17
Sot E Diel 29 Nëntor 2009
Sociale
www.sot.com.al
66 (2) 29 Nëntor 09
Paskaljeviç: Nuk ka ndarje mes serbëve dhe shqiptarëve
“Pueblerina” (vajza meksikane) në kinema “Imperial”
Regjisori serb i filmit "Honeymoons", jep mesazhin se të dy kombet duhet të jenë pjesë e Europës së Bashkuar
Dje u shfaq një nga kryeveprat më të rrala të kinematografisë meksikane Pueblerina (vajza Meksikane ), filmi meksikan me metrazh të gjatë (111 minuta), u shfaq dje në kinemanë “Imperial”. Një film i rrallë, aq sa është e pamundur të gjendet në arkivat ndërkombëtarë. Në fakt, vetëm arkivi shqiptar e disponon këtë film. Me regji nga Emilio Fernandez, me skenar të tij dhe të Mauricio Magdalenos. Emilio Fernandez, një nga gjenitë e filmave meksikanë, ka realizuar atë që konsiderohet tani si një nga kryeveprat e kinemasë së Amerikës Latine. Është një film ku ndërthuret drama dhe romanca. Mesazhi themelor që Fernandez do të përcjellë, është se shpesh herë, rrethanat dalin mbi individin dhe e tejkalojnë atë. Filmi Pueblerina, nga nëntë kandidatura në festivalet e filmit në Meksikë, ka fituar tre çmime Awards (Silver Ariel) në kategoritë: aktori më i mirë që është shpallur Roberto Kanedo, fotografia më e mirë – Gabriel Figueroa, dhe kolona zanore më e mirë, fituar nga Antonio Diaz Conde. Dhe në vitin 1950 është nominuar gjashtë herë në kategoritë Silver Ariel: Aktori më i mirë fëmijë – Ismael Perez, Regjia më e mirë – Emilio Fernandez , Editimi më i mirë – Jorge Bustos, Historia më e mirë origjinale – Emilio Fernandez dhe Mauricio Magdaleno, Skenari më i mirë Emilio Fernandez dhe Mauricio Magdaleno. Po kështu edhe në Golden Ariel Awards, regjizori Emilio Fernandez është nominuar. Personazhet kryesore të këtij filmi janë: Columba Dominguez në rolin e Palomës dhe Roberto Kanedo në rolin e Aurelio Rodriguez.
Michele Levieuxe
"shkesi" për muajin e mjaltit shqiptaro-serb
G
jeneral Gramafoni do të mbetet gjithmonë i gjallë në vizionet e mia". Ky ishte filmi i parë shqiptar që kritikja franceze ka parë dhe prej këtij filmi ka krijuar një imazh për Shqipërinë. Është hera e parë që 64- vjeçarja vjen në Shqipëri si pjesëtare e jurisë së festivalit të filmit ndërkombëtar. Michele Levieuxe, një grua e veshur me të zeza mbante në dorë një bastun tek i cili kërkonte mbështetje por fytyra e çiltër shprehte një optimizëm i cili e bënte të fliste pa pushim. Flokët e saj të thinjur tregonin moshën e thyer por theksi i saj francez ... Faqe 19
Nick Holdersworth
Eno Popi
Asnjëherë nuk i ka pëlqyer që të jetë anëtar jurie. Por kësaj radhe e ka pranuar për një arsye tjetër. Donte të shihte Shqipërinë. "Doja të shihja këtë vend, për të cilin kisha dëgjuar vetëm emrin e ish-diktatorit komunist Enver Hoxha dhe për emigrantët ilegalë shqiptarë që kanë ardhur në Angli"- këto janë fjalët e anëtarit të jurisë të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit nëTiranë, Nick Holdsëorth. I ulur në një cep të çadrës së ambienteve ku po zhvillohet festivali i filmit, ai rri i veccuar dhe pothuajse askush nuk i kushton vëmendje. Me rrobat e thjeshta që... Faqe 20
Anëtari tjetër i jurisë për kritikën e medias Eno Popi shprehet se ky lloj evenimenti është ngjarja që çdo vit i jep një tjetër dimension jetës kulturore në vend. Për Popin të qënit këtë vit pjesë e jurisë dhe jo si spektator i thjeshtë ashtu si në vitet e tjera, është një përgjegjësi e madhe. Për anëtarin e jurisë filmat që shfaqen në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit janë ndryshe nga ata të kinemasë klasike. "Kjo nuk është kinemaja klasike, por një tjetër formë e filmit, për të cilën prejt vitesh organizatorët e TIFF po përpiqen të edukojnë publikun shqiptar",- shprehet ai... Faqe 22
Përshtypja ime e parë për Shqipërinë
Juria e medias, kriteret për çmimet
18 Sot E Diel 29 Nëntor 2009
Paskaljeviç:Nuk ka ndarje mes serbëve dhe shqiptarëve Regjisori serb i filmit "Honeymoons", jep mesazhin se të dy kombet duhet të jenë pjesë e Europës së Bashkuar
Ollgera VANGJELI Rezarta DHOGA Pas shfaqjes me sukses të filmit "Honeymoons", që çeli edicionin e shtatë të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit, ekipi realizues i filmit doli dje në një konferencë për shtyp, në të ciflën ishin të pranishëm regjisori dhe aktorët protagonistë. Regjizori i këtij filmi, serbi Goran Paskaljeviç, pasi falenderoi të pranishmit, iu përgjigj disa prej pyetjeve të tyre: Fundi ishte paksa pesimist. Nuk menduat për një mbyllje paksa më optimiste? "Nuk mund të them se ishte një fund pesimist, por ishte një paraqitje e mirë e realitetit.Vetë fakti se nëna ishte shtatzënë, e bën këtë film më tepër optimist nga ç'mund të mendohet. Shumë nga shikuesit kanë thënë se do të dëshironin që filmi të vazhdonte akoma dhe këto dy çifte të kishin një pikë takimi në Europë. Historia ndërpritet atje ku audienca mendon se do të fillojë diçka e re. Në qoftë se e keni vënë re, në përfundim të filmit ne shikojmë një tren që del nga hekurat e burgut. Pra është në ecje dhe ky ishte mesazhi që do doja t'i jepja Europës, që ata të ndienin peshë e fajit. Politikisht, ajo që ndiej është fakti se ne jemi në Europë, por e vërteta është se duam të jemi pjesë e një Europe të Bashkuar". A është gati Europa të na presë ne? "Europa do të na pranojë në gjirin e saj, sepse të gjitha kombet e kanë një vend aty. Ajo që doja të theksoja në këtë film, është fakti se unë kam qenë disa herë në Itali dhe e di si priten emigrantët atje. Mendoj se Europa ka një paragjykim për vendet tona dhe ne kërkojmë të japim mesazhin se në këto vende ka njerëz të mirë, që po ndërtojnë jetën në mënyrë dinjitoze dhe sa më të ndershme". A do të shfaqet tjetërkund filmi? "Po. Do të shfaqet në kinematë e Parisit dhe më pas në Spanjë. Po kështu edhe Amerika Latine do ta blejë këtë film. Por ne mendojmë se filmi duhet të ketë distribucion, që të shkojë në kinema në sa më shumë vende që të jetë e mundur". A ka pasur reagime negative nga grupet ekstremiste apo dhe nga mediat për këtë bashkpunim serbo-shqiptar serbo-shqiptar.. "Jo, dhe jam i kënaqur që nuk pati goditje nga ekstremistë. Ai është një film human dhe ska pse të ndodhë kjo. Mediat kanë qenë tepër pozitive në vlerësimin e filmit, me përjashtim të
disa mediave jo shumë të dëgjuara, të cilat kanë dhënë opinionin e tyre për këtë film?.
A do t'i hap rrugët ky film për një bashkpunim të dytë? "Kur vij këtu ndjehem si në shtëpinë time, këtu ka aktorë të mrekullueshëm, tashmë atmosfera është krijuar. Nuk kam ndonjë plan konkret, por... pse jo.Tashmë testin e bashkëpunimit e kaluam". Po aktorët, si u ndien në këtë film? A ka pasur paragjykime? Yllka Mujo: "Nuk ka përse të ketë paragjykime për këtë film. "Unë nuk kam pasur ndonjë të tillë, përkundrazi, ka qenë një kënaqësi për mua që mora pjesë në këtë film. Tashmë janë krijuar raporte të përbashkëta dhe gjithashtu është hapur një dritare e re për aktorët shqiptarë". Jozef Shiroka: "Nuk mendoj se kishte paragjykime. Unë e dija kush ishte Paskal-
jeviçi dhe nuk kishte pse të krijoheshin paragjykime politike. Filmi është një akt human, kjo experience na ka shërbyer për bashkëpunim të mëtejshëm. Nga ky bashkëpunim kishte zbuluar njerëz shumë të mirë dhe kjo gjë e ka goditur shumë personalisht". Kishte disa detaje që nuk tingëllonin të natyrshme në pjesën shqiptare të filmit. Përshembull, familja, megjithëse ishte nga Kukësi, fliste një shqipe letrare dhe vetëm djali ishte pak dialektor. Po ashtu, në autobuzin që udhëtonte nga |Puka në Tiranë, dëgjohej një këngë nga jugu. Dhe e fundit, në një dasmë në Tiranë dëgjohej këngë serbe, ka qenë zgjedhje juaja apo mungesë vëmendjeje? Ilir Butka: "Nuk besoj se gjuha e filmit duhet të jetë e ndare në targete. Ne në film mendojmë që të sjellim realitetin. Edhe po të shohësh një film në Europë, nuk është i ndarë në thekse të ndryshme. Pataj kjo gjë nuk është bërë vetëm për Shqipërinë, por edhe në ven-
det e tjera të xhirimit, siç ështëVojvodina. Nuk janë ruajtur karakteristika të vendit. Në film nuk kishte shumë rëndësi gjuha që do të përdorej dhe kjo gjë u është lënë në dorë vetë aktorëve". Nebojsha Milanoviç: "Përsa i përket gjuhës së përdorur në film, ishte shumë e forte dhe mbresëlënëse. Por ajo që më ra më shumë në sy nuk ishte klima jugore, por klima e butë njerëzore". Goran Paskaljeviç: "Ka pasur një lloj përzierje të aktorëve dhe kur u është bërë propozimi, aktorët serbë u frikësuan paksa, vetëm për faktin e një propagande jo të mirë që u është bërë për shqiptarët. Unë jam dëshmitar se në momentin kur grupi i xhirimit do të largohej nga Shqipëria, ishin të përlotur, për faktin se kishin krijuar miqësi të ngushtë me njëri-tjetrin. Tashmë nuk ekziston një ndarje mes serbëve dhe shqiptarëve."
Regjisori: Në dashuri çdo gjë është e moralshme Eva ÇUKO Në dashuri çdo gjë është e moralshme. Kështu shprehet regjisori Goran Paskaljeviç, lidhur me pjesën e subjektit ku djaloshi shqiptar dashuron të fejuarën e vëllait të tij. I lumtur nga suksesi i filmit dhe i bashkëpunimit me kolegët shqiptare Goran nuk nguron të thotë se në Tiranë ndihet si në shtëpinë e tij. "Madje këtu ndihem më mirë se në Paris", shprehet ai. Duke shpjeguar subjektin e filmit dhe arsyet e këtij bashkëpunimi, regjisori shprehet: "Ne jemi fqinjë dhe nuk njihemi. Me anë të këtij filmi kam paraqitur realitet e dy vendeve që janë kaq afër dhe të panjohur për njeritjetrin, duke mundësuar kështu që me anë të artit të rrëzojmë barrierat që ngre politika". Ndërsa duke komentuar sfidat e këtij bashkëpunimi, sqaron: "Nuk mund të thuhet se ishte e thjeshtë, duke patur parasysh faktin që kishim një skenar që përfshinte disa gjuhë,(shqip, serbisht, italisht dhe hungarisht), por mund të them se ky ishte problemi i vetëm, gjithçka
tjetër shkoi mirë. Ne jemi dy vende që ngjajmë shumë me njëritjetrin.Teorikisht ne po presim në derën e Europës dhe ajo nuk na po na pret me krahët hapur". Goran Paskaljeviç ka studiuar në shkollën e mirënjohur të kinemasë në Pragë (FAMU). Ai ka bërë 30 dokumentarë dhe 14 filma me metrazh të shkurtër, që janë shfaqur dhe nderuar me çmime në festivalet ndërkombëtarë të filmit (Kanë, Berlin,Venecia,Toronto dhe San Sebastian...). Forcimi i ideve nacionaliste në Jugosllavi e detyroi të largohej nga vendi i tij në 1992. Ai u kthye sërish në 1998 për të realizuar filmin " Powder Keg" i cili fitoi çmimet e kritikës ndërkombëtare në Festivalin e Filmit nëVenecia dhe në Çmimet e Filmit Europian, Në 2001, Guida për Shumëllojshmërinë e Filmit Ndërkombëtar e cilëson atë si një nga pesë regjisorët më të mirë të vitit. Filmi i tij më i fundit "Midwinter Night's Dream (2004), i cila pasqyron Serbinë e pasluftës dhe fitoi Çmimin e Jurisë të Madhe në Festivalin e filmit në San Sebastian.
19
Sot E Diel 29 Nëntor 2009
Kush është 64 vjeçarja nga Parisi, anëtarë e Jurisë së Festivalit
Mishela, "shkesi" për muajin e mjaltit shqiptaro-serb
“
Nertila AGOLLI Driselda MEHAJ
"Gjeneral Gramafoni do të mbetet gjithmonë i gjallë në vizionet e mia". Ky ishte filmi i parë shqiptar që kritikja franceze ka parë dhe prej këtij filmi ka krijuar një imazh për Shqipërinë. Është hera e parë që 64- vjeçarja vjen në Shqipëri si pjesëtare e jurisë së festivalit të filmit ndërkombëtar. Michele Levieuxe, një grua e veshur me të zeza mbante në dorë një bastun tek i cili kërkonte mbështetje por fytyra e çiltër shprehte një optimizëm i cili e bënte të fliste pa pushim. Flokët e saj të thinjur tregonin moshën e thyer por theksi i saj francez dhe rrjedhshmëria e shprehjes e bënte që ajo të ishte një zonjë e vërtetë. Ka lindur në Paris dhe ka mbaruar studimet e larta në Londër për gazetari. Eshtë një kritike filmash në vlerësimin teorik si Ecran, La revue du cinema përpara se të shkruante për revolusion dhe më pas La Humanite, një gazetë ditore ku ajo është specializuar në intervistat me producentët më të mëdhenj të botës. Është themeluesja dhe drejtoresha artistike e festivalit "Cinema et Politique" (Kinemaja dhe politika), edicioni i parë i cili mori pjesë në turin e Francës Tetorin e shkuar. Profesionin e saj si kritike arti e ka zhvilluar vetëm duke parë filma. "Nuk kam bërë ndonjë specializim në këtë drejtim, por kam filluar të shoh filma që në moshën 4vjeçare" -shprehet Michele. Sipas saj të jesh kritike filmi nuk duhet vetëm të dëgjosh por edhe të kornizosh, të kesh njohuri nga bota e muzikës, pikturës, fotografisë dhe madje duhet të udhëtosh shumë sepse vetë natyra e vendeve dhe kultura e tyre është një frymëzim më vete. Leximi i literaturave të larmishme ka një rëndësi të madhe, jo vetëm në hartimin e skenarëve por edhe në vlerësimin e tyre. Këtë teori e ka përdorur për të njohur të gjithë botën.Vizitat me të atin do të mundësonin prekjen më nga afër të këtyre vendeve. "Për Shqipërinë ka qenë e vështirë një vizitë konkrete për shkak të regjimit komunist të asaj kohe- thotë Levieuxe. Për këtë arsye ajo ndiqte me shumë interes javën e filmit shqiptar që zhvillohej në Montpeleur të Francës. Producentja ka parë rreth 20 filma shqiptarë deri tani të cilët nuk janë të mjaftueshëm sipas saj për njohjen e aktorëve
Ëndrra ime për të vizituar Kinën Është vështirë që të mendosh se producentja ka diçka që i ka ngelur peng nga jeta. E vetmja dëshirë e saj është që të zbulojë më shumë rreth Kinës, një vend komunist i cili shqiptarë. I vetmi person arti që ka njohur është Fatmir Koçi producent i filmit "Tirana viti 0" në festivalin Kanës. Kritikja ka qenë pjesëtare e jurisë në shumë festivale filmi të organizuara në europë. Një prej të cilave ka qenë dhe festivali iTriestes ku ajo ishte presidente jurie. Michele tregon se vlerësimi artit tashmë nuk është i vështirë për të sepse ka kaluar nivelet e para, ku emocionet ishin të pashmangshme. Ajo përmend rastin kur në Festivalin e Triestes konkuronte filmi i mikut të saj më të ngushtë Goran Paskaljevic, të cilin nuk e vlerësoi me çmim të parë edhe pse kishte një tematikë aktuale. "Kur dikë e ke shumë mik është më e lehtë për ta kritikuar". Goranin e kam njohur që para 30 viteve dhe e konsideron si mikun e saj më të mirë madje i pëlqen ta quajë "vëllau serb". Ishte regjisori serb i cili i bëri ftesën për
ndoshta do të jetë pjesë e një skenari të ardhshëm filmi. Në zgjedhjet e saj në jetë ka qenë edhe adoptimi i dy vajzave, njëra prej të cilave nga Podgorica. Kjo është edhe vajza e
ardhjen e saj në Shqipëri.Vetë Michele ka shërbyer si urë lidhëse për njohjen ndërmjet producentit Ilir Butka dhe regjisorit Paskalljeviç ku falë këtij bashkëpunimi u realizua edhe filmi "Honeymoon" i cili mori çmimin e parë në Festivalin e Spanjës. Këtë film gazetarja e ka parë për herë të parë në video dhe më pas në kinema. Ajo e vlerëson shumë këtë film për shkak se kishte një pasqyrë të përzierjes së kulturave të cilat nuk kishin lidhje me njëra tjetrën. Me modesti e quan filmin gjysmë shqiptar dhe gjysmë serb por me një publik më të madh shqiptar. Ndër aktorët që ka vlerësuar më shumë në këtë film është Bujar Lako me rolin e Rrokut. Pjesëmarrja e saj në një numër të madh aktivitetesh i ka dhënë mundësinë për të pasur një rreth të madh shoqëror." Unë kam një familje shumë të madhe të krijuar nga
madhe, dhe që aktualisht ndodhet në Poloni. Por për këtë aspekt të jetës së saj, Michele nuk ka shumë dëshirë të flasë. "Vajzat janë shumë krenare për mua", thotë shkurt ajo.
bota e filmit dhe nuk ndiej mungesën e një familje të mirëfilltë". Ky është një vendim i vetë kritikës e cila do ta konsideronte si sakrificë krijimin e një familje. Sipas saj nuk mund ti bësh të dyja edhe familjen edhe karrierën. "Unë zgjodha karrierën dhe në fakt nuk e ndjej mungesën e familjes madje nganjëhere kam nevojë të jem vetëm"shprehet Michele. Gazetarja e ndjen veten shumë të lidhur me babanë e saj sepse e ëma i ka vdekur në një moshë të re. Kur ishte 12 vjece ajo udhëtoi në shumë vende të Europës, pasi babai i saj ishte diplomat dhe kjo lehtësonte hyrjen nëpër ambasada, ndërsa për të tjerët ishte shumë e vështirë për shkak të mureve komuniste që kishin vendosur lindorët.Vizitat e para ishin kryesisht në vendet ballkanike dhe kanë pasur një ndikim të madh në formimin e karakterit të saj. Michela
shprehet se ka një prejardhje të përzierë pasi babai i përkiste botës perëndimore ndërsa e ëma asaj lindore, por shpirti i saj është ballkanik. 64- vjeçarja e konsideron veten të suksesshme në jete dhe ua sugjeron të gjithë atyre që janë ambiciozë. Sipas saj njerëzit që duan të ecin para nuk duhet të jenë pesimist. Ata nuk duhet të mendojnë se ka një ëndërr por duhet të vrapojnë për ta bërë realitet ëndrrën,"Ky është refreni që ka udhëhequr jetën time."Kritikja edhe pse në një moshë jo shumë të re ndihet plot energji dhe thotë se plani i saj më i afërt është hartimi i programit të Festivalit të ardhshëm në Francë. Është një experiencë e re për të sepse ajo përgjithësisht organizon retrospektiven e filmave dhe skenarin e personazheve të festivaleve ndërkombëtare në Rusi , Kazakistan, Brazil dhe Egjipt.
Sipas saj të jesh kritike filmi nuk duhet vetëm të dëgjosh por edhe të kornizosh, të kesh njohuri nga bota e muzikës, pikturës, fotografisë dhe madje duhet të udhëtosh shumë sepse vetë natyra e vendeve dhe kultura e tyre është një frymëzim më vete. Leximi i literaturave të larmishme ka një rëndësi të madhe, jo vetëm në hartimin e skenarëve por edhe në vlerësimin e tyre. Këtë teori e ka përdorur për të njohur të gjithë botën. Vizitat me të atin do të mundësonin prekjen më nga afër të këtyre vendeve...
20 Sot E Diel 29 Nëntor 2009
Cili është gazetari shëtitës që do të vlerësojë filmat e TIFF
Nick Holdersworth, përshtypja ime e parë për Shqipërinë Mos... për jetën private Për jetën private ai është disi i kufizuar. sidomos në lidhje me gruan e tij. Nuk ka dëshirë të flasë për martesën e tij dhe rri pak por flet me pasion të madh për vajzën e vogël 9 vjeçe. Ai rrëfen me nostalgji. "Ajo ka marrë pjesë në një festival filmi që 6muajshe."Vajza ka qenë anëtare jurie e festivalit të filmit për fëmijë në Çeki, ku dhe Nick ka qenë pjesë e jurisë ndërkombëtare. Me fat kur pyeta Freeman dhe De Niro Morgan Freeman dhe Robert De Niro, këta janë dy emrat e aktorëve të famshëm të cilët ai ka pasur mundësinë të drejtojë nga një pyetje. "Të takosh aktorë të tillë është një fat i madh dhe një mundësi i artë". Këtë fat e ka prekur në vitin 1999 gjatë një konferencë shtypi në Los Anxhelos.
Eva ÇUKO Arlind CARA Asnjëherë nuk i ka pëlqyer që të jetë anëtar jurie. Por kësaj radhe e ka pranuar për një arsye tjetër. Donte të shihte Shqipërinë. "Doja të shihja këtë vend, për të cilin kisha dëgjuar vetëm emrin e ish-diktatorit komunist Enver Hoxha dhe për emigrantët ilegalë shqiptarë që kanë ardhur në Angli"- këto janë fjalët e anëtarit të jurisë të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Tiranë, Nick Holdsëorth. I ulur në një cep të çadrës së ambienteve ku po zhvillohet festivali i filmit, ai rri i veccuar dhe pothuajse askush nuk i kushton vëmendje. Me rrobat e thjeshta që ka veshur, një bluzë e zezë dhe një palë xhinëse dhe i rrethuar nga broshura të festivalit, duket se kjo gjë nuk i intereson. Shfleton gjithccka duke tymosur një puro. Për organizimin e Festivalit të Filmit në Tiranë thotë se ky organizim është shumë i mirë, megjithëse është akoma herët për të bërë vlerësime. Gjithë ambienti i ka lënë një shije shumë të mirë. Dekori i mjedisit ku po zhvillohet festivali, njerëzit shumë mikpritës dhe të gatshëm për të ndihmuar. 47-vjeçari ka lindur në Londër, ka studiuar në Universitetin e Notinghamit dhe më pas ka kryer një vit specializim në një universitet në Londër. Puna e parë ka qenë për një gazetë lokale si reporter i parlamentit anglez. Por nuk i kishte pëlqyer. Më pas ka punuar për tre vite të tjera në Londër si gazetar. Pas tre vitesh, është zhvendosur në Moskë, ku fillimisht iku për një udhëtim dy-javor turistik. Qëndrimi atje i la një shije shumë pozitive. Mundësia e parë që iu dha për punë nuk e la të ikte. Nisi të punojë si reporter i Hollivudit në Moskë. Aktualisht ai është korrespondent me kohë të pjesshme për Sunday Telegraph dhe "Hollyëood Reporter". Gjatë rrëfimit të tij për angazhimet e tij në fushën e kinematografisë kritiku britanik pohon se ky është festivali i pestë i filmit në të cilin ai merr pjesë si anëtar jurie. Ai ka qenë pjesë e jurisë të festivalit të filmit në Kotbus (Gjermani), Zlin (Çeki), Pilsen (Çeki), Zvatra (Rusi). 47 vjeçari u shpreh shumë
i kënaqur për prurjet e shumta të filmave nga 80 vende të botës. Në lidhje me gjeografinë e filmave të cilët do të konkurrojnë në këtë festival Holdsëorth thotë: "Ajo çka më çuditi ishte se pjesa më e madhe e këtyre filmave nuk ishte shfaqur në asnjë festival filmi". Pohon se ky fakt e rrit vlerësimin për këtë organizim (TIFF-in). Nga informacioni që kishte marrë për organikën e këtyre filmave ai mendon se ajo është mjaft novatore. Anëtari i jurisë foli dhe mbi përshtypjet e tij për kinematografinë shqiptare. Pohon: "Faktikisht unë nuk di shumë për kinematografinë shqiptare por mesa kam informacion si dhe nga biseda me miqtë e mi, kjo kinematografi ka tipare të ngjashme me kinematografinë që zhvillohet përgjithësisht në Europën Lindore" Holdsëorth shprehet se kinematografia jonë ka pasur shumë probleme përsa i përket financimeve dhe infrastrukturës. Por pavarësisht vështirësive të mëdha ai pohon se ajo ka arritur të korrë suksese në disa festivale prestigjioze ndërkombëtare. Nick Holdsëorth ka parë shumë pak filma shqiptarë. Pak sekuenca nga dy produksione ku njëri është një bashkëpunim serbo-shqiptar. "Honeymoons" dhe "Alive" janë njohja kinematografike që ai ka për Shqipërinë. "Kineastët shqiptarë si pjesa tjetër e kineastëve lindorë janë profesionistë që nuk tentojnë të realizojnë filma komercialë, por filma autor" thotë ai. Ky fakt sipas Holdsëorth tregon se kinematografia shqiptare është një në një nivel që duhet vlerësuar pozitivisht. Sepse sipas tij ajo çka ka rëndësi në filma është që ngjarjet dhe personazhet të pasqyrohen sa më shumë të jetë e mundur në mënyrë origjinale. Kinemaja lindore sipas tij është një kinema që e ve theksin tek akti dramatik si edhe te ngjarjet me sfond negativ. Nuk është një kinema e gëzueshme, sepse ajo është e mbushur me personazhe që kanë shumë dramë, që vuajnë shumë, që duan të largohen nga realiteti i tyre. Të gjithë duan të largohen për të realizuar ëndrrat e tyre. Ata përveç se nuk janë të lumtur regjisorët e tyre nuk e përfundojnë deri në fund portretin e personazheve të tyre. "Nuk ka happy end,
