Online Poëziespektakel 6 Samengesteld door Ted van Lieshout Met gedichten van Jef Aerts, Frouke Arns, Co Baas-Hazenbosch, Berdie Bartels, Jan de Bas, Barbara Beckers, Joyce van den Beuken, Marti van den Bogert, Arno Bohlmeijer, Lidwien van Bommel, Iris Boter, Annemarie van den Brink, Herman Coenen, Ellen Deckwitz, Paul Demets, Rik Dereeper, Ann Van Dessel, Imme Dros, Frank Eerhart, Remco Ekkers, Judy Elfferich, Karel Eykman, Annie van Gansewinkel, Simon van der Geest, Sara van Gennip, Eva Gerlach, Tim Gladdines, Jo Govaerts, Hester van de Grift, Diet Groothuis, Gijs van der Hammen, Jos van Hest, Gil vander Heyden, Mary Heylema, Wim Hofman, Ineke Holzhaus, Mieke van Hooft, Tialda Hoogeveen, Mirjam van Houten, Claudia Jong, Netty van Kaathoven, Elske Kampen, Fabien van Kempen, Judy Koot, Johanna Kruit, Florian Kullberg, Marco Kunst, Ko de Laat, Benny Lindelauf, Sylvie Marie, Koos Meinderts, Hanz Mirck, Ank Mooren, Tine Mortier, Theo Olthuis, Corien Oranje, Erik van Os, Ruud Osborne, Fetze Pijlman, Katelijn Pompe, Gerda De Preter, Ingrid Prins, Edwin van Rossen, Kate Schlingemann, Dianne Soli, André Sollie, Kees Spiering, Anne Takens, Deniz Tepebasi, Edward van de Vendel, Jos van Venrooij, Marlies Verhelst, Jeska Verstegen, An Verstraete, Peggy Verzett, Hanke Vis, Rian Visser, Linda Vogelesang, Cora de Vos, Sandra de Weijze, Bette Westera, Saskia van der Wiel, Leendert Witvliet, Titi Zaadnoordijk, Gerda Zachariasse Met illustraties van Tim Van den Abeele, Anne van den Berg, Kees de Boer, Marieke Coenen, Gerda Dendooven, Iris Deppe, Jan van Doornspeek, Anika Franke, Chuck Groenink, Jelle Kindt, Geran Knol, Willem Kolvoort, Willem Lagerwaard, Mattias De Leeuw, Ted van Lieshout, Menah, Stern Nijland, Inge Nouws, Esther Platteeuw, Pyhai, Loes Riphagen, André Sollie, Leo Timmers, Titi Zaadnoordijk en Maarten Zerelik
Amsterdam / Antwerpen 2014
Ted van Lieshout - Winterochtend Ik loop naar buiten en zie meteen dat ik besta: mijn adem is een wolk. De deur van de schuur snurkt nog en mijn fiets heeft geen zin om mee te gaan. Het wiel sleept een beetje en de ketting hoest, maar het moet. School bestaat ook in de winter als het guurt en de dag lekker uitslaapt onder een deken van nacht en mist en dauw. Dan zie ik jou, net zo dapper als ik, het schoolplein op gaan. Je zwaait, en heel, heel de wereld wordt wakker.
4
J.P. Heije - Winterdag
Hans Lodeizen - Langzaam
De lucht is blauw , de vloed is ijs, 't Blinkt al in de avondzonneschijn, En langs de takken, bruin en grijs, Hangt de ijzel, als een blank gordijn ; Daar vliegt, met korte vleugelslag, Een kraaienzwerm door 't pijnboomhout... 't Is toch een heerlijk ding in 't woud, Zo'n winterdag, zo'n winterdag!
winter, jij bent een slechtaard in de huizen verstop je je als een kind zie ik je alle scholen binnen hollen met je lichaam in een tas o winter jij bent een slechte meester
Het mosbed kraakt, — de rappe voet Drukt sporen in 't besneeuwde groen; Ginds kronkelt, als een welkomsgroet, Een blauwe rookwolk door 't plantsoen; Van verre klinkt, met slag op slag, De scherpe bijl op 't harsig hout... 't Is toch een heerlijk ding in 't woud , Zo'n winterdag, zo'n winterdag! Maar ginds wacht mij een lieve vrouw, En kinders o! als melk en bloed; Een krachtig maal, een warme schouw, En duizend kussen, trouw en zoet; Hoe mooi 't dan ook hier wezen mag, Ik zeg, bij 't kruipen in mijn kluis: 't Is toch een heerlijk ding in... huis, Zo'n winterdag, zo'n winterdag!
een klein beetje vuurwerk daarmee ben ik tevreden o winter geef mij wat vrolijkheid knip een stuk van deze middag af gooi een sprookje in het water van de nacht o slechte meester dag slechte winter, scharenslijper, met geschramde knieĂŤn hol je over de speelplaats als knikkers uit de wolken van een hemel naar het blauwe hemd waar het witte krijtje rijdt van een slechte meester.
5
J. Bernlef - Heel iemand anders Volgens de bovenmeester was ik een mulo-kandidaat voorbeeld van grijze middelmaat, onopvallend verlegen, tot niet bijster veel in staat Toen mijn vader verhaal kwam halen keek meester peinzend voor zich uit zat zo'n jongen werkelijk in zijn klas? Vader kwam briesend thuis: hij wist niet eens je naam of wie je was ik knikte maar wist: meester had gelijk Hij kon mij niet zien omdat ik jaren getraind had op onzichtbaarheid die kunst tot in de puntjes meester was Vader kwam er later vaak op terug wilde dat ik van alle markten thuis de enig juiste richting vond Ik trainde omgekeerd tot ik tenslotte plotseling heel iemand anders geworden voor hem stond.
Hans Lodeizen – voor vader
M. Vasalis - Regressie in de supermarkt, bij de kassa
o vader wij zijn samen geweest in de langzame trein zonder bloemen die de nacht als een handschoen aanen uittrekt wij zijn samen geweest vader terwijl het donker ons dichtsloeg. waar ben je nu op een klein ritje in de vrolijke bries van een groene auto of legde de dag haar handschoen niet op een tafel waar schemering en zachte genezing zeker zijn in de toekomst.
Diep uit mijn jeugd, waarover nooit een doodsbericht gekomen is, maar die is zoekgeraakt, vermist komt dit gevoel: ik zou haar brede rug willen omhelzen, haar stevige, onopgesmukte hand, nu op mijn hoofd of in mijn nek af willen smeken en in een vlaag van onbeheerste en jaloerse pijn begeer ik heftig weer als een kindje in haar zo hoog gevulde, met overleg gepakte, kalm bestuurde hemelse boodschappenwagentje te zijn.
mijn lippen mijn tedere lippen dicht.
Willem Elsschot - Moeder Mijn moederke, ik kan het niet verkroppen dat gij gekromd, verdroogd zijt en versleten, zoals een pop waarin een hart zou kloppen, door 't volk bij 't heengaan in een huis vergeten. Ik zie uw knoken door uw kaken steken en diep uw ogen in het hoofd gedrongen. En ik ben gans ontroerd en kan niet spreken, wanneer gij zegt 'kom zit aan tafel jongen'. Ik hoor u 's avonds aan de muren vragen of gij de vensters wel hebt toegesloten. Gij kunt de mist niet uit uw hersens jagen. Uw lied is uit, gij kreunt de laatste noten. Daar in de verte wordt een put gegraven; ik hoor zo goed het ploffen van de kluiten. En achter 't huis zie ik een schimme draven: hij staat waarachtig reeds op haar te fluiten. - Kom in, Mijnheer, ik stel u voor aan Moeder. - Vrees niets, kindlief, al heeft hij naakte benen: hij is een vriend, een goede vriend, een broeder: hij is niet ruw, hij wandelt op de tenen. Tot weerziens dan. Ik kom vannacht of morgen. Gij kunt gerust een onze-vader lezen, en zet uw muts wat recht. Hij zal wel zorgen dat gij geen kou vat en tevree zult wezen.
7
Ted van Lieshout - Het lied van de koningin Als ik niet kan slapen en ik slenter door de gangen, ik slenter door de gangen van mijn beeldige paleis, dan zie ik dat de muren saai en sfeerloos zijn behangen, behangen met behangpapier dat beige is en grijs. Daar kon ik vroeger niets aan doen en liet het maar zo, want ik had geen pot met verf of stift of krijtjes bij de hand. Maar nu heb ik een kleurpotlood en kleur de muren geel, ik teken honderd zonnetjes bij ons in het kasteel! O, had ik toch dat leuke bloemenmeisje niet gezien, dan liep ik droevig door de gang, dan had ik heel misschien wel nooit een kleurpotlood gehad maar ‘t duizendste boeket. Dat had ik dan onmiddellijk weer bij het vuil gezet. Maar nu heb ik een kleurpotlood, een kleurpotlood, een kleurpotlood, nu heb ik een kleurpotlood, niet blauw, niet groen, niet rood, maar nu heb ik een geel, een geel, dit gele kleurpotlood! Als ik niks te doen heb en ik loop me te vervelen, ik loop me te vervelen langs de bomen in de tuin, dan is er niks gezelligs waar ik heerlijk mee kan spelen: het gras is groen en aan de bomen zijn de takken bruin. Daar kon ik vroeger niets aan doen en liet het maar zo, want ik had geen pot met verf of stift of krijtjes bij de hand. Maar nu heb ik een kleurpotlood en kleur de blaadjes geel, ik teken boterbloemen in het gras bij ons kasteel! O, had ik toch dat leuke bloemenmeisje niet gezien, dan liep ik droevig door de tuin, dan had ik heel misschien wel nooit een kleurpotlood gehad maar ‘t duizendste boeket. Dat had ik dan onmiddellijk weer bij het vuil gezet. Maar nu heb ik een kleurpotlood, een kleurpotlood, een kleurpotlood, nu heb ik een kleurpotlood, niet blauw, niet groen, niet rood, maar nu heb ik een geel, een geel, dit gele kleurpotlood! M. Vasalis - Voorjaar Het licht vlaagt over 't land in stoten wekkend het kort en straf geflonker der blauwe wind-gefronsde sloten; het gras gloeit op, dooft uit, is donker. Twee lammren naast een stijf grauw schaap staan wit, bedrukt van jeugd in 't gras... Ik had vergeten hoe het was en dat de lente niet stil bloeien, zacht dromen is, maar hevig groeien, schoon en hartstochtelijk beginnen, opspringen uit een diepe slaap, wegdansen zonder te bezinnen. 8
9
Welk woord mag nooit verdwijnen? (3)
Leendert Witvliet: Woorden verdwijnen niet. Je kunt alle woorden in oude geschriften en woordenboeken opzoeken. Woorden die nergens meer te vinden zijn, ja, die zijn verdwenen, maar dat weten we niet zeker, want we weten niet welke dat zijn. Wel worden sommige woorden niet meer gebruikt. SPLEEN (een beetje zwaarmoedig en niet goed raad met jezelf weten) is er zo een. QUEESTE (zoektocht) ook. En soms krijgen woorden een andere betekenis. Een professor vertelde eens dat minister vroeger stalknecht betekende en dat is nu een hoge Piet. Taal leeft en gaat zijn eigen gang. Dat hou je niet tegen. Dus niet getreurd, het is ff wennen, ajbwib. Toch keren veel dichters terug naar woorden van vroeger. Mary Heylema: In de vierde en in de vijfde klas van de lagere school had ik meester Wind. Hij was mijn held. We deden projecten, hadden zebravinkjes en wandelende takken in de klas, waar we zelf voor mochten zorgen, en hij vertelde als de beste. Tijdens zijn verhalen stopte hij bij spannende passages. Met een groot gebaar haalde hij vervolgens zijn broek op en vertelde daarna pas verder. De bretels die hij bij een surprise van mijn klasgenootje kreeg, droeg hij nooit. Gelukkig maar. Dus BRETELS mag van jou nooit verdwijnen? Of bedoel je het woord SURPRISE? Eh, nee, ik was nog niet zo ver. De dagen met meester Wind zaten vol ideeën en plannen. Hij kondigde ze altijd aan, maar deed dat op summiere wijze. Om de spanning erin te houden waarschijnlijk. ‘Aanstonds gaan we iets anders doen,’ zei hij dan. AANSTONDS! Ik had geen idee wat het betekende, maar hij zei het altijd. Dat woord roept bij mij nog steeds een verwachtingsvol, halsreikend gevoel op. 10
Ko de Laat: Ik werk ook als journalist en een tijdje terug mocht ik een schrijver van 93 jaar interviewen. Hij gebruikte nog uitdrukkingen als waarde vriend en woorden als vermits (wat zoveel betekent als: omdat). In Vlaanderen is dat nog een gewoon woord, maar in Nederland niet. Ik vind het op zich niet jammer dat je zulke woorden en uitdrukkingen zelden hoort, maar ik vind het wel leuk en bijzonder dat er nog mensen zijn die ze gebruiken. Oudere mensen zijn vaak schatbewaarders van mooie uitdrukkingen. Dat vindt Benny Lindelauf ook: Somtijds. Dat klinkt veel droeviger dan soms. Somtijds denk ik nog een wijle aan u... Jeska Verstegen: EDOCH, GEZWIND en ANTIMAKASSARTJE. Imme Dros: DUBBELTJE. Tialda Hoogeveen: Goedertierenheid. Een Bijbels woord. Volgens mij weet niemand wat het betekent, en juist daardoor is het een indrukwekkend word. Jef Aerts: Plomberen is een raar en oud woord voor het vullen van een gaatje bij de tandarts. Zelf ben ik vreselijk bang voor de tandarts en ik vind dat plomberen goed past bij de angst die ik dan voel: alsof er een drilboor plompweg in het glazuur wordt geploft. Gil vander Heyden en Ank Mooren roepen allebei uit: Het woord desalnietTemin is mooi! Ank: Er zit een verzachtende tegenstelling in en iets van twijfel. Als je dat woord uitspreekt dan kan wat erna komt nooit heel erg zijn. Gil: En derhalve, ontegensprekelijk. Ook Theo Olthuis heeft een voorkeur voor deftige woorden: Het bijzondere woord desondanks kwam laatst tot mijn grote verbazing uit de mond van een meisje van acht jaar! Kees Spiering komt eveneens met deftige taal: Woorden als metterwoon en nochtans en mijnent en woonst.
Woorden die van dichters niet mogen verdwijnen hoeven niet per se ouderwets te zijn. Rian Visser: Ik ben dol op nieuwe woorden die je tijdens het tvjournaal hoort, zoals snelwegschutter en ijsmeester. Vaak zijn dat samenvoegingen en ze vertellen een verhaal. Die woorden verdwijnen weer als we ze niet meer nodig hebben. Wij hebben thuis ook een stel nieuwe woorden, zoals televisiedoos (afstandsbediening), poepalarm (voor hondenpoep op straat), huilmomentje (als je verliest met een spel) en verspreidingstechniek (je eten over je bord verspreiden, zodat het bijna leeg lijkt). Hanke Vis: Ik hou van woorden die precies vertellen wat je ermee kunt doen, zoals koffiezetapparaat of dunschiller. Die woorden vind je vaak in de keuken. Moderne woorden kunnen ook lelijk gevonden worden. Linda Vogelesang: Het woord accountmanager! Ook omdat ik nog steeds niet weet wat zo’n persoon doet. Misschien heeft hij iets met hedgefunds van doen? Ook zo’n lelijk woord, al is scheelt het dat ik er altijd door aan Engelse egeltjes (hedgehogs) ga denken. Woorden als achenebbisj en pieremachochel vind ik dan wel weer mooi. En sinds ik weet dat een kuvelesse een Zeeuwse dakkapel is, droom ik van een eigen kuvelesse op mijn dak. Ellen Deckwitz: Nou, het wordt nog wel gebruikt in nette taal, maar de uitdrukking bij gratie van wat een soort ouderwets Nederlands is voor ‘dankzij’ vind ik toch wel erg mooi. Het klinkt zo gratieus, alsof, wanneer je het uitspreekt, de klanken over je tong dansen! Iris Boter kiest ook een woord vanwege de klank: Trammelant. Het is een woord dat geluid maakt en precies zo klinkt als wat het betekent. En Annemarie van den Brink: Vertroetelen. Klinkt lekker. Is lekker. En Gerda Zachariasse: Soebatten. Die oe-klank en dat batten... Prachtig! Meer dichters gaan voor woorden die van zichzelf al mooi of vrolijk klinken. Bette Westera: Woorden als bakkeleien, amechtig, wanstaltig, opkalefateren. Gewoon omdat ze zo mooi klinken. De klank doet je vermoeden wat ze betekenen. Er was eens een juf die vond dat het woord amechtig te moeilijk was voor kinderen van negen. Ik heb de zin waarin het voorkwam voorgelezen: Er liepen eens twee sjo-
