The MIMAROPA SUNRISE

Marinduque State College Baccalaureate Ceremonies/RGLancion

"MORYONAN 2013 (BATTLE OF MORIONS)" March 28 in Sta. Cruz, Marinduque

By Eli J. Obligacion "MORYONAN 2013" (Battle of Morions) is now on its firth year as a competition participated in by the various morion groups, old and new, male or female, province-wide.

Conceptualized by now Congressman Lord Allan Velasco in 2009, this year's competition follows rituals associated with Marinduque's Moryonan in stylized form or choreographic movements. The rituals cover the miracle of Longinus, the Roman soldier who became Christianity's first convert after the Resurrection, the mock 'Habulan' and Capture of Longinus, "Pugutan" and a Moryonan Finale. These performances are accompanied by a drum and bugle/lyre band or native percussion instruments with accompanying festival drums.

To be held on Maundy Thursday at the Sta. Cruz Plaza, Sta. Cruz, Marinduque this competition organized by the District Offices of Cong. Velasco in cooperation with the Municipality of Sta. Cruz and Mayor Percival Morales is sponsored by San Miguel Corporation and Petron.

The annual holding of "Moryonan' (Battle of Morions) has encouraged the municipalities and participating schools to conduct trainings in morion mask-making, and morion costume-making as

an

income-generating

program for barangay residents

and

out-of-school

youth. To sustain the program the expertise of local trainors have been tapped by the Department of Trade and Industry (DTI), and the Marinduque State College (MSC). Previous projects in morion mask-making have likewise been supported by the National Commission for Culture and the Arts (NCCA) in cooperation with DTI. MORYONAN 2013 (Battle of the Morions). March 28, 2013, 4:00 p.m., at Sta. Cruz Plaza, Sta. Cruz, Marinduque.

Lance of Longinus

2

The MIMAROPA SUNRISE/ March 19-25, 2013

Ay...Marinduque Ni: NOEL V. MAGTURO

MORIONES FESTIVAL (LENTEN RITES) TAUNANG ATRAKSIYON SA MARINDUQUE Samantalang ang buong sangka-kristiyanuhan ay tahimik na idinadaos ang Semana Santa,sa bahagi naman ng Marinduque ay isang pagdiriwang na malayang idinadaos patungkol sa kamatayan at pagkabuhay na mag-uli ng ating Panginoong Jesukristo sa tinatawag na Moriones Festival.

Ayon sa mga tala ni Dionisio Santiago,ang kura paroko ng Mogpog, ang Moriones ay nagsimula noong 1807 sa Mogpog na dating isang baryo sa Boac, ang kapitalng Marinduque.

Ang Moriones Festival ay nakabase sa istorya ni Longhinus, ang bulag na senturyon na kasama sa mga nagpako kay kristo. Siya ang nagtusok ng sibat sa tagiliran ng Panginoon ng Siya ay nakabayubay sa krus. Ayon sa mga tala, ng ito’y gawin ni Longhinus umagos ang dugo sa mata niya at ito ang nakapagpagaling sa bulag niyang mga mata.

Mula nuon ay nakakita na siya at nanalig kay Kristo matapos na masaksihan niya ang resureksiyon. Siya’y nangaral na rin gaya ng mga apostoles at habang buhay na pinangatawanan ang kanyang pagiging kristiyano hanggang sa siya’y pugutan ng ulo.

Sa kasalukuyan ang mga nagpepenitensiyang gumaganap sa papel ni Longhinus sa Morions ay naniniwalang ang kanilang pagganap na ito ay magpapagaling sa kahit anumang sakit na taglay nila tatlo hanggang limang taon ang nakalipas. may dala-dalang “kalutang”-isang uri ng parang pinggan na kahoy na pinupukpok .

Datapwa’t ang simbahan ay hindi umaayon sa tradisyong ito dahil ito raw ay taliwas sa kabanalan sa solemnidad ng Semana Santa.

Ito ay marahil dahil sa talaga namang makulay bagkus ay magiging masaya ang pagdiriwang na ito kung saan ang mga kasali ay nagsusuot ng mga maskarang may mukha ng mga Judio at mga Romanong senturion na kasama ni Jesus sa Daan ng Krus.

Magmula Lunes Santo ang mga kalye ay nabubuhay sa mga naglipanang mga tao na nakasuot ng mga maskarang yari sa dapdap, isang uri ng kahoy na magaan, ang mga taong ito ay ang mga nais magpasalamat sa paggaling ng kanilang mga sakit o sakuna.

Ang mga maskara naman nila, dahil sa gawa lamang ng karaniwang mamamayan na walang pormal na pagsasanay sa pag-ukit kaya’t magaspang ang pagkakagawa, ay masasabi pa ring tunay na magandang tanawin dahil sa makulay at matingkad na presentasyon ng mga ito. Mayroon pa itong mga bulaklak na kulay rosas at pula, at may mga kappa, kapote at medias.

Sila’y naglilibot sa mga kalye habang may dala-dalang “kalutang”isang uri ng parang pinggan na kahoy na pinupukpok nila na siyang nagsisilbing tugtog sa paradang ito. Ang iba pa sa kanila ay may bitbit na mga

Volume X

No. 21

inukit na ahas, sibat o espada at biglang naghahangad o nanggugulat sa mga nanonood, lalo na sa mga bata samantalang ang mga kadalagahan naman ay kanilang hinaharana.

Ang nakakatuwa dito ay hindi makikilala kahit mismo kamag-anak ang mga morion na ito dahil sa mga maskarang kanilang suot. Pati kanilang boses ay kanilang binabalatkayo at nagsasalita sila na animo’y ibon na tunog.

Ang pinakatampok na seremonya ay pagsapit ng Linggo ng Pagkabuhay. Sa pagkakataong ito, ang mga Romanong Senturyon ay magsisikap sunggaban si Longhinus kung saan-saan nakakarating- ilog, mga bahay, sa kawayanan, sa mga palayan- hanggang sa katapusan ay mahuli rin nila si Longhinus.

Pagkatapos ay kanilang bubuhatin si Longhinus, paluluhurin kay Pontio Pilato at sa mga Pariseo at tatawag ng berdugo upang siya ay pugutan ng ulo.

Ang selebrasyong ito na kilala bilang Moriones Festival ay nagpapakita ng buhay ni Longhinus ng siya ay mamuhay na sa pananampalataya niyang ito.

Sa pamamagitan ng Moriones Festival, ang buong Marinduque ay nagdadaos ng kanilang Mahal na Araw sa makulay na solemnidad.

Sa papalapit na Mahal Na Araw, inaasahang may 15,000 o higit pang local at dayuhang turista ang dadayo sa Marinduque upang saksihan ang selebrasyong ito pati na rin ang iba pang mga kakaibang aktibidades na ginganap lamang ditto sa maliit na hugis pusong islang ito sa Pilipinas.

3

Phl Ports Authority gears up '2012 Census of Philippine Busifor holy week

By Lanie B. Ronquillo

MANILA, (PIA) -- The Philippine Ports Authority (PPA) is ready with its action plan with the expected surge in passenger volume during the Holy Week in all its controlled ports nationwide.

Immediately acting on a directive issued by Department of Transportation and Communications (DOTC) Secretary Joseph Emilio A. Abaya to ensure safety at ports during the Lenten break, the PPA launched its Ligtas Biyahe-Kwaresma 2013 to guarantee safe and convenient sea travel from March 28 to April 2, 2013.

PPA General Manager Juan C. Sta. Ana, has issued a marching order to his district and port managers to take all the necessary steps to ensure maximum security, safety, and convenience of passengers while in the ports.

“In carrying out this undertaking, the port managers shall directly assume the primary responsibility for the effective and strict implementation of all measures and planned activities related to this Oplan,” Sta. Ana said in his order dated March 15, 2013.

“Preparation of related action plans of the Port Management Offices (PMOs) shall be closely and properly coordinated with respective cargo handling operators and passenger terminal building operators while the PMOs shall likewise coordinate with other government agencies within the port for their support and assistance, to ensure the success of this undertaking,” Sta. Ana added.

The action plans include enhanced security procedures through maximum utilization of walk-through and baggage x-ray machines, walk- through metal detectors as well as continuing visibility of PPA police and security guards within the port area and PTBs. It also provides for a well ventilated Passenger Terminal building with clean comfort rooms, nursing stations and other travel amenities. Round-the-clock Medical and Passenger Assistance Counters and Passenger Help Desks ready to assist will also be provided.

The order also provides for the establishment of a security check fast lane for passengers carrying minimal belongings while designation of holding, waiting, or embarkation areas to segregate screened from unscreened persons will be enhanced.

Tarpauline banners providing information and contact numbers will be posted around the port area.

To further enhance the procedures, PPA is asking passengers to segregate and declare metallic objects and bladed tools for industry use so that such items can be tagged, then turned over for safekeeping, and finally retrieve at the port of destination by the owner.

Vessel operators, on the other hand, are also advised to actively assist in the information dissemination in the event that vessels stopped issuance of tickets for whatever reasons and to provide information when the affected passengers can be accommodated in the succeeding trips.

(PPA/LBR-PIA 4B, Calapan)

4

ness and Industry' isasagawa ng NSO Mimaropa Ni Luis T. Cueto LUNGSOD NG CALAPAN, Oriental Mindoro, (PIA) -Nakatakdang isagawa ng National Statistics Office (NSO) ngayong darating na buwan ng Abril ang Census of Philippine Business and Industry o CPBI sa rehiyon ng Mimaropa.

Ayon kay NSO Regional Director Flordeliza J. Monteclaro, pangunahing layunin ng CPBI ang makakuha ng datos ng ekonomiya ng bansa mula sa formal sector sa taong 2012. Aniya, ang nasabing datos ay magiging basehan upang maikumpara ang ekonomiya ng bawat rehiyon sa bansa.

“Ang tamang datos ang sandigan ng tamang pagpaplano ng isang matatag na ekonomiya. Kaya nga, inaanyayahan po namin ang lahat ng respondents gaya ng mayari, manager, presidente o accountant ng kumpanya ng mga establisimyento sa Mimaropa na makiisa at maglahad ng tamang datos sa gawaing ito,” pahayag ni Monteclaro sa isang panayam sa radyo kamakailan.

Ang mga impormasyong makukuha mula sa mga respondent ay mananatiling protektado sa bisa ng Commonwealth Act No. 591. Ito ang nagtatakda na ang lahat ng ilalahad na impormasyon sa NSO ay mananatiling lihim at hindi maaaring ilahad kaninuman, maliban sa itinalagang NSO personnel na mangongolekta ng anumang datos.

Ipinapaalam ng NSO na kailanman ay hindi maaaring gamitin ang mga datos na nakuha sa pagpataw ng buwis o gamitin sa anumang paglilitis laban sa naglahad ng impormasyon.

“Suportahan po natin at maging bahagi tayo sa pagtataguyod ng 2012 CPBI para sa matatag na republika na handang sumabay sa paggalaw ng ekonomiya ng maunlad na bansa,” pahayag ni Monteclaro. (LBR/LTCPIA 4B)

OrMin vice gov reminds community against nailing or tacking info ads on trees By Luis T. Cueto CALAPAN CITY, Oriental Mindoro, (PIA) -- Vice Governor Humerlito A. Dolor recently reminded the local folks not to nail or tack info ads on trees along nautical highway province wide.

This adheres to Provincial Ordinance No. 010-2012 or "Tree Protection Ordinance of Oriental Mindoro."

The reminder was disclosed in the recent Provincial Development Council meeting with all mayors of the 14 municipalities and one city at the Provincial Capitol here.

Based on the ordinance, it is strictly prohibited by law to nail or tack any information materials on trees as these are eye sores and eventually hinder the continuous growth of trees.

Dolor explained that the ordinance aims to protect trees against the bad practice of usual putting or hanging information paraphernalia on trees and promote proper care of the environment among people.

“Under this ordinance, a fine of P2,000 to P5,000 or four to 30 days imprisonment or both will be imposed to anyone who will be caught violating the ordinance,” said Dolor.

With all the regular government enforcement agencies, all officials of the barangays including barangay tanods are deputized to monitor, catch and disentangle all advertisements or information materials in their respective area of jurisdictions.

(LBR/LTC-PIA 4B)

The MIMAROPA SUNRISE/ March 19-25, 2013

DOST nagsasagawa ng 'Technopreneurship Bootcamp' sa Palawan Ni Orlan C. Jabagat

Puerto Princesa hosts FIM Asian Motocross championship

PALAWAN, (PIA) -- Nagsasagawa ang Department of Science and Technology (DOST) ng isang "Technopreneurship Bootcamp" para sa mga kuwalipikadong nagpapatakbo ng maliliit na negosyo sa Palawan State University (PSU) mula Marso 21 hanggang Mayo 31.

Ayon kay May Lacao, Provincial Economic Enterprise and Development Officer ng pamahalaang panlalawigan, ang gawaing ito ay isang pagsasanay para sa "Micro, Small and Medium Enterprises" (MSME) na nagbibigay tugon sa kahalagahan ng mga angkop na teknolohiya at abilidad sa pamamahala para sa pag-unlad ng maliliit na negosyo sa ating mga kanayunan. \ Layunin ng pagsasanay na ito na ipaalam ang perspektibo ng teknolohiya sa mga nagpagpapatakbo ng maliliit na negosyo at mga organisasyong nakabase sa komunidad upang bigyan ng mga halimbawang nakabase sa makabagong pamamaraan. Mabigyan ng kaalaman sa konsepto ng technopreneurship ang mga namamahala ng MSME sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga kurso tungo sa "self mastery", "enterprise mastery" at "situation mastery".

Hangarin din ng bootcamp na makapagbigay ng direksiyon sa mga ahensiyang tumutulong sa pag-unlad ng industriya katulad ng Regional Line Agencies (RLAs), State University and Colleges, non-government organizations sa pagbibigay ng mga angkop na polisiya, programa proyekto o iba pang serbisyo.

Ang aktibidad ay magkakaroon ng tig-dadalawang araw bawat sesyon. Ito ay kapapalooban ng anim na kabuuang sesyon. Ang mga partisipante ay bibigyan ng dalawang linggo sa pagtatapos ng bawat pagsasanay upang gawin nila ang mga asignaturang gagamitin sa operasyon ng kani-kanilang mga negosyo. Kanilang iuulat ang mga natutunan nila sa aplikasyon ng mga teorya sa kanilang negosyo upang malaman kung ano pa ang mga kakulangan.

Gagabayan ang mga partisipante ng mga tagapagsanay sa aplikasyon ng mga natutunan sa kanilang negosyo.

Ang magiging tagapagsanay ay ang Bayan Academy ng ABS-CBN Bayan Foundation.

Ang bootcamp para sa Technopreneurship ay sa pakikipagtutulungan ng Provincial Government of Palawan, Palawan State University, Western Philippines University at Palawan Chinese Chamber of Commerce and Industry.

(PIO/LBR/OCJ/PIA-4B)

PUERTO PRINCESA CITY, Palawan, (PIA) -- Puerto Princesa City will hosts on March 21-24 the Philippine leg of the much-awaited 2013 Federation Internationale de Motocyclisme (FIM) Asia Motocross Championship, the premier continental motocross series that gathers the best riders annually, for the tenth year now.

Motorsports aficionados are bracing themselves for another epic contest between defending champion Arnon “Turbo” Theplib from Thailand, his perennial Japanese rival Tomoya “Kamikaze” Suzuki, and Kenneth San Andres, the Philippines’ reigning Motocross Rider of the Year.

This continental event will bring heart-stopping action by top motocross riders coming from the various national motorcycle federations comprising FIM Asia including the country’s top pro and junior riders.

The city’s 1.2 kilometer world-class motocross racetrack is all set for the event which is already teeming with activities from riders trying out the tracks and the expected thousands of spectators throughout the race weekend.

Apart from City Mayor Edward S. Hagedorn and the city government as major sponsors, this year’s event is also backed by Repsol, HJC Helmets, Shakeys, Du Ek Sam Inc. Puerto Princesa, Honda Prestige Puerto Princesa, Asia Brewery Inc., and Otto Shoes.

The event is also being supported by the Department of Tourism and recognized by the Philippine Sports Commission and the Philippine Olympic Committee.

The FIM Asian Motocross Championship is organized by the National Motorcycle Sports and Safety Association (NAMSSA), the sole local federation in the country affiliated with the FIM. (LBR/VSM-PIA 4B)

By Victoria Asuncion S. Mendoza

! !!

VOTE

Volume X

No. 21

5

Marinduque Expo 2013 at Pasalubong Village, babasbasan at pasisinayahang muli Ni Mayda Lagran

BOAC, Marinduque, (PIA) -- Ang taunang Marinduque Expo at Pasalubong Village ay babasbasan at pasisinayaang muli para sa taong ito sa Marso 25 ng ika-10 ng umaga sa Boac River Bed, San Miguel.

Ang proyektong ito ay mula sa pamahalaang panlalawigan ng Marinduque sa pakikipagtulungan sa pamahalaang bayan ng Boac, Department of Trade and Industry, Marinduque State College, Marinduque Chamber of Commerce and Industry at mga small and Medium Enterprise (SMEs).

Ang Marinduque Expo at Pasalubong Village noong 2012 ay nakalikom ng P4.5 milyon.

Maslumalaki ang kita nito kada taon kung kaya’t inaasahang masmalaki pa ang kikitain nito ngayong taon. Inaasahan ding mas maraming small and medium enterpreneurs ang sasali ngayon mula sa iba’t ibang bayan ng lalawigan at karatig lalawigan.

Pangungunahan ni Most Rev. Bishop Reynaldo Evangelista, D.D. ang pagbabasbas ng Marinduque Expo site at ang Pasalubong Village, sa paniniwalang sa pamamagitan nito at ng pananalangin, magiging maayos at produktibo ang proyektong ito at malalayo sa ano mang kaguluhan o problema, Ito ay isang indikasyon ng maalab na panalangin sa Panginoon ng mg Marinduquenos.

Sa araw na ito, mapapakinggan si Dr. Romulo Bacurro, Presidente ng Marinduque Chamber of Commerce and Industry at Boac Mayor Roberto M. Madla upang i-welcome o tanggapin ang mga “exhibitors" na ipakikilala isa-isa ni Dir. Carlito Fabalena ng DTI. Ang Travel & Tourism Officer na si Dindo Asuncion ang siyang magbibigay ng mga balita ukol sa Turismo – ang mga programa at proyekto nito.

Inaasahan ang pagdalo sa expo ni Gob. Carmencita O. Reyes, dahil inisyatiba nito ang pagkumbinse sa DTI at ang mga entrepeurs na makiisa at sumali sa naturang expo para na rin makatulong sa ekonomiya ng lalawigan. (LBR/ MNL-PIA4B MARINDUQUE)

6

PANAWAGAN

Panawagan sa magulang ng batang iniwan sa pangangalaga ng Social Welfare Office, Sta. Cruz, Marinduque, noon pang December 2012 na makipag-ugnayan kay JOSE A. RECELLA Social Welfare Officer III; CP# 0917-579-3086

The MIMAROPA SUNRISE/ March 19-25, 2013

Balitandaan ng ABS-CBN isinagawa sa Sibuyan Ni Dinnes Manzo

SAN FERNANDO, Romblon, (PIA) -- Matagumpay na ginanap ang makasaysayang paglalagay ng "marker" o "landmark" na Balitandaan bilang bahagi ng ika-25 taong anibersaryo ng ABS-CBN sa Sitio Cabitangahan, Barangay Taclobo, San Fernando Romblon kamakailan bilang pag-alala sa lahat ng biktima ng lumubog na barkong MV Princess of the Star.

“Balitandaan is a historical landmark in memorial of the victims of the ill-fated tragedy when the MV Princess of the Star capsized on June 21, 2008 at sitio Cabitangahan barangay Taclobo, this municipality when tropical typhoon Frank hit the area (Ang Balitandaan ay isang makasaysayang palatandaan sa pag-alala sa mga naging biktima ng paglubog ng MV Princess of the Star noong Hunyo 21, 2008 sa Sitio Cabitangahan, Barangay Taclobo, sa munisipalidad na ito, sa kasagsagan noon ng bagyong Frank.),” ayon kay Atom Araullo ABS-CBN representative/reporter.

Bilang bahagi ng PNP Letter of Instructions, Santinig at Sambayan sa pamumuno ni Police Superintendent Danilo M. Abadiano, provincial director ng Romblon, nakibahagi ang pulisya katuwang ang hepe ng San Fernando Municipal Police Station na si PINSP Bryant Boyacao Odien sa pagbibigay ng tulong sa seguridad sa mga kawani at media ng ABS-CBN at gayundin sa ABS-CBN Balitandaan staff na sila Lia Lagarde, segment producer; Irish Vidal, researcher; Ron Banilla, cameraman at Tomas Mercado, Assistant Cameraman na pawang nagkocover ng Balitandaan sa buong bansa.

Ang marker ay inilagay ng ABS-CBN sa kanilang ika-25th Anibersaryo sa walang sawang paglilingkod sa sambayanang Pilipino, at isa ang lalawigan ng Romblon sa bayan ng San Fernando na napili sa mahigit na 25 marker upang maging kabahagi ng Balitandaan, ang mga balitang nakapukaw pansin sa pang araw-araw na pagbabalita sa kasaysayan ng Pilipinas.

Dumalo sa programa sila Mayor Dindo C. Rios ng San Fernando, representante ng San Fernando Municipal Police Station na si PO1 Herlene Casanova Celis, PNCOPCR, Atom Araullo ABS-CBN reporter at Punong Barangay Arturo Morteza kasama ang kanyang konseho sa

Volume X

No. 21

382nd Founding Job Fair inilunsad sa bayan ng Romblon Ni D. Manzo ROMBLON, Romblon, (PIA) -- Kaugnay ng selebrasyon ngayong taon ng ika-382 na pagkakatatag ng munisipyo ng Romblon tuwing Marso 19, isang job fair ang sinimulan ng lokal na pamahalaan ng Romblon sa pakikipagtulungan ng Philippine Overseas Employment Administration (POEA), Department of Labor and Employment (DOLE) Romblon at Public Employment Service Office (PESO).

Ang job fair ay kasalukuyan pa ring ginaganap sa lobby ng Romblon Municipal building na pinangasiwaan ng tanggapan ni Mayor Gerard S. Montojo, katuwang si Rizal Van Mayor, municipal PESO manager.

Sinabi ni Mayor na tinaguri nilang “382nd Founding Job Fair” ang kasalukyang programa bilang paggunita sa pagdiriwang ng taunang foundation day ng kabisera at pagkakaloob ng trabaho sa mga mamamayan upang mabawasan ang unemployment rate sa bayan ng Romblon.

Sinimulan ang job fair ganap na ikawalo ng umaga noong Marso 18 at nagtapos hanggang ikalima ng hapon noong Marso 19. Naging bukas ito sa lahat ng mga aplikante ng trabaho maging sa mga propesyonal na ibig makahanap ng trabaho na may masmataas na sweldo sa ibayong dagat o maging dito sa ating bansa. Naging bukas rin ito sa mga nakapagtapos na sa kolehiyo, mga kumuha ng vocational o technical courses, high school graduates at mga skilled workers.

Layunin ng programa ito na na makapagbigay ng trabaho sa mga wala pa ring permanenteng trabaho bagamat nakapagtapos sa kolehiyo. Isa rin sa mga binibigyang prayoridad na mabigyan ng maayos na hanapbuhay ang mga graduate ng mga technical/vocational courses at mga skilled workers na nais magtrabaho sa ibang bansa.

Pinamahalaan ng mga employer ang pagsasagawa ng screening at interview sa mga aplikante upang agad na matukoy ang mga pasadong manggagawa upang magtrabaho sa kanilang kumpanya. (LBR/DM-PIA4B Romblon)

ginanap na pa misa at pagkatapos ay nagkaroon ng gift giving program.

Pinangunahan ng ABS-CBN staff ang gift giving para sa mga napiling 4P’s member sa bayan ng San Fernando at sa katapusan ng programa naging payapa at matagumpay ang naging Balitandaan sa lalawigan ng Romblon. (LBR/PJ/ DM-PIA 4B)

7

Occ Min Peace Covenant itinakda

By Voltaire Dequina

SAN JOSE, Occidental Mindoro, (PIA) -- Itinakda ng Commission on Elections (Comelec), Armed Forces of the Philippines (AFP) at Philippine National Police (PNP) ang pagdaraos ng isang Peace Covenant para sa mga kandidato ng lalawigan sa darating na Biyernes, Marso 22, sa Camp Sibley Ebersole bayan ng San Jose.

Ayon kay Atty. John Mark Tambasacan, Provincial Election supervisor, kinailangang magsama samang muli ng tatlong ahensya ng pamahalaan upang bigyang daan ang napapanahong aktibidad para masiguro ang isang Secure and Fair Election (SAFE).

Kinumpirma naman ni Election Assistant Officer of the Provincial Election Supervisor Allan Servando ang pagdalo ng lahat ng kakandito mula sa pagkamayor ng 11 munisipyo, sangguniang panlalawigan, pagka-gobernador at pagkakongresista.

Bukod sa mga kandidato ay inaasahan din ang pagdalo ng iba’t ibang sangay ng Media at Religious sectors.

(VND/TBO-PIA 4B,Occ Min)

Rev. Father Sherwin Apostol, PPRVC Chariman, giving his message to the municipal candidates of Boac, Marinduque.

Even police officer and journalists in Marinduque signed as witness with Mogpog, Marinduque municipal candidates.

'Adopt-A-Child' sa Occ Min muling pinasimulan Ni V. Dequina

MAMBURAO, Occidental Mindoro, (PIA) -- Muling pinasimulan ng Provincial Nutrition Office (PNO) ang programang "Adopt-A-Child" kamakailan upang mabigyan ng tulong ang mga "severely malnourished" na mga bata sa lalawigan.

Ito ay isang programa ng pamahalaang panlalawigan kung saan humahanap ang PNO ng mga sponsors, maaring indibidwal o isang grupo, na makapagbibigay ng 10 piso araw-araw sa loob ng 120 days.

Gagamitin ang perang ito upang makapagpakain ng itlog at iba pang rekado nito tuwing alas tres ng hapon sa mga batang matutukoy na "severely malnourished". Nakaatang naman sa mga Barangay Health Workers (BHW) ang pagtukoy sa mga batang may ganitong kundisyon.

Ayon kay Provincial Nutrition Action Officer (PNAO) Dra. Arceli Rebong, ang mga batang "severely malnourished" ay nahihirapang kumain dahil sa mahina ang kanilang panunaw. Subalit, sa pamamagitan ng 120-day-treatment ng pagbibigay ng itlog ay babalik sa normal ang pagkain ng mga batang ito.

Sinimulan noong 2011, ang programang ito ay napatunayang mabisa at humikayat sa ilang lokal na pamahalaang pambayan (LGU) at mga non-government oraganizations (NGO) upang gawing modelo.

Ang mga LGU at NGO na magsasagawa naman ng Adopt-A-Child program o kahalintulad ng proyekto ay binibigyan ng pamahalaang panlalawigan ng ayuda sa pamamagitan ng mga karagdagang bitamina na kinakailangan ng bata. (LBR/VNDPIA4-B)

Police officer Jesus Malabana with journalist Mr. Noel V. Magturo.

Greetings from:

8

The MIMAROPA SUNRISE/ March 19-25, 2013

“Pahayag ng mga Mamamahayag” Ni: Noel V. Magturo Sa trabaho namin, marami kaming mga bagay na nakikita.

Maraming mga katotohanan, maganda man o di masikmura, ang aming nadadaanan sa proseso ng pangangalap ng iba-balita. Hindi man namin gusto, mayroon kaming mga bagay na nakikita na hindi magandang pakinggan pero kailangan pa rin naming ilahad dahil iyon ay totoo.

Minsan, sa pangangalap ng ibabalita, nakakatisod kami ng”press release” tungkol sa mga proyekto ng lokal na pamahalaan.

Kapag naibabalita namin ang mga iyon, hindi naman masyadong napapansin dahil ang akala ng iba, nag-papalakas lamang kami.

Minsan naman, talaga lang hindi napapansin dahil pangkaraniwan na naman ang balita na ganoon.

Pero minsan din, nakakakita kami ng mga balita na maaaring hindi maging maganda ang imahe ng mga lokal na opisyal. May mga balita na talaga namang nangyayari, gustuhin man namin magkaroon noon o hindi, kusa na lang dumarating. Siguro, dahil na rin iyon sa talagang malalakas ang pang-amoy ng mga mamamahayag.

Ang kaibahan nga lang ng maganda at pangit na balita, ang maganda ay hindi napapansin. Kasi nga naman, “press release” lang. Ni hindi man lang ipinapakita ng opisyales ang katuwaan dahil ibinabalita namin ang mga nagawa nila. Taken for granted na lang na iyon ang trabaho namin na ibalita ang mga iyon.

Ang nakakainis, kapag pangit ang balita namin, nagagalit naman sila. Hindi man lang nila naisip na iyon ang trabaho namin.

May mga opisyales na sisisihin ka pa, o hindi ka pakikiharapan sa susunod na ikaw ay makipag-usap kasi blacklisted ka na. Nagagalit sila kasi akala nila, sinisiraan lang namin sila.

Volume X

No. 21

Mayroon pang iba, kapag nagbalita ka ng hindi maganda, kaaway na ang turing sa iyo. Kahit na nga bumawi ka at magbalita ng positibong kaganapan sa lugar na iyon, wala na ring halaga. Kasi nga, galit na sila. Kaaway ka na. Pinepersonal nila ang mga bagay na hindi naman personal kundi trabaho lang naman.

Iyon ang dahilan kung bakit napakahirap na maging isang mamamahayag. Noon kasi, idealistic ako. Ang sabi ko sa sarili ko, ihahayag ko kung alin ang totoo dahil iyon naman talaga ang nararapat. Magiging mamamahayag ako na patas at hindi tatapak sa kaninuman para lamang umangat.

Pero kung minsan pag sinuri ko yung nangyayari, ang hirap-hirap. Ang hirap maging mamamahayag na walang natatapakan. Kapag kasi may mga balita ka na hindi maganda, hindi mo naman pwedeng hindi ilabas dahil iyon ang trabaho mo. Hindi mo pwedeng ipikit ang mga mata mo at ilabas ang mga maganda dahil hindi naman ikaw magiging totoo sa iyong mga mambabasa. Kailangan kapag mamamahayag ka, bakal ang puso mo. Kailangan matigas ang mukha mo. Kasi kapag hindi, unang-una ka nang iiyak dahil talaga namang pepersonalin ka na kapag hindi nagustuhan ang ibabalita mo.

Naalala ko tuloy noong bagong destino ako sa isang munisipalidad. Nakikipag-usap noon ng maayos sa akin iyong mga opisyal doon. Ngingitian ako, kinakausap.

Pero mula nang may ibalita akong balita na medyo hindi maganda ang imahe ng kanilang namumuno, hindi na rin maganda ang pakikitungo sa akin. Halos iwasan na nila ako, halos hindi na pansinin. Minsan nga, nagkukunwari pa na hindi ako nakita.

Nag-aalala na nga rin ako, baka minsan naglalakad ako doon, barilin na lang ako basta. Hindi naman ako natatakot na mamatay, kaya lang, marami pang mga bagay na gusto kong mangyari, sa aking buhay at marami pang pangarap ang gustong mabuo. Hindi ako duwag, nag-aalala lang.

Iyun nga sana ang pakiusap ko, at marami ng iba pang mga mamamahayag. Sana naman, huwag nilang personalin ang mga ibabalita namin. Inilalabas namin ang mga kaganapan, maganda man o pangit dahil may karapatan ang mga tao na malaman ang totoo.

Kung ang ibabalita namin ay puro magaganda, hindi na iyon magiging kapani-paniwala dahil hindi naman ganun ang nakikita ng mga tao. Kredibilidad namin ang nakasalalay ditto. Maaaring kredibilidad ninyo rin, pero kayo naman ang gumagawa no’n di ba? Hindi naman kami.

Kami naman ay nagbabalita lang, kayo ang gumagawa ng ibabalita namin.

Kaya sana, huwag na ninyo pahirapan pa ang mahirap na naming trabaho. Deadline nga lang, mahirap na, dadagdagan pa ninyo ng pressure, kawawa naman kami.

Hindi ba? Para maligaya ang lahat, gumawa na lang kayo ng mabuti.

Ang pahayagan naman naming ay nakaka-appreciate ng mga gawain na maganda. Ibinabalita naman namin ang mga proyekto ninyo, kahit maliit lang iyan. Kahit hindi ninyo pinapansin.

Kung ayaw ninyo lumabas na pangit ang imahe ninyo, kumilos kayo, magtrabaho kayo. Gawin ninyo ang lahat para sa ikagaganda ng inyong nasasakupan. At kapag gina-wa ninyo ito, asahan ninyo, makikita namin iyon, at siya naming ihahayag sa mga tao na bumabasa sa aming diyaryo at mapapanood sa local t.v.

At ang hiling lang namin, kapag may pangit na balita, huwag naman kayong magagalit. Ituring ninyo itong positibo at gamitin ang aming inilahad para mas mapaganda ninyo ang inyong pamunuan.

Ano mang komentaryo ay bukas sa lahat. Ipadala lamang ang inyong gawa sa cell # 09291543135 o sa 09235941599. Huwag kalimutan ang inyong pangalan, lagda at tirahan.

9

Lawmaker reminded politicians’ supporters to heed DENR’s call to spare trees from nailing posters Now that the campaign period for the local candidates is nearing, AGHAM Party-list Rep. Angelo B. Palmones reminded supporters of local candidates to heed the call of DENR Secretary Ramon Paje to refrain “from nailing or tacking posters on trees”.

“We fully support the move of DENR of protecting the trees. In fact, since 2010, we have already filed a bill which seeks to prohibit hanging and nailing of advertisements and posters on trees,” Palmones explained.

The proposed measure, House Bill 3539, which was filed right after Palmones was elected as AGHAM Rep, also known as the “No Billboards and Advertisements on Trees and Similar Plants on Highways and Public Places of 2010” aims to prevent damage of trees planted along highways and in public places from the posting of bills and advertisements.

The bill, Palmones said also aims to promote to the highest degree possible the involvement of all sectors of society in the protection of trees.

The bill specifies coverage of prohibition of posting of bills and advertisements on trees and similar plants along national highways and provincial, city and municipal roads

10

and other streets and those found in public places such as national, provincial, city and municipal parks. The bill proposes the following penalties for violation: First offense gets a fine of P2,000 for each single act or posting on one tree; should two trees are posted the fine is P4,000 and so on. For second offense the fine is doubled, while third offense is triple the fine of the first offense or imprisonment for a minimum of six months and maximum of 12 months or both. For the fourth and succeeding offense the fine is double of the previous fine or imprisonment.

Palmones said fines are payable to the city or municipality where the offense occurred provided that the provincial government shall have a share of 30% of fines payment .

Palmones said he will file again the bill come 16th Congress and once AGHAM get to be voted back to Congress.

The bill has only reached the technical working group study.

AGHAM Partylist Representative Angelo B. Palmones (right) & PSciJourn Marinduque President Mr. Noel V. Magturo.

“We are capitalizing on the support and cooperation of all concerned, including law enforcers and the public to make this measure work in achieving not only our goal for a healthy environment but also in keeping with beautiful surroundings,” Palmones added.

Courtesy of: Vicky Bartillet, Office of Hon. Angelo B. Palmones Agham Party-list

The MIMAROPA SUNRISE/ March 19-25, 2013

Pagsasanay para sa census ng mangangalakal isinagawa ng NSO Romblon Ni Dinnes Manzo

ROMBLON, Romblon, (PIA) -- Matagumpay na idinaos ng NSO Romblon ang tatlong araw na pagsasanay sa 3rd Level Census of Philippine Business and Industry na ginanap noong ika-19 hanggang ika-20 ng Marso 2013.

Sinabi ni Abraham Fabicon, Provincial Statistics officer, na ang pagsasanay na kanilang ginawa ay kaugnay sa nakatakdang 2012 Census of Philippine Business and Industry o CPBI na isasagawa ngayong darating na Abril ng NSO Romblon sa lalawigan ng Romblon.

Aniya, pangunahing layunin ng CPBI ang makakuha ng datos ng ekonomiya ng bansa mula sa formal sector sa taong 2012 at ang nasabing datos ay magiging basehan upang maikumpara ang ekonomiya ng bawat lalawigan at rehiyon sa ating bansa.

Ipinaliwanag ni Fabicon sa limang kalahok ang tungkol sa umiiral na batas na magpoprotekta sa karapatan ng mga respondents ng survey. Sa bisa ng Commonwealth Act No. 591 ang mga impormasyong makukuha mula sa mga respondent ay mananatiling protektado o hindi inilalantad.

Ang naturang batas ang nagtatakda na ang lahat ng ilalahad na impormasyon sa NSO ay mananatiling lihim at hindi maaaring ipaalam kaninuman, maliban sa itinalagang NSO personnel na mangongolekta ng anumang datos.

Nilinaw din nito na kailanman ay hindi maaaring gamitin ang mga datos na nakuha sa pagpataw ng buwis o gamitin sa anumang paglilitis laban sa naglahad ng impormasyon.

Sina Provincial Statistics Officer Abraham F. Fabicon at Statistical Coordination Officer Engineer Johnny F. Solis ng NSO Romblon ang mga nagsilbing tagapagsalita sa naturang pagsasanay upang magbigay ng tamang instruksiyon para sa gagawing census. (TBO/DM-PIA4B Romblon)

for inquiries, txt or call 09155410875 Brgy. Capayang, Mogpog, Marinduque

Volume X

No. 21

11

12

The MIMAROPA SUNRISE/ March 19-25, 2013