mbyllje të lumtur. Kineastët lindorë nuk i respektojnë këto klishe hollivudiane. Ata përpiqen maksimalisht që të bëjnë art. Ata kanë një fokus të ngushtë dhe përpiqen që të bëjnë një kinematografi cilësore, pavarësisht infrastrukturës së dobët teknike" u shpreh anëtari i jurisë ndërkombëtare tëTIFF-it. Për premierën e djeshme shqiptaro-serbe "Honeymoons", Holdsëorth u shpreh Paskalevich është një nga emrat më të shquar të kinemasë ballkanike. Ajo çka i ka bërë përshtypje gazetarit britanik është dëshira personazheve kryesorë të këtij filmi dëshira për tu larguar në vende të tjera. Një mënyrë për të realizuar vetveten në vendet perëndimore. "Është shumë e kuptueshme që shqiptarët kanë dëshirë të largohen. Shqipëria është një vend që e adhuron Europën. Nuk është i habitshëm fakti se përse 96% e shqiptarëve duan që vendi i tyre të jetë sa më shpejt pjesë e Bashkimit Europian." vazhdoi ai. Përsa i përket kritereve teknike që do përdoren për vlerësimin e filmave në këtë festival, Holdsëorth pohoi se ai personalisht do të vlerësojë më së shumti filmat të cilët sjellin një perspektivë të re, novatore dhe origjinale. Pavarësisht mundësisë për të qenë anëtar i jurisë së TIFF-it, Holdsëorth u shpreh se kjo ishte një punë e lodhshme për të cilën ai ndihen një përgjithësi të madhe "Duhet që të shohësh shumë filma.Të lodhësh tej mase shumë. Por natyrisht do të përpiqem maksimalisht që të ketë një shkallë të lartë objektiviteti në punën time."rrëfeu ai. Kritiku foli dhe për pasojat që lënë format e ndryshme politike në gjitha vendet e Europës Lindore dhe Perëndimore. "Komunizmi vret shpirtin njerëzor, formon njerëz të cilët janë të mbyllur, pavarësisht se kanë një pikëpamje kolektive për jetën. Komunizmi është një doktrinë e cila mendon vetëm për të ardhmen dhe shkëputet nga realiteti." tha ai. Holdsëorth tregon se sipas mendimit të tij dhe kapitalizmi ka anë negative. Njerëzit në kapitalizëm mendojnë se cili do të jetë hapi tjetër për të fituar më shumë. Ata kufizohen thjesht tek përfitimi i tyre ekonomik dhe material jo tek ndjesorja.
21 Sot E Diel 29 Nëntor 2009
Prezantimi si premierë në TIFF 2009 ka korrur suksesin e radhës
"Muajt e Mjaltit" vlerësohet nga ikonat e skenës dhe filmit shqiptar
"Muajt e Mjaltit" është një prodhim kinematografik, i cili ka hyrë në histori, jo vetëm për suksesin e tij në disa festivale, por dhe për mesazhin që ai përcjell.Vetëm një ditë pas prezantimit të tij premierë në Tiranë filmi "Muajt e Mjaltit" ka korrur suksesin e radhës. Premiera u prit shumë mirë nga publiku, i cili në fund nuk i kurseu duartrokitjet dhe vlerësimet për bashkëprodhimin shqiptaro-serb, i cili ka hyrë në historinë e kinemasë. Një ditë pas premierës që u shfaq në ditët e festivalit "Tirana International Film Festival", personalitete të artit dhe kulturës në vendin tonë kanë shprehur vlerësimet maksimale për produksionin shqiptaro-serb. Emra të njohur të regjisë dhe kinemasë shqiptare janë shprehur se filmi ishte një realizim i arrirë, por dhe me një mesazh shumë domethënës në ditët e sotme. Puna që ka bërë regjisori Goran Paskaljevic së bashku me bashkëskenaristin Genc Përmeti ka marrë vlerësimet maksimale dhe nga emra që sot janë cilësuar si ikona të filmit dhe teatrit shqiptar. Regjisorë, dramaturgë dhe aktorë të njohur pohojnë se filmi u prezantua me sukses. Ky vlerësim i këtij bashkëprodhimi vjen pas prezantimit dinjitoz që ai pati në festivalin eVenecias, ku u vlerësua nga kritika. Edhe në këtë festival filmi mori vlerësimet më pozitive nga personalitete të kinematografisë, të cilët evidentuan arritjen e këtij bashkëprodhimi, si dhe mesazhin që ai përcjell. Filmi duket se ia ka arritur qëllimit të tij për të përcjellë tek publiku mesazhin njerëzor të bashkëjetesës mes dy popujve, të cilët aspirojnë një të ardhme më të mirë në Evropë. Margarita Xhepa: Arti bashkon njerëzit Është cilësuar si ikona e skenës dhe kinematografisë shqiptare, e cila ka marrë gjatë karrierës së saj çmime dhe shumë vlerësime për atë që ajo ka sjellë para publikut. "Artistja e Popul-
lit" Margarita Xhepa pas premierës e vlerëson filmin "Muajt e Mjaltit" që trajton edhe problemet e Ballkanit, ku sipas saj duhet të ketë më shumë respekt për njëri-tjetrin. "Filmi ishte shumë i mirë. Janë problemet e Ballkanit, dhe më vjen mirë që po i trajtojnë në film. Njerëzit duhet të mendohen dhe duhet të shohin anën njerëzore, duhet të shohin respektin e marrëdhënieve mes tyre. Për këtë film, i cili më pëlqeu kam një vlerësim të madh. Dua të them se arti i bashkon njerëzit, bashkon shpirtrat, duhet të kemi respekt për njëritjetrin", pohon ndër të tjera aktorja Xhepa. Rajmonda Bulku: Një realizim interesant, që vjen me një mesazh shumë të madh Aktorja e njohur e skenës dhe kinemasë shqiptare Rajmonda Bulku, pas premierës tregon se filmi "Muajt e Mjaltit"është një realizim i cili vjen me një mesazh shumë të madh sa i takon problemeve që has sot Ballkani. "Bashkëprodhimi shqiptaro-serb "Muajt e Mjaltit" ishte shumë interesant. Solli një mesazh shumë të madh, që bota është mirë që të kuptohet dhe të ketë paqe gjithmonë, sepse fatet njerëzore janë të njëjta, janë tmerrësisht të këqija dhe jo të bukura, pasi të bukura i bëjnë vetëm njerëzit kur duan, kur duan politikat e mëdha. Unë do ti uroja çdo vendi në botë të ketë lirinë e vet", pohon aktorja Bulku. Pirro Milkani: Reagimi i publikut, dëshmoi se filmi ka vlera Është një prej regjisorëve më të njohur të kinematografisë shqiptare, i cili ka realizuar filma që janë vlerësuar nga publiku dhe gjatë krijimtarinë e tij ai është nderuar me shumë çmime. Regjisori i njohur Pirro Milkani pas premierës së filmit "Muajt e mjaltit" tregon se ky bashkëpunim është një vepër e rëndësishme kinematografike, e cila mban një emër të njohur botëror si regjisori Paskaljevic. "Filmi "Muajt e
Mjaltit"është një vepër shumë e rëndësishme kinematografike, për një regjisor të njohur botërisht siç është Goran Paskaljevic. Unë them se është një arritje shumë e madhe dhe vetë reagimi i publikut dëshmoi se filmi ka vlera", pohon regjisori Milkani. Më tej ai shtoi se falë arritjeve që ka bërë sot filmi shqiptar në botë, tregon se në vendin tonë ka aktorë të mirë. "Unë mendoj se kinemaja shqiptare, aktorët, ata që bashkëpunuan qëndrojnë me një nivel të barabartë me aktorët dhe me krijuesit serb. Kjo mua më mbush me optimizëm që kinemaja shqiptare është në rrugë të mirë", cilëson ndër të tjera regjisori. Duke folur për TIFF 2009 regjisori pohon se ky festival është i rëndësishëm, pasi ia
ka krijuar dhe lidhje me evenimente të tjera të kinemasë. "Festivali, i cili tashmë ka hyrë në vitin e shtatë, po të hapësh faqen e internetit ku lexojmë me qindra festivale në botë, edhe festivali "Tirana International Film Festival" është tashmë i njohur, sepse ka krijuar dhe lidhje me festivale të tjera dhe ajo që më gëzon është pjesëmarrja e publikut. Shpresoj dhe ky festival ka shumë rëndësi, kur sallat janë plot. Nëse do të jetë kjo, edhe festivali ia ka arritur qëllimit të tij. Nuk është gjë e keqe që në festival këtë vit është futur dhe filmi artistik me metrazh të gjatë dhe kjo për mua është një gjë e mirë", përfundon regjisori Milkani. Stefan Çapaliku:
Një realizim i mirë Dramaturgu i njohur Stefan Çapaliku pohon se filmi "Muajt e mjaltit" ishte një realizim i mirë, një film i bukur që erdhi falë një pune me përkushtim nga stafi realizues. "Muajt e mjaltit", një film shumë i mirë dhe i realizuar gjithashtu shumë bukur. Edhe festivali 'Tirana International Film Festival" për mua në këtë edicion është një mrekulli për kinematografinë. Në këtë film ishte një realizim i përkryer. Stafi realizues së bashku me aktorët kanë bërë një punë shumë të mirë. Një vlerësim dhe për regjisorin Goran Paskaljevic, i cili është një emër i njohur dhe me këtë film ai solli një realizim, që u vlerësua", tha dramaturgu Çapaliku.
"MUAJT E MJALTIT", pasVenecias një rrugë drejt suksesit Në këtë festival filmi u cilësua si një prej prodhimeve më të mira kinematografike, ndërkohë edhe më parë filmi shqiptaro-serb "Muajt e mjaltit" ka marrë vlerësime pozitive nga media dhe kritika botërore. "Hooneymoons" ("Muajt e Mjaltit") është vlerësuar si një prej filmave me vlera të larta humane dhe artistike në Venecia. Gazetarë të njohur dhe kritikë kanë duartrokitur dhe vlerësuar bashkëprodhimin e parë shqiptaro-serb. Sipas medias, filmi është komentuar si më i miri deri në ditën e 4-të të festivalit, ndërsa artistët shqiptarëYllka Mujo, Bujar Lako, Mirela Naska e Jozef Shiroka, kanë shkelur për herë të parë tapetin e kuq, duke u takuar
kështu edhe me aktorët serbë. Pas këtij eventi "Muajt e Mjaltit" udhëtoi për në festivale të tjera. Pas Premierës Botërore ne Festivalin e Venecias dhe Premierës Amerikane në Toronto International Film Festival, filmi fituesi i disa çmimeve prestigjioze "Muajt e Mjaltit" me regji të Goran Paskaljevic u prezantua dhe në festivalin e Spanjës. Ka vetëm pak kohë që ka përfunduar edicioni i 54-të i Festivalit Ndërkombëtar të Filmit të zhvilluar nëValladolid të Spanjës, ku bashkëprodhimi shqiptaro serb fitoi në këtë festival ndërkombëtar një çmim krejtësisht të veçantë, që mban emrin "Golden Spike", si dhe gjithashtu çmimin të quajtur "FIPRESCI",
dhënë këto vlerësime nga një juri ndërkombëtare si dhe prej kritikëve të filmit. Po ashtu ai fitoi dhe çmimin "The AECID" për kualitetin e kinematografisë në reflektimin e çështjeve kritike në ditët sotme si dhe realitetit social evropian. Përgjatë festivalit kishte një konkurrencë tepër të fortë mes veprave të regjisorëve të rinj si Paul Schrader, Steven Soderbergh, Theo Angelopulos, si dhe të tjerë filmave të regjisorëve të njohur nga e gjithë bota, por sipas Ettore Scola-s, presidenti i jurisë e drejtor i njohur italian, filmi i Paskaljevic qëndroi jashtë kësaj konkurrence dhe kjo në sajë të forcës së shprehjes kinematografike dhe ndikimit të fortë
emocional përgjatë një tregimi ku përfshiheshin foto nga Ballkani. Goran Paskaljevic ka fituar çmimin e këtij festivali prestigjioz, tre vjet më parë me dy filmat e tij "Amerika e dikujt tjetër" (1995) dhe "Optimistët'. Roberto Rossellini dhe drejtori i filmit britanik Ken Loach kanë fituar secili nga dy herë çmimin "Golden Spike", por nderi i shkon Goran Paskaljevic, i cili është i vetmi regjisor që i është dhënë ky çmim tre herë në Spanjë, së bashku me San Sebastian. Çmimi u mor nga bashkëskenaristi, Genc Përmeti, pasi regjisori Goran Paskaljevic ishte aktualisht në festivalin e filmit në Sao Paolo, ku ai ishte president i jurisë ndërkombëtare.
22 Sot E Diel 29 Nëntor 2009
JURIA E MEDIAS, KRITERET PËR ÇMIMET
AnisaYmeri Luis TANUSHI AnisaYmeri, gazetare kulture prej vitit 2004. Në periudhën 20042007, reportere e faqeve kulturore në të përditshmen "Korrieri". Në vitet 2007-2008 gazetare dhe redaktore e faqeve të kulturës në gazetën "Koha Jonë". Prej janarit të vitit 2009, gazetare e rubrikave kulturore në televizionin "Top News". Anëtarje e jurisë së medias , gazetarja e Top Neës AnisaYmeri shprehet se festivali i këtij viti ka një rritje nga viti në vit sidomos në
cilësi.Ymeri thotë se për gjatë shtatë edicioneve të filmit ka pasur shumë filma që janë vlerësuar ndërkombëtarisht, regjizorë me famë dhe produksionet e tyre filmike të vlerësuara ndërkombëtarisht dhe se kjo është një mundësi shumë e madhe që këto produksione vijnë në Tiranë. Sipas saj festivale të këtij lloji janë një mundësi shumë e mirë e përballjes së shkollës kinematografike shqiptare me atë ndërkombëtare. "Duke pasur parasysh që festivalet shërbejnë shumë edhe për një përballje të shkollave kine-
matografike dhe kjo patjetër që është një shans shumë i madh për kineastët dhe sidomos për të rinjtë të cilët janë në rrugën e të mësuarit", - thekson ajo. Ymeri thotë se të parit e dhjetëra filmave me metrazh të shkurtër dhe të gjatë është një plus shumë i madh për aktorët e rinj. Anëtarja e jurisë shpjegon se në konkurrim për çmimin e kritikës së medias nuk do të jenë të gjithë filmat, por do të jetë vetëm një numër i kufizuar i tyre. "Janë futur filma televizivë çka do të thotë do të vlerësohet kamera, mënyra se si është punuar, por ka edhe të tjerë
njerëz që janë edhe më të specializuar për filma por sigurisht publiciteti dhe bumi i këtyre filmave në media e vendit apo në vendet nga ato vijnë patjetër që do të jetë një kriter që do të mbahen shumë parasysh",- shprehet anëtarja e jurisë së medias AnisaYmeri. Ymeri vlerëson organizimin e Festivalit Ndërkombëtar të Film Fest Tirama si të arrirë jo vetëm për performancën por edhe për atë çka sjell sidomos për atë që sjell festivali çka do të thotë produksione shumë më të mira kinematografike.
Eno Popi Gazetari I njohur Popi është Diplomuar për Gazetari në Fakultetin Histori-Filologji (Universiteti i Tiranës) në vitin 2005; Në vitin 2007 ka kryer MASTER për Editorinë Multimediale. Diplomuar në Universitetin CARLO BO, Urbino ITALI; 1998 Reporter i Kulturës; 1999 ReporterTV KOHA; Shtator 1999 Editor në Departamentin e Informacionit "Top Albania Radio"; 2003.Tv Host, Gazetar TOP CHANNEL. Anëtari tjetër i jurisë për kritikën e medias Eno Popi shprehet se ky lloj evenimenti është ngjarja që çdo vit i jep një tjetër dimension jetës kulturore në vend. Për Popin të qënit këtë vit pjesë e jurisë dhe jo si spektator i thjeshtë ashtu si në vitet e tjera, është një përgjegjësi e madhe. Për anëtarin e jurisë filmat që shfaqen në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit janë ndryshe nga ata të kinemasë klasike. "Kjo nuk është kinemaja klasike, por një tjetër formë e filmit, për të cilën prejt vitesh organizatorët eTIFF po përpiqen të edukojnë publikun shqiptar",- shprehet ai. Prezantuesi i një prej emisioneve më të ndjekura të mëngjesit shprehet se kjo është një mundësi që ju është dhënë jo vetem atyre të cilët e kanë profesion filmin, por edhe të tjerë të cilët e njohin më pak atë ose që janë thjesht dashamirës, për të ndarë të njëjtat emocione dhe përvoja. Popi thekson se juria në të cilën ai merr pjesë këtë vit bashkë me dy kolegët e tjerë do të ndjekë me kujdes të gjithë filmat. "Juria do të ndjekë me kujdes filmat me metrazh të shkurtër kryesisht. Por me vëmendje të madhe do të ndiqen edhe filmat e regjisorëve të rinj shqiptar të cilët do të konkurojnë si kolegët e tyre nga vendet e tjera, me të njëjtat kritere",shprehet anëtari i jurisë. Sipas tij, detyra e të qënit anëtar i jurisë nuk mbetet vetëm te ulja në poltron, por është më shumë se kaq. Popi sqaron se anëtarët e jurisë kritike të medias duke qenë pjesë e saj, do të vazhdojnë me kërkime personale dhe me
Media për TIFF, lumë komplimentash ca pika vërejtje
Tirana International Film Festival ka patur një jehonë edhe në mediat të shkruara dhe elektronike. Ato kanë bërë një raport të përgjithshëm mbi festivalin, programin dhe të ftuarit. Konkurimi, mënyra e organizimit dhe programit special të këtij eventi ishin disa nga detajet e trajtuara nga këto media. Gazeta “SHQIP”: “Sfidat e një festivali me filmin, “Muaj Mjalti”. ”Një festival që mbart shumë risi” kështu ka e ka cilësuar kjo gazetë këtë edicion të shtatë . mënyra e organizimit të këtij festivali është konsideruar si e para në llojin e saj. Bashkëpunimi serbo-shqiptar në filmin“ Honeymoons” është vënë në foksin e kësaj gazete, duke e titulluar “Serbët dhe shqiptarët në portat e Evropës”.“Regjisori shkon ta kërkojë fatin e personazheve të tij më thellë se koha reale që jetojnë... Duke kërkuar t‘i shmanget moralizmit të drejtpërdrejtë, regjisori ka zgjedhur dy karaktere për të tipizuar konfliktet. Mes tyre mbetet Kosova” e ndërsa fundi filimit sipas“SHQIP”i duhet lënë për analizë dhe diskutim publikut. Gazeta “Shekulli”: “ Hapet TIFF”. Gazeta e hap shkrimin e saj më një kritikë për festivalin. Ajo shprehet se organizatorët duke u përqendruar në idetë e përgjithshme për festivalin, mënyrës sesi voton publiku, shfaqjes së filmave në një platformë me pagesë, organizatorët lanë në hije vetë programin për publikun, orët dhe datat e ngjarjeve më kryesore të këtij festivali, të ftuarit, jurinë dhe tributin që ky festival i kushton regjisorit shqiptar,Viktor Gjika. Duke shkuar edhe më tej ajo duket të ironizojë në mbyllje të shkrimit duke i quajtur“surpriza”, nga organizatorët këtë mungesë informacioni. Gazeta “ TEMA”: “TIFF 2009, Paskaljeviç nisi shfaqjet e edicionit të shtatë” Pas prezantimit dhe detajeve të oranizimit të festivalit, gazeta e cilëson këtë edicioni si një seksion që i ka dyert e hapura për ata që kanë punuar dhe që përpiqen t’i afrohen botës së kinëmasë, duke pasur parasysh edhe prurjet studentore të Akademisë së Arteve dhe ajo private,“MARUBI”. Sipas kësaj gazete është interesante ideja e sjelljes së kinematografisë së huaj në vendin tonë duke e njohur atë me metodat e reja që ndiqen jashtë. Gjithashtu sipas saj pritet të jetë interesante dhe vlerësimi i filmave me metrazh të gjatë nga juria, duke qënë se janë risia e këtij edicioni.
takime me regjisorët e rinj shqiptarë dhe të huaj që marrin pjesë në kompeticion për të parë më nga afer dhe kuptuar më mire mesazhin e filmit dhe përmbajtjen e tij. Popi thotë se dalja në fund të kompeti-
cionit me një vendim për filmat e shfaqur në edicionin e shtatë të Festivalit Ndërkombëtar të Film Fest Tirana nuk do të jetë shumë e lehtë. "Mendoni pak vetëm në ditën e parë, dhe për filmat e parë kam një ndjesi
pozitive. Por deri në fund tëTIFF?", shprehet Popi.Të qënit anëtar i jurisë së medias sipas Popit është mjaft e vështirë, vështirësi që do e ndjente çdo kush që do të ishte në të njëjtin pozicion.
