στην παγκόσμια πλατφόρμα καταγραφής βιοποικιλότητας inaturalist.org, η οποία υπάρχει και για κινητά και tablet. Είναι πολύ εύκολο. Πρέπει να γραφτούν στην πλατφόρμα και μετά να ανεβάσουν μια νέα καταγραφή, να τραβήξουν αν μπορούν μια φωτογραφία (ακόμα και από το κινητό τους) για επιβεβαίωση του είδους και για να είναι αξιόπιστη η πληροφορία, να βάλουν ημερομηνία και ώρα αν δεν τα έχει τραβήξει αυτόματα τα στοιχεία, να βάλουν ακριβή τοποθεσία και το όνομα της μέδουσας (αν δεν το ξέρουν μπορούν να γράψουν cnidaria). Ετσι, με το iNaturalist τα δεδομένα είναι ανοιχτά και ανά πάσα στιγμή διαθέσιμα να κατέβουν σαν αρχείο για να επιβεβαιωθούν και να μελετηθούν από τον κάθε επιστήμονα βιολόγο, ερευνητή ή και φοιτητή ή για να μπορούν να δουν τη χαρτογράφηση και τον πίνακα που τους ενδιαφέρει, πού έχουν καταγραφεί μέδουσες και πότε μέσα από την πλατφόρμα, αλλά ακόμα και από δημοσιογράφους που μπορούν να παίρνουν τα δεδομένα και να ενημερώνουν μετέπειτα σε τοπικό ή πανελλαδικό δίκτυο για τις εμφανίσεις μεδουσών. Και για να κλείσουμε, οι μωβ μέδουσες (Pelagia noctiluca) είναι ένα είδος που θα πρέπει να έχουμε υπόψη κάθε καλοκαίρι άσχετα με το αν υπάρχουν εξάρσεις ή όχι γιατί βρίσκονται και αναπαράγονται στη Μεσόγειο και είναι ένα είδος με το οποίο θα πρέπει να μάθουμε να συνυπάρχουμε. u

| περί υγείας | 25

MEDOUSA_TAKLIS_R.indd 25

6/23/22 4:46 PM

Το φαρμακείο της γειτονιάς Με την έλευση του καλοκαιριού, ξεχωρίσαμε και σας παρουσιάζουμε αγαπημένα προϊόντα για την προστασία του δέρματος από τον ήλιο, τα έντομα και τους μικροτραυματισμούς. Ερευνα αγοράς: Νάντια Λάμπρη

Anaplasis παιδικό αντηλιακό γαλάκτωμα SPF50+ Πολύ υψηλή προστασία– 100% φυσικά φίλτρα

Το παιδικό αντηλιακό γαλάκτωμα SPF50+ με 100% φυσικά φίλτρα, βιολογικό έλαιο Tamanu, Bisabolol και Βιταμίνες C, E, B5 της εταιρείας ανάPLASIS περιέχει επιλεγμένα συστατικά, που προστατεύουν αποτελεσματικά το ευαίσθητο παιδικό δέρμα και το διατηρούν επαρκώς ενυδατωμένο. Η αντηλιακή προστασία επιτυγχάνεται αποκλειστικά με φυσικά φίλτρα, τα οποία είναι αναγνωρισμένα ως τα πιο ασφαλή. Αντανακλούν επαρκώς την ηλιακή ακτινοβολία, δεν προκαλούν αλλεργίες και είναι τα πλέον κατάλληλα για την προστασία του παιδικού δέρματος κατά την έκθεση στον ήλιο. Το βιολογικό έλαιο Tamanu, πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, έχει εξαιρετικές φωτοπροστατευτικές ιδιότητες. Βάσει μελέτης, αυξάνει την ανθεκτικότητα της επιδερμίδας στις ακτινοβολίες UVA/UVB και προστατεύει το δέρμα από τις βλαβερές συνέπειες της έκθεσης στον ήλιο. Η φυσική βισαβολόλη (Bisabolol), προέρχεται από το φυτό Candeia και προσφέρει ιδανική αντιφλεγμονώδη προστασία και καταπράυνση της παιδικής επιδερμίδας, προλαμβάνοντας πιθανούς ερεθισμούς κατά την έκθεση στον ήλιο. Οι βιταμίνες C, E και η προβιταμίνη Β5 (D-Pnathenol) θωρακίζουν την παιδική επιδερμίδα και αυξάνουν την ανθεκτικότητά της στην ηλιακή ακτινοβολία.