fele kamelen amechtig door de stoffige woestijn... De kinderen kenden de woorden sjofel en amechtig inderdaad niet, maar ze wisten precies hoe die kamelen eruitzagen en erbij liepen. Ze waren moe, ze hadden van die slordige pluizen in hun vacht. Geen probleem dus. Co Baas-Hazenbosch: Huppelpad moet blijven. Ik weet niet of er nog veel huppelpaden zijn, wij hadden er in ieder geval vroeger een voor ons huis. Berdie Bartels: Hieperdepiep. Omdat dat het vrolijkste woord is dat ik ken. Marco Kunst: Het woord proficiat hoor je steeds minder. ‘Van harte’ en ‘gefeliciteerd’ winnen het van ‘proficiat’, en dat is jammer. Of woorden die klinken naar wat ermee bedoeld wordt. Corien Oranje: Lanterfanten. Simon van der Geest: Rochelen. Dat rolt en schuurt zo lekker. Als je het uitspreekt, doe je het al bijna. Spugen, kwatten of tuffen klinken meteen weer een stuk liever, dat is het net niet helemaal. Lang leve rochelen! Diet Groothuis: Appelig. Dat woord kun je zo lekker rúíken. Rik Dereeper: In ons gezin, en bij de kinderen die kwamen spelen, is het woord poelapoejee in onbruik geraakt, ofschoon dit woord toen bijna dagelijks werd gebruikt. Het betekende zoveel als ondeugend zijn: ‘Nee, niet doen! Of ik zal zeggen tegen papa dat je poelapoejee bent!’ Annie van Gansewinkel: Twinkel. Het staat niet eens in Van Dale, dat wordt dus hoog tijd. Maar voor mij zit er veel in dat woord: spelen, levenslust, humor, zo belangrijk allemaal in het leven. Netty van Kaathoven: Het woord fabeltastisch mag nooit verdwijnen omdat het zo’n fabeltastisch mooi woord is. Je wordt al blij als je het uitspreekt. Het is een woord met twee blije huppeltjes. Frouke Arns: Wij gebruiken veel zelfbedachte woorden, zoals grondviool voor cello, boomgebied voor bos, PITTIGE DRUIVEN voor olijven, bosfietser voor mountainbiker. Of woorden die lekker klinken. Katelijn Pompe: Het woord marmElade. Als je dat zegt of schrijft of leest, dan proef je het al, fris, sinaasappels, klein beetje bitter maar toch zoet. Mmm, marmelade... 11
Jef Aerts, welk feest sla je graag over? Verrassingsfeesten. Ik sla helemaal op tilt als er plots mensen met hoedjes en toeters tevoorschijn springen en gillen hoe leuk het allemaal is. Daarom aan iedereen die dit leest: organiseer voor mij nooit zo’n feest, want dan is er niets meer met mij aan te vangen Vier je de verjaardag van je huisdier? Ik heb twintig schapen, dertig eenden, vijf katten, tien kippen en nog van alles wat. Allemaal hebben ze een naam, maar hun verjaardag vieren doe ik niet. Frouke Arns, welk feest sla je graag over? Carnaval, want ik houd niet van gereguleerde, massale, leeghoofdige leut Welke verjaardag vergeet je nooit? Mijn 32e, want ik werd ’s ochtends wakker in het ziekenhuis met mijn eerste dochter in mijn arm, die ik de nacht daarvoor had gekregen Wat is het liefste cadeau dat je ooit gaf? Ik heb samen met mijn man op mijn moeders bruiloft een aria van Mozart gezongen. Ik vond dat doodeng, maar wilde het graag voor haar doen! Co Baas-Hazenbosch, wat is het stomste cadeau dat je kreeg? Zeep. Ik kreeg het bij een sinterklaasviering op school en ik vond het vreselijk. Dachten ze soms dat ik me nooit waste? Dachten ze soms dat Sinterklaas dit soort cadeaus gaf? Dachten ze soms dat ik dacht dat er over dit cadeau speciaal was nagedacht? Dachten ze soms dat meisjes graag zeep krijgen? Welk cadeau had je graag willen krijgen maar kreeg je nooit? Een radiografisch bestuurbaar helikoptertje. Berdie Bartels, weet je je vijfde verjaardag nog? Ik mocht mijn lievelingsjurk ontwerpen en mijn vader maakte hem Wat was het mooiste cadeau? De knipoog die ik van Klaas kreeg, de man van mijn vader. Die knipoog zei alles wat er op dat moment te zeggen was: ‘dankjewel’, ‘het is goed zo’, ‘tot ziens’. Of zoiets. Klaas kon niet meer praten. We zaten samen aan de keukentafel. Ik was net klaar met voorlezen aan hem: dat deed ik elke dag. Toen kreeg ik die knipoog. Die nacht ging Klaas dood. Jan de Bas, welk feest herinner je je goed? Sinterklaas 1971. Het was de eerste keer dat de goedheiligman cadeautjes kocht in de pas geopende speelgoedzaak van mijn ouders. Yes! Welke verjaardag had je niet willen missen? Mijn 34e. Jezus werd 33. De vraag hield me jaren bezig of ik ouder zou worden dan hij. Nou dat is dus gebeurd! Welke verjaardag had je wel over willen slaan? Mijn 25e. De vrouw op wie ik verliefd was, kwam niet. Had een afspraak met haar vriendje! Barbara Beckers, welke verjaardag zou je graag overslaan? Mijn dertigste! Omdat ik dat vreselijk oud vind Welk cadeau kreeg je nooit? Een groot zwart paard. Nu ben ik blij dat ik het niet kreeg want ik ben bang voor grote paarden. Ik wilde ook een hond, en natuurlijk kreeg ik die evenmin. Maar toen ik op kamers ging wonen haalden mijn ouders ineens een hond uit het asiel! Kun je alle kaarsjes op je verjaardagstaart uitblazen Waarschijnlijk niet, want het zijn er dit jaar dertig. Joyce van den Beuken, welke verjaardag weet je nog? Mijn zevende. We gingen op schoolreisje met de klas. Tegelijkertijd lag mijn vader doodziek in het ziekenhuis. Hij had beloofd weer thuis te zijn voor mijn verjaardag, maar dat ging niet. We vierden mijn verjaardag niet. Een week later ging hij dood Welk cadeau was het fijnst? Op mijn zesde kreeg ik mijn allereerste fiets! Ik heb alleen maar rondgereden, kwam alleen thuis om te eten. De andere pakjes heb ik niet eens uitgepakt. Marti van den Bogert, welk feest wil je niet missen? Ieder feest waar ik kan dansen! Wat was je bijzonderste cadeau? Ik gaf ooit een kikker in een doosje aan een vriendin op een prinsessenfeest. Toen zij het trommeltje opende riep ik: ‘Snel, kussen!’ De kikker sprong rakelings langs haar gezicht een bosje in. Mijn vriendin gillen natuurlijk, wel jammer van de prins Vier je de verjaardag van de hond? Lotje krijgt een extra bot op haar verjaardag, dat bot verdwijnt meteen in de grond. Arno Bohlmeijer, welke verjaardag staat in je geheugen gegrift? De eerste van mijn dochter na de dood van haar moeder. Ze werd zeven Wat was het mooiste cadeau? Een schrijfmap, zelfgemaakt met liefde En het naarste cadeau? Een recensie vol onbegrip van een gevoelig boek Waar zou je je verjaardag het liefst vieren? Op een Alp voordat de toeristen komen en de bloemen zijn gemaaid Kun je de kaarsjes op je verjaardagstaart uitblazen? Na twee klaplongen niet meer geprobeerd. Lidwien van Bommel: Ik heb negen broers en zussen. Als we vroeger met kerst met de hele familie samen aten, pasten we nooit aan de eettafel. Mijn vader en een paar broers tilden een paar deuren uit de kozijnen, schroefden de klinken eraf en legden ze op schragen. Kleedje erover en aanschuiven maar Voor wie moet er een feestdag komen? Voor kinderen die in een asielzoekerscentrum wachten op status. Ik zou ze een vrolijke dag vol zorgeloosheid willen geven. Iris Boter, wat was je mooiste cadeau? Mijn lief is vlak voor mij jarig. In een curiosawinkel dubde ik tussen een lamp en een antiek broodrooster. Ik kocht het broodrooster. Op mijn verjaardag kreeg ik van hem... die lamp. Toen ben ik met hem getrouwd Welk cadeau kreeg je nooit? Ik heb altijd een spirograaf gewild, zo’n ding waarmee je de mooiste grafische figuren kunt maken, maar kreeg die nooit. Toen ik groot was kocht ik hem zelf (voor mijn dochter).
Annemarie van den Brink, vier je je eigen verjaardag? Liever niet. Ik ben jarig vlak na Oud en Nieuw en dan heb ik het wel gehad met de feestdagen. Bij mijn laatste verjaardag vroeg ik tapas in plaats van cadeaus. Dat houd ik erin! Vierde je wel eens een verjaardag in het buitenland? De achtste verjaardag van mijn tweeling vierden we in Andalusië. Mijn dochter gleed uit. Even later waren we op weg naar het ziekenhuis. Andere dochter trok het niet bij 34˚C en viel flauw voor het ziekenhuis. Herman Coenen, kun je je vijfde verjaardag nog herinneren? We woonden in een nieuw huis, waar we kort daarvoor naartoe verhuisd waren. Er lagen hopen zand en aarde en daar speelden mijn broertje en ik met onze houten vrachtauto in. Die ochtend ging de deur van mijn slaapkamer open. Mijn moeder kwam binnen: ‘Je bent vijf jaar.’ Ze liep naar het raam en schoof de gordijnen open. Zonlicht. Negen juni, mijn eigen dag. Ik zette mijn voeten op het zeil. Een nieuwe tijd was aangebroken. Ellen Deckwitz, wat was je fijnste cadeau? Toen ik heel verdrietig was kreeg ik van een van mijn lievelingsvrienden een stripboek over Boeddha cadeau. Het was twee vliegen in één klap: ik ben boeddhist en houd van strips! Wat was het naarste cadeau? Van mijn moeder kreeg ik een potje antirimpelcreme kado toen ik 23 werd Wie verdient een feest? Mijn lievelingsvriend Michel. Hij staat altijd voor me klaar, vindt me nooit raar als ik raar doe en omdat hij de beste kok ter wereld is! Paul Demets, welk cadeau kreeg je nooit? Een wielrennerstrui van Lucien Van Impe, die de Ronde van Frankrijk had gewonnen Noem een bijzonder cadeau dat je gaf? De kristallen vaas uit onze woonkamer aan de wielrenner die een plaatselijke wedstrijd gewonnen had en die zich bij ons thuis kwam wassen en omkleden. Mijn moeder was er niet blij mee Wie verdient een feest?Mijn oudste dochter. Omdat ze anderhalf jaar onophoudelijk pijn heeft geleden en toch bleef glimlachen. Rik Dereeper, wat was het liefste geschenk dat je kreeg? Een kanariegele trui van mijn vrouw. Zij heeft daar wéken met veel overgave aan gebreid. Te mooi om te dragen, te jammer om te verslijten En het stomste? Een veel te krap T-shirt met een bloemetjesbehangmotief Welke verjaardag onthoud je altijd? In 1986 werd de 107e verjaardag van een oudje gevierd en ik maakte foto’s. Maar eerst ging ze zich helemaal opknappen, want ze wilde niet voor eeuwig lelijk op de foto staan. Ann Van Dessel, wat was het mooiste cadeau? Ik kreeg een duosprong uit een vliegtuig cadeau. Mijn droom ging in vervulling en ik viel uit de zevende hemel. Later word ik vogel. Zeker weten Welk cadeau kreeg je nooit? Een bikini. Dat kon niet, vond mijn vader, want ik had net al twee borstjes gekregen. Dat moest volstaan Wat zou je graag aan iemand anders veranderen? Ik zou mijn vriend een extra paar handen geven. Dan kon hij mijn rug strelen en thee zetten tegelijk. Imme Dros, welk feest staat in je geheugen gegrift? Mijn zestiende verjaardag. Ik kreeg een schrijfmachine. Alles wat ik schreef zag er opeens zo echt uit Wat is het stomste cadeau dat je kreeg? Een gebakstel dat ik nooit zou gebruiken, zo onnozel en zo lelijk, ik liet het uit de trein vallen onderweg naar huis Welk cadeau kreeg je nooit? Een roos met mijn naam Welke verjaardag had je nooit willen missen? Die van mijn vader op 5 mei, dan ging de hele familie naar het strand. Frank Eerhart, welk feest sla je graag over? Tweede kerstdag. Eén kerstdag gaat nog wel. Het duurt te lang. Weken tevoren alsmaar O denneboom en Jingle Bells in de supermarkt, veel te veel eten en nog geen week later staan de oliebollen alweer te spetteren Wat was het stomste cadeau dat je kreeg? Mijn tante naaide kleren. Ik kreeg een bloesje met pofmouwtjes toen ik 12 werd. ‘Dank u wel,’ zei ik, maar ik meende er niks van en ik heb dat meidending nooit gedragen. Remco Ekkers, wat is het lelijkste cadeau dat je kreeg? Een stenen beeld van een tante die niet kon beeldhouwen Wat is het naarste cadeau dat je ooit aan iemand gaf? Een bos bloemen voor iemand, die later zag dat ik een grotere bos aan iemand anders gaf Stel, je krijgt als cadeau dat je iets aan jezelf mag veranderen. Wat? Een goed gebit Welk cadeau had je graag willen krijgen maar kreeg je nooit? Een vliegtuig (met brevet!) Vier je je eigen verjaardag? Liever niet. Ik hou niet van feesten. Judy Elfferich: Al mijn lievelingscadeaus zijn van hout. Op mijn tiende verjaardag kreeg ik de langste twee pakjes ooit: stelten. Een paar jaar geleden kreeg ik een boom. (Die was niet ingepakt.) En mijn allermooiste cadeau was een zelfgetimmerd bankje voor onder die boom Stel, je mag aan iemand iets laten veranderen. Aan wie? Wat? Waarom? Ik zou mijn zus een dagje in een broer willen veranderen. Gewoon, om te zien hoe een broer van mij zou zijn. Karel Eykman, wat was het mooiste cadeau dat je kreeg? De bundel Variaties op een afscheid van Hans Andreus. Ik kreeg het van Paulien en na drie weken was het voor altijd aan Wat was het lelijkste cadeau dat je kreeg? Onze dochter kocht een paarse schaal met zes paarse bakjes erin voor pinda’s. We zetten het in de kast omdat het zo lelijk was, maar onze dochter, die acht of negen was, vond dat als je iets moois krijgt, je het moet gebruiken. En dat deden we toen dus maar.
Annie van Gansewinkel, welk cadeau kreeg je nooit? Vlechten. Op de kleuterschool wilde ik die graag, maar mijn haar was te dun en te weinig Vierde je ooit een verjaardag in het buitenland? Die van mijn toenmalige man. In Ivoorkust. Taart was er niet, maar ik had stiekem een stukje stokbrood van het hotel meegenomen naar onze kamer. Ik zette er kaarsjes op, maar ze stonden te dicht op elkaar en er ontbrandde een steekvlam, die we gelukkig konden blussen in de badkamer. Simon van der Geest, welk cadeau kreeg je nooit? Een terrarium met wandelende takken. Ik heb er zelf maar een gekocht Wat is het raarste cadeau dat je ooit aan iemand gaf? Toen ik het uit ging maken met een vriendinnetje gaf ik haar een worst cadeau, want worst lustte ze niet. Om te vieren dat we niet bij elkaar pasten Wat is het raarste cadeau dat je kreeg? Toen ik ging trouwen kreeg ik van een Noorse vriend een fles champagne die binnenin een gedroogde forel zat. Sara van Gennip, welke verjaardag zou je nooit overslaan? Mijn eigenste. Omdat ik leef voor taart, slingers en mooi ingepakte cadeautjes Wat is het stomste cadeau dat je kreeg? Light-paaseitjes Welk cadeau kreeg je nooit? Een blikopener. Hij stond de afgelopen vijf jaar op mijn verlanglijstje Wat zou je aan je vader graag veranderen, bij wijze van cadeau? Hij mag zich wat minder zorgen maken. Al knuffelt hij momenteel koala’s in Australië, dus hij is op de goede weg. Eva Gerlach, wat is het naarste cadeau dat je kreeg? Een Hondje! Sorry. Ik wilde helemaal geen hondje, ik heb beesten altijd alleen leuk gevonden als ze hun eigen gang gaan, buiten. Het was een zielig beest, hij was niet zindelijk en jankte aldoor. Ik was negen en ik moest (‘mocht’) vanaf dat moment helemaal zelf voor hem zorgen. Het was vreselijk. En het ergste van alles is, toen ging hij dood en ik vond het niet erg maar ik vond het wel erg dat iedereen het zo erg vond dat ik het niet erg vond. Tim Gladdines, welke verjaardag had je niet willen missen? Toen ik 40 werd heb ik een supriseparty gevraagd, want die wilde ik al zo lang. Die kreeg ik. Iedereen was er en ze riepen echt: ‘Surprise!’. Het was de leukste verjaardag ooit Welke verjaardag had je liever over willen slaan? Toen ik tien werd. Ik had een heleboel klasgenootjes uitgenodigd, de slingers hingen in de kamer en de feesttafel stond klaar — maar niemand kwam Welk cadeau kreeg je nooit? Een flipperkast. Jo Govaerts, welk feest zou je nooit over willen slaan? Omdat ik zelf op de mooiste dag van het jaar verjaar, maar de scholen meestal bedenken dat het dan tijd is voor toetsen, heb ik geleerd flexibel te zijn. Ik wil nooit het feest overslaan van een zonnige dag Welk feest zou je graag overslaan? Alle feesten die absoluut op een specifieke dag moeten doorgaan, terwijl zelfs de weerman al lang van te voren heeft kunnen voorspellen dat het een baaldag gaat worden. Hester van de Grift: Omdat ik bijna met kerst jarig ben, kreeg ik nooit slingers. Mijn moeder vond dat niet passen bij de kerstboom Wat stom, zeg. Ik kreeg altijd de kerstboom én slingers. Wat was het mooiste cadeau? Ik ben een zeemanskind; mijn vader was in New York toen ik werd geboren. Toen ik mijn kunstacademiediploma haalde, was mijn vriendje ook in New York! Als cadeau mocht ik een week naar hem toe Vier je je verjaardag? Ja, met een kerstboom. Diet Groothuis, welk feest staat in je geheugen gegrift? Oud en Nieuw in de woestijn. Met Arita Baaijens. Oerstil. Op een paar knorrende kamelen na. We lazen elkaar gedichten voor, van Eva Gerlach, Dylan Thomas en William Wordsworth. We dronken bedoeïenenthee. We dansten op onze sokken in het zand op betoverende fluit- en trommelmuziek. Daarna kropen we bij 0 graden in onze slaapzakken onder het goudglinsterendste fluwelen hemeldak. Gijs van der Hammen, welk feest zou je nooit overslaan? Het feest in mij! En welk feest vergeet je nooit? Een Koninginnedag, 15 jaar geleden. Toen ik op een zonovergoten terras het meisje kuste dat later mijn vriendin, vrouw en moeder van m’n twee dochtertjes zou worden Wat was het fijnste cadeau? Mijn vader kocht altijd computers. Daar heb ik veel aan gehad. De eerste was de MSX, de tweede een pc, de derde toen ik het huis uit ging, een prachtcadeau, een oprot-premie, hahaha! Jos van Hest, welk feest weet je nog? Mijn eerste communie. Ik kreeg een rozenkrans in een etuitje van groen leer. Jezus kwam die ochtend in mijn hart wonen, maar hij vertrok weer toen ik die middag per ongeluk ‘sodeju’ zei Welke verjaardag had je niet willen missen? Alle verjaardagen waarop mijn zusje accordeon speelde, zo mooi dat ik er tranen van in mijn ogen kreeg Vier je je eigen verjaardag? Ja, altijd op Koninginnedag. Op die dag is de koningin niet echt jarig, maar ik wel. Gil vander Heyden, wat is het mooiste cadeau dat je kreeg? De brief van een zesjarig kleinkind waarin alleen het woordje ‘ik’ juist was geschreven. En de andere cadeaus van de kleinkinderen En het mooiste cadeau dat je gáf? De bon die ik als kind mijn broer als verjaardagscadeau gaf. ‘Goed voor: 1 keer je schoenen poetsen, 1 keer de banden van je fiets oppompen, 3 keer de korsten van je boterhammen opeten, 1 keer je opstel maken.’ Mijn broer vond het een prachtig cadeau.
