OUR SOCIAL RESPONSIBILITY

เยาวชนไทย: จิตสำนึกต่อส่วนรวมและกำรพัฒนำประเทศ

โครงการพัฒนาเยาวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวมและร่วมมือพัฒนาประเทศ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวในวโรกำสพระชนมำยุ ๘๔ พรรษำ บทควำมและเรียงควำมเรียบเรียงโดย ดร. พรพธู รูปจำลอง ๑

กำรทำควำมดีนั้น โดยมำกเป็นกำรเดินทวนกระแสควำมพอใจ และควำมต้องกำรของมนุษย์ จึงทำได้ยำก และเห็นผลช้ำแต่ก็จำเป็นต้องทำ เพรำะหำไม่ ควำมชั่วซึ่งทำได้ง่ำยจะเข้ำมำแทนที่ แล้วจะพอกพูนขึ้นอย่ำงรวดเร็วโดยไม่ทันรู้สึกตัว

พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๑๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒

โครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและร่วมมือพัฒนำประเทศ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวในวโรกำสพระชนมำยุ ๘๔ พรรษำ ดำเนินกำรโดย สโมสรโรตำรีเจริญนคร ภำค ๓๓๕๐ โรตำรีสำกล และสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ มหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง มหำวิทยำลัยรำชภัฎพระนคร มหำวิทยำลัยเทคโนโลยีรำชมงคลพระนคร ศูนย์นโยบำยสำธำรณะและกำรจัดกำร มหำวิทยำลัยเกษมบัณฑิต

พระบรมสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ ประดิษฐาน ณ หอเกียรติยศ อาคารสยามบรมราชกุมารี สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ศิลปิน : สุวัฒน์ วรรณมณี

...หลักธรรมแห่งควำมพอเพียง...

ทำดี...เริ่มที่ตนเองก่อน กำรแก้ควำมวุ่นวำยทั้งหลำยนั้น ที่ถูกแท้นั้นจะให้ผลจริง ต้องต่ำงคนต่ำงพร้อมใจกันแก้ที่ตัวเองเท่ำนั้น พร้อมใจกันและกันแก้ที่ตัวเองเท่ำนั้น จะให้ผลสำเร็จได้จริง ไม่มีอำนำจของบุคคลอื่นใด ที่จะสำมำรถบังคับบัญชำให้ใครหันเข้ำแก้ไขตนเองได้ นอกจำกอำนำจใจของเจ้ำตัวเองเท่ำนั้น .. ที่จะบังคับตัวเอง... ทั้งยังจะต้องเป็นอำนำจใจ ที่เกิดจำกปัญญำควำมเห็นถูกด้วย จึงจะสำมำรถนำให้หันเข้ำแก้ไขตนเอง ควรพยำยำมท ำควำมเชื่ อ ให้ แ น่ น อนมั่ น คงเสี ย ก่ อ นว่ ำ กำรแก้ ที่ตนเองนั้นสำคัญที่สุด จะต้องกระทำกันทุกคน ผลดีของส่วนรวม ของชำติของโลกจึงจะเกิดขึ้นได้

สมเด็จพระญำณสังวร สมเด็จพระสังฆรำช สกลมหำสังฆปรินำยก

โรตำรีสำกล Rotary International ฯพณฯ นำย พิชัย รัตตกุล ประธานโรตารีสากล ปีพ.ศ. ๒๕๔๕ - ๒๕๔๖ ปฏิบัติหน้าที่ผู้นาของสโมสรโรตารีกว่าสองหมื่นแห่งใน ๑๖๖ ประเทศทั่วโลก

โรตำรี (ROTARY) เป็นองค์กรซึ่งบาเพ็ญประโยชน์ให้บริการแก่มวล มนุษยชาติอยู่ในนานาประเทศทั่วโลก โรตำรี เป็นเครือข่ายของบรรดาผู้นา ชุ ม ชน ผู้ น าธุ ร กิ จ และผู้ น าของผู้ ป ระกอบวิ ช าชี พ ซึ่ ง มี ห ลากหลายทั่ ว โลก สมาชิ ก ของโรตารี ซึ่ ง เรี ย กว่ า โรแทเรี ย น (Rotarian) มี ค วามมุ่ ง มั่ น ที่ จ ะ เปลี่ยนแปลงชีวิตความเป็นอยู่ของผู้ด้อยโอกาสให้ดีขึ้น ส่งเสริมการให้บริการ ด้านวิชาชีพและให้บริการแก่สังคม โดยยึดมั่นในมาตรฐานจริยธรรมอย่างสูง สร้างความเข้าใจอันดีระหว่างกันและช่วยสร้างสันติภาพให้เกิดขึ้นในประเทศ ของตนและในต่างประเทศ Paul P. Harris เป็นผู้ก่อตั้งสโมสรโรตำรีชิคำโก (Rotary Club of Chicago) เมื่ อ วั น ที่ ๒๓ กุ ม ภาพั น ธ์ พ.ศ. ๒๔๔๘ โดยเป็ น สโมสรซึ่ ง ให้บริกำรแก่สังคมและมวลมนุษยชำติแห่งแรกของโลก ในช่วงที่เกิด สงครำมโลกครั้งที่ ๒ สมาชิกของสโมสรโรตารีได้มีบทบาทในการส่งเสริม การสร้างความเข้าใจระหว่างกันในบรรดาประเทศต่าง ๆ การประชุมใหญ่ของ โรตารีซึ่งจัดขึ้นที่กรุงลอนดอนในปี พ.ศ. ๒๔๘๕ เป็นการระดมความคิดซึ่ง ต่อมาได้พัฒนาไปสู่การจัดตั้งองค์กร UNESCO นอกจากนี้สมาชิกโรตารี ๔๙ คน ได้ทางานในฐานะผู้แทนและที่ปรึกษาในการก่อตั้งองค์การสหประชาชาติ ในปี พ.ศ. ๒๔๘๘

ปัจจุบัน โรตำรี เป็นองค์กรที่องค์การสหประชาชาติจัดให้มีสถานะเป็น ที่ปรึก ษาสู งสุดในบรรดาองค์ก รภาคเอกชน ความคิดเห็น ของโรตารีได้รับ การเชื่อถือและรับฟังอยู่ภายในระบบขององค์การสหประชาชาติ โรตำรีจึงมี ช่องทางเข้าถึงบุคลากรและทรัพยากรต่าง ๆ ขององค์การสหประชาชาติได้ ทั่วโลก โรตำรีทางานร่วมกับองค์การอนามัยโลก (WHO) องค์การยูนิเซฟ (UNICEF) ศู นย์ ค วบคุ มและป้ อ งกั น โรคของประเทศสหรั ฐ อเมริ ก า (U.S. Centers for Disease Control and Prevention) มูลนิธิบิลและเมลินดา เกทส์ (Bill & Melinda Gates Foundation) ตลอดจนรัฐบาลของประเทศต่าง ๆ เพื่อให้ บรรลุเป้าหมายสูงสุดของโรตารีในการขจัดโปลิโอทั่วโลก โรตำรี เป็นองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกาไร ไม่ฝักใฝ่ทางการเมือง โรตารี มีคาขวัญคือ กำรให้บริกำรเหนือตน หรือ Service Above Self โรตำรี เชื่อมั่น ว่า ผู้ที่ให้ บริก ารแก่ ผู้อื่นมากที่สุ ด จะได้รับประโยชน์สู งสุ ด โรตำรี ส่ ง เสริ ม กำรมี จิ ต ส ำนึ ก ต่ อ ส่ ว นรวม กำรมี จิ ต ส ำนึ ก ในกำรลงมื อ ใช้ ควำมรู้ควำมสำมำรถของตนในกำรบำเพ็ญประโยชน์ให้แก่ผู้อื่น เพื่อ ความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนในชุมชนและประเทศซึ่งสโมสรโรตารีตั้งอยู่ และ เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจระหว่างกันและสร้างสันติภาพให้เกิดขึ้นทั่วโลก

นำยกสโมสรโรตำรีกรุงเทพฯ - อับดุส ซำมำดและอดีตนำยก อำจำรย์ บำรุง ตันจิตติวัฒน์ มาร่วมฉลองครบรอบ ๘๐ ปี โรตารีในประเทศไทยและส่งเสริม การพัฒนาเด็กและเยาวชน

กำรก่อตั้งสโมสรโรตำรีในประเทศไทย อุดมการณ์กำรบำเพ็ญประโยชน์เหนือตน (Service Above Self) ของโรตารีได้แพร่หลายไปยังนานาประเทศทั่วโลก ผู้แทนพิเศษผู้มีอานาจเต็ม ของโรตารีสากล คือ James W. Davidson ได้ขอพระราชทานวโรกาสเข้าเฝ้า พระเจ้ำบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน เพื่อขอให้พระองค์ ประทานพระราชดาริ ใ นการก่อ ตั้งสโมสรโรตารีแห่งแรกขึ้นในประเทศไทย ต่อ มาเมื่อ วัน ที่ ๑๗ กั น ยายน พ.ศ. ๒๔๗๓ (ค.ศ. ๑๙๓๐) จึ งมี การก่ อ ตั้ ง “สโมสรโรตำรีกรุงเทพ” (Rotary Club of Bangkok) ขึ้น ณ พระราชวังพญาไท (ปัจจุบันคือ โรงพยาบาลพระมงกุฎฯ ถนนราชวิถี กรุงเทพฯ) เสด็จในกรม พระกาแพงเพชรอั ครโยธิน ทรงเป็นนายกก่อตั้งสโมสร ในงานประชุมก่อตั้ง สโมสรโรตารีกรุงเทพนั้น พระบำทสมเด็จพระปรมินทร มหำประชำธิปก พระปกเกล้ำเจ้ำอยู่หัว รัชกำลที่ ๗ ทรงพระกรุณาเสด็จไปประทับร่วมอยู่ด้วย ยังความภาคภูมิใ จปลาบปลื้ มปิติมาสู่ บรรดาโรแทเรียนเป็นล้ นพ้นอย่างหา ที่สุดมิได้ สมาชิกก่อตั้งของสโมสรโรตารีกรุงเทพ มี ๖๙ ท่าน เป็นชนสัญชาติ ต่างๆ จาก ๑๕ ประเทศ ใช้ภาษาอังกฤษในการประชุมสโมสรจนถึงปัจจุบัน ต่อ มาในปี พ.ศ. ๒๕๐๑ มีการก่อ ตั้ง สโมสรโรตารีแห่ งที่ส องขึ้ นใน ประเทศไทย คือ สโมสรโรตำรีธนบุรี พระยำมไหสวรรย์ เป็นนายกก่อตั้ง สโมสร โดยใช้ภาษาไทยในการประชุม ในปี พ.ศ. ๒๕๓๕ ผู้แทนพิเศษผู้ว่าการภาค คือ อน. วุฒิชัย หวั่งหลี จากสโมสรโรตารีธนบุรี และ อน. ปรีชา กลิ่นแก้ว จากสโมสรโรตารีพระนคร ได้ร่วมกัน ก่อตั้งสโมสรโรตำรีเจริญนครขึ้น ณ โรงแรมแมริออทสปาแอนด์รีสอร์ท เพื่อให้บริการบาเพ็ญประโยชน์แก่ชุมชน ในบริ เวณถนนเจริ ญนคร เขตธนบุ รี โดยมี การด าเนิ น กิ จกรรมร่ วมกั บมิ ตร โรแทเรียนในการให้ บริก ารบาเพ็ญประโยชน์เ หนือ ตนแก่ชุมชนและกลุ่มคน ผู้ด้อยโอกาสตามความเหมาะสมแก่ สถานการณ์ทั่วประเทศไทยและในต่าง ประเทศ โดยดาเนินการร่วมกับสโมสรคู่มิตรในประเทศญี่ปุ่น ออสเตรเลียและ ไต้หวัน อาทิ การบริจาคเงินสมทบช่วยโรงเรียนในเขตประสบภัยธรณีพิบัติใน ประเทศญี่ปุ่น กรณีวาตภัยและอุทกภัยครั้งใหญ่ในประเทศออสเตรเลียเมื่อไม่ นานมานี้ เป็นต้น

วัตถุประสงค์ของโรตำรี หนึ่ง การสร้างความคุ้นเคยระหว่างสมาชิก เพื่อการบาเพ็ญประโยชน์ สอง การยกระดับจรรยาบรรณในธุรกิ จและวิชาชีพ การยอมรับคุณค่าใน การประกอบอาชี พที่ ยั งคุ ณประโยชน์ และการให้ โรแทเรี ยนทุ กคน ภูมิใจในอาชีพของตน เพื่อบาเพ็ญประโยชน์ต่อสังคม สำม การส่ งเสริ มให้ โรแทเรี ยนทุ กคนน าเอาอุ ดมการณ์ แห่ งการบ าเพ็ ญ ประโยชน์ไปใช้ในชีวิตส่วนตัว ธุรกิจและชุมชน สี่

การเพิ่ มพู นความเข้ าใจ ไมตรี จิ ตและสั นติ สุ ขระหว่ างชาติ ด้ วยมิ ต ร สั มพั นธ์ ของบุ คคลในธุ รกิ จและวิ ชาชี พทั่ วโลกที่ มี อุ ดมการณ์ ในการ บาเพ็ญประโยชน์อย่างเดียวกัน Object of Rotary

The Object of Rotary is to encourage and foster the ideal of service as a basis of worthy enterprise and, in particular, to encourage and foster: FIRST

The development of acquaintance as an opportunity for service; SECOND High ethical standards in business and professions, the recognition of the worthiness of all useful occupations, and the dignifying of each Rotarian's occupation as an opportunity to serve society; THIRD The application of the ideal of service in each Rotarian's personal, business, and community life; FOURTH The advancement of international understanding, goodwill, and peace through a world fellowship of business and professional persons united in the ideal of service.

พิธีมอบถ้วยรำงวัลพระรำชทำน สมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี

ฯพณฯ นำย อรรถนิติ ดิษฐอำนำจ - องคมนตรี เป็นประธานในพิธีมอบถ้วยรางวัลพระราชทาน เมื่อวันที่ ๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ อาคารสยามบรมราชกุมารี สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

ฯพณฯ นำย อภิสิทธิ์ เวชชำชีวะ - นำยกรัฐมนตรี เป็นประธานพิธีเปิดโครงการ เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ ณ ห้องจีระ บุญมาก อาคารสยามบรมราชกุมารี สถาบั น บั ณฑิ ต พั ฒ นบริ ห ารศาสตร์ มี นั ก เรี ย นจากโรงเรี ย นต่ า ง ๆ รวมทั้ ง เยาวชน แลกเปลี่ยนโรตารีซึ่งสโมสรโรตารีเจริญนครอุปถัมภ์และนักศึกษาจากมหาวิทยาลัย หลาย แห่งมาร่วมงานกว่าสามร้อยคน

คำนำ

ฯพณฯ นำยอรรถนิติ ดิษฐอำนำจ องคมนตรี

จิตสานึกต่อส่วนรวมเป็นสิ่งที่ทุกชาติทุกสังคมให้ความสาคัญ หากคน ในชาติหรือสังคมใดมีจิตสานึกที่จะทาเพื่อประโยชน์ส่วนรวมเห็นแก่ประโยชน์ ของชาติมาก่อน ชาติหรือสังคมนั้นย่อมแข็งแรงเป็นปึกแผ่นและสามารถคง ความเป็นชาติให้ดารงอยู่อย่างมั่นคง จิตสานึกต่อส่วนรวมนี้มีความเกี่ยวข้อง เชื่อมโยงกับคุณธรรมและจริยธรรม ซึ่งมีคุณลักษณะเกี่ ยวกับการประพฤติ ปฏิบัติ รู้จักทาตนให้ เป็นประโยชน์ต่อสั งคม มีส่ วนร่วมในการทาประโยชน์ ให้ กับประเทศชาติ มีค วามรู้สึกผิดชอบ รวมถึงการยึดมั่นในคุ ณธรรมและ มี ค วามละอายต่ อ สิ่ ง ที่ ผิ ด ซึ่ ง ถื อ เป็ น ส่ ว นหนึ่ ง ของการมี จ ริ ย ธรรมที่ ดี ง าม ประกอบกับตระหนักถึงหน้าที่ของตนที่จะต้องปฏิบัติด้วยความรับผิดชอบตาม บทบาททางสั งคมที่ดารงอยู่ ให้สอดคล้ องกับวัฒนธรรมและรัฐธรรมนูญ ที่ กาหนดไว้โดยการเคารพกฎหมายและสิ ทธิ เ สรีภาพของผู้ อื่น เห็นได้จาก แผนพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจแห่งชาติฉบับปัจจุบันได้บรรจุเรื่องการสร้าง จิตสานึกสาธารณะไว้ในแผน ซึ่งถือเป็นสิ่งจาเป็นที่ต้องการความเอาใจใส่จาก ทุกภาคส่วนของสังคม

สโมสรโรตารีเจริญนครถือเป็นหน่วยงานหนึ่งที่เล็งเห็นและตระหนักถึง ความส าคั ญ ของการมีจิ ต ส านึ ก ต่ อ ส่ ว นรวม จึง ได้ มีก ารประกวดการเขีย น เรียงความชิงถ้วยรางวัลพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ตามโครงการพัฒนาเยาวชนให้เป็นคนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวม และร่วมมือพัฒนาประเทศ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวโรกาสพระชนมายุ ๘๔ พรรษา โดยเชิญชวนให้ประชาชนและนักเรียน นักศึกษามาร่วมกันแสดงความคิดความอ่าน พร้อมกันนี้ก็ได้รวบรวมบทความ ที่ไ ด้รับรางวัล จากการประกวดครั้งนี้มาจัดพิมพ์เป็นหนังสื อเพื่อมอบให้แก่ ห้องสมุดโรงเรียนและมหาวิทยาลัยทั่วประเทศ เพื่อเผยแพร่ในวงกว้างอัน เป็นปัจจัยหนึ่งที่ช่วยกระตุ้นและส่งเสริมให้เยาวชนหันมาสนใจให้ความสาคัญ กับ การมี จิต ส านึก ต่อ ส่ ว นรวมและใส่ ใ จที่จ ะพั ฒนาจิต ส านึ ก ในใจตนต่อ ไป นับเป็นกิจกรรมที่เป็นประโยชน์อันควรค่าแก่การยกย่อง ผมหวั ง เป็ น อย่ า งยิ่ ง ว่ า หนั ง สื อ เล่ ม นี้ จะช่ ว ย “ปลุ ก ” และ “ปลู ก ” จิ ต ส านึ ก ในตั ว ผู้ อ่ า นให้ “ตื่ น ” ขึ้ น มาตระหนั ก รู้ ถึ ง ความส าคั ญ ของการมี จิตสานึกต่อส่วนรวม สามารถเข้าใจและนาไปประยุกต์ปฏิบัติ พร้อมทั้งร่วมกัน กระทาการอันเป็นประโยชน์ต่อบ้านเมืองเพื่อความมั่นคงและเป็นปึกแผ่นของ ประเทศชาติสืบไป

( นายอรรถนิติ ดิษฐอานาจ ) องคมนตรี

สำรบัญ องค์กรโรตารี วัตถุประสงค์ของโรตารี คำนำ โดย ฯพณฯ นายอรรถนิติ ดิษฐอานาจ - องคมนตรี พระวรธัมโมวำท สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก ๑ เป็นคนดีและดำรงชีวิตอย่ำงพอเพียง โดย คุณ ปาริชาต โมกขมรรคกุล ๓ เยำวชนไทยช่วยชำติพ้นภัย ด้วยจิตอำสำ โดย คุณ พรทิพย์ ธนะภูมิ ๕ เยำวชนกับกำรอ่ำน : กำรอ่ำนเป็นรำกฐำนของชีวิต ๙ โดย นพ.สุทัศน์ ดวงดีเด่น อนำคตประเทศไทย : บทบำทเยำวชนกับกำรเปลี่ยนแปลงที่ยำกจะเลี่ยง ๑๑ โดย ดร. พรพธู รูปจาลอง รายละเอียดโครงการพัฒนาเยาวชนไทยของสโมสรโรตารีเจริญนคร ๑๗ ประกาศผลการประกวดเรียงความ ๒๕ ๒๗ เรียงความชนะการประกวดประเภท ครู อาจารย์ นักศึกษาปริญญาเอก และประชาชนทั่วไป หลักแนวคิด : แนวทำงกำรพัฒนำเด็กและเยำวชนให้เติบโต เป็นคนดีมีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและ มีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศและกรณีศึกษำ เรียงความรางวัลที่ 2 เรียงความรางวัลที่ 3 เรียงความรางวัลที่ 3 เรียงความรางวัลที่ 3

นาง เบญจา ธรรมจารัส นางสาว สุธีธิดา สุนทรนนท์ นาย วรพล มะคะที นาย อกนิษฐ์ ศรีภูธร

เรียงความชนะการประกวดประเภท นิสิต นักศึกษาระดับอุดมศึกษา หลักแนวคิด : กำรรู้จักจำแนกแยกแยะ “สิ่งที่ถูก-ผิด” “ควำมดี-ควำมชั่ว” กำรปลูกฝังจิตสำนึก ต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ เรียงความรางวัลที่ 1 นาย เกรียงไกร ฮ่องเฮงเส็ง เรียงความรางวัลที่ 2 นางสาว สุธิญา พูนเอียด

๓๕ ๔๙ ๖๑ ๗๓ ๘๕

๙๕ ๑๐๗

เรียงความรางวัลที่ 3 นางสาว นาย ธีรพล หน้าหู เรียงความรางวัลที่ 3 นางสาว คณิตา หอมทรัพย์ เรียงความรางวัลที่ 3 นางสาว นันทวัน พุ่งโตมร เรียงความชนะการประกวดประเภท นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่า หลักแนวคิด : กำรปลูกฝังแนวคิดให้เด็กและเยำวชน เติบโตเป็นคนดีมีจิตสำนึกต่อส่วนรวม ตระหนักและภำคภูมิใจในคุณค่ำควำมเป็นไทย เรียงความรางวัลที่ 1 เรียงความรางวัลที่ 2 เรียงความรางวัลที่ 3 เรียงความรางวัลที่ 3 เรียงความรางวัลที่ 3

ด.ช. ชาติไทย พุ่มอิ่ม นาย วัชรภัทร ด่านคงรักษ์ นาย กนกพล มงคล นาย จุฑาคภัสติ์ รัตนพันธ์ ด.ญ. พิมพลอย ชีระธรรม

๑๑๙ ๑๒๕ ๑๓๑ ๑๓๕

๑๔๓ ๑๕๑ ๑๖๑ ๑๖๕ ๑๖๙

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับมหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง เยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ โดย รศ. ดร. วันชัย ศิริชนะ ปำฐกถำประยูร กำญจนดุล ครั้งที่ ๒ เรื่อง ดุษฎีมำลำ แห่ง ฬ.จุฬำ เพื่อควำมวัฒนำของสังคมไทย โดย ศาสตราจารย์ ไชยยศ เหมะรัชตะ สำมัคคีธรรมช่วยลดควำมขัดแย้งและสร้ำงควำมสงบสุขในสังคม โดย ศาสตราจารย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนากุล ลูกเสือกับกำรพัฒนำประเทศ โดย ดร. อาณัฐชัย รัตตกุล สถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ : การสร้างความรู้ คู่คุณธรรมและจิตสานึกต่อส่วนรวม

๑๗๓ ๑๗๕ ๑๘๓

กรอบกำรปฏิรูปกำรเมืองใหม่ ภำยใต้บริบทของสังคมไทย : Popular Party System โดย ศาสตราจารย์ ดร. สมบัติ ธารงธัญวงศ์

๒๑๑

พันธกิจของนิด้ำ กำรส่งเสริมให้เยำวชนไทยมีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำท ในกำรพัฒนำสังคม โดย คุณ อิสรีย์ เมาอุทรณ์

๒๓๐ ๒๓๑

๑๙๓ ๒๐๑ ๒๐๙

เยำวนไทยกับจิตสำนึกต่อสำธำรณะ โดย ดร. สืบวงศ์ กาฬวงศ์ ๒๓๗ อนำคตไม่ใช่อย่ำงที่เคยเป็น : วัฒนธรรมไทยในช่วงกำรเปลี่ยนแปลง ๒๔๓ The Future Is Not What It Was : Thai Culture in Transition เขียนโดย Prof. Dr. William Klausner แปลโดย พรพธู รูปจาลอง

บททดสอบสี่แนวทำงของโรตำรี ROTARY FOUR-WAY TEST Is it the truth?

เป็นควำมจริงหรือไม่

Is it fair to all concerned?

เป็นการเที่ยงธรรมแก่ทุกฝ่ายที่ เกี่ยวข้องหรือไม่

Will it build goodwill and better friendships?

จะก่อให้เกิดไมตรีจิต มิตรภาพอันดียิ่งขึ้นหรือไม่

Will it be beneficial to all concerned? จะเป็นผลดีแก่ทุกฝ่ำยที่เกี่ยวข้อง หรือไม่

อดีตผู้ว่ำกำรภำค อวยชัย วีรวรรณ - สโมสรโรตารีปทุมวัน อดีตผู้ว่ำกำรภำค เกรียงเพ็ชร ทองบริสุทธิ์ - สโมสรโรตารียานนาวา อดีตผู้ว่ำกำรภำค วันชัย เอกบัณฑิตสโมสรโรตารีบางกะปิ อดีตผู้ว่ ำกำรภำค ดร. ไกร ตั้ งสง่ำ - สโมสรโรตารีเจริ ญนคร อดีตผู้ว่ำกำรภำค ชัยรัตน์ ประเสริฐล้ำ - สโมสรโรตารีสวนหลวง นำยก อับดุล ซำมำดสโมสรโรตำรีกรุงเทพฯ นำยกรับเลือก นพ. วิชัย วิจิตรพรกุล และสมาชิกสโมสร โรตารีเ จริ ญ นคร อดี ตนายกและนายกสโมสรโรตารี ใ นภาค ๓๓๕๐ ร่ว มใจส่ง เสริ ม โครงการพั ฒนาเยาวชนไทยให้ มีจิตสานึก ต่อส่วนรวมและร่วมพัฒนาประเทศไทยให้ มั่นคงเป็นปึกแผ่น โดย ฯพณฯ นำยอภิสิทธิ์ เวชชำชีวะ - นำยกรัฐมนตรี ให้เกียรติ เป็นองค์ปาฐกและประธานพิธีเปิดโครงการ เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ ที่ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ อุดมกำรณ์ของโรตำรี แน่วแน่ในกำรให้บริกำรเหนือตน (Service Above Self) โดยไม่แบ่งแยกสีผิว ไม่แบ่งแยกอุดมกำรณ์ทำงกำรเมือง หำกแต่ยึดมั่นใน ควำมถูกต้องชอบธรรมและเป็นธรรมแก่ทุกฝ่ำย

พระวรธัมโมวาท

(สมเด็จพระญาณสังวร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก วันเด็กแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๕๕

วันส ำคั ญอี กวันหนึ่ง ของชำติ คื อวัน เด็ กแห่ง ชำติ ที่ผู้ ใ หญ่ คื อ คณะรัฐมนตรีประกาศยอมรับความสาคัญของเด็ก ด้วยการให้จัดเฉลิมฉลอง เป็นประจาทุกปีในวันเสาร์ที่สองของเดือนมกราคม เด็กเป็นอนำคตของชำติ จริงดังที่รู้กันและกล่าวถึงกันอยู่ตลอดมา นับเป็นความสาคัญอย่างยิ่งของเด็ก แต่ผู้ใหญ่เป็นอนำคตของเด็ก ผู้ใหญ่ จึงเป็นความสาคัญที่สุดของชาติ เห็นได้ชัดเจนเป็นลาดับดังนี้ อนำคตของ ชำติอยู่ในมือของเด็กและอนำคตของเด็กอยู่ในมือของผู้ใหญ่ นั่นเท่ำกับ ชำติอยู่ในมือของผู้ใหญ่ในชำตินั่นเอง ผู้ใหญ่เป็นแบบอย่างอย่างไรให้เด็ก ดูให้เด็กรู้ให้เด็กเห็น จนฝังจิตฝังใจ จนรับไว้เป็นนิสัยใจคอการปฏิบัติของ เด็กไปโดยไม่รู้ตัวเป็นอนาคตของเด็ก นั่นคือเป็นอนาคตของชาติด้วย

๑

ผู้ใหญ่ในปัจจุบันเป็นอย่ ำงไร อนำคตของชำติจะเป็ นเช่ นนั้น โดยมีเด็กในปัจจุบันนั่นเองเป็นผู้สืบสาน เด็กในปัจจุบันจะเป็นอนาคตของชาติ หรือเป็นผู้ใหญ่ในอนาคตก็คือเป็นผู้ที่รับสิ่งที่พบเห็นเป็นการพูดการทาของ ผู้ใหญ่ไว้เป็นแบบอย่าง คิดตามพูดตามทาตามตั้งแต่ยังเป็นเด็ก จนกระทั่ง เป็นผู้ใหญ่ คือเป็นอนาคตของชาตินั่นเอง กล่าวโดยสรุป ยุคสมัยปัจจุบันเป็นยุคที่เรำมองโลกทั้งใบ เด็กๆ ทุ ก คนถื อ ว่ ำ เป็ น สมบั ติ ข องมนุ ษ ยชำติ เด็ ก ยั ง เป็ น ผู้ บ ริ สุ ท ธิ์ ผุ ด ผ่ อ ง เปรียบเหมือนผ้าขาว เอาสีอะไรไปใส่ย่อมเป็นสีนั้น จึงขอฝำกเด็กๆ ไว้กับ ผู้ใหญ่ ฝำกอนำคตของชำติไว้กับเด็ กๆ เพราะเขาเป็นความหวังของ ประชาชน การศึกษาโลกในใจของเด็กๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความคิดของ พวกเขา เป็นหนึ่งในแบบฝึกหัดที่สาคัญที่สุดของผู้ใหญ่. ขออำนวยพร

ครบรอบ ๙๙ ชันษำสมเด็จพระสังฆรำช วันที่ ๓ ตุลำคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ชำวพุทธ๓๗๐ ล้ำนคนยกย่องสมเด็จพระสังฆรำช องค์การผู้นาสุดยอดแห่งพระพุทธศาสนาโลก สานักงานที่เกียวโต ญี่ปุ่น ได้ถวายพระเกียรติคุณ สมัญญานามว่า "Supreme Holiness of World Buddhism" หรือ "เจ้าพระคุณสมเด็จ ฯ ผู้นาสูงสุดแห่งโลก พระพุทธศาสนา" ตามมติเห็นชอบของผู้นาสุดยอดพระพุทธศาสนา จาก ๓๒ ประเทศทั่วโลก ในนามของพุทธศาสนิกชน ๓๗๐ ล้านคน ทั่วโลก ที่มา : www.sangharaja.org

๒

“เป็นคนดีและดำรงชีวิตอย่ำงพอเพียง”

นำง ปำริชำต โมกขมรรคกุล นำยกสโมสรโรตำรีเจริญนคร ภำค ๓๓๕๐ โรตำรีสำกล ปี พ.ศ. ๒๕๕๓ - ๒๕๕๔

สมัยนี้ประชาชนทั่ว ไป มีพฤติกรรมเห็นแก่วัตถุ นิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เห็ นแก่ ล าภยศถาบรรดาศัก ดิ์และความมั่งมีร่ารวย มีการทุจริต มากขึ้นทุ ก ระดับ ผู้ใหญ่หรือหัวหน้าผู้บังคับบัญชาที่มีหน้าที่รับผิดชอบดูแลการงานต่างๆ ของบ้านเมืองก็สมคบกันทุจริต มากขึ้น ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริต ขาดคุณธรรม และจริ ย ธรรม เห็ น แก่ ป ระโยชน์ ส่ ว นตั ว มากกว่ า ประโยชน์ ส่ ว นรวมและ ประเทศชาติ ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ไม่ดีและไม่เป็นผลดีแก่เด็กและเยาวชนรุ่นหลัง โครงการพัฒนาเยาวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวม และ ร่วมมือพัฒนาประเทศ ซึ่งดิฉัน ดร. พรพธู รูปจาลองและสมาชิกสโมสรโรตารี เจริญนครทุกคน ได้เห็นถึงควำมสำคัญที่จะต้องช่วยกันปลูกจิตสำนึกให้ เยำวชนและประชำชนร่ ว มมื อ กั น พั ฒ นำประเทศให้ มั่ น คง พั ฒ นำ เยำวชนและประชำชนให้เป็นคนดี มีควำมรู้ คู่คุณธรรมและมีจริยธรรม โดยยึดมั่นในพระรำชดำรัสของพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัว ที่ทรงพระ กรุณาพระราชทานให้เป็นแนวทางในการดาเนินชีวิตเสมอมา พระองค์ท่านได้ สอนคนให้เป็นคนดีและดารงชีวิตอย่างพอเพียง หากคนส่วนใหญ่สามารถทาได้ ประเทศชาติของเราก็จะอยู่ได้อย่างมีความสุขสบายตลอดไป ดิฉันและสมาชิกสโมสรโรตารีเจริญนคร มีเจตนาแน่วแน่จะช่วยกัน ดาเนินการและส่งเสริมให้โครงการปลูกจิตสานึกให้เยาวชนและประชาชนทุก คนมีคุณ ธรรมและจริยธรรม ตามกาลั งความสามารถจะทาได้ และหวังว่า ประชาชนที่มีจิตสานึก ดีทุกคนคงจะส่ งเสริมและช่ว ยกันพัฒนาเยาวชนและ พัฒนาประเทศชาติของเราสืบไป. ๓

ระดับกำรรับรู้กำรคอร์รัปชั่นของประเทศไทย เมื่อเทียบกับประเทศอื่นในอำเซียน

ประเทศ

ปี พ.ศ. ๒๕๕๔ ดัชนีกำร ลำดับที่ คอร์รัปชั่น

๒๕๕๓ ดัชนีกำร คอร์รัปชั่น

๒๕๕๒ ดัชนีกำร คอร์รัปชั่น

๒๕๕๑ ดัชนีกำร คอร์รัปชั่น

สิงคโปร์

๕

๙.๒

๙.๓

๙.๒

๙.๒

บรูไน

๔๔

๕.๒

๕.๕

๕.๕

๐

มำเลเซีย

๖๐

๔.๓

๔.๔

๔.๕

๕.๑

ไทย

๘๐

๓.๔

๓.๕

๓.๔

๓.๕

อินโดนีเซีย

๑๐๐

๓.๐

๒.๘

๒.๘

๒.๖

เวียดนำม

๑๑๒

๒.๙

๒.๗

๒.๗

๒.๗

ฟิลิปปินส์

๑๒๙

๒.๖

๒.๔

๒.๔

๒.๓

ลำว

๑๕๔

๒.๒

๒.๑

๒

๒

กัมพูชำ

๑๖๔

๒.๑

๒.๑

๒

๑.๘

พม่ำ

๑๘๐

๑.๕

๑.๔

๑.๔

๑.๓

หมำยเหตุ : ผลการสารวจเกี่ยวกับการเข้าถึงข้อมูล การติดสินบนเจ้าหน้าที่ของรัฐ การจัดซื้อ/จัดจ้างภาครัฐ และการบังคับใช้กฎหมายต่อต้านการคอร์รัปชั่น ในประเทศต่าง ๆ จานวน ๑๘๓ ประเทศทั่วโลก ระดับที่ใช้จัดลาดับนับ จาก ๐ (มีการคอร์รัปชั่นสูง) จนถึง ๑๐ (ปลอดจากการคอร์รัปชั่นมาก) โดยประเทศนิ วซี แลนด์ (๙.๕) เดนมาร์ก (๙.๔) และฟิน แลนด์ (๙.๔) ปลอดการคอร์รัปชั่นสูงสุด ในขณะที่เกาหลีเหนือ (๑.๐) และโซมาเลีย (๑.๐) อยู่ลาดับต่าสุด ที่มำ : cpi.transparency.org

๔

เยำวชนไทยช่วยชำติพ้นภัย ด้วยจิตอำสำ

นำง พรทิพย์ ธนะภูมิ นำยกสโมสรโรตำรีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๕๔ – ๒๕๕๕ ภำค ๓๓๕๐ โรตำรีสำกล

จากเหตุการณ์อุทกภัยปลายปี พ.ศ. ๒๕๕๔ หลายภาคส่วนทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน องค์กร สถาบันการศึกษาต่างๆ เริ่มกล่าวถึงและตระหนักถึง ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ใกล้ตัวเรามากขึ้น... หากจะพูดกันจริงๆ แล้ว ปัญหาเหล่านี้ มีนักวิชาการ และบุคคลผู้มีความรู้ความสามารถมากมายต่างให้ความสาคัญมา นาน แม้กระทั่งการดาเนินการส่งเสริมกระตุ้นและให้ความสาคัญ ดังจะเห็นได้ จากกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมที่ปรากฏให้เห็นตามสื่อโทรทัศน์ สื่อวิทยุ แผ่นพับ เป็นต้น แต่การกระตุ้นหรือสร้างให้เกิดการกระทาอย่างจริงจัง นั้นมีความคิดและสะท้อนให้เห็นในหลายแง่ความคิดเห็น เช่น มองว่าสมควรใช้ กฎหมายบังคับและสร้างวินัยให้คนในชาติอย่างจริงจัง หรือมองว่าควรเน้นและ ปลูกฝังไปยังตัวเยาวชน และหลาย ๆ ครั้งที่ได้ยินคาว่า “จิตอำสำ” จิตอำสำ ตามการสันนิษฐานเบื้องต้นนั้นน่าจะมีความสัมพันธ์กับคา ว่า อาสาสมัคร (Volunteer) คาๆ นี้ดูเป็นคาง่ายๆ เข้าใจง่ายๆ แต่จริงๆ แล้ว เต็มไปด้วยความหมายแฝงที่สาคัญ ที่ทาให้คนมีความแตกต่างกันเลยทีเดียว คาๆ นี้จึงเป็นคาที่มีเกียรติและน่ายกย่องเป็นที่สุด ดังนั้น “จิตอาสา” ก็คือ จิตใจ ของผู้มีความเสียสละเพื่อส่วนรวม หรือผู้อื่นโดยไม่คานึงถึงความเหน็ดเหนื่อย ของตนเอง การปลู ก ฝั ง ให้ เ ยาวชนของชาติ มี “จิ ต อาสา” โดยเฉพาะด้ า น สิ่งแวดล้อมนั้นมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้องคือ ครอบครัว โรงเรียน เพื่อนฝูง สื่อต่างๆ หรือแม้กระทั่งดาราขวัญใจของเยาวชนนั้นๆ

๕

การปลูกฝังให้เยาวชนมีจิตอาสาด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่ งแวดล้อ ม ควรเน้นไปที่การพั ฒนากระบวนการกลุ่ มหรือ การทางาน ร่ ว มกั น เป็ น หมู่ ค ณะ จะต้ อ งให้ บ ทบาทและการได้ มี โ อกาสปฏิ บั ติ จ ริ ง ใน โรงเรียนและชุมชนท้องถิ่น ในระดับที่สามารถกระทาได้ ประสบการณ์ต่างๆ จะช่ว ยปลู ก ฝั ง ความคิ ด บ่ม เพาะจิ ต ใจ เยาวชนมี ส านึก ที่ จะพัฒ นาตนเอง สร้างลักษณะนิสัยที่เป็นพื้นฐานแห่งการเสียสละ คานึงถึงประโยชน์ของสังคม ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน มีหัวใจที่รักและหวังดีต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน คุณสมบัติดังกล่ าวเป็นตัวก าหนดให้ เ ยาวชนทั้งหลายพร้อ มที่จะก้าวมาเป็น เยาวชนผู้มีจิตอาสาด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมนั้น สามารถกระทาได้ หลากหลายวิ ธี กำรอนุ รั กษ์ ทรั พยำกรธรรมชำติ และสิ่ งแวดล้ อมโดย แนวทำงปฏิบัติ ได้ในทุกระดับ เช่น กำรใช้ทรัพยำกรอย่ำงประหยัด หรือ การใช้เท่าที่มีความจาเป็น เพื่อให้เกิดประโยชน์อย่างคุ้มค่ามากที่สุด กำรนำ กลั บมำใช้ ซ้ ำอีก เป็ นการส่ งเสริ มให้ น าสิ่ งของที่มี การใช้แล้ วมาใช้ ซ้ า เช่ น ขวดแก้ว กระดาษที่เขียนด้านเดียว เป็นต้น กำรซ่อมแซมสิ่งของต่างๆ เป็น การส่งเสริมให้เยาวชนมีความคิดริเริ่มซ่อมแซมสิ่งที่เกิดการชารุด เพื่อยืดอายุ การใช้ งานต่ อ ไป กำรใช้ สิ่ งของทดแทน เป็ นอี กหนึ่ งวิ ธี ที่ ช่ ว ยลดการใช้ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อม เราจะพบเห็นกันบ่อ ยๆ ในสื่อโทรทัศน์ เช่น การรณรงค์ให้ใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก การส่งเสริมให้นาแก้วกาแฟจาก บ้านเพื่อแทนแก้วกระดาษ การประดิษฐ์กระทงจากวัสดุที่ย่อยสลายง่ายแทน การใช้โฟม เป็นต้น สิ่งสำคัญอีกประกำรหนึ่งสาหรับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมก็คือ การเป็นแบบอย่างให้กับเยาวชน เรามักจะได้ยินเสมอว่า ขอ ฝากความหวังไว้กับเยาวชนผู้ซึ่งเป็นผู้ใหญ่ในอนาคต แต่ผู้ใหญ่เองยังไม่ได้เป็น แบบอย่างที่ดี แบบอย่างที่จะทาให้เยาวชนกระทาตามอย่างไม่ขวยเขิน กำร พั ฒ นำคุ ณภำพประชำชนจึ งเป็ นปั ญ หาส าคั ญ ของการอนุ รั กษ์ ทรั พยากร ธรรมชาติและสิ่ งแวดล้ อมของไทย การส่ งเสริมให้ประชาชนในท้องถิ่ นได้ มี ส่วนร่วมช่วยกันดูแลรักษา เพื่อประโยชน์ในการดารงชีวิตในละแวกบ้านของ ๖

ตนเอง ในท้องถิ่นของตนเอง การสร้างความรู้ความเข้าใจระหว่างหน่วยงานของ รัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับประชาชน ให้มีบทบาทหน้าที่ในกำรอนุรักษ์ ทรัพยำกรธรรมชำติและสิ่งแวดล้อม ตอนนี้ไม่ใช่แค่ต้องการเยาวชนที่มีจิต อาสาเท่านั้น แต่ประเทศชาติต้ องการผู้ใหญ่ที่มีจิตอาสา พร้อมที่จะทาตนเป็น แบบอย่างที่ดีให้กับเยาวชนด้วย

คน คือ ทุนมนุษย์ที่สาคัญที่สุดในการสร้างชาติ “ควำมรู้ คือ อำนำจ สร้ำงชำติต้องสร้ำงคน” รัฐบาล “ต้องทุ่มทุน” ในการพัฒนาระบบการศึกษาของไทย ให้มี “คุณภำพ” เพื่อเสริมสร้างให้ “คนไทยมีขีดควำมสำมำรถในกำรสร้ำงชำติ” ทัดเทียมอารยประเทศ ศ. ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ พ.ศ. ๒๕๕๒

๗

สโมสรโรตำรีเจริญนครมอบทุนสมทบมูลนิธิร่วมกตัญญู และสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ มอบชูชีพ เต็นท์และเครื่องกลั่นน้าบริสุทธิ์ แบบพกพา (Life Straw) ให้แก่ คุณ บิณฑ์ บรรลือฤทธิ์ นักแสดงและผู้กากับภาพยนตร์เรื่อง ปัญญาเรณู ช่วงที่ ประเทศไทยประสบวิกฤติมหาอุทกภัยปลายปี พ.ศ. ๒๕๕๔ เพื่อนาไปใช้ในการบาเพ็ญ ประโยชน์ช่วยเหลือผู้ประสบภัย โดยได้ประกำศเกียรติคุณให้แก่ คุณ บิณฑ์ บรรลือฤทธิ์ และคุณ เอกพันธ์ บันลือฤทธิ์ ในฐำนะผู้ประกอบอำชีพดี เด่น ซึ่งได้ช่วยเหลือผู้ ประสบสำธำรณภัยอย่ำงต่อเนื่อง เป็นที่ประจักษ์ถึงกำรมีจิตอำสำน่ำยกย่องเอำ อย่ำง.

๘

เรื่องของเยำวชนกับกำรอ่ำน : กำรอ่ำนเป็นรำกฐำนของชีวิต

นพ.สุทัศน์ ดวงดีเด่น นำยกสโมสรโรตำรีเจริญนคร ปีพ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๖

เราทุก คนตระหนัก ดีว่า การอ่านนั้นมีค วามส าคั ญเพียงใด แต่ค น จานวนน้อยที่มีความเข้าใจถึงความสาคัญของการพัฒนาทักษะการอ่าน ให้ เรียกได้ว่าอ่ำนเป็น นั่นก็คืออ่านให้ตรงวัตถุประสงค์ของการอ่าน ไม่ว่ าจะ เป็นการอ่านเพื่อความบันเทิง หรือการอ่านเพื่อให้ได้สาระ ความรู้ หรือในการ นาไปใช้ประโยชน์ ทักษะในการอ่านนั้นจาเป็นต้องมีการพัฒนามากขึ้นเรื่อยๆ ตลอดชีวิต แต่ช่วงที่สาคัญที่สุดที่จะพัฒนาทักษะเหล่านี้ก็คือช่วงเยาวชนที่ กาลังอยู่ในวัยศึกษาเล่าเรียน รากฐานที่จะทาให้เราพัฒนาการอ่านให้ได้ดีนั้น สิ่งแรกที่ต้องคานึงถึง ก็คือการพัฒนาให้เรารักการอ่าน มีความหลงใหลในการอ่าน จนเป็นส่วนหนึ่ง ในชีวิตประจาวันที่จะขาดเสียไม่ได้ การได้มีโอกาสเข้าร่วมการประกวดหรือ ได้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันคนที่รักการอ่านด้วยกันนั้น นับว่าเป็นปัจจัยที่มี ความสาคัญเป็นอย่างยิ่งต่อการที่จะปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้แก่เยาวชนทุก คน

๙

การที่จ ะเติบโตและมี ค วามก้ าวหน้า ในแต่ล ะขั้นของทุกวิช าชีพ มี ความจาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องพัฒนาทักษะในการอ่านให้ดี การที่จะอ่านได้เร็ว ทันเวลาที่จะนาข้อมู ลไปใช้งาน อ่านจับใจความสาคัญได้ อ่านแล้วมีความ เข้าใจอย่างลึ กซึ้ง จนสามารถเปลี่ ยนแปลงพฤติกรรมของผู้อ่าน อ่านแล้ ว สามารถแยกแยะว่า สิ่งใดถูกสิ่งใดผิด สิ่งใดควร สิ่งใดมิควร ทุกอย่างล้วนแต่ ต้องการคาแนะนาที่ดี ต้องฝึกฝนจนเป็นนิสัยติดตัว สาหรับนักเรียนที่ ต้องสอบแข่งขันให้ได้คะแนนดี หรือต้องการที่จะ พัฒนาเป็นคนที่ได้ชื่อว่าเป็นนักเรียนที่เรียนเก่งนั้น ยิ่งต้องฝึกฝนทักษะในการ อ่านให้เหนือชั้นขึ้นไปอีก คือต้องอ่านแล้วจาได้ สามารถนาไปประยุกต์ใช้ได้ เล่าให้คนอื่นฟังได้ ว่าที่อ่านมา อะไรเป็นสาระที่สาคัญ ถ้าจะให้หรูขึ้นไปอีกก็คือ อ่านแล้วสามารถจับใจความที่อยู่ระหว่างบรรทัดของผู้เขียน ซึ่งอาจจะไม่ได้ เขียนไว้เป็นตัวอักษร แต่ผู้อ่านสามารถสัมผัสได้ว่า ผู้เขียนต้องการที่จะสื่อถึง อะไร ยังมีสิ่งดีๆที่รออยู่เบื้องหน้าสาหรับเยาวชนที่หมั่นพัฒนาตนเองจนได้ ชื่อว่าเป็น “นักอ่ำน” ก็คือ การพัฒนาตนเองจนสามารถเขียนให้ผู้อื่นอ่านได้ สามารถใช้ปลายปากกาสื่อสิ่งที่อยู่ในก้นบึ้งของหัวใจออกมาให้ทุกคนได้สัมผัส ถึงความเป็นตัวตนหรือสื่อสิ่งที่จะก่อประโยชน์ หรือความบันเทิงให้นักอ่าน ท่านอื่นๆได้ชื่นชม ทั้งหมดนี้คือสิ่งที่อยากฝากถึงเยาวชนที่จะเป็นอนาคตของ ประเทศไทยสืบไป

พ.ศ. ๒๕๕๕

๑๐

อนำคตประเทศไทย : บทบำทเยำวชนกับกำรเปลี่ยนแปลงที่ยำกจะเลี่ยง



โดย ดร. พรพธู รูปจำลอง

ประเทศไทยเคยโดดเด่นในฐานะประเทศเกษตรกรรมซึ่งปลู กข้าว คุณภาพดีเป็นที่ต้องการของตลาดโลก ในขณะนี้เกษตรกรเผชิญปัญหาน้าท่วม ประจาปี ผลผลิตลดลงในขณะที่ต้นทุนสูงขึ้น เกษตรกรส่วนใหญ่จึงยังยากจน.. ไม่ว่ารัฐบาลจะใช้นโยบายรูปแบบใดมาพยุงราคาก็ยังไม่อาจช่วยปลดหนี้และ ยกระดับฐานะขึ้นได้อย่างยั่งยืน ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาประเทศไทยเผชิญกับ การเปลี่ยนแปลงที่ท้าทายหลายรูปแบบ การเปลี่ยนแปลงหลายอย่างเกิดจาก การดาเนินนโยบายของภาครัฐ อาทิ การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจซึ่งรัฐบาล เน้นการพัฒนาภาคอุตสาหกรรมโดยให้ความสาคัญแก่การเจริญเติบโตทาง เศรษฐกิจมากกว่าความมั่นคงของสังคม สังคมไทยถูกครอบงาด้วยลัทธิบริโภค นิยม คนในชนบทที่เคยดาเนินชีวิตอย่างเรียบง่ายพอเพียงในแบบฉบับของ ตนได้ เคลื่ อนย้ายมาทางานในเมืองใหญ่ ที่แออัด เพื่อแสวงหาโอกาสที่ดีกว่ า โดยหวังว่าการขายแรงงานจะทาให้ชีวิตดีขึ้น แต่ก็ใช่ว่าจะเป็นดังที่หวัง ในขณะเดียวกันเด็กไทยเติบโตโดยขาดคุณภาพทั้งทางด้านอารมณ์และ การศึกษา คุณภาพของระบบการศึกษาไทยด้อยลง ขาดการพัฒนาบุคลากร ด้านการศึกษา ขาดแรงจูงใจให้ผู้ มี คุ ณสมบั ติและคุ ณวุฒิ สู งเข้ามาประกอบ อาชีพครู ผนวกกับความยากจนของครอบครัวทาให้เด็ก ขาดโอกาสทางการ 

อดีตนายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๒ - ๒๕๔๓ ประธานโครงการพัฒนาเยาวชนฯ สโมสรโรตารีเจริญนคร พ.ศ. ๒๕๔๙ - ปัจจุบัน อาจารย์หลักสูตรปริญญาเอก ศูนย์นโยบายสาธารณะและการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

๑๑

ศึกษาเพราะต้องช่วยครอบครัวทางานยังชีพ นอกจากนี้ความเหลื่อมล้าของ คนในชาติ ใ นการเข้าถึ งทรัพ ยากรธรรมชาติ ความล้ มเหลวในการส่ งเสริ ม ค่านิยมที่ยึดมั่นในคุณ ธรรมจริยธรรม ทาให้สั งคมไทยตกอยู่ใ นภาวะวิกฤติ การพัฒนาด้านอุตสาหกรรมมีส่วนทาให้คนในสังคมไทยยึดติดกับความสาเร็จ ทางการเงิน คนส่วนใหญ่ ชื่นชมยกย่องคนที่ร่ารวย ประสบความสาเร็จในการ สร้างความมั่งคั่ง โดยมองข้ามวิธีการที่เขาหามาได้ ลัทธิบริโภคนิยมและความ สาเร็จทางการตลาดของผู้ผลิตและจาหน่ายสินค้าได้ครอบงาเด็กและเยาวชน ทั่ว โลก สะท้อ นให้ เ ห็ นจากข่าวนั ก ศึก ษาขายบริการเพื่อ นาเงิ นไปใช้ชีวิ ต หรูหรา ซื้อกระเป๋าแบรนด์เนม ในบางประเทศเด็กยอมขายไตของตนเองเพื่อ นาเงินไปซื้อโทรศัพท์รุ่นล่าสุด ปัญหาสังคมเกิดจากตัวเด็กเองหรือเกิด จากการยัดเยียดของผู้ใหญ่ที่ดาเนินธุรกิจโดยขาดความรับผิดชอบต่อ สังคม? ปั ญ หำคุ ณ ภำพด้ ำ นกำรศึ ก ษำส่ ง ผลต่ อ คุ ณ ภำพของเด็ ก และ เยำวชน นโยบายด้ า นการศึ ก ษาของไทยเน้ น การประเมิ น ผลครู ผู้ ส อน มากกว่าที่จะวัดจากพัฒนาการด้านอารมณ์และความสาเร็จทางการศึกษาของ เด็กและเยาวชน คุณภาพของนักเรียนนักศึกษาไทยในทศวรรษที่ผ่านมาด้อย ลง ควำมสำมำรถในกำรอ่ ำนออกเขี ยนได้ ไม่ สมกับระดั บชั้ นทำงกำร ศึ กษำ หำกแต่ กระตื อรื อร้ นในกำรซึ มซั บ กำรไหลบ่ ำของวั ฒ นธรรม ต่ำงชำติ ส่งผลต่ออัตลักษณ์ ของควำมเป็นไทย ในขณะที่ประเทศเกาหลี เป็นผู้ส่งออกวัฒนธรรมซึ่งประสบความสาเร็จอย่างสูงในเอเชียในช่วงทศวรรษ ที่ผ่านมา กระแสเคป็อป ทาให้เด็กและเยาวชนไทยจานวนไม่น้อยคลั่งไคล้ นักร้อง นักแสดง เกาหลี อยากมีใบหน้าละม้ายคล้ายหนุ่มสาวชาวเกาหลี มีการ จัดทัวร์ไปทาศัลยกรรมที่ประเทศเกาหลี การเลียนแบบท่าเต้นของนักร้องเกาหลี เผยแพร่จนระบาดไปทั่วโลก ควำมภำคภู มิใจในควำมเป็นไทยจืดจำงลง ปัจจุบันเด็กไทยจานวนมากขาดความขยันหมั่นเพียรในการศึกษา ขาดความ มุ่งมั่นที่จะประกอบอาชีพ ขาดความอดทนที่จะรอคอยไต่เต้าสู่ ความ สาเร็จ เพื่อพิสูจน์ว่าสามารถทาได้ ด้วยตนเองโดยไม่ต้องอาศัยความมั่งคั่งและชื่อเสียง (หากมี ) ของครอบครั ว การได้ รั บความส าเร็ จในหน้ าที่ การงาน การไต่ เต้ าสู่ ตาแหน่งสูงๆ ในภาครัฐและตาแหน่งทางการเมืองขึ้นอยู่กับว่าเป็นญาติใคร ใคร ๑๒

เป็นผู้สนับสนุน มิได้ขึ้นอยู่กับสติปัญญาและความสามารถของตนเอง บ่อยครั้ง มีการกล่าวว่า สังคมไทยมีปัญหาเพราะเป็นสังคมที่ผูกติดกับระบบอุปถัมภ์ มี ลาดับชนชั้นเหลื่อมล้าไม่เท่าเทียมกัน คนบางกลุ่มจึงต้องการที่จะก่อให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงทางการเมืองและสังคม หากฟังเผิน ๆ ก็ดูเหมือนว่า น่าจะเป็น ความคิดก้าวหน้าเพื่อสร้างความเท่าเทียมกันในสังคม แต่เมื่อพิจารณาจากสิ่งที่ ได้เกิดขึ้นและกาลังดาเนินอยู่ ทาให้มีข้อกังขาว่า มีเป้ำหมำยเพียงจะพลิก สถำนกำรณ์ ให้พรรคพวกของตนได้กลายเป็นผู้อุปถัมภ์รายใหญ่ของระบบ การเมือง เพื่อรวบอานาจทางการเมืองเข้าครอบงาระบบราชการทั้งตารวจ ทหารและพลเรือนได้อย่างเต็มที่หรือไม่? การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวน่าจะเกิด ผลเสียแก่ประเทศชาติ เพราะหากคนทั่วไปไม่ยอมสยบหรือเข้าเป็นพวกกับ ผู้นาระบบทุนการเมืองอุปถัมภ์อย่างเต็มรูปแบบ ซึ่งหวังจะกลายเป็นผู้อุปถัมภ์ รายใหญ่ที่มีอานาจสูงสุดของประเทศ ก็จะไม่มีโอกาสเข้าถึงแหล่งผลประโยชน์ หรืออาจถูกคุกคาม ในขณะที่ระบบยุติธรรมถูกสั่นคลอนและอานาจตุลาการถูก ท้าทายทั้งโดยตรงและโดยอ้อมอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน การตัดสินคดีของ ตุลาการได้รับการยอมรับโดยไม่ถูกโจมตี ต่อเมื่อฝ่ายของตนได้รับประโยชน์ อัตตำธิปไตยกำลังเบ่งบำน? ระบบทุ น กำรเมื อ งอุ ป ถั ม ภ์ อ ย่ ำ งเต็ ม รู ป แบบหรื อ ที่ เ รี ย กกั น ว่ า ธนำธิปไตยเต็มรูปแบบ ได้กลายเป็นเครือข่ายระบบอุปถัมภ์ใหม่ของประเทศ ไทย การเข้าสู่อานาจทางการเมืองโดยใช้เงินทุนของเจ้าของพรรคและพวกพ้อง ส่ ง ผลต่ อ การก าหนดนโยบายเพื่ อ เอื้ อ ประโยชน์ แ ก่ ก ลุ่ ม พวกพ้ อ งของตน นายทุนเจ้าของพรรคและพวกพ้องอาจใช้เงินลงทุนเพียงเล็กน้อยในการเลือกตั้ง เพื่อให้ได้รับชัยชนะ เพราะถือหลักว่า Might Makes Right - ผู้ครองอานาจ จักกลายเป็นผู้มคี วามชอบธรรม ตัวเลขงบประมาณในอนาคตซึ่งจะหามาจากภาษี ของประชาชนถูกนามาตั้งเป็นโครงการต่าง ๆ ให้ถูกใจประชาชนกลุ่มเป้าหมาย เพื่อให้ได้รับชัยชนะในการเลือกตั้ง นักการเมืองไร้หิริโอตัปปะใช้กลยุทธ์ในการ ขยายฐานเสียงให้แก่พรรคของตน ด้วยค่าใช้จ่ายอันเป็นเงินภาษีของประชาชน ประเทศไทยเผชิญปัญหาการคอร์รัปชั่นทางตรงที่นักการเมืองหรือเครือญาติ บริว ารเรียกเก็บและได้รับประโยชน์โดยตรงทันที หรือการออกนโยบายซึ่ง เอื้อประโยชน์ให้แก่กลุ่มธุรกิจของตนเองและพวกพ้อง ที่เรียกว่ากำรคอร์รัปชั่น ๑๓

เชิ งนโยบำย ระบบทุ นการเมือ งอุ ป ถั ม ภ์เ ต็ม รู ปแบบหรือ ธนาธิ ป ไตยเต็ ม รูปแบบกาลังทาลายโครงสร้างสังคมไทยและทาให้ประเทศไทยอ่อนแอ มีการ ใช้เงินภาษีของประชาชนซื้อเสียงล่วงหน้าตามนโยบายประชานิยม และมีการ ใช้เงินสดซื้อเสียงประหนึ่งว่า ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สามารถซื้อขายได้ โดยมุ่ งชนะการเลื อกตั้ งเพื่ อจะได้ อ้ างความชอบธรรมในการเข้ าสู่ อ านาจรั ฐ การกระทาเช่นนี้ ควรถู กประณามเพราะเป็นกำรคอร์รัปชั่ นประชำธิปไตย ผู้ที่มีพฤติการณ์เช่นนี้มิได้หวังดีต่อเพื่อนร่วมชาติและประเทศชาติอย่างแท้จริง ในขณะเดี ย วกั น ประเทศไทยยั ง เผชิ ญ กั บ ภั ย ธรรมชำติ ที่ มิ อ ำจ หลีกเลี่ยงได้ เช่น แผ่นดินไหว วาตภัยและอุทกภัย ซึ่งส่วนหนึ่งเกิดจากการ ตัดไม้ทาลายป่าบนภูเขา การขยายตัวของการท่อ งเที่ยวซึ่งรุกล้าเข้าไปใน บริเวณที่มีธรรมชาติงดงาม เมื่อคนไปท่องเที่ยวมากขึ้นก็มีการทาลายป่าและ สภาพธรรมชาติจนแหล่งท่องเที่ยวเสื่อมโทรม แล้วจึงขยับขยายไปเรื่อย ๆ เพื่อ หาทาเลท่องเที่ยวแห่งใหม่ที่มีธรรมชาติงดงาม เพื่อพัฒนาขึ้นใหม่จนมีลักษณะ เป็นการท่องเที่ยวเลื่อนลอย เมื่อแหล่งท่องเที่ยวเป็นที่นิยมแล้วเสื่อมโทรมก็ จะย้ายไปที่ ใหม่ที่สดใสกว่า ลักษณะเดียวกั บการทาไร่เลื่ อยลอย นอกจากนี้ ผลกระทบจากภาวะโลกร้อน ก่อให้เกิดภัยพิบัติธรรมชาติ การเกิดแผ่นดินไหว ในบริเวณที่ไม่เคยเกิดมาก่อน และการเกิดอุทกภัยครั้งใหญ่ที่คนไทยรับมือไม่ ทันในปีก่อน หากคนไทยยังคงนิ่งเฉยหรือทาได้เพียง เตรียมถุงยังชีพไว้เพื่อ หยิบติดตัวเผ่ นหนีเอาตัวรอด โดยไม่ พยายามหาทางแก้ ไขหรือรับมือกับการ เปลี่ยนแปลง ประเทศไทยจะมีโฉมหน้าอย่างไรในทศวรรษหน้า? สังคมไทยถูกบ่อนทำลำยด้วยภัยจำกระบบทุนกำรเมืองอุปถัมภ์ เต็มรูปแบบ ผู้บริหำรประเทศไม่ได้เอำใจใส่อย่ำงจริงจังที่จะเร่งรีบรับมือ แก้ไขปัญหำภัยคุกคำมจำกธรรมชำติ เพื่อบรรเทำผลเสียในระยะยำวอย่าง มีประสิ ทธิ ภาพและประสิ ทธิ ผล ปั ญหาอุ ทกภั ยที่ เกิ ดขึ้ นซ้ าซากทุ กปี ท าให้ ประชาชนซึ่งอาศัยอยู่บริเวณที่ลุ่มริมแม่น้าเจ้าพระยาต้องอพยพขึ้นมาอาศัย นอนอยู่บนถนนคราวละหลายเดือนทุก ๆ ปี และปัญหาการทรุดตัวของดินในเขต กรุงเทพมหานคร ซึ่งกาลังทรุดตัวลงต่ากว่าระดับน้าทะเลทุกปี ๆ ละ ๑๕ - ๒๐ เซนติเมตร หลักฐานเชิงประจักษ์ปรากฏเป็นข่าวถี่ขึ้นว่า ถนนยุบตัวหลายจุด ในกรุงเทพมหานครและจะตามอุดทีละจุดเท่านั้นหรือ? มนุษย์เกิดมาพร้อม ๑๔

ความเสี่ ยงต่อภัยธรรมชาติที่มิอ าจเลี่ ยงได้ ประเทศที่มีรัฐบาลซึ่งมีค วามรู้ ความสามารถ มีเทคโนโลยี มีทุนมนุษย์ เช่น ประเทศญี่ปุ่น หรือประเทศจีนซึ่ง ต่างมีทักษะในการบริหารจัดการและดูแลช่วยเหลื อพลเมืองในชาติของตนได้ อย่างทันท่วงที ในยุโรปมีตัวอย่างที่รู้จักทั่วโลกคือ ประเทศเนเธอร์แลนด์ซึ่ง เป็นประเทศที่แผ่นดินส่วนใหญ่ ของประเทศอยู่ต่ากว่าระดับน้าทะเล ได้มีการ สร้างเขื่อนขนาดยักษ์กั้นน้าทะเล มิให้ไหลเข้าท่วมทั้งประเทศเพื่อรักษาดินแดน และความเป็ นประเทศไว้ ให้ คนอยู่ อาศัย เพาะปลู กพั นธุ์ ดอกไม้ งดงามดึ งดู ด นักท่องเที่ยวเป็นที่เลื่องลือของโลก สะท้อนถึงวิสัยทัศน์ของชาวดัทช์ที่มีความ เป็ นนั กสู้ เพื่ อด ารงรั กษาไว้ ซึ่งผื นแผ่ นดิ นของตนไว้ ให้ คนรุ่ น หลั ง ผู้ บ ริ ห าร ประเทศเนเธอร์แลนด์ก็คงเป็นผู้ ยึดถือประโยชน์ของชำติเป็นที่ตั้ง จนทาให้ ประเทศของเขาสามารถดารงอยู่อย่างสง่ามั่นคงเป็นปึกแผ่น เป็นแบบอย่าง แก่ประเทศอื่นในโลก ในฐานะผู้เอาชนะธรรมชาติ! ปัญหาการเมืองและปัญหาสังคมซึ่งเป็นปัญหาภายในควรเป็นปัญหาที่ สามารถหลีกเลี่ยงได้ หรือสามารถจัดการแก้ไขให้บรรเทาเบาบางได้ ทั้งในระยะ สั้นและระยะยาว รากเหง้าของปัญหาคือ กำรขำดจิตสำนึกในกำรแยกแยะ ผลประโยชน์ส่วนตัวออกจำกผลประโยชน์ของส่วนรวม นักการเมืองที่เข้า มากุมอานาจรัฐจึงใช้อานาจแสวงหาความมั่งคั่งและผลประโยชน์ให้แก่ตนเอง ผลการสารวจความคิดเห็นของประชาชนสะท้อนว่าคนจานวนไม่น้อยยอมรับ การคอร์รัปชั่นได้ หากรัฐบาลโกงแต่ตนเองได้ประโยชน์บ้าง ทาให้การฉ้อราษฎร์ บังหลวงหรือการคอร์รัปชั่นในสังคมไทยเบ่งบานจนอาจกลายเป็นเชื้อร้ายฝัง ลึ ก อยู่ใ นสายเลื อ ดคนไทยในที่สุ ด คอร์ รัป ชั่ นจึ ง เป็ นโรคร้ ำยที่ แพร่ เชื้ อ ทำลำยได้ร้ำยแรงกว่ำโรคเอดส์ เพราะเอดส์เป็นโรคที่ทาลายชีวิตเฉพาะคน ที่สั มผั ส เชื้อ ... เป็นเรื่อ งของปัจเจกบุคคล แต่การคอร์รัปชั่นท ำลำยควำม มั่นคงของชำติโดยรวม หากยังคงเป็นไปเช่นนี้ ประเทศไทยจะต้องเผชิญกับ การล่มสลายอย่างเลี่ยงไม่ได้ คนไทยระดับกลางและระดับล่างจะยิ่งยากจนลง เพราะขาดโอกาสในการเข้าถึงทรัพยากรของชาติ ขาดโอกาสในการศึกษาและ ไม่มีทางสร้างความมั่งคั่งให้แก่ตนเองและครอบครัว เด็กและเยาวชนไทยรุ่น ต่อๆ ไปอาจจะไม่มีศักยภาพพอที่จะรับมือการเปลี่ยนแปลงภายในประเทศอัน เกิ ดจากปั ญ หาเศรษฐกิ จ สั งคมและการเมื อ ง รวมทั้ ง ภั ย พิ บั ติ อั น เกิ ด จาก ธรรมชาติ เพราะผลกระทบจากภาวะโลกร้อนซึ่งมีแนวโน้มที่จะรุนแรงยิ่งขึ้นได้ ๑๕

การทาตัวให้เป็นแบบอย่างที่ดี และการสร้างอุปนิสัยรู้จักรับผิ ดชอบ ต่อสังคมให้แก่เด็กและเยาวชน จึงเป็นสิ่งสาคัญและจาเป็นต้องกระทาอย่าง ต่อ เนื่อ ง โดยส่ งเสริมค่ านิยมที่ถู ก ต้อ งและรู้จักแยกแยะ “ถู ก -ผิ ด ” “ชั่ว -ดี ” เชื่อ มั่นในพุ ทธสุภาษิต ที่ว่า “ทำดี ได้ ดี ” และ “ธรรมะย่ อมชนะอธรรม” ชาวตะวันตกเองก็ยังเชื่อ มั่นว่า ผู้ที่ยึดมั่นในความถูกต้องชอบธรรม จักต้อง ชนะฝ่ายอธรรมในที่สุด ดังคากล่าวที่ว่า Right Is Might เด็กและเยาวชนไทย พึงตระหนักถึ งหน้าที่ในการดารงรัก ษาไว้ซึ่ง ความเป็นชาติไทย การรักษา คุณค่าของความเป็นไทย รู้จักรักษาสิ่ งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติที่พึง รักษาไว้เพื่อให้ส่ วนรวมได้ใช้ประโยชน์ มีน้าใจเอื้อเฟื้อ ช่วยเหลือผู้อื่นทั้งใน สถานการณ์ปกติและในภาวะที่เกิดภัยพิบัติ ที่สาคัญอย่างยิ่งคือ จักต้องตื่นรู้ และตระหนักถึงภัยของการทุจริตคอร์รัปชั่นซึ่งสร้างความเสียหายร้ายแรงให้แก่ ประเทศชาติ เด็ ก และเยำวชนเองก็ เ ป็ น ผู้ เ สี ย ภำษี โ ดยอ้ อ ม ได้ จ่ า ย ภาษี มู ลค่ าเพิ่ มรวมอยู่ ใ นค่ า สิ นค้ า อุ ปโภค-บริ โ ภคซึ่ ง ตนเองจับ จ่ า ยใช้ ส อย ประจ าวั น หากเงิ น ภาษี ซึ่ ง รั ฐบาลควรนาไปใช้พั ฒนาประเทศสู ญ หายไป เพราะการคอร์รัปชั่น ก็ถือว่ามีการยักยอกเงินภาษี ของประชาชน เงินภำษี ของประชำชนควรถูกนำไปใช้เพื่อประโยชน์ของประเทศชำติโดยรวม อาทิ กำรพัฒนำคุณภำพกำรศึกษำของเด็กและเยำวชน กำรป้องกันภัย พิบัติที่อำจป้องกันได้ กำรบรรเทำควำมเดือดร้อนของประชำชน กำร ซ่อมแซมหรือสร้ำงสำธำรณูปโภค เป็นต้น คนไทยทุกคนมี เกี ยรติ มีศั กดิ์ ศรี และมีพลั งที่จะช่ วยขจัดปัญหาของ ชาติ ได้ โดยการเอาใจใส่ และตระหนักถึ งพิ ษ ภัย ของการละเลยปัญหาสั งคม เศรษฐกิจและปัญหาการเมือง หากคนไทยแต่ละคนเพียงแต่ ลงมือทาในสิ่งที่ ตนสามารถท าได้ ต ามขี ด ความสามารถของตน เพื่อ ส่ ง เสริ มให้ เด็ กและ เยำวชนไทยเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีส่วนร่วมในกำรพัฒนำ ประเทศ ก็ อาจหวั งได้ ว่ าเด็ กและเยาวชนไทยจะยั งมี อนาคตอั นสดใสบนผื น แผ่ นดิ นไทยซึ่งเขามี สิ ทธิ เป็นเจ้ าของอย่ างเต็ มที่ ทั้งนี้ผู้ ใหญ่ ในวั นนี้ จักต้อง ตระหนักด้วยว่า ตนมีหน้าที่ในการรักษาประโยชน์ของประเทศชาติไว้เพื่อคนรุ่น หลังได้ใช้ประโยชน์อย่างทั่วถึง เท่าเทียมกัน. พ.ศ. ๒๕๕๕ ๑๖

โครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและร่วมมือพัฒนำประเทศ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวฯ ในวโรกำสพระชนมำยุ ๘๔ พรรษำ ควำมเป็นมำของโครงกำร ในปีพุ ท ธศั กรำช ๒๕๕๐ สโมสรโรตำรีเ จริ ญ นคร ภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล ได้ดำเนินโครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีควำมรู้ คู่ คุ ณ ธรรม มี จิ ต ส ำนึ ก ต่ อ ส่ ว นรวม เพื่ อ เป็ น กำรเทิ ด พระเกี ย รติ พระบำทสมเด็ จ พระเจ้ ำ อยู่ หั ว ภู มิ พ ลอดุ ล ยเดชมหำรำช ในวโรกำส ครบรอบพระชนมำยุ ๘๐ พรรษำ โดยได้รณรงค์ให้เยำวชนไทย ซึ่งกาลัง ศึกษาอยู่ในระดับอุดมศึกษา ได้ฉุกคิดเกี่ยวกับประเด็นต่ำงๆ ที่เกิดขึ้นใน สังคมและเหตุกำรณ์บ้ำนเมือง เพื่อให้ ตระหนักถึง บทบำทของตนใน กำรมีส่ วนร่วมพัฒนำประเทศ กำรรักษำสภำพสิ่งแวดล้อมและกำรมี จิ ต ส ำนึ ก ในกำรดู แ ลรั ก ษำทรั พ ย์ สิ น ของส่ ว นรวมเพื่ อ ประโยชน์ แ ก่ สำธำรณะ สโมสรโรตารี เ จริ ญ นครได้ รั บ ความร่ ว มมื อ จากหน่ ว ยงานและ สถานศึกษาทั่วประเทศในการรณรงค์ประชาสัมพันธ์ระหว่างช่วงเดือนกันยายน ถึงพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยมีนิสิ ต นักศึกษาส่ งเรียงความเข้าประกวด ๖๕๓ ฉบับในช่วงเวลาการดาเนินการเพียง ๓ เดือน สโมสรโรตารีเจริญนคร ได้ รั บ การสนั บ สนุ น จากภาคเอกชนหลายแห่ ง ในการมอบรางวั ล เป็ น ทุ น การศึกษาให้แก่นิสิต นักศึกษาที่เขียนเรียงความได้รับรางวัลชนะเลิศ ๑๑ ทุน และรางวัลชมเชยรวม ๑๐๐ ทุน มีมูลค่า ๒๕๐,๐๐๐ บาท ต่อมาได้รวบรวม เรี ย งความที่ ไ ด้ รั บ รางวั ล เป็ น เล่ ม และทู ล เกล้ า ทู ล กระหม่ อ มถวายสมเด็ จ พระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี เมื่อวันที่๓๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๑ พร้อมกับบริษัท เตก้า (ประเทศไทย) จากัด โดย Dr. Klaus Graf ได้ทูลเกล้า ทูลกระหม่อมถวายเงิน ๑,๐๐๐,๐๐๐.๐๐ บาท สมทบทุนมูลนิธิชัยพัฒนา ๑๗

ต่อมาประธานโครงการได้สัมภาษณ์เชิงลึกบรรดานิสิต นักศึกษาผู้ที่ ได้รับรางวัลเพื่อสอบถามถึงมูลเหตุ จูงใจในการเลือกเขียนเรียงความ ทาให้ ทราบว่าเยาวชนส่วนใหญ่ตระหนักถึงปมประเด็นปัญหาสังคมและมีแนวคิดที่ อยากให้ ป ระเทศชาติ พั ฒ นาไปในทางที่ ดี สะท้ อ นให้ เ ห็ น ว่ า การด าเนิ น โครงการประสบความสาเร็จในการกระตุ้นให้เยาวชนไทยได้ตระหนักถึงปัญหา ของสังคมไทยและได้แสดงความคิดเห็นเพื่อเสนอเป็นแนวทางแก้ไข ซึ่งจะ เป็นประโยชน์อย่างยิ่งแก่การพัฒนาสังคมไทยและประเทศชาติโดยรวม วันที่ ๕ ธันวำคม พ.ศ. ๒๕๕๔ เป็นวันครบรอบพระชนมำยุ ๘๔ พรรษำ ของพระบำทสมเด็ จ พระเจ้ ำ อยู่ หั ว ภู มิ พ ลอดุ ลยเดชมหำรำช ในโอกาสอันเป็นมงคลยิ่งนี้ ยังเป็นปีแห่งการเฉลิมฉลองการบาเพ็ญประโยชน์ เหนือตน ครบรอบ ๘๐ ปี ของการก่อตั้งโรตารีในประเทศไทย ครบรอบ ๑๙ ปี ของการก่อตั้งสโมสรโรตารีเจริญนคร ภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล ดังนั้น สโมสร โรตารีเจริญนคร ภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล จึงเป็นเจ้าภาพร่วมกับ สถาบัน บัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (NIDA) ซึ่งได้รับการก่อตั้งขึ้นตามพระราชดาริ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และครบรอบ ๔๕ ปีการก่อตั้งสถาบันในปี พ.ศ. ๒๕๕๔ โดยได้ รั บ การสนั บ สนุ น จากมหาวิ ท ยาลั ย แม่ ฟ้ า หลวง มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี ร าชมงคลพระนคร ศู น ย์ น โยบายสาธารณะและ การจัดการแห่งมหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย และ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครซึ่งฉลองครบรอบ ๑๑๘ ปีการก่อตั้งมหาวิทยาลัย ทั้งนี้ได้รับการสนับสนุนทุนจาก Dr. Klaus Graf & Mrs. Margarita Graf เจ้าของ บริษัท เตก้า (ประเทศไทย) จากัด ซึ่งฉลองวาระครบรอบ ๑๕ ปีของการดาเนิน กิจการในประเทศไทย บริษัท เอเชีย-แปซิฟิค ลิงค์ จากัด บริษัท ทวินปาล์มส์ ภูเก็ต จากัด Lily Residence และบริษัท เกศแก้วดีเวลอปเมนท์ จากัด ซึ่งได้ ร่ว มกั น ดาเนิน โครงกำรพั ฒ นำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตส ำนึกต่อ ส่วนรวม ครั้งที่ ๒ เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดชมหาราชในวโรกาสครบรอบพระชนมายุ ๘๔ พรรษา

๑๘

โครงการนี้มุ่งรณรงค์ ส่ งเสริมกำรพั ฒนำเด็ กและเยำวชนไทยให้ เติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม อีกทั้งส่งเสริมให้ครู ผู้ปกครองและ ประชาชนทั่วไปร่วมมือกั นพั ฒนาเด็กและเยาวชนไทยให้เจริญเติบโตอย่างมี คุณภาพ เป็นคนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวมและร่วมมือพัฒนาประเทศ โดยการ ด าเนิ นบทบาทหน้ าที่ ของตนอย่ างแข็ งขั นในการรั กษาสิ่ งแวดล้ อม การดู แล ทรัพย์สิ นของส่ วนรวมเพื่ อสาธารณประโยชน์และการมีส่ วนร่วมในการสร้าง ความมั่นคงเป็นปึกแผ่นให้แก่ประเทศชาติ หัวข้อเรียงความซึ่งผู้ร่วมประกวด เรียงความสามารถเลือกเขียนแบ่งเป็นกลุ่มต่างๆ ดังต่อไปนี้ ก. ครู อำจำรย์ นักศึกษำปริญญำ- ข. นิสิต นักศึกษำ เอกและประชำชนทั่วไป ระดับอุดมศึกษำ

ค. นักเรียนระดับประถม มัธยม หรือเทียบเท่ำ

หลักแนวคิด: แนวทำงกำรพัฒนำเด็กและ เยำวชนให้เติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและ มีบทบำทในกำรพัฒนำ ประเทศ และกรณีศึกษำ (หำกมี)

หลักแนวคิด: กำรรู้จักจำแนกแยกแยะ “สิ่งที่ถูก-ผิด” “ควำมดีควำมชั่ว” กำรปลูกฝัง จิตสำนึกต่อส่วนรวม และ มีบทบำทในกำรพัฒนำ ประเทศ

หลักแนวคิด: กำรปลูกฝังแนวคิดให้ เด็กและเยำวชนเติบโต เป็นคนดีมีจิตสำนึกต่อ ส่วนรวม ตระหนักและ ภำคภูมิใจในคุณค่ำ ควำมเป็นไทย

๑. กรอบยุทธศาสตร์การปฏิรูป การศึกษา เพื่อให้เด็กและ เยาวชนเติบโตเป็นคนดีและ มีบทบาทในการพัฒนา ประเทศอย่างสร้างสรรค์

๑. คอร์รัปชั่น ร้ายยิ่งกว่าเอดส์ จริงไหม?

๑. คุณค่าความเป็นไทยที่ ข้าพเจ้าภาคภูมิใจ

๒. ประโยชน์ของชาติ… ประโยชน์สว่ นตน จะตัดสินใจเลือกอะไรดี?

๒. บทบาทของเด็กและ เยาวชนในการรักษา สิ่งแวดล้อมเพื่อประโยชน์ สาธารณะ และทาให้ สังคมไทยน่าอยู่

๒. กรอบยุทธศาสตร์การส่งเสริม คุณค่าการทาความดี สร้าง เสริม จิตสานึกในการบาเพ็ญ ประโยชน์อย่างสร้างสรรค์แก่ ชุมชนเพื่อการพัฒนาประเทศ ให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น ๓. แนวทางการปลูกฝังจิตสานึก ในการต่อต้านการคอร์รัปชั่น และการโกงทุกรูปแบบ เพื่อ ส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็น คนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวม และมีบทบาทในการพัฒนา ประเทศ

๓. คุณธรรม..จริยธรรมและ การคอร์รัปชั่นเชิงนโยบาย หมายถึงอะไร? ส่งผลต่อ ประเทศชาติอย่างไร? ๔. การซื้อสิทธิ ขายเสียง คือ การซื้อขายศักดิ์ศรีความ เป็นมนุษย์ใช่ไหม? ๕. บทบาทของเยาวชนกับ การพัฒนาประเทศให้ ดารงอยู่อย่างมั่นคงเป็น ปึกแผ่น

๑๙

๓. “เก่งก็ดี แต่ต้องไม่โกง”: การสร้างสรรค์สิ่งที่ดีให้แก่ สังคมที่เด็กไทยควรทา ๔. เด็กและเยาวชนไทย สามารถช่วยพัฒนา ชาติไทยได้อย่างไร? ๕. สาเหตุของปัญหา สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม และแนวทางแก้ไข

คุณสมบัติของผู้เข้ำร่วมประกวดเรียงควำมแต่ละกลุ่ม และ เงื่อนไขกำรประกวด

หัวข้อเรียงควำมกลุม่ ก.

หัวข้อเรียงควำมกลุม่ ข.

หัวข้อเรียงควำมกลุม่ ค.

๑. ผู้ประกอบวิชำชีพครู ๑. เยำวชนไทยอำยุ ๑. นักเรียนระดับประถม อำจำรย์ ในสถำบัน ๑๗-๓๐ ปี (นับถึงวันที่ ๑๕ มัธยมหรือเทียบเท่ำ กำรศึกษำทุกระดับและ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๕๓) ๒. อำยุไม่เกิน ๑๗ ปี (นับถึง นักศึกษำระดับปริญญำเอก และ วันที่๑๕ พฤศจิกำยน ๒. ประชำชนทั่วไปที่มีอำยุ ๒. กำลังศึกษำอยู่ในระดับ พ.ศ. ๒๕๕๓) ๑๗ ปีขึ้นไป ซึ่งไม่ได้ศึกษำ อุดมศึกษำหรือเทียบเท่ำ อยู่ในระดับอุดมศึกษำหรือ แต่ไม่เกินระดับปริญญำโท เทียบเท่ำ เงื่อนไข ๑. พิมพ์เรียงความด้วยอักษร Angsana New ขนาด ๑๖ ความยาวไม่เกิน ๑๐ หน้ำ กระดาษ A๔ พร้อมแนบ ประวัติส่วนตัวและเหตุผล ที่เลือกเรียงความหัวข้อที่ส่ง ประกวดความยาวไม่เกิน ๑ หน้ากระดาษ A๔

เงื่อนไข

เงื่อนไข

๑. พิมพ์เรียงความด้วยอักษร ๑. พิมพ์เรียงความด้วยอักษร Angsana New ขนาด ๑๖ Angsana New ขนาด ๑๖ ความยาวไม่เกิน ๓ หน้ำ ความยาวไม่เกิน ๕ หน้ำ กระดาษ A๔ พร้อมแนบ กระดาษ A๔ พร้อมแนบ ประวัติส่วนตัวและเหตุผล ประวัติส่วนตัวและเหตุผล ที่เลือกเรียงความหัวข้อที่ส่ง ที่เลือกเรียงความหัวข้อที่ส่ง ประกวดความยาวไม่เกิน ประกวดความยาวไม่เกิน ๑ หน้ากระดาษ A๔ ๑ หน้ากระดาษ A๔

* สำหรับประชำชนทั่วไป ที่ไม่ใช้คอมพิวเตอร์ อำจเขียนด้วยลำยมือ ตัวบรรจง* ๒. ส่งเรียงความต้นฉบับ ๒ ชุด พร้อม ลงนำมรับรองว่ำ เป็นผลงำนของตนเอง

๒. ส่งเรียงความต้นฉบับ ๒ ชุด พร้อม ลงนำมรับรองว่ำ เป็นผลงำนของตนเอง

๒๐

๒. ส่งเรียงความต้นฉบับ ๒ ชุด พร้อม ลงนำมรับรองว่ำ เป็นผลงำนของตนเอง

รำงวัล* สำหรับผู้ชนะกำรประกวด : ถ้วยรำงวัลเกียรติยศและเงินรำงวัล* มีดังนี้

ประเภท ก. ครู อำจำรย์ นักศึกษำปริญญำเอก และประชำชนทั่วไป

๑. รำงวัลที่ ๑: ถ้วยรำงวัล พระรำชทำน มอบให้แก่ องค์กรที่สังกัด** และเงิน รางวัลมอบให้แก่ผู้ชนะเลิศ ประกวดเรียงความ ๑ รำงวัล เป็นเงิน ๕๐,๐๐๐ บำท* พร้อมใบประกาศเกียรติคุณ

ประเภท ข. นิสิต นักศึกษำ ระดับอุดมศึกษำ

ประเภท ค. นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่ำ

๑. รำงวัลที่ ๑ : ถ้วยรำงวัล ๑. รำงวัลที่ ๑ : ถ้วยรำงวัล พระรำชทำน มอบให้แก่ พระรำชทำน มอบให้แก่ สถำนศึกษำ ที่นิสิตนักศึกษา สถำนศึกษำทีน่ ักเรียนสังกัด สังกัด และทุนการศึกษา และทุนการศึกษา ๒๐,๐๐๐ ๓๐,๐๐๐ บำท มอบให้แก่ บำท มอบให้แก่นักเรียนที่ นิสิตนักศึกษาที่ชนะเลิศ ชนะเลิศประกวดเรียงความ ประกวด เรียงความ ๑ รางวัล ๑ รางวัล พร้อมใบประกาศ พร้อมใบประกาศเกียรติคุณ เกียรติคุณ

๒. รำงวัลที่ ๒ : ถ้วยรำงวัล ๒. รำงวัลที่ ๒ : ถ้วยรำงวัล รศ. ดร. วันชัย ศิริชนะ ศ. ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ อธิกำรบดีผู้ก่อตั้ง อธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตมหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง พัฒนบริหำรศำสตร์ (NIDA) มอบให้แก่สถำนศึกษำ มอบให้แก่องค์กรที่สังกัด และทุนการศึกษา ๑๕,๐๐๐ และเงินรางวัล ๒๐,๐๐๐ บาท* บาท มี ๑ รางวัล มี ๑ รางวัล พร้อมใบประกาศ พร้อมใบประกาศเกียรติคุณ เกียรติคุณ มอบให้แก่ผู้ชนะ มอบให้แก่นิสิตนักศึกษาที่ การประกวดเรียงความ ชนะการประกวดเรียงความ

๒. รำงวัลที่ ๒ : ถ้วยรำงวัล ศ. ไชยยศ เหมะรัชตะ นำยกสภำมหำวิทยำลัย เทคโนโลยีรำชมงคล พระนคร มอบให้ แก่ สถำนศึกษำ และทุนการ ศึกษา ๑๐,๐๐๐ บาท มี ๑ รางวัล พร้อมใบประกาศ เกียรติคุณมอบให้แก่นักเรียน ที่ชนะการประกวดเรียงความ

ศ. รำงวัลที่ ๓ : มี ๓ รำงวัล ๓. รำงวัลที่ ๓: มี ๓ รำงวัล เงินรางวัลๆละ ๑๐,๐๐๐ บาท* ทุนการศึกษารางวัลละ พร้อมใบประกาศเกียรติคุณ ๙,๐๐๐ บาท พร้อมใบ มอบให้แก่ผู้ชนะการประกวด ประกาศเกียรติคุณและ เรียงความ ทุนการศึกษาให้แก่ผู้ชนะ การประกวดเรียงความ

๓. รำงวัลที่ ๓ : มี ๓ รำงวัล ทุนการศึกษารางวัลละ ๕,๐๐๐ บาท พร้อมใบ ประกาศเกียรติคุณและ ทุนการศึกษาให้แก่ผู้ชนะ การประกวดเรียงความ

ษ. รำงวัลชมเชย : มี ๙ รำงวัล เงินรางวัลๆละ ๒,๐๐๐ บาท พร้อมใบประกาศเกียรติคุณ

๔. รำงวัลชมเชย : ๙ รำงวัล ทุนการศึกษารางวัลละ ๑,๐๐๐ บาท พร้อมใบ ประกาศเกียรติคุณ

๒๑

๔. รำงวัลชมเชย : ๙ รำงวัล ทุนการศึกษารางวัลละ ๑,๐๐๐ บาท พร้อมใบ ประกาศเกียรติคุณ

คณะกรรมกำรอำนวยกำรด้ำนกำรประชำสัมพันธ์ :

๑.

รองศำสตรำจำรย์ ดร. วันชัย ศิริชนะ

อธิกำรบดีผู้ก่อตั้งมหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง ประธำนที่ปรึกษำ

๒.

อผภ. วุฒิชัย หวั่งหลี

อดีตผู้ว่ำกำรภำค ๓๓๕๐ โรตำรีสำกล - ที่ปรึกษำ

๓.

อผภ. ดร. ไกร ตั้งสง่า

อดีตผู้ว่าการภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล - ที่ปรึกษา

๔.

อผภ. ดร. อาภา อรรถบูรณ์วงศ์ ตันโสด

อดีตผู้ว่าการภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล - ที่ปรึกษา

๕.

อผภ. ชัยรัตน์ ประเสริฐล้า

อดีตผู้ว่าการภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล - ที่ปรึกษา

๖.

ผวภ. สุชาดา อิทธิจารุกุล

ผู้ว่าการภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล - ที่ปรึกษา

๗.

อดีตนำยก บุญชัย วัฒนกุลจรัส

ประธาน Lily Residence - ประธำนคณะกรรมกำรฯ

๘.

นำยกรับเลือก สมบูรณ์ สุ่นสวัสดิ์

ประธำนอำนวยกำรจัดสร้ำงถ้วยรำงวัลพระรำชทำนฯ

๙.

อดีตนายก วิสุทธิ์ บูรณากาญจน์

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๓๘-๒๕๓๙

๑๐. อดีตนายก ปัฐมา ตรียกูล

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๑-๒๕๔๒

๑๑. อดีตนายก รัมภา ภู่ชอุ่ม

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๔-๒๕๔๕

๑๒. อดีตนายก นิรมิต ภิญโญบูรณ์

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๑

๑๓. อดีตนายก นพ.วิชัย วิจิตรพรกุล

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๓

๑๔. นายกรับเลือก นพ. สุทัศน์ ดวงดีเด่น

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๖

๑๕. อดีตนายก ประดิษฐา จงวัฒนา

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๖-๒๕๔๗

๑๖. อดีตนายก พูลสุข เล่าตระกูล

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๘-๒๕๔๙

๑๗. อดีตนายก เพ็ญสินี อุทัย

นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๙-๒๕๕๐

๑๘. โรแทเรียน อรวรรณ อิ่มวัฒนา

ประธานบริการชุมชน ปี พ.ศ. ๒๕๕๓-๒๕๕๔

๑๙. โรแทเรียน นพพร เจริญเปี่ยม

สมาชิกกิตติมศักดิ์ สโมสรโรตารีเจริญนคร

๒๐. ผศ. ดร. ธารทัศน์ โมกขมรรคกุล

อาจารย์คณะพาณิชยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

๒๑. อาจารย์ ดร. พยัต วุฒิรงค์

ที่ปรึกษาสานักงานนวัตกรรมแห่งชาติ

๒๒. อาจารย์ ดร. สืบวงศ์ กาฬวงศ์

รองคณบดีคณะรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

๒๓. นางสาว ภูเทพิน รูปจาลอง

กรรมการ บริษัท เอเชีย-แปซิฟิค ลิงค์ จากัด

๒๒

คณะกรรมกำรผู้พิจำรณำตัดสิน : ๑. ศำสตรำจำรย์ ไชยยศ เหมะรัชตะ ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐.

รำชบั ณฑิต, นำยกสภำมหำวิ ทยำลั ยเทคโนโลยี รำชมงคลพระนคร  ประธำนคณะกรรมกำรผู้พิจำรณำตัดสิน ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) จรัญ ภักดีธนำกุล ตุลำกำรศำลรัฐธรรมนูญ รองศำสตรำจำรย์ ธิติพันธุ์ เชื้อบุญชัย อดีตคณบดีคณะนิติศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย นำยก ปำริชำต โมกขมรรคกุล นำยกสโมสรโรตำรีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๕๓-๒๕๕๔ นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๕๔-๒๕๕๕ นำยกรับเลือก พรทิพย์ ธนะภูมิ นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๐-๒๕๔๑ อดีตนำยก อรดี รุ่งเรืองโรจน์ นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๔๕-๒๕๔๖ อดีตนำยก จรีรัตน์ ตีรณศักดิ์ นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร ปี พ.ศ. ๒๕๕๑-๒๕๕๒ อดีตนำยก พวงเพ็ชร์ ทวีชัยวัฒน์ รองประธานบริการชุมชน สโมสรโรตารีเจริญนคร โรแทเรียน มัณฑนำ บรรจงแต้ม อาจารย์หลักสูตรปริญญาเอก ศูนย์นโยบายสาธารณะฯ อดีตนำยก ดร. พรพธู รูปจำลอง มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ประธำนโครงกำรพัฒนำเยำวชนฯ สโมสรโรตำรีเจริญนคร

คณะที่ปรึกษำโครงกำร : ๑. ศำสตรำจำรย์ ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘.

อธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์(NIDA)  ประธำนคณะที่ปรึกษำ อำจำรย์ ดร. อำณัฐชัย รัตตกุล กรรมกำรหลักสูตรปริญญำเอกและ ผู้อำนวยกำรศูนย์นโยบำยสำธำรณะและกำรจัดกำร มหำวิทยำลัยเกษมบัณฑิต ดร. สนธยำ กล่อมเปลี่ยน กรรมกำร มูลนิธิมะเร็งเต้ำนมเฉลิมพระเกียรติ Prof. Dr. William J. Klausner ประธำนกิตติมศักดิ์ มูลนิธิ เจมส์ เอช. ดับเบิลยู. ทอมป์สัน รองศำสตรำจำรย์ ดร. เปรื่อง กิจรัตน์ภร อธิกำรบดีมหำวิทยำลัยรำชภัฏพระนคร ศำสตรำจำรย์ ดร. พิชิต พิทักษ์เทพสมบัติ สถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ (NIDA) ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์ ดร.ไพโรจน์ ภัทรนรำกุล รองอธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ (NIDA) อำจำรย์ บำรุง ตันจิตติวัฒน์ รองอธิกำรบดี ฝ่ำยพัฒนำกิจกำรมหำวิทยำลัยและ คณบดีคณะนิติศำสตร์ มหำวิทยำลัยอีสเทิร์น เอเชีย

๙. อำจำรย์ อภิศักดิ์ ก้องกังวำฬโชค ๑๐. อำจำรย์ Geoffrey J. Longfellow

กรรมกำรสภำ มหำวิทยำลัยพำยัพ ประธำน บริษัท เอเชีย-แปซิฟิค ลิงค์ จำกัด

๒๓

สมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำ สยำมบรมรำชกุมำรี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อดีตนำยก ดร. พรพธู รูปจำลอง ประธำนโครงกำรพัฒนำเยำวชนฯ สโมสรโรตารี เจริญนคร สมาชิกสโมสรโรตารีเจริญนคร อดีตผู้ว่าการภาค ดร. อาภา อรรถบูรณ์วงศ์ ตันโสด อาจารย์ ดร. อาณัฐชัย รัตตกุล คุณ อุษา อายุมั่น อดีตนายก อรดี รุ่งเรืองโรจน์ อดีตนายก พรทิพย์ ธนะภูมิ อดีตนายก นิรมิต ภิญโญบูรณ์ โรแทเรียน กนกลักษณ์ เกียรติรุ่งฤทธิ์และผู้บริหารบริษัท เตก้า (ประเทศไทย) จากัด เข้าเฝ้า ณ พระตาหนัก จิ ต รลดารโหฐาน เพื่ อ ทู ล เกล้ ำ ทู ล กระหม่ อ มถวำยหนั ง สื อ รวบรวมเรี ย งควำม โครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและร่วมมือพัฒนำ ประเทศ จานวน ๑๐๐ เล่ม เพื่อทรงใช้ตามพระราชอัธยาศัยและถวายทุนสมทบมูลนิธิ ชัยพัฒนา โดยบริษัท เตก้า (ประเทศไทย) จากัด เมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๑

๒๔

ผลกำรประกวดเรียงควำม ชิงถ้วยพระรำชทำนสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี

โครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม และร่วมมือพัฒนำประเทศ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัว ในวโรกำสพระชนมำยุ ๘๔ พรรษำ

๒๕

ฯพณฯ นำย อรรถนิติ ดิษฐอำนำจ - องคมนตรี ประธานพิธีมอบถ้วยรางวัลพระราชทาน นาร้องเพลงชาติและเคารพธงชาติไทย

๒๖

ก. ประเภท ครู อำจำรย์ นักศึกษำปริญญำเอก และประชำชนทั่วไป หลักแนวคิด : แนวทำงกำรพัฒนำเด็กและเยำวชนให้เติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม และมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

๑. รำงวัลที่ ๑ : ถ้วยรำงวัลพระรำชทำนสมเด็ จพระเทพรัตนรำชสุ ดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี คณะกรรมกำรพิ จ ำรณำตั ด สิ น ว่ ำ ไม่ มี เ รี ย งควำม สำนวนใดสมควรได้รับรำงวัลนี้

๒. รำงวัลที่ ๒ : ถ้วยรำงวัลของ ศำสตรำจำรย์ ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ อธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ (นิด้ำ) มอบให้แก่ โรงเรียนชลบุรี “สุขบท” อำเภอเมืองฯ จังหวัดชลบุรี 

เงินรำงวัล ๒๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ นำง เบญจำ ธรรมจำรัส คุณครูประจำโรงเรียนชลบุรี “สุขบท” อำเภอเมืองฯ จังหวัดชลบุรี ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝัง จิตสำนึกในกำรต่อต้ำน คอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่ งเสริมให้ เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและ มีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๒๗

๓. รำงวัลที่ ๓ : เงินรำงวัล ๑๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มี ๓ รำงวัลดังนี้

๓.๑ นำงสำว สุธีธิดำ สุนทรนนท์ นักศึกษาปริญญาเอก คณะรัฐประศาสนศาสตร์, NIDA ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๓.๒ นำย วรพล มะคะที (ต่อมาบรรพชาเพื่อศึกษาต่อปริญญาเอกที่ประเทศอินเดีย ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กรอบยุ ท ธศำสตร์กำรส่ ง เสริมคุ ณ ค่ ำกำรท ำควำมดี สร้ำงเสริมจิตสำนึกในกำรบำเพ็ญประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์แก่ ชุมชน เพื่อกำรพัฒนำประเทศให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๓.๓ นำย อกนิษฐ์ ศรีภูธร อาจารย์คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กรอบยุ ท ธศำสตร์กำรส่ ง เสริมคุ ณ ค่ ำกำรท ำควำมดี สร้ำงเสริมจิตสำนึกในกำรบำเพ็ญประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์แก่ ชุมชน เพื่อกำรพัฒนำประเทศให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น”

๒๘

๔. รำงวัลชมเชย : เงินรำงวัล ๒,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มี ๑๐ รำงวัล ดังนี้ ๔.๑ นำง พุ่มพวง วรสันติวงศ์ - อาจารย์โรงเรียนทุ่งช้าง จ.น่าน ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๔.๒ นำย เสริมเกียรติ วิทิตเวท ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๔.๓ นำย ปริญ ลี้ภัยพำล ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๔.๕ ว่ำที่เรือตรี อำทิตย์ เมืองประเทศ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ”

๒๙

๔.๖ นำง ไกรศร หวังรักกลำง ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๔.๗ นำงสำว พิชญ์พิมล กำนดำรักษ์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๔.๘ นำงสำว พิมพ์ภณีย์ เนำวรัตน์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๔.๙ นำย ปพนภพ ติมอญรัมย์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนคอร์รัปชั่น และกำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ” ๔.๑๐ นำย ภณ ใจสมัคร อำจำรย์ประจำสำนักวิชำศึกษำทั่วไป มหำวิทยำลัยเกษมบัณฑิต ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กรอบยุทธ์ศำสตร์กำรปฏิรูปกำรศึกษำเพื่อให้เด็กและ เยำวชนเติ บโตเป็ นคนดี และมี บทบำทในกำรพั ฒ นำประเทศ อย่ำงสร้ำงสรรค์” ๓๐

ถ้วยรำงวัลพระรำชทำนสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี เกียรติยศแด่สถำบันกำรศึกษำของผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม

ฯพณฯ นำย อรรถนิติ ดิษฐอำนำจ - องคมนตรี กรุณาให้เกียรติถ่ายภาพ ร่ ว มกั บ ศาสตราจารย์ ดร. สมบั ติ ธ ารงธั ญ วงศ์ - อธิ ก ารบดี สถาบั น บั ณฑิ ต พั ฒ นบริหารศาสตร์ ศาสตราจารย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนากุล - ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ศาสตราจารย์ ดร. ศุภชัย ยาวะประภาษ - คณบดี คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นายกปาริ ชาต โมกขมรรคกุ ล นายกสโมสรโรตารี เจริ ญนคร อดี ตนายก ดร. พรพธู รูปจาลอง ประธานโครงการพั ฒนาเยาวชนฯ และผู้ได้รั บรางวั ลชนะเลิ ศการประกวด เรียงความและอาจารย์ อรุณศรี เงินเสือ - ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านกร่างวิทยาคม ซึ่งมารับ ถ้วยรางวัลพระราชทานสมเด็ จพระเทพรั ตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุ มารี เมื่ อวันที่ ๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ณ อาคารสยามบรมราชกุมารี สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

๓๑

...ระบบรัฐ สภำเป็ นระบบที่ จูง ใจให้ใ ช้ เ งิ น มำกในกำรเลือ กตั้ ง ทั้งนี้จากการเป็นรัฐสภาขึ้นอยู่กับจานวนเสียงในสภา ถ้าต้องการเป็นรัฐบาลก็ ต้องส่งเสริมให้ผู้สมัคร ส.ส. ชนะการเลือกตั้งให้มากที่สุด ไม่เช่นนั้นจะไม่มี โอกาสได้เป็นรัฐบาล ปัจจัยชี้ ขำดกำรแพ้ช นะในกำรเลือกตั้งในประเทศด้อยพั ฒนำ หรื อ ก ำลั ง พั ฒ นำคื อ “เงิ น ” ที่ จ ะต้ อ งใช้ เ พื่ อ เป็ น อามิ ส สิ น จ้ า งให้ แ ก่ ผู้ ลงคะแนน ระบบรัฐสภาจึงจูงใจให้พรรครัฐบาลกระทาการทุจริตและประพฤติ มิชอบ เพื่อเตรียมเงินให้มากพอสาหรับการเลือกตั้งครั้งต่อไป หัวหน้าพรรคใดหรือ กรรมการบริห ารพรรคใดมีเงินน้อ ยก็แทบไม่มี โอกาสได้เป็นแกนนาในการจัดตั้งรัฐบาล นี่ คื อ จุ ด อ่ อ นของระบบรั ฐ สภำที่ เ ป็ น อุ ป สรรคต่ อ กำรปฏิ รู ป กำรเมืองให้ใสสะอาด!!! ศ. ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ พ.ศ. ๒๕๕๒

๓๒

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๒ ประเภท ก : ครู อำจำรย์ นักศึกษำปริญญำเอก และประชำชนทั่วไป หลักแนวคิด : แนวทำงกำรพัฒนำเด็กและเยำวชนให้เติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

๓๓

ถ้วยรำงวัล ศำสตรำจำรย์ ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ อธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ มอบแด่ โรงเรียนชลบุรี “สุขบท”

ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนำกุล มอบถ้วยรางวัล ศำสตรำจำรย์ ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ - อธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ ให้แก่ผู้แทนโรงเรียนชลบุรี “สุขบท”

๓๔

แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนกำรคอร์รัปชั่นและ กำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

โดย นำง เบญจำ ธรรมจำรัส โรงเรียนชลบุรี “สุขบท” อาเภอเมืองฯ จังหวัดชลบุรี

“ปลวกตัวเล็กๆ สำมำรถกัดกินเสำบ้ำนให้หักโค่น จนบ้ำนพังทลำยลงได้ฉันใด กำรทุจริตคอร์รัปชั่น ก็ทำให้ประเทศชำติล่มสลำยลงได้ฉันนั้น”

ที่กล่ าวดังนี้เพราะการทุจริตคอร์รัปชั่นของประชากรภายในประเทศ เป็นภัยร้ายแรงที่ทาให้บ้านเมืองอ่อนแอ ประชาชนยากจน เกิดความหวาดระแวง แคลงใจในหมู่ชน ขาดความเชื่อถือไว้วางใจซึ่งกันและกัน ซึ่งจะส่งผลให้สังคม ล่มสลายและประเทศชาติถึงจุดจบได้ จึงกล่าวได้ว่า การทุจริตคอร์รัปชั่น เป็นศัตรูสาคัญของชาติมากกว่าภัยใดๆ แม้แต่ภัยธรรมชาติที่ว่าร้ายแรงไม่ อาจคาดคะเนได้ มนุษย์ก็ยังใช้ความคิด ความรู้สร้างเครื่องมือป้องกันแก้ไข ผ่อนหนักให้เป็นเบาได้ ไม่ว่าจะเป็นน้าท่วม ฝนแล้ง แผ่น ดินไหว ภูเขาไฟ ระเบิด แต่ภัยร้ำยที่เกิดจำกจิตใจมนุษย์ที่หวังแต่จะคดโกงตักตวงสมบัติ ส่ วนรวมไปเป็ นของตนเอง ควำมเห็ นแก่ ตั วที่ ไม่ มี วั นจบสิ้ นเป็ นสิ่ ง ที่ ป้องกันแก้ไขได้ยำก จะต้องเตรียมการตั้งแต่มนุษย์ได้ลืมตาดูโลกต้องใช้เวลา เนิ่นนาน บางคนใช้เวลาเกือบทั้งชีวิตยังแก้ไขไม่ได้ ๓๕

ดังนั้นถ้าเราไม่ต้องการประชาชนที่คดโกง ทุจริตคอร์รัปชั่น เรำจะต้อง สร้ำงพลเมืองที่ ซื่อสั ตย์ รัง เกีย จกำรทุ จริตตั้ง แต่เป็นเด็ กและเยำวชน เพื่ อ พวกเขาเติ บโตขึ้ นอย่ างมี คุ ณภาพ รู้จั กการแบ่งปั นให้ ผู้ อื่ น ไม่ เห็ นแก่ ประโยชน์ของตนฝ่ายเดียว มีความเสียสละต่อส่วนรวม รู้จักหน้าที่ของตนเอง ที่มีต่อประเทศชาติ และจะช่วยพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้า และไม่เป็น ประชาชนทีท่ ุจริต ในปั จ จุ บั น นี้ ป ระเทศต่ า งๆ ทั่ ว โลกประสบปั ญ หาเรื่ อ งการทุ จ ริ ต คอร์รัปชั่นเหมือนกัน ทุกประเทศมากบ้างน้อยบ้าง สาหรับประเทศไทยมีการ ทุจริตคอร์รัปชั่นอยู่ในลาดับที่ ๙ จาก ๒๓ ประเทศ ในภูมิภาคเอเชีย ทั้งนี้เป็น การจัดอันดับดรรชนีตัวชี้วัดภาพลักษณ์คอร์รัปชั่นประจาปี ๒๕๕๓ ขององค์กร เพื่อความโปร่งใสนานาชาติที่ชี้ให้แต่ละประเทศเห็นภาพสะท้อนของตนเองได้ อย่างชัดเจน ซึ่งประเทศไทยมีการคอร์รัปชั่นมากประเทศหนึ่งในโลก ต้อ ง สูญเสียเงินพัฒนาประเทศในแต่ละปีมากกว่าสองแสนล้านบาท นับว่าเป็ นเรื่อง น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง เพราะเงินจานวนมหาศาลที่ประเทศถูกเบียดบังไปนี้ สามารถนาไปช่วยพัฒนาประชาชนผู้ยากไร้ด้อยโอกาสภายในประเทศให้มี คุณภาพชีวิตดีขึ้นได้อีกหลายพันหลายหมื่นครอบครัว แนวโน้มของการทุจริต ฉ้ อ ฉล นั บวันจะทวีค วามรุนแรงมากขึ้น มี วิธีการยักยอกเปลี่ยนแปลงทรัพย์ส่วนกลางไปเป็นของตนเองด้วยวิธีการที่แยบ ยลยากต่อการตรวจสอบมากยิ่งขึ้น แสดงให้เห็นว่าคนที่เห็นแก่ตัวหวังกอบโกย ประโยชน์ของรัฐมีจานวนเพิ่มมากขึ้นทุกวัน ซึ่งจะนาพาประเทศชาติไปสู่ความ เสื่อมทรุด ยากจนลงทุกที เป็นสนิมที่กัดกินเนื้อเหล็กให้ผุกร่อนไปทีละน้อย เป็นอันตรายอย่างมากต่อโครงสร้างของบ้านเมือง เป็นภัยเงียบที่คืบคลานเข้า สู่ สั งคม โดยประชาชนอาจไม่ ทั นสั งเกตป้ องกั น ต้ องอาศั ยคนที่ อยู่ ภายใน ประเทศร่ว มต่อต้าน จับจ้อ ง ค้นหาบุคคลที่มีพฤติกรรมทุจริตให้พ้นไปจาก สังคมให้ได้รับโทษตามความผิดที่เขาได้กระทา ในเวลาเดียวกันเราก็ต้องสร้าง พลเมืองดี มีความซื่อสัตย์ ไม่คิดคดโกงให้เกิดขึ้นในบ้านเมือง ซึ่งต้องได้รับ การปลู ก ฝั ง ความซื่ อ สั ต ย์ ถื อ คุ ณ ธรรมตั้ง แต่ เ ป็น เด็ ก เราต้อ งร่ว มกัน ปลู ก จิตสานึกให้พวกเด็กเหล่านั้นรังเกียจการทุจริตคอร์ รัปชั่นทุกรูปแบบ ช่วยกัน อบรมชี้แนะหนทางที่ถูกต้องตั้งแต่เขารับรู้ได้ เพื่อให้ซึมซับฝังรากลึกอยู่ใน จิตใจ ไม่กล้าทาชั่วเมื่อพวกเขาเติบโตขึ้น ซึ่งพอจะมีแนวทางปฏิบัติได้ดังนี้ ๓๖

แนวทำงแรก ต้องเริ่มจาก ครอบครัว คือ พ่อแม่หรือผู้ดูแลเลี้ยงดูเด็ก ต้องเริ่มอบรมสั่งสอนให้เด็กๆ รู้จักความดีงาม ความซื่อสัตย์ทั้งต่อตนเองและ ผู้อื่นไม่ว่าต่อหน้าหรือลับหลัง ชี้ให้เห็นโทษของกำรคดโกง ไม่ซื่อสัตย์ ทั้ง กำย วำจำ ใจ ด้วยการเริ่มตั้งแต่สิ่งที่มองเห็นเป็นรูปธรรม ได้แก่ ทางกาย คือ การไม่หยิบฉวยของผู้อื่นมาเป็นของตน เมื่อเด็กทาผิดในเรื่องเหล่านี้ พ่อ แม่ ต้องชี้แจงอธิบายไม่ให้กระทาซ้าอีก มิใช่เพิกเฉยด้วยเห็นว่ายังเป็นเด็ก เพราะ การละเลยในสิ่งที่ผู้ใหญ่คิดว่าเป็นเรื่องเล็กน้อย จะทาให้เด็กเข้าใจว่าสิ่งที่พวกเขา ทานี้ถูกต้องแล้วและจะติดนิสัยไปจนเป็นผู้ใหญ่ที่ยากต่อการแก้ไข ส่วนทางด้าน วาจา คือ การพูดคาเท็จ โกหก หลอกลวงทาให้ผู้อื่นเสียหายก็เป็น เรื่องหนึ่งที่ พ่อ แม่ ต้องสั่งสอนว่าคาพูดใดที่ไม่จริงจะเป็นผลทาให้คนอื่นขาดความเชื่อถือ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการทุจริต คอร์รัปชั่น ถึงแม้ถ้อยคาที่พูดจะจับต้องไม่ได้ แต่ก็สร้างความเสียหายให้กับสังคมได้อย่างมากมาย สาหรับความซื่อสัตย์ทางใจ เป็นสิ่งที่ พ่ อ แม่ ผู้ปกครองทุกคนจักต้องปลูกฝังอย่างต่อเนื่องสม่าเสมอ ใช้ หลักคาสอนของศาสนา เป็นเครื่องมือช่วยในเรื่องดังกล่าวสร้างทัศนคติที่ถูกต้อง ให้กับเด็ก ให้รู้จักมีความละอายต่อบาปทั้งต่อหน้าและลับหลัง พ่อ แม่อาจใช้ วิธีเล่าเรื่อง เล่านิทาน อ่านหนังสือสอนใจให้เด็กฟัง เลือกสื่อที่ดีมีคุณค่าให้เด็ก ได้ชมอยู่เสมอและที่สาคัญพ่อ แม่ ผู้ปกครองของเด็ก ควรทาตัวเป็ นแบบอย่าง ที่ดี น่าเคารพเชื่อฟัง เพราะการสร้างค่านิยมเรื่องใดๆ ให้กับเด็กต้องให้เห็นผล เป็นรูปธรรม เด็กต้องมีแบบที่ดีไว้สร้างความศรัทธาให้เกิดขึ้น ซึ่งสิ่ งที่เด็กได้เห็น ได้สัมผัสจะค่อยๆ ซึมซับอยู่ในจิตใจเด็กทีละเล็กทีละน้อย การกระทาซ้าๆ จะ ช่วยให้เด็กทาตามจนกลายเป็นนิสัย เป็นความงดงามที่ติดตรึงอยู่ในใจและ กลายเป็นค่านิยมหรืออุดมคติของแต่ละคน ซึ่งเป็นเรื่องยากมากสาหรับการ สร้างคนให้ทาดี สานึกชอบในทุกเรื่องตลอดเวลา เพรำะจิตใจมนุษย์เหมือน สำยน้ำ มุ่งที่จะไหลลงที่ต่ำอยู่เสมอ หำกไม่มีทำนบของศีลธรรมกั้นไว้ ควำมดีที่เคยทำมำ ก็มักจะรักษำไว้ได้ยำก ดังนั้นผู้ที่มีหน้าที่อบรมเลี้ยงดู เด็ก จึงต้องใช้ความอดทน ใช้ความพยายามและความเสียสละเป็นอย่างมาก ที่จะปั้นให้เด็กและเยาวชนเป็นคนซื่อสัตย์ตามที่สังคมปรารถนา

๓๗

แนวทำงที่สอง คือ สถำนศึกษำ จะเป็นผู้ช่วยขัดเกลา แนะนา ฝึกฝน ให้เด็กเติบโตเป็นคนที่มีวิชาความรู้ มีความคิดสร้างสรรค์และเป็นคนดี มีความ ซื่อสัตย์อยู่ในบ้านเมืองได้ เนื่องจากเด็กต้องใช้ชีวิตส่วนหนึ่งอยู่ในโรงเรียน มากกว่าสิ บปี โรงเรียนจึงเป็นสถานที่ส าคั ญอีกแห่งหนึ่ง ที่เด็กจะยึดถื อเป็น แบบอย่างได้ เป็นช่วงที่เด็กมีการพัฒนาทุกด้าน ทั้งทางด้านร่างกาย อารมณ์ และสังคม ถ้าเด็กอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีอยู่ในกลุ่มเพื่อนและครูที่มีศีลธรรม ไม่ เอาเปรียบคดโกง เด็กก็จะสั่งสมความคิดในด้านดีติดตัวไป มีความหวัง ความ มุ่งมั่นที่จะพัฒนาตนเอง ปรับตัวให้เข้ากับผู้คนในสังคม และต้องการเป็นคนดี ซื่อสัตย์สุจริตในสายตาของผู้อื่น ซึ่งทั้งหมดนี้จะประสบความสาเร็จได้ต้องเริ่มที่ โรงเรียนมีครูดีเป็นแบบอย่างให้เด็ก มีครูที่เสียสละซื่อตรงพร้อมที่จะทาดีในทุก เรื่อง ครูควรยึดมั่นในอุดมกำรณ์ของควำมเป็นครู คือ สร้ำงคนให้เป็นคนดี มีวิชำควำมรู้ ต่อต้ำนกำรทุจริตทุกชนิด ครูต้องประพฤติตน เป็นแนวทาง ให้เด็กตาม เด็กจะยอมรับคาสั่งสอนต่อเมื่อเขาเกิดความรัก ความศรัทธาในตัว ครู เด็กพร้อมที่จะเชื่อฟังถ้าครู คือ ผู้ซื่อตรงในทุกเรื่อง ให้ความรู้แก่เด็กโดย เต็มเวลำ ไม่เบียดบังเวลา ถึงแม้จะไม่เห็นเป็นรูปธรรม แต่ถ้าคิดรวมกันทั้ง ประเทศจะเห็นว่าเวลาที่เบียดบังไปสามารถสร้างประโยชน์ให้กับคนด้อยโอกาส อีกมากมาย นอกจากนี้ครูต้องสอนเด็กให้ เต็มหลักสูตร และเต็มควำมสำมำรถ รักษาระเบียบวินัยโดยเคร่งครัด มีความยุติธรรมไม่ลาเอียงด้วยอคติต่อเด็ก คนใดคนหนึ่ง ครูต้องรักษาความยุติธรรมให้แก่เด็กทุกคน ได้ แก่ยุติธรรมใน การให้ความรู้ ให้ความรัก ให้กาลังใจ และให้โอกาสแก่เด็กทุกคนอย่างเท่า เทียม ไม่ละเลยให้เด็กบางคนเอาเปรียบเพื่อน ครูต้องทักท้วงตักเตือนในทันที ที่พบเห็นเด็กคดโกง แม้เป็นเรื่องเล็กน้อยก็ไม่ควรมองข้าม เช่น การทุจริต ใน การสอบ ไม่ว่าจะเป็นสอบในระดับใดถือเป็นการคดโกงทั้งสิ้น ทั้งผู้ลอกและ ผู้ให้ลอกล้วนมีความผิดในฐานะของผู้ไม่ซื่อสัตย์ ผู้เรียนควรได้รับการปลูกฝัง ว่าเป็นสิ่งต้องห้าม เพราะการกระทาเล็กๆ เหล่านี้จะเป็นการบ่มเพาะนิสัยเห็น แก่ตนเอง การทุจริตคอร์รัปชั่นจะติดตัวเด็กไปโดยไม่รู้ตัว อันจะนาไปสู่ ความ เห็นแก่ตัวและการกอบโกยประโยชน์ในวันหน้า ครูจึงต้องใส่ใจให้ความคิดใน เรื่องการไม่คดโกงแก่ศิษย์อยู่ตลอดเวลา ซึ่งครูเองก็ตั้งตนอยู่ในความซื่อสัตย์ เป็นนิจ จึงจะได้ชื่อว่าเป็นปูชนียบุคคลอย่างแท้จริงและสั่งสอนผู้อื่นได้ ๓๘

ยังมีอีกส่วนหนึ่งที่สถานศึกษาจะปลูกฝังความซื่อสัตย์ไม่ทุจริตให้แก่ เด็กได้ คือ หลักสูตรกำรเรียนกำรสอน หรือนโยบำยของโรงเรียน ซึ่งเป็น เส้ นทางเดินของครูและนักเรียน หลักสู ตรต้องได้รับการปรับปรุงให้ทันสมัย มุ่งเน้นสร้างคนให้เป็นคนดีก่อนมีความรู้ เพราะคนชั่วมีความรู้เพียงคนเดียว สามารถคิ ดและท าความเดื อดร้ อนให้ กั บคนดี ได้ หลายคน อุ ดมการณ์ หรื อ หลักสูตรทางการศึกษาจึงต้องเน้นการคิดในเชิงบวก ซื่อสั ตย์ เสี ยสละ บรรจุ สาระวิชาศีลธรรม จริยธรรมไว้อย่างชัดเจน มีการเรียน การวัดผลอย่างเป็น รู ปธรรม โรงเรี ยนควรก าหนดแนวทางของตนเองโดยมุ่ งเน้ นเรื่ องความมี คุณธรรมของบุคลากร ยกย่องเชิดชูเกียรติให้รางวัลแก่นักเรียนและครูที่ซื่อสัตย์ จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมลักษณะนิสัยซื่อตรง ไม่คดโกงทุกรูปแบบ ให้เด็กได้มีส่วน ร่วมในการทากิ จกรรมที่เป็นการเสี ยสละ มีจิตสาธารณะ ได้แก่ ช่วยกันดูแล สมบัติส่วนรวมของโรงเรียน ร่วมบริจาคทรัพย์สินบารุงการศึกษา บารุงศาสนา ให้ บริการสั งคมเท่าที่เด็กทาได้ รวมทั้งการช่วยเหลื อผู้ อื่นตามความจาเป็ น เมื่อเด็กเหล่านี้เดินออกจากโรงเรียน หรือสถานศึกษาไปสู่การทางาน เด็กจะได้ มีความคิดที่จะทางานด้วยความสุจริต มีจิตใจเอื้อเฟื้อต่อคนรอบข้าง สามารถ แยกแยะความชั่ว ความดี และเห็นประโยชน์ของการเป็นผู้ให้มากกว่าเป็นผู้รับ แต่เพียงอย่างเดียว

๓๙

แนวทำงที่สำม คือ สังคม ควรมีบทบาทในการส่งเสริมคนซื่อสัตย์ให้ อยู่ในสังคมอย่างภาคภูมิใจ รังเกียจคนคดโกง ทุจริตคอร์รัปชั่น สังคมควรเป็ น สิ่งแวดล้อมที่สะอาดให้กับเด็กๆ ที่กาลังเติบโต เพราะสังคมเป็นสิ่งแวดล้อมที่ สาคัญต่ออนาคตของเด็ก เพราะถึงแม้เด็กได้รับการอบรมเลี้ยงดูมาดี แต่ถ้า ต้องใช้ชีวิต อยู่ใ นสั งคมที่ค ดโกง ไร้คุ ณธรรม มีแต่การเอาเปรียบ เห็นแก่ตัว เด็ ก เหล่ านั้ นก็ จะอยู่ ใ นสั งคมอย่ างยากล าบาก ดู ด้ อ ยค่ า ลงไปได้ แ ละอาจ กลายเป็นคนเช่นเดียวกับสังคมที่เขาอาศัยอยู่ เฉกเช่น น้ำดีเพียงหยดเดียว ถ้ำอยู่รวมกับน้ำเน่ำถังใหญ่ น้ำดีนั้นก็พลอยเน่ำเสียไปด้วย การอบรมสั่ง สอนที่ได้รับการปลูกปั้นมาก็สูญเปล่าเป็นเรื่องที่น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง สังคม สิ่งแวดล้อมจึงเป็นกาลังสาคัญที่จะช่วยกันสร้างพลเมืองของชาติให้อยู่ในกรอบ ของศีลธรรมแห่งความซื่อสัตย์ มิฉะนั้นคนดีหลายคนอาจต้องยอมจานนกับ คนชั่ ว ที่ อ ยู่ แ วดล้ อ มพวกเขา คนในสั ง คมจึ ง มี ห น้ า ที่ ร่ ว มกั น ที่ จ ะต้ อ งเป็ น สิ่งแวดล้อมที่ดีให้เด็ก ต้องเป็นกรอบทองคามากกว่าเป็นกรอบไม้ผุ ๆ ที่เด็ก พึ่งพิงมิได้ ซึ่งคนในสังคมที่กล่าวมานี้ประกอบด้วยคนหลากหลายอาชีพ และ กลุ่มหนึ่งที่มีผลต่ออนาคตของเด็ก ได้แก่ กลุ่มของนักกำรเมือง เพราะคน กลุ่มนี้มีอานาจหน้าที่ในการปกครองบริหารจัดการประเทศชาติ เป็นกลุ่มที่ สร้ำ งและท ำลำยทั ศ นคติ ข องเด็ ก ได้ ม ำกที่ สุ ด เนื่ องด้ วยบุค คลกลุ่ ม ดังกล่ำวต้องเกี่ยวข้องกับชีวิตควำมเป็นอยู่ของประชำชนทุกคน เป็นผู้ที่ มีอานาจในการวางกฎระเบียบของบ้านเมือง ทั้งส่งเสริมคนดีและลงโทษคนชั่ว คนทุจริต ถ้ าบุค คลกลุ่มนี้ทุจริตคอร์รัปชั่นเสียเอง ย่อ มส่งผลถึ งประชาชน โดยรวมเพราะงบประมาณที่ประชาชนควรได้รับ จะถูกฉกฉวยเบียดบังให้เหลือ น้อยลง และเมื่อเด็กได้เห็น ได้ฟังเรื่องราวการทุจริตอยู่บ่อยครั้ง จะทาให้เด็ก คิดว่าคนเหล่านี้ใช้ประโยชน์จากของส่วนรวมได้ พวกเขาจะเสียสละไปเพื่อใคร “ ดังนั้นบุคคลที่เป็นตัวแทนของประชาชน มีหน้าที่รับผิดชอบต่อ

ประเทศชาติ อย่างนักการเมือง จึงต้องทาตนเป็นคนดี ไม่คดโกง ให้เด็กได้เห็น ไม่ว่าจะเป็นนักการเมืองระดับท้องถิ่นหรือระดับชาติ ล้วนต้องตั้งอยู่ในความซื่อสัตย์ สุจริตทั้งสิ้น ”

๔๐

คนอีกกลุ่มหนึ่งที่มีอิทธิพลต่อเด็กมาก คือ สื่อสำรมวลชน เพราะเป็น กลุ่มที่มีเครื่องมือสื่อสารอันทันสมัย รวดเร็วและแพร่กระจายเรื่องราวข่าวสาร ครอบคลุมทุกพื้นที่ของประเทศ เราจึงควรใช้ประโยชน์จากกลุ่มคนเหล่านี้ให้ เป็นประโยชน์มากที่สุด โดยเฉพาะบุคคลในวงการบันเทิงหรือที่เราเรียกพวก เขาว่า “ดารา” จะเป็นตัวเชื่อมความคิ ด ความทรงจา เป็นความฝั นและความ ท้าทาย ช่วยกระตุ้นพฤติกรรมทั้งดีและร้ำยให้กับเด็ก พวกเขาจะเป็น ต้นแบบให้เด็กทาตามโดยไม่รู้ตัว ซึ่งสิ่งดีและร้ายของดาราที่เขาชื่นชอบจะ ประทับลงบนหัวใจน้อยๆ ที่อ่อนเดียงสาของเด็กและซึมผ่านเข้าไป โดยมีความ บันเทิงฉาบฉายอยู่ภายนอก เด็กอาจทาตามอย่างดาราเพื่อให้เป็นที่ยอมรับ ของคนอื่น อยากมี ชื่อเสียงโด่งดัง อยากให้มีคนรู้จักไปทั่วประเทศ สิ่งเหล่านี้ เป็นธรรมชาติของเด็กในการเลียนแบบผู้ที่เขานิยม สื่อทุกชนิดจึงควรนาเสนอดารา หรือบุคคลในวงการบันเทิง ที่มีความ ประพฤติ ดี มี ค วามซื่ อ สั ต ย์ เสี ย สละเพื่ อ ส่ ว นรวม ยกย่ อ งคนที่ มี ศี ล ธรรม ไม่ทุจริต ประพฤติตนเสื่อมเสีย ในเวลาเดียวกันสื่อก็ต้องแนะนาทางแก้ปัญหา ให้กับคนในวงการบันเทิงที่ทาตัวออกนอกลู่นอกทาง แม้บุคคลนั้นจะเป็นที่นิยม ชมชอบของผู้ชมผู้ฟั ง แต่ถ้ าประพฤติตนผิดศีลธรรมก็ไม่ควรให้เด็กประพฤติ ตามหรือชื่นชอบโดยไร้เหตุผล ซึ่งสื่อจะต้องกระทาด้วยความจริงใจ ชี้นาทางที่ ถูกที่ควรมิใช่การประจานซ้าเติมหรือ วิพากษ์วิจารณ์อ ย่างเสี ยหาย โดยขาด ความเมตตา เพราะทุกคนอาจเดินหลงทางได้ ถ้ามีคนให้อภัยพร้อมที่จะให้ โอกาสบุคคลเหล่านั้นก็กลั บมาเป็นคนดีของสังคมได้ ซึ่งเด็กๆ จะต้องได้รับ ข้อมูลทั้งด้านบวกและด้านลบเพื่อเติบโตขึ้นอย่างผู้มีวิจารณญาณ สื่อสำรมวลชนจึงเป็นบุคคลกลุ่มหนึ่งที่จะช่วยโอบอุ้ม ขัดเกลำให้ เด็กเป็นคนดีได้ โดยเฉพาะสื่อทางโทรทัศน์และวิทยุกระจายเสียงที่มีทั้งภาพ และเสียงส่งไปยังบ้านเรือนทุกหลัง ควรผลิตรายการที่สร้างสรรค์สังคมมีสาระ ที่เ น้นความซื่อ สัต ย์ เสี ยสละมานาเสนอให้มากขึ้น ส่ งเสริมคนซื่อ สั ตย์ใ ห้มี บทบาทในสังคมยอมรับคนจนที่ซื่อตรงมากกว่าคนมีเงินที่คอร์รัปชั่น

๔๑

แนวทำงที่สี่ คือ องค์กรทำงศำสนำ ควรอบรมสั่งสอนศาสนิกชนของ แต่ละศาสนาอย่างจริงจัง เผยแผ่คาสอนของศาสดาอย่างเป็นระบบกระจายไป ให้ ถึงประชาชนทุกกลุ่มด้วยสื่อหลายชนิด ชี้นาคาสอนที่ถูกต้องไม่บิดเบือนให้ผู้คน สับสน ซึ่งทุกศาสนาล้วนมุ่งหวังให้ทุกคนเป็นคนดี ไม่เบียดเบียนคดโกงผู้อื่น เด็กๆ ควรได้รับฟังหลักธรรมคาสอนเรื่องความซื่อสัตย์เป็นประจา อธิบายให้เด็ก เข้าใจได้ง่าย ใช้ในชีวิตประจาวันได้ ยกตัวอย่างผู้ที่ทุจริตแล้วได้รับผลกรรม ตอบสนอง แนะนาให้รักษาศีลอยู่เสมอ เช่น ศีลข้อสองในพระพุทธศาสนา ได้ บัญญัติให้ซื่อสัตย์ ไม่ลักทรัพย์ ฉ้อโกงผู้อื่นและศีลข้อสี่ ไม่ให้พูดปด หลอกลวง ไม่พูดส่อเสียด เพ้อเจ้อ ซึ่งถ้าเด็กได้รับฟังประพฤติตามแต่เล็กแต่น้อยก็จะฝัง แน่นอยู่ในความทรงจา และเป็นคนดีเมื่อเป็นผู้ใหญ่ ในเวลาเดียวกันผู้นาทาง ศาสนาก็ต้องประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดีให้เด็กเลื่ อมใสศรัทธาคาสอนของ ท่านจึงจะดูศักดิ์สิทธิ์น่าเชื่อถือ นอกจากนี้ องค์ กรทางศาสนาควรส่ งเสริ มให้ มี การเผยแผ่ ค าสอนใน โรงเรียนให้มากที่สุด อาจจัดโครงการนาพระนักเทศน์ไปเทศน์อบรมนักเรียน ทุ ก เดื อน เดิ นทางกระจายไปทั่ วประเทศ มี เ อกสารเผยแพร่ ค าสอนไว้ ต าม สถานที่ชุมชนเพื่อผู้ปกครองจะได้นาไปสอนเด็กได้มากขึ้น มีการผลิตหนังสือ สาหรับเด็กโดยใช้การ์ตูน ภาพยนตร์สั้ นที่ช่วยส่ งเสริมความซื่อสั ตย์ นิทาน ธรรมะ มีเว็บไซต์ศีลธรรมสาหรับเด็กๆ เข้าถึงได้ง่าย วัดมีการปรับปรุงสถานที่ ให้ร่มรื่นน่าเข้าไปทาบุญ หรือบางแห่งจัดเป็นอุทยานธรรมะ เป็นแหล่งรวมรวบ สาระ ความรู้ที่ช่วยส่ งเสริมความดีงาม มีการจัดการที่ดีเป็นแหล่ งท่องเที่ยว สาหรับทุกคน เปิดรับให้ประชาชนนาเด็กเข้าไปศึกษาหาความรู้ พักผ่อนหย่อน ใจ ไม่ต่างจากสถานที่ท่องเที่ยวทั่วไป ทั้งนี้ต้องอาศัยบุคลากรมืออาชีพมาช่วย บริหารจัดการจะทาให้วัดเป็นที่พึ่งชี้ทางสว่างให้กับทุกคนและเป็นแหล่งเผยแพร่ ธรรมะได้อย่างแท้จริง แนวทำงสุ ดท้ ำย คื อ รัฐต้องบริหำรจัดกำรอย่ ำงมีประสิทธิภำพ เมื่อศีลธรรมไม่อาจทางานได้เต็มที่ เมื่อห้ ามปรามแล้ วไม่เชื่อฟังยังทาผิดอยู่ ต่อไปรัฐก็ต้องให้กฎหมายลงโทษผู้ที่ทุจริตคอร์รัปชั่นอย่างจริงจัง ผู้บังคับใช้ กฎหมายไม่ว่ าจะเป็นต ารวจ หรือผู้ พิ พากษาต้ องปฏิบั ติตามข้อบัญญั ติ ของ กฎหมายอย่างเคร่งครัด ไม่เลือกปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ ไม่เห็นแก่ ๔๒

พวกพ้องของตนเอง ไม่ทาให้เด็กเห็นว่ากฎหมายเป็นเพียงตัวอักษรที่อยู่ใน ตารา ต้องให้ทุกคนเห็นว่าการทุจริตคดโกงเป็นความผิดทั้งกฎของบ้านเมือง และกติกาของศีลธรรม รัฐต้องทาโทษคนทาผิดอย่างตรงไปตรงมา ชี้ให้เห็นผล กรรมที่เกิดจากการไม่ซื่อสัตย์ อย่างชัดเจน มีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ เมื่อ บุคคลที่ทาผิดได้รับการลงโทษ เพื่อให้เด็กจดจาไว้เป็นบทเรียน มีความเกรงกลัว ต่อกฎหมายและไม่กล้าทุจริต ในเวลาเดียวกันรัฐต้องเผยแพร่ชื่อเสียงของคนดี มีความซื่อสัตย์ ให้เกียรติยกย่องผู้ที่ทาดี ทั้งที่เป็นบุคคลหรือองค์กรเอกชนที่ทา ประโยชน์ให้กับสังคมอย่างต่อเนื่อง โดยไม่หวังผลทางธุรกิจ โดยไม่เลือกว่าจะ มีฐานะทางการเงินหรือสั งคมเป็นเช่นไร โดยเฉพาะคนด้อยโอกาสที่ซื่อสั ตย์ คนยากจนที่ มี จิ ต ใจเอื้ อ เฟื้ อ คนท าความดี ที่ แ อบซ่ อ นอยู่ ต ามชนบท ไม่ มี ตาแหน่งหน้าที่ในสังคม ไม่มีชื่อเสียงและไม่มียศศักดิ์ ถ้าคนเหล่านั้นซื่อสัตย์ สุจริต สร้างประโยชน์ให้กับสังคมได้ ก็ควรได้รับการยกย่อง รัฐต้องมีวิธีกำร เลือกสรรคนดีเหล่ำนี้ อย่ำงเป็นธรรม มิใช่มุ่งยกย่องเฉพาะคนมีฐานะทาง สังคมแต่เพียงอย่างเดียว เพราะคนด้อยโอกาสจะต้องใช้ความเพียรในการ ทาดี รักษาความสุจริตไว้ด้วยความยากลาบากกว่าคนกลุ่มอื่นที่มีโอกาส ทางสังคม คนดีที่ซื่อสัตย์สุจริตเหล่านี้ต้องได้รับเกียรติจากสังคม รัฐต้องเข้าไป ค้นหาดูแลช่วยเหลือให้พวกเขามีที่ยืนในสังคม มีกาลังใจในการทาความดีด้วย การจัดทาโล่ประกาศเกียรติคุณมอบให้ในโอกาสสาคัญ หรือจัดเป็น “วันแห่ง ควำมซื่อสัตย์” สาหรับประเทศก็ได้ เพื่อมอบรางวัลให้กับคนที่มีความซื่อสัตย์ สุจริต จัดให้เป็นวาระแห่งชาติและมี “วันต่อต้ำนคอร์รัปชั่น” ไปพร้อมกันเพื่อ สร้ างจิ ตส านึ กให้ กั บประชาชนทุ กระดั บชั้ นตื่ นตั ว เห็ นความส าคั ญของการ ซื่อสัตย์สุจริตและเป็นภัยของการคอร์รัปชั่น นอกจากนี้รัฐยังควรให้ความสาคัญกับเด็กให้มากขึ้นด้วยการมอบรางวัล ให้กับเด็กที่ซื่อสัตย์เสียสละ ประพฤติดีมีคุณธรรม ยกย่องให้เป็นเด็กตัว อย่าง มอบทุนการศึกษา หรือช่วยเหลือในเรื่องอื่นๆ สาหรับเด็กที่ด้อยโอกาสฐานะ ยากจนอยู่ห่างไกลเมือง รัฐควรจัดพิมพ์หนังสือสาหรับเด็กที่มีเนื้อหาเน้นความ ซื่อสัตย์ ต่อต้านการโกงทุกรูปแบบแจกจ่ายไปตามสถานศึกษาทั่วประเทศ มีการ จัดประกวดค าขวัญวันเด็กโดยให้เน้นคุ ณธรรมเรื่องความซื่อสัตย์ให้เด็กได้มี ส่วนร่วมในการชี้เบาะแสเมื่อถูกเอาเปรียบจากคนรอบข้าง ทาให้เด็กรู้จักรักษา สิทธิที่ตนควรจะได้รับและรู้จักเคารพสิทธิของผู้อื่นไปพร้อมกัน ๔๓

จากที่กล่าวมาจะเห็นว่าการสร้างพลเมืองดีที่ซื่อสั ตย์ ยึดมั่นในคุณธรรม ไม่ทุจริตคอร์รัปชั่น รังเกียจการโกง ไม่ว่าจะเรื่องเล็กหรือใหญ่จะต้องปลูกฝัง ความคิดตั้งแต่เป็นเด็ก ให้ความดีอยู่ในจิตวิญญาณของเด็กซึมซับอยู่ในจิตใจ อย่างงดงามและยั่งยืน ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายฝ่าย เช่น จากครอบครัว พ่อ แม่ พี่ น้อ งที่เ กี่ ยวข้องกั บเด็ก โดยสายเลื อ ด รวมทั้งสังคมรอบข้างที่เ ป็น สิ่งแวดล้อมของเด็ก ๆ ทุกฝ่ายต้องพร้อมที่จะปลูกปั้นเด็กอย่างต่อเนื่องด้วย ความอดทน เสียสละ หวังดีและมีเมตตา ทุกคนในชาติทุกองค์กรที่อยู่ในประเทศไทยต้องตั้งใจที่จะปลูกต้นกล้า ความซื่อสัตย์ลงบนหัวใจของเด็ก เพื่อให้กลายเป็นไม้ใหญ่ยืนต้นท้าทายพายุ แห่ ง ความฉ้ อ ฉลคอร์ รั ป ชั่ น ได้ อ ย่ า งมั่ น คง อี ก ทั้ ง ต้ อ งสร้ า งเด็ ก ๆ ให้ มี จิ ต สาธารณะ รู้จักแบ่งปันช่วยเหลือผู้ที่ด้อยโอกาสกว่า รู้จักสร้างกาลังใจให้กับ คนรอบตัวรู้รักสามัคคี จับจูงมือกันฉันท์พี่น้องร่วมกันฟันฝ่าอุปสรรค ยึดมั่นใน คาสอนของศาสนา และยึดถือใน หลักคุณธรรมสี่ประกำร ซึ่งเป็นพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชที่ได้พระราชทานให้ คนไทยเพื่อใช้เป็นแนวทางในการประพฤติปฏิบัติ ดังนี้ ประการแรก คือ ควำมซื่อสัตย์ ประการที่สอง คือ กำรรู้จักข่มใจ ฝึกใจตนเอง ให้ประพฤติปฏิบัติ อยู่ในควำมสัตย์ ควำมดี ประการที่สาม คือ กำรอดทน อดกลั้น และอดออมที่จะไม่ประพฤติ ล่วงควำมสัตย์สุจริต ประการที่สี่ คือ กำรรู้จักละวำงควำมชั่ว ควำมทุจริต และรู้จัก สละประโยชน์ส่วนน้อยของตนเพื่อประโยชน์ ส่วนรวม ถ้าคนไทยทุกคนประพฤติตามพระบรมราโชวาทข้างต้นนี้ และช่วยกัน ปลูกฝัง อบรมบ่มเพาะให้เกิดขึ้นในจิตใจของเด็กและเยาวชนได้ เด็กไทยทุกคน ก็จะมีหลักในการดาเนินชีวิตอย่างซื่อสัตย์สุจริต รังเกียจการทุจริตคอร์รัปชั่น ทุกรูปแบบ มองเห็นคุณค่าของคนดี มีศีลธรรม เห็นความด้อยค่าของคนเห็น ๔๔

แก่ตัว คดโกง เด็กเหล่านั้นจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ มีส่วนร่วมในสังคม รู้จักทาประโยชน์ให้ เกิ ดกั บตนเอง บาเพ็ญประโยชน์เ พื่อผู้ อื่น เสี ยสละเพื่ อ ส่วนรวมและเป็นกาลังสาคัญที่จะช่วยพัฒนาประเทศชาติให้วัฒนาถาวรสืบไป.

ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนำกุล - ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ มอบใบประกาศเกี ยรติคุ ณแก่ คุ ณครู เบญจำ ธรรมจ ำรัส ผู้ ชนะการประกวด เรียงความ

๔๕

ระบอบกำรเมืองกับวิถีประชำ วิถีชีวิตของประชำชนขึ้นอยู่กับระบอบกำรเมือง ระบอบกำรเมือง ที่ดีจะส่งเสริมและเอื้ออำนวยให้ประชำชนมีวิถีชีวิตที่ดี มีโอกำสในกำร แสวงหำควำมรู้อย่ำงเสมอภำค สำมำรถดูแลปกป้องตนเองให้ปลอดพ้น จำกกำรเอำรัดเอำเปรียบของผู้อื่น ตลอดจนมีควำมรู้ควำมสำมำรถใน กำรควบคุ ม ก ำกั บและตรวจสอบผู้ น ำทำงกำรเมื องให้ ใช้ อ ำนำจเพื่ อ สนองตอบประโยชน์สุขของประชำชนอย่ำงซื่อสัตย์ ตรงกั นข้า มกั บ ระบอบกำรเมืองที่ ไม่ ดี ผู้นำทำงกำรเมืองจะมุ่ ง เฉพำะกำรแสวงหำผลประโยชน์ให้ตนเองและพรรคพวก โดยการกาจัดมิ ให้ประชาชนส่วนใหญ่มีโอกาสแสวงหาความรู้อย่างเสมอภาค จะมีเฉพาะชน ชั้นปกครองเพียงส่วนน้อยที่จะมีโอกาสหรือสิทธิพิเศษในการแสวงหาความรู้ให้ ตนเอง ทาให้เกิดชนชั้นที่ได้เปรียบในสังคมทั้งในทางเศรษฐกิจและการเมือง ในขณะที่ประชาชนส่วนใหญ่จะถูกทอดทิ้งให้ไร้การศึกษา เป็นผู้ที่ด้อยความรู้ และด้อยโอกาสในการเสริมสร้างชีวิตที่ดีแก่ตนเอง ภำยใต้สังคมที่ระบอบ กำรเมืองไม่ดี ประชำชนส่วนใหญ่จะไร้ควำมรู้และยำกจน

ศ. ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ พ.ศ. ๒๕๔๕

๔๖

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๓ ประเภท ก : ครู อำจำรย์ นักศึกษำปริญญำเอก และประชำชนทั่วไป หลักแนวคิด : แนวทำงกำรพัฒนำเด็กและเยำวชนให้เติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

๔๗

ยุทธศำสตร์เพื่อกำรอยู่รอด “ปัจจุบันนี้ชนรุ่นใหม่ของไทยไม่เชื่อในอำนำจของกฎแห่งกรรม หรือกลไกที่จะช่วยในกำรเผชิญหน้ำจัดกำรกับกรรม เมื่อรู้สึกโศกเศร้ำ ผิดหวังและประสบเคราะห์กรรมแทนที่จะประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ เขำกลับ หันไปพึ่งยำโปรแซคและแวเลี่ยมที่มีคุณสมบัติช่วยทาให้จิตใจเบิกบานมี ชีวิตชีวาเพี ยงชั่วครู่ชั่วยามและหลงใหลกำรกระตุ้นจิตใจให้เคลิบเคลิ้ม ด้วยฤทธิ์ยำแอมเฟตำมีน ซึ่งต่อมาได้ชื่อใหม่ว่ายาบ้าและแอลกอฮอล์ เพื่อ ช่วยจัดกำรกับควำมรู้สึกสูญเสียควำมเชื่อมั่นในตัวเองและควำมรู้สึก แปลกแยก ยุทธศำสตร์กำรพึ่งยำเช่นนั้นเป็นลำงไม่ดีสำหรับกำรสร้ำงสังคม ให้เป็นปึกแผ่นมั่นคงและเจริญเติบโตอย่ำงทรงพลังในอนำคต”

Prof. Dr. William Klausner - ผู้เขียน พรพธู รูปจำลอง - ผู้แปล พ.ศ. ๒๕๔๕

๔๘

แนวทำงกำรปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนกำรคอร์รัปชั่นและ กำรโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เด็กไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

โดย นำงสำว สุธีธิดำ สุนทรนนท์ นักศึกษาปริญญาเอก คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (NIDA)

นับตั้ งแต่ รัฐบาลของประเทศไทยได้ยึ ดแนวทางพั ฒนาประเทศ โดยมี แผน พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ เป็นแผนหลักในการพัฒนาประเทศ ตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๕๐๔ เป็นต้นมานั้นกล่าวได้ว่า การบริหารนโยบายสาธารณะของประเทศไทยที่ ผ่านมามีนโยบายในการพัฒนาประเทศที่ได้รับแนวคิดการพัฒนาตามแนวทางวัตถุนิยมที่ เน้นเรื่องการพัฒนาทางวัตถุหรือการเจริญเติบโตที่วัดเป็นมูลค่าทางวัตถุเป็นอย่างมาก ซึ่งทาให้นโยบายสาธารณะต่างๆ ขาดการมุ่งเน้นการพัฒนามนุษย์และสังคมมาเป็นเวลา หลายทศวรรษ (วิวัฒน์ชัย อัตถากร, ๒๕๕๓) นักวิชาการและงานวิจัยหลายฉบับได้ระบุ ว่า ปัญหำกำรโกงกินและคอร์รัปชั่น ไม่ใช่เรื่องปกติที่สืบเนื่องมาจากความโลภของ มนุษย์ หรือลักษณะทางวัฒนธรรมและศีลธรรมของนักการเมืองไทยที่หลายคนคิดว่าคง จะไม่ มี ท างแก้ ไ ด้ แต่ เ ป็ นเรื่ อ งผิ ด ปกติ ที่ เ กิ ด จำกปั ญ หำบริ ห ำรกำรจั ด กำรทำง กำรเมือง เศรษฐกิจ สังคมที่ไม่ดี และปัญหำนี้มีทำงป้องกันและปรำบปรำมได้ ถ้า ประชาชนตระหนักและรู้วิธี (ผู้จัดการรายสัปดาห์, ๒๑ มีนาคม ๒๕๕๑ หน้า ๑๒) จากผลการศึกษาของสานักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริต แห่งชาติ (ป.ป.ช.) ในปี พ.ศ. ๒๕๔๙ พบว่าประเทศไทยมีการคอร์รัปชั่นสูงเป็นอันดับ ต้นๆ ในเอเชีย และคะแนนภาพลักษณ์การคอร์รัปชั่น ที่จัดโดยองค์กรโปร่งใสระหว่าง ประเทศใน ปี ๒๕๔๙ ไทยได้ ๓.๘ จาก ๑๐ (ต่ากว่า ๕ คือ สอบตก) และอยู่ลาดับที่ ๕๙ ของ ๑๒๘ ประเทศทั่วโลก โดยวัดจากประเทศที่มีการบริหารราชการแผ่นดินที่โปร่งใส มากไปหาน้อย โดยพบว่าสำเหตุที่ไทยมีคอร์รัปชั่นมำก เพราะชนชั้นนำกลุ่มน้อยมี อำนำจทำงเศรษฐกิจกำรเมืองและกำรครอบงำข้อมูลข่ำวสำรเหนือกว่ำประชำชน ๔๙

ส่วนใหญ่ ที่ ยำกจนมำก ประชาชนถู กครอบงาให้คิ ดว่ า คอร์รั ป ชั่น เป็ น เรื่ องปกติ ใ น สังคมไทยที่คงไม่มีทางแก้ได้ และบางส่วนคิดว่า “ในเมื่อรัฐบาลไหนๆ ก็คอร์รัปชั่นด้วยกัน ทั้งนั้น ถ้ารัฐบาลนี้จะคอร์รัปชั่นบ้าง แต่ทางานเป็น ช่วยให้เศรษฐกิจเจริญก้าวหน้าก็ยัง ดี กว่ ารั ฐบาลที่ ท างานไม่ เป็ น ” ความเสี ยหายจากการโกงกิ น และการคอร์ รั ป ชั่ น ของ นักการเมือง เจ้าหน้าที่รัฐก่อให้เกิดผลเสียหายต่อประเทศชาติและประชาชนทั้งทางตรง และทางอ้อมหลายประการ โดยผลกระทบที่ชัดเจนและร้ายแรงจากการทุจริตคอร์รัปชั่น ในประเทศไทย ได้แก่

๑. ทาให้เกิดการบิดเบือนการใช้ทรัพยากรของประเทศที่ทาให้ประชาชนส่วนใหญ่ ไม่ได้รับประโยชน์สูงสุด เช่น มีงบเพื่อพัฒนาการศึกษาน้อยลง การก่อสร้างถนน หรือถาวรวัตถุต่างๆ มีคุณภาพต่าต้องซ่อมแซมบ่อย อายุการใช้งานน้อยกว่าที่ ควร ประชาชนได้บริการคุณภาพต่า ทาให้ประเทศสูญเสียโอกาสและทรัพยากร ในการพัฒนาประเทศ

๒. ท าให้เกิดการผูกขาดไม่ส่ง เสริม การแข่ง ขันที่ เป็นธรรมและมีประสิท ธิภาพ นาไปสู่ความอ่อนแอ ความด้อยพัฒนา ล้าหลังขององค์กรทั้งภาครัฐ และธุรกิจ เอกชนไปแข่งขันสู้คนอื่นไม่ได้

๓. ทาให้คนกลุ่มน้อยที่มีโอกาสเข้าถึงอานาจในการปกครอง และทรัพยากรต่างๆ สามารถคดโกงทรัพยากรของส่วนรวมไปเป็นของตนเองหรือพวกพ้องอย่างไม่ เกรงกลัวต่อกฎหมาย ทาให้จริยธรรมทางสังคมและการเมืองไม่ได้พัฒนาเป็น แบบที่ประชาชนมีสิทธิเสรีภาพและความเป็นธรรมในคนหมู่มากอย่างแท้จริง

๔. ทาให้เยาวชนและประชาชนมีค่านิยมแบบยกย่องความร่ารวย ความสาเร็จ โดย ถือว่าการโกงเพื่อให้ตนเองได้ประโยชน์ (วิทยากร เชียงกูล, ๒๕๔๙: ๗-๘) จากผลเสียอย่างมากมายของการทุจริตคอร์รัปชั่นที่ส่งผลต่อเนื่องไปสู่ปัญหา อื่นๆ อย่างมากมาย รวมทั้งการมีจิตสานึกที่ผิดเพี้ยนในการยอมรับการทุจริตคอร์รัปชั่น ของประชาชนและเยาวชนไทยนี้เอง ทาให้ผู้เขียนบทความเล็งเห็นว่าการพัฒนาแนวทางใน การสร้างจิตสานึกใหม่ เพื่อให้เยาวชนและสังคมไทยไม่ยอมรับ การทุจริตโกงกิน และ ร่วมกันมีบทลงโทษทางสังคม (Social Punishment) ต่อผู้ที่ทุจริตโกงกินนั้นเป็นเรื่องที่ สาคัญอย่างยิ่ง

๕๐

บทความนี้มีมุมมองเช่นเดียวกับนักวิชาการหลายท่านที่เล็งเห็นว่าแนวทางใน การพัฒนาเด็กไทย ซึ่งเป็นกาลังสาคัญและเป็นผู้กาหนดอนาคตของประเทศด้วยระบบ การศึกษาในแบบเดิมที่มุ่งเน้นให้เด็กไทยมีความสามารถทางการเรียนหรือความฉลาดทาง วิชาการเพียงอย่างเดียว หรือการเน้นให้เด็กเป็นคนเก่ง แต่ขาดจิตสานึกในการอยู่ร่วมกัน ในสังคมอย่างมีความรับผิดชอบนั้น เป็นแนวทางที่นาไปสู่ผลลัพธ์ในเชิงลบมากมาย เช่น ปัญหาเรื่องของคนเก่งแต่โกง ปัญหาเรื่องเด็กเก่งแต่ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ได้จนก่อ อาชญากรรม ปัญหาเด็กค้าประเวณีเพียงเพราะต้องการสินค้า ราคาแพง ฯลฯ ปัญหา ของเด็กและเยาวชนต่างๆ เหล่านี้แสดงให้เห็นแล้วว่า แนวทางการพัฒนาเด็กที่เน้นแต่ ความเก่งและความสาเร็จของปัจเจกบุคคล และมุ่งเน้นการแก่งแย่งแข่งขันกันเป็นแนวทาง ที่ไม่สามารถทาให้สังคม และประเทศเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนได้ ผู้เขียนบทความได้ ตระหนักว่าการรับแนวคิดการพัฒนาประเทศตามแบบอย่างชาติตะวันตกที่เอนเอียงไป ตามแนวทางวัตถุนิยม (Materialism) เป็นส่วนหนึ่งที่ทาให้สังคมไทยยินยอมตกเป็นทาส วัตถุ และมองว่าผู้ที่ร่ารวยด้วยวิธีการต่างๆ แม้ว่าจะเป็นการร่ารวยจากการคดโกงทุจริต นั้นสามารถยอมรับได้ ซึ่งความคิดเช่นนี้ถือว่า อันตรายอย่างยิ่งต่อการพัฒนาประเทศใน ทุกด้านๆ ในปัจจุบันนี้นักวิชาการรวมถึงนั กบริหารการศึกษาหลายท่านได้ชี้ให้เห็นว่ า กระบวนทั ศน์ ใ นการพั ฒนาประเทศมี ยุ ทธศาสตร์ การพั ฒนาที่ ไ ม่ ส มดุ ล ระหว่ า งภาค เศรษฐกิจและสังคม ทาให้การพัฒนาสังคม และภาคประชาชนเกิดปัญหาต่างๆ มากมาย รวมทั้งปัญหาการมีค่านิยมยอมรับการโกงกินและคอร์รัปชั่นในทุกส่วนของสังคมไทย รวมถึงการมีทัศนคติที่ผิดเพี้ยนของเด็กและเยาวชนไทยด้วย ซึ่งเยาวชนของชาติเหล่านี้ ถือเป็นปัจจัยที่สาคัญที่สุดในการพัฒนาประเทศชาติในอนาคต การปลูกฝังให้เด็กและ เยาวชนมีจิตสานึกที่ถูกต้องและพฤติกรรมที่จะส่งผลในทางบวกต่อการพัฒนาประเทศ จึงถือเป็นหัวใจสาคัญที่สุดประการหนึ่งในการพัฒนาประเทศไทยให้ยั่งยืน สาหรับประเทศไทยนั้น ในหลายทศวรรษที่ผ่านมามีข้อมูลมากมายแสดงให้เห็น ว่า การจัดการปัญหาคอร์รัปชั่นในประเทศไทยยังไม่สามารถจัด การได้อย่างจริงจังและ เด็ ด ขาด แม้ จ ะมี สานั ก งานคณะกรรมการป้ องกั น และปราบปรามการทุจริ ตแห่ งชาติ (ป.ป.ช.) องค์กรอิสระที่ทาหน้าที่ดูแลเรื่องนี้โดยเฉพาะ รวมทั้งมีองค์กรนอกภาครัฐ (เอ็น จีโอ) ที่ช่วยตรวจสอบการทางานภาครัฐ แต่ยังไม่สามารถแก้ปัญหาคอร์รัปชั่นให้ลด น้อยลงได้ เราคงต้องยอมรับความจริงว่าการคอร์รัปชั่นในสังคมไทยเป็นปัญหาเรื้อรังที่ ฝั ง รากลึ ก การแก้ ไ ขทุ ก ฝ่ า ยต้ อ งร่ ว มมื อ กั น รื้ อ ถอนและวางโครงสร้ า งใหม่ ทั้ ง ระบบ แนวทำงสร้ำงสรรค์ที่น่ำจะช่วยลดคอร์รัปชั่นได้ ต้องเพิ่มต้นทุนให้แก่กำรกระทำที่ ถูกต้ อง และขณะเดี ยวกันต้ องเพิ่ มต้ นทุ น ควำมเสี่ ยงให้ แ ก่ ก ำรคอร์ รัป ชั่ นด้ ว ย รวมทั้งต้องสร้างระบบประกันและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนด้วย โดยการ ปลูกฝังจิตสานึกต่อต้านการโกงกินในเยาวชนก็ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สาคัญมากในการลบล้าง

๕๑

ค่านิยมที่ส่งเสริมการทุจริตคอร์รัปชั่น ซึ่งทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องในการพัฒนาเด็กและเยาวชน จาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องตระหนักถึงความร้ายแรงของปัญหานี้ รวมทั้งต้องร่วมแรงร่วมใจ กันเพื่อหาแนวทางในการปลูกฝังจิตสานึกที่ถูกต้องในการเป็นผู้ซื่อสัตย์ต่อตนเองและ ผู้อื่น รวมทั้งลบล้างแนวคิดการยอมรับนับถือผู้ที่ร่ารวยจากการคดโกงให้หมดไป ผู้บริหารการศึกษาและนักบริหารการพัฒนาหลายท่านต่างยอมรับว่า แนวทาง ในการแก้ไขทัศนคติที่ผิดในการยอมรับผู้โกงกินที่อยู่ในสังคมและวัฒนธรรมไทยมาอย่าง ยาวนาน รวมถึงการปลูกฝังจิตสานึกในการต่อต้านการคอร์รัปชั่นและการโกงทุกรูปแบบ เพื่ อส่ งเสริ มให้เ ด็ก ไทยเติบ โตเป็ นคนดี มี จิต สานึก ต่อ ส่ว นรวมและมี บทบาทในการ พัฒนาประเทศนั้นไม่ใช่เรื่องที่จะทาได้ง่าย และเป็นเรื่องที่ท้าทายอย่างยิ่งในการดาเนินการ เนื่องจากการปลูกฝังจิตสานึกที่ดีให้เยาวชนไทยนั้นจาเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากทุก ภาคส่วน และทุกสถาบันที่เกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็นสถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา รวมถึงภาครัฐบาล อย่างไรก็ตามนักวิชาการหลายท่านรวมทั้งผู้เขียนเองก็ยังเล็งเห็นว่า แนวทางการพัฒนาเยาวชนโดยการนาหลักธรรมคาสอน รวมทั้ งแนวทางการพัฒนา พฤติกรรมมนุษย์ตามหลักทางพระพุทธศาสนา ซึ่งสอดคล้องกับความเชื่อและวัฒนธรรม ของสั ง คมไทยมาปรั บ ใช้ ใ ห้ เ หมาะสมกั บ การอบรมเยาวชนทั้ ง จากที่ บ้ า นและระบบ การศึกษาในโรงเรียน เพื่อ ให้มีการปลูกฝั งจิตสานึ กที่ดีใ ห้แก่เด็กตั้งแต่ เริ่มต้น จะเป็ น แนวทางที่ สามารถท าให้ เด็ ก และเยาวชนของไทยได้ รับ การปลู ก ฝัง จิต สานึ กที่ ดี ให้ เด็ ก ไทยเติ บ โตเป็ น ผู้ ที่ มี จิ ต สานึ ก ที่ ดี แ ละถู ก ต้ อ ง เพื่ อ เป็ น ก าลั ง สาคั ญ ในการพั ฒ นา ประเทศให้ เ จริ ญ ก้า วหน้ า อย่า งยั่ ง ยื นต่ อ ไป ซึ่ง ผู้ เ ขี ย นจะได้ น าเสนอ แนวทำงกำร พัฒนำและปลูกฝังจิตสำนึกในกำรต่อต้ำนกำรคอร์รัปชั่นให้แก่เด็กและเยำวชน ตำมแนวทำงวิถีพุทธ ในส่วนต่อไป กำรปลูกฝังจิตสำนึกเพื่อต่อต้ำนกำรทุจริตคอร์รัปชั่นให้แก่เยำวชนไทย ตำมแนวทำงวิถีพุทธ จากที่ได้กล่าวมาในข้างต้นแล้วว่าการจะปรับเปลี่ยนทัศนคติใหม่ ให้แก่คนในสังคม จากที่เคยยอมรับคนที่ร่ารวยแต่คดโกงได้ ให้มาร่วมต่อต้านการโกงใน รูปแบบต่างๆ นั้น เป็นเรื่องยากและเป็นสิ่งท้าทายอย่างมากในสังคมไทย อย่างไรก็ตาม ผู้เขียนและนักวิชาการหลายท่านก็ยังคงมีความคิดในทางที่บวกว่า หากทุกภาคส่วนใน สังคมร่วมแรงร่วมใจปลูกฝังจิตสานึกให้แก่เยาวชนไทย ซึ่งจะเติบโตมาเป็นกาลังหลัก ของประเทศชาติในอนาคตแทนคนรุ่นก่อนๆ ที่ต้องร่วงโรยไปตามกาลย่อมจะยังมีความหวัง ในการสร้างทัศนคติที่ดีและถูกต้องให้แก่เด็กรุ่นหลัง ซึ่งเป็นความหวังของประเทศชาติ ต่อไป

๕๒

โดยแนวทางการพัฒนาและปลูกฝังจิตสานึกที่ดีงามให้แก่เยาวชนไทย วิธีหนึ่ง ที่มีการกล่าวถึงกันอย่างกว้างขวางในวงการการศึกษาของไทยก็คอื การปลูกฝังจิตสานึก ที่ดีงามให้แก่เด็กไทยด้วยกำรบูรณำกำรแนวคิดทำงพุทธศำสนำเข้ำมำใช้กับกำร อบรมเลี้ยงดูและให้กำรศึกษำ ทั้งนี้เพราะหลักธรรมะในพุทธศาสนา ซึ่งก็คล้ายคลึงกัน กับศาสนาสากลอื่นๆ ที่เน้นหลักให้ทุกคน “ทำควำมดี ละเว้นควำมชั่วและเห็นแก่ ประโยชน์ส่ว นรวม” อัน จะเป็ นแนวคิดที่สามารถช่วยขจัดความยึดติ ดในวั ตถุนิย ม อันเป็นที่มาของความเห็นแก่ตนและการแย่งชิงกอบโกยทรัพยากรต่างๆ มาเป็นของตน ซึ่งเป็นที่มาของการทุจริตและโกงกินได้ และเนื่องจากในประเทศไทยประชากรส่วนใหญ่ ในสั ง คมนั บ ถื อ ศาสนาพุท ธ ผู้ เขี ย นจึ งเล็ ง เห็น ว่ า การประยุ ก ต์ ห ลั กธรรมคาสอนใน พระพุทธศาสนามาเป็นแนวทางในการปลูกฝังจิตสานึก ที่ดีให้แก่เด็กและเยาวชนไทย จึง น่าจะเป็นแนวทางที่สอดคล้องกับคนส่วนใหญ่ในสังคม ในแนวทางการพัฒนาจิตสานึกให้ เยาวชนโดยใช้วิถีพุทธนั้นผู้เขียนอธิบายไว้ เป็น ๓ ประเด็น ได้แก่ ๑. การส่งเสริมแนวคิดเรื่อง “อยู่เย็นเป็นสุข” ให้มากกว่าการเน้นแนวคิด “มั่งมี ศรีสุข” ในการใช้ชีวิต ๒. การปลูกฝังการมีจิตสานึกสาธารณะให้แก่เยาวชน ๓. การส่งเสริมและยกย่อง “คนดีต้นแบบ” เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่เยาวชน ซึ่งรายละเอียดของประเด็นต่างๆ นี้ ผู้เขียนจะได้นาเสนอในส่วนถัดไป

๑. กำรส่งเสริมแนวคิดเรื่อง “อยู่เย็น เป็นสุข” ให้มำกกว่ำกำรเน้นแนวคิด “มั่งมี ศรีสุข” ในกำรใช้ชีวิต เอาความดี

เป็นแกนกลาง ทางชีวิต

เอาความคิด

เป็นเครื่องช่วย อานวยผล

เอาแรงงาน

เป็นกลไก ภายในตน

นี่คือคน

มีคุณค่า ราคางาม (พระพุทธทาสภิกขุ อ้างในทองทิพภา วิริยะพันธุ์)

๕๓

เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่า ทัศนคติและจิตสานึกของบุคคลแต่ละคนมักเกิดขึ้น จากการอบรมและเลี้ยงดูจากครอบครัวเป็นสาคัญ โดยปกติแล้วเด็กจะเรียนรู้และรับความ เชื่อ ตลอดจนทัศนคติจากการปลูกฝังของบุคคลที่อยู่ในครอบครัวเป็นหลัก ในแนวทาง การปลูกฝังและส่งเสริมแนวคิดให้เยาวชนเห็นคุณค่าของการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่าง พอเพียงและแบ่งปันหรือที่ผู้เขียนนาเสนอว่าเป็นการปลูกฝังทัศนคติที่เน้นการ “อยู่เย็น เป็นสุข” ให้มากกว่าการเน้นแนวคิด “มั่งมี ศรีสุข” ที่เน้นการดารงชีวิต โดยคานึงถึงความ มั่งคั่งทางวัตถุว่าจะนามาซึ่งความสุขในชีวิต โดยไม่คานึงถึงจริยธรรมหรือการมีความสุข ร่วมกันของคนในสังคมอันเป็นสาเหตุประการหนึ่งที่ ทาให้คนเห็นแก่ตนและพวกพ้อง มากจนไม่ ค านึ ง ถึ ง ความถู กต้ องชอบธรรม ซึ่ งจุ ดเริ่ มต้ นของการปลู กฝั งให้ เด็ กเลิ กมี ความคิ ดที่ เห็ นแก่ ประโยชน์ ส่ว นตนเป็ น หลั ก นั้ น อาจเริ่ ม ต้ น จากการที่ ทุ ก ภาคส่ ว นที่ เกี่ยวข้องร่วมกันรณรงค์ให้ความรู้ แก่ผู้ปกครองและครอบครัวของเด็ก รวมถึงโรงเรียน และชุมชนให้ร่วมกันปลูกฟังแนวคิดในการใช้ชีวิตที่อยู่อย่างแบ่งปันและช่วยเหลือเกื้อกูล กัน ซึ่งเป็นแนวคิดที่สอดคล้องกับศาสนาทุกศาสนาอยู่แล้ว โดยในประเทศไทยเองซึ่งประชากรส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนานั้นเราควรนา หลักธรรมที่เกี่ยวข้องมาเป็นแนวทางในการปลูกฝังจิตสานึกที่ดีให้แก่เยาวชน สาหรับการ ปลูกฝังแนวทางการใช้ชีวิตที่ช่วยเหลือ เกื้อกูลกัน (อยู่เย็น เป็นสุข) แทนการมีชีวิตที่ มั่งคั่งแต่ทางวัตถุ (มั่งมี ศรีสุข) นั้น หลักพุทธธรรมประการสาคัญที่ถูกมองข้ามไป แต่ ผู้เขียนมองว่าสามารถนามาเป็นส่วนส่งเสริมการปลูกฝังการมีจิตสานึกต่อต้านการโกงกิน ให้แก่เยาวชนได้นั้น คือ “หลักเบญจธรรมหรือธรรม ๕” อันประกอบไปด้วย ๑. การมีเมตตากรุณาต่อคนและสัตว์ ๒. การประกอบอาชีพสุจริต ไม่คดโกงใคร ๓. การรู้จักสารวมยับยั้งชั่งใจให้พอใจในสิ่งที่ตนมีอยู่ และพอใจใน คู่ครองของตน ๔. การมีความซื่อสัตย์สุจริต ๕. การมีสติสัมปชัญญะในการดาเนินชีวิต กล่าวได้ว่า หลักธรรม ๕ ประการนี้ เป็นคาสอนที่ส่งผลโดยตรงที่เน้นให้คนเรา ใช้ชีวิตอย่างซื่อสัตย์สุจริต แต่กลับพบว่าเป็นหลักธรรมที่คนไทยในปัจจุบันรู้จักและนามา สอนลูกหลานกันน้อยมาก ดังนั้นผู้เขียนจึงเห็นว่าการนาหลักเบญจธรรมมาเป็นแนวทาง ในการปลูกฝังให้เยาวชนไทยมีแนวคิดในการอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข มากกว่ามุ่งเน้น การกอบโกยผลประโยชน์ใส่ตน จะเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างจิตสานึกต่อต้านการโกงกินให้ สังคมไทยได้ในอนาคต

๕๔

๒. กำรปลูกฝังกำรมีจิตสำนึกสำธำรณะ (Public Mind) ให้แก่เยำวชน แนวทางการปลูกฝังจิตสานึกสาธารณะนี้ ผู้เขียนเห็นว่าสามารถปลูกฝังได้ทั้งจาก ทางครอบครัว โรงเรี ยนหรือสถาบั นการศึ กษาของเยาวชน โดยในปั จจุ บันแนวคิด การ ปลู กฝั งจิ ตสาธารณะเริ่ มมี ความแพร่ หลายมากขึ้ นในสั งคมไทย โดยเฉพาะในวงการ การศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ สาหรับความหมายของคาว่า “จิตสาธารณะ” นั้น มี การจ ากั ด ความกั นไว้ อย่ า งหลากหลาย ทั้ งค าที่ ใช้ ใ นภาษาไทย เช่ น จิ ตสาธารณะ สานึกสาธารณะและจิตสานึกสาธารณะ เป็นต้น ส่วนคาที่ใช้ในภาษาอังกฤษ เช่น Public Consciousness หรือ Public Mind โดยหลักแล้วเราสามารถสรุปความหมายของจิต สาธารณะได้ว่า หมายถึง คุณลักษณะทางจิตใจของบุคคลเกี่ยวกับการมองเห็นคุณค่า หรือ การให้คุ ณค่ าแก่ การมี ปฏิสัมพั นธ์ ทางสังคมและสิ่งต่างๆ ที่เป็นสิ่ งสาธารณะที่ ไม่ มีผู้ ใด ผู้หนึ่งเป็นเจ้าของหรือเป็นสิ่งที่คนในสังคมเป็นเจ้าของร่วมกัน เป็นสิ่งที่สามารถสังเกตได้ จากความรู้สึกนึกคิดหรือการกระทาที่แสดงออกมา (นวรินทร์ ตาก้อนทอง, ๒๕๕๓) อย่างไรก็ตามแม้ความหมายของคาว่า จิตสาธารณะ อาจจะได้รับการนิยามที่แตกต่างกันไป แต่นักวิชาการหลายท่านต่างก็มีความเห็นตรงกันว่าในการปลูกฝังจิตสาธารณะนั้นควรทา การปลู กฝั งให้ เกิ ดขึ้ นตั้ งแต่ วั ยเด็ ก เพราะเป็ นช่ วงที่ เด็ กมี ความไวต่ อการปลู กฝั งและ ส่งเสริมจริยธรรม วัฒนธรรมเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งถ้าเด็กได้รับการปลูกฝังจิตสาธารณะให้ เป็ น ไปในทางที่ ถู ก ต้ อ งเหมาะสม เมื่ อ เติ บ โตขึ้ น จะท าให้ ส ามารถเผชิ ญ กั บ ความ เปลี่ยนแปลงของกระแสเศรษฐกิจ และวัฒนธรรมอันจะส่งผลให้สามารถอยู่ร่วมกับคนใน สังคมได้อย่างมีความสุขกาย สบายใจ ตลอดจนเป็นบุคลากรที่ดีที่เหมาะสมของครอบครัว สังคมและประเทศชาติสืบเนื่องต่อไป ซึ่งวิธีการที่ใช้ในการปลูกฝังจิตสาธารณะนั้นมีอยู่ อย่างหลากหลาย แต่วิธีการหนึ่งที่สาคัญคือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางปัญญา โดยมี ความเชื่ อพื้ นฐานที่ ว่ ากระบวนการทางปั ญญามี ผลต่ อพฤติ กรรมและการปรั บเปลี่ ยน พฤติกรรม สามารถกระทาได้โดยการปรับเปลี่ยนกระบวนการทางปัญญา ดังนั้น การใช้ วิธีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางปัญญาที่เหมาะสม จึงเป็นสิ่งจาเป็นที่สามารถนาไปใช้ใน การพัฒนาจิตสาธารณะได้ และยังมีส่วนที่ทาให้การมีจิตสาธารณะนั้นมีความคงทนและ เป็นจิตสานึกที่คงอยู่ภายในตัวบุคคล เมื่อเติบโตขึ้นต่อไปในภายภาคหน้าได้ (นวรินทร์ ตาก้อนทอง, ๒๕๕๓) จากที่ได้กล่าวมาในข้างต้น จิตสำธำรณะจึงเป็นสิ่งสำคัญและเป็นแนวทำง ส ำคั ญ ในกำรสร้ ำ งจริ ย ธรรมที่ ดี ใ นสั ง คม เนื่ อ งจากการจะมี จิ ต สาธารณะได้ นั้ น เยาวชนต้อ งให้ค วามสาคั ญ และตระหนั กในความรั บผิ ด ชอบต่ อตนเองและผู้ อื่น โดย สามารถแยกย่อยออกเป็นคุณลักษณะต่างๆ ดังนี้

๕๕

จิตสำนึกในควำมรับผิดชอบต่อตนเอง นับว่าเป็นพื้นฐานต่อความรับผิดชอบ ต่อสังคม โดยตัวอย่างคุณลักษณะของผู้มีความรับผิดชอบต่อตนเอง ได้แก่ ๑. ตั้งใจศึกษาเล่าเรียนหาความรู้ ๒. รู้จักการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพให้แข็งแรง ๓. มีความประหยัดรู้จักความพอดี ๔. ประพฤติตัวให้เหมาะสม ละเว้นการกระทาที่ก่อให้เกิดความเสื่อมเสีย ๕. ทางานที่รับมอบหมายให้สาเร็จ ๖. มีความรับผิดชอบ ตรงเวลา จิตสำนึกในควำมรับผิดชอบต่อสังคม เป็นการช่วยเหลือสังคม ไม่ทาให้ผู้อื่น หรือสังคมเดือดร้อนได้รับความเสียหาย เช่น

๑. มีความรับผิดชอบต่อครอบครัว เช่น เชื่อฟังพ่อแม่ ช่วยเหลืองานบ้าน ๒. มีความรับผิดชอบต่อโรงเรียน ครูอาจารย์ เช่น ตั้งใจเล่าเรียน เชื่อฟังคาสั่งสอน ของครูอาจารย์ ปฏิบัติตามกฎระเบียบวินัยของโรงเรียนช่วยรักษาทรัพย์ สมบัติของโรงเรียน

๓. มีความรับผิดชอบต่ อบุคคลอื่น เช่ น ให้ความช่วยเหลือให้คาแนะนาไม่เอา เปรียบ เคารพสิทธิซึ่งกันและกัน

๔. มีความรับผิดชอบในฐานะพลเมือง เช่น ปฏิบัติตามกฎระเบียบของสังคม ปฏิบัติตามกฎหมาย รักษาสมบัติของส่วนรวม ให้ความร่วมมือต่อสังคมใน ฐานะพลเมืองดี

ปัจจุบัน นักวิชาการหลายท่านได้ให้แนวทางในการสร้างจิตสาธารณะ ไว้ว่า การ สร้างจิตสาธารณะเป็นความรับผิดชอบในตนเอง แม้ว่าจะได้รับการอบรมสั่งสอน ถ้าใจ ตนเองไม่ยอมรับจิตสาธารณะก็ไม่เกิดฉะนั้นคาว่า “ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน” จึงมีความสาคัญ ส่วนหนึ่งในการสร้างจิตสาธารณะ ถ้าตนเองไม่เห็นความสาคัญแล้วคงไม่มี ใครบังคับได้ นอกจากใจของตนเอง แล้วแนวทางที่สาคัญในการจิตสาธารณะยังมีอีกหลายประการ ถ้าปฏิบัติได้ก็จะเป็นประโยชน์ต่อตนเองและสังคม ดังนี้

๕๖

๑. ให้ความสาคัญต่อสิ่งแวดล้อมตระหนักเสมอว่าตนเอง คือส่วนหนึ่งของสังคม ต้องมีความรับผิดชอบในการรักษาสิ่งแวดล้อม

๒. ให้ความสาคัญต่อสิ่งแวดล้อมตระหนักเสมอว่าตนเอง คือส่วนหนึ่งของสังคม ต้องมีความรับผิดชอบในการรักษาสิ่งแวดล้อม

๓. ยึดหลักธรรมในการดาเนินชีวิต เพราะหลักธรรมหรือคาสั่งสอนในทุกศาสนา ที่นับถือ สอนให้คนทาความดีทั้งสิ้น ถ้าปฏิบัติได้จะทาให้ตนเองมีความสุข นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสังคมด้วยทาให้เราสามารถอยู่ในสังคม ได้อย่างมีความสุข โดยตัวอย่างหลักธรรมทางศาสนาที่เกี่ยวข้องกับตนเอง เช่น หลักคาสอนในการช่วยเหลือหรือพึ่ง พาตนเองที่พุทธศาสนิกชนได้ยิน จากพุ ทธสุ ภาษิ ตอยู่ เสมอ คื อ อั ตตำหิ อั ตตโน นำโถ หรื อตนเป็ นที่ พึ่ ง แห่งตน เป็นต้น

๔. สร้างวินัยในตนเองตระหนักถึงการมีส่วนร่วมในระบบประชาธิปไตย รู้ถึ ง ขอบเขตของสิทธิเสรีภาพ หน้าที่ความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม

๕. ตระหนักถึงปัญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้นกับสังคม ให้ถือว่าเป็นปัญหาของ ตนเองเช่นกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ต้องช่วยกันแก้ไข เช่น ช่วยกันดาเนินการ ให้โรงงานอุตสาหกรรมสร้างบ่อพักน้าทิ้งก่อนปล่อยลงสู่แหล่งน้าสาธารณะ ๓. กำรส่งเสริมและยกย่อง “คนดีต้นแบบ” (Great Person Model) เพื่อเป็นแบบอย่ำงที่ดีให้แก่เยำวชน จากผลงานวิจัยหลายฉบับพบว่า เยาวชนและประชาชนมีค่านิยมแบบยกย่องความ ร่ารวย ความสาเร็จโดยถือว่า การโกงเพื่อให้ตนเองได้ประโยชน์นั้นไม่ผิด ส่วนหนึ่งนั้นเป็น เพราะผู้ที่ ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ประสบความสาเร็จในสังคมไทยในปัจจุบันหรือที่คน ทั่วไปถือว่าเป็นต้นแบบ (Modeling) ของผู้ที่มีประสบความสาเร็จในชีวิตนั้นคือ ผู้ที่มั่งคั่ง ร่ารวย โดยที่มาของความร่ารวยนั้นอาจมาจากการทุจริตคอร์รัปชั่นจนร่ารวยก็ยอมรับได้ เมื่อเยาวชนไทยได้รับข้อมูลและการเรียนรู้มาในลักษณะนี้ การต่อต้านการโกงกินจึงเป็น เรื่องยาก ดังนั้น ผู้เขียนจึงมองว่าสังคมไทยจาเป็นต้องมี “คนดีต้นแบบ” ของผู้ที่ได้รับการ ยกย่องชมเชยจากสังคม โดยที่พวกเขาเหล่านั้นเป็นตัวอย่างของผู้ที่ประสบความสาเร็จได้ โดยไม่ต้องทุจริตโกงกินและมีคุณงามความดีที่โดดเด่นภายใต้หลักยึดมั่นใน ค่ำนิยม ๕ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ได้แก่

๕๗

๑. ควำมซื่อสัตย์สุจริต คือ การยึดมั่นในความสัตย์จริงและสิ่งที่ถูกต้องดีงาม มีความซื่อตรงและมีเจตนาบริสุทธิ์ปฏิบัติตนต่อตนเองและผู้อื่นโดยชอบ ไม่คดโกง

๒. กำรมีจิตสำธำรณะ คือ การมีจิตสานึกเพื่อส่วนรวม ตระหนักรู้และคานึงถึง สังคมส่วนรวม มีความรับผิดชอบต่อตัวเองในการกระทาใดๆ เพื่อไม่ให้ เกิดผลเสียหายต่อส่วนรวม และพร้อมที่จะเสียสละประโยชน์ส่ว นตน เพื่อ รักษาผลประโยชน์ส่วนรวม

๓. มีควำมยุติธรรม คือ การปฏิบัติต่อผู้อื่นอย่างเสมอภาคและเท่าเทียมอย่างมี เหตุผล โดยไม่เลือกปฏิบัติ ชาติ เพศ ชนชั้น และสถานะทางเศรษฐกิจและ สังคม

๔. กระทำอย่ำงรับผิดชอบ คือการมีจิตสานึก ในบทบาทหน้าที่ของตัวเอง และปฏิบัติหน้าที่ให้ดีที่สุด เคารพกฎเกณฑ์กติกา พร้อมให้ตรวจสอบการ กระทาได้เสมอ หากมีการกระทาผิดก็พร้อมจะยอมรับและแก้ไข

๕. เป็นอยู่อย่ำงพอเพียง คือการดาเนินชีวิตโดยยึดหลักพอประมาณ ซื่อตรง ไม่โลภ ยับยั้งชั่งใจและไม่เอาเปรียบตัวเองและผู้อื่น โดยผู้เขียนมองว่าการส่งเสริมและยกย่องคนดีต้นแบบ จาเป็นต้องได้รับความ ร่วมมือและดาเนินการร่วมกันจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง โดยภาครัฐทุกส่วนที่เกี่ยวข้อง ควรมีการสนับสนุนให้มีการรวมตัวของภาคธุรกิจ เอกชน และภาคประชาชนเป็นองค์กร ผู้บริโภคด้านต่างๆ และองค์กรเพื่อความโปร่งใสติดตามตรวจสอบการทางานของทั้งภาครัฐ และเอกชนอย่างเข้มแข็ง รวมทั้งสรรหาและส่งเสริมผู้ที่ควรได้รับยกย่องเชิดชูให้เป็นบุคคล ตัวอย่างในการประสบความสาเร็จในชีวิตได้โดยไม่ต้องทุจริต คดโกง ซึ่งจะเป็นตัวอย่างที่ ดีให้เด็กและเยาวชนเห็นจริงได้ว่า พวกเขาสามารถเติบโตมาเป็นคนที่ประสบความสาเร็จ ในชีวิตได้โดยการมีจิตสานึกและพฤติกรรมที่ดีและปราศจากการทุจริตคดโกงได้เช่นกัน

๕๘

บทสรุป เป็นที่ยอมรับกันในปัจจุบันว่ำ ปัญหำทุจริตคอร์รัปชั่นในประเทศไทยนั้น เป็น ปัญหาสาคั ญที่ กัดกร่อนและทำลำยกำรพั ฒนำประเทศมำอย่ำงยำวนำน และเป็ น ปัญหำที่ต้องกำรกำรแก้ไขให้ได้โดยเร็วที่สุด อย่างไรก็ตามแน่นอนว่ าปัญหานี้ต้อง ได้ รั บการแก้ ไขในหลายภาคส่ วน และหลายวิ ธี การไปพร้ อมๆ กั น โดยหนึ่ งในวิ ธี การ แก้ปัญหานี้นั้นคือ การปลูกฝังจิตสานึกในการต่อต้านการคอร์รัปชั่นและการโกงทุกรูปแบบ เพื่อส่งเสริมให้เยาวชนไทยซึ่งจะเป็นผู้กาหนดทิศทางในการพัฒนาประเทศให้เติบโตเป็น คนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวมและมีบทบาทในการพัฒนาประเทศ ซึ่งในบทความนี้ผู้เขียนได้ นำเสนอ แนวทำงกำรสร้ำงจิตสำนึก เพื่อให้เด็กไทยเติบโตไปด้วยกำรมีจิตสำนึก และค่ำนิยมต่อต้ำนกำรโกงกินที่สำคัญ ๓ แนวทำง ได้แก่ ๑. กำรส่งเสริมแนวคิดเรื่อง “อยู่เย็น เป็นสุข” ๒. กำรปลูกฝังกำรมีจิตสำนึกสำธำรณะให้แก่เยำวชน ๓. กำรส่งเสริมและยกย่อง “คนดีต้นแบบ” เพื่อเป็นแบบอย่ำงที่ดีให้แก่เยำวชน อย่างไรก็ตาม ต้องเข้าใจว่าเรื่องการโกงกินและทุจริตคอร์รัปชั่นในสังคมไทยเป็น ปัญหาที่ซับซ้อน เช่น มีสิ่งที่สังคมส่วนรวมยังทาความเข้าใจได้ยาก คือ การที่จะพิจารณา ว่าการกระทาใดที่ถือว่าเป็นการทุจริตคอร์รัปชั่นหรือไม่อย่างไร ทั้งนี้เนื่องจากการพิจารณา ว่าการกระทาใดจะเป็นการคอร์รัปชั่นหรือไม่ จึงมีรากฐานมาจากค่านิยม บรรทัดฐานและ วั ฒนธรรมของสั งคมในแต่ ละช่ วงเวลาจนท าให้ รู้ สึกเหมื อนกั บว่ าการทุ จริ ตคอร์ รั ปชั่ น เป็นเรื่องธรรมดาในสั งคมไทย เนื่องจากวัฒนธรรมของสังคมไทยเป็นเรื่องนายกับบ่าว ผู้ให้การอุปการะกับผู้รับการอุปการะ แต่นักวิชาการเชื่อว่าในความเป็นจริงแล้วการทุจริต คอร์รัปชั่นเป็นเรื่องของการจัดการทางสังคมที่คนในสังคมต่างๆ สามารถแก้ไขป้องกันและ ปราบปรามได้ ในบทความนี้ ผู้เขียนได้นาเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาการทุจริตคอร์รัปชั่น ในระดับปัจเจกบุคคลคือเน้นการสร้างภูมิคุ้มกันทางด้านจริยธรรมให้แก่เด็กและเยาวชน ซึ่งถือเป็นอนาคตของชาติเป็นหลัก อย่างไรก็ตามการมุ่งหาแนวทางแก้ปัญหาการทุจริต โกงกินในภาพรวมหรือในระดับสังคม เช่น การประยุกต์ใช้แนวคิดหลักธรรมาภิบาล ก็เป็นเรื่องสาคัญและเป็นเรื่องที่ ผู้สนใจในการนาเสนอแนวทางในการสร้างและปลูกฝัง จิตสานึกที่ดีให้กับคนส่วนใหญ่ในสังคมควรศึกษาในเรื่องนี้ เพื่อวางแนวทางในการต่อต้าน การทุจริต ตั้งแต่ระดับครอบครัว โรงเรียน องค์การ ประชาคม และสังคมภาพรวม เพื่อสร้าง ระบบบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดีให้เกิดขึ้นในทุกภาคส่วนของสังคมต่อไป ๕๙

โครงกำรพัฒนำเยำวชนให้เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม และร่วมพัฒนำประเทศชำติ

ฯพณฯ นำยอภิสิทธิ์ เวชชำชีวะ - นำยกรัฐมนตรี ไหว้และทักทายพระวรพล มะคะที (ผู้ชนะการประกวดเรียงความ ซึ่งอุปสมบทเพื่อเดินทางไปศึกษาต่อปริญญาเอก ที่ประเทศอินเดีย) ที่เข้าเยี่ยมขอบคุณที่ นายกรัฐมนตรีสนับสนุนโครงการ พร้อมนายก ปาริชาต โมกขมรรคกุล - นายกสโมสรโรตารีเจริญนคร อดีตนายก ดร. พรพธู รูปจาลอง นายก อุไรวรรณ หาญอุดมสุข - นายกสโมสร โรตารีบางแคธนบุรี ๕๐ ผู้ว่าการภาครับเลือก ประวิทย์ โรจน์ขจรนภาลัย โรตารีแอนน์ จินตนา โรจน์ขจรนภาลัย - สโมสรโรตารีสวนหลวง อดีตนายก อรดี รุ่งเรืองโรจน์ โรแทเรียน อนุรัตน์ ตฤติยศิริ บรรดาโรแทเรียน อาจารย์ อกนิษฐ์ ศรีภูธร - มหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐม นักศึกษาผู้ชนะการประกวดเรียงความ นักเรียนและผู้ปกครองที่ร่วมโครงการพัฒนาเยาวชนให้เป็นคนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวม และร่วมพัฒนาประเทศชาติ เมื่อวั นที่ ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ ตึกสั นติไมตรี ทาเนียบรัฐบาล

๖๐

กรอบยุทธศำสตร์กำรส่งเสริมคุณค่ำกำรทำควำมดี สร้ำงเสริมจิตสำนึก ในกำรบำเพ็ญประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์แก่ชุมชน เพื่อกำรพัฒนำประเทศให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น

โดย นำย วรพล มะคะที

ตามที่สโมสรโรตารีเจริญนคร ภาค ๓๓๕๐ โรตารีสากล นาโดยท่านปาริชาต โมกขมรรคกุล และ ดร. พรพธู รูปจาลอง พร้อมทั้งผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอีกหลายท่าน เป็น เจ้าภาพร่วมกับสถาบันอุดมศึกษา และภาคเอกชนจัดโครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้ เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและร่วมมือพัฒนำประเทศ นับว่าเป็นโครงการที่ดี และควรได้ รั บการสนั บสนุ นจากทุ กภาคส่ วนเป็ นอย่ างยิ่ ง เพราะนอกจากจะเป็ นการ เทิดพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวโรกาสพระชนมายุ ๘๔ พรรษาแล้ว ยังเป็นกิจกรรมที่ ส่งเสริมคุณค่ำกำรทำควำมดี สร้ำงเสริมจิตสำนึกในกำรบำเพ็ญ ประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์แก่ชุมชน เพื่อให้เด็กและเยำวชนรู้จักใช้สติปัญญำใน กำรดำเนินชีวิตตำมยุคกระแสโลกำภิวัฒน์ ซึ่งเน้นการพัฒนาทางวัตถุเป็นหลัก ดังจะ สังเกตเห็นได้ จากกิ จกรรมการพัฒนาประเทศของรัฐบาลไทยจากอดีต กระทั่ งปั จจุ บั น ปรากฏให้เห็นเป็นที่ประจักษ์ว่า ส่วนใหญ่จะมุ่งเน้นพัฒนาเศรษฐกิจ เช่น การส่งเสริมการ ลงทุนภาคอุตสาหกรรมการผลิต การส่งเสริมการลงทุนในโครงการลงทุนขนาดใหญ่ หรือ ส่งเสริมการลงทุนธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ ฯลฯ เป็นต้น เพียงต้องการสร้างความเข้มแข็ง ทางเศรษฐกิจและเพื่อยกระดับการพัฒนาทางวัตถุของประเทศ ซึ่งเป็นการพัฒนาที่ขาด ความสมดุลที่ละเลยการพัฒนาด้านจิตใจอันเป็นสิ่งจาเป็นที่ ต้องมีควบคู่กันไป ผลของ การพัฒนาได้เปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของคนและสังคมไทยที่เคยเป็น สังคมค่านิยมคุณธรรม และจริยธรรม กลายเป็น สังคมที่หลงใหลในวัตถุนิยมและบริโภคนิยมที่ขำดระเบียบ วินัย แตกแยก ขำดควำมสำมัคคีและห่ำงไกลศีลธรรม เป็นเหตุให้เด็กและเยำวชน ขำดภูมิคุ้มกันทำงจิตใจ สิ่งเหล่านี้เป็นบริบททางสังคมไทยที่ได้มาจากการพัฒนาทาง ๖๑

วัตถุ ที่ต้องแลกกับการสูญเสียวัฒนธรรมและค่านิยมอันดีงาม พร้อมทั้งอัตลักษณ์ของ สังคมมนุษยชาติ ไปอย่างไม่มีทางหวนกลับคืน ทั้ง ที่ทิศทางการพัฒ นาทางวัตถุก็มิไ ด้ เป็นไปอย่างยั่งยืน มีแต่การทาลายทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและไม่สามารถ ตอบสนองความต้องการของประชาชนในทุกๆ ด้านได้ จากสภาพปั ญหาดั งกล่ าว ได้ ส่งผลต่ อวิถี ทางการด าเนิ นชี วิ ต วั ฒนธรรมและ ค่านิยมอันดีงามของเด็กและเยาวชนไทย ซึ่งเปลี่ยนแปลงไปตามบริบทของการพัฒนา ทางวัตถุและตามกระแสโลกาภิวัฒน์ที่เข้ามาสู่สังคมไทยในหลายรูปแบบด้วยกัน เช่น ธุรกิจการค้า การศึกษา ภาพยนตร์ แฟชั่นเสื้อผ้า การท่องเที่ยว อาหาร และเทคโนโลยี สารสนเทศ เป็นต้น จึงจาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องพิจารณาดาเนินการแก้ไขและเยียวยา อย่างเร่งด่วน ปรับเปลี่ยนบริบทกำรพัฒนำประเทศจากการพัฒนาด้านเศรษฐกิจ เพียงอย่างเดียว ให้มีการพัฒนาจิตใจควบคู่กันไปอย่างต่อเนื่อง โดยอำศัยมิติทำง ศำสนำนำศีลธรรมกลับคืนสู่สังคม เพื่อปรับเปลี่ยนและสร้ำงค่ำนิยมคุณธรรม และจริยธรรม อันเป็นค่ำนิยมที่ดีงำมของสังคมไทยในอดีตที่เกื้ อกูลกันระหว่ำง บ้ำน วั ด โรงเรีย น (บวร) สร้ำ งปฏิสั มพันธ์ร่วมกัน โดยหน่ วยงานภาครั ฐ สถาบั น การศึกษา สถาบันทางศาสนา ควรให้ความร่วมมือกันจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการลด ละ เลิก อบายมุขทุกประเภทอย่างจริงจัง เพื่อเป็นการส่งเสริมคุณค่าการทาความดี สร้างเสริม จิตสานึกในการบาเพ็ญประโยชน์อย่างสร้างสรรค์ และเพื่อให้เยาวชนไทยได้มีโอกาส เรียนรู้หลักธรรมคาสอนทางศาสนาและวิธีปฏิบัติตนที่ถูกต้อง เช่น การช่วยเหลือชุมชน การบริจาคทาน การรักษาศีล และการเจริญภาวนา เป็นต้น เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีแก่เด็ก และเยาวชนไทย และควรยึดถือเป็นเป้าหมายหลักในการพัฒนาด้านจิตใจ ควบคู่กับการ พัฒนาการเรียนรูเ้ พื่อสร้างปัญญาให้แก่เด็กและเยาวชนไทย แนวทางการพัฒนาเด็กและ เยาวชนไทยให้ เ ติ บ โตเป็ น คนดี มี จิ ต ส านึ ก ต่ อ ส่ ว นรวมและมี บ ทบาทในการพั ฒ นา ประเทศ จึงเป็นหลักแนวคิดที่ดี เพราะมีส่วนช่วยในการส่งเสริมให้เยาวชนมีจิตสานึกใน คุณค่าการทาความดี การบาเพ็ญประโยชน์อย่างสร้างสรรค์แก่ชุมชน เพื่อพัฒนาประเทศ ให้มั่นคงและเป็นปึกแผ่น ผู้เขียนในฐานะที่เคยผ่านวัยการเป็นเยาวชนไทยคนหนึ่ง จึง เสนอสาระสาคัญตามกรอบยุทธศาสตร์ที่เลือกมาในข้างต้นไว้ ๓ ประการ ดังต่อไปนี้ ประกำรแรก : กำรส่งเสริมคุณค่ำกำรทำควำมดี รัฐบาลหรือหน่วยงานที่ เกี่ยวข้องควรให้การสนับสนุนส่งเสริมและคุ้มครองเด็กและเยาวชนไทย ผู้ซึ่งแสวงหา ความรู้ทั้งการเรียนการสอน การวิจัยและการศึกษาอบรมในสิ่งที่ไม่ขัดต่อหลักศีลธรรม อั น ดี แ ละหน้ า ที่ พ ลเมื อ งตามความในมาตรา ๔๙ และมาตรา ๕๐ รั ฐ ธรรมนู ญ แห่ ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ การส่งเสริมคุณค่าการทาความดีหรือในทาง พุทธศาสนา เรียกว่า วิธีกำรสร้ำงบุญบำรมีหรือหลักกำรทำควำมดี มี ๓ ประกำร ได้แก่ ๖๒

๑. กำรบริจำคทำน ๒. กำรรักษำศีล ๓. กำรเจริญภำวนำ เพื่อให้การดาเนินงานตามกรอบยุทธศาสตร์ดังกล่าวข้างต้นเป็นไปอย่างถูกต้อง เราจึงควรรู้ความหมาย ประเภท และอานิสงส์ของทาน ศีลและภาวนา ดังนี้ กำรบริ จ ำคทำน คื อ การให้ สิ่ง ของหรื อ การสละทรั พ ย์ ที่ ต นมี อ ยู่ แ ก่ ผู้ อื่ น ซึ่งเป็นการลดความเห็นแก่ตัวและขจัดความตระหนี่ การให้ลักษณะนี้เรียกว่า อำมิสทำน การให้อภัยแก่กัน ไม่พยาบาท ไม่อาฆาต และอโหสิกรรมให้แก่กัน เรียกว่า อภัยทำน การอบรมสั่งสอนให้ประพฤติดีปฏิบัติชอบและก่อให้เกิ ดปัญญา จากผู้ไม่รู้เป็นผู้รู้ จาก ผู้รู้อยู่แล้วให้เป็นผู้รู้และเข้าใจมากขึ้น เรียกว่า ธรรมทำน การให้ทานจะมีผลบุญมาก หรือน้อยขึ้นอยู่กับองค์ประกอบ ๓ อย่าง คือ ๑. วัตถุทำนที่ให้นั้นต้องบริสุทธิ์ กล่าวคือ ได้วัตถุนั้นมาด้วยความบริสุทธิ์ จากการประกอบสัมมาชีพ ๒. เจตนำในกำรให้ทำนต้องบริสุทธิ์ ทั้งก่อนให้ทาน ขณะให้ทานและหลัง การให้ทานแล้ว ๓. ผู้ รับ ทำนต้ อ งบริ สุ ท ธิ์ (เนื้ อ นำบุ ญ บริ สุ ท ธิ์ ) หมายถึ ง ผู้ มี ศี ลบริ สุท ธิ์ เวลาพูดถึงผู้มีศีลเรามักจะนึกถึงพระสงฆ์ พระสงฆ์นั้นมีทั้งสงฆ์โดยสมมุติ และพระอริยสงฆ์ การปลงผม เปล่งวาจาขอบวชแล้วห่มผ้าสีเหลืองประเภท บวชเป็นประเพณี (บวชบ่อย) บวชหนีทหาร บวชผลาญข้าวสุก บวชสนุก ตามเพื่อนอย่างนี้ก็เป็นเพียงสมมุติสงฆ์ ไม่ต้องพูดถึงศีล ๒๒๗ ข้อ แค่ศีล ๑๐ ข้อ ยังไม่รู้ว่ามีครบหรือไม่ ดังนั้นหากผู้รับทานมีศีลบริสุทธิ์ทานนั้นก็จะ มีผลบุญมาก ในทางตรงข้ามหากผู้รับทานมีศีลน้อยหรือไม่มีศีลเลยก็ไม่ ต้องหวังผลบุญจากทานนั้น เปรียบเสมือนการว่านเมล็ดข้าวในนาที่มีดินดี ข้าวก็จะงอกงามสมบูรณ์ดี ออกเมล็ดเต็มรวง ในทางตรงข้าม หากหว่านข้าว ในนาที่มีดินไม่ดี ข้าวก็ไม่สมบูรณ์ ออกรวงน้อย ไม่ค่อยมีเมล็ด ฉันใดก็ ฉันนั้น การให้ทานเป็นการทาบุญชั้นต้นจึงได้บุญบารมีน้อยกว่าการรักษา ศีล

๖๓

กำรรักษำศีล คือ การสารวมกาย วาจาให้เรียบร้อยหรือการประพฤติชอบทาง กาย วาจา องค์ประกอบของการประพฤติชอบทางกาย วาจา ในทางอริยมรรคจัดเป็น หมวดศีล ๓ ข้อ คือ ๑. สัมมำกัมมันตะ (การงานชอบ) ๒. สัมมำอำชีวะ (ประกอบอาชีพชอบ) ๓. สัมมำวำจำ (วาจาชอบ) การเว้นจากการฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์คนอื่น ประกอบการงานด้วยความสุจริต ทางานไม่มีโทษ เรียกว่า สัมมากัมมันตะ การไม่จาหน่ายสุรา ไม่จาหน่ายอาวุธสงคราม เป็นการประกอบอาชีพโดยชอบ เรียกว่า สัมมาอาชีวะ การพูดจาอ่อนน้อมถ่อมตน พูดจา ไพเราะ เป็นผู้มีปิยวาจา เรียกว่า สัมมาวาจา อานิสงค์ของการรักษาศีลก็มากหรือน้อย ไม่เท่ากัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการรักษาศีลของแต่ละคน ผู้ที่รักษาศีล ๕ ได้ทุกข้อ ก็จะทาให้ มีสุขภาพพลานามัยแข็งแรง อายุยืนยาว เกิดในตระกูลที่ร่ารวยประสบความโชคดีใน ความรัก หรือได้พบรักแท้ เป็นผู้ที่มีน้าเสียงไพเราะ เจรจาความสิ่งใดก็มีผู้เชื่อฟัง สั่งสอน บุตรธิดาและศิษย์ให้อยู่ในโอวาทได้ดี เป็นผู้มีปัญญาดี ความคิดดี ความจาดี ไม่หลงลืม สาหรับศีล ๘ ศีล ๑๐ และ ศีล ๒๒๗ ก็ย่อมมีอานิสงส์เพิ่มมากขึ้น ตามลาดับและประเภท ของศีลที่รักษา การรักษาศีลเป็นเพียงการบาเพ็ญบุญบารมีในชั้นกลางๆ เพราะเป็นเพียง กฎกติกาที่จะรักษากายและวาจาให้เรียบร้อยเท่านั้น ศีลไม่สามารถควบคุมจิตได้ หรือไม่ สามารถทาให้จิตสะอาดบริสุทธิ์ได้ ฉะนั้นการรักษาศีลจึงได้บุญบารมีน้อยกว่า การเจริญ ภาวนา กำรเจริญภำวนำ มี ๒ แบบ คือ ๑. สมถภำวนำ ๒. วิปัสสนำภำวนำ สมถภำวนำ คือ การตั้งสติมั่นหรือฝึกจิตให้มีความสงบ หรือการฝึกสมาธิ โดยให้จิตตั้งมั่นในอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่งอย่างแน่วแน่ ไม่ฟุ้งซ่าน วิปัสสนำภำวนำ คือ การฝึกอบรมเจริญปัญญาให้ใคร่ครวญหาเหตุ และผล จนสามารถรู้แ จ้งเห็น จริงในขันธ์ ๕ ตามสภาพที่เ ป็นจริง ไม่ปรุ งแต่งด้ วยสังขารมีจิ ต อันสมดุลบริสุทธิ์และเป็นอุเบกขา นั่นคือ รู้แจ้งว่าขันธ์ ๕ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่มีตัวตน หรืออนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ๖๔

ผู้ปฏิบัติสมถภาวนาจะได้บุญบารมีอย่างมากมหาศาล มากกว่าการบริจาคทาน และการรั กษาศีลซึ่ งเที ยบกั นไม่ ได้เลย พระพุทธเจ้ าจึงได้ตรัสไว้ว่า “แม้ภิกษุรักษาศี ล ๒๒๗ ข้อได้โดยเคร่งครัดตลอดระยะเวลา ๑๐๐ ปี ก็ยังได้ผลบุญบารมีน้อยกว่า ภิกษุที่ เจริญภาวนาและมีจิตสงบเพียงชั่วไก่กระพือปีก หรือช้างกระดิกใบหู ” อย่างไรก็ตาม สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนาก็ยังอาศัยและเกื้อกูลซึ่งกันและกันอยู่ขาดอย่างใดอย่าง หนึ่งไม่ได้ ถ้าจะเปรียบเทียบกับต้นไม้การบริจาคทานเท่ากับส่วนเปลือก การรักษาศีล เท่ากับส่วนเนื้อนอก การเจริญสมถภาวนา เท่ากับส่วนเนื้อใน การเจริญวิปัสสนาภาวนา เท่ากับแก่นแท้ของต้นไม้ ดังนั้น การเจริญวิปัสสนาจึงเป็นแก่นแท้ของพระพุทธศาสนาและ มีผลบุญบารมีมากที่สุด ดังนั้น รัฐบาลหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและสถานบันการศึกษา ควรจัดกิจกรรมที่ช่วยส่งเสริมคุณค่ำกำรทำควำมดี เช่น กิจกรรมเข้าค่ายปฏิบัติธรรม เจริญภาวนา กิจกรรมเข้าวัดรักษาศีล กิจกรรมการบริจาคทาน หรือกิจกรรมวิปัสสนา สัญจร เป็นต้น และควรจัดอย่างต่อเนื่องพร้อมทั้งบรรจุเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายหลัก ในการบริหารประเทศ เพื่อสร้างศรัทธานิยมด้วยปัญญาดีกว่าสร้างประชานิยมด้วยวัตถุ เพื่อขัดเกลำกิเลส ควำมโลภ ควำมโกรธ ควำมหลง และปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ให้เด็กและเยำวชนได้อย่ำงถูกวิธี และเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมไม่ หลงใหลในวัตถุนิยม หากทาได้เช่นนี้ก็จะเป็นส่งเสริมการ ทาความดีที่มีคุณค่ามากที่สุด ประกำรที่สอง : สร้ำงเสริมจิตสำนึกในกำรบำเพ็ญประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์ แก่ชุมชน บุคคลผู้ฝึกตนให้มีความพร้อมทั้งทางร่างกาย สติปัญญาและอารมณ์ จะสามารถ เป็นผู้นาและช่วยเหลือผู้อื่นได้เสมอ เช่น การช่วยเหลือบุคคลในครอบครัว การช่วยเหลือ ชุมชนและการช่วยเหลือภารกิจในการพัฒนาประเทศ เป็นต้น นอกจากจะมีความพร้อม ทั้งทางร่างกาย สติปัญญาและอารมณ์แล้วยังต้องมีอุดมการณ์ในการบาเพ็ญประโยชน์ อีกด้วย เพราะกำรบำเพ็ญประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์แก่ชุมชนจะต้องทำด้วยควำม สมัครใจไม่มีค่ำจ้ำงหรือค่ำตอบแทน และขนาดของชุมชนก็มีความกว้างใหญ่กว่า ครอบครัว บุคคลผู้ที่จะทาประโยชน์ตรงจุดนี้ได้จึงต้องมีคุณสมบัติดังกล่าว การสร้าง จิตสานึกในการบาเพ็ญประโยชน์อย่างสร้างสรรค์แก่ชุมชนสามารถทาได้ในหลายรูปแบบ ในที่นี่นาเสนอไว้ ๔ ประเด็น ได้แก่ ๑. ๒. ๓. ๔.

กำรให้กำลังกำย กำรให้กำลังใจ กำรให้กำลังปัญญำ กำรอนุรักษ์ทรัพยำกรธรรมชำติและสิ่งแวดล้อม

ซึ่งมีคาอธิบายพอสังเขป ดังนี้ ๖๕

กำรให้กำลังกำย คือ การใช้แรงกายในการบาเพ็ญประโยชน์แก่ชุมชน เช่น เมื่ อ เกิ ด น้ าท่ ว มก็ ช่ ว ยเหลื อ คนชราหรื อ ผู้ พิ ก ารย้ า ยไปสู่ ที่ สูง ที่ มี ค วามปลอดภั ย การ ช่วยกันซ่อมแซมถนนหนทางภายในชุมชน การช่วยกันสร้างสะพานข้ามคลองในชุมชน สร้างศาลาสาธารณประโยชน์ ฯลฯ เป็นต้น การร่วมแรงกันบาบัดและการฟื้นฟูแม่น้า คูคลองในชุมชน เพื่อช่วยลดความเสื่อมโทรมของน้าและระบบนิเวศวิทยา ช่วยกันปลูก ต้นไม้เพื่อสร้างความร่มรื่นให้กับชุมชน นอกจากนี้ยังร่วมแรงกันช่วยงานครอบครัวใด ครอบครัวหนึ่ง เช่น ฤดูเก็บเกี่ยวข้าว ถ้าครอบครัวใดเก็บเกี่ยวข้าวไม่ทันหากปล่อยไว้ นานข้าวจะแห้งกรอบ ชาวนาก็จะรวมตัวกันช่วยเก็บเกี่ยวข้าวในนานั้นให้แล้วเสร็จ ทัน ฤดูกาล ซึ่งเรียกว่า “ลงแขก” กำรลงแขก หมายถึง ชำวบ้ำนช่วยกันร่วมแรงทำงำนอย่ำงใดอย่ำงหนึ่ง เพื่อเกื้อกูลซึ่งกันและกันภำยในชุมชน (มิได้หมายถึง การรุมโทรมหญิง) เป็นกิจกรรม ที่สนุกสนาน ไม่มีค่าตอบแทนหรือค่าจ้าง และไม่มีอบายมุข มีแต่สบายสุขภาพ เพราะน้า ที่ เอามาเลี้ ยงแขกก็ เป็ นน้ าเปล่ า ๆ แม้ แ ต่ น้ าสี ก็ เช่ นกั น จะมี น้ าเขี ยว น้ าแดง ก็ ใช้ พื ช สมุนไพรที่มีอยู่มาทาเลี้ยงกัน เช่น น้าเขียวใบย่านาง น้าเขียวใบบัวบก น้าแดงกระเจี๊ยบ เป็นต้น การช่วยเหลือชุมชนในลักษณะดังกล่าวนี้ เป็นกำร ให้กำลังกำยในกำรบำเพ็ญ ประโยชน์แก่ชุมชนอย่ำงสร้ำงสรรค์

กำรให้กำลังใจ คือ การปรารถนาที่จะให้คนอื่นพ้นทุกข์ด้วยจิตอันบริสุทธิ์ เป็น ผู้ประกอบด้วยพรหมวิหำรธรรม มี ๔ ประกำรได้แก่ ๑. เมตตำ คือ ความปรารถนาให้ผู้อื่นได้รับความสุข เด็กและเยาวชนไทย เป็นผู้มี เมตตาจิตต่อบุคคลในชุมชนและปรารถนาให้ เขามีความสุข ทั้งทางกายและ ทางใจ เช่น ความสุขจากการมีทรัพย์ การใช้จ่ายทรัพย์ การไม่เป็นหนี้ และการ ทางานที่ไม่มีโทษ เป็นต้น ๖๖

๒. กรุณำ คือ ความสงสารเมื่อเห็นคนในชุมชนมีความทุกข์ก็คิดหาวิธีที่จะทาให้ เขาพ้นทุกข์ ๓. มุทิตำ คือ ความยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดี เห็นคนในชุมชนได้ดีก็พลอยยินดี เบิกบาน ใจ ชื่นใจ ไม่อิจฉาริษยา เป็นกาลังให้ ๔. อุเบกขำ คือ การรู้จักวางเฉยหรือมีใจเป็นกลาง ไม่เอนเอียงเพราะอคติ ไม่สอดรู้ สอดเห็น พิจารณาในสิ่งที่เกิดขึ้นด้วยปัญญาว่าทากรรมดี ย่อมได้ผลดี ทา กรรมชั่ว ย่อมได้ผลชั่ว เป็นไปตามกฎแห่งกรรม ในทางวิปัสสนาท่านเรียกว่า อุเบกขาเวทนา คือ ภาวะที่จิตมีความสมดุล บริสุทธิ์ ไม่ปรุงแต่งด้วยสังขาร กำรให้กำลังปัญญำ หรือการให้ “ธรรมทาน” คือ การเทศนาสั่งสอนธรรมะ สอนแล้วก่อให้เกิดปัญญา สอนผู้ที่ยังไม่รู้ให้ได้รู้ หรือที่รู้อยู่แล้ว ก็ให้รู้และเข้าใจมากยิ่งๆ ขึ้น สอนผู้มีความเห็นผิด (มิจฉาทิฐิ) ให้มีความเห็นชอบ (สัมมาทิฐิ) เชื้อเชิญผู้คนให้ เข้ามารักษาศีล ปฏิบัติธรรมจนเข้าถึงมรรคผลนิพพาน เด็กและเยาวชนอาจจะบาเพ็ญ ประโยชน์แก่ชุมชนด้วยการสอนเพื่อนๆ ทาการบ้านหรือสอนทบทวนเนื้อหาในบทเรียน เพื่อเพิ่มความรู้ ความเข้าใจมากยิ่งขึ้นทั้งผู้สอนและผู้เรียน การให้ปัญญาแก่คนในชุมชน เป็นการให้ธรรมทาน มีอานิสงส์มากกว่าอามิสทานและอภัยทาน พระพุทธเจ้าจึงได้ตรัส ไว้ว่า “สัพพะทำนัง ธัมมะทำนัง ชินำติ ” กำรให้ธรรมเป็นทำนชนะกำรให้ทั้งปวง นอกจากการให้กาลังกาย กาลังใจ และกาลังปัญญาแก่ชุมชนแล้ว เด็กและเยาวชนยังมี บทบาทในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นสมบัติของชุมชนและ ประเทศชาติอีกด้วย กำรอนุ รั ก ษ์ ท รั พ ยำกรธรรมชำติ แ ละสิ่ ง แวดล้ อ ม รั ฐ ธรรมนู ญ แห่ ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มีบทบัญญัติที่เปิดโอกาสให้เด็กและเยาวชนได้ มีส่วนร่วมในการป้องกัน การอนุรักษ์ การทาประชาพิจารณ์ การจัดการและการฟ้องร้องหน่วยงานราชการ รัฐวิสาหกิจ และราชการส่วนท้องถิ่นที่กระทาอันเป็นการทาลายทรัพยากรธรรมชาติและ ก่อให้เกิดมลพิษไว้อย่างชัดเจน ซึง่ มีรายละเอียดปรากฏอยู่ในหลายมาตรา อาทิ มาตรา ๕๗, ๖๖, ๖๗, ๗๓, ๘๕(๑)(๒)(๓)(๔)(๕), ๘๖(๓) และมาตรา ๒๙๐(๑)(๒)(๓)(๔) เป็นต้น ดังนั้น จึงเป็นโอกาสดีที่เด็กและเยาวชนไทยจะได้มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการ ทรั พ ยากรธรรมชาติ และสิ่ ง แวดล้ อ ม ซึ่ งเป็ น สมบั ติข องชุ ม ชนและประเทศชาติ ใ ห้ มี ประสิทธิภาพมากที่สุด เพราะทรัพยากรธรรมชาติมีอยู่อย่างจากัด แต่ความต้องการของ มนุษย์มีอยู่อย่างไม่จากัด มนุษย์เป็นส่วนหนึ่งของทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ๖๗

เพราะฉะนั้นการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมต้องเป็นไปแบบคู่ขนานกับการอนุรักษ์ทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เด็กและเยาวชนมีความสมดุลในการดาเนินชีวิตระหว่าง สังคมแบบเก่ากับสังคมแบบใหม่ในยุคข้อมูลข่าวสารแบบไร้พรมแดน เด็กและเยาวชน สามารถกระทากิจกรรมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้ในหลายรูปแบบ เช่น นาถุงพลาสติกหรือกระดาษกลับมาใช้ซ้าอีก การบาบัดน้าเสียจากบ้านเรือนหรือ โรงงานอุตสาหกรรมก่อนที่จะปล่อยลงสู่แหล่งน้าสาธารณะ การใช้ใบตองแทนโฟม ใช้ พลังงานทดแทน หรือการใช้ปุ๋ยอินทรีย์แทนปุ๋ยเคมี ฯลฯ เป็นต้น นอกจากนี้ยั งสามารถใช้พลังทางความคิ ดหรื อสติปัญญา สร้างเครือข่ายการ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้อีกด้วย เช่น ชมรม สมาคมและกลุ่มต่างๆ เป็นต้น อันจะเป็นพลังขับเคลื่อนและเป็นการสร้างจิตสานึกให้เห็นความสาคัญและคุณค่า ของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่มีคุณประโยชน์ต่อมนุษย์เราทุกคนมาเป็นเวลา ช้านาน การให้กาลังกาย กาลังใจ กาลังปัญญาและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมจึง เป็ นกิจ กรรมที่ส่ง เสริม การสร้ างจิ ตสานึ กให้ แก่ เด็ กและเยาวชนในการ บาเพ็ญประโยชน์อย่างสร้างสรรค์แก่ชุมชนได้เป็นอย่างดี ประการสุดท้าย : ร่วมมือในการพัฒนาประเทศให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น บทบาท ของเยาวชนที่มีต่อการพัฒนาประเทศให้มีความมั่นคงเป็นปึกแผ่นและยั่งยืนนั้นมีกิจกรรม หรือโครงการที่ดาเนินการอยู่ในหลายรูปแบบ ในที่นี่นาเสนอไว้ ๓ ประเด็น ได้แก่ ๑. บทบำทของเยำวชนที่มีต่อกำรปกครองระบอบประชำธิปไตย ๒. คุ้มกันภัยจำกยำเสพติด ๓. ใช้ชีวิตแบบพอเพียง ซึ่งมีสาระสาคัญในแต่ละประเด็น ดังนี้ บทบำทของเยำวชนที่มีต่อกำรปกครองระบอบประชำธิปไตย หน่วยงาน ของรัฐหรือสถานศึกษา เป็นองค์กรที่มีบทบาทสาคัญที่จะส่งเสริม สนับสนุนการเรียนรู้ ทางการเมืองในค่านิยมประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ ทรงเป็นประมุข ให้เด็กและ เยาวชนไทยได้ตระหนักและเห็นความสาคัญ ศรัทธาและเชื่อมั่นการปกครองในระบบ ประชาธิปไตยและต่อต้านการซื้อสิทธิ์ ขายเสียงในการเลือกตั้งทุกระดับ รวมทั้งหลักสูตร หรือแบบเรียน ตลอดจนบรรยากาศในสถานศึกษา และการประพฤติตนเป็นแบบอย่าง ประชาธิปไตยของครูอาจารย์ สิ่ งเหล่านี้จะช่วยส่งเสริมพฤติกรรมประชาธิปไตยให้แก่ ผู้เรียนได้ง่ายขึ้น ดังจะเห็นได้จากหลักสูตรประถมศึกษาพุทธศักราช ๒๕๒๑ (ฉบับ ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๕๓) ได้กาหนดจุดมุ่งหมายในการสร้างพฤติกรรมประชาธิปไตย ซึ่ง ๖๘

พอจะสรุปใจความได้ว่า “ส่งเสริมให้เด็กแก้ไขปัญหาโดยสันติวิธี ยอมรับฟังความคิดเห็น ของผู้อื่นอย่างมีเหตุผล มีความคิดริเริ่ม ที่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและส่วนรวม เชื่อมั่น ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัต ริย์ทรงเป็นประมุขและการสานึกในหน้า ที่ ของตน” จุดมุ่งหมายของหลักสูตรดังกล่าวนี้เป็นวิถีทางหรือแนวทางที่จะให้ความรู้หรือ สร้างศรัทธาให้เกิดขึ้นแก่เด็กเยาวชนและได้เรียนรู้เกี่ยวกับวิธีการทางประชาธิปไตย เช่ น กฎ กติ กาของความเป็ นประชาธิ ปไตย การใช้สิทธิ ลงคะแนนเลือกตั้ ง การใช้ สิทธิ คัดค้านตามกฎหมาย การเคารพและยอมรั บความศั กดิ์สิทธิ์ ข องกฎหมาย การตัด สิ น ปัญหาโดยอาศัยเสียงข้างมาก แต่ในขณะเดียวกันก็เคารพฝ่ายเสียงข้างน้อย เป็นต้น นอกจากนี้ เด็กและเยาวชนไทยยังมีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา และ สถาบันพระมหากษัตริย์ รู้บทบาทและหน้าที่ของตนในการที่จะปฏิบัติตนตามกฎหมาย ในฐานะพลเมืองดีของชาติ บทบาทที่เด็กและเยาวชนแสดงออกเช่นนี้เป็น พฤติกรรม ประชำธิปไตยตำมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓ ประกำร ได้แก่ ๑. คำรวธรรม (ความเคารพ) ๒. สำมัคคีธรรม (ความสามัคคี) ๓. ปัญญำธรรม (ความรอบรู้) ทาให้เด็กและเยาวชนได้เรียนรู้วิถีทางประชาธิปไตยอย่างมีเหตุผลและชาญฉลาด รู้วิธีการแก้ไขปัญหาอย่างสันติวิธี ไม่ใช้ความรุนแรงในการแก้ปัญหา สถำนศึกษำจึงมี บทบำทและหน้ำที่สำคัญต่อกำรปลูกฝังวัฒนธรรมทำงกำรเมืองแก่เด็กและเยำวชน เช่น การจัดกิจกรรมเข้าค่ายประชาธิปไตย กิจกรรมเวทีแลกเปลี่ยนการเรียนรู้ประชาธิปไตย หรื อกิจกรรมสภาสั ญจร เป็ นต้ น เพื่ อให้ เด็กและเยาวชนได้ เรี ยนรู้ สาระสาคั ญของการ ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขได้อย่างถูกต้อง จึงจะ สามารถแสดงบทบาทและมีส่วนร่วมในการปกครองในระบอบประชาธิปไตยได้อย่างเต็มที่ ซึ่งจะช่วยให้ประเทศชาติมีความมั่นคงเป็นปึกแผ่นได้อีกด้วย บทบำทของเยำวชนในกำรคุ้มกันภัยจำกยำเสพติด เมื่อพูดถึงปัญหายาเสพ ติดคนส่วนใหญ่ก็มักจะให้ความสนใจไปที่กลุ่มผู้ผลิต ผู้ค้า และผู้เสพยาเสพติด โดยเฉพาะ ผู้เสพยาเสพติดที่เป็นเยาวชน ปัจจุบันเยาวชนติดยาเสพติดจากหลายสาเหตุด้วยกัน เช่น อยากรู้ อยากทดลอง ความคึ กคะนอง ความต้ องการให้ เป็ นที่ยอมรั บของกลุ่ มเพื่ อน ความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เป็นต้น เมื่อมีปัญหาไม่สมหวังก็จะใช้ ยาเสพติดเป็นเครื่องช่วย บรรเทาทุกข์ ในที่สุดก็ติดยาเสพติด จึงทาให้หลายฝ่ายทั้งพ่อแม่ ครู องค์กรภาครัฐ และ ภาคเอกชน ตลอดจนสื่อมวลชน ต่างก็ให้ความสนใจที่จะเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและ แก้ไขปัญหายาเสพติด โดยเฉพาะการขับเคลื่อนนโยบาย ๕ ป. และนโยบายสถานศึกษา ๖๙

๓ดี (๓D) ของกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งพยายามสื่อสารเพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง เกี่ยวกับยาเสพติดแก่เด็กและเยาวชนให้ตระหนักถึงโทษและพิษภัยจากยาเสพติดและ สามารถเรี ยนรู้ และป้ องกั นตนเองให้ ห่ างไกลจากยาเสพติ ด ได้ ห ลายวิ ธี ด้ ว ยกั น เช่ น ป้องกันด้วยตนเอง ให้ครอบครัวช่วยป้องกัน ป้องกันเพื่อนบ้าน เป็นต้น การไม่คิดทดลอง เสพยาเสพติดทุกชนิด รู้จักเลือกคบเพื่อนที่ดี กล้าพูดปฏิเสธเพื่อนที่ชักจูงไปในทางที่ ไม่ดี ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ในทางที่ถูกต้องด้วยการเล่นกีฬา ครอบครัวก็ควรสอดส่อง ดูแลบุ คคลในครอบครั วหรื อที่ อยู่ รวมกั น อย่ าให้ เกี่ ยวข้ องกั บ ยาเสพติด ช่ ว ยชี้ แ จงให้ เพื่อนบ้านเข้าใจถึงโทษและภัยของยาเสพติด และหากพบว่าเพื่อนบ้านติดยาเสพติดก็ แนะนาให้ไปรักษาตัวให้หายขาด นอกจากนี้เด็กและเยาวชนยังป้องกันภัยจากยาเสพติด ได้โดยการให้ความร่วมมือกับทางราชการ เมื่อทราบว่าพื้นที่ใดมียาเสพติดแพร่ระบาดก็ แจ้งเจ้าหน้าที่หรือทางราชการที่เกี่ยวข้องโดยเร็ว หากเด็กและเยาวชนมีการป้องกันตนเอง จากยาเสพติดได้เช่นนี้ก็จะเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันตนเองให้ปลอดภัยจากยาเสพติดได้ เป็นอย่างดีและเป็นการสร้างความมั่นคงให้ประเทศชาติอีกทางหนึ่งด้วย กำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง : ค่านิยมดั้งเดิมของคนไทยนั้นใช้ชีวิตแบบ พอเพียง รู้จักประหยัดและอดออม ไม่ว่าจะเป็นการใช้ทรัพย์สินเงินทองส่วนตนหรือ การใช้ทรัพย์สินส่วนรวม มีความภาคภูมิใจในความเป็นไทย ภูมิปัญญาไทยและนิยมใช้ สินค้าไทย ดังคากล่าวที่ว่า “ไทยทา ไทยใช้ ไทยเจริญ” มีความเอื้อเฟื้อต่อกัน นอกจากนี้ ยังชอบทาบุญรักษาศีลและร่วมพิธีกรรมทางศาสนา เป็นผู้ประกอบด้วยคุณธรรม จริยธรรม มีหิริ คือ ความละอายใจต่อบาป มีความเชื่อและเข้าใจในเรื่องกฎแห่งกรรม โดยมีความเชื่อ ว่า ทาดีได้ดี ทาชั่วได้ชั่ว และมีโอตตัปปะ ความเกรงกลัวต่อบาป กล่าวคือ มีความเกรง กลัวต่อโทษที่จะเกิดขึ้นจากการทาชั่ว ทั้งทางกาย วาจาและทางใจ สิ่งเหล่านี้เป็นคุณธรรม จริ ยธรรมและค่านิ ยมอันดี งามของเยาวชนและสั งคมไทย ที่ มีการปฏิบั ติ สืบทอดกัน มา เป็นเวลาช้านาน ในปัจจุบันคุณธรรมจริยธรรมและค่านิยมดังกล่าว ได้เปลี่ยนแปลงไปตามบริบท ของการพัฒนาทางวัตถุ กล่าวคือเยาวชนไทยแทบจะทานอาหารไทยประเภทน้าพริก ปลาทูและผักลวกไม่เป็น นิยมทานอาหารฟาสฟู้ดราคาแพงตามร้านอาหารหรูหราใน โรงแรมหรือห้างสรรพสินค้า ชอบใช้สินค้าฟุ่มเฟือย ไม่นิยมใช้สินค้าไทย ยกตัวอย่างเช่น การซื้อโทรศัพท์เคลื่อนที่ (มือถือ) ก็มักจะแย่งกันซื้อเครื่องที่มีราคาแพงและนาเข้าจาก ต่างประเทศ เป็นต้น เป็นการใช้จ่ายเงินเกินวัยและเกินความจาเป็นจนทาให้มีหนี้สิน เกิดขึ้นมากมาย เมื่อเงินไม่พอใช้จ่ายก็จะแสวงหาเงินด้วยวิธีที่ผิ ดกฎหมาย เช่น ค้ายา เสพติด ขายบริการทางเพศ เล่นการพนัน หรือตั้งกลุ่มเป็นหัวขโมย เป็นต้น ไม่มีความ ละอายใจต่อบาปและไม่เกรงกลัวต่อบาป เพราะตกเป็นทาสของวัตถุนิยม กลายเป็นปัญหา อาชญากรรมทางสังคมและบั่นทอนความเจริญของประเทศชาติ ๗๐

นอกจากนี้ยังนิยมยกย่องผู้มีอานาจหรือเศรษฐี เพราะเห็นว่าเขามีทรัพย์สินมาก โดยไม่ได้ยกย่อง เพราะเห็นว่าเขามีคุณงามความดี จึงเป็นการยกย่องที่ปราศจากปัญญา เพราะถูกอวิชชาครอบงา เพราะในใจมีแต่ความทะยานอยาก เช่น อยากมี อยากเป็น ชอบหรื อ พอใจในสิ่ ง ที่ ต นยั ง ไม่ มี เป็ น ต้ น นี่ คื อ ค่ า นิ ย มของเยาวชนในสั ง คมไทยที่ เปลี่ยนแปลงไปจากวิถีชีวิตแบบพอเพียงเป็นวิถีชีวิต แบบวัตถุนิยม ดังนั้น รัฐบำลและ หน่วยงำนที่เกี่ยวข้องควรจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมค่ำนิยมไทย ใช้ของไทยให้แก่เด็ก และเยำวชน โดยใช้หลักคุณธรรมนำควำมรู้ตำมหลักปรัชญำเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งพระบาทสมเด็ จพระเจ้ าอยู่ หั วได้ พระราชทานให้ แก่ พสกนิ กรทุ กหมู่ เหล่ า ให้ มี หลั ก ปรัชญำ ๓ ห่วง ๒ เงื่อนไข หลักปรัชญำ ๓ ห่วง ได้แก่ ๑. ควำมพอประมำณ ๒. ควำมมีเหตุผล ๓. กำรมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หลักเงื่อนไข ๒ ประกำร ได้แก่ ๑. ควำมรู้ ประกอบด้วยควำมรอบรู้ต่ำงๆ ๒. คุณธรรมที่จะต้องเสริมสร้ำง มีความตระหนักในคุณธรรม ซื่อสัตย์สุจริต มีความอดทน มีความเพียร เพื่อ ปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรมและสร้างจิตสานึกให้แก่เด็กและเยาวชนไทย ให้รู้จักประหยัด อดออม หันมาใช้สินค้าไทย ดาเนินชี วิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงดังกล่าวนี้ และยังส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศให้มั่นคงได้อีกทางหนึ่งด้วย จากกรอบยุทธศาสตร์ที่ได้กล่าวมาในข้างต้นสะท้อนให้เห็นว่า วัฒนธรรมและ ค่ำนิยมอันดีงำมของสังคมไทยได้เปลี่ยนแปลงไปตำมบริบทของกำรพัฒนำทำง เศรษฐกิจ สังคม กำรเมืองและตำมกระแสของโลกำภิวัฒน์ หรือยุคข้อมูลข่าวสาร ไร้พรมแดนที่ขยายอิทธิพลเข้าสู่สังคมไทยอย่างรวดเร็ว จึงจำเป็นอย่ำงยิ่งที่จะต้อง ปรับเปลี่ยนบริบทกำรพัฒนำประเทศที่มุ่งเน้นพัฒนำเศรษฐกิจเพียงอย่ำงเดียว ให้ มี ก ำรพั ฒ นำจิ ตใจควบคู่ กันไปอย่ ำ งต่ อเนื่ อ ง และควรบรรจุ เ ป็ นส่ ว นหนึ่ ง ของ นโยบายหลักในการบริหารประเทศเพื่อเป็นการส่งเสริมคุณค่าการทาความดี สร้างเสริม จิตสานึกในการบาเพ็ญประโยชน์อย่างสร้างสรรค์แก่ชุมชนและสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีแก่เด็ก และเยาวชนไทย ๗๑

อย่างไรก็ตามหากรัฐบำลหรือหน่วยงำนอื่นที่เกี่ยวข้องร่วมกันจัดกิจกรรม ที่ช่วยส่งเสริมคุณค่ำกำรทำควำมดี ซึ่งถือว่าเป็นกิจกรรมที่มีความสาคัญและมีคุณค่า มาก เช่น กิจกรรมเจริญภำวนำ กำรรักษำศีล กำรอนุรักษ์ทรัพยำกรธรรมชำติและ สิ่งแวดล้อม ประชำธิปไตยสัญจร พิษภัยจำกยำเสพติดหรือกำรใช้ชีวิตแบบพอเพียง เป็นต้น มีการติดตามผลประเมินผลอย่างสม่าเสมอ มีความสามัคคีและช่วยกันทางาน อย่ า งเข้ ม แข็ ง เพื่อให้ กิ จกรรมการส่ งเสริ มคุ ณค่ าการท าความดี ภายใต้ โครงการพั ฒนา เยาวชนไทยให้เป็นคนดีฯ ประสบความสาเร็จเป็นรูปธรรมและเป็นการส่งเสริมให้เด็กและ เยาวชนไทยเป็นผู้ใหญ่ในวันหน้าที่ประกอบด้วยคุณธรรม จริยธรรม มีจิตสานึกในการ บาเพ็ญประโยชน์อย่างสร้างสรรค์แก่ชุมชนและประเทศชาติ มีสติรู้ตัว มีปัญญารู้คิดนาพา ประเทศชาติสู่ความเจริญรุ่งเรืองได้ ในทางตรงข้ามหากเราขาดความสามัคคี ต่างคน ต่างคิด ต่างคนต่างทาและมักจะอ้างความเป็นไทย ความรักชาติและรักสถาบันมาทาร้าย กันและทาลายประเทศชาติ แม้มีภารกิจอันเล็กน้อยก็จะมีปัญหาและอุปสรรคไม่ราบรื่นหรือ สัมฤทธิ์ผลได้โดยยาก ดั ง พระบรมรำโชวำทพระบำทสมเด็ จ พระเจ้ ำ อยู่ หั ว ในพิ ธี ถ วำยสั ต ย์ ปฏิญำณตนและสวนสนำมของทหำรรักษำพระองค์ ณ ลำนพระรำชวังดุสิต วันที่ ๓ ธันวำคม ๒๕๐๕ ความตอนหนึ่งว่า "...คราวใดที่ชาวไทยมีความสามัคคีเป็นน้าหนึ่งใจเดียวกัน ร่วมแรงร่วม ใจกันเพื่อประเทศชาติแล้ว ชาติก็ได้รอดพ้นจากภัยพิบัติสู่ความสุขความเจริญ แต่คราวใดที่ขาดความสามัคคีกลมเกลียวกัน ก็ต้องประสบเคราะห์กรรมกันทั้ง ชาติ จึงเป็นหน้าที่ของเราทั้งหลาย ที่จะต้องร่วมใจกันปฏิบัติหน้าที่ให้ดีที่สุด*...." (คลังปัญญาไทย)*

ดังนั้น การที่เรามีความสามัคคีและร่วมมือกันดาเนินการตามกรอบยุทธศาสตร์ ดังกล่ าวข้ างต้นอย่างจริ งจั งจนประสบความสาเร็จ จึ งนั บได้ว่ าเป็ นผู้ มี ส่วนร่ วมในการ บาเพ็ญบุญบารมีของเด็กและเยาวชน เป็น กำรสร้ำงศรัทธำนิยมด้วยปัญญำ ดีกว่ำ สร้ำงประชำนิยมด้วยวัตถุ ก็จะทาให้เด็กและเยำวชนไทยเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึก ต่อส่วนรวม ร่วมมือพัฒนำประเทศให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น เป็นผู้มีควำมรู้คู่คุณธรรม รู้จักใช้สติปัญญำในกำรดำเนินชีวิตได้อย่ำงถูกต้องและอยู่ร่วมกับสังคมไทยได้อย่ำง มีควำมสุขตลอดไป

๗๒

กรอบยุทธศำสตร์กำรส่งเสริมคุณค่ำกำรทำควำมดี สร้ำงเสริมจิตสำนึก ในกำรบำเพ็ญประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์แก่ชุมชน เพื่อกำรพัฒนำประเทศให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น

โดย นำย อกนิษฐ์ ศรีภูธร อาจารย์คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม อาเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม

พระบาทสมเด็ จพระปรมิ นทรมหาภู มิ พลอดุ ลยเดชฯ พระผู้ เป็ นพ่ อหลวงของ ปวงชนชาวไทย พ่อผู้ทรงเป็นต้นแบบในทุกความดีงาม พ่อผู้ทรงเปี่ยมด้วยความเมตตา กรุณาอย่างหาที่เปรียบมิได้ ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจด้วยพระวิริยะอุตสาหะ เพื่อ ความเจริญรุ่งเรืองของประเทศชาติและความอยู่เย็ นเป็นสุขของเหล่าพสกนิกรชาวไทย พ่อผู้ทรงเปี่ยมด้วยน้าพระราชหฤทัยประหนึ่งหยาดน้าทิพย์อันชุ่มเย็นที่ พรั่งพรมชโลม กายใจคอยดับทุกข์ภัยให้มลายหายไปหมดสิ้น เราคนไทยทุกคนต่างซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณล้นเกล้าล้นกระหม่อม “การทาความดีนั้น แม้จะไม่มีใครรู้เห็น แต่ก็จาเป็นต้องทาเพื่อให้ผลดีที่ เกิดขึ้นยิ่งเพิ่มพูนและแผ่ขยายกว้างออกไป เป็นประโยชน์เป็นความเจริญมั่นคงที่ แท้แก่ตน แก่ส่วนรวม ตลอดถึงชาติบ้านเมืองพร้อมทุกส่วน ข้าราชการทุกคนจึง ต้องตั้ งใจให้หนักแน่นเที่ยงตรงที่จะกระทาความดีทั้ งในการประพฤติ ตนและการ ปฏิบัติงานด้วยความอุตสาหะ เสียสละ โดยไม่หวั่นไหวย่อท้อต่ออุปสรรคปัญหา หรือความลาบากเหนื่อยยาก” พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานแก่ ข้าราชการ พลเรือน เนื่องในโอกาสวันข้าราชการพลเรือนปีพุทธศักราช ๒๕๕๓ ณ พระตาหนักจิตรลดา รโหฐาน วันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๓ พระบรมราโชวาทตอนนี้มีสาระสาคัญให้เราทุกคนนั้น ตระหนักถึงการทาความดี ซึ่งเป็นสิ่งที่ถูกต้องดีงาม ได้ น้อมนาไปประพฤติปฏิบัติเป็น แนวทางในการดาเนินชีวิต เพื่อการเป็นคนดีและเป็นคนที่มีคุณค่าเป็นเสมือนสิ่งเตือนใจ ให้แก่ปวงชนชาวไทยทุกคนได้ในทุกยุคทุกสมัย คาสอนของพ่อทาให้ข้าพเจ้านั้นฉุกคิด พิจารณาไตร่ตรองทบทวนความจริงของชีวิตในปัจจุบัน ท่ำมกลำงสภำพสังคมที่กำลัง ๗๓

ก้ำวเข้ำสู่วิกฤติแห่งยุคควำมดีงำมเสื่อมถอย ผู้คนไร้สิ้นควำมตระหนักในคุณค่ำ กำรทำควำมดี เกิดเป็นคำถำมขึ้นภำยในใจที่ว่ำ ภำพในอนำคตของสังคมไทยจะ เป็นอย่ำงไร แม้เรื่องราวเล่าขานถึงคุณค่าการทาความดีในสังคมยุคปัจจุบันที่ถูกนาเสนอ ผ่านสื่อประเภทต่างๆ จะมีให้เราพบเห็นไม่มากนัก เมื่อเทียบกับข่าวสถานการณ์ความ ไม่สงบในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ส่งผลให้ภาพตัวอย่างแห่งความดีงามและ เรื่องราวที่จะถูกนาไปเล่าขานลดน้อยลงตามไปด้วย จิตสานึกแห่งความรู้ผิดชอบชั่วดี จึงถูกแทนที่ด้วยการกระทาที่คุ้นเคยจนแปรเปลี่ยนเป็นความเคยชิน เมื่อทุกสิ่งที่กระทา เพียงเพราะความถูกใจโดยไม่คานึงถึงความถูกต้อง ควำมเคยชินจำกกำรกระทำใน สิ่งผิดอยู่บ่อยครั้งจนเกิดกำรยอมรับว่ำ สิ่งผิด คือ สิ่งถูก กลับเกิดความอายเมื่อ จะกระทาในสิ่งที่จิ ตสานึ กแห่ง ตนรับ รู้ว่าเป็นสิ่งที่ ถูกต้อ งดีงาม ขาดสานึกแห่ งความ รับผิดชอบทั้งต่อตนเองและสังคม โดยเฉพาะในเด็กและเยาวชนคนรุ่นใหม่ผู้ที่จะเติบโตขึ้น เป็นกาลังสาคัญ เพื่อทาหน้าที่สานต่อความฝันของแผ่นดินในอนาคต ย้ อนกลั บ ไปพิ จารณาแนวคิ ดเกี่ ยวกั บการศึ ก ษาไทยในอดี ต มุ่ งเน้ นการจั ด การศึกษาให้เด็กและเยาวชนเป็นผู้ที่มีความรู้คู่คุณธรรม ส่งผลให้เกิดวงจรคุณธรรมใน สั งคม น าไปสู่ สั งคมที่ เข้ มแข็ งและสงบสุ ข ด้ วยการวางรากฐานความสั มพั นธ์ ระหว่ าง สามสถาบันพื้นฐานในสังคมประกอบด้วยบ้าน วัด และโรงเรียน (บวร) เริ่มต้นจากบ้าน สถาบันแห่งแรกในชีวิต เด็กและเยาวชนได้รับการปลูกฝังความดีงามให้เกิดขึ้นภายในจิตใจ ตั้งแต่ยังเล็กจากพ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือญาติผู้ใหญ่ ที่ให้การดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิ ด คอยอบรมสั่งสอนให้รู้เห็นในสิ่งถูกผิด รวมถึงการนาพาบุตรหลานเข้าวัดทาบุญเป็นประจา จนเป็นกิจวัตร ชีวิตในวัยเยาว์ที่เต็มเปี่ยมด้วยความรักความอบอุ่น มีภูมิคุ้มกันในชีวิต เมื่อเติบโตขึ้น วัดจึงเป็นสถาบันแห่งที่สองที่เป็นศูนย์รวมทางจิตใจเกิดการซึมซับในสิ่ง ดีงามจากขนบธรรมเนียมประเพณีและการทานุบารุงศาสนาที่ยึดถือปฏิบัติสืบต่อกันมา เกิดความซาบซึ้งในหลักธรรมคาสอนขององค์พระศาสดา ช่วยกล่อมเกลากิเลส พร้อม ยกระดับจิตวิญญาณความเป็นมนุษย์จนก่อเกิดแสงสว่างทางจิตใจ เป็นผู้มีหลักธรรมหนุน นาชีวิต พวกเขาได้ศึกษาธรรมะทั้งจากวัดและโรงเรียนซึ่งเป็นสถาบันแห่งที่สามกับภารกิจ หลั กคื อ การจั ดการเรี ยนการสอนและจั ดกิ จกรรม ที่ ส่งเสริ มการเรี ยนรู้ ทั้ งภายในและ ภายนอกห้องเรียน ให้ก่อเกิดแสงสว่างทางปัญญาจากความสัมพันธ์ของทั้งสามสถาบันที่ เป็นเสมือนรากฐานทางสังคม ได้ช่วยเสริมสร้างต้นทุนแห่งชีวิต ส่งผลให้เด็กและเยาวชน มีคุณลักษณะของผู้ที่มีความรู้ คู่คุณธรรม มีภูมิคุ้มกันในชีวิต เกิดสานึกแห่งความรู้ผิด ชอบ ชั่ว ดี มีแนวทางการดาเนินชีวิตบนพื้นฐานของความถูกต้องดีงามและนั้นคือ ภาพ แห่งความทรงจาที่มีอยู่จริงไม่ใช่เป็นแค่เพียงภาพแห่งความใฝ่ฝันของสังคมไทยในอุดมคติ ๗๔

เมื่ อ วั น เวลาผ่ า นมาถึ ง ปั จ จุ บั น ย่ อ มท าให้ บ ริ บ ททางสั ง คม สภาพแวดล้ อ ม เศรษฐกิจ และการเมืองนั้นเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย แต่สามสถาบันพื้นฐานยังคงอยู่คู่กับ สังคมไทยมาโดยตลอด การสร้างความเข้ม แข็งให้กับสถาบันพื้นฐานทางสังคมจึงเป็น ยุทธศาสตร์ข้อแรกที่ต้องคานึงถึงเพื่อทาหน้าที่อบรมกล่อมเกลาเด็กและเยาวชนให้พวก เขาเติบโตขึ้นเป็นคนดีและเป็นคนที่มีคุณค่า นาไปสู่การวางรากฐานความมั่นคงให้กับ สังคมและประเทศชาติ ถึงเป็นเพียงการคิดพิจารณาปรับปรุงสิ่งที่มีอยู่เดิมให้ดีขึ้นและ ไม่ใช่แนวคิดใหม่ แต่ก็เป็นแนวทางการพัฒนาและส่งเสริมในสิ่งที่เราคนไทยทุกคนมี ร่วมกัน คุณค่าความเป็นไทยที่ไม่มีวันจางหาย พัฒนาสร้างสรรค์ให้ก่อเกิดความดีงาม ให้เป็นคุณค่าที่แท้จริงที่มีความยั่งยืนและคงทนสามารถปรับและเปลี่ยนให้ผสมกลมกลืน เข้ากัน ได้กับ ทุกยุคทุ กสมัย โดยน้อมน าหลัก คุณธรรม ๔ ประการและปรัชญาความ พอเพีย งไปประยุ กต์ ใช้ เพื่ อปลู กฝั งให้แ ก่เ ด็กและเยาวชนได้เ ดิน ตามรอยเท้า ของพ่ อ พ่ อ สอนให้ รู้ รั ก ษาความสั จ ความจริ ง ใจต่ อ ตนเอง เสี ย สละประโยชน์ ส่ ว นน้ อ ยเพื่ อ ประโยชน์ส่วนใหญ่ของบ้านเมือง ประพฤติแต่สิ่งที่เป็นประโยชน์และเป็นธรรม รู้จัก ข่ ม ใจตนเอง ฝึ ก ใจตนเองให้ ป ระพฤติ ปฏิ บั ติ อยู่ ในความสั จความดี มี ความอดทน อดกลั้น อดออม และการรู้จักละวางความชั่วและความทุจริต พ่อทรงเป็นต้นแบบในการ ใช้ชีวิตอย่างพอเพียง เรียบง่ายให้เราได้เห็นคุณค่าในควำมพอประมำณ (Moderation) รู้จักพอดีไม่มากไม่น้อยไป ควำมมีเหตุผล (Reasonableness) เพื่อใช้ในการตัดสินใจ คานึงถึงผลที่จะเกิดขึ้นจากการกระทาอย่างรอบคอบและซื่อตรง โดยมีภูมิคุ้มกันที่ดีใน ตัว (Self-Immunity) พร้อมที่จะรับมือกับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นใน อนาคตทั้งใกล้และไกล เป็นผู้ที่มีความรู้และความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์ สุจริตและใช้สติปัญญาในการดาเนินชีวิต

๗๕

ดังนั้น ประเด็นยุทธศำสตร์ข้อแรกที่จะนาเสนอ คือการสร้างความเข้มแข็งให้ สถาบันพื้นฐานทางสังคม โดยมีเป้าประสงค์ คือ สถาบันพื้นฐานทางสังคมประกอบด้วย บ้าน วัด และโรงเรียน มีความพร้อมและเกิดความตระหนักในบทบาทและหน้าที่ให้การ อบรมกล่ อมเกลาแก่เ ด็ กและเยาวชนได้ รู้ ถึ งคุ ณค่า ของความดี ที่เ ป็ นสิ่ ง ถู กต้ อ งดี ง าม สั่งสมคุณธรรมภายในจิตใจ เกิดความตระหนักรู้ผิดชอบชั่วดีเพื่ อเป็นปัจจัยหนุนนาให้ เกิดแนวคิดและแนวปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้องดีงามให้กับเด็กและเยาวชนอย่างยั่งยืน กลยุทธ์การพัฒนาการส่งเสริมและสนับสนุนให้สถาบันพื้นฐานทางสังคมเกิด ความพร้อม และความตระหนักในบทบาทและหน้าที่ให้การอบรมกล่อมเกลาแก่เด็กและ เยาวชนให้มีความรู้ ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งในความดีงาม มุ่งเน้นให้สถาบันพื้นฐานทาง สังคมยึ ดมั่นในคุณธรรม ๔ ประการ และปรัชญาความพอเพี ยงไปประยุ กต์ใช้ จริงใน ชีวิตประจาวัน แนวทางการพั ฒ นาตามยุ ท ธศาสตร์ ก ารสร้ า งความเข้ ม แข็ ง ให้ กั บ สถาบั น พื้นฐานทางสังคม เริ่มจากการส่งเสริมควำมเข้มแข็งของสถำบันครอบครัวหรือบ้ำน ซึ่ ง เป็ น หน่ ว ยทางสั ง คมที่ เ ล็ ก ที่ สุ ด แต่ เ ต็ ม เปี่ ย มด้ ว ยพลั ง แห่ ง ชี วิ ต ที่ ส่ ง ผลต่ อ การ เปลี่ยนแปลงของสังคมและประเทศชาติ โดยกาหนดนโยบายส่งเสริมและให้ความสาคัญ กับสถาบัน ครอบครั วพร้ อมกั บการเตรียมการป้ องกั นปัญ หาครอบครัว ที่จะเกิด ขึ้นใน อนาคตผ่านทางกระบวนการดาเนินงานของหน่ วยงานในทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งใน ภาครัฐและเอกชน การให้ความรู้เพื่อเตรียมความพร้อมก่อนการแต่งงานและการมีบุตร กระตุ้นให้เห็นความสาคัญของการอบรมเลี้ยงดูบุตรให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ ให้คาปรึกษา และแนะนาเทคนิควิธีการอบรมสั่งสอนให้พวกเขาได้รู้และเข้าใจว่า สิ่งไหนคือสิ่งที่ถูกต้อง ดีงามและเหมาะสม สิ่งไหนคือสิ่งที่ผิดและไม่เหมาะไม่ควร สามารถแยกแยะความแตกต่าง ระหว่างความดีและความชั่ว มีจิตสานึกรู้ผิดชอบชั่วดีอย่างมีเหตุผล ตลอดจนผลกระทบที่ จะเกิดขึ้นจากผลของการกระทาความดีและความชั่วทั้งต่อตนเอง สังคมและประเทศชาติ ทั้งในปัจจุบันและอนาคต ส่งเสริมการเป็นต้นแบบที่ดีให้แก่บุตรหลาน สร้างแรงจูงใจให้ ผู้นาครอบครัว พ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือญาติผู้ใหญ่ นาพาบุตรหลานของตนเข้าวัดทาบุญ เช่ น ในอดี ตส่ งเสริ มและสนั บสนุ นให้ ศาสนสถานทุ ก ศาสนาเป็ น แหล่ ง เรี ย นรู้ ทั้ ง ด้ า น วิชาการและคุณธรรมควบคู่กัน เพราะทุกศาสนาล้วนมีเป้าประสงค์เดียวกัน คือ ต้องการ ให้ทุกคนเป็นคนดี สนับสนุนการปรับปรุงภูมิทัศน์จัดบรรยากาศภายในวัดให้ร่มรื่นเป็น ธรรมชาติ คงไว้ซึ่งศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย ส่งเสริมและสนับสนุนให้วัด จัด กิจกรรมที่หลากหลายร่วมกับชุมชนและสถานศึกษาให้มากขึ้น จัดอบรมหลักสูตรระยะสั้น และหลักสูตรต่อเนื่องเพื่อถ่ายทอดธรรมะหลักคาสอน การฝึกสมาธิรักษาศีล ปฏิบัติธรรม แก่เด็กและเยาวชน ตลอดจนบุคคลทั่วไป จัดอบรมคุณธรรมแก่บุคลากรด้านการศึกษา ให้เกิดความตระหนักรักและศรัทธาในบทบาทและหน้าที่ของตนในการเป็นผู้ถ่ายทอด ๗๖

ทั้งองค์ความรู้แห่งศาสตร์ที่เป็นวิชาการและคุณธรรมให้กับศิษย์ส่งเสริม และสนับสนุน การปฏิรูปและพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาทุกระดับให้มุ่งเน้นความรู้คู่คุณธรรม พร้อม บูร ณาการเนื้อ หาคุณธรรม ๔ ประการ และปรั ชญาความพอเพีย งเข้า ไว้ ในหลั กสู ต ร สถานศึกษา ปรับปรุงแนวการจัดการเรียนรู้ให้มีการสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมเป็น หั ว ข้ อ คุ ณธรรมในบทเรี ย นไว้ ใ นขั้ น สรุ ป ตลอดจนวั ด และประเมิ น ผลให้ ค รอบคลุ ม คุณลักษณะของผู้ที่มีความรู้และคุณธรรม จากยุทธศาสตร์ การสร้างความเข้ มแข็งให้ กับสถาบันพื้นฐานทางสังคม ส่ งผล ให้ เ ด็ ก และเยาวชนมี ต้ น ทุ น ทางสั ง คมมี ค วามพร้ อ มทางด้ า นจิ ต ใจและสติ ปั ญ ญา มี คุ ณลั กษณะของผู้ ที่ มี ความรู้ คู่ คุ ณธรรม ก่ อเกิ ดคุ ณลั กษณะอั นพึ งประสงค์ สู่ความเป็ น มนุษย์ที่สมบูรณ์ เนื่องจากการจัดการศึกษาในยุคโลกาภิวัฒน์ล้วนต่างมุ่งให้ผู้เรียนสามารถ สร้ างองค์ ความรู้ ด้ วยตนเอง เน้ นรู ปแบบการจั ดการเรี ยนการสอนโดยให้ ผู้ เรี ยนเป็ น ศู นย์ กลาง สามารถน าองค์ ความรู้ ไปประยุ กต์ ใช้ ในชี วิ ตประจ าวั นได้ อย่ างเหมาะสม นอกจากการแสวงหาองค์ความรู้ภายในห้องเรียนแล้ว อีกประเด็นที่มีความสาคัญไม่ได้น้อย ไปกว่ากัน คือ การทากิจกรรม ประเด็นยุทธศำสตร์ที่สองที่จะกล่าวต่อไป คือ กำรส่งเสริมและพัฒนำด้วย กำรจัดกิจกรรม โดยมีเป้ำประสงค์ให้เด็กและเยำวชนมีสว่ นร่วมในกิจกรรม ที่เป็น ประโยชน์ทั้งต่อตนเอง สังคม และประเทศชำติ มีจิตสำนึกสำธำรณะ มีความพร้อม ทั้งร่างกายและจิตใจที่เปี่ยมด้วยจิตอาสา เกิดภราดรภาพแห่งความสมานฉันท์ เสริมสร้าง ประสบการณ์อันนอกเหนือจากการเรียนการสอนในห้องเรียน เกิดความตระหนักว่าตนเอง เป็ นส่ วนหนึ่ งและมี ส่วนร่ วมในการแก้ ปั ญหาต่ างๆ ทั้งในครอบครั ว ชุมชน สั งคม และ ประเทศชาติ กลยุ ท ธ์ ก ารพั ฒ นา มุ่ ง เน้ น การจั ด กิ จ กรรมให้ กั บ เด็ ก และเยาวชนภายใน สถานศึกษา เพื่อตอบสนองนโยบายของรัฐบาลด้วยการปฏิบัติตามนโยบายสถานศึกษา ๓ดี (๓D) ประกอบด้วย Democracy คื อ แนวทางด้ านประชาธิ ปไตยที่ ส่งเสริ มให้ เกิ ดความตระหนั กการเห็ น ความสาคัญเกิดความศรัทธาและเชื่อมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข รวมทั้งรังเกียจการทุจริตและต่อต้าน การซื้อสิทธิ ขายเสียง

๗๗

Decency

คือ ด้านคุณธรรมจริยธรรมและความเป็นไทยที่มุ่งเน้นคุณธรรมจริยธรรม ความดีงาม รู้ผิดชอบชั่วดี มีความภาคภูมิใจในความเป็นไทย และยึดถือ ปฏิบัติอยู่ในวิถีชีวิต

Drug-free

คือ การส่งเสริมให้เกิดภูมิคุ้มกัน มีทักษะชีวิตรู้จักหลีกเลี่ยง และห่างไกล ยาเสพติด

แนวทางการพัฒนาส่งเสริมและสนับสนุนให้สถาบันการศึกษาจัดกิจกรรมที่เน้น คุณภาพครอบคลุมนโยบายสถานศึกษา ๓ดี (๓D) จัดกิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตย เปิดโอกาสให้เด็กและเยาวชนมี ส่วนร่วมในกิจกรรมทางการเมื องอย่างสร้ างสรรค์ทั้ ง ภายในและภายนอกสถานศึกษา สร้างบรรยากาศของความเป็นประชาธิปไตยให้เกิดความ โปร่งใสชัดเจนในทุกขั้นตอนการดาเนินงาน พร้อมสอดแทรกหลักคุณธรรมของความ ซื่อสัตย์สุจริต การเคารพในศักดิ์ศรีและคุณค่าความเป็นมนุษย์ตามหลักสิทธิมนุษยชน อาทิ การจัดกิจกรรมเลือกตั้งผู้นานักเรียน นักศึกษาเพื่อปฏิบัติหน้าที่เป็นแกนนาในการ จัดกิจกรรมทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษาการ จัดประชุมผู้นานักเรี ยน นักศึกษา หัวหน้าห้องที่มีรูปแบบการจัดการประชุมที่ชัดเจนถูกต้องตามหลักการ เพื่อเปิดโอกาส ให้แสดงความคิดเห็นและข้อเสนอแนะอันเป็นประโยชน์สูงสุดแก่เพื่อนนักเรียน นักศึกษา จัดกิจกรรมพัฒนาและปลูกฝังภาวะผู้นาที่มีความเสียสละมีจิตอาสาด้วยความสมัครใจ ให้อิสระในการคิดและตัดสินใจ ลงมือกระทาในสิ่งที่ถูกต้องดีงามจากสานึกแห่งความรู้ผิด ชอบชั่วดี สนับสนุนการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม สร้างความตระหนักถึงความกตัญญู กตเวทีต่อพ่อแม่ครูอาจารย์และผู้มีพระคุณ กิจกรรมที่ส่งเสริมความตระหนักและการสร้าง จิตสานึกแห่งความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์อย่างต่อเนื่อง จัดกิจกรรม ที่ส่งเสริมและอนุรักษ์คุณค่าความเป็นไทยในโอกาสวันสาคัญต่างๆ ตามประเพณี เด็ก และเยาวชนได้เรียนรู้รูปแบบพิธีการและขั้นตอนการดาเนินงาน ส่งเสริมและสนับสนุนให้ ใช้ความรู้ที่เรียนมานาไปสู่การปฏิบัติจริง โดยการมอบหมายหน้าที่ความรับผิดชอบใน การดาเนิ นกิจกรรมที่สถานศึ กษาหรือ ชุมชนจัดขึ้ น ส่งเสริมกิจกรรมจิตอาสาบาเพ็ ญ ประโยชน์ การมีส่วนร่วมและสร้างความตระหนักในการแก้ปัญหาภายในชุมชน และ สัง คมเปิ ดโอกาสให้ เ ด็ก และเยาวชน ได้ แสดงศั กยภาพและนาเสนอแนวทางการแก้ ไข ต่อสาธารณชน โดยให้ ชุ มชนมีส่ว นร่ วมในการแสดงความคิด เห็น และให้ ข้อ เสนอแนะ กระตุ้นให้เด็กและเยาวชนเกิดความตระหนัก ว่าในอนาคตพวกเขาต้องเป็นผู้ที่สืบทอด อนุรักษ์และดารงไว้ซึ่งวิถีชีวิตที่ดีงามสืบต่อไป สนับสนุนให้จัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ ภายในสถานศึกษาและชุมชน การจัดสภาพแวดล้อมสถานที่และสิ่งอานวยความสะดวก ทางด้า นกีฬ า และนั น ทนาการให้ แ ก่เ ด็ กและเยาวชนได้ ใ ช้เ วลาว่ างให้เ กิ ดประโยชน์ มีสุขภาพร่างกายแข็งแรงใช้เป็นกลไกในการป้องกันปัญหายาเสพติด

๗๘

การส่งเสริมและสนับสนุนให้เด็กและเยาวชนได้เข้าร่วมในกิจกรรมต่างๆ ที่สถาบัน พื้นฐานทางสังคมและชุมชนจัดขึ้น ไม่ว่าพวกเขาจะอยู่ในฐานะผู้จัดกิจกรรมหรือผู้เข้าร่วม กิจกรรมก็ตาม ล้วนก่อให้เกิดประสบการณ์ตรงในชีวิตเด็กและเยาวชนเกิดทักษะชีวิต เรียนรู้การใช้ชีวิตร่วมกับบุคคลอื่นในสังคม เกิดการยอมรับในความคิดเห็นและแนวคิดที่ แตกต่าง ร่วมแรงร่วมใจฟันฝ่าปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ไปพร้อมกัน เกิดความรักและ ความสามัคคี มีแรงบันดาลใจในการทาความดีเพื่อสร้างสรรค์สังคม อันส่งผลดีทั้งต่อ ตนเอง ชุมชน สังคม และประเทศชาติ ภราดรภาพแห่งความสมานฉันท์ได้ก่อเกิดใน สังคม ส่งผลให้สังคมน่าอยู่มากขึ้นและเพื่อสร้างสรรค์ สังคมให้เป็นสังคมแห่งความดีงาม หนุนนาให้ประเทศชาติเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนและไม่หยุดยั้ง การกระตุ้นศักยภาพที่ ซ้อนอยู่ภายในของบุคคล ให้พวกเขาได้นาออกมาใช้อย่างเต็มศักยภาพ จากการได้พบ เห็นความสาเร็จของบุคคลอื่นและนามาเป็นแรงบันดาลใจใช้พัฒนาศักยภาพแห่งตน ประเด็นยุทธศำสตร์ที่สำม คือ กำรเชิดชูต้นแบบควำมดี เป็นกำรสร้ำงขวัญ และกำลังใจให้แก่เด็กและเยำวชน ให้เกิดควำมตระหนักถึงคุณค่ำของกำรทำควำมดี ตำมหลักคุณธรรมที่ว่ำ “ทำดี ได้ดี” แม้ไม่ใช่รางวัลที่ยิ่งใหญ่ แต่อย่างน้อยก็เป็นอีก หนึ่งความภาคภูมิใจแห่งตน และเพื่อความมีมาตรฐานและเป็นที่ยอมรับของสังคม การเชิด ชูต้นแบบความดีจึงมีเป้าประสงค์เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้ค้นพบศักยภาพและความดีงาม ภายในตนเอง ได้พัฒนาศักยภาพที่หลบซ้อนอยู่ภายในและสามารถนาออกมาใช้ให้เกิด ประโยชน์สูงสุดได้อย่างถูกต้องเหมาะสมกับเวลาและกาลเทศะ สร้างความภาคภูมิใจใน คุณค่า แห่งตน กล้าคิดและตัดสินใจ ลงมือกระทาในสิ่งที่ถูกต้องดีงาม ตลอดจนการคงไว้ ซึ่งคุณความดีและการเป็นต้นแบบความดีสืบไปภายใต้มาตรฐานและการยอมรับของสังคม กลยุทธ์การพัฒนาโดยมุ่ง เน้นความร่วมมือระหว่างสถานศึกษา ชุมชน องค์กร ทั้งภาครัฐและเอกชน ให้การส่งเสริมและพัฒนาเด็กและเยาวชนจัดกิจกรรมที่เปิดโอกาส ให้พวกเขาได้แสดงศักยภาพของตนเองและร่วมค้นหาต้นแบบความดีจากเด็กและเยาวชน ผู้ ที่ มี คุ ณลั ก ษณะภาวะผู้ น า มี คุ ณธรรมจริ ย ธรรม ผู้ ที่ ท าคุ ณประโยชน์ ทั้ ง แก่ ต นเอง ครอบครัว สถาบั นการศึ กษาชุ มชน สั งคมและประเทศชาติ ภายใต้ ขอบเขตการส่ งเสริ ม คุณลักษณะ ๕ ด้ าน ประกอบด้วยด้านวิชาการ ด้านกีฬา และการส่งเสริมสุ ขภาพ ด้าน บ าเพ็ ญประโยชน์ แ ละรั กษาสิ่ งแวดล้ อ ม ด้ านนั นทนาการและด้ านการส่ งเสริ มศิ ลปวัฒนธรรม ให้การส่งเสริมและติดตามผลงาน เพื่อนามาพิจารณาคัดเลือกมอบรางวัลและ เชิ ดชู เกรี ยติ แก่เด็ กและเยาวชนต้ นแบบเพื่ อสร้างความภาคภูมิ ใจในคุณค่ าของการท า ความดีเกิดแรงบันดาลใจ ใฝ่สัมฤทธิ์ในการทาความดีและรักษาสิ่งดีงามนั้นไว้ให้คงอยู่เป็น

๗๙

แบบอย่างที่ดีให้แก่เด็กและเยาวชนคนอื่นได้พบเห็น เกิดความศรัทธาในคุณค่าของการ ทาความดีและนาไปเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตนในอนาคต แนวการพัฒนาส่งเสริมและสนับสนุนให้สถาบันพื้นฐานทางสังคม ชุมชน องค์กร ทั้งภาครัฐและเอกชน ทุกระดับสังคม ทั้งในระดับตาบล ระดับอาเภอ และระดับจังหวัด ได้กาหนดนโยบายส่งเสริมพัฒนาเด็ กและเยาวชน ร่วมกันลงนามสั ญญาประสานความ ร่วมมือ ให้ความสาคัญกับการพัฒนาเด็กและเยาวชนอย่างจริงจัง มีการดาเนินงานอย่าง เป็นรูปธรรม ประชาสัมพันธ์ ให้เกิดความเข้าใจตรงกัน เพื่อทุกภาคส่วนจะได้เตรียม ความพร้อมเพื่อการมีส่วนร่วมในการพัฒนาส่งเสริมเด็กและเยาวชนให้เกิดคุณลักษณะ ตามที่กาหนดไว้ กาหนดระเบียบและเกณฑ์มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง เพื่อใช้ประกอบการ พิจารณาคัดเลือกที่มีความชัดเจนโปร่งใสและเป็นธรรมได้มาตรฐานเป็นที่ยอมรับ กาหนดให้ มีหน่ วยงานส่ วนกลางที่ท าหน้ าที่ ป ระสานงานและเป็น ผู้ รั บ ผิด ชอบรวบรวมหลั ก ฐาน ตลอดจนติดตามผลงานของเด็กและเยาวชนในทุกระดับ มีการแต่งตั้งคณะกรรมการ ดาเนินการพิจารณาคัดเลือกเด็กและเยาวชนผู้ที่มีความเป็นเลิศและมีคุณสมบัติครบถ้วน ผ่านเกณฑ์มาตรฐานในแต่ละด้านที่กาหนดเพื่อมอบรางวัลเชิดชูเกียรติตามวาระสาคัญ พร้อมการประชาสัมพันธ์ให้เป็นที่ทราบทั่วกันผ่านสื่อมวลชนทุกประเภท ปัจจุบันเป็นที่ยอมรับว่าสื่อมวลชนมีอิทธิ พลอย่างมากต่อการดาเนินชีวิตของ ผู้คนในสังคมทุกระดับ เพราะสื่อมวลชนมีหน้าที่นาเสนอทั้งความรู้และความเพลิดเพลิน สามารถเข้ า ถึ ง กลุ่ ม เป้ า หมายได้ ทุ ก เพศและทุ ก วั ย มี ก ารน าเสนอข้ อ มู ล ข่ า วสาร หลากหลายรู ป แบบทุ ก แง่ มุ ม การรั บ ข้ อ มู ล ข่ า วสารดั ง กล่ า วจึ ง จ าเป็ น ต้ อ งอาศั ย ความสามารถทางการคิด อย่ างมีวิ จารณญาณ โดยเฉพาะเด็ กและเยาวชนที่ยั งขาด ประสบการณ์ในชีวิต ขาดวุฒิภาวะ อยากรู้ อยากลอง เกิดค่านิยมการเลียนแบบทั้ง ทางบวกและทางลบ ดังนั้นจึงมีความจาเป็นอย่างยิ่งที่ผู้ใหญ่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องให้ ความสาคัญเกี่ยวกับการนาเสนอของสื่อทุกประเภท ประเด็นยุทธศำสตร์สุ ดท้ำ ย คื อ ส่ งเสริม สื่อมวลชนสร้ ำงสรรค์ โดยมี เป้ ำ ประสงค์ เ พื่ อ มุ่ ง เน้ น ให้ สื่ อ มวลชน ได้ แ ก่ สื่ อ สิ่ ง พิ ม พ์ วิ ท ยุ โทรทั ศ น์ แ ละสื่ อ อิเล็กทรอนิกส์ เสนอข้อมูลข่ำวสำรอย่ำงสร้ำงสรรค์ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและ ประเทศชำติ กลยุ ทธ์ การพั ฒนา การให้ ความส าคั ญกั บสื่ อมวลชนทุ กประเภทมี สิ ทธิ และ เสรี ภาพในการเสนอความจริ ง สร้า งจิ ต สานึ กรั บ ผิ ด ชอบในการผลิ ต สื่ อส่ ง เสริ ม และ สนั บ สนุ น ให้ สื่ อ มวลชนได้ น าเสนอและเผยแพร่ เ รื่ อ งราวที่ เ ป็ น ประโยชน์ แ ก่ เ ด็ ก และ

๘๐

เยาวชน มีความรับผิดชอบต่อสังคมและประเทศชาติอย่างสร้างสรรค์ ทั้งในด้านความคิด ความเชื่อและแบบอย่างของความดีงาม จัด ทาสื่อรณรงค์โฆษณาประชาสัมพันธ์ การ ผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์ ละครและภาพยนตร์ที่ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมสาหรับเด็ก และเยาวชน แนวทางการพัฒนา ส่งเสริมและสนับสนุนให้สื่อมวลชนทำงำนอย่ำงอิสระ นำเสนอข้อมูลข่ำวสำรอย่ำงตรงไปตรงมำ ส่งเสริมกำรสร้ำงคุณธรรมจริยธรรม และจิ ตส ำนึ ก รั บผิ ดชอบต่ อส่ วนรวมในกำรผลิ ตสื่ อทุ กประเภท ก าหนดนโยบาย ส่งเสริมและสนับสนุนงบประมาณค่าใช้จ่ายในการผลิตสื่อหรือรายการที่มุ่งเน้นการให้แง่คิด ที่สร้างสรรค์ต่อเด็กและเยาวชน สังคม และประเทศชาติ มากกว่ารายการประเภทอื่น เพิ่ม เนื้อหาสาระเกี่ยวกับความดีงามที่เป็นแบบอย่างในการดาเนินชีวิตแก่เด็กและเยาวชน ในสื่อสิ่งพิมพ์ทุกประเภท ขยายเวลาในการออกอากาศรายการสร้างสรรค์สาหรับเด็กและ เยาวชนมากขึ้น ตลอดจนเป็นสื่อกลางในการรณรงค์ประชาสั มพันธ์ความดีงามที่เกิดขึ้น ในสังคม ตามยุ ทธศาสตร์ ทั้งสามข้อข้างต้นให้แพร่หลาย สนั บสนุนการสร้างขวัญและ กาลังใจแก่สื่อมวลชนทุกประเภทที่ผลิตสื่อสร้างสรรค์แก่เด็กและเยาวชนดีเด่น ส่งผลให้ สังคมไทยได้มีโอกาสพบเห็นแบบอย่างและเรื่องราวความดีงามที่จะถูกนาไปเล่าขานมาก ยิ่งขึ้น เพื่อจรรโลงสังคมให้น่าอยู่ สู่การเป็นสังคมแห่งคุณธรรมและความดีงามทุกด้าน แนวทำงกำรพัฒนำเด็กและเยำวชนให้เติบโตเป็นคนดีเห็นคุณค่ำกำรทำ ควำมดี มีจิตสำนึกในกำรทำประโยชน์อย่ำงสร้ำงสรรค์แก่ชุมชน เพื่อกำรพัฒนำ ประเทศให้มั่นคงเป็นปึกแผ่นนั้น คงต้องเริ่มจำกกำรวำงรำกฐำนทำงสังคมที่ไม่ใช่ ประเมินแค่เพียงควำมเจริญ ก้ำวหน้ำทำงด้ำนวัตถุสิ่งปลูกสร้ำงเท่ำนั้น แต่เป็น ศักยภำพที่อยู่ภำยในตัวบุคคลสำมสถำบัน พื้นฐำน บ้ำน วัดและโรงเรียน จึงต้อง ประสานความร่วมมือให้การอบรมกล่อมเกลาให้เด็กและเยาวชนเป็นผู้ที่มีความพร้อมทั้ง ด้านร่างกาย จิตใจและสติปัญญา เป็นผู้ที่มีความรู้คู่คุณธรรม มีหัวใจและจิตวิญญาณ ความเป็นมนุษย์ ส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างเสริมประสบการณ์ เปิดมุมมองและ แนวคิดด้วยการจัดกิจกรรมอันก่อเกิดทักษะชีวิต ให้การเชิดชูคุณค่าของความดีงาม โดยให้สื่อมวลชนเป็นสื่อกลำงในกำรนำเสนอและถ่ำยทอดเรื่องรำวควำมดีงำม นั่นคงไม่ใช่เพียงแค่ภาพแห่งความใฝ่ฝันและคงไม่ใช่เรื่องยากนัก ถ้าจะทาให้ ความใฝ่ฝัน นั้นเป็นจริงด้วยฤทธานุภาพของความดีงามจากพลังสมองกับสองมือที่สร้างสรรค์ประสาน กับความมุ่งมั่นและตั้งใจจริงที่เปี่ยมด้วย ความรักและศรัทธาในพ่อหลวงของเราทุกคนต่าง พร้อมใจกันก้าวเดินตามรอยเท้าของพ่อ น้อมนาทุกคาที่พ่อสอนมาประยุกต์ใช้และนาไปสู่ การปฏิบัติจริงอย่างเป็นรูปธรรม ยึดมั่นปฏิบัติแต่สิ่งดีบนพื้นฐานของความมีเหตุและ ผลภาพแห่งความใฝ่ฝันนั้นย่อมเป็นจริงได้ในสักวัน

๘๑

อย่างไรก็ตามข้าพเจ้ายังคงเชื่อมั่นเป็นอย่างยิ่งว่า สานึกดีที่อยู่ภายใต้จิตสานึก ของเราทุกคนยังคงเห็นถึงคุณค่าของการทาความดี ทั้งเพื่อตนเอง สังคม และประเทศชาติ มีความกล้าหาญที่จะลงมือทาในสิ่งดีงามโดยไม่อายและเกรงกลัวต่อสิ่งใด ยังคงรู้สึกและ สัมผัสได้ว่าหัวใจพองโตทุกครั้งเมื่อระลึกถึง คุณค่าความดีที่ตนได้กระทา และหลายคน ยังคงมุ่งมั่นในการทาความดีต่อไป แม้จะไม่เคยได้ยินแม้แต่คาชื่นชม เพราะว่าเราทุกคน ล้วนรั กพ่อ เชื่อในคาที่ พ่อสอนและนั้นคือ คาตอบที่ ชัดเจนในทุ กข้อสงสัยจากคาถามที่ เกิดขึ้นภายในใจ “กำรทำควำมดีนั้น แม้จะไม่มีใครรู้เห็น แต่ก็จำเป็นต้องทำ เพื่อให้ผลดีที่ เกิดขึ้นยิ่งเพิ่มพูนและแผ่ขยำยกว้ำงออกไป เป็นประโยชน์เป็นควำมเจริญมั่นคงที่ แท้จริงแก่ตน แก่ส่วนรวม ตลอดถึงชำติบ้ำนเมืองพร้อมทุกส่วน ข้ำรำชกำรทุก คน จึงต้องตั้งใจให้หนักแน่นเที่ยงตรง ที่จะกระทำควำมดีทั้งในกำรประพฤติตน และกำรปฏิบัติงำนด้วยควำมอุตสำหะ เสียสละ โดยไม่หวั่นไหวย่อท้อต่ออุปสรรค ปัญหำ หรือควำมลำบำกเหนื่อยยำก”

_________________________________

กรณีศึกษำ : นักศึกษำต้นแบบ ข้อสังเกตและข้อน่าสนใจเกี่ยวกับปัญหาของสถาบันการศึกษาทุกสถาบันคือ นั ก ศึ ก ษาแต่ ง กายไม่ เ รี ย บร้ อ ยเนื่ อ งจากสาเหตุ อิ ท ธิ พ ลแฟชั่ น นิ ย มจากต่ า งชาติ ฝ่ายกิจการนักศึกษาซึ่งมีหน้าที่ดูแลรับผิดชอบโดยตรง ได้ดาเนินการเพื่อแก้ ไขปัญหา ดังกล่าวด้วยวิธีการที่หลากหลาย อาทิ การรณรงค์ประชาสัมพันธ์ การขอความร่วมมือ จากอาจารย์ที่ปรึกษา อาจารย์ผู้สอนในทุกรายวิชาให้คอยสอดส่องดูแลไม่อนุญาตให้ นักศึก ษาที่ แต่งกายไม่เรีย บร้ อ ยเข้ าห้องเรีย นหรือ เข้า ห้องสอบ การตัดคะแนนความ ประพฤติ ตลอดจนเชิญผู้ปกครองมาพบเพื่อทาทัณฑ์บน แต่ปัญหาดังกล่า วก็ไม่ได้ลด น้อยลงไปเลย

๘๒

ฝ่ายกิจการนักศึกษาจึงได้จัดโครงกำรคัดเลือกนักศึกษำต้นแบบขึ้น โดยให้ นักศึกษาแต่ละหมู่เรียนส่งตัวแทนเพื่อเข้ารับการคัดเลือก ถึงแม้ในปีแรกนักศึกษาที่เป็น ตัวแทนส่วนใหญ่ไม่สมัครใจนัก ขั้นตอนการดาเนินงานประกอบด้วยการคัดเลือกรอบแรก พิจารณาจากบุคลิกภาพและการสัมภาษณ์ รอบที่สองรอบเก็บตัวเข้าค่ายจัดกิจกรรม พัฒนาบุคลิกภาพ สร้างจิตสานึกรักความภาคภูมิใจต่อสถาบัน การทาประโยชน์เพื่อสังคม และรอบสุดท้าย คือ รอบตัดสิน เป็นรอบที่ต้องแสดงความสามารถและตอบคาถาม และ ทุกคนที่ผ่านเข้ารอบสุดท้าย คือ นักศึกษำต้นแบบของคณะโดยมีข้อตกลงร่วมกัน คือ ทุกคนต้องแต่งกำยให้เรียบร้อย ช่วยเหลืองำนของสถำบันตลอดระยะเวลำใน กำรศึกษำ หลำยคนได้พิสูจน์ตัวเองให้เห็นว่ำมีควำมเหมำะสมกับตำแหน่งที่ได้รับ คือ กำรเป็ นนัก ศึก ษำต้ นแบบในทุก ด้ำ นทั้ง กำรเรี ยน กำรแต่ง กำย คุณธรรม จริยธรรม กำรเข้ำมำปฏิบัติงำนในองค์กรนักศึกษำและสโมสรนักศึกษำเป็นผู้นำ ในกำรจัดกิจกรรมสร้ำงสรรค์ทั้งภำยในและภำยนอกสถำบัน การได้รับโอกาส และ การสนับสนุนจากคณาจารย์และสถาบันให้มีโอกาสแสดงศักยภาพของตนเอง ตลอดจน การสร้ า งชื่ อ เสี ย งให้ กับ ตนเอง ครอบครั ว และสถาบั นจนได้รั บการยกย่ องทั้ งในระดั บ จังหวัด และระดับประเทศจนเป็นที่ยอมรับเป็นแบบอย่างให้รุ่นน้องได้เห็นและได้ปฏิบัติตาม ส่งผลให้ปัจจุบันมีนักศึกษาที่ สนใจเข้าร่วมโครงการคัดเลือกนักศึกษาต้นแบบเป็นจานวน มากจากต้นแบบความดีที่รุ่นพี่ได้กระทาไว้ให้เห็นเป็นแบบอย่างที่เป็นรูปธรรม ปัญหาการ แต่งกายไม่เรียบร้อยลดน้อยลง นักศึกษาเกิดจิตสานึกรักและภาคภูมิใจในเครื่องแบบ ของสถาบันมากขึ้น จากข้อมูลข้างต้นนักศึกษาต้นแบบ คือ นางสาว จุรีพร ชิ้นฮะง้อ นักศึกษาชั้นปีที่ ๔ โปรแกรมวิชาวิทยาศาสตร์ (คบ.๕ ปี) คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัย ราชภัฎนครปฐม นักศึกษาต้นแบบคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ประจาปีการศึกษา ๒๕๕๐ (TALENT OF SCIENCE 2007) นักศึกษาต้นแบบรณรงค์การแต่งกาย สโมสรนักศึกษาประจาปีการศึกษา ๒๕๕๑ - ๒๕๕๓ พิธีกรระดับคณะและมหาวิทยาลัย นักศึกษาทุนองค์พระปฐมเจดีย์ นักศึกษาพระราชทาน รางวัลชมเชย ประจาปีการศึกษา๒๕๕๒ ยุวโฆษกรุ่นที่ ๖ ประจาปี ๒๕๕๓

๘๓

ถ้วยรำงวัลพระรำชทำนสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี มอบแด่สถาบันซึ่งมีนิสิตนักศึกษาหรือนักเรียนชนะการประกวดเรียงความ โครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม และร่วมพัฒนำประเทศชำติ

ฯพณฯ นำย อรรถนิติ ดิษฐอำนำจ - องคมนตรี ถ่ายภาพร่วมกับคณาจารย์ ผู้มีเกียรติที่มาร่วมงาน อาทิ อาจารย์ บารุง ตันจิตติวัฒน์ อาจารย์ ดร. อาณัฐชัย รัตตกุล พันเอก บุญเอื้อ บุญฤทธิ์ พันเอก (หญิง) กฤษณา บุญชม จากหลักสูตรปริญญาเอก ศูนย์นโยบายสาธารณะและการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต นายกและอดีตนายก สโมสรโรตารีเจริญนครและอีกหลายสโมสร โรแทเรียน นักเรียนนักศึกษาที่ได้รับรางวัล และนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยรังสิต ที่มาร่วมกิจกรรมการพัฒนาเยาวชนฯ หลังจากพิธี มอบถ้วยรางวัลพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เมื่อ วันที่ ๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

๘๔

ข. ประเภท นิสิต นักศึกษำระดับอุดมศึกษำ หลักแนวคิด : กำรรู้จักจำแนกแยกแยะ “สิ่งที่ถูก - ผิด”“ควำมดี - ควำมชั่ว” กำรปลูกฝังจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำร พัฒนำประเทศ

๑. รำงวัลที่ ๑ : ถ้วยรำงวัลพระรำชทำนสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี มอบให้แก่ คณะรัฐศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย 

เงินรำงวัล ๓๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ นำย เกรียงไกร ฮ่องเฮงเส็ง นักศึกษำระดับปริญญำโท คณะรัฐศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น”

๘๕

๒. รำงวัลที่ ๒ : ถ้วยรำงวัลรองศำสตรำจำรย์ ดร.วันชัย ศิริชนะ อธิกำรบดีผู้ก่อตั้งมหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง มอบให้แก่ คณะอักษรศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย 

เงินรำงวัล ๑๕,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ นำงสำว สุธิญำ พูนเอียด นิสิตปริญญำโท คณะอักษรศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น”

๓. รำงวัลที่ ๓ : เงินรำงวัล ๙,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มี ๓ รำงวัล ๓.๑ นำย ธีรพล หน้ำหู นักศึกษาปริญญาตรี คณะสารสนเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๓.๒ มอบให้แก่ นำงสำว คณิตำ หอมทรัพย์ นิสิตปริญญาโท คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๓.๓ มอบให้แก่ นำงสำว นันทวัน พุ่งโตมร นักศึกษาชั้นปีที่ 2 คณะบริหารธุรกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คอร์รัปชั่น ร้ำยยิ่งกว่ำเอดส์จริงไหม?” ๘๖

๔. รำงวัลชมเชย : เงินรำงวัล ๑,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มี ๙ รำงวัล ดังนี้ ๔.๑ นำย จิรศักดิ์ ศรีวิเชียร นักศึกษาปริญญาตรี สาขาวิชาบ้านและชุมชน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “ประโยชน์ของชำติ...ประโยชน์ส่วนตน จะตัดสินใจเลือกอะไรดี?” ๔.๒ นำงสำว รัฐวรรณ พุทธประสำทพร นักศึกษาปริญญาตรี คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณธรรม...จริยธรรมและกำรคอร์รัปชั่นเชิงนโยบำย หมำยถึงอะไร?” ๔.๓ นำงสำว วิชุดำ ไชยวงศ์ นักศึกษาปริญญาตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณธรรม...จริยธรรมและกำรคอร์รัปชั่นเชิงนโยบำย หมำยถึงอะไร?” ๔.๔ นำย นิวัฒน์ สิทธิโยธี นักศึกษาปริญญาตรี คณะวิชาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กำรซื้อสิทธิ ขำยเสียง คือ กำรซื้อขำยศักดิ์ศรี ควำมเป็นมนุษย์ใช่ไหม?”

๘๗

๔.๕ นำย พันธยศ จันทร์ผง นักศึกษาปริญญาตรี คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กำรซื้อสิทธิ ขำยเสียง คือ กำรซื้อขำยศักดิ์ศรี ควำมเป็นมนุษย์ใช่ไหม?” ๔.๖ นำงสำว พรสวรรค์ ชัยสมบัติ นักศึกษาปริญญาตรี สาขาภาษาไทย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กำรซื้อสิทธิ ขำยเสียง คือ กำรซื้อขำยศักดิ์ศรี ควำมเป็นมนุษย์ใช่ไหม?” ๔.๗ นำงสำว เอื้อมเดือน พลแสน นักศึกษาปริญญาตรี สาขาบริหารธุรกิจระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กำรซื้อสิทธิ ขำยเสียง คือ กำรซื้อขำยศักดิ์ศรี ควำมเป็นมนุษย์ใช่ไหม?” ๔.๘ นำย ศิริชัย มีนำภำ นักศึกษาปริญญาตรี วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คอร์รัปชั่น ร้ำยยิ่งกว่ำเอดส์จริงไหม?” ๔.๙ นำงสำว ดิษญำ ลิ้มตระกูล นักศึกษาปริญญาโท ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คอร์รัปชั่น ร้ำยยิ่งกว่ำเอดส์จริงไหม?

๘๘

เนื่องจำกมีผู้ส่งเรียงควำมเข้ำประกวดในประเภทนี้จำนวนมำกและเป็น ผลงำนที่มีคุณภำพ จึงเพิ่มรำงวัลชมเชยรวมเป็น ๒๕ รำงวัล ดังนี้

๔.๑๐ นำงสำว วันวิสำข์ จึงประยูร นักศึกษาปริญญาตรี คณะวิทยาศาสตร์ สาขาชีววิทยา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คอร์รัปชั่น ร้ำยยิ่งกว่ำเอดส์จริงไหม?” ๔.๑๑ นำงสำว อุบลศรี รัตนภพ นิสิตปริญญาโท คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๑๒ นำงสำว ชนิดำภำ ชัยสกุล วิทยาลัยสาธารณสุขสิรินธร ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๑๓ นำงสำว วณิชชำ วรรคำวิสันต์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น”

๘๙

๔.๑๔ นำย อำดีลัน สมำแอ นักศึกษาปริญญาตรี คณะรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฏร์ธานี ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๑๕ นำงสำว สุจิตรำ นิธิกำนนโชติ นักศึกษาปริญญาตรี คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๑๖ นำย สรำยุทธ คำยวง นักศึกษาปริญญาตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๑๗ นำย อุดมชัย กุลสินสถิต นักศึกษาปริญญาตรี คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๑๘ นำงสำว ปิยำพัชร สินทรัพย์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “กำรซื้อสิทธิ ขำยเสียง คือ กำรซื้อขำยศักดิ์ศรีควำมเป็นมนุษย์ใช่ไหม?”

๙๐

๔.๑๙ นำงสำว อภิญญำ ชอบธรรม ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๒๐ นำย ไชยธิกูล สุทธป๊อก ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “ประโยชน์ของชำติ...ประโยชน์ส่วนตน จะตัดสินใจเลือกอะไรดี?” ๔.๒๑ นำงสำว วรพรรณ สิขิวัฒน์ นักศึกษาปริญญาตรี คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณธรรม...จริยธรรมและ กำรคอร์รัปชั่นเชิงนโยบำยหมำยถึงอะไร?” ๔.๒๒ นำงสำว พิสุทธินี สรสิทธิ์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คอร์รัปชั่น ร้ำยยิ่งกว่ำเอดส์จริงไหม?” ๔.๒๓ นำย ณัฐพล วงค์อ้ำย นักศึกษาปริญญาตรี คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น”

๙๑

๔.๒๔ นำย ณัฐนนท์ สีดำโคตร์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น” ๔.๒๕ นำย วสันต์ พันธ์ไธสง นักศึกษาปริญญาตรี คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น”

วงจรอุบำทว์ในระบอบประชำธิปไตยไทย Vicious Circle in the Thai Democracy ผู้มีอานาจทางการทหารยึดอานาจ/ฉีกรัฐธรรมนูญทิ้ง Coup d’ tat/Military Revolution ประชำชนต่อต้ำน/ลุกฮือขับไล่ Public Protest/Mass’ Uprising for Change of Government

กำรคอร์รัปชั่นในทุกรูปแบบ ของรัฐบำลที่มำจำกกำรเลือกตั้ง Tremendous Corruption by Elected Government

รัฐบำลเผด็จกำรบริหำรประเทศเพื่อตนเองและพวกพ้อง ประชำชนต่อต้ำน/ลุกฮือขับไล่ Dictator Government, Ruling for Its Own Interest Public Protest/Mass’ Uprising for Democracy

กำรเลือกตั้งภำยใต้รัฐธรรมนูญ Election under Constitution (โดยมีการทุ่มเงินซื้อเสียงเพื่อให้มีเสียงข้างมากในสภา และเป็นแกนนาจัดตั้งรัฐบาล)

รัฐบำลที่บริหำรประเทศ โดยมุ่งแสวงประโยชน์แก่ตนและพวกพ้องตน Government, Seeking Its Own Interest

ที่มา : ดร. พรพธู รูปจาลอง (๒๕๕๕)

๙๒

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๑ ประเภท ข : นิสิต นักศึกษำระดับอุดมศึกษำ หลักแนวคิด : แนวทำงกำรรู้จักจำแนกแยกแยะ “สิ่งที่ถูก - ผิด” “ควำมดี - ควำมชั่ว” กำรปลูกฝังจิตสำนึกต่อส่วนรวมและ มีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

๙๓

ผูช้ นะเลิศกำรประกวดเรียงควำม ประเภท ข. นิสิต นักศึกษำระดับอุดมศึกษำ

ฯพณฯ นำยอรรถนิติ ดิษฐอำนำจ - องคมนตรี มอบ ถ้วยรำงวัลพระรำชทำนสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี ให้แก่ คณะรัฐศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย โดย ศำสตรำจำรย์ ดร. ศุภชัย ยำวะประภำษ - คณบดี เงินรำงวัลจำนวน ๓๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ นำย เกรียงไกร ฮ่องเฮงเส็ง นิสิตระดับปริญญำโท คณะรัฐศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย

๙๔

บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น

โดย นำย เกรียงไกร ฮ่องเฮงเส็ง นิสิตปริญญาโท คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

“...เยาวชนทั้ ง หลายที่ อ ยู่ ใ นวั ย เรี ย น ย่ อ มมี ค วามมุ่ ง มั่ น ที่ จ ะศึ ก ษา วิชาการต่างๆ ให้ได้มากๆ เพื่อนาไปใช้ทาประโยชน์สร้างสมความสุขความ เจริญให้แก่ตัวเอง ตลอดจนส่วนรวม แต่การใช้วิชาความรู้นั้นจาเป็นจะต้องใช้ อย่างถูกต้องด้วยคุณธรรมและความสามารถที่เหมาะจึงจะได้ผลเต็มเปี่ยม...” จากพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวดังอัญเชิญมา ในข้างต้น ได้สะท้อนให้เห็นถึงความสาคัญของ “เยาวชน” ในฐานะทรัพยากร บุค คลที่ ก าลั งเจริ ญ เติบ โตไปเป็น กาลั งส าคั ญ ในการพั ฒนาประเทศชาติใ น อนาคต ทั้งนี้พลวัตของรัฐนาวาไทยจะดาเนินไปในทิศทางใดย่อมขึ้นอยู่กับ เยาวชนเป็นส าคั ญ ดังนั้น ทุกภาคส่ว นของสั งคมจึงควรบ่มเพาะภูมิรู้คู่ ภูมิ ธรรมให้ เ ยาวชนได้ ชื่อ ว่า เป็ นทรัพ ยากรบุ ค คลที่ เ ต็ มเปี่ยมด้ว ยคุ ณค่ าอย่า ง บริบูรณ์ จนสามารถครองตน ครองคน ครองงานและครองสังคมให้เจริญวัฒนา ได้อย่างยั่งยืน สอดรับกับถ้อยมธุรพจน์ที่ว่า “เยาวชน คือ อนาคตของชาติ” อย่างแท้จริง “บทบาทของเยาวชนกับการพัฒนาประเทศให้ดารงอยู่อย่างมั่นคง เป็นปึกแผ่น” นั้นสามารถจาแนกได้ในหลากหลายมิติ เพราะเยาวชนไทยต่าง มีความรู้และความสามารถที่แตกต่างกันออกไป จึงมีศักยภาพในการพัฒนาชาติ และพัฒนาเยาวชนที่แตกต่างหลากหลายกันไปด้วย ดั งสามารถแยกพิจารณา ได้ต่อไปนี้ ๙๕

“บทบำทของเยำวชนกั บ กำรพั ฒ นำกำรเมื อ งกำรปกครอง” สังคมไทยในปัจจุบันกาลังเผชิญกับวิกฤติการแตกแยกความสามัคคีของผู้คน ในประเทศชาติด้วยเหตุผลของอุดมการณ์ทางการเมืองและความคิดเห็นที่มี ความแตกต่างกัน ทาให้ประชาชนต่างแบ่งแยกออกเป็นกลุ่มก้ อนหลากเสื้อ หลายสี ไม่เคารพในครรลองของตัวบทกฎหมาย โดยหันมาใช้ความรุนแรงใน การแก้ไขปัญหาจนทาให้ชาติบ้านเมืองเกิดความเดือดร้อนวุ่นวายทั้งต่อชีวิต และทรัพย์สิน ซึ่งเด็กและเยาวชนถือเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีความสาคัญในการ ปลูกต้นกล้าแห่งประชาธิปไตยให้เจริญงอกงาม โดยไม่เอาเยี่ยงอย่างของผู้ใหญ่ ในชาติบ้านเมืองที่ทะเลาะเบาะแว้งกันเพียงเพราะเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน มากกว่าประโยชน์ส่ว นรวม จนมองข้ามความสงบสุ ขและความงดงามของ ครรลองประชาธิปไตยที่เคารพในความคิดเห็นของคนส่วนใหญ่ ซึ่งจริงอยู่ที่ ผู้คนอาจมีความคิดเห็นแตกต่างกันได้ แต่ประชาชนชาวไทยจะต้องไม่เกิด ความแตกแยกและใช้ความรุนแรงต่อกัน เยาวชนในวันนี้จึงควรยึดครรลองของความสมานฉันท์และฝักใฝ่ในสันติ วิธี โดยส่ งเสริมให้ ประชาชนในบ้านเมืองหั นหน้ามาเจรจากันด้วยหลั กของ ความมีเหตุผล ยอมรับฟังความคิดเห็นของกันและกัน รวมทั้งรู้จักการให้อภัย อันเป็นคุ ณธรรมขั้นสู งสุดที่สั งคมไทยก าลังต้องการอยู่ในขณะนี้ ซึ่งเด็กและ เยาวชนสามารถปฏิ บั ติ ต นให้ เ ป็ น พลเมื อ งที่ ดี ต ามระบอบการปกครอง ประชาธิปไตยได้อย่างง่ายที่สุดก็คือ กำรไม่ซื้อสิทธิ ขำยเสียง ไม่เลือกคน ทุจริตเข้ำมำเป็นตัวแทนของประชำชน เพรำะกำรที่เยำวชนหรือสมำชิก ในครอบครัวรับเงิ นหรืออำมิสสิ นจ้ำงมำจำกผู้อื่นก็เท่ ำกับเป็นกำรขำย ศักดิ์ศรีควำมเป็นมนุษย์ในทางอ้อม ดังนั้น เยาวชนจึงควรสนับสนุนผู้แทน ของประชาชนที่เ ป็ นคนดี มี ค วามซื่อ สั ต ย์ สุ จ ริต มุ่ง มั่ นในการท าประโยชน์ ให้ แ ก่ สั ง คมส่ ว นรวมมากกว่ าการทุจ ริต คอร์รั ปชั่ น งบประมาณของแผ่ น ดิ น ทั้งนี้ เยำวชนควรไปใช้สิทธิ เลือกตั้งและใช้สิทธิทำงกำรเมืองตำมหน้ำที่ ของพลเมืองไทยที่ดี เพื่อให้สังคมไทยกลำยเป็นสังคมแห่งประชำธิปไตย อย่ำงแท้จริง

๙๖

“บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำสังคม” จะเห็นได้ว่าสังคมไทย ในปั จจุ บั นล้ ว นเต็ มไปด้ ว ยสรรพปั ญ หาที่ ได้ บั่ นทอนความเจริ ญ มั่ นคงของ ประเทศชาติมาอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นปัญหายาเสพติด ปัญหาการพนัน ปัญหาการล่วงละเมิดทางเพศ เป็นต้น แน่นอนว่าปัญหาเหล่านี้ย่อมไม่สามารถ แก้ไขให้สาเร็จลุล่วงได้ภายในระยะเวลาอันสั้น ดังนั้นจึงจาเป็นต้องเสริมสร้าง ทรัพยากรบุคคลที่มีคุณภาพ เพื่อผลัดเปลี่ยนเลือดเสียของสังคมให้กลายเป็น เลือดดีได้ในอนาคต ถึงแม้ช่วงเวลาในกำรสรรค์สร้ำงเยำวชนให้กลำยเป็น คนดี มีคุณภำพจะต้องอำศัยระยะเวลำยำวนำน แต่ก็นับเป็นควำมคุ้มค่ำ อย่ ำ งยอดยิ่ ง กับ กำรลงมื อปลุ กปั้ นปัญ ญำชนของชำติเ สี ย ตั้ ง แต่ วัน นี้ ดีกว่ำไม่คิดริเริ่มที่จะปรับปรุงเปลี่ยนแปลงจนชำติบ้ำนเมืองต้องจมปลัก อยู่กับปมปัญหำ จนไม่สำมำรถแก้ไขสิ่ งใดให้สำเร็จเป็นรูปธรรมได้ เลย ดังตัวอย่างของการแก้ไขปัญหายาเสพติด ซึ่งเป็นแหล่งอบายมุขที่คอยบั่นทอน สุขภาพกายและสุขภาพจิตของเยาวชนให้เกิดความเสื่อมโทรม โดยนอกจาก พ่อแม่ผู้ปกครอง ครูอาจารย์และภาครัฐบาลแล้ว ตัวของเด็กและเยาวชนเองนับ ได้ว่าเป็นตัวแปรสาคัญในการแก้ไขปัญหายาเสพติดให้เกิดสัมฤทธิ์ผลได้ด้วย การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ผ่านการเลือกดนตรี เล่นกีฬา มีสุนทรียภาพ ทางศิลปะหรืออุทิศตนเพื่อบาเพ็ญประโยชน์ต่อส่วนรวม ย่อมทาให้เยาวชน ห่างไกลจากยาเสพติดจนมีร่างกายและจิตใจที่แข็งแรงสมบูรณ์ มีความพร้อม ในการตั้ ง ใจศึ ก ษาเล่ า เรี ย น เพื่ อ น าความรู้ ม าใช้ ใ นการพั ฒ นาสั ง คมและ ประเทศชาติ ขณะที่ปัญหาการพนันก็เป็นอีกปัญหาหนึ่งที่พบว่ามีเยาวชนเข้าไปมี ส่วนเกี่ยวข้องเป็นจานวนมากไม่ว่าจะเป็นการพนันฟุตบอล การซื้อหวยที่ผิด กฎหมาย รวมถึ งการพนันในทุกรูปแบบ ได้ส่ งผลให้พ่อ แม่ผู้ ปกครองต้อ ง สู ญ เสี ย ทั้ ง ทรั พ ย์ สิ น สู ญ เสี ย เวลาและที่ ส าคั ญ สู ญ เสี ย ความรู้ สึ ก ไปกั บ พฤติกรรมของบุตรหลาน หากเยาวชนรู้จักกลับตัวกลับใจ ลดละเลิกจากการ พนันทุกรูปแบบแล้วหันมาใช้เงินเพื่อลงทุนทาธุรกิจขนาดย่อมหรือหารายได้ พิเศษระหว่างเรียน จะทาให้เยาวชนเห็นคุณค่าของเงินตรามากยิ่งขึ้น เพราะ หามาได้ด้วยความยากลาบาก ส่งผลให้เยาวชนรู้จักการประหยัดอดออมนาเงิน ไปใช้แต่ในสิ่งที่จาเป็นและเกิดประโยชน์ ๙๗

ต่อมา คื อ ปั ญหาการล่ วงละเมิ ดทางเพศที่ ในปั จจุบั นพบว่ าเด็ กและ เยาวชนเริ่มมีพฤติกรรมเชิงชู้สาวกันมากยิ่งขึ้น ด้วยสาเหตุของการขาดความรู้ ในเรื่องเพศศึกษาและสุขอนามัยทางเพศที่ถูกต้อง จึงทาให้อัตราการทาแท้งผิด กฎหมาย ปัญหาท้องในวัยเรียน และปัญหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เพิ่มสูงขึ้น เป็นเงาตามตัว ดังนั้นการที่เยาวชนรู้จักค่านิยมในการรักนวลสงวนตัว ไม่ชิงสุก ก่ อนห่ าม เคารพในสิ ทธิ ทางเพศของกั นและกั น รวมทั้ งมี องค์ ควำมรู้ เรื่ อง เพศศึกษำที่ถูกต้อง ย่อมส่งผลให้สถำบันครอบครัวในสังคมไทยเกิดควำม เข้มแข็งได้อย่ำงยั่งยืน จะเห็นได้ว่าปัญหาของเยาวชนดังกล่ าวในข้างต้นจะ สามารถคลี่ คลายลงได้ ก็ ด้ วยก าลั งสติปั ญญาและความสามารถของเยาวชน เองเป็ นส าคั ญ เข้ าท านองที่ ว่ า “หนามยอกต้ องเอาหนามบ่ ง ” เพราะพ่ อ แม่ ผู้ปกครอง ภาครัฐบาลและหน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องนั้นมีหน้าที่แค่เพียง ให้ คำชี้แนะและส่งเสริมสนับสนุนควำมคิดของเยำวชนเท่ำนั้น ส่วนสำนึกดี จะเกิดขึ้นหรือไม่ย่อมขึ้นอยู่กับตัวเยำวชนเป็นสำคัญ ซึ่งถ้าหากเยาวชน ของชาติเป็นคนดีและคนฉลาดในวันนี้ก็จะส่งผลให้ประเทศชาติเจริญ ก้าวหน้า ได้ ในอนาคตอย่างแน่นอน “บทบำทของเยำวชนกั บ กำรพั ฒ นำวั ฒ นธรรมไทย” ปั จ จุ บั น เยาวชนไทยเริ่ ม หลงใหลไปกั บ วั ฒ นธรรมของต่ า งชาติ กั น มากยิ่ ง ขึ้ น จน บางครั้ ง ได้ ห ลงลื ม วั ฒ นธรรมที่ ดี ง ามตามแบบไทยไป โดยสาเหตุ เ กิ ด จาก เยาวชนส่วนใหญ่ขาดสติปัญญา การพิจารณาถึงความถูกต้องเหมาะสมในการ เลือกรับวัฒนธรรมให้เหมาะสมกับตนเองและสภาพสังคม อาทิ วัฒนธรรมการ แต่งกายที่มีความล่อแหลมจนสุ่มเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายทางเพศ วัฒนธรรม การใช้ภาษาที่มีการนาคาศัพท์จากต่างประเทศหรือคาแสลงเข้ามาปะปนกับ ภาษาไทย จนท าให้ ภ าษาประจ าชาติ เ ริ่ ม เสื่ อ มถอยและขาดคุ ณ ค่ า ทาง วรรณศิลป์ อีกทั้งวัฒนธรรมของกิริยามารยาทที่งดงามตามแบบไทยซึ่งเริ่ม เสื่อมคลายไปเป็นวัฒนธรรมของความก้าวร้าว เยำวชนเริ่มหลงลืมวัฒนธรรม กำรไหว้ ไม่ให้ควำมเคำรพเชื่อฟังต่อผู้อำวุโสมำกยิ่ งขึ้น และที่สาคั ญคื อ วัฒนธรรมแห่งควำมมีน้ำใจที่เริ่มเลือนหำยไปกับควำมเป็นสยำมเมืองยิ้ม เพราะผู้คนพากันเห็นแก่ตัว ไม่มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ให้แก่กันเหมือนในอดีต

๙๘

ดั ง นั้ น เด็ ก และเยำวชนจึ งควรมี บทบำท ในกำรด ำรงรั กษำไว้ ซึ่ ง ศิลปวัฒนธรรมที่ดีงำม ตำมควำมถนัดและควำมสนใจของตนเอง อาทิ เล่นดนตรีไทย ทาขนมไทย เรียนนาฏศิลป์ไทย ศึกษาศิลปะการต่อ สู้อย่าง มวยไทย เป็นต้น เพื่อให้เอกลักษณ์และคุณค่าทางวัฒนธรรมของประเทศชาติ ยังดารงอยู่ “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำเศรษฐกิจ” ท่ามกลางระบบทุน นิยมที่ส่งเสริมให้นานาประเทศในสังคมโลกพากันแข่งขันเพื่อก้าวสู่ความเป็น มหาอานาจทางเศรษฐกิจ ได้ทาให้ผู้คนพากันแก่งแย่งแข่งขันและเล็งเห็นแก่ ผลประโยชน์ส่วนตนเพื่อให้ได้มาซึ่งอานาจเงิน อานาจงาน อานาจวัตถุ และ อ านาจลาภยศสรรเสริ ญ จนหลงลื ม ความงดงามทางจิต ใจไป จะเห็น ได้ว่ า พฤติกรรมของเยาวชนส่วนใหญ่ในปัจจุบันมักใช้เงินอย่างฟุ่มเฟือย ซื้อสิ่งของ ที่เ กิ น ความจาเป็ น ตามกระแสบริ โ ภคนิ ย ม ท าให้ไ ม่ เ ห็ น คุ ณ ค่ า ของเงิ น จน พ่ อ แม่ ผู้ ป กครองต้ อ งเหน็ ด เหนื่ อ ยในการท างานมากยิ่ ง ขึ้ น ดั ง นั้ น ระบบ เศรษฐกิจที่เยำวชนทุกคนควรยึดถือปฏิบัติ เพื่อเสริมสร้ำงควำมสันติสุข อย่ำงยั่งยืนในชี วิตก็คือ กำรน้อมนำเอำปรัชญำเศรษฐกิจพอเพียงของ พระบำทสมเด็ จพระเจ้ำอยู่ หัว มำปรับใช้ในกำรครองตนครองคนและ ครองงำน บนพื้นฐำนของควำมมีเหตุผล ควำมพอประมำณและกำรมี ภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ตัวอย่างเช่น เรียนหนังสืออย่างพอเพียง กล่าวคือ การ เรียนที่ไม่จาเป็นต้องหวังผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่เป็นเกรดเฉลี่ย แค่เพียง อย่างเดียวเพื่อให้ได้ชื่อว่าเป็นคนเก่ง แต่บางครั้งคนเก่งหลายคนก็ไม่ได้เป็น คนดี เพราะนาความรู้ที่มีอยู่ไปใช้ในการแสวงหาผลประโยชน์ให้แก่ตนเองจน หลงลืมความสานึกในการตอบแทนคุณของแผ่นดินด้วยการบาเพ็ญประโยชน์ ต่อสังคมไป ดังนั้น การเป็นเยาวชนที่พอเพียงจะต้องเป็นทั้งคนเก่งและคนดี ควบคู่กันไปด้วย โดยนาวิชาความรู้และสบการณ์ที่มีอยู่มาใช้ในการสรรค์สร้าง กิ จกรรมที่เ ป็ นประโยชน์ จึ งจะได้ชื่ อ ว่ าเป็ นเยาวชนที่ มีคุ ณ ค่ า อย่า งแท้ จริ ง ส่วนความพอเพียงในการใช้ชีวิต ประจาวันนั้นก็ได้แก่ ความประหยัดอดออม รู้จักเลือกซื้อแต่สิ่งที่มีความจาเป็น ไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย เพื่อให้ชีวิตเกิดความ ปกติสุขอย่างยั่งยืน

๙๙

“บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำวิทยำศำสตร์และเทคโนโลยี ” ท่ามกลางยุค โลกาภิวัฒน์ ที่การพัฒนาทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เจริญก้าวหน้าไปอย่างต่อเนื่อง ได้ส่งผลให้การดาเนินชีวิตของประชาชนเกิด ความสะดวกสบายมากยิ่ ง ขึ้ น แต่ บ างครั้ ง วิ ท ยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี ก็ กลายเป็นดาบสองคมที่ค อยบั่ นทอนจิต ใจของเด็กและเยาวชนให้ฝั กใฝ่ ใ น อบายมุข ดังจะเห็นได้จากพฤติกรรมการใช้คอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ตของ เยาวชนในปัจจุบันที่พบพฤติกรรมการเปิดข้อมูลสื่อลามกอนาจาร เล่นเกมส์ คอมพิ วเตอร์ออนไลน์จนทาให้ผลการเรียนตกต่าลงหรือใช้คอมพิวเตอร์เป็น สื่อกลางในการสร้างพฤติกรรมเชิงชู้สาวในช่ว งวัยที่ยังไม่เหมาะสม ดังนั้น เยำวชนของชำติควรนำควำมรู้ทำงวิทยำศำสตร์และเทคโนโลยีมำใช้ ในทำงที่ถูกต้องและเกิดประโยชน์ เพราะเยาวชนไทยส่วนใหญ่ก็มีความรู้ ความสามารถทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่ไม่แพ้กับชนชาติอื่น ดัง เห็นได้จากผลงานของเยาวชนไทยที่ไปคว้ารางวัลจากการแข่งขันคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ในระดับโลก รวมทั้งรางวัลจากการประดิษฐ์ หุ่นยนต์เ พื่อ ใช้ ประโยชน์ในกิจการต่างๆ อาทิ หุ่นยนต์กู้ภัย หุ่นยนต์เพื่อช่วยแก้ไขปัญหา จราจร หุ่นยนต์เพื่อช่วยเก็บผลผลิตทางการเกษตร เป็นต้น ซึ่งเยาวชนทุก คนก็ ส ามารถริ เ ริ่ ม ประดิ ษ ฐ์ คิ ด ค้ น นวัต กรรมแบบใหม่ไ ด้ ต ามความรู้ค วาม สามารถของตนเอง เพื่ อ ช่ ว ยพั ฒ นาคุ ณ ภาพชี วิ ต ของตนเอง ผู้ อื่ น และ ประเทศชาติให้ดีขึ้นได้ด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำสิ่งแวดล้อม” ปัจจุบันปัญหา สิ่งแวดล้อมกาลังเป็นปัญหาที่ทุกองคาพยพของสังคมกาลังมุ่งแสวงหาแนวทาง ในการแก้ ไ ขปั ญ หากั น อย่ างเร่ ง ด่ว น เนื่อ งจากทรั พ ยากรธรรมชาติ ไ ด้ ถู ก ลิ ดรอนทาลายไปเป็น จานวนมาก เพื่ อ สนองต่ อ ความต้อ งการในการผลิ ต สินค้ าและบริก ารตามกระแสทุนนิยมที่ทาให้คนขาดจิต ส านึกที่ดี ในการอยู่ ร่วมกันกับธรรมชาติอย่างถ้อยทีถ้อยอาศัย จึงมุ่งทาลายไปโดยปราศจากการ อนุรักษ์ ฟื้นฟู จนกระทั่งสิ่งแวดล้อมเริ่มส่งสัญญาณเตือนผ่านภัยธรรมชาติ ที่ เกิ ดขึ้นในทั่ว ทุก มุมโลก ทั้งอุทกภัย ธรณี พิ บัติภัยฝนไม่ต กต้อ งตามฤดูกาล และที่สาคัญคืออุณหภูมิของโลกที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งหลายคนอาจคิด ว่าบทบาทหน้าที่ใ นการแก้ ไขปัญหาสิ่ งแวดล้อมนี้ย่อมขึ้นอยู่กับภาครัฐบาล ๑๐๐

และหน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องเป็นสาคัญ จนกระทั่งหลงลืมบทบาทของเด็ก และเยาวชนซึ่งเป็นหนึ่งในเจ้าของมรดกทางทรัพยากร ธรรมชาติไป ดังนั้น กำรปลูกฝัง หั วใจสี เขีย วที่ รักษ์โลกและรักษ์สิ่ ง แวดล้อ ม ให้แก่เด็กและเยำวชน ย่อมเป็นเครื่องยืนยันได้ว่าเมื่อพวกเขาเจริญเติบโต ขึ้ น เยาวชนเหล่ า นี้ ย่ อ มตระหนั ก ถึ ง ความส าคั ญ ในการอนุ รั ก ษ์ แ ละฟื้ น ฟู สิ่งแวดล้อมให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ได้อย่างยั่งยืน จะเห็นได้ว่ากิจกรรมด้าน สิ่งแวดล้อมของเด็กและเยาวชนในปัจจุบันเริ่มปรากฏผลเป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น อาทิ โครงการปลูกป่าเฉลิมพระเกียรติเพื่อเพิ่มพื้นที่ป่าทดแทนส่ วนที่ถู กตัด ทาลาย โครงการทาความสะอาดแม่น้าลาคลอง กิจ กรรมรณรงค์ก ารทิ้ง ขยะ ให้ถูก ที่แ ละสร้า งองค์ความรู้ในการจาแนกขยะให้ง่ายต่อการทาลายและย่อย สลาย พฤติกรรมลดใช้พลังงานทั้งภายในครอบครัว สถานศึกษาและชุมชน เป็นต้น

“บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำคุณธรรม” นับเป็นการพัฒนา ที่มีความสาคัญเป็นอย่างมากท่ามกลางโลกแห่งวัตถุนิยมที่ครอบงาความคิด และจิต ใจของเยาวชนให้ ถ่ ว งต่าอยู่กับ อ านาจมื ดแห่ งอบายมุ ข จนบางครั้ ง เยาวชนหลงลืมคุณค่าและความดีงามในด้านคุณธรรมจริยธรรมไป สังเกตได้ว่า เยาวชนคนรุ่นใหม่มักห่างไกลวัดและห่างไกลศาสนากันมากยิ่งขึ้นจะมีเยาวชน ๑๐๑

สักกี่คนที่ตื่นเช้าขึ้นมาทาบุญตักบาตรไปประกอบศาสนพิธีเนื่องใน วันสาคัญ ทางศาสนาหรือเข้าวัดเพื่อฟังเทศน์ฟังธรรมขัดเกลาจิตใจ ดังนั้น เยำวชนควร ปฏิรูปควำมคิดและพฤติกรรมเสียใหม่ หันมำพึ่งพำหลักธรรมคำสั่งสอน ทำงศำสนำเพื่อนำไปปรับใช้ให้เข้ำกับกำรดำรงชีวิตประจำวันมำกยิ่งขึ้น ทั้งนี้ ไม่ได้เฉพาะเจาะจงเพียงแค่พระพุทธศาสนาอย่างเดียวเท่านั้น เนื่องจาก ประเทศไทยเป็ น พหุ สั ง คมที่ มี ค วามแตกต่ า งหลากหลายทั้ ง ทางเชื้ อ ชาติ ศาสนาและวัฒนธรรมประเพณี จึงทาให้ประเทศไทยมีทั้งศาสนาพุทธ คริสต์ อิส ลาม พราหมณ์ ฮินดูแ ละศาสนาอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งล้ วนมีจุดมุ่งหมาย เดียวกันคือ การจรรโลงจิตใจของศาสนิกชนให้ดารงตนเป็นคนดี ดังนั้นเยาวชนทุกคนควรน้อมนาเอาหลักธรรมคาสั่งสอนของศาสนา ตนเองมาเป็นเทียนทองส่องทางชีวิต เพื่อเสริมสร้างความสงบสุขภายในจิตใจ และเป็นครรลองในการปฏิบัติตนให้ห่างไกลจากอบายมุข ทั้งนี้ เยำวชนใน ทุกศำสนำควรเคำรพสิทธิของเพื่อนร่วมสังคมที่นับถือศำสนำแตกต่ำง กันด้วย เพราะไม่ว่าเราจะเป็นชาวไทยพุทธมุสลิมหรือคริสต์ ต่างก็ได้ชื่อว่า เป็นเยาวชนไทยด้วยกัน เราจึงควรรู้รักสามัคคีและเคารพในสิทธิมนุษยชน ของกันและกัน เพื่อเสริมสร้างความสมานฉันท์และความสงบสุขภายในชาติ บ้านเมือ ง จากบทบาทของเยาวชนกั บการพัฒนาประเทศให้ดารงอยู่อ ย่า ง มั่ น คงเป็ น ปึ ก แผ่ น ในมิ ติ ต่ า งๆ ดั งกล่ าวไว้ ใ นข้ างต้ น จะไม่ สามารถประสบ สัมฤทธิ์ ผลได้ หากปราศจากการส่ งเสริมสนับสนุน จากองคกรณ์ ต่างๆ ของ สังคม เริ่มตั้งแต่ “สถำบันครอบครัว” อันเป็นหน่วยย่อยที่เล็กที่สุดของสังคม พ่อแม่ผู้ปกครองควรเข้ำมำมีบทบำทสำคัญในกำรอบรมเลี้ยงดูบุตรหลำน ให้เป็นทั้งคนเก่งและคนดี สำมำรถแยกแยะได้ว่ำสิ่งใดดี สิ่งใดชั่ว เพื่อ ชี้แนะแนวทำงที่ถูกต้องให้ลูกได้ก้ำวเดิน จนกระทั่งบุตรหลานเจริญเติบโต ไปเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีคุณภาพของสังคม ทั้งนี้ พ่อแม่ผู้ปกครองต้องเป็น แบบอย่า งที่ ดีใ ห้ แ ก่ บุ ต รหลานด้ว ย มิใ ช่ก ารอบรมสั่ ง สอนแค่ เ พีย งลมปาก เท่านั้น แต่ต้องมอบความรักความอบอุ่นสามารถเป็นที่ปรึกษาที่ดีให้แ ก่บุตร หลานได้ ใ นยามที่ เ ขามี ปั ญ หาและที่ ส าคั ญ คื อ การปลู ก ฝั ง จิ ต ส านึ ก ที่ ดี ต่ อ ส่ว นรวม โดยไม่เห็ นแก่ ประโยชน์ส่ วนตนมากจนเกินไป จึงกล่ าวได้ว่า

๑๐๒

ครอบครัวที่ดีและอบอุ่นย่อมเป็นรากฐานสาคัญในการสรรค์สร้างเยาวชนที่ดีมี คุณภาพเพื่อไปช่วยพัฒนาชาติบ้านเมืองได้ในอนาคต ต่อมาคือ “สถำบันกำรศึกษำ” ในฐานะแหล่งบ่มเพาะปัญญาชนเพื่อ ไปเป็นปัญญาชาติ ย่อมมีบทบาทสาคัญในการเสริมสร้างภูมิ รู้คู่ภูมิธรรมให้แก่ นักเรียน นักศึกษา เพราะสถานศึกษาส่วนใหญ่ในปัจจุบันมักมุ่งเน้นให้เยาวชน เป็นคนเก่งเพียงอย่างเดียวจนหลงลืมคุณค่าของความดีงามภายในจิตใจไป ดังนั้น ครูอำจำรย์ควรบูรณำกำรเนื้อหำสำระที่ใช้ในกำรเรียนกำรสอน ให้ เ กิ ด ควำมสมดุ ล กั น ระหว่ ำ งควำมรู้ ท ำงวิ ช ำกำรและควำมรู้ ท ำง คุณ ธรรมจริย ธรรม โดยสั งคมไทยควรให้คุ ณค่ ากับวิชาชีพครูมากยิ่งขึ้น เพราะวิชาชีพ ดังกล่ าวถื อ ได้ว่ามีบทบาทส าคัญ ในการเสริมสร้างทรัพยากร บุคคลที่มีคุณภาพให้แก่ประเทศชาติ หากคนเป็นครูในวันนี้ยังได้รับรายได้ น้อยหรือมีเกียรติภูมิในสังคมที่ต่าต้อยอยู่ก็คงเป็นการยากที่เด็กและเยาวชน ไทยจะกลายเป็นกาลังสาคัญในการพัฒนาประเทศได้ในอนาคต ดังนั้นถ้าหาก คุณภาพชีวิตของครูดี คุณภาพของเยาวชนก็ย่อมดีและประเทศชาติ ก็จะพัฒนา ได้ดีตามไปด้วย ขณะที่ “ชุมชน” ซึ่งเป็นอีกหน่วยทางสังคมที่มีความสาคัญ ในการช่วยโอบอุ้มเยาวชนของชาติให้กลายเป็นคนดีมีคุณภาพได้ หากสมาชิก ทุกคนในชุมชนช่วยกันสอดส่องดูแลพฤติกรรมของเยำวชนให้เป็นไปตาม แนวทางที่ ถู ก ต้อ ง ผู้ ใ หญ่ ใ นชุ มชนควรช่ ว ยกัน ตัก เตื อ นเยาวชนไม่ ใ ห้ ข้อ ง เกี่ยวกับอบายมุข ซึ่งถ้าหากเพื่อนบ้านทุกเรือนชานอยู่ร่ว มกันอย่างถ้อยที ถ้อยอาศัย มีความรักความห่วงใยกันเสมือนเป็นครอบครัวขนาดใหญ่ ก็ย่อม ส่งผลให้ชุมชนแห่งนั้นเกิดความเข้มแข็งและเสริมสร้างร่างกายและจิตใจของ เยาวชนในชุมชนให้เกิดความเข้มแข็งตามไปด้วย ต่อมาคือ “สถำบันสื่อมวลชน” ในฐานะกระบอกเสียงของสังคม ควรมี จรรยำบรรณและจริยธรรม ควรส่ งเสริ มสนับสนุนให้สื่ อ มวลชนแขนง ต่ำงๆ ไม่ว่ำจะเป็นโทรทัศน์ วิทยุ อินเตอร์เน็ต และสื่อสิ่งพิมพ์ มุ่งผลิต องค์ ค วำมรู้ ท ำงวิช ำกำร ควบคู่ ไปกับ คุ ณ ธรรมควำมดี เพื่ อ ปลู ก ฝั ง ให้ เยาวชนกลายเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพของสังคมและที่สาคัญคือ “ภำครัฐบำล” ควรหลี ก เลี่ ย งการส่ ง เสริ ม เนื้ อ สาระที่ ชี้ น าให้ เ กิ ด ความรุ น แรง อบายมุ ข ๑๐๓

อาชญากรรมหรือความผิดทางคุณธรรมจริยธรรม ในทางตรงกันข้ามในการ นาเสนอข้อมูลข่าวสารให้แก่เยาวชน โดยดาเนิน นโยบายหรือโครงการที่ช่วย พั ฒ นาคุ ณ ภาพชี วิ ต ของเยาวชนให้ ดี ยิ่ ง ขึ้ น ผ่ า นนโยบายทางการศึ ก ษา สิ่งแวดล้อม สวัสดิการและกิจกรรมทางนันทนาการ เพื่อให้ เยาวชนทั่วประเทศ ได้รับการดูแลเอาใจใส่อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน เพราะในปัจจุบันยังคงมี เด็กและเยาวชนอีกเป็นจานวนมาก เช่น ชนกลุ่มน้อยตามภูเขาสูงทางภาคเหนือ เยาวชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ หรือในถิ่นทุรกันดารทั่วทุกภูมิภาคของ ประเทศไทย ฯลฯ ที่ ยั ง ไม่ ไ ด้ รั บ ศั ก ดิ์ แ ละสิ ท ธิ เ ฉกเช่ น เยาวชนไทยทั่ ว ไป เพราะเยาวชนที่ขาดโอกาสเหล่านี้ หากได้รับการหยิบยื่นโอกาสที่ดี พวกเขาก็ สามารถเติบโตไปเป็นกาลังสาคัญในการพัฒนาประเทศชาติให้เจริญวัฒนาได้ เช่นกัน “แผ่นดิ นไทย” จะกลำยเป็น “แผ่นดิ นธรรม” และ “แผ่นดิ น ทอง” ได้ อย่ำงยั่ง ยื น ก็ต้องอำศั ย พลัง บริสุ ทธิ์จำกเยำวชนซึ่ง เป็นต้น กล้ำทำงควำมคิด สติปัญญำและคุณธรรม ควำมดี ซึ่งจะเติบโตไปเป็น ไม้ใหญ่ที่ยืนต้น สร้ำงร่มเงำให้สังคมเกิดควำมปกติสุขได้อย่ำงงำมสง่ำ อุปมาดั่ง “รากแก้ว” ทีแ่ ตกแขนงเป็น “รากแกร่ง” จนกลายเป็น “รากฐาน” ทาง สังคม ด้วยการนา “รากเหง้า” แห่ งภูมิปัญญาไทยมาใช้ในการ “พัฒนาตน พัฒนาชนและพัฒนาชาติ” ดังนั้นเยาวชนทุกคนควรเสริมสร้างความรู้คู่ความ ดีโดยเริ่มต้นที่ตนเองก่อน แล้วค่อยสร้างเครือข่ายของพลังเยาวชนเข้มแข็งสู่ สมาชิกในครอบครัว สถานศึกษา ชุมชนและในสังคมตามลาดับ เพื่อให้พลังของ เยาวชนกลายเป็นขุมพลังอันยิ่งใหญ่ที่ช่วยชักนารัฐนาวาไทยให้โลดแล่นไปใน มหานทีแห่งความสุขสงบ สอดรับกับคาประพันธ์ที่ว่า

“บทบาทของเยาวชนคนของชาติ แผ่นดินไทยเป็นปึกแผ่นยั่งยืนนาน

ช่วยสร้างราษฎร์เสริมรัฐสวัสดิศานติ์ ร่วมสร้างบ้านบารุงเมืองรุ่งเรืองเอย”

๑๐๔

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๒ ประเภท ข : นิสิต นักศึกษำระดับอุดมศึกษำ หลักแนวคิด : แนวทำงกำรรู้จักจำแนกแยกแยะ “สิ่งที่ถูก - ผิด” “ควำมดี - ควำมชั่ว” กำรปลูกฝังจิตสำนึกต่อส่วนรวมและ มีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

๑๐๕

ผู้ชนะรำงวัลที่ ๒ กำรประกวดเรียงควำม ประเภท ข. นิสิต นักศึกษำระดับอุดมศึกษำ หลักแนวคิด : กำรรู้จักจำแนกแยกแยะ "สิ่งที่ถูก-ผิด" "ควำมดี-ควำมชั่ว" กำรปลูกฝังจิตสำนึกต่อส่วนรวมและมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนำกุล มอบ ถ้วยรำงวัลรองศำสตรำจำรย์ ดร.วันชัย ศิริชนะ อธิกำรบดีผู้ก่อตั้งมหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง ให้แก่ คณะอักษรศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย โดย ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์ สรรควัฒน์ ประดิษฐพงษ์ เงินรำงวัลจำนวน ๑๕,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ นำงสำว สุธิญำ พูนเอียด นิสิตระดับปริญญำโท คณะอักษรศำสตร์ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย

๑๐๖

บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น

โดย นำงสำว สุธิญำ พูนเอียด นิสิตปริญญาโท คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

“...ผู้ที่เป็นเยำวชนที่จะต้องทำหน้ำที่สำหรับรักษำบ้ำนเมืองต่อไป เมื่อเป็นผู้ใหญ่ เมื่ออำยุถึงขั้นที่จะเรียกว่ำเป็นผู้ใหญ่ ได้เล่ำเรียนมำแล้ว เพื่อให้ปฏิบัติงำนของชำติได้ต่อไป ก็ต้องเตรียมตัวเพื่อปฏิบัติงำนนั้น ใน เวลำนี้ ก็จะต้องหำควำมรู้ใส่ ตั ว ฝึกฝนจิ ตใจ ฝึกฝนควำมคิ ดที่ ดี เพื่ อให้ เข้ำใจ ให้มีควำมคิดพิจำรณำ ให้มีเหตุผลที่แน่นแฟ้น มีเหตุผลที่จะใช้กำร ได้ เพื่ อแยกสิ่ งที่ ดี ที่ ควรท ำ จำกสิ่ งที่ ไม่ดี ไม่ควรท ำ ฉะนั้น หน้ำที่ ของ เยำวชนก็คือเรียนรู้ แล้วก็นอกจำกเรียนรู้ คือ เมื่อเรียนแล้วก็เริ่มช่วยกัน สร้ ำงควำมมั่ นคงแก่ บ้ ำนเมื องโดยใช้ ค วำมรู้ ที่ ได้ มำให้ เป็ นประโยชน์ พัฒนำบ้ำนเมืองให้มั่นคง..” พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานแก่คณะเยาวชนจาก ๒๐ จังหวัด ณ ศาลาผกาภิรมย์ วันอาทิตย์ ที่ ๖ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๑๒ ข้างต้น สะท้อนให้เห็น “บทบาทและหน้าที่ ” ของเยาวชนผู้ เปรียบประดุ จฟั นเฟื องชิ้ นส าคั ญของการเป็ นกลไกขั บเคลื่ อน รัฐนาวาให้เดินทางไปสู่จุดมุ่งหมาย และผลักดันให้ประเทศก้าวย่างอย่างมั่นคง เป็นปึกแผ่น เนื่องจาก “เยาวชนในวันนี้” คือ “ผู้ใหญ่ในวันหน้า” ที่จะต้องเป็น ผู้นาผู้กุมอนาคตของชาติ อย่างไรก็ตามท่ามกลางสภาพความเปลี่ยนแปลงของ สภาวการณ์โลกที่ส่งผลกระทบต่อสังคมไทยและสังคมโลก ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่ งแวดล้ อม ทาให้ทุกชีวิตต้องปรับตัวให้เท่าทันและสอดคล้ องกับ ความเปลี่ยนแปลงดังกล่าว ๑๐๗

เยาวชน ผู้เป็นทรัพยากรบุคคลที่มีคุณค่ายิ่งของประเทศชาติ ในฐำนะ “พลังคน” ที่เป็นจุดเริ่มต้นของควำมเจริญก้ำวหน้ำทุกด้ำน และช่วยสร้ำง “พลั ง พลวั ต” จึ ง ต้ องฝึ กตนร่ ำงกำยจิ ตใจ พร้ อมเรี ยนรู้ ปรั บควำมคิ ด พั ฒ นำศั ก ยภำพและการกระท าให้ ส ามารถด ารงชี วิ ต อยู่ ใ นสั งคมได้ อ ย่ า ง ปลอดภั ยมั่ นคง ในขณะเดี ยวกั บที่ มี “จิ ตส านึก” ในการพั ฒนาประเทศชาติ ตามโอกาสและความสามารถที่ จ ะกระท าได้ โดยการเป็ น “คนดี มี ความรู้ คู่คุณธรรม” ยึดมั่นในการประพฤติปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาทและพระราช ดารั สของพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่ หั ว เพื่ อเป็นหลั กชัยในการดาเนินชีวิ ต ควบคู่กับพัฒนาตนเองให้เป็นสมาชิกของสังคมที่มีบทบาทเข้มแข็งในการพัฒนา ประเทศให้ดารงอยู่อย่างมั่นคงเป็นปึกแผ่นสืบไป “เยำวชน คือ เชื้อแห่งควำมดีผู้รู้บทบำทหน้ำที่ในบ้ำนและเมือง” ความมั่นคงเป็นปึกแผ่นของประเทศชาติเริ่มต้นที่ครอบครัว อันเป็นสถาบันหรือ หน่วยที่เล็กที่สุด แต่สาคัญที่สุดของสังคมเป็นลาดับแรก ด้วยเหตุที่ครอบครัว เป็นแหล่งบ่มเพาะเมล็ดพันธุ์ที่ได้ชื่อว่า “เยาวชน” ผู้ค่อยๆ เจริญเติบโตงอกงาม ผลิ ดอกออกผล หยั่ งรากแก้ วให้ ลึ กลงบนผื นดิ นและพร้ อ มแผ่ กิ่ งก้ านใบเป็ น “ต้นไม้ใหญ่” ให้ร่มเงาค้าจุนชุมชนและประเทศชาติในอนาคต จะเห็นว่าเด็กและ เยาวชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศให้ดารงอยู่อย่างสงบสุขได้ด้วยการเป็น “ลู ก ที่ ดีข องบ้ าน” ผู้ ด ารงชี วิต อย่า งรู้ จัก แยกแยะผิ ด ชอบชั่ ว ดี แ ละอยู่ อ ย่ า ง พอเพียงบนวิถีไทย สมกับที่เป็น “ไท” โดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีจิตสานึกดีงาม ของเยาวชนพร้อมเป็น “ลูกไม้หล่น ไม่ไกลต้น” ของบุพการีด้วยการเลี้ยงท่าน ตอบ ประพฤติตนให้สมกับความเป็นทายาทและดารงวงศ์สกุล ฉะนั้น เชื้อไฟแห่งความดีที่ได้ชื่อว่าเยาวชนผู้จะเป็น “หลักแก่น” สาคัญ ในการพัฒนาประเทศจะต้องมีคุณลักษณะของเยาวชนไทยที่เข้มแข็งและกล้ า แกร่ง ดังนี้ ประการแรก มีคุณธรรม เยาวชนผู้ มีคุ ณธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยว จิตใจจะช่วยประคั บประคองจิ ตใจให้ เยาวชนผู้ นั้ นประพฤติปฏิบั ติ ตนในสิ่ งที่ ดีงามและไม่ละเลยในการตอบแทนพระคุณของบุพการี ๑๐๘

ประการที่สอง มีศั กยภำพ เยาวชนสามารถนาความรู้ความสามารถ เป็นกาลังหลักในการคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เป็นผู้นาการพัฒนา รวมทั้งเป็นกาลั ง สนับสนุนสิ่ งที่มีผู้ สร้างสรรค์ ไว้แล้ วด้วยการฝึกฝนและพัฒนาตนเอง จากการ เริ่มต้นแบ่งเบาภาระทางบ้าน เอาใจใส่ ความเป็นอยู่ ของสมาชิกในครอบครั ว รวมทั้งรับผิดชอบงานทั้งในและนอกบ้านอย่างสุดความสามารถ ประการที่สาม สำมำรถพึ่งพำตนเองได้ เยาวชนผู้เป็นลูกที่ดีของบ้าน จะต้องรู้จักพึ่งพาตนเองทั้งทำงเทคโนโลยี ด้วยการก้าวทันเทคโนโลยี แต่ไม่ หลงเมามัวในกับดักของกระแสโลกาภิวัฒน์จนเกินไป ทำงเศรษฐกิจ ด้วยการ ไม่ฟุ่มเฟือย อดออม มัธยัสถ์และประหยัดน้าไฟและค่าใช้จ่ายของทางบ้าน ทำง ทรัพยำกรธรรมชำติ ด้วยการอนุรักษ์และใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ให้เกิด ประโยชน์สู งสุด ทำงจิตใจ หมายถึง มีสภาพจิตใจเข้มแข็งด้วยการตั้งใจเล่ า เรียนและขยันอดทนอันจะนามาสู่ความสาเร็จของตนและสังคม การพึ่งตนเอง ทางสังคม ด้วยการเป็นผู้นาและผู้ตามอย่างยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่นเพื่อ สร้างครอบครัวเข้มแข็งอันจะสร้างชุมชนมั่นคงตามมา ประการที่ สี่ มี จิ ต ส ำนึ ก และอุ ด มกำรณ์ ค วำมเป็ น ไทย เยาวชน ประพฤติตนให้สอดคล้องกับครรลองของขนบธรรมเนียมประเพณีและวิ ถีแห่ง วัฒนธรรมไทยตามคาสอนของบิดามารดา คุ ณ ลั ก ษณะที่ ดี ข องเยาวชนผู้ เ ป็ น ลู ก ที่ ดี ข องบ้ า นข้ า งต้ น จะท าให้ เยาวชนเติบโตขึ้นและสามารถประกาศศักยภาพในการเป็น “ลูกที่ดีของเมือง” ต่อไปในอนาคต เมื่อเยาวชนประพฤติตนตามบทบาทหน้าที่ภายในบ้านอย่าง ครบถ้วนสมบูรณ์แล้ว ผลลัพธ์อันล้าค่าที่สังคมจะได้รับจากเยาวชน ไม่เพียง เยาวชนจะช่วยให้ครอบครัวแต่ล ะครอบครัวอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข จากการ เป็นเด็กดีของบิดามารดา อันจะช่วยให้บิดามารดาสุขสบายกายใจและพร้อม ขยายผลไปสู่ความสุขสงบโดยรวมของสมาชิกในสังคมเท่านั้น แต่เยาวชนยัง สามารถนาสิ่งที่ตนได้เรียนรู้และกระทาความดีเพื่อครอบครัวมาปรับใช้กับการ อยู่ร่วมกับสมาชิกของสังคมได้ต่อไป

๑๐๙

“เยาวชนใฝ่ ศึ ก ษา วิ ช าการก้ า วหน้ า น าพาชาติ ใ ห้ ก้ า วไกล” การ ตระหนั กในคุ ณ ค่ าและความส าคั ญ ของเยาวชนแต่ ล ะคนว่า ตนเป็น กลจัก ร ส าคั ญ ของครอบครั ว ใหญ่ ที่ เ รี ย กว่ า “สั ง คมไทย” ด้ ว ยการประพฤติ ต นให้ สอดคล้องกับคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของเยาวชนไทยข้างต้น เปรียบดัง เข็ม ทิ ศ น าวิ ถี เ ยาวชนไทยให้ รู้ จั ก พั ฒ นาตนเพื่ อ ผลของการพั ฒ นาประเทศ โดยเฉพาะการยึดหลักคุณธรรมอิทธิบาทสี่ อันประกอบด้วยฉันทะ (ความพอใจ และมีใจรัก) วิริยะ (พากเพียรทา) จิตตะ (เอาจิตฝักใฝ่) และวิมังสา (ใช้ปัญญา สอบสวน) เยาวชนผู้ มีความพากเพี ยรพยายาม อดทนอดกลั้ น ไม่ย่อท้อหรื อ ท้อถอยต่ออุปสรรคความยากลาบากในการศึกษาและพร้อม “เรียนรู้ตลอดชีวิต” บนพื้นฐานคุณธรรมจริยธรรมสามารถนาความรู้ที่ตนได้เปิดประตูแห่งปัญญามา ใช้จริง เพื่ อเป็นก าลั งของแผ่ นดินและฐานรากส าคัญในการพัฒนาประเทศให้ มั่นคงอย่างแท้จริงยิ่งกว่าบุคคลที่มีความรู้ดี แต่มิได้เป็นคนดีได้อย่างวิเศษยิ่ง เยำวชนจะต้องไม่ใช้ควำมรู้ที่ตนมีในทำงที่ผิดหรือคิดหำช่องทำงคดโกง ประเทศชำติ เมื่ อเยาวชนส าเร็ จการศึ กษาจากสาขาวิ ชาที่ ต นถนั ดย่ อมมี บทบาทส าคั ญในการใช้ ความรู้นั้นเป็นประโยชน์ต่อตนเองและส่ วนรวมอย่าง หลากหลายและกว้างขวาง เยาวชนแต่ละคนเป็นดังชิ้นส่วนเล็กๆ ที่มีพลานุภาพ ยิ่งใหญ่ในการช่วยเติมเต็มสมรรถภาพของการขับเคลื่อนประเทศไทยให้ดาเนิน ไปในทางที่ถูกที่ควรและวัฒนาสถาพรยิ่งขึ้นได้อย่างน่าอัศจรรย์

๑๑๐

นอกจากนี้การนาความรู้ทางวิชาการและวิชาชีพของเยาวชนมา “ต่อ ยอด” ให้ ถู ก ต้อ งและสอดรับกับความต้อ งการของสั งคมเพื่อ ก่อ ให้เ กิดคุ ณ ประโยชน์สูงสุดต่อวงกว้าง ยังแสดงให้เห็นคุณลักษณะดีเด่นของเยาวชนที่มี “ความกตัญญูกตเวที” และพร้อมแสดงออกด้วยการ “เกิดมำต้องตอบแทน บุญคุณแผ่นดิน” โดยกำรเป็นคนดีของแผ่นดิ น การจุดประกายความคิ ด หรือการคิดสิ่งประดิษฐ์เล็กๆ ของเยาวชนสามารถนามาพัฒนาเพื่อแก้ปัญหา ของชาติได้อย่างยอดเยี่ยม จะเห็นจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงเป็นยุวกษัตริย์ผู้ทรงใฝ่รู้ ใฝ่เรียนและทรงนาความรู้ในแขนง ต่างๆ มาช่วยบาบัดทุกข์ บารุงสุขของปวงชนด้านต่างๆ ดังตัวอย่างคากล่าว ของ พลอากาศเอก กาธน สินธวานนท์ องคมนตรี ที่ว่า “เมื่อทรงเป็นพระ อนุ ช า พระเจ้ า อยู่ หั ว ทรงมี ร ถไฟเล็ ก เป็ น รถไฟไฟฟ้ า พระองค์ ท่ า นทรง ประดิษฐ์ระบบการจ่ายไฟให้รถไฟเล็กวิ่งด้วยพระองค์เอง พระเจ้าอยู่หัวทรงมี ความสนพระทัยและเข้าพระทั ยเรื่องเกี่ยวกับการช่างเรื่องไฟฟ้าเป็นอย่างดี มาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์” ปั จจุ บั นประชาชนชาวไทยจึ งสามารถรั บประโยชน์ จากโครงการอั น เนื่ อ งมาจากพระราชด าริ ก ว่ า ๓,๐๐๐ โครงการ กระจายอยู่ ทั่ วภู มิ ภาคของ ประเทศ ข้อความดังกล่ าว ยังบ่งบอกว่าเยาวชนสามารถเป็น “กาลั งรังสรรค์ ชาติ ” ให้แข็งแกร่งและมีเสถี ยรภาพได้ไม่ด้อยไปกว่าบุคคลวัยอื่นๆ ได้อย่าง น่าชื่นชม

๑๑๑

“เยำวชนน้อมนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงหล่อเลี้ยงเศรษฐกิจไทย เพื่อธำรง ‘ไท’ ให้ยั่งยืน” บทบาทสาคัญอีกประการหนึ่งของเยาวชน คือ การ ดาเนินตามรอยเบื้องพระยุคลบาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ด้วยการ ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียง โดยไม่ไหวเอนไปตามโลกทุนนิยมที่มีสิ่งของยั่วยุ กิเลสมากมาย หลักปรัชญำเศรษฐกิจพอเพียง ดังกล่าวเป็นที่มาของนิยาม “๓ ห่วง ๒ เงื่อนไข” คือ พอประมำณ หมำยถึงพอดี ไม่เบียดเบียนตนเอง และผู้อื่น มีเหตุผล หมายถึง ตัดสินใจหรือกระทาที่พอเพียงอย่างมีเหตุผล รอบคอบและรอบด้าน และมีภูมิคุ้มกัน คือ เตรียมตัวพร้อมรับการเปลี่ยนแปลง ต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นและคานึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ อยู่เสมอ ควบคู่กับเงื่อนไข ๒ ฐานคือ ฐำนควำมรู้และฐำนคุณธรรม ไม่ว่าจะเป็นความ ซื่อสัตย์สุจริตและความอุตสาหะอดทน ความเพียร มีสติปัญญาและรอบคอบ ส่งผลให้เยาวชนไทยมีส่วนสาคัญในการสืบต่อความเป็นไทของชาติ โดยต่อสู้กับ ศึกภายนอกภายในมิให้ต้องตกเป็นทาสต่างชาติและมิตกอยู่ภายใต้ของอานาจ ฝ่ายต่าในจิตใจของตนเอง เช่น ประหยัด ไม่ฟุ้งเฟ้อใช้จ่ายอย่างประมาณตน ไม่ ลักทรัพย์ ไม่ทุจริตในการสอบและคืนสิ่งของที่ตนพบแก่เจ้าของ ควำมพอเพียงของเยำวชนไทยที่ดำรงมั่นในควำมซื่อสัตย์ อันเป็น “เกรำะบั ง ศำสตร์พ้ อง” รั กคนดี เกลี ยดคนโกง รั งเกี ยจกำรทุ จริ ตและ ประพฤติมิชอบยิ่งกว่ำสิ่ งใด ยังแสดงออกผ่านการใช้สิ ทธิ เลื อกตั้งทั้งระดับ สถาบันการศึกษา และระดับประเทศโดยไม่ซื้อสิทธิขำยเสียงเพื่อสรรหาคนดี ที่มีคุ ณสมบั ติเหมาะสม เมื่อเติบโตขึ้ นคุ ณธรรมข้างต้นจะทาให้เยาวชนเป็ น ผู้ใหญ่ที่ดารงตนบนทางสายกลาง ไม่เบียดเบียนกัน พร้อมๆกับการปฏิบัติตาม กฎหมาย ไม่หลีกเลี่ยงกำรเสียภำษี และไม่มุ่งแสวงหำผลประโยชน์ส่วนตน หรือทรยศบ้ำนเมือง เยาวชนยั งมี บ ทบาทในการผลั ก ดั น ให้ ผู้ ใ หญ่ ย้ อ นกลั บมาพิ จ ารณา ความคิดและความประพฤติของตนว่าถูกต้องเหมาะสมหรือได้ปล่อยให้มะเร็งร้าย แห่งความไม่พอเพียงและคดโกงเกาะกินหัวใจตนแล้วหรือไม่ เพราะแม้กระทั่ง เยาวชนยั งมี “หั วใจใสสะอาด” ที่น่ ายกย่องสรรเสริญ ผู้ ใหญ่ ผู้ เป็นแบบอย่าง ของเยาวชน จึงต้องมีจิตใจใสซื่อ “มือสะอาด” และ “โปร่งใส” เฉกเช่นเดียวกัน ๑๑๒

กล่าวได้ว่า เยำวชนมีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศชำติด้ำนเศรษฐกิจ และ สังคมพร้อมๆ กันโดยมีคุณธรรมจริยธรรมเป็นเครื่องค้ำจุนจิตใจ ที่ทุก ภาคส่วน ทั้งภาครัฐ-เอกชนต่างเชิดชูและเล็งเห็นหน้าที่ของตนในการแก้ไขภาวะ วิ ก ฤตการณ์ ของชาติ และป้ อ งกั นความเป็ นไทของไทยได้ ไม่ แตกต่ างกั น เพื่อให้กิจการงานต่างๆ บรรลุถึงจุดมุ่งหมายของการพัฒนาประเทศ “เยำวชนบำเพ็ญประโยชน์อย่ำงมุ่งมั่น สร้ำงสรรค์ประชำธิปไตย ประสำนสังคมไทยสมำนฉันท์” เป็นที่ประจักษ์ชัดว่า เยาวชนคือหนึ่งในผู้นา ของสั งคมที่ มีความรู้ความสามารถและมุ่ งมั่นบ าเพ็ญประโยชน์เพื่อส่ วนรวม ด้วยจิตอาสาอย่างจริงจัง เปี่ยมล้นความจริงใจอย่างแท้จริง เยาวชนจึงได้รับ การยอมรับจากวงกว้างด้วยการสร้างเครือข่ายเยาวชน และสรรหาผู้นาเยาวชน ผู้เป็น “แบบอย่างที่สร้างสรรค์” ให้แก่กันและกัน เช่น การจัดทากิจกรรมค่าย อาสาและโครงการต่างๆ เพื่อช่วยเหลือชาวบ้านและผู้ยากไร้ การเข้าร่วมเป็น อาสาสมัครเพื่อช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส การสอนหนังสือให้นักเรียนผู้พิการทาง สายตา การอาสาสมัครหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ การร่วมโครงการอนุรักษ์ผืนป่า การปลูกป่าชายเลนและการอนุรักษ์พลังงาน เป็นต้น กิจกรรมของเยาวชนดังกล่าวแสดงให้เห็นความเสียสละ การเอื้อเฟื้อ เกื้อกูล การแบ่งปัน ความโอบอ้อมอารีที่มี “น้าใจ” เป็นตัวผลักดันให้เกิดงาน จาก “น้าพักน้าแรง” อันทรงคุณค่าและตอกย้าให้เห็นความรับผิดชอบในฐานะ แบบอย่างของเยาวชนที่เ ยาวชนคนอื่น ๆ สามารถยึดถื อเป็นแบบอย่างและ เลือกปฏิบัติตนเพื่อช่วยเหลือสังคมตามความถนัดแต่ละสาขาของตน ทั้งด้าน การศึกษาและวิชาการ กฎหมาย สวัสดิการ การแพทย์และการสาธารณสุ ข นันทนาการ สิ่งแวดล้อม อาชีพ สิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมตลอดจนการรณรงค์ ให้สมาชิกในสังคมมีความเข้าใจในปัญหาต่างๆ ของสังคม เช่น ปัญหาโรคเอดส์ ยาเสพติดและการตั้งครรภ์ในวัยเรียนโดยมีส่วนร่วมในการกระตุ้นให้เกิดการ แก้ไขปัญหาอย่าง “เข้าใจ เข้าถึงและพัฒนา” สังคมให้เข้มแข็งไปพร้อมๆ กัน ด้วยความร่วมมือจากครอบครัว ชุมชน และสถานศึกษา

๑๑๓

กำรมี ส่ วนร่ วมบ ำเพ็ ญประโยชน์ ของเยำวชน ยั ง เปิ ด โอกำสให้ เยำวชนรับฟังควำมคิดเห็นของผู้อื่น ยึดถือเสียงข้ำงมำก ไม่ละเลยเสียง ข้ำงน้อย เพื่อนาข้อเสนอแนะต่างๆ มาพัฒนาการทางานของเครือข่ายเยาวชน ที่ร่วมกับภาคส่วนต่างๆ ให้ดียิ่งขึ้น อันจะช่วยดารงหลั กประชาธิปไตยโดยมี พระมหากษั ตริ ย์ ทรงเป็ นประมุ ข อั นเป็ นเอกลั กษณ์ อย่ างหนึ่ งของชาติ ไทย อีกด้วย ยิ่งไปกว่านั้น กำรมีส่วนร่วมของเยำวชนยังส่งเสริมให้เกิดควำมรัก สำมัคคี ในกำรอยู่ ร่ วมกันเป็ นหมู่คณะที่ “แตกต่ ำง” แต่ “ไม่แตกแยก” ได้ เป็ นอย่ ำงดี เมื่ อเป็ นเช่ นนี้ ความสมานฉั นท์ เพื่ อก าลั งของแผ่ นดิ น ย่ อ ม เกิ ดขึ้นบนผืนแผ่นดินไทยและเกาะเกี่ยวยึดโยงหัวใจไทยให้เป็นหนึ่งเดียวได้ อย่างงดงาม โดยมีเยาวชนเป็นแกนกลางหลักช่วยเหลือสังคม ส่งผลให้เกิดการ หลอมรวมความเป็ น หนึ่ ง เดี ย วกั น ระหว่ า งครอบครั ว กั บ ชุ ม ชน ชุ ม ชนกั บ สถานศึ กษา และประชาชนกั บประชาชนทุ กพื้ นที่ ของผื นแผ่ นดิ นไทยผู้ เป็ น เจ้าของอานาจอธิปไตยโดยแท้ “เยำวชนสืบสำนวัฒนธรรมจำกปู่ย่ำ พิทักษ์ค่ำเอกลักษณ์ เอก รำชของชำติไทย” หัวใจน้อยๆ แต่ยิ่งใหญ่ของเยาวชน ต่างได้รับการปลูกฝัง และสั่งสมรากฐานทางวัฒนธรรม จากบทแบบวิถีไทยของบรรพบุรุษที่ถ่ายทอด สู่ รุ่ น ลู ก รุ่ น หลาน หากชาติ ข าดเยาวชนคอยรั ก ษา “สมบั ติ ชาติ ” และด ารง เอกลักษณ์ของชาติให้ยังคงสามารถหยั่งรากแก้วแห่งความเป็นไทยแล้วชาติอาจ สูญเสี ยเอกลักษณ์ ทางวัฒนธรรมและสูญเสี ยเอกราชสู ญสิ้ นดินแดนได้ในที่สุ ด aaa

๑๑๔

ฉะนั้นเยาวชน จึง มีบทบาทหน้าที่ ใ นการเรียนรู้วัฒนธรรมของชาติและกล้ า ประกาศความกระหยิ่มใจที่ประเทศไทยมีลักษณะเฉพาะไม่เหมือนชาติใดในโลก และไม่ ได้ มี ค วามเป็ นอารยะด้ อ ยกว่ า ชาติใ ดในโลกด้ ว ยการปฏิ บั ติ ต นตาม ขนบประเพณีและค่านิยมอันดีงามของสังคม พร้อมกับเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ เพื่อรักษา “รากเหง้า” และ “ภูมิปัญญา” ของแผ่นดิน เช่น การเข้าร่วมการจัด กิจกรรมการประกวดและแข่งขันทักษะทางด้านภาษาไทยได้แก่ การพูด การฟัง การอ่านและการเขียนทั้งร้อยแก้วร้อยกรอง มีนิสัยรักการอ่านวรรณกรรมและ วรรณคดี การแสดงความเคารพด้วยการกราบและไหว้ไม่เพียงสะท้อนให้เห็น อ่อนน้อมถ่อมตนของเยาวชน แต่ยังสื่อถึงไมตรีและความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มี พระคุณ การเรียนรู้และฝึกฝนดนตรีไทยและการร่ายรา การแต่งกายด้วยชุด ไทยในวาระต่างๆ แม้ปัจจุบันคนไทยหันไปแต่งกายในลักษณะที่เป็นสากลมาก ขึ้นแล้ว แต่การแต่งกายแบบไทยหรือไทยประยุกต์ของเยาวชนตามโอกาสอัน ควรย่อมช่วยให้การแต่งกายด้วยชุดประจาชาติที่ถูกต้องเหมาะสมตามกาลเทศะ สามารถคงอยู่ต่อไป ทั้งนี้เยาวชนยังมีบทบาทในการท านุ บ ารุ งพระพุ ทธศาสนา อนุรั กษ์ สถาปัตยกรรม ไม่ว่าจะเป็นโบสถ์ วิหาร ปรางค์ ปราสาท อาคาร บ้านทรงไทย และลวดลายอั น วิ จิ ต รบรรจงต่ างๆ ด้ ว ยการศึ ก ษา เรี ยนรู้ แ ละอาจเป็ น จะ “มัคคุเทศก์น้อย” ผู้คอยแนะนาสถานที่ท่องเที่ยวสาคัญในภูมิลาเนาของตนให้ นักท่องเที่ ยวเล็ งเห็ นคุ ณค่ าอย่างสร้ างสรรค์ ทั้ งนี้การสื บทอดกีฬาไทยและ การละเล่นพื้นเมืองยังต้องอาศัยความร่วมมือจากเยาวชนและชุมชน ในการฟื้นฟู กีฬาและการละเล่นแบบไทยให้เกิดขึ้นอย่างกว้างขวางต่อเนื่อง จิตสานึกในการ หวงแหนภู มิแผ่ นดิ นและความภาคภูมิ ใจในความเป็นไทยที่เป็ นไทแล้ วของ เยาวชนที่แสดงออกผ่านความมุ่งมั่นตั้งใจอนุรักษ์ศิลปวั ฒนธรรมแขนงต่างๆ ยั งเป็ นการแสดงศั กยภาพของคนไทยและป้ องกั นการดู ถู กทางปั ญ ญาจาก ชาวต่างชาติได้อย่างดียิ่ง เป็นที่ปรากฏชัดแล้วว่าเยาวชนผู้ที่จะ “รับช่วงต่อ” ในการดูแล “บ้าน” และ “เมือง” ให้อยู่รอดปลอดภัยมีบทบาทในการพัฒนาประเทศให้ดารงอยู่อย่าง มั่นคงเป็นปึกแผ่นไม่ยิ่งหย่อนไปว่าบุคคลวัยอื่นใดของสังคม เพราะเยาวชน คือ ๑๑๕

กาลังสาคัญของชาติที่จะนาความรู้ความสามารถในแต่ละด้าน แต่ละสาขามาใช้ ให้เกิดประโยชน์อย่างมีประสิทธิภาพควบคู่กับการเป็นคนดีเพื่อ “ขยายความดี” ของเหล่าเยาวชนสู่คลื่นลูกใหม่รุ่นแล้วรุ่นเล่าต่อไป ความเจริญมั่นคงและความ เป็ นปึ กแผ่ นอย่ างสามั คคี กลมเกลี ยวแน่ นเหนี ยวของชาติ ไทยจึ งต้ องอาศั ย เยาวชนเป็นผู้ประคับประคองเอกลักษณ์และเอกราชของชาติให้ดารงอยู่สืบไป ควบคู่กับเสริมสร้างกาแพงแกร่งแห่งจิตใจให้คงมั่นด้วยหลักคุณธรรมจริยธรรม สมกับที่เป็น “ความหวังของสังคม” ด้วยการเป็นคน“เก่ง ดี มีสุข” และ “เป็น หนึ่งได้โดยไม่พึ่งอบายมุข” ฉะนั้นเยาวชนไทยทุก คนจึงควรประพฤติปฏิบัติต นเป็นคนดีที่เ ป็น “ทองคาแท้” ไม่แปรเปลี่ยนอย่างแท้จริง ตลอดจนพัฒนาตนเองให้ดียิ่งขึ้นตาม ลาดับด้วยการตามรอยเบื้องพระยุคลบาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช เพื่อถวายความดีนั้นเป็นราชสักการะแด่พระองค์ธารงชาติไทย ให้เจริญรุ่งเรืองและเชิดชูความเป็นไทให้เป็นที่ประจักษ์ในสายตาโลกได้อย่าง สง่างาม ในขณะเดียวกั น ผู้ใหญ่ก็ต้องปรับทั ศ นคติในกำรมองเยำวชน ด้วยกำรให้โอกำสในกำรแสดงควำมสำมำรถและสร้ำงสภำพแวดล้อม ในกำรท ำงำนร่ วมกัน กั บเยำวชนอย่ ำงสร้ ำงสรรค์ เพื่ อ ให้วิ ถีเ ด็ ก วิ ถี เยำวชนเป็นกลไกหลักในกำรขับเคลื่อนประเทศ คนทุกเพศวัยสามารถนา แรงจู งใจอั นน่ าชื่ นชมยกย่องของเยาวชนมาเป็ นแรงผลั กดั น อัน ทรงพลั ง ใน การทางานอย่างเสียสละและมุ่งมั่นตอบแทนบุญคุณของแผ่นดินอย่างเต็มที่ เต็มกาลังให้ทุกชีวิ ตอยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุขใต้ร่มพระบารมีแห่งพระบรมราช จักรีวงศ์อย่างยั่งยืน

“เยาวชน” กล้าคิดทาเปี่ยมสานึก ร่วมผนึก “ความเป็นไท” ให้คงมั่น พัฒนาชาติพัฒนาตนบนหลักธรรม สานสร้างสรรค์ประเทศชาติผงาดงาม

๑๑๖

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๓ ประเภท ข : นิสิต นักศึกษำระดับอุดมศึกษำ หลักแนวคิด : แนวทำงกำรรู้จักจำแนกแยกแยะ “สิ่งที่ถูก - ผิด” “ควำมดี - ควำมชั่ว” กำรปลูกฝังจิตสำนึกต่อส่วนรวมและ มีบทบำทในกำรพัฒนำประเทศ

๑๑๗

...หลักธรรมแห่งควำมพอเพียง .....กำรที่คนเรำจะบริหำรชีวิต ให้ดำเนินไปด้วยควำมเรียบร้อย มีควำมสุขนั้น ต้องมีปัญญำอย่ำงพอเพียง ปัญญำนี้จะได้มำจำก... กำรฝึกฝนอบรมตนด้วยตนเองบ้ำง ด้วยอำศัยผู้อื่นที่เป็นกัลยำนิมิตรบ้ำง ปัญญำนี้เป็นสิ่งที่เรำต้องพัฒนำให้มีขึ้น ให้ทันกับควำมทุกข์ที่รุกรำนชีวิต และต้องมีมำกพอจนเป็นผู้มีควำมรอบรู้ ได้รับปริญญำถึงสำมอย่ำง จึงจะช่วยให้ข้ำมพ้นอุปสรรคขวำกหนำมไปได้ สมเด็จพระญำณสังวร สมเด็จพระสังฆรำช สกลมหำสังฆปริณำยก (จากพระนิพนธ์เรื่อง พอ หลักธรรมแห่งควำมพอเพียง, ๒๕๕๔)

๑๑๘

บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ ให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็นปึกแผ่น

โดย นำย ธีรพล หน้ำหู นักศึกษาสาขาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ คณะสารสนเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ อาเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช

“...ทุกคนต้องร่วมมือกัน ทุกคนต้องทำหน้ำที่ของตนเองด้วยควำมตั้งใจ สุดกำลังเพื่อที่จะให้บ้ำนเมืองอยู่ได้ กำรที่ทุกคนทำงำนในหน้ำที่ของตนและระลึก ว่ำงำนของตนเป็นส่วนหนึ่งของส่วนรวมจะเป็นสิ่งที่ทำให้บ้ำนเมืองเจริญ รุ่งเรือง ได้....” ความตอนหนึ่งใน พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่ผู้ได้รับพระราชทานเหรียญ รัตนาภรณ์ ณ ภูพิงคราชนิเวศน์ วันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๓ จากพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงแสดงให้เห็นถึง ความสนพระราชหฤทั ยเรื่อ งบทบาทหน้าที่ ของตนเอง พระองค์ ทรงเล็งเห็นถึง ความ สาคัญของหน้าที่เป็นอย่างยิ่งและพระองค์ก็ทรงทาหน้าที่ของพระองค์ได้อย่างสมบูรณ์ แบบ หากษัตริย์ อื่นใดในโลกเทียมเท่าได้ยาก อี กทั้ งยั งทรงรับเอาพระราชหฤทัยใส่ ปัญหาของพสกนิกรมาดูแลแก้ไขเป็นการส่วนพระองค์ไว้เป็นจานวนมาก เพียงเพื่อหวัง ให้ปวงชนได้กินดี อยู่ดีบนผืนแผ่นดินไทย สมาชิกทุกคนในสังคมประเทศชาติย่อมต้องมี บทบาทหน้าที่ตามสถานภาพของตน ซึ่งบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกแต่ละคนนั้นจะมี ความแตกต่างกันออกไป แต่ในหลักใหญ่และรายละเอียดจะเหมือนกันถ้าสมาชิกทุกคน ในสังคมได้ปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ของตนอย่างถูกต้องและเหมาะสม ก็จะได้ชื่อว่าเป็น “พลเมืองที่ดีของสังคมและประเทศชาติ” อีกทั้งยังส่งผลให้ประเทศชาติพัฒนาอย่างยั่งยืน ดังนั้นสมาชิกในสังคมทุกคน โดยเฉพาะเยาวชนที่ถือว่าเป็นอนาคตของชาติจึงจาเป็น อย่างยิ่งที่จะต้องเรียนรู้และปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ของตน เพื่อช่วยนาพาประเทศชาติ ให้พัฒนาสืบไป ๑๑๙

เยำวชน คือ อนาคตของชาติ คาพูดที่หลายคนมักกล่าว และจะยังคงกล่าวอีก ต่อไป แต่ในปัจจุบันเยาวชนที่กาลังจะเติบโตในภายภาคหน้า เป็นรำกฐำนสำคัญของบ้ำน และเสำหลักของประเทศ เยาวชนบางส่วนกลับถูกกลืนกิน มอมเมาจากพฤติกรรมที่ ไม่เหมาะสมและดูเหมือนว่ายิ่งน่ากลัวขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นนักเรียนโรงเรียนเดียวกัน ตีกันเอง วัยรุ่นตีกันวันสงกรานต์ ล้างแค้นคู่อริที่นอนในโรงพยาบาล โจรเยาวชนควงปืน แก๊ปปล้นกลางเมือง เป็นต้น ข้อความเหล่านี้สามารถพบได้จากหน้าหนึ่งหนังสือพิมพ์ หรือ สื่อไร้ ขอบเขต อย่างเช่น อิ นเทอร์ เน็ ต ปั ญหาดั งกล่ าวเหล่านี้ ล้วนมี หลายเหตุผลและ องค์ประกอบที่เกี่ยวข้อง แต่ปัญหาที่เห็นได้อย่างชัดเจนนั้นคือ การละเลยต่อหน้าที่และ บทบาทที่มาพร้อมกับความรับผิดชอบของแต่ละคน เยำวชนหนึ่งคนย่อมมีอีกหลำย บุคคลที่เชื่อมโยง ไม่ว่ำจะเป็นพ่อแม่ผู้ให้กำเนิด ผู้สำนควำมสัมพันธ์ในครอบครัว ครูบำอำจำรย์ผู้อบรมสั่งสอน พี่น้องผู้ร่วมสำยเลือด เพื่อน ผู้มีอำนำจทำงจิตใจ ควำมคิด และในบางครั้งอาจมีแรงขับเคลื่อนมากกว่าพ่อแม่และครูบาอาจารย์เสียด้วยซ้า หรือจะเป็นคนรู้ใจที่เรียกว่า แฟน รวมทั้งบุคคลอื่นๆ ที่อยู่รายรอบทุกคนล้วนมีบทบาทที่ เกี่ยวข้องกับตัวเยาวชนทั้งสิ้น “บทบำทของเยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศให้ดำรงอยู่อย่ำงมั่นคงเป็น ปึกแผ่น” เป็นประโยคหรือข้อความที่ฟังแล้วอาจดูเหมือนกับยากสาหรับใครบางคน แต่ก็ง่ายสาหรับผู้ที่รู้จักบทบาทอย่างแท้จริงของตนเอง เยาวชนแต่ละคนอาจมีบทบาท ที่ต่างกัน และหลากหลายรูปแบบย่อยแตกแต่งกันตามสถานะ เวลาและสถานที่ แต่หน้าที่ และบทบาทที่สาคัญของเยาวชน ณ เวลานี้คือ การเรียน การศึกษาแสวงหาความรู้ และ สามารถนาความรู้ที่ได้รับมาปรับเปลี่ยนประยุกต์ใช้ในทางที่ถูกที่ควร เพื่อประโยชน์สุข ของส่วนรวม ดังพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ให้ความสาคัญกับ เยาวชนในด้านการศึกษา พระองค์ทรงตรัสไว้ว่า “...เยาวชนทั้งหลายที่อยู่ในวัยเรียน ย่อมมีความมุ่งมั่นที่จะศึกษาวิชาการต่างๆ ให้ได้มากๆ เพื่อนาไปใช้ทาประโยชน์สร้างสมความสุขความเจริญให้แก่ตัวเองตลอดจน ส่วนรวม แต่การใช้วิชาความรู้นั้นจาเป็นจะต้องใช้อย่างถูกต้องด้วยคุณธรรมและความ สามารถที่เหมาะจึงจะได้ผลเต็มเปี่ยม...” ความตอนหนึ่งในพระบรมราโชวาทในพิธีปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องใน วันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ ณ สนามศุภชลาศัย วันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๒๒

๑๒๐

โดยบทบำทของเยำวชนที่ดีในกำรพัฒนำประเทศชำติให้มีควำมมั่นคงเป็น ปึกแผ่น ซึ่งตัวข้าพเจ้าเองและเยาวชนควรยึดถือมีบทบาท..๓>ประการดังนี้ ประกำรที่ ๑ บทบำทควำมสำคัญต่อตนเอง เยาวชนควรรู้จักให้ความสาคัญ กับตนเอง เป็นผู้มีคุณธรรม จริยธรรมในการดาเนินชีวิต คิดดี และถ่ายทอดออกมาเป็น การกระทาที่ดีเพื่อตนเอง ส่วนรวม ปฏิบัติตนตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย เคารพเชื่อฟัง บิดามารดา มีความรักปรองดองในหมู่พี่น้อง รักษาสุขภาพกายให้แข็งแรง สุขภาพจิตที่ดี สร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างกันและกัน เป็นที่รักของคนรอบข้าง ตัวอย่างเช่น ณ ตอนนี้ ข้าพเจ้ากาลังศึกษาเรียนปริญญาตรี สิ่งสาคัญตอนนี้นั้นคือ การพยายามศึกษาค้นคว้าหา ความรู้อยู่ตลอดและใช้ความรูไ้ ปในทางที่ถูกต้องตลอดจนรู้จักจัดสรรเวลาในแต่ละวัน ประกำรที่ ๒ บทบำทควำมสำคัญต่อส่วนรวม เมื่อเยาวชนได้รับการปลูกฝัง ให้ เ ป็ น เยาวชนที่ ดี แ ล้ ว รู้ จั ก ตั ว ตนที่ แ ท้ จ ริ ง ก็ จ ะเป็ น พลเมื อ งที่ ดี ใ นอนาคตและถ้ า ประเทศชาติมีพลเมืองที่ดีมีความรับผิดชอบปฏิบัติตามกฎระเบียบกติกาของสังคมและนา หลักประชาธิปไตยมาใช้เป็นแนวทางในการกาหนดบทบาทและหน้าที่ของตน ก็ย่อมทาให้ การอยู่ร่วมกันในสังคมเป็นไปอย่างสงบสุข ตัวอย่าง ข้าพเจ้าเป็นนักศึกษาบทบาทของ ข้าพเจ้า คือ การเรียนรู้แต่การเรียนย่อมมีผลต่อชีวิตของข้าพเจ้าเพียงผู้เดียว ข้าพเจ้าจึง แบ่งเวลาทากิจกรรมของมหาวิทยาลัย โดยเป็นคณะกรรมการชมรมศาสนศึกษา แผนก อิสลาม มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ด้วยเหตุนี้ข้าพเจ้ามักจะได้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งที่ได้ทา กิจกรรมเพื่อสังคมส่วนรวม เช่น ช่วงปิดเทอมภาคการศึกษา ๒๕๕๑ ได้จัดค่ายกิจกรรม “เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง” เป็นการส่งเสริมให้ข้าพเจ้าและเพื่อนนักศึกษามีประสบการณ์ ตรงในการทางานกับชุมชน หวังหล่อหลอมแนวคิดการดาเนินชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง และเรียนรู้การทางานร่วมกันอย่างเกื้อกูล เพื่อเป็นพื้นฐานในการดารงชีวิตใน อนาคต ซึ่งจากการเข้าร่วมโครงการโดยให้เยาวชนและนักศึกษาได้ตระหนักในคุณค่าของ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ความสมานฉันท์ สันติวิธี วิถีประชาธิปไตย โดยใช้คุณธรรม เป็นพื้นฐานของกระบวนการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างสถาบันครอบครัว ชุมชน ศาสนา และสถาบันศึกษาอันจะนาไปสู่การเรียนรู้และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจาวัน ของผู้เข้าร่วมโครงการได้ โดยเน้นย้าให้เยาวชนได้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรง การ ปฏิบัติงานจริงในชุมชนเข้มแข็งโดยแก่นแท้ของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงจากชาวบ้าน ผู้นาชุมชนและปราชญ์ชาวบ้าน ฝึกการวางแผนแก้ไขปัญหาของชุมชนเพื่อนาไปสู่การ สร้างเสริมคุณธรรมและทัศนคติที่ดีในการอยู่ร่วมกับ ชุมชนในอนาคตและในปีการศึกษา ๒๕๕๓ นี้ ก็มีการจัดกิจกรรมในการช่วยเหลือสังคมเช่นกันนี้เพียงแค่ส่วนหนึ่งจากหลายๆ กิจกรรมที่ข้าพเจ้าได้ทาเพื่อส่วนรวมเพียงเพื่อหวังให้ประเทศชาติเจริญงอกงามไปใน ทิศทางที่ดีขึ้น

๑๒๑

ประกำรที่ ๓ บทบำทควำมสำคัญต่อประเทศชำติ เมื่อสังคมมีเยาวชนที่ดี และ มีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม ชุมชนแล้ วย่ อมเป็นพื้ นฐานที่จะท าให้ เกิดพลเมืองดีใน อนาคตและเมื่อสังคมมีพลเมืองที่ดีย่อมนามาซึ่งการพัฒนาประเทศชาติให้เจริญก้าวหน้า ต่อไปอย่างรวดเร็ว เช่น ข้าพเจ้ามักใช้สิทธิใช้เสียงในการเลือกสมาชิกสภาผู้ แทนราษฎร และการเลือกตั้งอื่นที่ข้าพเจ้าได้รับสิทธิการปฏิบัติตนตามกฎหมาย ตามกฎกติกาอย่าง เคร่งครัดและถูกต้อง ตลอดจนร่วมรักษาทรัพย์สินสมบัติของประเทศชาติ อีกทั้งร่วมเป็น ส่วนหนึ่งในการช่วยเหลือกิจกรรมต่างๆ ที่ทางราชการได้จัด บทบาทของเยาวชนกับการพัฒนาประเทศจึงเป็นเรื่องของเยาวชนคนหนุ่มสาว ที่มีพลังอันสาคัญ ที่จะสามารถช่วยกันเสริมสร้างกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนา ประเทศชาติในอนาคตให้มั่นคงเป็นปึกแผ่นนั้น เยำวชนที่ดีควรตระหนักในคุณค่ำของ ตนเองและร่วมแรงร่วมใจ สำมัคคีและเสียสละเพื่อส่วนรวม เยาวชนที่มีคุณธรรม จริยธรรมกล่าวคือจะต้องมีธรรมะในการดาเนินชีวิต ได้แก่ ๑. กำรสร้ำงจิตสำนึกและเสียสละต่อส่วนรวม บทบาทของเยาวชนนั้นควร ตระหนักถึงคุณค่าของการเสียสละต่อส่วนรวม และการร่วมมือกันสร้างสิ่งที่ดีงามให้กับ สังคม ช่วยในการพัฒนาประเทศชาติให้มคี วามเจริญก้าวหน้า รู้จักเป็นผู้ให้มากกว่าผู้รับ เสียสละเพื่อคนส่วนใหญ่ เพราะถ้าสมาชิกในสังคมเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมและยอม เสียสละผลประโยชน์ส่วนตนจะทาให้สังคมพัฒนาไปอย่างรวดเร็วและมั่นคง นอกจาก เยาวชนต้องเป็นผู้นาและผู้ตามที่ดี มีความรับผิดชอบต่อสังคม ฝึกใจให้มีคุณธรรมพร้อม ตอบแทนคุณของบ้านเมืองตามความสามารถของตนอย่างต่อเนื่อง ๒. กำรสร้ ำ งระเบี ย บวิ นัย และควำมรั บ ผิ ด ชอบต่ อ หน้ ำ ที่ บ ทบำทของ เยำวชน คือ การเป็นทั้งผู้รู้ ผู้เรียนและผู้นา ปฏิบัติตามแบบแผนที่ตนเอง ครอบครัว และสังคมกาหนดไว้โดยที่จะปฏิเสธไม่รับรู้กฎเกณฑ์หรือบรรทัดฐานต่างๆ ของสังคม ไม่ได้ คุณธรรมข้อนี้ต้องใช้เวลาปลูกฝังเป็นเวลานานและต้องปฏิบัติสม่าเสมอจนกว่าจะ ปฏิบัติเองได้และเกิดความเคยชิน เยาวชนต้องมีระเบียบวินัยช่วยให้สังคมสงบสุข บ้านเมืองมีความเรียบร้อยเจริญรุ่งเรือง การปฏิบัติกิจการงานของตนเองและที่ได้รับ มอบหมายด้วยความมานะพยายาม อุทิศกาลังกาย กาลังใจอย่างเต็มความสามารถ ไม่ เห็นแก่ความเหน็ดเหนื่อย จนงานประสบความสาเร็จตรงตามเวลา บังเกิดผลดีต่อตนเอง และส่ วนรวม เป็นคุ ณธรรมที่ช่ วยให้คนในสัง คมอยู่ ร่วมกันได้อย่า งสงบสุข เพราะถ้ า เยาวชนในสังคมยึดมั่นในระเบียบวินัย รู้และเข้าใจสิทธิของตนเอง ไม่ละเมิดสิทธิผู้อื่น และตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด สังคมนั้นก็จะมีแต่ความสุข เช่น ข้าพเจ้าตั้งใจที่ จะศึกษาเรียนรู้ในเวลาเรียนอย่างดีที่สุดก็ย่อมเป็นสิ่งที่ถูกต้องและเหมาะสม ๑๒๒

๓. กำรสร้ ำงควำมซื่ อสั ตย์ สุ จริ ต นั บได้ ว่ า เป็ น คุ ณธรรมอั นส าคั ญ ที่ สุ ด ที่ ประเทศชาติต้องการ เมื่อประกอบกิจการงานใดก็มีแต่ความเจริญก้าวหน้าอย่างไม่มีที่ สิ้นสุด เป็นคุณธรรมที่มีความสาคัญ เพราะหากเยาวชนในสังคมยึดมั่นในความซื่อสัตย์ สุจริต เช่น ไม่ลักทรัพย์ ไม่เบียดเบียนทรัพย์สินของผู้อื่นหรือของประเทศชาติมาเป็น ของตน รวมทั้ ง ผู้ น าประเทศมี ค วามซื่ อ สั ต ย์ สุ จ ริ ต ก็ จ ะท าให้ สั ง คมมี แ ต่ ค วามเจริ ญ ประชาชนมีแต่ความสุข การพัฒนาตนเองเพื่อให้มีคุณภาพโดยเน้นปฏิบัติ เป็นคนมีนิสัย ซื่อสัตย์สุจริต จะเป็นการสร้างคุณค่าให้ตนเอง และเป็นแบบอย่างที่ดีของสังคม สภาพโดย ส่ ว นรวมของสั ง คมจะดี ขึ้ น ประเทศจะพั ฒ นาเต็ ม ที่ แ ละสั ง คมจะมี แ ต่ ค วามสงบสุ ข พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงให้ความสาคัญกับความซื่อสัตย์สุจริตโดยปลูกฝังให้กับ เด็ก ทรงตรัสไว้ว่า “...ควำมซื่อสัตย์สุจริต เป็นพื้นฐำนของควำมดี ...” ความตอนหนึ่ง พระราชด ารั สของพระบาทสมเด็ จพระเจ้ าอยู่ หั วฯ พระราชทานเพื่ ออั ญเชิ ญลงพิ มพ์ ใน หนังสือวันเด็กประจาปี พ.ศ. ๒๕๓๑ ๔. กำรสร้ ำ งควำมสำมั ค คี เป็ น พลั ง ทางสั ง คมอาจแยกเป็ น ๒ ส่ ว นคื อ ๑. ควำมสำมั คคี ทำงกำย คื อ ร่ วมแรงร่ วมใจกั นในการท างานให้ ประสบความสาเร็ จ และถูกต้อง ๒. ควำมสำมัคคีทำงใจ คือ เป็นลักษณะของการปรองดองกัน โดยเกิดจาก ความเมตตากรุณากันและกัน มีจิตใจผูกพั นที่จะช่วยเหลือกันและกั น เพื่ อให้งานนั้นๆ บรรลุเป้าหมาย ควำมสำมัคคี จึงเป็นความรักใคร่กลมเกลียวปรองดองและร่วมมือกัน ทางานเพื่อประโยชน์ส่วนรวม จะทาให้สังคมเป็นสังคมที่เข้มแข็ง แต่หากเยาวชนในสังคม เกิ ดความแตกแยกทั้ งทางความคิ ดและการปฏิ บั ติตนในการอยู่ร่ วมกั นก็จะทาให้สังคม อ่อนแอและล่มสลายลงในที่สุด ความสามั คคี นั บว่ าเป็ นสิ่ งที่ คนทุ กคนควรให้ ความสาคั ญ ดั งเช่ น ข้ อความที่ ศาสนาอิสลามปลูกฝังข้าพเจ้าตั้งแต่ครั้งเยาว์วัยยังคงจดจาและย้าเตือนใจข้าพเจ้าเสมอมา ด้ วยค ากล่ าวที่ ว่ า “ความสั มพั นธ์ ร ะหว่ า งผู้ ศ รั ท ธากั บผู้ ศรั ทธานั้ น เปรี ย บเสมื อ นกั บ สิ่งก่อสร้างที่ส่วนหนึ่งยึดเหนี่ยวกับอีกส่วนหนึ่ง และท่านได้ประสานนิ้วมือทั้งสองข้างเข้า ด้วยกัน” จากข้อความข้างต้น สามารถเข้าใจและเห็นภาพได้เลยว่าลักษณะของสิ่งก่อสร้าง ไม่ว่าจะเป็นตึก อาคารหรือบ้านเรือน จะต้องยึดเหนี่ยวกันในทุกๆ ด้าน เพื่อความแข็งแรง มั่นคงและทนทานของตัวสิ่งก่อสร้างนั้น เช่นเดียวกันกำรใช้ชีวิตในสังคมของมนุษย์ก็ จะต้องจับมือประสำนกัน ผู้ที่แข็งแรงกว่ำก็ช่วยเหลือผู้ที่อ่อนแอให้มีควำมสำมัคคี ในหมู่คณะ และทรงห้ำมควำมแตกแยกเกิดขึ้นในสังคมหรือกลุ่มชน

๑๒๓

๕. กำรสร้ำงคุณธรรม จริยธรรมและเกรงกลัว ในกำรท ำชั่ว บทบาทของ เยาวชนในประการนี้ เป็นผู้ที่มีความเพียรความพยายามประกอบความดี ละอายต่อการ ปฏิบัติชั่ว ประพฤติปฏิบัติที่ดีงามทั้งกาย วาจา และจิตใจ โดยถือประพฤติปฏิบัติเป็น นิสัยทั้งต่อตัวเอง ต่อผู้อื่นและต่อสังคม ผู้ที่มีคุณธรรม จริยธรรม ย่อมเป็นที่พึงประสงค์ ของบุคคลที่อยู่รายรอบสังคมก็จะอยู่กันอย่างสงบสุข ผู้ที่มีความละอายย่อมทาในสิ่งที่ควร ละทิ้งในสิ่งที่ไม่สมควรและแน่นอน ผู้ที่มีความละอายย่อมประสบผลสาเร็จในการทาแต่ ความดีและห่างไกลจากการทาความชั่วตลอดจนได้รับการยกย่องในสังคม ในทางกลับกัน ผู้ที่ไม่มีความละอายย่อมทาทุกสิ่งทุกอย่างได้ตามความต้องการด้วยเช่นกัน ดังนั้นเยาวชน จึงควรมีทั้งคุณธรรม จริยธรรมและเกรงกลัวในการทาชั่ว เมื่อนั้นประเทศชาติก็จะสามารถ พัฒนาไปได้อย่างมั่นคง บทบาทของเยาวชนกับการพัฒนาประเทศให้ดารงอยู่อย่างมั่นคงเป็นปึกแผ่นนั้น เยำวชนต้ อ งรู้ จั ก บทบำทของตนเองที่ สั ง คมคำดหวั ง จำกสถำนภำพที่ ได้ รั บ มี จิตส ำนึกที่ดีพร้อมทั้งพัฒนำควำมเจริ ญก้ ำวหน้ำ ให้กั บประเทศที่ ตนเองอยู่ อาจ เริ่มต้นจากการพัฒนาสิ่งเล็กๆ ที่อยู่ใกล้ตัวเยาวชน นั้นคือ เริ่มนับหนึ่งจากตัวเองโดยการ เป็นแบบอย่าง นับสองขยายผลจากสังคมชุมชนที่อาศัย และนับสามนามาสู่ความยิ่งใหญ่ใน การพั ฒนาประเทศชาติ เยาวชนจึ งนั บว่ าเป็ นพลั ง อั นส าคั ญ พลั งที่ สามารถช่ วยกั น เสริ ม สร้ า งหล่ อ หลอมกิ จ กรรมที่ เ ป็ น ประโยชน์ ต่ อ การพั ฒ นาประเทศชาติ ใ นอนาคต เยำวชนควรตระหนักในคุณค่ำบทบำทที่ได้มำของตนเอง ร่วมแรงร่วมใจ สำมัคคี และเสี ยสละส่ วนตนเพื่ อประโยชน์ สุข ของส่ว นรวม มี คุ ณธรรม จริ ยธรรมและ สติปัญญำอันชำญฉลำดในกำรสร้ำงสรรค์สิ่งที่ดีงำมแก่สังคม อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมใน ชุมชน ช่วยกันดูแลสาธารณสมบัติ มีส่วนร่ วมในการทากิจกรรมของชุมชน และนำพำ ประเทศชำติสู่ควำมเจริญรุ่งเรือง ดังจะเห็นได้จากพระราชกรณียกิจและแนวพระราชดาริ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงได้วางรากฐานไว้เป็นแนวทางในการดารงชีวิต ดังที่ได้กล่าวมาข้างต้น ดังนั้นเยาวชนในอนาคต จึงมิใช่มีหน้าที่และบทบาทเพียงเพื่อสรรค์ สร้างความสุขความสบายของตัวเองเท่านั้น แต่เยาวชนควรเป็น “เยำวชนเพื่อปวงชน”

๑๒๔

คุณธรรม..จริยธรรม และคอร์รัปชั่นเชิงนโยบำยหมำยถึงอะไร?

โดย นำงสำว คณิตำ หอมทรัพย์ นิสิตปริญญาโท คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

การพัฒนาให้ ประเทศชาติขับเคลื่ อ นสู่ ความเจริญก้าวหน้าในด้านต่างๆ อย่าง มั่นคงเป็นปึกแผ่น บุคลากรในชาติถือว่าเป็นฟันเฟืองที่จะช่วยให้วงล้อความเป็น “ชาติ ไทย” เคลื่อนต่อไปโดยไม่ถอยหลัง เยำวชน อันหมายถึงกลุ่มประชาชนที่มีอายุในช่วง ระหว่าง ๑๕ – ๒๕ ปี เป็นกลุ่มคนหนุ่มคนสำวที่ถือว่ำมีพลังในกำรสร้ำงสรรค์มำก ที่สุดและพลังในกำรสร้ำงสรรค์นี้เปรียบเสมือน “รำกแก้ว” ของสังคมไทย ที่หล่อ เลี้ยงให้ความเป็นชาติดารงอยู่และพัฒนาต่อไปในทุกมิติ การตระหนักและเข้าใจเกี่ยวกับ บทบาทของเยาวชนด้วยทัศนะที่ว่า เยาวชนมีหน้าที่และภาระต่อสังคม ผู้เป็นเยาวชน แห่งชาติย่อมมุ่งที่จะสร้างสรรค์ ความเจริญ ความดีและความสงบสุขให้แก่สังคมเหมือน กับสายธารแห่งบทบาทที่ไหลอย่างไม่สิ้นสุด เยาวชนในชาติจึงเป็นกลุ่มของทรัพยากรบุคคลที่เป็นพลังสาคัญในการธารงและ รักษาความเป็นชาติ เช่นเดียวกับเส้นเลือดใหญ่ ที่หล่อเลี้ยงให้ชีวิตแห่งชาติดารงอยู่ได้ อย่างยั่งยืน การตระหนักเกี่ยวกับบทบาทของเยาวชนว่ามีบทบาทสาคัญยิ่งในการพัฒนา ประเทศในด้านต่างๆ ตัวเยาวชนเองอันเป็นผู้ที่ตระหนักเห็นความสาคัญของตนเองในฐานะ ของส่วนหนึ่งในการนาพาประเทศชาติให้มีความเจริญ ยึดมั่นวิถีทางที่ถูกต้อง ประจั กษ์ใน คุณค่าของตนเองอย่างชัดแจ้งและสามารถขับเคลื่อนสังคมให้เจริญก้าวหน้าเป็นลาดับต่อไป ในขณะเดียวกันกลุ่มบุคคลอื่นที่ตระหนักรู้เกี่ยวกับบทบาทความสาคัญของเยาวชนในการ พัฒนาชาติย่อมเกิดความเข้าใจเกี่ยวกับบุคคลวัยนี้ ในฐานะกาลังสาคัญในการขับเคลื่อน ความเป็น “ชาติ” และ ความเป็น “ไทย” ความเข้าใจของบุคคลทั้งสองกลุ่มจึงเป็นเสมือนรั้ว ปราการอันเข้มแข็งในการกาหนดขอบเขตแนวทางความประพฤติปฏิบัติที่ดีงาม อันมีส่วน ในการ “จรรโลง” ความดี งาม ทั้ งต่ อตั วของเยาวชนและสั งคมโดยรวม หากกล่ าวถึ ง ชาติไทย สิ่งที่หลอมรวมความเป็นชาติไทยของเรา ที่เหล่าชาวไทยต่างประจักษ์มาเป็น ๑๒๕

ระยะเวลายาวนาน คือ ชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์ องค์ประกอบหลักสามส่วนนี้เป็น ประจั กษ์ พยานที่ สาแดงความเป็ นชาติ ของเราและบ่ งบอกความเป็ นไทยอย่ างชั ดแจ้ ง กล่าวได้ว่าเป็น “แกนหลักแห่งควำมมั่นคงของชำติ” ดัง นั้ น การพั ฒ นาประเทศให้ ด ารงอยู่ อย่ า งมั่ น คงเป็ น ปึ กแผ่ น ย่ อ มต้ อ งด ารง องค์ประกอบแห่งความเป็นชาติทั้งสามองค์ประกอบเหล่านี้ไว้ได้ เยาวชนเปรียบเสมือน กับผู้ที่มีภาระหน้าที่ดังกล่าวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ บทบาทอันเป็นหน้าที่ลาดับแรกของ เยาวชนในฐานะของประชาชนของชาติไทย คือ เยำวชนมีบทบำทในกำรดำรงไว้ซึ่ง “ชำติ ศำสนำ พระมหำกษัตริย์” สู่เส้นชัยแห่งการ “สืบสาน” ความเป็นไทย ด้วยพลัง แห่งการสร้างสรรค์ที่ไม่สิ้นสุด การรับรู้กรอบแห่งหน้าที่ของเยาวชนในการดารงและ สืบทอดความเป็นชาติไทย ด้วยการส่งเสริมและขับเคลื่อนสถาบันที่ประกอบหลอมรวม ให้เกิดความเป็นชาติและดารงความเป็นชาติอยู่ได้ทั้งสถาบัน ชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์ ถือว่าเป็นแนวปฏิบัติกว้างๆ ด้วยการแลเห็นและตระหนักในการดารงไว้ซึ่งเสา หลักใหญ่ของชาติ หน้าที่ของเยาวชนต่อสถาบันดังกล่าว อาจดาเนินไปตามเส้นทางใน การ “ตระหนักทราบ มองเห็นความสาคัญและจรรโลงความรุ่งเรืองแก่สถาบัน” ด้วยวิถีทาง ปฏิบัติที่ไม่ยากแก่การปฏิบัติ คือ การเคารพรักและเทิดทูนสถาบัน ในปัจจุบันหากกลุ่ม เยาวชนปฏิบัติตามแนวทางดังกล่าวและได้รับการปลูกฝังจาก “ผู้ใหญ่” ในสังคมในลักษณะ เดียวกันย่อมทาให้เกิ ดความเป็นหนึ่งเดียวของประชาชนในชาติ เยาวชนสามารถเป็น แบบอย่างแห่งความประพฤติและชี้นาบุคคลอื่นในการดารงไว้ซึ่งสายธารแห่งความมั่นคง ของชาติและด้วยพลังแห่งการสร้างสรรค์ของเยาวชนเป็นเสมือนกับมือแห่งการสืบสาน ความเป็น ไทยในการด ารงไว้ซึ่ งเสาหลั กของชาติ อย่า งไม่ มี วันสิ้นสุ ด ทั้ งตัวเยาวชนที่ ตระหนักเห็นบทบาทของตนเองในส่วนนี้ การแนะนาจากผู้อาวุโสในสังคมและหน่วยทาง สังคมต่างๆ ย่อมสามารถดารงความเป็นปึกแผ่นในลักษณะความเป็นหนึ่งเดียวกันและ ขับเคลื่อนความเป็นชาติไทยได้อย่างยั่งยืน ทั้งนี้ ในระดั บที่ เล็ กลงมา การด ารงไว้ ซึ่ งสถาบั นหลั กคือชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์ ยังมีองค์ประกอบเล็กๆ น้อยๆ ที่จะทาให้เกิดความเข้มแข็งของสามสถาบัน นั้นได้ เยาวชนยั งเป็นผู้มี บทบาทสาคั ญยิ่ งในทุ กส่ วนของการขับเคลื่อนความเข้มแข็ ง ดังกล่าว ประการหนึ่ งได้แก่ บทบำทของเยำวชนในกำรรั บผิ ดชอบต่อกำรเมืองใน ระบอบประชำธิปไตย เพื่อกำรดำรงไว้ซึ่งควำมเป็นรัฐชำติและเอกภำพแห่งควำม เป็นไทย การสร้างความสุขสงบและขับเคลื่อนความเป็นชาติให้มีความเจริญส่วนหนึ่ ง ที่สาคัญยิ่ง คือ เสถียรภาพทางการเมืองการปกครองของชาติ หากสถาบันทางการเมือง ของชาติมีความเข้มแข็งย่อมสามารถ ประสานประโยชน์ด้านต่างๆ ให้ประเทศชาติอย่าง เต็มที่และผู้ที่ได้รับประโยชน์สูงสุด คือ ประชาชนผู้ได้ชื่อว่า “เป็นเจ้าของประเทศ”ร่วมกัน ๑๒๖

เยาวชนจึงมีบทบาทต่อการเมืองในประเทศ คือ การรับผิดชอบต่อการเมือง ประกอบไป ด้วย แนวปฏิ บั ติ ที่ง่ ายที่ สุด คื อ การเลื อกตั้ งด้ วยการใช้ สิทธิ ของตนเองตามแนวทางที่ ถูกต้องเพื่อเลือกพรรคการเมืองที่มีความเหมาะสมในประการทั้งปวง สิทธิในการเลือกตั้งนี้ เป็นสิทธิที่ประชาชนซึ่งได้แก่กลุ่มเยาวชนของชาติได้มาโดย “ความเป็นไทย” ดั ง นั้ น การใช้ สิ ท ธิ เหล่ า นี้ ให้ เ ป็ นไปตามครรลองที่ ถู ก ต้ อ ง ย่ อมสามารถเอื้ อ ประโยชน์ด้านการเมืองสู่ความมั่นคงเป็นปึกแผ่นของชาติ คือ การดารงไว้ซึ่งความเป็น รัฐชาติและเอกภาพแห่งความเป็นไทยได้อย่างแน่นอน ทั้งนี้ในแง่ของความรับผิดชอบต่อ การเมื องของชาติ นี้ มิ ได้ สิ้นสุ ดลงเพี ยงการเลื อกตั้ งเท่ านั้ น หากหมายรวมไปถึ งการมี จิตสานึกในการสอดส่องดูแลระบบการบริหารและการปกครองของพรรคการเมืองในการเข้า ไปบริหารประเทศให้เป็นไปตามแนวทางที่ถูกต้องสามารถสร้างสรรค์และเอื้อประโยชน์สูงสุด ให้แก่ประเทศชาติอย่างแท้จริง เยาวชนจึงถือว่าเป็นกลุ่มประชาชนที่มีบทบาทสาคัญยิ่งใน การรักษาผลประโยชน์แห่ง “ตน” และผลประโยชน์แห่ง “ชาติ” นอกจากนี้การพัฒนาประเทศให้ด ารงอยู่ อย่ างมั่นคงเป็ นปึกแผ่ น ขุมคลั ง แห่ ง ความรู้และปัญญาของประชาชนในชาติถื อว่าเป็นส่วนสาคัญยิ่งในการพั ฒนาทรัพยากร บุคคลของชาติ หากชาติไทยอุดมไปด้วยประชาชนผู้ได้ชื่ อว่ าเป็ นปราชญ์แห่งแผ่ นดิ น มีความเข้าใจทั้งในวิ ทยาการความรู้ ความเป็ นไปของสั งคมและความเป็นไปของชี วิ ต ตลอดจนความรู้ความเข้า ใจในด้านอื่นๆ อันถือว่า “เป็นขุมคลังทางปัญญา” ย่อมสามารถ เอื้อประโยชน์ในการผดุงไว้ ซึ่งความมั่นคงของประเทศชาติจากการมีทรัพยากรบุคคลที่มี คุณภาพ ทั้งนี้นักปราชญ์แห่งชาติมิใช่ใครอื่นนอกจากผู้เป็น “เยาวชน” บทบาทอันสาคัญ ยิ่งของเยาวชนอีกประการหนึ่งจึง ได้แก่ “เยำวชนเป็นผู้ขับเคลื่อนขุมคลังแห่งปัญญำ และควำมรู้สู่กำรพัฒนำคน สังคมและควำมเจริญแห่งชำติ” เนื่ องจากทรั พยากรบุ คคลถื อว่ าเป็ นส่ วนสาคั ญยิ่ งในการพั ฒนาประเทศชาติ ให้ เกิดความมั่นคงและยั่งยื น ดังนั้ น ความมี ประสิ ทธิ ภาพของทรัพยากรบุ คคลจึงเป็ น เสมื อนวัสดุในการสร้ าง “บ้านแห่งชาติ ” ให้มี ความแข็ งแรง สามารถที่จะทนต่ อสภาพ แวดล้อมที่ไม่เอื้ออานวยให้ดารงอยู่ได้อย่างงดงาม ในส่วนนี้กลุ่มเยาวชนถือได้ว่าเป็นกลุ่ม ทรัพยากรของชาติในการสร้างประสิทธิภาพทั้งในตัวเองและตัวผู้อื่น กล่าวคือ ในส่วนแรก การพัฒนาตนเองด้วยการแสวงหา ฝึกฝนและการใช้ความรู้หลากหลายด้าน ทั้งความรู้ทาง วิชาการ ความรู้ ในการใช้ชี วิตในสังคม ตลอดจนความรู้ เกี่ ยวกับการจรรโลงคุ ณธรรม จริยธรรมต่อตนเองและสังคม ย่อมทาให้เกิดผลิตผล “เยาวชนที่มีคุณค่าและประสิทธิภาพ” ต่อการพัฒนาชาติ กล่าวได้ว่า ส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนความมั่นคงและความยั่งยืนให้ แก่ชาติจากการที่กลุ่มเยาวชนของชาติเป็น “ต้นกล้ำแห่งควำมดีงำม” ด้านสติปัญญาใน ๑๒๗

หลากหลายด้านที่มิเพียงเฉพาะทางด้านวิทยาการเท่านั้น หากแต่ยังครอบคลุมถึงความรู้ ทางด้านอื่นๆ ที่เอื้อประโยชน์ให้แก่ตัวเยาวชนและสังคมเอง คือ ก้าวแรกของการเพาะพันธุ์ ต้นกล้าให้แข็งแรงและเติบโต เพื่อที่จะแตกกิ่งก้านสาขา ตลอดจนผลิดอกออกผลต่อกลุ่ม คนในสังคมต่อไป นั่นคือ จากเยาวชนผู้เป็นต้นกล้าแห่งสติปัญญาของชาติ โดยการ แสวงหาความรู้ตามความชอบความถนัดของตนเองสู่การต่อยอดความรู้หลากหลายด้านยัง กลุ่มคนอื่นๆ ในสังคม ทาให้เกิดการกระจายความรู้ เพื่อให้เกิดการพัฒนาทั้ง คน สังคม และประเทศชาติ ด้ วยกระแสธารแห่ งปั ญญาที่ ไม่ สิ้ นสุ ด เยาวชนจึ งเป็ นกลุ่ มบุ คคลผู้ ขั บเคลื่ อนปั ญญาและความรู้ ทั้ งในฐานะผู้ เรี ยนรู้ และผู้ สืบทอดความรู้ เพื่ อให้ เกิ ดการ นาไปใช้สู่การพัฒนาประเทศชาติให้เกิดความมั่นคงและเป็นปึกแผ่นต่อไปอย่างไม่สิ้นสุด อีกประการหนึ่งที่มีความสาคัญยิ่งต่อการพัฒนาประเทศชาติให้มีความมั่นคงและ เป็นปึกแผ่น คือ “ สังคม” ความเป็นชาติไทยประกอบขึ้นด้วยสังคมหลายสังคม และในระดับ เล็ กลงไปยั งสามารถแจกแจงได้ หลายระดั บ ความมั่ นคงของสั งคมเหล่ านี้ เป็ นเสมื อน โครงสร้างของประเทศชาติ ตราบใดที่สังคมเล็กๆ มีความเป็นหนึ่งสามารถอยู่ร่วมกันได้ อย่างสงบสุข นั่นย่อมหมายความว่า ความเป็นชาติย่อมสามารถเกิดการพัฒนา มั่นคงและ ยั่งยืนได้อย่างแน่นอน ความสมบูรณ์ของสังคมจึงเป็นสิ่งที่ไม่สามารถละเลยในการสร้าง ความเป็นชาติให้มั่นคงเป็นปึกแผ่น และเนื่องจากองค์ประกอบที่เล็กที่สุดของการประกอบ รวมกันเป็นสังคม คือ “คน” ดังนั้นคนจึงเป็นผู้สร้างสังคมขึ้นมาด้วยมือของตนเอง เยาวชน เองถื อว่ าเป็ นกลุ่ มบุ คคลที่ มี บทบาทไม่ น้ อยกว่ ากลุ่ มคนวั ยอื่ น และเป็ นกลุ่ มบุ คคลที่ มี บทบาทสาคัญยิ่งในการสร้าง “ความบริบูรณ์ของสังคม” เยาวชนจึงเป็ นผู้มี บทบาทในการรั งสรรค์ความเจริญต่อสังคมที่ ตนเองอยู่ คื อ “เยำวชนเป็นผู้รังสรรค์ควำมบริบูรณ์ ควำมเสมอภำคและควำมเห็นอกเห็นใจแก่ สมำชิ กในสั งคม” โดยความบริบู รณ์ของสั งคม คื อองค์ประกอบของสั งคมต่างๆ ทั้ ง ระดับเล็กและใหญ่สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างปรกติสุข มุ่งทาหน้าที่ของตนเองที่อานวยผล คือประโยชน์ทั้งต่อตนเองและผู้อื่นอย่างสูงสุด อันเป็นแนวทางในการขจัดความขัดแย้ง และ แก้ปัญหาของสังคมที่อาจมีผลในการบั่นทอนและทาลายสังคมให้ล่มสลายไป ส่วนความ เสมอภาคถือว่าเป็นส่วนสาคัญที่ทาให้สมาชิกในสังคมยินดีและเต็ มใจในการใช้ชีวิตอยู่ใน สังคมนั้นๆ ความเสมอภาคเป็นสิ่งที่มีผลต่อทั้งทางจิตใจและการกระทาของสมาชิกใน สังคม กล่าวคือ หากคนในสังคมอยู่ในสังคมด้วยความเสมอภาคเท่าเทียมกันย่อมทาให้ เกิดความภาคภูมิใจในตนเอง ไม่รู้สึกว่าตนเองเป็นจุดด้อยในสังคม อันถือว่าเป็นความสุข ทางใจ จึงเกิดพลังในการที่จะสร้างสรรค์คุณประโยชน์ด้านอื่นๆ ต่อไป ความเสมอภาคจึง เป็นสิ่งที่สังคมจะต้องมีการกระจายให้แก่สมาชิกในสังคมอย่างทั่วถึง เริ่มจากปัจเจกบุคคล และขยายสู่องค์กรของสังคมต่อไป อีกทั้งการเห็นอกเห็นใจระหว่างสมาชิกในสังคมถือว่า ๑๒๘

เป็นเครื่องมือในการป้องกันและแก้ไขปัญหาของสังคมที่อาจเกิดขึ้นได้ ความเห็นอกเห็นใจ เป็นสิ่งที่เชื่อมให้คนในสังคมหันมาช่วยกันแก้ไขปัญหาด้วยพลังแห่งสามัคคี อันจะนาพา สังคม สู่การพัฒนาต่อไป เยำวชนกับบทบำทหน้ำที่ดังกล่ำวถือว่ำเป็นเสมือนกับ “ผู้ รั งสรรค์ ควำมดี งำมของสั งคม” การตระหนั กรู้ เกี่ ยวกั บบทบาทของตนเองต่ อสั งคม ข้างต้นจึงเป็นเสมือนกรอบการปฏิบัติตนที่เกี่ยวพันกับความมั่นคงของสังคมอันสามารถ นามาสู่การประสานประโยชน์สูงสุด คือ การพัฒนาประเทศชาติให้มั่นคงและเป็นปึกแผ่น ต่อไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ ท้ายสุดกรอบแห่งการเชื่อมโยงให้ชาติดารงอยู่ได้ระหว่างยุคต่อยุค คือ ศรัทธำ แห่งควำมดีงำม อันเป็นสิ่งสาคัญในการสร้างจิตวิญญาณแห่งสังคมที่เอื้อต่อการดารงอยู่ ของชาติ ชาติไทยได้ชื่อว่าเป็นสังคมชาวพุทธและศาสนาพุทธ คือ แหล่งหลอมรวมและ ปลูกสร้างจิตวิญญาณของความเป็นชาติไทยนับแต่ครั้งโบราณจวบจนปัจจุบัน บทบาท ของเยาวชนที่สัมพันธ์กับความมั่นคงและยั่งยืนของชาติในด้านนี้ คือ เยาวชนเป็นผู้จรรโลง จารีตแห่งชาติด้วยการดารงไว้ซึ่งคุณธรรม จริยธรรมและหน้าที่ของพลเมืองดี จากพลังการ สร้างสรรค์สังคมแห่งอุดมคติการดารงอยู่ของประเทศชาติอย่างมั่นคงและเป็นปึกแผ่น สิ่งที่ จะเชื่อมโยงเกาะเกี่ยวทุกส่วนให้ประกอบกันเป็นสังคมได้คือ พลังศรัทธาของสมาชิกใน สังคม ในขณะเดียวกันยังเป็นการสร้างกรอบจารีตแห่งชาติขึ้นมาพร้อมกับพลังแห่งศรัทธา ดังกล่าว การสร้างสรรค์ความเจริญของสังคมและประเทศชาติ มิอาจก้าวพ้นจากจารีตและ คุณธรรม อั นเป็ นสิ่ งที่ คอยเกื้ อหนุ นให้ คนในสั งคมยึ ดเป็ นแบบแผนแห่ งความคิ ดสู่ การ ประพฤติปฏิบัติตนอย่างถูกวิธี ก่อเกิดเป็นความดีงามต่อตัวบุคคลและสังคมโดยรอบ ส าหรั บ ประเทศไทยศาสนาพุ ท ธถื อ ว่ าเป็ น บ่ อเกิ ดของมรดกทางวั ฒ นธรรม หลากหลายด้าน และหนึ่งในนั้นคือ บ่อเกิดของจิตวิญญาณแห่งความเป็นชาติ คือ ความ เป็ นแผ่ นดิ นธรรมและแผ่ นดิ นทอง ศาสนาพุ ทธจึ งเป็ นแหล่ งหลอมรวมและก่ อเกิ ดจิ ต วิ ญ ญาณความเป็ น ไทยที่ ท าให้ เ กิ ด สั งคมแห่ งอุ ด มคติ ที่ ผ สมผสานระหว่ า งคุ ณธรรม จริ ยธรรม ตลอดจนความเชื่ อมโยงกับหน้ าที่ ของพลเมื องดี เป็ นเสมื อนกั บกุศโลบายที่ กาหนดกรอบความเป็ นพุ ทธศาสนิ กชนที่ ดี และพลเมื องที่ ดีเข้ าด้ วยกั นอย่ างแน่ นแฟ้ น โดยการผสานระหว่างความเชื่ อทางพุ ทธอันเป็นตัวแทนจิตวิ ญญาณความเป็นไทย กั บ แนวทางปฏิ บัติ ในฐานะประชาชนของชาติ เยาวชนเป็ นกลุ่ มคนที่ มีบทบาทในลั กษณะ ดังกล่าวจากการเป็นแบบอย่างซึ่งถูกปลูกฝังผ่านการเรียนรู้ทางวัฒนธรรม ตลอดจนทา หน้าที่สืบทอดจารีตแห่งชาติดังกล่าวนี้สู่คนอื่นๆ จึงเป็นการจรรโลงสังคมด้วยการส่งผ่าน อย่างไม่สิ้นสุด เยาวชนจึงเป็นกลุ่มบุคคลในสังคมที่มิเพียงมีบทบาทในการพัฒนาประเทศ โดยตรง หากแต่เป็นกลุ่มบุคคลที่มีความสาคัญในการดารงรักษาไว้ซึ่งจิตวิญญาณความ เป็นชาติ และสะท้อนให้ปรากฏออกมาในฐานะของจารีตแห่งชาติ อันมีส่วนให้กรอบความ ๑๒๙

เป็นชาติดารงอยู่อย่างมั่นคงและเป็นปึกแผ่นในลักษณะของอุดมคติที่ประกอบไปด้วยสังคม แห่งความดีงาม เยาวชนในฐานะของกลุ่ ม บุ ค ลากรแห่ ง ชาติ จึ ง เป็ น เสมื อ นกั บ สะพานเชื่ อ ม ความสัมพันธ์ระหว่างคนต่างช่วงวัยให้ประจักษ์ทราบในความสาคัญของกลุ่มคนวัยนี้ ที่มิ เพี ยงเป็ นกลุ่มคนที่ มี ความบริ บู รณ์ ทั้ งทางร่ างกาย จิ ตใจและสติ ปั ญญา ด้ วยพลั งตาม สัญชาตญาณเท่านั้น หากแต่การกระตุ้นเตือนจากทุกภาคส่วนให้เยาวชนตระหนักเห็นว่า ช่วงชี วิตของพวกเขา คือ ช่วงชีวิ ตแห่ ง “หน้าที่ ” ในการขับเคลื่ อนความเจริ ญของชาติ และดารงความเป็น “ชาติไทย” ในทุกมิติ ย่อมเป็นเส้นทางแห่งการชี้นาให้เยาวชนในชาติ ประจั กษ์ คุ ณค่ าในตนเองและใช้ พลั งอั น ยิ่ งใหญ่ นี้ ก าหนดกรอบของการด ารงตนเพื่ อ ผลประโยชน์สูงสุดคือ “การพัฒนาประเทศให้ดารงอยู่อย่างมั่นคงเป็นปึกแผ่น ” ในขณะ เดียวกันบุคคลกลุ่มอื่นที่มิใช่เยาวชนแต่เป็นผู้ที่มีอาวุโสกว่า ยังสามารถส่งเสริมเพื่อชี้แนะ การดารงตัวของเยาวชนบนกรอบวิถีที่ถูกต้องดีงามและประสานประโยชน์ในทุกฝ่าย ทั้งต่อ ตัวของเยาวชน สังคมและความเจริญมั่นคงของประเทศชาติ การตระหนักและปฏิบัติตนตามหน้าที่พึงปฏิบัติได้ของเยาวชนย่อมเป็นแบบอย่าง และสานสายใยแห่ งบทบาทหน้ าที่ ต่ อไปยั งเยาวชนคนอื่ นๆ อย่ างไม่ สิ้ นสุ ด อั นได้ แก่ เยาวชนผู้ที่สามารถดารงไว้ซึ่งความเป็น ชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์ เยาวชนกับการ รับผิดชอบทางการเมือง เยาวชนผู้ขับเคลื่อนขุมคลังทางปัญญาของชาติ เยาวชนผู้รังสรรค์ ความสมบูรณ์และความเสมอภาคแก่สมาชิกในสังคม และเยาวชนผู้จรรโลงจารีตแห่งชาติ จึงเป็นประจักษ์พยานที่แสดงให้เห็นว่า ทรัพยากรบุคคลของชาติคือ กลุ่มเยาวชนเป็นบุคคล ที่มีความสาคัญในการดารงความเป็นชาติไทย อันนามาสู่ “ความเป็นแผ่นดินธรรม แผ่นดิน ทอง” อย่างแท้จริง ในขณะเดียวกันบุคคลกลุ่มอื่นที่มิใช่เยาวชนแต่เป็นผู้ที่มีอาวุโสกว่า ยังสามารถ ส่งเสริมเพื่อชี้แนะให้เยาวชนตระหนักเห็นความสาคัญของตนเองและปฏิบัติตนอย่างถูกต้อง ตามวิ ถี ความประพฤติ ที่ ดี งาม จึ งก่อเกิ ดเป็นความดีงามทั้ งต่อตนเองและประเทศชาติ จาก “คน” สู่ “สังคม” ที่ใหญ่ที่สุด คือ ประเทศชาติ เยาวชนจึงเป็นผู้มีบทบาทสาคัญอย่างยิ่ง ในการขับเคลื่อนความมั่นคงเป็นปึกแผ่นของความเป็น “ชาติไทย” ในทุกมิติ “เยาวชน คื อ พลั ง ของสั ง คมในการด ารงรั ก ษาไว้ ซึ่ ง ความเป็ นชาติ ศาสนาและพระมหากษั ตริย์ อั นเป็ นวิถี แ ห่ ง การสืบ สานความมั่นคงและเป็ น ปึกแผ่นของความเป็น ‘ไทย’ อย่างไม่สิ้นสุด”

๑๓๐

คอร์รัปชั่น ร้ำยยิ่งกว่ำเอดส์จริงไหม?

โดย นำงสำว นันทวัน พุ่งโตมร นักศึกษาปริญญาโท คณะบริหารธุรกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

เมื่อเวลายิ่งหมุนผ่านไปทุกสิ่งทุกอย่างบนโลก ย่อมเกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งในทาง ที่ดีขึ้นและแย่ลง ยกตัวอย่างเช่น สภาพแวดล้อมที่นับวันจะยิ่งเสื่อมโทรมลงไป ทรัพยากร ที่ เคยมี อย่ างอุ ดมสมบู รณ์ เริ่ มลดลงเพราะมนุ ษย์ สนใจแต่ การพั ฒนาให้ เทคโนโลยี และ นวั ต กรรมต่ า งๆ เจริ ญก้ า วหน้ าเพื่ อที่ จ ะได้ ด าเนิ น ชี วิ ต อย่ า งสะดวกสบาย จนละเลย ความสาคัญของสิ่งอื่นๆ รวมไปถึงการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมและความคิดของเหล่ามวล มนุษย์ด้วยกันเอง อาจกล่าวได้ว่ายิ่งความเจริญและผลประโยชน์ในโลกนี้มีมากขึ้นเพียงใด กลับยิ่งทาให้จิตสานึกของมนุษย์ผู้ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นสัตว์สังคมชั้นสูงมีความคิดที่ดีกว่าสัตว์ อื่นใดในโลกยิ่งต่ าลงมากขึ้นเท่ านั้น “คอร์ รั ปชั่ น” กลายเป็ นสิ่ งที่มนุ ษย์ในโลกปั จจุ บั น คุ้นเคยเป็นอย่างดีจนมองว่าเป็นเรื่องปกติไปเสียแล้ว อาจเป็นเพราะการแข่งขันเพื่อความ อยู่รอดรุนแรงมากขึ้นใครๆ จึงมองว่าทางใดที่จะนามาซึ่งผลประโยชน์มากที่สุดจะรี บทา อย่างไม่รีรอ โดยไม่สนใจว่าจะเป็นเรื่องที่ผิดหรือถูก เนื่องจากทุกคนต่างคิดเหมือนกันว่า คนอื่นยังทาได้แล้วทาไมเราจะทาบ้างไม่ได้โกงนิดหน่อยคงไม่เป็นไร แต่กลับไม่มีใครเคย คิดเลยว่าความประพฤติเลวร้ายเหล่านี้จะส่งผลอะไรต่อประเทศชาติและโลกของเราบ้าง บ่อเกิดของการคอร์รัปชั่นนั้นล้วนเกิดมาจากความละโมบโลภมาก และความไม่ รู้จักพอในจิตใจของมนุษย์ทั้ งนั้ น กำรทุจริตคิ ดไม่ซื่ อจึงเป็ นเรื่องที่เกิดขึ้นได้อย่ำง ง่ำยดำยไม่จำเป็นจะต้องมีพำหะหรือกำรติดต่อจำกผู้อื่นเหมือนกับโรคที่ร้ำยแรง เช่นเอดส์ เพียงแค่บุคคลผู้นั้นมีความอยากได้อยากมีที่เกินตัว มีความกล้าที่จะทาในสิ่งที่ ไม่ถูกต้องโดยไม่เกรงกลัวต่อผลลัพธ์ที่จะตามมาในภายหลัง เพื่อให้ได้มาในสิ่งที่ตนต้องการ หากทาสิ่งง่ายๆ เหล่านี้ได้สาเร็จ การคอร์รัปชั่นก็จะเกิดขึ้นได้อย่างไม่มีที่สิ้น สุด เพราะ เมื่อกล้าที่จะลงมือทาในครั้งแรกแล้วครั้งต่อไปย่อมไม่ใช่สิ่งที่ยาก การคอร์รัปชั่นจึงเป็น ๑๓๑

สิ่งที่ยากจะป้องกันด้วยกฎเกณฑ์หรือบทลงโทษที่รุนแรง แต่หนทางที่ดีที่สุดที่จะป้องกัน ความเลวร้ายนี้ ได้ คือการสร้ างจิ ตสานึ กที่ถู กต้องและผู้ที่จ ะป้องกันไม่ให้พ ฤติก รรมนี้ เกิดขึ้นได้ดีที่สุดคือตัวของเราเอง แนวทางหนึ่งที่จะช่วยกระตุ้นเตือนจิตสานึกของความรู้จักพอให้เกิดขึ้นในตัวบุคคล คือ การดาเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมี พระราชดารัสแก่พสกนิกรชาวไทยมาตลอด ให้รู้จักพอ ใช้ชีวิตอยู่บนทางสายกลาง มีสานึก ในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริต เพื่อให้พร้อมต่อการรองรับการเปลี่ยนแปลงของสิ่งรอบตัว และวัฒนธรรมจากโลกภายนอก ซึ่งหลักการนี้ประกอบด้วย ๓ คานิยามและ ๒ เงื่อนไขใน การตัดสินใจดาเนินกิจกรรมต่างๆ ให้อยู่บนพื้นฐานของความพอเพียงคือ

1) ควำมพอประมำณ เป็นความพอดีที่ทาให้เราไม่ต้องเบียดเบียนตนเองและ ผู้อื่น ถ้าเปรียบกับการคอร์รัปชั่น ความพอประมาณควรจะทาให้บุคคลผู้นั้นไม่คิดที่จะ ทุจริตเพื่อให้ได้มาซึ่งทรัพย์สินที่มากขึ้น แต่ควรจะอยู่อย่างรู้ตนเองไม่ใช้จ่ายเกินตัว รู้จัก เก็บออมเพื่อสร้างอนาคต

๑๓๒

2) ควำมมีเหตุผล เป็นการตัดสินใจเกี่ยวกับระดับของความพอเพียงจะต้องเป็นไป อย่างมี เหตุผลโดยพิจารณาจากเหตุ ปัจจัยที่ เกี่ยวข้ อง ตลอดจนคานึงถึ งผลที่คาดว่าจะ เกิดขึ้นจากการกระทานั้นๆ อย่างรอบคอบ 3) กำรมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว เป็นการเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการ เปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น โดยคานึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น ในอนาคต เช่น หากเรารู้ตัวว่าเงินเดือนที่เราได้รับนั้นมีแค่ไหนเราก็ไม่ควรที่จะใช้จ่าย จนเกินตัว แต่ควรที่จะแบ่งสันปันส่วนเก็บออมไว้รับกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นต่อไปด้วย เพราะเรา ไม่อาจล่วงรู้อนาคตได้ว่าวันข้างหน้าจะเป็นอย่างไร 4) เงื่อนไขควำมรู้ เป็นความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน ความรอบคอบที่จะนาความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกันเพื่อประกอบการวางแผน และความระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ ไม่ใช่นาความรู้ที่มีไปใช้ในทางที่ผิด เช่น การกอบโกย ผลประโยชน์ของส่วนรวมมาเป็นของตนเอง 5) เงื่อนไขคุณธรรม ต้องมีความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริตและ มีความอดทนใช้สติ ปัญญาในการด าเนินชี วิต ไม่ใช่คิ ดหวั งแต่จะแสวงหาผลประโยชน์ ในทางมิชอบเพื่อให้รวยเร็วโดยไม่สนใจเลยว่าส่วนรวมและประเทศชาติจะต้องพังพินาศ ย่อยยับเพียงใด นอกจากหลักการเศรษฐกิจพอเพียงที่ได้กล่าวไปข้างต้นที่จะคอยกระตุ้นเตือน จิตสานึกในตัวบุคคลให้ระลึกถึงความถูกต้องและสิ่งที่พึงกระทาแล้วนั้น สิ่งที่สาคัญที่ เหล่าผู้บริหารประเทศควรยึดถือไว้ให้ขึ้นใจ คือ หลักธรรมาภิบาล ซึ่งเป็นการปกครองที่ เป็นธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันในบ้านเมืองและสังคมอย่างมีความสงบสุข สามารถประสาน ประโยชน์แ ละคลี่คลายปัญหาข้อ ขัด แย้ง โดยสัน ติวิธี และพัฒ นาสั งคมให้ มีความยั่ งยื น เน้ นการบริห ารงานด้ วยคุ ณธรรม ยึ ดถื อ ในความถู กต้ อ งเพื่ อสร้า งค่า นิ ยมที่ดี ง ามให้ ผู้ปฏิบัติงานในองค์กรหรือสมาชิกของสังคมถือปฏิบัติไม่ว่าจะเป็นความซื่อสัตย์สุจริต ความเสียสละ ความอดทนขยันหมั่นเพียรและความมีระเบียบวินัย มีการดาเนินงานที่ โปร่งใสและสามารถตรวจสอบความถูกต้องได้ มี ระบบหรือกระบวนการตรวจสอบและ ประเมินผลที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งจะเป็นการสร้างความไว้วางใจกันและช่วยให้การดาเนิน งานของภาครัฐและภาคเอกชนปลอดจากการคอร์รัปชั่นด้วย โรคเอดส์แม้จะเป็นโรคติดต่อที่ร้ายแรงและยังไม่มีทางรักษาให้หายขาดได้ แต่ถ้า ผู้ที่เป็นโรคนี้คิดที่จะป้องกัน ไม่แพร่ความเจ็บปวดทุกข์ทรมานนี้ต่อไปให้ผู้อื่น โรคเอดส์ก็ ๑๓๓

คงจะหมดไปจากโลกนี้ได้ในสักวันหนึ่ง ต่างจากการคอร์รัปชั่นที่เป็นพฤติกรรมเลวร้ายที่ ยากจะยั บยั้ ง เพราะมั นคงไม่ มีทางหมดไปจากโลกนี้ หากทุก คนไม่ป ระพฤติ ตนอยู่ใ น แนวทางที่ถูก ที่ควร รู้จัก ยับยั้ งชั่ง ใจและคิ ดถึง ประโยชน์ของชาติ บ้ านเมืองมากกว่ า ประโยชน์ส่วนตน ประเทศไทยและโลกของเราจะเจริญและพัฒนาไปได้แค่ไหน คงขึ้นอยู่ กับจิ ตสานึก และความร่วมมือ ร่วมใจของทุก คนว่ าจะช่ว ยกั นผลั กดั นและน าพาให้ เกิ ด ความยั่งยืนได้มากเพียงใด เพราะหากแต่ละคนยังมุ่งแต่เรื่องส่วนตัวกอบโกยผลประโยชน์ เข้ากระเป๋าของตนเองโดยไม่สนใจส่วนรวมแล้วก็เป็นที่แน่นอนแล้วว่า ประเทศของเรา โลกของเราคงไม่มีวันที่จะดีไปกว่านี้ได้ ที่สาคัญมีแต่จะเลวร้าย เสื่อมถอยต่าช้าลงไป กว่าเดิม เพียงเพราะจิตในของ “มนุษย์” นั่นเองที่เป็นตัวฉุดดึงลงสู่ขุมนรก

คอร์รัปชั่นร้ำยยิ่งกว่ำเอดส์ วงจรแห่งคุณธรรมในกำรต่อต้ำนกำรคอร์รัปชั่น Virtuous Circle of Corruption Combat สังคมไทยปลอดคอร์รัปชั่น?

Restructured “Corruption-Free” Thai Society บังคับใช้กฎหมำยอย่ำงจริงจังและ มีกำรลงโทษอย่ำงมีประสิทธิผล Strict Law Enforcement and Effective Punishment

กำรรณรงค์สร้ำงควำมตระหนักถึง ผลกระทบของกำรคอร์รัปชั่น Corruption Impacts Campaign for Awareness

ประชำชนมีส่วนร่วมในเชิงรุก ในกำรเฝ้ำระวังและต่อต้ำนกำรคอร์รัปชั่น Public Pro-active Participation in Corruption Watch and Combat

ประชำชนตระหนักถึงผลร้ำยของกำรคอร์รัปชั่น Public Awareness of Corruption Impacts

ค่ำนิยมสังคม : ยึดหลักนิติธรรม คุณธรรมและจริยธรรม Social Value: Rule of Law, Ethics & Virtue ที่มา : ดร. พรพธู รูปจาลอง (๒๕๕๕)

๑๓๔

ประเภท นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่ำ หลักแนวคิด : กำรปลูกฝังแนวคิดให้เด็กและเยำวชนเติบโตเป็นคนดีมีจิตสำนึก ต่อส่วนรวม ตระหนักและภำคภูมิใจในคุณค่ำควำมเป็นไทย

๑. รำงวัลที่ ๑ : ถ้วยรำงวัลพระรำชทำนสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี มอบให้แก่ โรงเรียนบ้ำนกร่ำงวิทยำคม อำเภอเมืองฯ จังหวัดพิษณุโลก 

เงินรำงวัล ๒๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ ด.ช. ชำติไทย พุ่มอิ่ม ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ”

๒. รำงวัลที่ ๒ : ถ้วยรำงวัลศำสตรำจำรย์ ไชยยศ เหมะรัชตะ - รำชบัณฑิต มอบให้แก่ โรงเรียนเบญจมรำชูทิศ นครศรีธรรมรำช 

เงินรำงวัล ๑๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ นำยวัชรภัทร ด่ำนคงรักษ์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ” ๑๓๕

๓. รำงวัลที่ ๓ : เงินรำงวัล ๕,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มี ๓ รำงวัลดังนี้ ๓.๑ นำย กนกพล มงคล โรงเรียนพิริยาลัย จ.น่าน ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “สำเหตุของปัญหำสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมและ แนวทำงแก้ไข” ๓.๒ นำย จุฑำคภัสติ์ รัตนพันธ์ โรงเรียนเบญจมราชูทิศ นครศรีธรรมราช ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “สำเหตุของปัญหำสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมและ แนวทำงแก้ไข” ๓.๓ ด.ญ. พิมพลอย ชีระธรรม โรงเรียนสาธิต มศว.ปทุมวัน ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ”

๔. รำงวัลชมเชย : เงินรำงวัล ๑,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มี ๙ รำงวัล เพิ่มเป็น ๑๔ รำงวัล ดังนี้ ๔.๑ นำงสำว เมวำณี คงปรีชำ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “สำเหตุของปัญหำสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมและ แนวทำงแก้ไข” ๑๓๖

๔.๒ นำงสำว ณัฐสุดำ นวลสำลี โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎิ์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ” ๔.๓

นำงสำว ยุรำวัลย์ โหรำเรือง ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ”

๔.๔ นำย นพคุณ ศรีจ๊ะ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ โรงเรียนสตรีศรีน่าน ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “บทบำทของเด็กและเยำวชนในกำรรักษำสิ่งแวดล้อม เพื่อประโยชน์สำธำรณะและทำให้สังคมไทยน่ำอยู่” ๔.๕ ด.ช. ศิรวิชญ์ บุษยโภคะ โรงเรียนสาธิตจุฬาฯ ฝ่ายมัธยม ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “สำเหตุของปัญหำสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมและ แนวทำงแก้ไข” ๔.๖ ด.ช. อัครพล มำนะต่อ โรงเรียนจิปิภพพิทยา จ.ปัตตานี ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “สำเหตุของปัญหำสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมและ แนวทำงแก้ไข”

๑๓๗

๔.๗ ด.ญ. กฤติมำ ธำรงภำณุวัตร โรงเรียนดาราวิทยาลัย ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “สำเหตุของปัญหำสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมและแนวทำงแก้ไข” ๔.๘ ด.ช. วรปรัชญ์ สุขแสน โรงเรียนนารีรัตน์ ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “เด็กและเยำวชนสำมำรถช่วยพัฒนำชำติไทยได้อย่ำงไร” ๔.๙ ด.ญ. นิชดำ ร่วมสุข ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ” ๔.๑๐ ด.ญ. ดวงหทัย เจริญสุข โรงเรียนวัดบางน้าชน ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ” ๔.๑๑ ด.ญ. เจนจิรำ อินตำน้อย โรงเรียนจิปิภพพิทยา จ.ปัตตานี ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ” ๔.๑๒ ด.ญ. พิจิตรำ บำเหม โรงเรียนจิปิภพพิทยา จ.ปัตตานี ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ” ๑๓๘

๔.๑๓ ด.ญ. ศศิกำนต์ สิทธิโยธี ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ” ๔.๑๔ นำงสำว วศินี แก้วบุตร ผู้เขียนเรียงความหัวข้อ “เยำวชนรุ่นใหม่กับจิตสำนึกสำธำรณะ”

ไม่โลภเกินไป ให้รู้จักตน เป็นคนมีปญ ั ญำ ควำมโลภนั้น... ไม่ได้เป็นผลร้ำยเฉพำะแก่ตนคนเดียว หำกยังนำควำมฉิบหำยมำสู่สังคมส่วนรวมอีกด้วย เมื่อผู้มีอำนำจในบ้ำนเมืองคดโกงเพียงคนเดียว ก็สร้ำงควำมพินำศให้แก่ประเทศทั้งประเทศ ...ได้อย่ำงไม่น่ำเชื่อ... มีตัวอย่ำงให้เห็นกันอยู่ทั่วไป

สมเด็จพระญำณสังวร สมเด็จพระสังฆรำช สกลมหำสังฆปริณำยก (จากพระนิพนธ์เรื่อง พอ หลักธรรมแห่งควำมพอเพียง, ๒๕๕๔)

๑๓๙

ประกำศนียบัตรแด่ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม

ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภั กดีธนำกุล - ตุลำกำรศำลรัฐธรรมนูญ มอบประกาศนียบัตรแก่ผู้ชนะการประกวดเรียงความและให้เกียรติถ่ายรูปเป็นที่ระลึก กับ ผู้ชนะการประกวดเรียงความทุกประเภท พร้อมนายก ปาริชาต โมกขมรรคกุล - นายก สโมสรโรตารีเจริญนคร และอดีตนายก ดร. พรพธู รูปจาลอง - ประธานโครงการพัฒนา เยาวชนฯ ของสโมสรโรตารีเจริญนคร

๑๔๐

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๑ ประเภท ค : นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่ำ

หลักแนวคิด : กำรปลูกฝังแนวคิดให้เด็กและเยำวชนเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม ตระหนักและภำคภูมิใจในคุณค่ำควำมเป็นไทย

๑๔๑

ผู้ชนะเลิศกำรประกวดเรียงควำม ประเภท ค. ประเภท นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่ำ หลักแนวคิด : กำรปลูกฝังแนวคิดให้เด็กและเยำวชนเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึก ต่อส่วนรวม ตระหนักและภำคภูมิใจในคุณค่ำควำมเป็นไทย

ฯพณฯ นำยอรรถนิติ ดิษฐอำนำจ - องคมนตรี มอบ ถ้วยรำงวัลพระรำชทำนสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี ให้แก่ โรงเรียนบ้ำนกร่ำงวิทยำคม อำเภอเมืองฯ จังหวัดพิษณุโลก โดย อำจำรย์ อรุณศรี เงินเสือ - ผู้อำนวยกำร เงินรำงวัลจำนวน ๒๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ เด็กชำย ชำติไทย พุ่มอิ่ม นักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 2 โรงเรียนบ้ำนกร่ำงวิทยำคม

๑๔๒

คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ

โดย เด็กชำย ชำติไทย พุ่มอิ่ม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านกร่างวิทยาคม อาเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก

ธงชำติไทย ที่โบกสะบัดในโรงเรียน หน่วยงานราชการหรือแม้กระทั่ง บ้านเรือนประชาชนก็มีการประดับให้เห็นมากมาย แถบสีแดงสองแถบซึ่งเป็น สัญลักษณ์ที่บ่งบอกถึงความเป็นชาติไทย เป็นสีแห่งเลือดเนื้อเชื้อไขที่เข้มข้น ของคนไทยทุกคน แถบสีน้าเงินตรงกลางเป็นสัญลักษณ์ที่สื่อถึงองค์พระมหากษั ต ริ ย์ ผู้ ทรงครองแผ่ นดิ นโดยทศพิ ธราชธรรมเป็ นศู นย์ รวบรวมความเป็ น อันหนึ่งอันเดียวกันของคนไทยทั้งชาติ สีขาวที่บ่งบอกถึงความใสสะอาดของ พระพุทธศาสนาที่เป็นที่พึ่งทางจิตใจ เป็นแหล่งยึดเหนี่ยวของชาวไทย ซึ่งทั้ง สามสิ่งรวมอยู่ในธงไทยไตรรงค์ เป็นธงชาติประจาชาติไทยที่ไม่มีชนชาติใด เหมือน สมัยที่ข้าพเจ้ายังเด็ ก ทุกครั้งที่ไปโรงเรียนข้าพเจ้าจะเกิ ดความสงสั ย ว่าทาไมจะต้องร้องเพลงและเพลงที่ร้องเป็นเพลงอะไรก็ไม่รู้และทาไมต้องร้อง ทุกวัน แล้วยืนเข้าแถวเคารพธงชาติและก็ร้องเพลงนี้ทุกวันจนเพลงนี้ซึมซาบอยู่ ในจิตใจ แต่ทุกครั้งที่ร้องข้าพเจ้ารู้สึกภาคภูมิใจและเปล่งประกายส่งเสียงร้อง อย่างกึ กก้ องโดยที่ไม่อายใคร จนกระทั่ง ข้าพเจ้าโตขึ้นจึงได้เข้าใจถึงเหตุผลที่ ร้องเพลงชาติไทยทุกวัน และเพลงชาติไทยก็ยังอยู่ในหัวใจของข้าพเจ้ามาจนถึง ทุกวันนี้ซึ่งอยู่ในสายเลือดอันเข้มข้น ซึ่งไม่สามารถที่จะแยกออกจากเลื อดได้ ซึ่งฝังอยู่ในรากเหง้าแห่งความเป็นไทย เป็นบทเพลงอันทรงค่าเมื่อใดที่ข้าพเจ้า และคนไทยทุกคนได้ยิน ทุกคนจะยืนตรงแสดงออกถึงความเคารพในความเป็น เอกราชของชาติไทย และข้าพเจ้าก็เชื่อว่าไม่มีบทเพลงใดในโลกที่คนไทยทั้งชาติ จะร้องได้ด้วยความพร้อมเพรียงกันทั้งประเทศเหมือนเพลงชาติไทยเรา ๑๔๓

ก่อนที่ข้าพเจ้าและคนไทยทุกคนจะมีแผ่นดินถิ่นอาศัยเช่นปัจจุ บันนี้เรา ต้องสูญเสียอะไรมาบ้างหยดเลือดนับล้านหยด หลายแสนชีวิตต้องยอมแลกเพื่อ ปกปักษ์แผ่นดินผืนนี้ เช่น วีรกรรมของชาวบ้านบางระจันที่เป็นตัวอย่างในเรื่อง ของความสามัคคี ความรักชาติในการร่วมกันต่อสู้เพื่อปกป้องแผ่นดิน …สมเด็จ พระพี่นางสุพรรณกัลยาที่ยอมแลกพระองค์เพื่อไถ่ตัวสมเด็จพระนเรศวรมหาราช กลับมาประเทศไทย และทรงประกาศอิสรภาพความเป็นเอกราชให้กับชาติไทย พระยาพิ ชั ย ดาบหั ก ที่ สู้ กั บ อริ ร าชศั ต รู จ นดาบหั ก แต่ ก็ ไ ม่ ท รงยอมแพ้ … พระเจ้าตากที่รวบรวมไพร่พลคนไทยให้ลุกขึ้นสู้เพื่อกอบกู้เอกราช… ท้าวสุรนารี นักรบหญิงแห่งเมืองโคราชที่ออกอุบายกาจัดข้าศึกที่มารุกรานแผ่นดินไทยและ นักรบไทยอีกมากมายที่ยอมสละชีวิตตนเองเพื่อปกป้องแผ่นดินไทยไม่ยอมเสีย เอกราชให้กับชาติใด ไม่ยอมให้ใครมากดขี่ข่มเหง เราจึงยืนหยัดด้วยความเป็น ชาติไทยให้ชั่วลูกชั่วหลานได้มีแผ่นดินของตนเองอยู่อย่างมีความสุขเช่นปัจจุบัน ด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนานของชาติไทยมาตั้งแต่อาณาจักรต่างๆ ที่ก่อกาเนิด ขึ้นในแผ่นดินขวานทองโบราณไม่ว่าจะเป็นอาณาจักรล้านนา ละโว้ ศรีวิชัยและ ได้กลายเป็นเมืองสุโขทัยซึ่งเป็นเมืองหลวงอันเก่าแก่แห่งแรกของชาติไทย ด้วย ความยิ่งใหญ่ในอาณาจักรที่มีความรุ่งเรืองที่มีการปกครองแบบพ่อปกครองลูก เป็นเมืองแห่งพระพุทธศาสนา ดังจะเห็นได้จากโบราณสถานน้อยใหญ่ที่เรียงราย มากมายและความรุ่งเรือง ก็ได้ขยายไปสู่ดินแดนอยุธยาซึ่งเป็นราชธานีที่มีทาเล ที่ตั้งเหมาะสมสามารถตั้งรับข้าศึกได้เป็นอย่างดี เป็นเมืองอู่ข้าวอู่น้า ที่มีแม่น้า สายหลั ก เป็ นแหล่ งที่ มี ค วามอุ ดมสมบู รณ์ ทางพื ชพั นธุ์ ธั ญ ญาหารและมี การ ติดต่อค้าขายกับต่างชาติ จวบจนความรุ่งเรืองได้ย้ายมาสู่กรุงธนบุรีและลงราก ปักฐานเป็นศู นย์กลางความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรม เป็นกรุง รัตนโกสินทร์อย่างในปัจจุบัน

๑๔๔

ข้ ำ พเจ้ ำ ภำคภู มิ ใ จที่ ไ ด้ เ กิ ด มำเป็ น คนไทย ในควำมเป็ น ชำติ ประวัติศำสตร์อันยำวนำนกับเมืองมรดกโลก ทางวัฒนธรรมของไทยนั่นก็ คื อ อุ ท ยานประวั ติ ศ าสตร์ สุ โ ขทั ย ก าแพงเพชร อุ ท ยานประวั ติ ศ าสตร์ พระนครศรีอยุธยาซึ่งบ่งบอกถึงความเป็นวัฒนธรรมที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และ หวงแหน มีแห่งเดียวในประเทศไทยเป็นที่หนึ่งในโลกในเรื่องของศิลปะความ งดงาม ความวิจิตรตระการตา งดงามด้วยศาสตร์ศิลป์ไม่ว่าจะเป็นโบราณสถาน โบสถ์ เจดีย์ กาแพง โบราณวัตถุ เช่น เครื่องปั้น เครื่องใช้ด้วยลวดลายอันเป็น เอกลักษณ์ที่มีความสวยงามแบบเฉพาะตัว โดยเฉพาะพระพุทธรูปสมัยสุโขทัย ที่ ได้รับการขนานนามว่าเป็นพระพุทธรูปที่อ่อนช้อยที่สุดในโลก เช่น พระพุทธชิน ราชที่จังหวัดพิษณุโลกที่มีความงดงามตามแบบพุทธศิลป์เป็นศิลปะสุโขทัยที่ สวยงามที่ สุ ดในโลก และยั งมี โบราณสถานโบราณวั ตถุ อีกมากมายที่มี ความ ยิ่งใหญ่ไม่แพ้กัน ถ้าข้าพเจ้ากล่าวถึงมรดกโลกทำงธรรมชำติในประเทศไทย เขาใหญ่และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ชาวไทยทุกคนย่อมรู้จัก ดี เป็น ผืนป่าที่มีความงดงามทางธรรมชาติ หมู่พฤกษาพันธุ์ไม้นานาชนิดที่ขึ้นเรียง รายได้อย่างอุดมสมบูรณ์ เป็นบ้านหลังใหญ่และแหล่งพักพิงของสัตว์ป่าหายาก หลายร้อยชนิด ด้วยความอุดมสมบูรณ์เหล่านี้เองจึงได้รับการยกย่องให้เป็นผืน ป่ามรดกโลกซึ่งเป็นความภาคภูมิใจของคนไทยเรา ความงามของทะเลหมอก ในยามเช้าของเมืองเหนือความงามของไม้ดอกไม้ประดับที่ผลิบานชูช่ออวดสีสัน ให้ทุกคนที่จ้องมอง ถ้าและน้าตกที่มีความงดงามดังแดนสวรรค์ที่ธรรมชาติ

ที่มา : http://www.mochit.com

๑๔๕

สร้างมาด้วยเกาะแก่งน้อยใหญ่อันสวยงาม แม่น้าสายธรรมชาติที่ทอดตัวจาก แนวเหนือขนานแนวใต้ตื่นตาตื่นใจกับมหัศจรรย์ใต้ท้องทะเลไทยที่ติดอันดับโลก ด้วยความงดงามของท้องทะเล หาดทรายสีขาวอันละเอียดนุ่ม น้าทะเลที่ใสจน สามารถมองเห็นฝูงปลานับร้อย สัตว์น้าทะเลต่างชนิดที่ออกมาเริงระบาให้ชื่นชม กับความสวยงาม หมู่ปะการังน้อยใหญ่ที่ถูกแต่งแต้มด้วยโทนสีอันสดใสไว้อย่าง ลงตัว จึงให้ประเทศไทยกลายเป็นแหล่งดาน้าที่มีชื่อเสียงระดับโลกที่สามารถ ดึงดูดนักท่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี ด้วยควำมอุดมสมบูรณ์ของแหล่งพืชพันธุ์ธัญญำหำรที่มีมำกที่สุด แห่งหนึ่งของโลก ไม่ว่าจะเป็นผักผลไม้รสชาติใด รสเปรี้ยว หวาน มัน ขม ซึ่ง มีทุกรสชาติและออกทุกฤดูกาลให้คนไทยและคนต่างชาติได้ลิ้มลองในความ อร่อยและกลายเป็นตลาดส่งออกที่สาคัญของโลก โดยเฉพาะทุเรียนที่มีความ หอมหวานมันกรอบ มะม่ว งที่มีรสเปรี้ยว มัน จนเป็นที่ถูกอกถูกใจของใคร หลายคนจนทาให้ทั่วโลกต่างอิจฉาในความเป็นเมืองเกษตรของไทยเรา เมือง ที่ อุ ด มไปด้ ว ยวั ต ถุ ดิ บ อุ ด มไปด้ ว ยแร่ ธ าตุ ใ นดิ น ความอุ ด มสมบู ร ณ์ ข อง ทรัพยากรน้าและภูมิประเทศ ภูมิอากาศที่เหมาะสมในการเป็นครัวเศรษฐกิจ ที่สาคัญระดับโลก ควำมงดงำมของวัฒนธรรมกำรไหว้ การยิ้ ม ที่ ต่ า งชาติ ต่ า งชื่ น ชมว่ า งดงามกว่ า วัฒนธรรมใดในโลกขนบธรรมเนี ยมประเพณี ไทยที่มีความเป็นเอกลั กษณ์ ในแบบฉบับของ ตั ว เองเช่ นประเพณี สงกรานต์ ที่ มี การรดน้ า ดาหั วผู้ สู งอายุ มี การเล่ นน้าเป็ นเทศกาลที่ มี ความสนุกสนานรื่นเริง ประเพณีลอยกระทงที่ นาวัสดุธรรมชาติมาประดิษฐ์ตกแต่งเป็นกระทง อย่างวิจิตรตระการตาแล้ ว น้าไปลอยในแม่น้า เพื่ อขอขมาแด่พระแม่คงคาที่เราได้ ใช้น้าและ การลอยพระพุ ทธบาท เพื่ อถวายแด่ องค์ พระ สั มมาสั มพุ ทธเจ้า ประเพณี แห่ เที ยนพรรษา ๑๔๖

ซึ่งจะมีการแกะสลักตกแต่งเทียนเป็นรูปสัตว์ เรื่องราวต่างๆ ตามพุทธประวัติตาม ความเชื่ อก่ อนที่ จะน าไปถวายให้ พระภิกษุสงฆ์ ใช้ในการจ าพรรษา และยั งมี ประเพณี ท้องถิ่ นอีกมากมายที่แต่ละภูมิภาคจะยึ ดถื อปฏิบัติที่แตกต่างกันไป ซึ่งประเพณีเหล่านี้หาดูได้ยากมาก ข้าพเจ้าจึงภาคภูมิใจในความเป็นวัฒนธรรม ความที่เป็นรากเหง้าแห่ง ความเป็นไทยที่ถูกสะสมมาจากบรรพบุรุษและถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นโดยยึดถือ เป็ น ธรรมเนี ย มปฏิ บั ติ สื บ ต่ อ กั น มาจนถึ ง รุ่ น ลู ก รุ่ น หลานในปั จ จุ บั น เช่ น ภาษาไทยที่มีหนึ่งเดียวในโลกซึ่งพ่อขุนรามคาแหงมหาราชทรงประดิษฐ์คิดค้น เป็นอักษรไทยก่อเกิดเป็นภาษาให้เราได้มีภาษาเป็นของตนเองไม่ต้องหยิบยืม จากต่างชาติ วรรณกรรม วรรณคดี ที่เป็นที่รู้จักระดับโลกอย่างวรรณคดีเรื่อง พระอภัยมณี ที่แต่งโดยครูกลอนสุนทรภู่บรมกวีที่โลกยกย่องในผลงานของท่าน ต่ างเป็ นที่ ประจั ก ษ์ ด้ วยความงดงามทางอั กขระภาษาสั มผั ส นอก สั มผั ส ใน ถ้อยคาสาเนียงโวหารต่างๆ จนถูกสร้างเป็นภาพยนตร์ให้ดวงตาหลายๆ คู่ได้ ชื่ น ชมกั บ วรรณคดี อั น ล้ าเลอค่ า ของชาติ ไ ทยเรารวมถึ ง วรรณกรรมนิ ท าน สุภาษิต คาพังเพย ความเชื่อต่างๆ ที่ถูกปลูกฝังถ่ายทอดเป็นมรดกทางภาษา ของแผ่นดิน และความโดดเด่นด้านศิลปะกำรป้องกันตัว แม่ไม้มวยไทย ด้วย ท่าทางลีลาอันดุดัน ด้วยศำสตร์ศิลป์ที่ไม่มีชำติใดเหมือน เป็นท่าไม้ตายที่ใช้ ในการป้องกันตัวต่อสู้กับอริราชศัตรูประกาศให้ชาวโลกได้รู้ถึงกระบวนท่าอัน งดงามแต่แฝงไปด้วยเพลงหมัดอันหนักหน่วงของคนไทย นอกจากภู มิ ป ระเทศ ภู มิ อ ากาศ ทรั พ ยากรที่ มี ค วามอุ ด มสมบู ร ณ์ ขนบธรรมเนี ย ม ประเพณี ที่ ดี ง ามแล้ ว สิ่ ง หนึ่ ง ที่ ทุ ก คนรวมถึ ง ข้ า พเจ้ า รู้ สึ ก ภาคภูมิใจก็คือ ได้เกิดมำใต้ร่มพระบำรมีขององค์พระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัว ที่ทรงฉายฉานความรักความห่วงใยมาสู่หัวใจของคนไทยทั้งแผ่นดิน ด้วยสาย พระเนตรอันกว้างไกลที่ทรงชี้แนวทางการดาเนินชีวิตให้กับพสกนิกรคนไทย ให้อยู่ดีมีสุข มีความพอเพียง สมดังที่ได้ตั้งพระราชสัตยาธิษฐานในพระราชพิธี บรมราชาภิเ ษกว่ า “เราจะปกครองแผ่ น ดิน โดยธรรม เพื่ อ ประโยชน์สุ ข แก่ มหาชนชาวสยาม” ซึ่งพระองค์ได้ทรงปฏิบัติอย่างเคร่งครัดทุกประการ พระองค์ ทรงทาหน้าที่ยิ่งกว่าพระมหากษัตริย์ ทรงเป็นพ่อหลวงและเป็นศูนย์รวมใจของ คนไทยทั้งแผ่นดิน ๑๔๗

ดังที่กล่าวมาทั้งหมดจึงเป็นควำมภำคภูมิใจของข้ำพเจ้ำที่ได้เกิดมำ เป็ นคนไทย ได้ อำศั ย บนผื นแผ่ น ดิ นไทยที่ มี ประวั ติ ศ าสตร์ อั น ยาวนาน มีขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงำมซึ่งเป็นอัตลักษณ์ประจำชำติ ไม่ มี ช ำติ ใ ดเสมอเหมื อ นเป็ น สั ญ ลั ก ษณ์ ที่ บ่ ง บอกถึ ง ควำมเป็ น ไทย ข้าพเจ้า ไม่อ ายชาติใ ดในความเป็นคนไทย และตอบได้อ ย่ างภาคภูมิใ จว่ า ข้ำพเจ้ำคื อคนไทยที่ มีรำกเหง้ำและจิตวิญญำณแห่งควำมเป็นไทยซึ่ง พร้อมจะร่ วมหวงแหนดู แลรัก ษำวัฒ นธรรมและสิ่ ง ที่ ดี ง ำมให้อยู่ เป็ น สมบัติคู่ลูกหลำนคนไทยสืบไป เกิดเป็นไทยภูมิใจที่ได้เกิด

ก่อกาเนิดเป็นสยามนามสมัย

มีภาษา วัฒนธรรมของชาติไทย

ให้เราใช้สืบต่อมาถึงทุกวัน

เมืองอุดมด้วยหลายหลากพรรณพฤกษา

น้ามีปลานามีข้าวเราสุขสันต์

น้าตกงาม ทะเลสวยเคียงคู่กัน

เธอและฉันต่างรู้ค่าความเป็นไทย

ผู้มีปัญญำมีสติ... จึงยอมเสียทรัพย์สินเงินทอง ...เพื่อรักษำชื่อเสียงเกียรติยศไว้ มิใช่ยอมเสียชื่อเสียงเกียรติยศ ...เพื่อกอบโกยทรัพย์สินเงินทอง. สมเด็จพระญำณสังวร สมเด็จพระสังฆรำช สกลมหำสังฆปริณำยก (จากพระนิพนธ์เรื่อง พอ หลักธรรมแห่งควำมพอเพียง, ๒๕๕๔)

๑๔๘

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๒ ประเภท ค : นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่ำ

หลักแนวคิด : กำรปลูกฝังแนวคิดให้เด็กและเยำวชนเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม ตระหนักและภำคภูมิใจในคุณค่ำควำมเป็นไทย

๑๔๙

ผู้ชนะรำงวัลที่ ๒ กำรประกวดเรียงควำม ประเภท ค. ประเภท นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่ำ หลักแนวคิด : กำรปลูกฝังแนวคิดให้เด็กและเยำวชนเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม ตระหนักและภำคภูมิใจในคุณค่ำควำมเป็นไทย

ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนำกุล มอบ ถ้วยรำงวัลศำสตรำจำรย์ ไชยยศ เหมะรัชตะ - รำชบัณฑิต ให้แก่ โรงเรียนเบญจมรำชูทิศ นครศรีธรรมรำช โดย อำจำรย์ ช่อแก้ว จุลนวล - อำจำรย์โรงเรียนเบญจมรำชูทิศ เงินรำงวัลจำนวน ๑๐,๐๐๐ บำท พร้อมใบประกำศเกียรติคุณ มอบให้แก่ นำย วัชรภัทร ด่ำนคงรักษ์ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๔ โรงเรียนเบญจมรำชูทิศ

๑๕๐

คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ

โดย นำย วัชรภัทร ด่ำนคงรักษ์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ โรงเรียนเบญจมราชูทิศ อาเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช

“...ผู้ที่จะรักษำควำมเป็นไทยได้มั่นคงที่สุด ดีและเหมำะสมที่สุด ไม่มีใครอื่นนอกจำกคนไทย เพรำะฉะนั้นไม่ว่ำจะอยู่ ณ แห่งใดคนไทยมี หน้ำที่ต้องรักษำควำมเป็นไทยได้เสมอ…” (พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว) จากพระบรมราโชวาทข้างต้น สะท้อนให้เห็นถึงหน้าที่ของคนไทยทุก คนที่จาเป็นต้องรักษาคุณค่าความเป็นไทยให้มั่นคงและยั่งยืน เนื่องจากคุณค่า ความเป็นไทยถื อเป็นเอกลั กษณ์ประจาชาติไทยที่โดดเด่น งดงามและเป็นที่ ยอมรับกันทั่วสากล พร้อมทั้งยังเป็นสิ่งเดียวที่ใช้บ่งบอกและหล่อหลอมความ เป็นประเทศไทยให้ เป็นอันหนึ่งอันเดี ยวกัน สมควรอย่างยิ่งที่คนไทยควรจะ ภาคภูมิใจและรักษาไว้ตราบชั่วลูกชั่วหลาน ควำมเป็นไทย นอกจากจะหมายถึงความเป็นอิสระ ไม่ตกเป็นทาสของ ชนชาติใดแล้วยังหมายถึงสิ่งที่ คนไทยสร้างสรรค์ขึ้น และสั่งสมกันมายาวนาน ซึ่งมีระเบียบแบบแผน และมีรูปแบบเป็นที่ยอมรับกันภายในสั งคมไทย ทั้งนี้ อาศัยปัจจัยหลายอย่างที่มีส่ วนช่วยส่ งเสริมให้เกิดความเป็นไทยขึ้นมา ไม่ว่า จะเป็นการรับความเจริญจากวัฒนธรรมอื่นสังคมและสภาพแวดล้อม และความ เป็ นมาทางด้ านประวั ติ ศ าสตร์ ไทย ฉะนั้ นในฐานะที่ เ ป็ น คนไทยจึ งสมควร ตระหนักและรู้ซึ้งถึงคุณค่าความเป็นไทย กุญแจสาคัญที่มีส่วนช่วยธารงความ เป็นประเทศไทยให้ก้าวเด่นทัดเทียมกับนานาอารยประเทศ ซึ่งประกอบไปด้วย หัวข้อดังต่อไปนี้ ๑๕๑

สถำบันชำติ ประเทศไทยเป็นรัฐเอกราช ซึ่งมีอานาจอธิปไตยในการ ดาเนินการภายในและระหว่างรัฐอย่างเป็นอิสระ แต่กว่าจะเป็นประเทศไทยใน ปัจจุบันที่ลูกหลานชาวไทยมีผืนแผ่นดินได้อยู่อาศัย มีภาษาพูดเป็นของตนเอง มี เ พลงชาติ ไ ทยให้ ขั บ ขานและมี ค วามเป็ น เอกราชไม่ ขึ้ น อยู่ กั บ ชาติ ใ ดนั้ น บรรพบุ รุ ษ ผู้ เ สี ย สละต้ อ งหลั่ ง เลื อ ดเนื้ อ และชี วิ ต เข้ า แลกเป็ น จ านวนมาก ดังสั ญ ลั ก ษณ์ สี แ ดงในธงชาติ ไ ทยที่แ ทนเลื อ ดเนื้อ ของบรรพบุรุษ ส่ งผลให้ ประเทศไทยเป็นเพียงประเทศเดียวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มิเคย ตกเป็นอาณานิคมของชาติใดๆ นับว่าเป็นความภาคภูมิใจของข้าพเจ้าและ คนไทยทุกคนที่ในชีวิตหนึ่งได้เกิดบนผืนแผ่นดินของบรรพบุรุษชาวไทยอย่าง แท้จริงและเป็นหน้าที่ของคนไทยทุก คนที่จะช่ว ยกันสร้างสรรค์ส ถาบันชาติ ให้มีความเจริญรุ่งเรืองยิ่งๆ ขึ้นไป ทั้งในด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมและ วัฒนธรรม ให้สมดังเนื้อเพลงของเพลงชาติไทยที่ว่า “เถลิงประเทศชำติไทย ทวี มีชัย ชโย” สถำบันศำสนำ จากการที่ประชาชนชาวไทยนับถือพระพุทธศาสนา มาช้ า นาน ตั้ ง แต่ ส มั ย กรุ ง สุ โ ขทั ย และปั จ จุ บั น มี ป ระชาชนชาวไทยนั บ ถื อ พระพุทธศาสนาถึงร้อยละ ๙๕ ส่งผลให้พระพุทธศาสนากลายเป็นศาสนาประจา ชาติที่ มีอิทธิ พลต่ อวิถี การดาเนินชีวิตของคนไทย โดยเฉพาะหลั กธรรมทาง พระพุทธศาสนา คือ สิ่งที่หล่อหลอมจิตใจของคนไทยส่วนใหญ่และมีอิทธิพลต่อ การสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปกรรมอันวิจิตรงดงาม จนก่อให้เกิดความเป็นไทย ทีก่ ลายเป็นมรดกทางสังคมให้อนุชนรุ่นหลังได้ภาคภูมิใจ อาทิ สถำปัต ยกรรม เช่ น พระบรมธาตุเ จดี ย์ จังหวัดนครศรีธ รรมราช พระธาตุ พ นม จั ง หวั ด นครพนม พระบรมธาตุ ไ ชยา จั ง หวั ด สุ ร าษฎร์ ธ านี พระธาตุดอยสุ เทพ จังหวัดเชียงใหม่ พระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม และ พระธาตุหริภุญชัย จังหวัดลาพูน ซึ่งนอกจากจะเป็นปูชนียวัตถุที่สวยงามและ น่าสนใจแล้ว ยังเป็นศูนย์รวมแห่งความดีงามความเคารพบูชาและความศรัทธา ของผู้คนในพื้นที่อีกด้วย

๑๕๒

ที่มา : http://www2.tat.or.th

ประติมำกรรม ส่วนใหญ่ช่างนิยมหล่อเป็นพระพุทธรูปในลักษณะปาง ต่างๆ โดยเฉพาะพระพุทธรูปสมัยสุโขทัยถือได้ว่า มีความวิจิตรงดงามมากและ เป็ น ที่ ย กย่ อ งทั่ ว ไปว่ า เป็ น พระพุ ท ธรู ป ที่ ง ดงามมากที่ สุ ด ในประเทศ ไทย เช่น พระพุทธชินราช พระพุทธชินสีห์ พระศาสดา และพระศรีศากยมุนี วรรณกรรม พระมหากษัตริย์และกวีในสมัยก่อนมักใช้วรรณกรรมทาง พระพุทธศาสนาปลูกฝังผู้คนให้เป็นคนดี โดยการละเว้นความชั่วและหมั่นสร้าง ความดี รู้จักเรื่องบาป บุญ นรกและสวรรค์ เช่น ไตรภูมิพระร่วง พระมาลัยคาหลวง นันโทปนันทสูตรคาหลวงและมหาเวสสันดรชาดก นับเป็นวิธีการสร้าง ศรัทธาให้เกิ ดขึ้นในจิตใจของคนไทย อันจะส่ งผลให้สั งคมเกิดความสงบสุ ข เรียบร้อย ๑๕๓

สถำบั นพระมหำกษั ตริย์ นั บจากอดีตกาลจวบจนปัจจุบั น ถื อเป็ น ความโชคดี แ ละความภาคภู มิ ใ จที่ ข้ า พเจ้ า ได้ เ กิ ด บนผื น แผ่ น ดิ น ไทยที่ มี พระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ทรงเป็นศูนย์รวมแห่งจิตใจของคนทั้งชาติ ทรงมี พระราชจริยาวัตรพรั่งพร้อมด้วยทศพิธราชธรรมและประกอบพระราชกรณียกิจ น้อยใหญ่นานัปการ อันจะเป็นประโยชน์สุขแก่เหล่าพสกนิกรและประเทศชาติ แต่กว่าจะมาเป็นผืนแผ่นดินด้ามขวานอย่างในปัจจุบันนี้ ประเทศไทยต้องผ่าน ร้อนผ่านหนาวหลายครั้งหลายครา โดยเฉพาะอย่างยิ่งยุคลั ทธิจักรวรรดินิยม ที่ชาติ ตะวั นตกหั นมาล่ าอาณานิ คมยึดครองดิ นแดนแถบแอฟริ กาและเอเชี ย แต่ด้วยพระบรมรำโชบำยอันชำญฉลำดและสุขุมคัมภีร์ภำพในรัชกำลที่ ๔ และรัชกำลที่ ๕ ส่งผลให้ประเทศไทยรอดพ้นจำกกำรเป็นอำณำนิคมของ ชำติตะวันตก โดยทรงดาเนินนโยบายต่างประเทศด้วยความรอบคอบ ไม่ว่าจะ เป็น การผ่อนหนักเป็นเบา ซึ่งเป็นการโอนอ่อนผ่อนตามให้ชาติมหาอานาจเป็น บางเรื่ อง เช่น การท าสนธิ สั ญญาเบาว์ ริ ง กำรยอมเสี ยดิ นแดน โดยยอม เสียสละดินแดนบางส่วนให้ชาติมหาอานาจ เพื่อรักษาดินแดนส่วนใหญ่ และกำร ปฏิ รูปบ้ำนเมืองให้ทั นสมัย เพื่ อมิให้ มหาอ านาจตะวันตกใช้เงื่อนไขความ ล้าหลังของไทยเป็นข้ออ้างเข้ายึดเป็นอาณานิคม ซึ่งการปฏิรูปบ้านเมืองส่วน ใหญ่ เกิ ดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ ทั้งทางด้านการปกครอง กฎหมาย การทหาร การคลัง สาธารณสุขและสาธารณูปโภคสมัยใหม่ ในปัจจุบันแม้จะไม่มีเหตุการณ์สู้รบให้ต้องสูญเสียเลือดเนื้อ ทรัพย์สิน หรื อ แผ่ นดิ นครั้ งยิ่ งใหญ่ เ หมื อ นดั งแต่ ก่ อน หากแต่ ยั งมี พระมหากษั ตริ ย์ อี ก พระองค์หนึ่ง คือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ที่ทรงมองเห็นถึง การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีของราษฎร โดยทรงพัฒนาประเทศอย่างค่ อยเป็น ค่อยไปต่อเนื่องเป็นลาดับจนประสบความสาเร็จเป็นอย่างดี ยกระดับฐานะชีวิต ความเป็นอยู่ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นกว่าเดิม ตัวอย่างความสาเร็จเหล่านี้จะเห็น ได้ จากโครงการอั นเนื่ องมาจากพระราชด าริ ประมาณกว่ า ๓,๐๐๐ โครงการ นับเป็นความภาคภูมิใจในความเป็นไทยที่ข้าพเจ้ามีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น พระประมุข เป็นศูนย์รวมแห่งจิตใจและเป็นต้นแบบความดีงาม ให้ข้าพเจ้าได้ เจริญรอยตามเบื้องพระยุคลบาท

๑๕๔

ภำษำไทย นับตั้งแต่ปี พ.ศ. ๑๘๒๖ ที่พ่อขุนรามคาแหงมหาราชได้ ประดิษฐ์ “ลายสือไทย” เป็นเวลากว่า ๗๐๐ ปีมาแล้ว ที่คนไทยมีภาษาพูดและ ภาษาเขียนเป็นของตนเอง เพื่อ ใช้สื่อ สารให้เ กิดความเข้าใจในหมู่ คนไทย ด้วยกัน จะเห็นได้ว่า ภาษาไทยเป็นเสมือนเครื่องมือสะท้อนให้เห็นถึงคุณค่ า ความเป็นไทยที่คนไทยใช้ภาษาไทยเป็นสัญลักษณ์ร่วมกัน ซึ่งการประดิษฐ์ ตัวอักษรไทยของพ่อขุนรามคาแหงมหาราชนั้น มีประโยชน์ ต่อการเขียนและ การอ่านภาษาไทยเป็นอย่างมาก เนื่องจากทรงประดิษฐ์รูปอักษรทั้งพยัญชนะ สระและวรรณยุกต์เพิ่มขึ้นให้พอกับเสียงพูดของคนไทย และทาให้สามารถ อ่านความหมายของคาได้อย่างถูกต้องจนอาจกล่าวได้ว่า ภาษาไทยเป็นภาษา ดนตรีที่ไพเราะที่สุดในโลก และจากคากล่าวของนักภาษาศาสตร์ที่ว่า ในโลกนี้ มีภาษาพู ดที่ใช้กันประมาณ ๓๐๐ ภาษา แต่มีไม่ถึ ง ๑๐๐ ภาษา ที่มีภาษา เขียนของตนเอง ซึ่งภาษาไทยก็จัดอยู่ในกลุ่ม ๑๐๐ ภาษาที่มีทั้งภาษาพูดและ ภาษาเขียนก็ยิ่งทาให้ข้าพเจ้ารู้สึกภาคภูมิใจที่ได้เกิดเป็นคนไทยและมี ส่ว น ร่วมในการใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้อง ฉะนั้นจึงสมควรอย่างยิ่งที่คนไทยทุกคน ควรจะอนุรักษ์และส่งเสริมการใช้ภาษาไทยที่ถูกต้อง ซึ่งถือเป็นหัวใจในการ สื่อสารของคนในชาติและเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาแต่สมัยกรุง สุโขทัย ให้สมดังพระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ความว่า “...ชาติไทยเรามีภาษาของเราใช้เองเป็นสิ่งอันประเสริฐอยู่แล้ว เป็นมรดกอัน มีค่าตกทอดถึงเราทุกคนจึงมีหน้าที่ต้องรักษาไว้...” อำหำรไทย “…ในน้ามีปลา ในนามีข้าว แผ่นดินของเรานี้แสนอุดม สมบู ร ณ์ . ..” นั บ เป็ น บทเพลงที่ ส ะท้ อ นให้ เห็ นถึ งความอุ ดมสมบูรณ์ ของผื น แผ่ น ดิ น ไทย ซึ่ ง มี ข้ า วปลาอาหารบริ บู ร ณ์ โดยเฉพาะอาหารไทยถื อ เป็ น เอกลักษณ์ความเป็นไทยที่ได้รับการสืบทอดมาหลายชั่วอายุคน จะสังเกตเห็นว่า อาหารไทยมักจะใส่พืชผักสมุนไพรและเครื่องเทศสด ซึ่งนอกจากจะให้ประโยชน์ ในเรื่องกลิ่นและรสชาติแล้วยังมีสรรพคุณทางยาและสารอาหารที่เป็นประโยชน์ ต่อร่างกาย เช่น หอมแดง ช่วยแก้หวัด และลดระดับคอเลสเตอรอล พริก ช่วยขับลม แก้ไข้หวัด และช่วยให้เจริญอาหาร กระเทียม ช่วยขับลมในลาไส้ และช่วยย่อยอาหาร ใบมะกรูดและผลมะกรูด ช่ว ยลดอาการท้อ งอืด ฉะนั้น อาหารไทยนอกจากจะมี สี ที่น่ากิน กลิ่ นที่หอมและรสชาติที่อร่อ ยแล้ ว ยังจะมี ๑๕๕

คุ ณ ค่ า ทั้ งด้ านโภชนาการ การรั กษาอาการเจ็ บป่ วย และการป้ องกั นโรคภั ย ไข้เจ็บอีกด้วย นับว่าเป็นคุ ณค่ าความเป็นไทยที่ข้าพเจ้า ภาคภูมิใ จให้ส มดัง คากล่าวที่ว่า “กินอาหารไทย ไกลโรค”

วัฒนธรรมกำรไหว้ การไหว้เป็นมารยาทไทยที่สืบทอดมายาวนาน ใช้ ส าหรั บ ทั ก ทายเวลาพบปะกั น หรื อ ลาจากกั น เหมื อ นการสั ม ผั ส มื อ ของ ชาวตะวั นตก ซึ่ งแสดงถึ งความอ่ อนน้ อมถ่ อมตนต่ อบุค คลทุ กระดั บ การให้ เกียรติซึ่งกันและกัน และความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ จึงส่งผลให้คนไทย มีกิ ริยามารยาทที่สุ ภาพอ่อนโยน มี สั มมาคารวะให้ความเคารพผู้ ใหญ่ รู้จั ก เกรงใจและมีความกตัญญูรู้คุณ หากผู้คนชาติใดที่ได้เห็นมารยาทการไหว้อัน นุ่มนวลก็จะทราบได้ทันทีว่า เป็นคนไทย ดังเช่นที่ภราดร ศรีชาพันธุ์ อดีตนัก เทนนิสมือ ๙ ของโลก จะไหว้ ขอบคุณผู้ชมทั้งสี่ด้านของสนามเทนนิสหลังการ แข่งขันทุ กครั้ง ถื อเป็ นภาพที่ สร้ างความภาคภูมิ ใจในคุ ณค่ าความเป็นไทย ให้กับข้าพเจ้าด้วยท่าทางการไหว้ที่สวยงามและนุ่มนวล

๑๕๖

คุ ณ ค่ ำ ควำมเป็ น ไทยถื อ เป็ น เครื่ อ งมื อ ที่ ส ะท้ อ นให้ เ ห็ น ถึ ง เอกลักษณ์ของชำติ ที่บรรพบุรุษได้ศึกษา ค้นคว้า รวบรวม และจัดเป็นองค์ ความรู้ พร้อมทั้งถ่ายทอดและปรับปรุงจากคนรุ่นหนึ่งมาสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง จนเกิด เป็นความเป็นไทยที่ดีงาม มีคุณค่า และมีประโยชน์ สามารถนามาประพฤติใช้ใน ชี วิ ต ประจ าวั น ได้ โดยมั ก ปรากฏให้ เ ห็ น ในสถาบั น ชาติ ศ าสนา พระมหากษัตริย์ รวมถึงภูมิปัญญาไทย เช่น ภาษาไทย อาหารไทย และวัฒนธรรมการ ไหว้ ทาให้ข้าพเจ้ารู้สึกภาคภูมิใจมากที่ได้เกิดและได้อาศัยบนผืนแผ่นดินไทย ซึ่งได้สร้างสรรค์ และสั่งสมคุณค่าความเป็นไทยมาอย่างยาวนานเทียบเท่านานา อารยประเทศ.

การสูญเสียความมั่นคงคือ “กำรสูญเสียชำติ” ผู้นาจะต้องรักษา “ควำมมั่นคง” เพื่อ “รักษำชำติ” และต้อง “รักษำควำมสำมัคคี” ของคน ในชาติ เพื่อรักษาความมั่นคง... ผู้นาที่ปกครองประเทศแล้ว กระทาการใดก็ตามที่ทาให้ความแตกแยก ภายในประเทศขยายตัวยิ่งขึ้น พฤติกรรมดังกล่าวคือการทาลายชาติ ดังนั้น ประชำชนที่รักชำติ ต้องกำรดำรงชำติให้มั่นคงตลอดไป จะต้องช่วยกันระมัดระวังมิให้เป็นเหยื่อของผู้นำที่จะทำให้ชำติแตกแยก. ศ. ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ พ.ศ. ๒๕๕๒

๑๕๗

พระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ด้วยควำมชื่นชมพระบำรมีเป็นล้นพ้น His Majesty King Bhumibol Adulyadei : An Appreciation พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงส่งเสริมการพัฒนาชาติไทยในเชิง ก้าวหน้า โดยทรงให้คาแนะนาปรึกษา ทรงวิจารณ์อย่างสร้างสรรค์และทรง แนะนาตักเตือนทั้งต่อสาธารณชนและโดยเป็นการส่วนพระองค์ เกี่ยวกับปัญหา ต่าง ๆ ที่มีผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตของพสกนิกรของ พระองค์ อาทิ ในเรื่องกำรชลประทำน กำรป้องกันควบคุมดูแลปัญหำน้ำ ท่วม กำรปลูกพืชเศรษฐกิจทดแทนกำรปลูกฝิ่น กำรจัดกำรเรือกสวนไร่ นำ กำรอนุรักษ์แหล่งทรัพยำกรธรรมชำติ กำรดูแลสุขภำพในเบื้องต้น กำรจรำจร มลพิษทำงสิ่งแวดล้อม ฯลฯ มีโครงการตามพระราชดาริ ซึ่ง รัฐบาลให้ทุนอุดหนุนช่วยเหลือมากกว่า ๒,๐๐๐ โครงการ ในเรื่องที่พระองค์ ได้ทรงริเริ่ม ทรงมีพระราชดาริและทรงชี้แนะอย่างใกล้ชิด พระบำทสมเด็จ พระเจ้ำอยู่หัวทรงดำเนินกำรเป็นแบบอย่ำงในกำรพัฒนำชุมชน เพื่อให้ ทุกคนได้นำมำเป็นแบบและทำตำมอย่ำง พลเมืองชาวไทยทราบว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงไม่ลังเลที่ จะทรงปกป้องคุ้มครอง ทรงส่งเสริมเป็นกาลังใจและทรงให้การสนับสนุนแก่ พสกนิกรของพระองค์ อย่างไรก็ดีทุกฝ่ายควรใส่ใจต่อสิ่งที่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวทรงชี้แนะให้พสกนิกรของพระองค์ได้คิดตัดสินใจเอง เพื่อดารง รักษาไว้ซึ่งความอยู่รอดทางเศรษฐกิจและทาให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองทั้งทาง วัตถุและจิตวิญญาณ หากพลเมืองชาวไทยทาได้เช่นนั้น โดยถือเอาผลประโยชน์ ของชุมชนและของประเทศชาติมาก่อนผลประโยชน์ ส่วนตัว จึงจะสะท้อนให้ เห็นว่า พวกเราได้ตระหนักและปฏิบัติตามรอยพระยุคลบาทของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวของเรา.