Anthelios Eco-Conscious Hydrating Lotion SPF 50+ Αντηλιακό γαλάκτωμα σώματος σε οικολογική συσκευασία!

Vichy Ideal Capital Soleil After Sun Η περιποίηση μετά τον ήλιο!

Το Vichy Ideal Capital Soleil After Sun είναι ένα ενυδατικό και καταπραϋντικό γαλάκτωμα προσώπου και σώματος για μετά την έκθεση στον ήλιο. Προσφέρει βαθιά ενυδάτωση και άνεση στην επιδερμίδα μετά την έκθεση στον ήλιο χωρίς λιπαρή υφή, με διακριτικό άρωμα για ανακούφιση και φρεσκάδα σε κάθε εφαρμογή. Η επιδερμίδα σταδιακά γίνεται πιο ανθεκτική ενάντια στις επιθέσεις της ηλιακής ακτινοβολίας. Ο συνδυασμός υαλουρονικού νατρίου, του ιαματικού νερού της Vichy και του φυτικού συμπυκνώματος λιπιδίων με μαλακτικές ιδιότητες συγκρατεί το νερό και ενυδατώνει σε βάθος την αφυδατωμένη από τον ήλιο επιδερμίδα. Δερματολογικά ελεγμένο, κατάλληλο για τις ευαίσθητες επιδερμίδες, κατάλληλο για άνδρες και γυναίκες. Ιδανικό για πρόσωπο και σώμα: • Εύκολο άπλωμα, γρήγορη απορρόφηση, χωρίς να αφήνει υπολείμματα λιπαρότητας.

• Ενυδατώνει επαρκώς το δέρμα, ανθεκτικό στο νερό με 96% φυσική σύνθεση • Προσφέρει δροσερή υφή, φρεσκάδα, καθώς και βαθιά θρέψη στην αφυδατωμένη επιδερμίδα.

Η 1η ultra υψηλή UVA προστασία, με περισσότερο σεβασμό στο πλανήτη. Αυτό είναι το πρώτο αντηλιακό Anthelios που ενσωματώνει χαρτόνια στη παραγωγή του σωληνάριου, ώστε να μειώσει το πρωτογενές πλαστικό κατά 45%. Η νέα οικολογική συσκευασία περιέχει χαρτόνι που προέρχεται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και είναι πιστοποιημένο από τις FSC ή PEFC. Η σύνθεσή της, με την τεχνολογία Netlock, δημιουργεί ένα ισχυρό δίκτυο προστασίας που προσδίδει ομογενή, μη μεταναστευτική, μη λιπαρή και πολύ ανθεκτική προστασία. Συνδυάζει μια ultra υψηλή και ανθεκτική αντηλιακή προστασία που σέβεται περισσότερο τη θαλάσσια ζωή! Το Anthelios Eco-Conscious Hydrating lotion SPF50+ με τη μινιμαλιστική σύνθεση δεν υστερεί σε προστασία και είναι κατάλληλο για το ευαίσθητο και αντιδραστικό στον ήλιο δέρμα. Εφαρμόστε το αντηλιακό προϊόν ακριβώς πριν από την έκθεσή σας στον ήλιο.

• Μη λιπαρή, δεν κολλάει, δεν αφήνει λευκά σημάδια.

• Υποαλλεργικό, δοκιμασμένο κάτω από δερματολογικό έλεγχο σε ευαίσθητο από τον ήλιο δέρμα.

