Θεσσαλικές Επιλογές Νοέμβριος 2019 | Αφιέρωμα Υγεία

Το Πολυιατρείο ANIMUS ενσωματώνει στη δομή του μία νέα μοντέρνα Κλινική Αισθητικής και Επανορθωτικής Ιατρικής, το τμήμα Animus Medical Aesthetics, μοναδικό τόσο στη Λάρισα, όσο και στην ευρύτερη περιοχή της θεσσαλίας. Πρόκειται για έναν χώρο απαράμιλλης αισθητικής, ο οποίος συνδυάζει κορυφαία εξυπηρέτηση και άνεση, επιστημονική και τεχνολογική επάρκεια, αναβαθμισμένες και ποιοτικές υπηρεσίες. Η ομάδα του Animus Medical Aesthetics συγκροτείται από εξειδικευμένους Πλαστικούς χειρουργούς, Δερματολόγους, Αισθητικούς και νοσηλευτικό Προσωπικό με πολυετή πείρα στον τομέα της Αισθητικής Ιατρικής, οι οποίοι είναι, όλοι, πλήρως καταρτισμένοι ώστε να προσφέρουν εξατομικευμένες και αποτελεσματικές υπηρεσίες Πλαστικής χειρουργικής και Δερματολογίας, προσιτές σε κάθε συμπολίτη. Περιλαμβάνονται: υπηρεσίες αισθητικής, επανορθωτικές επεμβάσεις σώματος και προσώπου, ενέσιμες θεραπείες και αντιμετώπιση όλων των ειδών των δερματικών παθήσεων. Ειδική μνεία γίνεται στον προηγμένο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται, o οποίος είναι μοναδικός για τα ιατρικά δεδομένα της πόλης, στον τομέα της Πλαστικής χειρουργικής και Δερματολογίας. Περιλαμβάνει:

Κρυολιπόλυση με Clatuu Alpha

Σyγχρονο ΚeνΤρο ΙΑΤρΙΚΗΣ ΑΙΣθΗΤΙΚhΣ ΦρονΤΙΔΑΣ ΣΤο

Animus Medical Aesthetics

Το νέο σύστημα CLATUU Alpha είναι ένα προηγμένο σύστημα επιλεκτικής κρυογλυπτικής, που βασίζεται στη μέθοδο της κρυολιπόλυσης αλλά και στην τεχνολογία της προηγούμενης γενιάς CLATUU (μη επεμβατική μέθοδος, εγκεκριμένη από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής – FDA). Προκαλεί μόνιμη μείωση του τοπικού πάχους κατά τρόπο απόλυτα ασφαλή. Η περιοχή του συσσωρευμένου λίπους μειώνεται από τις πρώτες κιόλας 20 ημέρες με το θεραπευτικό αποτέλεσμα να ολοκληρώνεται σε διάστημα τριών μηνών. Τα πλεονεκτήματα της θεραπείας με το CLATUU Alpha είναι: μη-επεμβατική και αναίμακτη μέθοδος χωρίς χρήση αναισθησίας, ασφαλής, άμεσα αποτελεσματική, γρήγορη και εύκολη θεραπεία, ενισχυμένος ψυκτικός μηχανισμός (έως – 9oC), ισχυρή υποπίεση (έως 50 kilopascal), πολλαπλές κεφαλές για ταυτόχρονες θεραπείες σε διαφορετικές περιοχές του σώματος και για διαφορετικούς σωματότυπους.

Refit Η θεραπεία Refit και η τεχνολογία που την πλαισιώνει υποστηρίζει όλους τους τύπους δέρματος και επιφέρει ελαστικότητα, μείωση της κυτταρίτιδας, παραγωγή κολλαγόνου, λίφτινγκ, σύσφιγξη και σμίλευση προσώπου και σώματος. Το νέο σύστημα Refit συνδυάζει τις εξής τεχνολογίες: ραδιοσυχνότητες (εναλλαγές διπολικής), αναρρόφηση (συνεχόμενη/Ρυθμική), LED (κόκκινο, μπλε).

Το τμήμα Animus Medical Aesthetics, βρίσκεται στον 4ο όροφο του Πολυιατρείου Animus.

Soprano Ice Platinum Πρόκειται για ένα βραβευμένο σύστημα Laser αποτρίχωσης που ενσωματώνει τρεις διαφορετικές τεχνολογίες και τα πλεονεκτήματά τους σε μία μόνο συσκευή: η συσκευή Soprano Ice Platinum στοχεύει ταυτόχρονα στις δομές της τρίχας και παρέχει απόλυτα εξατομικευμένη θεραπεία. Τα πλεονεκτήματα του Soprano Ice είναι: αποτελεσματική, ανώδυνη και ασφαλής αποτρίχωση για κάθε τύπο τρίχας, μεγαλύτερη ταχύτητα, χάρη στη μεγάλη κεφαλή θεραπείας, μηδενικός χρόνος αποθεραπείας, δυνατότητα αποτρίχωσης και των πιο δύσκολων περιοχών χάρη στην ποικιλία των κεφαλών του, αποτρίχωση και σε μαυρισμένα δέρματα το καλοκαίρι (χάρη στην αποκλειστική και πολυβραβευμένη μέθοδο αποτρίχωσης SHR, η μόνη εγκεκριμένη από το FDA).

LPG Η θεραπεία LPG Endermologie είναι εδώ και 30 χρόνια η μόνη 100% φυσική, μη-επεμβατική και καθόλου επιθετική τεχνική μηχανικής διέγερσης του δέρματος που επανενεργοποιεί με φυσικό τρόπο τον μεταβολισμό των κυττάρων. Συμβάλλει ταυτόχρονα στην απελευθέρωση του λίπους και στην καταπολέμηση της χαλάρωσης, ενώ σέβεται απόλυτα τη φυσιολογία του σώματος και του δέρματος. Η καινοτομία της LPG και των νέων συστημάτων Alliance έγκειται στο ότι για πρώτη φορά δύο διαφορετικές πατενταρισμένες τεχνολογίες, συνδυάστηκαν σε μία μόνο κεφαλή για μία ταυτόχρονη θεραπεία αδυνατίσματος, σύσφιγξης και αντιγήρανσης προσώπου και σώματος.

Vivace Fractional RF Dermafrac Η κεφαλή μεγάλης ακρίβειας του DermaFracTM είναι σχεδιασμένη να βελτιώνει τη γενικότερη εμφάνιση του δέρματός σας. Η εφαρμογή της θεραπείας Dermafrac συμβάλλει στη διέγερση των ινοβλαστών και στην ενεργοποίηση του φυσικού μηχανισμού αύξησης κολλαγόνου, ενώ δεν χρειάζεται χρόνος αποθεραπείας. Πρόκειται για μια εξατομικευμένη θεραπεία, κατά την οποία επιλέγονται οι κατάλληλες ουσίες στοχεύοντας με ακρίβεια στο εκάστοτε πρόβλημα: αντιγήρανση, ενυδάτωση, ακμή, λεύκανση.

Κύπρου & Σκαρλάτου Σούτσου 1, τηλ: 2411 8033 00

To VIVACE είναι ένα νέο σύστημα τεχνολογίας κλασματικής ραδιοσυχνότητας (Fractional Microneedle RF) με μικρο-βελόνες που μεταφέρουν άμεσα θερμότητα στα βαθιά στρώματα του δέρματος με αποτέλεσμα την αύξηση παραγωγής ενδογενούς κολλαγόνου και ελαστίνης. Ενδείκνυται για θεραπείες σύσφιξης, ρυτίδων σε πρόσωπο και λαιμό, ουλών ακμής, ραγάδες, μείωσης πόρων, σμίλευσης περιγράμματος προσώπου, ανάπλασης και λάμψης και όλα αυτά με ελάχιστο πόνο και αποθεραπεία και εκμηδενισμένη πιθανότητα εγκαυμάτων.

| περιεχόμενα | 04. Αυτόν τον μήνα 06. Εικαστικές αναμνήσεις 08. Διακόσμηση 16. Design 20. Ηρακλή Τζαφέτα, τι είδες στο Ανόι; 26. ΣμουΘ: Ήταν κάποτε μια παρέα Λαρισαίων που αγαπούσε το θέατρο, το χορό και τη μουσική

20

26

36

74

30. ρομποτική: φτιάξε τη δική σου μπαταρία με απλά υλικά!

32. Συνταγές 36. μόδα 38. Παιδί 40. Διατροφή 42. Ομορφιά 43. Υγεία 44. Αχιλλέας Νταβέλης: Το νέο επενδυτικό πλάνο του ομίλου Animus

74. Κωνσταντίνος μαργέτης: Ο αναδυόμενος ρόλος της μηχανικής μάθησης στην ιατρική

99. Κοσμικά 102. φεστιβάλ Σύγχρονης Σύνθεσης outHEAR New Music Week 2019

104. Βασίλης Λέκκας: μια βραδιά στην Ελασσόνα 106. Αστρολογία 108. Αγορά

ΑφιEρωμΑ:

Υγεία

Μηνιαίο περιοδικό ISSN 1105-6363 ΚΩΔΙΚOΣ 2591 Εκδότρια: Δανάη Δημητρακοπούλου, Αρχισυνταξία: Χαρίκλεια Βλαχάκη Creative design: Εύη Αγγελούλη, Φωτογραφίες: Κώστας Τσάντζος, Βασίλης Ντάμπλης, Αλέξανδρος Παπαγεωργίου Marketing - Διαφήμιση: Σταυρούλα Γκρίλλα, Εκτύπωση - Bιβλιοδεσία: Ariagraf - Γραφικές Τέχνες Επικοινωνήστε: Για τη σύνταξη του περιοδικού, epiloges@eleftheria.gr, τηλ.: 2410 660335. Για το τμήμα Marketing: dtp@eleftheria.gr, τηλ.: 2410 564029 Oι «Θεσσαλικές Eπιλογές» εκδίδονται από τον Δημοσιογραφικό Oργανισμό «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και διανέμονται δωρεάν σε 17.000 αντίτυπα 02  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

49

| αυτόν τον μήνα | Με Stavento το Άναμμα και Onirama στο Πάρκο

Τελευταίες παραστάσεις για το Παραμυφικό! Στις 18, 19 & 20 Νοεμβρίου στο Θέατρο Κώστας Τσιάνος Η πιο εμβληματική δημιουργία του ΣΜουΘ, που εντυπωσίασε, συγκίνησε και αγαπήθηκε από το κοινό της Λάρισας στην πρώτη της παρουσίαση το 2013, αφού αναβίωσε το 2108 σε συμπαραγωγή με την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και παρουσιάστηκε σε Αθήνα και Βόλο, επιστρέφει στη Λάρισα για τρεις τελευταίες παραστάσεις και παρουσιάζεται στα πλαίσια των «Φθινοπωρινών Συναντήσεων» που διοργανώνει το Θεσσαλικό Θέατρο. Ένα τεράστιο νυφικό και μια άφαντη, μυθική νύφη. Μια γαμήλια γιορτή που μετατρέπεται σε σαρκοφάγο καρναβάλι. Μια ονειρική τελετή που εξελίσσεται σε εφιάλτη. Αυτά είναι τα δομικά στοιχεία του Παραμυφικού, μιας σκηνικής σύνθεσης που αξιοποιεί όλα τα εκφραστικά μέσα του μουσικού θεάτρου, που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο εικαστικό αποτέλεσμα, διαμορφώνοντας ένα θέατρο που προκαλεί το ελεύθερο παιχνίδι των συνειρμών. Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Κείμενα: Κώστας Λαμπρούλης. Μουσική: Φίλιππος Ζούκας, Λευτέρης Γάλλος, Μαρία Δεληγιάννη, Ελένη Κυπριώτη. Ερμηνευτές-συνδημιουργοί: Λευτέρης Γάλλος, Μαρία Δεληγιάννη, Φίλιππος Ζούκας, Ελένη Κυπριώτη, Αποστόλης Λύγδας, Κατερίνα Μπέκου, Δέσποινα Μπουνίτση, Θανάσης Σαλιαμπούχος. Βοηθός σκηνοθέτη: Ανδρομάχη Μακρίδου. Ενδυματολογική επιμέλεια: Ελένη Ψύρρα. Χορογραφία-Κινησιολογία: Δέσποινα Μπουνίτση. Εικαστική επιμέλεια: Δήμητρα Εξάρχου. Σχεδιασμός φωτισμού: Γιάννης Χατζηαντωνίου. Οργάνωση παραγωγής: Ανδρέας Αλμπάνης, Δήμητρα Ζαχαρούλη.

04  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Αρχίζουν οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις στη Λάρισα Την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2019 στις 20:00, το πιο αγαπημένο hip hop συγκρότημα της Ελλάδας θα βρίσκεται στην Κεντρική πλατεία της Λάρισας για μια συναυλία που θα ξεχειλίζει κέφι, ενέργεια και δυνατή μουσική, για το Άναμμα του Χριστουγεννιάτικου δένδρου. Από το 2004 μέχρι σήμερα, με περισσότερες από χίλιες συναυλίες σε όλο τον κόσμο, οι Stavento του Μιχάλη Κουινέλη, ξεσηκώνουν το κοινό. Την εκδήλωση, που διοργανώνει η Αντιδημαρχία Πολιτισμού στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Λαρισαίων, θα ανοίξει η Φιλαρμονική του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας. Η Φιλαρμονική θα ξεκινήσει από τον Μύλο του Παππά, θα περάσει από δρόμους και πεζόδρομους του εμπορικού κέντρου, για να καταλήξει στην πλατεία με μελωδίες στο κλίμα των ημερών. Στη συνέχεια, ο δήμαρχος Λαρισαίων Απόστολος Καλογιάννης θα απευθύνει ευχές, θα αναφερθεί στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων και θα αρχίσει η γιορτή που θα κρατήσει περισσότερο από έναν μήνα. Πάρκο των Ευχών Τα επίσημα εγκαίνια του Πάρκου των Ευχών θα γίνουν την Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου στις 20:00 με μεγάλη συναυλία των Onirama και άλλες εκπλήξεις. Το Πάρκο θα διαρκέσει μέχρι τις 6 Ιανουαρίου 2020 με πλήρες πρόγραμμα εκδηλώσεων για μικρούς και μεγάλους.

| εικαστικές αναγνώσεις |

To τελευταίο απόκτημα της Συλλογής Κατσίγρα Ο Σπύρος Βασιλείου γεννήθηκε στο Γαλαξίδι το 1902. Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από το 1921 ως το 1926. Από το 1940 έως το 1947 ασχολήθηκε με τη χαρακτική. Πέθανε στην Αθήνα το 1985. Η «Κόκκινη λάμπα», αποτελεί τη μοναδική ελαιογραφία του ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου που ανήκει στην Συλλογή της Πινακοθήκης. Πρόκειται για ένα θέμα που παρουσιάστηκε στα έργα του ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '60 και συναντάται σε παραλλαγές και με την τεχνική της χαρακτικής. Ο συγ-

ΒΑΣιΛΕιου ΣΠυροΣ (1902-1985)

«ΚοΚΚιΝη ΛΑμΠΑ» (Λάδι σε μουσαμά, 81 x 116 εκ.)

κεκριμένος πίνακας έχει σαν κύριο φορέα μία νησιωτική λάμπα. Όλη η σύνθεση διαρθρώνεται σε ένα κόκκινο ενιαίο βάθος. Στο κάτω μέρος της σύνθεσης παρουσιάζονται ομάδες ανθρώπων που αποδίδονται μικρογραφικά. Παρατηρείται μία προσπάθεια εξατομίκευσης του παρουσιαστικού και των χαρακτηριστικών τους. Πρόκειται για το τελευταίο έργο που συμπεριλήφθηκε στη Συλλογή Κατσίγρα, το οποίο ο αείμνηστος γιατρός Γεώργιος Κατσίγρας αγόρασε από έκθεση του Σπύρου Βασιλείου στην γκαλερί «Ρυθμός».

Το έργο εκτίθεται στην ενότητα «Οικειότητα» της επανασχεδιασμένης έκθεσης της Μόνιμης Συλλογής Κατσίγρα με τίτλο ΕΠΑΝΑΣΥΝΔΕΣΗ // RE- CONNECT. 06  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

| διακόσμηση |

Πλακάκια σαν …ξύλο Αν θέλετε να τοποθετήσετε δάπεδα από ξύλο ή επένδυση τοίχου με ξύλο, αλλά το κόστος σας φαίνεται πολύ ακριβό, τα πλακάκια που μιμούνται το ξύλο είναι ιδανική επιλογή. Τα πλακάκια σε απομίμηση ξύλου κατασκευάζονται από διαφορετικά υλικά, με τέτοιο τρόπο, ώστε να θυμίζουν ακριβώς το χρώμα, ακόμα και τους σχηματισμούς του ξύλου. Οι τιμές των πλακιδίων είναι πολύ πιο οικονομικές, σε σχέση με το φυσικό ξύλο και αυτός είναι ένας βασικός λόγος που έχουν γίνει τόσο δημοφιλή. Ταυτόχρονα, τα πλακάκια σαν ξύλο έχουν το πλεονέκτημα, ότι δε χρειάζονται γυάλισμα και συντήρηση, όπως το φυσικό ξύλο. Μπορούν να αντέξουν για πολλά χρόνια, με ελάχιστη φροντίδα. Άλλος ένας λόγος για να αγαπήσετε τα πλακάκια τύπου 08  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ξύλου είναι και το γεγονός, ότι μπορούν να τοποθετηθούν στο μπάνιο, χωρίς φόβο για την υγρασία. Πλακάκια σαν ξύλο από γρανίτη Ο γρανίτης αποτελεί ένα από τα πλέον αγαπημένα υλικά κατασκευής πλακιδίων. Συχνά, τα πλακάκια απομίμησης ξύλου που συναντάμε στο εμπόριο κατασκευάζονται από γρανίτη, για πολύ μεγάλη αντοχή και τοποθέτηση σε κάθε χώρο του σπιτιού. Μπορείτε να τοποθετήσετε πλακάκια γρανίτη στο σαλόνι, την κουζίνα, την κρεβατοκάμαρα και το μπάνιο. Ταυτόχρονα, είναι μια πολύ καλή επιλογή για την επένδυση σκάλας με πλακάκι, καθώς δεν είναι ολισθηρό υλικό. Κεραμικά πλακάκια σαν ξύλο Και τα κεραμικά πλακάκια αποτελούν μια

πολύ δημοφιλή επιλογή για εσωτερικούς χώρους. Οι τιμές τους είναι ιδιαίτερα οικονομικές και διατίθενται σε μεγάλη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων. Τα κεραμικά πλακάκια απομίμησης ξύλου δίνουν απάντηση σε πολλούς ενδιαφερόμενους που σκέφτονται τι πλακάκια να βάλουν στο σαλόνι ή ακόμα στην κουζίνα και το υπνοδωμάτιο, για κλασική και ρουστίκ αισθητική. Ταπετσαρία σε μορφή ξύλου Αν ψάχνετε εναλλακτικές για να χαίρεστε την αισθητική του ξύλου, αλλά σε οικονομική τιμή, τότε μπορείτε να εξετάσετε και την εναλλακτική της ταπετσαρίας για τοίχους. Οι ταπετσαρίες είναι αρκετά οικονομικές και παρέχουν μια τεράστια ποικιλία σε σχέδια και χρώματα.

| design |

Τα διαστημικά πλοία του μέλλοντος

Πίνακες ζωγραφικής πάνω σε κέρματα Η Bryanna Marie ξεκίνησε να ζωγραφίζει πάνω σε μικροσκοπικά αντικείμενα πριν μερικά χρόνια θεωρώντας αυτήν την τεχνική ως μια καθημερινή εξάσκηση του ταλέντου της. Αρχικά, στόχος της ήταν να ζωγραφίζει όλο και περισσότερο πάνω σε αντικείμενα-μινιατούρες και έτσι εξάσκησε τις δεξιότητές της πάνω στην απεικόνιση λεπτομερειών σε μικρούς καμβάδες, όπως κέρματα. Ο μέσος χρόνος που απαιτείται για τη δημιουργία ενός τέτοιου πίνακα μπορεί να διαρκέσει πάνω από 10 ώρες, αλλά ποτέ η Bryanna δεν έχει ολοκληρώσει μέσα σε μόνο μία μέρα ένα έργο της.

16  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Παρόλο που το κίνημα για πιο "καθαρά" καύσιμα στις θάλασσες βρίσκεται στο προσκήνιο αρκετά χρόνια, φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχει μπει πιο δυναμικά στο δημόσιο λόγο χάρη στη έντονη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή. Σήμερα, περισσότερα από 94.000 εμπορικά σκάφη διαπλέουν στις θάλασσες και τους ωκεανούς σε ολόκληρο τον κόσμο μεταφέροντας συνολικά περίπου το 90% όλων των εμπορικών αγαθών. Ασφαλώς, λόγω των ορυκτών καυσίμων, που χρησιμοποιούνται για την τροφοδότηση αυτών των πλοίων, είναι γεγονός ότι η παγκόσμια βιομηχανία της ναυτιλίας ευθύνεται για το 3% των ετήσιων εκπομπών άνθρακα, οι οποίες με τη σειρά τους συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, με τις προβλέψεις να δείχνουν ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί έτι περισσότερο. Με βάση, λοιπόν, την παρούσα κατάσταση της ναυτιλίας υπάρχει η ανάγκη για αλλαγή και σεβασμό απέναντι στο περιβάλλον. Έτσι, μία από αυτές τις αλλαγές που πρόκειται να δούμε στο μέλλον θα αφορά τα "πανιά-πτερύγια", τα οποία θα μειώσουν τη χρήση καυσίμων από 5 μέχρι και 20%. Μέσω αυτής της προσπάθειας, ουσιαστικά επιχειρείται η αντικατάσταση των ντιζελοκίνητων πλοίων με άλλα που θα στηρίζονται στην αιολική ενέργεια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το πρότζεκτ «Wind Hunter», ένα πλοίο-φορτηγό Ιαπωνικής κατασκευής, το οποίο θα παράγει υδρογόνο από θαλασσινό νερό και κατ'αυτόν τον τρόπο θα τροφοδοτείται.

Στο Ντουμπάι το πρώτο μουσείο κατασκευασμένο από αλγόριθμο Εν αναμονή της Expo 2020, το Ντουμπάι είναι έτοιμο να εγκαινιάσει ένα νέο φουτουριστικό μουσείο, ένα αληθινό κόσμημα της αρχιτεκτονικής και του design, του οποίου το κόστος θα αγγίξει τα 136 εκατομμύρια δολάρια και στην κατασκευή του συνέβαλε ένας αλγόριθμος. Αυτό το μουσείο του μέλλοντος θα αποτελέσει την αφετηρία για μια σειρά καινοτόμων έργων, που θα γίνουν στο Ντουμπάι, τα οποία θα βασιστούν στην πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ο σχεδιασμός του μουσείου παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον χάρη στο οβάλ σχήμα του και τα 78 μέτρα ύψους. Αυτή τη στιγμή, το έργο βρίσκεται σε στάδιο ολοκλήρωσης (έχει ολοκληρωθεί περίπου το 70%) με τις προσόψεις του να καλύπτονται από ανοξείδωτο χάλυβα και ένα περίπλοκο γυαλί, του οποίου το μοτίβο θα θυμίζει αραβική καλλιγραφία.

| design |

Ένα «παγόβουνο» στο Τελ Αβίβ ΟΒρετανός-Ισραηλινός σχεδιαστής και αρχιτέκτονας Ron Arad έχει πλέον ολοκληρώσει έναν πύργο με γραφεία στο Τελ Αβίβ παίρνοντας έμπνευση από ένα παγόβουνο. Πρόκειται για μια γυάλινη εξωτερικά κατασκευή της οποίας το μέγεθος διευρύνεται στο κέντρο και βρίσκεται στη γειτονιά Nahalat Yitsak στην πρωτεύουσα του Ισραήλ. Ο πύργος ToHΑ, όπως ονομάζεται, περιλαμβάνει 28 ορόφους και φαίνεται πως θα αλλάξει σημαντικά την εικόνα της πόλης.

18  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Ο νέος εντυπωσιακός σταθμός τρένων του Ταλίν Το γραφείο αρχιτεκτονικής της Ζάχα Χαντίντ κέρδισε την πρώτη θέση στον διαγωνισμό για τον σχεδιασμό του νέου σταθμού τρένων στο Ταλίν της Εσθονίας. Το νέο αυτό ηλεκτροκίνητο σιδηροδρομικό δίκτυο, που θα έχει μήκος 870 χιλιόμετρα, θα ξεκινάει από την πρωτεύουσα της Εσθονίας και θα φτάνει μέχρι τα σύνορα Λιθουανίας-Πολωνίας. Έτσι, το νέο αυτό δίκτυο της Βαλτικής θα συνδέει το Ταλίν, τη Ρίγα και το Βίλνιους με το ταχύτατο Ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο. Ο σχεδιασμός αυτού του έργου είναι εξαιρετικά εντυπωσιακός, καθώς θα θυμίζει δημόσια γέφυρα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την τοπική κοινότητα και ως συγκοινωνιακός κόμβος. Επιπλέον, ιδιαίτερη σημαντική είναι και η γεωμετρία που παρουσιάζει ο χώρος στο εσωτερικό του, γιατί κατ'αυτόν τον τρόπο θα διευκολύνονται οι μετακινήσεις των ταξιδιωτών, ενώ παράλληλα θα εξυπηρετούνται καλύτερα και οι διαδρομές του τραμ και του λεωφορείου, που καταλήγουν στον τερματικό σταθμό.

| συνέντευξη | ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ηρακλή

Τζαφέτα τι είδες στο Ανόι; Ο ηθοποιός του Θεσσαλικού που συμμετείχε στο 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου στο Βιετνάμ με την παράσταση «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» αφηγείται την εμπειρία του • «Ήταν περίπου στα μέσα του Σεπτέμβρη, όταν στη διάρκεια της πρόβας για τον «Υπάλληλο» του Μ. Χουρμούζη, η Κυριακή Σπανού, φανερά ενθουσιασμένη, «εισέβαλε» στην αίθουσα για να μας ενημερώσει ότι φεύγουμε για Βιετνάμ, καθώς το Θ.Θ. είχε επιλεγεί να συμμετάσχει με την παράσταση το «Χώμα βάφτηκε κόκκινο», στο Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου στο Ανόι. Αυθόρμητη αντίδραση η χαρά και η συγκίνηση. Θυμάμαι να χοροπηδάμε όλοι αγκαλιασμένοι: εγώ, η Σταματία Καγκελάρη - που σκηνοθετεί τώρα τον «Υπάλληλο» αλλά ήταν και βοηθός σκη20  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

νοθέτη στο « Χώμα» - ο Δημήτρης Μαμιός και ο Χρήστος Κορδελάς, με τους οποίους επίσης είμαστε μαζί στον «Υπάλληλο», αλλά και εκείνοι συμμετείχαν στο «Χώμα» πέρυσι. Θυμάμαι τον εαυτό μου να χαίρεται και την αμέσως επόμενη στιγμή να με λούζει κρύος ιδρώτας, καθώς για το «Χώμα» θα έπρεπε να αντικαταστήσω τον Ιωσήφ Ιωσηφίδη στον ρόλο του Ρήγα και να προετοιμαστώ μέσα σε λίγες μέρες από την αναχώρηση. Τεράστια η ευθύνη να αντεπεξέλθω σε μία τέτοια αντικατάσταση, μιας τέτοιας παραγωγής, πόσο μάλλον για ένα Διεθνές Φεστιβάλ στην άλλη άκρη του κό-

σμου. Νομίζω πως δεν κοιμήθηκα καθόλου εκείνες τις ημέρες».

• «Από την επομένη κιόλας η Κυριακή Σπανού μου έδωσε το κείμενο της παράστασης και ξεκινήσαμε πρόβες. Περίεργη μίξη συναισθημάτων. Άγχος και πανικός από τη μια και από την άλλη χαρά και ασφάλεια. Το πείραμα φαινόταν πως θα πετύχει, διότι είχα τεράστια στήριξη και βοήθεια από τους ηθοποιούς και τους συντελεστές της παράστασης που βρίσκονταν στη Λάρισα εκείνες τις ημέρες. Και το τονίζω αυτό γιατί είναι κάτι που σπάνια συναντάς στο θέατρο, το οποίο

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  21

αντιμετωπίζεται συνήθως ως ατομικό άθλημα».

• «Η αλήθεια είναι πως πριν την αναχώρηση δεν περίμενα κάτι συγκεκριμένο. Δεν είχα μπει καθόλου στη διαδικασία να σκεφτώ πώς θα ήταν αυτή η εμπειρία. Θα βρισκόμουν σε ένα μέρος που πιθανότατα δεν θα ξαναβρεθώ ποτέ ξανά στη ζωή μου αλλά λόγω των συνθηκών και του χρόνου που μας πίεζαν, το μυαλό μου έτρεχε συνέχεια στο πώς θα βγει η δουλειά και στο κατά πόσο θα μπορέσω να αντεπεξέλθω. Ανασφάλεια, πολλή ανασφάλεια».

• «Στις 15 ώρες που περάσαμε σε αεροδρόμια και αεροπλάνα στον δρόμο προς το Βιετνάμ το μόνο που σκεφτόμουν ήταν ο καιρός, η υγρασία, τι θα γίνει σε περίπτωση που αρρωστήσω ή σε περίπτωση που με τσιμπήσει κάποιο μολυσμένο, ασιατικό κουνούπι, αν θα πέσει το αεροπλάνο και άλλα τέτοια… στα χαμένα εντελώς. Εντέλει συνάντησα κουνούπια γνώριμα, χαμογελαστούς ανθρώπους και από την πρώτη στιγμή που πατήσαμε το πόδι μας στο Ανόι εξαφανίστηκαν όλα τα άγχη και μπήκαμε σε ρυθμούς Φεστιβάλ, με παραστάσεις, πρόβες, workshops κ.λπ., σε ένα ασφυκτικό πρόγραμμα (τρώγαμε πρωινό στις 7 το πρωί, μεσημεριανό στις 11 το πρωί και βραδινό στις 6 το απόγευμα)».

• «Το κοινό του Βιετνάμ είναι ανήσυχο

*

καθώς σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη, οι θεατές θα συζητήσουν αυτό που βλέπουν στη σκηνή στη διάρκεια της παράστασης ή θα βγάλουν φωτογραφίες. Από ό,τι μάλιστα μας είπαν οι διοργανωτές, στην παράσταση μας ήταν το πιο ήσυχο κοινό. Τώρα αν όντως ισχύει ή όχι κάτι τέτοιο δεν το γνωρίζω, γιατί στη διάρκεια της παράστασης δεν είχα επαφή με το «κάτω», θες από το άγχος, θες εξαιτίας της συγκέντρωσης ή από τη συγκίνηση, δεν ξέρω. Το σίγουρο είναι ότι την ιστορία που πήγαμε να τους αφηγηθούμε, την κατάλαβαν και μάλιστα την παρακολούθησαν χωρίς να φοράνε τα ακουστικά για να ακούν τη μετάφραση».

• «Στο φεστιβάλ συμμετείχαν πολλές παραγωγές: διεθνείς και ασιατικές, από Βιετνάμ, Σιγκαπούρη, Ινδία, Κορέα, Ουγγαρία, Ισραήλ κ.ά. Είδαμε τις περισσότερες άλλα όχι όλες, δυστυχώς, καθώς τις ώρες που έπαιζαν συνήθως εμείς είχαμε πρόβες. Δεν θα ξεχωρίσω κάποια συγκεκριμένη. Για να είμαι ειλικρινής δεν μπορώ να το κάνω ούτε αισθητικά, ούτε καλλιτεχνικά. Η κάθε μία είχε το δικό της στίγμα, καθώς η κάθε χώρα έφερνε στη σκηνή το παρελθόν, τις ρίζες και τις παραδόσεις της, είτε μιλώντας με σκηνικά, κοστούμια και χρώματα, είτε με μουσικές, είτε μέσω της υποκριτικής προσέγγισης. Σε τέτοια διεθνή φεστιβάλ με συμμε-

τοχές από διάφορες ηπείρους έρχεσαι σε επαφή με την πολυπολυτισμικότητα και συνειδητοποιείς το πώς οι διαφορετικές αυτές κουλτούρες μιλούν την κοινή γλώσσα του θεάτρου. Παρακολουθήσαμε μάλιστα και ένα workshop πάνω σ’ αυτό το αντικείμενο όπου είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για τον τρόπο που δουλεύτηκαν οι συμμετέχουσες παραγωγές, με ποια λογική κ.λπ. Είδαμε παραστάσεις που έδιναν μεγαλύτερη βάση στα τεχνολογικά μέσα, άλλες που είχαν έντονο το στοιχείο της όπερας, του χορού, του δράματος και άλλες που συνδύαζαν δύο ή και περισσότερα από τα παραπάνω στοιχεία. Μία πολύχρωμη συνάντηση ανθρώπων από διαφορετικά σημεία του πλανήτη, όπου η μετάφραση ήταν ίσως από τα λιγότερο απαραίτητα πράγματα».

• «Τι θα έχω να θυμάμαι; Θα θυμάμαι το πόσα λίγα ξέρω και το πόσα έχω ακόμα να μάθω γι’ αυτό που λέγεται θέατρο και μοιρασιά. Τους ανθρώπους, χάρη στους οποίους αυτή η αποστολή έκανε γνωστή την ιστορία μας στο Βιετνάμ, και αναφέρομαι σε όλους, από τους τεχνικούς και τους υπαλλήλους του Θ. Θ. που έτρεχαν τα διαδικαστικά της οργάνωσης μέχρι τον δήμαρχο Λαρισαίων κ. Απ. Καλογιάννη και τους ανθρώπους της ΔΕΥΑΛ που χρηματοδότησαν κάτι τόσο ουσιαστικό. Την ιστορία του Μαρίνου Αντύπα».

Ο Ηρακλής Τζαφέτας είναι ιδρυτής του θεατρικού εργαστηρίου +ΠΛΗΝ. Αυτή την περίοδο συμμετέχει στην παράσταση του Θεσσαλικού Θεάτρου «Ο υπάλληλος» του λογοτέχνη, δοκιμιογράφου, διανοητή και θεατρικού συγγραφέα, Μιχαήλ Χουρμούζη. Το έργο αποτελεί μια διεξοδική ματιά απέναντι στα διαχρονικά προβλήματα του κατεστημένου της πολιτικής γραφειοκρατίας, μέσα στην ελληνική πραγματικότητα, όπου με τρόπο γλαφυρό, σατυρικό και πάντοτε επίκαιρο, προσπαθεί να καυτηριάσει τα κακώς κείμενα και την αδράνεια της ελληνικής πολιτικής σκέψης, την ξενομανία και την ξενοκρατία που επισκίαζε από πάντα την ελληνική κοινωνία.

22  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

| τέχνη |

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Η ΙΣΤΟΡiΑ ΚΑΙ Η ΕΞeΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ 18 ΧΡΟΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

Ήταν κάποτε μια παρέα Λαρισαίων που αγαπούσε το θεατρο, τον χορο και τη μουσική

26  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Πηγαίνοντας να συναντήσω τον σκηνοθέτη Κώστα Λαμπρούλη με αφορμή το ρεπορτάζ για τα 18 χρόνια του ΣΜΟΥΘ, προσπάθησα να φέρω στο μυαλό μου την εικόνα από τα πρώτα βήματα του Συνεργείου Μουσικού Θεάτρου, το οποίο το 2001 έκανε την εμφάνισή του στον χώρο του πολιτισμού. Θυμήθηκα λοιπόν μια ομάδα νέων Λαρισαίων καλλιτεχνών, με σπουδές στη σκηνοθεσία, τη σκηνογραφία, τη μουσική και τα media, οι οποίοι σε μια αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Σωτήριου Ζιαζιά στη συνοικία Χαραυγής, παρέδιδαν μαθήματα υποκριτικής, χορού, δημιουργικής γραφής, θεατρολογίας και μουσικής.

Ό,τι κάνει δηλαδή ένας σύλλογος, ένα πολιτιστικό εργαστήρι ή ένα εργαστήρι τεχνών, θα έλεγε κανείς. Όμως το ΣΜΟΥΘ δεν ήταν καθόλου αυτό ή δεν ήταν μόνο αυτό. Ήταν ένας φορέας πολιτισμού αξιώσεων, ο οποίος είχε τον τρόπο, τα μέσα, την οργανωτικότητα και κυρίως τη θέληση να αξιοποιήσει και να αναδείξει το πολιτιστικό δυναμικό της Λάρισας, με σύγχρονους και επαγγελματικούς όρους. Και το απέδειξε σε σύντομο χρονικό διάστημα με τον πιο εύγλωττο τρόπο μέσα από τις πρώτες του κιόλας παραστάσεις, όπως με τη «Ρακωδία» των σκουπιδιών το 2003. Μια παράσταση εκτελεσμένη στο σύνολό της από Λαρισαίους καλλι-

τέχνες και ηθοποιούς, σε κείμενο και σκηνοθεσία Κώστα Λαμπρούλη, μουσική Χρήστου Κτιστάκη χορογραφίες Ρούλας Καραφέρη και ερμηνευτές τους: Κατερίνα Μπέκου, Ρούλα Καραφέρη, Θανάση Σαλιαμπούχο και Σταυρούλα Σαϊνίδου, η οποία ανέβηκε αρχικά για δύο σεζόν στο θέατρο Αργώ στην Αθήνα και στη συνέχεια στη Λάρισα, κερδίζοντας το κοινό με την ευφυία, το χιούμορ και την εφευρετικότητά της. Κατά τα πρώτα χρόνια δημιουργίας του, το ΣΜΟΥΘ λειτούργησε υπό τη σκέπη του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Λαρισαίων, συσπειρώνοντας γύρω του Λαρισαίους

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  27

Η ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΣΜουθ σημερα

Κώστας Λαμπρούλης Καλλιτεχνικός Διευθυντής

Δήμητρα Ζαχαρούλη Διαχείριση Παραγωγών και Επικοινωνίας

Κατερίνα Μπέκου Καλλιτέχνης

Θανάσης Σαλιαμπούχος Καλλιτέχνης, Εκπαιδευτής

Χρίστος Κτιστάκης Ιδρυτικό μέλος 28  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ηθοποιούς, μουσικούς, συνθέτες, φωτογράφους, χορευτές και καλλιτέχνες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι διαπνέονταν από ένα νεωτεριστικό πνεύμα δημιουργίας. Αυτή η κατεύθυνση αποτέλεσε άλλωστε και θεμελιώδη αρχή του «Συνεργείου», το οποίο μέσα από κάθε δράση του αναζητούσε (και αναζητά διαχρονικά) τρόπους και μέσα για την επανεφεύρεση της καλλιτεχνικής έκφρασης. Το 2004 το ΣΜΟΥΘ μετατρέπεται σε αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, κάνει μια παύση για ενδοσκόπηση και το 2008 επανέρχεται δυναμικά, διανύοντας μέχρι και σήμερα μια ζωηρή, δημιουργική πορεία. «Μαγικός Αυλός», «Εγώ γύρισα για εσένα», «Σιωπή ο Βασιλιάς Ακούει», «Το μιούζικαλ της πεντάρας», «Πολίται», «Ο κουρέας της Σεβίλλης», «Παραμυφικό» στην Εθνική Λυρική Σκηνή, συμμετοχές σε ευρωπαϊκές συμπαραγωγές και φυσικά η εμβληματική «Κάρμεν» με περισσότερους από 300 συντελεστές σε συνεργασία με το ΔΩΛ, το Θεσσαλικό Μπαλέτο και δεκάδες ακόμη καλλιτεχνικούς φορείς της πόλης συνθέτουν την πολυδιάστατη «προσωπικότητα» του ΣΜΟΥΘ. Κυρίως όμως κινητοποιούν μια ολόκληρη νέα γενιά Λαρισαίων δημιουργών, οι οποίοι συνδιαμορφώνουν το πλαίσιο αναφοράς των σύγχρονων παραστατικών τεχνών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, ως ιδρυτικό μέλος του διεθνούς πολιτιστικού δικτύου Roots & Routes, το ΣΜΟΥΘ εγκαινιάζει τη δικτύωσή του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υλοποιώντας πλήθος συμπράξεων και εκπαιδευτικών δράσεων με καλλιτέχνες από την Ευρώπη. Ο Ευρωπαϊκός προσανατολισμός που σηματοδοτεί η σύμπραξη με το Roots & Routes, ορίζει και μια νέα διάσταση καλλιτεχνικής δημιουργίας με πιο έντονα πειραματικά στοιχεία. Σε αυτό το πλαίσιο μέσα από τις παραστάσεις και τις παραγωγές του το ΣΜΟΥΘ προσεγγίζει και εξερευνά τα νέα εκφραστικά και αισθητικά εργαλεία των παραστατικών τεχνών. Οι παραγωγές «Απλόχερα» αλλά και το «Gravity and Other Attractions», που παρουσιάστηκε πριν

λίγους μήνες στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την Ε.Ε προγράμματος ImPArt, αποτελούν δύο χαρακτηριστικά δείγματα αυτών των πειραματισμών, μέσα από τα οποία εξερευνώνται νέοι τρόποι δημιουργίας παραστάσεων άμεσα προσβάσιμων σε κάθε κοινό, συμπεριλαμβανομένων ατόμων και καλλιτεχνών με αισθητηριακές αναπηρίες. Παραστάσεων σχεδιασμένων ώστε να επιτρέπουν σε όλους τους ανθρώπους την ισότιμη εμπειρία ενός καλλιτεχνικού προϊόντος. Από το 2001 μέχρι σήμερα το ΣΜουΘ έχει αναπτύξει παράλληλα ένα δικό του, πρωτότυπο μοντέλο δημιουργικών εργαστηρίων, το οποίο βασίζεται στη σύνθεση των παραστατικών τεχνών και προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων.

Tα εργαστήρια του ΣΜουΘ στεγάζονται σε χώρους που παραχωρούνται από την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων στο κτιριακό συγκρότημα του Μύλου του Παππά. Οι συμμετέχοντες ηλικίας 15 ετών και άνω έχουν την ευκαιρία να να δημιουργήσουν, να λάβουν μέρος σε παραστάσεις αλλά και σε εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές δράσεις στο εξωτερικό και να εκφραστούν μέσα από τις τέχνες χωρίς να έχουν απαραίτητα κάποια προηγούμενη σχετική εμπειρία. Υπάρχουν ακόμη πολλά που θα μπορούσαμε να γράψουμε για το ΣΜΟΥΘ, όπως για τις εκπαιδευτικές δράσεις, τις παραγωγές, την καλλιτεχνική διεύθυνση στο μουσικό σκέλος του «Φεστιβάλ Πηνειού», τα δημιουργικά εργαστήρια που υλοποιεί στον Μύλο του Παππά, τον «Μύλο Παραστατικών Τεχνών», τις συμμετοχές σε φεστιβάλ, τις ευρωπαϊκές συνεργασίες και όλα τα πολλά, τα πιεστικά, τα -εννοείται- δημιουργικά που κάνουν τον Κώστα Λαμπρούλη να χαμογελά κοιτώντας πότε τις αφίσες από τις μέχρι τώρα παραγωγές και πότε τις δεκάδες στοίβες με χαρτιά πάνω στο γραφείο του, γεμάτες με νέες ιδέες για σενάρια και συνεργασίες.

Χρόνια πολλά λοιπόν σε αυτήν την παρέα που μεγαλώνει χωρίς να γερνάει!

Ανδρέας Αλμπάνης Συντονιστής Προγραμμάτων

Δέσποινα Μπουνίτση Καλλιτέχνις, Εκπαιδεύτρια

Φίλιππος Ζούκας Kaλλιτέχνης, Εκπαιδευτής

Αποστόλης Λύγδας Καλλιτέχνης

Βάσω Φαρμάκη Υπεύθυνη Κινητικοτήτων R+R ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  29

| ρομποτική | AΠΟ ΤΗΝ ΤΙΝΑ ΜΙΝΑΡΕΤΖΗ

Φτιάξε τη δική σου μπαταρία με απλά υλικά! Υλικά ❢ Λεμόνι ❢ Χαρτόνι κανσόν ❢ 1 φωτάκι L.E.D (δίοδος εκπομπής φωτός) ❢ Πεντάλεπτα νομίσματα ❢ Βαμβάκι ❢ 2 μικρά απογυμνωμένα καλώδια ❢ Αλουμινόχαρτο ❢ Κολλητική ταινία ή χαρτοταινία

Εργαλεία ❢ Μπολ ❢ Λεμονοστίφτης ❢ Ψαλίδι

Στάδιο 2 Κόβουμε ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο και κλείνουμε τη μία άκρη του σωλήνα.

30  Θ.Ε. / NOEMBΡIOΣ 2019

Στάδιο 1 Κόβουμε ένα κομμάτι κανσόν και φτιάχνουμε ένα σωλήνα από χαρτόνι. Η διάμετρος του σωλήνα να είναι τόση ώστε να χωράει ακριβώς το πεντάλεπτο νόμισμα.

Στάδιο 3 Κόβουμε μικρά κομμάτια αλουμινόχαρτο όπως στην εικόνα και μικρά κομμάτια από βαμβάκι.

Στάδιο 4 Στίβουμε το λεμόνι και βουτάμε τα κομματάκια από το βαμβάκι.

Στάδιο 5 Βάζουμε πολλές στρώσεις στον σωλήνα. Πρώτα βαμβάκι, μετά νόμισμα, μετά αλουμινόχαρτο και συνεχίζουμε μέχρι να γεμίσει όλος ο σωλήνας!

Στάδιο 6 Ολοκληρώνουμε την μπαταρία με στρώση από νόμισμα και στερεώνουμε την άκρη ενός καλωδίου στο νόμισμα. Επίσης στερεώνουμε την απογυμνωμένη άκρη του δεύτερου καλωδίου στο αλουμινόχαρτο. Η μπαταρία μας είναι έτοιμη! Συνδέουμε σωστά το φωτάκι led με τα καλώδια της μπαταρίας και το φωτάκι ανάβει!

Μυστικά tip!

1

Το Led έχει ένα μακρύ και ένα κοντό σκέλος. Το μακρύ σκέλος συνδέεται με τον θετικό πόλο της μπαταρίας και το κοντό σκέλος με τον αρνητικό πόλο.

2

Οι μπαταρίες έχουν δύο πόλους! Στη δική μας μπαταρία ο θετικός πόλος βρίσκεται στο πάνω νόμισμα του σωλήνα και ο αρνητικός πόλος στη βάση από αλουμινόχαρτο. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  31

| γεύσεις | Η fOOD bLOGGER ΜΑΡΙΑ ΠΑΤΣΙΑ (misstasty.gr) ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Η Μiss Tasty προτείνει τα κέικ του Νοεμβρίου Κέικ με ελαιόλαδο, σοκολάτα και φρέσκο δενδρολίβανο ΣΥΝΤΑΓΗ: ΜΑΡΙΑ ΠΡΑΣΣΑ

Εδώ δοκίμασα τη συνταγή της Μαρίας Πρασσά. Η Μαρία Πρασσά είναι αρχιτέκτονας και ζει στη Θεσσαλονίκη. Δημιούργησε το breadandtea.com το οποίο αγαπώ και συμβουλεύομαι. Το κεκάκι αυτό όταν το ετοιμάσετε θα σας εκπλήξει με το συνδυασμό της σοκολάτας και του δενδρολίβανου. Εμείς στο σπίτι το λατρέψαμε και το ίδιο νομίζω θα συμβεί και σε σας! Περιμένω τις εντυπώσεις σας πάντα…

32  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Μερίδες: 6-8 Χρόνος εκτέλεσης: 20 λεπτά Χρόνος μαγειρέματος: 40 λεπτά Σκεύος: 25 εκ. ταψί ΥλικA: ❢ 2 1/4 κούπας αλεύρι για όλες τις χρήσεις ❢ 3/4 κούπας ζάχαρη ❢ 1 1/2 κ.γλ. baking powder ❢ 3/4 κ.γλ. αλάτι ❢ 3 αυγά ❢ 1 κούπα ελαιόλαδο (αν το ελαιόλαδο σας έχει πολύ έντονη γεύση, αφαιρέστε 1-2 δάχτυλα) ❢ 3/4 κούπας πλήρες γάλα ❢ 1 1/2 κ.σ. φρέσκο δενδρολίβανο ψιλοκομμένο ❢ 175 γρ. κουβερτούρα, κομμένη σε χοντρά κομμάτια ΕκτΕλΕΣη: Προθερμάνετε τον φούρνο στους 175 βαθμούς και λαδώστε ένα στρόγγυλο ταψί διαμέτρου 25 εκατοστών. Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατέψτε όλα τα στερεά υλικά. Σε ένα άλλο μπολ χτυπήστε τα αυγά. Προσθέστε το λάδι, το γάλα και το δενδρολίβανο και ανακατέψτε με ένα σύρμα. Ρίξτε τα υγρά υλικά στα στερεά και ανακατέψτε με ένα κουτάλι ή μια σπάτουλα μέχρι να ενωθούν. Προσθέστε και τα κομματάκια της σοκολάτας, ανακατέψτε πάλι και αδειάστε το μίγμα στο ταψί. Ψήστε για 40 λεπτά μέχρι μια οδοντογλυφίδα να βγαίνει στεγνή από το κέντρο του κέικ.

Στο «Σαρδέλα_Βακαλάο» μαγειρεύουν πιάτα της Ιπποκράτειου διατροφής Η οργάνωση της θρέψης, στο Σαρδέλα_Βακαλάο - Σα_Βα, για τους φίλους- στηρίζεται στην Ιπποκράτειο διατροφή και αποτελεί μια προσπάθεια «αφύπνισης» της Μεσογειακής, γευστικής μας μνήμης, με τον συνδυασμό της παραδοσιακής μαγειρικής και της σύγχρονης κουζίνας. Βασισμένη στην αρχή της υπεύθυνης προμήθειας και κατανάλωσης ολόφρεσκων πρώτων και βοηθητικών υλών, μη επεξεργασμένες τροφές, λαχανικά διαφόρων χρωμάτων και νωπά θαλασσινά, τα οποία είναι μια τροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, με χαμηλές θερμίδες, ολικό λίπος και κορεσμένα λι-

Φιλελλήνων 40-42 Λάρισα τηλ.: 2410 258358

παρά, «μεταμορφώνονται», για να νοστιμίσουν την καθημερινή μας εστίαση. Από τη σαρδέλα, το «ταπεινό», γηγενές αφρόψαροθήραμα έως τον υγράλατο βακαλάο, τον «μεγαλοπρεπή», βόρειο μετανάστη-θηρευτή κι ανάμεσά τους, τη γαρίδα Αμβρακικού, το χταπόδι, τη σουπιά, το καλαμάρι, το θράψαλο, την ταραμόγλωσσα και τα ψάρια βιολογικής ιχθυοκαλλιέργειας και ελευθέρας θέλουμε να συμβάλουμε στην εκκίνηση νέων αρχών διαβίωσης, που στηρίζονται στη σωστή διατροφή και την αύξηση του μεταβολικού ρυθμού, με ειδική διατροφή, όπως η νηστεία και η κασέρ διατροφή.

| γεύσεις | Κέικ ατομικά κάστανου ΣΥΝΤΑΓΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟΣ Η συνταγή είναι του Δημήτρη Σκαρμούτσου και τη βρίσκουμε στο βιβλίο του «Έτσι γλυκά 50»! Υπέροχα σούπερ σοκολατένια κεκάκια! Τα παιδιά θα τα πάρουν στο σχολείο και θα έχουν ένα θρεπτικό κολατσιό, μιας και το κεκάκι αυτό περιέχει αρκετό κάστανο και αμύγδαλα καλά κρυμμένα πίσω από τη σοκολατένια γεύση του κακάου. Προτιμήστε τα βρασμένα κάστανα που θα ετοιμάσετε εσείς. Απαιτεί λίγο κόπο παραπάνω, αλλά έχετε ένα μεγάλο διατροφικό όφελος για τα παιδιά. Εγώ συνήθως βράζω τα κάστανα, τα καθαρίζω, τα ψιλοκόβω και τα βάζω έτοιμα ζυγισμένα στην κατάψυξη για κάθε δόση. Πριν τα βγάλετε από τον φούρνο κάντε τη δοκιμή αν έχουν ψηθεί, γιατί αν χρησιμοποιήσετε την κρέμα κάστανου, που το έκανα και εγώ μία φορά -και τότε γίνονται «εθιστικά»- θέλουν λίγο ψήσιμο παραπάνω. Δοκιμάστε τα!! Περιμένω τις εντυπώσεις σας πάντα…

Μερίδες: 12 Χρόνος εκτέλεσης: 20 λεπτά Χρόνος μαγειρέματος: 20 λεπτά Σκεύος: 12 θήκες για κέικ ΥλικA: ❢ 200 γρ. κάστανα (προβρασμένα και αλεσμένα) ή έτοιμη κρέμα κάστανου ❢ 180 γρ. καστανή ζάχαρη (αλεσμένη) ❢ 100 γρ. αλεύρι που φουσκώνει (κοσκινισμένο) ❢ 100 γρ. ασπρισμένα και αλεσμένα αμύγδαλα ❢ 2 αβγά ❢ 150 ml ηλιέλαιο ❢ 2 κ.σ. κακάο ❢ 1 κ.γλ. baking powder ❢ 1 κ.γλ. κανέλα ❢ Ξύσμα από 1 πορτοκάλι ΕκτΕλΕση: Σε ένα μπολ ανακατεύουμε την κρέμα κάστανου (ή τα προβρασμένα κάστανα που έχουμε αλέσει), τα αμύγδαλα, την κανέλα, το ξύσμα πορτοκαλιού και το κακάο. Χτυπάμε στο μίξερ τα αβγά με τη ζάχαρη μέχρι να γίνει ένα αφράτο μίγμα και προσθέτουμε ένα ένα τα αβγά, το λάδι και το αλεύρι με το baking powder. Προσθέτουμε το μίγμα στο μπολ και ανακατεύουμε καλά με μία σπάτουλα. Μοιράζουμε το μίγμα στα φορμάκια των cupcakes. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς (στον αέρα) και ψήνουμε για 18-20 λεπτά. Βγάζουμε τα μικρά κέικ από τις φόρμες και τα αφήνουμε να κρυώσουν σε μία σχάρα.

34  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Ένας πειρασμός μοναδικών γεύσεων που δεν μπορεί κανείς να αντισταθεί! Εδώ και τέσσερα χρόνια αποτελεί πόλο έλξης, για όσους αναζητούν την ποιότητα και την αυθεντική σπιτική συνταγή, για τα νόστιμα χειροποίητα μπιφτέκια από ντόπια νωπά κρέατα, γευστικά σουβλάκια από χοιρινό κρέας και κοτόπουλο. Από το πλούσιο μενού δεν λείπουν τα παϊδάκια, οι πανσέτες και οι μπριζόλες, όλα ζουμερά και καλοψημένα στα κάρβουνα, από τους «τεχνίτες» ψήστες του μαγαζιού. Φρεσκοκομένες τηγανητές πατάτες και σαλάτες, πεντανόστιμα ορεκτικά και χειροποίητες αλοιφές είναι μερικές από τις πολλές επιλογές που θα βρείτε στο μενού του καταστήματος.

Όσο για τον παραδοσιακό καλοψημένο γύρο, με δύο γεύσεις από χοιρινό και κοτόπουλο, η νοστιμιά του είναι ανεπανάληπτη! Στο κέντρο της Λάρισας, ο «Φαγάδημος» κάνει τη διαφορά στο ελληνικό

φαγητό, σε έναν καλαίσθητο ανακαινισμένο χώρο με φιλική ατμόσφαιρα και άψογη εξυπηρέτηση. Ο εξωτερικά διαμορφωμένος χώρος του καταστήματος, προσφέρεται για όλες τις εποχές, αφού πλέον προστατεύεται από ειδικές κατασκευές που τον απομονώνουν από τις καιρικές συνθήκες καθώς και από την ηχορύπανση. Όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι του «Φαγάδημου» κ. Δημήτρης Τσιαγκαντές και Αθανάσιος Μπαλαμπάνος, η μεγάλη εμπειρία που διαθέτουν στην επιλογή κρεάτων, το μεράκι και το εκπαιδευμένο προσωπικό, κάνουν τον «Φαγάδημο» να παραμένει πάντα στην κορυφή των προτιμήσεων, ακόμα και των πιό απαιτητικών καλοφαγάδων.

Ωράριο καταστήματος: 13.00 εως 01.00 Νικηταρά & 23ης Οκτωβρίου, delivery: 2410 232444, WU: 6980 840892,

: fagadimos

| μόδα | Chic επιλογές για τον χειμώνα Αυτό που ξεχωρίζει ανάμεσα στα μεγαλύτερα trends για τη φετινή χρονιά είναι πως απευθύνονται στη γυναίκα του σήμερα, με άνετα ρούχα και πολυτελή υφάσματα που έχουν σκοπό να καθιερώσουν την ιδέα πως η μόδα έχει να κάνει με το να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου. Έντονα, neon χρώματα, δερμάτινα looks και statement λεπτομέρειες, πράγμα που αποδεικνύει πως οι γυναίκες του σήμερα δεν χρειάζεται να υποταχθούν σε συγκεκριμένα! Δερμάτινα

Ανδρόγυνο ντύσιμο

Τα bomber jackets δίνουν τη θέση τους στα δερμάτινα total looks, σε πολλές διαφορετικές αποχρώσεις. Από μία μακριά δερμάτινη καπαρντίνα μέχρι ένα δερμάτινο σετ με '70s αισθητική, το συγκεκριμένο υλικό βρίσκεται ανάμεσα στις top τάσεις της σεζόν, καθώς προσφέρεται για απεριόριστους συνδυασμούς.

Το 2019 είναι επίσημα η χρονιά του κοστουμιού. Είτε σε ανδρόγυνες σιλουέτες, είτε σε casual γραμμές και παστέλ αποχρώσεις, το κοστούμι έκανε την εμφάνισή του τόσο στα catwalks για το Φθινόπωρο/Χειμώνα 2019, όσο και στα street style looks. Φέτος, θα το δούμε με έμφαση στους ώμους.

Total black Το συγκεκριμένο trend πρόκειται να αγαπηθεί ιδιαίτερα τη φετινή σεζόν. Το είδαμε στις πασαρέλες με '90s, goth χαρακτήρα, αλλά και σε θηλυκά looks με λεπτομέρειες από παγιέτες και ιδιαίτερα κεντήματα. Φυσικά, ένα total black δεν χωράει κανέναν περιορισμό στο πώς μπορεί να φορεθεί.

Μικροσκοπικές τσάντες Neon αποχρώσεις Έχουμε συνηθίσει να υποδεχόμαστε το φθινόπωρο με αποχρώσεις όπως βουργουνδί, σμαραγδί ή σκούρο μοβ. Ωστόσο, το 2019 οι επιλογές στα έντονα χρώματα είναι άπειρες.

36  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Το trend της micro-bag δεν φαίνεται να εξαφανίζεται στο σύντομο μέλλον και τη φετινή σεζόν οι μικρές τσάντες έγιναν ακόμα πιο μικρές. Το μέγεθός τους χωράει στην καλύτερη περίπτωση το κινητό (και τσίχλες, ίσως;) και αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα trends στα αξεσουάρ για το 2019.

| παιδί | Η χρήση ηλεκτρονικών που διαθέτουν οθόνη συνδέεται με δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο των παιδιών Δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο των παιδιών προσχολικής ηλικίας που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά μέσα που διαθέτουν οθόνες, αποκάλυψαν νέα ερευνητικά δεδομένα. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «JAMA Pediatrics» έδειξε ότι τα παιδιά που χρησιμοποιούν πολύ μέσα που διαθέτουν οθόνες παρουσιάζουν ελαττωμένη δομική ακεραιότητα της λευκής ουσίας του εγκεφάλου σε περιοχές του που ελέγχουν τη γλώσσα και τις ικανότητες ανάγνωσης και γραφής. Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής, που διεξήχθη από το Νοσοκομείο Παίδων στο Σινσινάτι της πολιτείας Οχάιο, εκτιμήθηκε ο χρόνος που περνούν τα παιδιά μπροστά σε οθόνες με βάση τις προτάσεις της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας. Οι συστάσεις της Ακαδημίας λαμβάνουν υπόψη όχι μόνο τον χρόνο που περνά ένα παιδί μπροστά στην οθόνη, αλλά επίσης την πρόσβαση που έχει σε τέτοιες συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των φορητών 38  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

συσκευών, το περιεχόμενο της χρήσης τους, μαζί με ποιόν τις χρησιμοποιούν και πώς αλληλεπιδρούν με αυτόν όταν ασχολούνται με τα ηλεκτρονικά. «Η έρευνα αυτή φέρνει στην επιφάνεια ερωτήματα σχετικά με το αν ορισμένες περιστάσεις χρήσης αυτών των ηλεκτρονικών μέσων που διαθέτουν οθόνες μπορεί να προκαλούν ανεπαρκή διέγερση του εγκεφάλου σε μια ηλικία που ο εγκέφαλος βρίσκεται υπό ταχεία διαμόρφωση» είπε ο Τζον Χιούτον, διευθυντής στο Reading & Literacy Discovery Center, ένα πρόγραμμα του Νοσοκομείου Παίδων στο Σινσινάτι που προσπαθεί να βελτιώσει τις ικανότητες ανάγνωσης και γραφής των παιδιών της περιοχής. «Δεδομένου ότι δεν μπορούμε ακόμα να καθορίσουμε αν ο χρόνος που ξοδεύουν τα παιδιά μπροστά σε οθόνες προκαλεί αυτές τις δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο ή αν αυτός συνδέεται μακροπρόθεσμα με νευροαναπτυξιακά προβλήματα, γίνεται φανερή η ανάγκη διεξαγωγής περαιτέρω ερευνών προ-

κειμένου να προσδιοριστούν τα κατάλληλα όρια στη χρήση της τεχνολογίας». Μεταξύ των συστάσεων της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας περιλαμβάνονται τα παρακάτω: - Για τα παιδιά κάτω των 18 μηνών, πλήρης αποφυγή τη χρήσης μέσων που περιλαμβάνουν οθόνες εξαιρουμένων των βιντεοκλήσεων. Οι γονείς παιδιών 18 έως 24 μηνών που θέλουν να φέρουν τα παιδιά τους σε επαφή με τα ψηφιακά μέσα θα πρέπει να επιλέγουν προγράμματα υψηλής ποιότητας και να τα παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά τους ώστε να τα βοηθήσουν να καταλάβουν τι βλέπουν.

- Για τα παιδιά δύο έως πέντε ετών το όριο χρήσης μέσων που διαθέτουν οθόνη είναι μια ώρα τη μέρα και αφορά μόνο υψηλής ποιότητας προγράμματα. Οι γονείς θα πρέπει να παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά τους για να τα βοηθήσουν να καταλαβαίνουν αυτά που βλέπουν και το πώς εφαρμόζονται στον κόσμο γύρω τους.

|

H ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ/ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ κ. ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΙΟΥΛΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ

Πατήστε φρένο στην οστεοπόρωση μέσω της διατροφής Το ασβέστιο είναι βασικό συστατικό των οστών και απορροφάται σε συνδυασμό με την βιταμίνη D, σε όξινο περιβάλλον. Επίσης σημαντικά στοιχεία τους είναι το μαγνήσιο ο φώσφορος και η βιταμίνη Κ. Ο οργανισμός χρειάζεται 800-1000 mg ασβεστίου /ημέρα που φθάνουν τα 1200 mg στις γυναίκες στην εφηβεία, την εμμηνόπαυση, το θηλασμό και την εγκυμοσύνη! Υπάρχουν τροφές που συνδυάζουν πολλά από αυτά τα στοιχεία όπως τα πλήρη γαλακτοκομικά που έχουν ασβέστιο μαγνήσιο και φώσφορο. Τα αμύγδαλα που συνδυάζουν, ασβέστιο και μαγνήσιο, οι σαρδέλες ασβέστιο, βιταμίνη D και φώσφορο. Το μπρόκολο και το σπανάκι έχουν ασβέστιο και βιταμίνη Κ, αλλά λόγω των οξαλικών οξέων δεν απορροφάται αρκετά. Δυσαπορρόφηση μπορεί να προκαλέσει επίσης η καφεΐνη το κακάο και ο Σίδηρος (από το κρέας) που ενώνονται με το ασβέστιο και αποβάλλονται αυτούσια από τον οργανισμό. Παράγοντες δυσαπορρόφησης είναι και η υπερκατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση γαλακτοκομικών και αλατιού. Η σωστή διατροφή σε συνδυασμό με άσκηση με αντιστάσεις όπως τα λάστιχα, το TRX και τα ελαφριά βάρη οφείλουν σημαντικά στην οστεοπόρωση η οποία μπορεί να επηρεάσει και τα δυο φύλλα ειδικά τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Στο χέρι μας είναι να περιορίσουμε και τα συμπτώματα και την εμφάνιση της!

28ης Οκτωβρίου 2 Λάρισα Τηλ.: 2413 013025

διατροφή | Πόσο καλό μας κάνουν τα καλά λιπαρά; Το λίπος αποτελεί για πολλούς έναn απαγορευμένο καρπό, του οποίου η πρόσληψη είναι συνδεδεμένη με υψηλό βαθμό απόλαυσης, αλλά και αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης προβλημάτων υγείας. Είναι πράγματι μόνο έτσι; Οταν ακούμε τη λέξη λιπαρά, το μυαλό μας πάει πάντοτε στα αυξημένα κιλά, στη χοληστερίνη και στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Αυτό που πρέπει λοιπόν να τονίσουμε είναι ότι η υπερβολική κατανάλωση συγκεκριμένων λιπαρών, των λεγόμενων κορεσμένων, στη διατροφή μας έχει συσχετιστεί με σημαντικά προβλήματα και χρόνια νοσήματα φθοράς. Υπάρχουν όμως και καλά λιπαρά, που είναι τα μονοακόρεστα και τα πολυακόρεστα, και αυτά μόνο καλό μάς κάνουν.

Οι τροφές με τα καλά λιπαρά καρύδια, ρυθμίζουν την πίεση Είναι διάσημα για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε ω3 λιπαρά, γι’ αυτό και συγκαταλέγονται στους πλέον θρεπτικούς ξηρούς καρπούς. Αποτελούν μία από τις πλουσιότερες φυτικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων, ενώ η περιεκτικότητά τους σε αλινολενικό οξύ είναι υψηλότερη από κάθε άλλο είδος ξηρού καρπού. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι τα καρύδια μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της «κακής» χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης, του οξειδωτικού στρες και ορισμένων δεικτών φλεγμονής, αλλά και στη βελτίωση της λειτουργίας των αγγείων. σαρδέλα, για να δουλεύει καλύτερα το μυαλό Αγαπημένο ψάρι στην Ελλάδα και πολύ πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα. Πράγματι η σαρδέλα, ως λιπαρό ψάρι, είναι πλούσια πηγή ω-3 λιπαρών, τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών, ασκούν καρδιοπροστατευτική δράση βελτιώνοντας το λιπιδαιμικό προφίλ, ενώ παράλληλα συνδέονται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαφόρων χρόνιων νοσημάτων.

Ελαιόλαδο, ελέγχει και το σάκχαρο Η κύρια λιπαρή ύλη των λαών της Μεσογείου, το οποίο ξεχωρίζει για τα καλά λιπαρά του. Αποτελείται κυρίως από μονοακόρεστα λιπαρά, τα οποία συνδέονται με βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ και μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, ειδικά όταν καταναλώνονται σε αντικατάσταση των κορεσμένων. Παράλληλα, έχει φανεί πως τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα του ελαιολάδου συμβάλλουν και στον καλύτερο έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία για διαβητικούς ασθενείς ή άτομα με διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη. Αβοκάντο, μειώνει τα τριγλυκερίδια Γνωστό αλλά και παρεξηγημένο λόγω των πολλών λιπαρών του. Αυτά όμως είναι στην πλειονότητά τους μονοακόρεστα, που ασκούν καρδιοπροστατευτική δράση, μειώνοντας τα επίπεδα «κακής» χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων. Επιπλέον, μελέτες που έχουν εξετάσει συγκεκριμένα την επίδραση της κατανάλωσης αβοκάντο στην υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος έχουν δείξει ότι η

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Βιολογικές αγορές Θεσσαλίας. Πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα από τη θεσσαλική γη.

συστηματική κατανάλωσή του σχετίζεται με βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ σε υγιείς ενηλίκους και άτομα με υπερχοληστερολαιμία. σολομός, φτιάχνει και τη διάθεση Ενα πολύ λιπαρό ψάρι, γεγονός που οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά του σε ω-3 λιπαρά οξέα και κυρίως σε εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA). Μάλιστα, μία μερίδα 120 γραμμαρίων παρέχει το 60% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε ω-3 λιπαρά οξέα. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε ω-3 λιπαρά οξέα είναι υπεύθυνη για τις τεκμηριωμένες ευεργετικές επιδράσεις της κατανάλωσής του στην υγεία της καρδιάς και των αγγείων, στη διάθεση, στη λειτουργία και ανάπτυξη του εγκεφάλου αλλά και στις γνωστικές ικανότητες. ταχίνι για ενέργεια Το ταχίνι είναι ένα προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας, πλούσιο σε ενέργεια και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, το οποίο είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε χώρες της Μεσογείου και της Ανατολής. Ουσιαστικά πρόκειται για τον πολτό του σουσαμιού, που παρασκευάζεται από αποφλοιωμένο ή αναποφλοίωτο σουσάμι και έχει τη μορφή λιπαρής κρέμας. Είναι μια τροφή πλούσια σε λίπος, ωστόσο τα λιπαρά οξέα που περιέχει είναι κυρίως μονοακόρεστα και πολυακόρεστα, ενώ έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία σχετίζονται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

ΛΑΡΙΣΑ ΤΡΙΤΗ 07.00 - 14.00 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 07.00 - 12.00

Οδό Αθηνάς Σκεπαστή Αγορά Νεάπολης πλησίον του “Ηδιστον”

ΒΟΛΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟ

07.00 - 14.00

Απέναντι από τη Νέα Ιχθυαγορά

ΤΡΙΚΑΛΑ ΤΕΤΑΡΤΗ

07.00 - 13.00

Πλησίον του ΟΤΕ

ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΠΕΜΠΤΗ

08.00 - 14.00

Στο χώρο της Αγοράs

Περισσότερες πληροφορίες www.biothessaly.gr

| ομορφιά | Γιαούρτι: Καλλυντικό σε κεσεδάκι Το τρώμε για πρωινό, για επιδόρπιο, το βάζουμε στα θρεπτικά smoothies, το χρησιμοποιούμε σε διάφορες συνταγές αντί για φέτα ή κρέμα γάλακτος. Το ελληνικό γιαούρτι κάνει θραύση στο εξωτερικό αποκτώντας όλο και περισσότερους οπαδούς. Οι λόγοι, προφανείς. Κατ’ αρχάς, είναι πολύ ανώτερο από το αντίστοιχο του εξωτερικού, διαφέροντας όχι μόνο στην πυκνότητα, την υφή και τη γεύση του, αλλά και στην πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία σύστασή του. Φουλ σε πρωτεΐνη, ασβέστιο, βιταμίνη Α, ιχνοστοιχεία και προβιοτικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάνει πολύ καλό στο γαστρεντερικό σύστημα. Ωστόσο, μπορεί να κάνει θαύματα στο δέρμα αλλά και στα μαλλιά όταν εφαρμόζεται τοπικά. Εχει αποτοξινωτική, μαλακτική, τονωτική

και εξισορροπητική δράση σε κάθε τύπο επιδερμίδας. Πιο συγκεκριμένα, το γιαούρτι περιέχει γαλακτικό οξύ, ένα άλφα υδροξυοξύ που κάνει ήπια απολέπιση, βιταμίνη Α που έχει αναπλαστικές και ανανεωτικές ιδιότητες, αλλά και λιπίδια που ενισχύουν τον επιδερμικό φραγμό ενυδατώνοντας την επιδερμίδα. Ταυτόχρονα, τα πολύτιμα προβιοτικά του με την αντιβακτηριδιακή και την αντιμυκητιασική τους δράση καταπολεμούν την ακμή. Άρα το γιαούρτι είναι ένα καλλυντικό – πασπαρτού, που ακόμα και μόνο του, όταν απλώνεται σαν βελούδινη μάσκα στο πρόσωπο, όχι μόνο συμβάλλει σε μια λαμπερή, ομοιόμορφη όψη, αλλά και στην καταπολέμηση της περιστασιακής ακμής και των λεπτών γραμμών και ρυτίδων.

Δέρμα: Για αντιγήρανση

Για το φριζάρισμα

Φτιάχνουμε μια μάσκα γιαούρτι με μέλι και τριαντάφυλλο. Τι θα χρειαστούμε: 6-7 φρέσκα ροδοπέταλα * 2 κ.σ. βιολογικό ροδόνερο * 1 κ.σ. στραγγιστό γιαούρτι * 1 κ.σ. μέλι ελάτης. Για την εκτέλεση, κομματιάζουμε ή χτυπάμε σε ένα γουδί τα ροδοπέταλα. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά και ανακατεύουμε καλά μέχρι να ενωθούν όλα τα υλικά μεταξύ τους και να γίνει το μείγμα ομοιόμορφο. Κάτι άλλο που μπορούμε να κάνουμε για να καθυστερήσουμε τα σημάδια της πρόωρης γήρανσης είναι να προσθέσουμε 1 κ.σ. ελαιόλαδο σε 4 κ.σ. γιαούρτι. Απλώνουμε τον συνδυασμό στο πρόσωπο και στον λαιμό για μισή ώρα περίπου 3 φορές την εβδομάδα.

Τα μαλλιά φριζάρουν εύκολα όταν είναι αφυδατωμένα. Το γιαούρτι είναι ένα εξαιρετικό μέσο για να τιθασεύσουμε το φαινόμενο και ταυτόχρονα να θρέψουμε τα μαλλιά – από το τριχωτό της κεφαλής ως τις άκρες. Φτιάχνουμε μια μάσκα με 1 κεσεδάκι γιαούρτι και πολτό από μία μπανάνα και την αφήνουμε στα μαλλιά για 20 λεπτά. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία 2 φορές την εβδομάδα.

| υγεία | Νέα εξέταση αίματος θα ανιχνεύει τον καρκίνο του μαστού Έως και 5 χρόνια πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων Ο καρκίνος του μαστού θα μπορεί να ανιχνευτεί έως και πέντε χρόνια πριν την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων, χάρη σε εξέταση αίματος που θα ταυτοποιεί την ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος στις ουσίες που παράγονται από τα καρκινικά κύτταρα, σύμφωνα με νέα έρευνα. Η μελέτη διεξήχθη από τη σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ και παρουσιάστηκε στο φετινό συνέ-

δριο του βρετανικού Ινστιτούτου Έρευνας για τον Καρκίνο στην Γλασκόβη. Συγκεκριμένα, τα καρκινικά κύτταρα προκαλούν τη δημιουργία αυτοαντισωμάτων που προσπαθούν να εμποδίσουν τα αντιγόνα. Η ερευνητική ομάδα συνέκρινε τα δείγματα αίματος 90 ατόμων που έπασχαν από καρκίνο του μαστού με εκείνα 90 υγιών ατόμων (ομάδα ελέγχου). Στη συνέχεια ερεύνησε σε αυτά την ύπαρξη αυτοαντισωμάτων που

έχουν δημιουργηθεί λόγω των αντιγόνων που παράγουν τα καρκινικά κύτταρα. Οι ερευνητές κατάφεραν να διαπιστώσουν την ύπαρξη καρκίνου του μαστού στο 37% των πασχόντων και τη μη ύπαρξη του στο 79% των υγιών ατόμων. Mε τη βελτίωση της ακρίβειας της εξέτασης αυτής θα έχουμε τη δυνατότητα να εντοπίσουμε και να διαγνώσουμε την ασθένεια απλά και μόνο με μια εξέταση αίματος.

| συνέντευξη | ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ

Ξενοδοχειακή μονάδα, Κέντρο Αποκατάστασης στην Κατερίνη και Τμήμα Επειγόντων Ορθοπαιδικών Περιστατικών στο νέο επενδυτικό πλάνο του Ομίλου Animus Κύριε Νταβέλη, πριν λίγους μήνες ο όμιλος Animus εγκαινίασε στο κέντρο της Λάρισας το Πολυιατρείο Animus, μια νέα δομή πρωτοβάθμιας φροντίδας, η οποία συγκεντρώνει 23 ιατρικές ειδικότητες σε ένα χώρο. Πως αποτιμάτε τη μέχρι τώρα λειτουργία του; Το πολυιατρείο Animus έχοντας ήδη ολοκληρώσει έξι μήνες λειτουργίας, αποτιμά θετικά την παρουσία του στο ευρύτερο κοινό της πόλης μας και της περιφέρειας Θεσσαλίας. Οι βασικοί στόχοι της νέας πρότυπης δομής μας, παραμένουν ακέραιοι και είναι οι εξής: Α) Να υπάρχει το σύνολο των υπηρεσιών της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε μία δομή. Β) Ποιότητα και άμεση εξυπηρέτηση όλων των επισκεπτών.

44  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Γ) Εγκαταστάσεις ειδικά σχεδιασμένες με τον πλέον σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και καινοτομίες αιχμής, όπως για παράδειγμα το πρώτο ηλεκτρονικό βιβλιάριο υγείας με τον πλήρη ιατρικό φάκελο, που θα συνοδεύει όλους τους υποψήφιους πελάτες μόλις λαμβάνουν τις ιατρικές μας υπηρεσίες. Δ) Ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές σε ιατρικές επισκέψεις και πράξεις και τιμολογιακή διαφάνεια για όλους τους υποψήφιους πελάτες μας, με υποχρεωτική απόδοση της απόδειξης παροχής υπηρεσιών. Ε) Συνεχείς αναβαθμίσεις των υπηρεσιών, με κοινωνικές δράσεις και ειδικές προσφορές ανά ιατρική ειδικότητα, για όλες τις δημοφιλείς και ευρέως αναγνω-

ρισμένες ημερομηνίες, ως παγκόσμιες ημέρες παθήσεων. Αξιολογώντας λοιπόν όλους τους παραπάνω βασικούς στόχους λειτουργίας της μοναδικής, στο είδος της, δομής μας, η αίσθηση μας γι’ αυτό το πρώτο εξάμηνο είναι απολύτως θετική, λαμβάνοντας υπόψη την άμεση ανταπόκριση του κόσμου στη δική μας συνέπεια και την προσήλωση στις βασικές αρχές και στις αξίες του όλου εγχειρήματος. Υπάρχουν σκέψεις για διεύρυνση των υπηρεσιών και των ειδικοτήτων του; Τολμώ να αναφέρω ότι η διεύρυνση των υπηρεσιών του πολυιατρείου Animus είναι διαρκής. Κατ’ αρχήν, ξεκινούμε με το άρτιο επιστημονικό

Στη λειτουργία ενός ακόμη Κέντρου Αποκατάστασης και Αποθεραπείας στην πόλη της Κατερίνης με δυναμικότητα 120 κλινών καθώς και στη δημιουργία ενός υπερσύγχρονου πολυτελούς ξενοδοχείου πέντε αστέρων μπροστά στο αρχαίο θέατρο της Λάρισας, προχωρά εντός του 2020 ο Όμιλος Animus. Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο πρόεδρος του Ομίλου κ. Αχιλλέας Νταβέλης παρουσιάζει το νέο επενδυτικό πλάνο αλλά και τις καινοτόμες παροχές υγείας που ολοκληρώνουν τις υφιστάμενες δομές, μεταξύ των οποίων το πρώτο τμήμα επειγόντων ορθοπαιδικών περιστατικών σε ιδιωτική κλινική στη Θεσσαλία.

προσωπικό των περίπου εβδομήντα συναδέλφων για 23 ιατρικές ειδικότητες, το όποιο απαρτίζεται από εξαίρετους ιατρούς μεταξύ των οποίων και πανεπιστημιακοί σε αρκετές ειδικότητες. Συνεπώς ο συμπολίτης μας μπορεί να επιλέξει την καταλληλότερη υπηρεσία γι’ αυτόν, μέσα από μια ευρεία γκάμα παροχών. Σε όλες τις προσφερόμενες ιατρικές υπηρεσίες μας, ακόμη και για τις παροχές των πανεπιστημιακών ιατρών του πολυιατρείου μας, η τιμολογιακή διαφορά με τον σημερινό συγκρινόμενο ανταγωνισμό είναι αισθητή και οφείλεται στις δυνατότητες του ομίλου μας και στην ευρύτερη τιμολογιακή πολιτική

μας, που είναι πάντα υπέρ του υποψηφίου αγοραστή και φορολογούμενου συμπολίτη μας. Ολοκληρώσαμε και λειτουργούμε ήδη, πλησίον του πολυιατρείου Animus στην οδό Σκαρλάτου Σούτσου 3 επί της στοάς αυτής, ένα σύγχρονο και καινοτόμο φυσικοθεραπευτήριο, το "Physio

by Animus team", το οποίο βρίσκεται σε ισόγειο, δύο επιπέδων, κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο. Παρέχουμε τις πλέον ποιοτικές υπηρεσίες με την εγγύηση του ομίλου Animus, από εξειδικευμένο προσωπικό σε τεχνικές αιχμής, όπως είναι οι ακόλουθες: -η χειροπρακτική-manual therapy, -βελονοθεραπεία-dry needling,

-θεραπευτικές ραδιοσυχνότητες-INDIBA activ, -το μοναδικό στη Θεσσαλία bio cellular transdactive flash wave therapy, -clinical Pilates, - λειτουργική αξιολόγηση FMS, - ορθοσωμία με τη μέθοδο Schroth για τις δυσμορφίες της σπονδυλικής στήλης(σκολίωση-κύφωση-λόρδωση), -sports rehabilitation, -μηχανική διάγνωση και θεραπεία με τη μέθοδο McKenzie, -ορθωτικά πέλματα. Το φυσιοθεραπευτήριο μας είναι συμβεβλημένο με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και όσοι υποψήφιοι πελάτες μας είναι κάτοχοι του προγράμματος υγείας Animus, δεν θα έχουν την παραμικρή επιβάρυνση ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  45

για όσες θεραπείες ετησίως δικαιούνται από τον ασφαλιστικό τους φορέα βάσει του Ε.Κ.Π.Υ. Ο επόμενος μεγάλος στόχος μας είναι η διασύνδεση όλων των υπηρεσιών του πολυιατρείου Animus με τις δευτεροβάθμιες δομές μας (Κέντρο Αποκατάστασης, Γενική Κλινική, Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης). Ειδικά στην περίπτωση της γενικής μας κλινικής «Animus Κυανούς Σταυρός», η διασύνδεση είναι περισσότερο από αναγκαία καθώς επεκτείνεται η δυναμικότητα της με προσθήκη 36 νέων κλινών, επτά νέων ιατρικών ειδικοτήτων (χειρουργικών και παθολογικών) και την προσθήκη επίσης νέου υπερσύγχρονου ακτινοδιαγνωστικού εξοπλισμού πέραν του υφισταμένου.

υποψήφιο αγοραστή, προϊόν, το οποίο παράγεται από έναν όμιλο υπηρεσιών υγείας που έχει «πρόσωπο» στη συγκεκριμένη αγορά, αναγνωρισμένες ιατρικές δομές και πολυετή εμπειρία. Το κόστος του σε όλες τις διαβαθμίσεις, σε σχέση με αυτά που προσφέρει, είναι ομολογουμένως πραγματική ευκαιρία! Επειδή οι συμπολίτες μας όμως, ανά την επικράτεια, στο παρελθόν, τολμώ να πω ότι σε πολλές περιπτώσεις έχουν σχεδόν εξαπατηθεί, από δήθεν «κάρτες υγείας» που παρέχονταν από μεταπράτες αγνώστου προελεύσεως και όχι από τους αξιόπιστους παραγωγούς αυτών των υπηρεσιών, τους διαβεβαιώνουμε ότι το συμβόλαιο που συνάπτουν μαζί μας για το πρόγραμμα υγείας Animus,

ήσει, άμεσα, για την ασθενειά του. Πρωτοβάθμιες και κυρίως κοστοβόρες δευτεροβάθμιες υπηρεσίες υγείας παρέχονται μέσω αυτού του προγράμματος, αφειδώς και καλύπτουν και την πιο απαιτητική ανάγκη σε απίστευτα χαμηλό κόστος.

- Βασική ανάγκη για τη δημιουργία του προγράμματος υγείας Animus ήταν οι απαιτήσεις των ασθενών και πελατών μας όλα αυτά τα χρόνια που δραστηριοποιούμαστε. Η οικονομική κρίση που μαστίζει την κοινωνία, τα τελευταία εννέα χρόνια, προφανώς και έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Για μας είναι αδιανόητο, όταν ένας όμιλος υγείας παράγει πολλαπλές υπηρεσίες, υποχρεωτικά, με βάση τον

Το πρόγραμμα Υγείας Animus είναι το μοναδικό πανελλαδικά που προσφέρει εντελώς δωρεάν χειρουργεία και νοσηλείες σε ασθενείς που έχουν νοσήσει ή έχουν διαγνωσμένα σοβαρά προβλήματα υγείας. Μην ξεχνούμε ότι μοιραία η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας παράγει αναγκαία δευτεροβάθμια ύλη, η οποία θα αξιοποιείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και τις αντίστοιχες παροχές υπηρεσιών, τόσο ποιοτικά όσο και τιμολογιακά. Πρόσφατα ο όμιλος Animus εισήγαγε μια ακόμη καινοτομία μέσα από το Πρόγραμμα Υγείας Animus. Μπορείτε να μας πείτε τι αφορά, που απευθύνεται και από ποια ανάγκη προέκυψε η δημιουργία του; Το πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα υγείας Animus ήρθε για να μείνει στην αγορά της Θεσσαλίας. Πρόκειται για ένα πλούσιο σε ιατρικές υπηρεσίες και απόλυτα έντιμο, για τον 46  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

είναι νομικά πανίσχυρο γι’ αυτούς και τους προστατεύει απόλυτα. Εξάλλου το «πρόσωπο», η πορεία και η φήμη που συνοδεύει έναν πάροχο υπηρεσιών υγείας στην αγορά, είναι το απόλυτο εχέγγυο και η μεγαλύτερη εγγύηση για κάθε υποψήφιο αγοραστή. Το πρόγραμμα υγείας Animus απευθύνεται σε όλους τους συμπολίτες μας, όχι μόνο για την πρόληψη των παθήσεων, αλλά κυρίως για την κατοχύρωση της ανάγκης τους προς άμεση χρήση, για το πρόβλημα υγείας που τους απασχολεί. Είναι ένα μοναδικό πρόγραμμα υγείας, που δίνει τη δυνατότητα σε έναν υποψήφιο κάτοχο, που γνωρίζει ότι νοσεί, να το αγοράσει και να το χρησιμοποι-

σχεδιασμό του, να μη δίδει τη δυνατότητα στους συμπολίτες να προαγοράζουν σημαντικό μέρος αυτών των υπηρεσιών, σε πολύ χαμηλό κόστος. Πρόκειται για αμοιβαία επωφελή συμφωνία. Η επιχείρηση προ-πουλάει μεγάλο ποσοστό των αναγκαίων υπηρεσιών της και ο υποψήφιος αγοραστής απολαμβάνει, για έναν ολόκληρο χρόνο, παροχές υγείας, με υψηλή ποιότητα και ασύγκριτα χαμηλές τιμές. Σε τι διαφοροποιείται από άλλα ανάλογα προγράμματα που διατίθενται στην αγορά; Οι διαφοροποιήσεις του προγράμματος υγείας Animus σε σχέση με οποιο-

δήποτε άλλο προϊόν, είναι οι εξής βασικές: Α) Δεν υπάρχει, αντικειμενικά, κάτι αντίστοιχο μέχρι σήμερα στην ιατρική αγορά, δηλαδή ότι δίδεται στους υποψήφιους πελάτες η δυνατότητα να αγοράσουν το πρόγραμμα εφόσον έχουν διαγνωσμένο πρόβλημα υγείας και όχι μόνο προληπτικά. Β) Το πραγματικό όφελος για τον υποψήφιο αγοραστή του προγράμματος σε σχέση με το αντίστοιχο κόστος των ιατρικών υπηρεσιών που αγοράζει, όταν τιμολογούμε ξεχωριστά την καθεμία, είναι τουλάχιστον σαράντα φορές μεγαλύτερο. Γ) Η δυνατότητα του ομίλου Animus να παρέχει το πρόγραμμα υγείας σε τόσο χαμηλές τιμές, οφείλεται στην αυτο-

είναι εξαιρετικά δημοφιλή, κυρίως για τους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας. Για τα μεν ορθοπαιδικά χειρουργεία (μείζονες ορθοπαιδικές επεμβάσεις) που είναι μηδενικού κόστους, οι κάτοχοι του προγράμματος υγείας Animus, εξασφαλίζουν και τη μετέπειτα νοσηλεία τους στο κέντρο αποκατάστασης και αποθεραπείας Animus εντελώς δωρεάν! Ζ) Για πρώτη φορά στη Θεσσαλία ένα ιατρικό πρόγραμμα υγείας παρέχεται απευθείας από τον παραγωγό των υπηρεσιών και όχι από «μεσάζοντες», των οποίων ο ρόλος και οι πρακτικές πολλές φορές στο παρελθόν έχουν βλάψει και την τσέπη και τη νοημοσύνη των συμπολιτών μας. Η) Ο όμιλος Animus αποδίδει όλες τις

ρεία ανάπτυξης ακόμη και την περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης. Το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος όμιλος στα δώδεκα χρόνια λειτουργίας του ουδέποτε μοίρασε μερίσματα στους μετόχους του και διαχειρίστηκε, στο παρελθόν, μόνο για αναπτυξιακούς σκοπούς την όποια έκθεση του σε τραπεζικό δανεισμό, εξηγεί σε σημαντικό βαθμό τη συνεχή πορεία ανάπτυξης, που εν μέρει είναι και αυτοσκοπός. Ισχυρό όραμα για μας, είναι η δημιουργία νέων επενδύσεων που θα οδηγούν στη συνεχή αύξηση των ποιοτικών θέσεων εργασίας με πλήρες ωράριο για του εργαζόμενους.

- Μετά την επένδυση για τη δημιουργία του Animus πολυιατρείου, που αποτελεί και «πύλη εισόδου» συνολικά ως

Ο επόμενος μεγάλος στόχος μας είναι η διασύνδεση όλων των υπηρεσιών του πολυιατρείου Animus με τις δευτεροβάθμιες δομές μας (Κέντρο Αποκατάστασης, Γενική Κλινική, Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης). νόητη ανάγκη του παρόχου να πουλήσει προκαταβολικά τις υπηρεσίες, που ούτως ή άλλως παράγει καθημερινά. Δ) Είναι απόλυτα σαφές από νομικής απόψεως και πρακτικά ότι δεν πρόκειται για ασφαλιστικό προϊόν, αλλά για προαγορά των υπηρεσιών υγείας ενός παρόχου και παραγωγού αυτών, που έχει πολλαπλές στημένες δομές και «πρόσωπο» στο υποψήφιο αγοραστικό κοινό. Ε) Είναι το μοναδικό πρόγραμμα που δίδει εντελώς δωρεάν χειρουργεία και νοσηλείες σε ασθενείς που έχουν νοσήσει ή έχουν διαγνωσμένα σοβαρά προβλήματα υγείας. Ορισμένα δε ορθοπαιδικά και οφθαλμολογικά χειρουργεία και νοσηλείες,

υπηρεσίες του προγράμματος με ποιότητα, νομική επάρκεια και απόλυτη φορολογική συνείδηση. Οι αποδείξεις παροχής υπηρεσιών προς τους συμπολίτες μας είναι νομική υποχρέωση όλων, ειδικότερα σήμερα, που το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα δίδει πολλαπλά οφέλη σε εκείνους τους φορολογούμενους που δεν ενδίδουν και διεκδικούν την απόδειξη τους. Ποιο είναι το στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης του ομίλου Animus, μελλοντικά; Υπάρχουν νέα πεδία δράσης και νέες επενδυτικές προοπτικές στις οποίες προσανατολίζεστε; Ο όμιλος Animus είναι από εκείνους που αναγνωρισμένα συνεχίζει την πο-

πρωτοβάθμια δομή για το σύνολο των υπηρεσιών μας, ολοκληρώνουμε μέχρι το τέλος του 2019 την επέκταση της γενικής κλινικής μας, της «Animus Κυανούς Σταυρός». Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ιδιωτική κλινική της Θεσσαλίας εντός του αστικού ιστού της Λάρισας, που θα λειτουργεί υπό καθεστώς απόλυτης νομιμότητας και θα έχει, μετά την αναβάθμιση της, 81 κλίνες και έντεκα χειρουργικές και παθολογικές ειδικότητες.

- Στα νέα ιατρικά τμήματα της, υπό επέκταση γενικής κλινικής, συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, οι παθολογικές ιατρικές ειδικότητες της ογκολογίας, της νευρολογίας, της πνευμονολογίας, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  47

της φυσικής ιατρικής, καθώς και οι νέες χειρουργικές ειδικότητες της οφθαλμολογίας, της πλαστικής χειρουργικής και της ΩΡΛ. Συνολικά 36 νέες κλίνες και 7 νέες ιατρικές ειδικότητες προστίθενται στο δυναμικό μας.

- Αξιοσημείωτο είναι ότι παράλληλα στο πλαίσιο ανάπτυξης αυτής, αυξάνονται οι καινοτόμες άσηπτες χειρουργικές μας αίθουσες από τέσσερις 4, που ήταν μέχρι σήμερα, σε επτά. Διατηρούμε την πρότυπη ιδιωτική μονάδα εντατικής θεραπείας με ρομποτικές κλίνες και επαρκέστατο βάσει της κείμενης νομοθεσίας, προσωπικό, για τη μέγιστη χειρουργική ασφάλεια. Επίσης για πρώτη φορά στη Θεσσαλία θα υπάρχει στην ιδιωτική κλινική μας

κατάσταση στο Κέντρο Animus, επίσης δωρεάν! Μοναδική προϋπόθεση: να είναι ασφαλισμένοι στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Δεν πρέπει να παραλείψουμε την αναφορά για την επέκταση του ακτινοδιαγνωστικού τμήματος της κλινικής μας, με νέου τύπου υπερσύγχρονο ανοικτό μαγνήτη άκρων, ψηφιακό μαστογράφο με τομοσύνθεση τελευταίας γενιάς και με τη χαμηλότερη παγκοσμίως, εκπομπή ακτινοβολίας και τέλος το μηχάνημα για τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας, κυρίως για τις γυναίκες που πάσχουν από οστεοπόρωση. Στόχος μας είναι όλες οι νέες υπηρεσίες της γενικής μας κλινικής, μόλις ολοκληρωθούν εντός του έτους, να προστεθούν στο πρόγραμμα υγείας

όμιλος μπροστά στο αρχαίο θέατρο της πόλης μας. Το ξενοδοχείο του ομίλου θα εκμεταλλευτεί τη μοναδική του θέση και θα καλύψει με υψηλή καινοτομία και ποιότητα υπηρεσιών, το κενό που υπάρχει στην πόλη για τη συγκεκριμένη κατηγορία κλινών. Στόχος μας είναι να δώσουμε στην αγορά αναγκαίες συμπληρωματικές υπηρεσίες και όχι να απαξιώσουμε τις ήδη υφιστάμενες ξενοδοχειακές, εγνωσμένης αξίας. Θεωρούμε ως Animus ότι οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως εκείνες του ιατρικού αλλά και του παγκόσμιου φαινομένου των επισκεπτών «Bleisure downtown traveller» (επαγγελματίες ή επιχειρηματίες που συνδυάζουν δου-

Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού όπως εκείνες του ιατρικού αλλά και του παγκόσμιου φαινομένου των επισκεπτών «Bleisure traveller» μπορούν να δώσουν στη Λάρισα το απαραίτητο έναυσμα για νέου τύπου ξενοδοχειακές υπηρεσίες, που τόσο έχει ανάγκη. τμήμα επειγόντων ορθοπαιδικών περιστατικών με πραγματικές 24ωρες ιατρικές εφημερίες των ειδικών ιατρών μας, κάτι το οποίο θα αποσυμφορήσει πλήρως τα δημόσια νοσοκομεία και θα επιτρέψει στους συμπολίτες μας να απολαμβάνουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας χωρίς ταλαιπωρία και αναμονές. Να υπενθυμίσουμε ότι όσοι συμπολίτες μας θα προσέρχονται στο ορθοπαιδικό Τ.Ε.Π. (τμήμα επειγόντων περιστατικών) της γενικής κλινικής «Animus ΚΥΑΝΟΥΣ Σταυρός» με κατάγματα ή τραύματα ανεξάρτητου ηλικίας και είναι κάτοχοι του προγράμματος υγείας Αnimus, θα χειρουργούνται, άμεσα εντελώς δωρεάν και θα νοσηλεύονται, κατόπιν, για απο48  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Animus χωρίς κόστος. Ο όμιλος Animus βρίσκεται ήδη σε διαδικασία έκδοσης των κατάλληλων μελετών και κατόπιν των ανάλογων πολεοδομικών και αρχαιολογικών αδειών, για να πραγματοπιήσει το 2020, τις εξής δύο σημαντικές επενδύσεις: Η πρώτη θα αφορά στην ίδρυση και δημιουργία Κέντρου Αποκατάστασης και Αποθεραπείας στην πόλη της ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ, σε ιδιόκτητο γήπεδο δίπλα ακριβώς από το νέο γενικό νοσοκομείο της πόλης, με δυναμικότητα 120 κλινών για κλειστή και ανοικτή νοσηλεία. Η δεύτερη θα αφορά στη δημιουργία ενός υπερσύγχρονου πολυτελούς ξενοδοχείου πέντε αστέρων, στα τρία εμβληματικά ακίνητα που διαθέτει ο

λειά και απολαμβάνουν εντός της πόλεως ποιοτικές υπηρεσίες), μπορούν να δώσουν στη Λάρισα το απαραίτητο έναυσμα για νέου τύπου ξενοδοχειακές υπηρεσίες, που τόσο έχει ανάγκη. Και οι δύο επενδύσεις μας θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2020, θα τρέξουν παράλληλα και θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2021. Προβλέπουμε ότι από την ανάπτυξη των δύο αυτών επενδύσεων θα δώσουμε σε βάθος διετίας άλλες 100 τουλάχιστον θέσεις εργασίας υψηλής αξίας και πλήρους απασχόλησης. Ο όμιλος Animus απασχολεί σήμερα σε όλες τις ιατρικές βαθμίδες και ειδικότητες των δομών του, 400 άτομα προσωπικό πλήρους απασχόλησης.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

υγεία

Kωνσταντίνα Κιμπούρη, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Δημήτρης Ι. Κουφάκης Χειρουργός Οφθαλμίατρος Οφθαλμολογικό Κέντρο Ωxράς Κηλίδας Αναστάσιος Εφέογλου Dr. med Facs, Γενικός Χειρουργός και Πρωκτολόγος Γεώργιος Παπαδημητρίου M.D. FEBOPRAS, Πλαστικός χειρουργός Κωνσταντίνος Μπενετάτος Πλαστικός χειρουργός Γεώργιος Καλογεράκης Πλαστικός χειρουργός Θεόδωρος Ξιώνης Καρδιολόγος

Δρ. Γεώργιος Κ. Σακκάς PhD, Επίκουρος Καθηγητής του Π.Θ. και Καθηγητής Επιστημών Υγείας στο Cardiff Metropolitan University του Η.Β.

Βίλμα Στυλοπούλου Γυναικολόγος - Μαιευτήρας

Διονύσης Βασ. Φερφέλης Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος Μαρία Γκουντάκου, M.Med.Sci, PhD, Εμβρυολόγος Γεώργιος Πίπης ΜD, Χειρουργός οφθαλμίατρος Αντώνιος Πίπης ΜD, FEBOphth Χειρουργός οφθαλμίατρος Μυρτώ Γκέκα, Φαρμακοποιός (Α.Π.Θ), Ομοιοπαθητικός Φαρμακοποιός (Ε.Ε.Ο.Ι) Βαρσαμοπούλου Χριστίνα, Μοριακή Βιολόγος, MSc με εξειδίκευση στην Αναπαραγωγική Βιολογία ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  49

ΥΓΕί Α

Γράφει η Kωνσταντίνα Κιμπούρη, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος

Η ακμή και η αντιμετώπισή της σε κάθε ηλικία Η ακμή αποτελεί ένα χρόνιο νόσημα το οποίο πλέον δεν περιορίζεται ηλικιακά στην εφηβεία όπως άλλοτε. Το stress, η διατροφή, οι πρόσληψη ορμονών αλλά και η μόλυνση της ατμόσφαιρας έχουν αναγάγει τα ακμοειδή εξανθήματα σε πρόβλημα πολλών ηλικιών και χωρίς εποχιακή διακύμανση. Αυτό που λανθασμένα πιστεύουν πολλοί ασθενείς είναι ότι θα έρθουν στο ιατρείο, θα τους χορηγηθεί μια αγωγή, θα την κάνουν για μια εβδομάδα, ένα μήνα ή ένα τρίμηνο και δεν θα ξαναεμφανίσουν βλάβες ποτέ. Στις περισσότερες περιπτώσεις και ανάλογα με την αιτία που οδηγεί στο πρόβλημα, δεν είναι έτσι. Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό από τον πάσχοντα είναι ότι καλείται να συνεργαστεί με τον γιατρό του για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, μερικές φορές ακόμη και χρόνια. Στη διάρκεια αυτής της συνεργασίας το είδος και η ένταση της θεραπείας θα πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με την ένταση και την έκταση της νόσου. Η θεραπεία Οι θεραπείες ακμής είναι κλιμακούμενης έντασης. Ξεκινάμε από απλά καθαριστικά, προχωράμε σε χορήγηση τοπικών θεραπειών, συνεχίζουμε με

χρήση συστηματικής αντιβίωσης και ενδεχομένως να χρειαστεί να καταλήξουμε σε από του στόματος ισοτρετινοίνη. Η ισοτρετινοίνη είναι η θεραπεία που οι περισσότεροι ασθενείς γνωρίζουν σαν «Τα χάπια». Πρόκειται για ένα φάρμακο το οποίο ακολουθούν αρκετοί μύθοι και γι’ αυτό κάποιοι ασθενείς διστάζουν να το δεχτούν. Καλό θα είναι να συζητήσουν

αναλυτικά με τον δερματολόγο τους ώστε να ξεκαθαρίσουν τις πραγματικές παρενέργειες από τα λάθη που αναμασούν μεταξύ τους οι ασθενείς λόγω παραπληροφόρησης είτε από το περιβάλλον τους είτε από το διαδίκτυο. Παρόλο που η συγκεκριμένη θεραπεία θεωρείται ότι οδηγεί σε πλήρη και μόνιμη ίαση, ένα ποσοστό των περιστατικών υποτροπιάζει ακόμη και μετά από Κούμα 1, τηλ. 2410 255488

50  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

αυτήν, οπότε μπορεί να κριθεί απαραίτητος και νέος κύκλος θεραπείας. Επιπρόσθετα στην αντιμετώπιση της ακμής σημαντικά συμβάλλουν οι θεραπευτικοί καθαρισμοί, οι οποίοι αν γίνουν με προσοχή και από εξειδικευμένο άτομο βελτιώνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την συμπτωματολογία, ενώ τα τελευταία χρόνια σημαντική θέση στην αντιμετώπιση της ακμής έχουν πάρει τα σμηγματορρυθμιστικά χημικά peeling, το Laser CO2 , τα Laser τεχνολογίας Fraxional, το Laser ND/Yag και η φωτοθεραπεία. Οι ασθενείς που απευθύνονται σε σύγχρονα εκπαιδευμένους δερματολόγους μπορούν να αξιοποιήσουν όλες αυτές τις νεότερες θεραπείες είτε συνδυαστικά με τις παλαιότερες είτε σαν εναλλακτική μονοθεραπεία αν θέλουν να αποφύγουν τα χάπια. Σε όσους αντιμετωπίζουν την ακμή με ελαφρότητα, χρησιμοποιώντας εκφράσεις του τύπου, «Είναι της ηλικίας», «Φάση είναι θα περάσει», «Έλα μωρέ, όλοι έχουν» έχω να επισημάνω ότι η ψυχολογική επιβάρυνση των ατόμων που καταλήγουν να κουβαλούν ισοβίως σημαδεμένο δέρμα είναι τόσο έντονη που είναι προτιμότερο να ασχοληθούν εγκαίρως παρά να αγωνίζονται μετά για χρόνια να βελτιώσουν αισθητικά το αποτέλεσμα της αμέλειάς τους.

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Δημήτρης Ι. Κουφάκης Χειρουργός Οφθαλμίατρος Οφθαλμολογικό Κέντρο Ωxράς Κηλίδας, Λάρισα

Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ). Πρόληψη και θεραπεία Το μάτι μας έχει τη δομή της φωτογραφικής μηχανής. Έχει φακό και φίλμ. Το πιο ευαίσθητο σημείο του φιλμ είναι η ωχρά κηλίδα, η οποία είναι υπεύθυνη για την κεντρική και οξεία όραση. Με την ωχρά κηλίδα μπορούμε να κάνουμε λεπτές εργασίες όπως το ράψιμο, το διάβασμα, το γράψιμο, η οδήγηση, να διακρίνουμε τα χαρακτηριστικά ενός προσώπου ή τα χρώματα. Στην ΗΕΩ, λόγω γήρανσης, τα κύτταρα της ωχράς κηλίδας σταδιακά αλλοιώνονται. Ο τυπικός ασθενής με ΗΕΩ είναι άνω των 65 ετών με θετικό οικογενειακό ιστορικό.

Ο κίνδυνος εμφάνισης ΗΕΩ αυξάνεται με την κληρονομικότητα, το κάπνισμα, την κακή διατροφή, την παχυσαρκία, την αρτηριακή υπέρταση. Κατά συνέπεια η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, αλλά και ο έγκαιρος και τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος ατόμων που έχουν συγγενείς α’ βαθμού με ΗΕΩ, είναι η πιο αποτελεσματική τακτική πρόληψης. Η ΗΕΩ προκαλεί θολή όραση, μαύρες κηλίδες στο οπτικό μας πεδίο καθώς και παραμόρφωση των ευθείων γραμμών. Η νόσος διακρίνεται σε ξηρή και υγρή ΗΕΩ. Και οι δύο προχωρημένες μορφές της νόσου, εάν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, προκαλούν σοβαρή και μη αναστρέψιμη απώλεια όρασης. Εάν η διάγνωση γίνει σε αρχικό στάδιο, τότε στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών η όραση διατηρείται ή και βελτιώνεται. Τα κύρια εφόδια για την αντιμετώπιση της νόσου είναι, είτε ενδοβολβικές ενέσεις (ειδικοί αντιαγγειογενετικοί παράγοντες που εισάγονται εντελώς ανώδυνα με ένεση μέσα στο μάτι), είτε

πολυβιταμινούχα σκευάσματα που λαμβάνονται από το στόμα, για την επιβράδυνση της εξέλιξης της ξηρής μορφής της νόσου. Σήμερα, χάρη στην αλματώδη εξέλιξη της ιατρικής τεχνολογίας, έχουμε στη διάθεσή μας μια νέα μέθοδο απεικόνισης του οπισθίου τμήματος του οφθαλμού, την OCT-αγγειογραφία, η οποία γρήγορα, ανώδυνα και αναίμακτα μας δίνει τη διάγνωση της ΗΕΩ σε κάθε στάδιο και καταγράφει την παραμικρή αλλαγή στην πορεία της νόσου, ώστε να υπάρξει έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση. Με την υψηλή διαγνωστική ακρίβεια της OCT-αγγειογραφίας, ο οφθαλμίατρος μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση της οξείας και ποιοτικής όρασης, ώστε ο ασθενής να παραμείνει λειτουργικός στην καθημερινότητά του. Εάν λοιπόν αντιληφθείτε τις ευθείες γραμμές παραμορφωμένες και έχετε στην οικογένειά σας ασθενή με ΗΕΩ, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε τον οφθαλμίατρό σας.

Ο Δημήτρης Κουφάκης είναι Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει εξειδικευθεί στις παθήσεις ωχράς κηλίδας (Medical Retina Fellow) στο Moorfields Eye Hospital του Λονδίνου. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  51

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Αναστάσιος Εφέογλου Dr. med Facs, Γενικός Χειρουργός και Πρωκτολόγος

Γιατί ελάχιστα επεμβατική Χειρουργική; Η ελάχιστα επεμβατική Χειρουργική προσφέρει στους ασθενείς πλήθος από οφέλη όπως: μικρότερες τομές, μειωμένες πιθανότητες μετεγχειρητικών συμφύσεων, ταχύτερους χρόνους ανάκαμψης, μικρότερο κόστος στα νοσήλια, μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και ουλές. Σε πολλές περιπτώσεις προσφέρει επίσης υψηλότερο ποσοστό ακρίβειας σε σύγκριση με την παραδοσιακή ανοικτή χειρουργική επέμβαση. Η λαπαροσκοπική Χειρουργική είναι ένας ειδικός τύπος ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής που χρησιμοποιεί έναν λεπτό σωλήνα με κάμερα και άλλα λεπτά ειδικά χειρουργικά εργαλεία. Αυτή η κάμερα μεταδίδει εικόνες των οργάνων σε μια οθόνη, επιτρέποντας στον χειρουργό να πραγματοποιήσει σχεδόν κάθε είδος επέμβασης στην κοιλιά χωρίς να χρειαστεί μεγάλη τομή (μικρότερο χειρουργικό τραύμα). Η επιτυχία μιας λαπαροσκοπικής επέμβασης εξαρτάται από την εξειδικευμένη εκπαίδευση του Χειρουργού και της ομάδας του, όπως και από τα σύγχρονα μέσα που διαθέτει (υψηλής ευκρίνειας λαπαροσκοπικός εξοπλισμός, 3D εικόνα, Ρομπότ κτλ.). Με τον τρόπο αυτό μπορεί ο εξειδικευμένος Χειρουργός να πραγματοποιήσει ελάχιστα επεμβατικά ένα μεγάλο φάσμα χειρουργείων, ξεκινώντας από απλές επεμβάσεις όπως 52  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

σκωληκοειδίτιδα, βουβωνοκήλη και χολοκυστίτιδα, έως και μεγάλες απαιτητικές επεμβάσεις, για παράδειγμα καρκίνο σε κοιλιακά όργανα. Πρότυπο Πρωκτολογικό Ιατρείο Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών φτάνουν καθημερινά στην πόρτα του Γενικού Χειρουργού ζητώντας τη συνδρομή του στην αντιμετώπιση παθήσεων του πρωκτού. Υπολογίζεται πως περισσότερο από το 50% του πληθυσμού θα υποφέρει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του απ’ τις δυσάρεστες και επώδυνες συνέπειες των παθήσεων της περιοχής αυτής, όπως: • Αιμορροϊδες • Ραγάδα • Συρίγγιο • Απόστημα • Κονδυλώματα • Ακράτεια • Τραυματισμοί κατά τον τοκετό • ή και σπανιότερα καρκίνος πρωκτού / εντέρου Η εμπειρία έχει δείξει πως τα παραπάνω στο σύνολό τους χρήζουν μιας εξειδικευμένης ιατρικής προσέγγισης, προκειμένου να αποφευχθούν άσκοπες χειρουργικές επεμβάσεις, να μειωθεί το ποσοστό επιπλοκών και εν τέλει να ανακουφιστεί κατά τον αποτελεσματικότερο τρόπο ο πάσχων/πάσχουσα.

Η ποιότητα έρχεται με την πιστοποίηση Η Πρωκτολογία αποτελεί μία ξεχωριστή και απαιτητική ειδικότητα της Χειρουργικής. Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκαν στο εξωτερικό κέντρα αναφοράς και οργανισμοί που πιστοποιούν τους Χειρουργούς σύμφωνα με τις ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες (EBSQ, DGAV, DGK, SIUCP κτλ).Ο Δρ. Εφέογλου σε συνδυασμό με την πιστοποιημένη εκπαίδευσή του, διαθέτει ιατρείο άρτια εξοπλισμένο με ενδοπρωκτικό υπέρηχο (μπορεί να εντοπίσει απόστημα και συρίγγιο, όπως και τον καρκίνο πρωκτού και ορθού και να ελεγχθούν οι σφιγκτήρες μύες για ακράτεια). Επίσης πραγματοποιηεί πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy) για τη διάγνωση των κονδυλωμάτων και των δυσπλασιών του ιού HPV σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Οι δύο διαγνωστικές εξετάσεις εκτελούνται μόνο στο πρωκτολογικό ιατρείο του, που αποτελεί πανθεσσαλική αποκλειστικότητα. Και στον τομέα της Πρωκτολογίας ακολουθεί τη φιλοσοφία της ελάχιστα επεμβατικής Χειρουργικής κάνοντας χρήση σύγχρονων μέσων, όπως το Laser και υβριδικές τεχνικές πλαστικής Χειρουργικής σε συνδυασμό με Botox, επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο όσο το δυνατόν πιο αναίμακτες επεμβάσεις.

Λαπαροσκοπική επέμβαση για την αποκατάσταση Βουβωνοκήλης στην Υψηλής Ευκρίνειας Λαπαροσκοπική αίθουσα στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας.

bio Ο Δρ. Αναστάσιος Εφέογλου είναι Γενικός Χειρουργός και Χειρουργός Σπλάχνων και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Λάρισα στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας. Έχει εξειδικευτεί στη χειρουργική του παχέος εντέρου και του πρωκτού, συμπεριλαμβανομένης της λαπαροσκοπικής χειρουργικής των σχετικών παθήσεων. Η εκπαίδευσή του έγινε σε δύο από τα πλέον αναγνωρισμένα νοσοκομεία της Ελβετίας (Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Βέρνης και Βασιλείας) στον τομέα αυτό. Είναι πτυχιούχος διδακτορικού τίτλου του πανεπιστημίου της Βέρνης και μέλος του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών. Επίσης, ολοκλήρωσε διετή πιστοποιημένη υποτροφία στην πρωκτολογία (Certified Coloproctology Fellowship) σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του EBSQ-European Board of Surgery Qualification και του DGAV-Γερμανική Εταιρεία γενικής και σπλαχνικής χειρουργικής. Έχει δώσει διαλέξεις και έχει συγγράψει επιστημονικές ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και πρωτότυπα επιστημονικά άρθρα δημοσιευμένα σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά όπως το Journal of the American College of Surgeons και το World Scientific Journal. Κατέχει κατάλογο χειρουργικών πράξεων (Logbook) με αξιοσημείωτο αριθμό λαπαροσκοπικών και συμβατικών επεμβάσεων, πιστοποιημένο από την Ελβετική Χειρουργική Εταιρεία (SGC).

Επεξεργασία και εκτίμηση τρισδιάστατου 360 μοιρών ενδοορθικού/ενδοπρωκτικού υπερηχογραφήματος.

Για περισσότερες πληροφορίες ή ραντεβού επικοινωνήστε στα τηλέφωνα: 2410 996011 Γραμματεία 2410 996046 Ιατρείο κιν.: 6994810018 ΙΑΣΩ Θεσσαλίας 8ο χλμ. Π.Ε.Ο Λάρισας- Αθηνών Email: aefeoglou@yahoo.com www.efeoglou.gr : efeoglou.gr : efeoglou.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  53

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Γεώργιος Παπαδημητρίου M.D. FEBOPRAS, Πλαστικός χειρουργός

Mommy makeover Mε τον όρο mommy makeover εννοούμε την ολική ανά πλαση του σώματος μιας Τι εννοούμε γυναίκας μετά την εγκυμοόταν λέμε σύνη και τον τοκετό. Ο όρος mommy makeover; mommy makeover ξεκίνησε από την Αμερική, αλλά τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο και από πλαστικούς χειρουργούς της Ευρώπης. Οι περισσότερες γυναίκες (μητέρες) που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο της τεκνοποίησης, διαπιστώνουν μεγάλες αλλαγές στο σώμα τους μετά από την εγκυμοσύνη. Οι περιοχές του σώματος που επηρεάζονται περισσότερο είναι οι μαστοί, η κοιλιά, η μέση, η γεννητική περιοχή, οι γλουτοί και οι μηροί. Οι γυναίκες που καταφεύγουν στο νυστέρι του πλαστικού χειρουργού αναζητούν ουσιαστικά την όσο το δυνατόν καλύτερη επαναφορά του σώματος τους στην πρότερη κατάσταση.



Η ανόρθωση στήθους με ή χωρίς ενθέματα σιλικόνης, η Ποιες είναι μειωτική στήθους, η κοιλιοοι συχνότερες πλαστική, η λιποαναρρόφηση, επεμβάσεις η λιπογλυπτική, η ανόρθωση που αφορούν το γλουτών, η αιδοιοπλαστική και mommy makeover; το lifting μηρών είναι οι ποιο συχνές σε ζήτηση επεμβάσεις. Μπορούν να γίνουν είτε σε συνδυασμό σ’ ένα χειρουργικό χρόνο, είτε μεμονωμένα. Φυσικά δεν είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν όλες οι παραπάνω επεμβάσεις για να αλλάξει το σώμα μιας μητέρας. Το συνηθέστερο είναι να πραγματοποιούνται μία με δύο επεμβάσεις.

54  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Η κοιλιοπλαστική για τη διόρθωση της χαλάρωσης του  δέρματος αλλά και της διάΠοιος είναι στασης των μυών της κοιλιάς ο πιο δημοφιλής σε συνδυασμό με την ταυτόσυνδυασμός χρονη ανόρθωση μαστού με ή επεμβάσεων; χωρίς ενθέματα σιλικόνης, κερδίζουν έδαφος όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, με τα ποσοστά να έχουν σχεδόν πενταπλασιαστεί. Άλλοι δημοφιλείς συνδυασμοί είναι η λιποαναρρόφηση κοιλιάς και η ανόρθωση γλουτών με έγχυση λίπους και η ανόρθωση στήθους με Lifting μηρών. Η βελτίωση των χειρουργικών μας τεχνικών, η κατάλληλη αναλγησία, η γρήγορη κινητοποίηση των ασθενών μετά το χειρουργείο σε συνδυασμό με την κατάλληλη προφύλαξη από θρομβώσεις καθιστούν τον συνδυασμό των παραπάνω επεμβάσεων πιο ασφαλή σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.



Οι υποψήφιες γυναίκες που θα μπουν σ’ αυτή τη διαδικαΕίναι όλες σία θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την περίοδο του οι γυναίκες θηλασμού, να έχουν καλή σωκατάλληλες για ματική υγεία με ιστορικό αυτού του είδους ελεύθερο από σοβαρές ασθέτις επεμβάσεις; νειες, να έχουν το κατάλληλο σωματικό βάρος και τέλος να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες σε σχέση με το αποτέλεσμα. Οι καπνίστριες θα πρέπει να διακόψουν το κάπνισμα τέσσερις εβδομάδες πριν και τέσσερις εβδομάδες μετά το χειρουργείο.

Θα έλεγα ότι οι περισσότερες αλλαγές αφορούν το σώμα παρά  το πρόσωπο μετά τον τοκετό. Οι Υπάρχουν αλλαγές μεγαλύτερες αλλαγές στο πρόκαι στο πρόσωπο σωπο μιας γυναίκας αρχίζουν με μιας γυναίκας μετά την εμμηνόπαυση μετά τα σατην εγκυμοσύνη; ρανταοκτώ. Το δέρμα του προσώπου και του λαιμού χάνει τη λάμψη και τη σφριγηλότητά του, γίνεται πιο χαλαρό και βαθαίνουν οι ρυτίδες περισσότερο. Τότε ξεκινούν οι περισσότερες γυναίκες τις χειρουργικές επεμβάσεις όπως το lifting προσώπου - λαιμού και τη λιποέγχυση. Οι πιο συντηρητικές θεραπείες (botox ή dysport, υαλουρονικό οξύ, νήματα, μεσοθεραπεία κ.λπ.) μπορούν να ξεκινήσουν και σε μικρότερες ηλικίες.



Μετά από πολύ μεγάλη απώλεια βάρους υπάρχει χαλάρωση σε Ποια η διαφορά περισσότερες περιοχές του σώμεταξύ των ματος πέρα από την κοιλιά και επεμβάσεων τους μαστούς όπως στα μπράmοmmy makeover τσα, στους μηρούς, στην πλάτη, και επεμβάσεων στο λαιμό και στο πρόσωπο. αποκατάστασης Απαιτείται μεγαλύτερος αριθμός επεμβάσεων για την ολική ανάμετά από πολύ πλαση του σώματος σε σχέση μ’ μεγάλη απώλεια αυτές που απαιτούνται σε μια γυβάρους; ναίκα μετά από εγκυμοσύνη. Στην περιοχή της κοιλιάς για παράδειγμα απαιτείται κυκλοτερής δερμολιπεκτομή σε σχέση με την απλή κοιλιοπλαστική που χρειάζεται μια γυναίκα μετά την εγκυμοσύνη. Κοινά σημεία των δύο παραπάνω ομάδων (mommy makeover, bodylift) θα έλεγα ότι είναι κυρίως η μεγάλη αυτοπεποίθηση και η σημαντική βελτίωση της ψυχολογίας μετά την πλήρη ανάρρωση και ολοκλήρωση της αποθεραπείας τους. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  55

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Θεόδωρος Ξιώνης Καρδιολόγος

Καρδιακό φύσημα Το φύσημα είναι ένας ήχος που παράγεται από τη ροή του αίματος και διαπιστώνεται κατά την ακρόαση του θώρακα με το στηθοσκόπιο. Δημιουργείται συνήθως από κάποιου βαθμού στροβιλισμό ή διαταραχή της ροής του αίματος, καθώς αυτό κυκλοφορεί μέσα στην καρδιά ή μέσα στα μεγάλα αγγεία. Φυσιολογικά, όταν ο γιατρός ακροάζεται την καρδιά με το στηθοσκόπιο ακούει μόνο τους δύο καρδιακούς τόνους (τακ – τακ). Ο πρώτος καρδιακός τόνος σηματοδοτεί την έναρξη της συστολής ενώ ο δεύτερος παράγεται στην έναρξη της διαστολής της καρδιάς. Το φύσημα είναι ένας πρόσθετος ήχος που μοιάζει με το φύσημα του ανέμου (τακ - φφφ - τακ), το οποίο ακούγεται είτε μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου καρδιακού τόνου, οπότε λέγεται συστολικό φύσημα - καθώς τότε γίνεται η συστολή (σύσπαση) της καρδιάς, είτε μεταξύ του δεύτερου και του πρώτου τόνου, οπότε λέγεται διαστολικό φύσημα - καθώς τότε γίνεται η διαστολή (χαλάρωση) της καρδιάς.

Tο καρδιακό φύσημα επομένως δεν συνιστά από μόνο του μια καρδιοπάθεια, αλλά αποτελεί ακροαστικό εύρημα της φυσικής εξέτασης της καρδιάς. Ανάλογα με την προέλευσή τους, τα καρδιακά φυσήματα τα χωρίζουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες: • Tα «αθώα» ή «λειτουργικά» καρδιακά φυσήματα (αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία στα νεαρά άτομα), όπου η καρδιά είναι εντελώς φυσιολογική και το φύσημα οφείλεται συνήθως στη φυσιολογική ροή του αίματος μέσα στην καρδιά (υπερκινητική κυκλοφορία παιδιών, εφήβων). Τα φυσήματα αυτά συνήθως επιτείνονται όταν υπάρχει υψηλός όγκος παλμού σε συνθήκες όπως η

αναιμία, ο πυρετός, ο υπερθυρεοδεισμός ή το stress, ενώ ακούγονται σαφώς λιγότερο κατά τη διάρκεια του ύπνου. Μπορεί να εξαφανίζονται για κάποιο χρονικό διάστημα και να επανεμφανίζονται αργότερα, ενώ στην πλειοψηφία τους υποχωρούν οριστικά μετά την ενηλικίωση. Αφού διευκρινιστεί ότι ένα φύσημα είναι «αθώο» δεν απαιτείται περαιτέρω ιατρική παρακολούθηση και φυσικά επιτρέπεται η πλήρης συμμετοχή στην αθλητική δραστηριότητα.

• Tα «παθολογικά» καρδιακά φυσήματα, όπου υπάρχει υποκείμενη οργανική καρδιοπάθεια (στένωση ή ανεπάρκεια μιας βαλβίδας, μεσοκολπική ή μεσοκοιλιακή επικοινωνία, ανοιχτός αρτηριακός πόρος). Στην περίπτωση αυτή ο καρδιολόγος πρέπει να εντοπίσει το σημείο της καρδιάς ή των αγγείων όπου παράγεται το φύσημα και βάσει της κλινικής εικόνας και των συμπτωμάτων του ασθενούς, να εκτιμήσει το μέγεθος του προβλήματος και να συστήσει την κατάλληλη αντιμετώπιση, π.χ. παρακολούθηση, συντηρητική αγωγή (λήψη φαρμάκων) ή και χειρουργική επέμβαση (σε μια προχωρημένη βαλβιδοπάθεια). Γενικά τα φυσήματα αξιολογούνται με κριτήριο την εντόπισή τους πάνω στο θωρακικό τοίχωμα και την έντασή τους (πόσο δυνατά ακούγονται). Η διερεύνηση ενός φυσήματος ολοκληρώνεται με το υπερηχογράφημα καρδιάς, όπου αναζητείται τυχόν υποκείμενη καρδιακή ανωμαλία που θα μπορούσε να αποτελεί την πιθανή αιτία ενός «παθολογικού» φυσήματος.

Ο Θεόδωρος Ξιώνης είναι καρδιολόγος, έχει Ευρωπαϊκή Πιστοποίηση στην Καρδιακή Ανεπάρκεια - European Certification in Heart Failure και Ευρωπαϊκή Πιστοποίηση στον Υπέρηχο Καρδιάς - European Certification inTransthoracic Adult Echocardiography 58  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Ένα πολυδύναμο ιατρικό κέντρο για τις ανάγκες των Θεσσαλών ΓΕΝΙΚH ΚΛΙΝΙΚH

Ευτύχιος Πατσίδης

Η Γενική Κλινική «ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΠΑΤΣΙΔΗΣ» που έχει καθιερωθεί εδώ και 32 χρόνια στη Θεσσαλία, με δύο μονάδες σε Λάρισα και Καρδίτσα στον τομέα της Αιμοκάθαρσης, εξελίσσεται διαρκώς, ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και να εξυπηρετεί τις ανάγκες ασθενών με χρόνιες παθήσεις αλλά και επείγοντα περιστατικά. Προσφάτως, με την ολοκλήρωση του ογκολογικού τμήματος, η Κλινική αποτελεί ένα πολυδύναμο ιατρικό κέντρο άρτια εξοπλισμένο και με άριστα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Στο νέο Ογκολογικό Τμήμα (ΜΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ISO 9001) η χημειοθεραπεία γίνεται σε ειδικούς θαλάμους, ενώ η διάλυση και προετοιμασία των φαρμάκων εκτελείται με σύγχρονο μηχάνημα σε συνθήκες πλήρους αποστείρωσης. Ομάδα αποτελούμενη από ογκολόγο, παθολόγο, ψυχολόγο και διατροφολόγο καθώς και πιστοποιημένο νοσηλευτικό προσωπικό ογκολογίας βρίσκονται διαρκώς στο πλευρό των ασθενών προσφέροντας στήριξη σε ένα ανθρώπινο και φιλικό περιβάλλον. Η Μονάδα Χρόνιας Αιμοκάθαρσης (ΜΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ISO 9001) είναι εξοπλισμένη με μηχανήματα τελευταίου τύπου (Fresenius 5008) κλασικής αιμοκάθαρσης, αιμοδιαδιήθησης, on

line αιμοκάθαρσης και υποστηρίζεται από ιατρική ομάδα με παθολόγο και τέσσερις νεφρολόγους και εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό με πολυετή πείρα και συνεχή επιμόρφωση. Η Μονάδα και η κλινική μπορούν να αντιμετωπίσουν όλο το 24ωρο έκτακτα περιστατικά καθώς διαθέτει ιδιόκτητο ασθενοφόρο, κάλυψη από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., και τα εξής τμήματα: Παθολογικό, Ογκολογικό, Χειρουργικό, Οφθαλμολογικό, Ωτορινολαρυγγολογικό, Ορθοπεδικό και πλαστική χειρουργική.

Γενική Κλινική «Ευτύχιου Πατσίδη» Λάρισα: Θεοφράστου 75 (περιφερειακός) Τρικάλων, τηλ.: 2410 670 740-3, fax: 2410 670 742 Μονάδα Χρόνιας Αιμοκάθαρσης Καρδίτσας 6ο χλμ. Καρδίτσης- Αθηνών, τηλ. & fax: 24440 62 241-4, e- mail: info@epatsidis.gr

ΥΓΕί Α

Γράφουν οι Κωνσταντίνος Μπενετάτος και Γεώργιος Καλογεράκης, Πλαστικοί χειρουργοί

Ιατρική συνέργεια στην πλαστική χειρουργική Η συνέργεια δύο Πλαστικών Χειρουργών, του Κωνσταντίνου Μπενετάτου και του Γεώργιου Καλογεράκη, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί και εργαστεί επί σειρά ετών σε κορυφαία Πανεπιστημιακά Νοσοκομειακά Ιδρύματα του εξωτερικού, υπόσχεται να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες Αισθητικής Ιατρικής στη Λάρισα αλλά και στη Θεσσαλία. Με στόχο πρωτίστως το φυσικό αποτελέσμα μέσω εξατομικευμένων θεραπειών, τον υψηλό βαθμό ικανοποίησης των ασθενών και τη σύντομη περίοδο αποθεραπείας, οι Ιατροί διευθύνουν μία σύγχρονη κλινική Πλαστικής Χειρουργικής που φιλοξενείται στο Πολυιατρείο Animus και παρέχει ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών Αισθητικής και Επανορθωτικής Χειρουργικής. Το όφελος της Ιατρικής συνέργειας είναι η ύψιστη ποιότητα υπηρεσιών μέσω: • Απόλυτα εξειδικευμένης γνώσης και μοντέρνων τεχνικών.

• Συντομότερων χρόνων χειρουργείων και αναισθησίας.

• Καλύτερης μετεγχειρητικής επίβλεψης και μέγιστης επιμέλειας. Συνοπτικά οι παρεχόμενες υπηρεσίες περιλαμβάνουν: • Αισθητικές Επεμβάσεις Προσώπου (Facelift, Βλεφαροπλαστική, Ενδοσκοπική Ανόρθωση Μετώπου, Ρινοπλαστική, Ωτοπλαστική) • Αισθητικές Επεμβάσεις Μαστού (Αυξητική μαστών με σιλικόνη ή με λίπος, Μειωτική μαστών, Ανόρθωση μαστών).

• Αποκατάσταση Μαστού μετά Μαστεκτομή με αυτόλογους ιστούς (DIEP) ή με διατατήρες δέρματος και ενθέματα σιλικόνης.

• Αισθητικές Επεμβάσεις Σώματος (Κοιλιοπλαστική, Λιποαναρρόφηση, Λιπογλυπτική σώματος) • Αποκατάσταση ασθενών μετά από Μαζική Απώλεια Βάρους • Αυξητική/Ανόρθωση γλουτών με λιπομεταφορά (Brazilian Buttock Lift) • Botox, Υαλουρονικο οξύ , PRP μεσοθεραπεία • Laser Αποτρίχωσης, Ανάπλασης ουλών, Σύσφιξης.

• Αντιμετώπιση Εγκαυμάτων, Τραυμάτων, Καρκίνου δέρματος και Σαρκωμάτων καθώς και αποκατάσταση Συγγενών Ανωμαλιών.

56  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΚΩνςτΑντIνΟς ΜΠΕνΕτAτΟς

ΓΕΩΡΓΙΟς ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗς

Ο Κωνσταντίνος Μπενετάτος αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ειδικεύτηκε στο τμήμα Πλαστικής Χειρουργικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Νόττινγκχαμ, αποκτώντας εξειδικευμένες γνώσεις στην Αισθητική Χειρουργική του Προσώπου, του Μαστού και του Σώματος, την Επανορθωτική Χειρουργική, τη Μικροχειρουργική (Μεταμοσχεύσεις) και τη Χειρουργική Κεφαλής και Τραχήλου και άκρας Χείρας. Είναι κάτοχος του Ευρωπαϊκού και Ελληνικού Διπλώματος Πλαστικής Χειρουργικής και μέλος των αντίστοιχων εταιρειών, Διεθνές μέλος της Αμερικανικής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής, της Παγκόσμιας Εταιρείας Μικροχειρουργικής και Μεταμοσχεύσεων και της Ελληνικής Εταιρείας Μικροχειρουργικής και Χειρουργικής Άκρας Χείρας. Ο Γεώργιος Καλογεράκης γεννήθηκε στη Λάρισα. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ειδικεύτηκε στο Τμήμα Πλαστικής Χειρουργικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Μάντσεστερ δίνοντας έμφαση στις Αισθητικές και Επανορθωτικές επεμβάσεις και στην αντιμετώπιση του Καρκίνου του Δέρματος και των Εγκαυμάτων. Είναι κάτοχος του Ευρωπαϊκού και Ελληνικού Διπλώματος Πλαστικής Χειρουργικής και μέλος των αντίστοιχων εταιρειών. Τέλος έιναι διεθνές μέλος της Αμερικανικής Εταιρείας Αισθητικής Ιατρικής και Χειρουργικής. Ιατρείο: Σκαρλάτου Σούτσου 1, τηλ: 2411803300 www.kbenetatos.gr, www.gkalogerakis.com

Σχέση Ανθρώπινη Δύναμη Ζωής Οι αληθινές λέξεις μπορούν να μεταμορφώσουν τον κόσμο. Ο ραίτητη για να ληφθούν αποφάσεις, να δοθούν διευκρινίσεις για ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ. με το σύνθημα των τεσσάρων αληθινών λέξεων τα προβλήματα που έχουν προκύψει, να αναζητηθούν και να δια«Σχέση Ανθρώπινη - Δύναμη Ζωής» φιλοδοξεί με τη νέα σύνμορφωθούν όπου χρειάζεται λύσεις σε προβλήματα, να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο κοινών στόχων, πολιτικών, πρακτικών, θεση της διοίκησής του, να μεταμορφώσει σε ακόμη καλύτερη ενεργειών, να ανατεθούν καθήκοντα, να αξιολογηθούν οι πληροτην κατάσταση στην παροχή των φαρμακευτικών υπηρεσιών φορίες και η αποτελεσματικότητα των ενεργειών ή καθηκόντων. στον νομό Λάρισας. Με την επικοινωνία όλοι οι συμμετέχοντες σε μια επιχείρηση μοιΗ επικοινωνία είναι για τις σχέσεις των ανθρώπων ό,τι είναι η αναράζονται ένα κοινό σκοπό και όραμα, ενώ χωρίς επικοινωνία ένας πνοή για τη διατήρηση της ζωής. Μας δηλώνει τη σημαντικότητα οργανισμός θα ήταν απλά μια συλλογή από εργαζόμενους με ξετης πολύπλοκης διεργασίας ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ των χωριστά καθήκοντα. Οι σύγχρονες έννοιες των εργασιακών και ανθρώπων, μέσω των οποίων δημιουργούν, καλλιεργούν και εξεανθρώπινων σχέσεων που αναπτύσσονται λίσσουν τις σχέσεις τους. Η οικοδόμηση στην επιχείρησή μας, εφαρμόστηκαν με ισχυρών, στενών σχέσεων αποτελεί προσκοπό τη μείωση του κενού επικοινωνίας ϋπόθεση για την ευημερία του ανθρώπου. μεταξύ των ατόμων αλλά και την ώθηση για Είτε επιδιώκουμε να αντιμετωπίσουμε διάδημιουργία παραγωγικών και αποτελεσμαφορες αντιξοότητες ή να δοκιμάσουμε τικών σχέσεων. νέες, δύσκολες κατευθύνσεις, η υποστήΥιοθετώντας τις πρακτικές αυτές ο ριξη από τους εταίρους μας είναι ζωτικής ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ. πέτυχε αλλαγή νοοτροπίας, σημασίας για την επίτευξη των στόχων μας. εκσυγχρονισμό, εξυπηρέτηση, θέσεις ερΑυτό οι επιστήμονες το αποκαλούν «πηγή γασίας, εξασφαλίζοντας τη σταθερή ανοδύναμης». δική πορεία του Συνεταιρισμού. Εμείς στον ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ. δεν ασχολούΗ «επόμενη ημέρα» μας βρίσκει όλους μαστε με τον εαυτό μας, αλλά με το να δηενωμένους στον ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ. για την μιουργήσουμε αξιοποιώντας αυτή την Ο πρόεδρος του ΠΡΟΣΥΦΛΑ πραγμάτωση των κοινών στόχων. Οι δυ«δύναμη» . Για να μην είμαστε ουτοπιστές, κ. Δημήτρης Μιχαήλ σκολίες της ζωής αποτελούν τα σκαλοπάεμπόδια και δυσκολίες στην πορεία μας τια που θα μας πάνε ακόμη πιο ψηλά... υπάρχουν αναμφισβήτητα. Οποιοσδήποτε πέτυχε κάτι, δεν το Το κοινό καλό βάζει στην άκρη οποιεσδήποτε τυχόν παθογένειες έκανε μέσα σε ένα βράδυ. Η επίτευξη ενός στόχου λοιπόν, ειδικά και δημιουργεί νέες προοπτικές για την πρόοδο του Συνεταιριαν είναι μεγαλεπήβολος, δεν είναι προϊόν ενός γεγονότος, κάτι σμού. δηλαδή που συμβαίνει ξαφνικά, αλλά προϊόν μιας διαδικασίας. Πρόσεξε τις σκέψεις σου, γίνονται λέξεις. Και για να γίνει αποτελεσματικά αυτή η διαδικασία χρειάζεται να Πρόσεξε τις λέξεις σου, γίνονται πράξεις. αναπτύξει κανείς τους κατάλληλους αυτοματισμούς και συνήΠρόσεξε τις πράξεις σου, γίνονται συνήθειες. θειες. Πρόσεξε τις συνήθειές σου, γίνονται συμπεριφορά. Αν προσπαθείς να πετύχεις κάτι πρέπει να αντιμετωπίσεις τις Πρόσεξε τη συμπεριφορά σου, γίνεται το πεπρωμένο σου… κακές συνήθειες και να τις αντικαταστήσεις με νέες. Κρίναμε λοιΛάο Τσε πόν πως η διανομή των πληροφοριών είναι σημαντική και απαΠαλαιστίνης 22 Λάρισα, τηλ.: 2414 409900, Fax: 2410 538926, email: prosyfla@gmail.com

ΥΓΕί Α

Γράφει η Βίλμα Στυλοπούλου, Γυναικολόγος - Μαιευτήρας

Μητρικός Θηλασμός... Αξία ανεκτίμητη Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όσο και η UNICEF υποπαράγεται σταδιακά σε μεγαλύτερη ποσότητα. Σημαντική είναι η στηρίζουν και προωθούν τον μητρικό θηλασμό τόσο κατά τους τακτική τοποθέτηση του βρέφους προς θηλασμό ακόμη και τις πρώτους μήνες της ζωής (ακόμη και ως αποκλειστική τροφή του πρώτες ώρες τις ζωής. Απαιτείται καθοδήγηση, εξοικείωση και νεογνού), καθώς και μέχρι τη συμπλήρωση των δύο ετών, με την επιμονή. Πρέπει δυστυχώς να παραδεχθούμε πως υπάρχουν πεπροσθήκη, βέβαια, ποικίλων θρεπτικών συστατικών. Η στάση αυτή ριπτώσεις κατά τις οποίες η νέα μητέρα αντιμετωπίζει πολλές δυβασίζεται σαφώς στις πολυδιάστατες θετικές επιδράσεις, οι οποίες σκολίες. Ανατομικές ανωμαλίες, μειωμένη παραγωγή γάλατος σε στο πέρασμα των χρόνων έχουν τεκμηριωθεί μέσω επιστημονικών συνδυασμό με τις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες του παιδιού, η μελετών. Αυτό σημαίνει πως ο θηλασμός δε θεμελιώνει μονόκόπωση του τοκετού και η πίεση του οικογενειακού ή λοιπού οιπλευρα ένα αδιάρρηκτο δεσμό μεταξύ μητέρας και μωρού. κείου περιβάλλοντος, οι επαναλαμβανόμενες μαστίτιδες καθιΤο νεογνό μέσω του μητρικού γάλακτος στούν δύσκολο έως αδύνατο τον προσλαμβάνει τα απαραίτητα θρεπτικά μητρικό θηλασμό. Σε αυτό το σημείο συστατικά στην κατάλληλη θερμοκρασία είναι πολύ σημαντικό να αποσαφηνίγια την ανάπτυξή του και την επανάκτηση σουμε τον ρόλο του θεράποντος γυναιτου βάρους του μετά τον τοκετό. Επικολόγου. Η αναγνώριση της πλέον, μέσω των αντισωμάτων θωρακίζεπροβληματικής κατάστασης, ο ειλικρινής ται έναντι ποικίλλων λοιμώξεων, εμφανίζει διάλογος, η συμβουλευτική διαδικασία μικρότερο ποσοστό αλλεργικών αντιδρά(στάσεις θηλασμού, μη φαρμακευτική σεων καθώς και μειωμένο κίνδυνο μετέενίσχυση γαλουχίας, μηχανική υποστήπειτα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη. Η ριξη μέσω θηλαίων εξαρτημάτων ή θήλαΑν αναζητήσει κανείς το ρήμα θηλάζω στο ίδια η μητέρα επωφελείται επίσης. Οι λεστρου κ.τ.λ.) και η κοινή προσπάθεια λεξικό, θα παρατηρήσει πως δεν καταγράχωίδες κατά της περίοδο της γαλουχίας μητέρας-ιατρού θα καθορίσουν την επιφεται κάποιο συγκεκριμένο λήμμα. Πρόεμφανίζουν ταχύτερο ρυθμό επαναφοτυχία της προσπάθειας. κειται για μία έννοια με αξία διαχρονική Αποτελεί ο θηλασμός στόχο όλων των ράς της μήτρας στο αρχικό της μέγεθος, και αυταπόδεικτη. Ο Θηλασμός αποτενέων μητέρων; H αλήθεια είναι πως όχι. μέσω της παραγόμενης ορμόνης οξυτολούσε ανέκαθεν μία βιολογική ανάγκη, Οι λόγοι πολλοί και στην πλειονότητα άμεσα συνυφασμένη με τη ζωή, - τόσο για κίνης. Τα ποσοστά εμφάνισης του καρκίτη διατήρηση αλλά και την εξέλιξή της. των περιπτώσεων πλήρως κατανοητοί. νου του μαστού σε γυναίκες που έχουν Πρόκειται για μία επιθυμία της γυναίκας, θηλάσει κατά την περίοδο της λοχείας ή ένα δικαίωμα το οποίο οφείλει να γίνεται και μετέπειτα είναι μειωμένα. Αξίζει να απολύτως σεβαστό. Η αξία του θηλασμού είναι αυταπόδεικτη. σημειωθεί, μάλιστα, πως η διάρκεια της γαλουχίας διαδραματίζει Χρέος του μαιευτήρα είναι να ενημερώνει, να υποστηρίζει και να καταλυτικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης κακοήθειας. καθοδηγεί τη νέα μητέρα από τα πρώτα βήματα της γαλουχίας. Πολλές ασθενείς μου θέτουν συχνά το ερώτημα: Η κοινωνική ευαισθητοποίηση, η πολιτική πρωτοβουλία και η εξάΘα καταφέρω να θηλάσω το μωρό; Πρόκειται για μία απολύτως λειψη προκαταλήψεων, διαμορφώνουν ένα περιβάλλον στο οποίο δικαιολογημένη ανησυχία που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και ο θηλασμός ενισχύεται και προωθείται. Χρέος μας να μην αμεσύγχυση. Είναι πολύ σημαντικό η μέλλουσα μητέρα και η λεχωίδα λούμε, να επισημαίνουμε την αξία του. Γιατί άλλωστε ας μη ληνα είναι ενημερωμένες για τη φυσιολογική διαδικασία του θηλασμονούμε πως πρόκειται για ένα μικρό δείγμα αγάπης με την σμού. Τις πρώτες 48 ώρες παράγεται το πρωτόγαλα (πύαρ) χρώανυπολόγιστη αξία για τη νεογέννητη ζωή. ματος λευκοκίτρινου και στη συνέχεια το ώριμο πλέον γάλα 23ης Οκτωβρίου 31, τηλ. 2410 287780 60  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΥΓΕί Α

Γράφει o Δρ. Γεώργιος Κ. Σακκάς PhD, Επίκουρος Καθηγητής του Π.Θ. και Καθηγητής Επιστημών Υγείας στο Cardiff Metropolitan University του Η.Β.

Κλινική και Αθλητική Ύπνωση Η ύπνωση είναι μια φυσιολογική κατάσταση της ανθρώπινης φύσης. Πολλές φορές την ημέρα βρισκόμαστε σε μια τέτοια κατάσταση στην οποία το συνειδητό μας ταξιδεύει σε σκέψεις και εικόνες, ενώ το υποσυνείδητο αναλαμβάνει όλες τις λειτουργίες και πράξεις. Πολλές φορές λέμε «το έκανα ασυνείδητα», ή οδηγούσα τόση ώρα και δεν θυμάμαι πώς πέρασα όλα αυτά τα φανάρια...Όλες αυτές οι στιγμές στην καθημερινότητά μας που βυθιζόμαστε σε βαθιά σκέψη και αποκοβόμαστε στιγμιαία από το παρόν βρισκόμαστε σε ύπνωση. Στην ύπνωση ξεγελάμε στην ουσία το συνειδητό και επικοινωνούμε απευθείας με το ασυνείδητο, προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους μας. Η βαθύτερη ρίζα πολλών σωματικών προβλημάτων (αυτοάνοσα), βρίσκεται σε μια εσωτερική σύγκρουση, μεταξύ του ασυνείδητου και του υποσυνείδητου με την πλήρη άγνοια του συνειδητού νου του πά-

σχοντα. Μέσω της θεραπευτικής ύπνωσης επιδρούμε στο ασυνείδητο, αφαιρώντας τα αρνητικά συναισθήματα που σχετίζονται με τα γεγονότα, αλλά όχι τα ίδια τα γεγονότα που αποτελούν ένα σημαντικό σημείο αναφοράς και εμπειρίας για το μέλλον. Κατά την διάρκεια της ύπνωσης το άτομο βρίσκεται σε μια κατάσταση εστιασμένης προσοχής και μειωμένης περιφερειακής επίγνωσης ενώ έχει μια ενισχυμένη ικανότητα να ανταποκριθεί θετικά σε κάποια παρότρυνση. Για να συμμετάσχει κάποιος σε μια συνεδρία ύπνωσης πρέπει να δώσει τη συγκατάθεσή του, να θέλει να λύσει το πρόβλημά του και να εμπιστεύεται τον θεραπευτή. Στη θεραπευτική κλινική ύπνωση το ποσοστό επιτυχίας μετά από πέντε με έξι κατά μέσον όρο συνεδρίες, αγγίζει το 90-95%, όταν σε άλλες μορφές θεραπείας χρειάζονται χρόνια εβδομαδιαίων συνεδριών.

Τα οφέλη από την ύπνωση είναι πολλά όταν αντιμετωπίζουμε κυρίως ψυχοσωματικά προβλήματα που σχετίζονται με τραυματικές εμπειρίες, το στρες, τον χρόνιο πόνο, το έντονο άγχος, προβλήματα αυτοπεποίθησης, την αλλαγή χρόνιων διαταραχών και συνηθειών, προβλήματα ύπνου και άλλα πολλά.

Ο Δρ. Σακκάς είναι Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Καθηγητής Επιστημών Υγείας στο Cardiff Metropolitan University του Ηνωμένου Βασιλείου. Είναι πτυχιούχος Κλινικής Ύπνωσης του Birmingham City University του Ηνωμένου Βασιλείου και πιστοποιημένος από τους διεθνείς φορείς όπως ο British Society of Clinical & Academic Hypnosis (BSCAH), τον General Hypnotherapy Register (GQHP) και του Complementary and Natural Healthcare Council του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου. Τηλ.: 6978509102, 24310-47022, e-mail: sakkas.hypnosis@gmail.com, www.ypnosi.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  61

Tο Απολλώνειο Θεοτόκος-Γενική Kλινική είναι μία σύγχρονη Γενική Κλινική που διαθέτει όλες τις ιατρικές ειδικότητες και τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την παροχή ολοκληρωμένων ιατρικών υπηρεσιών. Διαθέτει: • 36 κλίνες.

• 3 άρτια εξοπλισμένες χειρουργικές αίθουσες ορθοπεδικών και γενικών επεμβάσεων.

• Σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό.

• Ακτινολογικό εργαστήριο.

• Μικροβιολογικό-Αιματολογικό εργαστήριο.

• Εξωτερικά ιατρεία.

• Ασθενοφόρα με πλήρη εξοπλισμό κινητής μονάδας.

• Πλήρως ανακαινισμένα δωμάτια. Διαμονή: Το Απολλώνειο-Θεοτόκος γενική κλινική διαθέτει σουίτες, μονόκλινα, δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια, πλήρως ανακαινισμένα, κατάλληλα να καλύψουν τις ανάγκες και των πιο απαιτητικών ασθενών. Τα δωμάτια πληρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές με τηλεόραση, ψυγείο, λουτρό και δωρεάν ασύρματο ίντερνετ. Γενικά: • Είναι μία οικονομική και προσιτή κλινική σε όλους.

• Έχει συμβάσεις με τις περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες.

• Έχει συμβάσεις με όλα τα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία.

• Έχει συνεργασία με μεγάλους Οργανισμούς Υγείας του εξωτερικού.

Παπακυριαζή 7-9, Λάρισα Τηλ.: 2410 282006, www.theotokos.apolloneio.gr

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Διονύσης Βασ. Φερφέλης Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί σημαντικό ιατροκοινωνικό πρόβλημα εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ατόμων που προσβάλλει και των επιπτώσεών του στην υγεία, κυρίως λόγω των χρόνιων επιπλοκών. Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης; Αναφέρεται σε μία ομάδα μεταβολικών νόσων με κοινό χαρακτηριστικό την αύξηση της γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και τη διαταραχή του μεταβολισμού των λιπιδίων και των πρωτεϊνών, που προκύπτει από απόλυτη ή σχετική ανεπάρκεια στην έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας ή/και από διαταραγμένη δράση της ινσουλίνης. Ποια άτομα πρέπει να κάνουν έλεγχο για σακχαρώδη διαβήτη; Θα πρέπει να ελέγχονται όσοι ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες: • Ηλικία ≥45 έτη • Παχύσαρκοι ασθενείς ανεξαρτήτως ηλικίας • Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη σε γονείς, αδέλφια, παιδιά • Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιοαγγειακής νόσου • Ιστορικό διαβήτη κύησης ή/και γέννηση παιδιών με σωματικό βάρος >4 kg • Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών • Λήψη φαρμάκων που προδιαθέτουν σε αύξηση της γλυκόζης Ποια είναι τα συμπτώματα του σακχαρώδους διαβήτη; Τα κλασικά συμπτώματα της νόσου που οδηγούν στην αναζήτησή της είναι: 1. Δίψα, ξηροστομία

2. Απώλεια βάρους 3. Καταβολή δυνάμεων 4. Αιδoιοκολπίτιδες – βαλανοποσθίτιδες 5. Πολυουρία 6. Ζάλη 7. Διαταραχές προσαρμογής του φακού 8. Νυκτερινή ενούρηση Θεραπεία στον σακχαρώδη διαβήτη Η δίαιτα και η άσκηση είναι ακρογωνιαίος λίθος στην πρόληψη και αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη και συμβάλλουν αποτελεσματικά στη μείωση του καρδιοαγγειακού κινδύνου. Αν δεν επιτευχθεί ο θεραπευτικός στόχος, γίνεται προσθήκη αντιδιαβητικών δισκίων τα οποία ταξινομούνται σύμφωνα με τον τρόπο δράσης τους: α) αυξάνουν την έκκριση της ινσουλίνης β) ελαττώνουν την αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη γ) ελαττώνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων από το έντερο δ) αυξάνουν την αποβολή του σακχάρου από τα ούρα Το σημαντικότερο κομμάτι στη θεραπεία του διαβήτη είναι η ινσουλινοθεραπεία, η οποία είναι απαραίτητη σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που δεν ρυθμίζονται ικανοποιητικά με αντιδιαβητικά δισκία και στις περιπτώσεις εγκυμοσύνης.

Λάρισα: Μεγάλου Αλεξάνδρου 4 (3ος Όροφος), 2410-533633, 6944-786011 Αμπελώνας: Αγίου Κωνσταντίνου 42 (Ισόγειο), 2492033222 66  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΥΓΕί Α

Γράφει η Μαρία Γκουντάκου, M.Med.Sci, PhD, Εμβρυολόγος

Επιλέγοντας το καλύτερο έμβρυο στο εργαστήριο Η επιλογή των εμβρύων γίνεται με κριτων εμβρύων μπορεί να γίνει με τη βοήΣτην εξωσωματική Γονιμοποίηση είναι τήριο τον ρυθμό ανάπτυξης και τη μορθεια του Προεμφυτευτικού Γενετικού απαραίτητη η σωστή συνεργασία ιατρών φολογία τους. Οι εμβρυολόγοι Ελέγχου (PGT). Η προεμφυτευτική γεκαι εμβρυολόγων, ώστε το αποτέλεσμα να παρατηρούν καθημερινά την εξέλιξη νετική διάγνωση αποτελεί ένα ισχυρό είναι επιτυχές. Ο εμβρυολόγος αναλαμβάκαι επιλέγουν τα κατάλληλα έμβρυα όπλο για τα ζευγάρια που αντιμετωπίνει ρόλο μετά την αναρρόφηση των ωαγια μεταφορά στη μήτρα της γυναίκας. ζουν αυξημένη πιθανότητα να κληρορίων από τις ωοθήκες και με κατάλληλες Η επιλογή αυτή είναι δύσκολη, με συδοτήσουν κάποια γενετική ασθένεια εργαστηριακές τεχνικές επιτυγχάνει τη γονιμοποίηση των ωαρίων από τα σπερμανέπεια η εμπειρία του εμβρυολόγου να στα παιδιά τους. Είναι μια παρεμβατική τοζωάρια ώστε να σχηματισθούν τα παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη τεχνική που στηρίζεται στη βιοψία του έμβρυα. Αυτά αναπτύσσονται σε ειδικό του θετικού αποτελέσματος. Ο εμαναπτυσσόμενου εμβρύου και εξετάζει περιβάλλον στο εργαστήριο, όπου παραβρυολόγος καλείται να αξιολογήσει, με το γονιδίωμα του (PGD: έλεγχος ασθεμένουν για 3-5 ημέρες μέχρι να τοποθετητη βοήθεια του μικροσκοπίου, τη μορνειών που οφείλονται σε κάποια μετάλθούν μέσα στη μήτρα της γυναίκας. Ο λαξη γονιδίου και PGS: έλεγχος που φολογία του κάθε εμβρύου και την χειρισμός των γαμετών και των εμβρύων σχετίζεται με χρωμοσωμικές επιβαρύνανάπτυξή του (ρυθμό και διαιρέσεις). Η γίνεται με βάση τους κανόνες της βιοηθισεις). Τα έμβρυα υποβάλλονται στη επιλογή ενός μορφολογικά καλού εμκής και της ιατρικής δεοντολογίας. διαδικασία της βιοψίας, όπου ένα ή πεβρύου από μια ομάδα εμβρύων που ρισσότερα κύτταρα αφαιρούνται από καλλιεργούνται στο ίδιο τριβλίο παρατο καθένα. Το DNA των κυττάρων αυτών αναλύεται, με σκοπό μένει σχετικά υποκειμενική. Παρ’ όλα αυτά, τα παραπάνω κριτήρια να αναγνωριστούν τα έμβρυα που είναι υγιή και κατάλληλα για μεδεν είναι πάντα διαφωτιστικά ή καθοριστικά. Αυτό σημαίνει ότι ταφορά. αυτό που υποκειμενικά επιλέγει ο εμβρυολόγος δεν είναι απαραίΠρόσφατα αναπτύχθηκαν οι νέες τεχνολογίες των Omics. Στόχος τητα το καλύτερο ποιοτικά έμβρυο, αλλά το καλύτερο μορφολοτους είναι να ορίσουν το φαινότυπο ενός εμβρύου (φυσιολογικός γικά. ή όχι) με τη βοήθεια βιοδεικτών και να γεφυρώσουν το κενό μεΗ εξέλιξη τεχνολογικών μεθόδων, όπως το time-lapse cinematogταξύ γονότυπου και φαινότυπου. Από αυτές ξεχωρίζουν τα raphy προσφέρει στους εμβρυολόγους περισσότερες πληροφοMetabolomics. Είναι μια πρωτοπόρος μέθοδος για την εκτίμηση ρίες και συμβάλει στη διαμόρφωση πιο ασφαλών κριτηρίων για της βιωσιμότητας των εμβρύων, καθώς είναι μη επεμβατική και την ποιότητά τους. Οι επωαστές τεχνολογίας time-lapse, με τη έχει τη δυνατότητα να εφαρμοστεί σε κλινικό επίπεδο. Η μελέτη βοήθεια ενσωματωμένης κάμερας καταγράφουν την εξέλιξη των των μικρομοριακών μεταβολιτών που παράγονται από τα έμβρυα εμβρύων σε μορφή video. Παρακολουθείται η ανάπτυξη των εμκατά τις κυτταρικές διαδικασίες μπορεί να αποτελέσει το κλειδί βρύων χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούν από τον επωαστή, στην επιλογή των καλύτερων εμβρύων. Τα Metabolomics μπορούν διατηρώντας σταθερές τις συνθήκες καλλιέργειας. Οι πληροφονα εφαρμοστούν για την εκτίμηση της βιωσιμότητας τόσο γαμερίες, μαζί με το σταθερό περιβάλλον, επιτρέπουν στους εμβρυοτών όσο και κρυοσυντηρημένων εμβρύων. Επομένως αδιαμφισβήλόγους να επιλέξουν τα έμβρυα με την υψηλότερη πιθανότητα τητα αποτελούν ένα ισχυρό διαγνωστικό εργαλείο για την επιλογή επιτυχίας. εκείνου του εμβρύου/ωαρίου με τις καλύτερες προοπτικές επιΣε συγκεκριμένες περιπτώσεις ζευγαριών (κίνδυνος μετάδοσης βίωσης. κληρονομικού νοσήματος ή χρωμοσωμικής ανωμαλίας) η επιλογή Η κ. Μαρία Γκουντάκου, M.Med.Sci, PhD είναι Κλινική Εμβρυολόγος στη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής IAKENTRO. (Infothessaloniki@iakentro.gr, athens@iakentro.gr) ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  67

ΥΓΕί Α

Γράφει o Γεώργιος Πίπης ΜD, Χειρουργός οφθαλμίατρος

Laser μυωπίας, υπερμετρωπίας, αστιγματισμού Απαντήσεις σε συχνά ερωτήματα Είναι γνωστό ότι είναι εφικτή η διόρθωση της μυωπίας με Laser. Είναι όμως όλες οι επεμβάσεις αυτού του είδους ίδιες; H χρήση των Laser στη διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών του οφθαλμού (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός, πρεσβυωπία) έχει ιστορία αρκετών δεκαετιών. Η εξέλιξη όμως της τεχνολογίας (Laser 6ης γενιάς) και των τεχνικών έχει φέρει μία επανάσταση στον τομέα, ειδικά την τελευταία δεκαετία. Από τις χειρουργικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται θα μπορούσαμε να διακρίνουμε δύο βασικές κατηγορίες. Αυτές όπου γίνεται η χρήση κερατοειδικού κρημνού (Flap), ή «τσέπης» (LASIK classic ή Femto, SMILE) και εκείνες όπου αυτό δεν γίνεται (PRK, Trans-PRK, LASEK). Από τις παραπάνω η πιο δοκιμασμένη, ασφαλής, ανώδυνη και ακριβής θεωρείται η μέθοδος LASIK. Είναι η επέμβαση ανώδυνη και το αποτέλεσμα άμεσο και μόνιμο; Πόσο γρήγορα επιστρέφω στη δουλειά μου; Η διόρθωση με Laser είναι γρήγορη, ανώδυνη, ασφαλής και ο ασθενής βλέπει ώστε να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες ακόμη και την ίδια μέρα. Η διόρθωση γίνεται με μεγάλη ακρίβεια και έχει μόνιμο αποτέλεσμα. Αυτά βέβαια ισχύουν, όπως προαναφέραμε, κυρίως για το Lasik και όχι δυστυχώς για το PRK ή και τις πιο μοντέρνες παραλλαγές του. Είναι λοιπόν σημαντικό να διευκρινίζουμε με τον οφθαλμίατρό μας ποια μέθοδος θα εφαρμοστεί, καθώς το PRK και οι παραλλαγές του χρησιμοποιούνται πολύ συχνά ακόμη και σήμερα είτε για λόγους κόστους είτε τεχνικής ευκολίας χωρίς όμως να είναι στις περισσότερες περιπτώσεις απαραίτητο ή ενδεδειγμένο.

Μπορούν όλοι να κάνουν διόρθωση των βαθμών τους και ποια είναι η κατάλληλη ηλικία; Όχι όλοι, αλλά οι περισσότεροι μπορούν. Αυτό διαπιστώνεται μετά από έλεγχο και μετρήσεις ακριβείας που γίνονται στο διαθλαστικό κέντρο της επιλογής μας. Οι κατάλληλες ηλικίες δε είναι από 18 (εφόσον έχουμε σταθερούς βαθμούς) έως περίπου 55 ετών. Πού και από ποιον πραγματοποιούνται αυτές οι επεμβάσεις; Γίνονται και στην περιοχή μας; Οι επεμβάσεις αυτές γίνονται από έναν στην πραγματικότητα μικρό αριθμό εκπαιδευμένων διαθλαστικών χειρουργών σε έναν επίσης σχετικά μικρό αριθμό πιστοποιημένων κέντρων σε όλη την Ελλάδα (τα πιο πολλά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη) όπου και συνήθως παραπέμπονται οι ασθενείς για την πραγματοποίησή τους. Αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό αν αντιληφθεί κανείς το τεράστιο κόστος απόκτησης του κατάλληλου εξοπλισμού αλλά και την απαιτούμενη πολυετή εκπαίδευση και πείρα του οφθαλμοχειρουργού. Όσον αφορά στην περιοχή μας, οι επεμβάσεις αυτές γίνονται ήδη εδώ και χρόνια στη Λάρισα σε πιστοποιημένο οφθαλμολογικό κέντρο και μάλιστα με τον τελειότερο εξοπλισμό που υπάρχει αυτή τη στιγμή παγκοσμίως. Αυτό έχει σημαντικά οφέλη όχι μόνο για το κόστος και την ταλαιπωρία του ασθενούς αλλά αυξάνει σημαντικά και τον παράγοντα ασφάλειας. Τούτο καθώς, όπως είναι άλλωστε και λογικό, ο προεγχειρητικός έλεγχος, επέμβαση laser και κυρίως η μετεγχειρητική παρακολούθηση είναι σημαντικό να γίνονται στον χώρο όπου πραγματοποιείται η επέμβαση και από τον ίδιο γιατρό που την πραγματοποιεί ώστε να εξασφαλίζεται έτσι η τελειότητα του τελικού αποτελέσματος σε κάθε περιστατικό.

O Γεώργιος Πίπης ΜD είναι Χειρουργός οφθαλμίατρος και υπεύθυνος του τμήματος διαθλαστικής χειρουργικής του οφθαλμολογικού κέντρου IRIS στη Λάρισα. www.iris-eyecenter.gr 68  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Αντώνιος Πίπης ΜD, FEBOphth Χειρουργός οφθαλμίατρος

Η συνδιαστική χειρουργική του οφθαλμού στην αντιμετώπιση περίπλοκων περιστατικών Στη σύγχρονη οφθαλμολογία συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με παθήσεις ή καταστάσεις των οφθαλμών, των οποίων είτε η πολυπλοκότητα είτε η σπανιότητα δυσχεραίνει τρομερά την αντιμετώπισή τους και αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα απώλειας της όρασης και του οφθαλμού.

Με τη βοήθεια υπερσύγχρονης τεχνολογίας δίνουμε πλέον απάντηση και στα πιο σύνθετα προβλήματα του οφθαλμού.

Πολύπλοκες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς όπως βαριές αποκολλήσεις αμφιβληστροειδούς (π.χ. διαβητικές), βαριές αιμορραγίες της ωχράς, συνδυασμοί παθήσεων της ωχράς κηλίδας και καταρράκτη, σπάνιες μορφές γλαυκώματος, όπως το κακόηθες ή το φακογενές, αλλά και περίπλοκα περιστατικά καταρράκτη, όπως με φακοδόνηση ή καταστάσεις μετά από αποτυχία επεμβάσεως για καταρράκτη αποτελούν λίγες μόνο από τις περιπτώσεις αυτές. Σε αυτές τις περιπτώσεις τη λύση έρχεται να δώσει η συνδυαστική χειρουργική του οφθαλμού. Σε αυτή χάρη στον ταυτόχρονο συνδυασμό χειρουργικών τεχνικών του προσθίου και οπισθίου τμήματος του οφθαλμού, θεραπεύουμε πλέον με επιτυχία παθήσεις που μέχρι πριν και από όχι πολλά χρόνια θεωρούταν αδύνατη ή άνευ νοήματος η προσπάθεια αντιμετώπισής τους. Η χειρουργική αυτού του επιπέδου είναι πλέον ατραυματική και γίνεται μόνο με τοπική αναισθησία χωρίς να είναι απαραίτητη η νοσηλεία καθιστώντας την έτσι κατάλληλη ακόμη και σε ασθενείς προχωρημένης ηλικίας και με άλλα προβλήματα υγείας. Είναι δε εφικτή μόνο με τη χρήση υπερσύγχρονου εξοπλισμού αλλά και του χειρουργού οφθαλμιάτρου με κατάλληλη υψηλή εξειδίκευση στη χρήση του. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε από ότι είναι τις λίγες και πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις στην ιατρική όπου η τεχνολογία και ο χειρουργός ενώνονται τόσο πολύ για να επιτευχθεί το μέγιστο αποτέλεσμα για τον ασθενή. Οι επεμβάσεις αυτού του είδους που εδώ και λίγα χρόνια πραγματοποιούνται με τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό και στην περιοχή μας, δίνουν ελπίδα σε πολλούς ασθενείς με σοβαρότατα οφθαλμολογικά προβλήματα να επανακτήσουν και να διατηρήσουν το πολυτιμότερο αγαθό τους, την όραση.

Ο Αντώνιος Πίπης ΜD, FEBOphth είναι Χειρουργός οφθαλμίατρος και υπεύθυνος του τμήματος παθολογίας και χειρουργικής Ωχράς κηλιδας/αμφιβληστροειδούς του οφθαλμολογικού κέντρου IRIS στη Λάρισα. www.iris-eyecenter.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  69

ΥΓΕί Α

Γράφει η Μυρτώ Γκέκα, Φαρμακοποιός (Α.Π.Θ.), Ομοιοπαθητικός Φαρμακοποιός (Ε.Ε.Ο.Ι.)

Ο ρόλος του φαρμακοποιού στην ομοιοπαθητική θεραπεία «Η ομοιοπαθητική ιατρική δεν είναι απλά μια σύγχρονη τάση προς το φυσικό για την υγεία. Είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα υγείας, μια ολιστική επιστήμη που βασίζεται σε συγκεκριμένους Νόμους και Αρχές. Βασίζεται στη θεραπευτική ικανότητα του ίδιου του οργανισμού και στοχεύει στη διέγερση και κινητοποίηση του αμυντικού μηχανισμού ώστε να επέλθει η υγεία. Η διέγερση αυτή επιτυγχάνεται με το κατάλληλο ομοιοπαθητικό φάρμακο, μετά από εξέταση και λήψη ιστορικού από τον ομοιοπαθητικό ιατρό, για μια πλήρως εξατομικευμένη θεραπεία. Ο γιατρός συνταγογραφεί και ο φαρμακοποιός εκτελεί την συνταγή. Είναι γνωστό από τον κώδικα της φαρμακευτικής δεοντολογίας ότι ο φαρμακοποιός δεν επιτρέπεται να δίνει ιατρικές συμβουλές και οφείλει να προτρέπει τους ασθενείς πελάτες του να επισκεφτούν τον ιατρό για το πρόβλημα της υγείας τους. Ο φαρμακοποιός είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ ιατρού και ασθενή. Ο φαρμακοποιός δεν επιλέγει φάρμακο, είναι όμως βασικός παράγοντας για το θεραπευτικό αποτέλεσμα αφού εγγυάται την καλή ποιότητα του ομοιοπαθητικού φαρμάκου και εκπαιδεύει τον ασθενή στη σωστή χρήση του. Πώς θα διαχειριστεί το φάρμακο, πώς θα το συντηρήσει, πότε και πώς θα το λάβει, πώς δεν θα το εκθέσει σε συνθήκες αδρανοποίησής του. Ειδικά το ομοιοπαθητικό

φάρμακο είναι ένα φάρμακο ευαίσθητο τόσο στην παρασκευή του όσο και στη διαχείρισή του. Είναι γαληνικό σκεύασμα, δηλαδή παρασκευάζεται στο εργαστήριο κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και κανόνες καλής παρασκευαστικής πρακτικής (GMP). Ο φαρμακοποιός είναι ο άμεσα εμπλεκόμενος και γνώστης της παρασκευής του ομοιοπαθητικού φαρμάκου, παρασκευή που βασίζεται στις προδιαγραφές της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Φαρμακοποιίας. Αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το να προτείνει ο φαρμακοποιός ένα φάρμακο. Γιατί συχνά στο φαρμακείο μας ρωτάνε: «Υπάρχει ομοιοπαθητικό για την αλλεργία;», «Τι να πάρω για την ψωρίαση;», «Για την αϋπνία;». Στην ομοιοπαθητική ισχύει ότι δεν θεραπεύουμε τη νόσο αλλά τον ασθενή. Π.χ. ένα ίδιο φάρμακο μπορεί να δοθεί για διάφορες παθολογικές καταστάσεις ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του ασθενή. Ο ανθρώπινος οργανισμός αντιμετωπίζεται σαν ένα ενιαίο σύνολο σώματος - συναισθήματος - διανόησης. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ένα φάρμακο η μια ομάδα φαρμάκων για κάθε ασθένεια! Παρόλα αυτά σε ορισμένες οξείες και επείγουσες καταστάσεις, επειδή η συμπτωματολογία είναι περίπου πανομοιότυπη, υπάρχουν ομοιοπαθητικά φάρμακα που μπορούν να δοθούν και σαν φάρμακα πρώτης ανάγκης.

«Ο φαρμακοποιός δεν επιλέγει φάρμακο, είναι όμως βασικός παράγοντας για το θεραπευτικό αποτέλεσμα» Παναγούλη 60-62, Λάρισα, τηλ.: 2410 28855, www.myrtogkekapharmacy.gr 70  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΥΓΕί Α

Γράφει η Βαρσαμοπούλου Χριστίνα, Μοριακή Βιολόγος, MSc με εξειδίκευση στην Αναπαραγωγική Βιολογία

Εργαστηριακός έλεγχος αντρικής υπογονιμότητας Ως υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία ενός ζευγαριού να πετύχει εγκυμοσύνη σε διάστημα ενός χρόνου, με συχνές σεξουαλικές επαφές χωρίς χρήση αντισύλληψης. Η ανδρική υπογονιμότητα φαίνεται να είναι αποκλειστικά υπεύθυνη στο 30% των περιπτώσεων αυτών. Αιτίες αυτής μπορεί να είναι: ουρογεννητικές ανωμαλίες, λοιμώξεις του ουρογεννητικού συστήματος, γενετικές ανωμαλίες, ανοσολογικοί παράγοντες κ.ά. Παρακάτω αναφέρονται ορισμένες απ’ τις εξετάσεις που μπορούν να γίνουν στα πλαίσια διερεύνησης της αντρικής υπογονιμότητας. Σπερμοδιάγραμμα: Είναι η πρώτη βασική εξέταση που θα ζητηθεί σε περιπτώσεις υπογονιμότητας. Η βασική ανάλυση σπέρματος μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για διαταραχές στην παραγωγή ή τη μεταφορά των σπερματοζωαρίων. Παράμετροι που ελέγχονται είναι η συγκέντρωση και η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, η μορφολογία, η ζωτικότητα, το pH κ.α.

Μοριακή ανίχνευση της κυστικής ίνωσης: Η πλειοψηφία των ανδρών με κυστική ίνωση εμφανίζουν συγγενή ατρησία σπερματικού πόρου (CBVAD), η οποία οδηγεί στην απουσία των ανατομικών αγωγών, μέσω των οποίων τα σπερματοζωάρια περνούν από τους όρχεις στην ουρήθρα. Οι μεταλλάξεις που ανιχνεύονται περιλαμβάνουν τους πολυμορφισμούς που είναι υπεύθυνοι για την ανδρική υπογονιμότητα.

Κατακερματισμός DNA σπερματοζωαρίων: Ο κατακερματισμός του DNA των σπερματοζωαρίων είναι το ρήγμα στις έλικες του DNA που προκαλεί δομική αστάθεια. Ο υψηλός βαθμός κατακερματισμού μπορεί να αποτελεί αιτία ανδρικής υπογονιμότητας που με τον συμβατικό έλεγχο (κλασικό σπερμοδιάγραμμα) δεν μπορεί να ανιχνευτεί.

Καρυότυπος: Ο καρυότυπος είναι η απεικόνιση των ανθρωπίνων χρωμοσωμάτων, τα οποία φυσιολογικά είναι 46 σε αριθμό και έχουν συγκεκριμένη μορφολογία. Στους ασθενείς με αζωοσπερμία οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες είναι κυρίως αριθμητικές ή δομικές, ενώ στους ολιγοσπερμικούς άνδρες συναντώνται κυρίως αυτοσωμικές μετατοπίσεις και αναστροφές.

Οξειδωτικό στρες σπέρματος: Το οξειδωτικό στρες είναι αποτέλεσμα της παραγωγής ελεύθερων ριζών οξυγόνου από τα κύτταρα. Ειδικότερα στο σπέρμα είναι ένας βασικός αιτιολογικός παράγοντας της ανδρικής υπογονιμότητας, καθώς συνδέεται με τον κατακερματισμό του DNA των σπερματοζωαρίων. Μοριακή ανίχνευση μικροελλείψεων του χρωμοσώματος Υ: Οι μικροελλείψεις του χρωμοσώματος Υ είναι μια οικογένεια γενετικών διαταραχών που προκαλούνται από την έλλειψη γονιδίου ή γονιδίων στο χρωμόσωμα Υ και μπορεί να προκαλέσουν αζωοσπερμία (απουσία σπέρματος) και ολιγοζωοσπερμία. Οι μικροελλείψεις αφορούν τις περιοχές AZFa, AZFb και AZFc.

FISH σπέρματος για ανευπλοειδίες: Ένας άνδρας ενώ έχει φυσιολογικό καρυότυπο μπορεί να φέρει χρωμοσωμικές ανωμαλίες στα σπερματοζωάριά του. H FISH είναι μια κυτταρογενετική τεχνική που παρέχει εκτίμηση της συχνότητας των χρωμοσωμικών ανωμαλιών με μέτρηση της ανευπλοειδίας του σπέρματος.

Κέντρο Μοριακής Βιολογίας και Κυτταρογενετικής Μανωλάκη 13-15, Λάρισα Τ: 2411 103252 - www.biogenetika.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  71

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

υγεία

Κωνσταντίνος Μαργέτης M.D., Ph.D., Επίκουρος καθηγητής νευροχειρουργικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Mount Sinai

Ουρολογική Κλινική ΠΓΝΛ και τΕργαστήριο Ακτινολογίας ΠΓΝΛ Κωνσταντίνος Γ. Μακρίδης, MD, MSc, PCAOSD, PhD* Χειρουργός Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Επιστημονικός συνεργάτης Εργαστήριο Ανατομίας Π. Α.

Χριστίνα Φωτιάδου, MD, Phd Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος

Aγάθη Βασιλείου Ενδοκρινολόγος

Dr. Χρήστος Αθ. Σταβάρας, FEBU, Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Π.Θ.

Δημήτριος Ζαχαρούλης, M.D., PhD, FRCS, FACS, καθ. Χειρουργικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Κωνστατίνος Τεπετές FACS, EBSQ, (χειρουργικής ογκολογίας), καθ. Χειρουργικής Ιατρικού Τμήματος Π.Θ., πρόεδρος Ογκολογικού Συμβουλίου του Π.Γ.Ν.Λ.

Θωμάς Γεωργούλας φυσικοθεραπευτής Βασίλειος Παρλάντζας, φυσικοθεραπευτής

Ιωάννης Β. Βαϊράμης MD, MSc Παιδίατρος

Ζωή Χ. Νταϊλιάνα Καθηγήτρια Ορθοπαιδικής Π.Θ., Υπεύθυνη του ευρωπαϊκά πιστοποιημένου Τμήματος Χειρουργικής ΧεριούΆνω Άκρου και Μικροχειρουργικής του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Αθανάσιος Παντελής MD, PhD Χειρουργός Γυναικολόγος - Ειδικός στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή Γεώργιος Κ. Μπασδέκης, ορθοπαιδικός χειρουργός 72  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Ο Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών Λάρισας, Σ.ο.Φ.ΛΑ. ΣΥΝ.ΠΕ., ιδρύθηκε το 1946, από μία ομάδα φαρμακοποιών και αποτελεί έναν από τους αρχαιοτέρους συνεταιρισμούς της χώρας μας. Σκοπός της δημιουργίας του ήταν, και παραμένει έως και σήμερα, 73 και πλέον έτη, η ένωση των δυνάμεων των φαρμακοποιών με αποτέλεσμα το όφελος των συναδέλφων φαρμακοποιών και των ασθενών. Ο Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών Λάρισας αποτελεί αξιόπιστο και ηθικό προμηθευτή για κάθε φαρμακοποιό αλλά και για τον ασθενή. Η απρόσκοπτη, επαγγελματική του λειτουργία δεν επηρεάζεται από τους εκάστοτε εξωτερικούς παράγοντες, εφαρμόζοντας από την ημέρα ιδρύσεώς του όλη τη συνεταιριστική σκέψη όπως αυτή διατυπώθηκε πολλά χρόνια αργότερα, στο Συνέδριο του Μάντσεστερ το 1995. Οι Διεθνείς Συνεταιριστικές Αρχές είναι: 1η Αρχή: Εθελοντική και ελεύθερη συμμετοχή.

2η Αρχή: Δημοκρατική διοίκηση εκ μέρους των μελών.

3η Αρχή: Οικονομική συμμετοχή των μελών.

4η Αρχή: Αυτονομία και ανεξαρτησία.

5η Αρχή: Εκπαίδευση, πρακτική εξάσκηση και πληροφόρηση.

6η Αρχή: Συνεργασία μεταξύ συνεταιρισμών.

7η Αρχή: Ενδιαφέρον για την κοινότητα Η ιστορία και η μακρόχρονη πορεία του Σ.ο.Φ.ΛΑ. έχει αποδείξει εμπράκτως, την έκφραση και την εφαρμογή των ανωτέρω συνεταιριστικών αρχών. Αψηφώντας κάθε οικονομικό κίνδυνο, ο Συνεταιρισμός μας, στήριξε τα φαρμακεία του, έχοντας ως σκέψη την κοινωνική οικονομία, τοποθετώντας σε δεύτερη μοίρα το οικονομικό κέρδος, προτάσσοντας πάντα, ως πρώτο στόχο τη δημόσια υγεία. Ο Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών Λάρισας, Σ.ο.Φ.ΛΑ. ΣΥΝ.ΠΕ., εξελίχτηκε, επενδύοντας σε τεχνολογία αιχμής, φροντίζοντας για την επιμόρφωση των συναδέλφων φαρμακοποιών και εκπαιδεύοντας το προσωπικό του. Ο αρμονικός συνδυασμός των ανωτέρω βοηθά στην επίτευξη του μέγιστου δυνατού αποτελέσματος. Τέλος, ο Σ.ο.Φ.ΛΑ ΣΥΝ.ΠΕ., έχει αναλάβει να διοργανώσει το 2020, το Πανελλήνιο Συνέδριο της ΟΣΦΕ, που αφορά όλους τους Συνεταιρισμούς Φαρμακοποιών της Ελλάδος, στην πόλη της Λάρισας, και εγγυάται από τώρα τη σωστή και επιτυχημένη διοργάνωσή του, όπως στον Συνεταιρισμό μας αρμόζει και όπως η ιστορία του έχει αποδείξει.

| επιστήμη |

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΓΕΤΗΣ M.D., Ph.D., ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑθΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ MOuNT SINAI, ΔΙΕΥθΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ MOuNT SINAI uNION SquARE, ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ MOuNT SINAI ST. LuKE’S

Ο αναδυόμενος ρόλος της μηχανικής μάθησης στην ιατρική Σημαντικές εξελίξεις συντελούνται μέσα από τις εφαρμογές της «μηχανικής μάθησης» (machine learning) σε πληθώρα πεδίων. Οι μεγάλες βιομηχανίες του internet και της κινητής τηλεφωνίας σίγουρα ανοίγουν το δρόμο, γεγονός που διευκολύνει την ώσμωση της τεχνογνωσίας και σε άλλα πεδία. Η ιατρική φυσικά δεν θα μπορούσε να μείνει έξω από αυτά.

74  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Τι είναι όμως η «μηχανική μάθηση»; Πρόκειται για μια περιοχή της τεχνητής νοημοσύνης η οποία αφορά αλγορίθμους και μεθόδους που επιτρέπουν στους υπολογιστές να «μαθαίνουν». Με τη «μηχανική μάθηση» καθίσταται εφικτή η κατασκευή προσαρμόσιμων (adaptable) προγραμμάτων υπολογιστών τα οποία λειτουργούν με βάση την αυτοματοποιημένη ανάλυση συνόλων δεδομένων. Εξού και ο όρος «τεχνητή νοημοσύνη», ο οποίος ουσιαστικά εκφράζει τη δυνατότητα ενός υπολογιστικού συστήματος να βελτιώνει με την επανάληψη τον τρόπο

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  75

εκτέλεσης μιας ενέργειας, μιμούμενο στοιχεία της ανθρώπινης αναλυτικής σκέψης. Με πιο απλά λόγια η «μηχανική μάθηση» αναφέρεται στη δυνατότητα των υπολογιστικών συστημάτων να μαθαίνουν από τα δεδομένα και μέσα από τις συσχετίσεις αυτών των δεδομένων να παράγουν νέο ή βελτιωμένο έργο, χωρίς να απαιτείται ο επαναπρογραμματισμός τους. Η «μηχανική μάθηση» επικαλύπτεται σημαντικά με τη στατιστική, αφού και τα δύο πεδία μελετούν την ανάλυση τεράστιων και μη δομημένων βάσεων δεδομένων, ενώ η στενή αλληλεπίδραση επιστημόνων της στατιστικής και της «μηχανικής μάθησης» έχει δημιουργήσει ένα νέο διεπιστημονικό πεδίο αυτό της «επιστήμης των δεδομένων. Η μηχανική μάθηση στην Ιατρική Αρκετά όμως με τη θεωρία και τον ορισμό, ας πάμε τώρα σε ένα πραγματικό σενάριο. Ένας νευροχειρουργός βρίσκεται σε εφημερία και λαμβάνει στο κινητό του -μέσω μιας συγκεκριμένης εφαρμογήςειδοποίηση ότι ο ασθενής που παρακολουθεί ενδέχεται να έχει σοβαρό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, με απόφραξη μείζονος εγκεφαλικού αγγείου. Η αξονική αγγειογραφία η οποία έχει θέσει την υπόνοια αυτού του ευρήματος έγινε λίγα δευτερόλεπτα πριν ο γιατρός λάβει την ενημέρωση. Ο ακτινολόγος ο οποίος θα μελετήσει την εξέταση έλαβε κι αυτός την ίδια ειδοποίηση. Πως όμως έχουν ειδοποιηθεί και οι δύο γιατροί για αυτό το εύρημα πριν καν οποιοσδήποτε άνθρωπος δει τις ει76  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

κόνες της εξέτασης; Η απάντηση είναι ότι οι εικόνες της αξονικής αγγειογραφίας «διαβάστηκαν» από το πρόγραμμα και μέσα από αλγόριθμους «μηχανικής μάθησης» διατυπώθηκε η υπόνοια αυτού του σοβαρού ευρήματος. Η πολυπλοκότητα δε των ευρημάτων θα καθιστούσε αδύνατη την επεξεργασία τους μέσω ενός κλασικού προγράμματος ηλεκτρονικών υπολογιστών καθώς η συγγραφή του κώδικα, ξεπερνά την επεξεργαστική ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου.

ότι έχουν ληφθεί υπόψη όλα τα δεδομένα σχετικά με τις εξετάσεις του, αλλά επιταχύνει εξαιρετικά τους χρόνους προς όφελος του ασθενή. Σήμερα, είμαστε πολύ κοντά στο σημείο όπου το πρόγραμμα όχι μόνο θα δίνει την πιθανή διάγνωση αλλά επιπρόσθετα, με την εισαγωγή των κατάλληλων δεδομένων, θα μπορεί να προχωρήσει ακόμη και στην πρόταση συγκεκριμένων θεραπευτικών ενεργειών (Εικόνα 1). Η μηχανική μάθηση λοιπόν αναμένεται

Εικόνα 1. Κλινικό σενάριο προσεχούς μέλλοντος Ένας ασθενής παραπονιέται για ισχυρή κεφαλαλγία και κλινικώς έχει αριστερή ημιπάρεση. Η αξονική τομογραφία εγκεφάλου επεξεργάστηκε από πρόγραμμα που ενσωματώνει τεχνικές «μηχανικής μάθησης» και αναγνώρισε μια πολύ επικίνδυνη ενδοπαρεγχυματική αιμορραγία. Το πρόγραμμα αμέσως ειδοποίησε τους θεράποντες ιατρούς, πρότεινε θεραπευτικές επιλογές και παρείχε άμεση πρόσβαση σε συναφή ιατρική βιβλιογραφία.

Επιστρέφοντας λοιπόν στο κλινικό σενάριο, ο νευροχειρουργός έχει ειδοποιηθεί άμεσα για το εύρημα και μπορεί να κινητοποιήσει τους απαραίτητους θεραπευτικούς μηχανισμούς ενώ ο ακτινολόγος έχει κι αυτός κινητοποιηθεί και μπορεί να δώσει προτεραιότητα στη διάγνωση και στην εξαγωγή του τελικού πορίσματος της εξέτασης. Η διαδικασία αυτή όχι μόνο δημιουργεί μια πρόσθετη ασφάλεια για τον ασθενή

να αναβαθμίσει σημαντικά τη διάγνωση εξετάσεων που απαιτούν επεξεργασία οπτικών δεδομένων σε ειδικότητες όπως η παθολογική ανατομική και η ακτινολογία. Αναμένεται όμως να δώσει και νέες συσχετίσεις μεταξύ των δεδομένων που στην παρούσα φάση είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν καθώς απαιτούν υπολογιστική ισχύ που ξεπερνά την επεξεργαστική ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου. Πέρα όμως από την αναβάθμιση του

ιατρικού έργου η «μηχανική μάθηση» αναμένεται να προσφέρει εξίσου σημαντικές υπηρεσίες και στους ίδιους τους ασθενείς. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα, τα προγράμματα «μηχανικής μάθησης» θα μπορούν να επεξεργαστούν το ηλεκτρονικό ιατρικό αρχείο ενός ασθενούς και αυτόματα να παρέχουν σε αυτόν συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την πάθησή του. Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής θα μπορεί να έχει πρόσβαση άμεσα σε κλινικές

πληροφορίες που τον αφορούν με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με το τι μπορεί να διαβάσει σήμερα μέσα από μια τυπική αναζήτηση στο ίντερνετ. Μελλοντικά, οι τεχνικές «μηχανικής μάθησης» θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και στην προαγωγή της δημόσιας υγείας μέσα από την παροχή συμβουλών προσαρμοσμένων στις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη. Για την παραγωγή αυτών των οδηγιών οι τεχνι-

κές «μηχανικής μάθησης» θα μπορούν να συλλέγουν και να επεξεργάζονται πληροφορίες από φορητές συσκευές όπως έξυπνα ρολόγια, έξυπνα κινητά τηλέφωνα ή τον επόμενο χρόνο έξυπνα γυαλιά. Οι κίνδυνοι Παρά το πολύ ελπιδοφόρο μέλλον αυτής της τεχνολογίας υπάρχουν και κίνδυνοι από τη χρήση της, τους οποίους δεν μπορούμε να παραβλέψουμε. Και φυσικά δεν αναφερόμαστε σε σε-

νάρια επιστημονικής φαντασίας, όπου οι υπολογιστές αποκτούν ένα τόσο υψηλό επίπεδο νοημοσύνης που κατακτούν την ανθρωπότητα. Στην πραγματικότητα τέτοιου είδους αφορισμοί αποπροσανατολίζουν από τους πραγματικούς κινδύνους της «μηχανικής μάθησης» που προκύπτουν από την εφαρμογή της. Ενδεικτικό αυτών των κινδύνων είναι το παράδειγμα ασφαλιστικών εταιρειών οι οποίες αξιοποίησαν την τεχνητή νοη-

μοσύνη προκειμένου να έχουν προγνωστικά μοντέλα υγείας για τους πελάτες τους, ωστόσο οδηγήθηκαν σε εσφαλμένα συμπεράσματα που ενείχαν φυλετικές διακρίσεις. Φυσικά κάτι τέτοιο είναι ανήθικο και σαφώς πρόκειται για μία σοβαρή επιπλοκή του προγράμματος που καταδεικνύει πως η «μηχανική μάθηση» δεν είναι αλάνθαστη και απαιτεί την ανθρώπινη επίβλεψη και κρίση όσον αφορά την ερμηνεία και την αξιοποίηση των παραγόμενων δεδομένων. Συνοψίζοντας, η «μηχανική μάθηση» χρησιμοποιείται ήδη σε πολλές εφαρμογές και τα οφέλη της θα γίνουν ακόμη πιο ορατά στο προσεχές μέλλον, συμβάλλοντας στη βελτίωση του ιατρικού έργου και υπηρεσιών αλλά και στην ποιότητα θεραπείας. Θα βοηθήσει τόσο τους γιατρούς στο έργο τους όσο και τους ασθενείς και τον γενικό πληθυσμό στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών Υγείας. Υστερόγραφο: Αυτό το άρθρο δεν πληκτρολογήθηκε αλλά υπαγορεύτηκε σε υπολογιστή, ο όποιος με τη χρήση της «μηχανικής μάθησης» μετέτρεψε τον ήχο σε γραπτό κείμενο. Ήταν το κείμενο αλάνθαστο; Όχι, αλλά σίγουρα μου επέτρεψε να παράξω το ίδιο έργο με πολύ μικρότερο κόπο από ό,τι στο παρελθόν. Μου επέτρεψε να αφοσιωθώ περισσότερο στη δημιουργική πλευρά του έργου που ήταν η παραγωγή και καταγραφή της σκέψης μου, παρά στο τετριμμένο κομμάτι της μετατροπής των σκέψεων σε γραπτό λόγο. Είναι λοιπόν μία μέθοδος που θα μας επιτρέψει να επικεντρωθούμε περισσότερο στην ουσία πάρα σε μη δημιουργικά καθήκοντα. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  77

ΥΓΕί Α

Από την Ουρολογική Κλινική ΠΓΝΛ και το Εργαστήριο Ακτινολογίας ΠΓΝΛ

Νεότερα δεδομένα στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη Εξελιγμένες τεχνικές Μαγνητικής Τομογραφίας και κατευθυνόμενη βιοψία Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα νεοπλασία μεταξύ ανδρών παγκοσμίως και την πέμπτη κατά σειρά αιτία θανάτου στον πληθυσμό. Η διάγνωση της νόσου στηρίζεται στην αύξηση του προστατικού αντιγόνου PSA και στην κλινική εξέταση. Ωστόσο, μέρος του ανδρικού πληθυσμού χωρίς καρκίνο του προστάτη μπορεί να βρεθεί με αυξημένο προστατικό αντιγόνο. Για τον λόγο αυτό η βιοψία του προστάτη, δηλαδή η λήψη τεμαχιδίου και η ιστολογική μελέτη του είναι η μέθοδος αναφοράς για την επιβεβαίωση της νόσου. Η διαδικασία της βιοψίας, η οποία είναι ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, γίνεται με συστηματικό τρόπο με την καθοδήγηση υπερήχου. Η εξέταση με υπερήχους (TRUS) έχει συμβάλει στην απεικόνιση και στη στόχευση περιοχών του προστάτη που θεωρούνται ύποπτες για νόσο, και ως μεμονωμένη μέθοδος έχει συμβάλει στη βελτίωση της τεχνικής λήψης υλικού. Ωστόσο, υπάρχουν νεοπλασματικές εστίες που δεν ανιχνεύονται υπερηχοτομογραφικά και ως εκ τούτου προκύπτει η ανάγκη διενέργειας Μαγνητικής Τομογραφίας. Η διενέργεια απεικόνισης σε ασθενείς που έχουν υψηλή υποψία για καρκίνο του προστάτη, γίνεται σήμερα διεθνώς με την εφαρμογή πολυπαραμετρικής Μαγνητικής Τομογραφίας. Πρόκειται για ένα εξειδικευμένο απεικονιστικό πρωτόκολλο, που επιτρέπει την αναγνώριση και χαρακτηρισμό ύποπτων εστιών με αυξημένη ευαισθησία και ακρίβεια. Η πολυπαραμετρική MRI σε εξελιγμένης τεχνολογίας Μαγνητικούς 78  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Τομογράφους (1,5 Tesla) και κυρίως σε υψηλού μαγνητικού πεδίου (3 Τesla) όπως αυτός του Εργαστηρίου Ακτινολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, θεωρείται σήμερα η μέθοδος εκλογής για την αναγνώριση υπόπτων καρκινικών εστιών στον προστάτη. Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι η εξέταση έχει εκτός από διαγνωστικό και προγνωστικό χαρακτήρα, λόγω της διαφαινόμενης δυνατότητας να χαρακτηρίζει όγκους που αναπτύσσονται αργά, με αποτέλεσμα οι ασθενείς αυτοί να μην χρειάζονται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση αλλά να παρακολουθούνται συντηρητικά. Εφόσον γίνει η χαρτογράφηση του προστατικού αδένα με πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία (pMRI), μπορεί να ακολουθήσει βιοψία του οργάνου, με τη βοήθεια υπερήχων. Το κέρδος από την εφαρμογή της καθοδηγούμενης βιοψίας με υπερήχους (TRUS) με πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία σε πραγματικό χρόνο (real-time pMRI-

TRUS fusion-guided biopsy) είναι ότι αυτή δεν γίνεται τυφλά, επιτρέποντας έτσι την κατευθυνόμενη στόχευση των ύποπτων περιοχών. Με την τεχνική αυτή, μειώνεται η πιθανότητα να διαφύγει μια μικρή εστία νεοπλασίας, οδηγώντας έτσι σε αυξημένα ποσοστά σωστής ιστολογικής διάγνωσης. Συνεπώς, η χαρτογράφηση του προστάτη με την πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία και η υπερηχοτομογραφικά καθοδηγούμενη λήψη βιοψιών (Fusion-guided Biopsy) αποδεικνύεται καλύτερη από την κλασική βιοψία στη διάγνωση της νόσου και προτείνεται για τη διερεύνηση των ασθενών με ισχυρή υποψία για καρκίνο του προστάτη. Στο πλαίσιο της βελτίωσης παροχής

υπηρεσιών υγείας, η Ουρολογική Κλινική και το Εργαστήριο Ακτινολογίας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας συνεργάστηκαν για την ανάληψη έργου που αφορά στην εφαρμογή των νεότερων τεχνικών διάγνωσης και αντιμετώπισης του καρκίνου του προστάτη. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) (κωδικός έργου: Τ1ΕΔΚ-03264, τίτλος έργου: «Ένα σύστημα υποβοήθησης λήψης απόφασης βασισμένο σε κλινική διαγνωστική και θεραπευτική για αποδοτική και εξατομικευμένη διαχείριση του Καρκίνου του Προστάτη (PCaGuard)» στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2014-2020.

Από άποψη δράσεων, οι πόροι του έργου αναβάθμισαν ποιοτικά τον Μαγνητικό Τομογράφο 3 Tesla του Εργαστηρίου σε επίπεδο λογισμικού και πηνίων συμπεριλαμβανομένου διορθικού πηνίου απεικόνισης και εξόπλισαν την ομάδα με την αγορά σύγχρονου Υπερηχογράφου με τεχνολογία fusion. Η επιστημονική ομάδα των παραπάνω τμημάτων συνεργάζεται και διενεργεί τις προαναφερόμενες σύγχρονες απεικονιστικές εξετάσεις και κατευθυνόμενες βιοψίες τους τελευταίους μήνες του τρέχοντος έτους στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα http://urology.med.uth.gr/ pcaguard/ ή στο τηλέφωνο επικοινωνίας 241350 2811.

Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  79

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Κωνσταντίνος Γ. Μακρίδης, MD, MSc, PCAOSD, PhD* Χειρουργός Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Επιστημονικός συνεργάτης Εργαστήριο Ανατομίας Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αυξητικοί παράγοντες αιμοπεταλίων (PRP) και βλαστοκύτταρα (Stem Cells) στην ορθοπαιδική Οι βιολογικές/κυτταρικές αυτές θεραπείες (mal-practice), όταν η χρήση τους γίνεται Ολοι οι ιστοί του ανθρώπινου σώπροέκυψαν από την ανάγκη να δωθεί ανααλόγιστα, χωρίς την απαραίτητη κλινική ματος προέρχονται από κάποια κούφιση σε μία πληθώρα παθολογικών καεξέταση και διάγνωση και δίχως την επίκύτταρα-προγόνους, τα λεγόμενα ταστάσεων οι οποίες δεν ανταποκρίνονταν τευξη ακριβούς διάγνωσης. βλαστοκύτταρα τα οποία έχουν στις συμβατικές μεθόδους με αντιφλεγμοΣε γενικές γραμμές, η χρήση των βιολοτην δυνατότητα να διαφοροποινώδη φάρμακα ή φυσικοθεραπεία. γικών/κυτταρικών θεραπείων μπορεί να ηθούν σε οποιονδήποτε εξειδικευΔεν υπάρχει γενική συμφωνία σχετικά με βελτιώσει σημαντικά τις επικονδυλίτιδες μένο ιστό. Από την άλλη πλευρά, η τη βέλτιστη προετοιμασία των πολυδύνατου αγκώνα, τις τενοντίτιδες του επιγοναχρήση πλάσματος πλουσίου σε αιμων κυττάρων και των αιμοπεταλίων, σε γετιδικού τένοντα, την πελματιαία απονευμοπετάλια (PRP/Platelet Rich νικές όμως γραμμές κρίνεται απαραίτητο η ρωσίτιδα και υπό προυποθέσεις τις Plasma) μπορεί να προσφέρει σηεπεξεργασία των κυττάρων να γίνεται σε ειτενοντοπάθειες του ώμου. Σχετικά με τις μαντικό ρόλο στη διαδικασία της επούλωσης των ιστών. δικά πιστοποιημένα μηχανήματα, ακολουτενοντίτιδες του Αχιλλείου τένοντα, τα θώντας αυστηρά πρωτόκολλα παρασκευής οξέα διαστρέμματα και τις μυικές κακώκαι χρησιμοποιώντας ειδικά συστήματα συσεις, οι θεραπείες αυτές δεν συστήνονται ριγγών ώστε να γίνεται σωστά η λήψη των θεραπευτικών κυτως λύσεις πρώτης εκλογής, αλλά δύναται να δοκιμαστούν ώστε τάρων. να βελτιώσουν τις χρόνιες περιπτώσεις. Ένα ακόμη ζήτημα που απασχολεί τους ασθενείς είναι το κόΣτην περίπτωση των κατεαγότων οστών, η χρήση των βιολογιστος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες συνήθως αυτό κυμαίνεται από κών/κυτταρικών θεραπείων ενδέχεται να συμβάλλει ή να προ500-2500 δολλάρια και δεν καλύπτεται συνήθως από τις ασφαάγει την καθυστερημένη επούλωση των καταγμάτων σε λιστικές εταιρείες. Στην Ελλάδα συνήθως το κόστος κυμαίνεται επιλεγμένες περιπτώσεις. Τέλος και σχετικά με την οστεοαραπό 150-1000 ευρώ εξαρτώμενο πάντα από το πόσες εγχύσεις θρίτιδα, η χρήση των βλαστοκυττάρων και των αυξητικών παγίνονται, από το είδος των μηχανημάτων παρασκευής και από ραγόντων μπορεί να δώσει καλά αποτελέσματα στην αρθρίτιδα το σετ συριγγών που χρησιμοποιεί ο θεραπών ιατρός. του γόνατος σχετικά με την βελτίωση του πόνου και της λειΕίναι όμως σημαντικό να τονιστεί πως η χρήση των τουργικότητας, ενώ όσον αφορά το ισχίο τα αποτελέσματα βιολογικών/κυτταρικών θεραπειών πρέπει να γίνεται όταν υπάρείναι ενθαρρυντικά, αλλά χρειάζονται περισσότερες μελέτες χουν οι κατάλληλες ενδείξεις. Θεωρείται κακή ιατρική πρακτική που θα ισχυροποιήσουν τα υπάρχοντα αποδεικτικά στοιχεία. *Ο κ. Μακρίδης είναι Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου θεσσαλίας και Επιστημονικός Συνεργάτης στο Εργαστήριο Ανατομίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει μετεκπαιδευθεί για 4 έτη στην Αγγλία και την Γαλλία πάνω στις αθλητικές κακώσεις και αρθροσκοπήσεις του άνω και του κάτω άκρου, στις ολικές αρθροπλαστικές του ισχίου-γόνατος-ώμου και στην χειρουργική της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης. Εφαρμόζει τις τεχνικές της ελάχιστης επεμβατικότητας και κατέχει δίπλωμα για την χειρουργική του ισχίου και γόνατος με ρομποτική πλοήγηση. Διετέλεσε Επιστημονικός Συνεργάτης με την Ιατρική Ομάδα της Liverpool FC. Αλ. Παναγούλη 73, τηλ: 6983 062062 – 2410 553841, Email: kmakrid@yahoo.gr, www.kmakridis.gr, : Konstantinos Makridis 80  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΥΓΕί Α

Γράφει o Dr. Χρήστος Αθ. Σταβάρας, FEBU, Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Κρουστικά κύματα Η σύγχρονη μέθοδος θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας και της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας Τα κρουστικά κύματα αποτελούν μία νέα και επαναστατική μέθοδο θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας με ανώδυνο τρόπο και χωρίς παρενέργειες που αποβλέπουν στην ίαση και ως εκ τούτου σε μια μόνιμη λύση χωρίς την ανάγκη λήψης φαρμακευτικής αγωγής. Η στυτική δυσλειτουργία αφορά σε μια σημαντική μερίδα του αντρικού πλυθησμού, επηρεάζοντας σημαντικά την ψυχική και σωματική υγεία του. Θεραπευτικά οι ασθενείς μπορούσαν μέχρι σήμερα να επιλέξουν ανάμεσα στη φαρμακευτική αγωγή, τις ενδοπεϊκες ενέσεις και τη χειρουργική θεραπεία. Μολονότι οι προαναφερθείσες θεραπείες είναι αρκετά αποτελεσματικές, εντούτοις στοχεύουν μόνο στο σύμπτωμα (στυτική δυσλειτουργία) και όχι στο αίτιο (αγγειακή δυσλειτουργία). Δεν αποσκοπούν δηλαδή, στην ίαση, κάτι που φαίνεται να το πετυχαίνει η νέα και επαναστατική μέθοδος θεραπείας με κρουστικά κύματα χαμηλής έντασης. Πρόκειται για ακουστικά κύματα (ήχος) που ενεργοποιούν μέσω μιας πολυσύνθετης διαδικασίας παράγοντες που προκαλούν νεοαγγειογένεση και τελικά επανόρθωση του στυτικού μηχανισμού.

• Ποια είναι η διαδικασία της θεραπευτικής μεθόδου; Οι ασθενείς πρέπει αρχικά να εκτιμηθούν ενδελεχώς ώστε να αποκλειστούν αίτια στυτικής δυσλειτουργίας που απαιτούν διαφορετική προσέγγιση (ψυχογενής στυτική δυσλειτουργία, ορμονικές διαταραχές). Η θεραπεία περιλαμβάνει 12 συνεδρίες σε διάστημα 6 εβδομάδων. Η κάθε συνεδρία διαρκεί 20 λεπτά. Πρόκειται για μια απολύτως ανώδυνη και ασφαλή μέθοδο χωρίς παρενέργειες.

• Είναι αποτελεσματική η θεραπεία με κρουστικά κύματα; Πολλές μελέτες την τελευταία δεκαετία επιβεβαίωσαν την αποτελεσματικότητα της μεθόδου. Ειδικότερα, φάνηκε ότι οι ασθενείς με ήπια ή μέτρια στυτική δυσλειτουργία βελτίωσαν τη στύση τους χωρίς να χρειάζονται πλέον φαρμακευτική αγωγή. Δέον ακόμα να τονιστεί ότι και οι ασθενείς με σοβαρό πρόβλημα που δεν ωφελούνταν από τη φαρμακευτική αγωγή, ανταποκρίθηκαν στα φάρμακα μετά τη θεραπεία με κρουστικά κύματα.

• Η χρήση των κρουστικών κυμάτων διευρύνεται Τα κρουστικά κύματα αποδείχτηκε ότι ωφελούν σημαντικά και τους ασθενείς με χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα. Την τελευταία δεκαετία αρκετές μελέτες έδειξαν ότι τα κρουστικά κύματα μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τους ασθενείς με χρόνιο πυελικό άλγος βελτιώνοντας έτσι και την ποιότητα της ζωής τους. Κύρια χαρακτηριστικά της μεθόδου είναι η ευκολία στην εφαρμογή της αλλά και η ασφάλειά της, καθώς δεν έχουν παρατηρηθεί ανεπιθύμητες ενέργειες, γεγονός που επιτρέπει την επανάληψη της θεραπείας αν αυτό απαιτηθεί.

Ασκληπιού 27, Λάρισα, τηλ.: 2410.537.333, www.christosstavaras.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  81

ΥΓΕί Α

Γράφει η Χριστίνα Φωτιάδου, MD, Phd Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος

Ανδρογενετική Αλωπεκία. Τι νεότερο; Η Ανδρογενετική Αλωπεκία αποτελεί τη συχνότερη μορφή αλωπεκίας και οφείλεται στην τοπική επίδραση των ανδρογόνων (τεστοστερόνης) επί των τριχικών θυλάκων σε άτομα με γενετική προδιάθεση. Εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες και υπολογίζεται πως ένας στους δύο άνδρες θα πάσχει από ενός βαθμού ανδρογενετική αλωπεκία στην ηλικία των πενήντα ετών. Για τη θεραπευτική προσέγγιση της ανδρογενετικής αλωπεκίας οι κλασικές εγκεκριμένες θεραπείες είναι η τοπική χορήγηση λοσιόν ή αφρού μινοξιδίλης 2-5% ή/και η από του στόματος χορήγηση φιναστερίδης 1 mg / ημέρα, η οποία απαγορεύεται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Το πρόβλημα και με τις δύο θεραπείες είναι ότι χρειάζονται αρκετοί μήνες συνεχούς θεραπείας για να έχουν αποτέλεσμα (τουλάχιστον έξι) και αν διακοπούν τα μαλλιά επανέρχονται στην προηγούμενη κατάσταση. Σύγχρονες, μη-επεμβατικές θεραπείες της ανδρογενετικής αλωπεκίας είναι η Low Level Laser Treatment (LLLT) ή θεραπεία με laser, καθώς και η αυτόλογη μεσοθεραπεία με PRP (Platelet Rich Plasma). Το PRP συνίσταται στην έγχυση στην πάσχουσα περιοχή πλάσματος που προέρχεται από το αίμα του ασθενούς. Το πλάσμα μετά από κατάλληλη ενεργοποίηση ενίεται στο τριχωτό της κεφαλής και μέσω παραγωγής αυξητικών παραγόντων, οδηγεί στην ανάπτυξη νέων κυττάρων, στη βελτίωση της αιμάτωσης της περιοχής του τριχωτού και στην ενίσχυση των τριχοθυλακίων που πάσχουν. Το τελευταίο διάστημα έχει αρχίσει να εφαρμόζεται ένα γενετικό τεστ μικροσυστοιχιών DNA που αναλύει 48 γενετικές παραλλαγές σε 13 γονίδια, τα οποία σχετίζονται με την τριχόπτωση. Η εξέταση είναι ανώδυνη για τον ασθενή, καθώς χρησιμοποιείται DNA από κύτταρα σιέλου που συλλέγονται από τον δερματολόγο με αποστειρωμένη μπατονέτα από το εσωτερικό της παρειάς. Έτσι, με τον συνδυασμό της ανάλυσης των γενετικών παραγόντων, της κλινικής εξέτασης και του ιατρικού ιστορικού επιτυγχάνεται καλύτερη κατανόηση των παραγόντων που οδηγούν στην ανάπτυξη της αλωπεκίας και ο δερματολόγος είναι σε θέση να προτείνει μία ολοκληρωμένη εξατομικευμένη θεραπεία με συγκεκριμένες θεραπευτικές ουσίες και σε δοσολογία προσαρμοσμένη για κάθε ασθενή. Τέλος, η μεταμόσχευση τριχών είναι η χειρουργικός τρόπος αντιμετώπισης της ανδρογενετικής αλωπεκίας και σωστό θα ήταν να διενεργείται την κατάλληλη χρονική στιγμή για τον ενδιαφερόμενο ασθενή από έμπειρους και εκπαιδευμένους ιατρούς.

H Χριστίνα Φωτιάδου, MD, Phd είναι Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος και Ακαδημαϊκή Υπότροφος Β’ Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής ΑΠΘ.

84  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΥΓΕί Α

Γράφει ο Δημήτριος Ζαχαρούλης, M.D., PhD, FRCS, FACS, Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Πρόοδοι στη Χειρουργική Ήπατος Τι κάνουμε στα τυχαία ευρήματα Οι εκτομές του ήπατος διεξάγονται για την αντιμετώπιση καλοηθών και κακοηθών παθολογιών. Διάφορες ασυμπτωματικές αλλοιώσεις στο ήπαρ ανιχνεύονται παρεμπιπτόντως κατά την έρευνα για άλλες παθολογίες σε υπέρηχο, αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Οι καλοήθεις αλλοιώσεις περιλαμβάνουν το αιμαγγείωμα, το αδένωμα, την εστιακή οζώδη υπερπλασία και τις κύστεις. Τα αιμαγγειώματα είναι οι συνηθέστερες καλοήθεις αλλοιώσεις και η χειρουργική τους αντιμετώπιση ενδείκνυται σε επιλεγμένες περιπτώσεις (ρήξη, αιμορραγία, πίεση γειτονικών οργάνων). Τα ηπατικά αδενώματα διαγιγνώσκονται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 15 έως 45 ετών. Αυτές οι αλλοιώσεις σε αντίθεση με τους άλλους καλοήθεις όγκους έχουν πιθανότητες ρήξης, αιμορραγίας ή κακοήθους μετασχηματισμού και η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται σε επιλεγμένους ασθενείς. Η εστιακή οζώδης υπερπλασία απαιτεί συνήθως περιοδική παρακολούθηση και η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται σε ασθενείς με συμπτώματα, σημαντική αύξηση του μεγέθους και υποψία κακοήθειας. Τα κακοήθη νεοπλάσματα του ήπατος ταξινομούνται ως πρωτοπαθή όταν προέρχονται από τα ηπατοκύτταρα και τα χοληφόρα με συνηθέστερα το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα και το χολαγγειοκαρκίνωμα. Το ήπαρ είναι το όργανο που επηρεάζεται συχνότερα από διάφορους τύπους μεταστατικού καρκίνου. Η σύγχρονη χειρουργική του ήπατος έχει προοδεύσει τόσο τεχνικά όσο και στη μετεγχειρητική έκβαση και στη μακροπρό-

θεσμη επιβίωση. Η κατανόηση της ανατομίας του ήπατος, η βελτιωμένη περιεγχειρητική φροντίδα, οι τεχνικές αναισθησίας και η τεχνολογική πρόοδος έχουν βελτιώσει τη φροντίδα των ασθενών. Οι ασθενείς που θεωρούνταν προηγουμένως ανεγχείρητοι έχουν την ευκαιρία με τη χρήση χειρουργικών στρατηγικών να υποβληθούν σε θεραπευτική χειρουργική επέμβαση. Νέα εργαλεία διατομής του ηπατικού παρεγχύματος έχουν αναπτυχθεί, που δημιουργούν ακριβές πλάνο εκτομής και σχετίζονται με χαμηλή απώλεια αίματος και χολόρροια. Η χρήση του διεγχειρητικού υπερήχου αποτελεί ένα ισχυρό πρόσθετο εργαλείο από άποψη ευαισθησίας και ειδικότητας σε σύγκριση με τις άλλες συμβατικές τεχνικές για την αξιολόγηση του ήπατος στο χειρουργικό περιβάλλον, που μπορεί να αλλάξει τη χειρουργική στρατηγική στο 27,2% των περιπτώσεων και κατά συνέπεια να βελτιώσει το ογκολογικό χειρουργικό αποτέλεσμα.

H εφαρμογή της λαπαροσκόπησης στη χειρουργική του ήπατος άρχισε από τη χολοκυστεκτομή και έφθασε στην ηπατεκτομή. Οι λαπαροσκοπικές ηπατεκτομές υπερτερούν των ανοικτών ηπατεκτομών όσον αφορά στη μειωμένη απώλεια αίματος, το ρυθμό μετάγγισης, την αντίδραση στρες από τον χειρουργικό τραύμα, τον μετεγχειρητικό πόνο και τις επιπλοκές. Υπό την προϋπόθεση της εμπειρίας του χειρουργού στη λαπαροσκοπική χειρουργική και στη χειρουργική ήπατος, χοληφόρων, παγκρέατος, οι λαπαροσκοπικές ηπατεκτομές είναι ασφαλείς και εφικτές.

Email: zachadim@yahoo.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  85

ΥΓΕί Α

Γράφει η Στυλοπούλου Βίλμα, γυναικολόγος

Προδιαβήτης: Διάγνωση και αντιμετώπιση Περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ελλάδα πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αριθμός τετραπλάσιος σε σχέση με πριν 30 έτη. Εάν προστεθεί και το ποσοστό των ατόμων με προδιαβήτη, τότε πάνω από το 20% του ελληνικού πληθυσμού, άνω των 45 ετών, παρουσιάζει πρόβλημα υπεργλυκαιμίας. Επειδή ο σακχαρώδη διαβήτης συνοδεύεται από πολλές πιθανές επιπλοκές (καρδιαγγειακή νοσηρότητα, οφθαλμοπάθεια, νεφρική νόσο, νευροπάθειες) καλό θα ήταν να ανιχνεύουμε τα άτομα με υπεργλυκαιμία σε πρωιμότερο στάδιο.

Τι είναι ο προδιαβήτης; Σκεφτείτε τον προδιαβήτη σαν μια ένδειξη ότι θα μπορούσατε να εμφανίσετε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 αν δεν προβείτε σε άμεσες μόνιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Ο σακχαρώδης διαβήτης αναπτύσσεται βαθμιαία, οπότε όταν είστε στο προδιαβητικό στάδιο συνήθως δεν έχετε κανένα σύμπτωμα. Αναγνωρίζοντας τον προδιαβήτη Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης προδιαβήτη είναι: • Αυξημένο βάρος σώματος – αυξημένη περίμετρος μέσης.

• Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.

• Οικογενειακό ιστορικό.

• Φυλή: Αφροαμερικανοί - Λατινοαμερικανοί - Ιθαγενείς της Αμερικής, κ.ά.

• Ηλικία: Αύξηση κίνδυνου μετά την ηλικία των 45 ετών, μεγαλύτερη αύξηση μετά τα 65 έτη.

• Ιστορικό διαβήτη κύησης • Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών • Άλλα προβλήματα υγείας: Υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία. Διάγνωση προδιαβήτη Αν έχετε έναν ή περισσότερους εκ των ανωτέρω παραγόντες κινδύνου, με εξέταση γλυκόζης νηστείας ή μετά από διενέργεια καμπύλης ανοχής γλυκόζης μπορεί να τεθεί η διάγνωση του προδιαβήτη: Ρούσβελτ 15, τηλ.: 2410 259090

86  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

παθολογική γλυκόζη νηστείας (σακχάρο αίματος 100-125mg/dL) ή παθολογική ανοχή γλυκόζης (σακχάρο αίματος 140199mg/dL 2 ώρες μετά τη λήψη 75 γρ. γλυκόζης) θέτουν τη διάγνωση του προδιαβήτη. Είναι πιθανό ο κίνδυνος εξέλιξης του προδιαβήτη σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 να μειωθεί; Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία (ADA) σοβαρές αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι αποτελεσματικές για την πρόληψη εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 όταν έχετε διαγνωσθεί με προδιαβήτη. Επανεκτιμήστε τις διατροφικές επιλογές: Ακατέργαστα τρόφιμα (π.χ. ψωμί ολικής άλεσης αντί για «άσπρο»), λιγότερα κορεσμένα λιπαρά, μεσογειακή διατροφή. Άσκηση: Τουλάχιστον 150 λεπτά/εβδομάδα μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα, όπως περπάτημα, ποδηλασία, κολύμβηση. Απώλεια βάρους σώματος: Απώλεια 510% του βάρους μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Φαρμακευτική αγωγή: άτομα με πολύ υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μπορεί να αρχίσουν αγωγή, με τη μετφορμίνη να είναι η μόνη ουσία που προτείνεται από την ADA για την πρόληψη του ΣΔ2.

ΥΓΕί Α

Γράφει o Κωνστατίνος Τεπετές FACS, EBSQ, (χειρουργικής ογκολογίας), καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικού Τμήματος Π.Θ., πρόεδρος Ογκολογικού Συμβουλίου του Π.Γ.Ν.Λ.

Ο ρόλος του Ογκολογικού Συμβουλίου στον προχωρημένο καρκίνο του παχέος εντέρου Στον καρκίνο του παχέος εντέρου η συμβολή του Ογκολογικού Συμβουλίου είναι πολύ σημαντική για τη επίτευξη μακροχρόνιας επιβίωσης αλλά και για την διασφάλιση της βέλτιστης ποιότητας ζωής. Με την συντονισμένη εφαρμογή συνδυασμένων θεραπειών και με την χρήση εξελιγμένων τεχνολογικά χειρουργικών τεχνικών 9 στους 10 ασθενείς με εντοπισμένο καρκίνο παχέος εντέρου επιτυγχάνουν μακροχρόνια επιβίωση και πρακτικά ίαση. Ομοίως, η εξατομικευμένη επιλογή του είδους και του χρόνου εφαρμογής (timing) της κάθε θεραπείας επιτυγχάνει μακροχρόνια επιβίωση στο 70% περίπου των ασθενών στους οποίους οι λεμφαδένες του παχέος εντέρου είναι προσβεβλημένοι. Ακόμη όμως και στους ασθενείς με μεταστάσεις στο ήπαρ, η επιτήρηση του Ογκολογικού Συμβουλίου σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας και ο συντονισμός των συναφών ειδικοτήτων επιτρέπει σε αρκετούς ασθενείς να υποβληθούν τελικά σε θεραπευτικά χειρουργεία και στο έντερο και στο ήπαρ. ‘Ετσι, μπορούμε πλέον να προσφέρουμε στο 50% περίπου αυτών των ασθενών μακροχρόνια επιβίωση, και έχουμε ασθενείς μας που είναι εν ζωή περισσότερο και από 10 χρόνια μετά από τις χειρουργικές επεμβάσεις για ηπατικές μεταστάσεις από καρκίνο παχέος εντέρου.

Αναιμακτη ηπατεκτομη για ηπατική μετάσταση με RF και Ligasure

IRE ηλεκτρόδια

Σε ασθενείς που η μεταστατική νόσος παραμένει μη εξαιρέσιμη, υπάρχουν ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές (minimally invasive) που προσφέρουν σημαντική παράταση της επιβίωσης και τοπικό έλεγχο των συμπτωμάτων. Έτσι, είτε κατευθυνόμενες στον Αξονικό Τομογράφο από Επεμβατικό Ακτινολόγο, είτε χειρουργικά (λαπαροσκοπικά κ.λ.π.) αυτές καταστρέφουν τις νεοπλασματικές βλάβες με την χρήση ραδιοσυχνοτήτων (RF), μικροκυμάτων (MW), ή της νέας τεχνολογίας IRE (μη αναστρέψιμη ηλεκτροπόρωση). Ο ρόλος του Ογκολογικού Συμβουλίου όμως είναι καθοριστικός και στην επί-

τευξη και διατήρηση της βέλτιστης ποιότητας ζωής, αυτών των ασθενών. Ο συντονισμός και ο προγραμματισμένος σχεδιασμός των θεραπευτικών επιλογών από όλες τις ειδικότητες όχι μόνο αυξάνει την αποτελεσματικότητα, αλλά και ελαττώνει τις παρενέργειες και τις επιπλοκές κάθε θεραπείας, χειρουργικής, φαρμακευτικής ή ακτινοθεραπευτικής. Επιπροσθέτως, οι συνδυασμένες πολυδύναμες θεραπείες μας επιτρέπουν να εφαρμόζουμε συχνά χειρουργικές τεχνικές χωρίς μόνιμες στομίες (παρά φύση έδρα), στοιχείο κομβικό για την μακροχρόνια ποιότητα ζωής του ασθενούς. Ομοίως, έχουμε αυξήσει την συχνότητα των λαπαροσκοπικών τεχνικών σε αυτούς τους ασθενείς, γεγονός που όχι μόνο προσφέρει καλύτερη και ταχύτερη ανάρρωση, αλλά και τους καθιστά ικανούς για γρηγορότερη εφαρμογή των συμπληρωματικών θεραπειών (π.χ. χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία κ.λ.π). Συμπερασματικά, η λήψη απόφασης (decision making) από ένα θεσμικό επιστημονικό όργανο όπως το Ογκολογικό Συμβούλιο και η δυναμική/διαρκής παρακολούθηση του ασθενούς, αυξάνει την ασφάλειά του, τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, την ιατρονομική προστασία του θεράποντος και μειώνει το κόστος του συστήματος υγείας με την αποφυγή περιττών εξετάσεων και αναποτελεσματικών θεραπειών. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  87

ΥΓΕί Α

Γράφουν οι Θωμάς Γεωργούλας και Βασίλειος Παρλάντζας, φυσικοθεραπευτές

Αρωματοθεραπεία: Μια συμπληρωματική προσέγγιση σε μια ολιστική θεραπεία ΘΩΜΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΑΡΛΑΝΤΖΑΣ

Η υγεία μας είναι στενά συνδεδεμένη με ο ευκάλυπτος, το θυμάρι, η ρίγανη, το πτωση, συμπληρώνεται και αναδεικνύεται την υγεία του περιβάλλοντός μας. Πολδεντρολίβανο, η σημύδα, το tea tree, το η θεραπευτική ισχύς της μάλαξης. Η αναλές συμπληρωματικές θεραπείες πηγάylang ylang, το πατσουλί, το άγριο τριανζωογονητική δράση και των δύο, διεγείζουν από πανάρχαιες πρακτικές που τάφυλλο, το σανδαλόξυλο, το jojoba. Τα ρει όλο σχεδόν τον οργανισμό και όχι εμπλέκουν τη φύση στη διαδικασία της αιθέρια έλαια έχουν πολλές διαφορετικές μόνο το δέρμα, τους μυς, τα νεύρα και ίασης. Μέσα σε αυτές, τα αιθέρια έλαια ιδιότητες, επιδρώντας σε σώμα και νου. τους αδένες. Η αυξημένη κυκλοφορία αίχρησιμοποιούνται για σχεδόν 6000 χρόΗ μάλαξη είναι από τους καλύτερους ματος και λέμφου, βοηθά στην αποτοξίνια με στόχο την βελτίωση της νωση του οργανισμού. υγείας ή διάθεσης του ανθρώΈχει αποδειχθεί επιστημονικά που. Ο Ιπποκράτης ισχυριζόταν ότι αρνητικά και θετικά συναιότι ο δρόμος προς την υγεία σθήματα μπορούν πράγματι να διαμορφώνεται μέσα από αρωαλλάξουν τη χημεία του σώμαματικά λουτρά και μάλαξη. τός μας και αυτές οι αλλαγές Αρωματοθεραπεία είναι η μπορούν να έχουν αρνητική ή χρήση και εφαρμογή αιθέριων θετική επίδραση στο ανοσοποιελαίων με ελεγχόμενο τρόπο ητικό μας σύστημα. Ένα πρόγια την προαγωγή της υγείας βλημα υγείας που επιμένει για και της ισορροπίας του δέρμαμεγάλη χρονική περίοδο, προτος, του σώματος, του εγκεφάκαλεί μια αρνητική συναισθημαΑσκούμε τη Φυσικοθεραπεία σε έναν όμορφο, ευχάλου και των συναισθημάτων τική κατάσταση, η οποία ριστο και φιλόξενο χώρο, στο κεντρικότερο σημείο μέσω της μάλαξης, των ειαρκετές φορές οδηγεί σε εξατης Λάρισας. Σεβόμενοι την ιδιαιτερότητα του κάθε σπνοών, των λουτρών, των καασθενή, παρέχουμε εξατομικευμένα προγράμματα θεσθενημένο ανοσοποιητικό σύταπλασμάτων, κρεμών και ραπείας, αλλά και πρόληψης. Διαθέτουμε εξοπλισμό γαλακτωμάτων. στημα. σύγχρονης τεχνολογίας και εφαρμόζουμε επιστημοΤα αιθέρια έλαια είναι φυσικές Τα αιθέρια έλαια μπορούν να νικά τεκμηριωμένες τεχνικές Εναλλακτικής Ιατρικής. αρωματικές ουσίες που εξάγονεπηρεάσουν τα συναισθήματά ται από τα φυτά διαμέσου της μας, επομένως βοηθούν σε προδιαδικασίας της απόσταξης. τρόπους για να συνδυάσει κανείς την βλήματα κατάθλιψης και γενικά χαλαρώΤα πιο κοινά χρησιμοποιούμενα αιθέρια αρωματοθεραπεία λαμβάνοντας τα θερανουν ενθαρρύνοντας την καλύτερη έλαια είναι η άρνικα, η λεβάντα, το χαμοκατάσταση του εγκεφάλου. Άλλα οφέλη πευτικά οφέλη τόσο της μάλαξης όσο και μήλι, το γεράνι, το φασκόμηλο, το μελισείναι η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, η της αρωματοθεραπείας. Η μάλαξη κατευσόχορτο, τα εσπεριδοειδή, η κανέλλα, ο αντιμετώπιση των ημικρανιών και του πονάζει τη μυϊκή κόπωση και το στρες, ενβασιλικός, ο ύσσωπος, η καλέντουλα, η νοκεφάλου, προβλημάτων σε δέρμα, πεθαρρύνει την ενεργητικότητα και την μολόχα, το νυχτολούλουδο, το γιασεμί, πτικό και γυναικολογικά. ευεξία του ατόμου. Σε αυτή την περίΕπισκεφτείτε μας, για να συζητήσουμε το πρόβλημα υγείας που σας απασχολεί. Βρισκόμαστε Κούμα 10. Τηλ. 2410252300 και για περισσότερα στην ιστοσελίδα www.fysikotherapeia-larissa.

88  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΥΓΕί Α

Γράφει o Ιωάννης Β. Βαϊράμης MD, MSc Παιδίατρος

Παιδικές ιώσεις. Θωρακίστε τον οργανισμό τους! Ενώ το κρύο του χειμώνα άργησε για φέτος, έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους οι πρώτες ιώσεις. Από αυτές, συνηθέστερες είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, που είναι η συχνότερη αιτία νοσηρότητας στην παιδική ηλικία και η συχνότερη αιτία νοσηλείας στα νοσοκομεία. Μαζί με τις ιώσεις εμφανίζεται και ο προβληματισμός και το άγχος των γονιών για την υγεία των παιδιών τους. Γιατί είναι πιο ευάλωτα στις ιώσεις; Τα παιδιά γεννιούνται με ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα. Στη σχολική ηλικία ο οργανισμός των παιδιών δεν έχει αναπτύξει πλήρως την άμυνά του και έτσι είναι ευπρόσβλητα σε μεγαλύτερο φάσμα ιών. Όσο μεγαλώνουνε και έρχονται σε επαφή με ιώσεις, αποκτούν πρόσθετη ανοσία. Επίσης, η μετάδοση γίνεται πολύ πιο εύκολα, λόγω του συγχρωτισμού στο σχολείο. Πότε θα πρέπει να ανησυχήσω; Είναι φυσιολογικά αναμενόμενο ένα παιδί, να αρρωσταίνει συχνά τα 2-3 πρώτα χρόνια του σχολείου (ακόμα και 7-8

φορές). Ο παιδίατρος θα κρίνει αν υπάρχουν ενδείξεις για διενέργεια ελέγχου του ανοσοποιητικού συστήματος. Πώς να βοηθήσω τα παιδιά μου στην πρόληψη των ιώσεων; Φροντίστε να κοιμούνται καλά και να τρώνε σωστά. Κρατήστε τα μακριά από τον καπνό του τσιγάρου. Αποφύγετε το συνωστισμό σε κλειστούς χώρους και μην ξεχνάτε τον συχνό πλύσιμο των χεριών. Καθυστερήστε την επιστροφή στο σχολείο.

Mε αυτόν τον τρόπο προστατεύετε τους συμμαθητές του, αλλά και το δικό σας παιδί καθώς η άμυνά του δεν είναι ακόμα έτοιμη να αντιμετωπίσει έναν νέο κίνδυνο. Μην παραλείπετε τους εμβολιασμούς, είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο προφύλαξης. Τι πρέπει να περιλαμβάνει η διατροφή τους; Αποφύγετε τα σνακ, ειδικά με ζάχαρη όπως σοκολάτες, κρουασάν, μπισκότα. Φροντίστε να καταναλώνουν φρέσκα φρούτα, λαχανικά, αντιοξειδωτικά συστατικά (βιταμίνη C, βιταμίνη E, βκαροτένιο, λυκοπένιο και σελήνιο) και προβιοτικά.

Ερωτήσεις για τον γιατρό σας: ✓ Το παιδί μου είναι συνέχεια άρρωστο. Τι να κάνω; ✓ Να συνεχίσουμε τον παιδικό σταθμό; ✓ Χρειάζεται να πάρει αντιβίωση; ✓ Βήχει συνέχεια. Έχει άσθμα; ✓ Να κάνουμε το εμβόλιο της γρίπης; ✓ Τι διατροφή πρέπει να ακολουθήσω; ✓ Μπορώ να του δώσω συμπλήρωμα διατροφής;

O Ιωάννης Β. Βαϊράμης MD, MSc είναι Παιδίατρος. Έχει ειδικευθεί στο Γ.Ν. Παίδων Πεντέλης και είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος με τίτλο «Η Διατροφή στην Υγεία και στη Νόσο» Μανδηλαρά 19, τηλ. 2414008330-6976760808, e-mail: ivvairamis@gmail.com, www.paidiatros-vairamis.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  89

ΥΓΕί Α

Γράφει η Ζωή Χ. Νταϊλιάνα Καθηγήτρια Ορθοπαιδικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Υπεύθυνη του ευρωπαϊκά πιστοποιημένου Τμήματος Χειρουργικής Χεριού - Άνω Άκρου και Μικροχειρουργικής του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Επώδυνα Σύνδρομα του Χεριού και του Αγκώνα Τα επώδυνα σύνδρομα του χεριού και του αγκώνα είναι αποτέλεσμα είτε επαναλαμβανόμενων μικροτραυματισμών είτε παθολογικών καταστάσεων που εστιάζονται στις αρθρώσεις, τους τένοντες ή τα νεύρα. Ιδιαίτερα συχνά είναι τα σύνδρομα εγκλωβισμού τενόντων και νεύρων που σχετίζονται με επαναλαμβανόμενες κινήσεις στην εργασία, όπως για παράδειγμα η χρήση πληκτρολογίου. Εξ’ ίσου συχνά είναι τα σύνδρομα που σχετίζονται με ορμονικές μεταβολές στη διάρκεια της κύησης, της γαλουχίας και της εμμηνόπαυσης. Η αντιμετώπισή τους απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και πρέπει να γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένους χειρουργούς χεριού - άνω άκρου είτε με φαρμακευτική αγωγή, τοπικές εγχύσεις και τη χρήση κατάλληλων ναρθήκων είτε χειρουργικά, με λεπτούς χειρουργικούς χειρισμούς. Επιπλέον, χάρη στην μικροχειρουργική, και τη μεγέθυνση πολύ μικρών δομών - ιδίως του χεριού - με μεγεθυντικά χειρουργικά γυαλιά ή χειρουργικό μικροσκόπιο διασφαλίζεται η επιτυχής έκβαση των χειρουργικών επεμβάσεων, ιδίως όταν πρόκειται για τα νεύρα του χεριού.

Τα συχνότερα επώδυνα σύνδρομα του χεριού και του αγκώνα διακρίνονται σε: Τενοντίτιδες & τενοντοελυτρίτιδες Οι τένοντες είναι ελαστικές ταινίες που επιτρέπουν την κίνηση του καρπού και των δακτύλων. Αποτελούν την προέκταση των μυών και καθηλώνονται στα οστά, διερχόμενοι μέσα από στενούς σωλήνες (έλυτρα), μέσα στους οποίους συχνά εγκλωβίζονται. Οι τενοντίτιδες είναι φλεγμονώδεις καταστάσεις, μηχανικής αιτιολογίας, στις οποίες οι τένοντες είτε εγκλωβίζονται μέσα σε στενά κανάλια (τενοντοελυτρίτιδα) είτε αποκτούν φλεγμονή στα σημεία καθήλωσής τους στα οστά. Οι συχνότερες τενοντίτιδες και τενοντοελυτρίτιδες εντοπίζονται: • στα δάκτυλα: εκτινασσόμενοι δάκτυλοι 90  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

• στον καρπό: τενοντίτιδα των εκτεινόντων και απαγωγών του αντίχειρα (De Quervain) • στον αγκώνα: επικονδυλίτιδα Οι ασθενείς νιώθουν πόνο που επιδεινώνεται με τις κινήσεις των δακτύλων ή του καρπού. Μπορεί να συνυπάρχει οίδημα ή κάποια ψηλαφητή διόγκωση και δυσκολία στις κινήσεις των δακτύλων ή του καρπού, ακόμα και αίσθηση κλειδώματος κατά την κάμψη των δακτύλων και εκτίναξη κατά την έκτασή τους. Στα σύνδρομα εγκλωβισμού τενόντων, όπως ο εκτινασσόμενος δάκτυλος, αλλά και στις άλλες τενοντίτιδες του καρπού και του αγκώνα, η θεραπεία περιλαμβάνει τοπικές εγχύσεις στεροειδών ή σε κάποιες περιπτώσεις και αυξητικών πα-

ραγόντων από το αίμα του ασθενούς και νάρθηκες. Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται σε προχωρημένες καταστάσεις και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Στη διάρκεια της επέμβασης γίνεται διάνοιξη του σωλήνα όπου εγκλωβίζονται οι τένοντες ή καθαρισμός του φλεγμονώδους ιστού και νεαροποίηση του τένοντα. Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται με τη χρήση μεγεθυντικών γυαλιών, με ιδιαίτερη προσοχή στα γειτονικά αγγεία και νεύρα. Μετεγχειρητικά οι ασθενείς έχουν άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα και τα ράμματα, τα οποία είναι απορροφήσιμα, αποπίπτουν με τις πλύσεις των χεριών 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση.

Αρθρίτιδες Οι αρθρίτιδες είναι φλεγμονώδεις καταστάσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από πόνο, δυσκαμψία, μείωση της δύναμης του χεριού, μείωση της λειτουργικότητας του αντίχειρα και παραμόρφωση των δακτύλων [Εικόνα 1]. Είναι συχνότερες σε γυναίκες μέσης ηλικίας και σχετίζονται με μηχανική φόρτιση κατά την εργασία.

• στα δάκτυλα: στις άπω αρθρώσεις των δακτύλων • στον καρπό: στη βάση του αντίχειρα Η θεραπεία τους είναι αρχικά μη χειρουργική με αντιφλεγμονώδη, τοπικές εγχύσεις και χρήση ναρθήκων, ενώ σε πιο προχωρημένες καταστάσεις ενδείκνυται η χειρουργική θεραπεία. Οι χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνουν εκτομή της άρθρωσης, παρεμβολή τένοντα και αποκατάσταση συνδέσμων, αρθροπλαστική (με εμφυτεύματα τύπου σιλικόνης, pyrocarbon, κεραμικά) [Εικόνα 2] και αρθρόδεση.

ΕΙΚΟΝΑ 1

ΕΙΚΟΝΑ 2

Σύνδρομα πίεσης νεύρων Είναι ιδιαίτερα συχνά σε γυναίκες μέσης ηλικίας και εμφανίζονται με έντονο πόνο και αιμωδίες (μουδιάσματα) στα δάκτυλα ιδίως τη νύκτα- καθώς και με μειωμένη αισθητικότητα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων σχετίζονται με ορμονικές διαταραχές και επαναλαμβανόμενες κινήσεις στις καθημερινές δραστηριότητες και στην εργασία. Τα νεύρα πιέζονται κατά τη δίοδό τους μέσα από στενούς σωλήνες και τα πιο συνηθισμένα σημεία είναι: • στον καρπό: όπου πιέζεται το μέσο νεύρο και προκαλείται το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα • στον αγκώνα: όπου πιέζεται το ωλένιο νεύρο και προκαλείται η ωλένια νευρίτιδα Η θεραπεία είναι χειρουργική και η απελευθέρωση των νεύρων τόσο στον καρπό όσο και στον αγκώνα, γίνεται με τοπική ή περιοχική αναισθησία, με μικρές τομές και απαραίτητα με τη χρήση μεγέθυνσης ώστε να είναι ευδιάκριτοι αυτοί οι τόσο ευαίσθητοι ιστοί και να αποφεύγονται οι επιπλοκές. Η ενδοσκοπική μέθοδος προϋποθέτει την ύπαρξη κατάλληλου εξοπλισμού και την εμπειρία του χειρουργού ώστε να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση του νεύρου. Οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους λίγες ώρες μετά την επέμβαση και έχουν άμεση ανακούφιση από τον πόνο, ενώ η αίσθηση επανέρχεται προοδευτικά.

Η Δρ Ζωή Νταϊλιάνα είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός με εξειδίκευση στη Μικροχειρουργική, τη Χειρουργική του Χεριού-Άνω Άκρου των ενηλίκων και στα προβλήματα του Παιδικού σκελετού και των Συγγενών Διαμαρτιών Διάπλασης του χεριού και του ποδιού. Έχει μετεκπαιδευτεί για 4 χρόνια στη Γαλλία (Institut de la Main, Paris) και τις ΗΠΑ (Duke University Medical Center, NC). Η Δρ Νταϊλιάνα είναι Καθηγήτρια Ορθοπαιδικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στη Λάρισα και Υπεύθυνη του Τμήματος Χειρουργικής Χεριού-Άνω Άκρου και Μικροχειρουργικής του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας. Η Δρ Νταϊλιάνα είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εταιρειών Χειρουργικής Χεριού και μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πιστοποίησης Κέντρων Τραύματος Χεριού.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  91

ΥΓΕί Α

Γράφει o Αθανάσιος Παντελής MD, PhD Χειρουργός Γυναικολόγος - Ειδικός στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή

Η προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης που έκανα απέτυχε! Και τώρα τι; Πολλά ζευγάρια προσπαθούν να συλλάβουν με φυσικό τρόπο και όταν έρχεται η στιγμή να κάνουν το τεστ εγκυμοσύνης και είναι αρνητικό ακολουθεί απογοήτευση μαζί με πολλά ερωτηματικά! Φανταστείτε λοιπόν όταν έρχεται το αρνητικό αποτέλεσμα έπειτα από μια προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης! Εύλογα προκύπτει το ερώτημα «Και τώρα τι;». Οι συναισθηματικές επιπτώσεις ενός αποτυχημένου κύκλου εξωσωματικής είναι πολύ μεγάλες, ιδιαίτερα για τις γυναίκες. Διεθνείς έρευνες έχουν δείξει ότι το επίπεδο του άγχους και της κατάθλιψης που βιώνουν πολλές γυναίκες είναι εφάμιλλο με εκείνο που αναπτύσσουν γυναίκες με σοβαρά προβλήματα υγείας, διότι γι’ αυτές η υπογονιμότητά τους αποτελεί πράγματι ένα τεράστιο πλήγμα! Παρότι όμως είναι φυσιολογικό να νιώθουν τα ζευγάρια απογοητευμένα μετά από μια αποτυχία, δεν πρέπει να χάνουν τις ελπίδες τους. Κατ’ αρχάς πρέπει να ξέρουν ότι το 70-80% των γυναικών επιτυγχάνουν εγκυμοσύνη μετά από 3-4 κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης. Από τις υπόλοιπες, οι περισσότερες θα μείνουν έγκυοι έπειτα από περισσότερους κύκλους και λίγες τελικά είναι αυτές που δεν θα καταφέρουν να αποκτήσουν ποτέ δικό τους παιδί.

92  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Ποια είναι, όμως, τα βήματα που πρέπει να γίνουν μετά από μια αποτυχία;

1

Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας! «Μα τι έκανα λάθος;» η πιο συχνή ερώτηση από τις γυναίκες. Η απάντηση φυσικά είναι πως τίποτα δεν κάνατε λάθος. Είναι θέμα βιολογίας και η εμβρυομεταφορά είναι το τελευταίο στάδιο από μια ιατρική διαδικασία. Οι εμβρυολόγοι κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια και επέλεξαν το υγιέστερο έμβρυό σας για να μεταφερθεί στη μήτρα σας! Από εκεί και πέρα κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα - ούτε και εσείς - για να επηρεάσετε την επιτυχημένη εμφύτευση του εμβρύου. Είναι φυσιολογικό το ζευγάρι να αισθάνεται θλίψη, απογοήτευση ή ακόμη και θυμό.

2 3

Προσπαθήστε να κρατήσετε κάποια πράγματα για τον εαυτό σας! Πέρα από τη δυσκολία να διαχειριστείτε την ενδεχόμενη αποτυχία, θα πρέπει να βρείτε το κουράγιο να μιλήσετε γι’ αυτήν σε όλο τον περίγυρο. Θυμηθείτε ότι απλά μερικές φορές η φύση κάνει τη δουλειά της! «Στη δεύτερη αποτυχημένη προσπάθεια ήταν ακόμη πιο δύσκολα! Το τεστ κύησης για πρώτη φορά ήταν θετικό! Ακούσαμε και καρδιακή λειτουργία - αλλά στον επόμενο υπέρηχο η καρδιακή λειτουργία σταμάτησε, παλίνδρομος κύηση μας είπαν». Πόσα ζευγάρια το βιώνουν αυτό; Ξανά, μια νέα απογοήτευση και ίσως μεγαλύτερη αυτή τη φορά! Πολλές φορές είναι η φύση που κάνει τη δουλεία της και δεν αφήνει ένα μη υγιές έμβρυο να εξελιχθεί. Προσπαθήστε να δείτε καθετί που σας συμβαίνει από τη θετική πλευρά.

4

Οργανωθείτε! Μην αναλώνεστε μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή ψάχνοντας απαντήσεις σε διάφορα Forum και σελίδες που τίποτα δεν έχουν να σας προσφέρουν παρά μόνο να σας μπερδέψουν! Μην ξεχνάτε ότι η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και άρα και ο τρόπος αντιμετώπισής της. Συζητείστε κάθε πιθανή λεπτομέρεια με τον γιατρό σας και κάθε πιθανό αποτέλεσμα έτσι ώστε να είστε προετοιμασμένοι. Καταστρώνοντας ένα σχέδιο για την επόμενη φορά, το όποιο αποτέλεσμα θα είναι καλύτερα αποδεκτό.

5

Δώστε χρόνο στον εαυτό σας! Περάσατε μια έντονη ψυχολογική και σωματική κόπωση, οπότε είναι απαραίτητο να δώσετε χρόνο στον εαυτό σας να λυπηθεί και να θεραπευτεί. Ηρεμήστε με πράγματα που σας βοηθούν και δεν θα μπορούσατε να κάνετε ενώ είστε στη διαδικασία της εξωσωματικής θεραπείας. Κακομάθετε λιγάκι τον εαυτό σας γιατί απλά το αξίζει!

6

Επικοινωνήστε με ζευγάρια που βίωσαν παρόμοιες εμπειρίες Είναι πιο εύκολο να ξέρετε ότι δεν είστε οι μοναδικοί που βιώνετε μια τέτοια αποτυχία. Στις ημέρες μας 1 στα 7 ζευγάρια αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας. Βοηθάει πολύ να μοιράζεστε όλα τα συναισθήματα που έχετε όπως θυμός, παραίτηση, ζήλεια, κούραση, φόβος, κ.λπ. Μην τα πνίγετε μέσα σας γιατί δεν βλάπτετε άλλον παρά τον εαυτό σας!

Αυτό που συνιστούμε στα ζευγάρια είναι να περιμένουν μερικούς μήνες μετά την αποτυχημένη προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης και μόλις νιώσουν έτοιμα να ξανασυζητήσουν το ενδεχόμενο μιας νέας προσπάθειας, αν θα επιλέξουν μία διαφορετική προσέγγιση και πόσες πιθανότητες επιτυχίας υπάρχουν σε κάθε νέα προσπάθεια». «Ας μην ξεχνάμε ότι η εξωσωματική, πέρα από θεραπευτική, είναι και μία διαγνωστική μέθοδος. Έτσι, ανάλογα με το στάδιο της διαδικασίας στο οποίο υπήρξε πρόβλημα (ανταπόκριση ωοθηκών, αριθμός ωαρίων, αριθμός και ποιότητα εμβρύων, εμφύτευση ή όχι;) θα γίνουν οι απαραίτητες περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις ή, αν κριθεί απαραίτητο, επεμβατικές προσεγγίσεις (π.χ. υστεροσκόπηση)». Εάν αποφασιστεί νέα εξωσωματική γονιμοποίηση, το χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει έως ότου αυτή γίνει θα εξαρτηθεί όχι μόνο από την ψυχολογία του ζευγαριού, αλλά και από το αν πραγματοποιήθηκε φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών κατά τον αποτυχημένο κύκλο, το φαρμακευτικό πρωτόκολλο που χρησιμοποιήθηκε και το αν υπήρξε πλεόνασμα εμβρύων τα οποία κρυοσυντηρήθηκαν. «Κατά μέσο όρο συνιστώνται 3-4 μήνες αναμονής εάν υπήρξε φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών και 1-2 μήνες αν δεν υπήρξε. Ωστόσο, συνήθως δεν υπερβαίνουμε τους τέσσερις κύκλους σε ένα έτος.

Newlife IVF: Ερυθρού Σταυρού 9-17, 41221, Λάρισα, τηλ.: 2411 416 125 και Εθν. Αντιστάσεως 171, 55134, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 457 770 www.newlife-ivf.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  93

ΥΓΕί Α

Γράφει o Γεώργιος Κ. Μπασδέκης, ορθοπαιδικός χειρουργός

Νεώτερα στην ορθοπαιδική Μύθοι και πραγματικότητα (ρομπότ - βλαστοκύτταρα - ρομποτική αρθροσκοπική) Νεώτερες Τεχνικές Γόνατος Υπάρχει αμιγώς ρομποτική χειρουργική στην ορθοπαιδική; Αποτελεί αγαπημένη λέξη των ασθενών και των γιατρών το ρομπότ. Στην ορθοπαιδική η χειρουργική αποκατάσταση από μια συσκευή κατευθυνόμενη από τον χειρουργό χωρίς αυτός να έχει επαφή με το γόνατο δεν έχει επιτευχθεί. Οι αρθρώσεις είναι πιο πολύπλοκες από την κοιλιά (ένα μεγάλο μπαλόνι), έχουν χόνδρο, συνδέσμους, μύες, τένοντες και είναι αρκετά πολύπλοκο το ανατομικό τους σχήμα. Ο ορθοπαιδικός χειρουργός εκτελεί τις λεπτές κινήσεις, διάνοιξης της άρθρωσης, προστασίας των μαλακών μορίων, έλεγχο της κινηματικής της άρθρωσης του γόνατος, η οποία αποτελεί μια πολύπλοκη άρθρωση που περιβάλει τα οστά, με σύνθετη κινηματική που πρέπει να εκτιμηθεί πριν και στην διάρκεια της οστεοτομίας καθώς και στην τοποθέτηση των υλικών. Στη ρομποτική ορθοπαιδική χειρουργική γόνατος υπάρχει ένας ρομποτικός βραχίονας που εκτελεί με ακρίβεια τις οστεοτομίες. Τα υπόλοιπα εκτελούνται απο τον ορθοπαιδικό ενώ η τοποθέτηση των υλικών γίνεται 94  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

από τον χειρουργό. Μπορεί να πραγματοποιηθεί συμβατικά με τις ήδη υπάρχουσες τεχνικές (πιο αιματηρές, με μεγαλύτερες αποκολλήσεις, λιγότερη ακρίβεια και διάνοιξη μυελού που αυξάνει την αιμορραγία, τον κίνδυνο θρόμβωσης και τον πόνο). Επίσης υπάρχει η δυνατότητα χειρουργικής γόνατος με καθοδηγούμενη από υπολογιστή (CAS) (computer assisted surgery) και με πλοήγηση (navigation) γνωστή ως παθητική ρομποτική. Με την τεχνική αυτή επιτυγχάνεται ακρίβεια χιλιοστού στις μετρήσεις και στην τοποθέτηση των υλικών. Διεγχειριτικά ελέγχεται το εύρος κίνησης και βελτιστο-

ποιείται το αποτέλεσμα. Με αυτόν τον τρόπο ο χειρουργός μέσω της υποστηρικτικής ψηφιακής υποβοήθησης του συστήματος, μπορεί -με δική του πάντα επιβεβαίωση ή μεταβολή των δεδομένων- να καθορίζει τα ανατομικά στοιχεία επάνω στα οποία με πολύ μεγάλη ακρίβεια πραγματοποιεί τις οστεοτομίες αλλά και επεμβαίνει στην εξισορρόπηση των μαλακών μορίων της άρθρωσης με μικρομετρική ψηφιακή ακρίβεια. Πρόκειται για την πλέον εξελιγμένη μέθοδο εκτέλεσης της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος, η οποία παντρεύει με τον καλύτερο τρόπο την ικανότητα και εμπειρία του χειρουργού, με την ψηφιακή τεχνολογία. Η τεχνική αυτή: • Προσαρμόζει την επέμβαση στα ιδιαίτερα ανατομικά χαρακτηριστικά του ασθενούς.

• Καταγράφει με απόλυτο τρόπο το αρχικό πρόβλημα και το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο και αξιολογεί με μετρήσιμες παραμέτρους.

• Προάγει τη δυνατότητα άμεσης μετεγχειρητικής κινητοποίησης του ασθενούς χωρίς πόνο.

• Eπιτρέπει τη χρήση ελάχιστων και μικρότερων εργαλείων σε σχέση με την συμβατική επέμβαση, με συνέπεια μικρό-

τερο χειρουργικό τραύμα, περιορισμένη αποκόλληση μαλακών μορίων, μικρότερη αιμορραγία και ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου.

• Eλαχιστοποιεί την πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, καθώς δε χρησιμοποιούνται ενδομυελικοί οδηγοί. Εξαλείφει την ανάγκη μετεγχειρητικής παροχής αίματος, λόγω αποφυγής διάνοιξης μηριαίου αυλού.

• Καθορίζει με ακρίβεια την καθετότητα οστεοτομίας της κνήμης και των περιφερικών κονδύλων του μηριαίου σε σχέση με τον μηχανικό άξονα, προς αποφυγήν της μέγιστης επιτρεπτής λανθασμένης απόκλισης των 3° ραιβότητας ή βλαισότητας, γεγονός που θα μπορούσε να αποφέρει μονομερή μετεγχειρητικά φορτία στην άρθρωση, φθορά του ένθετου πολυαιθυλενίου, χαλάρωση του εμφυτεύματος και πόνο στον ασθενή.

• Διαθέτει επιπλέον λογισμικό πρωτόκολλο για διεγχειρητικές συγκριτικές μετρήσεις παθητικού κινηματικού ελέγχου πριν την αφαίρεση χιαστών συνδέσμων και με την τοποθέτηση των τελικών εμφυτευμάτων, προς διασφάλιση πλήρους εξισορρόπησης των συνδεσμικών στοιχείων της Άρθρωσης αλλά και

σταθερής επαλληλίας των προθέσεων σε όλες τις συνθήκες κίνησής της.

• Καταγράφει ανά Ασθενή όλα τα χειρουργικά δεδομένα της επέμβασης διεγχειρητικά, γεγονός που εγγυάται την κατά 100% βέλτιστη και εξατομικευμένη αντιμετώπιση της παθήσεώς του. Και τέλος μπορεί και η Ρομποτική υποβοηθούμενη με προσχεδιασμό (roboticarm assisted) από τον τεχνικό της εταιρείας σύμφωνα με την αξονική και όχι με κινηματική ανάλυση του γόνατος. Ο βραχίονας συμμετέχει στην οστεοτομία που έχει προσχεδιαστεί. Η παρέμβαση του χειρουργού κρίνεται δύσκολη στην διάρκεια της επέμβασης. Διαθέσιμος βραχίονας υπάρχει μόνο στην Αθήνα σε κάποια ιδιωτικά κέντρα. Άρα οι δυνατότητες που προσφέρει η MIS - Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος με μικρή προσπέλαση και πλοήγηση με

υπολογιστή (παθητική ρομποτική) είναι πολλές για τον ασθενή λόγω του μικρότερου τραυματισμού ιστών και της ελαχιστοποίησης της θρομβώσης και της πνευμονικής εμβολής αλλά και για τον ορθοπαιδικό γιατί γνωρίζει με ακρίβεια την τοποθέτηση και την αποτελεσματικότητα της αρθροπλαστικής. Η μείωση του χρόνου νοσηλείας είναι σημαντική αλλά απευθυνόμαστε σε μεγάλες ηλικίες με σύνοδα νοσήματα και θέλει προσοχή στην ετοιμότητα και στον χρόνο που θα γυρίσει σπίτι ο ασθενής. Επίσης η τοποθέτηση των υλικών, τα fast track πρωτόκολλα είναι μόνο πρωτοόκολλα μετεγχειρητικού πόνου και είναι σημαντικό να ακολουθούν την αναίμακτη και ακριβής τεχνική της καθοδηγούμενης με πλοήγηση που επιτρέπει την άμεση έγερση και την γρήγορη κινητοποίηση χωρίς βοηθήματα και χωρίς φυσικοθεραπείες! Αλλά μιλάμε για χειρουργείο σύνθετο με τροποποίηση του άξονα και της κίνησης, μιας σημαντικής άρθρωσης, όπως και ενός υλικού που θέλει 6-8 εβδομάδες να ενσωματωθεί λόγω βιολογίας ενώ η πλήρης φόρτιση των πρώτων ημερών μπορεί να επηρεάσει το μακροχρόνιο αποΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  95

τέλεσμα. Οπότε δεν αξίζει τον κόπο ο ασθενής να ρισκάρει για εμπορικούς λόγους να φύγει την επόμενη ημέρα για το σπίτι, να φορτίζει με όλο το βάρος και να μην κάνει φυσικοθεραπείες. Ο χειρουργός πρέπει να πραγματοποιεί την τεχνική που κατέχει καλύτερα και ας είναι η συμβατική γιατί τα αποτελέσματα της είναι αξιοπρεπή. Η χρήση της χειρουργικής με υπολογιστή αποτελεί βοήθεια για τον χειρουργό αλλά προϋποθέτει τη γνώση της τεχνικής και την εκπαίδευση καθώς και μια ομάδα ανθρώπων (αναισθησιολόγου Κυρία Σημαιοφορίδου, βοηθών ορθοπαιδικο Κυριο Τσούγια, νοσηλευτών) που την υποστηρίζουν (χρήση από το 2009 στην Λάρισα). Υπαρχει ραγδαία αύξηση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος στην εποχή μας. Η

Η επέμβαση γίνεται με συνδυασμό ραχιαίας ή επισκληριδίου αναισθησίας ή και τοπικής (block).

Ρομπότ και αρθροσκόπηση

Η κ. Σημαιοφορίδου, αναισθησιολόγος

εξέλιξη των ελάχιστα επεμβατικών ορθοπαιδικών χειρουργικών τεχνικών, μαζί με την ανάπτυξη της αναισθησιολογίας και της φαρμακολογίας, έχουν φέρει επανάσταση στις ολικές αρθροπλαστικές του γόνατος.

Επίσης καλό είναι οι ασθενείς να γνωρίζουν ότι στην ορθοπαιδική χειρουργική χιαστών ή μηνίσκων υπάρχει η αρθροσκοπική χειρουργική ή η «ανοικτή» τεχνική και όχι ρομποτική τεχνική. Υπάρχουν ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμη για την χρήση ρομποτικής χειρουργικής στην αρθροσκόπηση αλλά με μεγάλες βλάβες στον χόνδρο τις οποίες προκαλεί ο βραχίονας (πτωματικές μελέτες). Επίσης παρά τα άλματα στην αρθροσκόπηση παγκοσμίως ο χρόνος μετατροπής

Στην ολική αρθροπλαστική γόνατος, αντικαθίστανται οι κατεστραμμένες περιοχές της άρθρωσης του γόνατος με εμφυτεύματα από κράματα ατσαλιού, τιτανίου και πλαστικού (πολυαιθυλένιο), τα οποία είναι πολύ ανθεκτικά και απολύτως συμβατά με τον ανθρώπινο οργανισμό. Τα τμήματα της πρόθεσης μοιάζουν στη φυσιολογική ανατομία του γόνατος και λειτουργούν σαν μία φυσιολογική άρθρωση.

96  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

του τενοντίου μοσχεύματος σε σύνδεσμο στο χειρουργείο της ρήξης προσθίου χιαστού (βιολογία) παραμένει από 18-24 μήνες και για αυτό σε επαγγελματίες αθλητές του μπάσκετ στο NBA ο χρόνος επανόδου σε πλήρη δραστηριότητα καθυστερεί σε 9-12 μήνες.

Στο ιατρείο πραγματοποιούνται συνήθως εγχύσεις αυτόλογων αιμοπεταλιακών παραγόντων PRP, PRF, PRGF. Είναι κύτταρα από το αίμα και όχι από άλλους ιστούς όπως τα βλαστοκύτταρα (πολύ υψηλό κόστος και μεγάλο χρόνο μετατροπής σε ιστό στόχο) και η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από τον τρόπο λήψης (ειδική πεταλούδα και πλάγια θέση για να μην καταστρέψει τα ευαίσθητα αυτά κύτ-

ταρα), τρόπο ενεργοποίησης (χημική η φυσική ενεργοποίηση PAPRP), χρόνο ενεργοποίησης, μη ανάμιξη με οτιδήποτε άλλο υγρό υλικό γιατί τα καταστρέφει και κατευθυνόμενη με υπέρηχο έγχυση γιατί είναι υλικό παχύρευστο και πρέπει να πάει στην βλάβη και όχι στους γύρω ιστούς. Δεν αποτελεί σύγχρονη μέθοδο στην Θεσσαλία αλλά χρησιμοποιείται εδώ και 15 χρόνια στην πόλη της Λάρισας και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Η Ιατρική Σχολή έχει πραγματοποίησει αρκετές μελέτες για τη χρήση τους. Άρα θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τους σωστούς όρους, την σωστή τεχνική λήψης και τοποθέτησης για να έχουμε το μέγιστο αποτέλεσμα από μία τεχνική που τείνει να γίνει μόδα αλλά και να καταστραφεί από την «κακή» της χρήση.

Ο Γεώργιος Κ. Μπασδέκης είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός, με εξειδίκευση στις αθλητικές κακώσεις, στην αρθροσκόπηση και στην επανορθωτική χειρουργική αρθρώσεων μικρής παρεμβατικότητας (ολικές αρθροπλαστικές) στη Γαλλία, τέως επιμελητής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, ιδιώτης ιατρός στη Λάρισα. Τηλ. 2410 536080 e-mail: geobasd@yahoo.gr

References: 1.“Patient Satisfaction after Total Knee Arthroplasty: Who is Satisfied and Who is Not?” Robert B. Bourne, MC FRSC, Bert M. Chesworth, PhD, Aileen M. Davis, PhD, Nizar N. Mahomed, MD, MPH, FRSC, and Kory D. J. Charron, Dipl. MET University Hospital, London Health Sciences Centre, University of Western Ontario, 339 Windermere Road, London, ON N6A 5A5 Canada 2.“Does Accurate Anatomical Alignment Result in Better Function and Quality of Life? Comparing Conventional and Computer-Assisted Total Knee Arthroplasty” The Journal of Arthroplasty Vol. 24 No. 4 2009 Peter F. Choong, MBBS, MD, FRACS, FAOrthA, Michelle M. Dowsey, RN, BapplSci, and James D. Stoney, MBBS, FRACS, FAOrthA 3.“Imageless computer assisted versus conventional total knee replacement. A Bayesian metaanalysis of 23 comparative studies” International Orthopaedics (SICOT) DOI 10.1007/s00264-010-1008-6 Yaron S. Brin & Vassilios S. Nikolaou & Lawrence Joseph & David J. Zukor & John Antoniou Received: 16 January 2010 / Revised: 20 March 2010

/ Accepted: 20 March 2010 # Springer-Verlag 2010 4.“Learning curve in navigated total knee replacement. A multi-centre study comparing experienced and beginner centres” The Knee 15 (2008) 80–84 Jean-Yves Jenny a,?, Rolf K. Miehlke b, Alexander Giurea c a Centre de Chirurgie Orthopédique et de la Main, Hôpitaux Universitaires de Strasbourg, 10 avenue Baumann, F-67400 Illkirch-Graffenstaden, France b Nordwestdeutsches Rheumazentrum, St. JosefStift Sendenhorst, Westtor 7, D-48324 Sendenhorst, Germany c Universitätsklinik für Orthopädie, Medizinische Universität Wien, Währinger Gürtel 18-20, A1090 Wien, Austria Received 29 September 2007; received in revised form 8 December 2007; accepted 10 December 2007 5.“Meta-Analysis of Alignment Outcomes in Computer-Assisted Total Knee Arthroplasty Surgery” The Journal of Arthroplasty Vol. 22 No. 8 2007 J. Bohannon Mason, MD,* Thomas K. Fehring, MD,* Rhonda Estok, RN, BSN,y

Deirdre Banel, BA, and Kyle Fahrbach, PhDy 7.“Computer-assisted Navigation in Orthopedic Surgery” CME ARTICLE Andreas F. Mavrogenis, MD; OlgaD. Savvidou, MD; George Mimidis, MD; John Papanastasiou, MD; Dimitrios Koulalis, MD; Nikolaos Demertzis, MD; Panayiotis J. Papagelopoulos, MD, DSc 8.“Navigation knee replacement” International Orthopaedics (SICOT) (2009) 33:7–10 DOI 10.1007/s00264-008-0671-3 Rupen Dattani & Surendra Patnaik & Avadhoot Kantak & Georgis Tselentakis Received: 28 July 2008 / Accepted: 2 September 2008 / Published online: 29 October 2008 # Springer-Verlag 2008 9.“Patient-specific total knee arthroplasty: the importance of planning by the surgeon” Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc (2013) 21:2220–2226 DOI 10.1007/s00167-013-2624-7 M. Pietsch • O. Djahani • M. Hochegger • F. Plattner • S. Hofmann Received: 24 July 2013 / Accepted: 3 August 2013 / Published online: 13 August 2013_ Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2013

Μύθοι για τα βλαστοκύτταρα

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  97

ΥΓΕί Α

Γράφει η Μαρία Σταθοπούλου Ακοοπροθετιστής

Αμφίπλευρη εφαρμογή ακουστικών βαρηκοΐας Η δυσκολία στην ακοή μας οδηγεί στην χρήση ακουστικών βαρηκοΐας,ενός η δύο ανάλογα με το βαθμό της βαρηκοΐας και το είδος της. Επιστημονικές έρευνες και εμπειρίες χρηστών, επιβεβαιώνουν πως οι περισσότεροι άνθρωποι με δυσκολία ακοής και στα δύο αυτιά επωφελούνται περισσότερο με την αμφίπλευρη εφαρμογή ακόμα και αν η βαρηκοΐα χαρακτηρίζεται ήπια. Η άνιση ακοή μεταξύ αριστερού και δεξιού αυτιού αποτελεί μεγάλο μειονέκτημα απέναντι στο θόρυβο και ενώ

ένα ακουστικό είναι χρήσιμο σε ήσυχο περιβάλλον μπορεί να μην είναι σε θορυβώδες καταστάσεις. Η μεγαλύτερη δυσκολία κατανόησης

της ομιλίας συμβαίνει όταν μιλούν πολλά άτομα ταυτόχρονα, κάτι πολύ κοινό σε συναντήσεις με την οικογένεια,τους φίλους, ή τους συναδέλφους στη δουλειά, στην διασκέδαση. Φορώντας δύο ακουστικά βαρηκοΐας μεγιστοποιείται η ικανότητα κατανόησης - διάκρισης της ομιλίας, εντοπίζεται η προέλευση του ήχου, έχοντας ως αποτέλεσμα «φυσικό» ήχο με λιγότερη προσπάθεια του βαρήκοου ατόμου. Δύο αυτιά καλύτερα από ένα! Ακοή όπως έχει προβλέψει η φύση.

| κοσμικά | «Εγώ κι Εσύ, μαζί... για καλό σκοπό!» Εκδήλωση ενίσχυσης του «Κρίκκειου» Ορφανοτροφείου και του Κοινωνικού Παντοπωλείου Η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων σε συνεργασία με το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης «Play Education» και το Κέντρο Ειδικών Θεραπειών «Μήτσιου Center» ενώνονται για καλό σκοπό για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Σήμερα Κυριακή 17 Νοεμβρίου και ώρα 11 π.μ. στο κεντρικό κτίριο του Μύλου του Παππά, θα λάβει χώρα η εκδήλωση φιλανθρωπικού χαρακτήρα με τίτλο «Εγώ κι Εσύ, μαζί... για καλό σκοπό!». Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα διεξαχθεί bazaar χειροποίητων αντικειμένων, τα έσοδα της οποίας θα διατεθούν σε φορείς που προσφέρουν υπηρεσίες σε παιδιά, ενώ θα συγκεντρωθούν ρούχα, τρόφιμα και παιχνίδια. Οι φορείς που θα ενισχυθούν είναι το «Κρίκκειο» Ορφανοτροφείο της Ιεράς Μητρόπολης Λαρίσης και Τυρνάβου και το Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήμου Λάρισας.

Σε μια πανέμορφη τελετή στο ιερό ναό του Αγίου Νικολάου, ο Κωνσταντίνος Μπαλιακούτας και η Μαριέττα Χαρταλάμη, ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου. Κουμπάροι ήταν η Αθηνά Χαρταλάμη και το ζεύγος Ευαγγελίας και Παύλου Κίσσα. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  99

Το ταξιδιωτικό γραφείο ενός Λαρισαίου με έδρα τη Μαδρίτη και την Αθήνα, είναι το Ταξιδιωτικό γραφείο που ειδικεύεται στο Θεματικό Πολιτιστικό Ταξίδι.

Τα Ταξίδια της Melodrakma Universal Μια νέα αντίληψη στο οργανωμένο ταξίδι. Μαζί τους ταξιδεύουν ακόμα κι όσοι έτρεμαν στην ιδέα του οργανωμένου ταξιδιού γιατί οι άνθρωποι εδώ δεν είναι πελάτες, είναι ταξιδιώτες. Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Πολωνία, Ρωσία, Αίγυπτο, Μαρόκο, Ιαπωνία, Ινδονησία, Κούβα κι όλα θεματικά, ταξίδια με Αρχή, Μέση και Χωρίς Τέλος γιατί συνεχίζονται και μετά την επιστροφή! «Εμείς, αν για κάτι ξεχωρίζουμε, είναι τα θεματικά μας ταξίδια, όχι το ταξίδι γενικώς και αορίστως» λέει ο Γενικός Διευθυντής της Melodrakma Universal Γιάννης Λυμτσιούλης. Και συνεχίζει: «Μια φορά τον χρόνο, Τις Απόκριες, κάνουμε μια εκδρομή στην Ελλάδα, αφιέρωμα σε κάποιον τόπο και συγχρόνως ευκαιρία να ιδωθούν άνθρωποι που γνωρίστηκαν σε κάποιο ταξίδι στον κόσμο. Όλον τον υπόλοιπο χρόνο προσφέρουμε στους ανθρώπους που μας εμπιστεύονται εις βάθος, ουσιαστική επαφή και σχέση με κάποιους προορισμούς στους οποίους εξειδικευόμαστε. Εμείς δεν πάμε παντού. Πάμε μόνον όπου μπορούμε να προσφέρουμε αίσθηση 5άστερης εμπειρίας. Η Ισπανία που είναι και η έδρα μας, είναι το δυνατό μας χαρτί, ειδικά η Βόρεια Ισπανία και η Χώρα των Βάσκων, η Πορτογαλία με την Καστίλη σ’ ένα αφιέρωμα στον Δον Κιχώτη και τον Μιγκέλ ντε Θερβάντες, αλλά και στην Ιταλία έχουμε τρεις εκπληκτικές θεματικές εκδρομές, στην Τοσκάνη μ’ ένα αφιέρωμα στον Δάντη, και στη Σικελία - Καλαβρία ως τα γλυπτά του Ριάτσι και στην Κόστα Αμαλφιτάνα - Νάπολη αφιέρωμα στο Ιταλικό Ταπεραμέντο και Σινεμά. Και κάθε χρόνο μπαίνουν νέοι προορισμοί, αλλά φτιαγμένα όλα στο χέρι. Απευθυνόμαστε σε συλλέκτες ταξιδιωτικών εμπειριών και αναμνήσεων, όχι σ’ όποιον θέλει να βάλει απλά στο βιογραφικό του μία ακόμα εκδρομή...».

❢ Βόρειος Ισπανία-Χώρα των Βάσκων: Ένα Πολιτικό, Πολιτιστικό αλλά και Γαστρονομικό Προσκύνημα απ’ το Σαντιάγκο Ντε Κομποστέλα ως το Μπιλμπάο. Τίτλος: «Green Card to Happiness». ❢ Μαδρίτη- Ανδαλουσία: Η αραβική όψη της Ισπανίας αλλά και η Ισπανία των σπουδαίων ζωγράφων και των ποιητών. Απ’ τον Ελ Γκρέκο στο Λόρκα. Τίτλος: «All Time Classic». ❢ Πορτογαλία-Δυτ. Ισπανία, Navegadores & Conquistadores, Πορτογάλοι Θαλασσοπόροι και Ισπανοί Κατακτητές, μέχρι και στην άγνωστη Εξτρεμαδούρα, σ’ ένα αφιέρωμα στις δύο χώρες της Ιβηρικής, από τότε που ήταν παγκόσμιες δυνάμεις ως τη σημερινή τους κρίση. Τίτλος: «Navegadores & Conquistadores». ❢ Η Καταλονία των «Αιρέσεων» και των «Αιρετικών» κάθε εποχής: ο Σουρεαλισμός του Νταλί, η Αναρχία του Ντουρούτι, οι Καθαροί... Απ’ τη Βαρκελώνη ως τη Γαλλική Καρκασσόν. Τίτλος: «Η Επιμονή της Μνήμης». ❢ Στη Σικελία και στο Ρήγιο, σαν μια σύγχρονη Σικελική Εκστρατεία στο Παρελθόν και το Παρόν, απ’ τους Μπρούτζινους Πολεμιστές ως τη σύγχρονη μαφία. Τίτλος: «Puttanesca Siciliana». ❢ Στην Τοσκάνη αφιέρωμα στον Δάντη, στην Ποίηση και στο κρασί. «Στα Δόντια του Δάντη» ο τίτλος του ταξιδιού. Στην Κόστα Αμαλφιτάνα κάνουμε έδρα μας τη Νάπολη κι από κει εκδρομές γύρω παντού στο πιο κοσμοπολίτικο ταξίδι μας. «Στα Στήθη της Σοφίας» ο τίτλος εδώ! Αφιέρωμα στο Ιταλικό Σινεμά παίρνοντας για «ξεναγό» τη Ναπολιτάνα Σοφία Λόρεν. ❢ Στη Γερμανία, δύο ταξίδια, το ένα με τίτλο «Το Ταξίδι Ελευθερώνει», μια βουτιά στην Ιστορία και τη Μουσική που παρήγαγε η Γερμανία τούς τελευταίους αιώνες. Βερολίνο - Λειψία Δρέσδη - Πότσνταμ! Το δεύτερο με τίτλο: «Οι Δίκες της Νυρεμβέργης»! Άλλη μια ανάβαση στις Κορυφές των Δύσκολων Στιγμών της Ιστορίας. Πόσοι απ’ τους Ναζί δικάστηκαν πραγματικά και πόσοι συνέχισαν ζωή κανονική, και για χρόνια κυκλο-

φορούσαν ανάμεσά μας… Κάποιοι ακόμα ίσως. Νυρεμβέργη, Μόναχο και σ’ όλα τα απίθανα όμορφα περίχωρα και χωριά των δύο πόλεων. ❢ Οδοιπορικό στην Πολωνία του Άουσβιτς, του Σοπέν και της Μαρί Κιουρί. Τίτλος: «Η Χιονάτη και οι 101 Νάνοι». ❢ Στην Ινδονησία: «Στο Αρχιπέλαγος του Καββαδία». Ένα ταξίδι αφιέρωμα στο μεγαλύτερο αρχιπέλαγος του πλανήτη, στο μεγαλύτερο νησιωτικό σύμπλεγμα και στην ποίηση που γράφτηκε για τη θάλασσα. Φύση και Ιστορία! ❢ Στην Ιαπωνία ταξίδι ζωής! «Η Αυτοκρατορία των Αισθήσεων» ο τίτλος εδώ. Και οι 5 Αισθήσεις σε μέγιστη επαγρύπνηση για ν’ αφουγκραστούν έναν Άλλο, κυριολεκτικά έναν άλλο Κόσμο, μια Άλλη Πραγματικότητα. Γκέισες και Σαμουράι που ως τώρα ζούσαν στη φαντασία παίρνουν σάρκα και οστά, έχουμε δείπνο μαζί τους.

Και κάθε χρόνο καινούριοι προορισμοί στον προγραμματισμό μας όταν νιώσουμε πως είμαστε σε θέση να προσφέρουμε και κει αίσθηση 5άστερης εμπειρίας. «Για μας το ταξίδι δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη και επένδυση, με απόλυτο σεβασμό στους ανθρώπους που αποφασίζουν να επενδύσουν σ’ αυτό, δουλεύουμε σκληρά για να δημιουργήσουμε ταξιδιωτικές στιγμές και εμπειρίες για Συλλέκτες. Τελικά, μετά από 30 χρόνια εμπειρίας στον χώρο του Τουρισμού μπορώ κατηγορηματικά να πω πως δεν είναι το πού ή το τι αλλά το Πώς θα βιώσει κανείς κάτι. Στη Melodrakma το «νιώθω» ξαναπαίρνει ρόλο πρωταγωνιστικό στο Ταξίδι» λέει ο «σκηνοθέτης» αυτής της Νέας Πρότασης στο Ταξίδι, Γιάννης Λυμτσιούλης.

ΓΡΑφΕΙΑ: ΑθΗΝΑ: Παλαιών Πατρών Γερμανού 7, 7ος ορ. Πλ. Κλαυθμώνος, 105 61 Τηλ.: 210-524 1960, 6980 99 23 23 και 6985 66 2014 Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα - Παρασκευή: 9:30 – 18:00, Σάββατο 9:30 - 13:30 Μέσω email: gr@melodrakma.com, και es@melodrakma.com ΙΣΠΑΝΙΑ: ΜΑΔΡΙΤΗ: Villoslada 7, 2a, Madrid, Τηλ.: +34 647 25 24 58 Μέσω email: info@melodrakma.com

| φεστιβάλ | φΩΤΟΓΡΑφΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΤΖΙΑΡΗΣ

Φεστιβάλ Σύγχρονης Σύνθεσης outHEAR New Music Week 2019 Για δεύτερη χρονιά φέτος από 6-14 Δεκεμβρίου στο ΔΩΛ Μια διοργάνωση που άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις σε κοινό και συντελεστές έρχεται για δεύτερη φορά στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, προκειμένου να μας μεταφέρει σε μια άλλη μουσική διάσταση. Ο ιδρυτής και οραματιστής αυτής της πρωτοβουλίας, ο Λαρισαίος πιανίστας Χρήστος Λενούτσος, μιλά στις Θεσσαλικές Επιλογές για τη φετινή ανανεωμένη διοργάνωση.

Κύριε Λενούτσο, τι προσφέρει στην πόλη της Λάρισας μια τέτοια διοργάνωση; Κατ’ αρχή το outHEAR New Music Week δεν αποτελεί τη μεταφορά κάποιου προγράμματος από αλλού. Αποτελεί μια πρότυπη παραγωγή που η ζύμη της αναδίδει την τέχνη της μουσικής που δημιουργείται σήμερα. Η διεθνής βαρύτητα ενός τέτοιου γεγονότος αναδεικνύεται από την επιλογή των συντελεστών της. Αυτή η διοργάνωση συν - υποστηρίζεται από την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων, το Πανεπιστήμιο Μουσικής του Γκρατς Αυστρίας, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, καθώς και από τη διάσημη ορχήστρα του Klangforum που εδρεύει στη Βιέννη. Και όλα αυτά υπό την αιγίδα της Αυ102  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

στριακής Πρεσβείας Αθηνών. Είναι άξιο προσοχής ότι μέσα στο Δεκέμβριο μουσικοί παγκόσμιας εμβέλειας από όλα τα μέρη του κόσμου θα επισκεφτούν την πόλη μας. Είναι εκπληκτικό ότι θα έχουμε μέσα στο ωδείο μας για δέκα μέρες μουσικούς του Klangforum. Αυτή η πολυδιάστατη μουσική διοργάνωση ακούγεται σε όλον τον πλανήτη, με το όνομα της Λάρισας να μπαίνει ισχυρά στους μουσικούς χώρους του συγκεκριμένου είδους μουσικής. Σίγουρα είναι πρωτοποριακό, τολμηρό και εντελώς ασυνήθιστο να τοποθετεί στους κόλπους της- μια πόλη της περιφέρειας- μια τέτοια διοργάνωση. Τι θα προσφέρει όμως στο Ωδείο μας, στους νέους που ασχολούνται με τη μουσική;

Αυτό που ελάχιστοι φοιτητές, σπουδαστές μουσικής έχουν την ευκαιρία να βιώσουν. Να έχουν προσωπική επαφή με τους Klangforum. Να γνωρίσουν και να συμβουλευτούν συνθέτες καθηγητές παγκόσμιας εμβέλειας που θα διδάξουν τις μέρες αυτές στη Λάρισα. Να ακούσουν σε ανοιχτά σεμινάρια που θα γίνουν σε ένα τριήμερο στον Μύλο του Παππά, τις τεχνικές και τις σκέψεις των νέων συνθετών που επιλέχθηκαν μετά από παγκόσμιο διαγωνισμό που προκηρύξαμε, ώστε να συμμετάσχουν σ’ αυτό το διεθνές φεστιβάλ στην πόλη μας. Τέλος να παρακολουθήσουν ειδικά σεμινάρια με τους μουσικούς του Klangforum για τις νέες τεχνικές των

οργάνων. Και όλα αυτά εντελώς δωρεάν. Ποιο είναι το όραμα των συνθετών σύγχρονης μουσικής; Οι συνθέτες της σύγχρονης μουσικής που ασχολούνται σοβαρά με αυτή την τέχνη, έχουν ως σκοπό να εξερευνήσουν όλες τις ιδιότητες και δυνατότητες του ήχου. Μέσ από αυτή τη διαδικασία δημιουργείται μια καινούργια μουσική γλώσσα. Η δημιουργία αυτή αποτελεί μια πρόκληση, χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς προκαταλήψεις και χωρίς ωραιοποίηση. Είναι ένα ειλικρινές συμβόλαιο με την αυθεντικότητα που κοιτά μπροστά και συναντά το μέλλον. Το κοινό, καλείται να εξερευνήσει μαζί με τους μουσικούς και δημιουργούς όλον αυτό τον καινούργιο ηχητικό κόσμο που δημιουργείται.

Μπορεί ένας ακροατής που δεν ασχολείται με τη σύγχρονη μουσική να παρακολουθήσει αυτή την εξέλιξη; Ναι. Ο ακροατής που είναι ανοιχτός σε προκλήσεις και νέα ακούσματα μπορεί να λατρέψει αυτή τη μουσική. Θα ακούσει ήχους που προέρχονται από διαφορετικές τεχνικές. Θα βιώσει ένα ηχητικό τοπίο ασυνήθιστο και θα μυηθεί σε μια μουσική που πηγάζει από το σήμερα και απευθύνεται στο αύριο. Αυτοί οι ήχοι έχουν συνοχή μεταξύ τους ή είναι κάτι αφηρημένο; Το πως αντιλαμβάνεται κάθε ακροατής αυτούς τους ήχους είναι κάτι προσωπικό. Σίγουρο είναι ότι οι ήχοι δεν είναι τυχαίοι. Όσο αφηρημένο και να ακούγεται ένα έργο, απορρέει εκτός από τη

μουσική ψυχοσύνθεση του συνθέτη από μία επιστημονική βάση που στηρίζεται σε μουσική γνώση με απόλυτα μουσικά κριτήρια. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε μέσω αυτής της συνέντευξης; Η πόλη μας κάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσουν οι νέοι. Τους συμβουλεύω να μη διστάσουν να έρθουν σε επαφή μαζί μας, μια τέτοια κίνηση μπορεί να αποτελέσει αποφασιστικό ρόλο στη μουσική τους εξέλιξη. Όσο για το φιλόμουσο κοινό, είμαι περήφανος που είμαι Λαρισαίος. Ξέρει να στηρίζει τέτοιες πρωτοβουλίες με το δικό του τρόπο! Αναλυτικές πληροφορίες www.outhearnewmusicweek.com ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  103

| μουσικές αναμνήσεις | ΓΡAφΕΙ Ο ΠEΤΡΟΣ ΧΑΤΖHΣ

Λέκκας ΒΑΣΙΛΗΣ

Mια βραδιά στην Ελασσόνα

104  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Γεννημένος στις Σέρρες, εμφανίστηκε στο μουσικό προσκήνιο τραγουδώντας στο έργο του Μάνου Χατζηδάκη «Η εποχή της Μελισσάνθης». Έκτοτε συνεργάστηκε με το μεγάλο δημιουργό σε δίσκους -συναυλίεςθεατρικές παραστάσεις και ραδιόφωνο της ΕΡΤ στο Γ’ πρόγραμμα. Ο Μίκης Θεοδωράκης τον αποκάλεσε «Νεότερο Ζορμπά». Ο Βασίλης Λέκκας διδάχθηκε πολλά μέσα από τις συνεργασίες του με σπουδαίους συνθέτες και ποιητές. Όλα αυτά καθόρισαν τις επιλογές του στο ξεκίνημα της καριέρας του και μετέπειτα. Αρχές της δεκαετίας του ’90 έτυχε να τον απολαύσω σ’ ένα μικρό ατμοσφαιρικό χώρο που είχε δημιουργήσει το «Καφέ Παράσταση», στην οδό Βαλτετσίου στα Εξάρχεια, με τον σπουδαίο κιθαρίστα Γιάννη Σπάθα, ο οποίος μας άφησε εδώ και λίγο καιρό. Θα τον θυμόμαστε πάντα όμως για τις καταπληκτικές δημιουργίες του, καθώς όπως λένε οι γνωρίζοντες τα μουσικά πράγματα, ήταν ο καλύτερος κιθαρίστας - συνθέτης που πέρασε από το ελληνικό προσκήνιο. Από τότε τον Βασίλη είχα καιρό να τον ακούσω ζωντανά και είχα την τύχη να τον ξαναδώ μετά από χρόνια στην Ελασσόνα σε συναυλία της Φιλαρμονικής με μαέστρο τον Δημήτρη Τσιαβέ, σε μια πολύ όμορφη βραδιά, η οποία έκλεισε με τη «Μαγική Πόλη» του Μάνου Χατζηδάκη, μέσα σένα έντονο και παρατεταμένο χειροκρότημα. Εύχομαι να ’χει πάντα επιτυχίες και να μας ταξιδεύει πάντα με τις μελωδίες του.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  105

| αστρολογία | Κριός

Καρκίνος

(21 ΜΑΡΤΙΟυ - 20 ΑΠΡΙΛΙΟυ)

(21 ΙΟυΝΙΟυ - 20 ΙΟυΛΙΟυ)

Ο Νοέμβριος φέρνει καθυστερήσεις σε οικονομικά ζητήματα, εξαιτίας παλαιότερων υποχρεώσεων που βλέπουν τώρα το φως. Ωστόσο, δε θα σε είσαι έρμαιο των συγκυριών, θα έχεις αμέτρητες λύσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα, τις οποίες όμως θα πρέπει να είσαι σε ετοιμότητα να αδράξεις, γιατί δε σου χαρίζονται, σου προσφέρονται κι οφείλεις να δραστηριοποιηθείς. Τα αισθηματικά σου αναμένεται να είναι σταθερά. Είναι η καταλληλότερη στιγμή για να εκφράσεις τα συναισθήματά σου στον άνθρωπο του ενδιαφέροντός σου και φυσικά να σου το ανταποδώσει.

Οι σχέσεις και οι συνεργασίες σου θα είναι στο προσκήνιο κατά το μεγαλύτερο μέρος του Νοεμβρίου, αφού δίνεις ιδιαίτερο βάρος στο να κατανοήσεις πώς επιδρούν στην καθημερινότητά σου και πώς σε επηρεάζουν συνολικά. Αν έπρεπε να δώσει κανείς έναν τίτλο για τα αισθηματικά σου αυτό το μήνα, θα ήταν: «Ζωντάνια, αισθησιασμός και πάθος», μία κατάσταση που έχει τη δυνατότητα να διαρκέσει για όλο το μήνα, αρκεί να μην επιτρέψεις στους υπόλοιπους τομείς της ζωής σου να παρεμβάλουν στα ερωτικά σου.

Ταύρος

Λέων

(21 ΑΠΡΙΛΙΟυ - 20 ΜΑΐΟυ)

(21 ΙΟυΛΙΟυ - 20 ΑυΓΟυΣΤΟυ)

Ο Νοέμβριος είναι ένας αρκετά έντονος μήνας για σένα, ο οποίος μάλιστα κουβαλάει και αρκετά προβλήματα επικοινωνίας. Με την Πανσέληνο που πραγματοποιείται στον άξονα ΤαύρουΣκορπιού η προσοχή σου στρέφεται σχεδόν εξολοκλήρου στις σχέσεις σου, είτε επαγγελματικές, είτε προσωπικές και καλείσαι να δουλέψεις πιο σκληρά για τη βελτίωσή τους. Θα έρθεις αντιμέτωπος/η με τα προβλήματα που αμέλησες στο παρελθόν. Είτε είσαι δεσμευμένος/η, είτε αδέσμευτος/η, έχεις θέματα να λύσεις, τα οποία δεν έχουν σκοπό να σε αφήσουν ήσυχο/η εάν δε βρεις τις λύσεις τους.

Υπάρχει έντονο παρασκήνιο στη ζωή σου και ένα μέρος του το επιδιώκεις και ο/η ίδιος/α, κρατώντας μυστικά ορισμένα πράγματα από το περιβάλλον σου. Καθώς αυτή η κατάσταση τείνει να σε απομονώνει από τους ανθρώπους που είναι σημαντικοί για σένα, ενδεχομένως να έχει επιπτώσεις στην ψυχολογία σου, οπότε σε αυτήν την περίπτωση ίσως θα έπρεπε να αναθεωρήσεις τον τρόπο που χειρίζεσαι τα πράγματα αυτό το διάστημα. Αρχίζει και έχεις ολοένα και εντονότερη την ανάγκη να έχεις ένα/μία σύντροφο με τον οποίο/την οποία να μοιράζεσαι όμορφες στιγμές και γενικότερα να περνάτε καλά.

Δίδυμος

Παρθένος

(21 ΜΑΐΟυ - 20 ΙΟυΝΙΟυ)

(21 ΑυΓΟυΣΤΟυ - 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟυ)

Τα επαγγελματικά σου παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή σου για δύο λόγους: ο πρώτος είναι ότι η καριέρα σου βρίσκεται σε ανοδική πορεία και αυτό το διάστημα είναι ιδιαίτερα κομβικό για την καταξίωσή σου, ο δεύτερος λόγος είναι πως ενώ εσύ προσωπικά βρίσκεσαι σε άνθιση, η κακή επικοινωνία και οι εντάσεις στο χώρο εργασίας σε αποσπούν τακτικά από το στόχο σου. Ο μήνας αυτός φέρνει κάτι παράδοξο μαζί του, ό, τι κι αν συμβαίνει στη ζωή σου, είτε είσαι δεσμευμένος/η, είτε αδέσμευτος/η, τα πάντα είναι όπως πρέπει! Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να βάλεις κι εσύ το χεράκι σου και σε κάποιες άλλες όχι.

106  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Έχεις μία έντονη ζωτικότητα την οποία δεν βρίσκεις τρόπους να εκτονώσεις. Για το λόγο αυτό, το ρίχνεις στη δουλειά, εξυπηρετώντας έτσι ένα διττό σκοπό: ηρεμεί η υπερκινητικότητά σου και ταυτόχρονα αποσπάται η προσοχή σου από άλλα ζητήματα που μπορεί να σε ταλάνιζαν. Ο μήνας αυτός μπορεί να σε εκπλήξει ευχάριστα σ’ ότι αφορά την ερωτική σου ζωή. Η διάθεσή σου για κοινωνικότητα είναι έντονη αυτό το διάστημα, όπως και η ανάγκη σου να ασχοληθείς περισσότερο με την αισθηματική σου ζωή.

Ζυγός

Αιγόκερως

(21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟυ - 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟυ)

(21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟυ - 20 ΙΑΝΟυΑΡΙΟυ)

Υπάρχει τεράστια κινητικότητα στην καθημερινότητά σου, γεγονός που μπορεί να σου φέρει αρκετό άγχος το οποίο θα δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς. Αυτή τη στιγμή μπορεί να νιώθεις ότι βρίσκεσαι στο μάτι ενός κυκλώνα εξελίξεων, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα στρεσογόνο, ωστόσο τα πράγματα ηρεμούν από τον επόμενο μήνα. Υπομονή! Χρειάζεσαι επειγόντως μία αλλαγή, ίσως και περισσότερες στην ερωτική σου ζωή, καθώς νιώθεις πως βαλτώνεις στην ίδια ανιαρή κατάσταση για μεγάλο διάστημα και αυτό σε κουράζει. Μπορείς να επιδιώξεις αλλαγές και να τις πετύχεις.

Φίλοι και οικογένεια θα αποτελέσουν τα σημαντικότερα στηρίγματά σου μέσα στο μήνα, αφού είναι εκεί τόσο για τα εύκολα, όσο και για τα δύσκολα. Νιώθεις μεγάλη ασφάλεια με το να τους συμβουλεύεσαι, κάτι που θα σου βγει σε καλό καθ΄ όλη τη διάρκεια του μήνα. Αρκετά δραστήριος ο Νοέμβριος για την αισθηματική σου ζωή. Θα υπάρξουν ερωτικές εξάρσεις που θα έρχονται και θα φεύγουν ξαφνικά. Όχι γιατί κάτι θα συμβαίνει, αλλά γιατί έτσι θα λειτουργείς εσύ αυτήν την περίοδο.

Σκορπιός

Υδροχόος

(21 ΟΚΤΩΒΡΙΟυ - 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟυ)

(21 ΙΑΝΟυΑΡΙΟυ - 20 φΕΒΡΟυΑΡΙΟυ)

Η κοινωνικότητά σου βρίσκεται στο ζενίθ και το απολαμβάνεις, όμως καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα έχεις έναν συνεχή εσωτερικό εκνευρισμό, ο οποίος αδυνατείς να κατανοήσεις από που προέρχεται. Η αλήθεια είναι πως συμβαίνουν αρκετά πράγματα στις «σκιές» και το αντιλαμβάνεσαι, όμως είναι σημαντικό να θυμάσαι πως ό,τι κι αν συμβαίνει, είτε δε σε αφορά, είτε δεν είναι αρκετά ισχυρό για να σε «βλάψει». Αρκετά σκαμπανεβάσματα αναμένονται κατά τη διάρκεια του μήνα, κυρίως λόγω κακής ποιότητας επικοινωνίας, η οποία συχνά θα προκαλεί καχυποψίες και μικροεντάσεις.

Υπάρχει τεράστια δραστηριότητα, τόσο στα επαγγελματικά όσο και στα οικονομικά σου, και έχεις την τάση να συμβουλεύεσαι φίλους για σχετικά ζητήματα. Προσοχή! Σε καμία περίπτωση μην συνδυάσεις με οποιοδήποτε τρόπο φίλους και οικονομικά, καθώς αναμένονται πολλές παρεξηγήσεις. Ο φιλικός σου τομέας επιδέχεται αλλαγές και καλό θα ήταν να αποκλείσεις το ενδεχόμενο αυτές να προέρχονται από μία άσκοπη διένεξη. Ο Νοέμβριος είναι ένας μήνας κατά τον οποίο σου προσφέρονται απλόχερα οι προϋποθέσεις να δημιουργηθούν στέρεες βάσεις στις σχέσεις, είτε τις νέες, είτε τις ήδη υπάρχουσες.

Τοξότης

Ιχθύες

(21 ΝΟΕΜΒΡΙΟυ - 20 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟυ)

(21 φΕΒΡΟυΑΡΙΟυ - 20 ΜΑΡΤΙΟυ)

Η ανάδρομη πορεία του Ερμή και η είσοδος του Άρη στο Σκορπιό παρατείνουν για λίγο ακόμα την εσωστρέφεια που έχεις παρουσιάσει το τελευταίο διάστημα. Το μόνο που αλλάζει είναι πως αυτή την εσωστρέφεια εσύ την κάνεις εποικοδομητική, κάνοντας μία ουσιαστική ενδοσκόπηση, η οποία σε βοηθά να βρεις λύσεις για ζητήματα που αντιμετώπιζες στο παρελθόν. Ο αισθηματικός τομέας βαίνει καλώς, ιδιαίτερα στο ξεκίνημα το μήνα. Από εκεί και πέρα εκδηλώνεις έναν εκνευρισμό, ο οποίος δε έχει σχέση με την αισθηματική σου ζωή, όμως έχεις την τάση να τον εκδηλώνεις στα αγαπημένα σου πρόσωπα.

Ο Νοέμβριος θα είναι μήνας ιδιαίτερα σημαντικός για τα οικονομικά σου, αφού τα πάντα θα περιστρέφονται γύρω από αυτά, κάτι που μπορεί να σου προκαλέσει διενέξεις με πρόσωπα του περιβάλλοντός σου, ανεξάρτητα από το σε ποιον τομέα της ζωής σου ανήκουν. Η ερωτική σου ζωή παίρνει ιδιαίτερα θετική μορφή αυτό το μήνα, αλλά δεν έχει ισχυρή δυναμική. Μπορεί εσύ να θέλεις να πιέσεις καταστάσεις, προκειμένου να γίνει κάτι που θα διατηρήσει ζωντανό το ενδιαφέρον σου, όμως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να έχει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  107

| αγορά | ■ COSMOS

BLACK FRIDAY weeK στο COSMOS Η Black Friday στο Cosmos διαρκεί μια εβδομάδα! Από τις 25 έως τις 30 Νοεμβρίου δίνει μια ακόμη ευκαιρία για εξαιρετικές αγορές σε ασυναγώνιστες τιμές. Εκμεταλλευτείτε τις ειδικές συλλογές Black Friday των εταιριών BO CONCEPT, ENTOS,

CALLIGARIS, PASIFIC και GNG με προσφορές έως 70%.

COSMOS A.E. Περιφερειακή Λάρισας-Τρικάλων, Λάρισα, τηλ: 2410 670970, www.cosmos.com.gr : Cosmos Α.Ε - Οικιακός Εξοπλισμός Δευτέρα-Παρασκευή: 10:00-21:00 , Σάββατο: 10:00-16:00

■ ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Στο ΙΑΣΩ θεσσαλίας φροντίζουμε το μεγαλύτερο δώρο της ζωής σας Στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας ανταποδίδουμε την εμπιστοσύνη που μας δείχνετε και προσφέρουμε αποκλειστικά για το παιδί σας ένα ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΔΩΡΟ, το πρόγραμμα «ΣΤΟΡΓΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΖΩΗ». Μία ασφάλιση υγείας, σε συνεργασία με την Εθνική Ασφαλιστική, η οποία παρέχει ασφαλιστική κάλυψη των νεογνών που γεννιούνται στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας εντελώς δωρεάν και χωρίς περιορισμούς.

• Δωρεάν ασφάλιση για τους 12 πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού σας.

• Η κάλυψη ξεκινά να ισχύει σε 30 ημέρες από την ημερομηνία έκδοσης του ασφαλιστηρίου.

• Διακοπή του συμβολαίου οποιαδήποτε χρονική στιγμή το επιθυμείτε, χωρίς καμία επιβάρυνση.

• Χαμηλό κόστος ανανέωσης του συμβολαίου από το δεύτερο χρόνο και μόνο εφόσον υπάρχει επιθυμία για την ανανέωσή του.

• Σε περίπτωση νοσηλείας του παιδιού στο ΙΑΣΩ Παίδων, η συμμετοχή περιορίζεται μόνο στο 10%.

108  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

• Υψηλό όριο κάλυψης, 173.000€ ανά νοσηλεία η οποία περιλαμβάνει εκτός από τα έξοδα νοσηλείας και όλες τις αμοιβές των ιατρών. Για περαιτέρω ενημέρωση σχετικά με τις παροχές του προγράμματος, επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 2410 996830.

■ TΡΙΧΑΣ ΧΑΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Σε ένα ιδιόκτητο χώρο 2.000 τ.μ. στο 7ο χλμ Λάρισας - Ομορφοχωρίου, η επιχείρηση παρακολουθεί της εξελίξεις στο χώρο της κατασκευής και προτείνει πολυάριθμες επιλογές που ανταποκρίνονται σε κάθε απαίτηση. Έχει εισέλθει δυναμικά και στον τομέα του υαλοποετάσματος, ενώ ταυτόχρονα κατασκευάζει ενεργειακά κουφώματα αλουμινίου (πόρτες - παράθυρα), επενδύσεις Bond, ειδικές κατασκευές, κουφώματα ασφαλείας. Παράλληλα δραστηριοποιείται στο χώρο των μεταλλικών κατασκευών κατασκευάζον-

■ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ architettura

Το τεχνικό γραφείο Παπαντωνίου δραστηριοποιείται στο χώρο της δόμησης και του σχεδιασμού εδώ και 80 χρόνια. Με εξειδίκευση στην ανακαίνιση, το σχεδιασμό και τη διαμόρφωση χώρων, η μελέτη, η επίβλεψη και η κατασκευή του έργου ολοκληρώνεται σύντομα, οικονομικά και με το βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ architettura: Αυξεντίου 5 Λάρισα, Τ:2410.235795

τας βιομηχανικούς χώρους με το κλειδί στο χέρι, έργα βαρέων μεταλλικών κατασκευών, ειδικές εγκαταστάσεις, μεταλλικά στέγαστρα, σύμμεικτες κατασκευές πολυωρόφων κτιρίων και κατοικιών καθώς και εξωτερικές όψεις κτιρίων διαμορφωμένων με πάνελ. Η εμπειρία μας στον τομέα της παραγωγής σύνθετων μεταλλικών κατασκευών, καθώς επίσης και η άριστη ποιότητα μας καθιστά μια από τις πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις του κλάδου. Τρίχας Χαρ. Νικόλαος, Μηχανολόγος Μηχανικός Τηλ.: 2410575338 Κ. 6974134163, e-mail: trichasn@gmail.com

■ ΚΑΓΙΑΣ Στη διεθνή έκθεση Cersaie 2019 στη Μπολόνια της Ιταλίας, παρουσίαστηκαν νέες τάσεις και η νέα σειρά της Iris Ceramica για το 2020. Επίσης η Iris Ceramica προσφέρει τη δυνατότητα με την τεχνολογική υπηρεσία Design Your Slabs, την αποτύπωση οποιουδήποτε τύπου εικόνας – σχεδίου απευθείας επάνω στις πλάκες για να δημιουργήσετε το δικό σας design, μέσα στον προσωπικό ή επαγγελματικό σας χώρο. Μια τεχνολογική επανάσταση στον κόσμο της διακόσμησης, που επικεντρώνεται στην έμπνευσή σας και τελικά δίνει πλήρη υλοποίηση της έννοιας της εξατομίκευσης. Επισκεφθείτε το showroom ΚΑΓΙΑΣ και ενημερωθείτε για τις νέες τάσεις! ΚΑΓΙΑΣ: Ταγμ. Βελισσαρίου 35, τηλ.: 2410 257835 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  109

| αγορά | ■ «CENTRAL COOL» AΣΤΕΡΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣΤΕΡΓΙΟΣ & ΣΙΑ Ε.Ε.

Tο όραμά μας στην «CENTRALCOOL» αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο θεμελιώδες τρίπτυχο ποιότητα, εξυπηρέτηση, εμπιστοσύνη. Aπo το ξεκίνημά μας, το 1992, παραμένουμε πιστοί σε αυτές τις αρχές, ώστε να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε ολοκληρωμένες υπηρεσίες, να υποστηρίζουμε μοναδικά προϊόντα, να καλλιεργούμε σχέσεις ζωής με τους πελάτες μας. H εμπειρία, η τεχνογνωσία και η συνέπειά μας, μας έχουν αναδείξει σε αξιόπιστο συνεργάτη εταιριών και ιδιωτών. Η εταιρεία μας αναλαμβάνει την εκτέλεση ιδιωτικών και δημοσίων έργων

■ KELLER WiLLiAMS ONE Το μεγαλύτερο Κτηματομεσιτικό Δίκτυο παγκοσμίως παρέχει σύγχρονες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, εστιασμένες στην άμεση και αποτελεσματική ικανοποίηση των αναγκών κάθε αγοραστή και πωλητή. Με μια πλειάδα από άρτια καταρτισμένους Συμβούλους Ακινήτων, η Keller Williams One διαθέτει το πιο οργανωμένο σύστημα εκτίμησης, προώθησης, αγοράς, πώλησης, μίσθωσης, διαχείρισης, αναβάθμισης ακινήτων. Εμπιστευτείτε τη, σήμερα! Λάρισα: Ηρ.Πολυτεχνειου 61, τηλ.: 2410539429, www.akinita-larisa.gr, www.kwone.gr : @kwone.larisa, : @kwonegreece Αθήνα: Λεωφ. Βασιλισσης Σοφίας 10, τηλ.: 2110131911, www.kwac.gr Καρδίτσα: Νικ. Πλαστηρα 12, τηλ.: 2441080900, www.kwone.gr, www.akinita-karditsa.gr 110  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

θέρμανσης, κλιματισμού, επαγγελματικής και βιομηχανικής ψύξεως, καθώς και ηλιακών συστημάτων. Είμαστε Επίσημοι Διανομείς τον εταιριών «DAIKIN» συστήματα κλιματισμού και τις εταιρίας «ΜΑΛΤΕΖΟΣ» ηλιακά σύστημα και για όλο τον νόμο Λάρισας. Από το 2013 η εταιρεία μας προχώρησε στην εγκατάσταση και εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας βάσει του διεθνούς αναγνωρισμένου προτύπου ISO 9001:2015 Έκθεση: Αγιάς 40, Λάρισα, τηλ. 2410 550118 & 2410 553901 Ε-mail: info@centralcool.gr, www.centralcool.eu

■ BOMEL TziASTOUdiS SA

Άνεση, ποιότητα, κομψότητα και στυλ! Η bomel Τζιαστούδης sa έχει καθιερωθεί στον χώρο της κουζίνας. Πρωτότυπες, λειτουργικές, με κλασικές ή σύγχρονες γραμμές, οι κουζίνες είναι κατασκευασμένες από υλικά εξαιρετικής ποιότητας και ανθεκτικά στη φθορά για να ανταποκρίνονται σε όλες τις ανάγκες και απαιτήσεις σας. Η κουζίνα Newport εισάγει νέα φινιρίσματα, μεγαλύτερο ύψος και βάθος στις βάσεις και στα συρτάρια, ανοιχτούς χώρους και επιφάνειες ευθυγραμμισμένες

με την πόρτα. Όλα συνδυάζονται με ποικιλία χρωμάτων και υλικών (γυαλί και ξύλο), παρέχοντας αισθητικά και λειτουργικά πλεονεκτήματα που βοηθούν στη μεγιστοποίηση του χώρου. Οι αποχρώσεις του σταχτί και της γκρίζας πέτρας στα ντουλάπια, τα συρτάρια και τις επιφάνειες εργασίας, κυριαρχούν συνθέτοντας μια μοντέρνα εικόνα. bömel Τziastoudis S.A., showroom: Σωκράτους 111, Λάρισα Τηλ.: 2410 556010, Factory: 10ο χλμ Λάρισας- Αγιάς

■ G.P.S.N. PRiVATE SECURiTY

ΕΠΩΝυΜΑ ΚΑΙ ΣΙΓΟυΡΑ ΑΣΠΙΔΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΣΑΣ ΑΣφΑΛΕΙΑ

Ι.Ε.Π.υ.Α.

Αρ. Αδείας : 3015/39/60/2723-ε’

ΔΙΕυΘυΝΣΗ: Φαρσάλων 3, 41222, Λάρισα Επικοινωνία: 2410-549922 Email: gpsn.sec@gmail.com www.gpsn.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 / Θ.Ε.  111

| αγορά | ■ SCAVOLiNi

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η Ιταλική έκθεση στην Μπολόνια από 21-27 Σεπτεμβρίου 2019 όπου συμμετείχε και η Scavolini με μια σειρά από τα μπάνια της. Στην έκθεση παραβρέθηκε και ο αποκλειστικός της αντιπρόσωπος για Ελλάδα-Κύπρο και Ρουμανία κ. Εξαρχος Αναστάσιος όπου είχε επαφές με επιχειρηματίες από την Ελληνική και Ρουμανική αγορά προκειμένου να δημιουργηθούν νέες συνεργασίες.

Ήδη για την Ρουμανία κλείστηκαν συμφωνίες για την δημιουργία τριών νέων καταστημάτων Scavolini με κουζίνες και μπάνια. Η Scavolini η μεγαλύτερη Ιταλική εταιρία της Ιταλικής αγοράς και όχι μόνο εκτός από μια πλήρη σειρά κουζινών σε μοντέρνα και κλασσική γραμμή έχει αναπτύξει και μια σειρά από αξιόλογα έπιπλα για το μπάνιο και για τον χώρο Living. Όλα τα προϊόντα Scavolini μπορείτε να τα βρείτε στο κατάστημα Thema A.E Σωκρατους 111 Λάρισα τηλ.2410550970.

■ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΚΕΤΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Η επιχείρηση Νικόλαος Σκέτος & ΣΙΑ Ο.Ε. με έδρα στη Λάρισα δραστηριοποιείται στην κατασκευή και διακόσμηση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων με ιδιαίτερα υλικά, όπως πέτρες και μάρμαρα. Αναζητώντας την ιδανική λύση για κάθε σπίτι, φτιάξαμε έναν ξεχωριστό κόσμο απρόβλεπτα όμορφο και μοναδικά εντυπωσιακό, συνδυάζοντας το σχήμα και το χρώμα, το κλασικό και το μοντέρνο, το τεχνητό και το φυσικό. Συγκεντρώσαμε ιδιαίτερα υλικά, όπως πέτρες, μάρμαρα, ψηφίδες, βότσαλα για να μπορούμε να προσφέρουμε αμέτρητους συνδυασμούς για κάθε γωνιά του σπιτιού σας. Προτείνουμε την ιδανικότερη λύση που ταιριάζει στο χώρο σας, από το τζάκι, τη διακόσμηση τοίχων, τον πάγκο κουζίνας, τη σκάλα σας, το μπάρμπεκιου ως και τη διακόσμηση του κήπου με βραχόκηπους, εκκλησάκια, βρύσες, σιντριβάνια, γλάστρες και πρωτότυπα αγάλματα. Η πολυετής πείρα μας στη διακόσμηση, αλλά και την κατασκευή, σε συνδυασμό με την ιδιόκτητη βιοτεχνία κοπής μας, 112  Θ.Ε. / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

που βρίσκεται στο 18 χλμ Λάρισας – Αγιάς, μας καθιστά σε θέση να διαμορφώσουμε χώρους με ιδιαίτερη αισθητική, προσαρμόζοντας απόλυτα τα υλικά στις διαστάσεις και τις ιδιαιτερότητές τους. Υπηρεσίες: • Επιμέτρηση – επίβλεψη χώρου • Διακοσμητικές προτάσεις • Εξολοκλήρου τοποθέτηση • Εγγύηση ποιότητας • After sales service