ProAgri 116, Sept 2009

tegnologie vir die boer technology for the farmer

Nr 116 September 2009

Case se Patriot-spuit stuit peste Beefcor soek jou speenkalwers!

Besproeiing:

Floppy verseker sukses Maak reĂŤn met Rotrix Fnuik veediewe met Tramirloc

binne vir puik aanbiedinge

ISSN 1042–1558

Sien

Boere wen met geenbewerking en Monsanto

ProAgri 116 September 2009

In hierdie uitgawe

LU-SA het vroeër die maand tydens ’n waterkonferensie weer gewaarsku teen die agteruitgang van besproeiingswater se gehalte. Volgens mnr Louis Meintjies hou besoedelde water ernstige gevolge vir almal in, omdat voedselsekerheid daardeur bedreig word. Dr Paul Oberholster, senior navorser by die WNNR, het op sy beurt gesê dat navorsing daarop dui dat die vraag na water die beskikbaarheid daarvan teen 2025 gaan verbysteek, hoofsaaklik as gevolg van bevolkingsgroei, ekonomiese aktiwiteite en klimaatsverandering. Weens die erge waterbesoedeling kan ons egter lank voor 2025 ernstige watertekorte ervaar.

Dit is egter die boere wat eerste die spit afbyt: Vee vrek weens rioolstorting, filters verstop as gevolg van blou-groen algbesoedeling, produkgehalte neem af as gevolg van besproeiing met sout-, suur- en swaarmetaalbesoedelde water.

Dit lei tot laer pryse vir produkte en kan daartoe lei dat produkte deur kopers van die hand gewys word weens die gesondheidsgevare wat dit mag inhou.

Boere erken hulle eie aandeel in waterbesoedeling. Op die konferensie het hulle vir mekaar reguit gesê dat onkruiddoder en kunsmis meer oordeelkundig aangewend moet word ter wille van skoner water. Maar boere is verreweg nie die grootste besoedelaars nie.

Ek hoop dat die myne, munisipaliteite en nasionale regering die boere se voorbeeld sal volg deur ook verantwoordelikheid vir skaars natuurlike hulpbronne soos water te aanvaar.

T

Coenraad Rall <coenraad@proagri.co.za> Copyright © 2009. All rights reserved. No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Voorblad: Skoffel met die spuit, is die goue reël van bewaringsbewerking.

Hierdie praktyk stel die boer in staat om sy ploeë en skoffels eenkant te trek, maar ’n doeltreffende spuit en ’n spesiale bewaringsbewerkingplanter is voorvereistes vir sukses. Lees op bladsy 4 meer oor Monsanto se stewige steun aan boere wat bewaringsbewerking toepas.

Gewasproduksie 6

Boere verseker ’n toekoms met bewaringsbewerking

Meganisasie 9

Floppy-besproeiing is die regte besluit, sê boere 11 Volbloed perde verkies die volbloedkruipspuit: Rotrix Rainmaker 13 Case se Patriot 4420: Blitsige spuit stuit peste in hulle spore

6

Lesersopname 17 ProAgri Lesersopname 2009: Neem deel en wen groot pryse!

9

Veeboerdery 15 Moenie jou speenkalwers verniet weggee nie: Praat eers met Beefcor 19 Fnuik veediewe en behou jou bates met Tramirloc 21 Tuli-beeste vra min en gee baie 23 Hugenote is pure vleis 25 Produksieveiling, Nico Botha Boerbokstoet: “Dis onmoontlik om die Boerbokmark te versadig”

23

AgriTrader 28 33 34 38

Veilings GeneGids AgriGids Agri-Werktuie

25

Die ProAgri-span

Business-to-Business Magazine (January - March 2009) with a free circulation of 58 822 per month.

Distributed by smart

distribution

Published by

SMARTPUBLISHING MASS MEDIA SPECIALISTS

www. p roagri .c o.z a

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

Redakteur Coenraad Rall > 083-973-3297 coenraad@proagri.co.za Uitvoerende redakteur Suzanne Grobler > 083-742-6370 suzanne@smartpublishing.co.za Senior advertensieverteenwoordger Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Bemarkers Anelda Strauss > 083-748-3413 anelda@smartpublishing.co.za Eurika Willcock > 082-327-2393 eurika@agritrader.co.za Hein Slabbert > 082-442-8607 hein@smartpublishing.co.za André de Beer > 078-161-1967 andre@smartpublishing.co.za Uitleg & grafika Esta van Niekerk esta@proagri.co.za Taalversorging Mediadienste Rekeninge & intekening Paula MacMavis > 012-362-6390 Sakebestuurder George Grobler > 083-460-0402 george@smartpublishing.co.za

5

Gewasproduksie Bewaringsbewerking

Boere verseker ’n toekoms met

bewaringsbewerking Blink toekoms wag op boere wat bereid is om beskikbare geleenthede en tegnologie oordeelkundig te benut.

’n

Bewaringsbewerking, geenbewerking en minimumbewerking is woorde wat dekades lank al hoe wyer gehoor word.

Sommige saaiboere steek elke jaar steeds die ploeg diep in, maar ander verklaar opgewonde dat hulle al hoe winsgewender boer met bewaringsbewerking.

Die Suid-Afrikaanse boer is aan ’n magdom ongunstige faktore uitgelewer, wat beteken dat hy immer die hoogste moontlike produksie teen die laagste moontlike insetkoste moet lewer. Maar elke nuwe praktyk moet op deeglike navorsing berus, want die boer kan dit nie bekostig om kanse te waag nie.

Baie navorsing is oor bewaringsbewerking gedoen en kenners is dit eens dat dit werklik tot die boer se voordeel kan strek – maar dan moet dit reg aangepak word.

Monsanto staan bankvas agter die boer en het onlangs as ’n diens aan die boer ’n bewaringsbewerkingskonferensie by Middelburg en een by Bothaville gehou, waar kenners hulle bevindinge oor dié praktyk met boere kon deel. Daar was ook ruim geleentheid waar boere self kon terugvoer gee en vrae vra.

Die konferensies was ’n klinkende sukses.

Soos almal reeds weet, gaan bewaringsbewerking daaroor om die grond so min as moontlik met bewerkings te versteur of te kompakteer en om oesreste op die land te laat om vog te bewaar en grondlewe te bevorder.

Die uiteindelike maatstaf is dat enige boerderymetode volhoubaar en winsgewend moet wees en dit is bewaringsboerdery beslis, is die bevinding van Cobus Burger van Suidwes Landbou, een van die sprekers tydens die konferensie.

’n Sleutelvereiste vir suksesvolle bewaringsbewerking is ’n doeltreffende spuit.

Bewaringsbewerking bied volhoubaarheid, sê hy. Dit verlaag ook die prysrisiko, verminder koolsuurgasvrystelling, verlig die afhanklikheid van insette soos diesel en arbeid en kan vir die boer meer wins in die sak beteken.

Hy lê ’n veronderstelling voor waar 2 000 hektaar droëlandmielies geplant word teen ’n opbrengs van 4,5 ton/ha, ’n dieselprys van R8,50/ℓ, ’n kilowattkoste van R7 500/kW en ’n skuldlasverhouding van 28 tot 35%.

In so ’n situasie kan konvensionele bewerking R2 193,67 kos, gedeeltelike bewaringsbewerking R1 636,08 en bewaringsbewerking R1 349,43.

Konvensionele bewerking verg 0,68 kW per hektaar, gedeeltelike bewaringsbewerking 0,60 en bewaringsbewerking 0,38 kW. Vir konvensionele bewerking word 61,47 ℓ diesel per hektaar gebruik, vir gedeeltelike bewaringsbewerking 43,28 ℓ en vir bewaringsbewerking 35,93 ℓ.

Konvensionele bewerking vereis 3,19 uur per hektaar, gedeeltelike bewaringsbewerking 2,17 uur en bewaringsbewerking 1,10 uur.

’n Ware bewaringsbewerkingplanter moet doeltreffend deur oesreste kan sny om kunsmis en saad presies te plaas.

6

Hierdie veronderstellings word klinkend ondersteun deur werklike ervaring van

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

boere. ProAgri 115 (gaan na www.proagri.co.za indien jy hom misgeloop het) berig van R2,6-miljoen wat Louma Boerdery naby Thabazimbi in een seisoen bespaar het met bewaringsbewerking – en alles dui daarop dat daar boonop ’n opbrengsverbetering gaan wees.

Oom Dries Cronjé van Vaalpan naby Ogies het sy dieselverbruik van 31,2 ℓ/ha met minimumbewerking na net 15,5 ℓ/ha afgebring met geenbewerking – en sy opbrengs terselfdertyd verhoog.

Peet Steynberg van Mooiplaas naby Hendrina bespaar ’n volle 70 liter diesel per hektaar omdat hy nou geen ander bewerkings as plant en spuit doen nie – en hy behaal groter oeste.

Naby Luckhoff plant Jaco van Niekerk mielies, koring en soja onder spilpuntbesproeiing met geenbewerking in grond met ’n klei-inhoud van net vier persent – teen ’n veel laer insetkoste en met ’n veel hoër opbrengs as met konvensionele bewerking.

Maar bewaringsbewerking beteken nie dat dit vir die boer ewe skielik gebraaide speenvarke begin reën nie – dit vereis baie goeie beplanning, baie goeie bestuur en spesialiskennis.

Waar jy jou ploeë en skoffels onttrek, vereis bewaringsbewerking die beste planter en spuit wat jy kan kry. ’n Bewaringsbewerkingsplanter moet sy saad en kunsmis perfek deur oesreste kan plaas. Dis ’n spesiale planter, wat jy nie sommer agter elke bossie uitskop nie. .............. vervolg op bl 7 www. p ro a gr i.c o .za

Die spuit, wat die skoffel vervang, moet perfek beheer kan word om deurlopend presies die regte hoeveelheid op die regte plek toe te dien. Grant Orsmond van Teejets Technologies het boere tydens die konferensie verduidelik hoe oor- of ondertoediening R560 van die boer se geldjies per hektaar kan vermors.

Onkruidbestryding is ’n belangrike faset in bewaringsbewerking. Kobus Steenekamp van Monsanto is ’n onkruidkenner en hy wys daarop dat verminderde bewerking onkruid en onkruidbeheer op verskillende maniere beïnvloed.

Die onkruidspektrum, die tyd waarop onkruid ontkiem en mededinging tussen gewasse en onkruid verander. Daarom moet die regte soorte onkruiddoder gebruik word en die tyd en metode van toediening moet sekuur bepaal word.

Korrekte onkruidbestuur by bewaringsbewerking moet ook voorsiening maak vir weerstand teen onkruiddoders.

Monsanto bied die boer natuurlik ’n sinvolle reeks middels, gerugsteun met suiwer navorsing en toegewyde diens, wat hom toerus om doeltreffend terug te veg teen onkruid.

Monsanto se rol in bewaringsbewerking word nog verder aangevul deur sy biotegnologie wat onkruidbeheer en stronkboorderbeskerming vir die boer nog makliker maak.

Monsanto se Roundup Ready-biotegnologie bied die boer doeltreffende breëspektrum-onkruidbeheer, gewasveiligheid en toedieningsbuigsaamheid.

Stronkboorders sidder voor Monsanto se YieldGard-tegnologie en stel boere soos die Pretorius-broers van Ficksburg in staat om tot ’n miljoen rand meer wins in een seisoen te behaal.

Monsanto se stapelgeenmielie wat sowel Roundup Ready- as stronkboorderbestand is, maak die boer nog sterker.

Die aanwending van biotegnologie en Monsanto se onkruidbeheermiddels is breedvoerig verduidelik en konferensiegangers het ook nuttige verwysingsmateriaal gekry om saam te vat plaas toe.

Die konferensie het ook inligting ingesluit oor grondbestuur, bemesting, grondbiologie, spuittegnologie, plantsiektebestuur, insektebestuur en onkruidweerstandbestuur.

Vir meer inligting oor bewaringsbewerking en publikasies oor Monsanto se produkte en diens, praat met Magda du Toit by 011-790-8200 of magda.du.toit@monsanto.co.za of besoek www.monsanto.co.za. www. p roagri .c o.z a

Bewaringsbewerking vereis ‘n spesiale planter soos hierdie. Hy is swaar om diep met sy snykouters deur stoppels te sny en om sy skaar so diep as wat jy wil in die grond in te dwing; hy is hoog om losweg oor plantmateriaal te beweeg sommer om bondels stoppels saam te sleep; sy skaartjie breek ‘n netjiese voortjie oop waarin die kunsmistoediener presies die regte hoeveelheid kunsmis op die regte diepte plaas; ‘n voetjie vee ‘n gelyk, ferm saadbed waarop die saad presies geplaas word; en ’n drukwiel trap die grond vas vir ferm grondkontak.

Skoffel met die spuit Roundup Turbo L7166, Wet 36/1947 Nie-selektiewe hoëlading glifosaatformulasie vir voorplantbespuiting en oorlêlande.

Roundup Ready Plus L7966, Wet 36/1947 Hoëlading glifosaatformulasie met vindingryke benattingstelsel vir na-opkomgebruik op mielie-, katoen- en sojaboonkultivars wat die Roundup Ready-geen bevat.

Bullet L5623, Wet 36/1947 Samestelling van residuele asetochloor, atrasien en terbitulasien vir vooropkomsbeheer van 14 eenjarige grasse en 28 breëblaaronkruide in mielies.

Guardian S L4862, Wet 36/1947 Asetochloor met lae logingsindeks vir agt van die mees algemene grasonkruide, 13 breëblaaronkruide, geeluintjies en in ‘n tenkmengsel met atrasien teen ‘n hoër aanbevole dosis vir 28 onkruidspesies.

Lasso L4728, Wet 36/1947 Kapsules met verskillende wanddiktes stel die aktiewe bestanddeel, alachloor, geleidelik vry vir onkruidbeheer in mielies, suikermielies, grondbone, sojabone, sonneblom, sorghum (graan- en voer-), pynappels, suikerriet, lupine en uitgeplante kool, broccoli, paprika en spruitkool.

Harness Extra EC L 7703, Wet 36/1947 Selektiewe, residuele asetochloor-onkruiddoder vir vooropkomsbeheer van gras- en sekere breëblaaronkruide in grondbone, suikerriet, eucalyptus- en denneplantasies en in nywerheidsgebiede; en vir vooropkomsonkruidbeheer in plant- en opslagsuikerriet, graansorghum, katoen en mielies na opkoms van die gewas.

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

7

Meganisasie Besproeiing

Floppy-besproeiing is die regte besluit, sê boere wee vet oeste per jaar – dis wat Robbie du Preez van Heidelberg, Kaap, onder Floppy-besproeiing losboer.

In die somer plant hy mielies en in die winter hawer, wat alles vir kuilvoer vir sy melkkoeie gebruik word.

T

Hy kan nie presies sê wat die opbrengs per hektaar is en hoe dit met produksie onder sy spilpunt vergelyk nie, want hulle tel maar net die waens materiaal wat uitgery word, maar hy is baie tevrede met die hoeveelheid en die gehalte kuilvoer wat onder Floppysproeiers geproduseer word.

Die kuilvoerkontrakteur is ’n medeboer, Chris Louw, en hy is baie opgewonde oor die resultate wat onder Floppy behaal word. Hy gee toe dat grondverskille ’n rol kan speel, maar verklaar onomwonde dat die mielies wat onder die Floppy geproduseer is, baie mooier as dié onder spilpunte is.

“Onder Floppy is daar ook veel minder variasie,” sê Chris. “Die stand is regdeur dieselfde en dis ’n plesier om sulke welige, gesonde mielies te sny.”

Heidelberg se boere werk saam. Die grond met die Floppy-besproeiingstelsel waarop Robbie sulke lekker kuilvoer produseer, behoort aan oom Pierre en Corné du Toit. Vir die gebruik daarvan kry hulle ’n deel van die kuilvoer wat daar geproduseer word.

Dit pas hulle goed, want met hulle volstruise, melkery, skaapboerdery en saaiboerdery het die Du Toit’s nie nog tyd om self dié stuk grond te bewerk nie.

Sulke gesonde, geil hawer is genoeg om enige boer breed te laat glimlag – en dit alles te danke aan die oorhoofse Floppy-besproeiingstelsel wat Robbie du Preez in staat stel om twee wen-oeste per jaar te behaal: hawer in die winter en kuilvoermielies in die somer. Die tevrede boere van Heidelberg, Kaap, is Chris Louw (kuilvoerkontrakteur en self ’n melkboer), Corné en oom Pierre du Toit (eienaars van die grond en die Floppy-stelsel) en Robbie du Preez wat die grond vir ’n deel van die opbrengs huur. Hulle is almal ingenome met die resultate wat met Floppy-besproeiing behaal word. besproei en die minimum aan verdamping afstaan, sê Corné.

Nogtans kompakteer Floppy se druppels nie die grond wanneer saailinge moet deurbreek nie – en as dit sou gebeur, kan jy die kors sag hou deur elke dag effens te besproei totdat die plantjies opgekom het.

“As jy besproeiingsgrond honderd persent kan benut, kan jy nie ’n waarde daaraan heg nie, want dit stel jou in staat om gewas op gewas te produseer.”

Corné vertel dat hulle deeglik navorsing gedoen het voordat hulle op Floppy besluit het. Floppy laat hom nie deur ’n land se vorm beperk nie, daarom kan klein stukkies grond met eienaardige fatsoene volledig benat en benut word.

Floppy se sproeiers maak ook net die regte grootte druppels om hulle nie maklik deur die wind van stryk te laat bring nie en om so min as moontlik vog aan verdamping te verloor. Jy kan op die hitte van die dag met Floppy www. p roagri .c o.z a

’n Baie groot voordeel van Floppy is dat dit, wanneer dit eers aangelê is, niks verder uit die boer se sak jaag as pompkoste nie.

Daar is geen aandryfmotors, ratkaste, mikroskakelaars, elektronika of ander kontrepsies wat jou in die steek kan laat en geld kos nie. Daar is ook geen kabels wat gesteel kan word nie. Floppy is dus die toonbeeld van voorbeeldige P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

betroubaarheid, sy bedryfskoste is minimaal en daar is geen onderhoud nodig nie. Hy vereis ook geen arbeid meer as om ’n pomp aan te skakel en ’n kraan oop te draai nie.

Dit kos wel ’n klompie geld om ’n oorhoofse Floppy-stelsel aan te bring, maar as jy hom opgerig het, het jy klaar betaal – dan lag jy jare lank oes vir oorvloedige oes bank toe.

Dit is darem belangrik om ’n goeie filtreerstelsel aan te bring, sê Corné, en dit beteken dat daar genoeg waterdruk moet wees.

Die Du Toit’s se eerste 12 hektaar Floppy-stelsel het so goed gewerk dat hulle nog 8 hektaar bygevoeg het en nog meer sal oprig na gelang van die beskikbare water uit die Duivenhoksrivier. Met Floppy kom ’n mens immers verder met die beskikbare water.

Vir jare en jare se doeltreffende, onderhoud- en kostevrye besproeiing, praat met Christo Theron van Floppy by 013-752-4252 of besoek www.floppysprinkler.co.za.

9

Meganisasie Besproeing

Volbloed perde verkies die volbloed kruipspuit: Rotrix Rainmaker p Joubertsdal, aan die voet van die Langeberg tussen Swellendam en Ashton, runnik groeiende troppe resiesperde van pure genot oor die oorvloedige, voedsame voer wat Hanno Joubert vir hulle uit die goeie aarde losboer – natuurlik met die betroubare en doeltreffende hulp van twee Rotrixkruipspuite.

O

Hanno is ’n man wat presies weet wat hy wil hê. Hy laat hom nie met die tweede-beste tevrede stel nie. Daarom verkies hy Rotrix vir die besproeiing van sy lusern en raaigras.

Dit werk vir hom goedkoper uit, want vir die 20 hektaar wat hy daarmee besproei, sou ’n groot klomp sleeppype en arbeid nodig gewees het. Boonop het perde die gewoonte om sleeppype se spuite om te stamp sodat jy deurentyd moet oppas en regmaak.

Dis ’n groot lekkerkry dat jy jou Rotrix kan verstel om nat te maak presies soos jy dit wil hê.

Hanno se Rotrix Rainmaker-kruipspuite vat so ses tot agt uur om hulle baan van 200 meter lank en 50 meter wyd deeglik

Hanno Joubert gebruik twee Rotrix Rainmakers om 20 hektaar weiding vir volbloedperde te besproei. Hy is ingenome met Rotrix se werkverrigting en diens. en egalig te benat. Jy hoef hom nie op te pas nie en kan met ander werk voortgaan terwyl hy sy plig nakom. Daarna het jy net twee man nodig om hombinne ’n kwartier na die volgende baan te verskuif. Naweke doen Hanno dit alleen.

Een van die Rotrix se voordele is dat jy hom enige plek kan gebruik waar daar watervoorsiening is. Hy word deur water aangedryf; nie elektrisiteit nie.

Water is ’n waardevolle gawe, en ’n gawe manier om die volle waarde van water te benut, is die vernuftige Rainmaker-kruipspuit van Rotrix.

Twee spesiale uitdagings wat Hanno-hulle se wêreld aan ’n besproeiingstelsel rig, is wind en skotige hellings. Die Rotrix Rainmaker slaag albei hierdie toetse met vlieënde vaandels.

Dis net ’n baie hewige wind wat Rotrix se werking benadeel en waar wind ’n probleem is, maak ’n boer ’n plan. Hanno se plan is om sy besproeiingsbane waarlangs die Rotrix moet loop nouer te maak sodat daar meer oorvleueling is. Dit maak dan nie saak van watter kant af die wind kom nie, daar waar jou Rotrix loop, maak hy nat.

Op Joubertsdal aan die voet van die Langeberg stap Hanno Joubert se Rotrix Rainmaker-kruipspuite onstuitbaar bult-op en bult-af om sy raaigras en lusern betroubaar, egalig, deeglik en bekostigbaar te besproei.

En dis boonop veel interessanter om te staan en kyk hoe ’n Rotrix werk as om voor die televisie te sit. www. p roagri .c o.z a

of bult-af loop, want as hy dwars teen die skuinste loop, sal hy natuurlik die koers kwytraak soos hy homself aan sy staalkabel na die oorkant van die land inkatrol.

Rotrix se boereplan is natuurlik sy verskillende spuitstukke en drukverstelling. As wind ’n probleem is, gebruik Hanno ’n spuitstuk en druk wat groter druppels vorm.

En die skuinstes? Nee wat, Rotrix laat hom nie stuit nie.

Hanno laat hom reguit bult-op

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

Die skuinste het natuurlik die voordeel dat al die water woerts-warts uit die toevoerpyp loop sodra jy hom ontkoppel, sodat hy baie makliker verskuif kan word as ’n pyp vol water is.

Rotrix werk sonder probleme, sê Hanno, maar daar is darem een dingetjie wat jou sake vergemaklik as jy dit onthou: As die masjien ’n week of so gestaan het, kan daar dalk ’n paddatjie of dingetjie in die pyp beland wat jou aandryfsproeier kan verstop. Hanno het geleer om, wanneer ’n Rotrix vir ’n ruk nie gebruik is nie, eers die kraan na die aandryfsproeier toe te draai en die watertoevoer oop te draai sodat enige vreemde voorwerpe deur die kanonspuit uitgeblaas kan word.

Rotrix werk vir jou; nie jy vir hom nie, sê Hanno. Hy verg geen onderhoud nie, maar bloot uit waardering vir sy getroue diens olie Hanno hom darem nou en dan so hier en daar.

En die dikgesmulde volbloedperde stem saam: Sit maar jou geldjies op Rotrix– jy kan net wen!

Runnik... e... praat met Jeremy Hewitt by 023-342-3438 of 082-442-1648 of e-pos jeremy@bushwakka of rotrix@intekom.co.za oor jou eie Rotrix Rainmaker. Besoek ook www.rotrixirrigator.co.za vir meer inligting.

11

Meganisasie Selfloopspuit Ontmoet Case se gedugte Patriot 4420:

Blitsige spuit stuit peste in hulle spore!

hoeveelheid spuitstof teen presies die regte drukking met sy vindingryke AimCommand. Die stelsel het ’n elektriesbeheerde impulsklep op elke sproeier.

As jy stadig ry is die spuitpuls stadiger en wanneer jy versnel word dit vanself al hoe vinniger totdat daar byna ’n aaneenlopende stroom gespuit word.

Makliker vir die boer kan dit nie.

Jy hoef jou ook nie te bekommer dat die spuitbalk se punt dalk iewers in die grond sal steek nie. Die Case Patriot hou homself vanself regop, selfs al gee jy vet om die draaie.

Met sy middelgemonteerde tenk is die gewig altyd eweredig op die Case Patriot se vier wiele versprei vir beter vastrap, makliker hantering en minder verdigting. Elke wiel word deur sy eie hidrouliese motor aangedryf.

Johannes Schoonwinkel het breër wiele aan sy spuit gemonteer vir werk teen uiterste skuinstes in die Overberg, maar normaalweg is die dunner wiele heeltemal doeltreffend. ohannes Schoonwinkel van Ruggens Boerdery boer wyd met kleingraan en skaap. Hy moet gereeld van Swellendam af ry om sy grond by Napier en Caledon se kant toe te bereik.

J

Spuittyd kan dit ’n groot beslommernis wees as jy tot 80 km ver teen kruipspoed met ’n trekker en sleepspuit moet voortstamp terwyl peste en plae besig is om jou oes te verwoes.

Maar nie so met sy Case Patriot 4420 nie – hierdie bobaas-spuit blits in die grootste gerief die pad af teen bynabyna 50 km per uur en voordat onkruid, swamme of ander peste nog behoorlik kan vat kry, stuit die spuit hulle in hulle spore.

Op die land draf die Patriot vinniger as wat ’n trekker met sleepspuit op die pad kan loop. Johannes handhaaf ’n gemiddelde spuitspoed van 25 km per uur in groot gemak op lande waar ’n trekker jou rugstring uit lit skud.

Hierdie spoed, saam met ’n allemintige spuitbalk van 30,5 meter, sorg dat jy die beperkte spuittye wat die natuur jou bied ten beste benut. Dit is vir Johannes van die uiterste belang, aangesien hy minstens 16 000 hektaar per jaar bespuit.

Vir so ’n groot taak het hy ’n ratse, betroubare spuit nodig wat daagliks groot lappe aarde doeltreffend en deeglik kan bespuit sonder om die operateur onnodig uit te put. Die Patriot 4420 pas perfek in hierdie rol, maar daar is kleiner modelle ook vir boere wie se behoefte nie so uitgebreid is nie. En as jy nog wyer wil werk, kan jy die 4420 met ’n 36 meter-balk bestel. www. p roagri .c o.z a

Johannes se spuit het ’n outomatiese stuur en seksiebeheer wat met GPS werk, sodat die las op die operateur nog ligter is en om te verseker dat jy geen plekkie oorslaan nie.

Die Case Patriot is uniek in die opsig dat sy kragtige enjin agter sit. Dit beteken dat die operateur in heerlike, heilsame stilte na die strelende musiek oor die spuit se radio-klankstelsel kan luister sonder irriterende enjingeraas. Die korter snoet beteken ook ’n veel beter uitsig.

Die giftenk is in die middel van die spuit gemonteer sodat die gewig deurgaans presies eweredig op die vier wiele versprei word of die tenk nou dolleeg of boordensvol is. Hierdie slim ontwerp sorg vir beter vastrap en minder grondverdigting, maar ook vir beter hantering en balans.

Die toppunt in ekonomiese, doeltreffende spuittegnologie. Dis hoe tevrede boere Northmec se Case Patriot 4420selfloopspuit beskryf. En ook geen wonder nie, want hierdie gedugte spuit werk sag op die operateur terwyl hy peste en plae onverbiddelik uitknikker.

Soos jy werk, teken die spuit ’n kaart op die rekenaar-skerm sodat jy kan sien presies waar jy al gewerk het en wat jy nog moet doen.

Ry jy oor gedeeltes wat reeds bespuit is, skakel die spuit vanself die oorvleuelende sproeiers af sodat geen druppel spuitstof vermors word nie.

Boonop spuit die Case Patriot met net een stel sproeiers presies die regte

’n Goot voordeel van die Case Patriot is dat dit verskaf en gerugsteun word deur die betroubare landboumaatskappy wat die boer verstaan – Northmec. Johannes gebruik al 20 jaar Northmec-produkte en die ervaring het hom geleer dat dit ’n maatskappy en produkte is wat die boer kan vertrou.

’n Mens sukkel ook glad nie om kopers vir tweedehandse Case-produkte te kry nie, sê hy.

Vir meer inligting oor die onstuitbare Case Patriot-spuit, maar ook oor Northmec se ander produkte soos trekkers, stropers, snyers, harke, balers en voermengers, skakel Matthew Mcgregor by 082-335-5118 of e-pos matthew@northmec.co.za.

Daar is ’n Case-handelaar naby jou.

Met ’n spuitbalk van 30,5 meter en teen ’n spuitspoed van 25 km/h is Northmec se Case Patriot 4420 die antwoord vir die boer wat flink, vinnig, betroubaar, tydig en doeltreffend wil spuit.

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

13

Veeboerdery Speenkalfproduksie

Moenie jou speenkalwers verniet weggee nie:

Praat eers met Beefcor

Dit alles kos die boer natuurlik punte op die presdeks, sodat hy nie dieselfde speenkalfpryse behaal as die een wat sy kalwers twee weke voor die tyd speen – en verkieslik ook die eerste rondte inentings toedien, nie.

Buitendien is dit darem mensliker teenoor die kalf om hom vooraf te speen.

Suid-Afrika het ’n mark vir nog baie meer speenkalwers, sê Robin. Ons kalfpersentasie en speenpersentasie is baie laag en ons moet alle beskikbare kundigheid en tegnologie benut om dit op te skuif om beesboerdery lonender te maak. Waar Beefcor langtermynverhoudings met boere opbou, gee hulle raad en terugvoering wat hulle help om meer winsgewend te produseer.

Voor jy jou volgende speenkalftransaksie beklink, hoor net ’n slaggie wat Beefcor se aankopers aanbied:

Beefcor se aankopers koop speenkalwers regoor die land en in Namibië. Die voerkraal se direkteur, Robin Watson, nooi speenkalfprodusente om eers met Beefcor-aankopers te praat voordat hulle ander transaksies beklink.

ie voerkraal lewer ’n belangrike diens in die vleisvoorsieningsketting en Beefcor probeer om sy sake op so ’n manier te doen dat hy langtermynverbintenisse met verskaffers en kliënte vestig, sê Robin Watson, direkteur van die voerkraal.

D

Goeie begrip tussen boer en voerkraal hou vir albei partye voordele in, daarom is samewerking in ’n langtermynverbintenis ’n verstandige belegging.

Beefcor hou volledig rekord van elke speenkalf se prestasie en stel daarvolgens ’n presdeks (prestasie-indeks) vir elke verskaffer saam.

Hierdie presdeks speel ’n belangrike rol in die bepaling van pryse wat die volgende jaar vir ’n betrokke boer se speenkalwers betaal word. Die gemiddelde prestasie is 100, maar daar is boere wie se kalwers vir hulle ’n indeks van 110 en selfs 120 lospresteer.

So ’n boer vind dat die aankoper die volgende jaar ’n veel oper hand het wanneer hulle begin prys praat.

Die presdeks is ’n deursigtige stelsel wat die boer help om speenkalwers te produseer wat die beste moontlike pryse behaal.

Beefcor koop alle soorte speenkalwers behalwe suiwel- of suiwelkruiskalwers.

Voorkeur word gegee aan rasse en kruisings met ’n gunstige groei en voeromset, met smaaklike vleis en wat nie wild is nie. www. proagri .c o.z a

Goeie pryse, blitsige betaling en ’n bestendige mark is wat die speenkalfboer by Beefcor kan verwag. Veekopers koop regoor die land speenkalwers vir Beefcor se voerkraal so skuins tussen Bronkhorstspruit en Delmas.

Gauteng en Noord-Wes: Daan Kruger 082-803-2243 Noordkaap: Johan Kruger 082-465-8879 Vrystaat: Willie Snyman 082-375-2524 Vrede en Oos-Vrystaat: Paul Zietsman 083-393-8220 Kwazulu-Natal: Werner Potgieter 083-232-8395 Mpumalanga: Stefan van Zyl 082-778-6493 Limpopo: Lucas van der Westhuizen 082-650-6722 Namibië: Louis van der Merwe 002-646-2562-456 As jy met Robin Watson self wil praat vir meer inligting oor Beefcor en sy sakebeleid, skakel 083-287-3606.

Bonsmara en Simmentaler is gawe voerkraalbeeste en Beefcor betaal ook ’n bo-markverwante prys vir Angusspeenkalwers, want hulle lewer spesiale, gesertifiseerde Angus-karkasse aan ’n groot winkelgroep. Kruisings van vleisraskoeie en geregistreerde Angus-bulle kwalifiseer ook hiervoor.

Beefcor verkies dat kalwers onthoring moet wees, maar hulle hoef nie gekastreer te wees nie.

Hulle hou ook nie van brandmerke nie, daarom koop hulle eerder hulle speenkalwers uit die hand as op veilings, waar elke bees volgens wet ’n brandmerk moet hê. As jy jou beeste moet brand, doen dit dan asseblief klein en laag af op die been om so min velskade as moontlik te veroorsaak, vra Robin.

Daar is speenkalfprodusente wat hulle kalwers op die vragmotor speen. Dit veroorsaak onnodige ekstra spanning op die kalwers, wat hulle baie gewig laat verloor en hulle groei ernstig vertraag.

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

Vir gesonde, goed-geboude Angusspeenkalwers soos hierdie betaal Beefcor ’n bo-markverwante prys.

15

SNY VEEDIEFSTAL JOU BOERDERY KEELAF?

Beskerm jou eiendom!

Stop veediefstal goedkoop en effektief!

Kontak ons vir â&#x20AC;&#x2122;n gratis kwotasie of besoek ons webwerf.

Kontak ons sel: 079 526 7232 www.tramirloc.co.za 16

ProAgri 2009-Lesersopname Spring gou en wen waardevolle pryse!

Skitterende pryse wag op ‘n paar ProAgri-lesers wat die 2009-lesersopname invul en aanstuur. Besoek www.proagri.co.za vir meer inligting oor die pryse en hul borge.

Dis maklik!

Al wat jy hoef te doen, is om die 2009-lesersopname in die vorige ProAgri in te vul en aan ons te stuur, en jy kom in aanmerking vir ‘n prys. As jy dit nie doen nie, sal jy volstrek niks wen nie, so moenie wag en ‘n verloorder wees nie.

As jy nie die vorige uitgawe in die hande kry nie, besoek www.proagri.co.za vir ‘n weergawe wat jy aanlyn kan invul en elektronies kan aanstuur.

Jy kan ons ook by 012-362-6390/2732 skakel of by 086-675-0617 faks, dan pos, faks of e-pos ons vir jou ‘n vorm om in te vul.

Kyk net wat jy kan wen: ’n Tramirloc-veebeveiligingstelsel ter waarde van R14 755.

Lees meer oor hierdie vernuftige skelmstuiter op bl 19 van hierdie ProAgri.

‘n LG R510-skootrekenaar ter waarde van R9 000 waarmee jy al jou boerdery se rekords kan hou.

5 Ergo-Tilt-skootrekenaarstaanders wat jou rekenaar teen ‘n gerieflike hoek staanmaak en MyClip-kabelhouerpakkette wat jou rekenaarkabels netjies hou.

2 Nova AVR-ononderbrokekragtoevoereenhede wat jou rekenaar teen elektrisiteittoevoerprobleme beskerm.

2 Bhubezi tweesitplekdwarslêerbankies.

2 Serif PhotoPlus X2sagtewarepakette waarmee jy jou digitale foto’s kan bewerk. *Voorstellings mag van die finale pryse verskil.

Wees ‘n wenner!

Selfs al slaan jy nie een van die pryse los nie, wen jy nog steeds as jy die vorm invul en aanstuur, want daardie inligting word gebruik om ProAgri nog meer na jou smaak te maak.

Veeboerdery Beveiliging

Fnuik veediewe en behou jou bates met Tramirloc Tramirloc se ProTAGtor-stelsel werk só:

So lyk die merker wat jou dier om sy nek dra om elke paar sekondes ’n sein uit te stuur waarvolgens jy sy bewegings kan waarneem. Gewoonlik word sowat 10% van die diere elektronies gemerk, wat ’n behoorlike verteenwoordiging van die kudde is. Die res van die kudde word met fopmerkers gemerk, wat die stelsel selfs nog meer kostedoeltreffend maak. iljoene rande skade word jaarliks gely deur boere wie se vee deur boosdoeners gesteel word. Dit kom voor asof die regering, die polisie en veiligheidsdienste nie antwoorde vir dié probleem het nie.

M

Baie boere, soos Stephan du Plessis van Standerton, begin glo dat die polisie nie eers probeer om diefstal te bestry nie.

Dit beteken dat die boer na ’n dag se harde werk nou nog snags ook self moet wakker bly om sy vee uit diewe se kloue te hou.

Gelukkig staan die boer nie alleen nie – Tramirloc Systems se mense verstaan die boer se situasie en hulle haat misdaad. Daarom het hulle ’n bekostigbare, doeltreffende stelsel ontwikkel wat die boer se vee 24/7 oppas.

• Merkers word met nekbande om skape, beeste, volstruise, bokke of selfs wild se nekke gehang. Die merkers het sendertjies wat seine na veldstasies stuur. Die sendertjies se batterye hou minstens drie jaar. Dit is nie nodig om ’n lewende merker aan elke dier te sit nie. Net so tien persent van die diere in die trop hoef merkers te kry en die res kan fopmerkers wees, wat steeds diewe afskrik, want hulle lyk nes werkende merkers.

• Basis-veldstasies word op pale op strategiese plekke in die veld geplaas.

Die basis-veldstasie is selfonderhoudend deur middel van sonkrag. Dit dien as ontvanger/verwerker/sender.

Die basis-veldstasie ontvang elke paar sekondes ’n sein van die merkers in sy gebied en bepaal dan watter bewegingspatroon die betrokke dier volg.

Moenie die vrug op jou arbeid met misdadigers deel nie – beskerm jou vee met Tramirloc: Bekostigbaar, betroubaar, doeltreffend.

• So ’n basis-veldstasie kan in ideale omstandighede tot 10 000 hektaar dek, maar as ’n reël word aanvaar dat dit ’n minimum ontvangsgebied van 300 hektaar sal hê.

• As al die diere rustig rondwei, bly die stelsel tevrede. Sodra hulle begin skarrel of doelgerig koers kies iewers heen; selfs ook as ’n dier vir ’n sekere tyd glad nie beweeg nie, stuur hy ’n selfoonteksboodskap (“SMS”) of ’n kortlui-oproep (“missed call”) na jou selfoon. Jy kan hom ook programmeer om die alarm na meer selfone te stuur.

• Die selfoonboodskap verskaf spesifieke inligting oor die alarm, soos in watter kamp of trop die diere is wat versteur is.

• Hierdie vroeë waarskuwing stel jou in staat om die diewe te stuit.

So maak Stephan du Plessis se skape met Tramirloc-merkers om die nek seker dat die trop nie deur diefstal van eienaar verander nie. www. p roagri .c o.z a

Selfs terwyl jy nie op jou plaas is nie, sorg ProTAGtor dat jy steeds in beheer is. Dit is presies van met Jurie Blom van Harrismith gebeur het. Hy het ’n stelsel aangebring nadat hy swaar onder skaapdiewe gely het. Terwyl hy ’n naweek weg was, het ProTAGtor hom P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

Stephan du Plessis van Standerton by ’n Tramirloc-veldstasie wat seine van merkers opvang, verwerk en na sy rekenaar by die hoofstasie stuur. Al Tramirloc se toerusting waarsku jou as iemand daaraan probeer peuter. per selfoon gewaarsku. Hy het dadelik sy voorman gebel en twee skaapdiewe sit nou agter tralies waar hulle hoort.

ProTAGtor waarsku jou nie net wanneer diewe bedrywig is nie, maar ook wanneer roofdiere jou vee bedreig. Jy kan die sensitiwiteit van die stelsel verstel sodat dit jou nie onnodig op loop jaag nie.

Jy kan natuurlik ’n Tramirloc-merker in jou gereedskapkis, vragmotor of trekker ook sit en sy beweging op die plaas dophou. ’n Boer maak mos ’n plan.

Die stelsel is bekostigbaar en betroubaar, sê Stephan. Hy, sy pa, oom Andries, en sy broers, Ebert en Riaan, se grond lê grootliks teen mekaar en hulle boer saam, sodat hulle gou kan optree wanneer die Tramirloc-stelsel hulle waarsku.

Die Du Plessis’s boer met mielies, sorghum, soja, beeste en skape en dis veral skape wat in dié omgewing skurke ten prooi val. Veediefstal word soos ’n bedryf beoefen, sê Stephan, en troppe skape word op bakkies weggery. ’n Paar weke gelede is meer as die helfte van een boer se skape een nag gesteel en weggery.

Maar met Tramirloc se ProTAGtor is dit so goed asof die boer self by sy diere waak. Dit verseker ’n toekoms vir veeboerdery in gebiede waar diefstal dié boere voorheen na ander soorte boerdery of selfs uit die landbou gedwing het.

Dit was maklik en vinnig om die stelsel te installeer, sê Stephan, en Tramirloc se slimkoppe het die paar goedjies wat half moeilik geklink het sommer per internet reggestel.

“Dis lekker om ’n verskaffer te hê wat die boer se situasie verstaan en so sterk teen misdaad gekant is.”

As jy nie die vrug op jou arbeid met misdadigers wil deel nie, praat met Stephan Britz van Tramirloc by 079-526-7232. Besoek ook www.tramirloc.co.za.

19

Veeboerdery Tuli

Tuli-beeste vra min en gee baie

deur Annemarie Joubert

yd en insetkoste is dié twee faktore waarop 'n boer kan en wil bespaar en al hoe meer kommersiële boere begin besef dat Tuli-beeste dit moontlik maak.

T

Die aanpasbaarheid van dié beesras wat in 1976 uit die opgeteelde moederkudde van die destydse Rhodesië af na SuidAfrika gebring is, het gou gesorg dat plaaslike telers en kommersiële boere begin belangstel het.

Tuli’s floreer in alle toestande, van die duineveld in Namibië, deur die warm bosveldstreke tot op die sneeubedekte Drakensberge; van Australië tot Kanada en in die warm tropiese dele van Zambië.

Die aanpasbaarheid vind neerslag in eienskappe soos vrugbaarheid en gehardheid. Martiens Nel van die plaas, Rietfontein, naby Lydenburg, het Tuli-bulle op Drakensberger-tipe koeie gebruik. Hy was baie verbaas met die resultaat en veral beïndruk toe die voerkraaleienaar wat sy speenkalwers gekoop het, hom ’n premie aanbied op die volgende geslag speenkalwers.

Hy het besluit om sy hele kudde op te teel na Tuli’s en het agtergekom dat die kalwers wat al driekwart Tuli is, dalk nie so swaar soos die eerste kruise is nie, maar dat die vroulike diere wel vrugbaarder en meer gehard word.

Hy sê: “Die koeie hou ook baie goed kondisie en gedy veral in koue winters.”

Martiens meen die Tuli voldoen aan die leuse “Die vrugbare veldbees”.

In die omgewing van Oranjeville het Emile de Klerk ook verstommende resultate met Tuli-bulle op sy Charolais-

koeie behaal. Hy sê: “Ek het nou ’n kudde op-en-wakker diere wat makliker loop, minder wollerig is, met vroegryp verse en maklike geboortes.”

Vir Willie Wabeke van die plaas, Destination, 20 km noord van Onderstepoort, is maklike kalwing ook ’n groot pluspunt. Hy het paar jaar gelede begin met Brahman-/Simmentaler-kruiskoeie. Hy het verskillende bulle gebruik in ’n verdere kruisteelprogram.

Willie sê hy het in die begin baie probleme ondervind met kalftyd en tot 30% kalfvrektes gehad.

Aangesien hy ook ’n saak in Pretoria het, kan hy nie gedurig koeie oppas wat moet kalf nie. Hy het toe Tuli-bulle begin gebruik en nou hoef hy geen kalwers te trek nie. Die kalwers se vermoë om te oorleef is ook baie beter.

’n Tuli/Simmentaller kruis. Kyk hoe dominant dra die Tuli sy stempel oor, veral in die fyn beenstruktuur.

’n Tuli/Nguni kruis. Die horings verdwyn en kyk na die mooi karkas en vleiseienskappe.

Hy sê die bulle se temperament is vir hom ook ’n pluspunt. “Hulle is nie draadspringers nie. Hulle pas die koeie op en hou hulle bymekaar, wat help dat hulle nie koeie mis wat op hitte kom nie.”

Hy voer en laat slag ook van die kalwers self, en op so 372 dae slag hulle gemiddeld 225 kg uit.

Nog ’n deeltydse boer wat veral begaan is oor die Tuli’s se gehardheid, is Sagrys van der Merwe wat elke dag 120 kilometer ver van sy plaas af ry om in Nelspruit te gaan werk. “As ek in die middae by die huis kom, wil ek tussen my beeste gaan ontspan. Hulle is my terapie en nie ’n werklas nie.”

Hy gaan so ver om te sê dat die Tuli’s eintlik immuun is teen wanbestuur. Hy doseer glad nie, dip so een maal elke twee maande en hou net dop om te kyk of sy beeste gesond is. “’n Bees sê mos gou vir jou as hy siek is.”

Tipiese voorbeeld van ’n Tuli-stoetbul. www. p roagri .c o.z a

Eugene Ehlers van die plaas, Doornkloof, naby Loskopdam, boer met 300 Tuli-koeie wat hy met Tulibulle dek en in die Hoëveld naby Machadodorp met 300 Bonsmaratipe-koeie wat hy met Bonsmara-bulle dek, en P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

hy gebruik Tuli-bulle om die verse mee oop te maak.

Wat vir hom belangrik is, is die feit dat Tuli-bulle die poenskopfaktor sterk oordra. Hy het op ’n keer net 12 verskal-wers uit 140 se horings gebrand waar hy Tuli-bulle op Bonsmaratipekoeie gebruik het.

Hy het al vantevore met verskeie Afrikarasse geboer omdat hulle so gehard en aanpasbaar is, minder vatbaar is vir bosluise en goed kan bergklim. Hy verkies egter die Tuli aangesien die voerkrale in sy omgewing graag Tuli’s koop omdat hulle swaarder weeg by speen en beter groei. Hulle het ook baie laer vrektes in voerkrale as Europese rasse. Hy sê al wat hom bekommer, is dat bulle nie so geredelik bekombaar is nie. “Hier is beslis ’n geleentheid vir voornemende telers.”

Een van die geheime van die Tuli se sukses is dat die kernkudde van Rhodesië in redelike isolasie ontwikkel is en dat die beeste dus oor unieke genetiese eienskappe beskik, wat uitstekende basterkrag lewer.

Om uit te vind waar u Tuli’s kan bekom, skakel vir: Alwyn Marx 083-448-7870, Stefan van Wyk 082-381-7563, Russell Clark 082-925-5860 of Stefan Welz 082-330-0798.

21

Veeboerdery Hugenote makliker aangesien daar elke 14 tot 21 dae gedip moet word as gevolg van erge hartwater in die omgewing.

Buks lewer sy speenkalwers direk aan ’n voerkraal en sê hulle kom kyk nie eers meer vooraf na die kalwers nie, want hulle weet hulle kry elke keer gehalte.

“Hulle stuur maar net die trok,” sê hy.

Hy kry tans so R14/kg vir sy kleiner speenkalwers.

Hugenote is pure vleis deur Annemarie Joubert “Goue Prins” van die Pan Lochner-stoet het by die Pretoria-skou uitgetroon as Raskampioen sowel as die Reserwe Interras Junior Bul. ugenote sorg vir “pure vleis”. Hierdie ontdekking het Pan en Mary Lochner se boerdery in ’n heel ander koers gestuur.

H

Die Lochners boer op die plaas, Stinkkraal, tussen Marken en Baltimore.

Hulle het die plaas met ongeveer 100 kommersiële koeie en kalwers in 2005 gekoop. Twee Limousinbulle het by die koeie geloop. Later dieselfde jaar het hulle op ’n staakboerderyveiling van Hanzar-Hugenotestoet hulle eerste 58 stoetkoeie en kalwers, en ’n paar stoetHugenootbulle, gekoop.

Hulle het die Limousinbulle met die Hugenote vervang. Mary Lochner sê: “Ons was verbaas om die verskil by ons kommersiële diere te sien. Later het ons ’n paar Bonsmarakoeie gekoop en ons kon ons oë nie glo toe die kalwers begin aankom nie.”

Die Lochners was so beïndruk met die Hugenote dat hulle besluit het om van hulle kommersiële kudde ontslae te raak en net met die Hugenotestoet voort te gaan om die ras te bevorder.

Aangesien hulle vanuit die kommersiële kant met die beeste kennis gemaak het, kan hulle gesaghebbend praat oor die invloed wat Hugenote op vleisproduksie kan hê.

Mary vertel dat Hugenoot-kruiskalwers baie gewild op speenkalfveilings is en dikwels tot een rand per kilogram meer behaal as ander rasse van dieselfde ouderdom.

Die rede vir die goeie vleisproduksie lê in die bouvorm van die Hugenoot en sy uiters gunstige voeromset. Volgens die www. p roagri .c o.z a

rasdirekteur, Janna Botha, het ’n Hugenoot-karkas geen onnodige vet nie en baie min weggooibare vleis. Hy sê Hugenote bevat die maksimum smaaklike, eetbare rooivleis wat jy in ’n bees kan kry.

Met die Charolais se vleiseienskappe en die Afrikaner se geharde aanpasbaarheid as grondslag, is ’n beesras geteel wat unieke produksie in Afrikaomstandighede lewer. Die ras is in 1998

by SA Stamboek geregistreer en het in die paar jaar sedertdien merkwaardige opgang getoon.

Vir Buks van der Walt is die gehardheid van die Hugenoot veral belangrik.

Hy boer naby Marken op die Vaalwaterpad en een van die plase waar sy beeste loop is baie bergagtig en klipperig.

Hy sê: “Met die Hugenote-kruisings is daar nooit pootprobleme soos met baie ander rasse nie.”

Vir Johan van der Linde, wat sowat 40 km noord van Ellisras boer, bied die Hugenoot-bloed ook ’n wenresep. Hy gebruik Hugenoot-bulle op sy Brahmanverse en sê die kalfies is klein by geboorte, maar hulle het 'n uitstekende groeivermoë. In hierdie stadium is hy besig om sy kudde uit te brei, maar toe hy vroeër vanjaar kalwers beskikbaar gestel het, het “ek die ander manne by die veiling goed geklop”!

Hy sê die bulle is beslis nie lui nie en doen hulle deel om die kudde uit te brei.

Hy het tans ses Hugenoot-bulle wat hy elkeen by sowat 25 tot 30 verse laat loop. Een van die bulle het nou al ’n paar tweelinge verwek. Volgens Johan verkies voerkrale die Hugenootkruisings omdat hulle werklik vleis kan aansit. “Hulle maak boude,” sê hy.

Vir Mary Lochner is dit belangrik dat mense vooraf seker maak hulle koop gehalte diere vir hulle kruisteelprogramme. Sy sê daar is topbulle wat werklik ’n verskil aan ’n kommersiële kudde kan maak, maar boere moet slegs geregistreerde bulle koop wat onder die beskerming van die Genootskap verkoop word. Dit is die enigste manier om seker te maak jy kry al die goeie eienskappe van dié “alles-in-een-bees”.

Om uit te vind waar jy bulle vir jou kommersiële kudde kan kry, skakel die Hugenoot-beestelersgenootskap by 083-449-3227 of 082-969-5236.

Jy kan ook ’n e-pos stuur na info@hugenootsa.co.za of besoek www.hugenootsa.co.za

Die beeste benut ook die suurveld goed en kan in moeilike DIE ALLES-IN-EEN BEES omstandighede EKONOMIES : FUNKSIONEEL : DOELTREFFEND gewig aansit. As gevolg van die onvoorspelbare omstandighede moet hy ook voer maak, maar die gunstige voeromset wat die Hugenote ingebring het, maak dit steeds ekonomies. ’n Probleem met luiperds in Buks se omgewing veroorsaak dat ’n koei en haar kalf so gou as moontlik na geboorte opgelaai word en ’n veiliger plek naby die huis geneem word.

Die gemoedelike aard van die beeste sorg dat die oplaaiery gladweg geskied.

Hugenote se inskiklikheid en hanteerbaarheid maak ook die dipproses P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

Franci-Mari van Heerden van Witrots Hugenote is in 2005 met Hugenote-kruiskalwers soos hierdie as provinsiale speenkalfprodusent van die jaar aangewys.

23

Veeboerdery Boerbokke Nico skou min met groot ramme, want die meeste van sy ramme word op twee jaar verkoop om die algehele genetiese vordering van die ras aan te help. Hy hou ooie ook nie langer as ses jaar voordat hulle op die produksieveiling verkoop word nie.

Nico se diere word nie opgepiep nie.

Hulle leef 95% vry op die veld sonder enige aanvulling en word net vir skoue en veilings afgerond met gewone afrondkorrels. Na die skou gaan hulle terug veld toe.

Net ooie met drielinge word gehelp – die ma’s van een- en tweelinge moet self sorg.

Produksie op die veld is Nico Botha Boerbokstoet se belangrikste teeldoelwit. Daarom maak die stoet se genetika Boerbokboerdery, wat lonendste van al die veebedrywe in die land is, nog betalender.

Dis hierdie gehalte Boerbokke met uitstekende rekords wat kopers by die vei-ling op 8 Oktober kan verwag. Etlike kampioene word op die veiling aangebied.

Produksieveiling, Nico Botha Boerbokstoet, 8 Oktober:

“Dis onmoontlik om die Boerbokmark te versadig” root groei lê nog voor vir die Boerbokbedryf, sê Nico Botha, eienaar van die grootste Boerbokstoet in die wêreld en prominente wolboer.

G

“Met hulle vrugbaarheid, gunstige pryse en onversadigbare mark is Boerbokke die betalendste veebedryf in die land.” – Nico Botha

Hy behoort te weet waarvan hy praat, want hy het al Boerbokke na meer as twintig lande regoor die wêreld uitgevoer om die beste Boerbokgene internasionaal te help vestig.

In sy stoet op Kareehoek naby Britstown handhaaf Nico streng rekordhouding en prestasietoetsing by die LNR en SA Stamboek, sodat elke koper elke keer presies kan weet waarvoor hy betaal.

In Suid-Afrika, waar daar tans maar minder as 2-miljoen Boerbokke teenoor sowat 20-miljoen skape is, word die totale Boerbokproduksie deur geloofsgroepe opgeneem. Die mark vir Boerbokvleis lê nog heeltemal braak.

Die strewe om groot, funksionele, vrugbare diere met ’n gunstige gemiddelde daaglikse gewigstoename op die veld te teel, verseker deurlopende vooruitgang van die ras. Vier jaar gelede se wenner sal vandag nie ’n kans staan om die eerste ry te haal nie, sê Nico, wat ook ’n internasionale Boerbokbeoordelaar is.

Met so ’n gretige mark sou die versoeking groot wees om sommer enige bokke te versmous, maar gelukkig stel die Boerboktelersgenootskap, waarvan Nico ’n raadslid is, streng vereistes om genetiese gehalte te verseker. In die nabye toekoms sal geen teler sonder rekordhouding ‘n produksieveiling kan hou nie.

Sy eie diere het oor die laaste twintig jaar vyftig kampioene opgelewer. Sedert 1992 het sy ooie nog elke jaar met die seniorkampioentitel weggetrippel en sy groepklas van drie ooie het nog net een keer tweede gekom – al die ander kere het hulle gewen.

Een van die skitter-ramme op die veiling is vanjaar se sestandkampioen, Pointer.

Daar sal 200 ooie (meestal stoet-ooie), 50 ramme (stoet en kudde) en 10 Saanen-ooie uit die kleinkinders se stoet onder die hamer kom. ’n Volledige veilingskatalogus sal sewe dae voor die veiling op die webwerf, www.nicobotha.com, wees.

Daar sal iets vir elke teler en kuddeboer op die veiling wees en alles is nie so duur soos Braveheart, wat ‘n jaar gelede vir R100 000 verkoop is nie. Dat die pryse wat betaal word gunstig is, word bewys deur die feit dat elke enkele bok wat aangebied is die afgelope twee jaar op Nico Botha se produksieveilings verkoop is.

Die kampioengroep van drie ooie by die Wêreldkampioenskap 2008. www. p roagri .c o.z a

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

Vir meer inligting, praat met Nico Botha by 053-672-0700 of 082-808-1660 of e-pos nicobotha@worldonline.co.za.

Besoek ook www.nicobotha.com.

25

Belê in Diamante Belê in Liefde 0861-GEMSTONE 0861-436786 Koop ’n gesertifiseerde geslypte Praus diamant voor 30 Oktober 2009 en kry 10% afslag. Vermeld net “ProAgri” by die aankoop van die diamant.

Wen ’n diamant van R5 000!

Stuur ‘n teksboodskap (SMS) en staan ’n kans om ’n diamant van R5 000, geskenk deur Praus, te wen!

In watter gewigseenheid word diamante geweeg?

Stuur jou antwoord, voor 30 Oktober 2009 per teksboodskap aan 34634. Teksboodskappe kos R2.

Terme en voorwaardes beskikbaar by www.praus.co.za

Navrae: Danie van Niekerk 078-695-0087, e-pos: danie@praus.co.za

www.praus.co.za

www. p roagri .c o.z a

P ro A g r i 1 16 S e p te m b e r 2 0 0 9

27

AgriTrader

Advertensiediens vir die boer Advertising service for the farmer 60 00 eksemplare na aktiewe kommersiĂŤle boere landswyd

AgriTrader is Ĺ&#x2030; uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landboutoerus ng by mekaar uit te bring. Veeveilingsadvertensies in AgriTrader lok wye reaksie uit, veral as dit aangevul word met promosie-ar kels wat die betrokke stoeterye bekendstel. Vir die mees bekos gbaarste advertensie-tariewe in Suid-Afrika, skakel ons nou: Anelda Strauss (Pretoria) 012-362-2732 | 083-748-3413 anelda@smartpublishing.co.za

Hein Slabbert (Pretoria) 012-362-2732 | 082-442-8607 hein@smartpublishing.co.za

AndrĂŠ de Beer (Pretoria) 078-161-1967 andre@smartpublishing.co.za

sussex

Eurika Willcock (Bloemfontein) 051-446-0846 | 082-327-2393 eurika@agritrader.co.za

Veilings

tuli

braford

Stefan van Wyk (Bloemfontein) 051-446-0789 | 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za

28

ProAgri 116 September 2009

www.pro a gr i.c o .za

holsteins / friese / jersey

ProAgri 116 September 2009

29

Veilings

bonsmara

braford

w w w. p roag r i .c o.z a

30

ProAgri 116 September 2009

www.pro a gr i.c o .za

Veilings

dorper

boerbok / witdorper

simmentalers

sussex / afrex / sa vleismerino

simmentalers / sa vleismerino

ProAgri 116 September 2009

31

Veilings

dorper

w w w. p roag r i .c o.z a

32

ProAgri 116 September 2009

www.pro a gr i.c o .za

Veilings wild

pinzgauer

vleismerino

charolais

perde

dormer

kinko

sa vleismerino

bonsmara nguni

hugenote

hereford

beefmaster

sa braford

brahman

boerbok

dexter

tuli

limousin

landskaap

w w w. p roag r i .c o.z a

ProAgri 116 September 2009

33

Genegids

dorper

dorper

dorper

dorper

Tuli Cattle Breedersâ&#x20AC;&#x2122;s Society PO Box 270, Bloemfontein, 9300 Tel 051-448-0772 Fax 051-446-4220 www.studbook.co.za/Society/tuli/

AgriGids 34

ProAgri 116 September 2009

www.pro a gr i.c o .za

AgriGids

w w w. p roag r i .c o.z a

ProAgri 116 September 2009

35

AgriGids 36

ProAgri 116 September 2009

www.pro a gr i.c o .za

AgriGids

w w w. p roag r i .c o.z a

ProAgri 116 September 2009

37

Agri-werktuie

AgriGids

Anelda Strauss

38

ProAgri 116 September 2009

www.pro a gr i.c o .za

Agri-werktuie

w w w. p roag r i .c o.z a

ProAgri 116 September 2009

39

Kasteel maak sy skatkis oop: Produksieveiling op

24 September 2009 te Kasteel, Loxton Dries Wiese van Kasteel Witdorpers bied aan: 80 Witdorperramme (ware, bewese veldramme – gereed om te werk) 150 Witdorperooie (sorg vir hulleself op die veld) 5 Boerbokramme 30 Boerbokooie 15 Saanen-ooie

Dries Wiese 082-809-2949 of drieswiese@mweb.co.za

Die bewys lê in die vleis: Op 3 April 2008 is 419 Witdorper/ Merino-kruislammers op Carnarvon geslag. Hulle gemiddelde gewig was 16,8 kg. 407 van die lammers was A2 en A3 en die gemiddelde uitslagpersentasie was 46,7.

Gasverkoper Jan Wiese van Biesiespoort Dorpers bied aan: 20 ware, geharde Dorper-veldramme 50 ware, geharde, vrugbare Dorper-ooie

Jan Wiese 082-804-8952 Ware veldskape is gasverkoper Jan Wiese van Biesiespoort Dorpers se teelstrewe. ’n Ooi wat nie ’n lam van die veld af bring nie, word summier geprul, al lyk sy hoe mooi.

www.kasteelwhitedorpers.com Kasteel Witdorpers se ramlammers werk al van vier maande af en teen die tyd dat hulle verkoop word, kan ’n mens al sien hoe hulle nageslag lyk. Kopers is ingenome met hulle lammers en kom koop weer en weer van Kasteel se ramme. Moenie hierdie veiling misloop nie.