d n i k
Trefdag 4 februari 2014
Welkom Kan u zich een stad zonder kinderen voorstellen? Een absurd idee, niet waar? Want we weten allemaal dat zo’n stad geen toekomst heeft. Toch kampten de Vlaamse steden heel wat jaren met een negatief imago, waarbij de stad in het slechtste geval als een gevaarlijke jungle werd ervaren tegenover de idylle van het platteland waar kinderen vrolijk en veilig opgroeien. Dat negatieve beeld is de laatste jaren gelukkig gekeerd, grote steden als Antwerpen en Gent hebben hun aantrekkingskracht herwonnen en kennen de laatste jaren een echte bevolkingsexplosie. Dat is goed nieuws, maar er blijft werk aan de winkel. Want meer mensen in de stad betekent ook dat de ruimte slimmer benut en gedeeld zal moeten worden en dat er een doordacht beleid nodig is op alle vlakken die het leven van stedelingen beïnvloed. Vanuit het Stedenbeleid zet ik sinds enkele jaren de focus op kindvriendelijke steden. Samen met de steden wil ik komen tot
vernieuwende oplossingen zodat ouders en kinderen met plezier in een stad wonen en waar de leefwereld van kinderen en jongeren positief beïnvloed wordt zodat ze opgroeien tot fiere en betrokken stedelingen. Ook op de trefdag ‘Kind in de Stad’ staat, zoals de titel het zegt, de kindvriendelijke stad centraal. Ik nodig u graag uit om kennis te maken met vernieuwende en inspirerende stadsprojecten, om in debat te gaan over manieren om onze steden nog meer op de leest van de kinderen te schoeien, en om contacten te leggen met andere ‘makers van de stad’. Ik wens u een leerrijke en aangename dag toe. Freya Van den Bossche Vlaams minister van Steden
Inhoud De kindvriendelijke stad 6 Tim Gill, keynote speaker 8 Stadsateliers 10 • ‘Veilig op straat’ (over mobiliteit & openbare ruimte) 12 • ‘Mijn groene stad’ (over klimaat & natuur) 13 • ‘Elke dag leren’ (over leren in en van de stad) 13 • ‘Spelen & ontmoeten’ (over woning & ruimtelijke planning) 14 • ‘Ik ben een stedeling’ (over burgerschap & participatie) 15 • ‘Een kindbeleid vormgeven vanuit de stad’ (over aandacht voor kinderen & jongeren binnen beleidsplanning) 15
Durftevragen 16 Expo 22 • Op wielekes, naar een deelsysteem voor kinderfietsen 24 • De Basta Bende 26 • Project > som van de deelwerkingen: muren doorbreken voor jongeren 27 • Tampico-site als creatieve uitvalsbasis voor jongeren 28 • Kanal Play Groud – Atelier De Stad Brussel 29 • Vlieten, wandelen over water 30 • Tok Toc Knock 32 • Groen Neerland 34 • Moving Forward 36
• ZOOM 37 • Heraanleg Emile Braunplein 38 • GOK op de fietsbus! 40 • YOTA! 41 • Groen Lint 42 • Jong gedeeld is oud gedaan! 44 • Game Labs & Kids Lab 45 • Leuven Klimaatneutraal 46 • Nieuwe website stad Brugge 48 • Moestuinen in Berchem 50 • No Credit, GameOver! 51 • Van buurt tot bord 52
Thuis in de Stad-prijs 2013
54
Kind in de Stad-prijs 56 En verder 58 • Over Thuis in de Stad 59 • Een duurzaam evenement 60 • Dankwoord 61
6
De kindvriendelijke stad De kindvriendelijke stad vertrekt vanuit een erkenning van alle kinderen en jongeren in de stad als stedelijke medeburgers. Kinderen en jongeren maken volwaardig deel uit van de stedelijke leefomgeving, met hun eigen belangen die soms ook in conflict kunnen komen met de belangen van anderen. We schuiven drie bouwstenen naar voren om te werken aan een kindvriendelijke stad waarbij kinderen erkend worden als stedelijke medeburgers: 1. participatief werken: het beleid van de stad voorziet in de deelname van kinderen aan het leven in de stad en het
gebruikmaken van stedelijke voorzieningen. Kinderen en jongeren krijgen ook voldoende (inspraak)mogelijkheden om direct of indirect mee richting te geven aan het stedelijk beleid. 2. leefwereldgericht werken: het beleid of de realisatie van een project vertrekt vanuit de alledaagse leefwereld van kinderen en jongeren (bv. de gezinscontext, hun anderstaligheid, de school of de weg naar school, spelen, …) 3. infrastructureel werken: stedelijke actoren bieden de nodige infrastructuur, voorzieningen en ondersteuning voor kinderen. Dit kunnen zowel fysieke (moestuin voor kinderen,…), financiële (bv. tussenkomst bij bepaalde activiteiten,…) als sociale (bv. huiswerkbegeleiding) voorzieningen zijn. Deze beknopte definiëring van de ‘kindvriendelijke stad’ is gebaseerd op een uitgebreide visietekst opgemaakt door Sven
De Visscher en Didier Reynaert (Hogeschool Gent) naar aanleiding van de nieuwe Stadsmonitor die in 2015 verschijnt. De Stadsmonitor wordt dan immers aangevuld met een kindfocus. Daardoor wordt de duurzaamheid en leefbaarheid van onze steden niet alleen in kaart gebracht op basis van de leefwereld van volwassenen maar ook op die van kinderen. De drie bouwstenen van de kindvriendelijke stad werden nu al als leidraad genomen voor de opbouw van de stadsateliers van de trefdag ‘Kind in de Stad’.
7
8
keynote speaker
Tim Gill
Tim Gill is een autoriteit in het Verenigd Koninkrijk i.v.m. onderzoek over kinderen en hun leefwereld. Tim Gill heeft zowel wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan als bijdragen in de media. Hij adviseert ook beleidsmakers zoals de Britse premier Cameron. In zijn boek ‘NO FEAR: Growing up in a risk averse society’ stelt Gill dat de kindertijd wordt ondermijnd door het toenemend vermijden van risico’s. Dat beperkt het spel van kinderen, beperkt hun bewegingsvrijheid, tast hun relaties met volwassenen aan en belemmert hun verkenning van fysieke, sociale en virtuele werelden. Hij pleit voor een beter evenwicht tussen het beschermen van kinderen tegen echte bedreigingen en het bieden van uitdagingen die leren en groeien toestaan. Meer over Tim Gill op rethinkingchildhood.com.
9
10
Stadsateliers
Tijdens de trefdag Kind in de Stad gaan 6 stadsateliers door: 3 in de voormiddag en 3 in de namiddag. Elk stadsatelier bekijkt vanuit een ander invalshoek hoe we aan een kindvriendelijke stad bouwen en hoe dat bijdraagt tot de leefbaarheid van onze steden.
11
Voormiddag 12
Veilig op straat
over mobiliteit & openbare ruimte Hoe realiseren we een kindvriendelijke en veilige mobiliteit? Hoe draagt dit bij tot de leefbaarheid van de stad? Ondervinden andere stadsbewoners er voor- of nadelen van? 10.25 – 12.10 • Bibliotheek Sprekers • Wouter Verhaert (Mobiliteitsambtenaar stad Turnhout) • Jeroen Mercy (Vrijwilliger Velo-droom, Gent) • Vicky Pettens (Kindlint, Stad Oostende) Moderator Nele Verbruggen (i-propeller)
Mijn groene stad over klimaat & natuur
Hoe creëren we een gezonde en duurzame stad? Wat is de meerwaarde voor kinderen en andere stadsbewoners? 10.25 – 12.10 • Kraakhuis
Elke dag leren
over leren in en van de stad Hoe geven we kinderen de nodige handvatten om hun stedelijk burgerschap ten volle te beleven? Hoe leren ze in de stad? Hoe leren ze van de stad en haar bewoners? 10.25 – 12.10 • Auditorium
Sprekers • Erik Rombaut (Docent ecologisch onderbouwde stedenbouw en ruimtelijke planning)
• Nicolas Cleeremans (Stad Antwerpen) • Dries Gysels (Stad Gent, Fiets van Troje) Moderator Stefaan Tubex (Thuis in de Stad, Vlaamse overheid)
Sprekers • Lia Blaton (Steunpunt Diversiteit & Leren) • Els Denaux (Coördinator buurtschool V-TEX, Kortrijk) • Bart Cornille (iDrops) • Anja Desmedt (Brede School Essegem (Jette) Moderator Thierry Goossens (Thuis in de Stad, Vlaamse overheid)
13
Namiddag 14
Spelen & ontmoeten over woning & ruimtelijke planning Hoe bieden we kinderen de ruimte om te spelen en zich te ontwikkelen? Hoe is dit ook een meerwaarde voor andere stadsbewoners?’ 13.30 – 15.15 • Bibliotheek Sprekers • Naomi Felder (Architect Bureau FELD) • Marleen Goethals & Maud Willemen (Voor project De Loods Vilvoorde) • Roeland Dudal (Architecture Workroom Brussels) Moderator Nele Verbruggen (i-propeller)
Ik ben een stedeling over burgerschap & participatie Hoe activeren we het burgerschap van kinderen en jongeren? Hoe laten we hen zich de stad toe-eigenen? Hoe stellen we hen in verbinding met andere stadsbewoners? 13.30 – 15.15 • Auditorium Sprekers • Brien Coppens (Stad Mechelen) • Wouter Elen (Villa Basta, Hasselt) • Thomas Devos (JES Brussel) Moderator Thierry Goossens (Thuis in de Stad, Vlaamse overheid)
Een kindbeleid vormgeven vanuit de stad over aandacht voor kinderen & jongeren binnen beleidsplanning
Hoe kan een stadsbestuur bij de uitvoering van zijn meerjarenprogramma blijvend aandacht hebben voor kinderen en jongeren? 13.30 – 15.15 • Kraakhuis Sprekers • Caroline Van den Eynde (Stad Turnhout) • Karen Claes (Stad Mechelen • Vicky Pettens (Stad Oostende) Moderator Stefaan Tubex (Thuis in de Stad, Vlaamse overheid)
15
16
Durftevragen
Tijdens de durftevragen-sessies kunnen de deelnemers hun vraag over de realisatie van hun stadsproject voorleggen aan andere ‘makers van de stad’. De deelnemers helpen elkaar met tips, kennis en nieuwe contacten. Er is een durftevragen-sessie met enkel professionals in de voormiddag en een sessie met kinderen in de namiddag. • sessie voor professionals: 10.25 – 12.10 • sessie met kinderpanel: 13.30 – 15.15 Zaal Artiestenfoyer Begeleiding Kitty Weyn & Katrin Derboven
17
18
Notities
19
20
21
22
Expo
23
21 innovatieve en kindvriendelijke stadsprojecten uit de centrumsteden en Brussel stellen zich vandaag aan u voor. U kan een kijkje nemen aan hun stand op de expo en hen aanspreken als u meer wil weten.
24
Netwerk Bewust Verbruiken
Op wielekes, naar een deelsysteem voor kinderfietsen ‘Op wielekes’ promoot fietsen bij (en met) kinderen tussen 3 maand en 12 jaar, door de toegang tot kwalitatieve kinderfietsjes te vergemakkelijken. Je kan er terecht voor het huren van kinderfietsen, kinderzitjes, fietskarren en aanhangfietsen. Als abonnee groei je mee met het aanbod. Als ouder kan je op elk moment gebruik maken van de juiste, kwalitatieve en degelijke fietsen en toebehoren voor je kinderen. Beoogde resultaten • fietsen met kinderen promoten als vlot, budget- en milieuvriendelijk vervoersmiddel. • Zelfredzaamheid van de gebruikers verhogen door hen te leren hun fietsen te onderhouden en herstellen en zich veilig in het verkeer te begeven. • Bevorderen van sociale contacten door de fietsdeelplaats als sociale ontmoetingsplaats open te stellen.
25
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Duurzame mobiliteit • Sociale cohesie Stad Gent www.bewustverbruiken.be
Villa Basta
26
De Basta Bende De kindergemeenteraad in Hasselt is verleden tijd. Vanaf nu nemen alle kinderen zelf het heft in handen en kiezen zij de hot topics die ze op radio en televisie willen brengen. Met een heleboel leuke acties in de stad zoals wildbreien rond de bomen in het park, knuffelacties of een schuifaf plaatsen in de stationshal, bouwen ze zelf aan een kindvriendelijke stad. Van deze acties maken ze straffe reportages die te zien zijn op TV Limburg, te horen op Radio 2 en voor eeuwig te bewonderen op hun website www.bastabende.be.
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad Stad Hasselt www.bastabende.be
Scogimo
Project > som van de deelwerkingen: muren doorbreken voor jongeren Scogimo draagt als jeugdbeweging doorheen spel en avontuur bij tot de ontplooiing van kinderen en jongeren uit de wijk. Scogimo wil een kindvriendelijke plek bieden in een kansarme wijk waar ruimte beperkt is. De vereniging doet dat door letterlijk en figuurlijk de muur tussen het eigen gebouw en dat van de school ernaast (en dus de werkingen) te slopen. De nieuwe ruimte moet uitgroeien tot een plek voor kinderen en jongeren zowel tijdens de week als in het weekend.
27
scogimo
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Multifunctioneel ruimtegebruik Stad Brussels Hoofdstedelijk Gewest www.scoutsengidsenbrussel.be
JES vzw 28
Tampico-site als creatieve uitvalsbasis voor jongeren JES wil in de wijk Luchtbal een jongerenwerking van de grond krijgen en die een eigen plek geven. In afwachting van het nieuwe jeugdcentrum bouwt JES samen met de jongeren een aantal tijdelijke constructies op de Tampico-site. De jongeren worden zowel bij ontwerp als bij uitvoering van het project betrokken.
Maatschappelijke uitdaging • kindvriendelijke stad • Competentieontwikkeling • Kwalitatieve openbare ruimte
Beoogde resultaten: • initiatief van de jongeren aanwakkeren. • betrokkenheid en mede-eigenaarschap creëren.
Stad Antwerpen www.jes.be
Platform Kanal en Architecture Workroom Brussels
Kanal Play Ground – Atelier De Stad Brussel
Platform Kanal en Architecture Workroom Brussels lanceerden samen een oproep naar artistieke en architecturale voorstellen, installaties en provocaties voor de Brusselse kanaalzone, naar visies die publieke ruimte maken waar weinig ruimte is, naar stedelijke ruimtes voor spel, sport en ontmoeting, op maat van de vele kinderen, jongeren en gezinnen in deze wijken. In een ontwerplabo gaan de laureaten samen aan de slag met experten, betrokken publieke en private partijen én de toekomstige gebruikers. Ze zoeken naar de beste allianties en concepten voor tijdelijke transformaties tijdens de zomer 2014 en de derde editie van het Festival Kanal. Dit wordt gemaakt voor en door jongeren uit de buurt, met de medewerking van vele lokale partners. Canvas werd actieve partner voor de realisatie van dit ambitieuze stadsproject. Het traject werd geselecteerd voor het nieuwe crossmediale traject Atelier De Stad. Het resultaat is in de loop van 2014 te zien, op locatie en op Canvas.
29
Maatschappelijke uitdaging • kindvriendelijke stad • Kwalitatieve openbare ruimte Stad Brussels Hoofdstedelijk Gewest www.kanalplayground.be www.platformkanal.be www.architectureworkroom.eu
30
Stad Mechelen
Vlieten, wandelen over water Mechelen is van oudsher een waterstad met de kronkelende Dijle als belangrijkste levensader en tientallen kleine waterlopen die ‘vlieten’ genoemd werden. Mechelen wil het water terug zichtbaar en beleefbaar maken in de stad. Bij elke vernieuwing van het openbaar domein zal water steevast een belangrijke plaats innemen. Het openleggen en symboliseren van vlieten, het verfraaien van waterkanten én het restaureren van monumenten aan het water maken het plaatje compleet. Een doorgedreven stijlkeuze brengt eenheid; de moderne toets geeft Mechelen een frisse en hedendaagse uitstraling. Hier en daar zorgen speelse waterelementen voor een recreatieve omgeving voor jong en oud.
31
Maatschappelijke uitdaging • Kwalitatieve openbare ruimte • Stimuleren lokale economie • Beter leefmilieu Stad Mechelen Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2013
www.mechelen.be
32
KVS
Tok Toc Knock In 2012-2013 trok KVS, het Brusselse stadstheater, één seizoen lang door Brussel. Tok Toc Knock klopte aan bij de bewoners van drie verschillende wijken, en nodigde hen uit voor een gesprek, om eventueel samen iets te maken, en natuurlijk als toeschouwer. KVS maakte theater en aanverwante kunst in, met en voor de betrokken wijken, maar evengoed voor een vertrouwd theaterpubliek, dat we uitnodigden de gekozen stukjes Brussel beter te leren kennen. Zeventien kunstenaars van heel verschillend pluimage, Nederlandstaligen en Franstaligen, Brusselaars en niet-Brusselaars, bekende en nieuwe gezichten, gingen enkele maanden aan de slag in de stad. In en rond de sociale woonblokken van de lakense Modelwijk, in de kleinste en kleurrijkste Brusselse gemeente, Sint-Joost-ten-Node, en in de complexe Europawijk. Op het einde van hun verblijf toonden ze hun creaties ( voorstellingen, installaties in de openbare ruimte, wandelingen, gesprekken, workshops, ...) tijdens een twee wekend durend festival. In juni 2013 keerde de hele ploeg terug naar KVS met veel bagage én zin om hiermee verder te gaan.
33
Maatschappelijke uitdaging • Creatieve stad • Sociale cohesie Stad Brussels Hoofdstedelijk Gewest Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2013 voor de Vlaamse Gemeenschapscommmissie.
www.kvs.be
34
Stad Antwerpen
Groen Neerland Groen Neerland is een ‘parklandschap’ in Wilrijk dat bestaat uit 2 ha woningen, 9 ha natuurreservaat en 23 ha park. Het Neerlandpark is een bespeelbaar ecologisch en intergenerationeel park. Er zijn verblijfsplekken, wandelcircuits, een natuurreservaat, een boomgaard, barbecueplekken, een hondenloopweide, ecologische volkstuinen, een educatieve ruimte en drie grote speelvalleien … Het ontwerp van Groen Neerland bleek een complexe evenwichtsoefening te zijn tussen het behoud van de aanwezige natuurwaarden, de integratie van historisch waardevolle elementen, de nood aan open groene ruimte, de realisatie van nieuwe woningen en de vraag naar een integraal watermanagement.
35
Maatschappelijke uitdaging • Kwalitatieve openbare ruimte • Beter leefmilieu • Kindvriendelijke stad Stad Antwerpen Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2013.
www.agstadsplanning.be
Instituut voor Mobiliteit Universiteit Hasselt
36
Moving Forward Moving Forward is een applicatie om een bereikbaarheidskaart te maken vanuit het standpunt van kinderen. Je brengt daarmee op een snelle en efficiĂŤnte manier de veiligste routes digitaal in kaart. Daarnaast kan je aangeven op welke manier kinderen zich verplaatsen en vooral welke knelpunten zij onderweg tegenkomen. De tool helpt je verder bij het uitwerken van acties voor een veiligere mobiliteit.
Maatschappelijke uitdaging • Duurzame mobiliteit Stad aanbod voor alle steden www.movingforward.be
Antwerpen Averechts & CityLabo 37
ZOOM Jongeren fotograferen met hun smartphones in hun buurt de gaafste en mega-lelijke plekken, de leuke en griezelige hoekjes, alles wat cool of keisaai is. Zij delen hun mening online en bekijken wat ze willen veranderen. Ze zetten hun wensbeelden om in maquettes, filmpjes, met bouw- en andere materialen. De resultaten stellen ze tentoon. Buurtbewoners voegen er hun wijkbelevingen en -herinneringen aan toe, tijdens een reminiscentieproject. Dit initiatief maakt deel uit van het stadsvernieuwings- en verdichtingsonderzoek van de stad Antwerpen. Op basis van de ontwerpen en meningen van jongeren wil de stad de 20steeeuwse randwijken beter inrichten, om de vele bijkomende bewoners beter, groener en gerieflijker woonruimte te geven.
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Kwalitatieve openbare ruimte Stad Antwerpen www.antwerpenaverechts.be
38
Stad Gent
Heraanleg Emile Braunplein De stad Gent transformeerde het Emile Braunplein van een kale doorgangsplek naar een attractieve en dynamische plek midden in het centrum waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, kunnen luieren in het parkje en kunnen deelnemen aan evenementen onder de stadshal. De stadshal structureert de ruimte en herstelt zo de historische pleinen Gouden- leeuwplein, Poeljemarkt en Botermarkt. Onder de stadshal huizen een zogenaamd ‘grand café’, artiestenloges, publiek sanitair en een parking voor meer dan 80 fietsen (met ook een hersteldienst en een fietsverhuurpunt). Het café heeft een terras dat uitkijkt op een nieuwe stadsparkje met bomen.
ad zoveel st
39
Maatschappelijke uitdaging • Kwalitatieve openbare ruimte Stad Gent Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2013.
www.gent.be
Mobiel 21 40
GOK op de fietsbus!
Groepsfietsen voor woon-school-verkeer, schooluitstappen en naschoolse activiteiten
Geef elk kind de kans om te fietsen. Fietsen in het drukke stadsverkeer is niet altijd eenvoudig voor kinderen en vaak uitgesloten voor kinderen met een beperking. Een stad biedt een waaier van mogelijkheden voor leermomenten en klasuitstappen die vaak onbenut blijven door te verre wandelafstanden of gebrek aan goede verbindingen met het openbaar vervoer. De fietsbus is een waardig alternatief voor gelijke mobiliteitskansen en een leefbare schoolomgeving.
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Duurzame mobiliteit Stad Leuven www.mobiel21.be
JES vzw 41
YOTA! Yota! is het Brusselse participatieproject van JES vzw en begeleidt inspraakprocessen in wijkcontracten en stadsprojecten op verschillende locaties in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Vanuit de idee dat de publieke ruimte van Brussel niet altijd aansluit bij de eisen van de jeugd, betrekt Yota! kinderen en jongeren, jeugdorganisaties en scholen bij de Brusselse Stedenbouw. Yota! gaat met hen in dialoog op locaties waar ze vandaag vertoeven en elkaar ontmoeten. In die dialoog worden kinderen en jongeren als deskundigen in hun eigen buurt, gemeenschap en stad benaderd en wordt er geijverd voor een engagement dat meer is dan enkel luisteren. JES ontwikkelde Lomap. Dat is een smartphone-app en fotografietool waarmee vooral kinderen en jongeren op een leuke en intuïtieve manier, door het toevoegen van kleurcodes en icoontjes, hun mening kunnen geven over een buurt of stad.
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Kwalitatieve openbare ruimte • Sociale cohesie • Competentieontwikkeling Stad Brussels Hoofdstedelijk Gewest www.jes.be www.lomap.be
42
Groen Lint
Stad Oostende
De rand van Oostende was de afgelopen decennia geëvolueerd tot een onduidelijke rafelrand. De voorbije drie jaar startte de stad met de aanleg van een vlotte verbinding tussen de verschillende groenzones op de rand van de stad. Met het zogenaamde ‘Groen Lint’ schenkt Oostende zichzelf een grote tuin van honderden hectares, bestaande uit vijftien verschillende zones, elk met een eigen karakter en invalshoek. De stadsrand zal in de toekomst o.a. diverse vormen van stedelijke landbouw bevatten en een plek bieden voor grote evenementen. Sommige strategische gebieden ondergaan een totale transformatie. Het project zal een innovatief en duurzaam programma aanbieden dat inspeelt op de 2020-doelstellingen en de klimaatverandering. Binnen het project worden zowel aspecten op korte als op lange termijn gerealiseerd (perspectief tot 2060).
43
Maatschappelijke uitdaging • Kwalitatieve openbare ruimte • Beter leefmilieu • Duurzame mobiliteit • Stedelijke landbouw • Hernieuwbare energie • Nieuwe stedelijke cultuur • Lokale economie • Sociale cohesie Stad Oostende Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2013.
www.oostende.be/groenlint
Ecolife vzw
44
Jong gedeeld is oud gedaan! Leren uit ‘delen’ met en door kinderen van het Leuvense
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Sociale cohesie • Ecologische duurzaamheid
Ecolife laat kinderen uit het basisonderwijs kennismaken met allerlei manieren van ‘delen’. Leerlingen, leerkrachten, klassen, ouders en scholen wisselen materialen, producten en diensten uit, herstellen, hergebruiken en pimpen, of leren specifieke kennis van ouders, grootouders. De scholen zetten met steun van Ecolife en projectpartners hun deel-experimenten op en gaan op zoek naar nieuwe kansen en methodieken rond delen op school.
Stad Leuven
basisonderwijs
Partners • Stad Leuven • MOS (Milieuzorg op School) • Netwerk Bewust Verbruiken www.ecolife.be
iDrops
Game Labs & Kids Lab
45
In Game Labs gaan jongeren samen met designers en docenten aan de slag om spelconcepten te bedenken en uit te werken. Met hun leeftijdsgenoten en begeleiders doen jongeren opzoekwerk, leren ze al doende digitale media gebruiken, problemen oplossen en in teams werken. De game-ontwikkelaars leren de leefwereld van jongeren beter kennen en doen onderweg nieuwe ideeĂŤn op die zij mee helpen in de praktijk zetten. Op deze manier worden enerzijds probleemoplossende sociale en digitale vaardigen uitgewerkt die van pas komen in het dagelijkse leven van de jongeren. Anderzijds zullen er inclusieve, innovatieve gameconcepten ontwikkeld worden die aansluiten bij hun leefwereld.
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Competentieontwikkeling
Kidslab is een project dat de taalvaardigheid van kinderen in zogenaamde concentratiescholen verder opbouwt. Het omvat een aanpak die focust op offline/online sensibilisering en participatie in sociale innovatie waarbij van onderuit naar nieuwe digitale toepassingen gezocht wordt met een maatschappelijke meerwaarde.
www.idrops.be
Stad Genk
46
Stad Leuven
Leuven Klimaatneutraal 2030
47
Maatschappelijke uitdaging • Klimaatneutrale stad
‘Leuven Klimaatneutraal 2030’ moet ervoor zorgen dat de stad tegen 2030 netto geen CO2 meer uitstoot. Het is een project waarbij de verschillende stakeholders in de Leuvense samenleving de handen in elkaar slaan voor een leefbare stad. Op die manier is het project verankerd in de hele stadsgemeenschap.
Stad Leuven
Resultaten: • Een nulmeting van de CO2 uitstoot in de stad (referentiejaar 2010); • Een wetenschappelijk onderbouwd rapport met mogelijke maatregelen en een eerste berekening van kostprijs en impact van een aantal scenario’s; • Maatregelen als basis voor een klimaatactieplan • De oprichting van de vzw Leuven Klimaatneutraal 2030 dat zorgt voor de coördinatie bij de uitvoering van de maatregelen door de verschillende stakeholders, dat zorgt voor informatie, inspiratie en sensibilisering.
www.leuvenklimaatneutraal.be
Kandidaat Thuis in de Stad-prijs 2013
48
Stad Brugge
Nieuwe website stad Brugge Brugge heeft een nieuwe stedelijke website waarbij gebruiksgemak en interactiviteit voorop staan. De nieuwe www.brugge.be biedt extra mogelijkheden op het vlak van digitale dienstverlening. Zo kan de surfer zich aanmelden en vanuit een gepersonaliseerd loket allerlei administratie met de Stad regelen én de status ervan opvolgen. www.brugge.be legt bovendien de koppeling met diverse authentieke databronnen en ontsluit zo informatie over verenigingen, bedrijven, evenementen... Ruim duizend stuks geografische info (straten, pleinen, sporthallen, parken, fuifzalen, stadsgebouwen...) zijn te raadplegen op kaart. De site omarmt de sociale media en is perfect te bekijken op smartphone en tablet. Het redactieteam waakt over een helder en eenvoudig taalgebruik. Stadhuistaal is uit den boze. Voor bezoekers is er een apart luik in vijf talen en de stadsmedewerkers kunnen terecht op een nagelnieuw intranet. De drie sites draaien op één performant databasegestuurd systeem.
49
Maatschappelijke uitdaging • Democratisch bestuur van de stad • Participatie Stad Brugge www.brugge.be
Buurtwerk Posthof vzw
50
Moestuinen in Berchem De bevolkingsdichtheid in Berchem is één van de hoogste van Antwerpen. Het is een grijze buurt met weinig groen en buitenspeelgelegenheden voor kinderen. Kinderen en jongeren spelen en zitten noodgedwongen op straat. Het project ‘Moestuinen in Berchem’ maakt Berchem aantrekkelijker voor jong en oud door de aanleg van moestuinen met creatieve speelmogelijkheden voor kinderen. Daarnaast is het (samen) tuinieren een nieuwe vorm van recreatie voor kinderen in de stad. Het is een ontspannende inspanning met tastbare resultaten: de oogst. Beoogde resultaten: Door moestuinen te introduceren in de speelomgeving van stadskinderen willen we hen al spelend: • vertrouwd maken met het groeiproces van groenten • en gezonde voeding leren appreciëren.
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Kwalitatieve openbare ruimte • Duurzame voedselketen Stad Antwerpen www.buurtcentrum-posthof.be
EW32 51
No Credit, GameOver! NoCredit, GameOver!’ is een baanbrekend stadsgame dat jongeren leert hoe ze zich kunnen wapenen tegen schulden, tegen de economische crisis, tegen overconsumptie, enz. Ze genereren ruime inzichten over o.a. schulden, crisissituaties en duurzaam consumeren. De jongeren ontwikkelen hun eigen verhalen en maken daarbij kennis met de bestaande hulporganisaties, informatiediensten, overheidsloketten, … uit hun eigen stad! ‘NoCredit, GameOver!’ focust specifiek op jongeren die zich in de marge van de samenleving bevinden.
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad. • Competentieontwikkeling Stad aanbod voor alle steden www.ew32.be
Doelstellingen: • Diensten en voorzieningen toegankelijker maken voor jongeren.
52
Leren Ondernemen vzw
Van buurt tot bord Leren Ondernemen vzw, een vereniging voor gezinnen in armoede in Leuven, is sinds twee jaar bezig met een project rond natuur. Met een groene stad voor iedereen als uitgangspunt en met voeding, een dagelijkse basisbehoefte, als centraal thema gaan ze met kinderen, ouders en volwassenen op een experimentele zoektocht naar natuur in de stad van buurt tot bord. Zo is er een traject rond de beleving van de natuur in de stad, waarbij ze zich onder andere inspireren op het werk van kunstenaar Jef Geys en op zoek gaan naar het onkruid tussen de straatstenen. In tweede instantie gaan ze ook werkelijk aan de slag met het groen en creëren ze hun eigen moestuinen bij buurtbewoners of op publiek of braakliggend terrein. Met de eigen oogst worden samen gezonde en eenvoudige gerechten bereid.
53
Maatschappelijke uitdaging • Kindvriendelijke stad • Sociale cohesie • Duurzame voedselketen Stad Stad Leuven www.lerenondernemenvzw.org
54
Thuis in de Stad-prijs 2013
Vandaag weten we wie de winnaars zijn van de Thuis in de Stad-prijs 2013. Met de Thuis in de Stad-prijs wil de Vlaamse overheid innovatieve stadsprojecten stimuleren en onder de aandacht brengen. De 13 centrumsteden en de VGC kunnen zich kandidaat stellen voor de Thuis in de Stadprijs. Ze hebben voor de 13e editie samen 17 projecten ingediend. 7 projecten werden door de ‘stedenjury’, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van elke centrumstad en de VGC, geselecteerd voor de ‘shortlist’. De deskundige jury koos daaruit de winnaars van de Thuis in de Stad-prijs. U kan op de expo kennismaken met de 7 projecten op de ‘shortlist’. De Thuis in de Stad-prijs wordt uitgereikt in aanwezigheid van Vlaams minister Freya Van den Bossche en Maria De Bie, voorzitter van de Thuis in de Stad-jury. Fran Bambust is onze gastvrouw.
55
56
Kind in de Stad-prijs 2013
57
21 innovatieve en kindvriendelijke stadsprojecten stellen zich vandaag niet alleen aan u voor, maar ook aan een jury van een dertigtal kinderen. De kinderen kunnen hun favoriete projecten nomineren voor de Kind in de Stad-prijs. De prijs wordt uitgereikt door Vlaams minister Freya Van den Bossche. Fran Bambust is onze gastvrouw.
58
En verder‌
Over Thuis in de Stad
Investeren in een duurzame toekomst Thuis in de Stad (het Vlaams stedenbeleid) stimuleert de steden in hun ontwikkeling tot duurzame steden. Thuis in de Stad ziet de stad als de motor van de samenleving, een plaats waar op innovatieve wijze oplossingen worden gevonden voor maatschappelijke uitdagingen. Het doel is een duurzame toekomst voor iedereen. Wat we doen: Thuis in de Stad heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking: subsidies voor en begeleiding van stadsvernieuwingsprojecten, het stedenfonds, de stadsmonitor, de stadscontracten, de Thuis in de Stad-prijs en de subsidiëring van originele en innoverende projecten van verenigingen.
Thuis in de Stad zorgt ook voor ondersteuning bij Europese programma’s, bouwt aan een horizontaal stedenbeleid op niveau van de Vlaamse overheid en stimuleert expertiseontwikkeling bij en ervaringsuitwisseling tussen ‘makers van de stad’. Wie zijn we: Het Vlaams stedenbeleid is een bevoegdheid van Freya Van den Bossche, Vlaams minister van Steden. Het team Stedenbeleid maakt deel uit van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (Vlaamse overheid). Meer info www.thuisindestad.be
59
60
Een duurzaam evenement Duurzame steden, en bijgevolg een duurzame samenleving, is wat ons drijft. Het is niet meer dan normaal dat we de trefdag Kind in de Stad zo ecologisch duurzaam mogelijk organiseren. De volgende initiatieven dragen daartoe bij: • Het merendeel van de deelnemers koos voor een duurzame verplaatsing naar de trefdag. Waarvoor dank. • We kozen een congrescentrum dat gebruik maakt van hernieuwbare energie en regenwater.
• De catering is op basis van korte ketenproducten en is vegetarisch. • Het drukwerk voor de trefdag Kind in de Stad is klimaatneutraal. • De CO2-uitstoot zal worden gecompenseerd door bosaanplanting in Vlaanderen.
Dankwoord Zoals de stad vele makers heeft, is ook de trefdag Kind in de Stad een resultaat van een brede samenwerking en de ideeën en steun van vele mensen. Onze dank gaat daarom uit naar: Vlaams minister Freya Van den Bossche en haar medewerkers – de sprekers, moderatoren en exposanten op de trefdag – Vrije School Sint-Salvator, Henri D’haese-school, Sudbury School en Kunsthumaniora Gent – i-propeller – de begeleidingsgroep ‘kind in de stad’* – Kitty Weyn en Katrin Derboven van Durftevragen – Tim Gill – Fran Bambust – de jury van de Thuis in de Stad-prijs – Lemento – drukkerij Artoos & Muziekcentrum De Bijloke. * De begeleidingsgroep ‘kind in de stad’ bestaat uit: Sven De Visscher, HoGent – Trees De Bruycker, afdeling Jeugd van de Vlaamse overheid – Linda Boudry, Kenniscentrum Vlaamse Steden – Karen Stuyck & Karim Cherroud, Thuis in de Stad – Toon Diegenant & Nele Verbruggen, i-propeller.
61
Š 2014 Thuis in de Stad Concept Trefdag Kind in de Stad Thuis in de Stad en i-propeller Logistiek Exposanten, De Bijloke en Thuis in de Stad (Eind)redactie Karim Cherroud Vormgeving Lemento Druk Artoos Verantwoordelijke uitgever Guido Decoster, administrateur-generaal Boudewijnlaan 30 bus 70, 1000 Brussel www.thuisindestad.be @Thuis_inde_Stad blog.thuisindestad.be Depotnummer: D/2014/3241/019
53520-1401-1013
@Thuis_inde_Stad
www.thuisindestad.be