Θεσσαλικές Επιλογές Νοέμβριος 2018 | Αφιέρωμα Υγεία

Πρωτοβάθμιο Πολυιατρείο Είκοσι ειδικότητες συγκεντρωμένες στην πιο σύγχρονη ιατρική δομή της Λάρισας ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ

Ως ένα τεράστιο επιχειρηματικό και ταυτόχρονα κοινωνικό στοίχημα χαρακτηρίζει τη λειτουργία του νέου Πρωτοβάθμιου Πολυιατρείου Λάρισας ο πρόεδρος του Ομίλου Animus κ. Αχιλλέας Νταβέλης, κάνοντας λόγο για μια νέα εποχή στο κομμάτι της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Το Πολυιατρείο του Ομίλου Animus το οποίο αναμένεται να εγκαινιαστεί τον Δεκέμβριο του 2018 βρίσκεται στη συμβολή των οδών Κύπρου και Σκαρλάτου Σούτσου και φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πρότυπη δομή υγείας, προσφέροντας τη δυνατότητα στους ασθενείς να καλύψουν πολλαπλά επίπεδα ιατρικής φροντίδας σε είκοσι ειδικότητες, να πραγματοποιήσουν διαγνωστικές εξετάσεις με τον πιο σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, να απολαύσουν υπηρεσίες εστίασης και να εξυπηρετηθούν με επαγγελματισμό και ευγένεια σε εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές, χωρίς κόπο και ταλαιπωρία. Παράλληλα σύμφωνα με τον κ. Νταβέλη, η λειτουργία του Πολυιατρείου σηματοδοτεί και ένα νέο πλαίσιο επιχειρηματικής συνεργασίας με τον ιατρικό κόσμο, με πολλαπλά ανταποδοτικά οφέλη. Κύριε Νταβέλη, ποιες ανάγκες έρχεται να καλύψει το Πρωτοβάθμιο Πολυιατρείο Λάρισας; Είναι γεγονός πως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα απόδοσης υπηρεσιών υγείας αυτή τη στιγμή στη χώρα αφορά στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Τα τελευταία χρόνια μέσα από τη δημοσιονομική κρίση, την ανάγκη για περιστολή του κόστους του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας αλλά και τον αναχρονιστικό τρόπο λειτουργίας τους, τα παλαιού τύπου κέντρα του ΙΚΑ κρίθηκαν αναποτελεσματικά και σε μεγάλο βαθμό εξαιρετικά κοστοβόρα. Το ίδιο ισχύει και για τα Περιφερειακά Κέντρα Υγείας τα οποία είναι κοινό μυστικό ότι δεν λειτουργούν, με αποτέλεσμα ένας τεράστιος αριθμός κατοίκων της υπαίθρου να οδηγείται προς τα δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια συστήματα που μαζί με τον ιδιωτικό τομέα, καλούνται να σηκώσουν το βάρος της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Η πρόταση της σημερινής κυβέρνησης για την ίδρυση ενός πρω-

τοβάθμιου συστήματος υγείας όπου τα πάντα θα ελέγχονται και θα λειτουργούν κρατικά με ένα κόστος δυσθεώρητο που μπορεί να φτάνει και τα 300 εκατ. ευρώ, αποτελεί ουσιαστικά την ανακύκλωση ενός παλαιολιθικού, αδιάφανου και διάτρητου μοντέλου λειτουργίας. Σε αυτή την εξίσωση, η δική μας θέση είναι ότι η πρωτοβάθμια υγεία θα πρέπει να βασίζεται σε ένα μοντέλο συνεργασίας κράτους και ιδιωτικού τομέα, αξιοποιώντας το ήδη επενδεδυμένο κεφάλαιο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, δίνοντας στους ασθενείς τη δυνατότητα να επιλέγουν ανάμεσα σε δεκάδες γιατρούς με πολύ ανταγωνιστικό κόστος, την υπηρεσία την οποία θεωρούν καλύτερη και πιο προσιτή. Πιστεύουμε ότι στο μέλλον και εφόσον το κράτος αποφασίσει να κινηθεί προς μια τέτοια κατεύθυνση, αξιοποιώντας τις ήδη διαμορφωμένες υπηρεσίες της ιδιωτικής πρωτοβουλίας θα μπορούσαμε να έχουμε επιτέλους ένα υγιές και αξιόπιστο σύστημα

Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης με ποιοτικές υπηρεσίες προς όφελος των ασθενών. Σε αυτό το περιβάλλον ο Όμιλος Animus μέσα από τη λειτουργία του πρωτοβάθμιου πολυιατρείου Λάρισας, έρχεται να καλύψει αυτό το τεράστιο κενό που υφίσταται σήμερα. Ποιες ανάγκες αναμένεται να καλύπτει το Πρωτοβάθμιο Πολυιατρείο Λάρισας και πού βασίζεται το μοντέλο λειτουργίας του; Η φιλοσοφία του βασίζεται στις ανάγκες των ασθενών για παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών υγείας. Ας πάρουμε το παράδειγμα ενός ηλικιωμένου ο οποίος μέσα στην ίδια ημέρα θα πρέπει να δει περισσότερους από έναν γιατρούς, ειδικούς ή μη, και άρα να μετακινηθεί από το ένα ιατρείο στο άλλο και να περιμένει σε αίθουσες αναμονής με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καταπόνηση της υγείας του. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις ο άνθρωπος αυτός, πέρα από την παθολογική εκτίμηση μπορεί να χρειαστεί μια ελάχιστα επεμβατική πράξη ή διαγνωστικό έλεγχο, υπηρεσίες που επίσης δεν βρίσκονται συγκεντρωμένες σε ένα σημείο. Στο Πρωτοβάθμιο Πολυιατρείο Λάρισας λοιπόν δημιουργήσαμε έναν οργανωμένο χώρο όπου ο ασθενής θα έχει τη δυνατότητα, χωρίς καμία σπατάλη χρόνου και χωρίς ταλαιπωρία, να καλύψει πολλαπλά επίπεδα ιατρικής φροντίδας σε είκοσι ειδικότητες, να πραγματοποιήσει διαγνωστικές εξετάσεις με τον πιο σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, να απολαύσει υπηρεσίες εστίασης και να εξυπηρετηθεί με επαγγελματισμό και ευγένεια σε εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές. Επιπρόσθετα έχουμε φροντίσει για τη δωρεάν μετακίνηση του πληθυσμού προς το πολυιατρείο και δη των ευπαθών ομάδων όπως είναι οι ανάπηροι και οι ηλικιωμένοι, ενώ για εκείνους που θα αποφασίσουν να προσέλθουν στο κέντρο με τα αυτοκίνητά τους υπάρχει επίσης η δυνατότητα δωρεάν στάθμευσης σε παρκινγκ το οποίο βρίσκεται μπροστά από το πολυιατρείο. Στόχος μας είναι η μηδενική αναμονή και ταλαιπωρία. Εκτός από τις βασικές ειδικότητες, μεγάλη βαρύτητα έχει δοθεί και στο κομμάτι της δερματολογίας και της πλαστικής χειρουργικής, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να λαμβάνουν από την πιο απαιτητική έως μια απλή αισθητική θεραπεία, με την επιστημονική ευθύνη που πρέπει να διέπει τις συγκεκριμένες ιατρικές πράξεις. Εκτός από τη σχέση με τον ασθενή, ποιες είναι οι σχέσεις συνεργασίας που αναπτύσσετε με τους γιατρούς οι οποίοι θα πλαισιώσουν το πολυιατρείο; Πεποίθησή μας είναι ότι προκειμένου οι γιατροί και οι επιστημονικά υπεύθυνοι της κάθε ειδικότητας να αγκαλιάσουν το πολυιατρείο και να το δουν ως την προέκταση ενός δικού τους ιατρείου, η συνεργασία μας θα πρέπει να βασίζεται σε μία σχέση ειλικρίνειας και ανταποδοτικών κινήτρων. Σε αυτό το πλαίσιο, ξεκινώντας τη συνεργασία με το Πρωτοβάθμιο Πολυιατρείο του Ομίλου Animus, οι γιατροί μπαίνουν σε ένα οργανωμένο περιβάλλον όπου αντί να έχουν το ατομικό τους ιατρείο και να προσδοκούν μόνο από την καθαρή προσέλευση και το πελατολόγιο που κτίζουν σιγά σιγά, έχουν τη δυνατότητα

να αξιοποιήσουν το δίκτυο των συνεργαζόμενων ειδικοτήτων και τις παραπομπές από τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους. Επιπρόσθετα η επιχείρηση θέτει στην υπηρεσία τους σύγχρονα ιατρεία με ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό τελευταίας γενιάς και παράλληλα στήνει ένα οικονομοτεχνικό μοντέλο βάσει του οποίου η ίδια θα εισπράττει απευθείας τις αμοιβές από τους πελάτες και θα αποδίδει στους γιατρούς υπό καθεστώς αφορολόγητου. Δημιουργείται λοιπόν μια ιατρική κυψέλη στην οποία όλοι είναι εν δυνάμει παραπέμποντες προς όλους, δημιουργείται ένα πλαίσιο αφορολογήτου για τους γιατρούς (καθώς η απόδοση των δεδουλευμένων γίνεται από εμάς), παίρνουν τεχνολογία αιχμής σε οργανωμένους χώρους, δεν χρειάζεται να έχουν μίσθια, ούτε να κρατούν γραμματείες και δεν έχουν λειτουργικά έξοδα. Άρα ο γιατρός μπαίνει σε ένα περιβάλλον μηδενικού κόστους, ενώ για εκείνους που θα είναι επιστημονικά υπεύθυνοι προβλέπεται πάγια αντιμισθία. Τέλος, ένα ακόμη κίνητρο τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους γιατρούς είναι η έκδοση εταιρικής κάρτας, μέσω της οποίας θα προσφέρονται προνομιακά όλες οι υπηρεσίες του Ομίλου. Η κάρτα θα είναι ετήσια και από την πώλησή της ο γιατρός θα λαμβάνει το 33%, ανάγοντας τη σχέση ιατρού - επιχείρησης σε ένα είδος επιχειρηματικής πλέον συνεργασίας και όχι συνεργασίας σε σχέση αμοιβαίας εξάρτησης. Πότε αναμένεται η λειτουργία του; Σύμφωνα με τον σχεδιασμό μας μέχρι τέλος Νοεμβρίου αναμένεται να παραδοθεί η κτιριοδομή, ενώ τα εγκαίνια του κέντρου προγραμματίζονται για τον Δεκέμβρη του 2018. Πριν λίγο καιρό είχατε εκφράσει την πρόθεσή σας να αξιοποιήσετε επιχειρηματικά το ακίνητο όπου θα δημιουργηθεί το Πρωτοβάθμιο Πολυιατρείο, ως ξενοδοχειακή μονάδα Ειδικού Τύπου. Ποιοι λόγοι συνετέλεσαν στον επαναπροσδιορισμό της επένδυσης; Πρόκειται για μια αναθεώρηση η οποία κρίθηκε επιβεβλημένη καθώς η συγκεκριμένη ξενοδοχειακή υπηρεσία οικονομοτεχνικά δεν αποτελούσε προτεραιότητα για την επιχείρηση. Δεδομένου ότι μέσα από τη δραστηριότητα ενός πρωτοβάθμιου συστήματος παράγεται σημαντική δευτεροβάθμια ύλη και επειδή εμείς ήδη παρέχουμε δευτεροβάθμιες υπηρεσίες τόσο στην Κλινική Κυανούς Σταυρός όσο και στο Κέντρο Αποκατάσταση Animus, η λειτουργία του Πρωτοβάθμιου Πολυιατρείου πέρα από το προσδοκώμενο όφελος, αποδίδει επιπρόσθετες συνέργειες και επωφέλειες από και προς τα υφιστάμενα συστήματα του Ομίλου. Ιεραρχικά λοιπόν αποφασίσαμε να αναθεωρήσουμε διορθωτικά τους επενδυτικούς στόχους. Να σημειώσω όμως σχετικά με το ξενοδοχειακό, ότι μπορεί να μην αποτελεί προτεραιότητα σήμερα παραμένει ωστόσο στους μακροπρόθεσμους στόχους μας. Προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχει ήδη παλαιότερη απόφαση υπαγωγής σε επενδυτικό νόμο του 2012 για τη δημιουργία ξενοχειακής μονάδας με ιατροτουριστικά χαρακτηριστικά πλησίον του Κέντρου Αποκατάστασης Animus.

| περιεχόμενα | 06. Αυτόν τον μήνα 08. Μόδα 14. Παιδί 22. Design 26. Χρήστος Λενούτσος: ΟutHear New Music Week 2018 Μια διεθνής μουσική συνάντηση στο ΔΩΛ

34. Αναστάσιος Καραδημήτρης καθηγητής αιματολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Imperial College: «Ένα νέος είδος ανοσοποιητικού κυττάρου δίνει ελπίδες κατά του καρκίνου»

AΦΙΕΡΩΜΑ ΥΓΕΙΑ

44

104. Διατροφή 106. Γεύσεις 110. Υγεία 112. Θέρμανση 114. Ομορφιά 120. Κλειώ Δενάρδου: «Το αηδόνι» του ελληνικού ελαφρού τραγουδιού

122. Συνέβησαν 124. Αγορά

Μηνιαίο περιοδικό ISSN 1105-6363 ΚΩΔΙΚOΣ 2591 Εκδότρια: Δανάη Δημητρακοπούλου, Αρχισυνταξία: Χαρίκλεια Βλαχάκη, Σύνταξη: Παναγιώτα Φούντα Creative design: Εύη Αγγελούλη, Marketing - Διαφήμιση: Σταυρούλα Γκρίλλα, Εκτύπωση - Bιβλιοδεσία: Ariagraf - Γραφικές Τέχνες Επικοινωνήστε: Για τη σύνταξη του περιοδικού, epiloges@eleftheria.gr, τηλ.: 2410 660335. Για το τμήμα Marketing: dtp@eleftheria.gr, τηλ.: 2410 564029 Oι «Θεσσαλικές Eπιλογές» εκδίδονται από τον Δημοσιογραφικό Oργανισμό «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και διανέμονται δωρεάν σε 17.000 αντίτυπα

| αυτόν τον μήνα | InDONNAtión «με φωνές ελληνικές» στο ΔΩΛ Το γυναικείο φωνητικό σύνολο του ΔΩΛ InDONNAtiοn, μετά τη μεγάλη επιτυχία στον Διεθνή Διαγωνισμό Χορωδιών που πραγματοποιήθηκε στο Fundao της Πορτογαλίας με την κατάκτηση του Grand Prix και του Χρυσού Μεταλλίου στην κατηγορία της, επιστρέφει με μια συναυλία άκρως ελληνική. Σήμερα Κυριακή 18 Νοεμβρίου στις 20.00 στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, η χορωδία που διευθύνει ο Δημήτρης Κτιστάκης, με αγάπη για το ελληνικό τραγούδι, μας προσφέρει ένα αφιέρωμα σε καταξιωμένες Ελληνίδες ερμηνεύτριες, τιμώντας τον σημαντικό ρόλο που αυτές διαδραμάτισαν στο μουσικό γίγνεσθαι της χώρας επί δεκαετίες. Το ρεπερτόριο περιλαμβάνει αγαπημένες και διαχρονικές επιτυχές ερμηνευτριών όπως: Μαίρη Λίντα, Σωτηρία Μπέλου,

Πόλυ Πάνου, Μαρινέλλα, Μελίνα Μερκούρη, Βίκυ Μοσχολιού, Νάνα Μούσχουρη, Αρλέτα, Τάνια Τσανακλίδου, Άλκηστις Πρωτοψάλτη, Ελένη Βιτάλη, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Μελίνα Κανά κ.ά.

Ο «Μικρός Πρίγκηπας» στο Θέατρο Τεχνών H «Παιδική – Νεανική Σκηνή», του «Θεάτρου Τεχνών» – Λάρισας, για τη νέα χρονιά 2018-2019, πιστή όπως κάθε χρόνο, στο «ραντεβού» της με τα παιδιά της Λάρισας και τους μαθητές, των Δημοτικών Σχολείων και Γυμνασίων θα προσφέρει και φέτος μια πολύ αξιόλογη και ποιοτική Θεατρική παράσταση. Έτσι λοιπόν για την φετινή Χειμερινή Θεατρική Περίοδο, θα παρουσιάσει το γνωστό, εξαιρετικό έργο για παιδιά: «Ο Μικρός Πρίγκηπας», του Αντουάν ντε Σαίντ – Εξυπερύ, σε σκηνοθεσία – επιμέλεια Μουσικής: Ίννα Γερμάκ. Τους υπέροχους ρόλους ερμηνεύουν 6 επαγγελματίες ηθοποιοί και είναι οι: Ανδρέας Ανδρεόπουλος, Δημήτρης Νάνος, Βάννα Καταραχιά, Βασιλική Δούφα, Ειρήνη Τσότσα και Μυρτώ Χαρούλη. Παραστάσεις για το κοινό: Κυριακή 18 & 25 Νοεμβρίου καθώς και στις 2 Δεκεμβρίου στις 12 το μεσημέρι με γενική είσοδο 6 ευρώ. Κρατήσεις θέσεων στο Τηλέφωνο του «Θεάτρου Τεχνών»: 2410-534313 (Πρωϊ: 10 π.μ – 2 μ.μ.)

06  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

| μόδα | 10 τρόποι να φορέσεις το πιο... πολυτελές χρώμα του Χειμώνα

Στην πρώτη της εμφάνιση στα νησιά Φίτζι η Meghan Markle επέλεξε ένα υπέροχο ιβουάρ φόρεμα, ενώ την επόμενη ημέρα εμφανίστηκε σε επίσημο δείπνο στην Τόνγκα με ένα εντυπωσιακό βραδινό φόρεμα σε περλέ λευκό χρώμα. Πολλές ακόμα ανάλογες επιλογές ακολούθησαν, με ταγιέρ και φορέματα, σε λευκούς και υπόλευκους τόνους, επιβεβαιώνοντας σύμφωνα με τις επιταγές της μόδας, ότι το απόλυτο χρώμα του χειμώνα δεν είναι άλλο από το λευκό! Στην πραγματικότητα βέβαια το λευκό και οι αποχρώσεις του, δεν έφυγαν ποτέ από τη μόδα αλλά αντιθέτως αποπνέουν πάντα μια αριστοκρατική πολυτέλεια. Ο πιο εντυπωσιακός τρόπος να το φορέσετε είναι μία «ton sur ton» εμφάνιση που συνδυάζει «τόνο στον τόνο» λευκά, ιβουάρ και κρεμ ρούχα και αξεσουάρ.

08  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Αυτή είναι η πιο δημοφιλής τσάντα στο Instagram! Σύμφωνα με το Net-A-Porter από τότε που κυκλοφόρησε το 2017, η τσάντα Nile του οίκου Chloé αναρτήθηκε στο Instagram περισσότερες από 46,000 φορές. Φυσικά ο αριθμός των shares και ο βαθμός στον οποίο έγινε viral στην αγαπημένη πλατφόρμα η συγκεκριμένη τσάντα δικαιολογεί απόλυτα και τον τίτλο της.

| μόδα | Σε καφέ αποχρώσεις Το καφέ είναι ένα από τα κατεξοχήν χρώματα του Χειμώνα. Οι πιο όμορφες όμως αποχρώσεις που λάνσαραν φέτος οι κορυφαίοι μόδιστροι είναι το rust, δηλαδή το χρώμα της σκουριάς, και το meerkat, μια μπεζ καφέ απόχρωση.

Τολμήστε τα φλουό

Πως θα συνδυάσετε πλεκτά με τζιν

Επιλέξτε ένα λευκό πουλόβερ με φουσκωτά μανίκια και λευκά μποτάκια και δώστε έναν κομψό χαρακτήρα στο κλασσικό μπλε τζιν σας.

Παίξτε με τις αναλογίες και τα μήκη και δημιουργήστε ένα ''ενδιαφέρον'' σύνολο. Εμπνευστείτε από τα ’70s και επιλέξτε ένα τζιν καμπάνα με το printed πουλόβερ σας, ζώνη στη μέση και καστόρινες μπότες σε καφέ χρώμα.

10  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

| μόδα | Πως συνδυάζεται το animal print; Κάθε χειμώνα επιστρέφουν, φέτος μάλιστα η παρουσία των animal prints είναι πιο έντονη από ποτέ κι απ’ ότι είδαμε δεν θα μας εγκαταλείψουν γρήγορα, αφού θα πρωταγωνιστήσουν και στις ανοιξιάτικες και καλοκαιρινές κολεξιόν των σχεδιαστών. Επειδή το animal print είναι από μόνο του εντυπωσιακό, πρέπει όλο το υπόλοιπο look να είναι ήσυχο και να μην..."φωνάζει". Επιλέξτε λοιπόν μόνο ένα κομμάτι με animal print αφού πρώτα αναγνωρίσετε τι μπορείτε να υποστηρίξετε. Αν δεν έχετε συνηθίσει να τα φοράτε αλλά θέλετε μια εντυπωσιακή πινελιά, μην ξεκινήσετε από ένα φόρεμα. Βάλτε ένα ζευγάρι ψηλοτάκουνες γόβες, με το τζιν ή το μαύρο παντελόνι σας. Κρατήστε μια τσάντα, τυλίξτε στο λαιμό σας ένα φουλάρι. Διαλέξτε ένα κομμάτι που δεν θα πρωταγωνιστεί στην εμφάνισή σας κι έπειτα, προχωρήστε σε ακόμη πιο εντυπωσιακές εμφανίσεις. Εκτός από τους κλασσικούς συνδυασμούς και τα ουδέτερα χρώματα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να τα φορέσετε, μπορείτε να προσθέσετε και χρώμα. Προσθέστε λοιπόν πορτοκαλί ή κίτρινο σε ένα leopard print ρούχο, συνδυάστέ το με ένα έντονο μοβ ή ροζ για πιο ήπιο χρωματικό αποτέλεσμα. Το μπλε, το πράσινο αλλά και το κόκκινο είναι χρώματα σαφώς ευπρόσδεκτα και θα σας χαρίσουν ένα πολύ κομψό αποτέλεσμα.

12  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

| παιδί | Πόση ώρα μπορεί το παιδί να βλέπει τηλεόραση; Σύμφωνα με νέα έρευνα η οποία υπαγορεύει τα παιδιά να έχουν περιορισμένη πρόσβαση στα ηλεκτρονικά μέσα με φωτεινές οθόνες, προτείνεται ο χρόνος που περνούν κατά την χρήση τους να μην ξεπερνά τις δύο ώρες την ημέρα. Η έρευνα ανέλυσε τα δεδομένα από 4500 παιδιά ηλικίας 8 με 11 ετών, τα οποία συνέλεξε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής. Έπειτα, συνέκρινε τον χρόνο που αφιέρωναν τα παιδιά στον ύπνο, την φυσική άσκηση και την χρήση φωτεινών οθονών. Αυτό που ανακάλυψαν οι ερευνητές είναι πως εκείνα τα παιδιά που τηρούσαν τις επίσημες συστάσεις σχετικά με τον ύπνο, την άσκηση και τις φωτεινές οθόνες έδειξαν ανώτερη αντιληπτική ικανότητα σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν τηρούσαν καμία από τις καθοδηγήσεις σε αυτούς τους τομείς. Ως σημείο αναφοράς, η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τις οδηγίες τόσο του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων της Αμερικής, όσο και της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής γύρω από τον ύπνο,

την άσκηση και την τεχνολογία. Πιο συγκεκριμένα, οι επίσημη καθοδήγηση μιλά για 11 ώρες ύπνου, λιγότερες από δύο ώρες σε υπολογιστές, τηλεοράσεις και smart συσκευές και τουλάχιστον μία ώρα φυσικής άσκησης σε ημερήσια βάση. Αυτό που προέκυψε από την εκτεταμένη μελέτη είναι πως ένα στα 20 παιδιά στην Αμερική ακολουθεί και τους τρεις κανόνες της επιστημονικής κοινότητας, ενώ ένα στα τρία παιδιά δεν τηρεί καμία από τις παραπάνω οδηγίες. Επιπλέον, τα παιδιά που περνούν περισσότερες από δύο ώρες πλάι σε φωτεινές οθόνες έδειξαν πως είχαν μειωμένες γνωστικές ικανότητες. «Όπως αποδεικνύεται, ο αρκετός ύπνος και η καλή φυσική κατάσταση συνδέονται με τις βελτιωμένες ακαδημαϊκές επιδόσεις, ενώ η άσκηση είναι επίσης συνδεδεμένη με τον καλύτερο χρόνο αντίδρασης, την προσοχή, τη μνήμη και την αυτοσυγκράτηση» εξηγεί ο επικεφαλής της έρευνας και ερευνητής του CHEO Research Institute της Ottawa, Jeremy Walsh.

ΑΕΕ και Αποκατάσταση Γράφει ο Ευθύμιος Πετσεπές, φυσίατρος

Τί εννοούμε με τον όρο ΑΕΕ; Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο είναι η 2η αιτία αιτία θανάτου στην Ελλάδα μετά το έμφραγμα. Πρόκειται για μια επείγουσα εγκεφαλική βλάβη, καρδιοαγγειακής αιτίας που προκαλείται είτε: α) από εγκεφαλικό αγγείο που «φράζει», ισχαιμικό ΑΕΕ (80%) β) από αγγείο που «σπάει», αιμορραγικό ΑΕΕ(20%) Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη νέκρωση συγκεκριμένων σημείων στα εγκεφαλικά ημισφαίρια με αντίστοιχα συμπτώματα συνήθως στη μια πλευρά του σώματος (άνω και κάτω άκρο). Επίσης υφίσταται και το παροδικό ΑΕΕ που διαρκεί για ελάχιστο χρονικό διάστημα χωρίς συνήθως να αφήνει κινητική αναπηρία που μπορεί όμως να είναι ο προοιωνός ενός μελλοντικού σοβαρού ΑΕΕ. Ποιές οι κυριότερες αιτίες του ΑΕΕ; Η υπέρταση, το κάπνισμα, ο διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, η στένωση καρωτίδων και η αρρυθμία. Τί συνέπειες μπορεί να έχει στον ασθενή; Τα σημαντικότερα υπόλειμματα που μπορεί να προκαλέσει είναι η ημιπάρεση/ημιπληγία (πιο σπάνια και τετραπληγία), αφασία, διαταραχές κατάποσης και σίτισης, διαταραχές ούρησης, ακόμη και οργανικά ψυχοσύνδρομα. Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να ξεκινήσει ο ασθενής πρόγραμμα αποκατάστασης; Άμεσα! Είναι πολύ σημαντική η έναρξη ενός πλήρους προγράμματος ιατρικής αποθεραπείας στο ΑΕΕ, ιδιαίτερα στο πρώτο χρονικό διάστημα του συμβάντος που εξειδικευμένα πρέπει να γίνεται σε οργανωμένο περιβάλλον.

Γιατί κάποιος να επιλέξει το ΚΑΑ Απολλώνειο; Στο ΚΑΑ Απολλώνειο δίνεται μεγάλο βάρος στην εξειδικευμένη φυσικοθεραπεία ασθενών με όλα τα είδη των ΑΕΕ που νοσηλεύονται. Μια κλασική εικόνα ημιπληγίας με αδυναμία βάδισης και εξάλειψη λειτουργικότητας του άνω άκρου, πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να αντιμετωπιστεί. Στόχος να προσφέρουμε αυτοεξυπηρέτηση έως πλήρη κινητική ίαση στον εκάστοτε ασθενή. Η φυσιατρική και φυσικοθεραπευτική παρέμβαση είναι και πρέπει να είναι όπως παρέχεται στο Απολλώνειο: καθημερινή, άμεση και άρτια επιστημονικά για το καλύτερο αποτέλεσμα. Η βάδιση με ή χωρίς βοηθητικούς νάρθηκες, η φαρμακευτική αναχαίτιση του πόνου και της σπαστικότητας στα άκρα (έγχυση Botox), οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές μέθοδοι (Bobath), η ανάκτηση της λειτουργικότητας του άνω άκρου μέσω ιδιαίτερα εξειδικευμένης εργοθεραπείας, η αντιμετωπίση των διαταραχών της ομιλίας και της κατάποσης/σίτισης (λογοθεραπεία) και η συχνή ψυχολογική υποστήριξη του ασθενή/ συγγενικού περιβάλλοντος δύναται να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης προσφέρονται προγράμματα απο ειδικούς: θεραπευτικό clinical Pilates, υδροθεραπεία και μέθοδοι «εικονικής πραγματικότητας» στοχεύοντας στη ταχεία κινητική και γνωσιακή αποκατάσταση ασθενών με ΑΕΕ. Η επιστημονική κατάρτιση και η εμπειρία της θεραπευτικής ομάδας, καθώς και το τελικό αποτέλεσμα, χαρακτηρίζουν το Απολλώνειο ως την κατάλληλη επιλογή.

Ο κ. Ευθύμιος Πετσεπές είναι Φυσίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής στο Απολλώνειο Κέντρο Αποθεραπείας και Αποκατάστασης.

| design | Μια ισπανική εικονογράφηση για τους αρχαίους Έλληνες Η αρχαία Ελλάδα υπήρξε ανέκαθεν πηγή θαυμασμού και έμπνευσης. Αυτό συνέβη στον Ισπανό εικονογράφο Tiago Majuelos όταν άρχισε να έρχεται σε επαφή με τον αρχαιοελληνικό κόσμο. «Βρήκα συναρπαστικό τον κόσμο τους, τις τέχνες, τη φιλοσοφία, τις θεότητες, τους μύθους και τα μυθικά πλάσματά τους. Αποφάσισα ότι έπρεπε να δημιουργήσω κάτι σε σχέση με όλα αυτά». Για τις δημιουργίες του εφάρμοσε την αρχαιοελληνική παράδοση απεικόνισης των Θεών σε αγγεία και τοιχογραφίες και έδωσε τη δική του καλλιτεχνική ερμηνεία εμπλουτίζοντας την με σύγχρονα πολιτιστικά σύμβολα όπως ένα πλαστικό μπουκάλι νερού για τον Ποσειδώνα, προϊόντα καθαρισμού, ή ένα ζευγάρι σνίκερς που τόσο ταιριάζουν με το αεικίνητο πνεύμα του Ερμή. «Λατρεύω το πώς οι αρχαίοι Έλληνες τοποθετούσαν όλους αυτούς τους χαρακτήρες στα αγγεία και στις τοιχογραφίες τους και προσπάθησα να εφαρμόσω το ίδιο σε σύγχρονα αντικείμενα. Για μένα είναι κάτι καινούργιο και έχω την εντύπωση ότι δημιουργεί ένα ισχυρό οπτικό ερέθισμα». Συνδυάζοντας τις μυθολογικές φιγούρες με σύγχρονα και οικουμενικά καθημερινά αντικείμενα, τα σχέδια του Tiago δημιουργούν μια οικειότητα και εντυπωσιάζουν με τα λαμπερά χρώματά τους.

22  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Έτσι θα είναι τα σπίτια του μέλλοντος Η MAD, η Penda και η Open Architecture είναι τρεις από τις 10 κορυφαίες ασιατικές αρχιτεκτονικές εταιρείες που παρουσίασαν το όραμά τους για την κατοικία του μέλλοντος στη «House Vision China 2018», την ετήσια έκθεση αρχιτεκτονικής που φέτος φιλοξενήθηκε στο Πεκίνο. Σε έναν εντυπωσιακό χώρο λίγο πιο έξω από το εμβληματικό Ολυμπιακό Στάδιο της πόλης, τα κινεζικά και ιαπωνικά αρχιτεκτονικά στούντιο παρουσίασαν στα περίπτερά τους προτάσεις τολμηρές, που αμφισβητούν τους τρόπους που σκεφτόμαστε για τη ζωή και την κατοικία, προτείνοντας εναλλακτικούς, που εξασφαλίζουν την υψηλή ποιότητα ζωής στον χώρο του αύριο.

Ένα από τα πιο όμορφα εγκαταλελειμμένα κάστρα του κόσμου Η Τοσκάνη είναι γνωστή για τους υπέροχους λόφους της, την Αναγεννησιακή τέχνη, και το Castello di Sammezzano. Αν το τελευταίο σας ακούγεται άγνωστο, ο φωτογράφος Martino Zegwaard είναι εδώ για να μας το γνωρίσει. Το εγκαταλελειμμένο πια κάστρο χτίστηκε αρχικά τον 16ο αιώνα, αλλά γύρω στο 1800 επεκτάθηκε και ανακαινίστηκε. Εκείνη την περίοδο ήταν η κατοικία του πολιτικού Ferdinando Panciatichi Ximenes d'Aragona, ο οποίος ήταν γνωστός για το πάθος του για την αρχιτεκτονική και την βοτανολογία. Πέρα απ' το ό,τι ανακαίνισε το εσωτερικό, προσθέτοντας χρώμα, ο Panciatichi Ximenes d'Aragona μεταμόρφωσε και το έδαφος, προσθέτοντας 130 σπάνια και εξωτικά φυτά στους κήπους του κάστρου (η περιοχή σήμερα θεωρείται Ιστορικό Πάρκο). Αυτή η αριστοκρατική κατοικία άλλαξε χρήση τη δεκαετία του '70 όταν μετατράπηκε σε ξενοδοχείο κι εστιατόριο, όμως έκλεισε οριστικά τη δεκαετία του '90. Από τότε και για τα τελευταία 20 χρόνια, το κάστρο έχει αφεθεί στην τύχη του. Όμως δεν αποκλείεται το Castello di Sammezzano να ξαναγίνει φιλόξενος χώρος. Τα Palmerston Hotels & Resorts πρόσφατα αγόρασαν το μέρος με σκοπό να φτιάξουν ένα πολυτελές sport-resort, με ένα boutique hotel, διαμερίσματα, σπα και country club.

| design | Μέσα στο ολοκαίνουριο Μουσείο James Bond που εγκαινιάστηκε στην Αυστρία Ο Αυστριακός αρχιτέκτονας Johann Obermoser σχεδίασε αυτό τον τσιμεντένιο όγκο που μοιάζει με φωλιά σε έναν γκρεμό του βουνού Gaislachkogl στο Sölden της Αυστρίας, με σκοπό να στεγάσει ένα μουσείο που εξερευνά την ιστορία του Τζέιμς Μποντ. Χτισμένο κυριολεκτικά μέσα στο βουνό, σε υψόμετρο πάνω από 3.000 μέτρα, το οικοδόμημα που εκτείνεται σε δύο επίπεδα και 1.300 τετραγωνικά μέτρα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μουσεία που βρίσκονται στα υψηλότερα σημεία του πλανήτη. Στο εσωτερικό βρίσκεται η έκθεση για το σύμπαν του 007, που εκτείνεται σε πάνω από 10 διαφορετικά δωμάτια και περιλαμβάνει μια σειρά από εκθέματα που αποδίδουν το κάθε βήμα στη δημιουργία μιας ταινίας του Τζέιμς Μποντ. Τόσο ο σχεδιασμός του εσωτερικού όσο και το εξωτερικό αντλούν στοιχεία από τη δουλειά του σκηνογράφου Ken Adam που έχει υπογράψει την καλλιτεχνική διεύθυνση στους τελευταίους Μποντ, ιδίως από τη χρήση των έντονων γωνιών και των γεωμετρικών σχημάτων, καθώς και από την ήσυχη παλέτα των υλικών του.

24  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Ο μυστικός υπόγειος σιδηρόδρομος του Ουζμπεκιστάν Στο αρχαιότερο υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο της Κεντρικής Ασίας απαγορευόταν μέχρι πρότινος η λήψη φωτογραφιών, λόγω του εφεδρικού του ρόλου ως καταφυγίου πυρηνικής επίθεσης. Μετά από μακροχρόνια απαγόρευση λήψης φωτογραφιών στο μετρό της Τασκένδης που έληξε αυτό το καλοκαίρι, ένας φωτογράφος του RFE/RL επισκέφθηκε τον υπόγειο σιδηρόδρομο για να απαθανατίσει την τέχνη, την αρχιτεκτονική και τα μέτρα προστασίας από πιθανή πυρηνική έκρηξη που έχουν ληφθεί στο παλαιότερο μετρό της Κεντρικής Ασίας.

ΕΠΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ

ΑΣΠΙΔΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΣΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Ι.Ε.Π.Υ.Α. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Φαρσάλων 3

41222

Αρ. Αδείας : 3015/39/60/2723-ε’ Λάρισα

Επικοινωνία: 2410-549922 Email: gpsn.sec@gmail.com www.gpsn.gr

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Παρέχουμε: • Δυνατότητα τοποθέτησης πολλών οικονομικών πακέτων συστημάτων συναγερμού και κλειστών κυκλωμάτων CCTV προσαρμοσμένων στις ανάγκες του πελάτη.

• Εγκατάσταση με δικό μας εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό.

• 24ώρη παρακολούθηση λήψης σημάτων του συναγερμού σας.

• Άμεση επέμβαση - Ελεγχόμενες περιπολίες.

Εξειδικευμένες Υπηρεσίες: • Παροχή συμβουλών ασφαλείας.

• Φυλάξεις Φυσικής Παρουσίας: (βιομηχανιών - οικιών - καταστημάτων - συνεδρίων - εκδηλώσεων).

• Εκπαίδευση προσωπικού ασφαλείας (βιομηχανιών - επιχειρήσεων).

• Ειδικές Φυλάξεις (προσωποφυλάξεις - συνοδείες - μεταφορά - αερομεταφορά).

• Maritime Security. Συνεργασία με τους κορυφαίους κατασκευαστές του κόσμου σε προϊόντα ασφαλείας υψηλής τεχνολογίας. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ

TEXECOM MADE IN ENGLAND

ΕΠΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Φαρσάλων 3

41222

Λάρισα

Επικοινωνία: 2410-549922 Email: gpsn.sec@gmail.com www.gpsn.gr

| μουσική | ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ

out

HEAR

New Music Week 2018

Μια διεθνής μουσική συνάντηση στο ΔΩΛ Ο ιδρυτής και οραματιστής της πρωτοβουλίας, Λαρισαίος πιανίστας Χρήστος Λενούτσος μιλά στις «Θ.Ε.» Από τις 12 έως τις 16 Δεκεμβρίου στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας αναγνωρισμένοι συνθέτες Νέας μουσικής από την Κίνα, τη Νέα Ζηλανδία, το Μεξικό, την Ισπανία, την Αργεντινή, την Πορτογαλία, την Ιταλία, τη Νορβηγία, τη Γερμανία, την Κύπρο και την Ελλάδα, συμπράττουν με το κουαρτέτο της ορχήστρας Klangforum Wien, πειραματίζονται και εξερευνούν τις δυνατότητες του ήχου είτε αυτός παράγεται με ακουστικά, είτε με ηλεκτρονικά μέσα. Πρόκειται για μια συνάντηση που υλοποιείται στο πλαίσιο του εργαστηρίου σύγχρονης σύνθεσης “outHear New Music Week 2018” μια διεθνή πρωτοβουλία που απευθύνεται σε νέους συνθέτες αλλά και φιλόμουσους που επιθυμούν να γνωρίσουν το αύριο της σύγχρονης μουσικής.

26  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

ΦΩΤ.: ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΤΖΙΑΡΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  27

Κύριε Λενούτσο, τι είναι η Νέα μουσική; Mε τον όρο σύγχρονη κλασική μουσική ή Νέα μουσική, συνήθως εννοούμε την μουσική δημιουργία από το 1965 και μετά. Είναι μουσική που σπάει τις φόρμες και τις κλασικές παραδόσεις της μουσικής και εξερευνά τις δυνατότητες του ήχου, είτε αυτός παράγεται με ακουστικά, είτε με ηλεκτρονικά μέσα.

Το outHear New Music Week 2018, διοργανώνεται με την υποστήριξη της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λάρισας ενώ η όλη οργάνωση τελεί υπό την αιγίδα της Αυστριακής Πρεσβείας Αθηνών.

28  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Πως ξεκίνησε η ιδέα για τη διοργάνωση του «outHear New Music Week 2018»; Εδώ και πολλά χρόνια, είναι ένα προσωπικό μου όραμα να φέρω στην πόλη μας τη μουσική του σήμερα, τη Νέα μουσική. Να έχουμε την ευκαιρία να δούμε πως πορεύονται οι συνθέτες του σήμερα και να πορευτούμε κι εμείς μαζί τους. Να πάρουμε μια γεύση από το παρόν για να διαισθανθούμε το μέλλον. Η πραγματοποίηση μιας τέτοιας ιδέας απαιτεί ένα σχεδιασμό και προγραμματισμό που μόνο ειδήμονες του είδους μπορούν να αντεπεξέλθουν. Απευθύνθηκα λοιπόν σε άτομα που εμπιστεύομαι και εκτιμώ, εξέχουσες προσωπικότητες στον χώρο της σύγχρονης σύνθεσης με τους οποίους μας συνδέει φιλία από τα φοιτητικά χρόνια καθώς είμαστε όλοι απόφοιτοι του ίδιου πανεπιστημίου στο Γκρατς και το εγχείρημα άρχισε να αποκτά σάρκα και οστά. Πρόκειται για τους συνθέτες και καθηγητές του τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ και του τμήματος Μουσικής και Εικαστικών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Γκρατς αντίστοιχα, Δημήτρη Παπαγεωργίου και Oρέστη Tουφεκτσή και τον βιολονίστα, μέλος της διάσημης ορχήστρας Klangforum Wien Δημήτρη Πολυζωίδη.

Τι είναι το outHear; Το outΗear είναι ένα ανοιχτό κάλεσμα, που απευθύνεται κυρίως σε νέους συνθέτες (βρίσκονται ως επί το πλείστον στο επίπεδο των μεταπτυχιακών και διδακτορικών τους σπουδών) προκειμένου να έρθουν στη Λάρισα να δουλέψουν και να παρουσιάσουν τα έργα τους με το σημαντικότερο κουαρτέτο εγχόρδων της σύγχρονης μουσικής που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον κόσμο, το κουαρτέτο της ορχήστρας Klangforum Wien.

H ορχήστρα αυτή ιδρύθηκε το 1989 στη Βιέννη και αποτελεί μέχρι σήμερα την καλύτερη ορχήστρα σύγχρονης μουσικής παγκοσμίως. Οι μουσικοί είναι πρωτοπόροι εκτελεστές αυτού του είδους και είναι ιδιαίτερη τιμή για εμάς αυτή η συνεργασία. Πως έγινε η επιλογή των συμμετεχόντων συνθετών; Η επιλογή των συνθετών (στο σύνολο 12 άτομα) έγινε μέσα από ένα παγκόσμιο κάλεσμα που απευθύναμε, και το οποίο για πρώτη χρονιά πήγε εξαιρετικά κάλα, τόσο σε ποσότητα συμμετοχών, όσο και σε ποιότητα. Οι επιλεγόμενοι συνθέτες θα έρθουν πραγματικά από όλον τον κόσμο, από την Κίνα, τη Νέα Ζηλανδία, το Μεξικό, την Ισπανία, την Αργεντινή, την Πορτογαλία, την Ιταλία, τη Νορβηγία και τη Γερμανία. Ανάμεσά τους βρίσκονται επίσης δύο Έλληνες και μια Κύπρια συνθέτρια. Η επιτροπή προσπάθησε μέσω των επιλογών της να ενθαρρύνει την ποικιλία των συνθετικών εκφάνσεων της σύγχρονης μουσικής. Τι θα συμβεί στη διάρκεια του εργαστηρίου; Οι συμμετέχοντες συνθέτες θα έχουν

Το συγκρότημα Klangforum / ΦΩΤ.: MoNiKa RitteRsHaus.

την ευκαιρία να παρουσιάσουν το έργο τους με μορφή ακαδημαϊκής διάλεξης κατά τη διάρκεια διήμερου συμποσίου, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 12 και 13 Δεκεμβρίου και είναι βεβαίως ανοιχτό για όλους τους ενδιαφερόμενους. Επίσης κατά τη διάρκεια της εβδομάδας οι συνθέτες εκτός από τις ανοικτές πρόβες με το Klangforum, θα έχουν και τη δυνατότητα να κάνουν ατομικές συναντήσεις με τους διδάσκοντες Clemens Gadenstatter, Δημήτρη Παπαγεωργίου και Oρέστη Tουφεκτσή. Στις παράλληλες δράσεις, η προσκεκλημένη Βερολινέζα βιολονίστρια Hannah Walter, εξπέρ του είδους, κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου και συγκεκριμένα στις 14 Δεκεμβρίου, θα δώσει ένα ατομικό ρεσιτάλ βιολιού και βιόλας με έργα νέων συνθετών. Επίσης, μαθητές του ωδείου μας θα συμμετάσχουν παρουσιάζοντας έργα νέων συνθετών με την καθοδήγηση των συντελεστών της διοργάνω-

σης. Είναι μεγάλη ικανοποίηση που σπουδαστές του ωδείου μας θα λάβουν μέρος σε μια τέτοια οργάνωση. Η τελική συναυλία με το κουαρτέτο εγχόρδων Klangforum θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Συναυλιών του ΔΩΛ την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου, η οποία είναι βεβαίως ανοιχτή για το κοινό και καλούμε όλο τον κόσμο, γνώστες και μη της σύγχρονης μουσικής, άτομα ανοιχτά σε φρέσκες ιδέες και προκλήσεις, να έρθουν και να βιώσουν τη μουσική του αύριο. Τέλος, το φεστιβάλ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους φοιτητές και τους σπουδαστές της μουσικής όλων των βαθμίδων, καθώς, η δυνατότητα παρακολούθησης ενός εργαστηρίου με τέτοιο καλλιτεχνικό εύρος, δίνεται σπάνια. Ο πολυδιάστατος προγραμματισμός του, είναι μια μοναδική ευκαιρία να ανοίξουν τους ορίζοντές τους ακούγοντας νέα πράγματα σε μια διεθνή μουσική συνάντηση.

Περισσότερες πληροφορίες που αφορούν στις εγγραφές για τις συμμετοχές στο εργαστήριο καθώς και όλα τα στοιχεία σχετικά με αυτό θα βρείτε στην ιστοσελίδα www.outhearnewmusic.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  29

Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας

Ημερήσια Αποκατάσταση Καινοτόμο, όπως πάντα τα τελευταία χρόνια, στον χώρο της υγείας στη Λάρισα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, το Κ.Α.Α. Animus αναβαθμίζει τις υπηρεσίες υγείας. Με το επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό και τον πιο σύγχρονο πρωτοποριακό ρομποτικό εξοπλισμό, εξασφαλίζει στους ασθενείς του: • Ποιοτικότερη • Ταχύτερη • Αποτελεσματικότερη αποκατάσταση όλων των παθήσεων του ανθρώπινου σώματος. Οι ασθενείς μας μπορούν να λάβουν αναβαθμισμένες υπηρεσίες: • Φυσικοθεραπεία (NDT Bobath, PNF, MacKenzie, Mulligan, Manual Therapy, KinesioTape).

• Παιδικό Τμήμα Νευροεξελικτικής Αγωγής (Bobath, Sensory Integration).

• Υδροθεραπεία (Halliwick, Watsu, Ba-

dRaggazRingmethod, Παιδική /Αθλητιατρική Υδροθεραπεία).

• Λογοθεραπεία (NMES, Neuromascular taping).

• Εργοθεραπεία (Mirror therapy, Hand tutor).

• Ψυχολογική υποστήριξη.

• Διατροφή. Η ιατρική εκτίμηση παρέχεται δωρεάν στο πρώτο ραντεβού του ασθενούς, όπου διαμορφώνεται το εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας του.

Η παρακολούθηση των ασθενών από την ιατρική ομάδα συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της αποκατάστασης. Οι παθήσεις που εξυπηρετούνται στο Κέντρο μας είναι οι ακόλουθες: • Μυοσκελετικές.

• Αθλιατρικές.

• Νευρολογικές.

• Καρδιοαναπνευστικές.

• Επώδυνα χρόνια σύνδρομα.

• Ειδικής αγωγής. Το Κέντρο μας καλύπτει τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ και όλων των δημόσιων/ ιδιωτικών Ταμείων ή παρέχει ανταγωνιστικά οικονομικά πακέτα υπηρεσιών αποκατάστασης ιδιωτικά.

H πρόσβαση στο Κ.Α.Α. Animus πραγματοποιείται για τους ασθενείς είτε δωρεάν με όχημα του κέντρου, είτε με δικό τους όχημα. Καθώς και με τη γραμμή 16 της αστικής συγκοινωνίας Λάρισας.

Εξειδικευμένες Υπηρεσίες ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΒΑΔΙΣΗΣ VICON Το ΚΑΑ ANIMUS, είναι ο μοναδικός ιδιωτικός φορέας πανελληνίως που έχει στην κατοχή του την τεχνολογία αιχμής στην ανάλυση της βάδισης της εταιρίας ViconMotion Systems (Oxford, UK) το οποίο παρέχει τη δυνατότητα καταγραφής μιας πληθώρας εμβιομηχανικών παραμέτρων/αποκλίσεων της κίνησης της βάδισης. Το σύστημα αποτελείται από 10 κάμερες εκπομπής υπέρυθρου φωτός εγκατεστημένες κυκλικά γύρω από τον διάδρομο εξέτασης και ένα δυναμοδάπεδο (BERTEC) που χρησιμοποιείται για την καταγραφή των δυνάμεων αντίδρασης του εδάφους. Προσφέροντας ανάλυση βάδισης: • στη διαταραχή της βάδισης • τον μηχανισμό των αθλητικών κακώσεων. Αλλά και των μεταβολών που επιφέρουν αυτές στη μηχανική του

μυοσκελετικού συστήματος. Το προσωπικό του κέντρου εκπαιδεύτηκε από την εταιρεία Biomechanical Solutions που είναι ο αποκλειστικός αντιπρόσωπος του συστήματος VICON. BIODEX SYSTEM PRO 4 Το Biodex System pro 4 είναι το πιο εξελιγμένο μηχάνημα ισοκινητικής δυναμομετρίας, που χρησιμοποιείται στην αξιολόγηση και αποκατάσταση του νευρομυικού και μυοσκελετικού συστήματος του ανθρώπου. Χρησιμοποιείται σε ορθοπαιδικά προβλήματα, αθλητικές κακώσεις, νευρομυικές διαταραχές, καρδιοαναπνευστική δυσλειτουργία, καθώς και στη γηριατρική και την παιδιατρική. Συμβάλλει στη: • Μείωση του χρόνου επούλωσης του τραύματος.

• Παθητική κινητοποίηση των αρθρώσεων για επίτευξη πλήρους εύρους κίνη-

σης (ROM), ανώδυνα και απολύτως ελεγχόμενα.

• Ταχύτερη, σωστή και καθολική ενδυνάμωση των μυών.

• Μείωση της πιθανότητας επανατραυματισμού (κυρίως για αθλητές).

• Αντικειμενική εκτίμηση της προόδου αποκατάστασης.

• Συγκριτική αξιολόγηση.

• Έρευνα. ΟΡΘΩΤΙΚΑ ΠΕΛΜΑΤΑ Κατασκευή ορθωτικών πελμάτων κατόπιν μετρήσεως των εμβιομηχανικών αποκλίσεων του άκρου πόδα και κλινικού συσχετισμού της πάθησης (π.χ. μεταταρσαλγία, βλαισός μεγάλος δάκτυλος, τενοντοπάθεια αχίλλειου τένοντα, πόνος στο γόνατο). Εξαιρετικά αποτελέσματα σε: • Αθλητές (π.χ runners) • Άτομα με ορθοστασία • Άτομα με πόνους στα κάτω άκρα

Ρομποτικός Εξοπλισμός EKSO GT EXOSKELETON ΤΗΣ BIONICS To KAA ANIMUS έχει προσθέσει στον στόλο του ένα μοναδικό σύστημα εξωσκελετού, ρομποτικά υποβοηθούμενης βάδισης. Είναι το μοναδικό σύστημα που έλαβε έγκριση από το FDA για χρήση σε ασθενείς με ημιπληγία μετά από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και σε ασθενείς με παραπληγία μετά από κάκωση νωτιαίου μυελού ΚΝΜ επίπεδο βλάβης Θ4-Ο5. Επίσης και σε ασθενείς με υψηλό επίπεδο ατελούς βλάβης Α7-Θ3 (ASIAD). Το eksoGT είναι ένας φορέσιμος ρομποτικός εξωσκελετός ο οποίος επιτρέπει την ορθοστάτηση και τη βάδιση με

φυσιολογικό πρότυπο και πλήρη φόρτιση σε κλινικό περιβάλλον αποκατάστασης. Η βάδιση επιτυγχάνεται μέσω αλλαγών του κέντρου βάρους του χρήστη οι οποίες ενεργοποιούν ειδικούς αισθητήρες που δίνουν ώθηση σε κάθε νέο βήμα. Η τεχνολογία του επιτρέπει: • Την έγκαιρη κινητοποίηση και επανεκπαίδευση λειτουργικής βάδισης ασθενών σε αρχικά στάδια.

• Υψηλή συχνότητα χρήσης και βηματισμού υψηλής έντασης σε φυσικό περιβάλλον.

• Βελτίωση ισορροπίας, ταχύτητας, αντοχής, ανεξαρτησίας.

• Δυνατότητα εφαρμογής διαφορετικής

δύναμης στα δύο κάτω άκρα για καλύτερο πρότυπο βάδισης.

• Συμμετοχή της δύναμης του ίδιου του ασθενή.

• Εξατομικευμένη θεραπεία. ΡΟΜΠΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΒΑΔΙΣΗΣ (LOKOMAT) Το ρομποτικό σύστημα καθοδηγούμενης/υποβοηθούμενης βάδισης LOKOMAT της Hocoma είναι ό,τι πιο σύγχρονο έχει να επιδείξει ο τομέας της υψηλής τεχνολογίας στη νευρολογική αποκατάσταση, στοχεύοντας στη νευροπλαστικότητα του εγκέφαλου. Αποτελείται από μια ρομποτική συσκευή

βάδισης που προσαρμόζεται πλήρως στο σώμα του ασθενή, ένα ηλεκτρικό διάδρομο και μια ειδική μονάδα ανάρτησης. Το βασικό του πλεονέκτημα, σε σχέση με παρόμοια μηχανήματα, είναι ότι δημιουργεί ένα ιδανικό πρότυπο βάδισης (όμοιο του φυσιολογικού), το οποίο σε συνδυασμό με την επαναληψιμότητα αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα στην αποκατάσταση και την επανένταξη του ασθενή στην καθημερινότητα. Βασίζεται στη θεωρία που υποστηρίζει ότι μόνο μέσα από μεγάλο αριθμό επαναλήψεων της κίνησης, με μεγάλη ακρίβεια, μπορεί να επιτευχθεί μια νέα κίνηση ή η ποιοτική βελτίωση της ήδη υπάρχουσας. Η χρήση του LO-

KOMAT ενδείκνυται στις παρακάτω περιπτώσεις: • Κακώσεις νωτιαίου μυελού.

• Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

• Σκλήρυνση κατά πλάκας.

• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.

• Εγκεφαλική παράλυση.

• Νόσο Parkinson.

ARMEO SPRING To ArmeoSpring περιλαμβάνει ένα ρυθμιζόμενο σύστημα ανάρτησης (εξωσκελετός) για το άνω άκρο, που συνδέεται με ένα δυσδιάστατο διαδραστικό σύστημα εικονικής πραγματικότητας (ηλεκτρονικός υπολογιστής και μία οθόνη). Επίσης, επιτρέπει την προσαρμογή (μεί-

ωση ή αύξηση) των βαθμών ελευθερίας κατά την κίνηση του άνω άκρου ανάλογα με τις δυνατότητες του ασθενή. Τέλος, δίνει τη δυνατότητα εξατομικευμένων ρυθμίσεων ανάλογα με τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά αλλά και τις κινητικές δυνατότητες του κάθε ατόμου και έτσι είναι κατάλληλο για μεγάλο εύρος παθήσεων. Επιτρέπει: • Την προσαρμογή (μείωση ή αύξηση) των βαθμών ελευθερίας κατά την κίνηση του άνω άκρου ανάλογα με τις δυνατότητες του ασθενή.

• Δίνει τη δυνατότητα εξατομικευμένων ρυθμίσεων ανάλογα με τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά αλλά και τις κινητικές δυνατότητες του κάθε ατόμου.

| συνέντευξη | ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ

Ένα νέο είδος ανοσοποιητικού κυττάρου δίνει ελπίδες κατά του καρκίνου

Ο καθηγητής Αιματολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Imperial College του Λονδίνου κ. Αναστάσιος

Καραδημήτρης

μιλά στις Θ.Ε. για τη μέθοδο που ανέπτυξε η ερευνητική του ομάδα

Στις αρχές Οκτωβρίου και μετά από σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Cancer Cell», η είδηση της δημιουργίας ενός ανοσοποιητικού κυττάρου το οποίο σηματοδοτεί την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς ανοσοθεραπειών τύπου CAR-Τ, έκανε τον γύρο του κόσμου κεντρίζοντας τόσο το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας όσο και του κοινού. Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που με τη βοήθεια της γενετικής ανέπτυξε το ανοσοποιητικό κύτταρο CAR19-iNKT, καθηγητής Aιματολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Imperial College του Λονδίνου κ. Αναστάσιος Καραδημήτρης μιλά στις Θ.Ε. για τα πλεονεκτήματα της νέας μεθόδου.

Κύριε Καραδημήτρη, τι γνωρίζουμε σήμερα για τον καρκίνο και προς ποια κατεύθυνση στρέφεται πλέον η επιστημονική έρευνα για την αντιμετώπισή του; Πρόκειται για ένα τεράστιο κεφάλαιο με δεκάδες προεκτάσεις. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες βασικές βιολογικές διεργασίες οι οποίες συγκλίνουν στη δημιουργία και εμφάνιση των διάφορων μορφών του. Αυτό που πλέον γνωρίζουμε είναι ότι οι περισσότερες μορφές καρκίνου είναι επίκτητες. Ξεκινάνε από γενετικές διαταραχές στα σωματικά κύτταρα και είναι προδιαγεγραμμένο στη βιολογία της ανθρώπινης ταυτότητας ότι, προϊόντος του χρόνου αυτό το φορτίο των γενετικών μεταλλάξεων κάποια στιγμή θα βρει τον κατάλληλο συνδυασμό -ας το πούμε

αρνητικών γεγονότων- προκειμένου να εκδηλωθεί. Σε αυτή τη διαδικασία εκτός από τα κύτταρα που φέρουν τις γενετικές αλλαγές σημαντικό ρόλο παίζει επίσης το περιβάλλον και άλλοι εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι συγκλίνουν στην εξαλλαγή, χωρίς να είναι ωστόσο δεδομένο ότι αυτή θα οδηγήσει τελικά σε καρκίνο. Υπάρχουν και άλλες προϋποθέσεις, σε δεύτερο ή τρίτο επίπεδο, που με τη σειρά τους οδηγούν στην εμφάνισή του. Σίγουρα όμως πρόκειται για μια χρόνια διαδικασία η οποία ξεκινά με τη γέννηση του ανθρώπου. Ποιοι είναι οι εξωγενείς παράγοντες στους οποίους αναφέρεστε; Νομίζω ότι αυτό είναι σήμερα σε μεγάλο βαθμό γνωστό και καταγεγραμμένο. Οι εξωγενείς παράγοντες οι

οποίοι εξαρτώνται εν πολλοίς από την ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως το κάπνισμα, είναι καθοριστικοί. Υπάρχουν όμως και φυσικοί παράγοντες όπως η υπεριώδης ακτινοβολία. Είναι η ανοσοθεραπεία ό,τι πιο σύγχρονο στην αντιμετώπιση του καρκίνου και για ποιες μορφές του ενδείκνυται; Η ιδέα της ανοσοθεραπείας είναι αρκετά παλιά καθώς εδώ και δεκαετίες υπήρχαν ενδείξεις για την ύπαρξη μιας ενδογενούς ανοσολογικής απάντησης στον καρκίνο ο οποίος σε επίπεδο κυττάρου και ιστού έχει διαφορετικό βιολογικό προφίλ από ό,τι το φυσιολογικό κύτταρο. Επομένως, αυτό που ανέμεναν οι επιστήμονες βάσει των αρχών της ανοσολογίας, είναι πως οτιδήποτε φαίνεται ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  35

σχετικά ξένο ή διαφορετικό από αυτό που γνωρίζει ο οργανισμός θα έπρεπε να προκαλέσει ανοσολογική απάντηση. Σε πολλές περιπτώσεις αυτή την απάντηση μπορούσες να την ιχνηλατήσεις, χωρίς όμως να μπορείς να δεις το αποτέλεσμα. Δηλαδή ο καρκίνος εξελισσόταν παρά το γεγονός ότι μπορούσες να εντοπίσεις την παρουσία της αντικαρκινικής ανοσολογικής απάντησης, ίσως γιατί τα καρκινικά κύτταρα έβρισκαν διάφορους τρόπους- γενετικούς και άλλους- ώστε να υπεκφεύγουν. Αυτό που έγινε λοιπόν τα τελευταία χρόνια, με τις διάφορες μορφές ανοσοθεραπείας οι οποίες αλλάζουν τα δεδομένα στις αιματολογικές κακοήθειες αλλά και στους στερεούς όγκους,

καρκίνους χημειοανθεκτικούς. Η μακρόχρονη πλήρης ύφεση είναι γύρω στο 30% - 40%. Αυτό μας δίνει πάρα πολλές ελπίδες καθώς το επόμενο στάδιο θα είναι να χρησιμοποιήσουμε τις ανοσολογικές θεραπείες στα αρχικά στάδια της νόσου, πολύ πριν αυτή γίνει χημειοανθεκτική. Ήδη τα πρώτα αυτόλογα προϊόντα CAR – T, δηλαδή χρησιμοποιώντας τα T λεμφοκύτταρα του ίδιου του ασθενή, παρασκευάζονται από μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες και έχουν πάρει άδεια για να χρησιμοποιηθούν στην κλινική πράξη, σαν μια από τις διάφορες θεραπείες επιλογής. Στη Βρετανία το Εθνικό Σύστημα

προϊόντα ανοσοθεραπείας τα οποία θα τα παράγουμε όχι από τα κύτταρα του ασθενή αλλά από φυσιολογικούς δότες ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμα όταν κάποιος ασθενής τα χρειάζεται για τη θεραπεία του. Το δικό σας κομμάτι έρευνας, πώς έρχεται να συμβάλει σε αυτή τη μορφή θεραπείας; Πρόκειται για μια νέα γενιά ανοσοθεραπείας στην οποία αντί των Τ- λεμφοκυττάρων χρησιμοποιούμε τα γενετικά τροποποιημένα και ενισχυμένα στο εργαστήριο κύτταρα iNKT γι' αυτό η θεραπεία αποκαλείται CAR19-iNKT. Μολονότι τα κύτταρα iNKT είναι πολύ σπανιότερα στο σώμα από τα Τ-λεμ-

Το κόστος της γενετικής τροποποίησης των κυττάρων που χρησιμοποιούμε για να γίνουν ειδικά κατά του καρκίνου είναι χαμηλότερο από αυτό των συμβατικών CAR - T ανοσοθεραπειών, μειώνοντας κατά πολύ τη θεραπευτική δαπάνη.

είναι ότι μπορούμε πλέον να ενεργοποιήσουμε τους «αναστολείς σημείων ελέγχου» του ανοσοποιητικού συστήματος (Checkpoint inhibitors), με τρόπο μη ειδικό. Επιπλέον, όπως αποδείχθηκε πλέον στην κλινική πράξη, η CAR- T ανοσοθεραπεία, αποτελεί μια διαφορετική εξαιρετική επιλογή με πολύ καλά αποτελέσματα ακόμη και σε ασθενείς οι οποίοι βρίσκονταν στο στάδιο της παρηγορητικής φροντίδας. Σε περιπτώσεις αιματολογικών νεοπλασιών, όπως στο λέμφωμα και την οξεία λεμφοβλαστική αναιμία, τα αποτελέσματα της θεραπείας είναι εξίσου ενθαρρυντικά και μάλιστα σε ασθενείς με 36  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Υγείας έχει έρθει πρόσφατα σε συμφωνία με δύο εταιρείες προκειμένου η ανοσοθεραπεία να προσφέρεται ως επιλογή σε ασθενείς μέσω του εθνικού συνταγολογίου. Νομίζω είναι ζήτημα χρόνου να συμβεί αυτό και στην Ελλάδα. Βέβαια οι απαιτήσεις για τη χορήγηση της θεραπείας είναι πολύ υψηλές και υψηλού κόστους καθώς είναι εξατομικευμένη και μπορεί να γίνει μόνο σε μεγάλα ιατρικά κέντρα που έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν ασθενείς με αλλογενή μεταμόσχευση.

Eνα από τα κύρια ζητήματα που συζητούνται πολύ στον χώρο, είναι πώς μπορούμε να έχουμε ετοιμοπαράδοτα

φοκύτταρα, όπως αποδείχθηκε πειραματικά, είναι πιο αποτελεσματικοί φονείς των καρκινικών κυττάρων. Αυτή τη στιγμή σύμφωνα με τα αποτελέσματα των πειραματικών ερευνών μας, η θεραπεία λειτουργεί εξαιρετικά στη χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, σε πολλές μορφές λεμφώματος και μέσα στους επόμενους μήνες αναμένουμε και τα πρώτα αποτελέσματα για το πολλαπλό μυέλωμα. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι στη δική μας έρευνα το κόστος της γενετικής τροποποίησης των κυττάρων που χρησιμοποιούμε για να γίνουν ειδικά κατά του καρκίνου είναι χαμηλότερο από αυτό των συμβατικών CAR - T ανοσο-

θεραπειών, μειώνοντας κατά πολύ τη θεραπευτική δαπάνη. Επίσης ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι η θεραπεία παύει να είναι εξατομικευμένη. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να λάβουμε κύτταρα από υγιείς δότες και να τα τροποποιήσουμε σε καρκινοειδικά έτσι ώστε να βρίσκονται άμεσα διαθέσιμα προς συνταγογράφηση. Η δραστικότητά τους, τουλάχιστον σε πειραματικό επίπεδο in vitro και in vivo έναντι των λεμφωμάτων είναι πολύ πιο καλή σε σχέση με τα συμβατικά CART και επίσης σημαντικό είναι ότι έχουν την ικανότητα να εκριζώνουν λεμφώματα του εγκεφάλου. Κάτι που η θεραπεία CAR-T δεν μπορεί να κάνει ή κάνει σε περιορισμένο βαθμό. Επομένως αυτό μας δίνει την προοπτική ότι τα iNKT μπορεί να είναι πολύ καλοί φορείς ανοσοθεραπείας πιθανώς και για άλλους καρκίνους του εγκεφάλου όπως το γλοιοβλάστωμα. Εκτός από το επίπεδο της έρευνας, πόσο σημαντικό είναι για εσάς το γεγονός της πρόσβασης των ασθενών στις νέες αντικαρκινικές θεραπείες, οι οποίες λόγω του υψηλού κόστους συνήθως απευθύνονται σε εκείνους που μπορούν να τις πληρώσουν; O κύριος λόγος που δεν έμεινα στην Αμερική για να συνεχίσω την έρευνά μου ήταν η πεποίθησή μου πως, τόσο η ερευνητική όσο και κλινική μου δραστηριότητα θα έπρεπε να εντάσσεται στο πλαίσιο ενός εθνικού συστήματος υγείας, κάτι το οποίο δεν ισχύει στην Αμερική. Σε αυτό το πλαίσιο και σε ό,τι αφορά στην έρευνά μας ευελπιστούμε πως σύντομα, μετά και τα κλινικά αποτελέσματα, αυτή η τεχνολογία αιχμής θα είναι άμεσα προσβάσιμη στα εθνικά συστήματα υγείας δυτικού τύπου. Στη

Βρετανία δεν αποκλείεται κανένας και νομίζω ότι το ίδιο ισχύει και στην Ελλάδα. Σαφώς το ΕΣΥ είναι αντιμέτωπο με μεγάλα προβλήματα, κυρίως λόγω λάθος επιλογών και διαφθοράς, αλλά από την άλλη είναι ανοιχτό σε όλο τον κόσμο, κάτι που πρέπει να τιμηθεί και να αναγνωριστεί. Βέβαια αυτό που έκαναν στη Βρετανία οι εθνικές αρχές του συστήματος υγείας, ήταν να διαπραγματευτούν σκληρά με τις μεγάλες φαρμακευτικές ώστε από την άποψη των οικονομικών υγείας η επιλογή των CAR - T να είναι συμφέρουσα. Νομίζω ότι όσο προχωρά η έρευνα και με τη δική μας συμβολή σε αυτόν τον τομέα της τεχνολογίας, τα κόστη της ανοσοθεραπείας θα μειωθούν σημαντικά και μάλιστα συγκριτικά με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Αν δεν είχατε φύγει στο εξωτερικό και μένατε στην Ελλάδα θα σας είχαν δοθεί οι ίδιες δυνατότητες εξέλιξης; Δυστυχώς, η απάντηση είναι όχι. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα αναπτύσσεται έντονα η συζήτηση γύρω από το brain drain χωρίς ωστόσο να διαμορφώνονται οι συνθήκες που θα επέτρεπαν στους νέους επιστήμονες να παραμείνουν στη χώρα. Πώς το σχολιάζετε; Να σας το πω κυνικά, αυτοί από τους χώρους των κομμάτων κυρίως οι οποίοι μιλάνε για brain drain για να μπορέσουν να είναι αξιόπιστοι θα πρέπει να έχουν οι ίδιοι μια αντικειμενική αναγνώριση και αξιολόγηση από τον επιστημονικό και τον ευρύτερο κόσμο. Δυστυχώς οι περισσότεροι δεν έχουν μετρηθεί ποτέ με τίποτα και με κανέναν.

bio Ο καθηγητής κ. Αναστάσιος Καραδημήτρης κατάγεται από τις Σέρρες. Είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακή κλινική εκπαίδευση στη Βρετανία, αρχικά στη γενική παθολογία και στη συνέχεια στην αιματολογία στο νοσοκομείο Hammersmith του Λονδίνου. Στο πλαίσιο του διδακτορικού του συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα του καθηγητή Lucio Luzzatto στο Memorial Sloan Kettering Cancer Centre στη Νέα Υόρκη, στην ομάδα της καθηγήτριας Irene Roberts στο νοσοκομείο Hammermsith Hospital του Λονδίνου καθώς και στην ερευνητική ομάδα του καθηγητή Vincenzo Cerundolo στο Ινστιτούτο Μοριακής Ιατρικής Weatherall, στην Οξφόρδη. Είναι καθηγητής Αιματολογίας στο Imperial College του Λονδίνου και Consultant Αιματολόγος στο τμήμα Αιματολογίας του νοσοκομείου Hammersmith. Η ειδικότητά του είναι τα λεμφώματα Hodgkin και μη-Hodgkin. Σημειώνεται ότι στην ερευνητική ομάδα του κ. Καραδημήτρη συμμετείχαν και άλλες δύο ελληνικής καταγωγής ερευνήτριες του Imperial College, η επιστήμονας Κατερίνα Γουδέβενου και η σύμβουλος νευροακτινολόγος Καρολίνα Καχραμάνογλου. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  37

Νέες ειδικότητες στη Γενική Κλινική «AnimusΚυανούς Σταυρός» • ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ • ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ • ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ • ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ • ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ • ΩΡΛ

Ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2018 και θα ολοκληρωθεί εντός της άνοιξης του 2019 η επέκταση της γενικής κλινικής "Animus- Κυανούς Σταυρός" . Η γενική κλινική θα ανοίξει νέα τμήματα χειρουργικών και παθολογικών ειδικοτήτων με παράλληλη αύξηση κλινών. Συνολικά θα διαθέτει 75 κλίνες για κλειστή νοσηλεία με τις ακόλουθες ειδικότητες: • ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ • ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ • ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ • ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ • ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ • ΩΡΛ Παράλληλα ο όμιλος θα προσθέσει στο δυναμικό της γενικής κλινικής τρεις νέες υπερσύγχρονες χειρουργικές αίθουσες αυξάνοντας συνολικά τον αριθμό των χειρουργικών αιθουσών στις επτά. Τέλος στο ακτινοδιαγνωστικό επίπεδο της γενικής κλινικής θα προστεθούν ανοικτός ορθοπαιδικός μαγνήτης άκρων, ψηφιακός μαστογράφος τελευταίας γενιάς καθώς και ο απαραίτητος εξοπλισμός για τη μέτρηση της οστεοπόρωσης. Με τον τρόπο αυτό για πρώτη φορά στην καρδιά της Λάρισας, θα υπάρχει μία πλήρης και σύγχρονη γενική κλινική, η οποία εκτός των άλλων θα είναι απολύτως εναρμονισμένη στις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, που διέπουν το αυτό γνωστικό αντικείμενο.

Η ANIMUS-ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ αποτελεί ένα νέο Θεραπευτικό - Διαγνωστικό - Χειρουργικό Κέντρο στη Λάρισα, το οποίο δημιουργήθηκε με στόχο να καλύψει βασικές ανάγκες στον τομέα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας ιατρικής φροντίδας. Τμήματα • Παθολογικό • Χειρουργικό • Νευροχειρουργικό • Ουρολογικό • Ορθοπαιδικό • Μονάδα Εντατικής Θεραπείας

Νευροχειρουργικό Τμήμα To Νευροχειρουργικό τμήμα της κλινικής αναλαμβάνει τη συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση όλου του φάσματος των παθήσεων του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης. Τα χειρουργεία γίνονται με απόλυτη ασφάλεια και ακρίβεια, καθώς έχουμε στη διάθεσή μας υπερσύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, όπως το μικροσκόπιο pentero της εταιρείας zeiss, το σύστημα νευροπλοήγησης και χαρτογράφησης του εγκεφάλου (TREON Image – guided system της εταιρείας Medtronic), τον διεγχειρητικό αξονικό τομογράφο Ο ARM της εταιρείας Medtronic και έναν πλήρη διεγχειρητικό νευροφυσιολογικό έλεγχο (σωματοαισθητικά και κινητικά προκλητά δυναμικά, ΗΕΓ, ΗΜΓ). Η απεικονιστικά καθοδηγούμενη χειρουργική (image guided surgery) παρέχει τη δυνατότητα μεγαλύτερης χειρουργικής ακρίβειας, με διενέργεια μικρότερου χειρουργικού τραύματος και σε συντομότερο χειρουργικό χρόνο, γεγονός που αντανακλά σε μικρότερη ενδονοσοκομειακή νοσηλεία, γρηγορότερη κινητοποίηση και ταχύτερη μετεγχειρητική νοσηλεία αποκατάσταση του ασθενούς. Έχουμε επίσης την τεχνογνωσία και την εμπειρία διενέργειας όλων των νεότερων ελάχιστα επεμβατικών χειρουργικών τεχνικών αντιμετώπισης τραυματικών και εκφυλιστικών παθήσεων της σπονδυλικής στήλης καθώς και σύγχρονων τεχνικών ελά-

χιστα επεμβατικής διαχείρισης του χρόνιου πόνου. Οι ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές πράξεις τείνουν να προτιμώνται και να επιλέγονται όλο και περισσότερο στις μέρες μας καθώς επιτυγχάνουν τον χειρουργικό στόχο με πολύ μικρότερο χειρουργικό τραύμα και ελάχιστη απώλεια αίματος. Προσφέρουν την δυνατότητα άμεσης κινητοποίησης του ασθενούς και απαιτούν συνήθως νοσηλεία μιας ημέρας. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ: Πρόσθια αυχενική δισκεκτομή και σπονδυλοδεσία.

• Οπίσθια αυχενική πεταλεκτομή, με ή χωρίς οπίσθια σπονδυλοδεσία.

• Οσφυική μικροδισκεκτομή.

• Ενδοσκοπική οσφυική δισκεκτομή.

• Πεταλεκτομή, με ή χωρίς οπίσθια οσφυική σπονδυλοδεσία. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ: • Αντιμετώπιση κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων.

• Κρανιοπλαστική.

• Παροχέτευση χρόνιου υποσκληρίδιου αιματώματος.

• Εμφύτευση βαλβίδος παροχέτευσης του εγκεφαλονωτιαίου υγρού για αντιμετώπιση της Υδροκεφαλίας.

• Εξαίρεση όγκων εγκεφάλου.

Τμήμα Ακτινοδιάγνωσης Το ακτινοδιαγνωστικό τμήμα της κλινικής μας παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στον τομέα της απεικόνισης με εξελιγμένα μηχανήματα και σκοπό τη βέλτιστη εξυπηρέτηση κάθε εξεταζόμενου. ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟ - ΑΚΤΙΝΟΣΚΟΠΙΚΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ: Ψηφιακό και ψηφιοποιημένο σύστημα ακτινογραφιών (ψηφιακές ακτινογραφίες σε όλα τα μέρη του σώματος και ειδικές εξετάσεις πεπτικού και ουροποιητικού συστήματος μέσω ακτινοσκόπησης - βαριούχο γεύμα, βαριούχος υποκλυσμός οισοφαγογράφημα). Το ψηφιακό πρωτοποριακό αυτό σύστημα χρησιμοποιείται σε επί κλίνης ακτινογραφίες και στη μονάδα εντατικής θεραπείας για τη διευκόλυνση των μη περιπατητικών ασθενών. ΑξΟΝΙΚΟΣ-ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΣ CT: Με 64 σειρές ανιχνευτών προσφέρει εικόνες υψηλής ευκρίνειας με δυνατότητα σάρωσης κάθε ανατομικής δομής με πολύ λεπτές τομές. Εκτός των εξετάσεων ρουτίνας, πραγματοποιούνται εξετάσεις ήπατος τεσσάρων φάσεων, αγγειογραφίες καρωτίδων, αορτής, πνευμονικών αγγείων, άκρων, καθώς και πυελογραφίες και ουρογραφίες με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό. Επίσης προσφέρει τη δυνατότητα απεικονιστικά καθοδηγούμενων βιοψιών και χρησιμοποιεί πρωτόκολλα χαμηλών δόσεων ακτινοβολίας. ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΣ MRI: Με μαγνητικό πεδίο 1.5 Tesla παράγει εικόνες υψηλής ευκρίνειας σε κάθε επίπεδο χωρίς καμία απολύτως έκθεση του εξεταζόμενου σε ιοντίζουσα ακτινοβολία. Εκτός των εξετάσεων ρουτίνας πραγματοποιούνται μαγνητικές μαστογραφίες, πολυφασικές-δυναμικές εξετάσεις εγκεφάλου, προστάτη, κοιλίας και μαγνητικές αγγειογραφίες σε κάθε μέρος του σώματος με ή χωρίς την χορήγηση ενδοφλέβιας παραμαγνητικής ουσίας. Επίσης πραγματοποιούνται φλεβογραφίες, φάσμα εγκεφάλου, MRCP, ειδικές ακολουθίες παλμών για μηνίσκους και χιαστούς γόνατος και δυναμική εξέταση υπόφυσης. ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑΣ: Σύστημα υπερήχων και triplex με δυνατότητα απεικόνισης πολλών δομών χωρίς τη χρήση ιοντίζουσας ακτινοβολίας, (κοιλίας, θυρεοειδούς, τραχήλου, μαλακών μορίων, μαστών, έγχρωμο Doppler, triplex καρωτίδων και σπονδυλικών αρτηριών, φλεβών και αρτηριών άνω και κάτω άκρων). ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ: Σύντομα, η κλινική μας θα επεκτείνει το ακτινοδιαγνωστικό της τμήμα εξοπλίζοντάς το με ανοιχτό μαγνήτη για τις ανάγκες και την εξυπηρέτηση και των κλειστοφοβικών ασθενών και την καλύτερη απεικόνιση του μυοσκελετικού. Επίσης, θα λειτουργήσει τμήμα ψηφιακής μαστογραφίας και μέτρησης οστικής πυκνότητας – οστεοπόρωσης (DEXA).

Τα νέα μηχανήματα που εξοπλίζουν το Ακτινοδιαγνωστικό Τμήμα: • Ανοικτός Μαγνήτης • Μετρητής Οστικής Πυκνότητας • Ψηφιακός Μαστογράφος

Ορθοπαιδικό Η ορθοπαιδική κλινική του Κυανού Σταυρού αποτελείται από τέσσερις υπερσύγχρονες χειρουργικές αίθουσες και υποστηρίζεται από έναν ολοκληρωμένο κλινικό εργαστηριακό τομέα που παρέχει όλες τις σύγχρονες απεικονιστικές δυνατότητες. Η κλινική στελεχώνεται από πλειάδα έμπειρων ορθοπαιδικών και συνεργάζεται με πολλούς εξαιρετικούς χειρουργούς ορθοπαιδικούς από όλες τις πόλεις της Θεσσαλίας. Οι γιατροί μας εφημερεύουν σε 24ωρη βάση καλύπτοντας όλο το φάσμα της τραυματολογίας. Η κλινική μας είναι πρακτικά το μοναδικό κέντρο 24ωρης εφημερίας εντός του πολεοδομικού ιστού της πόλης. Η κάθετη δομή του, η εμπειρία των γιατρών και η σταθερή συνεργασία μας με το Κέντρο Αποκατάστασης Αnimus, εγγυάται την ασφαλή και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών σε εξαιρετικές συνθήκες νοσηλείας και αποκατάστασης. Η ολοκλήρωση του τμήματος επειγόντων περιστατικών στο αμέσως επόμενο διάστημα θα αναβαθμίσει σημαντικά τις δυνατότητες αντιμετώπισης καταγμάτων. Ο συνδυασμός των δυνατοτήτων που παρέχει το επίπεδο του εξοπλισμού μας με την εμπειρία των ορθοπαιδικών συνεργατών, μας επιτρέπει να παρέχουμε υψηλότατες υπηρεσίες εκτός

ΜΕΘ Η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας της Κλινικής ΑΝΙMUS ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ είναι μια μονάδα δυναμικότητας 5 κλινών για τη θεραπεία βαρέως πασχόντων ασθενών και για την παρακολούθηση και υποστήριξη ασθενών μετεγχειρητικά. Διαθέτει κλίνες τελευταίας τεχνολογίας Hill-Rom με πλήρεις δυνατότητες (αερόστρωμα, ζύγισμα, φυσικοθεραπεία, CPR position, μετατροπή σε κάθισμα). Κάθε κλίνη υποστηρίζεται από πλήρως εξοπλισμένο monitoring επεμβατικών ζωτικών λειτουργιών με σύγχρονα monitor τύπου flat screen. Υπάρχει επίσης επιτοίχια αναρρόφηση σε κάθε κλίνη και επιτοίχια παροχή οξυγόνου. Διαθέτει σύγχρονους αναπνευστήρες Hamilton συμβατούς με όλους τους τύπους επεμβατικού και μη επεμβατικού αερισμού. Επίσης στη Μ.Ε.Θ. υπάρχει αναλυτής αερίων, φορητό ακτινολογικό μηχάνημα, θερμο-ψυχροκουβέρτα και απινιδωτής. Στη Μ.Ε.Θ. υπάρχει παρουσία καθ’ όλο το 24ωρο ειδικού εντατικολόγου ιατρού και εξειδικευμένου νοσηλευτικού προσωπικού.

των επειγόντων και στα χρόνια περιστατικά. Η εξειδίκευση των συνεργατών μας καλύπτει όλους τους τομείς της ορθοπαιδικής από τη σπονδυλική στήλη, τις αρθρίτιδες των μεγάλων αρθρώσεων έως τις αθλητικές κακώσεις και τις εξειδικευμένες επεμβάσεις χεριού και Μικροχειρουργικής. Διαδερμικές επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη, ολικές αρθροπλαστικές ισχίου και γόνατος με σύγχρονες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας καθώς και πολύπλοκες επεμβάσεις αποκατάστασης αθλητικών κακώσεων αποτελούν καθημερινή ρουτίνα, φέρνοντας στη Λάρισα μεθόδους και τεχνικές ταυτόχρονα με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η σταθερή συνεργασία με ένα εξαιρετικό κέντρο αποκατάστασης όπως το Αnimus, εξασφαλίζει επίσης ένα μοναδικό προνόμιο στους ασθενείς μας. Τη δυνατότητα ολιστικής αντιμετώπισης και φροντίδας καθώς η θεραπεία των ορθοπαιδικών περιστατικών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αποθεραπεία και την αποκατάσταση. Στην κλινική μας ορθοπαιδικοί, φυσίατροι και φυσικοθεραπευτές βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με θεαματικά αποτελέσματα στην ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και στην επιτάχυνση της αποκατάστασης.

Μικροβιολογικό Εργαστήριο Το Μικροβιολογικό εργαστήριο της Κλινικής «ANIMUS- ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ» είναι πλήρως εξοπλισμένο και στελεχωμένο. Λειτουργεί καθημερινά Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 7:00 το πρωί ως τις 21:00 και είναι σε θέση να υποστηρίζει - τόσο για εσωτερικούς όσο και για εξωτερικούς ασθενείς- το σύνολο των σύγχρονων εργαστηριακών εξετάσεων που αφορούν: • Μικροβιολογικό • Βιοχημικό • Ανοσολογικό • Ορμονολογικό • Αιματολογικό • Μοριακή βιολογία Ο εξοπλισμός του εργαστηρίου περιλαμβάνει μια σειρά υπερσύγχρονων αναλυτών τελευταίας τεχνολογίας, που διασφαλίζουν τη συνεχή, ταχύτατη και αξιόπιστη παραγωγή αποτελεσμάτων. Το εργαστήριο είναι διαπιστευμένο κατά 9001 : 2015 και διαθέτει σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ όπως και με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.

Παθολογικό Τμήμα Το Παθολογικό τμήμα συνεπικουρούμενο από τις λοιπές ειδικότητες προσφέρει υψηλής ποιότητας ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα σε νοσήματα που αφορούν όλο το φάσμα της εσωτερικής παθολογίας.

Τμήμα Γενικής Χειρουργικής Το τμήμα Γενικής Χειρουργικής έχει στη διάθεσή του ό,τι πιο τεχνολογικά προηγμένο έχει να επιδείξει η σύγχρονη χειρουργική. Στα υπερσύγχρονα χειρουργεία μας πραγματοποιούνται επεμβάσεις κλασικής ανοιχτής χειρουργικής, προηγμένης Λαπαροσκοπικής χειρουργικής, ενδοσκοπικής πρωκτικής και περι-πρωκτικής περιοχής, καθώς και επεμβάσεις Day Hospital. Πλαισιωμένοι από έμπειρο Αναισθησιολογικό Τμήμα, προσφέρουμε στον ασθενή μας την καταλληλότερη χειρουργική επέμβαση για την πάθησή του, σύμφωνα με τους τελευταίους κανόνες της TAILORING SURGERY, δηλαδή της χειρουργικής τεχνικής που ταιριάζει στην ολότητα του ασθενή, συνυπολογίζοντας ηλικιακά κριτήρια, συνοδές παθήσεις, ταχεία επάνοδο στην εργασία του κ.ά. Μερικές από τις καινοτόμες επεμβάσεις που διενεργούνται στο Χειρουργικό μας τμήμα: • Ελάχιστα επεμβατική λαπαροσκόπηση με τομές και εργαλεία 3 χιλιοστών, για καλύτερο αισθητικό χειρουργικό αποτέλεσμα (LAPAROSCOPIC COSMETIC SURGERY).

• VAAFT, Ενδοσκοπική θεραπεία πρωκτικών συριγγίων.

• EPSIT, Ενδοσκοπική θεραπεία κύστης κόκκυγα, συνδυασμένη ή όχι με laser θεραπεία (FILAC).

• Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις λεπτού και παχέως εντέρου για καλοήθειες ή κακοήθειες.

• Επεμβάσεις διαπρωκτικής χειρουργικής (TAMIS). Σκοπός μας η παροχή των τελευταίων χειρουργικών τεχνικών, έχοντας σαν στόχο την εξάλειψη της μετακίνησης των Θεσσαλών, ασθενών συμπολιτών μας, σε υποτιθέμενα μεγάλα αστικά Νοσοκομειακά Κέντρα για εξειδικευμένες χειρουργικές θεραπείες.

Νέες ειδικότητες στην Κλινική Κυανούς Σταυρός: • Πλαστική Χειρουργική • Πνευμονολογική • Ογκολογική • Οφθαλομολογική • Νευρολογική • ΩΡΛ

Κύπρου 100, Τ.Κ. 41222, Λάρισα | Τηλ: 2411 801 500 | https://www.animus-kyanous.com.gr

υγεία ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Γράφουν οι:

✓ Αθανάσιος Γιαννούκας

Αγγειοχειρούργος, Διευθυντής της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας του Π.Γ.Ν. Λάρισας

✓ Ιωάννης Αιμ. Ζησούλης Χειρουργός Οφθαλμίατρος

✓ Δημήτρης Δόβας MD, DFFP Χειρουργός Γυναικολόγος, Ειδικός στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή

✓ Μαρία Τσιμπούκη Ειδικός Ορθοδοντικός

✓ Iωάννης Στ. Πετρόπουλος MD, FEAFPRS Χειρουργός Ωτοριν/λόγος, Στρατ. Ιατρός, Αναπλ. Δ/ντης ΩΡΛ Κλινικής 401 Γ.Σ.Ν.Α.

✓ Βίλμα Στυλοπούλου

Γυναικολόγος - Μαιευτήρας

✓ Εύη Καραπατόλη

Παιδίατρος - Νεογνολόγος

✓ Κωνσταντίνος Γ. Μακρίδης MD, MSc, PCAOSD, PhD Χειρουργός Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

✓ Γιάννης Πράπας MD, PhD

Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας στο Α.Π.Θ.

υγεία Αγγειοχειρουργική Κλινική Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας του Π.Γ.Ν. Λάρισας

O Διευθυντής της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Καθηγητής Α. Γιαννούκας

Σήμερα, στην Αγγειοχειρουργική Κλινική υπηρετούν 3 μέλη ΔΕΠ: ο Καθηγητής Α. Γιαννούκας, Διευθυντής της Κλινικής, ο Καθηγητής Μ. Ματσάγκας, ο Επίκουρος Καθηγητής Γ. Κούβελος, και Επιμελητές του ΕΣΥ: η Αικ. Δράκου, Επιμελήτρια Α’, ο Ν. Ρούσας, Επιμελητής Β’ και οι Ι. Βασιλόπουλος, Χρ. Καραθάνος και Κ. Σπανός ως Επικουρικοί Επιμελητές. Επίσης, υπηρετούν Ειδικευόμενοι ιατροί οι: Κ. Μπατζαλέξης, Π. Νανά και Γ. Ψάρρας, και 2 μέλη ως υποστηρικτικό προσωπικό ερευνητικού έργου οι: Ε. Κλέτσου και Ε. Χατζηνίκου. Η Αγγειοχειρουργική Κλινική διαθέτει 12 κλίνες με πλήρως οργανωμένο χειρουργείο και είναι αναγνωρισμένη να χορηγεί πλήρη ειδικότητα Αγγειοχειρουργικής. Είναι αναγνωρισμένο Κέντρο Εκπαίδευσης Ειδικευμένων Αγγειοχειρουργών στους αγγειακούς υπερήχους διαθέτοντας εξειδικευμένη Μονάδα Αναίμακτης Διαγνωστικής των Αγγειακών Παθήσεων. Το κλινικό έργο της Κλινικής καλύπτει 46  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Πρότυπο Κέντρο Aντιμετώπισης Αορτικών Παθήσεων Η Αγγειοχειρουργική Κλινική του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας εγκαταστάθηκε και ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 9 Μαρτίου 2006 στο Π.Γ.Ν. Λάρισας. Όλη αυτή η περίοδος είναι μία φάση δημιουργικής και εντυπωσιακής ανάπτυξης της Κλινικής από μηδενική βάση, με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί την πιο παραγωγική και την πλέον αναγνωρίσιμη στον διεθνή χώρο Αγγειοχειρουργική Κλινική της χώρας μας.

όλο το φάσμα της σύγχρονης Αγγειοχειρουργικής όπως: Ενδαγγειακή Χειρουργική, Αναίμακτη Διαγνωστική, Αγγειακές Προσπελάσεις και Φλεβικές και Λεμφικές Παθήσεις. Από τον Νοέμβριο του 2016 λειτουργεί υπό την ευθύνη της Κλινικής τακτικό εξωτερικό ιατρείο και χειρουργείο αγγειακών προσπελάσεων μία φορά εβδομαδιαίως στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας που συμβάλλει στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των πιο σύνθετων και δύσκολων περιπτώσεων Παθήσεων της Αορτής η Αγγειοχειρουργική Κλινική του ΠΓΝΛ αποτελεί κέντρο αναφοράς στη χώρα μας για την Ενδαγγειακή αντιμετώπιση

των αορτικών ανευρυσμάτων της κοιλιακής και της θωρακικής αορτής. Υπάρχει εξειδικευμένο πρόγραμμα υπολογιστικής ανάλυσης των αξονικών τομογραφιών ώστε να γίνεται ακριβής ανάλυση της μορφολογίας και των διαστάσεων του ανευρύσματος και να επιλέγεται η κατάλληλη μέθοδος και τύπος μοσχεύματος για την αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών, με σύνθετα αορτικά ενδομοσχεύματα με πλάγιους κλάδους. Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται είτε στο χειρουργείο του ΠΓΝ Λάρισας, όπου υπάρχει σύγχρονος εξοπλισμός είτε στη Μονάδα Αγγειογραφίας του Πανεπιστημιακού Ακτινολογικού Εργαστηρίου με την

συνεργασία των επεμβατικών ακτινολόγων. Η συμβολή της Αναισθησιολογικής Κλινικής υπό τη Διευθύντρια Καθηγήτρια κ. Ε. Αρναούτογλου καθώς και του προσωπικού του χειρουργείου και της Κλινικής έχει συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην καλή έκβαση των σύνθετων αυτών περιστατικών ώστε να είναι συγκρίσιμα με αυτά των καλύτερων κέντρων της Ευρώπης. Η Αγγειοχειρουργική Κλινική του ΠΓΝΛ δέχεται ασθενείς με σύνθετα ανευρύσματα από όλη την Ελλάδα ως κέντρο αναφοράς και ετησίως πραγματοποιούνται περίπου 150 ενδαγγειακές επεμβάσεις στην κοιλιακή και θωρακική αορτή. Έτσι η Αγγειοχειρουργική Κλινική εξυπηρετεί τις ανάγκες όχι μόνο όλης της Κεντρικής Ελλάδος αλλά όλης της χώρας μας και έχει συντελέσει τόσο στην εξάλειψη της εσωτερικής μετανάστευσης ασθενών προς τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα αλλά και στην αντιστροφή αυτής της κατάστασης δεχόμενη ασθενείς με αορτικές παθήσεις

από όλη της Ελλάδα που διαφορετικά θα έπρεπε να πάνε στο εξωτερικό. Η Αγγειοχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχει διοργανώσει πολλά ειδικά εκπαιδευτικά σεμινάρια με διεθνή συμμετοχή για την εκπαίδευση ιατρών ως προς τη μελέτη και ανάλυση της μορφολογίας των ανευρυσμάτων με ειδικά υπολογιστικά πακέτα (softwares), προκειμένου να επιμορφώσει την Αγγειοχειρουργική κοινότητα της χώρας μας. Επίσης είναι αξιοσημείωτη η συμμετοχή της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του ΠΓΝ Λάρισας μετά από πρόσκληση σε πανευρωπαϊκή μελέτη καταγραφής της αποτελεσματικότητας συγκεκριμένης ενδαγγειακής μεθόδου, στη αντιμετώπιση σύνθετων ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής ενώ έχει δημοσιεύσει πάνω από 60 εργασίες σε διεθνή περιοδικά σχετικά με την εμπειρία της στην αντιμετώπιση των αορτικών παθήσεων. Η Αγγειοχειρουργική Κλινική έχει ανακηρύξει ως επίτιμο διδάκτορα στις

01/10/2013 τον Juan-Carlos Parodi ο οποίος ανακάλυψε και εφάρμοσε για πρώτη φορά στον κόσμο την μέθοδο της ενδαγγειακής αποκατάστασης ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Τέλος στα πλαίσια της γενικότερης κοινωνικής της προσφοράς η Αγγειοχειρουργική Κλινική συμβάλλει στις δραστηριότητες της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας με το πρόγραμμα προληπτικού έλεγχου (screening) για ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής (ΑΚΑ) στον πληθυσμό της Κεντρικής Ελλάδας. Αυτή η δραστηριότητα έχει αναπτυχθεί διαμέσου του προγράμματος εξέτασης των κινητών μονάδων της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας ενώ πέραν αυτού η ίδια δραστηριότητα έχει αναπτυχθεί και στις δομές των ΚΑΠΗ των δήμων Λάρισας, Βόλου, Τρικάλων, Καλαμπάκας. Έτσι έχουν μέχρι σήμερα ελεγχθεί περίπου 2000 συμπολίτες μας, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί ενημερωτικές ομιλίες και διανομή φυλλαδίων ώστε να τονιστεί το όφελος του προληπτικού ελέγχου. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  47

υγεία

Γράφει ο Ιωάννης Αιμ. Ζησούλης  Χειρουργός Οφθαλμίατρος (www.larisa-ofthalmiatros.gr)

Τι είναι ο κερατόκωνος; Ο κερατόκωνος είναι μία εκφυλιστική νόσος του κερατοειδούς χιτώνα του οφθαλμού, που προσβάλλει εφήβους και νέους ενήλικες και χαρακτηρίζεται από σταδιακή μεταβολή της όρασης με συνεχώς αυξανόμενη μυωπία και ανώμαλο αστιγματισμό.

Φυσιολογικός οφθαλμός.

Οφθαλμός με κερατόκωνο.

48  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Πιθανά αίτια του κερατόκωνου είναι η γενετική προδιάθεση, ο κνησμός των ματιών αλλά και η κακή συνήθεια ορισμένων να τρίβουν έντονα τα μάτια τους. Στους πάσχοντες κερατοειδείς παρατηρείται παθολογική λέπτυνση των ινών κολλαγόνου που οδηγεί σε αυξημένη ευκαμψία, λέπτυνση και αλλαγή του σχήματος τους από σφαιρική σε κωνική μορφή. Το ανώμαλο αυτό κωνικό σχήμα, δημιουργεί σημαντική διαταραχή διάθλασης στον οφθαλμό με υψηλή μυωπία και ανώμαλο αστιγματισμό. Αν καθυστερήσει η διάγνωση και η θεραπεία, η πάθηση μπορεί να φέρει δραματική πτώση της όρασης και η μόνη λύση να είναι η μεταμόσχευση κερατοειδή. Ο οφθαλμίατρος είναι πιθανό να υποπτευτεί κερατόκωνο και με τη συνηθισμένη οφθαλμολογική εξέταση, η διάγνωση γίνεται όμως με 2 εξετάσεις: α) Τοπογραφία κερατοειδή β) OCT κερατοειδή Η έγκαιρη διάγνωση είναι εξαιρετικά

σημαντική διότι σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να σταματήσουμε την καταστροφική πορεία της πάθησης με μία ελάχιστα επεμβατική τεχνική που ονομάζεται διασύνδεση ινών κολλαγόνου του κερατοειδή. Αφού η εξέλιξη της πάθησης σταματήσει είναι δυνατό να βελτιώσουμε την όραση του πάσχοντος με ειδικούς φακούς επαφής ή με επεμβατικές τεχνικές όπως η ένθεση ενδοστρωματικών κερατοειδικών δακτυλίων. Το σημαντικότερο όμως είναι να φρενάρουμε την πάθηση όταν αυτή εξελίσσεται. Συνεπώς όλο το βάρος πρέπει να πέσει στην πρώιμη διάγνωση. Δυστυχώς συχνά βλέπουμε νέους που συνέχεια αλλάζουν γυαλιά ενώ έχουν αδιάγνωστο προχωρημένο κερατόκωνο. Είναι σημαντικό κάθε έφηβος και ενήλικας κάτω των 40ετών, που η μυωπία του και ο αστιγματισμός ανεβαίνει γρήγορα και η όραση του με τα γυαλιά του δεν είναι άριστη να εξετάζεται σε οφθαλμιατρείο που διαθέτει τοπογραφία κερατοειδή και OCT κερατοειδή.

Οφθαλμός με κερατόκωνο.

Τοπογραφία κερατοειδούς σε ασθενή μας με κερατόκωνο.

OCT παχυμετρία κερατοειδή σε ασθενή μας με κερατόκωνο. Είναι εμφανής η (μπλε) λέπτυνση του κερατοειδή. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  49

υγεία Συνέντευξη του Δημήτρη Δόβα MD, DFFP  Χειρουργού Γυναικολόγου, Ειδικού στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή

Το πρώτο παιδί από εξωσωματική γονιμοποίηση έγινε 40 χρονών.

Που βρισκόμαστε σήμερα; Μέχρι σήμερα έχουν γεννηθεί πάνω από 8 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως με εξωσωματική γονιμοποίηση. Στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας που φέτος έγινε στη Βαρκελώνη, ανακοινώθηκε ότι κάθε χρόνο γεννιούνται πλέον μετά από εξωσωματική περισσότερα από μισό εκατομμύριο μωρά, ενώ πραγματοποιούνται περισσότεροι από δύο εκατομμύρια κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης ετησίως.

Τι ποσοστό του πληθυσμού αντιμετωπίζει σήμερα πρόβλημα γονιμότητας; Περίπου ένα στα έξι ζευγάρια αντιμετωπίζει κάποια στιγμή πρόβλημα γονιμότητας, αλλά το εντυπωσιακό είναι ότι πλέον το 36% του συνόλου των κυήσεων στην Ευρώπη προέρχεται από τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ποιοι κατά την γνώμη σας είναι οι κυριότεροι λόγοι; Δυστυχώς ένας από τους κύριους λόγους είναι ο σύγχρονος τρόπος ζωής που επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα, τόσο στη γυναίκα, όσο και στον άνδρα. Στις μεν γυναίκες, η καθυστέρηση τεκνοποίησης για επαγγελματικούς κυρίως λόγους, οδηγεί στην αναπόφευκτη ηλικιακή φθορά των ωοθηκών, που επηρεάζει δραματικά τις πιθανότητες σύλληψης. Περιβαλλοντικοί κυρίως παράγοντες επιδρούν αρνητικά στο σπέρμα και αυτό φαίνεται από τη σταδιακή πτώση της ποιότητας του σπέρματος τα τελευταία 30 χρόνια παγκοσμίως. Πλέον περίπου το 50% των προβλημάτων γονιμότητας σχετίζονται με ανδρικά αίτια. Σ’ αυτά τα 40 χρόνια ποιες πρόοδοι έχουν επιτευχθεί; Ευτυχώς οι επιστημονικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια έρχονται να δώσουν

50  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

λύση στα περισσότερα προβλήματα. Σχεδόν όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με τον σπερματικό παράγοντα μπορούν πλέον να επιλυθούν. Επιπρόσθετα οι γυναίκες μπορούν να καταψύξουν με ασφάλεια τα ωάριά τους σε γόνιμη ηλικία, μένοντας πρακτικά ανεπηρέαστες από την πάροδο του χρόνου. Το πιο σημαντικό όμως κατά τη γνώμη μου είναι ότι πλέον είμαστε σε θέση να επιλέγουμε με αξιοπιστία τα υγιή έμβρυα που θα οδηγήσουν σε εγκυμοσύνη. Με αυτόν τον τρόπο οι γυναίκες μένουν έγκυες πολύ νωρίτερα σε σχέση με το παρελθόν και οι κίνδυνοι για τα έμβρυα περιορίζονται δραστικά. Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας σήμερα και τι πρέπει να γνωρίζουν τα σύγχρονα ζευγάρια για τις επιλογές που έχουν; Πλέον οι περισσότερες γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπείες γονιμότητας επιτυγχάνουν τον στόχο τους να γεννήσουν ένα υγιές παιδί. Φυσικά οι πιθανότητες επιτυχίας έχουν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό τόσο με την ηλικία της γυναίκας, όσο και με άλλους παράγοντες όπως ο τύπος της θεραπείας που θα ακολουθηθεί. Είναι ευθύνη του ειδικού να ενημερώνει λεπτομερώς το ζευγάρι για όλα αυτά, πριν την έναρξη της όποιας θεραπείας. Τα θεραπευτικά πρω-

τόκολλα πρέπει να είναι πλήρως εξατομικευμένα, αφού κάθε άτομο έχει άλλες δυνατότητες και φυσικά άλλες ανάγκες. Πόσο ασφαλείς μπορούν να νιώθουν οι γυναίκες που υποβάλλονται σε IVF; Το μοναδικό πρόβλημα στις μέρες μας είναι ο κίνδυνος των πολύδυμων κυήσεων (δίδυμα ή τρίδυμα), μιας και οι κυήσεις αυτές έχουν κινδύνους, τόσο για τη μητέρα, όσο και για τα έμβρυα. Γι’ αυτόν τον λόγο πλέον μεταφέρουμε ένα ή το πολύ δύο έμβρυα, αφού οι πιθανότητες επιτυχίας δεν επηρεάζονται από τον αριθμό, μιας και μπορούμε να εντοπίσουμε από την αρχή τα ποιοτικά έμβρυα που έχουν πολλές πιθανότητες να τα καταφέρουν. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε είναι πια εξαιρετικά ασφαλή, όσον αφορά τον κίνδυνο καρκινογένεσης ενώ καταστάσεις όπως η υπερδιέγερση των ωοθηκών έχουν πλήρως εκλείψει. Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για την εξωσωματική στην Ελλάδα; Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αξιοσημείωτα βήματα από την Εθνική Αρχή Ιατρικά Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στη θέσπιση των επιστημονικών, νομικών και ηθικών κανόνων που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία των μονάδων εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η Εθνική

Αρχή είναι επίσης υπεύθυνη για την αδειοδότηση και τον έλεγχο λειτουργίας μας. Μάλιστα η μονάδα μας στη Θεσσαλονίκη ήταν η πρώτη που αδειοδοτήθηκε σε πανελλήνιο επίπεδο. Ποια χαρακτηριστικά της Newlife τη διαφοροποιούν από τα άλλα κέντρα εξωσωματικής; Ακολουθούμε αυστηρή εξατομίκευση σε όλα τα προγράμματα θεραπείας, μέσα στα πλαίσια του κώδικα δεοντολογίας της ειδικότητας μας. Αυτό σε συνδυασμό με τον σύγχρονο κλινικο εργαστηριακό εξοπλισμό εγγυάται τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα με τη μέγιστη ασφάλεια. Η προσέγγιση της ομάδας μας στα προβλήματα γονιμότητας, καθώς και τα ποσοστά επιτυχίας μας, έχουν κάνει τη μονάδα μας εξαιρετικά δημοφιλή και στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών που μας εμπιστεύονται να έρχονται από χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αυστραλία. Που μπορεί να σας βρει κανείς; Εκτός από την κλινική στη Θεσσαλονίκη, πλέον λειτουργούμε και με γραφεία στη Λάρισα, κάτι που με κάνει ιδιαίτερα ευτυχή, καθώς γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ.

Ο Δημήτρης Δόβας αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1996. Ειδικεύτηκε στη Μαιευτική και Γυναικολογία στη Μεγάλη Βρετανία για τέσσερα χρόνια. Από τον Ιανουάριο του 2010 είναι επιστημονικά υπεύθυνος της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Newlife, στη Θεσσαλονίκη. www.newlife-ivf.gr τηλ. 2411 416 125, 2410 250 006 Ερυθρού Σταυρού 9-17, Λάρισα ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  51

υγεία

Γράφει η Μαρία Τσιμπούκη  Ειδικός Ορθοδοντικός

Ορθοδοντική με διαφανείς νάρθηκες Ξεχάστε τα σιδεράκια, χαμογελάστε ελεύθερα με τους «αόρατους» νάρθηκες Για ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται Στα χέρια ενός πιστοποιημένου ιατρού η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία ήπιων έως σύνθετων προβλημάτων που σχετίζονται με το ίσιωμα των δοντιών. Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται -Σε εφήβους ως εναλλακτική σε σχέση με τα συμβατικά σιδεράκια.

-Σε ενήλικες γιατί ποτέ δεν είναι αργά για να βελτιώσει κάποιος το χαμογελό του. Περισσότερη ακρίβεια, λιγότερος πόνος. Οι νάρθηκες που κατασκευάζονται από το υλικό SmartTrack είναι πιο άνετοι, κόβονται ακριβώς στη γραμμή των ούλων σας και είναι εύκολο να τοποθετηθούν και να αφαιρεθούν. Επειδή οι νάρθηκες είναι αφαιρούμενοι, μπορείτε να τους τοποθετείτε και να τους αφαιρείτε εύκολα ώστε να εξακολουθήσετε να απολαμβάνετε τα φαγητά που σας αρέσουν. Αν συμμετέχετε σε αθλήματα φυσικής επαφής με άλλους 52  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Τα δόντια μετακινούνται με ήπιες πιέσεις που ασκούνται από τους αόρατους νάρθηκες. Οι νάρθηκες αλλάζονται κάθε 1-2 εβδομάδες μέχρι να φθάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

παίκτες, οι διάφανοι νάρθηκες μπορούν να αφαιρεθούν πριν παίξετε. Δείτε το αποτέλεσμα πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία. Ο ασθενής Invisalign μπορεί να δει το νέο του χαμόγελο πριν καν ξεκινήσει η θεραπεία, με την τεχνολογία ClinCheck® που χαρτογραφεί ψηφιακά την οδοντοφυία. Ποια είναι η διαδικασία Τρία βήματα Η διαδικασία θεραπείας με διαφανείς νάρθηκες είναι απλή και, ταυτόχρονα, τεχνικά προηγμένη.

1. Η επίσκεψη Μόλις ο ιατρός επιβεβαιώσει ότι είστε κατάλληλος/η για θεραπεία, θα πάρει φωτογραφίες, ακτινογραφίες και ψη-

φιακές σαρώσεις ή οδοντιατρική αποτύπωση, των δοντιών σας. Οι καταγραφές αυτές θα χρησιμοποιηθούν για να δημιουργήσουν ένα πλάνο θεραπείας ClinCheck 3D®, αποκλειστικά για σας.

2. Οι νάρθηκες Μετά την προσαρμοσμένη κατασκευή και αποστολή στο γραφείο του ιατρού σας, θα λάβετε μια σειρά από νάρθηκες που θα φοράτε καθημερινά και θα αλλάζετε στο σπίτι - κατά μέσο όρο κάθε μια με δύο εβδομάδες.

3. Τα αποτελέσματα Θα επισκέπτεστε τον ιατρό σας περίπου κάθε 4-6 εβδομάδες για παρακολούθηση της προόδου και για να παραλαμβάνετε νέους νάρθηκες. Μετά την ολοκλήρωση του πλάνου θεραπείας σας, θα απαιτηθούν συγκρατητήρες για να διατηρήσουν το νέο σας χαμόγελο.

υγεία Γράφει ο Iωάννης Στ. Πετρόπουλος MD, FEAFPRS  Χειρουργός Ωτοριν/λόγος, Στρατ. Ιατρός, Αναπλ. Δ/ντης ΩΡΛ Κλινικής 401 Γ.Σ.Ν.Α.

Αισθητική και λειτουργική ρινοπλαστική Σωματική και ψυχική υγεία

Μετά από αισθητική και λειτουργική ρινοπλαστική. Η ομορφιά, η συμμετρία, η αρμονία και η καλή ρινική αναπνοή συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Η ρινοπλαστική αποτελεί την πιο συχνή και ταυτόχρονα την πιο δύσκολη αισθητική χειρουργική επέμβαση. Απαιτείται από τον χειρουργό ρινός τέλεια γνώση των ανατομικών της στοιχείων, εμπειρία και ανεπτυγμένη την «αίσθηση του ωραίου». Η έννοια του ωραίου αλλά και η ολοένα αυξανόμενη τάση των ανθρώπων προς αυτό, επιβάλλουν νεότερα δεδομένα στον τομέα της αισθητικής χειρουργικής. Εξάλλου, αν ληφθεί υπόψιν ότι η ρινοπλαστική (λειτουργική και αισθητική) στοχεύει σε πολλές περιπτώσεις τόσο στη βελτίωση της ρινικής αναπνοής όσο και στη διόρθωση τυχόν ατελειών της, εύκολα καταλαβαίνει κανείς τη μεγάλη της σημασία. Η βελτίωση της ρινικής αναπνοής συμβάλλει σε μία πολύ πιο ξεκούραστη καθημερινότητα, με πολύ πιο ποιοτικό ύπνο και με με μία καλύτερη διάθεση για δημιουργική εργασία. Από την άλλη, η βελτίωση της εμφάνισης αυξάνει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση και συντελεί στην καλή ψυχική υγεία του ενδιαφερόμενου. Η ποιότητα ζωής είναι μία ευρύτερη έννοια που περιγράφει το σύνολο της ικανοποίησης του ατόμου με κριτήρια την ψυχική και σωματική του υγεία. Οι έννοιες λοιπόν του λειτουργικού και αισθητικού αποτελέσματος στη ρινοπλαστική είναι αλληλένδετες και επηρεάζουν από κοινού την ποιότητα ζωής του ατόμου.

Ο Ιωάννης Στ. Πετρόπουλος, MD, FEAFPRS είναι Χειρουργός Ωτοριν/λόγος – Στρατιωτικός Ιατρός, Αναπλ. Δντης ΩΡΛ Κλινικής 401 Γ.Σ.Ν.Α, Επιστ. Συνεργάτης ΙΑΣΩ Θεσσαλίας - ΙΑΣΩ General - Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  53

υγεία

Γράφει η Βίλμα Στυλοπούλου  Γυναικολόγος - Μαιευτήρας

Φυσιολογικός τοκετός ή καισαρική τομή; Μύθοι και πραγματικότητα Ο τοκετός αποτελεί μια ευλογημένη και συνάμα δύσκολη στιγμή για κάθε γυναίκα. Ο τρόπος τοκετού απασχολεί τη μέλλουσα μητέρα από την πρώτη ημέρα της εγκυμοσύνης. Επιθυμία της είναι να φέρει στον κόσμο ένα υγιές μωρό εκμηδενίζοντας τις πιθανές επιπλοκές, τόσο για την ίδια όσο και για το νεογνό. Μερικές δεκαετίες πίσω, ο κολπικός τοκετός αποτελούσε τη μοναδική επιλογή. Η εξέλιξη της ιατρικής όμως μας έδωσε τη δυνατότητα της καισαρικής, δηλαδή της γέννησης του κυήματος μέσω των κοιλιακών τοιχωμάτων της εγκύου. Στην Αίγυπτο αναφέρονται καισαρικές το 3000 π.Χ. Στην ελληνική μυθολογία ο Δίας γεννήθηκε από τον μηρό του Κρόνου με τομή. Στην Ελλάδα έχουμε ένα ποσοστό καισαρικών γύρω στο 42%. Σε χώρες της Ευρώπης όπως π.χ στη Γερμανία τα ποσοστά είναι στο 35%. Το ευτύχημα είναι πως στη χώρα μας σημειώνονται εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά περιγεννητικής νοσηρότητας και θνητότητας. Σαφώς οι γυναίκες προτιμούν τον φυσιολογικό τοκετό. Από ιατρικής άποψης υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις καισαρικής όπως: Μη πρόοδος του τοκετού τόσο κατά τη διαστολή όσο και κατά την εξώθηση του εμβρύου, διαταραχές στη λει-

54  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

τουργία ή παθολογική θέση του πλακούντα, ανώμαλη θέση ή προβολή του εμβρίου, πολυδύναμες κυήσεις, ανωμαλίες μήτρας, προηγούμενη εγχείρηση μήτρας λόγω ινομυωμάτων, ενεργές λοιμώξεις από HIV, ηπατίτιδα, ιό των κονδυλωμάτων, υπέρταση της μήτρας, σακχαρώδη διαβήτη και τέλος εγκυμοσύνη που επετεύχθη κατόπιν εξωσωματικής γονιμοποίησης. Υπάρχουν όμως και επίτοκες που επιλέγουν την καισαρική λόγω τραυματικής εμπειρίας από προηγούμενο τοκετό, ανασφάλεια, άγχος, μειωμένη αντοχή στον πόνο. Ας μην ξεχνάμε πως κάθε γυναίκα έχει το δικαίωμα να αυτοδιαθέτει το σώμα της και αυτό οφείλουμε όλοι να το σεβαστούμε. Στη σύγχρονη πραγματικότητα η μεγάλη διαφοροποίηση έγκειται στην πληροφόρηση μέσω του διαδικτύου. Διάφορα φόρουμ και ιστοσελίδες, κατευθυνόμενα από άτομα χωρίς καμία επαφή με την ιατρική επιστήμη αγχώνουν και αποπροσανατολίζουν τη γυναίκα. Στόχος μας λοιπόν είναι να έχουμε μια υγιή μητέρα και ένα υγιές μωρό. Η απόφαση είναι πολυσύνθετη και εξατομικευμένη. Μια απόφαση που παίρνει ο γιατρός με την επίτοκο έχοντας κτίσει μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης στο 9μηνο της εγκυμοσύνης.

23ης Οκτωβρίου 31, τηλ. 2410 287780

υγεία

Γράφει η Εύη Καραπατόλη  Παιδίατρος - Νεογνολόγος

Γιατί πρέπει να εμβολιάζουμε το παιδί; Κυρία Καραπατόλη γιατί είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός; Ο εμβολιασμός προστατεύει τα παιδιά από σοβαρές ασθένειες, ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό τους σύστημα για να παράγει αντισώματα τα οποία καταπολεμούν βακτήρια και ιούς. Επίσης προφυλάσσει από τον κίνδυνο μακροχρόνιων επιπλοκών από τις ασθένειες και μειώνει τους θανάτους. Ο εμβολιασμός προσφέρει συλλογική ανοσία, δηλαδή αν όλα τα παιδιά γύρω από το δικό σου έχουν εμβολιαστεί προστατεύουν και το παιδί σου. Όμως, αν περισσότερο από 10% των παιδιών δεν εμβολιαστεί, τότε θα ξαναεμφανιστούν πολλές επικίνδυνες ασθένειες οι οποίες θα θέσουν σε κίνδυνο όλη την κοινωνία. Πως λειτουργούν τα εμβόλια; Τα εμβόλια μας βοηθούν να αναπτύξουμε ανοσία χωρίς να χρειάζεται να αρρωστήσουμε πρώτα. Κατασκευάζονται από τα ίδια μικρόβια που προκαλούν τις διάφορες νόσους, με τη διαφορά ότι τα μικρόβια αυτά είναι νεκρά ή εξασθενημένα ούτως ώστε να μην μπορούν να προκαλέσουν τη νόσο. Όταν λοιπόν γίνει το εμβόλιο το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά κατά τον ίδιο τρόπο που θα αντιδρούσε αν είχε προσβληθεί από τη νόσο, φτιάχνοντας αντισώματα. Τα αντισώματα καταστρέ-

φουν τα μικρόβια του εμβολίου και στη συνέχεια παραμένουν στο σώμα μας προσφέροντάς μας ανοσία. Έτσι, εάν κάποια στιγμή προσβληθούμε από τη συγκεκριμένη νόσο, τα αντισώματα, θα είναι εκεί για να μας προστατεύσουν.

σμοί πρέπει να αρχίζουν πολύ νωρίς, ώστε να δοθεί στο μωρό ο χρόνος να φτιάξει δικά του αντισώματα για να το προστατεύσουν από τις λοιμώξεις. Αρκετές από τις ασθένειες που προλαμβάνουν τα εμβόλια είναι ιδιαίτερα σπάνιες πια, παρόλα αυτά υπάρχουν και ασθένειες όπως ο κοκκύτης και η ιλαρά, οι οποίες παρουσιάζονται συχνά και βρίσκονται σε έξαρση στη χώρα μας. Αν τα παιδιά σταματούσαν να εμβολιάζονται,

Από τι κινδυνεύουν όσα παιδιά δεν έχουν εμβολιαστεί; Τα εμβόλια προσφέρουν προστασία από 15 σοβαρές ασθένειες πριν την ηλικία

Καθώς την τελευταία περίοδο από τη μία αυξάνονται σημαντικά τα κρούσματα ιλαράς και από την άλλη παίρνει σημαντικές διαστάσεις το κίνημα του αντιεμβολιασμού, η παιδίατρος- νεογνολόγος κ. Ευαγγελία Κ. Καραπατόλη, εξηγεί τους λόγους που οι γονείς θα πρέπει να εμβολιάζουν τα παιδιά τους, σύμφωνα με το προβλεπόμενο πλάνο του υπουργείου Υγείας. των 2 ετών. Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσφέρει έγκαιρη προστασία στα παιδιά, πριν την ηλικία στην οποία μπορεί να εκτεθούν σε σοβαρές λοιμώξεις και νοσήματα. Οι εμβολιασμοί ξεκινούν εντός των 2 πρώτων μηνών από τη γέννηση γιατί τα μωρά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε λοιμώξεις, οι οποίες μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες σε τόσο μικρή ηλικία. Αυτός είναι και ο λόγος που οι εμβολια-

τα λίγα κρούσματα που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας θα μπορούσαν πολύ γρήγορα να αυξηθούν, όπως έγινε τα τελευταία χρόνια με την επιδημία ιλαράς. Επίσης με τη μετακίνηση των πληθυσμών είναι εύκολο να μεταφερθεί και η συγκεκριμένη ασθένεια, αν δεν είναι καλά εμβολιασμένος ο πληθυσμός μας. Μόνο αν μια ασθένεια εξαφανιστεί από όλον τον κόσμο έχουμε δικαίωμα να σταματήσουμε τους εμβολιασμούς.

Η Ευαγγελία Κ. Καραπατόλη είναι Παιδίατρος - Νεογνολόγος. Ειδικότητα Παιδιατρικής στην Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική ΠΓΝ Λάρισας. Εξειδίκευση στην Νεογνολογία στην Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών ΠΓΝ Λάρισας. Συνεργάτης Μ.Ε.Ν.Ν Ιασώ Θεσσαλίας. Ερυθρού Σταυρού 9-17 (1ος όροφος), τηλ. 2411810279, κιν.: 6982771046 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  55

υγεία Γράφει ο Κων/νος Γ. Μακρίδης MD, MSc, PCAOSD, PhD  Χειρουργός Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Αρθροσκοπική αποκατάσταση πρόσθιου χιαστού συνδέσμου Mε σύστημα πλοήγησης (Computer - Navigated) Ο στόχος της ανακατασκευής του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ) είναι να επιστρέψει η λειτουργική σταθερότητα στο γόνατο, να επιστρέψει ο ασθενής στην πλήρη δραστηριότητα, καθώς και να αποφευχθεί κάθε περαιτέρω ζημία του μηνίσκου ή του χόνδρου που μπορεί να οδηγήσουν σε πρώιμη έναρξη οστεοαρθρίτιδας. Η ανάγκη λοιπόν της ιδανικής τοποθέτησης του μοσχεύματος είναι επιτακτική και σε αυτό αποσκοπεί η χρήση ειδικών τεχνικών που βελτιστοποιούν το χειρουργικό αποτέλεσμα. Το σύστημα πλοήγησης και η χρήση υπολογιστή είναι σε θέση να προσδιορίσει την ακριβή θέση των οστικών τούνελ στον μηρό και στην κνήμη και να εξασφαλίσει την ανατομική τοποθέτηση του μοσχεύματος. Αυτός ο προσδιορισμός γίνεται με μια υψηλής ακρίβειας υπέρυθρη κάμερα και την χρήση ειδικών ανιχνευτών σήματος (trackers) τα οποία είναι στερεωμένα στον ασθενή. Προεγχειρητικά γίνεται μέτρηση της

αστάθειας του γόνατος και καταγράφεται στον υπολογιστή. Με βάση το προεγχειρητικό πλάνο μας, εισάγουμε τις πληροφορίες του γεωμετρικού σχεδιασμού των οστικών τούνελ και των ανατομικών σημείων εισόδου του μοσχεύματος. [Εικ. 1].

Χρησιμοποιώντας τεχνολογία παθητικού πομπού τελευταίας τεχνολογίας, για απλό και ασφαλή χειρουργικό χειρισμό, γίνεται η αποκατάσταση του ΠΧΣ με ανατομικά και ισομετρικά κριτήρια [Εικ. 2].

Εικόνα 2 (Συνεχής απεικόνιση του κάθε ανατομικού σημείου σε όλη τη διάρκεια της εγχείρησης)

Εικόνα 1 (α. μέτρηση χαλαρότητας προ- και μετεγχειρητικά, β. γεωμετρική απεικόνιση οστικών τούνελ και σημείων εισόδου μοσχεύματος)

Η χειρουργική του ΠΧΣ είναι απαιτητική. Με την χρήση καινοτόμων τεχνολογικών μεθόδων, η αποκατάσταση του συνδέσμου γίνεται απολύτως ανατομικά, ελέγχοντας συνεχώς τα στάδια της επέμβασης στον υπολογιστή και ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο επιπλοκών.

Ο κ. Μακρίδης είναι Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει μετεκπαιδευθεί για 4 έτη στην Αγγλία και τη Γαλλία πάνω στις αθλητικές κακώσεις και αρθροσκοπήσεις του άνω και του κάτω άκρου, στις ολικές αρθροπλαστικές του ισχίουγόνατος-ώμου, στο Ορθοπαιδικό τραύμα και στη χειρουργική της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης. Εφαρμόζει τις τεχνικές της ελάχιστης επεμβατικότητας και κατέχει δίπλωμα για την χειρουργική του ισχίου και γόνατος με ρομποτική πλοήγηση. Κατά την διάρκεια της θητείας του στην Αγγλία έχει συνεργαστεί με την Ιατρική Ομάδα της Liverpool FC. Αλ. Παναγούλη 73, τηλ: 6983062062 – 2410553841, email: kmakrid@yahoo.gr, site: kmakridis.gr 56  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει ο Γιάννης Πράπας MD, PhD  Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας στο Α.Π.Θ.

Κύηση και Αποβολή: Tο άγχος του απρόβλεπτου Ο επιστημονικός διευθυντής της μονάδας εξωσωματικής γονιμοποίησης και γενετικής του Ιάκεντρου, του πιο ολοκληρωμένου γυναικολογικού και μαιευτικού κέντρου στα Βαλκάνια, Γιάννης Πράπας, MD, PHD καταρρίπτει τους μύθους σχετικά με το φαινόμενο των επανειλημμένων αποβολών, απαντώντας στα καίρια ερωτήματα που απασχολούν κάθε γυναίκα.

Tι είναι οι καθ’ έξιν αποβολές; Ο όρος καθ’ έξιν ή επανειλημμένες αποβολές χρησιμοποιείται όταν μία γυναίκα παρουσιάζει δύο ή περισσότερες αποβολές σε εγκυμοσύνες μικρότερες των 22 εβδομάδων. Θεωρείτε ότι σχετίζονται με κάποιον τρόπο με την υπογονιμότητα; Όχι, δε σχετίζονται με την υπογονιμότητα, όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις (30-50% σε γυναίκες με ιστορικό δύο τουλάχιστον αποβολών), που η αποβολή μπορεί να είναι πολύ πρόωρη, δηλαδή, πριν από την καθυστέρηση της εμμηνορρυσίας, οι γυναίκες αντιμετωπίζονται σαν να έχουν πρόβλημα υπογονιμότητας, ενώ στην πραγματικότητα έχουν πρόβλημα αποβολών. Τι εξετάσεις πρέπει να κάνει μια γυναίκα σ’ αυτήν την περίπτωση; Θα πρέπει να επισκεφθεί κέντρα εξειδικευμένα στην υπογονιμότητα και τις απο-

βολές, ώστε να υποβληθεί σε ειδικές κλινικές και εργαστηριακές εξετάσεις. Το κλειδί της επιτυχίας είναι η σωστή στρατηγική διερεύνησης του προβλήματος, ώστε να τεθεί έγκαιρα η σωστή διάγνωση. Στην περίπτωση των καθ’ έξιν αποβολών στόχος μας είναι η γέννηση ενός υγιούς παιδιού. Σε τι οφείλεται το συγκεκριμένο πρόβλημα; Στο 25% των περιπτώσεων ευθύνεται ο ανδρικός παράγοντας, αλλά το πρόβλημα δεν εμφανίζεται στο απλό σπερμοδιάγραμμα. Για το λόγο αυτό σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνονται ειδικές εξετάσεις σπέρματος (fISH κ.λπ.). Στο 40% των περιπτώσεων σε προβλήματα του ανοσοβιολογικού συστήματος ή πηκτικότητας του αίματος. Ακολουθούν τα γενετικά καθώς επίσης και τα ανατομικά προβλήματα της μήτρας (5%). Τέλος, στο 50% των περιπτώσεων οι καθ’ έξιν αποβολές θεωρούνται ανεξήγητες και στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται και οι γυναίκες άνω των 40 που έχουν πιθανότητα 35% να αποβάλουν σε κάθε αρχόμενη κύηση. Υπάρχει τελικά θεραπεία; Ανάλογα με το πρόβλημα ενδείκνυται ο κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης. Η επιτυχία έγκειται στα εξατομικευμένα πρωτόκολλα θεραπείας ανάλογα με το

πρόβλημά της. Μεμονωμένες ή συγκυριακές πολυδάπανες θεραπείες μπορεί να εντυπωσιάζουν και ν’ ανακουφίζουν πρόσκαιρα ψυχολογικά τη γυναίκα πλην όμως δε λύνουν το πρόβλημα. Κατά πόσο βοηθάει η εξωσωματική γονιμοποίηση; Η εξωσωματική γονιμοποίηση δεν λύνει το πρόβλημα, αλλά αποτελεί μέρος ορισμένων θεραπευτικών πρωτοκόλλων που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση των καθ’ έξιν αποβολών και δεν αποτελεί από μόνη της θεραπεία. Τι πιθανότητες υπάρχουν σε γυναίκες με καθ’ έξιν αποβολές ν’ αποκτήσουν ένα υγιές παιδί; Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι πιθανότητες έχει μία γυναίκα με καθ’ έξιν αποβολές να γεννήσει ένα φυσιολογικό παιδί. Ανάλογα με το είδος του προβλήματος που υπάρχει, έχουμε και διαφορετικά αποτελέσματα. Ωστόσο, για το 50% των περιπτώσεων που παρουσιάζουν ανεξήγητες αποβολές, οι πιθανότητες να είναι επιτυχημένη η επόμενη εγκυμοσύνη είναι περίπου 60%. Σύμφωνα με γαλλική μελέτη, το 87% των περιστατικών αυτών, που κατά τη διερεύνησή τους δε βρέθηκε κανένα πρόβλημα, σε βάθος 10ετίας είχαν αποκτήσει υγιή παιδιά ανεξάρτητα αν υπεβλήθησαν ή όχι σε θεραπεία.

Ο Γιάννης Πράπας MD, PHD είναι Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας στο Α.Π.Θ. Η εξειδίκευσή του στα προβλήματα υπογονιμότητας, εξωσωματικής γονιμοποίησης και ανοσοβιολογίας της αναπαραγωγής, πραγματοποιήθηκε στο Bordeaux της Γαλλίας, στις Βρυξέλλες του Βελγίου και στο πανεπιστήμιο Yale των Η.Π.Α. Προηγμένη Ιατρική Μονάδα «ΙΑΚΕΝΤΡΟ»: Μαιευτική - Γυναικολογία - Γονιμότητα Αγ. Βασιλείου 4, Θεσσαλονίκη, 54320, τηλ. 2310 325525 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  57

υγεία ΑΦΙΕΡΩΜΑ

✓ Γεώργιος Παπαδημητρίου Γράφουν οι:

Πλαστικός χειρουργός, M.D, EBOPRAS

✓ Διονύσης Βασ. Φερφέλης

Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

✓ Φωτεινή Παπαδημητρίου Νευρολόγος

✓ Μαρία Μ. Μπακοπούλου Νευροχειρουργός

✓ Βασίλειος Π. Σκορδάς, MD, Msc Παθολογοανατόμος

✓ Γεώργιος Α. Τζοβάρας, MD, FACS Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

✓ Λάζαρος Ι. Σακκάς

Καθηγητής Παθολογίας - Ρευματολογίας Παν. Θεσσαλίας

✓ Δημήτριος Π. Μπόγδανος

Διευθυντής Κλινικής Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Π.Γ.Ν. Λάρισας

✓ Γεώργιος Κ. Μπασδέκης Ορθοπαιδικός Χειρουργός

✓ Γεώργιος Ε. Καπότσης, MD, PhD Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

✓ Ανδρέας Ριζούλης

Ενδοκρινολόγος MD, PhD

✓ Κωνσταντίνος Ι. Αλεξίου Ορθοπαιδικός Χειρουργός

✓ Αντώνιος Πίπης ΜD, FEBOphth Χειρουργός Οφθαλμίατρος

υγεία

Γράφει ο Γεώργιος Παπαδημητρίου  Πλαστικός χειρουργός, M.D, EBOPRAS

Αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή Πώς νιώθει μια γυναίκα που έχει υποστεί μαστεκτομή; Οι περισσότερες γυναίκες που έχουν υποστεί μαστεκτομή μετά από καρκίνο νιώθουν ακρωτηριασμένες, έχουν αρνητική εικόνα για το σώμα τους, απώλεια της θηλυκότητάς τους, δυσκολίες στην ένδυση, φόβο για πιθανή υποτροπή της νόσου, μειωμένη αυτοπεποίθηση και τέλος στοιχεία κατάθλιψης. Η ουλή της μαστεκτομής και το έλλειμμα μαστού, τους υπενθυμίζει συνεχώς το πρόβλημα. Αντίθετα οι γυναίκες που έχουν προχωρήσει σε αποκατάσταση μαστού έχουν θετική εικόνα για το σώμα τους, βελτιώνουν την αυτοπεποίθησή τους και νιώθουν καλύτερα στην καθημερινότητά τους. Ποιοι είναι οι σύγχρονοι τρόποι αποκατάστασης; Τρεις είναι οι μέθοδοι αποκατάστασης που εφαρμόζονται σήμερα: α) αποκατάσταση με διατατήρες ιστών και ενθέματα σιλικόνης. Απαιτούνται δύο χειρουργικά στάδια με γενική αναισθησία. Στο πρώτο στάδιο, τοποθετείται κάτω από τους μυς του θώρακα ένας διατατήρας ιστών (διαστολέας δέρματος) 60  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

φτιαγμένος από σιλικόνη, τον οποίο γεμίζουμε περιοδικά, ανά δύο εβδομάδες, με φυσιολογικό ορό, μέσω μιας βαλβίδας τοποθετημένης κάτω από το δέρμα, μέχρι ο νέος μαστός να αποκτήσει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η διαδικασία διαρκεί 2-3 μήνες. Στο δεύτερο χειρουργικό στάδιο τοποθετείται το μόνιμο ένθεμα σιλικόνης και παράλληλα κάνουμε αύξηση, μείωση ή ανόρθωση του άλλου μαστού προς επίτευξη συμμετρίας.

β) αποκατάσταση με χρήση αυτόλογων ιστών (ιστούς από το ίδιο το σώμα της ασθενούς: κοιλιά, πλάτη, γλουτοί). Πιο συχνά χρησιμοποιούμε το δέρμα και τους μυς της ράχης (πλατύς ραχιαίος μυς) όταν η περιοχή της μαστεκτομής έχει διαταραχές αιμάτωσης

κυρίως λόγω της ακτινοβολίας, καθώς και το δέρμα της κοιλιάς όταν υπάρχει περίσσεια δέρματος και χαλάρωση, κάνοντας ταυτόχρονα και κοιλιοπλαστική. γ) συνδυασμός χρήσης ενθεμάτων σιλικόνης και αυτόλογων ιστών. Κυρίως χρησιμοποιείται ο πλατύς ραχιαίος μυς μαζί με ένθεμα σιλικόνης. Μετά την ολοκλήρωση της ανάπλασης του μαστού ακολουθεί η αποκατάσταση της θηλής με τη χρήση αυτόλογων ιστών. Ποια είναι τα κριτήρια για να επιλέξουμε την κατάλληλη τεχνική; Για να επιλέξουμε την πιο κατάλληλη τεχνική θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν τη σωματική διάπλαση και κράση της ασθενούς, την κατάσταση του άλλου μαστού, τον τρόπο με τον οποίο έγινε η μαστεκτομή από τον χειρουργό μαστού, το ιστορικό ακτινοβολίας καθώς και τις προτιμήσεις της ασθενούς. Πότε και με ποιους τρόπους γίνεται η αποκατάσταση της θηλής; Η αποκατάσταση θηλής και θηλαίας άλω είναι καλύτερα να γίνεται μετά την ολοκλήρωση όλων των σταδίων ανάπλασης του μαστού, λίγους μήνες αρ-

γότερα, με ξεχωριστή επέμβαση και με τοπική αναισθησία. Οι τρόποι αποκατάστασης περιλαμβάνουν τη χρήση τοπικών δερματικών κρημνών, τη χρήση μοσχεύματος από την άλλη θηλή, προσθετικές θηλές, τη χρήση tattoo ή δερματικού μοσχεύματος από τη μηρογεννητική πτυχή του σώματος μας. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της άμεσης αποκατάστασης; Τα νεώτερα δεδομένα και οι εξελίξεις στον τομέα της μαστεκτομής και αποκατάστασης αναφέρουν ότι η μαστεκτομή γίνεται πια με διατήρηση του δέρματος του μαστού (skin sparing mastectomy) και η αποκατάσταση στον ίδιο χρόνο με τη διενέργεια της μαστεκτομής, ακόμα κι αν θα ακολουθήσει χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, χωρίς να διακυβεύεται η ογκολογική ασφάλεια της ασθενούς. Μ ’αυτό τον τρόπο η ασθενής γλιτώνει ένα χειρουργικό στάδιο, μειώνεται το κόστος της επέμβασης και ο χρόνος

αποκατάστασης θα ολοκληρωθεί σε 46 μήνες αντί για 2-3 χρόνια μετά τη μαστεκτομή που ήταν στο παρελθόν. Αυτός ο τρόπος μαστεκτομής και αποκατάστασης δεν εφαρμόζεται μόνο στα πιο σύγχρονα κέντρα της Αμερικής και της Βόρειας Ευρώπης, αλλά και στη χώρα μας. Απαιτείται καλή συνεργασία της γυναίκας με το χειρουργό μαστού, τον πλαστικό χειρουργό, τον παθολόγο ογκολόγο και τον ογκολόγο ακτινοθεραπευτή. Τι επιλέγουν οι γυναίκες σήμερα; Την άμεση ή την απώτερη αποκατάσταση; Οι νέες, εργαζόμενες και απόφοιτες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης γυναίκες επιλέγουν συνήθως την άμεση αποκατάσταση. Γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας επιλέγουν συνήθως την απώτερη ή καθόλου αποκατάσταση. Μεγάλη σημασία γι αυτή την απόφαση παίζει η καθοδήγηση και από τον χειρουργό μαστού.

Γυναίκες που έχουν υποστεί ογκεκτομή και όχι μαστεκτομή χρήζουν τεχνικών αποκατάστασης; Σε μεγάλη κατηγορία γυναικών γίνεται μόνο αφαίρεση του όγκου (ογκεκτομή) και μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Προκύπτει έτσι μια ασυμμετρία με τον άλλο μαστό. Με τις τεχνικές ανακατανομής του μαζικού αδένα, (ανόρθωση ή μείωση) καλύπτουμε το έλλειμα που προκύπτει από την ογκεκτομή και παράλληλα αποκαθιστούμε και το σχήμα του άλλου μαστού με σκοπό την επίτευξη της συμμετρίας. Υπάρχει κάλυψη αυτών των επεμβάσεων από τα ασφαλιστικά ταμεία; Στα δημόσια νοσοκομεία το κόστος της αποκατάστασης καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Στα ιδιωτικά νοσοκομεία το ταμείο καλύπτει ένα μέρος από τα νοσήλεια και μέρος του κόστους των ενθεμάτων. Οι ιδιωτικές ασφάλειες καλύπτουν και την αμοιβή του γιατρού και τη νοσηλεία της ασθενούς.

O Γεώργιος Παπαδημητρίου είναι Πλαστικός χειρουργός, M.D , EBOPRAS, Mετεκπαιδευθείς στο Queen Victoria Hospital, Λονδίνο ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  61

υγεία

Γράφει ο Διονύσης Βασ. Φερφέλης  Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

Η σωστή παρακολούθηση των διαβητικών ασθενών Το 2,8% του παγκόσμιου πληθυσμού παρουσιάζει σακχαρώδη διαβήτη και υπολογίζεται πως μέχρι το 2030 το ποσοστό αυτό θα διπλασιαστεί. Σήμερα, διαθέτουμε πολλά σύγχρονα όπλα για την αντιμετώπισή του. Η αποτελεσματική του θεραπεία προϋποθέτει έγκαιρη διάγνωση και συστηματική ιατρική παρακολούθηση από διαβητολόγο. Καθήκον του ιατρού είναι να καθορίζει τον τρόπο που πρέπει να γίνεται η σωστή παρακολούθηση, η οποία περιλαμβάνει: • Τακτικό αυτοέλεγχο Στους ασθενείς με ΣΔ τύπου 2 που λαμβάνουν δισκία, συνήθως αρκούν 3 μετρήσεις εβδομαδιαίως, αντιθέτως στους ασθενείς σε ινσουλινοθεραπεία οι μετρήσεις θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 φορές ημερησίως. Εξίσου σημαντική είναι και η καταγραφή των μετρήσεων ώστε ο ιατρός στην επόμενη επίσκεψη να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα και να λάβει ορθές θεραπευτικές αποφάσεις.

• Υγιεινό τρόπο ζωής και σωστή φαρμακευτική αγωγή Ακρογωνιαίο λίθο στη θεραπεία αποτελεί ο υγιεινός τρόπος ζωής με έμφαση στη μεσογειακή διατροφή σε συνδυασμό με καθημερινή σωματική άσκηση. Η μείωση του σωματικού βάρους έχει

ευεργετικά αποτελέσματα στη ρύθμιση του σακχάρου. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αντιδιαβητικά δισκία και ινσουλίνη, το είδος και τη δοσολογία των οποίων θα καθορίσει ο θεράπων ιατρός βάσει των κλινικοεργαστηριακών ευρημάτων.

• Τακτικές επισκέψεις στον διαβητολόγο Η συστηματική παρακολούθηση του ασθενούς από τον ιατρό είναι επιβεβλημένη. Πλην του σακχάρου και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, πρέπει να ελέγχονται συστηματικά η χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια, να ρυθμίζεται η αρτηριακή πίεση και επιβάλλεται να πραγματοποιείται εξέταση των ποδιών για το ενδεχόμενο αρτηριοπάθειας ή νευροπάθειας. Σημαντικό

είναι επίσης να γίνεται οφθαλμολογική εκτίμηση και έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας.

• Γενικά μέτρα Πέραν των ανωτέρω, οι διαβητικοί θα πρέπει να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας και να έχουν πάντα μαζί τους κάποια εύχρηστη πηγή υδατανθράκων. Για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου είναι επιτακτική ανάγκη να διακοπεί το κάπνισμα, ενώ για την πρόληψη των λοιμώξεων απαραίτητος είναι ο εμβολιασμός για τη γρίπη και τον πνευμονιόκοκκo. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αρκεί να υπάρχει σωστή παρακολούθηση του ασθενούς, σε συνεργασία με τον ιατρό.

Λάρισα: Μεγάλου Αλέξάνδρου 4 (3ος Όροφος), 2410-533633, 6944-786011 Αμπελώνας: Αγίου Κωνσταντίνου 42 (Ισόγειο), 2492033222 62  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει η Φωτεινή Παπαδημητρίου  Νευρολόγος

Μνήμη και άνοια «….ξέρει τα λάθη μου φαρσί Ανίκητη γυναίκα» Έτσι την τραγούδησε, τη μνήμη ο Σωκράτης Μάλαμας με τα λόγια του Οδυσσέα Ιωάννου. Ανίκητη; Όχι πάντα, όχι για όλους. Δίπλα της στέκει ζηλόφθονα η λησμονιά και παραμονεύει. Η μνήμη είναι θεμελιώδες στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να αποθηκεύει και να ανακτά νέες πληροφορίες μέσα από διάφορες εμπειρίες. Αποτελεί βασικό στοιχείο στη διαδικασία της μάθησης, είτε πρόκειται για τη μνήμη εργασίας που τη χρησιμοποιούμε όταν «κρατάμε» στο μυαλό μας το περιεχόμενο μιας συζήτησης στην οποία συμμετέχουμε, είτε πρόκειται για την επεισοδιακή μνήμη που μας επιτρέπει να διατηρούμε την «αυτοβιογραφία» μας, δηλαδή όλα τα γεγονότα που μας έχουν συμβεί, είτε τη σημασιολογική μνήμη δηλαδή το λεξιλόγιο μας, είτε τέλος τη διαδικαστική μνήμη που μας βοηθά να αποκτούμε νέες δεξιότητες, όπως να χορεύουμε και να οδηγούμε. Η διαταραχή της μνήμης αποτελεί συνή-

θως την πρώτη εκδήλωση της άνοιας. Η άνοια είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία έχουμε έκπτωση των ανωτέρων νοητικών λειτουργιών όπως η μνήμη, ο λόγος, η αντίληψη και η κρίση, σε βαθμό που να επηρεάζεται η λειτουρ-

• Διαταραχή του λόγου και πτωχό λεξιλόγιο.

• Μεταβολή της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς. Πολλές φορές ο ασθενής δεν έχει συναίσθηση των ελλειμμάτων που παρουσιάζει και αντιτίθεται στην εξέταση, η οποία είναι αναγκαία για να αξιολογηθεί κατά πόσο η άνοια ανήκει: 1) Στις αναστρέψιμες: οι οποίες έχουν αιτιολογική θεραπεία και σχετίζονται με το άγχος, την κατάθλιψη, τη χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων, την κατάχρηση αλκοόλ και τοξικών ουσιών, την έλλειψη βιταμινών, τις «Να ρωτήσω τη μάντιδα Μνήμη. διαταραχές του θυρεοειδούς Η άλλη, η διπλανή ιέρεια Λήθη αδένα καθώς και τον υδροκέφαλο Έχει πολύ κόσμο, πνίγεται στη δουλειά και τα νεοπλάσματα του εγκεφάΑμάσητα καταπίνει τα καπνώδη φύλλα λου ή Των λησμονητέων» Κική Δημουλά 2) Στις μη αναστρέψιμες: όπου πρόκειται για νευροεκφυλιστικές νόσους, με κύριο εκπρόσωπο τη γικότητα του ατόμου. Χρειάζεται να γίνει νόσο Alzheimer, στις οποίες χορηγούνται άμεση αξιολόγηση από νευρολόγο όταν φάρμακα που βελτιώνουν τα συμπτώκάποιος παρουσιάζει: ματα, αλλά επειδή ο παθοφυσιολογικός • Μειωμένη ικανότητα να συγκρατεί στη παράγοντας συνεχίζει να λειτουργεί η καμνήμη νέες πληροφορίες. τάσταση του ασθενούς σταδιακά επιδει• Διαταραχή της προσοχής και της συγνώνεται. κέντρωσης.

Η έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας είναι κεφαλαιώδους σημασίας και στις δύο κατηγορίες καθώς επιτυγχάνουμε εξατομίκευση της θεραπείας και καλύτερα άμεσα και μακροχρόνια αποτελέσματα. Μανωλάκη 9-11Γ, Λάρισα, τηλ. 2410 252295 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  63

υγεία

Γράφει η Μαρία Μ. Μπακοπούλου  Νευροχειρουργός

Τι μπορώ να κάνω για τον πόνο στη μέση χωρίς να χειρουργηθώ; Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα παθήσεων της σπονδυλικής στήλης που θεραπεύονται μόνο χειρουργικά, ωστόσο η εξέλιξη της τεχνολογίας μας έχει δώσει πλέον τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά με ελάχιστη παρέμβαση και χαμηλό οικονομικό κόστος τα περισσότερα σύνδρομα χρόνιου πόνου. Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές αντιμετώπισης του χρόνιου πόνου έρχονται να δώσουν λύση σε καταστάσεις όπου η φαρμακευτική αγωγή δεν επαρκεί ή επιπλέκεται με σημαντικές παρενέργειες. Οι θεραπείες αυτές κερδίζουν συνεχώς έδαφος, καθώς, έχουν χαμηλό κίνδυνο επιπλοκών και μπορούν να εφαρμοσθόυν με τοπική αναισθησία, δίνοντας ουσιαστική ανακούφιση ακόμη και σε ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας. Τί είναι οι εγχύσεις στην σπονδυλική στήλη; Οι εγχύσεις αποτελούν τρόπο απευθείας στοχευμένης χορήγησης αναισθητικών και αντιφλεγμονώδων φαρμάκων στα σημεία που εκλύουν τον πόνο μέσω εισαγωγής μιας λεπτης βελόνας στα σημεία αυτά υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο. Τύποι εγχύσεων στην σπονδυλική στήλη είναι η επισκληρίδιος και η ουραία αναλγησία, όπου το φάρμακο εγχύεται πάνω από τον σάκο που περιβάλλει τα νεύρα, η διατρηματική έγχυση που στοχεύει στο σημείο εξόδου του νεύρου από την σπονδυλική στήλη, η ενδοαθρική έγχυση στις ζυγοπαφυσιακές αρθρώσεις που ενώνουν τους σπονδύλους μεταξύ τους, η έγχυση στους μέσους νευρικούς κλάδους που νευρώνουν αισθητικά τις αρθρώσεις αυτές και η εγχυση στην ιερολαγόνιο άθρωση που συνδέει τη σπονδυλικη στήλη με τη λεκάνη. Τί είναι η νευρόλυση με ραδιοσυχνότητες; Οι ραδιοσυχνότητες αποτελούν μια μορφή ενέργειας που θερμοκαυτηριάζει τους αισθητικούς νευρικούς κλάδους που εκλύουν

τον πόνο. Χρησιμοποιείται μία λεπτή βελόνα, η οποία εμφυτεύεται υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο στο σημείο στόχο και συνδέεται με τη γεννήτρια του μηχανήματος που χορηγεί την ενέργεια. Η τεχνική ενδείκνυται για τον χρόνιο πόνο από τις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης (αυχένας, μέση, πλάτη), τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις, τον κόκκυγα, το γόνατο και τον ώμο. Χρόνια σύνδρομα που αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με τη θεραπεία είναι η νευραλγία τριδύμου, η αθροιστική κεφαλαλγία, η κεφαλαλγία τάσεως, η μεσοπλεύρια νευραλγία, η μετεγχειρητική οσφυαλγία και το χρόνιο πυελικό και σπλαχνικό άλγος. Η δράση της έχει μακροχρόνιο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Τι είναι η κρυοπηξία; Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται με παρόμοιο τρόπο, χρησιμοποιώντας κρυοηλεκτρόδια που εμφυτεόνται στα επιθυμητά σημεία. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοσθεί στο σύνδρομο καταπόνησης των αρθρώσεων (facet) της σπονδυλικής στήλης, αλλά και στον δισκογενή πόνο επί προβολής μεσοσπονδυλίου δίσκου, στην κοκκυγοδυνία και σε νευραλγίες από περιφερικές νευροπάθειες.

Η Μαρία Ν. Μπακοπούλου είναι Νευροχειρουργός και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Νευροχειρουργικού Τμήματος της κλινικής Animus - Κυανούς Σταυρός, τηλ. κλινικής 2411 801500, wwwmariabacopoulou.gr 64  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει ο Βασίλειος Π. Σκορδάς, MD, Msc  Παθολογοανατόμος

Taxεία βιοψία - φρουρός λεμφαδένας Στη σημερινή εποχή η ανάπτυξη της επιστήμης και η βελτίωση της τεχνολογίας έχει οδηγήσει σε όλο και πιο αποτελεσματικές μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας των νόσων.

Ανάμεσα σ’ αυτές η ιστολογική εξέταση αν και παλαιότερη παραμένει μία από τις πιο ακριβείς αν όχι η ακριβέστερη διαγνωστική μέθοδος γι’ αυτό και αποκαλείται η «τελική διάγνωση», σε συνδυασμό δε με τον σύντομο χρόνο και το χαμηλό κόστος καθίσταται η κύρια εξέταση για τη διάγνωση μεγάλου αριθμού νόσων και την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Ξεχωριστή μέθοδο ιστολογικής εξέτασης αποτελεί η ταχεία βιοψία (ΤΒ) που γίνεται με τη χρήση ειδικού μηχανήματος (ψυκτικός μικροτόμος) και η οποία πραγματοποιείται ενώ ο ασθενής βρίσκεται στο χειρουργείο, και δίνει αποτέλεσμα σε λίγα λεπτά προκειμένου να

ορισθεί η πορεία της χειρουργικής επέμβασης. Η κυριότερη εφαρμογή της (ΤΒ) είναι στη χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Η κατάσταση των μασχαλιαίων λεμφαδένων είναι ο πιο σημαντικός προγνωστικός παράγοντας για ασθενείς με πρώιμο καρκίνου του μαστού. Η εκτίμηση αυτή δεν είναι σημαντική μόνο για τη σταδιοποίηση και τη πρόγνωση, αλλά και για τον καθορισμό της θεραπείας εκλογής. Οι σύγχρονες κατευθύνσεις έδειξαν ότι η εκτίμηση της επέκτασης της νόσου στους λεμφαδένες μπορεί να γίνει με την εξέταση του λεμφαδένα φρουρού. Σημαντικές μελέτες έδειξαν ότι ο καρκίνος του μαστού εξαπλώνεται στον φρουρό λεμφαδένα (ΦΛ), πριν εξαπλωθεί και σε άλλους μασχαλιαίους λεμφαδένες. Ως φρουρός λεμφαδένας ορίζεται ο πρώτος λεμφαδένας ή ομάδα λεμφαδένων κατά την παροχέτευση της λέμφου του μαστού, που ταυτοποιείται με

e-mail: skor.vas63@yahoo.gr 66  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

τη χαρτογράφηση του λεμφικού δικτύου (με τη χρήση μπλε χρωστικής ή ενός ραδιενεργού κολλοειδούς ή συνδοιασμού και των δύο). Αφαιρείται χειρουργικά ο φρουρός λεμφαδένας (ή η ομάδα λεμφαδένων) και αποστέλλονται στο παθολογοανατομικό εργαστήριο όπου με τη χρήση ψυκτικού μικροτόμου και ειδικής τεχνικής της ταχείας βιοψίας ελέγχεται η ύπαρξη ή όχι μετάστασης. Σε περίπτωση θετικού λεμφαδένος γίνεται στον ίδιο χρόνο λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης ενώ σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος αποφεύγεται ο λεμφαδενικός καθαρισμός. Η διαδικασία του φρουρού λεμφαδενα (ΦΛ) όλο και περισσότερο αυξάνεται στη διαχείριση και σταδιοποίηση του καρκίνου του μαστού, η αποτελεσματικότητα της οποίας στηρίζεται στην ταυτοποίση και αφαίρεση όλων των αληθών (ΦΛ) από τους χειρουργούς και στην προσεκτική και συστηματική εξέταση τους από τους παθολογοανατόμους.

υγεία Γράφει ο Γεώργιος Α. Τζοβάρας, MD, FACS  Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Χειρουργική αντιμετώπιση των ιδιοπαθών φλεγμονωδών εντεροπαθειών Η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα αποτελούν τις ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις εντεροπάθειες (ΙΦΕΝ), οι οποίες έχουν αυτοάνοση αρχή, ομοιότητες στις κλινικές τους εκδήλωσεις καθώς και τους φαρμακευτικούς χειρισμούς αλλά και βασικές διαφορές, τόσο στην πορεία όσο και στην αντιμετώπισή τους. Η πρόοδος της έρευνας και η εξέλιξη των φαρμακευτικών παραγόντων - με αιχμή του δόρατος τους «βιολογικούς παράγοντες» - κατά την διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών, έχει κάνει τη συντηρητική αντιμετώπιση αυτών των νόσων ιδιαίτερα αποτελεσματική, καθυστερώντας ή και μειώνωντας την ανάγκη χειρουργικής παρέμβασης. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών με ΙΦΕΝ τελικά θα απαιτήσει χειρουργική θεραπεία για την αντιμετώπιση των επιπλοκών. Πιο συγκεκριμένα, η πλειονότητα των ασθενών με νόσο Crohn (~80%) θα χρειασθεί χειρουργική επέμβαση κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου. Η απόφαση για τον χρόνο και το είδος της επέμβασης κάθε άλλο παρά απλή είναι και θα πρέπει να αποτελεί προϊόν συναπόφασης μεταξύ των ειδικοτήτων που απαρτίζουν την ομάδα (MDT) διαχείρησης αυτών των ασθενών. H βαρύτητα της φλεγμονής, η ύπαρξη προηγούμενων επεμβάσεων ή περίπλοκων συριγγίων, το είδος της φαρμακευτικής αγωγής και η θρεπτική κατάσταση του ασθενούς αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στη λήψη αποφάσεων. Η σύγχρονη τάση, ιδιαίτερα στην εντοπισμένη στενωτική νόσο, είναι η πρώιμη χειρουργική παρέμβαση με ελάχιστα επεμβατικές (λαπαροσκοπικές) τεχνικές που

αποσκοπούν στην περιορισμένη εκτομή αυστηρά του τμήματος του εντέρου που παρουσιάζει την επιπλοκή. Η διατρητική μορφή συνίσταται στην ύπαρξη αποστημάτων και συριγγίων και το είδος της παρέμβασης καθορίζεται από τη θέση και το είδος της επιπλοκής. Η περιεδρική νόσος είναι μία πολύ συχνή μορφή της νόσου του Crohn και στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με περιεδρική νόσο θα απαιτηθεί χειρουργική παρέμβαση, η οποία μάλιστα συνοδεύεται από υψηλά ποσοστά υποτροπής. Από την άλλη μεριά, ένα 30-40% των ασθενών με εκλώδη κολίτιδα θα χρειασθεί σε κάποια φάση της ζωής του χειρουργική αντιμετώπιση είτε για μία επείγουσα κατάσταση (τοξικό μεγάκολο, διάτρηση, αιμορραγία) είτε λόγω «ανθεκτικής» στην φαρμακευτική αγωγή

νόσου, είτε λόγω ανάπτυξης καρκίνου σε κάποια θέση του παχέος εντέρου.

Eπέμβαση εκλογής για τη νόσο θεωρείται η ολική ορθοκολεκτομή και ειλεοδακτυλική αναστόμωση με δημιουργία νεολυκήθου – συνηθέστερα τύπου J. Μετά την επέμβαση, κατά κανόνα, οι ασθενείς είναι σε θέση να διακόψουν οριστικά την φαρμακευτική αγωγή με αντίτιμο έναν αυξημένο αριθμό μαλακών/διαρροικών κενώσεων (5-7 ημερησίως) που προκύπτουν από την αφαίρεση όλου του παχέος εντέρου. Η επέμβαση αυτή είναι εφικτή σήμερα λαπαροσκοπικά σε εξιδεικευμένα κέντρα. Γενικότερα όμως, η αντιμετώπιση - και δη η χειρουργική - των ιδιοπαθών φλεγμονωδών νοσημάτων προϋποθέτει ιδιαίτερη εξειδίκευση και ενασχόληση με τα συγκεκριμένα νοσήματα και η όλη διαχείρηση των ασθενών αυτών οφείλει να είναι προιόν συναπόφασης ομάδας που την αποτελούν γαστρεντερολόγοι, χειρουργοί, ακτινοδιαγνώστες και παθολογοανατόμοι. Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας την τελευταία 5ετία διενεργούνται λαπαροσκοπικές επεμβάσεις για επιπλεγμένη νόσο Crohn καθώς και ολικές ορθοκολεκτομές και ειλεοδακτυλικές αναστομώσεις με δημιουργία νεολυκήθου τύπου J.

O Γεώργιος Α. Τζοβάρας, MD, FACS είναι Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής Πανεπιστημιακής Χειρουργικής Κλινικής ΠΓΝΛ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  67

υγεία

Γράφουν οι: Λάζαρος Ι. Σακκάς  Καθηγητής Παθολογίας - Ρευματολογίας Παν. Θεσσαλίας, Δημήτριος Π. Μπόγδανος  Διευθυντής Κλινικής Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Π.Γ.Ν. Λάρισας

Η αρθρίτιδα είναι συχνό σύμπτωμα στα αυτοάνοσα νοσήματα Ο πόνος σε αρθρώσεις (αρθραλγία) είναι ένα από τα πιο συχνά ενοχλήματα και μπορεί να οφείλεται σε μηχανικά αίτια ή σε φλεγμονή. Η φλεγμονή (ερεθισμός) στις αρθρώσεις εκδηλώνεται με πόνο και διόγκωση στις αρθρώσεις. Λόγω του πόνου η άρθρωση μπορεί να έχει μειωμένη κινητικότητα και να πονάει όταν την πιέσουμε με το δάκτυλο.

Όταν η φλεγμονή είναι μεγάλη, μπορεί να υπάρχει ερυθρότητα στην άρθρωση, ενώ στο αίμα η αύξηση των δεικτών φλεγμονής (ΤΚΕ και C-αντιδρώσα πρωτεΐνη). Η αρθρίτιδα οφείλεται σε διάφορα αίτια, και είναι συχνή εκδήλωση σε αυτοάνοσα νοσήματα. Οι πιο συχνές αρθρίτιδες είναι η οστεοαρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η ψωριασική αρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται μετά την ηλικία των 35 ετών, ενώ η ουρική αρθρίτιδα οφείλεται σε αύξηση του ουρικού οξέος που δημιουργεί κρυστάλλους στις αρθρώσεις και στους νεφρούς. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι αυτοάνοση πάθηση όπου το κάπνισμα και μικρόβια περιοδοντίτιδας δίνουν το έναυσμα για να εκδηλωθεί μετά από χρόνια ο πόνος και η διόγκωση των αρθρώσεων.

68  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Λάζαρος Ι. Σακκάς, Καθηγητής Παθολογίας - Ρευματολογίας Παν. Θεσσαλίας

Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι αρθρίτιδα σε άτομα με ψωρίαση. Η ψωριασική αρθρίτιδα προκαλεί πόνο και διόγκωση σε αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών, διόγκωση ολόκληρου του δακτύλου (δακτυλίτιδα), και πόνο με δυσκαμψία (πιάσιμο) στη μέση και τον αυχένα. Ένα συχνό ενόχλημα είναι πόνος σε διάφορα σημεία πρόσφυσης στα οστά συνδέσμων, που σταθεροποιούν τις αρθρώσεις και τενόντων μυών, που κινούν τις αρθρώσεις (ενθεσοπάθεια), ενώ λίγες φορές μπορεί να κοκκινίζουν με έντονο πόνο τα μάτια. Τα τελευταία χρόνια μελέτες, μεταξύ των οποίων και δικές μας, έδειξαν ότι η ψωρίαση και η ψωριασική αρθρίτιδα συνδέονται στενά μεταξύ τους έτσι ώστε να θεωρούνται από πολλούς ως μια νόσος, η ψωριασική νόσος. Η Κλινική μας, σε συνεργασία με τη Δερματολογική κλινική του νοσοκο-

Δημήτριος Π. Μπόγδανος, Αναπλ. καθηγητής Παθολογίας & Αυτοανόσων Νοσημάτων

μείου, αντιμετωπίζει ασθενείς με ψωριασική νόσο σε ειδικά εξωτερικά ιατρεία. Για τη διάγνωση της αρθρίτιδας χρειάζεται εμπειρία του γιατρού, ειδικές εξετάσεις που γίνονται μόνο στην κλινική μας και το Νοσοκομείο μας, και εμπειρία/γνώση των ειδικών γιατρών. Η Κλινική Ρευματολογίας και κλινικής Ανοσολογίας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας μετά από συντονισμένες προσπάθειες του καθηγητή Λάζαρου Σακκά και της Διοίκησης του Νοσοκομείου λειτουργεί εξωτερικά Ιατρεία φλεγμονώδους αρθρίτιδας (ρευματοειδούς, ψωριασικής, και ουρικής αρθρίτιδας). Η κλινική επιτελεί πρωτοποριακή έρευνα για τους μηχανισμούς της αρθρίτιδας στοχεύοντας στην εξατομικευμένη θεραπεία. Για το ερευνητικό της έργο έχει βραβευθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Πρόληψη, αξιολόγηση και αποθεραπεία σε έναν μοναδικό χώρο

Ένας νέος πρότυπος χώρος Πρόληψης, Αξιολόγησης και Αποθεραπείας, για κάθε άνθρωπο δημιουργείται στην πόλη της Λάρισας. Ένα όραμα γίνεται πραγματικότητα. Με άξιους συνεργάτες. Για τον Άνθρωπο.

Γεώργιος Κ. Μπασδέκης, Δημήτριος Κ. Καραγιάννης, Κωνσταντίνος Ν. Καλαμπάκας Ένας νέος χώρος πολλαπλών δράσεων υγείας αναπτύσσεται στην πόλη της Λάρισας, ενώνοντας τις σύγχρονες καθημερινές απαιτήσεις με την υψηλή τεχνολογία και την άρτια επιστημονική υποστήριξη. Διαδικασίες πρόληψης, αξιολόγησης και σύγχρονοι μέθοδοι επανεκπαίδευσης και αποθεραπείας παρέχουν σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες την προοπτική εξέλιξης της κινητικής τους υγείας. Ο συνδυασμός όλων αυτών των δράσεων σε έναν χώρο, είναι μοναδικός στην Ελλάδα. Αποτελεί την τελευταία εξέλιξη στον χώρο της πρόληψης σε υγιή πληθυσμό, αποθεραπείας σε αθλητικό πληθυσμό και θεραπείας σε ασθενείς. Χαρακτηριστική είναι η έμφαση που δίνεται στις μι-

κρές ηλικίες, χρησιμοποιώντας ένα μοναδικό τεχνολογικό σύστημα παρακολούθησης κίνησης που αναπτύχθηκε για να βελτιώσει την ποιότητα των κινήσεων μέσω δοκιμών, ανάλυσης και εκπαίδευσης. Στόχος του κέντρου είναι η σωστή παρακολούθηση ενός παιδιού, βάσει αντικειμενικών και με πολύ μεγάλη ακρίβεια μετρήσεων, δημιουργώντας ένα πλήρες ιστορικό ανάπτυξης και ποιότητας της κίνησής του. Επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο η σωστή καθοδήγηση για την άθληση ενός παιδιού, προλαμβάνοντας τραυματισμούς, οδηγώντας τα παιδιά σε μία ασφαλή άθληση υψηλού επιπέδου, δημιουργώντας μία νέα γενιά αθλητών.

Κρυοθεραπεία - Αποθεραπεία Επίσης στον εξοπλισμό του κέντρου συμπεριλαμβάνεται η πιο πρωτοποριακή μέθοδος Αποκατάστασης- Αποθεραπείας. Η κρυοθεραπεία ολόκληρου του σώματος προκαλεί μείωση του οιδήματος, ταχεία αγγειοσυστολή συνοδευομένη από αγγειοδιαστολή κατά την έξοδο, αύξηση περιφερικής μικροκυκλοφορίας, αναλγητική δράση, συμβολή στην αύξηση του μεταβολισμού συνοδευομένη από άσκηση. Θεωρείται μία από τις πιο αποτελεσματικές φυσικές θεραπείες για αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Τα θετικά αποτελέσματα σε σχέση με τη φλεγμονώδη διαδικασία, την αίσθηση του πόνου και την κινητικότητα του ασθενούς, έχουν αποδειχθεί σε πολλές μελέτες. Στον αθλητισμό και στον επαγγελματικό αθλητισμό, οι θετικές ιδιότητες της ψύξης σώματος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για

την αύξηση της απόδοσης και την ταχύτερη ανάκαμψη. Οι αθλητές αναφέρουν ένα πραγματικό λάκτισμα με την αδρεναλίνη και την ενίσχυση της ενδορφίνης στην επίσκεψη στον ψυχρό θάλαμο. Περαιτέρω περιοχές εφαρμογής: • Ρευματολογικά νοσήματα.

• Ψωριασική αρθρίτιδα και όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα.

• Αθλητικά τραύματα.

• Ατοπική δερματίτιδα.

• Απώλεια βάρους.

• Ασθένειες αρθρώσεων και σπονδυλικής στήλης.

• Χρόνιο Πόνο.

• Αντιγήρανση δέρματος και ιστών (αισθητικό αποτέλεσμα).

• Ψυχική Θεραπεία.

Λεωφόρος Καραμανλή & Σαμουηλίδου 5, Τ.Κ. 41335 - Λάρισα, Campo Larissa Center, Π.Ε.Ο. Λάρισας - Αθηνών

υγεία

Γράφει ο Γεώργιος Κ. Μπασδέκης  Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Νεώτερες Χειρουργικές Τεχνικές μικρής παρεμβατικότητας και άμεσης κινητοποίησης AMIS- Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου με Πρόσθια προσπέλαση Ισχίου MIS - Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος με μικρή προσπέλαση και πλοήγηση με υπολογιστή Το καλό μετεγχειρητικό αποτέλεσμα εξαρτάται: 1. Από τη χειρουργική εμπειρία του ιατρού, την επιδεξιότητά του και την εκπαιδευση του.

2. Από τον άριστο προσανατολισμό του μοσχεύματος.

3. Από τη σωστή επιλογή του κατάλληλου υλικού (υλικά υψηλής αντοχής στον χρόνο και στη χρήση πολυαιθυλενίου υψηλής αντοχής με κεραμική κεφαλή για τη μικρότερη φθορά στο χρόνο). ΓΙΑΤΙ ΜΙΑ ΟΛΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΧΙΟΥ ΜΕ AMIS Η Τεχνική AMIS θα προκαλέσει λιγότερο χειρουργικό τραύμα από άλλες τεχνικές επειδή δεν κόβονται οι μύες, πράγμα που βοηθάει στη γρήγορη αποκατάσταση. Η Τεχνική AMIS μπορεί να σας παρέχει τα παρακάτω οφέλη: • Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος.

• Και έχουμε μειωμένο κίνδυνο τραυματισμού σημαντικών νεύρων (ισχιακό ν.) όπως συμβαίνει σε άλλες τεχνικές.

• Συντομότερη αποκατάσταση.

• Η αποκατάσταση μπορεί συνήθως να αρχίσει ακόμη και την ημέρα της εγχείρησης, με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας.

70  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Η Οστεοαρθρίτιδα ισχίου αποτελεί σοβαρή αιτία πόνου και περιορισμού δραστηριότητας σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς αλλά και σε νεότερους.

• Συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο.

• Η Tεχνική AMIS μειώνει την παραμονή σας στο νοσοκομείο 3-5 ημερες.

• Μικρή ουλή του δέρματος.

• Ο ουλώδης ιστός είναι μειωμένος.

• Ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες με μειωμενο κινδυνο εξαρθρηματος.

• Λιγότερη απώλεια αίματος.

• Η διατήρηση των μυών και των αγγείων μειώνει δυνητικά την απώλεια αίματος. Οι μεταγγίσεις είναι σπάνιες και ο σχηματισμός θρόμβων αίματος στα πόδια (εν τω

βάθει φλεβική θρόμβωση) είναι δυνητικά λιγότερο πιθανός.

• Μειωμένος κίνδυνος εξάρθρωσης (απομάκρυνση της κεφαλής από την υποδοχή της κοτύλης) και διεγχειρητικος ακτινολογικος ελεγχος. Χάρη στην Τεχνική AMIS η διατήρηση των μυών βελτιώνει τη σταθερότητα του ισχίου σημαντικά. Ο κίνδυνος εξάρθρωσης είναι ελάχιστος και ο μετεγχειρητικός περιορισμός των κινήσεων, που συνήθως συνιστάται σε άλλες τεχνικές, δεν είναι απαραίτητος (δεν χρειάζεται μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδια) δίνοντας τη δυνατοτητα για γρηγοροτερη επανοδο σε δραστηριοτητα. 10 ημερες εως 1 μηνα (οδηγηση - δουλεια).

• Αποτροπή της χωλότητας- Δεν κινδυνεύει το ισχιακό νεύρο όπως με τις οπίσθιες προσπελάσεις ισχίου, ασχέτως με το μέγεθος αυτών (όπως SUPER PATH). Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ AMIS Ο πρωταρχικός στόχος της ολικής αντικατάστασης του ισχίου με τεχνική AMIS είναι να ελαχιστοποιηθούν οι βλάβες στους μύες, τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα (πτώση ποδιού) και εξαρθρήματος του ισχίου που συμβαίνει σε υψηλά ποσοστά με τις υπόλοιπες χειρουργικές τεχνικές.

MIS - Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος με μικρή προσπέλαση και πλοήγηση με υπολογιστή Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος είναι μια μέθοδος στην οποία υπάρχει εμπειρία δεκαετιών με πολύ μεγάλο ποσοστό επιτυχίας. Η εξέλιξη των ελάχιστα επεμβατικών ορθοπαιδικών χειρουργικών τεχνικών, μαζί με την ανάπτυξη της αναισθησιολογίας και της φαρμακολογίας, έχουν φέρει επανάσταση στις ολικές αρθροπλαστικές του γόνατος. Η επέμβαση γίνεται με συνδυασμό ραχιαίας ή επισκληριδίου αναισθησίας ή και τοπικής (block). Γιατί να επιλέξετε την ελάχιστα επεμβατική αρθροπλαστική γόνατος; Πρόκειται για την πιο αποτελεσματική τεχνική. Στην ελάχιστα επεμβατική ολική αρθροπλαστική γόνατος (MIS) τοποθετείται τεχνητή άρθρωση στο γόνατο με πολύ μικρότερη τομή από αυτή της συμβατικής μεθόδου, (10 εκ. αντί των 20-25 εκ. της τομής της συμβατικής μεθόδου). Η ελάχιστα επεμβατική ολική αρθροπλαστική

γόνατος μπορεί να συνδυαστεί και με ψηφιακή υποβοήθηση (computer assisted surgery) και με πλοήγηση (navigation). Με την τεχνική αυτή επιτυγχάνεται ακρίβεια χιλιοστού στις μετρήσεις και στην τοποθέτηση των υλικών. Με αυτόν τον τρόπο ο χειρουργός μέσω της υποστηρικτικής ψηφιακής υποβοήθησης του συστήματος, μπορεί -με δική του πάντα επιβεβαίωση ή μεταβολή των δεδομένων- να καθορίζει τα ανατομικά στοιχεία επάνω στα οποία με πολύ μεγάλη ακρίβεια πραγματοποιεί τις οστεοτομίες αλλά και επεμβαίνει στην εξισορρόπηση των μαλακών μορίων της άρθρωσης με μικρομετρική ψηφιακή ακρίβεια (Κινηματική Ανάλυση). Πρόκειται για την πλέον εξελιγμένη μέθοδο εκτέλεσης της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος, η οποία παντρεύει με τον καλύτερο τρόπο την ικανότητα και εμπειρία του χειρουργού, με την ψηφιακή τεχνολογία. Η τεχνική αυτή: • Προάγει τη δυνατότητα άμεσης μετεγχειρητικής κινητοποίησης του ασθενούς.

Eπιτρέπει τη χρήση ελάχιστων και μικρότερων εργαλείων με συνέπεια μικρότερο χειρουργικό τραύμα, περιορισμένη αποκόλληση μαλακών μορίων, μικρότερη αιμορραγία και ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου.

• Eλαχιστοποιεί την πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, καθώς δε χρησιμοποιούνται ενδομυελικοί οδηγοί.

• Εξαλείφει την ανάγκη μετεγχειρητικής παροχής αίματος, λόγω αποφυγής διάνοιξης μηριαίου αυλού.

• Καταγράφει ανά ασθενή όλα τα χειρουργικά δεδομένα της επέμβασης διεγχειρητικά, γεγονός που εγγυάται την κατά 100% βέλτιστη και εξατομικευμένη αντιμετώπιση της παθήσεώς του. ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Την ίδια ημέρα ο ασθενής σηκώνεται από το κρεβάτι. Παραμένει στο νοσοκομείο για περίπου 3-5 ημέρες. Κρατάει πατερίτσα ή μπαστούνι για περίπου 2 -4 εβδομάδες και βαθμιαία επανέρχεται στις δραστηριότητές του.

Ο Μπασδέκης Κ. Γεώργιος είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός.Έχει εξειδικευθεί στις Αθλητικές Κακώσεις, Αρθροσκόπηση και στην Επανορθωτική Χειρουργική Αρθρώσεων Μικρής Παρεμβατικότητας (Ολικές Αρθροπλαστικές) στη Γαλλία. Τέως Επιμελητής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας. Ιδιώτης Ιατρός στην Λάρισα. Τηλ. 2410536080, e-mail: geobasd@yahoo.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  71

υγεία

Γράφει ο Δρ. Γεώργιος Ε. Καπότσης, MD, PhD  Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

Eργαστήριο Μελέτης Ύπνου Άπνοια στον ύπνο καλούμε κάθε διακοπή της αναπνοής σε κοιμώμενο άτομο, διάρκειας 10 δευτερολέπτων και άνω, που συνοδεύεται απο αφύπνιση και πτώση του κορεσμού της αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο. Για να εμφανισθούν οι κλινικές εκδηλώσεις, συνήθως απαιτούνται πάνω από 15 άπνοιες ανά ώρα ύπνου. Οι άπνοιες στον ύπνο διαχωρίζονται σε κεντρικές, στις οποίες κατά την άπνοια δεν υπάρχει εισπνευστική προσπάθεια, και σε αποφρακτικές, στις οποίες η προσπάθεια εισπνοής συνεχίζεται και αυξάνεται όσο διαρκεί η άπνοια. Οι αποφρακτικές άπνοιες είναι συχνό φαινόμενο στον γενικό πληθυσμό και αυξάνει σε συχνότητα με την αύξηση της ηλικίας. Στην ηλικία των 30-60 ετών εμφανίζεται στο 10-24% των ανδρών και στο 6-9% των γυναικών, ενώ από αυτούς ποσοστό 2-4% παρουσιάζουν υπνηλία την ημέρα. Η οριστική διάγνωση του συνδρόμου άπνοιας στον ύπνο γίνεται με την πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου (Polysomnography, PSG), η οποία είναι μια διαγνωστική τεχνική ταυτόχρονης καταγραφής νευροφυσιολογικών, καρδιοαναπνευστικών και άλλων βιολογικών σημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια του ύπνου, όπως ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, ηλεκτροοφθαλμογράφημα, ηλεκτροκαρδιογράφημα, ροή αέρα, κίνηση θωρακικού και κοιλιακού τοιχώματος, κορεσμός αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο, καταγραφή ροχαλητού και θέσης σώματος. Με την ταυτόχρονη καταγραφή όλων αυτών των παραμέτρων επιβεβαιώνεται ή απο-

κλείεται το σύνδρομο και εκτιμάται η βαρύτητά του. Το Εργαστήριο Μελέτης Ύπνου του ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ διαθέτει τελευταίας τεχνολογίας καταγραφικό μηχάνημα με 40 κανάλια καταγραφής, συνδεδεμένο με κατάλληλο υπολογιστή επεξεργασίας δεδομένων και δυνατότητα συνεχούς

και ασφαλούς καταγραφής για 15 ώρες τουλάχιστον. Η καταγραφή παρακολουθείται συνεχώς από εκπαιδευμένο προσωπικό και το πόρισμα της εξετάσεως βασίζεται σε ανάλυση από ειδικευμένο ιατρικό προσωπικό. Το εργαστήριο ευρίσκεται εντός του νοσοκομείου, σε

χώρο που εξασφαλίζει την κάλυψη του ασθενούς σε περίπτωση επιπλοκής ή συμβάματος κατά τη διάρκεια της παραμονής του και περιλαμβάνει ηχοπροστατευμένο, κλιματιζόμενο, μονόκλινο δωμάτιο, εφοδιασμένο με κατάλληλο video παρακολούθησης του ασθενούς και σύστημα ενδοεπικοινωνίας που επιτρέπει στον ασθενή και το προσωπικό να επικοινωνούν μεταξύ τους. Το παραϊατρικό προσωπικό που παρακολουθεί τη μελέτη κατά τη διάρκεια που πραγματοποιείται, βρίσκεται σε ξεχωριστό χώρο, με άμεση οπτική επαφή με το δωμάτιο ύπνου και επικοινωνεί με αυτό με σύστημα ενδοεπικοινωνίας και κουδούνι. Το εργαστήριο μελέτης ύπνου λειτουργεί στο πλαίσιο του πνευμονολογικού τμήματος δεδομένου οτι η πνευμονογία είναι η πλησιέστερη ειδικότητα στην πάθηση της υπνικής άπνοιας και τόσο στην Ελλάδα, όσο και παγκόσμια, τα εργαστήρια μελέτης ύπνου συνδέονται κυρίως αυτήν.

Ο Δρ. Γεώργιος Ε. Καπότσης, MD, PhD είναι Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, Επιστημονικά Υπεύθυνος Πνευμονολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ Θεσσαλίας.

72  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει ο Ανδρέας Ριζούλης  Ενδοκρινολόγος MD, PhD

Aνδρική οστεοπόρωση Η οστεοπόρωση και τα κατάγματα δεν περιορίζονται στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Τα τελευταία χρόνια μεγάλο ενδιαφέρον προκαλεί και το θέμα της οστεοπόρωσης στους άνδρες. Κατά τη διάρκεια της ζωής του άνδρα, περίπου το μισό της οστικής μάζας που επιτυγχάνεται κατά την εφηβεία, χάνεται. Αυτή η απώλεια είναι παρόμοια σε ποσοστό με την αντίστοιχη οστική απώλεια στις γυναίκες, όμως οι άνδρες την αντισταθμίζουν ευκολότερα με το να φτιάχνουν νέο οστό στην εξωτερική επιφάνεια των οστών ως μέρος της φυσικής διαδικασίας που λέγεται ανακατασκευή οστού. Παραταύτα, αυτή η εναπόθεση νέου οστού στην εξωτερική πλευρά δεν καταφέρνει να αντισταθμίσει απόλυτα την απώλεια που συμβαίνει στην εσωτερική επιφάνεια του οστού. Έτσι, περίπου ένας στους πέντε άνδρες άνω των 50χρόνων θα έχει ένα κάταγμα που θα επηρεάζει την ποιότητα της ζωής του. Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης (ΣΣ) συμβαίνουν πολύ συχνότερα σε άνδρες κάτω των 50χρόνων συγκριτικά με τις γυναίκες, πιθανώς γιατί συμβαίνουν συχνότερα

Έως το 2025, ο αριθμός των καταγμάτων ισχίου στους άνδρες θα είναι σε αριθμό ίδιος με εκείνων των καταγμάτων ισχίου στις γυναίκες το 1990.

τραυματισμοί. Στους μεγαλύτερους ηλικιακά άνδρες, ο κίνδυνος κατάγματος της ΣΣ είναι περίπου ο μισός απο αυτόν στις γυναίκες, αλλά ακόμη και έτσι, είναι αρκετά συχνός και από τις ακτινογραφίες διαπιστώνεται πως 20 – 30% των ανδρών >65χρ εμφανίζουν ένα σπονδυλικό κάταγμα. Πολλές ορμόνες και βιταμίνες συμμετέχουν στον οστικό μεταβολισμό στη διάρκεια της γήρανσης. Η τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα είναι από τις βασικότερες ορμόνες. Η τεστοστερόνη είναι η κύρια ανδρική ορμόνη, αλλά και τα οιστρογόνα είναι εξίσου σημαντικά, αν και σε σημαντικά χαμηλότερο βαθμό στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Καθώς τα επίπεδα των παραπάνω ορ-

Υψηλάντου 1, Λάρισα και στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας 74  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

μονών φθίνουν με το πέρας του χρόνου και φθάνουν σε επίπεδα μισά απο εκείνα που συναντάμε σε νέους άνδρες, έχει ήδη χαθεί αρκετή ποσότητα οστού και τα οστά γίνονται εύθρυπτα όπως στις γυναίκες. Θεραπευτικά, υπάρχουν αρκετές φαρμακευτικές επιλογές για τη βελτίωση της οστεοπόρωσης στους άνδρες, κάποιες ίδιες με αυτές που δινουμε στις γυναίκες. Πέραν όμως από τα φάρμακα ή την ορμονική υποκατάσταση σε ασθενείς με χαμηλή τεστοστερόνη και θυρεοειδοπάθεις, η σωστή διατροφή, η άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος πρέπει να είναι οι βασικές μας επιλογές πριν την έναρξη οποιασδήποτε άλλης αγωγής.

υγεία

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ι. Αλεξίου  Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Πρόσθιος χιαστός: Η αχίλλειος πτέρνα όσων αθλούνται Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ) αποτελεί έναν κατά βάση αθλητικό τραυματισμό σε ποσοστό μέχρι και 70%. Συνήθως είναι αποτέλεσμα μιας ταχύτατης αλλαγής στην κατεύθυνση όταν τρέχουμε ή όταν ελισσόμαστε και μερικές φορές λόγω ανώμαλης προσγείωσης, κινήσεις που περισσότερο πραγματοποιούν αθλητές. Σε ελαφριές περιπτώσεις, η δραστηριότητα μπορεί να συνεχιστεί και τα συμπτώματα που περιλαμβάνουν συνήθως οίδημα ή/και δυσκαμψία, να εμφανιστούν μετά το τέλος της δραστηριότητας ή μετά από μερικές ώρες ξεκούρασης. Θα πρέπει να τονίσουμε πως στην πλειονότητα των περιπτώσεων η ρήξη του ΠΧΣ είναι ολική και απαιτεί χειρουργική αποκατάσταση. Διαφορετικά μπορεί να οδηγήσει είτε σε οστεοαρθρίτιδα, είτε σε σημαντική βλάβη άλλων δομών του γόνατος όπως των μηνίσκων.

Τι πρέπει να περιμένει ο ασθενής από ένα χειρουργείο; Η χειρουργική αποκατάσταση του ΠΧΣ γίνεται αρθροσκοπικά, από δύο μικρές οπές εκατέρωθεν του γόνατος και περιλαμβάνει την αντικατάσταση του κομένου χιαστού με αυτόλογο μόσχευμα. Επίσης, γίνεται μια μικρή τομή για τη λήψη του μοσχεύματος από τη δότρια περιοχή του ασθενούς, η οποία στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι οι τένοντες των οπίσθιων μηριαίων. Στη συνέχεια το μόσχευμα τοποθετείται στη θέση του συνδέσμου που έχει ραγεί, αφού προηγουμένως έχουμε δημιουργήσει οστικά κανάλια μέσα από τα οποία θα περάσει και θα καθηλωθεί. Με τη μέθοδο αυτή μπορούμε πλέον να προσφέρουμε πλήρη ίαση στον αθλητή. Είναι σύντομη η αποκατάσταση μετά από μια εγχείρηση; Η επάνοδος των ασθενών σε πλήρη αθλητική δραστηριότητα γίνεται μετά από περίπου 6 μήνες, ενώ στις προπονήσεις μετά από 10-12 εβδομάδες. Αυτό είναι το διάστημα που είναι απαραίτητο για να ωριμάσει βιολογικά και να ενσωματωθεί το μόσχευμα. Ο αθλητής ακολουθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποθεραπείας με σκοπό τη μυϊκή ενδυνάμωση και τον νευρομυϊκό έλεγχο του άκρου. Στόχος είναι η ταχύτερη και πληρέστερη ανάρρωση, αλλα και η πρόληψη τυχόν νέου τραυματισμού στο μέλλον. Σχόλιο Επειδή η πρόληψη είναι εξίσου σημαντική με τη θεραπεία, το ιδανικό θα ήταν η σχεδίαση και λειτουργία πρότυπων κέντρων προληπτικής αθλητιατρικής. Είχα την τιμή να εργαστώ σε ανάλογο κέντρο στο εξωτερικό (K-Lab / Duke University, USA), όπου με ειδικά μηχανήματα ελέγχεις τους αθλητές, έχεις ουσιαστικά τη δυνατότητα να τους «σκανάρεις» και με τα στοιχεία που παίρνεις να προβλέψεις τραυματισμούς. Επιβάλλεται να αποκτήσουμε τέτοια κέντρα αν θέλουμε να προστατεύσουμε τους αθλητές μας.

O Κωνσταντίνος Ι. Αλεξίου είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Υποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Εξειδίκευση στις αθλητικές κακώσεις, στην αρθροσκοπική χειρουργική γόνατος και στην επανορθωτική χειρουργική (ολικές αρθροπλαστικές) γόνατος & ισχίου στην Αμερική και στην Ισπανία. Παπακυριαζη 3, τηλ.: 2410284884, κιν.: 6978440787, email: alexiouk@yahoo.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  75

υγεία

Γράφει ο Αντώνιος Πίπης ΜD, FEBOphth  Χειρουργός οφθαλμίατρος

1

Ωχροπάθειες και χειρουργική της ωχράς κηλίδας

2

Σε απλές ερωτήσεις και απαντήσεις

Σε συζητήσεις με ασθενείς που έχουν προβλήματα όρασης ακούμε συχνά τον όρο « έχω ωχρά κηλίδα». Τι είδους πάθηση εννοούμε με αυτο; Ο σωστός όρος θα ήταν «εχω κάποια πάθηση στην ωχρά κηλίδα» ή «έχω ωχροπάθεια» καθώς η ωχρά κηλίδα (macula) ειναι ουσιαστικά ανατομικός όρος και αναφέρεται στην κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς μας (retina), δηλαδή του εγκεφάλου θα λέγαμε του οφθαλμού. Η λειτουργία της είναι ιδιαίτερα πολύτιμη καθώς είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση μέγιστης ευκρίνειας χάρη στην οποία μπορουμε να διαβάζουμε και να βλέπουμε με λεπτομέρεια σε όποιο σημειο μιας εικόνας εστιάσουμε το βλέμα μας. Οι παθήσεις τώρα της ωχράς κηλίδας είναι δεκάδες και κάθε μια έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά καθώς και αντιμετώπιση.

Είναι επικίνδυνες αυτές οι παθήσεις; Πώς το καταλαβαίνει ο ασθενής και πώς κάνει τη διάγνωση ο οφθαλμίατρος; Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας θεωρούνται ιδιαίτερα σοβαρές. Πρώτον λόγω της σοβαρής απώλειας όρασης που προκαλούν και η οποία φτάνει συχνά σε νομική τύφλωση και αναπηρία. Δεύτερον λόγω των δυσκολιών και περιπλοκότητας που παρουσιάζει η διάγνωση αλλά κυρίως η αντιμετώπισή τους. Ανάλογα το στάδιο και το είδος της ωχροπάθειας ο/η ασθενής ενδέχεται να αντιλαμβάνεται μια ασαφή ελάττωση της όρασης του, που μπορεί να τον δυσκολεύει στην ανάγνωση και την αναγνώριση προσώπων. Άλλες φορές παρατηρεί μία παραμόρφωση της εικόνας των αντικειμένων έως και ολική απώλεια της κεντρικής όρασης του (κεντρικό σκοτωμα).

Το πως αντιλαμβάνεται τις αλλοιώσεις στην όρασή του ένας ασθενής με Ωχροπάθεια μπορεί να ποικίλει.

Μια εικόνα του πίσω μέρους του ματιού μας όπου διακρινεται η ωχρά κηλίδα και ο αμφιβληστροειδής.

76  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Συνήθως η απλή κλινική εξέταση στον οφθαλμίατρο αρκεί για να βάλει την υποψία της πάθησης. Για την οριστική διάγνωση όμως και κυρίως ταυτοποίηση του είδους και του σταδίου της ωχροπάθειας που είναι απαραίτητα για την επιλογή και εφαρμογή της θεραπείας απαιτούνται πιο ειδικές εξετάσεις με τη βοήθεια υπερσύγχρονου εξοπλισμού. Έτσι είναι απαραίτητη η οπτική τομογραφία υψηλής ανάλυσης (HD-OCT) ή/και η αγγειογραφία (ψηφιακή, αναίμακτη κλπ) καθώς και η εκτίμηση από τον ειδικό στην ωχρά οφθαλμίατρο.

3

5

4

6

Η υπερσύγχρονη τεχνολογία και η υψηλή εξειδίκευση του οφθαλμοχειρουργού είναι απαραίτητα στη χειρουργική του οπισθίου τμήματος του οφθαλμού και της ωχράς κηλίδας.

Για εκείνους που έχουν κάποια νόσο της ωχράς κηλίδας υπάρχουν θεραπείες και ποιες είναι; Ανάλογα τη νόσο και το στάδιο της η θέραπεια μπορεί να συνίσταται από συντηρητική παρακολούθηση έως επείγον χειρουργείο και εδώ η εκτίμηση από ειδικό οφθαλμίατρο είναι ιδιαίτερα σημαντική. Σε κάποιες λίγες ωχροπάθειες πετυχαίνουμε βελτίωση απλά με τη χρήση κολλυρίων. Σε άλλες πιο συχνές όπως πχ η ηλικιακή εκφύληση της ωχράς κηλίδας ή το διαβητικό οίδημα της ωχράς γίνεται Laser ή συνήθως χρήση ειδικών φαρμάκων που εγχύονται στον οφθαλμό με τη μορφή ενέσεων ή εμφυτευμάτων, με καλά αποτελέσματα. Τέλος η χειρουργική της Ωχράς κηλίδας έχει γνωρίσει μία επανάσταση τα τελευταία χρόνια χάρη στην τελειοποίηση των χειρουργικών τεχνικών και της τεχνολογίας και αποτελεί για πολλές ωχροπάθειες την πλέον ενδεδειγμένη λυση.

Η χειρούργικη της ωχράς κηλιδας πότε εφαρμόζεται και τι αποτελέσματα έχει; Σε έναν σημαντικό αριθμό παθήσεων της ωχράς κηλίδας απαιτείται η χειρουργική αντιμετώπιση είτε επικουρικά, όταν αλλες θεραπείες δεν έχουν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, είτε συχνά ως μοναδική ενδεδειγμένη και αποτελεσματική θεραπεία (πχ σε οπή ωχράς, επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη, αιματώματα της Ωχράς κ.ά.). Οι επεμβάσεις αυτές χάρη στην τελειοποίηση των τεχνολογικών μέσων και της χειρουργικής τεχνικής γίνονται πλέον ατραυματικά και ανώδυνα μόνο με χρήση τοπικής αναισθησίας τα δε ποσοστα επιτυχίας (ανάλογα με το είδος της πάθησης) ξεπερνουν και το 95%.

Από ποιόν και πού γίνεται ενα τέτοιου είδους χειρουργείο ωχράς κηλίδας; Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας και του αμφιβληστροειδούς αποτελούν ενα πεδίο ιδιαίτερης εξειδίκευσης στην οφθαλμολογία. Η αντιμετώπιση των παθήσεων της ωχράς κηλίδας γίνεται από τους ειδικούς στην ωχρά κηλίδα οφθαλμιάτρους οι οποίοι είναι σε θέση να επιλέξουν και να εφαρμόσουν την κατάλληλη, από τις προαναφερθείσες, μεθόδους θεραπείας αλλά όπως εξυπακούεται και να επέμβουν χειρουργικά όταν αυτό ειναι απαραίτητο και ενδεδειγμένο. Ειδικά δε για τη χειρούργικη της ωχράς κηλίδας πέρα από την υψηλή εξειδίκευση του οφθαλμιάτρου απαιτείται και η ύπαρξη κατάλληλου υπερσύγχρονου εξοπλισμού για να καταστεί δυνατή η πραγματοποίηση τέτοιου είδους επεμβάσεων.

Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα τέτοιας εξειδικευμένης αντιμετώπισης στην ωχρά κηλίδα στη Θεσσαλία ή είναι ακόμη απαραίτητη η παραπομπή του ασθενούς στα μεγάλα αστικά κέντρα; Πράγματι μέχρι και σχετικά πρόσφατα δεν υπήρχε η δυνατότητα εξειδικευμένης αντιμετώπισης και χειρουργικής της Ωχράς κηλίδας στην κεντρική Ελλάδα. Οι ασθενείς συχνά παραπέμπονταν στα μεγάλα αστικά κεντρα για να αναζητήσουν εκεί τη θεραπεία που είχαν ανάγκη, με ότι αυτό συνεπάγοταν για την ταλαίπωρια αλλά και το κόστος που υφίσταντω. Σήμερα όμως ευτυχώς αυτή η πρακτική τείνει να εκλείψει καθώς παρέχονται πλέον αυτές οι ιατρικές υπηρεσίες υψηλότατου επιπέδου και στην περιοχή μας, προς όφελος φυσικά, του ντόπιου πληθυσμού.

Ο Αντώνιος Πίπης ΜD, FEBOphth, είναι Χειρουργός οφθαλμίατρος, υπεύθυνος του τμήματος παθολογίας και χειρουργικής Ωχράς κηλιδας/αμφιβληστροειδούς του οφθαλμολογικού κέντρου IRIS στη Λάρισα. www.iris-eyecenter.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  77

υγεία ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Γράφουν οι:

✓ Ελένη Β. Σιώκα Χειρουργός

✓ Δημήτριος Ζαχαρούλης, M.D., PhD, FRCS Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

✓ Ιωάννης Τριανταφύλλου Ειδικός Πνευμονολόγος

✓ Θεόδωρος Ξιώνης Καρδιολόγος

✓ Δρ. Χρήστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD Ψυχίατρος - Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών

✓ Βασίλειος Παρλάντζας Φυσικοθεραπευτής

✓ Μαρία Κουρή

Πνευμονολόγος - Φυματιολόγος

✓ Αθανάσιος Καραθανάσης MD, cPHD Χειρουργός Ουρολόγος

✓ Ιωάννα Δαβίδη - Αργυρίου Γαστρεντερολόγος

✓ Ροδόπη Λανάρα Χειρουργός Οδοντίατρος

✓ Στυλιανός Γ. Κούτσιας Αν. καθηγητής Αγγειοχειρουργικής Παν. Ιωαννίνων

✓ Στυλιανή Μπατάλα Ειδικός Παθολόγος

✓ Kωνσταντίνα Κιμπούρη Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος

✓ Αγάθη Βασιλείου

Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος

✓ Στέργιος Μπρίζας MD Nευροχειρουργός

✓ Χριστίνα Φωτιάδου – Σκουμή Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος

υγεία

Γράφει η Ελένη Β. Σιώκα  Χειρουργός

Πότε αφαιρούμε τον γαστρικό δακτύλιο; Ο γαστρικός δακτύλιος αποτέλεσε τη πιο δημοφιλή χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας τις προηγούμενες δεκαετίες και προβλήθηκε ως λιγότερο επεμβατική και απλούστερη τεχνική με χαμηλή νοσηρότητα. Αν και τα ερευνητικά δεδομένα αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του στην απώλεια βάρους και βελτίωση των συνοδών νοσημάτων βραχυπρόθεσμα, ωστόσο παραμένει υπό συζήτηση η μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του. Μελέτες αναφέρουν σημαντικό ποσοστό επιπλοκών και ανάγκη επανεπέμβασης. Ο ρυθμός αφαίρεσης του γαστρικού δακτυλίου αυξάνει με τον χρόνο (3-6% ανά έτος) και στα δεκαπέντε έτη σχεδόν οι μισοί δακτύλιοι έχουν αφαιρεθεί.. Λιγότερο από ένα τέταρτο των ασθενών θα έχουν έναν λειτουργικό δακτύλιο 14 έτη μετεγχειρητικά. Μη επαρκής απώλεια βάρους ή επιπλοκές οδηγούν σε αφαίρεση του γαστρικού δακτυλίου. Η αποτυχία απώλειας βάρους είναι πολυπαραγοντική και σχετίζεται με τη συμμόρφωση του ασθενή με τις ρυθμίσεις του γαστρικού δακτυλίου και τον υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος. Ο γαστρικός δακτύλιος δημιουργεί μια περιοχή στένωσης στο άνω μέρος του στομάχου που περιορίζει τη πρόσληψη τροφής. Λόγω της μηχανικής

Η νοσογόνος παχυσαρκία αποτελεί μια χρόνια νόσο που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο με τη χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς χειρουργούνται γιατί η δίαιτα και η άσκηση είναι αναποτελεσματικές μακροπρόθεσμα, τα συνοδά νοσήματα βελτιώνονται, η χειρουργική επέμβαση είναι αποδεκτή και αποτελεσματική και το ρίσκο της χειρουργικής επέμβασης είναι χαμηλό σε σχέση με το ρίσκο της παχυσαρκίας μακροπρόθεσμα.

παρεμπόδισης, δυσχεραίνεται η κατάποση υγιεινών τροφών οδηγώντας σε εμετό και παλινδρόμηση τροφής. Επιπλέον, το αίσθημα πείνας δεν επηρεάζεται και οι ασθενείς τείνουν να καταναλώνουν μαλακές, θερμιδικές τροφές που περνούν από το γαστρικό δακτύλιο ευκολότερα. Κύρια αίτια για αφαίρεση του γαστρικού δακτυλίου αποτελούν η δυσφαγία, οι εμετοί, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η επανάκτηση βάρους και η ολίσθηση του δακτυλίου. Ένας στους τρεις ασθενείς εμφανίζει διάβρωση στομάχου ενώ απόφραξη στομάχου, διάταση οισοφάγου ή

και επιπλοκές από το πόρτ μπορεί να παρατηρηθούν. Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν εμετούς, δυσπεπτικά ενοχλήματα όπως παλινδρόμηση, καούρες, αναγωγές, πληρότητα μετά τα γεύματα, δυσφαγία και εισρόφηση τροφής με σημαντικές αναπνευστικές επιπλοκές όπως πνευμονία και επιδείνωση του άσθματος αλλά και γενικότερα σηπτικές επιπλοκές. Παράγοντες όπως το γυναικείο φύλο, δείκτης μάζας σώματος > 50, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, υπέρταση, δυσλιπδαιμία και άπνοια ύπνου φαίνεται να σχετίζονται σημαντικά με την αφαίρεση του γαστρικού δακτυλίου. Η ανάγκη για επανεπέμβαση σε πάνω από τα 2/3 των ασθενών καταδεικνύει ότι ο γαστρικός δακτύλιος δεν αποτελεί μια μακροπρόθεσμη λύση της παχυσαρκίας. Εν κατακλείδι, ο γαστρικός δακτύλιος παραμένει αποτελεσματικός μετά τη δεκαετία σε λιγότερο από 50% των ασθενών. Η δημοτικότητα του βρίσκεται σε απότομη πτώση λόγω των υψηλών ποσοστών αφαίρεσής του και έχει αντικατασταθεί από άλλες επεμβάσεις για την παχυσαρκία όπως η επιμήκης γαστρεκτομή και η γαστρική παράκαμψη. Η παρακολούθηση αυτών των ασθενών από χειρουργούς εξειδικευμένους στη χειρουργική της παχυσαρκίας είναι απαραίτητη.

H Ελένη Β. Σιώκα είναι Χειρουργός. Υπότροφος Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Χειρουργικής της Παχυσαρκίας (IFSO-EC). Επιστημονικός Συνεργάτης Ιασώ Θεσσαλίας 80  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία Γράφει ο Δημήτριος Ζαχαρούλης, M.D., PhD, FRCS  Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Πρόοδοι στη Χειρουργική ΉπατοςΧοληφόρων-Παγκρέατος H εφαρμογή της λαπαροσκόπησης στη χειρουργική ήπατος, χοληφόρων, παγκρέατος έχει συντελέσει σημαντική πρόοδο αρχίζοντας από τη χολοκυστεκτομή και φθάνοντας στην εκτομή του ήπατος. Οι λαπαροσκοπικές ηπατεκτομές υπερτερούν των ανοικτών ηπατεκτομών όσον αφορά τη μειωμένη απώλεια αίματος, το ρυθμό μετάγγισης, την αντίδραση στρες από το χειρουργικό τραύμα, το μετεγχειρητικό πόνο και τις επιπλοκές, τον χειρουργικό χρόνο, τον χρόνο νοσηλείας, τον χρόνο έναρξης λήψης τροφής. Η λαπαροσκοπική ηπατεκτομή αρχικά εφαρμόστηκε σε καλοήθεις παθήσεις και ελάσσονες εκτομές, ενώ στις μέρες μας πραγματοποιείται πιο συχνά και σε κακοήθειες σε δύσκολες ανατομικά θέσεις λόγω της ανάπτυξης χειρουργικών εργαλείων και τεχνικών βελτιώσεων. Ογκολογικά, τα ποσοστά επιβίωσης 3ετίας και 5ετίας για το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα και για τις μεταστάσεις ήπατος από κολοορθικό καρκίνο είναι συγκρίσιμα με την ανοικτή ηπατεκτομή. Υπό την προϋπόθεση της εμπειρίας του χειρουργού στη λαπαροσκοπική χειρουργική και στη χειρουργική ήπατος, χοληφόρων, παγ-

κρέατος, οι λαπαροσκοπικές ηπατεκτομές είναι ασφαλείς και εφικτές. Η κακοήθεια παγκρέατος αποτελεί μια επιθετική νόσο με πρώιμη συστηματική εξάπλωση. Η βελτίωση των απεικονιστικών μεθόδων βοηθά στην αρχική σταδιοποίηση των όγκων σε εξαιρέσιμους ή μη εξαιρέσιμους, αν και παραμένει μια μεγάλη γκρίζα ζώνη δυνητικής εκτομής που ονομάζεται οριακά εξαιρέσιμη. Η χειρουργική εκτομή σε συνδυασμό με συστηματική χημειοθεραπεία παρέχει τη μόνη πιθανότητα μακροχρόνιας επιβίωσης. Μια τεχνική εκτομής που στοχεύει στη ριζική τοπική αφαίρεση

του όγκου είναι προϋπόθεση για την καλή επιβίωση των ασθενών στη χειρουργική του παγκρέατος. Τα όρια της χειρουργικής εκτομής έχουν επεκταθεί. Οι πρόοδοι στη χειρουργική τεχνική έχουν καταστήσει όγκους τοπικά προχωρημένους που θεωρούνταν μη εξαιρέσιμοι σε εξαιρέσιμους. Επιπρόσθετα, η βελτίωση της ασφάλειας της χειρουργικής επέμβασης στο πάγκρεας έχει οδηγήσει στη διενέργεια πιο επιθετικών χειρουργικών προσεγγίσεων σε τοπικά προχωρημένους όγκους. Η τοπική εξαιρεσιμότητα και η έκταση της εκτομής για την αφαίρεση του όγκου καθορίζεται από την έκταση της νόσου σε μείζονα αγγεία δίπλα στο πάγκρεας και τα γειτονικά όργανα. Οι εκτεταμένες εκτομές περιλαμβάνουν εκτομή των αγγείων ή και γειτονικών οργάνων σε ασθενείς που διαφορετικά θα λάμβαναν μόνο παρηγορική θεραπεία και θα είχαν σύντομο προσδόκιμο επιβίωσης. Οι ερευνητικές προσπάθειες συνεχίζονται για την ανάδειξη καλύτερων βιοδεικτών για την πρόβλεψη της θεραπευτικής ανταπόκρισης και πρόγνωσης ώστε να επιτευχθεί η εξατομικευμένη προσέγγιση του κάθε ασθενούς.

Ο Δημήτριος Ζαχαρούλης, M.D., PhD, FRCS είναι Καθηγητής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Email: zachadim@yahoo.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  81

υγεία

Γράφει ο Ιωάννης Τριανταφύλλου  Ειδικός Πνευμονολόγος

Ηλεκτρονικό τσιγάρο. Πόσο ακίνδυνο είναι; Χωρίς καμία αμφισβήτηση το κάπνισμα είναι η μεγαλύτερη επιδημία όλων των εποχών, με τραγικό απολογισμό 6 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, δηλαδή ένας άνθρωπος κάθε οκτώ δευτερόλεπτα. Στον καπνό του τσιγάρου περιλαμβάνονται 7000 χημικές ενώσεις, μεταξύ των οποίων 70 περίπου καρκινογόνες ουσίες, όπως η φορμαλδεύδη, το άζωτο, το υδροκυάνιο, το κάδμιο και άλλα βαριά μέταλλα. Η νικοτίνη είναι η κύρια ουσία που ευθύνεται για την εξάρτηση που αναπτύσσεται από τον καπνό. Οι θάνατοι από το κάπνισμα, είναι 3/πλάσιοι από αυτούς των τροχαίων ατυχημάτων και αποτελούν το 30% όλων των θανάτων, το 85% του καρκίνου του πνεύμονα και το 83% των θανάτων από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Έχει δυσμενή επίδραση στη σεξουαλική δραστηριότητα. Διπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης εκφύλισης της ωχράς κηλίδος, που αποτελεί την κύρια αιτία της τύφλωσης ηλικιωμένων ατόμων. Οι γυναίκες κινδυνεύουν με στειρότητα και πρόωρη εμμηνόπαυση.

Ο Ιωάννης Τριανταφύλλου είναι ιατρός Πνευμονολόγος. Κύπρου και Όγλ 3Α, τηλ. 2410 553739 82  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ασφαλές κατά τη χρήση του; Στην πάροδο του χρόνου, η μορφή του ηλεκτρονικού τσιγάρου έχει εξελιχθεί και έχει καταλήξει στη σημερινή συσκευή 4ης γενιάς, με την οποία δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να διαβαθμίζει ο ίδιος την έκθεση στη νικοτίνη. Η συσκευή αυτή αποτελείται βασικά από 2 μέρη: • μια μπαταρία • τον ατμοποιητή (συσκευή άτμισης), o οποίος περιλαμβάνει: ένα δοχείο με υγρό (γλυκερίνη, προπυλενογλυκόλη, νικοτίνη, αρωματικές ουσίες) και έναν θερμαντήρα. Η νικοτίνη στο ηλεκτρονικό τσιγάρο βρίσκεται σε υγρή μορφή και είναι διαθέσιμη σε μία ποικιλία διαφορετικών αρωμάτων και συγκέντρωσης. Έχει βρεθεί μάλιστα ότι οι αρωματικές ουσίες, μπορούν να επηρεάσουν την απορρόφηση της νικοτίνης, καθεμία σε διαφορετικό βαθμό.

• Μελέτες που έχουν διεξαχθεί έχουν ως στόχο να συγκριθεί η συγκέντρωση τοξικών ουσιών ανάμεσα στο συμβατικό τσιγάρο και στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Σε αυτές, 1 συμβατικό τσιγάρο αντιστοιχίζεται σε 15 ατμίσεις ηλεκτρονικού τσιγάρου. Συγκρίνοντας τις συγκεντρώσεις αυτών των ουσιών, ανάμεσα στον καπνό του συμβατικού τσιγάρου και στο προϊόν άτμισης του ηλεκτρονικού τσιγάρου, παρατηρήθηκε ότι, οι συγκεντρώσεις των τοξικών αυτών ουσιών, βρίσκονται ελαττωμένες στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ταυτόχρονα όμως, στον ατμό του ανευρίσκεται μία νέα τοξική ουσία, μία νέα μορφή φορμαλδεϋδης.

• Το επίπεδο των τοξικών ουσιών στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, μεταβάλλεται με βάση την τάση του θερμαντήρα. Από την υπάρχουσα έρευνα φαίνεται, ότι τα επίπεδα των τοξικών ουσιών, αυξάνονται με την αύξηση της τάσης του θερμαντήρα (και κατ’επέκταση και της θερμοκρασίας του).

• Κάποιοι αρωματικοί παράγοντες που περιέχονται στα υγρά και στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρου παρουσιάζουν χημική συγγένεια με άλλες, γνωστές χημικές ουσίες που ερεθίζουν τις αναπνευστικές οδούς και που συμμετέχουν μερικώς στην πρόκληση επαγγελματικού άσθματος ή/και αλλεργικών αντιδράσεων.

Η αύξηση χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου, τί επιπτώσεις μπορεί να έχει;

Πόσο αθώο είναι το θερμαινόμενο τσιγάρο (IQOS);

Κατά τη μελέτη στοιχείων χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου, παρατηρήθηκε ότι: • το ποσοστό των ενηλίκων που δοκίμασαν ηλεκτρονικό τσιγάρο, σε μία χρονική περίοδο 3 ετών (2010-2013) αυξήθηκε κατά 12% • το ποσοστό τρέχουσας χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου αυξήθηκε κατά 6,5%. Το 1/3 αυτών των καπνιστών ηλεκτρονικού τσιγάρου, αφορούσε μη καπνιστές ή πρώην καπνιστές.

• Ένας αριθμός μαθητών γυμνασίου και λυκείου, που δεν είχαν καπνίσει ποτέ τσιγάρο, είχαν χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικό τσιγάρο. Πρόσφατα δεδομένα, υποστηρίζουν ότι η χρήση από εφήβους, αυξάνει τον κίνδυνο για μετέπειτα χρήση τσιγάρου. Μια σουηδική επιστημονική έρευνα που έγινε σε πάνω από 30.000 άτομα και παρουσιάσθηκε στο διεθνές συνέδριο της Ευρωπαικής πνευμονολογικής εταιρείας (ERS) στο Μιλάνο, με επικεφαλής τη δρ. Λίνεα Χέντμαν του Πανεπιστημίου Ουμέα, δείχνει ότι όσοι κάνουν παράλληλη χρήση παραδοσιακού και ηλεκτρονικού τσιγάρου, έχουν περισσότερα αναπνευστικά συμπτώματα, όπως επίμονο βήχα, λαχάνιασμα και παραγωγή πτυέλων. Σύμφωνα εξάλλου με τις εκτιμήσεις των Σουηδών ερευνητών, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν βοηθάνε κάποιον να κόψει το κάπνισμα, «ούτε μπορούν να προωθούνται στην αγορά, ως ασφαλής εναλλακτική λύση στα συμβατικά τσιγάρα». Τι συμβαίνει στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 200.000 - 250.000 τακτικούς χρήστες, ποσοστό που θεωρείται μικρό σε σχέση με το εξωτερικό, αφού στη χώρα μας ακόμη οι Έλληνες προτιμούν το κλασσικό «απολαυστικό» κάπνισμα. Σκληρότερες αρτηρίες έχουν οι ατμιστές νικοτίνης Μια άλλη επίσης σουηδική έρευνα στο ίδιο συνέδριο, με επικεφαλής τον δρ. Μάγκνους Λούντμπεκ του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, δείχνει για πρώτη φορά ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με νικοτίνη, προκαλούν άμεσα σκλήρυνση των αρτηριών του ατμιστή. Η σκλήρυνση αυτή είναι γνωστό ότι σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό.

Τι δείχνει νέα γερμανική μελέτη που εξέτασε το αερόλυμα του IQOS Είναι γεγονός ότι τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού σε σχέση με τα τσιγάρα, έχουν μειωμένες τοξικές και δυνητικά βλαβερές ουσίες. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει, νέα μελέτη του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Αξιολόγησης Κινδύνου της Γερμανίας, που ανέλαβε να αξιολογήσει τα ευρήματα για το προϊόν IQOS. Ορισμένες από τις γνωστές χημικές ουσίες, που προκαλούν καρκίνο και βρίσκονται στον παραδοσιακό καπνό τσιγάρων, φέρεται να απελευθερώνει επίσης και το θερμαινόμενο τσιγάρο. Η διαπίστωση αυτή, ανήκει στα μέλη ερευνητικής ομάδας του πανεπιστημίου της Βέρνης στην Ελβετία. Αναλύθηκαν και συγκρίθηκαν οι χημικές ενώσεις και η περιεκτικότητα σε νικοτίνη στον καπνό, τόσο στα παραδοσιακά τσιγάρα όσο και στις νέες συσκευές, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να θερμαίνουν ράβδους καπνού μίας χρήσης, που παρέχουν στους χρήστες την αίσθηση της γεύσης του καπνού, χωρίς τον καπνό ή την τέφρα. Οι επιβλαβείς χημικές ουσίες, υπήρχαν στον καπνό IQOS, αν και σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις κατά μέσο όρο, δήλωσε η ερευνητική ομάδα της Βέρνης και εξηγεί πως πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες μελέτες για να διαπιστώθεί εάν τα IQOS, είναι ασφαλέστερα για τους χρήστες ή τους παθητικούς καπνιστές. Η Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία, δεν ταξινομεί τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως ασφαλή εναλλακτική λύση στο κάπνισμα, ούτε τα θεωρεί ένα εγκεκριμένο εργαλείο για τη διακοπή του καπνίσματος ή κατάλληλα για να χρησιμοποιούνται σε χώρους, όπου το συμβατικό κάπνισμα απαγορεύεται. Συμβουλή Η καλύτερη συμβουλή υγείας για τους καπνιστές είναι, να σταματήσουν το κάπνισμα σύμφωνα με επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  83

υγεία

Γράφει ο Θεόδωρος Ξιώνης  Καρδιολόγος

Προαθλητικός καρδιολογικός έλεγχος H συστηματική και εντατική προπόνηση επιφέρει σημαντική επιβάρυνση στο καρδιαγγειακό σύστημα και εγκυμονεί κινδύνους συμβαμάτων, ιδιαίτερα σε άτομα που επιδίδονται στον πρωταθλητισμό, με πιο επιρρεπείς τους αθλητές των ανταγωνιστικών κυρίως αθλημάτων όπως το ποδόσφαιρο, η καλαθοσφαίριση και η κολύμβηση. Η ανίχνευση των καρδιακών νοσημάτων σε αθλητές απαιτεί την εφαρμογή συγκεκριμένου πρωτοκόλλου διαλογής, στο οποίο προεξάρχοντα ρόλο έχει το ιστορικό, η κλινική εξέταση και το καρδιογράφημα. Ατομικό ιστορικό. Κάθε αθλητής θα πρέπει να ελέγχεται για συμπτώματα θωρακικού άλγους ή δυσφορίας κατά την άσκηση, συγκοπτικά ή προσυγκοπτικά επεισόδια, δύσπνοια ή εύκολη κόπωση μη συμβατή με το επίπεδο της σωματικής δραστηριότητας, συστολική υπέρταση ή προηγούμενο καρδιακό φύσημα. Οικογενειακό ιστορικό. Πρέπει να γίνονται ερωτήσεις για το αν κάποιο μέλος της οικογένειας είχε εμφανίσει καρδιακό επεισόδιο ή αιφνίδιο θάνατο πριν την ηλικία των 50 ετών, καθώς και αν υπάρχει

Τα οφέλη της άσκησης στην υγεία είναι πολλαπλά. H άσκηση συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης, στη ρύθμιση του σακχάρου αίματος, στην πρόληψη της παχυσαρκίας, στον περιορισμό του καπνίσματος καθώς και στην αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης. Ωστόσο, κάθε τύπος άσκησης επιφέρει διαφορετική ανταπόκριση από μέρους της καρδιάς, ενώ όσο αυξάνεται η ένταση και η διάρκεια της άσκησης τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου. Οι περιπτώσεις αιφνίδιου θανάτου λόγω καρδιακών αιτιών ανέρχονται στις 2.1 ανά 100.000 αθλητών έναντι 0.7 ανά 100.000 μη αθλητών ετησίως. ιστορικό υπερτροφικής ή διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, ARVC, συνδρόμου Marfan, κλινικά σημαντικών αρρυθμιών και συνδρόμου μακρού QT ή άλλου είδους καναλοπάθειας. Κλινική εξέταση. Σε αυτήν συμπεριλαμβάνεται η ακρόαση της καρδιάς σε ύπτια και καθιστή θέση, η ψηλάφηση των σφύξεων των μηριαίων αρτηριών, η μέτρηση

της αρτηριακής πίεσης και στα δύο άκρα σε καθιστή θέση και ο έλεγχος για οφθαλμολογικά ή μυοσκελετικά ευρήματα ενδεικτικά συνδρόμου Marfan (π.χ. μεγαλακρία). Καρδιογράφημα. Οι κατευθηντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας θεωρούν απαραίτητη στον προαθλητικό έλεγχο τη διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος και την προσεκτική ερμηνεία του, μαζί με τη λήψη ιστορικού και τη φυσική εξέταση. Ο έλεγχος συμπληρώνεται με το υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ο καρδιολόγος μπορεί να προβεί σε πιο ειδικές εξετάσεις (test κόπωσης, μαγνητική τομογραφία καρδιάς, holter ρυθμού κ.α.) Ο προαθλητικός έλεγχος είναι επιβεβλημένος, επειδή έτσι μπορεί να αποφευχθεί ένας αιφνίδιος θάνατος- σπάνιο βέβαια φαινόμενο- αλλά έχει και ιδιαίτερη προληπτική αξία, καθώς ενδέχεται να διαγνωστούν καταστάσεις που απαιτούν είτε τη διακοπή της έντονης αθλητικής δραστηριότητας ή τον αποκλεισμό κάποιων μορφών άσκησης.

Ο Θεόδωρος Ξιώνης είναι καρδιολόγος. Ευρωπαϊκή Πιστοποΐηση στην Καρδιακή Ανεπάρκεια (Εuropean Certification in Heart Failure) και Ευρωπαϊκή Πιστοποΐηση στον Υπέρηχο Καρδιάς (European Certification in Transthorasic Adult Echocardiography). Ισαύρων 1, Λάρισα, τηλ. 2410 621444 84  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Ένα πολυδύναμο ιατρικό κέντρο για τις ανάγκες των Θεσσαλών ΓΕνΙΚH ΚΛΙνΙΚH

Ευτύχιος Πατσίδης

Η Γενική Κλινική «ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΠΑΤΣΙΔΗΣ» που έχει καθιερωθεί εδώ και 32 χρόνια στη Θεσσαλία, με δύο μονάδες σε Λάρισα και Καρδίτσα στον τομέα της Αιμοκάθαρσης, εξελίσσεται διαρκώς, ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και να εξυπηρετεί τις ανάγκες ασθενών με χρόνιες παθήσεις αλλά και επείγοντα περιστατικά. Προσφάτως, με την ολοκλήρωση του ογκολογικού τμήματος, η Κλινική αποτελεί ένα πολυδύναμο ιατρικό κέντρο άρτια εξοπλισμένο και με άριστα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Στο νέο Ογκολογικό Τμήμα (ΜΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ISO 9001) η χημειοθεραπεία γίνεται σε ειδικούς θαλάμους, ενώ η διάλυση και προετοιμασία των φαρμάκων εκτελείται με σύγχρονο μηχάνημα σε συνθήκες πλήρους αποστείρωσης. Ομάδα αποτελούμενη από ογκολόγο, παθολόγο, ψυχολόγο και διατροφολόγο καθώς και πιστοποιημένο νοσηλευτικό προσωπικό ογκολογίας βρίσκονται διαρκώς στο πλευρό των ασθενών προσφέροντας στήριξη σε ένα ανθρώπινο και φιλικό περιβάλλον. Η Μονάδα Χρόνιας Αιμοκάθαρσης (ΜΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ISO 9001) είναι εξοπλισμένη με μηχανήματα τελευταίου τύπου (Fresenius 5008) κλασικής αιμοκάθαρσης, αιμοδιαδιήθησης, on

line αιμοκάθαρσης και υποστηρίζεται από ιατρική ομάδα με παθολόγο και τέσσερις νεφρολόγους και εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό με πολυετή πείρα και συνεχή επιμόρφωση. Η Μονάδα και η κλινική μπορούν να αντιμετωπίσουν όλο το 24ωρο έκτακτα περιστατικά καθώς διαθέτει ιδιόκτητο ασθενοφόρο, κάλυψη από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., και τα εξής τμήματα: Παθολογικό, Ογκολογικό, Χειρουργικό, Οφθαλμολογικό, Ωτορινολαρυγγολογικό, Ορθοπεδικό και πλαστική χειρουργική.

Γενική Κλινική «Ευτύχιου Πατσίδη» Λάρισα: Θεοφράστου 75 (περιφερειακός) Τρικάλων, τηλ.: 2410 670 740-3, fax: 2410 670 742 Μονάδα Χρόνιας Αιμοκάθαρσης Καρδίτσας 6ο χλμ. Καρδίτσης- Αθηνών, τηλ. & fax: 24440 62 241-4, e- mail: info@epatsidis.gr

υγεία

Γράφει ο Δρ. Χρήστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD  Ψυχίατρος - Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών

Η Φωτοθεραπεία στην υπηρεσία της Ψυχιατρικής Για την αντιμετώπιση της Κατάθλιψης και άλλων διαταραχών Η εν λόγω διαταραχή εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες, όπου πέρα από τα τυπικά καταθλιπτικά συμπτώματα, εκδηλώνεται με υπερυπνία, αυξημένη όρεξη, μεγάλη επιθυμία για κατανάλωση τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες και αύξηση βάρους. Περίπου δε, μισές από τις γυναίκες με εποχική συναισθηματική διαταραχή, εμφανίζουν και προεμμηνορυσιακή δυσφορική διαταραχή, για αυτό η φωτοθεραπεία έχει ένδειξη και για τη θεραπεία της προεμμηνορυσιακής κατάθλιψης. Επίσης, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της χρόνιας κατάθλιψης, της κατάθλιψης που προηγείται του τοκετού, της διπολικής κατάθλιψης και των διαταραχών του κύκλου ύπνου - εγρήγορσης. Παραμένει άγνωστο με ποιον ακριβώς βιολογικό μηχανισμό λειτουργεί η φωτοθεραπεία, αλλά πιθανώς έχει να κάνει με τον επανασυγχρονισμό των κιρκαδιανών ρυθμών (του εσωτερικού, δηλαδή, βιολογικού «ρολογιού») του ασθενούς. Ο αντικαταθλιπτικός μηχανισμός δράσης της

Η φωτοθεραπεία αποτελεί σήμερα τη θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής, η οποία χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις του συναισθήματος που συμβαίνουν, όχι μόνον κατά τους χειμερινούς μήνες, αλλά και κατά την εαρινή και καλοκαιρινή περίοδο, με σαφή εποχική έναρξη και αυτόματη ύφεση των συμπτωμάτων στην πορεία του έτους. φαίνεται να επιτυγχάνεται μέσω των οφθαλμών και του υπερχιασματικού πυρήνα, ενώ αλλάζει και ο μεταβολισμός των κυττάρων του εγκεφάλου, καθώς και ο συνολικός μεταβολισμός του οργανισμού, μεσω της επίδρασης που έχει η έκθεση στις συγκεκριμένες εντάσεις φωτός, στην έκκριση της μελατονίνης (η οποία πέρα από τη ρύθμιση του ύπνου εμπλέκεται και στην παθολογία της κατάθλιψης) και της λεπτίνης. Για αυτό, η φωτοθεραπεία συνιστάται και για την αντιμετώπιση των διαταραχών

ύπνου που εμφανίζουν ηλικιωμένοι ασθενείς με άνοια, καθώς επίσης και για την απώλεια βάρους, όταν η αλλαγή των διατροφικών συνθηκών δεν επαρκεί. Ανάλογα με το προσδοκώμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα ο ασθενής υποβάλλεται σε ορισμένο αριθμό καθημερινών συνεδριών, διαρκείας 20 έως 30 λεπτών, υπό την ανώδυνη και καλώς ανεχόμενη από τους ασθενείς επίδραση του φωτός της ειδικής λυχνίας. Η μέχρι τώρα κλινική εμπειρία έχει δείξει πως εξασφαλίζονται καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα με πρωινές συνεδρίες. Οι σύγχρονες, φορητές συσκευές φωτοθεραπείας καθιστούν προσιτή τη συγκεκριμένη θεραπευτική προοπτική, σε όλο και περισσότερους ασθενείς, στο πλαίσιο του ψυχιατρικού ιατρείου και πάντα υπό τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού, ώστε να προσφέρουμε στους ασθενείς μας, ανεξάρτητα από τις εναλλαγές των εποχών, μια περισσότερο λειτουργική καθημερινότητα, κυριολεκτικά με περισσότερο "φως".

Ο Δρ. Χρήστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD είναι Ψυχίατρος - Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών, Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής του Γενικού Ογκολογικού νοσοκομείου Κηφισιας «Άγιοι Ανάργυροι», εκπαιδευθείς στο Παν/μιο του Tufts της Βοστώνης. Ιατρείο Αθηνών: Γρ. Λαμπράκη 36, Κηφισιά, τηλ. 215 5601686. Ιατρείο Καλαμπάκας: Περικλέους 8, τηλ.: 24320 76210, κιν.: 6946 490750, e-mail: cliapis@yahoo.gr, twitter: @Chris_liapis, fb: Chris Liapis 86  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει ο Βασίλειος Παρλάντζας  Φυσικοθεραπευτής

H ζωή είναι όμορφη χωρίς πόνο! Μία καινοτομική μέθοδος βελτίωσης της ποιότητας ζωής.

Extracorporeal shock wave therapy (ESWT) Τι είναι τα shock waves; Τα shock waves είναι ακουστικά κύματα ήχου υψηλής ενέργειας. Στη σύγχρονη θεραπεία πόνου η ενέργεια των shock waves εφαρμόζεται στις περιοχές του πόνου με αποτέλεσμα να φανερώνεται η θεραπευτική τους δράση. Τα shock waves επιταχύνουν τη διαδικασία αυτο-ίασης του οργανισμού, διεγείροντας τον μεταβολισμό και ενισχύοντας την κυκλοφορία του αίματος. Ο τραυματισμένος ιστός σταδιακά αναζωογονείται και τελικά θεραπεύεται. Πόσο επιτυχής είναι η θεραπεία; Ύστερα από μόλις 1 με 2 συνεδρίες, πάνω από το 80% των ασθενών αναφέρουν είτε πλήρη ανακούφιση από τον πόνο, είτε σημαντική μείωση αυτού. Η συγκεκριμένη θεραπεία ελαχιστοποιεί τον πόνο και αποκαθιστά την πλήρη κινητικότητα, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα της ζωής σας.

Κρουστικός υπέρηχος και κυτταρίτιδα. Επίσης με τον κρουστικό υπέρηχο, επιλέγοντας την κατάλληλη κεφαλή, στοχεύουμε τις περιοχές με συσσωρευμένο λιπώδη ιστό. Αποτέλεσμα της θεραπείας είναι η λιπογλυπτική και η σμίλευση σιλουέτας καθώς επιτυγχάνεται σημαντική απώλεια πόντων. Εκτός από τη μείωση της λιπώδους μάζας βελτιώνεται η αιματική και λεμφική κυκλοφορία, καταπολεμούνται τα οιδήματα, και μειώνεται θεαματικά η κυτταρίτιδα. Η θεραπεία με τον κρουστικό υπέρηχο βοηθάει επίσης στην παραγωγή νέου κολλαγόνου με αποτέλεσμα το δέρμα να ανακτά τη φυσική του ελαστικότητα και σφριγηλότητα. Ασκούμε τη Φυσικοθεραπεία σε έναν όμορφο, ευχάριστο και φιλόξενο χώρο, στο κεντρικότερο σημείο της Λάρισας, Κούμα 10. Σεβόμενοι την ιδιαιτερότητα του κάθε ασθενή, παρέχουμε εξατομικευμένα προγράμματα θεραπείας, αλλά και πρόληψης. Διαθέτουμε εξοπλισμό σύγχρονης τεχνολογίας.

If doctors save lifes, then a physiotherapist makes it worth living

ΠΟΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΠΟρΟΥν νΑ ΑνΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥν ΜΕ ΤΗν ΜΕΘΟΔΟ ΤΩν SHOCk wAvES: Αγκώνας - Επικονδυλίτιδα (Tennis elbow) Γόνατο και Κνήμη - Σύνδρομο λαγοκλημιαίας ταινίας (τροχαντηρίτιδα) - Επιγονατιδική τενοντίτιδα - Περιοστίτιδα κνήμης / Σύνδρομο της Επώδυνης Κνήμης - Σύνδρομο κορυφής επιγονατίδας Φτέρνα και Αχίλλειος Τένοντας - Πελματιαία απονευρωσίτιδα - Αχιλλοδυνία / Πόνος Αχίλλειου Τένοντα - Άκανθα Πτέρνας Ώμος και Αυχένας - Τενοντίτιδα υπερακανθίου - Χρόνιοι πόνοι ώμου και Αυχένα - Ασβεστοποιήσεις Ώμου Πλάτη - Πόνοι στην Πλάτη - Trigger Points

Εργαστήριο Φυσικοθεραπείας Παρλάντζας Βασίλειος Κούμα 10, Λάρισα, τηλ. 2410252300, κιν. 6974926780. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας: www.fysikotherapeia-larissa.gr 88  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει η Μαρία Κουρή  Πνευμονολόγος - Φυματιολόγος

Ο βήχας Ο βήχας είναι συχνό σύμπτωμα ποικίλων παθήσεων και ο πιο συχνός λόγος επισκεψιμότητας στα πνευμονολογικά ιατρεία. Δεν είναι νόσος. Αποτελεί ένα αντανακλαστικό που εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενη εισπνοή και βίαιη εκπνοή αέρα. Διακρίνεται σε: 1. Παραγωγικό βήχα Εάν στην διαδρομή της αναπνευστικής οδού υπάρχουν εκκρίσεις, βοηθά στον καθαρισμό των βρόγχων από αυτές αλλά και ξένων σωμάτων, σκόνης. Οφείλεται σε λοιμώξεις αναπνευστικού, στο κάπνισμα, σε αλλεργικές παθήσεις αλλά και σε καρδιολογικά προβλήματα.

2. Ξηρός βήχας Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν εκκρίσεις, ο βήχας προκαλείται από ερεθισμένο βλεννογόνο ή από εξωβρογχική πίεση π.χ. Όγκο, λεμφαδένα κ.λ.π.

3. Κεντρικός βήχας Η σπάνια αυτή μορφή βήχα μπορεί να είναι ξηρός ή παραγωγικός και να οφείλεται σε αιτία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος ή να αποτελεί παρενέργεια φαρμάκων κυρίως αντιυπερτασικών (φάρμακα της ομάδας ΑΜΕΑ) Αιτία του βήχα 1. Οπισθορρινική καταρροή (παθήσεις ρινός και παραρρινικών κοιλοτήτων). Είναι ξηρός ή παραγωγικός αποτέλεσμα της ροής βλέννης προς το λαιμό και ερεθισμό νευρικών απολήξεων, είναι συνήθως έντονος το βράδυ.

2. Ασθμα Ο βήχας είναι ξηρός και μπορεί να συνοδεύεται από συριγμό. Συνήθως επι-

δεινώνεται τις βραδινές ώρες ή μετά από άσκηση. Μπορεί να συνοδεύεται από σφίξιμο στο στήθος ή και δύσπνοια.

3. Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση Ο βήχας είναι ξηρός και οφείλεται στο ότι τα οξέα του στομάχου μετακινούνται ανοδικά προς τον οισοφάγο. Είναι πιο έντονος σε ύπτια θέση και μετά το φαγητό. Μπορεί να συνυπάρχει «καούρα» ή βράγχος φωνής.

4. Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Ο βήχας είναι δυνατός παραγωγικός και χρόνιος. Eμφανίζεται τις πρωινές

ώρες και υποχωρεί με την πάροδο της ημέρας.

6. Ιογενείς και Μικροβιακές λοιμώξεις. Πνευμονία, βρογχίτιδα, κοκκύτης 7.Καρκίνος του πνεύμονα.

8. Ψυχογενής βήχας. Διερεύνηση του βήχα 1. Ακτινογραφεία θώρακος ή και κόλπων προσώπου.

2. Σπιρομετρικός έλεγχος, διάχυση 3. Βρογχοσκόπηση.

4. Αλλεργικά tests για διερεύνηση αλλεργίας, δερματικά tests.

5. Εξέταση πτυέλων, έλεγχος για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Επιπλοκές έντονου βήχα 1. Ρήξη μεσοπλεύριων μυών ή πλευρικών χόνδρων.

2. Αυτόματα κατάγματα πλευρών σε έδαφος οστεοπόρωσης.

3. Βουβωνοκήλη, κοιλιοκήλη, υπόσφαγμα οφθαλμού, πρόπτωση αιμορροΐδων. Θεραπεία του βήχα Στη θεραπεία του βήχα δεδομένου ότι είναι φυσικό αντανακλαστικό δεν συνιστάται η καταστολή του, αλλά στοχεύει τις περισσότερες φορές στο αίτιο παρά στο ίδιο το σύμπτωμα.

Η Μαρία Κουρή είναι Πνευμονολόγος - Φυματιολόγος. Κύπρου 57, Λάρισα, τηλ.: 2410 536250 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  89

υγεία

Γράφει ο Στυλιανός Γ. Κούτσιας  Αν. καθηγητής Αγγειοχειρουργικής Παν. Ιωαννίνων

Νέες τεχνικές αντιμετώπισης των κιρσών (Με laser ή ραδιοσυχνότητες ή βιολογική «κόλλα») Η Φλεβική ανεπάρκεια αποτελεί την κυρίαρχη αιτία της εμφάνισης κιρσών στα κάτω άκρα. Η χαλάρωση και η δυσλειτουργία των βαλβίδων των φλεβών είναι η αρχή της εμφάνισης της πάθησης. Η φλεβική ανεπάρκεια είναι μία εξελικτική νόσος των κάτω άκρων που διαχωρίζεται σε 6 κλινικά στάδια (CEAP). Ξεκινώντας από το πρώτο στάδιο των ευρυαγγειών περνάμε στην εμφάνιση των κιρσών (διατεταμμένων φλεβών), τις δερματικές αλλοιώσεις και, τελικά, τα δερματικά έλκη. Επιπλέον, από το δεύτερο στάδιο μέχρι το έκτο, η στάση του αίματος μέσα στις φλέβες, μπορεί να επιφέρει επιπλοκές, όπως τη θρόμβωση και ενδεχομένως σε πολύ μικρό ποσοστό και την πνευμονική εμβολή (απόφραξη των φλεβών του πνεύμονα με θρόμβους που μεταφέρονται από το πόδι).

Συμπτώματα Η Φλεβική «υπέρταση» δημιουργεί χρόνια φλεγμονή του δέρματος και του υποδόριου ιστού, υπέρχρωση, σκλήρυνση των ιστών, έκζεμα, οίδημα και παραμόρφωση. Οι φλέβες διογκώνονται, γίνονται ελικοειδείς, πιέζουν το δέρμα και τελικά το λεπταίνουν αυξάνοντας τον κίνδυνο αυτόματης αιμορραγίας ή μετά από τραυματισμό. Ο ασθενής υποφέρει στην καθημερινή του ζωή από κράμπες, καυσαλγίες, αδυναμία παραμονής του σε

όρθια στάση, παραισθησίες, μουδιάσματα, φαγούρα και αίσθημα βάρους και τάσεως.

Θεραπεία Νέες τεχνικές, όπως η χρήση laser, ραδιοσυχνοτήτων, ειδικών «κολλών» έχουν σχεδόν καταστήσει παρωχημένη την παλιά επέμβαση, κατά την οποία ολόκληρη ή τμήμα της πάσχουσας φλέβας αφαιρούνταν, υπό γενική συνήθως αναισθησία. Η επέμβαση με laser ή ραδιοσυχνότητες Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία ή και μέθη. Διαρκεί 40-50 λεπτά για το κάθε σκέλος και δεν απαιτεί τομές. Καταργεί την προβληματική λειτουργία των

επιφανειακών φλεβών (μείζονος και ελάσσονος σαφηνούς). Έχει άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, διότι δεν αφήνει ουλές και ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο μολύνσεων και μετεγχειρητικού πόνου. Ο ασθενής παραμένει κλινήρης μόνο για λίγες ώρες και μετα αποχωρεί για την οικία του. Δεν έχει τις υποτροπές των κλασσικών μεθόδων. Ο ασθενής επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες σε 3-4 ημέρες. Η επέμβαση με laser ή ραδιοσυχνότητες γίνεται ολοκληρωτικά με καθοδήγηση υπερήχου. Βιολογική «Κόλλα» Η τεχνική αυτή δεν έχει δοκιμαστεί ακόμα ευρέως και δεν γνωρίζουμε τα μακροχρόνια αποτελέσματα της μεθόδου. Το νέο αυτό κολλώδες υλικό εγχύεται στην παθολογική φλέβα και προκαλεί την σύμπτωση των τοιχωμάτων της φλέβας ώστε να την καθιστά ανενεργή. Το πλεονέκτημα έναντι στις άλλες μεθόδους είναι η μη αναγκαιότητα της έγχυσης αναισθητικής ουσίας μέσω βελόνας, δεν χρειάζεται δηλαδή αναισθησία. Σημειώνεται ότι, ο συνδυασμός της ενδοαυλικής θεραπείας με τις τοπικές εκτομές των κιρσών με μικρές τομές εξασφαλίζει, εκτός των άλλων, και ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. Οι δυνατότητές των νέων τεχνικών είναι μεγάλες, η εμπειρία μας κάνει καλύτερους και η τεχνολογική εξέλιξη συνεχίζεται.

Ο Στυλιανός Γ. Κούτσιας είναι αναπληρωτής καθηγητής Αγγειοχειρουργικής του Ιατρικού τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και υπεύθυνος Αγγειοχειρουργικής Μονάδας. Τηλ. 2411117400, κιν. 6945383461, e-mail: skoutsia@gmail.com, www.artery-vein.gr 94  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Ο Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών Λάρισας ( ΣοΦΛΑ ΣΥΝ ΠΕ ) ιδρύθηκε το 1946 και είναι ένας από τους παλαιότερους της χώρας. Στη πολύχρονη πορεία του διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στον χώρο της υγείας, στηρίζοντας τα συνεργαζόμενα φαρμακεία και τους ασθενείς, ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες. Η συνεισφορά του όμως έχει επεκταθεί και σε κοινωνικές δράσεις, αποτελώντας κομμάτι της ιστορίας του νομού μας. Ακόμα και όταν τον επιβουλεύτηκαν, ξεπέρασε τις δυσκολίες και βγήκε πιο δυνατός. Σήμερα που όλα αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς, δείχνει πως ξέρει να αντιμετωπίζει τους κινδύνους, τις αντιξοότητες και τις πολυποίκιλες προκλήσεις με επιτυχία. Τα μελλοντικά βήματα πρέπει να έχουν ως μέλημα τη συσπείρωση των φαρμακοποιών στην κοινή προσπάθεια, την αποτελεσματική απόκρουση των φωνών που καλούν σε ατομικισμό και μοναχικές πορείες, τον εκσυγχρονισμό και την ενσωμάτωση των νέων δεδομένων της εποχής μας, αλλά και την εκβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ των συνεταιρισμών. Βασικός στόχος είναι ο ΣοΦΛΑ ΣΥΝ ΠΕ να δώσει στα φαρμακεία τα απαραίτητα εφόδια, ώστε να δημιουργηθεί το συγκριτικό πλεονέκτημα στην ικανοποίηση των ασθενών και αυτό το εγγυάται η πολύχρονη ιστορία του.

υγεία

Γράφει η Ιωάννα Δαβίδη - Αργυρίου  Γαστρεντερολόγος

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου Ή σπαστική κολίτιδα To σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) ή σπαστική κολίτιδα είναι μία λειτουργική πάθηση που προκαλεί πόνο στην κοιλιά και προβλήματα στην κινητικότητα του εντέρου. Σύμφωνα με τα κριτήρια «Ρώμη IV» διακρίνονται οι εξής τύποι: Ευερέθιστο έντερο με: 1. Προεξάρχον σύμπτωμα τη διάρροια.

2. Προεξάρχον σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα.

3. Εναλλαγές διάρροιας-δυσκοιλιότητας Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται πόνος στο στομάχι και κράμπες συχνά αμέσως μετά το φαγητό, πόνος στη μέση, διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή εναλλαγές μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας, φούσκωμα ή μετεωρισμός, ερυγές ή αποβολή αερίων από το ορθό, αίσθημα ταχείας πλήρωσης του στομάχου και ναυτία. Το ευερέθιστο έντερο αφορά κατά κύριο λόγο γυναίκες (αναλογία γυναικών: άνδρες 2:1) και αυτό υποδηλώνει ότι οι ορμόνες του φύλου παίζουν ρόλο στην πρόκληση των συμπτωμάτων. Η σπαστική κολίτιδα με προεξάρχον σύμπτωμα τη διάρροια μπορεί να πυροδοτηθεί έπειτα από μία οξεία γαστρεντερίτιδα. Προς το παρόν δεν υπάρχει ειδική εξέταση για το ΣΕΕ. Πολλές παθολογικές καταστάσεις μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα και ο γαστρεντερολόγος θα πρέπει σας καθοδηγήσει και να αποκλείσει άλλα νοσήματα. Συμπτώματα που δεί-

χνουν ότι μάλλον ΔΕΝ πρόκειται για ΣΕΕ αλλά για κάποια άλλη πάθηση είναι: • Έναρξη των συμπτωμάτων μετά την ηλικία των 50 ετών.

• Σοβαρά συμπτώματα ή με προοδευτική επιδείνωση.

• Ανεξήγητη απώλεια βάρους.

• Νυχτερινή διάρροια που αφυπνίζει.

• Αίμα στα κόπρανα.

• Αναιμία σιδηροπενική.

• Οικογενειακό ιστορικό οργανικών παθήσεων του πεπτικού. Οι κατευθυντήριες οδηγίες του Αμερικανικού Κολλεγίου Γαστρεντερολογίας το 2018 για την αντιμετώπιση του ΣΕΕ είναι οι εξής: • Προτείνεται η σωματική άσκηση και δίαιτα χαμηλή σε FODMAP (ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες και πολυόλες. Το πρόγραμμα διατροφής με τροφές που περιέχουν μικρά ποσά FODMAPs πρέπει να γίνεται για περιορισμένο διάστημα 2-6 εβδομάδων και μόνο κατόπιν παρακολούθησης από γαστρεντερολόγο ή διατροφολόγο).

• Δεν συνιστάται δίαιτα χωρίς γλουτένη ή αποκλεισμός τροφών βάσει τεστ δυσανεξίας.

• Συνιστάται δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, το ψύλλιο (διαλυτές φυτικές ίνες) αλλά όχι δημητριακά τύπου Bran (αδιάλυτες φυτικές ίνες).

• Δεν συνιστώνται πρεβιοτικά και συμβιωτικά.

• Προτείνεται λήψη προβιοτικών.

• Συνιστάται η χρήση του μη απορροφήσιμου αντιβιοτικού ριφαξιμίνη στο ΣΕΕ χωρίς δυσκοιλιότητα.

• Συνιστάται η χρήση συγκεκριμένων αντισπασμωδικών φαρμάκων (otilonium, pinaverium, hyoscine).

• Συνιστάται η χρήση μινθέλαιου.

• Συνιστώνται τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα και οι εκλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης.

• Συνιστώνται ορισμένες ψυχολογικές θεραπείες (γνωστική και συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, θεραπεία χαλάρωσης, υπνοθεραπεία και πολύπλευρη ψυχολογική θεραπεία).

• Συνιστάται χορήγηση linaclotide, plecanatide και lubiprostone σε προεξάρχον σύμπτωμα δυσκοιλιότητα και χορήγηση eluxadoline στο ΣΕΕ με προεξάρχον σύμπτωμα διάρροια (τα φάρμακα αυτά δεν δατίθενται στην ΕΕ και στην Ελλάδα).

• Δεν συνιστώνται η λοπεραμίδη και τα σκευάσματα με πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG). Το ευερέθιστο έντερο δεν λύνεται τόσο εύκολα. Θα πρέπει αρχικώς να αποκλεισθούν άλλα οργανικά αίτια, να γίνουν αιματολογικές εξετάσεις, γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση ΜΕ βιοψίες από συγκεκριμένα σημεία του γαστρεντερικού σωλήνα και πιθανόν να χρειαστεί και η βοήθεια ψυχολόγου και διατροφολόγου.

Διεύθυνση ιατρείου: Μανδηλαρά 22, Λάρισα, τηλ.: 2410 623 053 92  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει η Ροδόπη Λανάρα  Χειρουργός Οδοντίατρος

Mini Smile Makeover (MSM) Τέλειο χαμόγελο χωρίς πόνο σε μία μόνο συνεδρία Ολοένα και περισσότεροι ασθενείς επισκέπτονται τον οδοντίατρο αναζητώντας τρόπους βελτίωσης του χαμόγελου. Πέρα από τις παραδοσιακές στεφάνες (θήκες) και τις όψεις πορσελάνης ή ζιρκονίου υπάρχει και μια εναλλακτική, μη επεμβατική μέθοδος. Τι είναι το Mini Smile Makeover Το Mini Smile Makeover (Μίνι Αναμόρφωση Χαμόγελου) είναι ένας απλός και άμεσος τρόπος επίλυσης του αισθητικού προβλήματος των ασύμμετρων, μη ευθυγραμμισμένων ή και δυσχρωμικών δοντιών. Με τη χρήση ρητινών τα πρόσθια δόντια «χτίζονται» στο επιθυμητό σχήμα και απόχρωση, πάντα λαμβάνοντας υπόψιν τη σύγκλειση, τους περιορισμούς και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς. Οι άμεσες όψεις ρητίνης λειαίνονται και γυαλίζονται χρησιμοποιώντας ειδική αλληλουχία εγγλυφίδων, δίσκων και αδαμαντόπαστας, προκειμένου να επιτευχθεί η μικροανατομία και η λάμψη ενός φυσικού δοντιού. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε μία μόνο συνεδρία και συμβουλεύουμε τον ασθενή να επανέλθει στο ιατρείο για τυχόν τελικές διορθώσεις ή επιπλέον λείανση 1-2 μέρες μετά. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται καν αναισθησία, καθώς δεν απαιτείται αφαίρεση οδοντικού ιστού (τρόχισμα), όπως συμβαίνει στις στεφάνες και τις όψεις (πορσελάνης/ζιρ-

κονίου). Η μέθοδος είναι ανώδυνη, οικονομική και γρήγορη και επομένως πιο εύκολα αποδεκτή από τον ασθενή. Ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει ότι, όπως συμβαίνει και με τα φυσικά δόντια, με την πάροδο του χρόνου μπορεί να παρουσιαστεί φθορά, εναπόθεση χρωστι-

κών ή μικροκατάγματα. Γι’ αυτό και συνίσταται η χρήση νάρθηκα ύπνου και η ενδελεχής στοματική υγιεινή. Οι τακτικοί επανέλεγχοι συμβάλλουν στην πρόληψη και επίλυση τυχόν προβλημάτων. Επιπλέον, σε αντίθεση με τις κεραμικές / ολοκεραμικές αποκαταστάσεις, η επι-

διόρθωση είναι εύκολη, προβλέψιμη και λιγότερο δαπανηρή. Πώς επιτυγχάνεται το βέλτιστο αποτέλεσμα Για ακόμη πιο θεαματικά αποτελέσματα συστήνεται η μέθοδος ABC (Α=Align/Ευθυγράμμιση Β=Bleaching / Λεύκανση C=Composite/Ρητίνη). Πιο αναλυτικά, σε περιπτώσεις έντονου ορθοδοντικού προβλήματος (συνωστισμού, σταυροειδούς σύγκλεισης, μετατόπισης της μέσης γραμμής κα) είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη η ορθοδοντική θεραπεία, πριν την αναμόρφωση με όψεις ρητίνης. Επιπλέον, η λεύκανση των δοντιών πριν τη θεραπεία δημιουργεί ένα καλύτερο υπόβαθρο για ένα λευκό και λαμπερό χαμόγελο. Γιατί να επιλέξετε το MSM Για εσάς που επιθυμείτε να βελτιώσετε το χαμόγελό σας γρήγορα, ανώδυνα και αποκτώντας ένα φυσικό και αρμονικό αποτέλεσμα, χωρίς τον φόβο του τροχίσματος ή της αναισθησίας το MSM μπορεί να είναι η τέλεια λύση. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  93

υγεία

Γράφει ο Αθανάσιος Καραθανάσης MD, cPHD  Χειρουργός Ουρολόγος

Καρκίνος του προστάτη Τι είναι ο προστατικός καρκίνος Ο καρκίνος του προστάτη αποτελει ένα απο τα κυρίαρχα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός. Είναι νόσος όπου τα κύτταρα του προστάτη διαιρούνται και πολλαπλασιάζονται σχηματίζοντας καρκινικούς όγκους. Τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να επεκταθούν σε όλον τον προστατικό αδένα και να διεισδύσουν στους γύρω ιστούς και όργανα. Μπορούν ακόμα να επεκταθούν σε απομακρυσμένα όργανα (μετάσταση). Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη Ο προστατικός καρκίνος συνήθως δε δίνει συμπτώματα μέχρις ότου να επεκταθεί εκτός του αδένα ή να δώσει απομακρυσμένες μεταστάσεις. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου μπορεί να εμφανισθούν συμπτώματα που οφείλονται σε διαταραχή της λειτουργίας της ουροδόχου κύστεως όπως: συχνουρία, δυσουρία, επίσχεση ούρων, αιματουρία, κ.ά. Διάγνωση Ο προστατικός καρκίνος δε δίνει πρώιμα συμπτώματα, γι’ αυτό είναι σημαντικό όλοι οι άνδρες άνω των 45 ετών να εξετάζονται ετησίως από ουρολόγο. Η λήψη ιστορικού, μια επιμελής κλινική εξέταση συμπεριλαμβανομένης της δα-

Ο ανδρικός πληθυσμός όλων των ηλικιών αντιμετωπίζει τις παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος με ιδιαίτερο προβληματισμό. Ειδικότερα ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί θέμα φοβίας αλλά και ανεπαρκούς ενημέρωσης.

κτυλικής εξέτασης αποτελούν τα αρχικά βήματα. Μια αρνητική δακτυλική εξέταση δεν αποκλείει τον προστατικό καρκίνο, γι’αυτό θα πρέπει να ζητηθεί μια ειδική για τον προστάτη εξέταση αίματος, που λέγεται PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο). Τι είναι το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) είναι μια πρωτεϊνη που παράγεται σχεδόν αποκλειστικά από τα επιθηλιακά κύτταρα του προστάτη. Η ανακάλυψη του έφερε επανάσταση στην πρώϊμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Μπορεί όμως να αυξηθεί και σε άλλες περιπτώσεις όπως η καλοήθης υπερπλασία, η προστατίτιδα και διάφορες άλλες μη κακοήθεις καταστάσεις. Αν λοιπόν η δακτυλική εξέταση ή και το PSA είναι παθολογικά, θα χρειασθούν περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις.

Βιοψία προστάτη Η οριστική διάγνωση του προστατικού καρκίνου γίνεται μόνο με τη βιοψία του προστάτη. Η εξέταση αυτή πραγματοποιείται με βιοψία δια βελόνης, σε συνδυασμό με τη χρήση του διορθικού υπερηχογραφήματος. Πρόγνωση και θεραπεία Η πρόγνωση για την έκβαση της νόσου εξαρτάται κυρίως απο το στάδιο του καρκίνου και τον βαθμό κακοήθειας του όγκου. Η θεραπεία για κάθε ασθενή καθορίζεται ατομικά λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό, την ηλικία, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και το στάδιο της νόσου. Αν ο προστατικός καρκίνος ανιχνευθεί σε πρώϊμα στάδια μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να επιτευχθεί πλήρης ίαση. Μερικοί από τους θεραπευτικούς χειρισμούς που μπορεί ο ιατρός να χρησιμοποιήσει μεμονωμένα ή σε συνδυασμό είναι: χειρουργική θεραπεία-ακτινονοβολία-ορμονοθεραπείαχημειοθεραπεία. Και για τους ασθενείς όμως με προχωρημένα στάδια της νόσου, υπάρχει μεγάλη ελπίδα για το μέλλον, καθώς οι επιστημονικές έρευνες ανακαλύπτουν συνεχώς νέες και ελπιδοφόρες μορφές θεραπείας.

Ο Αθανάσιος Καραθανάσης MD, cPHD είναι Χειρουργός Ουρολόγος. Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας e-mail: karathanasis.urology@gmail.com 94  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει η Στυλιανή Μπατάλα  Ειδικός Παθολόγος

Υπέρταση: Κίνδυνοι και θεραπεία Τί είναι η αρτηριακή πίεση και τι η υπέρταση; Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των μεγάλων αρτηριών του σώματος. Διακρίνεται σε συστολική πίεση, που ονομάζουμε «μεγάλη», όταν η καρδιά συσπάται και σπρώχνει το αίμα προς τις αρτηρίες και διαστολική ή «μικρή», όταν η καρδιά χαλαρώνει και ξαναγεμίζει με αίμα. Υπέρταση σημαίνει ότι η αρτηριακή πίεση είναι σταθερά αυξημένη πάνω από τα φυσιολογικά όρια, δηλαδή η συστολική πάνω από 140 ή η διαστολική πάνω από 90 ή και τα δύο. Ποιοί είναι οι κίνδυνοι από την υπέρταση; Η υπέρταση είναι ένας από τους συχνότερους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα και νεφρική ανεπάρκεια. Πού οφείλεται η υπέρταση; Στη μεγάλη πλειονότητα οφείλεται σε «ιδιοπαθή» υπέρταση, υπέρταση ουσιαστικά άγνωστης αιτίας που έχει σχέση κυρίως με την κληρονομικότητα καθώς και με την παχυσαρκία, τη μακροχρόνια πρόσληψη αυξημένης ποσότητας αλατιού, την καθιστική ζωή. Σε λίγες περιπτώσεις η υπέρταση οφείλεται σε

κάποιο συγκεκριμένο νόσημα - δευτεροπαθής υπέρταση, όπως είναι η χρόνια νεφροπάθεια, η άπνοια κατά τον ύπνο, η στένωση των νεφρικών αρτηριών, πρωτοπαθής αλδοστερονισμός κ.α. Πώς εκδηλώνεται η υπέρταση; Η υπέρταση κατά κανόνα δε γίνεται αισθητή και δεν προκαλεί κανένα ενόχλημα. Για αυτό είναι γνωστή ως «βουβός δολοφόνος» (silent killer). Ο πονοκέφαλος, τα βουητά στα αυτιά, αιμορραγίες από τη μύτη δεν οφείλονται στην υπέρταση.

Πως γίνεται η διάγνωση της υπέρτασης; Η διάγνωση της υπέρτασης τίθεται όταν σε τουλάχιστον 2-3 επισκέψεις σε γιατρό, η συστολική πίεση είναι σταθερά πάνω από 140 ή η διαστολική πάνω από 90 ή και τα δύο. Επίσης, όταν ο μέσος όρος των κατ’ οίκον μετρήσεων είναι πάνω από 135 mmHg η συστολική και πάνω από 85 mmHg η διαστολική.

Πως γίνεται η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στο σπίτι; Για τη μέτρηση της πίεσης στο σπίτι προτιμώνται τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βραχίονα και όχι τα πιεσόμετρα καρπού. Συνήθως συνιστάται να γίνονται 2 μετρήσεις δύο φορές την ημέρα, σε συνθήκες ηρεμίας. Τι είναι η 24ωρη καταγραφή της πίεσης; Η 24ωρη καταγραφή της πίεσης, είναι ένα φορητό ηλεκτρονικό πιεσόμετρο που μετράει αυτόματα την πίεση κάθε 15-30 λεπτά επί 24 ώρες. Η εφαρμογή της τεχνικής αυτής παρέχει τη δυνατότητα πολλαπλών μετρήσεων της πίεσης μακριά από το «στρεσογόνο» περιβάλλον του ιατρείου. Ποια είναι η θεραπεία της υπέρτασης; Με αλλαγή του τρόπου ζωής, όπως η ελάττωση του σωματικού βάρους, η δίαιτα πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, η μείωση της πρόσληψης αλατιού, ο περιορισμός της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών, η σωματική άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος, και με φαρμακευτική αγωγή.

Η Μπατάλα Στυλιανή – Ειδική Παθολόγος είναι αριστούχος της Ιατρικής Σχολής του Δ.Π.Θ. Ειδικευθείσα στην Παθολογία στο Γενικό νοσοκομείο Λάρισας με εξειδίκευση στην Υπέρταση και Επιστημονική Συνεργάτης στο Κέντρο Αριστείας Υπέρτασης της Γ’ Παθολογικής Κλινικής του ΑΠΘ. Βόλου 51, Λάρισα, Τηλ: 2410-288667, email: stellbatal@gmail.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  95

υγεία

Γράφει η Kωνσταντίνα Κιμπούρη  Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος

Λαμπερές για τα Χριστούγεννα Bottox: Ακινητοποιεί μυικές ομάδες με αποτέλεσμα να σταματά τον σχηματισμό ρυτίδων. Δεν αφήνει σημάδια. Δεν έχει χρόνο αποθεραπείας. Χρειάζεται όμως 15-20 μέρες ώστε να φανεί το αποτέλεσμα. Υαλουρονικό οξύ: Γεμίζει κενά (από ρυτίδες μέχρι ζυγωματικά) και διορθώνει το περίγραμμα. Πιθανώς να δημιουργηθούν μώλωπες οι οποίοι χρειάζονται 5-7ημέρες για να απορροφηθούν. Ιδανικά στρώνει μετά από ένα 20ημερο. Μεσοθεραπεία: Ενυδατώνει και δίνει λάμψη. Αφήνει διάσπαρτες μικρές μελανίτσες και κοκκινίλες για περίπου 3 ημέρες. Τη λάμψη της την βλέπουμε στην εβδομάδα. Χημικό peeling: Ανάλογα με το peeling που θα χρησιμοποιηθεί επιτυγχάνεται λεύκανση, σμηγματορρύθμιση, εξαφάνιση ρυτίδων ή λεκέδων, ενυδάτωση και μπορεί να αφήσει από μια ήπια κοκκινίλα για λίγες ώρες μέχρι σημάδια και πετσούλες για 7-14 μέρες, ανάλογα με το είδος του οξέος και τον χρόνο εφαρμογής αυτού.

PRP (Αυτόλογο πλάσμα): Διορθώνει ατέλειες, δίνει λάμψη και αυξάνει τη σφριγηλότητα. Προκαλεί ένα οί-

O Δεκέμβριος είναι μήνας προετοιμασιών για τις γιορτές. Σε αυτές τις προετοιμασίες συμπεριλαμβάνεται και η φροντίδα του προσώπου μας ώστε οι εμφανίσεις μας στις διάφορες εκδηλώσεις να είναι λαμπερες και εντυπωσιακες. Προκειμένου να μπορέσετε να κάνετε έναν καλό προγραμματισμό της δερματολογικής φροντίδας του προσώπου σας καλό είναι να γνωρίζετε τόσο τον τρόπο όσο και τους χρόνους αποθεραπείας κάποιων αισθητικών παρεμβάσεων.

δημα (πρήξιμο) για 1-3 ημέρες. Το μέγιστο αποτέλεσμα του φαίνεται περίπου ένα μήνα μετά τη θεραπεία. Ραδιοσυχνότητες: Συσφίγγουν και αναδομούν. Δεν έχουν καθόλου χρόνο αποθεραπείας και δεν αφήνουν σημάδια, χρειάζεται όμως να γίνουν τουλάχιστον 4 εφαρμογές σε μεσοδιάστημα 4-5 ημερών ώστε να είναι εμφανές το αποτέλεσμά τους.

Fraxional laser: Διορθώνει δυσχρωμίες, πόρους, ψιλές ρυτίδες και βελτιώνει την σπάργη του

δέρματος. Αφήνει ανάγλυφες καφέ κουκκίδες για 7-10 ημέρες που είναι αρκετά δύσκολο να καλυφθούν με το μακιγιάζ. Όταν αυτές υποχωρήσουν ίσως να μείνει ένα ήπιο έρυθημα για περίπου άλλες 10 ημέρες. Αυτό εξαρτάται από την ένταση της εφαρμογής.

Dermapen: Αναζωογονεί και συσφίγγει. Προκαλεί ένα ήπιο κοκκίνισμα για ένα 24ωρο. Το αποτέλεσμα του είναι ορατό μετά από μια εβδομάδα. Νήματα: Ανορθώνουν. Μπορεί να δημιουργήσουν εκτεταμένους μώλωπες και σε κάποιες περιπτώσεις ανομοιογένεια στην επιφάνεια του δέρματος που μπορεί να χρειαστεί μέχρι και 20 ημέρες ή ακόμη και μήνα προκειμένου να «στρώσει» απόλυτα το αποτέλεσμα. Καλό είναι να γίνουν τουλάχιστον έναν με ενάμιση μήνα πριν τις γιορτές. Σε περίπτωση που είναι απαραίτητος ο συνδυασμός περισσοτέρων από μια θεραπειών καλό θα είναι να συμβουλευθείτε τον δερματολόγο σας ώστε να σας προτείνει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα με σωστή σειρά και ενδεδειγμένους χρόνους ώστε να εξασφαλίσετε το καλύτερο δυνατό και πιο φωτεινό αποτέλεσμα.

H kωνσταντίνα Κιμπούρη είναι Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Κούμα 1, τηλ. 2410 255488 96  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

υγεία

Γράφει η Αγάθη Βασιλείου  Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος

Σακχαρώδης διαβήτης και εγκυμοσύνη Ως διαβήτης κύησης ορίζεται ο διαβήτης που πρωτοεμφανίζεται στο 2ο και 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και διαγιγνώσκεται μετά από διενέργεια καμπύλης γλυκόζης κατά την 24η-28η εβδομάδα κύησης. Έγκυες με διάγνωση διαβήτη (με τα κριτήρια που ισχύουν σε μη κύηση) στο 1ο τρίμηνο θεωρούνται ότι πάσχουν από προϋπάρχοντα διαβήτη. Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, ιστορικό διαβήτη κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη, υπέρβαρες, με σ.πολυκυστικών ωοθηκών ή ηλικίας>35 ετών θα πρέπει να ελέγχονται για ύπαρξη διαβήτη στην πρώτη τους προγεννητική επίσκεψη. Μη καλά ελεγχόμενος τύπου 1 και τύπου 2 διαβήτης έχουν μεγάλο κίνδυνο επιπλοκών σε μητέρα και νεογνό, όπως αυτόματη αποβολή, συγγενείς ανωμαλίες, προεκλαμψία, ενδομήτριο θάνατο, μακροσωμία, κ.ά. Επιπρόσθετα, ο διαβήτης στην κύηση αυξάνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας και ανάπτυξης τύπου 2 διαβήτη του νεογνού στη μετέπειτα ζωή του.

«Είσαι ό,τι έτρωγε η μητέρα σου»: η υπεργλυκαιμία στην κύηση μπορεί να επιφέρει επαναπρογραμματισμό του γενετικού υλικού του εμβρύου (gene reprogramming) με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης μεταβολικών προβλημάτων στην ενήλικη ζωή (παχυσαρκία, τύπου 2 διαβήτης, σ.πολυκυστικών ωοθηκών, κ.ά.).

ρύθμιση του διαβήτη κύησης και μπορεί να επαρκεί ως θεραπεία. Όταν ο γλυκαιμικός στόχος δεν επιτυγχάνεται, η φαρμακευτική αγωγή θεωρείται απαραίτητη, με προτιμούμενη τη θεραπεία με ινσουλίνη καθώς δεν διέρχεται τον πλακούντα σε μετρήσιμο σημείο. Σε άλλες χώρες της ΕΕ αγωγή με συγκεκριμένα δισκία στην κύηση είναι επιτρεπτή. Σε ασθενείς με προϋπάρχοντα διαβήτη υπό δισκία προ κύησης γίνεται αλΗ επίπτωση του Σακχαρώδη Διαβήτη λαγή της αγωγής σε ινσουλίνη στην κύηση έχει αυξηθεί τα τελευκαι οι ασθενείς μπορούν να ταία χρόνια. Η πλειοψηφία των περιεπιστρέψουν στην παλιά τους πτώσεων αφορά σε διαβήτη κύησης, αγωγή μετά το τέλος της κύημε τα υπόλοιπα περιστατικά να είναι σης. ασθενείς με προϋπάρχοντα τύπου 1 Στις γυναίκες με προϋπάρκαι τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη. χοντα διαβήτη θεωρείται απαραίτητος ο έλεγχος για εμφάνιση επιπλοκών από όργανα στόΑυστηρός γλυκαιμικός έλεγχος είναι απαχους (οφθαλμοί, νεφροί) μετά τον τοραίτητος στην εγκυμοσύνη με στόχο γλυκετό, ενώ γυναίκες με διαβήτη κύησης θα κοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης<6%. Οι πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο για αυτομετρήσεις προγευματικών και μεταπαραμένοντα διαβήτη 4-12 εβδομάδες γευματικών σακχάρων αίματος συστήμετά τον τοκετό και δια βίου έλεγχο για νονται για την επίτευξη του καλύτερου ανάπτυξη προδιαβήτη/διαβήτη τουλάχιγλυκαιμικού ελέγχου. Η αλλαγή τρόπου στον ανά 3 έτη. ζωής (δίαιτα και άσκηση) είναι βασική στη

Η Αγάθη Βασιλείου είναι Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος. Απόφοιτος Ιατρικής Αθηνών. Ρούσβελτ 15 και Παπασταύρου, Λάρισα, τηλ 2410 259090, e-mail: agatha.vasileiou@gmail.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  97

υγεία

Γράφει ο Στέργιος Μπρίζας MD  Nευροχειρουργός

Όγκοι σπονδυλικής στήλης Αντιμετώπιση – Θεραπεία Οι χωροκατακτητικές εξεργασίες της σπονδυλικής στήλης αφορούν όλους τους όγκους (καλοήθεις ή κακοήθεις) που εντοπίζονται κάτωθεν του δεύτερου αυχενικού σπονδύλου. Το μηνιγγίωμα και το επενδύμωμα είναι μερικοί από τους συχνότερους όγκους της σπονδυλικής στήλης. Το μηνιγγίωμα παρατηρείται με μεγαλύτερη συχνότητα στο γυναικείο φύλο σε αναλογία 3 προς 5. Εμφανίζονται κυρίως στην τέταρτη και πέμπτη δεκαετία της ζωής των γυναικών και εντοπίζονται στη θωρακική ή την αυχενική μοίρα και σπανιότερα στην οσφυϊκή μοίρα.

Μηνιγγίωμα Α7 σπονδύλου

ακτινοβολία. Τα πολλαπλά μηνιγγιώματα είναι πολύ σπάνια (ενδοκράνια και σπονδυλικής στήλης).

Μηνιγγίωμα Θ2 σπονδύλου

Πλήρης αφαίρεση μηνιγγιώματος Θ2 σπονδύλου

Ταξινομούνται σε τρεις βαθμούς αναλόγως τη βιολογική τους συμπεριφοράς όπου το τυπικό Grade I (μηνιγγοεπηθηλιακό, ψαμμοματώδες) είναι και το συχνότερο.

Πλήρης αφαίρεση μηνιγγιώματος Α7 σπονδύλου

Τα μηνιγγιώματα της σπονδυλικής στήλης προέρχονται από αραχνοειδή κύτταρα τα οποία εντοπίζονται στο σημείο εισόδου των νωτιαίων νεύρων ή στο σημείο συνάντησης του οδοντωτού συνδέσμου με τη σκληρά μήνιγγα όπου διαπερνούν οι νωτιαίες αρτηρίες. Αιτιολογική σχέση για τη δημιουργία των μηνιγγιωμάτων μπορεί να έχουν παράγοντες όπως α) οι γυναικείες ορμόνες, β) το τραύμα, και γ) η ιονίζουσα

Μηνιγγίωμα Θ3 σπονδύλου

γιώματος ή του επενδυμώματος οι ασθενείς εμφανίζουν αμβλυχρή κλινική εικόνα με το πιο συχνό σύμπτωμα να είναι το άλγος και στη συνέχεια οι κινητικές διαταραχές.

Αφαίρεση μηνιγγιώματος Θ3 σπονδύλου

Το επενδύμωμα της σπονδυλικής στήλης διακρίνεται σε εξωμυελικό (οσφυϊκής μοίρας) και σε ενδομυελικό (αυχενικής μοίρας). Το επενδύμωμα της οσφυϊκής μοίρας είναι το συχνότερο και συναντάται στο επίπεδο του Ο1-Ο2 σπονδύλου και ονομάζεται επενδύμωμα τελικού νηματίου ή ιππουρίδας. Λόγω της αργής ανάπτυξης του μηνιγ-

Επενδύμωμα ιππουρίδας

Η χρήση του νευροχειρουργικού μικροσκοπίου, η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση και η μικροχειρουργική τεχνική που εφαρμόζεται αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την ασφαλή και πλήρη εξαίρεση του μηνιγγιώματος. Μετεγχειρητικά ο ασθενής κινητοποιήται σε 24 ώρες και επιστρέφει στην οικία του σε 48 ώρες έως 72 ώρες. Επανεξέταση διενεργείται σε ένα μήνα με διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η νευροχειρουργική επέμβαση αφαίρεσης των όγκων της σπονδυλικής στήλης αποτελεί το gold standard για την πλήρη και οριστική θεραπεία αυτών των παθήσεων. Η αντιμετώπιση από έμπειρη νευροχειρουργική ομάδα αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για την ασφαλή και χωρίς νευρολογικές επιπτώσεις αφαίρεση των όγκων της σπονδυλικής στήλης.

Ο Στέργιος Μπρίζας MD είναι Νευροχειρουργός και Επιστημονικός Υπεύθυνος Νευροχειρουργικού Τμήματος, ΙΑΣΩ Θεσσαλίας.

98  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Πλήρης αφαίρεση του επνδυμώματος

Σεβασμός και αρωγή στον φαρμακοποιό και τον ασθενή Ο σεβασμός και η αρωγή στον φαρμακοποιό και τον ασθενή, αποτελούν τα κυρίαρχα δομικά στοιχεία του Προμηθευτικού Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Λάρισας (ΠΡΟΣΥΦΛΑ). Ενας συνεταιρισμός δυναμικά αναπτυσσόμενος, που βρίσκεται σε μόνιμη τροχιά προόδου. Ενας συνεταιρισμός «leader», που δείχνει το δρόμο για ένα νέο μέλλον στον χώρο των φαρμακοποιών, αλλά και που επενδύει κυρίως στην εμπιστοσύνη, την αμοιβαιότητα, την αλληλεγγύη και την πίστη των μελών του. Αξίες, που αποτελούν πρωταρχικά στοιχεία για τη «συνταγή της επιτυχίας». Ο ΠΡΟΣΥΦΛΑ προσφέρει προϊόντα και πολύτιμες υπηρεσίες για τις ανάγκες του σύγχρονου φαρμακείου, ενώ δεν αρκείται σε αυτά. Δίνει μια ατελεύτητη «μάχη» για την ουσιαστική πρόοδο και διευρύνει συνεχώς την γκάμα των υπηρεσιών του, στην προσπάθειά του να ενισχύσει τον ευαίσθητο ρόλο του σύγχρονου φαρμα-

Ο πρόεδρος του ΠΡΟΣΥΦΛΑ κ. Δημήτρης Μιχαήλ

κοποιού. Η αέναη αυτή προσπάθεια του Συνεταιρισμού μας αντανακλά στην καθημερινότητα του ασθενή, που βιώνει τα αποτελέσματα, τα οποία είναι κυρίως οι υψηλού επιπέδου υπηρεσίες που του προσφέρονται από τον φαρμακοποιό, αλλά και η εμπιστοσύνη που οικοδομείται στη μεταξύ τους ανθρώπινη σχέση. Αναμφίβολα, ο ΠΡΟΣΥΦΛΑ αποτελεί

ΠΡΟΣΥΦΛΑ: Παλαιστίνης 22, τηλ. 2414 409900

τον κορμό της κοινωνικής οικονομίας, αλλά και ένα πολύτιμο κοινωνικό κεφάλαιο, σε εποχές που αξίες όπως ο σεβασμός στον άνθρωπο, η εμπιστοσύνη, η αμοιβαιότητα, η αλληλεγγύη, η πίστη των μελών, είναι δυσεύρετες. Με κυρίαρχο σύνθημα «σχέση εμπιστοσύνης, δύναμη ζωής», ο ΠΡΟΣΥΦΛΑ, που επενδύει, μεταξύ άλλων, σε συστήματα πλήρους διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας των φαρμακείων, αποτελεί εχέγγυο στην καθημερινότητα του φαρμακοποιού και κυρίως του ασθενή. Στέκεται αποφασιστικά στο πλευρό τους και δίνει μαζί τους τον δύσκολο αγώνα για ένα καλύτερο παρόν και μέλλον. Ο Οδυσσέας Ελύτης γράφει «κάνε άλμα μεγαλύτερο από την φθορά». Και ο Προμηθευτικός Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών Λάρισας κάνει άλμα που ξεπερνά την φθορά και τυχόν παθογένειες του παρελθόντος...

Η ζωή είναι για όλους!

Σε νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις μεγάλης έκτασης               

Μεγάλη συλλογή προϊόντων* Αναλώσιμα ιατρικά υλικά Ιατροτεχνολογικά προϊόντα Ιατρικά Είδη Ορθοπεδικά Είδη Ορθωτικά πέλματα Αθλητιατρικά Είδη Νοσοκομειακά Κρεβάτια Αναπηρικά Αμαξίδια Επιθέματα Ελκών Κατακλίσεις & Στομίες Αντιθρομβωτικές κάλτσες Κάλτσες Φλεβίτιδος Είδη Μαστεκτομής Ακουστικά Βαρηκοΐας Είδη Ακράτειας



Παροχές

Έμπειρο και εξειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό 12 ατόμων (μόνιμοι & συνεργάτες)  Υπηρεσίες σε ασθενείς που νοσηλεύονται κατ’ οίκον  Εκπαίδευση του κοινού  Συνεχής υποστήριξή του κοινού  Δραστηριότητες που επεκτείνονται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας

ΔΩΡΕΑΝ

 

ΠΕΛΜΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΚΟΗΣ

*με την κάλυψη όλων των ασφαλιστικών ταμείων

Χατζημιχάλη 81 (πρώην Εμπορικό Κέντρο «Gaea») / Τ.Κ. 41334 / Nεάπολη, Λάρισα Τ. 2410 614478 / Mob. 6973 253412 / panidismedical@gmail.com / Panidis Medical Shop

ΚΟΥΠΟΝΙ ΕΙΔΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ Σας επιστρέφουμε για επόμενες αγορές σας: 15€ Δωροεπιταγή με αγορές 80€ και άνω 6€ Δωροεπιταγή με αγορές 40€ και άνω για αγορές έως 28.2.2019

ΚΟΥΠΟΝΙ ANATOMIC SHOES - COMFORT SHOES

Τμήμα Υπόδησης

Σας επιστρέφουμε

με μεγάλη ποικιλία σε ειδικά υποδήματα (anatomic shoes, comfort shoes)

για επόμενες αγορές σας: 20€ Δωροεπιταγή με αγορές 100€ και άνω 10€ Δωροεπιταγή με αγορές 60€ και άνω για αγορές έως 28.2.2019

ΚΑΡΤΑ ΜΕΛΟΥΣ Επωφεληθείτε από τα προνόμια της ΚΑΡΤΑΣ ΜΕΛΟΥΣ και

κερδίστε έκπτωση 5% για τις αγορές σας σε όλα τα είδη

για ένα χρόνο! * Η εγγραφή σας για την απόκτηση της κάρτας μέλους υπάγεται στη νομοθεσία για τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων.

* Οι ειδικές τιμές, δεν ισχύουν σε συνδυασμό με άλλες προωθητικές ενέργεις ή εκπτώσεις.

υγεία

Γράφει η Χριστίνα Φωτιάδου – Σκουμή  Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος

Νεότερα δεδομένα για τις Μεσοθεραπείες Το φθινόπωρο το δέρμα σιγά-σιγά χάνει τη θετική επίδραση που είχε πάνω του ο ήλιος και οι διακοπές και αρχίζει να φαίνεται θαμπό και κουρασμένο. Η χρονική περίοδος μετά τον Οκτώβρη είναι ιδανική για να αρχίσει κανείς την προετοιμασία για την αναζωογόνηση του δέρματος του. Είναι, ίσως, γνωστές οι περισσότερες υπάρχουσες μέθοδοι όπως η απολέπιση του δέρματος χημική με οξέα ή/και μηχανική με μικροκρυστάλλους (peelings, dermabration ), η ενυδάτωση με υαλουρονικό οξύ ή/και βιταμίνες, η σύσφιξη του περιγράμματος προσώπου με ραδιοσυχνότητες, νήματα και PRP καθώς και η αντιμετώπιση των δυναμικών ρυτίδων (βοτουλινική τοξίνη) και των στατικών (εμφυτεύματα υαλουρονικού). Τα νεότερα δεδομένα και μία από τις πιο καινούργιες μεθόδους αντιγήρανσης είναι οι νέου τύπου ενέσιμες μεσοθεραπείες οι οποίες εφαρμόζονται με έγχυση με βελόνα ή/και χρήση κάνουλας σε πρόσωπο αλλά και στο σώμα, σε ουλές και ραγάδες. Πρόκειται για μια ανώδυνη θερα-

πεία η οποία προάγει την αναγέννηση του δερματικού ιστού (Dermal Biogenesis) με εντελώς φυσικό τρόπο και χωρίς να αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του προσώπου.

Η φυσική αυτή αναγέννηση επιτυγχάνεται μέσω της δημιουργίας νέας εξωκυττάριας μήτρας στο δέρμα(ECM), βελτιώνοντας την απώλεια όγκου του

προσώπου, μειώνοντας τις ρυτίδες και ενυδατώνοντας το δέρμα. Η εξαιρετικά ισορροπημένη σύνθεσή τους καθώς αποτελούνται από Yαλουρονικό Oξύ και συνδυασμό αμινοξέων (πρόδρομοι κολλαγόνου και ελαστίνης), είναι αυτή που καθιστά τις συγκεκριμένες φόρμουλες μοναδικές έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η παραγωγή νέου κολλαγόνου και νέας ελαστίνης. Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά και μπορεί να συνεχίζουν τη δράση τους ακόμα και μετά από 6 μήνες. Η εφαρμογή τους παρότι δεν αφήνει δυσάρεστη αίσθηση στον ασθενή (πόνο, ερεθισμό), ο οποίος μπορεί να συνεχίσει άμεσα τις δραστηριότητες του, απαιτεί ειδική εκπαίδευση και εφαρμόζεται από δερματολόγους.

Η Χριστίνα Φωτιάδου – Σκουμή είναι Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Ακαδημαϊκή Υπότροφος Β’ Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής ΑΠΘ.

102  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

| υγεία | Το μέσο προσδόκιμο ζωής διεθνώς αυξήθηκε εντυπωσιακά Σχεδόν οι μισές χώρες του πλανήτη αντιμετωπίζουν ελλείψεις ιατρικού και νοσοκομειακού προσωπικού. Η γεννητικότητα στον κόσμο εμφανίζει σταδιακή μείωση μετά το 1950. Τέσσερις μόνο παράγοντες κινδύνου (υπέρταση, κάπνισμα, σάκχαρο, παχυσαρκία) ευθύνονται για τους μισούς θανάτους διεθνώς το 2017. Το μέσο προσδόκιμο ζωής διεθνώς αυξήθηκε εντυπωσιακά κατά περίπου 22 χρόνια μεταξύ 1950-2017. Αυτές είναι οι τέσσερεις κυριότερες διαπιστώσεις της νέας μεγάλης διεθνούς

επιστημονικής μελέτης «Global Burden Disease», που κάθε χρόνο αξιολογεί την κατάσταση της υγείας στον κόσμο και η οποία παρουσιάστηκε σε επτά επιμέρους δημοσιεύσεις στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», με επικεφαλής τον καθηγητή Κρ. Μάρεϊ, διευθυντή του Ινστιτούτου Μέτρησης και Αξιολόγησης της Υγείας του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Όσον αφορά το μέσο προσδόκιμο ζωής παγκοσμίως, μεταξύ του 1950 και του 2017, αυξήθηκε από τα 48,1 στα 70,5 έτη

στους άνδρες και από τα 52,9 στα 75,6 έτη στις γυναίκες. Το μεγαλύτερο προσδόκιμο υγιούς ζωής έχουν η Σιγκαπούρη (74,2 έτη), η Ιαπωνία (73,1) και η Ισπανία (72,1), ενώ το μικρότερο η Κεντρο-Αφρικανική Δημοκρατία (44,8 έτη). Στην Ελλάδα το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση είναι 83,6 έτη για τις γυναίκες και 78,4 έτη για τους άνδρες (διαφορά 5,2 έτη). Στην ηλικία των 60 ετών μία Ελληνίδα έχει προσδόκιμο άλλων 25,7 ετών ζωής, ενώ ένας άνδρας άλλα 22,1 έτη (διαφορά 3,6 έτη).

| διατροφή | Όσοι τρώνε βιολογικά προϊόντα κινδυνεύουν λιγότερο από τον καρκίνο Σύμφωνα με μια νέα γαλλική επιστημονική μελέτη, η συστηματική κατανάλωση βιολογικών/οργανικών προϊόντων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για μερικά είδη καρκίνου. Οι ερευνητές, με επικεφαλής την επιδημιολόγο Τζούλια Μπόντρι του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (INSERM) της Γαλλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό JAMA Internal Medicine, ανέλυσαν στοιχεία για σχεδόν 69.000 ανθρώπους σε βάθος πενταετίας. Διαπιστώθηκε ότι όσοι έτρωγαν τα περισσότερα βιολογικά/οργανικά προϊόντα, είχαν κατά μέσο όρο 25% μικρότερο κίνδυνο διάγνωσης καρκίνου, σε σχέση με όσους έτρωγαν λιγότερα (ή καθόλου) τέτοια προϊόντα. Ο κίνδυνος ήταν μειωμένος κατά 34% όσον αφορά τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, κατά 76% για κάθε είδους λέμφωμα (καρκίνο του λεμφικού συστήματος) και κατά 86% ειδικότερα για λέμφωμα μη-Hodgkin. «Αν τα ευρήματά μας επιβεβαιωθούν, η κατανάλωση οργανικών τροφών μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη του καρκίνου», δήλωσε η Μπόντρι. Διευκρίνισε όμως ότι, λόγω της φύσεώς της (απλή 104  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Βιολογικές αγορές Θεσσαλίας. Πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα από τη θεσσαλική γη.

παρατήρηση), η νέα μελέτη βρήκε μόνο μια συσχέτιση και δεν μπορεί να αποδείξει ότι όντως η κατανάλωση πολλών βιολογικών προϊόντων είναι αυτή που προκαλεί τη μείωση του κινδύνου για καρκίνο. Πάντως, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι καταναλωτές δεν πρέπει να σταματήσουν να τρώνε μη βιολογικά φρούτα και λαχανικά, αν δεν μπορούν να αγοράσουν βιολογικά προϊόντα, επειδή είναι πιο ακριβά. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, είτε είναι βιολογικά είχε όχι, συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για χρόνιες παθήσεις και καρκίνο. Τα βιολογικά/οργανικά προϊόντα αναπτύσσονται χωρίς ή έστω με όσο γίνεται λιγότερα- παρασιτοκτόνα, συνθετικά λιπάσματα, λοιπά χημικά, αντιβιοτικά (για τα ζώα) και γενετικά μεταλλαγμένους οργανισμούς. Μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι τα παρασιτοκτόνα-εντομοκτόνα μπορούν να αυξήσουν τις βλάβες του DNA, άρα και τον κίνδυνο για καρκίνο, καθώς και για διαταραχές του ενδοκρινικού (ορμονικού) συστήματος. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, όσοι τρώνε βιολογικά/οργανικά προϊόντα, είναι συχνότερα παντρεμένοι, έχουν μεγαλύτερα εισοδήματα και υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, ενώ καταναλώνουν λιγότερα επεξεργασμένα κρέατα και πίνουν λιγότερο αλκοόλ.

ΛΑΡΙΣΑ ΤΡΙΤΗ 07.00 - 14.00 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 07.00 - 12.00

Οδό Αθηνάς Σκεπαστή Αγορά Νεάπολης πλησίον του “Ηδιστον”

ΒΟΛΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟ

07.00 - 14.00

Απέναντι από τη Νέα Ιχθυαγορά

ΤΡΙΚΑΛΑ ΤΕΤΑΡΤΗ

07.00 - 13.00

Πλησίον του ΟΤΕ

ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΠΕΜΠΤΗ

08.00 - 14.00

Στο χώρο της Αγοράs

Περισσότερες πληροφορίες www.biothessaly.gr

| γεύσεις | Η fOOD BLOGGER ΜΑΡΙΑ ΠΑΤΣΙΑ ΠΡΟΤΕΙνΕΙ

Σοκολατένιες γεύσεις ΦοΝΤΑΝ σοκολάτας με κάστανο ΣΥΝΤΑΓΗ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΡΛΙΑΡΟΣ ΥλικA: ❢ 230 γρ. πουρές κάστανου (χωρίς ζάχαρη) ❢ 50 γρ. βούτυρο αγελάδος πολύ μαλακό (αρκετή ώρα εκτός ψυγείου) + επιπλέον για ταψί ❢ 120 γρ. κουβερτούρα 50- 55% κακάο, τεμαχισμένη σε μικρά κομμάτια ❢ 2 αυγά ❢ 80 γρ. ζάχαρη άχνη ❢ Λίγο αλεύρι για το ταψί ❢ Άγλυκη σαντιγί για σερβίρισμα

Το ΣΧOλιο ΤηΣ ΜΑΜAΣ: Από τα ωραιότερα και πιο συγκλονιστικά σοκολατένια γλυκά με πλούσια γεύση κάστανου! Είναι εύκολο, γίνεται λίγο... δυστυχώς (να το έχετε αυτό στο νου αν περιμένετε πολύ κόσμο, για 6 άτομα νομίζω είναι ...ανάλογα τις μερίδες βέβαια). Εγώ έβαλα σοκολάτα με 65% κακάο και έβαλα και 2 κουταλάκια του γλυκού κακάο κοσκινισμένο μέσα στο μείγμα. Επίσης αντί για αλεύρι στο ταψί έβαλα πάλι κακάο.

106  Θ.Ε. / NOEMΒΡΙΟΣ 2018

ΔιΑΔικΑΣιΑ: Λιώνουμε τη σοκολάτα σε μπεν μαρί ή στο φούρνο μικροκυμάτων. Σε ένα μπολ χτυπάμε τα αυγά με την άχνη ζάχαρη ώστε να ομογενοποιηθούν. Προσθέτουμε το βούτυρο και τη λιωμένη σοκολάτα και ανακατεύουμε πολύ καλά. Στο τέλος προσθέτουμε τον πουρέ κάστανου. Βουτυρώνουμε και αλευρώνουμε ένα ταψί διαμέτρου 20 εκ. και μέσα σε αυτό αδειάζουμε το μείγμα. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 160-170 oC για 20-25 λεπτά. Σερβίρουμε με άγλυκη σαντιγί.

Στο κέντρο της Λάρισας ο «Φαγάδημος» κάνει τη διαφορά με ποιοτικό ελληνικό φαγητό, σε έναν καλαίσθητο χώρο με φιλική ατμόσφαιρα και άρτια εξυπηρέτηση. Εκλεκτά κρέατα από Θεσσαλούς παραγωγούς, φρεσκοκομμένες τηγανητές πατάτες και σαλάτες, πεντανόστιμα ορεκτικά και χειροποίητες αλοιφές είναι μερικές από τις επιλογές που θα βρείτε στο μενού του «Φαγάδημου». Αυτή, η εξαιρετική ποιότητα των προϊόντων και ο πλούσιος κατάλογος, τον έχει φέρει πρώτο στις προτιμήσεις των καλοφαγάδων της πόλης. Και βέβαια από τα σημεία που αξίζει να σταθείτε, στον κατάλογο είναι τα παϊδάκια που είναι πάντοτε ζουμερά και καλοψημένα από τους «τεχνίτες» ψήστες του μαγαζιού αλλά και ο μοναδικός χειροποίητος γύρος, που φτιάχνεται καθημερινά από νωπό κρέας. Ο «Φαγάδημος» εκτός από πολλές νοστιμιές, διαθέτει και έναν καλαίσθητο χώρο στο κέντρο της Λάρισας, που είναι ανοιχτός μεσημέρι και βράδυ. Όπως σημειώνουν οι υπεύθυνοι του καταστήματος, κ. Δημήτρης Τσιαγκαντές και Αθανάσιος Μπαλαμπάνος «η εξειδίκευση στο κρέας είναι το πλεονέκτημα του «Φαγάδημου». Η εμπειρία στην επιλογή κρεάτων είναι το μεράκι μας και εξασφαλίζει την επιτυχία στο τελικό αποτέλεσμα. Συνοδεύουμε τα πιάτα κρεατικών με πλούσιες πεντανόστιμες σαλάτες και συνδυάζουμε άριστης ποιότητας πρώτες ύλες και αγνό ελαιόλαδο. Στόχος μας, η επίσκεψή σας στον «Φαγάδημο» να αποτελεί μια μοναδική γευστική εμπειρία».

Όλα τα μοναδικά πιάτα του «Φαγάδημου» έρχονται στο σπίτι σας με ένα τηλεφώνημα, από τις 13:00 το μεσημέρι μέχρι τις 00:00 το βράδυ. Νικηταρά & 23ης Οκτωβρίου Delivery: 2410 232444|WU: 6980 840892 : fagadimos

| γεύσεις |

ΚΡΕΜΑ με κακάο ΣΥΝΤΑΓΗ: ΠΟΠΗ ΧΡΥΣΑΝΘΙΔΟΥ ΥλικA: ❢ 1.300 γρ. γάλα φρέσκο, πλήρες ❢ 200 γρ. ζάχαρη ❢ 70 γρ. κορν φλάουρ ❢ 40 γρ. κακάο σε σκόνη

ΔιΑΔικΑΣιΑ: Βάζουμε 1.200 γραμμάρια από το γάλα σε μια κατσαρόλα και το τοποθετούμε σε μέτρια φωτιά (στην κλίμακα 1-9 , γυρίζουμε το μάτι στο 5 ή 6). Σε ένα άλλο σκεύος ανακατεύουμε με μια κουτάλα τη ζάχαρη, το κορν φλάουρ, το κακάο και το υπόλοιπο γάλα (100γρ). Προτού πάρει βράση το γάλα, αδειάζουμε το προηγούμενο μείγμα μέσα στην κατσαρόλα. Ανακατεύουμε συνεχώς με την 108  Θ.Ε. / NOEMΒΡΙΟΣ 2018

κουτάλα ή έναν αυγοδάρτη έως ότου η κρέμα αρχίσει να κοχλάζει. Αποσύρουμε από τη φωτιά και μοιράζουμε σε ατομικά μπολ. Αφήνουμε λίγο να κρυώσουν οι κρέμες και σερβίρουμε, αλλιώς διατηρούμε στο ψυγείο. Στη δεύτερη περίπτωση, σκεπάζουμε τις κρέμες με μεμβράνη που να εφάπτεται στην επιφάνειά τους, για να μην κάνουν κρούστα αλλά και να μην απορροφήσουν μυρωδιές από το ψυγείο.

Το ΣΧολιο ΤηΣ ΜΑΜΑΣ: Θα τη φτιάξετε για τα παιδιά, αλλά πιστέψτε με ίσως να φάτε και εσείς μερικά μπολάκια… Είναι πολύ απλή η παρασκευή της και καθιερώστε την αντί για τις έτοιμες που υπάρχουν στα ψυγεία του σούπερ μάρκετ.

H ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ κ. ΓΕΩΡΓιΑ ΜΑΥΡοΓιΑΝΝη ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ

3 μύθοι για το αδυνάτισμα καταρρίπτονται ΜΥΘοΣ

1

ΜΥΘοΣ

2

ΜΥΘοΣ

3

Για να αδυνατίσει κάποιος, πρέπει να πεινάσει πολύ και να ξεχάσει τις αγαπημένες του λιχουδιές.

Η χαμηλή σε υδατάνθρακες δίαιτα είναι η ιδανική επιλογή για γρήγορη απώλεια βάρους.

ο συνδυασμός υδατανθράκων και πρωτεΐνης στο ίδιο γεύμα παχαίνει.

Για πολλούς η απώλεια βάρους έχει συνδεθεί με αυστηρές δίαιτες, καταπίεση, άνοστα φαγητά όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντέξει για πολύ τη στέρηση, επομένως θα οδηγηθεί σε υπερκατανάλωση φαγητού και στην επαναπρόσληψη του βάρους με γρήγορους ρυθμούς. Ακόμη και στην περίπτωση που αντέξει, με τη δραστική μείωση των θερμίδων, επιβραδύνεται ο βασικός μεταβολισμός, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι καύσεις και η εκ νέου προσπάθεια απώλειας βάρους να γίνεται δυσκολότερη. Το να απαρνηθεί κάποιος το αγαπημένο του γλύκισμα ή λιπαρό φαγητό για πολύ, το μόνο που θα καταφέρει, είναι να κάνει πιο έντονη την επιθυμία του για κατανάλωση. Επομένως οι λιχουδιές παρόλο που μπορεί να μην αποτελούν την πιο υγιεινή επιλογή, μπορούν να ενταχθούν στα πλαίσια ενός υγιεινού διατροφικού πλάνου. Απαιτείται μέτρο τόσο στην ποσότητα όσο και στη συχνότητα κατανάλωσης. Επίσης μπορούν να καταναλωθούν και στην πιο υγιεινή εκδοχή τους. Όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, στην περίπτωση που υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας και λόγω αυτού δεν επιτρέπεται η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών.

Μια τέτοιου τύπου δίαιτα, η οποία συνήθως είναι υψηλή σε πρωτεΐνες και λιπαρά, σύμφωνα με μελέτες, σχετίζεται με χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης, κόπωση, αυξημένα επίπεδα κετονών στο αίμα, υψηλά επίπεδα ουρικού οξέως, επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας. Επιπλέον δεν είναι εφικτό να υιοθετηθεί εφ’ όρου ζωής. Η αρχική απότομη μείωση του βάρους που παρατηρείται, προκύπτει από την εξάντληση των αποθηκών γλυκογόνου και του νερού που συνδέεται με αυτό. Επομένως η απώλεια κιλών οφείλεται σε υγρά και μυϊκό ιστό και όχι σε λίπος. Για τη ρύθμιση του βάρους, θα πρέπει να ακολουθείται μια ισορροπημένη διατροφή, η οποία θα περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων. Οι υδατάνθρακες αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας του οργανισμού. Σημασία έχει η επιλογή του σωστού είδους υδατανθράκων και της κατάλληλης ποσότητας ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Η βρώμη, το καστανό ρύζι, τα μακαρόνια και το ψωμί ολικής αλέσεως, τα όσπρια, τα φρούτα, και τα λαχανικά αποτελούν πηγές «καλών» υδατανθράκων.

Παλιότερα ήταν απαγορευτικό για κάποιον που επιθυμούσε να χάσει βάρος, να καταναλώνει τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνη και υδατάνθρακες μαζί. Δεν υπάρχει καμιά επιστημονική απόδειξη ότι συνδυάζοντας κοτόπουλο με ρύζι ή μακαρόνια με κιμά, δυσχεραίνεται η απώλεια βάρους. Σπουδαίο ρόλο παίζουν οι ποσότητες που θα καταναλωθούν, ώστε να μην ξεπεραστούν οι ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες και ο τρόπος μαγειρέματος. Αντιθέτως για να είναι ισορροπημένο το γεύμα θα πρέπει να περιέχει κάποια πηγή ζωικής πρωτεΐνης, αμύλου και κάποια φρέσκια τροφή. Ο παραπάνω συνδυασμός θα εξασφαλίσει πιο ομαλή αύξηση του σακχάρου στο αίμα και θα συμβάλλει στην παραγωγή της σεροτονίνης, η οποία επηρεάζει τη διάθεση, τη ρύθμιση της πείνας και του κορεσμού, και τον ύπνο.

Γεωργία Μαυρογιάννη: Λάρισα: Παναγούλη 2 (1ος όροφος), τ.: 2410 418676 - Αγιά: Βέροιας 9 & Φιλελλήνων τ.: 24940 23249

| γεύσεις | ΣοΚοΛΑΤΕΝΙο ψητό γλυκό χωρίς αυγά Είμαι από αυτούς τους εθισμένους στη σοκολάτα… Είναι δύσκολο να περάσει η ημέρα χωρίς να καταναλώσω έστω και λίγη. Γενική αγαπώ τη σοκολάτα με μεγάλη περιεκτικότητα σε κακάο. Οπότε η σοκολατόπιτα σε ό,τι μορφή και να είναι, είναι πάντα ευπρόσδεκτη. Η συγκεκριμένη συνταγή της ΥλικA (για 8 μερίδες): ❢ 2 κούπες αλεύρι για όλες τις χρήσεις ❢ 2 κούπες ξινόγαλο ❢ 1 1/2 κούπα ζάχαρη ❢ 1 κούπα αραβοσιτέλαιο ❢ 3 κουταλιές της σούπας κακάο ❢ 1 κούπα νερό ανθρακούχο

Άννας είναι πανεύκολη και πολύ οικονομική. Θα δείτε ότι τα υλικά που σας γράφω δεν είναι σαν τις άλλες συνταγές για σοκολατόπιτες. Τη σκέφτομαι και για σοκολατάκια κέρασμα αν την κόψω σε μικρά κομματάκια. Ίσως το δοκιμάσω την επόμενη φορά…

ΣΥΝΤΑΓΗ: ΑΝΝΑ ΝΑΘΑΝΑΗΛΙΔΟΥ

Γλάσο ❢ 100-125 γρ. κουβερτούρα με 50% κακάο ❢ 1/2 κούπα γάλα ΔιΑΔικΑΣιΑ: Ετοιμάζουμε το γλυκό: Βάζουμε το αλεύρι στον κάδο του μίξερ μαζί με τη ζάχαρη, το ξινόγαλο, το αραβοσιτέλαιο, το κακάο και το ανθρακούχο νερό. Χτυπάμε σε χαμηλή ταχύτητα μέχρι να ομογενοποιηθούν τα υλικά και μέχρι να έχουμε ένα αφράτο μίγμα. Βουτυρώνουμε το κλασικό πυρέξ (περίπου 35εκ Χ 25εκ) και το αλευρώνουμε. Απλώνουμε το μίγμα στο πυρέξ. Βάζουμε το πυρέξ σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς και ψήνουμε για 40 λεπτά περίπου. Δοκιμάζουμε αν ψήθηκε το γλυκό με τη βοήθεια ενός μαχαιριού. Βγάζουμε το γλυκό και αφήνουμε να κρυώσει. Ετοιμάζουμε το γλάσο: Ρίχνουμε το γάλα σε ένα κατσαρολάκι και προσθέτουμε την κουβερτούρα αφού την τεμαχίσουμε. Ανακατεύουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να λιώσει η κουβερτούρα και να ομογενοποιηθούν τα υλικά. Αφήνουμε το γλάσο να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου για 15 λεπτά περίπου και έπειτα αφού προηγουμένως έχουμε κόψει το γλυκό σε κομμάτια, περιχύνουμε με το γλάσο.

110  Θ.Ε. / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2018

Το ΣΧOλιο ΤηΣ ΜΑΜAΣ: Είναι πανεύκολο και σούπερ σοκολατένιο. Αν θέλετε κοσκινίστε το αλεύρι και το κακάο. Εγώ πρόσθεσα και 1 κουταλάκι του γλυκού μπέικιν μαζί με ελάχιστο αλάτι και λίγη κανέλα για άρωμα. Επίσης, αντί για αλεύρι στο πυρέξ έβαλα κακάο, για να μην υπάρχουν τα αντιαισθητικά σημάδια από το αλεύρι πάνω στο σοκολατένιο γλυκό. Θα δείτε δεν είναι ακριβώς σαν κέικ είναι σαν μους σφιχτή γι αυτό σκέφτηκα πως είναι και μια καλή ιδέα να αντικαταστήσει τα σοκολατάκια για κέρασμα. Δε φαντάζεστε πόσο ταιριάζει με μια κούπα ζεστό καφέ.

Ένας νέος υπέροχος χώρος ανάγνωσης Είμαστε 19 χρόνια στην αγορά της Λάρισας και θέλοντας να τιμήσουμε το αγοραστικό μας κοινό για τη στήριξη και προτίμηση του, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε ριζική ανακαίνιση του βιβλιοπωλείου μας. Στόχος μας ήταν να γίνει ένας σύγχρονος, οργανωμένος και φιλόξενος χώρος για άνετες αγορές. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα καθώς ο στόχος μας πέτυχε! Έχουμε δώσει μεγάλη έμφαση στην ποιότητα των προϊόντων, ώστε να χαρακτηρίζονται ως ασφαλή στη χρήση τους, τόσο από τα παιδιά όσο και από τους ενήλικες. Επίσης ο κήπος μας, αφότου αναδείχθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, διατίθεται για κάθε είδους εκδηλώσεις κατόπιν συνεννόησης. Σας περιμένουμε με χαρά να περιηγηθείτε στον καινούργιο μας χώρο! Έρη Μπαρούτα Τ. 2410 531686 Ε-mail: grammi_25@yahoo.gr Facebook: grammi25 Instagram: grammi_bookstore

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΧΩΡΟΥ Ε-mail: giannis.dimoulos@gmail.com Κιν.: 6984261290

Ευχάριστος και λειτουργικός σχεδιασμός Για το έργο της ανακαίνισης του βιβλιοπωλείου, αναλάβαμε τη μελέτη διαμόρφωσης του χώρου και τον συντονισμό των εργασιών. Κατά τον σχεδιασμό δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία ενός ευχάριστου, λειτουργικού αλλά και όμορφου χώρου για τους πελάτες του βιβλιοπωλείου αλλά και για όσους εργάζονται σε αυτό. Αξιοποιήθηκαν όλοι οι διαθέσιμοι χώροι, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, καλύπτοντας τις λειτουργικές ανάγκες. Επιλέχθηκαν νέοι χρωματικοί συνδυασμοί, έγινε κατηγοριοποίηση των προϊόντων και αξιοποιήθηκαν τα εσωτερικά ύψη. Με την εργασία και το μεράκι καλών συνεργατών, αναδείχθηκε κάθε τετραγωνικό του καταστήματος αλλά και ένας μικρός κρυμμένος κήπος που θεωρείται σημείο αναφοράς! Εισπράξαμε αμέτρητα χαμόγελα ενθουσιασμού από όσους επισκέφθηκαν τον ανανεωμένο χώρο και αυτό είναι η καλύτερη επιβράβευση!

• konstadina.houzz.com • kinteriorsblog.wordpress.com

| θέρμανση |

Επιλέγοντας καυσόξυλα Το είδος του ξύλου που επιλέγουμε για το τζάκι παίζει καθοριστικό ρόλο στην απόδοσή του, καθώς δεν είναι όλα κατάλληλα για καύση. Υπάρχουν είδη ξύλων που προορίζονται για προσανάμματα και άλλα για καύση με μεγάλη διάρκεια. Παράλληλα, εκτός από το είδος του ξύλου, σημαντικό ρόλο παίζουν τόσο η υγρασία όσο και το μέγεθός τους. ΠοιΑ ΕιΝΑι ΤΑ ΣΥΝηθη ΕιΔη κΑΥΣοξΥλΩΝ Δρυς: Λόγω της πυκνότητας του παράγει μεγάλη φλόγα και η καύση του διαρκεί αρκετές ώρες. Είναι μια οικονομική επιλογή. Θερμογόνος δύναμη 4.700 kcal/kgr. Οξιά: Είναι σκληρό, πυκνό και με μεγάλο βάρος ξύλο με αποτέλεσμα η καύση του να έχει διάρκεια, μικρότερη όμως από την αντίστοιχη της δρυός ή της ελιάς. Έχει την ιδιότητα να μην σκάει και να ανάβει με ευκολία. Η βασική χρήση του ξύλου της οξιάς είναι η καύση και όχι το προσάναμμα και κυρίως για τις ξυλόσομπες. Θερμογόνος δύναμη 4.700 kcal/kgr. Ελιά: Παράγει μικρή φλόγα και ανάβει εύκολα με αποτέλεσμα να έχει μεγάλη περίοδο καύσης. Θερμογόνος δύναμη 4.100 kcal/kgr. Πεύκο: Ανάβει εύκολα λόγω της περιεκτικότητας του σε ρετσίνι, όμως καίγεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, και επομένως δεν αποτελεί την πιο οικονομική επιλογή. Επίσης, το συγκεκρι112  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

μένο ξύλο σκάει και απαιτείται προσοχή κατά τη διάρκεια της καύσης του. Θερμογόνος δύναμη 4.800 kcal/kgr. Έλατο: Ανάβει εύκολα και προσφέρει μεγάλη φλόγα, προσοχή όμως στην ερυθρελάτη γιατί σκάει. Θερμογόνος δύναμη 4.440 – 4.650 kcal/kgr. Πουρνάρι: Είναι σκληρό ξύλο και προσφέρει υψηλή και σταθερή θερμική απόδοση με μεγάλη διάρκεια. Μπρικέτες: Εναι καυσόξυλα σε συμπιεσμένη μορφή, με μεγάλη διάρκεια καύσης, η οποία μπορεί να φτάσει και τις 12 ώρες, δεν σκάνε και δεν παράγουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Χαρακτηρίζονται από μεγάλη θερμική απόδοση και λόγω του συμπιεσμένου τους όγκου είναι εύκολες στην αποθήκευση. Είναι ιδανικές για ενεργειακά τζάκια και σόμπες. ΜΕ ΠοιΑ κΡιΤηΡιΑ ΕΠιλΕΓοΥΜΕ κΑΥΣοξΥλΑ; Αρχικά σημαντικό ρόλο παίζει η θερμαντική απόδοση τους κατά τη διάρκεια της καύσης. Επίσης είναι προτιμότερο

να μην παράγουν πολύ καπνό. Δεν πρέπει να καίμε ξύλα από παλιά έπιπλα, βαμμένα ξύλα, MDf, ξύλα που περιέχουν ρητίνες και άλλες χημικές ουσίες διότι παράγονται τοξικές αναθυμιάσεις. ξΕΡο ξΥλο ή ΜΕ ΥΓΡΑΣιΑ; Τα ξερά ξύλα είναι τα κατάλληλα για καύση διότι παράγουν λιγότερο καπνό, ανάβουν πιο εύκολα και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Το ποσοστό της υγρασίας τους δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 20%. ΠοιΑ ΕιΔη ξΥλΩΝ ΣκΑΝΕ; Κυρίως τα ξύλα των κωνοφόρων δέντρων όπως για παράδειγμα ο κέδρος, η καστανιά και η ερυθρελάτη. Τι ΔιΑΦοΡΑ ΕΧοΥΝ ΤΑ ΣκληΡΑ ΑΠο ΤΑ ΜΑλΑκΑ ξΥλΑ; Τα σκληρά ξύλα, όπως για παράδειγμα η βελανιδιά και η οξιά έχουν καλύτερη απόδοση από τα μαλακά, όπως είναι το πεύκο. Επίσης με τα σκληρά ξύλα εξοικονομούμε χώρο και χρόνο.

| oμορφιά | Το μυστικό για πυκνά μαλλιά Θα χρειαστείτε μόνο μισό φλιτζάνι καστορέλαιο. Πάρτε το καστορέλαιο στις παλάμες σας και ξεκινήστε να το απλώνετε στα μαλλιά σας, από τις ρίζες προς τις άκρες κάνοντας καλό μασάζ. Το καστορέλαιο έχει συμπυκνωμένη σύνθεση, γεγονός που το καθιστά δύσκολο να αφαιρεθεί, επομένως μη χρησιμοποιήσετε μεγάλη ποσότητα. Αφήστε το λάδι για τουλάχιστον 15-20 λεπτά.

114  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Για καλύτερο αποτέλεσμα, αφήστε το να δράσει κατά τη διάρκεια ολόκληρης της νύχτας, όσο κοιμάστε. Όπως προαναφέρθηκε, λόγω της πυκνότητάς του είναι δύσκολο να ξεβγαλθεί. Θα χρειαστεί να λουστείτε 2-3 φορές για να απομακρύνετε τη λιπαρότητα. Ένα κόλπο που εξυπηρετεί πολλές γυναίκες είναι η εφαρμογή μαλακτικής κρέμας μισή ώρα πριν το λούσιμο. Έτσι, αφαιρείται ευκολότερα το λάδι.

Αφού λούσετε τα μαλλιά σας, σκουπίστε τα ταμποναριστά με μια πετσέτα και αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε πιστολάκι αμέσως. Αν και μετά την παραπάνω διαδικασία θα αισθανθείτε τα μαλλιά σας ελαφρώς ενυδατωμένα, ενδέχεται να χρειαστούν αρκετές εφαρμογές μέχρι να έχετε ορατά αποτελέσματα. Έχετε κατά νου ότι η θεραπεία λειτουργεί καλύτερα σε ελαφρώς βρεγμένα μαλλιά.

Αδυνατίστε και ανανεώστε το σώμα σας με υψηλή τεχνολογία ❢ Απαλλαγείτε για πάντα από το περιττό λίπος με μη χειρουργική λιποαναρρόφηση ❢ Ξεμπλοκάρετε τον μεταβολισμό και την κατακράτηση με Endermologie Lipomassage ❢ Σμιλεύεστε τη σιλουέτα σας με ακουστικά κύματα και μη επεμβατικό λίφτινγκ ❢ Τονώστε ολόκληρο το σώμα σας με παλμικές δονήσεις και ταλαντώσεις

Γράφει Βασιλική Μακρίδη, η πτυχιούχος Αισθητικός Μονάχου Γερμανίας, Ειδικός Εφαρμογών Διαιτητικής και Μέλος της Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

Χρησιμοποιήστε τις υπηρεσίες της υψηλής τεχνολογίας και ξεχάστε τις αυστηρές δίαιτες, κα την σπαρτιατική πειθαρχία. Σήμερα υπάρχουν συνδυαστικές τεχνολογίες αδυνατίσματος που δίνουν ενισχυμένα αποτελέσματα διαρκείας. Η αποτελεσματικότητα τους είναι αποδεδειγμένη μέσω εκτεταμένων κλινικών μελετών. Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να συνειδητοποιήσετε ότι το σώμα σας χρειάζεται τον σεβασμό σας και την προσοχή σας και να βάλετε στη ζωή σας την υψηλή τεχνολογία όπως: ❢ COOLSHAPING Original ΚΡΥΟΛΙΠΟΛΥΣΗ: Η μεγαλύτερη καινοτομία στη μόνιμη μείωση του λίπους και στις πιο δύσκολες περιοχές χωρίς νυστέρι, χειρουργεία και παρενέργειες... Καταστρέφει με ελεγχόμενο ψύχος τα υπεράριθμα λιποκύτταρα για πάντα, ενώ παράλληλα κάνει σύσφιξη στην περιοχή. Γίνεται σε όλα τα μέρη του σώματος και σε λίγες επισκέψεις. Πολλές φορές αρκεί μια μόνο Κρυολιπόλυση! Μπορεί να συνδυαστεί με το COAX, το LPG Λιπομασαζ ή το Proellixe. ❢ COAX RF + CAV: Είναι η πρώτη μη επεμβατική συσκευή που χρησιμοποιεί ταυτόχρονα την ενέργεια της μονοπολικής ραδιοσυχνότητας RF και ακουστικό υπέρηχο CAV. Συρρικνώνει και καταστρέφει τα λιποκύτταρα σφίγγει και επανορθώνει το περίγραμμα του σώματος. Συνδυάζοντας τις δύο αυτές μεθόδους ταυτόχρονα έχουμε αποτελέσματα καλυτέρα και σε λιγότερες επισκέψεις από ό,τι με τη χρήση ραδιοσυχνότητας και ακουστικά κρουστικά κύματα χωριστά. Είναι ασφαλής και ευχάριστη θεραπεία. ❢ LPG Endermologie: Η θεραπεία Endermologie® ήταν η πρώτη ιατρική θεραπεία που

εγκρίθηκε από το F.D.A. για τη μείωση της κυτταρίτιδας και τη μη επεμβατική λιπογλυπτική. Το βαθύ Lipomassage που κάνει ξεμπλοκάρει τον μεταβολισμό και την κατακράτηση υγρών. Χαρίζει στους ιστούς ελαστικότητα, καταπολεμά σε βάθος την κυτταρίτιδα, σμιλεύει το σώμα, τονώνει τα αγγεία και την κυκλοφορία, ενώ νοιώθετε άμεσα την ευεξία και το ξεπρήξιμο. Εφαρμόζεται σε όλο το σώμα. ❢ PROELLIXE Soft wave: Πλατφόρμα παλμικών δονήσεων και ταλαντώσεων με το καινοτόμο σύστημα Vibrorollage. Τονώνει ολόκληρο το σώμα, βελτιώνει την μικρό και φλεβική κυκλοφορία, ενεργοποιεί τη λιπόλυση και ρυθμίζει τα επίπεδα νατρίου και καλίου στο σώμα. Ενδυναμώνει τους βασικούς μύες και βελτιώνει τη στάση του σώματος. Το Proellixe με την κυματοειδή του κίνηση προσφέρει απόλυτη χαλάρωση και ευεξία προκαλώντας τέντωμα στους χόνδρους, στους τένοντες και στους σπονδύλους της σπονδυλικής στήλης. Τα αποτελέσματα είναι άμεσα ορατά, αλλά και επιβεβαιώσιμα από κλινικοεργαστηριακές εξετάσεις. Έχει χαμηλό κόστος και χρειάζονται μόνο 30 λεπτά ανά συνεδρία.

| oμορφιά | Καθημερινές συμβουλές για να κάνετε τον χρόνο σύμμαχό σας Δεν υπάρχει κανένα μαγικό ελιξίριο που μπορεί να αντιστρέψει τη διαδικασία της γήρανσης. Υπάρχουν όμως κάποια tips στρατηγικής σημασίας, για να συμφιλιωθούμε με τον χρόνο και να μεγαλώνουμε όμορφα.

#1 Ενυδάτωση, τώρα! Όταν η επιδερμίδα είναι καλά ενυδατωμένη και λάμπει από υγεία, φαίνεται πιο νεανική, ακόμα κι αν έχει κάποιες ρυτίδες, σε σχέση με ένα δέρμα που δεν έχει ρυτίδες αλλά είναι θαμπό. Άρα φροντίζετε ανελλιπώς την καθημερινή σας ενυδάτωση με την κατάλληλη σύνθεση, όσον αφορά τις ανάγκες και τον τύπο της επιδερμίδας σας.

#2 Σέρουμ Εκτός από τον καθαρισμό και την ενυδατική κρέμα, το σέρουμ έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της περιποίησης. Ο λόγος είναι απλός. Η συμπυκνωμένη του σύνθεση και η ελαφριά υφή του διεισδύει γρήγορα, πιο γρήγορα από την κρέμα, στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος και αυξάνει στο μέγιστο τα οφέλη της κρέμας. Ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μόνο του.

#3 Χέρια και λαιμός Συχνά παραμελούνται. Κι όμως τα χέρια, όπως και ο λαιμός, προδίδουν την ηλικία. Κι αυτό γιατί η επιδερμίδα σε αυτές τις περιοχές είναι πιο λεπτή και έχει λιγότερους σμηγματογόνους αδένες απ’ ό,τι το πρόσωπο. Για τα χέρια: Επιλέξτε μια εξειδικευμένη αντιγηραντική σύνθεση κατά των κηλίδων, προκειμένου να είναι πάντα όμορφα και απαλά. Για τον λαιμό: Μην ξεχνάτε να τον καθαρίζετε και να εφαρμόζετε τις ίδιες περιποιητικές συνθέσεις με το πρόσωπο.

#4 Καλλυντικά και ηλικία Μην επιλέγετε καλλυντικά έχοντας ως γνώμονα την ηλικία αλλά τις ανάγκες σας. Αν, για παράδειγμα, χρησιμοποιείτε μια αντιγηραντική σειρά κατάλληλη για πιο ώριμες επιδερμίδες, το δέρμα σας μπορεί να «τεμπελιάσει», δηλαδή να συνηθίσει τα δραστικά συστατικά της, και να απαιτεί όλο και πιο ισχυρές συνθέσεις. Κάτι τέτοιο επιταχύνει αντί να επιβραδύνει τη διαδικασία γήρανσης και ενδεχομένως να δημιουργήσει προβλήματα, π.χ. ακμή ή ευαισθησία. Επίσης άλλες ειδικές θεραπείες (χημικά πίλινγκ, δερμοαπόξεση κ.ά), πρέπει να γίνονται με σύνεση και κατόπιν συνεννόησης με δερματολόγο, για να αποφευχθούν οι τραυματισμοί και η αποδυνάμωση της άμυνας του δέρματος.

| υγεία |

Προβλήματα ακοής και Αλτσχάιμερ: Πώς συνδέονται Αμερικανοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν διαγνωστεί με απώλεια ακοής είχαν υψηλότερο κίνδυνο ήπιας γνωστικής εξασθένησης τέσσερα χρόνια αργότερα. Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Δρ Τέιλορ Φιλντς, εξέτασαν στις ακουστικές και πνευματικές ικανότητες 783 υγιών ατόμων μέσης ηλικίας. Πάνω από τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων είχαν τουλάχιστον ένα γονέα που είχε διαγνωστεί με νόσο Αλτσχάιμερ. Οι ειδικοί τους υπέβαλλαν σε διά-

φορα γνωστικά τεστ κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών, με έμφαση στη μνήμη και την επεξεργασία πληροφοριών. Όσοι είχαν εξ αρχής απώλεια ακοής είχαν υπερδιπλάσιο κίνδυνο να έχουν ήπια γνωστική εξασθένηση τέσσερα χρόνια αργότερα από εκείνους χωρίς ακουστικά προβλήματα. «Τα ευρήματα δείχνουν ότι η απώλεια ακοής είναι μια πρώιμη ένδειξη ότι το άτομο διατρέχει υψηλό κίνδυνο μελλοντικής γνωστικής εξασθένησης. Ωστόσο, θα πρέπει αν συνεχίσουμε

την έρευνα προς επιβεβαίωση των συμπερασμάτων μας», σημείωσε η ερευνήτρια. Η μελέτη παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για τη Νόσο Αλτσχάιμερ, στο Λονδίνο. Ανάλογες μελέτες που έχουν γίνει στο παρελθόν, διαπίστωσαν ότι η σοβαρή απώλεια ακοής αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας. Δεν έχει διευκρινιστεί πάντως αν η απώλεια ακοής είναι αποτέλεσμα της άνοιας ή αν συντελεί σε γνωστική εξασθένηση.

| μουσικές αναμνήσεις | ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΧΑΤΖΗΣ

Kλειώ

Δενάρδου

«Το αηδόνι» του ελληνικού ελαφρού τραγουδιού Μια από τις ωραιότερες και γεμάτες λυρισμό φωνές που ακούστηκαν στο ελληνικό κοινό και όχι μόνο, είναι αναμφισβήτητα και η φωνή της Κλειούς Δενάρδου. Κερκυραία στην καταγωγή με πλούσια ακούσματα από μουσικές ντόπιες αλλά και ιταλικές υπηρέτησε με αφοσίωση και πολύ αγάπη το ελαφρό ελληνικό τραγούδι αλλά και το ιταλικό belcanto. Η Κλειώ κατ’ εξοχήν φεστιβαλική τραγουδίστρια συγκίνησε με την υπέροχη φωνή της όλους μας, ιδιαίτερα με το γνωστό τραγούδι «Που να ’ναι ο ίσκιος σου Θεέ», σε μουσική Ζακ Ιακωβίδη, που απέσπασε το Α’ βραβείο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, αλλά και τα γνωστά σε όλους μας «Αλλοίμονο» του Γ. Χατζηνάσιου, «Θέλω κοντά σου να μείνω», «Σαν μια βροχή», «Μικρός ο κόσμος γύρω μου» του Μάνου Λοΐζου, κ.ά. Επίσης σημαντική υπήρξε και η συμμετοχή της σε ταινίες του παλιού καλού κινηματογράφου.

120  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Είχα τη χαρά να γνωρίσω την κ. Δενάρδου σε μια συναυλία που είχε διοργανώσει η Φιλαρμονική του Δ.Ω.Λ. στο κηποθέατρο, πριν μερικά χρόνια, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Γιώργου Μηνά και σολίστ τον καθηγητή τρομπέτας Γεράσιμο Ιωαννίδη. Η συνεργασία μας υπήρξε άριστη, ήταν πολύ φιλική και πρόσχαρη με όλους τους μουσικούς της μπάντας και παρ’ όλη τη μεγάλη καριέρα της, ακολουθούσε την μπαγκέτα του μαέστρου. Είχε ερμηνεύσει δικές της επιτυχίες αλλά και άλλες διαφόρων καλλιτεχνών, σε μια σπουδαία πανδαισία ήχων και μελωδιών, που συγκίνησαν το ακροατήριο. Η κ. Κλειώ Δενάρδου λόγω καταγωγής της από την Κέρκυρα, έχει ιδιαίτερη αγάπη προς τις φιλαρμονικές και έχει συνεργαστεί κατά καιρούς με τις φιλαρμονικές της Θεσσαλονίκης, της Κορίνθου, του Μαρκόπουλου, του Λουτρακίου, της Ελασσόνας, της Κατερίνης, της Κέρκυρας και βέβαια και της Λάρισας.

O μαέστρος Γ. Μηνάς, ο Κ. Στεργίου και ο Π. Χατζής με την Κλειώ Δενάρδου

O Π. Χατζής με την κ. Δενάρδου

Στιγμιότυπο από τη συναυλία της στο κηποθέατρο Αλκαζάρ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  121

| κοσμικά | Σε μια όμορφη τελετή στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Γιάννουλης ο Παναγιώτης Μήσιος παντρεύτηκε την εκλεκτή της καρδιάς του Ελένη Χατζημπύρου, παρουσία συγγενών και φίλων. Κουμπάροι του ζευγαριού ήταν ο Γεώργιος και η Ολγα Γκουρομπίνου.

Στον ιερό ναό Ζωοδόχου Πηγής στη Λάρισα, ο Νίκος Γκοντόπουλος και η Μαρία Χαρισμανίδου αντάλλαξαν όρκους αιώνιας αγάπης, παρουσία φίλων και συγγενών που παρευρέθησαν στο μυστήριο. Κουμπάροι του ζευγαριού ήταν ο Κωνσταντίνος Λιούλιας και η Εμμανουέλα Μιχοπούλου.

122  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Και το όνομα αυτής, Ιωάννα Γεωργία. Το ζεύγος Κώστα και Νίκης Παπακωνσταντίνου βάφτισαν τη μικρή τους κόρη, σε μια όμορφη τελετή στον ιερό ναό Αγίας Τριάδας στη Φιλιππούπολη. Νονά της μικρής ήταν η Ελευθερία Καραζήση.

Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση βάπτισαν την κόρη τους Κατερίνα στον Ιερό Ναό Προφήτη Ηλία Λάρισας ο διαφημιστής Αποστόλης Νταϊλιάνης και η σύζυγός του Έλλη. Νονός του μωρού ήταν ο ασφαλιστής Λεωνίδας Δέλλης.

| αγορά | ■ ΑΠολλΩνΕΙο ΚΕνΤρο ΑΠοθΕρΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠοΚΑΤΑΣΤΑΣηΣ Υδροθεραπεία: O πιο ασφαλής τρόπος για την καλύτερη αποκατάσταση των ασθενών H Υδροθεραπεία είναι μορφή θεραπευτικής άσκησης στο νερό, σχεδιασμένη να εκμεταλλευτεί τα οφέλη του νερού για να βελτιώσει την κίνηση και τη λειτουργία. Η θεραπεία λαμβάνει χώρα σε θερμαινόμενη ρηχή πισίνα ώστε η γνώση κολύμβησης να μην είναι απαραίτητη. Οι υδροθεραπευτές μας, πιστοποιημένοι σε τεχνικές όπως Bad ragaz ring method, Halliwick, Water specific therapy in pediatric, προσαρμόζουν το θεραπευτικό πρόγραμμα αναλόγα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς ώστε να ενισχύσουν τη νευρολογική λειτουργία και να επισπεύσουν το χρόνο της αποκατάστασης προλαμβάνοντας τις επιπλοκές. Τα προγράμματα απευθύνονται σε άτομα με: • Παραπληγία - Τετραπληγία • Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις

■ ΚΑΓΙΑΣ Μπάνιο - Δάπεδο - Φωτισμός Αξιοποιώντας την εμπειρία και τη γνώση 40 και πλέον χρόνων στην πώληση ειδών υγιεινής και πλακιδίων, η εταιρεία Κάγιας διευρύνει τις υπηρεσίες της, δημιουργώντας έναν από τους πιο ενημερωμένους εκθεσιακούς χώρους στη Λάρισα και τη Θεσσαλία. Στον νέο μοντέρνο και λειτουργικό εκθεσιακό χώρο που βρίσκεται στο κέντρο της Λάρισας, σε μια έκταση 500 τμ, οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε πλακίδια δαπέδου και μπάνιου, είδη υγιεινής και φωτισμού με την υπογραφή των μεγαλύτερων οίκων του εξωτερικού και φυσικά την αξιοπιστία και ποιότητα που εγγυάται το όνομα Κάγιας. Επισκεφθείτε μας και ενημερωθείτε για το νέο πρόγραμμα Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον. Κάγιας: Μπάνιο - Δάπεδο - Πλακάκια XL - Φωτισμός - Βιομηχανικά μάρμαρα Θερμομόνωση. Ταγμ. Βελισσαρίου 35, Λάρισα, τηλ. 2410 257835, www.kagias.com.gr 124  Θ.Ε. / NOEMΒΡΙΟΣ 2018

• Αθλητικές Κακώσεις • Εγκεφαλικά Επεισόδια, Εγκεφαλική Παράλυση • Ορθοπεδικές και Ρευματικές παθήσεις • Μετεγχειρητική Αποκατάσταση • Καρδιοαναπνευστικές Παθήσεις • Νευρολογικές διαταραχές (σπαστικότητα, αταξία) • Αναπτυξιακές διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού • Σύνδρομα με αναπτυξιακές νευροκινητικές αναπηρίες Θεραπευτικά οφέλη της Υδροθεραπείας: • Προάγει τη μυϊκή χαλάρωση • Μειώνει την ευαισθησία στον πόνο • Μειώνει το μυϊκό σπασμό και την σπαστικότητα • Αυξάνει την ευκολία κίνησης της άρθρωσης βελτιώνοντας και διατηρώντας την τροχιά των δύσκαμπτων αρθρώσεων • Αυξάνει τη μυϊκή δύναμη Εκμεταλλευτείτε τώρα τα θεραπευτικά οφέλη του νερού!

| αγορά | ■ COSMOS

BLACK FRIDAY στο COSMOS Στις 23 Νοεμβρίου το κατάστημα επίπλων COSMOS σας δίνει μια ακόμη ευκαιρία για εξαιρετικές αγορές σε ασυναγώνιστες τιμές. Εκμεταλλευτείτε τις ειδικές συλλογές Black Friday των εταιριών BO CONCEPT και ENTOS, με προσφορές που αγγίζουν το 60%.

COSMOS A.E. Περιφερειακή Λάρισας-Τρικάλων, Λάρισα, τηλ: 2410 670970, www.cosmos.com.gr, : Cosmos Α.Ε - Οικιακός Εξοπλισμός

■ VOLTA FUN TOWN Volta fun town: O νέος must προορισμός διασκέδασης τώρα και στη Λάρισα To Volta fun town, η μεγαλύτερη αλυσίδα παιδοτόπων της Αττικής, έρχεται στο εμπορικό κέντρο Fashion City Outlet. Ένας σύγχρονος, ζεστός και διασκεδαστικός χώρος, που υπόσχεται ατελείωτο παιχνίδι και σίγουρα θα ικανοποιήσει μικρούς και μεγάλους. Μία εντυπωσιακή παιχνιδοκατασκευή «Ζούγκλα», μία μοντέρνα πίστα roller skating, απίθανες δραστηριότητες εικονικής πραγματικότητας και δεκάδες κερματοφόρα παιχνίδια σας περιμένουν να τα ανακαλύψετε. Ωράριο Λειτουργίας: Δευτέρα – Κυριακή 10:00-23:00 Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6970053548 NOEMΒΡΙΟΣ 2018 / Θ.Ε.  125

| αγορά | ■ ΜΑΙΕΥΤΙΚη - ΓΥνΑΙΚολοΓΙΚη ΚλΙνΙΚη «ΥΓΕΙΑ» Μαιευτική – Γυναικολογική κλινική ΥΓΕΙΑ, σύντομα σε νέες εγκαταστάσεις! Η μαιευτική - γυναικολογική κλινική «ΥΓΕΙΑ» ενστερνιζόμενη τις απαιτήσεις του μέλλοντος, των συνεργατών ιατρών και των πελατών της, αποφάσισε τη μετεγκατάστασή της από το ιστορικό της κτήριο (Ηπείρου και Ασκληπιού) σε νέο επί της Λεωφόρου Καραμανλή 99. Έτσι υλοποιεί έως τον προσεχή Μάιο επενδυτικό σχέδιο αξίας 3.000.000€, που περιλαμβάνει τη διαμόρφωση του κτηρίου και τη δημιουργία νέων τμημάτων και εργαστηρίων. Υλοποιείται έτσι ο στόχος των μετόχων για ολιστική προσέγγιση στα γυναικολογικά θέματα. Η νέα μαιευτική – γυναικολογική κλινική «ΥΓΕΙΑ» θα παρέχει τις πλέον σύγχρονες υπηρεσίες στην πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία των γυναικολογικών παθήσεων.

Ηπείρου 78 & Ασκληπιού, Λάρισα Τηλ. 2410 621 823 - 4 E-mail : ygeialarisa@yahoo.com

■ G.P.S.N. PRIVATE SECURITY

ΕΠΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΑΣΠΙΔΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΣΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Ι.Ε.Π.Υ.Α.

Αρ. Αδείας : 3015/39/60/2723-ε’

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Φαρσάλων 3, 41222, Λάρισα Επικοινωνία: 2410-549922 Email: gpsn.sec@gmail.com www.gpsn.gr 126  Θ.Ε. / NOEMΒΡΙΟΣ 2018