‘Giraffentaal’ op de Leren zien wat de ander nodig heeft In het project ‘Giraffentaal’ leren kinderen vaardigheden om in conflictsituaties verbindend te communiceren. Ze beschrijven wat ze gezien of gehoord hebben, praten over gevoelens en behoeften en zoeken samen oplossingen waar iedereen blij mee is. Zo groeit hun sociaal-emotionele ontwikkeling en ontstaat er een sfeer van saamhorigheid in de klas.
D Esther van Eersel
it voorjaar is voor kinderen van 4 tot 8 jaar, een pilotproject ‘Giraffentaal’ gestart op ‘De Zwaneridder’ in Wageningen en ‘Het Festival’ in Zwolle. Het project is gebaseerd op het model geweldloze communicatie van Marshall Rosenberg. De giraf staat, als landdier met het grootste hart, symbool voor mededogen en verbinding. In het model onderscheiden we: 1. Waarnemen (wat zie je of hoor je) 2. Voelen (wat voel je) 3. Behoeften (wat vind je belangrijk, heb je nodig), 4. Verzoek (met oplossingen waar iedereen blij mee is) 5. Mededogen (de basis van waaruit je je verbindt met jezelf en de ander). Na een introductietraining voor de leerkrachten en ouders, startte het project in de klassen.
Waarnemen Juf Emily: “Hé, lieve kinderen, kijk eens wie ik op de gang tegenkwam. Wat is dit? Een babygiraf, en hoe kun je zien dat het een giraf is?” De kinderen ontmoeten een verdwaalde babygiraf en ontdekken wat waarnemen is. Wat zie je, wat hoor je? De giraf legt het verschil uit tussen een waarneming en een interpretatie. Dan wordt de giraf uitgenodigd en krijgt een plek in de klas.
Voelen Juf Elly: “De babygiraf laat zijn kopje hangen. Hoe voelt de giraf zich nu volgens jullie?” De kinderen gaan de gevoelens van de giraf en van elkaar benoemen. Hoe herken je prettige en onprettige gevoelens bij jezelf en de ander? Wat zie je aan het gezicht en lichaamshouding van de ander?
Behoeften Juf Wieke: “De giraf voelt zich vandaag alleen en verdrietig. Wat zou de babygiraf nodig hebben?” De kinderen noemen: “eten, drinken, samen spelen, verzorgen, en haar mama.” Leren wat behoeften zijn is de kern van het project. Ze vertellen ons wat belangrijk is, wat we nodig hebben en waar de ander aan kan bijdragen. Een behoefte is wat anders dan de manier om die behoefte te vervullen. Zo wil een kind er bijvoorbeeld graag bijhoren en meespelen, terwijl de strategie kan zijn om een blok of boek van de ander af te pakken….
Verzoek Juf Reini naar de giraf: “Ben je verdrietig omdat je graag bij je mama wil zijn? Wil je graag dat wij je
Giraffenspelletjes Thuis of in de klas kun je spelenderwijs met kinderen ingaan op gevoelens en behoeften. Esther van Eersel is werkzaam als coach. Zij ondersteunt ouders en leerkrachten in verbindende communicatie met kinderen en is betrokken bij projectgroepen geweldloze
Hoe gaat het met jou, als…. - je kleine broertje zegt tegen jou: ik vind je zo lief? - mama een baby krijgt? - de juf boos is op een ander kind? - je vriendin je tekening kapot scheurt? - je iets graag wilt, maar niet krijgt?
communicatie in opvoeding en onderwijs. Samen met Margreet Strijker en John Veenstra is zij het project giraffentaal voor de Nederlandse markt aan het opzetten.
Detectivespel Wat kan er gebeurd zijn, als… - iemand bang is. - iemand hard lacht. - een hond jankt. - iemand van woede op de grond stampt.
[ pagina 14 ] 5/2010
e du c a r e
Kom in bewegingspel Ga in het midden staan en zeg: - met je benen: “ik voel me/ ben boos.” - met je ogen: “ik voel me/ ben bang.” - met je billen: “ik voel me/ ben opgewonden/ zenuwachtig/onrustig.” - met je hele lichaam: “ik voel me/ ben blij.” Behoeften raden Wat heeft iemand nodig, als….. - hij huilt, omdat hij gevallen is? - zij een spelletje wil spelen, dat op een hoge plank ligt? - haar maag knort? - in de slaapkamer het licht uit is, de deur dicht is en hij bang is? - de zon heel heet is en haar huid snel rood wordt?
basisschool
Droom van een kleine giraf Het project giraffentaal is gebaseerd op een Duits project: Giraffentraum van Frank en Gundi Gaschler. In Nederland vertaalt en uitgewerkt door Margreet Strijker en Esther van Eersel. Zij zijn betrokken bij stichting De kleine giraf, die werkt aan de introductie van geweldloze communicatie in het onderwijs.
© ADRIËNNE BAARS
Vingerpopjes
helpen?” De giraf knikt, hij wil naar zijn mama. Wat zijn manieren om de mama van de giraf te vinden? De kinderen gaan met elkaar zoeken in school, en maken posters die ze ophangen in de school. Als de moedergiraf in de klas komt, is het feest. De kinderen versieren de klas en bakken koekjes voor de picknick. Mamagiraf vertelt over haar droom: “In mijn droom hebben kinderen geleerd te vertellen wat ze zelf nodig hebben en geleerd om te luisteren en te begrijpen wat de ander nodig heeft. Ze zoeken dan samen naar oplossingen, zodat iedereen tevreden is en het goed gaat met iedereen. Dat noemen we giraffentaal. Willen jullie die taal ook leren?”
De vingerpopjes zijn ontworpen door een Peruaanse breikunstenares. Ze worden gebreid door Indiaanse herders en herderinnen uit de Andes en fairtrade verkocht via www.titicaca.nl
Vervolg Mama- en babygiraf zijn in de klas gebleven tot de zomervakantie en met behulp van boekjes, muziek, spelletjes en handpoppen kwam verdieping in het project. De kinderen vonden het fijn de giraf in de klas te hebben en de knuffelgiraf werd al snel een troost voor verdrietige en een steun voor nieuwe kinderen in de klas. In de loop van het project kwam de giraffenhoek vol te staan met knuffels, boeken en tekeningen van thuis. In het nieuwe schooljaar heeft giraffentaal een blijvende plek in de klassen gekregen. De leerkracht is kinderen blijven ondersteunen bij ruzies met de
vragen: Wat voel je en wat heb je nodig? Dit helpt kinderen om naar elkaar te luisteren en begrip op te brengen voor elkaars gevoelens en behoeften. Samen bedenken ze daarna vaak zelf verrassend creatieve oplossingen!
Resultaten en ervaringen Wieke: “Ik heb in het begin meteen zelf kunnen oefenen. Twee kinderen begonnen te vechten om de giraf, en wilden hem allebei vasthouden…… Gelukkig vonden we de oplossing: ieder mocht een dag voor de giraf zorgen.” Jeannette: “Ik ben me meer bewust van mijn taalgebruik en zeker ook van mijn behoeftes. Mijn omgang met kinderen is duidelijk veranderd. Er is meer saamhorigheid en zorgzaamheid in de klas. Ik wil me graag verder verdiepen in omgaan met kinderen zonder te straffen of belonen.”
Emily: “Vanmorgen was een kind heel boos. Door zijn gevoel te erkennen en te zeggen: ‘Je bent heel boos hè?’, kwam er een diepe zucht en ruimte om met elkaar te praten.” Jeannette: “Er was deze week wat onenigheid tussen twee kinderen, ze gaven elkaar de schuld. Ik vroeg ze: ‘Wat voelde je? Begin met het woordje ik en vertel dan eens wat je voelde?’ Zo heb ik beide kinderen aan het woord gelaten en zelf verwoord wat ze zeiden en wilden. Daarna liepen ze samen weg.”
e du c a r e
5/2010 [ pagina 15 ]
Meer weten www.giraffentraum.de www.dekleinegiraf.nl www.esthervaneersel.nl www.cirkelcoaching.nl
Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl