Dansend wordt leren een feest! Lijfelijke ervaring belangrijk voor leren
Meer weten? Alexandra van der Hilst, auteur van ‘Voorbij de kaders’ is van origine danser en choreograaf. Ze studeerde sociale wetenschappen en was 15 jaar
Dans is ontspannend, grensverleggend, expressief, fijn om te doen, maar is het ook ergens goed voor?
artistiek leider en gastdocent op diverse hogescholen. Ze geeft lezingen en trainingen in binnen- en buitenland en begeleidt scholen en centra voor kunsteducatie in het implementatieproces om kunst in leren duurzaam en succesvol vorm te geven.
Tekst en foto's: Alexandra van der Hilst
U
it onderzoek van TNO en TNS NIPO is gebleken dat dans een belangrijke bijdrage levert aan een gezonde levensstijl. TNO heeft daarnaast onderzocht wat de energetische belasting van dans is. Uit beide onderzoeken komt duidelijk naar voren dat álle vormen van dans bijdragen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB).
Leren met het hele lijf
Bevriezingsdans Een mooie oefening in inleven, concentreren, je houden aan een afspraak en samenwerken is de bevriezingsdans. De competenties die je hiermee leert, komen tijdens leven en leren altijd van pas. Iedereen gaat op een eigen manier door de ruimte, waarbij de één de ander achterna loopt. Wanneer de voorste zich omdraait moet de achterste onmiddellijk zijn beweging bevriezen! Na een aantal keren worden de rollen omgedraaid. Moedig de kinderen aan allerlei manieren uit te proberen en hun hele lijf te gebruiken: een dief, een dolle hond, een trillende trol, een stijve hark, een buitenaards wezen, slome duikelaar, enzovoorts. Alles is goed zolang ze voldoen aan de opdracht: freeze! zodra de ander zich omdraait.
Je hoeft geen expert te zijn om met kinderen gewoon het plezier van dans te beleven! Een warming up doe je niet alleen om de spieren op te warmen en in de sfeer te komen. Kinderen worden zich al doende bewust van hun eigen lichaam. Ze leren verschillende onderdelen (bijvoorbeeld armen en benen) zowel gecoördineerd, als geïsoleerd van elkaar te bewegen. Daarbij oefenen ze hun gevoel voor balans. Gecoördineerd bewegen ontwikkelt een goede samenwerking op verschillende niveaus binnen het menselijk lichaam, tussen spieren, gewrichten, hersenen en zenuwstelsel. Na het op de plaats bewegen ga je voortbewegen. Je kunt kinderen vragen op een eigen manier van de ene naar de andere kant van de zaal voort te bewegen, bijvoorbeeld: huppelen, springen, zweven, vliegen, over de vloer kruipen als een groot log beest, een kleine snelle muis, een rollende bal, enzovoorts. Door op verschillende manieren door de zaal te dansen, oriënteren de kinderen zich op de ruimte qua richting, afstand, snelheid, krachtinspanning en ook in de verschillende lagen van de ruimte. Hiermee komen, naast het lichamelijke, drie essenties van dans aan bod: ruimte, tijd (verschillen in snelheid, ritme), kracht. Door de lichamelijke ervaring worden kinderen zich bewust van zoiets abstracts als kracht, tijd, ruimte en geven er betekenis aan. Voor een kind met een kinesthetische intelligentie is het een verademing om niet vanuit het boek, maar vanuit de ervaring iets eigen te maken.
Voetenwerk Onze voeten geven ons de mogelijkheid om snel te veranderen, onze blik te verruimen, te reizen, te dansen en nieuwe werelden te verkennen. In dans is het lichaam het instrument waarmee de boodschap van de ziel wordt doorgegeven. Gekoppeld aan onderwijs zou je kunnen zeggen: Dansen is leren met hart en ziel!
e du c a r e
5/2010 [ pagina 33 ]
Improvisatie Aan de hand van een thema dat op school aan de orde is kun je met dansimprovisatie aan de slag. Neem het thema ‘het weer’. Bespreek met de kinderen waar ze aan denken en wat ze voor zich zien als het sneeuwt, stormt, snikheet is. Vraag welke beweging ze daarbij voelen. Vervolgens werk je vanuit de associaties van de kinderen, zoals: verschillende sporen in de sneeuw maken, vreemde sneeuwpoppen van elkaar maken, sneeuwballen gooien en spelen met vertragen en versnellen, rollen in de sneeuw, bewegen in harde storm en zachte bries, bewegen en bewogen worden, het ritme van regendruppels dansen, in de warme zon sloom/langzaam bewegen, als schaduwen in de zon, elkaars schaduw volgen, enzovoorts. Impliciet werken ze nauw samen, hetgeen bijdraagt aan de sociale cohesie in de groep.
Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl