TRENDBOEK

TRENDBOEK 2030

voorwoord

De tijd waarin veranderingen zich sneller plaatsvinden dan de snelheid van het licht, is zojuist aangebroken.

De technologie maakt immens grote stappen en er zijn meer mogelijkheden dan ooit. De mens is volop in beweging door de hoge immigratie, veranderingen op de arbeidsmarkt en de vervaging van grenzen.

Het vervagen van grenzen heeft een ruime betekenis gekregen. Wij zijn bewust van onze vrijheid en maken hier eindeloos gebruik van, met als gevolg dat er sprake is van gendervervaging, vervaging in de maatschappelijke piramide waardoor de middenklasse verdwijnt en vervaging tussen mens en technologie.

Technologie is een fantastisch fenomeen wat jaren bestaat, maar eindelijk begint door te breken in de massacultuur. Zoals Ryan Advent in zijn boek ‘Werken in de 21e eeuw’ mooi schrijft: ‘Innovatie in het digitale tijdperk brengt een nieuw sociaal karakter met zich mee’.

Wij hebben toegang tot meer kennis en educatie dan ooit, reizen meer dan ooit en hebben behoefte aan een constante beweging. Wij laten een tijd achter ons van economische en sociale onzekerheid waarbij de kiezers van het land de toegang tot welvaart producerende culturen willen beperken. De digitale revolutie of ook wel de Derde Industriële revolutie roept een fundamentele spanning op waar wij allen verantwoordelijk voor zijn om hier als maatschappij in te slagen. Om de belofte van de verantwoordelijkheden te laten slagen, moeten wij onze maatschappelijke rijkdom eerlijk verdelen onder eigen bevolking, een goed voorbeeld hier voor zou kunnen zijn is het basisinkomen wat een veel geschreven topic is in de grote nieuwskranten. Tijdens de Industriële Revolutie organiseerden mensen een nieuwe maatschappelijke orde en vochten daarvoor, zo ontstonden er nieuwe steden, fabrieken, gedreven hervormers, nieuwe instituties en opportunistische politici. De digitale revolutie leidt ertoe dat deze discussies opnieuw worden geopend, maar dwingt ook af dat de aandacht zich richt op een nieuwe kwestie, die bepalend zal zijn voor de komende generatie: wie hoort erbij?

voorwoord Het voorafgaande onderzoek bestaat uit een aantal belangrijke elementen die hebben bijgedragen aan de uitkomst van het trendboek. Met een kritische blik gericht op drie grote steden: Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam heb ik trends en ontwikkelingen onderzocht.

Ik heb voornamelijk gekeken naar het winkelbeeld, het imago van de stad en exposities in allerlei musea.

De reden waarom ik expliciet voor musea heb gekozen, is omdat ik er van overtuigd ben dat kunst in toonaangevende musea een duidelijk beeld van de huidige en/of toekomstige tijdsgeest weergeven.

Tijdens het onderzoek is mij het karakter van de stad duidelijk opgevallen: Amsterdam, een stad voor de mens waar allerlei culturen bespreekbaar zijn en immigratie een topic is. Rotterdam, een stad van de mens, vooruitstrevend met oog naar heropbouw van de stad na de Tweede Wereldoorlog. Een stad dat hard werkt aan het imago door middel van toonaangevend architectuur die een imago creëren voor de stad, breder platform bieden voor (jonge) ondernemers en Woonvisie, een belangrijke verandering van het centrum van Rotterdam waarbij er gefocust wordt op het hoger segment in de bouw en ruimte gemaakt wordt voor studenten en bewoners met een hoger inkomen.

Eindhoven, een stad met een arbeidersgeschiedenis waar Philips is ontstaan en anno 2017 door de stad leeft door middel van opvallend architectuur, de vernieuwing van Strijp-S, het Philipsmuseum en natuurlijk de stad van (jong) design. Eindhoven staat in het teken van design en technologie. Mijn bevindingen werden ondersteund door nieuwskranten als het Financiële Dagblad, het Parool, de Volkskrant en de Elsevier. Verder met boeken als ‘Werken in de 21e eeuw’ van Ryan Avent en ‘Schermgaande jeugd’ van Patti Valkenburg. Het voorstel ‘Woonvisie Rotterdam’ heeft mij een vernieuwende blik gegeven van de stad en het Philipsmuseum in Eindhoven heeft mij een goede opheldering gegeven waar Nederland met de stad Eindhoven voor staat. Het boek is verdeeld in twee grote thema’s waaronder een aantal opvallende ontwikkelingen in de steden. De spreads vallen buiten de kaders om, een visie dat bij mijn conclusie past.

Foto 1: Lucy Mcrae, make your maker, 2012

Foto 2: Heringa/Van Kalsbeek Under Armor, 2016

Foto 3: Dirk Vander Kooij - The eindless chair, 2014

HCETREPXE EXPERTECH ‘Zeven nieuwe technologieën denderen als een niet te stoppen trein op ons af. En hun impact is enorm. Alles wordt anders.’ Dat schrijft arbeids- en organisatiepsycholoog Dik Bijl in zijn nieuwste boek: ‘Alles wordt anders‘. In het boek stipt hij zeven technologieën aan die er hoe dan ook aan zitten te komen en een enorme impact zullen hebben op de maatschappij: robots, kunstmatige intelligentie, zelfrijdende auto’s, 3D-printen, synthetische biologie, nanotechnologie en genomische geneeskunde. Het boek is met de bedoeling geschreven om hier goed over na te denken dat een groot deel van deze ontwikkelingen al langzamerhand actief worden in de massamaatschappij.

Ondanks dat deze ontwikkelingen al actief zijn, zijn er een aantal interessante ontwikkelingen in de grote steden, Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven actief waar duidelijk een beeld wordt geschetst om de massa klaar te stomen voor een compleet nieuwe revolutie, ook wel de of de Digitale Revolutie genoemd. Een tijd van drastische veranderingen omdat innovatie in het digitale tijdperk nu eenmaal een sociaal karakter heeft. Individualisme wordt sterker en vormt zo de ‘Nieuwe consument’: De behoefte aan personal tailoring in elk opzicht. Architectuur, Retail en exposities geven de huidige staat van de ontwikkelingen in de steden aan.

E X P E R T E C H Laat expertise zien dat beïnvloed is door technologie en digitalisatie.

BEDROG OF REALITEIT?

BEDROG OF REALITEIT? Foto 4: Samsung advertentie abri, 2017

BEDROG OF REALITEIT? De wereld wordt dagelijks overspoeld door de zogenaamde selfies, een woord dat drie jaar geleden in het van Dale woordenboek is opgenomen.

Met selfies heb je de vrijheid om een beeld te creëren en te manipuleren.

Wat is echt en wat is bedrog? Onze mobiele telefoons spelen hier goed op in sinds het moment van de ‘Front camera’, waar de camera met elke editie beter wordt. Vrijwel alle Nederlandse jongeren (94 procent) hebben een smartphone. Dat blijkt uit een onderzoek van Mijn Kind Online 2014 onder ruim 1700 jongeren van twaalf tot zeventien jaar. Dit percentage is de afgelopen jaren ongetwijfeld gestegen, waardoor het voor merken zoals Samsung interessant wordt om hier een passende reclame te maken; toonbaar als een abri. Digitaliseren draagt bijj aan een samenleving waar het draad om het individu: een narcistische en egocentrische stijl van leven.

‘Wat in nog te vaak vergeten wordt, is dat ontvangers in sociale media zelf ook zender s zijn. We zijn immers steeds vaker actieve participanten in het produceren en verpspreiden van inhoud. Het gemak waarmee gebruikgemaakt kan worden van camera, redactiesoftware en de verpspreidingskanalen van social media stelt eenieder in staat om zender en ontvanger te zijn. Produceren en verspreiden van (zelfgemaakte) informatie heeft niet alleen effecten op de ontvangers daarvan, maar ook op de zenders zelf. Als we online bepaalde opvattingen openbaren of gedrag vertonen, dan kan dat ook invloed hebben op ons zelfconcept. Dit fenomeen, dat onze eigen opvattingen en ons eigen gedrag onszelf beïnvloedt, wordt een expressie-effect genoemd.

Een expressie-effect vindt plaats doordat de zender het gedrag dat hij vertoont of de opvattingen die hij openbaart internaliseert, waardoor zijn eigen zelfconcept kan veranderen.’ [afkomstig uit boek Schermgaande Jeugd - Patti Valkenburg]

‘Pas sinds een jaar of cijf valt het me op dat mensen, zeker jongeren, twee gezichten lijken te hebben: een privegezicht, waarin je kunt zien hoe ze zich echt voelen, en een publiekelijk gezicht, dat ze gebruiken om zich tegenover de buitenwereld te presenteren en te perfectioneren op YouTube en Facebook.

Alleen lijkt dat ‘‘publiekelijke gezicht’’ steeds belangrijker te worden, alsof het een instinct is geworden het op te zetten.

Bijna als een evolutionaire ontwikkeling, zodat mensen zich in de huidige wereld kunnen handhaven. - Rineke Dijkstra, 2010 [afkomstig uit boek Schermgaande Jeugd - Patti Valkenburg]

BEDROG OF REALITEIT? Continuïteit van weerspiegeling door middel van gebruik van spiegelglas in de omgeving. Het creëren van een onbestaande ruimte, weerspiegeling van de realiteit en veiligheid. Twee van deze punten zijn ook verwerkt in het ontwerp van architect Maarten Struijs (ruimte en veiligheid) voor het metrostation Blijdorp in Rotterdam. Weerspiegeling behoudt bedrog. Zijn wij toe aan een zogenaamde ‘Reality check’ of in staat om door middel van innoverende technieken onze weerspiegeling te manipuleren? Het manipuleren van spiegelbeeld is niet nieuw; bekende modeketens maken hier al gebruik van om een beter zelfbeeld te creëren, wat aanzet tot verkoop. Hetzelfde idee zal kunnen worden toegepast in het dagelijks leven.

Je zelfbeeld manipuleren door middel van techiek en technologie leidt tot Ijdel en narcistisch gedrag.

Een nieuwe attitude in een nieuw (digitaal) tijdperk

‘INNOVATIE IN HET DIGITALE TIJDPERK BRENGT NU EENMAAL EEN SOCIAAL KARAKTER MET ZICH MEE’ - WERKEN IN DE 21E EEUW - RYAN ADVENT Foto 5: Metrostation Blijdorp, Rotterdam, 2017

Foto 6: The W2-1 store van Ecco, Amsterdam, 2017

DE NIEUWE CONSUMENT Ecco heeft nieuw winkelconcept ontwikkeld: de W-21 store met innovatie lab.

Amsterdam zag het debuut. In de W-21 store presenteert Ecco experimentele ontwerpen en innovatieve technieken, om te zien hoe deze aanslaan bij het publiek.

Het assortiment is uniek; in de winkel zijn schoenlijnen verkrijgbaar die nog nergens anders te koop zijn.Tijdens de opening werd er gebruik gemaakt van een 360 graden video. Wanneer men de video bekijkt met een google cardboard of een andere virtual-reality bril, word je in een positie gezet alsof men zelf in de video aanwezig is.

De collectie van de W-21 Ecco store bestaat deels uit een niet uitgebrachte collectie van Ecco en samenwerkingen met merken en ontwerpers. Dit experiment is een innoverende vorm van branding. Het versmelten van digitalisering en technieken in een fysieke winkel, oogt naar het punt waar expertise een manier is om nieuwe klanten te genereren en uit de online shopping wereld uit te trekken. De verkochte collectie is uitsluitend te koop in de W-21 store, wat het winkelen en aanbod een uniek aanbod maakt. De kern van de winkel is de focus op het leer dat Ecco ontwikkelt en verkoopt.

Door middel van deze expertise, maken wij alvast kennis met de winkel van de toekomst. Vergelijkbaar is de (tijdelijke) winkel in Den Haag, The Store of the Future, waar diverse merken de klanten kennis laten maken met een nieuwe manier van winkelen door middel van technologie. . Een winkel van en voor de klant, de klanten hebben immers de ruimte om feedback achter te laten. Dit alles wordt genoteerd en verzonden naar het desbetreffende merk/ bedrijf waar zij verder het concept kunnen ontwikkelen . Door deze vorm van winkelexpertise, ontstaat er een persoonlijke band tussen merk en mens.

BeOne, Amsterdam Zuid 2017

Foto 7: Bodyscane BeOne Amsterdam, 2016

DE NIEUWE CONSUMENT Kleding downloaden Een ander belangrijk aspect van Vlugs collectie is dat het niet op een traditionele manier tot stand is gekomen.

Vlug: “Ik had geen patronen geknipt en ook geen naaimachine gebruikt. In plaats daarvan had ik lappen met hoeken van 90 graden gesneden die tunnels en insneden bevatten. Die lappen konden door middel van een lint aan elkaar worden geregen. Het idee erachter was dat mensen voortaan zelf hun eigen kleding op maat konden downloaden, uitprinten en in elkaar konden zetten.�.

- Modeontwerpster Karin Vlug (26) over de toekomst van bodyscans en persoonlijke ontwikkeling in de mode.

Met virtual reality bij het reisbureau en digitale pashokjes in de kledingwinkel wil de Beethovenstraat in Zuid het ‘offline’ winkelen innoveren. Een jaar lang worden dit soort innovaties getest bij verschillende winkels in de straat. Daarbij gaan de ondernemers zelf op zoek naar vernieuwingen in hun winkelbranche, maar wordt er ook door bedrijven getest met innoverende projecten. Zo is er in de modewinkel BeOne nu een pashokje waarin een digitale bodyscan kan worden gemaakt. Voor dit project wordt samengewerkt met het Fashion Technology Lab van de HvA. “Je kunt hier een 3d-poppetje van jezelf laten maken, waarmee je al je maten kunt zien. Dus niet alleen je armlengte, maar de afmetingen van veel meer onderdelen van je lichaam,

Foto 8: VakantieXperts Amsterdam, 2016

Solebox Amsterdam, een keten dat bekend staat om zijn creatieve en innovatieve input. Het concept van de winkel is geinspireerd op het lab en de ‘Science’. Solebox heeft eerder geëxperimenteerd met robots in de winkel.

Electronicagigant MediaMarkt, Eindhoven. Ontworpen door de Italiaanse architect Massimiliano Fuksas en is in 2011 genomineerd voor Brabantse Straatkunstprijs. Een kunstzinnige manier van reclame.

fysiek In een tijd waar technologie het individualisme versterkt, wij online actiever zijn dan ooit en door techniek de fysieke winkel bijna overbodig wordt gemaakt, zoeken winkels nieuwe manieren om fysiek houvast te krijgen om zodanig de aandacht te krijgen. Door een combinatie van kunst, cultuur en de Zeitgeist in architectuur en interieur toe te passen, is de kans groot om gezien te worden als een icoon in het nieuwe straatbeeld. Met de informatie die wij dagelijks (vooral) online en offline krijgen te verwerken, is het lastig om de geringe aandacht beet te pakken. Onder de lagen duur (zaam) design is de kern van de winkel nog steeds verkopen.

Langzamerhand krijgt de kern van het bedrijf een extra punt: belevenis. Een bijzonder uiterlijk of activiteiten zorgt voor de juiste aandacht in een wereld waar concurrentie snoeihard is.

SoleBox Amsterdam, Mediamarkt en Sissyboy Eindhoven zijn een van de zovele voorbeelden die door middel van digitaliseren, ‘Space Age’ en Biomimicry geïnspireerd zijn en dit toegepast hebben in het totale winkelontwerp. Een blikvanger en een icoon in het straatbeeld.

Een winkel krijgt een nieuwe functie: Uitzonderlijke belevenis.

Samenwerken noemt Overdiek ‘waanzinnig belangrijk’. Maar de invalshoek moet zijn wat de klant wil, dus niet geredeneerd vanuit techniek, big data of verdienmodellen.“Klanten willen ondergedompeld worden in nieuwe ervaringen en een winkelgebied beleven alsof ze in een ander land zijn”, omschrijft ze. “Of zoals bij het theater: even stap je in een andere wereld en vergeet je alles om je heen. Kunst en cultuur worden daarom ook steeds belangrijker in een winkelgebied. -

Foto 9: Advertentie Nationaal Ballet, VR Cinema Amsterdam, 2017

Foto 10: Presentatieruimte OBA, Amsterdam 2017

VIRTUAL REALITY Met de opkomst van Virtual Reality krijgt het individu de kans om met één en één beweging een stap te zetten in een wereld van gemanipuleerde en digitale ‘realiteit’. De belevenis van ‘samen een film kijken’ verandert al snel in ‘alleen een film beleven’. Met de VR bril ben je als het ware een onderdeel van het gemanipuleerde beeld, er is alleen maar één persoon dat onaangeraakt blijft en dat ben jij. Wat voor impact zou de VR bril op ons persoonlijke leven kunnen hebben? De mogelijkheid is er dat deze vorm van technologie toegepast kan worden in het werkleven, op exposities en zelfs in de detailhandel. Voor het werkleven kunnen vergadering compleet nieuwe expertises zijn door middel van VR presentaties. Een goed voorbeeld van VR in de detailhandel is het reisbureau World of Tui op de Van Baerlestraat, waar previews van de vakantiebestemmingen bekeken worden door de VR bril. In het thema kunst en cultuur, is zoals afgebeeld, een poster van het Nederlandse Nationale Ballet met een Virtual Reality tentoonstelling. Daarnaast maakt Samsung gebruik van pop-up stores waarbij mensen kennis kunnen maken met de Virtual Reality bril.

robitca

Kunstenaar Jordan Wolfson in het Stedelijk Museum: Een robot als vrouw dat in contact staat met de kijker door middel van verleidende bewegingen en oogcontact. Een nieuwe fascinatie van de verleidende krachten van een robot, een gemanipuleerd individu dat dezelfde kenmerken toont als van een mens. Al jaren is de wereld geobsedeerd en gefascineerd door het uiterlijk, techniek en kenmerken van een robot. Zoals wij het nu kennen, of hebben gekend, zijn robots een tussenstop geweest om fabricage te versnellen en nauwkeurig te produceren. Nu worden robots gepersonaliseerd door ze in de winkels te plaatsen, zoals Solebox, waar robots de producten vanuit het magazijn naar de klant toe brachten. Robots in de architectuur, ontwikkelt door Nederlands architect Jelle Feringa, experimenteert jaren met robots en ontwikkelt innovaties met behulp van robots, onder meer het frezen en snijden van mallen met robotarmen. Ferringa is ervan overtuigd dat robottechnologie eraan bijdraagt dat architecten op den duur zelf huizen kunnen neerzetten, zonder tussenkomst van aannemers en bouwbedrijven. Wat zal dit betekenen voor de architectuur en bouwbedrijven? Verder zijn robots in autofabrieken tegenwoordig zo geprogrammeerd dat zij persoonlijke features aan auto’s kunnen toevoegen. Wat gebeurd er wanneer robots ons persoonlijke leven benaderen en beïnvloeden?

Gaan wij nu richting de tijd waarbij we langzamerhand gedomineerd worden door robots en dat in combinatie met de Digitale Revolutie, hierdoor banen verschuiven en verdwijnen? Kan robottechniek zelfs zo ver gaan dat het onze persoonlijke assistent wordt of in staat zijn tot, zoals op de expositie van Wolfson, verleiding? Wat als wij net zoals nu met onze mobiele telefoon over 20 jaar niet zonder onze gepersonaliseerde robot kunnen?

Foto 11: Jordan Wolfson Maniac/love/truth, Stedelijk Amsterdam, 2017

Foto 12: De Amsterdammer, OBA, Amsterdam

Foto 13[ei: Individuele Werkplek OBA, 2017

tfihsnem menshift ´Laat het ondenkbare realiteit worden´ schrijft oud-Europa-correspondent mooi in het Financiële Dagblad. Een quote, waardig om hier een minuut bij stil te staan.

De veranderingen in de grote stad is een weerspiegeling van ons gedrag en onze behoeftes. Er zijn vele factoren die hier invloed op hebben, waar onder andere: Economie, arbeid, politiek, immigratie, (social) media, technologie en educatie. Grote steden groeien, want interessante ontwikkelingen en werkgelegenheid trekt mensen aan. Nieuwe invloeden van buitenaf die eigen pracht en praal meenemen naar de grote stad, waardoor grenzen vervagen en er een nieuw imago van de stad ontstaat, zoals Amsterdam. Door een enorme golf van werkgelegenheid en de huidige maatschappij, waar flexibiliteit steeds belangrijker wordt, zijn we meer waarde gaan hechten aan flexwerken. Een ontwikkeling dat in het straatbeeld letterlijk wordt vertaald door de immense golf van koffietentjes en combinaties hiervan. Verder is er steeds meer sprake van goodwill, een commerciële goodwill. Het samen werken tussen retailer, merk en jong ondernemer wordt steeds populairder. De voordelen van een win-win situatie worden hier uit gehaald. Ondanks dat het individu dankzij technologie steeds sterker wordt, hechten wij steeds meer waarde aan samen werken en samen zijn.

HUMAN DE CONSTANTE

BEWEGING

VAN

DE

SHIFT MENS

Foto 14: Roast bar, Strijp-S Eindhoven 2017

Foto 15: Leidinghuis Westergasterrein Amsterdam 2017

wereldburger

Wij trekken massaal over de wereld; grenzen vervagen en invloeden vanuit buitenaf worden mee naar huis meegenomen. In een stad waar de sporen van de Industriële Revolutie duidelijk zichtbaar zijn, wat ook de ‘Concrete Jungle’ genoemd wordt, zijn we toe aan een connectie met onze favoriete plekken op de wereld. We brengen souvenirs mee en houden zo van de natuur, dat we dit meenemen en laten voortleven in onze omgeving binnen.

Strijp-S Eindhoven: In 1916 laat Anton Philips de eerste fabriek op Strijp-S bouwen. Hand-in-hand met de groei van Philips werden ook de activiteiten op Strijp-S gebouwd.

Vanaf 2000 met het vertrek van Philips wordt het plan opgepakt om Strijp-S te ontwikkelen tot een broedplaats voor de creatieve sector. New Ideas wordt bedrijvigheid aangetrokken die zich vooral op designen technologie richt. In de oude fabriekspanden ontstaan open ateliers waar creatieve ondernemers hun werkplek vinden. In 2016 vestigt ook de creatieve school St. Lucas zich op Strijp-S In 2012 krijgt Strijp-S voor het eerst in haar geschiedenis permanente bewoners. De lofts worden gerealiseerd. De eet- en drinkgelegenheden op Strijp-S hebben een rauwe rand, geïnspireerd vanuit het vroegere Industrieterrein . Strijp-S profileert zich tegenwoordig als het culturele hartWWW van Eindhoven. Kunstruimte MU programmeert op Strijp-S wisselende exposities als kunst. Verder wordt Strijp-S regelmatig gebruikt voor grote evenementen.

Kunst, culuur en natuur wordt steeds belangrijker in de grote steden. Een opkomst van jonge creatieve ondernemers die een complete ‘Concrete Jungle’ willen verbouwen tot cultureel hart van de stad. Doordat kunst steeds belangrijker wordt , wordt het steeds meer toegankelijker.

Van jonge ateliers met kunstenaars onder één dak tot winkels die samenkomen met een horecafunctie. Een frisse, culturele, rijke en kunstzinnige wind in -de ooitgrauwe stad Eindhoven. Deze beweging is goed terug te zien in andere delen van het land: Denk aan Amsterdam met het Westergasterrein en Rotterdam met de Maassilo

wereldburger Jongeren krijgen steeds meer toegang tot verre reizen en zijn steeds meer bewust van de gevolgen van consumeren. Combineer cultuur met hergebruik en er ontstaat een hippe stroming genaamd ´Vintage´.

De letterlijke betekenis staat voor tweedehands, maar dit woord past niet als levensstijl. Een liefhebbende verzameling van vintage gaat gepaard met een bewuste levensstijl. Het doel hiervan is een beter leven creëren op de wereld. Vintage producten zijn uniek, betaalbaar en verantwoord. Een trend dat al een tijd aan de gang is, maar absoluut een gouden toekomst heeft; dit kan in de toekomst een radicale tegenreactie zijn van de Digitale Revolutie en Robotisering. Een opvallend verschil in de vintage winkels uit de Randstad (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam) is dat de sfeer voornamelijk menselijk en persoonlijk is. Ook dit kan betekenen dat mensen een uitvlucht zoeken en behoefte hebben om ‘offline’ te gaan.

Mental Gatekeeping Volgens Trendwatcher Jacquiline Wolfs moeten we vooral filteren ‘mental gatekeeping’. Eerst was verbonden zijn de standaard, daarna werd het hip om ‘off-the-grid’ te zijn: weg met die telefoon. Dit was in dezelfde periode als de massale opkomst van Vintage en de zogehete ‘Hipsters’.

Foto 16 Tony’s Garage / I Love Vintage, Rotterdam, januari 2017

URBANISATIE

Foto 17: Urban Bakery, Hoogstraat Rotterdam 2017

Foto 18: Mr. Brown Specs & Beans, Eindhoven, 2017W

transitie

Foto 19: HAY Amsterdam, januari 2017

transitie&koffie Een mooi woord van de opkomst van flexplekken en de stijgende lijn van koffietenten die de grond uit schieten is transitie. Transitie staat voor een structurele verandering die het resultaat is van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld economie, cultuur, technologie, instituties, natuur en milieu. De grootste doorbraak was de opkomst van het flexwerken en de nieuwe (jonge) ondernemers die een werkplek buiten huis willen. Samen koffie drinken is al lang een ‘gezelligheid’ en brengt mensen bij elkaar. De combinatie van werk, koffie en een inspirerende werkplek was voor vele koffietenten een punt om op in te spelen. Deze ontwikkeling heeft zich voortgezet in de detailhandel; winkels bieden een expertise aan, door een koffietent te openen in het pand van de winkel. Een bakkerij in Rotterdam wordt omgezet tot een koffietent en werkplek, hetzelfde geldt voor HAY en Sissy Boy in Amsterdam en Mr. Brown Specs. De kern van de winkel is aanzetten tot verkoop van de producten waar ze voor staan, de expertise is de gelegenheid geven om een ontmoeting-, werk-, of loungeplek te creĂŤren.

Foto 20: Sissy Boy, Magna Plaza Amsterdam, 2017

De trend met een combinatie van botanisch en industrieel, ook wel Airspace genoemd, is een fenomeen dat volgens vele wordt omschreven als een identiteitsloze eenheids interieur van de hippe horeca, appartementen en flexwerkkantoren uit de grote steden. Deze stijl is natuurlijk niet zomaar gekomen: Met inspiratie uit de Industriesteden uit de Verenigde Staten, de urbanisatie in Nederland en het verlangen en mogelijkheid van het verre reizen. Het bewustwording van een gezonde levensstijl en de opkomst van de jonge kunstenaars.

gnikrewnemas

Foto 21: See now Buy now Tess van Zalinge @ X-Bank Amsterdam, 2017

samenwerking

Foto 22: Samenwerking Puma en Nederlands merk Daily Paper, 2017

samenwerking In een tijd van cultuurversmelting, keiharde concurrentie, het moordende tempo van veranderingen, net als het aantal aantal faillissementen in de afgelopen jaren, wordt het begrip ‘Samenwerken’ steeds belangrijker. Opvallend is dat retailers, zoals X-Bank en Hutspot, jonge en kleine creatieve ondernemers een platform bieden voor verkoop en naamsbekendheid. Het samenwerken en de zogenaamde ‘Conceptstore’ is geen nieuw begrip, maar wel een ontwikkeling wat steeds vaker zichtbaar is in het straatbeeld. Het contrast tussen de conceptstores en de modeketens veroorzaken een clash, waardoor de ‘middenweg’ langzamerhand verdwijnt.

Een interessante combinatie dat sneller kan inspelen op de ‘Nieuwe consument’, aangezien de jonge ondernemers sneller en beter ontwikkelingen in hun doelgroep oppikken. Dit kan een bijvoorbeeld een regelrechte lijn worden naar het ‘Personal tailoring’, waar er meer op het individu wordt gericht dan de massa.

Jonge merken met internationale potenties krijgen de kans aangeboden van internationaal grote merken met een samenwerking. Een win-win situatie: Een jong, niewuw label geeft het grote bestaande merk een frisse bik, terwijl de jonge, relatief kleine, ondernemer profiteert van internationaal bekendheid en wellicht nieuwe potentiele samenwerkingen en connecties, wat bijdragt aan de groei van het bedrijf. Een recent voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Nederlands streetwear merk Daily Paper en PUMA. De collectie is internationaal te koop in zowel fysieke winkels als online.

Foto 23: Hutspot Amsterdam, 2016

‘Grenzen vervagen, zowel fysiek als in de wijze van samenwerken. De wederzijdse afhankelijkheid wordt versterkt. Voor het merk zijn er een tiental kanalen te definiëren die allen een eigen benadering vragen.’RETAILWATCH 2016

Foto 24: Hutspot Rotterdam, 2016

CONCLUSIE Wanneer de ontwikkelingen en trends zich De ontwikkelingen in het straatbeeld van de onderzochte steden (Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven) tonen weinig duidelijkheid van doorslaggevende ontwikkelingen die zich achter de schermen in de mode industrie voortzetten. Wanneer ontwikkelingen in de massacultuur zichtbaar zijn, is er een kans dat er ondertussen alweer twee nieuwe voorlopers zijn op het gebied van deze trend.

Er zijn een aantal nieuwe concepten en winkels, zoals de W-21 concept store dat gebaseerd is op het testen van -nieuwe- technologie in de retail, die een goed voorbeeld kunnen zijn van het ‘Nieuwe winkelen’ en de ‘Nieuwe consument’. Ons koopgedrag is door de technologische ontwikkelingen veranderd: Online winkelen wordt steeds populairder. Fysieke winkels spelen hier een nieuwe rol in door digitale voorzieningen naar de winkel toe te brengen.

Denk aan de Virtual Reality bril, de interactieve spiegels, maar ook interactieve etalages waardoor voorbijgangers 24/7 kunnen bestellen vanuit de etalage van de winkel.

Interessante punten zoals kleding downloaden, wat gelinkt staat aan het persoonlijke maatwerk. Het toepassen van nanotechnologie of biotechnologie in mode, waardoor mode een nieuwe functie en expertise krijgt. Expertise wordt steeds een belangrijker aandachtspunt, het straatbeeld kan in een volledig creatief design district veranderen, waar kunst en imago een grote rol speelt. Volledige controle via de mobiele telefoon, met een gepersonaliseerde robot als rechterhand. Een wereld zonder identiteit, volledige gelijkheid en met focus op de kern. Verwacht tegelijkertijd een heftige reactie vanuit de tegenbeweging. Niet iedereen staat achter de Digitale Revolutie, alhoewel dit niet lang zal duren omdat educatie een belangrijk component is om de Digitale Revolutie te kunnen weerstaan. Als onze mode slimmer wordt, wat gebeurd er met de mens?

bronnen Cover Beeld en bewerking: Esther Kroes Voorwoord Foto 1: McRae, L. (2012) Make your maker. Geraadpleegd op 15 januari 2016 via https://creators. vice.com/en_uk/article/lucy-mcraes-new-film-teaches-you-how-to-prepare-human-sushi Thema 1 Foto 2: [eigen beeld] Heringa/Van Kalsbeek, Under Armour (2016), Textielmuseum. Foto: Esther Kroes [2016] Foto 3: [eigen beeld]Vander Kooij, D., Endless chair (2014) Van Abbemuseum. Foto: Esther Kroes [2016] Foto 3: [eigen beeld] Kroes, E., Abri Samsung Galaxy (februari 2017) Foto 4: [eigen beeld] Kroes, E., Metrostation Blijdorp, Rotterdam (januari 2017) Foto 5: [eigen beeld] Kroes, E., W-21 Store, Amsterdam (februari 2017) Foto 6: [eigen beeld] Kroes, E., W-21 Store, Amsterdam Foto 7: Eigendom Beethovenstraat, Bodyscan BeOne [foto] Van: http://hbmeo.com/blog/beethovenstraat-krijgt-shopping-street-innovation-lab/ [datum van raadpleging: 27 februari 2017] Foto 8: Eigendom Beethovenstraat, Bodyscan BeOne [foto] Van: http://hbmeo.com/blog/beethovenstraat-krijgt-shopping-street-innovation-lab/ [datum van raadpleging: 27 februari 2017] Foto 9: [eigen beeld] Kroes, E., Abri Nationaal Ballet, Amsterdam (januari 2017) Foto 10: [eigen beeld] Kroes, E., Presentatieruimte OBA, Amsterdam (februari 2017) Foto 11: [eigen beeld] Wolfson, J., Maniac/Love/Truth, Stedelijk Amsterdam (februari 2017) Foto 12: [eigen beeld] Kroes, E., De Amsterdam, Openbare Bibliotheek Amsterdam (februari 2017) Foto 13: [eigen beeld] Kroes, E., Individuele werkruimte, Openbare Bibliotheek Amsterdam (februari 2017) Foto 14: [eigen beeld] Kroes, E., Roast bar, Strijp-S Eindhoven (februari 2017) Foto 15: Petitepassport, Leidinghuis Amsterdam, Westergasfabriek [foto] Van: https://nl.pinterest. com/pin/48976714672205238/ [datum van raadpleging: 13 februari 2017] Foto 16: [eigen beeld] Kroes, E., Tony’s Vintage Garage, Rotterdam (januari 2017) Foto 17: [eigen beeld] Kroes, E., Urban Bakery, Rotterdam (februari 2017) Foto 18: [eigen beeld] Kroes, E., Mr. Brown Specs & Beans, Eindhoven (februari 2017) Foto 19: [eigen beeld] Kroes, E., HAY, Amsterdam (februari 2017) Foto 20: [eigen beeld] Kroes, E., Sissy Boy, Amsterdam (februari 2017) Foto 22: [eigen beeld] Kroes, E., Tess van Zaling X-BANK, Amsterdam (februari 2017) Foto 23: Puma, Puma X Daily paper [foto] Van: http://us.puma.com/en_US/collections/select/pumax-daily-paper [datum van raadpleging 27 februari 2017] Foto 24: [eigen beeld] Kroes, E., Hutspot, Amsterdam (2016) Foto 25: [eigen beeld] Kroes, E., Hutspot Rotterdam (2016) Literatuur: 1. Avent, R. (2017) Werken in de 21e eeuw. 1e Editie. Uitgever: Nieuw Amsterdam 2. Valkenburg, P. (2014) Schermgaande jeugd. 1e Editie. Uitgever: Prometheus/Bert Bakker 3. Gemeente Rotterdam, Woonvisie Rotterdam/koers naar 2030 agenda tot 2030 Geraadpleegd op 11 februari 2017 via: http://www.rotterdam.nl/Clusters/Stadsontwikkeling/Document%202016/Wonen/Woonvisie-Rotterdam%202030_vastgesteld-college-BenW-1-maart-2016.pdf

bronnen Artikelen 1. Ferringa, J., (2017) Robots in de Architectuur. Financieel Dagblad. 13 februari 2017 2. Verdegaal. E., (2017) Woongenot is geen recht, maar een carriere. Financieel Dagblad. 11 februari 2017 3. Piersma, J., (2017) Nederland is steeds minder een land van gelijke kansen en gelijke toegang.

Financieel Dagblad. (9 februari 2017) 4. Rotman, R., (2017) Interne schijf voor hersenen. Financieel Dagblad. 13 februari 2017 5. Luimstra, J., (2017) Coolhunting beperkt(er) verbonden zijn. Financieel Dagblad. 15 februari 2017 6. van Egmond, M., (2017) Koffie met een tas erbij. Financieel Dagblad Persoonlijk. 14 februari 2017 7. Strijp-S Koerier, Eigenlijk is Strijp-S een internationaal dorp. [artikel geraadpleegd op: 20 februari 2017] Via: http://www.strijpskoerier.nl/nl/home/juli-2016/eigenlijk-is-strijp-s-een-internationaal-dorp 8. Vermolen, R., Flexwerken en de cloud: technologische ontwikkeling met een grote invloed op de werkvloer. [datum van raadpleging: 18 februari 2017] Via: http://hetnieuwewerkenblog.nl/flexwerken-en-de-cloud-technologische-ontwikkeling-met-een-grote-invloed-op-de-werkvloer/ 9. Kooiker, L., Het belang van koffie drinken. [datum van raadpleging 18 februari 2017] Via: http:// www.springinstituut.nl/het-belang-van-koffie-drinken/ 10. Boersma, G., Waarom retailers en merken moeten samenwerken. [datum van raadpleging: 18 februari 2017] Via: http://www.retailwatching.nl/omnichannel/blogs/PCj8dkq3Sb2Hn_z_BKLMsA-0/ waarom-retailers-en-merken-moeten-samenwerken.html 11. Retailnieuws, 2017, Amsterdam krijgt innovatielab. [datum van raadpleging 18 februari 2017] Via: http://www.retailnews.nl/nieuws/eDSIAgOfQ_GsyxeVsccUOQ-4/amsterdam-krijgt-retailinnovatielab.html 12: de Waard, M., (2017) Laat het ondenkbare nog een keer realiteit worden. Financieel Dagblad.

20 februari 2017 13. Slob, M., (2017) Gekleurde Wetenschap. de Volkskrant. 21 februari 2017 14. Vossen, A., Neonreclame MediaMarkt Eindhoven genomineerd voor Brabantse Straatkunstprijs. [artikel geraadpleegd op 20 februari 2017] 15. Overdiek, A., Lectoraat change management. [datum van raadpleging 12 februari 2017] Via: https://lectoraatchangemanagement.nl/wie/anja/ 16. de Boer, M., (2016) De Binnenstad, wat is dat eigenlijk? [datum van raadpleging 16 februari 2017] Via: http://www.dearchitect.nl/architectuur/blog/2015/2/de-binnenstad-wat-is-dat-eigenlijk-101100199 17. de Jonge, A., (2017) Gaan Millennials de wereld redden? [datum van raadpleging: 18 februari 2017] Via: https://stedenintransitie.nl/stadbericht/podcast-gaan-millennials-de-wereld-redden 18. Both, P., (2017) BlueCity010. [datum van raadpleging: 18 februari 2017] https://stedenintransitie. nl/plek/bluecity010 19. Reijn, G., (2017) Belasting op robots? Hypocriet gezeur! Financieel Dagblad. 12 februari 2017 20. Sluijters, S., (2017) Wie zijn personeel laat beslissen, maakt winst. Financieel Dagblad. 13 februari 2017 21. Asselsberg, S., (2017) Samen werken aan de coรถperatieve maatschappij. [datum van raadpleging 1 maart 2013] Via: https://stedenintransitie.nl/stadbericht/samen-werken-aan-de-cooperatieve-maatschappij 22. Schrijvers, D., (2016) Woonvisie? Waar gรกรกt dat over? [datum van raadpleging: 28 februari 2017] Via: https://stedenintransitie.nl/stadbericht/woonvisie-waar-gaat-dat-over