Trefdag
6 februari 2013
Innovatie in de stad
1
Welkom Welkom op de trefdag Innovatie in de Stad. Deze trefdag is bedoeld voor alle ‘makers van de stad’. Stadsbesturen, Vlaamse overheid, ondernemers, middenveld, academici, … krijgen zowel een staalkaart van boeiende stadsprojecten als een platform om contacten te leggen, ervaringen uit te wisselen en in debat te gaan.
sociale en ecologische gevolgen van een toenemende bevolking. Vandaag kan u van 28 exposanten, meer dan 30 sprekers en elkaar leren hoe ‘makers van de stad’ deze maatschappelijke vraagstukken beantwoorden. Ook maak ik vandaag de winnaars van de Thuis in de Stad-prijs 2012 bekend. De 7 kandidaten voor de prijs kan u ontmoeten op de expo.
De trefdag Innovatie in de Stad is een vervolg op de ViARondetafel ‘duurzame & creatieve steden’ van 14 maart 2012. De Rondetafel bevestigde de stad in haar rol als motor van de samenleving. Het is vooral daar dat er innovatieve oplossingen gevonden worden voor maatschappelijke vraagstukken.
Ik wens u een leerrijke, inspirerende en fijne dag toe.
Op de ViA-Rondetafel deden meer dan 250 deelnemers voorstellen over hoe de stad kan omgaan met de ruimtelijke,
Freya Van den Bossche Vlaams minister van Steden
Inhoud Naar een duurzaam & creatief evenement
5
Thuis in de Stad-prijs
6
Stadsateliers • Collectief wonen • Stadslandbouw • Innovatieve economie • Ruimte & energie • Armoede & sociale innovatie • Tijdelijke invulling
8 10 11 11 12 13 13
Expo Innovatie in de Stad • Bakfietsdelen • Businessplan voor Sociale Kruideniers Gent • Made in ArtiZan • Green Track Leuven • Als een vis in de stad • Velo ‘de handige fiets van ’t Stad’ • De Badboot • Maison BILOBA Huis • Gentenaar 2.0 • CityDepot • H30/Villa 32 • Renovatie De Casino • Budafabriek • ‘Chicago vaart een andere KOERS!’
18 20 21 22 24 25 26 29 30 31 32 34 35 36 37
• DOK strand • Eetbaar Sint-Andrieskwartier • Poepsimpel!? • CLIP (City Life Imagine & Play) • Le Collier Jardin • BAZART • speel-TUIG • De Kunstfabriek • L’Echappée en Drootbeek • ‘Gaan we samen wortels plukken?’ • Tv Ekkergem • Boer’nBrood • Een Leuvense voedselstrategie • De Toverbol
38 40 41 43 44 46 49 50 51 52 53 55 56 57
En verder… • Over Thuis in de Stad • Wie wint de publieksprijs ‘Innovatie in de Stad’? • Dankwoord
58 59 60 63
Naar een duurzaam & creatief evenement De deelnemers van de ViA-Rondetafel ‘duurzame & creatieve steden’ dichtten de stad van de toekomst ondermeer de volgende eigenschappen toe: • slim verdicht dat kwalitatieve ontmoetingsruimte toelaat • sociaal, van onderuit vormgegeven • CO2-neutraal Deze eigenschappen vormden de inspiratie voor de trefdag Innovatie in de Stad. Door de uitreiking van de Thuis in de Stad-prijs, de expo Innovatie in de Stad en stadsateliers te bundelen, creëren we een aanpasbare, combineerbare en multifunctionele trefdag. Ook de expo is met die idee vormgegeven.
• Het aantal verplaatsingen werd ingeperkt door de organisatie van één trefdag, de bundeling van leveringen (door o.a. de exposanten) en de keuze van tal van deelnemers om zich op een duurzame manier te verplaatsen. • De catering is op basis van korte ketenproducten en is vegetarisch. • Het drukwerk voor de trefdag Innovatie in de Stad is klimaatneutraal. • De exposanten gaven zelf vorm aan de manier waarop ze zich voorstellen en stelden hun expertise ter beschikking voor de invulling en organisatie van de trefdag. • De stadsateliers steunen op de heel enthousiaste medewerking van sprekers en panelleden.
5
Innovatie in de stad 6
Thuis in de Stad-prijs 2012
7
Vandaag reikt Vlaams minister van Steden, Freya Van den Bossche, de 12e Thuis in de Stad-prijs uit. Daarmee wil de Vlaamse overheid innovatieve realisaties van de steden stimuleren en onder de aandacht brengen. De 13 centrumsteden en de VGC kunnen zich voor de Thuis in de Stad-prijs kandidaat stellen. Ze hebben voor de 12e editie samen 24 projecten ingediend. 7 projecten werden door de ‘stedenjury’, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van elke centrumstad en de VGC, geselecteerd voor een ‘shortlist’. De deskundige jury koos daaruit de winnaars van de Thuis in de Stad-prijs. U kan op de expo Innovatie in de Stad kennismaken met de 7 projecten op de ‘shortlist’.
Innovatie in de stad 8
Stadsateliers
9
Tijdens de trefdag Innovatie in de Stad gaan 6 stadsateliers door: 3 in de voormiddag en 3 in de namiddag. Elk stadsatelier geeft het woord aan enkele innovatieve actoren die hun leerervaringen over hun aanpak van een maatschappelijke uitdaging delen. Dat gebeurt aan de hand van presentaties en een panelgesprek. Inspiratie voor de stadsateliers vonden we uit de inbreng van de deelnemers van de ViA-Rondetafel ‘duurzame & creatieve steden’ en de deelnemers aan de expo Innovatie in de Stad.
10
Voormiddag
Collectief wonen Hoe kan collectief wonen opgezet worden en wat is de link met de buurt? 09.40 - 11.25 • Auditorium Sprekers & panelleden • Anne Malliet (Team Vlaamse Bouwmeester) • Peter Schmid (Präsident ABZ Allgemeine Baugenossenschaft Zürich) • Ann De Cannière (toekomstig bewoner co-housing project l’Echappée in Laken)
• Geert De Pauw (Community Landtrust Brussel) • Hanne-Lies De Coninck (vzw SIVI) Moderator Seppe De Blust (Stramien)
Stadslandbouw
Innovatieve economie
Hoe kunnen de stad en haar omliggende gemeenten zorgen voor een duurzaam voedselbeleid?
Hoe kunnen steden een stimulerende omgeving creëren voor innovatieve economie?
09.40 - 11.25 • Bibliotheek
09.40 - 11.25 • Kraakhuis
Sprekers & panelleden • Dirk Van Gijseghem
Sprekers & panelleden • Franky Devos (Algemeen directeur Buda Kunstencentrum Kortrijk) • Marc Schepers (Voorzitter CityDepot Hasselt) • Thijs De Ceuster (Antwerp. Powered by Creatives) • Sofie Jacobs & Prof. dr. Annick Schramme
(afdelingshoofd studiedienst Departement Landbouw & Visserij – The New Food Frontier)
• Wim Merckx (Vzw Voedselteams) • Pieter Marx (Zaakvoerder Greenmarx) • Paul Geerts (Intercommunale Leiedal, project Groene Sporen) Moderator Dirk Van Gijseghem
(Antwerp Management School)
• Nico Verplancke (iMinds) • Ludo Moyersoen (Manager Micromarché) • Tom Kestens (Unizo, adviseur creatieve industrieën) Moderator Prof. dr. Thomas Block (Centrum voor Duurzame Ontwikkeling - UGent)
11
12
Namiddag
Ruimte & energie Hoe kunnen we met de schaarse ruimte in de stad de nieuwe energiemogelijkheden optimaal benutten en combineren? 13.45 – 15.30 • Kraakhuis Sprekers & panelleden • Frank Schoof (Directeur Aardwarmte Den Haag) • Dirk Waelput (Stad Eekloo, project Sogeta-wijk) • Dominiek Vandewiele (Intercommunale Leiedal, project Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal)
• Tom Maes & Peter De Pauw (Eandis) • Dirk Vansintjan (Bestuurder Ecopower) • Paul De Rache (Havenbedrijf Antwerpen, Hoofdingenieur energieprojecten) Moderator Yves De Weerdt (VITO)
Armoede & sociale innovatie
Tijdelijke invulling
Hoe kunnen we armoede bestrijden door gebruik te maken van de talenten van mensen in armoede en de eigenheid van wijken?
Hoe kan een stad omgaan met tijdelijke invulling? Hoe geeft tijdelijke invulling vorm aan de definitieve bestemming? 13.45 – 15.30 • Bibliotheek
13.45 – 15.30 • Auditorium Sprekers & panelleden • Tom Meeuws (Stad Antwerpen, directeur departement Samen Leven) • Ernst Maréchal (Rocsa vzw, project Made by Oya) • Tom Dutry (Samenlevingsopbouw Gent, complementaire munt de Torekes) • Trees Leroy (Stad Antwerpen, departement Samen Leven – project Le Collier Jardin)
Moderator Nele Verbruggen (i-propeller)
Sprekers & panelleden • Griet Verschelden (Hogeschool Gent, co-auteur ‘Reading urban cracks’) • Marc Verheirstraeten (Stad Gent, Dienst Stedelijke Vernieuwing en Gebiedsgerichte Werking)
• Jim Segers (City Mine(d) vzw) • Liesbeth Vlerick (vzw DOK) • Evelyne Deceur (UGent, Vakgroep Sociale Agogiek) • Wim Embrechts (Art2Work, Côté Kanal) • Nicolas Bearelle (Re-vive) Moderator Peter Renard (VRP)
13
14
Notities
15
16
17
Innovatie in de stad 18
Expo
19
Op de expo Innovatie in de Stad kan u kennismaken met 28 projecten uit de Vlaamse centrumsteden en Brussel. 7 projecten dingen mee naar de Thuis in de Stad-prijs 2012. 21 projecten kregen van Vlaams minister van Steden, Freya Van den Bossche, een subsidie voor een origineel en innoverend project. U kan de tentoongestelde projecten extra erkenning geven door te stemmen op het project dat volgens u op de meest innovatieve manier een antwoord biedt op maatschappelijke uitdagingen. Meer informatie hierover leest u op het stemformulier op p. 61.
Max Mobiel 20
Bakfietsdelen Het project maakt het mogelijk om bakfietsen occasioneel te gebruiken in een stedelijke omgeving. Een oplossing voor wie geen bakfiets wil aanschaffen en een prima alternatief voor de auto. Resultaten • Zeer positieve reacties van pers, publiek en gebruikers. Het project wordt daarom verder gezet. • Een 70-tal Cambio-klanten vond de weg naar het deelsysteem.
Maatschappelijke uitdaging duurzame mobiliteit Stad Gent Partners • Cambio • Gents Milieufront (GMF)
www.Max-mobiel.be www.testbak.be
Samenlevingsopbouw Gent
Businessplan voor Sociale Kruideniers Gent Samenlevingsopbouw Gent ontwikkelde een businessplan voor de twee sociale kruideniers van Gent. Een belangrijk onderdeel is het sterk aankoopbeleid dat gestoeld is op korte keten. Alle producten van de sociale kruidenier worden aangekocht via de korte keten. De producten worden op die manier goedkoper, verser en gezonder voor de klant. Resultaten • Toegang tot een kwalitatief aanbod aan levensmiddelen. • Uitgewerkt businessplan en financieel plan voor de ‘Sociale Kruideniers Gent’. • Klanten van de sociale kruidenier versterken.
21
Maatschappelijke uitdaging • armoede • duurzame voedselketen Stad Gent
www.samenlevingsopbouwgent.be
Atelier Groot Eiland vzw
22
Made in ArtiZan ‘Made in ArtiZan’ is een educatief spel en communicatiemiddel rond duurzame voeding. Het spel richt zich tot zowel jongeren (vanaf 10 jaar) als volwassenen. De winkel van ArtiZan, een arbeidszorgproject van Atelier Groot Eiland waar ambachtelijke producten worden gemaakt en verkocht, vormt een ontmoetingsruimte waarin de communicatie over duurzame voeding wordt aangemoedigd. Het spel kan er permanent gespeeld worden. Beoogde resultaten • De voordelen en meerwaarde van duurzame voeding aantonen aan een breed publiek. • Communicatie over duurzame voeding stimuleren tussen de bezoekers en werknemers van ArtiZan. • Verschillende generaties in groep of individueel laten kennismaken met de werking van Atelier Groot Eiland.
ARTIZAN
Maatschappelijke uitdaging duurzame voedselketen Stad Brussel
www.ateliergrooteiland.be
23
Ecolife vzw
24
Green Track Leuven Green Track verkleint de ecologische voetafdruk van de Leuvense kunstensector. Dat gebeurt aan de hand van • Een charter Publiek engagement van organisaties en makers tot het verkleinen van de milieu-impact. • Een nulmeting en actieplan CO2-uitstoot meten én verkleinen via duurzame beleidskeuzes en concrete acties. • Duurzame dialoog Ervaringen creatief delen met elkaar en met het publiek voor een ecologisch sneeuwbaleffect.
Maatschappelijke uitdaging ecologische kunstensector Stad Leuven Partners • Leuvense deelraad Kunsten • Green Track Gent • Jonge Sla
www.ecolife.be
Katholieke Hogeschool ZuidWest-Vlaanderen
Als een vis in de stad
25
‘Als een vis in de stad’ combineert een mobiele aquaponicsinstallatie met workshops en edutainment.
Maatschappelijke uitdaging duurzame voedselketen
Bij aquaponics wordt mestwater van de visteelt hergebruikt als vloeibare meststof om planten op te kweken. Het is een uitgebalanceerd mini-ecosysteem waarbij zo weinig mogelijk energie verbruikt wordt en afvalproducten vermeden worden. De installatie leert kinderen op een creatieve en duurzame manier omspringen met water, waterzuivering en kringlooplandbouw.
Stad Kortrijk
www.katho.be
Stad Antwerpen
26
Velo ‘de handige fiets van ’t Stad’ Velo is het fietsdeelsysteem van Antwerpen. Momenteel zijn er: • 1.000 stadsfietsen ter beschikking (1.800 vanaf juni 2013). • 82 stations in de (binnen)stad (ca. 150 stations vanaf juni 2013). • Bijna 20.000 jaarkaarten in omloop.
Maatschappelijke uitdaging • duurzame mobiliteit • leefbare en bereikbare stad • sociale cohesie
Velo is duurzaam door • te bouwen aan een leefbare & bereikbare stad. • het inzetten van sociale economie. • het stimuleren van het ‘sharing’-principe & sociale cohesie.
Stad Antwerpen Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2012
www.velo-antwerpen.be
27
Š Dries Luyten
28
Stad Antwerpen
De Badboot
29
De Badboot is een uniek drijvend openluchtzwembad dat in de zomer van 2012 geopend is in het Kattendijkdok op het Eilandje in Antwerpen. Een zwembeurt in de Badboot geeft het gevoel van te zwemmen in de dokken van het Eilandje.
Maatschappelijke uitdaging • kwalitatieve openbare ruimte • sociale cohesie
De Badboot is een duurzaam, verwarmd zwembad met waterzuivering en duurzame filterinstallatie. In de winterperiode wordt het zwembad omgevormd tot schaatspiste zodat je het hele jaar door van de Badboot kan genieten!
Stad Antwerpen
De Badboot zal minstens gedurende 10 jaar in het Kattendijkdok liggen. Door het project regelmatig te veranderen van locatie kunnen verschillende delen van het ‘onbekende’ noorden van de stad onder de aandacht worden gebracht en nieuwe zwemmogelijkheden worden gecreëerd op een boogscheut van het stadscentrum.
Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2012
www.badboot.be
Maison BILOBA Huis vzw
30
Maison BILOBA Huis Maison BILOBA Huis is een ontmoetingsplaats/ankerpunt én een solidaire woon- en leefomgeving voor senioren waar gezamenlijk betekenis en vorm wordt gegeven aan “oud worden in de Brabantwijk”. Maison BILOBA Huis richt zich expliciet naar senioren van diverse origine en streeft ernaar dat ze waardig ouder worden.
Maatschappelijke uitdaging • sociale cohesie • zorgstad • collectief wonen
Maison BILOBA Huis bestaat uit • 15 woongelegenheden voor senioren, alleenstaanden of koppels. • een solidiaire leefruimte voor de bewoners van het Maison BILOBA Huis. • een onthaalruimte die open staat voor de buurt.
Stad Brussel Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2012 (ingediend door de Vlaamse Gemeenschapscommissie)
www.maisonbilobahuis.be
Stad Gent
ad mijn stijk w mijn
Gentenaar 2.0 Het project Gent 2.0 stimuleert digitale kennis en vaardigheden voor een slimme stad. Co-creatie van digitale toepassingen door bewoners, ontwikkelaars en stadsbestuur is het uitgangspunt om nieuwe, gedragen antwoorden te vinden op de stedelijke uitdagingen van vandaag. De mogelijkheden van apps, sociale media, lokale sites worden verkend. In deze digitale omgeving geeft het stadsbestuur zijn ondersteunende rol vorm door middel van de Bewonersacademie Wijksites (bewoners delen kennis over hun wijksites) en Apps For Ghent (Open Data als brandstof voor creativiteit).
Maatschappelijke uitdaging co-creatie tussen bewoners en bestuur Stad Gent Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2012
www.appsforghent.be
31
Stad Hasselt
32
CityDepot CityDepot pakt de belevering van binnensteden op een unieke manier aan: samen met de lokale handelaars wordt beslist om goederen niet meer aan de eigen voordeur te laten leveren, maar aan een gezamenlijke nieuwe voordeur aan de stadsrand. Vanuit dat depot wordt de levering van de goederen met bestemming binnenstad georganiseerd. Dit gebeurt gebundeld, groen, veilig en volledig op maat en in regie van de handelaar.
Maatschappelijke uitdaging • duurzame mobiliteit • verhogen stedelijke leefkwaliteit • stimuleren lokale economie Stad Hasselt Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2012
www.citydepot.be
33
Stad Mechelen 34
H30/Villa 32 H30 is een artistieke werkplek voor jonge mensen en onderdeel van het Cultuurcentrum Mechelen. H30 zet verschillende artistieke activiteiten en projecten op poten waarin jonge mensen creatief en experimenteel kunnen bezig zijn met theater, dans, beeldende kunst, muziek, film en veel meer. H30/Villa32 bestaat uit verschillende ateliers, loketten van enkele stadsdiensten (zoals het fuifloket) en de administratie van de dienst jeugd.
Maatschappelijke uitdaging • kwalitatieve openbare ruimte • sociale cohesie • multifunctioneel ruimtegebruik Stad Mechelen Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2012
www.H30.be
Muziekclub
Renovatie De Casino De Casino is een historisch pand uit 1850 dat in het verleden dienst deed als bioscoop en concertzaal. De renovatie van De Casino door een kleine muziekclub was een middel om een vernieuwde stedelijke dynamiek te realiseren. Meer dan 125 stedelijke actoren en honderden vrijwilligers schaarden zich achter de revitalisatie van een iconisch gebouw met aanpalend park. Scholen, bedrijven, investeerders, organisaties,…stapten mee in de campagnes ‘Breek de Stilte’ en ‘Iedereen aan boord’. Op een budget van 3 miljoen euro werden 1,5 miljoen euro private middelen opgehaald. De gerenoveerde site (gebouw en park) trok in het eerste jaar na opening 100.000 bezoekers.
35
Maatschappelijke uitdaging • sociale cohesie • cultuur in de stad • kwalitatieve openbare ruimte Stad Sint-Niklaas Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2012
www.decasino.be
Designregio Kortrijk
36
Budafabriek Budafabriek is de fabriek van de toekomst waar een vruchtbare samenwerking tussen mensen uit verschillende disciplines leidt tot spannende, innovatieve projecten. In de Budafabriek vormt BUDA::lab de ultieme co-creatieplek. Dat is een open atelier met daarin alle nodige materialen om ideeën te materialiseren, van een futuristische vacumeermachine, 3D-printer en lasercutter, tot het meest basic handwerkgereedschap. Het atelier staat open voor iedereen: voor designers, bedrijven, studenten, vakmensen, kunstenaars en creatieve, inspirerende mensen. BUDA::lab is een plek om te creëren, om te materialiseren, om ervaring te delen, kennis te verzamelen en uitgedaagd te worden.
Maatschappelijke uitdaging stimuleren lokale economie Stad Kortijk Partners • stad Kortrijk • kunstencentrum Buda • Flanders in Shape • Howest • intercommunale Leieda • Broelmuseum • AGB Buda • Zorggroep Heilig Hart www.designregio-kortrijk.be
Chicago
‘Chicago vaart een andere KOERS!’ Kinderen fietsen in Brussel Jongerencentrum Chicago strijkt neer op Brusselse pleinen met een reizend fietscircus. Betonnen vlaktes worden omgetoverd tot een prikkelend speelparcours voor jong en oud. De publieke ruimte wordt terug van de wijkbewoners. Het fietscircus bestaat uit een tweedehandsfietsenmarkt, loopfietsjes voor kleuters, gekke fietsen voor kinderen en een fietsherstelatelier. Kinderen kunnen er ook leren fietsen of deelnemen aan een uitdagend fietsbehendigheidsparcours. Aan de creatieve stand kan je je fiets mooi maken en is er een atelier waar je een gepersonaliseerd fietshesje kan laten maken. De finale van de fietsdag is een fietscriterium voor verschillende leeftijdscategorieën. Beoogde resultaten • Fietsen introduceren als volwaardige vrijetijdsbesteding. • Fietsen introduceren als duurzame investering. • Fietsen in Brussel veiliger maken voor kinderen. • De fietsvaardigheid van kinderen in de stad verhogen. • Creëren van een netwerk rond de fiets in de wijk.
37
Maatschappelijke uitdaging • duurzame mobiliteit • kwalitatieve en veilige openbare ruimte • kindvriendelijke stad Stad Brussel
www.dbroej.be
Cirq vzw
38
DOK strand Door de aanleg van het stadsstrand en bijhorende accommodatie werd de gure, verlaten, braakliggende zone in de oude Gentse haven omgetoverd in een sfeervolle en gezellige ontmoetingsplek, voor iedereen gratis toegankelijk (laagdrempelig). Door middel van deze tijdelijke invulling kunnen de Gentenaars, niet alleen uit de buurt maar uit de gehele stad, kennis maken met een (tot nu toe) onbekend stadsdeel dat binnen afzienbare tijd via stadsontwikkeling een nieuwe woonzone wordt.
Maatschappelijke uitdaging • kwalitatieve openbare ruimte • sociale cohesie
Het strand dient als hefboom voor kennismaking met de werking van DOK als ‘Werfplek voor verpozing en creatieve manoeuvres’. Concreet betekent dit dat Dokstrand en bij uitbreiding de volledige site open staan voor initiatieven van individuen, verenigingen en bedrijven die met de plek willen experimenteren.
Partners DOK vzw
Stad Gent
www.cirq.be
39
Bewonersgroep Onze Tuin vzw
40
Eetbaar Sint-Andrieskwartier Bewonersgroep Onze Tuin realiseert op een inventieve wijze eetbaar groen in de dicht bevolkte binnenstad van Antwerpen. Groene open ruimtes worden zoveel mogelijk benut om moestuintjes te realiseren. Sociale huurders worden aangemoedigd om eetbare planten en kruiden te kweken op hun balkon. Ook braakliggende gronden, verloren hoeken van het publiek domein en verwaarloosde daktuintjes worden volop benut. Het initiatief biedt stadsbewoners ook ontmoetingskansen en het vormt een springplank om effectief rond voedsel in de stad te sensibiliseren.
Resultaten • Een flinke aanzet tot stadslandbouw in het Sint-Andrieskwartier in 40 vierkantemeterbakken, 1 mini-moestuin in een publiek park, op 30 balkons en in 100-den potten en bakken op vensterbanken en stadstuintjes. • Meer dan 200 wijkbewoners zijn betrokken.
Eetbaar Sint-Andrieskwartier Maatschappelijke uitdaging • sociale cohesie • duurzame voedselketen • kwalitatieve openbare ruimte Stad Antwerpen
www.sintxandries.transitie.be
Expertisecentrum Dier-en-zorg
Poepsimpel!? Het expertisecentrum Dier-en-zorg (Katho Hogeschool) wil de Roeselaarse bevolking sensibiliseren om de verloedering door hondenpoep tegen te gaan. Het project omvat verschillende doelstellingen: • Bewust en duurzaam leren omgaan met hondenpoep: zo moet de belasting van het milieu verminderen, en moet de stad aantrekkelijker worden. • De Roeselaarse bevolking informeren over de wettelijke bepalingen over de verwijdering van hondenpoep. • Het zoönotisch gevaar dat de aanwezigheid van hondenpoep veroorzaakt terugdringen. • Oprichten van een digitaal informatiesteunpunt: www.hondenbeleidvlaanderen.be.
41
Maatschappelijke uitdaging • kwalitatieve openbare ruimte • nette stad Stad Roeselare Partners stad Roeselare
www.hondenbeleidvlaanderen.be
42
Citizenne
CLIP (City Life Imagine & Play) CLIP creëert speelruimte voor volwassenen in Brussel. Als remedie tegen chaos en drukte. Als ruimte voor denken en handelen buiten de lijntjes, weg van voorspelbare patronen. • Via installaties: artistieke installaties in de stad die mensen verleiden tot spel. • Via workshops: een breed palet aan activiteiten met ontspanning, rust, creativiteit en spel als ingrediënten. • Via interventies: kleine acties met mensen in de stad om gebruikers van die publieke ruimte te verwonderen en andere denkpatronen aan te reiken.
43
Maatschappelijke uitdaging • sfeer in de stad • kwalitatieve openbare ruimte • sociale cohesie Stad Brussel
www.facebook.com/clip.be
vzw Werkmaat
44
Le Collier Jardin Tuinieren is gemakkelijk! Kijkgras en stekelgroen in een sociale huisvestingswijk op Luchtbal wordt samen met bewoners omgevormd tot een tuinenketting. Ook de mobiele tuintjes in 7 scholen en het OCMW dienstencentrum maken deel uit van de ketting.
Maatschappelijke uitdaging • sociale cohesie • duurzame voedselketen • kwalitatieve openbare ruimte
Resultaten • De gemeenschapstuin is op korte tijd een vast deel in het leven van de deelnemers geworden. • Jong en oud en bewoners van diverse herkomst doen mee. • De tuincoach is de sleutel tot het sociaal netwerk in de wijk. • Stad en platteland ontmoeten elkaar: boeiende kruisbestuivingen.
Stad Antwerpen Partners • stad Antwerpen • Boerenbond • Landelijke Gilden
www.gemeenschapstuinluchtbal.be
45
vzw Moos
46
BAZART BAZART is een kunstjeugdbeweging waar je speelt met alles wat kunst, cultuur en erfgoed is in de stad. De stad is de uitvalsbasis en inspiratiebron.
Maatschappelijke uitdaging • kindvriendelijke stad • kwalitatieve openbare ruimte Stad Leuven en Antwerpen
www.mooss.org
47
48
Rocsa vzw
speel-TUIG Met het project speel-TUIG gaat de Gentse sociaal-artistieke organisatie Rocsa de dialoog aan met kinderen en tieners over de leefbaarheid van hun omgeving. Via gesprekken, tekeningen en wandelingen peilt Rocsa naar hoe ze vanuit hun verbeelding en leefwereld de vele lege ruimtes (die wachten op verdere stadsontwikkeling) tijdelijk zouden invullen. Beoogde resultaten • 3 speeltuigen (bespeelbare kunst) waarin de vele ideeën van de kinderen zullen samen komen. • Diverse houten krasbanken die door de kinderen zelf worden vervaardigd en waarop ze hun boodschappen krassen. • De opening van de speel-TUIG-route - die de wijken Rabot/Blaisantvest en Muide/ Meulestede/Afrikalaan met elkaar zal verbinden - wordt voorzien op 31 augustus 2013.
49
Maatschappelijke uitdaging • kindvriendelijke stad • kwalitatieve openbare ruimte Stad Gent Partners • vzw Jong • stad Gent • scholen • een architect/schrijnwerker en een beeldend kunstenaar www.rocsa.be
vzw zZmogh
50
De Kunstfabriek De kunstfabriek is een kunstzinnige speel- en werkplek voor kinderen. Jonge kunstenaars krijgen een plek om kunst te maken. Ze kunnen materiaal vrij gebruiken en ervaren kunstenaars ontmoeten. De kunstfabriek is tegelijk een platform voor jong artistiek talent waar ze zich aan de buurt en de buitenwereld kunnen tonen.
Maatschappelijke uitdaging • kindvriendelijke stad • multifunctioneel ruimtegebruik Stad Gent
www.zzmogh.be
vzw l’Echappée
L’Echappée en Drootbeek L’Echappée is een vereniging van gezinnen dat samen een co-housingproject in Laken realiseert. In afwachting van de nieuwbouw krijgen de braakliggende terreinen een tijdelijke invulling. De leden van de vzw organiseren met de mensen van de wijk een opruimactie van de terreinen. Van recuperatiemateriaal worden creatieve ateliers voor kinderen georganiseerd. Er zijn ook speelmomenten voor de buurtkinderen.
51
Maatschappelijke uitdaging • kwalitatieve openbare ruimte • kindvriendelijke stad • nette stad • collectief wonen Stad Brussel
www.echappee.collectifs.net
vzw Jong
52
‘Gaan we samen wortels plukken?’ Bio-tuinieren met kinderen Vzw Jong laat kinderen tuinieren op openbare terreinen in de 19e eeuwse gordel van Gent. Kinderen uit dat gebied hebben weinig opties tot buiten spelen. Zeker kinderen in dichtbevolkte wijken missen een stuk eigenaarschap over hun wijk en omgeving. Het gaat echter over meer dan plezant tuinieren met kinderen. Het project wil hen ook: • een plek en inspraak geven in hun buurt. • kennis bijbrengen over gezondheid en gezonde voeding. • hen doen nadenken over de maatschappelijke posities van mensen, hun omgeving en de impact van de mens op de ecologie.
Maatschappelijke uitdaging • kindvriendelijke stad • duurzame voedselketen • kwalitatieve openbare ruimte • sociale cohesie Stad Gent
www.vzwjong.be
Vroemvroem vzw
Tv Ekkergem TV Ekkergem verzorgt internationale wijkTV door en voor de kleine man/vrouw. Het is hedendaagse laagdrempelige interactieve wijkTV en een alternatief voor de klassieke kabelTV. De internetzender slaat bruggen tussen jong en oud en verschillende bevolkingsgroepen. TV Ekkergem is voor iedereen toegankelijk, vanaf 7 jaar (derde net kinderen) tot 77 jaar (internationaal seniorenweerbericht). Er zijn geen BV-shows meer, gewone mensen staan steeds centraal. De populaire zender is er niet alleen voor de Gentse wijk Ekkergem. TV Ekkergem is internationaal gericht door o.a. een zusterband met de stad New York en de uitzending van het WK vissen.
TV
EKKERGEM de zender van en voor de kleine man
Maatschappelijke uitdaging sociale cohesie Stad Gent
www.tvekkergem.be
53
54
Fou de Coudre vzw
Boer’nBrood ‘Boer’nBrood’ is een creatieve stadspicknick waarbij zo veel mogelijk ingrediënten afkomstig zijn van producenten in Gent en nabije omgeving. Boer’nBrood heeft in 2012 op verschillende locaties in Gent mensen laten proeven van superlokale voeding, recht van boer naar bord. Telkens werd in een verrassend stadsboerderij-decor een uitgebreid picknickbuffet aangeboden. Boer’nBrood bracht op die manier stadsbewoners in contact met de plaatselijke voedselproducenten en met elkaar, en leerde hen mogelijkheden kennen om zelf voedsel te kweken in een stedelijke context. Resultaten • 22 picknicks in 9 Gentse wijken • 24 lokale producenten, 26 partnerorganisaties en –buurtgroepen • 1.969 deelnemers aan de picknicks en workshops, 56 enthousiaste vrijwilligers • Kortste voedselkilometers: + 13 meter • Langste voedselkilometers van verse producten: 36,6 kilometer • 4 schapen, gemiddeld 3 kippen
55
Maatschappelijke uitdaging • duurzame voedselketen • sociale cohesie Stad Gent
www.boerenbrood.org
vzw Voedselteams
56
Een Leuvense voedselstrategie Vzw Voedselteams ontwikkelde een voedselstrategie voor de stad Leuven. Die moet ertoe leiden dat de Leuvenaars zich in de toekomst voeden op een manier die lekker en gezond, maar ook duurzaam, klimaatneutraal en sociaal rechtvaardig is. Resultaten • 11 lokaal gekruide voedselvoorstellen voor Leuven. • Website en applicatie www.voedselstadleuven.be. • Een aanbod aan steden en gemeenten voor samenwerking rond een voedselstrategie.
Maatschappelijke uitdaging duurzame voedselvoorziening Stad Leuven
www.voedselteams.be
Crea Musica vzw
De Toverbol
57
Kinderen dromen van een eigen exploratieve ruimte in de stad. Ze willen experimenteren, een heimat om in te re-creëren, te fantaseren.
Maatschappelijke uitdaging kindvriendelijke stad
De Toverbol verrast, is anders. Je droomt er in weg.
Stad Gent
De Toverbol rolt door de Stad en verandert van kleur, van geluid, van beleving. Het wordt soms een knutselbol, een muziekbol, een architectuurbol, want kinderen dromen er over “wonen in de stad”, de toverbol kent geen grenzen, ...
www.facebook.com/toverbol
Innovatie in de stad 58
En verder‌
Over Thuis in de Stad, Investeren in een duurzame toekomst 59
Thuis in de Stad (het Vlaams stedenbeleid) stimuleert de steden in hun ontwikkeling tot duurzame steden. Thuis in de Stad ziet de stad als de motor van de samenleving, een plaats waar op innovatieve wijze oplossingen worden gevonden voor maatschappelijke uitdagingen. Het doel is een duurzame toekomst voor iedereen. Wat we doen Thuis in de Stad heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking: subsidies voor en begeleiding van stadsvernieuwingsprojecten, het stedenfonds, de stadsmonitor, de stadscontracten, de Thuis in de Stad-prijs en de subsidiëring van originele en innoverende projecten van verenigingen.
Thuis in de Stad zorgt ook voor ondersteuning bij Europese programma’s, bouwt aan een horizontaal stedenbeleid op niveau van de Vlaamse overheid en stimuleert expertiseontwikkeling bij en ervaringsuitwisseling tussen ‘makers van de stad’. Wie we zijn Het Vlaams stedenbeleid is een bevoegdheid van Freya Van den Bossche, Vlaams minister van Steden. Het team Stedenbeleid maakt deel uit van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (Vlaamse overheid). Meer info www.thuisindestad.be
60
Wie wint de publieksprijs ‘Innovatie in de Stad’? Breng uw stem uit! 28 innovatieve stadsprojecten stellen zich vandaag aan u voor. U kan een kijkje nemen aan hun stand op de expo en hen aanspreken als u meer wil weten. U kan hen ook nomineren voor de publieksprijs ‘Innovatie in de Stad’. Door deel te nemen geeft u extra erkenning aan het project dat volgens u op de meest innovatieve manier een antwoord biedt op maatschappelijke uitdagingen.
Hoe deelnemen? U krijgt drie stemmen. Met de strookjes op de volgende bladzijde kan u uw stem uitbrengen op één, twee of drie projecten die zich vandaag voorstellen. U mag ook al uw stemmen op hetzelfde project uitbrengen. Op de achterkant van het stemstrookje kan u een compliment voor het project van uw keuze schrijven. Na de trefdag wordt uw compliment aan de standhouder bezorgd. U heeft tot 16.15u de tijd om uw stem uit te brengen. U kan uw stem deponeren in de urnes aan de ingang van zaal ‘Kraakhuis’. De publieksprijs wordt om 16.30u bekendgemaakt in de rotonde. Hartelijk dank!
Mijn stem gaat naar
Mijn stem gaat naar
Mijn stem gaat naar
Proficiat!
Proficiat!
Proficiat!
Dankwoord De trefdag Innovatie in de Stad is tot stand gekomen met de inbreng, het advies en de hulp van vele mensen en organisaties. Onze dank gaat daarom uit naar: Freya Van den Bossche, Vlaams minister van Steden - de begeleidingsgroep ‘duurzame & creatieve steden’ - de exposanten - de sprekers, panelleden en moderatoren – de jury Thuis in de Stad-prijs – i-propeller – Muziekcentrum De Bijloke – Lemento – Artoos – collega’s van de Vlaamse overheid en het team Stedenbeleid. Begeleidingsgroep ‘duurzame & creatieve steden’: Thomas Block, Yves De Weerdt, Peter Renard, Anne Malliet, Bart Steenwegen, Linda Boudry, Stijn Oosterlynck, Dirk Temmerman, Joris Scheers, Monique De Ceuster, Stefaan Tubex en Karim Cherroud.
63
Š 2013 Thuis in de Stad Concept Thuis in de Stad en i-propeller Logistiek exposanten, De Bijloke, i-propeller en Thuis in de Stad (Eind)redactie Karim Cherroud Vormgeving Lemento Druk Artoos Verantwoordelijke uitgever Guido Decoster, administrateur-generaal Boudewijnlaan 30 bus 70 1000 Brussel www.thuisindestad.be @Thuis_inde_Stad blog.thuisindestad.be
53520-1301-1009
66
@Thuis_inde_Stad
www.thuisindestad.be