NEW YEAR CELEBRATION in the PHILIPPINES. Photos courtesy of: http://www.phlpost.gov.ph, http://www.tumblr.com http://filipinoscribbles.wordpress.com
Buenavista: 'Rising Surely in Marinduque' By: Eli J. Obligacion On the occasion of the 94th Foundation Day of Buenavista, I noticed this sign. Surely this smallest, onceforgotten town of Buenavista, small but the most scenic place in Marinduque where the Malindig volcano looms over the lives of the peace-loving and culture-bound people living there, is steadily rising above the decades-old hardship and poverty. Small resorts and parks are being built, roads being upgraded, training programs and livelihood programs undertaken, the people no longer feel they are left behind and now recognize their importance in contributing their own share in the island-province's tourism development and economic progress.
Buenavista girls sway to a graceful, flowing folk dance to celebrate Buenavista Day.
BELOW: Vice-Governor Tonton Uy, former Mayor Ofelia S. Madrigal, Cong. Lord Allan Velasco and Mayor Jing Madrigal during the launching of Buenavista Manpower Development Center.
Sweet victory came quite early for Mayor Russel "Jing" S. Madrigal. Sense of direction recognized by the local No one's running against him women, Kababaihang Nagkakaisa sa Diwa at Lain Election 2013! yunin, women united in spirit and in goals. -Turn to page 6-
2
The MIMAROPA SUNRISE/ January 1-7, 2013
Ay...Marinduque Ni: NOEL V. MAGTURO Tamang IMPORMASYON Nararapat Nitong mga nakaraang huling buwan ng 2012, nagkaroon ng di magandang impormasyon, (black propaganda, text brigade at tsismis pa) na ang aming samahan ay hindi daw legal at kami daw ang hindi tunay na “Mediamen”. Para sa kaalaman ng lahat, ang aming samahan ay “under” po ng isang “National Office” na milyong-milyon po ang naibigay na suporta di lamang sa lalawigan ng Marinduque, maging sa MIMAROPA region , simula pa ng 2008. Isang “accredited” na NGO po kami ng Provincial at Municipal, at miyembro din po kami ng International Journalist organization. Ang samahan po namin ay nagawa po ng mga balitang ukol sa pang-development ng isang bayan, hindi po yung nakakasira. Ang mga miyembro po namin ay mga “volunteer” na nagbibigay ng tunay na serbisyo publiko (public service). Kahit saan po kami pumunta para mag-cover, lalo na ang mga festival, simula sa Quiapo, Cebu, Iloilo, Baguio, Bacolod at iba pa kasama na rin ang sariling atin tulad ng “Seafood Festival” ng Sta. Cruz, Tuba Festival ng Buenavista, Kangga Festival ng Mogpog, Tubaan Festival ng Torrijos, maging ang Gasang- Gasang Festival ng Gasan na ang grupo namin ay isa sa naging bahagi mula pa ng 2002 ng naimbita namin si Marc Logan ng ABS-CBN (Channel 2) kasama ang mga international and national journalists. Pagtapos nga naming magawan ng tamang impormasyon o balita na napanood ng buong mundo ang 2002 Gasang-Gasang Festival, nagkasunod-sunod na magkaroon ng kanya-kanyang festival ang iba’t ibang lalawigan at bayan. Napakasakit sa amin ang nangyari nitong nakaraang BilaBila Festival ng Boac na isa sa aming mga “volunteer” na kasamang “videographer” ay nakaranas ng hindi magandang pagtrato. Yoong kasama po naming “volunteer” videographer ay pinakiusap lamang po sa akin na mag-cover ng nasabing event ng may-ari ng local “cable TV” para sa kanilang “documentation”. Sana sa darating na 2012– Year of the Dragon, kami po ay inyong maintindihan at maunawaan.
Ang aming Pahayag sa Inyo Sa trabaho namin, marami kaming mga bagay na n a k i k i t a . Maraming mga katotohanan, maganda man o di masikmura, ang aming nadadaanan sa proseso ng pangangalap ng ibabalita. Hindi man namin gusto, mayroon kaming mga bagay na nakikita na hindi magandang pakinggan pero kailangan pa rin naming ilahad dahil iyon ay totoo.Minsan, sa pangangalap ng ibabalita, nakakatisod kami ng”press release” tungkol sa mga proyekto ng lokal na pamahalaan. Kapag naibabalita namin ang mga iyon, hindi naman masyadong napapansin dahil ang akala ng iba, nag -papalakas lamang kami.
Volume X
No. 10
Minsan naman, talaga lang hindi napapansin dahil pangkaraniwan na naman ang balita na ganoon. Pero minsan din, nakakakita kami ng mga balita na maaaring hindi maging maganda ang imahe ng mga lokal na opisyal. May mga balita na talaga namang nangyayari, gustuhin man namin magkaroon noon o hindi, kusa na lang dumarating. Siguro, dahil na rin iyon sa talagang malalakas ang pang-amoy ng mga mamamahayag. Ang kaibahan nga lang ng maganda at pangit na balita, ang maganda ay hindi napapansin. Kasi nga naman, “press release” lang. Ni hindi man lang ipinapakita ng opisyales ang katuwaan dahil ibinabalita namin ang mga nagawa nila. Taken for granted na lang na iyon ang trabaho namin na ibalita ang mga iyon. Ang nakakainis, kapag pangit ang balita namin, nagagalit naman sila. Hindi man lang nila naisip na iyon ang trabaho namin. May mga opisyales na sisisihin ka pa, o hindi ka pakikiharapan sa susunod na ikaw ay makipagusap kasi blacklisted ka na. Nagagalit sila kasi akala nila, sinisiraan lang namin sila. Mayroon pang iba, kapag nagbalita ka ng hindi maganda, kaaway na ang turing sa iyo. Kahit na nga bumawi ka at magbalita ng positibong kaganapan sa lugar na iyon, wala na ring halaga. Kasi nga, galit na sila. Kaaway ka na. Pinepersonal nila ang mga bagay na hindi naman personal kundi trabaho lang naman. Iyon ang dahilan kung bakit napakahirap na maging isang mamamahayag. Noon kasi, idealistic ako. Ang sabi ko sa sarili ko, ihahayag ko kung alin ang totoo dahil iyon naman talaga ang nararapat. Magiging mamamahayag ako na patas at hindi tatapak sa kaninuman para lamang umangat. Pero kung minsan pag sinuri ko yung nangyayari, ang hirap-hirap. Ang hirap maging mamamahayag na walang natatapakan. Kapag kasi may mga balita ka na hindi maganda, hindi mo naman pwedeng hindi ilabas dahil iyon ang trabaho mo. Hindi mo pwedeng ipikit ang mga mata mo at ilabas ang mga maganda dahil hindi naman ikaw magiging totoo sa iyong mga mambabasa. Kailangan kapag mamamahayag ka, bakal ang puso mo. Kailangan matigas ang mukha mo. Kasi kapag hindi, unang-una ka nang iiyak dahil talaga namang pepersonalin ka na kapag hindi nagustuhan ang ibabalita mo. Naalala ko tuloy noong bagong destino ako sa isang munisipalidad. Nakikipag-usap noon ng maayos sa akin iyong mga opisyal doon. Ngingitian ako, kinakausap. Pero mula nang may ibalita akong balita na medyo hindi maganda ang imahe ng kanilang namumuno, hindi na rin maganda ang pakikitungo sa akin. Halos iwasan na nila ako, halos hindi na pansinin. Minsan nga, nagkukunwari pa na hindi ako nakita. Nag-aalala na nga rin ako, baka minsan naglalakad ako doon, barilin na lang ako basta. Hindi naman ako natatakot na mamatay, kaya lang, marami pang mga bagay na gusto kong mangyari, sa aking buhay at marami pang pangarap ang gustong mabuo. Hindi ako duwag, nag -aalala lang. Iyun nga sana ang pakiusap ko, at marami ng iba pang mga mamamahayag. Sana naman, huwag nilang personalin ang mga ibabalita namin. Inilalabas namin ang mga kaganapan, maganda man o pangit dahil may karapatan ang mga tao na malaman ang totoo.
-Sundan sa Pahina 7-
3
Multi-sectoral governance ng Calapan City, buo na By Luis T. Cueto
NFA OccMin may bagong pinuno By Voltaire Dequina SAN JOSE, Occidental Mindoro, (PIA) -- Opisyal nang
LUNGSOD NG CALAPAN, Oriental Mindoro, (PIA) -- tinanggap ni Ramonchito Padilla ang pamamahala sa Matagumpay na nabuo ang kauna-unahang Multi-Sectoral National Food Authority (NFA) ng lalawigan ng kanluGovernance Coalition (MSGC) ng lungsod ng Calapan rang Mindoro upang ipagpatuloy ang nasimulan ni NFA noong nakaraang taon. Manager Oscar Servando na madedestino naman sa Layunin nito na higit pang mapaayos ang pamamahala NFA Calapan, Oriental Mindoro. at pagseserbisyo-publiko sa pamamagitan ng paggabay ng InstiNaging matagumpay ang isinagawang turn over tute for Solidarity in Asia (ISA). ceremony ng NFA nitong nakaraang gabi ng Enero 3 sa Sa isang pagpupulong kamakailan na pinangunahan ni kanilang tanggapan sa bayan ng San Jose. Marilyn Castino, ISA Program Assistant for Local Government Sinabi ni NFA Market Development Officer Nida NoUnits (LGUs), pormal niyang tinalakay ang maikling backvio na nanggaling sa Lungsod ng Lucena si Padilla na tuground ng ISA, gayundin ang pagpapaliwanag sa mga nagsidalo matayong manager ng kaparehong kagawaran. Nagsasakung ano ang Performance Governance System (PGS) at ang gawa taon-taon ng pagbalasa ng managers ang NFA dahil MSGC. ba hag i um a no ito ng k anila ng m and ato. Binigyang-diin ni Castino ang importanteng papel na Sinaksihan ni NFA Regional Director Tom Escarez gagampanan ng mga napiling miyembro at kinatawan ng coaliang okasyon. (Voltaire Dequina/LBR,PIA4B) tion mula sa iba’t ibang sektor ng lungsod. Ibinahagi rin niya ang ilang mauunlad na lungsod sa Pilipinas tulad ng Naga City, San Fernando, Pampanga at Marikina na nasa ilalim din ng paggabay ng ISA-PGS. Samantala, buong pagmamalaki namang inilahad ni Lea Carpio ng City Planning and Development Division ang konsepto ng MSGC ng siyudad sa harap ng miyembro ng MSGC at ISA-PGS. Hinikayat din niya ang aktibong partisipasGreetings from: yon ng bawat miyembro ng MSGC upang mahimok nila ang lahat ng Calapeño na makiisa sa mga programa maging sa policy-making para sa higit pang ikauunlad ng lungsod ng Calapan. Naging makabuluhan din ang ibinigay na lecture sharSta. Cruz, Marinduque ing ni Atty. Alex Lacson ng Philippine Army tungkol sa mabubuting katangian ng mga Pilipino na hango sa kaniyang nilimbag na aklat. Sentro ng kaniyang presentation ang “12 MORE POWER TO: Wonderful Things About the Filipinos & our Own Motherland” kung saan inilahad ang magagandang mensahe at paalala kung bakit dapat ipagmalaki ng Pilipino sa buong mundo ang kaniyang lahi at mga kababayan. Greetings from: Nais din ni Lacson na mabigyan ng inspirasyon ang mga bagong miyembro ng MSGC sa pagganap nila sa kanilang tungkulin tungo sa lubos pang kaunlaran ng Calapan. (CIO/ Chairman, Marinduque Provincial Cooperative Development LTC/TBO - PIA-CALAPAN CITY) Council (MPCDC)
Happy 6th year Anniversary!!!
Gerald Gene Querubin
VOTE
4
!!!
The MIMAROPA SUNRISE/ January 1-7, 2013
Greetings from:
Programang UTOL, suportado ng lungsod ng Calapan By Luis T. Cueto LUNGSOD NG CALAPAN, Oriental Mindoro, (PIA) -- Suportado ng pamahalaang lungsod ng Calapan ang programang Unified Tree of Life o UTOL ng pamahalaang panlalawigan. Sa pangunguna ni Vice-Mayor Jojo Perez, samasamang nakiisa ang mga kawani ng pamahalaang lungsod sa ceremonial launching ng UTOL program noong nakaraang Disyembre 2012. Taglay ang adbokasiyang maitaguyod ang konseptong “Oriental Mindoro as Green Paradise of the Philippines,” sabaysabay na nagsagawa ng tree-planting activity ang mga kawani ng iba’t ibang lokal na pamahalaan sa buong lalawigan bilang pakikibahagi sa paglulunsad ng naturang programa. Isa lamang ang UTOL sa maraming environmental programs ngayon na binibigyang-halaga ng pamahalaang nasyunal at ng maraming local government units. Kabilang sa mga ahensya at sangay ng gobyernong sumuporta sa proyektong ito ay ang House of Representatives, Department of the Interior and Local Government, Department of Agrarian Reform, City Social Welfare and Development Department, Department of Education, Philippine Drug Enforcement Agency, City Environment and Natural Resources Department, City Agricultural Services Department, Municipality of Naujan at maging ang Mindoro State College of Agriculture and Technology Calapan City campus. Ipinahayag ni Perez ang kaniyang lubos na pakikiisa sa programang UTOL na hindi lamang nangangalaga sa kalikasan kundi lalong higit ay nakatutulong sa kaligtasan ng mga mamamayan laban sa anumang sakuna. Ibinahagi rin niya ang matagumpay na paglalakbay ng Green Calapan Program ng city government na ang pangunahing interes ay maimulat ang mga mamamayan sa tamang disiplina, wastong pamamaraan ng paggamit at pangangalaga ng likas na yaman. Inaasahan ng pamahalaang lungsod partikular ang lahat ng nagsidalo sa gawain na magiging epektibong kasangkapan ang UTOL upang mas tumatag ang kampanya hinggil sa pagliligtas ng kapaligiran at pagpapanatili ng isang luntiang Pilipinas. (CIO/LTC/TBO PIA-CALAPAN CITY)
Volume X
No. 10
Kampanyang iwas paputok sa San Jose epektibo By Voltaire Dequina SAN JOSE, Occidental Mindoro, (PIA) -- Epektibo ang kampanya ng Department of Health (DOH) na Iwas Paputok sa bayan ng San Jose dahil umabot lamang sa lima ang bilang ng mga biktima na dinala at nabigyang lunas sa San Jose Ditsrict Hospital matapos ang pagsalubong sa bagong taon. Ito ay ayon kay PO2 Vilma Altayo –Ambulo ng operation section San Jose municipal police station. Ang mga naging biktima ay sina Danilo Padilla Jr, 18 taong gulang ng Barangay Mapaya 2, James Balagso, pitong taong gulang ng Barangay Central na nagtamo ng sugat sa kanang binti nang aksidenteng tamaan ito habang nanunuod ng fountain firecracker. Nasugatan naman sa kanang kamay dahil sa paputok na pla-pla ang 21 anyos na si Charito Bantayon ng Barangay San Roque samantalang sa kanang mata naman nagtamo ng sugat si Eddie Sakawayan ng Barangay Mabini dahil sa paputok na five star. Samantala, ang huling biktima ay ang 41 anyos na si Lito Amar ng Barangay Central rin kung saan ayon sa ulat ay tinamaan ng kuwitis sa katawan na naging dahilan ng burn injury sa may cervical area nit o . Dagdag pa ni Ambulo na bilang tulong sa kampanya ng DOH, naging aktibo ang mga pulis, sa pangunguna ni Deputy Chief of Police Senior Inspector Aldo Patacsil, sa mga radio interviews upang ipanawagan ang tuluyang pag-iwas sa paggamit ng paputok. Hinigpitan din ng San Jose PNP ang pagbabantay sa posibleng pagkalat at pagbebenta ng mga ilegal o ipinagbabawal na mga paputok. (VND/TBO- PIA 4B Occ Min)
5
-From Page 2-
Buenavista: 'Rising Surely in Marinduque' Boys from Bagacay rhythmically bang their kalutang bamboo instruments to make their welcome presence strongly felt.
Brigada Eskwela By Dinnes Manzo
The luxurious Bellarocca Island Resort and Spa is situated in a Buenavista island off the southwestern coast. Concreted road in Libas leading to Lipata where one takes an 8minute speedboat ride or a 15-minute motor-banca ride to Bellarocca Island. Road in TungibLipata going to Dampulan, Torrijos along Marinduque's southeastern coast.
Buenavista's new coastal park. Playgrounds for children and activity areas now occupy the spot where an old market place once stood that kept the beach waters polluted.
6
Odiongan Nat'l High School bags first place in the 2012
ODIONGAN, Romblon, (PIA) -- Odiongan National High School got first place in the regional search for the best implementers of Brigada Eskwela 2012. “Brigada Eskwela is DepEd’s program where communities, parents, alumni, civic group, NGOs including teachers and students volunteers devote their time and skills to do repairs and maintenance work in public schools. This one-week event began in 2003 as part of the Oplan Balik Eskwela Program and National Week of Education. The services done are the following: masonry, carpentry for the repair of the chairs and furniture, plumbing, repainting of rooms, and landscaping and gardening for the beautification of the school”, said Rosemarie Fabello, head teacher of ONHS. According to Fabello, almost 2,860 stakeholders contributed their efforts and resources in cleaning up ONHS to ensure that the school is ready for school opening. Moreover, the services rendered by volunteers and labor support saved the school from maintenance and operating costs. This only proves that the essence of “bayanihan (unity)” is instilled in the hearts of the residents of Odiongan. Furthermore, their participation means that they trust and believe in the programs of the school. The principal, Noel Joseph M. Machon, and the participants of the said event are very proud for the achievement. They are very grateful because all their labors had paid off. They are deeply honored to be recognized nationwide. This means to say that Odiongan-NHS is on its way for being “The School of Choice.” And sooner or later it will not only be the best school in the province but in the entire country as well. Machon received the award at Bayanihan Center Main, Brgy. Kapitolyo, Pasig City from DepEd Secretary Armin A. Luistro. Present also during the awarding ceremony was the chief of the Secondary Education Division, DepEd Mimaropa, Zenaida E. Espino with regional supervisors Virgilio A. Santos, Rogelio F. Falcutila, and Robert B. Trajano. (RS/DM-PIA 4B, Romblon)
The MIMAROPA SUNRISE/ January 1-7, 2013
379 nabenepisyuhan ng programang 'walang tambay sa barangay' sa Palawan By Orlan C. Jabagat LUNGSOD NG PUERTO PRINCESA, Palawan, (PIA) -Umabot sa 379 indibiduwal na ang naging benepisyaryo ng programang “Walang Tambay sa Barangay” na ipinatutupad ng pamahalaang panglungsod sa ilalim ng City Public Employment Service Office (PESO), katuwang ang Technical Education and Skills Development Authority (TESDA)Palawan. Ang programang “Walang Tambay sa Barangay” ay naglalayong mabawasan ang unemployment rate sa lungsod sa pamamagitan ng pagbibigay scholarship sa mga kuwalipikadong indibiduwal na hindi nakapag-aral at walang trabaho. Ayon kay Myla Pamplona, senior technical education and skills development specialist, nagkaloob ang TESDA ng halagang isang milyong piso para sa pag-aaral ng mga mapipiling scholar ng nasabing programa. Ani Pamplona, mula ng simulan ang programang ito noong 2012 ay napakarami na ng nabiyayaan nito na nagtapos sa iba’t ibang kasanayan tulad ng Food and Beverages, Carpentry, Commercial Cooking, Housekeeping, Masonry, Plumbing at Tile Setting. Ang City PESO naman ang namamahala sa paghahanap ng mapapasukan o trabaho ng mga nagsipagtapos na scholar upang hindi na bumalik pa ang mga ito sa pagiging tambay sa kani-kanilang mga barangay. (LBR/OCJ-PIA4B
Mula sa Pahina 3… Ay… Marinduque Kung ang ibabalita namin ay puro magaganda, hindi na iyon magiging kapani-paniwala dahil hindi naman ganun ang nakikita ng mga tao. Kredibilidad namin ang nakasalalay ditto. Maaaring kredibilidad ninyo rin, pero kayo naman ang gumagawa no’n di ba? Hindi naman kami. Kami naman ay nagbabalita lang, kayo ang gumagawa ng ibabalita namin. Kaya sana, huwag na ninyo pahirapan pa ang mahirap na naming trabaho. Deadline nga lang, mahirap na, dadagdagan pa ninyo ng pressure, kawawa naman kami. Hindi ba? Para maligaya ang lahat, gumawa na lang kayo ng mabuti. Ang pahayagan naman naming ay nakaka-appreciate ng mga gawain na maganda. Ibinabalita naman namin ang mga proyekto ninyo, kahit maliit lang iyan. Kahit hindi ninyo pinapansin. Kung ayaw ninyo lumabas na pangit ang imahe ninyo, kumilos kayo, magtrabaho kayo. Gawin ninyo ang lahat para sa ikagaganda ng inyong nasasakupan. At kapag gina-wa ninyo ito, asahan ninyo, makikita namin iyon, at siya naming ihahayag sa mga tao na bumabasa sa aming diyaryo at mapapanood sa local t.v. At ang hiling lang namin, kapag may pangit na balita, huwag naman kayong magagalit. Ituring ninyo itong positibo at gamitin ang aming inilahad para mas mapaganda ninyo ang inyong pamunuan. Ano mang komentaryo ay bukas sa lahat. Ipadala lamang ang inyong gawa o i-fax sa telepono (042) 3111659, cell # 09291543135. Huwag kalimutan ang inyong pangalan, lagda at tirahan.
Volume X
No. 10
Visit us: www.journalistmarinduque.multiply.com http://issuu.com/themimaropasunrise
DOST Set-up nagbigay ayuda sa 9 na MSMEs sa Palawan PUERTO PRINCESA CITY, Palawan, Enero 3 (PIA) -Siyam na maliliit na negosyo o micro small medium enterprises (MSMEs) ang nabigyan ng ayuda sa ilalim ng Small Enterprise Technology Upgrading Program (Set-up) ng Department of Science and Technology (DOST) sa Palawan. Layunin ng naturang ayuda na maitaas pa ang pagiging produktibo at pagiging kompetitibo sa pamamagitan ng paggamit ng makabagong teknolohiya. Inaasahan na dahil dito, makakagawa ng mas de-kalidad na produkto, mapapagaling ang kasanayan ng mga tauhan, magkakaroon ng katipiran sa produksyon, at iba pa. Umabot sa P3.31 milyon ang naipamahagi sa 2012 sa 9 na nakinabang na maliit na negosyo. Ang mga ito ay ang -- Gonzaga Machine and Motor Works sa Puerto Princesa City (P1.95 milyon); Potter’s Hand Ceramic Manufacturer sa Roxas (P101,430) at Origin Crafts sa Irawan na gumagawa ng percussion instrument at native drums (P77,400). Sa larangan ng food processing ang mga sumusunod ang naayudahan: Paraiso Sweets and Delicacies sa Puerto Princesa City (P328,000); Rojem’s Homemade Candies sa Taytay (P72,000); Lina’s Cashew sa Roxas (Ph192,000); JML Homemade Delicacies sa Narra (P200,000); Gabuco’s Bakeshop sa Puerto Pricnesa City (P203,590); at Yamie’s Food Products sa Puerto Princesa City (P187,000). Ang DOST Set-up ay pambansang stratehiya upang hikayatin ang mga MSMEs na gumamit ng makabagong teknolohiya upang pag-igihin ang kanilang operasyon, at pataasin ang “productivity” at “competitiveness”. Ang ayuda ay babayaran sa loob ng tatlong taon na walang interes. Sa kasalukuyan, mayroon ng 21 project beneficiaries ang DOST’s Set-up sa Palawan simula ng 2010. (VSM/TBOPIA4B-Palawan)
More power to…
Greetings from:
SB Member, Boac, Marinduque
7
Isang masiglang pagbati
Mula sa: MARINDUQUE HIGH SCHOOL (MHS) Batch 1970 Boac, Marinduque
8
The MIMAROPA SUNRISE/ January 1-7, 2013