De Poorter De Poorter Jaargang23, 23,juni juni2017, 2017,nummer nummer33 Jaargang
Binnenstadkrant, verschijnt verschijnt elke elke twee twee maanden maanden Binnenstadkrant,
Wat heb je zoal bedacht te gaan doen? “We laten een bakfiets restaureren en dat wordt ook een echte bakfiets: poffertjes bakken op een bakplaat in de bak van de fiets. We kunnen ingehuurd worden voor feesten en partijen. Alleen aan foodfestivals doe ik niet mee vanwege de kosten...”
Sleekink presenteert Poorter!
Video: Jole Kraaijo
Met vuur spelen bij Visser
Pag. 3 Alles gebeurt daar: DOOR
Op het moment dat je binnenstapt bij Visser lijkt er weinig ver- een traditie.” De lange geschiedenis anderd. Maar daar vergis je je dan sterk in, want zoals Albert Sok van Visser delen met toeristen is ook (AD 18 mei 2017) het zo bloemrijk verwoordde ‘Alles is nieuw één van zijn ambities. in Visser’s, maar bijna niets is anders’. Op maandag, de dag dat Visser gesloten is, heb ik een afspraak met nieuwe eigenaar Dennis van Buuren. De zaak is echter niet leeg, want Dennis overlegt met medewerkers en staat ook journalisten van wijkkranten te woord. In elk interview wordt gerefereerd aan zijn jeugdige leeftijd, wij slaan dat over, omdat zoals hij zelf stelt ‘leeftijd geen rol speelt bij ondernemen.’ Hij barst van de ideeën die voortdurend opborrelen tijdens het gesprek. Zijn enthousiasme is zichtbaar en aanstekelijk. Hij filosofeert over wat hij voor zijn bedrijf wil, maar ook met wie hij kan samenwerken en voor wie hij iets kan doen.
Hoe kom je op het idee Visser nieuw leven in te blazen? “Mijn vader en mijn oom, die samen drankenhandel Elsco bezitten, opperden het idee en ik zag al snel de mogelijkheden. De combinatie van poffertjes en café leek me geweldig. Een jonge doelgroep binnenhalen en de stamgasten weer hun plek geven om bij elkaar te komen.” Ik vertel hem dat Kees van Dijk, de uitbater voor Jaap Mol en Frans van der Leeden, de jongeren naar de achterruimte stuurde. “Oud en jong moeten samengaan.” vindt Dennis, “Het is leuk om jonge mensen kennis te laten maken met poffertjes. Het is iets typisch Hollands,
de supermarkt om thuis poffertjes te bakken. En poffertjes bak je op gas, waarbij je met het vuur moet spelen: kraantje meer open, of wat Het is duidelijk dat de ingevingen meer dicht.” elkaar verdringen in je hoofd. Wat heb je zoal bedacht te gaan doen? Ik zie, dat je lampjes met roodwit“We laten een bakfiets restaureren te kapjes hebt hangen, in het oude en dat wordt ook een echte bakfiets: Visser hingen lampen met diezelfde poffertjes bakken op een bakplaat roodwit geblokte stof. in de bak van de fiets. We kunnen “Dat is ook echt dezelfde stof, van ingehuurd worden voor feesten en de oude lampen gehaald en op nieupartijen. Alleen aan foodfestivals we kapjes aangebracht. Mensen met doe ik niet mee vanwege de kosten een beperking, van onze buren De die daarmee gepaard gaan.” Witten Haen, hebben die lampenkapjes geprint met een 3d printer Je maakt de poffers met het oude en ook alle verdere werkzaamheden recept van Visser, ik heb begrepen verricht om de lampjes gebruiksdat het bakken nog niet zo simpel is. klaar te maken. Zij verkopen de “Het beslag bestaat onder andere uit kapjes, ook op basis van een eigen verse gist en boekweitmeel. Het is ontwerp.” lactosevrij en dus totaal anders dan Lees verder op pag. 2 de pakken kant en klaar beslag uit
Warmtenet: en nu aansluiten! Maar niet allemaal...
Het is zeven april 2017, bijna vier uur in de middag. De Spuiboulevard gaat open voor het verkeer. De binnenstad is nu weer normaal bereikbaar, omleidingen zijn niet meer nodig. De verkeersborden en de ‘gele kreten’ zijn weggehaald. Woonstraten zijn verlost van het doorgaande verkeer. Het gewone leven herneemt zijn gang.
Nadat de doorsteek van het Sumatraplein naar het Oranjepark klaar was, kon het warmtenet via de Vrieseweg verder worden doorgetrokken naar de Cornelis de Wittstraat en de Spuiboulevard. Daarna was het gebied rond de Hellingen aan de beurt. Uiteindelijk wordt het warmtenet zeventien kilometer lang en zal
Foto’s: Kees Dijkman
het in het jaar 2020 tienduizend woningen en bedrijven van duurzame warmte voorzien. Met iedere aansluiting wordt tot 75 procent schonere energie gebruikt, wat gelijk staat aan de plaatsing van 22 zonnepanelen of 14.000 niet gereden autokilometers.
Pag. 5 Kunststad: Albert Zwaan
Pag. 6 Gevelsteen: Van Gijn
enigingen van Eigenaren (VVE’s), zorgcentrum Crabbehof en de appartementen in ‘De nieuwe LTS’ aan de Reeweg Oost volgden dit voorbeeld. Evenals nieuwbouwprojecten zoals in het Leerpark en aan de Bankastraat. In de historische binnenstad is het technisch niet haalbaar om het warmtenet aan te leggen. HVC bekijkt of panden aan de rand van de historische binnenstad wel kunnen worden aangesloten. Ook Noordflank en Rozenhof kunnen worden aangesloten. Laagbouwwoningen kunnen in principe worden aangesloten, maar daarvan zijn de kosten hoog en het is de vraag of de eigenaar die wil
Het warmtenet van HVC levert een bijdrage aan een duurzamer Dordrecht. Het brengt de warmte die vrijkomt bij het verbranden van restafval naar woningen en gebouwen. Die worden daarmee verwarmd. Zo besparen we in Dordrecht energie en geld. Het warmtetarief van HVC ligt volgens Inmiddels zijn schouwburg Kunst- verse scholen, en flats van woning- betalen. HVC gemiddeld 5 procent lager dan min, het Energiehuis, bioscoop Ki- corporaties Trivire en Woonbron Lees verder op het laagste gastarief in Nederland. nepolis, het Schippersinternaat, di- aangesloten op het warmtenet. Ver- pag. 2
2
Jaargang 23, juni 2017, nummer 3
Vrijwilligersfeest nieuwe stijl
Buurtmaatjes voor ouderen
De mensen van MEE en Sociaal Team Centrum signaleren in hun werk steeds vaker (dreigende) eenzaamheid. Zij komen in toenemende mate in contact met bewoners, met name ouderen die bijvoorbeeld door het verlies van partner of vrienden en verminderende mobiliteit weinig of geen sociale contacten hebben. Voor deze groep is wat extra aandacht van bijvoorbeeld Buurtmaatjes, erg welkom. Buurtmaatjes is er voor ouderen in Binnenstad en Noordflank. Woont u in dit gebied en wilt u iets voor deze mensen betekenen? Zoals samen boodschappen doen, een klein klusje in huis, wandelingetje maken, kopje koffie drinken. Of samen naar het buurtrestaurant, het wijkcentrum of één van de vele andere voorzieningen in Binnenstad en Noordflank, waar men anderen kan ontmoeten en of aan activiteiten kan meedoen. Het gaat vooral om het bieden van een luisterend oor en een helpende hand, zodat mensen op den duur hun sociaal netwerk weer op eigen kracht kunnen vormgeven, op een manier die bij hen past.
Wij zoeken vrijwilligers die integer, respectvol, vriendelijk en geduldig zijn. Actief en ondernemend zijn. Willen weten van de wijk en de voorzieningen in de wijk. U bepaalt zelf voor welke vragen u inzetbaar bent en uiteraard ook hoeveel tijd u beschikbaar heeft. Wij bieden u een leuke, zinvolle tijdsbesteding, dichtbij huis, in uw eigen buurt. Actief luisteren en een goed gesprek voeren vraagt zelfkennis en vaardigheden. Daarom begint u niet onvoorbereid aan deze taak. Er is een training vooraf: drie maandagmiddagen in september. Gezamenlijke bijeenkomsten om ervaringen en kennis uit te wisselen. Verder een reis- en onkostenvergoeding, en WA-verzekering.
Op vrijdag 30 juni wordt in Wijkcentrum De Koloriet het Vrijwilligersfeest voor alle Dordtse vrijwilligers in nieuwe stijl gehouden. Tot nu toe was het feest begin december in Kunstmin. Een ideale plaats voor dit ‘bedankfeest’ van de gemeente.
Het Sociaal Team Centrum zoekt vrijwilligers in de binnenstad. Foto: Jole Kraaijo
Aanmelden kan tot maandag 4 september. Voor meer informatie: MEE Drechtsteden, team Centrum Buurtwerk Marijke Philippus, 06 - 4627 7491 Marijke.philippus@meedrechtsteden.nl Vervolg van pag. 1
Met vuur spelen bij Visser “Binnenkort bieden wij, in samenwerking met distilleerderij Rutte ook een bedrijf met een lange geschiedenis - een arrangement aan voor tien euro: een rondleiding en een proeverij bij Rutte en poffertjes met de likeur van Rutte bij Visser. Habets herenmode in de Vriesestraat heeft onze bedrijfskleding verzorgd: hemden voor de mannen en handgemaakte schorten voor de vrouwellijke medewerkers.” Je bent zo betrokken en gedreven, was dit wat je altijd al wilde? “Toen ik vier jaar was, dacht ik dat mijn vader vrachtwagenchauffeur was, omdat hij op een grote auto reed. Dat wilde ik worden, vrachtwagenchauffeur! Maar op een bepaald moment werd ik me ervan beFoto links: Dennis trots achter de tap.
Vervolg van pag. 1
wust, dat mijn vader ondernemer is. Vrijwilligersprijs En dat ben ik nu dus ook.” Op het vrijwilligersfeest in decemOver naar de toekomst. Hoe zie je ber werden vrijwilligersprijzen door de wethouder uitgereikt. Die die? “Mijn doel is op een goede manier uitreiking is ook dit jaar in decemVisser aantrekkelijk te maken voor ber, op de ‘Dag van de Vrijwilliger’. de stad Dordrecht. Ik heb nog zoveel ideeën, zoals in de traditie van het oude Visser, bijvoorbeeld een klaverjastoernooi. De volgende persoon om een gesprek met Dennis te voeren over zijn bedrijf staat al te wachten en ik bedank hem dan ook hartelijk voor zijn tijd. Wij spreken af, dat ik over niet al te lange tijd terugkom om de lezers van de Poorter op de hoogte te houden van het reilen en zeilen van de poffertjessalon.
Nieuw is dat de vrijwilligerspas dit jaar op het vrijwilligersfeest wordt uitgereikt. Bosma: “Jarenlang heeft het SSKW de nieuwjaarsreceptie gecombineerd met de uitreiking van Heintje Groesbeek de passen. Die recepties waren altijd supergezellig! En zo succesvol dat we, door het toenemend aantal pashouders moesten uitkijken naar een grotere locatie.”
Warmtenet: en nu aansluiten! Maar niet allemaal... Als een Vereniging van Eigenaren ervoor kiest om warmte via het warmtenet te betrekken, dan kan deze contact opnemen met HVC. Daarna gaan de vertegenwoordigers van de Vereniging van Eigenaren en HVC in gesprek over de mogelijkheden tot aansluiting.
aangesloten op het warmtenet, kan ervoor gekozen worden te blijven koken op gas of over te stappen op elektrisch koken, zodat ook de gasaansluiting in zijn Warmte-aansluit-set geheel verwijderd Om woningen en gebouwen aan kan worden. te sluiten wordt vanaf het hoofdnet een warmteleiding aangelegd tot bij Er stroomt onderde panden. Binnenshuis wordt de gronds nog heel CV-ketel verwijderd en wordt een wat heet water warmte-aansluit-set geïnstalleerd. door de warmteDeze set zorgt voor warmte en leidingen voordat maakt warm water voor de douche de monteur bij u aanbelt om aan te en uit de kraan. sluiten. Maar het Nieuwbouwprojecten worden gaat snel en dat niet meer aangesloten op het aardgasnet. In bestaande f ats zie je! die zijn Kees Dijkman
“Maar”, zegt Fokje Bosma, coördinator van het Vrijwilligershuis, verandering van spijs doet eten. We merken dat een deel van de vrijwilligers wel eens een ander soort feestje zou willen. Bijvoorbeeld in de zomer, lekker buiten. Dat sluit aan bij onze wens om meer de wijken in te gaan. Het Vrijwilligershuis Drechtsteden wil zoveel mogelijk samenwerken met organisaties in de wijken om vrijwilligerswerk ‘dicht bij huis’ zichtbaar te maken. Zo zal het voor bewoners makkelijker zijn om zich bij een initiatief aan te sluiten en iets voor hun buurt te doen. We willen het vrijwilligersfeest ieder jaar in een andere wijk houden. We zijn blij dat we dit jaar in De Koloriet terechtkunnen.”
Vrijdag 30 juni, van 15.30-18.00 uur in Wijkcentrum De Koloriet, Jacob Marisstraat 70, organisatie: Vrijwilligershuis Drechtsteden namens gemeente Dordrecht.
Colofon Redactieadres: Spuiweg 89, 3311 GT Dordrecht tel. 750 89 66 E-mail: r.besjes@kpnmail.nl Website: www.dordrecht.nl/wijken Redactie: Ria Besjes, Ton Delemarre, Mickey van Dijk, Heintje Groesbeek, Anne Nies Keur, Els Kobec, Jole Kraaijo, Wytske Nederveen, Mary Ruisch Medewerkers: Marijke Philippus Volgende uitgave: 29 augustus Kopij binnen: vóór 8 aug.
Jaargang 23, juni 2017, nummer 3
Alles gebeurt daar ‘DOOR’
3
Tegenover mij zit Masja Ottenheim, één van de drie initiatiefneemsters van Stichting DOOR. Terwijl zij mij over DOOR vertelt, oogt zij bewogen en praat zij met een grote bevlogenheid over de ideeën die eraan ten grondslag liggen. Sinds drie jaar bestaat de Stichting in verschillende stadia: aanvankelijk was het concept een A-4tje, bedacht door drie personen, nu zijn er zo’n 50 à 60 betrokken vrijwilligers. Hoe kwamen jullie ertoe DOOR op te richten? En waar houdt DOOR zich mee bezig? Masja: “Het begon met ons, Lisa Moerland, Jacoline de Heer en ik, drie ‘makers’ die huisvesting voor hun plannen zochten, een pandje waarvan het voorgeveltje mooi gemaakt kon worden. Toen kwam dit pand aan de Voorstraat 142-144, waar gedurende een lange periode kinderopvang gevestigd was. Het gebouw had zoveel potentie, dat onze droom op papier tien pagina’s in beslag nam.” DOOR is intussen een creatieve broedplaats geworden met een aantal doelen: de binnenstad verlevendigen, jonge ‘makers’ in de stad houden en leegstand tegengaan. Er worden mogelijkheden geboden om dromen van mensen waar te maken. Als iemand bijvoorbeeld een theatervoorstelling wil maken, maakt DOOR dat mogelijk. “Je kunt het een community
voor iedereen noemen,” zegt Masja, “een culturele plek, maar ook een sociaal project, zonder dat uitdrukkelijk te zijn.” Waardoor werd jij gemotiveerd om hier zoveel tijd in te stoppen naast een vaste baan? “Tijdens gesprekken met vrijwilligers viel het mij op dat heel veel mensen tussen wal en schip vallen en dat zij snel weer kunnen opbloeien door contact met mensen met wie het lekker gaat. Zo normaal moet het eigenlijk zijn. De kracht van DOOR is, dat het niet uitmaakt wie je bent, het is een veilige plek. Uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk dat is, want voor je het weet, ben je gelabeld, als je leven soms niet zo verloopt als je zelf zou wensen. Een plek als DOOR is een warm bad waar je weer in contact met jezelf kunt komen.” Masja vertelt dat er ook een samenwer-
De gemeente ziet hier een mijlpaal voor citymarketing. Er is een programmacommissie, onder leiding van museumdirecteur Peter Schoon, die heel wat pannetjes op het vuur heeft staan. Er is zelfs een officiële subsidieregeling om in het kader van de mijlpaal ‘2018-2019, 400 jaar Synode van Dordrecht’ evenementen te subsidiëren, waarmee belangrijke historische momenten in Dordrecht worden gevierd met burgers en bezoekers en de levendigheid van de stad wordt bevorderd. Dus burgers, dien uw plan maar in via mijlpalen@dordrecht.nl of gemeentebestuur@dordrecht.nl onder vermelding van: Mijlpalen 2018.
Kloveniersdoelen vlak voor de sloop.
pa bijeen in de Kloveniersdoelen te Dordrecht. De Doelenstraat was de plek waar de Dordtse schutters bijeenkwamen. Ze schoten met een primitief soort musketgeweer, dat Klover werd genoemd. Vandaar de naam. Helaas werd het fraaie monument in 1857 onder leiding van stadsarchitect Itz gesloopt. De befaamde Wildemannenschouw werd gelukkig gespaard en is nu in het Kloveniersdoelen In 1618 en 1619 - tijdens het twaalf- Dordrechts Museum, te zien. jarig bestand in de 80-jarige oorlog - kwamen geleerden uit heel Euro- Er is al eens geopperd de Kloveniersdoelen vanwege de historische herinneringswaarde te herbouwen. Dat zou zelfs kunnen op de plek waar het gebouw ooit stond, als we een stukje van de Rechtbank afpakken. Er hangt nu een door Theun Okkerse ontworpen plaquette. Met de historische schietbaan erbij zou het een toeristische topper kunnen worden. Dit pleidooi wordt gevoerd door de heer Henk Visscher, directeur van het Nationaal Landschapskundig Museum aan de Reeweg Oost. Hij wil een vergroening van het hele gebied, dus Klovenier musketier marcheert met de furquet inde hant, Jacob de Gheyn, 1607
Ter inleiding Enkele weken geleden sprak de redactie met twee predikanten: Paul Wansink van de Grote Kerk en Michiel de Zeeuw, Wilhelminakerk. Wij wilden weten of vertegenwoordigers van kerken in de binnenstad een bijdrage kunnen leveren aan de Poorter, de binnenstadkrant voor alle bewoners. Het was een inspirerend gesprek en we spraken af dat zij per toerbeurt een column voor de Poorter schrijven. Paul Wansink bijt het spits af. Mary Ruisch
Kerncompetentie
kingsverband is met Philadelphia: een begeleider van de Witten Haen ondersteunt de mensen die de horeca verzorgen. Cruciaal daarbij is ervan uitgaan wat iemand kan.
Kloveniersdoelen als topattractie Straks viert Dordrecht 400 jaar Synode. Die internationale topontmoeting op religieus gebied was baanbrekend en spraakmakend en leidde onder meer tot de vertaling van de bijbel in de Nederlandse taal. De zogenaamde Statenbijbel legde een fundament onder ons nationale taalstelsel.
Column
Hoe ziet de toekomst eruit? “Inmiddels zijn we een groot bedrijf dat nu in een fase komt, dat je het risico loopt aan je eigen succes ten onder te gaan,” stelt Masja, “Er moeten nieuwe initiatieven ontplooid worden en dat gaat niet vanzelf. Van belang is dat we inspelen op wat op een bepaald moment nodig is, projecten die gezond en duurzaam zijn en niet al te veel geld kosten. Overigens verstrekt de Bankgiroloterij ons subsidie, want we hebben natuurlijk vaste lasten, zoals de huur die wij moeten betalen.”
Ik heb jaren in het onderwijs gewerkt. Opeens was het daar: competentiegericht leren. Vanuit het onderwijs is dat begrip overgewaaid naar heel het leven. Iedereen heeft tegenwoordig competenties. Een competentie is iets waar je goed in bent, iets wat je kan. Wij zijn natuurlijk zeer competent. Nu ik als predikant columns ga schrijven voor ‘de Poorter’ vroeg ik mij af wat is eigenlijk de kerncompetentie van de stad Dordrecht. Wat ‘kan’ Dordrecht. Waarin is onze stad goed? Ik zou de straat op kunnen gaan en dat aan Dordtenaren vragen. Ik vermoed dat ik allerlei antwoorden krijg, die vooral in de richting gaan van aanpakken, hard werken, niet zeuren. Ook zou een competentie van de Dordtenaar kunnen zijn: een wat onderkoelde humor, lekker cynisch, lekker positief. Ik sprak laatst met een ambtenaar op het stadskantoor over onze stad, die zei iets dat mij als dominee verraste. Hij zei: Dordrecht zou zich kunnen profileren als kerkenstad. Daar had ik nog niet over nagedacht. Kerncompetentie van Dordt: stad van kerken. Ik heb dat op me laten inwerken en vroeg hoe hij dat bedoelde. Hij wees op de rol van Dordrecht bij het ontstaan van de Republiek en de plaats van de oudste stad van Holland als gaststad voor de synode van Dordrecht. Daarmee is onze Grote kerk de huiskamer van het internationale Calvinisme geworden. En, zei hij: nog steeds is Dordrecht een stad met prachtkerken en veel kerkelijk leven. Pfff, van een ambtenaar moet je het maar horen. Ik wil u vragen bij uzelf na te gaan wat de kerncompetentie van onze stad is. Waarin is Dordrecht uniek? Misschien vormen de kerken inderdaad de schat van onze stad. Loop er eens binnen: de Trinitatiskapel aan de Vriesestraat, de Antoniuskerk tegenover het station, of onze eigen Grote Kerk. U zult merken, niet alleen huiskamer van het Europese Calvinisme, maar prachtplek in de stad, plek voor bezinning, voor rust. Plek van en voor Dordt.
Wellicht wordt het pand binnen niet al te lange tijd verkocht om klusappartementen in te creëren. Hoe sta je daar tegenover? Masja antwoordt, dat zij zich hier niet mee bezighoudt. “Volgens het huurcontract kunnen we blijven huren tot het pand verkocht wordt en daarna krijgen we zes maanden de tijd om te verhuizen. We zijn nu in een fase naar volwassenheid, dat is geen nieuwe bebouwing die ver- moeilijk en vergt tijd en energie.” keer aantrekt, en ook geen verdere uitbreiding van parkeerplaatsen. Leg uit wat je daarmee bedoelt? Ook ondergetekende weet dat het “DOOR is een heel breed project, maken van nieuwe parkeerplaat- alle wethouders zijn erbij betroksen net zo werkt als met het strooi- ken: huisvesting, cultuur, noem en van brood voor de duiven op het maar op. We hebben meer strucVrieseplein: hoe meer je strooit, hoe tuur nodig, daarom hebben we een meer er komen. nieuw concept geschreven, met een stevige basis, waarbij iedereen zich De vergroening kan volgens Vis- op een voor hem of haar goede plek scher tot stand komen door herstel bevindt. Wat nu ongezond is in de van de vroegere lommerrijke tui- structuur, maken we gezond.” nen en van de historische schietbaan van de schutters. Mocht de Vertel eens wat DOOR zo bijzonherbouw politiek of financieel niet der maakt? haalbaar blijken, dan zou men in elk “DOOR is een bijzondere mix van geval een klein infocentrum moeten mensen, een culturele plek waar creëren waar de in 1992 gemaakte ontmoetingsplekken in zijn ontmaquette van de Synode, die nu in staan. We werken cross-over, piode Grote Kerk staat, getoond zou nieren om te ontschotten en denken moeten worden. Met die laatste toe- niet in hokjes. Wat we doen is heel geving verzwakt Visscher zijn be- normaal, het is nodig om dit soort toog wel, want gemeente, fondsen plekken te hebben. We willen dat en grote sponsors zullen pas echt iedereen die hier binnenloopt, het enthousiast worden bij een tot de fijn heeft, maar, ik zeg het met naverbeelding sprekend project van druk: we zijn geen zorginstelling!” grote allure. Alleen dan is men beHeintje Groesbeek reid diep in de buidel te tasten. En alleen dan maakt Dordrecht natioPaul Wansink naal en internationaal naam. En dat www.DOOR Dordrecht.nl Contact: willen we, toch? Ton Delemarre doordordrecht@gmail.com
4
Er was eens een jonge herder, Kemal, die elke dag ijverig zijn schapen hoedde. Het bijzondere aan hem was dat hij zo kaal was als een pasge boren baby, want er was vanaf zijn geboorte nooit ook maar één haar op zijn hoofd gegroeid. Op een dag kwam eens de dochter van de sultan voorbij met haar prachtige gevolg. Zodra Kemal de mooie sultane had gezien, kon hij aan niets anders meer denken dan aan haar. Hij sliep niet meer en at niet meer tot hij tenslotte moed vatte en naar het paleis van de sultan ging om de hand van zijn dochter te vragen. Maar de sultan was niet erg ingenomen met Kemals verschijning, hij wilde geen kaalkop voor zijn dochter. “Luister jongeman,” zei hij: “Je mag alleen maar met haar trouwen als je de efrit kunt vangen, anders niet!” Kemal schrok geweldig, want de efrit was een gevaarlijke woestijngeest die door niemand te vangen was, hoe zou hem dat ooit kunnen lukken? Zijn hoop op de sultane was nu wel vervlogen.
MADSJOEN! Een sprookje uit Turkije
Terneergeslagen verliet hij het paleis en dwaalde in sombere gedachten door het bos. Daar zag hij een derwisj zitten, een eerbiedwaardige wijze man. “Waarom ben je zo wanhopig, mijn zoon, kan ik je helpen?” vroeg de derwisj vriendelijk, Nadat Kemal zijn moeilijkheid had uitgelegd, zei de derwisj: “Ga naar het midden van het bos, daar rust de efrit ’s nachts altijd uit. Wacht tot het helemaal donker is en roep dan: “Madsjoen!” De geest kan zich dan niet meer bewegen en zo kun je hem vangen.” Kemal volgde de raad van de derwisj nauwkeurig op en nam de woestijngeest, die zich niet meer kon bewegen, mee naar het paleis. Hij boog diep voor de sultan en zei:“Ik heb uw
opdracht vervuld, edele heer, schenk mij dus de hand van uw dochter!” Maar de sultan kwam zijn belofte niet na en zei: “Ik zie wel dat je moedig en handig bent, maar ja, je bent kaal en het is onge-
Verhaal en illustratie Els Kobec
is maar één manier om de betovering te verbreken, edele heer: u moet uw dochter aan past dat een sul- een kale jongeman afstaan, antane met een kaal- ders zal het slecht met u afkop door het leven lopen!” gaat!” Kemal was kwaad en teleur- De sultan liet, tegen zijn zin, gesteld, maar wat het huwelijkscontract opstelkon hij doen? Hij len. “Maar de bruidegom moet was nu eenmaal voortaan altijd een tulband kaal en zou wel al- dragen!” zei hij erbij. Kemal tijd kaal blijven. was tevreden en ging daarna naar de grote zaal, waar de Niet veel later was gasten allemaal nog in dezelfer een groot feest de houding stonden.“Laat de in het paleis. In de slachtoffers van Madsjoen grote zaal zat ie- worden bevrijd!” riep hij luiddereen te wachten keels en onmiddellijk kon ieop de sultan die het dereen zich weer bewegen. feest zou openen. Kemal was heime- Het feest werd nu nog vrolijlijk naar binnen ge- ker dan eerst voortgezet. Er slopen en riep toen werd gedanst en gezongen en luid: “Madsjoen!” de sultane was ook blij en geen meteen bleef lukkig met haar bruidegom. Ze het hele gezel- zette, wanneer niemand het schap als aan de zag, zijn tulband af en streek grond genageld dan liefkozend over zijn kale staan, niemand kon hoofd. “Zo’n mooi glad hoofd zich meer bewegen. Alleen de heeft geen enkele man”, zei ze sultan kon naar binnenkomen, dan, “Het glanst zo dat ik mewant hij was er niet bij toen zelf erin kan spiegelen!” Kemal het toverwoord werd uitge- werd nog tot grootvizier besproken. Er werd een waar- noemd, een grote eer, en hij zegger bijgehaald die ernstig en de sultane leefden nog lang in zijn kaarten keek en zei: “Er en gelukkig.
TechniekDock van start
TechniekDock is kennismaken met techniek voor basisschoolleerlingen. Al in mei was wethouder Peter Heij koop bij de kickoff van Techniek Dock 2017. De vrijwilligers die daar al jaren helpen werden in het zonne tje gezet. Vervolgens liep de wethouder met kinderen van School Mühring mee langs de doe-activiteiten in de Duurzaamheidsfabriek op het Leerpark, de plek waar onderwijs en bedrijfsleven op een vernieuwende manier samenwerken. Tot aan de zomervakantie komen er 50 groepen van diverse basisscholen uit de Drechtsteden naar de 5e editie van TechniekDock. Het is een techniekroute door de Duurzaamheidsfabriek voor leerlingen uit groep 7. Tijdens die route ervaren de kinderen zelf de techniek door verschillende doe-activiteiten, ‘Xperiences’ genoemd. Zo maken ze op een inspirerende manier kennis met productietechnieken van verschillende bedrijven. Foto: Wouter Sieuwerts
TechniekDock werd opgezet om meer kinderen enthousiast te maken voor techniek, zodat ze vaker voor een technische opleiding kiezen. Er
zijn in de techniek veel boeiende beroepen en vooral is er veel werk te vinden. In twee uur ervaren de leerlingen techniek op verschillende manieren door afwisselende workshops die ze krijgen. TechniekDock
is gratis voor alle basisscholen in de Drechtsteden. Vanaf de eerste editie in 2013 maakten al 5000 basisschoolleerlingen enthousiast gebruik van de ontdekkingstocht in de techniek.
Zomeractiviteiten Minipraathuis Hallo allemaal, in de zo mervakantie hebben we weer gezellige uitjes ge pland. De uitjes zijn altijd op woensdag van 13.0016.00 uur. Ongeveer, het kan iets uitlopen, maar we proberen ons aan de tijd te houden. Neem elke keer zwemkleding mee en een handdoek, want er is altijd een zwembad bij. Voor eten en drinken wordt gezorgd. Het kost 1 euro per dag. Nog wat te vragen? Dan moet
je bij Marina of Sieglien zijn in het Minipraathuis, Weeshuisplein 4.
Schrijf op de kalender! Woensdag 19 juli:
Naar Speeltuin Oosterkwartier in de Vogelbuurt
Woensdag 26 juli:
Naar de paddenstoel in het Wantijpark.
Woensdag 2 augustus:
Naar Speeltuin Oosterkwartier in de Vogelbuurt
5
Jaargang 23, juni 2017, nummer 3
Gesprekken met Dordtenaars in de kunst
Albert Zwaan
De voordeur van het grote ateliergebouw staat wijd open, je kunt gewoon naar binnen vandaag. Direct links is het atelier van Albert Zwaan. Nog een open deur. Toch voel ik enige schroom. Het atelier van een kunstenaar betreed je niet zomaar, je zou een moment van diepe inspiratie kunnen verstoren, of iets zien dat niet voor vreemde ogen bedoeld is. Na een tikje op de deurpost verschijnt hij, in vrolijk geel. De ruimte is wit geschilderd met prachtig door kaasdoek gefilterd licht op deze zomerse dag. Rondom hangen zijn werken, in de kenmerkende heldere kleuren. In het midden staat een dubbele rij ezels met ander werk. “Van cursisten”, verklaart Albert, “Het staat hier nu nog in de lesopstelling.” Hij vindt lesgeven leuk, vooral boeiend om te zien hoe talentvol en oorspronkelijk sommige leerlingen zijn. Hij doet zijn best om ze echt iets mee te geven, met hen ‘in het vage’ te gaan, zoals hij dat noemt. Lesgeven is meer dan alleen de gelegenheid bieden om lekker een beetje aan te kwasten op een avondje.
door zuinig te leven, zich verder uitsluitend aan de kunst te kunnen blijven wijden. Dit atelier is zijn werkplaats, maar een eigen huis heeft de kunstenaar niet. Hij woont bij zijn moeder. Dat klinkt misschien problematisch, maar Albert Zwaan doet het goed. Hij heeft een vaste galerie, en zit bij verschillende online galeries. Hij is behoorlijk bekend in de Nederlandse kunstwereld en ontving diverse malen stipendia en andere support. Komend najaar wordt hij artist-in-residence bij het Museum Vincent van Gogh in Zundert. Om te leven van schilderijen is nog steeds, net als in de tijd van die vakbroeder uit het verleden, erg moeilijk.
van de ramen, nu met een open gordijn. Is het tegenwoordig niet zelfs moeilijker voor kunstenaars, nu door geavanceerde druktechnieken en massaproductie ieder ‘plaatje’ als muurdecoratie te koop is? Waarom zou iemand nog een echt schilderij willen kopen? Tja, om een schilderij te kopen, dat is voor veel mensen misschien net een brug te ver. Maar kunst heeft wel degelijk een belangrijke functie in onze maatschappij en cultuur. “Kunst moet een mens moderner maken”, zegt Albert, “mensen ‘verlichten’ en dat ervaar ik ook als een verantwoordelijkheid. Kunst moet mensen aanspreken op hun emoties. En ja, dat hoeft helemaal niet altijd een plezierige emotie te zijn. Van sommige goede kunst wordt je gewoon kwaad. Kunst kan je ook afstoten.”
Zijn landschappen in ‘moderne kleuren’ doen dat niet. Een op het oog zonnige wereld van bevreemdende decors, waarin gebouwen en een enkel dier de weg lijken te zoeken naar abstractie. Soms minutieus geschilderd in details, dan Koffie weer ritmisch ingevuld in paletmes-streHet lesgeven is de enige uitstap die In het keukentje van zijn atelier zet ken. Aanvankelijk werkte Albert vanuit Albert zichzelf veroorlooft buiten Albert een grote pot heerlijke filter- zijn eigen gevoel, maar tegenwoordig zijn atelierpraktijk. Hij hoopt zo, koffie. We strijken neer onder een kantelt dat soms.
Albert Zwaan in zijn atelier.
Wat wist je van de Dordtse walvisvaart?
Best vol risico’s voor de walvisjagers maar ook voor de reders want zo’n schip kon gekaapt worden of gekraakt in het ijs. De reders deelden het risico door maar voor een gedeelte te investeren in de kosten. Die kosten beliepen ‘twaalf tot veertien duisent gulden’ (nu 135.00 tot 160.00 euro).
ging men ook robben en walrussen vangen. Die leverden huiden, spek en ivoren slagtanden op. Het vangen van de robben was bloedig, niet met een harpoen maar met stokken. Enkele jagers sprongen uit de sloep op de schots waar zo’n twintig tot dertig robben zaten en daarvan werden ‘drie, vier of zes stuks gedood door ze met deze stokken op de neus dood te slaan’. Walrussen werden met lansen gedood, omdat een harpoen vaak op de taaie huid afketste.
In 1860 werd een rederij opgericht voor het uitrusten van een schip omdat te laten ‘vaeren naer Groenlandt op te walvischvangst, waer toe Godt Almachtich sijn seegen gelieft te verleenen’. De deelnemers namen elk een percentage van de kosten en deelden voor dat percentage ook mee ‘in allen de profijtten ende voordelen die met het voorsegde schip (door Godes genadigen segen) gedaen sullen comen te worden’.
Door de omstandigheden tijdens de vierde (17801784) en vijfde Engelse Oorlog (1795-1797) bleven de schepen op last van de regering in de thuishavens. De Engelsen confisceerden in 1798 dertien walvisvaarders. Ten tijde van de Bataafse Republiek liep de walvisvaart ten einde. In 1802 voer het laatste schip uit. Daarmee kwam een einde aan een roemruchte periode met de fraaie zeeschepen, een periode die voor de Dordtse economie van groot belang was. Voor de walvisvaart werd vaak een fluitschip gebruikt. Het had een hoge achtersteven en veel laadruimte. Aan een balk op het achterdek hingen vier of zes vangstsloepen waarmee de jacht werd ingezet.
Dordrecht was wel wat laat, bijvoorbeeld Delfshaven, Amsterdam en Hoorn waren al in 1613 actief. En ons eerste schip ‘Sinter Klaas te Paard’ vertrok in april 1679 naar de Noordelijke IJszee en ving drie walvissen. Die waren nodig voor de 46 vaten spek die gemiddeld per vis werden afgesneden (het zogenaamde flenzen). Maar ook de baleinen van de walvis waren waardevol. De baleinen zijn een soort vangdraden in de bek van de vis waarmee hij het voedselrijke plankton uit zee zeeft. Van die baleinen - soms wel drie meter lang - werden paraplu’s, parasols, rijzwepen, brilmonturen, meetlatten, hoepelrokken, korsetten en ringen voor visfuiken gemaakt. En dan was er nog de traanolie, die uit het walvisspek gewonnen werd, goed voor zeep en lampenolie. Men bewerkte dat in de traankokerij, een
stankverwekkend karwei. Daarom werd de traankokerij ver buiten de stad op het gors, De Crabbe, (aan de Kil bij Wieldrecht) gesitueerd. De grote botten en kaken van de walvis leverden hooguit knookolie tegen de reumatiek. Maar je kon van die botten wel een zitbank maken of ze gebruiken als een soort erepoort. De Dordtse walvisvaart floreerde van 1680 tot 1690. Daarna kwam de klad erin. Er was subsidie nodig van de Staten Generaal, maar dat hielp weinig, vooral omdat er tijdens de negenjarige oorlog met Frankrijk (1688-1697) schepen gekaapt werden. In de achttiende eeuw zocht men naar nieuwe vangstgronden. Dordtenaar Cornelis Bax stuurde jaarlijks één of twee schepen richting Spitsbergen in de periode 1746-1770. Dat waren de Pro Patria en D’Stad Dordrecht. Omdat de walvisvaart terugliep
Foto Annenies Keur
Dan bepalen invallen die hij onderweg heeft op de fiets of bewegingen die voortkomen uit het materiaalgebruik zijn werk. Abstrahering is iets dat hij als heel goed ervaart. Kunst-scene Overal moeten galeries plaats maken voor online verkoop. Maar hoe kun je nu een schilderij via internet kopen? Een schilderij is een object om je toe te verhouden, geen plakplaatje. Daaraan zie je dat er wel dingen gaande zijn. Ook in het Dordtse zijn veranderingen merkbaar geweest. Het CBK sloot, waardoor de landelijke uitstraling van Dordrecht als stad van hedendaagse kunst uitgespeeld leek. Het Dordrechts Museum richt zich vooral op oude kunst en Pictura is tot nu toe nog niet in staat gebleken om in het gat te springen. Het is allemaal een beetje tobberig. Te kleine budgetten, te veel lokale leden die allemaal in die ene beperkte ruimte willen exposeren, en soms zelfs kleingeestige rivaliteit onder vakgenoten. Albert was voorheen wel actief in de Dordtse kunst-scene, maar werkt meer en meer op zichzelf, omdat hij niet de goede klik ervaart met de verschillende kringen. Hij zou meer naar buiten willen, meer actie, recht voor z’n raap, zoals dat bijvoorbeeld in Amsterdam is.
Het hele verhaal van de Dordtse walvisvaart is te vinden in deel 34 van Verhalen van Dordrecht, verkrijgbaar bij de boekhandel voor € 3,75. Geschreven door Daan Esseboom, die zijn VWO profielstuk daarvoor omwerkte onder redactie van Cees Esseboom en Herman A. van Duinen. De laatste Hij richt zich vooral op exposeren, hij wil dat zijn werk hangt en toeganverzorgde de kleurrijke vormgeving. Ton Delemarre kelijk is. Dat klinkt overigens eenvoudiger dan het is, want zomaar ergens werk ophangen kan riskant zijn, de context is van invloed op de reputatie van de kunstenaar. Dus ook daar moet een spel gespeeld worden. “Alles is met elkaar verbonden en de schilderijen lijken soms zelfs van ondergeschikt belang in de wirwar van betekenissen en politiek waarin ze verstrikt raken. Soms denk ik wel dat het niet puur meer is.” Annenies Keur
6
Jaargang 23, juni 2017, nummer 3
Gevelstenen van Dordrecht
Op de zijmuur van museum van Gijn is een aantal gevelstenen ingemetseld dat de aandacht trekt. Ze hebben namelijk weinig te maken met het betreffende museum: ‘In de baers 1710’, ‘D blauwe druyf logement’, ‘OWRD’ (een schoen boven een schild) en ‘Int silver soutvat’. Het museum en de gevelsteen ‘In de baers 1710’ stammen wel uit dezelfde tijd, want in 1729 liet regent Johan van Neurenberg het pand bouwen. Simon van Gijn kocht het huis in 1864, dat nu als museum vooral een beeld van het leven in de negentiende eeuw toont. De gevelsteen ‘In de baers’ is niet zo groot, maar laat een prachtig uitgehakte baars zien met tierelantijnen eromheen. Bij onderzoek naar de herkomst, blijkt de steen afkomstig te zijn uit een voormuur van de kleine- of boerenvismarkt aan de Kuipershaven. Ik heb nooit geweten, dat daar een vismarkt was - ik ken alleen die tussen de Varkenmarkt en de Knolhaven waar nu Otto e Mezzo gevestigd is - maar dat is niet zo vreemd, want die vismarkt was daar
vrije jaarmarkten: de Maymarkt en de Ban(n)is-markt (in oktober) die veertien dagen duurden en de Heer Daniëlsmarkt (vanaf 5 juli) met een tijdsduur van acht dagen. Tijdens de jaarmarkten mochten vreemde kooplieden na inschrijving handel drijven in Dordrecht. Na tien uur ‘s avonds mochten ze echter niet meer op straat verschijnen.
in de zeventiende eeuw. De kade van de Kuipershaven, tussen de SchrijIedere branche kreeg een bepaalde versstraat en de Palingstraat lag in wijk toegewezen, de boekhandehet ‘tweede quartier’ (zeventienlaren bijvoorbeeld stonden op de de-eeuws voor ‘deel’) van Dordrecht Wijnbrug en dan niet voor slechts en werd de Engelsche kaije of cleine een dag, zoals de boekenkramen op Vischmarkt genoemd. De schepen onze jaarlijkse boekenmarkt. In die naar Engeland die wol vervoerden, tijd waren er dan ook niet zoveel behadden hier een ligplaats. De visperkingen, zoals verkeersomleidinmarkt was een markt voor zoetwagen en konden allerlei beschermentervis zoals zalm, elft en steur. Jacob Jacob Gerritsz. Cuyp schilderde in 1627 deze‘boerenvischmarkt’ de maatregelen voor de veiligheid Gerritsz. Cuyp schilderde in 1627 achterwege blijven. een tafereel van deze markt, een dame met haar dienstbode die vis En nu we het toch over markten Heintje Groesbeek kopen bij een visboer. Tot in de ne- hebben, Dordrecht kende ook drie gentiende eeuw werd hier een ‘boerenvischmarkt’ gehouden. Voor zeevis moest je bij de Waalse kerk zijn. Aan de voor- en zijkant hiervan was Tijdens het Internationaal Micro Festival van 1-3 september ziet een ‘groote zee-vischmarkt’ gesituhet publiek allerlei kleine pareltjes van voorstellingen. Sommigen eerd. Opgetekend is, dat daar tussen zijn traditioneel, anderen experimenteel. Het publiek ziet in micro 15 april 1620 en 28 februari 1621, wat het beeldende objectentheater op dit moment te bieden heeft. 8.921 zalmen, 81 steuren, ontelbare Vrijdag 1 september is de opening om 17.00 uur in het Poppen- elften en veel andere zee- en riviertheater, Aardappelmarkt 9. vis verhandeld werd. Er was zoveel zalm, dat dienstmeisjes in die tijd, als Het festival opent met een tentoonstelling van stad trekken horden van- ze een dienstje aannamen, bedongen Alexander Vakhrameyeu, Rusland, afgestu- dalen na afloop van een dat ze niet meer dan twee keer per deerd aan de Faculteit Industriële Vormgeving voetbalwedstrijd de stra- week ‘rooden visch’ te eten kregen. in Minsk. Sinds 1992 werkt hij als zelfstandig ten in. Rif: twee duikers schilder, stagedesigner en graficus in Minsk. wagen zich in de magische wereld van een rif. Shan Puppet Theater, Traditioneel HandpopTheatre D’illusia, Storm Op De Fiets, Frank- penspel, Taiwan Horloge-Batterijen Whu Shan was tien jaar oud toen hij leerling rijk Vaak heeft Shakespeare artiesten geïnspireerd. werd van zijn meester Tien-lu Lee, sinds 2002 Bij Theatre D’Illusia was het ‘De Storm’. Om- heeft hij zijn eigen poppentheater. Vanuit spedat er veel water in de buurt is, wordt er een ciale hakka gedichten laat hij zijn poppen beeiland gemaakt op een fiets. Dan kun je altijd wegen. Een traditie gaat niet verloren, dankzij Whu Shan. ontsnappen.
Internationaal Micro festival
Victor Antonov, Klein Russisch Circus, Rusland Victor Antonov uit Sint Petersburg speelt korJulia en Romeo te traditionele circusacts. Met deze voorstelMuziektheater Hollands Diep speelt Julia en ling, zonder woorden, trekt hij de wijde weRomeo. Het bekende verhaal van Shakespe- reld rond. are verteld vanuit het perspectief van Julia. Kindertheater Marjolijn, Chr. De Wetstraat 2. Een combinatie van Muziektheater en Poppenspel. Cilia Hogerzeil, regie. Muziek be- 2 en 3 september, route 2, volwassenen werking, composities: Max Knigge. Theater Between Two Hands, The Journal, Nederland Inter Amicos, Chr. De Wetstraat 2, op 1 en 2 The Journal is een beeldend kunstwerk met theatrale elementen. Op een speelvlak van 30 september x 40 cm zien we een soort kijkdoos waarin herinneringen vervliegen en het afscheid na2 en 3 september, route 1, familie derbij komt. verzamelen Aardappelmarkt 9. In groepjes van 25 wandelen we door de binnenstad van Dordrecht. In privé huiskamers en tuinen worden de voorstellingen gepresenteerd. Poppentheater Puk, Kappore, Tama-Sudare, Sambaso, Japan Drie scenes waarin dans en pop centraal staan. Die traditionele manier van spelen heet Kuruma-ningyo (Poppen op wieltjes). Het spel komt uit de Bunrakutraditie waar drie spelers een figuur bewogen. De pop wordt nu bespeeld door één speler, op een kistje met wieltjes, waarbij hij zowel zijn handen als voeten gebruikt. Eric Steegstra, Animatiefilms, Nederland Drie poppenanimatiefilms van Eric Steegstra (filmmaker en marionettenspeler) Usiku: in een Afrikaans vissersdorp wordt feest gevierd ter ere van voorouders. Metro: in een grote grauwe
Los gekocht: =C3,50 Met inzetten: =C4,50 Ook voor uw horlogebandjes Leder: =C8,95 Metaal: =C11,50 Gratis gemonteerd
Ted Bogers
Informatie en reserveren: www.poppentheaterdamiet.nl/micro Aardappelmarkt 9 , tel. 06 5495 7928 info@poppentheaterdamiet.nl
Kinderen floreren & presteren door talentontwikkeling • Speels, liefdevol en vakkundig! • Van baby tot puber • Rots & Water als basis Kijk voor meer informatie op www.ikcdewereldwijzer.nl
Retrete De Dorian Gray, Diorama Animado, Spanje Met vingervlugge bewegingen zien we een visueel gedicht over het verlies van het individuele geheugen. Een macabere dans om de fotografische vergetelheid te vieren. Spel: Ezra Morero, Marcos Ptt Carballido
Vogelplein 40 Tel. 078 - 613 94 64 tedbogers@compaqnet.nl www.tedbogers.nl
IKC de Wereldwijzer Doelstraat 13 3311XD Dordrecht tel: 078 6142561 leny.tholhuijsen@skoba.nl ikcdewereldwijzer.nl
Basisschool Voorschool Peutergroepen Kinderopvang BSO
7 Koken uit de tuin
Jaargang 23, juni 2017, nummer 3
‘Minipraathuis’: een ‘tweede thuis’...
Ik heb een interview met Sieglien Venloo, bij veel Dordtenaren bekend als de drijvende kracht achter het Praathuis op het Weeshuisplein. Toen in 2012 het buurthuis tegelijk met vele andere werd gesloten, ging Sieglien Venloo verder op eigen kracht. Zij voelde zich verantwoordelijk voor de kinderen in de buurt waarvoor zij een ‘tweede thuis’ was geworden. Op 1 januari 2017 is het grote pand verkocht aan een ondernemer die er wonen en een bedrijf gaat combineren. Dat betekende voor Sieglien en de andere vrijwilligers het pand leegruimen en verhuizen naar een ander onderkomen. Ik praat met Sieglien op haar nieuwe plek die zij en de andere vrijwilligers hebben gevonden in het het voormalige meesterhuis aan het Weeshuisplein. Ze delen de ruimte met een medewerkster van het wijksteunpunt die op vaste tijden aanwezig is om vragen van huurders uit de wijk te beantwoorden. Er zijn goede afspraken gemaakt over de verdeling van de dagdelen zodat ze elkaar niet in de weg zitten. De vrijwilligsters van het Praathuis zijn blij dat ze hier zo gastvrij zijn ontvangen.
ben blij dat we op het plein konden blijven en het is zo’n heerlijk lichte ruimte, er is veel minder onderhoud nodig. Wat ook fijn is dat er grote ramen zijn zodat de mensen mij meteen zien zitten. Ze lopen daardoor makkelijk even binnen voor koffie en een praatje en ik heb goed zicht op wat er op het plein gebeurt.” Marina Flier, ook een vrijwilligster die is aangeschoven tijdens ons gesprek, beaamt dit van harte. lijke maaltijd die je samen met de vrouwen uit de buurt één keer per Maar wat doe je als er een activiteit maand klaarmaakte? is waar veel mensen aan meedoen, “Vanaf de verhuizing doen we dat Hoe bevalt het je in de nieuwe be- dan is deze ruimte toch veel te klein? niet meer maar... er is zo veel vraag huizing? “Voor grotere groepen mag ik ge- naar dat we er over denken om dat “Geweldig”, antwoordt Sieglien. “Ik bruik maken van een ruimte in IKC na de zomervakantie weer op te pakde Wereldwijzer in de Doelstraat, ken. We hebben geen ruimte om uitbeter bekend als de vroegere Ma- gebreid te koken maar dan doen we riaschool. Omdat er te weinig op- het gewoon wat eenvoudiger. We bergruimte is in het ‘Minipraathuis’ maken thuis lekkere hapjes en die hebben we hier verderop een schuur- eten we dan op met een stokbrood tje om onze spulletjes op te slaan.” of een Turks broodje. Het belangrijkTijdens ons gesprek merk ik dat de ste blijft toch de gezelligheid van het bewoners Sieglien makkelijk weten met elkaar eten.” te vinden en wat zij betekent voor de wijk. Met enige regelmaat worden Ik kan niet nalaten nog even te vrawe gestoord. Even een hoofd om de gen waarom Sieglien persé dit werk deur om te groeten, om iets te vragen overeind wil houden. en om spulletjes af te geven. Zij vertelt hoe ze met de andere vrijwilligers zorgt voor een soort huisWat is er gebeurd met de gezamen- kamer in de buurt. Een plek waar Ingezonden stuk:
Matthijs Baalt van te hoge Johan!
De 19e-eeuwse sfeer van het Beverwijcksplein wordt verrommeld. In 2012 werd, bij de zoektocht naar een bioscooplocatie, in het bestemmingsplan ‘Schil’ een wijzigingsbevoegdheid gemaakt voor kavel Spuiboulevard 4-88, het witte kantoorgebouw met de ANWB winkel. “Aantrekkelijke plek voor publiek gebouw”, werd op gemeentelijk niveau gedacht. Voor de bioscoop werd uiteindelijk een andere locatie gekozen. Maar de wijzigingsbevoegdheid bleef. Door die bevoegdheid kan er op de kavel hoger gebouwd worden dan de maximale 20 meter in het bestemmingplan. De ontwikkelaar van ‘de Johan van Beverwijck’ heeft de bouwhoogte in ontwerp maximaal benut voor een topverdieping tot 27,5 meter. Bewoners en eigenaren van panden aan de Matthijs Balenstraat en Beverwijcksplaats hebben het bouwplan ‘De Johan van Beverwijck’ beoordeeld op afwijking ten opzichte van randvoorwaarden in het wijzigingsplan. Ondanks de gewaardeerde pogingen tot inpassing van het bouwplan in de omgeving, houden zij een aantal grote zorgen.
Artist impression van de visuele impact van ‘de Johan van Beverwijck’
van een wijzigingsbevoegdheid in het Bestemmingsplan. De eigenaren werden door de gemeente niet betrokken bij de totstandkoming van het plan. 2. Wij zijn er niet gerust op, omdat er een maximum bouwvolume van 25 meter plus 10 procent in is opgenomen. 3. Het bouwplan van De Johan van Beverwijck gaat uit van 9 bouwlagen. De aanblik van het 19e-eeuwse Beverwijcksplein wordt door die hoogbouw ernstig verstoord. 4. De toegestane bouwhoogte in het wijzigingsplan van 25 meter was in 2012 bedacht voor een publiek gebouw (bioscoop) en wordt nu ten onrechte benut voor een woongebouw. 5. De woon- en leefkwaliteit aan de Matthijs Balenstraat In het kort: 1. Het bouwplan maakt gebruik en Beverwijcksplaats wordt ernstig
aangetast. 6. Het Beverwijcksplein, de Matthijs Balenstraat en het aan het plein grenzende deel van de Johan de Wittstraat, zijn niet opgenomen in het Beschermd Stadsgezicht Schil. Woningeigenaren van die straten zijn nooit geïnformeerd over dit besluit. 7. De hoogte van ‘De Johan van Beverwijck’ zal de verblijfskwaliteit op de Spuiboulevard aantasten, net als bij het belastinggebouw. 8. De parkeerdruk in de omgeving zal toenemen. 9. Het uitzicht vanaf de de Spuiboulevardflats wordt beperkt. 10. Het toegenomen bouwvolume van ‘De Johan van Beverwijck’ toont aan de zijde Beverwijcksplein een woonblok dat detoneert met de 19e-eeuwse schilbebouwing.
Rabarbertaart met aardbeien Sint Petrus (29 juni) helder en klaar, is een goed iemenjaar. De imkers op de tuin hopen altijd op een goed bijenjaar, met een overvloed aan honing. En wij hopen op een goed groentejaar met een overvloedige oogst. Ondanks een lang en koud voorjaar, is de zomer opeens flink losgebarsten. Nu is het juist lange tijd behoorlijk droog en sjouwen we heel wat af met de gieters water, zodat we niet naar de sportschool hoeven voor onze conditie. De jonge koolplanten groeien gestaag door en de erwten en kapucijners klimmen braaf omhoog langs het gaas. De rabarber is al aan zijn tweede jeugd bezig en de aardbeien lachen ons vrolijk toe met hun blozende wangetjes. Een idee: laten we eens een taart van die laatste twee maken, aardbeien en rabarber, een aparte combinatie!
iedereen, vooral de kinderen, altijd terechtkunnen. Ze vertelt dat er soms kinderen binnenlopen en zeggen dat ze honger hebben maar er is (nog) niemand thuis. Dan is er altijd wel wat te eten bij Sieglien. Ook wanneer een kind zich heeft bezeerd of als er geruzie is op het plein springt zij in. Ze vertelt enthousiast over de kinderactiviteiten tijdens de schoolvakanties. In meerdere gezinnen in de buurt werken beide ouders en moeten de kinderen zich een gedeelte van de dag zelf redden. Omdat er in en om het Minipraathuis van alles wordt georganiseerd kunnen de kinderen daar terecht. Zo lopen zij Nodig: niet verveeld op straat, fijn voor de 300 gr bloem kinderen en prettig voor de ouders. 1 ei Mijn laatste vraag vind ik een lastige, het gaat over een ingezonden brief in de Poorter van mei 2017. De mensen die de brief hebben geschreven delen absoluut niet ons enthousiasme over het Praathuis. Ze zijn zelfs nogal negatief. Sieglien reageert als door een wesp gestoken, die ingezonden brief heeft haar zeer geraakt. “Die mensen wonen pas vanaf begin januari naast het Praathuis, ze weten absoluut niet wat er allemaal heeft plaatsgevonden in het buurthuis. Ja, de maand januari was er vaker dan anders wat rommel rond het gebouw, maar dat kwam omdat wij het gebouw op één februari leeg moesten opleveren. Dus moesten we regelmatig groot vuil buiten zetten dat dan werd opgehaald door HVC. Alle jaren dat wij gebruikmaakten van het Praathuis hebben wij regelmatig samen met de kinderen en vrijwilligers afval opgeruimd op het plein. En de junks die helemaal niks met ons Praathuis te maken hebben, heb ik regelmatig aangesproken op hun gedrag. Die briefschrijfster heeft vast nooit gezien dat er regelmatig auto’s stoppen om afval langs de stoep te zetten, auto’s van mensen die helemaal niet in deze wijk wonen.” Enerzijds voel ik me een beetje bezwaard dat ik zo veel emoties heb losgemaakt met mijn vraag maar anderzijds vind ik het prettig dat Sieglien hierdoor de kans heeft grkregen de feitelijke gang van zaken toe te lichten. Als ik vertrek geven we elkaar een stevige hand en ik wens Sieglien en Marina nog veel succes met hun fantastische werk! Mary Ruisch
150 gr boter 100 gr suiker 3 eetl. vanillesuiker 2 eetl. bakpoeder, snufje zout springvorm 24 cm Voor de vulling: 750 gr aardbeien 450 gr rabarber 250 gr suiker 60 gr bloem 25 gr boter, 1 eierdooier Meng de bloem met bakpoeder, vanillesuiker, zout en gewone suiker in een kom. Snijd de boter in gelijke blokjes en voeg die, samen met het ei toe. Kneed het deeg tot een soepel geheel en zet een uur in de koelkast. Meng voor de vulling bloem en suiker en en doe de in stukjes gesneden rabarber en gehalveerde aardbeien doorheen. Laat een half uurtje rusten. Verwarm de oven voor tot 200c. Vet de springvorm in. Neem tweederde van het gekoelde deeg en rol uit tot een flinke lap. Strooi steeds wat bloem zodat het niet vastplakt. Bedek bodem en zijkant van de springvorm met deeg. Doe het rabarber-aardbeienmengsel erin, met kleine stukjes boter er doorheen. Rol de rest van het deeg uit, snijd er repen van en maak een raster over de taart: zoals bij oma’s appeltaart. Bestrijk het deeg met eigeel en strooi eventueel wat suiker. Bak de taart in de oven in 40 minuten gaar. Zet de oven uit maar laat nog een kwartiertje staan om rustig af te koelen. Met slagroom erop heerlijk bij de koffie of als toetje! Eet smakelijk. Maartje Schaffels
8
Jaargang 23, juni 2017, nummer 3
Kolompuzzel
Het is niet te geloven Het is niet te geloven, dat in dit hoofd zo klein en kwetsbaar zoveel gedachten, zoveel dromen schuilen die over oceanen reizen tot aan de andere kant van het heelal. Ik weet wel dat de dood ooit komen zal en alles doet vervagen maar in die tussentijd tot Troje’s val verrijzen schepen en sirenen, sterren en niet te vergeten jouw onderzoekende ogen die mij vragen tenminste zo versta ik dat om liefde en behagen. Ik heb mijn hele woordenschat geïnvesteerd in deze brief die tenslotte simpel uitkomt op het oeroude: ik heb je lief.
Omschrijving: Vul horizontaal woorden in volgens A. Soort tor de omschrijving. Gelijke cijfers zijn B. Enorm gelijke letters. Bij juiste invulling C. Hogedrukpan leest u in de gekleurde kolom een D. Rangorde der edelen woord: dat is de oplossing. Puzzel E. Ervaring mee en maak kans op een VVV-caF. Afmeting deaubon van 15 euro! G. Waarneming Stuur uw oplossing naar: De PoorH. Het breekbaar zijn ter, Spuiweg 89, 3311 GT Dordrecht, of mail uw oplossing naar: tienplus@meedrechtsteden.nl onder vermelding van: Poorterpuzzel krant 3. De oplossing van de puzzel uit krant 2 was: Houtkopersplaats. Winnaar werd: J. v.d. Meide. Gefeliciteerd!
Inter Amicos speelt klassieker!
Ik weet je zult deze brief nooit lezen maar je zult mijn blik verstaan als we ergens tussen hier en Vladiwostok samen staan en schuilen voor de regen tegen alle woede, tegen heel de wereld komt mijn boodschap aan.
Ton Delemarre
Petra Reijnhoudt:
“Leuke manier om met mensen in contact te komen” Ongeveer een keer per maand organiseert het Onderwijsmuseum een ‘Praatje bij een object’ waarbij een item uit de collectie in de spots wordt gezet. Begin mei hield Petra Reijnhoudt een korte lezing over de ontwikkeling van het zogenaamde ‘nuttige handwerken’ op school tot het latere vak textiele werkvormen.
Er zijn enkele prachtig gemaakte eindexamenwerkstukken te zien uit 1986, gemaakt door leerlingen van de HAVO uit Amsterdam. Onder andere een gehaakte hotdog (of hamburger) en een levensgroot Het verhaal: herrie- biljet van 50 euro. schopper Randle P. McMurphy komt in Petra: “Nuttige handwerken was een psychiatrische vanaf 1878 voor meisjes een verinrichting terecht. plicht vak op school, die lessen Om zijn gevangenis- werden vaak buiten de normale straf comfortabel uit schooluren gegeven, terwijl de jonte kunnen zitten heeft gens vrij waren. De meisjes moeshij zich als geestes- ten, naast breien en haken onder zieke voorgedaan. In andere leren hoe zij gaten in klede inrichting krijgt hij ding konden dichten of kapotte te maken met zuster delen herstellen, vandaar de term Ratched die zich zeer nuttige handwerken. Langzaamautoritair opstelt. Ze aan ontwikkelde het vak zich in de speelt patiënten tegen jaren 60 en 70 van de vorige eeuw elkaar uit en verne- tot handenarbeid. Dan lag de focus dert ze. Daarbij deelt vooral op individuele en creatieve ze lichte straffen uit. expressie. Het ging niet langer om Ook past men in het verstellen van kleding en stopde inrichting elek- pen van sokken, maar om de kunsttroshocktherapie en zinnige vorming van de kinderen, lobotomie toe. zowel de jongens als de meisjes.”
Wie kent hem niet: de klassieker One flew over the cuckoo’s nest? Inter Amicos speelt dit toneelstuk in haar eigen theater aan de Chr. de Wetstraat. Schrijver van het stuk is Ken Kesey. De regie is in handen van Carmen Tatzreiter.
Met zijn charisma en overtuiging ziet McMurphy kans om zijn zaalgenoten uit hun lethargie te halen.
Petra Reijnhoudt: “Nuttige handwerken was vanaf 1878 voor meisjes Foto’s: Jole Kraaijo een verplicht vak op school.”
Hoe kwam die ontwikkeling tot stand? Petra: “Door de veranderende kijk die er door de jaren heen was op het vak en doordat er in de buitenwereld van alles veranderde. Halverwege de vorige eeuw was het niet meer vanzelfsprekend dat een meisje werd opgeleid tot een handige huisvrouw en werd er meer gewerkt aan een bredere beroepskeuze. Waardoor de persoonlijke ontwikkeling voor kinderen belangrijker werd. Ook de wetgeving speelde uiteraard een rol, door de Mammoetwet veranderde textiele werkvormen naar handvaardigheid en was het verplicht voor jongens en meisjes.”
Waarom de keuze voor dit onderwerp? Petra: “We houden elke maand korte lezingen van een half uur om de collectie van het museum onder de aandacht te brengen. En uiteraard kiezen we dan steeds een ander thema. Eind deze maand openen we een grote handwerktentoonstelling: ‘Van het Naadje en de Kous’ en we willen hiermee alvast de aandacht daarop richten. Ook doen we ons best meer mensen naar het museum te trekken. Het is een leuke manier om met mensen in contact te komen.” Ria Besjes
Meer info: www.onderwijsmuseum.nl tentoonstelling te zien vanaf 24 juni
Vrijwillige handwerkers gezocht (m/v)
Een losbandig feestje op de afdeling veroorzaakt een psychologische doorbraak bij allen. Ratched verordent een aantal regels die uiteindelijk tot een opstand onder de patienten zal leiden.
Op 24 juni opent de nieuwe tentoonstelling Van het naadje en de kous in het Onderwijsmuseum. En het museum is nog op zoek naar vrijwilligers!
Meer info: www.ia-dordt.nl Foto: Bea Kolk
Een keer per maand is in het Onderwijsmuseum een ‘Praatje bij een object’ waarbij een item uit de collectie in de spots wordt gezet.
Kun je goed breien, haken, naaien, borduren, kantklossen, macramé-en etc. en heb je vanaf 24 juni regelmatig tijd en zin om bezoekers wegwijs te maken in de tentoonstelling terwijl je ondertussen aan je eigen project werkt? Meld je dan aan bij het museum (Petra Reijnhoudt: p.reijnhoudt@onderwijsmuseum.nl). Ook complete handwerkgroepen zijn van harte welkom om zich aan te melden!