Educare 2014 nummer 3 by Tijdschrift Educare Archief

JAARGANG 32 •nr.3/2014 • E 6,60

Thema:

Talent

Vier je talent!

Kinderen mogen uniek zijn • KidsCrowd: kinderen praten mee over het schoolbeleid • Ontdek de natuur met je smartphone! • Right Brain Education: leren met je onderbewuste

praktische inspiratie voor ouders, opvoeders en leerkrachten

Op 25 april 2014 heeft onze hoofd redacteur Marijke Sluijter een konink lijke onderscheiding ontvangen voor haar werk voor Educare. Met haar niet-aflatende en bijna onuitputtelijke energie heeft ze sinds de creatie van Educare in 1982 samen met vele vrij willigers gewerkt aan de bewustwor ding van opgroeien en opvoeden in een holistische wereld waarin kinderen opgroeien naar ieders unieke bestemming. Uit de toespraak van de burgemeester: “Voor mensen die werken met kinderen met leerproblemen is ze een bron van inspiratie om onconventionele methoden bij leerproblemen toe te passen. Verder is ze een grote inspirator geweest bij het opzetten van ‘avontuurlijk’ onderwijs. Ook binnen het reguliere onderwijs heeft ze velen bewust weten te maken van de waarde van creativiteit, aanraking en natuurbeleving voor de ontwikkeling van het kind tot volwaardig mens. Ze weet mensen te overtuigen van haar missie; namelijk het aanmoedigen van ouders en leerkrachten om elk kind te zien als een volwaardig en uniek individu met eigen passies en talenten. Mevrouw Sluijter manifesteert zich als cruciaal op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling van het jonge kind. Haar tomeloze inzet voor kinderen en hun ouders, leraren en werkers in de zorg en opvang dwingt respect af. Vooral ook door de liefdevolle manier waarop ze dat doet.” Zelf vind Marijke dat ze al in 1973 is gestart, toen haar werd gevraagd een proefklas te draaien voor het onderwijs in Suriname. Dat mondde uit in ‘Educreation’, een leidraad voor ouders en leraren over de ontwikkeling van spreken, rekenen, schrijven en lezen in verbondenheid met jezelf, de ander en de wereld. We kunnen gerust stellen dat dit werk een blijvende inspiratiebron en de bodem onder Educare is. Het was dan ook fantastisch dat haar toenmalige directeur, die de aanzet tot dit werk heeft gegeven, geheel toevallig bij de uitreiking aanwezig was.

Wij zijn trots op Marijke! Namens het bestuur van stichting Universele Opvoeding, Aad Streng, voorzitter

edutorial

Talentenjacht

Wat het leukste is van ridder zijn? Dat mijn kleinzoon kan zeggen dat zijn oma een echte ridder is!

Er stept een meisje door mijn straat. Ze stept rondjes om het blok. Ze zingt luidkeels steeds hetzelfde lied. Als ze onder mijn raam is, schalt haar stem mijn kamer in, om daarna langzaam weg te ebben. Even later hoor ik haar weer aankomen. Ze tovert met haar vrolijkheid een glimlach op mijn gezicht, en vast ook op die van buren die haar horen. Zou ze over een paar jaar meedoen aan een talentenjacht? Of aan de Olympische Spelen? Of zingt ze haar hoogste lied bij het schoonmaken van huizen, of als activiteitenbegeleidster bij demente bejaarden? We weten het niet, ze kan met haar talenten nog alle kanten op. Wat ik wel weet is dat ze stept en zingt om het steppen en zingen zelf. Ze ontwikkelt haar talenten niet om later beroemd te worden, of rijk. Soms vergallen ouders of leerkrachten het plezier door talenten waardeloos te vinden, zoals tekenen of zingen (daar kun je je brood niet mee verdienen) of

zorgzaamheid (daar word je niet rijk mee). Of talenten worden niet opgemerkt en daardoor niet gevoed. Of talenten worden tot op het bot uitgepeurd: je moet vooral de top halen, anders is het allemaal voor niets geweest. Mijn eigen kindertalenten waren tekenen, schrijven en voor mijn broertjes en zusjes zorgen. Een zorgelijke combinatie: daar word je niet rijk mee… Nu zit ik met een grote blauwe doos in mijn handen. Er zit een lintje in. En een certificaat van de Koning. Daarop staat dat ik Ridder in de Orde van Oranje Nassau ben. Een ridder die schrijvend, tekenend en zorgend voor verbondenheid zorgt. Ik kan alleen maar glimlachen. Om al die mensen die zich zorgen over mij maakten. Die mijn talenten niet zagen. Gelukkig heb ík me nooit zorgen gemaakt. Niet om status, niet om geld, niet om succes. Ik step gewoon mijn rondjes, en zing. Voor wie het horen wil.

Gasten in dit nummer Briony Vanden Bussche

Wendy Doeleman

Dinja van Gestel

Briony is oprichtster en bezielster van basisschool Vlinderwijs in Antwerpen en ontwikkelt vlinderbreintraining. Haar talenten zet ze ook in voor het kinderwijsnetwerk, de elfenschool en het elfentheater.

Wendy geeft zich met liefde over aan de stroom van het leven; een leven dat spiritueel én aards is. Ze doet dit als moeder, geliefde, docent en begeleider van tantraworkshops.

Dinja van Gestel werkt voor Van Ede & Partners, bureau voor loopbaanontwikkeling, en heeft haar eigen bureau voor zingevingsvragen ‘Spring Tsu’. Ze houdt van de trilling die ontstaat wanneer mensen het contact ervaren met hun innerlijke – in wezen universele – bron.

educare | juni 2014

Tekst Briony Vanden Bussche Beeld Wim Patry en Bob Peeters

Het hele brein actief

Educare

… als twee vleugels van een vlinder

Wat betekent Educare? Educare betekent ‘opvoeden’, om precies te zijn ‘uitlokken tot ontwikkeling’. Omdat het Latijn is, spreek je het uit zoals je het schrijft. Wat is Educare? Het tijdschrift Educare en de website www.educare.nl vormen samen een platform. De website bestaat uit drie onderdelen, waarop onder andere opvoedingstips, evenementen, filmpjes, blogs, groepen en boeken te vinden zijn. • www.educare.nl/netwerk • www.opgroeieninverbondenheid.nl • www.opvoedingsboek.nl

Ik ben geboren in Nieuw-Caledonië, een eiland bij Nieuw Zeeland. Ik groeide op in België waar ik op school leerde dat cijfers belangrijk zijn en fouten maken een groot probleem. Toen ik afgestudeerd was als econome, was ik heel serieus geworden en vond mijn leven saai. Ik kon niet geloven dat dit het enige was wat er mogelijk was in het leven! Zo ging ik op zoek naar de magie in het leven. Die magie heb ik uiteindelijk teruggevonden in mijzelf, in mijn dromen, in spelen, dansen, zingen, theater, persoonlijke ontwikkeling. Ik ontdekte dat ik levenswijsheid, economische dynamiek en talentontwikkeling kon vertalen in een eenvoudige taal, in droomverhalen, sprookjes en liedjes. Ik startte een elfentheater. Dit groeide uit tot een elfenschool, een jaarlijks elfenfestival, een kinderwijs netwerk en internationale conferenties. Toen ik Gwen Geerinck ontmoette, hebben we samen Vlinderwijs uitgebouwd tot een officiële gesubsidieerde basisschool waar kinderen hun diepe dromen kunnen ontdekken, vorm geven en uitstralen. Er is een opleiding voor vlinderwijze leraren en we organiseren geregeld conferenties. Via ons kinderwijs netwerk kwamen we in contact met Noemi Paymal, een Franse antropologe die het boek Pedagogia 3000 schreef. Ze woont in Colombia. Ze heeft een internationaal netwerk opgebouwd van scholen, organisaties en mensen die vernieuwende pedagogische technieken ontwikkelen en toepassen. Zij bracht ons in contact met Right Brain education volgens de Japanse Shichidamethode.

Denken en dromen De Shichidamethode is een methode die het hele brein aanspreekt. Tot voor kort spraken we over een linker- en een rechterhersenhelft. Nu neurologisch onderzoek duidelijk maakt dat dit een te eenvoudig model is, spreken we liever van ons droomtalent en ons denktalent. Beide talenten 6

helpen ons bij het nadenken, leren, liefhebben, elkaar begrijpen en communiceren. Het droombewustzijn is emotioneel, creatief, instinctief en leert door het opnemen van informatie als een spons. Het is verbonden met ons onderbewustzijn. Het denkbewustzijn is logisch, methodisch, gedisciplineerd. Het leert via herhaling, redenering en organisatie van data. Het is verbonden met ons dagelijks bewustzijn. Vrijwel alle lesmethodes zijn gericht op leren via ons denktalent. Succes wordt gemeten aan de hand van denktalentcompetenties. Testen, competitie en kritisch nadenken maken geen gebruik van ons droomtalent. Als ons droomtalent dan al wordt gebruikt, dan is het enkel voor creatieve, intuïtieve ontwikkeling, maar niet voor het opslaan van informatie. Ons droombewustzijn heeft echter een oneindige opslagcapaciteit. Zij slaat alles wat we ervaren op als beelden, ritme en klanken in ons ‘onderbewustzijn’.

Hersenhelftsynergie Als het droombewustzijn in het leren wordt geïntegreerd, gebeurt er iets magisch: volledige hersenhelftsynergie. Dan krijg je als het ware vleugels. In Japan, Bulgarije en verschillende andere Amerikaanse en Aziatische landen wordt droomkrachtontwikkeling al meer dan vijftig jaar met succes op scholen toegepast. In Bulgarije zette Lozanov deze beweging in gang. In EducarePlus staat daarover een artikel. Er zijn vijfhonderd Shichidascholen in Japan en Right Brain scholen in Azië en Amerika. In de Sovjet-Unie werd het leren van talen via droombewustzijn verder ontwikkeld, oorspronkelijk met het oog op verhoogde spionagemogelijkheden.

“Wil je het kind in zijn essentie benaderen, dan is het belangrijk dat je vlindertaal spreekt en als een vlinder kan meedansen”

Right Brain education volgens het Aziatisch model leidt vaak tot geniale cognitieve capaciteiten zoals meertaligheid, educare | mei 2014

educare | mei 2014

Niks nieuws onder de zon: Right Brain Education of leren via droombewustzijn bestaat al jaren.

Tekst Jolanda Pikkaart Beeld Kirsten van Miltenburg

Kinderen besteden steeds meer tijd aan het spelen met smartphones en tablets. Is dat erg?

Niet als je die apparaten positief inzet. Want met educatieve apps is er heel wat te leren; zowel binnen- als buitenshuis. Nieuwe media bieden kinderen, naast alle andere manieren die er zijn, extra mogelijkheden zich te ontwikkelen.

Fijn, zo’n Smartphone

Wat is de doelgroep? Educare is bedoeld voor ouders, opvoeders en leerkrachten die met passie voor opvoeden en liefde voor kinderen werken aan een duurzame samenleving. Educare is een verbindende schakel in dit netwerk van opvoeders.

Met de smartphone op de bank is natuurlijk favoriet, maar ook buiten kan hij erg nuttig zijn. Met de app Los in ’t Bos van de stichting Boomfeestdag kunnen kinderen gamen in de natuur. Ze gaan dan rennen en leren meer over dieren uit de Nederlandse natuur. Ook zijn er verschillende wandelapps met speurtochten voor kinderen of klompenpaden. Als je wilt weten welke vogel of vlinder je ziet en je hebt geen natuurboek in je tas, dan kom je ook heel ver met een app. En die smartphone is veel lichter dan een hele stapel natuurboeken. Geen camera meegenomen? Leer kinderen fotograferen met een smartphone. Ze zien hele andere dingen dan wij en ze hebben ook nog een andere kijkhoogte. Laat ze eens foto’s maken van die kikker, een tulp, of het kaboutermos. Wat zien ze? Kies de mooiste foto’s uit en laat een afdruk maken voor hun kamer.

Online leren en spelen Veel ouders beamen het: smartphones en tablets hebben grote aantrekkingskracht op kinderen. Is dat slecht? Nee, zeker niet! Niet als je die apparaten constructief gebruikt. Technologie is ook een handig hulpmiddel dat je in kunt zetten om kinderen spelenderwijs te laten leren, voor mediawijsheid of om samen mee te spelen op vakantie, want ook gezelschapsspellen zijn er digitaal. Let wel op de in-appkosten. Dat zijn aankopen die je binnen een app kunt doen. Voorbeelden zijn er legio: een kind dat met Letterschool letters leert herkennen, mijn dochter die Engels leert met een app of gamet met een tafels-app. Wat wel opvalt, is dat jonge kinderen na een tijdje verveeld raken en weer een andere app kiezen over hetzelfde onderwerp. Op zich is dat niet zo gek, want dat werkt ook zo bij veel ander ‘speelgoed’.

Contact en controle met een smartphone

Wat is het doel van Educare? Educare probeert antwoorden te vinden op deze vragen: - Hoe creëren we een interculturele samenleving waarin kinderen zich deel van het geheel en medeschepper kunnen voelen? - Hoe dragen we bij aan een gastvrije aarde waar ieder kind voldoende gevoed, beschermd en onderwezen wordt?

Tips en timer Blijf bij jonge kinderen in de buurt als kinderen gamen of educatieve apps gebruiken. Houd contact, dan merk je makkelijker of ze iets vervelends hebben gezien. Ga met oudere kinderen in gesprek, leg uit wat de gevaren zijn en wat wel en niet mag. Zo geef je het vertrouwen dat ze er goed mee omgaan. Spreek van tevoren af hoe lang ze de smartphone of tablet mogen gebruiken en waarvoor en zet een timer.

Meer weten? Bij Eduapp.nl vind je veel educatieve apps. • Mijnkindonline.nl is een uitstekende bron voor mediawijsheid en veilige apps. • Op metjesmartphonehetbosin.nl staat veel informatie over smartphones en natuur.

WIN

Kijk op educare.nl

DIT

Jolanda Pikkaart is auteur van het boek Met je smartphone het bos in. Als journaliste schrijft ze over kinderen, natuur, technologie en onderwijs.

BOEK

educare | mei 2014

Hoe krijg je kinderen de natuur in? Met een smartphone! Tekst Aiyanna S. Leenheer Beeld Admar Kwant

Hoe blijf je energiek en in balans? Een mens bestaat niet alleen uit lichaam en bewustzijn. Je hebt ook nog levenskracht, oftewel Qi. Bewustzijn, lichaam en Qi vormen een drie-eenheid en zijn heel sterk met elkaar verbonden. Je voelt je het prettigst als ze alle drie verenigd zijn.

Qi-rijk voedsel Als kinderen ‘moeilijk’ of ‘jengelig’ zijn aan het eind van de middag, kan dat te maken hebben met een tekort aan Qi. De lunch moet genoeg Qi leveren om de middag door te komen. Geef kinderen Qi-rijk voedsel, zoals avocado, kiemen van linzen, noten en zaden, of rijst met kip, zalm of kikkererwten.

Qi is de meest fundamentele bouwsteen van het leven. Alles bestaat uit Qi (spreek uit: ‘tjie’), komt van Qi en gaat weer over in Qi. Maar wat is Qi dan? Je kunt Qi vergelijken met lucht; beide zijn niet zichtbaar, zonder kun je niet leven en net zoals je lucht kunt voelen, kun je ook Qi leren voelen. Zonder Qi is er geen leven mogelijk. Simpel gezegd is Qi een verfijnde substantie die bestaat uit energie en informatie. Kinderen staan vaak heel open voor Qi en over het algemeen worden kinderen geboren met een goede hoeveelheid gezonde Qi. Door kinderen op een positieve en gezonde manier voor te leven kun je hun Qi sterk en gezond houden.

Slapen, eten en warmte

Wat is onze visie op opvoeden? Opvoeden is een levenslang dynamisch proces. Het beperkt zich niet tot het gezin, het kinderdagverblijf of het klaslokaal, het leven zélf is de leerschool. Een kind opvoeden is een proces van zelfopvoeding en bewustwording. Als opvoeder ben je voorbeeld en antwoord voor het kind. Je schept een voedzaam klimaat waarin het kind uitdrukking kan geven aan wat in de kiem al aanwezig is.

Smartphone in de natuur

Mijn zoon had regelmatig onvoldoendes voor topografie. Samen bestudeerden we het vage kladje waarop de landen moeilijk te onderscheiden waren. Ik gaf hem mijn iPad en een topo-app, en hij ging aan de slag. “Mag ik nog even topo oefenen?”, vroeg hij de volgende dag weer. “Oké!”, riep ik, hoewel ik bang was dat hij gewoon spelletjes zou spelen. Dat bleek hij inderdaad te doen: topospelletjes. Bij zijn volgende topotoets had hij een negen. Waarom? De manier van leren spreekt hem aan: het is vrolijk en interactief. En het schimmige kopietje? Dat gebruiken we alleen om even te controleren of hij echt alles weet (… en wij ook nog)!

Een smartphone geeft meer mogelijkheden tot contact. Een whatsapp naar een vriendje sturen om af te spreken is op een rumoerig schoolplein eenvoudiger. En net zo duidelijk als je het gezin waar ze gaan spelen al kent. Kinderen leren door te ervaren; dat werkt zo bij het buitenspelen, maar ook online. Minecraft is een game waarbij je online met elkaar in een virtuele wereld speelt, bouwt en onderhandelt. Het is erg populair. Je kunt er zelf bouwen, zelf creëren en het is spannend. Wat leer je ervan? Samenwerken, ruimtelijk inzicht en rekenen. Het zijn een paar dingen die kinderen noemen als je vraagt wat ze ervan leren. Het stimuleert ook de creativiteit. En tastbaar maken kan ook: op de papercraftsite kun je bouwplaten downloaden en Minecraft nabouwen. Het spel heeft ook mogelijkheden voor scholen: je leert er spelenderwijs ook van alles over grondstoffen, constructies en techniek.

Wie maken Educare? Het tijdschrift en de website worden gemaakt door een aantal vaste medewerkers en tientallen enthousiaste vrijwilligers, zoals auteurs, redacteuren en fotografen.

Wat is Stichting Universele Opvoeding? Het tijdschrift en de website van Educare zijn onderdelen van Stichting Universele Opvoeding. Deze stichting is in 1982 opgericht. Het doel is het initiëren, steunen en verbinden van visies en praktijken die een bijdrage leveren aan het leven en leren in heelheid en verbondenheid.

Educatie met de tablet

Een gezond slaapritme houdt je Qi sterk en in balans. Ga op tijd slapen en sta samen met de vogels op. Het is belangrijk om goed te eten. Een gezond ontbijt en een voedzame lunch zijn cruciaal voor het op peil houden van Qi. ’s Avonds hoef je niet veel te eten, want als je slaapt, verbruik je niet veel energie en als je ontspannen slaapt, vult de Qi zich vanzelf aan. Pas op met kou, want kou onttrekt veel Qi uit je lichaam. Je gebruikt Qi om warm te blijven. Kleed je dus warm genoeg, 16

Lekker slapen

want als je te koud gekleed bent, moet je lichaam continue energie steken in het op peil houden van je lichaamstemperatuur.

Vlak voor het slapen is het heerlijk om ‘adem te halen in dantian’. Dantian is een opslagplaats voor Qi, diep in je buik, net onder de navel. Adem in terwijl je focus gericht is op dantian. Denk aan helder wit licht diep in je buik. Adem uit en verplaats je bewustzijn naar het universum. Denk aan een strandbal die aan alle kanten uitdijt en stel je de ruimte ver weg tussen de sterren voor. Als je weer inademt, breng je de focus terug in dantian. Ga door tot je in slaap valt.

Wees positief Maar een van de belangrijkste voorwaarden voor een gezonde Qi-balans is actief positief zijn. Actief betekent dat je er bewust van bent positief in het leven te staan. Die positieve levenshouding kun je je kinderen voorleven. Vertrouwen in jezelf en in wat er om je heen gebeurt, maakt dat je kalm en ontspannen bent. Die kalmte en ontspanning zorgen ervoor dat tevredenheid op een heel natuurlijk manier aanwezig is. In deze gemoedstoestand verlies je niet alleen minder Qi, je bouwt je Qi ook veel gemakkelijker op.

Een uitgebreide oefening vind je in EducarePlus.

Meer weten?

Lezing van Aiyanna Leenheer over Qi en kinderen: 12 juni in de Inspiratieruimte van Educare in Culemborg Meer informatie vind je op www.CenterofNewDirection.nl

educare | mei 2014

Leef positief en leer kinderen hun natuurlijke levenskracht te vergroten.

Tekst Ineke Struijk (met dank aan Lex Hupe) Beeld Lex Hupe

TalentCrowding

Onderwijsvernieuwing: iedereen ‘doet’ er aan. Er is echter één groep die nooit geraadpleegd wordt:

Talent Ieder mens is uniek en getalenteerd. Talent breng je mee als je op aarde komt. Het zit in je. Afhankelijk van de omgeving waarin je geboren wordt, kan jouw talent zich verder ontplooien. Het kennen van jouw talenten geeft kracht. Hoewel talent heel natuurlijk en vanzelfsprekend beschikbaar is,

de kinderen zelf! Zouden die ook mee kunnen praten over hun eigen onderwijs? Suzan Baldinger en Lex Hupe voegden de daad bij het woord en organiseerden in 2013 de eerste Kidscrowddag. Het bleek een schot in de roos! De resultaten waren echte eye-openers voor zowel de politiek als de leerkrachten. Het onderwijs gaat hiermee actief aan de slag in de toekomst. En de tweede Kidscrowddag is afgelopen maart gehouden!

Kinderen blijken zeer zinnige bijdragen te kunnen leveren aan het gesprek over zinvol onderwijs. Ze vinden het fantastisch om serieus genomen te worden en zijn zeer goed in staat te benoemen wat ze echt belangrijk vinden.

Kindermanifest

Tekst Dinja van Gestel Beeld freeimages.com

Een ingewikkelde zaak ik?’ dringt zich op en het zoeken naar een antwoord duurt soms een leven lang. We zeggen wel eens gekscherend tegen onze cliënten: ‘Met hoeveel liefde en goede bedoelingen een kind ook wordt opgevoed, het kost vaak een heel leven om zich daar weer van te bevrijden’. Veel van onze cliënten proberen zich te ‘ont-wikkelen’ om zo weer dichter bij zijn of haar essentie te komen.

Innerlijke kracht Wij zien talent als de plek waar de wikkels het meest transparant zijn. Ofwel: het gebruiken van je talent is de makkelijkste manier om in contact te zijn met je essentie. Je herkent het vast: als je iets doet waar je talentvol in bent, dan kan het gevoel ontstaan van: ‘jezelf verliezen’, ‘boven jezelf uitstijgen’, ‘in de flow raken’. Je bent helemaal in het nu, je dagelijkse zorgen vallen even weg. Door beoefening van je talent raak je de bron van je essentie. Datgene wat je uitvoert gaat vanzelf.

is de ontdekking en ontwikkeling van talent voor volwassenen niet

Talent is de poort en de spiegel naar geluk

zo gemakkelijk.

Hoe komt het dat veel volwassenen hun talent zo uit het oog zijn verloren? Ik kom dat vaak tegen in onze praktijk bij Van Ede & Partners. We begeleiden mensen met loopbaanvragen bij het weer tot bloei brengen van zichzelf, door inzet van hun talent.

De menselijke essentie

Dinja van Gestel is werkzaam voor Van Ede & Partners, bureau voor loopbaanbegeleiding. Zij is wijsgerig pedagoog en ruim 20 jaar werkzaam als coach en begeleider bij zingevingsvragen.

We groeien op en leren onszelf kennen door onszelf te spiegelen aan anderen. Hierdoor staan we in relatie tot de wereld. Die spiegeling is positief gekleurd door waarden en levenswijsheid, maar is tegelijkertijd ook vol van normen (bijvoorbeeld ingegeven door de cultuur waarin je geboren bent) en overtuigingen van mensen in je nabije omgeving. Uit deze mix ontstaat een zelfbeeld, een wereldbeeld en een beeld van de relatie daartussen. Deze beelden zijn gevormd door de aard van de spiegeling die je hebt gehad. De essentie, jouw ware aard, wordt daarmee ‘ín-gewikkeld’ (lees: omwikkeld) en daarmee ook behoorlijk ingewikkeld. De vraag ‘wie ben

Op een Kidscrowddag wordt door leerkrachten en leerlingen samen gewerkt aan onderwijsvernieuwing voor hun school. De mening en ideeën over de inrichting van het schoolplein, de klas en vooral het onderwijs zelf worden door middel van workshops uitgewerkt. De uitkomsten van de workshops worden vastgelegd in een kindermanifest dat door het kinderpersbureau wordt opgesteld. Een Kidscrowddag wordt begonnen met het doen van een plechtige belofte door de organisatie. Hierin verklaart het schoolbestuur dat het absoluut openstaat voor de inbreng van de kinderen en de voorstellen serieus meeneemt in het opstellen van het schoolbeleid. Dat is voor de kinderen een belangrijk statement. In workshops als de Droomschool gaan leerlingen als gelijkwaardige partners samen met leerkrachten op zoek naar antwoorden op vragen als ‘Hoe ziet het onderwijs van onze dromen eruit?’, ‘Hoe ziet een geschoold mens eruit?’ en ‘Wat moet een ideale leraar allemaal doen en kunnen?’. In de workshops Toekomstlessen gaat het over lessen die nu minder aan bod komen, maar een vaste plek in het curriculum zouden moeten krijgen. Denk hierbij aan filosofie, digitale vaardigheden, levensbeschouwing, expressie enzovoort. Wanneer je het als team op school aandurft zulke belangrijke onderwerp onder de loep te nemen mét de kinderen, heb je een flinke dosis lef nodig. Dit zou ook heel confronterend kunnen uitpakken. Immers, de uitkomst is onzeker: waar komen ze mee? Wat doen we niet goed?

kwetsbaar voelen. Zeker als het negatief gespiegeld is in het verleden. Toch is manifesteren vanuit talent de gemakkelijkste plek om je bezieling uit te drukken in de wereld. Indien je doorzet en gaat kiezen voor de uitoefening van je talent ontstaat een grote kracht en vrijheid. Daarmee bereik je jouw aardse bestemming. Het kennen van je talent geeft kracht, het tot bloei komen geeft geluk aan jou en jouw omgeving. Het is aanstekelijk!

Het leerproces centraal Jan Walburg, bijzonder hoogleraar positieve psychologie, legt uit dat prestatienormen de talentontwikkeling van kinderen in de weg staan. Ze hebben een negatief effect. Stress en druk staan de bloei van de kinderen en hun talenten in de weg. Als kinderen weten dat je op prestaties stuurt en dat beloont, zullen zij hun eigen prestatienormen verlagen om toch de beloning binnen te halen. Zij zullen hun ambities naar beneden bijstellen. Dit doen zij intuïtief. Wanneer je het proces van het leren centraal stelt en dat beloont in plaats van het uiteindelijke product (het toetsresultaat), zullen ze betere prestaties leveren en tot bloei komen! Dat is precies waar de Kidscrowddag om draait!

In verbinding met de leerling Als volwassenen kinderen als gelijkwaardige medeburgers behandelen, gaat de deur naar een betekenisvoller leersys-

Luisteren jullie wel? Het wordt eens tijd dat iemand ons serieus neemt!

teem van de toekomst open. Onderwijs en talentontwikkeling zijn processen die zich in verbinding pas optimaal voltrekken. Verbinding tussen de onderwijsgevende en de leerling dus. Marcel van Herpen wijst in zijn boek Ik, de leraar op de uitdagingen die professionals hebben om de talenten van hun leerlingen tot bloei te laten komen door zich niet eenzijdig te richten op de prestatienormen, maar juist in te zetten op de visie van leerlingen op hún eigen onderwijs en leeromgeving. En ze daarin serieus te nemen! “Elke leerling wordt enorm blij als hij het gevoel krijgt dat hij ertoe doet. Iedereen die lesgeeft trouwens ook. Dan is het dus het beste als die twee elkaar kunnen versterken. Leraar en leerling samen”, is de quote van Peter Heerschop na het lezen van dit boek.

Lesgeven vanuit het hart Aan het einde van een Kidscrowddag hebben scholen een prachtig instrument in handen voor de evolutie van hun schoolconcept. Het eerste manifest dat werd ingediend bij de Tweede Kamer had als uitkomst dat de leerlingen in en om de school meer ruimte willen om op verschillende manieren te kunnen leren. Ze willen bijvoorbeeld buiten les krijgen in een bos en een schooltuin. Ook willen ze leerkrachten die vanuit hun hart lesgeven en niet alleen omdat ze ervoor betaald krijgen. Dat is een stevige uitspraak die blootlegt dat geen enkele leerkracht zich mag verschuilen achter dogma’s

als: ‘We moeten al zoveel’, ‘Er is geen geld’, ‘We hebben geen tijd om de veranderingen door te voeren’ en ‘We lopen altijd achter de feiten aan, het gaat allemaal zo snel’. Als je eenmaal inziet hoeveel het doet voor je zijn als leraar als je de verbinding met je leerlingen aangaat, betrek je ze voortaan bij alle belangrijke schoolaspecten: van de inrichting van het klaslokaal en het schoolplein tot het toepassen van ICT en de aanpak van pestgedrag.

Meer weten? groeiwijzer.wijsvooruit.nl wijsvooruit.nl/kids-crowd www.facebook.com/pages/Kids-Crowd/545511135480143 twitter: @lexhupe

Ik, de leraar, Marcel van Herpen, 9789081949316, e 18,-, te bestellen bij educatheek.nl en www.opvoedingsboek.nl Kids Crowd; kinderen als raadgevers voor de school van morgen, Suzan Baldinger, 9789082131475, € 12,50, te bestellen bij www.saamuitgeverij.nl en www.opvoedingsboek.nl educare | mei 2014

Wat betekent dit voor opvoeders? Opvoeders zullen zich bewust moeten zijn van de spiegel die ze bieden. In-gewikkeld wordt het kind toch. Het moet zich immers aanpassen aan de samenleving waarin het leeft. Maar onbewuste negatieve overtuigingen wil je niet versterken. Het positief spiegelen op talenten die je herkent in het kind, zorgt ervoor dat later geen onbewuste angst voor die negatieve overtuigingen zal ontstaan. Maar het betekent vooral: jezelf ontwikkelen, je talenten ontdekken en deze inzetten in je opvoedingstaak. Vanuit welk talent ben jij graag samen met het kind bij het opvoeden, lesgeven, vader of moeder zijn? Als je jezelf durft toe te staan om vanuit jouw talent in relatie te zijn met het kind, krijgt dit kind geluk en liefde gespiegeld. Wat een feest als onze kinderen zichzelf daarin leren (her)kennen!

Hoe richten we het onderwijs in? Vraag het de kinderen zelf!

Als je niet vanuit je talent werkt kost dat kracht. Wij ontmoeten veel mensen met burnout- of vitaliteitsklachten: ze hebben te lang gewerkt op uiterlijke kracht, en niet vanuit hun innerlijke kracht.

Talent = bezieling = liefde Als jouw talent aangesproken wordt, begint direct je essentie, je ziel of je bezieling, mee te trillen. Je kunt dat zelfs fysiek gewaar zijn. We merken vaak dat mensen geraakt en geroerd zijn als we met woorden hun talent benoemen. Alsof we hen direct in de ziel raken. Dat maakt het werk van talent-ontwikkeling zo bijzonder intens en mooi. Als talenten worden herkend en wakker gemaakt, genereert dat schoonheid en maakt het direct positieve energie en liefde wakker in de relationele sfeer. Talent is de poort naar je essentie, naar dat unieke en onverdeelde wat jij ten diepste bent. Mensen die werken vanuit hun talent zijn bezield, stralen geluk uit en hebben vanuit hun bezieling vaak de wens anderen geluk te geven. Talent en liefde hebben hierdoor veel met elkaar te maken. Het uitdrukken van jezelf door inzet van je talent kan aanvankelijk soms

educare | mei 2014

Actief burgerschap Het team van de school erkent de substantiële bijdrage van de kinderen en betrekt ze actief als medeburgers bij het onderwijsproces. Zo worden zowel leerkrachten als leerlingen eigenaar van hun eigen (onderwijs-)leerproces. Iedereen voelt zich op deze manier meer betrokken bij het onderwijs, het leren wordt er rijker en leuker door! De aandacht verplaatst zich dan ook naar het proces van het leren in plaats van naar het resultaat van de eindproducten. Dat maakt dat alle leerlingen, maar ook de leerkrachten, de kans krijgen op hun eigen wijze hun talenten te ontwikkelen bij de inrichting van de leeromgeving; letterlijk en figuurlijk! De prestatienorm verdwijnt naar de achtergrond. Daar wordt iedereen gelukkiger van. Dit is voor teams op de scholen dus een win-winsituatie!

Gratis gesprek! Kijk in EducarePlus hoe je een voucher voor een gratis gesprek kunt aanvragen.

Meer weten? www.vanede.nl www.springtsu.nl Mail met Dinja van Gestel via: breda@vanede.nl.

educare | mei 2014

Talent genoeg! Maar hoe ont-dek je het?

32 Tekst en beeld Florence Deru

Stamp maar mee!

Van de lezer “Ik merkte dat de kinderen in mijn klas behoefte hadden aan rustmomentjes. ‘Nog maar even...’, ‘Het is bijna pauze...’, ‘Beetje tempo...’, ik hoorde het mezelf te vaak zeggen. Drukte én druk...voor alle partijen in het klaslokaal. Zoekend naar een manier om rustmomenten te kunnen bieden, kwam ik in aanraking met Educare en was ik enthousiast. En om. Inmiddels heb ik mijn eigen yogapraktijk: Gras-kinderyoga!”

Geef door dat ritme! Begin zelf:

stamp-rechts, stamp-links,

je linkerbuurman/vrouw doet daarna hetzelfde. Zo gaat het de kring rond, één richting op en elke voet stampt één keer.

Let op het ritme dat ontstaat. Is het kort lang,

Paulien Hoogerwerf

kort lang of op de tel? Speel daarmee: stamp, als het gelukt

Klap- en stampspelletjes, ken je ze nog? Het is een spelvorm waarbij kinderen bij uitstek

is heel snel of maak de rustpauzes extra lang. Kort kort lang, kort kort lang, lukt dat de hele

leren met hun lijf. Eén kind zet een ritme in, de anderen nemen het over.

Het is opletten geblazen!

een vorm

Om in veiligheid te kunnen oefenen heeft het kind mensen om zich heen nodig die zonder

Nog moeilijker/boeiender wordt het om

oordeel, met nieuwsgierigheid en geduld alle fouten opvangen. Steeds weer opnieuw,

overslaan, een terug en zo verder. Als het fout gaat ga je

te stampen: stamp, een voet overslaan, een voet terug, een een paar voeten terug en begin je daar opnieuw.

opnieuw en opnieuw, totdat het lukt. Er wordt niet gepraat, want alle aandacht moet in het

Het spel vraagt om

lichaam zijn. Maar er wordt wel gelachen!

kring rond?

geduld en nauwkeurig

observeren. Al doende zal het kwartje vallen.

Meer weten? Zelf ervaren? Kom naar een weekend intuïtieve pedagogiek met Pär Ahlbom (in Zweden of Duitsland). eduintu.eu intuitive-paedagogik.de

educare | mei 2014

Klap- en stampspelletjes: leren met je lijf. Doorgaan tot het lukt.

U i t s p r a a k va n d e m a a n d We vragen onszelf: wie ben ik om briljant te zijn, prachtig, talentvol, fantastisch? Maar, wie ben jij om dat niet te zijn? Je onbelangrijk voordoen bewijst de wereld geen dienst. We zijn allemaal bedoeld om te stralen als kinderen. Uit de inaugurele rede van Mandela

Tekst Wendy Doeleman Foto freeimages.com Illustratie Wendy de Munk

Praten over seks, best lastig wil je natuurlijk graag dat kinderen later fijne ervaringen met seks en intimiteit opdoen. Tantra kan opvoeders helpen om heel gewoon over seks te doen. Wat het natuurlijk ook is.

Tantra is een oosterse levensvisie waarin respect, bewustzijn, ontspanning en liefde een belangrijke plaats innemen. Seksualiteit wordt daarbij gezien als een natuurlijk en heilig onderdeel van het leven. Een onderdeel dat niet tegengesteld is aan spiritualiteit maar er juist helemaal mee verbonden is.

natuurlijk en fijn onderdeel van het leven. Hoe gewoner seks wordt, hoe makkelijker het is om erover te praten. Seks is in feite niets anders dan levensenergie die wil stromen, in je lijf en tussen jou en een ander. Niks raars of gênants aan.

Ruim oude pijn op

Vrij stromende energie Wie aan tantra doet, bevrijdt zich van blokkades, taboes en oude pijn op het gebied van seksualiteit. Als je dat doet, draag je jouw pijn niet meer over en wordt seks (weer) een

Kinderen pikken vooral op wat jij voorleeft. Daarom is het voor opvoeders heel belangrijk om ook op seksueel gebied goed voor zichzelf te zorgen. Zit jij op dit vlak een beetje in een dip? Zoek een therapeut of volg een tantraworkshop. Je kinderen hoef je niet te vertellen wat je in zo’n workshop doet, die voelen vanzelf wel de energie die je na afloop mee naar huis neemt.

Gezinstantra Er zijn ook ‘tantrische dingen’ die je met het gezin kunt doen. Denk aan: je kinderen veel knuffelen, je partner iedere dag in het bijzijn van de kinderen omhelzen, de voeten van je kind masseren tijdens het kijken van een mooie film, in de woonkamer, lekker gek dansen op muziek of samen genieten van een bijzondere maaltijd die alle zintuigen prikkelt. Tantra gaat over ontspanning, bewustzijn en ‘celebrating life’!

Praten of voorleven? Als kinderen met vragen over seks komen, dan beantwoord je die op het niveau dat bij hen past. Wil je zelf een onderwerp aansnijden (zoals bijvoorbeeld de eerste menstruatie of hoe zwangerschap ontstaat), dan helpt het vaak om er een boek bij te hebben. Daar staan duidelijke plaatjes in die het ‘technische’ aspect van de vraag toelichten. Maar het belangrijkste is het voorbeeld dat jij over seksualiteit uitdraagt. Als jij op het gebied van intimiteit en seksualiteit goed voor jezelf zorgt, is dat een positieve boodschap die je kinderen zullen voelen. 34

Leegte in de vakantie

De eerste week van de vakantie is altijd wennen bij ons thuis. De verandering is dan ook groot: van een vastomlijnd programma op school naar helemaal niets. Niet iedere ochtend om half 9 naar school, geen voetbaltraining, geen paardrijles, geen oppasoma. En de vriendjes zijn al op vakantie. De structuur en regelmaat vallen voor een deel weg en dat leidt tot verveling.

Seksualiteit is voor veel opvoeders een lastig onderwerp om met kinderen over te praten. Tegelijkertijd

Tips: * Zet naast gewone voorlichtingsboeken over seksualiteit ook tantraboeken in de kast. Op die manier krijgt je kind, als het nieuwsgierig wordt, respectvolle en liefdevolle informatie over seks te lezen. * Zorg goed voor je eigen lichaam en straal naar je kinderen uit dat je lichaam (je tempel) waardevol is. * De kans dat je kind op een dag internetporno te zien krijgt, is bijna 100%. Praat hier op tijd over met je kind. Bloot is oké, maar porno is echt voor 18+.

Wil jij het boek Coole seks, relaxte liefde van Wendy Doeleman winnen? Vertel op www.educare.nl/netwerk in de groep ‘Gratis boek’ wat jouw mening is over praten over seks en wie weet krijg jij dit boek gratis thuisgestuurd!

Columns

COLUMN

Verveling is leegte, niet meer weten wat te doen. Maar net als de lege ruimte in een kopje of vaas zijn functie bepaalt, zo heeft de leegte bij de mens ook een belangrijke waarde. Het ervaren van deze leegte kan echter voor zowel kinderen als hun ouders in eerste instantie als last worden ervaren. Maar zo wisten de oude wijzen ons al te vertellen: het ware pad naar wijsheid is het zich bewust worden van de leegte. Bij ons thuis leidde de leegte in de vorige zomervakantie tot veel creativiteit. We togen op de eerste vrije zaterdag naar de knutselwinkel om een stuk speksteen uit te zoeken. Dat alleen al was een spannende activiteit. Want kies je voor ruwe vormen of een zachte structuur? En welke kleur past het beste bij je, maar weet je ook zeker dat deze kleur binnen in de steen hetzelfde is? Mijn zoon stond bij de kassa met een prachtexemplaar, waar hij heel blij mee was. Toen ons werd geadviseerd om een zachtere steensoort uit te kiezen – kinderen hebben nog onvoldoende kracht om dit te bewerken volgens de medewerker van de winkel – wist hij nog zekerder dat dit zijn steen zou worden. “Als die meneer denkt dat ik niet sterk genoeg ben, dan gaat het me zeker lukken.” Dagenlang zaten we in de achtertuin te hakken en te vijlen en te polijsten aan de steen. Vol enthousiasme ontdekten we iedere keer nieuwe vormen, kleuren en patronen. Maar dan brak er opeens een stuk af en moesten de plannen weer gewijzigd worden. Het werd een voortdurend spel tussen de steen en de mens die het probeerde te bewerken. We leerden hoe we de tijd konden vergeten, we zagen wat er door onze handen tot stand kon komen. En misschien wel het belangrijkste: we leerden dat de kunst misschien wel juist in de leegte zit.

35 Angela de Rie

WIN DIT

GASTCOLUMNIST Angela de Rie is yogadocent

Vurig Verlangen (e-book), Wendy Doeleman. Ga hiervoor naar www.blissyourbody.nl Coole seks, relaxte liefde, Wendy Doeleman. Voor (pre)pubers, een spirituele en holistische visie op seksualiteit.

en pedagoog. Vanuit haar praktijk (www.worldatyourfeet.nl) begeleidt ze kinderen, ouders en leerkrachten om ze dichter bij zichzelf en bij elkaar te brengen. Ze is moeder van Jerome en Rosalie.

educare | mei 2014

18 Lucie de Jong 21 Marten Mulder

BOEK

Lezen en oefenen

10 Jenk Stronks

Seks is heel gewoon. Tantra helpt om er gewoon over te praten.

En verder 10 Leuke dingen 15 Spelen met… 18 Hap! 20 Nieuws en tips

40 Tekst Tea Adema

Ieder vogeltje zingt… Ieder mens heeft zijn eigen unieke eigenschap:

Spel-ideeen kinderen een Laat een groepje ig die je zorgvuld hond tekenen er je beschrijft. Verwond al die elkaar over vervolgens met nu honden die er verschillende getekend zijn! waarbij Doe een spelletje verschillende kinderen steeds n uitbeelden. emoties en houdinge zo wanneer je je Bespreek daarna je dan ook hoe voelt, en vraag die zich zo iemand op reageert voelt.

voor een blaadje Geef elk kind die er ook zijn. alle kinderen iedereen voor Hierop schrijft beroep. Zo elkaar een passend een aantal krijgt elk kind . geschikte beroepen blaadjes met je de kinderen Hierna laat ze een bepaald vertellen waarom iemand hebben beroep voor gekozen.

educare | mei 2014

pen en we vinden dat ieder recht heeft op zijn eigen mening. We zouden niet graag zien dat ieder gelijk was en dat de wereld zou bestaan uit jaknikkers. Toch?

Wil je iemand iets leren, dan moet je goed kunnen aanvoelen hoe zo iemand dat het beste kan. Wil je een doe-kind de hele dag theorie laten leren, dan heeft dit kind het heel moeilijk. Een kind dat ervan houdt om samen met anderen veel te delen en te onderzoeken, kan het heel naar vinden om in zijn eentje opdrachten te moeten doen. Ouders vinden het meestal belangrijk dat kinderen voor zichzelf leren opkomen en een eigen mening gaan ontwikkelen. Dat wringt wel eens met de wens dat hun kind ‘gehoorzaam’

39 Doe meer met dit boek 44 Educare Netwerk

Dat vraagt aanpassing aan het kind

“Als leerkracht, kindercoach, gezinsbegeleider of kindertherapeut krijg je te maken met kinderen met allerlei verschillende verwerking- en leerstrategieën, met kinderen met een verschillende begaafdheid en gevoeligheid, met kinderen met specifieke uitdagingen op het gebied van leren, emoties en gedrag. Maar vooral heb je te maken met kinderen uit verschillende gezinnen die opvattingen, meningen en overtuigingen hebben op het gebied van leren, leven, geluk en gezondheid. Met gezinnen die een eigen geschiedenis hebben in hun familie met een eigen dynamiek op het gebied van verwerking van gebeurtenissen van alles wat er is tussen leven en dood. De kinderen voor de neus van de kindercoach of leerkracht vragen steun om een stap verder te komen in hun leerproces of hulp op een specifiek gebied. Dit vraagt van de kindercoach en leerkracht aanpassing aan het kind. Als een kindercoach of leerkracht daartoe in staat is, is er al een hele belangrijke stap voorwaarts gezet.”

Wanneer we kinderen krijgen, willen we ze vormen naar ons eigen beeld en onze normen en waarden. Met name waar de verschillen groot zijn tussen ouders en kinderen wil het nog wel eens beginnen te wringen. Dan voldoet het beeld niet aan de verwachting. Want: te druk, te gemakkelijk of juist te pietepeuterig, te lui, te zuinig of juist te genereus, te …. noem maar op. Kinderen hebben nog wel eens de neiging hun ouders teleur te stellen omdat ze zich anders ontwikkelen dan gehoopt. Maar ieder mens verwerkt informatie en alles wat er om hem heen gebeurt op zijn eigen unieke manier. Dit betekent dat alles wat binnenkomt door ieders eigen unieke filter gaat. Niet alleen is de een meer gericht op zichzelf dan de ander, maar ook wordt informatie gekleurd door wat we eerder hebben meegemaakt. De een reageert via gevoel op gebeurtenissen, een ander met logica en denken. Meng de manier van verwerken van informatie met eerdere ervaringen en belevenissen en je krijgt een volstrekt uniek mens.

36 Lezen en luisteren

is en niet te veel uit de pas loopt. Als een kind, meestal puber, een andere mening dan de ouders ontwikkelt op bijvoorbeeld politiek of beroepsmatig gebied, dan is het als het ware ontrouw aan het gezin en de familie. Het hoort bij de pubertijd om te onderzoeken wat er allemaal in de wereld te koop is. Je eigen mening vormen, je aansluiten bij een groep en kiezen voor je eigen toekomst, zijn belangrijke aspecten in het volwassen worden. Kinderen kunnen een prachtige ruwe en ongenuanceerde mening hebben die in de loop der jaren meestal wel bijgeslepen wordt door de dagelijkse werkelijkheid. In sommige gezinnen wordt het spannend als kinderen hun eigen, soms afwijkende mening gaan ontwikkelen. Dit kan van ouders veel veerkracht en wijsheid vragen. Het vraagt inzicht in de leer- en verwerkingsstrategie, inzicht in de overtuigingen en meningen die iemand heeft en aanpassing en flexibiliteit ten opzichte van de sociale klasse en achtergrond. Maar meest van al vraagt het respect

en het parkeren van het eigen (ver)oordeel, met een liefdevolle blik kijken naar wat een kind en zijn ouders nodig hebben óf misschien zouden moeten doen om een stap verder te komen. Zonder oordeel kunnen werken, kijken en genieten van de uniekheid van ieder mens. Acceptatie van het kind met al zijn unieke eigenschappen, precies zoals het is, is een groot geschenk aan het kind.

K i n d er w i jshe i d

Dit artikel is een ingekorte versie van hoofdstuk vijf uit het boek Zo veel te leren; de levensloop door de ogen van de kindercoach van Tea Adema. We geven twee exemplaren weg. Vertel waarom jij dit boek graag wilt winnen. Ga voor 1 juli naar ‘Gratis Boek’ op www.educare/nl/netwerk/

46 Seintjes

WIN DIT

BOEK

educare | mei 2014

Er zijn duizenden soorten vogels. En er zijn nog meer ‘soorten’ kinderen. Gelukkig maar.

Juf van groep 5 zegt: “Wie je bent, dat zit in je hoofd”. Kind uit groep 5 zegt: “Nee hoor, als je jouw hersens in mijn hoofd stopt, ben je niet meer jij en ook niet mij”. Bron: filosofiejuf.nl

educare | juni 2014

Het hele brein actief … als twee vleugels van een vlinder

Right Brain Education of leren via droombewustzijn wordt in Japan, Oost-Europa en sommige Amerikaanse en Aziatische landen al meer dan 50 jaar toegepast. In Vlaanderen zijn onder de naam ‘Vlinderwijs’ nu ook scholen gestart die leren via droombewustzijn of die vlinderbreintraining integreren. In dit artikel een eerste verkenning. Ik ben geboren in Nieuw-Caledonië, een eiland bij Nieuw Zeeland. Ik groeide op in België waar ik op school leerde dat cijfers belangrijk zijn en fouten maken een groot probleem. Toen ik afgestudeerd was als econome, was ik heel serieus geworden en vond mijn leven saai. Ik kon niet geloven dat dit het enige was wat er mogelijk was in het leven! Zo ging ik op zoek naar de magie in het leven. Die magie heb ik uiteindelijk teruggevonden in mijzelf, in mijn dromen, in spelen, dansen, zingen, theater, persoonlijke ontwikkeling. Ik ontdekte dat ik levenswijsheid, economische dynamiek en talentontwikkeling kon vertalen in een eenvoudige taal, in droomverhalen, sprookjes en liedjes. Ik startte een elfentheater. Dit groeide uit tot een elfenschool, een jaarlijks elfenfestival, een kinderwijs netwerk en internationale conferenties. Toen ik Gwen Geerinck ontmoette, hebben we samen Vlinderwijs uitgebouwd tot een officiële gesubsidieerde basisschool waar kinderen hun diepe dromen kunnen ontdekken, vorm geven en uitstralen. Er is een opleiding voor vlinderwijze leraren en we organiseren geregeld conferenties. Via ons kinderwijs netwerk kwamen we in contact met Noemi Paymal, een Franse antropologe die het boek Pedagogia 3000 schreef. Ze woont in Colombia. Ze heeft een internationaal netwerk opgebouwd van scholen, organisaties en mensen die vernieuwende pedagogische technieken ontwikkelen en toepassen. Zij bracht ons in contact met Right Brain Education volgens de Japanse Shichidamethode.

educare | juni 2014

helpen ons bij het nadenken, leren, liefhebben, elkaar begrijpen en communiceren. Het droombewustzijn is emotioneel, creatief, instinctief en leert door het opnemen van informatie als een spons. Het is verbonden met ons onderbewustzijn. Het denkbewustzijn is logisch, methodisch, gedisciplineerd. Het leert via herhaling, redenering en organisatie van data. Het is verbonden met ons dagelijks bewustzijn. Vrijwel alle lesmethodes zijn gericht op leren via ons denk talent. Succes wordt gemeten aan de hand van denktalentcompetenties. Testen, competitie en kritisch nadenken maken geen gebruik van ons droomtalent. Als ons droomtalent dan al wordt gebruikt, dan is het enkel voor creatieve, intuïtieve ontwikkeling, maar niet voor het opslaan van informatie. Ons droombewustzijn heeft echter een oneindige opslagcapaciteit. Zij slaat alles wat we ervaren op als beelden, ritme en klanken in ons ‘onderbewustzijn’.

Tekst Briony Vanden Bussche Beeld Wim Patry en Bob Peeters

â&#x20AC;&#x153;Wil je het kind in zijn essentie benaderen, dan is het belangrijk dat je vlindertaal spreekt en als een vlinder kan meedansenâ&#x20AC;?

educare | juni 2014

Als het onderbewustzijn wordt geïntegreerd in het leren, dan gebeurt er iets magisch: volledige hersenhelftsynergie. Alsof twee vleugels van een vlinder zich ontvouwen en gaan vliegen. In Vlinderwijs leren de kinderen spelenderwijs. Voor sommige kinderen is dit wennen, want voor hen betekent leren vaak ‘hard werken’ en ‘saai’. rekencapaciteit, fotografisch geheugen, verhoogde intuïtieve, emotionele en creatieve vermogens en vergrote vermogens tot creatieve probleemoplossing. Hoe jonger de kinderen, hoe meer effect, omdat hun hersenen nog het minst gevormd (of misvormd) zijn. In Japan gaan ze zelfs op zoek naar dyslectische kinderen vanwege van hun geniale vermogens. Wij bestempelen hen vaak als gehandicapt. Het interessante is dat elk mens deze vermogens kan ontwikkelen, dus dat het geen zaak is van vorming van een elitegroep van geniale kinderen. Dit wijst duidelijk op het feit dat de mens tot veel meer in staat is dan wij momenteel realiseren. Is de doelstelling van deze methode om verhoogde cognitieve vermogens te ontwikkelen? Nee, natuurlijk niet. Het zijn wel handige tools om je leven gemakkelijker te maken.

Vlinderbreintraining Geïnspireerd door deze Aziatische methode ontwikkelen we in Vlinderwijs volop de vlinderbreinmethode. Het is een integratie van de Right Brain Education binnen onze oorspronkelijke elfenschoolmethodes waarbij kinderen onder andere via liedjes, dansjes, theater, relaxatie en yoga droomkracht in zichzelf ontwikkelen. Natuurlijk is er een aantal voorwaarden om de vlinderbreintraining succesvol te kunnen toepassen. Deze voorwaarden vragen van scholen en leraren een fikse omslag in het denken. Resultaatgerichtheid blokkeert namelijk de werking en de connectie met het droombewustzijn. Het spel en geluk van het moment moet dus altijd volledige prioriteit hebben, want zodra het saai wordt, ben je niet meer in je vlinderbrein. Spel en fantasie zijn essentieel. Het kind èn de begeleider moeten voorafgaand aan de training in alfagolf zijn: de toestand tussen slapen en waken waarbij je je bijna overgeeft aan de slaap (je onderbewustzijn). Je lichaam is ontspannen, je hart is open en je bent in overgave.

Ontdek de vlinder in jezelf Elk kind is geniaal. Hoe je als begeleider denkt over de kinderen is belangrijk voor het resultaat. Dat wil zeggen dat je als vlinderwijze begeleider zeer bewust moet zijn van je eigen gedachten. Voel jij diep van binnen dat elk kind een genie is dat verbonden is met een bron vol oneindige mogelijkheden, dan 8

educare | juni 2014

creëer je dit vanzelf mee. Heb jij het gevoel dat kinderen dom zijn en dat jij ze een heleboel moet leren, dan zullen kinderen dit onmiddellijk voelen en op dit uitgangspunt reageren. Als je kinderen vlinderwijs wilt begeleiden, moet je de vlinder of je diepe droom ook in jezelf kunnen herkennen en durven uit te stralen. Een kind is als een vlinder die vrolijk in mensenland danst. Wil je het kind in zijn essentie benaderen, dan is het belangrijk dat je de vlindertaal spreekt en dat je als een vlinder kan meedansen en meespelen. Alleen al dit aspect vraagt een jarenlange ontdekkingstocht naar jezelf. Zo zijn we immers meestal niet opgevoed en zo hebben we zelf geen les gekregen. De vlinder in onszelf heeft zich over het algemeen dieper in onszelf begraven door pijnlijke ervaring en afwijzing en daardoor zijn we onze authenticiteit kwijtgeraakt. Als kind worden we geboren in een wereld van oneindige mogelijkheden. Stap voor stap kiezen we om bepaalde gedragingen, talenten, wensen en verlangens bewust te tonen die we als goed ervaren en andere talenten, gedragingen, wensen, verlangens die we als ‘slecht’ ervaren naar ons onderbewustzijn te bannen. Hoe meer we bewust worden van onze talenten, hoe voller en authentieker we worden. Spiegeltalenten herkennen is hierbij essentieel. Een spiegeltalent duidt aan dat alles wat je raakt bij de ander, een slapend talent spiegelt in jezelf. In Vlinderwijs leren de kinderen dit via het samentalent in het regenboogtalentplan.

Regenboogtalentenplan Heb je alleen maar een denk- of droomtalent? Natuurlijk niet! Wil je in het leven succesvol zijn, dan is het belangrijk dat je een heleboel talenten in jezelf ontwikkelt. In de vlinderwijze scholen is alles opgebouwd rond de zeven regenboogtalenten. Rood staat voor aarde = vormtalent, oranje: water = gevoelenstalent, geel: vuur = durftalent, groen: lucht = samentalent, blauw: communiceren = klanktalent, indigo: intuïtie = denken droomtalent, violet: wijsheid = wereldtalent. Op www.regenboogtalentenplan.be kun je elk talent ontdekken via een droomverhaal. Deze audioverhalen zijn vrij te downloaden.

Vlinderwijze initiatieven

En ja, zelfs wiskunde en taal kun je in dit regenboogtalentenplan kaderen. Zo horen spelling en wiskunde bij het denken droomtalent, creatief schrijven en spreken bij het klanktalent en de motoriek van schrijven bij het vormtalent. Tweewekelijks schrijven de kinderen in de talentenboom wat ze de volgende periode willen ontwikkelen. Na die periode tekenen ze dan een rups of vlinder bij het talent. Tweejaarlijks krijgen de kinderen een talentrapport waarbij ze zelf, de leerkracht en de ouder bij elk talent aangeven of ze hun talent nog niet ontwikkeld hebben (eitje), of al een beetje (rups) of in volle transformatie (cocon) of al kunnen uitstralen (vlinder).

Vlinderwijs is een proef gestart met twee basisscholen in Antwerpen. Het is een open leercentrum waar iedereen kan mee creëren en inspiratie opdoen. Op 21 en 22 juni is het Vlinderwijs Elfenfestival in het park van de basisschool in Antwerpen-Zuid. In Spanje is er deze zomer een opleiding tot Regenboog talentencoach. Vlinderwijs past binnen Education 3000, een internationaal uitwisselingsproject en trainingscentrum voor vernieuwende educatieve methodes. Dit project wordt gesteund door internationale bedrijven die educatie van het nieuwe millennium een warm hart toedragen. Het eerste gemeenschappelijk initiatief is de bouw van een ecologisch en organisch school gebouw in Antwerpen: een vlinderschool.

Je dromen verwezenlijken Vlinderwijs lesgeven is de essentie van het kind aanraken, die essentie benoemen in een taal die het kind begrijpt en een veelvoud van expressievormen gebruiken. Je coacht elk kind spelenderwijs om hem zijn diepste dromen te laten ontdekken, creatief vorm te geven en uit te stralen. Als we ons volledige brein gebruiken is het alsof het zich als twee vleugels van een vlinder spreidt en gaat vliegen. Dan kunnen kinderen hun dromen in de wereld brengen. De essentie van vlinderwijze scholing is om elk kind te stimuleren zich zo compleet mogelijk te ontwikkelen, telkens weer de rust in zichzelf te hervinden en vanuit deze innerlijke rust zijn eigen leven, zijn eigen dromen te creëren in balans met zijn omgeving.

Wil je zelf ook graag een gelijkwaardig initiatief in jouw omgeving starten, dan ben je welkom op de opleiding Vlinderwijzer die vanaf september in Antwerpen start. Voor meer info: www.vlinderwijze.be

Ga naar EducarePlus voor: • het Talentenplan • een film over de vlinderbreinmethode • een artikel over talenonderwijs volgens Lozanov educare | juni 2014

COLUMN

Ongelukkige ‘spookjongeren‘ In Trouw van 12 april jl. lees ik in een artikel van Perdiep Ramesar een verslag over jongeren die de weg kwijt zijn geraakt. Deze jongeren worden in zijn artikel ‘spookjongeren’ genoemd. Het gaat hier over jongeren die zich ‘vaak vanwege schulden’ hebben uitgeschreven bij de gemeente. Ze hebben geen uitkering en zijn daardoor nergens in beeld. Schaamte speelt een grote rol, met name naar ouders, die hun financiële problemen tijdelijk ‘opgelost’ hebben. De jongeren wonen nog thuis, maar zijn door hun ouders niet meer positief te beïnvloeden. Ze zijn vaak met school gestopt en werken af en toe, zolang ze kunnen voldoen aan de verwachtingen. Ze kampen doorlopend met financiële problemen. En die problemen moeten worden opgelost. Als ouders en werk en uitkering dat probleem niet oplossen, wat dan wel? Wie bekommert zich om deze jongeren? Wat gaat het ‘spoken’ betekenen voor de volgende generaties die uit deze jongeren voortkomen? Wie kan deze jongeren op een begaanbaar pad brengen nu ook het jongerenwerk sterk wordt teruggebracht? Ook wij hebben te kampen met hangjongeren. Hun hangen gaat regelmatig gepaard met lawaai, vervuiling en intimidatie. Kleine kinderen durven niet naar buiten. Oudere kinderen wil je liever niet in hun buurt. Hun schreeuw om Aandacht! is groot. De criminaliteit in de wijk neemt toe. De optelsom is gauw gemaakt. Dat zijn zij, die hangjongeren. Alleen: wie van de groep? In de groep is een klein aantal ‘spookjongeren’ te bespeuren. Als ik aan een van hen vraag welke toekomst hij voor ogen heeft kijkt hij mij ongelovig aan. ‘Ik denk daar nooit over na’, zegt hij, ‘Ik overleef vandaag’. In contact met politie, welzijnswerk, bewonersvereniging, gemeente en schooldirecties worden de groepen in beeld gebracht en wordt gewerkt aan een integrale en duurzame aanpak. Samen vragen we ons af hoe we onze ogen open kunnen blijven houden voor deze jongeren en hen niet opgeven, hen niet ‘over de schutting’ willen werpen, hen niet ‘alleen aan de instanties willen overlaten’. Deze jongeren willen ook leren, willen ook meedoen en een bijdrage leveren aan een sterkere maatschappij. Ze weten alleen nog niet hoe of ze weten het niet meer, door teleurstelling en schaamte zijn ze het vergeten. Ik wil jullie graag oproepen hen te blijven zien als verloren mensen op zoek naar een zinnig bestaan. Niet alleen om hen, maar ook om onze eigen kinderen voor te leven hoe je met ‘verloren zonen’ omgaat. En omdat je nooit weet hoe het onze eigen kinderen over tien jaar vergaat.

Jenk Stronks (52) is loopbaancoach en duurzaam ondernemer. Via zijn Bureau Inspiratie moedigt hij mensen aan op zoek te gaan naar hun missie, zodat zij vanuit passie kunnen leven en werken. www.bureau-inspiratie.nl

educare | juni 2014

Het Deugdenspel Word je samen met je kinderen bewust van de bouwstenen van je karakter. Het deugdenspel legt belangrijke eigenschappen, zoals eerlijkheid, moed en respect helder en bondig uit. Je kunt de kaarten gebruiken in ieder gesprek met kinderen of volwassenen. De cartoons van Studio Bajo maken het spel luchtig, speels en toegankelijk. Leeftijd 9 - 99+ jaar e 19,95 www.hetdeugdenspel.nl

In het sprookjesbos Waar komen de appels van Sneeuwwitje eigenlijk vandaan? In het sprookjesbos is een vrolijk en gezellig lees-, leer-, en doeboek. Het begint telkens met een sprookje en stelt daarna een natuurvoorwerp centraal. Vol knutselideeën, vaak met natuurlijk of hergebruikt materiaal. Kinderen leren dat zij onderdeel zijn van de natuur en leren er spelenderwijs goed voor te zorgen. e 26,50 www.opzijnplek.nl

Wereldse boekjes voor nieuwsgierige kinderen Spannende verhalen, mooie gedichten en boeiende informatie rondom een thema. De thema›s zijn: Waar is het? - Jij en ik! - Wanneer was dat? - Hoe werkt het? - Wat groeit en bloeit Voor kinderen van 6 tot 11 jaar. Een must voor de schoolbieb en prachtig geïllustreerd! Heeft u een vraag of wilt u bestellen? Stuur een mail naar: info@alles-in-1.org. e 19,95 per stuk

Lekker in je vel Als je ‘goed in je vel zit’ functioneer je beter. De kaartjes van het lekker-in-je-vel-spel kunnen op diverse manieren worden gebruikt in gesprekken en coaching. Zo kunnen kinderen, maar ook volwassenen hun gevoelens (h)erkennen en hun emotionele intelligentie vergroten. e 11,95 www.lekkerinjevelspel.nl

Alle kleuren van de regenboog De mogelijkheden van deze houten regenboog zijn eindeloos. Je kunt met deze bogen stapelen, je kunt er met de auto overheen of onderdoor rijden of je maakt er kabouterwoningen van. De houten bogen zien er niet alleen fantastisch uit maar dagen uw kind uit om zijn of haar creativiteit te gebruiken. e 49,95 www.houtspel.nl

educare | juni 2014

Fijn, zoâ&#x20AC;&#x2122;n Smartphone

educare | juni 2014

Tekst Jolanda Pikkaart Beeld Kirsten van Miltenburg

Kinderen besteden steeds meer tijd aan het spelen met smartphones en tablets. Is dat erg? Niet als je die apparaten positief inzet. Want met educatieve apps is er heel wat te leren; zowel binnen- als buitenshuis. Nieuwe media bieden kinderen, naast alle andere manieren die er zijn, extra mogelijkheden zich te ontwikkelen.

Educatie met de tablet

Smartphone in de natuur

Contact en controle met een smartphone Een smartphone geeft meer mogelijkheden tot contact. Een whatsapp naar een vriendje sturen om af te spreken is op een rumoerig schoolplein eenvoudiger. En net zo duidelijk als je het gezin waar ze gaan spelen al kent. Kinderen leren door te ervaren; dat werkt zo bij het buitenspelen, maar ook online. Minecraft is een game waarbij je online met elkaar in een virtuele wereld speelt, bouwt en onderhandelt. Het is erg populair. Je kunt er zelf bouwen, zelf creëren en het is spannend. Wat leer je ervan? Samenwerken, ruimtelijk inzicht en rekenen. Het zijn een paar dingen die kinderen noemen als je vraagt wat ze ervan leren. Het stimuleert ook de creativiteit. En tastbaar maken kan ook: op de papercraftsite kun je bouwplaten downloaden en Minecraft nabouwen. Het spel heeft ook mogelijkheden voor scholen: je leert er spelenderwijs ook van alles over grondstoffen, constructies en techniek.

Meer weten? • Bij Eduapp.nl vind je veel educatieve apps. • Mijnkindonline.nl is een uitstekende bron voor mediawijsheid en veilige apps. • Op metjesmartphonehetbosin.nl staat veel informatie over smartphones en natuur.

Auteur

WIN DIT

BOEK

Jolanda Pikkaart is auteur van het boek Met je smartphone het bos in. Als journaliste schrijft ze over kinderen, natuur, technologie en onderwijs. Vertel op www.educare.nl/netwerk in de groep ‘Gratis boek’ wat jouw mening is over het gebruik van smartphones door kinderen en wie weet krijg jij dit boek gratis thuisgestuurd! educare | juni 2014

Alles valt op zijn plek...

Wil je meer weten over de Chakra’s? Zoek je de verdieping via het tekenen van Mandala’s? Wil je spiritueel in je kracht komen of via de pen ontdekken wat er in je verborgen zit?

Individuele opvoedopstellingen Marianne Langemeijer

‘Een praktisch boek waarin doeltreffend wordt uitgelegd hoe individuele opvoedopstellingen uitgevoerd worden en welke indrukwekkende gevolgen een opstelling kan hebben voor ouder en kind.’ - Charlotte Visch

Bestel via

www.scrivomedia.nl

Maak Educare zichtbaar!

Dan zijn de 4 leergangen van het Onkruid College iets voor jou. •Chakra’s

•Vrouw & Kracht

•Mandala’s

•Spiritueel Schrijven

Kijk voor meer info op www.onkruid.nl of bel 0347-351089

Geef richting aan je pedagogie

Ben jij ook zo enthousiast

Cursus Pedagogie voor het jonge kind

over Educare en

Tweejarige praktijkgerichte applicatie cursus over kinderen van 0 - 7 jaar voor • Peuter/kleuterleid(st)ers • Leidsters in kinderopvang • Hulpverleners • BSO en (Gast)ouders

wil je het graag delen?

De cursussen worden georganiseerd door de Stichting Rudolf Steiner Pedagogie voor het jonge kind, in de periode van september t/m april, op vrijdagen van 15.15 tot 20.00 uur in Zeist. Informatie: Mevr. A. ten Hoopen, 0545-291038; annette58@hetnet.nl

Kijk op www.educare.nl/delen

www.pedagogievoorhetjongekind.nl

Tekst Marijke Sluijter Beeld Angelique Boter

SPELEN MET… acrobatiek Voor een leuke acrobatenact hoef je niet naar het circus, dat kun je zelf ook. Je hebt er een aardige vader of moeder voor nodig die graag fit blijft en het leuk vindt om met kinderen te spelen. Het vliegtuig Je ligt op je rug met je benen gebogen en je voeten omhoog. Je kind gaat met zijn buik op je voeten liggen, pakt je handen en maakt zich zo stijf als een plank: het vliegtuig. Nu strek je je benen, eerst een klein stukje en als je kind zeker is van zichzelf, steeds iets hoger. Durf je je kind los te laten? Goed opletten of je kind goed stil ligt. Dan laat je je kind zijn armen naar opzij strekken. Zodra je voelt dat het wankelt trek je je benen in en pak je je kind weer vast.

Koprol Hou je kind met twee handen vast, neus naar je toe. Laat je kind via je benen omhoog lopen. Dan maakt het van zichzelf een bolletje en zwaait het zijn voeten over zijn hoofd. Jij houdt zijn handen goed vast en helpt je kind om zachtjes te landen.

De vlag Ga stevig staan en zak door je knieën. Je kind stapt erop, handen vasthouden. Strekken en één hand los, om te zwaaien. Met enige ervaring kun je het zelfs met twee kinderen, op elke knie één.

De kring Maak met twintig ongeveer even grote kinderen (vanaf 11 jaar) een kring, alle neuzen dezelfde kant op. Schuif naar het midden, zodat iedereen strak tegen elkaar komt te staan. Zak nu langzaam naar beneden. Als iedereen elkaar vertrouwd zit je nu op elkaars schoot. Handen omhoog en heel hard ‘hoera’ roepen maakt het als act nog mooier.

educare | juni 2014

Hoe blijf je energiek Een mens bestaat niet alleen uit lichaam en bewustzijn. Je hebt ook nog levenskracht, oftewel Qi. Bewustzijn, lichaam en Qi vormen een drie-eenheid en zijn heel sterk met elkaar verbonden. Je voelt je het prettigst als ze alle drie verenigd zijn.

Slapen, eten en warmte Een gezond slaapritme houdt je Qi sterk en in balans. Ga op tijd slapen en sta samen met de vogels op. Het is belangrijk om goed te eten. Een gezond ontbijt en een voedzame lunch zijn cruciaal voor het op peil houden van Qi. ’s Avonds hoef je niet veel te eten, want als je slaapt, verbruik je niet veel energie en als je ontspannen slaapt, vult de Qi zich vanzelf aan. Pas op met kou, want kou onttrekt veel Qi uit je lichaam. Je gebruikt Qi om warm te blijven. Kleed je dus warm genoeg, 16

educare | juni 2014

want als je te koud gekleed bent, moet je lichaam continue energie steken in het op peil houden van je lichaamstem peratuur.

Wees positief Maar een van de belangrijkste voorwaarden voor een gezonde Qi-balans is actief positief zijn. Actief betekent dat je je er bewust van bent positief in het leven te staan. Die positieve levenshouding kun je je kinderen voorleven. Vertrouwen in jezelf en in wat er om je heen gebeurt, maakt dat je kalm en ontspannen bent. Die kalmte en ontspanning zorgen ervoor dat tevredenheid op een heel natuurlijk manier aanwezig is. In deze gemoedstoestand verlies je niet alleen minder Qi, je bouwt je Qi ook veel gemakkelijker op.

Meer weten? Lezing van Aiyanna Leenheer over Qi en kinderen: 12 juni in de Inspiratieruimte van Educare in Culemborg Meer informatie vind je op www.CenterofNewDirection.nl

Tekst Aiyanna S. Leenheer Beeld Admar Kwant

en in balans?

Lekker slapen Vlak voor het slapen is het heerlijk om â&#x20AC;&#x2DC;adem te halen in dantianâ&#x20AC;&#x2122;. Dantian is een opslagplaats voor Qi, diep in je buik, net onder de navel. Adem in terwijl je focus gericht is op dantian. Denk aan helder wit licht diep in je buik. Adem uit en verplaats je bewustzijn naar het universum. Denk aan een strandbal die aan alle kanten uitdijt en stel je de ruimte ver weg tussen de sterren voor. Als je weer inademt, breng je de focus terug in dantian. Ga door tot je in slaap valt. Een uitgebreide oefening vind je in EducarePlus.

educare | juni 2014

COLUMN

Let op je woorden… “Alles wat je zegt kan tegen je gebruikt worden.” Deze uitspraak hoor ik regelmatig als ik zit te kijken naar een misdaadserie. Nooit gedacht dat deze uitspraak ook op mij van toepassing zou zijn.

Toelichting voor volwassenen

Mijn oudste is 6 jaar, en zou het geweldig doen als advocaat! Hij hecht grote waarde aan afspraken en het goed opvolgen hiervan. Dat is fijn, maar dan moet je wel weten wat, hoe en wanneer je iets zegt, want iedere ruimte die mijn zoontje ziet, wordt ook gebruikt.

Weet jouw kind nog hoe erwten, kapucijners

Dat begon al toen hij nog maar twee jaar oud was. Ik vergeet het nooit meer dat we aan tafel een broodje zaten te eten en hij meer aan het spelen dan aan het eten was. Ik wilde graag dat hij goed at en zei daarom dat ik wilde dat zijn bordje leeg kwam. De reactie van mijn zoon was dat hij zijn bordje op de kop hield en het trots – leeg – weer op de tafel zette … Wanneer ik hem tegenwoordig vraag of zijn lego even opgeruimd kan worden antwoordt hij: “Ja hoor, dat is prima, zoek er maar een mooi plekje voor.”

klikje openbarst? Hoe mooi de erwtjes keurig

Ook voor het verbreden van de grenzen die ik stel, heeft Twan een natuurlijk talent. Wanneer hij thuis komt van het spelen vertelt hij me altijd even wat ze daar hebben gedaan, wat thuis niet zou mogen. Mijn reactie is dan altijd dat ik mijn regels heb en bij het vriendje thuis andere regels gelden. Niet iedere situatie is gelijk en verschillende mensen hebben ook verschillende regels, helemaal oké. Maar toen hij op een dag kwam vertellen dat ze alleen in een andere wijk hebben gespeeld vond ik dat toch wel een wat eng idee. Dus zei ik tegen hem dat ik hierover toch even met de moeder wilde spreken, waarop zijn reactie was: “Jij zei toch dat iedereen zijn eigen regels had? Dan hoef je hier ook niet over te bellen.”

en tuinbonen groeien? Hoe grappig het is om in de peul te knijpen zodat die met een

links en rechts in zo’n opengeklapt doosje liggen en hoe lekker het voelt om ze uit hun fluwelen bedje te wippen?

Kopieer dit recept en geef het aan je kind.

Leeftijdsindicatie

m> >

peultjes doppen; kruiden plukken, wassen en knippen worteltjes snijden

En daar stond ik weer met mijn goede gedrag …

Lucie de Jong- Rijpstra wist als klein meisje één ding zeker, “Later word ik moeder”. Nu ze moeder is, beseft ze dat het moederschap het mooiste en spannendste avontuur is dat er te beleven valt! www.focuslocus.nl

Meer informatie in EducarePlus 18

educare | juni 2014

Tekst Marijke Sluijter Beeld Admar Kwant

Dop je eigen peultjes ! Knijp aan de onderkant van de peul zodat deze openknapt. Steek je

Dop jij je eigen peultjes al? Vind uit wat de gemakkelijkste manier is om een peul open te breken. Met wortel, kruiden en een scheutje room maak je



er een lekker hapje van.

vingers erin en rats de boontjes eruit. Was de bonen. Doe ze met

Je hebt nodig:

een beetje water in een kleine pan.

de dop • h andje peulvruchten in • 1 wortel erselie, • paar takjes kruiden (pet



Snijd de wortel in kleine stukjes. Doe ze bij de boontjes. Doe de deksel op de pan en laat de boontjes vijf minuten koken.

dille of tijm) • flinke scheut slagroom • peper en zout



Was en knip intussen de kruiden, zonder de steeltjes. Doe die ook in de pan en kook het nog een paar minuten door. Proef of wortel en bonen gaar zijn.

 Giet het water af. Schenk de room over de boontjes en doe er een heel klein beetje peper en zout bij. Nog een minuutje opwarmen, en smikkelen maar!

educare | juni 2014

uit de media Verrassende onderzoeken en dingen die je echt moet weten Kleuterklas is te veilig

Kinderen kunnen klagen bij de VN

Jonge kleuters zouden best wat meer ‘gevaarlijke’ dingen mogen doen. Uit onderzoek van de Katholieke Hogeschool en de Universiteit Leuven blijkt dat een aanbod van avontuurlijk spel in groep 2 en 3 van het basisonderwijs de competentie van kleuters om te kunnen omgaan met risico’s vergroot. In het kader van het onderzoek werden verschillende activiteiten uitgetest, zoals figuurtjes uit hout zagen of constructies bouwen en erop klimmen om appels te plukken. Uit de testfase bleek dat kinderen die meer ervaring opdoen met avontuurlijk spel ook beter scoren op risicocompetentie. “Kinderen moeten hun grenzen kunnen aftasten en verleggen, risico’s durven nemen. Leerkrachten worden in de praktijk echter afgeremd door – vaak onduidelijke – veiligheidsvoorschriften. In plaats van alle gevaarlijke activiteiten te vermijden moeten scholen ruimte creëren voor vallen en opstaan zodat het kind ervan kan leren”, aldus opleidingshoofd Els Bertrands. Omdat er nu nog vaak onduidelijkheid bestaat over de aansprakelijkheid bij een schoolongeval of over de verzekering en de financiële gevolgen daarvan, ontwierpen de onderzoekers een toegankelijk naslagwerk. De praktijkervaringen en onderzoeksresultaten worden gebundeld op een website met ideeën

Kinderen kunnen vanaf nu bij het Kinderrechtenverdrag een klacht voorleggen aan de Verenigde Naties als zij vinden dat hun rechten worden geschonden. Inmiddels hebben zich tien landen gecommitteerd aan dit protocol. Kinderen kunnen hun beklag zowel individueel als groepsgewijs doen. Voorwaarde is wel dat er geen mogelijkheden in hun eigen land meer zijn. Het VN-comité, waarin achttien onafhankelijke mensenrechtenexperts zitten, zal de klacht onderzoeken en met de betrokken overheid in gesprek gaan. “Er kunnen geen dwingende maatregelen worden opgelegd, maar het is geen goede PR voor landen als zij publiekelijk op het matje worden geroepen”, zegt UNICEF-kinderrechtenexpert Majorie Kaandorp. Nederland heeft het protocol nog niet geratificeerd. UNICEF vindt het belangrijk dat dit wel gebeurt. In het kader van de 25ste verjaardag van het Kinderrechtenverdrag deed de organisatie onlangs nog een oproep aan het kabinet. Inmiddels heeft de Eerste Kamer het kabinet opgeroepen het protocol te ratificeren. UNICEF gelooft dat het protocol in Nederland zal helpen om hiaten in de gerechtelijke systemen die kinderen betreffen op te sporen. Ook zal het een aanvulling en versterking zijn op de rol van de Kinderombudsman.

en tips voor directies en leerkrachten. Bron: www.khleuven.be

Bron: www.unicef.nl

Opvoedtips

Het alfabet van de liefde

(Wild)pluksafari

Voor jonge kinderen die net leren lezen en schrijven gaat er een wereld open. Al die afzonderlijke vormen die ineens gezamenlijk betekenis krijgen. Letters worden woorden, woorden worden zinnen, zinnen worden verhalen. Maak samen met je kind eens een heel speciaal alfabet waarbij alle letters te maken hebben met liefde en verbinding: de A van Aardig, de G van Geluk, de O van omhelzing en de Z van... Je kunt de letters net zo groot of klein maken als je wilt, je kunt ze kleuren of beplakken. Gebruik karton, of maak een aardappelstempel. De mogelijkheden zijn eindeloos. Misschien kun je er zelfs een heus liefdesgedicht mee maken.

Niets is leuker dan er samen op uit te trekken en te zoeken naar wat je allemaal voor eetbaars kunt vinden in de natuur. Noten, vruchten, bloemen …. Bak eens een omeletje met zevenblad, maak brandnetelsoep, kraak je zelfgeraapte walnoten of maak een bramenshake van vlierbessen en appeltjes. Zorg er altijd voor dat je voldoende van een plant laat staan. Een plant moet zich kunnen blijven vermeerderen. Laat beschermde planten sowieso altijd staan. Weet je niet zeker wat je wel of niet kunt eten? Er zijn hele leuke boekjes en websites waar je heel veel tips kunt vinden. Google maar eens op: wildplukken, eten uit de natuur of eetbare wilde planten. Eet smakelijk!

educare | juni 2014

Tekst Alberthe Papma Beeld Henriette Scheiuit, freeimages.com

Column

Weidse blik Regulier onderwijs goed voor kinderen met downsyndroom Steeds meer Nederlandse kinderen met het downsyndroom volgen regulier basisonderwijs. Dat blijkt goed uit te pakken. 25 jaar geleden was ‘gewoon onderwijs’ nog weggelegd voor slechts 1% van deze kinderen. Tegenwoordig gaat het om meer dan de helft. Gert de Graaf deed er onderzoek naar en concludeert in zijn proefschrift dat het volgen van regulier onderwijs een positieve ontwikkeling van kinderen met het downsyndroom laat zien. Zij leren beter praten, lezen, rekenen en schrijven dan kinderen met het downsyndroom in het speciale onderwijs. Daar komt bij dat er in het reguliere basisonderwijs, dankzij extra geld voor leerlingen met ‘een rugzakje’, ook meer individuele begeleiding mogelijk is dan bij speciaal onderwijs. Uiteraard is een positieve houding vanuit de school en een goede samenwerking tussen ouders en leerkrachten cruciaal voor een goede schoolcarrière. Niettemin stappen kinderen met het downsyndroom na een paar jaar toch over van het reguliere basisonderwijs naar het speciale onderwijs. Ook de doorstroom naar het reguliere voortgezet onderwijs komt zelden voor. Komend schooljaar wordt het zogeheten passend onderwijs ingevoerd. Dat betekent dat het individuele rugzakje verdwijnt en er per ‘zorggroep’ budgetten worden toegekend. Onduidelijk is op welke extra ondersteuning kinderen met het downsyndroom mogen rekenen. Bron: www.nationalezorggids.nl

Dieren in het ziekenhuis goed voor genezing Uit tal van onderzoeken blijkt dat contact met (huis)dieren goed is voor het welbevinden van de mens. Alleen al het aaien van een dier zorgt voor een lagere bloeddruk en minder stress. Dieren worden bijvoorbeeld ingezet bij therapieën voor autisme of dementie. Deze ‘animal assisted therapy’ begint ook in Nederland steeds meer aandacht te krijgen. Toch is het in ziekenhuizen nog niet zo gebruikelijk om dieren in te zetten, onder andere uit angst voor infectiegevaar. Het UZ Brussel heeft het plan opgevat om een speciale villa te bouwen waar patiënten hun huisdier kunnen ontvangen of waar speciale dieren kunnen worden ingezet voor ondersteunende therapie. Als voorbeeld diende onder andere het Emma Kinderziekenhuis van het UMC Amsterdam dat al sinds de jaren ’70 dieren van de kinderboerderij inzet voor therapeutische doeleinden. Sinds 2005 is daar een speciale speelkamer waar patiënten hun huisdier kunnen zien. Ook het Utrechtse Wilhelmina Kinderziekenhuis organiseert sinds 2007 dierenbezoek. De Nederlandse collega’s zullen het UZ Brussel adviseren in het uitwerken van protocollen en procedures rond de organisatie van dierenbezoekrecht.

Onze jaarlijkse week op Schiermonnikoog komt er weer aan. De voorpret wordt steeds levendiger en ik stel me ook graag voor hoe het zal zijn. Het witte spoor van omgeploegd water achter de boot maakt een bocht. Als ik over de reling naar de andere kant kijk, kan ik de kinderen wijzen waar we naartoe gaan. “Zien jullie die twee vuurtorens?” Het is wijzen naar de bekende weg, maar dat is juist fijn. Er zijn weinig plaatsen die zo aanschouwelijk maken waar je vandaan komt en waar je naartoe gaat. En dan Schier. Een vakantieadres op de boerderij. Hooi geven aan de kalfjes in de stal. Met de kindertandem crossen over de schelpenpaadjes door de duinen. En gewoon lekker de dingen doen die je thuis doet, maar dan met een schitterend decor en even zonder de dagelijks terugkerende ochtendstress. Dat is het grote pluspunt voor mij van de vakantie. Dat je de kans krijgt letterlijk en daardoor ook figuurlijk een weidsere blik te werpen. En die figuurlijke weidsere blik, daar moet je niet te veel de nadruk op leggen. Die komt vanzelf. Ondanks de fietssleutels die vast wel een keer zoekraken en de ruzie die Redmar en Arik vast een keer krijgen om het recht op de stoel naast mama te mogen zitten. Van Margot krijg ik wel eens te horen dat ik me wat meer bezig zou moeten houden met het grotere perspectief. Zijzelf legt prioriteiten anders. Zorgen over de emotionele beleving van speelafspraakjes en het doen en laten op het schoolplein gaan bij haar boven het terugvinden van spullen. We vullen elkaar aan, zou je kunnen denken. Zo is er tenminste zowel op de immateriële als op de materiële zaken iemand gefocust. Maar dan nog: die focus kan niet zover gaan dat je het andere niet meer ziet. Waarom is het zo moeilijk om in je dagelijkse leven het grote plaatje te aanschouwen? Je kinderen niet alleen als kwetsbaar te zien, maar ook als schakel tussen verleden en toekomst? En je in je rol als ouder te richten op de inspirerende kant van het verleden en de hoopvollere scenario’s voor de toekomst? Ik voor mij kan alleen bedenken dat ik me te vaak laat ondersneeuwen door de kleine en grote zorgen. Afstandsbediening kwijt, kattenbak vol, protest bij het tandenpoetsen, werk zoeken, driekwart van het journaal. Hoe je moet voorkomen dat je slechts oog hebt voor je zorgen en te weinig rust vindt om je bezig te houden met de grote koers, weet ik niet zo een-twee-drie te zeggen. Ik zal alleen blij zijn straks weer over het water uit te kunnen kijken.

Marten Mulder is vader van een zoon (4) en een dochter (7).

Bron: www.uzbrussel.be

educare | juni 2014

advertentie

Less is More!

[ADVERTENTIES]

Genoeg, hét tijdschrift voor praktische idealisten.

Zelf denken en zelf doen. Eenvoudig leven met minder spullen, meer kwaliteit, minder gedoe en meer tijd. Magazine Genoeg is vernieuwd: het werd steviger met meer pagina’s. Elk kwartaal frisse inspiratie en tips voor een creatiever leven, met zorg voor mens, dier en milieu.

5 nummers voor de prĳs van 4 Neem nu een abonnement en ontvang

Een abonnement (4 nummers) kost € 24,50 per jaar. Ontvang nu een extra nummer gratis: ga naar winkel.genoeg.nl/ abonnementen en bestel online met de actiecode EDUCARE

Vrolijke lichte ruimte centraal in N ederland te Culemborg . Grootte: 16-2 0 pe voor een work rsonen shop, 24 voor een lezin g. Goed bereikb aar, ook per openbaar vervoer. Vlak bij het st ation, 12 minuten te n zuiden van Utrecht.

Onderlin Kinderm sage is e WORKSHOPS, beproefd manier om TEAMDAGEN, de sfeer in een groep BEGELEIDING te verbete Wil je op jouw school zelf aan ren. OK? Schrijf je dan Met sp Onddeinevoor suggesties v rslaglimet n de g tips oor elke leeft ele op Kindwww.aanrakeneenlevensbehoeft ermassage ftfe.nl van peuters tot en met puijbde,rs WOInfo: Te koop bij e RKSmarijkesluijter@educare.nl HOPS, lke www.aanrakeneenlevensbehoefte.nl o f www.opvo boekhandel TEAMDAGEN edingsboek.n , l BEGELEIDIN G

O K

Te h u u r Ed u c a r e w o r k sh o p r u im te Genoeg in Educarei 2013.indd 1

O Onderlinge K r assage rm Kinderm

07-05-13 21:42

Wil je op jouw school zelf aa de slag met n OK? Schrijf je dan in voor de ti ps op www.aanrake neenlevensbe hoefte.nl

tek en en in d er en

Duurzaam en doordacht

Jaarboekm201 et4 k

Info: marijkes luijter@educ are.nl www.aanrake neenlevensbe hoefte.nl

Zinvol teken en gebruik je als tussendoortje in de klas en in de kinderopvang, a ls verdieping van tekenonderw ijs, als oefenin het g in de kinderyogale s of als onder st euning bij de kinderth erapie.

kruid Het On k 2014 e Jaarbo rmatie & o Transfansitie Tr

Gratis tips! Schrijf je in vo or de nieuwsb rief en Bron van inspiratie voor iedereen die zijn leven onoptveigen anwijze g vorm geeft. In balans met de natuur, bewust, nieuwsgierig, gratis tips o ve r te ke duurzaam en soms ook experimenteel. Het m Onkruid jaarboek n en et kinderen. staat voor een duurzaam en doordacht leven. Met nieuws en achtergronden, festivals, broedplaatsen, opleidingen,

Informatie vi a: info@educar e.nl

natuurlijk bouwen, transition towns en natuurlijk therapeuten, coaches en nog veel meer.

Voor belangst ellenden zijn er kennismaking sdagen.

Wil jij ook het jaarboek ontvangen? Stuur de ingevulde bon naar: Onkruid, Antwoordnummer 13003, 4120 ZX Everdingen

Zie voor work shopdagen o pDroogte : www.zinBetaling vo lt machtig enen Hierbijek ik Onkruid om tbv het m et ki n d er en.nl ook Jaarboek 2014 eenmalig € 7,50 van treft Naam .................................................................................................... mijn rekening af te schrijven. Ik wil graag het Onkruid Jaarboek 2014 ontvangen. Ik betaal € 7,50 en ontvang hem zonder extra verzendkosten thuis.

Adres ...................................................................................................

Rekeningnummer:

Postcode & Woonplaats ...............................................................

.....................................................................................

Telefoon .............................................................................................

Ik betaal het jaarboek via een factuur. Ik betaal hiervoor € 1,50 extra.

e-mail ...................................................................................................

EDU11_0849_TDS nr 4_2011_lettercontouren.indd 38 6400_Adv_Klikgids_148x210.indd 1 [ pagina 16 ] 3/2011

e d u c a r e

13-08-13 16:16

‘Today you are you, that’s truer than true.’ – Dr Seuss

Vier de dag! Dat kan op zo veel manieren… Door met kinderen in de natuur een klankkaart van de dag te maken of een heus ‘vandaag-parfum’. Of gewoon thuis of in het klaslokaal aan het einde van de dag. Door een dagberaad te houden, een tijdscapsule te maken. Door op allerlei manieren stil te staan bij de gewoon-bijzondere dingen van de dag. Want er is maar één vandaag. En dat mag gevierd worden. Op welke manier dan ook.

‘Hoe meer je je leven viert, hoe meer er te vieren valt in je leven.’ – Oprah Winfrey

educare | juni 2014

Natuurklanken in kaart De natuur zit vol met speciale plekjes. Ga eens op pad en laat kinderen hun eigen paradijsje zoeken om naartoe te gaan. Wat horen ze daar op deze dag? Breng al luisterend de natuurklanken in kaart op een ‘klankkaart van de dag’ waarbij je de klanken in symbolen, tekens, klankbronnen en/of kleuren weer laat geven. De oudere kinderen kunnen zelfs een klankplattegrond tekenen met een plaatsbepaling van de klank. En wat dacht je ervan om op een ander moment weer eens terug te gaan en een nieuwe klankkaart te maken? Dan kun je ervaren hoe de klanken veranderen naarmate het jaar vordert.

Dagberaad Steek aan het eind van de dag met je gezin of klas eens de koppen bij elkaar om te bespreken hoe de dag verlopen is. Wat vond je goed gaan? Wie wil je een compliment geven? Wat zou je anders willen en hoe dan? Een dagberaad is dé manier om oplossingsgerichte en communicatieve vaardigheden aan te leren. Om kinderen te laten zien hoe serieus je ze neemt. En voor jou als volwassene om je te verwonderen over hun prachtige uitspraken en diepzinnige inzichten. bron: http://lemonlimeadventures.com/peaceful-parenting-family-meeting

Tijdscapsule Sta eens samen stil bij de dag en maak een tijdscapsule. Schrijf of teken op een briefje wie je bent vandaag. Wat vind je belangrijk? Waar sta je voor? Wat doe je graag? Waar hou je van? Stop de briefjes samen met wat spulletjes en een groepsfoto bij elkaar in een mooi oud kistje en zoek een verstopplek. Wie zal het vinden? Spannend!

educare | juni 2014

Vandaag-parfum Stop de uren, de minuten, stop het ritme van de tijd. Laat seconden uren duren en de dag een eeuwigheid.

Bewust en onbewust worden we beïnvloed door geuren. Geuren geven aan welke tijd van het jaar het is. Zonder het te beseffen zijn wij dan ook echte snuffelaars. Loop samen eens je neus achterna en scharrel geurende bloemenblaadjes bij elkaar. Thuis kun je met een vijzel je speciale ‘vandaag-parfum’ maken. Want elke dag laat de natuur weer net wat andere blaadjes en geuren los.

Wouter Stips

Elke dag een feestje!

Voor wie wilt valt er elke dag wel wat te vieren: dat je haar nog zo lang is (voordat je naar de kapper gaat), dat je de tafel van 7 hebt geleerd, dat je zo blij bent met je nieuwe vriend of in lastige periodes dat er óók aan deze dag een einde komt. Vier het, dat feest! Bijvoorbeeld door er een mooie aankondigingsposter voor te maken. In de kleuren en lettertypes die perfect bij het te vieren feestje passen. Of trek je mooie jurk aan. Of zeg aardige dingen tegen vreemde mensen. Of lach zoveel je kunt. Of … Wie heeft er nog meer ideeën? Deel ze op onze facebookpagina! bron: www.educare.com/educarenetwerk

educare | juni 2014

Reken de dagen Hoe oud ben je vandaag? In dagen, in weken, in maanden? Of voor de reken-experts: in uren, minuten of seconden? Wat is het eerste mooie jubileum om bij stil te staan? Hoe kun je dat jubileum noemen? En hoe ga je erbij stilstaan? Veel plezier!

Slowmotion

Naarmate je ouder wordt, lijkt de tijd sneller te gaan. We zeggen dan dat het leven aan ons voorbij raast. Maar razen wij zelf niet aan het leven voorbij? Vergelijk het maar eens met een filmcamera die beelden in de speedstand opneemt. Het goede nieuws is dat je er zelf invloed op hebt! Zet de filmcamera in je hoofd op slowmotion en neem het ritme van de natuur in je op. Want alleen jij bepaalt waar jouw selectieve aandacht heen gaat. Jij kiest waar je je hersenen aandacht aan laat schenken. Maak er een sport van en zet je hersenen regelmatig bewust in de mooie-dingen-stand. Ze zullen als vanzelf opdoemen.

Maar één vandaag… Als geen ander weten we dat het leven met kinderen soms niet over rozen gaat. Maar bedenk je dan dat er maar één vandaag is. Je zult nooit meer deze dag met je kinderen hebben. Morgen zijn ze weer wat ouder. Vandaag is een cadeautje: adem in en kijk om je heen. Snuif ze op, knuffel ze en bestudeer die snoetjes en kleine voetjes. Koester de kleine dingen, want ooit kom je erachter dat juist díe het leven groots maakten. Geniet! Geniet! Geniet! Want er is maar één vandaag.

Aan dit katern werkten mee: Tekst Matty van de Rijzen Beeld Lies Post, Robin Riphagen, Henriette Scheiuit, Willem Blanken, Admar Kwant, Hannah de Vos-Beckers en Barbara le Noble

Volgende keer: We zetten de bloemetjes buiten! 26

educare | juni 2014

TalentCrowding Onderwijsvernieuwing: iedereen ‘doet’ er aan. Er is echter één groep die nooit geraadpleegd wordt: de kinderen zelf! Zouden die ook mee kunnen praten over hun eigen onderwijs? Suzan Baldinger en Lex Hupe voegden de daad bij het woord en organiseerden in 2013 de eerste Kidscrowddag. Het bleek een schot in de roos! De resultaten waren echte eye-openers voor zowel de politiek als de leerkrachten. Het onderwijs gaat hiermee actief aan de slag in de toekomst. En de tweede Kidscrowddag is afgelopen maart gehouden!

Kindermanifest Op een Kidscrowddag wordt door leerkrachten en leerlingen samen gewerkt aan onderwijsvernieuwing voor hun school. De mening en ideeën over de inrichting van het schoolplein, de klas en vooral het onderwijs zelf worden door middel van workshops uitgewerkt. De uitkomsten van de workshops worden vastgelegd in een kindermanifest dat door het kinderpersbureau wordt opgesteld. Een Kidscrowddag wordt begonnen met het doen van een plechtige belofte door de organisatie. Hierin verklaart het schoolbestuur dat het absoluut openstaat voor de inbreng van de kinderen en de voorstellen serieus meeneemt in het opstellen van het schoolbeleid. Dat is voor de kinderen een belangrijk statement. In workshops als de Droomschool gaan leerlingen als gelijkwaardige partners samen met leerkrachten op zoek naar antwoorden op vragen als ‘Hoe ziet het onderwijs van onze dromen eruit?’, ‘Hoe ziet een geschoold mens eruit?’ en ‘Wat moet een ideale leraar allemaal doen en kunnen?’. In de workshops Toekomstlessen gaat het over lessen die nu minder aan bod komen, maar een vaste plek in het curriculum zouden moeten krijgen. Denk hierbij aan filosofie, digitale vaardigheden, levensbeschouwing, expressie enzovoort. Wanneer je het als team op school aandurft zulke belangrijke onderwerp onder de loep te nemen mét de kinderen, heb je een flinke dosis lef nodig. Dit zou ook heel confronterend kunnen uitpakken. Immers, de uitkomst is onzeker: waar komen ze mee? Wat doen we niet goed? 28

educare | juni 2014

In verbinding met de leerling Als volwassenen kinderen als gelijkwaardige medeburgers behandelen, gaat de deur naar een betekenisvoller leersys-

Tekst Ineke Struijk (met dank aan Lex Hupe) Beeld Lex Hupe

Luisteren jullie wel? Het wordt eens tijd dat iemand ons serieus neemt!

Meer weten? groeiwijzer.wijsvooruit.nl wijsvooruit.nl/kids-crowd www.facebook.com/pages/Kids-Crowd/545511135480143 twitter: @lexhupe

De menselijke essentie

Dinja van Gestel is werkzaam voor Van Ede & Partners, bureau voor loopbaanbegeleiding. Zij is wijsgerig pedagoog en ruim 20 jaar werkzaam als coach en begeleider bij zingevingsvragen.

educare | juni 2014

Tekst Dinja van Gestel Beeld freeimages.com

Talent is de poort en de spiegel naar geluk

Gratis gesprek! Kijk in EducarePlus hoe je een voucher voor een gratis gesprek kunt aanvragen.

Meer weten? www.vanede.nl www.springtsu.nl Mail met Dinja van Gestel via: breda@vanede.nl.

educare | juni 2014

Stamp maar

Klap- en stampspelletjes, ken je ze nog? Het is een spelvorm waarbij kinderen bij uitstek leren met hun lijf. EĂŠn kind zet een ritme in, de anderen nemen het over. Om in veiligheid te kunnen oefenen heeft het kind mensen om zich heen nodig die zonder oordeel, met nieuwsgierigheid en geduld alle fouten opvangen. Steeds weer opnieuw, opnieuw en opnieuw, totdat het lukt. Er wordt niet gepraat, want alle aandacht moet in het lichaam zijn. Maar er wordt wel gelachen!

educare | juni 2014

Tekst en beeld Florence Deru

mee! Geef door dat ritme! Begin zelf:

stamp-rechts, stamp-links,

je linkerbuurman/vrouw doet daarna hetzelfde. Zo gaat het de kring rond, één richting op en elke voet stampt één keer.

Let op het ritme dat ontstaat. Is het kort lang, kort lang of op de tel? Speel daarmee: stamp, als het gelukt is heel snel of maak de rustpauzes extra lang. Kort kort lang, kort kort lang, lukt dat de hele

kring rond?

Het is opletten geblazen! Nog moeilijker/boeiender wordt het om

een vorm

te stampen: stamp, een voet overslaan, een voet terug, een overslaan, een terug en zo verder. Als het fout gaat ga je een paar voeten terug en begin je daar opnieuw. Het spel vraagt om

geduld en nauwkeurig

observeren. Al doende zal het kwartje vallen.

Meer weten? Zelf ervaren? Kom naar een weekend intuïtieve pedagogiek met Pär Ahlbom (in Zweden of Duitsland). eduintu.eu intuitive-paedagogik.de

educare | juni 2014

Praten over seks, best lastig Seksualiteit is voor veel opvoeders een lastig onderwerp om met kinderen over te praten. Tegelijkertijd wil je natuurlijk graag dat kinderen later fijne ervaringen met seks en intimiteit opdoen. Tantra kan opvoeders helpen om heel gewoon over seks te doen. Wat het natuurlijk ook is.

Ruim oude pijn op Kinderen pikken vooral op wat jij voorleeft. Daarom is het voor opvoeders heel belangrijk om ook op seksueel gebied goed voor zichzelf te zorgen. Zit jij op dit vlak een beetje in een dip? Zoek een therapeut of volg een tantraworkshop. Je kinderen hoef je niet te vertellen wat je in zo’n workshop doet, die voelen vanzelf wel de energie die je na afloop mee naar huis neemt.

educare | juni 2014

Tekst Wendy Doeleman Foto freeimages.com Illustratie Wendy de Munk

COLUMN

Leegte in de vakantie De eerste week van de vakantie is altijd wennen bij ons thuis. De verandering is dan ook groot: van een vastomlijnd programma op school naar helemaal niets. Niet iedere ochtend om half 9 naar school, geen voetbaltraining, geen paardrijles, geen oppasoma. En de vriendjes zijn al op vakantie. De structuur en regelmaat vallen voor een deel weg en dat leidt tot verveling.

WIN DIT

BOEK

Lezen en oefenen Vurig Verlangen (e-book), Wendy Doeleman. Ga hiervoor naar www.blissyourbody.nl Coole seks, relaxte liefde, Wendy Doeleman. Voor (pre)pubers, een spirituele en holistische visie op seksualiteit.

GASTCOLUMNIST Angela de Rie is yogadocent en pedagoog. Vanuit haar praktijk (www.worldatyourfeet.nl) begeleidt ze kinderen, ouders en leerkrachten om ze dichter bij zichzelf en bij elkaar te brengen. Ze is moeder van Jerome en Rosalie.

educare | juni 2014

boeken

Opvoeden in een gestoorde wereld Hoe haal en houd je de negativiteit uit jezelf, je relatie en je kind?

Warmte

Feel the music

Het belang van warmte voor het opgroeiende kind

Aanpak voor het geven van CreActieve, Expressieve en Effectieve muzieklessen in het basisonderwijs Een basisschooljuf of -meester weet overal raad mee, weet het allemaal. Daar gaat iedereen van uit. Maar stel, je bent zelf een juf of meester en je weet het niet allemaal. Muziek bijvoorbeeld: wat als je geen noten kunt lezen en niet zuiver kan zingen? Dit boek redt je en houdt je reputatie hoog. Irma Hemmer ís muziek: klassiek en neo. Ze heeft een schat aan leuke ideeën, lesmateriaal en goede tips om een muziekles tot een succes te maken. Haar eigenzinnige didactisch lesmateriaal is door dit boek voor iedereen toegankelijk. Het boek is ook een aanrader voor ervaren leerkrachten voor flitsende inspiratie. In dit boek wordt het weer getoond: ‘leuk en leerzaam, dat gaat zeker goed saam’!

Irma Hemmer, Leuker.nu € 34,95 ISBN 9789461938862

educare | juni 2014

De maatschappij waarin we leven staat op zijn kop, en wel meer dan velen van ons vermoeden. Hoe blijf je hierin als liefdevol mens overeind en hoe kun je in liefde je kinderen opvoeden? Eugenie van Ruitenbeek en Jan Nouwen vertellen hoe zij de weg aflegden vanaf hun inzicht in het disfunctioneren van de wereld naar hun eigen lichaam voor de oplossing van het leed. Dit is een boek dat je niet onberoerd laat. Er worden de confronterende realiteiten in dit boek blootgelegd. Het ego wordt flink ter discussie gesteld. Het ego staat een liefdevol zijn namelijk in de weg. Dit boek is een compacte inspiratiebron en eyeopener om alle negatieve en destructieve energieën in jezelf te herkennen en aan te pakken. De auteurs kennen geen genade en zijn niet bang de kwaal bij de naam te noemen.

Eugenie van Ruitenbeek en Jan Nouwen, Freeskool Nederland € 22,50 ISBN 9789491197116

Lekker dik aankleden, wollen hemd of thermokleding, dat is het eerste waaraan je denkt als je de titel van dit boek leest. Maar het gaat over meer. Het gaat over de brede zin van het woord ‘warmte’: een warm onthaal, een warm nest, een warm soepje, enthousiasme, levenslust. Allemaal positief, maar het gaat ook over koorts en de warmtehuishouding in ons lichaam. Want dat gaat ook over warmte, al is die in het geval van koorts natuurlijk niet fijn. Maar het geeft wel iets aan. Je leert hoe je aan een kind kunt zien dat het een ‘warmtetekort’ heeft en hoe je het vuurtje weer kunt aanwakkeren. In het boek vind je antwoorden op veelgestelde vragen en tips over warmte; van kleding tot therapie.

Edmond Schoorel, Christofoor € 12,50 ISBN9789060387146

Tekst Tamar Kopmels, Florence Deru, Jeanne Buwalda, Annet Dane

Het recht van het kind te zijn zoals het is

Meditaties voor kinderen en tieners De weg naar concentratie, ontspanning en verbeelding

Jaarboek Janusz Korczak-stichting

Individuele opvoedopstellingen Een praktische handleiding voor professionals en bewuste ouders

Willen we standaardkinderen, of zoeken we naar authenticiteit en originaliteit in onze kinderen? Jaarlijks nodigt de Korczak Stichting auteurs uit hun gedachte te laten gaan over een stelling uit het gedachtegoed van de Poolse pedagoog Korczak. Een van zijn uitspraken is: “De wereld heeft kinderen nodig precies zoals ze zijn”. Hij zegt daarmee dat een samenleving die diversiteit koestert en waardering heeft voor het rijke palet aan menselijke (on)mogelijkheden humaner is dan een samenleving die streeft naar eenvormigheid en standaardisering. Gerenommeerde auteurs als Helma Brouwers, Martine Delfos en Robbert Dijkgraaf verleenden hun medewerking. Het resultaat is een lezenswaardige reeks artikelen die uitnodigen om de eigen praktijk van het omgaan met kinderen die afwijken van de norm te toetsen en zo te leren inzien wat wij van hen kunnen leren en hoe rijk diversiteit kan zijn. Verkrijgbaar via www.korczak.nl € 15,00 ISBN 9789052637228

Een kind dat zijn moeder niet los kan laten, een kind met boze buien of een kind met angsten. Marianne Langemeijer stelt zich de vraag of er een verband zou kunnen zijn tussen het gedrag van de kinderen en datgene wat ouders meenemen van hun verleden. Of met wat opa en oma hebben meegegeven? De auteur vertelt hoe zij opstellingen begon te gebruiken in adviesgesprekken met ouders. Het bleek een verrassend effectieve manier te zijn om kinderen met ‘problemen’ te helpen via hun ouders. De auteur bespreekt hoe je deze methode als professional kunt toepassen. Met de vele casussen die als voorbeeld dienen voor de behandelde thema’s, wordt het boek zeer aansprekend. Het boek is een aanrader voor bewuste ouders en voor professionals die ouders en kinderen via de energie van het familiesysteem willen helpen. Een prachtige manier om de verschuiving in te zetten: ‘Ouders en kinderen van gebonden naar verbonden’.

Het woord meditatie heeft voor sommigen een zweverige ik-ben-zen nasmaak. Zij hebben misschien nooit ervaren wat meditatie eigenlijk is. Meditatie is in je lijf zakken, en jezelf zo helemaal ervaren. Het vergroot je rust, concentratie, ontspanning en creativiteit. Stil zitten in lotushouding met een blije glimlach? Je denkt dat kinderen dat niet willen en niet kunnen. Femmy Brug laat zien dat het wel kan, ook met tieners. Met thema’s die aansluiten op de ontwikkelingsfase van het kind of met doe-meditaties. Met dit boek krijg je handreikingen, tips en meditaties om met je eigen kinderen of in de klas een momentje terug-naar-jezelf te creëren. En als het mediteren vanzelfsprekend is geworden, verbaas je dan niet dat er veel minder ruzie is of als er niet meer gepest wordt in je klas.

Marianne Langemeijer, ScrivoMedia Bennekom € 19,95 ISBN 9789491687082

Femmy Brug, Panta Rhei Uitgeverij € 14,50 ISBN 9789088400919

eken zijn te

Al deze bo

koop via

oek.nl oedingsb nieuwste uitgaven v p .o w w w van de sbrief. hoogte Blijf op de p de nieuw schrijven o te in je r o do

educare | juni 2014

ONTWERP: WWW.KATRIENDEKEYZER.BE • FOTOGRAFIE: WIM PATRY • VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: VZW STERRENCIRKELS - HOOGEIND 132, 2940 STABROEK

21-22 juni 2014

in het park van de Vlinderwijze School, Eric Sasselaan 2, antwerpen

zaterdag 10u-22u & zondag 10u-18u

ELFENKUNSTMARKT • CREATIEVE

WORKSHOPS • VERKLEEDPARTIJ KINDERWIJZE VORMING • ACROBATIE

DANS- EN MUZIEKOPTREDENS • OPTREDEN ELFENTHEATER EN ELFENSCHOOL ELFENCARAVAN • VERTELLINGEN EN

SPROOKJES

Vrije toegang

Logo Lerarenkaart

WORKSHOPS

- ¤2

CMYK:

grijswaarden:

PRIJZEN WORKSHOPS

VVK

dagticket

KASSA

weekend

dagticket

weekend

VOLWASSENEN één kleur:

❏ ¤9

❏ ¤15

❏ ¤12

❏ ¤20

KINDEREN < 12J

❏ ¤5

❏ ¤7

❏ ¤10

Door de aankoop van een Workshopsticket steunt u ook de werking van de Vinderwijze scholen. Alvast bedankt!

meer info, de volledige programmatie en tickets bestellen via www.elfentheater.be - TEL 0488 618 886

Vlinderwijs Kinderwijze scholen

k e o T

DOE

b D

Tekst Marianne de Valck (www.speelgoedadvies.nl) Beeld Amy de Waele

R MET DI T EE

MEER

Met een boek kun je veel meer dan alleen maar lezen. Dit keer met De krokodil die

Uitgever: Lemniscaat ISBN: 978904770614 4 € 13,95

niet van water hield van Gemma Merino.

Met anders wordt meer mogelijk Soms ben je anders dan je zou willen zijn. Net als de krokodil in dit mooie verhaal. Je zou bijvoorbeeld willen dat je wit bent of bruin, slank, slim, een jongen of juist een meisje. En dat ben je dan niet. Of je zou willen dat je net als ‘iedereen’ graag wil voetballen of kamperen of luieren op het strand. En je houdt daar dan niet van. Ook al probeerde je het echt, wel tien keer, kreeg je misschien wel les in hoe het vast leuk zou kunnen worden en riep iedereen: ‘Doe het’. Nou, en jij deed het niet. Je kunt balen wanneer je niet bent zoals je zou willen zijn, zoals iedereen lijkt te zijn. Maar je bent wie je bent. Je kunt denken als die krokodil. ‘Ik ben anders. Ik ben bijzonder en dat is prima’. Meestal klopt dat, als je tenminste geen onaangepaste klier bent die nooit wil wat anderen willen en altijd alles verknalt. Eerst proberen, dan kiezen…net als die krokodil. Als alle kinderen hetzelfde zouden zijn, werd de wereld saai. Dus hoe bijzonder durf jij te zijn?!

Vraag eens aan iemand die jou goed kent wat jou bijzonder maakt. Misschien noemt die iets wat jij heel normaal vindt, maar geloof haar of hem dat het bijzonder is.

Een van jouw knuffels is ‘anders’! Verzin waarom en hoe en hou toch van hem. Doe eens ‘anders’ met je speelgoed. Gebruik bijvoorbeeld Lego om te tellen of Memory om mee te spelen, poppen en auto’s om te wegen. Met anders wordt meer mogelijk!

Heb jij wel eens iets gedaan wat iedereen leuk vindt maar waar jij niets aan vond? Wat was dat? (Je had waarschijnlijk gelijk.) Heb jij een hekel aan roze, Candy crunch, kleurplaten, stoer doen, steeds weer die telefoon, computerspelletjes en alweer een attractiepark? Als je maar voor één van die dingen niet kiest… ben je al bijzonder!

Doe je vriend of vriendin na, of iemand aan wie je een hekel hebt, of iemand uit een land waar iedereen alles anders doet en voel hoe het is om ‘anders’ te zijn. Wees lief voor andere mensen. ‘Anders’ maakt de wereld leuker.

Alle eerdere speltips met kinderboeken die Marianne de Valck voor Educare schreef kun je vinden op www.opvoedingsboek.nl. educare | juni 2014

Ieder vogeltje Ieder mens heeft zijn eigen unieke eigenschap:

Spel-ideeen een pje kinderen Laat een groe ldig die je zorgvu hond tekenen erwonder je beschrijft. V er al die et elkaar ov m ns ge ol rv ve nu honden die er verschillende ! getekend zijn letje waarbij Doe een spel nde ds verschille kinderen stee eelden. udingen uitb ho en s ie ot em je je zo rna wanneer aa d k ee pr es B e je g dan ook ho voelt, en vraa zo mand die zich reageert op ie voelt.

voor d een blaadje Geef elk kin jn. die er ook zi alle kinderen or ft iedereen vo Hierop schrij Zo ssend beroep. elkaar een pa d een aantal krijgt elk kin oepen. geschikte ber et m s je ad la b en je de kinder Hierna laat epaald rom ze een b aa w n le el rt ve en iemand hebb beroep voor gekozen.

educare | juni 2014

pen en we vinden dat ieder recht heeft op zijn eigen mening. We zouden niet graag zien dat ieder gelijk was en dat de wereld zou bestaan uit jaknikkers. Toch? Wanneer we kinderen krijgen, willen we ze vormen naar ons eigen beeld en onze normen en waarden. Met name waar de verschillen groot zijn tussen ouders en kinderen wil het nog wel eens beginnen te wringen. Dan voldoet het beeld niet aan de verwachting. Want: te druk, te gemakkelijk of juist te pietepeuterig, te lui, te zuinig of juist te genereus, te â&#x20AC;Ś. noem maar op. Kinderen hebben nog wel eens de neiging hun ouders teleur te stellen omdat ze zich anders ontwikkelen dan gehoopt. Maar ieder mens verwerkt informatie en alles wat er om hem heen gebeurt op zijn eigen unieke manier. Dit betekent dat alles wat binnenkomt door ieders eigen unieke filter gaat. Niet alleen is de een meer gericht op zichzelf dan de ander, maar ook wordt informatie gekleurd door wat we eerder hebben meegemaakt. De een reageert via gevoel op gebeurtenissen, een ander met logica en denken. Meng de manier van verwerken van informatie met eerdere ervaringen en belevenissen en je krijgt een volstrekt uniek mens. Wil je iemand iets leren, dan moet je goed kunnen aanvoelen hoe zo iemand dat het beste kan. Wil je een doe-kind de hele dag theorie laten leren, dan heeft dit kind het heel moeilijk. Een kind dat ervan houdt om samen met anderen veel te delen en te onderzoeken, kan het heel naar vinden om in zijn eentje opdrachten te moeten doen. Ouders vinden het meestal belangrijk dat kinderen voor zichzelf leren opkomen en een eigen mening gaan ontwikkelen. Dat wringt wel eens met de wens dat hun kind â&#x20AC;&#x2DC;gehoorzaamâ&#x20AC;&#x2122;

Tekst Tea Adema

zingt… Dat vraagt aanpassing aan het kind “Als leerkracht, kindercoach, gezinsbegeleider of kindertherapeut krijg je te maken met kinderen met allerlei verschillende verwerking- en leerstrategieën, met kinderen met een verschillende begaafdheid en gevoeligheid, met kinderen met specifieke uitdagingen op het gebied van leren, emoties en gedrag. Maar vooral heb je te maken met kinderen uit verschillende gezinnen die opvattingen, meningen en overtuigingen hebben op het gebied van leren, leven, geluk en gezondheid. Met gezinnen die een eigen geschiedenis hebben in hun familie met een eigen dynamiek op het gebied van verwerking van gebeurtenissen van alles wat er is tussen leven en dood. De kinderen voor de neus van de kindercoach of leerkracht vragen steun om een stap verder te komen in hun leerproces of hulp op een specifiek gebied. Dit vraagt van de kindercoach en leerkracht aanpassing aan het kind. Als een kindercoach of leerkracht daartoe in staat is, is er al een hele belangrijke stap voorwaarts gezet.”

WIN DIT

BOEK

educare | juni 2014

De heilzame werking van wolvilten Werken met natuurlijke materialen is voor kinderen onmisbaar in hun ontwikkeling. Je geeft ze hiermee voeding en ontspanning voor hun gevoelsleven. Daarom mogen wol en zijde niet ontbreken in de speel- en werkomgeving van kinderen. Het vilten van wol, zowel nat als droog, heeft een positieve invloed op hun welbevinden. De rustgevende en ritmische beweging bij het natvilten met ongesponnen wol, zijde, warm water en zeep geeft veel plezier. Begin met kleine lapjes, hou rekening met ongeveer 30% krimp. Van de lapjes kun je van alles maken: onderzetters, kleedjes, portemonneetjes. 42

educare | juni 2014

Tekst en Beeld Annie Bakker

Zeep

Tasje

Voor het droogvilten leg je ongesponnen, gekleurde wol in dunne laagjes op een lapje naaldvilt. Voor het natvilten leg je het op bubbeltjesplastic waarna je het met sop in elkaar wrijft. Je kunt vloeibare groene zeep gebruiken. Prettiger werkt olijfzeep, geraspt en opgelost in heet water. Spat het sop met een afwasborstel op de wol. Zorg ervoor dat je werk niet gaat drijven, experimenteer met de hoeveelheid. Eerst voorzichtig de wol laten hechten, daarna pas steviger bewegen.

Vilt gekleurde wol/zijde, draadjes wol of gouddraad op een rechte lap. Van leer of een sterke gevilte draad maak je de schouderband.

Schattenbuideltje Nodig: rond lapje naaldvilt, bubbeltjesplastic; warm zeepsop en gekleurde wol. Laat de kinderen de gekleurde wol met warm zeepwater in elkaar vilten. Kinderen gaan vanzelf de ronde vorm volgen. Een draadje erdoor rijgen en schatten erin doen: veertjes, schelpjes, plukje wol, drupje rozenolie.

Toverbal Omwikkel een mooi steentje met veel kleuren wol tot de gewenste dikte. Lang wrijven en rollen met sop. Spoelen en drogen in een handdoek. Knip het open tot de helft en laat de toverkleuren tevoorschijn komen. Een beetje goudglitter in het hart maakt het tovereffect nog groter.

educare | juni 2014

Educare NETWERK www.educare.nl/netwerk is een platform dat zich met passie voor opvoeden en liefde voor kinderen Agenda

Een greep uit de online agenda

juni

10 -

juli

Elfenschool vormingsweekend in Nederland: “Elfenkracht en de natuurelementen”. Ina Vandenberge, Uelenspieghel, Uffelte (Drenthe)

Symposium: Passie voor pedagogie Annemarijke ten Thije en Danielle Buijsman, De Unie Plaza, Culemborg

Workshop ‘Het Weerbare Kind’ door Maggie Kline. Toekie van Apeldoorn, Zalencentrum de Brug, Reeuwijk

Uitgelicht 10 - 13 juli

het weerbare kind Lichaamsgerichte trauma therapie bij kinderen door internationaal talent Maggie Kline Soms vinden er ingrijpende gebeurtenissen plaats in het leven van een kind. Soms zijn deze zo ingrijpend dat we ze traumatisch noemen. Wat is dat eigenlijk, een trauma? Wat is daarbij belangrijk? Wat helpt en wat niet? Een antwoord op deze – en vele andere – vragen krijg je tijdens de 4-daagse workshop ‘Het Weerbare Kind’.

Kijk voor meer informatie en andere bijeenkomsten op www.educare.nl/netwerk

Mini-interview

Filosoferen met kinderen, een prachtig middel Voor Fabien van der Ham (schrijfster, ‹filosofiejuf› en auteur van Praatprikkels), is ‘Wie ben je’ een behoorlijk verwarrende vraag. Toch probeert ze een antwoord te geven: “Ik ben iemand die moet creëren. Anders verveel ik me. Dat creëren moet je ruim zien en mag een zekere diepgang hebben. Denk bijvoorbeeld aan een filosofisch gesprek creëren of kinderen aanzetten tot het maken van gedichten. Daar word ik blij van. Wat ik doe, vat ik tegenwoordig kernachtig samen met de woorden: ik filosofeer / dicht / schrijf / blog / vertel – aan / met / voor / over kinderen. Je zou ook wel kunnen zeggen dat ik een gedachtenzoeker ben, want dat komt in al mijn activiteiten terug. 44

educare | juni 2014

Kinderen hebben zulke prachtige en pure gedachten en ideeën. Daarom zou ik graag willen dat er in het onderwijs niet alleen aandacht is voor cognitieve vaardigheden en droge kennis uit boek-

jes maar ook voor creatieve en sociale vaardigheden en inzichten in het leven. Filosoferen met kinderen is een prachtig middel voor het ontwikkelen van inzichten en kennis over het leven en de wereld én die zo belangrijke creatieve en sociale vaardigheden. Kinderen leren out-of-the-box denken, de wereld op een nieuwe manier bekijken, redeneren, anderen begrijpen, respect hebben voor andere meningen, praten in een dialoog, afwegingen maken tussen goed en kwaad, hun mening vormen, etc. etc. Het is prachtig om te doen en je leert kinderen beter en op een andere manier kennen dan tijdens normale lessen. Eigenlijk zou elke leerkracht en elke ouder regelmatig moeten filosoferen met kinderen.”

Tekst Marianne Offereins

inzet voor een duurzame samenleving Opgroeien in verbondenheid

Tip van Milou van Hattum Een knallend kinderfeest? Met sim pele materialen verander je je huis in een laboratorium en de feestgan gers in jonge onderzoekers. Sandra de Bont organiseerde zo’n feestje voor haar zoon: “We hebben een geweldige middag gehad. De onderzoekers kregen echte labjassen aan. We hebben van elk kind een foto gemaakt en ze mochten hun eigen fotolijstje versieren. Daarna gingen ze aan de slag met verschillende proeven.

Ze ontwierpen en testten een hovercraft, maakten een schilderij met M&M’s en schilderden met scheerschuim. We sloten de middag spetterend af met het testen van de colafontein. Wel zes flessen cola gingen de lucht in, waarbij papa minstens zoveel plezier had als de kinderen.” Sandra: “Na afloop gaven we alle kinderen een goodiebag mee. Hierin zat het versierde fotolijstje met een foto van zichzelf als onderzoeker, hun schuimkunstwerk, een zakje M&M’s, een kleurplaat

Het favoriete boek van Patricia Ritsema van Eck In april verscheen De jonge beelddenker – uitleg, tips en opdrachten voor leerkrachten en ouders van Tineke Verdoes. Dit is het eerste boek wat ik gelezen heb wat ook hulp biedt bij de opvoeding. Naast heldere uitleg over leren met je rechterhersenhelft en praktische aanwijzingen voor taal- en rekenonderwijs, vind je in dit boek een hoofdstuk over de typische problemen waarmee ouders van jonge beelddenkers zich geconfronteerd zien. Hoe ga je bijvoorbeeld om met het verregaande perfectionisme van je beelddenker? Zo wilde mijn oudste zoon nooit tekenen. Pas toen hij al vier was, werd ik op een dag verrast door een prachtige eerste tekening. Mijn jongste heeft de gave van hyperfocus; zelf kan hij zich geweldig concentreren, maar anderen denken al gauw dat hij niet wil luisteren of zelfs gehoorproblemen heeft. Aanrader voor niet alleen leerkrachten, maar ook de ouders dus! adver t ent ie

en een proevenwaaier met daarin 10 proeven om thuis te doen. Zo konden ze thuis laten zien wat ze hadden gedaan én verder experimenteren.” Op www.C3.nl staan allemaal proeven die kinderen zelfstandig kunnen uitvoeren. Er zijn alleen wat huis-, tuin- en keukenmaterialen voor nodig. Een bezoekje aan de supermarkt of het opentrekken van je keukenkastjes is vaak al voldoende. Het kinderfeestjespakket kun je gratis aanvragen.

Te zien op het netwerk •H elen Purperhart geeft een voorbeeld van onderlinge kindermassage: Pizza bakken op elkaars rug. •T ED-talk van Dan Pink: The puzzle of motivation, over de discrepantie tussen wat wetenschap zegt en wat het bedrijfsleven doet. Je vind deze filmpjes op www.educare.nl/netwerk

Leuke groep

filosoferen met kinderen Leer kinderen nadenken, vragen, luisteren en gevoelens benoemen. Als je wilt dat de contacten met je kind verder gaan dan de simpele dagelijkse dingen, is dit een groep waar je gelijkgestemden kunt vinden. “Filosoferen is verbondenheid creëren.” “Het moeilijkst voor volwassenen in een filosofische discussie met kinderen is om niet te sturen, om te luisteren zonder oordelen, om kinderen de tijd en de rust te geven om hun eigen vragen en gedachten onder woorden te brengen. Filosoferen is nadenken en samen praten over wat leven is.” Ook lid worden van deze groep? Meld je aan op het EducareNetwerk en kijk onder ‘groepen’.

educare | juni 2014

Ook een Ukkie plaatsen? Let dan op dat het niet-commercieel is, een bijdrage levert aan het leven van kinderen en opvoeders en interessant is voor de lezers van Educare. Mail je tekst voor 1 augustus 2014 naar: redactie@educare.nl

Ukkies

Humanitas district Oost organiseert in 2014 weer kindervakantieweken voor kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar. Wij zijn op zoek naar materi alen die we dit jaar (en misschien ook de jaren erna) kunnen gebruiken om de weken tot een heus feest te maken. Waar kun je ons blij mee maken? Knutselmaterialen, slaapzakken, opschrijfboekjes, verkleedkleren… Graag reacties via: l.hulsebosch@humanitas.nl. Namens het team vrijwilligers en de kinderen: enorm bedankt!

Training tot Kindertolk® 2014-15 Werken in het hart van gezinnen met de methode PresentChild®. Een oplossing vanuit de kern voor kinderen en hun ouders/ opvoeders. Thuis, op school, in de opvang. Meer info: www.presentchild.com. Lees ook het boek Het Fluisterkind van Janita Venema.

Met Meer Moed kom je in beweging. Ervaar het zelf ! 7 juni MeerMoed-Dag, een zomers spektakel. (0592-302933) 13/14 sept. Opleiding MeerMoed-Trainer. Vraag brochure aan. www.meermoed.nl/Agenda.aspx “Ik ben wie ik ben: een mens onderweg, belangrijk, uniek en waardevol”

Kidsyoga kinderyoga • Kinderyoga en meditatie cd’s • Meditatie boek • Kinderyoga boek • Opleiding kinderyoga docent • KidsYoga op school • Tieneryoga training • Meditatie training • Special kidsyoga www.kidsyoga.nl 46

educare | juni 2014

Heeft u een digitale fotocamera over? Maak een kind blij! Ik leer kinderen (die geen camera hebben) fotograferen tijdens de Fantastische Fantasie Fotografieworkshop. Samen stimuleren we creativiteit, fantasiewerelden en samenwerking tussen kinderen. Stuur de camera naar mij op en ontvang digitale foto›s die de kinderen tijdens de workshop hebben gemaakt. Mail naar onnekierkels@gmail.com voor het verzendadres.

Sherborne samenspel Basisvertrouwen en gehecht heid bevorderen middels bewegingsspel Cursus (7 dagen) tot bewegingspedagoog, inclusief therapeutische toepassing waarna je ouder en kind samen op speelse wijze kunt begeleiden. We starten weer in oktober www.sherbornesamenspel.nl

Digitale duizendpoot gezocht! Ben jij een bevlogen twitteraar? Hou je ervan om mensen met elkaar in contact brengen via facebook? Zit jij vaak op het EducareNetwerk en zie jij mogelijk heden om daar meer mee te doen? Dan ben jij misschien de vrijwilliger die we zoeken. Stuur een e-mail met jouw ideeën naar redactie@educare.nl, dan praten we graag met je verder!

Opleiding tot KinderFocusCoach Focusing is een ervaringsgerichte methode en filosofie, die het zelfoplossend vermogen van kinderen vergroot, essentiële en blijvende verandering van binnenuit bewerkstelligt en daarmee verdiepend en verrijkend is voor andere methodieken. Docenten: Harriët Teeuw en René Veugelers zijn beeldend therapeut en Focuscoördinator: www.KinderFocusCentrumNederland.nl

Seintje

plaatsen? Mail voor een Seintje: identeam@wxs.nl Seintje klein, 270 tekens en spaties, € 45,Seintje groot, 400 tekens en spaties, € 70,exclusief 19% btw

Jongens in hun Kracht” Ben jij kindercoach, (rotswater) trainer of leerkracht en je hebt behoefte aan direct toepasbare bewegingsoefening bij het begeleiden van jongens. Doe mee met de 2daagse verdiepingstraining “Jongens in hun Kracht”. www.jongensinhunkracht.nl

EFT met kinderen Op 13 juni geef ik weer de inspirerende en leerzame dag EFT met kinderen. Emotional Freedom Technique is een geweldig snelle en effectieve manier om negatieve lading van emoties af te halen en je weer vrij ( oftewel jezelf te voelen). Een must in de rugzak van iedereen die met kinderen werkt! Aanmelden en informatie: www.inbloei.nu. Je bent van harte welkom!

C olofon

het volgende nummer HET VOLGENDE NUMMER

Rafaël Coenen

Wijs onderwijs Gasthoofdredacteur: Lynne McTaggart verbaasde zich over de competitiesfeer op Hilst de Alexandra van der school van haar dochter. Dat is normaal, zei men. Maar is dat we op Kunst is voeding. Daar kunnen zo? Ze ging op zoek en vond school veel meer mee doen, zegt Alexandra bij deZij wetenschap het antwoord van der Hilst. heeft het over betekenisvol van het tegendeel. We zijn leren door kunstzinnige didactiek. veel Ze vindt meer met elkaar dankan. dat de didactiek veelverbonden kunstzinniger we ons realiseren. Wat zou dat betekenen voor ons onderwijs? Dans! Ontspant en geeft plezier en is nog gezond ook: ga dansen met kinderen! Kinderen van de straat De rotjochies, de straatvechtertjes, deiskinderen die hun Action Painting dagen bevrijdend. Niet op het de straten slijten, wat beleven zij, hoe ervaren resultaat, maar de zij de En hoe kunervaring telt. Enwereld? het Struikelen over woorden wealtijd hen de hand reiken? resultaat? nen Dat is Dat doen kinderen die in beelden denken. In Rotterdam vonden we een verrassing. Welke woorden zijn dat, en hoe kun je mensen die het doen. een kind helpen om die woorden de baas te worden? dverTENTI tentiEe AaDVER

Tekenen met kinderen Zinvol tekenen gebruik je als tussendoortje in de klas en in de kinderopvang, als verdieping van het tekenonderwijs, als oefening in de kinderyogales of als ondersteuning bij de kindertherapie. Vijfdaagse Zinvol Tekenen: woensdag 11 februari Doe meer met tekenen in de basisschool: vrijdag 9 maart Leerlingvolgsysteem Tekenen is meer! in Beeld: zaterdag 21april Gratis tips! Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang gratis tips over tekenen met kinderen. www.zinvoltekenenmetkinderen.nl

TE HUUR EDUCARE WORKSHOPRUIMTE Vrolijke lichte ruimte centraal in Nederland te Culemborg. Grootte: 16-20 personen voor een workshop, 24 voor een lezing. Goed bereikbaar, ook per openbaar vervoer. Vlakbij station, 12 minuten ten zuiden van Utrecht.

Informatie via: info@educare.nl

Educare is een uitgave van Stichting Universele Opvoeding. Voorzitter: Aad Streng Penningmeester: Hannie Hanhart

Educare

Educare is een platform voor ouders, opvoeders en leerkrachten Redactiedie met passie voor Marsmanweg opvoeden enHendrik liefde voor kinderen 16 werken aan WS Culemborg een duurzame4103 samenleving. Tel 0345 52 38schakel 77 Educare is een verbindende in Mail redactie@educare.nl een levend netwerk van opvoeders die KvK: 41059473 een antwoord zoeken op de vragen van deze tijd:Aan deze Educare werkten mee - Hoe creëren we een interculturele samenleHoofdredactie Marijke Sluijter Eindredactie en coördinatie: taal ving waarin kinderen zich deelFundamen van het geheel Bladmanagement Frans de Steur en medeschepper kunnen voelen? Vormgeving FIZZ in marketing - Hoe dragen we bijondernemers aan een gastvrije aarde & communicatie waar ieder kind voldoende gevoed, Webredactie Patricia Ritsema van Eck en beschermd en onderwezen wordt? Dennis van Leeuwen Leden van Briony Educare onderhouden en maken Teksten Vanden Bussche, Jenk Stronks, Jolanda Marijke Sluijter, Aiyanna S. gebruik vanPikkaart, drie informatieve websites: Leenheer, Lucie de Jong, Alberthe Papma, Marten www.educare.nl/opgroeieninverbondenheid Mulder, Matty van de Rijzen, Ineke Struik, Dinja van www.educare.nl/opvoedingsboek.nl Gestel, Florence Deru, Wendy Doeleman, www.educare.nl/netwerkInformatie en Claire Walkate, Annet Dane, Jeanne Buwalda, lidmaatschap: www.educare.nl Tamar Kopmels, Marianne de Valck, Tea Adema, Annie Bakker, Marianne Offereins

STICHTING UNIVERSELE Beelden Antien Grijseels, Wim Patry, Bob Peeters, Kirsten van Miltenburg, Angelique Boter, OPVOEDING

Admar Kwant, Henriette Scheiuit, freeimages.com,

Lies Post, Robin Riphagen, Willem Stichting Universele Opvoeding is in Blanken, 1982 Hannah de Vos-Beckers, Barbara le Noble, opgericht, geïnspireerd door een internationale Lex Hupe, Florence Deru, Wendy de Munk, conferentieAmy in Italië waar Annie de sprekers de Waele, Bakker, opriepen tot een opvoeding in mededogen en verbondenheid als antwoord Coverfoto Lies Postop de milieu- en migratieproblemen die zij voorzagen. Abonnementsgegevens 5 nummers per jaar. Het doelAbonnement: van de stichting is het initiëren, Kan bij elk gewenst nummer ingaan. steunen en verbinden van visies en praktijken die een bijdrage leveren aan het Kosten leven enAbonnement leren in heelheid enInverbondenheid. € 27,50 Nederland Om dienstbaar te zijnBinnen aan deEuropa ontwikkelingen € 35,50 € 42,50 Buiten Europa binnen opvoeding, onderwijs en hulpverlening heeft SUO het tijdschrift Educare abonneeservice Educare en de website www.educare.nl in Postbus 105 het leven geroepen. Tientallen vrijwilligers 2400 AC Alphen aan den Rijn leveren hieraan hun bijdrage. Tel 0172 47 60 85 Fax 0172 65 330 7 Visie opMail opvoeden Educare@spabonneeservice.nl

Educare is Latijn voor opvoeden, in de betekenis vanAdvertentie-acquisitie uitlokken tot ontwikkeling. Dailydeel productions Onderwijzen is hier van. Opvoeder zijn is:Pepijn Dobbelaer pdobbelaer@virtumedia.nl - voorbeeld en antwoord zijn voor het 030 693 31 92 opgroeiende kind; - een voedzaam klimaat scheppen waarin Seintjes ieder kind uitdrukking kan geven aan wat in Frans de Steur identeam@wxs.nl de kiem al aanwezig is. 55 65 91er verandering Stagnaties zijn het0575 signaal dat in de situatie nodig is. Websites In de visie van SUO is opvoeden een www.educare.nl levenslang dynamisch proces. De opvoeder www.educare.nl/netwerk ontwikkelt zich aan het kind, zoals www.opvoedingsboek.nl het kindwww.opgoeieninverbondenheid.nl zich aan de opvoeder ontwikkelt. Opvoeder zijn is een doorlopend proces Overname van en artikelen is toegestaan na van zelfopvoeding bewustwording. schriftelijke toestemming van de Opvoeden en leren beperkt zich nietredactie. tot gezin, kinderdagverblijf of klaslokaal, het ISSN: 0921-2426 leven zélf is de leerschool. Educare is gedrukt op ecologisch verantwoord papier voorzien van FSC-certificaat.

7e Natuur, Wetenschap en Techniekconferentie (voorheen biologieconferentie) met 36 workshops en lezingen over natuur, wetenschap en techniek in het basisonderwijs Vrijdag 21 november 2014 Locatie: Congrescentrum De Werelt, Westhofflaan 2, 6741 KH, Lunteren Prijs: 167 euro p.p. (na 1 oktober 197 euro p.p.)

ACTIE REACTIE Met Diederik Jekel, nerd van DWDD en Patrick van Veen, apemanagement

foto: ImageSelect / Steve Bloom

Natuur wetenschap

& techniek

als attractie