Mary Heylema, welk cadeau kreeg je nooit? Ik was tien en had op mijn verlanglijstje voor Sinterklaas geschreven dat ik een viewmaster wilde. Dat waren een soort omgekeerde plastic verrekijkertjes waar doorheen je met diepte plaatjes rondom een bepaald thema kon zien. Op pakjesavond kreeg ik een boek. Mijn vader verontschuldigde zich: ‘Ik ben bij drie boekhandels geweest, maar nergens hadden ze De Viermaster. Maar deze schijnt ook heel spannend te zijn.’ Wim Hofman, vertel eens over een verjaardag? Een die ik me herinner was mijn vijfde verjaardag. Toen was mijn vader net terug uit het werkkamp in Noord-Duitsland. Hij gaf me een vrachtwagen. De oplegger was geel, de cabine rood en de wielen blauw. Mijn vader is dood, de auto allang kapot weg. Ik heb nog 1 wiel Heb je iets met Sinterklaas? Ooit in een nacht bracht hij me het boek dat mijn lievelingsboek zou worden: De lotgevallen van Huckleberry Finn, van Mark Twain. Ineke Holzhaus, wat was het leukste cadeau dat je kreeg en wat het stomste? Toen ik elf werd, werd ik wakker en ik wist dat ik jarig was. Mijn vader zat naast mijn bed. Terwijl ik sliep had hij een tekening van mij gemaakt. Dat was mijn fijnste cadeau. Op een latere verjaardag kreeg ik een doosje met oogmake-up, in allerlei kleuren. Ik voelde me verplicht ze allemaal uit te proberen. Ik zag er wekenlang heel raar uit. Toen ben ik het doosje verloren op de wc van school. Per ongeluk? Mieke van Hooft, vertel iets bijzonders over je verjaardag? Ik ben op 7 september geboren, om twee minuten voor middernacht. Mijn ouders vonden 8 september een mooiere datum; de katholieke kerk viert dan Maria’s geboorte. Mijn naam is van de hare afgeleid, dus smokkelden mijn ouders er een paar minuten bij en werd 8 september mijn geboortedag. Ik vond het helemaal niet leuk toen ik erachter kwam. Nu vind ik het wel bijzonder en eet ik op beide dagen een taartje. Tialda Hoogeveen, weet je je vijfde verjaardag nog? Toen was ons huis net afgebrand. Gelukkig werkte mijn vader met woonwagenbewoners; zij brachten ons een caravan Wat was je mooiste cadeau? Voor een boek schreef ik over hoe dieren kleintjes krijgen. Van de Vlinderstichting had ik een pop gekregen. Toen ik op mijn verjaardag alleen thuis was, zag ik hem heen en weer wriemelen. Even later kroop er een natte vlinder uit. Hij ging zitten drogen op een takje en fladderde weg. Mirjam van Houten: Toen ik een jaar of zes werd kreeg ik nieuwe schoenen. Nu zou ik dat fantastisch vinden, maar toen vond ik het stom Waar vier je je verjaardag het liefst? Een tuinfeest in een prachtige bloeiende boomgaard lijkt me geweldig; iedereen zit buiten aan een lange tafel vol lekker eten, en als het donker wordt steken we de lampionnen aan die we aan de takken van de bomen hebben gehangen (ongeveer zoals op de voorkant van dit boek ). Maar ja, ik ben in de herfst jarig. Claudia Jong, wat was je mooiste cadeau? Een cassettebandje met daarop de stemmen van mijn familieleden. Ik woonde in Parijs en werd daar 21. Er stonden felicitaties en liedjes op, zodat ze toch een beetje bij me waren Welk cadeau kreeg je nooit? Een Shetlandpony. Die zijn zo klein dat je er onmogelijk af kunt vallen, maar je kunt ze wel borstelen en knuffelen. Mijn zusje heeft nog een tijdje kleingeld van mijn moeder gestolen. Toen dat uitkwam, bleek ze te sparen voor een pony voor mij. Netty van Kaathoven, vier je je verjaardag? Als ik jarig ben moet iedereen verplicht mee wandelen in een modderbos en daarna krijgen ze taart in een boscafé. Wie daar te lui voor is, mag niet op mijn verjaardag komen. Onderweg eten we drie kilo paaseitjes Stel, je mag bij wijze van cadeau aan iemand anders iets laten veranderen. Aan wie? Wat? Ik zou aan mijn vriendin Lily haar benen willen laten veranderen, want die doen het nu niet goed meer na een chemokuur. Elske Kampen, welke verjaardag had je liever over willen slaan? De verjaardag van mijn zoon toen hij 6 jaar werd. We waren na mijn scheiding verhuisd naar een ander dorp maar wilden toch zijn verjaardag vieren, met jongens uit zijn nieuwe klas. We waren allebei echter nog te kwetsbaar voor zo’n feest en daardoor werd het een puinhoop. Op een gegeven moment zaten mijn zoon en ik naast elkaar op de bank te wachten tot het vijf uur was en het feestje afgelopen. Fabien van Kempen, welk feest staat in je geheugen gegrift? Mijn eindexamenfeest. Samen met een vriendin gaf ik een feest. Die avond werd Nederland Europees kampioen. Er kwamen maar twee mensen op ons feest Welke verjaardag had je liever over willen slaan? Mijn 38e. Dat was vlak na het overlijden van mijn vader. Ik wilde het echt niet vieren maar in de ogen van mijn kinderen was het onmogelijk om een verjaardag niet te vieren. Dus voor hen heb ik het toch gedaan. Judy Koot, welke verjaardag had je over willen slaan? Mijn 32e. Ik voelde me moedeloos, oud en verlept. Ik stond in de Blokker een cadeau voor mezelf uit te zoeken om mezelf op te vrolijken (een Playmobil kasteel, vraag me niet waarom, ik had behoefte om te spelen). Daarna pakte ik neonroze kaarsjes in de vorm van mijn leeftijd. Ik keek ernaar en wilde alleen maar huilen Noem maar gauw een fijn cadeau De muziekinstrumenten die mijn partner me geeft. Daar speel ik jaren mee.
