Bunkermuseum

Op 25 mei was het bunkerdag. In Dordrecht kon de bunker uit de Tweede Wereldoorlog aan de Rijksstraatweg 182 worden bezocht. Deze bunker is door de Stichting Bunkerbehoud Dordrecht gerestaureerd en ingericht.

Je kunt hier meer te weten komen over de Duitse verdedigingslinie in de buurt van de bruggen over het Hollands Diep, onderdeel van de Atlantikwall.

Duitse bunkers De Duitsers begonnen in 1942 de Atlantikwall te bouwen langs de hele kust van de veroverde gebieden. Van Noorwegen tot en met de Atlantische kust in Frankrijk werden op strategische plaatsen verdedigingswerken aangelegd: loopgraven, geschutsopstellingen en bunkers. Ter verdediging van de bruggen naar Brabant werden ook stellingen aangelegd bij de Dordtse Kil en het Hollands Diep, bestaand uit bunkers die met elkaar verbonden waren door loopgraven. Een heel aantal bevindt zich nog steeds in het landschap.

Schuilplaats De manschappenbunker type 502 aan de Rijksstraatweg 182 is een schuilplaats uit 1942 voor twintig manschappen: twee groepen van elk negen soldaten en een onderofficier. De bunker is van twee meter dik beton gemaakt. Links en rechts van de bunker gaat een trap omlaag, naar de diep gelegen toegangen. Er zijn twee deuren, die allebei via een halletje leiden naar een slaapvertrek. Het ene vertrek is min of meer ingericht zoals het in de oorlog geweest is: stapelbedden, opbergkasten, een eettafel, kachel, enzovoorts. Vanuit deze ruimte kun je in een klein zijkamertje komen, waar een periscoop staat. Die werd gebruikt om de omgeving te bekijken als het buiten te onveilig was door beschietingen.

Luchtafweer Het meeste luchtafweergeschut was boven op de Moerdijkbruggen te vinden. De manschappenbunker aan aan de Rijksstraatweg is bijzonder omdat hier ook een luchtafweerkanon op het dak werd geplaatst. Ter bescherming is een borstwering op het dak aangebracht, met plaats voor de munitie. Het kanon dat nu hier te zien is, is grotendeels origineel. Dit type, FLAK 38, kan niet omlaag gericht worden. Daarom is de bunker dieper in de grond gebouwd dan de nabijgelegen bunker van hetzelfde type. Hierdoor kan er niet alleen op vliegtuigen geschoten worden, maar ook op de rivier en de tegenoverliggende oever. Misschien heeft dit kanon ook een rol gespeeld bij de mislukte poging van Poolse en Canadese soldaten in 1944 om tevergeefs het water over te steken. In de oorlog is in de bunker vaak het luchtalarm afgegaan, omdat vliegtuigen overvlogen om de Moerdijkbruggen te bombarderen. Je kunt ervan uitgaan dat het kanon veel gebruikt is.

Collectie In de bunker is van alles te vinden dat te maken heeft met de Duitse troepen. De uniformen en wapens, maar ook allerhande kleinere objecten. Een voorbeeld daarvan is een Delfts tegeltje, waarop aan de achterkant door een Duitse parachutist is geschreven dat het oorlogsbuit betreft. Blijkbaar heeft hij dit tegeltje meegenomen tijdens de inval in Dordrecht in mei 1940. Maar er staan ook grotere zaken, zoals een Auto Union motor uit 1934, die door de Duitse troepen werd gebruikt. De motor is gerestaureerd en wordt op open dagen gedemonstreerd. Tijdens de Open Monumentendagen op 14 en 15 september 2024 doet zich de kans voor om dit mee te maken. Dan is de bunker, net zoals op de Bunkerdag, weer te bezoeken.

Door Marc Kleijnen - Foto's Henk Hartzheim

Voor meer informatie: bunkerbehouddordrecht.nl

Een voorbeeld daarvan is een Delfts tegeltje.