ProAgri

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

April 2012 Nr / No 146 ISSN 1042–1558

Gratis

Binne: Jou kaart na waarde by Nampo

John Deere haal uit en wys Hanteer vee maklik

Besproei vir wins

Haal meer uit hooi Hulpbronbestuur

| Veilings | Meganisasie | Gewasproduksie

AgriTrader

In hierdie uitgawe Redakteursbrief

Voorblad

oe groot moet ’n kraal wees? Dit is een van die vrae waarop ons in hierdie uitgawe ’n antwoord kry. Daar is ’n manier om dit uit te werk, sê Bronwen Talbot. Daar is egter ook ’n ander beginsel hier ter sprake. ’n Wyse man het eendag vir my gesê as ’n boer se huis groter as sy skaapkraal word, is hy besig om agteruit te boer! Dink maar daaroor – dit maak sin.

Met hierdie Nampo-uitgawe moes ProAgri se redaksionele span behoorlik bontstaan om al die skape in een kraal te kry, want daar het ’n vlaag meerlinge aangekom. Ek kan u die versekering gee dat ons huis aansienlik kleiner as ons kraal is!

Ek glo u gaan lekker lees aan al die heerlike inligtingsartikels waarin ons die nuwe tegnologie van ’n verskeidenheid landboumaatskappye ondersoek en bespreek. Onthou om die uitgawe byderhand te hou, sodat u die Nampo-kaart in die middel kan gebruik om u pad na die beste wat landbou bied, te vind.

Boer slim!

H

Annemarie Joubert annemarie@proagri.co.za

Gewasproduksie 14 Farmsecure: Sit oemf in jou oes 17 Senter 360 is die spilpunt waarom boerdery draai 18 Pierobon plant enigiets in enige grond 20 Kom kyk by Nampo: Maak jou eie reën 22 Die Optima planter ka’ ma’ plant 25 Plant jou aalwurmprobleme weg

Redakteur ProAgri en ProAgri.co.za Annemarie Joubert > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za

2

7

Rekeninge & intekening Paula MacMavis > 012-342-5141 paula@proagri.co.za

Veeboerdery 38 Van die kraal na die kombuis 40 Diereproduksie: Proteïene is belangrik in die winter 43 Boland Kamerade doen dit weer

20

Gedruktemediabestuurder Suzanne Rall suzanne@smartpublishing.co.za Sakebestuurder George Grobler george@smartpublishing.co.za

SMARTPUBLISHING MASS MEDIA SPECIALISTS

26

Spesiaal

Sien

www.proagri.co.za

Uitleg & grafika Esta van Niekerk Taalversorging Mediadienste

12

NAMPO-kaart bl 28

Verkoopbestuurder Anneke Claassen > 012-342-5141 anneke@smartpublishing.co.za Senior bemarker Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za

Hulpbronbestuur 26 Vermillian beskerm boere se bates 30 Nedbank: Making banking easier for your agribusiness 33 Husqvarna blaas brande weg 34 Vrolikheid saam met die perde 36 Ons boer saam (8): Die groter rol van vroue

Gereeld 37 AgriLag 37 Werfnuus 42 Veilings 50 GeneGids 51 AgriTrader

Business-to-Business: Agriculture October to December 2011 39 222 average copies per month

Die ProAgri-span

Inhoudsopgawe / Contents Meganisasie 2 John Deere bied meer as groter 7 “Ons Peake-spuit spuit piekfyn” 9 Jou sleepwa kan ook voorloop – verNic hom!

11 Crop-Tech se misstrooier vat raak!

12 Draai toe en put meer waarde uit hooi

Marius Tolmay van Agri Afrika het die treffende foto op die voorblad van hulle baaltoedraaier geneem. Met die droogte wat so pynlik toegesak het teen die einde van die somer, gaan veeboere elke stukkie gras (en meganiese toerusting wat kan help om hooi te maak en te bêre) nodig hê om hulle diere deur die lang winter te dra.

38

Tel: 012-342-5141 Posbus 32123, Glenstantia, 0010 www.smartpublishing.co.za Copyright © 2012. All rights reserved. No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

ProAgri 146 – April 2012

1

Meganisasie

Sien

NAMPO-kaart bl 28

John Deere bied meer as groter

plossings vir boere se behoeftes is John Deere se mikpunt; nie die blote verkoop van toerusting nie. So het mnr Len Brand, besturende direkteur van John Deere Suid-Afrika, by die indrukwekkende bekendstelling van John Deere se nuwe produkreeks in Midrand gesê.

By dié skittergeleentheid het John Deere ’n groot verskeidenheid nuwe en opgegradeerde werktuie aan honderde opgewonde boere van die Kaap tot Kenia gewys.

Boere was ingenome met die nuwe reeks werktuie, wat onder die handelsnaam, GreenSystemTM, bekendgestel is.

John Deere vervaardig nie self al die werktuie nie, maar hou wel deeglik toesig oor die vervaardiging sodat net die hoogste werkgehalte gehandhaaf word en sodat die produkte almal aan streng John Deere-spesifikasies voldoen.

Die werktuie maak dit moontlik dat boere, van klein tot groot, hulle gewasproduksie van die begin tot die einde met doeltreffende John Deeretegnologie kan deursien.

Die oplossings word ook nie uit die

O

2

ProAgri 146 – April 2012

lug gegryp nie. John Deere se kundiges hou gereeld werksessies saam met boere om te bepaal watter probleme boere in die praktyk ondervind en om dan saam oplossings te bedink.

Strooptyd is stroopsoet ’n Werksessie oor suikerverbouing het byvoorbeeld gelei tot ’n hele nuwe stuur- en aandrywingstelsel vir die 3520-suikerrietstroper, wat dit baie makliker maak vir operateurs wat gewoond is aan ’n stuurwiel (in plaas van die uitgediende stuurstang) om die stroper te hanteer.

Die doeltreffendheid van die stroper is ook dramaties verbeter deur die nuwe hoogtebeheerwiel wat sorg dat ’n konstante hoogte bo grondvlak gehandhaaf word om die suikerriet netjies op te tel en in te voer. Verby is die dae van in die grond in ploeg of gekoekte suikerriet misgryp. Die invalshoek is ook laer, wat beteken dat die suikerriet saggies in die masjien ingehelp word in plaas van ’n stormram-benadering.

Dié verbeteringe is maar enkele van die veranderings wat die lewe van suikerrietboere makliker gaan maak en produksie op ’n kostedoeltreffende wyse gaan verbeter.

Dit is nie net die suikerrietbedryf wat stroopsoet gemaak word nie: Met die toename in die verbruik van rys as stapelvoedsel, is John Deere ook tans besig met werksessies om die uitbreidingsmoontlikhede van rysverbouing in Afrika te ondersoek.

Soortgelyke sessies word ook vir die soja-

en katoenbedryf beplan.

En natuurlik is strooptyd in Afrika se mielie- en koringwêreld ook aansienlik soeter met die verbeterings wat John Deere aan sy reeks stropers aangebring het. Die “Vyfster”-S-reeks, S550, S660, S670, S680 en S690 spog met ’n nuwe kragtiger klas 8 en 9 stroper en ’n hele klomp ander verbeteringe wat op versoek van boere aangebring is: Van die gebruikersvriendelike kajuit met sy heeldag-gerief (insluitend ’n yskassie) tot die nuwe, ratser

www.proagri.co.za

hysers wat tot 5,2 ton kan optel • Veelvuldige hidrouliese keuses • ’n Ruim, stil, gerieflike kajuit • Volledige, verbeterde CommandArm-beheer.

plukkerkoppe wat tot 16 rye kan hanteer, doeltreffender koringtafels, die verbeterde vinniger toevoerder, die nuwe groter skeierskoen, die groter graantenk (tot 14 100 ℓ), die PowerTech-enjin, die nuwe Active Tailingsstelsel wat ongedorste graan ’n tweede kans gee sonder om dit weer deur die hele dorsproses te laat gaan, die verbeterde dorsstelsel wat vir vollediger graanherwinning sorg, die vinniger aflaaivermoë en die langer oorlaaigeut, is die S-reeks-stropers ’n toonbeeld van John Deere se toewyding aan beter boerdery.

Strooptyd is egter net die kersie op die koek van ’n produksieseisoen wat lag-lag met John Deere deurgedraf kan word.

John Deere se reeks oplossings maak net so goed voorsiening vir kleinboere wat teen laer koste deur tradisionele bewerkingsmetodes selfvoorsienend wil raak as vir boere wat kragtige 26-ry geenbewerkingsplanters nodig het. ’n Trekker vir elke taak Al John Deere se trekkerreekse is aangepas vir beter werkverrigting, meer gerief en groter verskeidenheid, maar dit is die totaal herontwerpte 7R-reeks waarna boere veral kan uitsien. Dié reeks sal vir die eerste keer

by Nampo vertoon word. Die trekkers gaan vir elke moontlike werk op die plaas voorsiening maak met die nuwe 6,8 ℓ PowerTech-enjin, slim kragbestuur (Intelligent Power Management), ruim CommandView II-kajuit, kajuitvering en opsionele ActiveCommandstuur.

Die 7R-reeks het drie modelle van 155 tot 179 kW en ’n paar van die indrukwekkende eienskappe is: • Groter brandstoftenks van tot 504 ℓ • Olieverkoelde koppelaar • Kragtige hidrouliese www.proagri.co.za

Spuit reg vir besparing en beskerming Oesbeskerming het ook vanjaar tot ’n volgende vlak gevorder met John Deere se keuse van GreenSystemTM-spuite vir die kleiner boer. Die GreenSystemTM-spuite se spuitpunte is regstreeks aan die spuitbalk aangebring, wat minder onderdele en makliker onderhoud beteken.

John Deere se reeks gevorderde selfloopspuite is aangevul met nuwe tegnologie.

Spuitstof is duur, maar met John Deere se tegnologie-oplossings is daar

kan vinniger gevul word, makliker skoongemaak word en die spuit beweeg teen ’n allemintige 25 km/u deur die land.

Plant vir produksie John Deere se plantertegnologie maak voorsiening vir goeie, akkurate plantwerk in enige omstandighede. Die tegnologie is nou aangevul met die nuwe SeedStar™ XP, wat jou oë op die grond is. Jy kan letterlik pit-vir-pitplasing op jou bestaande GreenStar™ monitor nagaan.

Vir die boer wat wyd wil plant, maar sy planter deur nou plekke wil vervoer, is die 1720-stapelvouplanter die ant-woord.

Voeroplossings vir alle vee Die veeboer kan ook op John Deereoplossings staatmaak. John Deere verstaan die belangrikheid van hoë gehalte hooi en wat nodig is om dit te produseer. Daarom bied John Deere nou ’n volledige reeks hooimaaktoerusting, soos vinnige, duursame snyers en snyer-kneusers wat die taaiste hooi lag-lag baasraak.

geen vermorsing nie.

Die nuwe 4940-selfloopspuit is ook ’n oplossing op wiele. Die spuitbalk van byna 37 meter het elf onafhanklike seksies – meer as enige ander spuit. Elke seksie kan afsonderlik beheer word met die hand of deur die SwathControl Pro™-rekenaarpakket vir groter akkuraatheid en meer besparings. Die tenk

Carel Theron, bemarkingsbestuurder en Len Brand, besturende direkteur van John Deere SA, het gesorg dat boere meer te hore en te siene kry by die maatskappy se 2012-produkbekendstelling. Vir meer inligting oor hierdie en al die ander ontwikkelings skakel Carel Theron by 082-802-2209 of besoek die John Deere-uitstalling by Nampo. Kyk gerus op die ProAgriNampokaart op bl 28.

ProAgri 146 – April 2012

3

Inttrac bied die beste vir die boer Net die beste werktuie vir die boer en net die beste diens – oral in die land. Dit is sedert 1993 die strewe van Inttrac Trading, invoerder, ontwerper en vervaardiger van landboutoerusting.

Meer as vyftig opgeleide handelaars regoor die land bring Inttrac se produkte, onderdele en diens tot op die boer se drumpel.

Vir boerdery sonder sukkel, praat met Inttrac Trading by 016-365-5799 of 082-566-1455 of Adam van Aswegen by 078-457-0952 of inttrac@cyberserv.co.za. Besoek ook www.inttrac.co.za.

Geenbewerkingplanters Vence Tudo mielie- en fynsaadplanters is in verskeie modelle beskikbaar vir elke boer se besondere behoefte. ‘n Unieke kenmerk van Vence Tudo is die Pula Pedra-(spring-oorklippe)-konsep wat die planter met sy skeurploegtande in staat stel om maklik in klipperige grond te plant. Suid-Afrikaanse boere is ingenome met dié betroubare, akkurate geenbewerkingplanters.

Mielieplukkerkoppe en koringtafels

Saadskoonmaker

Vence Tudo-plukkerkoppe en koringtafels is gewild omdat dit ‘n toonbeeld van doeltreffende eenvoud is, en gulsig genoeg om groot besproeiingsopbrengste maklik te hanteer. Dit kan enige rywydte hanteer en verg geen spesiale gereedskap of onderdele nie.

Maak soja-, koring-, bone- en ander saad skoon met die Vence Tudo CA 25-saadskoonmaker.

Voermenger Inttrac se volledige reeks Strautman-voermengers vra die minste trekkerkrag en meng deeglik en vinnig teen luierspoed. Stilstaande, sleep- en selfloopmodelle is beskikbaar vir enige grootte boerdery.

Daar is selfs ‘n selfloper met ‘n slurp wat kuilvoer netjies uithaal en na sy pens voer.

Misstrooier So reg uit Duitsland se hart van tegnologiese meesterskap kom Inttrac se gedugte reeks Strautmann-mis- en -kalkstrooiers van 6 tot 20 ton vir presisie-strooiwerk en ‘n leeftyd se diens.

Gebruikte onderdele: Groot verskeidenheid onderdele vir John Deere, Case, New Holland en Landini Enjins: Caterpillar 3306 (lisensie) Cummins 5,9ℓ 8,3ℓ JD 4,5ℓ; 6,8ℓ 24-klep; 8,1ℓ; 12,5ℓ Perkins 1004 1006

Boskapper Vir die doeltreffende vernietiging van bosse en jong bome soos sekelbos met stamme van tot 18 cm dik, is Inttrac se Orsiboskapper die perfekte oplossing. Dit is in werkwydtes van 1,5 meter en 2,2 meter beskikbaar.

Inttrac verskaf ook: • Die nuttige en betroubare Sautervoordriepuntmontering en kragaftakker sodat die boer nou ook werktuie soos spuite en snyers voor aan die meeste gewilde trekkersoorte kan gebruik.

• Bandeirante-saadbehandelaars wat teen 3 600 kg saad per uur enige soort saad met poeier of vloeistof behandel.

• Quickcut 580-voersnyerkoppe wat 5,8 meter wyd werk en aan Claas, New Holland, John Deere en Krone se selfaangedrewe voersnyers pas.

• Krupp-handplanters wat dit kinderspeletjies maak om tabak, boompies of saailinge te plant.

• Sterk, robuuste Buffalo-disse met geslote koeëllaers in driepunt- en sleepmodelle met 16 tot 28 skottels.

• Knapik eenry-os- of donkieplanters vir die kleinboer, sowel as die gewilde Knapik-handsleepspuit met sy opvoubare en verstelbare spuitbalk van 3 meter en ‘n tenk wat 20 liter hou.

• Betroubare kragopwekkers van 30 tot 200 KVA met Cummins-enjins.

• Robuuste grondbore wat gate van 300 of 500 mm tot 1 meter diep kan boor.

• Twee- en vyfton-tippersleepwaens.

• Beddingtoemaakmasjiene wat beddings van 1 tot 2,5 meter netjies bedek.

Grondvoorbereiding Inttrac se Evers-grondbewerkingstoerusting is ’n toonbeeld van ingenieursvernuf en tegnologiebenutting. Die slim Orlov Vario-Disc se 28 skottels se aanvalshoek is maklik verstelbaar sodat enige taak in enige grondtoestand perfek verrig kan word. Die Evers-saadkas kan op ‘n verskeidenheid grondvoorbereidingswerktuie gemonteer word. Inttrac het ook ‘n Evers Breton-korsbreker met ses tande, wat voor aan ander werktuie gebruik kan word, en ‘n Dales-skoffel met ‘n deurvloeihoogte van 40 cm in modelle van 21, 31, 38 en 53 tande.

Treerex boomknipper Inttrac se Shoule Treerexboomknipper maak ontbossing kinderspeletjies. Die Treerex knip bome met ‘n deursnit van 400 mm af en sy kleinboet, die TS 08, bome van 200 mm.

Kom kyk self by Nampo!

Sien

NAMPO-kaart bl 28

Baallaaiwa Trots Suid-Afrikaans vervaardig, spesiaal vir die Suid-Afrikaanse boer, is Inttrac se Rhino-baallaaiwa wat 14 ronde bale op ‘n slag aanry. Die laaiproses verloop outomaties, die operateur moet alleenlik ry. Daar is ook ‘n Rhinokuilvoerwa.

Meganisasie

Sien

Boere is ingenome:

“Ons Peake-spuit spuit piekfyn!”

NAMPO-kaart bl 28

Die Peake-selfaangedrewespuit se balk kan 2,7 meter hoog optel om tot laat in die groeiseisoen te werk.

Die Peake-selfaangedrewespuit het alles wat jy van ’n gevorderde spuit verwag, sê Ben Malan van Bothaville. andag se boer moet bontstaan om sy gesaaides teen insekte en onkruid te beskerm en sy belangrikste wapen in dié taai stryd is ’n doeltreffende spuit.

Daarom was die Malan-broers van Bothaville nie bereid om enigiets minder as die allerbeste spuit aan te skaf nie – ’n Peake-selfaangedrewespuit.

Gert en Ben Malan boer met mielies, sonneblom en koring. Tans bewerk hulle nog die grond met ’n beitelwerktuig, maar hulle is sterk op pad na geenbewerking en dan sal hulle spuit se rol nog belangriker wees.

Hulle lastigste onkruidprobleem is deesdae ’n soort kruisvingergras wat opkom wanneer die mielies al hoog staan. Dit beteken dat hulle ’n hoogloopspuit moet hê met ’n balk wat sommer lekker hoog kan lig om bo-oor die mielies te werk. Die Peake met sy balk wat in die ry van 500 mm tot 2,7 meter hoog kan stel, is perfek.

V

Eenmeter-rye ’n Interessantheid van die Malans se boerdery is dat hulle eenmeter-rye plant. Die tyd van voete en jaartse en Kaapse roede en ander antieke meeteenhede is verby, sê hulle, en met eenmeter-rye bereken ’n mens sommer maklik sake soos plantestand en kunsmistoediening akkuraat uit jou kop. Ons boer op metrieke hektare, kunsmis kom in metrieke kilogramme en spuitstof in metrieke liters, waarvoor sal ons dan met antieke voete en duime sukkel?

Omdat ’n groot deel van die wêreld nog by drievoetrye vashaak, moes die Malans planne maak om hulle werktuie www.proagri.co.za

vir eenmeter-rye aan te pas. Gelukkig is Gert ’n meganiese ingenieur wat vir Vetsak gewerk het en sy hande staan vir niks verkeerd nie.

Die standaard-selfaangedrewespuit se wiele kan net tot 3,6 meter wyd stel, maar die Malans se stropers en spuite moet op viermeter-spore kan loop.

Peake se mense het dadelik die sin in die Malans se versoek gesnap en ingestem om ’n spuit spesiaal vir hulle behoefte te bou.

Dit was die eerste van ’n string goeie redes wat die Malans laat besluit het om ’n Peake-spuit aan te skaf. Van die ander redes is:

mens tot in die pluimstadium kan spuit.

• Die Peake se voorgemonteerde spuitbalk maak dit baie makliker om met hom te werk. ’n Mens hoef nou nie meer deur ’n spieël in ’n raaisel te kyk wat jou spuit doen nie. Dis ook makliker om die spuitbalk akkuraat oor drade of ander versperrings te lig.

• Die Peake-spuit is ’n toonbeeld van stewige, netjiese, doeltreffende vakmanskap, afgestem op die boer se presiese behoeftes.

Die Malans het ’n Mini-Peake met ’n spuitbalk van 20 meter en ’n tenk van 1 500 ℓ aangeskaf. Die Mini-Peake is met balklengtes van 19 tot 24 meter beskikbaar en die Peake Mk3a met balklengtes van 19 tot 32 meter en twee tenks met ’n totale volume van 2 800 ℓ.

• ’n Spuit is ’n belangrike ding en weersomstandighede beperk dikwels die tyd waarin jy hom kan aanwend.

Daarom moet hy elke keer dadelik en perfek werk as ’n mens hom nodig kry. ”’n Spuit moenie oor klein Vir puik spuite wat perfek werk, praat dingetjies of onbekombare onderdele met Donald Peake by 083-701-0810 staan nie,” sê Ben. “Ons is maar of donald@peakeequipment.co.za. skrikkerig vir ingevoerde goed.”

Besoek ons webtuiste • Peake Equipment is ’n plaaslike www.peakeequipment.co.za. maatskappy. Dis ons mense, hulle Lees ook die artikel in ProAgri 139. praat ons taal, hulle gaan nie sommer ophou om onderdele en diens in SuidAfrika te verskaf nie en hulle verstaan die SuidAfrikaanse boer se behoeftes.

• Die Peake-spuit se prys is baie mededingend. Die spuit het miskien nie soveel “fênsie” goed nie, maar dis minder goed wat jou in die steek kan laat en hy het alles wat nodig is om sy werk perfek te doen: lugversorgde, gifdigte kajuit, ’n betroubare, kragtige Cummins-enjin met drukbuisinspuiting, ’n gevorderde, veelsydige TeeJet-sproeierstelsel met volledige elektroniese beheer, ’n Natis-nommer vir wettige padbetreding teen ’n spoed van tot 30 km/u, hidrostatiese vierwielaandrywing, GPS en die hoogste spuitbalkverstelling Ben en Gert Malan van Bothaville is ingenome wat die Malans aan enige met hulle Mini-Peake-selfaangedrewespuit. spuit gesien het sodat ’n ProAgri 146 – April 2012

7

Dion-kuilvoerkerwer F41 en F41KP

Macdon A30D-sleepmodel snyerkneuser

Koppe beskikbaar om op Dion-kuilvoerkerwer te pas

Tubeline-baaltoedraaier

TL5500AX2-ronde en vierkantige baaltoedraaier Macdon M155-selfaangedrewe platsnyer met MacDon D60D-tafel

Brillion-fynsaadplanter SSP12

Kom besoek ons by Nampo Standplaas 94: 15-18 Mei 2012

MacDon FD70 Flexdraper Stropertafel

Provitis - wingerdtoerusting

Macdon D60-stropertafel

Pickett-bone-oesmasjien

“Pre Prunner”

Macdon R85-sleepmodel-tolsnyer

Skakel Jurie Swart 021-907-8025 / 083-375-8840 Louis van der Merwe 021-907-8000 / 072-626-8409 Shaun Fourie 021-907-8021 / 082-803-1014

8

ProAgri 146 – April 2012

One Step - Ahead

One Step

“Trimmer”

www.proagri.co.za

Sien

Goeie nuus:

Meganisasie

NAMPO-kaart bl 28

Jou sleepwa kan ook voorloop – verNic hom! amme vol trane is al gehuil deur sleepwa-eienaars wat niks meer as prys in ag geneem het toe hulle hulle sleepwaens aangeskaf het nie. Hulle moes leer: Net soos ’n donkie nie ’n perd is net omdat hy ook vier pote het nie, is enige sleepwa nie ’n Nic-sleepwa, omdat hy ook ’n disselboom en wiele het nie.

D

Daar is goeie redes waarom ’n Nicsleepwa duurder is as gewone sleepwaens: • Heelwat gewone sleepwaens is op die prinsiep van ’n kaskar gebou, wat beteken dat hulle ’n verwagte lewensduur van so tussen 3 000 en 24 000 km het voordat laste begin kraak, die onderstel begin skeeftrek, die veerstelsel hensop en ander probleme begin opduik. ’n Nic-sleepwa se strukturele ontwerp, veerstelsel, vervaardigingstandaarde en afwerking verseker ’n werkende leeftyd van minstens 300 000 km.

• Met sy doeltreffende hekke wat nooit skeeftrek nie en altyd gladweg bly werk, sy tussenskotte, middelhekke en skaapdekke vir veehantering en gewigsverspreiding, sy dienlike laaiblad en sy ronde tralies wat veebeserings uitskakel, maak ’n Nic-sleepwa die boer se lewe so maklik as moontlik.

• ’n Nic-sleepwa is lig, dog taai, sodat jy jou nie doodsleep aan die sleepwa nie, maar hy dra sy vrag soos ’n man en waggel nooit agter jou voertuig nie. Sy gevorderde veerstelsel skakel padvibrasie uit sodat ’n rit met ’n Nicsleepwa vir diere ’n aangename ervaring is.

• Nic Sleepwaens se mense luister na boere se voorstelle en verbeter hulle

Geen werker kan hierdie lig stukkend trap nie! Die liggies op die onbreekbare voelhoringtjie is ook ’n nuwigheid. Die flou wit liggie wat na voor skyn vertel die bestuurder van die sleepvoertuig immer waar die agterste hoek van die sleepwa is. www.proagri.co.za

Sedert Gerhard Liebenberg van Malgasfontein naby Coligny in 2001 hierdie Nic-sleepwa gekoop het, het Nic-sleepwaens drasties ontwikkel om immer meer doeltreffend, veilig en boervriendelik te wees. “Dit is een van die nuttigste goed wat ek nog ooit in die boerdery gekoop het,” sê hy. Hy gebruik die sleepwa minstens een keer per week om skape, wol, voer, vuilgoed, ysters, beeste, boumateriaal of gereedskap aan te ry. Die boonste deel van die raam kan verwyder word om windweerstand te verminder wanneer iets anders as beeste vervoer word. sleepwaens deurgaans om hulle immer nog meer doelgeskik te maak. So is ’n stewige stamper en trap agter aangebring sodat die sleepwa nie verniel as jy teen die laaiblad vas tru nie, die ligte is versteek sodat dit nie stukkend getrap kan word nie, die hekgrendels is verbeter, daar is ’n netjiese bêreplekkie vir die ligtesok sodat dit nie dalk uitpluk nie, daar is ’n hakie waaraan die disselboomwielietjie hang sodat dit nie dalk losdraai en beskadig word nie en vele ander verbeterings wat boere voorgestel het.

• Nic Sleepwaens lewer bekwame, vriendelike diens oral in die land en daar is ’n Nic-sleepwa pasgemaak vir elke moontlike behoefte.

• ’n Nic-sleepwa kos aanvanklik meer as ’n gewone sleepwa (hy is immers in ’n heel ander klas), maar as sy langer leeftyd, sy doeltreffendheid, sy veiligheid, sy gerief en gemak en sy hoë inruil- of herverkoopwaarde ingereken word, is dit loshande die goedkoopste sleepwa om te besit. ’n Nic-sleepwa is so ver voor die tweedebeste sleepwa in die land, dat boere wat nie elke dag ’n sleepwa gebruik nie, maar wat tog beter gehalte as die tweedebeste in die mark vereis, vra vir ’n tussen-in sleepwa.

Vir daardie boere het Nic Sleepwaens ’n oplossing: VerNic jou gewone sleepwa.

Bring hom na Nic Sleepwaens sodat alles wat nie aan die hoogste standaard voldoen nie, met Nic-standaarde vervang kan word. Disselbome en onderstelle wat

nie reg is nie, word reggemaak of vervang, alles wat nie werk nie word afgehaal, weggesmyt en met gehalteonderdele vervang, daar word gesorg dat aste, wiele en veerstelsels bymekaar pas, die haakhoogte word reggestel, ekstra draers word op die onderstel aangebring, selfs hekke, grendels, tralies en glymatte word reggestel.

Nadat ’n sleepwa verNic is, is hy nie meer ’n kaskar met ’n disselboom nie, maar, alhoewel nog nie ’n volbloed Nicsleepwa nie, ’n dienlike, veilige, doeltreffende sleepwa wat die boer goeie diens sal gee. Daardie boer het nou die vermoë om diere of enigiets anders te vervoer sodat hy nie meer elke nou en dan ten duurste ’n sleepwa hoef te huur nie.

Sodra ’n sleepwa verNic is, behou hy sy waarde ook baie beter as voorheen.

Nic Keyser van Nic-sleepwaens nooi alle boere: • Kom koop jou Nic-sleepwa en geniet die voordele van die beste sleepwa wat geld kan koop. Nic Sleepwaens ruil enige soort sleepwa in.

• Kom verNic jou gewone sleepwa om sy lewe en doeltreffendheid drasties te verbeter.

• As jy nie elke dag vervoerwerk het nie, maar tog ’n betroubare, herboude sleepwa wil hê, praat met Nic Sleepwaens se mense oor ’n verNicte tweedehandse sleepwa.

Besoek www.nictrailers.co.za of skakel 018-673-0224 vir meer inligting.

ProAgri 146 – April 2012

9

W e

tribute and warehouse to s i d t he a ly, gricu p p ltura u s l, nu rse

ry an d pe

st co ntrol i ndustries

Shiman (Pty) Ltd was established in 2005 and has been trading in the fer lizer and agrochemical industry since.

Shiman is the preferred authorised distributor for Haifa Chemicals and Makhteshim Agan. Both these companies are leaders in the field of fer lizers and agrochemicals in Israel. Shiman also handle the warehousing and logis c services for these two companies from their premises in Olifantsfontein (Gauteng) and stock availability is therefore very reliable.

Shiman can offer the following to the grower and farmer: Shiman Poly-N

nic o p o For Hydr

Together with CaNO3 and K2SO4 Shiman Hydroponic is a complete and balanced source of macro- and micronutrients for hydroponic crop produc on.

r ga o n

ap pli ca

Fe nd a r For Folia

A Balanced water soluble fer lizer formula on that is high in Phosphate for op mal root developement in young plants and seedlings.

K8649 Act 36/1947

Fe nd a r For Folia

A Balanced water soluble fer lizer formula on, high in Nitrogen, for use on established plants during vegeta ve growing period.

Shiman Supa-K 3:1:6 (47) K8651 Act 36/1947

app lica ons

ons

K8650 Act 36/1947

Shiman Poly-N 6:1:3 (45)

r ga o n

K7952 Act 36/1947

app lica ons

Shiman Multi-P 2:1:2 (44)

app lica ons

Shiman Hydroponic

Shiman Supa-K

r ga o n

Shiman Mul -P

Shiman Hydroponic

Fe nd a r For Folia

A Balanced water soluble fer lizer formula on that is high in Potassium for op mal fruit and flower developement.

Shiman (Pty) Ltd, Company Reg. No. 2005/004200/07 PO Box 957 • Irene • 0062 • Agrisuperior Industrial Park • cnr M57 and Porcelain rd • Olifantsfontein • Gauteng

Please feel free to contact Shiman for more info including product lists and your nearest agent!

Tel: 011-635-3000 Fax: 011-316-3389 Email: info@shiman.co.za

www.shiman.co.za

Meganisasie eshonderd melkkoeie wat heeldag staan en eet kan ’n Sien boer baie maklik in die knyp laat bl 28 beland as hy nie ’n plan het om van die mis ontslae te raak nie.

André Malan van Sterkwaters naby Warden het die regte plan om sy koeie se mis in ’n bate te omskep: sy Jumil Lider 50-50 TTD-misstrooier van Crop-Tech, waarmee hy al die mis netjies en akkuraat op sy lande strooi om weer kos vir sy koeie te produseer.

In die somer plant André mielies. Dié waarvan hy nie kuilvoer maak nie, word gestroop en alles gaan vir voer vir die koeie. In die winter plant hy groenvoer vir die koeie en hy het ook so 80 hektaar oulandsgras vir hooi. As die jaar hom daartoe leen, plant hy ook radyse en voersorghum – alles vir die melkkoeie.

Crop-Tech se Jumil-misstrooier in aksie – betroubaar, duursaam en akkuraat.

Die koeie staan op ’n volvoerrantsoen en André gebruik al hulle mis as bemesting op die lande, waar dit ook help om die tekstuur en struktuur van sy grond te verbeter. In die proses speel André se Jumil-misstrooier ’n belangrike rol, maar dis nie waar die mistrooier se nut ophou nie, want André geSoos enige ander misstrooier, hou die bruik dit ook om kalk en stikstof op sy Jumil van fynerige, droë mis en nie van lande toe te dien. nat, loperige mis en lang gras daarDis baie maklik om die Jumil te kalitussen nie. As die Jumil te veel klippe breer en hy is uiters akkuraat. Sy toeinkry, is die werpers op sy draaiskywe diening is ook gelykmatig en eenvormig geneig om te buig. André buig hulle sodat daar nie meer geel strepe in die maar bloot terug en werk al twee jaar lande voorkom soos toe André nog so met die masjien sonder enige progewone misstrooiertjies gebruik het nie. bleme, maar hy dink die vervaardigers So werk die Jumil: ’n As van die sal darem vorentoe werpers vir Praat met Crop-Tech vir toptegtrekker se kragaftakker af dryf ’n duurswaarder diens ook voorsien. nologie en diens in planters, kuilsame, stewige ratkas aan. Die ratkas Verder is daar regtig niks aan die voerkerwers, laaigrawe, dryf die misstrooier se pensketting aan, Jumil-misstrooier wat verbeter kan word klipoptellers, grondbewerkingswat die mis na die agterkant van die nie, sê André. Dis ’n betroubare, doeltoerusting, voermengers, strooier begelei, waar die vloei deur ’n treffende masjien en sy prys deur en voerwaens, telehanteerders en verstelbare skuifdeur beheer word. Die deur werd. Hy is ook ingenome met misstrooiers. Crop-Tech is aan die ratkas dryf ook deur ’n dryfband twee Crop-Tech se belangstelling in die boer. boer se kant. 056-817-7308. draaiskywe aan, waarop die mis val om Die Crop-Tech-handelaar, Francois met werpers uitgeslinger te word.

Visser van Sametrekker-dienste op enigste rede waarom hy sy misstrooier Reitz, het die sal vervang, is om ’n groter een te kry misstrooier vir die 600 koeie wat hy nou melk, persoonlik op maar dit sal beslis weer ’n Jumil van die plaas Crop-Tech wees, sê hy. kom aflewer Waar André se Jumil Lider 50-50 en seker TTD 3,4 m3 of 5 ton mis hou, bied gemaak dat Crop-Tech ook die 10500 TTD met sy alles foutloos dubbel-tandemwiele om 7,5 m3 of werk voordat 12 000 kg mis te dra. Vir boere met hy vertrek kleiner behoeftes is daar ook die 2050 het.

TTD met sy vermoë van 1,6 m3 of Toe André 3 500 kg. sy Jumil-mis-

S

NAMPO-kaart

Crop-Tech se Jumil Lider 50-50 TTD:

Hier’s nou ’n raakvat-misstrooier!

Crop-Tech Werktuie vir die boer

André Malan, melkboer van Warden, is honderd persent tevrede met sy Jumil-misstrooier van Crop-Tech. www.proagri.co.za

strooier aangeskaf het, het hy 250 koeie gemelk en die misstrooier was perfek om hulle mis te hanteer. Die

Vir meer inligting oor die voortreflike Jumil-misstrooiers en die volledige reeks ander nuttige landbouwerktuie wat Crop-Tech verskaf, praat met Hennie du Toit by 056-817-7308 of stuur ’n e-pos na sales@croptech.co.za. Besoek ons

by Valtrac KZN, standplaas 59 by Graan SA se NAMPO-oesdag 2012.

ProAgri 145 – Maart / March 2012

11

Meganisasie

Sien

NAMPO-kaart bl 28 Só skuif die Anderson-baalsleepwa elke baal netjies reg en laai dit met ’n hidrouliese arm op.

Draai toe en put meer waarde uit hooi een boer sal eers vir ’n oomblik daaraan dink om sy geld oop en bloot op die werf en in die veld te laat rondlê nie.

Paul de Wet van PEC Trust, net buite Kestell in die Vrystaat, besef dat voer geld is en daarom beskerm hy sy bale met toedraaiplastiek. Dit vang die waarde van die hooi veel langer vas omdat dit die bale teen die aanslae van die elemente beskerm.

Die vernuftige masjien wat Paul gebruik om sy bale mee toe te draai, is die Anderson In-line-baaltoedraaier wat ver-

G

Kyk net die verskil: Die baal wat toegedraai was (links) is nog vol voedingswaarde en smaak teenoor die verweerde baal (regs) wat aan die elemente blootgestel was. Na nog ’n paar maande sal die verskil nog groter wees.

12

ProAgri 146 – April 2012

skaf word deur Agri Afrika, die landboutoerustingverskaffer op wie die boer elke keer kan staatmaak.

Die Anderson draai ronde of grootpakbale netjies kop-aan-kop in een lang wors toe sodat jou hooi snoesig en knus, met die minimum gehalteverlies, kan rus totdat jou diere dit nodig kry. Dit verleng elke baal se lewe aansienlik en vang veel meer voedingswaarde vas as bale wat in wind en weer lê.

Dis kinderspeletjies om met die Anderson-baaltoedraaier te werk, sê Paul. Die baaltoedraaier het sy eie Honda-enjin van 10 kW met ’n selfaansitter en hidrouliese aandrywing sodat dit op eie stoom kan rondbeweeg. Dit het ook ’n hidrouliese stuur.

Wanneer jy die baaltoedraaier staangemaak het waar jy wil hê jou baalwors moet begin, begin jy bale van die een kant af invoer. Dit kan òf met ’n tandlaaigraaf gedoen word òf met die

Anderson se spesiale baalsleepwa wat tot veertien ronde bale op die land kan oplaai en saam kan naderry en in die baaltoedraaier voer.

Die bale word vorentoe geskuif terwyl ’n ring met vier rolle sterk plastiekmateriaal daar rondom beweeg en die ry bale netjies kop-aan-kop toedraai om ’n lang wors te vorm. Die tempo waarteen die baal beweeg, asook die spoed waarteen die vier rolle plastiek om die baal beweeg, kan verstel word om te bepaal hoeveel lae plastiek om die bale gedraai word.

Die toegedraaide ry bale beweeg oor ’n rollertafel wat dit sagkens op die grond neersit en die masjien beweeg teen sy hidroulies verstelbare remme vorentoe om een kant nuwe bale in te neem en aan die ander kant die wors toegedraaide bale al langer neer te sit.

Jy kan die wors so lank en so styfgestop maak as wat jy wil.

’n Boer met voer in sulke netjiese, veilig-toegedraaide baalworse is ’n boer wat reg is vir die winter en die droogte. www.proagri.co.za

Paul en Tia de Wet se diere is reg vir die winter.

Die Anderson-baaltoedraaier is ’n flukse kêrel wat 120 bale per uur kan toedraai. Die praktyk om ’n wors bale kop-aan-kop toe te draai, bring ’n groot besparing van toedraaiplastiek mee. Dit gebruik 50% minder plastiek as om bale een-een toe te draai.

Paul se Anderson-baaltoedraaier het ’n afstandbeheer sodat die operateur dit kan beheer sonder om sy trekkersitplek te verlaat. Dit versnel die proses en bespaar arbeid en moeite.

Paul het ook besluit om sy Andersonbaaltoedraaier met ’n Anderson-baalsleepwa te voer. Die baalsleepwa draai elke baal self mooi reg waar dit op die

www.proagri.co.za

Die sleepwa met sy veertien bale laai die bale oor na die Anderson-baaltoedraaier, wat dit netjies in ’n lang wors toedraai en sagkens op die grond neersit. Die baaltoedraaier beweeg vorentoe so ver as wat hy werk.

land lê, laai dit met ’n hidrouliese arm op en skuif dit mooi reg om plek te maak vir die volgende baal. So word twee rye van sewe ronde bale elk (veertien bale altesaam) in ’n japtrap opgelaai en aangery.

By die toedraaimasjien gekom, stoot die baalsleepwa die rye bale netjies en maklik in die toedraaier se wagtende arms in. Bale kan in ’n enkel- of dubbelry oorgelaai en toegedraai word, maar Paul verkies om dit in ’n enkelry te doen.

Die belangrikste redes waarom Paul die Anderson-baaltoedraaier gebruik, is omdat dit so maklik werk en die bale so lank bewaar, sê hy. ’n Boer moet altyd

minstens ’n jaar-en-’n-half se goeie voer in voorraad hê, het Paul se oupa hom geleer, en die Anderson-baaltoedraaier help hom om hierdie wyse woorde na te volg – maklik, vinnig en doeltreffend.

Agri Afrika, die verskaffers van die Anderson-baaltoedraaier, bied die boer ’n wye reeks eersteklas landbouwerktuie wat sy taak makliker maak.

Praat met Marius Tolmay by 083-5815708 of 086-111-3692 of marius@agriafrika.co.za of besoek www.agriafrika.co.za vir meer inligting.

ProAgri 146 – April 2012

13

Gewasproduksie

Farmsecure:

Sien

NAMPO-kaart bl 28

Sit oemf in jou oes

eens die lae reënval is die grootste deel van Suid-Afrika nie landbouvriendelik nie, maar tog slaag SuidAfrikaanse boere daarin om die land se mense te voed en te klee. Dit is net moontlik met die hulp van nuwe tegnologie en die ondersteuning van maatskappye wat die tegnologie na die boer bring.

Farmsecure se mense tree graag in vennootskap met ’n boer om hom deur sy hele gewasproduksieproses te help en hulle doen dit met die vertroude tegnologie van Kynoch.

Boere wat nou al ’n paar seisoene die unieke plantvoedingsreeks van Kynoch gebruik, praat met groot lof van die produkte en Farmsecure se diens.

Vilhelm Erichsen van Keerom Boerdery naby Middelburg, gebruik Amiplus™ op sy mielies en OEMFF™ op sy soja. Hy sê die stroper gaan nog die finale sê hê, maar hy is baie tevrede met wat hy sien, ondanks die droë seisoen.

“Ek het vir jare Kynoch-produkte gebruik en nou met die Farmsecureverbintenis is die diens en kundigheid nog beter. Ons pak alles saam aan en poog om die volhoubaarheid in landbou ‘n werklikheid te maak,” sê hy.

Amiplus™ word ook vir die stikstofbehoeftes van Tongaat Hulett Sugar se suikerriet op plase langs die Noordkus gebruik. Hulle plant 7 000 ha droëland en 6 500 ha onder besproeiing. Kevin Drew, Tongaat se landboubestuurder van die streek, sê hulle was op die uitkyk vir ’n stikstofproduk wat die doeltreffendheid van dié van ureum sal oorskry.

W

Hy sê die voordeel van Amiplus™ is dat dit ’n langer vensterperiode na toediening toelaat wat vervlugtigingsverliese tot die minimum beperk. “Dit is ook goed vir die omgewing omdat dit ammoniakvrystelling in die atmosfeer verminder.”

Amiplus™ is ’n hoë konsentraat stikstof wat spesiaal behandel is om die vervlugtigingsproses te beperk. Dit kan voor of met planttyd saam met ander voedingstowwe soos fosfaat en kalium in mengsels toegedien word en kan ook as ’n topbemesting vir alle grondsoorte gebruik word.

Kevin sê hulle gebruik Amiplus™ sedert 2009 na oestyd of met die ontkieming van die suikerriet. Dit is ook deel van hulle topbemestingprogram wat van Augustus tot Maart duur. Hy sien uit na hierdie seisoen se resultate, want as gevolg van groot skommelinge in die weerpatrone die vorige twee jaar, het die plante se stikstofbehoeftes baie gewissel.

Vilhelm het Amiplus™ vier weke na mielie-opkoms (drie- tot vierblaarstadium) breedwerpig uitgestrooi. Hy meen die nuwe stikstoftegnologie hou groot

voordele vir boere in: “Amiplus™ sorg dat daar meer stikstof in die grond is.

Dit verlaag saailingverlies en verbeter wortelontwikkeling vir die jong plante.”

Hy sê omdat die produk in die grond stadiger omskakel, bly die pH-vlakke ook meer konstant.

Dr Johan van Biljon van Farmsecure Agri Science verduidelik die werking so: Die stikstofvervlugtiging in Amiplus™ en GreenGold™ (wat spesiaal vir sandgronde ontwikkel is), word tot weglaatbare vlakke verminder deurdat dit ’n urease- of ensiem-inhibeerder, bekend as Agrotain®, bevat. Dit help om die stikstof as ammonium in die grond te bind voor dit as ammoniak kan verdamp.

In kort beteken dit dat daar vir dieselfde toedieningshoeveelheid, meer stikstof vir die plante in die grond teenwoordig is, as met sekere ander stikstofprodukte.

Na aanleiding van die suksesse wat in Natal behaal is, gaan Vilhelm nou ’n proef doen om Amiplus™ ook op aangeplante weidings te gebruik. Hy plant sowat 350 ha vir hooi en glo dat hierdie stikstofproduk daar ook sy opbrengs kan verhoog teen minimum-koste.

As gevolg van die hoë konsentrasie is minder volumes kunsmis nodig en spaar hy heelwat op vervoerkoste: “Ek hanteer ook semi-massa sakke meganies, wat baie arbeid uitskakel en tyd wen,” sê hy.

Amiplus™ en GreenGold™ kan soos gewone korrelkunsmis gestrooi word.

Dit is wateroplosbaar en geskik vir sprinkelbesproeiing soos deur spilpunte,

Die mielies aan die linkerkant het die voordeel van Amiplus™ gesmaak.

14

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Hantie Reed en Willem Eigenhuis van Farmsecure Agri Science bewonder die sojabone op Vilhelm Erichsen se plaas wat net voor blomtyd OEMFF™ ontvang het. maar nie vir mikro- of drupbesproeiing nie.

Sit die oemf terug!

Kynoch se OEMFF™-produkreeks doen presies wat die naam sê. Dit is ’n blaarvoeding wat makro- en mikro-elemente bevat, die plant se metabolisme aanhelp en hom help om stremmingtoestande beter te hanteer.

“Boere moet net onthou dat OEMFF™ gewasspesifieke pasmaakprodukte is.

Elke plantsoort; mielies, sonneblomme en soja, het sy eie spesifieke OEMFF™samestelling,” sê dr Van Biljon.

Mielies moet graan vorm, soja moet proteïene en olie maak en sonneblomme, wat maklik ’n tekort aan sekere

www.proagri.co.za

mikro-elemente ondervind, kan sommer vroeg in die seisoen al die nodige oemf kry.

Vilhelm plant so 200 ha soja en het altyd ’n kalsiumproduk net voor blomtyd toegedien. Op aanbeveling van Farmsecure se kundiges het hy OEMFF™ begin gebruik. Hy sê: “Die kleur van die gewas lyk goed en die peule het goed geset.

Met die droogte het baie blomme afgespeen, maar ons hoop om ’n verskil in die opbrengs te sien met strooptyd.”

Plante het nou maar een maal water nodig en die droogte in groot dele van die land kan hierdie seisoen ’n groot invloed op opbrengs hê. Dit maak nogtans sin om altyd vir jou plante die beste kans op oorlewing te gee.

“’n Gesonde, sterk plant het net ’n beter kans om stremmingtoestande te oorleef en bied meer weerstand teen insekte en siektes, wat toeslaan wanneer dit sleg gaan,” sê dr Van Biljon. Hy sê die OEMFF™-reeks sal ook veral goed presteer onder tydelike versuiptoestande of na ’n haelbui.

Dit gaan oor die verhoging in die doeltreffendheid van plantvoeding deur die gebruik van die produkte in die regte kombinasie en hoeveelhede. “Met die regte gebruik sal die plant se eie doeltreffendheid (sy metabolisme) ook verbeter.”

Vilhelm en Kevin sê albei dat hulle as boere die Kynoch-produkte kan aanbeveel, veral saam met die goeie kommunikasie en diens wat van Farmsecure se kant af kom.

Kynoch se verteenwoordigers is deur die land beskikbaar, sê dr Van Biljon.

“Ons sien ons taak by Farmsecure om ’n diens te lewer van die grond tot op die winkelrak.”

Vir meer inligting oor Amiplus™, GreenGold™ en die OEMFF™-reeks, skakel gerus vir Kynoch by 011-3172000 of 021-887-5300. Jy kan ook ’n e-pos stuur aan info@farmsecure.co.za of besoek www.kynoch.co.za

ProAgri 146 – April 2012

15

16

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Sien

Gewasproduksie

NAMPO-kaart bl 28

Senter 360 is die spilpunt waarom boerdery draai Senter 360 se mense verstaan ook net so goed soos die boer dat gewasse hulle water op hulle tyd moet kry – of dit nou ’n openbare vakansiedag of ’n Sondag of watter dag ook al mag wees. Hulle is gereed en gewillig om diens en onderdele te verskaf presies wanneer die boer dit nodig het, sodat sy boerdery volstoom kan voortgaan en sy gewasse ononderbroke kan groei.

Soos hulle in die toekoms nog spilpunte aanskaf, sal dit sonder twyfel weer Senter 360 wees, verklaar Toks.

Hulle oorweeg dit ook om in die toekoms meer gebruik te maak van Senter 360 se gevorderde beheerstelsels, waar jy besproeiing ten volle met jou selfoon kan bestuur.

Selfs ’n pampoen weet dat Senter 360 die betroubaarste, stewigste, doeltreffendse, duursaamste spilpunt is teen die prys wat die beste waarde vir geld bied. Dit bewys hierdie land vol tevrede, gesonde ysterpampoene waarin ’n ewe tevrede Toks Liebenberg van Greenpak by Bothaville staan. ns spilpunte is die hart van ons boerdery. Daarsonder sou ons nie kon voortgaan nie.” So sê Toks Liebenberg van Bothaville wat saam met sy broer, Nico, met groente, mielies en beeste boer.

Sewentig persent van hulle boerdery is groente, wat hulle onder die naam, Greenpak, produseer. “Ons is in die eerste, tweede en derde instansie wortelboere,” vertel Toks. “Daarna kom pampoene en dan ons stoet- en kommersiële Boran- en Senepol-beeste en mielies.”

Benewens wortels en pampoene, besproei die Liebenbergs ook mielies en voersorghum, en soms ook raaigras en hawer. In ’n jaar soos vanjaar, waar dit min en kol-kol gereën het, sou boerdery sonder doeltreffende, betroubare spilpunte ’n nagmerrie gewees het, sê Toks, maar danksy hulle spilpunte kon hulle die pyp rook.

As besproeiing so ’n belangrike rol in ’n boerdery speel, kan jy nie bekostig om enigiets minder as die beste spilpunte te gebruik nie. Daarom gebruik die Liebenberg-broers maar net een spilpunt: Senter 360, die eg-SuidAfrikaanse spilpunt wat spesifiek vir ons boere ontwerp en vervaardig word.

Hulle het voorheen mikrobesproeiing gebruik, maar dit verg te veel arbeid en moeite om dit werklik grootskaals te doen.

Wortels se waterbehoeftes moet

“O

www.proagri.co.za

deeglik in ag geneem word as jy die beste oes van die hoogste gehalte wil behaal, sê Toks. Wortels wil nie dors ly nie, maar hulle wil ook nie met hulle voete in die water staan nie. Daarom besproei hulle hulle wortels soms tot vier keer per dag. Daarvoor het Senter 360 aan hulle spilpunte met hoëspoedratkaste verskaf.

Met die werkverrigting van die boerdery se Senter 360-spilpunte is Toks honderd persent tevrede. “Die spilpunte is uiters betroubaar, hulle doen presies wat ons van hulle verwag en ek kan geen opsig sien waarin ’n ander spilpunt beter kan wees nie.”

Ander soorte spilpunte wat hulle saam met die plaas, Fraaiuitzicht, gekoop het, het al omgeval, maar hulle Senter 360’s staan steeds onwrikbaar stewig. Soos die ander spilpunte ingee, vervang hulle dit stuk-stuk met Senter 360-onderdele en elke keer is dit ’n verbetering.

Twee belangrike bates wat jy bykry wanneer jy ’n Senter 360 koop, sê Toks, is kundigheid en diens. Senter 360 se mense verstaan van die begin af sekuur wat die boer se behoefte is sodat hulle presies die regte beplanning en toerusting verskaf om perfekte besproeiing vir die besondere omstandighede te verseker. Theuns Dreyer van Senter 360 is voortdurend besig met proefnemings en toetse om hulle spilpunte steeds nog verder te verbeter.

Vir betroubaarheid, stewigheid, duursaamheid en doeltreffendheid teen die prys wat die beste waarde vir geld bied, tesame met kundigheid aan die voorpunt van die tegnologie en ’n rotsvaste ondersteuningsdiens aan die boer, praat met Theuns Dreyer van Senter 360 by 018-469-1331 of e-pos theunsdreyer@senter360.co.za.

Besoek ook www.senter360.co.za vir meer inligting.

Met ’n Senter 360-spilpunt op die land is jy verseker van ’n wenoes – jy hoef nie te wag vir die reën nie.

ProAgri 146 – April 2012

17

Gewasproduksie

Sien

NAMPO-kaart bl 28

Pierobon plant enige iets in enige grond teenwoordiger van Valtrac, het by die koöperasie staan en praat oor die nuwe Pierobon-plantereenhede van Argentinië wat Valtrac gaan begin invoer. Eric se buurman, Henk Dykema, het die gesprek gehoor en dadelik belanggestel.

Tot in daardie stadium het Henk en Eric plantereenhede van Australië af ingevoer en op bestaande planterraamwerke gemonteer. Die eenhede het wel die werk gedoen, maar met ’n paar nadele. Die saad is in ’n dieperige sloot geplaas en as daar sterk reën val net na planttyd, spoel die saad weg. As die sloot toegemaak word, is die saad te diep om deur die turf te breek.

Die ander groot nadeel is dat ’n boer ’n boer is en nie ’n invoerder nie. Geen boer het tyd om te sukkel met skeepvaart- en doeane- en aksynsprobleme nie en as daar ’n probleem met die toerusting is, is daar geen ondersteuningsdiens nie. Dit is waarom daar maatskappye soos Valtrac is wat deur die wêreld soek om net die beste toerusting vir Suid-Afrikaanse omstandighede te kry en dan sorg dat dit gerieflik en met al die nodige ondersteuning by die boer op die plaas kom.

George Cilliers, verkoopbestuurder van Valtrac sê: “Dit was ’n moeilike besluit om nog ’n planterreeks by ons bestaande TATU- en Semeato-reekse by te voeg, maar ons glo dat die Pierobon-planters hulle eie nis in die mark sal vind. Die boere het spesiaal hulle turflande besproei voor ons die eenhede kom demonstreer het, en hulle volgende eenhede is op pad!”

Die Pierobon is so bietjie van ’n “Rolls Royce”-planter in Argentinië, sê George. Deur die invoer van die afsonHenk Dykema van Settlers het met derlike plantereenhede, word die Valtrac se Pierobon-plantereenhede voortreflike plantvernuf egter binne die reeds vir hom ’n 24-ry planter opgebou bereik van Suid-Afrikaanse boere wat met groot gemak in die turf kan gebring. plant. ’n Boer kan letterlik stukkie vir

aar is heelwat geenbewerkingsplanters op die mark, daar is ’n groot verskeidenheid koringplanters en daar is planters wat in turfgrond kan plant, maar om dit alles in een kombinasie te kry, was die groot uitdaging vir die boere van Settlers in Limpopo.

“Ek het vir almal gesê kry vir my ’n koringplanter vir geenbewerking wat in die swart turf kan plant, dan praat ons besigheid,” sê Eric Rhodes van Turffields Farming. Dié jong boer wat al sedert 2001 geenbewerkingspraktyke op sy plaas volg, se wens het uiteindelik waar geword.

Eben van der Merwe, plaaslike ver-

D

18

ProAgri 146 – April 2012

stukkie sy eie planter na sy eie behoefte opbou. Henk het nou al ’n netjiese 24-ry planter aanmekaar gesit, maar hy wag vir sy volgende ses eenhede, sodat hy die balk vol kan maak. Die balk is op die raam-werk van ’n bestaande planter met ’n groot sentrale saad- en kunsmisbak gemonteer. Die eenhede is aan die balk vasgebout dat hulle maklik verwyder of geskuif kan word. Tans is die eenhede 360 mm uit mekaar uit – ideaal vir die aanplanting van koring.

Henk sê: “As ek wil mielies plant, haal ek net elke tweede eenheid af en as ek regtig wil, kan ek ’n tweede balk aansit en met genoeg trekkerkrag sommer 60 rye koring gelyk plant!”

Henk en Eric het nou al die Pieroboneenhede vir ’n groot verskeidenheid gewasse ingespan en hulle is oortuig daarvan dat hulle enige iets van mielies, tot koring, sorghum, sonneblom en selfs boontjies daarmee kan plant – dit alles met geen vooraf grondbewerking!

Die hoofrede waarom hulle na geenbewerking oorgeslaan het, is vir vogbehoud in die grond. Dit is ’n droë streek en die turfgrond se natuurlike vermoë om vog vas te hou, word tot niet gemaak as die grond voortdurend versteur word.

Eric het met ProAgri se besoek op die plaas teen die middel van Maart, nog net 129 mm reën gehad. Hy sê: “My sonneblom sou al lankal weg gewees het as dit nie vir geenbewerking was nie.”

Die beperkte besproeiingswater wat wel uit boorgate beskikbaar is, word gebruik waar dit die nodigste is, naamlik op die saadmielies wat hy vir Monsanto plant.

Eric sê hy kon ook al oor die elf jaar wat hy geenbewerking toepas ’n groot verbetering in die grondstruktuur sien.

Aanvanklik het hy wel nodig gehad om te dis, want geen planter kon net so in die turf vatplek kry nie, maar nou is die grond al aansienlik losser en sagter www.proagri.co.za

Valtrac het tot die geenbewerkingsboere van Settlers se redding gekom met ’n planter wat enige iets in die swart turf kan plant. vanweë die organiese inhoud en die beskerming van die mikrobes.

Sommige Pierobon-plantereenhede werk met ’n DINSI-enkelkouterstelsel en ander met ’n Filam-stelsel. Albei sny die saad en kunsmis letterlik deur enige stoppellaag in die grond in, sonder om dit te diep te plaas. Die geheim waarom die Pierobon-eenhede nie aanpak nie, lê daarin dat die dieptebeheerwiel aan die snyskyf vasgebout is. Hierdie wiel beweeg op en af teen die snyskyf en druk alle materiaal weer af wat aan die

agterkant van die snyskyf opgelig word.

Henk het gevind dat ’n enkel ystertoetrapwiel voldoende is om behoorlike grondkontak te bewerkstellig sonder om aan te pak.

Dit is ook moontlik om twee rubbertoetrapwiele te gebruik.

Henk sê hy sien uit na die dag dat hy sy hele 2 000 ha, waarvan sowat 200 ha onder besproeing is, met Pierobon kan beplant: “Dit is ekonomies, dit werk in die turf, die opkoms en plantstand is voorspelbaar en goed.”

Praat met George Cilliers by Valtrac om geenbewerking vir jou te laat werk by 056-817-7308 of e-pos: george@valtrac.co.za. www.valtrac.co.za

Pierobon-eenhede en Eric se ou Australiese plantereenhede is saam ingespan om die sonneblom te plant en Eric is baie tevrede met die opkoms en stand. Geenbewerkingspraktyke en -toerusting maak dit moontlik dat die sonneblom met bitter min reën nog oorleef.

Pierobon se DINSI-stelsel Robuustheid, duursaamheid en minimum onderhoud vir beter plantwerk.

Die DINSI-stelsel het ’n enkelsnykouter met ’n dieptebeheerwiel met ’n staalring wat teen die sny-kouter loop om hom deurentyd skoon te hou.

Pierobon se FILAM-stelsel Funksioneel, duursaam, lae onderhoud.

Die FILAM-stelsel het twee snykouters wat ’n skerp V in die grond sny terwyl twee dieptewiele met rubberbande die plantmateriaal weerskante van die kouters stewig op die grond vastrap sodat dit nie in die V invou nie. Die skerper V verseker minder grondverkrummeling. Die dieptewiele beheer terselfdertyd die diepte van die plantvoor wat gesny word en hulle metaalvellings wat teen die snykouters loop verhoed grondaanpakking.

Vernuftige ontwerp Boere wat volledige Pierobon-planters wil bestel, hoef glad nie te vrees dat die planter lomp en moeilik is om padlangs te hanteer nie. Al die planters is toegerus met ’n skuinssleepfunksie. Dit beteken jy kan tussen lande jou trekker afhak en hom weer langs die kant van die planter op ’n klein sleepstang hak en na die volgende land ry. Twee of drie planters kan op so ’n manier aanmekaar gekoppel en maklik verskuif word.

Benewens hulle gevordere groot- en fynsaadplanters is Pierobon bekend vir hulle unieke kombinasie-planter met 90 cm mielierye, 45 cm soja en 22,5 cm vir koring. www.proagri.co.za

Die skuins snykouter en wiel sorg dat die saad en kunsmis eweredig deur ’n stoppellaag en turf ingesny word en nie te diep geplaas word nie. Rubberdrukwiele is beskikbaar, maar Henk is tevrede met die enkel gerande ysterwiel.

ProAgri 146 – April 2012

19

Gewasproduksie

Sien

Kom kyk by Nampo:

NAMPO-kaart bl 28

Maak jou eie reën!

Die Rainmaker word aangedryf deur ’n straal water wat deur ’n 4 mmsproeier op ’n bakkieswiel gespuit word. Die bakkieswiel dryf ’n kabelkatrol deur ’n reduksieratkas aan en die kabelkatrol sleep die hele masjien aan ’n gegalvaniseerde staalkabel na ’n ankerpunt aan die oorkant van die land.

Hierdie lusern wat al half verdroog was as gevolg van te min reën, het baie gou herstel toe Rainmaker-kruipspuite vir besproeiing ingespan is. ir talle tevrede boere in Suid-Afrika en Afrika beteken Rotrix se Rainmaker-kruipspuite die verskil tussen mislukking en sukses. Hierdie nuttige besproeiingsoplossing kom ’n lang en mooi pad saam met ons boere.

In die 1970’s het Mike Hewitt Australiese kruipspuite ingevoer om in plaaslike boere se besproeiingsbehoeftes te voorsien. Uit ontevredenheid met die ingevoerde spuite se swak werkverrigting en onbetroubaarheid, het hy besluit om ’n doeltreffende kruipspuit met betroubare aandrywing en die minimum nodigheid vir onderhoud te ontwerp – die Rotrix Rainmaker.

Die afgelope 35 jaar verbeter en verfyn Rotrix Afrika steeds sy kruipspuite, wat regoor Afrika bemark word.

Rotrix se mense is trots op hulle kruipspuite en doen moeite om te verseker dat elke kliënt die beste waarde en werkverrigting, gerugsteun deur 35 jaar se ervaring, geniet.

V

Wat is die Rotrix Rainmaker?

Die Rotrix Rainmaker is ’n selfaangedrewe, gemeganiseerde, lopende, lineêre, oorhoofse besproeiingstelsel wat ontwerp is om blokke lande te besproei

sonder die deurlopende nodigheid van arbeid. Dit is in wese ’n gegalvaniseerde onderstel op wiele met ’n wenasstelsel wat dit oor die land inkatrol.

Hoe werk die Rotrix Rainmaker? ’n Straal water uit ’n 4 mm-sproeistuk dryf ’n bakkieswiel aan ’n reduksieratkas aan. ’n Stel kettingratte skakel die ratkas aan ’n kabelkatrol, wat die 200 m gegalvaniseerde kabel inkatrol om die hele Rainmaker oor die land wat besproei moet word in te sleep.

Terwyl die Rainmaker sy baan van 200 m lank oor die land aflê, besproei dit ’n baan van 50 m rondom die kruipspuit.

Ter wille van eenvormige watertoediening en voldoende oorvleueling, word die Rainmaker in bane van 36 m wyd gebruik. Die eerste baan moet dus 18 meter van die kant van die land af wees.

In die middel van elke 200 m-baan word ’n toevoerkraan aangebring, waaraan die Rainmaker se spesiale, buigsame, plat toevoerpyp van 65 mm gekoppel word. Die toevoerpyp is 100 m lank.

Sodra dit alles gereed is, is dit tyd vir die groot oomblik om jou Rainmaker in

Moederlyn toevoerkraan baan 1ste erpyp

toevo

toevoerkraan

Tipiese aanwending van die Rainmaker-kruipspuit.

20

ProAgri 146 – April 2012

an

a eb

2d

werking te stel: Maak jou Rainmaker aan die een kant van die land staan sodat hy met sy sleevoet na die oorkant wys. Rol die gegalvaniseerde staalkabel van 200 m uit na die oorkant van die land en maak dit daar aan ’n ankerpen vas. Koppel die toevoeryp aan die toevoerkraan in die middel van die land sodat dit met ’n draai agter om die Rainmaker na die hegtingspunt loop.

Draai nou die toevoerkraan oop en kyk hoe doeltreffend die Rainmaker sy baan benat. Wanneer hy die ankerpaal aan die oorkant van die land bereik, gaan staan hy outomaties terwyl die toevoerpyp nou reg agter hom uitgestrek lê.

So lyk die ankerpen en die staalkabel waaraan die Rainmaker homself na die oorkant van die land sleep.

Om die Rainmaker na die volgende baan te verskuif, is ewe maklik: Maak die toevoerkraan toe en ontkoppel die toevoerpyp by sowel die kraan as die Rainmaker. Laat al die water uit die pyp uit loop sodat dit ligter en makliker hanteerbaar is. Koppel dan die naaste punt van die pyp aan die Rainmaker se pypkatrol en katrol dit in met behulp van die hefboom en die 4:1 reduksieverhouding, wat dit makliker maak om die pyp in te katrol. Die Rainmaker se rollergids sal die water wat nog in die pyp oorbly uitdruk.

Sodra die pyp opgekatrol is, draai dan www.proagri.co.za

Toevoerkraan Sluisklep

Sprinkelaars T-pyp Sprinkelaarsproeierdrukbeheerklep

Pypkatrol

Pypkatrolslinger Drukmeter

die bakkieswiel ’n paar keer terug om die kabeltolkoppelaarpen te ontkoppel sodat die kabel van die ankerpen verwyder en teruggerol kan word. (Die rede waarom eers die pyp en dan die kabel opgerol word, is omdat die Rainmaker wil terugbeweeg terwyl die pyp opgerol word, tensy dit steeds aan die kabel geanker is.)

Sodra jy gekonfyt is, neem hierdie hele proses net sowat tien tot 15 minute.

Nou kan jy jou Rainmaker na sy volgende baan verskuif en die proses aan die gang sit om die volgende baan te besproei. Laat ’n halfuur vir twee werkers toe vir die verskuiwing van die Rainmaker.

Wat kan die Rainmaker besproei?

Die Rainmaker kan enige gewas wat geskik is vir oorhoofse besproeiing besproei: Macadamiabome, wingerde, suikerriet, mielies, koring, aartappels, kool en ander groente, lusern, weiding... ’n Mens moet net by rygewasse onthou om ’n paadjie te laat vir die Rainmaker om te beweeg, maar by gewasse soos weiding en lusern beweeg dit sommer deur die plante terwyl dit werk.

Die standaard Rainmaker het twee sprinkelaars (uniek aan Rainmaker) aan ’n T-pyp gemonteer om die gewas te benat. Twee sprinkelaars dien water in veel kleiner druppels toe om blaarskade en grondverdigting te vermy. Ander sprinkelaarkeuses is op aanvraag beskikbaar.

As ’n mens hoër gewasse wil besproei, gebruik jy bloot ’n verlengstuk om die Rainmaker se T-pyp met sprinkelaars hoër te lig. www.proagri.co.za

Bakkieswiel met rubberbakkies

Kabelkatrol

Aandryfrat en -ketting Pyprollergids

Sleevoet 13”-bande

Tegniese inligting en werkverrigting

Spesiale aanbod by Nampo!

Besoek Irrigation Unlimited se uitstalling by Nampo (Standplaas 196f) en bestel jou Rainmaker teen ’n spesiale afslagprys. R54 800+BTW, aflewering uitgesluit.

Elke Rainmaker word voorsien met drie stelle spuitstukke van verskillende groottes om vir elke soort gewas se waterbehoefte voorsiening te maak. Die kleiner sproeistukke verg ’n laer waterdrukking, sodat die boer pompkoste kan bespaar.

Met 3 bar drukking by die sprinkelaars lewer die Rainmaker 35 m3 per uur. Die bakkieswielsproeier se druk kan so laag as 1,5 tot 2 bar gestel word. Die Rainmaker het ’n drukmeter en verskeie kleppe om die sleepspoed en sprinkelaardrukking te verstel.

Die sleepspoed kan deur middel van die waterdrukking van die straa,l wat die bakkieseil aandryf, verstel word om die baan van 200 m in enigiets van 5 tot 11 uur te voltooi.

Groter sprinkelaarspuitstukke en ’n laer sleepspoed sorg vir maksimum waterplasing. Die teenoorgestelde word bereik as die sleepspoed versnel en kleiner spuitstukke gebruik word om ligte besproeiing, perfek vir ontkieming, te lewer.

Die sprinkelaars aan die T-pyp kan ook verstel word om elk net ’n halwe sirkel te benat wanneer besproeiingbehoeftes dit vereis en ook sodat die pad voor die Rainmaker droog gelaat kan word wanneer nuutgeploegde lande besproei word.

Hoekom Rainmaker?

Dis maklik om met die Rainmaker te werk en sy praktiese ontwerp maak dit een van die beste keuses vir bekostigbare, doeltreffende verskuifbare besproeiing. Die Rainmaker se besproeiingskoste per hektaar is ongeëwenaard laag, dit is maklik om die Rainmaker by bestaande besproeiing-stelsels in te skakel en dit bespaar die boer sakke vol

geld aan arbeidskoste.

Die Rotrix Rainmaker is heeltemal verskuifbaar en baie maklik en goedkoop om te onderhou.

Rainmaker skakel die ewige gesukkel, ondoeltreffendheid en gewasvertrapping van goukoppelpype en sleeppype uit en verminder die diefstalrisiko.

Rainmaker bied die boer doeltreffende waterbestuur omdat dit nie te lank op sekere plekke besproei en te kort op ander soos dikwels met ander verskuifbare besproeiingstelsels die geval is nie.

As die Rainmaker eers in bedryf gestel is, weet die boer presies hoeveel water hy met elke lopie toedien. ’n Belangrike voordeel is dat Rainmaker maklik is om te installeer met minder ondergrondse pype as sekere ander soorte verskuifbare besproeiing en geen nodigheid vir bykomende kragpunte nie.

Net die beste diens en rugsteun Dit is Rotrix Afrika se trots om net die beste diens en rugsteun te bied. Onderdele, onderdeellyste, produktekeninge, onderhoudsprosedures en raad is altyd regstreeks aan die kliënt beskikbaar.

Rotrix se mense weet dat boere se gewasse nooit mag dors ly nie, daarom is diens en betroubaarheid reeds die afgelope 35 jaar die sleutel tot Rotrix se sukses.

Praat vandag met Jasper Hewitt van Rotrix by 023-343-3438 of 082-7737544 of stuur ’n e-pos na rotrix@intekom.co.za of besoek www.rotrixirrigator.co.za vir meer inligting. Waarom wag op reën?

Maak jou eie met Rainmaker.

ProAgri 146 – April 2012

21

Gewasproduksie

Sien

NAMPO-kaart bl 28

KVERNELAND se OPTIMA planter

ka’ma’ plant! y is ideaal vir saadmielies, eintlik konvensioneel grootgemaak, maar presteer selfs deur stoppels. Die Kverneland HD Optima van Jupidex het hom in sy eerste seisoen in Suid-Afrika bewys as ’n mielieplanter wat nog sy merk gaan maak.

H

Met ’n plantestand van 97 000 per hektaar was Monsanto se saadmielie-inspekteurs ook baie tevrede.

22

ProAgri 146 – April 2012

Foto: Liaan Lotter

Duitse noukeurigheid en die plaaslike behoefte aan ’n stewige, betroubare, vinnige en maklik hanteerbare planter het mekaar gevind in die HD Optima wat van ’n 3-ry tot ’n 8-ry beskikbaar is.

Eric Kleynhans van Klerksdorp beduie: “Die Optima is ideaal vir saadmielies. Kyk hoe maklik is dit om eenhede te ontkoppel vir die aanplanting van mannetjies en wyfies in die regte aantal rye.”

Die eenheid word gelig en vasgehak, ’n plaatjie stuit die saad en Eric Kleynhans van Klerksdorp is baie nog ’n plaatjie stuit die kunsmis na tevrede met sy Optima-planter en Liaan die eenheid.

Lotter van Jupidex se vriendelike diens.

As jy saadmielies vir Monsanto plant, jaag jy dit nie af nie, maar natuurlik moes die Optima homself Die Optima het aanvanklik verlede so ’n bietjie bewys in die eerste seisoen. jaar by Nampo Eric se aandag om twee “Teen 12 km/u was die plantestand redes getrek: Die prys vir die waarde uiteindelik net so goed as teen 8 km/u,” wat jy kry en die feit dat die 8-ry lag Eric. En ons praat hier van 97 000 planter so gerieflik kan opvou om deur plante per hektaar. Met ander planters is enige hek te kan ry. in dieselfde omstandighede ’n stand van “Met ons saadmielies werk ons nie op net 85 000 bereik. uitgebreide wye gronde nie. Ek moet Eric was eintlik die baanbreker met deur hekke en padlangs kan beweeg en betrekking tot die HD Optima in Suidmet die Optima is dit eenvoudig ’n geval Afrika, want hy is die man wat heel van toevou en ry,” sê Eric. Die opvou eerste daarmee begin plant het en hy het kan maklik per hand geskied, of met die ook die tandekryprobleme gehad. byvoeging van ’n eenheid, hidroulies Die groot probleem was dat die Europeërs op die trekker se hidrouliese stelsel reken om die nodige vakuumkrag te voorsien. In Suid-Afrika, met temperature van tot 40 grade Celsius op die land, is dit egter nie prakties nie. ’n Afsonderlike kragaftakkerpomp is nodig om die planter se vakuumwaaier aan te dryf.

Jupidex het nie op hulle laat wag nie. Met die hulp van die Duitse ingenieurs wat by Eric op die plaas kom kyk het, het Jupidex ’n pomp laat invlieg, totdat hulle ’n plaaslike plan kon maak.

Eric is baie tevrede met Jupidex se diens. “Dit was twee weke voor planttyd en elkeen het sy bydrae Evert Potgieter, Pieter Potgieter en Neil gelewer en uit sy pad gegaan om van der Westhuizen is die gelukkige die dinge te laat werk. ’n Maatplantspan van Mushlendow wat 1 672 ha skappy kan nie beter diens as dit met hulle nuwe Optima-planters geplant lewer nie.” het. www.proagri.co.za

van die trekker af. Die planter vernou in ’n japtrap tot 3 meter.

Alle werkende dele aan die Optima is doelgerig, presies en eenvoudig om te hanteer.

Haal die pyn uit planttyd By die Mushlendow-voerkraal naby Koster is daar 12 000 beeste en 5 000 skape wat moet kos kry en hulle kyk met gretige oë na die mielie-aanplantings. Dit is natuurlik glad nie grappies om in ’n maand se tyd 3 400 hektaar mielies geplant te kry nie.

Met die toevoeging van drie 6-ry Optima-planters is die pyn uit planttyd gehaal.

Pieter Potgieter, wat in beheer van die plantproses is, is baie tevrede met die eerste seisoen se resultate: “Die diepte was goed, die kunsmisplasing is goed en die planter hanteer maklik, selfs in lande met kontoere.”

Hy is ook baie tevrede met die maklike kalibrering. “Jy hoef nêrens onder ’n ding in te kruip of jou hande vuil te maak nie. Jy laat skiet net die ketting en ruil die rat.”

En toe ’n werker per ongeluk ’n ket-

Liaan Lotter het Kverneland se HD Optima ook deur sy passies in ’n stoppelland gesit en daar was niks verkeerd met die opkoms en plasing nie.

ting breek, was dit ook nie ’n probleem nie. ’n Doodgewone fietsketting kon die ding doen!

Benewens die ketting en ’n paar laers wat teen die einde van die seisoen vervang moes word, was dit nog glad nie nodig vir een van die tevrede Optimaeienaars om Jupidex se diens in te roep nie.

Die planters hou!

Liaan Lotter, plaaslike agent van Jupidex, lag lekker daaroor, maar dit keer hom nie om gereeld op die plase te gaan kuier om seker te maak alles is reg nie.

“My foon is altyd aan. Ek is net ’n oproep ver,” sê hy.

Nog ’n voordeel Saad- en kunsmiskalibrering kan binne ’n minuut veranvan die Optima is der word deur die ketting te laat skiet en die ratte te ruil. dat daar nie geweldige trekkerkrag vereis word nie. Die 8-ry kan gemaklik met ’n 84 kW trekker hanteer word.

Met die pomp aan die planter self, kan die trekkeroperateur ook rustig wees wanneer hy in die wenakker kom. Die pomp sorg dat die vakuum-aksie behou word en dit is glad nie nodig om die trekker se omwentelinge op te jaag soos met Die HD Optima se unieke planterplaat het nie seëls wat sommige ander kan slyt nie – die lug vir die vakuumaksie word deur ’n planters nie. sentrale bus ingesuig. www.proagri.co.za

Teen 1 500 enjinomwentelinge en die kragaftakker op 1 000 opm vir die pomp, word ’n gemaklike 7,5 bar druk gehandhaaf. ’n Unieke eienskap van die planter is die werking van die uitmeeteenheid en Kverneland het ’n spesiale patent daarvoor laat registreer. Die eenheid het geen seëls wat kan slyt nie; hy suig sy lug deur ’n bus in die middel van die planterplaat.

Wat saadplasing in die grond betref, sorg die dubbelkouter met sy V-hoek en geribte rand vir egalige plantvore sonder grondaanpaksels, die maklik verstelbare drukking van die eenheid (tot 129 kg) met die dieptewiele wat afsonderlik van mekaar kan beweeg, sorg vir egalige diepte en die breë vastrapwiele sorg dat elke pit behoorlike grondkontak het sonder die nodigheid van toekrappers.

Nog ’n groot voordeel is die sentrale kunsmishouer wat 1 650 kg kunsmis met gemak kan hanteer en korrek kan plaas met behulp van ’n roller wat saggies met die korrels omgaan sodat groot en klein gelyk gestrooi kan word. Dit is gerieflik om die kunsmisbak met ’n laaigraaf te vul sodat knaende opvulonderbrekings nie nodig is nie.

Hoewel die Optima HD vir konvensionele bewerking gebou is, is hy ook robuust en aanpasbaar genoeg om deur stoppels te werk. Liaan het self ’n eksperiment gedoen. Met die toevoeging van ry-oopmakers, het die Optima met gemak deur ’n stoppelland gewerk en die plantestand agterna was bewys daarvan dat die Optima ma’ ka’ plant!

Bestel nou jou HD Optima-planter vir die nuwe seisoen. Skakel Jose de Nobrega by 079-885-7902 of kom maak ’n draai by die Jupidex-saal by Nampo. Besoek ons webtuiste www.jupidex.co.za. Sien bl 28 vir ’n Nampo-terreinkaart.

ProAgri 146 – April 2012

23

Gebruik u rivierwater vir

besproeiing?

Ray’s T Mechanics watersuiweringstelsels: • • • • • •

Gebruik omgekeerde osmosestelsels Die filtreerstelsel word in die watertoevoer geplaas Filters is uniek ontwerp en gebruik nanotegnologie-membrane Filters stuit 99,9% van alle bakterieë en virusse Vastestowwe groter as 0,001 mikron word gefiltreer 25 - 80% van swaarmetale word gekeer deur die filter (a angende van die soort metaal) • Die filters haal selfs die sout uit seewater • Die stelsel gebruik minder krag as ander stelsels, want minder waterdruk word deur die filters vereis – 1kw/h se krag per 1 kiloliter suiwer water • Stelsels word na die boer se behoe es ontwerp en gebou

Skakel Ray’s T Mechanics vandag by: 072-335-5976 (Raymund Lundie) of 082-491-5322 (David Pretorius) of stuur ’n epos na davidpretorius@vodamail.co.za.

24

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Gewasproduksie

Plant jou aalwurmprobleme weg - Dit beheer parasitiese aalwurms - Dit is ’n groenbemesting - Dit is ’n beroker

Berei jou grond met bladrammenas voor vir gesonde: - Aartappels - Mielies - Groente - Druiwe aar is geen rede waarom enige groente- en selfs graanboer wat onder besproeiing plant, ooit weer met aalwurm hoef te sukkel nie.

“Aalwurms beïnvloed nie meer my produksie nie,” sê Johan van den Bosch, slaaiboer van Tarlton. Hy het vier jaar gelede, op aanbeveling van Jannie Fourie van Javelin Seeds, begin met eksperimentele aanplantings van bladrammenas as ’n rotasiegewas en het nog nooit weer teruggekyk nie. Rammenas is nou ’n volledige deel van sy wisselbouprogram.

Bladrammenas is ’n groenbemestingsradys en die oplossings wat hy bied lê waarlik op al drie vlakke van die woord:

D

Met drie persent organiese inhoud in sy grond, het Johan van den Bosch, slaaiboer van Tarlton, rede om so tevrede te lyk. www.proagri.co.za

aalwurms is predatories en word nie geraak nie.

Prof Driekie Fourie van Noordwesuniversiteit bevestig die werking van rammenas. Sy en haar studente het 98% sukses in potproewe behaal!

Met die aalwurms uit die weg, kan die plante met die res van hulle werk begin.

Op 20 tot 30 persent blom is die metanatriumkonsentrasie in die blare die hoogste. Dis wanneer die plante gesny en in die grond ingewerk moet word.

Jannie sê: “Sommige boere het probeer om rammenas net so in te werk, maar dis baie meer doeltreffend as dit eers gesny word. Maar die twee aksies moet feitlik gelyk verloop – die een trekker moet letterlik in die ander een se spore loop!”

Die rede daarvoor is dat die blare geen kans moet kry om uit te droog nie.

As groenbemester word stikstof en ander noodsaaklike elemente in die blare vasgevang en gestoor. As die blare eers in die grond is, vind die verrottingsproses baie vinnig plaas - binne twee weke.

“Hoe meer hy vrot en hoe lekkerder hy stink, hoe beter werk hy,” lag Johan.

Die verrottingsproses gaan nie net oor bemesting nie; dit verlaag ook swamdruk deur die vrystelling van metanatriumgas.

Die gas beskadig die selwande van skadelike swamme soos pythium, rhizoktonia en sklerotinia.

Groenbemesting kan jaarliks geplant word, maar volgens Jannie maak dit ekonomies sin om elke jaar 30% van jou grond so te behandel. Dit beteken na elke derde oes. Dít is die soort raad en diens wat boere by Javelin Seeds kan verwag, waar suksesvolle geldmaakoeste verkoop word.

Met rammenas as deel van sy program, spog Johan met drie persent organiese inhoud in sy grond. Vir baie boere klink dit na ’n ydele droom, maar met die regte praktyke en hulp van ’n saadmaatskappy soos Javelin Seeds, is dit wel moontlik.

“Daar is nie kitsoplossings in die landbou nie,” waarsku Jannie. Dit is waarom hy as verspreider van Rijk Zwaan-groentesaad en Joordens Zaden in Suid-Afrika moeite doen om ’n pad saam met boere te loop. “Ek verkoop nie saad nie, ek verkoop ’n oes.”

Dis ’n groot verantwoordelikheid, want Javelin verskaf ’n groot persentasie van die komkommer-, blaarslaai- en soetrissiesaad in Suid-Afrika.

As deel van die volledige dienspakket werk Jannie, as plantkundige, ook saam met met Carl Bisschoff-Tulleken, wat na sy eie positiewe ondervinding met rammenas, ’n kontrakteursdiens aan boere lewer. Hy toets vir aalwurmgetalle en -tipes, maak aanbevelings en het die regte toerusting om die aanplanting, sny en inwerk van rammenas lag-lag af te handel.

Rammenas kan regdeur die jaar aangeplant word, maar vir werklike doeltreffendheid teen aalwurm, moet die grondtemperatuur bo 10 grade Celsius wees, wanneer die aalwurms nog aktief is. Die saadjies kiem na drie tot vier dae en die plante moet verkieslik 60 dae in die grond wees. Rammenas vra nogal baie water (tot so 20 ml per week in die winter). Onder besproeiing lewer dit maklik tussen 140 en 160 ton groen materiaal per hektaar.

Skakel Jannie Fourie by 082-332Die aanbevole saaidigtheid is 25 kg 8567 of 082-400-3334, of e-pos: per hektaar om seker te maak dat die jannie@javelinseeds.co.za. Carl haarwortels ’n ononderbroke netwerk Bisschoff-Tulleken staan ook reg met deur die grond vorm. sy volledige kontrakteursdiens by Die twee soorte bladrammenas gaan 082-450-6154. elk op ’n vernuftige manier met die verskillende soorte aalwurms om.

Aalwurmmannetjies stel in hulle kort leeftyd meer in voorplanting as kos belang, daarom konsentreer die rammenas se arsenaal op die aalwurmwyfies, wat boere se oesskade veroorsaak.

Terranova verstop die knopwortel-aalwurmwyfie se spysverteringstelsel. Die wortel se selsap verkurk en dis so goed of sy het ’n sakkie sement ingesluk!

Doublet is veral doeltreffend teen die sist-aalwurm. Die selsap veroorsaak dat al haar nakomelinge in mannetjies verander... en sonder wyfies sterf die hele spul uit!

Jannie Fourie van Javelin Seeds beduie dat Rammenas maak net die die uitgebreide wortelstruktuur van parasietiese aalwurms wat op bladrammenas nie net aalwurms beveg nie, wortels parasiteer dood. Goeie maar ook vir goeie dreinering sorg.

ProAgri 146 – April 2012

25

Hulpbronbestuur

Vermillian beskerm boere se bates wee gewilde jongmanne wat in ’n wye streek rondom Viljoenskroon vriendelik gegroet word, is Reyno Snyman en Dillan Westerink. En ook geen wonder nie, want hulle bied boere ’n produk en diens wat werklik werk.

Reyno is ’n verfkontrakteur wat ook damme en dakke seël, konstruksies soos afdakke, grasdakke en tenks oprig, allerhande staalwerk doen en elektriese heinings aanbring.

Hy is ’n energieke en leergierige ondernemer wat altyd na beter oplossings vir sy klante soek. Hy doen graag sy eie proefnemings om bo alle twyfel te bepaal wat werk en wat werk nie.

So het Reyno op die perfekte antwoord vir lekplekke, roes en enige verfwerk afgekom: Vermillian Verf se nanotegnologie wat ’n nuwe era van absolute doeltreffendheid in verftegnologie inlui.

Nanotegnologie beteken dat die verf se deeltjies so klein is dat dit tussen die molekules van die oppervlakte indring om daarmee ineen te smelt. Dis waarom Vermillian se waterdigting nie later lostrek soos gewone waterdigtingsmiddels nie, hoekom Vermillian se Verust roes summier en permanent stopsit en hoekom Vermillian se verf nooit afskilfer of afdop nie.

Reyno gebruik nou net Vermilliantegnologie en sy klante is net so tevrede soos hy met die resultate.

Reyno is ingenome met al Vermillian se produkte, want dit stel hom in staat om diens in ’n klas van sy eie aan sy klante te bied. “Vermillian se emaljeverf bedek enige oppervlak met minder lae as die beste ander verf. Dit is rekbaar, sukkel nie lank om droog te word nie en jy sien sommer dis ’n duursame verf,” sê Reyno.

Vermillian het ’n perfekte produk vir elke behoefte, selfs vir daardie moeilike uitdagings waar gewone verf maar net nie die paal haal nie, vertel Reyno.

Een van daardie uitdagings is die voersilo’s en hysers by Taaiboschbult se groot voerkraal. Die konsentrate in die voer veroorsaak kwaai roes aan metaal.

Boonop gee die voer baie stof af, wat op die metaaloppervlaktes saampak en so nat op die metaal bly lê as dit reën. Dit help roes natuurlik verder aan.

T

“Nanotegnologie beteken dat die verf se deeltjies so klein is dat dit tussen die molekules van die oppervlakte indring om daarmee ineen te smelt. Dis waarom Vermillian se waterdigting nie later lostrek soos gewone waterdigtingsmiddels nie, hoekom Vermillian se Verust roes summier en permanent stopsit en hoekom Vermillian se verf nooit afskilfer of afdop nie.”

Maar met Vermillian se Verust het Reyno Taaiboschbult se roesgevaar summier gestuit. Bo-oor die Verust het 26

ProAgri 146 – April 2012

Reyno se span Vermillian se emaljeverf aangewend en hierdie behandeling gaan Taaiboschbult se voeraanleg se lewe

aansienlik verleng, sê Reyno.

Hy het van die verf met ’n skraper probeer afkrap, maar dit kom glad nie so maklik af soos gewone verf nie.

Moenie Vermillian gebruik as jy dit môre weer wil afskuur nie, waarsku Reyno. Jy gaan sukkel.

Verust werk ewe goed op die dak van Alec Gossayn (Edms) Bpk se nuwe sonneblom-oliepers by Viljoenskroon.

Die gebou het eers ’n erdewarefabriek gehuisves en die stoom uit die oonde www.proagri.co.za

Hierdie gebou, wat eers ’n erdewarefabriek gehuisves het, word nou ’n sonneblomoliepers. Die stoom van die erdewerkoonde het kwaai roes aan die dak veroorsaak, maar Reyno Snyman het dit binne en buite met Vermillian se Verust gestuit. Hier is werkers besig om Vermillian se Solar Aircon op die dak aan te bring om ’n aangename binnetemperatuur te verseker.

Boere landwyd kan baat by Vermillian se: • Verust vir alle staal • Roeswerende oksied vir onderlaag • Waterdigting vir dakke en beton • Emalje vir duursame afwerking • Muurverf wat hou • Solar aircon vir temperatuurbeheer • Kraakvuller vir onderhoudswerk

Twee gewilde jongmanne in die Vrystaat is Dillan Westerink (Vermillianverskaffer) en Reyno Snyman (kontrakteur) wat Vermillian Verf se produkte gebruik om boere se bates te beskerm. Hier is hulle by Taaiboschbult-voerkraal se voerhyser, wat erg aan roes blootgestel was totdat Reyno se span die roes met Vermillian se Verust gestuit het. www.proagri.co.za

het die dak laat roes. Reyno het die roes met Vermillian se Verust gestuit en die dak met Vermillian se Solar Aircon geverf, sodat die gebou nou heerlik koel binne is. “Solar Aircon maak werklik ’n verskil van ses tot tien grade Celsius in die temperatuur,” sê hy.

Waterdigting van tenks en damme was voorheen vir Reyno ’n kopseer, want na ’n maand begin water deur gewone waterdigtingsprodukte syfer en nie te lank daarna nie skilfer dit af.

Vermillian se nanotegnologie verseël enige oppervlakte permanent en honderd persent lekvry.

Maar Vermilian verskaf nie net die heel beste produkte nie – Vermillian verskaf ook die kundigheid wat nodig is om elke verfuitdaging suksesvol te bowe te kom, sê Reyno.

Dillan Westerink, sy plaaslike Vermillian-verskaffer, stem met Reyno saam. Hy het met Vermillian kennis gemaak toe sy pa, die bestuurder van Hunters Rise-varkboerdery Vermillian se waterdigting, Verust en Solar Aircon, met soveel sukses in die varkbehuising gebruik het. “Dis lekker om die beste produk te bemark,” sê Dillan.

Vir meer inligting oor Vermillian se wenprodukte, praat met Dillan Westerink by 081-467-2189 as jy in die omgewing rondom Viljoenskroon is, of met Herman Hooneberg-Smit by 010-5911-010 vir diens enige plek in die land. Elardusparktak by 012-345-4273.

ProAgri 146 – April 2012

27

NAMPO-kaart Veilingskompleks (afdak)

Four Lakes Caltexsaal 19

Veilingslokaal Caltexsaal

Noordelik hek

Suiwelkompleks KK Animal Perdekompleks Skaapkompleks

Beeskompleks Landrover

86

a b

87a b c

d

88a b

c

t

d+e

89a b c

92 John Deere 61

67

66

65

62-64

68

93

Kynoch

Vitamech e d c b 11a

37-39

f 13

12

8a 9a

14a

PANNAR 16

72

96

122 &

g

97

f

73

v

74

98 MICROBIAL SOLUTIONS

99 PNS

75

104

103

Besoek ook gerus al die telersgenootskappe in die bees- en skaapkomplekse.

c

d

a

f

b

190

191

c

Greenfields

e d

126

160 a

f

b

e

c

169

100 a d

f e

125

185

ESKOM Saal 105

b

168b

c

a

186

b

77

161a

c

b c

168a

b

116

162

80a

111

f c d f e d

161b

c a

167

78

115

76

166

79

49

a b

Jupidex

187

44

46

v

t

110 47

Nampo saal

e

42

d

t

43

t

BIERTUIN

117

188

b

41

100 50 - 51

112

189

25

53 53

GSI Group

t

v

c

1

Auditoruim

24

40

19b

4a

3 Nampo

ENGEN MUSEUM

25

54

v

Sample saal

55

Graan SA

Klub/Club 2000

d

71

Senwes saal

ABSA LAAN - ABSA AVENUE

Shell

SANTAM Landbousaal

b 56

b 95

e d c b

info

c

70a

163b

28

f e d c b

94 a

107a

58b

Aquamat

36a b

107b

f e d c b

29

57

b

35a

Staalmeester

30

58a

b

163a

59

34a

Gedenkmuur

Agri Afrika

t

69

33

Roodebanksaal

Tal-Tec

31 32

Donkerhoeksaal

Roodebank Saadsaal K2Agri Monsanto Pioneer

60

Hopefieldsaal

Crop-Tech

d

ProAgri ProAgri wens graag ons adverteerders wat die geleentheid gebruik het om in hierdie spesiale Nampo-uitgawe te adverteer, alle sukses met hulle uitstallings by Nampo toe.

Boere wat suksesvol vorentoe wil boer met ProAgri, kan dié verskaffers vind soos op die kaart aangedui.

Valtrac

Verseker jou onderneming se plek in ProAgri se 2013-Nampo-uitgawe.

Stuur ’n e-pos na info@proagri.co.za of skakel een van ons bemarkers:

TLU SA Namposaal 1

137

138b

d c

217

216

207

204

a b c

d

215

208

f a

220

f e

203

e b

200

195

193

c

206

f

a b

e

199b

196

192 154

c

175

155

b

205

a b c a b c

199a

d

a

174

156a

157 172

e

156b

7 19 a b c

173

133

171b

171a

158

159

ein

170

198

197

d

c

d

146

err

b

iet

f

ras

a

nst

d

147

A aS

e

146

e

c

mo

De

f

b

145

f

a

b

rn

136

b c

a

va

Trading

f e d f f d

sq

a b

c Inttrac a 131

150

144

139

e d

135

143

Smith Power (Kubota)

Hu

125

b c

e d f

149

t

4x4

129

v

b c a

134

128

138a

f

a

142

140

132

141

& 127

Stefan van Wyk: 082-381-7563 Anneke Claassen: 083-301-9134

Nic Sleepwaens

ABC Hansen

Senter 360

Irrigation unlimited

Peake Equipment

222

221

214

213

212

211

210

209

202

201

194

176

178

179

180

181

182

183

184

Toyota

150

Fotowedstryd!

ProAgri bereik in Augustus ’n mylpaal met sy 150ste uitgawe.

Ons nooi graag ons lesers uit om vir die spesiale gedenkuitgawe hulle heel mooiste foto’s in te stuur van enige boerderybedrywigheid of plaastoneel. Die wenfoto sal vir die voorblad gebruik word.

Om te kwalifiseer, moet die foto’s aan die volgende voorwaardes voldoen: - Portretfoto (met ander woorde regop en nie landskap nie) - Minstens 2 megagrepe groot (ons afmetings is 275 mm X 210 mm).

- Dit moet elektronies gestuur word na esta@proagri.co.za.

(Ons kan nie afgedrukte foto’s in aanmerking neem of terugstuur nie.)

- Onthou om jou naam en kontakbesonderhede by te sit, asook waar, wanneer en waarmee die foto geneem is.

- Sluitingsdatum: 29 Junie 2012.

32

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur

Husqvarna blaas brande weg

eldbrande veroorsaak jaarliks groot skade vir mens en dier. Wegholveldbrande verwoes die afgelope 25 jaar elke jaar gemiddeld 14 000 hektaar beboste gebied. In Januarie 2012 alleen, is meer as 100 mense in brande dood, en in 2008 is meer as 84 000 hektaar bome verwoes.

Suid-Afrika is ’n land met ’n groot brandgevaar. Minstens 90% van brande word veroorsaak deur mense – kwaadwillig of onverskillig. Droë en winderige toestande veroorsaak dat klein brande sommer vinnig in groot rampe kan ontaard.

Die bosbou- en landbousektor is baie kwesbaar vir veldbrande, wat nie net groot ekonomiese skade aanrig nie, maar ook tragiese gevolge kan hê. Ekosisteme kan vernietig word, die struktuur en biologiese aspekte van die landskap kan verander word en ook die klimaat en grondprestasie kan beïnvloed word.

Malcolm Corns, Husqvarna se bemarkingsbestuurder, sê meer skeppende maniere is nodig om brande te bestry, aangesien die aantal brande en die graad van skade jaarliks groter word.

Volgens navorsing wat in Amerika gedoen is, kan meer as die helfte van

V

die wegholveldbrande deur voorbrande of brandpaaie gestuit word. Brandpaaie maak dit ook makliker vir brandbestryders om brande te bereik. Ingevolge Suid-Afrikaanse wetgewing is elke boer verantwoordelik om sy eie voorbrande en brandpaaie in stand te hou en dit is hier waar Malcolm reken Husqvarna, as ’n leier in die bedryf, kan bydra tot ’n veiliger, meer kostedoeltreffende manier om brande te bestry.

Die Husqvarna 380BTS-blaser is ’n arbeidsbesparende tegnologie-oplossing vir die maak van voorbrande. Weg is dae van harke en brandplakke.

Die Husqvarna 380BTS is een van die kragtigste rugsakblasers op die mark.

Die buisgemonteerde versneller maak dit maklik om die lugvloei te beheer.

Daarby het die blaser ’n spesiaal ontwerpte waaier en ’n indrukwekkende X-Torq® enjin wat ’n gedugte lugvloei en -spoed verseker.

Die Husqvarna 380 BTS-blaser is ontwerp om soos ’n handskoen te pas; met ’n verstelbare handvatstel en ’n breëband-harnas met ’n heupgordel wat gewig beter versprei om seker te maak dis gemaklik vir lang tydperke.

Gaan kyk gerus by die Husqvarnauitstalling by Nampo om te sien hoe gemaklik die blaser op ’n mens se rug pas.

Volgens Malcolm het die blaser boere behoorlik verbaas in al die toetse wat hulle gedoen het. Die blaser het goed gevaar om voorbrande te beheer en om brande te bestry. Die blaser blaas meer as 19,4 kubieke meter lug per sekonde teen ’n indrukwekkende lugvloeispoed van 321 kilometer per uur.

Dit werk eenvoudig: Die operateur plaas bloot die blaser se spuitstuk by die vuur se basis en laat waai! Die vlamme se suurstof en brandstof word skoon weggeblaas. As die operateur die vuur hierdie of daardie kant toe wil aanjaag, staan hy bloot ’n paar tree tru en blaas

Sien

NAMPO-kaart bl 28

die vuur waar hy hom wil hê deur die die lugvloeispoed te verander.

Die blaser kan ook gebruik word om gebiede in plantasies skoon te maak van puin om te keer dat die vuur versprei.

Dit werk veral goed wanneer voorbrande gemaak word.

“Met die blaser op vol spoed en die spuitstuk naby aan die grond, is dit maklik vir die operateur om tussen bome rond te beweeg en die puin uit die voorbrand se pad te verwyder,” sê Malcolm. So kan presies beheer word waarheen die vuur beweeg. “’n Mens kan ook die gebied om die stamme van die bome skoonmaak om die bome se bas teen die voorbrand te beskerm.”

Nog ’n gawe toepassing van die blaser is om agter die vuur skoon te maak. Dit speel gou-gou klaar met smeulende kooltjies wat versteek in die gras lê en wag om weer ’n brand te begin sodra jy jou rug draai.

Die Husqvarna 380 BTS-blaser is ook goed vir die omgewing. Dit verrig baie minder skade aan die grond as ander brandbestrydingsmetodes wat die grond versteur. Ander gereedskap, soos grawe en harke, is geneig om die wortelstelsels van plante beskadig en dus gronderosie aan te help.

Die droë winter kom nader – laat Husqvarna jou help om hierdie brandseisoen slaggereed in te gaan.

Vir meer inligting besoek gerus www.husqvarna.co.za of skakel 033-846-9700.

Die beheer van wegholveldbrande is gevaarlike, uitputtende werk. Die Husqvarna 380 BTS-blaser maak brandbeheer en voorbrande kinderspeletjies. Kyk op die Nampo-kaart op bl 28 om Husqvarna se uitstalling te vind. www.proagri.co.za

ProAgri 146 – April 2012

33

Hulpbronbestuur

Vrolikheid saam met die perde deur Elna Wahl – Mooikrans Equus

Met ’n afsluitingsdag op Mooikrans het Monique Newmann die grapmakerperd, Zulu die oggend laat oefen om te gaan lê vir die vertoning later die dag, maar voor die skare mense, het hy eenvoudig geweier. ns het met ons vorige artikel baie geskryf oor die wonderlike hulpmiddel wat die perd kan wees in die hantering van kinders met gedragsprobleme.

Op Mooikrans Equus is ons egter nie gedurig besig met terapie of opvoedingsprogramme nie. Ons het ook ons heerlike aftydjies met baie plesier tussen ons trop van 40 pragtige perde.

Elke perd het sy eie persoonlikheid net soos mense ook hulle eie persoonlikheidseienskappe het. Mense vra dikwels vir my of ek elke perd wat op Mooikrans is, se naam ken. Dan lag ek te lekker, want ek ken sy naam, sy plek in die hiërargie van die trop, sy goeie eienskappe, sy voorkeure, sy afkeure en indien daar dalk so iets bestaan, ook sy swak eienskappe. Nie dat my perde juis swak eienskappe het nie. (Watter perdeliefhebber sou nou uitkom met die waarheid dat daar een van sy perde is

O

34

ProAgri 146 – April 2012

met slegte eienskappe?)

Die feit dat elke perd uniek is en ook die feit dat hierdie unieke eienskappe soveel met die mens se persoonlikheidstrekke ooreenstem, is juis dit wat die perd so ideaal maak as hulpmiddel in die terapeutiese proses by die mens.

Perde word ook depressief, moedeloos en eensaam maar hulle word ook vrolik en gelukkig. Hulle is egter nooit agterbaks of gemeen nie en dra nooit ’n haatgevoel rond nie. Hulle sal jou nooit wil terugkry vir iets wat jy verkeerd teenoor hulle gedoen het nie. Hulle vergewe onvoorwaardelik. (Bietjie anders as mense.)

Zulu is ’n pragtige pikswart reun met ’n wit kol op die voorkop en een wit agterpoot. Hy is een van ons grapmakers omdat hy ’n gebore na-aper is. Dit het ons al in groot verleentheid gehad omdat ’n mens nie altyd weet wat regtig

waar is en wat grappies is nie. Eenmaal het ons besoek ontvang van ’n groep Engelse ruiters uit die stad met hul ysterbeslaande Engelse perde. Teen die einde van ons voldaguitrit word een van hulle perde pootseer en hulle weet nie watter kant toe nie. Ons het ook nie raad nie, want ons perde word nooit pootseer nie, sê ons. Dus lei die ruiter maar sy mank perd.

Na net ’n paar treë is Zulu se linker agterpoot so seer dat hy nie kan loop nie. Ons tel die voet op maar sien niks.

Die voet is ook nie warm nie. Nou moet ons ook maar lei. Wat ’n verleentheid voor die Engelse .... ’n Boerperd met ’n seer poot! Kop onderstebo bekyk ek my perd wat nou gelei moet word, en wat sien ek! Nou is dit sy regter agterpoot waarop hy nie kan trap nie! Hy het darem gou geweet al die grappies is verby toe die Mooikrans-ruiter opspring en hakke gee dat hy hardloop dat hy sommer so klein word.

Toe ons merries klein vulletjies gehad het, het Zulu gesorg dat hy op ’n manier in die merries se kampie kom en wanneer ons gaste hulle kom verwonder het aan die klein vulletjies, het Zulu dieselfde runnikgeluidjies as die merries gemaak om ook aandag te kry. Hy het selfs geloop en omkyk, omkyk, nes die ander merries, dat sy kastige vulletjie hom water toe moet volg.

In die arena, waar die beginnerruiters geleer word om die ruiterkuns te bemeester, sorg Zulu altyd vir een of ander gebeurtenis om die eentonigheid van om en om in die arena, bietjie te verlig. ’n Klein voornemende ruitertjie van so agt jaar, met ’n engelse kletterpetjie (helmet) op die kop, alles kompleet, stap ewe flink voor Zulu uit, reg vir die dag se les. Maar almal kry nie die perde goed beheer nie, dus duur die stappery bietjie te lank na Zulu se sin. Toe hy seker is dat niemand kyk nie, strek hy sy nek vorentoe en byt met een goedgemikte byt die boonste knoppie van die petjie morsaf. Die hol petjie maak ’n aardige geluid en dit voel vreeslik en die ruitertjie dink sy kop is oopgebyt. Hy dink sy harsings steek nou uit en hy skreeu so hard dat ek dink sy ma hoor hom in Pretoria. ’n Klomp ander gaan

www.proagri.co.za

aan die huil van ontsteltenis of net sommer omdat die ander huil, en Zulu probeer om ongemerk ontslae te raak van die knoppie wat hy nog al die tyd in sy bek hou.

Om Zulu bietjie terug te kry vir al die skrik wat hy my gedurig op die lyf jaag het ek besluit om hom ’n poets te bak. Ek weet dat hy een van die brandwagte van die trop is wie se verantwoordelikheid dit is om oor die veiligheid van die trop te waak.

Daarom het ek op ’n stil Sondagmiddag versigtig en met ’n ompad gestap na waar die perde rustig in die veld wei. Ek het noukeurig sorg gedra dat nie een van hulle my sien nie en my in die lang gras versteek. Toe ek seker is dat Zulu my kan hoor, maak ek ’n vreemde geluid en ritsel in die lang gras. Die wonderlike brandwag wat hy is, kom Zulu stap graag tot al die kinders se groot vermaak in die eetsaal in waar hy hy versigtig nader gedraf, speel witbrood eet en koeldrank uit ’n blikkie drink. met die kop, proes en doen alles perfek om al die ander perde se aandag te kry. Almal skaar hulle agter te wees! Om te skrik vir so koue pamvolgende keer skryf ek oor die sosiale die dapper brandwag en hyself is so in poen! gedrag van perde in die trop waarin sy skik met sy vertoning wat hy lewer, Leer jou perde ken, ook wanneer hulle woon. jy kan nie help om hard te lag nie. hulle nie opgesaal is nie, en daar sal ’n Baie groete vanuit die Hoëveld, waar Hierdie keer was dit sy beurt om verleë wonderwêreld vir jou oopgaan. Met ’n ’n mens nog vry kan asemhaal.

Mooikrans Equus: Opvoedkundige sentrum en perdryvakansies Tel: 082-732-8172

www.proagri.co.za

www.mooikrans.co.za

ProAgri 146 – April 2012

35

Hulpbronbestuur

Ons boer saam (8) Die groter rol van vroue in familieboerdery deur Prof Elmarie Venter van NMMU

amilieboerderye speel ’n baie belangrike rol in die Suid-Afrikaanse ekonomie, maar daar word nog min erkenning aan die rol en belangrikheid van eggenotes in familieboerderye gegee en nog minder aan hulle reg tot eienaarskap en bestuur. Die weduwee wat voorsitter word, die ondersteunende vrou wat die boeke doen, die agter-dieskerms “hoof emosionele beampte” is voorbeelde van die stereotipe rolle wat aan eggenotes van boere in familieboerderye toegeken word.

Baie vroue is “onsigbaar” binne en buite die familieboerdery en word nie in dieselfde lig as hulle manlike eweknie beskou nie, veral nie waar beide die man en vrou saam op die plaas boer en mede-eienaars is nie. Dogters is tradisioneel net as suksesvol beskou as hulle “goed” getrou het en hulle word dikwels as bloot ’n “verlenging van haar man se eiendom” gesien.

Daar word nog steeds onder baie boere as vanselfsprekend aanvaar dat die primêre rol van die vrou is om na haar kinders en ander huishoudelike pligte om te sien. Hulle is oënskynlik ook van mening dat daar nie tyd is vir die vrou om mede-eienaar van die boerdery te wees nie, laat staan nog haar eie besigheid op die plaas te bedryf of om ’n besigheid elders, weg van die plaas af te begin.

Ons sien egter meer en meer dat sosiale, ekonomiese en ander omstan-

F

dighede vroue dwing om weg te beweeg van hierdie beperkende rolle en om beheer te neem oor hulle eie lewens. Vandag beklee vroue verskeie posisies wat tradisioneel, en byna by uitstek, die man s’n was, soos byvoorbeeld om ’n boerdery te bestuur, te begin of te besit.

Die vrou se rol in familieboerderye raak toenemend belangrik en krities tot die voortbestaan van die familie in die geheel. Vroue wat in die familieonderneming werksaam is, is in alle waarskynlikheid ewe kundige, doelgerigte mede-eienaars, wie se insette en betrokkenheid eerder aangemoedig moet word, as om net tot “koeitjies-enkalfies” gereduseer te word.

Nuwer insigte staan insluiting eerder as uitsluiting van vroulike eggenotes in familie-eienaarskapooreenkomste voor.

Daarmee sê ons nie dat geslagsvraagstukke heeltemal verdwyn het nie, maar in meer en meer families sien ons dat geslag al minder ’n vraagstuk is wanneer dit by leierskap, eienaarskap en deelname kom.

Vroue se rol in die opvolgingsproses Vir die eienaar-bestuurder se vrou skep die opvolgingsproses ’n komplekse stel van uitdagings en onsekerhede. Sy kan ’n belangrike rol speel in suksesvolle opvolgings deur verskeie konflikte en dilemmas te help oplos. Ma’s en vrouens kan hulleself baie bekommer oor die emosionele en finansiële toekoms van die familie en werk voortdurend hard om as tussengangers op te tree om konflik te ontlont wat tussen die eienaarbestuurder en die kinders of tussen broers en susters self kan ontstaan. Dit is dikwels vroue wat die bal aan die rol sit met betrekking tot opvolging.

Elize en Marius Res van Heidelberg boer lekker saam.

36

ProAgri 146 – April 2012

Maar die vrou word ook gekonfronteer met die opgee van baie belangrike rolle wat sy binne en buite die familie boerdery gespeel het. Sommige vroue kan selfs opvolgbeplanning afraai, in die vrees dat hierdie proses die familieharmonie sal versteur. Dit is ook vir ’n ma baie moeilik as daar ’n keuse tussen haar kinders vir opvolging gemaak moet word, selfs al wys die bestuursvaardighede en ervaring op ’n duidelike keuse tussen die kinders.

Dogters het weer ander vraagstukke om te hanteer tydens die opvolgingsproses. Vir hulle is opvolging ’n tyd van spanning en konflik tussen die begeerte om outonoom te raak en ’n skuldgevoel teenoor hulle ouers. Konflik tussen kinders kan ook tydens hierdie fase breekpunt bereik. ’n Dogter kry dikwels ook nie dieselfde ondersteuning, geleenthede en opleiding as seuns wanneer dit by opvolging in familieboerderye kom nie.

Dit is nog tradisioneel so dat die pa wil hê sy seun of seuns moet die familieboerdery oorneem. Die dogter is gewoonlik net ’n keuse by opvolging as daar geen seuns beskikbaar is nie.

Die situasie is egter besig om vinnig te verander. Dit is al herhaaldelik bewys dat die oudste seun nie noodwendig die beste opvolger is nie en dat seuns nie noodwendig beter bestuurders as dogters is nie. Daar is heelwat voorbeelde van vroue wat die leisels by hul mans moes oorneem weens siekte of dood en ’n reuse-sukses daarvan gemaak het. Dieselfde geld vir dogters.

Die opvolgingsproses moet deeglik en betyds beplan word, wie ook al gaan oorneem. By opvolging behoort geslag nie die deurslaggewende rol in die keuse van ’n opvolger te wees nie, maar die bevoegdhede, opleiding en ervaring van die potensiële opvolger(s). As objektiwiteit in die keuse van die opvolger ’n probleem is, moet die hulp van professionele buitepersone of die raad van ander families wat wel suksesvolle opvolgings gehad het, ingewin word.

Dit gebeur ook dat dogters en vroue verkies om nie formeel in die familieboerdery werksaam te wees nie en dikwels trou dogters en woon elders.

Indien dit wel die geval is, moet daar betyds voorsiening gemaak word rakende aspekte soos vergoeding uit die boerdery of aansprake op eienaarskap.

Die vrou het ’n unieke en toenemende belangrike rol om te speel in familieboerderye. Dit is krities dat hulle manlike eweknieë en ander familielede hiervan sal kennis neem en hulle die geleenthede tot opleiding en ervaring sal gee wat hulle toekom. www.proagri.co.za

agrilag Regtig gehoor!

Kille logika

Werfnuus www.proagri.co.za deur Dom Boer

Hoe verhoed jy molle om tonnels in jou tuin te grawe?

– Steek al die grawe weg.

Nonsensie Twee balonne sweef rustig laag oor die woestyn. Skielik skree die een ballon vir die ander een: “Pasop vir daardie kaktusssss...”

Tragiese waarheid Die enkelma koop vir haar vierjarige seuntjie ’n speelskeer-stel, volledig met speelskuim en groot, kleurige plastieklemmetjies. Die seuntjie is ingenome met die nuwe speelding by die badkamer in en toe sy ma inloer, sien sy hy skeer sy bene – net soos sy ma.

“Vrou,” sê die man met sy hand op die beeldradio se skakelaar, “is daar enigiets wat jy wil sê voordat die rugbyseisoen begin?”

Volle vertroue “Bid jy elke keer voordat jy eet?” vra die Sondagskooljuffrou.

“Nee,” antwoord die seuntjie, “my ma kan goed kook.”

Nare waarheid ’n Arabiese sjeik keer terug na ’n vakansie van Amerika.

“Wat het jou die meeste beïndruk van die Amerikaners?” vra ’n mede-sjeik.

“Hulle verkoopsmanne,” antwoord die sjeik en gespe sy ski’s vas.

Die tannie kla oor die prys van koejawels in die vrugtewinkel: “Toe ek jonk was, kon ’n mens ’n hele kas koejawels kry vir ’n paar pennies.”

“Ja, dis waar, Tannie,” antwoord die winkelier, “maar destyds het koejawels jou blindedermontsteking gegee.

Vandag gee hulle jou hope vitamien C.” Wenner!

Gerrie Ludick wen ’n musiekpiering van Thys die Bosveldklong met sy raak opmerking: “Ek ken net drie soorte mense: Dié wat kan tel en dié wat nie kan tel nie.” Gerrie, laat weet ons asseblief na watter posadres ons jou prys kan stuur.

www.proagri.co.za

ProAgri spog met ’n pragtige vars webwerf propvol nuus en foto’s. Besoek gerus ons werf of volg die skakels om spesifieke artikels en berigte te lees: Boer met onthoringde renosters Te midde van die renosterstropery-krisis waarin Suid-Afrika homself bevind, het verskeie mense al voorgestel dat die verbod op renosterhoringhandel afgeskaf moet word. Volg die skakel om meer te lees: http://bit.ly/onthoring Veiligheid op plase moet bevorder word Volgens die Ministerie van Polisie kan boere binnekort ’n nuwe plan vir landelike veiligheid verwag. In terme van die plan sal veiligheid op plase tot ’n voorrangsaak verklaar word. http://bit.ly/veiligopplase Graan SA se kongres vol hoogtepunte Graan SA se onlangse jaarkongres is beskryf as “die beste kongres in jare”.

Die organisasie sê in ’n nuusvrystelling dat ’n wye verskeidenheid sprekers tot die sukses bygedra het. http://bit.ly/graansakongres Vetpret met vurkhysers Agri Mega bied vanjaar die jaarlikse Vurkhyser-operateurkompetisie aan op Donderdag, 19 April by die LNR-Bien Donné Navorsingsplaas (tussen die Paarl en Franschhoek op die R45). http://bit.ly/vurkhysers Senter 360 sorg vir soet sukses Die prys is reg, die gehalte is goed en dit is eg Suid-Afrikaans. So som Pieter van der Westhuizen van Komatipoort die redes op waarom ’n boer in ’n Senter 360-spilpunt behoort te belê. http://bit.ly/senter360 NAC hou jou bo “Jy moet onthou daar is nie parkeerplek daar bo nie. Jy ry in die lug en daar is nie so ’n ding soos ‘gou aftrek’ as jy moeilikheid het nie,” sê Tertius van Jaarsveld, NAC se direkteur vir Vliegtuigonderhoudsdienste. http://bit.ly/houjoubo

ProAgri 146 – April 2012

37

Veeboerdery

Sien

NAMPO-kaart bl 28

Van die kraal na die kombuis Om beeste gelukkig en tevrede te hou in ’n oornagkraal, moet voorsiening gemaak word vir 2 m² ruimte per bees en natuurlik water. Om hulle bymekaar te bring vir hantering, voorsien vir die helfte van ’n vierkante meter. s vleis nie meer lekker sag en sappig en gesond is nie, gaan niemand dit meer eet nie. Dan kan die vleisboer ook maar die kraal se hek agter hom ooplos, want dit gaan nie meer die moeite werd wees om beeste of skape aan te hou nie.

Die hantering van vee regdeur hulle ganse lewe, is net so belangrik soos die genetika wat met groot sorg gekies word om die beste produkte te lewer. ProAgri het by die veehanteringsmense wat al 38 jaar in die bedryf is, Tal-Tec, gaan inloer vir ’n paar wenke oor veehanteringstoerusting. Bronwen Talbot antwoord ons vrae:

A

PA: Hoekom sal enige boer krale en toerusting koop as hy dit self kan bou?

BT: Dit gaan oor tyd en geld. Dit het net so duur geword om te bou as om te koop, want die materiaalkoste is hoog en ’n boer se tyd is kosbaar. Dit neem ’n

boer ’n halwe dag om ’n kraal met voorafvervaardigde hekke op te rig, maar om eers die hekke te maak, kan weke neem. Natuurlik, as ’n boer met die materiaal en tyd sit, is dit logies om self te maak.

PA: Wat van bestaande krale en toerusting? Hoe kan dit in ’n nuwe oprigting gebruik word?

BT: Ek sê altyd vir die boere dat die beeste nie omgee as ’n deel van die kraal nie meer so mooi lyk nie. Krale gaan oor beeste, en as die beeste nie omgee nie, hoekom sal enigiemand anders?

Dit maak sin om van bestaande strukture gebruik te maak, soos klipmure wat nog op baie plase is, of heinings en bestaande krale. As jy koste kan bespaar op die een sy van ’n kraal, kan jy eerder daardie geld gebruik vir ’n behoorlike skaal of laaibank.

PA: Julle bestee baie tyd en aandag

Stewige, maar verskuifbare, veehanteringstoerusting maak die lewe vir boere baie makliker.

38

ProAgri 146 – April 2012

aan ontwerp en slim planne; hoe beskerm julle julle idees?

BT: Dit is so dat die bedryf waarin ons is, se grootste mededinging die boer self is, maar ons handelsmerk en gehalte is ons grootste bates. Tal-Tec is ’n geregistreerde handelsmerk. Daar is baie jare se ingenieurskundigheid in ons werk.

PA: Luister julle na boere se idees en probleme?

BT: Ja, veral by skoue en soos nou weer

by Nampo, gesels ons graag met boere en as ’n idee vir ons sinvol klink, sal ons daarna kyk. Ons kan egter nie elke klein wysiging aanbring nie, want dit sal nie kostedoeltreffend wees nie. Gewoonlik, as ’n boer ’n plan het om iets vir sy bepaalde omstandighede beter te maak, kan hy dit self tot uitvoer bring of aanbou aan ons stelsel.

Wat boere net in gedagte moet hou met alle maatskappye se veehanterings-toerusting, is dat dit vir die gemiddelde dier voorsiening maak. Daai reuse 1,5 ton bul moet maar op ’n ander manier hanteer word en die pasgebore kalwers gaan nie stilstaan in die volwasse diere se drukgang nie.

PA: Watter sin hoor jy gereeld van boere af?

BT: “Ja, maar sal dit stewig genoeg wees vir my bul?”

PA: En is dit?

BT: Ja, na al die jare in die bedryf is ons goed bekend met selfs die krag van “my bul”! Die pype wat gebruik word, die manier waarop dit gebuig word en die ontwerp van die krale, maak dit stewig genoeg. Daar is ook so iets soos “oorontwerp”, waar toerusting so stewig en swaar is dat dit nie meer kostedoeltreffend of gemaklik hanteerbaar is nie. Dit moet sterk genoeg sonder vermorsing wees. www.proagri.co.za

’n Besending gemengde veehanteringstoerusting op pad na Zambië. diere eers aan nuwe toerusting gewoond maak voordat hulle dit begin gebruik.

Laat hulle gereeld deur die hanteringsgang beweeg voordat hulle die eerste keer werklik hanteer word. Dit is ook beter om die verskillende soorte hantering op verskillende plekke te doen. Skei jou skaal en die gang waar jy brandmerk, doseer en KI, anders gaan jy altyd sukkel om jou diere te weeg. Dieselfde geld vir die spuitdip – dit is nie die plek vir embrio-oorplantings nie!

Gereelde aksies, soos weeg, moet vir diere geen verskrikking inhou nie, want dan gaan jy tyd spaar en ’n beter produk lewer.

PA: Is dit regtig nodig om gereeld te weeg en hoe kies jy ’n skaal?

BT: Al die boere ken die uitdrukking: Om te meet is om te weet, want dan kan jy verbeter. Syfers laat jou sake loop. ’n Goeie elektroniese skaal wat ’n goeie reputasie het en by ’n maatskappy met ’n bewese rekord gekoop word, is maar die beste. As die prys van ’n skaal te goed is om waar te wees, is dit waarskynlik “te goed om waar te wees”.

Nogtans behoort ’n skaal jou nie meer as een goeie bees te kos nie. Elektroniese skale is vinnig en akkuraat, dit is gebou om voorsiening te maak vir gebeure soos ’n dier wat val of spring en dit kan maklik verwyder en toegesluit word.

PA: Julle laaibanke en hanteringsgange word al meer met wiele toegerus. Hoekom?

BT: Dit gebeur al hoe meer dat boere grond huur en hulle vee op verskillende plekke wil hanteer – dus is dit sinvol dat die toerusting maklik verskuif moet kan word.

Dit is makliker, vinniger en goedkoper om toerusting te haak en te sleep as om vee aan te jaag.

Daarby wil jy dit ook nie te maklik maak vir die diewe om die beeste op ’n Pype wat gebuig word, is aansienlik stewiger as vragmotor te laai nie – pype wat gesaag en gelas word.

PA: Waarop moet boere let as hulle veehanteringstoerusting koop?

BT: Kyk na die gehalte van die materiaal en hoe dit aanmekaar gesit is. Elke lasplek is ’n swak plek – dus hoe minder laste daar is, hoe stewiger sal die toerusting wees. Dit is waarom ons byvoorbeeld masjiene het wat die pype in die regte vorm kan buig.

Maak seker dat die verfwerk goed en egalig is, dat roes nie by oop plekkies kan begin nie.

Kyk dat die oppervlakke waarmee die diere in aanraking kom, met ander woorde, die binnekant van drukgange en klampe, rond en glad afgewerk is. Die doel van enige veehanteringstoerusting is immers om te keer dat diere seerkry en om te sorg dat die boer of hanteerder veilig is.

Toerusting moet boere help om vee so vinnig en pynloos as moontlik te hanteer.

Dit is onvermydelik dat diere spanning sal ervaar deur hantering, maar hoe gouer die proses verby is, hoe beter vir almal, en hoe sagter is die vleis uiteindelik!

PA: Is daar maniere om die spanningsvlakke te verlaag?

BT: Ons beveel altyd aan dat boere die

www.proagri.co.za

Netjies sweiswerk en afwerking is die stempel op Tal-Tec se lang proses van ontwikkeling en ingenieursvernuf. bêre liewer die laaibank in die skuur.

PA: Hoe groot moet ’n kraal wees en hoe breed en hoog moet ’n drukgang wees?

BT: Die standaardbreedte vir ’n drukgang vir volwasse diere is 700 mm en die hoogte is 1,8 m. Dan werk ons ook op die beginsel dat ’n bees minstens 2 m² kraalruimte vir ’n oornagkraal nodig het. Vir ’n werkskraal waarin beeste net ’n kort rukkie vertoef, is minder ruimte nodig. Byvoorbeeld: Vir 50 beeste benodig jy ’n werkskraal van 25 m². Ons beeshekke is 3 m lank, met ander woorde, jy kyk na 8 hekke (9 m x 3 m). Vir ’n oornagkraal benodig jy vir 50 beeste ten minste 100 m², met ander woorde, 14 hekke (12 m x 9 m).

PA: Word daar voorsiening gemaak vir beeste met horings?

BT: Nee, nie regtig nie, die neiging is in elk geval om met poenskoppe te boer of te onthoring. Ons het al ’n versoek vir ’n spuitdip vanaf Kenia gehad vir beeste met horings, en toe het ons maar net die kante laer gemaak. Maar gewoonlik werk beeste met horings die ding vir hulleself uit – hulle weet om hulle koppe te draai!

PA: Wat geniet jy in die bedryf?

BT: Ek dink boere is die interessantse en beste kliënte wat ’n mens kan kry... en ek wil graag op my bord ’n sappige stukkie rooivleis hê en weet ons het ’n bydrae gelewer.

Maak veehantering maklik met Tal-Tec: Kontak Bronwen by 082-7364476, 012-250-2188 of bronwen@taltec.co.za. Of besoek Tal-Tec se uitstalling by Nampo – laat die ProAgri-kaart op bl 28 jou na die kraal toe lei.

ProAgri 146 – April 2012

39

Boer lekker en lonend met Tuli’s Dié winsgewende Afrika-bees spog met die volgende eienskappe: - Aangepas vir enige streek in die land - Natuurlike gladdevelweerstand teen bosluise - Maklik hanteerbaar met ’n rustige temperament - Poenskopfaktor is sterk oorerflik - Uitstekende basterkrag vir kruisteling met bos taurus, bos indicus en ander sanga groepe - Goeie moederlyn met uitstekende vrugbaarheid, kort interkalfperiode, maklike kalwing en goeie melkproduksie

Sit vleis en vreugde in jou boerdery met Tuli’s. Praat met die Tulitelersgenootskap by 051-410-0958 of besoek www.tulicattle.co.za 39

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Veeboerdery

Diereproduksie:

Sien

NAMPO-kaart bl 28

Proteïene is belangrik in die winter Die hoofdoel van winteraanvullings is om die voedingstowwe wat die veld nie meer kan voorsien nie, aan te vul, om sodoende die benutting van die beskikbare weiding te optimaliseer. Proteïene is die voedingstof wat eerste skaars raak in die winter en dus aangevul moet word. odra gras begin volwasse word, word voedingstowwe vanuit die bogrondse dele van die plant na die wortels verplaas. Deur voedingstowwe in die wortels te berg, het die plant voldoende voedingstowwe om in die volgende lente nuwe blare te produseer wat kan voedsel vervaardig.

Hierdie proses is tot voordeel van die plant, maar laat die boer ongelukkig met gras met ’n lae proteïeninhoud wat hy vir sy diere moet voer.

Navorsing het getoon dat, sodra die proteïeninhoud van die gras laer as 6 tot 8% daal, proteïenaanvulling noodsaaklik word vir optimale diereproduksie.

S

Proteïen die “eerste beperkende” voedingstof Dit word algemeen aanvaar dat rumendegradeerbare proteïen (RDP) die “eerste beperkende” voedingstof is wat ’n invloed het op die benutting van laegraadse winterweiding. Proefresultate het getoon dat die aanvulling van proteïene op winterweiding die gemiddelde ruvoerinname met 34,5 % bo dié van die kontrolegroep, wat geen aanvulling ontvang het nie, verhoog het (Van Niekerk en Jacobs, 1989).

Ureum as RDP-bron Aangesien natuurlike proteïenbronne (byvoorbeeld oliekoek) duur is, is dit nie ekonomies om dit as enigste rumendegradeerbare bron te gebruik nie. ’n Alternatiewe, goedkoper bron van RDP wat algemeen gebruik word, is KK Animal Nutrition se Voergraad Ureum.

Ureum bestaan uit 46% stikstof (N); dit is 287% ekwiwalente proteïen.

Ureum word in die rumen afgebreek na ammoniak, die afbraakproduk wat deur die rumenmikrobes (veral veselverterende bakterieë) gebruik word om hulle eie mikrobe-proteïen te vervaardig.

Mikrobe-proteïen maak sowat 60 tot 80% van die totale proteïene wat die dunderm bereik uit, en is dus die vernaamste bron www.proagri.co.za

van proteïen vir herkouers op die veld.

Die belangrikheid van swael in ureum-bevattende winterlekke Rumenmikrobes gebruik ammoniak om aminosure, wat die boustene van mikrobe-proteïene is, te vervaardig.

Sekere amminosure, naamlik metionien, sistien en sisteïen, bevat swael (S) en kan slegs deur die rumenmikrobes ver-

vaardig word indien hulle S tot hulle beskikking het. Die verhouding van N tot S in die dierlike liggaam is 10:1 en die ideale verhouding van NPN:S in lekke is dus ook 10:1. Wanneer lekke vermeng word, kan hierdie verhouding verkry word deur 2,5 kg swael by ’n lek te voeg vir elke 50 kg ureum wat in die lekgebruik word.

Die onderstaande lekke is gebalanseer ten opsigte van die belangrikste voedingstowwe vir die optimale benutting van die natuurlike weiding deur diere.

Opsomming Gee proteïene in ’n gebalanseerde lek aan diere vir optimale produksie en reproduksie gedurende die wintermaande.

Vir verdere inligting skakel Alina Taute, ’n KK Animal Nutrition-voedingkundige, by 082-322-0333.

Tabel 1: Resepte vir die selfmeng van vroeëdroëseisoenlekke vir beeste en skape

Grondstof Mieliemeel Oliekoek Voergraad ureum Kimtrafos 12/Fermafos 12 Kalori 3000 Voergraad swael Sout Totaal Inname: g/bees/dag Inname: g/skaap/dag

Met oliekoek 250 150 100 100 50 5 350 1005 450 - 650 80 - 120

Sonder oliekoek 250 150 150 50 7 350 957 350 - 500 *

* Nie geskik vir skape

Diere wat genoeg proteïene in die winter inkry, kom klokslag op hitte, kalf gereeld, produseer meer melk en die kalwers groei vinniger om vir die boer wins te verseker, soos hierdie spog-Romagnola’s van Dail van Rensburg van Delareyville.

ProAgri 146 – April 2012

40

Oljaco Game Dealers Gasverkoper: Rooi Ivoor Boerdery Die volgende wild sal op die veiling aangebied word:

6 Buffels 40 Blesbokke 80 Blouwildebeeste 20 Elande 20 Gemsbokke 10 Goue Blouwildebeeste 50 Goue Blouwildebees Splits 4 Kameelperde 20 Koedoes 5 Livingstone Elande 15 Njalas 4 Renosters 150 Rooibokke 20 Rooihartbeeste 15 Sebras 8 Swartwitpens bulle 10 Volstruise 20 Waterbokke

28 April 2012 om 11:00, Oljaco Krale, Vaalwater

Skakel vooraf om seker te maak of die wild waarin u belangstel reeds op hok is.

Kontakbesonderhede: Tel: 014-755-3626 Sel: 082-388-2740/1/2/3/4 E-pos: gamedealers@mweb.co.za

www.oljaco.co.za

42

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

oeie gehalte diere bly die sleutel tot sukses vir elke ernstige beesboer. “’n Minderwaardige dier eet net soveel en het net soveel aandag nodig,” sê Kiep van Niekerk van Melkboomboerdery naby Moorreesburg.

Hy het ’n paar jaar gelede sy Angus-stoet gekanselleer en oorgeskakel na ’n kommersiële kudde. “Dit beteken nie dat ek minderwaardige diere aankoop nie,” sê hy. Dit is een van die redes waarom hy graag die Boland Kamerade, Dirk Giliomee, Gielie Geldenhuys en Nico Olivier, se jaarlikse veiling op Rustenberg Wynlandgoed ondersteun.

“Ek het toentertyd my kudde begin deur by Dirk se pa te koop en ek is verseker van die gehalte diere en goeie diens wat hulle aanbied,” sê hy.

Kiep boer met koring, kanola, vleisbeeste en skape, maar hy is Goeie gehalte Angus-genetika sal by Boland Kamerade se veiling op 14 Junie 2012, besig om met die skape weg te

by Rustenberg Wynlandgoed te Stellenbosch, beskikbaar wees. doen as gevolg van diefstal en arbeid. Hy sê hy kom met die minimum arbeid klaar en dit is ook een van die Angus-eienskappe in te boet nie. “Hier Angusras vir gehardheid selekteer, sal jy redes waarom hy eerder die kommerwaar ek boer en die koeie in die winter ’n bees kry wat op enige plek in die land siële pad loop, want skoudeelname as kalf wanneer ek baie groenvoer het, kan aanpas. stoetboer verg baie arbeid. kan jy nie die Angus klop met kruisNog ’n eienskap wat vir hom baie beDie feit dat hy met Angusse boer, krag nie.” langrik is, is die diere se temperament maak ook min arbeid moontlik. Een van Die middagveiling van Boland Kamen dit is een van die redes waarom hy die Angusse se kenmerke is juis hulle erade op 14 Junie op Rustenberg, nie in hierdie stadium kyk na kruisteling saggeaarde temperament. Daarby is buite Stellenbosch, trek kopers vanoor nie. Carl sê: “Ek wil rustig tussen my hulle poenskoppe, so daar is geen die hele Suid-Afrika, sê Gielie Geldenbeeste kan deurloop en aan hulle kan horings wat ’n boer kan gaffel nie. huys. Die Kamerade gaan ongeveer 80 vat.”

Nog ’n boer wat nie die geleentheid diere (bulle en vroulike diere) aanbied Goeie nuus is dat Carl so twee jaar sal laat verbygaan om goeie Angusen Gielie sê dit is die ideale geleentgelede met ’n stoettelery begin het en genetika te bekom nie, is Carl Moller heid vir kommersiële boere wat hy sê die rasdirekteur is heel tevrede van Gannapan-boerdery so 60 km geharde, vrugbare bulle soek, asook met hulle vordering. noord van Carnarvon. Carl sê Gielie se stoetboere op soek na alternatiewe Die Angus is die grootste vleisras in beeste aard veral goed by hom, want genetika. die wêreld met die wydste genepoel, hy boer ook in harde wêreld met koue Kiep sê hy koop graag sy diere op wat ook in Suid-Afrika as vinnig winters en warm somers. Carl nooi ’n veiling aan, want dan is hy seker hy groeiende mediumraambees al gewilder graag mense uit om by hom te kom kyk betaal ’n markverwante prys. Hy meen raak. Angusse het klein kalwers met ’n hoe goed die Angusse in die Karoo dit is goed om jou eie oordeel te meet daaglikse groeitempo waarop vele ander presteer: “Jy weet daar is ’n persepsie aan die van medeboere, want almal rasse maar net jaloers kan wees. Saam dat swart beeste nie in hierdie warm wen uiteindelik. met vrugbaarheid, maklike geboortes en wêreld kan aanpas nie. Mense moet by “Daarby is hierdie veiling ook ’n goeie melkeienskappe is Angus ’n beesmy kom kyk hoe gemaklik staan die unieke en besondere gebeurtenis in ’n boer se droom. Voeg daarby die gesogte rooi en swart Angusse in die sand in baie pragtige omgewing – so tussen vleis met sy goeie marmering en jy het temperature van tot oor die 46°C!” die wingerde en akkerbome,” sê hy. ’n wenner regdeur.

Vir Carl is konstitusie baie belangrik Die spoggeleentheid word ook al Hoewel kruiskrag vir baie kommeren hy selekteer sy diere vir prestasie in gewilder as gesinsuitstappie met allersiële boere belangrik is, voel Kiep dat uiterste toestande. Hy sê as jy in die lei ander bedrywighede wat rondom hy nie bereid is om enige van die die veiling plaasvind, soos ’n Angusbraaiwedstryd, ’n vleishanteringsdemonstrasie en ’n wynveiling. Die geleentheid word ook elke jaar gebruik om geld vir ’n verdienstelike saak in te samel.

Boland Kamerade doen dit weer

Swart en rooi Angusse kan met die regte seleksie uiterste weersomstandighede hanteer. www.proagri.co.za

Vee & veilings

G

Vir meer inligting oor die veiling, skakel Nico by 082-881-9119.

Prinsvlei Angusse, Dirk Giliomee, Bredasdorp, 083-302-5575, twoway@telkomsa.net. Rheeboksplaat Angusse, Gielie Geldenhuys, Ceres, 082-460-6327, gtgeldenhuys@mweb.co.za

ProAgri 146 – April 2012

43

44

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 146 – April 2012

45

46

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 146 – April 2012

47

48

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 146 – April 2012

49

5de Boland Kamerade veiling

Prinsvlei Angusse Dirk Giliomee, Bredasdorp, 083-302-5575, d.giliomee@yahoo.com

Rheeboksplaat Angusse Gielie Geldenhuys, Ceres, 082-460-6327, gtgeldenhuys@mweb.co.za

Veilingsdatum 14 Junie 2012

Posbus 61, Stutterheim 4930 Tel 043-683-1330 Sel: 083-272-1255 Epos: manager@dohnemerino.org Website: www.dohnemerio.org

50

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

Vee & veilings Buffalo Valley vir Drakensbergers vanaf strawwe Rooiwater en Galsiekte, Suurveld Skakel John Roos 082-809-7941 Carolina

Weska Dohne

AgriTrader Veilingsdatum : 12 Julie 2012 Boeta Wessels: 082-927-8320

boetawessel@omail.co.za

Advertensiediens vir die boer Advertising service for the farmer 40 000 eksemplare na aktiewe kommersiële boere landswyd

AgriTrader is ʼn uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landboutoerus ng by mekaar uit te bring.

Vir die bekos gbaarste advertensietariewe in Suid-Afrika, skakel: Stefan van Wyk (Bloemfontein)

Engela du Plessis Marië e van Dyk (Pretoria)

www.proagri.co.za

082-381-7563 051-446-6089 stefan@agritrader.co.za 012-342-5141 engela@proagri.co.za 083-594-8438 marie e@proagri.co.za ProAgri 146 – April 2012

51

AgriGids

WEED CONTROL IN DAMS Control aquatic plants with sterile (triploid) grass carp.

We are the only national approved supplier of sterile (triploid) grass carp in SA. Aquatic Weed Control specialise in the biological control of aquatic weeds since 1991.

We pioneered this protocol in South Africa.

Biological control is the most cost efficient and effective method in the control of aquatic weeds.

This service is supplied by professional scientists with 25 years experience.

Contact Aquatic Weed Control: 011- 769-2257 / 082-801-2228 083-633-4665 E-mail: awc@exol.co.za

www. tatamatarps.co.za 2

500g/ 400 micron PVC @ R25 per m 650g/ 500 micron PVC @ R42 per m2

900g/ 800 micron PVC @ R40 per m2 280g/ 55% shade net @ R9 per m2

Reservoir linings

Truck tarps

Earth dam linings

Feed covers

PHONE TODAY! 072 279 3294

• Mobiele veekrale • Nekklampe • Mobiele laaibanke • Selfvoerders • Opvou skaalbakke

Kontak Jan Abraham Strauss 082-636-1785 www.agrishalom.co.za / info@ssksteel.co.za

Contact 021 557 0606 or info@fourlakes.co.za or order online at www.fourlakes.co.za

100% waterproof Very comfortable

See you at NAMPO Caltex hall

Craftsman

Ribble

ESK

Tillamook Bay

For more styles, go to www.fourlakes.co.za 52

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

AgriGids

www.proagri.co.za

ProAgri 146 – April 2012

53

AgriGids

Jy kan nie dag en nag jou vee dophou nie, maar Faunatrack kan.

Met die AcciTag-merker aan 10% van jou kudde, sal die FaunaTrack-stelsel jou deur boodskappe na jou rekenaar of selfoon waarsku dat diewe en jakkals se kind besig is om moles te maak.

Die kontrolestasie kry sy krag deur ’n sonpaneel en het 24-uur toegang tot die Internet.

Kontak Desmund by 082-414-3242 of per e-pos pro_buzz@mweb.co.za

Red jou wins!

For Sale: Berit Country Home and Chapel Berit Country Home and Chapel is an upmarket country estate 10 km from Rustenburg in the Northwest Province. This exquisite property not only prides itself on being a guest lodge, but also includes a chapel, as well as a separate five-bedroom residence and large thatched lapa.

The purpose-built guest lodge features eight en-suite bedrooms decorated with beautiful Blackwood and Yellowwood furniture. There is also a formal lounge with a cosy fire place, a large dining room and a well-equipped kitchen and wine cellar capable of catering for up to 100 guests.

The 2.9 ha property features two boreholes and the power supply is backed up by a 40 kVA standby generator. The gardens are landscaped with more than 340 fruit and other indigenous trees.

The rezoning of the property allows for further development and therefore, Berit Country Home and Chapel offers unique opportunities such as: • Guest lodge • Wedding venue • Corporate functions venue • Spiritual retreat • Rehabilitation centre • Cosmetic surgery recovery centre • Small private school/convent

Asking price: R6 million including VAT (negotiable).

No transfer duties payable.

For more information and to view the property, please contact: Kobus Smith PropChoice Mobile Number: 082-464-3685 54

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

AgriGids

www.proagri.co.za

ProAgri 146 – April 2012

55

AgriGids

AANDAG BOERE Boer vooruit met die beste bakkies

www.cittoncars.co.za

Skakel ons vandag by 012-335-6740 om te ervaar waarom ons # 1 keuse vir boere is.

Riaan Voster: 072 201 6440 Hv Zambesi en Dr Swanepoel weg, Montana, Pretoria e-mail: wjavorster@vodamail.co.za

Kubota B1820 - Nuut R100 000

Hino dubbel dif kraan trok - 16 ton trokADE407 enjin. 8 ton kraan R199 000

Wally: 082 471 7758 Daantjie: 082 358 0184

Visit us for more specials CAT 424D TLB - 2005 model R210 000

Kubota L39 TLB - Nuut R335 000

Ford trekkers - verskeidenheid

Samag D/side 8ton trok ADE352turbo enjin R175 000

Nissan ug780 Kraantrok 8ton trok 4ton kraan R145 000

ALL PRICES EXCLUDE VAT

56

ProAgri 146 – April 2012

www.proagri.co.za

AgriGids

Span jou bates in en kry meer uit!

Alle staal, pype, sink, lemmetjiesdraad en kabels

PRETORIA: Francois Müller: 082 900 9472 Tel: 012 804 2734/8 Faks: 012 804 1871 Fakkelstraat 253, Silverton Elektriese omheining: Theo Kruger: 072 621 3807

KROONSTAD Jan Müller: 082 447 0181 Tel: 056 213 1760/5 Faks: 056 213 1790 7de Laan nr 11, Industria KROONSTAD

Produkte word landswyd afgelewer.

VERMILLIAN VERF U nuwe dimensie in verftegnologie Spesiale fabrieksaanbiedinge!!!

SOLAR AIRCON HITTEWEERKAATSENDE DAKVERF Isoleer koue, keer uitsetting en inkrimping met nanotegnologie

20l

Nou R749,99 Fabriek:

Eloffsdal: Elarduspark: Viljoenskroon:

010-5911-010 012-335-4218 012-335-4124 012-335-0330 012-345-4273 081-467-2189

VERUST Roesvoorkomingsbehandeling, roes- en kiemdoder, verf regstreeks op roes, verdunnerbasis

Nou R469,99

www.vermillianpaint.com www.proagri.co.za

5l

Bk 96/16880/23

Sedert 1980 Since

VEELDOELIGE AKRILIESE PVA Binne-/buitemuurverf, roupleistermure, plafonne, 5 jaar lewensverwagting

20l

Nou R229,99 ROOI/GRYS OKSIED

Roeswerende staalonderlaag, vinnige droging, verdunnerbasis

5l

Nou R129,99 Volg ons op

ProAgri 146 – April 2012

57