ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer
Februarie / February 2013 Nr / No 156 ISSN 1042–1558
Nuttige voergewastabel Spaar só krag op die plaas
Planters: SA maak wêreldleier Plant om te wen Plant lonende bone
Kubota:
Wentrekkers doen wenwerk | Meganisasie | Gewasproduksie
| Veeboerdery |
Wiele
AgriTrader
In hierdie uitgawe Voorblad
Redakteursbrief roAgri se redaksiespan (van twee!) het in Januarie 5 424 kilometer ver gereis en besoek afgelê op 11 plase en by ’n fabriek om hierdie uitgawe propvol lekkerleesartikels op die tafel te plaas. Ek hoop dit gee die toon aan vir die res van die jaar, sodat ons vir u elke maand nuus oor die jongste tegnologie in maklik verteerbare formaat kan bring. Nog lekkerder op die oog (en die oor) is ProAgri se nuwe videoproduksies waarin ons nie net inligting oor toerusting en die boer se mening gee nie, maar sommer ook wys hoe dit werk. Volg gerus hierdie skakels om na ons eerste videos op YouTube te kyk: • http://bit.ly/JohnDeerevideo • http://bit.ly/Equalizervideo. Maatskappye wat belangstel in die geleentheid om hulle toerusting se werking so te demonstreer, of wat deel wil word van die digitale bemarkingswêreld op ProAgri se gewilde webwerf, kan ons gerus kontak. In hierdie uitgawe val die klem op meganisasie, voerproduksie en energie. Ek vertrou dat u die wintervoergewastabel van PANNAR, wat gerieflik in die middel van die tydskrif geplaas is, nog lank sal kan gebruik en neem gerus kennis van die kragspaarwenke, want elektrisiteit word net al duurder.
P
Boer slim! Annemarie Joubert > annemarie@proagri.co.za
Inhoudsopgawe / Contents
Rovic Leers: Plant, spuit en bemes om te wen
9
Kubota: Wentrekkers werk vir wenwyn
2
11 GWM Steed 5: Baie bakkie vir min geld
6
14 Lonende bone begin by Vence Tudo 17 Rotrix: Die getroue watermater vir die wingerd
11
20 Stel jou VISier op Georgië 22 Plant voer vir sukses 24 Wintervoergewastabel 27 Verstaan jou kragrekening
Rekeninge & intekening Ronel Keet > 012-342-5141 accounts@smartpublishing.co.za
Smart Publishing
14
29 Bad lekker warm sonder sukkel 30 Die wêreld kyk met honger oë na Undercover Farming Veeboerdery
Uitleg & grafika Esta van Niekerk Advertensienavrae Engela du Plessis > 012-342-5141
Hulpbronbestuur 19 SIMA wys die wêreld se voorste landboutegnologie
Senior bemarker Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Bemarker: Aanlyn en video’s Sandra-Lee van Rooyen > 079-515-8493 sandra-lee@smartpublishing.co.za
13 John Deere: Stoetboer kies stoettrekkers Gewasproduksie
Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.
Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Joubert > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za
Equalizer: Plaaslike planter stel wêreldstandaard
6
Business-to-Business: Agriculture ABC Oct – Dec 2012 39 196 average copies per month
ProAgri
Meganisasie 2
Elke plaas het ’n magdom take waarvoor kleiner trekkers nodig is en sommige boerderye het net vir kleiner trekkers plek. Kubota bied kleiner trekkers wat tegnologies net so gevorderd is as die grootste kragreuse en wat toonbeelde is van betroubare, duursame, nuttige ingenieursvernuf.
19
Algemene bestuurder Anneke Claassen > 012-342-5141 anneke@smartpublishing.co.za Gedruktemediabestuurder Suzanne van Niekerk Sakebestuurder George Grobler
31 Afrikanerboerdery is plesierig! 32 Rumax: Mengers vir Afrika 33 ’n Nic-sleepwa ry natuurwette plat
20
34 Veilings 39 Genegids 41 AgriTrader www.proagri.co.za
SMARTPUBLISHING FREE MEDIA SPECIALISTS
Gereeld
31
Tel: 012-342-5141 Posbus 32123, Glenstantia, 0010 www.smartpublishing.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
1
Meganisasie
Equalizer: Plaaslike planter stel wêreldstandaard “D
is op die skip” is woorde wat geen boer wil hoor terwyl hy vir planteronderdele moet wag terwyl die grond en die weer net reg is vir plant nie. Dis hoekom al hoe meer boere verkies om planters wat plaaslik gemaak word te gebruik: Onderdele en diens is naby en plaaslike vervaardigers is ook nader aan ons boere om ons toestande en omstandighede beter te verstaan en hulle produkte en diens daarvolgens aan te pas. Maar kan plaaslike vervaardigers ’n planter maak wat sy man kan staan?, sal die boer vra. Die antwoord daarop pronk in Equalizer se netjiese, doeltreffende planterfabriek in Brackenfell: Ja, daar is ’n plaaslike vervaardiger wat internasionale standaarde nie net ewenaar nie, maar oortref: Equalizer.
Vanaf die ontwerp, wat voortdurend verbeter en volgens boere se voorkeure verfyn word, tot by die gevorderde fabriekstoerusting en bekwame, toegewyde vakmanne, is Equalizer ’n toonbeeld van die beste materiaal, die hoogste vervaardigingstandaarde en die suiwerste akkuraatheid. Geen wonder boere wat met Equalizer plant is so tevrede met die planter se duursaamheid en doeltreffendheid nie. Gehalteversekering is ’n integrale deel van die produksieproses in Equalizer se fabriek. Dit beteken dat elke onderdeel en elke planter van die begin af reg en volgens streng spesifikasies vervaardig word sodat daar doodseker gemaak word elke ding werk uiteindelik presies soos hy moet werk. Dit is opvallend hoe trots, tevrede en blymoedig al die fabriekspersoneel werk
en hoe logies en gladweg die hele produksieproses beplan word. Elke vakman kry genoeg tyd om sy deel van die werk ordentlik en deeglik af te handel. Gejaagde werk is konkelwerk, sê Gideon Schreuder, en dit mag nooit by Equalizer geduld word nie. Die boer moet seker wees dat elke boutjie en moertjie, elke sweislas, elke stukkie masjineerwerk, tot die afwerking en verf van sy Equalizer, al die nodige sorg en aandag geniet om Equalizer vir elke boer die stewigste, akkuraatste en betroubaarste planter te maak. Elke Equalizer-planter word op bestelling gemaak, presies volgens die boer vir wie hy gemaak word se behoeftes en omstandighede. Daarom moet boere wat ook in die voordele van Equalizer-plantwerk wil deel, betyds bestel.
Elke sweiser by Equalizer is ten volle gekwalifiseer en gelisensieer om werk te lewer wat die boer nooit in die steek sal laat nie. Die lasersny-werk van onderdele verseker dat alles presies en netjies pas.
Voor die verfproses word alle onderdele in Equalizer se ruim sandspuittonnel met fyn staalkorreltjies silwerskoon geblaas sodat daar geen aanpaksel oorbly wat verf later kan laat afdop nie.
’n Groep parallellogramarms kom aan die beurt in een van Equalizer se twee ruim spuitverftonnels. Spesiale verf en metodes word gebruik om ’n duursame afwerking te verseker.
Sorgsaam en presies word die Equalizer se stewige onderstel aanmekaargesit.
Nadat al die komponente perfek vervaardig en geverf is, word dit gemonteer. Alles in die fabriek word met wielwaentjies van een deel na die ander verskuif sodat werkers so min as moontlik hoef te loop of te dra en sodat daar nie heeldag vurkhysers hoef rond te raas nie. Die waentjie waarop hierdie plantereenhede gemonteer word, is presies die regte hoogte sodat dit net tot onder die raam gestoot kan word vir finale montering.
Praat met Ruan Jonas of Gideon Schreuder by 021-981-2161 of 079-522-8639 asook Frikkie Senekal by 082-828-8426 om te hoor wie die Equalizer-handelaar naaste aan jou is en besoek www.equalizer.co.za vir meer inligting oor Equalizer-minimumbewerkingplanters. Kyk na ’n 16-ry Equalizer in aksie by http://bit.ly/Equalizervideo. 2
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
Die finale montering van die planter vind nou plaas. Hier word die hidrolika en wiele aangebring.
Elke taak in Equalizer se fabriek het ’n staat wat saam met hom gaan, waarop al die spesifikasies aangebring is, wys Nicholas Davies, produksie-ingenieur. Dit verseker dat elke onderdeel presies volgens bestelling gemaak word.
Equalizer se unieke skoonloopuitmeter vir saad en kunsmis bied ongeëwenaarde akkuraatheid en eenvormigheid. Dit is ’n gesogte uitvoerproduk.
Een van die voordele van plaaslike vervaardi-ging vir die boer is dat onderdele altyd beskikbaar is.
’n Groot oomblik: Ruan Jonas, bemarkingsbestuurder, ontvang nog ’n perfekte, noukeurig vervaardigde Equalizerkleinsaadplanter van Nicholas Davies, fabrieksingenieur, om Suid-Afrika se boere aan die voorpunt van tegnologie te hou. www.proagri.co.za
ProAgri 155 – Januarie / January 2013
3
Meganisasie
Rovic Leers: Plant, spuit en bemes om te wen Pierre du Plessis van Groot Zanddrift Boerdery tussen Napier en Bredasdorp is baie tevrede met die plantwerk van sy Rovic Voor-tweelingryplanter. oorspoed is die voorland van geenbewerkingsboere, maar dan moet jou planter, jou spuit en jou kunsmisstrooier hulle man kan staan. Dis hoekom al hoe meer boere hulle sukses verseker deur hulle werk met Rovic Leers se flink span boervriendelike werktuie te doen. Rovic Leers se Rovic Voor-planter het die regte naam, want hy loop los voor in doeltreffende plantertegnologie. Boere is ingenome met die feit dat Rovic Voor plaaslik vervaardig word en dat kundigheid en onderdele geredelik beskikbaar is sodat die plantproses nie vertraag word nie. Hulle hou ook daarvan dat Rovic Leers se mense na die boer luister en sy voorstelle toepas om Rovic Voor-planters immer te verbeter. Jannie Kotzé van De Panne-boerdery naby Moorreesburg in die Swartland het ’n Rovic Voor aangeskaf omdat daar ’n dienspunt naby aan hom is: Gun Track op Darling. Dis baie maklik om met die Rovic Voor-planter te werk en om hom te kalibreer, sê hy. Die plantdiepte en pitplasing is honderd persent. Die enkele seisoen wat hy reeds met Rovic Voor geplant het, het hy ’n baie goeie oes behaal en hy sien daarna uit om te kyk wat vanjaar gaan gebeur. Rovic Voor is ’n lekker stewige planter met ’n stewige, robuuste tand wat die grond maklik binnedring en die
V
6
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
planter bied beslis waarde vir geld, sê Jannie. Jacques Bester van Nooitgedachtboerdery, Riebeek-Wes se kant toe, stem saam. Hy plant koring, hawer vir kuilvoer, kanola, grootsaadmedicks en kan ook lusern plant met die Rovic Voor se fynsaadbak waarvan die pypie die saad reg voor die toetrapwieletjie plaas. Jacques se 12,3 meter Rovic Voor is die gevorderde Dual Seed Chute-model wat tweelingrytjies plant vir beter saadverspreiding, beter dieptebeheer, minder interrymededinging tussen plantjies en beter stoel van plantjies om die grond gouer te bedek, wat onkruidgroei verminder. Hierdie planter het beslis verbeterde opkoms, beter plantontwikkeling en ’n opbrengsverbetering meegebring en hy is baie bly dat hy die planter aangeskaf het, sê Jacques. Hy is ook baie ingenome met die uitskakeling van staantyd en die feit dat Rovic Leers die Rovic Voor-planter deurlopend verbeter om die boer nog beter te dien. Hy is ook tevrede met die stoppelvloei en die feit dat die planter heelwat minder saad oorgooi op skuinstes. Die planter volg die kontoere maklik en na elke jaar se geenbewerking word daar minder trekkerkrag vereis om die planter te sleep.
Jacques se raad aan medeboere is: Praat met Rovic Leers en met jou bure oor wat die beste werk. Pierre du Plessis van Groot Zanddrift Boerdery tussen Napier en Bredasdorp in die Overberg, gebruik ook Rovic Leers se tweelingryplanter. Die saadplasing is meer akkuraat as met die enkellepel en die diepte is meer presies, wat verseker dat al die saad gelyk ontkiem. Pierre se Rovic Voor-planter is met veranderlike toediening toegerus, sodat hy sy fosfaattoediening volgens stroopresultate kan aanpas. Dit is vir hom belangrik dat sy planter deur ’n gevestigde maatskappy verskaf word wat altyd diens en onderdele beskikbaar sal hê en met al die gewasse wat hy nou al met die Rovic Voor geplant het, is hy ingenome. Hy hou veral daarvan dat die fynsaadstelsel sy eie verdelerkoppe en plasingspype het, want dit het hom heelwat meer sukses met sy lusern besorg as ander planters. Pierre hou ook daarvan dat jy die uitdraaiers se dekseltjies onder en die rollers kan verwyder om oorblywende saad uit te tap as jy klaar geplant het of van gewas wil verwissel. Spuit-spuit die bult uit By geenbewerking is ’n spuit van deurslaggewende belang en ook hier www.proagri.co.za
bied Rovic Leers net die beste met ’n verskeidenheid spuite vir elke doel. Jannie Kotzé se Kuhn Grand Large hou 5 000 liter en sy stewige aluminiumbalk is 36 meter lank, maar omtrent 25% ligter as enige staalbalk van dieselfde lengte. Die spuit en balk is voortreflik gebalanseer, sê Jannie, en hy loop baie stabiel sonder enige gewippery of geskuddery. Die spuitbalk met sy balanseerversameltenks en doeltreffende veerstelsel volg ook getrou die posisie van die as. Die Grand Large het sy eie GPS wat met die goedkoper Ag Leader 250 werk en baie geld bespaar, maar steeds akkuraat bespuit met goeie beheer. Jy kan die spuit dus met enige trekker sleep en telkens net sy eie beheerkassie in die trekker plaas. “Die spuit bied ongelooflike waarde vir geld in vergelyking met ander op die mark en alles aan hom is gebruikersvriendelik en doeltreffend. Hy pomp sy tenk vol water met sy eie pomp, al sy kontroles sit aan dieselfde kant sodat jy nie al om die spuit hoef te loop nie, en hy het ’n gawe skoonwatertenk waarmee jy hom tussen lande kan skoonspoel.” Die skoonwatertenk sit ook in die middel agter sodat die spuit altyd gebalanseerd loop. “Teenoor al die ander sleepspuite is hierdie die beste een met die beste waarde vir geld,” sê Jannie. Nelius le Roux van Caledon het ’n Grand Large-spuit met ’n balk van 30 meter. Hierdie spuit, met sy doeltreffende seksiebeheer, bespaar hom geld, tyd en spuitstof en verhoog die doeltreffendheid van sy spuitoperasies. Nelius is ook ingenome met die diens
Die Kuhn Axis is ’n rekenaarbeheerde presisiekunsmisstrooier wat binne 2 tot 3 persent akkuraat is. wat hy by Overberg Agri en Rovic Leers kry. Die kuns van kunsmis Kunsmis is duur en dit moet doeltreffend toegedien word om die beste waarde daaruit te verkry. Daarom het Pierre du Plessis van Groot Zanddrift Boerdery vir hom ’n Kuhn Axis-presisiekunsmisstrooier aangeskaf. Die strooier het nie net aan sy verwagtinge voldoen nie, maar dit oortref. Hy is binne 2 tot 3 persent akkuraat en optimaliseer die insetkoste, sê Pierre. Hy is seker hy sal 100 of 150 hektaar per dag met die strooier kan strooi, wat ideaal is as ’n mens die weer
dophou en net voor dit reën kunsmis wil plaas. Die strooier se bak is op vragselle gemonteer sodat hy kan weeg hoeveel kunsmis hy bevat en teen watter tempo dit toegedien word. ’n Rekenaar bepaal die toediening noukeurig. As ’n mens die Axis opgestel het, strooi hy akkuraat. Jy kan maar met ander werk voortgaan en die kunsmisstrooiery verder aan die trekkeroperateur oorlaat. “En as jy matriek het, is dit baie maklik om hom te kalibreer.” Pierre hou ook baie van die seiltjie wat aan ’n stewige raam bo die strooier gemonteer is. Nat kunsmis is ’n onding en die seiltjie beskerm jou kunsmis teen ligte reën of dou wat die trekkerwiele opspat. Vir geenbewerking met geen probleme en geil opbrengste, praat met Marius Ras van Rovic Leers by 082-453-4808 of 021-907-1700 of mariusr@rovicleers.co.za. Besoek ook www.rovicleers.co.za.
Nelius le Roux van Caledon, Dawie du Toit van Overberg Agri en Jaco Erasmus van Rovic Leers is al drie ewe ingenome met die waarde vir geld wat Rovic Leers se Grand Large-sleepspuit die boer bied. www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
7
Meganisasie
Kubota:
Wentrekkers Onoorwinlike kombinasie vir enige boerderysukses is goeie trekkers en goeie diens deur die trekkerverskaffer. Chamonix, die pronk-wynlandgoed hoog bokant Franschhoek, is in al sy bedrywighede gesteld op gehalte en doeltreffendheid. Net die beste is goed genoeg om hierdie landgoed se pryswennerwyn en vonkelhelder water te produseer. Daarom gebruik Chamonix net Kubota-trekkers vir al die werk wat op die plaas gedoen word. Gottfried Mocke, Chamonix se wynmaker, sê hy was nog nie ’n oomblik spyt dat hulle drie jaar gelede hulle hele trekkervloot met Kubotas vervang het nie. Chamonix se eienaar, Chris Hellinger, is ’n man wat gehalte na waarde kan skat en vir hom was daar net een keuse: Kubota. Elke Kubota-trekker is ’n toonbeeld van gevorderde en sorgsame ingenieursvernuf om vir die boer die beste waarde vir geld te bied wat werkverrigting, duursaamheid, nuttigheid, brandstofekonomie en selfs herverkoopwaarde betref. Chamonix se Kubota-span sluit die volgende modelle in:
’n
Klein trekkertjie; groot werk Die BX25 is kragtig en veelsydig met sy driesilinderenjin wat 17,2 kW lewer en vierwieltrek. Hierdie trekker is die toppunt van nuttigheid omdat dit benewens ’n volledige trekker met sy eie driepunthyser, ook ’n volwaardige laaigraaf, slootgrawer en grassnyer is. Chamonix gebruik hom onder meer om slote vir
wenwyn
dreinering en besproeiing te grawe en om pype wat reggemaak moet word, oop te grawe. Stoere staatmaker Die L5040 is ’n 38,9 kW-trekker met vier silinders en indirekte inspuiting met turbo-aanjaging en ’n hidrostatiese kragstuur. Met sy 16 vorentoeen 16 truratte en kruiprat is hy ’n staatmaker vir snywerk, grondvoorbereiding en sleepwa trek gedurende parstyd. Fris vastrapper Die Kubota ME8200 se turbo-aangejaagde viersilinderenjin bied 63,8 kW wat elkeen vir volle trekkrag beskikbaar gestel word deur die ratkas met 12 vorentoe- en 12 truratte, 4 kruipratte en gesinchroniseerde heen- en weerskakeling. Sy driepunthyser lig ’n allemintige 1 900 kg en sy tweespoed draaivermoë stel hom in staat om by een wingerdry uit te kom en sonder heen- en weerstoot by die volgende ry in te draai.
Chamonix se Kubota L5040 glip maklik tussen die wingerdrye deur om gras te sny of grond te bewerk.
Dienstige drawwer Saam met die vloot Kubota-trekkers het Chamonix ook die toppunt van nuttigheid op enige plaas aangeskaf: ’n Kubotarowweterreinvoertuig (RTV) wat elke dag waardevolle diens op die plaas verrig. Die RTV900 het ’n driesilinder-dieselenjin en kan tot 40 km/u draf met sy wisselende hidrotransmissie. Hy het ’n hoë-, medium- en laestrekkeuse en sowel twee- as vierwielaandrywing. Die RTV900 kan ’n vrag van 750 kg op sy wipbak dra en dan nog ’n waentjie van 590 kg sleep om materiaal en gereedskap enige plek op die plaas te besorg – selfs bo teen die berg. Chamonix gebruik hom ook om voer na hulle wildkamp aan te ry en hy bied gerieflike, veilige sitplek vir die bestuurder en een passasier.
Rocco Viljoen grawe in ’n japtrap teen moeilike, skuins grond ’n sloot vir ’n waterpyp met Chamonix se Kubota BX25. www.proagri.co.za
werk vir
Dis die goedkoopste en maklikste manier om gou-gou al die hoekies op die plaas te bereik, sê Gottfried, wat glo dat dit baie sleg is as mense met trekkers op ’n plaas moet begin rondry. Gottfried is honderd persent tevrede met die werk wat die Kubota-span op die plaas doen en met hulle betroubaarheid en brandstofekonomie. Hy is ook baie tevrede met die diens wat hy by Kubota kry om te verseker dat sy hele vloot altyd in ’n perfekte werkende toestand bly. As die trekkers hulle werk behoorlik doen, kan hy daarop konsentreer om wenwyn te maak... Vir meer inligting oor die klein (en nieso-klein) trekkers wat die groot werk doen, praat met Deon Engelke by 083306-8655 of deon@kubotasa.co.za. Besoek ook www.kubotasa.co.za vir volledige inligting oor Kubota se volle reeks en om te sien waar die Kubotahandelaar naaste aan jou is.
Die Kubota RTV900 is ’n ratse orals-loper wat boonop ’n vrag kan dra en ’n sleepwa kan sleep. ProAgri 156 – Februarie / February 2013
9
GWM Steed 5 bied baie bakkie vir min geld
Meganisasie
sonder sukkel te oorwin en genoeg versnelling om veilig verby te steek – selfs om jou ’n ongemaklike spoedboete op die hals te haal as jy nie versigtig is nie. Daar is ook ’n Steed 5 met ’n petrolenjin beskikbaar (100 kW @ 5 200 opm; 200 Nm @ 4 000 opm) en met ’n 2,5 Tci-dieselenjin (80 kW @ 3 400 opm; 300 Nm @ 1 800–2 600 opm). Albei laasgenoemde modelle het vyfspoedratkaste. Al die Steed 5dubbelkajuitbakkies is met twee- of vierwielaandrywing GWM se Steed 5 is taai genoeg vir die plaas, vasvoetig genoeg vir viertrekwerk, snel beskikbaar. genoeg vir die langpad en elegant genoeg om mee te gaan opsit. Maar mooi soos hy lyk en gerieflik soos hy ry, is die Steed 5 volstrek nie ’n sagte mannetjie nie. Hy die doeltreffende vering van die Steed 5 Kragtige, pragtige voertuig propvol dra sy volle een ton vrag soos ’n man in maak die langpad kort en lekker en gerief en perfek vir die baas van die sy dubbelwandige laairuimte en daar is telkens as jy jou bestemming bereik, plaas, is wat jy kry as jy ’n Steed 5genoeg vasmaakplek om enige vrag te voel jy jy kon nog ’n hele ent verder dubbelkajuitbakkie van GWM aanskaf. vervoer. gery het sonder om moeg te word. Sommer met die eerste aanblik trek die En as jy hom met die druk van ’n Verdere sorgsaamheidjies wat die Steed 5 die oog met sy stewige, maar knoppie na vierwieltrek oorskakel, kan jy bestuurder se lewe veraangenaam is die smaakvolle, fatsoen en sy netjiese met hom tot daar bo teen die berg ry elektriese vensters, elektriese kantafwerking. waar die bobbejane met kieries loop. Sy truspieëlverstelling en die gerieflike rusMaar die ware waardering kom wanveldryvermoë word verder ondersteun plekkie vir die bestuurder se linkervoet. neer jy agter sy stuurwiel inskuif. Sy sitdeur sy tamaai sesienduimwiele, sy Die agtersitplek se leuning is bietjie plek verstel volmaak volgens jou postuur gedugte grondvryhoogte van 198 mm en militaristies regop vir lang passasiers en om jou die gerieflikste bestuursposisie sy aankoms- en vertrekhoek van onderdit is eerder vir vier gesonde kinders as met genoeg rugondersteuning te bied en skeidelik 30 en 24 grade. vir drie lang volwassenes gemaak. elkeen van die sinvolle instrumente en Vir die boer is die Steed 5 die perWat veiligheid betref, sorg die Steed 5 kontroles is presies geplaas waar jou oog fekte voertuig: Hy is taai en vasvoetig goed vir sy insittendes met lugsakke vir of hand dit met die minste moeite kan genoeg dat jy met hom materiaal kan die bestuurder en voorste passasier, bemerk of bereik. aanry tot doer bo op die rant waar jy sluitweerremme met elektroniese Die lyfvriendelike sitplekke met kopaan’t draadspan is, of deur die losland remkragverspreiding, puik padhouverstutte, die kragstuur, die stil, maar doelkan ry om te gaan kyk hoe vorder jou moë en misligte wat ’n goeie uitsig in treffende lugversorging, die helder klank planter; hy is stewig en stabiel genoeg enige weersomstandighede verseker. van die radio-/straalplaat-/MP3-speler om die sinkplaatpad plaas toe gelyk te Onder die Steed 5 se enjinkap is dit met verstelknoppies op die stuurwiel en stryk vir ’n veilige rit; hy is vlugvoetig die ene spiere en aksie. Die genoeg om groot afstande in ’n japtrap gevorderde Steed 5 VGT 4D20af te draf, selfs as jy en jou gesin met dieselenjin met sy hoëdrukhom wil gaan vakansie hou; en hy is eledrukbuisinspuiting, lasaanpasgant en smaakvol genoeg om ’n fraai bare turbo-aanjaer en uitlaatboervrou mee Saterdagaand teater toe gashersirkulasie skop ’n verof Sondag kerk toe te neem. stommende 110 kW teen 4 000 Kortom, die Steed 5-dubbelkajuit is opm en 310 Nm wringkrag teen die bakkie wat die baas van die plaas 1 800 tot 2 800 opm uit – en alles bied wat hy wil hê en nog meer. En dit teen ’n baie beskeie dieas jy hoor hoe min hy kos, gaan jy op selverbruik en uitlaatgas wat jou rug val. lag-lag aan Euro 4-standaarde Die Steed 5 is vir drie jaar of 100 000 voldoen. km gewaarborg en bied vir 2 jaar 24 uur Vir die bestuurder beteken per dag padbystanddiens. dit dat daar in elkeen van die ses ratte teen ’n wye strek enjinomwentelinge ’n oorvloed Praat vandag nog met Tanya Ramos krag beskikbaar is sodat jy nie by 011-805-6621 of stuur ’n epos na knaend hoef te sit en ratte vertanya@gwm.co.za of besoek Die Steed 5 is gerieflik en smaakvol. Al sy wissel om die beste uit jou www.gwm.co.za vir meer besonderkontroles en instrumente is binne maklike Steed 5 te haal nie. Daar is gehede. bereik en sig. noeg krag om skotige hoogtes
’n
www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
11
Meganisasie
Groot sukses met kleingraan: Stoetboer kies stoettrekkers
Hierdie John Deere 8285R van Willem de Waal Boerdery by Moorreesburg kan nie wag om die volgende koring te begin plant op die Swartland se bulte waar nou net stoppels staan nie. Voorste Hereford-teler wat ’n oog vir ’n stoetdier het, is ook ’n kenner van volbloed-stoettrekkers. Dis hoekom Philip de Waal van Locheim-Herefordstoet en Willem de Waal Boerdery die opreggeteelde trekker kies vir sy kleingraanboerdery in die Swartland – John Deere. Die boerdery het ’n span John Deeretrekkers wat elkeen elke dag sy besondere taak met voorbeeldige roepingstrou en pligsbesef afhandel. Benewens die koring, hawer, lupiene en klawer wat gesaai word, is daar baie voer wat gemaak word en aan die beeste en skape gevoer moet word. Daar is heeldag trekkers aan’t hooi maak en voer meng. John Deere het die perfekte trekker vir elke taak, verklaar Philip. Die grootman van Willem de Waal Boerdery se groenstoet is ’n John Deere 8285R wat voor ’n Terrablade-planter van 10,4 meter ingespan word om, saam met sy effens kleiner boet, ’n 7930, binne 4 weke 2 500 hektaar koring te plant. Met sy sessilinderenjin van 9 liter en sy sestien PowerShift-ratte stap hierdie kragreus die Swartland se bulte plat om die boerdery se saad veilig in die aarde te besorg. Die 8285R is die grootste trekker wat ’n mens hier teen die Swartland se skuinstes en glooiinge kan gebruik, sê Philip, en wat hom veral vir hierdie boerdery so nuttig maak, is dat hy ’n bietjie meer lengte en veel meer gewig het (meer as 13 ton) om sy volle trekkrag sonder onnodige wielglip na die grond oor te dra. Dit beteken die beste benutting van sy 215,5 kW enjinkrag wat, wanneer die las dit vereis, na ’n
’n
www.proagri.co.za
John Deere-trekkers is so betroubaar en hou so lank dat jy hulle eintlik nooit wil verkoop nie, maar ek glo daaraan om trekkers in te ruil vir beter, meer gevorderde modelle.” As ’n mens John Deere gebruik, geniet jy die voordeel van die heel voorste trekkertegnologie wat Amerika kan bied, met die beste plaaslike tegniese ondersteuning. John Deere se intensiewe opleiding van tegnici is daarop gemik dat die boer, waar hy ook al is, altyd die voordeel van kundige, bekwame diens kan geniet om immerdeur net die beste uit die groen tegnologie te put. So spreek John Deere nie net tot die hart nie, maar ook baie duidelik tot die verstand.
maksimum-krag van 234 kW opskuif. Benewens die 8285R en die 7930 van 164,1 kW, het Willem de Waal Boerdery ook ’n flink span van vyf 6930-trekkers wat sny, hark, baal, bale toedraai, laai, voer meng en tapkar sleep. Die 6930 se sessilinderenjin van 6,8 liter lewer 115,6 kW, met pieklewerings van 121,5 kW vir wanneer daar ’n ekstra hupstootjie nodig is. Gert Hanekom, bestuurder van die saaiboerdery, is ewe ingenome met die John Deere-span, want dit is gevorderde, maar betroubare, trekkers wat presies aan hulle doel beantwoord. Dis lekker om met John Deere te boer. Die gerieflike kajuite en maklike hantering verseker dat trekkeroperateurs nie moeg word nie en hulle werk geniet. Willem de Waal Boerdery boer slim met presisieboerdery en daarvoor is John Deere se GreenStarstelsel perfek, vertel Philip. Die John Deere 8285R is ’n lekker lang, John Deere is in die De Waalswaar trekker wat ferm vastrap om te familie se bloed. Philip is die derde verseker dat al sy enjinkrag sonder geslag De Waal in die boerdery en hy het met John Deere-uitmuntend- onnodige wielglip as trekkrag ingespan heid grootgeword. “Ek is in murg en word. Dit is die grootste trekker waarmee ’n mens op die Swartland se kontoere en been ’n John Deere-mens en my pa hellings kan werk, sê Gert Hanekom, ook. Ons het groen bloed. Daar is bestuurder van Willem de Waal Boerdery. vir my nie ’n beter trekker of ’n ander, beter, opsie nie,” sê hy. Vir meer inligting oor volboed John Maar die liefde vir John Deere is nie Deere-tegnologie vir jou boerdery, blote sentiment nie. Dit spruit uit streng praat met Carel Theron by praktiese en ekonomiese oorwegings. 082-802-2209 of “Die tweedehandse waarde van John TheronCarelJ@JohnDeere.com. Deere-trekkers is ongelooflik hoog,” verBesoek ook www.deere.co.za. tel Philip. “Jy verloor nooit op hom nie. ProAgri 156 – Februarie / February 2013
13
Meganisasie
Lonende bone begin by Vence Tudo
Bok van Zyl van Bethlehem glimlag breed oor die Vence Tudo-planter wat hy nou kan gebruik om sy droëbone in rye van 45 cm te plant. ok van Zyl van Bethlehem was tot in Brasilië om die regte planter te vind om sy droëboonboerdery lonender te maak. Hy het teruggekom met ’n Vence Tudo Panther en die ondersteuning van Inttrac as invoerder. Hy verduidelik dat die manier waarop hy wil aanplant deel van ’n totale nuwe ontwikkeling is om die droëboonbedryf na ’n volgende vlak te neem. Die doel is om uiteindelik die bone sonder enige vermorsing in een stap met ’n koringtafel en stroper te stroop. Om dit reg te kry is Bok, wat ook in die hoofbestuur van die Droëboneprodusente-organisasie dien en deel van die Navorsingskomitee is, bereid om te waag en te weeg. Op sy plaas, Sherbrook, is verskeie proefaanplantings en kultivartoetse aan die gang. “Die DPO en die LNR werk nou saam om ’n kultivar te ontwikkel wat sy peule hoog genoeg dra sodat dit gestroop kan word. Daar moet ook meer peule aan die plant wees en hulle moet kleiner wees, sodat jou verlies minder is as daar dalk van die onderstes raakgesny word,” sê hy. Die bone moet dus regop groei en meer windbestand wees, sodat hulle nie knak en gaan lê nie. Deel van dié
B
14
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
Die konvensionele drievoet-rye op Sherbrook gaan begin plek maak vir 45cm-rye wat die droëbone dwing om mekaar te stut en regop te groei – gereed vir die koringstroper.
proses is om die bone nader aan mekaar te plant, sodat hulle mekaar later begin stut en hoër groei. Die Vence Tudo Panther maak dit moontlik. Die 11-ry planter plant rye van 45 cm. Met plante wat so na aanmekaar staan, is dit moeilik om agterna in die land rond te ry en bykomende bemesting toe te dien. Die korrekte toediening van kunsmis en bemesting tydens planttyd is dus uiters belangrik en dit is veral hier waar die Vence Tudo Panther skitter! Die planter het twee kunsmisbakke wat die kunsmis in die regte verhouding, maar afsonderlik kan plaas. Bok sit sy topbemesting in bak A wat dit deur ’n pypie op die grond plaas net voor die skyfkouters. Die skyfkouters werk dit in die grond in en dan word die saad geplaas, met die kunsmismengsel in bak B reg langs die saad gebandplaas. Die beste van alles is dat daar ook ’n spuitbak vir gifstof is. Sodra die toetrapwiele hulle werk gedoen het, kan daar vooropkoms-onkruiddoder gespuit word. Elke spuitstuk dek twee rye. Bok is ingenome met die akkuraatheid van die Vence Tudo se plantwerk. “Jy kan maar agter hom
aanloop en kyk; elke pit is op sy plek,” sê hy. Die planter hanteer ook die kontoere tussen Bethlehem se rantjies met gemak, maar Bok sê hy glo aan goeie saadbedvoorbereiding. Hy gebruik dieptandbewerking om die vorming van ’n verdigtingslaag te verhoed en klim dan in met ’n krageg om die grond fyn en eweredig te maak en uintjies te beheer. Die planter is ook as vakuummodel beskikbaar, maar Bok verkies die plaatmeganisme. Dit maak dit baie maklik om die 11-ry planter in ’n japtrap na ’n 6-ry planter te verander wat tradisionele drievoet-rye kan plant. As 6-ry planter het die Vence Tudo ook vanjaar reeds ingespring om te help mielies plant, met ewe groot sukses. Bok sê hy gaan hom ook inspan om sojabone en selfs koring te plant. Die Vence Tudo bly egter die hoofskakel in Bok se droom om sonder verlies droëbone te stroop. Hy wil wegbeweeg van voorsnyers en windrye en een van die hoofredes is die koste van arbeid. “Ons moet meganiseer, want arbeid het net te duur geword,” sê hy. ’n Ander rede is om die risiko van reën op die windrye uit te skakel. Hy sê www.proagri.co.za
’n boon is ’n sensitiewe ding wat so vinnig as moontlik gestroop moet word wanneer die voggehalte tussen 14% en 16% is. Dan is daar nie tyd vir speel nie! Saam met die Vence Tudo het Bok ook kennis gemaak met die invoer- en tegniese ondersteuning van Dirk de Koster en sy span by Inttrac. Bok sê: “Dirk verstaan wat ’n boer wil hê en hy het ver uit sy pad gegaan om my te help. Wat hy self nie weet nie, vind hy uit.” Vir meer inligting oor Inttrac se produkte en diens, praat met Adam van Aswegen by 078-4457-0952. Besoek ook www. inttrac.co.za vir volledige inligting oor Inttrac se produkreeks.
Die Vence Tudo met sy twee kunsmisbakke en ’n bak vir spuitstof is maklik om te kalibreer en die planter is toeganklik vir enige onderhoudswerk.
Inttrac Trading CC Ons hou die boer aan die boer misstrooiers van 6 tot 26 ton vir mis en kalk.
vervaardig in Suid-Afrika met Duitse onderdele
1401 laai vol outomaties 14 ronde bale
Groot strooiers is ook beskikbaar met presisieboerdery-toerusting.
www.inttrac.co.za
3000 met bewegende vloer, meer stabiele en vinnige aflaai
Adam van Aswegen 078-457-0952 / 016-365-5799 inttrac@cyberserv.co.za www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
15
Tref die winskol met mis Mis is ’n waardevolle bate vir gewasproduksie, maar dan moet dit akkuraat gestrooi word om elke plantjie ’n gelyke wenkans op volle ontwikkeling te gee. Crop-Tech se Jumil LD 10500 TTD is die misstrooier wat elke keer die kol tref vir ’n wenoes: • • • • • • • • •
Strooi eweredig en akkuraat Hou 7,5 kubieke meter of 12 000 kg Strooi ook kalk en kunsmis Werk maklik en eenvoudig Is betroubaar en duursaam Kompakteer nie jou land nie Vereis relatief min trekkerkrag Is bekostigbaar Word rotsvas gerugsteun deur Crop-Tech se landwye handelaarsnetwerk
Agricultural Equipment Kom kyk self by Nampo en beleef sommer ook Crop-Tech se wye reeks geenbewerkingplanters van heel klein tot heel groot.
Boer lekker en lonend met Crop-Tech Daar is ’n handelaar naby aan jou Bel Hennie du Toit by 082-850-3744 of stuur ’n epos na LIDER 2050 TT
sales@croptech.co.za
LIDER 5050 TTD
Gewasproduksie
Rotrix: Die getroue watermater vir die wingerd wat ’n Rotrix Rainmaker, wat tot vyftien hektaar doeltreffend kan besproei, kos. Boonop het hy nie die lus of die tyd om heeldag te loop en verstopte druppertjies soek en skoonmaak nie en drupbesproeiing het ook nie die vermoë van die Rotrix om die wingerd op warm dae te laat afkoel nie. “Ek was nog nie ’n enkele Oom Diaan de Villiers se Rotrix Rainmaker werk nou al agt dag spyt dat jaar pligsgetrou om sy wingerd en perdekampe deeglik en ek die Rotrix doeltreffend te besproei. In die voorgrond kan ’n mens die Rainmaker kabel en die ankerpen sien waaraan die Rotrix homself deur gekies het die wingerd sleep. Die watertoevoerpyp sleep agter hom nie,” verklaar aan. oom Diaan. “Die grootste puit sonder spyt en besproeiing sonvoordeel is dat ek nou self man-alleen der verknoeiing – dit is wat Rotrix die besproeiing kan hanteer.” beteken vir elke boer wat die voordele Saam met die Rainmaker het oom van kruipspuitbesproeiing wil inspan om Diaan ’n pypkatrol bestel wat aan die ’n wenopbrengs te verseker. driepuntstelsel en kragaftakker van ’n Daar is haas nie ’n gewas waarvoor klein trekkertjie pas, sodat hy lag-lag die Rotrix nie uitnemend geskik is nie, en pyp telkens kan oprol en die Rotrix na sy oom Diaan de Villiers van Klein Lanzerac, volgende besproeiingsbaan kan verskuif. so byna binne-in Stellenbosch, gebruik Die Rainmaker werk so: Jy maak nou reeds agt jaar ’n Rotrix Rainmaker staan hom op die een punt van die baan om sy wingerde en perdekampe te wat jy moet besproei en rol die sleepkabesproei. bel na die oorkantste punt, 200 meter Oom Diaan beklemtoon dat hy nie verder, uit, waar jy dit aan ’n ankerpen voltyds boer nie en dat sy wingerd maar vashaak. Dan koppel jy die toevoerpyp eintlik ’n stokperdjie is – maar ’n aan die waterkraan en maak die water stokperdjie waarin hy alles presies reg oop. Twee fris kanonspuite begin dadelik probeer doen en daarom is dit vir hom werk en ’n wateraangedrewe bakkieswiel belangrik dat sy besproeiing nommerpas dryf ’n ratkas wat die kabel stadigaan moet wees, soos Rotrix al agt jaar lank inkatrol om die hele Rotrix na die vir hom doen. oorkant van die land te sleep. ’n Stokperdjie is ook veronderstel om Die spoed waarteen die Rotrix gesleep ’n lus en ’n genot te wees; nie ’n word, die sproeiers van die kanonspuit beslommernis en bekommernis nie. Ook en die druk waarteen water gespuit in hierdie opsig verskaf Rotrix hom net word, kan alles aangepas word om preplesier. Met ’n Rotrix hoef jy nooit te sies die regte hoeveelheid water en sukkel en te spook nie, sê oom Diaan. druppelgrootte vir jou doel te kies. Met Voorheen was vyf werkers nodig net om dit alles help Rotrix se slimkoppe jou heeldag met goukoppelpype rond te baie mooi. draf. Dit was vir hom te erg en hy het Wanneer die Rotrix na so ses tot agt besluit om ’n ander plan met besproeiing uur aan die oorkant van die wingerd te maak. kom, stop die kabelkatrol outomaties Drupbesproeiing is oorweeg, maar dit sodat jy hom darem nooit op jou buursou per hektaar net soveel gekos het as man se grond hoef te gaan soek nie.
Dan sluit jy bloot die watertoevoer af, katrol die waterpyp in en sleep die Rotrix met jou trekkertjie na die volgende baan. Rotrix is die betroubaarheid self, sê oom Diaan. Elke drie jaar laat hy die masjien diens en hulle het al een keer gou-gou op die plaas vir hom nuwe wielbuste kom insit. Die masjien se onderhoudskoste is minimaal. Jasper Hewitt van Rotrix gee die versekering dat Rotrix regoor die land presies dieselfde flinke en noukeurige diens bied. ’n Vernuftige plan wat oom Diaan gemaak het, is om op sekere afstande paaltjies met weerkaatsertjies aan in die wingerd te plant. Op een van die Rotrix se klapspuitarms het hy ook ’n weerkaatsertjie geplak. Nou kan hy saans sommer van sy voorstoep af wingerd toe lig om te sien hoe ver die Rotrix met sy werk gevorder het. Die weerkaatsertjie op die klaparm flikker met die arm se beweging sodat hy weet watter een die spuit s’n is, en as hy regoor die laaste paaltjie se weerkaatser kom, weet hy hy is op die einde van sy baan en hy kan maar die pomp afskakel.
S
www.proagri.co.za
Met hierdie pypkatrol en trekkertjie rol oom Diaan de Villiers sy Rotrix Rainmaker se toevoerpyp manalleen op en verskuif sy kruipspuit in ’n japtrap na die volgende vak wat besproei moet word. Met ’n goukoppelpypstelsel was besproeiing op Klein Lanzerac voorheen vyf mans se werk. Boere regoor die land gebruik Rotrix se vernuftige tegnologie, betroubare kruipspuite en getroue diens om hulle eie reën te maak. Jy kan ook vooruit boer met Rotrix. Praat vandag nog met Jasper Hewitt by 082-773-7544 of besoek www.rotrixafrica.co.za vir meer inligting. ProAgri 156 – Februarie / February 2013
17
Hulpbronbestuur
SIMA wys die wêreld se voorste landboutegnologie piksplinternuwe landboutegnologie van regoor die wêreld, spesiaal daarop bereken om boere te help om doeltreffender en volhoubaarder te boer, is wat vanjaar by die groot, internasionale landboutoerustingskou, SIMA, met sy gepaardgaande diere-afdeling, SIMAGENA, verwag kan word. Die skou vind in Parys, Frankryk plaas, meer as 1 300 uitstallers, van meer as 40 lande, gaan met hulle tegnologie spog. Besoekers van 120 lande word ook van 24 tot 28 Februarie by die skou verwag. Die tema van SIMA-SIMAGENA 2013 is “Hoë prestasie en volhoubare wêreldlandbou”. Die skou is dié plek waar boere eerstehands kennis kan maak met nuwe tegnologie wat wêreldwyd ontwikkel en toegepas word.
S
Meer as 200 000 besoekers word weer vanjaar by die internasionale landbouskou, SIMA-SIMAGENA, in Parys verwag.
Nuwe landboumasjinerie van regoor die wêreld word alles onderdak in ses reuse sale vertoon.
SIMA is die plek om te wees as jy meer wil weet oor die jongste tegnologie in enige landboubedryf.
Die SIMAGENA-deel van die skou gaan oor genetika en by die vorige skou het 300 stoettelers van nege lande hulle diere kom wys. www.proagri.co.za
ProAgri gaan ook vanjaar SIMASIMAGENA bywoon met die ondersteuning van Valtrac, Suid-Afrika se voorste landboutegnologieverskaffer. Besoek www.valtrac.co.za vir inligting oor hulle produkreeks. Aankopers van Suid-Afrika sal ook die geleentheid gebruik om nuwe produkte of produkreekse wat vir Suid-Afrikaanse omstandighede geskik is, te eien. Nuwe maatskappye wat vanjaar vir die eerste keer uitstal, is onder andere Soucy van Kanada, Irtec van Italië en Agromaster van Finland. Nog ’n nuweling is die Portugese vervaardiger, Herculano Alfaias Agricolas, met ’n wye reeks landboutoerusting soos misstrooiers, laaigrawe, sleepwaens, water- en floddertenks en skottelêe. Die maatskappy se direkteur van verkope en bemarking, Filipe Neto, sê: “As ons ons uitvoere wil verbeter en buitelandse kopers wil wen, dan móét ons net by ’n internasionale skou soos SIMA wees.” Die Amerikaanse maatskappy, Orthman, wat pionierswerk oor minimumbewerking doen, gaan hulle vindingryke saadbedvoorbereider, 1tRIPr, bekend stel. Alan Fairbanks, die maatskappy se internasionale verkoopsontwikkelingsbestuurder, sê hulle grondbewerkingstoerusting is so gewild dat hulle gevoel het dit is nodig om internasionaal uit te reik na potensiële kopers. Die Tsjeggiese maatskappy, Farmet, is vir die tweede jaar terug met ’n uitstalling van 455 m² waarin hulle die jongste tegnologie met betrekking tot grondbehandeling, saaiwerk en die verwerking van oliesade gaan vertoon.
Jaroslav Korecek, bemarkingsbestuurder, sê: “SIMA gee ons die geleentheid om met Franse en internasionale besoekers kennis te maak.” Verskeie bedrywighede gemik op uitstallers vind ook tydens die skou plaas, soos spesiale ontbytgeleenthede waar die kollig vanjaar op landbougeleenthede in Algerië, Sjina en Kazakhstan val. Daar is ook ’n reeks vergaderings van CLIMMAR, ’n internasionale organisasie van landboumasjinerieverkopers en -herstellers. Vir besoekers is daar die Internasionale Forum waar daagliks praatjies en besprekings gehou word oor sake soos die regte toerusting vir die regte mark, landbou en die voedselbedryf met die oog op kos vir die toekoms, water en besproeiing en wêreldwye voedselsekuriteit. Daar is ook tegniese praatjies oor sake soos landbou-afvalbestuur, veiligheid in die werksplek en presisietegnologie, asook werkswinkels wat sleutelsake, soos die omgewing en vroue in die landbousektor, hanteer. In die SIMAGENA-ring word daar vyf dae lank diere vertoon, oor genetika gesels en Europese veilings gehou. In 2011 was daar 300 stoettelers van nege lande met 400 stuks vee. Al die inligting oor die skou is vanjaar ook in Engels beskikbaar op www.simaonline.fr. ProAgri 156 – Februarie / February 2013
19
Hulpbronbestuur
Stel jou VISier op Georgië ie insetkoste vir visboerdery in Georgië is een lari per kilogram en die verkoopprys is ’n minimum van vier lari per kilogram,” sê Hannes van Heerden van die maatskappy, Koopliede, wat beleggingsgeleenthede in Georgië ondersoek het. ’n Lari is sowat R5 werd. In enige taal of geldeenheid is dit egter ’n som wat sin maak vir ’n belegger. Hannes sê hulle het op baie goeie geleenthede in dié voormalige staat van die verbrokkelde Sowjet-unie afgekom, maar visboerdery het kop en vinne bo die res uitgestaan. Visboerdery is ook in 2010 deur die Verenigde Nasies se Voedsel- en Landboukomitee (FAO) uitgewys as een van die grootste ontwikkelingsmoontlikhede in Georgië. Vis, en veral karp, is ’n stapelvoedsel in die land en daar is selfs tye op die godsdienskalender wanneer net vis geëet mag word. Georgië het die afgelope paar jaar met rasse skrede gevorder op die pad van ekonomiese ontwikkeling met ’n groeikoers van sewe persent in 2012, maar die land benodig kapitaal en sakevernuf. Na dekades onder kommunistiese beheer is daar ’n gebrek aan ondernemersgees wat veroorsaak het dat ontwikkeling, veral in landbou, gaan stilstaan het. ’n Ooreenkoms tussen TLU SA en die regering van Georgië drie jaar gelede het die pad oopgemaak vir beleggers van Suid-Afrika. ’n Handvol SuidAfrikaanse boere het hulle reeds daar gevestig, maar ’n belegging in die vis-
“D
Georgië is ’n waterryke land met duisende riviere wat uit die Kaukasiese gebergte stroom, wat dit ideaal maak vir visboerdery.
