ProAgri

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

Mei / May 2012 Nr / No 147 ISSN 1042–1558

Gratis

Biotegnologie gee voorsprong

Binne:

Jou Nampo-kaart

Geenbewerking klop droogte

Kruipspuit bemagtig skaapboer

Wintervoeding:

Goue raad vir veeboere Wildvangdiens

|

Besproeiing

|

Agrilag

|

Veilings

AgriTrader

In hierdie uitgawe Redakteursbrief

Voorblad

peenkalf- en ander vleisboere moes die laaste paar weke toekyk hoe die pryse van hulle produkte tot kommerwekkende vlakke val. Saam met die laatsomerdroogte en ander faktore wat die graanoes moeilik maak en graanpryse opjaag, is dit alles maar net weer ’n bewys dat boerdery nooit voorspelbaar is nie.

Daar is egter praktiese stappe wat boere kan doen om hulle beleggings te behou en vir hulle te laat werk. In hierdie uitgawe begin twee kundiges wat ook baie praktiese boerderykennis het, Peter Milton en Dick Isted, met ’n reeks artikels wat boere kan help om in moeilike tye goeie ekonomiese besluite te neem.

Op aandrang van ’n paar adverteerders wat ook nog ’n plekkie op die Nampo-kaart wou hê, publiseer ons vandeesmaand weer die kaart sodat u deeglik kan beplan om by almal wat saak maak, uit te kom.

Die herfs met sy mooi, warm kleure maak ’n mens sommer lus om na die kamera te gryp en dit is presies wat ons wil hê u moet doen. In Augustus gaan ProAgri sy 150ste uitgawe uitgee en om dit te vier, nooi ons al ons plaasmense om foto’s in te stuur. Die wenfoto sal op die voorblad geplaas word. Meer besonderhede is op die webwerf, www.proagri.co.za. Tik in die soekblokkie: Fotowedstryd.

S

Lekker kiek!

Annemarie Joubert annemarie@proagri.co.za

Meganisasie 3 Valtrac: jou Nr 1-stop by Nampo 5 Vence Tudo: Geenbewerkingplanter klop droogte 7 Kubota laat die son skyn

3

5

Hulpbronbestuur 17 Stuit die terreur!

Wild en jag 19 Oljaco: Jou makker in die wildbedryf

Redakteur ProAgri en ProAgri.co.za Annemarie Joubert > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za

Senior bemarker Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Uitleg & grafika Esta van Niekerk Taalversorging Mediadienste

Veeboerdery 23 Beesboere: hoe maak ons nou?

24 Rumax: Voer vir die fynproewer 25 Crop-Tech: ’n Voerwa wat werk

9

Rekeninge & intekening Paula MacMavis > 012-342-5141 paula@proagri.co.za Gedruktemediabestuurder Suzanne Rall suzanne@smartpublishing.co.za

19

Sakebestuurder George Grobler george@smartpublishing.co.za

Sien

NAMPO-kaart bl 20

Kry en bêre jou ProAgri elke maand!

Skakel Paula by 012-342-5141 vir meer besonderhede. www.proagri.co.za

Copyright © 2012. All rights reserved. No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners.

ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Verkoopbestuurder Anneke Claassen > 012-342-5141 anneke@smartpublishing.co.za

Gewasproduksie 9 Biotegnologie gee boere ’n voorsprong 13 Kruipspuit maak skaapboerdery moontlik

Spesiaal 20 Nampokaart

Business-to-Business: Agriculture October to December 2011 39 222 average copies per month

Die ProAgri-span

Inhoudsopgawe / Contents

Gereeld 18 AgriLag 18 Werfnuus 26 Veilings 33 Genegids 35 AgriTrader

Die pragtige Tuli’s op ons voorblad is voorwaar in goeie kondisie, maar daar is ’n lang, koue, droë winter wat voorlê en beesboere moet kuddebeplanning doen om die beste te behou. Op bl 23 is daar goeie raad.

23

SMARTPUBLISHING MASS MEDIA SPECIALISTS

25

Tel: 012-342-5141 Posbus 32123, Glenstantia, 0010 www.smartpublishing.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

1

Meganisasie

Landboutegnologie uit die heel boonste rakke:

Valtrac: jou Nr 1-stop by Nampo ie beste vir jou boerdery – dit is wat op jou wag wanneer jy Valtrac se indrukwekkende uitstalling by Nampo gaan besoek.

Valtrac is die maatskappy wat die boer se werklike tegnologiebehoefte vervul deur regoor die wêreld werktuie te soek wat presies die werk doen wat ons eie boere verwag. Valtrac is ook bekend vir die kundigheid en begrip waarmee hy Suid-Afrika se boere ondersteun en sy legendariese diens wat die boer in staat stel om volstoom aan die boer te bly sonder om hom oor staantyd en stukkende werktuie te bekommer.

Valtrac se wye reeks indrukwekkende werktuie sal vanjaar by Nampo te sien wees, maar daar is veral vyf produkte wat boere se verbeelding gaan aangryp:

D

S staan vir sterk Valtrac se Valtra S-reeks trekkers is met ’n maksimum enjinkrag van 197 tot 276 kW beskikbaar en daar is nie ’n sterker, meer gevorderde wieltrekker as die S-reeks in Suid-Afrika beskikbaar nie.

Een van die redes vir die Valtra S-reeks se sukses is die AVT-ratkas (AGCO variable transmission) wat deur Fendt ontwikkel is. Die ratkas het hom al deur en deur bewys in Europa, en saam met Valtra se eie beheerstelsel skakel dit elke greintjie enjinkrag om in trekkrag op die wiele soos geen ander trekker in hierdie kilowattklas kan nadoen nie.

Twee van Valtrac se gedugte Valtra S-reeks trekkers sal by Nampo te sien wees.

A staan vir aksie Valtra se gewilde Valtra A-reeks trekkers van 54 tot 74 kW word ook in Valtra se fabriek in Finland vervaardig. Hierdie trekker voldoen aan dieselfde hoë Skandinawiese standaarde van ontwikkeling, konstruksie en praktiese bruikbaarheid, wat so duidelik uitstaan in die groter modelle. Die A-reeks kan ook met al die Valtra-opsies bestel word. Tot voormontering van werktuie en die TruStuur-opsies is beskikbaar.

Daar is nie ’n ander soort trekker waarvan die sitplek met beheerarm en al kan omdraai sodat jy net so goed agteruit as vorentoe kan werk nie. Dit maak die unieke Valtra ideaal vir kuilvoerkerf met ’n Kemper ry-onafhanklike kerwer of bone-uithaal met ’n Pickettbonemasjien.

Hierdie TruStuur-vermoë van Valtra bied soveel beter beheer dat ’n Valtra van die helfte van ’n ander trekker se grootte bone perfek uithaal.

Tussen die A- en die S-reeks is daar die N- en die T-reeks sodat Valtrac ’n Valtra-trekker perfek vir elke toepassing het. Kom kyk self by Nampo. www.proagri.co.za

Plant perfek met Valtrac Valtrac is lankal reeds Suid-Afrika se onbetwiste leier met geenbewerkingplanters, maar die reeks word steeds aangevul om ons boere meer keuses en groter doeltreffendheid te bied. Die Tatu Suprema Cop is steeds die staatmaker op talle plase, maar by Nampo kan boere nou na nog twee nuwe Tatu-modelle kom kyk: een met ’n nog beter stoppelvloei as die vorige model en een wat selfs in suikerrietreste kan werk.

Semeato-planters is ewe akkuraat en betroubaar – en boonop so veelsydig dat dit enigiets kan plant, van fyn saad soos tef tot koring, soja of mielies.

Die “Rolls Royce” van Argentynse planters, die Pierobon, wat enige gewas perfek kan plant, sal ook by Nampo wees. As hierdie hoëspesifikasie-planter, wat mielies, soja en koring kan plant, nie by jou sak pas nie, kan jy die plantereenhede los bestel om ’n planter na jou eie behoeftes te bou. Die boer kan kies tussen Pierobon se enkel- of dubbelsnyskyfstelsels, wat albei sorg dat die planter perfek deur plantreste plant en immer die perfekte plantdiepe handhaaf.

Druk meer uit voer Waardetoevoeging is altyd lonend en daarom wys Valtrac nou vir die eerste keer sy Bronto E-500-deurpersmasjien

by Nampo. Met dié masjien kan die boer sy soja verwerk tot volvetsoja en het nie nodig om duur, ingevoerde oliekoek aan te koop nie. Die proses neutraliseer die nie-voedsame faktore in soja, maar behou al die voedingstowwe wat noodsaaklik is vir goeie dieregesondheid.

Deurpersing is die proses waarvolgens sojabone in een proses fyngemaal word en dan in ’n sterk metaalbuis onder geweldige hoë druk en teen ’n hoë temperatuur met ’n wurm deur ’n klein opening uitgepers word.

Die eindproduk is smaaklik, maklik koubaar, maklik verteerbaar,

voedsaam en sonder enige skadelike stowwe. Soja, mielies, koring, ertjies, kanola en sonneblom kan deurgepers word. Kom kyk by Nampo.

Perfekte presisieboerdery Alle Valtra-trekkers is gereed vir presisieboerdery – die toerusting daarvoor kan net ingeprop word. Valtrac verskaf Topcon-presisieboerderytoerusting, vanaf die eenvoudigste intreevlak wat sonder ’n betaalsein werk, tot die mees gevorderde stelsel met ’n akkuraatheid van 2 cm.

Die sukses van Topcon se “autoguidance” lê in die eenheid se ingeboude kompas. Dit sorg dat die stelsel vanuit die staanspoor die trekker se rigting regstel en nie eers wanneer die trekker vorentoe ry en uit koers beweeg soos met ’n gewone GPS-ontvanger nie. Dit stel jou in staat om met ’n gratis sein vergelykbare akkuraatheid te kry met ander stelsels met ’n betaalsein.

Ou bekendes Valtrac se vertroude staatmakerwerktuie sal ook weer by Nampo wees, soos Tatuskottelêe met hulle duursame oliebadlaers, Jeantil-presisiemisstrooiers en die Combo Doublemaster II vir die skoonste monster bone of grondbone.

Meer as die beste Maar Valtrac se uitstalling by Nampo bied die boer meer as die beste landboutegnologie. Kom geniet die gasvryheid van ’n maatskappy wat werklik aan die boer se kant is oorkant die Namposaal op standplaas 122 tot 127.

Vir meer inligting, praat met George Cilliers by 056-817-7308 of e-pos george@valtrac.co.za. Besoek ook www.valtrac.co.za.

Sien

NAMPO-kaart bl 20 Die A-reeks is Valtrac se kleinste Valtra-trekkers, maar hulle is propvol nuttige, betroubare tegnologie en spog met beproefde AGCO Siso-enjins.