La Roche Posay Eau Thermale Ιαματικό νερό με καταπραϋντική, επουλωτική & αντιοξειδωτική δράση

Πλούσιο σε σελήνιο και ιχνοστοιχεία, το ιαματικό νερό La Roche-Posay έχει επιστημονικώς αποδεδειγμένες καταπραϋντικές και προστατευτικές ιδιότητες. Προάγει την καλή υγεία του δέρματος, μειώνοντας τους ερεθισμούς. Το νερό διαθέτει φυσικές πρεβιοτικές ιδιότητες, εξισορροπεί το μικροβίωμα του δέρματος ενισχύοντας το δέρμα. Καταπραΰνει το ευαίσθητο δέρμα που ερεθίζεται από εξωτερικούς παράγοντε,ς όπως ήλιος, δερματολογικές αγωγές κ.ά. ενώ συμβάλλει στην πρόληψη της γήρανσης. Το ιαματικό νερό La Roche-Posay, από το N°1 ιαματικό κέντρο δερματολογίας στην Ευρώπη: Από τη δημιουργία του, το 1905, έχει θεραπεύσει δερματικές παθήσεις σε περισσότερους από 450.000 ασθενείς, ενώ μειώνει τον ερεθισμό του δέρματος κατά 46%. Η σύνθεση μεταλλικών στοιχείων του περιλαμβάνει: διττανθρακικά άλατα, ασβέστιο, πυριτικό άλας, σελήνιο, ψευδάργυρο, χαλκό. Εχει ουδέτερο pH και αντιοξειδωτική και απαλυντική δράση. Δρα κατά των ερεθισμών και είναι ασφαλές ακόμα και για το πιο ευαίσθητο δέρμα. Κατάλληλο για νεογέννητα, παιδιά, ενήλικες και εγκύους.

26 | περί υγείας |

FARMAKEIO GEITONIAS_PROIONTIKO_x2.indd 26

6/23/22 4:48 PM

AirNews Repel Spray Άοσμη προστασία από τα κουνούπια και άλλα έντομα, ιδανική για μικρούς και μεγάλους!

Vican Cer’8 Junior Εντομοαπωθητικό με δραστικό συστατικό φυτικής προέλευσης Το αυτοκόλλητο CER’8 Junior αποτελεί το ιδανικότερο απωθητικό κουνουπιών για τα μικρά παιδιά χωρίς να έρχεται σε επαφή με το ευαίσθητο δέρμα τους και ταυτόχρονα προστατεύει χωρίς να λερώνει και χωρίς να χρειάζεται επάλειψη ή ψεκασμός. Μπορεί να κολληθεί κοντά στο κρεβάτι, στο καρότσι ή στην κούνια του μωρού σε σημείο μη ορατό και προσβάσιμο. Ιδανική επιλογή και για μεγαλύτερα παιδιά, μπορεί να κολληθεί σε ρούχο ή έπιπλο κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή του ύπνου. Περιέχει μικροκάψουλες με το δραστικό συστατικό φυτικής προέλευσης Εucalyptus Citriodora oil. Η εντομοαπωθητική δράση του προϊόντος αρχίζει αφού σπάσετε τις μικροκάψουλες που βρίσκονται μέσα στο αυτοκόλλητο, δημιουργώντας μια ασπίδα προστασίας γύρω σας ακτίνας ενός μέτρου (1m) ενώ διαρκεί έως 6 ώρες. Κόψτε το αυτοκόλλητο. Πιέστε στο κέντρο της επιφάνειας του τσιρότου με το δάκτυλο ώστε να σπάσουν οι μικροκάψουλες, να γίνει η διάχυση του δραστικού μίγματος στο τσιρότο και να ξεκινήσει η απωθητική δράση του προϊόντος. Προστατεύοντας, εσάς και όσους αγαπάτε..

Fenistil Roll On Τοπικό αντιισταμινικό προϊόν

Το Fenistil Roll On ενδείκνυνται για την άμεση ανακούφιση από τη φαγούρα & τον ερεθισμό που οφείλεται σε περιορισμένης έκτασης και ήπιας μορφής εκδηλώσεις της κνίδωσης, του δερμογραφισμού και των δερματίτιδων από φυσικά αίτια, όπως τσιμπήματα εντόμων ή επαφή με μέδουσες ή φυτά, ενώ είναι κατάλληλα για μικρά παιδιά και ενήλικες. Το Fenistil διεισδύει γρήγορα στο δέρμα, δεν περιέχει οινόπνευμα, αρώματα και χρωστικές ουσίες ενώ η βάση του γαλακτώματος έχει επίσης δροσιστικές, καταπραϋντικές και ενυδατικές ιδιότητες και η βολική του συσκευασία το κάνει κατάλληλο για ταξίδια.

• Δροσιστική δράση • Ανακουφίζει από τη φαγούρα & τον ερεθισμό • Κατάλληλο για όλους • Μη λιπαρό, άχρωμο και δεν δημιουργεί λεκέδες • Απορροφάται γρήγορα και δεν περιέχει οινόπνευμα, άρωμα και χρωστικές ουσίες

Τα εξειδικευμένα εργαστήρια της Uni-Pharma δημιούργησαν το Repel Spray, ένα προϊόν το οποίο σε αντίθεση με πολλά συνήθη σκευάσματα, κρατά τα έντομα μακριά χωρίς να μυρίζει στον άνθρωπο. Έτσι, μπορούμε να το χρησιμοποιούμε χωρίς ενόχληση, κάθε ώρα της ημέρας που χρειαζόμαστε προστασία. Η εντομοαπωθητική δράση του Repel Spray διαρκεί 8 ώρες και χαρίζει στην επιδερμίδα την απαραίτητη προστασία από τα τσιμπήματα των εντόμων και όλους τους κινδύνους που αυτά ενέχουν.

• Eίναι δερματολογικά ελεγμένο • Κατάλληλο για όλες τις ηλικίες. Έχει ως δραστικό συστατικό το IR3535, απωθητικό φυσικής προέλευσης, που συστήνεται και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το ΚΕΕΛΠΝΟ για την αποφυγή τσιμπημάτων από τα γνωστά μας έντομα και είδη που συναντά κανείς όταν ταξιδεύει σε τροπικές χώρες. Επομένως το Repel Spray είναι ιδανικό για όσους σκοπεύουν να ταξιδέψουν. Το IR 3535 είναι ένα εντομοαπωθητικό σώματος που απωθεί και προστατεύει από ένα ευρύ φάσμα εντόμων: κουνούπια, και το κουνούπι-τίγρη, σκνίπες, ψύλλους, τσιμπούρια, μύγες, μέλισσες, σφήκες.

• Eίναι άοσμο, χωρίς συντηρητικά και χωρίς parabens • Mπορεί να συνδυαστεί και με το αντηλιακό μας • Είναι ιδιαίτερα πρακτικό, και δεν αφήνει λιπαρότητα

Sofargen Spray Κλείνει πληγές!

Το Sofargen spray είναι ένα ιατροτεχνολογικό προϊόν σε μορφή πούδρας, για την αντιμετώπιση δερματικών μικροτραυμάτων, ιδίως αμυχών, γδαρσιμάτων, κοψιμάτων, επιφανειακών τραυμάτων και γενικά λύσεων της συνέχειας του δέρματος. Περιέχει δυο κύρια συστατικά, τον καολίνη (light kaolin) και την αργυρούχο σουλφαδιαζίνη (silver sulfadiazine). Ο καολίνης, λεπτή, λευκή πούδρα, καλύπτει το τραυματισμένο δέρμα με προστατευτική κρούστα και ταυτοχρόνως, αποστραγγίζει και απορροφά τα εξιδρώματα. Η αργυρούχος σουλφαδιαζίνη χάρη στην ευρεία αντιμικροβιακή της δράση (Gram+, Gram-, αναερόβια) αποτρέπει τη μόλυνση του τραύματος. Το Sofargen μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τη στιγμή που δημιουργείται η πληγή μέχρι την πλήρη επούλωσή της, ανεξαρτήτως σε ποια φάση βρίσκεται.

• Προστατεύει την πληγή • Αποτρέπει τη μικροβιακή μόλυνση • Διευκολύνει τη φυσική επούλωση με ασφάλεια

| περί υγείας | 27

FARMAKEIO GEITONIAS_PROIONTIKO_x2.indd 27

6/23/22 4:48 PM

Κάθε πολίτης να έχει τον γιατρό του

H

Τα συστήματα υγείας αναβαθμίζονται με την επικέντρωση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

απουσία οργανωμένης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα του συστήματος υγείας της χώρας μας από τη γέννησή του και η ανεπάρκειά της αναδείχθηκε έντονα την περίοδο της πανδημίας, και μάλιστα με βαρύ τίμημα. Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι τα συστήματα υγείας που είναι προσανατολισμένα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και βασίζονται στον οικογενειακό γιατρό προσφέρουν καλύτερη ποιότητα περίθαλψης, με μεγαλύτερη δικαιοσύνη και χαμηλότερο κόστος, ενώ πετυχαίνουν καλύτερα αποτελέσματα αναφορικά με την υγεία του πληθυσμού.

Αυτά επιτυγχάνονται με τον οικογενειακό γιατρό να: l λειτουργεί ως το σημείο πρώτης επαφής του πολίτη με το σύστημα υγείας, προάγοντας την προσβασιμότητα. l αναλαμβάνει την ευθύνη της διατήρησης της υγείας των ασθενών της λίστας του και την αντιμετώπιση της συντριπτικής πλειοψηφίας αναγκών υγείας τους –ολιστικός χαρακτήρας της φροντίδας. l λειτουργεί ως πλοηγός του ασθενούς και να συντονίζει τη φροντίδα όταν αυτή πρέπει να αναζητηθεί σε διαφορετικά επίπεδα και δομές. Διασυνδέει τη φροντίδα για οξέα και χρόνια νοσήματα, ψυχική υγεία και πρόληψη. l αναπτύσσει μακροχρόνιες σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τους ασθενείς του, στο πλαίσιο της οικογένειας και της κοινότητας που αυτοί διαβιούν. Με τον Ν.4931/2022 επιχειρείται όλοι οι ενήλικες να αποκτήσουν τον γιατρό τους –αυτόν που ο νόμος ορίζει ως προσωπικό γιατρό και παγκοσμίως αναφέρεται ως οικογενειακός γιατρός. Ο νόμος αυτός έρχεται να πάει ένα βήμα παραπέρα τις εργώδεις προσπάθειες που ξεκίνησαν από το 2013 και με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, για να αποκτήσει επιτέλους και η χώρα μας οργανωμένη ΠΦΥ. Κατά την άποψή μου, αυτό πιθανότατα θα αποδειχθεί

Γράφει o Ευάγγελος Φραγκούλης General Practitioner/ Family Physician MSc in Health Care Management