Hannes van Heerden van Koopliede het verskeie beleggingsmoontlikhede in Georgië ondersoek en visboerdery het uitgestaan as ’n lae-risiko-, hoë opbrengsgeleentheid. 20
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
boerdery beteken nie dat ’n persoon sy ankers in Suid-Afrika hoef op te trek nie. Dit gee hom net die kans om nie al sy eiers in een mandjie (of dalk visse in een dam) te hou nie. Koopliede het ’n onderneming in Georgië gestig met die naam South African Fish Company (SAFCO) wat reeds aanbiedings gemaak het en geld betaal het om twee visplase te bekom. SAFCO se man in Georgië is Koos Kritzinger, wat onder andere ’n hele aantal jaar se ondervinding in die produksie, bemarking en uitvoer van landbouprodukte het. Hy het deur die bemiddeling van ’n plaaslike ondernemer, David Janjgava, die visplase geïdentifiseer en die twee sal saam die leisels van SAFCO vashou. Die plase self sal bestuur word deur
Ucha Machavariani, wat tans David se eie visplaas by Sartichala bestuur en dus reeds heelwat ondervinding het. Op die eerste plaas naby Sagarejo sal SAFCO eienaarskap neem van 40 hektaar damme met die opsie om die res van die 120 hektaar damme saam met ’n plaaslike eienaar te bedryf. Die tweede plaas by Kashmi was eens Georgië se spog-visplaas wat oor 180 hektaar damme beskik. Al die infrastruktuur is gereed en daar sal reeds in Maart, wanneer die nuwe seisoen begin, met die boerdery begin kan word. Kontrakte is reeds met vyf kettingwinkelgroepe in plek, wat net so oorgeneem kan word deur SAFCO. Hannes sê albei die huidige eienaars van die plase het ’n aanbod aanvaar van ver onder die werklike waarde van www.proagri.co.za
een plaas word die damme deur ’n kanaalstelsel gevoed en op die ander plaas word die natuurlike vloei van ’n rivier gebruik. Daar is geen pompe of krag nodig om die water te sirkuleer nie en dit sou selfs moontlik wees om ’n 100 kW hidrokragstasie in ’n Visplaas die rivier op die van elkeen plaas op te rig. Ucha Machavariani sal die visplase, soos die Aangesien een hieronder, in Georgië bestuur. Georgië baie waterryk is met meer as seweduisend riviere, is dit ’n algemene manier van krag opwek. Drie soorte karp word saam in die damme aangehou, naamlik graskarp, gewone karp en silwerkarp. Die rede daarvoor is dat hulle verskillende soorte of groottes kos eet en dus die voedsel beter benut. Hulle eet hoofsaaklik mielies en ander graansoorte. Dit neem agt maande vir ’n vingerling om van 200 g tot 2 kg te die bates, wat die risiko van die beleggroei, wanneer hy groot genoeg is om ging drasties verlaag. gevang te word. Om albei die plase te bekom, asook Die totale koste om ’n karp tot 2 kg die middele om die visboerdery in te laat groei, is twee lari en die bedryf te stel, word daar nog ’n bedrag verkoopprys van die visse wissel tussen van R15-miljoen voor die einde van agt en veertien lari, afhangende van die Maart benodig. soort karp. Aangesien albei plase naby Hannes verduidelik dat hulle diedie hoofstad geleë is, is die vervoerselfde beleggingsmodel gebruik wat koste ook heeltemal binne perke. hulle met groot sukses in Suid-Afrika vir Die plan is om vir die eerste drie jaar ander projekte gebruik. Sodra die provingerlinge in te koop, waarna SAFCO jek begin wins toon, sal die beleggers beplan om sy eie teelplaas te begin. eers hulle kapitaal plus vyf persent Sodra die karpboerdery gevestig is, rente terugkry. Die begrote terugbetasal daar na ander visspesies gekyk word lingstydperk is gestel op ’n maksimum soos steurvis, forel en baber, wat ook in tyd van drie jaar. Daarna kan dividende aanvraag is. Georgië voer 20 000 ton van tussen 20% en 40% op die oorspronklike belegging uitbetaal word, terwyl die aandele hulle waarde behou. ’n Bykomende voordeel is dat ’n belegger ook die moontlikheid het om binne enkele maande permanente verblyfsreg in Georgië te bekom, wat verseker dat die dam waarin hy kan swem aansienlik vergroot! Hoe werk die visboerdery? Hannes verduidelik dat mense nie die tradisionele prentjie van ’n ronde dam met hoë walle moet sien nie. Die visdamme is eerder vlak plate water wat deur keerwalle ingehou word. Die vis word geoes deur ’n soort sluis in die keerwal oop te maak sodat die water kan uitloop en die visse word dan in nette gevang vanwaar dit in houers water op vragmotors lewend na die mark vervoer word. Daar is dus geen verkoeling of verwerking van die vis nodig nie. Op die www.proagri.co.za
bestaan uit ’n ry vlak damme waartot 15 hektaar groot kan wees. vis in om aan die plaaslike behoefte te voldoen. Tans word daar maar 2 000 ton self geproduseer. Hannes sê dit beteken die geleentheid lê en wag om benut te word: “As ’n mens in die wêreld gaan kyk na lande met goeie groei en stabiliteit, dan is Georgië hoog op die lysie en binne-in Georgië staan visboerdery uit as geldmaakgeleentheid. Georgië het verlede jaar in ’n demokratiese verkiesing van regering verwissel en volgens Hannes is die nuwe regering besig om die land nog meer beleggingsvriendelik te maak as die vorige regering. Alles word gedoen om die vestiging van ondernemings so maklik as moontlik te maak. Koopliede kan byvoorbeeld ’n belegger help om vinnig ’n klein maatskappytjie in Georgië te stig met ’n plaaslike bankrekening sodat geld regstreeks daar inbetaal kan word. Boere en ander beleggers wat graag hulle lyn in dié dam wil natmaak kan gerus die volledige sakeplan aanvra of self ’n draai in Georgië gaan maak om na die visplase te gaan kyk. Kontak Hannes van Heerden by 012-940-1942, 082-927-9387 of hannesvh@koopliede.co.za.
Vis is nie net ’n stapelvoedsel in Georgië nie; dit word ook graag aan gaste voorgesit as deel van die tradisionele supra-ete. ProAgri 156 – Februarie / February 2013
21
Hulpbronbestuur
Plant voer vir sukses
oeie veldbestuur kan die drakrag van natuurlike weiding verbeter, maar aangeplante weiding kan die aantal diere wat op die beskikbare grond aangehou kan word, drasties opstoot. Die hoofrede vir die aanplanting van weiding en voergewasse is om boere in staat te stel om diereproduksie regdeur die jaar vol te hou. Dit kan gedoen word deur weidingsgewasse wat in die koue wintermaande kan groei en bewei kan word wanneer natuurlike weiding van swak gehalte is, of nie beskikbaar is nie, en deur voergewasse wat in die oorvloedige somermaande gebaal of ingekuil kan word om gedurende die winter aan diere te voer. Oorwintering en normale onderhoud is egter nie die enigste nut van weidingsgewasse nie. Dit speel ook ’n belangrike rol in intensiewe stelsels met hoog produserende diere, soos melkkoeie en diere wat vir bemarking afgerond word. Vir optimale produksie behoort elke boer ’n voervloeiprogram op te stel wat verseker dat sy diere regdeur die jaar voldoende voeding vir elke produksiesta-
G
22
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
dium kry. Aangeplante weiding kan ’n belangrike rol in so ’n voervloeibeplanning speel. Daar is ’n groot verskeidenheid voeren weidingsgewasse en die boer behoort sy saadverskaffer oor ’n geskikte keuse vir sy besondere omstandighede te raadpleeg.
verswak as dit geberg word. Voeropberging is egter noodsaaklik as ’n mens voer van een seisoen na ’n ander of van een plek na ’n ander wil oordra. Dit is ook die beste versekeringspolis vir jou vee teen onvoorspelbare weersomstandighede. Voer kan gedroog en gebaal word, of dit kan in die vorm van kuilvoer bewaar en geberg word. Hooi word makliker oor lang afstande vervoer omdat die vog grootliks daaruit verwyder is. Suid-Afrika se klimaat maak dit moontlik om in groot dele van die land voer te sny en op ’n natuurlike manier te droog sodat dit as hooi gebaal kan word. Dit is in elk geval ’n goeie gedagte om gras wat nie deur die winter bewei kan word nie, af te sny en te baal, sodat die voedingswaarde beter behou kan word. Dit verminder sommer ook die brandgevaar. ’n Mens kan van enige gewas hooi maak mits dit vinnig gedroog kan word. Hoe vinniger die gewas gedroog kan word, hoe beter is die gehalte en kleur van die hooi. Kruipende groeiers, soos kikoejoe, maak moeiliker hooi. Breëblaargrasse maak ook moeiliker hooi as smaller blare, hoofsaaklik omdat dit langer neem om droog te word. Gewasse soos lusern en grassoorte soos oulandsgras en tef droog maklik en kan as hooi gebaal word. Die voginhoud van enige hooi moet verkieslik minder as 15% wees wanneer dit gebaal word. Bokant hierdie vogvlakke stik die voer (bederf as gevolg van vogtigheid) en verlaag die gehalte algaande totdat dit muf en gevaarlik is vir dieregebruik. Daar is ’n groot verskeidenheid gewasse beskikbaar wat vir weiding en/of hooimaak aangeplant kan word. Die keuse van gewas hang grootliks af van die seisoen, reënval en beskikbaarheid van besproeiing (Sien wintervoergewastabel bl 24). Net soos enige ander gewas, het weiding- of hooigewasse goeie, vrugbare grond nodig met ’n behoorlik voorbereide saadbed vir vestiging. Al hoe meer boere volg ’n meer biologiese of organiese benadering tot bemesting, maar watter metode ook al gevolg word – die plante het steeds ’n basiese behoefte aan stikstof, kalium en fosfaat. ’n Eenvoudige riglyn is ’n eenmalige toediening van P en K vroeg in die seisoen, saam met 40% van die stikstofbehoefte, met twee latere stikstoftoedienings van 30% elk. Een ton hooi verwyder ongeveer 10–20 kg stikstof, 1,2 kg fosfaat en 12 kg kalium uit die grond.
Hooigewasse Hooi is enige gewas wat gemaai en gedroog word vir latere dierevoeding. Dit kan enige grasgewas, hawer, lusern of bonegewas wees. Hooi kan as staande hooi benut word as dit net so op die land laat staan word vir latere beweiding, maar dan verloor dit baie voedingsDie artikel het oorspronklik in ProAgri waarde en dit is ook aan die se Voerproduksiegids verskyn. Die elemente en brandgevaar blootgestel. Voerproduksiegids is saam met die Hooi kan gemaal word, November-uitgawe verlede jaar maar die mees algemene versprei. Vir meer inligting oor die gebruik is om hooi te baal gids, kontak Marlien van der sodat dit maklik in miedens gepak en vervoer kan word. Westhuizen by Enige voergewas se voemarlien@smartpublishing.co.za. dingswaarde en smaaklikheid
www.proagri.co.za
Die pH van die grond moet ook bestuur word en bekalking kan van tyd tot tyd nodig wees. Die koste van gereelde grondontleding word oor en oor betaal deur goeie vleisproduksie. Insek- en onkruidbeheer is normaalweg nie nodig nie. Onkruid is net ’n probleem wanneer weiding-/hooigewasse se grondbedekking nie meer goed is nie. Onkruid kom in, want die natuur wil altyd grondbedekking hê. Wanneer om te sny Eenjarige gewasse kan gesny word sodra die hooigewas in die pypstadium is, as dit dus uit die vegetatiewe na die reproduktiewe fase beweeg. By meerjarige gewasse moet die
eerste snysel eers gesny word nadat dit goed volwassenheid bereik het, om lang-lewendheid te waarborg. Die eerste snysel se gehalte sal swakker wees as dié van opvolgende snysels. Die aantal snysels per seisoen verskil afhangende van die reën. Vroeë reën beteken noodwendig beter groei en meer snysels. Daar is gewoonlik twee tot drie snysels per seisoen. Gras moenie nie korter as 100 mm bo die grond afgesny word nie. Waar dit te kort is, is die hergroei stadig en reserwes word uitgeput. Grondbedekking kom dan in die gedrang. Die tonnemaat van materiaal wat ’n boer kan verwag hang af van heelwat faktore, onder meer die soort gewas,
besproeiing, reënval, bemesting en die seisoen. In die praktyk word daar in die Hoëveld op droëland van oulandsgras so ses tot nege ton hooi per hektaar gemaak, afhangend van die bemesting.
Staalmeester Top Quality Hay Making Equipment at Affordable Prices Enorossi Hydraulic Bale Loader 4.2 m high
Enorossi Batrake 8-10-12 Wheel Rakes, Hydraulic lift with spring suspension, independent spring loaded raking wheels and kicker wheel
Enrossi Finishing mower
Enorossi Caddy Rake – 8-10-12 wheel rakes with adjustable working width and hydraulic lift.
Bale Fork with 3 point linkage Celmak 1.6m Drum Mower Celmak 1.6m Drum Mower – with 6 cutting blades Also available: Celmak 1.9m Drum Mower – 8 cutting blades
Head Office: info@staalmeester.co.za
Tel: 018-431-2171/2 www.proagri.co.za
Eduan: 082-883-6484
epos: info@staalmeester.co.za
Enorossi Sickle Bar Mower 1.6m/1.85m/2.15m Martin Jr: 082-806-6377
www.staalmeester.co.za ProAgri 156 – Februarie / February
23
PANNAR Wintervoergewasse Planttyd
Reënval
Raaigras
Feb – Apr
Besproeiing
Meerjarige raaigras
Feb – Apr of Aug – Sep
Besproeiing
Italiaanse
Feb – Apr
Besproeiing
raaigrastipes
of Aug – Sept
Westerworld raaigrastipes
Feb – Apr
Besproeiing
Langswenkgras
Feb – Jul
>900 mm of besproeiing
Kropaargras
Feb – Jul
>900 mm
Witklawer
Feb – Mei
>900 mm of besproeiing
Rooiklawer
Feb – Mei
>900 mm of besproeiing
Berseemklawer
Feb – Mrt
Japannese
Des – Jan/Feb
Hulpbesproeiing of droëland
Hawer
Feb – Mrt
Hulpbesproeiing of droëland
Korog
Feb – Apr
Hulpbesproeiing of droëland
Stoelrog
Mrt – Apr
Hulpbesproeiing of droëland
Gewas
radys
24
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
Besproeiing
www.proagri.co.za
Saaidigtheid (kg/ha) Rye Breedwerpig 25 – 40
25 – 35
25 – 40
25 – 35
25 – 30
25 – 35
25 – 30 20 – 25
Beskrywing Geskik vir intensiewe veeproduksie met baie hoë gehalte, verteerbaarheid en smaaklikheid. Benut dit gedurende die herfs, winter- en lentemaande. Alleenlik onder besproeiing. Uitstekende weiding met klawermengsels. Nie sterk meerjarig nie en moet elke 3 tot 4 jaar hervestig word. Italiaanse tipes kan vroeg in die herfs of alternatiewelik ook vroeg in die lente na die swaarste ryp (Aug/Sept) gevestig word, waarna dit vir ongeveer 15 maande weiding behoort te voorsien. Plant Westerworld-tipes vroeg in die herfs (Feb/Mrt) en benut van April/Mei tot Okt/Des. Goed aangepas vir ’n wye reeks grondtipes en klimaatstreke, asook vleierige- of swaargronde. ’n Sagte, smaaklike en voedsame gras met uitstaande voedingswaarde. Meer droogteverdraagsaam as meerjarige raaigrasse, alhoewel dit meestal onder besproeiing verbou word.
2–3
Wit- en rooiklawer word saam gevestig. Witklawer vestig stadiger, maar is sterk meerjarig. Saad moet altyd met vars entstof geënt word voor vestiging. Ideaal in ’n mengsel met meerjarige raaigras, langswenkgras of kropaargras.
4–6
Vestig vinniger as witklawer, maar hou net sowat 18 tot 24 maande. Saad moet altyd met vars entstof geënt word voor vestiging. Ideaal in ’n mengsel met meerjarige raaigras, langswenkgras of kropaargras.
15
’n Eenjarige klawer met uitstekende hergroei. Dit lewer opbrengste soortgelyk aan raaigras. Geen gevalle van blousuurvergiftiging is nog aangemeld nie. Goeie weiding vir skape en beeste. Dit is hoogsverteerbaar. Vir beeste word dit uitgetrek of geploeg en heel gevoer. Nie koue- of rypgevoelig nie. Benodig minstens 350 mm reën in die groeitydperk van 4 maande.
-
50 – 70
Baie smaaklik met hoë opbrengspotensiaal. Goeie droogte- en koueverdraagsaamheid.
60 – 80
Goeie opbrengspotensiaal en koueverdraagsaamheid.
40 – 60
Hoë opbrengspotensiaal, egter nie so smaaklik soos hawer nie. Baie goeie koueverdraagsaamheid.
www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
25
Hulpbronbestuur
Verstaan jou kragrekening Mens het deesdae krag nodig om te verstaan hoe jou kragrekening werk. Almal betaal nie, soos baie mense dink, dieselfde vir elektrisiteit nie. Die totale bedrag wat jy maandeliks vir krag betaal, hang van ’n hele paar faktore af: • Vaste koste wat nie aan verbruik gekoppel is nie, soos administrasie en diensgeld. • Veranderlike koste gekoppel aan die hoeveelheid elektrisiteit wat deur die maand verbruik is en gemeet word in kilowatt-uur (kWh), soos energiekoste en omgewingsheffing. • Veranderlike koste gegrond op die maksimum aanvraag daardie maand en wat in kilovolt-ampère gemeet word (kVA).
’n
Elektrisiteitsverbruik word in kilowattuur (kWh) gemeet. As die totale koste van die rekening deur die aantal kWh gedeel word, kry ons die totale koste Eskom-omskrywings per kWh. Dit is ’n goeie maatskaf van die eenheidskoste van elektrisiteit. (Aktiewe) energiekoste is die koste vir elke eenheid energie verbruik en wat Hierdie syfer moet nie met die eentipies teen c/kWh bereken word heidstarief verwar word nie. Die tarief word op die rekening aangedui in sent Administrasieheffing is ’n heffing om die koste van die administrasie van die per kWh, maar daarby moet al die rekening te betaal, soos meterlees, die uitreiking van die rekening en die koste ander tariewe gevoeg word om die van meters. Dit word gehef of daar elektrisiteit verbruik word of nie. totale koste per kWh te bepaal. Die totale koste per kWh kan baie Omgewingsheffing is ’n regeringsheffing wat vir nie-hernubare kragopwekkers tussen plase verskil omdat omstandiggehef word gegrond op die energie wat hulle produseer. hede en verbruikspatrone verskil. Opnames toon dat sommige plase dubbeld Maksimum aanvraag is die hoogste gemiddelde aanvraag gemeet in kVA of kW soveel as ander vir hulle krag betaal as gedurende ’n integrerende tydperk van gewoonlik 30 minute binne ’n aangewese gevolg van hierdie verskille. As die boer aanslagtydperk. bepaal hoe sy totale kragrekening saamgestel word, kan hy dit so bestuur Netwerktoegangheffing is ’n heffing om te betaal vir die netwerkkoste dat hy sy koste verminder. (insluitende kapitaaluitgawes, onderhoud en opknapping) wat deur die kliënt Die drie belangrikste faktore wat die aangevra en bespreek word. rekening beïnvloed, is die tariefpakket, die aantal kWh wat per maand verbruik Diensheffing is ’n vasgestelde koste wat ten opsigte van elke rekening vir word en die maksimum aanvraag soos diensverwante uitgawes betaalbaar is. Dit word ten opsigte van elke rekening in kVA gemeet. gehef en is gegrond op die totaal van die maandelikse gebruikte kapasiteit van al Die boer moet dus volgens sy die persele wat aan die rekening gekoppel is. omstandighede bepaal wat dit is wat sy elektrisiteit so duur maak. Daar Die drie mees algemene tariewe op plase is: is drie dinge wat hy kan doen Pakket Vaste koste Per kWh Per kVA Tarief om sy elektrisiteitskoste te verminder: Energiekoste wissel Energie-aanDiensheffing, Aktiewe energie, Nightsave rural • Kies die beste tariefpakket tussen 32c/kWh en adminheffing omgewingsheffing vraag, netwerkvir die besondere 49c/kWh; maksimumtoegangheffing aanvraagkoste wissel omstandighede tussen R116/kVA en • Verbruik minder elektrisiteit R191/kVA (kWh) • Indien dit die maksimum Energiekoste wissel NetwerktoeDiensheffing, Aktiewe energie, Ruraflex aanvraag is wat die koste so tussen 38c/kWh en adminheffing omgewingsheffing gangheffing hoog maak, maak ’n plan 327c/kWh, om pieke in verbruik te afhangende van tyd vermy. Met dank aan Koos Bouwer van Koos Bouwer Consulting cc vir die inligting wat hy vir hierdie artikel verskaf het. Kontak hom gerus by bouweb@orangenet.co.za of 082-887-8425. www.proagri.co.za
van verbruik; geen maksimum-aanvraagkoste
Landrate
Diensheffing, netwerktoegangheffing
Aktiewe energie, omgewingsheffing
Geen
Vaste tarief van 80c/kWh; geen maksimum-aanvraagkoste, maar hoër administrasie- en diensgeld.
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
27
Bespaar krag op die plaas s jy die gunstigste rekeningpakket vir jou omstandighede gekies het en jou boerdery so georganiseer het om piektye in verbruik uit te skakel, is daar nog heelwat logiese dinge wat gedoen kan word om elektrisiteit te bespaar en jou kragrekening so laag as moontlik te hou:
A
Elektriese motors Sestig persent van Suid-Afrika se elektrisiteit word deur elektriese motors verbruik. Dit spreek vanself dat ’n motor wat minder gulsig en boonop flukser is ’n beduidende besparing kan meebring. Daar is sulke motors en Eskom se Energiedoeltreffendemotorprogram betaal subsidies aan boere wat hulle ou kragvretermotors met nuwe, meer doeltreffende motors vervang. Meer inligting oor dié aanbod kan op www.eskom.co.za/dsm gekry word, of skakel 011-800-4744. Besproeiing Baie elektrisiteit kan bespaar word as die verhouding tussen die pompgrootte, pypdikte en sproeiergrootte reg is om die beste resultate met die minste weerstand te bereik. Praat met jou besproeiingspesialis. Lekkende pype kos die boer ook ’n groot klomp elektrisiteit vir pompkoste aan water wat nutteloos in die grond wegsink. Professionele besproeiingskedulering volgens grondwaterinhoud en gewasse se werklike waterbehoefte kan tot 30% van die energiekoste van besproeiing (en ’n groot klomp water) bespaar. Koelkamers ’n Goed geïsoleerde koelkamer wat volgens die vervaardiger se voorskrifte gepak word sodat lug tussen die produkte kan beweeg en wat net oopgemaak word wanneer dit regtig nodig is, kan die boer baie elektrisiteit bespaar en sommer ook sy produkte se lewe verleng. Sorg dat kondensators goed geventileer en skoon is en verkieslik aan die suidekant van die gebou waar dit nie deur regstreekse sonlig beïnvloed word nie, geplaas word. Melkportale Die piek-elektrisiteitverbruikstye is smôrens tussen 07:00 en 10:00 en smiddags tussen 18:00 en 21:00. As jy jou melkmasjien net nadat gemelk is met koue water spoel en die volledige wassiklus buite piektyd volg, kan dit tot meer gelykmatige elektrisiteitsverbruik meehelp en jou elektrisiteitsrekening verlaag. Ysbankstelsels vir melk kan ook buite piekverbruiktye verkoel word.
28
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
Voermeulens Dis redelik maklik om ’n voermeule se werk so te beplan dat die harde werk buite piekverbruiktye gedoen word. Piektye kan vir skoonmaak en onderhoud gebruik word. Droërs Met goeie beplanning kan droërs minder elektrisiteit gebruik deur die verhittingselemente en selfs die waaiers vir kort tye af te skakel sonder om die produk of die droogproses te benadeel. Sorg ook dat die droër se lugkanale oral goed verseël is sodat geen warmte verlore raak nie. Dierebehuising As dierebehuising van die begin af reg opgerig is, benodig dit heelwat minder energie vir temperatuurbeheer. Behoorlike dakisolasie verseker ’n koel omgewing regdeur die jaar en dit beteken dat die boer minder geld aan klimaatbeheer hoef te spandeer. ’n Dak wat silwer of wit geverf is weerkaats ook warmte van die struktuur af wat die koste van temperatuurbeheer verminder. Daar is selfs spesiale hittekaatsende verf in die mark beskikbaar (sien www.vermillianpaints.co.za). Dierebehuising se lang mure moet noord en suid kyk en die kort mure oos en wes. Dit help om van die warmte wat deur die dag in die behuising opbou ontslae te raak. Onthou, as jy natuurlike ventilasie in dierebehuising wil gebruik, moet die gebou nie breër as twaalf meter wees nie. Wind trek nie ordentlik deur ’n gebou wat breër as dit is nie. Kweekhuise Dubbel geïsoleerde kweekhuise behou warmte baie doeltreffender en bring dus ’n welkome energiebesparing mee. Alternatiewe energiebronne Vir noodtoestande is die beste alternatiewe-energiebron ’n kragopwekker wat met diesel of petrol werk, maar daar is ook ander bronne van alternatiewe energie wat die boer op die plaas kan inspan. As daar ’n goeie hoeveelheid mis op die plaas geproduseer word, kan ’n biogasinstallasie ingespan word om warmte en elektrisiteit te produseer. Een hoenderhen produseer 55 kg mis per jaar en een ton hoendermis kan 130 m3 biogas maak waarmee aangepaste diesel- of petrol-enjins aangedryf kan word. Agterna is die gebruikte mis boonop voortreflike bemesting. Vir meer inligting oor biogaskrag, skakel Biogas-power by 086-124-6427. Sonpanele kan ook elektrisiteit verskaf om water te pomp en om batterye te laai vir beligting of ander laeverbruiktoepassings. Die probleem daarmee is dat dit nie genoeg elektrisiteit voorsien vir hoëverbruiktoepassings nie, dat dit duur is, dat dit ’n beperkte leeftyd het, dat dit dikwels gesteel of deur hael beskadig word en dat dit dikwels skoongemaak moet word om doeltreffende werking te verseker. Sonkrag kan ook gebruik word om water te verhit. Daar is hoogs doeltreffende, duur sonwaterverwarmers, maar met swart politeenpyp op ’n dak kan ’n mens ook ver kom. Daar is selfs spesiale U-koppelstukke waarmee ’n mens jou eie sonwaterverwarmer van politeenpype kan maak (sien langsaan). Windenergie kan ook gebruik word om batterye te laai en waar water sterk vloei kan wateropwekking ingespan word. Die antwoord is gewoonlik ’n dubbelstelsel waar ’n alternatiewe energiebron of bronne gebruik word om die gewone elektrisiteitsvoorsiening aan te vul. www.proagri.co.za
Hulpbronbestuur
Bad lekker warm sonder sukkel D
it was nog nooit so goedkoop en maklik om water te verwarm soos met Johan Weideman se “U-connector” nie. Die mark loop oor met slim planne vir alternatiewe kragbronne om water te verwarm, maar dikwels is die slim planne ook maar duur planne. Johan het met ’n regte boer-maak’n-plan-benadering ingeklim en ’n baie eenvoudige, maar doeltreffende, manier ontwikkel om die verwarmingseienskappe van swart poli-etileenpyp wat oral beskikbaar is, in te span, sonder om te sukkel met lang krullende rolle pyp wat oral op die dak rondskuif. Nou kan die pyp vooraf in ewe lang stukke gesny word, om mooi op die oppervlakte wat geoormerk is, te pas. U-connectors is U-vormige passtukke wat gebruik word om die pype netjies aan mekaar te heg. Johan kan ook help met raad om die hele installasie stewig en reguit te anker. Johan sê: “Die U-connector is ontwikkel om dit vir enige persoon moontlik te maak om so goedkoop as moontlik sy eie warmwaterstelsel te bou.” Hy sê die maksimum temperatuur Kontak Johan Weideman by 082-085-7573 of u-connector@live.com vir enige verdere inligting.
wat bereik word, is ongeveer 62 grade Celsius.
Plekke waar die U-connector reeds met groot vrug gebruik word, is: • plaaswerkers se huise • boshutte • vakansiehuise waar geen elektrisiteit beskikbaar is nie • normale behuising • swembadverhitting • vistenkverhitting.
Heerlike badwatertemperatuur teen geen koste!
Die hele installasie kan stewig geanker word om te verseker dat dit nooit rondskuif of afgly nie.
Net ’n tang en ’n lang stuk draad... en natuurlik die U-connector is nodig om goedkoop en maklik water warm te maak.
Selfs ’n gewone woonhuis kan met behulp van die U-connector genoeg warm water kry.
Betroubare, altyd-aan Internet – enige plek in SA
√ Betroubaar via satelliet √ Werklike breëbandspoed √ Geen daaglikse limiet √ Aanvullings (top-up) opsies verval nooit √ Geen kontrakte www.proagri.co.za
Kontak Angela Goosen by 012-665-0052 of queskye@qkon.com ProAgri 156 – Februarie / February 2013
29
Die wêreld kyk met honger oë na
Undercover Farming ie wêreld staan voor drie groot uitdagings met betrekking tot voedselsekuriteit, sê Ernst Janovsky, hoof van ABSA AgriBesigheid. Die uitdagings is of daar genoeg voedsel vir almal geproduseer kan word, of dit bekostigbaar sal wees en of dit veilig is. Ernst het op die mediabekendstelling van vanjaar se Undercover Farming Expo gesê die ontwikkeling van landbou onder beskutting kan die antwoord bied op al drie die uitdagings. Dit is waarom ABSA betrokke is as borg van die skou en konferensie. Hy sê in die klimaat wat al droër word, bied dit ’n sinvolle alternatief vir landbou en Suid-Afrikaanse boere kyk al meer na die tipe boerdery. Veral met betrekking tot die produksie van genoeg voedsel om in die groeiende vraag te voorsien, kan landbou onder beskutting ’n groot rol speel. Baie minder ruimte is nodig vir meer produksie en daar kan selfs in stede op geboue se dakke tuin gemaak word. Die produksiemetode benodig minder water, gebruik arbeid meer doeltreffend en as daar in of naby stede geboer word, is die mark sommer naby, wat baie vervoerkoste uitskakel. Die gebruik van nette of plastiek veroorsaak ook dat die produksieseisoen verleng kan word sodat daar deur die hele jaar geoes kan word. As gevolg van beter klimaatsbeheer, is daar ook meer beheer oor veiligheidstandaarde. Ernst sê selfs bestaansboere kan deur projekte bemagtig word om kommersieel voedsel te vervaardig, omdat daar so min ruimte nodig is. Hy sê ABSA AgriBesigheid ondersteun die ontwikkeling van die bedryf en die Undercover Farming Expo bied ’n goeie geleentheid aan almal wat by voedselproduksie betrokke is om beter produksiemetodes te ondersoek. Die skou gaan gepaard met ’n twee-dag konferensie in samewerking met Agribusiness in Sustainable Natural African Plant Products (ASNAPP) en hanteer alle aspekte van die oprigting van tonnels, tot groeimediums, klimaatbeheer, saailinge, verpakking en uitvoergeleenthede.
D
Vir meer inligting oor die Undercover Farming Expo se konferensie, asook uitstal- en borggeleenthede, besoek www.undercoverfarmingexpo.co.za of skakel Hanlie Delport by 082-908-2295.
30
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
n die Vryburg-distrik boer die drie Cloete-broers met Afrikanerbeeste. Johan, Willie en Kobus selekteer vir produktiwiteit op die veld met beeste wat sonder moeite hulle kant kan bring. Johan sê: “Dit is ’n plesier om ekstensief met Afrikaners te boer as gevolg van die Afrikanerkoeie se hoë vrugbaarheid en melkproduksie, asook uitstekende moedereienskappe. Die koeie het baie melk en sorg regtig goed vir hulle kalwers.” Boere wat al teeldiere by die Cloetes aangeskaf het, praat met groot lof oor die koeie se vermoë om op die veld kondisie te handhaaf, die gemak waarmee hulle kalf en die feit hulle tot op die ouderdom van twaalf tot vyftien jaar en selfs ouer nog teel. Op die Afrikaner-moeders word bulle van enige ras gebruik en swaar voerkraalspeenkalwers is die resultaat. Die Cloetes meen die kruisteelvermoë
I
www.proagri.co.za
Vee & veilings
Afrikanerboerdery is plesierig!
“Beesboere wat teeldiere by die Cloetes aanskaf, is met reg opgewonde...” van die Afrikaner en “die feit dat die Afrikanerkoei tereg die enjinkamer van die vleismasjien genoem kan word,” word nog te min na waarde geag. Die bulle is net so goed aangepas op die veld. Boere koop by die Cloetes veldbulle uit goeie moeders met die regte bouvorm. Die bulle teel klein kalwers by geboorte (reg om verse mee oop te maak) en hulle groei dan daarna vir ’n plek in die eerste span! Afrikanerbulle dek vir jare tot op ’n baie hoë ouderdom (tot twaalf jaar) en hulle kalwers by “boerkoeie” is ’n lus vir die oog en bring geld in die bank. ’n Ander aspek van die Afrikanerbeesboerdery wat die broers wil ontgin, is om
’n nismark vir organiese Afrikaner-veldvleis te begin ontwikkel. Adrian en Ben, Johan se twee seuns, is hierby betrokke. Hulle sê Afrikaners het ’n uitstaande vleisgehalte (onder meer geurigheid, tekstuur, struktuur, sappigheid en sagtheid) en dié voordele word ook na hulle nageslag oorgedra, al is dit kruiskalwers. “Ons Afrikanerosse word vet op die veld net met lek sonder byvoeding,” sê Adrian en Ben. Die Cloetes nooi mede-beesboere met groot geesdrif uit om op die plaas te kom kuier en na hulle Afrikaners te kyk. Kontak Johan by 082-312-7530, Willie by 082-337-3214 of Kobus by 082-781-1577.
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
31
Mengers vir Afrika!
Op plase waar die kenmerkende helderblou menger van Rumax staan, geniet die diere goed gemengde rantsoene elke dag. k het lank gesoek en na baie mengers gekyk voordat ek Rumax gekies het,” sê Johan Coetzee van NJE Boerdery naby Randfontein. “Die menger speel ’n sleutelrol in die boerdery, daarom is net die betroubaarste, deeglikste menger, gerugsteun deur die beste diens, goed genoeg. Dit is Rumax.” “Ek was op soek na iets wat elke dag drie tot vyf ton materiaal kan stukkend sny en meng sonder sukkel,” sê Nick Rousseau, van Delnick boerdery naby Ottosdal.
“E
Lourens du Plessis, eienaar van Louma-boerdery, naby Thabazimbi het ’n paar jaar gelede begin om te meganiseer en hy sê: “Die prys van die Rumax-mengers was ’n groot aantrekkingskrag, want ingevoerde masjiene met dieselfde kapasiteit kos amper dubbeld so veel en die een keer wat hier ’n probleem was, was Jaco soos blits van die Kaap af hier om die fout te herstel.” Só gesels boere wat elke dag hulle Rumax-toerusting gebruik sodat hulle vee en selfs wild die regte rantsoen op die regte tyd kan kry. Jaco Pieters van Rumax sê hulle het in 1999 hulle eerste hamermeule gebou, in 2000 het die eerste menger gevolg en nou 13 jaar later is daar ’n hele reeks produkte wat ontwikkel is, insluitende konsentraatmengers, volvoermengers, pilmasjiene en –aanlegte en misstrooiers. By Rumax se fabriek op Worcester word daar net van die beste tegnologie gebruik gemaak in die vervaardigingsproses. Die produkreeks word aangepas
en uitgebrei hoofsaaklik op aandrang van boere wat geleer het dat hulle kan staatmaak op die helderblou toerusting. Een van die groot voordele wat deur boere uitgewys word is dat Rumax se kerwers rataandrywing in plaas van kettings of bande gebruik, wat beteken dat daar baie minder slytasie is, en daar word minder aandrywingskrag benodig. Hulle praat ook met groot lof oor die mengers wat werklik meng en nie net goed rondskuif nie. Die spirale wat na die middel toe wys sorg vir twee sirkelaksies na mekaar toe wat beteken dat daar geen dooie punte is nie. Nog ’n groot voordeel is dat die mengers met ’n magneetstelsel toegerus is wat verseker dat daar geen draad of klein metaaldeeltjies in die voer beland nie. Maar miskien is die belangrikste voordeel van enige Rumax-toerusting dat dit hou. Soos Nick Rousseau sê: “’n Rumax word van behoorlike dik staal gemaak; dit is uit Afrika, vir Afrika.” Skakel Jaco Pieters by 023-342-6070 of stuur ’n e-pos na jaco@rumax.co.za.
By Rumax se fabriek op Worcester word daar van die beste tegnologie gebruik gemaak in die vervaardigingsproses van die groeiende produkreeks.
32
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
voorsiening vir 4,2 ton se vrag en remvermoë. “Ons het ’n verantwoordelikheid, nie net teenoor ons diere en onsself nie, maar ook teenoor die ander mense op die pad. ’n Sleepwa wat heen en weer swaai, is dodelik gevaarlik,” sê Nic. Nic verstaan ook hoe kosbaar ’n stoetteler soos Paul se diere vir hom is. Hy sê in ’n boer se leeftyd kan hy maar agt geslagte se bloedlyn-ontwikkeling doen. “As een van die boer se stoetbulle doodgaan, verloor hy ’n hele geslag se ontwikkeling.” Dit is geen wonder dat 43,8% van die Boran-stoettelers in die land reeds Nic se sleepwaens gebruik nie! Paul sê dit gaan nie net oor gerief en veiligheid op die lang pad nie. Sy Nic word oral op die plaas ingespan, want hy kan die grondpaaie en selfs die veld hanteer. Daarby spaar hy sommer baie tyd Vir Paul Pienaar van Bar Circle Borans is Olive, Millie en Madison baie kosomdat dit maklik is om diere op en af te baar, maar nog kosbaarder is die mense in die bakkie voor die sleepwa; laai. “As een van my kommersiële koeie daarom gebruik hy ’n Nic-sleepwa. in die veld ’n probleem het, gaan laai ons haar net daar en bring haar huis toe.” k kan nie sonder my Nic-sleepwa Die mees gevorderde voertuigtegnologie Paul voorsien ook Boran’s vir boer nie,” sê Paul Pienaar, ’n Boranword vir die ontwerp van Nic-sleepwaens kommersiële boere en ry dus stoetteler van Kroonstad. Vir Paul is sy gereeld na veilings toe, waar sy se onderstelle gebruik. Dis hoekom hulle beeste baie kosbaar, maar nog kosdiere met groot gemak self afklim. so veilig, sleepbaar, vibrasievry en baarder is die lewe van die mense in die Die sleepwa se hek skuif oop en duursaam is. bakkie voor die sleepwa. daar is niks wat dinge moeilik Hy sê ’n Nic-sleepwa gee hom die kan diere en mense doodmaak. ’n Nicmaak vir die diere nie. Hy sê omdat die gemoedsrus dat hy self, sy gesin en sy sleepwa is stewig en betroubaar en jy wa oop is onder die veetralies, is dit ook beeste so veilig as moontlik op die pad kan voel dat jy altyd ten volle in beheer gou en maklik om dit skoon te spuit. kan wees. is.” “Daar is nooit enige misaanpaksels soos Paul sien genoeg mense wat geskend Nic Keyser, die man agter Nic Sleepby ander waens nie.” word in padongelukke, want hy is ’n waens, sit baie dinkwerk in die ontwerp Paul sê as hy ooit nodig het om weer plastiese snykundige van beroep. Hy van sy sleepwaens, juis om te sorg dat ’n sleepwa te koop, sal dit weer ’n Nic werk in Pretoria, maar Vrydae opereer mens en dier altyd veilig is. Die onwees. “Die beste van alles is dat jy jou hy op Kroonstad sodat hy en sy gesin die afhanklike veerstelsel is ontwerp om die sleepwa by Nic Sleepwaens kan inruil op naweek op die plaas kan deurbring. natuurwette ore aan te sit. ’n nuwe een en die inruilwaarde is Hy sê: “’n Sleepwa wat omval of heen Nic verduidelik dit so: “’n hoog. en weer begin swaai agter die bakkie, Sleepwa van 800 kg wat met drie ton beeste gelaai is, is swaarder as die bakkie wat hom sleep. Teen ’n afdraende het die sleepwa dus meer momentum en probeer hy eintlik om verby die bakkie te kom.” As gevolg van die ontwerp en die gevorderde rubberveerstelsel het die sleepwa ’n remvermoë van 5,5 ton. Nic sê dit is nie kuns om ’n as vir ’n sleepwa te maak wat die wetlike perk van 3,5 ton gewig kan dra nie; die kuns is om daardie gewig veilig te Dit is vinnig en maklik om ’n Nic-sleepwa skoon laat beweeg en veilig tot stilte spuit omdat dit oop is onder die tralies. stand te laat kom. ’n Nic-sleepwa het genoeg Die unieke rubberveerstelsel van ’n reserwe remvermoë om dubbeld die Spaar tyd en vervoer jou kosbare Nic-sleepwa sorg dat die wa altyd vrag te hanteer as wat die ruimte toevrag met ’n veilige Nic Sleepwa. reguit en bestendig agter die bakkie laat. Byvoorbeeld: Nic se bulwa het die Kontak Nic Keyser by 018-673-0224 bly, selfs teen ’n afdraende of op ’n ruimte om twee groot bulle van 1,2 ton of info@nictrailers.co.za. ongelyk grondpad. elk te laai, maar die onderstel maak
“E
www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
33
Vee & veilings
’n Nic-sleepwa ry natuurwette plat
34
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
Vee & veilings
www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
35
36
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
Vee & veilings
www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
37
38
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
Vee & veilings
www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
39
Goeie veiling gehad? GEBRUIK SLEGS BULLE met die $X-brandmerk. Hulle beskik oor prestasiesyfers en u het die ondersteuning van die Genootskap. Sussex Beestelersgenootskap van SA Tel: 051-410-0900 Epos: sussex@studbook.co.za Webblad: www.sussex.co.za
40
Tuli Cattle Breeder’s Society Tel 051-410-0958 www.tulicattle.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
Stuur jou uitslae na info@proagri.co.za vir gratis plasing op www.proagri.co.za
www.proagri.co.za
AgriGids
Advertensiediens vir die boer Advertising service for the farmer
AgriTrader
40 000 eksemplare na aktiewe kommersiële boere landswyd
AgriTrader is ʼn uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landboutoerus ng by mekaar uit te bring. Vir die bekos gbaarste advertensietariewe in Suid-Afrika, skakel: Stefan van Wyk (Bloemfontein) 082-381-7563 of 051-446-6089 stefan@agritrader.co.za
Engela du Plessis (Pretoria) 012-342-5141 engela@proagri.co.za
PRO ENVIRO
Marië e van Dyk (Pretoria) 083-594-8438 marie e@proagri.co.za
LM Tank
OMGEWINGSIMPAKPRAKTISYNS
Herstelwerk
Omgewingsimpakstudies / rektifikasie van aktiwiteite soos:
Herstel van enige plastiektenks
Vark-, hoender-, bees-, visboerdery en -telery / Voerkrale / Abattoirs / Eko-ontwikkelings / Jag-of wildsplase /Aftree-oorde / Gastehuise / Vulstasies / Aanloopbane / Brûe / Damme
• • • • •
Watertenks Silo’s Gifspuite Dieseltenks Chemiese tenks ens.
Alle areas!!
Kontakpersoon: Adv. DG Venter 082-562-0569 douw@proenviro.co.za Faks: 086-561-1901
Skakel Martiens by 084-434-7916
Vir al u plaasbenodighede sedert 1968 Verskuifbare beeskrale Baallaaiers en -vurke Skale en nekklampe Hooi-ringvoerders Kalfkanteltoestelle Selfvoerders Spuitdippe Landrollers Suipkrippe Laaibanke Fabriek: 033-263-1056 Kantoor: 034-325-9960 Faks: 086-548-4790 Sel: 082-871-0123
E-pos: info@nmreng.co.za / Webblad: www.nmreng.co.za
• Mobiele veekrale • Nekklampe • Mobiele laaibanke • Selfvoerders • Opvou skaalbakke
Kontak Jan Abraham Strauss 082-636-1785 www.agrishalom.co.za / info@ssksteel.co.za
The Sun Pays Bekostigbare songeisers Hoëdrukstelsels met 1,2 mm-vlekvrye-staaltenks en hittepype vanaf: R4 795 R6 995 R9 995 R11 995
Gratis aflewering 100km vanaf Cullinan
Nuut! Groen-reeks laedruk 2 jaar waarborg songeisers 100 liter, 10 buise vanaf R2 195 150 liter, 15 buise vanaf R2 995
www.proagri.co.za
Pryse sluit BTW in
Laedrukstelsels vanaf:
100 liter, 12 buise 150 liter, 18 buise 200 liter, 24 buise 250 liter, 30 buise
R2 895 R3 995 R5 995 R6 995
5 jaar waarborg
0860-SUNPAY (086 078 6729) Johan 082-515-1655 sunpays@hotmail.com / www.thesunpays.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
41
AgriGids
BASSA Beton veewaterkrippe/ troughs
Besigheidsgeleenthede beskikbaar ongeveer R60 000.
Contact Rod 082-454-1236
Beskikbaar in 850l @ R 2 200 + BTW en 1100 l @ R2 700 +BTW
Baalkerwers
• Alle grote bale • Enige materiaal (nat of droog) • Snylengtes 10 - 200mm • Bespaar mengtyd • Verbeter vertering • Voerkrale en melkerye
Spesiale aanbod op tefsaaiers
Dolf Volschenk: 017-712-5355 www.havco.co.za info@havco.co.za
42
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
Sakkie
Willem
083-250-5363
083-276-5141
sakkie@plasticdroppers.co.za
willem@plasticdroppers.co.za
Solied met riwwe
Die oplossing vir die wild- en veebedryf, asook enige elektriese heining.
Plastic Droppers word gemaak van HDPE AAA+ graad (hoëdigtheid poli-etileen) en is: • Elektriese heining: skakel isolators uit • Sterk (2,9 kN) en getoets deur SABS • Sonbestand en vuur weerstandig Net R3 • Maklik om te hanteer en lig (170 g/m) per meter! • Gemaak met riwwe vir netjiese drade • Beskikbaar in enige lengte -Patentnr: 2009/07064 -Model-/Ontwerpnommer: F2010/00430 • Trek nie skeef in son en hitte
Aflewering moontlik
www.plasticdroppers.co.za
Ratsbrand Brand sonder sukkel, sonder vlam Die brandmerk van beeste word al strenger deur die owerhede toegepas. Die moeisame taak neem tyd en tyd is geld. Ratsbrand brandysters werk van die bakkie- of trekkerbattery. Geen vlam benodig nie en die merk is binne minder as 20 sekondes warm. Merk al drie letters op een slag. Toerusting om te onthoring ook beskikbaar.
Skakel Wynand Boshoff by 084-581-1599, wynand@ratsbrand.co.za of besoek www.ratsbrand.co.za
Slaap rustig! Laat FaunaTRACK jou vee dophou. • FaunaTRACK, jou elektroniese skaapwagter waarmee jy jou vee van Kaap tot Kairo kan dophou. • Elektroniese halsband • Selfonderhoudende plaaslike netwerk sorg vir kommunikasie tussen halsbande en die Internet. • FaunaWEB verleen wêreldwye toegang tot jou stelsel.
Monitor self jou kudde, of laat ons dit doen. Kontak Desmund by 082-414-3242 pro_buzz@mweb.co.za of besoek
www.faunaTRACK.co.za. www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
43
AgriGids
Plastic Droppers
AgriGids
PROBLEEMDIERBEHEERPRODUKTE
Nuut ingevoerde Produkte SLAGYSTERS 474: Ingevoerde VSA Slagysters met 6"rubberkaak 476: Ingevoerde VSA Slagyster Standaard Model met 5.25" off-set jaw 478: Ingevoerde VSA Slagyster met 6" off-set jaw 480: Ingevoerde VSA 10" Liggaamsgrypyster VANGHOK Groot opvoubare Roofdiervanghok Opgeslaan: 127 x 48 x 60 cm / Afgeslaan: 127 x 48 x 16 cm R2025 AFLEWERINGS Aflewerings landswyd Gratis aflewering vir 12 eenhede of meer aangekoop (vanghok uitgesluit)
VANG HOM, VOORDAT HY VANG JOU LAMMERS
Model 476
R275
Model 474
R230
Model 478
R340
Model 480
R340
Skakel ons gerus Tel: 023-230-0595 / Sel: 079-243-4106
WORK IN AUSTRALIA Skilled and experienced people required for jobs in the Outback. Successful applicants will be sponsored migrants for 4 years with permanent migration possibilities. Minimum yearly salary AUD $52000 (ZAR440K) many with free accommodation and other perks. Skills sought: - Farmers with 5 years experience (crops, livestock, fruit) - Mechanics, fitters and welders with qualifications and experience - Extension officers/Agronomists with degree and experience (grain, cotton, sugar, fruit) - Project managers, Miners, Engineers Will need to get English certificate, have references checked and pay for tickets to Australia.
Contact Rod Mackenzie (KZN) 082-454-1236 or rod-shadow@vodamail.co.za Referees available 44
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
500g/ 400 micron PVC @
R25 per m2 650g/ 500 micron PVC @
R45 per m2 900g/ 800 micron PVC @
Earth dam linings / Gronddamvoerings
R65 per m2 280g/ 55% shade net @
R9 per m2
PHONE TODAY! SKAKEL VANDAG! 072 279 3294
Kry
vars landbounuus
daagliks! www.proagri.co.za “InFront and
Over the Top”
Nuut tot die Peake-reeks: ’n Trekker gebaseerde hoogloopspuit - 66,5 kW “YTO” Spesiale bekendstellingsprys:
R844 000 Veelsydige werkesel vir bespuiting van gewasse en saadmielie-ontpluiming
Skakel ons vir jou naaste agent “4x4 binnekort beskikbaar”
Woodspec engineering Donald: 083-701-0810 Cliff: 083-702-0050 donald@peakeequipment.co.za www.proagri.co.za
www.peakeequipment.co.za
Agterwiel-aandrywing Vierwiel onafhanklike lugvering Grondvryhoogte van 1,8 m Voorgemonteerde spuitbalk van 19 m Vlekvryestaalspuittenks van 1 800 liter ProAgri 156 – Februarie / February 2013
45
AgriGids
www. tatamatarps.co.za Reservoir linings / Opgaartenkvoerings
AgriGids
Jou nr1 keuse in landbou
Kontak ons vir alle landbou- en konstruksietoerusting, asook onderdele en herstelwerk 46
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
Tel: 051 432 0426 Faks: 051 432 0423 casebfn@mweb.co.za Frikkie van Kraayenburg 23 Ooseinde Bloemfontein
Bemarkers: Neels Hamman 082 558 4456 David Vorster 082 461 6201 Onderdele JC Serfontein 051 432 0426
www.proagri.co.za
AgriGids
BULPERD 4 m Grondpadwa
• 4 m grondpadwa • LED ligte • trokvere • 2x2,5 ton rem-aste • 3 mm vloerplaat met mat vir gly • spaarwiel
Wildwa
3.2m dubeldekker rondeneus
• 2 kompartemente • rubbermat • deur natuurbewaring goedgekeur • dreineringsgate/luggate • inspeksiedeurtjies • dakkappe • 15-duimbande R2 000 ekstra
• Verwyderbare plank • Spaarwiel • Mat vir gly • Middelhekke, kanthek, agterhek swaai en skuif
R45 900
R53 900
R37 900
btw ing
btw en spaarwiel ing
btw ing
Skakel Calie 082-414-2569 / Faks 053-83-1866 Besoek gerus ons webblad by: www.bulperd.co.za www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
47
AgriGids
Plaasgoed is mooigoed
Afdrukke van Matie Botha se gewilde plaasskilderye is nou beskikbaar teen die spesiale prys van R80 elk vir ProAgri se lesers. Kleiner afdrukke kos net R55.
Getekende John Deere-afdrukke met ’n beperkte oplaag van honderd elk kan ook bestel word teen R250 vir een of R900 vir ’n stel van vier. Of verewig jou nalatenskap met ’n unieke skildery van jou plaas- of plaasgoed. Kontak Matie Botha 082-318-3105 012-348-0079 matie.botha@gmail.com
www.trekkerskilder.co.za
48
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
www.proagri.co.za
U nuwe dimensie in verftegnologie
AgriGids
VERMILLIAN VE RF Bk 96/16880/23
Sedert 1980 Since
Spesiale fabrieksaanbiedinge!!! 5L
Waterdigting
Nanotegnologie
Vul krake en lekplekke, ingeboude sintetiese vesel, waterbasis super akrillies.
5L
Verust
Roesvoorkomingsbehandeling, roes- en kiemdoder, verf regstreeks op roes, verdunnerbasis.
20L
Nou!
R44999
Solar Aircon dakverf
Isoleer koue en hitte, (kan temperatuur binne met 10 grade Celsius laat daal) keer uitsetting en inkrimping met nanotegnologie.
5L
R15999
R72999
Rooi/Grys OKSIED Nou! R10999
Roeswerende staalonderlaag, vinnige droging, verdunnerbasis.
20L Veeldoelige akriliese PVA Binne-/buitemuurverf, roupleistermure, plafonne, 5 jaar lewensverwagting.
R22999
20L Dak & plaveisel seëllaar vanaf Nanotegnologie UV- en waterbestand lewensverwagting 10 jaar, super akrilies.
20L
Muurverf
binne en buite
Lewensverwagting 10 jaar, UV- en waterbestand Super akriliese afronding, wasbaar.
10kg
Kraakvuller
Binne en buite, wit vuller afronding, vinnig droog.
5L
Hoëglans emalje
Stoom en waterbestand, vlekbestand, standaard kleure beskikbaar.
20L
R53999
R46999
Nou!
R9999 vanaf
R26999
Super satyn muurverf
Binne en buite, suede glansvoorkoms, meer as 10 jaar lewensverwagting, super satyn afronding, hoogs wasbaar.
R68999
010-591-1010 /
Bon Accord:
087-830-2257
012-335-4218
PTA-Noord:
012-546-3350
012-335-0330
Frederika:
012-335-5446
Elarduspark: 012-345-4273
Capital Park:
012-335-4124
Viljoenskroon: 081-467-2189
Faks:
086-615-8613
PTA Wes:
012-327-2972
Wes-Kaap:
084-091-4528
Gezina:
012-329-0101
Volg ons op
Fabriek: Eloffsdal:
www.vermillianpaint.com www.proagri.co.za
ProAgri 156 – Februarie / February 2013
49