TEPE AKADEMİ KORUNMA POLİTİKALARI Ders Notları
KORUNMA POLİTİKALARI Önleme:Bir şeyin olmasına veya yapılmasına engel olmak, ortaya çıkan veya çıkacağı düşünülen bir tehlikeyi durdurmak, önüne geçmek. Koruma: Günlük hayatımızın üçte birini oluşturan çalışma hayatı, fiziksel, kimyasal, biyolojik ve psiko-sosyal birçok olumsuz faktör nedeniyle çalışanın sağlığını tehdit edebilmektedir. Çalışma ortamını ve çalışanın sağlığını en üst düzeye çıkarmayı hedefleyen iş sağlığı ve güvenliği çok disiplinli bir yaklaşım ve bir ekip çalışması ile işyerindeki tehlikelerin kontrol altına alınması ve çalışma ortamında gerekli sağlık ve güvenlik önlemlerinin uygulanmasını amaçlamaktadır. Tehlikeli Durum ve Hareketler İş kazalarının sebebi yalnız kaza sırasında yaralanmış insan değildir, birçok faktör kazada rol oynar. Bu noktadan hareketle son yıllarda birçok araştırmacı kazaları “tehlikeli durumlar” (emniyetsizdurumlar/koşullar)veya“tehlikelihareketler”(emniyetsiz hareketler/davranışlar) başlığı altında incelemiştir. Zira yapılan araştırmalar “kazaların güvensiz eylem (hareket) ve şartlarla (durumlara) bağlantılı olduğu” sonucunu ifade eder. Her kazada her iki husus da bir arada bulunmaktadır . 1-Tehlikeli Durumlar (Tehlikeli Koşullar) İşyerlerinde iş güvenliğini bozan ve iş ortamında tehlike arz eden bütün koşullardır. Genel olarak ergonomik olmayan işyeri düzenleme faktörleridir ki; çevre, makine, malzeme ya da organizasyon hataları olarak karşımıza çıkar. Tehlikeli durumlara örnekler: Yetersiz aydınlatma, gürültü, sıcaklık, sağlık koşulları, Uygun olmayan vardiya (posta) değişiklikleri ya da fazla mesai koşulları, İşçinin eğitim düzeyine uygun olmayan iş yükü atamaları, Koruyucusuz veya koruyucusu yeterli olmayan makineler, Makinelerdeki montaj veya tasarım hataları, Kullanılan madde yapılarına uygun üretim sisteminin seçilmemiş olması, Uygun makine ya da malzeme kullanılmaması, Makinelerdeki bakım-onarım eksikliği, Kusurlu ve noksan teçhizat, Kaygan, zayıf veya arızalı döşeme yüzeyleri, İşyerinin düzensizliği, üretim planlama ve kontrolündeki hatalar.
2-Tehlikeli Hareketler (Davranışlar) İş görenin (işçinin, çalışanın) iş güvenliğini tehlikeye atan hatalı hal ve davranışlarından kaynaklanır. İşçilerin özellikle eğitim seviyesi, tecrübe düzeyi ve psikolojik durumları tehlikeli hareketlerin yapılmasında önemli bir rol oynar. Tehlikeli hareketlere örnekler: Fiziksel ve ruhsal (psikolojik yapısına) kapasitesine uygun olmayan iş yükü, İş güvenliği önlemlerinin bilinmemesi, İş güvenliği önlemlerinin önemsenmemesi, Mevcut koruyucu güvenlik önlemlerinin kullanılmaması, Mevcut koruyucu güvenlik önlemlerinin kullanılamaz hale getirilmesi, Tehlikeli malzeme kullanma, Yükleme ve yerleştirmede karıştırma, Çalışan makine ve teçhizat üzerinde bakım ve onarım yapma, Gereksiz şakalaşmalar, dikkat dağıtma gibi davranışlar.
Çalışanların olası İSG zararlarından korunması için sırasıyla 1.Kaynağında Korunma uygulamaları Kişisel güvenliği ihlal eden sebepler tespit edilip, bu uygunsuz unsurlar, güvenli olanlar ile değiştirilir. Bunun için üretim yöntemlerinde değişikliğe gidilerek tehlike sıfırlanabileceği gibi,bu mümkün değilse daha az zararlısı ile ikame edilebilir ya da bu da mümkün değilse, makinelere koruyucu (makine koruyucusu) takılabilir, makineler koruma içine alınabilir. Tehlikelerden korunmak için yerel aydınlatma ve yalıtım gibi önlemlerde alınabilinir. 1. Ortama yönelik korunma önlemleri Örnekleri; genel havalandırma ve genel aydınlatma, iklimlendirme araçları, uyarı levhaları gibi. 2. Kişisel Koruma: Çalışan kişi riskten korunur. • Kişisel korunma araçları: KKD kullanımı • Tıbbi korunma: -Asılama; -Sağlık eğitimi. • Kişisel hijyen: -Sağlıklı içme ve kullanma suyu -Yeterli beslenme olanakları -Temizlenme ve dinlenme olanakları.
Mevzuatımızda İs Sağlığı ve Güvenliği Politikasına ilişkin hükümler, • Önleme Politikası olarak İs Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde, • İş güvenliği, iş sağlığı ve çalışma ortamına ilişkin Ulusal Politika olarak 155 Sayılı İLO Sözleşmesinde bulunmaktadır. a) İşveren, isçilerin sağlığını ve güvenliğini korumak için mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dahil gerekli her türlü önlemi almak, organizasyonu yapmak, araç ve gereçleri sağlamak zorundadır. İşveren, sağlık ve güvenlik önlemlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun sürekli iyileştirilmesi amaç ve çalışması içinde olacaktır. b) İşveren, sağlık ve güvenliğin korunması ile ilgili önlemlerin alınmasında aşağıdaki genel prensiplere uyacaktır: 1) Risklerin önlenmesi, 2) Önlenmesi mümkün olmayan risklerin değerlendirilmesi, 3) Risklerle kaynağında mücadele edilmesi, 4) İsin kişilere uygun hale getirilmesi için, özellikle işyerlerinin tasarımında, is ekipmanları, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen gösterilmesi, özellikle de monoton çalışma ve önceden belirlenmiş üretim temposunun hafifletilerek bunların sağlığa olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi, 5) Teknik gelişmelere uyum sağlanması, 6) Tehlikeli olanların, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanlarla değiştirilmesi, 7) Teknolojinin, is organizasyonunun, çalışma şartlarının, sosyal iliksilerin ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan genel bir önleme politikasının geliştirilmesi, 8) Toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi, 9) İsçilere uygun talimatların verilmesi. c) İşveren, işyerinde yapılan islerin özelliklerini dikkate alarak; 1) Kullanılacak is ekipmanının, kimyasal madde ve preparatların seçimi, işyerindeki çalışma düzeni gibi konular da dahil isçilerin sağlık ve güvenliği yönünden tüm riskleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucuna göre; işverence alınan önleyici tedbirler ile seçilen çalışma sekli ve üretim yöntemleri, isçilerin sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltmeli ve işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanmalıdır. 2) Bir isçiye herhangi bir görev verirken, isçinin sağlık ve güvenlik yönünden uygunluğunu göz önüne alır. 3) Yeni teknolojinin planlanması ve uygulanmasının, seçilecek is ekipmanının çalışma ortam ve koşullarına, isçilerin sağlığı ve güvenliğine etkisi konusunda isçiler veya temsilcileri ile istişarede bulunur. 4) Ciddi tehlike bulunduğu bilinen özel yerlere sadece yeterli bilgi ve talimat verilen isçilerin girebilmesi için uygun önlemleri alır.
d) Aynı işyerinin birden fazla işveren tarafından kullanılması durumunda işverenler, yaptıkları isin niteliğini dikkate alarak; iş sağlığı ve güvenliği ile iş hijyeni önlemlerinin uygulanmasında işbirliği yapar, mesleki risklerin önlenmesi ve bunlardan korunma ile ilgili çalışmaları koordine eder, birbirlerini ve birbirlerinin işçi veya isçi temsilcilerini riskler konusunda bilgilendirirler. e) İs sağlığı ve güvenliği ile iş hijyeni konusunda alınacak önlemler hiç bir şekilde isçilere mali yük getirmez.
TEPE AKADEMİ ANKARA MERKEZ OFİS Adres: Ceyhun Atuf Kansu Cad. Bayraktar Center, G Blok, No:114/9 Balgat/Çankaya/ANKARA Tel : 0 312 473 43 47 Tel-2 : 0 312 473 43 48 Fax : 0 312 473 43 59