Prof. Dr. William J. Klausner - เขียน พรพธู รูปจาลอง - แปล พ.ศ. ๒๕๔๕ ๑๕๘

ผู้ชนะกำรประกวดเรียงควำม รำงวัลที่ ๓ ประเภท ค : นักเรียนระดับประถม มัธยมหรือเทียบเท่ำ

หลักแนวคิด : กำรปลูกฝังแนวคิดให้เด็กและเยำวชนเติบโตเป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม ตระหนักและภำคภูมิใจในคุณค่ำควำมเป็นไทย

๑๕๙

เพลง หน้ำที่เด็ก คาร้องโดย : ชอุ่ม ปัญจพรรค์ ทานองโดย : เอื้อ สุนทรสนาน เด็กเอ๋ยเด็กดี ต้องมีหน้ำที่สิบอย่ำงด้วยกัน เด็กเอ๋ยเด็กดี ต้องมีหน้าที่สิบอย่างด้วยกัน หนึ่ง สอง สาม สี่

นับถือศำสนำ รักษำธรรมเนียมมั่น เชื่อพ่อแม่ครูอำจำรย์ วำจำนั้นต้องสุภำพอ่อนหวำน ห้า ยึดมั่นกตัญญู หก เป็นผู้รู้รักการงาน เจ็ด ต้องศึกษาให้เชี่ยวชาญ ต้องมานะบากบั่น ไม่เกียจไม่คร้าน

แปด รู้จักออมประหยัด เก้า ต้องซื่อสัตย์ตลอดกำล น้ำใจนักกีฬำกล้ำหำญ ให้เหมำะกับกำลสมัยชำติพัฒนำ สิบ ทาตนให้เป็นประโยชน์ รู้บาปบุญคุณโทษ สมบัติชาติต้องรักษา เด็กสมัยชาติพัฒนา จะเป็นเด็กที่พาชาติไทยเจริญ

๑๖๐

สำเหตุของปัญหำสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมและแนวทำงแก้ไข

โดย นำย กนกพล มงคล นักเรียนโรงเรียนพิรยิ าลัย อาเภอเมือง จังหวัดแพร่

สิ่งแวดล้อม หมายถึง สิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบๆ ตัวเรา ทั้งสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต ทั้งสิ่งที่เกิดจากน้ามือและความคิดของมนุษย์ และสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เป็นทั้ง สิ่งแวดล้อมที่ใช้แล้วหมดสิ้นและสิ่งแวดล้อมที่ใช้แล้วไม่หมดสิ้น ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ ภูเขา ท้องฟ้า แม่น้า อาคารสถานที่ต่างๆ เหล่าสรรพสัตว์ทั้งหลาย หรือแม้แต่มนุษย์เองก็จัด เป็นสิ่งแวดล้อมเช่นกัน สิ่งแวดล้อมเหล่านี้ล้วนประกอบให้ “โลก” ใบนี้มีความสมบูรณ์ และ สมดุลคงอยู่ได้ ซึ่งถ้าขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปถึงแม้ว่าจะเพียงบางสิ่งแต่ก็อาจจะเกิดผลกระทบ ที่ยิ่งใหญ่ต่อสิ่งต่างๆ ที่อยู่บนโลกใบนี้ รวมถึงมนุษย์ด้วยไม่มากก็น้อย สิ่ งแวดล้ อมเป็ นสิ่ งที่ คู่ กั บมนุ ษย์ ม าตั้ งแต่ สมั ยก่ อนเพี ยงแต่ ว่ าสิ่ งแวดล้ อมใน สมัยก่อนแตกต่างจากสมัยนี้ก็คอื ความเจริญก้าวหน้าของมนุษย์มีมากขึ้น ทาให้สิ่งแวดล้อม เปลี่ยนแปลงตามไป สิ่งแวดล้อมบางอย่างก็มีจานวนเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ แต่สิ่งแวดล้อม บางอย่างกลับมีจานวนลดลงไปทุกวันๆ ผกผันกันอยู่อย่างนี้ตามความรู้ความสามารถที่ เพิ่ มขึ้ นของมนุ ษย์ นั่ นเอง สิ่ งแวดล้ อมที่ เกิ ดขึ้ นบางสิ่ งก็ เป็ นประโยชน์ ท าให้ เกิ ดความ สะดวกสบายคุ้มค่ากับสิ่งแวดล้อมที่สูญเสียแลกเปลี่ยนกันไป แต่บางสิ่งก็ไม่คุ้มค่าควรจะ แลกเปลี่ยน แต่เพราะความเห็นแก่ตัวของมนุษย์ที่คิดพียงแต่จะพัฒนาสิ่งต่างๆ ให้มีความ เจริญ แก้ไขปัญหำเหล่ำนั้นแล้วในที่สุดสิ่งแวดล้อมที่เคยมีอยู่ก็จะหมดไป โดยที่เรำ ไม่รู้ตัว เช่น ในสมัยก่อนนั้นบนโลกใบนี้มีต้นไม้ท้องทุ่งนาสีเขียวอยู่เต็มไปหมด ไม่ว่าจะ มองทางซ้ายหรือทางขวาก็จะเห็นแต่ภาพที่มีสีเขียวสดงดงาม ภาพที่เป็นท้องทุ่งนากว้าง ใหญ่ มีต้นไม้ที่อุดมสมบูรณ์แม่น้าลาธารที่ใสสะอาด ภูเขาที่เขียวชอุ่ม สิ่งมีชีวิตเล็กใหญ่ ต่างก็อาศัยอยู่อย่างมีความสุข ตามธรรมชาติมีเสียงนกร้องดังไพเราะให้ได้ยิน สภาพชีวิต ของมนุษย์ก็สดชื่นแจ่มใส แข็งแรง อาศัยอยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่อย่างอบอุ่น ท้องฟ้าก็ สดใส อากาศก็ใสสะอาดสดชื่น เดิ นทางไปไหนมาไหนก็ใช้กาลังของตัวเองคือโดยเท้า นั่นเองหรือไม่ก็ใช้สัตว์เป็นพาหนะ ผลิตผลในธรรมชาติก็มี ความอุดมสมบูรณ์ดังสานวน ๑๖๑

สุภาษิตไทยที่กล่าวไว้ว่า “ในน้ำมีปลำ ในนำมีข้ำว” แต่ทว่า ปัจจุบันนี้บางสิ่งบางอย่าง รวมถึงสภาพความเป็นอยู่กลับเปลี่ยนไป สิ่งแวดล้อมเองก็เช่นกัน จากท้องทุ่งนาที่กว้าง ใหญ่ เริ่มถูกแทนที่โดยตึกแถวอาคารต่างๆ ต้นไม้เล็กใหญ่ก็กลายเป็นเสาไฟฟ้าและแม่น้า ลาธารก็กลายเป็นถนนสายต่ างๆ เหล่ าสิ่ งมีชี วิ ตเล็ กใหญ่ก็ เริ่ มลดน้ อยลงจนบางชนิ ดก็ สูญพันธุ์ไป ภูเขาสูญหายไปมีแต่ภูเขาหัวโล้นที่เห็นได้ทั่วไป โรงงานอุตสาหกรรมขนาด ใหญ่หลายๆ แห่งเกิดขึ้นมากมาย พาหนะที่ใช้กันทุกวันเป็นรถยนต์ทาให้พลังงานน้ามัน เหลือน้อยลง มีรถจักรยานยนต์ที่ทันสมัย และสะดวกสบาย แทนรถจักรยานสภาพความ เป็นอยู่ของมนุษย์เริ่มเปลี่ยนแปลงไปและทรุดโทรมลง จากที่เคยอาศัยกันเป็นชุมชนใหญ่ๆ เหมือนเป็นญาติพี่น้องกัน ที่มีคุณพ่อ คุณแม่ คุณปู่ คุณย่า คุณตา คุณยาย ลุง ป้า น้า อา รวมทั้งพวกลูกหลานที่อยู่พร้อมหน้ากันอย่างมีความสุข ก็กลายเป็นชุมชนที่ต่างคนก็ ต่างใช้ชีวิตอยู่เป็นแค่ครอบครัวเล็กๆ แยกกันอยู่

สุข ภาพของมนุ ษย์ ก็ เ ริ่ม แย่ ลง ยิ่ ง มนุษ ย์ ที่ อาศั ยอยู่ ใ นสั ง คมเมื องใหญ่ ยิ่ ง มี สุขภาพที่แย่กว่าคนอื่นๆ เหตุผลก็เนื่องมาจากมลภำวะที่เป็นพิษจำกทำงน้ำและทำง อำกำศที่เสื่อมโทรมลง คือ น้าที่เกิดการเน่าเสียที่เกิดจากการทิ้งขยะและของปฏิกูล ลงในแหล่ ง น้ า แต่ ตั ว การที่ สาคั ญ ที่ สุ ด ที่ ท าให้ เ กิ ด มลพิ ษ ทางน้ าก็ คื อ การที่ โ รงงาน อุตสาหกรรมปล่อยน้าเสียจากโรงงานลงในแหล่งน้าเกินกว่ากาหนด เมื่อน้าเน่าเสียไม่ เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อมนุษย์เพียงเท่านั้น สัตว์สิ่งมีชีวิตที่อยู่ในน้าที่สาคัญคือ กุ้ง หอย ปูและปลา ซึ่งเป็นอาหารหลักของมนุษย์ก็จะล้มตายไปเป็นจานวนมากอีกด้วย

๑๖๒

ส่วนมลพิษทำงอำกำศนั้น ก็มีสาเหตุมาจากหลายประการไม่ว่าจะเป็นควันจาก โรงงานอุตสาหกรรมหลายๆ แห่งมารวมกัน การเผาทาลายเศษขยะมูลฝอยต่างๆ เช่น กระป๋ อง พลาสติ ก ยาง เป็ นต้ น แต่ สาเหตุ ที่ สาคั ญที่ สุดของมลพิ ษทางอากาศนั่ นก็ คื อ การเผาไหม้ ไม่ สมบู รณ์ ของเชื้ อเพลิ งที่ ใช้ ในการขั บเคลื่ อนยานพาหนะชนิ ดต่ างๆ ด้ วย โดยเฉพาะรถยนต์และรถจักรยานยนต์ที่ใช้หรือมีไว้แทบจะทุกครัวเรือนเลยก็ว่าได้ ถ้าลอง คิดดูว่าในวันๆ หนึ่งทุกครัวเรือน ทุกครอบครัวต่างก็ใช้รถยนต์ หรือรถจักรยานยนต์ออก ไปในการทากิจธุระต่างๆ พร้อมๆ กันอย่างแออัด แน่นอนว่าผลที่จะเกิดขึ้นก็คือ มลพิษทาง อากาศที่เพิ่มขึ้นในปริมาณที่มากก็จะเกิดขึ้นอยู่เป็นประจา สิ่งที่จะตามมาก็คือผลกระทบ ด้านสุขภาพของมนุ ษย์และสัตว์ และความเสื่ อมโทรมในด้ านสิ่ งแวดล้อมด้ านต่ างๆ ขึ้ น อย่างแน่นอนและปัญหาที่เกิดขึ้นแล้วจากสิ่งแวดล้อมที่ทรุดโทรมในด้านมลภาวะในตอนนี้ ก็คือปัญหา “ภำวะโลกร้อน” ซึ่งเป็นปัญหาของคนทั้งโลก ที่จะให้ใครคนใดคนหนึ่งแก้ไข ไม่ได้ซึ่งเป็นภาระหน้าที่ของของทุกคนที่จะต้องเอาใจใส่และสนใจเพื่อที่จะช่วยกันแก้ไข ปัญหานี้ให้ผ่านพ้นไปได้ ถ้าหากว่าเหล่ามนุษย์ทั้งหลายยังนิ่งเฉยไม่ยอมเอาใจใส่ปัญหาเหล่านั้น คิดแต่ ประโยชน์ของตัวเองเป็นหลัก ไม่สนใจว่าปัญหาที่จะเกิดขึ้นตามมานั้นจะเป็นเช่นไรและ จะมีผลกระทบอย่างไรแล้ว ความทรุดโทรมของสิ่งแวดล้อมก็จะถึงจุดสูงสุดจนไม่สามารถ ที่จะแก้ไขอะไรได้เลย พอถึงวันนั้นก็คงจะไม่มีใครปฏิเสธได้ว่าใครเป็นคนที่ทาให้มัน เกิดขึ้น และก็สายเกินไปที่จะแก้ไขได้เพียงแต่ว่าวันนั้นยัง ไม่มาถึงเท่านั้นเอง แต่ถ้าหาก ว่ าเราช่ วยกั นคิ ดวิ ธี การแก้ ไขปั ญ หาที่ จ ะเกิ ด ขึ้ น ไว้ ตั้ ง แต่ แ รกก่ อ นที่ จ ะท าอะไรลงไป ผลกระทบทางสภาพแวดล้อมที่จะเกิดขึ้นก็อาจจะลดลงจนแทบจะไม่มีผลกระทบเลย ก็ว่าได้ แนวทางในการที่จะแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เสื่อมโทรมนั้นสามารถที่จะทาได้ หลากหลายวิธีหลายหนทาง เพราะทุกปัญหาล้วนมีทางออกเพียงแต่ว่าเราจะแก้ปัญหานั้น ได้ ตรงจุ ดหรื อไม่ ถ้าเกิ ดปั ญหาตรงไหนก็ ต้องแก้ จากต้ นเหตุของปั ญหานั้ นๆ ไม่ ใช่ แก้ ที่ปลายเหตุ ไม่เช่นนั้นก็อาจจะไม่สามารถแก้ปัญหานั้นได้ ดังนั้นปัญหาหลักๆ ที่ได้กล่าว มานั้นมนุษย์ต้องยอมรับในปัญหาเมื่อจะพัฒนาสิ่งต่างๆ ให้ทันสมัยและเจริญก้าวหน้าแล้ว ถ้าไม่อยากที่จะให้สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมตามลงไปก็จะต้องรู้จักหาแนวทางในการอนุรักษ์ และแก้ไขทรัพยากรเหล่านั้นควบคู่ไปพร้อมๆ กันด้วย แนวทางการแก้ไขปัญหานั้นคือ ดังนี้ ปัญหาที่ต้องตัดไม้ทาลายป่าเพื่อที่จะต้องนาไม้มาก่อสร้างบ้านเรือนหรือตัดไม้ เพื่อที่จะใช้สถานที่นั้นเป็นที่ตั้งของอาคารต่างๆ ก็ควรที่จะปลูกต้นไม้ทดแทนขึ้นมาให้ มากกว่าจานวนที่ตัดใช้ไป เพื่อที่จะได้อนุรักษ์เอาไว้ใช้ต่อๆ ไปในอนาคต ดังโครงการ ๑๖๓

๑ ล้านกล้าถวายพ่อ เป็นต้น สัตว์ตามธรรมชาติที่ใกล้จะสูญพันธุ์ไปก็ไม่ควรที่จะไปล่า ควรช่วยกันดูแลอนุรักษ์ให้ดีให้เป็น ดังสัตว์ป่าสงวนและสัตว์ป่าคุ้มครอง เพื่อที่จะให้ คนรุ่นหลังๆ มีโอกาสที่จะได้เห็นและศึกษาเพื่อประโยชน์ทางด้านความรู้ต่อๆ ไป ส่วน ทางด้ านมลพิ ษทางน้ านั้ นก็ ค วรที่ จะช่ ว ยกั น ทิ้ งขยะให้ ลงถั งไม่ ควรทิ้ งลงไปในน้ าและ ช่วยกันสอดส่ องดูแ ลว่ าโรงงานใดที่ ป ล่ อยน้ าเสี ย เกิ น กว่า ก าหนด ก็ ใ ห้ แจ้ ง ผู้ ที่มี ส่ว น เกี่ยวข้องเพื่อที่จะได้ดาเนินคดีตามกฎหมายต่อไป มลพิษทางอากาศที่เกิดจากการ เผาขยะ เช่น พลาสติก ยาง โฟม ก็แก้โดยการแยกขยะก่อนทิ้ง เพื่อที่จะได้นาขยะ เหล่านั้นกลับมา Recycle เพื่อนามาใช้ได้อีกครั้งหนึ่ง ส่วนสิ่งที่ยังใช้ได้อยู่ก็ควรที่จะนา กลับมาใช้อีกครั้งหนึ่ง เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุด ดังโครงการ ๔R ได้แก่ Recycle Reduce Reuse และ Repair ปัญหาสาคัญที่จานวนการใช้ยานพาหนะเป็นจานวนมากทุกๆ วัน วิธีแก้ไขก็คือ การใช้ นโยบายทางเดี ยวกั นก็ ไปด้ วยกั น และใช้ วิ ธี การโดยสารรถสาธารณะก็ จะช่ ว ยลด ปริมาณลดยนต์ลงได้มาก ทาให้มลพิษทางอากาศลดลง และอีกวิธีหนึ่งก็คือ การปลูกต้นไม้ เพราะต้นไม้มีส่วนช่วยในการดูดซับแก๊สที่จะทาให้เกิดมลพิษทางอากาศแล้ว เปลี่ยนให้เป็น แก๊สบริสุทธิ์ได้ ถ้าสามารถทาสองวิธีที่กล่าวมานี้ได้ก็จะเป็นทางหนึ่งที่จะช่วยลดปัญหา ภาวะโลกร้อนได้อีกทางหนึ่งเลยทีเดียว และสิ่งสาคัญที่จะช่วยให้ทรัพยากรบนโลกใบนี้เสื่อม โทรมได้น้อยที่สุดนั่นก็คือ “ความพอเพียง” ถ้าเรารู้จักคาว่าพอเพียง ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ อย่า งพอเพีย ง และเพีย งพอกับตั วเองจะทาสิ่งใดก็ไ ด้ขอเพีย งแค่ต้อ งรู้จั กพอเพีย งไม่ รบกวนผู้อื่นและจะต้องไม่กระทาสิ่งต่างๆ ที่กระทบต่อส่วนรวม ใช้ประโยชน์จากสิ่งต่างๆ ที่ มีอยู่ให้ได้มากที่สุด การเสื่ อ มโทรมลงของสิ่ ง แวดล้ อ มเกิ ดขึ้ น มาได้ก็ เ พราะน้ามื อ ของมนุ ษ ย์ เ อง เพราะความไม่รู้จักพอและความต้องการที่มีอยู่อย่างไม่จากัดของมนุษย์ ฉะนั้นแล้วในเมื่อ สิ่งแวดล้อมต่ำงๆ เสื่อมโทรมลงด้วยน้ำมือของมนุษย์ ดังนั้นผู้ที่จะแก้ไขให้ดีขึ้น มำได้ก็มีเพียงแค่มนุษย์เท่ำนั้น เพียงมนุษย์ทุกๆ คนเลิกเห็นแก่ตัวเองแล้วหันมาร่วม มือกันอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ดังตัวอย่างแนวทางการแก้ไขที่กล่าวไว้ข้างต้น เพียงเราทุกคน ร่วมมือกันโดยสองมือของเราเอง ถ้าเป็นคนคนหนึ่งทาอาจจะไม่เกิดผลแต่ถ้าหลายๆ คน ช่วยกั นทาแล้วล่ ะก็สิ่งแวดล้อมที่สวยงามบนโลกของเราใบนี้ก็จ ะคงคู่กับมนุษย์ ไปอี ก แสนนาน.

๑๖๔

คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ

โดย นำย จุฑำคภัสติ์ รัตนพันธ์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ โรงเรียนเบญจมราชูทิศ อาเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช

“ไทย”คือ แผ่นดินที่มี“อัตลักษณ์”และ “เอกลักษณ์” ของตัวเอง โดยเฉพาะ การมีชาติที่เป็นเอกราช มีศาสนา มีพระมหากษัตริย์ มีขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปะวัฒนธรรมและมีภาษาของตัวเอง ผูกพันร้อยเรียงเรื่องราวบนสายธารแห่งประวัติศาสตร์ อันยาวนานธารง “คุณค่าความเป็นไทย” และ “คุณค่าความเป็นคนไทย” แสดงให้ประจักษ์ ถึงความดี ความงาม และความจริงที่เกิดขึ้น ไม่สามารถนามาประมวลเป็นเงินตราได้ คุณค่าความเป็นไทยที่ข้าพเจ้าภาคภูมิใจ ประการแรก คือ การมี “สถำบัน ชำติ” เพียงคาว่า “ไทย” คาเดียวแต่ความหมายลึกซึ้งสัมผัสไปถึงห้วงจิตวิญญาณ เพราะ “ไทย” มีความหมายว่า อิสระไม่เป็นทาสและรักความสงบ อีกนัยหนึ่งคือ ความเป็นใหญ่ แผ่นดินไทยเป็น “แผ่นดินทอง” แผ่นดินที่มั่งคั่งมาตั้งแต่อดีตก่อนสมัยประวัติศาสตร์ ของชาติไทย อุดมไปด้วยทรัพยากรต่างๆ เป็น “อู่ข้าว อู่น้า” ที่สมบูรณ์ที่สุดในภาคพื้น เอเชียอุษาคเนย์ เกิดคากล่าว “ในน้ามีปลา ในนามีข้าว” ทาให้เป็นที่หมายปองของชาติ อื่นๆ และพยายามที่จะเข้าครองมาโดยตลอด กว่าไทยจะเป็น “ไท” ในวันนี้บรรพบุรุษต้อง “เสียเลือด เสียเนื้อ เสียชีวิต” เป็น “ชาติพลี” เพื่อปกป้องแผ่นดินจากผู้รุกราน กดขี่ข่มเหง ไว้ให้อนุชน “มีแผ่นดินเกิด มีแผ่นดินอยู่ มีแผ่นดินตาย” มีความสุขบนผืนแผ่นดินที่แลก มาด้ วยความยากลาบาก ก่ อให้ เกิ ดเรื่ องราวของวี รบุ รุ ษ วี รสตรี ผู้ สร้ างวี รกรรมอั นน่ า สรรเสริญ จารึกไว้บนหน้าประวัติศาสตร์ของชาติไทย ไม่เพียงแต่มีแผ่นดินเพื่อลูกหลานไทยอย่างเดียวไม่ว่าเชื้อชาติใด ศาสนาใด “หนีร้อนมาพึ่งเย็น” แผ่นดินไทยก็ “อ้าแขนรับ” ด้วยความยินดีเสมอมา ทาให้เกิดความ หลากหลายทางชาติพันธุ์ ขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปวัฒนธรรมที่ผสมกลมกลืนอยู่ บนแผ่นดินนี้ ทุกคนก็ยังได้ชื่อว่าเป็นเอกราช” และประกันความเป็น “ไท” ของ “ชาติไทย” ๑๖๕

นั่นคือ กำรมี “ภำษำไทย” เป็น “ภำษำประจำชำติ” เป็น “เอกราช ที่ดูได้ในภาษา” ทั้งภาษาพูดและภาษาเขียนที่ดารงความเป็นปัจเจก รวมถึง “ภาษาถิ่น” ด้วย ในโลกนี้มี ภาษาเป็นพันภาษา แต่ภาษาที่มีตัวอักษรใช้มีไม่ถึงร้อยภาษา แต่ภาษาไทยโชคดีที่มีทั้ง พยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ และตัวเลขไทยใช้มากว่าเจ็ดร้อยปี เห็นได้ว่าบางชาติที่ตกเป็น “เมืองขึ้น” ของชาติอื่นก็ต้องยอมรับเอาภาษาของชาติที่มีอิทธิพลเหนือกว่ามาใช้และตกเป็น “ทาสทางภาษา” อย่างน่าอดสู แม้ว่าได้ “ปลดแอก” จาก “ทาส” เป็นอิสระแล้วก็ตาม คุณค่าความเป็นไทยที่ข้าพเจ้าภาคภูมิ ใจประการที่สอง คือ การมี “สถำบัน ศำสนำ” ชาติดีเพราะมีศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของประชาชน อีกทั้งศาสนายัง เป็นเครื่องมือที่ทาให้เกิด “คุณธรรมและจริยธรรม” มีการถือศาสนาเป็น “จารีต” ของสังคม ศำสนำพุทธเป็นศำสนำประจำชำติไทย เป็นที่ยอมรับของนานาประเทศว่าเป็น “ดินแดน แห่งกาสาวพัสตร์” แต่คนไทยมีสิทธิเสรีภาพในการนับถือศาสนา เช่น ศาสนาพุทธ ศาสนา พราหมณ์ฮินดู ศาสนาซิกข์ ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ทาให้เกิดการประสานกลมกลืน กันในด้านศาสนา เช่น คากล่าวว่า “พุทธกับไสยเป็นของคู่กัน” เพราะ ชนชาติไทยนิยม เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาผสมกลมกลืนกับลัทธิศาสนาพราหมณ์ เพราะศาสนาพราหมณ์ ได้เผยแผ่เข้าสู่ดินแดนไทยก่อนพระพุทธศาสนา จึงทาให้มีพิธีพุทธและพิธีพราหมณ์ทั้งใน ราชสานัก และนอกราชสานัก เช่น ในพระราชพิธีสิบสองเดือน และเทศกาลต่างๆ เป็นต้น การนับถือศาสนาจะนับถือกันตามบรรพบุรุษหรือนับถือตามพระราชศรัทธาของ พระมหากษัตริย์ เช่น ในรัชสมัยพ่อขุนรามคาแหง แห่งกรุงสุโขทัยทรงอัญเชิญพุทธศาสนา ฝ่ายหินยานหรือฝ่ายเถรวาทลัทธิลังกาวงศ์จากนครศรีธรรมราชเข้ามาสู่อาณาจักรสุโขทัย พระองค์ทรงยึดมั่นในทางพระพุทธศาสนาเป็นที่ตั้ง จึงทาให้บรรดาข้าราชการและราษฎร พากั นยึ ดถื อเป็ นแบบตามพระเจ้าแผ่นดิ นไปด้ วย ดัง ปรากฏในศิ ลาจารึก “คนในเมื อง สุโขทัยนี้ มักทาน มักทรงศี ล มักโอยทานพ่ อขุนรามคาแหงเจ้าเมืองสุโขทัย ทั้งชาวแม่ ชาวเจ้ า ท่วยปั่ว ท่วยนาง ลูกเจ้า ลูกขุน ทั้งสิ้นทั้งหลาย ทั้งผู้ชาย ผู้ หญิง ฝูงท่วย ศรัทธาในพระพุทธศาสนาทรงศีลเมื่อพรรษาทุกคน” พ่อขุนรามคาแหงโปรดให้สร้าง “ขดารหินมนังษีลาบาตร” ในป่าตาลขึ้น เป็นแท่นที่ ประทับในการเสด็จออกขุนนาง เมื่อว่างจากการออกขุนนางก็ให้ใช้เป็น "อาสนสงฆ์" สาหรับ พระภิกษุที่ มีภูมิ ธรรม และมี พรรษาสู งระดับปู่ครู พระเถรานุเถระ ขึ้นนั่ งแสดงธรรมแก่ อุบาสก บรรดาชาวเมืองพากันถือศีลในวันพระ “พระยาเลอไท” ซึ่งเป็นราชโอรสของพ่อ ขุ นรามค าแหง ทรงมี ความเชื่ อในพระพุ ทธศาสนาตามแบบอย่ างพระราชบิ ดา ได้ น า แบบอย่างพระพุทธศาสนา "ลัทธิลังกาวงศ์" มาเผยแพร่เพิ่มเติมเป็นการปลูกฝังพุทธศาสนา แก่ชาวสุโขทัยให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น ๑๖๖

คุ ณค่ าความเป็ นไทยที่ ข้ าพเจ้ าภาคภู มิ ใจประการที่ สาม คื อ การมี “สถำบั น พระมหำกษั ตริ ย์ ” ดั่ ง มีค วามปรากฏในนิ ร าศท่ า ดิ น แดงว่ า “ตั้ ง ใจจะอุ ป ถั มภกยอยก พระพุทธศาสนา ป้องกันขอบขัณฑสีมารักษาประชาชนและมนตรี ” ชี้ให้เห็นถึงพระราช ปณิ ธ านที่ เ กี่ ย วเนื่ อ งด้ ว ยพระราชภาระของพระบาทสมเด็ จพระพุ ทธยอดฟ้ าจุ ฬาโลก มหาราช เพราะชาติจะดี ศาสนาจะดี อาณาประชาราษฎร์จะดีได้นั้นต้องมีพระมหากษัตริย์ เป็น “องค์อุปถัมภก” ในปัจจุบันมีการกาหนดพระราชสถานะของพระมหากษัตริย์ไทยไว้ แต่ละพระราชสถานะแฝงเร้นไปด้วยปรัชญาการเมืองการปกครองแบบไทยที่ไม่มีชาติใด เสมอเหมือนคือ “ทรงเป็นพระประมุข” ต้องแบกรับพระราชภาระซึ่งราษฎรตกทุกข์ได้ยาก มาบรรเทาแก้ไข ประหนึ่งบิดาและมารดาเลี้ยงดูบุตร “ทรงเป็นที่เคารพสักการะ” จากความ ศรั ทธาเลื่ อมใสในพระราชปณิ ธานและพระราชกรณี ยกิ จ “ทรงถู กละเมิ ดมิ ได้” ไม่ ว่ าทั้ ง ทางกายจริ ต วาจาจริ ต และมโนจริ ต “ทรงเป็ นพุ ทธมามกะและอั ค รศาสนู ปถั มภก” พระมหากษัตริย์ไทยต้องเป็นองค์อุปถัมภกทุกศาสนาไม่เฉพาะแต่ศาสนาพุทธ ทรงยึดหลัก ทศพิธราชธรรมและจักรวรรดิวัตร

ที่มา : http://www.chaoprayanews.com

ในการปกครองประเทศ “ทรงเป็นจอมทัพไทย” พระราชภาระข้อนี้เป็นที่ประจักษ์ มาตั้ ง แต่ อ ดี ต ยามใดที่มี ศึ ก สงครามหรื อ เหตุ ก ารณ์ อั นน าไปสู่ ก ารสู ญ เสีย “เอกราช” พระมหากษัตริย์ทรงปฏิบัติพระราชภาระนี้ด้วยพระปรีชาสามารถทั้งทุ่มเทพระวรกาย และพระสติปัญญาใน “การปกป้อง” และ “การกู้ชาติกู้แผ่นดิน” ทาให้รอดพ้นจากการเป็น “ทาส” บ้ า นเมื องเป็ น ปึ ก แผ่ น และร่ ม เย็ น ภายใต้ พระบรมโพธิ สมภารจวบจนปั จ จุ บั น กล่าวได้ว่า พระมหากษัตริย์คือผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ ยิ่งไปกว่านั้นคือ เป็นศูนย์รวม จิตใจแห่งความรักสามัคคีของคนไทยทั้งชาติ กล่าวได้ว่า คนไทยโชคดีที่สุดที่มี “สถาบัน พระมหากษัตริย์” ชาติที่มีเอกราชศาสนาที่เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ พระมหากษัตริย์ ๑๖๗

ที่ทรงเป็นทุ กสิ่ง ทุกอย่ างย่อ มเป็ นบ่อเกิดของขนบธรรมเนี ยม จารีตประเพณี ศิ ลปะวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ รวมไปถึงการใช้ภาษาไทยเป็นสิ่งที่แยกจากกันไม่ ออก เป็น “กระจก” สะท้อน “รากเหง้า” และจรรโลงคุณค่า “ความเป็นไทย” อันน่าภาคภูมิใจยิ่ง เช่น มารยาทไทย การเคารพผู้ที่มีอาวุโสกว่าโดยเฉพาะ “การไหว้” พร้อมกับ “ยิ้มสยาม” สมกับคากล่าว “สยามเมืองยิ้ม” เพราะบ้านเมืองดีมีสุขจึงทาให้ราษฎรมีรอยยิ้มอันอิ่มเอม จารีตประเพณีและเทศกาลต่างๆ ล้วนมาจากศาสนาทั้งสิ้น ศิลปะทุกแขนงเป็น สิ่งที่บ่งบอกความอลังการของศิลปะไทย ทั้งจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม ปรากฏในรูปแบบ “วัง วัด บ้าน” ทั้งที่เป็นโบราณสถานและโบราณวัตถุ ไม่เว้นแม้กระทั่ง ศิลปะในอาหารผัก ผลไม้ ดอกไม้ก็มีการประดิดประดอยละเมียดละไม มีผ้าไทยที่ผลิต อย่างประณีตทุกขั้นตอนด้วยมือ ดนตรีและนาฏศิลป์ ก็ปรากฏว่าเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่ ครั้งสุโขทัยดังในศิลาจารึกว่า “เสียงพาทย์ เสียงพิณ เสียงเลื่อน เสียงขับ ใครจักมักเล่น เล่น ใครจักมักหัว หัว ใครจักมักเลื่อน เลื่อน” เรามี “โขน” เป็นนาฏศิลป์ชั้นสูงมี “ศิลปะ ประจาถิ่นศิลปินประจาภาค” เช่น มโนราห์ของภาคใต้ ฟ้อนของภาคเหนือเซิ้งของภาค อีสาน ราของภาคกลาง มีเรื่องราวเกี่ยวกับชาติ ศาสน์ กษัตริย์ บันทึกไว้ในหลักฐานทาง ประวัติศาสตร์ อีกทั้งความมีระดับและระเบียบแบบแผนของภาษาจนกลายเป็นคาราชา ศัพท์ รวมไปถึงคาสุภาพมีการร้อยเรียงภาษาที่งดงาม สละสลวยเป็น “วรรณคดี” อัน ทรงคุณค่าทั้งวรรณคดีศาสนาวรรณคดียอพระเกียรติพระมหากษัตริย์ วรรณคดีการละคร วรรณคดีสะท้อนอารมณ์ เช่น นิราศ เป็นมันสมองของ “กวี” แท้ๆ คุณค่าความเป็นไทยที่ สาคัญที่สุดคือการดารงชีวิตและใช้วิถีชี วิตแบบไทย เช่น การมีความสัมพันธ์ฉันท์พี่น้อง พึ่งพาอิงอาศัย ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน มีสุขร่วมเสพ มีทุกข์ร่วมต้าน ไม่มีสิ่งใดชุ่มชื่นไป กว่า “น้าใจไทย” จริงใจใสบริสุทธิ์ ทั้งหมดนี้เป็น“วัฒนธรรมไทย” หรือสิ่งที่เจริญแบบไทย ด้ ว ยการสร้ า งสรรค์ สั่ ง สมเป็ น “อารยธรรม” และ“มรดก” ตกทอดกั น มาจากรุ่ น สู่ รุ่ น ทรงคุณค่า “เหนือกาลเวลา” ยังความภาคภูมิใจมาสู่ชาวไทยและไม่มีชาติใดเสมอเหมือน อีกแล้ว “คุณค่าแห่งความเป็นไทยและคุณค่าแห่งความเป็นคนไทย คือ ปัจจั ย สาคัญยิ่งที่จะดารงความเป็นชาติดารงความมั่นคงของชาติ ดารงความเป็นไทยที่ สมบูรณ์”

“ไทยเป็นไทมี “ชาติ ศาสน์กษัตริย์” “เอกราช” ชัดพินิจได้ใน“ภาษา” “วัฒนธรรม” สืบทอดตลอดมา คือ “คุณค่าความเป็นไทยใจภาคภูมิ”

๑๖๘

คุณค่ำควำมเป็นไทยที่ข้ำพเจ้ำภูมิใจ

โดย เด็กหญิง พิมพลอย ชิระธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ โรงเรียนสาธิต มศว.ปทุมวัน กรุงเทพมหานคร

“ผู้ที่จะรักษำควำมเป็นไทยได้มนั่ คงที่สุด ดีและเหมำะสมที่สุด ไม่มีใครอื่น นอกจำกคนไทย เพรำะฉะนั้นไม่ว่ำจะอยู่ ณ แห่งใด คนไทยมีหน้ำที่ต้องรักษำ ควำมเป็นไทยไว้เสมอ” ความตอนหนึ่งของพระราชดารัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานแก่สมาคมนักเรียนไทยในประเทศญี่ปุ่น จากพระราชดารัสนี้แสดงให้เห็นถึง ความสาคัญของคนไทยที่เป็นกาลังสาคัญที่สุดในการรักษาเอกลักษณ์ความเป็นไทย ที่ควร ภูมิใจเป็นอย่างยิ่งจากการสืบทอดจากบรรพบุรุษมาจนถึงปัจจุบัน คาว่า “ความเป็นไทย” ก็คือความอิสระไม่เป็นทาสใคร มีสิทธิเสรีภาพทั้งทางกายและใจ เป็นมรดกที่น่าภูมิใจเป็น อย่างมากสาหรับคนไทย เราสามารถกล่าวได้อย่างเต็มภาคภูมิว่า “เรำคือคนไทย เกิดบน แผ่นดินไทยและมีควำมเป็นไทยอย่ำงแท้จริง” ความเป็นไทยเป็นคุณค่าทางกายและ จิตใจอย่างหนึ่ง ซึ่งทาให้เรารู้สึกภาคภูมิใจได้ทุกเมื่อ เมื่อกล่าวถึง “คุณค่าความเป็นไทย” คาว่า “ความเป็นไทย” นั้นมีองค์ประกอบ โดยรวมหลายประการ มีคาถามเกิดขึ้นว่า อะไรคือความเป็นไทยและความเป็นไทยอยู่ที่ อะไร ซึ่งคาตอบที่ได้ก็หลากหลายแตกต่างกันไปตามมุมมองแต่ละคน บ้างว่าอยู่ที่คน ไทย อยู่ที่ประเทศไทย อยู่ที่สามสถาบันหลักของไทย อยู่ที่เอกลักษณ์ของไทย มีชีวิตที่ เรียบง่ายพอเพียง ซึ่งความเป็นไทยนั้นครอบคลุมหลากหลายคาจากัดความ แต่สาหรับ ข้าพเจ้าคิดว่าความเป็นไทยกล่าวโดยรวมเป็นหลักคือ ความเป็นอิสระทางกายและจิตใจ ข้าพเจ้าเป็นคนไทยคนหนึ่ง เมื่อกล่าวถึง “ความเป็นไทย” จะนึกถึงสิ่งดีงามหลายๆ อย่าง ทั้งวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงาม เอกลักษณ์ต่างๆ ศิลปะหรืออื่นๆ ซึ่งเป็นผลมาจากความ เป็นไทย ความเป็นอิสระของเรานั่นเอง เพียงนึกถึงสิ่งเหล่านี้ ก็จะก่อให้เกิดความรู้สึก ภูมิใจเป็นอย่างมาก โดยความเป็นไทยที่ข้าพเจ้ารู้สึกภูมิใจนั้นก็มีหลายประการรวมทั้ง “วั ฒ นธรรม” ประเทศไทยเป็ น ชาติ ที่ มี วั ฒ นธรรมประเพณี ที่ ดี ง ามมาแต่ โ บราณกาล ๑๖๙

มี ขึ้ น และปฏิ บั ติ สื บต่ อกั นมาตั้ งแต่ บรรพบุ รุ ษ ในด้ านต่ างๆ บ้ างก็ ได้ รั บอิ ทธิ พลมาจาก ต่างประเทศ จากการติดต่อค้าขาย ผสมผสานจนก่อเกิดเป็นวัฒนธรรมไทย ไม่ว่าจะเป็น “การไหว้” ซึ่งข้าพเจ้าคิดว่าเป็นการแสดงความเคารพที่สวยงาม แสดงความเคารพด้วยใจ อ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่ ทุกครั้งที่ข้าพเจ้าพนมมือแล้ว น้อมศีรษะลงไหว้ ข้าพเจ้ารู้สึกได้ถึง ความเป็นไทยไม่มีชาติอื่นใดๆ ในโลกที่ใช้ การไหว้เป็นการแสดงความเคารพ เป็นหนึ่งใน วัฒนธรรมที่ข้าพเจ้าภูมิใจเป็นอย่างมาก ส่วนทางด้านประเพณีของไทย เช่น ลอยกระทง สงกรานต์ เข้าพรรษา ออกพรรษา เป็นต้น “ประเพณีสงกรานต์ ” เป็นประเพณีที่ข้าพเจ้าประทับใจมีชาวต่างชาติ จานวนมากให้ความสนใจกับประเพณีนี้ ซึ่งให้ความสนุกสนาน เพลิดเพลิน มีมิตรภาพใหม่ ที่ดี สร้างความสามัคคี โดยเหตุผลหลักที่ข้าพเจ้าประทับใจคือ เป็นวันสาคัญที่เปิดโอกาส ให้ลูกหลานได้มีโอกาสรดน้าดาหัวผู้ใหญ่ เป็นโอกาสที่จะได้พบปะพูดคุยกันระหว่างญาติ พี่น้อง ถามไถ่ทุกข์สุขซึ่งกันและกัน เป็นประเพณีที่ดีงามมากเหมาะแก่การสืบสานให้คงอยู่ ตลอดไป จะเห็ นได้ ว่าคุ ณค่ าความเป็ นไทยด้ านวั ฒนธรรมประเพณี นั้นเป็นสิ่ งที่ ดี ไม่ ว่ า จะเป็นการไหว้ ประเพณีสงกรานต์ หรืออื่นๆ ล้วนเป็นสิ่งที่ข้าพเจ้าประทับใจแล้วตั้งใจที่จะ สืบสานให้คงอยู่คู่ความเป็นไทย

ในโลกนี้มีอะไรเป็นไทยแท้ ของไทยแน่นั้นหรือคือภำษำ ทั้งคนมี คนจนแต่ ต้นมำ ใช้ภำษำไทยทั่วทุกตัวคน” จากกลอนสุภาพบทนี้ข้าพเจ้าจาได้ว่าคุณครูเคยให้ ท่ องตอนอยู่ ชั้ นประถมศึ กษาปี ที่ ๔ ใจความแสดงถึ ง เอกลั ก ษณ์ ที่ ส าคั ญของไทย คื อ “ภาษาไทย” ซึ่ งมี มาตั้งแต่ สมั ยพ่ อขุ นรามคาแหงมหาราช พระองค์ทรงประดิ ษฐ์ ขึ้นเป็ น เอกลักษณ์หนึ่งน่าภาคภูมิใจ มิฉะนั้นเราคงไม่มีโอกาสได้สื่อสารด้วยการเขียนด้วยภาษา ประจาชาติของเราเอง รวมทั้ งในเรื่องการพูดจา เสน่ห์ในภาษาพูดของไทยนั้นคือ มีคา หลายระดับทั้งกับบุคคลเสมอกัน ผู้ใหญ่ พระสงฆ์ พระราชวงศ์และพระมหากษัตริ ย์ ๑๗๐

เพื่อแสดงถึงความเคารพและความสุภาพเรียบร้อย “ค่ะ/ครับ” ก็เป็นอีกหนึ่งเสน่ห์ในการ เจรจาของคนไทย ซึ่งภาษาอื่นใดในโลกนี้ ไม่มีสิ่งที่น่าภาคภูมิใจเช่นนี้ ดังนั้นภาษาไทย จึงเป็นอีกหนึ่งในความภาคภูมิใจของข้าพเจ้าเป็นเครื่องมือแสดงความเป็นไทยแท้ได้อย่าง ชัดเจน หาชาติใดในโลกเสมอเหมือนได้ยาก ในด้านของ “ภูมิปัญญาไทย” นั้น บรรพบุรุษของเราได้สร้างสรรค์ พัฒนาจนเกิด สิ่ งที่ ดี ในเวลาต่ อมามี หลายๆ ด้ าน ทุ กด้ านล้ วนก่ อให้ เกิ ดประโยชน์ น าไปใช้ ได้ ในชี วิ ต ประจาวันทางด้านอาหาร “กุ้ง ตะไคร้ พริกขี้หนู ใบมะกรูด” เป็นวัตถุดิบที่หาได้ง่ายตาม ท้ องถิ่ นของไทย เมื่ อกล่ าวถึ งสิ่ งเหล่ านี้ ทุ กคนทราบได้ ทั นที ว่ าเป็ นส่ วนประกอบของ อาหารขึ้นชื่อประจาชาติไทย คือ “ต้มยากุ้ง” ด้วยรสเผ็ดของพริกขี้หนูผสมผสานอย่างลงตัว กับรสของเครื่องปรุงและพืชสมุนไพรต่างๆ ของต้มยาทาให้ได้รสชาติอร่อยลงตัว ทาให้ รายการอาหารนี้เป็นที่นิยมและชื่นชอบของคนไทยและต่างชาติ เป็นความปรารถนาของ ชาวต่างชาติที่จะได้รับประทานอาหารชนิดนี้ ซึ่งนอกจากจะอร่อยแล้วยังมีประโยชน์ต่อ ร่างกาย เนื่องจากมีพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณที่เป็นประโยชน์ อาทิเช่น ตะไคร้ช่วยแก้ ท้องอื ดท้ องเฟ้ อ ใบมะกรู ดก็ เช่ นเดี ยวกั นและยั งช่ วยขั บเลื อดลมท าให้ รู้ สึกผ่ อนคลาย เป็นต้น กล่าวได้ว่าอาหารไทยชนิดนี้ให้ทั้งความอร่อยและคุณค่ามีประโยชน์ แสดงถึง “ภูมิปัญญา” ของคนไทยอย่างแท้จริง “ดนตรีไทย” ก็เป็นอีกหนึ่งศิลปะที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนไทยที่สร้างสรรค์ขึ้น เพื่อผ่อนคลายและเพื่อความบันเทิง ข้าพเจ้าเป็นคนหนึ่งที่ ร่วมสืบสานภูมิปัญญานี้โดย การเรียนและเล่นดนตรีไทย คือ ซออู้ ซอด้วง ระนาดทุ้มและฆ้องวงเล็ก เครื่องดนตรีไทย ทุกชนิดให้ความไพเราะและให้ความเพลิดเพลิน เมื่อบรรเลงเพลงไทยเดิม ดนตรีไทยจะ สร้างความประทับใจให้กับผู้ที่ได้รับฟังอย่างแน่นอน อีกทั้งเมื่อบรรเลงร่วมกับดนตรีสากล แล้วก็เข้ากันได้เป็นอย่างดี ดนตรีของไทยจึงเป็นอีกหนึ่งความประทับใจของข้าพเจ้าและ ตั้งใจจะสืบสานสิ่งที่น่าภูมิใจนี้ให้คงอยู่ตลอดไป “สยำมเมืองยิ้ม” ชื่ อแห่ งความภู มิใจนี้ประเทศไทยได้ รับมาจากรอยยิ้มของ คนไทยที่แฝงไปด้วยมิตรภาพจนได้รับสมญานามนี้ อีกทั้งคนไทยยังมีชีวิตความเป็นอยู่ อย่างเรียบง่าย มีความพอเพียงตามแนวพระราชดาริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ให้พอมีพอกินตามกาลังของตนเอง รวมถึงกิริยามารยาทของคนไทยที่มีความงดงามทั้ง การพูดจา การกราบไหว้ การปฏิ บัติตนต่ อบุ คคลต่างๆ เป็นต้น ทุ กสิ่ งล้ วนแสดงถึ ง คุณค่าความเป็นไทย เป็นสิ่งที่ข้าพเจ้าเป็นคนไทยเป็นเยาวชนไทยคนหนึ่งที่มีความภูมิใจ ดีงามยากแก่การบรรยายใน “คุณค่าความเป็นไทย” เป็นอย่างมาก ความเป็นไทยทาให้ ประเทศไทยของเราอยู่ได้ด้วยความดีงาม อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ข้าพเจ้าเป็นคนหนึ่ง ที่ตระหนักถึงปัญหาเกี่ยวกับความเป็นไทยที่เริ่มเลือนหายในปัจจุบันจากการรับวัฒนธรรม ๑๗๑

ใหม่ๆ ของต่างชาติ ข้าพเจ้าจึงเห็นถึงความสาคัญของการรักษาคุณค่าความเป็นไทย โดย การปฏิบั ติตามขนบธรรมเนียมประเพณีวั ฒนธรรมที่ดี งามของไทย ร่วมประเพณีต่ างๆ อยู่เสมอ มีกิริยามารยาทที่ดี พูดจาสุภาพ ใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้อง สืบสานโดยการเล่น ดนตรีไทย เป็นต้น ข้าพเจ้าคิดว่า “คุณค่าความเป็นไทย” ในทุกๆ ด้านนั้นเกิดมีขึ้นได้จากการที่ ประเทศไทยของเราเป็น “ไทย” คือ เป็นอิสระ เพียงกล่าวถึงชื่อประเทศของเราก็รู้สึกถึง ความภาคภูมิใจ และขอบคุณในความเสียสละของบรรพบุรุษที่สละเลือดเนื้อเพื่อแผ่นดิน ไทย จึ ง ท าให้ เ กิ ด ความเป็ น ไทยขึ้ น ต่ า งกั บ บางชาติ ที่ ไ ม่ มี แ ม้ ภ าษาเป็ น ของตนเอง ข้าพเจ้าจึงพยายามชักชวนบุคคลต่างๆ ทั้งครอบครัวและเพื่อนๆ ให้เห็นถึงความสาคัญ ของความเป็นไทยโดยยึดหลัก “ผู้ที่อนุรักษ์คุณค่าความเป็นไทยได้ดีที่สุดก็คือ คนไทย” ข้าพเจ้าจึงอยากเชิญชวนให้คนไทยทุกคนให้ความสาคัญกับคุณค่าความเป็นไทย ร่วม อนุรักษ์และสืบสานรักษาไว้ซึ่งความเป็นไทย “ถ้าเราร่วมใจกันรักษาและพัฒนาความ เป็น ไทยเอาไว้ ความเป็นไทยนั้นก็จะอยู่คู่กับเราและมีการพัฒนาเจริญก้ าวหน้าไป หาก เปรียบความเป็นไทยเหมือนต้นไม้ เราก็ควรดูแลรักษาเป็นอย่างดี รดน้าให้แสงแดดและ ปุ๋ยก็จะทาให้ต้นไม้นั้นเจริญงอกงามแผ่กิ่งก้านสาขาต่อไป” สุดท้ายนี้ข้าพเจ้าอยากบอกว่า ข้าพเจ้ารู้สึกภาคภูมิใจในคุณค่าความเป็นไทยเป็นอย่างมาก และจะเป็นส่วนหนึ่งในการให้ น้า ให้ปุ๋ยและแสงแดด เพื่อให้ “คุณค่าความเป็นไทย” เจริญงอกงามต่อไป ข้าพเจ้าอยาก บอกว่า

คุณ...ค่าความเป็นไทย ค่ำ...วัฒนธรรมไหว้วันทา ควำม...ดีมใี นจิต

เหนือสิ่งใดในโลกา อีกภาษาเกินจานรรจ์ เติมชีวิตให้สุขสันต์

เป็นไทย...ร่วมใจกัน

เร่งสืบสาน “ความเป็นไทย”

๑๗๒

มหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงได้รับการสถาปนาเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐ ตามพระราชบัญญัติจัดตั้ง เมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๑ โดยมี สถานภาพเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐที่มิใช่ส่วนราชการ การดาเนินการด้านต่างๆ ได้มีการพัฒนามาเป็นลาดับด้วยความมั่นคงและมีคุณภาพ จวบจนถึงวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๗ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ได้ทรงมี พระมหา กรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดาเนินแทนพระองค์ประกอบพิธีเปิดมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง พิธี เปิดศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร และพระราชทานปริญญาบัตรแก่ ผู้สาเร็จการศึกษาประจาปีการศึกษา ๒๕๔๕ ยังความปลื้มปิติสานึกในพระ มหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น ปณิธำน สืบสานพระราชปณิธานของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในการ “ปลูกป่ำ สร้ำงคน” โดยมุ่ง “สร้ำงคน สร้ำงควำมรู้ สร้ำงคุณภำพ และสร้ำงคุณธรรม” ๑๗๓

วิสัยทัศน์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงจะเป็นมหาวิทยาลัยขนาดกลางที่มี คุณภาพและมาตรฐานการศึกษาในระดับสากล มีความเป็นเลิศในศิลปะและ วิทยาการสาขาต่างๆ เพื่อเป็นแหล่งผลิตและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพ ของประเทศและอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้าโขง รวมทั้งเป็นแหล่งสร้างสมและพัฒนา องค์ความรู้ในด้านต่างๆ ควบคู่กันไปกับการนาองค์ความรู้ในมหาวิทยาลัยออก ไปสู่การประยุกต์ใช้ในสังคมและภาคอุตสาหกรรมของประเทศ ในขณะเดียวกัน ก็มุ่งเน้นการศึกษาและพัฒนาศิลปวัฒนธรรมของชาติ พันธกิจ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงเป็นสถาบันอุดมศึกษาในกากับ ของรัฐตาม พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง พ.ศ. ๒๕๔๑ มีฐานะเป็น นิ ติ บุ ค คล ที่ มี พั น ธกิ จ หลั ก ที่ ส าคั ญ ของความเป็ น สถาบั น อุ ด มศึ ก ษา ๔ ประการ คือ ๑. การผลิตบัณฑิต ๒. การวิจัย ๓. การบริการวิชาการแก่สังคม ๔. การทานุบารุงศิลปวัฒนธรรมและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

๑๗๔

เยำวชนกับกำรพัฒนำประเทศ

โดย รองศำสตรำจำรย์ ดร. วันชัย ศิริชนะ อธิกำรบดีผู้ก่อตั้งมหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง

สวัสดี ว่าที่บัณฑิตใหม่มีความรู้สึกที่แตกต่างจากการพบกันครั้งแรก อย่างเป็นทางการคืองานไหว้ครู เมื่อ ๔ ปีที่ผ่านมา และได้ให้โอวาทว่าขอให้ นั ก ศึ ก ษาประสบความส าเร็ จ ในการศึ ก ษาเล่ า เรี ย นและกระท าตั ว ให้ เ ป็ น ประโยชน์ต่อบ้านเมือง และความรู้สึกในวันนี้คือ ความรู้สึกยินดีที่ทุกคนฝันฝ่า จนจบการศึกษา คนที่เข้ามาเรียนบางคนเกิดการลังเลว่าจะเรียนได้หรือไม่ บางคนก็เกิด ความวิ ตกกั งวลแต่ คนที่ไม่มีแรงวิตกกั งวลนั้ น แต่ จะมีแรงผลั กดันบางอย่าง ความกลั วที่จะจบ ความกลั วที่จะไม่ส าเร็จ นั้น ทาให้เกิดความคิ ดที่ต้องขยั น ต้องเอาใจใส่ มันก็เป็นแรงผลักดันที่ทาให้ประสบความสาเร็จ แต่ซึ่งบางคนไม่ได้ ใช้ความกลัวให้เป็นประโยชน์ก็คือ กลัวแล้วก็เลิก บางคนแวะพักกลางทาง ก็ไม่ ส าเร็ จ เพราะฉะนั้ นเมื่ อ ส าเร็ จการศึ กษาเมื่ อ เจอปั ญ หาในอนาคต เมื่ อ พบ อุปสรรคในการทางานจะเป็นแรงผลักดันที่จะทางานให้สาเร็จต่อไป เมื่อเรามองย้อนหลัง เมื่อ ๔ ปีที่แล้ว มหาวิทยาลัยยังไม่เจริญเติบโต เท่าวันนี้ และเมื่อ ๔ ที่แล้วกับ ๔ ปีในวันนี้ จะพบมหาวิทยาลัยที่เติบโตสูงสุดใน ประเทศไทยและเป็นที่ยอมรับของคนทั่วไป



โอวาทแก่นักศึกษาในพิธีเปิดงานปัจฉิมนิเทศ วันเสาร์ที่ ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๑

๑๗๕

ความเป็นมหาวิทยาลัยในพระนาม ทาให้ทุกคนภาคภูมิใจและเราต้อง มีความภาคภูมิใจในมหาวิทยาลัยและจะเป็นแรงผลักดันที่ทาให้ประสบความ สาเร็จ ทาให้เรามีกาลังใจ มั่นใจในการทางาน อยากให้ทุกคนภาคภูมิใจในมหาวิทยาลัยที่ทาให้เราเป็นคนดี ความ รู้สึกที่จะรับใช้สังคม ประเทศชาติ รับใช้ราชวงศ์ ที่บอกแบบนี้คืออยากให้รู้ว่า มหาวิทยาลัยแห่งนี้มุ่งมั่นที่ จะทาให้คนที่อยู่ในนี้เป็นคนดี เป็นมหาวิทยาลัยที่ สามารถภาคภูมิใจและจบออกไปอย่างมีคุณค่า ซึ่งที่ผ่ำนมำเรำจะนำ คำว่ำ SOTUS มำใช้ คือ S - Seniority คือ กำรเคำรพผู้อำวุโสกว่ำ เช่น ความเป็นรุ่นพี่แล้ว เมื่อเราเคารพรุ่นพี่ รุ่นน้อง จะเกิดความรักความ ผูกพัน O - Order

คือ ควำมมีระเบียบวินัย ไม่ว่าจะอยู่ในมหาวิทยาลัย หรื ออยู่ ภายนอก ต้ องมี การเคารพกฎเกณฑ์ ของ สังคม ความมีระเบียบวินัยเป็นเรื่องสาคัญ

T - Tradition คือ เป็นประเพณี มหาวิทยาลัยสอนให้รู้จักประเพณี ของมหาวิทยาลัย รู้จักประเพณีของมหาวิทยาลัย และต้องไปศึกษาประเพณีต่างๆ ของที่ทางาน U - Unity

คือ ควำมสำมั ค คี ในแวดวงของชาวมหาวิ ทยาลั ย แม่ฟ้าหลวง ให้ทุกคนรักใคร่ในมหาวิทยาลัย เช่น การทางานร่วมกันภายในมหาวิทยาลัย มีกิจกรรม ร่วมกัน อย่าไปยึดมั่นถือมั่นในเรื่องที่ไม่ดี อย่าไป อยู่กับกลุ่มที่เป็นอันตราย

๑๗๖

S - Spirit

คือ ควำมมีน้ำใจ เจอใครก็ช่างยกมือไหว้ และมีน้าใจ ต่อผู้อื่นและข้อดีของนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง คื อ การที่เ ราพบกับคนอื่น ๆ ก็ยกมือ ไหว้ ซึ่ ง ท าให้ ผู้ ที่ พ บเห็ น นั้ น มองว่ า นั ก ศึ ก ษาของ มหาวิทยาลัยเป็นเด็กที่มีสัมมาคารวะ เมื่อเราไป อยู่ในที่ทางาน ต้องมีน้าใจและมีสัมมาคารวะ คือ ช่ว ยงาน ขัน อาสาในที่ท างานที่ เ ราช่ ว ยได้ เรา ต้องแสดงน้าใจในที่ทางาน

มีเพิ่ม อีก ๓ คำ คือ ขยัน ขอให้ท่องไว้ในใจเสมอว่าเราต้องขยัน ถึงแม้ว่าเราไม่เก่งกว่าคน อื่น แต่เราต้องขยันกว่าคนอื่น แต่อย่าโง่แล้วขยัน พวกนี้เป็นพวกที่อันตราย ขวนขวำย หาความรู้ใส่ตัวมากกว่า คือ ไม่มีมหาวิทยาลัยใดในโลกที่ สอนคนให้ไปทางานในแต่ละแห่งในทันที คือ เราต้องขวนขวาย เรียนรู้ ศึกษา ในการทางาน ขันอำสำ ขันอาสาไปช่วยในที่ทางาน ทางานอย่างไม่ท้อแท้ และเพิ่มเติม อีก ๒ ข้อคือ ควำมซื่อสัตย์ ในที่ทางาน ควำมจงรักภักดี ต่อชาติบ้านเมือง ชาติ ศาสนาและราชวงศ์ และถือ เป็ น หน้ า ที่ ที่ เ ราทั้ ง หลายและสิ่ ง ที่ อ ยากฝากอี ก สิ่ ง หนึ่ ง คื อ พวกเราต้ อ ง คานึงถึงประโยชน์ส่วนมากกว่าประโยชน์ส่วนตน เมื่อจบไปแล้วอยากให้ทุกคนนาเอา SOTUS ไปใช้ได้ร่วมกับ ๓ ข และ ควำมซื่อสัตย์ ควำมจงรักภักดี สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ประสบความสาเร็จได้

๑๗๗

ในช่วงที่ไปฝึกงำนที่ผ่ำนมำพบว่ำได้มีกรณีศึกษำ ๑. พบว่ ามี นั ก ศึ ก ษาประพฤติ ตั ว ที่ ไม่ เหมาะสม เช่ น ใส่ เสื้ อตั วเล็ ก กระโปรงสั้ น รองเท้ าส้ นสู ง และได้ มี บริ ษั ทที่ ไปฝึ กงานได้ สอนและว่ ากล่ าว ตักเตือนว่า คนที่มีปัญญาไม่จาเป็นต้องขายเนื้อหนังมังสา คนมีปัญญำขำย ควำมคิดขำยควำมสำมำรถ เมื่อเราแต่งตัวแฟชั่น ควรแต่งเวลาไปเที่ยว เมื่อ เวลาเราทางานควรแต่งตัวเรียบร้อย ตามระเบียบของบริษัท - คนที่มีสง่า คือ บุคลิกดี เดินตัวตรง แต่งกายดี ทุกคนย่อมมีสง่าได้ ถึงแม้ว่าจะอ้วน ผอม หรือมีสีผิว ขาว ดา ก็ตาม - แต่งกายที่เหมาะสมกับกาลเทศะ ให้เกียรติกับที่ทางานและสถานที่ ๒. ระหว่างการฝึกงานจะมีข้อบังคับเกี่ยวกับการใช้อินเตอร์เน็ต ก็ยังมี นักศึกษาบางคนแอบใช้อินเตอร์เน็ต ทางบริษัทได้ทาการตักเตือนและตัดระบบ อินเตอร์เน็ต ยังใช้มือถือพูดคุยในเวลาทางาน สังคมของการทางานเป็นสังคม ของการแข่งขัน ตัวอย่ำง บางบริษัท โดยทางบริษัทได้มอบหมายงานให้พนักงาน ๓ คน เพื่อไปดาเนินการติดต่อลูกค้า โดยที่ คนที่ ๑ เมื่อได้รับคาสั่งก็มีความกระตือรือร้น ขะมักเขม้น ที่จะ ทางานได้ เดิ นทางออกไปทันที โดยใช้ รถส่ วนตั วหรื อ รถเมล์ ก็ไม่ทราบ คนที่ ๒ เดินออกไปดูรถของบริษัทว่ามีออกไปหรือไม่ เมื่อตอน เช้าไม่มีรถออก ก็บอกว่าค่อยไปตอนบ่ายค่อยไป คนที่ ๓ เมื่อได้รับคาสั่งและอ่านแล้วพบว่างานที่สั่งไม่ได้เร่งด่วน เลยบอกกับตัวเองว่าพรุ่งนี้ค่อยไป

๑๗๘

โดยคนที่ ๑ ก็ น างานที่ เจ้านายสั่ งมาน าเสนอ ส่ วนคนที่ ๒ ยังไม่ ได้ ออกไปทาอะไรเลย และคนที่ ๓ บอกพรุ่งนี้ค่ อยไป กำรที่ เรำกระตือรื อร้ น ขะมักเขม้น เป็นสิ่งที่ทำให้เรำมีเสน่ห์ บางครั้งคนเราเมื่อไม่รู้ไม่ทราบอะไร ต้องขวนขวายหาความรู้ สอบถามข้อมูล หาข้อมูลเพิ่มเติม ในสิ่งที่เราต้องการที่ จะดาเนินการ เวลาไปท างานอย่าเรี ยกร้ องอะไรที่ ไม่ จาเป็ น บางคนชอบเรี ยกร้ อง เงินเดือน สวัสดิการ รถ แอร์ และอื่นๆ เพื่ออานวยความสะดวก เวลานายคิดอะไร สั่งอะไรให้เราทา เรามักจะสงสัยว่าทาไมถึงต้องสั่ง อย่างนั้น แต่จงจาไว้เสมอว่าเขาคิดอะไรอยู่ก็ไม่รู้ อย่าเพิ่งแย้ง แต่เราสามารถ เสนอข้อคิดเห็นได้ เพราะนายจะเป็นผู้รับผิดชอบในสิ่งที่เขาตัดสินใจออกไป ประสบกำรณ์ของท่ำนอธิกำรบดี เมื่อจบการศึกษาจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ไปสมัครงานที่บริษัท ปู นซี เ มนต์ ไ ทย ซึ่ ง ด าเนิ น การเปิ ด โรงงานผลิ ต ปุ๋ ย เคมี ที่ โ รงงานแม่ เ มาะ จ.ลาปาง และบริษัทได้รับเข้าทางาน โดยบอกเพียงให้ไปเป็นนายช่างที่โรงงาน เงินเดือนเริ่มต้น ๑,๘๐๐ บาท ผ่านการทดลองงาน ๓ เดือน ได้ปรับเงินเดือน เป็น ๓,๐๐๐ บาท เมื่อไปถึงแม่เมาะได้มีรุ่นพี่จุฬาขับรถมารับ ซึ่งจะเห็นได้ว่า ความผู กพั นระหว่างรุ่นพี่ รุ่นน้ องยังมีอยู่ พวกเราแม่ฟ้าหลวงก็เหมือนกันมี ความผูกพันระหว่างรุ่นพี่รุ่นน้อง โดยที่พักอยู่กลางป่า และได้พาไปที่ตลาด ซึ่งมี อยู่ ๓ ร้ าน บางครั้งคนเราเจอสภาพแบบนี้ ก็ คิ ดว่ าล าบาก โดยโรงงานที่ ไป ทางานเป็นโรงงานบดถ่านหินให้เป็นผงและนาไปเผา ทั้งๆ งานที่ไปทานั้นไม่มี ความรู้เลยก็ถูกนายช่างชาวเยอรมันดูถูก แต่ด้วยความไม่ท้อแท้ ได้ไปขอคู่มือ เกี่ยวกับเครื่องจักรและข้อมูลต่างๆ มาศึกษา โดยมีผู้ที่ทางานร่วมกัน อยู่ ๔๐ คน โดยเรียกเราว่านายช่าง ก็มีการสอบถามจากผู้ร่วมงาน บางครั้งก็โดนลอง ภูมิจากช่างคนอื่นๆ บางครั้งต้องย้อนถามบ้างเพื่อให้เขาบอกข้อมูลเบื้องต้น หลังจากทางานที่แม่เมาะได้สั กระยะได้มีการคิ ดหาหนทางขยับขยาย และได้ ทางานทีแ่ ม่เมาะเพียง ๒ เดือน ๑๗๙

โดยได้ย้ายมาอยู่ที่ กรุงเทพฯ และได้มาเป็นอาจารย์ที่จุฬ าลงกรณ์ และเมื่อได้เข้าไปทางานใหม่ ต้องขวนขวายหาความรู้ ขันอาสา ทางานแทน แสดงน้าใจต่อคนที่อยู่ในที่ทางาน และเมื่อมาเป็นอาจารย์ก็โดนอาจารย์รุ่นเก่าๆ ใช้ให้คุม Lab บางครั้งเราต้องขันอาสาไปซื้อข้าว ซื้อโอเลี้ยง เอารถไปล้าง พิมพ์ข้อสอบ โรเนียวข้อสอบ ก็ทาให้อาจารย์ผู้ใหญ่เกิดความรักละเอ็นดูเรา หางานให้เราทาตลอดและก็ได้ให้มาช่วยงานบริหารและได้มาช่วยจัดตั้งโรงพิมพ์ จุฬา ซึ่งไม่ได้มีความรู้เกี่ยวกับการพิมพ์เลย แต่เมื่อเขาสั่งให้ไปทาก็ต้องไปทา แต่ด้วยความอยากรู้ก็หาความรู้เพิ่มเติม บางครั้งช่วยงานลูกน้องทางานถึง ๒ ยาม เมื่องานไม่เสร็จก็ช่วยลูกน้องทางาน ทาให้เราได้ใจลูกน้อง ในชีวิตการ ทางานเราต้องเอาใจคน คนที่เป็นนายต้องเอาใจลู กน้องทั้งหมดทุกคน แต่ ลูกน้องเอาใจนายเพียงคนเดียวก็คือ ทางานตามที่นายสั่งให้ดีที่สุด แต่จะทาให้ ดีที่สุดนั้นอย่างไรก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ยึดถือและนามาปฏิบัติ ใช้ตลอดเวลาการทางาน และได้มาช่วยงานที่มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ได้เปิดการเรียนการสอนทางไกลก็มีปัญหาเรื่องสื่อการศึกษา เพราะนักศึกษา แสนคนไม่ มี เ อกสาร ได้ เ ข้ า ไปจั ดระบบเรื่อ งของเอกสารใช้ เ วลา ๓ เดื อ น นักศึกษาทุกคนมีหนังสือครบทุกคน แต่งานเสร็จได้เพราะอะไร คือเรามีพรรค พวกเยอะ งานที่จะเสร็จ งานที่จะดีต้องมีพวกมาก และการที่เราจะมีพวกมาก เราต้องมีน้าใจกับเขา เพื่อนแบ่งออกเป็น ๔ ประเภท คือ ๑. คนรู้จักกันทั่วไป พวกนี้ไม่นับว่าเราเป็นเพื่อน ๒. เพื่อนร่วมชั้นเรียนหรือเพื่อนร่วมรุ่น อันนี้ก็ถือว่าเป็นเพื่อน ๓. เพื่อนที่คบหาสนิทสนม จนกระทั่งช่วยเหลือกันได้ ๔. เพื่อนนิมิต อันนี้ถือว่าเป็นเพื่อนแท้ เธอก็ ต้ อ งมี ๔ ประเภทแน่นอน แต่ก่อ นที่เ ขาจะช่ว ยเรา เธอต้อ ง ช่วยเหลือเขาก่อน ต้องมีน้าใจให้เขา ความสัมพันธ์เป็นเรื่องที่สาคัญคือต้อง ต้องไปหาเขาบ้างคุยกันบ้าง ถึงแม้ว่าจะเป็นเพื่อนเรียนรุ่นเดียวกันแต่ไม่เคย ไปหา ไม่เคยคุยกันเลยอยู่มาวันหนึ่งไปขอความช่วยเหลือเขาใครก็ไม่ค่อย อยากช่วย ๑๘๐

การทางานให้สาเร็จต้องมี Connections คือต้องรู้จักคนเยอะและมี เพื่อนเยอะอย่างเช่น เรื่องงบประมาณของมหาวิทยาลัยเราต้องรู้จักนักการเมือง เราต้ องการติ ดต่ อราชการในหน่ วยงานต่ างๆ เราก็ ต้ องรู้ จั กข้ าราชการ เรา ต้องการซื้อสินค้า เราต้องรู้จักกับพวกพ่อค้า ประชาชน ถ้าเราไม่มีคนพวกนี้เรา ไม่สามารถทางานสาเร็จได้อย่างรวดเร็ว การก่ อสร้ างวิ หารพระเจ้ าล้ านทองกั บพระเจ้าล้ านทอง หมดเงิ นไป ทั้งสิ้น ๑๗ ล้านบาท เป็นเงินที่บริจาคให้เรามาสร้าง เงินทุนการศึกษามี ๓๐๐ ทุน ก็ไปขอให้เพื่อนๆ บริจาคเงินเพื่อเป็น ทุนการศึกษาให้กับนักศึกษาและทุนการศึกษาสาหรับภาษาจีน บางครั้งเรามีปัญหาต่างๆ หรือต้องการอะไรเราสามารถขอจากเพื่อน ของเราได้ แต่เหนือสิ่งอื่นใดครูมีความซื่อสัตย์ จงรักภักดีต่อสถาบันที่เราศึกษา และสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และมีความกตัญญู เธอต้องมีความ กตัญญู ต่อพ่ อ แม่ เพราะพ่ อ แม่ เป็นคนที่คอยห่วงใยดูแล ถึ งแม้ว่าอาจจะ ไม่ได้ส่งเสียหรือดูแลได้เต็มที่ พ่อ แม่ ก็ยังห่วงตลอดเวลา ถ้าเราไม่มีพ่อ แม่ ก็ ไม่มีวันนี้ เธอต้องดูแลผู้อุปการะ ความกตัญญูเป็นนะหน้าทองที่ทาให้เกิดความ เมตตากับเรา ท้ำยสุด ขอให้บัณฑิตใหม่ ทาตัวให้เป็นคนดี ครู อาจารย์ ที่มหาวิทยาลัย เป็นห่วงเสมอ ภูมิใจที่เห็นนักศึกษาสาเร็จ เป็นตัวแทนของมหาวิทยาลัยไปทา ชื่อเสียง ถ้ามีปัญหาให้กลับมาปรึกษาครู อาจารย์ ที่มหาวิทยาลัย ที่สาคัญอย่า ทาตัวเหลวไหล อย่าสิ้นหวังและท้อแท้ อย่าทาตัวเป็นคนอ่อนแอ โดยไม่ได้ใช้ เวลาอย่างเต็มที่ ขอให้ฟันฝ่าอุปสรรค มุ่งมั่นทางานหนัก ยึดถือในสิ่งที่ถูกต้อง แล้วเธอจะประสบความสาเร็จในชีวิตอย่างแน่นอน ขอให้โชคดี.

๑๘๑

ถ้ำท่ำนรู้จักใช้เวลำให้ถูกต้อง ชีวิตก็จะมีค่ำเป็นเงินเป็นทอง ยิ่งกว่าที่กาลังเป็นอยู่นี้. ควรทุ่มเทสติปัญญำมำนะพยำยำมให้ถึงที่สุด ในเมื่อได้ดารงตนอยู่บนแนวทางที่ถูกต้องแล้ว. พุทธทำส อินทปัญโญ

Source : http://www.mfu.ac.th น้องใหม่ปลูกป่า มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ๑๘๒

“ดุษฎีมำลำ แห่ง ฬ.จุฬำ เพื่อควำมวัฒนำของสังคมไทย”



โดย ศำสตรำจำรย์ ไชยยศ เหมะรัชตะ

ท่านคณบดี ดร. ศักดา ธนิตกุล ศาสตราจารย์พิเศษ จรัญ ภักดีธนากุล ศาสตราจารย์ ดร. บวรศักดิ์ อุวรรณโณ คณาจารย์ ท่านผู้มีเกียรติและศิษย์ที่รัก วันนี้เป็นวันส าคัญของคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลั ย คื อ เป็นวันครบรอบ ๓๘ ปีของการก่อตั้งคณะ แต่ถ้าจะนับย้อนไปตั้งแต่เป็นแผนก วิชานิติศาสตร์ในคณะรัฐศาสตร์ ก็ครบรอบ ๕๓ ปีของการมีการสอนนิติศาสตร์ ในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรามี ศำสตรำจำรย์ ดร. ประยูร กำญจนดุล เป็นคณบดีท่านแรก ท่านเป็นปูชะนี ยาจารย์ ผู้ มีพระคุ ณอันประเสริฐของชาว นิติศาสตร์ จุฬาฯ การที่เราได้มาพบกันในวันนี้นับว่าเป็นโอกาสอันดีที่จะได้ น้อมราลึกถึงพระคุณและสิ่งที่ท่านได้วางรากฐานอันทาให้คณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ เจริญก้าวหน้ามาจนถึงทุกวันนี้





เรียบเรียงจากคาบรรยาย ปาฐกถาประยูร กาญจนดุล ครั้งที่ ๒ ณ ห้องประชุมคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๑๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๓ ราชบัณฑิต สานักธรรมศาสตร์และการเมือง ราชบัณฑิตยสถาน นายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร ๑๘๓

หั วข้ อปาฐกถาในวั นนี้ คื อเรื่ อง “ดุ ษฎี มาลา แห่ ง ฬ.จุ ฬา เพื่ อความ วัฒนาของสังคมไทย” ผมว่าสิ่งที่สังคมต้องการเวลานี้และยามที่บ้านเมืองอยู่ใน ภาวะวิกฤติพวกเราล้วนเผชิญกับวิบากกรรมหมู่ เราน่าจะมาเสวนากันในเรื่อง ธรรมะ สาหรับผู้ฟังซึ่งเป็นนักกฎหมายรุ่นใหม่ เพื่อมาสร้างความวัฒนาสถาพร ให้กับสังคมไทย ผมดูแ ล้วว่าทุกวันนี้คนไม่กลัวกฎหมำย ไม่กลัวกฎหมู่ ไม่กลัวแม้กระทั่งกดไก คาพูดนี้เป็นคาพูดของท่ำน ศำสตรำจำรย์ ม.ร.ว. เสนีย์ ปรำโมช ในการอภิปรายที่แผนกวิชานิติศาสตร์ซึ่งตอนนั้นผมยังเป็น นิสิตอยู่ ท่านกล่ าวว่า “กฎหมำย กฎหมู่ หรือจะสู้กดไก” เดี่ยวนี้สั งเกตดู กดไกเข้าไปเถอะ กระสุนจริง กระสุนปลอม ไม่มีใครกลัว วันนี้เรามารณรงค์ให้ คนกลัว “กฎแห่งกรรม” ดีกว่า เมื่อพูดถึ งกฎแห่งกรรมผนวกกับหลั กในทางโลก เราจะต้องยึด หลัก ธรรมำธิปไตย หรือหลักธรรมะเป็นใหญ่ เพราะฉะนั้นเราจะทาการใดจะต้องยึด หลักแห่งความจริง ความถูกต้อง ความดีงามและเหตุผลเป็นใหญ่ สิ่งสาคัญก็ คือใช้ปัญญำพิจารณาด้วยความบริสุทธิ์ใจ เป็นไปโดยชอบธรรมและด้วยความ ดีงามเป็นสาคัญ จะไม่ใช้หลักอัตตำธิปไตย คือยึดถือตนเอง ฐานะ ศักดิ์ ศรี ความปรารถนาของตน เราจะไม่ใช้ หลักโลกำธิปไตย คือกระแสความนิยม ของโลกเป็นใหญ่ นอกจากหลั กธรรมาธิ ปไตยแล้ ว อยากจะฝากหลั กที่เป็ น คุ ณธรรม จริ ยธรรม ที่ นักกฎหมายควรจะศึกษาไว้ หลั กที่ดี ที่สุ ดคื อ “หลั ก ทศพิธรำชธรรม” ซึ่งถือว่าเป็นคุณธรรมของพระมหากษัตริย์ หรือผู้ปกครอง บ้านเมือง คุณธรรมสิบประการนี้สามารถปกครองแผ่นดินโดยธรรมและเป็น ประโยชน์สุขให้แก่ประชำชนจนเกิดความชื่นชมยินดี คือ ๑. ทำน

คือ การให้

๒. ศีล

คือ การประพฤติงาม

๓. บริจำคะ คือ ความเสียสละ ๔. อำชวะ คือ ความซื่อตรง ๕. มัททวะ คือ ความอ่อนโยน ๖. ตบะ

คือ ความระงับข่มใจในกิเลส ๑๘๔

๗. อโกธะ

คือ ความไม่โกรธ

๘. อวิหิงสำ คือ ความไม่เบียดเบียน ๙. ขันติ

คือ ความอดทน

๑๐. อวิโรธนะ คือ ความไม่คลาดจากธรรม ดังนั้น ขอให้พวกเรายึดมั่นในหลั กธรรมสิ บประการนี้และปฏิบัติตาม เพื่อความสงบสุขของบ้านเมือง นอกจากนี้ จะขอกล่ าวถึ งเรื่ อ งจริ ย ธรรม ซึ่ งมาจากค าว่ า “จริ ย ” หมายถึ งความประพฤติ กิ ริ ยาที่ ควรประพฤติ เมื่ อรวมกั บค าว่ า “ธรรม” ที่ หมายถึ งคุ ณ งามความดี ความยุ ติ ธ รรม ความถู ก ต้ อ ง กฎเกณฑ์ ดั ง นั้ น จริยธรรมของนักกฎหมายจึงเป็นกิริยาและความประพฤติที่ดีงามและถูกต้อง ตามหลั ก เกณฑ์ แ ห่ งวิ ชาชี พของนั กกฎหมาย ไม่ ว่ าจะเป็ นตุ ลาการ อั ยการ ทนายความ นิติ กร ต ารวจ รวมไปถึ งอาจารย์ ผู้ สอนกฎหมาย พึงยึดถื อและ ปฏิบัติอย่างเคร่งครัดสมดังพระราชดารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวว่า “ถ้ำตัวผู้ใช้กฎหมำยปรำศจำกซึ่งจริยธรรมและศีลธรรมแล้ว สังคมนั้นก็ ย่อมประสบกับควำมปั่นป่วนและหำควำมสงบสุขไม่ได้” ดังนั้นพวกเราจึงต้องปฏิบัติตามหลักจริยธรรมและศีลธรรม เพื่อให้การ บังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ในที่นี้มีอาจารย์สอนกฎหมาย รุ่นใหม่หลายคน จึงขอฝากแนวทางและบทบาทหน้าที่ของท่านเพื่อผลิตบัณฑิต ทางกฎหมายที่มีความรู้คู่ คุ ณธรรมคื อต้องดารงตนเป็นนั กวิชาการผู้ มีความ ยุติ ธรรม มีความเป็นอิสระ วางตนให้เหมาะสม ปลูก ฝั ง คุ ณ ธรรมควำมดี ให้ แก่ ลูก ศิ ษ ย์ แ ละต้อ งเป็ นแบบอย่ ำงที่ ดี เหมื อนที่ ท่าน ศำสตรำจำรย์ ธำนินทร์ กรัยวิเชียร กล่าวไว้ว่า “ถ้ำเรำจะสอนใครให้เป็นคนดี เรำต้อง ปฏิบัติให้ดีดุจเดียวกัน” อีกอย่างหนึ่งก็คือ ยึดหลักเมตตาธรรม ไม่อคติต่อ ศิษย์และให้อภัยเมื่อศิษย์ผิดพลาด ต้องพัฒนาตนเอง พยายามค้นคว้าวิชาการ และการวิจัยอยู่เสมอ อุทิศกายและใจให้กับการสอน มุ่งหวังให้ศิษย์มีความรู้ ควบคู่ไปกับการปลูกฝังให้ศิษย์มีจิตสำนึกที่จะเสียสละและรับใช้สังคม ๑๘๕

เมื่อตอนที่บ้านเมืองของเราไม่สงบ เกิดเหตุวุ่นวายทาให้จิตใจของพวก เราว้าวุ่น ท่านพระมหำวุฒิชัย วชิรเมธี ได้ให้ข้อคิดเกี่ยวกับเรื่อง สติ โดย ขอให้พวกเราช่วยกันมองสถานการณ์บ้านเมืองอย่างมีสติและให้ใช้พลังปัญญำ ในทางบวกแทนที่จะใช้พลั งปัญญาในทางลบ ท่านกล่าวว่า “เมื่อมนุษย์ เรำ ขำดสติก็เท่ำกับว่ำชุดควำมคิดที่ผิด ๆ ซึ่งมีมิจฉำทิฐิอยู่ในหัวของเรำนั้น จะเกิดขึ้นและจะเป็นอันตรำยอย่ำงมำก” พระพุทธเจ้าทรงแสดงหลักธรรม หลั งตรั สรู้ คื อเรื่ อง “สั มมำทิ ฐิ ” ให้ เรานั้ นมี ระบบความเชื่ อ ระบบความรู้ ที่ ถูกต้อง ต้องไม่ทาตัวเราเป็นคนวิปริต เพราะถ้าเราวิปริต สั งคมและประเทศ ชาติ ตลอดจนโลกก็จะพลอยวิปริตตามไปด้วย มีคาถามที่น่าสนใจว่า ความผิดพลาดเริ่มต้นจากที่ใด คาตอบคือเริ่มต้น ทีค่ วำมคิด ผมได้อ่านหนังสือของพระอำจำรย์ มิตซูโอะ คเวสโก เรื่องทุกข์ เพรำะคิดผิดและอีกเล่มหนึ่งของ พระอำจำรย์ชยสำโร ภิกขุ เรื่องสุขเป็นก็ เป็นสุข แค่ชื่อเรื่องของหนังสือสองเล่มนี้ก็โดนใจแล้ว นับเป็นวลีสาคัญที่เรา สามารถนามาใช้เตือนสติของเราได้เสมอ เพราะฉะนั้นเราจึงต้องระวังความคิด การกระทา นิสัยและบุคลิกอยู่เสมอ เพราะชะตากรรมของคนแต่ละคนซึ่งเป็น มนุษย์นั้นจะเริ่มต้นที่ความคิด อำวุธที่อันตรำยที่สุดและน่ำกลัวก็คือ กำรที่ สังคมของเรำสะสมชุดควำมคิดที่ผิดๆ และทำให้คนลุกขึ้นมำเกลียดชัง กันเอง นี่เพิ่งจะผ่านวิกฤติบ้านเมืองมาไม่นาน ถ้าพิเคราะห์ดูจะเห็นความจริง ว่า ทุกอย่างก็อยู่ที่พวกเรานี่เอง ต้องช่วยกันหาทางออกว่าทาอย่างไรเราถึงจะ แก้ปัญหาของชาติบ้านเมืองได้ โดยให้ลดตนเองให้ต่ำ ทำประเทศให้สูง เลิก คิดถึงตัวเอง เลิกคิดเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัว ให้มุ่งประโยชน์ส่วนรวมเป็นใหญ่ พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี ได้ชักชวนให้พวกเราให้สติเป็นทาน โดยอย่า ขาดสติ ท่านเตือนสติพวกเราไม่ให้ตกหลุมพรางของ อคติสี่ คือ ๑. ๒. ๓. ๔.

ฉันทำคติลาเอียงเพราะความรักใคร่ โทสำคติ ลาเอียงเพราะความโกรธ ภยำคติ ลาเอียงเพราะความกลัว โมหำคติ ลาเอียงเพราะความหลง

หลักธรรมดังกล่าวถือเป็นหลักในการครองตนของนักกฎหมาย ๑๘๖

เมื่อช่วงวิสาขบูชาที่ผ่านมา ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพการประชุมนานา ชาติ ซึ่งเรียกว่าการประชุม วิสำขบูชำโลก มีปราชญ์ จากประเทศศรีลั งกา ชื่อ ดร. เอที อริยรัตนะ ซึ่งศึกษาแนวความคิ ดของ มหำตมะ คำนธี และ หลั กธรรมของพระพุ ท ธเจ้ ำ โดยท่ า นเรี ย กหลั ก ธรรมที่ น ามาใช้ ใ นยาม บ้ า นเมื อ งอยู่ ใ นภาวะวิ ก ฤติ ว่ า หลั กสรรโวทั ย ซึ่ ง มาจากค าว่ า “สรรพ” หมายถึง ทั้งปวง กับคาว่า “อุทัย” ที่แปลว่าการตื่นตัว ดังนั้นคาว่า “สรรโวทัย” จึงหมายถึง “ กำรตื่นตัวจำกอวิชชำและ ควำมหลุดพ้นจำกควำมทุกข์ ควำมยำกจน” เป้าหมายของสรรโวทัยมี ๓ ประการ คือ ๑. ปลุกจิตสำนึกของประชำชนด้วยกำรใช้ธรรมใน พระพุทธศำสนำ ๒. แนะนำให้ประชำชนใช้ระบบเศรษฐกิจพอเพียง แบบพึ่งพำตนเอง ๓. ส่งเสริมให้ประชำชนดำเนินกำรปกครองตนเอง ด้วยหลักธรรมำภิบำล การปลุกจิตสานึกโดยการใช้หลักธรรมในพระพุทธศาสนา เพื่อดาเนิน การตามเป้ าหมายของ สรรโวทั ย ให้ใช้หลั กพรหมวิ หารสี่ และสั งคหวั ตถุ สี่ พรหมวิหำรสี่ ประกอบด้วย ๑. เมตตำ คือ ความรักความปรารถนาดีต่อทุกคน ๒. กรุณำ

คือ ความสงสาร คิดช่วยเหลือผู้อื่นให้พ้นทุกข์

๓. มุทิตำ

คือ พลอยยินดีเมื่อผู้อื่นเจริญก้าวหน้า

๔. อุเบกขำ คือ การมีใจเป็นกลาง

๑๘๗

ผมเคยพู ดกั บอาจารย์ บวรศั ก ดิ์ ว่ าพรหมวิ หารสี่ ข้ อ ที่ ยากที่ สุ ดคื อ อุเบกขำ เพราะการที่จะวางตัวและวางใจให้เป็นกลางโดยที่จิตใจของเราไม่ เสื่ อมถอยลงไปในครรลองของความไม่ชอบธรรม บางครั้งก็ท ายากและต้อง ปลอบใจตัวเองว่า “ถ้ำทุกคนได้ทุกอย่ำงดั่งที่คิด ทั้งชีวิตจะเอำของกองที่ ไหน ได้บ้ำงเสียบ้ำงช่ำงเป็นไร กรรมของใครกรรมของเขำเท่ำนั้นเอง” ตรงวลีที่ว่า “กรรมของใครกรรมของเขาเท่านั้นเอง” ตรงกับเรื่องอุเบกขาที่ทา ให้เรารู้สึกว่าบางครั้งเราอยากช่วยคนบางคนที่เราเห็นว่าเขาเป็นคนดี บางครั้ง ตกอยู่ในฐานะที่น่าจะได้รับความอนุเคราะห์ช่วยเหลือให้พ้นจากวิบากกรรมของ เขา แต่ ก็ ไม่ สามารถจะช่ ว ยได้ แล้ วเราจะปฏิ เสธอย่ างไรโดยไม่ ให้ เขาเสี ย ความรู้สึก เพราะโดยมโนธรรมเราสามารถทาได้โดยถูกต้อง หรือตรงนี้แหละ ต้ อ งน าธรรมะในเรื่ อ ง “อุ เ บกขำ” มาเป็ น ข้ อ คิ ด เตื อ นใจ เพราะถ้ าเราไป เคร่งเครียดกับที่สิ่งที่เราช่วยเขาไม่ได้และไม่รู้จักปล่อยวำง เราก็เป็นทุกข์ ขอกล่าวต่อถึงเรื่องสรรโวทัยให้จบ คือ หลักสังคหวัตถุสี่ ประกอบด้วย

๑. ทำน

คือ การให้ ที่ทาให้เรารู้สึกเป็นสุข

๒. ปิยวำจำ คือ พูดจาไพเราะอ่อนหวาน ๓. อัตถจริยำ คือ บาเพ็ญประโยชน์ต่อชุมชน ๔. สมำนัตตำ คือ วางตนให้พอดี ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย บรรดาธรรมเหล่านี้ เราต้องน้อมนา หลักธรรมแห่งควำมพอเพียง ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเน้นอยู่เสมอ คือ เข้ำใจ เข้ำถึง พัฒนำ หมายความว่า แม้เราจะเข้าใจในหลักการเพียงใด แต่ถ้าเราไม่เข้าถึงคือมิได้ ปฏิบัติ ก็จะไม่สามารถบรรลุถึงผลสาเร็จได้ ขณะเดียวกันเราจักต้องพัฒนาสิ่ง ที่เราเข้าใจและปฏิบัติให้ก้าวหน้าขึ้นไปตามลาดับ ตัวอย่างเช่น วันนี้สามารถ นั่งสมาธิได้ ๓๐ นาที ต่อไปต้องเพิ่มให้ได้ ๓๕ นาที หรือวันนี้ สวดมนต์ได้ ๕ บท พรุ่งนี้ลดเหลือ ๔ บท นับได้ว่าไม่เป็นการพัฒนา

๑๘๘

ต่อไปจะกล่าวถึงเรื่อง “ญำณ” ของสัตว์โลกทั้งหลายซึ่งประกอบด้วย สัญชำตญำณ ซึ่งหมายถึงความรู้ที่ติดตัวมาตั้งแต่กาเนิดของมนุษย์และสัตว์ ยกตัวอย่างเช่น หลินฮุ่ย หมีแพนด้าสามารถเลี้ยงลูกที่ชื่อหลินปิงด้วยความ รักความเมตตาเป็นอย่างดี ตั้งแต่ตัวเท่านิ้วหัวแม่มือจนเติบใหญ่อุ้มไม่ไหว ทัง้ ๆ ที่ไม่ได้ไปศึกษาดูงานด้านเลี้ยงดูลูกที่เมืองเฉินตู ซึ่งเป็นศูนย์เพาะพันธุ์ หมีแพนด้าที่ใหญ่ที่สุดของประเทศจีน มนุษย์ก็มีสัญชาตญาณแห่งความรักลูก สัญชาตญาณเพื่อการอยู่รอดและรักตัวกลัวตายด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น พวกเรา บางคนกว่ า จะรู้ ว่ า พ่ อ แม่ รั ก เราก็ ต่ อ เมื่ อ ได้ เ ป็ น พ่ อ คนแม่ ค นแล้ ว และรู้ สึ ก เสี ยดายว่าไม่ไ ด้รัก และปฏิบัติต่อพ่อ แม่เ ท่าที่ค วร ผมเชื่อ ในเรื่องภพชำติ ภาพยนตร์เรื่อง “ลุงบุญมีระลึกชำติ” ที่คนไทยสร้าง จนได้รับรางวัลปาล์ม ทองคาในการประกวดภาพยนตร์นานาชาติเมื่อเร็วๆ นี้ ก็ชี้ให้เห็นในเรื่องนี้ว่า คนที่ มีค วำมสั มพันธ์ ใกล้ชิด กันในชำตินี้ เช่ น เป็นพ่อ -แม่-ลูก, สำมี ภริยำ, ครู-ศิษย์ อำจเคยเกิดร่วมภพร่วมชำติกันมำในอดีต เป็นเจ้ำบุญ นำยคุณและเจ้ำกรรมนำยเวรกันมำก่อน มนุษย์นอกจากมีสัญชาตญาณ ยังมีปรีชำญำณ ความรู้จากการเรียนรู้ และมีวิจำรณญำณ สามารถแยกแยะได้ว่าอะไรดี-ไม่ดี อะไรถูก-ผิด นั้นก็คือ ปัญญำญำณ ซึ่งเกิดจากการที่เรามีสมาธิที่ดี สามารถนาไปใช้แก้ปัญหาชีวิต การเล่าเรียน เพื่อให้ประสบความสาเร็จที่เรียกว่า “ปิ๊งแว้บ” ออกมาได้แต่การ จะปิ๊งแว้บนั้นไม่ใช่จะได้มาง่ายๆ ถ้าตัวเราไม่หมั่นสั่งสมหาความรู้ ไม่เข้าเรียน ไม่อ่านหนังสือ ก็จะไม่ประสบความสาเร็จซึ่งมีทั้งทางโลกและทางธรรม ถ้าเรา เป็นนักปฏิบัติธรรมเพื่อแสวงหาความหลุดพ้น เราจะต้องเข้าถึงคาว่า วิปัสสนำ ญำณ เพื่อไปถึงซึ่งนิพพาน คาว่า นิพพาน ท่ำนพระอำจำรย์พุทธทำส สอน ว่า “นิพพำนคือสิ่งที่อยู่เหนือสุข เหนือทุกข์ เหนือดี เหนือชั่ว เหนือบุญ เหนือบำป สิ่งนั้นคือควำมว่ำงเปล่ำ เป็นอนัตตำ เป็นควำมสงบที่ไม่ต้อง กลับมำเกิดอีกแล้ว” การที่คนเราเกิดมา และสามารถประสบความสาเร็จใน ชีวิตได้ เช่นเป็นดั่ง อำจำรย์ จรัญ ที่ก้าวมาถึงการเป็นตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ อำจำรย์ บวรศักดิ์ เป็นเลขาธิการสถาบันพระปกเกล้า เป็นราชบัณฑิต ไม่ใช่ เรื่องง่ายๆ คนเรานั้นเมื่อตายไป หากยังไม่หมดกรรมหรือบรรลุ ธรรมถึ งขั้น เป็นพระอรหันต์ก็ต้องกลับมาเกิดใหม่ ถ้าได้เกิดเป็นมนุษย์ถือว่าโชคดี แต่ทุก ชาติก็ต้องเริ่มต้นใหม่จะประสบความสาเร็จในชีวิตหรือดารงสถานภาพที่สู งขึ้น ๑๘๙

หรือไม่ก็สุดจะหยั่งรู้ได้ ดังนั้น แท้ที่จริงแล้วพวกเราน่าจะแสวงหาแนวทางเพื่อ การหลุดพ้นจากวัฏสงสาร คือ หยุดกำรเวียนว่ำยตำยเกิดจะดีกว่ำ พระธรรมโกศำจำรย์ อธิการบดี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย และเจ้าอาวาสวัดประยูรวงศาวาสวรวิหาร แนะนาว่าในสังคมชาวพุทธ เรามีความเชื่อโดยทั่วไปว่า สังคมใดก็ตำมเมื่อผู้ปกครองไร้คุณธรรม ฝ่ำฝืน หรือละเมิดนิยำมธรรม (กฎจักรวำล) และไม่มีธรรมำภิบำล ธรรมชำติก็ จะปฏิวัติและทำลำยสังคมนั้น วิบากกรรมทั้งหลายล้วนเกิดจาก กิเลส คือเครื่องทาให้จิตใจเศร้า หมอง ซึ่ งได้ แก่ ความโลภ ความโกรธ ความหลง นั่ น เอง ส่ ว น ตั ณ หำ หมายถึงความทะยานอยาก มักจะใช้ในเรื่องของกาม กามในที่นี้ไม่ใช่เฉพาะ เรื่องทางเพศอย่างที่เราเข้าใจ ยังหมายถึงความสุขในทางโลก อันนามาซึ่ง ความทุ ก ข์ ถ้ า เราทุก ข์แ ละต้อ งหลั่ งน้าตา เพราะความทุกข์ ของคนเราใน หลายๆ ชาติภพคงจะมากกว่าน้าในมหาสมุทร ทาอย่างไรเราจะสามารถระงับ วิบากกรรมให้หมดไปได้ มีเรื่องเล่ากันว่า ในสมัยเจ้าพระคุณ สมเด็จพุฒำจำรย์ โต พรหมรังสี เคยทาหน้าที่ไกล่เกลี่ยพระภิกษุ ๒ รูป ที่ทะเลาะวิวาทกัน พระรูปหนึ่งฟ้องสมเด็จโตฯ ว่า พระอีกรูปหนึ่งมาตีหัวท่าน สมเด็จโตฯ บอก พระรูปนั้นว่าท่านไปตีเขาก่อน พระรูปนั้นเถียงว่าไม่จริงครับ สมเด็จโตฯ จึง เฉลยว่าชาติที่แล้ว ท่านไปตีหัวเขาก่อนนะซิ แล้วถามพระทั้ง ๒ รูปว่าอยากหมด กรรมนี้หรือไม่ ซึ่งพระทั้ง ๒ รูปก็ประสงค์ที่จะหมดกรรมดังกล่าว สมเด็จโตฯ จึงให้พระทั้ง ๒ รูปกล่าวคาอโหสิกรรมต่อกัน เป็นกำรให้อภัย เพื่อตัดกรรม นั้นให้สิ้นสุดลง เรื่องของกรรมที่เราเห็นว่า บางคนทากรรมชั่ว แต่ไม่เห็นจะได้รับผล กรรมชั่ว ส่วนเราทา กรรมดี แต่ทาไมยังไม่ได้ดี คาตอบคือ วิบำกกรรมใน อดีตอำจยังไม่ส่งผลเท่ำกับเหตุที่ประกอบ เพราะกรรมเบาๆ อาจจะยังไม่ ส่ งผลในชาตินี้ เปรียบเสมือนเราทิ้งไพ่ ที่เป็ นกรรมดีทับไพ่กรรมเก่า ที่ไม่ ดี เอาไว้ อย่างไรก็ตามกรรมเก่าจะต้องตามสนองจนได้ อุปมาว่า แม้เราจะหนี กรรมอย่างไร เจ้ากรรมนายเวรก็จะตามมาเอาคืนจากเราให้ได้ เปรียบเทียบกับ ๑๙๐

การขับรถยนต์ ถ้าเราหมั่นสร้างสม สร้างกรรมดีเราก็ได้ขับรถที่มีสมรรถนะสูง ส่วนเจ้ากรรมเก่านั้นเขาก็จะขับรถตามไล่ล่าวิ่งมาชนหรือเบียดรถเราให้ตกเหว ส่วนกรรมดีที่เราทาไว้ก็เปรียบเหมือนรถคุ้มกันที่คอยปกป้องให้เรารอดพ้น จากเจ้ากรรมเก่านั่นเอง เพราะฉะนั้นจึงควรสร้างกรรมดี เพื่ อไม่ให้บาปกรรม เก่าไม่ว่าชาติไหนๆ ตามเราทันการทาความดีนั้นจะเป็นอานิสงส์ส่งผลให้เรา เกิ ดมาเป็นมนุษ ย์ที่มีสถานะดีขึ้นตามล าดับ หรือ อาจไปเกิดเป็นเทวดาบน สวรรค์ซึ่งมี ๖ ชั้น หรือพรหมที่มี ๑๖ ชั้น มีผู้สมมติว่า ๑ วันบนสวรรค์ ชั้นจาตุมหาราชิกา เท่ากับ ๕๐ ปีในโลกมนุษ ย์และ ๑ วันบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ จะ เท่ากับ ๑๐๐ ปีในโลกมนุษย์ ชีวิตมนุษย์จะประสบทั้งสุขและทุกข์ สามารถทาได้ทั้งบุญและบาป และสามารถบรรลุ ธรรมได้ สรุปได้ว่า วิบำกกรรมจะหมดลงเมื่อส่งผลจน หมดกำลังหรือด้วยกำรขอขมำ กำรให้อภัย และอโหสิกรรม กำรสั่งสม บุญให้มำกจึงสำมำรถตัดรอนวิบำกกรรมในอดีตชำติและชำตินี้ได้ บุ ญ น ามาซึ่ ง ความสุ ข คนมี บุ ญ หน้ า ตาจะสดใส เช่ น คณบดี ดร. ศักดำ มีภาระหน้าที่ต้องรับผิดชอบมาก โชคดีที่มีอาจารย์ รุ่นพี่ เพื่อนๆและ น้ อ งๆ ให้ ค วามช่ ว ยเหลื อ ทั้ ง ก าลั งกายและก าลั งใจจนท าให้ แข็ งแกร่ งขึ้ น เรียกว่ ามีภู มิต้ านทานดีแล้ ว น่ าจะท างานในต าแหน่งนี้ได้ ครบวาระแต่ ต้อง ไม่ ประมำทในธรรม หมั่ นสร้ ำงกุ ศลกรรม กรรมที่ คณบดี ส ร้ างให้ ค ณะ นิติศาสตร์เจริญ ก้าวหน้าถือเป็นกรรมดี ที่พวกเราล้วนอนุโมทนา สาหรับนิสิต ทั้งหลายการทากรรมดีก็คือ ต้องขยันหมั่ นเพียร เรียนให้แก่ง ให้สาเร็จ สมดัง ความตั้งใจของพ่อแม่และตัวเราเอง ผมขอยกตัวอย่างตอนที่ผมเป็นอาจารย์ ปีแรก สอนหนังสือศิษย์รุ่นแรกมีศิษย์ที่ฉลาดและแหลมคมอยู่หลายคน ที่เด่น มากมี ๓ คน คือ อาจารย์ บวรศักดิ์ อุวรรณโณ อาจารย์ เข็มชัย ชุติวงศ์ และ อาจารย์ วานิช ศรีบัวเอี่ยม ทั้ง ๓ คน ทาคะแนนในวิชานิติกรรมสัญญาได้ สูงสุด ผมได้เก็บสมุดคาตอบของทั้ง ๓ คนนั้นไว้ให้เป็นตัวอย่างแก่เพื่อนๆ คนอื่นที่ มาขอดูก ารตอบที่ท าให้ได้ ค ะแนนสู งเพื่ อ เป็น ตัวอย่างให้ไปพัฒนา ตนเอง ต้องยอมรับว่าคาตอบข้อสอบของศิษย์ทั้ง ๓ คน ถูกใจเหมือนเข้าไปนั่ง ในหัวใจของอาจารย์จริงๆ เชื่อว่าศิษย์เหล่านี้ล้วนสร้างบารมี ที่ทาให้เกิดมา ชาตินี้มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด เช่น เคยเป็นเจ้าภาพพิมพ์หนังสือธรรมะแจก เป็นธรรมบรรณาการ นับเป็นทานบารมีที่ยิ่งใหญ่ ๑๙๑

ดังนั้นการทาความดี เช่น ทำทำน รักษำศีล และเจริญภำวนำ ล้วน เป็นบุญกุศลทั้งสิ้น กรรมดีเหล่านี้เปรียบเหมือนคะแนนสะสมที่มีการบันทึกไว้ นับเป็นสิ่งที่น่าชื่นชมและสรรเสริญยิ่ง สาหรับคนที่เบื่อหน่ายที่จะกลับมาเกิด มาตายอีกอาจพิจารณาทางเลือกที่จะบรรลุธรรม โดยสร้างความดีจนกระทั่ง ได้เป็นเทวดา แล้วรอเวลาที่จะกลับมาเกิดเป็นมนุษย์หลังสิ้นพุทธกาล (พ.ศ. ๕๐๐๐) ซึ่งจะเป็นยุคของพระศรีอริยเมตไตรย เป็นพระพุทธเจ้าองค์ที่ ๕ และ มนุษย์ที่เกิดมาในยุคนั้น ต้องเป็นคนมีบุญและทุกคนจะสามารถบรรลุธรรม ขอให้พวกเราทุกคนโชคดี ประสบความสาเร็จในชีวิตทั้งในทางโลก และในทางธรรม สวัสดี.

ทำตัวเองให้เจริญ นั่นแหละคือทำชำติให้เจริญ เพราะชาติคือเราทุกคน รวมกัน. อย่าทรยศขบถใคร เพราะทาไปก็เท่ากับ ทรยศขบถเกียรติของตนเอง. พอมีอานาจราชศักดิ์ ก็มีโอกาสที่จะทุจริตได้ง่ายขึ้น อีกหลายเท่าตัว ต้องระวังให้ดี. พุทธทำส อินทปัญโญ

๑๙๒

สำมัคคีธรรมช่วยลดควำมขัดแย้งและสร้ำงควำมสงบสุขในสังคม

โดย ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนำกุล



คุณสมบัติสาคัญของผู้นาภาครัฐที่ดีในปัจจุบัน มิใช่มุ่งเน้นเพียงการเป็น ผู้ที่มีความรู้ ความสามารถ มีระเบียบวินัย มีภาวะผู้นา แต่เพียงเท่านั้นจึงจะเป็น ที่ยอมรับ แต่คุณสมบัติประการสาคัญยิ่งกว่าที่ผู้นาในองค์กรภาครัฐพึงมี คือ กำรมีจิตสำนึกถึงผลประโยชน์แห่งสำธำรณะ (Public Interest) มีคุณธรรม มีควำมรับผิดชอบและมีวิจำรณญำณเป็นเครื่องกำกับ ผู้นำจะต้องรู้ว่ำอะไรจริง อะไรเท็ จ อะไรถูกต้อง อะไรดีง ำม อะไรเป็นประโยชน์ ไม่เป็นประโยชน์ แล้วจึงเลือกตัดสินใจในสิ่งที่ถูกต้อง ดีงามเป็นประโยชน์ต่อสังคมส่วนรวมเป็นสาคัญ ดังนั้นรากฐานสาคัญที่จะนา ท่านไปสู่การเป็นผู้บริหารที่ดีหรือผู้นาที่ดีได้นั้นขึ้นอยู่กับจิตสานึก จิตใต้สานึก และมโนธรรมของผู้นาทั้งหลาย และเมื่อใดที่มีผู้วิพากษ์วิจารณ์ ขอให้ท่านพึง ระลึกและเตรียมพร้อมเสมอสาหรับการถูกตรวจสอบ





ปรับปรุงจากที่เคยบรรยายไว้ในหลักสูตร “การบริหารทีมงานกระทรวงยุติธรรม” รุ่นที่ ๓ เมื่อวันที่ ๑๙ มิถุนายน ๒๕๕๐ ณ โรงแรมรามาการ์เด้นส์ ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ

๑๙๓

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงรั บสั่งว่า Good Governance คือ ธรรมะและธรรมะคือความดี พระองค์ทรงใช้ศาสตร์ของความดีในการปกครอง บ้านเมืองมาโดยตลอด ทรงใช้ “ทศพิธราชธรรม” คือ ธรรมะของพระราชา ๑๐ ประการ และประกาศพระปฐมบรมราชโองการในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกให้ ไว้แก่ปวงชนชาวไทยว่า “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุข แห่งมหาชนชาวสยาม” ยังให้พสกนิกรชาวไทยอยู่เย็นเป็นสุขจนทุกวันนี้ ทุก คนจึงควรศึกษาทาความเข้าใจให้ประจักษ์แก่ตนเอง และน้อมนามาเป็นที่ยึด เหนี่ยวจิตใจ พร้อมทั้งนาไปเป็นหลักปฏิบัติกันให้ได้อย่างต่อเนื่องและจริงจัง ซึ่งหลั กธรรมที่ส าคั ญในการปกครองและการบริ หารจัดการประการหนึ่ง คื อ หลักสำมัคคีธรรม การจะมองเห็ น คุ ณ ค่ าของความสามัค คี ไ ด้นั้น บุ ค คลจักต้ อ งอาศั ย พื้นฐานของการเป็นผู้มีความพอใจยินดีในธรรม จนสามารถพัฒนาจิตใจของ ตนให้มีความดาริในทางที่ถูกต้องเป็นธรรม มีความเห็นชอบ อย่างน้อยก็เป็น การเห็นชอบตามทานองคลองธรรม เพราะบุคคลประเภทนี้จะตัดสินปัญหา ทุกอย่างแบบธรรมาธิปไตย คือจะให้ความสาคัญแก่ความถูกต้องเป็นธรรม ยุติด้วยธรรม ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรมโดยไม่ละเลยการใช้สติปัญญากากับ ไว้ในทุกภารกิจ ทุกการแก้ปัญหา การทาให้บุคคลหลายฝ่ายที่มีพื้นฐานและมีที่มาต่างกัน ให้สามารถอยู่ ร่วมกันได้โดยปกติสุขและร่วมกันทางานเป็นทีมได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด นั้น จาเป็นต้องเริ่มต้นด้วยสามัคคีธรรม เพราะถ้าปราศจากสามัคคีธรรม ไม่ มีทางที่การทางานเป็นทีม การทางานเป็นหมู่คณะจะสาเร็ จลุล่วงได้ เพราะ ความขัดแย้งกันนั้นย่อมเกิดขึ้นได้เสมอ ไม่ว่าจะเกิดจากการประพฤติปฏิบัติที่ ไม่ตรงกัน การมีความเห็นที่ขัดแย้งกัน หรือมีผลประโยชน์ที่คัดง้างกันของ ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด หรือทั้งสองฝ่าย และในชีวิตจริงถ้าเราไม่ระวัง เรามักจะใช้ ความคิ ดเห็ น ความเชื่อ ความเข้าใจ หรือ ประสบการณ์ของตนเป็นเกณฑ์ เป็นใหญ่ โดยละเลยความคิด ความเชื่อ หรือเหตุผลของฝ่ายที่ขัดแย้งกับเรา และเมื่อไม่อาจหาจุดสมดุลที่จะประนีประนอมประสานความคิดและประสาน ผลประโยชน์ ร่ ว มกั น ได้ หมู่ ค ณะนั้ น ก็ จ ะแตกแยกขั ด แย้ ง และล่ ม สลา ย ๑๙๔

อย่าว่าแต่จะร่วมกัน ทาภารกิจใดให้สาเร็จลุล่วงลงได้เลย แม้จะผดุงรักษาหมู่ คณะของตนให้คงอยู่ไว้ก็มิอาจกระทาได้ แม้ความจริงจะเป็นเช่นนี้และคนส่วน ใหญ่ล้วนทราบดี แต่เราก็ไม่พร้อมที่จะผสานกันทั้งความเห็นและผลประโยชน์ ศรัทธาและแนวทางปฏิบัติ จนกระทั่งเป็นเหตุนาไปสู่ความรุนแรงขัดแย้งขึ้ น เป็นลาดับ เราพบว่าความขัดแย้งมักจะเกิดขึ้นอันเนื่องมาจากความยึดมั่น ถือ มั่นในหลักคิดและสิทธิประโยชน์ของแต่ละคนเป็นสาคัญ ตั้งแต่ระดับบุคคล หน่วยงาน องค์กร สังคม ประเทศชาติ ไปจนถึงระดับสังคมโลก ดังนั้ น การตอกย้ าให้เห็ นคุ ณค่ าแห่ งความสามั คคี โดยชวนกั นคิ ด พิ จารณาอยู่เสมอ จึ งเป็ นสิ่ งส าคั ญที่ ผู้ น าที่ดี จักต้ องกระทา แต่ ต้องมิ ใช่การ บังคับหรือสั่งการ เพราะสามัคคีธรรมมิอาจจะเกิดจากคาบังคับหรือสั่งการได้ จึงต้องมีการกระทากันอย่างต่อเนื่องยาวนานและเน้นย้ากันอยู่โดยตลอด ข้อที่ น่ าสั งเกตคื อ การขาดแคลนความสามั ค คี ใ นหมู่ ค ณะนั้ น บางครั้ งเป็ นเรื่ อ ง ค่อนข้างไร้สาระ ไม่น่าจะเกิดขึ้นได้ เหตุเพียงเพราะต่างฝ่ ายต่างไม่ยอมกัน ต้องการเอาชนะกันและกัน ตัวอย่างเช่น เมื่อหัวหน้าทีมหนึ่งทะเลาะกันกับ หัวหน้าอีกทีมหนึ่ง ลูกทีมของแต่ละฝ่ ายจะเข้าข้างหัวหน้าของตน และขยาย ความขัดแย้งระหว่างบุคคลกับบุคคลให้กลายเป็นความขัดแย้งระหว่างองค์กร กับองค์กร หมู่คณะกับหมู่คณะ และแต่ละองค์กร แต่ละหมู่คณะก็จะดึงองค์กร อื่นๆ หรือหมู่คณะอื่นๆ เข้ามาเป็นแนวร่วมขยายวงของความขัดแย้งแตกแยก ออกไปจนไม่มีใครสนใจในเป้าหมายและภารกิจซึ่งทั้งสองทีมจะต้องประสาน ทาร่วมกันให้สาเร็จ และเหลือเพียงความต้องการเป็นผู้ชนะด้วยกันทั้งสองฝ่าย จนความร้าวฉานกระจายออกไปอย่างกว้างขวาง สุดท้ายก็ยากแก่การเยียวยา และแก้ไข อย่างไรก็ตามสิ่งที่เป็นอุปสรรคต่อการเสริมสร้างความสามัคคีเพื่อให้คน มีจิตสานึก รู้รักสามัคคีนั้น นอกจากการที่บุคคลจะมีพื้ นฐานแตกต่างกันแล้ว ตามธรรมดาโลกนั้น มักจะมีข้อขัดแย้งกัน ต่อต้านกันอยู่เสมอ เช่น มีวิชชาก็ มีอวิชชา มีพระพุทธเจ้าก็มีมาร มีสุขก็มีทุกข์ และโลกคงต้องต่อสู้ต่อต้านกัน อยู่อย่างนี้เรื่อยไป ตราบใดที่กิเลสตัณหาในฐานจิตของแต่ละคนยังคงหมักหมม มากมายอยู่ ตราบใดที่ค นยังไม่พร้อมจะพัฒนาปัญญาจนอยู่ในจุดที่เรียกว่า ๑๙๕

“สัมมาทิฏฐิ” (ความเห็นที่ถูกต้องตรงตามสภาวธรรมตามความเป็นจริง) อันจะ ช่วยให้บุคคลมีปัญญารักษาตนคุ้มครองตน บริหารตนและหมู่คณะให้มั่นคงอยู่ ในสามัคคีธรรมได้ และขยายขอบเขตของสามัคคีธรรมให้กว้างขึ้นๆ และลดละ ความขัดแย้งรุนแรงความแตกแยกให้ลดน้อยลงเป็นลาดับไป ให้อยู่ในจุดที่ เรียกว่า ตนดูตนออก ตนบอกตนได้ ตนใช้ตนเป็น ใช้ตนพูด ทาและคิด ได้อย่างถูกต้องเป็นธรรม ตลอดจนไม่ใช้อานาจเป็นเครื่องมือในการหาลาภยศ สรรเสริญและความสุขให้แก่ตนและบริวารของตนเอง และพึงระลึกว่า การใช้ อานาจนั้นจักต้องถูกกากับไว้ด้วยคุณธรรมและความรับผิดชอบที่มากกว่านั้น เสมอ ด้วยเหตุนี้ผู้บริหารทีมงานในสถานการณ์ปัจจุบันนั้นนอกจากจะ ประกอบด้วยคุณธรรมจริยธรรมตนเองแล้ ว ยังต้องมีจรรยาบรรณต่อผู้บั งคั บ บัญชา ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาและผู้ร่วมงานของเราโดยเฉพาะจรรยาบรรณต่อ ประชาชน และผู้ รั บ บริ ก ารจากเรา สิ่ ง เหล่ า นี้ เ ริ่ ม ต้ น ได้ ด้ ว ยการร่ ว มมื อ ช่วยเหลือ แนะนา เอาใจใส่ดูแล และสร้างความสามัคคีในการปฏิบัติหน้าที่ สุภาพมีน้าใจ มีมนุษยสัมพันธ์ ละเว้นการนาผลงานของผู้อื่นมาเป็ นของตน ตลอดจนใช้ส ติปัญญาเป็นหลัก ไม่สนับสนุนการเชื่อ โดยขาดการใช้ปัญ ญา ตรวจสอบข่าวลือต่างๆ การยุแยงตะแคงรั่ว การปลุกปั่นล้างสมองของฝ่ายที่ ขั ด แย้ ง กั น อยู่ ควรเชื่ อ แต่ เ รื่ อ งที่ เ ชื่ อ ได้ อ ย่ า งชั ด เจน ไม่ ใ ช่ เ พี ย งการใช้ ความเห็นความเข้าใจหรือประสบการณ์ของตนเป็นหลักยึ ดมั่นโดยไม่สามารถ อธิบายที่มาที่ไปและไม่รับฟังปัญหาข้อขัดข้อง ความคิดความเชื่อของผู้คน รอบข้าง โดยเฉพาะคนที่เห็นต่างไปจากตน และที่สาคัญผู้บริหารทีมงานนั้น ต้องไม่ลุแก่อานาจโดยใช้อารมณ์แทนการใช้หลักเหตุและผล บัดนี้ถึงเวลาที่ ท่านทั้งหลายจะหยุดคิดและพิจารณาว่ า หากขาดสามัคคีธรรมแล้ว เราจะอยู่ กันอย่างไรในสภาพสังคมที่มือใครยาวสาวได้สาวเอา ปลาใหญ่กินปลาเล็ก ในเมื่อสังคมของเรานั้น แม้ขาดเพียงความเมตตากรุณาต่อกัน โลกก็จะเข้าสู่ มิ ค สั ญ ญี ยุ ค เสี ย แล้ ว ดั ง นั้ น การหั น มาท าความเข้ า ใจในเรื่ อ งคุ ณ ธรรม จริยธรรมอย่างบูรณาการเชื่ อมโยงต่อเนื่องและพร้อมที่จะรับผิดชอบร่วมกัน แล้ว จะมีส่วนช่วยธารงรักษาความสามัคคีให้คงอยู่ในสังคมได้ตลอดไป

๑๙๖

หลักการสาคัญทางพระพุทธศาสนาและศาสนาทั้งหลายนั้นเน้นไปที่ การฝึกจิตใจจนสามารถพัฒนาชีวิตให้มีความเห็นชอบ คิดชอบ เพราะในแง่ ของความเป็นจริงจุดหักเหของชีวิตคนแต่ละคน แต่ละทีมงาน แต่ละองค์กรนั้น อยู่ที่จิตใจและสติปัญญาของเขาเหล่านั้นเป็นสาคัญ ดังคาของพระพุทธองค์ที่ ทรงแสดงว่า “จิตที่ฝึกฝนผิดทาง ย่อมนาความเสื่อมเสียมาให้ ยิ่งเสียกว่า ศั ตรู ร้ ายที่ กระท าต่ อศั ตรู ” ในฐานะที่ ทรงเป็ นพระศาสดาทรงเน้ นย้ าให้ หมู่คณะอยู่ร่วมกันด้วยความสามัคคี ทรงตาหนิและชี้โทษของการแตกแยก ความสามัคคีจนทรงพร้อมที่จะเสด็จไปอยู่ในป่ากับช้างกับลิง แต่ไม่ทรงยินดี อยู่ร่วมกับหมู่คณะที่มีความแตกแยกสามัคคีกัน ฉะนั้น การกระทาตนให้พร้อมที่จะสามัคคีกับคนอื่นและอยู่ร่วมกับผู้อื่น ได้ด้วย ความสามัคคี จึงถือเป็นการบูชาอันสูงสุดต่อพระผู้มีพระภาคเจ้า และใน ฐานะที่ เ ป็ นพสกนิ ก ร ผู้ มี ค วามจงรั กภั กดี ต่ อชาติ และพระบาทสมเด็ จพระ เจ้าอยู่หัว ผู้ทรงเน้นย้าเรื่องประโยชน์ของความสามัคคี และโทษของการแตก ความสามัคคีมาโดยตลอด ทรงเน้นให้ทุกคนยึดถือและปฏิบัติให้ได้ ซึ่งการรู้รัก สามัคคี จึงสมควรที่เราจะแสดงความจงรักภักดีต่อพระองค์ ด้วยการพร้อมที่จะ ประนีประนอมปรองดอง ประสานผลประโยชน์ต่อกัน เสียสละ มีเมตตาและให้ อภัยกั น ป้องกั นและบาบัดความรู้สึ กทั้ งหลายที่ จะเป็นเหตุ ให้ นาไปสู่ ความ แตกแยกร้าวฉาน ทาลายความสามัคคีให้แผดเผาใจตน และสมาชิกในองค์กร หมู่คณะและพร้อมที่จะมองคน ซึ่งเรายังไม่สามัคคีกับเขาด้วยสายตาของการ ยอมรับด้วยมิตรไมตรีจิต ในฐานะเพื่อนร่วมทุกข์ เพื่อนร่วมสังคมเดียวกันด้วย มิตรภาพและสมานฉันท์ ในฐานะที่กระผมเป็นพุทธศาสนิกชน จึงเห็นว่า กำรกระทำตนเป็นผู้รู้ รักสำมัคคี ยินดีในควำมสำมัคคี และสนับสนุนหมู่คณะให้สำมัคคีกันนั้น ถื อเป็ นนโยบำยและเป็ นยุ ท ธศำสตร์ แห่ ง กำรท ำงำนที่ มี ประสิ ทธิ ภำพ สำคัญ ซึ่งผมมีข้อชวนให้พิจารณาร่วมกัน ดังนี้

๑๙๗

ประการแรก สำมัคคีธรรมจะปรำศจำกกำรใช้ปัญญำพิจำรณำ เป็นเครื่องกำกับไม่ได้ หากหมู่คณะจะพากันไปในทางเสื่อม ทางอกุศล เรา จะต้องเหนี่ยวรั้งไว้ไม่พากันไปในทางนั้น เพราะจะทาให้หมู่คณะไปสู่ทางเสื่อม กันหมดและสมาชิก ทุก คนจะตกไปในทางอบาย ข้อคิ ดนี้เป็นข้อ พึงระวังว่า ต้องมีปัญญากากับไว้ด้วยและแยกแยะให้ได้ และชักชวนหมู่คณะคิดพิจารณา ร่วมกันหลายๆ ครั้งว่า ทิศทางที่เราจะก้าวเดินไปนั้นเป็นทิศทางของพระผู้เป็น เจ้ าหรื อของมาร เป็ นทางของสั มมาทิ ฐิ หรื อมิ จฉาทิ ฐิ เป็ นทางที่ ก่ อ ให้ เกิ ด ประโยชน์สุขแก่สังคมส่วนรวมหรือไม่ หรือทางเสื่อมที่ยังความหายนะให้เกิดขึ้น เมื่อเห็นว่าเป็นประโยชน์และปราศจากโทษได้แล้ วก็ต้องแยกประโยชน์อย่าง ใกล้ กับประโยชน์ที่ยั่งยืนและยาวนานเปรียบเทียบกันด้วย บางครั้งอาจจะ ต้องยอมเสียประโยชน์เฉพาะหน้าหรือทาในสิ่งที่ไม่มีประโยชน์ในปัจจุบัน แต่ เส้นทางนั้นจะนามาซึ่งประโยชน์ที่ยั่งยืนเป็นแบบอย่างให้แก่คนรุ่นหลังเดิน ตามได้ง่ายและชัดเจนยิ่งขึน้ ประการที่สอง ฝากให้พวกเราช่วยกันพิจารณาถึง เหตุและปัจจัยที่ ท ำให้ เ กิ ด ควำมสำมั ค คี อะไรเป็ น เหตุ เ ป็ น สมมุ ติ ฐ าน อะไรเป็ น ปั จ จั ย สนับสนุน หากเราไม่รู้เหตุไม่รู้ปัจจัยแล้ว เราจะทาไม่ถูก เพราะสามัคคีธรรม จะไม่เกิดขึ้น ดังคากล่าวที่ว่า “สำมัคคีธรรมนั้นบังคับไม่ได้ แต่เป็นผลที่จะ เกิดมำจำกเหตุที่ถูกต้อง” จึงขอเชิญให้เรามาชวนกันคิดและสอบทานกับ หลักวิชา เพื่อไม่ให้หลงทาง เพื่อความกล้าที่จะเป็นผู้นาและมีความมั่นใจมาก ยิ่งขึ้น แต่หากไปตรวจสอบแล้ วพบว่าผิ ดเพี้ยนไปจากหลักวิชา ยิ่งจะเกิด ประโยชน์ว่าเรายังไม่แน่จริงนะ ต้องสอบทานกับหลักวิชาอยู่เสมอ เพื่อจะได้ ปรับทิศทางการทางานของเราให้ดีขึ้น สามัค คีธรรมจะเกิดขึ้นได้ด้วยความ เสียสละ แต่จะสะเทือนด้วยความเห็นแก่ตัว เห็นแก่ได้มักมาก ถ้าเราตั้งอยู่ใน หลักการเสียสละแบ่งปันและมักน้อยในส่วนของเรา ก็จะเหลือให้แ ก่หมู่คณะ และผู้อื่นได้มากขึ้น ความรู้สึกที่ดีต่อกันและสามัคคีธรรมจะเกิดขึ้นได้เองตาม ธรรมชาติเพราะ “ผู้ให้ย่อมผูกมิตรไว้ได้” ซึ่งความเป็นจริง เพราะฉะนั้นเรา มาพิจารณาดูว่าเราจะให้อะไรแก่หมู่คณะได้บ้าง เพื่อให้เกิดสามัคคีธรรม

๑๙๘

ประการที่สาม หมั่นใช้คาพูดที่เป็นประโยชน์ที่ทาให้ผู้ฟังชื่นใจ ที่ทาให้ เกิ ดสติปั ญญาความรู้ ที่ถู กต้ อง ปิยวำจำเป็นปั จจั ยอย่ ำงหนึ่ งที่ ท ำให้เกิ ด สำมัคคีธรรมได้ ในทางตรงกันข้าม หากเราปากร้ายใจดี (คนมักไม่เห็นใจดี) แทนที่จะเกิดความสามัคคี จะเกิดความร้าวฉานไปได้ ถ้าใจดีแล้วต้องให้ปากดี ไปด้วยฉันใด ถ้าปากดีแล้วยังต้องทาดีต่อไปด้วย ต้องช่วยด้วยกิริยาด้วยการ กระทา ไม่ใช่เพียงแค่พูด ไม่ต้องให้วัตถุทรัพย์สินเงินทอง ไม่ต้องให้คาหวาน แต่ทาให้เห็นเลย ทาให้ ประจักษ์ว่า แม้เราจะเหนื่อยจะยากจะล าบาก แต่การ กระทาของเราเกิดประโยชน์แก่หมู่คณะแก่ผู้คนรอบข้างย่อมผูกมิตรไมตรีไว้ได้ ประการที่สี่ กำรร่วมทุกข์ร่วมสุขและไม่ยกตนข่มท่ำน หากคิดว่า เราเป็นหัวหน้าแล้ว ลูกน้องต้องฟังฉัน อย่ามาก้าวก่าย อย่างนี้สามัคคีไม่เกิด จะ เกิดแต่ความร้าวฉาน แต่หากหัวหน้าและลูกน้องเป็นเสมือนทีมฟุตบอลเดียวกัน ร่วมกันทาภารกิจตามกาลัง ความจริงเราก็ต้องปฏิบัติภารกิจของหัวหน้า แต่ การทาตนเสมอผู้คนของเรานั้นสาคัญมากกว่าข้ อคิดสามประการแรก เพราะ เท่ากับเป็นการให้การยอมรับนับถือให้การยกย่องไม่กดข่ม และทาให้ตนเอง น้อยลงเล็ กลง ตัวอย่างเช่น ภารกิจระดับกระทรวงเท่านั้น หากบังคับให้เป็น หน้าที่ของกองต่างๆ กรมต่างๆ ทีมงานที่เกิดจากการบังคั บ จักไม่ส าเร็จไม่ ยั่งยืน แต่หากผู้บริหารลงมาร่วมทาภารกิจที่เหนื่อยยากที่ลาบากนั้น ก็จะเห็น ปัญหาของผู้ร่วมงานในระดับปฏิบัติ อีกทั้งยังเป็นประโยชน์ในการจัดทัพและ ผนึกก าลั งของทัพเราให้ มี ระเบี ยบและมีศักยภาพมากยิ่งขึ้น มิใช่ให้ใครเป็ น เจ้านายเหนือใคร เหนือความถูกต้องเป็นธรรม หลักเหล่านี้เรียกได้ว่าเป็นวิถีชีวิตของไทย แม้ว่าที่มาอาจมาจากต่าง ศาสนากัน แต่ฐานของสามัคคีธรรมกลายเป็นวิถีของไทย เรียกกันว่า “ลิ่มรัก สลักใจที่ผูกพันหัวใจของเราไว้ด้วยกัน” ถ้าเราเริ่มต้นเพียงเท่านี้ ผมมั่นใจ ว่าเราจะบริหารทีมงานของเราให้เป็นกระบวนทัพที่มี พลังได้ แต่สามัคคีธรรม เมื่ อเกิ ดขึ้นได้แล้ วมักไม่ คงที่ ถาวรและพร้ อมที่จะแตกสลายได้โดยง่ าย และ เปราะบางมาก ดั่งเช่น เมื่อครั้งที่วัสสการพราหมณ์สามารถทาลายแคว้นวัชชีของ พระเจ้าลิจฉวีให้แตกสลายได้ด้วยกลอุบายง่ายๆ และสามารถเปิดทางให้พระเจ้า อชาตศัตรูแห่งแคว้นมคธยาตราทัพเข้าถล่มได้สาเร็จ ด้วยการทาลายสามัคคี ธรรม ดังนั้น เราจึงต้องระวังต้องผดุงรักษาสามัคคีธรรมไว้ให้ยั่งยืนอยู่เสมอ ๑๙๙

ฯพณฯ นำย พิชัย รัตตกุล - อดีตประธำนโรตำรีสำกล กล่ำวปำฐกถำ ในวำระครบรอบ ๘๐ ปี กำรก่อตั้งสโมสรโรตำรีในประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ ณ ห้องจีระ บุญมาก สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ โดย อำจำรย์ ดร. อำณัฐชัย รัตตกุล ผู้อานวยการหลักสูตรปริญญาเอก นาคณะ อาจารย์ พลตรี ดร. อนุชาติ บุนนาค ดร. วรรณภา วามานนท์ Mr. Lee Quick และนักศึกษาปริญญาเอก ศูนย์นโยบายสาธารณะและการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษม บัณฑิต อาทิ คุณหญิง จารุวรรณ เมณฑกา พลเอกอุทัย ชินวัตร พลเรือโท ไพบูลย์ เติมสมเกตุ พลโท สุชาติ อดุลย์บุตร พลตรี พชร สาตร์เงิน พันเอกบุญเอื้อ บุญฤทธิ์ คุณพิพัฒน์ โกวิทคณิต อดีตผู้ว่าการภาค อวยชัย วีรวรรณ - สโมสรโรตารีปทุมวัน และบุตรี ฯลฯ มาร่วมกิจกรรมโครงการพัฒนาเยาวชนให้เป็นคนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวม และร่วมพัฒนาประเทศชาติ

๒๐๐

“กำรลูกเสือ นำคุณธรรม สู่สังคม”

ดร. อาณัฐชัย รัตตกุล



ผลของการศึ ก ษาของสมาคมคลั ง สมอง วปอ. (วิ ท ยาลั ย ป้ อ งกั น ราชอาณาจักร) เพื่อสังคมสะท้อนถึง สภาพปัญหาพฤติกรรมของเยาวชนที่ไม่ พึงประสงค์เป็นอย่างมาก อาทิ ไม่ชอบเรียนหนังสือ ไม่ใฝ่รู้ เรียนหนังสือแบบ จา ๆ ท่อง ๆ ไม่รู้ที่มาที่ไป ไม่รู้จักการศึกษาที่ถูกที่ควร จึงกลายเป็นความรู้ที่ คล้าย ๆ จะรู้ แต่ค วามจริงแล้ วไม่รู้เ รื่อ งเอาเสียเลย ขาดองค์ค วามรู้ ติดตัว ขาดวิธีการแสวงหาองค์ความรู้และไม่สนใจจะสร้างหรือก่อให้เกิดความรู้ให้แก่ ตนเอง เรามักพบเห็นพฤติกรรมของเยาวชนไทยจานวนไม่น้อยที่ใช้เวลาว่าง มั่วสุมกันตามห้างสรรพสินค้า นิยมชมชอบดาราอย่างบ้าคลั่ง เหมือนคนขาดสติ ให้ ค วามส าคั ญ กั บ เงิ น ทองและผลประโยชน์ ม ากกว่ า ความสุ จ ริ ต ใช้ ถ นน สาธารณะเป็นสนามแข่งรถมอเตอร์ไซค์ สนุกกับการเอาเปรียบเพื่อนมนุษย์ ลักเล็กขโมยน้อย ใช้เวลาพูดคุยทางโทรศัพท์นานเกินเหตุ วันหนึ่ง ๆ หลาย ชั่วโมง ฟุ่มเฟือย นิยมสินค้าแบรนด์เนม ให้ความสนใจเทคโนโลยีเฉพาะเพียง เชิ ง บริ โ ภค แต่ ไ ม่ ค านึ ง ถึ ง ความเหมาะสมและสร้ า งประโยชน์ กั บ การใช้ เทคโนโลยีเชิงบวก กลับลุ่มหลงกับการเล่นเกมส์จนขาดเวลาการศึกษาหา ความรู้ ไม่ให้ความสาคัญกับธรรมชาติสิ่งแวดล้อม ขี้เกียจ หนักไม่เอาเบาไม่สู้ 

กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของคณะกรรมการสภาการศึกษาด้านการกีฬา กิจการเยาวชน ลูกเสือ ยุวกาชาดและเนตรนารี ผู้อานวยการศูนย์นโยบายสาธารณะและการจัดการ หลักสูตรปริญญาเอก มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

๒๐๑

ไม่ ก ระตื อรื อร้ น ไม่ สู้ ชี วิ ต ไม่ สู้ ง าน มี เ พศสั ม พั น ธ์ แ ละมี ค รรภ์ ตั้ ง แต่ วั ย รุ่ น ก้าวร้าว ยอมไม่ไ ด้แพ้ไ ม่เป็น ไม่รู้จักค าว่าอภัย ชอบความรุนแรง มีความ ขัดแย้งในกลุ่มวัยรุ่นสู งและบ่อ ยครั้งที่ถึงขนาดยกพวกตีกันและตามฆ่ากัน ไม่รู้อะไรดีอะไรชั่ว ขาดจิตสานึกรับผิดชอบ ไม่เคารพกฎกติกาของสั งคมและ บ้านเมือง ไม่รู้จักหน้าที่พลเมือง ไม่เคารพสิทธิของผู้อื่น ขาดวินัยไม่ตรงต่อ เวลา ขาดระเบียบ ไม่มีสัจจะและจิตสาธารณะ ฯลฯ จากปัญหาดังกล่าวของสังคมโดยเฉพาะในกลุ่มของเยาวชน จึงมีผู้ วิจารณ์ ว่า เยำวชนไทยมีแค่ปริมำณแต่ขำดคุณ ภำพ และในที่ สุด เมื่อ เยำวชนเรำมีปัญหำมำก สังคมไทยก็จะอ่อนแอ ประเทศก็จะเกิดควำม เสียหำยอย่ำงหลีกเลี่ยงไม่ได้ ผลสารวจพฤติกรรมเยาวชนไทยทั้งประเทศ ของ ดร. อมรวิชช์ นาครทรรพ จานวนกว่า ๑๕๐,๐๐๐ คน ในช่วงปี ๒๕๔๘๒๕๔๙ นักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นถึงตอนปลายดื่มเหล้าสูงขึ้นและหัดเที่ยว กลางคืนเพิ่มขึ้นร้อยละ ๔.๐๔ ส่วนระดับชั้นประถมติดพนันบอล/หวย เพิ่มขึ้น ร้อยละ ๕.๔๖ ผู้ที่มีอายุต่ากว่า ๒๕ ปี เฉลี่ยมีเพศสัมพันธ์ ร้อยละ ๗๖.๙๑ ในปี ๒๕๔๙ มีวัยรุ่นอายุต่ากว่า ๑๘ ปี ทาคลอดถึงกว่า ๗๑,๐๐๐ คน นอกจากนี้ “สวนดุสิตโพลล์” ของ อาจารย์ สุขุม เฉลยทรัพย์ ยังพบว่า เยาวชนไทยชอบใช้สินค้าฟุ่มเฟือย แต่งตัวโป๊ มั่วอบายมุข ก้าวร้าว เพิ่มขึ้น จากคากล่าวของ ดร. สมพงษ์ จิตระดับ เชื่อว่าการปฏิรูปการศึกษา ในปัจจุบันไม่สามารถจะบรรลุจุดหมายได้ ตราบใดที่หน่วยงานราชการที่ดูแล เด็กส่วนใหญ่ยังทาหน้าที่เป็นเพียงกลไกของรัฐ ทางานเสมือนเครื่องจักร ขาด การบูรณาการพัฒนาเยาวชนไปสู่เป้าหมาย การสร้างคนดีและเก่ง ต่างหน่วย ก็หาทางใช้งบประมาณแบบแยกส่วน ทางานเฉพาะเป็นภารกิจแต่ขาดพันธกิจ สนุก กั บการเผาผลาญงบประมาณกั นอย่ างสนุก มือ หมดงบประมาณก็สิ้ น ภารกิจ ปีหน้าขอใหม่และได้เพิ่มขึ้นทุกปี จึงมีนักปราชญ์บางท่านกล่าวว่า เมืองไทยนี้ช่างน่าสงสาร ชอบใช้สุภาษิตที่กล่าวว่า “ซื่อกินไม่หมด คดกิน ไม่นำน แต่กินงบประมำณฯ กินตั้งนำนก็กินไม่หมด” และมีคนกล่าวกัน อย่ า งมากว่ า “เมื อ งไทยนี่ แ สนดี น่ ำ อยู่ แต่ เ สี ย ที่ มี ค นไทยอำศั ย อยู่ ” ข้อความดังกล่าวเป็นจริงเพียงใดน่าจะพิจารณาดู ๒๐๒

จากการศึกษาเมื่อปี ๒๕๕๑ การสัมมนาวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร ในหั วข้อ “กำรปฏิ วัติค น สร้ำงพลเมืองดี ” พบว่า การขาดคุณธรรมของ เยาวชนไทย มีมาจากปัญหาต่าง ๆ ดังนี้ ๑. ปัญหำด้ำนครอบครัว ๑.๑ พ่อแม่ไม่ได้อยู่ด้วยกัน ๒๗.๖๔ % ๑.๒ พ่อแม่ไม่มีเวลาให้บุตรหลาน ๒๗.๔๒ % ๑.๓ มีการใช้ความรุนแรงในครอบครัว ๒๕.๒๑ % ๑.๔ พ่อแม่ตามใจบุตรหลาน เกินเหตุจาเป็น ๑๙.๗๑ % ๒. ปัญหำด้ำนสังคม ๒.๑ เกิดจากการนาเสนอของสื่อ ๒๐.๙๑ % ๒.๒ จากเทคโนโลยีสมัยใหม่ ๒๐.๒๘ % ๒.๓ ความรุนแรงขัดแย้งของสังคม ๑๙.๗๑ % ๒.๔ ขาดผู้นาตัวอย่างที่ดีในการปฏิบัติ ๑๙.๑๖ % ๒.๕ จากการอบรมสั่งสอน ๑๙.๐๐ % ปัญหาดังกล่าวเป็นสิ่งยืนยันว่าเยาวชนไทยมีเพียงปริมาณ แต่ยังขาด คุณภาพที่เหมาะสม หากไม่มีการศึกษาและเร่งรีบในการแก้ไขปัญหานี้แล้ว ในที่สุดอนาคตและความหวังของประเทศชาติจะอยู่ที่ ไหน จึงจาเป็นจะต้อง เร่งรีบแก้ไขโดยด่วนที่สุดและคงไม่ใช่ผลักภาระนี้เพียงให้กับรัฐบาล กระทรวง ทบวง กรม เท่ านั้ น ความรั บผิ ดชอบดังกล่ าวต้องอยู่ ที่ ภาคประชาชนด้ วย รวมถึงสถาบันครอบครัว ชุมชน สื่อ วิทยุ โทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ และผู้บริหาร จัดการและใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ สื่อออนไลน์ ซึ่งจักต้องมีส่วนร่วมในการ แก้ไขปัญหาและช่วยกันพัฒนาเด็กและเยาวชนให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ

๒๐๓

ศาสตราจารย์ (พิเศษ) ธงทอง จันทรางศุ อดีตเลขาธิการสภาการศึกษา เคยกล่ าวว่ า พลเมื อ งที่ดี คื อ ก าลั ง ของบ้ านเมื อ งและต้ อ งรู้ว่ า การพั ฒนา พลเมืองขึ้นอยู่กับปัจจัย ๔ ประการ ดังนี้ ประกำรแรก รู้จักสิทธิ หน้าที่ของตนเอง ซึ่งจะเป็นของคู่กัน ประกำรที่สอง รู้จักและเคารพ สิทธิหน้าที่ของผู้อื่น ประกำรที่สำม มีความพร้อมและความสามารถทางานร่วมกับผู้อื่นใน การพั ฒนาสภาพบ้ านเมื อ งให้ ดี ตามศั กยภาพ ถ้ ามี ศักยภาพสู งก็ จะมี บทบาทหน้ าที่ มากขึ้ นในการเป็ น พลเมื อ ง แต่ ถ้ า เป็ น ผู้ ที่ จ ะต้ อ งท ามาหากิ น หรื อ ประกอบสั ม มาอาชี พ ก็ จ ะมี ข้ อ ก าหนดในการลด บทบาทหน้าที่ และความคาดหวังลง ประกำรที่สี่

มี ค วามเสี ย สละและท างานให้ กั บ บ้ า นเมื อ ง ตาม ศักยภาพตามความพร้อมของตนเอง ด้วยวิธีและวิถี แบบประชาธิปไตย ในการทางานร่วมกับผู้อื่น

ดังนั้น การที่จะสร้างคนเป็นพลเมืองที่ดีนั้น จะต้องมีองค์ความรู้ ต้อง สร้างและปลูกฝังขึ้นมา มีคนทาให้ดูเป็นแบบอย่างและเขาต้องเห็นลู่ทางที่จะ ทาด้วย กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ ต้องปลูกฝังทัศนคติ ให้อยากทาในทิศทางที่ถูก ที่ควรและจะทาต่อไป ก็จะลงมือทาโดยไม่ชักช้ารีรอ ในที่นี้ใคร่ขออนุญาตอัญเชิญ พระราชหัตถเลขาของพระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ พระราชทานไปยัง เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี เสนาบดีกระทรวงศึกษาธิการ ครั้งกระนั้นว่า “ข้ำไม่ต้องกำรนักเรียนตัวอย่ำงที่สอบไล่ได้คะแนนเกียรตินิยม ทุ กครั้ง ไม่ ต้องกำรตำรำที่ เดิ นได้ ข้ ำอยำกได้ ยุ วชนที่ เป็นสุ ภำพบุรุ ษ ซื่อสัตย์ สุจริต มีนิสัยใจคอดี ข้ำจะไม่โศกเศร้ำเลย ถ้ำเจ้ำมำแลเอำว่ ำ ๒๐๔

เด็ ก คนหนึ่ ง เขี ย นหนั ง สื อ ไม่ ค ล่ อ ง คิ ด เลขซ้ อ นไม่ เ ป็ น และไม่ รู้ จั ก เรขำคณิต ถ้ำข้ำรู้ว่ำเด็กคนนั้นไม่ศึกษำ แต่พอจะรู้ว่ำควำมเป็นลูกผู้ชำย คืออะไร ขี้แย คืออะไร ข้ำไม่อยำกได้ยินคนฉลำดพูดว่ำ ปัญญำท่วมหัว เอำตัวไม่รอด สิ่ งที่ ข้ ำต้องกำรอย่ ำงใหญ่หลวงคื อ ให้กำรศึ กษำ ท ำให้ เยำวชนเป็นคนน่ำรักและพลเมืองดี ไม่ทำลำยบุคลิกเสียหมดจนทุกระบบ ต่ำง ๆ”… ดังนั้น กำรศึกษำที่จะประสบควำมสำเร็จก็คือจะต้องทำให้คน เป็นมนุษย์ให้ได้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าฯ ได้ทรงสถาปนากิจการลูกเสือ เมื่อ วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ กว่า ๑๐๐ ปีมาแล้วที่พระองค์ทรงเห็นว่า การลูกเสือ เป็นการศึกษานอกระบบที่ช่วยศึกษาในทางปฏิบัติ มุ่งให้แต่ละคน ได้พัฒนาในเรื่องนิสัยใจคอ สุขภาพ การฝีมือและหน้าที่พลเมือง ดังได้พระราช นิพนธ์ไว้ว่า ลูกเสือ บ่ใช่เสือ สัตว์ไพร เรำยืมชื่อมำใช้ ด้วยใจกล้ำหำญ ปำนกัน ใจกล้ำ มิใช่กล้ำ อำธรรม์ เช่นเสืออรัญ สัญชำติชน คนพำล ใจกล้ำ ต้องอย่ำง ทหำร กล้ำกอปรกิจ กำรแห่งชำติ ประเทศ เขตตน

การลูกเสือ คือ เครื่องมือช่วยในการศึกษาเชิงปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม ในเรื่องของกิจกรรมต่าง ๆ ซึ่งเน้นการศึกษาพัฒนาตามหลักของ ผลสัมฤทธิ์ ดังนี้ ๑. กฎ-คำปฏิญำณของลูกเสือ จะเป็นเสมือน ศีลธรรม เป็นจริยศึกษา พัฒนานิสัย ใจคอ

๒๐๕

๒. กิจกรรมต่ำงๆทำงลูกเสือ เป็นพละศึกษา ส่งเสริมสุขภาพ พลานามัย ทั้งภายในและภายนอก ของร่างกาย ๓. กำรเรียนกำรศึกษำโดยกำรลงมือกระทำ เป็นหัตถศึกษา ก่อให้ เกิดสติปัญญาจากการฝีมือ ๔. ระบบหมู่ของลูกเสือ เป็นพุทธิศึกษา ส่งเสริมให้รู้จักหน้าที่ ความรับผิดชอบหน้าที่พลเมือง เกิดจิตสานึก การเสียสละ สามัคคี เป็นพลเมืองดี มีวินัย วิ ช าลู ก เสื อ มิ ใ ช่ เ รื่ อ งของวิ ช าการที่ จั บ ต้ อ งไม่ ไ ด้ แต่ วิ ช ำ “กำร ลู ก เสื อ ” เป็ น สิ่ ง ที่ อ ยู่ ร อบตั ว มนุ ษ ย์ สอนให้ รู้ จั ก กำรปรั บ ตั ว เข้ ำ หำ ธรรมชำติ เรียนรู้ในสิ่งแวดล้อมและใช้ประโยชน์จำกสิ่งแวดล้อมให้ถูก ทำง การให้การศึกษาเป็นไปอย่างธรรมชาติ แฝงด้วยความรู้สึกที่ดีมิตรภาพ สร้างการใฝ่การเรียนรู้ด้วยความเต็มใจ มีสุขและสนุกสนาน สร้างความสุขร่วม ด้วยจริยธรรม การเสียสละ สามัคคีและมีระเบียบวินัย เป็นสื่อกลางทั้งเด็กและ ผู้ใหญ่ คนทุกเพศทุกวัย สามารถเข้าหากันซึ่งกันได้ด้วยมิตรภาพที่ดีงาม เกิด ความเอื้ออาทรต่อกันและเกิดความผูกพันฉันพี่น้อง จะสังเกตพบว่า กิจการอบรมลูกเสือและงานชุมนุมลูกเสือนับร้อยนับ พันครั้งทั่วโลก ไม่เคยมีเหตุการณ์ทะเลาะวิวาทตีกันเลย ทั้งนี้เพราะกิจการและ กิจกรรมลูกเสือได้เน้นการนาเรื่อง “ส่วนรวม” มาแทนเรื่อง “ส่วนตัว” เป็น การปลู ก ฝั ง อุ ป นิ สั ย การเสี ย สละช่ ว ยเหลื อ ซึ่ ง กั น และกั น หาทางบ าเพ็ ญ ประโยชน์เพื่อส่วนรวมโดยแท้จริง เกียรติของลูกเสือคือ ควำมซื่อสัตย์สุจริต ทั้งกำยและใจ หมายถึง การรู้จักและสารวจตนเองอยู่เสมอ ทั้งภายในและ ภายนอก ด้วยการประพฤติชอบทั้งกาย วาจาและใจ และต่างก็ยึดมั่นในค า ปฏิญาณและกฎของลูกเสืออย่างเคร่งครัด ดังนี้

๒๐๖

คำปฏิญำณของลูกเสือ “ด้วยเกียรติของข้ำ ข้ำสัญญำว่ำ ข้อ ๑ ข้ำจะจงรักภักดีต่อชำติ ศำสนำ พระมหำกษัตริย์ ข้อ ๒ ข้ำจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ ข้อ ๓ ข้ำจะปฏิบัติตำมกฎของลูกเสือ”

กฎของลูกเสือ ข้อ ๑

ลูกเสือมีเกียรติเชื่อถือได้

ข้อ ๒

ลูกเสือมีควำมจงรักภักดีต่อชำติ ศำสนำ พระมหำกษัตริย์ และซื่อตรงต่อผู้มีพระคุณ

ข้อ ๓

ลูกเสือมีหน้ำที่กระทำตนให้เป็นประโยชน์และ ช่วยเหลือผู้อื่น

ข้อ ๔

ลูกเสือเป็นมิตรของคนทุกคนและเป็นพี่น้องกับ ลูกเสืออื่นทั่วโลก

ข้อ ๕

ลูกเสือเป็นผู้สุภำพเรียบร้อย

ข้อ ๖

ลูกเสือมีเมตตำกรุณำต่อสัตว์

ข้อ ๗

ลูกเสือเชื่อฟังคำสั่งของบิดำมำรดำและ ผู้บังคับบัญชำ ด้วยควำมเคำรพ

ข้อ ๘

ลูกเสือมีใจร่ำเริงและไม่ย่อท้อต่อควำมยำกลำบำก

ข้อ ๙

ลูกเสือเป็นผู้มัธยัสถ์

ข้อ ๑๐ ลูกเสือประพฤติชอบด้วยกำย วำจำ ใจ

๒๐๗

นอกจากนี้ พระบาทสมเด็ จพระเจ้ าอยู่หั วฯ พระประมุ ขคณะลู กเสื อ แห่ งชาติ ยังได้พ ระราชทานพระบรมราโชวาทในวันคล้ ายวันสถาปนาคณะ ลูกเสือแห่งชาติ เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๙ ความว่า “...กำรที่ เข้ ำมำร่วมในคณะลูกเสื อนี้ ทุ กคนได้ ท ำถูกต้องและ สมควรอย่ำงสุดแล้ว เพรำะเป็นกำรมุ่งเข้ำสู่ควำมดี ควำมเจริญ โดยแท้ เมื่อลูกเสือได้เริ่มต้นดีแล้วเช่นนี้ก็เท่ำกับได้ทำสำเร็จผลไปครึ่งหนึ่ง ถ้ำ ตั้งใจศึกษำฝึกหัดตนตำมระเบียบวินัยและแบบธรรมเนียมของลูกเสือ ให้ แน่ วแน่ ต่อ ไป ก็จ ะมี ค วำมรู้ ควำมดี ควำมเจริ ญ อย่ ำ งเต็ มที่ และ สำมำรถที่จะคุ้มครองรักษำประเทศชำติไว้ได้อย่ำงแน่นอน” ดังนั้นการสร้างคุณธรรมในสังคมไทยนั้น หากทาได้ก็เท่ากับเป็นการ ปฏิรูปประเทศไทยได้ในระดับหนึ่ง แต่ตราบใดที่การปฏิรูปการศึกษาของไทย เราไม่ปรากฏผลเป็นรูปธรรม ก็คงยากที่จะบรรลุเป้าหมาย วิธี กำรลู กเสื อ เป็ นที่ ยอมรั บกั นทั่ วโลกว่า เป็นวิธี กำรหนึ่งในกำร สร้ ำ งคนให้ เป็ น มนุ ษ ย์ ที่ ดี ใช้ ง บประมำณน้ อ ย ได้ ผ ลสู ง ในปั จ จุ บั น สถาบันการศึกษาระดับสูง ของประเทศ เช่น วิทยาลั ยป้องกันราชอาณาจักร และสถาบันพระปกเกล้ า ต่างได้นาวิธี การลู กเสื อมาใช้กับนักศึกษาของตน ได้ผลดียิ่ง ดังนั้นเหตุใ ดเล่ าเราจึงไม่นาวิ ธี การที่ดีและสิ่งที่ดีงามมาใช้ หรือ ส่งเสริมให้นาไปปฏิบัติอย่างแพร่หลาย ผู้รับผิดชอบด้านการศึกษาและพัฒนา ชุมชนพึ งให้ ความส าคั ญและช่วยกั นส่ งเสริ มให้มี การน ากิ จการลู กเสื อมาใช้ ประโยชน์แก่สังคมไทยสืบไป ผมเชื่อมั่นว่ากิจกรรมและหลักคิดของกำร ลูกเสือนั้นสำมำรถ “นำคุณธรรม สู่ สังคมไทย” ได้อย่างแน่นอน

๒๐๘

สถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ สถำบันที่เน้นควำมรู้คู่คุณธรรมและกำรสร้ำงจิตสำนึกต่อส่วนรวม

นิ ด้ ำ (NIDA) เป็ น ชื่ อ ย่ อ ของสถาบั น บัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (National Institute of Development Administration) นิ ด้ า เป็ น สถำบันอุดมศึกษำของรัฐฯ เพียงแห่งเดียว ในประเทศไทยที่ จัดกำรสอนระดั บบัณฑิต ศึกษำสูงกว่ำระดับปริญญำตรีเท่ำนั้น “สถำบั นบั ณ ฑิ ตพั ฒ นบริ หำรศำสตร์ ” เป็ นสถาบั นอุ ดมศึ กษาที่ จัดตั้งขึ้ นตำมพระรำชด ำริของ พระบำทสมเด็ จพระปรมินทรมหำภูมิพล อดุลยเดชฯ เมื่อวันที่ ๑ เมษำยน ๒๕๐๙ เนื่องจากทรงเห็นว่าการพัฒนา ประเทศในขณะนั้น มีความจาเป็นที่ต้องมีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถมา ช่วยกั นพัฒนาดังพระราชปรารภที่ว่า ประเทศไทยมีความจาเป็นที่ต้องผลิ ต ผู้ เชี่ ยวชาญสถิ ติ และผู้ เชี่ยวชาญในสาขาอื่นๆ เพื่อประโยชน์ในการพั ฒนา เศรษฐกิจของประเทศ สถาบันได้กาหนดตราสัญลักษณ์ของสถาบันเป็นรูปกงล้อ คล้ ายธรรมจั กร ภายในดวงตราสั ญลั กษณ์ มี รู ปคบเพลิ ง ๘ อั น สื่ อความ หมายถึง มรรคแปด หมายถึง หลักธรรมที่สาคัญของพระพุทธศาสนา ที่ใช้เป็น แนวทางไปสู่การพ้นทุกข์ด้วยการใช้ปัญญา โดยกาหนดเป็นปรัชญาของสถาบัน ว่า “สร้ำงปัญญำ เพื่อกำรเปลี่ยนแปลง” (WISDOM for Change) สถาบันได้ น้อมนาพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระราชทานแก่ บัณฑิตทั้งหลาย ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรครั้งแรกของสถาบัน เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๓ มาเป็นแนวทางในการปฏิบั ติภารกิจ โดยน ำ ควำมรู้และคุณธรรมมำสร้ำงปัญญำ สร้ำงจิตสำนึกและควำมรับผิดชอบ ต่อสังคมและประเทศชำติ นิด้ำมุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพการศึกษาเพื่อให้ ๒๐๙

สถาบันมีศักยภาพพร้อมรับการเปลี่ ยนแปลงและสามารถแข่งขันได้ในระดับ สากล ดังข้อความตามพระบรมราโชวาท ซึ่งสถาบันน้อมนามาใช้เป็นปณิธาน ของสถาบันมีดังนี้ ...ท่านทั้งหลายที่สาเร็จการศึกษาจากสถาบันแห่งนี้ เป็นผู้ที่เชื่อได้ว่า มี ความรู้ ความสามารถสูง จึงเป็นที่หวังของคนไทยทั้งชาติ รวมทั้งของข้าพเจ้า ด้วย ที่จะได้อาศัยความรู้ ความคิด สติปัญญา และความสามารถ ในอันที่จะ นาพาประเทศชาติให้ก้าวไปสู่ความมั่นคงและสมบูรณ์พูนสุข ขอให้ท่านรับหน้า ที่อันมีเกียรตินี้ ด้วยความมั่นใจตั้งใจและบริสุทธิ์ใจ แล้วร่วมกันปฏิบัติหน้าที่ น้อยใหญ่ให้ลุล่วงไป ด้วยความขยันหมั่นเพียรและด้วยความสุจริต เที่ยงตรง ทั้งต่อตนเองและประชาชน...

๒๑๐

กรอบกำรปฏิรูปกำรเมืองใหม่ ภำยใต้บริบทของสังคมไทย : Popular Party System

ศำสตรำจำรย์ ดร.สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ อธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์

ปัญหำรำกเหง้ำของกำรเมืองไทย ๑. กำรซื้อสิทธิขำยเสียง เป็นปัญหาร้ายแรงในระบบการเมืองไทยที่ มีการเลือกตั้งมาโดยตลอด จนกลายเป็นมะเร็งร้ำยของระบอบประชำธิปไตย เพราะระบอบประชาธิ ปไตยโดยตัวแทนที่แท้จริงนั้น ผู้ แทนจะต้องได้รับการ เลือกตั้งมาอย่างสุจริต เที่ยงธรรมและโปร่งใส ดังนั้นเมื่อผู้แทนได้รับการเลือกตั้ง มาโดยการซื้ อ สิ ท ธิ ข ายเสี ย ง ผู้ แ ทนดั ง กล่ า วจึ ง ไม่ ใ ช่ ผู้ แ ทนตามระบอบ ประชาธิ ปไตยที่ แ ท้ จริ ง หากแต่ เ ป็ น ผู้ แทนของระบอบทุ นนิ ยมที่ ใช้ เงิ น เป็นเครื่องมือในกำรซื้ออำนำจ เพื่อแสวงหำผลประโยชน์มิชอบ ปัญหาการซื้อสิทธิขายเสียงในการเลือกตั้งของไทยได้กลายเป็นประเด็น ร้ อ นที่ สั งคมน ามาวิ พ ากษ์ วิ จารณ์ กั นอย่ างกว้ างขวาง จนน าไปสู่ การแก้ ไข รัฐธรรมนูญ เพื่อหาทางป้องกันและสกัดการซื้อสิทธิ ขายเสียงให้ได้ผล โดยมี การให้ ย าแรงถึ ง กั บ ก าหนดให้ ยุ บ พรรค ถ้ า ปรากฏว่ า หั ว หน้ า พรรคหรื อ กรรมการบริหารพรรคมีส่ วนรู้เห็นในการทุจริตการเลื อกตั้ง แต่ปรากฏว่าไม่ ได้ผล แทนที่พรรคต่างๆ จะเกรงกลั วและระมัดระวังไม่กระท าผิ ดกฎหมาย กลับปรากฏว่ามีพรรคที่ทาผิดกฎหมายและถูกยุ บพรรค มาตรการนี้แทนที่จะ ๒๑๑

เป็นคุณกลับทาให้ระบบพรรคการเมืองอ่อนแอ ไม่มีเสถียรภาพและก่อให้เกิด ปั ญ หาใหม่ ท างการเมื อ งขึ้ น อี ก ความพยายามในการแก้ ไ ขรั ฐ ธรรมนู ญ เพื่ อป้องกันหรือลดการซื้อสิทธิขายเสี ยงหลายประการที่กระทามาแล้วแต่ไม่ ได้ผล อาทิ การเปลี่ยนแปลงเขตเลือกตั้งจากเขตเดียวคนเดียวเป็นเขตใหญ่ ๓ คน หรื อ การก าหนดค่ าใช้ จ่ ายในการเลื อ กตั้ ง รวมทั้ งมาตรการการแจก ใบเหลื องใบแดง ซึ่งถือได้ว่ามีมาตรการมากมายที่พยายามจะสกัดกั้นการซื้อ สิทธิขายเสียง แต่ผลที่ปรากฏยืนยันชัดเจนว่าไม่ประสบผลสาเร็จ แต่กลายเป็น ประเด็นปัญหาทางการเมืองซั บซ้อนขึ้ นไปอี ก ความล้ มเหลวในการก าหนด มาตรการต่างๆ ในการสกัดการซื้อสิทธิขายเสียงเกิดขึ้น เพราะมิได้มุ่งแก้ปัญหา แก่นแท้ของมูลเหตุจูงใจในการซื้อเสียงของพรรคการเมืองและของนักการเมือง มูลเหตุจูงใจที่แท้จริงของกำรซื้อสิทธิขำยเสียง คือควำมต้องกำร ที่ จ ะเป็ น รั ฐ บำลของพรรคกำรเมื อ งต่ ำ งๆ และควำมต้ อ งกำรด ำรง ตำแหน่งรัฐมนตรี หรื อต ำแหน่ งบริหำรของนั กกำรเมื อง หัวหน้ าพรรค การเมืองที่ต้องการเป็นผู้จัดตั้งรัฐบาลและเป็นนายกรัฐมนตรี ก็ต้องพยายาม ทาให้พรรคของตนมีจานวนส.ส. ให้มากที่สุด ถ้าได้จานวนส.ส. เกินครึ่งก็จะ สามารถจัดตั้งรัฐบาลได้เพียงพรรคเดียว ทาให้นายกรัฐมนตรีมีอานาจมากและ รัฐบาลมีเสถียรภาพ ถ้าพรรคไม่สามารถชนะได้เสียงเกินครึ่งในสภา แต่ถ้าเป็น พรรคที่มีส.ส.มากที่สุด ก็ สามารถเป็นแกนนาในการจัดตั้งรัฐบาลผสมได้และ หัวหน้าพรรคแกนนาก็มีโอกาสเป็นนายกรัฐมนตรี ถ้าไม่มีพรรคใดได้เสียงข้าง มากในสภาก็จะเป็นโอกาสของพรรคขนาดกลางและขนาดเล็กที่จะเข้าร่วมในการ จัดตั้งรัฐบาลผสม ถ้ามีพรรคขนาดใหญ่ ๒ พรรคที่ไม่ได้เสียงเกินครึ่ง จะทาให้ พรรคขนาดกลางและขนาดเล็กมีอานาจต่อรองในการเข้าร่วมรัฐบาลสูง รัฐบำลผสมที่ นำยกรัฐมนตรีต้ องพึ่งพำควำมอยู่รอดของรัฐบำล จำกกำรสนั บ สนุ น ของพรรคร่ วมรั ฐบำลจะท ำให้ น ำยกรั ฐมนตรี ไม่ มี อ ำนำจสิ ท ธิ ข ำดในกำรบริ ห ำรประเทศ เพราะต้ อ งระมั ด ระวั ง ในการ ประนีประนอมผลประโยชน์กับพรรคร่วมรัฐบาล ทำให้รัฐบำลไม่มีเสถียรภำพ

๒๑๒

สภาพดังกล่าวจึงทาให้ หัวหน้ำพรรคกำรเมืองที่มีเงินมำก มีควำม ได้เปรียบในกำรเลือกตั้ง เพราะสามารถสนับสนุนให้ผู้สมัครส.ส. ในพรรค มีโอกาสได้รับการเลือกตั้งสูง และถ้าส.ส. ได้รับการเลือกตั้งจากการดูแลของ หัวหน้าพรรคก็จะทาให้ส.ส. มีความจงรักภักดีต่อหัวหน้าพรรคเป็นการส่งเสริม ให้หัวหน้าพรรคมีบารมีเหนือส.ส. มากยิ่งขึ้น ถ้ำหัวหน้ำพรรคที่มีภำพลักษณ์ ดี แต่ไม่มีเงินก็ต้องอำศัยกรรมกำรบริหำรพรรคที่มีศักยภำพทำงกำรเงิน ในกำรสนับสนุน กรณีนี้ถึงแม้พรรคจะได้เป็นแกนนาในการจัดตั้งรัฐบาลแต่ หัวหน้ำพรรคในฐำนะนำยกรัฐมนตรีก็จะไม่มีอำนำจเด็ดขำด ต้องคอย ประนีประนอมกับกรรมกำรบริห ำรพรรคที่รับผิดชอบเรื่องกำรเงิ นของ พรรค ส่วนคนที่ต้องการเป็นรัฐมนตรี ไม่ว่าจะมาจากส.ส. หรือไม่ก็ตาม ถ้ามี เสียงส.ส. สนับสนุนอยู่ในมือมากก็มีโอกาสจะได้เป็นรัฐมนตรีอย่างมั่นคง จึงทา ให้ผู้ที่ต้องการเป็นรัฐมนตรีพยายามที่จะใช้เงินสนับสนุนให้ผู้สมัครในกลุ่มของ ตนได้รับการเลือกตั้งให้มากที่สุด เมื่อมีกำรใช้เงินในกำรเลือกตั้งมำกและหลังกำรเลือกตั้งก็จะต้อง ดูแลส.ส. ในสังกัดให้พอใจ จึงเป็นเหตุให้ทั้งหัวหน้าพรรคที่เป็นนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรี ต้องพยายามหาเงินให้มากพอสาหรับการใช้จ่ายดังกล่าว ลาพัง ค่าตอบแทนจากทางราชการ ไม่ช่วยให้นักการเมืองสามารถดารงฐานะแกนนา ของตนไว้ได้ จึ งเป็ นเหตุ ให้ นั กกำรเมื องที่ ด ำรงต ำแหน่ งบริ หำรต้องใช้ ตำแหน่งในกำรหำผลประโยชน์ให้มำกที่สุด ไม่ว่าใครจะปฏิเสธอย่างไร แต่ ความจริงย่อมเป็นที่ รู้แจ้งในหมู่นักการเมืองเป็นอย่างดี ทั้งหมดนี้คือต้นเหตุ และสิ่ งจูงใจที่ส าคั ญของการซื้อสิ ทธิ ขายเสี ยงในการเลื อกตั้งและนาไปสู่ การ ทุจริตและประพฤติมิชอบอย่างกว้างขวาง ๒. ระบบกำรตรวจสอบอ่อนแอ ระบอบประชาธิปไตยที่ดีจะต้องมี การถ่ วงดุลที่ดีระหว่างอ านาจอธิ ปไตยทั้ง ๓ อ านาจ คือ อำนำจนิติบัญญัติ อำนำจบริหำรและอำนำจตุลำกำร โดยเฉพาะอย่างยิ่งการถ่ วงดุลระหว่าง อานาจนิติบัญญัติและอานาจบริหาร กำรถ่วงดุลจะมีประสิทธิภำพสูงถ้ำทุก ฝ่ำยมีควำมเป็นอิสระต่อกัน แต่ถ้าฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดมีอานาจเหนืออีกฝ่าย หนึ่ งมากหรื อโดยสิ้ นเชิ งจะท าให้ การถ่ ว งดุ ล อ่ อนแอหรื อหมดไป เมื่ อกำร ๒๑๓

ถ่วงดุ ลหมดไป อ ำนำจกำรตรวจสอบยิ่ งอ่ อนแอ จะส่ งผลให้ ฝ่ ายบริหาร สามารถใช้อานาจมิชอบได้อย่างกว้างขวาง ถ้านายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้าพรรค เสียงข้างมากในสภาเพียงพรรคเดียว และส.ส. พรรครัฐบาลส่วนใหญ่ได้รับการ เลือกตั้งเพราะการสนับสนุนทางการเงินของหัวหน้าพรรค และพร้อมที่จะปฏิบัติ ตามคาสั่งของหัวหน้าพรรคโดยไม่มีข้อโต้แย้ง กรณีนี้บทบาทของการตรวจสอบจึงเป็นของส.ส. ฝ่ายค้านเท่านั้น ถ้า ส.ส. ฝ่ายค้านมีจานวนน้อยหรือน้อยมากก็จะทาให้การตรวจสอบฝ่ายบริหารเป็น อั ม พาตไปโดยปริ ย าย แต่ ถ้ า นายกรั ฐ มนตรี เ ป็ น แกนน ารั ฐ บาลผสมและ นายกรัฐมนตรีสามารถประนีประนอมผลประโยชน์ระหว่างแกนนาของพรรคร่วม รัฐบาลได้ดี โดยพรรคร่วมรัฐบาลจะต้องดูแลส.ส. ในสั งกัดของตนในสภาให้ เรียบร้อย กรณีนี้ก็จะทาให้รัฐบาลมีอานาจเหนือสภาเช่นกันและถ้าฝ่ายค้านมี จ านวนน้ อ ยก็ จะยิ่ งท าให้ ก ารตรวจสอบยิ่ งอ่ อ นแอ การตรวจสอบโดยการ อภิปรายไม่ไว้วางใจของฝ่ายค้านในสภา ถ้ารัฐบาลเป็นรัฐบาลพรรคเดียวหรือ เป็นรัฐบาลผสมที่มีเสียงเกินครึ่งจานวนมาก การอภิปรายไม่ไว้วางใจก็ไม่ต่าง อะไรกับ “ปาหี่การเมือง” ที่เต็มไปด้วยการเล่นเกมส์ระหว่างนักการเมืองอย่างน่า เบื่อหน่าย และไม่ส่งเสริมการสร้างสรรค์หรือการพัฒนาทางการเมืองแต่อย่างใด เพราะไม่ว่าฝ่ายค้านจะมีหลักฐานดีเพียงใดแต่เมื่อถึงเวลาลงมติ ฝ่ายรัฐบาลก็ จะชนะทุกครั้ง ๓. ระบบพรรคกำรเมืองไม่ใช่พรรคของประชำชน พรรคการเมือง ของไทยที่ผ่านมาส่วนใหญ่พรรคกำรเมืองมีลักษณะเป็นสมบัติ หรือกิจกำร ส่ วนตั วของหั วหน้ ำพรรคที่ มี บำรมี และมี เงิ นมำก หรื อ ถ้ าไม่ ใ ช่ กิ จการ ส่วนตัวของหั วหน้าพรรคก็ เป็นกิ จการของกรรมการบริหารพรรคไม่ใช่พรรค การเมืองของประชาชน จะเห็นได้จากความเป็นจริงที่พรรคการเมืองของไทย ส่ วนใหญ่ ดารงอยู่หรือล้ มเลิ กไป เพราะผู้ เป็นหัวหน้าพรรคหรื อทายาทของ หัวหน้าพรรคที่เป็นผู้ก่อตั้งไม่มีส่วนใดเกี่ยวข้องกับประชาชน ถ้าผู้ก่อตั้งพรรค ที่ มี บารมี หรื อ มี เ งิ นพ้ นต าแหน่ งไป พรรคนั้ นก็ จะหมดบทบาทที่ ส าคั ญทาง การเมืองไปด้วย

๒๑๔

พ.ศ. ๒๕๔๐ พยำยำมจะส่งเสริมควำมเข้มแข็งของพรรค ด้วยการ กาหนดให้ผู้ที่จะสมัครส.ส. ต้องเป็นสมาชิ กพรรคไม่น้อยกว่า ๙๐ วัน ผลก็คือ ทาให้หัวหน้าพรรครัฐบาลมีอิทธิพลเหนือชีวิตการเมืองของส.ส. ของพรรคโดย สมบูรณ์ จนกระทั่งนายกรัฐมนตรีกลายเป็น “เผด็จกำรรัฐธรรมนูญ จำกกำร เลือกตั้ง” (Elected Dictator) ทาให้พรรคการเมืองกลายเป็นเครื่องมือในการกุม อานาจของนายกรัฐมนตรีอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด รั ฐธรรมนู ญ พ.ศ.๒๕๕๐ ได้ ผ่ อนปรนการเป็ นสมาชิ กพรรคลง โดย กาหนดว่าถ้ารัฐบาลยุบสภา ผู้สมัครส.ส. ต้องเป็นสมาชิกพรรคไม่น้อยกว่า ๓๐ วัน และกาหนดให้ยุบพรรคได้ ถ้าหัวหน้าพรรคและกรรมการบริหารมีส่วนรู้เห็น ในการทุจริตการเลือกตั้ง ผลปรากฏว่าทาให้พรรคการเมืองหลายพรรคต้องถูก ยุบ มาตรการดังกล่าวจึงทาให้พรรคการเมืองยิ่งอ่อนแอลง เพราะทุกพรรคต่าง เตรียมมาตรการรองรับการยุบพรรค หากเกิดกรณีผิดพลาดขึ้น โดยแกนนาที่ สาคัญของพรรคจะหลีกเลี่ยงการดารงตาแหน่งกรรมการบริหารของพรรค และ หันไปใช้นอมินีให้ ทาหน้าที่แทน จึงยิ่งทาให้ระบบพรรคการเมืองของไทยที่ อ่ อ นแออยู่ แ ล้ วยิ่ งอ่ อ นแอมากยิ่ งขึ้ น และแทบจะไม่ มี โอกาสเป็ นพรรคของ ประชาชนได้เลย เพราะพรรคการเมืองที่จะเป็นพรรคของประชาชน ต้องเป็น พรรคที่มีความยั่งยืนมั่นคง สามารถสะสมความเชื่อถือและศรัทธาจากประชาชน ได้อย่างต่อเนื่องยาวนาน

กำรปฏิรูปกำรเมืองใหม่ แนวคิดหลักของกรอบการปฏิรูปการเมืองใหม่ที่นาเสนอต่อไปนี้ เป็น การพัฒนาต่อยอดจากรัฐธรรมนูญ พ.ศ.๒๕๔๐ และ ๒๕๕๐ โดยนำหลักกำร ของระบบแบ่งแยกอำนำจ (Separation of Power) มำประยุกต์ เรียกว่ำ “Popular Party System” โดยมุ่งเน้นกำรปฏิรูปโครงสร้ำงทำงกำรเมือง เพื่อให้หลุดพ้นจำกปัญหำรำกเหง้ำภำยใต้บริบทของกำรเมืองไทยให้ได้ โดยมีประเด็นสาคัญของการปฏิรูป ดังนี้

๒๑๕

๑. ประมุขของประเทศ ประเทศไทยปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ ทรงเป็นประมุข ๒. สถำบันบริหำร ๒.๑ ให้ นำยกรั ฐมนตรี มำจำกหั วหน้ ำพรรคที่ เป็ นส.ส. บั ญชี รำยชื่ ออั นดั บหนึ่ ง ของพรรคที่ ได้ รั บเลื อกตั้ ง จำกบั ญชี รำยชื่อสูงสุดอันดับหนึ่ง เหตุผล : กำรที่ประชำชนเลือกพรรคหนึ่งพรรคใดด้วยเสียงอันดับ หนึ่ง แสดงว่ำประชำชนต้องกำรให้พรรคนั้นทำหน้ำที่จัดตั้งรัฐบำล การให้ หัวหน้าพรรคการเมืองที่พรรคได้รับการเลือกตั้งสูงสุดอันดับหนึ่งจัดตั้งรัฐบาล จึงสอดคล้องกับหลักกำรของระบอบประชำธิปไตยที่รัฐบำลมำจำกกำร เลือกตั้งของประชำชน กรณีนี้จะส่งเสริมให้พรรคการเมืองมีพลวัตของการ พั ฒนาและมี ค วามแข็ งแกร่ งยิ่ งขึ้ น เพราะนั กกำรเมื องที่ ต้ องกำรบริ หำร ประเทศจะต้องสร้ำงพรรคให้เป็นที่เชื่อถือและศรัทธำของประชำชนอย่ำง กว้ำงขวำง นอกจากนี้จะทาให้การจัดตั้งรัฐบาลไม่ต้องขึ้นกับจานวนส.ส. ของพรรค ในสภา ไม่ว่าพรรคจะได้จานวนส.ส. ในสภามากหรือน้อย แต่ถ้าพรรคได้คะแนน การเลือกตั้งอันดับหนึ่ง ก็ให้เอกสิทธิพรรคนั้นในการจัดตั้งรัฐบาล โดยมีหัวหน้า พรรคที่ เป็ นส.ส. บัญชีรายชื่ ออั นดั บหนึ่งทาหน้ าที่ นายกรั ฐมนตรี การจั ดตั้ ง รัฐบาลของนายกรัฐมนตรีก็จะเป็นอิสระจากจานวนส.ส.ที่ต้องสนับสนุนในสภา เมื่อนายกรัฐมนตรีเป็นอิสระจากการสนับสนุนของส.ส. ในสภา จะทาให้ นายกรัฐมนตรีมีอิสระในการแต่งตั้งรัฐมนตรี โดยคานึงถึงความรู้ความสามารถ และความเป็นคนดีมากกว่าการมีฐานเสียงสนับสนุนจากส.ส.ในสภา

๒๑๖

ระบบนี้จะส่งเสริมให้พรรคการเมืองมีความเข้มแข็งมากยิ่งขึ้น เพราะ นักการเมืองที่ต้องการจะบริหารประเทศต้องพัฒนาพรรคให้เป็นที่ศรัทธาเชื่อถือ จากประชาชนอย่างกว้างขวาง เมื่อการจัดตั้งรัฐบาลและการเป็นนายกรัฐมนตรี ของหัวหน้าพรรคมิได้ขึ้นอยู่กับจานวนส.ส. ของพรรคในสภา จะทาให้มูลเหตุจูง ใจในการสนับสนุนให้ผู้สมัครของพรรคซื้อสิทธิขายเสียงเพื่อให้ชนะการเลือกตั้ง น้อยลง และผู้สมัครส.ส. ต้องเป็นผู้ที่สนใจจะทาหน้าที่นิติบัญญัติอย่างแท้จริง มิใช่การสมัครส.ส. เพื่อเป็นบันไดไปสู่ตาแหน่งบริหาร หรือใช้ตาแหน่งส.ส. เพื่อ ต่อรองผลประโยชน์จากผู้ดารงตาแหน่งบริหาร ๒.๒ ให้นำยกรัฐมนตรีเสนอรำยชื่อผู้ที่จะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี ต่อวุฒิสภำเพื่ อขอควำมเห็นชอบ ก่อนที่จะเสนอโปรดเกล้ าฯแต่งตั้ง เมื่อ วุฒิสภาได้รับรายชื่อจากนายกรัฐมนตรีแล้ว ให้ทาการตรวจสอบประวัติผู้ที่ได้รับ การเสนอชื่อ เพื่ อแจ้ งให้ สมาชิ กวุ ฒิ สภาทราบทั่ วกั นก่ อนที่ จะลงมติ ให้ การ รับรอง และให้แจ้งผลการตรวจสอบประวัติให้สาธารณชนทราบเป็นการทั่วไป ด้ ว ย ให้ วุ ฒิ ส ภาให้ ค วามเห็ น ชอบรายชื่ อ ผู้ ด ารงต าแหน่ ง รั ฐ มนตรี ต ามที่ นายกรัฐมนตรีเสนอภายใน ๓๐ วัน นับแต่วันที่ได้รับรายชื่อ หากผู้ใดไม่ได้รับ ความเห็นชอบให้เริ่มต้นกระบวนการใหม่ รัฐมนตรีจะมาจากส.ส. หรือไม่ก็ได้ เหตุผล : เพื่ อเป็นกำรถ่วงดุ ลอำนำจในกำรแต่งตั้งรัฐมนตรีของ นำยกรั ฐมนตรี และเพื่ อ ให้ มั่ นใจว่ านายกรั ฐมนตรี จะแต่ งตั้ งรั ฐมนตรี โดย ค ำนึ ง ถึ ง ควำมรู้ ค วำมสำมำรถและควำมเป็ น คนดี ที่ จะใช้ อ านาจเพื่ อ ประโยชน์ของประเทศชาติ มิได้แต่งตั้งเพื่อประโยชน์ของพรรคพวกหรือเพื่อการ ตอบแทนผลประโยชน์ส่วนตน การที่กาหนดให้เปิดเผยประวัติต่อสาธารณชนก็ เพื่อป้องกันมิให้สมาชิกวุฒิสภารับใบสั่งจากผู้อื่นในการลงมติให้ความเห็นชอบ เพราะถ้าปรากฏว่าผู้ถูกเสนอชื่อให้ดารงตาแหน่งรัฐมนตรีท่านใดมีประวัติไม่ดี แต่ส.ว.ให้การรับรอง ส.ว. ก็จะต้องรับผิดชอบต่อประชาชนถึงการกระทาของ ตนด้วย มาตรการนี้จะเป็นกรอบที่ป้องกันมิให้รัฐมนตรีใช้อ านาจมิชอบเพื่อ ประโยชน์ส่วนตน เพราะสามารถตรวจสอบประวัติเทียบเคียงกันได้โดยง่าย

๒๑๗

๒.๓ ให้นำยกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีที่มำจำกส.ส. เมื่อได้รับโปรด เกล้ำฯ ให้ดำรงตำแหน่งแล้วให้พ้นจำกสภำพส.ส. ให้นำยกรัฐมนตรีแถลง ผลงำนต่อรัฐสภำทุก ๖ เดือน เหตุผล : เนื่ อ งจากประเทศมี ปั ญ หามาก ดั งนั้ น รั ฐบำลควรจะได้ ทุ่มเทเวลำทั้งหมดในกำรแก้ไขปัญหำให้กับประชำชน เพื่อให้กำรพัฒนำ ประเทศมีประสิทธิภำพ จึงควรใช้หลักการแบ่งแยกอานาจ (Separation of Power) ระหว่างฝ่ายบริหารและฝ่ายนิติบัญญัติ โดยให้ฝ่ายบริหารและฝ่ายนิติ บัญญัติทาหน้าที่หลักของตนให้เต็มสติกาลัง อย่ า งไรก็ ต าม เพื่ อ ให้ ฝ่ า ยบริ ห ารรั บ ผิ ด ชอบต่ อ สภา จึ ง ให้ น ายก รัฐมนตรีต้องแถลงผลงานต่อรัฐสภาทุก ๖ เดือน เพื่อเปิดโอกาสให้รัฐสภาได้ ตรวจสอบผลการทางานของรัฐบาลอย่างใกล้ชิดรวมทั้งเปิดโอกาสให้รัฐสภาได้ ให้คาแนะนาต่อรัฐบาลด้วย ๒.๔ กำรเปลี่ ยนรั ฐบำล ถ้ ำนำยกรัฐมนตรี ตำยหรื อลำออก ให้ พรรครัฐบำลเลือกผู้ที่เป็น ส.ส.ของพรรคให้ดำรงตำแหน่งหัวหน้ำพรรค แทน และให้หัวหน้าพรรคคนใหม่ดารงตาแหน่งนายกรัฐมนตรีเท่ากับวาระที่คง เหลืออยู่ แต่ถ้านายกรัฐมนตรีถูกถอดถอนออกจากตาแหน่งตามที่กาหนดไว้ ในรัฐธรรมนูญ ให้หัวหน้าพรรคการเมืองที่พรรคได้รับการเลือกตั้งด้วยคะแนน อันดับสองดารงตาแหน่งนายกรัฐมนตรีเท่ากับวาระที่คงเหลืออยู่ เหตุผล : ถ้ำนำยกรัฐมนตรีตำยหรือลำออก สิทธิกำรเป็นรัฐบำล ของพรรคที่ได้ รับกำรเลือกตั้งสูงสุดควรจะคงอยู่ต่อไป ดังนั้นจึงควรให้ หัวหน้าพรรคคนใหม่ของพรรคที่ได้รับการเลือกตั้งคะแนนสูงสุด ดารงตาแหน่ง นายกรัฐมนตรีต่อไป ในกรณี ที่ นำยกรั ฐมนตรีถู กถอดถอนตำมรัฐธรรมนูญ แสดงว่ า นายกรัฐมนตรีได้กระทาความผิดอย่างรุนแรง ดังนั้นพรรคจึงต้องรับผิดชอบ ด้วย จึงควรเปิดโอกำสให้พรรคที่ได้รับเลือกตั้งด้วยคะแนนอันดับ ๒ ทำ หน้ำที่ในกำรจัดตั้งรัฐบำลแทน เพราะพรรคที่ได้รับเลือกตั้งคะแนนสูงสุดขาด ความชอบธรรมที่จะบริหารประเทศต่อไป ๒๑๘

๒.๕ กำรถ่วงดุ ลอำนำจระหว่ำงฝ่ำยบริหำรและฝ่ำยนิติบัญญัติ นำยกรัฐมนตรีไม่มีอำนำจยุ บสภำและสภำไม่มี อำนำจในกำรลงมติไม่ ไว้วำงใจรัฐบำล ระบบนี้จะทาให้ทั้งสภาและรัฐบาลมีเสถียรภาพอยู่ครบเทอม เสมอ ยกเว้นกรณีที่นายกรัฐมนตรีถูกถอดถอนตามกฎหมายรัฐธรรมนูญส่วน การตรวจสอบระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ให้เป็นไปตามบทบัญญัติ ว่าด้วยการตรวจสอบ เหตุผล : กำรที่นำยกรัฐมนตรีมีอำนำจในกำรยุบสภำไม่ว่ำกรณี ใด ทำให้นำยกรัฐมนตรีมีอำนำจเหนือฝ่ำยนิติบัญญัติ เพราะเป็นผู้กาหนด ชะตาชี วิ ต การเมื อ งของส.ส.ว่ าจะมี อ นาคตทางการเมื อ งต่ อ ไปหรื อ ไม่ ยิ่ ง รัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ.๒๕๔๐ กาหนดให้ผู้สมัครต้องเป็นสมาชิกพรรคไม่น้อย กว่า ๙๐ วัน ก็เท่ากับกาหนดให้ส.ส.อยู่ในอุ้งมือของหัวหน้าพรรคโดยปริยาย ทา ให้ส.ส.มีความหวาดวิตกต่อการที่จะโต้แย้งกับผู้นาพรรค นำยกรัฐมนตรีที่มี เสียงข้ำงมำกในสภำจึงยิ่งมีอำนำจในกำรควบคุมส.ส. ของพรรคได้ง่ำย ขึ้น ทำให้กำรตรวจสอบของสภำยิ่งอ่อนแอ สภาพนี้จะส่งเสริม “เผด็จการ จากการเลือกตั้ง” มาก และการที่ส.ส.มีอานาจในการลงมติไม่ไว้วางใจรัฐบาล ก็ จะเป็ น กลไกที่ ส .ส.พรรครั ฐ บาลสามารถใช้ เ ป็ น เครื่ อ งมื อ ในการต่ อ รอง ผลประโยชน์ กั บนายกรั ฐ มนตรี แ ละรั ฐมนตรี ไ ด้ ท าให้ น ายกรั ฐมนตรี และ รัฐมนตรีต้องดูแลส.ส.ให้ เป็นที่พอใจ เพื่อเป็นหลั กประกันว่า ส.ส.จะให้การ สนับสนุนด้วยดี สภาพนี้จึงเป็นที่มาของระบบอุปถัมภ์ทำงกำรเมืองระหว่ำง ผู้ ที่ มี ต ำแหน่ ง บริ ห ำรกั บ ส.ส.ในสภำ และเป็ น ที่ ม ำของกำรทุ จ ริ ต คอร์รัปชั่นที่ปรำกฏอยู่อย่ำงดำษดื่นในขณะนี้ เพราะผู้ดารงตาแหน่งบริหาร จาเป็นต้องหาเงินมาใช้ในการดูแลส.ส.ทั้งก่อนและหลังการเลือกตั้ง การยกเลิกอานาจของนายกรัฐมนตรีในการยุบสภาและยกเลิกอานาจ ของส.ส.ในการลงมติไม่ไว้วางใจ จะทาให้ฝ่ ายบริหารสามารถบริหารได้อย่าง อิสระ โดยไม่ต้องหวั่นวิตกต่อการคุกคามของส.ส.ในสภา ในขณะเดียวกันส.ส. ในสภาก็ จะมีความเป็ นอิสระในการตรวจสอบรั ฐบาล ไม่ ว่าจะเป็นส.ส.พรรค รัฐบาลหรื อพรรคฝ่ ายค้ าน จะท าให้ ระบบการตรวจสอบโดยฝ่ ายนิ ติ บั ญญั ติ มีความเข้มแข็งมากยิ่งขึ้นและการที่ทั้งรัฐบาลและสภามีเสถี ยรภาพจะทาให้ ๒๑๙

แนวทางการพัฒนาประเทศมีความต่อเนื่อง สามารถตรวจสอบประสิทธิผลของ การบริหารประเทศได้อย่างชัดเจน หากรัฐบาลบริหารประเทศจนครบวาระแต่ ไม่ มี ผ ลงานเป็ นที่ ประจั ก ษ์ ก็ จะเปิ ดโอกาสให้ ฝ่ ายค้ านเรี ยกความนิ ยมจาก ประชาชนในการเลือกตั้งครั้งต่อไปได้ ๒.๖ ให้นำยกรัฐมนตรีอยู่ในตำแหน่งติดต่อกันได้ไม่เกิน ๘ ปี เหตุผล : การให้บุคคลหนึ่งบุคคลใดอยู่ในอานาจนานเกินไป จะยิ่งทาให้ บุคคลนั้นมีบารมีและมีอิทธิพลสูง ถ้าเป็นอิทธิพลในทางไม่ดีจะเป็นผลเสียต่อ การบริหารประเทศชาติ ประกอบกับหลักการของระบอบประชาธิปไตยส่งเสริม ให้เคารพในความสามารถของผู้อื่น ดังนั้นการเปลี่ยนผู้บริหารในวาระอันควร จะเป็นผลดีต่อประโยชน์ส่วนรวมมากกว่า ในปัจจุบันระบบการเมืองของหลาย ประเทศกาหนดให้ผู้นาประเทศอยู่ในอานาจได้เพียงวาระเดียว คือ ๕ ปีหรือ ๖ ปี เท่านั้น ดังนั้นการกาหนดให้นายกรัฐมนตรีอยู่ในอานาจติดต่อกันได้ไม่เกิน ๘ ปี จึงมีความสอดคล้องกับแนวโน้มของการเมืองโลกในปัจจุบัน ๓. สถำบันนิติบัญญัติ ๓.๑ วุฒิสภำ ให้วุฒิสภามาจากการเลื อกตั้งโดยตรงของประชาชน โดยให้ วุฒิ สมาชิ กเป็นตัวแทนจั งหวัด จั งหวัดละ ๒ คน วุ ฒิสมาชิกจะเป็ น สมาชิกพรรคการเมืองมิได้และต้องมีอายุ ๔๐ ปี ขึ้นไปและให้วุฒิสภามีอานาจ ดังนี้ ๑) อานาจในการเสนอร่างกฎหมาย ๒) อานาจในการถอดถอนผู้ ดารงต าแหน่งทางการเมืองตามที่ รัฐธรรมนูญกาหนด ๓) อ านาจในการให้ ค วามเห็ นชอบผู้ ด ารงต าแหน่ งกรรมการ องค์กรอิสระ ๔) อานาจในการให้ความเห็นชอบผู้ดารงตาแหน่งรัฐมนตรีการ ก าหนดมิ ให้ สมาชิกวุฒิสภาสั งกั ดพรรคการเมือง ก็เพื่ อให้ สอดคล้องกับแนวคิดของสังคมไทยที่ต้องการได้วุฒิสมาชิก เป็นผู้ทรงคุณวุฒิและเป็นกลางทางการเมือง ๒๒๐

เหตุผล : ตามหลั ก การของระบอบประชาธิ ป ไตยที่ มี ๒ สภานั้ น สาหรับสภาสูง ถ้ามาจากการแต่งตั้ง ให้มีอานาจน้อยหรือมีอ านาจกลั่นกรอง กฎหมายที่เสนอมาจากสภาผู้แทนราษฎรเท่านั้น เช่น สภาขุนนางของอังกฤษ เป็นต้น ถ้ามาจากการเลือกตั้งทางอ้อม ก็ให้มีอานาจมากขึ้นแต่น้อยกว่าอานาจ ของสภาผู้ แทนราษฎร เช่น สภาสู งของฝรั่ งเศส เป็ นต้ น แต่ ถ้ ามาจากการ เลือกตั้งโดยตรงให้มีอานาจในการเสนอร่างกฎหมายเท่ากับสภาผู้แทนราษฏร เช่น สภาสูงของสหรัฐอเมริกาและสภาสูงของญี่ปุ่น เป็นต้น รัฐธรรมนูญ พ.ศ. ๒๕๔๐ ของไทย กาหนดให้สมาชิกวุฒิสภามาจากการเลือกตั้งโดยตรง แต่ไม่มี อานาจในการเสนอร่างกฎหมาย จึงมีลักษณะหัวมกุฏท้ายมังกร ไม่สอดคล้องกับ หลั กการสากล ดังนั้ นเมื่อก าหนดให้ วุฒิสมาชิกมาจากการเลื อกตั้งโดยตรง ทั้งหมด ก็ ควรก าหนดให้ มีอ านาจเสนอร่างกฎหมายเช่นเดียวกับสภาผู้ แทน ราษฎร เนื่องจากสมาชิกวุฒิสภาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิที่ไม่สังกัดพรรคการเมือง จึง มีความเหมาะสมที่จะให้มีอานาจในการถอดถอนผู้ดารงตาแหน่งทางการเมือง ตามรัฐธรรมนูญ และมีอานาจในการให้ความเห็นชอบการดารงต าแหน่งของ กรรมการองค์ กรอิ สระและของรัฐมนตรี ส่ วนการกาหนดให้วุ ฒิ สมาชิ กเป็ น ตัวแทนจังหวัด เพราะส.ส. เป็นตัวแทนตามเกณฑ์ประชากรอยู่แล้ว จึงไม่ควร กาหนดให้วุฒิสมาชิกเป็นไปตามเกณฑ์ประชากรอีก การเป็นตัวแทนจังหวัดก็ เพื่อความเสมอภาคของจังหวัด โดยไม่ขึ้นอยู่กับขนาดของประชากร ๓.๒ สภำผู้แทนรำษฎร ๑) ให้สภาผู้แทนราษฎรประกอบด้วยสมำชิกสภำจำนวน ๕๐๐ คน โดยแบ่ งเป็ นสมาชิ กจากบั ญชี รายชื่ อจ านวน ๑๐๐ คน และสมาชิ กจากเขต เลือกตั้ง ๔๐๐ คน ๒) ให้ พรรคการเมืองเสนอ ส.ส.บัญชีรำยชื่อได้ไม่เกินพรรคละ ๑๐๐ คน พรรคใดจะได้จานวนส.ส.บัญชีรายชื่อเท่าใด ให้คานวณจากสัดส่วน ของคะแนนเสี ยงที่ ประชาชนทั้ งประเทศลงคะแนนเลื อกแต่ละพรรคให้พื้ นที่ ประเทศไทยเป็นเขตเลือกตั้งของส.ส.บัญชีรายชื่อ ๒๒๑

๓) ให้แบ่งเขตเลือกตั้งในประเทศไทยออกเป็น ๔๐๐ เขต โดย ถือจำนวนประชำกรเป็นเกณฑ์ เขตละเท่าๆ กัน ให้เขตเลือกตั้ง ๑ เขต เลือก สมาชิ ก สภาผู้ แ ทนราษฎรได้ ๑ คน การเลื อกตั้ งส.ส.บั ญชี รายชื่ อและการ เลือกตั้งส.ส.เขต ให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้ง ๔) กำรเป็นสมำชิกพรรค ให้ผู้สมัครส.ส.บัญชีรำยชื่อต้องสังกัด พรรคกำรเมือง ส่วนผู้สมัครส.ส.เขตจะเป็นสมำชิกพรรคกำรเมืองหรือไม่ ก็ได้ เหตุผล : การกาหนดให้แบ่งส.ส.ออกเป็น ๒ ประเภท เพื่อให้บุคคลที่มี ความรู้ความสามารถแต่ไม่ได้ทาการเมืองในพื้นที่สามารถเข้าร่วมงานกับพรรค ได้ ส่วนส.ส.เขตเลือกตั้ง คือผู้ที่ทางานใกล้ชิดกับประชาชนในพื้นที่เลือกตั้งมี ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาของประชาชนในเขตเลือกตั้งเป็นอย่างดี การ กาหนดให้ส.ส.บัญชีรายชื่อต้องสังกัดพรรค เพราะการเลือกส.ส.บัญชีรายชื่อ เลือกจากคะแนนเสียงของพรรคการเมือง ส่วนการไม่กาหนดให้ผู้สมัครส.ส.เขต ต้องสังกัดพรรคการเมือง เนื่องจากการจัดตั้งรัฐบาลมิได้ขึ้นอยู่กับจานวนส.ส. ดังนั้นจึงควรใช้หลักการมีสิทธิเสมอภาคทางการเมืองเท่าเทียมกันของประชาชน ไม่ ว่ าจะสั งกั ดพรรคหรื อ ไม่ ก็ ต าม นอกจากนี้ ยั ง เป็ นการส่ งเสริ ม ให้ พรรค การเมืองต้องพัฒนาตนเองให้ประชาชนสนใจที่จะเป็นสมาชิก มิใช่พรรคเติบโต เพราะกฎหมายบังคับให้ผู้สมัครส.ส.ต้องเป็นสมาชิกพรรค ถ้าพรรคมีชื่อเสียง และได้รั บความนิ ยม ก็ เชื่ อว่าผู้ สมั ครส.ส.ที่สั งกัดพรรคจะมี โอกาสได้รับการ เลือกตั้งมากกว่า อย่างไรก็ตามการให้สิ ทธิ แก่ผู้ สมัครอิสระ จะสอดคล้องกับ หลักการของระบอบประชาธิปไตยที่ใช้กันอยู่ในสากล ๓.๓ อำนำจของสภำผู้ แทนรำษฎร ให้ สภาผู้ แทนราษฎรมีอ านาจ ดังนี้ ๑) อานาจในการเสนอร่างกฎหมาย ๒) อานาจในการตรวจสอบการดาเนินงานของรัฐ ๓) อานาจในการพิจารณายื่นถอดถอนผู้ดารงตาแหน่งทางการเมือง ตามรัฐธรรมนูญ ๔) อานาจในการรับฟังปัญหาจากประชาชน ๒๒๒

เหตุผล : ในระบอบประชาธิปไตยอานาจหลักของสภาผู้แทนราษฎร คือ อานาจในการบัญญัติกฎหมายและอานาจในการตรวจสอบการบริหารงานของ รัฐบาล เมื่อก าหนดให้ ฝ่ ายนิติบัญญั ติแยกออกจากฝ่ ายบริหาร และฝ่ ายนิติ บัญญัติทาหน้าที่นิติบัญญัติอย่างเดียว ก็จะทาให้การทางานของฝ่ายนิติบัญญัติ มีประสิ ทธิ ภาพสูง เมื่อมีการแบ่งแยกระหว่างฝ่ ายบริหารและฝ่ ายนิติบัญญั ติ ชัดเจน ผู้ ที่ สนใจงานนิ ติ บัญญั ติ ก็ จะได้ ท าหน้าที่ นิติ บั ญญั ติอย่ างเต็ มกาลั ง ความสามารถ เป็นการส่ งเสริมให้ ฝ่ ายนิติ บัญญั ติท างานแบบมืออาชีพมาก ยิ่งขึ้น ส่ ว นอ านาจในการยื่ น ถอดถอนผู้ ด ารงต าแหน่ ง ทางการเมื อ งตาม รัฐธรรมนูญ ถือว่าเป็นอานาจสาคัญของฝ่ายนิติบัญญัติในการถ่วงดุลอานาจกับ ฝ่ ายบริ ห าร เพราะเมื่ อ ใดที่ พบว่ าฝ่ ายบริ หารประพฤติ มิ ชอบ ไม่ ว่ าจะเป็ น นายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรี ฝ่ายนิติบัญญัติสามารถยื่นถอดถอนได้ทันที มาตรการนี้จะทาให้ฝ่ายบริหารต้องใช้อานาจด้วยความระมัดระวัง เพื่อ ป้ อ งกั น ตนเองไม่ ใ ห้ ถู ก ยื่ น ถอดถอน ส าหรั บ อ านาจในการตรวจสอบการ ดาเนินการของรัฐนั้นจะทาให้กลไกต่างๆ ของรัฐบาลต้องทางานด้วยความมี ประสิทธิภาพและระมัดระวังไม่ให้ผิดกฎหมาย เพราะฝ่ายนิติบัญญัติสามารถ ตรวจสอบได้ตลอดเวลา ทั้งนี้เพื่อให้การบริหารประเทศดาเนินไปด้วยความ โปร่งใส ๓.๔ การบั ญ ญั ติ ก ฎหมายทั้ ง วุ ฒิ ส ภาและสภาผู้ แ ทนราษฎรมี อานาจในการเสนอร่างกฎหมายทุกประเภทรวมทั้งกฎหมายที่เกี่ยวกับการเงิน เมื่อสภาใดเสนอร่างกฎหมายและได้รับความเห็นชอบแล้วให้เสนอให้อีกสภา หนึ่งเป็นผู้กลั่นกรอง เมื่อร่างกฎหมายได้รับความเห็นชอบจากทั้ง ๒ สภา แล้ว ให้เสนอต่อนายกรัฐมนตรีเพื่อให้ความเห็นชอบ เพื่อเสนอโปรดเกล้าฯ ประกาศใช้ ต่ อ ไป ในกรณี ที่ นายกรั ฐ มนตรี ไม่ เ ห็ น ด้ ว ยให้ ใ ช้ อ านาจยั บ ยั้ ง (Veto) โดยต้องส่งร่างกฎหมายนั้นกลับคืนสู่รัฐสภาภายในเวลา ๓๐ วัน ถ้า รัฐสภายืนยันร่างกฎหมายด้วยคะแนนเสียง ๒ ใน ๓ ขึ้นไป ให้นายกรัฐมนตรี นากฎหมายนั้นเสนอ เพื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ประกาศใช้ต่อไป ถ้า รัฐสภาลงมติยืนยันด้วยเสียงน้อยกว่า ๒ ใน ๓ ให้ร่างกฎหมายนั้นตกไป ๒๒๓

เหตุผล : ในระบบรัฐสภากาหนดให้สภาผู้แทนราษฎรเท่านั้นมีอานาจ ในการเสนอร่ า งกฎหมาย และถ้ า เป็ น กฎหมายการเงิ น ต้ อ งเสนอโดย คณะรัฐมนตรี ทาให้ฝ่ายนิติบัญญัติไม่มีอานาจสมบูรณ์ในการเสนอร่างกฎหมาย ดังนั้นการกาหนดให้ทั้งวุฒิสภาที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงและสภาผู้แทนมี อ านาจในการเสนอร่ างกฎหมายได้ทั้ ง ๒ สภา จะทาให้กระบวนการบั ญญั ติ กฎหมายมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะการให้อานาจสภาทั้ง ๒ เสนอร่าง กฎหมายได้ทุกประเภท รวมทั้งกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการเงิน จะทาให้ฝ่ายนิติ บัญญัติมีอานาจอย่างสมบูรณ์ในการเสนอร่างกฎหมาย ส่วนฝ่ายบริหารหาก เกรงว่ากฎหมายที่เกี่ยวกับการเงินจะกระทบกระเทือนแนวทางการบริหารของ ตนก็สามารถใช้อานาจยับยั้งได้ แต่ถ้าทั้ง ๒ สภายืนยันด้วยเสียงเกิน๒ใน ๓ ก็ แสดงว่าเป็นฉันทามติของประชาชนที่ต้องการให้รัฐบาลดาเนินการ ๓.๕ กำรพิจำรณำยื่นถอดถอนผู้ดำรงตำแหน่งทำงกำรเมือง ให้ ส.ส.จำนวนหนึ่งในห้ำ สำมำรถเข้ำชื่อเพื่อยื่นถอดถอนผู้ดำรงตำแหน่ง ทำงกำรเมืองตามรัฐธรรมนูญต่อประธานวุฒิสภา เมื่อประธานวุฒิสภาได้รับ เรื่องการยื่นถอดถอนแล้ว ให้ตรวจสอบความถูกต้องภายใน ๑๕ วัน แล้วยื่นให้ ป.ป.ช.สอบสวน หากป.ป.ช.ชี้ว่ามีมูลให้ผู้ดารงตาแหน่งทางการเมืองนั้ นต้อง หยุดปฏิบัติหน้าที่และให้ป.ป.ช.ส่งให้วุฒิสภาเพื่อลงมติถอดถอน หากวุฒิสภา ลงมติถอดถอนด้วยคะแนนเสียง ๓ ใน ๕ ขึ้นไป ให้ถือว่าผู้ถูกยื่นถอดถอนพ้น จากตาแหน่งตั้งแต่บัดนั้น เมื่อป.ป.ช.ยื่นต่อวุฒิสภาให้พิจารณาถอดถอนแล้ว ถ้าเป็นคดีอาญาให้ป.ป.ช.ยื่นต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดารงตาแหน่งทาง การเมือง เพื่อพิจารณาคดีต่อไป เหตุผล : เนื่ องจากฝ่ ายนิ ติ บัญญั ติไม่ มีอ านาจในการอภิปรายไม่ ไว้ ว างใจ จึ งให้ อ านาจในการยื่ นถอดถอนผู้ ด ารงต าแหน่ งทางการเมื อ งทั้ ง นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีกระทาได้ง่าย โดยเข้าชื่อกันหนึ่งในห้าของสมาชิก สภาก็ ส ามารถยื่ นถอดถอนได้ มาตรการนี้ จะมี ประสิ ทธิ ภาพมากกว่ าการ อภิ ปรายไม่ ไ ว้ วางใจ เพราะส.ส.ไม่ ส ามารถกลั่ นแกล้ งผู้ ด ารงต าแหน่ งได้ เนื่องจากการยื่นถอดถอนต้องระบุหลักฐานชัดเจน และถ้าผู้บริหารกระทาผิดจริง ก็ยากที่จะหลุดพ้นจากกระบวนการสอบสวนของป.ป.ช. และการพิจารณาโทษ จากศาลฎี ก าแผนกคดี อ าญาของผู้ ด ารงต าแหน่ งทางการเมื อ ง ระบบการ ตรวจสอบของสภาจะยิ่งมีความน่าเชื่อถือยิ่งขึ้น ๒๒๔

๓.๖ กำรตรวจสอบกำรดำเนินกำรของรัฐ

๑) ให้ ส .ส.ของสภาผู้ แ ทนราษฎรจ านวน ๑ ใน ๔ ของสภา ผู้แทนราษฎร หรือส.ส.และส.ว.รวมกันจานวน ๑ ใน ๔ ของรัฐสภา สามารถ เข้าชื่อเพื่อขออภิปรายทั่วไปรัฐบาลได้ โดยไม่มีการลงมติ ทั้งนี้เพื่อให้สภา สามารถตรวจสอบรัฐบาลได้ตลอดเวลา ๒) ให้คณะกรรมาธิการประจาของสภาผู้ แทนราษฎรมีอ านาจใน การเชิญรัฐมนตรี หรือหัวหน้าส่วนราชการ มาให้ปากคาในการไต่สวนเกี่ยวกับ การดาเนินกิ จการของรัฐที่มีปัญหา ผู้ใดฝ่ าฝืนให้มีโทษจาคุกตามกฎหมาย ก าหนด ในการให้ ป ากค าของรั ฐ มนตรี ห รื อ หั ว หน้ า ส่ ว นราชการต่ อ คณะ กรรมาธิการสภาผู้แทนราษฎร ถ้าเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับคดีอาญาให้ตัวแทนอัยการ จากส านักงานอัยการสู งสุดที่ทาหน้าที่ไต่ สวนคดีการเมืองเข้าร่วมรับฟังด้วย หากปรากฏประเด็นหรือหลักฐานน่าเชื่อถือว่าจะมีการกระทาความผิดทางอาญา ให้อัยการดาเนินการไต่สวนเพื่อฟ้องร้องต่อศาลที่เกี่ยวข้องต่อไป เหตุผล : เพื่ อ ส่ งเสริ ม ให้ ก ารตรวจสอบมี ค วามเข้ ม แข็ ง จึ ง ควร กาหนดให้การตรวจสอบรัฐบาลสามารถกระทาได้โดยง่าย ถึงแม้จะไม่มีการลง มติไม่ไว้วางใจ แต่จะมีผลให้ รัฐบาลต้องบริหารประเทศด้วยความระมัดระวัง เพราะถ้ า สภามี ข้ อ มู ล ชั ด เจนว่ า รั ฐ บาลบริ ห ารประเทศบกพร่ อ งหรื อ ไม่ มี ประสิทธิภาพ หากรัฐบาลไม่สามารถแก้ไขได้ก็จะทาให้รัฐบาลเสื่อมความนิยม และอาจพ่ายแพ้ในการเลือกตั้งครั้งต่อไป ส่วนการให้คณะกรรมาธิการประจา ของสภาผู้แทนราษฎรมีอานาจในการเชิญรัฐมนตรีและหัวหน้าส่วนราชการมาให้ ปากคาโดยถือว่าการฝ่าฝืนเป็นความผิด ก็เพื่อเป็นหลักประกันมิให้ฝ่ายบริหาร หลบเลี่ยงการตรวจสอบจากฝ่ายนิติบัญญัติ และถ้าเกี่ยวกับคดีอาญาให้อัยการ เข้าร่วมรับฟังด้วย จะเป็นหลักประกันว่าถ้ารัฐมนตรีหรือหัวหน้าส่วนราชการ กระทาความผิด อัยการจะได้ไต่สวนเพื่อดาเนินการฟ้องร้องได้ทันทีจะทาให้ กระบวนการไต่สวนและลงโทษผู้กระทาผิดมีประสิทธิภาพ เป็นที่น่าเชื่อถือแก่ ประชาชนมากกว่าการอภิปรายไม่ไว้วางใจ

๒๒๕

๔. สถำบันตุลำกำร ให้เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ.๒๕๕๐ ๕. องค์กรอิสระตำมรัฐธรรมนูญ ๕.๑ ให้ มีกรรมการสรรหากรรมการองค์ กรอิสระตามรัฐธรรมนู ญ ประกอบด้วยประธานศาลฎีกา ประธานศาลปกครองสู งสุ ด ประธานรัฐสภา ผู้นาฝ่ายค้าน อธิการบดีที่ได้รับการคัดเลือกจากที่ประชุมอธิการบดีแห่งประเทศ ไทย (รวมประธานที่ประชุมอธิ การบดีมหาวิทยาลั ยราชภัฏ และมหาวิทยาลั ย เทคโนโลยีราชมงคล) ๑ คน นายกสภาวิชาชีพตามกฎหมายเลือกกันเอง ๑ คน กรรมการสรรหาทาการสรรหาผู้ สมัครเป็นกรรมการองค์กรอิสระที่มีคุ ณสมบัติ ตามที่กาหนด จานวนเท่ากับจานวนของกรรมการองค์กรอิสระที่กาหนดไว้ แล้ว เสนอต่อวุฒิสภาเพื่ อให้ ความเห็ นชอบ หากวุฒิสภาให้ความเห็นชอบไม่ครบ จานวนตามที่กฎหมายกาหนด ให้คณะกรรมการสรรหาดาเนินการสรรหาเพิ่มเติม ตามกระบวนการที่ก าหนดไว้ จนกว่าจะได้กรรมการสรรหาครบตามจานวนที่ กฎหมายกาหนด ๕.๒ การพิ จารณาของวุ ฒิ ส ภา ให้ วุ ฒิ ส ภาตั้ งกรรมการจากสมาชิ ก วุฒิสภาเพื่อทาหน้าที่ตรวจสอบประวัติของผู้ที่ได้รับการสรรหาให้เป็นกรรมการ องค์กรอิสระ เพื่อเสนอสมาชิกวุฒิสภาทราบโดยทั่วกันก่อนให้ความเห็นชอบ การตรวจสอบประวัติให้กระทาโดยเปิดเผยและให้สาธารณชนทราบโดยทั่วกัน เหตุผล : การให้ คณะกรรมการสรรหาเสนอชื่อผู้ ได้ รั บการสรรหาให้ ดารงตาแหน่งกรรมการองค์ กรอิสระตามรัฐธรรมนูญเท่ากับจานวนกรรมการ องค์กรอิสระที่กฎหมายกาหนดต่อวุฒิสภาเพื่อให้ความเห็นชอบ ก็เพื่อป้องกันมิ ให้เกิดข้อครหาเรื่องความไม่โปร่งใสในการคัดเลือกกรรมการองค์กรอิสระของ วุฒิสภา โดยเฉพาะการเลือกตามใบสั่งของฝ่ ายบริหาร ตามที่เคยปรากฏข้อ สงสัยมาในอดีต ส่วนการกาหนดให้การตรวจสอบประวัติของผู้ได้รับการเสนอ ชื่ อ โดยเปิ ดเผยและแจ้ ง ให้ ส าธารณชนทั่ ว ไปได้ ท ราบโดยทั่ ว กั น ก็ เ พื่ อ ให้ ประชาชนมั่ นใจว่ าผู้ ที่ ด ารงต าแหน่ งกรรมการองค์ กรอิ สระเป็ นผู้ ที่ มี ประวั ติ เหมาะสม ไม่มีมลทินเป็นที่น่าสงสัย และเพื่อเป็นหลักประกันให้สมาชิกวุฒิสภา ต้องทาการพิจารณาให้มีคุณสมบัติความเห็นชอบด้วยความระมัดระวัง มิได้ให้ ๒๒๖

ความเห็นชอบตามใบสั่งของผู้ใด เพราะถ้าสมาชิกวุฒิสภาให้ความเห็นชอบผู้ที่ ประชาชนเห็นว่ามีคุณสมบัติไม่เหมาะสม วุฒิสภาก็จะต้องรับผิดชอบผลลัพธ์ที่ เกิ ดขึ้ น ซึ่ งอาจจะท าให้ วุ ฒิ สภาไม่ ได้ รั บความเชื่ อถื อศรั ทธาจากประชาชน มาตรการนี้จะส่งเสริมให้บุคคลที่มีประวัติและผลงานที่เด่นเท่านั้นที่จะกล้าเสนอ ตัวเข้าเป็นกรรมการองค์กรอิสระ ซึ่งจะทาให้การทาหน้าที่ของกรรมการองค์กร อิสระได้รับความศรัทธาเชื่อถือจากประชาชนทั่วไป ๖. กำรถอดถอนผู้ ด ำรงต ำแหน่ ง ทำงกำรเมื อ ง ให้ เ ป็ น ไปตาม รัฐธรรมนูญ พ.ศ.๒๕๕๐ ๗. กำรให้ประชำชนมีส่วนร่วมในกำรพัฒนำพรรคกำรเมือง เพื่อให้ พรรคการเมื อ งสามารถพั ฒ นาก้ า วหน้ า ได้ อ ย่ า งมั่ น คง จึ ง ควรส่ ง เสริ ม ให้ ประชาชนมี ส่ ว นร่ ว มในการพั ฒนาพรรคการเมื อ งโดยตรง โดยให้ บั ญ ญั ติ กฎหมายก าหนดให้ ประชาชนที่ เสี ยภาษีเงินได้ บุคคลธรรมดาและนิติ บุคคล สามารถบริ จาคภาษีของตนอั ตราไม่ เกิ นร้ อยละ๑ให้ กั บพรรคการเมืองที่ ตน ประสงค์จะสนับสนุน เหตุผล : ด้วยมาตรการนี้ จะท าให้ พรรคที่ สามารถระดมคนมีความรู้ ความสามารถและคนดีเข้าเป็นสมาชิกพรรค มีโอกาสที่จะได้รับการสนับสนุน จากประชาชนจ านวนมาก ทาให้ พรรคมีทุ นทรัพย์มากพอที่จะใช้จ่ ายในการ พัฒนาพรรคและการแข่งขันเลือกตั้ง โดยพรรคไม่ต้องอยู่ใต้อิทธิพลของนายทุน ที่สนับสนุนพรรคเหมือนในอดีต การแข่งขันทางการเมืองจะมีความบริสุทธิ์และ เที่ยงธรรมมากขึ้น นักการเมืองที่ดีสามารถท าการเมื องได้โดยไม่ต้ องทุจริ ต คอร์รัปชั่น เพราะพรรคที่ดีจะได้รับเงินบริจาคจากประชาชนมากพอสาหรับการ ใช้จ่ายในกิจกรรมทางการเมืองของพรรคแนวทางนี้จะส่งเสริมให้มีพรรคขนาด ใหญ่ไม่เกิน ๔-๕ พรรค ซึ่งจะเป็นผลดีต่อการปฏิรูปการเมืองให้พ้นจากวงจร อุบาทว์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และประชาชนจะสามารถอ้างได้อย่างเต็มปากว่า เป็นเจ้าของพรรคการเมืองอย่างแท้จริง และนักการเมืองจะต้องทาการเมืองเพื่อ ประโยชน์ของประชาชน มิฉะนั้นอาจไม่ได้รับเงินสนับสนุนจากประชาชนผู้เสีย ภาษีอากร ๒๒๗

๘. คณะกรรมำธิ กำรงบประมำณ ให้มีคณะกรรมาธิ การประจาสภา ผู้แทนราษฎรว่าด้วยงบประมาณ โดยมีสมาชิก ๒ ใน ๓ มาจากส.ส.ตามสัดส่วน ของพรรคในสภา อีก ๑ ใน ๓ มาจากฝ่ ายบริ หารและส านักงบประมาณ ให้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังทาหน้าที่ประธานคณะกรรมาธิการงบประมาณ มีหน้าที่จัดเตรียมงบประมาณแผ่นดินที่ต้องใช้ในการบริหารประเทศ การจัดทา งบประมาณให้ใช้ระบบงบประมาณ ๓ ปี เพื่อให้สอดคล้องกับแผนการพัฒนา ประเทศที่ มี ค วามต่ อ เนื่ อ งในแต่ ล ะปี ให้ ค ณะกรรมาธิ ก ารมี อ านาจในการ พิจารณาทบทวนงบประมาณที่ได้ประกาศใช้ไปแล้ ว โดยอาจจะปรับเพิ่มหรือ ปรับลดตามความเหมาะสมของสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงในแต่ละปีแล้วเสนอ สภาเพื่อให้ความเห็นชอบ เหตุผล : การจัดทางบประมาณระบบเดิมฝ่ายนิติบัญญัติมีเวลาน้อยใน การพิจารณาจึงไม่สามารถพิจารณาได้อย่างรอบคอบและรัดกุม การกาหนดให้มี คณะกรรมาธิ การประจาเพื่ อพิ จารณางบประมาณจะได้มีเวลาทางานร่วมกั น ตั้งแต่ต้นปีงบประมาณ โดยฝ่ายนิติบัญญัติจะได้ร่วมพิจารณาตั้งแต่ขั้นตอนของ การเสนอของบประมาณของหน่วยต่าง ๆ ส่วนการให้จัดทางบประมาณ ๓ ปี ก็ เพื่ อ ให้ ส อดคล้ อ งกั บ การจั ด ท างบประมาณอย่ า งมี ยุ ทธศาสตร์ (Strategic Budgeting) โดยเฉพาะส่วนที่เกี่ยวกับโครงการผูกพันต่าง ๆ ผู้จัดงบประมาณ จะได้เห็นภาพของโครงการโดยสมบูรณ์ ส าหรั บการพิ จารณาทบทวนในแต่ ล ะปี ก็ เพื่ อ ให้ ส อดคล้ อ งกั บการ เปลี่ ย นแปลงของสิ่ งแวดล้ อ มที่ อ าจมี ประเด็ นซึ่ งไม่ ค าดคิ ดเกิ ดขึ้ นได้ การ พิจารณางบประมาณถือเป็นความรับผิดชอบร่วมกันของรัฐบาลและสภา หาก สภาไม่เห็นด้วยในประเด็นใดสามารถขอปรับแก้ไขได้ในการแปรญัตติ โดยสภา จะต้องพิจารณาจนมีข้อยุติ เพื่อนาไปประกาศใช้ต่อไป หมายความว่าจะไม่มี กรณีที่สภาไม่ให้ความเห็นชอบ

๒๒๘

๙. กำรยกเลิ ก กำรยุ บ พรรคกำรเมื อ งเนื่ อ งจำกกำรทุ จ ริ ต กำร เลือกตั้ง เนื่องจากแนวคิ ดนี้ต้องการจะส่ งเสริมการสร้างพรรคการเมืองให้มี ความมั่นคงและต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถพัฒนาเป็นพรรคการเมืองของประชาชน อย่างแท้จริง จึงกาหนดให้ยกเลิกบทบัญญัติว่าด้วยการยุบพรรคการเมืองจาก การทุจริตการเลือกตั้งเสีย หากหัวหน้าพรรคการเมืองหรือกรรมการบริหาร พรรคมีส่วนรู้เห็นหรือเป็นผู้กระทาผิดหรือทุจริตการเลือกตั้ง ให้ลงโทษเฉพาะตัว ผู้กระทาผิด โดยให้ลงโทษหนักเป็น ๓ เท่าของสมาชิกทั่วไป เหตุผล : พรรคการเมื อ งถื อ เป็ นสถาบั นทางการเมื อ งที่ ส าคั ญ ของ ระบอบประชาธิ ปไตยหากพรรคการเมืองถูกยุบจะทาให้การทางานของพรรค การเมื อ งขาดความต่ อ เนื่ อง โดยเฉพาะการพั ฒนาเป็ นพรรคการเมื อ งของ ประชาชนมีปัญหาอุปสรรคมากขึ้น และเท่าที่ปรากฏจากการยุบพรรคที่เกิดขึ้น ในสั ง คมไทย บรรดาพรรคที่ ถู กยุ บส่ ว นใหญ่ ก็ ยั ง คงรวมตั ว อยู่ เ หมื อ นเดิ ม เพียงแต่เปลี่ยนชื่อพรรคและกรรมการบริหารพรรคเท่านั้น การยุบพรรคจึงมี ข้อเสียมากกว่าข้อดีต่อการพัฒนาทางการเมือง นอกจากนี้การใช้หลักการว่า ผู้ใดกระทาความผิดให้ลงโทษผู้นั้น จะสอดคล้องกับหลักการแห่งความยุติธรรม มากกว่าการลงโทษแบบเหมารวม ที่ทาให้ผู้ที่มิได้กระทาความผิดต้องได้รับโทษ ด้วย กรอบการปฏิรูปการเมืองใหม่ภายใต้บริบทของสั งคมไทยนี้ ผู้นาเสนอ ประสงค์ที่จะให้ผู้สนใจเรื่องการปฏิรูปการเมืองได้ร่วมกันวิพากษ์ เพื่อนาไปสู่ การพัฒนาที่ก้าวหน้ายิ่งขึ้น.

พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒

๒๒๙

พันธกิจของนิด้ำ เพื่อให้บรรลุวิสัยทัศน์ของสถาบัน ๑. สร้างผู้นาที่มีปัญญาคู่คุณธรรมเพื่อพัฒนาประเทศ ๒. สร้างองค์ความรู้ ศึกษาวิจัยด้านการบริหารการพัฒนา ๓. สร้างงานบริการวิชาการที่มีคุณค่าต่อการพัฒนาประเทศ ๔. สร้างเสริมค่านิยมและจิตสานึกมุ่งมั่นพัฒนาประเทศ บนพื้นฐานความเข้มแข็งของศิลปวัฒนธรรมไทย ๕. สร้างเสริมการบริหารจัดการตามหลักธรรมาภิบาล โดยให้คุณค่ากับการพัฒนาและการมีส่วนร่วมของบุคลากร ๖. สร้างประโยชน์ให้กับสังคมเพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน

๒๓๐

กำรส่งเสริมให้เยำวชนไทยมีจิตสำนึกต่อส่วนรวม และมีบทบำทในกำรพัฒนำสังคม

โดย อิสรีย์ เมำอุทรณ์



ในอดีตเมื่อบ้านเมืองมีปัญหาไม่ว่าจะเป็นปัญหาการดารงชีพของสังคม ในชนบทหรือเหตุการณ์บ้านเมืองใด ๆ นิสิต นักศึกษาจากมหาวิทยาลัยต่าง ๆ มักจะเป็นผู้นาออกมารวมตัวกันเพื่อช่วยกันแก้ปัญหาให้สังคมที่มีปัญหานั้น ๆ เช่น โครงการพัฒนาชนบท โครงการช่วยเหลือสังคมต่าง ๆ เป็นต้น หรือเมื่อ บ้า นเมื อ งมี ค วามขั ด แย้ ง กั น นิ สิ ต นั ก ศึ ก ษา ก็ อ อกมาแสดงความคิ ด เห็ น นาพาให้สังคมไปสู่แนวทางที่สงบสุขของส่วนรวม มีจิตสานึกที่จะทาในสิ่งที่เป็น ประโยชน์ต่อสังคมโดยรวม และคนในสังคมมักจะมีความเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน ปัจจุบันสังคมไทยเราเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมจนเกือบจะหาภาพเช่น ที่ว่าไม่ได้ ทั้งนี้เป็นเพราะอิทธิพลการครอบงาของวัฒนธรรมจากทางซีกโลก ตะวันตกและประเทศต่าง ๆ ในแถบเอเชียรอบบ้านเรา โดยผ่านนวัตกรรม ใหม่ ๆ ทางโลกไซเบอร์ เช่น ทางอินเตอร์เน็ต ทางเฟซบุ๊ค เป็นต้น ประกอบ กับนโยบายของรัฐบาลที่ต้องการเอาอกเอาใจประชาชน ส่งเสริมให้ประชาชน มีชีวิตความเป็นอยู่อย่างสุรุ่ยสุร่าย ฟุ้งเฟ้อ สนใจแต่สิ่งบันเทิงเริงรมย์ มีความ เป็นวัตถุนิยม หลงใหลที่จะได้วัตถุสิ่งของเครื่องใช้เพื่อบารุงบาเรอให้ตนเอง และคนรอบข้างมีความสุข ความสะดวกสบาย ความทันสมัยไม่น้อยหน้าใคร 

รองประธาน กลุ่มสตรีเพือ่ ความเป็นธรรมในสังคม

๒๓๑

ทุกคนคิดถึงแต่ตนเองไม่ใส่ใจคนรอบข้าง เมื่อต้องมีแต่การสนองตัณหาของ ตนเองจึงทาให้คนในสังคมลืมคิดถึงคนอื่นที่ไกลตัวออกไป มีแต่การแก่งแย่ง ชิงดีกันโดยไม่นึกถึงสังคมโดยรวม ขาดจิตสานึกที่จะทาในสิ่งที่ เป็นประโยชน์ ต่อส่วนรวม ต่อสังคมและต่อประเทศชาติ ในส่วนของรัฐบาลซึ่งเป็นผู้ดูแลบริหารประเทศชาติ นอกจากจะไม่ให้ กระทรวงทบวงกรมที่มีหน้าที่พัฒนาสังคมหรือกระทรวงทบวงกรมที่ มีหน้าที่ ดูแลรับผิดชอบเทคโนโลยีและการสื่อสาร ป้องกันการรับข่าวสารที่เป็นอันตราย ต่อสังคมโดยรวมแล้ว รัฐบำลเองยังส่งเสริมและยัดเยียดให้เด็กๆ เพียงแค่ ชั้นประถมใช้อุ ปกรณ์ สื่ อ สารที่ ค วรเป็ นสิ่ งต้อ งห้ ามส าหรับเด็กในวั ยนี้ เช่ น แทบเล็ต ซึ่งจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพตาและการพัฒนาการของเด็ก รั ฐ บาลควรจะมี น โยบายส่ ง เสริ ม คนในสั ง คม โดยเฉพาะอย่ า งยิ่ ง เยาวชนไทยให้มีจิตส านึก ที่จะทาสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อ ส่ ว นรวมทุกเมื่อ ที่มี โอกาส ภาพข่าวหลั งการเกิดสึ นามิในประเทศญี่ปุ่น ที่เด็กผู้ชายได้รับการ บริจาคอาหารหนึ่งกล่อง แทนที่เด็กคนนั้นจะเก็บอาหารนั้นไว้เป็นของตนเอง แต่เด็กคนนั้นกลับนาไปวางกองรวมกับของอื่น ๆ ที่มีผู้คนนามาบริจาคเพราะ ถือว่าอาหารกล่องนั้นควรจะนาไปแบ่งปันกัน มิใช่เป็นของตนเองแต่เพียงผู้ เดียว หรือภาพข่าวที่ประชาชนไปเติมน้ามันแต่พอประมาณเพื่อให้ผู้อื่นที่มาที หลังได้มีโอกาสเติมกันบ้าง สะท้อนถึงการมีจิตสานึกคิดถึงส่วนรวมของคน ญี่ ปุ่ น จากจุ ด เล็ ก ๆ นี้ จึ ง ท าให้ ค นญี่ ปุ่ น รั ก ชาติ มี ค วามเป็ น ชาติ นิ ย มสู ง ประเทศจึงได้รับการพัฒนารุดหน้าอย่างรวดเร็ว ภาพข่าวเหล่านั้นน่าจะทาให้รัฐบาลซึ่งเป็นผู้บริหารประเทศเกิดความ ละอายใจ มีจิตสานึก ที่จะหาทางรณรงค์ หรือจัดตั้งเป็นนโยบายให้กระทรวง ศึก ษาธิ ก ารจั ดโครงการอบรมครูอ าจารย์ เพื่อ การพัฒ นาเด็ก เยาวชนให้ มี จิตสานึกต่อส่วนรวมและเสริมในหลักสูตรเพื่อสอนและฝึกฝนให้เด็กนักเรียน ทุกชั้นเรียนได้ฝึกคิดและทาสิ่งที่เป็นประโยชน์เล็ก ๆ น้อย ๆ ในชีวิตประจาวัน ให้กับคนใกล้ตัว โดยเริ่มตั้งแต่ทาให้ พ่อแม่ พี่น้อง คนในบ้าน คนข้างบ้าน เพื่อนร่วมห้อง เพื่อนร่วมโรงเรียน จนกระทั่งการหากิจกรรมที่ทาเพื่อให้เกิด ๒๓๒

ประโยชน์แก่คนในหมู่บ้านตามกาลังและความสามารถของเด็กแต่ละวัย และ ในห้องเรียนควรจัดเวลาให้มีการเสวนาพูดคุย ถ่ายทอดความรู้สึกของแต่ละ คนว่ามีความรู้สึกอย่างไรที่ได้มีโอกาสทาประโยชน์ให้แก่ผู้อื่น ให้กาลังใจเพื่อ เป็นการฝึกฝนให้เด็กเกิดความเคยชินกับการทาประโยชน์เพื่อ ผู้อื่นในสังคม อันเป็นจุดเริ่มต้นของการมีจิตสานึกที่จะทาประโยชน์เพื่อส่วนรวม เยาวชนที่ได้รับการปลูกจิตสานึกที่จะทาประโยชน์เพื่อส่วนรวมจะเป็น ตั ว กระตุ้ น ให้ พ่ อ แม่ ญาติ พี่ น้อ งและคนใกล้ ชิ ด ได้มี จิ ต ส านึ ก เช่ น เดีย วกั น เพราะในชีวิตประจาวันมีอะไรมากมายที่คนเราสามารถทาเพื่อสังคมส่วนรวมได้ เช่น การไม่ทิ้งขยะตามที่สาธารณะ การลดการใช้ถุ งพลาสติก การช่ว ยกัน ประหยัดน้าประหยัดไฟ การรู้คุณค่าและช่วยกันรักษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การช่วยกันรักษาความสะอาดสมบัติของสาธารณะชน การช่วยกันดูแลรักษา ของใช้ส่วนรวม จะทาอะไรก็คิดถึงผลกระทบที่จะมีต่อคนรอบข้างหรือคนอื่น โดยรวม การมีน้าใจเอื้อเฟื้อเกื้อกูลต่อผู้อื่น เมื่อเยาวชนเหล่านี้เติบโตขึ้ นเป็น ผู้ใหญ่ การมีจิตสานึกที่จะทาประโยชน์เพื่อสังคมย่อมขยายวงกว้างออกไป เช่นจัดทาโครงการช่วยเหลือผู้คนที่ขาดแคลนในชนบทที่ห่างไกลให้มีอาชีพ ให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นหรือโครงการอื่น ๆ แล้วแต่โอกาสจะอานวย สังคม โดยรวมก็จะดีขึ้น เมื่อจบการศึกษาได้ออกมาทามาหากินจนเติบใหญ่ บางคนเป็นเจ้าของ องค์กร เจ้าของผลิตภัณฑ์ ผู้มีจิตสานึกต่อส่วนรวมย่อมจะคิดสร้างสรรค์แต่ ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภคและไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม มี ความรู้สึกผิดชอบชั่วดี ไม่คิดสร้างหรือทาผลิตภัณฑ์โดยเพียงแต่คานึงถึงผล กาไรของตนเป็นปัจจัยหลัก แต่ผู้มีจิตสานึกต่อส่วนรวมมักจะคานึงถึงอันตราย ที่จะเกิดกับผู้บริโภคและดูแลรับผิดชอบต่อปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อมที่เกิด จากการผลิตของตนเอง ในส่ ว นของเจ้าหน้าที่ใ นหน่ว ยราชการที่มีอ านาจและหน้าที่ใ นการ ควบคุมดูแลการผลิตของภาคเอกชน หากเป็นผู้มีจิตสานึกต่อส่วนรวมย่อมจะ ทาหน้าที่ตรวจสอบการผลิต และวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตอย่างตรงไปตรงมา ๒๓๓

ตามกฎเกณฑ์ ที่ ตั้ ง ไว้ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ใ ดที่ ไ ม่ ผ่ า นการตรวจสอบและจะเป็ น อันตรายต่อผู้บริโภคย่อมถูกดาเนินการระงับการผลิตและห้ามวางจาหน่าย อย่า งเด็ดขาด โดยประกาศชื่อ ยี่ ห้ อ ให้ ผู้ บริ โภคได้ รับ รู้เ พื่ อ หลี กเลี่ ย งไม่ บริโภค มิฉะนั้นผู้บริโภคย่อมได้รับอันตรายจากการบริโภคและจะกลายเป็น ปัญ หาของสั ง คมต่ อ ไป คื อ คนในสั ง คมจะเต็ ม ไปด้ ว ยคนมี ปั ญ หาทางด้ า น สุขภาพ ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเสียงบประมาณแผ่นดิน หากเจ้าหน้าที่ใ นหน่วยราชการที่มีอ านาจและหน้าที่ ในการควบคุ ม ดูแลการผลิตของภาคเอกชนขาดจิตสานึกต่อส่วนรวม คิดถึงแต่ผลประโยชน์ ส่วนตน ยอมรับสินบนจากภาคเอกชน ไม่ทาหน้าที่ตรวจสอบการผลิต และ วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตอย่างเข้มงวดให้เป็นไปตามกฎเกณฑ์ที่ตั้งไว้ คนใน สังคมต้องใช้ผลิตภัณฑ์ที่ต่ากว่ามาตรฐานและมีอันตรายต่อสุขภาพ นอกจากนี้ปัญหาการคอร์รัปชั่นอย่างกว้างขวางในสังคมไทยก็มีสาเหตุ มาจากการขาดจิตสานึกต่อส่วนรวมของคนในสังคม เพราะการคอร์รัปชั่นจะ ไม่เกิดขึ้นด้วยการกระทาแต่เพียงฝ่ายเดียว ต้องมีฝ่ายที่ให้สินบนและฝ่ายที่ รั บ สิ น บน ทั้ ง สองฝ่ า ยต่ า งก็ ค านึ ง ถึ ง ผลประโยชน์ ข องตนเอง ไม่ มี ค วาม รับผิดชอบต่อสังคมโดยรวม แต่ผู้เสียผลประโยชน์คือผู้คนในสังคม การที่มีวัยรุ่นบางส่วนคิดว่าการคอร์รัปชั่นไม่ได้เป็นปัญหาของสังคม แต่ อ ย่ า งใด ขอให้ น ามาแบ่ ง ปั น กั น ให้ ทั่ ว ถึ ง เป็ น ใช้ ไ ด้ บ่ ง บอกถึ ง การขาด จิตสานึกต่อส่วนรวม คิดถึงแต่ผลประโยชน์เฉพาะหน้าของตนเอง ประเทศชาติ บ้านเมืองจะเสียหายอย่างใดไม่สนใจ ขอให้ตนเองมีส่วนได้เป็นพอ แทนที่จะ ออกมารวมตัวกันต่อต้านด้วยการประณาม ประท้วง แสดงพลังมวลชน เพื่อ ขจัดการคอร์รัปชั่นให้หมดสิ้นไปจากสังคม ประเทศไทยเราติดอันดับโลกต้น ๆ ในเรื่องการคอร์รัปชั่นมาช้านาน ก็เพราะคนในสังคมไทยส่วนใหญ่คิดว่า ไม่เป็นไรไม่ใช่ปัญหาของตน ตนเอง ไม่ได้เสียหายแต่อย่างใด พวกนักการเมืองจึงเหิมเกริมเห็นเป็นช่องทางที่จะ หาเงินเข้ากระเป๋าตนเองโดยการอาสาเข้ามาบริหารประเทศ โดยต่างก็อ้างว่า ๒๓๔

เสียสละทาเพื่อส่วนรวม มารับใช้ประเทศชาติและใช้เงินซื้อเสียงจากประชาชน เพื่อให้ได้รับการเลือกตั้งเข้ามา ส่วนประชาชนส่วนใหญ่นอกจากไม่มีจิตสานึก ที่จะทาประโยชน์เพื่อส่วนรวมแล้วยังเห็นแก่ตัว เห็นแก่ได้ รับเงินแล้วเลือก บุคคลที่จ่ายเงินให้ตนเองเข้ามาบริหารประเทศชาติและชื่นชมยินดีกับเศษเงิน ที่นักการเมืองโยนมาให้ โดยไม่รู้ตัวว่าตนเองกาลังทาให้บ้านเมืองฉิบหาย เมื่อ นัก การเมือ งเหล่ านี้ไ ด้เ ข้ามามีอ านาจในการบริหารบ้านเมือง ก็เ ข้าไป ร่วมมือกับข้าราชการประจาในกระทรวงทบวงกรมต่าง ๆ ที่ขาดจิตสานึกต่อ ส่วนรวม ลืมเกียรติยศและศักดิ์ศรีของความเป็นข้าแห่งพระราชา ลืมนึกถึง ชื่อเสียงและศักดิ์ศรีของสถาบันที่หล่อหลอมตนเองจนได้ตาแหน่งหน้าที่การ งานสูง ๆ ยอมเสียเกียรติยศและศักดิ์ศรีของวงศ์ตระกูลและของตนเอง ไม่ ค านึ งถึ งคุ ณ ธรรมความดี ค วามผิ ดชอบชั่ ว ดี บาปบุ ญ คุ ณโทษ ร่ว มมื อ กั บ นักการเมืองกินชาติโกงเมืองและสุดท้ายยังจะร่วมกันโค่นล้มสถาบันสูงสุดของ ประเทศ นอกจากนี้ยังมีองค์กรสาคัญต่าง ๆ ที่ขาดจิตสานึกและความรับผิดชอบ ต่อส่วนรวม ขาดจริยธรรมและจรรยาบรรณ เช่น สื่อวิทยุโทรทัศน์บางสถานี หนังสือพิมพ์และนิตยสารบางฉบับ บางองค์กรที่มีหน้าที่ให้ความยุติธรรมต่อ สังคมก็ไปร่วมมือกับพวกนักเมือง จนทาให้การคอร์รัปชั่นดาเนินไปด้วยความ สะดวก จนบางครั้งแยกแยะไม่ออกว่าการกระทานั้น ๆ เข้าข่ายการคอร์รัปชั่น หรือไม่ บ้านเมืองของเราจึงอยู่ในสภาพที่เป็นอยู่ในขณะนี้ เราทุกคนจงตื่นขึ้นมาเถิด ตื่นขึ้นมาเพื่อช่วยกันสร้างจิตสานึกที่จะทา ประโยชน์ต่อส่วนรวมทุกเมื่อที่มีโอกาส ประณาม ประท้วง ต่อต้านทุกการ กระท าที่จ ะนามาซึ่ งความฉิ บ หายต่อ สั งคมโดยรวม โดยเริ่ มที่ก ารด าเนิ น ชีวิตประจาวันเพื่อคนรอบข้างแล้วค่อย ๆ ขยายวงกว้างออกไป เพื่อคนในชุมชน เพื่อคนในหมู่บ้านของเรา ในตาบลของเรา ในอาเภอของเรา ในจังหวัดเรา สุดท้ายเพื่อประเทศชาติของเรา.

๒๔ กันยายน ๒๕๕๕ ๒๓๕

มหำวิทยำลัยรำชภัฎพระนคร ฉลองครบรอบ ๑๑๘ ปี กำรก่อตั้งมหำวิทยำลัย ส่งเสริมเยำวชนให้มีจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมและบำเพ็ญประโยชน์แก่ส่วนรวม

อำจำรย์ ปรำโมทย์ เทพพัลลภ รองอธิกำรบดี มหำวิทยำลัยรำชภัฎพระนคร อำจำรย์ สื บวงศ์ กำฬวงศ์ รองคณบดี คณะรัฐประศำสนศำสตร์ และนั กศึกษากว่ า หนึ่ งร้ อยคนมาร่ ว มกิจ กรรมการส่ง เสริม การสร้ า งจิต สานึ กต่ อ ส่ วนรวม เมื่ อ วัน ที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ ณ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

๒๓๖

กำรรักษำประโยชน์ส่วนรวมกับกำรพัฒนำเยำวชน

โดย ดร. สืบวงศ์ กำฬวงศ์



สิทธิและเสรีภาพของประชาชนเป็นค่านิยมที่สาคัญต่อการส่งเสริมวิถี ชีวิตในระบอบการปกครองประชาธิปไตย ที่สะท้อนถึงความสามารถในการ ก าหนดเลื อ กและตั ด สิ น ใจอนาคตของตนเอง สถาบั น ทางสั ง คมต่ า งล้ ว น กล่ าวถึ ง เน้นย้า รวมถึ งปลู กฝั งอุดมการณ์เ หล่ านี้ใ ห้แก่ประชาชนเสมอว่ า ประชาชนต้องทราบและรักษาสิทธิ เสรีภาพของตนไว้ อย่างไรก็ตามแม้การมี สิ ทธิ และเสรีภาพจะเป็นพื้ นฐานของระบอบประชาธิ ปไตย แต่สิ่ งที่สั งคมมัก ไม่ได้ขยายความต่อก็คือ สิทธิและเสรีภำพที่ส่งเสริมระบอบประชำธิปไตย นั้นจะต้องมำพร้อมกับควำมรับผิดชอบในหน้ำที่ ของตนต่อส่ วนรวม เช่นกัน ไม่เช่นนั้นประชาธิปไตยก็คงไม่สามารถส่งผลให้สังคมอยู่ร่วมกันอย่าง ปกติสุข ในฐานะพลเมืองประชาชนทุกคนในประเทศจึงต้องมีความรับผิดชอบ ต่ อ สั ง คมร่ ว มกั น โดยเฉพาะความรั บ ผิ ด ชอบต่ อ ประโยชน์ ส่ ว นรวมหรื อ ประโยชน์สาธารณะ ซึ่งหมายถึงประโยชน์ที่คนทุกเพศ ทุกวัย ที่อยู่ในสังคม พึ ง ได้ รั บ ร่ ว มกั น เป็ น คุ ณ ค่ า หรื อ เป็ น สวั ส ดิ ก ารของทุ ก คน ซึ่ ง ประโยชน์ สาธารณะสามารถเป็นทั้งสิ่งที่จับต้องได้อย่างเช่น พื้นที่สาธารณะ ทรัพยากร สาธารณะ ป่ า ไม้ ภู เ ขา ทะเล แม่ น้ า แร่ ธ าตุ แ ละสิ่ ง ที่ จั บ ต้ อ งไม่ ไ ด้ เช่ น วั ฒ นธรรม ภู มิ ปั ญ ญา คลื่ น ความถี่ วิ ท ยุ แ ละความมั่ น คงของชาติ เป็ น ต้ น 

รองคณบดี คณะรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

๒๓๗

ประโยชน์ ส่ ว นตัว กั บ ประโยชน์ส่ ว นรวม จึ ง เป็ นสิ่ ง ที่ต้ อ งสร้า งความสมดุ ล ตัวอย่างเช่นกรณีที่ประชาชนลงทุนค้าขายจนมีกาไร แม้รายได้ที่เกิดขึ้นจะเป็น สิทธิของผู้นั้นโดยชอบธรรม จะนาไปใช้ในลักษณะใดหรือเก็บไว้ก็เป็นสิทธิ แต่ ในฐานะของพลเมือง ผู้นั้นจึง ต้องมีความรับผิดชอบ ต้องสละรายได้บางส่วน มาทะนุบารุงบ้านเมืองหรือสังคม เพื่อกระจายประโยชน์ให้แก่สาธารณะหรือ ผู้อื่น แม้การสละทรัพย์บางส่วนจะกระทบสิทธิ แต่ก็สามารถทาให้ประชาชน จานวนมากอยู่ร่วมกันในสังคมได้ เข้ากับหลักเฉลี่ยทุกข์เฉลี่ยสุข อย่างไรก็ต ามสภาพสั งคมไทยในปัจจุบัน ได้ล ะเลยในการให้ความ สาคัญ กั บความรับผิดชอบต่อส่ วนรวมหรือ ประโยชน์ส าธารณะ ในขณะที่มี กิจกรรมส่ งเสริมสิทธิของประชาชนอย่างกว้างขวาง เมื่อผนวกกับแนวการ พัฒนาประเทศแบบเสรีนิยม ซึ่งให้ความสาคัญกับเสรีภาพส่วนบุคคลสูง ก็ยิ่ง ทาให้ประโยชน์สาธารณะถูกเบียดบังไปสู่ผลประโยชน์ส่วนบุคคลมากขึ้น ซึ่ง เป็นผลมาจากปัญหาของการพัฒนาที่เน้นมูลค่า ด้วยการสร้างค่านิยมให้แก่ คนในสังคมยกย่องผู้ที่มีฐานะทางเศรษฐกิจดี โดยไม่ได้สนใจว่าที่มาของมูลค่า เศรษฐกิจเหล่านั้นเกิ ดจากกิจกรรมที่ไ ปละเมิดสิทธิของผู้อื่น หรือแม้แต่ไป เบียดบังประโยชน์สาธารณะหรือ ไม่ ตัว อย่างข่าวของกลุ่ มนายทุนที่บุกรุก พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ เพื่อ ให้ ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ยังคงเกิดขึ้นให้เห็น อย่างต่อเนื่อง ในขณะที่กลไกของกฎหมายและเจ้าหน้าที่ของบ้านเมืองไม่ สามารถด าเนิ น การกั บ กลุ่ ม นายทุ น ได้ อ ย่ า งเด็ ด ขาด ปั ญ หาการบุ ก รุ ก ที่ สาธารณะก็ ยิ่ งขยายขอบเขตเพิ่ มขึ้น เพราะสิ่ งที่ เ ป็นคุ ณค่ าซึ่ งส่ ว นรวมพึ ง รักษา ได้ถูกตีเป็นเพียงมูลค่าเชิงเศรษฐกิจให้บางกลุ่มได้สะสม ประกอบกับ ความอ่อนแอของกลไกกฎหมายในการรักษาผลประโยชน์สาธารณะ แม้สังคมจะมีกฎหมายหลายฉบับที่กาหนดขึ้นเพื่อปกป้องประโยชน์ สาธารณะ แต่ ก ารบั ง คั บ หรื อ ปฏิ บั ติ ใ ห้ เ ป็ น ไปตามกฎหมายนั้ น ยั ง ขาด ประสิทธิผล ทั้งจากปัญหาของจานวนข้าราชการ งบประมาณและเครื่องมือ สนับ สนุ นไม่เ พี ยงพอ รวมถึ งปั ญ หาของการแสวงหาผลประโยชน์ ของผู้ ที่ เกี่ ยวข้อ งบางส่ ว นกั บสาธารณะสมบั ติ ได้ ก ลายเป็ นอุป สรรคต่อ การรักษา ประโยชน์ส่วนรวม อย่างเช่น กรณีของการบังคับให้โรงงานบาบัดน้าเสียก่อน ๒๓๘

ปล่อยสู่แหล่งน้าสาธารณะ ซึ่งมีกฎหมายระบุไว้เป็นลายลักษณ์อักษร แต่ด้วย จานวนผู้ปฏิบัติงานมีน้อย ในขณะที่มีโรงงานเป็นจานวนมาก ทาให้การดูแล เป็นไปอย่างไม่ทั่วถึง รวมถึงเจ้าหน้าที่บางส่วนรู้เห็นเป็นใจ จึงกลายเป็นช่อง ให้ผู้ประกอบการโรงงานที่ต้องการลดต้นทุนการผลิตของตน ลักลอบปล่อย น้าเสียโดยไม่บาบัดลงสู่แหล่งน้าสาธารณะ ส่งผลให้เกษตรกรนาน้าไปใช้เพื่ อ การเกษตรไม่ได้ สัตว์น้าจานวนมากต้องตายและส่งผลกระทบต่อสุขภาพของ ผู้ที่ต้องอุปโภคบริโภคน้า เป็นต้นทุนให้กับส่วนรวมเป็นผู้จ่ายแทน ความทั บ ซ้ อ นของขอบเขตประโยชน์ ส าธารณะกั บ ประโยชน์ ส่ ว น บุคคล เป็นอีกเงื่อนไขหนึ่งซึ่งทาให้ประชาชนจานวนมากไม่ได้ตระหนักถึงภัย คุกคามที่อยู่ใกล้ตัว บ่อยครั้งจึงกลายเป็นความเคยชิน กรณีการใช้พื้นที่ทาง เท้าเพื่อการค้าขาย แม้สามารถอธิบายได้ว่าผู้ใช้ทางเท้าก็ได้รับประโยชน์จาก ความสะดวกในการใช้บริการ แต่อีกมุมหนึ่งก็เป็นการสร้างความลาบากให้แก่ ผู้เดินทาง ซึ่งหลายพื้นที่ประชาชนต้องเดินบนพื้นถนน เนื่องจากบนทางเดิน เท้ ามี ก ารนาของมาขายจนเต็ม พื้น ที่ การแยกประโยชน์ ส่ ว นตนออกจาก ประโยชน์ส่วนรวมในกรณีนี้จึงมักเป็นการประนีประนอม ซึ่งผู้ขายรู้ว่าไม่ถูก แต่ ก็ เ ข้ าใจว่า ท าได้ แ ละเจ้ า หน้ า ที่รั ฐ รู้ว่ าผิ ด แต่ ก็ ไม่ ด าเนิ นการ ประโยชน์ สาธารณะหลายกรณีจึงเป็นพื้นที่สีเ ทา เมื่อผนวกกับการขัดเกลาของระบบ การศึกษาในปัจจุบันซึ่งมุ่งเน้นและแข่งขันกันผลิตบัณฑิตให้มีความเชี่ยวชาญ ในวิชาชีพ เป็นผู้ที่สามารถสร้างรายได้ให้แก่ตนเองเป็นหลักและอ่อนแอใน การผลิตผู้ ที่รับผิดชอบต่อผลประโยชน์ส่วนรวม ยิ่งส่งผลให้พื้นที่สาธารณะ และผลประโยชน์สาธารณะกลายเป็นแหล่งทรัพยากรให้เหล่าผู้มีการศึกษาได้ หาช่องทางเพื่อใช้ประโยชน์แก่ตนมากขึ้น หากปัจจุบันประชาชนจานวนมากยังเข้าใจว่าการปกป้องประโยชน์ สาธารณะไม่ใช่หน้าที่ของตนเอง เนื่องจากมีข้าราชการของรัฐทาหน้าที่อยู่แล้ว ในขณะที่ ป ระชาชนมี ห น้ า ที่ รั ก ษาดู แ ลสมบั ติ ห รื อ ประโยชน์ ส่ ว นตนไว้ ก็ เพียงพอ จึงเป็นความเสี่ยงอย่างยิ่งโดยเฉพาะ ในสถานการณ์ที่มูลค่าสาคัญ กว่าคุณค่า กลไกของรัฐไม่สามารถดูแลได้อย่างทั่วถึง ประกอบกับลักษณะ ของพื้ นที่สี เ ทามีมากขึ้น ตลอดจนระบบการศึกษาที่เ น้ นผลิ ต บุค ลากรของ ๒๓๙

ประเทศเข้าสู่อาชีพมากกว่า ผลิตบุคลากรให้เป็นพลเมืองของสังคม การรักษา ผลประโยชน์สาธารณะที่ควรจะเป็นจึงต้องเป็นหน้าที่และความรับผิดชอบของ ประชาชนทุกคน การยกระดับ ความตระหนัก ของประชาชนให้เ ป็น พลเมือ ง จึ งเป็ น ประเด็นส าคัญในสั งคมยุคที่คนส่วนใหญ่เน้นแสวงหาประโยชน์ส่ วนตัวและ สังคมขาดแบบอย่างที่ดีมากพอที่จะก่อให้เกิดพลังในการรักษาผลประโยชน์ ส่วนรวม แม้ว่านักการเมืองจะกล่าวบ่อยครั้งว่าตนมีความมุ่งมั่นในการรักษา ผลประโยชน์ ส่ ว นรวมอย่ า งไร แต่ รู ป ธรรมของการปกป้ อ งผลประโยชน์ ส่ ว นรวมก็ ยั ง คงไม่ ชั ด เจนมากพอที่ จ ะเป็ น แบบอย่ า ง การสร้ า งความเป็ น พลเมือง นอกจากจะส่งผลสาคัญในการรักษาประโยชน์สาธารณะแล้ว ในมิติ ของการปกครอง ความเป็นพลเมืองเป็นทั้งเป้าหมายและวิธีการส่งเสริมวิถี ชีวิตของประชาชนในระบอบประชาธิปไตย เพราะนอกจากจะสอนให้ตนเอง เคารพผู้อื่นและเคารพสิทธิของตนเองแล้ว ยังปลูกฝังให้เล็งเห็นประโยชน์ของ สังคมเป็นสิ่งที่สาคัญกว่าประโยชน์ส่วนตัว ซึ่งเป็นลักษณะเด่นของสังคมที่มี ศักยภาพในการพัฒนาสู่ความยั่งยืน เยาวชนเป็ นกลุ่ ม ที่มี ค วามเหมาะสมอย่า งยิ่ งที่ จะพัฒ นาความเป็ น พลเมื อ ง เนื่ อ งจากเยาวชนเป็ น วั ย แห่ ง การเรี ย นรู้ เป็ น วั ย ที่ พ ลั ง ของการ เปลี่ยนแปลงในเชิงอุดมการณ์ ในขณะที่เยาวชนจะเป็น กลุ่มที่กาหนดอนาคต ของสังคม การปลูกฝังความเป็นพลเมืองจึงสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงใน สังคมได้อย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งประวัติศาสตร์ของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ครั้งส าคั ญ ทั่ว โลก สะท้อ นว่าการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นได้เ พราะการปลู กฝั ง รากฐานความคิดมาตั้งแต่ระดับเยาวชน แม้รัฐบาลจะประกาศยุทธศาสตร์พัฒนาการศึกษาเพื่อสร้างความเป็ น พลเมือง พ.ศ. ๒๕๕๓ - ๒๕๖๑ ไว้เป็นแนวปฏิบัติก็ตาม แต่แนวคิดของการ พัฒนาความเป็นพลเมืองยังขาดกลไกและเงื่อนไขของความสาเร็จ โดยเฉพาะ เมื่อพิจารณาถึงความมุ่งมั่นของผู้กาหนดนโยบายระดับรัฐมนตรีที่จะผลักดัน ให้ การจัดการศึก ษาของไทยสามารถสร้างบัณฑิต ที่มีค วามเป็นพลเมืองได้ ๒๔๐

อย่างมีคุณภาพ ตรงกันข้ามการพัฒนาพลเมืองจะไม่สามารถเกิดขึ้นภายใต้ กลไกของระบบราชการที่ยอมรับความคิ ดเห็นของผู้ บังคั บบัญ ชาเป็นหลั ก และเน้นความเป็นทางการเป็นสาคัญ เนื่องจากความเป็นพลเมืองเป็นสิ่งที่ เกิดขึ้นภายในผ่านการขัดเกลาทางสังคมที่สร้างจากประสบการณ์จริง ไม่ใช่ การนั่งบรรยายในชั้นเรียน การปลูกฝังความเป็นพลเมืองจึงต้องมีแบบอย่างที่ มีพ ลั งให้ เ ป็นกรณี ศึ ก ษาที่ส ามารถนามาเป็นต้นแบบของเยาวชนได้ เป็ น ตั ว อย่ า งที่ จั บ ต้ อ งได้ รวมถึ ง การจั ด สิ่ ง แวดล้ อ มในการปลู ก ฝั ง ความเป็ น พลเมืองให้เยาวชนได้เผชิญกับความรู้สึกของตนในสถานการณ์ที่เป็นทางสอง แพร่งระหว่างผลประโยชน์ส่วนตัว กับผลประโยชน์ส่วนรวม เป็นประสบการณ์ ที่ท้าทายคุณธรรม การพั ฒ นาเยาวชนให้ เ ป็ น พลเมื อ ง ผู้ ที่ ส ามารถรั ก ษาประโยชน์ ส่ ว นรวมได้ แท้ ที่ จ ริ ง ก็ คื อ การปลู ก ฝั ง คุ ณ ธรรมเยาวชน ที่ ซึ ม ซั บ ผ่ า น ประสบการณ์ ของตนเองอย่างมีค วามหมาย กำรศึ กษำจึง เป็นประเด็ นที่ ส ำคั ญ อย่ ำ งยิ่ ง ที่ ค วรถู ก ออกแบบมำให้ เ อื้ อ ต่ อ กำรปลู ก ฝั ง คุ ณ ธรรม อย่ำงจริงจัง ไม่ใช่เพียงการศึกษาเพื่ออาชีพเป็นหลัก ดังคากล่าวของปราชญ์ นาม เพลโต้ ว่าการศึกษาในอุดมคติก็คือ การศึก ษาที่ปลูกฝังคุณธรรมตั้งแต่ วัยเยาว์ และเร้าให้เยาวชนมีความปรารถนาต้องการเป็น พลเมืองที่สมบูรณ์ ซึ่งพร้อมทั้งการเป็นผู้ปกครองและผู้ถูกปกครอง ตลอดจนขอเรียกการเรียนใน ลักษณะนี้เท่านั้นว่าเป็นการศึกษา (education) จึงเป็นคากล่าวที่ย้าเตือนถึง ความสาคัญของการปลูกฝังคุณธรรม กับการเป็นพลเมืองได้เป็นอย่างดี กำรรักษำผลประโยชน์ส่วนรวม ต้องกำรควำมเป็นพลเมืองของ คนในสังคมฉันท์ใด ความเป็นพลเมืองก็ต้องการคุณธรรมของพลเมืองฉันท์ นั้ น การพั ฒ นาเยาวชนให้ มี ค วามเป็ น พลเมื อ ง เพื่ อ ให้ ส ามารถรั ก ษา ผลประโยชน์ ส่ ว นรวมได้ จึ ง เกี่ ย วข้ อ งกั บ การพั ฒ นาทั้ ง ๓ ประเด็ น คื อ ประโยชน์ส่วนรวม ความเป็นพลเมือง และคุณธรรม

๒๔๑

ประโยชน์ส่วนรวม ควำมเป็นพลเมือง

คุณธรรม

คุณธรรมจึงเป็นแกนกลางของการพัฒนาเยาวชน ขัดเกลาให้เป็นผู้ที่ เสียสละ เห็นประโยชน์ส่วนรวมสาคัญกว่าประโยชน์ส่วนตัว ลดอัตตาของตน เพื่อให้สามารถรับฟังและปรับตัวเอง ตลอดจนการสร้างทัศนคติที่ถูกต้องใน การอยู่ร่วมกันอย่างเท่าเทียม ซึ่งเป็นรากฐานสาคัญของการเป็นพลเมือ งที่ดี ที่เคารพสิทธิ์ และยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น เคารพความแตกต่างและ เคารพกติกา ตลอดจนมีอิสระในการตัดสินใจ ที่จะเป็นหลักประกันของการ ตั ด สิ น ใจหรื อ การแสดงออกของพฤติ ก รรมว่ า มี แ นวโน้ ม ที่ จ ะค านึ ง ถึ ง ผลประโยชน์ส่วนรวม อันเป็นผลลัพธ์บั้นปลาย การรั ก ษาผลประโยชน์ ส่ ว นรวมเป็ น เป้า หมายของสั ง คมที่มี ค วาม เข้ ม แข็ ง ในกระแสการเปลี่ ย นแปลง และการแข่ ง ขั น กั น ในเชิ ง มู ล ค่ า ผลประโยชน์ของส่วนรวมที่ขาดสานึกของความเป็นพลเมืองกากับดูแล ย่อม เป็ น พื้ น ที่ ซึ่ ง อาจถู ก บิ ด เบื อ นน าไปใช้ เ ป็ น ประโยชน์ ส่ ว นตั ว ได้ ม าก แนว ทางการป้องกันคือการปลูกฝังและพั ฒนาเยาวชนให้เป็นพลังสาคัญของการ เปลี่ยนแปลงในสังคม ตลอดจนให้ตระหนักถึงคุณค่าของประโยชน์สาธารณะ โดยกระบวนการพัฒนาเยาวชนให้มีสานึกของความเป็นพลเมืองได้นั้น จะต้อง พัฒนาคุณธรรมของเยาวชนเป็นสิ่งสาคัญ. ๑๐ กันยายน ๒๕๕๕ ๒๔๒

อนำคตไม่ใช่อย่ำงที่เคยเป็น : วัฒนธรรมไทยในช่วงกำรเปลี่ยนแปลง The Future Is Not What It Was : Thai Culture in Transition

ผู้เขียน : Prof. Dr. William Klausner ผู้แปล : พรพธู รูปจำลอง

ภาวะวิกฤติเศรษฐกิจในช่วงที่ผ่านมาได้นาไปสู่การประเมินใหม่ ไม่ เพียงเฉพาะในด้านระบบเศรษฐกิจและสถาบันต่าง ๆ ของประเทศไทยเท่านั้น แต่โครงสร้างทางการเมือง สังคมและวัฒนธรรมก็ได้ถูกประเมินใหม่ด้วย ใน ข้อเขียนที่ปรากฏในหนังสือพิมพ์เนชั่นเมื่อไม่นานมานี้ คอลัมนิสต์ซึ่งใช้ชื่อว่า ช้างน้อย ชี้ให้เห็นว่านักวิชาการและนักวิ จารณ์สังคมหลายคนซึ่งเป็นที่รู้จัก กันดี กาลังหันมาจับจุดความสนใจเรื่อง “วัฒนธรรมในฐานะที่เป็นทุน” - วลีที่ ดร. ชัยอนันต์ สมุทรวานิช เรียกขานอย่างเหมาะเจาะ ในช่วงเวลาที่เศรษฐกิจ กาลังตกอยู่ในภาวะวิกฤติเช่นทุกวันนี้ ดร. ชัยอนันต์ กล่าวว่า ทุนการเงินและ ทุนอุตสาหกรรมได้ทาให้ผู้คนผิดหวัง สังคมไทยควรจะดาเนินไปด้วยดี หาก สามารถดึงความเชื่อมั่นกลับคืนมาได้ ทั้งนี้น่าจะแสวงหาที่พักพิงในแหล่งของ “ทุนทางวัฒนธรรม” มีการเรียกร้องให้หวนกลับไปหาค่านิยมทางสังคมแบบ ดั้งเดิม ซึ่งในอดีตนั้นได้เอื้ออานวยอย่ างมีประสิทธิภาพ ทาให้ผู้คนดารงชีวิต อย่างกลมเกลียวปรองดองกัน ให้ความเคารพแก่ผู้ใหญ่ ความอดกลั้น ความ 

อดีตที่ปรึกษากระทรวงมหาดไทยในการพัฒนาแผนการพัฒนาชุมชนแห่งชาติ ประธานมูลนิธิ James H.W. Thompson (พิพิธภัณฑ์บ้านจิม ทอมป์สัน) กรรมการมูลนิธิ John F. Kennedy นักวิชาการสถาบัน ISIS คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

๒๔๓

เมตตา ความกตัญญูต่อบิดามารดา ความผูกพันในครอบครัวและการช่วยเหลือ ซึ่งกันและกัน การรักษาอารมณ์ความรู้สึกให้เป็นกลางและการหลีกเลี่ยงการ เผชิญหน้ากัน ยังส่งผลให้เกิดระเบียบ ความมั่นคงทางสังคมและทางการเมือง การกลั บ คื นสู่ ร ากเหง้า ทางวั ฒ นธรรมนั้ น หากสรุ ปโดยไม่ ค านึ ง ถึ ง ความ สมเหตุสมผลเชิงตรรกวิทยา อาจก่อให้เกิดความเสื่อมได้ง่าย เพราะจะทาให้ เกิ ด ความรู้สึก ชาตินิยมเกิ นเหตุแ ละส่งผลให้ค นในชาติถื อ ว่าตนดีกว่าผู้ อื่น โชคดีที่แนวโน้มในการกล่าวหาและประณามตะวันตกสาหรับความตกต่าทางการ เงินของประเทศไทยนั้นเป็นไปในลัก ษณะจากัด แม้ว่าการวิพากษ์วิจารณ์ ประเทศสหรัฐอเมริกาและความเสื่อมถอยในความสัมพันธ์ฉันท์มิตรระหว่าง ไทยกับสหรัฐอเมริกานั้น ไม่อาจปฏิเสธได้ก็ตาม การหวนกลับไปหาพื้ นฐานทางวัฒนธรรมดั้งเดิมของสังคมที่มีการจัด ระเบียบ มีความมั่นคงและความกลมเกลียวปรองดองกัน เป็นแนวทางอั นจูง ใจและชวนให้คลายจากทุกข์โศกและการขาดไร้ที่ยึดเหนี่ยวจิตใจอย่างมาก ของสังคมไทยในปัจจุบัน อย่างไรก็ดีข้าพเจ้าเองรู้สึกตะขิดตะขวงใจด้วยเห็น ว่ากลยุทธ์ด้านวัฒนธรรมดังกล่าวจะไม่ประสบความสาเร็จในที่สุด “ทุนทาง วัฒนธรรม” แห่งอดีตไม่ได้เป็นจริงในสังคมปัจจุบัน วัฒนธรรมใหม่ซึ่ง ก าลั ง เปลี่ ย นแปลงอยู่ นี้ หยั่ ง รากจนเกิ น จะถอยได้ วั ฒ นธรรมใหม่ ซึ่งหลอมเป็นส่วนๆ โดยพลังหลายอย่าง ปัจจุบันนี้ มักอ้างถึงบ่อยครั้งว่าเป็น โลกำนุวัตร รูปแบบกำรเติบโตทำงเศรษฐกิจ ควำมก้ำวหน้ำด้ำนกำร สื่อสำรคมนำคม พลวัตกำรเคลื่อนไหว ควำมช่วยเหลือของต่ำงชำติ และกำรศึกษำ ฯลฯ เป็นหลักฐำนแสดงถึงค่ำนิยมชุดใหม่ ซึ่งกระตุ้นวิถี ควำมคิดและกำรกระทำแบบใหม่ ลัทธิปัจเจกนิยมและการเน้นเรื่องสิทธิ ส่วนบุคคล ลัทธิความเสมอภาค การผูกพันทางอารมณ์และการตกลงปลงใจ การเผชิญหน้า การโต้เถียง การเปิดเผย ความตรงไปตรงมาและการแสดงออก ความรู้สึกและความคิดเห็นโดยตรง รวมทั้งกำรถำมในเชิงวิพำกษ์วิจำรณ์ และกำรท้ำทำยอำนำจ ล้วนแต่ เป็นเรื่องธรรมดำ ซึ่งมีมำกยิ่งขึ้นในกำร สนทนำเรื่องกำรเมืองและสังคมทุกวันนี้ ค่านิยมดังกล่าวและพฤติกรรม ซึ่งเกี่ยวข้อง มักขัดแย้งกับรูปแบบวัฒนธรรมดั้งเดิมบ่อยๆ ของการคิดและการ ปฏิบัติทุกด้านของชีวิตประจาวัน อาทิ การเปลี่ยนแปลงน้าหนัก การออกเสียง ๒๔๔

ในภาษาพู ดและรู ปลั ก ษณะภาษากาย การเตรี ยมและการบริ โ ภคอาหาร ความคิ ด เกี่ ย วกั บ เรื่ อ งเวลา มาตรฐานด้ า นความงาม บทบาททางเพศ ความสัมพันธ์ในครอบครัว ปรัชญาด้านการ ศึกษาและวิชาการต่าง ๆ เป็นต้น มีการเห็นสอดคล้องคล้อยตามกันน้อยลงเรื่อยๆ ส่วนความประหม่าไม่มั่นใจใน ตัวเองนั้นแทบจะไม่มีให้เห็น การให้เกียรติ เคารพและยอมรับผู้มีอานาจโดย ไม่วิพากษ์วิจารณ์และปราศจากข้อสงสัยลดน้อยถอยลงยิ่งขึ้น การหลีกเลี่ยง การเผชิญหน้ากัน กำรรักษำอำรมณ์ ควำมรู้สึกให้เป็นกลำงและกำรพึ่งพำ ควำมเป็นกลำงทำงอำรมณ์ก็มีน้อยลงเช่นกัน ในช่วงแรกรูปแบบใหม่ของการคิดและการกระทาดังกล่าวมีผลกระทบ อย่างมากที่สุดในบางส่วนของสังคม อาทิ ในบรรดาชนรุ่นใหม่ แวดวงอาจารย์ นั ก วิ ช าการและในขบวนการของ เอ็ น .จี . โอ. อย่ างไรก็ ดี ค่ ำนิ ย มใหม่ ๆ เหล่ำนี้ได้แพร่ขยำยออกไปอีก จนปัจจุบันนี้ได้แผ่ครอบคลุมไปทั่วทุก ๆ กลุ่มทีอ่ ยู่ในแวดวงกำรเมืองทั้งหมดโดยสิ้นเชิง ในขณะที่แนวโน้มซึ่งมีต่อสังคมที่มีกำรเผชิญหน้ำกันและมีกำร โต้แย้งมำกยิ่งขึ้นดังกล่าวนั้น อาจได้รับการตาหนิติเตียนในเชิงวัฒนธรรม เราอาจชื่นชมผลในแง่ที่เป็นประโยชน์ของ ค่ำนิยมซึ่งกำลังเปลี่ยนแปลงไป ในเชิงที่เป็นกำรให้อำนำจแก่ผู้ด้อยโอกำส ผู้ซึ่งถูกเอำรัดเอำเปรียบอย่ำง ไม่เป็นธรรม ในปัจจุบันนี้ผู้ที่ถูกคุกคำมหรือถูกกดขี่ได้เตรียมพร้อมที่จะ ท้ำทำยและเผชิญหน้ำกับผู้มีอำนำจอย่ำงเปิดเผย เมื่ออำนำจของฝ่ำย หลังได้ถูกใช้ไปในทำงที่ผิดและถูกใช้ไปโดยพลกำร เมื่อมีกำรทุจริตคดโกง เมื่อมีควำมไม่เป็นธรรมและมีกำรกระจำยแบ่งปันทรัพยำกรธรรมชำติ ของชำติอย่ำงไม่เท่ำเทียมกัน เป็นที่น่าสังเกตว่าในปี พ.ศ. ๒๕๓๙ มีการ ประท้วง การเดินขบวนและการต่อต้านอานาจรัฐถึง ๗๐๐ ครั้ง ทั้งนี้ร้อยละ ๘๕ เกิดนอกกรุงเทพฯ ในอดีตค่านิยมของสังคมแบบเก่าซึ่งช่วยเสริมความ กลมเกลียวปรองดองกัน ได้ถูกผู้อยู่ในอานาจนาไปใช้บ่อยครั้ง เพียงเพื่อรักษา ความต่อเนื่องของอานาจในการควบคุมของตนเอาไว้และเพื่อปกป้องผลประโยชน์ ส่วนตนอย่างกว้างขวาง โดยมีการแสวงหาผลประโยชน์และมีการกีดกันแบ่งแยก เลือกปฏิบัติ ๒๔๕

ควำมท้ำทำยซึ่งเผชิญหน้ำประเทศไทยทุกวันนี้คือ กำรเสำะแสวง หำทำงสำยกลำงทำงใดทำงหนึ่ง ซึ่ง อยู่ ระหว่ำงแบบเก่ำและแบบใหม่ ขณะที่เราไม่สามารถย้อนกลับไปสู่อดีต และไม่อาจปฏิเสธการเปลี่ยนแปลงที่ได้ กลายเป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างทางวัฒนธรรม ซึ่งกาลังเปลี่ยนแปลงได้ทั้งหมด อดี ตก็ ไม่ควรถู กปฏิ เสธโดยสิ้ นเชิ ง การเปลี่ ยนแปลงทางวั ฒ นธรรมไปสู่ รูปแบบใหม่ไม่ใช่เกมส์และจะไม่นาไปสู่ชัยชนะ วัฒนธรรมซึ่งกาลังเปลี่ยนแปลง จะยังคงหมุนไปอย่างช้า ๆ และจะกลายเป็นการผสมสิ่งใหม่และสิ่งเก่า นั่นคือ อดีตและปัจจุบัน หวังว่าการผสมผสานในเชิงสร้างสรรค์จะบรรลุผลได้ แน่นอน ว่าจะมีความขัดแย้ง การโต้แย้งและการเริ่มต้นของสังคม ซึ่งมีความขัดแย้ง มากกว่า ในขณะเดียวกันค่ านิยมในการเห็นสอดคล้ องต้องกันและการประนี ประนอม การรักษาความสมดุลทางอารมณ์และการหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้า กันในความสัมพันธ์ส่วนตัว ควรจะได้รับการรักษาไว้ให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะมาก ได้ ในขณะที่ก ารเคารพผู้ อาวุโสและการกตัญ ญูต่อบิดามารดาก็ไม่ควรถู ก ละเลย ผู้อาวุโสและบิดามารดาเองก็จะต้องอดทนและมีความเข้าใจมากขึ้นถึง ความรู้สึกและแรงดลใจของชนรุ่นใหม่ ในทานองเดียวกันระดั บชั้นของความ สัมพันธ์ของผู้มีอานาจอื่น ซึ่งเกี่ยวข้องกับอดีต อาทิ ผู้อุปถัมภ์กับผู้ถูกอุปถัมภ์ สามีกับภรรยา เจ้าหน้าที่ของรัฐกับพลเมืองของชาติ นายจ้างกับลูกจ้าง ครู กับนักเรียน ผู้บังคับบัญชากับผู้ใต้บังคับ บัญชา จะต้องแสดงต่อกันด้วยการ ชื่นชมและการยกย่องยอมรับมากยิ่งขึ้น ทั้งในด้านสิทธิหน้าที่และพันธะผูกพัน ที่มีต่อกัน บรรดานักวิชาการในประเทศสหรัฐอเมริกากล่าวถึงชุมชนแห่ง “มิตรภาพ ที่มีการโต้แย้งและความไว้วางใจกัน แม้จะไม่ลงรอยกัน” และวิถีทางการปฏิบัติ ในความแตกต่ างที่ มี ก ารเคารพและยอมรั บซึ่ งกั นและกั น นั่ นคื อ สิ่ งอั นพึ ง ปรารถนาในวัฒนธรรมไทยซึ่งกาลังเปลี่ยนแปลง หากกลุ่มองค์กรซึ่งมีบทบาททางการเมืองของไทยจะกลับมามีความ หนักแน่น มั่นคง กลมเกลียว เพื่อความก้าวหน้า องค์กรนั้นจะต้องถูกสร้าง ขึ้นบนรากฐานใหม่ องค์กรดังกล่าวไม่อาจพึ่งพิงการยินยอมคล้อยตามความ ไม่มั่นใจในตัวเอง ความสมดุลมั่นคงทางอารมณ์และการไม่เผชิญหน้ากันได้ ๒๔๖

อีกต่อไป หวังว่าระเบียบใหม่จะตั้งอยู่ในระดับที่ให้สาธารณชนเข้ามามีส่วน ร่วมมากยิ่งขึ้น ในการตัดสินใจของรัฐบาลอันจะมีผลกระทบต่อชีวิตประจาวัน ของพลเมืองในชาติ ผู้คนจะสามารถเข้าถึ งและใช้ประโยชน์จากศาลได้ง่าย ยิ่งขึ้นในการปกป้องสิทธิของตน จะมีการผูกพันและผูกมิตรทางอารมณ์ และ ทางสติปัญญามากยิ่งขึ้น จะมีความน่าเชื่อถือ ความโปร่งใสและการอาศัย พึ่ ง พากฎหมายได้ม ากยิ่ง ขึ้ น หน่ ว ยงานของรั ฐ ซึ่ง เดิ มถื อ ว่ า เป็ นสถาบั น ศักดิ์สิทธิ์และเป็นหลักให้เกิดค่านิยมในการปกครองโดยลาดับชั้นในอดีตนั้น จะถูกเผชิญหน้า ถูกท้าทายและถูกตั้งคาถามมากยิ่งขึ้นจากคนในสังคม ซึ่งจะ ปรากฏขึ้นอย่างเปิดเผยและเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว ตามติดด้วยค่านิยมในการ แข่งขันชิงดีชิงเด่นของปัจเจกนิยมและลัทธิความเสมอภาคของบุคคล หากศู น ย์ก ารปกครองและอ านาจทางการเมือ งดั้ ง เดิ มยอมรั บการ เปลี่ยนแปลงดังกล่าว ไม่ว่าต้องประนีประนอมในด้านการผูกขาดอานาจการ ควบคุมแบบเดิมอย่างมากมายเพียงใดก็ตาม โดยยอมที่จะให้มีการจัดเก็บ ข้อ มู ล และการคิ ดระบบนโยบายก้ าวแรก ๆ ที่ จ ะนาไปสู่ ก ารตัด สิ น ใจซึ่ ง มี เหตุผล มีการบอกกล่าว ฐานซึ่งกว้างขึ้นย่อมจะเกิดขึ้น อีกทั้งจะนาไปสู่การ รับรู้ระเบียบใหม่ ๆ แล้วความกลมเกลียวปรองดองก็จะเกิดขึ้น ด้านคนใน สังคมและผู้เป็นหัวหอกของสังคม อาทิ กลุ่มเอ็น.จี.โอ. ซึ่งเป็นนักเคลื่อนไหว จะต้องยอมรับความจาเป็นที่จะต้องทางานอยู่ภายในขอบเขตของกฎหมาย พร้อมที่จะประนีประนอมและหาทางบรรลุถึงความเห็นซึ่งสอดคล้องต้องกัน หน่วยราชการและคนในสังคม ซึ่งกระทาการแทนศูนย์กลางอันเป็นทางเลือก ของอานาจและค่านิยมต่าง ๆ จะต้องเอาชนะความกลัวและอคติ ซึ่งปฏิเสธ ข้อคิดเห็นโดยไม่แยกแยะและตีขลุม โดยพัฒนากลไกต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมการ ร่วมมือ การประสานงานและการอานวยความสะดวกให้ยังดาเนินอยู่ต่อไป เมื่อมีการผสมผสานอย่างสร้างสรรค์ระหว่างพลังทั้งสองอย่างนี้แล้ว ปัญหา วิ ก ฤติ ต่ า งๆ ที่ เ ผชิ ญ หน้ า สั ง คมไทยอยู่ ไม่ ว่ า จะเป็ น ในด้ า นการเมื อ ง เศรษฐกิจ สังคมหรือวัฒนธรรม ก็จะถูกเอาชนะได้ในที่สุดและจะก่อให้เกิด ระบบการปกครองที่ดี มีเสถียรภาพมั่นคงและเจริญก้าวหน้าสืบไป. เขียน พ.ศ. ๒๕๔๑ แปล พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒๔๗

บทบำทเยำวชนในกำรพัฒนำประเทศในภำวะวิกฤติ

ศำสตรำจำรย์ ดร. สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ - อธิกำรบดีสถำบันบัณฑิตพัฒน บริหำรศำสตร์ และ ศำสตรำจำรย์ (พิเศษ) ดร. จรัญ ภักดีธนำกุล - ตุลำกำรศำล รัฐธรรมนูญ ร่วมอภิ ปรำยเรื่ อง “บทบำทเยำวชนในกำรพัฒนำประเทศในภำวะ วิกฤติ” โดยมี ดร. พรพธู รูปจาลอง เป็นผู้ดาเนินการอภิปราย หลังพิธีมอบถ้วยรางวัลแก่ ผู้ชนะการประกวดเรียงความโครงการพัฒนาเยาวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสานึกต่อส่วนรวม และร่วมพัฒนาประเทศ เมื่อวันที่ ๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ สถาบันบัณฑิตพัฒน บริหารศาสตร์ โดยสรุปได้ว่า กำรหล่อหลอมค่ำนิยมที่ถูกต้องเหมำะสม กำรยึดมั่น ในควำมถูกต้องชอบธรรม กำรยึดถือประโยชน์ส่วนรวมเหนือประโยชน์ส่วนตน ของคนในชำติ จะส่ งผลต่ อกำรพั ฒนำเด็ กและเยำวชนให้ เ จริ ญเติ บโตขึ้ น โดย ตระหนักถึงหน้ำที่และควำมรับผิดชอบที่ตนพึงมีต่อสังคมและประเทศชำติโดยรวม.

๒๔๘

โครงกำรพัฒนำเยำวชนไทยให้เป็นคนดี มีจิตสำนึกต่อส่วนรวมและร่วมมือพัฒนำประเทศ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวในวโรกำสพระชนมำยุ ๘๔ พรรษำ

หนัง สื อเล่ มนี้จัด ท ำขึ้ นเพื่ อ ทู ลเกล้ำ ทู ลกระหม่ อมถวำยพระบำทสมเด็ จ พระเจ้ำอยู่หัวฯ สมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำ สยำมบรมรำชกุมำรี เพื่อถวำยรำยงำน โครงกำร โดยจะจัดพิมพ์เพื่อมอบให้แก่ห้องสมุดมหำวิทยำลัยและโรงเรียนต่ำง ๆ เพื่อเผยแพร่แนวคิดและปลูกฝังจิตสำนึกควำมรับผิดชอบที่คนไทยทุกคนพึงมีต่อ สังคมและประเทศชำติ หนึ่งในโครงกำรเพื่อแสดงควำมรับผิดชอบต่อสังคมและประเทศไทยอันเป็นที่รัก ของเรำ ซึ่งสโมสรโรตำรีเจริญนครและสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ ร่วมกันเป็น เจ้ำภำพโดยกำรสนับสนุนของ มหำวิทยำลัยแม่ฟ้ำหลวง มหำวิทยำลัยรำชภัฎพระนคร ศู นย์ นโยบำยสำธำรณะและกำรจั ดกำร มหำวิ ทยำลั ยเกษมบั ณฑิ ต มหำวิ ท ยำลั ย เทคโนโลยีรำชมงคลพระนคร และภำคเอกชน.

จัดพิมพ์โดย บริษัท เอเชีย-แปซิฟิค ลิงค์ จากัด ๑๖๓ สุขุมวิท ๒๑ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ ๑๐๑๑๐ โทรศัพท์ ๐๒ - ๒๕๘๐๕๗๐ - ๒ โทรสาร ๐๒ - ๒๕๘๙๐๑๑ Email : Email : info@asiapacificlink.co.th Website : www.asiapacificlink.co.th ๒๔๙

พอใจในควำมเป็นไทย เมื่อเรามาอาศัยอยู่บนผืนดินไทย เราตั้งรกรากสร้างครอบครัว ทามาหากิน มีความเจริญรุ่งเรืองอยู่บนผืนแผ่นดินนี้ ไม่ว่าเราจะอพยพมาจากไหน แต่เมื่อมาอาศัยอยู่บนผืนแผ่นดินนี้แล้ว ก็ต้องมีจิตใจสานึกแห่งความเป็นไทย มีสานึกของคนไทย มีน้าใจ รับผิดชอบต่อบ้านเมืองของตน ตามสมควรแก่ความรู้ความสามารถของตน สมเด็จพระญำณสังวร สมเด็จพระสังฆรำช สกลมหำสังฆปริณำยก (จากพระนิพนธ์เรื่อง พอ หลักธรรมแห่งควำมพอเพียง, ๒๕๕๔)

๒๕๐