και το καθοριστικό βήμα, που θα πετύχει τον κρίσιμο στόχο «κάθε πολίτης να έχει τον γιατρό του»! Τη θετική αυτή εξέλιξη προβλέπω, καθώς η χρηματοδότηση του εγχειρήματος, με τη μικτή αποζημίωση του ιδιώτη συμβεβλημένου γιατρού να δύναται να ξεπεράσει τις 60.000 ευρώ ετησίως, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί γενναία, αν λάβουμε υπόψη και το δημοσιονομικό περιβάλλον, αλλά και γιατί γίνεται προσπάθεια να προσελκυθούν και να ενταχθούν στη δεξαμενή των προσωπικών γιατρών το σύνολο των γιατρών της ΠΦΥ, ανεξάρτητα του αν αυτοί εργάζονται στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα. Μάλιστα δημιουργούνται συνθήκες ανάπτυξης υγιούς αναταγωνισμού μεταξύ τους, καθώς όλοι έχουν οικονομικό κίνητρο να εγγράψουν τον μέγιστο δυνατό αριθμό ασθενών στη λίστα τους και να καταβάλλουν προσπάθεια να κρατούν τους ασθενείς τους ικανοποιημένους, ώστε να μην τους αλλάξουν και έχουν διαρροή εσόδων. Αλλωστε όλοι αναγνωρίζουν πως η προηγούμενη μεταρρυθμιστική προσπάθεια απέτυχε, γιατί δεν δόθηκαν τα κατάλληλα κίνητρα στους γιατρούς να την αγκαλιάσουν. Βέβαια οι αντιστάσεις στην εφαρμογή και αυτού του νόμου δεν θα είναι λίγες, τόσο εντός των γιατρών της ΠΦΥ όσο και των γιατρών άλλων ειδικοτήτων. Οι πρώτοι έχουν συνηθίσει σε έναν συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας, τον οποίο τώρα καλούνται να αλλάξουν και να υιοθετήσουν μια νέα πιθανώς περισσότερο εντατική και κοπιώδη πρακτική. Εχουν συνηθί-

σει να αποζημιώνονται από τον πολίτη απευθείας και τώρα καλούνται να περιμένουν το κράτος να τους πληρώσει. Τα χρήματα μπορεί στην πρώτη ανάγνωση να φαίνονται πολλά, αν όμως συνυπολογίσουμε τα κόστη λειτουργίας του ιατρείου που επωμίζεται ο γιατρός, τελικά δεν είναι και τόσο και είναι σαφώς λιγότερα από αυτά που πληρώνουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες για το ίδιο έργο. Από την άλλη, οι γιατροί εξειδικεύσεων, ειδικά αυτών στις οποίες παρατηρείται πληθωρισμός, δεν βλέπουν με καλό μάτι ένα οργανωμένο σύστημα ΠΦΥ που αποσκοπεί και στον περιορισμό της απρόσφορης χρήσης εξειδικευμένων υπηρεσιών και ανθίστανται στην εφαρμογή του. Σύντομα όλοι οι ενήλικες πολίτες θα κληθούν να επιλέξουν τον προσωπικό τους γιατρό. Θα μπορούν να τον επιλέξουν ελεύθερα από τους γιατρούς ειδικότητας Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής ή Εσωτερικής Παθολογίας, που υπηρετούν σε δημόσιες μονάδες ΠΦΥ - Κέντρα Υγείας και Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤοΜΥ) ή από αυτούς που θα συνάψουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ. Στις αρμοδιότητες των Περιφερειακών Ιατρείων περιλαμβάνονται: l η διαχείριση των πλέον συχνών χρόνιων νοσημάτων και καταστάσεων στην κοινότητα, καθώς και των μειζόνων παραγόντων κινδύνου για ασθένεια. l η υποστήριξη, ο προσανατολισμός και η υπεύθυνη καθοδήγηση των ασθενών μέσα στο σύστημα υγείας, η παραπομπή, ο συντονισμός και η διασύνδεση της φροντίδας, όταν αυτή πρέπει να αναζητηθεί σε άλλα επίπεδα φροντίδας, στην κοινότητα ή μέσα στο νοσοκομείο. l η εφαρμογή και παρακολούθηση των προγραμμάτων προληπτικού και προσυμπτωματικού ελέγχου, καθώς και των προγραμμάτων εμβολιασμού l η ενεργοποίηση και τροφοδότηση του ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας για κάθε πολίτη που είναι εγγεγραμμένος στην λίστα ασθενών τους, διασφαλίζοντας τη συνέχεια και τον συντονισμό της φροντίδας. u

28 | περί υγείας |

OIKOGENEIAKOS GIATROS_FRAGOULIS_L.indd 28

6/23/22 4:49 PM

ADDS.indd 1

6/23/22 4:50 PM

ADDS.indd 2

6/24/22 10:30 AM