WATTAH WATTAH FESTIVAL IN SAN JUAN, METRO MANILA 2013. Feast Day of Saint John The Baptist Photos by Teddy Pelaez/ Interaksyon.com. , Pat Roque & http:// philippines-events-culture.knoji.com
SC stops transfer of Marinduque lawmaker’s case to HRET By Edu Punay (The Philippine Star) MANILA, Philippines - The Supreme Court (SC) has effectively stopped the transfer of the case against elected Marinduque Rep. Regina Reyes to the House of Representatives Electoral Tribunal (HRET), releasing its decision upholding her disqualification in the May 13 polls three days before she assumes her post. In a 16-page resolution released last Thursday, the SC delineated the jurisdiction of the Commission on Elections (Comelec) and HRET on poll cases involving members of the House of Representatives. Majority Leader and Mandaluyong City Rep. Neptali Gonzales II was earlier quoted as saying that Reyes’ case has reached the HRET after she was proclaimed winner in the congressional race. But the SC held that the HRET, the body tasked to resolve electoral cases involving members of the House, has no jurisdiction on Reyes who has not officially started her term yet. “The HRET does not acquire jurisdiction over the issue of Reyes’ qualifications, as well as over the assailed Comelec resolutions, unless a petition is duly filed with (the) tribunal. Reyes has not averred that she has filed such action,” read the ruling penned by Associate Justice Jose Portugal Perez. “The jurisdiction of the HRET begins only after the candidate is considered a member of the House of Representatives, as stated in Section 17, Article VI of the 1987 Constitution,” the SC said. Reyes, according to the SC, does not become a member of the House until she completes three stages specified in the law – valid proclamation, proper oath taking, and official assumption of office at noon of June 30 after the polls. The SC also questioned the oath of office taken by Reyes before Speaker Feliciano Belmonte Jr. The oath of office of an elected congressman, according to the high court, is valid if it is done “before the Speaker of the House of Representatives and in open session.” “Although Reyes made an oath before Speaker Belmonte, there is no indication that it was made during plenary or in open session and thus, it remains unclear whether the required oath of office was indeed complied with,” the SC said. In the same ruling, the SC upheld Comelec’s disqualification of Reyes for failure to renounce her American citizenship as required of candidates with dual citizenships.
2
The MIMAROPA SUNRISE/ June 25– July 01, 2013
Ay...Marinduque Ni: NOEL V. MAGTURO Dios Mabalos… „Salamat ngani sa mga kababayan natin na nasa abroad na lagi nagbubukas sa website ng The MIMAROPA SUNRISE NEWS. Sa kanilang mga komento, opinion at pagtangkilik, nakakataba tuloy ng aming puso, bagama‟t kami‟y mga boluntaryong mamahayag lamang upang magsagawa ng publiko serbisyo sa pamamagitan ng impormasyon at samu‟t saring balita sa ating lalawigan/bayan. Bagama‟t kaliwa‟t kanan ang pagbatikos, intriga at paninira ng mga makasarili nating kababayan maging “honorables” at mayayaman, kami (PSciJourn-Marinduque) ay patuloy pa rin ang aming nagawang serbisyo publiko sa tulong din ng Poong Maykapal. Tulad ng sinabi namin na sa trabaho naming bilang “journalists” maraming bagay ang aming nakikita o napapansin, katotohanan man at kabulaanan. Dapat ang lahat ng ito‟y ipahayag para sa kapakanan ng mga mambabasa. Sa MIMAROPA Region, lalo na sa Marinduque, kahit kami ay mga boluntaryo lamang, ang pangangalap namin ng mga balita sa mga local na pamahalaan, maging sa “national offices,” hindi sinasadyang makakaamoy ng mga gawain na di maganda o katiwalian ng isang opisyales o taong gobyerno. Masakit man sa aming mga kalooban pero trabaho namin na ilathala ito. Karapatan ng taong-bayan na malaman at responsibilidad naming ito. Kapag maganda ang ibabalita ito‟y hindi gaano pinapansin, hindi man lang magpasalamat, taken for granted na lang iyon dahil trabaho daw namin iyon. Ngunit kapag pangit ang sinulat mo laban sa kanila, tiyak black listed ka at pagbalik mo, hindi ka na papansinin, kaaway na ang turing sa‟yo! Pepersonalin ka na. hindi na nila nauunawaan na trabaho lang iyon. Napakahirap ang maging isang mamamahayag at kung minsan ay nakakatakot, dahil hindi maiwasan na may masasagasaan o matatapakan ka kung katotohanan ang panghahawakan mo. Ngunit magaan sa loob kapag katotohanan ang ipinapahayag mo. Taas noo kang lalakad. Maaaring merong iirap sa‟yo subalit meron ding tiyak na sasaludo. Napag-alman din namin na karamihan sa mga politiko, lalo na sa Marinduque, sarado na daw ang pagtitiwala nila sa kanilang „leader‟ na ibinabalita minsan ay walang basehan. Di nila nabigyan ng pagkakataon ang mamamahayag na magpaliwanag. Kaya pala ang bagal ng pag-asenso ng bayan/lalawigan. Nagtatanong lang po??? Anong ahensiya ng gobyerno sa Marinduque ang walang anomalya, “graft& corruption,” “red tape” o glaring irregularities? Hala daw…. Ano? Bumabati din kami sa lahat ng mga nanalong kandidato nitong nakaraang Halalan 2013. Hinihiling po namin ang inyong pang-unawa. Trabaho lang po, walang personalan. Bato-bato sa langit ang tamaan huwag magagalit. (Maaari nyo po kaming bisitahin sa aming mga account sa http://issuu.com/themimaropasunrise .
Boac's Significant Sunday. June 23, 2013 Three events in one day. National Unity Party Induction. Mayora Bebeth Madla's Birthday, and Sister Virgie Madla's Golden Jubilee of her religious life. Photo by: Rodney R. Boncajes
Volume X
No. 35
3
OrMin, nakiisa sa pagdiriwang ng 'World Environment Day 2013' CALAPAN, Oriental Mindoro (PIA) -- Nakiisa ang sambayanang Mindoreño sa pagdiriwang ng World Environment Day 2013 na ginanap kamakailan sa barangay Silonay, lungsod ng Calapan. Naging hitik sa makabuluhang mga gawain ang pagdiriwang na naglalayong maipalaganap sa mga mamamayan ang kahalagahan ng pangangalaga sa kalikasan. Kabilang sa mga isinagawa ang tree-planting, medical mission, solid waste management, pagkakaloob ng tulong pinansyal para sa barangay at pagbibigay ng mga materyales para sa konstruksyon ng mga palikuran sa mga kabahayan sa barangay. Pinangunahan ni Gob. Alfonso V. Umali Jr., kaisa ang mga hepe at kawani ng pamahalaang panlalawigan, ang pagtatanim ng 5,000 mangrove propagules sa Silonay Mangrove Forest na isa sa mga Marine Protected Areas ng Oriental Mindoro. Ang mangrove forest ang nagsisilbing buffer zone o proteksyon ng barangay mula sa malalaking alon o pagtaas ng tubigdagat lalo na kung may mga bagyo at iba pang kalamidad. Ang patuloy na pangangalaga rito ay pamamaraan din ng pagtitiyak sa kaligtasan at kabuhayan ng mga taga-Silonay. Sa plaza ng barangay, isinagawa ang isang programa kung saan pawang binigyang-diin ng mga punong lungsod ang kahalagahan ng pagmamahal sa Inang kalikasan at ang pangangalaga sa mga likas na yaman ng at kapaligiran. Naging katuwang ng lokal na pamahalaan sina Conservation International Marine Program Director Enrique Nuñez at Malampaya Foundation, Inc,. Oriental Mindoro Project Manager Teddy Bolivar. Ayon kay Umali, "ang Barangay Silonay ay nais po nating gawing main tourism site ng Calapan City. Mangyayari po ito dahil sa tulong ninyo, sa pangunguna ng inyong masipag na Kapitan, si Kap. Vergara at sa pagtutulungan ng lahat ng mga taga-rito.” Ayon naman kay Bolivar, isang mahalagang programa ng Malampaya tungkol sa pangangalaga sa kalikasan ang Verde Island Passage Marine Biodiversity Conservation Program kung saan kabilang ang walong munisipalidad ng Oriental Mindoro para sa taong ito. Taus-pusong pasasalamat ang ipinaaabot niya kay Umali sa pagsuporta sa mga programang ipinatutupad nila dito sa Oriental Mindoro at itiniyak na sila ay tutulong sa pagpapatupad ng mga programa para sa mga Mindoreño. Ang pagdiriwang ng World Environment Day 2013 sa lalawigan ay magkakasamang itinaguyod ng Pamahalaang Panlalawigan, sa pamamagitan ng Strategic Intervention and Community-Focused Action Towards Development o SICAD, Conservation International, Malampaya Foundation Inc., Pamahalaang Lungsod ng Calapan, Philippine Army, at ng iba pang mga ahensya at nongovernment organizations (NGOs). (LBR/CPRSD/LTC-IA4B Calapan City)
Pista ng kalikasan, isinagawa sa Aborlan By Orlan C. Jabagat PUERTO PRINCESA, Palawan (PIA) -- Isinagawa sa Sitio Tagbariri, Magsaysay, Aborlan ang ika-19 na taon ng "Pista ng Kalikasan" noong Hunyo 21. Ngayong taon ay nakatutok ang Environment and Natural Resources Office (ENRO)-Province sa pagpapalago ng mga bakawan o mangroves sa lalawigan. Tinatayang aabot sa 7,500 mangrove propagules ang inihanda ng ENRO-Province para sa lugar na pagtataniman na may sukat na tatlong ektarya. Ang pista ng kalikasan ay karaniwang ginaganap tuwing ng Hunyo 19 na anibersaryo ng SEP law o ang Strategic Environmental Plan for Palawan Act. Subalit sa taong ito, Hunyo 21 ang napiling petsa dahil isinasaalang-alang ang taas ng tubig sa araw na ito. Ayon kay Eric Cabanday Jr., Senior Environmental Management specialist ng Environment and Natural Resources Office-Province, mas mainam magtanim kung mababaw ang tubig para hindi masayang ang itatanim na mga bakawan. Ang selebrasyon ng pista ng kalikasan, na isa sa tampok na aktibidad sa 2013 Baragatan Festival, ay lalahukan ng mga estudyante mula sa Western Philippines University Aborlan high school at Aborlan National High School, mula sa lokal na pamahalaan at iba pang ahensiya ng gobyerno at mga non-giovernment organizations (NGOs). (-Turn to page 5-)
4
The MIMAROPA SUNRISE/ June 25– July 01, 2013
BFAR Romblon releases fishing materials, equipment By Micah A. Fabriquel ODIONGAN, Romblon (PIA) -- Bureau of Fisheries and Aquatic Resources has released fishing materials and equipment as their livelihood program which aims to assist fisherman for every municipality in the province of Romblon at BFAR Office. The municipality of Sta. Fe, Magdiwang, Romblon Concepcion, Ferrol, Alcantara, Cajidiocan, San Andres, Looc, Banton, Corcuera, San Agustin, Odiongan, San Jose, Calatrava and Sta. Maria received sets of gill nets and marine engine. 25 fishermen as chosen by each Municipal Agriculturist will benefit the sets of gill nets and Bantay Dagat personnels will use 2 sets of marine engine. BFAR personnel Archie Fetalvero said, “Kompleto na po ang aming ipinamahagi para sa mga mangingisda, meron na din pong sinker at floater na kasama ang lambat para huwag na silang mamroblema (We released complete sets of fishing nets, sinker and floater were included already for them not to worry anymore)”. “Ang mga makina po na para sa Bantay Dagat ay gagamitin nila upang mas mamonitor ang kanilang karagatang nasasakupan (The engines for Bantay Dagat will be utilized to monitor the sea within their jurisdiction)”. Fetalvero added. (MAF/PIA-IVB/Romblon)
Maraming Salamat po!!! Mula kay Board Member-elect
LYN ANGELES
Ang mga lumahok ay nagtipon sa munisipyo ng Aborlan bago magtutungo sa barangay Magsaysay. Ang taunang selebrasyon ay pinasimulan sa pamamagitan ng isang panalangin at Pambansang Awit, na sinundan ng pagpapaliwanag ni Atty. Noel Aquino ng Provincial ENRO kung bakit isinasagawa ang taunang pista ng kalikasan. Nagbigay ng pambungad na pananalita si Barangay Kapitan Eddie Aniceto ng Magsaysay. Nagbigay din ng mga mensahe sina Mayor Jaime Ortega ng Aborlan, Bise-Gob. Clara “Fems” Reyes, Congressman Dennis Socrates at si Gobernador Abraham Kahlil B. Mitra. Nagkaroon ng oryentasyon sa mga dumalo ukol sa tamang pagtatanim ng mangrove propagules bago isinagawa ang aktuwal na pagtatanim. Ginanap din ang palaro kung saan ay nagbigay ng mga trivia na may kaugnayan sa kalikasan at pinagkalooban ng premyo ang mga nakasagot dito. Katuwang ng ENRO Province sa aktibidad na ito ang munisipyo ng Aborlan, barangay Ramon Magsaysay at ang Pilipinas Shell Foundation, Inc. na siya namang nagkakaloob ng mga premyo. (LBR/PIO/OCJ/PIA4B Palawan)
Volume X
No. 35
5
Best Municipal Police Station awarded to Boac By Mayda Lagran BOAC, Marinduque (PIA) -- The municipality of Boac received the Best Municipal Police Station for two consecutive months in the recent Quarterly Provincial Command Conference of Philippine National Police's (PNP). The conference was held at the Sangguniang Bayan Session Hall, Buenavista, host municipality. Boac was recognized as best station in the province for the months of April and May 2013, under the leadership of Police Chief Inspector Jose Romilo Salazar. Parameters were previously provided by the Chief of PNP in choosing the best municipal police statiopns and these include the following requirements: it must top in all administrative and operational requirements like HRDD, logistics, finance matters, intelligence gathering operations, police community relation, comptrollership, investigation and anticriminality operation results on drugs, mining, logging, fishing, gambling, firearms, traffic and other special laws. The PNP Command Group, its provincial staff, the six municipal police stationsâ€&#x; Chiefs and the representatives of the National Support Unit, based in the province participated in this activity. According to Assistant Provincial Director for Administration, Guilmer Manguera, the award does not come with a monetary reward, but the recognition given will provide an advantage to the station's members as this will be considered as merit for promotion. "Hopefully the other municipal stations will be challenged to do better and strive to achieve the same award next time around", Manguera said. The assessment of all municipal units administrative and operational capabilities were presented during the conference. Also discussed during the conference were ISO matters and the status of Drug Operationsm, Peace and Order and AntiCriminality campaign in the province. (LBR/MNL/PIA4B/Marinduque)
DSWD, POPCOM conduct seminar on responsible parenting By Mayda Lagran BOAC, Marinduque (PIA) -- The Department of Social Work and Development (DSWD), in partnership with the Population Commission (POPCOM) conducted a series of courses on Responsible Parenting and Family Planning in Boac in June. The participants to the seminar series are couples who are also 4Ps beneficiaries in 58 barangays of Boac. The class facilitators for the course came from the Registered Nurses for Health Enhancement and Local Service (RN Heals) Program of the Department of Health and the civic organization International Holistic Engagement for Life and Progress (I-HELP). The seminars were given to couples who are still in their reproduction age, to make them aware of their responsibilities in building a family and limiting the number of their children to three. (LBR/MNL/PIA4B/Marinduque)
6
The MIMAROPA SUNRISE/ June 25– July 01, 2013
CSIE– 1 of 5
(SGD)
(SGD)
Volume X
No. 35
7
CSIE– 2 of 5
(SGD)
8
The MIMAROPA SUNRISE/ June 25– July 01, 2013
CSIE– 3 of 5
(SGD)
Volume X
No. 35
9
CSIE– 4 of 5
(SGD)
10
The MIMAROPA SUNRISE/ June 25– July 01, 2013
CSIE– 5 of 5
(SGD)
Volume X
No. 35
11
Poor households in Mimaropa need sanitary toilets MANILA (PIA) -- About 105,502 poor households in Mimaropa still have no access to sanitary toilets, the Department of Social Welfare and Development (DSWD) database shows. The National Household Targeting System for Poverty Reduction (NHTSPR), the targeting system of "who and where the poor are" of the department identified that 43 percent of poor households across the region lack sanitary toilets. The 2009 NHTSPR household assessment revealed that most of these toilet-less poor households are found in the province of Palawan with 38, 313 followed by Oriental Mindoro with 30,079, and Occidental Mindoro with 19,374. Nonetheless, Romblon have 10,608 and 7,128 households in Marinduque, respectively. DOH said that the main reason for this problem is poverty and the fact that putting up toilets is not their top priority. “We stopped giving free toilet bowls due to the increase in number of households. But we are using the Community Led Total Sanitation (CLTS) to solve the problem with the help of the Local Government Units,” says Alejandre B. Mercado, Sanitation and Inspector of Department of Health (DOH) IV-Mimaropa. CLTS is an innovative methodology for mobilising communities to completely eliminate open defecation. Meanwhile, DSWD database shows that the rural areas in the region posted the biggest percentage share of households more likely to be openly defecating. “The lack of sanitary toilets could lead to diarrhea, cholera, dysentery, ascaris and parasitic worms where the children are at high risk which can result to malnutrition” said Mercado. (Jason Eco Oliverio/DSWD4B/PIA4B)
Mga Lathalaing Tula mula sa mga Natatanging Kontribyutor TULANG WALANG PAMAGAT ni Jimmy L. Gutierrez Salamat sa Diyos, tayo'y nakasulong natapos ang taon saya ay naroroon Bagamat problema tayo'y nagkaroon, nakabangon muli't tayo ay nakaahon Ang buhay ng guro, may saya may lungkot, maraming problema, kabi-kabila'y masalimuot Guro palibhasa, hindi natatakot, harapin ang buhay anuman ang gusot Sakit man ng ulo sa mga estudyante, di susuko at di kailangan mag-inarte Kapangyarihan natin pinalalasap sa klase, pinag-iibayo ang pagtuturong Diyos ang nagkasi Ang buhay ng guro mahirap ngang totoo, dala ang lesson plan don ito gagawin Mga quizzes dala-dala rin dito pilit tinatapos mga pagwawasto Karamihan sa atin kapos sa nga sa pera, lalo ang tulad kong nagpapa-aral pa Kaya naman sugod na doon sa Lucena, MUTUAL AT ASIAN LIFE suki na talaga Provident at 5-6 sinuong na din, lalo at may due date na babayarin SIR AND MAM sa Cawit ATM ang habilin, GSIS at Pag-ibig di din pinaligtas Di lang pangungutang ang sources ng martir na guro, upang madagdagan ang munting sweldo para sa bunso Panty, bra, at AVON dala-dala saan man magtungo, baka my omorder na pabango
AKO AY FILIPINO Ni: Rose Marie Felicidad Saet
Pilipinas ang bansang sinilangan ko, Pulo-pulo ang bumubuo sa lupaing ito, Maganda at mayaman ang kultura dito, At makasaysayan pa ang naging kuwento. Maraming paghihirap ang pinagdaanan, Ng mga Filipino sa kamay ng mga dayuhan, Ngunit nagpakita ng di mapantayang kagitingan, Makamit lamang ang inaasam na kalayaan. Tunay na maganda ang Pilipinas na bansa ko, Pawang mababait at maka-Diyos ang mga tao, Maipagmamalaking masabi na AKO‟Y FILIPINO, At handang ipagtanggol sa anumang oras ito. Ang lahing Filipino ay dapat na ipagmalaki Talentado ang mga Pinoy at maipagkakapuri, Kahanga-hanga ang mga tao at di makasarili, Sa iba‟t ibang bansa hindi sila magpapahui. Ako ay Filipinong tunay sa puso at diwa, Nagmamahal nang lubos sa aking kapuwa, Mga kamalian ng iba ay aking inuunawa, At likas-yaman ng bansa aking inaaruga. Ngunit sa lahat ang pakiusap at samo ko, Mangalaga tayo sa kapaligiran na pare-pareho, Mga kaapo-apuhan nating ang makikinabang nito, Mayabang nating ipagsigawan na AKO AY AY FILIPINO.
Ang buhay ng guro ay talagang ganyan, mga sakripisyo natin walang kapantay Ang ating tanging kasiyahan, ay kung matapos na ang anak na hirang Marami pa sana akong sasabihin, subalit sa isip ay ay alam na natin Kung ano ang maganda at kapuri-puring ugaliin, upang incentives ng Panginoon ibigay sa atin.
12
The MIMAROPA SUNRISE/ June 25– July 01, 2013
PDI correspondent in Marinduque passes away at 38 By: Maricar Cinco
Inquirer Southern Luzon Bureau SAN PEDRO, Laguna – Gerald Querubin, Inquirer Southern Luzon Bureau’s correspondent of eight years in Marinduque, died Saturday due to heart failure, his family said. He was 38. Querubin underwent an angiogram early in June in a hospital in Manila due to a congenital heart condition, his sister Shiela said in a telephone interview. “He went to bed early last night (Friday) because he had a fever. But he would not wake up anymore this morning,” Shiela said. Querubin was rushed to the provincial hospital in Boac town but died on the way around at around 10 a.m., Shiela said. Querubin, a Philosophy graduate from the University of the Philippines in Diliman, was an Inquirer correspondent since 2005 while teaching at the Marinduque State College and at the Sta. Cruz Institute in his hometown Sta. Cruz. Known to his students as “Sir Toots,” Querubin in 2004 formed the Marinduque Youth Volunteer, a civic organization. His sister recalled seeing sacks of noodles and canned goods in their home that Querubin had collected for donations to poor families in their community and to disaster victims. Querubin took a leave of absence from the Inquirer to run for councilor in his hometown in the May 2013 elections but lost. His father, Yolando Querubin Sr., was a former provincial board member. Sheila believed her brother, the second in a brood of four, never married to take care of their parents in Sta. Cruz. “He was never a burden to his family even in his death. He died very quietly and peacefully,” Shiela said. His remains now lie at his family home in Sta. Cruz. Interment will be announced later as the family is still waiting for the arrival of a sister from Las Vegas, Shiela said.
DAANG MATUWID Ni: Rose Marie Felicidad Saet
Pagtahak sa daang matuwid hinahangad ng Pangulo, Hindi lamang sa mga taong sa gobyerno nakapwesto, Pati na sa mga naglilingod sa kumpanyang pribado, Nang sa gayon ang kalagayan ng ating bansa‟y mapanuto. Mga kamalian ang sisilip at sa Pangulo ito isinisisi, Sa di pagtaas ng ekonomiya, isip ng tao sila‟y inaapi, Hindi kaya tamang gawin ay pakasuriin ang mga sari-sarili, Kung ginagawa ba ng bawat isa ang kani-kaniyang parte. Hinahangad na pag-unlad hindi kakayanin ng iilan lang, Nararapat naman na mga mamamayan ay magtulungan, Kapos man sa kasaganaan, kundi maging sa karunungan, Ang mahalaga ay magkaisa, pagsisihan ay pakaiwasan Daan tungo sa Panginoon ang sabi sa bibliya ay makipot, Pagtahak sa daang matuwid, tiyak bihira din ang lulusot Subalit kung pagsisikapan, ay mababawasan ang salimuot, Pagpapahalaga sa integridad, hindi dapat pabalu-baluktot. Matuwid na daan, papaano ba tatahakin ng marami, At hindi magagandang salita lamang ang ating sinasabi, Katakawan at pagsasamantala ay dapat na isaisantabi, At huwag maging ganid na ang mahal lamang ay sarili. Ang aral ng matuwid na daan ay dapat gawin nang taos-puso, Pawang pagpapakabuti ang sa mga kabataan ang s,yang ituro, Ang pagiging modelo sa kanila ang kahalintulad ay isang sulo, Magaan ang pagtahak sa matuwid na daan kung lubos na isasaloob.
Photo by: Ronjie Malinao
Volume X
No. 35
13
for inquiries, txt or call 09155410875 Brgy. Capayang, Mogpog, Marinduque
14
The MIMAROPA SUNRISE/ June 25– July 01, 2013