F R E E P R E S S # 7 S U M M E R 2 0 1 8 | Κ Α ΛΟ Κ Α Ι Ρ Ι 2 0 1 8
EVENTS & FESTIVALS p.10
OUTDOOR ACTIVITIES p.21
www.theotheraegean.com
GASTRONOMY p.28
Η ΛΕΣΒΟΣ ΕΙΝΑΙ:
LESVOS IS:
04
12
14
16
17
18
history & culture παράδοση & πολιτισμός
the ultimate wedding destination κορυφαίος γαμήλιος προορισμός
religious heritage θρησκευτική παράδοση
a lesbian haven λεσβιακός προορισμός
LESVOS: THE OTHER AEGEAN® #7 SUMMER 2018 | ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2018
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ | GRAPHIC DESIGN BY: K44 DESIGN STUDIO
FREE PRESS | ΔΩΡΕΑΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ «ΦΟΡΕΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΟΛΥΒΟΥ» 81108 ΜΟΛΥΒΟΣ ΛΕΣΒΟΥ τel .: +30.22530.71990 fax : +30.22530.71581 e- mail : office@theotheraegean.com
ΠΑΡΑΓΩΓΗ−ΕΚΤΥΠΩΣΗ | PRINTING BY: DOUKAS PRINT
www.theotheraegean.com ΕΚΔΟΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ: Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΟΛΒΑΛΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΦΟΡΕΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΟΛΥΒΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ | PHOTOS BY: GRACE ABARINTOS, ADOBE STOCK PHOTOS, TORSTEN AKERBERG, SAKIS BATZALIS, MANOLIS BINOS, GEORGE FILIOS, FOTONIK STRATOS VACHTSAVANIS, TZELI HADJIDIMITRIOU, ELENI GALINOU, HANS GLADER, NIKOS KARIDIS, NIKOS KOKKAS, GEORGE KONTOS, IRMA LADOUCHE, LESVOS GEOPARK, LESVOS RIDE, GIANNIS MARMAROU, CHRISTINA MICHAELIDES, MARIA
wellness χαλάρωση & ευεξία
the "other" shopping experience παράδοση στη χειροτεχνία
PANAGOU, GEORGE PAPADOPOULOS, PLOMARI FORUM, POLICHNITOS CULTURAL ASSOCIATION, ELEONORA POUWELS PHOTOGRAPHY, MICHAEL SAMIOTIS, ROBIN SANDERS, SAPPHO WOMEN, SHUTTERSTOCK IMAGES, KONSTANTINOS STAMATELLIS, DODOS STAVRINOS, MICHAEL SVEIKUTIS, APHRODITE VATI ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ | COVER PHOTO: TOKMAKIA ISLΕS © STRATIS MAKRODOULIS Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή ή μετάδοση μέρους του εντύπου, εκτός αν αναφέρεται ότι πρόκειται για έκδοση του Φορέα Τουρισμού Μολύβου.
This is a publication of the Molyvos Tourism Association. © 2018 all rights reserved. The “Molyvos Tourism Association” was created to improve the existing tourism infrastructure in Lesvos and to promote the unique natural, cultural and traditional offerings of the island while retaining its authentic character and emphasizing its “ filoxenia”. We, the professionals in the tourism sector, as well as the citizens of Lesvos who participate in this effort, welcome you to LESVOS: THE OTHER AEGEAN®. THE OTHER AEGEAN®, the town logos and the composite L logo are trademarks of the Molyvos Tourism Association. Το THE OTHER AEGEAN®, τα λογότυπα περιοχών και η σύνθεση L του λογοτύπου είναι σήμα κατατεθέν του Φορέα Τουρισμού Μολύβου.
The Aegean! Its mention, alone, conjures up beautiful imagery. Of white and blue mostly. Amazingly enough, there are still beautiful parts of the Aegean that largely remain undiscovered. Just like Lesvos. Here you will find the crystal-clear blue waters; the wide variety of beautiful beaches; the nearly ever-present sunshine; the breathtaking sunsets. After all, it is an island in the Aegean. Lesvos, though, is the place for travellers who want to experience and participate in life rather than merely enjoying it. An alternative destination for the one who seeks authenticity, tradition and unique experiences, rather than just sun and sea. Year after year, our many friends travel from around the world to experience, again and again, the authenticity and explosion of sensations which Lesvos has to offer. Here, in LESVOS: THE OTHER AEGEAN®.
20
22
26
28
the island of wetlands το νησί των υγροτόπων
under the sea or over the waves στο βυθό ή στον αφρό
Το Αιγαίο! Ταυτόσημο στο νου όλων με την ομορφιά. Με εικόνες από άσπρο και μπλε. Κι όμως, στο ανεξάντλητο Αιγαίο υπάρχουν τόποι, ακόμα, ανεξερεύνητοι. Όπως η Λέσβος. Φυσικά κι εδώ θα βρείτε τα κρυστάλλινα, καταγάλανα νερά. Τις ποικίλες, πανέμορφες παραλίες. Τον πανταχού παρόντα ήλιο που κατακλύζει την ημέρα. Τα πορφυρά ηλιοβασιλέματα. Άλλωστε, μιλάμε για ένα νησί στο Αιγαίο. Η Λέσβος, όμως, είναι ο ιδανικός τόπος για τον ταξιδιώτη που θέλει να συμμετέχει στη ζωή και όχι μόνο να την απολαμβάνει. Μία εναλλακτική λύση διακοπών που προσφέρει έναν πλούτο εμπειριών στον επισκέπτη που αναζητά αυθεντικές εμπειρίες πέρα από «ήλιο και θάλασσα». Χρόνο με τον χρόνο, επισκέπτες από παλιά, πιστοί μας φίλοι πια, ταξιδεύουν από όλο τον κόσμο για να βιώσουν ξανά την έκρηξη των αισθήσεων και την αυθεντικότητα που μόνο η Λέσβος προσφέρει. Εδώ, στη Λέσβο, το THE OTHER AEGEAN®.
walk or bike? περπάτημα ή ποδήλατο;
24
rocks, pebbles or sand? θάλασσα για κάθε γούστο...
a colourful mosaic of flavours ένα πολύχρωμο μωσαϊκό γεύσεων
www.theotheraegean.com
Molyvos Castle
HISTORY & CULTURE ΠΑΡΑΔΟΣΗ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Lesvos is a mosaic of cultural attractions with amazing archaeological treasures, due to its long history. The options are numerous. Castles, such as the ones in Mytilene, Molyvos and Sigri. Monuments of antiquity, such as the ancient theatre of Mytilene, the temple of Klopedi in Agia Paraskevi, the Messa sanctuary, the Roman Aqueduct of Moria, the ancient city of Pyrra in Achladeri and the world heritage monument of the Petrified Forest in Sigri.
Messa Sanctuary
Sigri Castle
And also the museums, such as the Archaeological Museum, the Tériade Museum of Modern Art, the Theophilos Museum, the Byzantine and Ecclesiastical Museum in Mytilene, the Georgios Jakobides Digital Art Museum in Chidira, the Museum of Industrial Olive Oil Production in Agia Paraskevi, the Vrana Olive Press Museum in Gera, the Resin Museum in Ambeliko, the
Nissiopi petrified forest park
Georgios Jakobides Museum, Chidira
Natural History Museums in Sigri and Vrissa, the Vareltzidena Mansion in Petra, the Molyvos Hamam, the Folklore museums in Sykaminia and Agiassos, the Barbayannis Ouzo Museum and Isidoros Arvanitis Museum in Plomari. All these impressive monuments, as well as so many others, depict the route of Lesvos throughout history.
Resin Museum, Ambeliko
www.theotheraegean.com
5
Mytilini Castle
Η Λέσβος είναι ένα ψηφιδωτό αξιοθέατων με καταπληκτικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς, λόγω της μακραίωνης ιστορίας της. Οι επιλογές είναι πολλές: κάστρα όπως αυτό της Μυτιλήνης, της Μήθυμνας, του Σιγρίου. Μνημεία της αρχαιότητας, όπως το αρχαίο θέατρο Μυτιλήνης, ο ναός της Κλοπεδής στην Αγία Παρασκευή, το ιερό Μέσων, το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο Μόριας, η Αρχαία Πύρρα στην Αχλαδερή αλλά και μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως το Απολιθωμένο Δάσος Σιγρίου.
Roman aqueduct, Moria
Molyvos Hamam (museum)
Vrana Olive Press Museum
Σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα μουσεία: Το Βυζαντινό–Εκκλησιαστικό, το Αρχαιολογικό, το Μουσείο Θεόφιλου και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Tériade στη Μυτιλήνη, το Ελαιοτριβείο– Μουσείο Βρανά στη Γέρα, το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου στην Αγία Παρασκευή, το Ψηφιακό Μουσείο «Γεώργιος Ιακωβίδης» στα Χίδηρα, το Μουσείο Ρητίνης στο Αμπελικό, τα μουσεία Φυσικής Ιστορίας στο Σίγρι και στη Βρίσα, το Αρχοντικό Βαρελτζίδαινας στην Πέτρα, τα Οθωμανικά Λουτρά στο Μόλυβο, τα λαογραφικά μουσεία Συκαμινιάς και Αγιάσου, τα μουσεία Ούζου Βαρβαγιάννη και Ισιδώρου Αρβανίτη στο Πλωμάρι. Όλα αυτά τα εντυπωσιακά μνημεία και χώροι πολιτισμού κι ακόμα περισσότερα συνθέτουν τη μοναδική διαδρομή της Λέσβου μέσα στην ιστορία.
Ouzo Barbayanni Museum
www.theotheraegean.com
7
Molyvos view towards Mt Lepetymnos
Mithymna or Molyvos. The birthplace of Arion, the first guitar player in written history, and favourite spot for poets, painters and intellectuals all around the world. Molyvos inspires with its unique charm, its imposing fortress, the picturesque harbour with the fishing boats, the famous pebbled alleyways with the wisteria dominating the traditional market, the mansions, the old fountains.
The village of Lepetymnos with the church of Panagia, where every August the traditional feast of the Assumption takes place. Sykaminia with its Folklore Museum and Skala Sykaminia with the beautiful small church of Panagia Gorgona (Mermaid) on the rock and its famous fish taverns.
Visit the Byzantine Castle, the excavations that highlight Ancient Mithymna, the Ottoman baths, the Conference Hall, the Public Library with its rich material, the Municipal Art Gallery with works of great Greek artists, the Kralli Mansion, housing a Dept of the School of Fine Arts of Athens, a beautiful old mansion with frescoes dating back to the 18th century. Following the paths around Molyvos, you can visit small traditional villages like Vafios, known for its supreme culinary excellence and the walking-cycling routes around Mount Lepetymnos. Argennos, with the Valletta Museum.
Skala Sykaminia
Μήθυμνα ή Μόλυβος. Πατρίδα του Αρίωνα του κιθαρωδού και αγαπημένος τόπος ποιητών, ζωγράφων και διανοούμενων. Ο Μόλυβος εμπνέει με την απαράμιλλη γοητεία του, το επιβλητικό του φρούριο, το γραφικό λιμάνι με τα
In Molyvos, join the local festivities organized by the "Molyvos" Traditional Dancing Association. Find out more information at www.theotheraegean.com/events
ψαροκάικα και τις βάρκες, τα πέτρινα καλντερίμια με το σαλκίμι να δεσπόζει σαν τρούλος σε όλη την παλιά αγορά, τα αρχοντικά, τις διάσπαρτες πέτρινες κρήνες. Επισκεφτείτε το Βυζαντινό Κάστρο, τις ανασκαφές που αναδεικνύουν την Αρχαία Μήθυμνα, τα Οθωμανικά λουτρά (χαμάμ), το Συνεδριακό Κέντρο, την Ιστορική Δημόσια Βιβλιοθήκη με πολύ πλούσιο υλικό, τη Δημοτική Πινακοθήκη με έργα σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών, το Μέγαρο Κράλλη που στεγάζει παράρτημα της Σχολής Καλών Τεχνών με τοιχογραφίες του 18ου αιώνα. Τα μονοπάτια γύρω από τον Μόλυβο οδηγούν σε παραδοσιακά χωριά, όπως ο Βαφειός, γνωστός για την γαστριμαργική του υπεροχή και τα περιπατητικά μονοπάτια γύρω από το βουνό Λεπέτυμνος. Η Άργεννος, με το Μουσείο Βαλέτα. Το χωριό Λεπέτυμνος με την Παναγιά και το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Η Συκαμινιά με το Λαογραφικό Μουσείο και η Σκάλα Συκαμινιάς με την Παναγιά Γοργόνα και τις περίφημες ψαροταβέρνες.
Στον Μόλυβο, μπορείτε να συμμετάσχετε στις εκδηλώσεις που διοργανώνονται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παραδοσιακών Χορών «ο Μόλυβος». Περισσότερα στο www.theotheraegean.com/events
Virgin Mary, Petra
Η Πέτρα είναι παραδοσιακός οικισμός στη ΒΔ Λέσβο, ανάμεσα στον καταπράσινο κάμπο και την απέραντη ακρογιαλιά. Ένα πανέμορφο τουριστικό θέρετρο, με πλήρως οργανωμένη παραλία, ξενοδοχεία και δωμάτια, εστιατόρια και μπαρ για στιγμές χαλάρωσης. Ο οικισμός είναι γεμάτος από νεοκλασικά του 19ου και 20ού αιώνα, με περίτεχνες πόρτες και όμορφα ρόπτρα, όπως το αρχοντικό της Βαρελτζίδαινας, με στοιχεία Βυζαντινά και Μπαρόκ. Το μεγαλύτερο αξιοθέατο είναι ο μεγάλος βράχος ύψους 40 μ. που βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού. Ο ναός της Παναγίας Γλυκοφιλούσας χτίστηκε το 1742 και δεσπόζει στην κορυφή του βράχου (από όπου και πήρε το χωριό το όνομά του). 114 λαξεμένα σκαλιά οδηγούν τον επισκέπτη στην κορυφή της εκκλησίας με την εκπληκτική θέα. Για τους λάτρεις της φύσης προτείνεται ένας περίπατος ανάμεσα στους παραδοσιακούς νερόμυλους στις Λιγώνες. Εξίσου γραφικά και με αρκετά αξιοθέατα ξεπροβάλλουν το Πετρί, η Στύψη, το Υψηλομέτωπο, ο Σκουτάρος, ο Άγιος Αλέξανδρος. Δυτικά της Πέτρας θα συναντήσετε το Αυλάκι, έναν πανέμορφο κολπίσκο, και την Άναξο, με μια από τις πιο όμορφες παραλίες της περιοχής, με γραφικές ταβέρνες και μπαράκια.
Vareltzidena Mansion, Petra
Ligona valley
Petri
Στην Πέτρα, μπορείτε να συμμετάσχετε στις εκδηλώσεις που διοργανώνονται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πέτρας. Περισσότερα στο www.theotheraegean.com/events
Petra is a beautiful traditional village in the NW part of Lesvos, with a long sandy beach. There are hotels, restaurants and bars, most of which are right next to the fully organized beach, where you can do water sports and scuba diving. Walking through the settlement you will come across many remarkable neoclassical buildings from the 19th and 20th Century. The Vareltzidena Mansion with tapestries from the 1800’s is a site you shouldn’t miss. The biggest attraction is the imposing rock of 40 metres height located in the centre of the settlement. The church of Virgin Mary dominates the cliff top. Built in 1724, it has 114 carved steps that will lead you to the top. Petra’s new Schengen Gate operating from April till September will attract cruise ships and sailing boats from all over Greece and Turkey and will make it easy to take a day trip to Turkey. For nature lovers, the area around Petra offers great walking and biking trails, like Ligona with the 18 old watermills, an unparalleled monument of nature. Petri, Skoutaros, Agios Alexandros, Stipsi, Ipsilometopo are only a few places you must visit. Avlaki is a beautiful bay only 2 mins from Petra and a bit further down lies Anaxos, both with tavernas and café bars on the wonderful sandy beaches. In Petra, join the local festivities organized by the Petra Cultural Association. Find out more information at www.theotheraegean.com/events
www.theotheraegean.com
9
www.theotheraegean.com
11
RELIGIOUS HERITAGE ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Lesvos is a distinguished religious destination in Greece, with many renowned monasteries and unique churches, amongst of which are: the monastery of Agios Raphael in Thermi, the monastery of Taxiarchis in Mantamados, the church of Panagia (Virgin Mary) in Agiassos with the miraculous image of the Virgin and Child (crafted by Luke the Evangelist, 803 A.D.), the churches of Virgin Mary and Agios Nikolaos in Petra; the Ypsilou monastery on top of Mount Ordymnos, Limonos and Mirsiniotissa monasteries in Kalloni, the Perivolis monastery (Antissa) and the Pithariou monastery (Eressos); the imposing church of Agios Therapon and the church of Ag. Theodori in Mytilene; the Catholic Church in Mytilene, hosting the relics of St. Valentine. In Northern Lesvos, visit the churches of Agios Pandeleimon, Agia Kyriaki and Taxiarchis, all built on the ruins of Byzantine churches, plus the chapels of Agia Theoktisti, Agia Lemoni and Agios Nikolaos. In Vafios, visit the church of Agia Paraskevi and the chapel of Agios Yiannis and the Church of Assumption in Stipsi, built in 1805. Don't miss out the religious festivities of the Virgin Mary in Lafionas, the church of Agia Fotini in Sykaminia and Agios Pandeleimon in Tsichrada.
Panagia Krifti, Plomari
Agios Raphael
Pithari Monastery, Eressos
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ: • του ΤΑΞΙΑΡΧΗ: 22/4 (Κυριακή των Μυροφόρων), Μανταμάδος • του ΤΑΥΡΟΥ: 23/6 (τελευταίο Σάββατο Ιουνίου), Αγία Παρασκευή • του ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ: 20/7, σε διάφορες περιοχές του νησιού • της ΠΑΝΑΓΙΑΣ: 15/8, Αγιάσος, Πέτρα, Λεπέτυμνος • του ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ: 14/10, Μονή Λειμώνος RELIGIOUS FESTIVITIES: • of TAXIARCHIS: 22/4, Mantamados • of TAVROS: 23/6, Agia Paraskevi • of PROFITIS ILIAS: 20/7, Lesvos • of THE VIRGIN MARY: 15/8, Agiassos, Petra, Lepetymnos • of SAINT IGNATIOS: 14/10, Limonos Monastery, near Kalloni
Πασίγνωστα σε όλη την Ελλάδα μοναστήρια. Θαυματουργές εικόνες αγίων. Εκκλησίες μοναδικής αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας. Σπάνιες συλλογές από χειρόγραφα και κειμήλια. Αυτή είναι η θρησκευτική Λέσβος.
Monastery of Taxiarchis, Mantamados
Η Λέσβος είναι ένας σημαντικός θρησκευτικός προορισμός, με μοναδικές εκκλησίες και πασίγνωστα σε όλη τη χώρα μοναστήρια. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν: Το γυναικείο μοναστήρι του Αγ. Ραφαήλ (Θερμή), το μοναστήρι του Ταξιάρχη (Μανταμάδος), η Παναγία Αγιάσου με τη θαυματουργή εικόνα της Βρεφοκρατούσας (έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, 803 μ.Χ.). Η Μονή Υψηλού στο όρος Όρδυμνος, η Μονή Λειμώνος και η Μονή της Παναγίας Μυρσινιώτισσας στην Καλλονή, στην Άντισσα η Μονή Περιβολής και στην Ερεσό η Μονή Πιθαρίου. Στη Μυτιλήνη, ο επιβλητικός ναός του Αγ. Θεράποντος και η εκκλησία των Αγ. Θεοδώρων. Αλλά και η Καθολική Εκκλησία της Μυτιλήνης, που φιλοξενεί τμήμα των λειψάνων του Αγ. Βαλεντίνου. Στην βόρεια Λέσβο, αξιόλογες εκκλησίες είναι: ο ναός του Αγ. Νικολάου και η Παναγία Γλυκοφιλούσα στην Πέτρα, η Αγ. Θεοκτίστη η «Μηθυμναία», η Αγ. Λεμονή και οι εκκλησίες του Αγ. Παντελεήμονα, της Αγ. Κυριακής και του Ταξιάρχη, χτισμένες σε ερείπια βυζαντινών ναών. Στον Βαφειό αξίζει να επισκεφτείτε την Αγ. Παρασκευή και το εξωκλήσι του Αγ. Ιωάννη με το ομώνυμο πανηγύρι. Άλλα γνωστά τοπικά πανηγύρια γίνονται στο Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου στη Στύψη (χτισμένος το 1805), στο παρεκκλήσι της Αγ. Παρασκευής στον Λαφιώνα, στον Άγ. Παντελεήμονα στην Τσιχράντα και στην Αγ. Φωτεινή στη Συκαμινιά.
Limonos Monastery & Museum, Kalloni
Agios Therapon, Mytilene www.theotheraegean.com
13
WELLNESS ΧΑΛΑΡΩΣΗ & ΕΥΕΞΙΑ Yoga & natural beauty: a combination made in heaven. And it's available in the other aegean.
From the moment we step off the plane in Mytilene and take our first breath of Lesvos air, we feel like we have arrived home to our friendly, beautiful Island, Village, and Community. We keep coming back, year after year, because of this welcoming and the beauty of the whole island, its charm and rich heritage... Patricia & Andrew, USA
The island possesses a certain unique energy that helps meditation and allows one to achieve a level of tranquility, inner harmony and relaxation that is unlike anywhere else. This energy has attracted spiritual people, yoga practitioners, and artists from all over the world and some have made it their home — or at least their summer home — enriching the island’s cultural scene. The area around Molyvos (home to Angela Farmer’s and Victor van Kooten’s Yoga Hall in Eftalou) and Eressos are stand-outs in this respect. The same energy infuses the many hot mineral springs on the island. There are mineral hot baths in Polichnitos, Lisvori, Thermi, Gulf of Gera and near Molyvos in Eftalou, with water temperatures ranging between 40—90°C. You can also visit Hamam Mesagros for a rejuvenating experience... So walk, cycle, swim, scuba dive, ride horses, sail, indulge in the island’s culinary extravagance; and then take time to really escape, de-stress, meditate, and relax your body and mind. Polichnitos hot springs
Η μοναδική ενέργεια που αποπνέει το ηφαιστειογενές τοπίο απλώνεται σε ολόκληρο το νησί και σας βοηθάει να φτάσετε σε ένα επίπεδο γαλήνης, ηρεμίας και εσωτερικής αρμονίας που κανένας άλλος τόπος δεν προσφέρει. Η ενέργεια αυτή αποτελεί πόλο έλξης για πνευματικούς ανθρώπους, λάτρεις της γιόγκα, συγγραφείς, ποιητές, καλλιτέχνες αλλά και πολλούς που αναζητούν απλώς να απαλλαχθούν από «καθημερινές ασθένειες», όπως το άγχος και το στρες. Κέντρα γιόγκα και διαλογισμού θα συναντήσετε σε πολλές περιοχές του νησιού, καμιά όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με την περιοχή γύρω από τον Μόλυβο και την Ερεσό.
Hot Springs of Eftalou Ιαματικές Πηγές Εφταλούς Facilities: One main spring basin and four private baths Εγκαταστάσεις: Μία κύρια θερμή πηγή και τέσσερα ιδιωτικά μπάνια Τ. +30 22530 71245
Η ηφαιστειογενής προέλευση του νησιού γέννησε πλήθος ιαματικών πηγών που προσφέρουν άλλη μια ευκαιρία για απόλυτη χαλάρωση. Θερμές πηγές θα βρείτε στον Πολιχνίτο, στο Λισβόρι, στον Κόλπο Γέρας και κοντά στον Μόλυβο, στην Εφταλού, με ιαματικά νερά με θερμοκρασίες 40—90°C και διαφορετική σύσταση. Είτε υποφέρετε από ρευματισμούς, αρθρίτιδες ή νευραλγίες είτε θέλετε απλώς να χαλαρώσετε από την ένταση και το στρες, ένα μπάνιο στα ζεστά νερά μιας ιαματικής πηγής θα σας αποζημιώσει.
Ή επισκεφθείτε το Χαμάμ στο Μεσαγρό για μια αναζωογονητική εμπειρία! Περπατήστε, λοιπόν, κάντε βόλτες με το ποδήλατο, κολυμπήστε, κάντε καταδύσεις, ιππασία και ιστιοπλοΐα, απολαύστε ένα λουκούλλειο γεύμα με άφθονα παραδοσιακά τοπικά εδέσματα, γλεντήστε και χορέψτε… κι ύστερα βρείτε λίγο χρόνο για να ξεφύγετε, να χαλαρώσετε, να διαλογιστείτε και να γαληνέψετε την ψυχή και το σώμα σας.
www.theotheraegean.com
15
THE ULTIMATE WEDDING DESTINATION Getting married barefoot on a beach overlooking the Aegean Sea, under a medieval castle, on a wooden boat, or in a chapel built on a rock by the sea… Experiencing wedding customs like live Greek music escort down the aisle, writing your single female’s names under the bride’s left shoe to predict their wedding date, breaking plates, dancing on tables… You can have all that and more, if you choose Lesvos for your wedding destination.
ΕΝΑΣ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΓΑΜΗΛΙΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ Σε μία παραλία με φόντο το Αιγαίο και την άγρια ομορφιά της Λεσβιακής φύσης. Κάτω από ένα Βυζαντινό κάστρο. Μέσα σε ένα ξύλινο παραδοσιακό σκάφος. Σε ένα μικρό εκκλησάκι χτισμένο σε έναν βράχο και δίπλα από ένα παραδοσιακό λιμανάκι… Η Λέσβος είναι κάτι παραπάνω από ένας απλός γαμήλιος προορισμός και είναι για εσάς που ζητάτε κάτι διαφορετικό και ιδιαίτερο για το πιο όμορφο ξεκίνημα της ζωής σας.
Romantic, majestic, different from the rest, Lesvos has been described as the hidden gem of the Aegean, so your wedding day will be our best kept secret...
Being the third largest Greek island, the land of Sappho and Elytis, the only Greek island with a petrified forest that is under the protection of UNESCO, Lesvos offers breathtaking landscapes for your ceremony, an outstanding range of venues to hold your reception, unique traditional wedding entertainment with wedding customs dating many years back and wedding services to make your special day, a dream come true. Superb hotels and luxurious villas, wineries, clubs and beach bars, formal or casual, traditional, rustic or urban, large or small, a wedding planner can help you organize everything.
Με υπηρεσίες που θα ικανοποιήσουν και τα πιο απαιτητικά γούστα, ξενοδοχειακές μονάδες, πολυτελείς βίλλες, κτήματα, παραδοσιακά αρχοντικά και παραδοσιακές ταβέρνες, για να πραγματοποιήσετε την δεξίωση που έχετε ονειρευτεί, με γαμήλια ήθη και έθιμα που παραμένουν ζωντανά και προσδίδουν μια άλλη διάσταση στην τελετή και με επιχειρήσεις που ειδικεύονται στην οργάνωση γάμων και εκδηλώσεων, η Λέσβος θα σας εντυπωσιάσει. Μυστηριώδης, εντυπωσιακή, ρομαντική και σίγουρα όχι σαν τους γαμήλιους προορισμούς που μένουν χαραγμένοι μόνο σε φωτογραφίες… η Λέσβος θα μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη τη δική σας και φυσικά των καλεσμένων σας...
LESBIAN HAVEN ΛΕΣΒΙΑΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ
The reputation of Lesvos is inextricably linked with Sappho, the greatest lyric poet of all time, who was born in Eressos and lived in Mytilene during the 6th century B.C. Skala Eressos, with its stunning, sandy beach and its relaxed atmosphere, has succeeded over the course of time to embrace women from all over the world, who return, time and time again, every summer to the place where they feel safe, free and accepted. The largest turnout of women occurs in September, during which the International Women's Festival takes place, starting the first weekend of the month. For two weeks, women can participate in artistic and cultural events and seminars, during which they can express their creative side, or simply enjoy the sea, sports and the "sweet life" in Skala. In the evenings, the bars, hosting a range of well-known DJ's, continue with the “baton” of fun. As part of the festivities, excursions to various parts of the island are organized, thus providing everyone the opportunity to get to know the undiscovered beauties of the island.
Η φήμη της Λέσβου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Σαπφώ, τη μεγαλύτερη λυρική ποιήτρια όλων των εποχών, που γεννήθηκε στην Ερεσό και έζησε στη Μυτιλήνη τον 6ο π.Χ. αιώνα. Η Σκάλα Ερεσού, με την εκπληκτική αμμουδιά και τη χαλαρή ατμόσφαιρα, κατάφερε με τον καιρό να αγκαλιάσει τις γυναίκες απ’ όλο τον κόσμο, οι οποίες επιστρέφουν κάθε καλοκαίρι στον τόπο όπου αισθάνονται ελεύθερες. Η μεγαλύτερη προσέλευση γυναικών γίνεται τον Σεπτέμβρη, κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Γυναικών, που ξεκινάει το πρώτο Σαββατοκύριακο του μήνα. Για δύο εβδομάδες, οι γυναίκες μπορούν να συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές, πολιτιστικές εκδηλώσεις και σεμινάρια, όπου εκφράζεται η δημιουργική τους πλευρά ή απλά να απολαμβάνουν τη θάλασσα, τα σπορ και τη «γλυκιά ζωή» στη Σκάλα. Τα βράδια, τα μπαρ, με μια σειρά από γνωστές DJs, αναλαμβάνουν τη σκυτάλη της διασκέδασης. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ διοργανώνονται εκδρομές στο νησί, για να γνωρίσουν οι γυναίκες την ανεξερεύνητη ομορφιά της Λέσβου.
www.theotheraegean.com
17
THE "OTHER" SHOPPING EXPERIENCE ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ
Η Λέσβος συνδυάζει το μοντέρνο με την παράδοση και τη λαϊκή τέχνη, όσο κανένα άλλο μέρος. Είναι το νησί όπου ακόμα μπορείς να βρεις τον κεραμίστα που θα χαρεί να σου δείξει τον τρόπο παρασκευής παραδοσιακών κεραμικών στο μικρό του εργαστήριο. Περπατώντας στα σοκάκια ενός χωριού, πολύ εύκολα μπορείς να συναντήσεις έναν καλλιτέχνη να αγιογραφεί, ή έναν ναΐφ ζωγράφο να αποτυπώνει σε καμβά το μάζωμα των ελιών, έναν σχεδιαστή κοσμημάτων, ή έναν παραδοσιακό καλαθοποιό. Και φυσικά στις αυθεντικές αγορές των χωριών και της πόλης θα βρεις χειροποίητα χαλιά, παραδοσιακά κεντήματα, σουβενίρ από ξύλο ελιάς, καθώς και πολλά άλλα τοπικά έργα τέχνης. Η Λέσβος είναι ανεξερεύνητη. Όσο πιο πολύ ψάχνεις, τόσο πιο μεγάλους θησαυρούς θα ανακαλύπτεις. Lesvos is authentic. It is the real “old Greece” with a touch of modern. You will still find the traditional ceramic maker who will be more than happy to show you his craft. If you stroll down the pebbled streets of a village, you will most definitely find an artist painting a religious figure or a naïve painting, a jewelry maker, someone weaving a basket; woodcrafts, handmade embroidery and traditional souvenirs.
Lesvos is all that and more. It is a rich island with original local products for you to enjoy or take home with you, as gifts for your friends or as a treat to yourself!
w w w.theotheraegean.com
19
THE ISLAND OF WETLANDS ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Flamingοs (Phoenicopterus roseus) Δεξιά: Παιδιά ανακαλύπτουν και μελετούν τα μικρά ζώα που κρύβονται στο νερό. Right: Children discover and study tiny animals hiding in the water.
Αλυκή Καλλονής, εκβολή Τσικνιά και Κόλπος Καλλονής | Kalloni Gulf
Lesvos has the greater number of wetlands among all the islands of the Aegean Sea (except Crete!). Almost double the number of wetlands than Evia, that comes in second place and is much larger than Lesvos. Those wetlands, 85 in total, are of various different types (torrent mouths, marshes, lagoons, e.t.c.). Most of them (63) are natural and located mainly around the coast of the Kalloni Gulf, but also the Gera Gulf. The three largest in size are the Kalloni Salt Pans (3rd largest salt pan in Greece), Messa wetland and Dipi-Larssos marsh. Wetlands are amongst the richest natural systems in the world, supporting natural functions that are beneficial for humanity in countless ways. The wetlands of the Aegean Sea islands are even more priceless, for they are small, scattered, often seasonal, and severely threatened by human activities (dumping, loss of surface e.t.c.) and also by climate change. For me, and above all, they are sites of beauty and life.
More information on Aegean Island wetlands can be found at the website of WWF Hellas "Ygrotopio": www.oikoskopio.gr/ ygrotopio
The existence of a great number of species of plants and animals is literally supported by wetlands. Suggestively, more than 50 species of Dragonflies, 5 species of amphibians, 2 of terrapins and 2 of water dwelling snakes have been recorded on the island. Undoubtably, the protagonists of wetlands are birds, since more than 90 bird species of waterfowl and waders have been recorded there, 20 of which are breeders.
Molyvos Reservoir
The wetlands of Lesvos greatly contribute to the fact that the island is such a loved destination for birdwatching in Europe. For this, it is very important that are carefully cared for in order to be adequately preserved and protected. Eleni Galinou, Environmentalist PhD www.lesvosbirdwatching.gr
Μικροπουλάδα | Little crake (Porzana parva)
Η Λέσβος έχει τον μεγαλύτερο αριθμό υγρότοπων από κάθε άλλο νησί του Αιγαίου (πλην της Κρήτης)! Σχεδόν διπλάσιο από το δεύτερο σε θέση νησί, που είναι η μεγαλύτερη σε έκταση Εύβοια. Οι υγρότοποι αυτοί, διαφορετικών τύπων (χείμαρροι και εκβολές τους, έλη, λιμνοθάλασσες κ.ά.) είναι 85. Οι 63 από αυτούς είναι φυσικοί και εντοπίζονται, κυρίως, στα παράλια του Κόλπου Καλλονής αλλά και του Κόλπου Γέρας. Η Αλυκή Καλλονής (η 3η μεγαλύτερη αλυκή της χώρας), ο υγρότοπος των Μέσσων, και το έλος Ντίπι-Λάρσος είναι οι τρεις μεγαλύτεροι σε έκταση. Οι υγρότοποι είναι από τα πιο πλούσια συστήματα στη Γη και σε αυτούς επιτελούνται ανυπολόγιστα ευεργετικές για τον άνθρωπο φυσικές διεργασίες. Οι υγρότοποι των νησιών του Αιγαίου, όμως, είναι ακόμη πιο πολύτιμοι καθώς είναι μικροί, διάσπαρτοι και πιεστικά απειλούμενοι από τις δράσεις του ανθρώπου (μπαζώματα, καταπατήσεις, κ.ά.) αλλά και την κλιματική αλλαγή. Για μένα, πάνω από όλα, είναι οι πιο όμορφες και γεμάτες ζωή περιοχές του νησιού. Η εμφάνιση πολλών ειδών ζώων και φυτών στη Λέσβο, κυριολεκτικά εξαρτάται από τους υγρότοπους. Ενδεικτικά έχουν καταγραφεί περίπου 50 διαφορετικά είδη από λιβελούλες, 5 είδη αμφιβίων, 2 είδη νεροχελώνας και 2 νερόφιδου. Οι πρωταγωνιστές θα έλεγα είναι τα πάνω από 90 είδη υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών που έχουν παρατηρηθεί, περίπου 20 από τα οποία αναπαράγονται εδώ.
320 διαφορετικά είδη πουλιών — πολλά από αυτά σπάνια — σε μια ποικιλία από φυσικά τοπία, εδώ στο the other aegean
Μαυροπελαργοί | Black Storks (Ciconia nigra)
Οι υγρότοποι της Λέσβου, συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στο ότι το νησί αποτελεί τόσο αγαπητό προορισμό για την παρατήρηση φύσης πανευρωπαϊκά. Είναι πολύ σημαντικό να λάβουν μεγάλη προσοχή και φροντίδα για την προστασία και διατήρησή τους. Ελένη Γαληνού, Περιβαλλοντολόγος PhD www.lesvosbirdwatching.gr
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε από το πρόγραμμα του WWF Ελλάς «Υγροτόπιο»: www.oikoskopio.gr/ygrotopio
www.theotheraegean.com
21
WALK OR BIKE? ΠΕΡΠΑΤΗΜΑ Ή ΠΟΔΗΛΑΤΟ; Πρέπει να την περπατήσεις ή να την γυρίσεις με το ποδήλατο. Μόνο τότε θα γνωρίσεις πραγματικά τη Λέσβο.
Vathylimno waterfall, Pterounda
Lesvos is home to a multitude of rare species of birds and plants and also part of the Natura 2000 EU-wide network of nature protection areas. On Lesvos you’ll find wetlands, pine forests, olive groves, natural springs and waterfalls, medieval castles, roman aqueducts and thousand year old monasteries, picturesque walking paths and cobbled trails laid by monks hundreds of years ago, archaeological monuments and a petrified forest unique to the world. One way to really discover Lesvos is to walk or cycle along its paths. There are many well-marked and groomed walking and cycling trails all around Lesvos and each path promises a unique experience. You can find related information on Northern Lesvos on our leaflet. The Navyscouts of Molyvos refunctioned in 2007. As an active part of the local society, they organize cultural events, activities of social contribution and environmental activities such as tree planting, restoration of walking paths, cleaning beaches and other public spaces. Tel.: +30 6946 671450
View of Petra from Ligona Valley
Η Λέσβος είναι προικισμένη με μοναδική φύση, που περιλαμβάνει σπάνια είδη πουλιών και φυτά που δεν ευδοκιμούν πουθενά αλλού στην Ευρώπη. Με φαράγγια, υδροβιότοπους, πευκοδάση και ελαιώνες, πηγές και καταρράκτες, κάστρα και γραφικά μονοπάτια, αρχαιολογικά μνημεία και μνημεία της φύσης. Με προστατευόμενες περιοχές ενταγμένες στο δίκτυο NATURA 2000 και άλλες που παρόμοιές τους δεν υπάρχουν σε όλον τον κόσμο. Ακολουθήστε τις περιπατητικές και ποδηλατικές διαδρομές για να γνωρίσετε τη Λέσβο και να ζήσετε τις μοναδικές στιγμές που σας προσφέρει απλόχερα. Πληροφορίες για τις διαδρομές στο βόρειο τμήμα του νησιού θα βρείτε στο αντίστοιχο φυλλάδιό μας.
Το 5ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας επανασυστάθηκε το 2007 και ασχολείται ενεργά με δράσεις κοινωνικής προσφοράς και πολιτισμού και δράσεις για το περιβάλλον, όπως δενδροφυτεύσεις, καθαρισμό παραλιών, μονοπατιών και άλλων δημόσιων χώρων. Τηλ.: 6946 671450
The walking & cycling leaflet for Northern Lesvos is available for free at the Molyvos Tourism Association’s office and also from all the network members. Μπορείτε να προμηθευτείτε δωρεάν το φυλλάδιο για τις περιπατητικές & ποδηλατικές διαδρομές της βόρειας Λέσβου από το γραφείο του Φορέα και από όλα τα μέλη.
Kremasti bridge, Ag. Paraskevi
Rock climbing in Plomari
Old water fountain
walking towards Petra www.theotheraegean.com
23
ROCKS, PEBBLES, or SAND? ΘΑΛΑΣΣΑ για κάθε γούστο... Lesvos’s spectacular indented coastline is approximately 370 km long. So it should come as no surprise that there are quite a few beaches here. Some small and secluded, some long, wide and … secluded. Well, to tell you the truth, there are some beaches on the island that can get a bit crowded, mostly organized but only for 3—4 weeks in late July and early August. However, even at its busiest, 370 km means there’s always a spot available that will suit your mood: rocks, pebbles, or sand; narrow or wide; a tiny cove or a long stretch (Vatera, the longest beach on the island is actually 8 km long!). So many choices: organized with tavernas and beach bars, umbrellas and lounge chairs, exciting activities and sports, or primal, completely untouched beaches, tranquil and relaxing with not a soul in sight. Regardless, two things are certain. The sun and the crystal clear, cool and inviting waters of the Aegean. A few of the beaches you shouldn’t miss are: Haramida, Kanoni Thermi, Evriaki, Tarti, Agios Issidoros, Melinda, Panagia Krifti, Vatera, Nifida, Avlaki and Petra, Anaxos, Molyvos and Eftalou, Kagia, Panagia Faneromeni, Gavathas, Chroussos, Kambos, Lapsarna, Skala Eressos, Skala Kalloni, Apothika.
Psiriara, Molyvos
Skala Eressos
Βρείτε το δικό σας μαγικό σημείο κάτω απ’ το γαλάζιο τ’ ουρανού, το μπλε της θάλασσας, το γκρι των μυστικών όρμων...
Two things are certain; the sun and the crystal clear, cool and inviting waters of the Aegean.
Plomari
You'll definitely feel the Aegean Sea running through your body and soul.
Sykaminia
Skala Kalloni
Η εντυπωσιακή ακτογραμμή της Λέσβου εκτείνεται σε μήκος περίπου 370 χλμ. προσφέροντας, όπως είναι φυσικό, στον επισκέπτη αμέτρητες παραλίες για κάθε γούστο: βραχώδεις, βοτσαλωτές ή αμμώδεις, μικρές ή μεγάλες, μικρούς κολπίσκους ή απέραντες παραλίες, οργανωμένες και πολυσύχναστες με καφέ-μπαρ και ταβέρνες, ομπρέλες και ξαπλώστρες, ιδανικές για συναρπαστικά θαλάσσια σπορ και δραστηριότητες, αλλά και απόμακρες, ανέγγιχτες, απομονωμένες και ήσυχες, που προσφέρονται για απόλυτη χαλάρωση και ηρεμία. Ό,τι κι αν επιλέξει κανείς, δύο πράγματα είναι αδιαπραγμάτευτα: ο ήλιος και τα κρυστάλλινα, πεντακάθαρα και απολαυστικά νερά του Αιγαίου.
Petra
Haramida, Gera Gulf
Αξίζει να κολυμπήσετε στη Χαραμίδα, το Κανόνι Θερμής, την Ευρειακή, το Τάρτι, τον Άγιο Ισίδωρο, την Μελίντα, την Παναγιά Κρυφτή, τα Βατερά, τη Νυφίδα, το Αυλάκι και την Πέτρα, την Άναξο, τον Μόλυβο και την Εφταλού, την Κάγια, τον Χρούσο, τη Φανερωμένη, τον Γαββαθά, τον Κάμπο, τα Λάψαρνα, τη Σκάλα Ερεσού, τη Σκάλα Καλλονής, την Αποθήκα και θα νιώσετε το Αιγαίο να διαπερνά το κορμί σας.
Vatera
Eftalou
Anaxos www.theotheraegean.com
25
ΣΤΟΝ ΒΥΘΟ Ή ΣΤΟΝ ΑΦΡΟ UNDER THE SEA or OVER THE WAVES Sailing or cruising the Aegean Sea could very well be a dream of yours. So, let’s make it happen here in Lesvos. With fair winds to sail any time of the year, a coastline that offers countless picturesque coves, traditional fishing harbours and safe anchorages, Lesvos is the ideal place to make this dream come true. Also, scuba diving for the more adventurous, could be a unique experience, since it combines stunning underwater scenery and rich marine life. When sailing and scuba diving, nature itself helps you explore unspoilt hidden paradises, come close to sea creatures like dolphins, seals, sea turtles, sea birds... and most of all, to explore within yourselves. You can do both here, in the other aegean plus you can do many other sea-related activities, like canoeing, water sports, windsurfing, waterskiing, paragliding, kite surfing, kayaking, fishing and snorkeling, to name a few. You can take a boat trip to other villages, you can play with the waves and even do some horse riding on the beach. Or just make a sand castle and order an ouzo cocktail!
Κρουαζιέρα στο Αιγαίο, ή ιστιοπλοΐα με φίλους ή κατάδυση στα καταγάλανα και μυστηριώδη νερά του Βορείου Αιγαίου. Αν το θέλετε, θα γίνει. Για να μυρίσετε λησμονημένες ευωδιές λουλουδιών και βοτάνων, να ακούσετε ήχους και εικόνες της παιδικής σας ηλικίας και να νιώσετε τον συναρπαστικό σφυγμό της φύσης της Λέσβου, εξερευνώντας την από τη θάλασσα. Με ήπιους ανέμους καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και με μια ακτογραμμή με αμέτρητους γραφικούς όρμους και ασφαλή αγκυροβόλια, κάνοντας ιστιοπλοΐα ταξιδέψτε με τη φύση, μέσα στη φύση. Ανακαλύψτε κρυμμένους παραδείσους, πλεύστε δίπλα σε δελφίνια, φώκιες, θαλάσσιες χελώνες και θαλασσοπούλια και πάνω απ’ όλα εξερευνήστε τον εαυτό σας. Κι αν είστε λίγο πιο περιπετειώδεις, στη Λέσβο μπορείτε να κάνετε καταδύσεις και να ανακαλύψετε τον πλούτο που υπάρχει κάτω από τα νερά του Αιγαίου. Επίσης μπορείτε να κάνετε θαλάσσια σπορ, αλεξίπτωτο, κανό, καγιάκ, wind surfing, kite surfing, θαλάσσιο σκι, να ψαρέψετε. Πάρτε το καραβάκι και επισκεφτείτε χωριά και παραλίες, κρυφές εκκλησίες και απομακρυσμένα ταβερνάκια. Κάντε ιππασία στην άμμο, ή απλά …ένα κάστρο. Βρείτε ένα καλό σημείο με λίγο κόσμο κι απολαύστε ένα κοκτέιλ με ούζο, καθώς βλέπετε ένα από τα πιο ιδιαίτερα ηλιοβασιλέματα του Αιγαίου.
Κ ΑΤΑ ΔΥ ΣΕΙΣ | SCU BA D IVIN G
WATER SPO RTS
ΒΑΡΚ Α ΔΕ Σ | BOAT CR U ISES
ΙΣ ΤΙΟΠΛΟΪΑ | SAILIN G www.theotheraegean.com
27
A COLOURFUL MOSAIC OF FLAVOURS
A colourful mosaic of flavours that puts at its epicenter the “meze”, the ouzo, but above all good company. Lesvos, thanks to its geographical location, is a crossroad of gastronomic cultures that have left their traces in the tastes, smells and recipes of the island. Where the West meets harmoniously with the East, priority is placed on the quality of the materials of the primary sector which are in season and the passion of the cottages industry that highlight the standards of the Mediterranean diet.
“Kalognomes”, quinces, steaming s’lines8 and thrapsala9. Don’t forget to ask about all the kinds of seafood which are “sunbathing” in the fish taverns. Absolute “musts” as accompaniments to balancing out the saltiness are fava (split peas), broad beans, white beans10, chickpeas from Lisvori and boiled greens with plenty of fresh lemon juice. In the mountains, the “meze” takes another form and the palate yearns for charcoal. At such destinations, lamb chops or tender goat, “lepidi”11, the ewe,
Taking a stroll amongst the eleven million olive trees, we take a stop at the "Skalas1" of the island for fish in all its variants, fried, grilled, marinated, baked, salted and sun-dried. Depending on the time of year ask to try salted Papalina2, Lakerda3 , Smarida4 , Hapsi5 , Ktavelia6 and Trigona7. Accompany your ouzo with scallops, The Molyvos Wine & Dine Association's activities include educating its members, organizing events that promote local gastronomy, culture and the local natural environment, enhancing thus the improvement of the tourist product and the local people’s quality of life. www.molyvoswinendine.com
the boiled nanny goat with the special cheese “ladotyri” taking a special seat at the table, alongside the various homemade pies made from an assortment of greens and of course the salad to accompany your "diet". In the western volcanic side of Lesvos, since antiquity, wine has been the accompaniment of a great variety of local recipes. Here you definitely must ask for wines from local producers. The main stars in all the local menu compositions are played by the “giouzlemedes”12, the “sfougato”13 , the “sougania”14 , the kolokythokorfades15 and all kinds of “keftedes” (patties). After your pilgrimage to Taxiarchis in Mantamados or to Panagia Agiasos, visit the traditional coffee shops (kafeneio) and accompany your coffee or “kainar”16 with “gemata”17, “Blatzeda”18, “loukoumades” bathing in “Vrasma”19 (fig molasses) or a huge variety of spoon sweets. At religious festivals, you must try “kiskek”20. Bon appetit “Morelia”21!
MOLYVOS WINE & DINE ASSOCIATION
Το Σωματείο Εστιατόρων & Συναφών Επαγγελματιών Μολύβου «Η Μήθυμνα» ασχολείται ενεργά με την επιμόρφωση των μελών του, τη διοργάνωση εκδηλώσεων που προβάλλουν τη γαστρονομία, τον πολιτισμό και το περιβάλλον, ενώ αποσκοπεί στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και στην καλύτερη ποιότητα ζωής των κατοίκων.
GLOSSARY OF FLAVOURS 1) Skalas: The seaside homes of the villages of the island. 2) Papalina: The sardine of Kalloni, a trademark of the bay, but also of the whole island. A Spongefish, smaller in size than the classic sardine of the sea, but much more delicious. Served fresh, grilled, fried and in many other variations. 3) Lakerda: It is fished in November and December. Served salted, which you will find all year round or grilled. 4) Smarida / Marida: The well-known fish, which is not only served grilled or fried on the island, but also salted. The season that it is most delicious is the spring and the summer. 5) Hapsi: Enjoy it either salted, marinated or fried. You will find the Hapsi (anchovy) in its salted form any time of year, and in summer months you can find it marinated or fried. 6) Ktavelia: Species of small galeous. It is usually served fried accompanied by a special garlic dip (skordalia) and you will find it all year round. 7) Trigona: A type of ray fish. Its taste resembles a very good quality galeous. Served fried with garlic dip (skordalia) or “plaki”, baked in the oven with vegetables. 8) S’lines: Shellfish (tubes) are fished from sandy seabeds. Fishing for S’lines has been banned from time to time but around February you are allowed to fish for S’lines for a short while and if you are lucky you will find them served at a taverna steamed. 9) “Thrapsala”: Wild squid, served fried. 10) Beans: White beans prepared boiled. 11) “Lepidi”: Little Pork steaks, very delicately cut, light and juicy, the ideal mezes to accompany red wine! 12) “Giouzlemedes”: Local fried cheese pies made with feta, eggs and fresh mint. They perfectly accompany meat and seafood. 13) “Sfougato”: A traditional pie of the island made with zucchini, eggs and cheese. 14) “Sougania”: “Dolmades” rolled in onion scales. You will find them in many taverns all over the island. 15) ”Kolokythokorfades”/ “Kolokytholoulouda”: The flowers of the zucchini. Usually fried as little patties filled with cheese or cooked in a put, stuffed with rice and herbs. 16) “Kainar”': A hot beverage with an exotic fragrance of cinnamon, pimento, ginger, mountain tea, sage, cloves and peels of orange. Served in cafes of Agiasos. 17) “Gemata”: The traditional “amygdalota” (almond marzipans) of Lesvos, the sweets of marriages because they are sent "peskesi" (as a gift) from the bride to the mother-in-law. You will find them in some traditional cafes and women's cooperatives all over the island. 18) “Blatzeda”: A syrupy dessert served at weddings, its dough made with olive oil and then sprinkled with walnuts and cinnamon. 19) “Vrasma”: The syrup gathered from the scalding of dried figs along with various herbs. It is used instead of classic syrup and sprinkled over “Loukoumades”-donuts. 20) “Kiskek”: Festive food made out of grounded chick peas, wheat and meat (usually nanny goat or ewe). You will find it at ... festivals of course! 21) “Morelia”: A beloved expression used by the locals of the island and a trademark of the local dialect. It is addressed towards both males and females of all ages-good to know to avoid any misunderstandings!
ΕΝΑ ΠΟΛΥΧΡΩΜΟ ΜΩΣΑΪΚΟ ΓΕΥΣΕΩΝ Ένα πολύχρωμο μωσαϊκό γεύσεων που βάζει στο επίκεντρο το μεζέ, το ουζάκι, μα πάνω απ’ όλα την παρέα. Η Λέσβος χάρη στη γεωγραφική της θέση αποτελεί διαχρονικά ένα σταυροδρόμι γαστρονομικών πολιτισμών που έχουν αφήσει τα ίχνη τους στις γεύσεις, τις μυρωδιές και τις συνταγές του τόπου. Εκεί που η Δύση ανταμώνει αρμονικά με την Ανατολή πρώτο λόγο έχουν τα ποιοτικά υλικά του πρωτογενή τομέα στην εποχή τους και το πάθος των οικοτεχνιών που αναδεικνύουν τα πρότυπα της υγιεινής Μεσογειακής διατροφής. Βαδίζοντας ανάμεσα στα έντεκα εκατομμύρια ελαιόδεντρα σταματάμε στις «Σκάλες»1 του νησιού για ψάρι σε όλες του τις παραλλαγές, τηγανιτό, ψητό, μαρινάτο, πλακί, παστό και λιαστό. Ανάλογα με την εποχή ζητήστε παστή παπαλίνα2, λακέρδα3 , σμαρίδα4 , χαψί5 , κταβέλια6, τρυγόνα7, συνοδέψτε με το ούζο σας χτένια, καλόγνωμες, κυδώνια, αχνιστούς σ’λήνες8, θράψαλα9 και λαχταριστές αχινοσαλάτες. Μην ξεχάσετε να ρωτήσετε για τα παντός είδους θαλασσινά που λιάζονται στις ψαροταβέρνες. Απαραίτητα συνοδευτικά για την εξισορρόπηση της αλμύρας η φάβα, τα κουκιά, οι φασούλες10, τα ρεβίθια Λισβορίου και τα βραστά χόρτα με μπόλικο λεμόνι. www.theotheraegean.com
29
ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΓΕΥΣΕΩΝ 1) Σκάλες: Τα παραθαλάσσια σημεία των χωριών του νησιού. 2) Παπαλίνα: Η σαρδέλα της Καλλονής, σήμα κατατεθέν του κόλπου, αλλά και ολόκληρου του νησιού. Αφρόψαρο, μικρότερη σε μέγεθος από την κλασσική σαρδέλα του πελάγους, αλλά πολύ πιο νόστιμη. Σερβίρεται παστή, ψητή, τηγανιτή και σε πολλές άλλες παραλλαγές. 3) Λακέρδα: Ψαρεύεται Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Σερβίρεται παστή που θα τη βρείτε όλο το χρόνο και ψητή. 4) Σμαρίδα / Μαρίδα: Το γνωστό ψαράκι που όμως στο νησί, εκτός από ψητή και τηγανιτή, σερβίρεται και παστή, η εποχή που είναι νοστιμότερη είναι η άνοιξη και το καλοκαίρι.
Στα ορεινά ο μεζές παίρνει άλλη μορφή και ο ουρανίσκος ζητάει κάρβουνο. Εκεί έρχεται στο προσκήνιο το παϊδάκι από αρνάκι ή κατσικάκι γάλακτος, το λεπίδι11, η προβατίνα, η βραστή γίδα, με το λαδοτύρι να αποκτάει ηγετικό ρόλο στο τραπέζι παρέα με τις διάφορες σπιτικές χορτόπιτες και φυσικά τη σαλάτα να συνοδεύει για «δίαιτα». Στη δυτική ηφαιστειογενή Λέσβο, από την αρχαιότητα, το κρασί συνοδεύει άριστα μια μεγάλη ποικιλία από τοπικές συνταγές. Εκεί ρωτήστε για κρασιά ντόπιων παραγωγών. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες τις τοπικές συνθέσεις μενού παίζουν οι γκιουζ-
λεμέδες12, το σφουγγάτο13 , τα σουγάνια14 , οι κολοκυθοκορφάδες15 και παντός είδους κεφτεδάκια.
5) Χαψί: Ο παστός, μαρινάτος και τηγανιτός γαύρος. Παστό θα τον βρείτε όλο το χρόνο, στη μαρινάτη και τηγανιτή έκδοση τους καλοκαιρινούς μήνες. 6) Κταβέλια: Είδος μικρού γαλέου. Συνήθως σερβίρεται τηγανητός με σκορδαλιά, θα τον βρείτε όλο το χρόνο.
Μετά το προσκύνημα στον Ταξιάρχη Μανταμάδου και στην Παναγία Αγιάσου, όσοι πιστοί προσέλθετε στους παραδοσιακούς καφενέδες και συνοδέψτε το καφεδάκι σας ή το καϊνάρ 16 με γεμάτα 17, μπλατζέντα 18 , λουκουμάδες λουσμένους με βράσμα 19 και με μία τεράστια ποικιλία γλυκών του κουταλιού. Στα δε θρησκευτικά πανηγύρια επιβάλλεται να δοκιμάσετε κισκέκ 20.
7) Τρυγόνα: Είδος σαλαχιού. Η γεύση του μοιάζει με πολύ καλής ποιότητας γαλέο. Σερβίρεται τηγανιτή με σκορδαλιά αλλά και πλακί.
Καλή όρεξη μωρέλια 21!
12) Γκιουζλεμέδες: Τοπικά τηγανιτά τυροπιτάκια που φτιάχνονται με φέτα, αυγά και δυόσμο. Συνοδεύουν τέλεια τα κρεατικά αλλά και τα θαλασσινά.
8) Σ’λήνες: Οστρακοειδές (σωλήνες), ψαρεύονται σε αμμώδεις βυθούς. Η αλιεία τους έχει απαγορευτεί κάποιες περιόδους γύρω στο Φεβρουάριο επιτρέπεται για λίγο και αν είστε τυχεροί θα τους βρείτε αχνιστούς. 9) Θράψαλα: Άγρια καλαμάρια του πελάγους, σερβίρονται τηγανιτά. 10) Φασούλες: Άσπρα φασόλια βραστά. 11) Λεπίδι: Μπριζολάκια χοιρινά, πολύ λεπτά κομμένα, αφράτα και ζουμερά, ιδανικός μεζές για να συνοδεύσει κόκκινο κρασάκι!
13) Σφουγγάτο: Παραδοσιακή πίτα του νησιού με από κολοκύθια, αυγά και τυρί. 14) Σουγάνια: Ντολμάδες τυλιγμένοι με κρεμμύδι. Θα τους βρείτε σε πολλά ταβερνάκια σε όλα τα πλάτη και τα μήκη του νησιού. 15) Κολοκυθοκορφάδες / Κολοκυθολούλουδα: Οι ανθοί των κολοκυθιών. Συνήθως μαγειρεύονται τηγανιτοί γεμισμένοι με τυρί ή στην κατσαρόλα γεμισμένοι με ρύζι και μυρωδικά. 16) Καϊνάρ’: Ενα ζεστό ρόφημα με εξωτική, ευωδιά από κανέλα, μπαχάρι, τζίντζερ, τσάι του βουνού, φασκόμηλο, γαρύφαλλο και φλούδες πορτοκαλιού. Σερβίρεται σε καφενεία της Αγιάσου. 17) Γεμάτα: Τα παραδοσιακά αμυγδαλωτά της Λέσβου, τα γλυκά των «παντρολογημάτων» γιατί στέλνονται «πεσκέσι» από τη νύφη στην πεθερά. Θα τα βρείτε σε κάποια παραδοσιακά καφενεία και στους συνεταιρισμούς γυναικών σε όλο το νησί. 18) Μπλατζέντα: Σιροπιαστό γλυκό που προσφέρεται σε γάμους από ζύμη πλασμένη με ελαιόλαδο, πασπαλισμένη με καρύδια και κανέλα. 19) Βράσμα: Το σιρόπι που μένει από το ζεμάτισμα ξερών σύκων μαζί με διάφορα μυρωδικά. Χρησιμοποιείται αντί για κλασσικό σιρόπι στους λουκουμάδες. 20) Κισκέκ’: Πανηγυριώτικο φαγητό από αλεσμένο ρεβίθι, σιτάρι και κρέας (συνήθως γίδας ή προβατίνας). Θα το βρείτε στα …πανηγύρια! 21) Μωρέλια / Μωρέλ’: Αγαπημένη έκφραση των κατοίκων του νησιού και σήμα κατατεθέν της τοπικής διαλέκτου. Χρησιμοποιείται προς ανθρώπους και των δύο φύλων και όλων των ηλικιών. Καλό είναι να το γνωρίζετε προς αποφυγή παρεξηγήσεων!
ive r d d k an n i r d Don’t nk... i r d l to e v a r T
w w w.theotheraegean.com
31
LOCAL TREATS FROM LESVOS ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΛΕΣΒΟΥ The culinary experience in Lesvos will add another dimension to your holiday. Distinctive, original and creative, yet traditional and authentic, it will surely become one of the reasons you revisit Lesvos. There are no secrets (well, maybe some). But it is our passion for sticking to our mother’s recipes, for using the freshest ingredients produced in our land and for providing services that justify our reputation, it is all this and more that create the culinary supremacy of Lesvos. Here you will find local producers with products known all over the world, such as our feta, our ladotiri, our olive oil, our ouzo, our sardines, our pasta and sweets. And of course, you can find restaurants, tavernas and women’s co-operatives that highlight the culinary experience.
Follow the link below to find out about local producers from Lesvos. www.theotheraegean.com/guide/ gastronomy Ακολουθήστε τον παραπάνω σύνδεσμο για να βρείτε τους ντόπιους παραγωγούς.
Η Λεσβιακή κουζίνα θα προσθέσει μια άλλη διάσταση στις διακοπές σας. Ξεχωριστή, αυθεντική και δημιουργική, θα γίνει ένας λόγος για τον οποίο σίγουρα θα επιστρέψετε στο νησί. Η πίστη μας στην αυθεντική ελληνική κουζίνα, η παραγωγή τοπικών προϊόντων από ντόπιους παραγωγούς, οι συνεταιρισμοί μας, τα μικρά τυροκομεία και ελαιοτριβεία, οι ποτοποιίες και τα οινοποιεία, τιμούν την παράδοση και συνθέτουν την εικόνα του πιο λαχταριστού, λουκούλλειου, γεύματος. Με προϊόντα γνωστά σ’ όλο τον κόσμο, ούζο, κρασί, λάδι, ελιές, αλίπαστα, τυριά, ζυμαρικά, γλυκά. Με εστιατόρια, ταβέρνες και γυναικείους συνεταιρισμούς που αναδεικνύουν τη γαστρονομική υπεροχή της Λέσβου, με ένα πλήθος παραδοσιακών συνταγών και τα πιο φρέσκα υλικά. Όλα από το δικό μας περιβόλι… τη δική σας Λέσβο.
www.theotheraegean.com
33
While in Lesvos, you can take a one-day excursion to Turkey by ferry boat. Από τη Λέσβο, μπορείτε να κάνετε μια μονοήμερη εκδρομή ακτοπλοϊκώς στα απέναντι παράλια της Τουρκίας.
• MYTILENE to AYVALIK • PETRA to KÜÇÜKKUYU or AYVALIK Petra, Lesvos, Greece
Ayvalik, Turkey
• ΜΥΤΙΛΗΝΗ – ΑΪΒΑΛΙ • ΠΕΤΡΑ – ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΥΓΙΟΥ ή ΑΪΒΑΛΙ Information & timetables | Πληροφορίες & δρομολόγια: +30 22530 72291 www.lesvorama.gr
Use your VISA or MASTERCARD for Easy Cash, at the ATM next to the Tourist Office in Molyvos.
National Bank of Greece, Dept. of Molyvos (Mithymna) Tel. +30 22530 71210
www.theotheraegean.com
35