De Reelander - Editie 6 - 2021 by TIEN Plus

jaargang 31 • nummer 6 • november 2021 UITGEVER TIENPLUS • TELEFOON 078-750 89 66 • WWW.TIENPLUS.NET • E-MAIL WIJKKRANTREELAND@LIVE.NL • FACEBOOK.COM/WIJKKRANTDEREELANDER

Van bijen, bevers en berenklauwen 2

Vincent Schotel, een bezige bij

Burendag 25 september 2021

Tour Historisch Land van Valk

5 Stolpersteine, de naam leeft voort

Het kan u niet ontgaan zijn dit jaar: de weelderige grasperken en de prachtige bloemen in onze stad. Wellicht heeft u geërgerd gedacht dat de gemeente op de goedkope toer was gegaan en minder onderhoud had ingekocht. Hoe het precies zit en meer interessante groenzaken vertelden de stadsecoloog Sjoerd-Dirk Fiaschi-van der Est en opzichter Frank de Jong aan de hand van twee rondleidingen door het Wantijpark. Met een groep van dertig enthousiaste Wantijparkliefhebbers trokken we op een prachtige woensdag in september het park in. Frank vertelt over het beheer: “We beheren het park met eigen mensen die ook de dieren verzorgen en het weitje bijhouden. In het groeiseizoen moeten we bijmaaien vanwege het onkruid. Op de grote velden is Drechtwerk daarvoor aangesteld. Zij lopen met papierprikkers en legen de bakken, op drukke dagen ook op zondag. Het snoeien hebben we een jaar of vier geleden drastisch aan moeten pakken omdat het nogal verwilderd was; als we niks doen dan groeit alles omhoog en probeert het elkaar in te halen. Resultaat: ‘holle’ beplanting en struiken

die de lucht in groeien. Nu groeit het ook lekker in de breedte. Elk jaar houden we een bomenschouw om de gezondheid van de bomen te peilen, en daarmee de veiligheid van de bezoekers zeker te stellen.” Aan de buitenkant van de dijk hanteert de gemeente een ander beleid. “Door de aanwezigheid van de bever en spindotters doen we daar zo min mogelijk maar onderhouden het wel. We willen verschillende soorten riet houden, omdat er karekieten en andere beesten in zitten. Als je er niets aan doet dan komen er boompjes in en gaat het verwilderen, zeker als het wat droger is. Om de buitenrand te kunnen laten verwilderen vervalt straks een van de voetpaden langs de dijk.”

De roodrandzandbij

Onderzoek door burgers

Bij de schietmuur wordt de groep overgedragen aan Sjoerd, hij is sinds een jaar de stadsecoloog van Dordrecht. “De schietmuur was vroeger een schietbaan. En als je denkt dat er nu veel kauwgum op geplakt zit dan heb je het mis: dit zijn verschillende soorten mossen, waaronder korstmossen die afkomen op het gesteente. Aan de achterkant hebben we vleermuiskasten geplaatst, ter compensatie van de bomenkap. Alles is er nu op gericht om de biodiversiteit meer de ruimte te geven in ons openbaar groen. Tot vorig jaar maaiden we zes keer per jaar en bloemen krijgen dan de kans niet om te groeien en insecten komen er bekaaid af. De roodrandzandbij is zeldzaam in Nederland, maar komt in Dordrecht nog veel voor. De bij voedt zich met schermbloemigen, vooral fluitenkruid en gewone berenklauw. Met meer schermbloemen in het Wantijpark maken we het leefgebied beter voor deze bij. We willen dieren hier meer de ruimte geven, de vegetatie verandert nu al in het eerste jaar van het nieuwe maaibeleid. Als we maaien dan laten we stroken staan voor insecten en geven uitgebloeide bloemen de kans om zaad te zetten. De afgelopen winter hebben we de populieren gesnoeid. Normaal gesproken zouden oude populieren, dat wil zeggen ouder dan vijftig jaar, worden gekapt en nieuwe geplant, vanwege de veiligheid. We hebben ze nu expres laten staan vanwege de ecologische waarde. We willen ook meer proberen om circulair te zijn: het snoeihout ligt langs het hele wandelpad en vormt zo een takkenrail voor insecten, egels en paddenstoelen. De bever zwemt in het talud in het Wantij, daarom laten we alle bomen staan zodat hij tot aan de bocht bij de Amaliabrug de ruimte heeft.

Het Natuurwetenschappelijk Centrum Dordrecht doet momenteel onderzoek naar planten en mobiele insecten. We gaan de aankomende jaren nog meer ecologisch beheren en willen de veranderingen onderzoeken: hoe verandert de plantenstand en hoe reageren de insecten daarop. We doen dat op verschillende plekken in de stad. Op de Reeweg gaan we een park aanleggen en de Dordwijkzone moet ook een natuurlijke omgeving voor dieren worden. We zijn verder bezig met het inzetten van buurtparticipatie en burgeronderzoekers waarbij mensen ons kunnen helpen door het plaatsen van bijvoorbeeld wildcamera’s in de achtertuinen.” Maar nog even terug naar het Wantijpark. “Bijzonder aan het gebied is het Vlij: een getijdenrivier die zo de stad in loopt. Dit is het Natuurnetwerk Nederland, een netwerk van bestaande natuur in Nederland. We hebben een provinciale inspanningsverplichting om de natuur goed op orde te houden. De provincie wil hier een mooi wilgenbos, een mooi parkbos en een moeras. Dat hebben we hier in het park maar de kwaliteit kan beter. Onder de Omgevingswet die volgend jaar wordt ingevoerd gaan we anders met (on)beschermde soorten om; we willen de juiste leefomstandigheden aanbieden aan alle planten en dieren. Dit is vastgelegd, voor de geïnteresseerden, in de Omgevingsvisie 1.0 onder www.ruimtelijkeplannen. nl. Daarmee wordt het hele stelsel van bestemmingsplannen vervangen. Zo zorgen we voor een aantrekkelijke en gezonde stad.” Tekst & foto Sylvia Korpel

Mens- en dierendag

STARDO; roeien met de riemen die je hebt

7 Geen afval maar grondstoffen

Kijk op de dijk

Op vier oktober was er in DOOR een voorlichtingsmiddag over de samenhang tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld. De bijeenkomst werd georganiseerd door de Alliantie Bestrijding dierenmishandeling en huiselijk geweld Zuid Holland Zuid; een samenwerking van het Vogelnest en Buurtwerk Dordrecht. Het onderwerp is nog weinig bekend. Het werd gepresenteerd voor professionals uit de humane en de veterinaire sector. Onderzoek

Veiligheid

Róisín Downes deed er onderzoek naar, zij vertelde over de uitkomsten. Het blijkt dat wanneer een dier in een gezin mishandeld wordt, er een grotere kans is dat de pleger ook de partner of familie mishandelt. Bij partnergeweld komt het voor dat het slachtoffer niet durft weg te gaan, omdat zij (meestal betreft het een vrouw) dan het huisdier moet achterlaten. De pleger dreigt het dier iets aan te doen wanneer ze vertrekt. In zulke situaties duurt het gemiddeld 52 weken langer voor iemand een onveilige thuissituatie verlaat. Mens en dier verkeren in onveiligheid. Het komt voor dat een pleger van seksueel misbruik het kind onder druk zet om hun geheim stil te houden. Want als het kind praat dreigt de pleger om het huisdier te slaan, schoppen of zelfs dood te maken.

Een huisdier heeft een rol in het gezinssysteem. Een volwassene of een kind kan er zeer aan gehecht zijn, aandacht en koestering vinden bij het dier. Om die reden is het logisch om bij signalen van geweldsproblemen in het gezin breder te denken. Wanneer er vermoedens zijn van huiselijk geweld is het verstandig om ook te kijken naar de veiligheid van het dier. En vice versa, wanneer een dierenarts een verdenking heeft van dierenmishandeling, zou hij/zij dienen te checken hoe het met de veiligheid van de mensen in dat gezin gesteld is.

Toekomst Tijdens de presentatie werden er voorbeelden uit de praktijk gegeven. Er was een panel met hulpverleners uit humane en veterinaire wereld. Zij bespraken

Het panel bespreekt een praktijksituatie. Foto door Esle Schrauwen. de casus, brachten aanvullingen in vanuit hun eigen vakgebied. Zij maakten een aanzet om samen te werken. De intentie om met elkaar te zien hoe hier een oplossing voor te vinden werd duidelijk uitgesproken. Er zal beslist een vervolg aan deze missie komen. Het onderwerp maakte veel los bij de panelleden en bij de toehoorders, na afloop werd er druk over gepraat. Alle deelnemers aan deze middag kregen een aardigheidje mee: een gezond koekkluifje voor dier en mens (zie foto). Tekst & foto Een kluifje voor mens en dier; een koekje Ans van der Westen zonder zout en zonder suiker

• Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk • Buurtwerk Dordrecht •

column

Vincent Schotel, een bezige bij

De plek waar ik thuis hoor Als student woonachtig in een stad zonder hoger onderwijs zie ik nog wel eens wat van Nederland buiten het Reeland. Bijna dagelijks ben ik te vinden in een collegezaal in Tilburg, de stad waar ik studeer. In het weekend heb je meer kans mij te treffen in Utrecht, overnachtend bij vrienden; of in het studiehuis van de stad, of op de zolder van een oud postkantoor midden in het prachtige centrum. En bijna iedere week ben ik ook wel eens een dag in Den Haag, het hart van de democratie, om de grootste boekencollectie van Nederland te raadplegen in de Koninklijke Bibliotheek, of om een debat bij te wonen op de publieke tribune van de Tweede Kamer. Het leven in dit soort grootstedelijke kosmopolitische omgevingen heeft zo zijn voordelen; de supermarkten zijn tot middernacht open, het aantal studeerplekken in de bibliotheken is bijna onbeperkt, en het is geen probleem om midden in de nacht de trein te nemen naar een andere ‘wereldstad’.

Buiten het Reeland beklijft mij echter een gevoel van vervreemding. Ik ken bijna niemand, ik ben een soort ‘buitenstaander’ zonder binding. Hoe anders is dat in het Reeland. Als ik terugkom van de ‘grootstedelijke activiteiten’ buiten Dordrecht is niets fijner dan een wandeling maken door de wijk. Om het prachtige gebouw van de voormalige LTS aan de Reeweg Oost te bekijken, om een praatje te maken met de eigenaar van de Poolse sklep aan het Vogelplein. Om op de weidse Leerparkpromenade tussen de studenten, die het geluk hebben om in hun eigen stad te mogen studeren, te zijn en om een frietje te eten bij de Smulhoek – zonder twijfel de lekkerste van Dordrecht. Allemaal dingen die nergens anders te vinden zijn dan in het Reeland. Ik ben dan ook verheugd om te concluderen dat er maar één plek is waar ik me echt thuis voel, de plek waar ik ben geboren, de plek waar ik ben opgegroeid, de plek waar ik mijn hele leven heb gewoond, en die plek is het Reeland, de plek waar ik thuis hoor. Abel Janssens

Naast al die activiteiten wilde ik ook nog mijn rijbewijs halen. Maar dat was de druppel. Mijn hoofd liep over. Er volgde een periode van ‘rustig aan doen’. Het Vogelnest bood ook uitkomst. Dat is zo’n relaxte plek en er is altijd wat te doen. Daar begon ik met reparaties van elektrische apparaten bijvoorbeeld aan een defecte snoer of stekker. Waren het ingewikkelde mankementen, dan nam ik het mee naar huis. Op de Noordendijk zit nog een Repair Café. Dus ben ik gestopt met het bedrijfje maar doe voor bekenden nog wel wat.”

Groen van boven Zo’n twaalf bewoners van de Lanen van Oranje (nieuwbouwwoningen in de Javastraat en Celebesstraat) hebben hun schuurdaken voorzien van sedum. Enkele bewoners hebben ook de uitbouw van sedum voorzien. Er is ruim 120 m2 sedum uitgerold over de daken. De planten worden in rollen van 2 m x 60 cm geleverd en worden gelegd op een dubbele ondergrond. Eerst wordt er een kunststof mat neergelegd en hier over-

heen gaat een mat van steenwol, waar de sedum uiteindelijk op gaat groeien. Sedum is een vetplant-achtige plant die weinig onderhoud nodig heeft. Het voordeel van deze groene dakbedekking is dat het een isolerende werking heeft en het regenwater langer vasthoudt waardoor de riolering bij hevige regenbuien minder te verwerken krijgt. Behalve dat het goed voor het milieu is, is het ook nog een mooi gezicht, al die groene daken. Het Waterschap stelt jaarlijks een subsidie beschikbaar voor vergroening

maar de bewoners hebben hier helaas nu geen gebruik van kunnen maken omdat het potje voor 2021 al leeg was. Per m2 was men ongeveer €40,00 kwijt inclusief bezorgkosten en voeding voor de planten. Het aanbrengen hebben de bewoners zelf gedaan en waar nodig hielp men elkaar uiteraard. In een paar uur tijd zijn de grijze schuurdaken veranderd in mooie groene daken. Tekst & foto’s Fokko van der Straaten Bewoner Javastraat

Dat verdient een bloemetje! In een decor van vijlen, hamertjes, bolponsen, scharen en zaagjes, ontvangt Stella Vroon het bloemetje uit handen van Jasper Bakker. We overvallen haar in het atelier van edelsmid Ferdi Wouters aan de Toulonselaan. Daar volgt ze een paar opfrislessen in het bewerken van edele metalen tot mooie sieraden. Jasper kent haar van het tweejaarlijks terugkerend evenement ‘Zomersymfonie’ in Park Merwestein. Hij zit samen met Stella en zes anderen in de organisatie ervan. Daar exposeren beeldend kunstenaars hun sculpturen, kan je genieten van concerten, poëzie, dans en meedoen aan verschillende workshops. Sfeervol en gemoedelijk in de romantische omgeving van het park. Volgend jaar, 1 t/m 3 juli is de volgende editie. Jasper is er dan een van de workshoppers in houtbewerking. Thuis is Stella bezig

Het Reelander boeket is beschikbaar gesteld door

Flora Calendula Reeweg Oost 83

Licht- en geluidstechnicus Er is even een onderbreking van het gesprek, we zitten namelijk in het Vogelnest en Vincent heeft ook bardienst. Intussen schuift iemand een naaimachine naar binnen. Zij heeft een vaste tijd om kleine naaiklusjes te doen. Vincent gaat enthousiast verder met zijn verhaal: “Waar ik nu mee bezig ben, en dat vind ik supergaaf, is het licht en geluid verzorgen bij optredens en discoparty’s. Café De Vrijheid is sowieso onze vaste stek. Dat doe ik met nog twee maten. Zij hebben veel ervaring met het opbouwen van de installaties. Ik zie het als vrijwilligerswerk en leer heel veel van die gasten. Het is jammer dat we het laatste jaar niets hebben kunnen doen, maar we hebben niet stilgezeten. In een soort laboratorium/ werkplaats maken we lampen, ontwikkelen we ‘special effects’ en onderhouden ook apparatuur. Bij die hardware ontwikkeling komt mijn studie Natuurkunde goed van pas ook al is die nog niet voltooid. Als ik stabiel ben ga ik die zeker afmaken. Daarnaast richten we ons op de festivals die volgend jaar zeker zullen komen. Het zou heel gaaf zijn om als licht- en geluidstechnicus een aandeel te hebben in het neerzetten van een mooie show in het Wantijpark of bij Big Rivers. Ik blijf dromen.” Tekst Coby Janssen Foto Wouter de Geus

colofon

Hierdoor zou je bijna gaan denken dat ik geen Dordtenaar meer ben, en zeker niet meer een trotse inwoner van het Reeland. Hoe kan je immers nog van je eigen wijk houden als je er meer tijd buiten dan binnen doorbrengt?

Destijds was ik op zoek naar Vincent Schotel in verband met een repairbedrijfje. Hij houdt zich vaak op in de omgeving van het Vogelnest. Een van zijn vele vrijwilligersbaantjes is de bardienst. Daar vond ik hem. Het bedrijfje bleek inmiddels ter ziele, maar hij heeft nog een andere leuke hobby. Daarover wil hij graag iets vertellen in De Reelander.

Het wordt een heel openhartig gesprek over alles wat hem bezighoudt en dat is veel. “Ik woon in het Reeland op de Noordendijk. Ik heb vier jaar Natuurkunde gestudeerd. Maar helaas nog niet afgemaakt. Ik moest alleen nog de stages en het afstudeerproject toen ik een burn-out kreeg. Naast de studie had ik wel vijf bijbaantjes en twee ondernemingen waaronder een evenementenbureau met Inge Deen. We organiseerden feesten in het Wantijpark en de binnenstad. Die andere onderneming was het opzetten van de studentenvereniging. Er waren studenten aangesloten van ‘Inholland’ en jonge mensen die in Rotterdam of Delft studeerden maar wel in Dordrecht bleven wonen. Helaas zijn beide ondernemingen opgeheven.

De Reelander verschijnt zes keer per jaar in een oplage van 5500 exemplaren. De krant wordt door vrijwilligers / wijkbewoners gemaakt en huis aan huis bezorgd in het Reeland. Redactie Margriet van Beek André Boesberg Coby Janssen Abel Janssens Ad Klous Sylvia Korpel Robert Kraak Willem Moerman Ans van der Westen Gerard Zwinkels

Kopij E wijkkrantreeland@live.nl F FBredactiereelander@gmail.com De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten, te bewerken of te weigeren. Volgende editie: 3 november Uitgever advertenties bezorging TIEN Plus Jacob Marisstraat 70 3314 TK Dordrecht T 078 - 750 89 66 E tienplus@desocialebasis.nl W www.tienplus.net

met de inrichting van haar eigen atelier. “Volgend jaar wil ik een kunstwerk van mijn hand in het Park laten zien”, zegt ze lachend. “Ik ben superblij met het bloemetje. Je bent de eerste die ik, behalve mijn man, zoen dit jaar” en ze geeft Jasper een dikke kus. Tekst & foto Gerard Zwinkels

Opmaak Willem Moerman Druk Rodi rotatiedruk

De Reelander

Burendag 25 September Vogelnest met muziek

Burendag op De Eikenhof

Foto’s Ans van der Westen

Verzorgingstehuis De Linde

Foto Margriet van Beek

Burendag in De La Reystraat

Foto Coby Janssen

Evangelische gemeente Eljakim

Foto’s Ans van der Westen

De vijf Tiny Houses die vanaf maart 2020 aan de Noordendijk een klein woonbuurtje vormen, zouden oorspronkelijk tot september van dit jaar mogen blijven staan. Die termijn is nu in ieder geval verlengd tot maart 2022 met misschien nog een uitloop tot september volgend jaar. “Er zijn meerdere redenen voor verlenging”, vertelt Ruud Guldemond, een van de bewoners. “Er speelt natuurlijk de vertraging als gevolg van de foutieve aanbesteding van bouwplan Vlijweide voor de 70 woningen op deze plek. Maar ook is de verhuizing en dus de sloop van basisschool de Regenboog uitgesteld. Zij gaan pas in de zomer van volgend jaar verhuizen naar hun nieuwe stek aan de Noordendijk, 500 meter verderop. Die is dan pas klaar”.

Tiny Houses blijven nog even

Woonbuurtje TussenTij aan de Noordendijk zelf je eigen Tiny House bouwen en gebruik maken van de aanwezige expertise en gereedschappen of een huisje laten bouwen. Op deze manier zijn er al zeven de loods uitgerold.

Bewoners

Activiteiten

Inmiddels is er ook het een en ander gewijzigd bij de Tiny Houses zelf. Oorspronkelijke bewoners Erik en Parel en ook Maarten-Bas en Leonore gaan binnenkort hun huisje verplaatsen naar een locatie in Rotterdam. Joost, Gaby en kinderen zijn al vertrokken. Er zijn ook nieuwe bewoners gekomen. Irene vorig jaar al en Robert en Maja dit jaar. En eind van deze maand komt Mandy op de plek van Maarten-Bas. De laatste heeft van het bouwen van Tiny Houses zijn beroep gemaakt. Vanuit een loods in Bleiswijk begeleidt hij met zijn bedrijfje ‘Kleine Klussers’ de bouw. Je kunt in die loods

“De gemeente en omwonenden zijn blij met onze aanwezigheid”, zegt Ruud. “Zonder bewoning had het terrein hier jarenlang braak gelegen, nu heeft het een prachtige tijdelijke bestemming. We organiseerden met onze vereniging TussenTij al tien keer een open dag voor omwonenden en mensen die ook plannen hebben voor een eigen Tiny house. Daarnaast regelen we allerlei buurtactiviteiten. De Silent Disco en openlucht bioscoop afgelopen jaar bijvoorbeeld. En eind september hebben we burendag gecombineerd met een open dag en van muziek voorzien met mijn eigen bandje

waarin ik accordeon speel. Het volleybalbuurttoernooi ging op die dag vanwege het slechte weer helaas niet door”.

Toekomst

“Omdat Hester als landschapsarchitect nu soms ook thuis moet werken hebben we plannen om aan ons Tiny House een Tiny office te bouwen. Na Tussentij gaan we verhuizen naar project Klein Dalem bij Gorinchem aan de Waaldijk, tegenover slot Loevestein. Een prachtige locatie in ontwikkeling. Dat we hier wat langer kunnen blijven komt dus eigenlijk prima uit. Hoewel ik eigenlijk nooit bang ben om dakloos te worden. Want we kunnen ons mooie huisje gewoon meenemen en ook tijdelijk op een camping gaan staan”, lacht Ruud.

Tekst Gerard Zwinkels Foto Ruud Guldemond

Plantij geeft feestje voor de buren Foto Margriet van Beek

Flatbewoners Jan Ligthartlaan

Foto Margriet van Beek

september 2021

In het kader van Dordrecht 800 jaar stad organiseerde de feestcommissie van Plantij op zaterdagavond 25 september een lichtjesvaartocht en een drijf-in-bioscoop. In de schemering voeren de feeëriek verlichte scheepjes langs. Er stonden veel belangstellenden aan de wal. Het was een tafereel als in de Efteling. Aansluitend werd de film ‘Adrift ’ vertoond. De drijf-in-bioscoop was niet alleen bedoeld voor bezoekers in bootjes, vanaf de dijk kon er ook prima gekeken worden. Zoals op de foto te zien was er veel publiek op deze geslaagde avond. Tekst Ans van der Westen Foto Willem Moerman

ELANDER E R

ZOEK

PLAATJE

In elke editie van de Reelander wordt een detail van een object getoond, dat alleen in het Reeland voorkomt. Het Zoekplaatje is dus te vinden in de Vogelbuurt, Indische buurt, Transvaalbuurt, Wantijbuurt of het Land van Valk.

Tennis RCD groeit graag door Het is alsof of je op een gezellige overdekte veranda zit voor je eigen huis, maar dan met uitzicht op vijf strakke kunstgrasvelden. Het knusse terras voor het clubgebouw ligt direct aan de tennisbaan. Harold van Heukelom is bestuurslid en vertegenwoordiger van de tennisafdeling van sportvereniging RCD op sportpark Krommedijk. Bovendien is hij eigenaar van de schattige twaalf weken oude beagle pup Marie, die tijdens ons gesprek regelmatig de aandacht opeist.

Voor buurtspeurders en -kenners Herkent u wat het is en waar het staat? Stuur dan uw oplossing met naam en adres binnen veertien dagen na verschijnen van deze krant naar de redactie: wijkkrantreeland@live.nl of naar Wijkkrant De Reelander, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht. Onder de goede inzenders wordt een cadeaubon van € 10,- verloot. De winnaar wordt in de volgende krant bekend gemaakt. Daarin vindt u ook de complete afbeelding met het verhaal erachter. En een nieuw Reelander zoekplaatje natuurlijk.

Harold van Heukelom met hond Marie

Dit is de oplossing van het Zoekplaatje van de septemberkrant 2021. Het is één van de twee beelden Alfa en Omega op het Leerpark aan de Maria Montessorilaan. Het is een kunstwerk van Atelier Van Lieshout. Alfa en Omega is een kunstwerk dat studenten zeker aanspreekt. De beelden verwijzen naar het begin en einde van het leven: een levensreis waarvan een studie en een uiteindelijke carrière onderdelen zijn. Het ei en de schedel dienen daarbij tevens als bushokjes. De gelukkige winnaar van deze puzzel is Mevrouw Loes Fekkes uit de Javastraat. Ze vond de puzzel niet moeilijk, omdat ze vaak met de bus (lijn 7) naar winkelcentrum Sterrenburg gaat. “En dan kom je er vaak langs natuurlijk”, zei ze. Uit ons gesprek met haar bleek dat ze heel vaak meedoet aan het Zoekplaatje en de Reelander altijd met plezier leest. Laatst is ze nog geïnterviewd, omdat ze in het kerkje aan de Noordendijk is getrouwd. Op onze vraag: ”Blijft u meedoen aan het Tekst Ad Klous Zoekplaatje”, antwoordde ze dan ook volmondig: ”Ja”. Foto Robert Kraak

Groenblauwe schoolpleinhulp

“Tennis is een belangrijk onderdeel van onze club”, vertelt Harold. “De sportvereniging bestaat al 91 jaar. Ik speelde er zelf ook ooit voetbal in het eerste. De tennisafdeling is er in 1992 bijgekomen. We versterken elkaar. Veel tennisleden zijn oud-voetballer, ongeveer 80%. Want voetbal houdt natuurlijk een keer op en tennis kan je tot op hoge leeftijd blijven doen en vormt dan een mooi sportief alternatief. Voordeel is dat je de betalende leden bij de club houdt. We hebben er nu ruim 200, maar we willen er graag meer”.

kelijk van het aantal inschrijvende leerlingen staan er straks een of twee professionele tennisleraren van Maximus bij ons op de baan”, aldus Harold.

Padel

“Ook zouden we hier graag twee of drie padelbanen aanleggen. Padel is een jonge snel opkomende sport. Een beetje een kruising tussen squash en tennis. Ook daarmee zouden we de tennisvereniging aantrekkelijker willen maken voor jongeren. De aanleg van de banen loopt wel in de papieren. Dus we zijn nog aan het onderzoeken Samenwerking met tennisschool op welke wijze we dat zouden kunnen Maximus financieren”. Rob van Hellemond is na ruim 25 jaar als tennisleraar bij RCD gestopt. Tijdens Vernieuwing een receptie op 26 september jl. is hij “Mede door recente wijzigingen in ons voor al die jaren uitgebreid en feestelijk bestuur”, vervolgt Harold, “is er meer bedankt. Per 1 oktober is de vereniging aandacht voor vergroting en vernieueen samenwerking aangegaan met wing van de hele vereniging RCD. We tennisschool Maximus uit Ridderkerk. willen een centrum voor verschillende “Daarmee worden de trainingen pro- sportactiviteiten zijn. Voetbal, tennis, fessioneler, waarmee we ook leden van biljart en bridge hebben we al in huis. buiten het voetbal willen aantrekken. En heel misschien komt daar dus straks En dan met name meer jeugd. Afhan- ook padel bij. Er liggen plannen voor

nieuw- en verbouw van de voetbalclubgebouwen bij de gemeente. Met tennisschool Maximus voegen we meer professionaliteit toe aan de tennisafdeling. Maar de tennisclub zal zich blijven onderscheiden door gemoedelijkheid en gezelligheid, een club die wordt gedragen door haar actieve leden. We hebben teams die deelnemen aan competities, we hebben racketavonden waar leden elkaar kunnen ontmoeten voor een wedstrijdje. Er is een laddercompetitie en er zijn verschillende toernooien per jaar. Maar bovenal hebben we tijd voor elkaar. We zijn een aantrekkelijke club voor jong en oud, voor de schilder en de advocaat, op een mooie plek in het Reeland. We vervullen daarmee ook een sociale functie. Want sporten doe je natuurlijk niet alleen voor je eigen lichamelijke conditie, maar misschien wel veel meer voor de contacten met anderen uit de buurt en het plezier dat je daaraan beleeft”. “Waf”, beaamt beagle Marie. Tekst & foto Gerard Zwinkels

Tour Historisch Land van Valk

In de Reelander van juni maakten we er al melding van: het schoolplein van de Dordtse Vrije School aan de Dubbelmondestraat gaat op de Verrassende foto’s van vroeger schop en verandert van een stenen plein naar een groenblauwe oase. en hun verhalen verfraaien vanaf eind november diverse saaie plekken in het Land van Valk. Een aantal locaties zijn al bedacht, gezocht wordt naar meer.

“Voor een betere waterhuishouding in de wijk, ter voorkoming van hittestress in de zomer. Maar bovenal omdat het zo goed past bij het vrijeschoolonderwijs. Het gevoel met en in de natuur te leven is zo belangrijk voor de ontwikkeling van een kind”, vertelt Lotti Hesper, ouder en projectleider van het plan. Het grootste deel van de begrote kosten van € 98.000, - voor de metamorfose is al binnen, zodat afgelopen maandag 1 november met de werkzaamheden gestart kon worden. Maar bijdragen voor de laatste 25% zijn nog van harte welkom. In natura of in euro’s. Informatie hierover vindt u op www.dordtsevrijeschool.nl/schoolplein “Hulp bij de aanleg kunnen we ook goed gebruiken”, zegt Lotti. “Voor het uitzetten van lijnen voor de plantenbakken bijvoorbeeld. Voor het maken van opsluitranden met de oude stoeptegels of hulp bij de aanleg van al dat mooie groen. U hoeft echt geen wereldklusser te zijn. Alle hulp is welkom”. Dus wilt u graag uw handen een paar uurtjes uit de mouwen steken voor het mooiste schoolplein voor uw schatje, om uw buurtgenoten nóg beter te leren kennen, of gewoon omdat u het leuk vindt om iets met uw handen te doen: geef u op via de site www.krachtgroen.nl/schoolpleinen/dvs Tekst Gerard Zwinkels Foto Organiverde

Buurtbewoners Lotti Hesper (cultureel ondernemer), Robbert de Groot (grafisch vormgever) en Patricia van de Pol (wandelende encyclopedie historie Land van Valk) vinden graag nog vijf ‘lege’ plaatsen voor evenzoveel historische foto’s. Dat kunnen bijvoorbeeld schuttingen zijn, electrakastjes, of saaie muren die wel iets moois kunnen gebruiken. Een bewoner van Krommedijk 165 heeft bijvoorbeeld twee raamvlakken beschikbaar gesteld voor een oude foto van de spoorwegovergang aan de Krommedijk uit 1938. Andere ideeën in ontwikkeling zijn een foto bij het Schapenlandje van twee kamelen die daar ooit gestaan hebben en van een foto van Molen ‘de Willem’ op de hoek van de Werkenmondestraat en de Krommedijk. Deze toekomstige ‘Tour Historisch Land van Valk’, wordt ondersteund door Collectie Regionaal Archief, Drukkerij RAD en door de gemeente in het kader van de viering Dordrecht 800 jaar stad. Dus heeft u

Krommedijk 165 zonder historische foto

Spoorwegovergang aan de Krommedijk 1938 een goed idee of een ‘saaie’ plek beschikbaar, meld ze bij Lotti via post@ lottihesper.nl of 06 442 156 56.

Tekst Gerard Zwinkels Foto 1 Lotti Hesper Foto 2 Collectie Regionaal Archief

De Reelander

Stolpersteine, de naam leeft voort Wie kent niet die glanzende koperen Stolpersteine, ook wel struikelstenen genoemd. Na een pauze van bijna twee jaar werden ze op verschillende plekken gelegd in Dordrecht waarvan op drie adressen in het Reeland. De stenen werden ingemetseld op de straat voor de woningen van Dordtse Joden die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd en omgekomen. 5 oktober om 10 uur vond de eerste ceremonie plaats in de Adriaan van Altenastraat ter hoogte van huisnummer 19.(foto 1) Daar werden op 10 november 1942 Abraham de Jong, zijn vrouw Betje van de Kar en hun zevenjarige dochter Grietje uit hun huis gehaald en weggevoerd. Grietje en haar moeder zijn negen dagen later vergast in Auschwitz. Abraham is 1 maart 1944 overleden, volgens de gegevens, op een onbekende locatie in Midden-Europa. De steenlegging werd ingeleid door Ary Boogerman van de Stichting Stolpersteine Dordrecht.(foto 2) Hij sprak over het tragische lot van de bewoners en dat het doel van de steenlegging was dat men de gedeporteerden niet mocht vergeten. Daarna werden de stenen netjes ingemetseld door Bertus en George van de gemeentelijke dienst Openbare Werken.(foto 3) Vele jaren assisteerden zij de initiatiefnemer Gunter Demnig, de Duitse kunstenaar die op het idee kwam en het steentje ontwierp. Hij trok door heel Europa om eigenhandig de ste-

nen te leggen. Nu was hij helaas verhinderd. Na het metselwerk werden er rozen gelegd, vervolgens heeft Maarten Kaddisj gezegd.(foto 4) Dat is een van de oudste en belangrijkste gebeden in de Joodse liturgie. De ceremonie werd afgesloten met een minuut stilte. Daarna verplaatste het gezelschap zich naar Toulonselaan 52. Daar woonde Abraham Simon Kleinkramer met zijn vrouw Henriëtte Sophia Kleinkramer - Roos en hun zoons Albert en Simon. Abraham en Albert zijn 3 september 1942 in Auschwitz omgekomen en Henriëtte en Simon ook in Auschwitz maar bijna drie maanden later. Het trieste is dat de familie was ondergedoken, de kinderen weliswaar gescheiden van de ouders. Toen vader en moeder hun kinderen wilden bezoeken werden ze onderweg gearresteerd. Na huiszoeking op het onderduikadres werden de kinderen niet aangetroffen, maar later wel elders in Dordt. Hetzelfde herdenkingsritueel werd toegepast. Het derde adres in het Reeland was op Reeweg Oost 14.

Daar waren Joseph Zadoks en zijn vrouw Julie Zadoks- de Vries woonachtig. Joseph is vermoord in Auschwitz op 15 december 1942 en Julie in Sobibor op 9 juli 1943. Het was heel indrukwekkend allemaal. Met veel gevoel is de nagedachtenis door werkgroep Stichting Stolpersteine Dordrecht uitgevoerd.

foto 1

De Stolpersteine worden in Berlijn gemaakt maar de productie gaat ook plaatsvinden in Amsterdam bij het Goethe-instituut. In de tuin van het gebouw aan de Herengracht is daarvoor een houten atelier geplaatst. Het instituut steunt Stolpersteine ook financieel. In Dordrecht worden uiteindelijk in totaal 206 steentjes geplaatst.17 november is de volgende steenlegging gepland. Men hoopt het project in 2022 te voltooien.

foto 2

Voor meer informatie over de stichting en de geschiedenis: stolpersteine-dordrecht.nl Tekst & foto’s Coby Janssen

Alliantie Dordrecht: Sneller uit de schulden In Dordrecht hebben zo’n 6.000 huishoudens problematische schulden. Eén op de drie huishoudens heeft te maken met betalingsachterstanden en één op de tien huishoudens heeft zelfs ernstige financiële problemen. (Bron: gemeente Dordrecht) Hoe kun je deze Dordtenaren beter, sneller en efficiënter begeleiden naar een schuldenvrij bestaan? Vijf vrijwilligersorganisaties: Humanitas Thuisadministratie, Schuldhulpmaatje, Stichting Buitenwacht, Inspraakorgaan Turken in Nederland en Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders, hebben de handen ineengeslagen en de Alliantie Dordrecht gevormd. We spreken coördinator Arjen Baan en vragen hoe dat precies werkt.

Wat zijn de voordelen van Alliantie Dordrecht?

“Ik zat zes jaar geleden in het bestuur van Humanitas; een van de vrijwilligersorganisaties die hulp biedt bij armoede en schulden. In diezelfde

periode is met subsidie van het ministerie landelijke samenwerking ontstaan tussen een aantal grote vrijwilligersorganisaties. Aansluitend hebben we in Dordrecht ook een pilot gedraaid met eerst drie partijen en later werden dat er vijf. Het doel is meer mensen helpen; door elkaars kwaliteiten beter te kennen, kunnen we beter doorwijzen. De ene hulpvrager is meer gebaat bij hulp van de Buitenwacht een andere bij hulp van Humanitas of Schuldhulpmaatje . Het voordeel is dus dat je passende hulp kunt bieden. Een ander voordeel is dat je alle toch wel kleine en versnipperd werkende organisaties op die manier kunt bundelen waarmee je een serieuzere partij bent binnen de schuldhulpverlening. Daardoor ben je een serieuzere gesprekspartner voor bij voorbeeld de gemeente en de sociale dienst. Voor iemand die in het Reeland woont is het directe voordeel nu dat als jij je aanmeldt bij Schuldhulpmaatje en je eigenlijk met jouw problematiek beter af bent bij de Buitenwacht, zij je direct door kunnen verwijzen.”

Vrijwilliger Kimberly Alle vrijwilligers zijn goed opgeleid en hebben een achtergrond in de financiële wereld. Zo’n vrijwilliger is de Reelandse Kimberly. Kimberly houdt niet zo van aandacht, maar wil toch graag meewerken aan het artikel omdat, zo vertelt ze: “…we een groot maatschappelijk probleem hebben. Ik hoop op deze manier meer mensen kennis te laten maken met het hulpaanbod.” Kimberly werkt vrijwillig voor Humanitas Thuisadministratie en heeft, voor de kinderen kwamen, lang in de financiële wereld gewerkt. “Ik ben assistent accountant geweest en heb bij een bank gewerkt. Een oud-collega wees me op dit vrijwilligerswerk en dat past me perfect.” glundert ze. “Het allerbelangrijkste is dat je hulpvaardig bent. Je ondersteunt: je legt mensen uit wat ze moeten doen, maar je laat het ze wel zelf doen, zoals een afspraak maken met een instantie bijvoorbeeld. Je kunt wel meegaan natuurlijk, maar iemand moet het echt zelf doen want alleen zo leer je. Ik ben nu een half jaar bezig en heb twee mensen kunnen helpen. Veel aanmeldingen komen binnen via het

foto 3

Sociaal Wijkteam. Hulpvragers moeten wel echt geholpen wíllen worden. Je hoeft echt niet te verzuipen in schulden, het kan ook zijn dat je alleen maar grip wilt krijgen op je financiën; sommigen hebben geen idee wat er in komt of uit gaat. Veel gaat digitaal, je ziet het niet meer, het gaat ongemerkt. Bezuinigen is een moeilijk punt voor veel mensen. Je doet kinderen niet tekort als je geen abonnement op een pretpark hebt, kinderen zijn ook gelukkig als ze een keer naar de speeltuin gaan.”

foto 4

heel leerzaam. Iemand heeft zich zelf aangemeld dus ik als vrijwilliger kan je niet zeggen dat je iets móet doen. Het is niet altijd ‘mouwen opstropen en aan de slag’, soms gaat het stapje voor stapje.”

Hoe gaat het in zijn werk als ik me als hulpvrager wil aanmelden? “Je meldt je aan, de coördinator komt bij je langs voor een gesprek en kijkt naar jouw situatie. Op basis daarvan wordt gekeken met welke vrijwilliger er een match zou kunnen zijn. Als vrijwilliger ga je dan samen met de coördinator op bezoek en leg je uit wie je bent. Dan mag de hulpvrager ja of nee zeggen. Bij een tweede gesprek ga je de inkomsten, uitgaven en schulden inventariseren en maak je samen een overzicht van de afbetalingen. Ook voor jezelf is het

Wat is je boodschap aan mensen die twijfelen om hulp te vragen? “Zet je schaamte opzij, je bent ècht niet alleen. Er zijn allerlei redenen waardoor je in de problemen kunt komen, soms omdat je het niet in de basis mee hebt gekregen, of als je arbeidsongeschikt raakt. Je krijgt ineens onverwachte hoge kosten. Wees trots op jezelf dat je hulp durft te vragen. Laat ons je helpen. Je kunt beter in een vroeg stadium om hulp vragen, nu de hulp krijgen en zorgen dat je er van leert. Het is gratis. Vaak heeft het inschakelen van hulp al een positief effect op de medewerking van schuldeisers. Als je van een instantie bent zoals wij gaan de deuren toch weer een beetje makkelijker open en kunnen wij je helpen.” Tekst Sylvia Korpel

Rood in de Riouwstraat

En met herfstvuurwerk, zo klimt deze plant langs het raam. Met een detailfoto van de prachtige bloemen.

Reelands

Groen

Foto’s & tekst Ans van der Westen

We zijn de herfst in gegaan.

september 2021

Met de laatste kleurrijke bloemen.

Oranje op de Oranjelaan

STARDO; roeien met de riemen die je hebt

iemand die kan sturen. Suzanne werkt parttime bij het Waterschap in Ridderkerk en houdt de woensdagmiddag vrij In het onderkomen van STARDO aan het Wantijpark gebeuren bijzondere dingen. Dat is aan de buitenkant niet voor het roeien: “Ik hou ervan om lekker te zien, maar zodra je binnenstapt word je gegrepen door de gezellige reuring, de blije gezichten, de fitnessap- bezig te zijn, om me na het werk achter paraten en de zogenaamde roeibak. STARDO staat voor Stichting Aangepast Roeien Dordrecht en Omstreken. de laptop even lekker los te gooien.”

Op een, op zijn zachtst gezegd, regenachtige woensdagmiddag treffen we een tiental deelnemers en vrijwilligers aan de koffie, aan de apparaten en roeiend in een soort zwembad, de roeibak. De deelnemers proberen zich verstaanbaar te maken boven het geluid van de regen op het dak.

25 jaar: “Ik was klaar met werken en werd gevraagd om een keer te helpen, en dat is nu tien jaar geleden. Als je die blije gezichten ziet dan heb je zelf ook een leuke dag. Aangepast roeien is niet alleen voor mensen met een beperking, die indruk bestaat wel eens. STARDO is er ook voor mensen die ouder worden, voor mensen met verminderde longcapaciteit of die Suzanne, 22 jaar en een van de jongere herstellen van een operatie, en hier sadeelnemers, laat zich echter niet afleiden men met iemand willen roeien. We doen en roeit gestaag door. Achter haar en fa- het met elkaar.” natiek meeroeiend zit haar oma die hier haar roeiprimeur beleeft. Suzanne wordt Suzanne is ondertussen uitgeroeid en gecoacht door Petra. Petra roeit al zo’n appt nog even een actiefoto naar oma.

Ze prijst oma met haar roeiprestatie: “In de roeibak is het veel zwaarder dan buiten.” Suzanne komt één keer per week uit Hendrik-Ido-Ambacht om hier te roeien. “Het kan gelukkig weer; tijdens corona konden we niet roeien omdat de stoeltjes in de boot niet op anderhalve meter van elkaar staan.” Suzanne heeft een visuele beperking waardoor ze niet alleen kan roeien. “Hier bij STARDO wordt er rekening gehouden met mijn beperking. Ik moet het op een andere manier leren, maar dat is voor de vrijwilligers ook leuk.” Haar doel is een roeidiploma te halen, zodat ze zelfstandig het water op kan met

Krommedijk 51 3312 CD Dordrecht www.harryskapsalon.nl

Zin in leuk vrijwilligerswerk? Doe de vrijwilligerscheck op www.inzet078.nl INZET078

het centru ! voor vrijw m illige inzet.

Marcella zit in een rolstoel. Ze vindt buiten roeien heerlijk, vandaag heeft ze pech vanwege de regen, maar met een lach van oor tot oor hangt ze aan de gewichten: “Ik woon in PZC Dordrecht, locatie Crabbehoven, op de Waterhoen. Maar ik wil wel graag naar buiten en dan wil ik roeien. Dan gooi ik alles wat ik in mijn hoofd heb in het water. En dan roei ik gewoon weg. Dat vind ik heel fijn, echt heel fijn.” Marcella roeit sinds juni 2019. Janny, haar schoonheidsspecialiste en vandaag ook aan de koffietafel, heeft haar aan het roeien gebracht en vult bewonderend aan: “Ze heeft ècht heel veel vooruitgang geboekt.” Marcella heeft MS. Toen ze 28 was kreeg ze de diagnose. “Maar daarvoor had ik het al hoor, het begon bij mijn enkel. Toen ik eenmaal in het verpleeghuis woonde ging het beter, mede door de vele zorg en therapie intern. Toen zei Janny: ‘Is roeien niks voor jou?’ Ik dacht dat kan toch helemaal niet? Maar ik heb de kracht in mijn armen opgebouwd. Ik ga ook graag naar therapie. Vroeger ging ik altijd naar de sportschool, maar toen ik eenmaal MS had kon ik niet meer gaan omdat er overal trappetjes waren. Toen ik hier bij STARDO al die apparaten zag werd ik helemaal blij. Ik loop nu af en toe met een rollator en ik leg me er níet bij neer.” Haar vastberaden blik zet haar woorden kracht bij. “Ik zit wel in een verpleeghuis maar ga gewoon door, ga gewoon knokken. Ik wil het liefst vaker roeien, maar moet rekening houden met mijn MS. Het kan namelijk achteruit gaan als ik teveel doe. Ik doe het dus rustig aan om mezelf te beschermen. Probeer ik, tenminste.”

Marian observeert de deelnemers tevreden: “Ik kom hier sinds januari een dag in de week. Ik roei al twintig jaar bij de KDR&ZV, de roeiverenging hiernaast. Het helpen bij STARDO is erg leuk, maar omdat er vaak twee vrijwilligers op een deelnemer nodig zijn, komen we altijd handen tekort. We hebben zo’n dertig deelnemers op het moment. Het is heel dankbaar om te doen, de deelnemers zijn zo blij dat ze hier kunnen sporten en ze komen trouw. Het sociale aspect, met elkaar een praatje en een kop koffie, is ook erg belangrijk. Sinds september zijn we weer gestart en we proberen nu vaste teams te maken. Zo kun je sommige mensen ook verder brengen, als ze dat willen en kunnen. Met accent op techniek of meer inspanning, dat gaat beter met een vast team. Vrijwel alle beperkingen worden gefaciliteerd; we hebben een lift voor mensen die niet zelfstandig in een boot kunnen komen. Zelfs als iemand een beperking heeft aan arm of benen, kan hij of zij roeien.” Petra vult nog aan: “We zijn druk bezig om wat verjonging te krijgen. We hebben veel vrijwilligers nodig die helpen met de boten, roeiers, gastheren, gastvrouwen, kortom iedereen die wat wil betekenen voor de samenleving, van mens tot mens. Er is altijd genoeg te doen, maar het hoeft niet per se elke week. En, als je vrijwilliger wilt worden, kunnen we je zelfs helpen met de beginselen van het roeien, zodat je als begeleider mee aan boord kunt.” Meer informatie vind je op www.stardo.nl Tekst Sylvia Korpel Foto’s Robert Kraak

Krommedijk 51 Heren T 078 - 614 26 88 3312 CD Dordrecht Dordtse Dames Heren T 078 - 614 26T 078 88 - 647 27 37 www.harryskapsalon.nl

roomboter SCHAPEKOPPEN

Dames T 078 - 647 27 37

Krommedijk 51 3312 CD Dordrecht www.harryskapsalon.nl

leuk om te trakteren of cadeau te geven! Met het originele verhaal!* (* zie ook boek DORDT 800 jaar nr.10)

Heren T 078 - 614 26 88

BANKETBAKKERIJVANDERBREGGEN.NL

Dames T 078 - 647 27 31 37 • 078- 6134702 REEWEG OOST

Beter Voor Dordt heeft dankzij u de afgelopen jaren veel kunnen betekenen voor de stad! Wij werken op dit moment aan een programma voor de komende jaren, welk punt mag daarin niet ontbreken? Laat het ons weten! Bent u Beter Voor Dordt? We zijn voor nu en in de toekomst op zoek naar actieve (Raads)leden! Meld u! We gaan graag met u in gesprek! REELAND@BETERVOORDORDT.NL 06 1220 1572 FACEBOOK.COM/BETERVOORDORDT @BETERVOORDORDT VOORSTRAAT 367, 3311 CT DORDRECHT

Samen maken we Dordrecht mooier. 6

De Reelander

Ontwapenend lief Ik ontmoet Martin, alias Rammar Tinbo, vanwege de uitgave van zijn boekje ‘Anders Bekeken 4 en/ of de avonturen van Mr. Blue’. Hij is ‘taalkunstenaar’ tussen aanhalingstekens zegt hij zelf, want bescheidenheid siert de mens.

met mijn ene hersenhelft bijvoorbeeld dit koffiekopje zie, dan maakt mijn andere hersenhelft daar direct een kopje met een gezichtje van: ‘een koffiekopje’. En dan denk ik: koffie kopje? Waar wordt die mee afgedroogd dan?”. “Met een theedoek” antwoord ik. “Ja precies” reageert Martin, “maar waarom is dat dan geen kóffiedoek? En als je dat dan We hebben afgesproken bij Dordts Ge- vertelt, dan klinkt dat grappig terwijl het noegen op het Scheffersplein. Het terras niet per se zo bedoeld is”. is nog niet open, maar we mogen alvast binnen gaan zitten in het nog lege brui- Twaalf ambachten ne café, in een knus hoekje bij het raam. Hij heeft mavo en kmbo-detailhandel Martin bestelt spawater met een schijfje gedaan, gevolgd door heel veel (bij) citroen, maar liever geen Spa want dat baantjes. In de zorg, in het jongerenvindt hij niet lekker. werk, ober in een restaurant, kassier, sjouwer bij een distributiebedrijf waar Taalkunstenaar. hij drie jaar lang kratten met glazen “Ik heb altijd al een grote belangstelling flessen sleepte. “De touwtjes waarmee gehad voor beeld en taal”, vertelt Martin. de kratten op de pallets vastgebonden “Op de lagere school al schreef en speel- stonden sneed ik door met een zakmesde ik toneelstukjes. Tijdens een vakan- je. Daar kreeg ik mijn bijnaam ‘Rambo’ “, tiereis in 2006 maakte ik uit verveling vertelt Martin. “Ik probeer nu als kunsteeen tekeningetje van ‘de Amsterdamse naar en met vrijwilligerswerk iets voor beurs’: een portemonnee met de drie de maatschappij te betekenen. Ik ben kruisjes van Amsterdam erop en daar- mantelzorger voor een aantal mensen. achter een lijngrafiek. Vrienden moes- Doe boodschappen voor ze, praat met ten daar erg om lachen. Dus ben ik daar- ze, luister naar ze. Ik sta altijd klaar met mee verdergegaan. Het is allemaal niet hulp als anderen daarom vragen. Zeg perfect getekend natuurlijk, maar het maar onbetaald onbetaalbaar werk”. werkt wel. Zo kijk ik naar taal. Het is geen spelletje of een trucje of zo”. Hij pakt Anders Bekeken een koekje van het schoteltje van mijn Hij heeft al drie boekjes uitgebracht in de cappuccino en zegt: “Deze kan je straks serie ‘Anders bekeken’. Waarin hij door naast je computer leggen, want jij ac- middel van tekeningen zijn publiek wil cepteert vast cookies. Hij tilt een koffie- inspireren om taal en beeld vanuit een kopje op en zegt: “Familie van van Gogh: ander perspectief te bekijken. En hen één oor!. En zo gaat dat maar door in daarmee aan het lachen te brengen. In mijn hoofd. Gelukkig heb ik er geen last zijn vierde boekje, doet hij dat niet meer van. Ik ben niet anders gewend. Als ik met tekeningen maar met foto’s en

Geen afval maar grondstoffen

Rammar Tinbo en Mr. Blue meestal aangevuld met het mannetje Mr. Blue. “Ik stuur ook fotograppen door aan vrienden, die dat wel kunnen waarderen. Deze bijvoorbeeld”, en hij laat een foto zien van Mr. Blue voor een rode pot verf. “Verschillende titels bedacht ik erbij, bijvoorbeeld: Mr. Blue komt goed uit de verf; Mr. Blue dacht dat het lakverf was, maar het bleek toch grondverf; Mr. Blue gaat over de rooie. Ik geef de boekjes zelf uit. Eentje in de vijf jaar, want het is intensief werk en het moet ook een beetje leuk blijven. Ze zijn te verkrijgen via mijn site rammar-tinbo.weebly.com. Als je geluk hebt kom ik het zelf bij je afleveren, samen met een persoonlijke tekening. Voor jou zou ik bijvoorbeeld déze tekening toevoegen” en hij laat een prent van een sinaasappel zien met fototoestel, notitieboekje en potlood. “‘Een perssinaasappel’ ”, zegt hij lachend.

Workshops

lossing te zorgen. Dit zijn, volgens haar, relatief makkelijk op te lossen problemen. Hoe mensen met huisvuil omgaan is een lastiger vraagstuk. Plasticzakken of bakken worden niet op de ophaaldag op straat gezet maar al als ze vol zijn. Plasticzakken worden aan paaltjes met sensoren gehangen of auto’s staan ervoor geparkeerd zodat ondergrondse containers niet geleegd kunnen worden. Grofvuil wordt zomaar op straat gezet enzovoort. Het schoonhouden van de leefomgeving is ook een kwestie van samenwerking tussen bewoners en de vuilophalers.

dat de afvalwagens erdoor kunnen.

In en achter de afvalwagen

Kevin en Brian

Van HVC kreeg ik de uitnodiging om mee te rijden met een afvalophaalteam om te zien wat het ophalen van huisvuil nu werkelijk met zich meebrengt. Dat laat ik me geen twee keer vragen en op een zonnige dag in oktober is het zover. Eerst krijg ik een paar veiligheidsschoenen en een oranje HVC-vestje aangepast en dan mag ik met Joyce op pad. Joyce, geboren en getogen Reelandse, is officieel seniorchauffeuse maar in werkelijkheid is zij een duizendpoot die problemen oplost, problemen probeert te voorkomen, alles weet van afval ophalen, afval verwerken en ook nog een vrolijke gezellige praatsteris. We rijden eerst langs de verschillende plekken waar het gescheiden afval opgeslagen ligt te wachten tot het verder vervoerd en verwerkt kan worden. Onderweg vertelt ze dat de afvalwagens voor een deel op biogas rijden dat door HVC zelf is geproduceerd uit afval. “Wij noemen het geen afval maar grondstoffen. Sommige mensen geloven dat gescheiden opgehaald afval toch allemaal in dezelfde verbrandingsoven terecht komt” zegt ze. Nu ik met eigen ogen de opslag van

september 2021

de verschillende soorten afval zoals gft, papier en plastic heb gezien kan ik dit met zekerheid naar het rijk der fabeltjes verwijzen. De gescheiden ’grondstoffen’ hebben werkelijk per soort hun eigen verwerking voor hergebruik.

Problemen We rijden even langs een school omdat er een probleem zou zijn met de GFT bakken, maar dit probleem lijkt opgelost. Via de telefoon komt een melding binnen dat er binnenkort in een straat in Zwijndrecht werkzaamheden aan het riool zijn, waarschijnlijk tot eind van het jaar. De woningen zijn daardoor onbereikbaar voor de vuilniswagens, hoe kan dit opgelost worden? Joyce belooft ermee aan de slag te gaan en voor een op-

Inmiddels hebben we de Reeweg bereikt en stappen we over van de personenauto naar de vuilniswagen. Deze wordt bemand door Brian, Frank en Kevin. De beide chauffeurs, Brian en Frank, zijn Reelanders. Kevin is belader. Chauffeurs wisselen elkaar af en als we een tijdje rijden begrijp ik goed waarom. Het rijden met de wagen vraagt veel concentratie en een erg goede rijkunst. Het is optrekken en stilstaan. Fietsers wringen zich langs de vuilniswagen. Automobilisten hebben niet het geduld om een paar tellen te wachten en brengen het tegemoetkomend verkeer in gevaar door langs de vuilniswagen te schieten. Auto’s staan in bochten of staan dubbel geparkeerd. “Zomers legen we wel 1600 bakken per dag. In deze wagen kunnen we voor ongeveer 11.000 kilo afval hebben” vertelt Brian. Ik hou even mijn hart vast als we vanaf de Ambonstraat de Komatistraat inrijden. Aan weerskanten van de bocht staan auto’s geparkeerd. Hier kunnen we vast niet doorheen. Maar Brian lacht en met wat heen en weer manoeuvreren komt hij er keurig doorheen. Knap werk hoor. HVC is inmiddels een actie gestart met het verzoek aan bewoners van smalle straten om op de ophaaldagen hun auto zo te parkeren

Hij geeft ook gastlessen op diverse scholen, van basis tot hbo in heel Nederland. “Leerlingen mogen in groepjes de betekenis van mijn tekeningen raden. Elk antwoord is goed natuurlijk en dat zeg ik ze ook, want ik kan niet door hun ogen kijken. En gewoon omdat ‘anders’ niet ‘fout’ is. Daarna mogen ze zelf een beeldtekening maken en de betekenis ervan door de rest van de groep laten raden. Enorm leuk en leerzaam, ook voor mij”.

Cabaretvoorstelling Op zijn verjaardag op 12.12.2012 gaf hij de, ruim twee uur durende, cabaretvoorstelling ‘One boy show’ voor een vrolijk volle zaal. Taal- en woordgrappen op een eigenhandig in elkaar getimmerd toneel. Voor het grootste deel improvisatie. Een dvd-box met muziek-cd en tekstboekje

Wat is minder leuk aan dit werk?

is voor slechts 12,12 euro via zijn site te koop. Hij doet ook kleine optredens op verzoek. Pas nog op burendag bij ‘De Eikenhof’ aan het Schapenlandje. En hij loopt met plannen rond voor een volgende show. Die zou zomaar eens ‘Martinee’ (in plaats van Matinee) kunnen gaan heten. “Ik ben dan gewoon mezelf, er zijn al anderen genoeg”. Als aandenken krijg ik van Martin alias Rammar Tinbo (een samenvoeging van Rambo en Martin), een afdruk van zijn tekening ‘gezicht op Dordrecht’, met persoonlijk bericht op de achterzijde. “Een mooie afsluiting”, zeg ik onder de indruk. “Of een komma”, antwoord hij direct. Dat bedoel ik: ontwapenend lief. Tekst & Foto Gerard Zwinkels

ook bijzonder is, zijn onze sociale contacten met eenzame, vaak oudere, mensen. Wij zijn blijkbaar de enige mensen waar ze contact mee hebben. Ze komen naar ons toe, verwennen ons met koek en limonade. Kinderen reageren ook altijd leuk als er een wagen voorbijkomt. Ze zwaaien en zouden graag een keertje mee willen rijden. Maar vooral de onderlinge band tussen collega’s. We hebben binding met het werk en zijn een hechte en gezellige groep.”

“De stank van het afval” is wat ik verwacht. Maar niets is minder waar. “Het vooroordeel van mensen dat wij ‘simpele zielen’ zouden zijn” zegt Joyce verontwaardigd. “We hebben een opleiding hoor. Een chauffeursopleiding, ikzelf bijvoorbeeld heb mbo4 gedaan.Maar doordat mensen veel thuiswerkten tijdens de coronacrisis en ons dus vaker zagen, hebben ze wel meer waardering gekregen voor ons werk.” Petje af Na deze ervaring neem ik mijn petje af Wat is er leuk aan dit werk? voor deze mensen die met passie ons Brian en Joyce zijn het met elkaar eens, afval (grondstoffen) ruimen en hun best het buiten zijn, niet opgesloten zitten in doen om ons een schone leefomgeving een fabriek of kantoor. “Geen dag is het- te bezorgen. zelfde. We rijden in een cyclus van veertien dagen en telkens is het anders. Wat Tekst & foto Margriet van Beek

Stand van zaken 330 woonstudio’s

De ontwikkeling van het tijdelijke wooncomplex met 330 woonstudio’s op kavel 2F in het Leerpark vordert gestaag. Voor de zomervakantie zijn in college en gemeenteraad een aantal belangrijke besluiten genomen. Zo heeft de gemeenteraad de grondexploitatie voor de ontwikkeling van kavel 2F vastgesteld. Het college heeft ingestemd met de koop van de grond van kavel 2F van Heijmans. Ook heeft het college ingestemd met de ontwikkelovereenkomst met bouwbedrijf Jan Snel voor de realisatie van het woon-

complex tegenover de ambulance. De grond is inmiddels gekocht en het bouwrijp maken is gestart. De omgevingsvergunning voor het wooncomplex is door Jan Snel in maart 2021 aangevraagd en deze zal binnenkort verleend worden. Er wordt gestreefd naar een start bouw eind eerste kwartaal 2022. bron: De Leerparker oktober 2021

Ik woon hier al een tijdje

Kijk in de Wijk

door Ans van der Westen

Kijk op de dijk Voor de krant kijk ik altijd uit naar geschikte plaatjes voor Reelands groen. Hier zie ik de planten uit de dijk groeien, de wingerd kleurt prachtig rood. Onderaan de helling de enorme bloemen van de hortensia, na hun felle zomerkleur staan ze nu in herfstig oudroze. Op het bordje lees je dat het de Krommedijk is. Die loopt vanaf de kruising bij de Reeweg tot aan de Twintighoevenweg; een lange weg. Dit stukje van de dijk ligt verscholen. Je kunt er komen via een trapje, dat ligt tussen de Balistraat en de spoorlijn. Wanneer je die trap afloopt kom je bij de vijf huizen. Met de fiets (aan de hand) kun je ook de trap op of af. Voor dat doel is er rechts en links van de treden een stenen rand. De trap is redelijk steil. Nu staat er al jarenlang een hekje onder aan de trap. Om het afstappen te bevorderen. En dat bevordert dan weer de veiligheid. In de tijd van vóór het hekje, dat was ook de tijd dat de LTS nog in functie was, raceten de leerlingen op hun fiets van boven naar beneden. Dat ging keihard. Wie goed vaart had kon ook vanaf beneden naar boven toe een heel eind komen. Langs het “ trapputju ” loop je de kortste route naar het station. Voor de bewoners van dit stuk Reeland is het een fijne en veelgebruikte weg om uit hun woonblokje te komen.

Vroeger

Bewoners, maatschappelijke Bewoners, maatschappelijke organisaties, en organisaties, ondernemers ondernemers en gemeente werken samen aan gemeent ewerkens amen aan een sociaal en en veilig veilig een leefbaar, leefbaar, sociaal Reeland. Reeland.

De plantendijk is niet altijd zo groen geweest. En er stond eerst ook geen hek bovenaan de dijk. Daar was een stuk niemandsland met onkruid en gras, daarna een brede rij bramenstruiken en dan de spoorlijn. Als kinderen wisten we natuurlijk dat je weg moest blijven bij de spoorlijn. De dijk was kaal, hij was betegeld, als een trottoir. Het was een geweldige plaats om te spelen. Je kon omhoog rennen dan stond je ineens boven op de dijk, met een breed uitzicht.

Wijkwens Wijkwens

Heb je een een goed goed idee idee Heb je om je wijk, buurt om je wijk, buurt ofof straat mooier, eefbaar leefbaarstraat mooier,l der, schoner of veiliger der, schoner of veiliger te maken?Dank Dan un kun je ijkwens te maken? je eenw een wijkwens indienen. De jaar ge-indienen. De gemeente geeft meente geeft jaarlijks een bedrag lijks een bedrag voor het vervullen voor het wensen. vervullen van deze wenvan deze sen. Aanmelden en informatie: Aanmelden en informatie: wijkendordrecht.nl/wijkwensen wijkendordrecht.nl/wijkwensen

huizen onder aan de dijk op te botsen. Geregeld kwam er een trein voorbij, Mijn moeder vroeg zich af hoe het dichterbij dan wanneer je voor de slag- kwam dat ik steeds kapotte onderbroeboom stond te wachten. ken had. “Ik weet niet wat ze buiten uitvoert” had ze al aan mijn vader gezegd. Toen ik pas in de buurt woonde werd ik Het bestijgen van de dijk was me te ingewijd in het dijk klimmen. Het duur- moeilijk, daarvoor koos ik de weg langs de wel even voor ik de kunst om naar de bosjes. De afdaling was ook nog te boven te draven machtig was. Het was moeilijk. Ik gleed daarom zittend op de clou om dat te doen in een onon- mijn billen de dijk af. En omdat je toen derbroken ren. De dijk was steil. Ik her- als meisje altijd een jurk droeg sleten inner me dat er ook een route langs de mijn onderbroeken enorm. zijkant was, klauterend langs en je vasthoudend aan de bosjes die daar groeiFoto’s Ans van der Westen den. Dat was voor de meer klunzige types, daar hoorde ik eerst bij. Toch was het van groot belang om bij de groep boven op de dijk te komen. Ik wilde niet als enige beneden blijven staan. Dat over het onderdeel ‘omhoog’. Maar wat te denken van de afdaling…..die was natuurlijk net zo steil. Een soort van jezelf omlaag storten waarbij je de helling afrennend steeds meer vaart kreeg. Op straat aangekomen moest je direct gaan remmen om niet tegen de

Wijkkrant Wijkkrant

Eerste paal van het Kopgebouw

BuurtApp BuurtApp

Op maandag 11 oktober werd tij- Drechtsteden werd de eerste paal gedens een feestelijke bijeenkomst het slagen van deze hogeschool door onstartsein gegeven voor de bouw van der andere wethouder Peter Heijkoop. het ‘kopgebouw’ op het Leerpark. Na een kort college over innoveren in de Tekst & foto Margriet van Beek

Het Reeland Cursief Indian Summer

Eigenaardig Reeland

Als deze krant uitkomt is het begin november. Waarschijnlijk is het dan echt herfst. Nu ik dit schrijf is het eind september, een seizoenswissel met onwaarschijnlijk mooie dagen. Omdat het een wisselvallige zomer was, is het echt genieten van dit, voor mij, mooiste deel van het jaargetijde. Fris in de ochtend, kille avonden waarbij de duisternis steeds vroeger zijn intrede doet, dat wel. Maar overdag is het dubbel genieten. De koesterende warmte die de overgang naar koudere tijden vertraagt. Een echte Indian Summer met strijklicht door laagstaande zon wat een prachtig effect geeft vooral in de ochtend- en avonduren. Zonlicht dat zoveel zachter en dus geler is dan in de zomer. Bovendien is elke zonnige dag in deze tijd een cadeautje. Je ziet mensen met open jas of zelfs zonder op de fiets en op straat. In deze tijd zijn er ook veel evenementen zoals Open Monumentendag, roeien door Dordt in het kader van 801 jaar Dordrecht, ‘Struinen in de tuinen’ waarbij publiek optredens kan bijwonen in particuliere tuinen, ook de Burendag met feestelijke initiatieven in straten en wijken. Allemaal festiviteiten waarbij het al fijn is als het droog is, maar zonnig weer maakt het nog vrolijker en dat gebeurde. En dan heb ik het nog niet eens over de terrassen. Na lange tijd mag het weer en daar wil iedereen zo lang mogelijk van profiteren. Je ziet blijde mensen die genoeglijk gebruik maken van wat nu nog kan voordat de herfst toeslaat. Laten we daar nog maar niet aan denken maar als het zo ver is dan bieden de paraplu, het regenjack en de terrasverwarming uitkomst. Voorlopig genieten we van deze mooie dagen en ik hoop dat het nog zo is als deze krant verschijnt met mijn ode aan de zon. Coja

Heb jij een bijzondere Eigenaardig Reeland foto? Stuur ‘m - met je naam - naar wijkkrantreeland@live.nl

Wijklijn Wijklijn Voor meldingen, vragen

Voor meldingen, vragen en opmerkingen over en opmerkingen over onder meer onderhoud onder meer onderhoud aan wegen, groenvooraan wegen,engroenvoorzieningen straatverlichting: en zieningen straatverlichting: Wijklijn, tel. 14 078Wijklijn, tel. 14078 www.dordrecht.nl/wijklijn www.dordrecht.nl/wijklijn

Natuurlijk Reeland

Heb jij een mooie Natuurlijk Reeland foto? Stuur ‘m - met je naam - naar wijkkrantreeland@live.nl

De Reelander De Reelander wordt wordt gemaakt gemaakt door doorwijk wijk bewoners. Lijkt bewoners. Lijkt het het je leuko mz onnu ueen n je leuk om zo dane en stukje te dan een stukje te schrijven over je schrijven over je je eigenw ijk?bijMeld eigen wijk? Meld dan aan uitje danTIENPlus aan biju via itgeverT IENP lus via gever tienplus@desocitienplus@desocialebasis.nl. alebasis.nl. Meer informatie: www. Meer informatie: www.tienplus.net tienplus.net

Heeft u een verhaal of gedicht voor Het Reeland Cursief? Stuur het - met uw naam - naar wijkkrantreeland@live.nl

De Buurtapp Buurtappis een is De eeni nitiatiefv an initiatief van BuurtBuurtcontact.nl en contact.nl en heeft heeft als doel het als doel het contact contacttbuurtbewoners ussen buurtbewonerst e tussen te bevorbevorderen en vergemakkelijken. deren en vergemakkelijken. Elkaar Elkaar leren beterlkennen, eren kennen, elkaar beter elkaar helpen helpen en ondersteunen. en ondersteunen. Meer informatie Meer informatie en downloaden van en downloaden van de app: www. de app: www.buurtapp.nl buurtapp.nl

Wijkagenten Wijkagenten Voor het Reeland:

Voor Reeland: Mike het Verzijl, mike. Mike Verzijl, michael. verzijl@politie.nl. verzijl@politie.nl Voor hetL eerpark: Voor Leerpark: Andréhet Klijmij, andre. André Klijmij, andre.klijmij@politie. klijmij@politie.nl. Tel. 0900 - 8844. nl. Tel. 0900 - 8844.

Facebook WijkkrantD eR eeFacebook

lander heeft een Wijkkrant De ReelanFacebookpagina der heeft een FaceHiermees peelt De bookpagina. Hiermee Reelander ook op internet eena c speelt De Reelander tieve rolb ij heti nformeren, ook op internet een actieveinteres rol bijserene nv erbinden van buurtbewo het informeren, interesseren en ver-nerse no rganisaties in de wijk het binden van buurtbewoners en orgaReeland. nisaties in de wijk het Reeland. facebook.com/wijkkrantdereelander facebook.com/wijkkrantdereelander

Sociaal Wijkteam Sociaal Wijkteam In het Sociaal Wijk-

In hetwerken SociaalmenWijkteam team mensen senv werken an verschilvan verschillende orlende organisaties ganisaties samen. Je samen. kunt er Je terechtm et alle kunt er terecht alle dagelijksl vragen waar vragen waar jemet in het eje in egenaan het dagelijks leven tegenaan vent loopt. Bijvoorbeeld loopt. Bijvoorbeeld gezin, op re-over gezin,r elatie,kover inderen, latie, kinderen, opvoeden, wonen, voeden, wonen, werk en inkomen, werk inkomen, zorg, zorg,genezondheide nv gezondheid rijetijdsbeen vrijetijdsbesteding. steding. Bankastraat 10, tel. 078 - 22 10 200 www.swtdordrecht.nl/ www.swtdordrecht.nl

De Reelander