Je kunt een geur ervaren, je kunt haar niet aanraken, maar wel erdoor geraakt worden. Geur is de geest van de bloem die blijft.
Thuis, dat is waar het ‘s winters ruikt naar zelfgebakken kerstbrood, naar vers gemaakte anijsmelk, naar pepernoten en oliebollen. Thuis is waar de kachel en de kaarsjes branden. Thuis is de plek waar je met geuren kunt toveren. Geuren krijgen in de kindertijd een voorkeursbehandeling in de hersenen. Daarom zijn de herinneringen aan geuren uit je kinderjaren zo sterk. Met geuren geef je je kinderen kleine cadeautjes: je schenkt ze herinneringen.
Een geur raakt eerder een gevoelige snaar dan alles wat je ziet of hoort. Rudyard Kipling
Inayat Khan
educare | november 2014
23
Herinnering Bij de geur van kaarsen en dennen waan je je onmiddellijk terug in de tijd dat je nog een kind was. Herinner je je dit liedje nog? ’t Is kinderbedtijd zegt vader, vooruit de kaarsjes die moeten nu uit. Wie heeft er de beurt om te blazen vandaag? Dat is onze Annie die doet dat zo graag. Fuutfuut fuutfuut fuutfuit, Annie blaast op de maat ze nu uit! Het kerststalletje met mos op het dak en stro in het stalletje. De kerstboom met brandende kaarsjes, waar we heel voorzichtig mee moesten zijn. De geuren van cake in de oven, het kerstbrood, chocolade en schuim. De roomboter waar moeder met een hete lepel een bloem van had gemaakt. De teil met oliebollen bij oudjaar. Het brengt herinneringen in ons wakker. Bij het ruiken van pepernoten kunnen we in een fractie van een seconde terug zijn bij onze oma die al jaren dood is. Die herinnering kan een aangenaam gevoel geven waar we met een glimlach op terugkijken. Met geuren ondersteunen we het gevoel van warmte, huiselijkheid en gezelligheid.
Warme anijsmelk Anijsmelk die je zelf maakt van anijszaad is veel fijner van smaak dan anijsmelk van de klare klontjes. En de extra bonus: je huis gaat er heerlijk van ruiken. Je geniet zo niet alleen van de smaak, maar ook van de heerlijke anijsgeur. Zo maak je anijsmelk: laat 3 theelepels anijszaad een kwartiertje weken in wat water. Breng het geweekte anijszaad aan de kook. Doe het deksel op de pan en laat het 5 tot 10 minuten trekken op een heel laag vuurtje. Voeg rijstmelk of amandelmelk toe en maak het zo warm dat je het kunt drinken. Giet de melk door een fijn zeefje in een flinke kop. Roer er honing door. Heerlijk voor het slapengaan.
24
educare | november 2014
Natuurlijke luchtverfrissers Kies voor natuurlijke geuren als luchtverfrisser. Van chemische geurstoffen weet je niet altijd of de werking zo onschadelijk is als je denkt. Je kunt aan het water in de radiatorbakjes een paar druppeltjes etherische olie toevoegen, of een scheutje azijn. Zet in de wc eens een schaal vol kruidnagels met daarin een waxinelichtje. Het vlammetje brandt vieze luchtjes weg en de kruidnagel gaat door de warmte van het waxinelichtje heerlijk geuren. Of zuiver de energie in je kamer door wat salieblaadjes te branden. En, heel eenvoudig: haal een citroenplant in huis. Kinderen zullen er graag even langslopen om aan de blaadjes te friemelen. Die blaadjes geven hun geur af en de kinderhanden gaan er heerlijk van ruiken. www.aromatherapie-info.com/natuur lijke-luchtverfrisser
Geurstokjes maken Ken je die naaldbomen met kleine bultjes op hun stam? Dat zijn douglassparren. In die bultjes zit hars. En als je het vriendelijk vraagt, wil de douglasspar best wat van die hars met je delen. Zoek een stokje met een scherp randje of met een punt. Prik met je stokje in zo’n harsbultje en de hars druppelt op je stokje. Leuk? Prik nog maar eens in een paar bultjes. Ruik eens aan je stokje. Heerlijk, hè? En nu met je stokje naar huis, lekker warm worden bij de kachel.
Geurende kaarsen Maak eens kaarsen van sojawax en etherische olie. Sojakaarsen van sojawax zijn schoner voor je longen en je huis. Het voordeel is dat ze langer branden en de geur langer vasthouden. En het is gemakkelijker afwasbaar van kleding en meubilair. In 100 gram sojawax doe je 40 druppels etherische olie en een in vet oplosbare kleurstof. De warm gemaakte vloeistof giet je in een siliconenmal van bijvoorbeeld ijsblokjes of cupcakes. Je kunt de wax ook zonder lont in een aromabrander leggen en het daarin laten smelten, maar pas dan wel op voor brand. aromatherapie-info-webshop.nl soy-wax.nl/soy-wax-lonten-en-pitten
Frisse dennengeur
Om te begrijpen hoe de typische decembergeuren met kerst in huis kwamen, moeten we teruggaan naar een tijd waarin er geen verwarming was. De woning was ‘s winters koud, vochtig en bedompt. Door in deze tijd dennentakken in huis te halen werd de muffe geur vervangen door frisse dennengeur. Dankzij de etherische olie uit de den was het gemakkelijker om adem te halen. Ook bleek deze olie te helpen bij het genezen van onder andere verkoudheid en bronchitis. Etherische oliën uit planten verwarmen, zijn desinfecterend en zijn per plant verschillend van kwaliteit.
Decembergeuren De geuren van kaneel, nootmuskaat, kruidnagel, oliebol en mandarijn en de bruine kleuren van speculaas, nootmuskaat en kruidnagel zijn aardse geuren en kleuren en dat is precies wat je in december, als het kouder wordt en er weinig daglicht is, nodig hebt. Ze geven je een warm gevoel van thuis zijn. Ze brengen je bij je bron en geven rust. Het is koud buiten, maar binnen is het warm en veilig, de wereld staat stil. Kaneel werkt tegen een hoge bloedsuikerspiegel en het is zoet waardoor je minder suiker nodig hebt. Nootmuskaat geeft een gevoel van degelijkheid en harmonie; het maakt open en lost slijm op. Kruidnagel heeft een scherpe, zware zoetige geur,
bevordert maagslijm en heeft antibacteriële eigenschappen. De geur van citrusvruchten helpen de heerlijke geuren lichter en frisser te maken en te verspreiden. Het werkt ook antibacterieel. De geur van de dennenboom werkt reinigend en stimulerend. Het bevordert gevoelens van welzijn en maakt je energieker. Het brengt een zuiverende en vriendelijke sfeer in huis. Het opent je longen en geeft zuurstof. Uit onder andere De Hoorn des Overvloeds van Christiane Beerlandt
Recept Doe in een aromabrander of vernevelaar: • 4 druppels kaneel • 5 druppels kruidnagel • 3 druppels sinaasappel • 1 druppel citroen
educare | november 2014
25
Vuurademhaling als wapen tegen griep en verkoudheid Met voldoende nachtrust, weinig stress, beweging, hygiëne, groenten en fruit wapen je je tegen griep en verkoudheid. Ook yoga helpt om je immuunsysteem te versterken, zodat bacteriën en virussen geen vat op je krijgen. Met de ‘vuurademhaling’ activeer je elke cel in je lichaam en zet je ze aan tot vernieuwing. Een paar minuten op een koude winterdag en je krijgt het vanzelf warm. 1. Z it met een rechte rug in een ontspannen houding. Breng je aandacht naar je onderbuik door je hand erop te leggen. 2. A dem in door je neus. Trek dan met een snelle beweging je onderbuik in, zodat de lucht door je neus naar buiten wordt geduwd. Ontspan je buikspieren onmiddellijk weer, de inademing volgt vanzelf. 3. H erhaal dit tien keer, in een rustig tempo. Neem pauze en doe de serie nog drie tot vijf keer. 4. A ls je de beweging onder de knie hebt, kun je beide handen op de knieën leggen. Na enige tijd kun je het tempo of het aantal bewegingen per ronde vergroten: dit vergroot het effect.
Ik ruik, ik ruik, wat jij niet ruikt Met geuren kun je spelen. Wat vind je hiervan: verzamel een aantal voorwerpen met een duidelijke geur: een kaneelstokje, wat anijskruiden, een waskaars, een handje aarde of een plukje mos, een sparrentak, een sinaasappel. Nu mag iemand een blinddoek voor. De ander mag een voorwerp laten ruiken. Wat ruik je, kun je er woorden voor vinden? Welke kleur zou je deze geur geven? Wat voel je, word je er blij van of rustig of …? Herinnert deze geur je misschien aan iets? Zo verdiep je de geurbeleving en wordt een geur meer dan alleen ‘lekker’ of ‘vies’.
Kerstversiering met geur Versier een mandarijn of sinaasappel met kruid nagels. Dit geeft een heerlijke frisse winterse geur af. Je kunt er een kerstbal van maken die je ophangt of een versiering die je neerlegt op een schaaltje, maar je kunt het ook als geur op het toilet gebruiken.
5. S luit na elke ronde je ogen en ontspan. Voel het effect. Doordat het lichaam met deze ademhalingsoefening meer zuurstof krijgt, kan het gebeuren dat je duizelig wordt. Dit kan geen kwaad. Stop in dat geval met de oefening, open je ogen en haal een paar minuten rustig adem vanuit je onderbuik. www.yogaonline.nl
Aan dit katern werkten mee: Tekst Clementine Bergfeld (kruidengeneeskundige en hypnotherapeute), Admar Kwant (auteur, beeldend kunstenaar) en Paulien Hoogerwerf (kinderyogadocente en leerkracht) Beeld Admar Kwant, Antien Grijseels
Volgende keer: Ja maar… het kan wel! 26
educare | november 2014
Dit katern kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl