ProAgri by Smart Publishing

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

Mei / May 2013 Nr / No 159 ISSN 1042â&#x20AC;&#x201C;1558

Planters vir geenbewerking

Monsanto bied nog beter basters

Oljaco:

WEN â&#x20AC;&#x2122;n Rotrix-kruipspuit van R62 500

Wild in goeie hande Jagtersgids Meganisasie | Gewasproduksie | Veeboerdery | Hulpbronbestuur

AgriTrader

In hierdie uitgawe Redakteursbrief lke boer verstaan die waarheid van die uitdrukking, om te meet is om te weet. Ek glo dat behoorlike rekordhouding nie altyd ’n plesier is nie; ’n mens word immers nie ’n boer om heeldag agter ’n rekenaar te sit nie! Maar sonder inligting kan daar geen beplanning gedoen word nie. Ook hier by ProAgri het ons inligting nodig om beplanning te doen, sodat ons nog beter diens aan ons lesers kan lewer. Ek rig dus ’n vriendelike, maar ernstige versoek aan u om tog die moeite te doen om ons lesersopname in die middel van die tydskrif in te vul en aan te stuur. Ons het hierdie inligting veral nodig vir ons adverteerders, en sonder adverteerders sal daar geen ProAgri wees nie. Hoe meer mense deelneem, hoe akkurater is ons inligting. Natuurlik is daar ook gawe pryse te wen! Wie weet..? Probeer! Die vorm is ook elektronies beskikbaar in Afrikaans en Engels; volg net die skakel van ons webwerf af (www.proagri.co.za) en vul dit ook sommer op die rekenaar in. Ek het onlangs deur ’n paar ProAgri’s in die argief geblaai en dit was interessant om te sien watter ontwikkelings en neigings daar oor die afgelope 18 jaar was. Een ding lyk vir my seker en dit is dat minimumbewerking geweldig veld gewen het. In hierdie uitgawe is amper al die toerusting waaroor ons geskryf het, toegespits op minimumbewerking. Ek vertrou dat u die inligting oor hierdie ontwikkelings in die uitgawe ook waardevol sal vind. Boer slim!

ProAgri het ’n videoproduksie-eenheid begin en ons is so stadigaan besig om ’n verskeidenheid video’s op te bou waarin ons ook wys hoe werk ons adverteerders se toerusting. Besoek gerus http://www.youtube.com/user/ProAgrivideo/videos om daarna te kyk.

SMARTPUBLISHING FREE MEDIA SPECIALISTS

Francis Baard straat 977 Arcadia, Pretoria Tel: 012-342-5141

www.smartpublishing.co.za

ProAgri

Inhoudsopgawe / Contents Meganisasie 3

Boere sien aksie op Devon

Crop-Tech: Ontmoet die strooier wat kan dink

Crop-Tech: Ontmoet die koringkoning

Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Joubert > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za

11 Kies die regte trekker (2) 16 Plant fyn met Vence Tudo Gewasproduksie 18 Monsanto bied nou beter basters as die beste 22 Tatu van Valtrac is die naam om te onthou in geenbewerking

Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Senior bemarker Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Bemarker: Aanlyn en video’s Sandra-Lee van Rooyen > 079-515-8493 sandra-lee@smartpublishing.co.za

Uitleg & grafika Esta van Niekerk

Hulpbronbestuur Advertensienavrae Engela du Plessis > 012-342-5141

25 Bastion los veiligheidsprobleme op 27 Verblyfreg: Wat sê die wet? 29 Bêre en beskerm jou goed... maklik

30 Rotrix Rhino: Beste besproeiing teen die beste prys Veeboerdery 35 Nuwe kleinvee op die plaas: Hoe gemaak? 37 PhosSure maak vir seker die verskil

Wild en jag 41 Oljaco Game Dealers – hoeksteen in die wildbedryf

Gereeld

Voorblad

44 Veilings

Verspreiding en intekening Marlien van der Westhuizen > 012-342-5141

Smart Publishing

39 Volg die Hereford-wenresep vir sukses 40 Jagtersgids

Rekeninge Ronel Keet > 012-342-5141 accounts@smartpublishing.co.za

Algemene bestuurder Anneke Claassen > 012-342-5141 anneke@smartpublishing.co.za Gedruktemediabestuurder Suzanne van Niekerk Sakebestuurder George Grobler

52 Genegids 53 AgriTrader 62 Koop tweedehands Spesiaal 31 Groot pryse te wen in die ProAgri-lesersopname! Business-to-Business: Agriculture ABC Jan – Mar 2013 39 148 average copies per month

www.proagri.co.za

Links: Vele sorgsame hande werk saam om Mevrou Witrenoster so sagkens en galant as moontlik na haar gerieflike boma te begelei vir ’n wildveiling by Oljaco se veilingskrale. Lees meer op bladsy 41. Foto: Otto Ueckerman ProAgri 159 – Mei / May 2013

Meganisasie

Boere sien aksie op Devon By ’n regte, sinvolle boeredag hoef boere nie hande-agter-die-rug na dooie, stilstaande werktuie te staan en kyk nie – hulle kan self agter die mikke inskuif en eerstehands voel of die masjinerie vir hulle sal werk. ksie! Dis wat boere wil sien wanneer hulle nuwe tegnologie en werktuie oorweeg. Dis goed en mooi om blinkgepoetste trekkers en masjinerie op ’n uitstalvloer te sien staan, maar wat die boer werklik wil weet is nie hoe die goed LYK nie; hy wil sien hoe dit WERK. Boere verstaan boere se behoeftes beter, daarom het die TLU SA-boerevereniging van Devon onlangs ’n boeredag aangebied waar trekkers,

www.proagri.co.za

stropers en ’n verskeidenheid ander werktuie hulle staal prakties kon wys. In ware boeregees was daar genoeg tyd om vrae te stel, indrukke met medeboere te bespreek en om self die stuur te vat vir eerstehandse ervaring wat die boer se besluit vergemaklik. Blaai om vir die fotobeeld van nog toerusting wat by die boeredag gedemonstreer is.

Vir meer inligting oor die maatskappye en toerusting wat daar was, skakel Martin de Winnaar by 082-300-1543 of e-pos cymondi@bjpgroup.com. Skakel gerus ook vir Cobus Botha van Afgri Delmas Meganisasie waar heelwat van die werktuie en al die John Deeretoerusting gevind kan word, by 082-479-2120. ProAgri 159 – Mei / May 2013

Boere was beïndruk met hierdie Horsch-presisieplanter van Terra Till met sy reuse saad- en kunsmistenks waarmee jy tot anderkant die horison kan plant voordat dit weer volgemaak hoef te word.

Van Zyl’s Staalwerke se stewige, groot tapkarre met hulle groot, breë wiele laat enige stroper sweet om te probeer voorbly.

Een van die slim werktuie vir boere wat nie volledige geenbewerking wil volg nie, is Orthman se robuuste strookbewerker wat net die stroke van die land waar geplant gaan word bewerk, sodat die res van die oppervlak ongeskonde bly. ’n Mens kan ook kunsmisbakke en selfs konvensionele plantereenhede van jou keuse aan die strookbewerker monteer om al die werk met een bewerking klaar te maak.

Almal weet dat mieliereste die strafste toets vir enige baalmasjien is, maar vir die McHale is dit kinderspeletjies om netjiese, stewige bale te maak.

Die reusagtige John Deere S670-stroper staan opgewonde en rondtrippel vir sy beurt om sy slag in die mielieland te wys. www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Meganisasie

Perfek vir presisieproduksie: Groter loon vir meer produktiewe werkers en minder vir loodswaaiers. Dis presies waarop presisieboerdery neerkom. Dele van die land wat meer produseer kry meer bemesting en dele wat lyf wegsteek kry minder. Die probleem is hoe om hierdie sinvolle en regverdige beleid in saaiboerdery akkuraat toe te pas. Crop-Tech het die antwoord met sy gevorderde, slim presisiekunsmisstrooier, die Jumil Precisa 6m3. Hierdie knap knaap koppel aan die trekker se GPS-stelsel om volgens die voorskrif van die stroperkaarte, kunsmis regverdig volgens elke vierkante meter se prestasie toe te dien. Dit beteken dat die boer niks mors op onproduktiewe grond nie en dat hy produktiewe grond met die nodige voeding help om nog beter te produseer. Elke vierkante meter kry kunsmis volgens sy verdienste. Die Precisa se stewige bak van vlekvrye staal hou 12 ton of 6 000 liter kunsmis of kalk, wat hy teen ’n tempo van enigiets tussen 15 kg en 8 000 kg per hektaar kan toedien, wisselend volgens die stroperkaart. Hierdie toediening bly akkuraat teen enige spoed tussen 4 kmu en 15 kmu. Siwwe bo in die bak beskerm die Precisa se meganisme teen vreemde voorwerpe wat dalk saam met kunsmis of kalk ingelaai kan word, en ’n stewige leer met glyvry sporte stel jou in staat om self te gaan kyk hoe die Precisa se pens van binne lyk. ’n Skermskot wat van voor af soos ’n omgekeerde V lyk, sorg dat die volle gewig van die vrag nie regstreeks op die vervoerband lê nie, wat die laerlewe van die rollers aansienlik verleng. Die toedieningstempo word gereguleer deur die strooier se pensvervoerband en toedieningsdeur, wat albei hidroulies beheer word. Die strooier het sy eie hidrouliese stelsel met ’n pomp

’n

Ontmoet die strooier wat kan dink! Hennie du Toit van Crop-Tech is met reg tot barstens toe trots op hierdie voortreflike stuk ingenieursvernuf: die Jumil Precisa 6m3-presisie kunsmisen kalkstrooier met sy bak van vlekvry staal. wat regstreeks aan die trekker se kragaftakker koppel, sodat daar nie ’n kragaftakkeras is waaroor jy jou hoef te bekommer wanneer jy skerp wil draai nie. Die strooier se hidrouliese stelsel het sy eie olietenk en -koeler met ’n vloei van 60 liter per minuut. Die strooier se hele pens bestaan uit ’n hidroulies aangedrewe vervoerband wat die kunsmis of kalk teen die regte tempo na agter voer. Die vervoerband is van duursame, versterkte rubber gemaak en het aan sy binnekant ’n chevronpatroon en spoor wat in ’n ooreenstemmende patroon op die aandryfrollers pas, sodat dit nie kan vassteek, gly of skeeftrek nie. Die hele pens met vervoerband en al kan uit die strooier na vore geskuif word vir onderhoud en herstelwerk, alhoewel die ontwerp en materiaal die indruk skep dat herstelwerk tot in die verre toekoms

Die Jumil Precisa 6m3 se hol draaiskywe met twee werpers vir korrelkunsmis is verstelbaar om eweredige verspreiding te bewerkstellig. Die poeierprodukskywe het vyf verstelbare werpers. 6

ProAgri 159 – Mei / May 2013

onnodig sal wees. Om die vervoerband se spanning te verstel, is kinderspeletjies. Die Precisa se verspreidingskywe het verstelbare werpers wat die kunsmis of kalk doeltreffend versprei: Korrelprodukte word met twee werpers tot 36 meter wyd en poeierprodukte met vyf werpers tot 14 meter wyd versprei. ’n Spesiale stukkie ingenieursvernuf is die Precisa se wiele, waarvan die spoorwydte van 1,8 tot 3,2 meter verstel kan word. Die tandemmontering van die Precisa se wiele sorg dat die strooier se romp gladweg oor ongelyke terrein beweeg. ’n Sluitpen aan elke kant word verwyder om die agterste wiele te ontsluit, sodat hulle kan swenk om die strooier se draaisirkel aansienlik te verkort. Vir perfekte presisiestrooiwerk is Crop-Tech se Jumil Precisa 6m3 die antwoord. Kom kyk self by Graan SA se Nampo-oesdag, of skakel Hennie du Toit by 082-850-3744 of 056-8177210 of e-pos sales@croptech.co.za.

Die Precisa-presisiestrooier se wielstelsel maak gebruik van slim tegnologie. Die spoorwydte kan verstel word, die tandemmontering sorg vir ’n gladde rit en die agterste wiel kan swaai om die draaisirkel te verklein. www.proagri.co.za

Meganisasie

Crop-Tech se JM 5023 geenbewerkingplanter:

Ontmoet die koringkoning! ernuftige tegnologie uit die heel boonste rakke maak Crop-Tech se nuwe Jumil JM 5023-planter die koringboer se droom vir geenbewerkingproduksie. Of jy koring, hawer, gort, rog of selfs rys perfek wil plant in enige soort grond met die minste moeite, dan is die JM 5023 jou keuse. Die 5023 sny perfek deur die digste plantreste, plaas elke korrel kunsmis en elke saadjie perfek waar dit die beste resultate lewer en maak saad snoesig toe om die beste grondkontak en ontkieming te verseker – teen 23 meesterlike rye op ’n slag. Die planter se groot, breë wiele verseker perfekte, deurlopende aandrywing van sy saad- en kunsmisafmeters, selfs op die natste lande, maar tog trap dit nie die grond onnodig vas nie. Om hierdie planter in aksie te sien, is ’n opwindende verlustiging in vernuftige tegnologie wat werklik werk. Die planter se parallellogramme volg rats die ongelykhede op selfs die hobbelrigste land om ’n honderd persent eenvormige plantdiepte te verseker. Terselfdertyd beweeg oesreste vrylik tussen die slim geplaasde, verspringende saad- en kunsmisplasers deur sodat daar selfs teen ’n flink plantspoed niks aan die planter vashaak en saamsleep nie. Wanneer die planter deur die land is, geniet die grond steeds die beskermende bedekking van genoeg plantmateriaal om vog te bewaar. Die planter is so ontwerp dat die reguitste moontlike pad van die saad- en kunsmisbakke af na die grond gevolg word, sodat daar geen verstoppings en vertragings in vloei kan voorkom nie. Reguit teleskopiese pype voer die saad van die uitmeters na die grond. Dit verseker dat elke korrel, anders as in geboë pype, pype met riffelkante of pype wat van kant tot kant kan

www.proagri.co.za

beweeg, presies dieselfde pad as sy maters volg en dus presies dieselfde tyd neem om die pad te voltooi, sodat saadspasiëring deurgaans presies reg en eenvormig is. Dit verseker dat elke pit ’n gelyke kans op ontkieming en op voedingstowwe, vog en sonskyn kry, vir ’n eenvormige en oorvloedige oes. Dit is kinderspeletjies om die JM 5023 se saad- en kunsmistoeniening te kalibreer presies soos jy dit wil hê. Kunsmis word deur ’n aaneenlopende awegaar gevoer en saad word presies met ’n gegroefde rotor uitgemeet. Die JM 5023 is gebou om te hou en om met die minste sorg vir die boer te werk. Die stewige platform sal nie, soos sommige ander planters s’n, die boer en sy sweismasjien se aandag sommer in die helfte van die eerste seisoen vereis nie, en die duursame saad- en kunsmisbakke belowe ’n baie lang lewe. Die verseëlde wiellaers is ontwerp en gemaak om ’n vrag te dra en hoef net een keer per seisoen geghries te word. Al die planter se ghriespunte is maklik bereikbaar en normale instandhouding kan vinnig en maklik gedoen word. Die planter hou altesaam 1 250 liter kunsmis en 950 liter saad en kan teen ’n spoed van tot 12 kmu plant.

Die koringboer se droom vir suksesvolle geenbewerking is CropTech se JM 5023-planter wat 23 foutlose rye op ’n slag plant. Kom kyk self by Nampo (perseel 59). Om die JM 5023 in aksie te sien, besoek http://goo.gl/XnBiI en staan verstom oor soveel doeltreffende tegnologie in een werktuig. Kom kyk ook by Nampo en praat met Hennie du Toit by 082-850-3744 of 056-817-7210 of sales@croptech.co.za. Crop-Tech het ’n groot aantal kundige handelaars regoor die land en genoeg onderdele om al hulle produkte rotsvas te rugsteun sodat die boer deurgaans op elke Crop-Tech-produk kan reken.

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Meganisasie

•

Deel 2

Kies die regte trekker Trekker is ’n bate van deurslaggewende belang vir boerdery omdat dit die vernaamste kragbron op die plaas is. Trekkers is nie goedkoop nie en daarom moet die boer baie fyn besluit wat hy werklik nodig het voordat hy ’n trekker aanskaf. Die verkeerde trekker beteken nie net eindelose frustrasie nie, maar ook minder doeltreffendheid en minder wins. Verlede maand is ’n hele paar wenke genoem oor wat oorweeg moet word wanneer die boer ’n trekker wil koop. Vandeesmaand gaan ons daarmee voort.

’n

Kragoordragstelsels Trekkers wat die kluts kwytraak word al hoe gewilder – dis nou trekkers met hidrostatiese aandrywing wat die nodigheid uitskakel om knaend koppelaar te trap. Hidrostatiese aandrywing is duurder en vreet ’n bietjie enjinkrag, maar dit lewer deurgaans presies die regte, mees ekonomiese krag vir die taak, verminder operateursuitputting en skakel die nodigheid om koppelaarplate te vervang uit, sodat dit deur en deur die koste werd is. Wat van veiligheid? Veiligheid op die plaas is vir elke boer baie belangrik. ’n Oop trekker moet verkieslik met stewige rolstawe toegerus wees. ’n Ander belangrike veiligheidskenmerk is ’n skakelaar wat die trekker se enjin afskakel as daar niemand op die sitplek sit nie. As ’n boer beplan om die trekker op openbare paaie te gebruik, moet dit ordentlike ligte en rigtingaanwysers hê. Kies jou handelaar baie fyn Daar is vandag ’n magdom verskillende www.proagri.co.za

trekkerfabrikate en -modelle beskikbaar en die handelaar moet die boer help om die een te kies wat die beste vir sy behoeftes is. Baie min van hierdie trekkers kan as minderwaardig of sleg beskryf word, maar tog kan ’n boer hom ’n kat in die sak koop as hy die verkeerde trekker vir die doel kies of as hy nie die nodige rugsteundiens van die handelaar kry om die trekker aan die werk te hou nie. Vir die boer is diens die belangrikste oorweging wanneer hy ’n trekker kies. Die beste, duurste (of goedkoopste), wonderlikste trekker met die mooiste kleur en die indrukwekkendste naam beteken vir die boer niks as hy staan omdat daar nie onderdele of diens beskikbaar is nie. Die boer kan nie ploeg en plant en spuit wanneer hy wil nie; die natuur bepaal dat elke aksie presies op die regte tyd uitgevoer moet word en daarom kan die boer nie met sy werk wag totdat ’n trekker eendag weer loop nie. Gesels met die handelaar. Bepaal of hy bloot ’n trekker aan jou wil verkoop om kommissie te verdien en of hy werklik begrip vir jou behoeftes en omstandighede het. Jy gaan ’n lang tyd met hierdie mense moet saamloop. ’n Handelaar wat eers navraag oor jou boerdery doen en probeer vasstel wat jou behoeftes is voordat hy oor sy trekkerreekse begin uitwei, is altyd ’n beter keuse. ’n Blote waarborgsertifikaat beteken niks as die handelaar nie die middele en mannekrag het om sy beloftes tydig gestand te doen nie. Maak dus seker van die volgende: • Die handelaar moet genoeg sleutelon-

derdele in voorraad hou sodat jou boerdery nooit op onderdele hoef te staan en wag nie. Die handelaar moet genoeg opgeleide en ervare vaklui in diens hê om enige moontlike probleme gou en doeltreffend op te los. Die handelaar moet jou trekker op die plaas kan herstel of versien indien dit nodig is. Die handelaar moet reaksietye waarborg. Dit help nie hy maak die trekker wat jou spuit moet sleep reg nadat die stamboorders jou mielies opgevreet het nie. Die handelaar moet in ’n krisisgeval ’n leentrekker kan beskikbaar stel en jou trekker op die plaas kan kom haal as groot herstelwerk nodig is. Die handelaar moet die vervaardiger se volle steun geniet om die boer bevredigende diens te kan bied en dit moet duidelik wees dat die betrokke soort trekker in die land is om te bly.

Gaan besoek die handelaar. Kyk self of jy dink hy het genoeg onderdele in voorraad en of sy werkwinkel goed beman en bestuur word. Maak seker dat jy met die mense oor die weg sal kan kom, want jy sal vorentoe baie met hulle te doen kry. Moenie probeer snaaks wees nie As die meeste boere in jou gebied ’n sekere soort trekker gebruik, is daar waarskynlik ’n goeie rede voor en die rede is waarskynlik dat die handelaar goeie diens bied. Dit behoort veilig te wees om ook so ’n soort trekker aan te skaf. Moenie jou bure probeer beïndruk deur die snaaksste trekker wat jy kan kry te koop nie. Jy gaan waarskynlik sukkel om onderdele en diens te kry en dis nie snaaks nie. Onthou dat ’n trekker ’n langtermynbelegging is, hetsy of jy hom vir tien, twintig of dertig jaar self gaan gebruik of na ’n seisoen of twee teen ’n gunstige prys van die hand wil sit. Moenie ’n paar rand op prys bespaar om agterna jare lank te sit met ’n trekker waarmee jy nie werklik tevrede is nie en wat nie werklik die werk kan doen waarvoor jy hom gekoop het nie – en wat jy ook nie verkoop kan kry nie. Bring ook die herverkoopwaarde van die soort trekker wat jy koop in berekening. Die tweedehandse mark staan reg om sekere soorte trekkers op te raap, terwyl ander nie eintlik in aanvraag is nie. Sommige trekkersoorte hou so lank en is so gewild dat jy hulle net nie tweedehands gekoop kan kry nie. Vra rond oor die koste van befondsing. Miskien kan die handelaar dit vir jou reël of dalk kan jy goedkoper finansiering elders kry. Nuut of byna nuut Sommige boere glo daaraan om trekkers nuut te koop en na ’n seisoen ProAgri 159 – Mei / May 2013

of twee te vervang met nuwer modelle. Dit werk vir hulle en bring ook gelykmatigheid in die begroting deurdat daar deurentyd begroot word vir paaiemente op trekkers. Ander boere verkies om tweedehandse trekkers te koop, wat natuurlik heelwat goedkoper uitwerk ten opsigte van aankoopprys. As die tweedehandse trekker in ’n goeie toestand is wanneer dit aangekoop word en as daar ’n betroubare handelaar beskikbaar is om dit te onderhou en te versien en te herstel indien nodig, is dit ’n heel aanvaarbare besluit. Probeer nogtans om die geskiedenis van die trekker na te speur, soos diens- en herstelwerkrekords en wie die vorige eienaar was. Trekker of selfloper? Hoe lofwaardig en nuttig die trekker ook al as kragbron op die plaas is, kom daar ’n tyd wanneer ’n trekker nie meer genoeg is nie. Vandag is die verreweg die meeste stropers wat in ons land gebruik word selflopers, want die produksie-eenhede het so groot geword dat sleepstropers met trekkers net nie meer vinnig genoeg kan stroop nie. Namate die spuit, hoofsaaklik as gevolg van geenbewerking, belangriker geword het, skakel al hoe meer graanboere van trekkergesleepte spuite oor na selflopers, en ook waar groot lande mielies of ander gewasse vir kuilvoer gesny en gekerf word, word selflopers al hoe gewilder. Selfs selfloopvoermengers verskyn al hoe meer op plase in SuidAfrika, veral die modelle met slurpe wat kuilvoer netjies uit die sloot haal. Maar hoe weet ’n boer die tyd het aangebreek vir ’n selfloperspuit of -kerwer? Hoeveel hektaar mielies of koring of soja moet jy bespuit en hoeveel ton kuilvoer moet jy kerf voordat ’n selfloper ’n lonende opsie word? Die samesteller van die gewilde Meganisasiegids, wat nou al jare lank die boer se meganisasie-regterhand is, Koos le Roux, gebruik die volgende riglyne wat die boer help om ’n verstandige besluit te neem.

Die betekenis van meganisasiebeplaning word dikwels só omskryf: Meganisasiebeplanning van ’n boerdery is om die samestelling van meganisasiegoedere (trekkers, werktuie en toerusting) vir ’n besondere boerdery te bepaal wat alle meganisasietake betyds, doelteffend en so ekonomies as moontlik sal kan uitvoer. Die kernwoorde hier is betyds, doeltreffend en veral ekonomies. Daar is geen sin daarin om byvoorbeeld ’n mielieboerdery van 3 000 hektaar met ’n trekkergesleepte stroper aan te durf nie, maar net so maak dit nie sin nie dat ’n selfaangedrewe stroper van R2-miljoen en meer vir ’n mielieboerdery van 300 hektaar aangekoop word nie. Die tabel hieronder is saamgestel uit die gegewens van Meganisasiegids 2013 wat nou beskikbaar is. Uit die tabel is dit duidelik dat daar in die koste per hektaar nie groot verskille is nie, behalwe vir kuilvoerkerwers. Dit wys duidelik uit dat ’n selfloper-kuilvoerkerwer nie vir die gewone boer is Keuses in gemeganiseerde nie, maar vir kontrakteurs of vir groot boerderye melkerye en voerkrale wat hulle eie Met meganisasiekeuses is dit altyd goed kuilvoer sny. Kontrakteurs met selfom by ’n meganisasiebeplanning te loper-kuilvoerkerwers vra tussen R3 500 begin. en R4 000 per hektaar om kuilvoer te sny en weg te ry na die * 90 – 100 kW 4WD trekker word gebruik kuilvoersloot toe. Baie boere gebruik hierdie opsie. ** 70 – 80 kW 4WD trekker word gebruik

Tipe toerusting

Aankoopprys

Selfloperstroper 8 ry Sleepstroper * 4 ry Selfloperspuit 24m spuitbalk 2 000 liter Sleepspuit * Selfloper-kuilvoerkerwer Sleep kuilvoerkerwer 2 ry **

Maart 2013 R2 760 110 R 503 400 R1 886 100 R 575 724 R4 361 750 R 369 056

www.proagri.co.za

Ten opsigte van selfloperstropers het baie beplannings gewys dat, waar ’n boer meer as 1 000 hektaar mielies plant, ’n selfloper ’n opsie word. Ten opsigte van spuite is die saak moeliker, maar my ’n goeie riglyn is dat die boer meer as 2 500 hektaar per jaar moet plant om so ’n spuit te regverdig. Daar is die teenredenasie dat die trekker se prys nie altyd in ag geneem word met die kapitale uitleg van gesleepte toerusting nie, alhoewel die koste per hektaar soos hieronder in die tabel dit deeglik in ag neem. Die voordeel van trekkergesleepte toerusting is dat die trekker deur die jaar vir ander take aangewend kan word terwyl selflopers vir ’n groot deel van die jaar nie gebruik word nie. Vir meer inligting oor sinvolle meganisasiebeplanning, skakel Koos le Roux by 082-828-9531 of bestel die Meganisasiegids by koosleroux@live.co.za

Die artikel is ’n uittreksel uit een van die artikels wat in ProAgri se Werktuiggids 2013 gaan verskyn waarin handige riglyne oor die keuse van ’n wye verskeidenheid landboutoerusting gegee word. Maatskappye wat hulle produkte in die Werktuiggids bekend wil stel, kan gerus vir ProAgri by 012-342-5141 skakel of vir Stefan van Wyk by 082-381-7563.

Werkspoed km/uur

Werkwydte meter

Werktempo Ha/10 uur

Koste rand/ha

6,50 6,50 9,00 9,00 6,50 6,00

7,20 3,60 24,00 14,00 4,50 1,80

35,10 19,50 162,00 86,30 22,40 8,77

613,30 550,72 94,81 107,23 1 327,49 554,23

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Meganisasie ier was nog nie ’n klip of ’n stuk onbewerkte grond op die plaas wat die Vence Tudo kon keer nie,” sê Lian van der Westhuizen. Lian is verantwoordelik vir die vee- en veevoerkomponent van Naas en Koos Steyn se uitgebreide boerdery tussen Ermelo en Bethal. Hy sê: “Hier beweeg so 5 000 beeste deur die jaar deur die voerkraal en die kalwers benodig staande groenvoer vir die winter. So, ons durf nie agter raak met ons voervoorsiening nie.” Dit is waarom Lian vanjaar in kurkdroë grond begin wintervoer plant het, met ’n boer se hoop en geloof dat die reën nog sal kom om die groenigheid aan te help. Hy beduie na die groen rytjies wat tussen die meerjarige gras begin uitstoot. “Moenie dink dit is die planter se skuld as die gras bietjie yl lyk nie, die Vence Tudo plant vol en akkuraat – dis maar net die droogte,” sê hy. Sedert ProAgri se besoek het daar tot almal se verligting goeie reën uitgesak. Lian sê as dit nie vir die AT 17000 se vermoë was om enige fynsaad in enige omstandighede te plant nie, sou hy nog baie meer bekommerd gewees het oor die winter wat voorlê. Die fynste saad kan akkuraat in die grofste grond geplaas word met ’n Vence Tudo, en as gevolg van die eenvoudige saadgrootteverstellings en gladde, teleskopiese saadbuise kan selfs eie saad wat nie mooi skoongemaak is nie, hanteer word sonder enige verstoppings. Een van die eienskappe van die Vence

“H

Plant fyn met

Vence Tudo Inttrac Trading se Vence Tudo AT 17000-planter plant met gemak fynsaad in onbewerkte veld. Tudo wat Lian veral beïndruk het, is die akkurate dieptebeheer. Die drukvere kan maklik gestel word om by elke land se grondtoestand aan te pas en jy kan die planter ook verstel om hoog en gemaklik te loop op lande wat wel bewerk is. Die AT 17000 is ’n sleepmodel met hoëflotasiebande wat grondverdigting

bekamp en ook help dat die planter in nat toestande steeds akkuraat kan werk. Lian sê die planter het nie onnodige tierlantyntjies nie, maar alles wat jy nodig het is daar en werk goed. Selfs die klein dingetjies soos die skrapertjie op die snykouter is presies reg geplaas om aanpaksels te verhoed. Die kunsmistoevoer kan ook akkuraat gestel word met ’n ratkombinasie, en die groot kunsmisbak wat omtrent ’n ton kan hou, beteken dat hulle met gemak tot agt hektaar op ’n slag kan plant sonder om te gaan volmaak. Die groot voordeel van die Vence Tudo is egter dat jy ’n kombinasie van saad kan plant as gevolg van die bykomende

Lian van der Westhuizen van Bethal sê die kalibrasie en verstellings aan die planter is eenvoudig, soos die toetrapwiele se drukkrag wat met die verskuiwing van ’n bout gestel kan word.

