Walk of shame, walk of joy

Een week toeristisch wandelen

Een uitpuilende rugzak voorop je buik, rolkoffers over een stenen pad dat de wielen zal gaan verpesten, veel te luid Amerikaans gelach en in een grote groep het gekleurde parapluutje volgen. Toeristen die wandelend een stad verkennen lopen maar al te vaak in de weg. Toch vind ik het zelf heerlijk om al wandelend op vakantie een buurt te verkennen. Zonder enige haast.

Wanneer mensen mij een tip vragen voor leuke activiteiten in Amsterdam zeg ik meestal ‘wandelen’. Het kost je niets, je hoeft niet in de rij te staan en je ervaart de mooie stad in alle rust. Er zijn dagen in mijn leven dat ik niet wandel. Ik loop misschien wel, van mijn voordeur naar mijn fiets of van de bar naar het terras tijdens mijn werk als serveerster, maar ik wandel niet. Wandelen is een vrijetijdsactiviteit, lopen is een noodzaak. Als ik fiets door de stad op weg naar een afspraak, doorkruis ik de straten in grote haast. Vaak neem ik dezelfde route langs luxe appartementen en groene parken aan de Weteringschans zonder erbij stil te staan hoe mooi het eigenlijk is. Totdat ik door het centrum fiets en mensen het fietspad blokkeren omdat ze een foto willen maken van mijn dagelijkse omgeving, en totdat ik met mijn Cul-collega’s toeristje speel in onze eigen stad.

De wandelende toerist in eigen land

Maandag 4 juli 13:21, Zeedijk

Met mijn Cul-collega’s maak ik een foto van een hond uit een raam op de Zeedijk. Als start van Cul’s toeristische week in Amsterdam spelen we Crazy 88, met als doel om zoveel mogelijk van de 44 (twee teams met 44 opdrachten maken die 88) opdrachten door de stad heen te voltooien. Een van de opdrachten is om een foto te maken samen met een dier. De restauranteigenaren aan beide kanten van de straat beginnen over ons te roddelen.

‘Ze maken een foto van je hond’, zegt de vrouw van het restaurant tegenover het huis in een plat Amsterdams accent. Het baasje van de hond, een man, kijkt omhoog naar zijn hond en dan naar ons.

‘Ja, dit is echt een beetje een toeristische attractie. Eigenlijk zou ik vijf euro moeten vragen iedere keer dat iemand een foto maakt’. Ineens ben ik, als geboren en getogen Amsterdammer, toegerekend tot de groep van toeristen. Bijna wil ik de caféhouders onderbreken en iets terugzeggen in het Nederlands, maar wat heeft het voor zin? Je wandelt en maakt een foto van een toeristische attractie: je transformeert in een toerist.

Woensdag 6 juli 14:12, Haarlemmerdijk

Door te wandelen kom ik ineens achter dingen die er altijd al waren, maar waar ik nooit de aandacht voor had. Zo kom ik achter het bestaan van een engel verborgen tussen de bomen, op de hoek van de Singel en de Haarlemmerdijk. Op dezelfde Haarlemmerdijk staat ook het West-Indisch Huis: het voormalig kantoor van de West Indische Compagnie dat nu een grand café is. We staan in een groepje voor het gebouw terwijl we uitleg krijgen over de geschiedenis van het gebouw van een van onze Cul-schrijvers, Islay Kilgannon. Normaal fiets ik hier snel langs, maar nu hebben we de tijd om binnen een kijkje te nemen. Er hangen platen aan de muur waarop informatie staat over de geschiedenis van het gebouw. Zo blijkt dat het gebouw de plek is waar de West Indische Compagnie in 1625 de opdracht gaf een fort te bouwen op het eiland Manhattan, dat later uit zou groeien tot New York City. De WIC was echter actief in de slavenhandel en met het geld van de slavernij konden ze de bouw van fort Manhattan bekostigen. Waar mensen nu in het café aan de trendy rosé en mosselen zitten, werd vroeger vergaderd over de handel van mensen.

Ik vraag me af hoeveel toeristen en locals zich beseffen wat deze historische plek betekent. Als toerist kun je de tijd nemen om je te verdiepen in de geschiedenis van de plek waar je bent, maar waarom doe ik dat dan niet als lokale bewoner? Pas wanneer je weg bent van je dagelijkse routine, lijk je je te kunnen verdiepen.

Wandelen is een vrijetijdsactiviteit, lopen een noodzaak

De wandelende toerist in het buitenland

Dinsdag 12 juli, Tramhalte Unità, Florence, Italië 00:12

Ik kom middernacht aan in Florence. Rakketakketak, klinken de wielen van mijn koffer over de straten. Het geluid laat me ineenkrimpen. Zeer zeker worden mijn vriendin en ik nu niet aangezien voor locals. Vreselijk! Natuurlijk ben ik in Italië een toerist, maar niemand anders hoeft dat te weten. Ik vind het gênant om geen kennis te hebben van de plek waar ik ben, om luidruchtig te zijn, een schaapje in de kudde. Als ik een toerist ben, ga ik op zoek naar authentieke ervaringen. Ik ben geen Instagram tourist die er alleen maar op uit is om mooie foto’s te maken. Ik maak eerder foto’s van de mensen die een foto maken van De geboorte van Venus. Ik erger me aan het langzame schuifelen over Ponte Vecchio en menukaarten aangeboden in het Nederlands wil ik zeer zeker niet bekijken, grazie

Menukaarten in het Nederlands wil ik zeer zeker niet bekijken, grazie

Woensdag 13 juli, Carrousel op Piazza Della Republicca in Florence, Italië 00:12

Op weg naar de Florentijnse versie van het Museumplein, waar onder andere kunstgalerie Uffizi en Palazzo Vecchio te vinden zijn, hoor ik ineens nostalgische muziek. Het is een draaimolen! Ik kijk mijn vriendin aan. Zullen we er ingaan? Ik sta mezelf toe van het gebaande pad af te gaan en weer eventjes kind te zijn, omgeven door glimmende carrouselpaarden. Wandelen maakt je bewust van je omgeving: het is net meer dan stilstaan, net genoeg verplaatsing om actief deel uit te kunnen maken van de buurt. Ik kan langs een draaimolen lopen en zomaar besluiten erin te gaan, een dynamische vrijheid die niet te vinden is in andere vormen van jezelf vervoeren.

Ik schaam me om als toerist rond te lopen, maar tegelijkertijd is het alles waar ik naar lijk te verlangen. Om te verdwalen, te verwonderen. Toeristen kennen de stad vaak op andere manieren dan locals. In Florence tref ik zelden Italianen in de restaurantjes en musea die ik bezoek en in Amsterdam kun je mij niet te vinden op plekken als de Heineken Experience, het Achterhuis of het Van Gogh Museum. Door te wandelen als toerist kun je je eigen stad op nieuwe manieren leren kennen. Maar ook zonder toerist te zijn is wandelen heerlijk doelloos. Waarom zou je een tour maken in het verre buitenland als er in je eigen buurt nog zoveel pareltjes te ontdekken zijn? Je ziet vanzelf wel of er iets leuks te zien (of te horen, ruiken, of ervaren) valt. Het is een kleine ontsnapping aan de dagelijkse routine. Stap af van je fiets, check uit van het openbaar vervoer en maak een wandeling. Neem de tijd voor je omgeving en jezelf. Verwonder je.