TEPE AKADEMİ İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Ders Notları
Konu Amaç
İSG Kurulları Elliden fazla çalışanı olan işyerlerinde kurulması zorunlu olan İSG kurullarının oluşumu, görevleri ve önemi hakkında bilgi sahibi olmak.
Öğrenim hedefleri
İSG kurulunun kuruluşu (yasal dayanak), Kurul üyeleri, Görev ve sorumlulukları hakkında bilgi sahibi olmak.
Alt başlıkları
İSG kurulunun kuruluşu (yasal dayanak) Kurul üyeleri Görev ve sorumlulukları
GİRİŞ İşyerlerinde etkin bir İSG sistemi kurabilmek için yasalar tarafından kendisine rol verilenlerin ne yapacaklarını ve nasıl yapacaklarını bilmeleri gerekir. 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 80 inci maddesinin 3 üncü fıkrasına dayanarak 07.04.2004 Tarih ve 25426 sayılı Resmi Gazetede “İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI HAKKINDA YÖNETMELİK” yayınlanmıştır. Yönetmelik ilgili kişilerin rollerini, görevlerini ve sorumluluklarını ayrıntılı olarak tanımlamıştır. İş Kanunu madde 80; Bu kanuna göre sanayiden sayılan, devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran ve altı aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde her işveren bir iş sağlığı ve güvenliği kurulu kurmakla yükümlüdür. İşverenler iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak verilen kararları uygulamakla yükümlüdürler. İş sağlığı ve güvenliği kurullarının oluşumu, çalışma yöntemleri, ödev, yetki ve yükümlülükleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.”
İSG Kurulunda kimler görev alacaktır?
İşveren veya işveren vekili
İş Kanununun 81. maddesi uyarınca iş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanı
İş Kanununun 81. maddesi uyarınca görevlendirilen işyeri hekimi
İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi
Varsa sivil savunma uzmanı
İşyerinde görevli formen, ustabaşı veya usta
2821 sayılı Sendikalar Kanununun değişik 34 üncü maddesi hükmü uyarınca işyerinde bulunan sendika temsilcilerinin kendi aralarında seçecekleri kişi, işyerinde sendika temsilcisi yoksa o işyerindeki işçilerin yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilecek işçi
Sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi
Kurulda görev alacaklardır. Kurulun başkanı;
İşveren veya işveren vekili olacaktır.
Kurulun sekreteri ise;
İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanı olacaktır.
İşyerindeki formen, ustabaşı veya ustaların yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilen kişi Kurul üyesi olmaya hak kazanır. aynı yöntemle yedek üye de seçilir.
Sendika işçi temsilcisi veya işçi temsilcisi ile yedekleri de işçilerin kendi aralarında yapacakları seçimle belirlenir.
Kurulun Görevleri;
İSG Prosedürü hazırlamak; o
Yönetimin onayına sunmak
o
Prosedüre uyulup uyulmadığını izlemek
o
İzleme sonuçlarını raporlamak, Kurula taşımak
İSG ile ilgili;
o
o
Tehlikeleri ve önlemleri değerlendirmek
o
Önlemleri belirlemek ve işverene bildirmek
o
Çalışanlara yol göstermek
İnceleme ve araştırma yaparak işveren veya vekiline bilgi vermek; o
İş kazaları
o
Meslek hastalıkları
o
İSG ile ilgili tehlikeleri
İşyerlerinde; o
İSG Eğitimlerini Planlamak
o
Eğitim programı yapmak
o
Bunları yönetime sunmak, takip etmek
Bakım ve onarım çalışmalarında; o
İSG önlemlerini planlamak
o
Önlemlere uyulduğunun denetimi
İşyerlerinde; o
Doğal afetler
o
Yangın
o
Sabotaj durumlarında önlemlerin yeterliliğini ve
o
Ekiplerin çalışmasını kontrol etmek
Yıllık İSG raporunu hazırlamak: o
Geçen yıldaki çalışmaları değerlendirmek
o
Sonraki yılda yapılması gerekenleri saptamak
o
Bunları işverene sunarak yapılmasını sağlamaya çalışmak
4857/83 maddesine uygun olarak işçiler tarafından gelen talepler doğrultusunda toplanmak.
Kurul tarafından hazırlanması gereken İSG prosedürü neleri içermelidir? İSG Prosedürü etkin bir uygulama için en temel doküman niteliği taşımaktadır. Zaman içinde göreve yeni atanacak kişiler prosedürde belirtilen esaslar dâhilinde çalışmalarını yürütecektir. Aksi durumda “karmaşa” yaşanacaktır. Bu bakımdan prosedür;
Yetki ve sorumlulukları
Uygulanacak İSG kurallarını
Kullanılacak dokümanları o
Prosedür
o
Talimat
o
Form
o
Diğerleri
Yapılması gereken İSG uygulamaları
o
Yönetmelikçe kurula verilen bütün görevleri kapsamalıdır.
Gibi en temel konuları içermelidir. Her işyeri kendi üretim süreçlerine uygun olarak prosedür içeriğini daha da geliştirebilir. Aşağıdaki 2 sorunun da yanıtını bulmak gerekir. 1-İSG Kurulunun yaptırım gücü nedir? 2-İSG Kurulunun sorumlulukları nelerdir? 1-İSG Kurulunun yaptırım gücü nedir? Yönetmeliğin 10. Maddesi son fıkrasına göre; İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği kurullarında mevzuata uygun olarak verilen kararları uygulamakla yükümlüdür. İş Kanunu’nun Kurul ile ilgili hükümlerine uyulmamasının yaptırımı nedir? İş Kanunu m. 105/2 uyarınca;
İş sağlığı ve güvenliği kurullarının kurulması ve çalıştırılması ile ilgili hükümlere aykırı davranan, İş sağlığı ve güvenliği kurullarınca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak alınan kararları uygulamayan işveren veya işveren vekiline idari para cezası uygulanmaktadır.
2-İSG Kurulunun sorumlulukları nelerdir? Yönetmeliğin 7. Maddesinde belirtilen ve en başta verilmiş olan çalışmaları yapmak zorundadır. KURULUN OLUŞUMU ATAMA Aşağıda listelenen üyeler işveren veya vekili tarafından atanırlar.
Kurulun Başkanı; İşveren veya İşveren Vekilidir.
Kurulun sekreteri; İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemandır.
İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik eleman,
İşyeri hekimi,
İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi,
Varsa sivil savunma uzmanı,
Daha önce de belirtildiği gibi işçi temsilcisi ve ustabaşı vb üyeler kendi aralarında yapacakları seçimle belirlenir. KURUL ÜYELERİNE VERİLECEK EĞİTİMLER İşveren tarafından kurul üyelerine ve yedeklerine, İSG konularında eğitim verilmesi sağlanır. BU EĞİTİMLER;
Kurulun görev ve yetkileri,
İSG konularında ulusal mevzuat ve standartlar,
Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vaka’ların nedenleri,
Etkili iletişim teknikleri,
Acil durum önlemleri,
Meslek hastalıkları,
İşyerlerine ait özel riskler
KONULARINI KAPSAR. ÇALIŞMA USULLERİ Kurullar; inceleme, izleme ve uyarmayı öngören bir düzen içinde olmak üzere:
Ayda en az bir kere toplanır. Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati en az 48 saat önce kurul üyelerine bildirilir.
Gündem sorunların ve projelerin önem sırasına göre belirlenir. Üyeler gündemde değişiklik isteyebilir. İstek kurulca uygun bulunursa gündem değiştirilir.
Ağır iş kazası halleri ve özel tedbir gerektiren önemli hallerde üyelerden biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir.
Bu talepler kurul başkanına veya sekreterine yapılır.T oplantı zamanı, konunun ivedilik ve önemine göre belirlenir.
İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından kendisinin sağlığını bozacak ve vücut bütünlüğünü tehlikeye sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlike ile karşı karşıya kalan işçi, kurula başvurduğunda kurul, aynı gün acilen toplanır ve kararını verir. Durumu tutanakla tespit eder ve karar işçiye yazılı olarak bildirilir.
Olağan toplantıların süresi toplam olarak ayda 24 saati geçemez. Toplantıların günlük çalışma saatleri içinde yapılması esastır. Kurul üyeleri yaptıkları görev nedeniyle maddi-manevi zarara uğratılamaz…
Kurul, üyelerin çoğunluğu ile toplanır, kararlar katılanların oy çokluğu ile alınır. Eşitlik halinde başkanın oyu kararı belirler. Çoğunluğun sağlanamadığı veya başka bir nedenle toplantının yapılmadığı hallerde durumu belirten bir tutanak düzenlenir.
Her toplantıda, görüşülen konularla ilgili alınan kararları içeren bir tutanak düzenlenir, imzalanır ve gereği yapılmak üzere işverene bildirilir. Tutanak ve kararlar özel dosyada saklanır.
Toplantıda alınan kararlar gereği yapılmak üzere ilgililere duyurulur. İşçilere duyurulması faydalı görülen konular işyerinde ilan edilir.
Her toplantıda, önceki toplantıya ilişkin kararlar ve bunlarla ilgili uygulamalar hakkında başkan veya kurulun sekreteri tarafından kurula gerekli bilgi verilir ve gündeme geçilir.
İŞBİRLİĞİNİN SAĞLANMASI İşverene bağlı fabrika, müessese, işletme veya işletmeler grubu gibi birden çok işyeri bulunduğu hallerde ve elliden fazla işçi çalıştıran her bir işyerinde ayrı ayrı kurul oluşturulduğunda İşveren; İSG kurullarının çalışma usullerini düzenlemek, iş ve görüş birliğini sağlamak amacıyla bu işyerlerine ait İSG raporlarını en az altı ayda bir, ilgili teknik elaman ve uzmanlarla toplanarak inceler. Bu raporlar doğrultusunda gereken tedbirleri tespit eder ve uygulanmasını sağlar. İŞVEREN VEYA VEKİLİNİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ İşveren veya işveren vekili; Toplantı için yer, araç ve gereçleri sağlamak, Kurulca hazırlanan toplantı tutanaklarını, kaza ve diğer vakaların inceleme raporlarını, kurulun işyerinde yaptığı denetim sonuçlarına ait kurul raporlarını İş Müfettişlerinin incelemesini sağlamak amacıyla işyerinde bulundurmak, Mevzuata uygun olarak verilen kararları uygulamakla, YÜKÜMLÜDÜR.
İŞÇİLERİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ İŞÇİLER; Sağlığın ve güvenliğin korunması ve geliştirilmesi amacıyla konulan kurallar, yasaklar ile alınan karar ve tedbirlere uymak, Sağlık ve güvenlik tedbirlerinin belirlenmesi, uygulanması ve alınan tedbirlere uyulması konularında kurul ile işbirliği yapmak, Uygulamada karşılaşılan güçlükler hakkında kurula bilgi vermekle, YÜKÜMLÜDÜRLER. TOPLANTI TUTANAĞI ÖRNEĞİ Toplantı tarihi:
Toplantı No:
Toplantı yeri:
Toplantıya katılanlar Adı – Soyadı
Görevi
İmza
Adı – Soyadı
Görevi
İmza
TEPE AKADEMİ Adres: Ceyhun Atuf Kansu Cad. Bayraktar Center, G Blok, No:114/9 Balgat/Çankaya/ANKARA Tel : 0 312 473 43 47 Tel-2 : 0 312 473 43 48 Fax : 0 312 473 43 59