Beeld Henriette Scheiuit
Wie zoet is krijgt lekkers… We zingen het allemaal uit volle borst in deze gezellige Sinterklaastijd, maar wie bepaalt eigenlijk wat zoet en stout is? Een kringgesprek hierover maakt veel los bij kinderen. Dat belooft een mooie reis vol verhalen te worden! Eén van de leerlingen in de groep stak zijn vinger op bij het zingen van ‘Zie ginds komt de stoomboot’. Hij vroeg zich af wat ‘de roe’ eigenlijk betekent. De uitleg riep nogal wat verbazing, hilariteit en verontwaardiging op. Slaan als je je niet goed gedraagt? Dat is toch niet meer van deze tijd? In het hierop volgende kringgesprek over goed en slecht gedrag bleek dat de leerlingen het wel oké vinden dat je een soort ‘straf’ krijgt als je je niet goed gedraagt. Maar weer niet
als je het per ongeluk doet, of wanneer je iets doet of zegt uit onwetendheid. Goed gedrag bestaat er vooral uit dat je lief bent voor anderen, dat is de unanieme mening van kleuter tot groep acht! Toen ik vervolgens het verhaal ‘Een verrassing voor Keela’ uit De Avonturen van Mali en Keela voorlas, waarin Mali heel veel tijd besteedt aan het perfecte verjaardagscadeau voor Keela, leidde dat tot een geweldig gesprek. Wat zouden zij willen geven aan hun beste vriendje of vriendinnetje als ze geen geld zouden hebben? Hoe voelt het als iemand iets deelt met jou? Bijna Sinterklaas, een oud kinderfeest. In de 15e eeuw werden de schoenen al gezet in de kerk. Rijke mensen stopten wat in de schoenen en de opbrengst werd verdeeld onder de armen. Vrijgevigheid als deugd en de (christelijke) opdracht om je naaste lief te hebben als jezelf. Ook in andere geloofsovertuigingen zie je soortgelijke opdrachten terug. Later ontwikkelde Sinterklaas zich tot een echte opvoeder die in zijn boek alle ondeugden bijhield en op 5 december de kinderen liet beloven vooral niet in herhaling te vallen. Nu is de Sint de grootste kindervriend en ligt de nadruk op de cadeautjes die ze ontvangen als ze zich goed hebben gedragen! Wie zorgt er nu dan voor de waardenoverdracht, de deugdenontwikkeling? Gewoon, de ouders, de meesters en juffen en niet te vergeten de omgeving! Hoe dan? Door het simpelweg voor te leven!
34
educare | oktober 2013
Tekst Ineke Struijk Foto Suzanne Klaver Illustratie Wendy de Munk
AANPAK GEMEENTEN VOOR KINDEREN IN ARMOEDE MOET BETER Gemeenten moeten meer aandacht hebben voor kinderen, die opgroeien in armoede. Ze spelen een belangrijke rol in het bestrijden van armoede, maar blijken er op zeer verschillende manieren mee om te gaan. Kinderombudsman Marc Dullaert adviseert gemeenten in te zetten op hulp die direct ten goede komt aan de sociale, geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van kinderen. Dullaert deed onderzoek via een digitaal meldpunt, waar kinderen en jongeren konden vertellen hoe zij het ervaren om in armoede te leven. Uit de circa 700 reacties bleek dat het merendeel kampt met geldgebrek: geen dagelijkse warme maaltijd en geen nieuwe kleding als dat nodig is. Meer dan de helft gaat naar de voedsel- en kledingbank of heeft te maken gehad met het afsluiten van elektriciteit. Lid zijn van een sportclub of het vieren van een verjaardag is geen vanzelfsprekendheid. Daarnaast hebben veel kinderen het gevoel buitengesloten te zijn. Uit het onderzoek bleek dat een van de negen kinderen in Nederland opgroeit in armoede. Voorkomen moet worden datTips dit een stempel drukt op de rest van hun leven. Bron: www.dekinderombudsman.nl • Filosoferen is een leuke, interactieve manier om goed en kwaad te verkennen. Dit kan zowel thuis IEDER KIND als opHEEFT school. RECHT OP NATUUR Voor hun welzijn gezondheid moeten het kinderen weerjeinin te • Goedeenverhalen ontwikkelen vermogen contact worden met de Dat is een levengebracht in de ander. Zo natuur. krijg je begrip voorbelangrijke de cultuur prioriteit vanen/of ruimgeloofsovertuiging vijftig (natuur)organisaties. Zij hebben de van de ander. Nederlandse overheid opgeroepen zich hiervoor ook actiefenin te • Spelend ontwikkelen kinderen hun kwaliteiten zetten. In het pamflet ‘Ieder kind heeftterecht leren ze die van de ander zien.op natuur!’ vragen
de organisaties om het recht van kinderen op natuur in wetgeving en beleid te veranderen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die vaakDe in roede de natuur komen meer bewegen, beterDe motorisch is dus niet langer aan de orde! leerlingen ontwikkeld zijn,het sneller stress, zich nemen groteherstellen boek vanvan Sinterklaas ookbeter nietkunnen meer concentreren, leveren enis fantasierijker serieus.betere Maar schoolprestaties dat de wereld gezelliger als iedereen en zich constructiever spelen. Daarnaast eten kinderen goed gedraagt snappen ze allemaal. Endie datmoestuiniehet niet vanzelfverse gaatgroenten weten zeenook. leren hier maar wat graag over ren vaker fruit.ZeKinderen hebben regelmatig middelnodig, van verhalen en spelletjes. en toe een contact door met natuur en de natuur is gebaat En bij af kinderen als het heelengoed gaat helptDoor wel!de verstedelijdie haarbeloning leren te waarderen beschermen. king komen kinderen echter steeds minder in aanraking met de natuur en het boerenleven. De ondertekenaars van het pamflet vragen de overheid daarom de leefomgeving van kinderen te vergroenen, een weten? groene speelinfrastructuur te realiseren, natuur Meer een structurele plaats in het onderwijssysteem te geven en om de verbinding tussen de natuur- en de gezondheidssector te www.deugdenproject.nl versterken. Prinses Irenevan overhandigde heteen pamflet namens alle • De avonturen Mali en Keela, deugdenboek voor betrokken organisaties tijdensColins, een Natuurtop op zaterdag 22 juni Janice Healy, Jenny Cooper, kinderen, Jonathan jl aan staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken. € 15,95, ActSharon on Virtues Bron: www.ivn.nl, 24 juni 2013, Willi Soepboer, Mandy Evers en • Kinderkwaliteitenspel Els Loman, € 25,90, CPS • Wat is goed, wat is kwaad? Filosofie voor kids, MeerOscar weten? Brenifier, € 14,50, Biblion Kijk in EducarePlus, de digitale bijlage bij dit nummer die je via de nieuwsbrief krijgt toegestuurd.
Nieuw e column ist
COLUMN COLUMN
Een verlanglijstje stralende Bella Ons
HijTijdens komt, hij mijn komt, laatste die lieve stageperiode goede Sint,mocht die ...ikJaja. twee Enweken winkel in, lang winkel iedere uit dag om hem een groep te voorzien 8 begeleiden. van tips & De adviezen leerkracht voor van zijn groep 8 inkoopplannen. – meneer voor Muziek de kinderen, van kinderkoortjes Rob voor mij tot–het had je bedacht oren weer dat ik de uitkomt, eerstesinterklaasyoghurt dag zou meekijken enen pietenpindakaas daarna de klas(met zougewone overnemen. letters Die eerste doe je als dagsupermarkt wijdde ik dus al lang voornamelijk niet meer mee) aan het en leren thuis kennen tegen van de destroom kinderen. van het sinterklaasjournaal in zwemmen en de gemoederen bedaren. Als ouders moet je toch wel je best doen omDe devolgende nostalgiedag te bewaren nietde overstelpt te voelen met de mocht ik en zelfjemet klas stoeien. Het was debedoeling moderne uitwassen van het een grootste kinderfeest. dat ik de kinderen cijferblad liet maken. Een vel papier met twaalf verschillende sommen zonder context en Nostalgie. samenhang. Goeie, Bella ouwe begon tijd. Vroeger. te huilen Vroeger? nog voordat Daar dezijn bladen we een waren week rondgedeeld. of wat geleden Omdat Sinterklaas het zo´n vriendelijke nog tegengekomen! klas was, Op probeerde een ik doek hetvan ‘klassikaal’: Jan Steen. “Bella, Redmar wat en maakt Arik dat hadden jij je nu total ons ongelukkig genoegenvoelt, al zelfs een kwartier geboeid staan voordat lang we begonnen zijn?” en zitten kijken naar De Nachtwacht. “Ik ben nietOm goed ditop eerste school, bezoek ik kan aan niet het rekenen, Rijksmuseum ik vind het succesvol af was te ronden had ik SteenDe alsklas toetje in gedachten. vreselijk”, haar bekentenis. knikte begrijpend. Zijn schilderijen, hetals spreekwoordelijke huishouden, “Lieve Bella, ik over zie het mijn uitdaging dat jij vandaagleken een leuke meles dehebt. leukste kinderattractie van de zeventiende-eeuwse Maar ik kan het niet alleen. Wil je me helpen?” meesters. Een verbaasd welwillend knikje gaf mij hoop. De rest van de klas keek nieuwsgierig, een vlammetje wakkerde aan. De bladen heb ik nooit In plaats ik de klas inNet kleine groepjes Dus we uitgedeeld. stonden algauw voordaarvan het ‘Sint heb Nicolaasfeest’. als de verdeeld en ieder een volgeschilderd probleem voorgelegd. andere Steens een druk olieverf. Nee, ook toen Dehet groep van van Bellade stelde ik de vraag hoeveel behang we nodig was bezoek kindervriend al een hectische bedoehebben hetstilsta, lokaalook zouden behangen enzelf wat datniet zou gaan ning. En, nuals ik we er bij het Rijksmuseum was Bellavan bleek goed te kunnen handelen. Zevan stond hetkosten. toonbeeld rust. Eigenlijk een hele prestatie de al met de bordmeter klaar. Na hetvan meetwerk leek even alleshun voor niets te zijn kinderen dat ze temidden de massa’s mensen geweest, omdatrichten. niemand wist hoe breed een rol behang is, aandacht konden hoeveel meter er op zit en hoeveel een rol kost. Schouderophalend staarde ik uit het raam. Ik keek opWe een Margot en ik kunnen een voorbeeld nemen aan dezeuit rust. winkelstraat – je raad het al – een behangwinkel. “Weet echt praten over de met decembermaand toch vooral in termen van niemand dat?” Aan mijn stem het enzijn Bella keek ‘stress’ en ‘gekkenhuis’, terwijl zij,hoorde die hetze midden van de uit het raam.terugkerende Het duurde even, maar die glunderende van dit jaarlijks najaarsstorm, er kalm onderblik blijven. Ik meisje dat denken niet goed is een op school deed ons beiden moet aan sinterklaasfeest bij mijn goed. vorige werkToenTientallen ging het snel. Hilarische ogenblikken volgden, net maar gever. kinderen hadden er, gris-gras-graai, hetniet veel later lag daar een behang metafgescheurd prijslabel. Hetenduurde cadeaupapier van derol verpakkingen rendenniet allelang meerop voordat de terug oplossing het probleem gevonden kanten en weer doorvan de kantine. Temidden van dewas. Een gealarmeerde kwam dat zoiets best eens kon met rennende benen zat, Rob op de grondzeggen met zijn telefoon op wieltjes, eenonverstoorbaar. dergelijke groep, maar dat je er natuurlijk niet veel van leert en Arik, zolang ik daar geen gewoonte van zou maken was het prima. dag kon nietons meer stuk, wantzetten: Bella straalde… DatMijn kunnen we op verlanglijstje het vermogen om Mede daarom ik Robs melaten neerslepen gelegddoor en er rust te vinden in jeheb beleving enadvies je nietnaast mee te degelijk een gewoonte van gemaakt dergelijke lessen te dewel menigte. bedenken…
Dit is de eerste column van Claire Walkate wil in navolging van de Marten Mulder. Hij is vader Leonardostroming voor hoogbegaafde van een zoon (4) en een kinderen een Aquariusvariant ontwikkelen dochter (6). voor hooggevoelige kinderen. Clairewalkate@kpnmail.nl
21 oktober 2013 educareeducare | oktober| 2013
35
Sinterklaas zonder stress Sinterklaas is een feest voor het hele gezin… toch? Helaas niet altijd. Je zal maar een gedicht moeten voorlezen als je dyslexie hebt. Of rustig je beurt moeten afwachten terwijl je met je ADHD als een dolle hond rondjes wilt rennen van opwinding. Of gezellig te blijven glimlachen terwijl je – met je autisme – verkrampt de volgende ‘verrassing’ afwacht… Gelukkig kun je een hoop doen om ook voor deze kinderen van pakjesavond een ouderwets gezellig feest te maken. Hoe? Door voor je begint al rekening te houden met ieders eigenaardigheden.
42
educare | oktober 2013
Sinterklaasberaad met het hele gezin. Kinderen die niet weten wat hen te wachten staat, worden drukker en luisteren slechter. Overleg daarom zoveel mogelijk vooraf: hoe laat je begint, wat je eet en hoeveel cadeautjes iedereen krijgt. Extra belangrijk voor kinderen met autisme.
Aftellen naar pakjesavond. Maak een aftelkalender of download er een van internet. Of knip een papieren meetlint van de doe-het-zelf-zaak af op het aantal nachtjes tot 5 december en laat je kinderen er per dag een centimeter afknippen.
Tekst Patricia Ritsema Van Eck Beeld Admar Kwant, Suzanne Klaver, Erica Janse
De hap: smakelijk èn makkelijk.
Mèt elkaar versus ná elkaar.
Ga je niet uitsloven in de keuken – zelf wil je toch ook een ontspannen avond? Warm een vooraf gemaakte maaltijdsoep of ovenschotel op waarvan je zeker weet dat iedereen die lekker vindt.
Traditioneel krijgt iedereen om de beurt een pakje. Daarbij moet de rest geduldig wachten op hun beurt. Je kunt bij het pakje ook iedereen betrekken: samen zingen, samen een surprise-opdracht uitvoeren enz. Op die manier heeft niemand meer het gevoel op z’n beurt te moeten wachten.
Surprisespelletjes. Kinderen die graag bewegen of moeite hebben met lezen doe je meer plezier met een kort spelletje dan met een gedicht. Wat dacht je van Schimmeltje Prik of Taai-taai happen? Na het spel mogen alle deelnemers een cadeautje uitpakken.
Sinterklaas Surprisespel
Meer in EducarePlus
Kun je wel wat suggesties voor een echt gezellige pakjesavond gebruiken? Het Sinterklaas Surprisespel geeft houvast. Met de spelsuggesties en eenvoudige materialen organiseer je in een handomdraai een heerlijke pakjesavond voor het héle gezin. Aan alles is gedacht! Kijk voor alle informatie op www.sinterklaassurprisespel.nl. Je vindt hier direct een gratis planner en aftelkalender, tips voor makkelijke maaltijden en diverse voorbeelden van leuke groepsspellen bij surprises op pakjesavond.
Een interview over Sinterklaas vieren met autistische kinderen. En een leuke kortingsactie bij het Sinterklaas Surprisespel voor de leden van Educare.
educare | oktober 2013
43
Tekst Marijke Sluijter Beeld Angelique Boter
SPELEN MET‌ gedichten Al eens een elfje gemaakt, of een haiku? Dat zijn gedichtjes met een vast aantal woorden of lettergrepen. Dat valt nog niet mee. Maar soms valt het je toe, of in. Wie wel eens gedichten maakt weet dat het een hele kunst is, maar met gedichten spĂŠlen kan gelukkig iedereen! Hoe smaakt Riep met Rimmelrijst? ‘Ik ben de blauwbilgorgel, mijn moeder is een Porgel, mijn vader is een Porulan, daar komen rare kinderen van‌’ O ja? Hoe zien ze eruit dan? Wat denk jij? Daar heeft iedereen een ander idee over. Wat zou er gebeuren als je die ideeĂŤn op ĂŠĂŠn hoop gooit? Iedereen tekent een deel van een blauwbilgorgel. Het oog, de staart, een poot. Wel even afspreken welk deel! Leg dan de blaadjes bij elkaar en teken aan de hand hiervan een blauwbilgorgel. Je kunt ook een dobbelsteen gebruiken om te bepalen hoeveel staarten, vleugels of oren het beest heeft. Daarna eet je natuurlijk Riep met Rimmelrijst. Hoe zou die smaken? Kan je dat maken? En hoe klinken etende blauwbilgorgels? Verbouw een limerick Misschien heb je wel eens een tekst verbouwd met de zoeken vervangknop van de computer. Heel leuk natuurlijk, maar als je het samen doet heb je veel meer pret. Neem een limerick, je weet wel, van het soort ‘Er was eens een dame in Ede’. Geef iedereen een blaadje met de limerick erop en vraag hen de eerste regel te verbouwen. De dame wordt een bakker en Ede bijvoorbeeld Bolsward. Dan geeft iedereen zijn papier door aan degene die rechts naast hem zit. Die schrijft er misschien ‘die bakte zijn broodjes wel erg zwart’ onder. Zo gaat het door tot alle vijf de zinnen verbouwd zijn. Lees voor! Nieuwsgierig naar wat er van die bakker terecht gekomen is? Wel, probeer het zelf eens‌ ADVER T ENT IE
Wij een cadeau, zij een cadeau... “Elk jaar zo rond december, de feestmaand waarin veel ruimte is voor samen vieren en het geven en krijgen van cadeautjes, gaan we met het gezin nadenken over welk goed doel we samen zouden willen steunen. Op basis van waarden die we !"#$%&%#'(&")*%#'+,#'%"*%#' belangrijk vinden komt iedereen met een suggestie. -%.%(%#$%'%#'/#0%&1/%2.-3&%' Meestal betreft het projecten voor kinderen of voor /#.-").-/&$4' de natuur. Samen kiezen we er eentje uit en alle5%,('0//&'(6322%#7&/)%8.%#9' maal dragen we iets bij, bijvoorbeeld vanuit de eigen0%&)33&$3*'/:';/%$%&$3*4 spaarpot, vanuit zakgeld, of vanuit opgespaard statiegeld. De hoogte van de bijdrage is eigenlijk www.madebyme-original.com niet zo relevant, maar het feit dat we gezamenlijk nadenken over wat we belangrijk vinden om te steunen, over kansen voor anderen elders op de we- reld geeft ontzettend veel voldoening en leidt vaak tot hele betekenisvolle gesprekken.�
In 4 stappen naar een Sinterklaasfeest zonder stress om nooit te vergeten! Soms is het goed je af te vragen waarom je zoveel moet van jezelf. Waarom je veel stress ervaart in deze juist zo leuke familiemaand. Of waarom je je je laat beĂŻnvloeden door anderen en het lastig is om ! " bij je ( #! eigen keuzes te blijven. ( & ! " ! ! $ !"
( !"# $ % ! #
"
( ! # $ !
Margriet Darwinkel schreef hierover een korte eCur( ! ! #& ! ( ' ! # % ! "" ' "# ! # ouders! sus. Haar Sintkadootje aan gestresste Geef( # $$!# je hier op voor deze gratis cursus: )"
! ! # % &&& " #
educare | oktober 2013 www.happyfamilylife.com
31
Dit artikel kreeg je van Educare! Deze Sinterklaas Special kreeg je van Educare Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. in de klas kunt uitvoeren. Wanneer wilt blijven blijvenvan vannieuws nieuwsover over opvoeding onderwijs Wanneerjejeop op de de hoogte hoogte wilt opvoeding enen onderwijs in in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen jedan dan ook verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je bericht wanneer de nieuwe Educare (het(het tijdschrift) uitkomt. We ook bericht wanneer de nieuwe Educare tijdschrift) uitkomt. Wegebruiken gebruikende denieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de je hoogte nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om op tede houden van ontwikkelingen op onze websites. hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf): Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. Leren metmet Hart Focus 1. Leren Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren 5. Leren je leren 6. Dekun rol van spiegelneuronen 6. De rol van spiegelneuronen vindthet het inschrijfformulier inschrijfformulier op www.educare.nl JeJevindt op onze onzehomepage homepageopop www.educare.nl Op kun je je ook ookeen eenabonnement abonnementafsluiten afsluiten tijdschrift of ter kennisOponze onzewebsite website kun opop hethet tijdschrift zelfzelf of ter making een proefnummer aanvragen. kennismaking een proefnummer aanvragen.
De websites van Stichting Universele Opvoeding:
De websites van Stichting Universele Opvoeding: • www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare • www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... • www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktischetip... tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaatsvoor voorleden leden • opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats
Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele OpvoeCopyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de ding en de respectievelijke auteurs Je enmag fotografen. Jekopiëren mag erzonder niets hier uit kopiëren zonder hier respectievelijke auteurs en fotografen. er niets uit vooraf toestemming voor te vragen. mag wèlJe deze pdfwèl in zijn geheel aan vrienden en/ofaan vooraf toestemming voor teJevragen. mag deze pdfdoorgeven in zijn geheel doorgeven collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl