Περί Υγείας 11 by Techpress

COVER_PY_11 16/09/2021 12:27 μ.μ. Page 1

_ADDS 17/09/2021 12:53 μ.μ. Page 1

EDITO_PY11_L 16/09/2021 12:28 μ.μ. Page 1

Περιεχόμενα ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ TEYXOΣ 11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021 ΙΔΡΥΤΗΣ Τρύφων Αλευρίτης IΔIOKTHΣIA «ONLINE-TECHPRESS ΕΠΕ» info@online-techpress.gr ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιάννης Παπαδάκης ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΥΛΗΣ Μάρθα Φραγκάκη martha@allabouthealth.gr

Επιστροφή στα θρανία Κρούσματα και εμβολιασμός ................................................................σελ. 2

Τρίτη δόση Ποιους αφορά; Ποιοι ακολουθούν; ......................................................σελ. 4

Μάσκα Η σημασία της στην καταπολέμηση της πανδημίας ..............................σελ. 6

Ανεμβολίαστοι Αναμένεται δύσκολο φθινόπωρο ........................................................σελ. 8

Καρκίνος του προστάτη Αίτια, διάγνωση, θεραπεία & συστάσεις ..............................................σελ. 10

Σεξουαλική υγεία Ο ρόλος της αντισύλληψης ..................................................................σελ. 13

Συνέντευξη ART DIRECTOR Σωτήρης Ανδρίτσος ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Βίκυ Καρατζαφέρη Λήδα Κοντογιαννοπούλου Αφροδίτη Ντάικου Αλεξία Σβώλου Αννα Σταυράκη Χριστίνα Χατζηπαλαμουτζή ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΣYNEPΓΑTEΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Μάνος Αρβανιτάκης Ιωάννης Κ. Γκιάλας Γιάννης Γουδέβενος Κωνσταντίνα Κατόπη Βασιλική Χρ. Λαπέα, Γεώργιος Π. Παναγάκης Aννα Πετρίδου Παρασκευή Σακκά Aννα Σπίνου Ευάγγελος Φραγκούλης ΕΔΡΑ Αργοστολίου 108 Τ.Κ. 183 45 Μοσχάτο Tηλ.: 210 7474890 Φαξ: 210 7470108 Οι απόψεις που εκφράζονται σε ενυπόγραφα άρθρα δεν συμπίπτουν απαραίτητα με αυτές του περιοδικού. Υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση δεν επιστρέφεται, ανεξαρτήτως με το αν δημοσιεύθηκε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδήποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιαδήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Θέμος Χαραμής Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ............σελ. 14

Πρόληψη Τι περιλαμβάνει το παιδικό check-up ..................................................σελ. 16

COVID-19 Τι να κάνετε αν το παιδί σας νοσήσει ....................................................σελ. 17

Νεανικός διαβήτης Ραγδαία αύξηση ..................................................................................σελ. 18

Ψείρες Μακριά ναι, αγαπημένες όχι ................................................................σελ. 21

Σκολίωση Η σχολική τσάντα απενοχοποιείται ......................................................σελ. 24

Τα πόδια των παιδιών Πώς επιλέγετε παπούτσια και πότε πρέπει να κάνετε πελματογράφημα; ......σελ. 25

Μαθησιακές δυσκολίες Οταν όλα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται ..............................................σελ. 26

Κυστική Ινωση Μια καθοριστική χρονιά για τους ασθενείς ..........................................σελ. 28

Οξυ έμφραγμα μυοκαρδίου Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια; ..............................................σελ. 29

Νόσος Alzheimer Εξακολουθεί να πλήττει εκατομμύρια ασθενείς ....................................σελ. 30

Hμικρανία Ενας ανησυχητικός πονοκέφαλος ........................................................σελ. 31

Βιταμίνες C και D Δύο σημαντικά όπλα για το ανοσοποιητικό μας ....................................σελ. 32

Tips

Edito Επιστροφή στα θρανία Με δεδομένο το άγχος μαθητών, γονέων και υπουργείων Υγείας και Παιδείας και φυσικά ολόκληρης της κοινωνίας μάς βρίσκει το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου στη χώρα μας. Ο φόβος για την εξάπλωση του ιού μεγαλώνει, καθώς με την επιστροφή των παιδιών στα σχολεία (που ωστόσο μέχρι τώρα έχουν επιδείξει τρομερή πειθαρχία στα μέτρα προστασίας), οι ειδικοί αναμένουν αύξηση των κρουσμάτων. Το πρωτόκολλο για την αποφυγή διασποράς στα σχολεία έχει σχηματιστεί και περιλαμβάνει τον εμβολιασμό για τις ηλικίες 12 – 17, την τήρηση μέτρων και κυρίως την άμεση ιχνηλάτηση. Σημαντική προειδοποίηση, άλλωστε, για τη στροφή του κορωνοϊού στις μικρές ηλικίες, αποτελούν τα στοιχεία που παρέθεσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Παναγιώτης Αρκουμανέας, σύμφωνα με τα οποία, το 20% με 25% των νέων κρουσμάτων ανήκει στις ηλικίες από 0-17 ετών. Όσον αφορά στον εμβολιασμό των παιδιών ηλικίας 12-17, ο οποίος ακόμα βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, έχει ζητηθεί από τους παιδιάτρους να ενημερώσουν τους γονείς και να εξηγήσουν ότι το παιδί, αν και κινδυνεύει λιγότερο από τον κορωνοϊό, κινδυνεύει και αυτό και σίγουρα προστατεύεται περισσότερο με τον εμβολιασμό από το να αποκτήσει ανοσία μέσω νόσησης. Ταυτόχρονα, τίθεται σιγά – σιγά στο τραπέζι το ζήτημα του εμβολιασμού των παιδιών ηλικίας 5 έως 11 ετών, με τις παιδιατρικές ενώσεις να έχουν δώσει το «πράσινο φως». Σχετικά με τις νοσηλείες παιδιών, το Υπουργείο Υγείας έχει καταρτίσει ένα σχέδιο που περιλαμβάνει επιπλέον παιδιατρικές κλίνες COVID, εάν και εφόσον χρειαστούν, στα νοσοκομεία του ΕΣΥ αλλά και στις ιδιωτικές κλινικές. Σε όλα αυτά προστίθεται και το ζήτημα των ανεμβολίαστων ενηλίκων (εκεί είναι το μεγάλο πρόβλημα), οι οποίοι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σε αυτούς που έχουν αμφιβολίες και που πιθανά στο εγγύς μέλλον μετά από σωστή ενημέρωση κάνουν το εμβόλιο, και στους «εμβολιομάχους» που αρνούνται ακόμα και την ύπαρξη του ιού σε κάποιες περιπτώσεις (επικοινωνούν μέσα από τα social media και δεν ενημερώνονται από τα επίσημα και μεγάλα κανάλια ενημέρωσης)! Οι αντιλήψεις των δεύτερων ενισχύονται ακόμα περισσότερο, από ενέργειες, δράσεις και λόγια μίας μικρής μερίδας γιατρών και υγειονομικού προσωπικού, με αποκορύφωμα τα πλαστά πιστοποιητικά νόσησης, εμβολιασμού και θετικών rapid tests.

Γιάννης Παπαδάκης

Πώς θα χάσουμε τα κιλά των διακοπών................................................σελ. 34

| περί υγείας | 1

PAIDI KAI EMBOLIASMOS_x2 16/09/2021 1:54 μ.μ. Page 2

Επιστροφή στα θρανία κάτω από την απειλητική σκιά της Δέλτα Κορυφώνεται η αγωνία των ειδικών για ενδεχόμενη εκτίναξη των κρουσμάτων στους μαθητές τις εβδομάδες μετά το άνοιγμα των σχολείων.

νονται σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Ευτυχώς ε μεγάλες προσδοκίες, χαμηλό ποσοτα παιδιά στην πλειονότητά τους δεν νοσούν στό εμβολιασμού στα παιδιά και τους βαριά και είναι πολύ μικρό το ποσοστό των παιεφήβους, μάσκες, αποστάσεις, αντιδιών που διασωληνώνεται. Οσο όμως αυξάνονται σηπτικά και τον φόβο της ραγδαίας αύξησης τα κρούσματα, τα ποσοστά αυτά θαμεγαλώνουν των κρουσμάτων στους ανήλικους γύρισαν οι και μπορεί να υπάρξουν και θάνατοι παιδιών, μαθητές στα θρανία σε μία χρόνια που όλοι ελκάτι που έχει συμβεί και στην Ελλάδα, καθώς πίζουμε ότι θα είναι διαφορετική από τις δυο από την αρχή της πανδημίας έχουν χάσει τη ζωή προηγούμενες. Ωστόσο, μετά τη διαπίστωση από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών ότι από τους από τη νόσο COVID τρία παιδιά 0-17 ετών. το Μάιο του 2021 έως τον Αύγουστο Η κα. Αρτεμις Τσίτσικα θυμίζει ότι υπάρχει του 2021 τα κρούσματα στα παιδιά και το πολυοργανικό φλεγμονώδες σύνέχουν τριπλασιαστεί, με μία πλέον δρομο, μια πολύ σοβαρή κατάσταση στις τέσσερις διαγνώσεις αφορούν που παρατηρείται σε παιδιά 2-6 εβδοανήλικους, κορυφώνεται η αγωνία μάδες μετά τη μόλυνση με τον SARSτων ειδικών για ενδεχόμενη εκτίναξη CoV-2 και τους ασθενείς αυτούς να έχουν των κρουσμάτων στους μαθητές τις πολύ υψηλή πιθανότητα να χρειαστούν εβδομάδες μετά το άνοιγμα των σχονοσηλεία στη ΜΕΘ. «Είμαστε, λοιπόν, πολύ τυχεροί που έχουμε στα χέρια μας λείων. Για τις αυξήσεις στις νοσηλείες και τις διασωληνώσεις, τις post COVID αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια για επιπτώσεις στα παιδιά, τους κινδύνους τη νόσο αυτή και μπορούμε να εμβοαπό μια νέα εφαρμογή περιοριστικών λιάσουμε τα μεγαλύτερα παιδιά και εφήΓράφει η μέτρων και την αναγκαιότητα του βους 12-17 ετών. Οι κλινικές δοκιμές σε Αλεξία Σβώλου COVID εμβολιασμού στα παιδιά, η μικρότερες ηλικίες βρίσκονται σε εξέλιξη Aρτεμις Τσίτσικα, αναπληρώτρια Κακαι ελπίζουμε μέσα στο φθινόπωρο να θηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, δοθεί έγκριση και για μικρότερα παιδιά. Η εμπειρία επιστημονική Υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής από τη χρήση του mRNA εμβολίου των Pfizer Υγείας στη Β΄ Παιδιατρική Κλινική του ΝοσοκοBioNTech μετά από τη χορήγηση 10 εκατομμυρίων δόσεων στην Αμερική, όπου το 25% των εφήβων μείου Παίδων «Π & Α Κυριακού» και Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής, εξηγεί έχει ήδη εμβολιαστεί και περισσότερων από 3 ότι στο διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου 2021, μέσα εκατομμύρια δόσεων στην Ευρώπη σε παιδιά σε δύο μόνο μήνες είχαμε σύμφωνα με τις εκθέκάτω των 18 ετών μάς επιβεβαιώνει το προφίλ σεις επιδημιολογικής επιτήρησης του ΕΟΔΥ πεασφάλειας του εμβολίου. Κάποια σπάνια περιρισσότερα από 30.000 κρούσματα σε ηλικίες 0στατικά μυοπερικαρδίτιδας που έχουν καταγραφεί 17 ετών, όσα περίπου είχαμε από την αρχή της μετά τον εμβολιασμό κυριώς σε αγόρια και νεαπανδημίας τον Μάρτιο του 2020 μέχρι το τέλος ρούς άνδρες είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενα Ιουνίου. και δεν μας ανησυχούν», καταλήγει η Αρτεμις Τσίτσικα.

Συνολικά, από το Φεβρουάριο του 2020 έως τον Αύγουστο του 2021 έχουν νοσήσει στη χώρα μας 62.295 παιδιά εκ των οποίων τα 1.362 χρειάστηκε να νοσηλευτούν. Μόνο τον περασμένο Ιούλιο καταγράφηκαν στην Ελλάδα 12.143 κρούσματα κορωνοϊού σε παιδιά και τα 163 χρειάστηκαν νοσηλεία, ενώ τον Αύγουστο -τον μήνα της μεγάλης επέλασης της μετάλλαξης Δέλτακαταγράφηκαν 14.436 κρούσματα σε παιδιά και 180 μικροί ασθενείς χρειάστηκαν νοσηλεία, με τρία νεογνά και τέσσερα παιδιά να διασωληνώ-

2 | περί υγείας |

“

Ωστόσο, αυτή την εποχή το ποσοστό εμβολιασμού των μαθητών στη χώρα μας παραμένει χαμηλό με το 15% των παιδιών ηλικίας 12 έως 14 ετών και το 25% των εφήβων ηλικίας 15 έως 17 ετών να έχουν κάνει τουλάχιστον την πρώτη δόση του εμβολίου. «Με αυτά τα χαμηλά ποσοστά είναι βέβαιο πως θα υπάρξουν αυξημένα κρούσματα με το άνοιγμα της σχολικής χρονιάς», εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, προσθέτοντας πως οι εκπαιδευτικοί είναι εμβολιασμένοι σε ποσοστό 80%, ενώ ένα επιπλέον 10% έχει ανοσία από φυσική νόσηση και πως τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα που έχουν καταρτισθεί διασφαλίζουν ότι τα σχολεία θα μείνουν ανοικτά, ενεργοποιώντας το επιπλέον «όπλο» των πολλαπλών ελέγχων και μάλιστα εργαστηριακών ρινοφαρυγγικών ελέγχων με rapid τεστ. «Τα σχολεία θα μείνουν ανοικτά και πρέπει να μείνουν ανοικτά για το σύνολο της κοινωνίας», λέει από την πλευρά του ο ομότιμος καθηγητής παιδιατρικής και ενδοκρινολογίας, Γιώργος Χρούσος, κάνοντας την πρόβλεψη πως ίσως χρειαστεί να κλείσουν κάποια σχολικά τμήματα μόνο για εκείνες τις περιοχές όπου η εμβολιαστική κάλυψη παραμένει πολύ χαμηλή και δυστυχώς το επιδημιολογικό φορτίο είναι πολύ υψηλό. Στα λιθαράκια του προβληματισμού των ειδικών έρχεται να προστεθεί και μία νέα έρευνα, σύμφωνα με την οποία ο κορωνοϊός δεν μεταδίδεται μόνο με σταγονίδια που έχουνε ακτίνα δράσης ένα μέτρο, αλλά και με μικροσταγονίδια τα οποία λόγω της πολύ μικρής τους διαμέτρου αποτελούν αερόλυμα και έχουν ακτίνα δράσης τα 4 μέτρα,

Περισσότερα από 300 παιδιά στην πατρίδα μας χρειάστηκαν νοσηλεία στο δίμηνο Ιουλίου και Αυγούστου λόγω της υπέρ μεταδοτικής μετάλλαξης Δέλτα, και είναι πολύ σημαντικό το ότι έχουμε στα χέρια μας ένα ασφαλές εμβόλιο για να προστατέψουμε τα παιδιά μας.

“

Πόσα παιδιά «έπληξε» ο κορωνοϊός στην πατρίδα μας

Αναμενόμενη η αύξηση κρουσμάτων στη μαθητική κοινότητα

Αρτεμις Τσίτσικα, αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής – εφηβικής ιατρικής, ΕΚΠΑ επιστημονικά υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στο νοσοκομείο παίδων Π & Α Κυριάκου

PAIDI KAI EMBOLIASMOS_x2 16/09/2021 12:29 μ.μ. Page 3

“

Από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών η πρόεδρος, καθηγήτρια παιδιατρικής και λοιμωξιολογίας, Μαρία Θεοδωριδου, κάνει έκκληση σε όλους τους γονείς να εμβολιάζουν τα παιδιά τους ηλικίας άνω των 12 ετών τώρα που συστρατεύονται και οι παιδίατροι στην επιχείρηση εμβολιασμού, με τον εμβολιασμό να γίνεται δωρεάν στα ιατρεία των παιδιάτρων απο τις αρχές Οκτώβρη. Οπως μάλιστα εξηγεί η Μαρία Θεοδωριδου, αν ένας έφηβος είναι ανεμβολίαστος κινδυνεύει 10 φορές περισσότερο από τον αντίστοιχο εμβολιασμένο συνομήλικό του να νοσηλευθεί, εφόσον κολλήσει κορωνοϊό. Νέα αμερικανική μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα δείχνει ότι με την πολύ μεταδοτική μετάλλαξη Δέλτα τα άτομα που είναι μη εμβολιασμένα κάθε ηλικίας έχουν 10πλάσιο κίνδυνο να νοσήσουν και να χρειαστούν νοσηλεία και 11πλάσιο κίνδυνο να πεθάνουν από την COVID σε σύγκριση με τον εμβολιασμένο πληθυσμό.

Πότε θα κλείνει μία σχολική τάξη Επιστρέφοντας στο μαθητικό πληθυσμό που έχει χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, αναλύει πώς λειτουργούν τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα, τα οποία αξιοποιούν το πολύ συχνό testing σε συνδυασμό με την τήρηση των μέτρων προστασίας. «Αντί να κλείνουμε μία τάξη για να απομονώσουμε πέντε κρούσματα, όπως κάναμε πέρυσι, φέτος

Τα σχολεία πρέπει να μείνουν ανοικτά και δεν θα κλείσουν, με εξαίρεση ίσως μεμονωμένες τάξεις σε περιοχές με πολύ χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη. Γεώργιος Χρούσος, ομότιμος καθηγητής παιδιατρικής και ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ

με πολλά τεστ εντοπίζουμε εγκαίρως τα πέντε κρούσματα, ώστε να απομονώνονται και να διακόπτεται η αλυσίδα μετάδοσης για να μην δημιουργηθεί συρροή κρουσμάτων μέσα στην τάξη και ταυτόχρονα να μην μεταδοθεί η λοίμωξη στο σπίτι κάθε παιδιού στους οικείους του και στους ευπαθείς ηλικιωμένους. Eτσι, λοιπόν, οι εκπαιδευτικοί θα μπαίνουν στην τάξη με δύο rapid τεστ την εβδομάδα, αν δεν έχουν εμβολιαστεί, ή με το πιστοποιητικό εμβο-

“

Τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα αξιοποιούν το όπλο των πολλαπλών τεστ και μάλιστα με εργαστηριακούς ελέγχους -rapid τεστ -για να αποφευχθούν οι συρροές κρουσμάτων.

“

Eκκληση ειδικών να εμβολιαστούν τα παιδιά άνω των 12 ετών

“

όπως εξηγεί ο ομότιμος καθηγητής γενετικής του ανθρώπου, Κώστας Τριανταφυλλίδης, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Την ανησυχία του για την αυξημένη διασπορά από τα μέσα Οκτωβρίου και μετά που η βραδινή θερμοκρασία θα έχει πέσει κάτω από τους 18 βαθμούς Κελσίου εκφράζει και ο καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης, με όλους τους ειδικούς να συμφωνούν πως τα παράθυρα των σχολικών τάξεων πρέπει να παραμένουν ανοικτά για τον καλύτερο αερισμό του χώρου.

Δημήτρης Παρασκευής, αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ

λιασμού ή το πιστοποιητικό νόσησης. Τα παιδιά θα προσέρχονται με πιστοποιητικό νόσησης ή πιστοποιητικό εμβολιασμού και τα μη εμβολιασμένα με δύο self-test την εβδομάδα. Σε περίπτωση κρούσματος στην τάξη, το κρούσμα θα απομονώνεται για 10 ημέρες και οι κοντινές επαφές δηλαδή τα παιδιά που κάθονται στο διπλανό θρανίο, στο πίσω και στο μπροστά κι αυτά που έπαιξαν μαζί του στο διάλειμμα τα μεν εμβολιασμένα θα πρέπει να κάνουν self test την πρώτη μέρα μετά την ανακοίνωση του κρούσματος και ενα self test την τελευταία μέρα, ενώ τα μη εμβολιασμένα ανεξαρτήτου ηλικίας θα πρέπει να κάνουν rapid τεστ την πρώτη μέρα μετά την ανακοίνωση κρούσματος, self test κάθε μέρα για όλη τη βδομάδα και rapid τεστ την τελευταία 7η μέρα. Οσα βρεθούν θετικά από αυτούς τους ελέγχους θα πρέπει να μείνουν σε απομόνωση για 10 μέρες. Μία τάξη θα κλείνει και το σύστημα θα περνά σε τηλεκπαίδευση, όταν θα βρεθούν θετικά στον κορωνοϊό το 50% των μαθητών συν ένα άτομο, με τον αναπληρωτή καθηγητή επιδημιολογίας, Δημήτρη Παρασκευή, να υπογραμμίζει ότι η επιστροφή στο σχολείο γίνεται με δύο όρους για τα παιδιά που θα βρεθούν θετικά: πρέπει να είναι δύο μέρες απύρετα και έχουν υποχωρήσει όλα τα άλλα συμπτώματα. Ο στόχος των νέων πρωτοκόλλων είναι να προστατέψουν εκείνο το αγαθό που τα παιδιά χρειάζονται περισσότερο απ’ όλα, την ομαλή λειτουργία των σχολείων και όλων των εξωσχολικών δραστηριοτήτων.

Οι τραγικές επιπτώσεις στους μαθητές από το κλείσιμο των σχολείων

ρευνες που έγιναν στο προγενέστερο διάστημα με τα περιοριστικά μέτρα έδειξαν ότι η διατάραξη της ομαλής καθημερινότητας των παιδιών και κυρίως η απώλεια του σχολικού περιβάλλοντος αλλά και των δραστηριοτήτων είχε τραγικά αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή τους. Οπως αναφέρει αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής – εφηβικής ιατρικής Αρτεμις Τσίτσικα: «Μαθησιακά διαπιστώθηκαν πτώση της σχολικής επίδοσης, ιδιαίτερη δυσκολία στα θετικής κατεύθυνσης μαθήματα και εμπέδωση του ενός τρίτου της διδακτέας ύλης. Παιδιά με προηγούμενες χαμηλές επιδόσεις απομακρύνθηκαν από τη σχολική διαδικασία και εκδήλωσαν σχολική άρνηση. Oι συμπεριφορές διαδι-

κτυακής εξάρτησης έφτασαν το 62,7% στον εφηβικό πληθυσμό, έναντι 40% προ καραντίνας, με περίπου 20% να εκδηλώνουν σοβαρή παραίτηση από καθημερινές υποχρεώσεις και δραστηριότητες. Στα παιδιά αυτά παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση με διατροφικές παρεκτροπές, υπερβαρότητα, έλλειμμα φυσικής άσκησης και επιβάρυνση της σωματικής τους υγείας, καθώς και με αναστροφή του ωραρίου του ύπνου, άγχος, καταθλιπτικό συναίσθημα και απόσυρση. Τα αγόρια ασχολήθηκαν κυρίως με παιχνίδια-gaming και εκδήλωσαν θυμό, βίαιες συμπεριφορές και επιθετικότητα, ενώ τα κορίτσια επιδόθηκαν σε υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων με εκφράσεις εσωτερίκευσης και απόσυρσης, χαμηλής

αυτοεκτίμησης και καταθλιπτικού συναισθήματος που έφτασε το 40% έναντι του 20% προ COVID. O αυτοτραυματισμός (cutting) παρουσίασε, επίσης, αυξητική τάση στα κορίτσια και έφτασε το 10% (έναντι 3-5% προ COVID). Τέλος ο διαδικτυακός εκφοβισμός και η ρητορική του μίσους καταγράφηκαν στο 50% (έναντι του 30% προ COVID) και παρατηρήθηκαν απειλητικά, προσβλητικά μηνύματα, αποκλεισμός από ομάδες, αυθαίρετη χρήση προσωπικών δεδομένων και φωτογραφιών και ακραίες επιθέσεις βίας/στιγματισμός ομάδων (π.χ. ασιατικής καταγωγής, επαγγέλματα που σχετί-

ζονται με την COVID λοίμωξη, ασθενείς ή οικογένειες με ασθενή COVID, ηλικιακές ομάδες με ευαλωτότητα, άτομα με αναπηρία, διαφορετικότητα κ.λπ.). u

| περί υγείας | 3

TRITH DOSH_L 16/09/2021 12:30 μ.μ. Page 4

Πράσινο φως στη χορήγηση της 3ης δόσης σε μεγάλες ομάδες πληθυσμού Ποιους αφορά; Πότε θα γίνει ανά περίπτωση; Τι λένε οι ειδικοί; Οι απαντήσεις ακολουθούν!

λους πληθυσμούς παραμένουν μη αζί με την έναρξη της Στα άτομα με ανίσχυρο ανοσοποιητικό η 3η δόση εμβολιασμένες εξακολουθεί να εγσχολικής χρονιάς ήρθε γίνεται 4 εβδομάδες μετά τον βασικό εμβολιασμό, κυμονεί ο κίνδυνος μεταλλάξεων και το «πράσινο φως» και γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρξει για τη χορήγηση της τρίτης δόσης ενώ στους ανθρώπους που παράγουν πιο ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια των εμβολίων του κορωνοϊού αντισώματα, το κατάλληλο διάστημα θεωρείται το στον αναπτυσσόμενο κόσμο. στους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν μείνει αθωράκιστοι είτε λόγω εξα8μηνο μετά την 2η δόση» σθενημένου ανοσοποιητικού συΓιατί προβληματίζει τους στήματος είτε λόγω της παρόδου ειδικούς η νέα μετάλλαξη Mu μεγάλου χρονικού διαστήματος Μαρία Θεοδωρίδου, καθηγήτρια παιδιατρικής λοιμωξιολογίας, Οπως μάλιστα εκτιμά ο ομότιμος από τον βασικό τους εμβολιασμό πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών καθηγητής γενετικής του ανθρώμε δύο δόσεις των mRNA εμβολίων που, Κωσταντίνος Τριανταφυλλίή με το εμβόλιο της ΑΖ, καθώς το δης, από το Αριστοτέλειο Πανεπιμονοδοσικό εμβόλιο της Johnson Οπως εξηγεί η καθηγήτρια παιδιατρικής – λοιστήμιο Θεσσαλονίκης ο πληθυσμός των ανεμ& Johnson ξεκίνησε να χορηγείται πολύ αργότερα μωξιολογίας, Μαρία Θεοδωρίδου, υπάρχουν δύο βολίαστων όπου κι αν αυτός εντοπίζεται είναι -τέλη Μαίου- και δεν απαιτεί ακόμα αναμνηστική χρονικά διαστήματα, για τα οποία συστήνεται η ένα «εργοστάσιο» παραγωγής μεταλλάξεων και δόση. Οι κλινικές μελέτες, ωστόσο, δείχνουν πως τρίτη δόση ανάλογα με το αν το άτομο έχει ήδη πέρα από τη μετάλλαξη Mu που εμφανίστηκε και στο μονοδοσικό εμβόλιο θα χρειαστεί χορήχάσει την προστασία από τα εξουδετερωτικά στην Κολομβία και τον Ισημερινό και προκαλεί γηση αναμνηστικής δόσης, ώστε να αυξηθεί αντισώματα λόγω ανίσχυρου ανοσοποιητικού ανησυχία στους ειδικούς, καθώς διαθέτει χαρακατά εννέα φορές η παραγωγή των εξουδετεσυστήματος ή λόγω της μεγάλης χρονικής διάρκτηριστικά ανοσιακής διαφυγής, υπάρχει και μια ρωτικών αντισωμάτων. κειας που έχει μεσολαβήσει από τον βασικό εμνέα αναδυόμενη μετάλλαξη από βολιασμό. τη νότιο Αφρική, η CE2. Η αρχή γίνεται με 285.000 Σε ό,τι αφορά το στέλεχος Πότε θα γίνεται η Mu, ο Παγκόσμιος Οργανιανοσοκατεσταλμένους ασθενείς σμός Υγείας το παρακολου3η δόση ανά περίπτωση Στην Ελλάδα, λοιπόν, έγκριση πήρε από την θεί στενά, καθώς έχει κοινές Ετσι λοιπόν, εάν υπάρχει ανοσοΕθνική Επιτροπή Εμβολιασμών η χορήγηση της μεταλλάξεις με το στέλεχος καταστολή ή υποκείμενο νόσημα τρίτης δόσης για όλους τους ανοσοκατασταλμέΑλφα (βρετανικό) και το στέπου καθιστά τον οργανισμό ανίκανο νους ασθενείς, μία κατηγορία περίπου 285.000 λεχος Δέλτα και μέχρι στιγμής να παράγει υψηλή ποσότητα εξουχρονίως πασχόντων, οι οποίοι έχουν υποβληθεί τα ερευνητικά δεδομένα δείδετερωτικών αντισωμάτων, η 3η δόση σε μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων ή αιμοχνουν ότι τα υπάρχοντα εμμπορεί να χορηγηθεί τέσσερις βδομάποιητικών κυττάρων, είναι καρκινοπαθείς που βόλια έχουν 30% μειωμένη δες μετά την δεύτερη δόση, ενώ εάν κάνουν χημειοθεραπεία ή λαμβάνουν άλλα ανοαποτελεσματικότητα έναντο άτομο παράγει εξουδετερωτικά σοκατασταλτικά φάρμακα ή πρόκειται για άτομα τί του. Αυτή η διαπίστωση αντισώματα, τότε η 3η δόση μπορεί που βρίσκονται στη λίστα για μεταμόσχευση ή καθιστά ακόμα πιο επιβενα χορηγηθεί οκτώ μήνες μετά το πάσχουν από HIV λοίμωξη ή λαμβάνουν αγωγή βλημένη τη γρήγορη αύξηση βασικό εμβολιασμό, με κάποιες χώρες με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, στα οποία συμτου ποσοστού της εμβολιανα θέτουν το όριο στους επτά μήνες και περιλαμβάνεται και η γνωστή σε όλους κορτιζόνη, στικής κάλυψης που στην Ελκάποιες άλλες στους εννιά. Ωστόσο, ακόμα εφόσον η δόση της υπερβαίνει μια συγκεκριμένη λάδα παρουσιάζει σημεία κόκαι αν μειωθούν πολύ οι τίτλοι των εξουδοσολογία τη βδομάδα. πωσης, μένοντας λίγο πιο κάτω δετερωτικών αντισωμάτων οι εμβολιασμένοι από το 60% του γενικού πληδεν μένουν εντελώς ανοχύρωτοι, καθώς προΑκολουθούν όσοι είναι άνω των 60 ετών θυσμού. σφέρει προστασία η κυτταρική ανοσία που Πολύ γρήγορα θα πάρουν τη σκυτάλη οι επόμενοι εμπλέκει τα Τ-λεμφοκύτταρα, η οποία διαρκεί που πρέπει να κάνουν την 3η δόση των COVID Της Αλεξίας Σβώλου για τουλάχιστον ένα με δύο χρόνια. εμβολίων. Σύμφωνα με την απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών και τη σχετική θετική Ο ΠΟΥ ακόμα προβάλλει αντιρρήσεις γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαργια άνιση κατανομή εμβολίων μάκων είναι όλοι τους άνθρωποι ηλικίας άνω των Την ώρα που η Ελλάδα ξεκινά τις διαδικασίες 60 ετών, στους οποίους το ανοσοποιητικό σύστημα για τη χορήγηση της 3ης δόσης, το Ισραήλ, η είναι πλέον εξασθενημένο, καθώς και όσοι διαχώρα «πρότυπο» στην αντιμετώπιση της μένουν σε Δομές Φροντίδας Υγείας. πανδημίας, συζητά για τη χορήγηση 4ης και Μετά σειρά θα πάρουν οι υγειονομικοί που έχουν 5ης δόσης. Ωστόσο ο Παγκόσμιος Οργανιεμβολιαστεί εδώ και τουλάχιστον εννέα μήνες, σμός Υγείας εξακολουθεί να προβάλλει ωστόσο η καθηγήτρια παιδιατρικής-λοιμωξιολοαντιρρήσεις, λέγοντας πως μέχρι στιγμής γίας, Μαρία Θεοδωρίδου, πρόεδρος της Εθνικής το 25% περίπου του παγκόσμιου πληθυΕπιτροπής Εμβολιασμών, εκτιμά ότι μέσα στην σμού έχει πρόσβαση στα εμβόλια του κομεγάλη ομάδα των ατόμων ηλικίας 60 ετών και ρωνοϊού και αυτό σημαίνει ότι μόνο ένας άνω που θα λάβουν την ενισχυτική δόση μέσα στους τέσσερις ανθρώπους στον πλανήτη στον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο θα εμβολιαμπορεί να εμβολιαστεί, άρα όσο χώρες με μεγάστούν και πολλοί υγειονομικοί.

4 | περί υγείας |

PUBLI GILEAD 16/09/2021 12:30 μ.μ. Page 1

Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα H Πλατεία Συντάγματος & η Ομόνοια «ντύνονται» στα πράσινα Για δεύτερη συνεχή χρονιά η Gilead ανάβει το πράσινο φως στη γνώση και την ευαισθητοποίηση για τους αιματολογικούς καρκίνους.

Σάββας Χαραλαμπίδης, Γεν. Διευθυντής Gilead Sciences Ελλάδος & Κύπρου, Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος Κ.Ε.Φ.Ι., Καίτη Αποστολίδου, Πρόεδρος της ΕΛΛ.Ο.Κ., Γιώργος Πατούλης, Περιφερειάρχης Αττικής, Αναστασία Πασακοπούλου, Πρόεδρος ΑγκαλιάΖΩ, Βασίλειος Κορομάντζος, Αντιδήμαρχος Δημοτικής Αστυνομίας και Κοινοχρήστων Χώρων.

με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Αθηναίων, κ. Κώστας Μπακογιάννης, ο Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Γιώργος Πατούλης και ο Αντιδήμαρχος Δημοτικής Αστυνομίας και Κοινοχρήστων Χώρων, κ. Βασίλειος Κορομάντζος. Ο κ. Σάββας Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής της Gilead Sciences Ελλάδος & Κύπρου, σχολιάζει: «Για δεύτερη συνεχή χρονιά η Gilead ανάβει το πράσινο φως στη γνώση και την ευαισθητοποίηση για τους αιματολογικούς καρκίνους. Η επιστήμη έχει κάνει σημαντικά βήματα μέσα από καινοτόμες θεραπείες. Θεραπείες, οι οποίες βοηθούν στην αντιμετώπιση μιας πληθώρας ανίατων και δύσκολων ασθενειών, αναστέλλοντας την εξέλιξή τους. Γι’ αυτό, η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης του σωστού τύπου λεμφώματος και η χρησιμοποίηση εξελιγμένων διαθέσιμων θεραπειών μπορεί να αποδειχθούν σωτήριες, θεραπεύοντας πλήρως την ασθένεια ή ελέγχοντας επαρκώς τη νόσο».

Η κα. Καίτη Αποστολίδου, Πρόεδρος της ΕΛΛ.Ο.Κ., αναφέρει: «Το λέμφωμα, παρά το γεγονός ότι συγκαταλέγεται μεταξύ των συχνών καρκίνων στην Ευρώπη με περίπου 900.000 νέα περιστατικά το 2020, παραμένει ακόμα ένας λίγο γνωστός καρκίνος, για τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν επαρκή ενημέρωση. Αν η νόσος διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο, το 75% 95% των ασθενών θεραπεύονται. Πολλές φορές, όμως, η διάγνωση της δεν γίνεται έγκαιρα, γιατί τα «συμπτώματά» της θεωρούνται κοινά και συνηθισμένα, με αποτέλεσμα πολλοί από εμάς να τα παραβλέπουμε». Η κα. Αναστασία Πασακοπούλου, Πρόεδρος του ΟΕΚΚ-ΑγκαλιάΖΩ, σχολίασε: «Ο Ομιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου – ΑγκαλιάΖΩ υποστήριξε για δεύτερη συνεχή χρονιά στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021 για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση του κοινού για το Λέμφωμα. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Λεμφώματος, θα θέλαμε να δείξουμε την υποστήριξή μας για όλες τις δράσεις και τις εκδηλώσεις που σκοπό έχουν την ενημέρωση για έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση. Απώτερος στόχος, η πρόληψη σοβαρών παθήσεων». Η κα. Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Κ.Ε.Φ.Ι., επισήμανε: «Τα λεμφώματα είναι μια ετερογενής ομάδα κακοήθων νεοπλασιών του λεμφικού συστήματος που εφόσον διαγνωστούν σε αρχικό στάδιο, χάρη στις καινοτόμες θεραπείες, θεωρούνται σε πολύ μεγάλο ποσοστό ιάσιμα. Ο Σύλλογος Κ.Ε.Φ.Ι. στηρίζει τις δράσεις της Παγκόσμιας Ημέρας Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα με στόχο την ενημέρωση του κοινού και την έγκαιρη διάγνωση της νόσου». u

PUBLI

ε κεντρικό μήνυμα «Light It Green», η βιοφαρμακευτική εταιρεία Gilead Sciences, με την υποστήριξη της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου ΕΛΛ.Ο.Κ. και των μελών της, των Συλλόγων Ασθενών ΑγκαλιάΖΩ και Κ.Ε.Φ.Ι., υλοποιεί εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα. Το σιντριβάνι της Ομόνοιας και η πλατεία Συντάγματος, μέσα από ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο, φωτίζονται συμβολικά με το πράσινο χρώμα, με στόχο την ενημέρωση του κοινού για το λέμφωμα. Παράλληλα, λεωφορεία στο κέντρο της πόλης ντύνο-νται με τα εικαστικά της εκστρατείας για ένα μήνα, μεταφέροντας το μήνυμα της πρόληψης. Κι αυτό, γιατί η επίπτωση του καρκίνου στην Ευρώπη είναι σημαντική και βαίνει αυξανόμενη: στην ήπειρο αντιστοιχεί το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά το 25% των νέων περιστατικών καρκίνου, ενώ η Ελλάδα παρουσιάζει ολοένα αυξανόμενα ποσοστά. Τη δράση τίμησαν

MASKA_L 16/09/2021 12:31 μ.μ. Page 32

Η σημασία της μάσκας στην καταπολέμηση της πανδημίας Βοηθάει η χρήση μάσκας στην επιβράδυνση της εξάπλωσης της COVID-19 στην κοινότητα; Επιμέλεια Αφροδίτη Ντάικου

ια μεγάλη μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στο Μπαγκλαντές της Ασίας και δημοσιεύτηκε πρόσφατα, διερεύνησε με συστηματικό τρόπο αν η χρήση μάσκας συμβάλλει στην επιβράδυνση της εξάπλωσης της COVID-19 στην κοινότητα. Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Λίνα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής. Συγκεκριμένα, η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τον Νοέμβριο του 2020 και για 5 μήνες σε 600 χωριά του Μπαγκλαντές, ενώ συμπεριέλαβε συνολικά 342.126 άτομα. Για να απαντηθεί η ερώτηση, οι ερευνητές χώρισαν τυχαία τα χωριά σε δύο ομάδες: 1) σε αυτά στα οποία ανέπτυξαν προγράμματα προώθησης της χρήσης μάσκας, με δωρεάν διανομή στα νοικοκυριά και παροχή πληροφοριών σχετικά με τη σημασία της 2) σε αυτά στα οποία δεν έγινε καμιά ειδική παρέμβαση. Ετσι η μελέτη, αν και έγινε στον πραγματικό κόσμο, έχει τον τύπο της τυχαιοποιημένης δοκιμής, που είναι πιο αξιόπιστος στην ερευνητική διαδικασία. Μεταξύ των περίπου 178.000 ατόμων που ενθαρρύνθηκαν να τη φορούν, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η χρήση μάσκας αυξήθηκε κατά 30% περίπου και ότι η αλλαγή στη συμπεριφορά συνεχίστηκε για 10 εβδομάδες ή περισσότερο. Μάλιστα, ανευρέθηκε μείωση των συμπτωματικών περιπτώσεων με COVID-19 κατά 11,9% και μείωση των περιπτώσεων με θετικό τεστ για SARS-CoV-2 κατά 9,3%. Τα αποτελέσματα αυτά προέκυψαν με 30% αύξηση της χρήσης μάσκας, οπότε συμπεραίνεται ότι θα ήταν ακόμη καλύτερα, αν το ποσοστό αύξησης της χρήσης ήταν μεγαλύτερο. Αλλα δύο σημαντικά ευρήματα

32 | περί υγείας |

της μελέτης είναι ότι η χρήση μάσκας μείωσε σημαντικά τη συμπτωματική λοίμωξη ειδικά μεταξύ των ηλικιωμένων, καθώς και ότι οι χειρουργικές μάσκες ήταν πιο αποτελεσματικές από τις υφασμάτινες. Eχουν προηγηθεί μικρότερες σχετικές μελέτες σε εργαστήρια και κλινικές, αλλά αυτή είναι η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη δοκιμή που έγινε μάλιστα σε πραγματικές συνθήκες κοινότητας. Απέδειξε τη σημασία της χρήσης μάσκας στην καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19. Απέδειξε, επίσης, γενικότερα τη σημασία της επιμονής των επιστημόνων στην έγκυρη ενημέρωση της κοινωνίας και αυτή είναι υποχρέωση όλων μας.

Τι ισχύει στη χώρα μας Να θυμίσουμε πως αυτή τη στιγμή η μάσκα είναι υποχρεωτική σε όλους τους εσωτερικούς χώρους, αλλά και στους εξωτερικούς χώρους υψηλής συνάθροισης, γεγονός που ισχύει για τους ανεμβολίαστους, αλλά και για τους εμβολιασμένους πολίτες. Σύμφωνα με τον καθηγητή Πνευμονολογίας, Θεόδωρο Βασιλακόπουλο, η χρήση μάσκας έγινε ξανά υποχρεωτική διότι και τις δυο φορές που έγινε προαιρετική, ομόθυμα οι Ελληνες δεν εφάρμοσαν σωστά το μέτρο και δεν φορούσαν μάσκα πουθενά. Η μάσκα, πρόσθεσε, προστατεύει τους εμβολιασμένους και πολύ, πολύ περισσότερο τους ανεμβολίαστους που είναι και οι πιο ευπαθείς. Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Αθηνά Λινού, σε δηλώσεις της ανέφερε πως: «Tο μεταλλαγμένο στέλεχος είναι πολύ επιθετικό και πρέπει να προστατευτούμε. Μάσκα για όλους και παντού».u

Γιατί συνιστάται η ινό; χρήση μάσκας από το κο Οι αναπνευστικοί ιοί, όπως ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2, μπορούν να μεταδοθούν με σταγονίδια που εκτοξεύονται από το στόμα μας κατά την ομιλία, τον βήχα ή το φτέρνισμα. Η χρήση μάσκας συγκρατεί τα σταγονίδια και αποτελεί βασικό μέτρο περιορισμού της διασποράς της λοίμωξης στην κοινότητα. Κύριος στόχος της χρήσης της μάσκας είναι να προστατεύσετε τους ανθρώπους γύρω σας, εάν έχετε μολυνθεί, καθώς και να προστατευτείτε από συνανθρώπους μας που μπορεί να έχουν μολυνθεί. Παράλληλα θα πρέπει να τηρείται η φυσική απόσταση, η υγιεινή των χεριών, ο σωστός τρόπος χρήσης της μάσκας και η αποφυγή του συγχρωτισμού. H μάσκα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε παιδιά κάτω των 3 ετών και σε άτομα που έχουν προβλήματα με το αναπνευστικό ή δεν μπορούν να την αφαιρέσουν χωρίς βοήθεια.

Πότε πρέπει να φοράω τη μάσκα; Η χρήση της μάσκας στην κοινότητα συστήνεται όταν: l Επισκεπτόμαστε πολυσύχναστους, κλειστούς χώρους, όπως εμπορικά καταστήματα, παντοπωλεία, εμπορικά κέντρα, νοσοκομεία, ιατρεία διαγνωστικά εργαστήρια, κουρεία/κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής κ.λπ. l Μετακινούμαστε με μέσα μαζικής μεταφοράς l Εργαζόμαστε σε κλειστούς χώρους, συνεργαζόμαστε με άλλα άτομα και ερχόμαστε σε επαφή με το κοινό (π.χ. τράπεζες, super-market κ.λπ.) l Οταν εισερχόμαστε σε χώρο παροχής υπηρεσιών υγείας

Υπόθεση παιδική μάσκα Τόσο το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) όσο και η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία (American Academy of Pediatrics) συνιστούν τη χρήση μάσκας στο σχολείο. Μια μεγάλη μελέτη με περισσότερους από 1.000.000 συμμετέχοντες, που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Science, κατέδειξε ότι οι μαθητές που φορούσαν μάσκα στο σχολείο είχαν μειωμένο κίνδυνο να βρεθούν θετικοί στον ιό και να εκδηλώσουν συμπτώματα COVID-19. Τα αποτελέσματα αυτά έχουν σήμερα ακόμη μεγαλύτερη αξία, καθώς η κυρίαρχη μετάλλαξη Δέλτα είναι πιο μεταδοτική. Οι ειδικοί συνιστούν τα εξής χαρακτηριστικά για τις παιδικές μάσκες: 1) Ανεση: Αν το παιδί βγάζει τη μάσκα συνεχώς, δεν θα είναι και αποτελεσματική 2) Σωστό μέγεθος: Να μην μένουν κενά στα πλάγια 3) Φιλτράρισμα: Η ικανότητα να μπλοκάρονται μικρά σωματίδια. Σύμφωνα με τα ως τώρα στοιχεία, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μεμονωμένες υφασμάτινες μάσκες, οι οποίες προσφέρουν διαφορετικό βαθμό προστασίας ανάλογα με τον αριθμό των στρωμάτων και τον τύπο υφάσματος. Πιο προστατευτικές γενικά είναι οι χειρουργικές μάσκες.

_ADDS 16/09/2021 12:32 μ.μ. Page 1

ANEMBOLIASTOI_SVOLOY_L 16/09/2021 12:32 μ.μ. Page 8

Δύσκολο φθινόπωρο για τους ανεμβολίαστους με τεστ και «μπλόκα» Ενώ σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως στη Δανία, ο εμβολιασμός καλπάζει, στην Ελλάδα οι ρυθμοί έχουν μειωθεί αισθητά. Το αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι τα μέτρα της Πολιτείας για την επιβράδυνση της μετάδοσης του κορωνοϊού, που επηρεάζουν αρκετά την καθημερινότητα των ανεμβολίαστων συμπολιτών μας. Της Αλεξίας Σβώλου

ετά από ένα διαφορετικό και πολύ ιδιαίτερο καλοκαίρι, όπου όλοι περιμέναμε να καταλαγιάσει η πανδημία, το στέλεχος Δέλτα του κορωνοϊού ήρθε και ανέτρεψε τελείως τα δεδομένα, μεταδιδόμενο σαν πυρκαγιά και σαρώνοντας τα πάντα στο πέρασμα του. Η μετάλλαξη Δέλτα θα μεταδοθεί σε όλους τους ανεμβολίαστους και όσους δεν έχουν ήδη νοσήσει σύμφωνα με τον διευθυντή ΕΣΥ, της Β’ Μονάδας Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου «Παπανικολάου» Θεσσαλονίκης, Νίκο Καπραβέλο, με την πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, να προσθέτει πως το δίλημμα για την κοινωνία δεν είναι «εμβολιασμός ή όχι» αλλά «εμβολιασμός ή ιός». Σε αυτό το δυσοίωνο σκηνικό το φθινόπωρο έχει ήδη ξεκινήσει και μία διαφορετική πολύ πιο δύσκολη καθημερινότητα περιμένει τους ανθρώπους που δεν έχουν ακόμα εμβολιαστεί, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 40% του ελληνικού πληθυσμού. Σε αυτό το ποσοστό περιλαμβάνεται ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που μπορούν να πειστούν, εφόσον καθησυχαστούν οι ανησυχίες τους, καθώς και να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, αλλά κι ένας μικρός σκληρός πυρήνας αμετανόητων «αρνητών» που δεν θα αλλάξουν γνώμη ό,τι κι αν γίνει, καθώς αρνούνται ακόμα και την ύπαρξη του ίδιου του κορωνοϊού. Την κορυφή του παγόβουνου των «αρνητών» την είδαμε όλοι πρόσφατα: Είναι οι εμπλεκόμενοι στη «φάμπρικα» των πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμού, οι ανεμβολίαστοι υγειονομικοί, ακόμα και ο αρνητής πρώην Διοικητής του νοσοκομείου ΝΙΜΙΤΣ, που υποχρεώθηκε να παραιτηθεί, και οι ασθενείς που με ακραίο παραλογισμό αρνούνται ακόμα και τη διασωλήνωση, ενώ νοσηλεύονται με βαριά COVID λοίμωξη στο νοσοκομείο, καθώς και όσοι αρνούνται ακόμα και τη μετάγγιση αίματος από εμβολιασμένους αιμοδότες!

Τι αλλάζει για όσους δεν έχουν πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης Δυστυχώς στην πατρίδα μας το τελευταίο διάστημα ο ρυθμός εμβολιασμού σέρνεται, καθώς αυξάνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα κάθε τέσσερις μέρες, δείχνοντας ότι η εμβολιαστική κάλυψη κοντεύει να πιάσει ταβάνι στο 60% του πληθυσμού, ποσοστό ιδιαίτερα χαμηλό για τη μετάλλαξη Δέλτα, η οποία απαιτεί εμβολιαστική κάλυψη πάνω από το 80%, προκειμένου να χτιστεί το πολυπόθητο τείχος ανοσίας. Eτσι, λοιπόν, στην Ελλάδα, οι μη εμβολιασμένοι συμπολίτες μας έχουν ήδη έρθει αντιμέτωποι με μία σειρά από περιοριστικά μέτρα που ουσιαστικά ισοδυναμούν με «μπλόκο» σε εστιατόρια, θέατρα, κινηματογράφους, γυμναστήρια, συναυλίες και γήπεδα, καθώς σε κάποιους χώρους η είσοδος θα επιτρέπεται μόνο σε όσους έχουν πιστοποιητικό

8 | περί υγείας |

«Η μετάλλαξη Δέλτα θα μεταδοθεί σε όλους τους ανεμβολίαστους και όσους δεν έχουν ήδη νοσήσει» Νίκος Καπραβέλος, διευθυντής ΕΣΥ, Β Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, νοσοκομείο «Παπανικολάου» Θεσσαλονίκης εμβολιασμού ή νόσησης, ενώ σε άλλους θα γίνονται δεκτοί οι μη εμβολιασμένοι με υποχρεωτική επίδειξη αρνητικού rapid τεστ, που επιβαρύνει με 10 ευρώ το κάθε τεστ τον εξεταζόμενο. Eτσι, για έναν μη εμβολιασμένο, το γυμναστήριο με συχνότητα δύο φορές την εβδομάδα και ένας κινηματογράφος ισοδυναμούν με επιπλέον δαπάνη 30 ευρώ την εβδομάδα ή 120 ευρώ τον μήνα. Στα εστιατόρια, τις καφετέριες και τα μπαρ, οι μη εμβολιασμένοι δεν μπορούν να καθίσουν στους εσωτερικούς χώρους και αναγκαστικά βολεύονται στα τραπεζάκια έξω με σόμπες-μανιτάρια και χοντρά ρούχα, όταν μπει για τα καλά ο χειμώνας. Στα μη εμβολιασμένα παιδιά έως 15 ετών απαιτούνται δύο self-test την εβδομάδα για τις αθλητικές ακαδημίες, ενώ από την ηλικία των 16 ετών κι άνω τα περισσότερα αθλητικά σωματεία ζητούν από τους μη εμβολιασμένους έφηβους δύο rapid test την εβδομάδα. Το ίδιο ισχύει και για τους φοιτητές (και τους ακαδημαϊκούς), οι οποίοι πρέπει να υποβάλλονται σε δύο rapid test την εβδομάδα για να μπουν στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Δανία γύρισε σελίδα στη μάχη με την πανδημία, επιτυγχάνοντας ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης 75% και υποβίβασε τον κορωνοϊό από κρίσιμη υγειονομική απειλή σε ενδημική νόσο, καταργώντας όλα τα περιοριστικά μέτρα, όπως και τη χρήση μάσκας στους εσωτερικούς χώρους. Η Σκανδιναβική χώρα το πέτυχε αυτό, αυξάνοντας γρήγορα τα ποσοστά εμβολιασμού, αλλά και ενεργοποιώντας άλλο ένα «όπλο» το πολύ συχνό testing με μοριακούς ελέγχους, απεριόριστα διαθέσιμους για τους πολίτες. Τον ίδιο δρόμο, με πολύ υψηλά ποσοστά εμβολιασμού ακολουθούν η Πορτογαλία και η Μάλτα. Προφανώς, ο λόγος της διαφορετικής καθημερινότητας με την οποία βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι οι αρνητές των εμβολίων εντός των συνόρων δεν έχει κάποιο τιμωρητικό χαρακτήρα, απλά προσφέρει κίνητρα για να πεισθούν να εμβολιαστούν τουλάχιστον οι ενήλικες, ώστε να ανέβει ο πήχυς του εμβολιασμού κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες στο 70% και με το επιπλέον 10% των ατόμων που έχουν αποκτήσει φυσική ανοσία μετά από νόσηση να πιάσουμε το 80%.

Το διπλό «μάθημα» από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών Το παράδειγμα του υποχρεωτικού εμβολιασμού στους υγειονομικούς έδειξε πως το μέτρο -αν και προκαλεί αντιδράσεις- «δουλεύει», καθώς σε δομές υγείας που μέχρι και τον περασμένο Ιούλιο τα ποσοστά εμβολιασμού δεν ξεπερνούσαν το 45%, τον Σεπτέμβριο ξεπέρασαν το 90%. Συνολικά, όπως αναφέρει ο γενικός γραμματέας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, έχουν επιδοθεί 5.305 πράξεις αναστολής εργασίας σε υγειονομικούς που ακόμα παραμένουν μη εμβολιασμένοι με τους περισσότερους από αυτούς να είναι νοσηλευτές διοικητικοί και λοιπό προσωπικό. Κάποιοι από τους εργαζόμενους που βγήκαν σε αναστολή είναι γιατροί και όπως αναφέρει ο Μιχάλης Γιαννάκος, πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ (των εργαζομένων στα νοσοκομεία), έχει δημιουργηθεί πρόβλημα σε περιφερειακά νοσοκομεία, όπως στην Αχαϊα, την Καλαμάτα, τη Λέσβο κι αλλού, που βγαίνει σε αναστολή ένας γιατρός δυσεύρετης ειδικότητας, με συνέπεια να δημιουργείται κενό. Το δεύτερο μάθημα από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό είναι πιο σκοτεινό και αφορά την πλεκτάνη που έστησαν αρνητές υγειονομικοί, για να εκμεταλλευτούν τις «αδυναμίες» του συστήματος και να εκδίδουν πλαστά πιστοποιητικά εμβολιασμού και νόσησης και rapid test. Η υπόθεση διερευνάται μετά από παρέμβαση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου από τους κατά τόπου εισαγγελείς, τους διοικητές των ΥΠΕ, τους αδιάφθορους της ΕΛ.ΑΣ. και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που έχει βάλει στο μικροσκόπιο δεκάδες εμβολιαστικά κέντρα.u

PAIDIKH PLATYPODIA_PODIATRIKO KENTRO KTX_R 16/09/2021 12:33 μ.μ. Page 9

Παιδική πλατυποδία Είναι σημαντικό ένα παιδί να εξετάζεται νωρίς και να παρακολουθείται, έτσι ώστε να μπορεί μέχρι την ηλικία των 8 χρόνων να διαμορφώσει ένα φυσιολογικό πόδι.

την πλατυποδία παρατηρούμε μείωση ή και απουσία της φυσιολογικής καμάρας (καμπύλης) στο εσωτερικό μέρος του ποδιού. Ουσιαστικά τα παιδιά με πλατυποδία πατούν «προς τα μέσα», με αποτέλεσμα όλο το πόδι μέχρι το ισχίο να έχει αλλάξει θέση. Η πλατυποδία στις μικρότερες ηλικίες δεν εμφανίζει συμπτώματα, όπως πόνο στα πόδια, όμως καθώς το παιδί αναπτύσσεται είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθούν άλλα προβλήματα ή συμπτώματα στα γόνατα, ισχία και μέση. Ένα παιδί θα πρέπει να εξετάζεται στην ηλικία των 4 ετών για διάφορες παραμορφώσεις στο πόδι. Εκτός από το ιστορικό, τα παιδιά θα πρέπει να εξετάζονται, όταν έχουν κλινική εικόνα πλατυποδίας, καθορίζοντας αν είναι εύκαμπτη ή δύσκαμπτη. Πολύ απλά, στην εύκαμπτη πλατυποδία η ποδική καμάρα επανέρχεται, όταν τα πόδια κρέμονται ή όταν το παιδί στηρίζεται στα δάκτυλα των ποδιών. Στη δύσκαμπτη ή σπαστική πλατυποδία υπάρχει αισθητά περιορισμός της κίνησης του ταρσού (ο ταρσός αποτελείται από 7 οστά στο οπίσθιο μέρος του ποδιού).

Στη συνέχεια μια πελματογραφική εξέταση θα επιβεβαιώσει την κλινική εικόνα του ειδικού και θα ολοκληρώσει την εικόνα του παιδικού ποδιού. Σύμφωνα με την κλινική εικόνα του ποδιού και το πελματογράφημα που έχει γίνει, κάθε παιδί έχει διαφορετική αντιμετώπιση όσον αφορά στη θεραπεία για την διόρθωση της πλατυποδίας. Ο ποδίατρος είναι υπεύθυνος μετά την εξέταση, για την κατασκευή των ειδικών ορθωτικών πελμάτων, καθώς και για το ειδικό ασκησιολόγιο που το κάθε παιδί θα πρέπει να ακολουθεί. Το κάθε ορθωτικό πέλμα έχει κατασκευαστεί αποκλειστικά και μόνο για το παιδί που θα τα φορέσει, δίνοντάς του σωστή βάση στήριξης. Η ηλικία παίζει ρόλο, διότι στα 8 χρόνια περίπου το πόδι έχει σχεδόν ολοκληρώσει το «δέσιμο» των οστών μεταξύ τους. u

KARKINOS PROSTATH_x2 16/09/2021 12:34 μ.μ. Page 10

Καρκίνος του προστάτη Αίτια, διάγνωση, θεραπεία & συστάσεις Ολα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον καρκίνο του προστάτη από την πένα ειδικού!

λειτουργία. Καρκίνος επομένως είναι η ανώμαλη προστάτης είναι αδένας του γεννητικού και άναρχη ανάπτυξη των κυττάρων, και όταν συστήματος του άνδρα. Εχει σχήμα και αυτό γίνεται στον προστάτη, συνήθως αρχίζει μέγεθος κάστανου. Βρίσκεται πίσω από στην εξωτερική ζώνη του αδένα. Αυτό σημαίνει την ηβική σύμφυση, ακριβώς κάτω από την ουότι ένας μικρός προστατικός καρκίνος μπορεί να ροδόχο κύστη και περιβάλλει την αρχική μοίρα υπάρχει χωρίς να προκαλεί συμπτώτης ουρήθρας. Το έκκριμα του προματα στην ούρηση, γιατί δεν πιέζει στάτη μαζί με αυτό των σπερματοτην ουρήθρα, ενώ ταυτόχρονα μποδόχων κύστεων αποτελούν το μεγαρεί εύκολα να περάσει την κάψα και λύτερο μέρος του σπερματικού υγρού να βγει έξω από τον προστάτη. μέσα στο οποίο αναμειγνύονται τα σπερματοζωάρια που παράγονται από Επειδή η ανάπτυξη των καρκινικών τους όρχεις. Το έκκριμα αυτό παρέχει κυττάρων είναι χωρίς έλεγχο, αυτό απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία και ουσημαίνει ότι ο κακοήθης όγκος μποσίες για τη φυσιολογική λειτουργικόρεί να διηθήσει διπλανά όργανα τητα των σπερματοζωαρίων. Η προ(τοπική επέκταση) ή και να μεγαστατική έκκριση ρυθμίζεται κυρίως λώσει σε άλλα μέρη του σώματος ( από τη δράση των ανδρογόνων ορμετάσταση). Γράφει ο Ιωάννης Κ. Γκιάλας μονών και από νευρικά ερεθίσματα. Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο Χειρουργός Ουρολόγος, Στον φυσιολογικό προστάτη, όπως συχνότερος καρκίνος στον άνδρα MD, PhD, FEBU στα περισσότερα όργανα του σώματος, και η δεύτερη αιτία θανάτου από τ. Πρόεδρος Ελληνικής υπάρχει μία καλά ρυθμισμένη ανάνεοπλασματική νόσο μετά τον καρΟυρολογικής Εταιρείας πτυξη των κυττάρων. Καθώς τα γερακίνο του πνεύμονα. 1 στους 7 άνσμένα κύτταρα πεθαίνουν, νέα κύτταρα δημιδρες θα διαγνωσθεί με καρκίνο προστάτη στη ουργούνται, με την ίδια λειτουργία όπως τα παλιά. διάρκεια της ζωής του. Ο καρκίνος του προστάτη Στον καρκίνο αυτή η ρύθμιση λείπει και τα κύτταρα έχει άμεση σχέση με την αύξηση της ηλικίας, πολλαπλασιάζονται χωρίς το συνηθισμένο έλεγχο, έτσι το 30% των ανδρών πάνω από τα 55 χρόνια με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλά γενετικά θα εμφανίσει καρκίνο του προστάτη, ενώ το λάθη, που στην πορεία συσσωρεύονται, και πλέον αντίστοιχο ποσοστό για τους ογδοντάχρονους τα κύτταρα δεν εκτελούν τη φυσιολογική τους είναι περίπου 80%.

10 | περί υγείας |

Ποια είναι τα αίτια του καρκίνου του προστάτη; Ο καρκίνος φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την ηλικία και την ορμονική κατάσταση του άνδρα και σε αυτό εμπλέκονται γενετικοί παράγοντες που καθορίζονται από τη φυλή και την κληρονομικότητα, όπως επίσης και διατροφικοί παράγοντες. Ατομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη θεωρούνται τα άτομα της μαύρης φυλής και όσοι έχουν συγγενείς πρώτου ή δεύτερου βαθμού που σε μικρή ηλικία (45-50 έτη) εμφάνισαν καρκίνο του προστάτη. Η διατροφή φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση του κλινικού καρκίνου που ευνοείται από τις λιπαρές τροφές και το κόκκινο κρέας. Αντίθετα τα φρούτα, τα λαχανικά, και τροφές με φυτοοιστρογόνα φαίνεται να δρουν προφυλακτικά. Στα αρχικά στάδια ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να μην έχει κανένα απολύτως σύμπτωμα ή αν υπάρχουν τα συμπτώματα να μοιάζουν με αυτά της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, όπως συχνουρία, νυχτουρία, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου μπορεί να εμφανιστούν αιματουρία, αδυναμία, ανορεξία, απώλεια βάρους ή πόνος στη μέση.

_ADDS 16/09/2021 12:34 μ.μ. Page 1

KARKINOS PROSTATH_x2 16/09/2021 12:35 μ.μ. Page 12

Για τη διάγνωση της νόσου πρέπει να γίνουν ορισμένες απαραίτητες εξετάσεις 1) Δακτυλική εξέταση: Η πιο απλή αλλά αναγκαία εξέταση είναι η δακτυλική ψηλάφηση του προστάτη από το ορθό. Στον καρκίνο ο προστάτης είναι σκληρός στη σύσταση χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάθε σκληρία είναι καρκίνος. Στα αρχικά στάδια καρκίνου του προστάτη η δακτυλική εξέταση μπορεί να είναι φυσιολογική. Οι περισσότεροι καρκίνοι αναπτύσσονται στην περιφερική ζώνη του προστάτη και είναι εύκολα ανιχνεύσιμοι με τη δακτυλική εξέταση 2) Ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA): Πρόκειται για μια απλή εξέταση αίματος. Το ειδικό προστατικό αντιγόνο είναι μία ειδική πρωτεΐνη που παράγεται στον προστάτη και χρειάζεται γιατί ρευστοποίηση του σπέρματος. Οταν η αρχιτεκτονική του αδένα διαταράσσεται (όπως στον καρκίνο) κάποιες ποσότητες διαφεύγουν στην κυκλοφορία και μετρούνται στο αίμα. Μικρές ή μέτριες αυξήσεις συχνά συνοδεύουν και καλοήθεις καταστάσεις, όπως καλοήθη υπερπλασία ή προστατίτιδα. Ετσι, η αύξηση του PSA δεν σημαίνει πάντα ότι ο άνδρας έχει καρκίνο του προστάτη, αλλά ασφαλώς χρειάζεται να συμβουλευθεί Ουρολόγο για επιπλέον έλεγχο. 3) Διορθικό υπερηχογράφημα: Η επόμενη εξέταση

εάν βρεθεί αυξημένη η τιμή του PSA ή ανωμαλία στη δακτυλική εξέταση είναι το διορθικό υπερηχογράφημα (TRUS). Δηλαδή η απεικόνιση του προστάτη με υπερηχογράφημα από το ορθό. 4) Η πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη (multiparametric Magnetic Resonance Image, mpMRI): Eίναι πλέον μια απαραίτητη εξέταση, καθώς οι πληροφορίες που μας δίνει βοηθούν σε μεγάλο βαθμό να αποφασίσουμε αν θα προχωρήσουμε σε βιοψία του προστάτη ή σε απλή παρακολούθηση. Προς το παρόν δεν αντικαθιστά την κλασική βιοψία του προστάτη στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, αλλά βοηθά στον εντοπισμό και στη χαρτογράφηση ύποπτων περιοχών του αδένα, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί μία αρνητική βιοψία. Με τον τρόπο αυτό, σε επόμενη βιοψία που πιθανόν να χρειαστεί μπορούμε να πάρουμε δείγματα εκλεκτικά από το σημείο, που η μαγνητική τομογραφία μας εντοπίζει ότι πιθανόν να υποκρύπτεται κάποια κακοήθεια. 5) Βιοψία του προστάτη αδένα: Είναι η εξέταση που θέτει οριστικά τη διάγνωση του καρκίνου χωρίς καμία αμφιβολία. Συνήθως γίνεται δια μέσου του ορθού με τη βοήθεια του διορθικού υπερηχογραφήματος. Είναι απλή και συνήθως γίνεται με τοπική αναισθησία.

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται η τεχνική της Fusion βιοψίας του προστάτη, η οποία έρχεται να συνδυάσει δυο τεχνολογίες, της πολυπαραμετρικής μαγνητικής τομογραφίας (mpMRI), η οποία ανιχνεύει τις ύποπτες εστίες, και εκείνη του διορθικού υπερηχογραφήματος, με το οποίο μπορεί να καθοδηγηθεί η βελόνα της βιοψίας. Η Fusion βιοψία γίνεται με αναισθησία (μέθη). Πρόσφατες δημοσιεύσεις δείχνουν ότι η χρήση της στοχευμένης βιοψίας με Fusion τεχνική βελτιώνει κατά πολύ τον αριθμό των καρκίνων του προστάτη που είναι κλινικά σημαντικοί και για τους οποίους θα απαιτηθεί επιθετικότερη προσέγγιση. Η πιθανότητα ανίχνευσης καρκίνου αυξάνεται κατά 40-50% σε σχέση με την κλασική βιοψία. Η πολυπαραμετρική μαγνητική μπορεί να ξεχωρίσει εκείνους τους ασθενείς με χαμηλή πιθανότητα κλινικής νόσου και να μειώσει τον αριθμό των βιοψιών κατά 25% Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο (έκταση της νόσου), την ηλικία του ασθενούς, τη γενική του κατάσταση και από την προτίμησή του. Πρέπει να αναφερθεί ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι μια αργά εξελισσόμενη νόσος και όταν διαπιστώνεται σε μεγάλη ηλικία συνήθως δεν επιφέρει τον θάνατο στον ασθενή, ο οποίος πεθαίνει από κάποια άλλη αιτία και όχι από τον καρκίνο. Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζονται όλοι οι άνδρες με καρκίνο του προστάτη άμεση αντιμετώπιση.

Α) Θεραπεία εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη

Β) Θεραπεία προχωρημένου καρκίνου του προστάτη

Εάν ο καρκίνος εντοπίζεται μόνο στον προστάτη αδένα δηλαδή η νόσος δεν έχει διασπάσει την κάψα του αδένα μπορεί να αντιμετωπισθεί με διάφορους τρόπους από την απλή παρακολούθηση σε καλά διαφοροποιημένους όγκους σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας, μέχρι τις ριζικές θεραπείες που στοχεύουν στην ίαση του ασθενή οι οποίες είναι είναι η ριζική προστατεκτομή και οι ακτινοθεραπευτικές μέθοδοι. Ριζική Προστατεκτομή: Είναι η επέμβαση εκλογής για τον καρκίνο του προστάτη. Με την επέμβαση αυτή αφαιρείται όλος ο προστάτης αδένας με την κάψα του καθώς και οι περιοχικοί λεμφαδένεςκαι στη συνέχεια επανασυνδέεται η ουρήθρα με την ουροδόχο κύστη. Η ριζική προστατεκτομή μπορεί να γίνει σήμερα είτε ανοικτά (με τομή) είτε ενδοσκοπικά (λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά). Το ογκολογικό και το λειτουργικό αποτέλεσμα είναι ίδιο, αλλά οι ενδοσκοπικές μέθοδοι υπερτερούν λόγω μικρότερης νοσηλείας (1-2 ημέρες), λιγότερης απώλειας αίματος και μετεγχειρητικού πόνου με αποτέλεσμα ταχύτερη επάνοδο του ασθενή στις καθημερινές δραστηριότητές του. Μετά τη χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να γίνεται τακτικός έλεγχος του PSA για τον πιθανό κίνδυνο υποτροπής της νόσου. Ακτινοθεραπεία: Είναι η χρησιμοποίηση υψηλής ενέργειας ακτίνων – Χ που σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να γίνει ως εξωτερική ή ως εσωτερική με εμφύτευση στον προστάτη ραδιενεργών κόκκων ( βραχυθεραπεία). Τα τελευταία χρόνια τα υφψηλής τεχνολογίας μηχανήματα έχουν βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τα θεραπευτικά αποτελέσματα και ταυτόχρονα έχουν περιορίσει τις παρενέργειες της ακτινοβολίας.

Oταν ο καρκίνος έχει ξεφύγει από τον προστατικό αδένα σε άλλα μέρη του σώματος όπως είναι το ήπαρ, λεμφαδένες ή στα οστά, μπορεί ακόμη να αντιμετωπιστεί με καλά ποσοστά ύφεσης της νόσου αλλά χωρίς να μπορεί να θεραπευθεί. Η βασική θεραπεία είναι η ορμονική που σκοπός της είναι η στέρηση του προστάτη από τις ανδρικές ορμόνες όπως είναι η τεστστερόνη. Oταν ο καρκίνος γίνεται ανθεκτικός στη χορήγηση ορμονών μπορεί να χρησιμοποιηθούν δεύτερης γραμμής ορμονικές θεραπείες καθώς και φάρμακα που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των οστών ενώ σημαντική βοήθεια προσφέρει η χημειοθεραπεία. Πρόσφατα η χορήγηση ανοσοθεραπείας σε ασθενείς με προχωρημένη νόσο έχει δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

12 | περί υγείας |

Συστάσεις Επειδή ο καρκίνος του προστάτη θεραπεύεται στα αρχικά στάδια, κύριος σκοπός σήμερα είναι η έγκαιρη διάγνωση. Για αυτό το λόγο πρέπει: Α. Κάθε άνδρας μετά την ηλικία των 50 να ελέγχεται μία φορά το χρόνο για τον προστάτη του. Β. Άτομα που έχουν συγγενείς πρώτου ή δεύτερου βαθμού που εμφάνισαν καρκίνο του προστάτη σε μικρή ηλικία πρέπει να αρχίζουν τον έλεγχο σε μικρότερη ηλικία. Γ. Η αποφυγή λιπαρών τροφών και κόκκινου κρέατος και η άφθονη κατανάλωση λαχανικών και φρούτων προφυλάσσουν από τον καρκίνο.

SEXOYALIKH YGEIA_WMC KTX 16/09/2021 12:35 μ.μ. Page 9

Aντισύλληψη & σεξουαλική υγεία Την πιο σωστή επιλογή για τον τρόπο αντισύλληψης που θα ακολουθήσετε θα την πάρετε μαζί με τον γυναικολόγο σας.

Οι σημαντικότερες είναι: Παγκόσμιος Οργανισμός Ορμονικές – φαρμακευτικές μέθοΥγείας (WHO) κατέληξε το δοι: Τα αντισυλληπτικά δισκία είναι 2002 στον αναθεωρημένο η δημοφιλέστερη αντισυλληπτική μέορισμό, όπου: «Η σεξουαλική υγεία θοδος. Λιγότερο διαδεδομένες μέθοείναι μια κατάσταση σωματικής, συδοι αποτελούν οι αντισυλληπτικές ναισθηματικής, πνευματικής και κοιενέσεις, τα εμφυτεύματα, τα αυτονωνικής ευεξίας σε σχέση με τη σεκόλλητα και ο κολπικός δακτύλιος. ξουαλικότητα – δεν είναι απλώς η Μέθοδοι φραγμού: Αναφέρονται σε απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας τεχνικές που εμποδίζουν τη διέλευση ή αναπηρίας. Η σεξουαλική υγεία των σπερματοζωαρίων προς τη μήτρα. απαιτεί μια θετική προσέγγιση και Γράφει ο Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει το με σεβασμό προς τη σεξουαλικότητα Γεώργιος Π. Παναγάκης κολπικό διάφραγμα, τον κολπικό και τις σεξουαλικές σχέσεις, καθώς MD μαιευτήρας-χειρουργόςσπόγγο, το γυναικείο και ανκαι τη δυνατότητα ευχάριστων και γυναικολόγος | υποπλοίαρχος δρικό προφυλακτιασφαλών σεξουαλικών εμπειριών, ιατρός Πολεμικού Ναυτικού κό και την τραχηχωρίς εξαναγκασμό, διακρίσεις και υποψήφιος διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ | επιστημονικός λική καλύπτρα. βία. Για να επιτευχθεί και να διατησυνεργάτης Α’ Μαιευτικής & Σπείραμα ενρηθεί η σεξουαλική υγεία, τα σεΓυναικολογικής Κλινικής ΕΚΠΑ, δομητρίου: Το ξουαλικά δικαιώματα όλων των ατόΓΝΑ «Αλεξάνδρα» | Ναυτικό σπιράλ χαλκού μων πρέπει να γίνονται σεβαστά, να Νοσοκομείο Αθηνών δεν επηρεάζεπροστατεύονται και να πληρούνται». ται από τη συμμόρφωση της Ενας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες γυναίκας, μπορεί να παραμείνει διασφάλισης της σεξουαλικής υγείας του ανθρώστη μήτρα μέχρι και για πέντε που είναι η αντισύλληψη! Ο όρος αντισύλληψη χρόνια και δεν γίνεται αισθητό αφορά τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από κατά τη συνουσία. Το σπιράλ προγεμια γυναίκα, έναν άνδρα ή ένα ζευγάρι για την στερόνης έχει τα ίδια πλεονεκτήματα, ενώ αποφυγή μιας ανεπιθύμητης κύησης.

μειώνει σημαντικά τη ροή του αίματος κατά την έμμηνο ρύση. Χειρουργικές μέθοδοι: Πρόκειται για χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η βαζεκτομή στους άνδρες και η απολίνωση σαλπίγγων στις γυναίκες, οι οποίες έχουν μόνιμο αποτέλεσμα, γι’ αυτό και πραγματοποιούνται μόνο σε άτομα που έχουν ολοκληρώσει την οικογένειά τους. Φυσικές μέθοδοι: Περιλαμβάνουν την αποφυγή σεξουαλικών επαφών τις ημέρες της ωορρηξίας και τη διακεκομμένη συνουσία. Εχουν χαμηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας, γιατί βασίζονται στη σταθερότητα του εμμηνορυσιακού κύκλου και στον προσωπικό αυτοέλεγχο. Η μέθοδος αντισύλληψης που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τις ανάγκες, το ιατρικό ιστορικό, τις συνήθειες και επιθυμίες κάθε ανθρώπου. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει η συμβουλευτική από τον γυναικολόγο, που θα σας καθοδηγήσει στην καταλληλότερη επιλογή!u

SYNENTEFKSI_HARAMIS_DUNANT_x2 16/09/2021 12:37 μ.μ. Page 14

Θέμος Χαραμής Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center

«Η πανδημία ανέδειξε τον πρωταγωνιστικό ρόλο και την υπεραξία του Ερρίκος Ντυνάν» Με βασικό όπλο την κορυφαία διεθνή διαπίστευση ποιότητας και ασφάλειας κατά JCI, o Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center κάνει λόγο για δυναμική επιστροφή του νοσοκομείου που οδηγεί και σε αναδιανομή των μεριδίων αγοράς στον χώρο της ιδιωτικής υγείας.

ε ένα νέο επενδυτικό πλάνο που γεί αναγκαστικά σε μια νέα αναδιανομή των μεστοχεύει στο πεδίο του ιατρικού ριδίων αγοράς, ενώ η κρίση και η παρουσία των τουρισμού και τη μεfunds έχουν κάνει σοφότερους τάβαση στην ψηφιατους ιατρούς, καθώς και τους ασθεκή εποχή, κινείται το Ερρίκος Ντυνάν νείς, οι οποίοι επιζητούν υψηλότερο Hospital Center, όπως επισημαίνει επίπεδο υπηρεσιών σε ένα εύλογο στο «Περί Υγείας» ο εκτελεστικός κόστος. Με την είσοδο των funds Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος τα τελευταία χρόνια, φαίνεται να του θεραπευτηρίου, κ. Θέμος Χαραέχει τελειώσει η εποχή που ο ιδιωμής. Παράλληλα, τονίζει ότι «μέσα σε τικός τομέας των υπηρεσιών υγείας συνθήκες μιας παρατεταμένης εθνικής ανήκε μόνο σε Ελληνες επιχειρηδοκιμασίας, το Ερρίκος Ντυνάν όχι ματίες. Πηγαίνουμε, συνεπώς, σε Συνέντευξη: μόνον έκανε βήματα μπροστά και Χριστίνα Χατζηπαλαμουτζή μία «διεθνοποίηση» της ιδιοκτησίας, επέδειξε αντανακλαστικά που επιβεη οποία θα κάνει καλό σε όλους, βαιώνουν την εξέχουσα θέση του στο εγχώριο σύαλλά πρωτίστως στους ασθενείς, μόνο αν εφαρστημα υγείας, αλλά δημιούργησε πρόσθετη αξία». μοσθούν κι εδώ οι αυτονόητοι κανόνες κυρίως του ανταγωνισμού και της ποιοτικής άμιλλας. Ως προς το brain drain, τώρα, ο ανταγωνισμός - Κύριε Χαραμή, τον τελευταίο καιρό υπάρχει που θα βασισθεί και σε σοβαρούς και αξιόπιστους αυξημένη «ένταση» από ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια στον χώρο των ιδιωτικών κλινικών. επενδυτικούς σχεδιασμούς σε βάθος χρόνου, Τι σημαίνει αυτό για τους ασθενείς και κατά αναμφίβολα θα μπορούσε να συμβάλει θετικά, πόσο συμβάλλει στην αποφυγή του brain ώστε να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στη drain επιστημόνων από τη χώρα; χώρα διακεκριμένοι επιστήμονες. Αλλά αυτό το θέμα δεν μπορεί να περιοριστεί στον χώρο της Η δυναμική επιστροφή του Ερρίκος Ντυνάν οδη-

14 | περί υγείας |

υγείας. Η ανάσχεση του brain drain περνά μέσα από μια γενικότερη πορεία ανάκαμψης της χώρας και μιας αναπτυξιακής τροχιάς σε κάθε επίπεδο. Ας είμαστε ειλικρινείς: Για έναν σημαντικό Ελληνα επιστήμονα που κινείται με αξιώσεις στον διεθνή ανταγωνισμό, μια θέση εργασίας δεν αρκεί από μόνη της ως κίνητρο επιστροφής. - Σε μια πολύ δύσκολη περίοδο το Ερρίκος Ντυνάν συντάχθηκε με το Εθνικό Σύστημα Υγείας στη μάχη κατά του κορωνοϊού. Η συνεργασία με το ΕΣΥ θεωρείτε ότι ανοίγει το μεγάλο κεφάλαιο ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα) στον χώρο της Υγείας; Η εθελοντική κάλυψη των εφημεριών του ΕΣΥ ήταν αυτονόητη υποχρέωση του νοσοκομείου μας, των ιατρών και των εργαζομένων του προς την κοινωνία και το δοκιμαζόμενο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ηταν μια απόφαση του μετόχου μας, της Τράπεζας Πειραιώς, και της διοίκησης του Ντυνάν να βοηθήσουμε την κοινωνία σε αυτή την πρωτόγνωρη πανδημία. Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να παραμείνουμε αμέτοχοι θεατές,

SYNENTEFKSI_HARAMIS_DUNANT_x2 16/09/2021 12:38 μ.μ. Page 15

κλινικές, ενώ συνεχώς υπογράφονται νέες συμβάσεις συνεργασίας με γιατρούς. Μέσα σε συνθήκες μιας παρατεταμένης εθνικής δοκιμασίας, λοιπόν, το Ντυνάν όχι μόνον έκανε βήματα μπροστά και επέδειξε αντανακλαστικά που επιβεβαιώνουν την εξέχουσα θέση του στο εγχώριο σύστημα υγείας, αλλά δημιούργησε πρόσθετη αξία για την οποία επίσης είμαστε περήφανοι. - Ποιες είναι οι δράσεις του θεραπευτηρίου για την επιμόρφωση των επαγγελματιών υγείας; Με εξαιρετική επιτυχία, το Ερρίκος Ντυνάν υλοποιεί τα τελευταία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα εκπαιδευτικών σεμιναρίων στη χώρα μας που μοριοδοτείται από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο (Π.Ι.Σ) συνολικά με 68 μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME-CPD credits), προσεγγίζοντας όλες τις εξελίξεις στη σύγχρονη ιατρική με τη συμμετοχή καταξιωμένων γιατρών, τόσο του νοσοκομείου μας όσο και της ευρύτερης ιατρικής κοινότητας. Το πρόγραμμα ακολουθεί το χρονοδιάγραμμα μιας ακαδημαϊκής περιόδου και ήδη έχουν προγραμματισθεί οι θεματικές μέχρι τον Ιούνιο του 2022, ενώ απευθύνεται σε κάθε επαγγελματία στον χώρο της υγείας. Επιπλέον, το Τμήμα Εκπαίδευσης του νοσοκομείου καταρτίζει κάθε χρόνο ολοκληρωμένο πρόγραμμα επιμόρφωσης του προσωπικού, ενώ συνεχή είναι και τα σεμινάρια εκπαίδευσης που οργανώνει η Διεύθυνση Νοσηλευτικής για το νοσηλευτικό προσωπικό.

για ασθενείς του ιατρικού τουρισμού που σήμερα είναι 24% και μας βγάζει αυτόματα έξω από αυτή την παγκόσμια αγορά. Διότι στο εξωτερικό δεν υπάρχει Φ.Π.Α. ή είναι 5%-6%. Παράλληλα, η εγκυρότερη παγκόσμια διαπίστευση κατά JCI που έχει αποκτήσει το Ντυνάν αποτελεί, επίσης, ένα από τα μεγάλα όπλα μας για να αναπτυχθούμε στον ιατρικό τουρισμό. Από τους επιθεωρητές του JCI το νοσοκομείο είχε αξιολογηθεί σε περίπου 1.200 μετρήσιμα στοιχεία, τα οποία καλύπτουν τη συνολική λειτουργία μας. Αυτός ο κορυφαίος διεθνής φορέας επιβεβαίωσε όχι μόνον ότι το Ντυνάν βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο ως προς τις υπηρεσίες υγείας που παρέχει, αλλά και την ετοιμότητά του να αντεπεξέλθει σε κάθε δοκιμασία με ποιότητα και ασφάλεια.

“

- Η πανδημία έχει αλλάξει τον σχεδιασμό για τη μεταβίβαση του Ερρίκος Ντυνάν; Αυτό είναι ζήτημα που αφορά τον προγραμματισμό της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία στηρίζει έμπρακτα το Ερρίκος Ντυνάν, ανεξάρτητα από τη συγκυρία, δίνοντας μάλιστα ιδιαίτερη έμφαση και στον κοινωνικό ρόλο του. Ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, Χρήστος Μεγάλου, επισκέφθηκε αρκετές φορές το νοσοκομείο μας για να συγχαρεί τους γιατρούς μας και το προσωπικό για την ευσυνειδησία και τον επαγγελματισμό με τον οποίο στήριξαν το ΕΣΥ στην κορύφωση της πανδημίας, διαβεβαιώνοντάς τους παράλληλα για τη συνεχή στήριξη της τράπεζας στο πολύ σημαντικό έργο τους. Από την πλευρά μου, θα επαναλάβω ότι τα αντανακλαστικά που επέδειξε μέσα στην πανδημία το Ντυνάν, οι γιατροί του και το προσωπικό του, δημιούργησαν πρόσθετη αξία και επιβεβαίωσαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του. Το Ερρίκος Ντυνάν απέδειξε εκ νέου ότι διαθέτει την πείρα και τους αυτοματισμούς, ώστε να αντεπεξέλθει και στις πλέον ασυνήθιστες και πιεστικές καταστάσεις. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι μία πολύφερνη νύφη, που όλοι οι ιδιωτικοί πάροχοι υπηρεσιών υγείας τη θέλουν στην οικογένειά τους για διαφορετικούς λόγους. Κάποιοι θέλουν το Ντυνάν ως κορωνίδα του ομίλου τους, για αύξηση της δυναμικότητάς τους και αλλαγή επιπέδου ποιότητας υπηρεσιών υγείας και άλλοι για να στερήσουν αυτή τη δυνατότητα από τους ανταγωνιστές τους. Το μέλλον θα δείξει…u

Η εθελοντική κάλυψη των εφημεριών του ΕΣΥ ήταν αυτονόητη υποχρέωση του Ερρίκος Ντυνάν, των ιατρών και των εργαζομένων του προς την κοινωνία και το δοκιμαζόμενο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

- Ποια είναι τα σχέδια σας για ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού στη μετα-COVID εποχή; Το Ερρίκος Ντυνάν είναι η μεγαλύτερη ιδιωτική κλινική στην Ελλάδα και μία από τις μεγαλύτερες στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με κτιριακές εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν εξαρχής αποκλειστικά για τη λειτουργία νοσοκομείου. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό το πλεονέκτημα και μόνον, αποτελεί μια ισχυρή βάση για κάθε σχέδιο ανάπτυξης. Ενα από αυτά τα σχέδια περνάει μέσα από τον ιατρικό τουρισμό και είμαστε έτοιμοι από καιρό να κινηθούμε δυναμικά και σε αυτό το πεδίο, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Δεν αναφέρομαι μόνον στην πανδημία που αποτελεί ένα εμπόδιο, αλλά κυρίως στη μείωση ή και εξαφάνιση του Φ.Π.Α. στις υπηρεσίες υγείας

“

- Φέτος συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την ίδρυση του Ερρίκος Ντυνάν. Ποια είναι τα βασικά σημεία για την εξέλιξη της κλινικής και ποιος ο στρατηγικός σχεδιασμός για το μέλλον; Σε ποιες επενδύσεις έχει προχωρήσει ο οργανισμός σε νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες υγείας; Η αλήθεια είναι ότι ο κορωνοϊός δεν μας επέτρεψε να υλοποιήσουμε αρκετές από τις δράσεις και εκδηλώσεις που είχαμε σχεδιάσει για τον εορτασμό της 20ετίας. Παρά την πανδημία, όμως, με την έγκριση της διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς, το πλάνο ενίσχυσης της υλικοτεχνικής υποδομής του νοσοκομείου υλοποιείται πλήρως, ενώ συνεχής είναι η ενίσχυσή του και σε ειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Την περασμένη χρονιά, η επένδυση σε νέο εξοπλισμό ξεπέρασε τα 2.500.000 ευρώ, ενώ άλλο 1,3 εκατ. ευρώ δαπανήθηκε για πρόσθετο εξοπλισμό, προκειμένου να αυξήσουμε τις κλίνες ΜΕΘ και να ενισχύσουμε την απαραίτητη υποδομή για το πρόγραμμα των εφημεριών. Στο Ερρίκος Ντυνάν, έχουμε ήδη επενδύσει σε ρομποτικά συστήματα για ορθοπεδικές επεμβάσεις και συνεχίζουμε προς αυτή την κατεύθυνση, ενισχύοντας πρωτίστως τον χειρουργικό τομέα. Τον τελευταίο χρόνο της πανδημίας, εξάλλου, όπως όλες οι εταιρείες, έτσι και οι κλινικές υποχρεώθηκαν να αναπροσαρμόσουν πολλές λειτουργίες, ώστε ο ασθενής να επισκέπτεται λιγότερες φορές τα νοσοκομεία. Ετσι έγινε και από το Ντυνάν ευρεία χρήση εφαρμογών μεταφοράς αποτελεσμάτων και εικόνας εξετάσεων μέσω κινητών και ηλεκτρονικών μηνυμάτων. Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών υγείας, άλλωστε, αναμένεται να αποτελέσει έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στον μετασχηματισμό του κλάδου της υγείας τα επόμενα χρόνια και στο Ντυνάν εργαζόμαστε ώστε και σε αυτό το πεδίο να είμαστε πρωταγωνιστές. Τον προηγούμενο χρόνο, τέλος, δημιουργήθηκαν οκτώ νέες

“

Την περασμένη χρονιά, η επένδυση σε νέο εξοπλισμό ξεπέρασε τα 2.500.000 ευρώ, ενώ άλλο 1,3 εκατ. ευρώ δαπανήθηκε για πρόσθετο εξοπλισμό, προκειμένου να αυξήσουμε τις κλίνες ΜΕΘ και να ενισχύσουμε την απαραίτητη υποδομή για το πρόγραμμα των εφημεριών.

“

περιμένοντας από άλλους να δράσουν και για λογαριασμό μας. Στους σχεδόν 2,5 μήνες εθελοντικής στήριξης του προγράμματος εφημεριών του ΕΣΥ, προσήλθαν στο Τμήμα Επειγόντων περισσότεροι από 5.900 ασθενείς, ενώ οι νοσηλευθέντες ξεπέρασαν τους 1.960, με μέσο όρο νοσηλείας τις 4,8 ημέρες. Και οφείλω να επισημάνω ότι αυτό το πρωτόγνωρο εγχείρημα στα ελληνικά χρονικά αναλήφθηκε στο σύνολό του από εξειδικευμένους και μεγάλης εμπειρίας ιατρούς, χωρίς την υποστήριξη ειδικευομένων, γεγονός που προσαυξάνει την εθελοντική προσφορά τους. Το ζήτημα των ΣΔΙΤ, πάντως, αποτελεί ένα διαφορετικό κεφάλαιο. Αν το ερώτημα αφορά τα περιθώρια συνεργασίας Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, αυτά υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα, αρκεί να είναι ξεκάθαροι οι στόχοι και οι όροι αυτής της συνεργασίας. Σε μία τέτοια περίπτωση όλες οι πλευρές θα είχαν μόνον οφέλη. Αυτό, όμως, προϋποθέτει αφενός να υιοθετήσει το δημόσιο τις ανάλογες βέλτιστες πρακτικές, την αυτονόητη ανάγκη να λειτουργήσουν τα δημόσια νοσοκομεία και με οικονομικά κριτήρια, αφετέρου να αναδείξει το ιδιωτικό σύστημα περίθαλψης και τον κοινωνικό ρόλο του. Συμπράξεις στο επίπεδο των προμηθειών, στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών και αναδιοργάνωσης των υπηρεσιών, είναι εξίσου αυτονόητο ότι θα ευνοούσαν και τις δύο πλευρές.

| περί υγείας | 15

PAIDIKES PROLHPTIKES EKSETASEIS_L 16/09/2021 12:39 μ.μ. Page 16

Παιδικές προληπτικές εξετάσεις Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, συνιστάται και η διενέργεια προληπτικών εξετάσεων των μικρών ή και λίγο πιο μεγάλων μαθητών. Γράφει η Μάρθα Φραγκάκη

α κουδούνια ήχησαν και πάλι, και οι παιδικές φωνές στις σχολικές αυλές αντικαθιστούν τον καλοκαιρινό παφλασμό των κυμάτων. Οι σχολικές τσάντες αγοράστηκαν, τα βιβλία δόθηκαν, οι καινούργιες μάσκες με τους αγαπημένους παιδικούς ήρωες φορέθηκαν, τα αντισηπτικά μαζί με τα μολύβια, τις γόμες και τις ξύστρες εξόπλισαν τις κασετίνες. Θέλοντας να νιώθετε πως το παιδί σας είναι υγιές και ασφαλές, κάνετε και τα καθιερωμένα self-tests, όμως κάπου εδώ πρέπει να θυμηθείτε πως ο κορωνοϊός δεν είναι η μοναδική νόσος που υπάρχει, για αυτό καλό είναι με την έναρξη της σχολικής χρονιάς να κάνετε προληπτικές εξετάσεις στο παιδί σας, πάντα σε συνεννόηση με τον παιδίατρο. Είτε το παιδί σας ξεκινάει τον παιδικό σταθμό είτε το δημοτικό είτε το γυμνάσιο, και στις τρεις αυτές φάσεις είναι απαραίτητο να γίνονται τα βασικά check ups. Αυτό γιατί μέχρι αυτή την ηλικία των 12-13, η ανάπτυξη του παιδιού γίνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς και έτσι πρέπει να την παρακολουθούμε. Συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας για το ποιες είναι οι κατάλληλες εξετάσεις για το παιδί σας, καθώς κάθε περίπτωση έχει τις δικές της ανάγκες, όμως οι πιο σημαντικές είναι οι παρακάτω.

Εμβόλια Βασικό εργαλείο του check-up για τα εμβόλια είναι το βιβλιάριο υγείας, ώστε να δει ο ειδικός ιατρός ποια εμβόλια θα γίνουν για πρώτη φορά και ποια θα είναι επαναληπτικά.

Εξέταση αίματος Απαραίτητη εξέταση προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει αναιμία. Σημαντική περίοδος είναι η προεφηβεία και η εφηβεία, ιδιαίτερα για τα κορίτσια που εξαιτίας της εμμήνου ρύσεως μπορεί να εμφανίσουν ελαφριά αναιμία. Επιπλέον, με την εξέταση αίματος μπορεί να διαπιστωθεί αν υπάρχει υπερχοληστερολαιμία ή υπερτριγλυκεριδαιμία, ένα αρκετά συνηθισμένο πρόβλημα στη χώρα μας ακόμη και για τα παιδιά. Ειδικότερα, τα υπέρβαρα παιδιά ή όσα προέρχονται από οικογένεια με ιστορικό παχυσαρκίας ή καρδιαγγειακών νοσημάτων σε νεαρή ηλικία είναι απαραίτητο να υποβάλλονται σε εξετάσεις για τον έλεγχο της χοληστερίνης.

Καρδιολογικός έλεγχος Οι εξετάσεις αυτές είναι απαραίτητες τόσο σε παιδιά που έχουν πρόβλημα, όσο και στα υγιή παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας που συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, όπως το ποδόσφαιρο ή ο στίβος. Ο καρδιολογικός έλεγχος είναι σημαντικός γιατί μπορεί να ανιχνεύσει στα παιδιά τα λεγόμενα αθώα φυσήματα.

Ελεγχος αρτηριακής πίεσης Είναι πολύ σημαντική η καταγραφή της στην παιδική ηλικία, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο από την ηλικία των 3 ετών και μετά, διότι σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται ασυμπτωματική υπέρταση, για την οποία είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα. Η αρτηριακή πίεση αξιολογείται σύμφωνα με τους πίνακες των φυσιολογικών τιμών με βάση την ηλικία, το φύλο και το ύψος του παιδιού.

Οφθαλμολογική εξέταση H πρώτη εξέταση των ματιών σε υγιή παιδιά γίνεται συνήθως στα 2 τους χρόνια και επαναλαμβάνεται μεταξύ 4 και 6, καθώς και μεταξύ 8

16 | περί υγείας |

και 10 ετών. Είναι ιδιαίτερη η σημασία της στην προσχολική ηλικία, προκειμένου να εντοπιστούν έγκαιρα διαθλαστικές διαταραχές της όρασης. Ο οφθαλμολογικός έλεγχος του παιδιού ουσιαστικά περιλαμβάνει τον έλεγχο για αχρωματοψία ή δυσχρωματοψία, για διαθλαστικές ανωμαλίες, όπως είναι η μυωπία, η υπερμετρωπία ή ο αστιγματισμός, αλλά και την εξακρίβωση τυχόν αμβλυωπίας.

Ελεγχος ακοής Η έγκαιρη διάγνωση διαταραχών της ακοής συμβάλλει σημαντικά στη θεραπευτική αντιμετώπισή τους. Σε υγιή παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, ο επαναληπτικός έλεγχος ακοής συνιστάται να γίνεται μεταξύ 4 και 6 ετών. Ο έλεγχος στην ακοή είναι σημαντικός, καθώς πολλές φορές μπορεί να υπάρχει νευραισθητήριος βαρηκοΐα ή μια βαρηκοΐα αγωγής (υγρό στο αυτάκι), η οποία δεν έχει γίνει αντιληπτή.

Ελεγχος του σκελετού Η εξέταση αυτή αποσκοπεί στον εντοπισμό της σκολίωσης, μια αναπτυξιακή διαταραχή που προκαλεί παραμόρφωση, στροφή και πλάγια κλίση των σπονδύλων. Πολλά παιδιά την εμφανίζουν στη σχολική τους ηλικία. Πρέπει οπωσδήποτε να γίνεται ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες των παιδιών του δημοτικού.

Οδοντιατρικός έλεγχος Είναι ευκαιρία το παιδί να κάνει τη φθορίωση του και να προληφθεί η τερηδόνα, που πρόκειται για μια πολύ συχνή πάθηση που επηρεάζει και την υγεία των μόνιμων δοντιών. Να σημειωθεί πως η συμβολή του παιδίατρου είναι απαραίτητη σε παιδιά έως 14 ετών. Εκείνος θα σας προτείνει, αφού επικοινωνήσετε μαζί, αν χρειαστούν και περαιτέρω εξετάσεις, ώστε να σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας δεν έχει καμία άλλη αλλεργία διατροφική, αναπνευστική ή δερματική. u

PAIDI COVID_R 16/09/2021 2:00 μ.μ. Page 17

To παιδί μου κόλλησε κορωνοϊό Τι πρέπει να κάνω; Τα περισσότερα παιδιά που νοσούν από κορωνοϊό είναι ασυμπτωματικά ή περνούν ελαφρά τη νόσο χωρίς επιπλοκές.

βρεθεί θετικό στην COVID, τότε θα ακολουθηθεί το πρωτόκολλο, βάσει του οποίου το παιδί που εμφανίζει ήπια νόσο και δεν χρήζει νοσηλείας, θα πρέπει να παραμείνει στο σπίτι απομονωμένο, όπου αυτό είναι δυνατό. Θα χρειαστεί οι γονείς να επικοινωνήσουν με τον παιδίατρο του παιδιού, καθώς και με τον ΕΟΔΥ, αν υπάρχει ανησυχία σχετικά με την κατάσταση της υγείας του. Η καραντίνα θα διαρκέσει 10 ημέρες από την ημέρα που επιβεβαιώθηκε η λοίμωξη με τεστ. Το παιδί, άρα, θα επιστρέψει στο σχολείο και τις λοιπές δραστηριότητές του, αφού συμπληρωθούν 10 24ωρα από την ημέρα που έγινε το τεστ και αφού Τι πρέπει, λοιπόν, να έχει υπόψιν έχει μείνει 3 24ωρα χωρίς πυρετό του ο γονιός, αν το παιδί του βρεθεί και με βελτιωμένα συμπτώματα θετικό στον κορωνοϊό; από το αναπνευστικό σύστημα. Για Γράφει η Αρχικά, είναι σημαντικό να κατανοήτην επιστροφή στο σχολείο δεν Κωνσταντίνα Κατόπη σουν οι γονείς πως η κλινική εικόνα απαιτείται η επανάληψη του τεστ, Παιδίατρος της λοίμωξης από COVID στα παιδιά εφόσον τα παραπάνω τηρήθηκαν τ. ιατρός Νοσοκομείου ποικίλλει. Τα συμπτώματα μπορεί να σωστά. Παίδων Παναγιώτη και είναι μη ειδικά (δεκατική πυρετική κίΚατά τη διάρκεια της προβλεπόΑγλαΐας Κυριακού νηση, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, ριμενης καραντίνας, συστήνεται η νική καταρροή, αγευσία, ανοσμία, βήτήρηση των μέτρων υγιεινής, χας, έμετοι, κοιλιακό άλγος, κόπωση, συμπτώματα όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών όλων των δηλαδή που απαντώνται σε πλήθος ιώσεων) ή μελών της οικογένειας, η χρήση μάσκας προενδέχεται και να απουσιάζουν, όπως συμβαίνει σώπου και η τήρηση αποστάσεων μεταξύ στην πλειονότητα των περιστατικών. τους, ειδικά αν στην οικογένεια υπάρχουν άτοΓια τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο να υπάρχει μα ανεμβολίαστα. επικοινωνία με τον παιδίατρο και να γίνεται ερΤο παιδί που εμφανίζει ήπια συμπτώματα συγαστηριακός έλεγχος για COVID αν παρουσιαστεί στήνεται να παραμένει στο σπίτι, με ήπια οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, δραστηριότητα, να λαμβάνει αρκετά υγρά όπως και αν το παιδί έχει έρθει σε επαφή με επικαι να τρέφεται ελαφρά, να κοιμάται αρβεβαιωμένο κρούσμα τις προηγούμενες ημέρες. κετά και να παρακολουθείται στενά για Αν, μετά από εργαστηριακό έλεγχο, το παιδί τυχόν επιδείνωση των συμπτωμάτων ι καλοκαιρινές διακοπές έφτασαν στο τέλος τους, η προετοιμασία των παιδιών και των οικογενειών τους για τη νέα σχολική χρονιά έχει ήδη ξεκινήσει και τα σχολεία είναι έτοιμα να υποδεχτούν τους μαθητές. Εν μέσω πανδημίας, όμως, οι πιθανότητες τα παιδιά να νοσήσουν από κορωνοϊό στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και στους υπόλοιπους κλειστούς χώρους δραστηριοτήτων είναι αυξημένες, καθώς εκτιμάται πως τους προσεχείς μήνες θα αυξηθούν τα κρούσματα COVID στον παιδικό πληθυσμό σε σχέση με τους ενήλικες, λόγω του εμβολιασμού των δεύτερων.

του. Δεν χορηγείται φαρμακευτική αγωγή στην περίπτωση αυτή. Αν το παιδί παρουσιάσει υψηλό πυρετό, παραγωγικό βήχα, ταχύπνοια, δύσπνοια, μειωμένη σίτιση, έντονη καταβολή ή αν το παιδί ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου για βαριά νόσηση από COVID (ιστορικό χρόνιας πνευμονοπάθειας, συγγενούς καρδιοπάθειας, σοβαρής ανοσοκαταστολής), τότε κρίνεται απαραίτητη η εκτίμησή του από παιδίατρο, καθώς είναι πιθανό να χρειαστεί νοσηλεία. Τέλος, αξίζει να αναφερθούμε στην παρατεταμένη νόσο COVID-19 (long–COVID disease), όπου τα παιδιά πάσχουν από πολύμηνα συμπτώματα μετά την αρχική τους διάγνωση. Γενικά, η μέση διάρκεια της οξείας φάσης της αρρώστιας είναι οι επτά ημέρες για τα παιδιά 12 έως 17 ετών και οι πέντε ημέρες για εκείνα 5 έως 11 ετών. Υπάρχει, ωστόσο, μια μικρή πιθανότητα τα παιδιά που αρρωσταίνουν να χρειαστούν μέχρι και δύο μήνες έως ότου αναρρώσουν. Πιο συχνά, τα συμπτώματα που παρατηρούνται στην long-COVID νόσο είναι ο πονοκέφαλος, η απώλεια όσφρησης και γεύσης και η κόπωση που περιορίζει τη συμμετοχή των ασθενών στις δραστηριότητές τους. Συνοψίζοντας, είναι ιδιαίτερα καθησυχαστικό για τους γονείς να γνωρίζουν πως η πλειοψηφία των παιδιών που νοσούν από κορωνοϊό θα είναι ασυμπτωματικά ή θα περάσουν ελαφρά τη νόσο χωρίς επιπλοκές. Το ποσοστό των παιδιών που θα αρρωστήσουν με μεγάλη διάρκεια είναι πολύ μικρό και, όπως φαίνεται ως τώρα, θα αναρρώσουν πλήρως. u

| περί υγείας | 17

PAIDI DIABITHS_x2 16/09/2021 12:40 μ.μ. Page 18

Ραγδαία η αύξηση του παιδικού διαβήτη Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς για τη νόσο και ποιες επιπτώσεις έχει στη ζωή του παιδιού και της οικογένειας. Ρεπορτάζ: Χριστίνα Χατζηπαλαμουτζή

ιαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας λαμβάνει ο παιδικός διαβήτης με τις νέες διαγνώσεις τύπου 1 (νεανικός) σε παιδιά και εφήβους να αυξάνονται κάθε χρόνο κατά 3%, ενώ την ίδια στιγμή παρουσιάζει ανησυχητική αύξηση 5% ετησίως σε παιδιά προσχολικής ηλικίας σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (ΙDF). Παράλληλα, εξαπλώνεται στα παιδιά και ο διαβήτης τύπου 2 που οφείλεται στον τρόπο

18 | περί υγείας |

ζωής. Με αυτή την ραγδαία αύξηση του αριθμού των παιδιών που πάσχουν από διαβήτη, είναι πολύ σημαντικό όλοι οι γονείς να είναι ενημερωμένοι για τη νόσο, ανεξάρτητα από το εάν έχουν παιδί που πάσχει από διαβήτη.

Νεανικός διαβήτης: Τα συμπτώματα Ο διαβήτης τύπου 1, που ονομάζεται και νεανικός διαβήτης, εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά και εφήβους. Είναι μία χρόνια, αυτοάνοση ασθένεια που έχει ως αποτέλεσμα το πάγκρεας να παράγει λίγη ή καθόλου ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 1 συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά κατά την παιδική ηλικία. Σε κάθε παιδί μπορεί να εμφανιστούν διαφορετικά συμπτώματα, με πιο συχνά την συχνοουρία που εκδηλώνεται με συχνή επίσκεψη του παιδιού στην τουαλέτα, έντονη και συχνή δίψα, εξάντληση ή κόπωση, πολυφαγία που συνήθως συνοδεύεται από απώλεια βάρους, θολή όραση, επίμονη ναυτία και έμετο, κοιλιακό άλγος, ευερεθιστότητα και συχνές αλλαγές της διάθεσης.

Από τη στιγμή που ένα παιδί διαγιγνώσκεται με διαβήτη τύπου 1 χρειάζεται δια βίου θεραπεία με χορήγηση ινσουλίνης. Μέχρι σήμερα, δεν έχει καταστεί δυνατό να προληφθεί η εμφάνιση του διαβήτη τύπου 1. Είναι σημαντικό, λοιπόν, οι γονείς να καταλάβουν ότι δεν έκαναν κάτι που προκάλεσε τη νόσο στο παιδί, αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν και κάτι για να αποτρέψουν την εμφάνισ;h της. Συνεπώς, δεν έχουν κανένα λόγο να νιώθουν ενοχές.

Αυξάνονται τα περιστατικά διαβήτη τύπου 1 στην Ελλάδα Δυστυχώς και στη χώρα μας σύμφωνα με τα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ, οι νέες διαγνώσεις διαβήτη τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους αυξάνονται κάθε χρόνο, όπως επισημαίνει στο «Περί Υγείας» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), Χρήστος Δαραμήλας. «Οι πάσχοντες από διαβήτη τύπου 1, ανεξαρτήτως ηλικίας στη χώρα μας, σύμφωνα με δεδομένα της ΗΔΙΚΑ από 24-112020, είναι 47.782 άτομα. Δυστυχώς, ο αριθμός παιδιών και νέων μέχρι 20 ετών δεν μας έχει διατεθεί από την ΗΔΙΚΑ. Εντούτοις, πληροφορίες από παιδοδιαβητολογικά κέντρα και ιατρεία στη χώρα μας, αλλά και από τις καταγραφές Συλλόγων μελών της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ ανά τη Ελλάδα, διαπιστώνεται μία εμφάνιση 200 - 400 περιστατι-

PAIDI DIABITHS_x2 16/09/2021 12:41 μ.μ. Page 19

κών διαβήτη τύπου 1 ανά έτος σε αυτές τις ηλικίες. Για το 2020, πάντως, σύμφωνα με την ΗΔΙΚΑ, υπήρξαν στη χώρα μας 28 περιστατικά νεοεμφανιζόμενου Νεογνικού Σακχαρώδη Διαβήτη. Συνεπώς, παρατηρείται μια αύξηση της τάξης του 0,03% κάθε χρόνο νέων περιστατικών διαβήτη τύπου 1 σε άτομα ηλικίας κάτω των 20 ετών», τονίζει ο κ. Δαραμήλας.

Η παχυσαρκία «ένοχη» για διαβήτη τύπου 2 και στα παιδιά Τα τελευταία χρόνια, λόγω της έκρηξης της παιδικής παχυσαρκίας, αυξάνονται οι διαγνώσεις διαβήτη τύπου 2 σε παιδιά και εφήβους. Ο διαβήτης τύπου 2 αποκαλούμενος και διαβήτης των ενηλίκων ή μη ινσουλινοεξαρτώμενος οφείλεται στην αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη. Πυροδοτείται από πολλούς παράγοντες, όπως η παχυσαρκία και η κληρονομικότητα. Η συγκεκριμένη μορφή διαβήτη κάποτε θεωρείτο ως νόσος που προσέβαλε ενήλικες, ειδικά όσους έχουν ξεπεράσει το 40ό έτος της ηλικίας τους. Ομως σήμερα άλλαξε πρόσωπο και προσβάλλει μικρότερες ηλικίες, νέους και παιδιά. Η αύξηση της νόσου οφείλεται σε υψηλό ποσοστό στην αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και της καθιστικής ζωής. «Την τελευταία δεκαετία γίνεται εντονότερη η εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 σε νεαρές ηλικίες κάτω των 20 ετών, λόγω του ανθυγιεινού τρόπου ζωής που οδηγεί στην εμφάνιση της παχυσαρκίας. Η Ελλάδα, δυστυχώς, σύμφωνα με τις διαθέσιμες ερευνητικές πληροφορίες βρίσκεται, σε παγκόσμιο επίπεδο, στην πρώτη θέση, καταγράφοντας το υψηλότερο ποσοστό των παιδιών με κεντρική παχυσαρκία, αγγίζοντας το 33,4%» τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ.

Oι επιπτώσεις του διαβήτη στη ζωή του παιδιού και των γονιών Η εμφάνιση του διαβήτη τύπου 1 στη ζωή ενός παιδιού «φέρνει» αμέτρητες ανατροπές. Συναισθηματικές, κοινωνικές, προκαλεί πόνο και φόβο και το σημαντικότερο αμφιβολίες για την …επόμενη μέρα. «Οι γονείς καλούνται να διαχειριστούν κάτι άγνωστο που φαντάζει απροσπέλαστο, μια χρόνια πάθηση, η οποία αφορά το παιδί τους. Παράλληλα, πρέπει να τακτοποιήσουν όπως όπως τον δικό τους συναισθηματικό κόσμο και να δομήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού τους, που έχει μια ολόκληρη ζωή μπροστά του. Πρέπει να εκπαιδευτούν στις ανάγκες της πάθησης (χορήγηση ινσουλίνης, κατανόηση σημασίας μέτρησης γλυκόζης αίματος, υπολογισμός τροφής κ.λπ.), και όλες αυτές τις γνώσεις σταδιακά να τις μεταφέρουν στο ίδιο το παιδί και στη συνέχεια και στο οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον. Συνεπώς, η εμφάνιση του διαβήτη τύπου 1 σε ένα ανήλικο παιδί έχει επιπτώσεις σε ολόκληρη την καθημερινότητα της οικογένειας (εργασία, κοινωνικός περίγυρος, σχολικό περιβάλλον κ.λπ.)» επισημαίνει ο κ. Δαραμήλας.

O πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), κ. Χρήστος Δαραμήλας.

«Στη χώρα μας γίνεται πραγματικά μεγάλη προσπάθεια τόσο από τους ειδικούς παιδοδιαβητολόγους όσο και από τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας που στελεχώνουν την ομάδα, δυστυχώς όμως δεν αρκούν και αυτό διότι βρίσκονται κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, βλέποντας την τεράστια αυτή ανάγκη, υλοποιούσε σε συνεργασία με τους Συλλόγους μέλη της προγράμματα εκπαίδευσης και από φέτος ξεκινά σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ένα τεράστιο εγχείρημα: την εκπαίδευση τοπικά των ατόμων με διαβήτη και των φροντιστών τους στην αυτοδιαχείρηση της πάθησης, ενισχύοντας έτσι την υποστήριξη τόσο στα ίδια τα άτομα όσο και στους θεράποντες ιατρούς στο μοναδικό όλων μας στόχο, την απομάκρυνση των επιπλοκών», αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ.

Σχολείο και διαβήτης: Τι πρέπει να ξέρουν οι γονείς Η ενημέρωση και εκπαίδευση της σχολικής κοινότητας για τον διαβήτη είναι πολύ σημαντική, ώστε τα παιδιά που νοσούν να είναι ασφαλή αλλά και παραγωγικά στο σχολείο. Σύμφωνα με τον κ. Δαραμήλα από το 2015, μετά από ενέργειες χρόνων τόσο της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, όσο και της ΕΣΑμεΑ, τα παιδιά με διαβήτη έχουν δι-

καίωμα υποστήριξης από σχολικό νοσηλευτή. «Βέβαια, από την πρώτη μέρα υπήρχαν και υπάρχουν προβλήματα, διότι οι σχολικοί νοσηλευτές δεν επαρκούν, με αποτέλεσμα αρκετά παιδιά με διαβήτη να είναι αβοήθητα στις σχολικές δομές», τονίζει. Παράλληλα όμως επισημαίνει ότι: «Oι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο του υπουργείου Εσωτερικών για παρουσία νοσηλευτή σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που φοιτούν σε βρεφικούς/ παιδικούς σταθμούς». Επίσης, εξηγεί πως: «Λόγω της άγνοιας γύρω από τον διαβήτη, της κακής ή λανθασμένης πληροφόρησης τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των υπολοίπων μαθητών, παρατηρούνται φαινόμενα bullying. Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, με αφορμή αυτήν την κατάσταση, δημιούργησε το 2020 ένα app, το «Diabetes Quiz Academy», μέσω του οποίου έτρεξε την καμπάνια ευαισθητοποίησης «Βάζουμε Τρίποντο στην Υγεία», στοχεύοντας στην ενημέρωση του κοινού και κυρίως των παιδιών για τον υγιεινό τρόπο ζωής και τον Σακχαρώδη Διαβήτη».

Οι αρνητικές συνέπειες της πανδημίας στα διαβητικά παιδιά Η πανδημία, όπως είναι φυσικό, έχει αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και στην ψυχική υγεία όλων των παιδιών, πόσο μάλλον στα παιδιά που πάσχουν από διαβήτη. Ο κ. Δαραμήλας επισημαίνει: «Η πανδημία αποτέλεσε ένα τεράστιο πλήγμα στη διαχείριση του διαβήτη τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων. Η αδυναμία προσωπικής επαφής με την ομάδα των επαγγελματιών υγείας, η καθιστική ζωή, η συναισθηματική φόρτιση, ο περιορισμός της κίνησης είχαν ως αποτέλεσμα την κακή διαχείριση της πάθησης, την αύξηση του σωματικού βάρους, αλλά ίσως το σημαντικότερο όλων, την κακή συναισθηματική φόρτιση αλλά και τον κατακερματισμό της ψυχολογίας. Ο τρόμος της πανδημίας του κορωνοϊού δεν εξαλείφθηκε και τα αποτέλεσμα της επιρροής του στους ανθρώπους με διαβήτη ακόμη δεν έχουν γίνει αισθητά. Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ είναι παρούσα και ελπίζω να καταφέρουμε να βοηθήσουμε όλους όσους το έχουν ανάγκη». u

Η σημασία της εκπαίδευσης Η εκπαίδευση τόσο της οικογένειας όσο και του παιδιού από εξειδικευμένη ομάδα επαγγελματιών υγείας, είναι πολύ σημαντική για τη διατήρηση της σωματικής υγείας και της ψυχικής ισορροπίας των ατόμων αυτών.

| περί υγείας | 19

PAIDI ANOSOPOIHTIKO_L 16/09/2021 12:41 μ.μ. Page 20

Ανοσοποιητικό: Η ασπίδα προστασίας των μικρών μας φίλων Τρεις τρόποι που θα μετατρέψουν το παιδί σας σε έναν μικρό Superman!

εμφάνιση των ιώσεων, των κρυολογηματών και της γρίπης έχει ήδη αρχίσει και κάνει αισθητή την παρουσία της. Ολα αυτά σε συνδυασμό με την ύπαρξη της COVID-19 ταλανίζουν όλους τους γονείς για το πώς θα προστατέψουν καλύτερα το παιδί τους. Είναι γεγονός ότι το παιδικό ανοσοποιητικό δεν είναι τόσο ισχυρό όσο των ενηλίκων, για αυτό και είναι πιο εύκολο να αρρωστήσουν σε σχέση με έναν ενήλικα. Τι μπορείτε να κάνετε, ώστε το παιδί σας να μην περάσει αυτή τη δοκιμασία ή τουλάχιστον, να αντισταθεί όσο το δυνατόν καλύτερα στις φθινοπωρινές επιθέσεις; Η καλύτερη ασπίδα προστασίας είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού του. Και σε αυτήν την προσπάθεια έχετε μαζί σας πολλούς συμμάχους.

Διατροφή πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία Ο,τι ισχύει για τους ενήλικες σχετικά με το ανοσοποιητικό ισχύει και για τα παιδιά, οπότε γίνεται από την αρχή κατανοητό πως η διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο στην ενίσχυσή του. Η βιταμίνη C θεωρείται από τις πλέον αντιοξειδωτικές ουσίες με μελέτες που αφορούν τη συμβολή της στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του κρυολογήματος. Φρούτα και λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη C, όπως πορτοκάλια, ακτινίδια, πιπεριές, μπρόκολο, λεμόνι, φαίνεται να βοηθούν στην καταπολέμηση ιών και λοιμώξεων. Επίσης, η βιταμίνη Α ενισχύει την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού, και υπάρχει στο ψάρι, το αυγό, τα γαλακτοκομικά, τα καρότα, τη γλυκοπατάτα, το συκώτι. Σημαντικά και τα πολύτιμα ω-3 λιπαρά οξέα που υπάρχουν άφθονα στους ξηρούς καρπούς, εννοείται ανάλατους, στα λιπαρά ψάρια, όπως σαρδέλα, γαύρος, κολιός, καθώς και στα φυτικά έλαια. Σύμμαχός σας και η βιταμίνη Ε, πλούσια σε αντιοξειδωτικές ιδιότητες, έχει τη δική της συμβολή στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού και θα τη βρείτε σε τροφές, όπως το ελαιόλαδο και οι ελιές, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, τO αβοκάντο και οι ξηροί καρποί. Ακόμα, η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που μπορεί να παραχθεί από την έκθεση στον ήλιο και από την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών, όπως συκώτι, λιπαρά ψάρια, κρόκος αυγού, εμπλουτισμένα τρόφιμα π.χ. δημητριακά, γάλα, βούτυρο, μαργαρίνη. Ενισχύει την κυτταρική ανοσία, η οποία μειώνει κατά ένα μέρος τη φλεγμονή που παράγεται από το ανοσοποιητικό σύστημα. Προτιμήστε τις τροφές με προβιοτικά και πρεβιοτικά, όπως φρέσκα γιαούρτια, ξινόγαλα, κεφίρ και εμπλουτισμένα με αυτά τρόφιμα, αφού ένα σημαντικό τμήμα της λειτουργίας του ανοσοποιητικού ξεκινά από το έντερο, που φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό ανοσοκυττάρων. Μην ξεχνάτε και τη σημασία του ψευδάργυρου! Ο ψευδάργυρος έχει την ιδιότητα να μειώνει την πιθανότητα για ιογενείς λοιμώξεις και κρυολόγημα. Ο λόγος που η επάρκειά του στον οργανισμό είναι απαραίτητη οφείλεται

20 | περί υγείας |

στο ότι συμβάλλει στην παραγωγή Τ-λεμφοκυττάρων (Τ-κύτταρα), τα οποία βοηθούν στην καταστροφή των ξένων εισβολέων στο αίμα. Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο είναι το βοδινό κρέας, το κοτόπουλο και η γαλοπούλα, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά, ενώ και τα προϊόντα ολικής άλεσης αποτελούν καλές πηγές ψευδάργυρου. Εννοείται πως πρέπει να δώσετε την πρέπουσα σημασία και στο σίδηρο! Ο σίδηρος είναι ένα από τα πιο βασικά θρεπτικά συστατικά που προάγουν τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων. Βοηθά στον πολλαπλασιασμό τους και στη ρύθμιση των τυχόν φλεγμονών. Οσα παιδιά πάσχουν από έλλειψη σιδήρου πάσχουν και από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και δεν μπορούν να ανακάμψουν γρήγορα σε σύγκριση με τα παιδιά που έχουν επαρκή αποθέματα σιδήρου. Τροφές που περιέχουν σίδηρο είναι οι: κόκκινο κρέας, χοιρινό κρέας και πουλερικά, θαλασσινά, όσπρια (ιδίως φασόλια), σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, αποξηραμένα φρούτα, όπως σταφίδες και βερίκοκα και ο αρακάς. Τέλος, προσπαθήστε όσο μπορείτε να περιορίσετε την κατανάλωση σε ζάχαρη και γλυκα. Πέραν των άλλων αρνητικών (συμβολή στο σχηματισμό τερηδόνας, παχυσαρκία κ.λπ.), τα πρόσθετα σάκχαρα αυξάνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Αυτή η αύξηση της συγκέντρωσης γλυκόζης ανταγωνίζεται την καλύτερη δυνατή απορρόφηση της βιταμίνης C και εμποδίζει τη συσσώρευσή της στα ανοσοποιητικά κύτταρα.

Υπνος Ο επαρκής και καλός ύπνος βοηθά στην ξεκούραση και ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών. Η μελατονίνη, η ορμόνη του ύπνου, έχει αντιφλεγμονώδη δράση. Περιορίστε την έκθεση των παιδιών στο μπλε φως των οθονών, υιοθετήστε μια ρουτίνα ύπνου για να είστε βέβαιοι ότι κοιμούνται καλά και αρκετά, ώστε να αποκομίσουν τα οφέλη της μελατονίνης και να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Σύμφωνα με τις συστά-

σεις των παγκόσμιων οργανισμών, οι ώρες που πρέπει να κοιμάται ένα παιδί ηλικίας 5-6 ετών είναι 11 έως 12 ώρες μέσα στην ημέρα, οι ώρες μειώνονται λίγο όσο μεγαλώνει και φτάνουν τις 10 ώρες για ένα παιδί 8 ετών. Αν και αυτό ισχύει για όλους τους οργανισμούς, ιδιαίτερα όμως για τον παιδικό, η έλλειψη ύπνου αυξάνει τις πιθανότητες ασθένειας και μειώνει τη δυνατότητα αντίστασης στους ιούς.

Ασκηση Μάθετε το παιδί σας να βλέπει την άσκηση σαν παιχνίδι και βοηθήστε το να την εντάξει στην καθημερινότητά του. Δραστηριότητες, όπως το παιχνίδι, το ποδήλατο, το περπάτημα ή η συμμετοχή του σε ομαδικά παιχνίδια, τονώνουν το ανοσοποιητικό του σύστημα, σε συνδυασμό βέβαια με όλα τα οφέλη που προσφέρει η άσκηση. Αυτό οφείλεται στη θετική επίδραση της άσκησης στην κινητικότητα των λεμφοκυττάρων, που είναι και ο βασικός αμυντικός μηχανισμός του οργανισμού στην αντιμετώπιση ιών και βακτηρίων. Επιπρόσθετα, καθιστά τον οργανισμό πιο ικανό να απομακρύνει παθογόνους μικροοργανισμούς. Μία ήπιας ή έντονης μορφής άσκηση για μία ώρα κάθε μέρα, και όχι εξαντλητική, είναι ιδανική.u

PSEIRES_R 16/09/2021 12:42 μ.μ. Page 21

Ψείρες: Μακριά ναι, αγαπημένες όχι Η φθειρίαση είναι παρασίτωση που απαντάται στο ανθρώπινο είδος από τα αρχαία χρόνια. Τον άνθρωπο προσβάλλουν 3 είδη ψείρας: Η ψείρα του τριχωτού της κεφαλής, η ψείρα του σώματος και η ψείρα του εφηβαίου… Γράφει η Μάρθα Φραγκάκη

οιος είναι αυτός που δεν θυμάται τη μητέρα του να τον κυνηγά με το χτένι για να του αφαιρέσει τις ψείρες; Ποιος είναι αυτός που από τη φαγούρα στο τριχωτό της κεφαλής δεν ευχήθηκε να μείνει καραφλός από τα έξι του χρόνια. Οι ψείρες ανήκουν στις παιδικές αναμνήσεις σχεδόν όλων και δυστυχώς υπάρχουν ακόμα και σήμερα, μόνο που τώρα πια οι τρόποι αντιμετώπισης και προστασίας είναι πιο αποτελεσματικοί.

Τι είναι οι ψείρες; Οι ψείρες είναι μικρά έντομα με καφέ- γκρι χρώμα, τα οποία ζουν στο τριχωτό του ανθρώπινου κεφαλιού. Πρόκειται για έντομα χωρίς φτερά και με έξι πόδια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν μπορούν να πετάξουν για να μεταφερθούν από κεφάλι σε κεφάλι παρά μόνο με άμεση επαφή. Είναι διαφανές με μήκος 3-4 εκατοστά και λόγω του ότι τρέφονται με αίμα προκαλούν ερεθισμό στο δέρμα, με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονος κνησμός. Κατά τη διάρκεια της ζωής της θηλυκής ψείρας που είναι 40 μέρες, μπορεί να γεννήσει έως και 10 φορές ημερησίως αυγά. Αυτά τα αυγά προσκολλώνται στις τρίχες και σε 8 με 10 μέρες γεννιούνται οι γνωστές σε όλους κόνιδες. Τόσο οι ψείρες όσο και οι κόνιδες δε μπορούν να επιβιώσουν μακριά από το τριχωτό της κεφαλής για περισσότερο από 24 ώρες, γιατί αφυδατώνονται και πεθαίνουν.

Πώς μεταδίδονται; Μεταδίδονται κυρίως με άμεση επαφή κεφάλι με κεφάλι, καθώς δεν έχουν φτερά και δεν μπορούν να αναπηδήσουν ή να πετάξουν, ωστόσο διαθέτουν μία εκπληκτική ικανότητα να σκαρφαλώνουν γρήγορα από μαλλί σε μαλλί, όταν αυτό είναι στεγνό. Οταν τα μαλλιά είναι βρεγμένα, οι ψείρες μετακινούνται δύσκολα. Αυτό τις καθιστά ευάλωτες και είναι η στιγμή που μπορούν να απομακρυνθούν με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένης χτένας. Τα ρούχα και άλλα αντικείμενα, όπως χτένες, καπέλα, κράνη και άλλα προσωπικά αντικείμενα μπορούν να μεταδώσουν τις ψείρες, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η πιθανότητα μεταφοράς ζωντανής φθείρας από το τριχωτό της κεφαλής στο μαξιλάρι είναι μόλις 4%.

Πώς θα φύγουν; Είναι σημαντικό πριν από τη θεραπεία, να έχουμε βεβαιωθεί για την ύπαρξη ψειρών. Πιτυρίδα, αποξηραμένο σπρέι μαλλιών, χνούδι, άμμος μπορούν εύκολα να μπερδέψουν τους γονείς. Είναι καλύτερα ο έλεγχος να γίνεται όταν τα μαλλιά είναι βρεγμένα, χρησιμοποιώντας ένα δυνατό λευκό φως και έναν μεγεθυντικό

φακό. Η χρήση μιας ειδικής χτένας με πολύ λεπτά δόντια (χτενάκι) είναι πολύ βοηθητική. Μόλις επιβεβαιωθεί η προσβολή της κεφαλής από ψείρες, η θεραπεία περιλαμβάνει μια πολυπαραγοντική προσέγγιση με ειδικά σκευάσματα αντιφθειρικής αγωγής, μηχανική απομάκρυνση και περιβαλλοντικά μέτρα, προκειμένου να μην συνεχιστεί η μετάδοση και να μην επανεμφανιστούν οι ψείρες. Η χρήση των ειδικών σκευασμάτων πρέπει να γίνεται με προσοχή, ακολουθώντας την επισήμανση στη συσκευασία και μετά από τη συμβουλή του παιδιάτρου ή του δερματολόγου. Εάν οι ψείρες κινούνται αργά ή είναι νεκρές 8 έως 12 ώρες μετά τη θεραπεία, τότε η αντιφθειρική αγωγή έχει δράσει αποτελεσματικά. Εάν, όμως, οι ψείρες είναι τόσο δραστήριες όσο πριν από τη θεραπεία, τότε μπορεί να χρειαστεί συμπληρωματική αγωγή. Συνιστάται, η επανάληψη της θεραπείας 7 έως 10 ημέρες μετά την αρχική εφαρμογή για να σκοτωθούν τυχόν νεοεκκολαφθείσες ψείρες. Θυμηθείτε πως ο κνησμός μπορεί να παραμείνει για 7 έως 10 ημέρες μετά την επιτυχή θεραπεία και δεν πρέπει να παρερμηνευτεί ως αποτυχία της αγωγής.

Η πρόληψη είναι απαραίτητη Ενήλικες και παιδιά που συγκατοικούν με άτομο που έχει διαγνωστεί με φθειρίαση πρέπει να εξετάζονται για ψείρες και να θεραπεύονται, αν χρειάζεται. Αν κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι, πρέπει να θεραπεύονται ακόμα και αν δεν βρεθούν ψείρες ή κόνιδες. Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι τα παιδιά μπορούν να επιστρέψουν στο σχολείο, αφού έχει προηγηθεί μία εφαρμογή τοπικού αντιφθειρικού ή ένα πλήρες, προσεχτικό χτένισμα μαλλιών. Ρουχισμός, κλινοσκεπάσματα και πετσέτες που έχουν χρησιμοποιηθεί τις τελευταίες 48 ώρες πριν την έναρξη της αγωγής πρέπει να πλυθούν σε ζεστό νερό και να στεγνώσουν σε ηλεκτρικό στεγνωτήριο. Αντικρουόμενες απόψεις υπάρχουν σχετικά με την αποτελεσματικότητα του στεγνού καθαρίσματος (καθαριστήριο). Τα έπιπλα, τα χαλιά και τα καθίσματα των αυτοκινήτων πρέπει να καθαριστούν με ηλεκτρική σκούπα. Αντικείμενα που δεν μπορούν να πλυθούν καλό είναι να απομονωθούν μέσα σε πλαστική τσάντα για 2 εβδομάδες, ώστε να τελειώσει ο κύκλος ζωής ακόμη και των πιο άωρων μορφών. Αντικείμενα που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για περισσότερο από 2 ημέρες προ της έναρξης της αγωγής είναι απίθανο να είναι μολυσμένο με ζωντανές ψείρες, καθώς η ψείρα δεν μπορεί να επιβιώσει εκτός ανθρωπίνου σώματος για πάνω από 48 ώρες. u

| περί υγείας | 21

PAIDI DONTIA_L 16/09/2021 12:42 μ.μ. Page 22

Παιδική οδοντοστοιχία Τα παιδικά χαμόγελα πρέπει να συνοδεύονται από όμορφα, καθαρά και γερά δόντια. Γράφει η Λήδα Κοντογιαννοπούλου

ο γεγονός πως τα παιδιά λειτουργούν ως καθρέφτες των γονιών τους είναι γνωστό. Για αυτό η γενική συμβουλή είναι να υιοθετήσετε σωστές συνήθειες, που έπειτα θα δείτε

να τις «κληρονομεί» και το παιδί σας αβίαστα. Σχετικά με τη στοματική υγιεινή, καλό είναι να μην μεταφέρετε στο παιδί σας τον πιθανό φόβο σας για τον οδοντίατρο και να σας βλέπει να πε-

ριποιείστε την οδοντοστοιχία σας ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ετσι, θα έχετε κάνει μία σωστή αρχή για να μπορεί το παιδί σας να… δείχνει τα δόντια του παντού και πάντα.

Πώς θα μεγαλώσετε παιδιά με γερά δόντια; Στον οδοντίατρο πρώτη φορά Η υγεία των νεογιλών δοντιών αποτελεί βασική προϋπόθεση και για τη μετέπειτα υγεία των δοντιών. Στο παρελθόν είχε επικρατήσει η αντίληψη ότι τα νεογιλά δόντια δεν χρειάζεται να θεραπεύονται, αφού αλλάζουν. Σήμερα, οι έρευνες δείχνουν ότι οι ασθενείς που εμφανίζουν τερηδόνα που δεν έχει θεραπευτεί στα νεογιλά δόντια, είναι βέβαιο ότι θα εμφανίσουν και στα μόνιμα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα μικρόβια που υπάρχουν στα παιδικά δοντάκια μπορούν να μεταφερθούν με το σάλιο και στα γειτονικά μόνιμα όλο το διάστημα που συνυπάρχουν αυτά

στη στοματική κοιλότητα. Γι’ αυτόν το λόγο είναι πολύ σημαντικό να επισκεφθείτε με το παιδί σας τον οδοντίατρο όσο πιο νωρίς γίνεται. Είναι πολύ πιο επώδυνο και δύσκολο να θεραπεύσει κανείς ένα δόντι που πάσχει από το να κάνει έναν προληπτικό οδοντικό έλεγχο. Ετσι, και θωρακίζετε τη στοματική υγεία του παιδιού σας και το βοηθάτε να έχει μια ευχάριστη εμπειρία και μια σωστή σχέση με τον οδοντίατρο για όλη την υπόλοιπη ζωή του! Βούρτσισμα Αρχίστε να βουρτσίζετε τα δόντια του παιδιού σας από ενός έτους. Χρησιμοποιήστε παιδική οδοντόβουρτσα

με νερό μέχρι 2 ετών. Από 2 ετών και μετά και σύμφωνα με τις οδηγίες του οδοντίατρού σας μπορείτε να χρησιμοποιείτε και ελάχιστη παιδική φθοριούχο οδοντόπαστα (μεγέθους μπιζελιού). Βουρτσίζετε πρωί, μετά το πρόγευμα και βράδυ πριν τον ύπνο. Πιπίλα ή δάχτυλο Μην αφήνετε το παιδί σας να θηλάζει την πιπίλα ή το δάκτυλο του πέραν της ηλικίας των 2 ετών. Θηλασμός πιπίλας πέραν αυτής της ηλικίας μπορεί να προκαλέσει ορθοδοντικά προβλήματα, όπως ανοικτή δήξη και σταυροειδή σύγκλειση. Εάν το παιδί σας συνεχίζει τη συνήθεια αυτή πέραν του κανονικού, τότε ο ορθοδοντικός σας

μπορεί να σας βοηθήσει, τοποθετώντας ειδικό ορθοδοντικό μηχανισμό. Διατροφή Μάθετε το παιδί σας να τρέφεται σωστά. Αν υιοθετήσει από τώρα τη συνήθεια των έξι γευμάτων θα βγει κερδισμένο σε όλη του τη ζωή. Κρατήστε έξω από το διαιτολόγιό του τις ζαχαρούχες τσίχλες, τα γλειφιτζούρια, τα ζελεδάκια, τα ζαχαρωτά, τα πολλά τσιπς και τις σοκολάτες. Οι τροφές αυτές περιέχουν αυξημένη ποσότητα ζάχαρης ή αμύλου και είναι κολλώδεις, που δύσκολα απομακρύνονται με την οδοντόβουρτσα και κατά συνέπεια είναι τερηδονογόνες. u

Extra tips Ξεκινήστε τις σωστές συνήθειες στοματικής υγιεινής το συντομότερο δυνατό: Καθαρίστε ήπια τα ούλα του μωρού σας και τα πρώτα νεογιλά δόντια μετά από κάθε γεύμα με μία βρεγμένη γάζα γύρω από τα δόντια και τα ούλα.

Ελέγξτε το νερό σας: Ενημερωθείτε αν το δίκτυο παροχής νερού σας παρέχει φθοριωμένο νερό. Αν όχι, συζητήστε τις επιλογές συμπληρωμάτων φθορίου με τον οδοντίατρό σας. Εχετε υπόψη σας πως οι οδοντόκρεμες και διάφορες τροφές μπορεί να περιέχουν φθόριο.

22 | περί υγείας |

Οχι συνέχεια μπιμπερό: Μην αφήνετε το παιδί σας να κοιμάται με πιπίλα ή μπιμπερό που να περιέχει οτιδήποτε άλλο εκτός από νερό. Οταν τα δόντια εκτίθενται συχνά σε υγρά που περιέχουν ζάχαρη (συμπεριλαμβανομένου και του μητρικού γάλακτος και των βρεφικών τροφών) για μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνεται δραματικά η πιθανότητα ανάπτυξης τερηδόνας.

Διαμορφώστε ένα ασφαλές σπιτικό περιβάλλον για το παιδί σας: Ερευνες έχουν δείξει πως τα παιδιά κάτω των 7 ετών υπόκεινται σε περισσότερους από τους μισούς οδοντικούς τραυματισμούς στα νεογιλά τους δόντια, όταν παίζουν κοντά σε διάφορα έπιπλα του σπιτιού.

PAIDI GYALIA_R 16/09/2021 12:42 μ.μ. Page 23

Χρειάζεται το παιδί σας γυαλιά; Δεν βλέπει το... βλαστάρι σας καλά; Δείτε εσείς τα σημάδια και απευθυνθείτε σε παιδοφθαλμίατρο.

ήμερα τα παιδιά ζουν μια οπτικά απαιτητική ζωή, με πρόωρη έκθεση σε έντονες οπτικές δραστηριότητες. Ιδίως την περσινή σχολική χρονιά, που η τηλεκπαίδευση κυριάρχησε, τα παιδιά βρίσκονταν μπροστά από τις οθόνες και μάλιστα με εντολή από το Υπουργείο Παιδείας. Η πολύωρη κοντινή εργασία και ο τρόπος ζωής σε χώρους κλειστούς και όχι καλά φωτισμένους έχουν συνδεθεί, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, κυρίως με τη μυωπία και με άλλες παθήσεις των ματιών. Ιδανικά για να μην προκύπτουν προβλήματα όρασης συστήνονται συχνά διαλείμματα από το διάβασμα ή την ενασχόληση με ηλεκτρονικές συσκευές, καλά φωτισμένοι χώροι και εάν είναι δυνατόν ένα παράθυρο ή έναν τρόπο να μπορούν στα διαλείμματά τους τα παιδιά να βλέπουν ορίζοντα, αρκετές ώρες παιχνιδιού σε ανοιχτούς χώρους, ώστε το οπτικό σύστημα να μην αρκείται σε μια καλή κοντινή όραση και να προσαρμόζεται σε αυτήν, αναπτύσσοντας πιθανά μυωπία, αλλά να αναγκάζεται στην εξασφάλιση και καλής μακρινής όρασης. Τα παιδιά κυρίως στις μη ομιλούσες ηλικίες, αλλά πολύ συχνά και αργότερα, δεν μπορούν να αντιληφθούν ή να εκφράσουν με ακρίβεια το οπτικό πρόβλημα που βιώνουν. Υπάρχουν, βέβαια, παθήσεις των ματιών που φαίνονται, αλλά και άλλες που εντοπίζονται τυχαία και μόνο με την προληπτική οφθαλμολογική εξέταση: ένα μη εμφανές οφθαλμολογικό πρόβλημα στο ένα μάτι δύσκολα γίνεται έγκαιρα αντιληπτό από γονείς ή παιδιάτρους. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι στη σχολική ηλικία 1 στα 4 παιδιά να έχουν προβλήματα όρασης, ενώ υπολογίζεται ότι έως και το 60% των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες οφείλονται σε διαταραχές της όρασης που παρέμειναν αδιάγνωστες (ανεπάρκεια σύγκλισης, υπερμετρωπία, αμβλυωπία, λανθάνοντες στραβισμοί), με αποτέλεσμα να αποπροσανατολίζουν και να στρέφουν χωρίς λόγο στη διερεύνηση των ψυχικών και νοητικών λειτουργιών τους. Οσο πιο νωρίς ανακαλύψετε το όποιο πρόβλημα όρασης του παιδιού σας, τόσο πιο εύκολα και καλύτερα θα ανταποκριθεί στη θεραπεία που θα χρειαστεί να ακολουθήσει. Ας δούμε πιο αναλυτικά τα σημάδια που θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε ότι το παιδί σας αντιμετωπίζει πρόβλημα με την όρασή του.

Εμφανής ανωμαλία στους οφθαλμούς

Παράπονα για τον υπολογιστή

Από τα πιο εύκολα σημάδια να αντιληφθείτε ότι κάτι δεν πάει καλά με την όρασή του, είναι μία εμφανής ανωμαλία στους οφθαλμούς, όπως ερυθρότητα, πρήξιμο, πύον, κρούστα, διογκωμένα μάτια, πεσμένα βλέφαρα, άσπρο ή κίτρινο υλικό στην κόρη του ματιού ή κακή ευθυγράμμιση των οφθαλμών.

Αν το παιδί σας παραπονιέται ότι κατά τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή πονούν τα μάτια του, θολώνει η όρασή του, κουράζεται, πονάει το κεφάλι του, ο αυχένας και η πλάτη, τότε ενδέχεται τα συμπτώματα αυτά να έχουν τις ρίζες τους στην «ψηφιακή κόπωση των οφθαλμών». Οταν το παιδί εκτίθεται παραπάνω χρόνο από όσο πρέπει σε οθόνες τέτοιου είδους και μάλιστα αυτό συνδυάζεται με την κακή στάση σώματος και με το λάθος φωτισμό, τότε θα πρέπει να επισκεφτείτε τον οφθαλμίατρο να ερευνήσει, εάν το παιδί σας πρέπει να κάνει χρήση γυαλιών οράσεως.

Πολύ κοντά σε τηλεόραση, πίνακα και βιβλίο Αν το παιδί σας παρακολουθεί τηλεόραση και επιθυμεί να κάθεται όσο πιο κοντά γίνεται σε αυτήν το πιο πιθανό να έχει κάποια διαθλαστική ανωμαλία και συγκεκριμένα μυωπία, το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και αν το παιδί σας διαβάζει βιβλίο και διευκολύνεται να το φέρνει πολύ κοντά στα μάτια του ή πρέπει να καθίσει στο πρώτο θρανίο της τάξης για να βλέπει τον πίνακα καλύτερα.

Κλείνει το ένα μάτι για να διαβάσει Εάν παρατηρήσετε το παιδί σας να κλείνει τον έναν οφθαλμό για να διαβάσει ή να δει τηλεόραση πιο άνετα, τότε η συγκεκριμένη κίνηση υποδηλώνει αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι), στραβισμό, αστιγματισμό, ανισομετρωπία ή την εμφάνιση διπλωπίας.

Δυσκολία στην ανάγνωση Στην περίπτωση που το παιδί στην πρώιμη σχολική ηλικία παρουσιάζει δυσκολίες στην ανάγνωση, χάνει τη θέση του στη σελίδα, παραλείπει γραμμές και χρησιμοποιεί ακόμα και μετά την εξοικείωση του με το γραπτό λόγο το δάχτυλό του για να ξέρει που βρίσκεται το βλέμμα του την ώρα που διαβάζει, τότε ενδεχομένως να χρειαστεί έναν οφθαλμολογικό έλεγχο από τον ειδικό επιστήμονα.

Ενόχληση από το φως Στην περίπτωση που το παιδί ενοχλείται από το φως του ήλιου ή το έντονο τεχνητό φως και ταυτόχρονα κάνει παράπονα για συχνούς πονοκεφάλους και ναυτία, τότε ίσως το παιδί σας πάσχει από φωτοευαισθησία-φωτοφοβία, κατάσταση η οποία συνδέεται με διάφορες διαταραχές των οφθαλμών και χρήζει παρακολούθησης.

Τα βλέπει διπλά Στην περίπτωση που το παιδί σας δηλώσει ότι βλέπει διπλά, κοιτάζοντας προς μια κατεύθυνση, τότε αυτό ίσως να είναι και το αποτέλεσμα στραβισμού και πρέπει να ελεγχθεί άμεσα.

Πώς θα μιλήσετε στα παιδιά για τα γυαλιά μυωπίας; Εστω πως ο παιδοφθαλμίατρος έκρινε απαραίτητη τη χρήση γυαλιών μυωπίας και έχει έρθει η ώρα να πείτε στο παιδί σας πως πρέπει να τα φοράει. Η συνήθης απόκριση είναι αρνητική, τότε όμως είναι μία καλή ευκαιρία να μιλήσετε στα παιδιά σας για την αξία της διαφορετικότητας, αλλά και για τις «αδυναμίες» που έχει κάθε άνθρωπος και πόσο φυσιολογικό είναι αυτό. Τέλος, προτείνεται να πάτε μαζί με το παιδί σας στο κατάστημα οπτικών, προκειμένου να διαλέξει αυτό τον σκελετό των γυαλιών, να συμμετέχει στη διαδικασία και να φοράει κάτι που του αρέσει. u

| περί υγείας | 23

SKOLIOSH_R 16/09/2021 12:43 μ.μ. Page 24

Σκολίωση Η σχολική τσάντα απενοχοποιείται Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης της εν λόγω πάθησης, που εμφανίζεται συχνά στα παιδικά και προεφηβικά χρόνια, και πώς θεραπεύεται;

σκολίωση είναι η παραμόρφωση της Πολλές φορές τίθεται η υποψία και από άλλα σπονδυλικής στήλης με αποτέλεσμα να κλινικά σημεία, όπως είναι η παρουσία ύβου σχηματίζει καμπύλη και να έχει σχήμα C κατά την επίκυψη, η διαφορά ύψους των ώμων ή ή S. Στα πλαίσια της επιστροφής στα θέσης της ωμοπλάτης, η κλίση της λεθρανία θα πρέπει να επισημάνουμε κάνης, η ασυμμετρία της μέσης ή των ότι η βαριά τσάντα ή η κακή στάση χεριών όταν βρίσκονται σε αιώρηση του σώματος όταν γράφει το παιδί ακόμα και η απόκλιση του κεφαλιού σίγουρα δεν είναι αιτία της σκολίωαπό τη μέση γραμμή ως αποτέλεσμα σης. Η σκολίωση αποτελεί μία δομική της σκολίωσης. αλλοίωση που είναι είτε ιδιοπαθής, Εκτός από την κλινική εξέταση και την χωρίς συγκεκριμένη αιτιολογία με ακτινολογική απεικόνιση όταν απαισυχνά κληρονομική προδιάθεση, τείται, οι πληροφορίες από το οικογεείτε στα πλαίσια νευρομυϊκών νονειακό ιστορικό είναι πολύ σημαντικές. σημάτων ή άλλων συνδρόμων και Επιπλέον αξιολογούνται ο χρόνος εμσυγγενών καταστάσεων. φάνισης, η εξέλιξη της σκολίωσης, το Γράφει η Η κλίση μπορεί να είναι δεξιά ή αριστάδιο ενήβωσης του εφήβου και πιΒασιλική Χρ. Λαπέα στερά και ο βαθμός στροφής της θανά συνοδά συμπτώματα, όπως ο MD, Παιδίατρος, σπονδυλικής στήλης ενδέχεται να πόνος που αφυπνίζει το παιδί κατά τη Στρατιωτικός Ιατρός, μεταβάλλεται στο χρόνο. Η εξέλιξη Επιμελήτρια Παιδιατρικού διάρκεια της νύχτας ή περιορίζει τις της σκολίωσης σε περιόδους ταχείας δραστηριότητές του ή η συχνή χρήση Τμήματος Ναυτικού ανάπτυξης του παιδιού μπορεί να αναλγητικών φαρμάκων, καθώς μπορεί Νοσοκομείου Αθηνών. οδηγήσει σε σημαντική παραμόρνα υποκρύπτονται άλλες παθολογικές φωση του σκελετού και σε σοβαρές περιπτώσεις καταστάσεις της σπονδυλικής στήλης. Νευρολομπορεί να έχει καρδιοπνευμονικές επιπτώσεις. γικά συμπτώματα και επιπλοκές από το αναπνευΗ ιδιοπαθής σκολίωση ανάλογα με τον χρόνο στικό σύστημα αφορούν ιδιαίτερα επιβαρυμένα που εμφανίζεται χαρακτηρίζεται ως πρώιμης περιστατικά και σπάνιες περιπτώσεις ιδιοπαθούς έναρξης, βρεφική ή νεανική μέχρι 3 ετών και 4σκολίωσης. 10 ετών αντίστοιχα, και όψιμης έναρξης που είναι Πρόκειται για μία σχετικά συχνή πάθηση και και πιο συχνή σε ποσοστό 80-85% με εμφάνιση αφορά 3% των παιδιών, αλλά μόνο 10% των εφήκατά την εφηβεία μετά την ηλικία των 11 ετών. βων με σκολίωση θα χρειαστούν τελικά θεραπεία. Τα αγόρια και τα κορίτσια εμφανίζουν με την Η αναζήτηση ιατρικής φροντίδας συνήθως προίδια συχνότητα σκολίωση, ωστόσο, ο κίνδυνος κύπτει ως αποτέλεσμα της ασυμμετρίας του κορμού εξέλιξής της, και επομένως η ανάγκη για θεραπεία, που διαπιστώνεται από τον μικρό ασθενή ή τους είναι 10 φορές υψηλότερος στα κορίτσια από τα γονείς, κατά τη διάρκεια του προληπτικού ελέγχου αγόρια. Επιπλέον, τα υπέρβαρα και παχύσαρκα από τον παιδίατρο ή ακόμα και ως τυχαίο εύρημα παιδιά έχουν συχνά χειρότερη πρόγνωση πιθανώς κατά τη διάρκεια κλινικής εξέτασης ή ακτινογραφίας λόγω δυσκολίας κλινικής εκτίμησης στα αρχικά θώρακα ή άλλης απεικονιστικής εξέτασης. στάδια και κατά συνέπεια καθυστερημένη διάγνωση και θεραπεία. Η πιθανή δυσμενής

24 | περί υγείας |

εξέλιξη της ιδιοπαθούς σκολίωσης επηρεάζει σημαντικά τις αποφάσεις μας που αφορούν στον τρόπο αντιμετώπισης. Ωστόσο, είναι αδύνατο να προβλέψουμε με απόλυτη ακρίβεια την εξέλιξη αυτή, αν και από μελέτες προκύπτει ότι σε 2 από τους 3 ασθενείς η σκολίωση θα εξελιχθεί πριν από την πλήρη ωρίμανση του σκελετού. Επιβαρυντικοί προγνωστικοί παράγοντες είναι η εμφάνιση της σκολίωσης σε ηλικία <12 ετών κατά τη διάρκεια της προεφηβείας και ιδιαίτερα στα κορίτσια πριν την εμμηναρχή που η ωρίμανση των οστών είναι σε αρχικά στάδια. Επιπλέον, οι περιπτώσεις σκολίωσης που εντοπίζονται στο θώρακα και αυτές που ήδη κατά τη διάγνωση κρίνονται μεγάλες, ανεξάρτητα από την ηλικία του ασθενούς, έχουν χειρότερη πρόγνωση. Η αντιμετώπιση της σκολίωσης περιλαμβάνει την παρακολούθηση του ασθενούς, την εφαρμογή ειδικών κηδεμόνων στήριξης της σπονδυλικής στήλης όταν κρίνεται απαραίτητο και σε πολύ προχωρημένες περιπτώσεις τη χειρουργική παρέμβαση. Η επιλογή της κάθε θεραπευτικής προσέγγισης εκτός από το μέγεθος της παραμόρφωσης της σπονδυλικής στήλης γίνεται πάντα και σε σχέση με τη μεταβολή της στο χρόνο και την τάση εξέλιξης, όπως επίσης με την ηλικία και το βαθμό ωρίμανσης του σκελετού του μικρού ασθενή. Οι εξειδικευμένες ασκήσεις και φυσικοθεραπευτικές τεχνικές που κατά καιρούς έχουν εφαρμοστεί με στόχο τη βελτίωση της θέσης του σώματος και ενίσχυσης του μυοσκελετικού συστήματος των ασθενών σίγουρα δεν επιβαρύνουν και ενδεχομένως να συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση του προβλήματος, αλλά σύμφωνα με νεότερες μελέτες δεν βελτιώνουν τη σκολίωση. Η πρόληψη της σκολίωσης αφορά την πρώιμη διάγνωση με την απαραίτητη τακτική παιδιατρική εξέταση. Στόχος είναι η έγκαιρη οργάνωση πλάνου παρακολούθησης και εξατομικευμένης θεραπείας με παρέμβαση στον κατάλληλο χρόνο ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή. u

PAIDIKO PELMATOGRAFHMA_R 16/09/2021 12:44 μ.μ. Page 25

Τα πόδια των παιδιών Πώς επιλέγετε παπούτσια για τα παιδιά σας και πότε πρέπει να τους κάνετε πελματογράφημα;

Επιλέγοντας παιδικά παπούτσια Οταν αγοράζουμε παπούτσια, προσέχουμε το περιθώριο μπροστά από τα δάκτυλα να είναι τουλάχιστον 15 χιλ. l Τα υλικά των παπουτσιών, με εξαίρεση τα αθλητικά, που είναι πάντοτε συνθετικά, πρέπει να είναι φυσικά, δηλαδή δέρμα ή ύφασμα. Το δέρμα είναι καλύτερο, γιατί προσαρμόζεται στο σχήμα του ποδιού και δεν το καταπονεί. l Τα παπούτσια θα πρέπει να έχουν τη σωστή φόρμα, να είναι ανατομικά και να διαθέτουν σταθερή σόλα. l Οι κάλτσες πρέπει να είναι βαμβακερές ή μάλλινες και όχι συνθετικές, να αλλάζονται καθημερινά, αν όχι συχνότερα, και να πλένονται τουλάχιστον στους 60 βαθμούς. l Στα μεγαλύτερα παιδιά, στην εφηβεία, γίνεται έντονο το πρόβλημα της επιλογής παπουτσιών. Τα κορίτσια προτιμούν τα τακούνια, ενώ τα αγόρια συνήθως επιμένουν να φορούν σχεδόν αποκλειστικά αθλητικά. Η υπεριδρωσία, σε συνδυασμό με τα συνθετικά υλικά των αθλητικών παπουτσιών, δημιουργούν μικρόβια και μύκητες, που προκαλούν έντονη δυσοσμία και θεραπεύονται δύσκολα. Τα αθλητικά παπούτσια επιβάλλεται να πλένονται τακτικά στο πλυντήριο, επίσης στους 60 βαθμούς. l Αν το παιδί επιμένει να χρησιμοποιεί συνεχώς αθλητικά παπούτσια, θα πρέπει να έχει τουλάχιστον δύο ζευγάρια, ώστε να μη φορά τα ίδια κάθε μέρα. l Δεν είναι σωστό τα παπούτσια να δανείζονται, ούτε να «περνούν» από το μεγάλο αδελφάκι στο μικρότερο. Τα παλιά παπούτσια έχουν πάρει το σχήμα του πρώτου ποδιού και σίγουρα θα ταλαιπωρήσουν το δεύτερο. l

Μέχρι το παιδί να αρχίσει να περπατά, δεν χρεικλινική εκτίμηση των προβλημάτων του άζεται να φορά παπούτσια. Τα παπούτσια μάλιστα, άκρου ποδιού δεν είναι πάντα εύκολη σε αυτήν την περίπτωση βλάπτουν παρά ωφελούν στα παιδιά, ιδιαίτερα στα νήπια (1-3 χρότο παιδί, καθώς εμποδίζουν την ελευθερία του νων), λόγω της ιδιαίτερης κατασκευής του παιδικού κατά το μπουσούλημα. Παπούτσια θα πρέπει να ποδιού, αλλά και της ύπαρξης φυσιολογικών πααγοραστούν στο παιδί όταν αρχίσει να κάνει τις ραλλαγών και νοσημάτων του μυοσκελετικού πρώτες προσπάθειές του για βάδιση, επιλέγοντας συστήματος, οι οποίες, χωρίς μερικές φορές να ένα ζευγάρι που καλύπτει τον αστράγαλο, ώστε εδράζονται στο άκρο πόδι, επηρεάζουν την εμνα υποστηρίζονται τα αδύνατα πόδια φάνιση ή και τις λειτουργίες του. και τα μαλακά του κόκαλα. Τα περισσότερα παιδιά γεννιούνται με φυσιολογικά αναπτυγμένα πόδια, Μέχρι την ηλικία των 6 ετών, δεν τα οποία δομικά είναι σταθερά και χρειάζεται επίσης να ανησυχούμε λειτουργικά. Ωστόσο, σε ορισμένα για ορθοπεδικά προβλήματα, αφού παιδιά εμφανίζονται παραλλαγές της με την επιλογή του σωστού παπουφυσιολογικής δομής και ευθυγράμτσιού, τα όποια προβλήματα στις μισης των αρθρώσεων του ποδιού. περισσότερες περιπτώσεις διορθώΑποτέλεσμα αυτών των παραλλαγών νονται από μόνα τους, όσο το παιδί είναι οι παραμορφώσεις και οι διααναπτύσσεται. ταραχές βάδισης. Κατά την επιλογή του παπουτσιού Στη γέννηση ο σκελετός του άκρου θα πρέπει να προσέχουμε η σόλα Γράφει η ποδιού είναι κατά το μεγαλύτερο να μην είναι πολύ μαλακή, ώστε το Μάνος Αρβανιτάκης μέρος χόνδρινος και απεικονίζεται πόδι να συναντά φυσιολογική αντίΠοδολόγος - Ποδίατρος, ακτινολογικά ως χαλαρή συνάθροιση σταση και να μην παραμορφώνονται Πρ. Ελληνικού Συλλόγου των πυρήνων οστέωσης του αστραοι μαλακές ακόμη αρθρώσεις του Ποδιάτρων - Ποδολόγων γάλου, της πτέρνας και των οστεο- Msc. Bsc (Hons) Podiatry MPS μεταταρσίου. Προκειμένου να αποποιημένων διαφύσεων των οστών, φεύγεται η συνήθης σ’ αυτή την ηλιτων φαλάγγων και των μεταταρσίων. Η σύσταση κία τάση για χιασμό των ποδιών (πλησίασμα αυτή καθιστά το βρεφικό άκρο πόδι εξαιρετικά των γονάτων και απομάκρυνση των άκρων ποεύκαμπτο, του επιτρέπει να συμπεριφέρεται ως δών), το εσωτερικό πέλμα του παπουτσιού θα κέρινο πρότυπο, το οποίο διαμορφώνεται υπό πρέπει να είναι σωστά εξογκωμένο στην καμάρα την επίδραση εξωτερικών δυνάμεων. και όχι επίπεδο.

Πελματογράφημα και παιδικό πόδι

ο πελματογράφημα είναι μια εξέταση ανώδυνη, χωρίς ακτινοβολία, η οποία δείχνει πώς περιπατάμε και τι πιέσεις παίρνουμε από το έδαφος. Ο πελματογράφος είναι μια πλατφόρμα που διαθέτει χιλιάδες ψηφιακούς αισθητήρες και είναι συνδεδεμένος με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Είναι μια εξέταση πολύ βοηθητική στη δουλειά του ποδολόγου.

Το πελματογράφημα πραγματοποιείται σε δύο φάσεις, το στατικό και το δυναμικό. Στο στατικό ο ασθενής στέκεται πάνω στην πλατφόρμα του πελματογράφου και τα δεδομένα από την εξέταση καταγράφονται στον υπολογιστή. Ενώ στο δυναμικό, ο ασθενής περπατάει πάνω στην πλατφόρμα, με κανονική ταχύτητα, και ο υπολογιστής καταγράφει τα στοιχεία της τμηματικής

ανάλυσης βάδισης. Πιο απλά, εμφανίζει στην οθόνη τον τύπο βάδισης, την κατανομή βάρους, το χρόνο βάδισης, τον άξονα του σώματος κατά τη βάδιση και πολλές άλλες παραμέτρους. Μια πολύ απλή και καλή προληπτική εξέταση, ιδίως σε παιδιά, ούτως ώστε κάποια προβλήματα, όπως η πλατυποδία, να μπορούν έγκαιρα να διαγνωστούν και να θεραπευτούν.

| περί υγείας | 25

MATHISIAKES DYSKOLIES_x2 16/09/2021 12:44 μ.μ. Page 26

Μαθησιακές δυσκολίες Οταν όλα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται Το 1/10 των μαθητών μπορεί να παρουσιάσει, σε διαφορετικό βαθμό φυσικά, τέτοιου τύπου δυσκολίες.

τέλος της εκπαιδευτικής του καριέρας, το γνωστό ο παιδί είναι υπερκινητικό, δυσκολεύεται bullying. να συγκεντρωθεί και να διαβάσει. Αυτό Αυτά τα παιδιά χαρακτηρίζονται επίσης από: είχε ξεκινήσει από τον παιδικό σταθμό l Δυσκολίες συγκέντρωσης και το νηπιαγωγείο, αλλά είχατε πει l Συναισθηματικές απώλειες ότι σιγά σιγά θα μεγαλώσει, θα ωριl Χαμηλή αυτοεκτίμηση μάσει. Ομως δεν έγινε κάτι τέτοιο. l Υψηλά επίπεδα άγχους και φόβου Τώρα πια στο δημοτικό, παρουσιάζει l Κοινωνική απομόνωση όλο και περισσότερες δυσκολίες. Δεν l Απόρριψη από τους συνομηλίκους θυμάται να γράφει στη σειρά τα γράμματα, κάνει αναγραμματισμούς, συχνά και μοναξιά l Διαταραχή διαγωγής, παραβατικόδεν έχει σωστή άρθρωση. Είναι το ζιζάνιο στην τάξη. Η δασκάλα τητα l Eλλειψη οργάνωσης γενικότερα στη κάνει συνεχώς παρατηρήσεις, τόσο στο παιδί όσο και στους γονείς του. σχολική τσάντα, στα παιχνίδια, στα Αν η εκπαιδευτικός δεν είναι υποψιαρούχα σμένη ή δεν έχει διάθεση να ασχοληθεί Oχι το παιδί δεν είναι... χαζό, δεν έχει Γράφει η ή δεν μπορεί να ασχοληθεί με ένα μειωμένη νοημοσύνη. Eχει μαθησιακές Aννα Σταυράκη μόνο «προβληματικό» παιδί και να δυσκολίες, άλλοτε πιο σοβαρές άλλοτε πάει όλη η τάξη πίσω, τότε μοιραία αυτό το παιδί πιο ελαφρές. θα μείνει πίσω στην εκπαίδευση, θα μείνει πίσω Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι μια νευστην πρόοδο και κυρίως θα δέχεται μέχρι το ρολογική διαταραχή, η οποία πλήττει μία ή και

26 | περί υγείας |

περισσότερες από τις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην κατανόηση ή τη χρήση της γλώσσας, προφορική ή γραπτή, και μπορεί να εκδηλωθεί σαν αδυναμία του παιδιού στο να ακούει, να σκέφτεται, να μιλάει, να γράφει, να προφέρει τις λέξεις ή να εκτελεί μαθηματικούς υπολογισμούς. Οι μαθησιακές δυσκολίες στις μέρες μας αποτελούν μια πολύ γνωστή και συνηθισμένη κατάσταση, μιας και περίπου το 1/10 των μαθητών μπορεί να παρουσιάσει, σε διαφορετικό βαθμό φυσικά, τέτοιου τύπου δυσκολίες. Οι μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζονται, όμως, σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό, ειδικά στις περιπτώσεις εκείνες όπου εντοπίζονται έγκαιρα και έτσι δεν επηρεάζουν αρνητικά την παραπέρα ζωή του ατόμου. Ολα αυτά τα δύσκολα ζητήματα αναλαμβάνει να αναλύσει σε αυτή τη συνέντευξη η πτυχιούχος λογοπαθολόγος, Τζούλια Κορωνιά, ιδιοκτήτρια του Κέντρο Θεραπευτικής Αγωγής Speechlab by Julia με ειδίκευση στην παιδική απραξία λόγου.

MATHISIAKES DYSKOLIES_x2 16/09/2021 12:45 μ.μ. Page 27

- Τι εννοούμε όταν λέμε μαθησιακές δυσκολίες, σε τι συνίστανται; Με τον όρο Μαθησιακες δυσκολίες (ΜΔ) αναφερόμαστε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στη σχολική τάξη. Στερούνται δηλαδή κάποιων ικανοτήτων σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά στις σχολικές απαιτήσεις. Συγκεκτριμένα, είναι δυσκολίες που σχετίζονται με την ικανότητα της ανάγνωσης, της γραφής, της λογικής σκέψεις, της χρήσης του προφορικού λόγου, καθώς και των μαθηματικών ικανοτήτων (δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία) - Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Τα παιδιά με ΜΔ είναι συνηθως τα παιδιά που έχουν δυσκολία στη συγκέντρωση και έχουν το προφίλ ότι κουράζονται γρήγορα, έχουν δυσκολίες στην οργάνωση και στην ταξινόμηση των πληροφοριών και είναι οι αδύναμοι μαθητές στη γλώσσα, στα μαθηματικά και στην αντιγραφή. Ακόμα, δυσκολεύονται να ακούν και να γράφουν ταυτόχρονα, η γράπτη τους έκφραση είναι απλή και συναντώνται και δυσκολίες στην οπτικό-ακουστική αντίληψη. Επίσης, έχουν δυσκολία στις αλληλουχίες – ημέρες, μήνες, εποχές, χρόνο κ.λπ., δεν δέχονται εύκολα κριτική, εκδηλώνουν ανώριμη συμπεριφορά, απαντούν χωρίς να σκεφτούν, αυτόματα και πολλές φορές δίνουν τη λάθος απάντηση και αδυνατούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά σε καταστάσεις άγχους και έντασης. Το παιδί με ΜΔ μπορεί να έχει όλα τα παραπάνω ή κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά. - Σε ποια ηλικία εμφανίζονται; Οι μαθησιακές δυσκολίες υπάρχουν πριν την έν-

ταξη του παιδιού στο σχολείο, δηλαδή μπορούν να γίνει αντιληπτές από έναν ειδικό στα 5 έτη. Με την έναρξή του όμως στην Α Δημοτικού εκδηλώνονται σε όλο το φάσμα τους. - Τι πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς; Αυτό που πρέπει να ξέρουν οι γονείς είναι ότι όσο νωρίτερα διαγνωστεί η δυσκολία και ξεκινήσει το θεραπευτικό πλάνο, τόσο πιο εύκολη και λειτουργική θα είναι η μαθησιακή ζωή στου παιδιού. Οπότε τα χαρακτηριστικά των παιδιών αυτών που είπαμε είναι εκείνα που οι γονείς θα πρέπει να αναγνωρίσουν στα παιδιά τους και να επισκεφτούν έναν ειδικό για μια αξιολόγηση. Πολλοί γονείς που έχουν παιδιά με ΜΔ δυσκολεύονται να τα οριοθετήσουν και στο σπίτι οπότε η ζωή τους δεν είναι λειτουργική και υπάρχει μεγάλη ένταση. Συνήθως, λοιπόν, στους γονείς που έχουν να διαχειριστούν μια νέα κατάσταση προτείνουμε πάντα συμβουλευτική γονέων. Από την πείρα μου έχω δει, πως οι γονείς που συνειδητοποιούν τη δυσκολία και ξεκινούν και εκείνοι να αλλάζουν και να βοηθούν, τα αποτελέσματα είναι θεαματικά στο παιδί!

αρκετά ενημερωμένοι και μπορούν να ενημερώσουν τους γονείς για να εξεταστεί περαιτέρω η κατάσταση του παιδιού. Αφού το παιδί ξεκινήσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα οι θεραπευτές επικοινωνούν με τον εκπαιδευτικό της τάξης για να μπορέσουν όλοι μαζί να το βοηθήσουν 100%. - Ποιες είναι οι κύριες κατηγορίες των μαθησιακών δυσλειτουργιών; Οι κύριες κατηγορίες είναι: l Δυσγραφία l Δυσαριθμησία l Δυσαναγνωσία l Δυσορθογραφία

- Πόσο συχνά εμφανίζονται; Το ποσοστό παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες κυμαίνεται μεταξύ 2% - 10 % στη χώρα μας.

- Τι θεραπείες υπάρχουν και πόσο διαρκούν; Πρώτα θα πρέπει να γίνει μια αξιλόγηση της δυσκολίας να εντοπιστουν ακριβώς οι δυσκολίες και με αυτό τον τρόπο θα επιλεχθούν οι θεραπείες που θα πρεπει να ακολουθήσει το κάθε παιδί και βέβαια η συχνότητα. Οι θεραπείες που υπάρχουν είναι λογοθεραπεία για ό,τι έχει να κάνει με τον λόγο τόσο σε προφορικό όσο και σε γραπτό επίπεδο, η εργοθεραπεία για οποιαδήποτε δυσκολία σε λεπτή-αδρή κίνηση, καθώς και σε δυσκολία στη συγκέντρωση και τέλος οι ψυχοθεραπείες με τον παιδοψυχολόγο που απευθύνονται στο άγχος και στις δυσκολίες της συμπεριφοράς. Το πόσο διαρκούν οι συνεδρίες δεν υπάρχει κάποιο όριο, συνήθως πραγματοποιούνται μέχρι το παιδί να μάθει να διαχειρίζεται τις δυσκολίες του.

- Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν στη διαπίστωσή τους; Οι εκπαιδευτικοί είναι οι πρώτοι (αν οι γονείς δεν έχουν διαπιστώσει ήδη) που αντιλαμβάνονται συνήθως τις δυσκολίες, ξεκινώντας ένα παιδί τη πρώτη δημοτικού. Πλέον, οι εκπαιδευτικοί είναι

- Βαριές περιπτώσεις μαθησιακών δυσλειτουργιών μπορούν να έχουν πλήρη ίαση; Μπορούμε με θεραπευτικό πλάνο, καλή συνεργασία με τους γονείς και τους δασκάλους να επιτύχουμε πρόοδο στη μαθησιακή ζωή του παιδιού και 80%! u

| περί υγείας | 27

KYSTIKH INWSH_R 16/09/2021 12:45 μ.μ. Page 28

Μια καθοριστική χρονιά για τους ασθενείς με Κυστική Ινωση Το μέλλον για τους ασθενείς με Κυστική Ινωση είναι ελπιδοφόρο και πολλά υποσχόμενο, καθώς οι υπάρχουσες και αναμενόμενες θεραπείες δίνουν ενθαρρυντικά μηνύματα.

«Α

Ελλάδα μέσω πρώιμης πρόσβασης την επαναπεριόριστη ανάσα με την επανασταστατική life-saving θεραπεία Kaftrio (γνωστή στην τική θεραπεία και μεταμόσχευση για Αμερική ως Trikafta) που απευθύνεται στο 90% όλους» είναι το σύνθημα των ασθετων ασθενών παγκοσμίως και να διασώσουμε νών με Κυστική Ινωση για τον φετινό εορτασμό τους ασθενείς μας σε κρίσιμη κατάσταση με ανατης Παγκόσμιας Ημέρας Κυστικής Ίνωσης στις 8 πνευστική ανεπάρκεια τελικού σταΣεπτεμβρίου, μιας κληρονομικής νόσου δίου. Ανάμεσα σε αυτούς τους ασθεμε χαμηλό προσδόκιμο ζωής, που επηνείς ήμουν κι εγώ και η εμπειρία ρεάζει πολλά όργανα, με σημαντικόπου έχω να σας μεταφέρω είναι ότι τερο τους πνεύμονες. από τη δεύτερη κιόλας ημέρα της Αυτή η χρονιά ήταν καθοριστική για θεραπείας άρχισα να αναπνέω ελεύτους ασθενείς με Κυστική Ινωση στη θερα χωρίς τη συσκευή οξυγόνου χώρα μας. Με την έλευση της COVIDκαι να ανακτώ σταδιακά τη λειτουρ19 στην Ελλάδα, η κοινότητά μας ένιωσε γικότητά μου και την ικανότητα να μεγάλο φόβο, καθώς το πρώτο όργανο αυτοεξυπηρετούμαι, που είχα χάσει που επηρεάζεται είναι οι πνεύμονες. τα τελευταία χρόνια. Παρά τις αρχικές δυσκολίες που αντιΑυτή τη στιγμή τη θεραπεία λαμμετωπίσαμε στην πρόσβασή στα νοΓράφει η βάνουν πάνω από 80 ασθενείς, ενώ σοκομεία και στις μονάδες υγείας, οι Aννα Σπίνου στόχος είναι η ολοκλήρωση της διαασθενείς μας προσαρμόστηκαν σχετικά Πρόεδρος Πανελλήνιου πραγμάτευσης αποζημίωσης μεταξύ σύντομα στις νέες προκλήσεις της πανδημίας. Καταλυτικό ρόλο έπαιξε η εμ- Συλλόγου Κυστικής Ινωσης κράτους και φαρμακευτικής, έτσι www.cysticﬁbrosis.gr ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση πειρία των ασθενών μας στην τήρηση για το σύνολο των επιλέξιμων ασθενών με Κυστική των μέτρων προστασίας, η τηλεϊατρική, η άυλη Ινωση στη χώρα μας. συνταγογράφηση, αλλά και η προτεραιοποίηση Ο αγώνας μας για την έναρξη της επαναστατικής στον εμβολιασμό μας, καθώς η Κυστική Ινωση θεραπείας στην Ελλάδα και τη διάσωση των ασθεεξαρχής εντάχθηκε στην πρώτη ομάδα νοσημάτων νών μας αναγνωρίστηκε εντός και εκτός συνόρων. που εμβολιάστηκαν. Επίσης, με πρωτοβουλία του Εκτός από την τιμητική βράβευση του Συλλόγου Συλλόγου μας έχουμε δωρίσει μέχρι στιγμής 200 μας στα φαρμακευτικά βραβεία «Νόμπελ» Prix ατομικά σπιρόμετρα σε ασθενείς μας σε όλη την Galien Greece 2021 με το «Patient Initiative Award» Ελλάδα, ώστε να μπορούν να κάνουν μόνοι τους για την αποτελεσματικότερη διαπραγμάτευση στο σπίτι την εξέταση της σπιρομέτρησης, απομε τους φορείς, ο Επίτιμος Πρόεδρος μας, Δημήφεύγοντας την επίσκεψη στο νοσοκομείο. τρης Κοντοπίδης, έλαβε από τον Ευρωπαϊκό ΟρΑπό την αρχή της πανδημίας, η Πολιτεία και το γανισμό «European Lung Foundation» το τιμητικό Υπουργείο Υγείας επέδειξαν άμεσα αντανακλα«ELF Award» για τη σημαντική συνεισφορά του στικά για την προστασία των ασθενών με Κυστική στη διάσωση των ασθενών μας. Ινωση. Με την καθοριστική συμβολή του πρώην Ομως για έναν μικρό πλέον αριθμό ασθενών μας Υπουργού Υγείας κ. Κικίλια και σε συνεργασία με που δεν είναι επιλέξιμοι για κάποια καινοτόμα τον Πρόεδρο του ΕΟΦ κ. Φιλίππου και τους αρθεραπεία λόγω των μεταλλάξεών τους και βρίμόδιους φορείς καταφέραμε να φέρουμε στην

28 | περί υγείας |

σκονται σε αναπνευστική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, η μεταμόσχευση πνευμόνων συνεχίζει να αποτελεί τη μοναδική λύση επιβίωσης. Στη χώρα μας από το 2019 έχει ξεκινήσει το ελληνικό πρόγραμμα μεταμόσχευσης πνευμόνων, όμως η χώρα μας δυστυχώς έχει αρνητική πρωτιά στη δωρεά οργάνων. Θέλοντας να συμβάλουμε στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τη δωρεά οργάνων και να στηρίξουμε το ελληνικό πρόγραμμα μεταμοσχεύσεων, ο Σύλλογός μας διοργάνωσε στην αρχή του χρόνου την εκστρατεία μας «Απεριόριστη Ανάσα- Be a life donor». Χάρις την καμπάνια μας και με τη στήριξη της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, κατορθώσαμε μέσα σε 2 μήνες να τριπλασιάσουμε τις εγγραφές δωρητών οργάνων στο Μητρώο του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, ενώ συνεχίζουμε τις προσπάθειες μας για να εξασφαλίσουμε τη 2η ευκαιρία για ζωή για τους ασθενείς με Κυστική Ινωση, αλλά και για κάθε ασθενή με αναπνευστικό νόσημα. Φέτος μπορούμε να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα Κυστικής Ινωσης με αισιοδοξία. Τα δύσκολα έχουν περάσει και το θαύμα που περιμέναμε από την ημέρα που γεννηθήκαμε έχει έρθει. Τα επόμενα χρόνια αναμένουμε να προστεθούν στο οπλοστάσιο μας περισσότερα καινοτόμα φάρμακα για τη μάχη κατά της νόσου, ενώ ενθαρρυντικά είναι και τα πρώτα αποτελέσματα των ερευνών για την γονιδιακή θεραπεία που θα οδηγήσει στην οριστική εξάλειψη της νόσου. Το μέλλον για τους ασθενείς με Κυστική Ινωση είναι ελπιδοφόρο και πολλά υποσχόμενο. Οπως έχουμε αποδείξει, οι ασθενείς μπορούν, όχι μόνο να πρωτοπορήσουν, αλλά και να ηγηθούν, να κατορθώσουν το ανέφικτο, και υποσχόμαστε ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για να εξασφαλίσουμε «Απεριόριστη Ανάσα» για όλους τους ασθενείς με Κυστική Ινωση στη χώρα μας.u

EMFRAGMATA_L 16/09/2021 1:05 μ.μ. Page 29

Οξυ έμφραγμα μυοκαρδίου Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να μας ανησυχήσουν;

σαν κάψιμο, σφίξιμο, βάρος), επιμένει, δεν αναπολογίζεται ότι 4 άνδρες και 2 γυναίκες κουφίζεται με υπογλώσσια νιτρογλυκερίνης και ανα 1.000 άτομα πληθυσμού (περίπου συνοδεύεται με ιδρώτα, ζάλη, ναυτία, εμετό, δύ8-10.000 στην Ελλάδα) υποφέρουν από έμφραγμα μυοκαρδίου (ΕΜ) ετησίως. Περισσόσπνοια και ένα αίσθημα επικείμενου θανάτου. τεροι από 1 στους 4 πεθαίνουν, πριν προφτάσουν Συνήθως, ο πόνος διαρκεί >30 λεπτά μέχρι ώρες, να ζητήσουν ιατρική βοήθεια. η ένταση του αγγίζει το μέγιστο δε για λίγα λεπτά. Ενα σύνηθες λάθος Στο μεγάλο ποσοστό το ΕΜ εκδηλώνεται είναι όταν ο ασθενής αναφέρει πόνο ξαφνικά και χωρίς να έχουν προηγηθεί στο επιγάστριο και αυτό εκλαμβάπρόδρομα συμπτώματα. Στο μισό όμως νεται σαν «δυσπεψία». των περιπτώσεων ΕΜ μπορεί να αναΕνας στους 5 ασθενείς δεν εμφανίγνωρισθούν εκλυτικοί παράγοντες ή ζεται με τη κλασική εικόνα (οπισθοπρόδρομα συμπτώματα. Τέτοιοι παράστερνική δυσφορία) αλλά με άτυπα γοντες είναι η σοβαρή σωματική άσκηση συμπτώματα (γυναίκες, ηλικιωμένοι). (π.χ. αποχιονισμός και ειδικά αν το άτομο δεν έχει ασκηθεί), έντονη συναισθηματική Σε ορισμένους ασθενείς οι ενοχλήφόρτιση, σεξουαλική δραστηριότητα σεις είναι υποφερτές και δεν ζητούν (υπό όχι άνετες συνθήκες), βαρύ λιπαρό ιατρική βοήθεια, αλλά και όταν επιΓράφει o σκέπτονται νοσοκομεία δεν παραΓιάννης Γουδέβενος γεύμα, έλλειψη ύπνου και χρήση κοκαΐΟμότιμος Καθηγητής μένουν για νοσηλεία. Ενα ποσοστό νης. Επίσης, σοβαρές μη καρδιακές επεμΚαρδιολογίας Ιατρικής τέλος εμφανίζεται χωρίς καθόλου βάσεις προδιαθέτουν στη εκδήλωση ΕΜ. Σχολής Ιωαννίνων, πόνο (διαβητικοί, μεταμόσχευση Σε ένα ποσοστό το ΕΜ μπορεί να προτ. πρόεδρος Ελληνικής καρδιάς). ηγηθεί με εικόνα στηθάγχης, συνήθως Καρδιολογικής Εταιρείας. Σιωπηλά ΕΜ: Σε ένα αριθμό ασθεσε ηρεμία ή σε μικρή προσπάθεια. Εδώ νών το ΗΚΓ είναι συμβατό με ΕΜ, αλλά μόνο οι χρειάζεται προσοχή ειδικά όταν ασθενείς παμισοί δεν μπορούν να ανακαλέσουν συμβατά ρουσιάζονται με δυσφορία στη προσπάθεια όχι συμπτώματα. οπισθοστερνική, αλλά στη κάτω γνάθο ή στους ώμους. Συχνά για βοήθεια επισκέπτονται οδοντίατρο ή ορθοπεδικό. Ενα αίσθημα γενικής κακουχίας ή σαφούς εξάντλησης μπορεί να συνοδεύει μερικά πρόδρομα ενοχλήματα. Τα κλασικά συμπτώματα είναι η οπισθοστερνική δυσφορία (από το επιγάστριο μέχρι το τράχηλο) που ακτινοβολεί στη μεσοπλάτιο χώρα, στους ώμους και στους αγκώνες (εσωτερική πλευρά συμμετρικά). Υποπτος είναι ο πόνος που ξυπνάει τον ασθενή τη νύχτα (που συνήθως συμβαίνει πρωινές ώρες). Η δυσφορία, που είναι ένα πρωτόγνωρο επώδυνο αίσθημα (ο ασθενή το εκφράζει

Παράγοντες κινδύνου Οι παράγοντες κινδύνου είναι οι ίδιοι με αυτούς της στεφανιαίας νόσου. Κινδυνεύουν οι καπνιστές (ιδιαίτερα οι νέοι),τα άτομα με ψηλή χοληστερόλη, με υπέρταση, οι διαβητικοί, οι παχύσαρκοι και όσοι έχουν κληρονομικό ιστορικό στεφανιαίας νόσου (πρώτου βαθμού συγγενείας άνδρες <55 γυναίκες < 65 ετών). Περίπου 15% των ασθενών με ΕΜ δεν έχει κανένα απο τους γνωστούς τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, χοληστερίνη, υπέρταση, διαβήτη). Η μέση ηλικία εκδήλωσης ΕΜ είναι τα 65 έτη για τους άνδρες και τα 72 έτη για τις γυναίκες Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση και στις μικρές ηλικίες: 5% και 2% στις γυναίκες έχουν ήλικία <45 ετών. Ετσι, η συνήθης εικόνα έξω απο τις εντατικές μονάδες με τα παιδιά να ανησυχούν για τους γονείς έχει αλλάξει με το να ανησυχούν οι γονείς για τα παιδιά τους που νοσηλεύονται με ΕΜ. Περίπου 5-10% των περιπτώσεων ΕΜ επιπλέκεται με καρδιογενές shock (χαμηλή πίεση) μια κατάσταση με αυξημένη θνητότητα.u

Σημάδια εμφράγματος

Πόνος στο στήθος

Ναυτία

Εφίδρωση

Ζαλάδα

| περί υγείας | 29

ALZHEIMER_SAKKA_L 16/09/2021 12:46 μ.μ. Page 30

H άνοια και η νόσος Alzheimer σήμερα O Σεπτέμβριος είναι ένας μήνας αφιερωμένος στην υπενθύμιση προς όλους μας ότι η νόσος Alzheimer εξακολουθεί να πλήττει εκατομμύρια ασθενείς και φροντιστές στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο.

πει να ενθαρρύνουν τους μεσήλικες να διακόπτουν τις αναπτυγμένες χώρες, η αύξηση του το κάπνισμα, να ασκούνται σωματικά, να ακολουθούν προσδόκιμου επιβίωσης έφερε στο προδιατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και ψάρια σκήνιο την άνοια (α στερητικό + νους) με (Μεσογειακή δίαιτα), να ελέγχουν την παχυσαρκία, ποιο συχνή μορφή τη νόσο Alzheimer (70% του το διαβήτη και την υπέρταση και να αποφεύγουν συνόλου των περιστατικών) σαν ένα μείζον ιατρικό, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Επιπρόσθετα κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. Παγκοσμίως, άνθρωποι με πολλά χρόνια εκπαίδευσης, απαιτητικά στις μέρες μας υπάρχουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι επαγγέλματα και περισσότερες δραπου ζουν με άνοια, αριθμός που στηριότητες ελεύθερου χρόνου θα αυξηθεί δραματικά στο μέλλον (συμπεριλαμβανομένων πνευματιλόγω της αύξησης του προσδόκιμου κών, κοινωνικών, αλλά και φυσιεπιβίωσης τόσο στις αναπτυγμένες κών-σωματικών δραστηριοτήτων) όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. έχουν μικρότερες πιθανότητες ανάΣτη χώρα μας 160.000 άτομα πάπτυξης νόσου Alzheimer. σχουν από άνοια και 280.000 άτομα Οι εγκεκριμένοι θεραπευτικοί πααπό Ήπια Νοητική Διαταραχή (προράγοντες που χρησιμοποιούνται στάδιο της άνοιας). Συνολικά ο πληθυσμός των ανθρώπων με ήπια ή σήμερα για τη θεραπεία της νόσου σοβαρά νοητικά προβλήματα πληAlzheimer είναι οι αναστολείς της σιάζει το μισό εκατομμύριο. Αν συχολινεστεράσης (δονεπεζίλη, ριβαΓράφει η νυπολογίσουμε ότι για κάθε ασθενή στιγμίνη, γκαλανταμίνη) και η μεΔρ. Παρασκευή Σακκά με άνοια επηρεάζεται σημαντικά η μαντίνη. Τα φάρμακα αυτά θεωΝευρολόγος – Ψυχίατρος, ζωή 2-3 φροντιστών - μελών της ρούνται συμπτωματικές θεραπείες Εταιρεία Alzheimer Αθηνών, οικογένειας, αντιλαμβανόμαστε ότι και ελέγχουν μερικώς τα νοητικά Εθνικό Παρατηρητήριο για την και συμπεριφορικά συμπτώματα πρόκειται για μια πάθηση που αφορά Άνοια και τη νόσο Alzheimer. της νόσου χωρίς να επηρεάζουν τη άμεσα σε 1 εκατομμύριο Έλληνες νευροεκφυλιστική διεργασία στον πολίτες. Το ετήσιο δε κόστος της εγκέφαλο των πασχόντων. πάθησης αυτής στην Ελλάδα εκτιμάται σε 3 δισεΤα νευροπαθολογικά χαρακτηριστικά της νόσου κατομμύρια ευρώ. Alzheimer είναι η ενδοκυττάρια εναπόθεση πρωΗ νόσος Alzheimer είναι μη αναστρέψιμη και εξελίσσεται με αργούς ρυθμούς σε βάθος χρόνου. Τα τεΐνης τ που σχηματίζει τα νευροϊνιδιακά συμπλέγσυμπτώματα της είναι: διαταραχές μνήμης, διαταματα και η εξωκυττάρια εναπόθεση β-αμυλοειδούς ραχές λόγου, απώλεια προσανατολισμού στο χώρο που σχηματίζει τις αμυλοειδικές πλάκες καταστρέκαι χρόνο και έκπτωση καθημερινής λειτουργικόφοντας έτσι τους φυσιολογικούς εγκεφαλικούς νευρώνες. τητας. Επίσης υπάρχουν αλλαγές στην προσωπικόΣτις 7 Ιουνίου 2021 o FDA, o Αμερικανικός Οργανιτητα, συχνά σωματικά ενοχλήματα και ψυχιατρικά σμός Τροφίμων και Φαρμάκων ενέκρινε την κυσυμπτώματα όπως απάθεια, κατάθλιψη, επιθετικόκλοφορία του Αducanumab για τη νόσο Alzheimer. τητα, ευερεθιστότητα, αρνητισμός, παραλήρημα Το Aducanumab είναι ένα ανθρώπινο μονοκλωνικό και ψευδαισθήσεις. Από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι τα τελικά στάδια της νόσου μεσολαβούν αντίσωμα τύπου IgG1 που συνδέεται με υψηλή κατά μέσο όρο 10 χρόνια. Οι αιτίες της νόσου Alzheimer δεν είναι συνολικά γνωστές. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου που έχουν διαπιστωθεί είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας, παράγοντες μη τροποποιήσιμοι. Η αυστηρά κληρονομική μορφή της νόσου είναι σπάνια, αφορά σε 1-2 % του συνόλου των πασχόντων και εμφανίζεται σε ηλικίες κάτω των 65 ετών. Η σποραδική μορφή της νόσου Alzheimer που εμφανίζεται μετά τα 65 έτη έχει μικρότερη κληρονομική επιβάρυνση. Μελέτες πληθυσμών στην Ευρώπη και την Αμερική τα τελευταία χρόνια αποδεικνύουν ότι η επίπτωση της άνοιας μειώνεται ως αποτέλεσμα της αλλαγής του τρόπου ζωής και του ελέγχου των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου. Οι πολιτικές για τη δημόσια υγεία θα πρέ-

30 | περί υγείας |

εκλεκτικότητα με έναν επίτοπο του β- αμυλοειδούς και προκαλεί πολύ σημαντική μείωση του φορτίου αμυλοειδικών πλακών στο εγκεφαλικό παρέγχυμα, όπως έδειξαν οι μελέτες PRIME, EMERGE και ENGAGE. Η βελτίωση όμως των κλινικών συμπτωμάτων δεν ήταν εξίσου σημαντική αλλά υπήρξαν οφέλη στους περισσότερους κλινικούς τομείς των ασθενών που συμμετείχαν. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το Aducanumab απευθύνεται σε επιλεγμένους πληθυσμούς γιατί επιβραδύνει την εξέλιξη της Ήπιας Νοητικής Διαταραχής και της πρώιμης νόσου Alzheimer και όχι της άνοιας μέτριου ή σοβαρού σταδίου. H εκτίμηση της βαρύτητας της νόσου πρέπει να γίνεται σε όλους τους ασθενείς και να παρακολουθείται με πλήρη νευροψυχολογικό έλεγχο. Επιπλέον η διάγνωση της νόσου Alzheimer πρέπει να επιβεβαιώνεται με βιοδείκτες και συγκεκριμένα στη χώρα μας με οσφυνωτιαία παρακέντηση για ανίχνευση βιοδεικτών στο ΕΝΥ. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχουν γίνει σημαντικά βήματα σχετικά με την αντιμετώπιση της άνοιας. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την άνοια έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής και διατυπώνει προτάσεις για ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σχέδιο διαχείρισης και αντιμετώπισης όλων των τομέων της άνοιας. To Εθνικό Παρατηρητήριο για την Άνοια και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αλτσχάιμερ με τις οργανώσεις Αλτσχάιμερ σε όλη την Ελλάδα συνεχίζουν με επιτυχία τον αγώνα να γίνει η άνοια προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία στη χώρα μας. Κέντρα Ημέρας για άτομα με άνοια λειτουργούν στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος, υπάρχουν αρκετά Ιατρεία Μνήμης σε Γενικά και Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία και 2 Μονάδες τελικού σταδίου για άτομα με άνοια υλοποιούνται άμεσα μέσω των Περιφερειακών ΠΕΠ. Για μια ακόμη χρονιά και εν μέσω πανδημίας ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας ο αφιερωμένος στην υπενθύμιση για όλους μας ότι η νόσος Alzheimer εξακολουθεί να πλήττει εκατομμύρια ασθενείς και φροντιστές στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Όλοι μαζί όσοι ενδιαφερόμαστε και εμπλεκόμαστε στην φροντίδα των ατόμων με άνοια, γιατροί και άλλοι Επαγγελματίες Υγείας, φροντιστές, πολιτικοί, απλοί άνθρωποι, να δραστηριοποιηθούμε και να κινητοποιήσουμε τους ιθύνοντες ώστε οι ασθενείς με άνοια και οι φροντιστές του να: 1. Έχουν πρόσβαση σε έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και καλής ποιότητας φροντίδα 2. Μπορούν να ζήσουν όσον το δυνατόν πιο ανεξάρτητα 3. Εξακολουθούν να αποτελούν ενεργά μέλη της κοινότητας 4. Αντιμετωπίζονται με σεβασμό και κατανόηση 5. Λαμβάνουν την απαραίτητη πρακτική υποστήριξη και βοήθεια που χρειάζονται. u

HMIKRANIA_R 16/09/2021 12:47 μ.μ. Page 31

Μήπως ο πονοκέφαλός σας δεν είναι και τόσο αθώος; Η ημικρανία ταλαιπωρεί μεγάλη μερίδα ανθρώπων, των οποίων η καθημερινότητα μπορεί να επηρεαστεί κατά πολύ, λόγω του έντονου πόνου στο κεφάλι.

l Αίσθημα ζέστης ή κρύου ημικρανία είναι συνήθως l Κοιλιακό πόνο ένας μέτριας ή σοβαρής βαl Διάρροια ρύτητας πονοκέφαλος με τον πόνο να έχει σφύζοντα χαραΤα συμπτώματα της ημικρανίας κτήρα και να εντοπίζεται στη μια διαρκούν συνήθως μεταξύ 4 ωρών πλευρά του κεφαλιού. και 3 ημερών, αν και μπορεί να παραμένει η κακουχία έως και μία Πολλοί άνθρωποι έχουν επίσης συμεβδομάδα μετά. πτώματα, όπως ναυτία και εμετό και αυξημένη ευαισθησία στο φως ή τον ήχο. Συμπτώματα αύρας Η ημικρανία είναι μια συχνή κατάΠερίπου 1 στους 3 ασθενείς με ημιΓράφει ο σταση υγείας, που επηρεάζει περίπου κρανίες έχουν παροδικά, προειδοΕυάγγελος Φραγκούλης 1 στις 5 γυναίκες και περίπου 1 στους Γενικός Ιατρός, Αναπληρωτής ποιητικά συμπτώματα, γνωστά ως 15 άνδρες. Συνήθως ξεκινά στην Αρχίατρος του ΕΔΟΕΑΠ αύρα, πριν από ημικρανία. πρώιμη ενήλικη ζωή. Αυτά περιλαμβάνουν: Κάποιοι εμφανίζουν ημικρανίες συχνά, έως και l Προβλήματα στην όραση - φωτάκια, λάμψεις αρκετές φορές την εβδομάδα, ενώ άλλοι μόνο που αναβοσβήνουν, σχέδια ζιγκ-ζαγκ ή τυφλά περιστασιακά και είναι δυνατό να μεσολαβήσουν σημεία ακόμα και χρόνια ανάμεσα στις κρίσεις. l Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα, σαν τσίμπημα από

Κοινά συμπτώματα ημικρανίας Το κύριο σύμπτωμα της ημικρανίας είναι συνήθως ένας έντονος πονοκέφαλος εντοπισμένος στη μία πλευρά του κεφαλιού. Ο πόνος έχει συνήθως σφύζοντα χαρακτήρα, επιδεινώνεται με την κίνηση και δυσχεραίνει την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί και στις δύο πλευρές του κεφαλιού και μπορεί να επηρεάσει το πρόσωπο ή τον αυχένα.

Πρόσθετα συμπτώματα Aλλα συμπτώματα που συχνά σχετίζονται με ημικρανία περιλαμβάνουν: l Tην ναυτία l Tον εμετό l Tην αυξημένη ευαισθησία στο φως και στον ήχο, γι' αυτό και πολλά άτομα με ημικρανία θέλουν να ξεκουραστούν σε ένα ήσυχο, σκοτεινό δωμάτιο. Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν επίσης περιστασιακά άλλα συμπτώματα, όπως: l Eφίδρωση l Φτωχή συγκέντρωση

βελόνες- που συνήθως ξεκινάει στο ένα χέρι και ανεβαίνει στον βραχίονα πριν επηρεάσει το πρόσωπο, τα χείλη και τη γλώσσα l Αίσθημα ζάλης ή απώλειας ισορροπίας l Δυσκολία στην ομιλία l Απώλεια συνείδησης - αν και αυτό είναι ασυνήθιστο Τα συμπτώματα της αύρας συνήθως αναπτύσσονται μέσα σε λίγα λεπτά και διαρκούν έως και μία ώρα.

Αίτια ημικρανίας Η ακριβής αιτία των ημικρανιών είναι άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι είναι το αποτέλεσμα ανώμαλης εγκεφαλικής δραστηριότητας που επηρεάζει προσωρινά τα νευρικά σήματα, τις χημικές ουσίες και τα αγγεία του εγκεφάλου. Δεν είναι σαφές τι προκαλεί αυτή την αλλαγή στην εγκεφαλική δραστηριότητα, αλλά είναι πιθανό γονίδια να καθιστούν κάποιους ευάλωτους στο να εμφανίσουν ημικρανία υπό την επίδραση ενός συγκεκριμένου εκλυτικού παράγοντα. Κρίσεις ημικρανίας δυνατόν να πυροδοτούνται από ορμονικούς (π.χ. εμφάνιση σε ορισμένες γυναίκες 2-3 ημέρες πριν και μετά την έμμηνο ρύση), συναισθηματικούς, σωματικούς (π.χ. έλλειψη ύπνου), διαιτητικούς (π.χ. αφυδά-

τωση, κατανάλωση καφέ, αλκοόλ, σοκολάτας), περιβαλλοντικούς και φαρμακευτικούς παράγοντες. Το τι μπορεί να πυροδοτεί ημικρανία σε κάποιον είναι πολύ εξατομικευμένο και η τήρηση ενός ημερολογίου ημικρανίας μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό συνεπών εκλυτικών παραγόντων για κάποιον.

Φαρμακευτική αγωγή Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της ημικρανίας εμπίπτουν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Ανακουφιστική αγωγή: Φάρμακα που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια κρίσεων ημικρανίας, με σκοπό να ανακουφίσουν ή και να σταματήσουν τα συμπτώματα. Λειτουργούν καλύτερα όταν λαμβάνονται με το πρώτο σημάδι μιας επερχόμενης κρίσης. Περιλαμβάνουν τα κοινά αναλγητικά (παρακεταμόλη, ασπιρίνη, ιβουπροφένη), τις τρυπτάνες, τα αντιεμετικά, κ.λπ. Προφυλακτική αγωγή: Φάρμακα που λαμβάνονται τακτικά, συχνά καθημερινά, για να μειώσουν τη σοβαρότητα, τη συχνότητα και τη διάρκεια των κρίσεων ημικρανίας. Προφυλακτική αγωγή συστήνεται σε ασθενείς με συχνές, σοβαρές, μακράς διάρκειας κρίσεις που δεν ανταποκρίνονται καλά στην ανακουφιστική αγωγή. Περιλαμβάνουν κάποια αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά, αντιεπιλιπτικά, ενέσεις Botox, καθώς και τα νεότερα ενέσιμα CGRP μονοκλωνικά αντισώματα.

Πότε θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας; Θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, εάν έχετε συχνά ή σοβαρά συμπτώματα ημικρανίας που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με περιστασιακή χρήση κοινών παυσίπονων. Προσπαθήστε να μην χρησιμοποιείτε τη μέγιστη δοσολογία παυσίπονων σε τακτική ή συχνή βάση, καθώς αυτό θα μπορούσε να δυσκολέψει τη θεραπεία των πονοκεφάλων με την πάροδο του χρόνου. Θα πρέπει, επίσης, να επισκεφτείτε τον γιατρό σας, εάν έχετε συχνά ημικρανίες (περισσότερες από 5 ημέρες το μήνα), ακόμη και αν αυτές μπορούν να ελεγχθούν με φάρμακα, καθώς μπορεί να επωφεληθείτε από κάποια προληπτική θεραπεία. Θα πρέπει να καλέσετε το 166 για άμεση βοήθεια, εάν εσείς ή κάποιος που είστε μαζί εμφανίσει: l Παράλυση ή αδυναμία στο ένα ή και στα δύο χέρια ή στην μια πλευρά του προσώπου l Ασαφή ή μπερδεμένη ομιλία l Ξαφνικό, έντονο πονοκέφαλο, πιο έντονο από οποιοδήποτε άλλο μέχρι τότε l Πονοκέφαλο μαζί με πυρετό, δυσκαμψία στον αυχένα, νοητική σύγχυση, σπασμούς, διπλωπία ή εξάνθημα Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν μια πιο σοβαρή κατάσταση, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο ή μηνιγγίτιδα, και θα πρέπει να αξιολογηθούν από γιατρό το συντομότερο δυνατό.u

| περί υγείας | 31

VITAMIN C D KAI ANOSIOPOIHTIKO_ 16/09/2021 12:47 μ.μ. Page 32

Βιταμίνες C και D Δύο σημαντικά όπλα για το ανοσοποιητικό μας Είναι η εποχή, που έχουμε επιστρέψει δυναμικά στις υποχρεώσεις μας και πρέπει να έχουμε καλή υγεία και αντοχές, για να μπορέσουμε να είμαστε συνεπείς στις (πολλές) υποχρεώσεις μας και να μας βρει ο χειμώνας «ετοιμοπόλεμους».

ρεάζει τη σύνθεση της βιταμίνης D, με αυτή να διατροφή αποτελεί βασικό παράΗ βιταμίνη C μειώνεται με το πέρασμα των χρόνων. γοντα για την καλή υγεία. Σε όλα τα Η βιταμίνη C είναι από τις πιο πολυσυζητημένες «Η επάρκεια της μοναδικής βιταμίνης, που μπορεί συστήματα και τους ιστούς του σώκαι γνωστές βιταμίνες. Είναι από τις ελάχιστες βινα συνθέσει το ανθρώπινο σώμα κυρίως μέσω ματος, η κατάλληλη παροχή διάφορων θρεταμίνες, που έχουν επηρεάσει την ιστορία. Η έλλειψή της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, έχει αποπτικών συστατικών είναι απαραίτητη, για της με τη μορφή μιας ασθένειας, που ονομάζεται δειχθεί ότι επηρεάζει ευρέως τις λειτη διατήρηση της κυτταρικής λεισκορβούτο, έχει αποτελέσει στο παρελθόν αιτία τουργίες των ανοσοκυττάρων. Επιδρά τουργίας. θανάτου πολλών ανθρώπων. Παρουσιαζόταν πιο διεγερτικά στην έμφυτη ανοσία, παί«Το ανοσοποιητικό σύστημα δεν συχνά σε ναυτικούς, που δεν είχαν πρόσβαση σε ζοντας ρόλο στον πολλαπλασιασμό αποτελεί εξαίρεση. Όμως οι ειδικές φρέσκα φρούτα και λαχανικά για μεγάλα χρονικά και στην αμυντική ικανότητα των διάαμυντικές λειτουργίες του συστήματος διαστήματα. Ο ρόλος, λοιπόν, της βιταμίνης C για φορων κυττάρων του ανοσοποιητικού αυτού καθιστούν τα κύτταρά του ιδιτην υγεία είναι κομβικός. Μεταξύ άλλων μας προκαι επάγοντας την παραγωγή αρκετών αίτερα ευαίσθητα στην επάρκεια οριστατεύει από ασθένειες και μας βοηθάει να δείχνουμε ενδογενών αντιμικροβιακών πεπτισμένων θρεπτικών συστατικών. Ίσως νεότεροι. δίων. Έτσι, πλήθος επιστημονικών δετα περισσότερο μελετημένα και πιο «Μελέτες δείχνουν ότι η επαρκής καθημερινή της δομένων υποδεικνύει πως η βιταμίνη σημαντικά, σε σχέση με την λειτουργία πρόσληψη βοηθάει να αρρωσταίνουμε λιγότερο D διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη του ανοσοποιητικού μας συστήματος, από ιώσεις και κρυολογήματα. Η βιταμίνη C αυξάνει μείωση του ενδεχομένου εμφάνισης συστατικά, είναι οι βιταμίνες C και D», την παραγωγή των λεμφοκυττάρων, δηλαδή στραλοιμώξεων του ανώτερου αναπνευλέει στο Περί Υγείας η Δρ. Πόπη ΚαΓράφει η τιές από λευκά αιμοσφαίρια, που αντιμετωπίζουν στικού συστήματος. Μελέτες έχουν ράτζη, Κλινική Διαιτολόγος – ΔιατροΒίκυ Καρατζαφέρη τους ξένους εισβολείς στο σώμα μας, όπως είναι δείξει ότι η επίκτητη ανοσία έχει ζωτική φολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Κλινικής τα λοιμωξιογόνα βακτήρια και οι ιοί. Η καθημερινή σημασία για την αντιμετώπιση του Συμβουλευτικής – Διατροφικής Συμποσότητα βιταμίνης C, που πρέπει να προσλαμβάSARS και της γρίπης, ενώ πρόσφατες μελέτες διαπεριφοράς, Τμήμα Επιστήμης, Τροφίμων και Διανουμε μέσα από τη διατροφή μας, είναι 90 mg για πίστωσαν ότι αυτό ισχύει και για την COVID-19, τροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο τους άνδρες και 75 mg για τις γυναίκες. Υπάρχουν με τη βιταμίνη D να είναι ένας ισχυρός ρυθμιστής Αθηνών. και κάποια άτομα που έχουν ακόμη μεγαλύτερες της επίκτητης ανοσίας», αναφέρει η κα Καράτζη. ανάγκες, όπως, για παράδειγμα, οι καπνιστές, Η διαιτητική βιταμίνη D απαντάται σε τρόφιμα που χρειάζονται 35 mg επιπλέον καθημερινά. Ένα Η βιταμίνη D ζωικής προέλευσης και ειδικότερα στο συκώτι, μεγάλο πορτοκάλι ή 2 μέτρια ακτινίδια ή 1 μικρό Η βιταμίνη D αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές στο βοδινό, στο μοσχάρι, στα αυγά, στα γαλαμπολ φράουλες μας δίβιταμίνες. Ανήκει στην κατηγορία των λιποδιακτοκομικά προϊόντα όπως νουν περίπου 60 mg βιλυτών βιταμινών. Τα τελευταία χρόνια έχει συγτο γάλα, το τυρί και το γιταμίνης C. Άρα, αν κακεντρώσει τεράστιο ερευνητικό ενδιαφέρον, Η βιταμίνη C είναι αρκετά ευαίαούρτι, στο βούτυρο και ταναλώνουμε τουλάχικαθώς φαίνεται ότι ο φυσιολογικός της ρόλος σθητη και καταστρέφεται εύσε κάποια ψάρια, όπως η στον 2 φρούτα ημερησχετίζεται με την ενίσχυση της λειτουργίας του κολα, όταν εκτίθεται για πολλή ώρα στο ρέγκα, ο σολομός, ο τόνος σίως, είμαστε κατοχυρωανοσοποιητικού συστήματος. φως και στον αέρα. Για αυτό, όταν στύβετε και οι σαρδέλες. μένοι», εξηγεί η Δρ. Πόπη Χαρακτηριστικό γνώρισμά της είναι ότι μπορεί έναν χυμό πορτοκάλι ή κόβετε ένα φρούΓια τον γενικό πληθυσμό ο Καράτζη. να συντίθεται από το δέρμα, κατά την έκθεσή το, να τα καταναλώνετε αμέσως. Παγκόσμιος Οργανισμός Τρόφιμα πλούσια σε βιμας στην ηλιακή ακτινοβολία. Υγείας συνιστά την έκθεση ταμίνη C είναι: αβοκάντο, Τα επίπεδα σύνθεσης της βιταμίνης D επηρεάστον ήλιο, τη λήψη της από ακτινίδια, καρπούζι, λεζονται από μια ποικιλία παραγόντων, όπως η τη διατροφή και σε περίπτωση, που υπάρξει ανεμόνι, μήλο, μούρα, μπανάνα, πεπόνι, πορτοκάλια, εποχή του χρόνου, το χρώμα του δέρματος, το πάρκεια, τη χορήγηση συμπληρωμάτων. Σε κάθε ροδάκινο, σταφύλια, φράουλες, αγκινάρες, καλαμπόκι, γεωγραφικό πλάτος, η χρήση αντιηλιακού, ο ρουπερίπτωση είναι χρήσιμο να γίνεται περιοδικός καρότο, κόκκινη πιπεριά, κουνουπίδι, λάχανο ιδιαιχισμός και η διάρκεια της ηλιακής έκθεσης. Η έλεγχος των επιπέδων βιταμίνης D στο αίμα. τέρως το μωβ, μπρόκολο, σπανάκι, σπαράγγι. u ηλικία είναι, επίσης, ένας παράγοντας, που επη-

TIP

32 | περί υγείας |

KARDIA DIATROFH_R 16/09/2021 12:48 μ.μ. Page 33

Διατροφικά tips για γερή καρδιά

Τα απαγορευμένα για την καρδιά τρόφιμα Ποιος είναι ο νούμερο ένα κίνδυνος στη διατροφή μας για την καρδιαγγειακή υγεία;

ν θεωρείτε πως τα προπαρασκευασμένα γεύματα, τα fast food, τα γλυκά, τα αλλαντικά και τα αναψυκτικά απειλούν μόνο τη σιλουέτα σας, κάνετε λάθος. Τη «σκοτεινή» πλευρά των νόστιμων πειρασμών αναδεικνύουν τα τελευταία ευρήματα από την προοπτική μελέτη «ΑΤΤΙΚΗ» του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, τα οποία παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας για το 2021. Τα αποτελέσματα της δεκαετούς μελέτης (20012012) είναι μια σημαντική προσθήκη στην περιορισμένη βιβλιογραφία αναφορικά με τη σχέση αυτού του τύπου τροφίμων με τις αυξημένες πιθανότητες εγκεφαλικού επεισοδίου και εμφράγματος. Στη μελέτη συμμετείχαν 2.020 συμμετέχοντες (1.014 άνδρες και 1.006 γυναίκες) χωρίς διαγνωσμένη καρδιοπάθεια, με διάμεση ηλικία τα 45 έτη και κατανάλωση κατά προσέγγιση 15 μερίδων υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων την εβδομάδα, σύμφωνα με τις απαντήσεις τους σχετικά με τα ποτά και τρόφιμα που κατανάλωσαν επτά ημέρες πριν την έρευνα. Μετά το πέρας της δεκαετούς follow-up μελέτης για θανατηφόρα και μη θανατηφόρα καρδιαγγειακά συμβάντα (έμφραγμα, ασταθής στηθάγχη, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες) καταγράφηκαν 317, με αναλογικά μεγαλύτερες πιθανότητες εκδήλωσής τους όσο αυξάνονταν οι μερίδες υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων. Ενδεικτικά, 7.5, 13 και 18 μερίδες αντίστοιχα συνδέθηκαν με μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο σε βάθος δεκαετίας κατά 8,1%, 12,2%, και 16,6% αντίστοιχα, με κάθε μερίδα να αυξάνει τις πιθανότητες κατά 10%.

Ο ρόλος της μεσογειακής διατροφής στην καρδιαγγειακή υγεία Η ευεργετική επίδραση της μεσογειακής διατροφής στην καρδιαγγειακή υγεία του ατόμου

φαίνεται πως οφείλεται στην ικανότητα του διατροφικού αυτού προτύπου να βελτιώνει βασικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως είναι το σωματικό βάρος, το λιπιδαιμικό και γλυκαιμικό προφίλ, καθώς και διάφορoυς φελγμονώδεις παράγοντες. Πιο συγκεκριμένα φαίνεται πως: l Μειώνει την ολική και κυρίως την «κακή» χοληστερόλη l Βελτιώνει τα επίπεδα του σακχάρου και της ινσουλίνης στο αίμα l Μειώνει τα επίπεδα της C-αντιδρώσας πρωτεϊνης, της ιντερλευκίνης-6 και των μορίων κυτταρικής προσκόλλησης (φλεγμονώδεις παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση αθηρωματικών πλακών και αθηροκλήρωσης) Για να γίνει πιο εύκολα αντιληπτή η ευεργετική επίδραση της μεσογειακής διατροφής στην υγεία, ας μιλήσουμε με αριθμούς. Ενας πιστός οπαδός της μεσογειακής διατροφής έχει: l Κατά 24% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης και θνησιμότητας από καρδιαγγειακή νόσο l Κατά 24% μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου l Κατά 33% μειωμένο κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου l Κατά 28% μειωμένο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο

Τι περιλαμβάνει όμως η μεσογειακή διατροφή; Αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων και ελαιόλαδου (καθημερινή κατανάλωση) l Καθημερινή κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης, οσπρίων, ξηρών καρπών l Μέτρια κατανάλωση ψαριών, γαλακτοκομικών, πουλερικών και αυγού (εβδομαδιαία) l Μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος (μηνιαία) l Τακτική έως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως κόκκινου κρασιού l

Περιορίστε τις «άχρηστες» θερμίδες: Αποφύγετε τις πυκνά θερμιδικές τροφές, όπως είναι τα γλυκά, τα τηγανιτά και τα ροφήματα με ζάχαρη. Η κατανάλωση ζάχαρης συμβάλει στην αύξηση των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου, όπως είναι η πρόσληψη βάρους, ο διαβήτης και το μεταβολικό σύνδρομο. Τρώτε φρούτα και λαχανικά: Αν σας πιάσει μία λιγούρα μέσα στην ημέρα, καταπολεμήστε τη με ένα φρούτο. Το ιδανικό είναι να καταναλώνετε τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν βασική πηγή φυτικών ινών, σημαντική πηγή βιταμινών (ειδικά του συμπλέγματος Β) καθώς και αντιοξειδωτικών. Μην υποτιμάτε τα όσπρια στο εβδομαδιαίο διατροφικό σας πρόγραμμα: Προτιμήστε να μαγειρέψετε φακές, ρεβίθια, φασόλια, φάβα, κουκιά, δύο φόρες τουλάχιστον μέσα στην εβδομάδα. Είναι χορταστικά, νόστιμα και μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τη χοληστερίνη. Αποτελούν πολύ καλή πηγή φυτικής πρωτεϊνης, περιέχουν μέταλλα και φυτικές ίνες. Προτιμήστε προϊόντα ολικής άλεσης: Tα προϊόντα ολικής άλεσης, όπως είναι το «μαύρο» ψωμί, αποτελούν πολύ καλή πηγή φυτικών ινών, βιταμινών του συμπλέγματος Β, μετάλλων, φλαβονοειδών, αντιοξειδωτικών και τοκοφερολών. Φαίνεται, λοιπόν, πως βελτιώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, τη λειτουργία του ενδοθηλίου, μειώνουν τους φλεγμονώδεις παράγοντες και μειώνουν την «κακή» χοληστερόλη! Αντικαταστήστε το λευκό ψωμί με ψωμί ολικής άλεσης, τα λευκά ζυμαρικά με ζυμαρικά ολικής άλεσης, το αποφλοιωμένο ρύζι με αναποφλοίωτο και εντάξτε στη διατροφή σας τη βρώμη! Κόψτε τα επεξεργασμένα τρανς λιπαρά: Εκτός από την αύξηση της LDL ή της «κακής» χοληστερόλης, που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο, το επεξεργασμένο τρανς λίπος μειώνει επίσης τα επίπεδα της HDL ή της «καλής» χοληστερόλης, γεγονός που μπορεί να σας θέσει σε αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Πολλές χώρες έχουν απαγορεύσει τη χρήση τεχνητών τρανς λιπαρών σε εμπορικά παρασκευασμένα τρόφιμα, αλλά αξίζει να ελέγξετε τις ετικέτες και να αποφύγετε οτιδήποτε περιέχει «μερικώς υδρογονωμένο» λάδι στα συστατικά, ακόμη και αν ισχυρίζεται ότι είναι προϊόν «χωρίς λιπαρά». Ελαττώστε την κατανάλωση στο αλάτι: Tο αλάτι συμβάλλει στην αύξηση της πίεσης, που αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προτείνει τον περιορισμό του αλατιού σε <1 κουταλάκι του γλυκού την ημέρα! Για να περιορίσετε την κατανάλωσή του αντικαταστήστε το αλάτι με καρυκεύματα, μπαχαρικά και λεμόνι κατά το μαγείρεμα και διαβάστε προσεκτικά τις διατροφικές ετικέτες των συσκευασμέων τροφίμων. u

| περί υγείας | 33

KILA DIAKOPWN_L 16/09/2021 12:48 μ.μ. Page 34

Πώς θα χάσουμε τα κιλά των διακοπών Εξι εύκολα υλοποιήσιμοι τρόποι για την καθημερινότητά σας, που θα σας βοηθήσουν να «αποχαιρετήσετε» τους… ανεπιθύμητους επισκέπτες των διακοπών στο σώμα σας.

εγνοιασιά, χαλάρωση, εκδρομές, βουτιές Φροντίζουμε να έχουμε υγιεινά σνακ στη θάλασσα, γεύματα σε εξοχικά ταβερEνα ισορροπημένο σνακ μάς βοηθά να ελέγχουμε νάκια και νυχτερινές έξοδοι αποτελούν την όρεξή μας πριν από το κυρίως γεύμα. Είναι πλέον όμορφες αναμνήσεις από τις καλοκαιρινές σημαντικό να καταναλώνουμε σνακ μία ή δύο μας διακοπές. Διανύοντας αυτή την φορές την ημέρα, ενδιάμεσα των ανέμελη περίοδο, αφήσαμε λίγο στην κυρίως γευμάτων και όχι παρατεταάκρη το διατροφικό μας πρόγραμμα, μένα κατά τη διάρκεια της ημέρας. με αποτέλεσμα να πάρουμε βάρος. Μπορούμε να οργανώσουμε τον Με το τέλος των καλοκαιρινών διαχώρο στον οποίο περνάμε το μεγακοπών και με το φθινόπωρο να συμλύτερο μέρος της ημέρας, έτσι ώστε βολίζει την αφορμή για νέα ξεκινήνα έχουμε διαθέσιμα τα υλικά για τα ματα, πολλοί από εμάς αποφασίζουμε σνακ μας. να επιστρέψουμε στους ρυθμούς της Ακολουθούν κάποιες ιδέες για το καθημερινότητας, βελτιώνοντας τη σνακ: διατροφή μας, με στόχο την απώλεια l Κρίθινο παξιμάδι με τυρί χαμηλών βάρους. λιπαρών Γράφει η Ποιος τελικά είναι άραγε ο σωστός l Φρούτο εποχής με ξηρούς καρΔρ. Aννα Πετρίδου τρόπος για να χάσουμε τα κιλά των Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, πούς διακοπών; l Γιαούρτι 2% με ξηρούς καρπούς απόφοιτος Χαροκοπείου l Σπιτική μπάρα δημητριακών χωρίς Πανεπιστημίου ζάχαρη Εντάσσουμε ένα χαμηλού

γλυκαιμικού δείκτη πρωινό Ξεκινάμε την ημέρα μας με ένα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη πρωινό, το οποίο πέπτεται πιο αργά και θα μας «κρατήσει» περισσότερη ώρα συγκριτικά με ένα υψηλότερου γλυκαιμικού δείκτη. Eτσι, νιώθουμε εντονότερο αίσθημα κορεσμού, με αποτέλεσμα να μειώνεται η επιθυμία για τσιμπολόγημα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει χρόνος να το καταναλώσουμε με το που ξυπνήσουμε, μπορούμε να το φάμε αργότερα στο σπίτι ή το γραφείο. Eνα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη πρωινό περιλαμβάνει τρόφιμα από την ομάδα των δημητριακών ολικής άλεσης (όπως ψωμί ολικής άλεσης, νιφάδες βρώμης), πρωτεϊνούχα τρόφιμα (γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, αυγά, χαμηλών λιπαρών τυρί), φρούτα ή λαχανικά και καλά λιπαρά (όπως ξηροί καρποί, αβοκάντο, ταχίνι). Ας δούμε ενδεικτικά κάποια χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη πρωινά: l Τοστ ολικής άλεσης με τυρί χαμηλών λιπαρών - γαλοπούλα - ντομάτα l Γάλα ή γιαούρτι ημιάπαχο με νιφάδες βρώμης - κομματάκια φρούτου εποχής -καρύδια l Τοστ ολικής άλεσης με τυρί χαμηλών λιπαρών - αυγό βραστό – αβοκάντο

34 | περί υγείας |

Προτιμάμε το σπιτικό φαγητό Το σπιτικό φαγητό αποτελεί σύμμαχό μας στην απώλεια βάρους, καθώς παρασκευάζεται με υλικά που γνωρίζουμε και ελέγχουμε. Το αντίστοιχο φαγητό απέξω συνήθως περιέχει περισσότερα κορεσμένα λιπαρά και αλάτι. Σχεδιάζοντας και προγραμματίζοντας τα γεύματα της εβδομάδας, μπορούμε να έχουμε πάντα διαθέσιμο σπιτικό φαγητό.

Εντάσσουμε 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν σημαντικές πηγές διαλυτών φυτικών ινών, οι οποίες συμβάλλουν στην απώλεια βάρους και στο αίσθημα του κορεσμού. Εχοντας συνολικά 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών, καλύπτουμε τις ανάγκες μας σε βιταμίνες και φυτικές ίνες. Μία μερίδα φρούτων ή λαχανικών ισοδυναμεί με 80 γρ., δηλαδή: l Δύο ή περισσότερα μικρά φρούτα, π.χ. 2 δαμάσκηνα ή 14 κεράσια l Ενα μέτριο φρούτο, π.χ. 1 αχλάδι ή 1 πορτοκάλι l 1 φλιτζάνι ωμά λαχανικά l ½ φλιτζάνι μαγειρεμένα πράσινα λαχανικά, όπως μπρόκολο ή σπανάκι l Μία μέτρια ντομάτα

Εμπλουτίζουμε τη διατροφή μας με πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας Οι πρωτεΐνες συμβάλλουν στη διατήρηση του μυϊκού μας ιστού, βελτιώνοντας κατ’ επέκταση τον μεταβολισμό μας, ενώ συνεισφέρουν σημαντικά και στο αίσθημα του κορεσμού. Εντάσσουμε στη διατροφή μας πηγές πρωτεΐνης, που είναι παράλληλα και χαμηλές σε κορεσμένο λίπος, όπως το κοτόπουλο, το άπαχο κόκκινο κρέας (π.χ. ψαρονέφρι, μοσχαρίσιο φιλέτο), τα χαμηλών λιπαρών γαλακτοκομικά (π.χ. γιαούρτι 2%, τυρί τύπου cottage), τα αυγά και τα θαλασσινά.

Μειώνουμε την καθιστική ζωή Οι θερμίδες που καίμε σε δραστηριότητες που δεν οφείλονται σε οργανωμένη άσκηση συνεισφέρουν κατά 15% στο σύνολο των θερμίδων που καίμε ημερησίως. Επιδιώκουμε, λοιπόν, να περπατάμε για τις καθημερινές μας δουλειές, να παρκάρουμε το αυτοκίνητο λίγο μακρύτερα από τη δουλειά, να κάνουμε περισσότερες οικιακές δουλειές ή να μιλάμε στο τηλέφωνο όρθιοι ή περπατώντας. Η επιστροφή από το χαλαρό πρόγραμμα των διακοπών στους ρυθμούς της καθημερινότητας αποτελεί σίγουρα μία μεταβατική περίοδο προσαρμογής. Ωστόσο, με μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας μπορούμε να επιστρέψουμε στη διατροφική μας ρουτίνα και να πετύχουμε σημαντική αλλαγή στο σωματικό μας βάρος, αλλά και στην υγεία και ευεξία μας. u

PROINO_R 16/09/2021 12:49 μ.μ. Page 35

Η καλή μέρα από το πρωινό φαίνεται! Μην ξεκινήσετε την ημέρα σας, χωρίς να έχετε φροντίσει να λάβετε τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τον οργανισμό σας. Γράφει η Λήδα Κοντογιαννοπούλου

ένε πως το πρωινό είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας. «Το πρωί φάε σαν βασιλιάς, το μεσημέρι σαν άρχοντας και το βράδυ σαν ζητιάνος», σας έλεγε σίγουρα η μητέρα ή γιαγιά σας και χωρίς να έχουν τις κατάλληλες σπουδές, η εμπειρία τους τους είχε δώσει τις σωστές γνώσεις. Εξαιτίας, όμως, της πιεστικής καθημερινότητας, πολλοί είναι αυτοί που το παραγκωνίζουν, πίνοντας το πρωί έναν καφέ, για να ξυπνήσουν, όπως λένε. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά διατροφικά σφάλματα, καθώς το πρωινό γεύμα παρέχει στον οργανισμό την απαιτούμενη ενέργεια και βασικά θρεπτικά συστατικά. Βοηθά στην καλύτερη δυνατή σωματική και πνευματική λειτουργία του οργανισμού, δίνοντας τη δυνατότητα να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καθημερινών δραστηριοτήτων.

Ποια τα οφέλη του; l

Σωματικό βάρος: Πολλές έρευνες επιβεβαιώνουν ότι τα άτομα που έχουν εισαγάγει το πρωινό στην καθημερινή τους ζωή έχουν μικρότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), επομένως μικρότερο σωματικό βάρος, σε σύγκριση με αυτά που το παρακάμπτουν. Σύμφωνα με τις έρευνες αυτές, οι φυτικές ίνες και οι πρωτεΐνες του πρωινού μπορούν να περιορίσουν την όρεξη για κάποιο χρονικό διάστημα μέσα στην ημέρα. l Υγιεινές συνήθειες: Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι τα άτομα που καταναλώνουν πρωινό τείνουν να έχουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες και μεγαλύτερη πιθανότητα να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Επίσης, έχουν περισσότερες πιθανότητες να μπουν στη διαδικασία της εκγύμνασης, πιθανότατα γιατί έχουν περισσότερη ενέργεια. l Μνήμη: Η Αμερικανική Διαιτολογική Ενωση κατέληξε ότι η γνωστική ικανότητα που συνδέεται με τη μνήμη ήταν καλύτερη στα άτομα που καταναλώνουν πρωινό. Γενικά, από ό,τι αποδεικνύεται η κατανάλωση του πρωινού βελτιώνει τη μνήμη και την ικανότητα εκμάθησης νέων πραγμάτων, γι’ αυτό οι ειδικοί συνιστούν στους μαθητές και στους φοιτητές να μην πηγαίνουν ποτέ για μάθημα με άδειο στομάχι. Επιπλέον, βελτιώνει την ικανότητα συγκέντρωσης, σε οτιδήποτε απαιτεί την αμέριστη προσοχή μας.

Λιγότερα λιπαρά: Υπάρχουν στοιχεία, τα οποία δείχνουν ότι η κατανάλωση πρωινού συνδέεται με κατανάλωση μικρότερου ποσοστού λίπους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό μπορεί να δικαιολογηθεί από το γεγονός ότι τα άτομα που τρώνε πρωινό έχουν μπει στη διαδικασία να προσέχουν τη διατροφή τους, οπότε ελέγχουν καλύτερα και την κατανάλωση λιπών. Οικονομία: Eρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που δεν λαμβάνουν πρωινό έχουν την τάση να ξοδεύουν τα διπλάσια, ίσως και τριπλάσια χρήματα σε έτοιμα, εύκολα αλλά ανθυγιεινά γεύματα μέσα στη μέρα. Υγεία: To πρωινό βελτιώνει την υγεία της καρδιάς, καθώς το πρωί όταν το σώμα είναι πιο ευαίσθητο στην ινσουλίνη, χρησιμοποιεί τη γλυκόζη του αίματος πιο αποτελεσματικά. Για αυτό είναι η κατάλληλη στιγμή να επιλέξετε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης. Επίσης, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Οι άνθρωποι που παραλείπουν το πρωινό τέσσερις με πέντε ημέρες την εβδομάδα έχουν κατά 55% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Ποιο πρωινό είναι πλήρες; Επιλέγοντας τροφές από τουλάχιστον τρεις διαφορετικές ομάδες τροφίμων, παρασκευάζετε ένα πρωινό γεύμα που χαρακτηρίζεται από ποικιλία και ισορροπία για ένα ιδανικό διατροφικό ξεκίνημα. Για παράδειγμα, μπορείτε να επιλέξετε ένα τρόφιμο από την ομάδα των αμυλούχων τροφίμων, π.χ. προϊόντα ολικής άλεσης (ψωμί ή φρυγανιές ολικής άλεσης, δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης με σιτάρι και βρώμη), την ομάδα των γαλακτοκομικών (γάλα, γιαούρτι) και των φρούτων (ωμά ή αποξηραμένα ή φυσικό χυμό). Επίσης, μπορείτε να επιλέξετε και μία πηγή πρωτεΐνης (αυγό, τυρί, σολομός) ή λιπαρών (αβοκάντο, ξηροί καρποί). Ιδανικά, το πρωινό θα πρέπει να καταναλώνεται 30 έως 60 λεπτά αφότου ξυπνήσουμε. Εάν δεν μπορείτε ή δεν προλαβαίνετε να πάρετε ένα κανονικό γεύμα νωρίς το πρωί, φροντίστε τουλάχιστον να φάτε κάτι μικρό αμέσως μόλις σηκωθείτε για να βάλετε μπροστά τον μεταβολισμό σας και ολοκληρώστε το πρωινό σας αργότερα. Κάντε το ίδιο, εάν γυμνάζεστε το πρωί και δεν θέλετε να είναι το στομάχι σας γεμάτο. Σε αυτήν την περίπτωση, φάτε ό,τι περιέχει υδατάνθρακα (π.χ. φρούτο, χυμό, ψωμί) πριν από τη γυμναστική και ολοκληρώστε το γεύμα με ό,τι περιέχει πρωτεΐνη όταν επιστρέψετε. u

Γρήγορες και υγιεινές επιλογές Γάλα με δημητριακά ολικής άλεσης και φρούτο l Ψωμί με μέλι ή μαρμελάδα l Τοστ l Ψωμί, τυρί, ντομάτα l Ομελέτα ή βραστά αυγά με ψωμί l Κουλούρι Θεσσαλονίκης και γάλα l Φρυγανιές με μέλι και ταχίνι l

Χορταστικές και υγιεινές επιλογές Eνα ποτήρι γάλα με αρκετά δημητριακά, καθώς και ένα ποτήρι φρέσκο χυμό πορτοκαλιού. l Γιαούρτι με αρκετά δημητριακά, 1 φρούτο κομμένο και 2-3 κουταλάκια του γλυκού μέλι. l Eνα ποτήρι από διάφορα φρούτα χτυπημένα στο μπλέντερ και 2 φέτες ψωμί ολικής άλεσης με βούτυρο και μέλι. l Eνα τοστ με μαύρο ψωμί, τυρί και γαλοπούλα μαζί με ένα ποτήρι φρέσκο χυμό και ένα ποτήρι νερό. l Μilkshake (από γάλα χτυπημένο με 1 μπανάνα ή μερικές φράουλες) και 3-4 κράκερ με μαλακό τυρί για επάλειψη. l Μία μικρή αραβική πίτα με τυρί και γαλοπούλα μαζί με ένα ποτήρι γάλα. l Eνα ποτήρι γάλα, μία φέτα κέικ και ένα ποτήρι φρέσκο χυμό. l

| περί υγείας | 35

PERPATHMA_L 16/09/2021 12:49 μ.μ. Page 36

Περπάτημα: Η συνήθεια που ήρθε για να μείνει Το ξεκινήσατε στην καραντίνα και τώρα πια το έχετε εντάξει στην καθημερινότητά σας; Μάθετε τι κερδίζετε από αυτή τη νέα σας συνήθεια. Γράφει η Μάρθα Φραγκάκη

ν μέσω καραντίνας, το μήνυμα προς το 13033 με τον κωδικό 6 (για άσκηση) ήταν δημοφιλέστατο. Φυσικά, οι περισσότεροι το χρησιμοποίησαν για μία σύντομη βόλτα (περπάτημα στο τετράγωνό τους) ή για να βγάλουν το κατοικίδιό τους έξω. Λίγοι ήταν αυτοί που έκαναν έντονη άσκηση. Παρ’ όλα αυτά, ήταν πολλοί αυτοί που κατάλαβαν τα οφέλη που συνοδεύουν το περπάτημα και σίγουρα αποφάσισαν να εντάξουν αυτή την εύκολη σε όλους και ευχάριστη συνήθεια στην καθημερινότητά τους. Πάμε, λοιπόν, να δούμε τα οφέλη του συστηματικού περπατήματος!

Διάθεση Αν θεωρείτε πως μόνο ο καναπές σας, ένα ποτήρι κρασί και η τηλεόραση μπορούν να σας χαλαρώσουν μετά από μία εξοντωτική μέρα, τότε σίγουρα δεν έχετε δοκιμάσει το περπάτημα! Ερευνες έχουν αποδείξει πως το περπάτημα έχει ευεργετική επίδραση στο νευρικό σύστημα, συμβάλλει στη μείωση του θυμού και της εχθρότητας και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης εποχικής κατάθλιψης. Αυτοί που περπατούν με παρέα ένα άλλο άτομο έχουν ακόμα πιο αποδοτικά αποτελέσματα για τη διάθεσή τους.

Καρκίνος Το συστηματικό περπάτημα ελαττώνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών ειδών καρκίνου. Παραπάνω, αναφερθήκαμε στον καρκίνο παχέος εντέρου. Δεν είναι μόνο αυτός, όμως, που «τρομάζει» και απομακρύνεται με το βάδισμα. Σε έρευνα του «American Cancer Society», βρέθηκε πως οι γυναίκες που περπατούσαν για 7 ή περισσότερες ώρες την εβδομάδα είχαν 14% λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο του στήθους, συγκριτικά με εκείνες που περπατούσαν 3 ή λιγότερες ώρες την εβδομάδα.

Οστά και αρθρώσεις Με το περπάτημα αυξάνεται η κίνηση των αρθρώσεων και αποτρέπεται η απώλεια της οστικής μάζας. Η «Arthritis Foundation» συνιστά να περπατάτε μέτρια για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα σε τακτική βάση, για να μειώσετε τον πόνο στις αρθρώσεις μαζί με τη δυσκαμψία και τις φλεγμονές. Μην ξεχνάτε πως έτσι μειώνεται και ο κίνδυνος καταγμάτων.

Ανοσοποιητικό σύστημα Στην έξαρση ιώσεων, το περπάτημα μπορεί να γίνει ένας ανασταλτικός παράγοντας. Δεν είναι

Χρόνιες παθήσεις Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία, το περπάτημα μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τον κίνδυνο για διαβήτη. Ταυτόχρονα, μειώνει την αρτηριακή πίεση έως και 11 μονάδες και τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 20% έως 40%. Αλλη έρευνα έδειξε ότι το καθημερινό περπάτημα για 30 ή περισσότερα λεπτά μείωσε κατά 30% τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Συγκεκριμένα, αυτή η δραστηριότητα βοηθά στην αποφυγή καρδιακών προβλημάτων, μειώνοντας την υψηλή αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα χοληστερόλης και βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος.

Πεπτικό σύστημα Θα έχετε σίγουρα παρατηρήσει πως στους ασθενείς που χειρουργήθηκαν για κάποιο θέμα στην κοιλιά τους, συστήνεται το περπάτημα από την πρώτη στιγμή. Αυτό συμβαίνει γιατί το περπάτημα βοηθά την κινητικότητα στο έντερο και συμβάλλει στην αντιμετωπίση της δυσκοιλιότητας. Να σημειωθεί, επίσης, πως 30 λεπτά καθημερινού περπατήματος μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο παχύ έντερο.

36 | περί υγείας |

Tips για σωστό περπάτημα Η καλύτερη ώρα για περπάτημα είναι η πρωινή, καθώς είστε πιο ξεκούραστοι, με αποτέλεσμα να βαδίζετε με περισσότερη… όρεξη και να γίνεται αποτελεσματικότερη καύση λίπους. l Αν βάσει του προγράμματός σας το περπάτημα είναι απαγορευτικό τις πρωινές ώρες, τότε καλό θα ήταν να περπατήσετε δύο ώρες μετά το φαγητό. Αυτός ο κανόνας ισχύει γενικά για κάθε άσκηση. l Το περπάτημα γίνεται ακόμα πιο αποτελεσματικό, όταν συνοδεύεται από εναλλαγές στην έντασή του. Αν για παράδειγμα περπατάτε κάθε μέρα για μισή ώρα, χωρίστε τη σε δεκάλεπτα: 10’ χαλαρό περπάτημα, 10’ λίγο πιο έντονο, 10’ εναλλαγές. l Εννοείται πως τα αθλητικά παπούτσια είναι ιδανικά για κάθε άσκηση, όπως και για το περπάτημα. l Χρησιμοποιήστε έναν βηματομετρητή ή μέσα από το smartphone ή μέσα από κάποιο activity tracker/smartwatch. l

τυχαίο, βέβαια, που ο κ. Σωτήρης Τσιόρδας πρότεινε, ακόμα και στους καιρούς της «σκληρής» καραντίνας, να περπατάμε έστω και για λίγο. Σε μελέτη, αποδείχθηκε πως όσοι περπατούσαν 20 λεπτά την ημέρα, τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα, είχαν 43% λιγότερες μέρες ασθένειας σε σχέση με εκείνους που ασκούνταν μία φορά την εβδομάδα ή λιγότερο. Ακόμα, όμως, κι αν αρρώσταιναν, τα συμπτώματα ήταν ηπιότερα και η διάρκεια της ασθένειας μικρότερη.

Μέση Το περπάτημα πραγματικά μπορεί να γίνει η σωτηρία όσων υποφέρουν από πόνους στη μέση και τους είναι σχεδόν απαγορευτικές οι πιο έντονες ασκήσεις. Συν τοις άλλοις, συμβάλλει στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος μέσα στις σπονδυλικές δομές και βελτιώνει τη στάση και την ευελιξία που έχουν ζωτική σημασία για μια υγιή σπονδυλική στήλη.

Εμφάνιση Βρείτε το αγαπημένο σας παντελόνι και βάλτε στόχο να το φορέσετε ξανά! Με το περπάτημα, μπορεί να μην δείτε τεράστιες διαφορές στη ζυγαριά σας, βελτιώνεται όμως η ανταπόκριση του οργανισμού στην ινσουλίνη, η οποία παίζει ρόλο στη μείωση του λίπους στην περιοχή της κοιλιάς. Το καθημερινό περπάτημα επιταχύνει τον μεταβολισμό λόγω της καύσης θερμίδων και προλαμβάνει την απώλεια μυϊκής μάζας. Επίσης, μελέτες έδειξαν πως ένα σύντομο περπάτημα την ημέρα είναι ικανό να μειώσει τις λιγούρες κυρίως για σοκολάτα. Τέλος, έχει ευεργετικές συνέπειες στην αντιγήρανση, προσφέροντας επιπλέον χρόνια ζωής.

Είναι το περπάτημα γυμναστική; Ναι, το περπάτημα αποτελεί είδος άσκησης και τα αποτελέσματα που θα φέρει εξαρτώνται από το πόσο συχνά το κάνετε, από τη διάρκεια, από την ένταση (πόσους καρδιακούς παλμούς θα ανεβάσετε) και από το πού περπατάτε (άλλα αποτελέσματα υπάρχουν σε ανηφορικό δρόμο και άλλα στην ευθεία). Καθώς, όμως, είναι τόσο προσαρμόσιμη άσκηση, γίνεται ιδανική για όλες τις ηλικίες και για όλα τα επίπεδα, οπότε δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για κανέναν να μην εντάξει το περπάτημα στην καθημερινότητά του. Να έχετε στο νου σας πως αν θέλετε να αδυνατίσετε θα πρέπει να περπατάτε καθημερινά 30 έως 40 λεπτά και πως με ένα τέταρτο περπάτημα (αν έχετε πιάσει 150-160 παλμούς) θα κάψετε 300 θερμίδες. u

KATOIKIDIA FRONTIDA_R 16/09/2021 12:50 μ.μ. Page 37

Η συμπεριφορά του σκύλου σας δεν είναι ίδια μετά τις διακοπές; Με την επάνοδο στην καθημερινότητα ξεκινάει για το σκυλάκι σας μία περίοδο προσαρμογής, όπως συμβαίνει και σε εσάς. Γράφει η Aννα Σταυράκη

έρμα οι διακοπές! Ωραία περάσαμε και πολύ περισσότερο χάρηκε το σκυλί που βρήκε εξοχή, έπαιξε και έτρεξε. Είναι αλήθεια ότι πολλοί παίρνουν τα σκυλιά τους από την πόλη στο εξοχικό τους. Το σκυλί αισθάνεται πιο ελεύθερο, τρέχει, παίζει, είναι πιο κινητικό, έχει περισσότερο όρεξη και κυρίως του αρέσει να παίζει με τα παιδιά που βρήκε στη γειτονιά. Τώρα όμως πρέπει να προσαρμοστεί και πάλι στα παλιά. Το σκυλί δεν αντιλαμβάνεται τον χρόνο όπως ο άνθρωπος. Δεν ξέρει το μέλλον. Αρα γι’ αυτό το περιβάλλον του εξοχικού σας ή των διακοπών σας ήταν μια ευχάριστη αλλαγή που πίστεψε ότι θα συνεχιστεί. Δεν συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο. Ετσι είναι πολύ φυσικό να παρουσιάζει κάποια προβλήματα. Σίγουρα το να κλειστεί και πάλι στους τέσσερις τοίχους ενός διαμερίσματος και να περιμένει υπομονετικά να βγει μια βόλτα δύο φορές την ημέρα ακόμα και αν αυτή διαρκεί μία ώρα, δεν του είναι αρκετό. Επίσης, δεν του είναι ευχάριστο να περιμένει να βγει για ενούρηση ή αφόδευση. Γι’ αυτό ξεκινάει μια περίοδος προσαρμογής, όπως όλων μας άλλωστε. Πρέπει να του αφιερώσουμε χρόνο. Χρειάζεται ενίσχυση της καλής του ψυχολογίας. Συχνά μπορεί να απομονώνεται σε μια γωνιά εκεί που πάντα του άρεσε να κάθεται και να μην θέλει παιχνίδια και άλλες δραστηριότητες. Πολύ συχνά πρέπει να περάσει χρόνος για να καταλάβει ότι τώρα είμαστε και πάλι στην πόλη, άρα τα ωράριά μας είναι διαφορετικά. Θα βγαίνουμε βόλτα συγκεκριμένη ώρα και επίσης δεν λερώνουμε όλο το σπίτι σαν αντίδραση του ότι είμαστε μέσα και όχι έξω. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι και το σκυλί μπορεί να πάθει κατάθλιψη. Ούτε για όλους εμάς είναι ευχάριστο το να γυρίσουμε στην πόλη και στη δουλειά μας, αλλά σιγά σιγά τα καταφέρνουμε και ψυχολογικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τα σκυλιά. Βιώνουν και αυτά τις αλλαγές στο περιβάλλον ακόμα και στον καιρό. Μέχρι τώρα μπορεί να μην ήθελε να ξαπλώνει στο γνωστό του κρεβάτι, αλλά στα πλακάκια γιατί εκεί ήταν πιο δροσερά. Ομως με το που αλλάζει ο καιρός ξαναγυρνάει στα παλιά του λημέρια. Το ότι γύρισε στο σπίτι της πόλης μπορεί να μην του αρέσει καθόλου και να το εκδηλώνει με διάφορους τρόπους.

Μπορεί να μην θέλει να φάει ή να παρουσιάζει υπερφαγία. Ακόμα είναι δυνατόν να αρνείται να πιεί νερό ή να χαϊδέυεται και να θέλει να το ταΐσετε και να το ποτίσετε εσείς η ίδια ή κάποιο από τα παιδιά της οικογένειας που αγαπάει ιδιαίτερα. Είναι φορές που το σκυλί παρουσιάζει μειωμένη ενέργεια. Δεν αντιδρά, δεν παίζει κάποιο αγαπημένο του παιχνίδι, ουτε τρέχει να πιάσει το μπαλάκι που του πετάξατε. Προτιμάει να κοιμάται περισσότερες ώρες. Καμιά φορά επιδιδεται σε επίμονο γλείψιμο μερών του σώματός του. Αλλες φορές γίνεται επιθετικό σε μέλη της οικογένειας, αλλά κυρίως σε οποιονδήποτε επισκέπτεται το σπίτι. Αρέσκεται να δαγκώνει τα πόδια και τα λαστιχένια παπούτσια. Ομως όλα αυτά είναι ενδείξεις ότι δυσκολεύεται να προσαρμοστεί σε ενδιαφέροντα πράγματα που συμβαίνουν στο σπίτι της πόλης. Είναι φορές που παρουσιάζει το σκυλί τρέμουλο ή ταχυκαρδία ή σιελόρροια ή μένει περισσότερο μόνο του, γιατί δεν βρίσκει τίποτα ενδιαφέρον πια μέσα στο σπίτι. Βέβαια μπορεί να κάνει ζημιές κάτι που είχε σταματήσει να κάνει από τότε που ενηλικιώθηκε. Ολα αυτά δεν είναι τίποτα άλλο από ενδείξεις ότι το σκυλί ζητάει την προσοχή σας, θέλει την παρέα σας και κυρίως να ασχοληθείτε μαζί του. Φυσικά και του αρέσουν τα χάδια, λίγο μασάζ στη ράχη είναι ότι πρέπει για να γαληνέψει και το κυριότερο δεν έχει πάψει να θέλει τη συντροφιά των μικρών παιδιών. Του αρέσει η βόλτα και η συναναστροφή με άλλα σκυλιά. Τα σκυλιά είναι αγελαία ζώα, θέλουν να έχουν πάντα την αίσθηση ότι ανήκουν στην οικογένεια. Ετσι μην τα αποκλείετε από το να είναι κοντά σας στο τραπέζι όταν τρώτε και να του δίνετε έστω μια μικρή μπουκιά φαγητού από το δικό σας σαν ένδειξη ότι και αυτό είναι μέλος της οικογένειας, άρα τρώει μαζί σας. Πολλές φορές η συμπεριφορά του είναι προστατευτική, άλλες φορές είναι εκείνο που θέλει χάδια και προστασία. Θα καταλάβετε ότι τα σκυλιά ειδικά ορισμένες ράτσες, όπως τα Λαμπραντόρ ή τα Γκόλντεν Ριτρίβερ, αγαπούν πολύ τα παιδιά και μεγαλώνουν μαζί τους. Ομως ξεκαθαρίστε από την αρχή που πρέπει να μένει το κάθε άτομο της οικογένειας. Να μην ανεβαίνει στα κρεβάτια και κυρίως να μην κοιμάται με τα παιδιά ή τα αφεντικά. Να έχει το δικό του ιδιαίτερο χώρο και να ανήκει μόνο σε αυτό. Επίσης, αυτός ο χώρος πρέπει να είναι πάντα καθαρός και τα ρούχα που το σκεπάζεται να καθαρίζονται και να πλένονται σχολαστικά. Είναι λογικό να πλένετε τακτικά και τα παιχνίδια του και ό,τι βάζει στο στόμα. Πολλές φορές μετά την επιστροφή από την εξοχή παρουσιάζει στο δέρμα ή και εσωτερικά διάφορα παράσιτα. Μην παραμελείτε να του δίνετε το ειδικό χαπάκι κάθε τρεις μήνες για τα εσωτερικά παράσιτα, το γνωστό κολάρο σιτρονέλας για το λαιμό κάθε μήνα και το σπρέι σιτρονέλας όσο ο καιρός είναι καλός και μπορεί να το τσιμπήσει κάποια σκνίπα, με αποτέλεσμα να μπει στο αίμα του σκυλιού και να προκαλέσει το γνωστό καλαζάρ. Αν προσέξετε λίγο, τότε το σκυλί σας θα είναι ευτυχισμένο, υγιέστατο και θα απολαμβάνει και πάλι τη θαλπωρή του σπιτιού, ειδικά όταν ψυχράνει αρκετά ο καιρός. Καλό φθινόπωρο σε εσάς και τα σκυλιά σας, τους χνουδωτούς σας φίλους, τα μόνα μάτια που θα σας δείξουν ευγνωμοσύνη, ανά πάσα στιγμή.

| περί υγείας | 37

PROIONTIKO_x2 16/09/2021 12:51 μ.μ. Page 38

Στο φαρμακείο της γειτονιάς Επιστροφή στο σχολείο, τη δουλειά και γενικά την καθημερινότητα, που απαιτεί να είστε γεροί και υγιείς! Τα παρακάτω προϊόντα θα σας βοηθήσουν… Ερευνα αγοράς: Μάρθα Φραγκάκη

Ultra Vitamin C Για άντρες, γυναίκες, χορτοφάγους και vegan Από τη Vitabiotics, τη Νο1 εταιρεία βιταμινών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η βιταμίνη C είναι υδατοδιαλυτή, επειδή δεν παράγεται από τον οργανισμό και δεν αποθηκεύεται, χρειάζεται να λαμβάνεται καθημερινά μέσω της διατροφής. Για συνεχή υποστήριξη του οργανισμού καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, το προϊόν Ultra Vitamin C sustained release αποτελεί ειδική σύνθεση, η οποία προσφέρει αργή και συνεχή απελευθέρωση της βιταμίνης C, με στόχο τη μέγιστη απορρόφηση και αποτελεσματικότητα. Τα δισκία των 500mg βιταμίνης C περιέχουν 25mg βιοφλαβονοειδή εσπεριοειδών που ενισχύουν την απορρόφηση της βιταμίνης C, εξασφαλίζοντας σταδιακή απελευθέρωση και μέγιστη βιοδιαθεσιμότητα. Η βιταμίνη C συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού και του νευρικού συστήματος, καθώς υποστηρίζει την εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών, συμβάλλοντας στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες. Αυξάνει την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου, μέταλλο απαραίτητο για τον υγιή σχηματισμό του αίματος και τέλος, υποστηρίζει τον φυσιολογικό σχηματισμό του κολλαγόνου αναγκαίο για τη φυσιολογική λειτουργία των οστών, των δοντιών, του χόνδρου, του δέρματος και των αιμοφόρων αγγείων.

38 | περί υγείας |

Demo Arrenprost Ο... προστάτης του προστάτη Wet Hankies Antibacterial Extra Safe Αποτελεσματική προστασία που εμπιστεύεστε! Τα Wet Hankies Antibacterial, η Νο1 μάρκα στα αντιβακτηριδιακά μαντήλια χεριών, φέρνουν και πάλι την επανάσταση στην προστασία, εμπλουτίζοντας την γκάμα τους με ένα ακόμα προϊόν ενισχυμένης αντιβακτηριδιακής δράσης και ελληνικής παραγωγής. Τα υγρά μαντήλια Wet Hankies Antibacterial Extra Safe, χάρη στην καινοτόμο σύνθεση ενισχυμένης δράσης, η οποία περιέχει ισχυρό ποσοστό αιθυλικής αλκοόλης και επιπλέον αντιβακτηριδιακό παράγοντα δρουν ενάντια σε βακτήρια και ιούς (Η1Ν1, Η3Ν2) και εξασφαλίζουν επιστημονικά ελεγμένη δράση και κατά του κορωνοϊού SARS-CoV-2 (χρόνος επαφής 1’ βάσει ΕΝ14476). Ετσι, προσφέρουν αποδεδειγμένα ενισχυμένη αντιβακτηριδιακή προστασία, σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα (ΕΝ1276, ΕΝ1500, ΕΝ1650, ΕΝ14476), ενώ είναι εγκεκριμένα και από τον Ε.Ο.Φ. Είναι διαθέσιμα σε συσκευασία 12 τεμαχίων και σε συσκευασία 63 τεμαχίων, με καπάκι.

Το Demo Arrenprost είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής για την υγεία του προστάτη και του ουροποιητικού των ανδρών με φυτικά συστατικά.Το Saw Palmetto είναι πλούσια πηγή β-σιτοστερόλης, και ελεύθερων λιπαρών οξέων. Μπορεί να συνεισφέρει στη βελτίωση των συμπτωμάτων της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη (ΚΥΠ) όπως ο υπολειπόμενος όγκος ούρων, η νυκτουρία, η πολυουρία, η μείωση του πόνου κατά την ούρηση. Επίσης μπορεί να μειώσει την ανάπτυξη του προστάτη με την αναστολή της δέσμευσης της διυδροτεστοστερόνης (DHT) στους ανδρογονικούς υποδοχείς, αναστέλλοντας την 5-α-ρεδουκτάση. Η τσουκνίδα είναι πλούσια πηγή φυτοστερολών, λιγνάνων και πολυσακχαριτών. Προωθεί την σωστή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος και των νεφρών. Ανακουφίζει από τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, όπως το I-PSS, μειώνει τα επίπεδα PSA στον ορό και το μέγεθος του προστάτη. Αντίστοιχα το έλαιο σπόρων κολοκύθας ή αλλιώς γνωστό ως pumpkin oil είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά (μοοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα) τα οποία ανακουφίζουν από τα συμπτώματα που προκαλεί η υπερπλασία του προστάτη, όπως είναι η συχνοουρία και ο πόνος καθώς χαλαρώνουν τα μυϊκά τοιχώματα της ουροδόχου κύστης.

Super Foot κρητική κρέμα ποδιών Η φύση της Κρήτης στα πόδια σας Η νέα κρητική κρέμα ανάπλασης, ενυδάτωσης και ανακούφισης των ποδιών SUPER FOOT περιέχει στα συστατικά της τα πιο ισχυρά και αποτελεσματικά δώρα της φύσης. Οργανικό, ψυχρής έκθλιψης, κρητικό ελαιόλαδο, κρητικό μελισσοκέρι και καταπραϋντικό εκχύλισμα κρητικής αλόης. Ιδανική για σκληρύνσεις, βοηθά στην ενυδάτωση των ποδιών και λειαίνει την περιοχή των πελμάτων, χωρίς να αφήνει ίχνος λιπαρότητας. Ενισχύει την αναδόμηση της επιδερμίδας, ανακουφίζει από τους πόνους και βελτιώνει την υφή και την εικόνα των κάτω άκρων.

PROIONTIKO_x2 16/09/2021 12:51 μ.μ. Page 39

Ultra Vitamin C+D Από τη Vitabiotics, τη No1 εταιρεία βιταμινών στο Ηνωμένο Βασίλειο Συμπλήρωμα διατροφής με γλυκαντικά κατάλληλο για άντρες και γυναίκες, χορτοφάγους και vegan. Συστήνεται 1 αναβράζον δισκίο ημερησίως. Οι βιταμίνες C και D είναι οι πιο δημοφιλείς βιταμίνες. Η βιταμίνη D είναι λιποδιαλυτή και βρίσκεται σε τρόφιμα (με τη μορφή της εργακαλσιφερόλης/D2), όπως στα μανιτάρια, στα λιπαρά ψάρια, στο βούτυρο και στον κρόκο του αυγού, αλλά παράγεται και στον οργανισμό μας (με τη μορφή της πιο καλά απορροφήσιμης χοληκαλσιφερόλης/D3) μετά την απευθείας έκθεση του δέρματός μας στον ήλιο. Αντίθετα, η βιταμίνη C είναι υδατοδιαλυτή, δεν παράγεται από τον οργανισμό και καθώς δεν αποθηκεύεται, χρειάζεται να λαμβάνεται καθημερινά μέσω της διατροφής. Ο συνδυασμός των C+D σε ένα αναβράζον δισκίο, με γεύση πορτοκάλι, εξασφαλίζει τα πλεονεκτήματα λήψης της κάθε βιταμίνης ξεχωριστά, άμεση απορρόφηση λόγω της μορφής και καλύτερη συμμόρφωση από τη πλευρά του χρήστη που δεν χρειάζεται να λαμβάνει ξεχωριστά δισκία για την κάθε βιταμίνη. Ο συνδυασμός των δύο βιταμινών C+D με τον ψευδάργυρο, συμβάλλουν στη πληρέστερη ενίσχυση της φυσιολογικής λειτουργίας του ανοσοποιητικού και στη φυσιολογική απορρόφηση και χρήση του ασβεστίου από τα οστά και τους μυς, παρέχοντας υγεία και ευεξία, ειδικά σε όσους ακολουθούν πολύ δραστήριο τρόπο ζωής.

Babyderm Mouthwash Για τη φροντίδα των παιδικών δοντιών Tο Babyderm Mouthwash της Intermed είναι ένα φθοριούχο στοματικό διάλυμα καθημερινής χρήσης, ειδικά σχεδιασμένο ώστε να προσφέρει κάλυψη των αναγκών της στοματικής κοιλότητας των παιδιών. Περιέχει φθόριο που ενδυναμώνει τα δόντια και λόγω της ειδικής του σύστασης αναστέλλει τη δημιουργία της μικροβιακής πλάκας, ακόμη και στις πιο δύσκολες περιοχές που δεν φτάνει η οδοντόβουρτσα ενώ παράλληλα περιποιείται τα ευαίσθητα παιδικά ούλα. Με υπέροχη γεύση που ξετρελαίνει τα παιδιά και κάνει την καθημερινή περιποίηση του στόματος παιχνίδι, είναι ο ιδανικός σύντροφός τους για υγιή δόντια και ούλα.

Rontamil 2 Καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες των βρεφών To rontamil 2 είναι γάλα σε σκόνη δεύτερης βρεφικής ηλικίας κατάλληλο για τη διατροφή των βρεφών από τον έκτο μήνα όταν ο μητρικός θηλασμός δεν εφαρμόζεται. Αποτελεί μέρος μιας πλήρους σειράς προϊόντων, ειδικά μελετημένων, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις διατροφικές ανάγκες των βρεφών. To rontamil 2 έχει ισορροπημένη σύνθεση με: l Φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες (FOS) l Τα 5 νουκλεοτίδια που υπάρχουν στο μητρικό γάλα l Ιδανική οσμωτικότητα (290mOsm/l),PRSL (120mOsm/l) ώστε να μην επιβαρύνεται η νεφρική λειτουργία l Προσαρμοσμένες στις ανάγκες του βρέφους πρωτεΐνες l Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και της όρασης l Ολες τις απαιτούμενες βιταμίνες l Ολα τα απαιτούμενα μεταλλικά στοιχεία και σίδηρο σε υψηλά βίοδιαθέσιμη μορφή l Ταυρίνη l L- καρνιτίνη Τα προϊόντα rontamil είναι σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Διεθνή Κώδικα Τροφίμων για τα βρεφικά παρασκευάσματα.

Ζελεδάκια Moller’s Για τα… δύσκολα παιδιά Για τα δύσκολα παιδιά που δεν θέλουν να πιούν το μουρουνέλαιό τους δεν υπάρχει καλύτερη εναλλακτική λύση από τα ζελεδάκια Möller’s. Τα ζελεδάκια Möller’s με ιχθυέλαιο, φυσικά ωμέγα-3 και φυσική βιταμίνη D, υποστηρίζουν την καλή σωματική και νοητική ανάπτυξη του παιδιού και την προστασία του από τα πολυπληθή μικρόβια που κυκλοφορούν στους χώρους παιχνιδιού και διδασκαλίας. Μην ξεχνάτε πως τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες έρευνες αποδεικνύουν τα ευεργετικά αποτελέσματα των ωμέγα-3 στη βέλτιστη ανάπτυξη των παιδιών, την εγκεφαλική τους λειτουργία, τη μνήμη, την όραση, κ.ά. Σε υπέροχες γεύσεις λεμόνι-πορτοκάλι και φράουλα!

| περί υγείας | 39

ASTRA ZENECA_PFIZER_L 16/09/2021 12:52 μ.μ. Page 40

AstraZeneca Eλαμψε στα Prix Galien Greece Διπλή διάκριση στην 5η τελετή απονομής των φαρμακευτικών βραβείων.

βιοφαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca απέσπασε διπλή διάκριση στην 5η τελετή απονομής των φαρμακευτικών βραβείων Prix Galien Greece. Συγκεκριμένα, έλαβε τιμητική διάκριση στην ενότητα «Θεραπείες και Εμβόλια για την COVID-19» για την ανταπόκρισή της ενάντια στην πανδημία, καθώς επίσης και ένα βραβείο στην κατηγορία «Καλύτερο Βιοτεχνολογικό Προϊόν» για προϊόν της που αφορά τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα. Κριτήρια αξιολόγησης ήταν η καινοτομία κατά την πορεία της επιστημονικής ανάπτυξης του προϊόντος, ο τρόπος δράσης του, η κλινική του χρησιμότητα και το όφελος για το μέλλον της ιατρικής επιστήμης. Η Eλενα Χουλιάρα, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της AstraZeneca Ελλάδας & Κύπρου, δήλωσε: «Η τιμητική διάκριση που λάβαμε στην 5η Τελετή Απονομής των φαρμακευτικών βραβείων Prix Galien Greece μάς κάνει ιδιαίτερα υπερήφανους, καθώς αποτυπώνει τη συμβολή της εταιρείας στην αλλαγή της πορείας της πανδημίας στη χώρα μας αλλά και σε όλο τον κόσμο, με την ανάπτυξη ενός ασφαλούς, αποτελεσματικού εμβολίου, για όλους,

του οποίου διασφαλίσαμε τη δίκαιη και ευρεία διανομή, χωρίς κέρδος, κατά τη διάρκειά της. Επιπλέον, το βραβείο που απέσπασε προϊόν μας για τη θερα-

πεία του καρκίνου του πνεύμονα στην κατηγορία «Καλύτερο Βιοτεχνολογικό Προϊόν» αποτελεί σημαντική αναγνώριση της δέσμευσής μας να συνεχίσουμε το έργο μας, ανακαλύπτοντας καθημερινά τι μπορεί να προσφέρει η επιστήμη. Καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα που θέτουν νέα δεδομένα στη θεραπεία του καρκίνου, βελτιώνοντας τη ζωή των ασθενών και αυξάνοντας την προοπτική ίασής τους. Οι διακρίσεις αυτές ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους της AstraZeneca που εργάζονται με πάθος και προσήλωση για την ανάπτυξη και τη διάθεση καινοτόμων εμβολίων και θεραπειών, με στόχο την αντιμετώπιση των υφιστάμενων και μελλοντικών προκλήσεων στη δημόσια υγεία. Δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε με την ίδια ένταση και προσήλωση, καθώς πιστεύουμε ότι κανείς δεν είναι ασφαλής έως ότου είμαστε όλοι ασφαλείς». Τα βραβεία Prix Galien αναγνωρίζουν και επιβραβεύουν εξαιρετικά φαρμακευτικά επιτεύγματα που οδηγούν στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, ή σώζουν ζωές, μέσω της ανάπτυξης καινοτόμων σκευασμάτων και διαγνωστικών εργαλείων.u

Δωρεά της Pfizer Hellas προς το Σωματείο Ερμής Η προσφορά αυτή θα βοηθήσει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής ατόμων με αναπηρία.

ημαντική δωρεά προς το Πανελλήνιο Σωματείο Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Αναπηρίες «ΕΡΜΗΣ» ολοκλήρωσε η Pfizer Hellas, στο πλαίσιο του προγράμματος Στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης, που υλοποιεί. Η δωρεά ύψους 10.000€ θα διατεθεί για την κάλυψη των αναγκών του Σωματείου έως το τέλος του τρέχοντος έτους στα πεδία της εναλλακτικής επικοινωνίας και της μετακίνησης και προστασίας από τη νόσο COVID-19 ατόμων με αναπηρία. Συγκεκριμένα, το ποσό της δωρεάς θα καλύψει την αγορά ειδικού λογισμικού εναλλακτικής επικοινωνίας για άτομα χωρίς

προφορικό λόγο (Grid 3), το κόστος των καυσίμων των τεσσάρων σχολικών οχημάτων του Σωματείου για τη μετακίνηση των εξυπηρετούμενων ατόμων από και προς 17 δήμους της Αττικής για διάστημα 6 μηνών, καθώς και στην αγορά υλικών προστασίας έναντι του ιού SARS-COV-2 και καθαριότητας. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ του «ΕΡΜΗ», Αριστείδης Πανανός, με αφορμή την ολοκλήρωση της δωρεάς, εξέφρασε εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του Σωματείου θερμές ευχαριστίες προς τη Pfizer Hellas, τονίζοντας

ότι: «Στις δύσκολες στιγμές που ζούμε, η προσφορά αυτή μας συγκίνησε ιδιαίτερα, καθώς μας βοηθάει να εκπληρώσουμε έναν σημαντικό στόχο, τον οποίο έχουμε θέσει ως προτεραιότητα εδώ και 33 και πλέον χρόνια που λειτουργούμε. Ο στόχος αυτός είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη εξυπηρέτηση των παιδιών, τα οποία καθημερινά εκπαιδεύονται στις εγκαταστάσεις μας. Να στεκόμαστε δίπλα σε αυτά και στις οικογένειές τους, προκειμένου να βρουν τον δικό τους δρόμο στη ζωή και τη δικαιωματική τους θέση στο κοινωνικό σύνολο». Η Βάσω Καραμάνου, BU Lead Vaccines και Επικεφαλής της ομάδας Εται-

ρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Pfizer Hellas, δήλωσε σχετικά: «Με ιδιαίτερη χαρά συνεργαζόμαστε για άλλη μια φορά με το Σωματείο ΕΡΜΗΣ, προκειμένου να συνδράμουμε στο σημαντικό έργο της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία. Eχοντας, μάλιστα, τη δυνατότητα, να επισκεφθούμε το Κέντρο Ημέρας του Σωματείου, με αφορμή εθελοντικές δράσεις που υλοποιήσαμε τα προηγούμενα χρόνια, είμαστε σίγουροι ότι αυτή η δράση θα δημιουργήσει πραγματική αξία για αυτά τα παιδιά και τις οικογένειές τους, προστατεύοντας το δικαίωμά τους για αναγνώριση και φροντίδα. Από πλευράς μας, συνεχίζουμε να βρισκόμαστε στο πλευρό τους, αντλώντας έμπνευση από τις αξίες και το όραμα της Pfizer». u

MEGA_LILLY_R 16/09/2021 2:12 μ.μ. Page 41

Η ΜΕΓΑ προσφέρει ιατρικό εξοπλισμό σε παιδιατρικές κλινικές Η εταιρεία παραμένει πιστή στην υπόσχεσή της και βρίσκεται σταθερά δίπλα στα βρέφη και στα παιδιά.

100% ελληνική εταιρεία προϊόντων προσωπικής υγιεινής ΜΕΓΑ λειτουργεί εδώ και δεκαετίες ως υπεύθυνος εταιρικός πολίτης, έχοντας στον πυρήνα της φιλοσοφίας της την προσφορά στην κοινωνία. Σε αυτή την κατεύθυνση, σχεδιάζει και υλοποιεί στοχευμένα προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, τηρώντας έμπρακτα την υπόσχεσή της για δημιουργία θετικού κοινωνικού αντίκτυπου, στηρίζοντας ιδιαίτερα τα πιο πολύτιμα μέλη της κοινωνίας μας, τα παιδιά. Συγκεκριμένα, για όγδοη συνεχή χρονιά, σε συνεργασία με το Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος», η ΜΕΓΑ προσφέρει σύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό σε Παιδιατρικές Κλινικές Δημοσίων Νοσοκομείων στην Ελλάδα, με κύριο μέλημα την έμπρακτη λειτουργική και τεχνική αναβάθμισή τους. Κύριοι στόχοι του προγράμματος παραμένουν η ανταπόκριση σε μία από τις σημαντικότερες και επίκαιρες ανάγκες, την Υγεία μίας ιδιαίτερα ευάλωτης κοινωνικής ομάδας: τα βρέφη και τα παιδιά, αλλά και η θωράκιση των παιδιατρικών δομών υγείας του δημόσι-

ου συστήματος υγείας. Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, βάσει των ετήσιων στατιστικών στοιχείων των Νοσοκομείων, έχουν επωφεληθεί και έχουν λάβει έμπρακτη βοήθεια περισσότερα από 20.000 βρέφη και παιδιά έως σήμερα. Μέρος των δωρεών υλοποιήθηκαν σε συνεργασία με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης, Lidl Hellas, Γαλαξίας και Χαλκιαδάκης. Οι δωρεές στα παιδιατρικά τμήματα των νοσοκομείων περιλαμβάνουν σύγχρονα ιατρικά μηχανήματα, καθώς και αναγκαίο ιατροφαρμακευτικό και ιατρικό εξοπλισμό για το Νοσοκομείο

Παίδων Πεντέλης, το Νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία, το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου «ΠΑΓΝΗ», την Παιδιατρική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Γ. Γεννηματάς- Αγ. Δημήτριος», τη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας Νεογνών της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», τη ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ - ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» και τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παίδων του ΓΝ Θεσσαλονίκης «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ».u

Η Dr.Age στην Ελλάδα με τη Φαρμασέρβ Η ελληνική εταιρεία στον χώρο του φαρμάκου και της υγείας Φαρμασέρβ εξασφάλισε για την ελληνική αγορά την αποκλειστική διάθεση των καινοτόμων προϊόντων της Dr.Age.

επαναστατική μάρκα υγείας και νεότητας του δέρματος, Dr.Age, ανακοίνωσε την έναρξη της συνεργασίας και της αποκλειστικής διάθεσης στην Ελλάδα των καλλυντικών προϊόντων της σειράς από τη Φαρμασέρβ, μέσα από χώρους παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας αλλά και ομορφιάς. Η καινοτομία της σειράς Dr.Age αφορά στη στόχευση συγκεκριμένων προβλημάτων και αναγκών του δέρματος, με την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα ενός πλαστικού χειρουργού, ανάλογα με την περιοχή του τριτημορίου του προσώπου στο οποίο εντοπίζεται. Επιπρόσθετα, η εφαρμογή της νέας αυτής γεωγραφίας του προσώπου στη δημιουργία της σειράς περιποίησης της Dr.Age οδήγησε στη δημιουργία εξειδικευμένων προϊόντων, που σε συνδυασμό με νέα ενεργά συστατικά σε υψηλές συγκεντρώ-

σεις, προσφέρουν εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η φιλοσοφία της Dr.Age βασίζεται στον κανόνα των τριτημορίων, για τον οποίο η Dr.Age έχει λάβει δικαιώματα πατέντας. Κάθε ανατομική περιοχή του προσώπου έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και η Dr.Age προσφέρει διαφορετικές προτάσεις για κάθε τριτημόριο, με εξατομικευμένα

πρωτόκολλα ομορφιάς. Η Dr.Age χωρίζει τα προϊόντα της: Ι. σε εξειδικευμένα προϊόντα, τα οποία αφορούν στο κάθε τριτημόριο χωριστά ΙΙ. σε προϊόντα τα οποία αφορούν σε όλο το πρόσωπο Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η Εταιρεία Φαρμασέρβ, με εμπειρία 30 και πλέον ετών, είναι υπεύθυνη για όλα τα προϊόντα ομορφιάς της Dr.Age στην Ελλάδα, τα οποία θα διατίθενται μέσα από ένα δίκτυο συνεργαζόμενων γιατρών -πλαστικών χειρουργών και δερματολόγωνκαθώς και χώρων που παρέχουν υπηρεσίες υψηλής αισθητικής ιατρικής. Ο διεθνώς καταξιωμένος πλαστικός χειρουργός Νίκος Μεταξωτός, MD, PhD, βασικός δημιουργός της Dr.Age, δήλωσε σχετικά: «Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για τη συνεργασία μας στην Ελλάδα με την Εταιρεία

Φαρμασέρβ. Στον τομέα της υγείας και της ομορφιάς, όσο και των επιχειρήσεων, η συγκεκριμένη συνεργασία διασφαλίζει τα καλύτερα αποτελέσματα στην παρουσία μας στην ελληνική αγορά. Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς, ο σεβασμός και η αγάπη στον συνάνθρωπο είναι το πιο σημαντικό και εμείς παραμένουμε πιστοί σε αυτή την αρχή». Επιπροσθέτως, ο κ. Σπύρος Φιλιώτης, Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της Φαρμασέρβ, ανέφερε από την πλευρά του: «Μετά από την επιτυχημένη και μακρόχρονη πορεία της εταιρείας μας στον χώρο της υγείας, η συνεργασία μας με την Dr.Age ενισχύει την παρουσία μας και στον τομέα της ομορφιάς. Τα προϊόντα Dr.Age είναι εξαιρετικά και είμαστε σίγουροι πως θα συμβάλουν στην υγεία και την ομορφιά όσων τα δοκιμάσουν».u

| περί υγείας | 41

ALLERGAN_ABBVIE_L 16/09/2021 12:53 μ.μ. Page 42

Ξεχώρισε η Allergan Aesthetics στα Medical Beauty Awards 2021 Η εταιρεία βραβεύτηκε για τις καινοτόμες ενέσιμες θεραπείες προσώπου στον χώρο της αισθητικής ιατρικής.

ρυφαία σειρά «JUVÉDERM», το #1 brand παγκοσμίως στα fillers προσώπου με υαλουρονικό οξύ, σχεδιασμένη και προσαρμοσμένη για όλες τις βασικές περιοχές του προσώπου και με ευρεία γκάμα προϊόντων, τα οποία ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες, προσφέροντας εξατομικευμένα αποτελέσματα που διαρκούν από 9 έως 24 μήνες, ανάλογα με την επιλεχθείσα θεραπεία. Τέλος, με αργυρό βραβείο στην κατηγορία «Καλύτερη θεραπεία με Βοτουλινική Τοξίνη», διακρίθηκε το πρωτότυπο φαρμακευτικό σκεύασμα της Allergan Aesthetics για κοσμητική χρήση με τη δραστική ουσία βοτουλινική τοξίνη τύπου Α, η οποία συμβάλλει στην προσωρινή βελτίωση της εμφάνισης των γραμμών στο άνω μέρος του προσώπου.u

ε ένα πλατινένιο, ένα χρυσό και ένα αργυρό βραβείο, τιμήθηκε η Allergan Aesthetics, μία εταιρεία της AbbVie, στην απονομή των βραβείων «Medical Beauty Awards 2021». Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, απονεμήθηκε στην Allergan Aesthetics το πλατινένιο βραβείο στην κατηγορία «Καινοτόμες Ενέσιμες Θεραπείες», για τη συνολική προσφορά της εταιρείας στις ενέσιμες θεραπείες προσώπου, με κορυφαία καινοτόμα brands, τα οποία αναγνωρίζονται από επαγγελματίες υγείας, αλλά και από θεραπευόμενους. Το χρυσό βραβείο, επίσης, για δεύτερη χρονιά, απονεμήθηκε στην κο-

Σπουδαία διάκριση για την AbbVie H βιοφαρμακευτική αναδεικνύεται ως μία από τις 20 πιο αξιοθαύμαστες επιχειρήσεις στην Ελλάδα.

AbbVie αναδείχθηκε 14η ανάμεσα στις 20 πιο αξιοθαύμαστες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, στην έρευνα για την εταιρική φήμη «Most Admired Companies 2021», την οποία διοργανώνει τα τελευταία 7 χρόνια το «Fortune» στην Ελλάδα σε συνεργασία με την KPMG. Η ανάδειξη στις 20 πιο αξιοθαύμαστες εταιρείες στην Ελλάδα αποκτά ακόμα μεγαλύτερο κύρος για τις διακριθείσες εταιρείες, καθώς κρίνεται από την ίδια την επιχειρηματική κοινότητα, με τη συμμετοχή 387 εταιρειών και περισσότερων από 1.700 κορυφαίων στελεχών, βάσει κριτηρίων και μεθοδολογίας που θέτει η αμερικανική έκδοση. Η διάκριση αυτή αναδεικνύει το κοινωνικό και επιχειρηματικό αποτύπωμα της AbbVie, η οποία εργάζεται καθημερινά για να επιτύχει μία ισορροπημένη σχέση μεταξύ επιχειρηματικότητας και ανταπόδοσης στην κοινωνία μέσα από την ασφάλεια και την καινοτομία των θεραπειών της, τη συμβολή της στη βιωσιμότητα και βελτίωση του συστήματος υγείας, τη δέσμευσή

42 | περί υγείας |

Αναστασία Παρετζόγλου, Brand Manager, Fortune Greece, Πασχάλης Αποστολίδης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, AbbVie, Πένυ Ρέτσα, Market Access & External Aﬀairs Director, AbbVie. της σε δράσεις εταιρικής υπευθυνότητας και την επένδυση σε στρατηγικές που επιτυγχάνουν ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής για τους εργαζομένους της. Η AbbVie, μία παγκόσμια βιοφαρμακευτική εταιρεία, χάρη στο ανήσυχο πνεύμα που διαθέτει, βρίσκεται διαχρονικά στην αιχμή της επι-

στήμης και ανακαλύπτει νέους θεραπευτικούς δρόμους για την κάλυψη σημαντικών θεραπευτικών κενών. Το ισχυρό κίνητρο της AbbVie, να υπηρετεί με σεβασμό τους ασθενείς, αποτελεί το κλειδί, το οποίο ξεκλειδώνει δυνατότητες για να προοδεύει και να εξελίσσεται, δημιουργώντας αξιοσημείωτη θετική επίδραση, η οποία υπερβαίνει τα όρια της υγείας. Παράλληλα, η φιλοσοφία της AbbVie διέπεται από τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, την ισότητα και την αξιοπρέπεια, ώστε όλοι οι άνθρωποι να πετυχαίνουν την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Ο κ. Πασχάλης Αποστολίδης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της AbbVie, τονίζει ότι η επιβράβευση στην έρευνα «Fortune MAC 2021» αναδεικνύει την αφοσίωση της AbbVie, ώστε να αποτελεί μία υγιή και καινοτόμο επιχειρηματική οντότητα για τη χώρα, την οικονομία και την κοινωνία, και προσθέτει: «Οι άνθρωποι, το πάθος για την επιστήμη, οι απεριόριστες δυνατότη-

τες που ανακαλύπτουμε για να προσφέρουμε στους ανθρώπους μία καλύτερη ποιότητα ζωής, είναι το κύτταρό μας. Η AbbVie χαρακτηρίζεται από διαχρονικότητα, ανθεκτικότητα, διορατικότητα και προσαρμοστικότητα, ξεπερνώντας με αυτό τον τρόπο κάθε δυσκολία και εμπόδιο. Αντιλαμβανόμαστε τις μεταβαλλόμενες συνθήκες κάθε εποχής και με ταχύτητα και τόλμη υπερβαίνουμε όποια στερεότυπα και όποιες προκαταλήψεις για να κάνουμε το βήμα προς το μέλλον. Η διασφάλιση της υγείας των ανθρώπων είναι αναμφισβήτητα η πολυτιμότερη επένδυση για κάθε κοινωνία για να ευημερεί και να ελπίζει στο αύριο. Για εμάς η υγεία και η ευημερία αποτελούν αδιαπραγμάτευτη δέσμευση, κι αυτές μας ενθαρρύνουν, ώστε να επαναπροσδιοριζόμαστε, να συνεργαζόμαστε και να παράγουμε πρωτοποριακές ιδέες, μεταμορφώνοντας τις ζωές των ανθρώπων μέσω της απρόσκοπτης πρόσβασής τους σε καινοτόμες, ασφαλείς θεραπείες».u

OFET_R 16/09/2021 12:54 μ.μ. Page 43

Οι μεγάλες βραβεύσεις του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη Μία σειρά από σημαντικές διακρίσεις κατέκτησε τον τελευταίο καιρό ο ΟΦΕΤ.

ι επιτυχίες αυτές τοποθετούν τις βιομηχανίες του Ομίλου στην κορυφή του σύγχρονου ελληνικού επιχειρείν, της εξωστρέφειας, της δυναμικής ανάπτυξης, αλλά και της εργασιακής ασφάλειας. Ειδικότερα, στην εκδήλωση «Πρωταγωνιστές της Ελληνικής Οικονομίας 2021», που διοργάνωσε για 6η φορά η «Direction Business Network», οι βιομηχανίες του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, Uni-pharma & InterMed, έλαβαν τέσσερις σημαντικές διακρίσεις. Τα βραβεία που απονεμήθηκαν βασίζονται στα επίσημα οικονομικά στοιχεία των εταιρειών όπως αποτυπώνονται στις οικονομικές εκθέσεις τους και παρουσιάζονται αναλυτικά στην έκδοση «Οι Ισχυροί της Ελληνικής Οικονομίας» της «Direction Βusiness Network», η οποία κυκλοφόρησε πρόσφατα και είναι και αυτή αφιερωμένη στη δεκαετία 2010-2020. Επιβραβεύθηκαν, επίσης, οι «Greek Business Champions της Δεκαετίας», επιχειρήσεις που κατόρθωσαν να αυξήσουν ταυτόχρονα τον κύκλο εργασιών και τα κέρδη τους προ φόρων πάνω από 50%, συγκρίνοντας την οικονομική χρήση του 2010 με εκείνη του 2019. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι Uni-pharma & InterMed, ενώ μεταξύ των τεσσάρων διακρίσεων που έλαβε ο ΟΦΕΤ, περιλαμβάνεται και το βραβείο «Solidarity Excellence Award». Με αυτά τα βραβεία, τιμήθηκαν οι επιχειρήσεις, για την προσήλωσή τους στην αξία της ανθρώπινης ζωής και την αλληλεγγύη που επέδειξαν έμπρακτα απέναντι στην κοινωνία με την εμφάνιση της πανδημίας COVID-19. Επίσης, ο Ομιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη διακρίθηκε ως ένα από τα «Διαμάντια Της Ελληνικής Οικονομίας 2021» για τις συνεχείς του επενδύσεις σε ένα δύσκολο και απαιτητικό περιβάλλον, για τη σημαντική αύξηση των οικονομικών του αποτελεσμάτων και τη στοχευμένη στρατηγική του σε θέματα Εταιρικής Υπευθυνότητας, που περιλαμβάνει ενέργειες για την κοινωνία, το περιβάλλον, την επιστήμη, την έρευνα και τη νέα γενιά.

Στην εν λόγω εκδήλωση, το βραβείο παρέλαβε ο επικεφαλής των Εξαγωγών του ΟΦΕΤ- Uni-pharma & InterMed, Γιώργος Σπίγκος, ο οποίος εξήρε το έργο όλων των επιχειρήσεων που διακρίθηκαν και οι οποίες όπως τόνισε: «Mοχθούν, παράγουν και επενδύουν σε μία δύσκολη και απαιτητική εποχή, εξαιτίας της πανδημίας, ενώ πριν την υγειονομική κρίση είχαμε την οικονομική, με τους εργαζόμενους, ωστόσο, να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους». «Ο Ομιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη πορεύεται δυναμικά με τη βαριά κληρονομιά του Κλέωνα Τσέτη, ο οποίος είχε οραματιστεί μία σύγχρονη φαρμακοβιομηχανία, η οποία θα καλύπτει τις ανάγκες των ασθενών, με υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα», επεσήμανε στην τοποθέτησή του ο κ. Σπίγκος, προσθέτοντας, ότι: «Το βραβείο Diamonds 2021 αποτελεί αναγνώριση των προσπαθειών μας και ευθύνη για το μέλλον». Ο ΟΦΕΤ έλαβε το διάστημα που μας πέρασε μία σειρά και από άλλες διακρίσεις. Ειδικότερα: l Δύο πολύ σημαντικά βραβεία, τα οποία αποτυπώνουν τη σχεδιαστική έμπνευση, την καινοτομία, τον ενθουσιασμό, αλλά και τη βιωσιμότητα, με τα οποία αναδεικνύεται η αξία του branding, έλαβε η φαρμακοβιομηχανία InterMed, στο πλαίσιο των «Packaging Awards 2021». Πρόκειται για τη νέα δερματολογική σειρά «Skin Pharmacist», η οποία διακρίθηκε με Gold βραβείο - Graphic Design Innovation ως Minimal ανακυκλώσιμη συσκευασία και την καταξιωμένη εδώ και πολλά χρόνια σειρά γυναικείας φροντίδας «Eva Intima», η οποία εφέτος κυκλοφόρησε σε νέα συσκευασία και διακρίθηκε με Silver βραβείο - Graphic Design Innovation, ως μία δωρική, ανακυκλώσιμη συσκευασία. l Τέσσερις διακρίσεις, οι οποίες ενδυναμώνουν ακόμη περισσότερο την εικόνα των εταιρειών

του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη στη συνείδηση του καταναλωτή, έλαβαν αντίστοιχα προϊόντα των Uni-pharma & InterMed, στο πλαίσιο του διαγωνισμού «Pharmacist Choice 2021: Οι μεγάλοι νικητές των προϊόντων Φαρμακείου». Συγκεκριμένα, διακρίθηκε στην «Κατηγορία Βιταμίνες» με Winner διάκριση στο B12 FIX (το μοναδικό διασπειρόμενο σκεύασμα στην κατηγορία του, προϊόν της Uni-Pharma Κλέων Τσέτης ΑΒΕΕ), στην «Κατηγορία Βιταμίνες» με Runner-up διάκριση στο D3 FIX (ένα σκεύασμα με την υπογραφή αξιοπιστίας της Uni-pharma), στην «Κατηγορία Προϊόντα ευζωίας» με Winner διάκριση στο «LACTOLEVURE» (το νούμερο 1 προϊόν προβιοτικών στην Ελλάδα) και στην «Κατηγορία Ευαίσθητη περιοχή», με Winner διάκριση στο «EVA INTIMA», προϊόν της InterMed Ιουλία και Ειρήνη Τσέτη Φαρμακευτικά Εργαστήρια ΑΒΕΕ (πρόκειται για μία ολοκληρωμένη σειρά γυναικείας φροντίδας, η οποία εμφανίζεται πλέον με minimal & clean cut εμφάνιση, με την ίδια όμως ποιότητα και αξιοπιστία). l Τέλος, Gold και Silver βραβείο κατέκτησε ο Ομιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη την Πέμπτη 20 Μαΐου, στο πλαίσιο της βράβευσης των Health & Safety Awards 2021. Αναλυτικά, τα βραβεία, τα οποία έλαβε ο ΟΦΕΤ, έχουν ως εξής: 1. Στην κατηγορία «Υγιής & Ασφαλής Εργασιακός Χώρος/Healthy & Safe Workplace», Gold βραβείο στο Νέο βιοκλιματικό κτίριο της Uni-pharma - Υγιής & Ασφαλής Εργασιακός Χώρος. 2. Στην κατηγορία «Αναβάθμιση & Εκσυγχρονισμός Εγκαταστάσεων/Work Ηealth and Safety Invention», Gold βραβείο στο Νέο, καινοτόμο μηχανολογικό εξοπλισμό στην παραγωγή φαρμάκων της Uni-pharma. 3. Στην κατηγορία «Αντιμετώπιση κρίσεων/Crisis Response», Silver βραβείο στον Ομιλο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη για την αντιμετώπιση κρίσεων. u

| περί υγείας | 43

MABRISMA_L 16/09/2021 12:55 μ.μ. Page 44

Πώς θα διατηρήσετε το καλοκαιρινό σας μαύρισμα; Εκτός από τις φωτογραφίες, σίγουρα έχετε και το μαυρισμένο σας δέρμα για να θυμάστε τις καλοκαιρινές σας διακοπές. Φροντίστε, λοιπόν, να παρατείνετε τη ζωή του. Γράφει η Αφροδίτη Ντάικου

υστυχώς, η σοκολατένια επιδερμίδα που πασχίσατε να αποκτήσετε δεν θα διαρκέσει για πάντα, ωστόσο υπάρχουν μερικά tips που μπορούν να την κάνουν να διαρκέσει λίγο παραπάνω.

Ενυδάτωση – Το Α και το Ω Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι η διατήρηση της επιδερμίδας ενυδατωμένης. Eτσι, θα αποφευχθεί η αφυδάτωση και εν συνεχεία το ανεπιθύμητο ξεφλούδισμα που θα αφαιρέσει την επιφανειακή στοιβάδα του δέρματος μαζί με το μαύρισμα. Εμπλουτίστε, λοιπόν, το οπλοστάσιο της ομορφιάς σας με ενυδατικές κρέμες με πλούσια υφή για βαθιά ενυδάτωση και προϊόντα after sun, τόσο για το σώμα, όσο και για το πρόσωπο. Μην ξεχνάτε, επίσης, τη σημασία της ενυδάτωσης εκ των έσω με την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας νερού και ενυδατικών φρούτων και λαχανικών, όπως το καρπούζι και το αγγούρι, αλλά και τη χρήση ηλεκτρολυτών.

Διατροφή – Ο επικουρικός ρόλος της Υπάρχουν τροφές που προσφέρουν πολύτιμες ουσίες, οι οποίες λειτουργούν επικουρικά, φροντίζοντας τόσο το μαύρισμα όσο και την καλή εικόνα της επιδερμίδας. Οι κρυμμένοι «θησαυροί» των τροφών, ακούν στο όνομα βιταμίνη Α, βιταμίνη Ε και βιταμίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρος και φυσικά τα καροτονοειδή: β-καροτίνη (που μετατρέπεται σε βιταμίνη Α), λυκοπένιο και λουτεΐνη. Τα συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά βρίσκονται σε αφθονία σε τροφές όπως τα καρότα, τα ροδάκινα, τα βερίκοκα, το πεπόνι, το μαρούλι, τις ντομάτες, το καρπούζι και το σπανάκι.

Hπια απολέπιση – Βρείτε το σωστό προϊόν Ξεχάστε τη «σκληρή» και καθημερινή απολέπιση, καθώς τότε θα καταφέρετε το αντίθετο από τον στόχο σας. Κάντε απολέπιση μια φορά την εβδομάδα, προκειμένου να διώξετε τα νεκρά κύτταρα για να φαίνεται πιο λαμπερό το δέρμα.

Κρύο ντους – Κατά προτίμηση με ενυδατικό αφρόλουτρο Το ζεστό νερό τείνει να αφυδατώνει το δέρμα και να αφαιρεί τη φυσική του λιπαρότητα, η οποία μας είναι απαραίτητη. Στην περίπτωση, λοιπόν, που θέλετε να διατηρήσετε το μαύ-

44 | περί υγείας |

ρισμά σας για περισσότερο χρόνο, θα πρέπει να μειώσετε τη θερμοκρασία του νερού που χρησιμοποιείτε στο μπάνιο σας και να προτιμήσετε το χλιαρό προς κρύο. Φροντίστε τα προϊόντα καθαρισμού που χρησιμοποιείτε να μην αφυδατώνουν το δέρμα. Προτιμήστε, λοιπόν, ένα ενυδατικό αφρόλουτρο, και μετά το μπάνιο σας μην αμελήσετε τη χρήση κρέμας ή λαδιού σώματος.

Oχι στην αποτρίχωση με κερί ή ταινίες Αποφύγετε τη συχνή αποτρίχωση με κερί, καθώς με αυτό τον τρόπο αφαιρούνται τα «μαυρισμένα» κύτταρα από την επιδερμίδα, κάτι το οποίο τη συγκεκριμένη περίοδο δεν θέλετε.

Do It Yourself – Με self tan Mπορείτε να ενισχύσετε το μαύρισμά σας εξίσου αποτελεσματικά με τα ειδικά self tan προϊόντα, τα οποία, μάλιστα, τώρα θα έχουν ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα. Σκεφτείτε πόσο εύκολο θα είναι να εφαρμόσετε ένα τέτοιο προϊόν σε ένα ήδη μαυρισμένο σώμα, από όταν το σώμα σας ήταν λευκό έπειτα από τόσους μήνες αποχής από τον ήλιο.

Βοηθήστε με το στιλ σας Προτιμήστε το λευκό ή τα φλούο χρώματα στα ρούχα σας που είναι γνωστό πως σας κάνουν να δείχνετε πολύ πιο μαυρισμένοι! Στην περίπτωση αυτή, βοηθάει και το μακιγιάζ. Ενα ροζ lip gloss θα αναδείξει το μαύρισμα του προσώπου σας, ακόμα και αν δεν έχετε χρησιμοποιήσει κανένα άλλο προϊόν μακιγιάζ.

Μην χάσετε την επαφή σας με τη θάλασσα και τον ήλιο Η καλοκαιρία ακόμα καλά κρατεί και τι καλύτερο από το να πηγαίνετε σε μία κοντινή σας παραλία μία με δύο φορές την εβδομάδα για να κάνετε το μπάνιο σας και την ηλιοθεραπεία σας. Εννοείται, βέβαια, πως οι κανόνες που ίσχυαν για τα θερινά μπάνια σας, ισχύουν ακόμα, οπότε το αντηλιακό δεν θα πρέπει να το ξεχάσετε.u

_ADDS 16/09/2021 12:56 μ.μ. Page 1