ProAgri 147 – Mei / May 2012

3

Meganisasie

Vence Tudo Sien

NAMPO-kaart bl 20

Geenbewerkingplanter klop droogte Ken Evans van Viljoenskroon se Vence Tudo-sesryplaatplanter sny doeltreffend deur oesreste en handhaaf ’n perfekte plantdiepte en spasiëring, maar tog sleep dit lig genoeg sodat ’n trekker van net 63 kW gebruik kan word. k sou vanjaar geen oes gehad het as dit nie was vir geenbewerking en Vence Tudo-planters van Inttrac nie.

Verlede jaar se vog en Vence Tudo se planters het my deurgetrek sodat ek met vanjaar se skrale 208 mm reën tog ’n oes kan maak; nie ’n groot oes nie, maar nogtans ’n lonende oes.”

Só gesels Ken Evans van Ken Evans Farming by Viljoenskroon. Ken is baie dankbaar dat hy vier jaar gelede na geenbewerking begin oorskakel het, anders het hy vanjaar geen oes gehad nie.

Hy het geleidelik oorgeskakel sodat party blokke vanjaar reeds die voordeel van vier jaar se oesreste het, terwyl ander net een jaar s’n het.

“As ek toe geweet het wat ek nou weet, sou ek vier jaar gelede alles onmiddellik na geenbewerking oorgeskakel het,” sê Ken. “Ons het vlakker, laerpotensiaal grond en ek moes planne maak om insetkoste, veral

“E

dieselkoste, te verminder om steeds winsgewend te kan boer.”

Die resultate bewys: die geenbewerkingbesluit was ’n goeie besluit, maar ’n ewe goeie besluit was om Vence Tudogeenbewerkingplanters van Inttrac aan te skaf. Die Vence Tudo is ’n uitmuntende geenbewerkingplanter, maar die prys is baie mededingend en hulle sleep verrassend lig, vertel Ken. Dit beteken dat hy vir die hele mielieproduksieproses tot net voor stroop nou 16 liter diesel per hektaar minder gebruik as voorheen – en ewe skielik is mielieproduksie op vlak, laerpotensiaal grond ’n lonende opsie!

16 liter besparing per hektaar op 1 100 hektaar is ’n aansienlike bedrag wat Inttrac se Vence Tudo hom bespaar.

Ken het aanvanklik twee Vence Tudo vierry-geenbewerkingplanters gekoop en hulle na drieryplanters verander om by die 1,5 meter-(vyf voet-)rye van sy ou stelsel in te pas. Die Vence Tudo-planters werk so lekker dat hy twee sesrymodelle bygekoop het, waarmee hy nou 90 cmrye in die lande plant. Hy plant net stapelgeenkultivars van Pannar, Monsanto en Pioneer en sy toevlugsareas plant hy steeds met die ou Vence Tudo’s vyfvoetrye sodat hy altyd kan sien waar hulle is.

Inttrac het ’n Vence Tudo-geenbewerkingsplanter uitgeknip vir elke boer se besondere behoefte. Evans Farming se plaatmodelle werk eenOm die Vence Tudo-geenbewerkingplanter se voudig sodat enige operakunsmis en saad te kalibreer is kinderspeletjies. teur met hulle kan werk. www.proagri.co.za

Baie min kan met die plantproses verkeerd loop, hulle is betroubaar, hulle sleep maklik en die resultate is uitstekend, verklaar Ken. Dis ook verspot maklik om hulle te kalibreer.

Die Vence Tudo sny honderd persent doeltreffend deur plantreste, handhaaf ’n honderd persent eenvormige plantdiepte en spasieer saad baie goed.

Evans Farming gebruik korrelkunsmis en die Vence Tudo se kunsmisplasing is perfek om geil groei te verseker. “’n Mens sal seker sukkel om te plant as dit wragtig droog is, maar met ’n paar buitjies reën kan jy die Vence Tudo instoot lank voor ’n konvensionele planter dit in die land kan waag,” verseker Ken. Maar dit is nie al nie – dit is ook ’n plesier om met Inttrac, die verskaffers van Vence Tudo-geenbewerkingplanters en ’n hele rits ander voortreflike landbouwerktuie, sake te doen.

Hulle is kundige mense wat boerdery verstaan, sê Ken. Hy is honderd persent tevrede met sy Vence Tudoplanters, wat selfs deur kweek kan plant. Vence Tudo-planters is boonop duursaam en betroubaar, sodat jy sonder sukkel en staantyd kan plant om te wen.

Vir Evans Farming het Inttrac se Vence Tudo-geenbewerkingplanters die angel uit die droogte en hoë insetkoste getrek. Jy kan ook vooruit boer met Inttrac se tegnologie.

Praat met Inttrac Trading by 016365-5799 of 082-566-1455 of Adam van Aswegen by 078-457-0952 of inttrac@cyberserv.co.za. Besoek ook www.inttrac.co.za.

ProAgri 147 – Mei / May 2012

5

Meganisasie

Sien

NAMPO-kaart bl 20

Kubota laat die son skyn n Japan is die son ’n simbool van vooruitgang. Dit is dus geen wonder dat die mense van Kubota besluit het om hulle trekkers in helder oranje te tooi nie.

“Dit gaan daaroor dat Kubota van sonsopkoms tot sonsondergang sonder probleme fluks aan die werk bly,” sê Deon Engelke, hoofbestuurder van Kubota in Suid-Afrika. Met die uitbreiding van Kubota se produkreeks, is die plaaslike landbouwêreld ook vinnig besig om oranje te kleur – net soos in Amerika waar Kubota ’n markleier is.

Kubota was nog altyd bekend as die bielie in die kleintrekkerbedryf, maar met ’n reeks wat nou van 18 tot 100 perdekrag (13,2 tot 73,5 kilowatt) strek, kan die bielie behoorlik sy spiere bult.

Deon sê: “Die uitbreiding van ons

I

reeks sal dit vir handelaars makliker maak om ’n volledige diens aan boere te lewer. Daarby het ons ons voorraadvlakke verhoog vir groter beskikbaarheid.”

Smith Power Equipment, wat die verspreider van Kubota in Suidelike Afrika is, het die afgelope paar maande sy handelaarsnetwerk uitgebrei en ook baie aandag aan die opleiding van handelaars gegee. Landwyd, asook in Namibië, Botswana en Lesotho, is daar handelaars en dienspunte waar noodsaaklike onderdele aangehou word vir beter, vinniger en ook kundiger diens.

Nie dat Kubota se toerusting knaend aandag nodig het nie. Dit is goeie gehalte Japannese produkte, wat eenvoudig ontwerp is om maklike instandhouding moontlik te maak. Die

rowweterreinvoertuie word byvoorbeeld hidrostaties aangedryf, wat beteken dat dit minder onderhoud verg en minder bewegende dele soos koppelaars en bande het wat kan breek.

Die twee vierwielermodelle (RTV’s) is ook nie speelgoed nie, maar ware werktuie wat ’n vrag van 500 kg in ’n wipbak kan dra of 750 kg kan sleep.

Kubota se trekkers is operateursvriendelik en gerieflik sodat trekker en bestuurder van sonop tot sononder hulle plig kan doen. Die trekkers is ook bekend vir hulle lae brandstofverbruik, wat met vandag se dieselpryse baie belangrik is.

Almal weet dat ’n boord ’n Kubota benodig wat met sy vaartbelynde lyf gladweg tussen die takke en ranke kan deurglip en binne 3,5 meter kan draai.

Benewens dié smal trekkers, is daar egter ook ’n verskeidenheid standaardmodelle, met of sonder kajuit, beskikbaar.

Die trekkers, RTV’s, asook Kubota se reeks grondverskuiwingstoerusting en enjins, sal by Nampo te sien wees.

Besoek gerus hulle uitstalling by Standplaas 139, of skakel vir Deon Engelke by 083-306-8655. Die volledige produkreeks kan op die webwerf www.kubotasa.co.za besigtig word.

Spuit piekfyn met Peake-spuite Ons sien daarna uit om u by Graan SA se NAMPO-oesdag te ontmoet te standplaas 210

Peake Equipment: “InFront and Over the Top” Veeldoelige Peake Equipment werkesels vir bespuiting van gewasse en saadmielie-ontpluiming.

Plaaslik ontwerp en vervaardig vir Suid-Afrikaanse behoeftes.

Sien waar jy spuit: Voorgemonteerde spuitbalk (19 – 28 m) stel van 800 mm tot 2 800 mm hoog Spuit regdeur die seisoen: Grondvryhoogte van tussen 2 m en 2,2 m Hanteer maklik: Hidrosta ese vierwielaandrywing Spuitkapasiteit: Vlekvryestaalspui enks 1 500 liter (enkel) 2 800 liter (dubbel) Die Mini Peake STS en Peake DTS MK3.A is nou albei met vierwielstuur beskikbaar.

Woodspec Engineering Donald: 083-701-0810 Cliff: 083-702-0050 donald@peakeequipment.co.za

www.peakeequipment.co.za www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

7

Gewasproduksie

Biotegnologie gee boere ’n voorsprong et nuwe ontwikkelings soos tabakplante met ’n laer nikotieninhoud aan’t kom, kan biotegnologie selfs krimpende landboubedrywe moontlik nuwe lewe gee!

Maar waar staan ons en waarheen is ons op pad met biotegnologie en genetiese modifikasie (GM) in SuidAfrika? ProAgri het by die wêreldleier in GM-ontwikkeling, Monsanto, gaan kers opsteek. Magda du Toit, korporatiewe kommunikasiebestuurder, gee die antwoorde:

M

ProAgri: Hoekom en hoe het genetiese modifikasie ontstaan?

Magda du Toit: Biotegnologie het ontwikkel na die deurbraak van wetenskaplikes in die 1950’s met die ontsyfering van genetiese kodes. Dit het aan wetenskaplikes die sleutel gegee tot meer voorspelbare genetiese ontwikkeling van spesifieke eienskappe. Biotegnologie word nie net in landbou gebruik nie, maar op die mediese, veeartsenykundige, forensiese en farmaseutiese terrein, asook in omgewings-wetenskappe, mynbou, verwerking en feitlik enige bedryf waaraan ’n mens kan dink.

Dit bied hoop vir verhoogde voedselproduksie, beter benutting van beskikbare hulpbronne en alternatiewe energiebronne.

Navorsing oor GM in die landbou word reeds sowat 40 jaar gedoen en die VSA verbou GM-gewasse reeds 14 jaar kommersieel. In Suid-Afrika word gewasse met GM-tegnologie reeds meer as ’n dekade aangeplant. Die einddoel is om boere by te staan om die eise wat aan hulle gestel word, te hanteer. Deur beter tegnieke en tegnologie in te span, kan hoër opbrengste, beter beskerming teen insekte en doeltreffende onkruidbeheer ontwikkel word. Dit beteken dat gewasse beter sal presteer per eenheid op minder grond en met ’n optimale verbruik van energie, bemesting en water.

PA: Hoeveel hektaar is beplant met GM-produkte en watter persentasie maak dit van totale produksie uit?

MdT: Altesaam sowat 2,3 miljoen hek-

taar is met GM-gewasse in RSA geplant.

Dit is 72% van die totale produksie. Die aanplantings is gedoen met mielies, sojabone en katoen.

PA: Boere is bekend met die Btgeen (YieldGard®-mielies) wat weerstand teen stronkboorders bied en Roundup Ready®-gewasse wat boere help om onkruid tussen gewasse dood te spuit, maar na watter ander eienskappe word daar tans gekyk?

MdT: Benewens die nuwe YieldGard® IItegnologie (sien inligtingsblokkie aan einde) word tans aan verskeie ander eienskappe gewerk.

Van die jongste mylpale is droogteverdraagsame mielies wat tans in plaaslike omstandighede in Afrika getoets gaan word en dan werk ander maatskappye aan bestandheid teen mieliestreepsiekte. In die toekoms kan boere ook uitsien na gewasse wat stikstof doeltreffender gebruik.

Monsanto bestee jaarliks wêreldwyd miljarde rand aan navorsing en gebruik verskeie laboratoriumtegnieke om sy teelprogramme te ondersteun en sodoende nuwe basters en tegnologie vinniger na die mark te bring. Die ontwikkeling van ’n nuwe GM-gewas kos sowat R520-miljoen voordat die produk in die handel vrygestel word.

PA: Is ’n Bt-mielie totaal en al bestand teen stronkboorders?

MdT: Nee, ons het altyd gesê dat YieldGard®I (MON 810-geen) 95% beskerming bied. Teenoor chemiese beheer is die doeltreffendheid veel beter met geen impak op die omgewing nie. Met die MON 810-geen was daar nie goeie uitdrukking van die geen in die reproduktiewe stadium en reproduktiewe dele van die plant nie, wat veroorsaak het dat daar wel vreetskade aan die pluime, baarde en koppe kon voorkom.

Bt-tegnologie het die afgelope 12 jaar ʼn belangrike rol gespeel in die beheer van stronkboorders in SuidAfrika en bied in die meeste gevalle steeds die beste oplossing vir die

beheer van stronkboorders. Mielie-aanplantings met die Bt-geen het oor die genoemde tydperk tot ongeveer 75% van alle mielie-aanplantings in SuidAfrika gegroei. Met die toename in die aanplant van die tegnologie is baie meer stronkboorders jaarliks aan die MON 810-geen (eerste generasie Btgeen) blootgestel en die dinamika van die stronkboorders het ook oor die tydperk verander. Daarom is die toepassing van insekweerstandbestuur op sowel die beskikbare gene MON 810 as die MON 89034 YieldGard®II van deurslaggewende belang.

Sekere gebruikers van YieldGard®mieliesaad het in die verlede nie die vereiste insekweerstandbestuurstrategieë toegepas of dit korrek uitgevoer nie. Dit is waarom Monsanto, en die ander maatskappye wat die tegnologie in lisensie beskikbaar stel, die afgelope paar seisoene streng teen sulke individue begin optree het om die tegnologie te beskerm.

Alle boere wat YieldGard®-mielies plant, is deur die ondertekening van die Monsanto Tegnologie-ooreenkoms kontraktueel verplig om toevlugareas korrek, volgens die voorskrifte in die “Gids vir die verbouing van genetiesverbeterde mielies” na te kom. In enige stronkboorderbevolking, in enige gebied, is daar ’n klein persentasie individue wat nie deur YieldGard® beheer word nie. Die doel van die toevlugarea is om te sorg dat daar ook ’n bevolking vatbare motte beskikbaar is om met die weerstandige motte wat op die YieldGard® mielies oorleef het, te paar. Dit voorkom dat die nageslag van die motte weerstandig sal wees.

Monsanto monitor alle mielieproduserende gebiede van Suid-Afrika deeglik om vas te stel of daar gebiede is waar stronkboorder nie bevredigend deur YieldGard®-mielies beheer word nie.

PA: Met chemiese middels word gekyk na die afwisseling van groepe as daar weerstand is – is so iets moontlik met GM-weerstand?

MdT: Navorsing het bewys dat die plant blaai om...

Sien

NAMPO-kaart bl 20 www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

9

van toevlugsareas die mees wetenskaplike metode is om insekweerstand te voorkom in Bt-tegnologie.

Die YieldGard®I (MON 810) geen wat tans gebruik word, bevat een proteïen genaamd Cry1Ab wat in mielies weerstand bied teen Busseola fusca- en Chilo partellus-stronkboorders.

Die nuwe YieldGard®II (MON 89034) geen bevat twee proteïene, naamlik Cry1A.105 en Cry2Ab.2 wat albei weerstand bied teen die Busseola- sowel as die Chilo-spesies wat die Afrika-stronkboorders insluit. Biofisiese studies dui daarop dat die twee proteïene se metode van werking verskil in die manier wat dit bind met die stronkboorder se ingewande, wat letsels veroorsaak en die voeding beëindig wat tot die larwe se dood lei.

Die twee proteïene wat die plant besit, bied twee metodes van werking en bied aan die plant dubbel die beskerming omdat die larwes op twee verskillende metodes stuit. Dit kan dus ’n groot rol speel in insekweerstandsbestuur. Die nuwe tegnologie verhoed ook vreetskade aan die pluime, baarde en koppe.

Dit bly egter van kardinale belang dat toevlugsareas steeds geplant word.

Die gebruik van chemiese middels kan nog soms regstellend gebruik word om weerstand te bekamp.

PA: Waarvoor werk Roundup Ready®-tegnologie alles?

MdT: Roundup Ready®-tegnologie bied: • Breëspektrum onkruidbeheer - Doeltreffende beheer van eenjarige en meerjarige grasse en breëblaaronkruide.

- Grootsadige onkruide, soos olieboom, word beheer wat lei tot verlaagde kostes en uitskakeling van ongewenste sade in die graan monster.

• Bewese gewasveiligheid - Geen stremming op gewas met die gevolg dat die plant sy volle genetiese potensiaal verwesenlik.

• Toedieningsbuigsaamheid - Doeltreffende onkruidbeheer vanaf opkoms tot voor oes.

10

ProAgri 147 – Mei / May 2012

- Onkruidgrootte, en nié grond kleipersentasie nie, bepaal die onkruiddoderdosis en gevolglik word daar ook net gespuit indien die onkruid teenwoordig is.

- Wisselbou-opsies kan ten volle geakkommodeer word.

Omdat die klimaat en grondtipe van streek tot streek verskil, spreek dit vanself dat plantestand, onkruiddigtheid en onkruidspektrum sal wissel en gevolglik is dit moeilik om een onkruidbeheerprogram voor te stel. Gegewe al die veranderlikes is daar verskillende onkruid-beheerprogramme waar ander onkruiddoders bykomend tot glifosaat gebruik word met plant en ook na opkoms van die mieliegewas, om die totale onkruidprobleem te hanteer.

PA: Hoe versoenbaar is GM-produksie en minimumbewerking?

MdT: Die beskikbaarheid van biotegnologie maak dit vir boere makliker om in die rigting van bewaringsbewerking te beweeg. Roundup Ready®-tegnologie bied Suid-Afrikaanse mielieboere unieke geleenthede om onkruidbeheer baie doeltreffend toe te pas en konvensionele bewerkingsmetodes uit te skakel.

PA: Wat word gedoen om die oorspronklike konvensionele genetika te bewaar, as finale rugsteun?

MdT: Alle nuwe basters word eers ontwikkel en geteel en dan word die gene daarin teruggeteel. Daar is miljoene lyne in die wêreld beskikbaar wat gebruik kan word vir die teel van gewasse met of sonder geentegnologie.

PA: Is daar nog ’n mark/premie vir konvensionele produkte?

MdT: Ja, daar is graanhandelaars wat boere kontrakteer om GM-vrye mielies en soja te verbou – hoofsaaklik vir buitelandse kopers in Europa en Japan.

PA: Hoekom is daar in Europa nog soveel weerstand teen GM-produksie?

“Die plant van GMO-gewasse het ’n totale ommeswaai in my boerdery teweeg gebring. Eerstens kon ek met RoundupReady tegnologieen stapelgeengewasse my onkruid onder beheer bring deur glifosaat te gebruik.

Tweedens is die rusper-aanslag op die mielies wat die of Bt-geen bevat, onder beheer sonder om ’n vinger te verroer in veral Desember waar dit koring-strooptyd is, werkstyd min is en arbeid nie altyd beskikbaar is nie.

Derdens het die gebruik van GMO-saad perfek ingepas in my boerdery waar ek na geen- en minimumbewerking oorgeskakel het. Onkruidbeheer is van kardinale belang met hierdie tipe van bewerkings.

Ek sal moeilik van die gebruik van GMO’s afsien omdat my boerdery nou afhanklik raak van die gebruik hiervan.”

Koos Kruger van Villiers

MdT: Hulle produseer genoeg voedsel en probeer hulle eie mark beskerm deur politieke inmenging. As gevolg van regeringsubsidies is boere ook nie onder soveel druk, soos byvoorbeeld SuidAfrikaanse boere, om aanhoudend beter te presteer nie.

PA: Baie mense het probleme met die moraliteit van genetiese oordrag tussen spesies – is daar enige beperkings op navorsing en eksperimente in die verband?

MdT: Daar is die afgelope 15 jaar baie navorsing wêreldwyd hieroor gedoen en na aanleiding van die navorsing het Monsanto gesê dat ons nie ’n geen van ’n dier/mens sal oordra na ’n plant nie.

PA: Is daar enige voordeel vir verbruikers? Is kos goedkoper, lekkerder of makliker bekombaar?

MdT: Dit is wel so dat die eerste generasie tegnologie meer gekonsentreer het op eienskappe en aspekte wat meer voordeel vir die produsent en ook die natuur inhou. Maar inaggenome dat ’n produsent se oes beskerm word en produksie dus ook kan verhoog, trek die verbruiker en algemene

www.proagri.co.za

Gewasproduksie

gedeelte wat handel oor etikettering en ’n punt wat handel oor GM-produkte.

Voedselvervaardigers moet dus nou op die etiket aandui dat die produk bestanddele kan bevat wat van GMgewasse af kom. Die regulasies in die verband is egter nog nie heeltemal gereed nie.

Wat graan betref, kan boere sê by watter silo en by watter maatskappye hulle graan gelewer het. Diegene wat onder kontrak GM-vrye graan lewer, behoort ook daardie dokumentasie te hê en die graanhandelaar wat die graan koop, sal kan aandui waar die graan vandaan kom.

“Monsanto se tegnologies gevorderde kultivars bring gewis ’n nuwe dimensie na my boerdery.

Die verskillende maniere waarop hierdie gene as ’n bestuurshulpmiddel ingespan kan word, is legio dan praat ek nog nie eers van verbeterde opbrengste en winste nie. My boerdery kan verseker nie meer sonder hierdie welvaartskeppende tegnologie die toekoms tegemoet gaan nie. Dankie Monsanto!”

Johnnie Lourens van Villiers publiek ook voordeel uit die feit dat meer kos geproduseer word, dat minder insekdoder gespuit word en dat die graan wat gelewer word, van ’n beter gehalte is omdat daar minder swamme op die graan voorkom. Swamme kom voor weens sekondêre besmetting op die plek waar die stronkboorders aan die mieliekoppe gevreet het.

Die volgende generasie tegnologie gee aandag aan beter olie in kanola en sojabone en ook verbeterde vitamiene.

PA: Is daar enige manier in SuidAfrika om te weet wat jy eet of vir boere om hulle produkte se naspeurbaarheid te bevorder?

MdT: Die nuwe Verbuikerswet het ’n Boere kan nou sukses proe met (YieldGard®II).

Mielieboere in Suid-Afrika kon die afgelope seisoen kennis maak met die verbeterde, nuwe generasie tegnologie op hulle plase.

Monsanto het in 2010 ingevolge GM-wetgewing, Wet No 15 van 1997, goedkeuring verkry dat die nuwe MON 89034-geen (YieldGard®II) en die MON 89034 x NK 603-stapelgeen kommersieel in Suid-Afrika aangeplant kan word.

“Ons is dankbaar dat ons die twee nuwe geen-eienskappe kon registreer en dat ons dit aan ons kliënte kon beskikbaar stel,” sê Magda du Toit, korporatiewe kommunikasiebestuurder, www.proagri.co.za

PA: Is biotegnologie die enigste pad vorentoe vir landbouprodukontwikkeling?

MdT: Alhoewel Monsanto meen dat biotegnologie ’n groot bydrae tot voedsel- en veselproduksie kan lewer, het ons nog nooit die mening geopper dat dit die alheelmiddel vir landbouproduksie is nie. Ons glo wel dat dit een van die metodes is wat ingespan kan word Monsanto. “Monsanto streef daarna om boere se lewe te verbeter en leef die leuse ‘Produseer meer deur minder’ uit in al sy werksaamhede. Volhoubare opbrengs is nou nie meer net ’n droom nie – dit het werklikheid geword met die mylpaal wat ons bereik het.”

Die YieldGard®II-tegnologie is ook die eerste nuwe geen wat onder die nuwe GENUITY-vaandel in die mark geplaas is. YieldGard®II sal talle voordele aan die boer verleen en so bydra tot beter graangehalte en hoër opbrengste.

Terselfdertyd bied die tegnologie gemak en gemoedsrus omdat die hantering en gebruik van insekdoders verminder word.

Gegrond op die wetenskaplike proewe wat gedoen is in verskeie

om ons almal se lewe te verbeter. Monsanto plaas steeds baie groot klem op die ontwikkeling van genetika (nuwe verbeterde basters/variëteite) wat opbrengs kan verhoog. Ons glo ook aan verbeterde verbouingspraktyke om grond beter en meer volhoubaar te benut.

Van die tegnieke wat die maatskappy gebruik, is biotegnologie, nanotegnologie en ook merkers of MAB (Marker Assisted Breeding). Met merkers word spesifieke gene geidentifiseer om ’n bepaalde probleem op te los en die tydsverloop wat tradisionele seleksies geneem het, word aansienlik verkort.

Dié tegniek hou baie voordele vir die bedryf in Suid-Afrika in, veral ten opsigte van droogte- en siektebestandheid wat van kardinale belang is in ’n land waar boere sukkel met beperkende klimaatsomstandighede.

Om al die voordele van biotegnologie te geniet, praat met jou naaste Monsanto-verteenwoordiger of skakel 011-790-8200. Besoek gerus ook www.monsanto.co.za. Monsanto se mense is in die Roodebergsaadsaal

by Nampo. mielieproduserende gebiede in die land, waaronder Bethlehem, Jankempdorp, Hertzogville en Bothaville, is dit duidelik dat YieldGard®II-tegnologie uitstekende resultate gelewer het – selfs nog beter as die YieldGard®I-tegnologie in dieselfde kultivars.

In die proewe is gekyk na die werking van die enkel YieldGard®IIgeen, asook na die werking van die tegnologie in die stapelgeenbasters, wat sowel die YieldGard®II-tegnologie as die Roundup Ready®-tegnologie bevat.

Selfs in gebiede waar daar kommer was oor doetreffende beheer van Busseola Fusca het die proewe getoon dat die nuwe tegnologie uitstekend werk.

ProAgri 147 – Mei / May 2012

11

Sien

Gewasproduksie

Rotrix Rainmaker tot die redding NAMPO-kaart bl 20

Kruipspuit maak skaapboerdery moontlik ngediertes soos jakkalse, rooikatte en tweebeendiewe maak kleinveeboerdery al hoe moeiliker en skaapvleis gaan nog ’n skaars produk word, glo Boet Wilken van die plaas, Sonskyn, digby Van Stadensrus in die goeie ou Vrystaat.

Hy self het al tot veertig skape in een maand aan diefstal verloor. Maar ’n boer maak ’n plan en Boet se plan is om sy skape in kritieke tye in kampe met elektriese heinings en alarmstelsels onder veiligheidsligte naby die huis te hou.

Sy plan is om elke maand van die jaar 300 tot 400 van sy Corriedale en Dohne-Merino-ooie te laat lam sodat die werk van die boerdery eweredig oor die jaar versprei word, maar ook sodat ’n meer bestendige kontantvloei verseker kan word.

Daarvoor is dit noodsaaklik dat daar deur die jaar groen weiding in die kampe vir die lammerooie moet wees en sulke voerproduksie het water nodig.

Sonskyn het ’n waterkwota uit die kanaalstelsel van Egmonddam, maar water is duur en skaars en behoort ten beste benut te word, glo Boet.

Die vloedbesproeiing wat in die verlede op Sonskyn gepleeg is, verg baie arbeid en ’n mens weet nooit hoe deeglik en eweredig dit gedoen word nie.

Boet het spilpuntbesproeiing oorweeg, maar alhoewel ’n spilpunt sekerlik sy plek in die besproeiingsbedryf het, sou die groot uitvalstukke in sy geval ’n gruwelike onderbenutting van grond beteken.

Na deeglike navorsing en oorweging was die antwoord onteenseglik: Rotrix se Rainmaker-kruipspuite.

• Die Rotrix Rainmaker is wateraangedrewe sodat jy net ’n pomp en pype hoef te installeer en nie ook duur kragkabels wat telkens gesteel kan word nie.

• Die Rainmaker verg veel, veel minder arbeid as vloedbesproeiing, goukoppelpype of sleeplyne, dit is veel meer betroubaar en akkuraat en bied veel doeltreffender benutting van bestaande waterbronne.

• Met sy verskillende sproeierstelle en spoedopsies, is die Rainmaker veelsydig en opgewasse teen Boet Wilkens van Sonskyn naby Van Stadensrus is redelike kwaai ingenome met sy Rotrix Rainmaker-kruipspuite wat winde. Die Raindit vir hom moontlik maak om suksesvol en winsmaker se druppels gewend met skaap te boer. verdig ook nie die grond om opkoms te bemoeilik nie. hulle ken boerdery en hulle lewer per• Dit is baie maklik om die Rainmaker te soonlike diens. Suid-Afrika se boere is installeer en daarmee te werk. almal opgeleide, ingeligte, intelligente, • Rainmaker is uiters betroubaar en praktiese mense wat vir enige taak eenvoudig. Daar is geen duur, skaars opgewasse is. Enige boer kan self sy beonderdele nodig nie en in die planning en uitmetings doen om ’n onwaarskynlike geval dat iets sou Rotrix Rainmaker te installeer, maar breek, is die meeste onderdele somnogtans is dit lekker om te weet jy kan mer by die plaaslike koöperasie te op die rugsteun van ’n werklik behulpkoop. same maatskappy soos Rotrix reken, sê • Rainmaker kan sonder toesig of sorg Boet. Jasper Hewitt van Rotrix het hom deur die nag werk om nagwaterpersoonlik op Sonskyn kom help om sy leibeurte ten volle te benut. ’n Mens twee Rotrix Rainmakers in bedryf te moet net by wees om hom na die stel. voltooing van een baan na die volRotrix Rainmaker kan ook vir jou gende baan te verboerdery nuwe horisonne open, skuif. maak nie saak met watter gewasse • As jy ’n Rainmaker jy boer nie. Praat met Jasper Hewitt nie gebruik nie, van Rotrix by 023-342-3438, 082kan jy hom op jou 773-7544 of rotrix@intekom.co.za. bakkie laai en in Besoek ook www.rotrixirrigator.co.za. jou skuur gaan wegsluit of na enige ander plaas neem om hom daar te ontplooi.

Vir doeltreffende, betroubare besproeiing sonder fieterjasies of sukkel, is Rainmaker die antwoord, sê Boet, en daarom het hy sommer met twee van hierdie voortrefAl wat nodig is om ’n Rotrix Rainmaker-kruipspuit Daar stap hulle! Boet Wilkens se like masjiene weggeaan te dryf, is ’n pomp. Alhoewel dit vir enige Suidtwee Rotrix Rainmakers is die groot spring.

Afrikaanse boer maklik is om self ’n Rainmaker te faktor wat dit vir hom moontlik Rotrix se mense installeer, is dit nogtans lekker dat Rotrix se mense maak om winsgewend met skaap te ken besproeiing, genoeg belangstel om te kom help, sê Boet Wilkens. boer.

O

www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

13

SENTER 360

Passievol oor spilpunte!

By SENTER 360 is spilpunte vir ons ’n passie. Juis daarom bou ons nie net ’n sterk en taai struktuur nie, maar ons bestee ook heelwat tyd en aandag aan die klein besonderhede wat ’n groot verskil in jou alledaagse lewe kan maak.

STRUKTURELE STABILITEIT SENTER 360 benut vakwerkysters van pyp wat ligter as die algemeen gebruikte hoekysters is. ’n SENTER 360 het sodoende twee stelle vakwerkysters meer per toring wat sorg dat die struktuur ontse end sterk is en buitengewone weerstand teen stormwinde kan bied. Langer basisbalke 4,5 m (5,8 m vir die hoëprofiel masjiene), toring stu e, stabiliseringstawe en diagonale dra by tot dié uitsonderlike standvas gheid.

INNOVERENDE BEHEERPANEEL REEKS Die beginsel van eenvoudige modulêre ontwerp word ook op ons beheerpaneel reeks toegepas. Die basiese beheerpaneel, met direkte millimeter toedieningsverstelling, kan teen ’n minimale koste deur verskillende vlakke van outoma sering en kommunikasie opgradeer word.

“LAASTE SPUIT” OPLOSSING Die laaste spuit is geneig om verstop te raak. Ons het egter met ’n innoverende dog eenvoudige oplossing vorendag gekom wat die laaste spuit deurlopend skoonhou.

SENTER 360 spilpunte word standaard toegerus met die drukgereguleerde Senninger I-Wob sproeier wat op hangpype gemonteer is. Dit verseker uitstekende waterverspreiding in selfs die uiterste klimaatstoestande.

SWAARDIENS RATKAS EN MOTORS Die aandrywing van die SENTER 360 spilpunt bestaan uit ’n standaard swaardiens wielratkas, met ’n gra s opsionele vyf jaar waarborg wat deur die UMC “Power Saver” motorratkas -kombinasie aangedryf word. * Termes en voorwaardes geld Tel: +27(18) 469-1331 • E-pos: info@senter360.co.za • www.senter360.co.za

14

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

15

16

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur

Stuit die terreur!

TLU SA maak die wêreld wakker G

STOP PLAASMOORDE!

Sien

NAMPO-kaart bl 20 Stuur die teksboodskap TLUSTOP na 48716 en dra so R10 by tot TLU SA se Traumafonds of vul die petisie in op

www.tlu.co.za. www.proagri.co.za

emiddeld twee plaasaanvalle elke week – dit is hoe dit gaan sedert die begin van 2012. Tot die helfte van April was daar 34 plaasaanvalle waartydens 13 mense vermoor is.

“Ons kon reeds vroeg in die jaar sien dat plaasaanvalle en -moorde neig om hand-uit te ruk teenoor verlede jaar,” sê Bennie van Zyl, hoofbestuurder van TLU SA. Die organisasie het besluit om ’n uitgebreide veldtog wêreldwyd te voer om sterker optrede teen plaasmoorde te bepleit.

In Februarie het TLU SA die geleentheid gekry om ’n openbare vergadering van Europese Parlementslede in die Europese Parlement in Brussel toe te spreek oor plaasaanvalle. Verskeie gesprekke met ander Europese politici is ook gehou om hulle te betrek by die veldtog teen plaasmoorde.

Hoewel plaasmoorde in Suid-Afrika nie meer vreemd is vir die internasionale gemeenskap nie, was hulle nie bewus van die aard en omvang daarvan nie. TLU SA se assistent-hoofbestuurder: Kommunikasie, Henk van de Graaf, het in sy voorlegging aan die Europese Parlementslede die volgende moontlike hulpmiddele aan die hand gedoen: • Die Europese Unie was een van die instellings wat persoonlike sanksies teen Robert Mugabe en sy regeringsmense ingestel het toe dinge in Zimbabwe begin skeefloop. Tot in daardie stadium is 24 boere in Zimbabwe vermoor teenoor die 1 555 in SuidAfrika, dus behoort die EU ook te oorweeg om persoonlike sanksies teen president Jacob Zuma en van sy kabinetslede te ondersoek.

• Plaasaanvalle moet tot ’n misdaad teen die mensdom verklaar word.

Enkele weke na hierdie besoek het verteenwoordigers van 19 lande in die Europese Parlement, uit sewe van die agt politieke groeperinge, ’n verklaring teen plaasaanvalle in Suid-Afrika onderteken. Die verklaring is vir verdere hantering na die Europese Kommissie verwys.

Mosies teen plaasaanvalle word ondertussen in Suid-Afrika voorberei om in verskeie Europese parlemente bespreek te word. Al hierdie optredes het beslis die internasionale oog na plaasmoorde gedraai.

Binnelands is TLU SA besig om deur sy strukture die plaaswagstelsel uit te brei en om die landelike beveiligingsplan verder in werking te stel. Boere word deurlopend gemaan om na hulle eie veiligheid om te sien en hulleself paraat te hou en te probeer voorkom dat hulle onverhoeds betrap word.

Daar word deurentyd gepoog om op hoë vlak gesprekke met die polisie te voer om die saak te bespreek, nie net om te hoor wat hulle aan plaasmoorde gaan doen nie, maar om TLU SA en sy boere se hulp aan te bied.

Bennie sê: “Dit is baie frustrerend aangesien die kommissaris van Polisie eenvoudig geen skrywes beantwoord nie.”

TLU SA het saam met ander belanghebbende organisasies in Maart ’n vergadering belê waarheen die kommissaris van Polisie en die minister van Polisie genooi is om die saak te bespreek. Nie een van die twee het opgedaag of iemand in hulle plek gestuur soos versoek is nie.

TLU SA dring steeds daarop aan dat die polisie ’n spesiale ondersoekeenheid na plaasmoorde in die lewe moet roep.

“Ons het dit al by herhaling op rekord gestel dat ons glo dat ander motiewe as diefstal of roof agter die plaasaanvalle skuil en dit behoort tot op die been oopgevlek te word,” sê Bennie.

Hy verwys na die onlangse voorval naby Heilbron, waar ’n boer met ’n petrolbom aangeval is. Hy het ernstige brandwonde opgedoen en sy bakkie is verwoes.

“Dit kan mos nie as iets anders as terrorisme beskou word nie.”

TLU SA voer ’n petisieveldtog teen plaasmoorde op sy webtuiste (www.tlu.co.za), waar reeds goeie terugvoer ontvang is. Daar word ook gepoog om slagoffers van plaasaanvalle by te staan uit TLU SA se Traumafonds.

Goeie terugvoer is ook ontvang op die oproep om R10-bydraes tot die fonds te maak deur die boodskap TLUSTOP per teksboodskap te stuur aan 48716. Nog bydraes word verwelkom.

Tans word ook meer formeel ondersoek ingestel na ’n neiging wat opgemerk is dat boere wat nie lede van TLU SA of ander landbou-organisasies is nie, eerder geteiken word vir plaasaanvalle.

“Dit is net so dat mense wat betrokke is by die organisasies beter radiokommunikasie het en ook meer betrokke is by beveiligingsaksies,” sê Bennie.

Daarom word daar steeds ’n ernstige beroep op boere gedoen word om betrokke te raak by georganiseerde landbou. Deel van die oplossing teen plaasaanvalle is om deel te wees van strukture wat indiwiduele boere ondersteun en bystaan. Uiteraard staan TLU SA se deure landwyd oop vir boere wat deel wil wees van dié dinamiese landbou-unie.

Skakel 012-804-8031 of kry al die besonderhede oor lidmaatskap op www.tlu.co.za.

ProAgri 147 – Mei / May 2012

17

agrilag Word wakker!

Werfnuus www.proagri.co.za deur Dom Boer

Besoeker: “Het Oom nie ’n trekker nie?”

Boer: “Ja, ek het drie trekkers in die skuur.”

Besoeker: “Hoekom span Oom dan die bul voor die ploeg in?”

Boer: “Ek probeer hom leer dat daar meer in die lewe is as net romanse.”

Nare waarheid Oom Koot: “Dit lyk my die jong Jors boer vooruit. Hulle vertel my hy is twintig miljoen rand sterk. Ek wonder hoe het hy dit reggekry.”

Oom Lood: “Wel, deels is dit te danke aan sy eie sake- en boerderyvernuf en deels aan die feit dat hy met ’n vrou getrou het wat dertig miljoen rand geërf het.”

Die verskil tussen ’n intelligente politikus en die Loch Ness-monster is dat die Loch Ness-monster al opgemerk is.

Wie sê Johannesburg se mans is nie meer beleefd nie? Net gister het ’n vrou in Eloffstraat geval en drie mans het oor haar gestap sonder om op haar te trap.

“Jy kan nie in hierdie rok optree nie,” sê die regisseur vir die aktrise.

“Hoekom nie?”

“As jou medespeler in die sitkamertoneel vir jou sê: ‘Liefling, jy steek iets vir my weg,’ sal die gehoor hom nie glo nie.”

Floors ly so erg aan bloedarmoede, as hy te veel suip word net sy een oog rooi.

ProAgri spog met ’n pragtige vars webwerf propvol nuus en foto’s. Besoek gerus ons werf of volg die skakels om spesifieke artikels en berigte te lees: Water: Minister moet besluit wat is belangrik Boere is hoogs ontsteld oor die minister van Waterwese se stelling dat landbou te veel water opeis. TLU SA sê dat landbou water nodig het om voedsel op volhoubare skaal te kan produseer. http://bit.ly/waterkommer SA volstruisboere fnuik verbod Die Suid-Afrikaanse volstruisprodusenteorganisasie het ’n unieke manier gevind om verby die Europese Unie se verbod op volstruisvleis vanuit SA te kom. Die vleis word vir drie sekondes teen 70°C gekook. http://bit.ly/volstruisverbod Trekkerverkope behou stoom Die trekkerverkope vir 2012 bly steeds verbasend hoog ondanks kommer oor die lae reënval. Verkope vir Maart is 13% hoër as verlede jaar. Stroperverkope is ook 14% hoër as verlede jaar. http://bit.ly/trekkerverkope Vier geslagte gelyk in melk Van die vyf geslagte van die beroemde Wait-and-See Anna Holstein-familie op die plaas naby Mortimer in die OosKaap, is vier geslagte nou gelyktydig in produksie! Volgens SA Holstein is dit ’n eerste. http://bit.ly/gelykinmelk

Jongman aan nooi: “Normaalweg is ek nie iemand wat loop en moeilikheid soek nie, maar sal jy met my trou?” ’n Moderne tiener is iemand wat soos ’n baba tekere gaan oor jy hom nie soos ’n grootmens behandel nie.

Die enigste mense wat ooit na albei kante van ’n argument luister is die bure.

Reine waarheid Huisvrou: “Is jy seker die aartappels is vars?”

Groenteboer: “Natuurlik. Kyk net: hulle oë is nog nie eens oop nie.”

“Is dit waar dat hierdie dorp ’n gesonde klimaat het?”

“Wat praat jy nog? Toe ek hier gekom het, kon ek nie eers loop of eet of praat nie. Om die waarheid te sê, ek kon nie eers self regop sit nie.”

“Wonderlik! Hoe lank is jy al hier?”

“Ek is hier gebore.”

Regverdig!

Toeris: “Een van jou bye het my gesteek. Wat gaan jy daaromtrent doen?”

Byeboer: “Wys my net watter een, dan straf ek hom.”

Eina!

Grootbek-hengelaar: “Ek het een keer drie uur lank met ’n tuna gespook.”

Verveelde vriend: “Ja, ’n mens kan deesdae nogal baie las hê van die ingevoerde blikoopmakers.”

Stuur jou grappies na domboer01@mweb.co.za 18

ProAgri 147 – Mei / May 2012

150

Fotowedstryd!

ProAgri bereik in Augustus ’n mylpaal met sy 150ste uitgawe.

Ons nooi graag ons lesers uit om vir die spesiale gedenkuitgawe hulle heel mooiste foto’s in te stuur van enige boerderybedrywigheid of plaastoneel. Die wenfoto sal vir die voorblad gebruik word.

Om te kwalifiseer, moet die foto’s aan die volgende voorwaardes voldoen: - Portretfoto (met ander woorde vertikaal en nie horisontaal nie) - Minstens 2 megagrepe groot (ons afmetings is 275 mm X 210 mm).

- Dit moet elektronies gestuur word na esta@proagri.co.za.

(Ons kan nie afgedrukte foto’s in aanmerking neem of terugstuur nie.)

- Onthou om jou naam en kontakbesonderhede by te sit, asook waar, wanneer en waarmee die foto geneem is.

- Sluitingsdatum: 29 Junie 2012

www.proagri.co.za

Wild en jag

Oljaco – jou makker in die wildbedryf Blink toekoms wink vir Suid-Afrika se wildbedryf, maar daar is ’n paar beginsels wat altyd in ag geneem moet word, sê Coena Smith van Oljaco Game Dealers, voorheen bekend as Waterberg Game Dealers.

Die belangrikste is dat die wildboer moet besef dat hy verantwoordelik is vir die welsyn van diere wat hy toekamp.

Wild vra nie veel nie, maar daar moet altyd water en kos beskikbaar wees en bosluise moet bekamp word.

Voorts moet gewaak word teen wildspekulante wat wildpryse kunsmatig buitensporig opjaag sodat wild wat aangekoop word nie weer later teen ’n markverwante prys verkoop kan word nie. Wildboere kan altyd bespaar deur die middelman en sy wins uit te sny en regstreeks by wildvangers aan te koop.

Die WRSA of WTA het ’n lys van betroubare wildvangers.

Wild is so kosbaar sodat daar geen onnodige kanse gewaag of onbesonne besluite geneem moet word nie. Daarvoor is dit vir elkeen wat met wild te doen het nuttig om betroubare kundiges in die wildbedryf te raadpleeg en hulle dienste te gebruik.

As een van die voorste voorlopers in die wildbedryf, beskik Oljaco oor dekades se ervaring en kundigheid oor al die aspekte van wildboerdery en -hantering. Oljaco het sewe helikopters, wat verseker dat daar altyd ’n helikopter

’n

beskikbaar is om dienste te lewer, en vier ervare helikoptervlieëniers wat in wildvangs spesialiseer.

16 spesiaal toegeruste vragmotors met personeel wat in wildvervoer spesialiseer sorg dat enige soort wild met die minste stremming vervoer word na enige bestemming in die land.

Oljaco se wildkrale in Vaalwater kan 2 500 stuks wild van alle soorte huisves en daar word teen die einde van elke maand ’n veiling gehou. Besonderhede van die veilings en selfs foto’s van die diere wat onder die hamer gaan kom, is op Oljaco se bakkiesblad (Facebook) beskikbaar.

Wildboere is welkom om van Oljaco se wildkrale en veilingsdienste gebruik te maak.

“Ons probeer om die beste wildvangers in die wêreld te wees,” sê Coena Smith en as ’n mens na die uitsprake van tevrede kliënte luister, dan lyk dit asof hierdie probeerslag ’n trefslag is.

Een van die belangrikste redes vir Oljaco se sukses is dat dit ’n familiesaak is waar elke lid ’n spesialisbydrae lewer: Coena self en sy drie seuns, Ole, Janco en Coena junior, is almal bekwame helikoptervlieëniers wat in die wildvangbedryf grootgeword het. Omdat dit ’n familiesaak is, hou nie een ’n krieseltjie kennis vir homself nie, maar ruil hulle alles uit om die som van almal

Oljaco Game Dealers se vier ervare helikoptervlieëniers is immer gereed om die beste diens aan die wildbedryf te lewer. Hulle is Janco, Coena (pa), Coena (seun) en Ole Smith.

Oljaco se krale kan 2 500 stuks wild van alle soorte in die grootste gerief en met die minste spanning huisves. www.proagri.co.za

se ervarings te deel.

Ole se vrou, Naomi, is Oljaco se eie voltydse veearts. Jacomien is Janco se vrou en as advokaat sorg sy dat al Oljaco se sake deurgaans aan alle wetlike vereistes voldoen.

Coena Junior se vrou, Tia, het ’n graad in Toerisme en sy is verantwoordelik vir bemarking.

Die spil waarom alles draai, is Coena se vrou, Corné, wat die geldsake beheer en al Oljaco se bedrywighede koördineer.

Die drie kleinseuns en een kleindogter se taak in die onderneming is tans net om oulik te wees en oupa Coena jonk te hou, maar hou hulle maar vorentoe dop.

Oljaco lewer regoor die land ’n omvattende diens ten opsigte van wildkonsultasie, wildvang, wildvervoer en wildhervestiging, maar doen nie graag wilduitdunning nie. “Ons werk graag met lewende diere en gebruik die jongste tegnologie om dit vir die diere so maklik as moontlik te maak.”

Oljaco is ook ten nouste betrokke by die gemeenskap, veral by kerke en skole waar kinders wat graag verder wil leer maar dit nie kan bekostig nie, gehelp word. Die polisie vra Oljaco dikwels om met hulle helikopters te help om misdadigers aan te keer en hierdie gratis diens het al gehelp om ’n gekaapte bankbestuurder te vind en renosterstropers aan te keer.

Of jy net ’n paar blesbokke op jou hoewe wil aanhou of met ’n reuse buffelteelplaas wil begin, praat met Oljaco vir die beste raad en diens.

Coena se nommer is 082-388-2740, Janco s’n 082-388-2741, Ole s’n 082-388-2742, Coena Junior s’n 082-388-2743, Corné s’n 082-3882744 en die kantoor s’n 014-7553626. Die e-posadres is gamedealers@mweb.co.za en die webwerf www.oljaco.co.za.

Besoek ook Oljaco se bakkiesblad vir die jongste nuus.

ProAgri 147 – Mei / May 2012

19

NAMPO-kaart Veilingskompleks (afdak)

15 ─ 18 Mei 2012 Four Lakes Caltexsaal 19

Veilingslokaal Caltexsaal

Noordelik hek

Suiwelkompleks KK Animal Nutrition Perdekompleks Skaapkompleks

Beeskompleks FAW

Landrover 86

a b

87a b c

d

88a b

c

d+e

t

89a b c

92 John Deere 67

66

65

62-64

68

93

Mercedes-Benz

Kynoch b

35a

Vitamech e d c b 11a

37-39

f 13

12

8a 9a

14a

PANNAR 16

72

96

122 &

g

97

f

73

v

74

98 Microbial Solutions

99 PNS

75

100 a d

104

103

Besoek ook gerus al die telersgenootskappe in die bees- en skaapkomplekse.

c

d

a

f

b

190

191

c

Greenfields

e d

160

f e

126

a

f

b

e

c

169

ESKOM Saal 105

b

125

185

c

a

168b

b

77

186

c

b c

161a

b

116

168a

80a

111

f c d f e d

161b

c a

162

78

115

76

166

79

49

a b

Jupidex

187

44

46

v

t

110 47

Nampo saal

e

42

d

t

43

t

BIERTUIN

117

167

b

41

100 50 - 51

112

188

25

53 53

GSI Group

t

v

c

1

Auditoruim

24

40

19b

4a

3 Nampo

ENGEN MUSEUM

25

54

v

Sampi saal

Graan SA

Klub/Club 2000

55

71

Senwes saal

ABSA LAAN - ABSA AVENUE

Shell

SANTAM Landbousaal

b 56b d

b 95

e d c b

info

c

70a

189

28

f e d c b

94 a

163b

58b

Aquamat

36a b

107a

29

57

b

163a

f e d c b

30

58a

34a

Gedenkmuur

Agri Afrika

59

33

Staalmeester

Roodebanksaal

Tal-Tec

31 32 t

69

Donkerhoeksaal

Roodebank Saadsaal K2Agri Monsanto Pioneer

60

Hopefieldsaal

Crop-Tech

107b

61

d

ProAgri ProAgri wens graag ons adverteerders alle sukses met hulle uitstallings by Nampo toe.

Boere wat suksesvol vorentoe wil boer met ProAgri, kan dié verskaffers vind soos op die kaart aangedui.

Valtrac

Verseker jou onderneming se plek in ProAgri se 2013-Nampo-uitgawe.

Stuur ’n e-pos na info@proagri.co.za of skakel een van ons bemarkers:

TLU SA Namposaal 1

137

d c

Senter 360

220

215

d

Peake Equipment

222

221

214

213

211

210

209

202

201

Irrigation unlimited (Rotrix)

212

Toyota 194

176

178

180

181

182

183

184

179

ABC Hansen

216

207

204

208

f a

Isuzu

Nic Sleepwaens

217

a b c

f e

203

e b

200

195

193

c

206

f

a b

e

199b

196

192 154

c

175

155

b

a b c a b c 198 199a

d

a

174

e

156b

156a

157 172

205

7 19 a b c

173

133 158

171a

171b

197

ein

159

err

170

iet

International Trucks

d

c

d

ras

b

nst

f

146

A aS

a

mo

De

d

147

rn

e

146

e

c

b

145

f

a b

a

va

136

b c

f e d f f d

sq

a b

Trading

f

Volkswagen

144

139

c Inttrac a 131

138b

150

e d

135

Smith Power (Kubota)

Hu

125

b c

e d f

149

t

4x4

129

v

b c a

134

128

138a

f

a

142

140

132

141

& 127

Stefan van Wyk: 082-381-7563 Anneke Claassen: 083-301-9134

22

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

Peter Milton is ’n veekonsultant wat gereeld kursusse en simposiums vir boere aanbied. Hy het onder meer die Mildex-plan ontwikkel wat kommersiële en stoetboere kan help om produksie en wins te meet. Dick Isted is ’n bewaringsboer van Lady Grey wat deur fyn jarelange waarneming en navorsing stelsels ontwikkel het om boere te help om natuurlike hulpbronne te bewaar en geld te maak. Die twee het kragte saamgesnoer om vir ProAgri ’n reeks artikels met praktiese wenke en wysheid te lewer.

deur Peter Milton en Dick Isted eesboere kry in hierdie stadium tot 30% minder vir hulle speenkalwers en vleis as ’n paar maande gelede. Die winter lê voor en die vraag is: Hoe nou gemaak?

Verskillende faktore het bygedra tot die ineenstorting van die beespryse: 1. Die ernstige droogte in die sentrale weidingsgebied en gevolglike tekort aan veld vir die oorwintering van vee.

2. Die hoë mielieprys wat die afronding van kalwers in voerkrale se wins gewendheid beperk.

3. Die ooroptimistiese neiging in die mark vir die winsgewendheid van beesboerdery.

B

As die hulpbronveld beperk is, moet sekere stappe geneem word om oorlewing te bewerkstellig: Die onderhoud van dragtige koeie en vervangingsverse is die belangrikste prioriteit. Met die aanvulling van voldoende byvoeding (lekke) kan hulle die swakker gehalte veld benut, maar ’n dier moet nie ’n liggaamstoestand laer as 4 op ’n skaal van 1 tot 9 bereik nie.

Dit beteken dat die ruggraat se buitelyne begin sigbaar raak, asook 3 tot 5 ribbes en die heupbene. (Volg gerus dié skakel vir omvattende beskrywings en foto’s van die verskillende liggaamstoestande: pubs.ext.vt.edu/400/400-795/

Vee & veilings

Beesboere: hoe maak ons nou?

400-795.html) As dit moontlik is, behou eerder ’n oskalf in die plek van ’n koei wat: • Nie dragtig is nie.

• So oud is dat haar tande begin ingee.

• ’n Swak produseerder is wat nie minstens 45% van haar lewende gewig in ’n kalf op sewe maande gespeen het nie.

Die bogenoemde koei gaan beslis nie in waarde toeneem oor die winter nie en dit is moontlik om vyf kalwers in een koei se plek te laat oorwinter. Hulle voeromset is soveel beter! Die ossies moet nie langer as November op die plaas bly nie, want hulle waarde neem dan af.

Bestuurswenke 1. Hou koeitroppe in drie groepe volgens hulle ouderdomme: • Vervangingsverse – hulle groei en het dus meer byvoeding nodig.

• Eerste- en tweedekalfkoeie word gedomineer deur ouer koeie en sny ook tande.

• Volwasse koeie.

2. Sorg dat daar nie horings is nie, want dit kan indiwiduele koeie se kritieke inname van lek belemmer.

3. Voer die winterlek daagliks (minstens 250 g proteïene) in voldoende voerbakke.

4. Behandel vroegtydig vir bosluise, want as bloedsuiers eet hulle waardevolle energie op.

5. Doseer vir lewerslak minstens ses weke na die eerste ryp, dan verwyder jy volwassenes en onvolwassenes.

6. Spuit Vitamiene A en minerale elke drie maande.

7. Sorg dat daar altyd skoon water beskikbaar is en maak krippe gereeld skoon.

8. Beperk spanning tot die minimum; geen aanjaag met swepe of geraas nie.

9. Sorg vir goeie geriewe.

Die vervangingsvers Sy is gewoonlik besig om te wissel en het ekstra sorg nodig, haar proteïenbehoeftes is ook hoër want sy groei nog steeds. Voeg ’n natuurlike proteïenbron in die lek.

Die vervangingsverskalf en oskalf Ons neem aan dat die kalf minstens 200 ─ 220 kg gaan weeg met speen. Die mikpunt is ongeveer 340 kg teen die einde van paring in Maart. Dit is 65% van haar volwasse gewig. Die doel is om die vers op die goedkoopste moontlike manier te laat oorwinter, met ’n groei van 150 ─ 200 g per dag tot die eerste groen veld verskyn. Dan kan met lekbyvoeding op die groenveld en Ionofor in die voer ’n kompenserende groei van 800 g per dag bereik word.

Voorbeeld: Speen 200 kg (mediumrasgrootte koei) Oorwinter ─ Mei tot September 150 dae teen 200 g per dag = 230 kg Begin die somer op 230 kg Somer ─ Oktober tot Maart 150 dae teen 800 g groei per dag = 350 kg ...dus ideaal vir besetting.

So behou ons ons kudde met die oog op môre!

Verwysing Body scoring your beef cows: pubs.ext.vt.edu/400/400-795/400 795.html. Navrae: info@petermilton.co.za of tempe@snowvalley.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

23

Die geen-sukkel voermenger vir Afrika

ick Rousseau, van Delnick boerdery naby Ottosdal, het ’n paar ander voermengers probeer voor hy Rumax ontdek het. Uiteindelik het hy gekry wat hy gesoek het en die afgelope jaar kan hy sy beeste die voer gee wat hulle verdien, sonder om met masjiene te sukkel.

“Ek was op soek na iets wat elke dag drie tot vyf ton materiaal kan stukkend sny en meng sonder sukkel,” sê Nick.

Weens slytasie en stof wil hy nie ’n

N

24

ProAgri 147 – Mei / May 2012

hamermeule gebruik nie.

Hy het so tussen vyfhonderd en ’n duisend beeste in die voerkraal en dit is ook vir hom belangrik dat al sy beeste hulle rantsoen in die regte verhouding inkry: volledig gebalanseerde mengsels vir die voerkraalbeeste en lek vir die veldbeeste.

Die groot voordeel van die Rumax is die manier waarop die spirale werk, meen Nick. By ander voermengers word

die voer eintlik maar net vorentoe en agtertoe gedruk. By Rumax wys die spirale na die middel toe. “Terwyl dit sny, maak dit ’n fontein van die materiaal met twee sirkelaksies na mekaar toe,” beduie Nick. Dit beteken dat daar geen dooie punte is nie, alles word regdeur eweredig vermeng.

Nick sê hy gooi heel bale mieliereste en gras in en die Rumax trek die bale binne enkele minute uitmekaar, kerf dit fyn en meng al die bymiddels wat nodig is, eweredig daarmee.

Die beste is dat die minimum aandrywingskrag nodig is. “Ek het sommer ’n klein driesilindertrekkertjie voor hom.

Die mengaksie is verbasend lig omdat hy met ’n ratkas werk,” sê Nick. Dit beteken hy spaar ook op sy dieselrekening.

Nick sê hy het ’n paar ingevoerde produkte gesien wat dieselfde werk sal kan doen, maar teen dubbeld die prys en dan is dit nie vir Afrika-omstandighede gebou nie. “’n Rumax word van behoorlike dik staal gemaak; dit is uit Afrika, vir Afrika,” sê hy.

Gee jou vee die beste groeikans met Rumax. Skakel Jaco Pieters by 023-342-6070 of stuur ’n e-pos na jaco@rumax.co.za.

www.proagri.co.za

allende vleispryse en klimmende voerkoste beteken dat geen vleisboer dit vandag kan bekostig om te mors nie – nie met voer nie en ook nie met tyd nie.

By die Laufse op Schoongezicht tussen Koster en Lichtenburg staan daar by tye tot 2 300 beeste in die voerkraal en hulle almal dring aan op die regte hoeveelheid kos op die regte tyd, anders groei hulle nie. Die voerkraal se kampstelsel is netjies ontwerp sodat die beeste in al die ouderdoms-/gewigskategorieë toegang tot die lang voertrog het.

Die boerdery het ook ’n goeie, doeltreffende voermenger. Al wat nodig was, was ’n voerwa wat die voermengsel gou, netjies en eweredig in die voertrog kan opdis om die beeste volstoom aan die vreet en aan die groei te hou.

Roelof Laufs en sy pa, oom Hans, het na verskeie voerwaens gekyk voor hulle op die JM 10000 van Crop-Tech besluit het. Hierdie bielie-voerwa dra lag-lag 10 m³ of 5 500 kg voer en besorg dit netjies in die voertrog sonder om ’n kriesel voer of ’n minuut tyd te vermors – en al wat jy daarvoor nodig het is ’n trekkertjie van 51,5 kW. Die wa se meganismes word met ’n lang, stewige as van die trekker se kragaftakker af aangedryf.

Die Jumil-voerwa het ’n dubbelrigting-rolvloerstelsel sodat voer netjies met die awegaargeut links voor afgelaai kan word, of deur die agterste hek op ’n voervloer. Roerrollers maak die saamgeperste materiaal los sodat dit nie bondel en oneweredig afgelaai word nie.

Hoewel die JM 10000 met ’n toediener toegerus kan word wat konsentrate kan toedien soos die voer in die trog geplaas word, gebruik hulle hom net as ’n voerwa. Die toediener kan, bo en behalwe die wa se normale vrag, 1 000 liter of 800 kg konsentraat hou.

Oom Hans sê: “Ons het ’n wa gesoek wat die volume voer kan ontvang en

Die Jumil JM 10000-voerwa van Crop-Tech se awegaargeut versprei die voermengsel egalig en akkuraat in die voertrog sonder verstoppings of vermorsing. www.proagri.co.za

Vee & veilings

V

Danie van Eck, plaasvoorman, en oom Hans Laufs van Schoongezicht naby Koster, is baie in hulle skik met die voerwa wat sorg dat voertyd glad en vinnig verloop.

Crop-Tech JM 10000:

’n Voerwa wat werk netjies, sonder vermorsing, kan hanteer. Daar is baie voerwaens beskikbaar, maar ons hoofoorweging was waarde vir geld.” En waarde vir geld bied Jumil se JM 10000 terdeë. Oom Hans is beïndruk met die wa se groot volume en vermoë om ’n swaar vrag met gemak te hanteer.

Die plaasvoorman, Danie van Eck, is ook baie ingenome met die wa wat sy werk sommer baie makliker maak. Hy sê die voermengsel word egalig in die krippe geplaas en daar is nooit verstoppings of oponthoude nie.

Vir ongelyke terrein is die wa ook beskikbaar met sy wiele op elke hoek wat verseker dat hy nie eers aan omval kan dink nie. Die agteras het ’n sentrale

skarnier, sodat die linker- of regteragterwiel oor ongelyktes kan klim sonder dat die wa se romp na ’n kant oorhel. Dit verseker dat die aflaaigeut strykdeur in dieselfde posisie teenoor die voertrog bly sodat geen kriesel voer op die grond beland nie.

“Die onderhoud en skoonmaak van die wa is maklik en vinnig,” sê Danie. Hy sê as die voerkraal vol is, hanteer hulle maklik tot ses ton voer op ’n dag en ’n stewige, betroubare voerwa is ’n baie belangrike deel van die bestuursproses.

Om meer uit te vind oor Crop-Tech se Jumil-voerwaens en ook ander toerusting wat boerdery lonend kan maak, skakel Hennie du Toit by 082-850-3744 of stuur ’n e-pos na sales@croptech.co.za.

Sien

NAMPO-kaart bl 20 Om duisende beeste elke dag kos te gee, het ’n boer behoorlike toerusting nodig, soos Crop-Tech se Jumil JM 10000-voerwa.

ProAgri 147 – Mei / May 2012

25

26

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

27

28 ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

29

30

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

Vee & veilings

REDGATE BONSMARAS Onder beskerming van

2012 Produksieveiling, Woensdag, 6 Junie 2012 om 11:00 Besigtigingsdae: Sat 26 Mei om 11:00 en Dinsdag 5 Junie, heeldag

REDAGTE, DERBY - GPS: S25º53.726 E27º10.146 RGR 02-11

AANBOD:

Gratis aflewering!

e

siz Right ype t t s h ara Rig Bonsm

RGR 03-101

40 SP bulle - 2 tot 3 jaar 3 SP beproefde teelbulle - 4 tot 7 jaar 15 uitgesoekte SP dragtige verse 20 uitgesoekte SP koeie - dragtig of met kalwers 250 kommersiële vroulike diere: • dragtig of met kalwers, sommige 3 in 1 • oop verse 6 seuns van dié bul is op die veiling

8 seuns van dié bul is op die veiling Navrae: Neil Rissik: 082-414-6622 Cecil vd Berg: 083-989-3660 Afslaer Mike Killassy: 082-378-8112

Nota: Ons het strawwe hartwater, rooiwater, galsiekte en bergagtige suurveld. Ons beeste pas dus goed aan in enige deel van die land.

Voorbeelde van die stoet- en kommersiële koeie en verse op die veiling www.proagri.co.za

Bennie Steenkamp: Louw Snyman:

082-328-4998 082-808-5343

ProAgri 147 – Mei / May 2012

31

32

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

bied op 12 Julie 2012 sy

Aanbod:

5de produksieveiling

15 Geregistreerde Romagnola bulle 7 Geregistreerde Romagnola vroulike diere 30 Geregistreerde Santa Gertrudis bulle

30 Augustus 2012 om 11 uur Dail van Rensburg 082-809-8841 Kalkpan Delareyville www.rensbou.co.za

aan te Karsrivier,

Bredasdorp

Adverteer jou veiling!

Kontak: Stefan van Wyk (Bloemfontein) 082-381-7563 051-446-6089

boetawessels@omail.co.za Boeta Wessels:

Navrae:

Vaughn Collier:

082-927-8320 028-425-1016 082-452-7757

Engela du Plessis (Pretoria) 012-342-5141 Stuur gerus jou veilingsuitslae na info@proagri.co.za

24 Julie 2012 om 13:30 50 Horing en Poenskopramme.

Volle prestasie- en Blupsyfers.

Dirk Hanekom 082-776-9900 Pieter du Plessis 082-823-0673

www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

33

Vee & veilings

Weska Dohne’s

Rensbou produksieveiling

Dormer Skaaptelersgenootskap van SA Posbus 506, Bloemfontein, 9300 Tel: 051-410-0958 Faks: 086 218 8246 dormer@studbook.co.za www.studbook.co.za/Society/dormer/

as Ideale vleisr

Posbus 61, Stutterheim 4930 Tel 043-683-1330 Sel: 083-272-1255 Epos: manager@dohnemerino.org Website: www.dohnemerio.org

34

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

Looi en verkoop van alle wild, leer en Nguni-velle.

25% afslag vir kliënte soos Curio winkels en Taksidermiste.

Maak van Curio.

Swartruggens Noordwes Tel: 078-619-8797 Faks: 086-619-0415

Tuli Cattle Breeder’s Society Posbus 270 Bloemfontein 9300 Tel 051-410-0958 Faks 086-218-8246 Epos Liezel@studbook.co.za www.tulicattle.co.za

Vonkpos: africangametannery@vodamail.co.za www.wildleather.co.za

AgriGids

Advertensiediens vir die boer Advertising service for the farmer

AgriTrader

40 000 eksemplare na aktiewe kommersiële boere landswyd

AgriTrader is ʼn uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landboutoerus ng by mekaar uit te bring.

Vir die bekos gbaarste advertensietariewe in Suid-Afrika, skakel: Engela du Plessis (Pretoria) 012-342-5141 engela@proagri.co.za

Stefan van Wyk (Bloemfontein) 082-381-7563 of 051-446-6089 stefan@agritrader.co.za

Marië e van Dyk (Pretoria) 083-594-8438 marie e@proagri.co.za

PRO ENVIRO

WEED CONTROL IN DAMS Control aquatic plants with sterile (triploid) grass carp.

We are the only national approved supplier of sterile (triploid) grass carp in SA. Aquatic Weed Control specialise in the biological control of aquatic weeds since 1991.

We pioneered this protocol in South Africa.

Biological control is the most cost efficient and effective method in the control of aquatic weeds.

This service is supplied by professional scientists with 25 years experience.

Environmental Impact Assessment Practitioners Environmental impact studies / rectifications for activities such as: Pig, poultry, cattle, fish farming / Feedlots / Abattoirs / Eco estates / Lodges /Retirement villages / Guest houses / Filling stations / Runways / Bridges / Dams

Contact Person: Adv. DG Venter 082-562-0569 douw@proenviro.co.za Fax: 086-561-1901

Contact Aquatic Weed Control: 011- 769-2257 / 082-801-2228 083-633-4665 E-mail: awc@exol.co.za

www. tatamatarps.co.za 2

500g/ 400 micron PVC @ R25 per m 650g/ 500 micron PVC @ R42 per m2

900g/ 800 micron PVC @ R40 per m2 280g/ 55% shade net @ R9 per m2

Reservoir linings

Truck tarps

Earth dam linings

Feed covers

PHONE TODAY! 072 279 3294 www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

Vee & veilings

African Game Tannery

If you want tp produce the most marketable tender meat per ha with the lowest cost & effort…

The Tuli is your natural choice

35

AgriGids

Contact 021 557 0606 or info@fourlakes.co.za or order online at www.fourlakes.co.za

• Mobiele veekrale • Nekklampe • Mobiele laaibanke • Selfvoerders • Opvou skaalbakke

100% waterproof

See you at NAMPO Caltex hall

Very comfortable

Kontak Jan Abraham Strauss 082-636-1785 www.agrishalom.co.za / info@ssksteel.co.za Lune

NOORDWES DAMME Sinkdamme en graandamme.

Voering vir sink- en sementdamme.

GEHALTE TEEN BESTE PRYSE! D.D.S- damme ook beskikbaar.

10 jaar waarborg

44 kl-sinkdam 65 kl-sinkdam 116 kl-sinkdam 261 kl-sinkdam 354 kl-sinkdam

R14 R17 R24 R52 R69

Boet: 082-496-1934 Faks: 086-513-3987 nwdamme@gmail.com

ProAgri 147 – Mei / May 2012

ESK

100 800 400 900 000

Pryse sluit in: sink, voering, 2’’-kraan, oprigting en BTW; vervoer uitgesluit

36

Ribble

Craftsman

Tillamook Bay

For more styles, go to www.fourlakes.co.za

www.proagri.co.za

AgriGids

www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

37

AgriGids

THE INCREASE IN STOCK THEFT NEEDS URGENT ATTENTION Stock farmers through the ages relied on shephards to protect their animals from getting lost, and against predators.

FaunaTrack now developed an electronic means to replace the shephard, but also a management tool that the farmer can use to monitor and track his different flocks/herds from anywhere on the globe where there is internet access.

Ontwerp en oprig van veehanteringsfasiliteite

The FaunaTRACK system consists of three main components: • Electronic tags An electronic marker attached to the animal by means of an external collar or an implant.

• Local RF network A control station and one or more rooter stations to serve as communication medium between the tags and the web-based software.

• Web-based software (Faunaweb) The software is web-based with the result that it is accessible from anywhere with internet access or cellphone coverage.

FaunaTRACK is an electronic shephard with a minimal capital outlay and annual licence and monitoring fee. pro_buzz@mweb.co.za www.faunaTRACK.com Desmund: 082 414 3242 12 Gordon Dreyer Road, Bethlehem, Free State

38

ProAgri 147 – Mei / May 2012

Skakel Ryno Keeve 078-460-3322

keeve@lantic.net

www.proagri.co.za

AgriGids

AANDAG BOERE Boer vooruit met die beste bakkies

www.cittoncars.co.za

Skakel ons vandag by 012-335-6740 om te ervaar waarom ons die # 1 keuse vir boere is. www.proagri.co.za

ProAgri 147 – Mei / May 2012

39

AgriGids

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

For all your protective wear, safety equipment & safety signs.

Please contact any of our showrooms for sales enquiries.

We offer specialised packages for corporate and bulk buyers.

36 Longstreet Albertyn’s Hof Kimberley

203 Edison Singel 10 Derde Street Hennopspark Delmas Pretoria

071-690-8928

012-653-0200

013-665-2041

www.safetysam.co.za

We deliver nationwide

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Riaan Voster: 072 201 6440 Hv Zambesi en Dr Swanepoel weg, Montana, Pretoria e-mail: wjavorster@vodamail.co.za

Kubota B1820 - Nuut R100 000

Hino dubbel dif kraan trok - 16 ton trokADE407 enjin. 8 ton kraan R199 000

Wally: 082 471 7758 Daantjie: 082 358 0184

Visit us for more specials CAT 424D TLB - 2005 model R210 000

Kubota L39 TLB - Nuut R335 000

Ford trekkers - verskeidenheid

Samag D/side 8ton trok ADE352turbo enjin R175 000

Nissan ug780 Kraantrok 8ton trok 4ton kraan R145 000

ALL PRICES EXCLUDE VAT

40

ProAgri 147 – Mei / May 2012

www.proagri.co.za

AgriGids

othing Ever Gets Left Behind® Tel: 016-986-2194 Cell: 082-929-0057 (o/h) www.sleepwa.co.za

VERMILLIAN VERF U nuwe dimensie in verftegnologie Spesiale fabrieksaanbiedinge!!!

SOLAR AIRCON HITTEWEERKAATSENDE DAKVERF Isoleer koue, keer uitsetting en inkrimping met nanotegnologie

20l

Nou R729,99 Fabriek:

Eloffsdal: Elarduspark: Viljoenskroon:

010-5911-010 012-335-4218 012-335-4124 012-335-0330 012-345-4273 081-467-2189

VERUST Roesvoorkomingsbehandeling, roes- en kiemdoder, verf regstreeks op roes, verdunnerbasis

Nou R449,99

www.vermillianpaint.com www.proagri.co.za

5l

Bk 96/16880/23

Sedert 1980 Since

VEELDOELIGE AKRILIESE PVA Binne-/buitemuurverf, roupleistermure, plafonne, 5 jaar lewensverwagting

20l

Nou R229,99

ROOI/GRYS OKSIED Roeswerende staalonderlaag, vinnige droging, verdunnerbasis

5l

Nou R109,99 Volg ons op

ProAgri 147 – Mei / May 2012

41

Oljaco Game Dealers • Pyl wild vir enting, behandeling en navorsing • Koop en verkoop wild • Vervoer en hervestig wild • Wildplaasontwikkeling • Voer wild uit • Vang wild • Tel wild

Coena Smith 014-755-3626 of / 082-388-2740 of e-pos gamedealers@mweb.co.za 082-388-2741 / 082-388-2742 / 082-388-2743 / 082-388-2744 of faks: 086-510-6889