De Poorter - Editie 3 - 2021

De Poorter

Jaargang 27, juli 2021, nummer 3

Al 25 jaar uw vertrouwde binnenstadkrant!

Architect René van Zuuk:

“Ontwerpen is probleem oplossen” Half juni zijn de bijna volledige contouren van de Prins Clausbrug zichtbaar geworden. Het is niet de eerste keer dat een brug naar prins Claus is genoemd. In Utrecht staat sinds 2003 een gelijknamige brug over het Amsterdam-Rijnkanaal, door toenmalig prinses Maxima geopend. Is bij ons wellicht Willem-Alexander aan de beurt?

De Prins Clausbrug is de fiets­ en loopbrug die na de zomer in Dor­ drecht in gebruik wordt genomen. De brug gaat de nieuwe wijk Stadswer­ ven goed en snel verbinden met de binnenstad. Al jaren geleden noemde wethouder Piet Sleeking de brug van groot belang. En gemeentelijk pro­ jectleider Peter de Vet zei onlangs in Trouw dat de brug het visitekaartje van Dordt moet worden.

De Almeerse architect René van Zuuk (1962) is de ontwerper van de brug. Met hem hadden we een tele­ fonisch interview. Van Zuuk is afge­ studeerd aan de Technische Universi­ teit in Eindhoven met als specialisatie bouwproductietechniek. Dat is terug te zien in veel van zijn ontwerpen die sterk op de techniek zijn gericht. Het gaat bij hem niet alleen om de vorm, maar ook om het ruimtelijk effect dat past bij de functie van het ontwerp.

Dat betekent vaak het creëren van

nieuwe vormen. ‘‘Wat mij altijd al in­ teresseerde, was de vraag wat de mo­ gelijkheden van de techniek zijn. Wat gebeurt er als je als architect uitgaat van techniek en materiaal in plaats van dat je de vorm als vertrekpunt neemt?” Dit uitgangspunt heeft hij ook gedoceerd toen hij later een aan­ tal jaren in Eindhoven buitengewoon hoogleraar ‘architectural engineering’ (architectuurtechniek) was.

Van Zuuk is in de architectuurwereld bekend door het gebouw van Arcam (Architectuurcentrum Amsterdam).

Het uiteindelijke resultaat is veel­ vuldig bewierookt. Maar de lof ging vooral uit naar de manier waarop hij de oorspronkelijke opdracht, die in de praktijk niet ging werken, om­ boog tot een hanteerbaar ontwerp.

Deze aanpak werd steeds meer zijn uitgangspunt: ontwerpen als zoeken naar een oplossing van een plotseling opdoemend probleem.

Lees verder op pag 3

Het beweegbare middendeel van de Prins Clausbrug werd met een spectaculair hoge kraan op zijn plaats getild.

Foto: Kees Dijkman, foto inzet: Maarten Feenstra Inzet: architect René van Zuuk

Wat doen we met de Biesboschhal?

Van de oude bedrijvigheid op Stadswerven resteert nog de monumentale Kraanbaan uit 1933 en De Biesboschhal van de vroegere scheepswerf.

Die hal, een gemeentelijk monument, is eigendom van de gemeente en werd de laatste jaren gebruikt als kunsthal door DordtYard.

Wijs geworden door de lasten van het Energiehuis besloot de gemeente tot een openbare inschrijving voor de verkoop van De Biesboschhal. Acht gegadigden meldden zich. Ron Stie­ ding: Sportwerf de Biesbosch; Jan van Laar uitgever van LD en 078Maga­ zine: Werfplaza de Biesbosch; Bianca Hubens’ Vintage en City Yard, een samenwerkingsverband van zestien instellingen op het gebied van zorg, onderwijs en bewustwording. De an­ dere vier zijn niet bekend.

De Biesboschhal op Stadswerven, voorheen DordtYart.

Ron Stieding en Frans Jan Kruithof.

Zij willen de Biesboschhal trans­ formeren tot ontmoetingsplaats voor sport, ontspanning en gezondheid.

Met sporten als boulderen, cross­ Sportwerf de Biesbosch fit, boxing, padel, spinning, fitness De Sportwerf is een initiatief van en jeu­de­boules in combinatie met

Archieffoto

horeca van restaurant Post. Het ge­ zondheidsaspect word ingevuld door fysiopraktijk Medplus. In samen­ werking met Drijf Dordrecht komen er wateractiviteiten: kano­ en sloep­ varen, suppen. Sport ontbreekt in dit gebied, dus is het van toegevoegde

waarde. Dit initiatief vraagt geen sub­ City Yard sidie of investering van de gemeente. City Yard werd ingediend door De Biesboschhal, als trekker voor een www.sportwerfdebiesbosch.nl samenwerkingsverband van zestien Werfplaza de Biesbosch partners uit de sfeer van opleiding, Dit plan is ingediend door uitge­ zorg en cultuur. Zoals het Autisme ver Jan van Laar. De hal wordt een Experience Center, SYsiti Youniver­ ontmoetingsplek voor bewoners van sity, Cirkellab, bureau voor circulaire de wijk. Plaza, Foodhall, restaurant en economie, Leerorkest, Via Cultura, Maritiem Centrum zijn belangrijkste Kwekersgilde, GroenLeven, Drecht­ pijlers. Begane grond biedt plaats aan se energie. Ook het Binnenvaart­ restaurant, foodhall met verskramen museum doet mee (dat wedt op en een openbaar terras op de pu­ meer paarden). Dit team ziet de hal blieksplaza. Daarnaast is een activitei­ als ‘hotspot’ voor leren, innoveren, ten­, welness­ & beautycentrum met verduurzamen en produceren. Een fysiotherapie, pedicure, schoonheids­ inspirerende en vernieuwende om­ salon, kapper, massage en sport. Het geving waarin deelnemers met jonge Binnenvaartmuseum krijgt in de hal ondernemers en publiek of private ruimte. Er komen ateliers en exposi­ partijen inhoud en uitvoering geven tieruimten en er kunnen rondvaarten aan duurzame oplossingen volgens door en langs de stad worden geor­ ‘next economy’. De hal is straks zeven ganiseerd. Op de etages komen werk­ dagen per week open voor publiek. plekken, kantoren, oefen­ en exposi­ Verspreid door de hal komen kubus­ tieruimten. sen als onderdak voor de activiteiten. www.werfplaza.nl Lees verder op pag 2

In deze krant:

Bas Kloens’ ‘plantentuinen’

pag 3

Duimpjes voor Toppie pag 4

Microfestival Dordrecht pag 4

Beter bezorgd... pag 5

Kweek zonnebloemen! pag 6

Wervenpark pag 7

Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk l Buurtwerk Dordrecht

Column

Vervolg van pag. 1

Wat doen we met de Biesboschhal?

Diaken Franck Baggen H. Theresia van Ávila Parochie

In iedere kubus is een beroep te vinden en kan een jongere een beroep leren. Het Autisme Experience Center waar iedereen een levendige ervaring rond autisme kan ondergaan, komt op de tweede etage.

Er komt een hacklab waar je kunt leren om ethisch te hacken, een opleiding tot securityspecialist en een plek voor jonge ondernemers. Er is interactie en af­ stemming met bedrijfsleven en er worden innovaties gepresenteerd in het daarvoor ingerichte theater.

De aanvraag ingediend door de Biesboschhal is een voordeel: de hal blijft als cultureel erfgoed behouden en projectontwikkelaars blijven buiten de deur. www.cityyard.nl

Geloof en wetenschap

Vintage Biesbosch

Geloof en wetenschap zijn nooit elkaars vijanden geweest. Het christendom heeft altijd onder­ wezen dat de schepping uit Gods Woord (logos, logica) voortkomt en dat deze logica te kennen is.

God valt niet samen met zijn schepping en daarom kan en mag de schepping onderzocht worden.

Zowel wetenschap als religie gaan uit van de kenbaarheid van de natuur, van een geest die zich manifesteert in de wetten van het universum. Om het in Bijbels jargon te zeggen: “In het begin was het Woord.” (Joh. 1). Dit Woord, deze Logos, deze logica, heeft God vanaf het allereerste begin in het universum gelegd.

Guido en Bianca zijn van Verhuizen Onze Zorg en Vintage Brabant dat straks Vintage Biesbosch gaat heten. Het is een echt familiebedrijf met eigen handen opgebouwd. Hun doel: samen onze dochter Maas opvoeden, een gezond bedrijf opbouwen, goed zijn voor de wereld en de mensen.

De goederen uit het verhuisbe­ drijf leveren de vintage, brocante en handgemaakte producten waar het publiek op een creatieve manier kan funshoppen en struinen in een walhalla van vintage en gerestyl­ de meubels met een grootscheepse aanvoer van scheepvaart artikelen, dus ook een maritiem segment.

City Yard, een samenwerkingsverband van zestien partners uit de sfeer van opleiding, zorg en cultuur.

Het Binnenvaartmuseum krijgt ook ruimte. De hal wordt deels een scheidingsrouting voor inkomende goederen van het verhuisbedri­ jf. Het vintagepubliek kan de re­ cycling van puin, metaal, plastic, papier, hout, apparaten en kabels zien. Er komen Vintage Weekends en vinylevenementen waar DJ’s

Werfplaza de Biesbosch wordt een ontmoetingsplek voor bewoners van de wijk.

Was getekend...

Illustratie Lucy Wouters

“Iedereen die serieus betrokken is bij wetenschap raakt ervan overtuigd dat een geest zich manifesteert in de wetten van het universum, een geest die superieur is aan die van de mens.” Dit zijn woorden van Albert Einstein. De natuur heeft een innerlijke logica en die logica kan door de mens begrepen worden. Daarvoor span­ nen natuurwetenschappers zich in. Dat de natuur een innerlijke logica heeft, kan alleen worden verklaard door een beroep te doen op een oneindig creatieve geest die deze logica in de natuur heeft gelegd. Die fundamenteel mys­ tieke veronderstelling berust op de overtuiging dat alles wat de weten­ schapper door onderzoek te weten komt, voortkomt uit een herover­ wegen of opnieuw beseffen wat een veel grotere geest al heeft bedacht.

Wat de dialoog tussen geloof en wetenschap bemoeilijkt, is de claim dat alleen het vergaren van kennis volgens de (natuur)weten­ schappelijke methode alle gehei­ men van mens en natuur kan ach­ terhalen. Deze claim noemen we met een mooi woord sciëntisme.

Andere bronnen van kennis, zoals filosofie, kunst, ethiek en religie, worden door het sciëntisme af­ gewezen. Het probleem met sciën­ tisme is dat het zichzelf in de voet schiet. Immers, volgens diezelfde wetenschappelijke methode kun je de claim van het sciëntisme beves­ tigen noch weerleggen. Sciëntisme is daarmee een filosofische ver­ onderstelling die door haar eigen uitgangspunt wordt verworpen.

Gevolg is wel dat door de claim van het sciëntisme vele, met name jonge mensen worden geblokkeerd om het geloof aan te nemen.

Metropolitan Architecture betrok­ ken. Voor de verschillende onder­ delen wordt samenwerking gezocht met Hattrick Sports, met DaVinci en Insulacollege, Duurzaamheids­ centrum Weizigt, winkels, restau­ rants, VVV, gemeente en musea.

Ad Sint Nicolaas is de man achter deze grootschalige onderneming met als kernactiviteit ontwerp en bouwprojecten, Publiek Private Samenwerkingsprojecten en ex­ clusief importeur van topfabrikan­ ten. Hij ziet dit project als een kans om iets moois te realiseren voor zijn geboortestad. Het project telt 11 onderdelen: WorkYard, School­ Yard, ShopYard, VintageYard, FoodYard, DesignYard, PlayYard, CityYard, HealthYard, EventYard en YourYard. Bij dit project zijn Mothership (van de Markthal in Rotterdam) en het wereldberoem­ de architectenbureau OMA Office

selectie van drie projecten. Een commissie bijgestaan door Ooms makelaar zal de inzendingen be­ oordelen op basis van: ­ Passen binnen het unieke karak­ ter van het pand en bijdrage aan kernkwaliteiten van de stad. ­ Visie op het monument, duur­ zaamheid, architectuur. ­ Inpasbaarheid in de omgeving. ­ Financiële businesscase.

Op de vierde na nogal zwevende criteria, want wat zijn die kern­ kwaliteiten? Hoe weeg je de visie op het monument? Des te belangrijker is de deskundigheid van de jury.

Heeft die voldoende expertise om de aanvragen te toetsen? Helaas noemt de gemeente geen namen.

Over transparantie gesproken...

En nu?

Planet Office Projectinrichting In juli krijgt de gemeenteraad een

Plan van Aanpak Kasperspad-Kromhout Eindelijk konden we elkaar ontmoeten, niet online, maar live: bewoners uit Kaspers- en Warmoezierspad en het Kromhout.

De gemeente is druk met onze wijk en toch merken we dat veel langs bewoners heen gaat.

Wat vooral de boventoon voert is: we wonen dichtbij het centrum, we zijn gek op onze woning en ons buurtje met alle faciliteiten op loopafstand.

De wijk kent ook mindere kanten: overlast van zwerfafval en er wordt vaak tegen het eenrichtingsverkeer ingereden en vaak te hard.

Betrokkenheid

Nieuwe Haven bij de hoek van het Vlak met uitzicht op het dok van Straatman.

2

vinylplaten draaien. Er zijn extra kramen voor lokale ondernemers en er worden demonstraties ge­ geven op het gebied van restyling in samenwerking met Dordtse enevenementen. Er komt een be­ perkte horecabestemming, niet in eigen beheer.

De gemeente ziet de buurt als een aandachtswijk en zet hoog in op ver­ betering. Toch missen buurtbewo­ ners betrokkenheid: “We worden wel meegenomen in de plannen, maar in een heel laat stadium. Dan vragen ze ons mee te denken over de kleur van de containers, maar wij willen er veel eerder bij betrokken worden. Want wie weet er nu beter wat goed voor de wijk is dan de bewoners?”

Met een Plan van Aanpak presen­ teren de bewoners hun visie voor een goede buurt met toekomst en roepen de gemeente op om hen nadrukkelijk te betrekken bij plannen voor de wijk.

Ton Delemarre

Colofon Redactieadres: Wijkcentrum Koloriet, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht Tel. 078 - 750 89 66 E-mail: r.besjes@kpnmail.nl Website: www.tienplus.net/poorter

Redactie:

Ria Besjes, Ton Delemarre, Kees Dijkman, Vera de Geus, Gerard Goudriaan, Heintje Groesbeek, Els Kobec, Jole Kraaijo

Medewerkers: Lucy Wouters, Franck Baggen

Druk: Dordt Centraal

Kopij binnen: vóór 3 aug Bezorging volgende nummers: 25 aug 20 oktober De Poorter niet in de bus.gekregen?

Haal de krant op bij een van de volgende adressen: Uitgeverij Tienplus: Jacob Marisstraat 70, Stadsbibliotheek Dordrecht: Groenmarkt 153, Albert Heijn Supermarkt, Achterom.

Of stuur een mailtje naar het redactieadres:

r.besjes@kpnmail.nl Kijk ook op:

www.tienplus.net/poorter en

Volg ons op Facebook!

Dordrecht en Dordt komen van Thor...

Bas Kloens: “Bij Wikipedia lezen we: ‘De oorspronkelijke naam van Dordrecht is Thuredrith. Dit betekent doorwaadbare plaats in de rivier Thure.’

Maar klopt dat wel? Ik zeg: de oude namen van Dordrecht zoals Thuredrech, Thure-drith, Thor-drecht, Thur-drecht, Tor-drecht en Tur-drecht, zijn genoemd naar de god Thor of Thur, die overal rondom de Noordzee ook werd aangeduid met Thore en Thure. Ook Thort, de oude naam van Dordt, komt van Thor.”

Wolwevershaven 46 is een bijzonder huis. Mag je het Art nouveau noe­ men? Op de onderste verdieping trekken twee bogen de aandacht.

De uitstulping daarboven, bekroond door een sierlijk balcon, is ook een ongewoon gegeven in de gevelwand.

Maar het oog wordt vooral getrokken naar een gigantisch groot schilderij dat in het etalagevenster prijkt. Het stelt een weelderige vegetatie voor met nauwelijks zichtbaar daarin ver­ stopt een tiental vrouwelijke naakten.

De maker van dit kunstwerk is ook de bewoner van dit bijzonder huis.

En het is een bijzondere man: Bas Kloens.

Bas is lid van een artistieke familie, zijn broer Gerrit tekende indringende portretten, zijn zus Dineke schildert ook. Wat opvalt is zijn vasthoudend­ heid aan een thema. Hij heeft wel 100 vegetaties geschilderd, bijna allemaal op dat enorme formaat. Soms met een stralende zon op de achtergrond, soms met de Stier van Potter op de voorgrond of een rhinoceros in een kleurige bloemenweide. Ruïnes zijn ook een thema, maar stadstaferelen,

portretten, stillevens? Hij bleef de figuratieve schilderkunst trouw, ook toen die helemaal ‘uit’ was.

Gegroeid

Critici schreven: ‘Die plantentuinen van Kloens doordringen ons met een geheimzinnige stilte, die door de alom aanwezige groeikracht van de vegetatie iets dwingends krijgt. De doeken lijken meer gegroeid dan be­ dacht. Een vegetatie wordt, als men er even naar kijkt, een omgeving, waar men zich in bevindt. Men komt in een heerlijk maar niet ongevaarlijk droomland. Het gevaar is niet meer dan een vermoeden. De schoonheid van vele andere tinten tussen de diverse groenen bekoort. Blade­ ren krullen als een schoonschrift.

Die schepping heeft een woordloze boodschap voor ons’. Misschien is het te danken aan de verdomhoek, waarnaar zijn ‘ouderwetse’ schilder­ trant lange tijd werd verbannen, dat hem nooit een tentoonstelling in het Dordrechts Museum is aangeboden.

Het wordt nu tijd zou je zeggen, nu het realisme weer mag.

Maar behalve schilder is Kloens

Hierboven een pagina uit een van de vijf dikke stripboeken.

Een gigantisch groot schilderij met een weelderige vegetatie met daarin verstopt een tiental vrouwelijke naakten.

Foto en illustraties: Bas Kloens

ook begeesterd onderzoeker van plaatsnamen. Ook hierbij gaat hij heel gedetailleerd en precies te werk.

Op zijn website vind je onder Gete­ kend Onderzoek een weergave van vijf dikke stripboeken die hij er aan gewijd heeft. “Hoe dat kwam? In het begin van de jaren negentig van

Op deze pagina tekende Bas zichzelf...

de vorige eeuw las ik een boek van Iman Wilkens: ‘Waar eens Troje lag’, waarin werd beschreven dat de ge­ dichten van Homerus zich mogelijk in West­Europa afspeelden. Die hy­ pothese liet mij niet meer los. Ik vroeg mij af of de Noordzee in de bronstijd wellicht de zee van Helle was geweest, de Hellespont van Homerus. Dat te onderzoeken leek mij bijna nog leu­ ker dan magisch­realistische planten­ schilderijen te maken.”

De laatste twee jaar heeft Kloens zijn vergelijkende methode van onder­ zoek ook toegepast op Dordrecht: Waar zijn Thure­, Thor­, Thur­, Tor­ en Tur­ ook te vinden? Die bleken veel voor te komen in Noord­ en Oost­Engeland dat in de 9e en 10e eeuw gekoloniseerd werd door Deense Vikingen. Al die namen worden daar verklaard als genoemd naar de Noorse god Thor of Thur.

Vervolg van pag. 1

“Ontwerpen is probleem oplossen” “Je komt tot iets nieuws, als de bestaan­ de oplossingen voor iets niet blijken te werken.”

In Dordrecht zien we dit uitgangs­ punt terug in zijn twee Dordtse pro­ jecten. De brandweerkazerne op het Leerpark, opgeleverd in 2011. Het pro­ bleem waar Van Zuuk tegenaan liep, was dat de stedenbouwkundige eisen van een verspringende rooilijn en een minimumhoogte van 12 meter niet te combineren waren met de eisen van de brandweer. Die vroegen om 25 over­ headdeuren (deuren die verticaal open­ gaan), maar die pasten niet in de ruimte die het stedenbouwkundig plan bood.

Hij vond de oplossing van de puzzel door het bouwvolume op te splitsen in twee straten, waardoor voldoende geveloppervlak mogelijk was voor de overheaddeuren. Door het gepuzzel kwam er uiteindelijk een niet gepland, maar wel aansprekend gebouw uit, dat zowel voldoet aan de stedenbouwkun­ dige eisen als aan het programma van de brandweer.

Het tweede project in Dordrecht is de Prins Clausbrug. Ook hier was het ontwerpen een uitdagende puzzel. Bij het maken van het ontwerp voor zijn

inzending in de laatste ronde ­ met vier concurrerende architecten ­ werd Van Zuuk geconfronteerd met het gegeven dat de brug maar vijf meter boven het water komt te liggen, maar wel met een overspanning van 57 meter en een lengte van 140 meter. Ook vanwege een gewenste onbeperkte doorvaarthoogte moest er een constructie komen met een beweegbaar mechanisme met een recht­ opstaande mast. De brug is een bascule­ brug geworden, maar zonder bascule­ kelder. Daarvoor was te weinig ruimte.

Een basculebrug is een beweegbare brug met een brugklep (het wegdek) en in het verlengde daarvan een ballastarm (de staart) met een contragewicht (de ballast). Vanuit het puzzelen met dit pro­ bleem is een verticale draaibare ballast­ mast ontstaan, een grote pijler die naar boven uitsteekt en beweegt wanneer de brug open gaat.

Binnenkort kunt u deze speciale, niet eerder toegepaste constructie met eigen ogen zien. Volgens Van Zuuk: “wordt het openen en sluiten van de brug een happening. Een prachtige beweging, waarbij de mast eerst voorover buigt en daarna weer terugkomt.”

Beweegbaar brugdek van 57 meter lang

Donderdag is in Engeland Thurs­ day, dag van Thur genoemd naar de Noorse God van de Donder, (in Oud­ Fries Thôres­dey, dag van Thor).

Dordrecht was van oudsher (12e en 13e eeuw) in het Engels bekend als Dort. Dordrecht ­ heet in de vader­ landse bronnen ook Thort (wat weer tot Dort leidt). Thorth is in Engeland een afleiding van Thor.

De kroniekschrijver Adam van Bre­ men, die leefde in de tweede helft van de 11e eeuw, schreef: “In de 9e eeuw zijn Engeland en Frisia, het kustge­ bied van de Lage Landen, onderwor­ pen aan de Denen.” Waarom zouden die Vikingen dan ook niet in de Lage Landen, een nederzetting hun naam hebben gegeven? Waarom niet een plaats die we nu Dordrecht noemen met dezelfde elementen in de namen als in Engeland? Ook die plaatsen in Engeland werden pas later voor het eerst in de bronnen opgetekend.

Tempel voor Thor?

De eerste zin in het boek Ge­ schiedenis van Dordrecht tot 1572 luidt: “In één van de oudste bewaard gebleven stukken over Dordrecht wordt een stuk land in de buurt Tem­ pelvelt genoemd.” In Engeland zijn tempels aan Thor gewijd, zoals bij Kirkby Thore in Cumbria (ook Kirk­

by Thure en Kirkby Thor). Je kunt je voorstellen dat bij Thure­drith, Thor­ drecht, met vlakbij een tempelveld, een tempel voor Thor was.

Wat betekent Drecht?

De bekende naamkundige prof. dr D.P. Blok verklaart drecht als ‘veer, waterloop’, en niet ‘trekken van sche­ Het beweegbare middendeel van het brugdek Foto: Kees Dijkman pen’. Anderen denken aan ‘vaarwater’, ‘kreek’, ‘plaats waar men (over) trekt’, Onlangs is de Prins Clausbrug in Dordrecht in elkaar gezet. Om dat voor elkaar enzovoort. Naamkundigen vinden te krijgen werd veel minder zichtbare arbeid verricht in fabrieksloodsen van drecht moeilijk te verklaren.

staalconstructiebedrijf Hillebrand in Middelburg en Vlissingen. De Poorter kreeg vorige maand van Martijn Kuzee, projectleider staalconstructie, een rondleiding.

We kregen mooi zicht op de enorm grote onderdelen van de brug: het beweegbare middendeel van het brugdek, dat 57 meter lang is, een verticale pyloon of ballastmast en de pendelstaaf. Volgens Kuzee waren wij de eerste Dordtenaren die over het beweegbare brugdek konden lopen. De projectleider vertelde met veel trots over hun klus. Ze hadden te maken met enerzijds supergrote afmetingen en anderzijds was het millimeterwerk. Daarom was het werk zeer uitdagend. Hierdoor waren alle mensen die aan de onderdelen van de brug werkten zeer betrokken en kijken Gerard Goudriaan ze met veel trots terug op hun werk.

Zie voor meer bewijs zijn artikel ‘Dordrecht is genoemd naar de god Thor’, in het tijdschrift SEMafoor en zijn werkstuk: ‘Thure­drith betekent niet Door­trek’ op zijn website. www.kloens.art Ton Delemarre

3

Twee duimpjes in de lucht, dat is Toppie Toppie is een betrekkelijk nieuwe organisatie in Dordrecht, die met ande­ re partijen activiteiten voor kinderen van nul tot twaalf jaar op touw zet.

Bezigheden op het gebied van sport, spel, natuur, cultuur en gezondheid. kinderen en hun ouders betrokken worden bij ‘doen’ in ’t groen. Nationaal Park de Biesbosch en andere natuurgebieden rond Dordrecht spelen hierbij een rol. De deelnemende kinderen krijgen ‘buitenspeeltasjes’ die spulletjes bevatten waarmee je op avontuur kunt, zoals het spotten van insecten en andere beestjes. Een rode ‘Groen doet goed’ van Duurzaam- draad in dit programma is bewegen, heidscentrum Weizigt organiseert beleven en gezond eten.

‘Toppie activiteitendagen’, waarop ‘Doe ff gezond’ begeleidt bij buurtsporten op een Krajicekplayground (Crabbehof) of een Cruyffcourt (Wielwijk en Stadspolders) en de organisatie ‘Natuurlijk sportief’ houdt zich bezig met activiteiten in het Wantijpark.

te Dordrecht met als voornaamste drijfveer de zorg dat alle kinderen in Dordrecht kansrijk en gezond opgroeien. Zij vertelt mij dat iedere deelnemende instantie wel zijn eigen motto heeft, maar dat er naar een eenheid gestreefd wordt, waarbij het belang van een goede samenwerking cruciaal is. Het ‘Doe mee met Toppie’ project is volgens Leonie in het kader van beleven en bewegen een succes, kinderen hebben het erg naar hun zin, omdat het vaak het eerste klassen-uitje is sinds corona de kop opstak. Vier scholen dichtbij het park, die dus geen vervoerprobleem hebben, doen er aan mee.

Verschillende instanties hebben zich verenigd om voor elkaar te krijgen dat kinderen ontdekken wat ze leuk vinden: Servicebureau Onderwijs & Cultuur, Dordt sport, Duurzaamheidscentrum Weizigt, de GGD Zuid-Holland Zuid, de Bibliotheek AanZet en de Speelotheek.

De kinderen maken in het park schetsen van de beelden die ze op school met allerlei materiaal namaken.

Fotograaf Jeroen Niemeijer met schoolkinderen bij een beeld in het Merwesteinpark.

Nu de beeldententoonstelling Stad in beeld, beeld in park plaatsvindt in het Merwesteinpark, ligt er een accent op cultuur en wordt de mogelijkheid geboden aan scholen uit de binnenstad bij het ‘Beeldenpark project van Doe mee met Toppie’ aan te haken.

In het park wordt van alles georganiseerd aan de hand van lesbrieven, te downloaden van de website. Een fotospeurtocht voor groep 1 en 2 waarbij kleuters onder begeleiding van fotograaf Jeroen Niemeijer een foto moeten kiezen bij een beeld.

Groep 3 en 4 danst met dansleraressen Grace van Gilst en Lidewij

Bouter. Voor groep 5 en 6 wordt er een workshop houtskooltekenen gegeven door Diana van Hal. De kinderen maken in het park schetsen van de beelden die ze op school met allerlei materiaal namaken. En groep 7 en 8 kan uit zijn bol gaan met rappen onder leiding van Chaimae Radi.

Op mijn vraag hoe het is om voor Toppie te werken, vertelt Leonie mij, dat zij en haar collega’s niet kunnen wachten tot zij weer volop aan de slag mogen na zo’n lange periode met corona. Er is dan meer ruimte om te zoeken naar nieuwe verbindingen en mogelijkheden. Toppie staat open voor ideeën en suggesties die passen bij Toppie. Ook ondersteuning bij initiatieven is welkom. Op de website ‘Toppie Dordrecht’ is veel informatie te vinden over activiteiten en de diverse mogelijkheden om contact te leggen.

Leonie Goedegebuur, die de pr en communicatie voor Toppie verzorgt, benader ik voor wat aanvullende informatie. Zij is één van de coaches Heintje Groesbeek van Stichting Fitmakers (voorheen Stichting Hattrick) die aanvankelijk Kijk op: gymlessen voor scholen verzorgde www.dordrecht.doemeemettoppie.nl en subsidie aanvroeg bij de gemeen-

Vrijdag 10 - zondag 12 september

Poppentheaterfestival in MICRO weer te zien De gemeente Dordrecht gaf groen licht om het festival te organiseren.

Waarschijnlijk zal het publiek be­ perkter zijn dan in voorgaande jaren en moet er afstand worden gehouden. Ongetwijfeld zijn er hy­ giënemaatregelen en mondkapjes verplicht, maar het kan weer! Het publiek wordt uitgenodigd om al­ lerlei juweeltjes van voorstellingen te komen bekijken. Voor groot en klein zijn er acts.

festival ook de plek waar men elkaar ontmoet en het vertrekpunt voor de routes.

Theater Tique

Bij de kinderroute is onder andere Theater Tique te bewonderen. Zij ontvingen in 2015 de jury en publieksprijs van het TV programma Popster.

‘Mia Kermis’

Voor de volwassenen komt Stephanie Claes uit België met de voorstelling Mia Kermis. Een kleinschalige belevenis waarin ze op een fantasievolle wijze het thema van de vondeling verbeeldt. In deze mixed-mediavoorstelling is de speelster ook lichttechnicus, scenograaf en muzikant. Met een Vorig jaar was het programma afge- zelf geknutseld decor creëert ze een last, maar Damiet van Dalsum heeft wereld, die een groteske versie lijkt alle poppenspelers opnieuw weten van die van ons. vast te leggen. Het begint vrijdag om 17.00 uur met de opening van ‘Papieren Sprookje’ een tentoonstelling van wajang-pop- In samenwerking met kindertheater pen, door Rieks Swarte. Aansluitend Marjolijn komt Maayan Lungman houdt hij een lezing over het pop- ons verrassen met Papieren Sprookpenspel in deze tijd, waarin magie en je. Deze voorstelling is voor iederverbeelding belangrijke ingrediën- een vanaf 4 jaar. Uit een berg papier ten zijn. De tentoonstelling is te be- ontstaat een droomwereld die veel wonderen tot eind september aan de indruk maakt.

Aardappelmarkt 9. Daar is tijdens het

Theaterbreakfast

Voor een klein gezelschap zal de Griekse painting teller Lida Varvarousi haar act spelen tijdens of voor een verrukkelijk Grieks ontbijt.

‘Vis’liederen

In de vroege uurtjes vaart een zalmschouwtje uit met aan boord de beroemde zangeres Francoise Vanhecke. Zij zal Een bijzondere belevenis bij de route voor de opvarenden ‘vis’liederen ten voor volwassenen is de presentatie gehore brengen. van de Bauhaus marionetten die ruim honderd jaar geleden, onder Meer info: leiding van Oskar Schlemmer, door www.poppentheaterdamiet.nl studenten werden gemaakt.

In samenwerking met kindertheater Marjolijn komt Maayan Lungman met ‘Papieren Sprookje’.

Foto: Udo Jansen De routes:

Het publiek wandelt door de prachtige binnenstad van Dordrecht. De drie korte voorstellingen per route zijn in woonkamers en tuinen, een beetje afhankelijk van de corona maatregelen.

De Dubbelgangers treden ook op op het festival.

Stephanie Claes uit België met de voorstelling ‘Mia Kermis’. Foto: Bart Grieten

4

Bauhaus marionetten

Foto: Raphael Koehler

Theater Tique is te zien bij de kinderroute.

Beter Bezorgd

Aan en afvoer van goederen is van oudsher in een vertrouwd beeld in de straten van onze handelsstad. Opslag van goederen is uit de binnenstad verdwenen naar bedrijventerreinen met logistieke centra die goedkoper kunnen opereren en beter toegankelijk zijn.

Tekst en foto’s Kees Dijkman

In de pakhuizen zijn kantoren gevestigd of er wonen mensen. Bedrijven, winkels en horeca moeten echter nog steeds worden bevoorraad. Burgers bestellen hun consumptiegoederen via internet en die moeten vervolgens thuis worden bezorgd.

Of het nu gaat om de kant en klare maaltijd, de kruidenierswaren, kleding of elektronica. Het kan allemaal thuis worden gebracht. Dat levert de mensen tijd op om meer thuis te werken of om leuke dingen te gaan doen. Daarnaast is er natuurlijk ook de mogelijkheid van ‘click en collect’. In goed Nederlands: Bestel en Haal op.

De verandering van koopgedrag zette tijdens de coronapandemie door. Er werd nog meer besteld via internet dan voor die tijd.

Tijdens de coronapandemie zag je ook veel meer bezorgers met hun fietsen op straat en met grote tassen op hun rug. En de kleine elektrische bestelautootjes vielen mij opeens ook meer op.

Dat roept bij mij de vraag op of we straks weer teruggaan naar het ‘oude normaal’, of dat er verandering in de lucht hangt. Eerlijk gezegd hoop ik dat wel. Over vrachtwagens die de straat blokkeren met draaiende motor en de bijbehorende walm, ben ik toch bezorgd. Maar dat ben ik ook over alle verpakkingen die we weer moeten afvoeren.

5

De boer en de beer De boer en de beer Er was eens een ijverige boer op zijn land koolra­ Er was eens een ijverige pen aan het planten, toen boer op zijn land koolra­ uit het bos een grote beer pen aan het planten, toen nijdig op hem afstormde. uit het bos een grote beer “Hei, jij daar, domme boer!” nijdig op hem afstormde. brulde de beer, “Wat doe “Hei, jij daar, domme boer!” jij daar?” “Ik ben koolrap­ brulde de beer, “Wat doe en aan het planten”, ant­ jij daar?” “Ik ben koolrap­ woordde de boer, terwijl en aan het planten”, ant­ hij rustig doorwerkte. woordde de boer, terwijl hij rustig doorwerkte.

De beer zwaaide dreigend met zijn machtige klauwen en De beer zwaaide dreigend riep: “Die rapen zijn voor mij, met zijn machtige klauwen en beste man! Als ze groot gen­ riep: “Die rapen zijn voor mij, oeg zijn kom ik ze halen!” “We beste man! Als ze groot gen­ kunnen ze beter eerlijk ver­ oeg zijn kom ik ze halen!” “We delen”, vond de boer, “Jij mag kunnen ze beter eerlijk ver­ kiezen: wil je het gedeelte wat delen”, vond de boer, “Jij mag boven de grond groeit of het kiezen: wil je het gedeelte wat gedeelte eronder?” ”Wat een boven de grond groeit of het domme vraag!” riep de beer, gedeelte eronder?” ”Wat een “Het gedeelte boven de grond domme vraag!” riep de beer, natuurlijk!”

“Het gedeelte boven de grond natuurlijk!”

De rapen groeiden goed en toen de tijd daar was, ging de boer De rapen groeiden goed en toen de knollen rooien. Hij laadde de tijd daar was, ging de boer ze op zijn kar en liet het loof de knollen rooien. Hij laadde ervan op het land liggen. Kort ze op zijn kar en liet het loof ervan op het land liggen. Kort

Een sprookje uit Finland Een sprookje uit Finland hierna kwam de beer weer uit het bos en verheugde zich al hierna kwam de beer weer uit op een smakelijk maaltje. Maar het bos en verheugde zich al tot zijn grote ergernis zag hij op een smakelijk maaltje. Maar alleen nog maar zielige hoopjes tot zijn grote ergernis zag hij verwelkt loof liggen. Hij beende alleen nog maar zielige hoopjes buiten zichzelf van woede naar verwelkt loof liggen. Hij beende de boer, die op het land ernaast buiten zichzelf van woede naar juist bezig was haver in te zaai­ de boer, die op het land ernaast en. “Oplichter, je hebt me be­ juist bezig was haver in te zaai­ drogen!” brulde de beer terwijl en. “Oplichter, je hebt me be­ hij zijn grote klauwen liet zien. drogen!” brulde de beer terwijl Maar de boer zei rustig: “Nee hij zijn grote klauwen liet zien. hoor, je hebt gekregen wat je Maar de boer zei rustig: “Nee wilde: het gedeelte boven de hoor, je hebt gekregen wat je grond!” wilde: het gedeelte boven de grond!”

Dat moest de beer tanden­ knarsend wel toegeven, maar nu Dat moest de beer tanden­ wilde hij wel de haver hebben knarsend wel toegeven, maar nu waar de boer mee bezig was. wilde hij wel de haver hebben “Welk gedeelte wil je hebben?” waar de boer mee bezig was. vroeg de boer, “Kies maar uit: “Welk gedeelte wil je hebben?” dat wat boven of dat wat onder vroeg de boer, “Kies maar uit: de grond groeit.” De beer wil­ dat wat boven of dat wat onder de niet nog eens de verkeerde de grond groeit.” De beer wil­ keuze maken en zei met een de niet nog eens de verkeerde slimme blik: “Dit keer wil ik dat keuze maken en zei met een wat onder de grond groeit!” slimme blik: “Dit keer wil ik dat wat onder de grond groeit!”

Toen de haver rijp was, ging

de boer naar zijn land om het graan te maaien. Hij laadde de boer naar zijn land om het zijn kar vol en bracht het naar graan te maaien. Hij laadde Toen de haver rijp was, ging zijn kar vol en bracht het naar

6 6

Tekst en illustratie Els Kobec

de schuur instormde. “Ik kom je haver opvreten, gemene be­ de schuur instormde. “Ik kom drieger!” brulde de beer: “Hier je haver opvreten, gemene be­ met die haver!” Maar je hebt drieger!” brulde de beer: “Hier toch gekregen wat je wilde?” met die haver!” Maar je hebt zei de boer, “Maar wacht, ik toch gekregen wat je wilde?” zal het goed met je maken.” zei de boer, “Maar wacht, ik Nu lagen er op de vloer van de zal het goed met je maken.” schuur twee hopen die van het Nu lagen er op de vloer van de haverveld afkomstig waren, een schuur twee hopen die van het hele grote en een kleinere. haverveld afkomstig waren, een hele grote en een kleinere.

“Jij mag kiezen welke je wilt hebben,” zei de boer, “Zeg het “Jij mag kiezen welke je wilt maar: de grote of de kleine.” hebben,” zei de boer, “Zeg het Daar hoefde de beer niet lang maar: de grote of de kleine.” over na te denken: “De groot­ Daar hoefde de beer niet lang ste natuurlijk! Ik ben toch niet over na te denken: “De groot­ gek?!” “Goed gekozen!” vond de ste natuurlijk! Ik ben toch niet boer, “De grootste is voor jou, gek?!” “Goed gekozen!” vond de en de kleinere neem ik dan wel.” boer, “De grootste is voor jou, en de kleinere neem ik dan wel.”

Daarop schepte hij de kleinste hoop, die uit de goede gedorste Daarop schepte hij de kleinste haver bestond, netjes in zijn hoop, die uit de goede gedorste voorraadkisten. De enorme hoop haver bestond, netjes in zijn kaf bleef liggen voor de beer, voorraadkisten. De enorme hoop die tot zijn wanhoop zag dat hij kaf bleef liggen voor de beer, alweer was beetgenomen. Woe­ die tot zijn wanhoop zag dat hij dend graaide hij met zijn grote alweer was beetgenomen. Woe­ klauwen door het kaf zodat al­ dend graaide hij met zijn grote les door de lucht vloog. klauwen door het kaf zodat al­ les door de lucht vloog.

“Ik geef het op met die boer!” zuchtte hij moedeloos, “Met “Ik geef het op met die boer!” hem wil ik niets meer te maken zuchtte hij moedeloos, “Met hebben!” En inderdaad: de beer hem wil ik niets meer te maken heeft zich daar sindsdien niet hebben!” En inderdaad: de beer meer laten zien. heeft zich daar sindsdien niet meer laten zien.

zijn schuur om te dorsen. Op het land kwam intussen de beer zijn schuur om te dorsen. Op eens kijken hoe de haver er het land kwam intussen de beer voor stond, maar daar stonden eens kijken hoe de haver er nu alleen nog maar dorre stop­ voor stond, maar daar stonden peltjes! “Die domme boer heeft nu alleen nog maar dorre stop­ me alweer in de maling ge­ peltjes! “Die domme boer heeft nomen!” dacht hij geërgerd en me alweer in de maling ge­ niet alleen heel gezellig op je bal­ hij marcheerde op hoge poten nomen!” dacht hij geërgerd en kon of in je tuin, maar bijen en hom­ naar het huis van de boer. Die niet alleen heel gezellig op je bal­ hij marcheerde op hoge poten mels worden er ook heel blij van. was juist klaar met het dors­ kon of in je tuin, maar bijen en hom­ naar het huis van de boer. Die en van de haver toen de beer mels worden er ook heel blij van. was juist klaar met het dors­ Door samen zonnebloemen te kweken, helpen en van de haver toen de beer we de natuur in de stad een handje. Daar­ Door samen zonnebloemen te kweken, helpen naast winnen de hoogste inzendingen allerlei we de natuur in de stad een handje. Daar­ leuke prijzen. Doe jij ook mee? naast winnen de hoogste inzendingen allerlei leuke prijzen. Doe jij ook mee?

Meedoen is makkelijk Vorig jaar werd de hoogste Dordtse zon­ Meedoen is makkelijk nebloem maar liefst 4 meter lang! Heb jij Van dinsdag 20 tot donderdag 22 juli gaan de Vorig jaar werd de hoogste Dordtse zon­ de zaadjes nog niet in de grond zitten? Doe kerkdeuren in gaan de bin­ nebloem maar liefst 4 meter lang! Heb jij Van dinsdag van 20 de tot Augustijnenkerk donderdag 22 juli de dit dan snel nog en verzorg je plantjes met nenstad van Dordrecht weer wagenwijd open de zaadjes nog niet in de grond zitten? Doe kerkdeuren van de Augustijnenkerk in de bin­ veel liefde, aandacht en natuurlijk ook water. en start van de vakantiebijbelweek.

Het thema dit dan snel nog en verzorg je plantjes met nenstad Dordrecht weer wagenwijd openvan Wil jij weten hoe je een zonnebloem zaait de week is: ‘God is Koning’.

Elke dag horen veel liefde, aandacht en natuurlijk ook water. en start de vakantiebijbelweek. Het thema jul­ van en de hoogte in krijgt? Op de website www. lie een knutselen we jul­ Wil jij weten hoe je een zonnebloem zaait de weekboeiend is: ‘Godbijbelverhaal, is Koning’. Elke dag horen groenblauwdordrecht.nl vind je een handig en de hoogte in krijgt? Op de website www. meteen elkaar en doen we leuke spelletjes. instructie­filmpje. lie boeiend bijbelverhaal, knutselen we groenblauwdordrecht.nl vind je een handig met elkaar en doen we leuke spelletjes. instructie­filmpje.

Kweek en win!

Alle kinderen van 4­12 jaar zijn van harte welkom van De deelnemers van vorig jaar zijn erin 11.00­13.00 uur. Deelname is gratis en elke clubdag Kweek en win!

Alle kinderen van 4­12 jaar zijn van harte welkom van geslaagd om enorme zonnebloemen te laten krijgen de kinderen een heerlijke lunch. Op donderdag 22 De deelnemers van vorig jaar zijn erin 11.00­13.00 uur. Deelname is gratis en elke clubdag groeien. Denk jij dat jou dat ook wel lukt? juli zijn alle ouders van 12.30 uur van harte welkom om geslaagd om enorme zonnebloemen te laten krijgen de kinderen een heerlijke lunch. Op donderdag 22 Meld je dan gauw aan, dit kan nog tot eind te komen kijken. De kinderen presenteren dan de crea­ groeien. Denk jij dat jou dat ook wel lukt? juli zijn alle ouders van 12.30 uur van harte welkom om juni. tieve resultaten van wat ze de afgelopen dagen hebben Meld je dan gauw aan, dit kan nog tot eind te komen kijken. De kinderen presenteren dan de crea­ gedaan. juni. tieve resultaten van wat ze de afgelopen dagen hebben Kijk op www.groenblauwdordrecht.nl voor Rina Molenaar gedaan. de spelregels en welke leuke prijzen je Augustijnenkerk, Hof 16 Kijk op www.groenblauwdordrecht.nl voor Rina Molenaar kunt­winnen.­Deel­vooral­ook­foto’s­van­het­ de spelregels en welke leuke prijzen je Augustijnenkerk, Hof 16 groeiproces op social media met de hashtag Meer informatie? kunt­winnen.­Deel­vooral­ook­foto’s­van­het­ #hoogstevandordt. Met elkaar maken we van Mail Rina: rina1973.rm@gmail.com groeiproces op social media met de hashtag Meer informatie?

Dordrecht één groot zonnebloemenveld. #hoogstevandordt. Met elkaar maken we van Mail Rina: rina1973.rm@gmail.com Dordrecht één groot zonnebloemenveld.

Kweek jij de hoogste zonnebloem?

Kweek jij de hoogste zonnebloem?

Deze zomer daagt de gemeente Dor­ drecht voor de tweede keer op rij ieder­ Deze zomer daagt de gemeente Dor­ een uit om de hoogste zonnebloem van drecht voor de tweede keer op rij ieder­ de stad te kweken. Zonnebloemen staan een uit om de hoogste zonnebloem van de stad te kweken. Zonnebloemen staan

Tekst en illustratie Els Kobec

Vakantiebijbelweek Vakantiebijbelweek in Augustijnenkerk in Augustijnenkerk

Wervenpark of Wervenplantsoen

Kansen scheppen voor mensen, vogels, insecten en planten Als je vanuit de Staart de Maasstraat op­ rijdt naar Stadswerven wordt je overduide­ lijk geïnformeerd over deze nieuwe wijk.

Er staan bouwketen op de ene hoek en op de andere ligt een grote zandvlakte met aan weerszijden damwanden. De oude hijskraan en hellingbaan, achter de informatiepanelen, verwijzen naar het scheepsbouwverleden maar doen ook vermoeden dat er iets nieuws op komst is.

Het terrein van Scheepswerf De Biesbosch wordt hier getransformeerd tot stadspark.

De toekomstige naam wordt Wervenplant­ soen, de werknaam is Wervenpark. Maar wat gebeurt er in het park en hoe gaat dat er uit zien? Allemaal vragen die ik voorleg aan Kitty Westgeest, de projectleidster van gemeente Impressie van het Wantijplntsoen vzoals het er het volgend jaar uit zal zien...

Dordrecht. Zij blijkt een enthousiaste het een uniek verblijfgebied, dat er uit aan het bouwbesluit, voor de vei­ en ervaren vertelster. gaat zien als een natuurlijk, extensief ligheid worden waar nodig leuningen De besluitvorming over het Werven­ onderhouden park met rietoevers. aangebracht. De hellingbanen reiken park was onderdeel van de besluit­ Daartussen liggen intensief gemaaide tot in de rivier, maar het is verboden vorming over het hele gebied. In het grasvelden. Hoe dichter bij de rivier daar te zwemmen in verband met bestemmingsplan is Stadswerven be­ hoe natuurlijker het beeld wordt. beroepsvaart. Voor de nodige vei­ stemd als een hoog stedelijk gebied, ligheidsmaatregelen geeft de Provin­ maar er zijn ook verblijfplekken. Het Op de grasvelden kunnen mensen cie Zuid­Holland subsidie.

Wervenpark wordt aangelegd als een ontspannen, liggen en spelen. De be­ verblijfsgebied van ongeveer twee tonnen hellingbanen blijven staan als Wat de natuur betreft is de ligging hectare. De getijdenwerking van de herinnering aan het verleden. Dat van het Wervenpark belangrijk door Beneden Merwede is merkbaar aan­ betekent niet dat er niets aan gedaan de overgang van nat naar droog en wezig. De combinatie hiervan maakt hoeft te worden. Ze moeten voldoen de getijdenwerking. Hierdoor zijn er kansen voor een bijzondere Bies­ boschnatuur. Planten als de grote kat­ tenstaart en het moeraskruiskruid kunnen er verschijnen. Die vegetatie wordt stroomdalflora genoemd, een combinatie van plantensoorten die van nature voorkomen langs grote rivieren. Omdat de Beneden Mer­ wede op de overgang ligt van het Deltagebied naar het zoetwatergetij­ degebied gaat het om een bijzonder stukje natuur. Het Wervenpark kan hierin fungeren als een stapsteen.

De blauwborst is een zangvogel­ tje dat gebruik kan maken van het riet langs de oever. Net als andere rietvogels zoals de kleine karekiet.

In de zwaluwwand kunnen oever­ zwaluwen nestelen en in kleine le­ men walletjes vinden zandbijen een Sieglien Venloo - in de vorige Poorter nog geportretteerd door Kees Dijkman - werd op onderkomen. Daarnaast zullen in­ Koningsdag geëerd met een lintje voor haar belangeloze inzet in de buurt. Ze ontving dat sectenhotels worden geplaatst voor uit handen van burgemeester Wouter Kolff (midden). Sieglien: “Ik was heel erg verrast, andere bijensoorten, zoals de mas­ want ik was uitgenodigd voor de presentatie van mijn nicht. Toen zei ze ineens: iemand kerbijen. De wervenkelders bieden wil iets tegen je zeggen en sprak de burgemeester. Wat hij heeft gezegd, ik weet het echt straks plek aan vleermuizen, omdat niet, ik heb wel een half uur geen woord kunnen uitbrengen, zo verrast was ik. Ik had er openingen worden gelaten om in zoiets totaal niet verwacht. Maar ik ben er wel heel erg blij mee, want het is toch een en uit te vliegen. Ook bieden zij een teken van waardering voor het werk wat je doet.” schuilplaats voor zoogdieren.

Lintje Sieglien verdiend!

Omgekeerde rabarbercake Sint Pieter (29 juni) helder en klaar, is een goed iemenjaar. Ja, onze Sint Petrus is de bijen goedgezind. Dit voorjaar hebben we speciaal voor die ijverige vliegertjes veel wilde bloemen ingezaaid. Maar door de langdurige kou zijn alle zaaisels, zowel van de bloemen als de groenten nogal laat.

Op het landje komt wel de pittige rucola goed op en de thuis voorgekweekte spitskolen, rode kolen en ijsbergsla kunnen nu snel de grond in. Maar koud of warm: de onverschrokken rabarber gaat altijd zijn eigen gang en strekt al lang zijn majestueuze bladeren breed uit. Laten we van deze uit Azië afkomstige overlever, die rijk is aan kalium en vitamine C, maar eens een lekkere zoete cake maken.

komen. De larven ontwikkelen zich enkele jaren in de rivierbodem. De uitsluip­periode is in juni, juli en au­ gustus. Dat is vooral op zandstrandjes te zien. Na het uitsluipen vliegen de volwassen libellen weg van het wa­ ter. Sommige dieren zijn daarna ja­ gend nog te zien, maar de meeste exemplaren verdwijnen spoorloos.

In verband met het voorkomen van de rivierrombout hebben de dam­ wanden ontheffing nodig van de Wet Natuurbescherming. Dat betekent dat voor het behoud van de soort en het leefgebied maatregelen worden getroffen. Het Wervenpark is al ge­ Nodig: schikt voor het uitsluipen van de ri­ Voor de cake: 4 eieren vierrombout en zal dat blijven.

De voortgang van de werkzaam­ heden op Stadswerven is afhankelijk van de ontheffing van de natuurwet­ geving. Stichting Wantij houdt de vereiste procedures nauwlettend in de gaten. De stichting zet zich in voor behoud, herstel en bevordering van natuur, milieu en landschappelijke waarden in de omgeving van Wantij en Beneden Merwede. Stichting Wantij heeft met een ecologisch ad­ viesbureau onderzoek gedaan naar aanwezige flora en fauna op Stads­ werven. Daarnaast maakte de stich­ ting een visie voor de hele Wantij­ zone. Het is nog niet duidelijk of alle ideeën van de stichting haalbaar zijn.

De damwanden buiten de water­ zone zijn al geplaatst. De sanering van de bodem gebeurt na de zomer.

Na ontheffing van de natuurwetge­ ving volgen de overige damwanden.

Bijzonder is het voorkomen van de Planning is dat het Wervenpark in rivierrombout. Dat is een libellen­ het voorjaar wordt ingericht en in de soort die eind jaren negentig niet zomer van 2022 klaar is.

Energiekade en Wantijpark staan deze zomer in het teken van de ‘Dordtse meer voorkwam, maar nu dankzij Feesten’. Het programma is inmiddels bekend: muziek, dans, film, urban art het schonere rivierwater is terugge­ Kees Dijkman en meer. De Dordtse Feesten richten zich op evenementen voor jong en oud, van ranjafeesten tot Goud van Oud.

Programma Dordtse Feesten bekend

Op 16 juli wordt een ‘watertheater’ gebouwd voor de Energiekade op het Wantij dat er tot 1 augustus ligt. Op het schip het Zwarte Zwaantje komt een podium met een doorzichtige kap. Vanaf je zitplaats op de trappen of tribunes kijk je niet alleen naar je favoriete artiest, maar heb je een mooi uitzicht op rivier en Stadswerven.

Back to the Rivers brengt 4 concerten met onder meer Typhoon en Eefje de Visser. ToBE viert Energy Festival. Dordrecht­Bamenda brengt een anniversary celebration. Bibelot presenteert onder meer: Froukje, Kevin, Maan, en een kinderconcert met Monique Smit en Juf Roos. Daarna: Goud van Oud­Tour de Senior, Ranjafeesten, Urban Arts Event ­ Bead the Poetry en nog veel meer.

Van 18 augustus tot 12 september is het feest in het Wantijpark. Hier wordt met een terras een intieme concertopstelling gebouwd met 750 plaatsen. De setting wordt vergelijkbaar met In de Museumtuin van 2020.

Voor het complete programma kijk op: www. dordtsefeesten.nl

Koken uit de tuin

Voor de oude hijskraan en hellingbaan staan bouwketen en er ligt een grote zandvlakte met aan weerszijden damwand.

160 gr suiker 100 gr patentbloem halve theelepel bakpoeder 40 gr olijfolie 2 theelepels vanilleextract snufje zout springvorm van 24 cm Voor de vulling: 500 gr rabarber (in plakjes van 1 cm) 150 gr aardbeienjam (minstens 50% fruit) plus 2 eetlepels extra jam halve sinaasappel (rasp en sap) 2 theelepels maïzena

Vet de springvorm in en bekleed de buitenkant met alufolie tegen lekkend sap tijdens het bakken. Doe de rabarberstukjes in een grote kom en meng met de 150 gr aardbeienjam en de sinaasappelrasp. Los de maïzena op in het sap van de sinaasappel, voeg toe aan de rabarber, meng even en zet dit zolang apart.

Klop dan voor het cakebeslag de eieren met de suiker, met de mixer op hoge snelheid 5 minuten, tot een taaie witte massa. Voeg de olijfolie en de vanille toe en mix nog even op lage snelheid. Zeef de bloem, het bakpoeder en wat zout hier overheen en meng alles nog kort, het moet luchtig blijven. Roer dan de rabarberstukjes nog even door en verdeel ze over de bodem van de springvorm. Giet hier het beslag overheen en bak alles een uur in de oven op 180o. Komt een satéprikker er droog uit, is hij gaar.

Laat de cake in de vorm even afkoelen en snij voorzichtig de randen los. Leg dan een taartschaal (met opstaande rand voor eventueel rabarbersap) omgekeerd op de springvorm. Draai dan alles om en verwijder de springvorm. Smeer tot slot de bovenkant in met de warmgemaakte extra jam voor een mooie glans en genieten maar!

Maartje Schaffels

7

Foto: Marco de Nood

WOORDZOEKER

Licht aan Het licht gaat aan op de rivier ergens van boven huivert een straal die zich leeg giet over de stroom Een buitenaards fantoom schuift in het beeld door grijs en zwart ingekaderd Het onbekende object nadert als je goed luistert hoor je het ook continuo het doffe gedaver tegen het praatziek kabbelend water Vrees niet dit is een teken van hoop Ton Delemarre

Welke van deze verborgen woorden komt niet voor in de woordzoeker?

ARCHEON DROUWENERZAND HELLENDOORN KAMELEONDORP NEELTJE JANS SPROOKJESHOF WONDERWERELD

DIPPIEDOE DUINRELL JULIANATOREN LINAEUSHOF PLOPSALAND TOVERLAND DRIEVLIET

EFTELING KABOUTERLAND MADURODAM SLAGHAREN VIERSPRONG WALIBI

Deze keer in de woordzoeker een aantal pretparken omdat we hopelijk binnenkort weer een dagje uit kunnen. De puzzel werd gemaakt door Caroline van Café Americain, het leescafé in de bibliotheek. Puzzel mee en maak kans op een VVV-cadeaukaart van 10 euro. Laat ons weten welk woord niet in de puzzel voorkomt. Stuur uw oplossing vóór 1 juni naar: De Poorter, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht. Of mail uw oplossing onder vermelding van uw naam en adres naar: r.besjes@kpnmail.nl.

De oplossing van de puzzel in de vorige krant was: pijpenkrullen. Winnaar van de puzzel in krant 2 was Eline Bakelaar. Gefeliciteerd!

Repair Café Centrum vanaf nu weer elke 3e zaterdag van de maand

Open van: 10.00-13.00 uur

Ook adverteren in de Poorter?

Bel met 078 - 750 89 66

Op zaterdag 19 juni Zaterdag 18 september Nieuwe loca�e is ontmoe�ngspunt de Eendracht, Noordendijk 89-1, beneden (trap af!)

Volg ons op Facebook!

Beter Voor Dordt heeft dankzij u de afgelopen jaren veel kunnen betekenen voor de stad! Wij werken op dit moment aan een programma voor de komende jaren, welk punt mag daarin niet ontbreken? Laat het ons weten!

Bent u Beter Voor Dordt? We zijn voor nu en in de toekomst op zoek naar actieve (Raads)leden! Meld u! We gaan graag met u in gesprek!

CENTRUM@BETERVOORDORDT.NL 06 1220 1572 FACEBOOK.COM/BETERVOORDORDT @BETERVOORDORDT VOORSTRAAT 367, 3311 CT DORDRECHT