‘Vlucht-weg’ of blijf thuis

Recent werd door bewoners van de wijk Wilgenwende aan de alarmbel getrokken. Ze maakten zich zorgen over de te beperkte vluchtmogelijkheden uit de wijk vanwege slechts één ontsluitingsweg.

“Bij een ramp op de naastgelegen spoorlijn zou deze weg geblokkeerd kunnen worden en zitten de bewoners als ratten in de val”, zo werd gesteld. Een extra, nieuw aan te leggen weg zou als tweede vluchtroute noodzakelijk zijn. Werkt deze oplossing en hoe zit het met Stadspolders?

‘Auto-matisme’ Het signaal uit Wilgenwende lijkt uit te gaan van de automatische veronderstelling dat je de auto moet nemen als beste mogelijkheid om snel weg te komen bij een calamiteit. Daarbij wordt echter een grote misrekening gemaakt. Als te veel mensen op hetzelfde moment de auto pakken is de wegencapaciteit volstrekt onvoldoende. Je komt de eigen wijk niet eens meer uit, mogelijk zelfs niet eens de eigen straat. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor Wilgenwende, maar voor alle wijken in Dordrecht en ook voor het Eiland van Dordrecht als geheel. Lost de aanleg van nieuwe wegen het capaciteitsvraagstuk op?

Rekenvoorbeeld Stadspolders De capaciteit van een rijstrook op stadswegen is bekend. Afhankelijk van aantallen kruispunten en verkeerslichten varieert de capaciteit tussen de 1.000 en 1.500 motorvoertuigen per uur. We houden voor het gemak een gemiddelde aan van 1.250 motorvoertuigen per uur aan. Stadspolders heeft ongeveer 18.000 inwoners, 7.800 woningen, 7.000 auto’s (aanname, lage schatting). Stadspolders kent vier rijstroken als uitgang: Recklinghausenweg (twee), Hastingsweg (één), Groene Zoom/Noordendijk (één), totaal vier rijstroken: zie kaart. Daarmee is de capaciteit van de uitgangen 4 maal

1.250 = 5.000 motorvoertuigen per uur. Constatering: in een uur tijd kunnen niet alle auto’s uit Stadspolders vertrekken. Als bij een plotselinge calamiteit een sneller vertrek gewenst is, binnen een half uur of een kwartier, dan is de benodigde capaciteit twee keer of vier keer zo groot, omgerekend zijn er 11 tot 22 rijstroken nodig. Het afwikkelen van alle auto’s in een half uur tijd vraagt dus ongeveer een verdubbeling van het huidige aantal rijstroken. Het is dus volstrekt onrealistisch te denken dat nieuwe wegen dit vraagstuk oplossen.

Voor heel Dordrecht niet anders Klip en klaar is dat zowel voor heel Dordrecht als voor de wijken het vluchten per auto bij een spoedeisende calamiteit volstrekt niet werkt. De wegen blokkeren à la minute en zitten muurvast. Dordrecht heeft bijvoorbeeld twaalf rijstroken beschikbaar om van het eiland af te komen via twee tunnels en drie bruggen. Die kunnen ongeveer 15.000 auto’s in een uur verwerken, terwijl - als iedereen in de stad in de auto stapt en van het eiland af wil - het aantal auto’s dat verwerkt moet worden ongeveer 70.000 is. Uit een kleinere buurt als bijvoorbeeld De Hoven met 280 woningen lukt het theoretisch om in een kwartier met alle auto’s weg te komen, helaas om even verder op de Provincialeweg muurvast te raken.

Alternatief Overduidelijk is dat de auto niet het meest voor de hand liggende vluchtmiddel is bij een calamiteit. De gemeente Dordrecht zet niet voor niets in op zelfredzaamheid thuis om verplaatsingen op een dergelijk moment te voorkomen. En is snel verplaatsen in een korte periode noodzakelijk, dan lijkt te voet of per fiets met een opblaasboot onder de snelbinder het slimst.

Arij van der Stelt

Boven: Plattegrond Stadspolders drie auto-uitgangen met in totaal vier rijstroken, De Hoven één auto-uitgang. Legio opties voor voetgangers en fietsers (groen).