Van iedereen langs dezelfde lat naar iedereen tot volle bloei
12
educare | februari 2015
Tekst en beeld Marijke Sluijter
Onderwijs gaat ons allemaal aan “Wat bezielt je om je met het onderwijs te bemoeien?” Dit vroegen we Claire Boonstra die, gepokt en gemazeld in het bedrijfsleven, in 2012 Operation Education oprichtte. Een vraag die dikwijls opgevat wordt als: “Waar haal je het lef vandaan je te bemoeien met een bedrijfstak waar je niet werkt?” In het antwoord op die vraag vonden we haar bezieling. Ontmoeting met een omdenkster avant la lettre.
“Wat is ‘in het onderwijs zitten’? Ik ben voortdurend bezig mensen iets te leren. Ik sta op grote podia, heb daar leerlingen van een andere leeftijd. Ik weet hoe ik een groot publiek kan bereiken. Ik heb geleerd hoe een verhaal resoneert, via het podium, in een persbericht, hoe je mensen uitnodigt ergens aan deel te nemen. Is dat geen onderwijs?” “Ik heb ook ervaring met het effect van onderwijs als werknemer, werkgever, leider, innovator, moeder. Bij Layar heb ik medewerkers in ‘augmented reality’ moeten aannemen, die vierkantjes maken in boeken en advertenties waar je je smartphone voor kunt houden zodat je filmpjes of websites kunt zien. Daar bestaat nog geen studie voor. Ik kan dus niet afgaan op diploma’s. En juist daardoor wordt helder
Claire Boonstra: “We zitten midden in de transitie van de oude naar de nieuwe wereld. Daar moet de maatschappij doorheen. Ik wil daar met Operation Education een bijdrage aan leveren, vooral door het voor te leven. Alleen door het te leven kun je het helpen.”
wat relevant is, wat voor mensen we nodig hebben om ons bedrijf vorm te geven, en daarmee de wereld zoals die nu verandert door alle digitale mogelijkheden.” “Ik heb ontdekt dat maar één vraag echt belangrijk is: Als je alle mogelijkheden als tijd, geld, wat dan ook had, wat zou je dan nu doen? Het antwoord en het gesprek daaromheen is voor mij bepalend geworden om te weten of ik iemand kan aannemen of niet. Hiermee krijg ik zicht op hun moti vatie, hun drijfveren, wat ze goed en graag doen. Dat is het enige dat telt. Want vanuit je motivatie kun je bijna alles leren. Dat is nogal een omslag voor me. Ik kom uit een wereld waar diploma’s en titels en waar je gewerkt hebt heel erg tellen. Daar ben ik op teruggekomen. De diepe inspiratie en het vermogen om verandering aan te brengen zit niet per se bij de mensen op het hoogste niveau. Pas toen ik zelf op het ‘hoogste niveau’ stond - de wereldleiders toesprekend op het World Economic Forum in Davos - vroeg ik mijzelf af: Wat is dat voor idiotie, ook bij mezelf, om zo onder de indruk te zijn van mensen uit ‘hogere kringen’? Waarom kijken we zo omhoog?” educare | februari 2015
13
“Dat is vanuit de historie goed te verklaren. Een hiërarchie was nodig in het pre-digitale tijdperk, want het was de enige manier waarop kennis en informatie konden worden doorgegeven en ervaring overgedragen. Maar nu werkt deze structuur ons tegen. Het werkt vertragend als je pas dóór kunt als je toestemming hebt van je meerdere. En wat doe je dan? Je werkt eromheen, je weet wie je moet hebben om iets voor elkaar te krijgen. Dat is de netwerkstructuur. En natuurlijk: het is niet of-of. Beide structuren kunnen samen bestaan. Je blijft iemand nodig hebben die eindverantwoordelijk is, mentoren, een groep waar je bij hoort, waarin ieder zijn taak heeft. Maar in een netwerk zijn rollen belangrijker: de samenbinder, de innovator, de communicator, de inhoudelijke bewaker. Dit zijn de eigenschappen die bij de persoon passen, waar je als bedrijf profijt van hebt. Die kun je er óók laten zijn, voorbij de functieomschrijving.” “Ik wil en kan niet vanuit een hoge boom werken van waaruit ik mensen als hondjes opdrachten geef. Ik heb liever dat ze het doel bereiken vanuit samenwerking en persoonlijke betrokkenheid. Alles wat we bij Layar deden was nieuw: er waren geen kaders, nog geen eindproduct, alles moest vanuit niets worden opgebouwd. We wisten alleen het doel: goede software maken die de brug tussen papier en digitaal zou slaan. Dit is ook de transitie van oud naar nieuw, van hiërarchisch naar netwerkdenken. Die transitie leef ik. Het oude ging me ook goed af, ik kon me goed voegen en aan de verwachtingen voldoen, maar ik kwam wel steeds verder van mezelf af te staan. Ik heb daar echt mee geworsteld. Mijn kinderen laten dit ook zien. Dit is echt heel interessant, want hoe zorg ik voor veiligheid zonder hiërarchie? Deze kanteling is gaande, die is niet tegen te houden.” “Met Operation Education wil ik deze kanteling versnellen. De kanteling van iedereen langs dezelfde lat naar iedereen 14
educare | februari 2015
tot volle bloei. Door te verbinden, te versterken en zichtbaar te maken van wat er al aan mooie initiatieven is. De reacties op mijn TEDTalk waren enorm. Ik was dus niet alleen. Er was herkenning, van ouders, politici, leraren. Er gebeurt blijkbaar al veel. Ik heb al drie kinderen, ik consumeer veel verschillende media. Waarom weet ik dan niet van al die mooie al bestaande en succesvolle initiatieven? Daarom dus Operation Education. Als mensen zich kunnen verbinden kan er iets gaan gebeuren.”
Operation Education Waar mensen, organisaties en initiatieven samen komen, elkaar vinden en krachten bundelen. Er is een overvloed aan oplossingen en ze zijn er al. Als we samen in actie komen, kunnen we de veranderingen die zo hard nodig zijn realiseren.
Meer weten? Wat is het doel van onderwijs? Documentaire en boek over de rol en het doel van onderwijs, www.watishetdoelvanonderwijs.nl Onderwijshelden; 60 x het bewijs dat het kan, Alette Baartmans, 2014 SchoolWaardenKompas. Waar sta jij? Waar staat jouw school? Test jezelf met dit kompas, www.schoolwaardenkompas.nl www.operationeducation.nl
Kijk ook in EducarePlus.
Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl