ระบบนิเวศ คือความสัมพันธ์ของสิง่ มีชวี ติ กับสภาพแวดล้อมบริเวณนัน้ ประกอบ ด้วยพีืชพรรณธรรมชาติและสัตว์ต่างๆ อุทยานแห่งชาติก็เปรียบเสมือนระบบ นิเวศขนาดย่อมที่อยู่ในห้องทดลองที่รอการสำ�รวจ เพื่อนำ�ข้อมูลและความรู้ที่ ได้รับไปเผยแพร่ให้คนอื่นได้รับรู้ หนังสือเล่มนี้ประกอบด้วยข้อมูลและภาพประกอบของอุทยานแห่งชาติต่างๆ ในประเทศไทย ซึ่งจะถูกแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มใหญ่ๆ โดยแบ่งตามประเภทของ อุปกรณ์วิทยาศาสตร์
อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ 5 อุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก 7 อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว 9 อุทยานแห่งชาติขุนแจ (ดอยลังกาหลวง) 11 อุทยานแห่งชาติดอยภูคา 13 อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน 17 อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 19 อุทยานแห่งชาติแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด 21 อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ 23 อุทยานแห่งชาติพุเตย 25 อุทยานแห่งชาติน�้ำตกสามหลั่น 29 อุทยานแห่งชาติน�้ำตกสี่ขีด 31 อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น 33 อุทยานแห่งชาติแก่งเจ็ดแคว 35 อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด 37
อุทยานแห่งชาติขุนขาน 41 อุทยานแห่งชาติแม่โถ 43 อุทยานแห่งชาติตาพระยา 45 อุทยานแห่งชาติสาละวิน 47 อุทยานแห่งชาติเขาลำ�คลองงู 49
-5 อุทยานแห่งชาติที่สูงที่สุดในประเทศไทยเนื่องจากเป็นอุทยานแห่งชาติที่มีความเกี่ยวข้องกับความสูง ภาพประกอบจึงได้นำ�ลักษณะเด่นของอุทยานแห่งชาตินั้นๆ มารวมกับอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับอุณหภูมิ ดอยอินทนนท์ (2,600 เมตร) - GAS THERMOMETER ดอยผ้าห่มปก (2,285 เมตร) - THERMOMETER ภูสอยดาว (2,102 เมตร) - GALILEO THERMOMETER ขุนแจ (2,031 เมตร) - THERMOSCOPE ดอยภูคา (1,980 เมตร) - PYRANOMETER
อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ แต่เดิมนั้นดอยอินทนนท์มีชื่อว่า “ดอยหลวง” หรือ “ดอยอ่างกา” คำ�ว่าดอยหลวงหมายถึงยอดดอยที่มีขนาดใหญ่ ส่วนที่เรียกว่าดอยอ่างกามาจากแอ่งน�้ำบนยอด ดอยที่ในอดีตเคยมีกาลงมาเล่นน�้ำจำ�นวนมาก จึงมีการเรียกติดปากว่าดอยอ่างกา อุทยานแห่งชาติ ดอย อินทนนท์มยี อดดอยอินทนนท์เป็นยอดดอยทีส่ งู ทีส่ ดุ และสูงเป็นลำ�ดับที่ 1 ของประเทศไทย จึง มีการเรียกยอดดอยแห่งนี้ว่า “หลังคาสยาม” ดอยอินทนนท์มีสถานที่ท่องเที่ยวให้ชมเยอะมาก โดยสถานที่ท่ีนักท่องเที่ยวมักจะไปเยี่ยมชมมีดังนี้ เส้นทางศึกษาธรรมชาติกิ่วแม่ปาน เส้นทางศึกษาธรรมชาติอ่างกา พระมหาธาตุนภเมทนีดลและพระ มหาธาตุนภพลภูมสิ ริ ิ สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์ ศูนย์อนุรกั ษ์พนั ธุก์ ล้วยไม้รองเท้านารี ศูนย์พฒ ั นา โครงการหลวงขุนวาง และน�้ำตกต่างๆ
HIGHLIGHTS
เส้นทางศึ กษาธรรมชาติ อ่างกา และ กิ่ วแม่ป าน
พระมหาธาตุนภเมทนีดลและ พระมหาธาตุ นภพลภู มิสิ ริ
6| เหยี ย บเมฆ
น�้ ำ ตกหลากหลายแห่ ง
อุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก คำ�ว่า “ผ้าห่มปก” นัน้ แผลงมาจากคำ�ว่า “ฟ้าห่มปก” อันหมายถึงดอย นี้มีความสูงเฉียดฟ้าราวกับปกคลุมไปด้วยผืนฟ้า เป็นที่ท่องเที่ยวอีกที่หนึ่งในการชมวิวทะเลหมอกที่ สวยงาม สามารถมองดูทะเลหมอกได้รอบตัว อากาศบนยอดดอยก็เย็นมากๆ คนในพื้นที่เรียกดอย ผ้าห่มปกว่า “ดอยผาหลวง” ดอยผ้าห่มปกมีความสูงเป็นลำ�ดับที่ 2 ของประเทศ ด้วยสภาพอากาศที่มีอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดทั้งปี ที่ 25.4 องศาเซลเซียส ทำ�ให้นกั ท่องเทีย่ วจึงนิยมมาเทีย่ วในช่วงปลายฤดูฝนและตลอดทัง้ ฤดูหนาว นอกจากดอยผ้าห่มปกแล้วทีอ่ ทุ ยานยังมี ถ�ำ้ ห้วยบอน บ่อน�ำ้ พุรอ้ นฝาง น�ำ้ ตกหลายแห่ง และโครงการ ในพระราชดำ�ริบ้านเล็กในป่าใหญ่ดอยฟ้าห่มปก ให้เที่ยวอีกด้วย
HIGHLIGHTS
ถ�้ ำ ห้ วยบอน
น�้ำตกหลากหลายแห่ ง
8| เหยี ย บเมฆ
บ่ อ น�้ ำ พุ ร ้ อ นฝาง
อุทยานแห่งชาติภสู อยดาว แต่เดิมเป็นวนอุทยานแห่งชาติภสู อยดาว และได้จดั ตัง้ เป็นอุทยานแห่งชาติ เมือ่ิ ปี พ.ศ.2536 นับเป็นผืนป่าทีม่ ธี รรมชาติอนั อุดมสมบูรณ์อยูม่ าก และยังเป็นแหล่งต้นน�ำ้ ทีสำ่ �คัญ หลายสายที่ไหลไปเป็นสถานที่ท่องเที่ยวอันยิ่งใหญ่ให้นักท่องเที่ยวได้ชื่นชม ด้วยสภาพภูมิประเทศที่เป็นเทือกเขาสูง ส่งผลให้บริเวณโดยรอบมีอากาศที่เย็นสบายตลอดทั้งปี อีก ทั้งยังก่อกำ�เนิดพรรณไม้หาชมได้ยากอีกหลากหลายชนิดในสถานที่ท่องเที่ยวที่เรียกกันว่า ลานสน สามใบและทุง่ ดอกไม้ภูสอยดาว เพือ่ ชื่นชมป่าสนสามใบที่มีอยู่เป็นจำ�นวนมากและทุ่งดอกไม้ทปี่ กคลุม อยู่บริเวณพื้นราบเช่น ดอกเอนอ้า ดอกหงอนนาคสีม่วง ดอกสร้อยสุวรรณาสีเหลือง ดอกกระดุม เงินสีขาว กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ รวมถึงการชมช่วงใบเมเปิลเปลี่ยนสีอีกด้วย นอกจากนี้ยัง มีน�้ำตกภูสอยดาว และน�้ำตกสายทิพย์ให้เที่ยวชมอีกด้วย
HIGHLIGHTS
น�้ ำ ตกภู สอยดาว
ลานสน
10| เหยี ย บเมฆ
ทุ ่ งดอกไม้ ภูส อยดาว
อุทยานแห่งชาติขนุ แจ เป็นชือ่ เรียกตามชือ่ ของน�ำ้ ตกขุนแจซึง่ เป็นน�ำ้ ตกภายในอุทยาน ตัง้ อยูท่ างเหนือ ของจังหวัดเชียงใหม่ มีทรัพยากรธรรมชาติมากมายไม่ว่าจะเป็น ป่าไม้ สัตว์ป่า และน�้ำตก ด้วยความสมบูรณ์ของธรรมชาติและความสวยงามของทิวทัศน์ภูเขาทุ่งหญ้าสะวันนา ที่อุทยานแห่ง ชาติขุนแจจึงมีกิจกรรมเดินป่าพิชิตยอดเขาดอยลังการะยะทางประมาณ 17 กิโลเมตร ถือเป็น กิจกรรมไฮไลท์ของที่นี่ เส้นทางเดินขึ้นดอยลังกามีอยู่ 2 เส้นทางคือ เส้นทางโฮมสเตย์หมู่บ้านแม่ ตอนกับเส้นทางศูนย์เรดาร์ จะเป็นการเดินลักษณะขึ้นทางลงทาง ส่วนใหญ่นักท่องเทียวจะเลือกเดิน ขึน้ เส้นทางโฮมสเตย์หมูบ่ า้ นแม่ตอนเพราะมีความปลอดภัยมากกว่า นอกจากการเดินป่าพิชติ ดอยแล้ว อุทยานแห่งชาติขุนแจยังมีน�้ำตกให้ชมด้วยคือ น�้ำตกขุนแจ และน�้ำตกแม่โถ
HIGHLIGHTS
ดอยลั ง กา
อ่า งเก็บ น�้ำ แม่ ฉ างข้ าว
12| เหยี ย บเมฆ
น�้ ำ ตกขุ นแจ
อุทยานแห่งชาติดอยภูคา เป็นยอดดอยเพียงแห่งเดียวในประเทศไทยทีพ ่ บต้นชมพูภคู า เป็นพันธุไ์ ม้หา ยากใกล้สูญพันธุ์มีแค่ในประเทศไทย ซึ่งมีการค้นพบครั้งแรกในปี พ.ศ. 2532 จากนั้นจึงได้มีการ จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติดอยภูคาเพื่อเป็นการอนุรักษ์พื้นที่ป่าให้คงอยู่ตลอดไป นอกจากต้นชมพูภคู าแล้วทีน่ ยี่ งั มีปา่ ปาล์มดึกดำ�บรรพ์ทหี่ าชมได้ยากอีกด้วย โดยป่าปาล์มแห่งนีเ้ ป็นป่า ปาล์มดึกดำ�บรรพ์ที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ ทางอุทยานได้จัดเป็นเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติไว้ และที่ นีย่ งั มีตน้ เต่าร้างยักษ์ให้ชมอยูม่ ากมายอีกด้วย นอกจากป่าแล้วทีน่ ยี่ งั มีถำ�้ และน�ำ้ ตกมากมายให้ชมเช่น ถ�้ำผาเก้า ถ�้ำผาฆ้อง น�้ำตกศิลาเพชร น�้ำตกต้นตอง น�้ำตกตาดหลวง และน�้ำตกภูฟ้า
HIGHLIGHTS
ถ�้ ำ หลากหลายแห่ง
ต้น ชมพู ภูค า
14| เหยี ย บเมฆ
น�้ ำ ตกหลากหลายแห่ ง
-5 อุทยานแห่งชาติที่ใกล้กรุงเทพมหานครมากที่สุดเนื่องจากเป็นอุทยานแห่งชาติที่มีความเกี่ยวข้องกับระยะทาง ภาพประกอบจึงได้นำ�ลักษณะเด่นของอุทยานแห่งชาตินั้นๆ มารวมกับอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับระยะทาง แก่งกระจาน (180 กิโลเมตร) - TELESCOPE เขาใหญ่ (200 กิโลเมตร) - BINOCULAR เขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด (200 กิโลเมตร) - MICROSCOPE เขื่อนศรีนครินทร์ (230 กิโลเมตร) - DIAL INDICATOR พุเตย (250 กิโลเมตร) - PLANIMETER
อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีพื้นที่มากที่สุดในประเทศไทย มีสภาพป่าที่อุดม สมบูรณ์ เป็นป่าต้นน�้ำของแม่น�้ำเพชรบุรีและแม่น�้ำปราณบุรี มีลักษณะเด่นทางธรรมชาติที่สำ�คัญ หลายแห่งเช่น ทะเลสาบ น�้ำตก ถ�้ำ หน้าผา และยังมีอ่างเก็บน�้ำเขื่อนแก่งกระจานเป็นทั้งสถานที่ท่อง เที่ยวและเป็นแหล่งน�้ำเพื่อการเกษตรที่สำ�คัญ ที่อุทยานนี้มีกิจกรรมให้ทำ�มากมาย สำ�หรับการเดินทางมาพักผ่อนแบบสบายๆ คือ การมาเที่ยวชม ทิวทัศน์ของอ่างเก็บน�้ำเขื่อนแก่งกระจาน กางเต็นท์พักแรมริมอ่างเก็บน�้ำ พายเรือคายัค เดินข้าม สะพานแขวนไปชมเกาะกลางน�ำ้ และชมอุทยานวังมัจฉา ส่วนการท่องเทีย่ วแบบธรรมชาติกม็ กี จิ กรรม ดังนี้ ชมโครงการดูแลรักษาป่าไม้บริเวณป่าละอูบนและเขาพะเนินทุ่งอันสืบเนื่องมาจากพระราชดำ�ริ การตั้งแคมป์ที่เขาพะเนินทุ่ง การชมถ�้ำและน�้ำตกหลายแห่ง นอกจากนี้ในเขตพื้นที่ของอุทยานยังเป็น แหล่งดูนกและผีเสื้อหลากหลายชนิดอีกด้วย
HIGHLIGHTS
แหล่ ง ดู นกและผีเสื้อ
น�้ำตกหลากหลายแห่ ง
18| กรอบกรุ ง
เขื่ อ นแก่ งกระจาน
อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ นับเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งแรกของประเทศไทย เป็นอุทยานแห่งชาติที่ ใหญ่เป็นอันดับ 3 ของประเทศ มีอาณาเขตติดต่อกันถึง 4 จังหวัดได้แก่ ปราจีนบุรี นครนายก นครราชสีมา และสระบุรี นอกจากนี้ยังได้รับสมญานามว่าเป็น “อุทยานมรดกของกลุ่มประเทศ อาเซียน” ตลอดจนเป็นที่ยอมรับทั่วไปว่าเป็นอุทยานแห่งชาติที่สำ�คัญของโลก ในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่นั้นมีสถานที่ท่องเที่ยวที่สำ�คัญหลายแห่งดังนี้ น�้ำตกเหวนรก น�้ำตกผา กล้วยไม้ น�้ำตกเหวสุวัต จุดชมวิวผาเดียวดาย จุดชมวิวผาตรอมใจ อ่างเก็บน�้ำสายศร หอดูสัตว์ หนองผักชี หอดูสัตว์มอสิงโต หอดูสัตว์คลองปลากั้ง จุดชมทิวทัศน์กิโลเมตรที่ 30 และศาลเจ้าพ่อ เขาใหญ่ เขาใหญ่ไม่ได้มีสถานที่ท่องเที่ยวที่เป็นป่าเพียงอย่างเดียว สำ�หรับคนที่ชอบสายน�้ำและความ ท้าทายที่นี่ยังมีแก่งหินเพิงไว้สำ�หรับคนที่ชอบล่องแก่งอีกด้วย
HIGHLIGHTS
น�้ำ ตกหลากหลายแห่ง
หอดูสัตว์ ต ่ างๆ
20| กรอบกรุ ง
เส้ นทางศึ ก ษาธรรมชาติ
อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมูเ่ กาะเสม็ด เป็นอุทยานแห่งชาติทางทะเล ตัง้ อยูบ่ ริเวณชายฝัง่ ทะเล ด้านอ่าวไทยในจังหวัดระยอง ครอบคลุมพืน้ ทีบ่ นฝัง่ และในท้องทะเลตลอดจนเกาะต่างๆ สถานทีท่ เี่ ด่น ที่สุดเป็นที่รู้จักกันดีคือ เกาะเสม็ดหรือเกาะแก้วพิสดาร ซึ่งกล่าวไว้ในวรรณคดีเรื่อง “พระอภัยมณี” ความงดงามตามธรรมชาติของอุทยานแห่งชาติแห่งนี้เป็นที่ยอมรับของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและ ชาวต่างประเทศว่ามีทิวทัศน์สวยงามเหมาะสำ�หรับการพักผ่อน แม้วา่ ทีทำ่ �การอุทยานจะตัง้ อยูบ่ นฝัง่ แต่สถานทีท่ อ่ งเทีย่ วบนฝัง่ มีเพียงเขาแหลมหญ้าและเขาเปล็ด เป็น ภูเขาเตี้ยๆ ติดชายทะเล มีสัตว์ป่าพวกลิง ลิ่น และกระจงอาศัยอยู่ บริเวณเชิงเขาด้านล่างนั้นสามารถ มองเห็นหมู่เกาะเสม็ดได้ชัดเจนและสวยงามที่สุดใกล้ๆ กับเกาะเสม็ดยังมีกลุ่มเกาะเล็กๆ อีกหลาย แห่งให้เที่ยวชมได้อีกด้วยเช่น เกาะจันทร์ เกาะสันฉลาม และเกาะหินขาว นอกจากนี้ยังมีเกาะในทะเล ใกล้ชายฝั่งอีกได้แก่ เกาะปลาตีน เกาะเกล็ดฉลาม เกาะมะขาม เกาะกรวย เกาะกุฎี เกาะท้ายค้างคาว เกาะทะลุ และเกาะยุ้งเกลือ
HIGHLIGHTS
เส้นทางศึ กษาธรรมชาติ
มี ธ รรมชาติ ทั้ ง สองแบบคื อ ภูเขาและทะเล
22| กรอบกรุ ง
อยู ่ ใ กล้ กั บเกาะเสม็ ด
อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ มีพื้นที่ส่วนหนึ่งเกิดจากการสร้างเขื่อนศรีนครินทร์กั้นขวางแม่น�้ำ แม่กลอง (แควใหญ่) สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาหินปูน และหินตะกอนสลับกันไป มีแม่น�้ำ ลำ�ธารสำ�คัญหลายสายที่ไหลลงสู่อ่างเก็บน�้ำเขื่อนศรีนครินทร์ นอกจากนี้ตัวอุทยานยังมีพื้นที่เชื่อม ไปยังอุทยานแห่งชาติเอราวัณ และอุทยานแห่งชาติไทรโยคด้วย ภายในเขือ่ นมีกจิ กรรมมากมายให้นกั ท่องเทีย่ วยได้เลือกทำ�กันทัง้ พายเรือแคนู ตีกอล์ฟ ตกปลา แต่ที่ พลาดไม่ได้กค็ อื การล่องเรือชมวิวทิวทัศน์ทะเลสาบ ตัวอุทยานยังมีสถานทีท่ อ่ งเทีย่ วทางธรรมชาติอกี มากมายทั้ง น�้ำตกห้วยแม่ขมิ้น น�้ำตกผาตาด น�้ำตกผาสวรรค์ และยังมีถ�้ำอีกหลายแห่งทั้ง ถ�้ำเนรมิต ถ�ำ้ พระปรางค์ ถ�ำ้ น�ำ้ มุด และถ�ำ้ พระ โดยทุกถ�ำ้ ต่างก็มหี นิ งอกหินย้อยสวยงามเป็นเอกลักษณ์ไม่เหมือน กัน เรียกได้ว่าการไปอุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์มีสถานที่ท่องเที่ยวและกิจกรรมให้ทำ�ได้ทั้งวัน เลยทีเดียว
HIGHLIGHTS
เขื่ อนศรี นคริน ทร์
น�้ำตกห้ว ยแม่ ข มิ้ น
24| กรอบกรุ ง
อุทยานแห่งชาติพุเตย นับเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งเดียวในจังหวัดสุพรรณบุรี ครอบคลุมพื้นที่ใน อำ�เภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรี ประกอบด้วยผืนป่าอันอุดมสมบุรณ์และเทือกเขาสลับซับซ้อน โดยมียอดเขาที่สูงที่สุดคือ ยอดเขาเทวดา ไฮไลท์ของที่นี่คือมีต้นสนสองใบทั้งที่อยู่ในภาคกลางและ ธรรมชาติที่ยังสมบูรณ์อยู่มาก อุทยานแห่งชาติพเุ ตยไม่ได้มธี รรมชาติอนั โดดเด่นเฉพาะป่าสนสองใบเท่านัน้ ห่างจากทีทำ่ �การอุทยาน ก่อนถึงหมู่บ้านกะเหรี่ยงตะเพินคี่ยังมีน�้ำตกตะเพินคี่ให้แวะเที่ยวชม นอกจากป่าสนสองใบ น�้ำตก ตะเพินคี่ บริเวณพื้นที่รอบๆ อุทยานยังมีสถานที่ท่องเที่ยวอีกหลายแห่งที่คุณไม่ควรพลาดได้แก่ ศาล เลาดาห์ ซึ่งเป็นอนุสรณ์ถึงเครื่องบินโดยสารเลาด้าห์แอร์ที่ประสบอุบัติเหตุตก น�้ำตกพุกระทิง อ่าง เก็บน�้ำลำ�ตะเพิน ถ�้ำเวฬุวัน ถ�้ำนาคี และถ�้ำลำ�ตะเพิน
HIGHLIGHTS
ป่ า สนสองใบ
น�้ำตกตะเพิ นคี่
26| กรอบกรุ ง
ศาลเลาดาห์ และ จุ ด เครื่ อ งบิ นตก
-5 อุทยานแห่งชาติที่เกี่ยวข้องกับตัวเลขเนื่องจากเป็นอุทยานแห่งชาติที่มีความเกี่ยวข้องกับตัวเลข ภาพประกอบจึงได้นำ�ลักษณะเด่นของอุทยานแห่งชาตินั้นๆ มารวมกับอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ประเภทตาชั่งเพื่อแสดงความเกี่ยวข้องกับตัวเลข น�้ำตกสามหลั่น (3) - ANALYTICAL BALANCE น�้ำตกสี่ขีด (4) - TRIPLE BEAM SCALE น�้ำตกเจ็ดสาวน้อย (7) - SPRING SCALE เขาสิบห้าชั้น (15) - EQUAL ARM BALANCE เขาสามร้อยยอด (300) - PLATFROM SCALE
อุทยานแห่งชาติน�้ำตกสามหลั่น เดิมมีชื่อว่า “อุทยานแห่งชาติพระพุทธฉาย” มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ใน ท้องที่อำ�เภอแก่งคอย อำ�เภอหนองแค อำ�เภอวิหารแดง และอำ�เภอเมือง จังหวัดสระบุรี และอำ�เภอ บ้านนา จังหวัดนครนายก รวมเนื้อที่ประมาณ 27,856.25 ไร่ หรือ 44.57 ตารางกิโลเมตร สำ�หรับธรรมชาติและสถานที่ท่องเที่ยวภายในบริเวณที่ทำ�การอุทยาน คุณจะได้สัมผัสกับ 3 น�้ำตก สวยในเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติได้แก่ น�ำ้ ตกสามหลัน่ น�ำ้ ตกโพธิห์ นิ ดาด และน�ำ้ ตกโตนรากไทร โดย น�้ำตกทั้ง 3 แห่ง คุณสามารถเดินแยกไปเที่ยวชมได้ตามเส้นทางของน�้ำตกแต่ละแห่งได้ตามอัธยาศัย อีกด้วย นอกจากน�้ำตกสวยแล้วภายในบริเวณที่ทำ�การอุทยานยังมีอ่างเก็บน�้ำให้ชมถึง 3 แห่งได้แก่ อ่างเก็บน�้ำเขารวก อ่างเก็บน�้ำเขาสามหลั่น และอ่างเก็บน�้ำซับปลากั้ง
HIGHLIGHTS
น�้ำ ตกหลากหลายแห่ง
แหล่งดูน กและผี เสื้ อ
30| เลขศาสตร์
อ่างเก็บน�้ำเขารวก สามหลั่น และซั บปลากั้ ง
อุทยานแห่งชาติน�้ำตกสี่ขีด มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบสลับกับเทือกเขาสูงชันสลับซับซ้อน เป็น ส่วนหนึ่งของเทือกเขานครศรีธรรมราช (เทือกเขาบรรทัด) และมีสันปันน�้ำเป็นแนวแบ่งเขตจังหวัด นครศรีธรรมราชและจังหวัดสุราษฎร์ธานี สำ�หรับสถานที่ท่องเที่ยวภายในอุทยานนั้นส่วนใหญ่เกิดจากพื้นที่ส่วนหนึ่งของอุทยานเป็นเขาหินปูน ทำ�ให้ที่นี่มีน�้ำตกหินปูนและถ�้ำหลายแห่งให้คุณได้เลือกชม นอกจากนี้ยังมียอดเขามากมายทั้ง ยอด เขานางสูง ยอดเขาวังพุงสูง ยอดเขาปลายครามสูง ยอดเขาขุนห้วยแก้วสูง โดยมียอดเขาคีโหมด เป็นยอดเขาที่สูงที่สุดสูง 1,303 เมตรจากระดับน�้ำทะเล มีน�้ำตกมากมายให้ชมได้แก่ น�้ำตกสี่ขีด น�้ำตกสำ�นักเขียน น�้ำตกหน่อตง น�้ำตกห้วยโหมด น�้ำตกคลองคราม น�้ำตกหินดินดาน และน�้ำตกคีรี ภูผา นอกจากเขาและน�้ำตกแล้วอุทยานแห่งชาติน�้ำตกสี่ขีดยังมีถ�้ำให้สำ�รวจอีกด้วยเช่น ถ�้ำเขาพับผ้า ถ�้ำสวนปราง และถ�้ำโครำ�
HIGHLIGHTS
ถ�้ ำ หลากหลายแห่ง
น�้ำตกหลากหลายแห่ ง
32| เลขศาสตร์
อุทยานแห่งชาติน�้ำตกเจ็ดสาวน้อย อยู่ในจังหวัดสระบุรี แต่เดิมเป็นพื้นที่ที่ถูกทำ�ลายบุกรุกป่ามาก่อน และได้รับการปลูกทดแทนฟื้นฟูในภายหลัง พื้นที่บางส่วนอยู่ในเขตสวนป่าหลังเขา-ท่าระหัด จังหวัด สระบุรี และพืน้ ทีแ่ ปลงปลูกป่าตามโครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั เนือ่ งในวโรกาสทรงครองราชย์ครบรอบ 50 ปี โดยรอบทัง้ หมดเป็นพืน้ ทีเ่ กษตรกรรมและทีอ่ ยูอ่ าศัย และเนื่องจากมีถนนล้อมรอบ พื้นที่จึงถูกตัดขาดจากป่าอนุรักษ์แห่งอื่นๆ อย่างสิ้นเชิง ความหลาก หลายของพันธุ์พืชและสัตว์ป่าจึงมีค่อนข้างน้อย ชื่อของน�้ำตกเจ็ดสาวน้อยมีที่มาจากชื่อของหมู่บ้านที่ตั้งอยู่ทางด้านทิศเหนือของตัวน�้ำตกที่มีชื่อว่า “บ้านสาวน้อย” ครั้งเมื่อเจ้าหน้าที่ป่าไม้ได้เข้ามาสำ�รวจพื้นที่เพื่อจัดตั้งเป็นวนอุทยานได้พบกับน�้ำตก มีจำ�นวน 7 ชั้นในบริเวณดังกล่าว จึงได้ตั้งชื่อน�้ำตกว่า “น�้ำตกเจ็ดสาวน้อย” ตามชื่อของหมู่บ้าน และจำ�นวนชั้นของน�้ำตกที่ได้ค้นพบ
HIGHLIGHTS
น�้ำตก 7 ชั้ น
34| เลขศาสตร์
อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น ตั้งอยู่ภายในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนซ่อง มีสภาพภูมิประเทศส่วน ใหญ่เป็นที่ราบลุ่มคลื่นลอนลาด มีพื้นที่เป็นภูเขาสูงติดต่อกันเป็นเทือกยาวลงมาจากเหนือจดใต้ ทาง ด้านตะวันออกเป็นแนวขนานขยายถึงเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว ส่วนตอนกลางของพื้นที่จะ มีภูเขาลูกต�่ำๆ คือ เขาสะท้อน ทางตอนใต้ของพื้นที่มีเขาสะบ้า ด้านทิศเหนือติดต่อเข้าไปเป็นผืนป่า เดียวกันกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน มียอดเขาสิบห้าชั้นเป็นยอดเขาที่สูงที่สุดโดยสูง 802 เมตรจากระดับน�้ำทะเลปานกลาง ด้วยสภาพป่าดิบชื้นที่สมบูรณ์ที่นี่จึงเป็นต้นกำ�เนิดแหล่งน�้ำสำ�คัญหลายสายทั้งคลองโตนด คลอง ทราย และลำ�คลองสายย่อย จึงไม่แปลกที่ภายในอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้นนั้นจะมีน�้ำตกสวยงาม ให้เที่ยวทั้งน�้ำตกเขาสิบห้าชั้น และน�้ำตกคลองสะบ้า นอกจากจะมี 2 น�้ำตกสวยให้เที่ยวแล้วที่นี่ยัง มี เนินประดู่ เป็นหนึ่งในจุดชมวิวและจุดกางเต็นท์สวยงามของอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้นอีกด้วย
HIGHLIGHTS
น�้ำตก 15 ชั้ น
36| เลขศาสตร์
อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด อยูใ่ นจังหวัดประจวบคีรขี นั ธ์ โดยเขาสามร้อยยอดเป็นชือ่ ทีม่ ตำี �นาน เล่าว่า พื้นที่แถบนี้เคยเป็นทะเลมาก่อน และครั้งหนึ่งเคยมีเรือสำ�เภาจีนแล่นผ่านมาประสบลมพายุ รุนแรงจนเรือใกล้อับปาง จึงแวะหลบภัยเข้ามาตามร่องน�้ำด้านทิศตะวันตกของเกาะ แต่เนื่องจากไม่ ชำ�นาญพื้นที่ เรือได้ชนกับหินโสโครกอับปางลง ผู้คนจมน�้ำตายจำ�นวนมากที่เหลือรอดตายขึ้นมา อาศัยอยู่บนเกาะประมาณ 300 คน จึงได้ตั้งชื่อว่า “เกาะสามร้อยรอด” ต่อมาระดับน�้ำทะเลได้ลด ลง เกาะกลายเป็นภูเขา ชาวบ้านเรียกคลาดเคลื่อนเป็น “เขาสามร้อยยอด” บริเวณที่สันนิษฐานว่า เรือจมนัน้ ชาวบ้านเรียกว่า “อ่าวทะเลสาบ” และเคยมีผพ ู้ บซากเสากระโดงเรือโบราณในบริเวณนีด้ ว้ ย บริเวณอุทยานมีสถานทีท่ อ่ งเทีย่ วมากมายทัง้ ถาํ้ พระยานคร ถ�ำ้ ไทร และถ�ำ้ แก้ว นอกจากถ�ำ้ แล้วยังมี หาดสามพระยา หาดแหลมศาลา คลองเขาแดง จุดชมวิวเขาแดง และทุ่งสามร้อยยอดสำ�หรับนักดูนก
HIGHLIGHTS
ถ�้ ำ พระยานคร
ศูน ย์ศึก ษาธรรมชาติ บึ งบั ว
38| เลขศาสตร์
ล่ อ งเรื อ ชมคลองเขาแดง
-5 อุทยานแห่งชาติที่มีคนไปน้อยที่สุดเนื่องจากเป็นอุทยานแห่งชาติที่มีความเกี่ยวข้องกับจำ�นวน ภาพประกอบจึงได้นำ�ลักษณะเด่นของอุทยานแห่งชาตินั้นๆ มารวมกับอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ประเภทเครื่องแก้วเพื่อแสดงความเกี่ยวข้องกับปริมาณ ขุนขาน (544 คน/ปี) - BEAKER แม่โถ (869 คน/ปี) - SUCTION FLASK ตาพระยา (936 คน/ปี) - ROUND BOTTOM FLASK สาละวิน (1,367 คน/ปี) - SEPERATING FUNNEL ลำ�คลองงู (3,498 คน/ปี) - AUTOMATIC BURETTE
อุทยานแห่งชาติขุนขาน มีพื้นที่ครอบคลุมเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสะเมิง อำ�เภอสะเมิงทั้งหมด อำ�เภอ แม่รมิ และติดเขตพืน้ ทีป่ า่ สงวนแม่แจ่ม ซึง่ เป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อนมีความสูงราว 500 - 1,708 เมตร จากระดับน�ำ้ ทะเลปานกลาง มีดอยปุงเกีย้ สูง 1,708 เมตร เป็นยอดดอยสูงสุด ซึง่ เป็นแหล่ง ต้นน�ำ้ ของแม่นำ�้ ขาน และแม่นำ�้ แม่แจ่ม ก่อนทีแ่ ม่นำ�้ ทัง้ สองสายจะไหลลงสูแ่ ม่นำ�้ ปิงต่อไป แม้วา่ อุทยาน จะมีนักท่องเที่ยวมาเยือนน้อย แต่ก็นับว่าเป็นอุทยานที่มีความโดดเด่นทางธรรมชาติ นอกจากการชมผืนป่าในมุมมองแบบ Bird Eye View แล้ว ยังมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติบริเวณ กิโลเมตรที่ 18 ริมถนนสายสะเมิง-วัดจันทร์ บ้านแม่ขาน เส้นทางเดินเท้าจะเริ่มต้นที่ที่ทำ�การอุทยาน ผ่านป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง ป่าสนสองใบ จนถึงลำ�น�้ำแม่โต๋ ลำ�น�้ำแม่บ่อแก้ว ผ่านต้น ตะเคียนใหญ่ เลาะลำ�ธารที่เต็มไปด้วยแก่งหินและออบเล็กๆ จนถึงบ่อน�้ำอุ่น ซึ่งเลือกเป็นรายการ แคมป์ปิ้งในป่าสักคืนก็ได้ เหมาะอย่างยิ่งสำ�หรับนักเดินป่าที่ต้องการสัมผัสธรรมชาติอย่างใกล้ชิด
HIGHLIGHTS
ถ�้ ำ หลวงแม่ ส าบ
บ่อ น�้ำ พุ ร ้ อ น
42| สั นโดษ
อุทยานแห่งชาติแม่โถ ตัง้ อยูบ่ นดอยแม่โถทีม่ คี วามสูงประมาณ 1,200 เมตร จากระดับน�ำ้ ทะเลปาน กลาง อากาศจึงเย็นสบายเกือบตลอดปี ทำ�ให้ที่นี่ถึงแม้จะต้องเดินทางไกลแต่ก็มีนักท่องเที่ยวจำ�นวน ไม่นอ้ ยขับรถมาเทีย่ วกัน ภายในอุทยานแห่งชาติแม่โถมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ ระยะทางประมาณ 1.5 กิโลเมตร แบ่งเป็น 4 สถานี มีจุดเด่นอยู่ที่สถานีที่ 3 ที่เป็นจุดชมวิวหมู่บ้านชาวเขาและจังหวัด แม่ฮ่องสอนบางส่วนได้สวยงาม บริเวณหน้าบ้านพัก Log Cabin ยามเช้ายังเป็นจุดชมวิวพระอาทิตย์ขึ้นที่สวยงามที่สุดของอุทยาน ด้วย นอกจากนี้ยังมีน�้ำตกแม่แอบ น�้ำตกที่มีทั้งหมด 7 ชั้น ชั้นแรกสวยงามที่สุด บริเวณก่อนถึงทาง เข้าน�้ำตกแม่แอบยังมีหมู่บ้านชาวเขาที่ปลูกข้าวเป็นขั้นบันไดสวยงามให้ชม หากพอมีเวลาขับรถไปไกล อีกหน่อยก็ได้แวะเที่ยวน�้ำตกแม่ลิดอีกแห่ง เป็นน�้ำตกชั้นเดียวฤดูหนาวจะสวยงามมาก แต่ถ้าคุณไม่ อยากเดินตะลุยป่าเขาให้เหนื่อยก็สามารถเลือกแวะมาชมความงามของไม้ดอกเมืองเหนือนานาพันธุ์ที่ โครงการหลวงแม่โถเป็นการปิดท้ายก็ได้
HIGHLIGHTS
ใกล้กับโครงการหลวงแม่โถ
44| สั นโดษ
อุทยานแห่งชาติตาพระยา มีสถานทีท่ อ่ งเทีย่ วทัง้ ทางด้านธรรมชาติและประวัตศิ าสตร์ในพืน้ ทีเ่ ดียวกัน นอกจากนี้ด้วยพื้นที่ครอบคลุมถึง 2 จังหวัด ทั้งจังหวัดสระแก้วและจังหวัดบุรีรัมย์ คุณยังสามารถ แวะไปเที่ยวชมสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจอื่นๆ ได้อีกด้วย สำ�หรับสถานที่ท่องเที่ยวด้านธรรมชาติได้แก่ การชมลานหินดอกกระเจียว การชมอ่างเก็บน�้ำต่างๆ ได้แก่ อ่างเก็บน�้ำนางรอง อ่างเก็บน�้ำลำ�จังหัน อ่างเก็บน�้ำลำ�ปะเทีย และอ่างเก็บน�้ำเมฆา นอกจากนี้ บริเวณที่ทำ�การอุทยานยังมีสถานที่ท่องเที่ยวให้ชมอีกมากเช่น จุดชมวิวผาแดง หอดูกระทิง และป่า สลัดได ส่วนทางด้านประวัตศิ าสตร์บริเวณอุทยานแห่งชาติตาพระยามีปราสาทอันงดงามหลายแห่งให้ ชมได้แก่ ปราสาทเขาโล้น ปราสาทบายแบก ปราสาททอง รวมถึงอนุสาวรีย์เราสู้ ศาลมีอักษร แหล่ง โลหะกรรม ลานหินตัด ศูนย์อพยพไซท์ทู และเขายักษ์
HIGHLIGHTS
ละลุ
ปราสาทเขาโล้ น
46| สั นโดษ
อ่ างเก็ บน�้ ำ ต่ างๆ
อุทยานแห่งชาติสาละวิน ได้เปลีย่ นชือ่ เป็นอุทยานแห่งชาติลมุ่ น�ำ้ คง เพือ่ ความเหมาะสมและสอดคล้อง กับชื่อที่ใช้เรียกในพื้นที่เขตอำ�เภอสบเมย อำ�เภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอนเช่นเดิม จุดเด่นของการท่องเที่ยวอุทยานแห่งชาติสาละวิน คือการนั่งเรือชมทิวทัศน์สองฝั่งประเทศทั้งไทย และพม่าบนแม่น้�ำสาละวิน โดยนักท่องเที่ยวต้องนั่งรถยนต์มาเริ่มต้นที่บริเวณบ้านแม่สามแลบ โดย มีสองเส้นทางให้เลือกได้แก่ เส้นทางสบเมย เป็นเส้นทางชมทิวทัศน์และการบรรจบกันของแม่น�้ำเมย และแม่น�้ำสาละวินใช้เวลาในการเดินทางไปกลับประมาณ 1 ชั่วโมง ส่วนเส้นทางที่สองเป็นเส้นทาง บ้านท่าตาฝั่ง โดยเส้นทางนี้นอกจากจะได้เดินเที่ยวบ้านท่าตาฝั่งแล้ว หากคุณไปในช่วงฤดูร้อนและ ฤดูหนาวในช่วงน�้ำลด คุณจะพบสันทรายขาวละเอียดและกองก้อนหินสวยแปลกตาที่สามารถแวะลง ไปเดินเที่ยวชมได้อีกด้วย
HIGHLIGHTS
ล่อ งเรือ ชมแม่ น�้ำ สาละวิ น
48| สั นโดษ
อุทยานแห่งชาติลำ�คลองงู อยู่ในอำ�เภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี แม้พื้นที่ของอุทยานแห่งชาติ ลำ�คลองงูจะไม่กว้างใหญ่เหมือนอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน แต่สภาพป่าไม้ของอุทยานแห่งชาติ ลำ�คลองงูก็อุดมสมบูรณ์มาก เพราะตั้งอยู่ในบริเวณเทือกเขาตะนาวศรีติดกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ทุ่งใหญ่นเรศวร อุทยานแห่งชาติเขาแหลม และอุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ อุทยานแห่งชาติลำ�คลองงูไม่ได้มเี พียงป่าไม้ สัตว์ปา่ สายน�ำ้ และขุนเขาให้นกั ท่องเทีย่ วชืน่ ชมอย่างเดียว เท่านั้น ที่นี่ยังขึ้นชื่อว่าเป็นเมืองแห่งถ�้ำ มีน�้ำตกสวยให้เที่ยว และยังมีความมหัศจรรย์ทางธรรมชาติที่ ดึงดูดใจนักท่องเทีย่ วมาช้านานด้วย นัน่ ก็คอื เสาหินปูนขนาดใหญ่ทสี่ งู ทีส่ ดุ ในโลกนัน่ เอง ถ�ำ้ เสาหินอยู่ ห่างจากที่ทำ�การอุทยานประมาณ 20 กิโลเมตร ภายในถ�้ำเสาหินจะมีธารน�้ำจากลำ�ห้วยคลองงูไหล ตลอดทัง้ ปี นักท่องเทีย่ วต้องอาศัยการเดินและต่อด้วยการว่ายน�ำ้ เข้าไปในถ�ำ้ ระยะทางประมาณ 700 เมตร บริเวณกลางถ�ำ้ จะพบเสาหินปูนขนาดใหญ่สงู ประมาณ 61 เมตร และยังมีหนิ งอกหินย้อย และ หินลายไม้สวยงามภายในถ�้ำให้ชื่นชมด้วย
HIGHLIGHTS
ถ�้ ำ เสาหิ น
เสาหิ นปู น
50| สั นโดษ
น�้ ำ ตกหลากหลายแห่ ง
อุทยานแห่งชาติ ตรงกับภาษาอังกฤษคำ�ว่า “National Park” ซึ่งหมายถึง เขตบริเวณพื้นที่ซึ่งสงวนไว้เพื่อที่จะรักษา และทำ�การคุ้มครองทรัพยากรทาง ธรรมชาตินนั้ ๆ ให้คงอยูใ่ นสภาพธรรมชาติเดิมมิให้ถกู ทำ�ลาย หรือเปลีย่ นแปลง ไป ตามหลักสากลแล้ว อุทยานแห่งชาตินั้นจะต้องมีพื้นที่ ทั่วทั้งบริเวณไม่น้อย กว่า 6,250 ไร่ หรือประมาณ 10 ตารางกิโลเมตร ที่สำ�คัญในพื้นที่ ของ อุทยานแห่งชาตินนั้ จะต้องมี ธรรมชาติของ วิวทิวทัศน์ ทีส่ วยงาม โดยแบ่งออก เป็นอุทยานแห่งชาติทางบกและอุทยานแห่งชาติทางทะเล ปัจจุบันในประเทศไทยมีอุทยานแห่งชาติทั้งหมด 154 แห่ง