De Poorter - Editie 4 - 2019 by TIEN Plus

De Poorter Jaargang 25, september 2019, nummer 4

Binnenstadkrant, verschijnt elke twee maanden

Het stadsrecht waarvan we nog maar zes fragmenten hebben, dateert uit 1220, maar is slechts een bevestiging van eerdere stadsrechten met extra privileges. Het kan zelfs het derde exemplaar zijn. Het eerste is waarschijnlijk van net na 1195 toen Dirk VII Dordrecht een monopoliepositie schonk.

Pag. 3 Hoe groen is de binnenstad?

Pag. 4 Kinderen over armoede

Foto gemeentearchief

Waarom is Dordrecht zo belangrijk?

Wat doe je als je je verjaardag viert?Je trakteert, geeft een borrel of een feestje. In 2020 is Dordrecht jarig, dan wordt gevierd dat de stad 800 jaar stadsrechten heeft. Gedurende het hele jaar vinden dan festiviteiten plaats, waaronder activiteiten in de wijken en een expositie van het werk van de Dordtse schilder Albert Cuyp. Centraal in het programma staat de vraag ‘Wat maakt Dordrecht zo bijzonder?’ Goeie vraag waar je veel kanten mee uit kunt, maar hoe zit het nou met die stadsrechten waardoor Dordrecht 800 jaar een stad is? Het lijkt mij zinvol dat daar ook aandacht aan besteed wordt, zeker omdat er enige jaren geleden nog gestreden werd om wie de oudste stadsrechten bezit: Geertruidenberg of Dordrecht. Henk ‘t Jong, historicus, heeft in 2014 kunnen aantonen,

middeleeuwse markten en optochten: het apies kijken. Ook heb ik het belang van educatie op scholen benadrukt met betrekking tot het stadsrecht. Daarvan heb ik na al die jaren uitstel niets teruggevonden in dat Dordrecht echt de oudste stad het conceptprogramma voor 2020. van Holland is. Hij is dus de aange- Verder zou het stadsrecht deskunwezen persoon om mee in gesprek dig bestudeerd moeten worden. In te gaan over dit onderwerp. tegenstelling tot andere steden heeft Dordrecht dat nog niet gedaan.” Henk, in hoeverre ben jij betrokken bij Dordrecht 800 jaar stad? Wat weten we nu van het stadsrecht, “In 2011 heb ik in het Platform Ste- dus zonder gedegen studie? delijke Herdenkingen naar voren “Het stadsrecht waarvan we nog gebracht dat er minstens drie jaar maar zes fragmenten hebben, davoorbereiding nodig is voor een teert uit 1220, maar is slechts een herdenking die niet identiek is aan bevestiging van eerdere stadsrechhoe andere steden het doen, zoals ten met extra privileges. Het kan

zelfs het derde exemplaar zijn. Het eerste is waarschijnlijk van net na 1195 toen Dirk VII Dordrecht een monopoliepositie schonk. Als stad was Dordrecht in opkomst, had internationale handelscontacten, lag aan een knooppunt van rivieren en was het eerste Hollandse emporium (handelsplaats). De stad werd steeds invloedrijker en de graven handelden ernaar. Het tweede stadsrecht dateert wellicht uit even voor 1200. Rond die tijd had Dordrecht al een organisatorische structuur: de koopliedenhanze en de broederschap van burgers worden in het oudst bewaarde Dordtse document uit 1200 genoemd.” Lees verder op pag. 2

Pag. 5 Kim: 3 keer genomineerd

Pag. 7 Voorzitter Drechtse Stromen

Kunstkerk: “Cultuur, niet stenen…”

Het is een zonnige zomermorgen. We zitten onder de groene linden op het terras voor The Movies. Plakkerige bolletjes lindebloesem dalen op de houten banken en tafels. Geert ter Steeg serveert cappuccino en poetst als een perfecte gastheer ons zitmeubel schoon. We spreken openhartig over de toekomst van The Movies en de Kunstkerk, twee haarden van stedelijke cultuur die met elkaar kunnen samenvloeien tot een blijvend brandpunt van beschaving, educatie en ervaring.

aangekocht door de gemeente om als ‘bruisende cultuurtempel’ te fungeren, met exposities, lezingen en hoogwaardige muzikale programmering door Eveline Holster. Bij de opening van het Energiehuis in 2013 ging die goedlopende muziekprogrammering over en werd de Kunstkerk gesloten. Velen, niet alleen De Poorter pleitten herhaaldelijk voor de culturele invulling van deze unieke locatie die nu zes jaar staat te verkommeren.

In 2016 schreef de gemeente een prijsvraag uit: wie het beste inhoudelijke en financiële plan indiende, De Kunstkerk, voormalig kerk- kon de kerk voor 139.000 euro kogebouw van de Evangelische Ge- pen. Wel met verplichting tot reno- In 2018 presenteerde Dudok een bouwplan van Andries Lugten met een meente de Nazarener, werd in 2002 vatie, sloop van twee aangrenzende aangebouwde serre en een doorgang naar de Augustijnenkamp.

Pag. 8 Groene Kratje in Molen pandjes en een verbinding tussen Museumstraat en Augustijnenkamp. Een burgercomité, onder aanvoering van Geert ter Steeg, diende een goed onderbouwd financieel en cultureel plan in. Maar de gemeente gaf toch de voorkeur aan het koppel Ewout Dudok en Engel Ames, ‘commerciële ondernemers met hart voor de stad’. Die beschikken wel over meer financiële slagkracht, maar de programmatische invulling bleek te mager waardoor de verplichting tot aanvraag van een bouwvergunning binnen zes maanden na de gunning uitliep tot Sint Juttemis. Lees verder op pag. 2

Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk • Buurtwerk Dordrecht

Jaargang 25, september 2019, nummer 4

Vervolg van pag. 1

Waarom is Dordrecht zo belangrijk? “Graaf Dirk VII en zijn vrouw Aleid van Kleef hebben dit opgesteld. Daarin wordt bepaald dat niemand in Dordrecht lakens mag snijden behalve degenen die dat kunnen of zij die tot de broederschap of het handelsgilde behoren. Ook wordt Dordrecht dan al een oppidum (versterkte handelsstad) met scabini (schepenen) genoemd. Het stadsrecht uit 1220 is opgemaakt, omdat Maria van Leuven Dordrecht als bruidsgift kreeg van haar veel oudere echtgenoot graaf Willem I. Deze wilde bepaalde zaken voor haar zeker stellen als hij er niet meer zou zijn. Nieuw daarin was dat de stad zelf beslissingen kon nemen zonder de graaf om toestemming te hoeven vragen, het zogenaamde keurrecht.”

“Het is mijns inziens belangrijk dat de jeugd, maar ook de oudere inwoners beseffen dat Dordrecht al heel vroeg een zelfstandig werkende stad was, die zich ontwikkeld heeft tot de belangrijkste stad van Holland. Ondanks dat we na de Sint Elisabethsvloed in 1421 overvleugeld werden door Amsterdam en daarna door Rotterdam, is er zelfs na de kaalslag in de zestiger jaren, nog veel moois bewaard gebleven uit die periode van bloei. We zijn een uniek stuk erfgoed! De inwoners van Dordrecht moeten te weten kunnen komen waarom de stad zo belangrijk was en wat de stad te danken heeft aan het stadsrecht. Tot slot nog even over het ontbreken van En een betere aanleiding dan dit 800-jarig een educatieve component in Dordrecht jubileum om lacunes in kennis op te vul800 jaar stad. Waarom beschouw jij dat len, is toch niet te vinden?” Was Maria van Leuven, zoals wel gesteld als een gemiste kans? wordt, de eerste vrouwelijke burgemeester van Dordrecht? “Zij was keizerin van Duitsland toen zij getrouwd was met keizer Otto IV. Na zijn dood trouwde zij met graaf Willem I en werd stadsvrouwe van Dordrecht, hetgeen niets te maken heeft met het burgemeesterschap. Maria ontving als stadsvrouwe inkomsten uit tol, boeten en accijnzen en dat leverde haar door de rijkdom van Dordrecht behoorlijk wat geld op. Burgemeesters, er waren er altijd twee, waren er pas sinds 1284 en dat waren een soort ambtenaren van openbare werken.”

Heintje Groesbeek Henk ‘t Jong, historicus, middeleeuwenkenner en

schrijver.

Wie is Henk ‘t Jong? Hij is historicus, mediëvist en schreef het boek ‘De dageraad van Holland; de geschiedenis van het graafschap 1100-1300’. Hij was al jong geïnteresseerd in de middeleeuwen, ridders en dergelijke, eerst als hobby. Hij ging naar de kunstacademie en volgde een opleiding tot grafisch ontwerper. Daarna werd hij striptekenaar en wapenkundige en werkte bij het stadsarchief. Vervolgens trad hij als historisch adviseur bij Archeon in dienst en vestigde zich later zelfstandig, ondersteunde onder andere gemeenten bij dorps- en stadsjubilea.

800 jaar stad, heeft u een idee?

Van het kostbare stadsrecht bezit Dordrecht maar zes fragmenten.

Er is een flink bedrag beschikbaar voor initiatief uit de wijk. Aanmelden kan bij Geesken Bloemendal.

Vervolg van pag. 1

Kunstkerk: “Cultuur, niet stenen…” In 2017 sprak Marcel Schippers van Dudok: “Het is onze prangende wens eind 2018 open te gaan.” Dat lukte niet. Maar in 2018 presenteerde Dudok wel een bouwplan van Andries Lugten met een aangebouwde serre en een historisch ogende doorgang naar de Augustijnenkamp. Naast een culturele functie als centrum voor fotografie, moderne kunst en design, was ook een horecafunctie deel van de plannen. Dat laatste is inmiddels veranderd. De Kunstkerk kan vanuit een versterkte horeca in The Movies worden bediend. Dat restaurant, sterk afhankelijk van bioscoopbezoekers, die diner en film combineerden, zag zijn aantallen teruglopen, sinds begin 2016 Kinepolis open ging (met 1180 stoelen en twee voorstellingen per avond). In 2015 had The Movies nog 114.000 bezoekers tegen 63.000 in 2018. Ter Steeg is teleurgesteld over die onverwachte concurrentie. De gemeente en woningbouwvereniging Trivire hebben er veel aan gedaan om The Movies mogelijk te maken. Het van gemeentewege bevorderen van de komst van Kinepolis heeft het The Movies wel bijzonder lastig gemaakt. Maar Ter Steeg blijft optimistisch. Trivire heeft op last van de minister van volkshuisvesting het pand aan de Nieuwstraat-Augustijnenkamp te koop moeten aanbieden. Dudok/ Ames heeft onlangs het complex aangekocht, wat een goede combinatie met de Kunstkerk mogelijk maakt. Hij ziet daarmee goede mogelijkheden voor de horeca met de inbreng van professionals die dat echt in hun bloed hebben. De huur voor alleen het bioscoopgedeelte

Mail met: geesken@bloemendal.net

Medea Maria is terug

In de Vest huist een schildpad, een aalscholver schudt er zijn vleugels uit en Medea Maria is terug. Het betreft twee houtsculpturen in het water van de Vest: de mond van Medea en het oor van de luisteraar. Onze Dordtse beeldhouwer Gerhard Lentink schiep deze figuren onder de indruk van Maria Callas die de tragische figuur van de klassieke Medea muzikaal in ons oor brandde. Maar het beeld (destijds een cadeau van het Waterschap Hollandse Delta) met de datering 2004-2006 werd in september 2015 naar de gemeentewerf gebracht voor groot onderhoud en leek wel verdwenen. De Poorter riep herhaaldelijk tot herplaatsing op en dat heeft toch geholpen, want sinds kort staan de kop en het oor weer in de Vest, nu stevig verankerd. Colofon

Een artist impression van het ontwerp dat het buurtcomité,onder aanvoering van Geert ter Steeg, destijds indienden.

(€ 6.500.- per maand) is dragelijk voor de cinemaexploitatie. En het bezoekersaantal van The Movies groeit weer. The Lion King alleen al is goed voor meer dan 1000 gasten per week. Maar de Dordtenaren,

Wie is Geert ter Steeg? Geert ter Steeg (1962), studeerde economie, was negen jaar vakbondsbestuurder FNV, en tien jaar bedrijfsleider bij het RO-theater en Filmtheater LantarenVenster in Rotterdam. Daarna zelfstandig cultuurondernemer, exploitant-eigenaar van The Movies in Amsterdam en sinds 2009 oprichter van The Movies in Dordrecht. Zijn bioscoop annex restaurant opende in 2013.

die vroeger wereldkampioenen thuis genieten waren, zijn het stadsleven meer gaan waarderen. Ze worden meer ‘outgoing’ in eigen stad. De verwachting is 70.000 bezoekers in 2019. Ter Steeg is ook in overleg met Dudok/Ames over de programmering van de Kunstkerk. De ideeën van het buurtcomité worden meegenomen en er is een optie om de kerk regelmatig te verhuren aan particulier initiatief. Het Dordrechts Museum zou bijvoorbeeld bij de Albert Cuyp tentoonstelling in 2020, de kerk een aantal weken als dépendance kunnen benutten. Lezingen, debatten, cultuureducatie, kunstveilingen (van top exemplaren tijdens de Boekenbeurs) zouden er - naast exposities en ateliers - voor kunnen zorgen dat dat beloofde ‘bruisend cultureel centrum’ echt gestalte krijgt.

Jammer dat ze niet precies op de plek staan die de kunstenaar had bedoeld. Zijn idee was dat je van de Vriesebrug door de kop naar het oor keek, maar die zichtlijn is niet verwezenlijkt. Hopelijk komt dat bij een volgende onderhoudsbeurt nog goed. En nu het windvaantje op de Groothoofdspoort nog terug! Ton Delemarre

Blijft het probleem van een sluitende exploitatie. Kunst loont niet echt en zonder steun van overheid of particulier meceanaat redt geen enkele culturele instelling het. Ter Steeg vindt dat subsidie van de gemeente op programmaonderdelen bespreekbaar moet zijn. De gemeente kampt echter al met de tekorten van het Energiehuis. Er zullen dus investeerders die ‘het goed voor hebben met de stad’ nodig zijn om de exploitatie rond te krijgen. “Cultuur, niet stenen.” vindt Geert. Of dit idee zal landen? “Ik weet het nog niet, maar ik hoop het van harte”, verzucht hij. Ton Delemarre

Redactieadres:

Spuiweg 93, 3311 HG Dordrecht Tel. 078 - 750 89 66 E-mail: r.besjes@kpnmail.nl

Website:

www.tienplus.net/poorter en www.dordrecht.nl/wijken

Redactie:

Ria Besjes, Ton Delemarre, Kees Dijkman, Gerard Goudriaan, Heintje Groesbeek, Anne Nies Keur, Els Kobec, Jole Kraaijo, Mary Ruisch

Medewerkers: Lucy Wouters

Druk: Dordt Centraal Kopij binnen:

vóór 6 augustus

Bezorging volgende nummers: 23 oktober (alleen digitaal) 11 december De Poorter niet in de bus gekregen? Bel dan TIEN Plus: 078 - 750 89 66. Of haal op bij een van de volgende adressen: Uitgeverij TIEN Plus, Spuiweg 89, Spui 93, Spuiweg 93, Stadsbibliotheek Dordrecht, Groenmarkt 153, StaPal, Otto Dickeplein 4.

Jaargang 25, september 2019, nummer 4

Groen in de binnenstad

Bent u benieuwd hoe groen de Dordtse binnenstad is? We nodigen u uit om met ons te wandelen langs gevel- en trottoirtuintjes en andere groene plekken in het centrum. ‘Als je er niet op let, dan zie je het niet’. Het had een uitspraak van Johan Cruijff kunnen zijn - dat is het niet - maar je moet wel echt attent zijn op het mooie groen, dat vaak door bewoners wordt onderhouden. De start van onze wandeling is bij de ingang van DOOR in het oude belastingkantoor op de Spuiboulevard. Regelmatig kun je hier binnen lopen om wat te drinken en genieten van de gezelligheid in deze culturele broedplaats. Vanaf DOOR lopen we even een rondje om onder meer de verschillende trottoirtuintjes op de Singel te bewonderen. We gaan hiervoor door de Beverwijckstraat, waar je na de bocht het mooie en groene Beverwijcksplein passeert en op de Singel komt. Links en rechts zien we een groot aantal trottoirtuintjes geadopteerd door de bewoners. Adoptie betekent regelmatig schoffelen en zwerfvuil opruimen.

tuin achter de bank kunnen bekijken. Laat u verrassen door een wild stukje stadstuin met een mooie grote beuk in het midden. We lopen aan de linkerkant van de Singel verder tot nummer 241 waar we een rij geadopteerde trottoirtuintjes zien. Sommige planten lijken na de hittegolf van juli wel wat problemen te hebben. We gaan linksaf de Cornelis van Beverenstraat in, met her en der geveltuintjes en een aantrekkelijk speelplaatsje. Na de Koningin Wilhelminastraat, de Johan de Wittstraat, een beplante, door een bedrijf geadopteerde rotonde en de overzijde van de Spuiboulevard komen we via de Nieuwe Hilstraat op de Lombardstraat. Vanaf nummer 33 is hier weer een stukje straat geWe lopen de Singel af richting ABN adopteerd door bewoners. We zien AMRO waar we vanaf de zijkant op nummer 34 een bijna verticale de niet vrij toegankelijke binnentuin en iets verder met groen gevulde cortenstaal bakken. Een voorbeeld voor veel straatjes in de binnenstad?

Detail van bovenstaande gevel.

Bij de Voorstraat links en dan de derde straat linksaf, de Kleine Spuistraat. Na nummers 2333 rechtsaf het verrassende openbare

markt, met ervoor een doorkijkje naar de Knolhaven met geveltuintjes. Even linksaf, dan het Buddingh’plein en daar snel linksaf. U komt op de binnentuinen tussen de Varkenmarkt en de Groenmarkt, een vrij onbekend maar wel erg mooi stukje Dordt. Bij de muurtjes ziet u rechts de binnentuin van ‘Den Witten Haen’ met een heerlijk groen terras en uitzicht op een monumentale rode beuk. Hiervoor gaan we na de speelplaats rechtsaf en bij de Groenmarkt rechtsaf naar Een mooi voorbeeld van de geveltuintjes in de stad is dit, op de hoek nummers 17-21. Den Witten Haen van de Lombardstraat en de Lange Breestraat. Foto’s: Kees Dijkman is open van maandag t/m woensdag tot 16.00 uur, op donderdag t/m zabinnentuingebied in. Bijna op het zijn bankjes om in de zon te genie- terdag tot 17.00 uur. eind staat een hoge rechtopstaan- ten van het fabuleuze uitzicht op de de Italiaanse populier. Direct daar- Grote Kerk. En hier is ook niets mis We kunnen niet anders dan conna gaan we bij nummer 71 linksaf, met het door de bewoners fraai on- stateren dat inspanningen van bede pas later aangegeven Ruiten- derhouden groen. woners en ondersteuning door de straat in. Voor het water rechtsaf: gemeente hun effect hebben gehad. Boogjes, later Slikveld en Kleine Op de Hooikade passeren we wat In een volgend nummer gaan we in Kalkstraat. Rechtsaf en via de Kor- gevelgroen en een daktuin waarop de ondersteuning bij het groen te Kalkhaven naar de Oude Maas na we terugkomen op ons vertrek- maken van de binnenstad. Wat zou met prachtig uitzicht op Zwijn- punt voorbij de Grote Kerk. Even daarbij nog beter kunnen? Als u drecht. Op de Bomkade heeft de de Engelenburgerbrug over naar de hiervoor ideeën hebt, laat het ons vroegere Korenbeurs twee olijf- Nieuwe Haven, waar we een groen weten. Kees Dijkman bomen voor de deur staan en iets wapen zien in de strijd tegen het Gerard Goudriaan verder, op nummer 7, zien we een voorbijrazend verkeer. Om de weg mooie meidoorn. Hierna de Leuve- te versmallen zijn plantenbakken brug over, met rechts de groene pit- geplaatst die door de omwonentoreske Pottenkade. Dan rechtdoor den worden onderhouden. Helaas langs de Grote Kerk en het Grote- hebben ze een weinig spectaculaikerksplein. Linksom maken we een re inhoud. En of ze helpen? In ierondje Maartensgat-Hooikade. Na der geval niet tegen motoren. Voor nummer 13 doemt misschien wel het slot van de route nemen we de het mooiste plekje van Dordt op. Er Lange IJzeren Brug tot de Varken-

Bloemenlinten maken eiland biodiverser

Door het inzaaien van bermen met bloemenzaad wil de gemeente meer biodiversiteit creëren op het Eiland van Dordrecht. De bijen en andere insecten lokkende bloemenlinten komen in bermen in het overgangsgebied tussen de stad en het land, maar ook in de bebouwde kom. Wethouders Marco Stam (Ruimtelijke Kwaliteit) en Rinette Reynvaan (Cultuur en Toerisme) startten begin juni het project ‘Bloemrijk Dordrecht’ door met een tractor een stuk berm langs de Baanhoekweg in te zaaien. Het bloemrijker maken levert een bijdrage aan de biodiversiteit: meer vlinders, bijen en andere insecten. Dat betekent ook meer vogels en andere kleine dieren. En het maakt het gebied vanuit een recreatief oogpunt interessanter. Wie geniet er niet van de aanblik van een bloemenzee? Meer beleving van het groen dus. ‘Bloemrijk Dordrecht’ is een project van Gemeente Dordrecht, agrarische natuurvereniging BoerEnGroen en Uitvoeringscoalitie Waterdriehoek. BoerEnGroen heeft op eigen initiatief al veel akkerranden op het eiland bloemrijker gemaakt. Nu willen de samenwerkende partners ook andere plekken biodiverser maken.

de fietsvierdaagse al enorm kunnen genieten. Hier sluiten de bloemenlinten aan op bestaande groenstructuren en recreatieve gebieden, zoals Nationaal Park De Biesbosch. En tegelijk zorgen ze voor een ecologische verbinding tussen de stad en het buitengebied. In totaal gaat het om een oppervlakte van dertigduizend vierkante meter die wordt ingezaaid. In komende jaren volgen Ecologische verbinding De bloemenlinten werden ingezaaid meer locaties. op vier locaties: het fietspad langs het treinspoor, de zone langs de N3, Zaaien en anders beheren de Baanhoekweg en de Provincia- Bij de keuze van het zaaizaad is leweg. Daarvan hebben we tijdens gekeken naar mengsels van meer-

Operatie Steenbreek:

Meer groen in de stad

Operatie Steenbreek is een landelijke campagne waarin het promoten van groen in de tuin centraal staat. De actie sluit zoveel mogelijk aan op activiteiten in de verschillende wijken. Gemeente Dordrecht ondersteunt de actie.

De actie is begonnen in Amsterdam door mensen met groene vingers die vonden dat er veel te veel tuinen ‘versteenden’. Inmiddels wordt de actie omarmd door veel gemeentebesturen. Veel mensen kopen een huis, willen vervolgens niet in de tuin werken en leggen die vol tegels. Zo komt er in de steden steeds minder groen. Dat is jammer voor de insecten: de bijen en de vlinders en voor de vogels. Maar ook voor de mensen: bomen en struiken jarige plantensoorten die van oor- zorgen voor onze zo broodnodige sprong op het eiland voorkwamen. zuurstof. Dat is het beste voor een blijvende biodiversiteit. Met het zaad van de Daar komt nog bij dat er door de meerjarige planten worden ook een- klimaatverandering steeds meer jarigen meegezaaid. Zo is er al met- hevige regenbuien vallen, die door een een mooi resultaat. De bedoe- het riool moeten worden verwerkt, ling is dat het project over meerdere omdat de regen niet meer op de jaren zal lopen. De kosten zijn dit tuinaarde valt, maar op de tegels. jaar ongeveer € 45.000,-. Uitvoe- Voeg daar nog bij de hitte van de ringscoalitie Waterdriehoek draagt laatste zomer: de tegels stralen de de helft bij, beschikbaar gesteld hele nacht nog zonnewarmte uit, door Provincie Zuid-Holland. Ge- terwijl het groen van de planten vermeente Dordrecht neemt de andere koeling brengt. Dus mensen: meer helft en de structurele kosten voor planten en aarde in uw stadstuin! haar rekening. Geen tuin? Begin een geveltuin...

In mei was er de groenmarkt in de Vogelbuurt. Daar kon je op het Vogelplein bij de kraam van Operatie Steenbreek een tegel inleveren, daarvoor in de plaats kreeg je een plant. Met een foto van uw ‘versteende’ tuin, kon er samen met een ontwerper bekeken worden hoe de tuin groener gemaakt kan worden. Er komen nog meer van deze acties in de stad. We houden u op de hoogte. De eerstvolgende is op Burendag 28 september. Zie pag. 8.

Dit is al een goed begin...

Wie kent de koekkaboerra niet? Die vogel die de hele dag van vroeg tot laat zit te lachen en te giechelen. En als hij mensen hoort lachen, lacht hij nog harder om er bovenuit te komen. Daarom wordt hij ook de lachvogel genoemd. Maar toch heeft de koekkaboerra niet altijd zoveel gelachen. Ooit, in de tijd die in de droom bij ons terugkomt, was hij een stille en zwijgzame vogel. Zingen of dansen deed hij niet. Hij zorgde voor zijn eten en ging rustig zijn gang. Hij maakte jacht op muizen, kikkers en hagedissen en ook slangen stonden op zijn menu. Op een keer, toen hij weer eens goed gegeten had, vloog hij een hoge oude rubberboom in om uit te rusten. Onder de boom lag een platte steen waar de zonnevrouw de hele dag haar gloeiende stralen op had laten schijnen, zodat die steen goed heet geworden was. Daar kwam toen een

De lachende koekkaboerra Een sprookje uit Australië

dikke zwarte slang op af om zich eens lekker op te warmen. Vanuit de boom keek de koekkaboerra vol verlangen naar de slang en dacht: “Wat een heerlijke maaltijd, zo’n dikkerd zal wel goed smaken!” Maar toen bedacht hij dat hij zonet nog ontzettend veel had gegeten en helemaal geen honger had. En er bestaat er een wet, die iedereen wel kent, die zegt dat er alleen gejaagd mag worden als de honger het gebiedt. Daarom zei hij tegen zijn maag: “Luister, maag, dwing mij niet om die slang te grijpen. Ik weet wel dat jij altijd graag wilt eten, maar je zit nu vol en ik houd me aan de wet.” Dus de koekkaboerra bleef zitten waar hij zat en liet de slang met rust. Opeens streek er naast de slang een witte kwikstaart neer die ijverig naar wormen en kevers begon te pikken. Het vogeltje hipte druk heen en weer, tot vlak voor de neus van de slang. Deze deed net of

hij sliep en bewoog zich niet. Maar toen de kwikstaart per ongeluk in zijn neus pikte, deed de slang razendsnel zijn bek open en slokte het vogeltje in één hap naar binnen. De koekkaboerra zag dat alles vanuit de boom gebeuren en zuchtte: “Ach ach, dom beestje, je bent er geweest!” De slang rolde zich weer op en ging tevreden slapen. Lan-

echte sterren verwelkomd door wethouder en ambtenaren bij het Stadskantoor. Het ziet er allemaal indrukwekkend uit, compleet met rode loper en een schare enthousiaste ouders en andere toeschouwers. Met vooraan wethouder Heijkoop, loopt het gezelschap door het centrum naar het oude Stadhuis. De Raadzaal is die dag het podium waar de kinderen plaatsnemen op de stoelen waar anders de raadsleden zitten. Zij mogen De resultaten van het project vragen stellen aan de wethouwerden gepresenteerd in de der en hun ideeën presenteren Raadzaal van het Stadhuis. aan alle aanwezigen. Aansluitend gaan zij met de wethouder in gesprek. Met deze kinderen waren werkbijeenkomsten over de thema’s armoede en laaggeletterdheid. Hoe kan je de taboes rond die onderwerpen doorbreken en hoe zorg je er voor dat iedereen kan meedoen. Ook heeft stichting ‘Open Limonade’*, via verschillende ‘kletsplekken’ in de stad, gesprekken gehad met kinderen.

kwam daar uit zijn bek hippen? De witte kwikstaart! Maar ook de kwikstaart voelde zich zeker niet lekker, want ze piepte benauwd en leek wel uit haar vel te willen springen. Opeens schudde ze wild met haar veren, deed haar snavel wijd open en daar kwam een vette kever uitgesprongen! Die had ze nog het laatst gegeten. De koekkaboerra had alles vol verbazing zitten bekijken en dacht bij zichzelf: “Het scheelde niet veel of ik had met een slang in mijn maag gezeten en in die slang een kwikstaart en in die kwikstaart een kever. Drie maaltijden tegelijk: wat een schrokop zou ik geweest zijn!” Bij die gedachte moest hij zo vreselijk lachen, dat hij bijna uit de boom viel. En steeds als hij er aan dacht, moest hij weer lachen, hij kon er gewoon niet meer mee stoppen. En ook nu nog lacht en giechelt hij de hele dag door.

ge tijd gebeurde er niets en bleef alles rustig. Maar toen de zonnevrouw ging slapen en het donker begon te worden, leek de slang zich niet meer zo lekker te voelen. Hij begon te hijgen en te sissen en kronkelde wild in het rond, hij leek wel met zichzelf te vechten. Tenslotte kreunde hij luid en sperde, alsof hij moest geeu- - Kinderen die het (financieel) wen, zijn bek wijd open. En wie beter hebben, kunnen concreet

“Het is niet erg als je niet rijk bent, een mens is een mens”

Een wijze uitspraak van één van de basisschoolleerlingen die meededen aan het project over armoede en laaggeletterdheid. Begin juli presenteerden 33 schoolkinderen uit groep 7 en 8 van verschillende scholen uit Dordrecht, onder de noemer ‘Jong Dordt denkt mee’ hun ideeën over armoede en laaggeletterdheid aan Peter Heijkoop, wethouder Zorg, Welzijn en Onderwijs. Eerst werden de kinderen als Vragen aan de wethouder:

Tekst en illustratie Els Kobec

ten leven, iedereen moet kunnen meedoen. Hij begrijpt dat de mensen vinden dat het uitvoeren van de plannen vaak te veel tijd kost. Maar het ontbreekt meestal aan geld om alle plannen uit te voeren, al zijn ze nog zo mooi. De plannen moeten zorgvuldig en van alle kanten worden bekeken, vooren nadelen afgewogen en dat kost nu eenmaal tijd. Op de vraag of er iets gedaan wordt met de plannen die de scholieren hebben aangedragen, antwoordt Peter Heijkoop: “Natuurlijk! Ik ben heel blij dat Hoe lang bent u al wethoujullie vandaag met zulke goeie der? Waarom duurt het zo ideeën komen en we gaan op lang voor plannen worden uit- het Stadskantoor kijken hoe gevoerd? Gaan jullie (het be- die passen in de toekomstplanstuur van de stad) ook iets nen van de gemeente.” doen met onze ideeën? Wethouder Heijkoop neemt Over armoede en laaggeletruim de tijd om alle vragen te terdheid doen de scholieren beantwoorden. Hij is inmiddels suggesties, zoals: tien jaar actief in de politiek. - Het moet normaler worden om Eerst als lid van de gemeente- over deze onderwerpen te praraad en enkele jaren wethou- ten. Je hoeft je niet te schader. Hij vertelt wat hij be- men als je arm bent. langrijk vindt voor Dordrecht: - Op school wordt er te weinig goede woningen voor iedereen, gesproken over deze onderwereen gezond milieu, veiligheid pen. De meesters en juffen kunen goed onderwijs. En niemand nen die in de klas bespreekbaar in de stad zou in armoede moe- maken.

iets doen voor andere kinderen (kinderen voor kinderen). - Misschien is het goed dat er een schooluniform wordt ingevoerd. Dan zie je aan de kleding niet meer of kinderen arm of rijk zijn. - Zorg dat er speciale boeken en spelletjes komen voor laaggeletterden. Dan leren ze op een leuke manier lezen. - Bij de invoering van de Dordtpas moet ook gedacht worden aan kinderen uit een gezin met weinig geld: zorg dat zij ook leuke dingen kunnen doen.

Het werk van de scholieren heeft nog veel meer opgeleverd. Alle ideeën worden verwerkt in een adviesrapport dat de meesters en juffen bijvoorbeeld kunnen gebruiken bij hun lesplannen. Het is de bedoeling dat deze activiteit niet eenmalig blijft, maar een vervolg krijgt zodat in het volgend schooljaar andere kinderen kunnen meedoen. Mary Ruisch * Stichting Open Limonade helpt gemeenten en organisaties met kinderparticipatie. “Wij zijn een tolk en ‘vertalen’ beleid naar kindertaal en brengen kinderwensen naar de beleidstafel. Op creatieve en speelse wijze worden kinderen en jongeren bij hun leefomgeving betrokken. De oogkleppen gaan af, we kijken samen om ons heen. Waar woon ik? Welke rol heb ik daar? Wat kan ik zelf doen om mijn leefomgeving beter te maken?”

Jaargang 25, september 2019, nummer 4

“Het is mooi als je werk gezien wordt”

Ze formuleert zorgvuldig als ze praat over haar werk en weet heel goed over te brengen wat haar beweegt. Stadgenote Kim van den Enden (29) is in het nieuws door drie recente nominaties voor haar schilderijen. De eerste was voor de Europa Zomerexpo 2019, waar zij uit 3200 inzendingen gekozen werd om met 250 andere kunstenaars te exposeren In kasteel Het Nijenhuis en De Fundatie in Zwolle. Het werk van Kim, uit de serie Slachterij, is te zien in de Wolk, een recente uitbreiding van De Fundatie. De tweede nominatie is voor De Nederlandse Portretprijs 2019, die van 1 september t/m 17 november gehouden wordt in Slot Zeist. Kim doet daar mee met haar portret Amina. Lang Leve Rembrandt is de derde expositie waaraan Kim deelneemt. Van 15 juli t/m 15 september hangt haar zelfportret in het Rijksmuseum. Uit 8390 inzendingen werden er 563 gekozen en Kim hoorde daarbij. Haar zelfportret is geïnspireerd op Rembrandts ‘Zelfportret met halsberg’ uit 1629. Kim wilde hiermee haar keuze voor de schilderkunst uitdrukken.

beeld. De laatste fase van een portret is de balans, heel veel kijken.”

van creatieve en sociale activiteiten. Na de academie ging ik het onderwijs in en werd coördinator bij de Stichting Kunstzinnige Vorming in Rotterdam. Maar ik miste het zelf creëren en voelde behoefte aan een specifieke richting om me in uit te drukken en dat werd schilderen in olieverf.”

Sociale vaardigheden zijn voor jou belangrijk begrijp ik. Hoe kun je die in het creatieve proces kwijt? “Ik heb net een opening achter de rug, dat is een sociale gebeurtenis. Maar ook bij het maken van een portret is er veel interactie, vooral Had je daar dan nog niet voor aan het begin van het proces. Ik vind gekozen? het interessant om in een gesprek “Van jongs af aan tekende ik en verder te komen en echt een kijkje volgde ik diverse creatieve cursus- te krijgen in iemands wereld.” sen aan de volksuniversiteit. Wat ik daar leerde bij de tekencursus, Hoe ga je dan te werk? techniek en observeren, komt mij “Bij een portret maak ik kennis met nu nog van pas. Op de Willem de de te portretteren persoon in diens Kooning Academie in Rotterdam eigen omgeving. Het gesprek is koos ik voor de docentenopleiding, informeel, ik vraag en stel me omdat ik alles leuk vond: beeldhou- open. Daarnaast probeer ik erachwen, fotograferen, textiele werkvor- ter te komen wat de ander wil en of men. Ik ambieerde een combinatie dit past bij mijn ideeën. Ik toon bij-

Kims zelfportret is geïnspireerd op Rembrandts ‘Zelfportret met halsberg’ uit 1629.

voorbeeld afbeeldingen en laat zien hoe je ergens dynamiek in brengt, hoe je tot een verhaal komt. Door openheid en het delen van interpretaties kun je je makkelijker verplaatsen in de ander. Je referentiekader groeit en je komt tot een

Bij de Portretprijs neemt Amina een aparte plaats in omdat zij geportretteerd is terwijl zij een boek leest in de vensterbank? “Amina komt voort uit een studie naar de donkere huid. Huid kent veel tonen. Zoals ogen moeten wennen aan duisternis voordat ze iets kunnen onderscheiden, werkt dat ook met huidskleuren. Je moet je ogen als het ware instellen op het zien van nuances in donkere tonen. Amina was bij onze eerste ontmoeting druk en aanwezig en ik raakte nieuwsgierig naar haar persoon. Ik heb haar in haar eigen omgeving geschilderd, waar zij meer ingetogen was. Haar houding in de vensterbank deed mij denken aan een beeld van koningin Wilhelmina door Charlotte van Pallandt, waarvan het onderschrift luidt: ‘Eenzaam maar niet alleen’. Amina leest, omdat zij boeken verslindt en ze zit in het raam om het contact met de buitenwereld te leggen.” Hoe verwierf je de schildertechnieken die je nodig hebt? “Ik ben in de leer gegaan bij de Haagse kunstenaar Arjan van Gent, die mij de olieverftechniek van de oude meesters bijbracht.”

gezamenlijk beeld van het werk. Dit is de belangrijkste fase, je moet er iets bij voelen. Dit gevoel en de wisselwerking met de geportretteerde brengen leven in het schilderij. Als ik schilder, gebeurt het dat ik mij En dan maak je een zelfportret. Hoe een gesprek met de persoon ver- positioneer je jezelf daarin? “Ik heb me gepositioneerd als schilder, het observerende. Het was een lang proces, vooral de eindfase duurde een tijd, waarschijnlijk omdat je continu op jezelf aan het Siegfried en de lashbak hebben nog reflecteren bent.” steeds geen officiële ligplaatsvergunning), de financiën en de ruim- Drie nominaties, het is niet mis. Wil telijke aanpak, zoals wegaanleg, jij beroemd worden? steigers en palen, bewijzering, ver- “Voor je naamsbekendheid is het lichting, maar Barone en Hubens mooi als je werk gezien wordt, mikken op medio 2020. maar ik wil vooral blijven schilderen. De nominaties geven mij meer Een Raad van Advies en een bouw- zelfvertrouwen en sterken mij in het commissie ondersteunen de initia- volgen van mijn intuïtie.” Heintje Groesbeek tiefnemers. Er is ruim voldoende belangstelling van bezitters van varend cultureel erfgoed om tien historische schepen te plaatsen. Er is geen concurrentie met de woonschepen in de Wolwevershaven. De provincie stelde twee ton beschikbaar voor de plannen en de gemeenteraad drie ton. Het zal de nieuwe wijk Stadswerven haar maritieme identiteit teruggeven. Wonen en werken aan boord van monumentaal varend erfgoed, duurzaamheid, opleidingen en zelfredzaamheid bij hoogwater. Alles in een vrije haven waar ook ruimte is voor jachten en watersport. Stichting De Binnenvaart is met de gemeente in onder- Wilt u Frans leren spreken, handeling om een deel van de Bies- lezen, of beter verstaan? Of boschhal te huren als uitbreiding wilt u uw Frans ‘opfrissen’? In van het Museum en docucentrum. wijkcentrum StaPal starten in

Waterstad Dordrecht krijgt een Leefwerf

Dordt is ontstaan als woonen handelsplek aan het water, het ontleende zijn macht aan het water. Op het gigantische schilderij van Adam Willaerts uit 1629, het pronkstuk van het Dordrechts Museum, is de stad alleen het decor voor een bonte stoet aan diverse scheepstypen.

Het stapelrecht stapelde rijkdommen in de veste. Het water bracht goederen en ideeën naar de stad. Dordtse werven bouwden schepen die de wereldzeeën bevoeren. Van die rijke scheepsbouwhistorie is weinig meer te beleven. Scheepswerf De Biesbosch sloot in 2000 en de immense hal staat na het vertrek van kunstwerf DordtYart in 2019, te huur. De Hellingen is niet meer dan de naam van een straat, het adres van de Sociale Dienst en wat prenten in het Archief. Maar het tij gaat keren: het gemeentebestuur wil Dordrecht als maritieme stad promoten. Het vroegere stoomschip de oude Veerdienst 3 dient nu als partyboot. Vereniging De Binnenvaart heeft een Binnenvaartmuseum en -documentatiecentrum aan boord van de bij de Stadswerven gelegen René Siegfried. Daarnaast gaat Leefwerf De Biesbosch van start, met ruimte voor historische binnenschepen die tot ons cultureel erfgoed behoren. Drijvende kracht achter dit burgerinitiatief is Elio Barone, (een schapenkop met Italiaanse vader en Nederlandse moeder) ook bekend van Imbarcazione Barone, de

Frans leren in StaPal

De twee motoren achter dit burgerinitiatief: Elio Barone (rechts) en Jos Hubens aan boord van de René Siegfried.

rondvaartboten en watertaxi’ s die hij met zijn broer Sirio aanstuurt. We ontmoeten hem aan boord van de René Siegfried, samen met Jos Hubens, ambassadeur van het Binnenvaartmuseum en -documentatiecentrum. Zij vormen de twee motoren die het initiatief voor de Leefwerf voortstuwen. Rondom ons de sfeer van de binnenvaart: overal vlaggetjes, een scheepsklok, modellen van schepen, een kompas, een koperen bel, een origineel stuurrad en een vloot van foto’s. Het is de leeszaal van de in 1963 op de scheepswerf De Biesbosch gebouwde duwboot, die na vele omzwervingen in 2004 door stichting De Binnenvaart werd aangekocht en tot museumdocucentrum ingericht. Voor ons ligt de lashbak CGS 6013, een drijvende

container uit 1972 en de Franse motor Marot, een motorvrachtschip uit 1953, beiden onderdeel van het museum. De Marot zal straks een kapitale maquette van scheepswerf De Biesbosch huisvesten. Het museum floreert: elk jaar komen er meer dan 10.000 bezoekers, waaronder veel schoolklassen. En het enige museum in de stad dat zo publieksvriendelijk is dat het geen entree heft. En dat blijft ook zo als de vijf historische binnenschepen in de haven komen te liggen. Daar komt ook een drijvend park met het speeltuinschip het Zwarte Zwaantje, waar met name kinderen uit de Stadswerven veel plezier aan zullen beleven. Er moet nog veel werk verzet worden om alles te realiseren. Papierwerk (de René

september een aantal cursussen

Waar nu nog de banieren van Dordt op verschillende niveaus. Yart hangen, moeten straks de stralende vlaggen van een herboren Start vanaf maandag 23 september: museumwerf wapperen. Ton Delemarre Wijkcentrum StaPal Otto Dickeplein 1 Openingstijden: donderdag en zaterdag van 10.00- Meer informatie: Mirjam van 16.00 uur, groepen op afspraak. der Schoor, docente www.de binnenvaart.nl tel. 078 - 613 82 83, mail: zie ook: leefwerfdebiesbosch.nl m.vanderschoor@filternet.nl

Jaargang 25, september 2019, nummer 4

Wat nu met SPUI93?

Een Houdini gevraagd!

Van SSSKW tot SPUI93: “Hoe verder met het Vrijwilligershuis?” Dat was de kop van het artikel in De Poorter van september 2018 over het Vrijwilligershuis. Wij beloofden de ontwikkelingen te volgen en met u te delen. Een overzicht: Poorter, september 2018: “Hoe verder met het vrijwilligershuis? Ondertitel: “Gooi geen oude schoenen weg voor je nieuwe hebt.” In dit artikel hebben wij de uitkomsten weergegeven van een onderzoek van het OnderzoeksCentrum Dordrecht (OCD), gebaseerd op een enquête, gehouden onder de gebruikers van het Vrijwilligershuis. Belangrijkste uitkomst: de totale dienstverlening van het Vrijwilligershuis wordt zowel door de vrijwilligers als door de organisaties gewaardeerd met een ruime 7. - Poorter, maart 2019: “Klok vrijwilligershuis staat op 10 voor 12.” Op een bespreking tussen de gemeente en alle betrokkenen (31 januari 2019), ligt een notitie ter tafel vol waardering voor het vrijwilligerswerk. Tot onze verbazing wordt toch aangekondigd dat de subsidie voor het Vrijwilligershuis per 1 juli zal worden beëindigd. Wij vragen de gemeente om een reactie, er komt echter geen duidelijk antwoord waarom de subsidie wordt gestopt. - Poorter, juli 2019: SSKW wordt voortaan SPUI93. (Persbericht SSKW). Het Samenwerkingsverband Sociaal Kultureel

Werk (SSKW) zet haar werkzaamheden voort onder de naam SPUI93, Platform Vrijwillige Inzet. Op hetzelfde adres, met hetzelfde doel: ondersteunend zijn aan vrijwilligers, initiatieven en vrijwilligersorganisaties, met een vernieuwde werkwijze die recht doet aan de ontwikkelingen in Dordrecht en de Drechtsteden. - Persbericht, 26 juni 2019: INZET078! De gemeente heeft een nieuwe vrijwilligersorganisatie gekozen die met subsidie de komende jaren aan de slag gaat voor de vrijwilligers in Dordrecht. Het is een netwerkconstructie van meerdere organisaties. De bestuurlijke verantwoordelijkheid ligt bij MEE-plus, ContourdeTwern en Vivenz. Als netwerkpartijen hebben St Anders, de Bibliotheek Aanzet en St MBO Dordrecht zich met elkaar verbonden. MEE kennen we als partner van SSKW in het Vrijwilligershuis. Dat was niet zo’n gelukkig huwelijk en het is duidelijk dat SSKW bij de scheiding geen zin had opnieuw met MEE deel te nemen in INZET078. Men achtte zich bij voorbaat kansloos bij de aanbesteding, met als gevolg dat SSKW zonder een cent subsidie verder moet als SPUI93. ContourdeTwern is een Tilburgse stichting met 500 medewerkers en

5.000 vrijwilligers in Midden-Brabant, Dordrecht en Krimpen aan den IJssel. De stichting ondersteunt professioneel alle mogelijke vrijwilligersinitiatieven. Vivenz is gevestigd te Zwijndrecht met als doel het op deskundige wijze ondersteunen van kwetsbare burgers bij het volwaardig en zoveel mogelijk op eigen kracht deelnemen aan de samenleving. Vivenz is juichend dat ze nu in Dordrecht een poot aan de grond krijgen. Stichting ANDERS is een netwerk van maatschappelijk betrokken ondernemers. ANDERS daagt ondernemers uit om een stukje van hun unieke diensten, producten en talenten beschikbaar te stellen aan mensen in de samenleving die dat keihard nodig hebben. Wij vinden het onbegrijpelijk waarom een dergelijke monsterconstructie met drie bestuurlijk verantwoordelijken en nog eens drie andere netwerk-partners wordt opgetuigd om één goedwerkend (zie OCD rapport) Vrijwilligershuis van het SSKW te vervangen. Kritiek op SSKW mag, maar dan opbouwende. Wij vrezen dat dit een langzame dood voor SPUI93 betekent. Hoe kan dat voortbestaan verstoken van alle subsidie? De servicefunctie levert nooit genoeg op om maar één professionele kracht te betalen. Het lijkt er op dat SPUI93 met zijn kop in de strop zit. Een Houdini gevraagd om nog te ontsnappen.

Vrijwilligerspas uitgereikt bij SPUI93 Eind juni reikte wethouder Peter Heijkoop de vrijwilligerspas uit aan een aantal bijzondere vrijwilligers. Dit gebeurde in het centrum van Dordrecht bij SPUI93 (voorheen SSKW). Ruim 5000 passen lagen die middag klaar, en er zijn nog veel aanvragen in behandeling. Ieder jaar mogen organisaties namen doorgeven van vrijwilligers die zij extra in het zonnetje willen zetten. Die ontvangen de pas dan uit handen van de wethouder.

Die bijzondere vrijwilligers waren: Siem Wulfse, die zich met hart en ziel inzet voor Geef ‘t Dordt, Jet Robben die met verve een afhaalpunt bevrouwt van Groene Kratje en Rechtstreex - voor lokale en eerlijke producten en Ria van Rijswijk, vrijwilliger bij speeltuinvereniging Oosterkwartier

En ook Mary Ruisch, die al decennia lang betrokken is bij maatschappelijke initiatieven in de stad en jarenlang namens Groen Links in de Dordtse gemeenteraad zat. Nu schrijft Mary voor wijkkrant De Poorter en is zij voorzitter bij Helianthus, inloophuis voor mensen met kanker en hun naasten.

Meer info: bel 078-6137029 of mail: contact@spui93.nl, of kijk op www.spui93.nl

Mary Ruisch, Ton Delemarre

Administratie & Belasting Adviesbureau Is net zo enthousiast over uw zaak als u!

Beter Voor Dordt vertegenwoordigt uw belang in het Centrum.

Roland van der Klaauw

Marieke van Eck

Herman van der Graaf

Nu ook bereikbaar via WhatsApp; 06 - 1220 1572

Deze plek voor u?

Uw advertentie aanmelden kan via: tienplus@meeplus.nl of 078 750 89 66

Kijk voor meer informatie op www.ikcdewereldwijzer.nl IKC de Wereldwijzer Doelstraat 13 3311XD Dordrecht tel: 078 6142561 leny.tholhuijsen@skoba.nl ikcdewereldwijzer.nl

Administraties Belastingzaken Bedrijfsadviezen

Succesvol ondernemen vraagt om deskundige begeleiding en een goede adviseur. Wij zijn gespecialiseerd in het MKB en startende ondernemers. Wij leveren tegen redelijke tarieven maatwerk op het gebied van: • financiële administratie en jaarrekeningen • loonadministratie • belastingzaken • advisering adm.vdwerken@tiscali.nl

Kinderen floreren & presteren door talentontwikkeling • Speels, liefdevol en vakkundig! • Van baby tot puber • Rots & Water als basis

v.d. Werken

Basisschool Voorschool Peutergroepen Kinderopvang BSO

Belt u ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek v.d. Werken Noordersteeg 3 3311 RV Dordrecht T 078 630 01 55

Repair Café in Sta Pal

elke 3e zaterdag van de maand Open van: 10.00-13.00 uur Op Zaterdag 21 september:

Feestelijk 5-jarig bestaan Zaterdag 19 oktober

7 Koken uit de tuin

Jaargang 25, september 2019, nummer 4

Drechtse Stromen helpt u energie besparen

Aan het woord is Gerrit Jan van der Kolm, medeoprichter van ‘De Buitenwacht’ (intercultureel en interreligieus centrum in de wijk Krispijn) en 25 jaar daarbij betrokken als begeleider. Al vanaf de Club van Rome in de jaren ’70 is hij bezorgd over de uitputting van de natuurlijke hulpbronnen en de klimaatverandering. Na zijn pensioen is hij direct na de oprichting van Drechtse Stromen actief betrokken geraakt als projectleider voor buurtgerichte projecten. Wat is Drechtse Stromen? “Drechtse Stromen is een onafhankelijke stichting met als doel burgers te helpen te besparen op energie en dus op CO2 uitstoot, de belangrijkste veroorzaker van opwarming van de aarde. Wij zijn in 2012 opgericht. Er zijn nu een 25 energieambassadeurs actief. Wij geven informatie ‘op maat’ en helpen burgers keuzen te maken die in hun belang zijn, bijvoorbeeld: Waar moet ik beginnen als ik mijn huis wil verduurzamen? Hoe doe ik dat als ik in een oud huis, beschermd stadsgezicht of een monument woon? Is mijn dubbel glas uit 1995 nog goed? Wat kost welke maatregel en wat brengt die op? Welke subsidies en financieringsmogelijkheden zijn er? Welke materialen, installaties en berouwbare bedrijven zijn er in de buurt?* Hoe kan ik meedoen met zonnepanelen als mijn dak niet geschikt

Hartige courgettekoekjes

mans dak of zelf panelen op je dak plaatsen. Meer informatie hier- ‘Is ‘t 1 september (Sint Aegidius) over is te vinden op de heerlijk weer, de herfst zal mooi zijn evenzeer’, zegt deze oude spreuk. websites.” Voor alle gewassen is een mooie Wat moet ik doen herfst altijd een prima afsluiter van als mijn CV ketel het het seizoen. Op ons landje hebben we dit jaar flink meer bloemen begeeft? is? Naast individuele advi“Als je huis goed gezaaid dan anders, denkende aan sering helpen wij bewoners geïsoleerd is (tenmin- de behoefte van de bijen en andere om samen met hun buren ste B-label) en je hebt insecten. Goed voor hen en het levert voor ons ook een prachtig maatregelen te treffen zodat vloerverwarming dan kleurig en geurig tafereel op, waar er flinke reducties op de kostkan je eventueel over- we ontzettend van genieten. prijs zijn te bedingen.” wegen om een warmtepomp aan te schaf- Door de ‘buitencategorie’ hoge Wat is de visie van Drechtse fen. Maar anders: eerst temperaturen deze zomer, hebben Stromen? isoleren! en slimmer de zogenaamde nuttige gewas“Voor ons is het draagvlak omgaan met de ener- sen het niet makkelijk gehad. In de onder burgers écht belangrijk, gie in je huis. Daar is gortdroge grond stonden ze, snaken niet als een vertragingstacheel veel te verdienen! kend naar water, er maar hulpeloos tiek van gevestigde belanEn dat vermindert de bij. En wij maar water dragen, de gen.* Wij willen de energieCO2 uitstoot méér ene gieter na de andere! Geluktransitie** juist versnellen Gerrit Jan van der Kolm: “Wij maken ons grote zordan een warmtepomp kig zijn er de laatste weken steeds door het initiatief naar ons toe gen over de prijs van het warmtenet.” omdat de meeste ener- wat stevige buien gevallen, dus is te trekken. Het belangrijkste gie nog niet duurzaam ons ‘waterdragerswerk’ niet meer wat we kunnen doen, dus zowel de vraag in je huis. Het tweede belang- wordt opgewekt, dus gewoon een zo intensief. De worteltjes doen industrie als wij burgers, is de vraag rijke is dat we zoveel mogelijk ener- nieuwe CV ketel aanschaffen of het prima, de pompoenen maken naar energie beperken. Meer dan 20 gie duurzaam opwekken, dus met de leasen. Dat laatste heeft als voordeel een groeispurt door en de courgetprocent van de energie zit in onze huidige kennis, met wind en zon. In dat je op ieder moment voor een tes produceren, zoals altijd, wat huizen die in Nederland meestal nog de Drechtsteden kan je participeren andere manier van verwarmen kan ze kunnen. Laten we van deze niet steeds zo lek zijn als een mandje. in een eigen windmolen van onze kiezen als je er aan toe bent. Als je veeleisende en makkelijk inzetbare Dat betekent dus eerst isoleren en zusterorganisatie Drechtse Energie, een dergelijke of andere vraag hebt jongens eens iets bijzonders maken, slimmer omgaan met de energie- je kan meedoen met zon op ander- kan je voor 10 euro via onze website niet moeilijk, maar toch anders dan een adviesgesprek aanvragen. Dan anders: courgettepannenkoekjes! neemt één van onze energieambassadeurs contact met je op, en die denkt met je mee in jouw specifieke situatie en mogelijkheden. Voor 30 euro kunnen we in de wintermaanden daarnaast ook een infraroodscan van je huis maken.”

Wat gebeurt er met de Van Aardennegobelins?

Ooit - van 1972 tot 2014 - hingen in de Statenzaal van het Hof een serie schitterende gobelins die de gemeente had verworven van de erven van Gijsbert Willem van Aardenne (de oom van Minister Gijs). In 2013 zocht Oud Dordrecht een goede bestemming, omdat er in het Hof van Nederland geen plek meer voor zou zijn.

De tapijten waren een schenking onder voorwaarden en daarom vond de Vereniging Oud-Dordrecht, onder voorzitterschap van Henk Bax, dat er met respect mee moest worden omgegaan. “De tapijten zijn als schenking door de gemeente geaccepteerd, met de afspraak dat de tapijten in de stad een publieke functie zouden krijgen.” Het gaat om vijf wandkleden uit de 16e en 17e eeuw, met voorstellingen van een zwijnenjacht, de goden Jupiter, Juno en Minerva, het oordeel van Paris, en twee zogenaamde Groenwerken, bosschages met een kasteel en een stadje op de achtergrond. Op 6 maart 2019 zond ik een mailtje naar directie en staf van het Dordrechts Museum met de vraag wat de plannen zijn met de Van Aardenne gobelins. Annette de Vries, hoofd collecties van het Museum, reageerde snel en op 25 maart (Maria Boodschap) ontving ik het volgende bericht: ‘De (her)inrichting van Het Hof van Nederland (2015) tot een lieu de mémoire voor twee belangrijke momenten uit de Dordtse en vaderlandse geschiedenis - Eerste Vrije Statenvergade-

Ooit hingen in de Statenzaal een serie schitterende gobelins...

ring en de Synode van Dordrecht - heeft tot gevolg dat er voor de Van Aardenne gobelins blijvend geen passende plaats is in het Hof. De Vereniging Oud Dordrecht en het Dordrechts Museum hebben de afgelopen jaren regelmatig met elkaar gesproken over een mogelijke nieuwe bestemming voor de gobelins. Dat is geen eenvoudige opdracht gebleken. Gezien het ontbreken van een directe band met de stadsgeschiedenis, passen de tapijten niet goed in de collectie van het Dordrechts Museum. Daarom wordt op dit moment gekeken naar een passende bestemming elders. Bijkomend aandachtspunt is dat de wandtapijten in het verleden nogal hebben geleden en restauratie behoeven. De gobelins hebben in 2005 wel een conserverende behandeling gehad en worden thans bewaard in het Stadsdepot. Ze zijn weliswaar uit het zicht, maar niet uit het hart.’

Toch roept dit bericht wel vragen op. Kan de gemeente de voorwaarden waaronder de tapijten verworven zijn zo maar opzij schuiven? Heeft men voldoende zicht op de waarde van de nagelaten voorwerpen die in depots liggen? De wijze waarop de antieke kronen die vroeger de Hofzalen sierden, via Marktplaats zijn verpatst, geeft mogelijk aanleiding tot enige scepsis daaromtrent. Dat deze gobelins van groot belang zijn, wordt bevestigd door het feit dat ze worden opgenomen in het ‘Corpus van Europese wandtapijten in Nederlandse openbare verzamelingen’.

Wat kan ik als huurder doen? “Wij maken ons als Drechtse Stromen grote zorgen over de prijs van het warmtenet. De gemeente wil in principe alle huurhuizen op het warmtenet aansluiten. Zoals het er nu naar uitziet worden de kosten voor het warmtenet door de koppeling aan de gasprijs en de verdubbeling van de vaste kosten van het warmtenet buitengewoon hoog. Als daarnaast de verhuurder ook de woning niet goed isoleert, dan gaat de huurder straks de hoofdprijs van de energietransitie betalen en dreigt voor velen ‘energiearmoede’.”

Nodig voor vier personen: 1 courgette 2 eieren 1 kopje volkorenmeel half kopje melk 1 sjalotje of kleine ui 1 teentje knoflook of knoflookpoeKan ik ook energieambassadeur der wat zout en kerrie worden? “Ja graag! Dat gaat als volgt: na een olijfolie intakegesprek, doe je mee aan een Rasp de courgette en laat uitlekken cursus van 5 avonden, en ondertusin een vergiet. Maak een pannensen doe je ervaring op door mee te koekenbeslag van de eieren, meel, lopen met ervaren ambassadeurs. melk, zout en kerrie. Voeg eventuHet is een praktische cursus, je hebt eel wat water toe als het te dik is. geen speciale technische voorken- Snijd sjalot en knoflook fijn en roer nis nodig. Wij geven die cursus gra- ze goed door het beslag. Verhit wat tis, omdat wij het belangrijk vinden olie in een koekenpan en schep van dat zoveel mogelijk burgers goed het mengsel een flinke eetlepel per op de hoogte zijn van wat je zelf koekje in de pan. Druk met de bolle kan doen en van wat ons te wachten kant van de lepel het koekje plat. staat de komende tijd. Na de cursus Bak op matig hoog vuur eerst één besluit je of - en op welke manier - kant lichtbruin, dan (met een spatel) voorzichtig omdraaien. een inzet bij jou past.” Mary Ruisch Je kunt ze eten als vleesvervangers Gerrit Jan van der Kolm bij de maaltijd, maar ze zijn ook prima als lunch of voorgerechtje. Lekker met zure room of yoghurtMeer info: mayonaise. Eet smakelijk! www.drechtsestromen.net www.drechtseenergie.nl.

Is er in heel Dordrecht geen goede plek te vinden? Straks komt er een nieuw stadskantoor dat aan dit historisch erfgoed enige allure zou kunnen ontlenen. Wat zeggen de lezers van De Poorter ervan? Laat * Drechtse Stromen heeft geen belangen in bedrijven. het ons weten! Ton Delemarre ** Omslag in energieverbruik.

Maartje Schaffels

Jaargang 25, september 2019, nummer 4

Kleintje Filippine

Op een spook Op het kasteel Merwede Woont naar men zegt een spook Een spook van lichte zeden Dat met of zonder reden Verschijnt, verdwijnt als rook En vraag je aan dat spook Wat of het graag zou willen Dan zucht het: gillen, gillen, gillen En lost weer op in rook Ton Delemarre

A, arbeider, B. steun, C. onwaardig, D. meubelstuk,

E. bescheiden, F. tegenspoed, G. opslagruimte.

Activiteiten molen

Tijdens het Kunstrondje op zondag 1 september, van 12.00-17.00 uur exposeren de Dordtse kunstenaars Wytske van der Kamp en Ricky Kanters hun werk. Alex Mesman zorgt voor muzikale ondersteuning. Tijdens dit Kunstrondje is de molen te bezoeken. Een donatie voor het onderhoud wordt zeer op prijs gesteld.

Los de puzzel op volgens de omschrijving. Gelijke cijfers zijn gelijke letters. Bij juiste invulling leest u in de gekleurde diagonaal de naam van een bouwwerk in de binnenstad van Dordrecht, dat is de oplossing. Puzzel mee en maak kans op een VVV-cadeaubon van 15 euro. Stuur uw oplossing vóór 12 oktober 2019 naar: De Poorter, Spuiweg 89, 3311 GT Dordrecht Of mail uw oplossing, onder vermelding van uw naam en adres naar: r.besjes@kpnmail.nl. De oplossing van de puzzel uit krant 3 was: KasOp de Open Monumentendag op perspad, met als winnaar: M. Bakmeijer. Gefeliciteerd! zaterdag 14 september, is de molen gratis te bezoeken en te beklimmen voor een ontmoeting met de molenaars. In de winkel worden pannenkoeken gebakken van meel van onze molen en is er thee, koffie en limonade. Open van 10.0016.00 uur. Tijdens het Kunstrondje op zondag

Groene kratje nu in molen

Groenten van de Dordtse zorgboerderij De Zuidpunt zijn voor taan op zaterdag ook af te halen bij molen Kyck over den Dyck aan de Noordendijk 144. Het Groenekratje bevat voor vier dagen onbespoten groenten en aardappelen van het eiland van Dordrecht voor circa 2 euro per dag.

Was getekend...

Illustratie: Lucy Wouters

Annette de Vlieger, Groenekratje (links) en Claudia van Gestel, vrijwilligster molen.

Het is gezond, lekker en duurzaam en het maakt de zinvolle dagbesteding mogelijk voor zo’n veertig deelnemers op de boerderij. De boer krijgt bovendien een eerlijke vergoeding voor zijn producten. Het groentepakket kun je 1 keer of 3 keer proberen, maar een strippenkaart-abonnement van 10 keer of een jaarabonnement is ook mogelijk. In dat laatste geval bieden we

6 oktober, tonen drie dove en slechthorende kunstenaars hun werk. Ildiko Boronkay maakt hele grote en prachtige schilderijen, Peter Raggers, tevens molenaar op onze molen maakt beelden van natuurlijk en perspex materiaal. Zie foto boven. de boerderij zekerheid van afzet. Er zijn nu 7 afhaalpunten in Dordrecht en 1 in Zwijndrecht. Meer info: www.drechtstadsboer.nl/ groentepakket

Minipraathuis Bij deze willen wij de gemeente Dordrecht bedanken voor de sponsoring van de kinderactiviteiten deze zomer. Ook de lieve mensen om ons heen: heel erg bedankt!

Kunstenares Antoinette de Vroomen maakt eco print creaties zowel in het platte als 3-d vlak met papier en plantonderdelen. Verder zijn er een aantal optredens van het Nederlands Gebarenkoor. Kortom: een middag om niet te missen. Erna Steingröver

Burendag:

fleur je straat op Gemeente Dordrecht helpt Dordtenaren die met hun buren de straat willen vergroenen met een ‘gratis compost voor tuintegels’ actie tijdens Burendag, dit jaar op 28 september.

Aanmelden kan samen met minimaal 4 andere buren. Het hoeven niet onmiddellijke buren te zijn, die pal naast of tegenover elkaar wonen. Als de buren maar dichtbij elkaar wonen. In het weekend van Marina en Sieglien 27 tot en met 29 september komt de gemeente de tuintegels gratis afvoeren en in de plaats compost brengen. De bewoners moeten de tegels wel eerst zelf uit hun tuin halen. De gemeente zorgt voor pallets of containers waar ze de tegels in kunnen doen. De deelnemende buren krijgen gelijk een lading compost, In de vorige Poorter besprak zodat ze meteen aan de slag kunnen Ton Delemarre nummer 37 in hun voortuinen. Inschrijven kan in de reeks Verhalen van Dor- tot en met eind augustus.

Verhalen van Dordrecht

drecht: Het Dordtse Minderbroedersklooster, 326 jaar Meer info: bouwen en bidden, geschreven www.dordrecht.nl/opfleuractie door Marc Dorst. burendag.nl. Wie vragen heeft kan

De fraai gevormde ingang van onze veelbezochte schouwburg, weergegeven door Lucy Wouters.

deze per e-mail stellen aan: Eén dingetje werd fout vermeld: wijmakendordtgroen@dordrecht.nl de verkoopprijs is niet € 2,75 maar Zie ook: www.burendag.nl € 4,75. Waarvoor onze excuses. Redactie