02-11-2007
Info Workshop op 25 november: Sinterklaas Surprise Spel Maak je eigen Sinterklaasspel voor jonge kinderen en je bent verzekerd van een ongekend ouderwets gezellige Sinterklaasavond! Deze workshop wordt gegeven door Patricia Ritsema van Eck die reeds enkele jaren sinterklaasspellen ontwikkeld voor eigen familie. Locatie: Educare Inspiratieruimte in Culemborg. Aanmelden via www.educare.nl of bel 06 - 24418021
Vol verwachting klopt ons hart, wie de koek krijgt, wie de gard
11:44
Pagina 23
Een ouderwetse
Sinterklaas
praktisch
p.22-27 edu5-07
Plezier voor jong en oud Sinterklaas is voor alle leeftijden. En je kunt dit ook zo vieren dat iedereen er optimaal plezier aan beleeft.
Begin je eigen Sinterklaas tradities... Niets is zo heerlijk als het feest der herkenning. Tradities geven structuur aan dit volksfeest en rust tijdens de organisatie ervan.
Volksspelen als bron voor surprises Zo bouw je bekende spelletjes om tot een leuke surprise... pag. 24
Stapelgedichten vind je in je boekenkast Als je geen rijmende regels weet te schrijven, kun je ze altijd nog stapelen... pag. 25
Sinterklaas vieren hoeft niet duur te zijn! Met een zelfgemaakt geschenk geef je een cadeautje uit het hart. De knutselpiet is van alle markten thuis... pag. 25
De geur van speculaas‌
Inmiddels zijn de Sinterklaas ideeĂŤn van Patricia Ritsema van Eck, auteur van dit katern, ook te vinden op: www.sinterklaassurprisespel.nl e du c a r e
5/2007 [ pagina 23 ]
p.22-27 edu5-07
02-11-2007
11:45
Pagina 24
Oude volksspelen als inspiratie Jonge kinderen hebben meestal niet het geduld om rustig te luisteren en toe te kijken als anderen hun surprises uitpakken en gedichten voorlezen. Ze willen meedoen! En alleen de cadeautjes mogen uitzoeken en overhandigen is niet voldoende... Om in hun behoefte te voorzien, kun je in plaats van persoonlijke surprises surprises maken voor de hele groep. En oude volksspelen lenen zich hier bijzonder goed voor. Je hoeft ze alleen nog maar een beetje aan te passen door ze in een sintstijl te presenteren. Zo kun je bijvoorbeeld ‘Schimmeltje prik’ spelen – de Sinterklaas variant op ‘Ezeltje prik’. Of wat dacht je van ‘taaitaai happen’? De benodigde onderdelen verpak je in Sint papier en de spel instructies schrijf je in dichtvorm.
PIP! Pip is een ouderwets Sinterklaasspel dat je speelt met pepernoten. Je legt 20 tot 30 pepernoten op een dienblad. Eén persoon gaat nu op de gang staan terwijl de andere spelers samen een pepernoot uitkiezen. Dit is de pip. Nu roepen ze de speler op de gang weer binnen. Deze mag nu pepernoten pakken. Net zolang tot hij of zij de pip pakt. Dan roept iedereen keihard: Pip! en is de beurt voorbij. Het dienblad wordt weer aangevuld en de volgende speler gaat de gang op. Dit herhaal je tot alle pepernoten op zijn of iedereen misselijk is van het snoepen...
Websites http://www.sinterklaasavond.nl http://www.lootjestrekken.nl http://www.gedichten-sinterklaas.nl http://www.knutselidee.nl/startsint.htm http://www.stapelgedichten.nl
[ pagina 24 ] 5/2007
e du c a r e
Wat geef je uit? Een vriendin vertelde me dat zij en haar broers het helemaal niet leuk vonden dat hun ouders altijd dure cadeau’s gaven met Sinterklaas. Zelf hadden ze namelijk bij lange na niet genoeg geld om hun ouders te verrassen met pakjes van dezelfde waarde. Als ouder sta je hier waarschijnlijk niet snel bij stil. Natuurlijk verwacht je geen dure cadeau’s van je kinderen. Maar je kunt hun bezwaarlijke gevoel weghalen door een paar duidelijke regels op te stellen over besteding en je hier ook zelf aan te houden! • Spreek af wat de cadeautjes maximaal mogen kosten. Hoe lager het bedrag, hoe groter de creatieve uitdaging! • Tweedehands is helemaal oké. Stuur je kinderen maar eens met €10,- de kringloopwinkel in of over de vlooienmarkt... • Maak duidelijk dat je zelfgemaakte cadeau’s wel het allerleukst vindt en biedt aan om hierbij te helpen als dat nog te moeilijk is. • Stel een limiet aan het aantal cadeautjes dat iedereen geeft. Trek lootjes voor de eerlijke verdeling.
Wie wil er niet bij Sint op schoot? Een Sinterklaas met Zwarte Piet huren om op pakjesavond langs te komen is geweldig leuk voor je kinderen, maar vaak best prijzig. Je kunt ook een Sint ontmoeting organiseren met vrienden met jonge kinderen en dan de kosten hiervoor delen. En doe je het in de dagen voor 5 december, dan hebben Sint en Piet ook meer tijd voor dit bezoek... Om succes te garanderen is het belangrijk dat je van te voren afspreekt dat alle kinderen een cadeautje van ongeveer dezelfde prijs krijgen. Geen dure cadeau’s die de anderen groen kleuren dus! Verder is het handig dat de Sint van te voren weet wat de namen van de kinderen zijn, hoe oud ze zijn, wat ze leuk vinden en wat niet etc. Stuur hem deze gegevens van te voren op zodat hij ze in zijn grote boek kan plakken.
p.22-27 edu5-07
02-11-2007
11:45
Pagina 25
Het Sinterklaas Surprise Spel Ik herinner me nog goed hoe het er bij ons met Sinterklaas aan toe ging toen de oudsten nog klein waren. Zingen met z’n allen in afwachting van de luide bons en dan rennen naar de voordeur om de zakken binnen te slepen. Hoera! Allemaal pakjes! Op dat moment verandert de lieve onschuldige blik in de kinderoogjes in wat biologen zouden omschrijven als een ‘feeding-frenzy’. Alle stoppen slaan door en het enige wat nog telt is zo veel mogelijk pakjes graaien en papiertjes scheuren. Zelf verander je van ouder in politieagent in een laatste poging nog een klein beetje aandacht te krijgen voor de dichtkunsten van Sint en Piet. Leuke Sinterklaasavond gehad? Ik dacht het niet… Omdat ik zelf niet het geduld had te wachten tot de kinderen groot genoeg waren voor een ouderwetse Sinterklaasavond, heb ik een aantal jaren geleden een spel ontworpen met de bedoeling het plezier voor iedereen flink te verhogen en de lust tot hebberig graaien stevig te verminderen. Sindsdien is dit feest voor ons weer het hoogtepunt van het jaar. Kinderen zijn verzot op spelregels en de eerste om anderen erop wijzen dat je je daaraan hebt te houden.
Pietje die niet rijmen kan... Niet ieder pakje hoeft door middel van een surprise gegeven te worden, maar zonder gedichtje kan natuurlijk echt niet. Een paar regels is al genoeg, maar wat doe je echter als je nou helemaal niet rijmen kan? 1. Schaf een rijmwoordenboek aan Rijmwoordenboeken zijn in iedere boekhandel verkrijgbaar, zeker in deze tijd. Door snel door het boek te bladeren, zie je in een oogopslag op welke woorden veel rijmwoorden bestaan. Zoek een woord uit met minstens 6 rijmwoorden en kijk nu of je hiermee een kort gedicht kunt schrijven. 2. Maak een stapelgedicht Maak een gedicht met de titels van je boeken uit de boekenkast. Leg ze op een stapel zodat het gedicht zich van boven naar beneden laat lezen. Maak nu een foto van je stapel en druk deze af. Klaar is je gedicht! Stapelregels: a. Rijm en vorm mag je ruim zien. b. Vrije associatie is te makkelijk. Zorg dat de lezer het gedicht ook redelijkerwijs kan begrijpen. Anders is het alleen maar een stapel boeken. c. Wil je een witregel maken leg dan een willekeurig boek omgekeerd ertussen.
In één middag je hele Sinterklaas geregeld! Onder de inspirerende leiding van Patricia Ritsema van Eck kun je zondag 25 november je eigen ‘Sinterklaas surprise spel’ maken bij Educare in Culemborg. Info en aanmelden via www.educare.nl
Helemaal zelf gemaakt! Iedereen is in staat om zelf cadeautjes te maken. Ongeacht hoe jong je bent of hoe vaardig met je handen. De kunst is om te kijken naar wat je talenten zijn en die in te zetten bij het knutselen... Papier-pieten: • versieren wenskaarten met tekeningen, origami, foto’s etc. • maken een verjaardagkalender met gedichtjes en foto’s van de familie; • beplakken schatdozen (kartonnen dozen) met inpakpapier, servetten, tijdschrift knipsels e.d. Kook-pieten: • bakken koekjes in blik; • koken jam, compote en marmelade; • maken kruidenazijn en knoflookolie; • bakken hartige zoutjes van bladerdeeg. Hout-pieten: • boren gaatjes in mooie plak hout voor een kleurpotloden houder; • snijden pijl en boog, houten zwaarden en ander ridder materiaal; • zagen een kabouterbedje uit een kokosnoot. Textiel-pieten: • maken poppenkleertjes; • appliceren collages op oude kussenslopen; • naaien geurzakjes die ze vullen met kruidnagels en lavendel; • haken blokfluithoezen en pannenlappen. Tip: huur knutselboeken bij de bibliotheek voor meer ideeën!
e du c a r e
5/2007 [ pagina 25 ]
p.22-27 edu5-07
02-11-2007
11:45
Pagina 26
Thema surprises Geen inspiratie voor gedichten en surprises? Maak ze dan allemaal rondom een bepaald thema. Door een thema te bepalen beperk je de mogelijkheden. Je stuurt je denken in een bepaalde richting en dat stimuleert juist je creativiteit. Neem bijvoorbeeld de familievakantie van afgelopen jaar. Waar was deze? Wie vond het daar geweldig en wie had liever ergens anders vakantie gevierd? Wat hebben jullie aan gekke dingen meegemaakt? Wat waren de leuke, verdrietige, ontroerende momenten? Gebruik je herinneringen als inspiratiebron. Ideeën voor thema surprises: • vakantie: maak een ganzenbord van de omgeving van je vakantieoord met diverse opdrachten. • sport: laat je inspireren door de favoriete sport van je familieleden. • eten: verpak je cadeautjes in (on)eetbare surprises (brood, ijs, drilpudding etc.) • kleur: kies een kleur en laat die overal in terugkomen (hint: kleuren hebben ook betekenis...) • speurtocht: verstop je cadeautjes in huis en tuin en schrijf de aanwijzingen om ze te vinden in dichtvorm.
Zelf marsepein maken De traditionele Sint hap Als volwassene is het organiseren van een ouderwetse Sinterklaasavond een hele klus. Niet alleen zorg je voor je aandeel surprises en gedichten, maar het huis moet er ook gezellig uitzien en een goede maaltijd op tijd geserveerd... Je kunt het jezelf wat makkelijker maken door van deze maaltijd een vaste traditie te maken. Je serveert ieder jaar dezelfde hap en deze is bij voorkeur snel bereid. Daar hoef je dan in elk geval niet meer over na te denken! Mijn moeder schoof bij aanvang van de avond een bak lasagne in de oven, die ze ruim van te voren al had gemaakt. Na de eerste pakjesronde konden we een stevige bodem leggen om de lange avond vrolijk vol te houden. Makkelijke happen zijn onder andere: • maaltijdsoep met stokbrood; • ovenschotels; • stamppot.
Betrek je kinderen bij de voorbereiding van het feest door ze zelf de typische Sint lekkernijen te laten maken. Hier heb je vast het recept voor marsepein: 300 gram poedersuiker 4 eetlepels bloem 100 gram boter 4 druppels amandelextract Kneed alles goed door elkaar tot een bal. Meng er kleurstof door. Neem bietensap voor rode marsepein, reine-claudesiroop voor groene marsepein en wortelsap voor oranje marsepein. Je kan er nu poppetjes, diertjes, vruchten e.d. van maken.
Het best bewaarde geheim van Nederland Op een dag ontdekt je kind dat Sinterklaas niet bestaat. Dat het allemaal ‘maar’ een spel is. Hoe voorkom je dat dit moment een grote teleurstelling wordt? Zie dit moment van ‘de waarheid’ als een moment waarop je kind weer een stap naar volwassenheid heeft gemaakt. Een soort inwijding die gevierd moet worden. Dit kun je onder andere doen door ze vanaf dat moment te betrekken bij de geheime handelingen die alleen de ingewijden kennen. Zoals het vullen van de schoen. Of het bonzen op het raam als de pakjes worden afgeleverd. Dit allemaal natuurlijk onder de voorwaarde van strikte geheimhouding. Het gaat namelijk wel om het best bewaarde geheim van Nederland...
Volgende nummer! Democratie moet je leren
[ pagina 26 ] 5/2007
Tekst Patricia Ritsema van Eck Foto's Patricia Ritsema van Eck; Adriënne Baars; Admar Kwant; Lies Post
e du c a r e
Dit katern kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl