ProAgri 125, Junie 2010

tegnologie vir die boer technology for the farmer

Nr 125 Junie 2010

OmniSap® verhoog opbrengs en gehalte

Taltec maak brand koeler

Beesboerdery: • Beefmaster • Hereford • SA Braford

Senter 360: Die spesiale spilpunt Sien

AgriTrader

binne vir puik aanbiedinge

ProAgri 125 Junie 2010

In hierdie uitgawe tegnologie vir die boer technology for the farmer

Nr 125 Junie 2010

OmniSap® verhoog opbrengs en gehalte

Taltec maak brand koeler

Beesboerdery: • Beefmaster • Hereford • SA Braford

Senter 360: Die spesiale spilpunt Sien

AgriTrader

binne vir puik aanbiedinge

Water is skaars en duur, daarom moet elke druppel doeltreffend benut word.

Daarvoor is betroubare, doeltreffende besproeiingstoerus ng noodsaaklik – soos die taai, betroubare Senter 360 met sy modulêre ontwerp wat vir uitbreiding en tegnologiese opgradering voorsiening maak. Lees meer oor dié spesiale spilpunt op bladsy 8.

Gewasproduksie 6

Omnisap® - Gee jou plante wat hulle wil hê, dan gee hulle jou wat jy wil hê

Meganisasie 4

Goeie nuus vir boere: BP Implemente en Tafe-trekkers is nou in een kraal!

8 Elke Senter 360-spilpunt is spesiaal 10 Drupbesproeiing laat wins instroom - as dit reg bestuur en onderhou word 12 Put meer uit besproeiing met goeie bestuur

6

Veeboerdery 14 Beefmaster is gewig en...gewig is geld!

16 Taltec maak brand koeler vir boer en bees 18 Die perfekte kruisbees; Herefords presteer op enige plek 20 SA Braford slaag die toets loshande

8

Energie 22 Midmacor se sonwaterverwarmer: Haal die bibber uit die winter en bespaar hope geld!

AgriTrader 23 AgriGids 26 GeneGids 28 Veilings

18

Copyright © 2010. All rights reserved.

No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Business-to-Business Magazine (January– March 2010) with a free circulation of 59 481 per month (Paid 13, Total 59 494)

Distributed by

smart

distribution

Published by

SMARTPUBLISHING MASS MEDIA SPECIALISTS

www. proagri .c o.z a

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

Die ProAgri-span Redakteur Coenraad Rall > 083-973-3297 coenraad@proagri.co.za Uitvoerende redakteur Suzanne Grobler suzanne@smartpublishing.co.za Senior advertensieverteenwoordger Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Bemarker Anelda Strauss > 083-748-3413 anelda@smartpublishing.co.za Joey Swiegers > 079-515-8554 joey@smartpublishing.co.za Elzabie Brand > 079-515-8708 elzabie@smartpublishing.co.za Minnette Minnaar > 079-515-8493 minnette@smartpublishing.co.za Uitleg & grafika Esta van Niekerk esta@proagri.co.za Taalversorging Mediadienste Rekeninge & intekening Paula MacMavis > 012-362-6390 Sakebestuurder George Grobler george@smartpublishing.co.za

3

Meganisasie Werktuie en trekkers

Goeie nuus vir boere: BP Implemente en Tafe-trekkers is nou in een kraal!

Volledige reeks staatmaker-werktuie van die hoogste gehalte waarop die boer deur dik en dun kan reken – dis waarvoor BP Implemente die afgelope 41 jaar bekend geraak het.

’n

So gewild is BP Implemente se produkte dat dit baie moeilik geword het om tydig in die groeiende aanvraag te voorsien.

Boere sal bly wees om te verneem dat hierdie probleem vinnig besig is om iets van die verlede te word danksy die feit dat Michigan-trekkers, die verspreiders van die gewilde Tafe-trekker, en BP Implemente nou een word.

Dit beteken ’n kapitaalinspuiting en kapasiteitsvermeerdering wat verseker dat die groeiende aanvraag reeds al hoe flinker en ratser bevredig word.

Maar oor en ding word daar geen toegewings gemaak nie – die onbetwisbare gehalte van BP Implemente se produkte mag geen aks agteruitgaan nie. Só gesteld is Michigantrekkers op BP Implemente se goeie naam, dat hulle daarop aandring dat die naam behou moet bly en dat dit deur middel van reklame en produkidentifikasietekens selfs sterker gevestig moet word.

Die nuwe onderneming is ook nie bereid om afstand te doen van die bestaande personeel, onder leiding van Bert en Beverly Bekker, se kundigheid en bekwaamheid nie. BP Implemente het immers oor 41 jaar ontwikkel tot ’n bate waarop ons boere reken, sê Pieter Venter van Michigan-trekkers.

Onder leiding van Johan Botha het Michigan-trekkers 4

self sedert hy in 2006 Tafe-trekkers begin bemark het, aanskoulik, maar gesond gegroei. Die maatskappy het meer as 40 handelaars regoor die RSA, Botswana, Namibië en Mosambiek, en die samevoeging van Michigan en BP Implemente se handelaars, sal boere net tot voordeel strek.

Michigan glo daaraan om dadelik produkte en diens te kan lewer. As ’n boer ’n trekker nodig het, kan hy nie sit en wag tot die seisoen verby is nie. Daarom het Michigan altyd tussen 250 en 300 Tafetrekkers in voorraad sodat hulle enige bestelling flink kan uitvoer.

Hulle het ook R4,5-miljoen se onderdele in voorraad, sodat ’n Tafe-trekker nooit hoef te staan nie.

Michigan bied vyf Tafe-modelle van 35 tot 61 kW teen uiters mededingende pryse en met ’n waarborg van 1 200 uur of ’n jaar. Volgens Pieter Venter getuig die lae bedrag wat aan waarborgeise uitbetaal moet word van die betroubaarheid van die trekkers.

aangestel en gevorderde toerusting in bedryf gestel.

BP Implemente se produkreeks is groot en hoog in aanvraag, daarom sal voorlopig daarop gekonsentreer word om die mark ten opsigte van die bestaande reeks te bevredig, maar hy sien dit nou al kom dat daar later ook groter werktuie vervaardig gaan word, sê Pieter Venter.

Nogtans kan BP Implemente spesiale werktuie op aanvraag vir boere ontwerp en vervaardig. Jy hoef bloot te sê wat jy nodig het en daarvandaan sal BP Implemente se ingenieurs dit ontwerp.

Vir meer inligting oor Michigan-trekkers en die gewilde Tafe-reeks, praat met Pieter Venter by 018-3815485 of 083-2337550 of e-pos pieter@tractorsales.co.za, of Johan Botha by 083-755-9557 of johan@tractorsales.co.za.

Dis hoekom al hoe meer boere al hoe meer Tafe-trekkers aanskaf, soos die Claassens van Sasolburg wat nou al veertien Tafe-trekkers het, waarvan een nou al 6 000 uur probleemvrye diens gelewer het.

By BP Implemente staan Beverly Bekker by 056-515-1066 of bevbekker@bpimplemente.co.za reg om inligting te verskaf, en Bert Bekker by 082-550-5064 of bertbekker@bpimplemente.co.za of ook José de Melim by 079-888-4225 of jose@bpimplemente.co.za

Per slot van rekening, as Tafe nie voortreflike trekkers was nie, sou AGCO volstrek nie 26% van die maatskappye se aandele besit het nie.

Michigan-trekkers se webwerfadres is www.tractorsales.co.za en BP Implemente s’n www.bpimplemente.co.za.

Die mikpunt is om BP Implemente se produksie so op te skuif dat daar ook altyd onmiddellik voorraad beskikbaar sal wees. Vir dié doel is reeds bykomende personeel ProA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

www. p ro a gr i.c o .za

Spesiale prys

R738 376 Rand per kw R5 593

T 171 Hi Tech 056-817-7308 www.valtrac.co.za

Bande: 650\65 R38 + 540/65R28 Michelin 14 x 40kg voorneusgewigte 4 x 80 kg agterwielgewigte 36 spoed Delta kragwisselratkas 132 kw teen 2200 opm ISO 14396

Gewasproduksie Plantvoeding

OmniSap®: Gee jou plante wat hulle wil hê,

dan gee hulle jou wat jy wil hê elgevoede, tevrede, gelukkige plante is die sleutel tot ’n hoë opbrengs van uitmuntende gehalte.

Dit bewys Dietmar Joosten, plaasbestuurder, en Omnia se kundige verteenwoordigers by KwaSizabantu, die reuse, selfversorgende sendingstasie naby Kranskop in Kwazulu-Natal.

W

KwaSizabantu beteken Plek waar mense hoop vind en selfversorgendheid is ’n groot uitdaging vir dié herlewingsentrum wat ’n eie radiostasie, skool, onderwyskollege, skool vir volwasse opleiding en groot konferensiesentrum insluit. KwaSizabantu kollekteer nie geld nie en vra geen skenkings nie – die oortuiging is dat daar gebid en gewerk moet word om behoeftes te vervul.

KwaSizabantu se boerdery, onder die bekwame bestuur van Dietmar Joosten, is ’n skitterende toonbeeld van hierdie werkbeleid. Die doel van die boerdery is nie net om duisende

monde te voed nie, maar ook om ’n inkomste verdien met die produksie en bemarking van landbouprodukte van die hoogste gehalte. ’n Belangrike deel van hierdie boerdery is die hidroponiese produksie van soetrissies in tonnels. Woolworths is een van KwaSizabantu se gretige kliënte.

Om winsgewende volumes en die beste vruggehalte te verseker, vereis ’n noukeurige bestuursprogram, waarvan voeding presies volgens die plante se werklike behoeftes ’n belangrike element is.

Maar hoe weet jy presies wat jou plante nodig het? Jy neem verteenwoordigende blaarmonsters, stuur dit aan Omnia se laboratorium wat die plantsap ontleed, en binne 48 uur kry jy en Omnia se plaaslike verteenwoordiger ’n verslag wat sê presies wat die plant se voedingstatus van mikro- en makrovoedingstowwe is.

Nou help Omnia se wakker en kundige verteenwoordiger (in KwaSizabantu se geval Wade Armand) om presies die regte voedingsaanpassings te maak sodat die plante presies wat hulle nodig het kry. Dit beteken dat daar geen tekorte van voedingstowwe is nie, maar ook geen oormatige toediening wat op vermorsing neerkom nie.

Wade is ook ’n kenner van Omnia se skitterende produkreeks en hy sorg dat presies die regte produkte immer flink beskikbaar gestel word.

KwaSizabantu se gesonde, perfek-gevoede soetrissieplante oorskadu William Gibson van Omnia.

6

Hierdie nuttige diens word OmniSap® genoem en Omnia het miljoene rande aan die ontwikkeling daarvan bestee om boere in staat te stel om net die beste oeste te behaal.

Met noukeurige navorsing is bepaal wat die presies behoefte aan elke P ro A g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

Wade Armand van Omnia en Dietmar Joosten van KwaSizabantu wys hoe lyk ’n OmniSap®monster wat laboratorium toe gestuur word om binne 48 uur ’n verslag te kry van die plante se voedingstatus teenoor die behoefte vir hulle spesifieke groeistadium. makro- en mikrovoedingstof van elke soort plant in elke groeistadium is, sodat net die regte toedienings gemaak kan word. OmniSap® het reeds voedingsresepte vir die meeste soorte landbougewasse ontwikkel.

KwaSizabantu boer nog altyd omsigtig, maar sedert hulle OmniSap® gebruik, het hulle die soetrissieproduksie van 18 kg per vierkante meter na 25 kg per vierkante meter opgestoot – en die vrugte het nog nooit so mooi gelyk nie, sê Dietmar.

Boonop is dit ’n plesier om Omnia se OmniSap®-mense as suksesvennote te hê, verklaar hy. Hulle is kundig en gewillig om die boer werklik te help om suksesvol te produseer, hulle stel regtig belang, hulle hou altyd hulle woord en hulle het ’n volledige reeks puik produkte wat altyd beskikbaar is.

Hulle is ook bereid om betrokke te raak by KwaSizabantu se selfvoorsieningprojekte en kom daarmee ’n belangrike maatskaplike verantwoordelikheid na.

OmniSap®-tegnologie kan ook vir jóú werk. Praat vandag nog met Suzette Smalberger by 079500-7669, of met jou plaaslike Omnia-verteenwoordiger.

Besoek ook www.omnia.co.za. www. p ro a gr i.c o .za

Meganisasie Besproeiing

Elke Senter 360-spilpunt is spesiaal ie allerbeste struktuur, materiaal, vakmanskap en steundiens teen die redelikste prys – dit is wat Senter 360-spilpunte die ernstige besproeiingsboer bied.

D

Met meer as twintig jaar ervaring bied Senter 360 die boer ’n volledige spilpuntdiens, vanaf die lewensvatbaarheidstudie en die opmetings tot die oprigting, naverkoopdiens en opgradering namate die boerdery groei.

Senter 360-spilpunte is buitengewoon sterk en taai om jare en jare ononderbroke diens in uiterste toestande te lewer. Een van die redes daarvoor is dat die Senter 360 se vakwerk van gegalvaniseerde pyp gemaak is, teenoor die swaarder hoekyster van gewone spilpunte. Dit beteken dat die Senter 360 twee stelle vakwerkstutte meer per toring het, wat hom meer as 60% sterker maak sonder dat hy swaarder is.

Maar Senter 360 skakel hierdie probleem heeltemal uit en hou die oorhang deurlopend skoon – as standaardtoerusting!

Senter 360 is tot in die fynste besonderheid ontwerp en vervaardig om die boer net die beste diens te bied. Daarvoor sorg die I-Wob -sproeierpakket wat die beste is wat geld kan koop, spesiale spilpuntbande wat wielspoorprobleme drasties verminder en Senter 360 se kundige en geesdriftige diens vanaf die beplanningstadium tot by onderdeleverskaffing en nasorg.

Senter 360 se mense stel regtig belang en lewer dieselfde skitterdiens enige plek in SuidAfrika. Skakel 018-469-1331, e-pos info@senter.co.za en besoek www.senter360.co.za.

Hierdie meerderwaardige sterkte maak die Senter 360 die ideale sleepspilpunt sodat jy hom op meer as een sirkel kan ontplooi. Dit maak hom ook uiters bestand teen stormwinde en ’n ware, moeitevrye kanniedood besproeiingsvennoot vir die boer.

Die Senter 360 is van die eerste ontwerpkonsep af met ’n praktiese modulêre inslag ontwikkel. Die hele reeks se pype is 6,4 meter lank, die vakwerkysters is modulêr en die beheerpaneel is so ontwerp dat die stelsel tot op die grootste en mees gevorderde vlak uitgebrei kan word sonder om toerusting te vervang.

Besproeiingsboere is veral bly oor Senter 360 se vindingryke oplossing om daardie belangrike laaste spuit, wat die langste pad loop en dus ’n baie groot deel van jou sirkel besproei, skoon te hou. Dit is die spuit wat gewoonlik verstop raak en jou opbrengs gevoelig kan benadeel. En as hy verstop raak, volg die tweede- en derdelaaste spuite ook...

8

Senter 360 is die spesiale spilpunt wat presies aan al die vereistes voldoen wat die moeilikste toestande van ’n spilpunt kan vereis.

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

www. p roa gr i.c o .za

Meganisasie Besproeiing

Drupbesproeiing laat wins stroom – as dit reg bestuur en onderhou word Felix Reinders LNR-Instituut vir Landbou-ingenieurswese, ReindersF@arc.agric.za en van die mees doeltreffendste besproeiingsmetodes is drupbesproeiing, wat die afgelope vier dekades reuse vordering gemaak het in tegnologiese ontwikkeling.

E

Dit is juis suksesvol omdat drupbesproeiing ’n metode is wat water teen ’n stadige tempo op die grondoppervlakte of regstreeks in die wortelsone toedien.

Die gebruik daarvan het van 3-miljoen hektaar in 2000 tot meer as 9-miljoen hektaar in 2010 toegeneem. Dit is egter steeds ’n klein gedeelte van die meer as 300-miljoen hektaar van alle besproeiing wat vandag in die wêreld toegepas word. In SuidAfrika word tans net meer as 150 000 hektaar uit die 1 500 000 hektaar van alle soorte besproeiing, drup besproei.

Ongeag die suksesse, is daar bewyse in die literatuur dat hierdie stelsel net so ondoeltreffend as enige ander stelsel kan wees as die watergehalte en bestuur swak is.

gevorderd en betroubaar is. Behalwe tegnologies gevorderde produkte (filtreerders, beheertoerusting en druppers) sluit hierdie tegnologie ondere meer outomatisasie-stelsels in wat met toegespitste boerderybeginsels inskakel om saam met die waterplasing presisiekunsmistoediening te doen soos en wanneer die plant dit nodig het.

Sukses met drupbesproeiing word verseker as die volgende belangrike aspekte in ag geneem word: • Grondtipe: Kleileem- en kleigrond versprei die water sywaarts beter as sanderige grond.

• Tipe drupper: Verskillende druppers se weerstand teen verstopping verskil.

• Wanddikte: Dunwand- sowel as dikwandpype kan gebruik word.

• Spasiëring: Grondtipe en koste bepaal dit grootliks.

• Filtrering: Filtrering is noodsaaklik en verkieslik moet sandfiltrering gebruik word.

• Ontwerp: Drupbesproeiing is ’n gespesialiseerde veld en vereis ’n goeie ontwerp.

Die sukses of mislukking van drupbesproeiing hang grootliks af van versigte keuse, deeglike beplanning, akkurate ontwerp, doeltreffende bestuur en goeie onderhoud.

• Bestuur: Drupbesproeiing vereis noukeurige bestuur.

Verder is dit nodig om voortdurend goeie onderhoud toe te pas. Tabel 1 wys die basiese aspekte wat gemoniteer moet word om te verseker dat die stelsel reg werk.Drupbesproeiing verseker suksesvolle produksie mits dit reg gekies, onderhou en bestuur word.

Verstopping van die drupTabel 1: : Onderhoudsrooster vir drupbesproeiingstelsels pers is een van drupbesproeiing se ernstigste Monitor Met elke siklus Maandeliks probleme. Maatreëls om dit te voorkom sluit in X goeie filtrering, spoel van Ondersoek die stelsel vir lekkasies laterale en chemiese Kontroleer stelseldruk en -vloei X behandeling van die drupperlyne.

Moderne drupbesproeiing het vanaf ’n eenvoudige waterbronbestuurstelsel ontwikkel tot ’n ingewikkelde, kennisintensiewe bestuurstelsel wat die chemiese, fisiese en biologiese omgewing manipuleer waarin die plant funksioneer.

Vandag kan boere dus drupbesproeiingstelsels koop wat tegnologies 10

Spoel sylyne (afhangende van watergehalte)

Jaarliks

X

Versien lugkleppe en drukbeheerkleppe

X

Gaan hidrouliese en elektriese verbindings na

X

Gaan werking van hidrouliese kleppe op filterbank na en inspekteer werkende dele

X

Chloorbehandeling (afhangende van watergehalte en metode van toediening)

X

Neem watermonster aan eindpunt van stelsel en evalueer vir watergehalteveranderings P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

X www. p roa gr i.c o .za

Put meer uit besproeiing met goeie bestuur oeltreffender metodes is ’n voorvereiste vir volgehoue winsgewende boerdery. Die nuwe Waterwet plaas druk op veral die landbou om water doeltreffend te benut, maar afgesien daarvan vereis winsgewende produksie ook dat besproeiingstelsels doeltreffend moet wees. Elke druppel water moet vir die boer werk en niks mag vermors word nie.

D

Faktore wat die doeltreffende aanwending van ’n besproeiingstelsel beïnvloed, is klimaat, grond, die soort gewas, watergehalte, die soort besproeiingstelsel, die tyd en koste wat onderhoud van die stelsel vereis, skedulering en die evaluering van die besproeiingstelsel.

Klimaat: Weersomstandighede bepaal wanneer en hoeveel water toegedien moet word. Lugvoggehalte is ’n bestuurbare klimaatsfaktor en mikrobesproeiing kan gebruik word om lae lugvog te verhoog.

Grond: Die grond se tekstuur beïnvloed die infiltrasietempo, indringbaarheid, waterhouvermoë en dreinering, en die gronddiepte bepaal die volume of bergingsvermoë van beskikbare water.

tegrootte is wat jy doeltreffend en ekonomies kan besproei.

dikwels met kort staantye tussenin besproei word. Die teenoorgestelde geld vir kleigrond.

Besproeiingstelsel: Tegniese data is van belang vir skedulering en optimale benutting van ’n besproeiingstelsel.

Gereelde stelselonderhoud is ook noodsaaklik. Met skedulering word die klimaat, grond, gewas en besproeiingstelsel in ag geneem en die doel is om die maksimum opbrengste met die doeltreffendste watergebruik te bereik.

Evaluering van besproeiingstelsel: Die doeltreffendheid van ’n mikro- of drupbesproeiingstelsel word onder meer deur die volgende faktore beïnvloed: Druk en eweredigheid: Drupbesproeiing se waterdruk in ’n blok is normaalweg 100 kPa. Mikrobesproeiing kan ontwerp word om met verskillende drukvlakke, van 100 kPa tot 200 kPa te werk. ’n Drukverskil van 20% sal ’n verskil van 10% in lewering teweeg bring, maar dit is toelaatbaar in ’n blok.

Gewas: Die plant se vermoë om water te onttrek, sowel as die groeistadium van die plant, het ’n invloed op die waterbehoefte en -toediening.

Stelselvermoë: Die besproeiingstelsel se daaglikse toediening moet kan voldoen aan die plant se “piek”of maksimum waterbehoefte in die spesifieke weersomstandighede.

Toediening kan met ’n reënmeter of maatsilinder gemeet word en hiermee kan die toedieningseweredigheid ook bepaal word.

Water: Die beskikbaarheid en gehalte van besproeiingswater moet tydens die groeiseisoen bepaal word om te bereken hoe groot die oppervlak-

Staantye en siklusse: Wanneer die plant ’n vlak wortelstelsel in sandgrond met ’n klein waterhouvolume en benattingsgebied het, moet dit meer

Filters: Die uitlaatopeninge van veral drupbesproeiing is klein, daarom is die baie belangrik om die water te filtreer sodat die druppers nie verstop nie. Die regte filter moet gekies word om skoon water te verseker. Oor die algemeen word 130 mikron filtreerfynheid vir drupbesproeiing gebruik en 200 mikron vir mikrobesproeiing.

Benattingsgebied en toedieningstempo: Die benattingsgebied moet groot genoeg wees vir die grootte van die gewas. Hoe kleiner die effektiewe benatte wortelgebied, hoe meer dikwels moet besproeiing plaasvind.

Die benatte straal van mikrobesproeiing kan net kleiner as die drupgebied (blaaroppervlakte) van die boomgewas wees. Indien die benatte oppervlakte groter is as die drupgebied, word gebiede benat waar geen wortels voorkom nie. Dit vermors onnodig water.

Minstens 3 tot 5 mm/uur moet op die totale oppervlakte toegedien word, anders kan hoë verdamping ondoeltreffendheid by mikrobesproeiing teweegbring.

Die bestuur van besproeiing en meer spesifiek drup-, mikro- en sprinkelaarbesproeiing is dus van deurslaggewende belang om ’n suksesvolle boerdery te verseker.

(Vir ’n meer uitgebreide weergawe van hierdie artikel, kontak ons gerus)

KAAPSTAD - Hoofkantoor Posbus 696, Brackenfell, 7561 Tel: 021-917-7177 Faks: 021-917-7200

GAUTENG Posbus 11052, Randhart, 1457 Tel: 011-908-2204 Faks: 011-908-5312

Smart Access: 086 114 853

Epos: sales@agriplas.co.za

www.agriplas.co.za

MPUMALANGA Suite 63, Postnet X 11326, Nelspruit, 1200 Tel: 013-755-3510 Faks: 013-755-3505

Spilpunt in sy eie Klas Vervaardig in Bloemfontein Ben Jonesstraat 32, Hamilton, Bloemfontein

Tel: 051-434-2349, Faks: 051-434-2447

Kontak Koos – 082-802-1906 of Arno – 072-344-0683

Clanwilliam Vervaardiging: Dawie Smit - 082-897-4885 Pinetree Irriga on Estcourt: Thomas Gremels - 083-231-9532 De Nel Besproeiing Piketberg: Pierre de Kock - 083-284-0041 NTK Limpopo Nylstroom: Janneman Henn - 082-802-8959 Hartswater Spilpunte: Dawid Saunders - 082-333-3765 Border Irriga on Queenstown: Frikkie Kruger - 082-927-8767 RJ Besproeiing Potchefstroom: Andre Halgryn - 082-784-2042 Ranos Koffiefontein: Gert Lambrecht - 082-804-0469 Bergsig Ingenieurswerke Worcester: Johan Naude - 082-774-4226 JDB Developement Kimberley: Johan de Bruyn - 079-890-9197 Datha Besproeiing Nelspruit: Dawie van der Merwe - 082-458-2646 Raakvat Velddienste Hopetown: Dolf vd Westhuizen - 079-523-6293 Albert van Heerden Besproeiing: Middelburg Oos-Kaap - 082-840-5076

Veeboerdery Beefmaster

Beefmaster is gewig en...

Gewig is geld!

“E

k maak geld met gewig,” sê Willem von Willigh. Hy boer kommersieel met Beefmasters langs die Kliprivier tussen Vrede, Standerton en Volksrust.

Willem som die saak kort en kragtig op: “Dit is hoekom ek so in my skik is met die Beefmaster: hy is vrugbaar, hy is gehard, jy kan hom van die veld af bemark en hy gee vir my gewig.”

Daar is geen onduidelikheid oor sake op Willem se plaas, Herlon, nie. Hy bly aan die Transvaal-kant van die Kliprivier, maar hy skree vir die Vrystaat, want hy kyk uit oor Cheetahwêreld.

Hy het in 1966 saam met sy pa op die plaas begin boer en tot in 1994 het hulle ’n gemengde boerdery gehad met bees, skaap en saailande. Saam met die veranderinge in die land, het daar ook arbeidsprobleme gekom en die saaiery is laat vaar.

Groter klem is op die beeskomponent geplaas, maar Willem vertel dat hy geglo het ’n mens kan nie ’n koei-enkalf-boerdery hê op ’n plaas sonder mieliereste en voer nie. Hy het dus maar met ‘n osboerdery voortgegaan.

Die osse het hom egter geleer jy kan op die veld met beeste boer, mits jy jou veld spaar en ’n bietjie lek as byvoeding gee.

Met die toetrede van sy skoonseun, Johann Schoonraad, het hulle begin om verse op speenouderdom in te koop. Hulle het die verse grootgemaak om op twee jaar by ’n bul te sit.

Dit is toe dat hulle ernstig begin rondkyk het na verskillende rasse. Die Beefmaster het uitgestaan vanweë sy bewese vrugbaarheid en groeitempo, maar ook omdat dit onder die saamgestelde rasse so ’n groot genepoel het. “Jy kry hom oral in Suid-Afrika, in Amerika en tot in Australië,” sê Willem.

Nog ’n groot voordeel is dat die mense wat die ras bestuur volgens hom nie allerhande fieterjasies het nie. Hulle het ’n sespuntplan en dit is dit.

14

Annemarie Joubert

Die sespuntplan is deur die vader van die Beefmaster-ras, Tom Lasater, ontwikkel en rig die doelwitte van die ras sedert dit in 1954 in Amerika geregistreer is. Die plan behels vereistes wat gestel word met betrekking tot vrugbaarheid, bouvorm, aanpasbaarheid (gehardheid), melkproduksie, temperament en gewig of groei.

Willem sê hy is veral in sy skik met die Beefmaster se vrugbaarheid en speengewig. Volgens hom is daar net een tyd in ’n bees se lewe wat jy regtig met hom kan geld maak en dit is as jy die kalf van die ma af verkoop! Hy sê: “My swaarste kalf op sewe maande, is my beste kalf.”

Op Herlon word daar 100 persent ekstensief geboer, en tog het die Beefmasterkudde oor die laaste paar jaar ’n gemiddelde kalfpersentasie van 91% gehandhaaf!

wil weghardloop nie, dan gaan ons ons vasloop.”

Hy verwys na die seisoen wat pas verby is met sy droë voorjaar en uiters nat najaar: “Die kalwers kon eenvoudig nie genoeg groei in die najaar nie, want hulle het heeltyd in die koelte gestaan.”

As ’n koei wat normaalweg goed presteer in sulke omstandighede oorslaan, kan sy moontlik nog ’n kans kry.

Volgens Willem kan ’n kommersiële boer wat van die veld af wil bemark, nie sommer verkeerd gaan met Beefmaster nie. En wat die telers betref, is die sakie net so eenvoudig: “Jy kan geld maak as jy ’n teler is. Ons kommersiële boere is nie skaam om goeie bulle te koop nie, al brom ons ’n bietjie oor die pryse. Jy moet weet, jy betaal vir ’n goeie bul.”

Vir meer inligting oor Beefmaster, stuur gerus ’n e-pos aan beefmastersa@telkomsa.net of skakel Helga Prinsloo by 083-417-7047.

Willem is baie gesteld op die veld waarop sy diere loop. Aangesien daar nie mieliereste en ander voer op die plaas is nie, is dit belangrik dat die veld in ’n goeie toestand moet wees.

Soos met alles, het hy hiervoor ook ’n eenvoudige oplossing: Die helfte van die plaas rus vir ’n volle jaar.

Die beeste word net voor die winter in die nuwe veld geplaas en loop tot aan die einde van die somer daar. Op hierdie manier onderhou drie hektaar ’n koei.

Aangesien vrugbaarheid so belangrik is, is die aanvanklike seleksie baie streng. ’n Vers wat nie die eerste keer vat as sy by ’n bul was nie, is uit. Elke koei moet elke jaar kalf, maar ook hier lê Willem gewone boerewysheid aan die dag. Hy sê: “Ons moet net altyd onthou ons is hier besig met die natuur.

Ons kan nie te ver van die natuur af P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

Foto: GF Scheepers

THE MOST COST EFFECTIVE / TOP QUALITY WATER STORAGE SOLUTIONS AVAILABLE We are manufactures & suppliers of the following products • Steel Framed Mesh Reservoirs • Steel Framed Grain Silos • Corrugated Iron Reservoirs • Zincalume Panel Reservoirs • New & Replacement PVC Liners for leaking / damaged reservoirs All our products boast the following proper es • All products carry between a 5 & 12 year guarantee • Versa le & Cost effec ve – with no compromise on quality • Re-locatable & easy to transport and install • PVC Liners are food grade & UV Stabalised • Available in full D.I.Y kit’s - Saving you thousands on installa on fees

Tel no: 011-452-9731 / Cell no: 072-992-4032 Fax no: 086-613-5180 / E-mail: michelle@jmbwater.co.za

Veeboerdery Brandmerktoerus ng

Taltec maak brand koeler vir boer en bees iemand hou daarvan om beeste te brand nie, maar ongelukkig kan dit nie anders nie. Gelukkig help Taltec met die regte toerusting, tegnieke en kundigheid om die proses so gladweg en pynloos as moontlik vir bees en boer af te handel. Kyk net:

N

Hoekom is Taltec se brandysters van vlekvry staal gemaak?

Om blase te voorkom. Vlekvy staal is nie ’n goeie geleier van warmte nie. Dit word vinnig warm, maar dit word ook gou weer koud.

Wanneer ons ’n dier brandmerk, wil ons die vel net warm genoeg maak om ’n letsel te laat – nie warmer nie.

Hou die vlekvry staal brandyster ’n maksimum van drie sekondes teen die dier se vel om ’n duidelike letsel van die letter of nommer te laat. As die brandyster te veel warmte oordra, word die vel en vleis rondom die brandmerk ook warm sodat ’n brandblaas oor die

hele gebied ontwikkel. Wanneer die brandblaas gesond word, bly daar ’n onleesbare rowwe ronde merk.

Hoe sorg ek dat daar nie te veel warmte oorgedra word nie?

As jy die brandyster te lank op die vel hou, kan jy hierdie brandblaas veroorsaak. Druk die yster ferm teen die vel en tel hardop: “Eenduisend, tweeduisend, drieduisend.” Verwyder dan die yster. ’n Goeie manier om ’n perfekte brandmerk te verseker, is om die gebied wat gebrand is af te koel voordat jy die dier laat gaan. Dit verkoel die omringende vel en vleis. Doen dit met ’n emmer water en ’n lappie of ’n kalkkwas. Spat die water op die vel nadat jy die dier gebrand het. Dit voorkom die vorming van ’n brandblaas en bring ook verligting vir die bees, net soos jy jou hand onder ’n kouewaterkraan sou hou as jy dit gebrand het.

Sommige boere vries water in ou margarienbakkies en vee dan daarmee oor die brandmerk sodat die gekondenseerde koue water die gebied afkoel.

As jou brandysters van materiaal gemaak is wat stadig afkoel, soos yster of koper, sal meer hitte in die drie sekonde tydperk oorgedra word.

Vind by die verskaffer uit wat die presiese brandtyd en -prosedure vir daardie ysters is.

So knip Taltec se immobiliseerder stewig en netjies onder aan die bees se lip vas.

16

Waarom is ons brandysters se letters van vierkantstaaf gemaak en nie van ronde staaf nie?

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

Taltec se netjiese, windbeskermde gasoondjie en brandysters. Daar is ook ’n onthoringbout beskikbaar.

Die skerp kante van die letters maak oral behoorlike kontak met die vel sodat die gedeelte wat jy wil brand heeltemal warm word en die gebied daarrondom glad nie. ’n Letter wat van ronde staaf gemaak is, maak in die middel behoorlike kontak en dan al minder na die kante toe. Die brandmerk wat daarmee gemaak word, het ’n skadu-effek rondom die lyne, wat dit gesmeerd laat vertoon.

Wat is die verskil tussen ’n gasyster en ’n vuuryster?

Ons standaard-ysters is gasysters waarvan die letters 75 x 50 mm groot is. Kleiner ysters (tot 50 x 30 mm) kan op aanvraag gemaak word. Hierdie ysters word met die gasoond warm gemaak.

Vuurysters word van dikker materiaal gemaak en is dus groter as gasysters. ’n Hout- of steenkoolvuur word gewoonlik warmer as die gasoond. Omdat vlekvry staal sag word wanneer dit warm word, moet dikker materiaal gebruik word sodat die letters nie buig of hulle vorm verloor nie.

Die meeste skade word veroorsaak wanneer die letters gebruik word om die vuur om te roer en ons raai boere aan om hierdie gebruik te staak sodat hulle ysters langer kan hou.

Gasysters kan in ’n vuur warm gemaak word as jy versigtig met hulle werk sodat hulle hulle vorm behou.

Anders as ’n vuur, verwarm ’n www. p ro a gr i.c o .za

gasoond die ysters egalig en eenvormig sodat die kanse om dowwe brandmerke of brandblase te veroorsaak, heelwat minder is. Dis hoekom ons die gebruik van ’n gasoond aanbeveel.

wanneer hulle hanteer word en dit bied genoeg klammigheid vir ’n goeie kontak. Die ander knippie kom aan die bees se lip, wat ook klam moet wees.

Hoekom immobiliseer ons diere?

Die knippies is sterk genoeg om ’n goeie kontak te bewerkstellig en om nie tydens hantering af te glip nie.

Brand is vir sowel bees as boer ’n pynlike ervaring wat ’n mens so gou as moontlik agter die rug wil kry. As jy diere immobiliseer, bring hulle minder tyd in die kraal deur, dit verseker dat jy die eerste keer ’n deeglike, duidelik brandmerk kan aanbring en dit skakel ’n gespook en geskop uit waarmee diere hulleself kan beseer. Daar is ook nie ’n gebrul en ’n geblaas wat die res van die diere ontstel nie.

Hoe om die Taltecimmobiliseerder te gebruik Die immobiliseerder het vanuit die kragkassie twee drade met knippies aan. Knip een onder die bees se stert vas. Die kontakplek moet klam wees. Gewoonlik mis beeste

Sodra jy die knippie aan die lip vasknip, moet jy die beheerknop na 6 draai. As die dier nie stil genoeg staan nie, draai dan die knop stadig verder. As die dier se bene begin meegee, is die sterkte te hoog en dan moet die knop effens laer gestel word.

Die netjiesste, duidelikste brandmerk met die minste moeite en die minste pyn – dit is wat Taltec die boer en sy beeste bied.

Nekklampe en ander hanteringstoerusting

aanskaf, is ’n nekklamp die eerste ding om aan te dink. Van daar af kan jy verder uitbrei.

Vinnige en doeltreffende hantering verseker dat jy en jou diere minder tyd in die kraal hoef deur te bring.

Daarvoor is doeltreffende hanteringstoerusting nodig.

Maak nie saak hoe klein jou kudde is nie, as jy toerusting begin

Vir toerusting, kundigheid, raad en diens met veehantering, is Taltec nommer een. Hou op sukkel. Praat met Bronwen Talbot by 012250-2188 of 082-736-4476 of e-pos taltec@icon.co.za of besoek www.taltec.co.za.

176 tot 250 kW

Valtra S-reeks

056-817-7308 www.valtrac.co.za

Model

Enjinkrag

Maksimum

Wringkrag

S232

176 kW

197 kW

1 185 Nm

S262

193 kW

216 kW

1 295 Nm

S292

213 kW

235 kW

1 400 Nm

S322

235 kW

254 kW

1 492 Nm

S352 SCR

250 kW

276 kW

1 540 Nm

Veeboerdery Hereford

I

n Clocolan se wêreld kan dit BAIE koud word. ’n Bees wat bang is vir koue, gaan nie daarvan hou om daar te bly nie – en gaan nie ’n geldmaker wees vir sy baas nie.

Die perfekte kruisbees: Herefords presteer op enige plek Annemarie Joubert

Dit is een van die groot oorwegings wat Lodie van Reenen in ag geneem het toe hy besluit het om sy kommersiële kudde met Herefords te vul. “Ek het gevoel 'n Britse bees het net 'n beter kans om hier aan te pas,” sê hy.

En dan is daar natuurlik die Hereford se bewese vrugbaarheid. In interrastoetse behaal Hereford telkens topprestasies. Vir drie jaar na mekaar het Hereford die hoogste vrugbaarheid getoon van al die rasse wat by SA Stamboek geregistreer is.

Lodie praat van ’n gemiddelde besettingsyfer van 94% en 'n speenpersentasie van 92%. Hy sê die koeie kalf maklik en die ander voordeel is die feit dat dit maklik is om die diere te hanteer. Hulle temperament verseker dat jy nie baie arbeid nodig het nie. “As 'n dier siek is, sit ek net daar in die veld 'n paar hekkies op en doseer of behandel die dier.”

Dit beteken ook dat voerkrale Hereford verwelkom, want hulle pas maklik aan en is nie senuweeagtig nie.

Hulle voer maklik en sit dus ook gou gewig aan.

Lodie sê benewens die koue in sy wêreld, het hulle daar ook net suurveld en dit is waar nog 'n eienskap van die Hereford baie belangrik is, naamlik sy vermoë om gemiddelde veld in vleis om te skakel.

In die winter sien Lodie mooi om na sy koeie, want dit bepaal die vrugbaarheid van die volgende seisoen.

Hulle loop in die winter op mieliereste en vir drie weke na hulle gekalf het loop hulle op groenvoer, indien dit beskikbaar is. Hy baal ook oulandsgras om die koeie deur dié tyd te help. Die groenland word egter eerstens gespaar vir die 2 000 Dormerskape op die plaas.

Volgens Lodie speel lek 'n belangrike rol. In Desember word fosfaatlek gegee en van herfs tot kalwing, produksielek.

18

Seleksie is vir hom ’n eenvoudige saak: 'n koei moet elke jaar kalf en as sy oorslaan, word sy uitgeskot.

Dit is ook belangrik dat sy goeie melkeienskappe moet toon, want dit bepaal onmiddellik die gehalte van die kalf. Die gemiddelde speengewig van sy vroulike diere op sewe maande is 230 kg en die ossies weeg so 250kg.

Goeie melkeienskappe is ook vir Gideon Melk wat naby Hopefield in die Wes-Kaap boer, baie belangrik. Sy kommersiële kudde bestaan uit 30% suiwer Herefords, 30% suiwer Simmentalers en 40% kruisraskoeie.

Sy aanteelkudde word tussen ses weke en twee maande na kalwing geselekteer. Die moeder se uiergrootte word in ag geneem, want soos Gideon sê: “'n Koei met goeie melk, gee aan 'n kalf die ‘oemf’ wat hy nodig het.”

Daar word gekyk na die kalf se oogpigmentasie en dan speel 'n vers se hoewe en bene ook 'n groot rol. Die plaas lê op die rand van die Sandveld en 'n koei moet in die sand kan loop.

Oor die algemeen het die Herefords nie 'n probleem daarmee nie.

Gideon selekteer ook vir grootraamdiere, want in 'n voerkraal moet 'n bees kan vleis aansit en daarvoor is 'n behoorlike beenstruktuur nodig.

Op Waterboerskraal word 'n baie intensiewe weidingbestuurstelsel gevolg, want sowat 30% van die grond is natuurlike veld en in daardie gebied beteken dit fynbos. 'n Bees wat daar wil loop, moet van fynbos P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

kan vleis maak en daarom is dit vir Gideon baie belangrik dat sy veld beskerm moet word. Die fynbos moet elke jaar toegelaat word om saad te skiet, sodat hy homself kan saai.

Gideon sê in die Wes-Kaap moet 'n veeboer gebruik maak van aangeplante weiding en op die 70 persent van die 2 500 ha wat saaibaar is, word daar koring, lupiene, hawer en rog verbou. Dit moet nie net die 200 aanteelkoeie, 30 verse en 6 bulle aan die gang hou nie, maar ook die 700 Letelle-ooie en 400 volstruise!

Nog 'n rede waarom hy met Herefords boer, is omdat hy twee kalfperiodes per jaar het en die Herefords gee vir hom kalwers in die wintertyd. Dit beteken dat hy altyd kalwers het wat markgereed is. 'n Paar eienskappe loop soos 'n goue draad deur die kommersiële boere se keuse van Herefords en dit is vrugbaarheid, groeivermoë en aanpasbaarheid, en dan nog iets: Die nabyheid van goeie SA Herefordtelers. Albei die boere, Lodie van die Oos-Vrystaat en Gideon van die Wes-Kaap, plaas 'n hoë premie daarop dat hulle goeie genetika kan bekom van diere wat reeds in die omgewing aangepas is.

En dan as 'n nagedagte van albei: “Jy moet darem erken dit is 'n baie mooi bees met sy wit gesig en rooi lyf!”

Skakel Lizette Vermaak Promosiebeampte van SA Hereford by 082-412-2868 of Elna Lötter by die kantoor by 051-410-0958 of besoek www.hereford.co.za www. p ro a gr i.c o .za

Veeboerdery Braford

SA Braford slaag die toets loshande Annemarie Joubert Die Braford-bulle wat van die Thiele-stoetery af ingekoop is, het bewys dat hierdie doelwitte haalbaar is.

Vrugbaarheid is een van SA Braford se sterkste eienskappe en op Golden Valley word 'n streng seleksieprogram gehandhaaf. Elke koei moet elke jaar dragtig wees, anders word sy uitgeskot. Die gemiddelde tussenkalfperiode vir die stoet is 363 dae.

het toentertyd met Brahmane en Simmentalers geboer, maar na die aankoop van 'n paar Brafordbulle, het hulle gou agtergekom dit werk. Met die Brafordbloed het hulle speenkalwers geproduseer wat, sonder om gepamperlang te word, 10 tot 15% swaarder weeg.

Ralf vertel: “Jy moet weet ons praat hier van suurveld en daar is nie mieliereste nie; die kalwers word van die veld af bemark.”

Vir meer inligting oor SA Braford, restasie in ’n kommersiële kudde skakel Carien by 083-675-9962 Nie te ver van Golden Valley af is die finale toets om te bepaal of Charlotte by 082-573-9377. nie, teen die grens van of ’n stoevleisbees sy sout verdien.

Gustav Hinze se e-posadres is Swaziland, boer Ralf Rodewald As 'n kommersiële vleisboer só piggery@penvaan.co.za. op sy plaas, Goedehoop.

Sy pa beïndruk is met die prestasie van 'n spesifieke ras se bulle dat hy besluit om self 'n stoetery te begin, sê dit nogal iets.

Die SA Braford is uit die Hereford en die Brahman ontwikkel.

Die Hereford is onder meer om die volgende redes gekies: Naby Vryheid in Natal, op 'n • Dit is getallegewys een van die grootste vleisbeesrasse in die wêreld, plaas met die naam Golden in sowel ekstensiewe as voerkraaltoestande.

Valley, bestuur Gustav • Eienskappe soos vrugbaarheid en vleisgehalte is wêreldwyd sinoniem Hinze 'n bekende veearts, dr met die ras. Voeg hierby die uitstaande moedereienskappe van die Thomas Volker, se SA Brahman en die resultaat is 'n dier met uitsonderlike eienskappe.

Braford-stoet. Die stoet se naam, RTS Brafords, is afgelei van dr Volker se drielingseuns se voorletters.

Die stoet is in 2008 geregistreer, nadat ingekoopte Brafordbulle vir Gustav en dr Volker van die ras se produksievermoë oortuig het.

P

Op die plaas word 'n suksesvolle varkboerdery met 'n teeleenheid van 400 sôe bedryf. Van 1998 af is daar 'n paar kruisverse ingekoop om die weiding op die plaas te benut. In 2002 is egter besluit dat die beesboerdery lonend kan wees en 'n hele paar rasse is oorweeg. Die saak is wetenskaplik benader.

Gustav sê: “Van die begin af het ons na die volgende eienskappe gekyk: Vrugbaarheid, gehardheid, goeie karkas en temperament. Ons het verwag dat die kalf op minstens 50% van die ma se gewig sal speen.”

20

Om te adverteer skakel gerus een van ons bemarkers: Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Anelda Strauss > 083-748-3413 anelda@smartpublishing.co.za Joey Swiegers > 079-515-8554 joey@smartpublishing.co.za Elzabie Brand > 079-515-8708 elzabie@smartpublishing.co.za Minnette Minnaar > 079-515-8493 minnette@smartpublishing.co.za

www. p roagri .c o.z a

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

21

Energie

Midmacor se sonwaterverwarmer: Haal die bibber uit die winter en bespaar hope geld!

Strawwe toets vir enige sonwaterverwarmer is winter in die koue Vaalriviervallei by Loch Vaal naby Vanderbijlpark.

’n

Dis presies hier waar Midmacor se sonwaterverwarmer sy waarde bewys. Toe mnr Joop Pienaar ’n nuwe huis hier bou, het hy besluit om ’n sonwaterverwarmer te installeer sodat hy homself teen elektrisiteitprysstygings kon verskans en terselfdertyd sy groen bydrae kan maak.

Op ’n wintersoggend, met die buitetemperatuur minus 4 grade en al wat kraan is toege-ys, verlustig hy hom in sy water se temperatuur van 64 grade – en dit sonder om ’n krieseltjie elektrisiteit te gebruik.

Mnr Pienaar het die stelsel nou ’n bietjie langer as ’n maand en alles was nog net pure plesier: van die begrip en kundigheid waarmee Midmacor se mense hom by Nampo raad gegee het, tot die bekwaamheid en betroubaarheid van Midmacor se aanbevole installeerder,

waarvan daar landwyd genoeg beskikbaar is, en uiteindelik die heerlike warm water wat hy vandag ten spyte van bewolktheid en die bittere koue daarbuite gratis geniet.

Die lekkerste van alles is natuurlik die feit dat hy seker is dat die elektrisiteitskoste wat hy bespaar die stelsel binne ’n jaar sal betaal en daarna hou die hoë elektrisiteitsprys vir hom min bedreigings in.

Eskom self sê dat waterverwarming vir 40 tot 50% van ’n huishouding se elektrisiteitskoste verantwoordelik is, so elkeen kan vir homself dink wat sonwaterverwarming hom kan bespaar, sê mnr Pienaar.

Maar dan moet dit ’n doeltreffende toestel wees wat deur betroubare mense verskaf word, voeg hy by.

Midmacor bied ’n eenheid aan wat met die byvoeging van ’n opsionele drukomskakelstelsel op hoë- en laedruktoepassings werk. Groottes van 80, 150 en 200 liter is beskikbaar en hulle almal gebruik die gevorderdste, maar doeltreffendste en betroubaarste tegnologie en

geniet Midmacor se rotsvaste rugsteundiens.

Daar is ook ’n opsionele kontrolepaneel met ’n element. As ma en kinders al die badwater opgebruik het en dit is ses-uur die aand, kan hierdie stelsel gebruik word om, as alternatief, die water warm te maak. Die aanskakeltyd, sowel as die aan-en-afskakeltemperatuur, kan gestel word. So kan jy byvoorbeeld besluit om die eenheid te laat aanskakel teen 5-uur die oggend, maar slegs as die temperatuur onder byvoorbeeld 40 grade is. Dit help om by daardie ongemaklike noodgevalle verby te kom.

Praat vandag met Neville Pain by 074-319-1665 of Lourens van Schalkwyk by 079-512-6004 of kantoor 011-221-3750 of e-pos alwyn@midmacor.co.za vir meer inligting. Besoek ook www.midmacor.co.za.

SPAAR DUISENDE RANDE / SAVE THOUSAND OF RANDS

DIE PROBLEEM / THE PROBLEM · Duur krag / Expensive power · Onvoorspelbare kragvoorsiening / Load shedding · Gekompliseerde sonkragstelsels / Complicated solar systems

Betta.Life.Light Solar Solution 6 Volt, DIY Kit, Solar Power (5x LED Lights)

Upgrade pricing available on request E&OE Excluded Valid for July only Conditions apply

DIE OPLOSSING / THE SOLUTION · Vooraf ontwerpte ligstel / Pre-designed light kit · Maklike “DIY”-stel / Easy DIY set · Batterye werk onafhanklik van elektrisiteitsvoorsieningsnetwerk / Independent from grid on batteries

3 light package (2 ceiling mount lights with 1 reading lamp) upgradeable to 8 lights

5 light package (4 ceiling mount lights with 1 reading lamp) upgradeable to 8 lights

8 light package complete (7 ceiling mount lights with 1 reading lamp)

R2 800 R3 300 R4 400 Prices exclude VAT.

Application: Low Cost Housing, Informal Housing, Farming Communities or any off-grid lighting requirements.

Start saving today, call Natural Power ACCREDITED DISTRIBUTOR

AUTHORISED RESELLER

012-656-8467 083-403-8056 info@naturalpower.co.za

AgriTrader

Advertensiediens vir die boer Advertising service for the farmer 60 000 eksemplare na aktiewe kommersiĂŤle boere landswyd

AgriTrader is ʼn uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landboutoerus ng by mekaar uit te bring. Veeveilingsadvertensies in AgriTrader lok wye reaksie uit, veral as dit aangevul word met promosie-ar kels wat die betrokke stoeterye bekendstel. Vir die mees bekos gbaarste advertensie-tariewe in Suid-Afrika, skakel ons nou:

Stefan van Wyk (Bloemfontein) Anelda Strauss (Pretoria) Joey Swiegers (Pretoria) Elzabie Brand (Pretoria) Minne e Minnaar (Pretoria)

051-446-0789 | 082-381-7563 012-362-2732 | 083-748-3413 012-362-2732 | 079-515-8554 012-362-2732 | 079-515-8708 012-362-2732 | 079-515-8493

stefan@agritrader.co.za anelda@smartpublishing.co.za joey@smartpublishing.co.za elzabie@smartpublishing.co.za minne e@smartpublishing.co.za

AgriGids

www. p roagri .c o.z a

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

23

AgriGids 24

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

www. p ro a gr i.c o .za

AgriGids

www. p roagri .c o.z a

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

25

26

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

www. p ro a gr i.c o .za

sa vleismerino

brahman

beefmaster

pinzgauer

limousin

charolais

Genegids Agrigids

tuli

tuli

produksieveilings

vir

2010

21 September 2010 William Biggs, 082-415-3751 6 Oktober 2010 - Dave Cawthorn, 084-363-5392 & Arthur Schulze, 083-441-5781 7 Oktober 2010 - Alwyn Marx, 051-653-1410, 083-448-7870 21 Oktober 2010 - Russell Clark 045-943-3011, 082-492-7036

pinz2yl

hereford

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

dorper

boran

landskaap

hugenoot sa

sa braford

merino sa

www. p roagri .c o.z a

27

Genegids

dorper

vleismerino

dorper

dorper

Tuli Genootskap

28

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

www. p ro a gr i.c o .za

hereford

beefmaster

dorper

simmentaler / charolais

braford / bovelder

dorper

Veilings

Dohne merino

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

29

Veilings

wild

Ile de France

www. p roagri .c o.z a

herefords

herefords

braford Bonsmara

Oos Transvaal Ram -en Bulveiling Ermelo 2010

herefords

Oos Transvaal Ram -en Bulveiling

30

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

www. p ro a gr i.c o .za

braford

beefmaster

limousin

bonsmara / simmentaler / brahman / simbra / dorper

Veilings

hereford & black angus

31

P roA g r i 1 2 5 J u n i e 2 010

www. p roagri .c o.z a

Oos Transvaal Ram -en Bulveiling Ermelo 2010

Ermelo - 27 Julie en 28 Julie