De Poorter - Editie 6 - 2018 by TIEN Plus

De Poorter Jaargang 24, december 2018, nummer 6

Binnenstadkrant, verschijnt elke twee maanden

De etalage van de voormalige rijwielhandel ‘Olree’ in de Vriesetraat steelt ons hart, hier willen we meer over weten. Met de bewoonster maak ik een afspraak om haar enkele dagen later te interviewen.

Pag. 3 Vest 181: Contour de Twern

Pag. 3 Historische routes Synode Foto: Jole Kraaijo

Centrum van Dordrecht verdient beter

Het centrum van Dordrecht verloedert. Er zijn veel kleurloze belwinkels, tijdelijke winkels met schreeuwende reclames, verwaarloosde puien en lege etalages. Het al jaren leegstaande pand van V&D aan het Scheffersplein, het hart van de stad, spant de kroon. Jole, de fotograaf van de Poorter, en ik gaan samen op pad om dit met eigen ogen te zien. Te midden van de verwaarlozing ontdekken we ook mooie etalages, zo kan het dus ook. De grote verschillen zijn opvallend. Sommige stukken van de Voorstraat zien er echt niet uit. Een etalageraam is volledig dichtgeplakt en verderop staat een grote etalage helemaal leeg, een groot gapend gat

in de gevelrij. Daar recht tegenover ook nog de smakeloze en indringende reclameborden van enkele grote winkelketens, die het nog erger maken. Hierdoor vallen de etalages waaraan wel veel zorg is besteed helemaal in het niet, de hele straat is ontdaan van sfeer en allure. We zien gelukkig ook andere voorbeelden. We zijn beiden enthousiast over de professionele en kunstzinni-

ge etalage ‘By Brandenhorst’ op de Voorstraat Noord, een lust voor het oog. Even gecharmeerd zijn we van diverse etalages en ramen die niet per se het predicaat ‘mooi’ verdienen maar die wel uitstralen dat de betrokkene de raampartij met plezier heeft opgeleukt. Zoals de ramen van de onbewoonde ruimtes op straathoogte van een aantal panden in het Kromhout die zijn versierd met veel witte bloemen en lichtjes.

meer over weten. Met de bewoonster maak ik een afspraak om haar enkele dagen later te interviewen.

Riet, zo heet de bewoonster, vertelt haar verhaal. Haar man Joop, overleden in 2012, heeft de ﬁetsenwinkel in 1957 overgenomen, toen was hij 22 jaar. In totaal 41 jaar heeft hij met hart en ziel gewerkt in zijn eigen bedrijf. Fietsenwinkel Olree was een begrip voor veel Dordtenaren, bij Joop was je ﬁets in goeOlree was begrip de handen. Wanneer de Euro wordt De etalage van de voormalige rij- aangekondigd, in 1998, vindt hij het wielhandel ‘Olree’ in de Vriese- genoeg. straat steelt ons hart, hier willen we Lees verder op pag. 2

Regenten- of Lenghenhof:

Een regentes neemt afscheid

Voor hofjesliefhebbers is Dordrecht een aantrekkelijke stad. Eén van de mooiste en interessantste hofjes is de Regentenof Lenghenhof, zoals die ofﬁcieel heet. De hof werd in 1755 gesticht ter ondersteuning van voormalige huishoudsters en dienstboden zonder inkomen.

Ik breng de hof voor het voetlicht omdat één van de regenten (bestuurders), na 26 jaar, in januari afscheid neemt. De regentenkamer wordt momenteel gerestaureerd en in de tweede helft van januari zal een open dag worden gehouden.

vindt plaats in de regentenkamer, die vanwege de restauratie met plastic is afgedekt. Voor de foto kunnen we een stukje van het plastic wegwerken. Een belangrijk gespreksonderwerp is hoe de regenten in de 21e eeuw omgaan met de doelstelling uit 1755: het verschaffen van woongenot aan mensen die het minder breed hebben. In 2018 gelden de volgende eisen voor toewijzing: alleenstaande vrouwen van 50 jaar en ouder, van onbesproken gedrag en onbemiddeld. Binnen het bestuur wil men de toewijzing zo onbevooroordeeld mogelijk laten plaatsvinden. Daarom wijzen de regenten per toerbeurt een woning toe.

Toewijzing Mevrouw J.H.T.E. Bruns-van der Om te laten zien dat je onbemiddeld Most is sinds 1992 regentes en be- bent, moeten kandidaat-bewoners last met bouwzaken. Het gesprek inzicht geven in hun ﬁnanciële situ-

atie. Onbesproken gedrag is ook een belangrijk toewijzingscriterium. Daarvoor vindt een ‘goed gesprek’ plaats, meestal in het huis van de nieuwe bewoonster. Helaas komt het voor dat dit gesprek onvoldoende selecteert en blijkt achteraf dat niet iedereen geschikt is om in de hof te wonen. “De boze buitenwereld en de vreedzame binnenwereld zijn steeds dichter bij elkaar gekomen”, is een constatering van de regentes. “Meer dan vroeger lo-

Mevrouw Bruns: “Een goed gevoel, wat betekend te hebben in de geschiedenis van de hof.”

Pag. 5 Angenetha Balm, interview

Pag. 7 Nieuw aanbod StaPal pen potentiële bewoonsters relationeel of ﬁnancieel vast”. Op zich een belangrijke reden om ze een woning toe te wijzen. Regels Nieuwe bewoonsters krijgen een klein boekje met leefregels, het ‘Reglement van Orde’. Als ze hiermee akkoord zijn, zetten ze in het Bewonersboek hun handtekening. De vermoedelijk bekendste regel van de hof is dat er geen mannen mogen overnachten, tenzij schriftelijke toestemming aan de regenten is gevraagd. Mevrouw Bruns constateert dat het zich aan de regels houden minder vanzelfsprekend is dan vroeger. Zo kwam het zonder toestemming laten overnachten van een kleinzoon wel eens voor. Lees verder op pag. 2

Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk • MEE Buurtwerk

Jaargang 24, december 2018, nummer 6

Vervolg van pag. 1

Centrum van Dordrecht verdient beter Hij heeft geen zin om die omslag te maken, daarom sluit hij de winkel. Als de winkel eenmaal is gesloten vinden Joop en Riet dat ze de etalage niet leeg kunnen laten staan. “Dat vonden we zo armoedig, dat konden we niet maken”, vertelt

Riet. Vanaf dat moment maken man. “Wel wordt met het klimmen Joop en Riet samen ieder seizoen der jaren dat gekruip door de etalaeen nieuwe etalage. ge steeds lastiger”, zegt Riet. Gelukkig helpt haar beste vriendin PeNa de dood van Joop is Riet door- tra haar nu als de etalage vernieuwd gegaan met het onderhouden van de moet worden. Binnenkort is er weer etalage als een eerbetoon aan haar werk aan de winkel dan moet de

Op de Voorstraat: etalage dichtgeplakt met kranten

Prachtig ingerichte ramen aan de Kromhout

etalage volledig opnieuw worden ingericht met het oog op de Kerst. “Dat wordt weer heel mooi”, zegt Riet en haar ogen stralen. Als laatste merkt ze op: “Het zou fijn zijn als andere bewoners en eigenaren van leegstaande panden ook de verant-

Vervolg van pag. 1

De kaart werd door Wim van Wijk - schrijver Historische Atlas van de Biesbosch - ontdekt in het historisch archief in zo’n deplorabele staat dat restauratie onmogelijk leek. De Poorter seinde de Rijksdienst Cultureel Erfgoed in en Wim van Wijk maakte een promotietour met een digitale animatie van lithograaf Peter Ebben. Tot ieders verrassing bleek restauratie toch tot de mogelijkheden te behoren. Het Dordrechts Museum liet de restauratie uitvoeren. De verwachting was, dat in 2020 de kaart tentoongesteld zou worden. Mooi passend in mijlpaal 1000: Dordrecht 800 jaar stadsrechten.

Ook de regel dat men zich stil en ordelijk moet gedragen, geeft soms problemen. Maar in het algemeen is er volgens mevrouw Bruns veel tevredenheid over het wonen op de hof. Vooral de veilige sfeer wordt erg op prijs gesteld. Ze vindt het opmerkelijk dat de animo om op de hof te komen wonen, zo is toegenomen dat er nu in plaats van een wachtlijst een ‘stoplijst’ is ingevoerd.

tal jaren lukte het maar net om met de opbrengst van het kapitaal rond te komen. Maar op het eind van de vorige eeuw braken weer financieel gezonde tijden aan. De landerijen van De Lengh bij Barendrecht konden door onteigeningsprocedures in verband met nieuwbouwplannen daar, goed verkocht worden. Zo kreeg de stichting weer voldoende financiële ademruimte. Met de financiën gaat het nu goed: twee banken beheren zorgvuldig het bij hen gestalde kapitaal.

Financiering Vermoedelijk heeft die grote belangstelling er veel mee te maken dat het voordelig wonen is op de hof. Men betaalt Afscheid geen huur maar een bijdrage In het gesprek komt navoor het recht van gebruik. tuurlijk ook het afscheid Vergeleken met elders is de van mevrouw Bruns ter bijdrage vrij laag. De bijdrasprake. Hiervoor is een gen van de bewoonsters zijn De Lenghenhof, een mooi inkijkje. speciale procedure. Er zijn Foto: Cees Schilthuizen verschillende opvolgingsalleen bestemd voor lopende uitgaven zoals de schillijnen die direct zijn verHoe staat het er nu voor? der, tuinman of loodgieter. Andere het nagelaten vermogen van wel- bonden met één van de regenten uit De kaart is nog in Vlaardingen, res- uitgaven kunnen betaald worden uit doener Gijsbert de Lengh. Een aan- de begintijd. Mevrouw Bruns zit in taurator Vera Keijzers van het museum bevestigt dat hij nog dit jaar retour komt. Hij zal in het stadsdepot te bezichtigen zijn voor ingewijden. Dan zullen ook de vragen die de kaart oproept, aan de orde komen. Half november werd op de Voorstraat tegenover Het Magazijn en De fietsvlonder biedt plek voor 10 Zoals over de kaarsrechte rode lij- in de Koningin Wilhelminastraat naast restaurant Post een fiets- fietsen. In de proefperiode bekijkt nen. De meeste geven grenzen van vlonder geplaatst. Dat is een tijdelijke fietsparkeervoorziening ter de gemeente of er meer plekken ambachtsheerlijkheden aan. maar grootte van een parkeerplaats van auto’s. De aanleiding is het grote voor fietsers nodig zijn, of die op sommige kruisen elkaar of eindigen aantal bezoekers dat met de fiets naar Het Magazijn en restaurant de juiste plek staan en of de autoonlogisch. Interessant is ook dat ten Post komt. Dat is mooi: Dordrecht stimuleert fietsen in de stad. parkeerplaats kan worden gemist. Als na evaluatie blijkt dat de vlonzuidwesten van Dordrecht een rad is der goed gebruikt wordt en er geen getekend, net zo een als op de Galgrote problemen met parkeren ontgenplaat bij Zwijndrecht: daarvan is staan, dan kan de plek definitief als bekend dat gehangenen daar eindigfietsparkeerplek ingericht worden. den. Maar dat er op de plek waar nu De fietsvlonder kan vervolgens op de Handelskade ligt, ook veroordeelandere locaties worden ingezet. den als tentoongesteld werden, was onbekend. Eenvoudig uitproberen Ontdekker Wim van Wijk reageert Wethouder Rik van der Linden van verheugd: “Vanzelfsprekend is het Bereikbaarheid is enthousiast: “We goed nieuws dat de kaart alsnog gewillen dat Dordrecht aantrekkelijk restaureerd is. En natuurlijk ben ik is voor fietsers en daarbij horen benieuwd hoe hij eruitziet na de resgoede voorzieningen. Met de fietstauratie. Waar ik vooral nieuwsgievlonder kunnen we dat eenvoudig rig naar ben, is of hij nu net zo goed uitproberen.” leesbaar is als de digitale versie.”

Fietsvlonders in binnenstad

Ton Delemarre

Wij sluiten ons daarbij van harte aan: “Het centrum van Dordt verdient beter!” Mary Ruisch

Op de Voorstraat: lege etalage

Megakaart komt er aan Een regentes neemt afscheid De Poorter kopte in december 2016: Dordrecht bezit uitzonderlijke 16e-eeuwse reuzenkaart. Die kaart, van bijna vier meter lang en twee meter breed, uit 1540, bijna vijf eeuwen oud, is waarschijnlijk wel de grootste oude kaart van Nederland.

woordelijkheid zouden nemen voor hun etalage”.

Foto’s: Jole Kraaijo

de lijn van Elisabeth de Lengh, de zuster van de stichter. Na haar werden vele leden van de familie Bax regent tot en met de voorgangster van mevrouw Bruns, mevrouw de Ruiter-Bax. Nu is de familieband losser geworden. Gevraagd naar de reden dat ze aftreedt, geeft de regentes een kort en bondig antwoord: “Ik ben gewoon te oud. Het is gewoon goed”, zo zegt ze, “dat een jong en energiek persoon dit werk overneemt”. De opvolgster is al bekend, maar haar naam mag nog niet worden gepubliceerd. Het is regentes Bruns goed bevallen om medebestuurder van de hof te zijn: “Heel prettig om bezig te zijn voor de ander”. Als verantwoordelijke voor bouwzaken heeft zij veel met vakmensen gewerkt. “Op deze manier wordt je leven rijker. Bovendien houd ik niet van bridgen”. Het geeft haar ook een goed gevoel om wat betekend te hebben in de geschiedenis van de hof die met weldoener De Lengh een aanvang nam. Gerard Goudriaan

Colofon Redactieadres:

Spuiweg 93, 3311 HG Dordrecht Tel. 078 - 750 89 66 E-mail: r.besjes@kpnmail.nl

Website:

www.tienplus.net/poorter en www.dordrecht.nl/wijken

Redactie:

Ria Besjes, Ton Delemarre, Kees Dijkman, Gerard Goudriaan, Heintje Groesbeek, Anne Nies Keur, Els Kobec, Jole Kraaijo, Mary Ruisch

Medewerkers:

Lucy Wouters, Paul Wansink, Hans Berrevoets

Druk: Dordt Centraal Kopij binnen:

vóór 11 januari

Bezorging volgende nummers: 27 februari De Poorter niet in de bus gekregen? Bel dan Tienplus: 078 - 750 89 66. Of haal op bij een van de volgende adressen: Uitgeverij Tienplus, Spuiweg 89, Vrijwilligershuis SSKW, Spuiweg 93, Stadsbibliotheek Dordrecht, Groenmarkt 153, StaPal, Otto Dickeplein 4.

Jaargang 24, september 2018, nummer 4

Contour de Twern:

Wonen en leven in centrum ﬁjner maken

Column

In het centrum, Vest 181, staat het pand van Contour de Twern & R-newt. Een lichtbak aan de gevel laat in zwart en rode letters weten: “Iedereen telt mee, iedereen doet mee.” Maar wat is Contour de Twern nou eigenlijk precies en wat doen zij allemaal? Om hierop een antwoord te krijgen is een kennismaking misschien niet zo gek. In het kort: Contour de Twern is een organisatie met een maatschappelijke missie. Dat houdt in dat ieder mens meetelt en de kans moet krijgen om mee te doen in de maatschappij, vandaar het motto. Om dit te bereiken kunnen mensen terecht bij de diensten van Contour de Twern. Je moet daarbij denken aan woonadvies, buurtwerk, onafhankelijke cliëntondersteuning en ook R-newt (spreek uit: Renoewt) dat zich richt op jongerenwerk. Zelfredzaamheid Een aantal buurtwerkers, jongerenwerkers en vrijwilligers zetten zich elke dag opnieuw in om wonen en leven in diverse wijken van Dordrecht voor iedereen ﬁjner te maken. Ze werken met passie en visie aan de sociale veerkracht van de

maatschappelijk zwakkere medemens en proberen de zelfredzaamheid te vergroten. Doel is dat de mensen hierdoor de mogelijkheid krijgen om mee te doen, maar ook dat wijken en achterstandsbuurten leefbaarder worden. Vandaar dat er veel wordt gewerkt met vrijwilligers uit de wijk. De buurtwerkers zijn daarin een belangrijke schakel. Ze zijn er voor de bewoners en staan altijd open voor gesprek, vragen en ondersteuning of wanneer er in de buurt een idee leeft waarvoor hulp of samenwerking met andere organisaties nodig is. Op verschillende plekken in de stad zijn er buurtcentra waar buurtwerkers en wijkteams aanwezig zijn. Bijvoorbeeld ontmoetingscentrum ‘De Eendracht’ in het Lijnbaangebied en wijkcentrum ‘StaPal’ aan het Otto Dickeplein.

ds Paul Wansink Grote Kerk

Koning Het pand van Contour de Twern, aan Vest 181

Talent ontdekken R-newt is een onderdeel van Contour de Twern. Hun jongerenwerk richt zich speciﬁek op de wereld van ouders, kinderen en vooral jongeren. Het belangrijkste hierbij is dat kinderen in een veilige omgeving kunnen opgroeien, waarbij de focus ligt op het talent dat iedere jongere heeft. R-newt helpt ze niet alleen hun talenten te ontdekken, maar

Kunstenaars wandelden 400 jaar later historische routes naar Synode:

Lopen naar Dordrecht

Tosca Niterink (actrice, schrijfster), Anita Janssen (documentairemaakster) en vier andere kunstenaars, schrijvers en ﬁlmers wandelden in oktober en november langs eeuwenoude routes naar Dordrecht. Op 11 november om 11.11 uur liepen wij de laatste kilometers mee.

De Dordtse Synode was een Europese topbijeenkomst om de geschillen tussen de rekkelijken en de preciezen over predestinatie voor eens en altijd op te lossen. De grote vraag was: Heeft God alles al tevoren bedacht of maakt de mens nog eigen keuzes? En ze namen de tijd voor die discussie, de aanwezigen vergaderden meer dan een half jaar. In 1618 reisden meer dan honderd godgeleerden naar Dordrecht om deel te nemen aan de Synode. Een aantal reisverslagen is bewaard gebleven. Vierhonderd jaar later maakten zes kunstenaars de voetreizen opnieuw om dit jubileum te vieren. Ze wandelden vanuit Kopenhagen, Basel, Londen en Edinburgh op zoek naar sporen uit het verleden. Vanuit Kopenhagen liep Masja Ottenheim de route van Anna Walker. Zij bezocht de synode als bezoekster. Vrouwen waren niet uitgenodigd, de Synode was vooral een mannenaangelegenheid. Anna Walker, een Deense, was daar om met synode-leden te praten over godsdienstkwesties, haar invloed op het verloop was nihil. Tosca Niterink en Anita Janssen volgden de route van Sebastián Beck die in 1618 met een heel gezelschap met postkoets en per schip naar Dordt afreisde. En dan... klik, niets, tik, klik, niets! Stom, stom, stom... in hun moderne postkoets hoog boven de Rijn bij de Lorelei

Foto: Jole Kraaijo

biedt ook hulp bij het ontwikkelen ervan. Hiervoor wordt verbinding met het onderwijs gezocht en biedt de afdeling Kids Training & Advies van R-newt op scholen trainingen voor docenten en kinderen. De basis hierbij is het volgen van de jongeren in hun omgeving en proberen mee te gaan in hun wereld. Er wordt daarbij gekeken naar factoren zoals het gezin waarin men opgroeit, de straat, de school, de wijk. Daarnaast pakt men problemen preventief aan, in samenwerking met partners in de wijk. Door tijdig in te grijpen wanneer er sprake is van overlast van jongeren en te zorgen dat de dialoog met bewoners snel wordt hersteld. Wanneer er voor jongeren en ouders zorg en hulpverlening nodig is, kan R-newt ook hier een motiverende en begeleidende rol spelen van betekenis. Wil je meer weten over Contour de Twern, of R-newt? Loop gerust binnen bij het kantoor aan de Vest of bij het wijkcentrum. Jole Kraaijo

Op zaterdag 10 november was de koning in Dordrecht. Hij kwam voor de opening van de nieuwe tentoonstelling in het museum ter gelegenheid van 400 jaar Synode van Dordrecht. Ik begreep overigens dat hij al eerder in Dordrecht was dan verwacht, omdat hij zijn dochter ging aanmoedigen bij het hockey. Dat vond ik wel weer heel menselijk. De kinderen van een koning zitten ook gewoon op sport en moeten aangemoedigd. Maar goed, hij kwam voor de opening van de synodetentoonstelling in de Augustijnerkerk en ik mocht er als dominee van de Grote Kerk ook bij zijn. Voor het eerst van mijn leven dat ik de koning van dichtbij zag. De Voorstraat was zelfs van dranghekken voorzien. Maar ja, wat ik al had kunnen weten, een koning is een gewoon mens. Hij kwam binnen en wij gingen allemaal staan en hij las een stuk uit de oude Statenbijbel. Tot het vertalen van die Bijbel werd op de synode besloten. Vandaar dat u op het plein achter de Augustijnerkerk een robot kunt bewonderen die in de periode van de synodeherdenking de hele Bijbel overschrijft. Boeiend om het monnikenwerk door een machine te zien doen.

Zie ook: www.dordrecht-contourdetwern.nl Toch uiteindelijk natuurlijk de en: www.contourdetwern.nl vraag: Wat doet het met een Zes kunstenaars wandelden vanuit Kopenhagen, Basel, Londen en Edinburgh op zoek naar sporen uit het verleden.

hebben Tosca en Anita zitten borrelen en muziek geluisterd, kacheltje aan en jawel hoor: accu leeg. In onze tijd kennen reizigers ook hun problemen. Yvo van der Vat en Selwyn Slop liepen net als Edward Davenant van London naar Dordrecht. Davenant reisde langs plaatsen als Margate, Oostende, Middelburg, Den Haag, Delft, Rotterdam. Hij kwam te vroeg aan in Dordrecht voor de Synode. Zodoende kon hij nog uitstapjes maken naar Den Haag en Delft. Hij bracht daar een bezoek aan de plek waar Willem van Oranje werd vermoord. Indrukwekkend! De aanslag was op 10 juli 1584, op 9 november 2018 zitten de kogelgaten nog in de muur.

Tekst en foto’s: Kees Dijkman

reisd. Deze weg is tegenwoordig de A1, de belangrijkste weg tussen Edinburgh en London. Deze route gaat vlak langs the Saint Mary Well. Die bron was een van de belangrijkste bedevaartsoorden in Engeland en een belangrijke trekpleister voor reizigers. Balcanquhall was echter een protestantse predikant en moest waarschijnlijk weinig hebben van heilige bronnen. Afgoderij in zijn ogen.

Exact 400 jaar later kwamen de kunstenaars aan op 11 november 2018. Onderweg fotografeerden, schreven, ﬁlmden en tekenden de kunstenaars. Hun belevenissen zijn mee te maken via de site: www.AlsikmaarinDordt.com. Gewapend met een drone, gimbals en smartphones leggen ze hun avonturen vast. De documentaire wordt uitgezonden bij Omroep West en RTV Rijnmond. De première van AlsikmaarinDordt.com is in januari in The Movies.

mens zo’n bezoek van de koning? Ik durf het bijna niet te zeggen, maar: niet zoveel. Voor Dordrecht onderstreept het bezoek het belang dat onze stad had in de geschiedenis van ons land. Dat is mooi meegenomen voor het toerisme, zeker. De herdenking van de synode is ook mooi: het heeft dan toch maar in onze stad plaatsgevonden. Maar ja, al dat verleden. Raakt het ons vandaag nog? Ik kan alleen maar zeggen dat ik bij de bestudering van de synode onder de indruk ben geraakt van hoe er toen op internationale schaal geprobeerd is een gezamenlijke visie te ontwikkelen. Dat is op zich een herdenking waard. De dag nadat de koning in de stad was, hadden we in de Grote Kerk een dienst samen met Remonstranten uit heel Nederland. Dat voelde echt bijzonder. Dat na 400 jaar tegenstellingen overbrugd worden. Misschien is dat de waarde van herdenken en in die zin toch ook van een koning dat we beseffen dat geschiedenis kan worden beleefd en zelfs tegenstellingen kunnen worden overwonnen.

Marco van Schaardenburgh vertrok uit Edinburgh. Walter Balcanquhall was een Schotse geestelijke, hij werd door James I als afgevaardigde van de Church of Scotland naar de Synode gestuurd. Wij weten weinig van hem en kunnen alleen maar aannames doen. Balcanquhall Dordrecht als symbool van is waarschijnlijk via The Great eenheid. Wie had dat gedacht? Road North richting het zuiden ge- Gewapend met drones en smartphones leggen ze hun avonturen vast.

Janko Kabouter

Tekst en illustratie Els Kobec

Een sprookje uit Slowakije

Janko was een jongen die zo klein was dat hij in de jaszak van zijn vader paste. Iedereen noemde hem dan ook Janko Kabouter. Zijn vader was erg arm, maar zorgde goed voor hem en Janko had niets te klagen. Elke avond keken ze samen naar de flonkerende sterrenhemel: dat was hun grote rijkdom. Het was winter geworden en de dag voor Kerstmis. Jan ko ging nog even spelen in de sneeuw voor het huis. Opeens dook er razendsnel een havik naar beneden die Janko met zijn klauwen vastgreep en met hem wegvloog. Ze gingen hoog door de lucht en over vreemde landen. Maar opeens stak er een flinke storm op en de havik moest hem laten vallen. Geluk kig kwam hij goed terecht en ging zomaar wat lopen tot hij bij een sloot aankwam. “Ach, hoe kom ik daar overheen?” dacht hij moedeloos. Toen verscheen vanuit het bos een enorme reus die hem ruw op pakte en over de sloot zette. “Wat ben jij klein!” bulderde

hij, “Ik neem je mee en sluit je op, dan groei je mis schien nog.” Hij nam Janko mee naar huis en deed de deur op slot. Maar Jan ko kroop stiekem door het sleutel gat naar buiten en was weer vrij. Hij liep en hij liep, en kwam aan bij een meer. Maar hij struikelde over een steen en viel zomaar het water in. Meteen kwam er een grote vis aanzwemmen die hem met zijn gro te bek helemaal opslokte! Even la ter werd die vis echter door een ijverige visser gevangen. Nu was het zo dat de koning van het land dit kerstfeest een groot feestmaal hield in zijn paleis. Zijn bedienden koch ten daarvoor de vis van de visser. “Wat een prachtige vis!” riepen de koks en sneden

de niets. Toen de gasten aan tafel zaten, sneden ze de broodjes door en hopla! daar sprong Janko eruit! “Een kerstka bouter!” rie pen ze alle maal, “Wat ben jij grap pig, blijf bij ons wonen en vier feest!” Janko kreeg allerlei lek kers te eten en mocht op de tafel voor de koning zit ten. “Straks, om midder nacht als de klokken lui den, gaan we de vis doormidden om te bak de sterren aan de hemel te ken. Janko kon er toen snel tellen”, zei de koning, “Dat zul tussenuit glippen zonder dat je fantastisch vinden!” ze hem zagen, maar daarbij viel hij in het deeg voor de En hij vervolgde: “Wij vinden broodjes. De broodjes gingen jou erg grappig, blijf bij ons de oven in en Janko kreeg het wonen, het leven is hier goed.” wel erg warm, maar mankeer Maar Janko moest aan zijn va

Levende kerststal in Weizigt

Op dinsdag 18 december hult Duurzaamheidscentrum Weizigt zich volledig in kerstsfeer! Breng een bezoek aan de levende kerststal op Stadsboerderij Weizigt en kom helemaal in de feeststemming. Weizigt nodigt iedereen, jong én oud, van harte uit om de feestdagen in te komen luiden.

Vlak voordat de feestdagen losbarsten, organiseert Wei zigt een eigen kerstfeestje met sfeervolle activiteiten. Iedereen is van harte welkom de kerststal te komen bewon deren en iets warms te komen drinken. Je kunt uit volle borst mee zingen met echte kerstklas siekers. Ook kun je knuffelen met de boerderijdieren, een feestelijke kerstknutsel ma ken of je opwarmen bij een van de knapperende vuurtjes.

Doe gezellig mee!

Extra sfeervol is dat op de zelfde avond de kerstlicht jestocht door Krispijn gelo pen wordt. De tocht start om 18.00 uur bij wijkcentrum De Koloriet en zal om 19.30 uur eindigen bij de levende kerst stal. Iedereen die zin heeft om mee te lopen, is van har te welkom. Een sfeervollere

der denken, die vast en zeker ook naar de sterren zou kij ken. “Nu ben ik er niet bij, hij zal me wel missen”, dacht hij verdrietig en hij zei tegen de koning: “Dank u, edele heer, maar ik wil deze nacht liever thuis naar de sterren kijken, ook al is het leven hier goed.” De koning vond het jammer, maar begreep het wel. “Goed, mijn kerstkabouter”, zei hij, “ik geef je een paard, zodat je niet hoeft te lopen.” Hij liet een mooie muis halen met een klein zadeltje op zijn rug: dat was zijn paard. De muis ging in vliegende galop door bos en hei en kwam precies om mid dernacht bij de hut van Janko aan. Janko’s vader stond voor de deur en was dolgelukkig zijn zoontje weer te zien. “Wat een avontuur!” riep hij uit, “Ik heb me grote zorgen gemaakt!” Hij stopte Janko meteen in zijn jaszak, want hij wilde hem niet opnieuw kwijt raken. Toen de kerkklokken om middernacht begonnen te luiden, konden ze toch samen naar de sterren kijken en een fijn kerstfeest vieren.

start van de feestdagen be staat niet!

Open:

De kerststal van Weizigt is op 18 december van 16.00-20.00 uur open. Toegang is gratis. Na 17.00 uur is het terrein nog maar aan één kant open, aan de kant van de Stadsboer derij.

Kinderkerstfeest bij StaPal Op woensdag 12 december zijn de kids van harte welkom bij StaPal aan het Otto Dickeplein. Je weet wel bij het Papendrechts veer. Het wordt een gezellige dag vol verrassingen. Niet thuis eten, want je krijgt eten en drinken! We maken er natuurlijk weer een te gekke feestdag van. Een feest om niet te vergeten, vol kaarsjes, lichtjes en gezelligheid. We zouden het fijn vinden als jullie allemaal weer komen.

Het is van 16.00-18.00 uur voor kids tot 12 jaar. Het kost 2 euro per kind.

Team StaPal en Minipraathuis

Jaargang 24, december 2018, nummer 6

Angenetha Balm:

“Mijn leven is veelomvattend”

Voor een gesprek met mevrouw Angenetha Balm, schrijfster van ruim 100 Dordtse woninggeschiedenissen zitten wij in de Hofkamer van het eeuwenoude pand Hof 15. Hier zetelt de Stichting ‘Illustre Dordracum’, het documentatie- en kenniscentrum Augustijnenhof en platform voor genealogisch, bouw- en (kunst)-historisch onderzoek. Hoe ontstond uw interesse in historie en welke rol vervult het Augustijnenhof hierin? Angenetha Balm, levendige helderblauwe ogen in een gebruind gezicht, vertelt enthousiast: “Ik was geïnteresseerd in de familie van mijn voorouders. Eén van mijn voorvaders werkte als ploegbaas bij de Zuid-Afrikaanse Spoorwegmaatschappij. Hij verdiende daar zoveel, dat hij na zijn terugkomst nooit meer heeft gewerkt. Een aanzienlijk deel van zijn salaris stuurde hij naar zijn echtgenote, die daarvan een huis kocht. Dat zij als vrouw een dergelijke actie ondernam, was uitzonderlijk voor die tijd. Over-

grootvader kocht het ene pand na het andere en verhuurde die. Het gezin leefde van de huuropbrengst.” Het genealogisch onderzoek in archieven en kadasters boeide haar zo, dat zij zich aansloot bij Jan Willem Boezeman die in 2000 de werkgroep ‘Het nieuwe werck’ oprichtte. Jarenlang deden zij historisch onderzoek naar de Nieuwe Haven, Hoge Nieuwstraat en achterliggende straten. Als één van de weinigen heeft mevrouw Balm toestemming om informatie te verwerven bij het kadaster, op voorwaarde dat zij alles wat zij vindt beschikbaar stelt.

Oud uithangbord bij het Hof met de tekst: In de Dolfyn.

Meer fietsen bij station

Hoe gaat u nu dan te werk? “Het begin is een formulier met alle eigenaren, de digitale leggers via het kadaster. Als bijvoorbeeld door een verbouwing de bui tenmaten van een woning veranderen,verandert het kadastrale nummer, en wordt gezocht naar de betreffende Mevrouw Balm: “Ieder boek is een grote legpuz- bouwtekeningen. zel, waarin elk stukje zijn plaats krijgt.” Vervolgens komt de genealogie aan bod Zo levert zij een bijdrage aan de en ontspint zich het verhaal: wat samenstelling van de kadastrale zijn het voor mensen, de eigenakaart van heel Nederland. Inmiddels ren? Wat deden ze voor de kost? is de geschiedenis van 115 Dordtse Wie was de erfgenaam? Veel inforwoningen door haar beschreven: matie is, voordat het kadaster ontwanneer is het huis gebouwd, door stond, afkomstig uit schepenakten.* wie en voor wie en hoe ontwikkelde Ook notariële akten zijn van belang: de historie van het pand zich. tot ca 1930 bijvoorbeeld moest er bij het overlijden van één van de Wat was de eerste woning die u ouders van minderjarige kinderen beschreef? een boedelinventaris opgesteld “Het eerste huis dat ik beschreef worden. Per vertrek noteerde men staat op de hoek van de Pelserbrug de inboedel. Dat geeft een mooi en de Grotekerksbuurt. Dat bleek beeld van de woningindeling van het geboortehuis van Abraham en het huis en ook van de welstand van Jacob van Strij te zijn. De bewo- de bewoners.” ner van het pand gaf opdracht tot dit onderzoek. Nu had ik nog nooit Veel is toch digitaal te vinden? een boek geschreven, maar geluk- Dat is een misverstand. Het archief

Honderd portretten

Dat zal wel een saaie tentoonstelling worden, dacht ik. Maar wat een verrassing in de Sinterklaastijd. Het blijkt een frisse, vrolijke, creatieve vulkaan te zijn van alles wat je met een portret kan doen.

De komende jaren krijgen de treinstations er 1830 fietsparkeerplekken bij. Voor een fietsenstalling aan de zuidkant van het station komt onderzoeksbudget, waarmee die een stap dichterbij is gekomen. Natuurlijk zijn er ook - overigens Dordrecht wil groeien: meer banen en meer inwoners. Om bereikbaar te blijven zijn fiets en OV cruciaal. Daarbij horen ook goede stallingen, zeker op plekken waar die twee samenkomen. De fietsenstalling aan de achterkant van het station is een speerpunt in de ontwikkeling van het gebied. Wethouder Rik van der Linden (Bereikbaarheid): “De eerste blik als je aankomt vanuit het station is straks geen zee van fietsen meer, maar een prachtig park. Dat is uniek. Bovendien wordt het aantal plekken flink uitgebreid naar bijna 2100 fietsen. Daarmee wordt het aantrekkelijker om de fiets te pakken.”

kig kreeg ik hulp. Ik werkte toen van het heden naar het verleden, maar dat las niet prettig. Later heb ik die geschiedenis dan ook herschreven.”

prachtige - koppen geschilderd, maar evengoed een meesterlijke foto door Frans van Lent, een video waar zelfs Ary Scheffer ons op de hak neemt, een geboetseerde kop met een brilletje terzijde, een blokkendoos waar je zelf een portret van kunt samenstellen, een megastripverhaal door Marianne Grooten-

boer dat je met de hand door kunt de foto). En 100 kunstenaars ginscrollen, een paar wollen sokken gen dit experiment aan. Dat leverde door de computer gebreid en ook deze sprankelende expositie op. een serie T-shirtjes, enzovoort. De tentoonstelling is tot en met 16 100 modellen december te zien van dinsdag tot en Het idee op zich was al apart. Tij- met zondag van 13.00-17.00 uur. dens de Synode, die 400 jaar gele- Elke zondag om 15.00 uur zijn er den plaatsvond in Dordrecht lie- gesprekken tussen kunstenaars en ten de deelnemers aan de Synode modellen. De 16e wordt er feestezich graag portretteren. Pictura lijk afgesloten met een finissage, vroeg nu aan willekeurige Dord- waarbij u zeer welkom bent: tenaren model te staan voor een Pictura, Voorstraat 190. Ton Delemarre portret, waarbij 130 Dordtenaren zich aanmeldden. Daaruit zijn 100 mensen geselecteerd die met elkaar Zie ook: een mooie dwarsdoorsnede van de pictura.nl/grote-portretten-galerij Dordtse samenleving vormen (zie

De nieuwe fietsenstalling is onderdeel van de ontwikkeling van de zuidkant van het station, inclusief het Weizigtpark. Het park vormt een belangrijke aanrijdroute voor station en verbindingsroute naar het De 100 modellen uit Dordrecht, een mooie dwarsdoorsnede van de Dordtse samenleving in Pictura. centrum.

waar ik als vrijwilliger werk, bezit 10 km aan archief, maar om gegevens in te voeren zijn er vrijwilligers nodig die oud schrift (middelnederlands en zeventiende eeuws) kunnen lezen en dat zijn er maar weinig. Om het werk te kunnen voortzetten, biedt Het Augustijnenhof een cursus oud schrift aan. Welke bronnen gebruikt u nog meer? “Bouwdossiers, bouwvergunningen, notulen van college van B&W en gemeenteraad, belastingbronnen, rekesten, maar ook de krant. Dit is slechts een kleine opsomming. Ik fotografeer alles, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan. In het archief mag ik maximaal zestien boeken per dag inzien, omdat alle boeken uit een extern depot gehaald moeten worden.” Uw gedrevenheid is bijna legendarisch, u wordt wel de Dordtse Miss Marple genoemd. Heeft u nog wel tijd voor andere bezigheden? “Ieder boek is een grote legpuzzel, waarin elk stukje zijn plaats krijgt. Dat kost tijd, ik ben er dan ook drie à vier maanden intensief mee bezig. Maar verder heb ik ook een werktuin en kweek ik fuchsia’s. Ik ben lid van verschillende verenigingen, heb een abonnement op het theater en sport graag.” Heeft u wel eens een onverwachte ontdekking gedaan? “Ja, dat het verhaal van het spook op Voorstraat 8 een canard bleek. De journalist Jan Vos schreef voor de Dordtenaar van 17 januari 1974 het artikel ‘Jan Willemsens griezelige ervaring’. Dat bleek geheel door hem verzonnen te zijn! In werkelijkheid woonde er In den Salm, zoals het huis heet, een onderlegde vrouw: Schoontje Braadbaart, met haar zuster van halve bedde.** Schoontje noemde zich Jeannette, wellicht om haar joodse afkomst te verbloemen. Ook speciaal was de vondst, dat de gobelins van Aert Schouman die nu in het Dordrechts Museum hangen, zich op Voorstraat 125 bevonden hebben en dat de medeoprichter van Pictura, Reinier Goudsbergen, in de Museumstraat 48 gewoond heeft.” Mevrouw Balm is bij zoveel actuele activiteiten in het Augustijnenhof betrokken, dat in de volgende Poorter een vervolg komt van dit gesprek. Waarin we het onder meer over de genealogie, de Dordtse Synode en Dochters van Dordrecht zullen hebben. Heintje Groesbeek

Meer info: Meer informatie over activiteiten, cursussen en de boekwinkel vindt u op: www.augustijnenhof.nl. U kunt zich hier ook aanmelden als Vriend van het Augustijnenhof voor 15 euro per jaar. * Schepenakten hebben niets met boten te maken. Schepenen waren samen met de schout bestuurders van een stad. ** Een zuster van halve bedde is een halfzus.

WE-feestkleding bij ReShare Store van het Leger des Heils

Bij de Leger des Heils ReShare Store kun je terecht als je op zoek bent naar een betaalbare en duurzame outfit voor de feestdagen. In de tweedehands kledingwinkel aan de Voorstraat 262 hangt dan de WE x ReShare collectie. Die is het resultaat van een succesvolle samenwerking met WE Fashion.

Administratie & Belasting Adviesbureau Is net zo enthousiast over uw zaak als u!

v.d. Werken

Administraties Belastingzaken Bedrijfsadviezen

Succesvol ondernemen vraagt om deskundige begeleiding en een goede adviseur. Wij zijn gespecialiseerd in het MKB en startende ondernemers. Wij leveren tegen redelijke tarieven maatwerk op het gebied van: • financiële administratie en jaarrekeningen • loonadministratie • belastingzaken • advisering

Klanten konden hun gedragen feestkleding de afgelopen weken inleveren bij alle 100 WE-mode- ReShare Store aan de Voorstraat 262 winkels in Nederland. “We zijn heel blij dat we door de donatie van WE een mooie feestcollectie voor een sociale prijs nog een tweede leven geven. Door grondstofkunnen aanbieden. Een nieuwe outfit voor de fen te hergebruiken en daardoor minder nieuw feestdagen komt zo ook binnen handbereik textiel te maken, sparen we het milieu. Mensen voor mensen die het niet breed hebben”, ver- die hun oude feestkleding niet bij WE hebben telt Sietske van Geel van de ReShare Store. ingeleverd kunnen hun kleding alsnog doneren bij de ReShare Store. Collecters item Voor de echte fashion hunters hangt er in één De ReShare Store is een eigentijdse tweedevan de tien ReShare Stores een speciaal collec- hands kledingwinkel van het Leger des Heils. tors item van de Nederlandse modeontwerper Het is een frisse, overzichtelijke winkel met David Laport. Speciaal voor de lancering van kwalitatieve kleding voor een kleine prijs. Er de WE x Nina collectie in 2016 ontwierp hij komen mensen die weinig te besteden hebzes unieke designerstukken voor de catwalk- ben, maar ook mensen die op zoek zijn naar show, die te zien was in ‘Goede Tijden Slechte iets unieks of vanwege het milieu het liefst Tijden’. Eén van die stukken is voor een kleine tweedehands kopen. De opbrengst van de prijs te vinden in één van de Stores. ReShare Store komt volledig ten goede aan het hulpaanbod van het Leger des Heils, bijGeef kleding een tweede leven voorbeeld voor opvang van tienermoeders of Veel feestkleding wordt maar een of twee keer arbeids-reïntegratie. Bianca Koole gedragen en belandt daarna achter in de kast. Medewerker Marketing en Communicatie Zonde, want we kunnen die mooie kleding

Belt u ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek v.d. Werken Noordersteeg 3 3311 RV Dordrecht T 078 630 01 55

adm.vdwerken@tiscali.nl

Kinderen floreren & presteren door talentontwikkeling • Speels, liefdevol en vakkundig! • Van baby tot puber • Rots & Water als basis

Basisschool Voorschool Peutergroepen Kinderopvang BSO

Kijk voor meer informatie op www.ikcdewereldwijzer.nl IKC de Wereldwijzer Doelstraat 13 3311XD Dordrecht tel: 078 6142561 leny.tholhuijsen@skoba.nl ikcdewereldwijzer.nl

BAAS MAKELAARDIJ

Deskundig, actief en betrokken!

Check de waarde van uw woning op www.baasmakelaardij.nl Of bel ons voor advies op maat!

Wij wensen u alvast fijne feestdagen en een geweldig 2019!

www.baasmakelaardij.nl

✔ ✔ ✔ ✔

Aankoop Verkoop Nieuwbouw Taxaties

Telefoon 078-6131222 Vrieseweg 155, Dordrecht info@baasmakelaardij.nl /Baas-Makelaardij

Jaargang 24, december 2018, nummer 6

Dordtse gevelstenen: Wilhelminastichting

7 Koken uit de tuin

Louter Cornelis van Oldenborch en zijn vrouw Nicolina Lena Antonia Vriesendorp erkenden dat er voor dienstboden geen ouderdomsvoorzieningen waren als zij hun werk niet meer konden verrichten. Beiden kwamen uit welgestelde families van wijnkopers die grote huizen bewoonden. Zij waren gewend aan personeel dat alle taken vervulde op huishoudelijk gebied. Ter gelegenheid van hun zilveren huwelijksfeest in 1917 vatten zij dan ook het plan op om een stichting op te richten om voor het personeel in een goede oudedag te voorzien. Het werd de Wilhelminastichting, ontworpen door architect Van Bilderbeek in de stijl van de Haagse-Delftse School, gebouwd in 1926-1927. De bejaarde vrouwen konden hier gratis wonen en werden ook voorzien van voedsel. De 34 huisjes zijn gebouwd in een carré rond een gemeenschappelijke bin-

nentuin. Het poortgebouw, waarin de regentenkamer is ondergebracht, heeft twee lagen en is voorzien van beeldhouwwerk en glas in lood in Art Deco stijl. De hoekstenen naast de poort zijn lateien (dragers) met tekst die de levensfasen verbeelden: Latei 1: Ontbloeiend aan de moederschoot Wordt het kind in ‘s levensopgang groot Latei 2: Ontbloeiend aan de moederschoot, wordt het kind in ‘s levensopgang groot Na jaren vol van arbeidslust Brengt ouderdom verdiende rust De Wilhelminastichting ligt op de van het carré tref je een rijtje huishoek van het Kasperspad en het jes aan dat zo uit een Engels dorp Warmoezierspad. Het is de moeite kan komen: mooie raampartijen waard er een keer te gaan kijken. met roedeverdeling en picturale puntdakjes. Onder de poort met de lateien door tref je een wereld aan die ver van Of er nu nog steeds dienstboden de drukte van de stad is. Er heerst wonen? Nee, natuurlijk niet! Op een een serene stilte in de binnentuin bepaald moment was het legaat van met gigantische coniferen en een Van Oldenborch-Vriesendorp op, sierlijk klokkentorentje op één van kregen 65-plussers AOW en werde daken. Weelderige gazonnetjes den de huisjes sociale huurwoninmaken het plaatje af. In het War- gen in beheer van Trivire. Je hoeft moezierspad, aan een korte zijde zelfs niet meer bejaard, of vrouw te zijn om er te mogen wonen. Foto links: De Wilhelminastichting: de gemeenschappelijke tuin.

Iedereen is welkom!

Vanuit Wijkcentrum StaPal aan het Otto Dickeplein kijken bezoekers uit over het drie-rivierenpunt. In het wijkcentrum doet een groep mee aan de 55+ fitdans. Dit is één van de nieuwe activiteiten in het wijkcentrum dat tegenwoordig onder Het Spectrum valt.

Met het vernieuwde aanbod wil coördinator van StaPal Jantien Jansen nog meer aansluiten op de wensen van wijkbewoners. Dagelijks zijn de deuren van StaPal open.

“Iedereen is welkom. Je kunt meedoen aan een activiteit of elkaar ontmoeten”, vertelt Jantien. Er is een kleine keuken waar vrijwilligers verse soep, een snack of patat maken.

Omdat ze vrienden willen zijn...

Vanwege de herdenking ‘Ode aan de Synode’ is er een speciale dienst in de Grote Kerk. De Remonstranten die door de Dordtse Synode 400 jaar geleden de kerk uitgegooid werden, zijn nu uitgenodigd om met de vroegere Contra-Remonstranten, die heten tegenwoordig PKN (Protestante Kerk Nederland), een gezamenlijke dienst te houden. Thema: Vrijheid en verdraagzaamheid. De dienst heeft een feestelijk tintje, beide kerkeraden hebben zich verkleed in 16e-eeuwse kledij: lange rokken en kniebroeken, grote witte kragen en flamboyante hoeden. Allemaal in het zwart, dat wel. Ze staan in het portaal de mensen op te wachten en heten ons welkom. De kerk is stampvol, we zoeken lang naar een plekje. Als we eenmaal zitten, moeten we onze nek uitrekken om te kunnen zien wat er gebeurt. Vooraf biedt de presidente van de PKN-kerkeraad aan haar Remonstrantse collega een speciaal uitgegeven herdenkingsbijbel aan, met foto’s van de Grote Kerk. De Remonstrantse voorzitter heeft ook een tegengeschenk aan

haar: een facsimile (reprint) van de originele remonstrantie (het verzoekschrift uit 1610). Als de kinderen opgewekt zijn vertrokken naar de kindernevendienst, spreekt ds Wansink als eerste over vrijheid. Kun je wel zo vrij zijn als je wilt? Ben je niet altijd ook verantwoordelijk voor wat je doet? Echte vrijheid bestaat alleen in verantwoordelijkheid met en voor de ander. Daarna komt ds Klijnsma aan het woord, over verdraagzaamheid. Zijn boodschap: maak geen onderscheid maar wees verdraagzaam. Als je elkaar niet verdraagt kun je nooit in vrede leven met elkaar. Tussendoor zingen we mooie liederen waarvan de melodie me niet

altijd bekend voorkomt. Lang niet in de kerk geweest! Er is ook een prachtig klinkend koor ‘Sura Cantat’ dat zich met zuivere stemmen laat horen. Nog mooier is de prachtige orgelmuziek, door Cor Ardesch tevoorschijn getoverd uit het oude orgel. De kinderen komen er weer bij en vertellen dat ze mensen hebben gemaakt die elkaar bij de hand houden. “Waarom?”, vraagt ds Klijnsma. “Omdat ze vrienden willen zijn,” zegt een jongetje. Een mooi besluit! Tot slot is er koffie en kunnen we nog wat napraten met elkaar. De warme koffie is welkom, het is kil in het grote gebouw. Maar het was zeker de moeite waard. Een tekst uit een van de liederen maakte indruk op mij: ‘Laat ons hopen, biddend hopen, dat de liefde wint’. Ik bid niet, maar ik hoop het wel... Ria Besjes

‘Kerstnacht helder en klaar, geeft een gezegend jaar’. Zo zegt deze oude spreuk. Zal het zo zijn? We zullen het zien en duimen maar voor zo’n heldere nacht, want een gezegend tuinjaar is altijd welkom. We beleven nu veel plezier aan de vogeltjes die af en aan vliegen bij de voedersilo’s. We hebben de nestkastjes, waar goed gebruikt van gemaakt is, schoongemaakt en weer opgehangen. Zo heeft het gevederde volkje een beschutte slaapplek in koude nachten. Op het landje moet nog een klein stukje gespit worden, maar we hebben nu ook een gedeelte met een dikke laag champost (champignonafval) en bladafval bedekt, het zogenaamde mulchen. Eens kijken hoe dit experiment bevalt met die zware kleigrond. Verder zijn de spruitenplanten nog aan een groeispurt bezig en kunnen we winterpeen oogsten. Het was een goed jaar voor de wortelen: een rijke oogst! Ook op het boomgaardje ging het goed. Onze trouwe Gieser Wildeman (genoemd naar zijn kweker Wildeman) leverde heel wat stoofpeertjes af. Daar is wel iets lekkers mee te doen voor de kerstdagen: een eenvoudig, maar feestelijk nagerecht voor het kerstdiner bijvoorbeeld.

Heintje Groesbeek

Het kan alleen dankzij de inzet van een groep betrokken vrijwilligers.” In het wijkcentrum worden activiteiten georganiseerd zowel voor groepen als voor mensen alleen. “Er was een mevrouw die heel graag een computercursus wilde volgen. Nadat er een docent gevonden was, kon er gestart worden. Zijn er in de toekomst meer mensen die een cursus willen volgen dan kan dat. En anders hebben we in ieder geval iemand geholpen de wereld van de computer te ontdekken.”

Hoe is het nieuwe activiteitenaanbod tot stand gekomen? “Door in gesprek te gaan met de bezoekers”, antwoordt Jantien. “Bepaalde wensen hoor je steeds terugkomen. Dan is het aan mij om te kijken of dat te organiseren is. Dat doe ik natuurlijk niet alleen.

Stoofpeertjes dessert

Nodig voor 4 personen: 1 kg stoofperen, liefst Gieser Wildeman! 1 citroen 300 ml rode bessensap of rode wijn 100 gr suiker Wat kun je doen in StaPal? Er is van alles te doen in het wijk- 2 kruidnagels centrum. Van Franse les tot schilde- 2 kaneelstokjes ren. “Sinds kort komt er een fysio- 1,5 eetlepel aardappelzetmeel therapeut 55+ fitdance geven. Aan de beweegactiviteit die er al was, Boen de citroen grondig af, rasp de schil en pers hem uit. Schil de peren, deden mensen mee met kleine maar laat het steeltje zitten. Zet ze lichamelijke ongemakken. Naar rechtop in een pan waarin ze goed aanleiding daarvan heb ik gezocht passen zonder om te vallen. Voeg naar een activiteit waar iedereen op dan het bessensap of de wijn toe en zijn of haar niveau aan kan mee- vul met zoveel water aan tot ze net doen. Nu doen enkele deelnemers onderstaan. aangepaste oefeningen en kunnen Doe de gerapte citroenschil, het er vragen gesteld worden aan een citroensap, de suiker, de kruidnadeskundige begeleider.” Op de gels en de kaneelstokjes erbij. Breng website van Het Spectrum staan aan de kook en laat dan op zacht onder locatie StaPal alle activitei- vuur alles zo’n 2 uur stoven tot de ten op een rij. peren zacht zijn. Neem de peren uit de pan en zet ze rechtop in een mooie schaal. VerEetcafé Elke dinsdagavond serveren we wijder de kruidnagels en de kaneeleen verse warme maaltijd. Jantien: stokjes uit het kookvocht. Leng het “Omdat we zelf een kleine keuken aardappelzetmeel aan met 3 à 4 hebben, maken we gebruik van een eetlepels water en bind het kookcateraar. Deze dame kookt echt vocht hiermee. met passie en dat proef je ook in Schenk dit over de peertjes in de de gerechten terug. De bezoekers schaal en dien zo op. Deze klassievinden het eten echt lekker.” Wat ker is helemaal lekker met slagminstens zo belangrijk is de sfeer room erop. Smakelijk eten! Maartje Schaffels en die is goed.

KERSTPUZZEL

Jaargang 24, december 2018, nummer 6

Licht

Ton Delemarre

Het allereerste was er licht zelfs nog voor hij zon en maan ophing aan de hemelboog maakte God licht

van even en oneven van staand en vrouwelijk rijm van linkerbeen en rechterbeen aan ons gegeven

Hij schoof het gordijn van duisternis gewoon opzij en zei: het worde licht en er was licht

En daarmee ons bewegen tussen zon en maan tussen hollen of stil staan tussen droom en daad tussen wezen en waan ons is de keuze gegeven

Dat was geen toverij God schreef in het begin gewoon het allereerst gedicht en het was goed hij zag dat het goed was op het eerste gezicht zag hij het was een zeer goed gedicht Maar naast de luister van het licht liet hij het duister ook in leven hij houdt van evenwicht van de eenheid der tegendelen Daarmee heeft hij het ritme van dag en nacht

De Heer zij geprezen dat er nacht is en dag verdriet en gelach een tijd om te rouwen een tijd om te trouwen een tijd om te waken een tijd om te slapen Aan ons is de keuze tussen al die extremen links rechts vroeg laat wit zwart goed of kwaad als een goddelijke gave gegeven.

Winteropenstelling en Mediatour Grote Kerk Vanwege de Herdenking 400 jaar Synode van Dordrecht blijft de Grote Kerk in het Horizontaal: Verticaal: winterseizoen geopend voor 2. hulzen van graan, 4. bevel, 5. id 1. spoedig, 2. mogelijkheid, 3. bezoekers. De winteropenstelest, 7. oude inhoudsmaat, 8. priem, trots, 4. luide klank, 6. hoogach9. klein hert, 11. eminentie (afk.), ten, 8. ongekunsteldheid, 10. adel- ling is tot 31 maart van woensdag tot en met zondag van 13. Nederduits, 14. plus, 15. uitlijke persoon, 12. weergalm, 15. 12.00-16.00 uur. roep van gevoel, 17. vogelproduct, groep musici, 16. pittig, 19. peuter, 20. stevig, 23. huidige naam voormalig Perzië, 24. bazige vrouw, 27. koude lekkernij, 30. pers. vnw. 32. sneeuwschaats, 33. vaartuig, 34. achting.

Los de puzzel op volgens de omschrijving en zet de gelijkgenummerde letters in de oplossingsbalk. Bij juiste invulling leest u hier de welgemeende wens van de Poorterredactie. Puzzel mee en maak kans op een VVV-cadeaukaart van 25 euro! Stuur uw oplossing naar: De Poorter, Spuiweg 89, 3311 GT Dordrecht. Of mail uw oplossing met vermelding van uw naam en adres naar: r.besjes@kpnmail.nl. De oplossing van de puzzel uit onze digitale editie (krant 5) was: digitaal. Helaas kunnen wij geen winnaar feliciteren, aangezien er van de vorige puzzel geen goede oplossingen binnenkwamen.

Was getekend...

In drie kapellen wordt kort en bondig uitleg gegeven over de Dordtse Synode 1618-1619. Daarnaast is een expositie ingericht met werk van de bekende Groningse schilder Helmantel. Henk Helmantel heeft speciaal voor de tentoonstelling een aantal panelen geschilderd van Dordts antiek vaatwerk, kommen schalen, potten, maar ook een Statenbijbel uit het depot van het Museum. Deze hangen in de zogenoemde straalkapellen. Heel bijzonder is het doorkijkje dat hij gemaakt heeft vanuit die kapel naar Lucy Wouters

18. vertelling, 19. vliegende schotel, 21. sleepnet, 22. brood, 25. het kiezen, 26. hoofdtooi, 28. reverendus dominus, 29. achter, 31. optelling, 32. proeftijd, 35. hoogste deel van dak, 36. bijenhouder.

Heel bijzonder is het doorkijkje dat Helmantel gemaakt heeft. Foto: Marjan van de Pol

de zijdeur van de kerk (zie foto). De meester-schilder is eventueel bereid dit magistrale werk dat hij liefst in eigen collectie zou behouden, aan Dordrecht te koop aan te bieden voor 150.000 euro. Gezien de grote belangstelling voor zijn werk mag de gemeente die kans niet missen! De Helmantel-tentoonstelling is nog tot eind mei te bezoeken.

dit winterseizoen de Grote Kerk bezichtigd worden met een Mediatour waarop de verhalen van de Grote Kerk verteld worden. U kunt met de Mediatour een route volgen of gewoon ‘dwalen’ door de kerk en de informatie oproepen en beluisteren.

Meer info: www.helmantelindordrecht.nl Bovendien kan met ingang van www.grotekerkdordrecht.com

Frans leren in StaPal

Wilt u Frans leren spreken, lezen, of beter verstaan? Of wilt u uw Frans ‘opfrissen’? In wijkcentrum StaPal starten volgend jaar in januari een aantal cursussen op verschillende niveaus.

Start vanaf maandag 7 januari: maandag van 10.00-11.30 uur voor gevorderden woensdag van10.00-11.30 uur voor half-gevorderden woensdag van 11.30-12.30 uur voor beginners donderdag van 10.00-11.30 uur voor gevorderde beginners en op vrijdag van 10.00-11.30 uur voor gevorderden Wijkcentrum StaPal, Otto Dickeplein 1 Kerstmarkt in Dordrecht, binnenkort weer...

Meer informatie: Mirjam van der Schoor, docente tel. 078 - 613 82 83, mail: m.vanderschoor@filternet.nl