Johanna Kruit, welk feest herinner je je? Mijn lief en ik gingen op de fiets naar het gemeentehuis om te trouwen en daarna gingen we weer naar huis. Die middag pikten we een rode kool van het land want anders hadden we ’s avonds niks te eten. Ik weet ook nog de verjaardag van mijn vader in 1950. Hij had zijn mooiste pak aangetrokken en duwde onze hond van zich af vanwege vieze poten. Mijn moeder liet hem buiten en toen werd hij voor ons huis doodgereden door een auto. Florian Kullberg, welk feest zou je graag overslaan? M’n verjaardag. Ik ben een paar dagen voor kerst jarig, dus er komt nooit iemand, omdat ze daar al zo mee bezig zijn. Of misschien wel omdat ze me stom vinden maar dat niet durven te zeggen. Daar ben ik het bangst voor Welk cadeau kreeg je nooit? Iemand die uit de taart springt. Dan zou ik iemand willen waar ik stiekem verliefd op was en nooit tegen durfde te praten. Aan de taarten die ik krijg zie je meteen dat er niemand in zit. Marco Kunst, welk feest herinner je je? Mijn eerste schoolfeest in de brugklas. Een derdeklasser draaide plaatjes en we moesten van hem schuifelen. Ik was vreselijk verlegen, nooit eerder had ik een meisje zo in mijn armen gehouden. Ze heette Mirjam en ze rook heerlijk Welke verjaardag had je nooit willen missen? Mijn tiende. Ik kreeg van opa en oma een horloge. Wond ik iedere avond voor het slapengaan negen slagjes op, anders ging het stuk. De wijzers gaven licht in het donker! Ko de Laat, wat vind je van feestdagen? Die boeien me eigenlijk niet. Als kind hadden ze voor mij een meerwaarde omdat er vakanties of vrije dagen aan gekoppeld waren. Nu vind ik ze meestal een verplichting Wat was je fijnste cadeau dat je ooit kreeg? De waarde en betekenis van cadeaus zijn in elke levensfase anders. Ik kan dat niet met elkaar vergelijken Welke verjaardag staat in je geheugen gegrift? De laatste verjaardag van mijn vader. Benny Lindelauf, welke nieuwe feestdag moet er komen? We hebben een huis in de bergen in Catalonië. De Catalanen zijn kampioen feesten. Ze hebben een heleboel heiligen die ze vieren, zoals Sant Joan. Maar omdat ze zo van feesten houden hebben ze ook een feestdag de dag ervoor (BijnaSantJoanDag) en de dag erna (WatJammerDatSantJoanDagVoorbijIsDag) Wat was het fijnste cadeau? Een nieuw autootje, niet zo smal als het vorige. Nu kunnen we wijdbeens zitten. Sylvie Marie, wat is het leukste cadeau dat je ooit kreeg? Vorig jaar werd ik 27. Toen bedacht mijn prins dat er 27 lidstaten in de Europese Unie waren en dat hij me zou trakteren op een weekendje in eender welk Hotel Europa in Europa! Stel, je mag aan iemand anders iets laten veranderen. Wat? Mijn prins is een tikkeltje kleiner dan ik, wat zou het doen als hij tien centimeter groter was? Wat is het stomste cadeau dat je kreeg? Een stofdoek. De schenker vond dat ik moest afstoffen. Koos Meinderts, welk feest staat in je geheugen gegrift? Mijn 25-jarig schrijversjubileum. Het was een heerlijk feest waarin alle mensen met wie of voor wie ik in die jaren heb gewerkt optraden: dichters, zangers en theatermakers Wat was je mooiste cadeau? Een juwelenkistje voor mijn moeder. Een heel duur cadeau, maar ze had het verdiend. Ik plukte in die tijd tomaten en moest daarvoor heel vroeg mijn bed uit. Mijn moeder riep mij met een ontbijtje mijn bed uit. Elke dag weer. Hanz Mirck, welke verjaardag had je nooit willen missen? Die van Antoinette van Blaricum uit de derde klas, want dat was het eerste feestje waar ik voor werd uitgenodigd Wat was het fijnste cadeau dat je ooit kreeg? Een kanarie. Een dier om voor te zorgen is een grote verantwoordelijkheid maar ook een groot vertrouwen Welk cadeau kreeg je nooit? Een konijn! Welk feest zou je nooit over willen slaan? Bevrijdingsdag, omdat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Ank Mooren, wie staat er bij je op de foto? Mijn dochter. De verjaardag van Keri staat in mijn geheugen gegrift. Zij is geboren op 5 mei, het gedicht ‘Vlaggen’ in dit boek heb ik voor haar geschreven. Toen ze klein was vertelde ik haar dat al die vlaggen overal uithingen omdat zij jarig was en iedereen met ons meefeestte. Dat vond ze prachtig. Moet je je voorstellen dat iedereen in Nederland jouw verjaardag viert! Welk feest sla je nooit over? Oud en Nieuw. Tine Mortier, wat is het fijnste cadeau dat je kreeg? Makkelijk: mijn kinderen. Ik heb dan ook de mooiste, liefste, leukste en fijnste kinderen ter wereld. Dat is een beetje sneu voor alle andere kinderen, maar het is echt zo Welk cadeau had je graag willen krijgen maar kreeg je nooit? Een stel pruiken. Ik verander ontzettend graag van haarkleur, maar dat is zo lastig en het kost ook flink wat geld. Met een stel pruiken zou het leven dus veel makkelijker en goedkoper zijn. Theo Olthuis, houd je van feesten? Nee, ik ben niet zo’n feestbeest Je kreeg zeker een naar cadeau? Inderdaad, een afschuwelijke vaas met oren van een vervelende tante Kreeg je nooit een fijn cadeau? Jawel, mijn eerste hond. Ik was toen acht jaar. We noemden hem Bambi omdat hij iets van een hertje had Wat had je aan jezelf willen veranderen, bij wijze van verjaardagscadeau? Mijn armen, die ik altijd te dun heb gevonden. In de zomer droeg ik meestal hemden met lange mouwen.
Corien Oranje, welk feest staat in je geheugen gegrift? De eerste keer dat ik een Indonesische bruiloft meemaakte. De bruidegom had witte handschoenen aan en zijn gezicht was witgepoederd, wat er eng uitzag. En iedereen moest blijven eten. Niks van dat zuinige gedoe van dat je wegmoet na de koffie Wat was het mooiste cadeau dat je kreeg? Een drieling. Met één kind was ik ook heel blij geweest, maar drie baby’s was toch wel een supercadeautje. Al maakten ze wel veel lawaai. Erik van Os, stel, je krijgt als cadeau dat je iets aan jezelf mag veranderen. Wat zou dat zijn? Meer hersencellen. Ik heb regelmatig het idee dat ik er een hoop te kort kom. Steeds vaker eigenlijk Wie staat er met je op de foto? Mijn vrouw Elle. Wij maken samen boeken, maar ook ieder apart Heb je verder nog iets te vertellen? Nee, behalve dat ik het woord kaaibaand zo mooi vind Dat komt in een apart artikel te staan Maar dan weet niemand dat het stoeprand betekent Jawel, dat staat erin. Ruud Osborne, wat is het mooiste cadeau dat je gaf? Het ja-woord aan Esther, toen we trouwden Kun je alle kaarsjes op je verjaardagstaart in één keer uitblazen? Mijn kinderen hebben besloten dat in mijn geval één kaarsje volstaat. De taart staat voor 50 en het ene kaarsje voor 51. Ze zijn bang dat ik op mijn leeftijd te lang bezig ben met het uitblazen van 51 kaarsjes Hoeveel kinderen zijn dat? Hun drie geboortes zijn de feesten die ik nooit zal vergeten. Op de foto zie je Isa. Fetze Pijlman, welke verjaardag had je nooit willen missen? Toen ik acht werd, in 1954, vloog ik van Bandung naar Djakarta. Ik zat op een houten bank, in een kring tegen de wand van de vliegtuigromp. De raampjes zaten boven mij en ik mocht niet op de bank staan om naar buiten te kijken. Dus keek ik naar de berg bagage die in het midden lag, waaroverheen een net lag om alles bij elkaar te houden. Met een gevoel van triomf daalde ik de vliegtuigtrap af en zette vaste voet op de aarde. Katelijn Pompe, wat is het grootste cadeau dat je ooit kreeg? Dat ik Gerard fijn op tijd heb ontmoet. Dat had ook veel later kunnen gebeuren! Welk cadeau kreeg je nooit? Ik zou nog eens in Wales, een ruig en heuvelachtig gebied in Engeland, willen wonen. In een huisje met een wilde tuin met wat kippen en geiten die om het huis scharrelen. En ook nog een paard erbij graag Welk feest had je nooit over willen slaan? Mijn huwelijksdag met Gerard. Gerda De Preter, welke nieuwe feestdag zou je in het leven willen roepen? Mijn tweede zoon, Steve, zei me toen hij nog klein was dat er één keer in het jaar een dag moest komen waarop je overleden mensen opnieuw kon ontmoeten. Ik vind dat een mooie en kostbare gedachte. In mijn hoofd staat de feesttafel al klaar Wie verdient een feest? Ik zou graag een feest willen voor alle oude mensen. We zijn maar wie we zijn dankzij hen. Ingrid Prins, welke verjaardag staat in je geheugen gegrift? Mijn achttiende. Er was een feest gepland, maar door ijzel en sneeuw kon bijna niemand komen Wat is het stomste cadeau dat je kreeg? Een konijn van witte chocolade. Witte chocolade lust ik niet, de gever wist dat Welk cadeau kreeg je nooit? Zo’n rode speelgoedcamera. Vroeg ik elk jaar voor Sinterklaas En het fijnste? Een pluche Dikkie Dik! Plus het boek Dikkie Dik en pleisters plakken. Edwin van Rossen, wie verdient een feest? Wie niet? Waar zou je je verjaardag het liefst vieren? In Smurfenland. Wat een feest zou dat zijn! Welke smurf had je nooit willen missen? De verjaardag van mijn oma toen ze negentig werd Wat was je fijnste smurf? Dan moet ik toch voor de bellenblaas gaan. Zowel in mijn jeugd als een paar jaar geleden. Ik probeer geen dag over te slaan. Een dag niet gebellenblaast (is dat een goed Nederlands woord?) is een dag niet geleefd. Kate Schlingemann, welk feest herinner je je? Een pakjesavond in mijn schooltijd. Boven stond de surprise: mijn vader had een hokje gemaakt. Daar zat-ie in. Toen wij beneden waren, beet onze tekkel door het gaas en legde mijn cavia als trofee dood voor mijn moeders voeten neer. Hij kan er niks aan doen, het is zijn instinct, suste mijn vader. Maar ik kon lange tijd niet beslissen of ik hem nou een ‘knappe hond, goed gevangen’ of ‘rothond, moordenaar’ vond. Ik kreeg wel een nieuwe cavia. Dianne Soli, vertel maar. Toen ik klein was verongelukte een jongetje op zijn fiets. Mijn vader wilde me er daarom geen geven. Ik leerde stiekem fietsen, bij ons in de buurt. Toen ik op de middelbare school zat kreeg ik met Sinterklaas een pakje met een fietsslot. Mijn vader lachte hard. Ik vond het gemeen. Het gedicht dat erbij zat verwees naar boven. Moedeloos liep ik de trap op. Daar stond onder een laken een knalrode minifiets. Ik schrok er zo van dat ik niet meer op kon houden met huilen. André Sollie, welke feestdag sla je nooit over? Valentijnsdag. Dan gaan mijn man Wim en ik altijd lekker uit eten en bij het aperitief herinneren we elkaar eraan hoe fijn het wel is om steeds langer samen te zijn. Na 37 jaar verandert meligheid in gezelligheid Waar vier je je verjaardag het liefst? Daar waar ik hem al jaren vier: 6 dagen lang in steeds hetzelfde ouderwetse Ardense hotelletje aan de oevers van steeds dezelfde Semois. Kamer 9, tafel 4 bij het raam... Lezen en wandelen.
Kees Spiering, welke verjaardag herinner je je goed? Toen ik 18 werd woonde ik op Terschelling, maar ging ik in Harlingen naar school. Voor mijn verjaardagsfeest had ik wel 20 Harlinger vrienden en vriendinnen uitgenodigd. Ze kwamen allemaal naar het eiland en bleven slapen, gewoon op de vloer in de woonkamer. Toen mijn moeder ’s morgens beneden kwam, zei ze: ‘Hé, die plant krijgt knoppen,’ maar het waren bitterballen. Daar hadden we elkaar ’s nachts mee bekogeld. Anne Takens, welke verjaardag had je wel willen overslaan? Mijn eigen verjaardag. En de negentigste verjaardag van mijn moeder. We vierden het in het verpleeghuis waar ze al jaren verbleef met hapjes en drankjes. Mijn lieve mama begreep het niet meer. Ze huilde en streelde haar pop Welke niet? Mijn 61e verjaardag. Die vierde ik in het ziekenhuis na een ingrijpende operatie. Ik kreeg een fles Chanel nr. 5, waar een verpleger ’s nachts stiekem aan rook. Deniz Tepebasi, weet je je vijfde verjaardag nog? Nee, al is het maar 10 jaar geleden. Ik ben dit jaar 15 geworden en ik heb het niet eens gevierd Wat is het mooiste cadeau dat je gaf? Ik heb ooit een
gitaarstuk voor mijn nichtje van drie gecomponeerd, maar ze is te jong om te begrijpen wat de waarde daarvan is. Wel herkent ze de melodie als de hare Vier je je eigen verjaardag? Liever niet. Niet op een traditionele manier in ieder geval. Er zit een feest in mij maar niet ver erbuiten. Edward van de Vendel, vier je je eigen verjaardag? Ja, ik heb geweldige vrienden die me kunstwerken van tekenaars en schilders geven waar een okapi op staat. De okapi is mijn lievelingsdier Welk cadeau kreeg je nooit? De ark van Noach in het klein. Met alle dieren, twee aan twee, in plastic of hout. Ze moesten wel lijken. Ik bad God er zelfs om. Ik wist wel dat het brutaal was om voor een cadeautje te bidden, maar ik deed het toch. Jammer genoeg kreeg ik hem nooit, nooit, nooit. Jos van Venrooij: Mijn verjaardag is midden in de zomervakantie. Vroeger vond ik dat niet leuk. Aan het eind van het schooljaar was ik nog lang niet jarig en aan het begin van het nieuwe was het al weer lang geleden. Op school jarig zijn was leuk, want dan was je één dag het bijzonderste kind. Je was het hulpje van de juf en je had een kroon op. Bij één juffrouw kreeg je zelfs de hele dag een grote en heel mooi glanzende verjaardagsstrik om je arm. Die heb ik dus nooit om gehad, die strik. Marlies Verhelst, wat is het leukste cadeau dat je ooit kreeg? Mijn man organiseerde een verrassingsdag. Hij verliet het huis en stuurde mij naar boven. Daar lagen nieuwe kleren en een envelop. Ik werd eerst naar de kapper gestuurd en toen naar de schoonheidsspecialiste. Toen moest ik naar een restaurant voor een blind date met een blonde man. Daar zat mijn man; hij was ook naar de kapper geweest en had ineens blonde stekeltjes. Samen gingen we naar een romantische film. Jeska Verstegen, welk feest staat in je geheugen gegrift? Ik woonde als kind een tijd in Brabant. Ik begreep niets van het carnavalsfeest. Tijdens het schoolfeest verstopte ik mij in de wc tot het over was Welke verjaardag had je nooit willen missen? Op mijn vijfde verjaardag was ik ziek. De hele klas kwam op visite. Ik kreeg een fiets met zijwieltjes. Omdat ik niet naar buiten kon, mocht ik binnenshuis de nieuwe fiets uitproberen. Dat was de enige keer dat ik binnen mocht fietsen. An Verstraete, wat was het fijnste cadeau? Van mijn beste vriendin kreeg ik een feestje op haar terras cadeau. Ik heb zelf geen terras en ben jarig in de zomer. Het was geen verrassingsfeest, want daar houd ik niet zo van Welk feest staat in je geheugen gegrift? Mijn eerste communie. De eerste keer dat er een feest was helemaal speciaal voor mij. Zenuwen. Nieuwe kleren. Lentezon. Cadeautjes Wie verdient een feest? Mijn vriend. Omdat hij zelf een feest is. Peggy Verzett, welk feest staat in je geheugen gegrift? Oud en Nieuw toen ik een jaar of zes was. We gleden achter mekaar door een grote drakenkop en vielen via de lange hobbbelige tong van de draak in een bad met snoep. Onze ouders pasten niet op want die dronken wijn en lachten Welke verjaardag had je liever overgeslagen? De verjaardag die mijn ouders waren vergeten toen ik eigenlijk jarig was Wat was het lelijkste cadeau dat je kreeg? Een molentje met krokussen erin. Hanke Vis, welk feest sla je niet over? De verjaardag van mijn zoon Tibbe. Hij wordt 1 Welke verjaardag had je over willen slaan? Mijn 19e. Er stond ineens een rij-instructeur voor de deur. Ze hadden bedacht dat autorijden een leuk cadeau was. Ik rende heel hard weg en heb me verstopt omdat ik niet durfde. Toen ik toch in de auto stapte ging het eigenlijk best goed. Al dacht mijn vader daar anders over. Die durft nu nog niet met mij mee te rijden. Maar ik kan goed rijden, hoor. Rian Visser, welk cadeau kreeg je nooit? Een boormachine, want ik kluste graag. Maar mijn moeder zei dat dat zonde was. Als ik later een man kreeg en hij had al een boormachine, dan hadden we er twee. Ze kreeg gelijk, want ik leerde een man kennen met een boormachine. Toen we één jaar getrouwd waren kreeg ik er van hem een inklapbare timmerwerkbank bij. Nu wil ik graag een accuboormachine. Toch koop ik er geen. Misschien omdat het zo leuk is iets graag te willen.
Linda Vogelesang, welk feest zou je nooit over willen slaan? Sinterklaas. Ik vind namelijk bijna niets zo leuk als de spanning over het ‘wie maakt wat voor wie en waarom dan eigenlijk wel?’ De surprise die mijn vader elk jaar weer met zijn twee linkerhanden weet te fabriceren is steevast het hoogtepunt van de avond Wat is het stomste cadeau dat je kreeg? Ik kreeg van mijn tante meubeltjes voor ons poppenhuis. Ik riep meteen: ‘Maar wij spelen toch nooit met het poppenhuis?’ Cora de Vos, welk feest zou je willen overslaan? Kerstmis. Dat komt door de Kerstmis waarop mijn vader moest vertellen dat hij longkanker had. Nog geen twee maanden later was hij dood Welk cadeau was een teleurstelling? Mijn vader opende mijn prachtige kinderparapluutje iets te ruw en de bijzondere knop met Donald Duck brak af. Ik had mijn cadeau zelf nog niet eens in handen gehad. De volgende dag kreeg ik een nieuw parapluutje, maar met een heel gewone knop. Sandra de Weijze, wat is het mooiste cadeau dat je kreeg? Dat ga ik binnenkort krijgen: een bril, veel te duur, maar een die mij blij maakt en mij even doet vergeten dat ik zonder bril niets zie en met bril me vreselijk begin te storen aan zware oren, kriebelneus en beslagen glas Welk cadeau had je graag willen krijgen maar kreeg je nooit? Een konijn of een stukje reis om de wereld Wat is het stomste cadeau dat je kreeg? Het zoveelste flesje bodylotion. Bette Westera, welk cadeau kreeg je nooit? Een reis naar een bijzonder land. Of een vakantiehuisje aan een fjord in Noorwegen. En om nog iets kleins te noemen: bloemen van mijn geliefde. We kennen elkaar nu 17 jaar en ik heb nog maar een keer bloemen van hem gekregen Wat is het liefste cadeau dat je gaf? Een heel mooi doosje met bijna niets erin, alleen een briefje met iets liefs erop geschreven. Het was een cadeau voor mijn geliefde, die een hekel heeft aan te veel spullen. Saskia van der Wiel, wat is het liefste cadeau dat je ooit kreeg? Een poppenhuis van Sinterklaas, hing zomaar buiten voor het raam. Het handigste cadeau: een gereedschapskist, van mijn drie grote broers, toen ik uit huis ging En het stomste? Een plastic armbandje in een sinterklaassurprise op de lagere school, dat ik op moest graven uit een doos vol mosterd Welk cadeau kreeg je nooit? Mijn lievelingspaard Evelien, met de witte bles en de fluwelen oogopslag, in galop met mij erop. Leendert Witvliet, welk feest zou je nooit over willen slaan? 11 november, Sint-Maarten in Groningen, zingende kinderen met een lampion en een plastic tas om er puutjes slik, appels of een marsje in te stoppen. Het is avond en daar komen ze, de helden van Sint-Maarten. En zingen maar: hier woont een rijke man die ons wel wat geven kan, geef een appel of een peer, kom van’t hele jaar niet weer. Het liefst krijgen ze een marsje of een puutje slik, ook al is de tandarts daar tegen. Titi Zaadnoordijk, wat is het raarste cadeau dat je kreeg? Van mijn zus kreeg ik een Mickey Mouse-pet met hele grote oren, toen was ik al 20. Mijn beste vriendin dacht dat ik er niets aan zou vinden, dat het te belachelijk was, maar ik vond ’m hartstikke leuk en heb ’m heel vaak op gehad Welk feest zou je nooit over willen slaan? De verjaardag van mijn kinderen. Zolang ze bij mij in huis wonen hang ik slingers op en ik bak een grote taart, omdat ik het fijn vind om ze blij te maken. Gerda Zachariasse, wat was mooiste cadeau? Ik kwam na een operatie thuis en toen stond er een klein, miauwend poesje boven aan de trap. Ik wist dat het zich al een tijdje schuilhield onder een bouwkeet in de buurt. Dolgelukkig pakte ik het vast; het had ons uitgekozen om bij te wonen Gaf je wel eens een raar cadeau? Ooit gaf ik badschuim aan iemand die helemaal geen bad had Welk cadeau kreeg je nooit? De piano die ik zelfs nooit op mijn verlanglijstje heb durven zetten.
19
INHOUD
3 Tekening: Gerda Dendooven 4 Tekening: Esther Platteeuw Corien Oranje - Letterfeestje An Verstraete - er zit een feest in mij 5 Mary Heylema - Ik en jij 6 Tekening: Marieke Coenen Jo Govaerts - Tien jaar Imme Dros - Vijf december vorig jaar Cora de Vos - Partijtje 7 Saskia van der Wiel - Feest (geen) Hanke Vis - Geen feest An Verstraete - (onder de lange tafel in een hoekje) 8 Tekening: Anika Franke Elske Kampen - Morgen Berdie Bartels - Vandaag Ko de Laat - Aan mijn zevende jaar 10 Tekening: Pyhai Ineke Holzhaus - Giovanni en ik 12 Tekening: Leo Timmers Jo Govaerts - Meester Castermans groet ’s morgens de kinderen Saskia van der Wiel - Maandag Herman Coenen - Beeldjes Netty van Kaathoven - Wiebelwachten 13 Tim Gladdines - Ik zag twee meisjes Annemarie van den Brink - Ooms 14 Tekening: Leo Timmers Mirjam van Houten - Het tapijtje 15 Welk woord mag nooit verdwijnen? (1) 16 Tekening: Kees de Boer Sara van Gennip - Laat je me 17 Mieke van Hooft - Vriendinnetje 18 Tekening: Willem Kolvoort Mieke van Hooft - Zomer Gil vander Heyden - Heet Marti van den Bogert - Bomen die palmen zijn Eva Gerlach - St. Tropez Ank Mooren - Zo zonder mij 19 Jan de Bas - Keverliefde Dianne Soli - Thalla 20 Tekening: Jelle Kindt Judy Elfferich - Vlaggetjes Ank Mooren - Vlaggen 20
Leendert Witvliet - Het kan 22 Hallo wereld! 24 Tekening: Titi Zaadnoordijk Bette Westera - Bijna jarig Bette Westera - Hond Titi Zaadnoordijk - Verjaag de wolf 25 Barbara Beckers - Wolven Frouke Arns - Na het feest Sylvie Marie - Hond 26 Tekening: Marieke Coenen Erik van Os - Inspectrice Johanna Kruit - Het veulen Kees Spiering - Opa slaat een haan Remco Ekkers - Bij de kuikens 27 Katelijn Pompe - Gebed voor Boris Fabien van Kempen - Asiel 28 Tekening: Iris Deppe Co Baas-Hazenbosch - Dit versje gaat niet over verdriet Diet Groothuis - Hallo wereld Arno Bohlmeijer - Een goede ezel en coole zebra 29 Jeska Verstegen - Veilig naar de overkant Anne Takens - Litteken 30 Tekening: Jan van Doornspeek Rian Visser - Mijlenver en heel dichtbij Rian Visser - Werelden in mijn hoofd 32 Tekening: Maarten Zerelik Hester van de Grift - Frankrijk Kate Schlingemann - Enkeltje Parijs 33 Marco Kunst - Boven op de Eiffeltoren Judy Koot - Wereldwens 34 Tekening: Mattias De Leeuw 35 Judy Elfferich - Hallo Marlies Verhelst - Wensenlijstje 36 Tekening: Mattias De Leeuw Hanz Mirck - De oerknal Hanz Mirck - Voyager 37 Benny Lindelauf - De wereld en ik 38 Tekening: Mattias De Leeuw Jef Aerts - Het einde van een ster Ruud Osborne - Maandans 39 Edward van de Vendel - Web 40 Welk woord mag nooit verdwijnen? (2) 42 Tekening: Maarten Zerelik Peggy Verzett - Is hij hier geweest? 43 Jos van Venrooij - DĂĄt is lachen 44 Tekening: Menah Eva Gerlach - Hand Eva Gerlach - Quiz Gerda De Preter - Misschien
45 Gijs van der Hammen - Zusje 46 Tekening: Loes Riphagen Ann Van Dessel - Grote broer Herman Coenen - Zaal 4 Theo Olthuis - Eraf! 48 Tekening: Stern Nijland Gil vander Heyden - Dood egeltje Gerda De Preter - Egel 49 Simon van der Geest - Reizende Tak 50 Tekening: Ted van Lieshout Tine Mortier - Dood Joyce van den Beuken - Lief Groot Geheim Tim Gladdines - niet huilen 51 Ellen Deckwitz - Een garantie 52 Tekening: Geran Knol Tialda Hoogeveen - En/of God bestaat Sara van Gennip - God is alleen 53 Tim Gladdines - Later als ik dood ben 54 Tekening: Jan van Doornspeek 55 Paul Demets - Rood Paul Demets - Zwart 56 Tekening: Jan van Doornspeek Paul Demets - Paardenstaart Paul Demets - Feest Paul Demets - Tekening 58 Tekening: André Sollie Benny Lindelauf - Wat een vader doet 59 Benny LIndelauf - Wat een vader weet 60 Tekening: Tim Van den Abeele Frouke Arns - Onderdeel Ellen Deckwitz - Brief voor mijn ouders Annie van Gansewinkel - Niks met een blije strik 61 Sara van Gennip - Alles 62 Tekening: Loes Riphagen Berdie Bartels - Donker Sandra de Weijze - Jas Elske Kampen - Speurneus Frank Eerhart - Eetwaarheid 63 Florian Kullberg - Zenuwen 64 Tekening: Anne van den Berg 65 Kees Spiering - Genoeg Elske Kampen - Altijd als ik Rik Dereeper - Turnjuf 66 Welk woord mag nooit verdwijnen? (3) 68 Tekening: Inge Nouws Linda Vogelesang - Klok Tine Mortier - Sluitingstijd Koos Meinderts - Welkom Corien Oranje - Jakarta 69 Gerda Zachariasse - Ik
70
71
72 73 74 75 76
77
78 79 80 81
82
83 84 92 95
Deniz Tepebasi - Wie had kunnen weten dat er een wereld bestaat Tekening: Pyhai Claudia Jong - Als ik jou was Kate Schlingemann - In acht stappen mijn wereld rond Sylvie Marie - Schuilplaats Sandra de Weijze - die dag dreef mijn hoofd weg tussen wolken Jef Aerts - Bevroren licht Edward van de Vendel - Mist Tekening: Pyhai Marco Kunst - De nacht Fetze Pijlman - Vrijheid Eva Gerlach - Nacht Tekening: Willem Lagerwaard Judy Elfferich - De Vlabber & de Vlaar Judy Elfferich - De Schreupel & de Friep Judy Elfferich - Spadoken Judy Elfferich - De Snotterwokkel Tekening: Ted van Lieshout Wim Hofman - Aan het strand van de zee Linda Vogelesang - Strand Gerda Zachariasse - Strand Lidwien van Bommel - Hamam aan zee Kate Schlingemann - Wondermiddel Anne Takens - Ver eiland Mieke van Hooft - Flesje Karel Eykman - De branding Tekening: Chuck Groenink Marco Kunst - Regen! Kate Schlingemann - Iets anders Corien Oranje - Spring niet Erik van Os - Regen in een goeie bui Tekening: André Sollie André Sollie - Hier Jos van Hest - Van jou van mij van ons Linda Vogelesang - Huis Jos van Hest - Thuiskomst Titi Zaadnoordijk - de kamer maakt geluid Tekening: Ted van Lieshout Karel Eykman - Kaspers tekening Edwin van Rossen - Topografie Iris Boter - Geheim gedicht Ingrid Prins - Trouw Sandra de Weijze - Hij lag daar ergens Kees Spiering - Dicht Sylvie Marie - Moeilijke oefening Miniportretjes van de dichters Inhoud Colofon 21