Tabel 1 Vence Tudo-planterreeks: Fynsaadplanters met ekstra fynsaadkas Model Tipe Werkwydte SA 7300 3-punt 1,2 m SA 14600 3-punt 2,4 m AT 17000 Sleep 2,9 m AT 23000 Sleep 3,9 m 16

ProAgri 159 – Mei / May 2013

(geenbewerking) Ryspasiëring 17 cm 17 cm 17 cm 17 cm

Saad/Kunsmis 70 / 220 kg 140 / 440 kg 530 / 945 kg 705 / 1 265 kg

KW benodig 45 kw 60 kw 60 kw 70 kw

Gewig 615 kg 930 kg 2 400 kg 3 250 kg www.proagri.co.za

Timothy Hill sê die Vence Tudo SA 14600 maak dit vir hom moontlik om geenbewerkingspraktyke te volg met die aanplant van enige voergewasse. fynsaadbak. Lian sê die fynsaadbak maak dit moontlik om kombinasies van raaigras en hawer in die winter of armanslusern in die somer te plant. Nog ’n boer wat die voordeel van die Vence Tudo se fynsaadvernuf geniet, is Timothy Hill wat naby Ermelo boer. Hy het die SA 14600 driepuntmodel en hy eksperimenteer graag met saadkombinasies soos radys saam met stoelrog of hawer. Klawer en hawer werk ook goed saam, asook weiwieke en stoelrog. Selfs tef se fyn saadjies word gemaklik hanteer. Timothy sê hulle het deeglik vooraf ondersoek ingestel na planters wat aan hulle behoeftes voldoen en daar was ’n paar moontlikhede, maar die Vence Tudo het met die regte prys en goeie

’n Bykomende fynsaadkas, groot kunsmisbak, maklike kalibrasie en klein draaisirkel maak van die Vence Tudo SA 14600 ’n wenner vir voerplant.

dienslewering ook gekom! Die planter sorg nou al drie seisoene, twee keer per seisoen, vir kos vir die skaapkudde op die plaas en Timothy sê hy is baie beïndruk met die betroubaarheid van die Vence Tudo. Daar was nog geen ernstige probleme nie en die onderhoud is maklik. Een van sy belangrikste vereistes was dat die kalibrasie maklik moet wees en dat daar akkurate uitmeting moet wees sonder enige vermorsing en dit is vir die Vence Tudo geen probleem nie.

Hy plant met gemak 10 hektaar per dag en hy reken dat ’n boer tot ’n 1 000 hektaar met die planter sal kan hanteer. “Insetkoste is hoog en grond is kosbaar,” sê Timothy. Daarom het hy waardering vir die SA 14600 se vermoë om in onbewerkte grond te plant, die feit dat hy diesel kan bespaar en die klein draaisirkel wat hom help om letterlik van draad tot draad te plant. Hy glo die toekoms lê in geen- of minimumbewerking. Selfs na die laatsomerdroogte was daar steeds genoeg vog in sy grond om te plant.

Inttrac Trading het ’n hele reeks geenbewerking-Vence Tudo fynsaadplanters beskikbaar. (Sien Tabel 1 vir die spesifikasies). Adam van Aswegen van Inttrac Trading by 078-457-0952 of adam01@nashuaisp.co.za kan jou meer vertel oor die Vence Tudo-reeks en jou verwys na die handelaar naaste aan jou.

INTTRAC TRADING CC Ons hou die boer aan die boer

Strautman VM 1500 Die Strautmann Verti-Mix is in ‘n groot aantal modelle beskikbaar, van 4 m3 tot die dubbelawegaarmodel van 21 m3 Vlakvark baal-afroller

Rhino 1402 Baaloplaaier

Die Rhino 1402 word vir plaaslike omstandighede gebou en kan gemaklik 14 groot rondebale oplaai, vervoer en aflaai.

www.inttrac.co.za Adam van Aswegen 078-457-0952 / 016-365-5799 www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Gewasproduksie

Monsanto bied nou beter basters as die beste

Wit wenners Baie seisoene lank het mielieboere onwillekeurig hulle hoede afgepluk as jy CRN 3505 noem. Hierdie legendariese konvensionele witmieliebaster met sy sterk meerkoppigheid en baie hoë opbrengspotensiaal het baie jare lank vir groot glimlagte op baie mielieboere (en hulle bankbestuurders) se gesigte gesorg. Voeg daarby CRN 3505 se uitstekende graangehalte, goeie siekteverdraagsaamheid, uitstekende staanvermoë en baie goeie hitte- en droogteverdraagsaamheid, en jy verstaan waarom hierdie kultivar vandag nog ’n konvensionele staatmaker in enige plantpakket is. Maar Monsanto se wakker telers is immer besig om nog beter basters vir die boer te ontwikkel en nou het hulle die skynbaar onmoontlike reggekry: Hulle nuwe konvensionele witmieliebaster, DKC78-27, het oor vier seisoene se proewe daarin geslaag om CRN 3505 se legendariese hoë opbrengs met ’n gemiddeld van 700 kg/ha te oortref! DKC78-27 is geskik vir produksie in sowel die oostelike as die westelike produksiegebied, Natal en vir volleseisoenbesproeiing, maar alhoewel dit effens vinniger groei en effens vinniger (117 tot 145 dae) rypheid bereik as CRN 3505, is dit nie vinnig genoeg vir ’n dubbeloes onder besproeiing nie. Benewens die verstommend hoë opbrengspotensiaal, is DKC78-27 sterk meerkoppig, die saailinge is sterk, dit droog vinnig af, lewer ’n goeie graangehalte en presteer stabiel oor verskillende opbrengsvlakke en omgewings. DKC78-27 sal die komende seisoen heel bo aan die wyse boer se keuselysie van 18

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Dis mos nog meer >

ie onoortrefbare is nou oortref: Monsanto het vanjaar sy puik kultivarreeks met nuwe mieliebasters aangevul wat nog beter resultate as hulle aanskoulike ou staatmakers bied – en die boere juig.

MIELIES!

konvensionele witmieliekultivars staan. Maar dit is nie waar Monsanto se goeie nuus vir die komende seisoen ophou nie. Daar is meer nuwe basters wat gesogte genetika met skitterende tegnologie kombineer om die boer se winsgewendheid immerdeur te verbeter.

die goeie nuus nie. Monsanto se nuwe Dekalb®-witmieliestapelgeenbaster, DKC78-79BR, is ontwikkel om ’n hoër produksie as die gewilde DKC78-45BR te lewer. Hierdie uitdaging is op ’n aanskoulike manier bereik met ’n gemiddelde opbrengsvermeerdering van 300 kg/ha en meer oor vier seisoene se proewe. Kyk net na DKC78-79BR se weneien skappe: • Verdraagsaam teenoor Roundup PowerMAX®-onkruiddoder • Genuity® YieldGard® II-beskerming teen stronkboorder • Baie hoë opbrengspotensiaal • Sterk meerkoppig

Kyk net: DKC78-87B is ’n nuwe witmieliebaster met weerstand teen mieliestronkboorder. Dit het ’n baie hoë opbrengspotensiaal en het sy gewilde voorganger, DKC78-25, se produksie in vier jaar se proewe met ’n gemiddeld van 200 kg per hektaar in die oostelike produksiegebied oortref. In die weste het dit 80 tot 100 kg meer per hektaar gelewer. Met DKC78-87B kry jy die volgende weneienskappe: • Genuity® YieldGard® II-beskerming teen stronkboorder • Baie hoë opbrengspotensiaal • Sterk meerkoppigheid • Sterk saailinge • Vinnige afdroging • Goeie graangehalte • Baie stabiel oor verskillende opbrengsvlakke en omgewings DKC78-87B neem 117 tot 145 dae om relatiewe rypheid te bereik en 1 350 hitte-eenhede tot fisiologiese rypheid. Dit word aanbeveel dat DKC78-27 as toevlugsoord saam met DKC78-87B aangeplant word. Maar steeds is dit nie die einde van

Pieter Smit, produkbestuurder: Saad Monsanto, verduidelik wat die optimum plantestand vir elke nuwe baster in verskillende omgewings sal wees. Pieter het gepraat by Monsanto se inligtingsdae wat onlangs gehou is. www.proagri.co.za

• • • •

Sterk saailinge Vinnige afdroging Goeie graangehalte Baie stabiel oor verskillende opbrengsvlakke en omgewings. DKC78-35R en die nuwe DKC78-83 word as toevlugsoordaanplantings saam met DKC78-79BR aanbeveel. ’n Ewe opwindende nuwe witmieliestapelgeenbaster is DKC77-77BR, wat nie vir die oostelike produksiegebiede, Natal of besproeiing aanbeveel word nie, maar in die weste oor vier seisoene gemiddeld 450 tot 500 kg/ha meer as die goed-produserende DKC78-45 gelewer het. Hierdie soort opbrengsverhoging stel die westelike boer in staat om stygende insetkoste te troef en ’n welkome winsie in sy sak te steek. Boere verwelkom die volgende eienskappe van DKC77-77BR: • Verdraagsaam teenoor Roundup PowerMAX®-onkruiddoder • Genuity® YieldGard® II-beskerming teen stronkboorder • Baie hoë opbrengspotensiaal • Sterk meerkoppig • Baie goeie opkoms en sterk saailinge • Min spruite • Goeie siekteverdraagsaamheid • Goeie droogte- en hitteverdraagsaamheid. Vir boere met onkruidprobleme is die nuwe witmieliebaster, DKC78-83R, ’n goeie keuse in al die produksiegebiede: • Verdraagsaam teenoor Roundup PowerMAX®-onkruiddoder • Baie hoë opbrengspotensiaal • Sterk meerkoppig • Sterk saailinge • Vinnige afdroging • Goeie graangehalte • Baie stabiel oor verskillende opbrengsvlakke en omgewings.

Nuwe basters, nuwe tegnologie, hoër opbrengs

Die goue gele Monsanto het ook sy geelmieliepakket aangevul met die nuwe stapelgeenbaster, DKC61-94BR, wat geskik is vir Natal en besproeiing. Omdat dit ’n ultravinnige groeier is (103 tot 114 dae tot relatiewe rypheid), is dit geskik vir enkel- sowel as dubbeloeste onder besproeiing. DKC61-94BR lewer ’n uitstekende opbrengs en het ’n baie goeie staanvermoë en baie goeie graangehalte. Dit kan teen ’n baie hoë plantestand aangeplant word. Maar steeds is dit nie die einde van die goeie nuus nie. Monsanto verskaf nie net voortreflike saad nie, maar ook uitmuntende diens aan die boer. Al die kundigheid en ervaring van hierdie magtige internasionale landboumaatskappy is tot die beskikking van elke boer. Monsanto se bekwame verteenGerrie Ludick, landboukundige van Monsanto in woordigers tree met Botahville gesels met boere op Monsanto se die boer in vennootSardiensvlei-inligtingsdag oor die nuwe basters wat skap om hom te help vanjaar deel kan uitmaak van hul mieliepakket. www.proagri.co.za

om die winsgewendste oeste te behaal. Hierdie samewerking begin reeds voor planttyd, waar die boer gehelp word om die beste besluite te neem oor verbouingspraktyke, kultivarkeuse en onkruiden plaagbeheer, waarvoor Monsanto ’n reeks doeltreffende produkte beskikbaar stel. Wanneer ’n boer Monsanto kies, kry hy dadelik die voordeel van die volgende: • Monsanto se uitstekende internasionale kiemplasma-voorraad wat verseker dat Monsanto voortdurend nuwe, beter basters aan boere kan lewer om goeie opbrengste te lewer wat volhoubare boerdery verseker en aan omgewingsvereistes voldoen. • Die voordeel van basters wat plaaslik ontwikkel en deeglik getoets word in elke groeiseisoen en omgewingstoestand om vir die boer voorspelbare resultate te lewer. • Die voordeel van die samesmelting van sorgvuldig geteelde basters met die jongste biotegnologie-eienskappe wat die maksimum opbrengspotensiaal verseker. • Monsanto se verteenwoordigers voorsien ’n volledige voor- en naverkoopdiens wat elke boer bystaan om die beste basters vir sy plaas te kies en die beste besluite te neem, wat winsgewendheid verhoog. • Monsanto identifiseer ook bepaalde produkte wat die boer help om aan sy eindmark se behoeftes te voldoen en om meer uit sy saadbelegging te kry. • Die boer kan deurgaans verseker wees dat Monsanto se produkte aan die hoogste vereistes van gehalte en integriteit voldoen. Daar is genoeg voorraad beskikbaar vir die nuwe plantseisoen, maar Monsanto se saad is baie gewild en boere word dus aangeraai om betyds te bestel om teleurstelling te voorkom. Monsanto het verteenwoordigers regoor die land en elkeen van hulle is gretig en uitmuntend toegerus om elke boer net die beste diens te bied. Skakel Monsanto se hoofkantoor by 011-790-8200 of e-pos magda.du.toit@monsanto.com vir meer inligting, om Monsanto se nuttige kultivargids te bestel of om te hoor wie en waar die verteenwoordiger naaste aan jou is. Besoek ook www.dekalb.co.za of www.monsanto.co.za.

ProAgri 159 – Mei / May 2013

www.proagri.co.za

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

Meganisasie

Die naam om te onthou in geenbewerking:

Valtrac se Tatu COP-planters

Moelike mieliejaar, veral in die westelike produksiestreke, is pas beleef. Boere is dit eens dat die amptelike oesskattings optimisties is aangesien dit nog nie duidelik kan wees hoeveel graan aan die koppe is as gevolg van wisselvalige reën nie. Een feit wat wel soos ’n paal bo water staan, is dat geenbewerkingboere se kanse om hulle insetkoste te herwin en selfs ’n winsie te maak, heelwat hoër is as konvensionele boere s’n. Maar om sukses te maak met geenbewerking, is dit noodsaaklik dat jy reg begin – en die regte begin is ’n Tatu COP-geenbewerkingplanter. Hierdie bul van ’n planter voldoen uitmuntend aan al die vereistes wat aan ’n geenbewerkingplanter gestel word: • Hy is stewig en swaar om hard te werk en om doeltreffend deur plantreste en onbewerkte grond in te dring. • Hy het ’n hoë vryruimte sodat hy booor stoppels kan beweeg sonder om te verstop. • Hy meet saad presies uit om ’n egalige plantestand te bewerkstellig. • Sy kouters sny doeltreffend deur plantreste sodat hy egalig plant. • Lang parallelogramme op die kunsmisen plantereenhede verseker akkurate kunsmisen plantdiepte. • Die planter word voorsien van beide ’n kouter en ’n tand vir die kunsmiseenheid, wat die boer toelaat om die regte keuse vir sy grondtoestande te maak. So ’n planter stel die boer in staat om geenbewerking met vertroue aan te pak. Voeg dan daarby die feit dat ’n Tatu COP betroubaar is en enige plek in die land deur Valtrac se legendariese diens gesteun word en dit is geen wonder dat suksesvolle boere met niks anders wil plant nie. Een so ’n boer is Flip van der Merwe wat nou al tien jaar lank mielies met Tatu COP 15.8, 900 mm op sy plaas tussen Viljoenskroon en Kroonstad plant. Daar is boere wat wonder hoe dit sou

’n

ProAgri 159 – Mei / May 2013

werk om met geenbewerking in sonneblomstoppels te plant, maar Flip se twee agtry-Tatu COP-planters plant sonder die geringste probleem skuins oor die sonneblomrye. Entlik is dit makliker om in sonneblomstoppels te plant, want hulle is brosser as mieliestoppels en breek makliker, sê hy. Die afgelope jaar was ’n moeilike jaar as gevolg van reën wat min en kol-kol geval het, veral in die laatsomer, sê Flip, maar te danke aan Valtra se Tatu COPplanters en geenbewerking het die vog langer in sy gond behoue gebly sodat sy mielies tydens die belangrike kopvormingstadium twee weke langer as konvensionele mielies die broodnodige vog gehad het om wel ’n opbrengs te verseker. Flip hou van Tatu, want dis ’n swaar, robuuste planter waarop jy kan reken. Slytonderdele soos laers en seëls kan jy enige plek oor die toonbank koop en Valtrac se diens is uitstekend.

Boonop kan die Tatu COP enige grootte en vorm saad doeltreffend plant en die afmeeteenheid is oop sodat jy presies kan sien hoe saad opgetel word en beweeg – jy het nie ’n monitor nodig om jou te vertel nie. ’n Probleem eie aan sy kontrei is springhaasrotte wat vereis dat saad met ’n olierige middel behandel moet word. In ander planters, waar die saad eers in ’n bakkie val, pak die olie later saam en konfoes die afmeter se werking, maar by die Tatu is dit geen probleem nie. As ’n man in een seisoen met een planter 1 400 hektaar geenbewerkingmielies wil vestig, en ’n deel daarvan boonop op ou weilande, moet jy seker maak jy kry ’n planter wat sy man kan staan by ’n maatskappy wat blitsige, doeltreffende diens kan lewer: Tatu COP van Valtrac. Dit is presies wat David Steenkamp van Vredefort op ’n huurplaas in Viljoenskroon se koers gedoen het. David beoefen al ’n hele paar jaar geen bewerking, maar vanjaar het hy ou weidingslande bygehuur wat oortrek was van die bankrotbos. David beveel aan dat boere normaalweg eers die struktuur en biologiese inhoud van hulle grond moet regstel voordat hulle sukses met geenbewerking kan verwag, maar hy het in hierdie geval bloot die bankrotbos met onkruiddoder gespuit en sy Tatu COP ingesteek. Die enigste probleem met die aanplanting was dat die reën weggebly het, daarom kan ’n mens nie regtig die opbrengs as maatstaf neem nie. Met hierdie aanplanting het David die mense wat beweer dat geenbewerking nie in sandgrond deug nie verkeerd bewys,

Die planter word voorsien van beide ’n kouter en ’n tand vir die kunsmiseenheid, wat die boer toelaat om die regte keuse vir sy grondtoestand te maak. www.proagri.co.za

So stoot David Steenkamp sy Tatu COP-geenbewerkingplanter in ’n bankrotbosbedekte ou weiland in. ’n Planter moet sy planter kan staan om so ’n taak sonder staantyd te voltooi, maar na 1 400 hektaar was die Tatu COP nog lus vir meer. maar hy sal tog volgende seisoen in die sandgrond die kunsmis ’n bietjie verder van die saad af plaas. David het sy Tatu COP gekoop omdat Valtrac se diens so goed is en intussen het die agtryplanter diep in sy hart gekruip. Dis nie enige planter wat dag en nag 1 400 hektaar kan plant sonder enige staantyd nie. En as daar enigiets sou verkeerd loop, weet hy Valtrac se

manne sal hom binne ’n japtrap weer diensvaardig maak. Wat meer wil ’n boer hê? Tatu-planters is in twee modelle beskikbaar om elke boer se smaak te pas. Die Tatu COP is ’n akkurate en betroubare, maklik-om-te-werk plaatplanter, en die Tatu COP Suprema ’n betroubare, akkurate vakuumplanter.

Valtrac en Tatu Cop kan vir jou ook die winsgewende voordele van geenbewerking ontsluit. Praat met Attie de Villiers van Valtrac by 056-817-7308 of attiedev@valtrac.co.za oor Tatu COP-geenbewerkingplanters en Valtrac se puik reeks Valtra-trekkers en ander werktuie. Besoek ook Valtrac se gasvrye mense by Nampo. Hulle is self boere.

www.proagri.co.za

So het die mielies gestaan waar ’n paar maande gelede net bankrotbos was – ten spyte van die droogte, en die feit dat die grondbalans en -biologie nog nie optimaal reggestel is nie. Hou hierdie land volgende jaar dop...

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Betroubare, altyd-aan Internet – enige plek in SA

√ Betroubaar via satelliet √ Werklike breëbandspoed √ Geen daaglikse limiet √ Aanvullings (top-up) opsies verval nooit √ Geen kontrakte

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Kontak Angela Goosen by 012-665-0052 of queskye@qkon.com www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur

Bastion los veiligheidsprobleme op Frik Wentzel van Bastion by vier van sy studente wat tans opleiding ondergaan. astion is die beste opleidingsentrum van sy soort wat daar is,” sê Anton van Staden van Precision Forensics. Dié forensiese ondersoekmaatskappy gebruik graag Bastion Opleidingsakademie se studente om met sekere ondersoeke te help. Die studente hanteer gewoonlik die meer fisiese deel van ondersoeke, soos om plekke of mense dop te hou, maar Anton sê hulle opleiding is so volledig dat hulle ook papierondersoeke kan doen, soos om geknoeide rekordhouding bloot te lê. Precision Forensics van Moreletapark in Pretoria word deur maatskappye of indiwidue aangestel om byvoorbeeld poligraaftoetsing te doen of om ’n digitale forensiese spoor te volg. Anton sê: “Baie ouers is bekommerd dat hulle kinders by dwelms betrokke raak en vra ons om hulle selfone deur te gaan. Kinders doen alles op hulle selfone en ons kan die inligting kry, selfs al is dit uitgewis.” Hy sê hulle het ’n goeie werksverhouding met Frik Wentzel en sy span van Bastion en hy gebruik dikwels selfs studente wat nog nie hulle opleiding heeltemal voltooi het nie, maar reeds die toepaslike modules afgelê het. “Wanneer Bastion se studente klaar is met hulle opleiding, kan hulle enigiets in

“B

www.proagri.co.za

die sekerheidsbedryf doen; ’n mens kan hulle altyd gebruik.” Praktiese ondervinding by so ’n forensiese maatskappy dra natuurlik ook by tot die studente se opleiding. Dit is vir Frik Wentzel, besturende direkteur van Bastion Opleidingsakademie, belangrik dat hulle opleiding so volledig as moontlik moet wees om aan ’n verskeidenheid van kliënte se behoeftes te voldoen. Hy sê: “Die hedendaagse neigings in misdaad het kliënte laat besef dat sekerheid oor baie meer gaan as om wagte te hê en hoë-tegnologiesekerheidstelsels aan te skaf. Hulle wil uitkomste hê, nie net middele nie, en dit is die uitgangspunt van ons opleiding.” Baie aandag word ook gegee aan studente se karakterontwikkeling en persoonlike groei sodat hulle in enige situasie, van die korporatiewe omgewing tot in die veld, hulleself kan handhaaf. Goeie sosiale vaardighede is net so belangrik soos oorlewing. Die loopbaanontwikkeling van elke student geniet veral aandag en studente ondergaan ook aanlegtoetse. Frik sê: “Ons glo dat die Here vir elkeen met ’n skeppingsdoel geskape het en ons wil sien dat pragtige jongmense dit in hulleself ontdek.” Na afloop van die jaarlange opleiding, bly studente deel van die Bastion-groep

en daar word gereël dat hulle by gekeurde werkgewers geplaas word. Werkgewers het ook die versekering dat hulle mense kan gebruik wat geakkrediteerde opleiding ondergaan het en die regte ingesteldheid het. Studente moet vooraf ’n keuringstoets van drie dae slaag. In die tyd word studente se sielkundige profiele, asook hulle fisiese en kognitiewe vermoëns, getoets. Bastion is by PSIRA en SASSETA geakkrediteer. As gevolg van die uiteenlopendheid van die opleiding, is sommige kursusse by ander instansies geakkrediteer, soos die scubaduikkursus wat deur PADI en die skipperslisensiekursus wat deur SAMSA onderskryf word. Net soos Bastion ’n pad met sy studente loop, bly hy ook in noue kontak met sy kliënte om voortdurend hulle behoeftes te evualueer. ’n Hotelgroep kan byvoorbeeld dink dat sy gaste al die handdoeke wegdra, maar ’n behoorlike evaluasie deur Bastion kan toon dat ’n forensiese ondersoek na die rekordhoudingstelsel nodig is en Bastion kan die nodige kundiges voorsien. Ook in die landbou, waar boerderye al hoe groter en ingewikkelder sake-ondernemings raak, kan ’n ontleding deur Bastion help om die regte sekerheidsprobleem te identifiseer en vas te vat. Soms is ’n enkele blitsoperasie genoeg om byvoorbeeld ’n groep skaapdiewe vas te trek, maar ander kere is fyn ondersoekwerk nodig om by ’n sindikaat uit te kom. Louis Nortjé van Forensic Com sê as ondersoekmaatskappy loop hy graag die pad saam met Bastion. Hy help van sy kant af met die opleiding van studente in onderhoudvoering. Hulle word onder meer geleer om op te let na tekens of iemand besig is om ’n leuen te vertel. Die maatskappy doen integriteitstoetse met die oog op indiensneming, maar is ook betrokke by verskeie ander ondersoeke. Louis sê: “Ons het soms in ’n moordondersoek nodig dat iemand agtervolg moet word of ons benodig iemand om hom op ’n kampus as ’n student voor te doen om inligting te kry. Bastion se mense pas oral in.” Maatskappye wat Bastion se dienste wil gebruik of jongmense wat in die loopbaangeleentheid belangstel, kan vir Frik Wentzel skakel by 083-4810107, ’n e-pos stuur na info@bastiontraining.com of www.bastiontraining.com besoek.

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Kry

vars landbounuus

daagliks! www.proagri.co.za

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur Departement Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming) ingedien gewees het. Huurarbeidereise word gereël deur die Huurarbeiderwet (3 van 1996). Tot dusver het restitusie-eise baie meer aandag in die media geniet as huurarbeidereise. Heelwat restitusie-eise is al afgehandel, terwyl die oorgrote meerderheid huurarbeidereise nog nie verwerk en/of afgehandel is nie. ’n Huurarbeider word omskryf as: • ’n Persoon wat op die grond woon of die reg het om op die grond te woon; • Arbeid verskaf het in ruil vir regte; • Sy ouers of voorouers op die selfde grondslag op die grond gewoon het, naamlik om arbeid te verskaf in ruil vir regte. Die belangrikste element van huurarbeiderskap is dat die persoon arbeid verskaf in ruil vir die reg om byvoorbeeld te woon, vee op die plaas te laat wei en/of te plant en enige kombinasie daarvan. Dit beteken nie dat die persoon nie ook ’n kontant vergoeding ontvang of kon ontvang het nie. Die waarde van die regte is egter meer as die kontant vergoeding wat die persoon ontvang het. Verblyfregte word gereël deur die Wet op uitbreiding van sekerheid van verblyfreg (ESTA).

Verblyfreg: Wat sê die wet?

Die wet is deesdae ’n gevaarlike mynveld waarin die boer hom pynlik kan vasloop as hy nie weet presies waar en hoe om te trap nie. Tiaan van Dyk van Van Dyk Theron Prokureurs het spesiaal vir ProAgri se lesers ’n reeks artikels geskryf om die wetsbepalings met betrekking tot verblyfreg te verduidelik. ie ESTA-wet het sy oorsprong in die Freedom Charter en het ten doel om persone op iemand anders se grond regte te gee. Daardie regte perk die eienaar se regte in (gewoonlik sonder vergoeding), sodat die okkupeerders kan deel in die grond – “share in the land” (aldus die Freedom Charter). ESTA is die afkorting vir Extension of Security of Tenure Act 62 of 1997, wat in Afrikaans sou lui: Uitbreiding van sekerheid van verblyfreg. Daar is deesdae grondeise, huurarbeidereise, verblyfregte, plakkers en betreders – en dit is belangrik om die verskil tussen hierdie begrippe te verstaan en te begryp watter uitwerking dit op die grondeienaar het. ’n Hele reeks wette handel op een of ander manier oor grondhervorming. Waar pas ESTA egter in hierdie legkaart/netwerk van wette in? Heelwat van die wette het betrekking op die werking van staatsdepartemente en het nie regstreekse toepassing op die eienaar van landbougrond nie. Daar is egter wel enkele wette wat in ’n mindere of meerdere mate regstreeks op die eienaars van landbougrond betrekking het.

Restitusie-eise Grondeise, of te wel restitusie-eise, word deur die sogenaamde Restitusiewet gereël. Hierdie restitusie-eise moes voor Desember 1998 ingedien gewees het by die Kommissie op Herstel van Grondregte, wat ’n onderafdeling van die Departement Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming is. Hierdie Kommissie op Herstel van Grondregte hanteer slegs restitusie-eise en geen ander eise of landbouverwante sake nie. Dikwels het die Kommissie op Herstel van Grondregte kantore in dieselfde gebou as die Departement Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming, maar www.proagri.co.za

dit is twee aparte instansies. Elkeen het ’n eie personeel, begroting en prosedures en vereistes waarvolgens hulle werk. Die vereistes vir ’n geldige restitusie-eis is kortliks die volgende: • Eiser moes reg op grond gehad het; • Eiser moes van die reg op grond ontneem gewees het; • Die ontneming moes plaasgevind het tussen 19 Junie 1913 en 31 Desember 1998; • Die ontneming moes plaasgevind het as gevolg van rasgegronde wetgewing of praktyke; • Die eiser moes geen of nie voldoende vergoeding ontvang het weens die ontneming van regte; • Die eiser moes voor 31 Desember 1998 ’n geldige eis ingedien het by die Kommissie vir Herstel van Grondregte. Die belangrikste elemente is “reg op grond” en “ontneming”. Reg op grond beteken nie eiendomsreg ingevolge titelaktes soos wat algemeen in westerse opset geld nie. Reg op grond in terme van die restitusiewet beteken onder meer “voordelige okkupasie vir 10 jaar of langer”, “deelsaaier”, “die regte van ’n huurarbeider” en ongeregistreerde “eienaarskap”. Ontneming beteken nie net uitsetting nie, maar kon ook ’n afgradering van eiser se regte, soos bo genoem, gewees het.

Verblyfreg In teenstelling met restitusie-eise en huurarbeidereise waar daar spesifieke eisvorms voor sekere sperdatums by die Kommissie of die Departement ingedien moes word, is daar geen eise of eisvorms wat ten opsigte van verblyfreg by enige instansie ingedien moes gewees het nie. Verblyfreg is ’n kontrak tussen die okkupeerder en grondeienaar. Volgende keer hanteer ons die verskil tussen ’n huurarbeider en ’n plaasarbeider wat op ’n plaas woon en ook vee mag aanhou en mag plant.

Vir meer inligting kontak Tiaan van Dyk by 082-825-8876.

Hoe raak jou huur- en koopkontrakte? Koop / huur jy grond wat jy nie kan gebruik nie weens okkupeerders ?

Huurarbeidereise Huurarbeidereise moes voor Maart 2001 by die Departement Grondsake (tans

Skakel die ESTA-wetkundiges:

Van Dyk Theron Prokureurs 012-804-7033 tiaan@vdtreg.co.za ProAgri 159 – Mei / May 2013

SIP Manure/Lime Spreaders From 3.9 up to 15 m³ - Dual purpose. Spreading width: 6/10/24 meters. With vertical or horizontal beaters, ﬁtted with 2 spreading discs. Hydraulic dosing door and sidewall extensions are standard. Also suitable for spreading sludge and compost. Can be used as a forage wagon suitable for silage offloading.

Head Office: info@staalmeester.co.za Eduan: 082-883-6484 Martin Jr: 082-806-6377 Tel: 018-431-2171/2 email: info@staalmeester.co.za www.staalmeester.co.za 28

ProAgri 159 – Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur

Bêre en beskerm jou goed... maklik m jou eie graan op jou eie plaas op te berg, is so goed soos om ’n versekeringspolis sonder enige fynskrif uit te neem. Dit stel jou in staat om wisselende graanpryse tot jou voordeel te benut, duur bergings- en vervoerkoste uit te skakel of om jou lewe as veeboer aansienlik makliker en winsgewender te maak. Die kuns is natuurlik net dat jou eie opgaarplek bekostigbaar moet wees en by jou boerdery se behoeftes moet inpas. Tata Ma Tarps & Linings het die antwoord: ’n Volledige graandam van 9,35 m in deursnit, 2,2 m hoog, met ’n deksel, wat 150 m³ graan kan hou teen net R13 200.

Robyn en Norman vang reënwater in hulle eie tenks op vir gebruik op hulle kleinhoewe in Midrand.

Die dam is verskuifbaar en wanneer hy leeg is kan jy hom letterlik opvou en bêre tot volgende keer. Die sykant van die dam bestaan uit stewige maasdraad waaraan die nylon-versterkte PVC-seil vasgemaak word. Graandamme is net die begin van al die nuttige plaasprodukte wat Norman en Robyn Merrifield van Tata Ma Tarps & Linings uitdink en maak. Norman sê: “Al ons produkte word ontwikkel sodat die boer sover as moontlik sy eie materiaal kan gebruik.” Met ander woorde, as jy ’n leë sementdam wil inspan of jou eie maasdraad het, betaal jy net vir die seil wat spesiaal gemaak word om in jou dam te pas. Die graandamme word van nuwe ingevoerde seil gemaak, maar Norman herwin ook gebruikte seil wat net so goed en sterk is, en die prys kan halveer. Tata Ma Tarps & Linings het sy ontstaan te danke aan die herwinning van gebruikte seil, want Norman het agtergekom dat die materiaal waterdig, winddig en maklik hanteerbaar is. Deur ’n hoë frekwensie sweisproses of deur ’n hitteproses kan seile van enige grootte aanmekaar gelas word om enige vorm aan te neem. Die seile, wat van 400 – 650 mikron dik is, word gebruik as voerings vir damme, opgaartenks, reënwateropvangtenks onder geute, om vragmo-

Spesiaal: Graandam vir 150 m³ mielies R13 200

’n Hitteproses of hoëfrekwensiesweiswerk word gebruik om die seile aanmekaar te smelt in die fabriek wat self van herwonne seil gemaak is. torkante toe te maak, voer te bedek, seilgordyne vir hoender- of varkhokke, grondseile, pluksakke vir die vrugte- en groentebedryf en deesdae eksperimenteer Norman selfs met kweekhuistonnels. Die beginsel bly doen-dit-self om geld te spaar, maar alles wat jy nodig het, soos ringetjies om seile vas te maak of ’n uitlaatpasstuk vir ’n watertenk, word verskaf... met aanwysings as dit nodig is. Bêre en beskerm jou goed met Tata Ma Tarps & Linings se hulp. Skakel Norman by 072-279-3294 of besoek www.tatamatarps.co.za.

Staalmeester Hamermeulens - vir kwaliteit en duursaamheid

Sif: 1600 mm x 250 mm Rotor 500 mm: 8 – 16 hamers 6116 18 Stofvry

6116 IRS Met invoerawegaar en sikloon

6116 RS Met rotorwaaiers en sikloon

6776 Multi Swaardiens Hamermeul

Optelhamermeul

Staalmeester se veelsydige reeks 6116 Hamermeulens vir elke behoefte vanaf 11 – 22 kW, stofvry, met of sonder rotorwaaiers, sikloon en invoerawegaar. Vir die maal van alle grasgewasse, sagte vrugte en groente, koringstrooi, rysstrooi en MIELIES. Elektries- of diesel-aangedrewe.

NAMPO Standplaas: 29 & 30

Staalmeester 6776 Multi Swaardiens Hamermeulens op wiele, driepunt, elektries- of dieselaangedrewe, met invoerawegaar. 30 – 37 kW. Vir die maal van alle gras en graansoorte. “Bottom drop” ook beskikbaar. Gewig: Sif: Rotor Hamers:

830 kg 3000 mm x 230 mm 930 mm: 168 kg 16 - 28

HOOFKANTOOR: Tel: 018-431-2171/2 E-pos: info@staalmeester.co.za www.staalmeester.co.za www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Hulpbronbestuur

Rotrix Rhino:

Die Rhino 300 van Rotrix sorg dat Greg Burroughs van Mooirivier se vee regdeur die jaar lekker kan eet. Nie ’n druppel water word vermors nie.

Beste besproeiing teen die beste prys ier’s nou ’n nuttige ding wat besproeiing ’n winsgewende werklikheid maak. So sê Greg Burroughs van Mooirivier in Kwazulu/Natal. Hy is een van die ingenome boere wat lekker breed glimlag nadat hy Rotrix se nuwe Rhino 300 aangeskaf het om sy besproeiing tot hoër hoogtes te voer. Die kruipspuitstelsel pas perfek by sy bestaande watertoevoer in, aangesien hy reeds koppelkrane het wat hy vir sleeplyne gebruik het. Om die Rhino aan die werk te kry was dus kinderspeletjies en nou bespaar hy sommer heelwat op arbeid, tyd en moeite teenoor sy vorige besproeiing, terwyl doeltreffendheid die hoogte ingeskiet het. Maar dit is nie al nie. “Die Rhino 300 was ook die goedkoopste opsie ten opsigte van koste per hektaar,” sê Greg. Maar dis beslis nie ’n geval van goedkoop koop is duur koop nie. Greg sê sy kruipspuit is stewig, goed ontwerp en goed gebou om jare te hou. Hy het die spuit net voor die somer gekoop en is baie tevrede met die werking en die waterverbruik. Hy sê die water val presies waar dit hoort; die Rhino mors nie. Die spuit word gebruik om sowat 18 hektaar weiding vir strookbeweiding te besproei. Die Rhino 300 se vier padvaardige wiele maak dit moontlik om hom met die

ProAgri 159 – Mei / May 2013

hand te sleep tot by die volgende koppelpunt waar hy weer rustig op sy nuwe baan kan voortkruip en spuit. Greg sê twee werkers kan hom verskuif, maar dit sal nog makliker wees met ’n klein trekketjie of vierwielmotorfiets. Die Rhino 300 is die Rotrix-stal se nuwe model wat volg op die sukses wat die afgelope drie dekades met die legendariese Rainmaker-kruipspuite behaal is. Die Rotrix Rhino 300 het verskeie nuwe kenmerke wat besproeiing vir die boer nog makliker en doeltreffender maak: • Die Rhino 300 kan bane van 100, 200 of 300 meter lank besproei. • Die Rhino 300 se vooras het ’n kantelbare skarnier wat ’n stabiele sleepaksie verseker. • Die Rhino se spoorwydtes kan verstel word om by die rywydtes van gewasse aan te pas. • Die T-vormige leweringspyp met die twee sproeiers kan ook verleng word om by hoë gewasse aan te pas. Die Rhino 300 het sy eie leer wat dan gebruik kan word om die spuitpunte of sproeiers om te ruil. • Die Rhino 300 is toegerus met die standaard 4:1-verhouding, handgedrewe waterpyp-oproleenheid, gekoppel aan ’n ratkas wat weer aan ’n trekker se kragaftakkeras gekoppel

•

kan word om die waterpyp maklik en gou op te rol. Die Rhino 300 het ’n verskeidenheid spuitpunte om presies die regte watertoediening vir elke gewas en groeistadium te verseker. Die Rhino 300 benodig net 2,5 bar waterdruk om die eenheid aan te dryf en het ’n wye reeks spoedkeuses om presies die regte hoeveelheid water toe te dien. Die Rhino 300 gebruik eenvoudige tegnologie wat maklik onderhou en gediens kan word. Dit is ideaal vir die uitdagende toestande van Afrika waarin dit moet werk. Om die Rhino 300 te vervoer is baie maklik – dit kan òf agter op ’n bakkie gelaai word òf op ’n palet vasgemaak word.

Greg sê hy het na al hierdie eienskappe gekyk voor hy die spuit gekoop het, maar uiteindelik was dit die goeie inligting en ondersteuning wat hy van Jasper Hewitt en sy span ontvang het, wat die deurslag gegee het. “As jy ’n vraag het, het hulle die antwoord,” sê hy. Kry die antwoord op jou besproeiingsprobleme by Jasper Hewitt by 023342-3438 of rotrix@intekom.co.za. Besoek ook www.rotrixafrica.co.za. www.proagri.co.za

2013

Leseropname Ons het u hulp nodig om ProAgri te verbeter! Neem voor 30 Junie 2013 deel aan die 2013 Leseropname en staan ’n kans om een van hierdie pryse ter waarde van meer as R77 000 los te slaan. Vul die opnamevorm in en stuur dit:

Per pos ProAgri, Posbus 32123, Glenstantia, 0010

Per faks 086-240-6947

Aanlyn www.proagri.co.za

If you would prefer to fill out the English form, kindly contact us on: tel 012-342-5141, email info@proagri.co.za or visit www.proagri.co.za.

Eerste prys Rainmaker 200 kruipspuit ter waarde van R62 500 geborg deur Rotrix Africa Die Rainmaker 200 kruipspuit: • vertikale gegalvaniseerde pypkatrol • gegalvaniseerde onderstel gemonteer op twee padwiele met ’n deursnit van 600 mm • 200 m x 5 mm gegalvaniseerde staalkabel • 100 m x 65 mm Oroflex-platlêpyp • twee sirkelsproeiers met drie stelle sproeistukke • vier tot een handpypopwenner • besproeiingsbaan 50 m wyd • besproeiingsbaan 200 m lank • besproei 10 hektaar per week

Tweede prys

Derde prys

20 000 liter maasdraadwatertenk* ter waarde van R14 500 geborg deur Tata Ma Tarps

’n Paar waterdigte Chelsea stewels ter waarde van R810 geborg deur Four Lakes (beskikbaar in nr 7-13)

Alles ingesluit om self op te rig: • maasdraadraamwerk (5,6 mm dik) • herwonne swaardiens seilvoering (900 g/800 mikron versterkte PVC) • uitlaatpyp en kraan (40 mm) *Self-oprig tenk afhaalbaar by fabriek in Midrand, Gauteng

Wenners sal getrek word na afloop van die opname. Die kompetisie eindig op 30 Junie 2013. Terme en voorwaardes geld. Voorstellings mag van die finale pryse verskil.

www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Vertel ons meer van uself: Alle persoonlike inligting sal as streng vertroulik hanteer word en u is onder geen verpligting om hierdie inligting te verskaf nie. Indien u egter wil deelneem aan die opname-kompetisie, word hierdie inligting benodig vir die prystrekking. Naam en van: Kontaknommer: Posadres: E-pos: Ek gee toestemming dat ProAgri hierdie inligting mag gebruik om in die toekoms met my te kommunikeer: [1] Ja – stuur asb vir my inligting [2] Nee – ek skryf net vir hierdie kompetisie in In watter provisie woon / boer u? [1] Oos-Kaap [2] Vrystaat [3] Gauteng [4] KwaZulu-Natal [5] Limpopo [6] Mpumalanga [7] Noord-Kaap [8] Noord-Wes [9] Wes-Kaap [10] Buurland (spesifiseer asb.)

Geslag: [1] Manlik Ouderdom: [1] <17 jaar [3] 25 – 34 jaar [5] 45 – 54 jaar [7] >65 jaar Moedertaal: [1] Afrikaans [3] IsiXhosa [5] Sesotho

[7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20]

Veeproduksie Bokhaar Pluimvee en pluimveeprodukte Suiwel Varke Vleisbees Vleisskaap, bok Volstruise Wild/toerisme Wol Ander (spesifiseer asb)

[21] [22] [23] [24] [25] [26] [27] [28] [29] [30]

[2] Vroulik

[2] 18 – 24 jaar [4] 35 – 44 jaar [6] 55 – 64 jaar

[2] Engels [4] IsiZulu [6] Ander (spesifiseer asb)

Watter stelling sal u die beste beskryf? [1] Voltydse boer [2] Deeltydse boer [3] Plaaswerker [4] Boer se gade [5] Student/skolier [6] Landbouverskaffer [7] Landbougeesdriftige [8] Ander (spesifiseer asb)

A. Wat is u primêre boerdery-aktiwiteit? (Kies asb slegs EEN opsie.) B. Wat is u sekondêre boerdery-aktiwiteit? (Dui asb al die opsies wat van toepassing is aan.) A B Gewasproduksie/tuinbou Geen/Nie van toepassing [1] [1] Aartappels [2] [2] Blomme/kwekery [3] [3] Bosbou [4] [4] Graansorghum [5] [5] Groente [6] [6] 32

Katoen Koring Lusern/voergewasse Mielies Neute Sagte- en ander vrugte Sitrusvrugte Soja Sonneblom Subtropiese vrugte Suikerriet Tabak Wingerd / tafeldruiwe Ander (spesifiseer asb)

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Wat is die TOTALE OMSET van AL u boerderybedrywighede? [1] Minder as R500 000 [2] R500 000 tot R3-miljoen [3] R3-miljoen tot R5-miljoen [4] Meer as R5-miljoen Van watter bewerkingsmetode maak u gebruik op die plaas? [1] Nie van toepassing [2] Geen-/Minimumbewerking [3] Konvensionele bewerking Beplan u om oor te skakel na geen-/minimumbewerking? [1] Ja [2] Nee A. Watter van die volgende hulpmiddels gebruik u reeds in u boerdery? B. Watter beplan u om in die volgende jaar aan te koop? (Dui asb almal wat van toepassing is aan.) A B Geen/nie van toepassing [1] [1] Landlyn [2] [2] Gewone selfoon [3] [3] Slimfoon [4] [4] Tabletrekenaar [5] [5] Skootrekenaar [6] [6] Tafelrekenaar [7] [7] Boerdery-bestuursagteware [8] [8] Loon- of finansiële sagteware [9] [9] Satellietbeheerstelsels [10] [10] Trekker [11] [11] Grondbewerkingstoerusting [12] [12] www.proagri.co.za

Planter Stroper Oes- of plukmasjien Hooimaaktoerusting Veehanteringstoerusting Spuit Nuwe bakkie of motor Vragmotor Ander (spesifiseer asb).

[13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21]

Oorweeg u spesifieke handelsname by bogenoemde aankope? Spesifiseer asb.

Gebruik u reeds ’n kruipspruit vir besproeiing? Watter van die opsies pas u die beste? [1] Ja, dit is steeds redelik nuut [2] Ja, maar n nuwe een sal seker binnekort aangekoop moet word [3] Nee, maar ons beplan om een of ander tyd ’n kruipspruit aan te skaf [4] Nee, en sal ook nie sommer een aankoop nie [5] Nie van toepassing Opsies [2] en [3] Indien u n nuwe een oorweeg, oorweeg u dit binne die volgende jaar? [1] Ja [2] Nee Watter van die volgende faktore speel vir u ’n rol by die aankoopbesluit van ’n besproeiingstelsel? Lys asb van 1-9 in volgorde van belangrikheid (1 belangrikste; 9 minste belangrik) [ ] koste per ha [ ] arbeidsbesparend [ ] doeltreffendheid [ ] vlak van toesig benodig [ ] naverkoopdiens [ ] watergebruik [ ] uitbreidingsmoontlikhede [ ] plaaslike produksie [ ] kragbesparing

Hittepompe [ ] [ ] Biodiesel/Polydiesel [ ] [ ] Biogas van diere [ ] [ ] Indien u diesel gebruik op u plaas asb die volgende vrae:

[ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] beantwoord

Wat is die gemiddelde volume diesel wat u gebruik per maand? (Skryf asb die gemiddelde aantal liters per maand in) Waar koop u tans die meeste van u diesel aan? (Kies asb slegs EEN opsie.) [1] Koöperasie [2] Gewone vulstasie [3] Ander (vertel ons asb)

Hoe kry u die diesel op u plaas? [1] Vervoer dit self [2] Dit word afgelewer teen ‘n prys [3] Ander (vertel ons asb)

Polydiesel is ’n alternatiewe “groen” tegnologie, baie soos biodielsel wat gewone diesel kan vervang. Hoeveel goedkoper moet die Polydiesel wees vir u om dit te oorweeg bo gewone diesel? Met ander woorde, wat is die minimum besparing wat dit vir u die moeite werd maak om oor te skakel? [1] Ek sal skuif vir enige besparing, selfs net ’n paar sent per liter [2] 30 sent per liter [3] R1 per liter [4] R1–R2 per liter [5] Meer as R2 rand per liter [6] Nooit, nie sommer vir enige geldelike besparing nie

Wat dink u van die Rotrix handelsmerk? Sal u ’n Rotrix besproeiingsopsie oorweeg? [1] Ja [2] Nee Verduidelik asb u antwoord hieronder:

Watter van die volgende inligting is vir u uiters belangrik, voor u sal oorskakel na Polydiesel? [1] ’n Verslag oor die fisiese eienskappe van die Polydiesel in vergelyking met gewone diesel [2] ’n Verslag oor die veiligheid van Polydiesel [3] ’n Verslag oor hoe Polydiesel vervaardig word [4] ’n Verslag oor beskikbaarheid landwyd [5] Ander (spesifiseer asb)

Oorweeg u een van die volgende alternatiewe energie-opsies vir u plaas? (Dui asb aan: A. of u dit reeds gebruik B. of u dit reeds oorweeg C. of u dit nog nie oorweeg D. of u dit nooit sal oorweeg nie.) A B C D Sonpanele [ ] [ ] [ ] [ ] Windkrag [ ] [ ] [ ] [ ]

Dui aan watter nuwe ontwikkellinge vir u as boer belangrik is. (Dui asb al die opsies wat van toepassing is aan.) [1] Landboutoerusting en -werktuie [2] Bakkies, trokke en sleepwaens [3] Trekkers en ander masjinerie [4] Brandstof en olie [5] Saad [6] Bemesting en kunsmis

www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Indien ja, sal u kortliks daarop uitbrei?

[7] Besproeiing [8] Gewasbeskerming [9] Graanhantering en -berging [10] Verkoeling, verwerking en verpakking [11] Veehantering en -toerusting [12] Diereteelt [13] Dierevoeding [14] Dieregesondheid [15] Plaagbeheer (vlieë, knaagdiere, ens) [16] Brandbestryding [17] Nethuis- en tonnelproduksie [18] Presisieboerdery [19] Rekenaartegnologie [20] Kommunikasie (Internet, selfone, ens) [21] Landbou-opleiding [22] Bestuursaspekte [23] Finansiële dienste en versekering [24] Sekuriteit [25] Ander (spesifiseer asb)

Koop/ontvang u enige ander landboutydskrifte op ’n gereelde grondslag? (Dui asb al die opsies wat van toepassing is aan.) [1] Geen – Ek lees slegs ProAgri [2] Agri [3] AgriSales [4] Dairy Mail [5] FarmTech [6] Farmer’s Weekly [7] Landbouweekblad [8] SA Grain / Graan [9] Veeplaas [10] Ander (spesifiseer asb)

Hoe ontvang u ProAgri gewoonlik? [1] Ongeadresseer in my posbus [2] Landbouwinkel (koöperasie) [3] Ek is ’n intekenaar [4] Ek lees dit slegs op die Internet [5] Vanaf vriende/familie [6] Ander (spesifiseer asb)

Watter Internetverbinding het u by die huis/ kantoor? (Dui asb al die opsies wat van toepassing is aan.) [1] Inbelverbinding [2] ADSL [3] Draadlose Internet (3G) [4] Draadlose Internet (WiFi) [5] Satellietverbinding [6] Geen

Hoe gereeld ontvang u ProAgri? [1] Elke maand (elke uitgawe) [2] Gereeld [3] Ongereeld [4] Nog net een of twee keer ooit

Besoek u gereeld enige landbouwebwerwe, Facebook- of Twitterblaaie? [1] Ja [2] Nee [3] Indien ja, watter is u gunstelinge?

Hoeveel ander mense in u groep van vriende/familie lees ook u eksemplaar van ProAgri? Hoe sal u ProAgri beoordeel? [1] Uitstekend [2] Goed [3] Aanvaarbaar [4] Swak

Opmerkings:

Het ProAgri die afgelope jaar ’n aankoopbesluit by u beïnvloed? [1] Ja [2] Nee

ProAgri Intekenvorm Teken in en maak seker jy ontvang elke maand jou ProAgri in jou posbus. ProAgri is gratis, maar ons vra R120 vir verpakking en posgeld vir 12 uitgawes. Vul die vorm in en faks saam met jou betalingsbewys na 086-240-6947 of e-pos na info@proagri.co.za. Titel Naam Van Posadres Poskode Kontaknommer E-posadres Bankbesonderhede vir inbetaling: Rekeningnaam: Smart Publishing CC / Rekeningtipe: Besigheidstjekrekening Bank: Standard Bank/ Tak: Menlyn Square / Takkode: 012345 Rekeningnommer: 012770272 34

ProAgri 159 – Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Vee & veilings

Nuwe kleinvee op die plaas: Hoe gemaak?

normaalweg voor in die liggaam van die skaap of bok, maar kan deur spanning geaktiveer word. Indien die diere voor die bloutong- en slenkdalkoorsrisikoperiode (Desember – Maart) op die plaas aankom moet hulle teen daardie siektes ook geënt word.

Immunisering (Inenting) Indien die inentingstatus van die nuwe diere onbekend is, is dit noodsaaklik dat die diere so gou as moontlik geïmmuniseer word. Daar is veral twee inentings wat baie belangrik is en wat eerste op die inentingsprogram moet verskyn. Bloednier en Mannheimia (Pasteurella). Beide is deel van die normale flora van die dier. Met ander woorde, hierdie bakterieë (kieme) kom

Behandeling van interne parasiete Met skape of bokke wat na die plaas gebring word, is daar altyd die potensiaal dat parasiete saamkom. Dit mag wees dat van hierdie parasiete glad nie op die plaas voorkom nie en dan word die parasiete na die plaas gebring deur die nuwe diere. By ronde-wurms is daar groot gevaar van weerstand teen sekere van die wurmmiddels en ’n mens sal nooit weet watter stam van die wurms in die diere teenwoordig is nie. Die beste sal wees om die diere te doseer alvorens hulle na die plaas gebring word. Dit is net nie altyd prakties moontlik nie en daarom moet dit geskied so gou as moontlik na aankoms. Dit is sterk aan te beveel dat die nuwe diere in kwarantyn gehou word na dosering. Daar moet ’n mismonster versamel word voor dosering en dan weer twee weke na dosering sodat miseiertellings gedoen kan word om te bepaal of die doseermiddel effektief is. Onder interne parasiete word die volgende gereken met die aktiewe bestandeel van doseermiddels wat effektief is teen die spesifieke parasiete:

Kleinveeboere doen baie moeite om seker te maak dat hulle die regte diere aankoop, met goeie genetika en in goeie kondisie. Maar enige dier wat verskuif word het spesiale aandag nodig. In die boek, Boer met Kleinvee, Die Skaapherder, (sien bl 36 vir meer inligting oor die boek) wat pas die lig gesien het is daar ’n hele hoofstuk oor die hantering van vee wat pas op die plaas aangekom het. Die volgende inligting en wenke is uittreksels uit die hoofstuk. elfs as nuwe diere wat op die plaas aankom ooglopend gesond en in goeie kondisie vertoon, is dit aan te beveel dat hulle eers apart van die res van die plaaskudde aangehou word vir ’n tydperk van twee weke tot ’n maand. Daar is verskeie redes hiervoor: • Enige sluimerende siektetoestand behoort te presenteer gedurende hierdie periode aangesien die stres van die verskuiwing die immuniteit van die skaap of bok raak. • Die inkubasieperiode van meeste infeksiesiektes is rondom 14 dae. • Nodige inentings, doserings en eksterne parasietbehandelings kan tydens hierdie “kwarantyn”-periode gedoen word. • Die diere kry kans om aan te pas by die nuwe omgewing en omstandighede.

www.proagri.co.za

• Rondewurms: Behandel met anthelmintiese middels. Doen mis eiertellings voor en na dosering om effektiwiteit van die middel te bevestig, • Koksidia: Behandel met Sulphonamides, Diclazuril of amprolium • Lintwurms: Behandel met Niklosamied, Prasikwantel, Resorantel • Lewerslak: Behandel met Triklabendasool, Klosantel, • Peervormige maagslak: Behandel met Niklosamied, Resorantel • Neuswurm: Behandel met anthelmintiese middels wat aangedui is vir beheer van neuswurm. (Rafoksanied, Trichlorfon, Nitroxynil of Ivermektien) Behandeling van eksterne parasiete Die enigste manier om te verhoed dat nuwe bosluisspesies of weerstandbiedende bosluisspesies na die plaas oorgebring word is om die nuwe diere voorbehoedend te dip of te behandel. Dit is belangrik in gevalle waar skape of bokke vanuit endemiese hartwaterareas gekoop word en dan na nie-endemiese gebiede geneem word. Al die skape of bokke in die nie-endemiese gebied sal ten volle vatbaar wees vir hartwater. Indien die nuwe diere bontbosluise wat hartwater oordra na die nuwe gebied inbring bestaan die moontlikheid dat die bestaande kudde ook hartwater kan kry, en dan maklik sal vrek daaraan aangesien hulle geen immuniteit het daarteen nie. Myte en luise is so klein dat dit nie maklik met die blote oog gesien kan word nie en die dip van diere is belangrik om die verspreiding daarvan te voorkom. Mytbesmetting met Psoroptes ovis wat skaap brandsiek veroorsaak, is ’n aanmeldbare siekte en sou dit ingebring word na die plaas sal die hele ProAgri 159 – Mei / May 2013

plaas onder kwarantyn geplaas word. Diere behoort gedip of behandel te word alvorens dit gelaai word vir vervoer Beserings Beserings kan slegs verhoed word deur goeie praktyke te handhaaf met die aankeer, laai, vervoer en aflaai van die vee. Enige diere wat afgelaai word met beserings moet dadelik na hospitaal-kampies geneem word en behandel word. Die meeste beserings wat gesien word met nuwe diere wat na die plaas ingebring word is been-, spierbeserings en snywonde. Die omvang van die besering moet bepaal word deur ’n ondersoek en daarvolgens bepaal word. Soms kan die spesifieke besering nie vasgestel word nie, maar dit is duidelik dat die dier ongemak verduur. In so geval is dit altyd van nut om die dier te behandel met Fenielbutasoon, wat koorswerend, pynstillend en anti-inflammatoriese werking het. Dit is al bewys dat simptomatiese verligting die herstelproses bevorder. Voer en water Dit is van uiterste belang dat skape of bokke wat nuut na die plaas gebring word nie blootgestel word aan kragvoer of enige smaaklike voer soos byvoorbeeld lusern indien hulle nie daaraan gewoond is nie. Die diere sal hulleself oorvreet, veral as die reis na die plaas lank was. Wanneer kleinvee by die plaas aankom moet hulle blootgestel word aan onbeperkte skoon water en droë hooi. Maak seker daar is genoeg vreetspasie vir elke dier. Diere wat baie honger is sal mekaar vertrap en beseer om die voer uit te kom. Algemeen Dit is wenslik om die diere te prosesseer sodra hulle van die vervoertrok afklim. Die diere kan in die drukgang gejaag word en ge-ent, gedip, en gedoseer word alvorens hulle na die kwarantynkamp geneem word. Indien dit ’n lang reis was moet die diere ’n paar dae gegun word om te rus alvorens daar verder met hulle gewerk word.

Lees meer oor

kleinveeboerdery K

ejafa Uitgewers het pas ’n volledige kleinveehandboek, Boer met Kleinvee, Die Skaapherder, uitgegee. Dit verduidelik die basiese beginsels van kleinveeboerdery maar maak ook goeie leesstof vir die meer ervare boer wat steeds wil leer om daardeur produktiwiteit te verbeter in die kudde. Die eerste afdeling gaan oor algemene bestuur, soos hanteringsgeriewe, toerusting, aankoop van diere, vervoer van skape en bokke, aankoms van nuwe kleinvee op die plaas, teling, lamtyd, grootmaak van lammers, asook skaapen bokgedrag. Die tweede afdeling hanteer siektes by kleinvee en benewens ’n volledige lys van siektes, simptome en behandeling word daar ook gekyk na sake soos die hantering van beenbreuke, die toediening van inspuitings, plantvergiftigings en praktiese inligting oor gesondheid en voeding. Dit is in A4 volkleur hardeband gedruk en beslaan 336 bladsye. Dit kan bestel word teen R490 (BTW ingesluit, posgeld uitgesluit). Kontak Isak Blignaut by sales@kejafa.co.za of skakel 011-025-4388. 36

ProAgri 159 – Mei / May 2013

www.proagri.co.za

maak vir seker die verskil

rugbaarheid en groei is die twee eienskappe waarna elke beesboer in sy kudde streef. Die regte raskeuse vir die omgewing, goeie teling en seleksie, asook goeie voer- en gesondheidsbestuursprogramme is die wapens wat ’n boer tot sy beskikking het om ’n goed presterende kudde op te bou. Maar hoe nou gemaak as hy nog ’n stap verder wil gaan en nog beter wil presteer, veral van die veld af? Willem Pieterse, eienaar van SarwipiBeefmasterkudde op Rustfontein naby Greylingstad, het die antwoord gevind. “My syfers toon ’n duidelike verskil vandat ek KK Animal Nutrition se PhosSure 12 begin gebruik het.” Sy mengsel bestaan uit 57% PhosSure 12, 38% sout en 5% voergraad ureum. Willem, wat sy Beefmasters as deel van die Trigon-groep bemark, se bul, SP10-70, het verlede jaar die topprys behaal op die Oos-Vrystaatse Veldbulklubveiling en die klub se onafhanklike plaastoetssyfers bevestig Willem se waarneming. Dr Hannes Dreyer van LDO

Dienste het die Sarwipi-kudde se syfers as voorbeeld gebruik in ’n artikel in die

Jaar 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13

Aantal bulle 45 50 44 53 49

Dae 182 140 181 184 140

jongste Beefmaster-joernaal: Sedert 2009, toe Willem begin het om KK Animal Nutrition se produkte te gebruik, was daar ’n merkbare toename in gemiddelde daaglikse groei. Willem sê dit is natuurlik so dat algemene veldtoestande ook ’n groot rol speel by die groei van veldbeeste, maar die syfers wys duidelik waar die verskil ingekom het. Groei is een ding, maar as daar nie kalwers is nie, kan daar nie groei wees nie. Beefmasters word streng geselekteer vir vrugbaarheid maar daar is ook ’n regstreekse verband tussen vrugbaarheid en fosfaat-inname.

Willem Pieterse van Greylingstad sê KK Animal Nutrition se goed opneembare fosfaat maak die verskil om so ’n bul van die veld af veiling toe te kan vat. www.proagri.co.za

GDT (g) 609 948 811 977 1 052

Elke veeboer in die land kan die voordele van KK Animal Nutrition se produkte en diens geniet. Die eerste stap is om Alina Taute te skakel by 082-322-0333 of ’n e-pos te stuur na ataute@kkan.com.

Grootword is liplek-lekker met PhosSure 12 van KK Animal Nutrition. ProAgri 159 – Mei / May 2013

Vee & veilings

PhosSure

Suid-Afrika is bekend as ’n fosfaatarm land en Willem sê sy plaas is seker bo aan dié armoede-lysie! Met KK Animal Nutrition se hoogs opneembare fosfaat kan elke koei op die plaas presteer. Saam met die goeie groeisyfers van 2012 soos hierbo getoon, was daar ook ’n gemiddelde konsepsie van oor die 90%. Die eerstekalf-koeie het ’n kalfpersentasie van 86 getoon. Vleis en kalwers is geld, maar ook net as die insetkoste in berekening geneem word. Hier wen PhosSure 12-boere al die pad. Willem sê: “Die groot voordeel van KK Animal Nutrition se produk is die hoë opneembaarheid van die fosfaat. Dit is die hoogste in die mark, wat beteken wanneer ek dit gebruik, bespaar ek geld want die beeste het ’n laer volume nodig.” Die ander groot voordeel is die reënbestandheid van PhosSure 12. Op die Hoëveld word daar hope somerlek wat natreën weggegooi, want dit muf. KK Animal Nutrition het die geheim gevind om waterskade te wen. Die boonste lagie van die lek vorm ’n harde korsie wanneer dit nat word en wanneer die beeste deur die korsie gebreek het kan hulle lekker verder lek! “Dit is ’n wesenlike besparing,” sê Willem. Willem is beïndruk met KK Animal Nutrition se goeie produkte en die ondersteuning wat hy van hulle plaaslike verteenwoordiger, Ben de Klerk, van Ermelo ontvang. Hy sê Ben is altyd bereid om hom met raad en daad by te staan en hy gee altyd die regte raad. Sarwipi se bulle kry van vanjaar af KK Animal Nutrition se selfmeng HPK (hoë protein konsentraat), om hulle veilingsgereed te maak. Willem sê dit is nog ’n bietjie gou om te sê hoe dit werk, maar hy sal graag na die produksieveiling in September praat.

Oprigting, 53 mm sinkaluminiumdakplate, gegalvaniseerde kaplatte, ingenieurstekening en ingenieursertifikaat, en BTW ingesluit Struktuurgrootte Grootte (m) 9 x 20 x 3,6 12 x 25 x 4 12 x 50 x 4 15 x 30 x 4 15 x 40 x 4 18 x 30 x 4 18 x 40 x 4 20 x 30 x 4.5 25 x 30 x 4.5

Prys R93 000 R115 000 R194 000 R169 000 R214 000 R230 000 R326 000 R276 000 R436 000

Spesiale aanbod: 2 van 12 x 25 x 4 m – R194 000 Alle pryse terwyl voorraad hou

Tel 011-786-1043 of 072-450-3105 of internasionaal +27-11-786-1043 (Ons voer wêreldwyd uit) Faks: 086-570-1026 E-pos: steve@smstructures.com Webwerf: www.smstructures.co.za

Ons is by die SAOG geregistreer vir uitvoer

Office: 051-853-1161/2 Fax: 086-531-1726 Diana Maartens: 072-569-3012 Phillip Earle: 082-454-7704 E-mail:wenp@mweb.co.za W & P Dienste P O Box 145 42 President Swart Street Bultfontein, 9670 Free State

Nampo stand # 151 C & D

ProAgri 159 – Mei / May 2013

www.proagri.co.za

s ’n boer se speenkalwers 20% beter presteer in die voerkraal as die ander kalwers, dan het hy sekerlik ’n genetiese wenresep beet. Jannes Drotsky van Bethal sê hy verwag vanjaar ’n gawe premie na hy sy Hereford/Brahmankalwers gaan aflaai het. “Die voerkraalbestuurder het omtrent op sy rug geval toe ek die kalwers gaan aflaai en die skaal elke keer hier rondom 273 kg gaan staan op my kalwers wat tussen ses-en-’n-half en sewe maande oud is,” sê hy. Dit is die tweede jaar dat hy kalwers uit die kruising lewer en hy sien uit na die terugvoer van die voerkraal se kant af. Jannes sê daar is nou ’n hele paar boere in die omgewing wat begin het om die Hereford se kruisteelvoordele te benut. As gevolg van die aanvraag het die beskikbaarheid van bulle in die omgewing oor die afgelope twee jaar begin toeneem. Aanvanklik het hy by Johan Scholtz van Clocolan ’n Herefordbul gaan koop, maar verlede jaar kon hy nader aan die huis, by Corrie de Vos, ’n bul bekom. Hy het ook met ’n Braford-stoet begin, maar vir sy speenkalfproduksie sal hy aanhou om die F1-kruiskrag te gebruik. Hy sê die F1-kalwers is swaar en lewer konstante prestasie: “Daar is nie een mooi en een lelik nie; almal lyk goed.” Wat hom veral beïndruk, is die diere se prestasie van die veld af. In die somer loop die kudde op gewone rooigras en oulandsgras en in die winter op buffelsgras wat vir so twee maande lank in die droë tyd met bale aangevul word. Geen byvoeding word gegee nie; net lek. Daarby is die versies baie vroeg op hitte en hulle toon deurgaans ’n goeie konstitusie wat natuurlik bydra tot die Herefords se hoë vrugbaarheid. ’n Bul moet ’n goeie belegging wees

www.proagri.co.za

stand het teenoor kruiskalwers, maar hy het gevind dat die Herefords se gewig van 60 tot 90 dae meer toeneem as die ander rasse s’n. Daarby kry hy genetika by die Locheim-stoet, waar daar so ’n groot verskeidenheid uitstekende bloedlyne is dat die resultaat volgens hom eintlik met basterkrag vergelyk kan word. Benewens die uitstekende gewigstoename, is Gideon ook beïndruk met die voeromset en die gehalte van die vleis. “Die beeste slag as A2 uit tot op 120 dae; hulle is nie vet nie, hulle groei,” sê hy. Albei die boere praat met lof van die Hereford-telers en die Hereford-genootskap se ondersteuning en goeie inligting wat dit lekker en lonend maak om met Herefords te boer. Die Genootskap onderskryf die BeefPro-program wat spesiaal ontwikkel is vir Suid-Afrikaanse telers se behoeftes en die prestasiesyfers wat beskikbaar gestel word, as betroubaar en realisties. Die Hereford is boonop die tweede grootste vleisras in die wêreld, wat beteken dat daar ’n breë grondslag van vergelykende syfers beskikbaar is en natuurlik net so ’n wye genepoel. In Suid-Afrika, met sy droë tydperke en veldtoestande wat dikwels nie van die beste is nie, kan Hereford-gene vir ’n kommersiële beesboer die verskil tussen sukkel en sukses beteken.

en daarom is Jannes baie kieskeurig as dit by bulle kom. “Ek kyk na goeie bespiering en goeie lengte, maar veral goeie groeisyfers. Ek gaan nie ’n bul koop as sy syfers hom nie in die top tien persent van die land se kudde plaas nie.” Jannes sê hy het ook gevind dat die Hereford-bulle langer presteer in vergelyking met ander Europese rasse wat hy al gebruik het. By Gideon Melck van Waterboerskraal naby Hopefield in die Swartland is die klimaat en boerdery-omstandighede heel anders as op die oostelike Hoëveld, maar ook hy kies Hereford vir vrugbaarheid en groei. Gideon sê die Hereford is uitstekend geskik vir kruisteeldoeleindes, maar hy verkies om die kern van sy kommersiële kudde suiwer Hereford te hou. Met beKontak Lizette Vermaak by settingsyfers van tussen 90 en 94 082-412-2868 of persent en GDT-syfers van so 1,57 kg herefords@vodamail.co.za om uit te oor 60 dae, lyk dit voorwaar of sy stelsel vind wie die Herefordtelers in jou vir hom werk! omgewing is. Kry ook die veilingslys Gideon se teelprogram behels dat die op www.hereford.co.za. bulle twee keer per jaar by koeie gesit word, elke keer net vir twee maande lank. Dit beteken dat elke bul 50 koeie per jaar kan dek, maar met genoeg ruskans tussendeur. ’n Koei wat nie beset is nie, kry nog ’n kans in die tweede deel van die bulsiklus, maar as sy dan nie vat nie, moet sy uit. Gideon Melck (links) het die praggenetika in sy kudde inGideon sê hy gekoop teen die rekordprys van R100 000. By hom staan die weet dat suiwer vorige eienaar, Phillip de Waal van Locheim Herefords Stoet, beeste ’n agter- Clive Gardner, die afslaer en Apie Maritz van BKB Wes-Kaap. ProAgri 159 – Mei / May 2013

Vee & veilings

Volg die Hereford-wenresep vir sukses

UITZICHT WILDPLAAS FOURIESBURG

ProAgri

Konferensies Wedding venue BB Jag Posbus 2720, Bethlehem, 9700 082-856-7181 082-457-3140 Tel: 058-303-3728 Faks: 086-652-3387

Mount Everest

Guest Farm

Akkommodasie - chalets, duplex chalets en kampering

Skoolkampe en kerkkampe • Troues • Funksies Mount Everest Game Farm, Harrismith www.goeverest.co.za info@goeverest.co.za 079-886-3101

ProAgri 159 – Mei / May 2013

www.proagri.co.za

hoeksteen in die wildbedryf

Wild & Jag

Oljaco Game Dealers –

Oljaco het sewe doelgeskikte helikopters, sodat daar altyd genoeg helikopters beskikbaar is om kliënte te bedien. Wildvervoer is ook ’n belangrike aspek van die wildbedryf en daarvoor het Oljaco sestien spesiaal toegeruste vragmotors met opgeleide personeel wat in wildvervoer spesialiseer. Die vragmotors is so ingerig dat wild so tuis en kalm as moontlik daarin voel om met die minste moontlike spanning na enige bestemming in die land vervoer te word. Enigeen wat wild wil koop of verkoop, op watter skaal ook al en vir watter doel ook al, se eerste wyse stap sal wees om met Oljaco in verbinding te tree vir ’n volledige diens en die beste raad oor alle aspekte van wildboerdery, wildvang, wildvervoer, wildhervestiging en wildbemarking. Oljaco is spesialiste in die hantering van lewende diere en doen nie graag wilduitdunning nie, sê Coena. Bemark wild reg Dit is ’n belewenis om Oljaco se wildkrale op Vaalwater te besoek. Meer as 2 500 stuks wild van alle soorte kan daar in die grootste moontlike gerief gehuisves word en teen die einde van elke maand word daar ’n wildveiling gehou. Wildboere is welkom om van Oljaco se veilingskrale en veilingsdienste gebruik te maak. Enigeen wat in wild en die wildbedryf belangstel, behoort Oljaco se bakkiesblad (Facebookblad) gereeld te besoek.

Vele sorgsame hande werk saam om Mevrou Witrenoster so sagkens en galant as moontlik na haar gerieflike boma te begelei vir Tambotierivier-wildplaas se wildveiling by Oljaco se veilingskrale. Foto: Otto Ueckerman ie sterk groei wat Suid-Afrika se wildbedryf kenmerk, is lank nog nie naby ’n plafon nie, glo Coena Smith, bobaas wildkenner van Oljaco Game Dealers in Vaalwater. ’n Sleutelfaktor in die wildbedryf is wildhantering en -bemarking, en as dit reg gedoen word, is die bedryf se toekoms verseker.

Hanteer wild reg Wild is waardevol en wildhantering is ’n wetenskap op sy eie. Elke wildsoort moet volgens sy eie aard en gewoontes hanteer word en daarvoor is deeglike kennis, rype ervaring en presies die regte toerusting nodig. Al hierdie hoedanighede is uitmuntend gesetel in Oljaco Game Dealers, een van die voorste voorlopers in die wildbedryf met dekades se ervaring en kundigheid oor al die aspekte van wildboerdery en -hantering. Oljaco is ’n stewig gevestigde familiesaak met die strewe om die beste wildwww.proagri.co.za

vangers in die wêreld te wees. Elke lid van die familie lewer ’n spesialisbydrae tot die geheel en kliënte is ingenome met die som van al hierdie bydraes. Pa Coena Smith en sy drie seuns, Ole, Janco en Coena junior, is almal bekwame helikopervlieëniers wat in die wildvangbedryf grootgeword het. Dit is wonderlik om te sien hoe byvoorbeeld Ole se kennis van dieregedrag hom in staat stel om met sy helikopter ’n hele trop buffels se bewegings kalm en rustig te beheer sodat hulle verdoof en behandel kan word. Coena se vrou, Corné, bestuur die geldsake en koördineer al Oljaco se bedrywighede; Ole se vrou, Naomi, is Oljaco se eie voltydse veearts; Janco se vrou, Jacomien, sorg as advokaat dat al Oljaco se sake altyd aan alle regsvereistes voldoen; en Coena junior se vrou, Tia, sorg met haar Toerismegraad vir Oljaco se bemarking en openbare beeld.

Foto: Otto Ueckerman Oljaco se vragmotors is spesiaal ingerig om wild met so min spanning as moontlik te vervoer. Personeel kan op die dak van die vragruim loop om wildbewegings daarbinne te beheer. ProAgri 159 – Mei / May 2013

Daarop verskyn besonderhede van veilings en selfs foto’s van diere wat onder die hamer gaan kom. Oljaco se veilings is dié plek waar wildbemarking deeglik en reg plaasvind. By Tambotierivier-wildplaas se veiling wat in April daar gehou is, is altesaam R17 797 500 se wild verhandel. Daar is buffels, Oos-Afrikabuffels, Livingstoneelande, njalas, ’n witrenosterkoei (R400 000), swartwitpense en rooibokke opgeveil. Die hoogste prys wat vir ’n buffelkoei met kalf betaal is, was R215 000, en R375 000 vir ’n swartwitpenskoei. Swartwitpensverse het teen gemiddeld R287 500 verkoop en ’n volwasse swartwitpensbul teen R450 000. Die gemiddelde prys van die 40 swartwitpensbulle op die veiling was R66 750 en die rooibokramme het teen gemiddeld R1 350 verkoop. Maak nie saak wat jy met wild te doen het nie, die eerste wyse stap is om Oljaco Game Dealers te skakel by: Kantoor: 014-755-3626 of Coena (082-338-2740), Corné (082-338-2744), of Coena Junior (082-338-2743). Jy kan ook ’n e-pos stuur aan gamedealers@mweb.co.za, en maak seker dat jy die webwerf by www.oljaco.co.za en Oljaco se bakkiesblad besoek.

Oljaco se veilingskrale kan meer as 2 500 diere van alle soorte huisves vir die wildveilings wat elke einde van die maand daar plaasvind.

SAFETY

CAMOUFLAGE TROUSER

CAP

VEST

LONG BOOTS JACKET Call for your nearest dealer:

Tel: 012 430 4341 / Cell: 082 903 6949 / Fax: 086 619 8963 Email: abraham@safetycamo.com / For online sales: www.safetycamo.com / 235 Hilda St, Ha ield, Pretoria, 0083 42

ProAgri 159 – Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Bhejane Game Reserve

Tel: (27) 58 913 3355 (GMT+2) Fax: 086-559-0066

Die Blou Meul

driekop@zippnorth.co.za www.driekoppen.co.za

vanaf 1954

Ultimate

AL U BUITELUG BENODIGHEDE ONDER EEN DAK

Bowhunting

Van Riebeecklaan 43, Alberton-Noord, Gauteng Tel: 011-907-1107/8 | e-pos: bloumeul@mweb.co.za

Tel: +27(0)44-923-1816 Tel: (0)87-700-8386 Fax +27 (0)86-233-1160 PK1 Fullarton 6446

info@bhejane.co.za www.bhejane.co.za.

NAMIBIA JAG

Vuurwapens en ammunisie, boogjag-, herlaai-, kampeer-, hengel-, staptoerusting, 4x4 toebehore, buitelugklere en-skoene, kamoefleerdrag, tent-skoukamer

Binnenshuise skietbaan - oop 7 dae ’n week!

Wild & Jag

North Eastern Free State South Africa

Rifle and Bow Hunting, Fishing, Hiking, Accommodation

Kom geniet ’n egte bosveldjag.

(only 140 km from Pta and Jhb)

Tame game • 10 species • Dense bushveld Comfortable camp • Good slaughtering and cooling facility • Meat processing Kareekloof Game Farm Derby, North-West Province E-mail: annalize@bushpro.co.za leon@bushpro.co.za www.bushpro.co.za www.kareekloofgamefarm.co.za

Leon Prinsloo: 083-250-5281 Annalize Prinsloo: 083-654-8139

• Grootfontein distrik. • Volop Koedoes, Gemsbokke, Elande, Rooihartbeeste, Vlakvarke en Kameelperde. • Geweer en boogjagters is welkom. • Trofee en biltongjagters word geakkommodeer. • Vleiswerkgeriewe beskikbaar. • Boskamp met warm storte beskikbaar, asook huisverblyf as vroulief saamkom. • Verwysings van vorige jagters is beskikbaar. WAHLWILD Tel: 00264 67 232317/9 Sel: 00264 811487466 / 00264 812852212 wahlwild@yahoo.com

www.wahlwild.webs.com

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Vee & veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

30 Julie 2013 om 13:30 50 Horing en Poenskopramme.

Goeie veiling gehad?

Volle prestasie en Blupsyfers.

dgh@whalemail.co.za Dirk Hanekom 082-776-9900 Pieter du Plessis 082-823-0673

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

Stuur jou uitslae na info@proagri.co.za vir gratis plasing op www.proagri.co.za

www.proagri.co.za

Vee & veilings

BELÊ IN GOUE GENE

Die Hugenoot is ’n ras geteel uit Afrika vir Suid-Afrika – met goud oor sy lyf en goud is sy are.

www.hugenootsa.co.za

Tel: 083-449-3227 witrots@hugenootsa.co.za www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei/ May 2013

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Vee & veilings

GEBRUIK SLEGS BULLE met die $X-brandmerk. Hulle beskik oor prestasiesyfers en u het die ondersteuning van die Genootskap. Sussex Beestelersgenootskap van SA Tel: 051-410-0900 Epos: sussex@studbook.co.za Webblad: www.sussex.co.za

Tuli Cattle Breeder’s Society Tel 051-410-0958 www.tulicattle.co.za AgriGids

Advertensiediens vir die boer Advertising service for the farmer

AgriTrader

40 000 eksemplare na aktiewe kommersiële boere landswyd

AgriTrader is ŉ uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie, en alle ander landboutoerus ng by mekaar uit te bring. Vir die bekos gbaarste advertensietariewe in Suid-Afrika, skakel: Stefan van Wyk (Bloemfontein) 082-381-7563 of 051-446-6089 stefan@agritrader.co.za

Engela du Plessis (Pretoria) 012-342-5141 engela@proagri.co.za

Die 2013-Meganisasiegids kos R230 en kan bestel word by 082-828-9531 of koosleroux@live.co.za

Adele van Tonder (Pretoria) 012-342-5141 adele@proagri.co.za

ProAgri bring vanjaar ’n Werktuiggids uit met waardevolle inligting oor toerustingkeuses. Maak seker jou produk is in die Werktuiggids. Skakel Stefan by 082-381-7563 of 012-342-5141.

Stormvoël Auto Centre 18 Stormvoël road Shop no 4, Waverley 0184 f Fax to email: 086 723 3453 t Tel: 012-771-8855 c Thys: 071-638-8528 c Dolf: 082-774-0954 e thysuys@hotmail.co.za next to Teazers...

www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May2013

AgriGids

Vir al u plaasbenodigdhede sedert 1968 Verskuifbare beeskrale Baallaaiers en -vurke Skale en nekklampe Hooi-ringvoerders Kalfkanteltoestelle Selfvoerders Spuitdippe Landrollers Suipkrippe Laaibanke

Sien ons by Nampo stalletjie 65B

Fabriek: 033-263-1056 Kantoor: 034-325-9960 Faks: 086-548-4790 Sel: 082-871-0123

E-pos: info@nmreng.co.za / Webblad: www.nmreng.co.za

Nampo standplaas 195 A

Mis-/Kalkstrooiers

• Doelgemaakte swaardiensstrooiers • Beskikbaar, 14 - 22 kubieke meter • Strooiwydte is aanpasbaar tot en met 16 meter • Strooi enige tipe mis, kompos en kalk • Presisietoerusting aanpasbaar • Strooier kan op vragmotor gemonteer word

Dolf Volschenk: 017-712-5355 www.havco.co.za info@havco.co.za

The Sun Pays Bekostigbare songeisers Hoëdrukstelsels met 1,2 mm-vlekvrye-staaltenks en hittepype vanaf: Gratis aflewering 100km vanaf Cullinan

R4 795 R6 995 R9 995 R11 995

Laedrukstelsels vanaf:

100 liter, 12 buise 150 liter, 18 buise 200 liter, 24 buise 250 liter, 30 buise

R2 895 R3 995 R5 995 R6 995

5 jaar waarborg

Nuut! Groen-reeks laedruk 2 jaar waarborg songeisers 100 liter, 10 buise vanaf R2 195 150 liter, 15 buise vanaf R2 995

Pryse sluit BTW in

0860-SUNPAY (086 078 6729) Johan 082-515-1655 sunpays@hotmail.com / www.thesunpays.co.za

Plastic Droppers

Manufacturers of reservoir & earth dam linings & mesh water tanks 072 279 3294 www.tatamatarps.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

sakkie@plasticdroppers.co.za

Solied met riwwe

SPECIAL

5 000 litre water tank R2 200

Sakkie 083-250-5363

Die oplossing vir die wild- en veebedryf, asook enige elektriese heining.

Plastic Droppers word gemaak van HDPE AAA+ graad (hoëdigtheid poli-etileen) en is: • Elektriese heining: skakel isolators uit • Sterk (2,9 kN) en getoets deur SABS • Sonbestand en vuur weerstandig Net R3 • Maklik om te hanteer en lig (170 g/m) per meter! • Gemaak met riwwe vir netjiese drade • Beskikbaar in enige lengte -Patentnr: 2012/02679 -Model-/Ontwerpnommer: F2010/00430 • Trek nie skeef in son en hitte

Aflewering moontlik

www.plasticdroppers.co.za www.proagri.co.za

Vervaardigers gesoek in:

Gauteng, Limpopo, Noord-Wes, NoordKaap, Oos-Kaap, Wes-Kaap, Vrystaat en Mpumalanga

AgriGids

BASSA

Beton veewaterkrippe/ troughs

ONS IS MOS PLAASMENSE

KwaZulu Natal - Midlands Beskikbaar in 850l @ R2 200 + BTW en 1100 l @ R2 500 + BTW rod-shadow@vodamail.co.za

Skakel Rod 082-454-1236

Bestel ’n skildery van jou boerdery. Stuur fotos aan Matie en hy skilder jou eie plaastoneel. Kontak hom by 012-348-0079 of 082-318-3105 matie.botha@gmail.com

Ratsbrand Brand sonder sukkel, sonder vlam Die brandmerk van beeste word al strenger deur die owerhede toegepas. Die moeisame taak neem tyd en tyd is geld. Ratsbrand brandysters werk van die bakkie- of trekkerbattery. Geen vlam benodig nie en die merk is binne minder as 20 sekondes warm. Merk al drie letters op een slag. Toerusting om te onthoring ook beskikbaar.

Skakel Wynand Boshoff by 084-581-1599, wynand@ratsbrand.co.za of besoek www.ratsbrand.co.za

WA Meganiese dienste represents in SA the revolutionary olives harvesting machines from TECNIAGRI

Kom besoek ons by NAMPO in die Hopefieldsaal 11

Afdrukke van sommige van Matie se gewilde plaasskilderye is ook beskikbaar in verskillende pryse. Vir meer inligting kyk asb op

www.trekkerskilder.co.za

W.A. Meganiese Dienste Sleepstrooier vir die strooi van hoendermis, gips, kalk, houtspaanders, kompos, kraalmis asook korrelkunsmis. Strooi met behulp van bankiegeutprodukte in 2 gelyke rye. 1 jaar waarborg.

Ook alle trekkers en werktuie in die volgende reekse beskikbaar by WA Meganiese Dienste

Harvest faster Harvest cheaper Harvest with WA Meganiese dienste & Tecniagri WA MEGANIESE DIENSTE - Willem Liebenberg WORCESTER 023-347-0593 / 083-609-8816 www.proagri.co.za

WA Meganiese Dienste Fieldstraat 15 Industriële gebied Worcester waliebenberg@telkomsa.net

Willem Liebenberg 083-609-8816 Gert Visser 071-136-8115

ProAgri 159 – Mei / May 2013

AgriGids

PROBLEEMDIER BEHEERPRODUKTE

Nuut ingevoerde produkte MEI AANBIEDING SLAGYSTERS 474: Ingevoerde VSA Slagysters met 6" rubberkaak 476: Ingevoerde VSA Slagyster Standaard Model met 5.25" off-set jaw 478: Ingevoerde VSA Slagyster met 6" off-set jaw 480: Ingevoerde VSA 10" Liggaamsgrypyster VANGHOK Groot Opvoubare Roofdier Vanghok Opgeslaan: 127 x 48 x 60 cm Afgeslaan: 127 x 48 x 16 cm R2 360 AFLEWERINGS Aflewerings landswyd Gratis aflewering vir 12 eenhede of meer aangekoop (vanghok uitgesluit)

VANG HOM, VOORDAT HY VANG JOU LAMMERS

Pryse sluit BTW in Model 478

R230

Model 476

R195

Model 474

R280

Model 480

R280

Skakel ons gerus Tel: 023-230-0595 / Sel: 079-243-4106 orders@agridistributors.com

Vervaardigers van: Voermengers, Hamermeulens, Pilmasjiene Rondebaalkerwers

BJP Supplies Tel: 023-342-6070 Sel: 082-335-3970

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

AgriGids

Slaap rustig! Laat FaunaTRACK jou vee dophou. • FaunaTRACK, jou elektroniese skaapwagter waarmee jy jou vee van Kaap tot Kairo kan dophou. • Elektroniese halsband • Selfonderhoudende plaaslike netwerk sorg vir kommunikasie tussen halsbande en die Internet. • FaunaWEB verleen wêreldwye toegang tot jou stelsel.

Monitor self jou kudde, of laat ons dit doen. Kontak Desmund by 082-414-3242 pro_buzz@mweb.co.za of besoek

www.faunaTRACK.co.za.

View on the VB Agri stand (#100), Nampo 2013

NEW Peake YTO Sprayer “InFront and Over the Top” A new innovative, cost effective “InFront and Over the Top” idea for effective crop spraying. The sprayer is based on the YTO X904 tractor, powered by a 66,5 kW 4-cylinder direct injection water cooled diesel engine. The unit has an 11” single dry double action clutch,12 forward gears and 4 reverse, and a heavy duty rear wheel chain drive.

Peake Equipment Office: 012-277-1360 Donald: 083-701-0810 / donald@peakeequipment.co.za Cliff: 083-702-0050 / peakeequipment@vodamail.co.za www.proagri.co.za

Independent 4-wheel “AirRide” suspension Ground clearance of 1,8 m InFront mounted always visible 18 – 24 m spray boom 1 800 liter 3CR12 spray tenks Computer-controlled TeeJet rate controller Air conditioned cab Fixed track width to farmers’ specifications 2- or 4-wheel drive models available

www.peakeequipment.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

AgriGids

VERMILLIAN VERF U nuwe dimensie in verftegnologie

Bk 96/16880/23

Sedert 1980 Since

Spesiale fabrieksaanbiedinge!!! 5L

Waterdigting

Nanotegnologie

Vul krake en lekplekke, ingeboude sintetiese vesel, waterbasis super akrillies.

Verust

Nou!

Roesvoorkomingsbehandeling, roes- en kiemdoder, verf regstreeks op roes, verdunnerbasis.

20L

R45999

Solar Aircon dakverf

Isoleer koue en hitte, (kan temperatuur binne met 10 grade Celsius laat daal) keer uitsetting en inkrimping met nanotegnologie.

R16999

R73999

Rooi/Grys OKSIED Nou! R10999

Roeswerende staalonderlaag, vinnige droging, verdunnerbasis.

20L Veeldoelige akriliese PVA

R23999

Binne-/buitemuurverf, roupleistermure, plafonne, 5 jaar lewensverwagting.

20L Dak & plaveisel seëllaar vanaf Nanotegnologie UV- en waterbestand lewensverwagting 10 jaar, super akrilies.

20L

Muurverf

binne en buite

R47999

Lewensverwagting 10 jaar, UV- en waterbestand Super akriliese afronding, wasbaar.

10kg

Nou!

Kraakvuller

R9999

Binne en buite, wit vuller afronding, vinnig droog.

Hoëglans emalje

Stoom en waterbestand, vlekbestand, standaard kleure beskikbaar.

20L

R27999 R69999

010-591-1010 /

Bon Accord:

087-830-2257

012-335-4218

PTA-Noord:

012-546-3350

012-335-0330

Frederika:

012-335-5446

Elarduspark: 012-345-4273

Capital Park:

012-335-4124

Viljoenskroon: 083-628-5688

Faks:

086-615-8613

PTA Wes:

012-327-2972

Wes-Kaap:

084-091-4528

Gezina:

012-329-0101

Fabriek: Eloffsdal:

ProAgri 159 – Mei / May 2013

vanaf

Super satyn muurverf

Binne en buite, suede glansvoorkoms, meer as 10 jaar lewensverwagting, super satyn afronding, hoogs wasbaar.

R54999

Volg ons op

www.proagri.co.za

AgriGids

h yT

100% Waterproof Oil Resistant Very comfortable Minimum sweat build-up Warm in winter, cool in summer Wear in wet and muddy conditions

See you at NAMPO, Caltex Hall Contact tel: 021 557 0606 E-mail: info@fourlakes.co.za www.fourlakes.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

AgriGids 60

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

AgriGids

“Vervaardig lyfklampe, beesskale en baalringe”

Ontwerp en oprig van veehanteringsgeriewe Skakel Ryno Keeve 078-460-3322 of epos keeve@lantic.net

www.proagri.co.za

ProAgri 159 – Mei / May 2013

Koop tweedehands

TARLTON & BRITS

TD5 reeks

T8-reeks

T6000 reeks

T7000 reeks

TDD95DT High Clearance

Besoek ons webblad vir tweedehandse trekkers! Volle reeks hooitoerusting

Kontak Dirk: 082-415-0149 / Koetoe: 083-626-6698 koetoe@tarltonnewholland.co.za

www.tarltonnewholland.co.za

Jan Kempdorp

Charles de Villiers: 0829482140 E-pos: melanie@ccnboerdery.co.za

CCN koop grondbonehooi @ R1000 per ton op die land en doen baalwerk self. CCN koop mieliereste alle verwerking @ R100, net baal en uitry @ R150 CCN Boerdery maak damme skoon @ R30 p vierkant â&#x20AC;&#x2122;n meter

Kontrakte vir lusern en koringstrooi. Aankope en verkope van lusern/koringstrooi enige graad teen gewaarborgde prys ASOOK baal, sny, hark, wegry. Kontrakte beskikbaar vir aanplanting van lusern. Kontak Constance Meyer 082-452-2979 62

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

www.proagri.co.za

Koop tweedehands

www.proagri.co.za

ProAgri 159 â&#x20AC;&#x201C; Mei / May 2013

Koop tweedehands

Maxicut-rolmoer 9 meter

Mediumdiens kontrasskotteleg (offset) 20 – 32 skottel

Olifant-opteller hoogte 4 - 5 meter

KAT-REEKS: Beitelploeë, rolmoere, kontrasskottelêe, grondbore, rygewasskottels, bossiekappers

Swaardiens kontrasskottelêe (offsets) 24 – 36 skottel 270 mm spasiëring

Frikkie van der Merwe agri@act.co.za www.agritrek.co.za 64

ProAgri 159 – Mei / May 2013

KAT RCFC 5-13 Tand Beitelploeë

Selfoon: 079-694-7721 Kantoor: 051-451-9100 Faks: 086-263-8322 www.proagri.co.za

• Pyl wild vir enting, behandeling en navorsing • Koop en verkoop wild • Vervoer en hervestig wild • Wildplaasontwikkeling • Voer wild uit • Vang wild • Tel wild

Kontakbesonderhede: Tel: 014-755-3626 Sel: 082-388-2740/1/2/3/4 E-pos: gamedealers@mweb.co.za