Gazeta “Korrieri”: “Festivali i Filmit të Tiranës starton me regjisorin serb” Replikat që kanë shoqëruar filmin “Honeymoons”, kanë qënë në qendër të shkrimit të gazetës. Sipas saj gjatë kohës që prodhimi i filmit u aprovua në mediat shqiptare, kosovare dhe maqedonase pati replika të mëdha. Ndërkohë që duhet të shohim, sipas gazetes, nëse do të përsëriten këto kritika që pati filmi pas suksesit të tij në festivalet ndërkombëtare. Por pavarsisht të gjithave, sipas Korrierit, mbetet në dorë të publikut që të mbeshtesë ose jo replikat që kanë shoqëruar këtë film. Për festivalin kanë folur gjithashtu edhe televizione të ndryshme siTop Channel dhe Ora News të cilat si të gjitha mediat e tjera kanë folur për organizimin, filmat pjesmarrës dhe opinone nga organizatorët e këtij festivali.
23
Sot E Diel 29 Nëntor 2009
Programi, ja filmat që do të shfaqen më 29 nëntor 1.The azure Soul Me regjizor: Julia Gromskaya/ Italy 10’ Shpirti i errët (titulli në shqip) Udhëkryqi i ëndrrave të errëta, vendtakimi i shpirtit të pastër dhe të kthjellët.
ÇADRA E AKTORËVE
2.Dolores Me regjizor: Tatiana Vilacob Melendez/ Spain 10’ Dolores (titulli nw shqip) Në vitin 1953 në një fshat të San Jansitos, Kolumbi. Dolores Salinas një grua e moshuar 60 vjecare, e cila e nxjerr jetesën e saj duke u lutur nëpër funerale. Zakonisht njerëzit e vdekur janë harruar nga periudha e luftës politike në Kolumbi, e cila luftoi në anën e partisë konservatore. Tani, trupi i djalit të saj të vdekur, i cili ishte vrarë përgjatë luftës, por duke luftuar për idealin e partisë liberale (krahu i kundërt) mbërrin, dhe asaj do t’i duhet të gjej një vend për ta varrosur. 3.Six Point Six Me regjizor: Fabian Kaufmann/ Germany/ Fiction 8’ Gjashtë pikë Gjashtë (titulli në shqip) 6.6 është mesatarja e numrave të lidhjes së mesme, ku dy të huaj njohin njëri-tjetrin. Kjo është vija e fundit e një hipoteze sociologjike,“Fenomeni i botës së vogël”, iI cili u publikua në vitet ‘96 nga sociologu Stanely Milgram.“Sechs Komma Sechs” (6.6) është për paraqitjen e të huajve që jetojnë jetë anonime, duke mos ditur që hapat e tyre kalojnë më shpejt se sa ata dëshirojnë. 4.Manifesto for a Free Fall Me regjizorin: Andre Schreuders/ Netherlands/ Experimental 12’ Manifestime për një rënie të lirë ( titulli në shqip ) Filmi është një ese e dukshme rreth luftës sonë me një mostër me dy kokamërzitje dhe frikës së vdekjës. Shumë njerëz janë përpjekur t’i shpëtojnë kësaj duke bërë aktivitete të gëzueshme si për shembull kërcime me“banxh”. Në një mal të vetmuar të largët, shëndrrimi i egos së producentit duke i predikuar një dhie të vetmuar malesh për rënien si shpëtim i vetëm i vërtet. 5.Iliriana Me regjizor: Ernest Metolli/ Netherlands/ Fiction 25’ Iliriana (titulli në shqip) Pas humbjes së gruas dhe djalit të tij në luftë, Migjeni ( një artist nga Kosova) fluturon së bashku me mbesën e tij të vogël dyvjecare të Ilirianës në Hollandë. Ajo
është e vetmja që i ka ngelur. Ai është gati të rindërtojë një jetë të re, dhe tani që Iliriana do të fillojë shkollën, ai përballet me të shkuarën. Ndjesia që ai ka ta lërë mbesen e tij të ikë, e sjell atë afër çmendurisë. Migjenit do t’i duhet të luftojë përsëri për egzistencën e tij. 6.2/shtate Me regjizor:: Stefano Ludovichi/ Italy/ Fiction 10’ 7. The Carnivorous Flower Me regjizor: Maria Lorenzo/ Spain/ Animation 9’ Lulja mishngrënëse ( titulli në shqip) Një grua duke pritur në shtëpi. Një burrë ose mbase edhe dy. Një venues mizekapes. Lulet mishngrënëse vdesin kur kapin
FEATURE COMPETITION O LINES D. Selim Evci/Turkey TWO 93’ 20:00 1.TW Dy vijat (titulli në shqip) Mert dhe Selin duhet të jenë mrekullisht të lumtur. Ai është një fotograf, ajo punon në një zyrë në Stamboll. Ata janë të rinj, të pashëm, kanë një apartament të mrekullueshëm, shkojnë nëpër koncerte dhe drama, bëjnë dashuri. Por përvec aparencës, duket sikur pasioni është larguar nga jetët e tyre, pra kur ata vendosin të bëjnë një udhëtim me shpresën se gjërat do të ndryshojnë, ne pyesim veten që mos të jetë shumë vonë. SPECIAL PROGRAM 117’ 17:00 1.The East is red D. Wang Ping ( Teatri Kombëtar/ Holli Kadri Roshi ) 17:00 1. Look a ought m ye yes D. Arben Milo att him thr throught my ey 78’ 19:30 2. F orgotten tr ansports D. Lukas Pribyl Forgotten transports 91’ ( Kinema Imperial )
prenë….por jo të gjitha. 8.Goleshovo Me regjizor: Ilian Metev/ Bulgaria/ Documentary 30’ Goleshovo (Titulli ne shqip) Kjo është një përrallë për vdekjen e Goleshovos, një qytet I harruar në malet e Bullgarisë. Këtu, një grusht njerëzish të moshuar luftonin për mbijetesë. Disa zënie me gomerët e tyre. Një prift i harruar, i cili udhëheq kongregacionin e tij me konfuzion. Një grua, e cila i gëzon sadopak shoqet e saj me këngë. A do të kthehen fëmijët e tyre ndonjëherë? I ndërtuar me vëmendje rigoroze,ky dokumentar i ashpër lartëson portretin e shpresës…………………..
Festivali i Filmit zgjon nga“gjumi”publikun shqiptar Porta e hekurt në teatrin Kombëtar të Tiranës ka dy ditë që është shtruar nga tapeti i kuq. Njerëz pa fund, kameramanë, gazetarë, fotografë, aktorë, regjisorë e dashamirës të filmit kanë mbushur rradhët eTeatrit.Vitet e fundit duket sikur publiku shqiptar ka shfaqur një lloj“indiference” në shikueshmërinë e shfaqjeve, të luajtura në skenën e teatrit. Por kjo indiferencë nuk zgjati shumë… Ishte pikërisht Festivali Ndërkombëtar i Filmit në Tiranë (Tirana International Festival Film), ai që zgjëoi interesin e shikuesit shqiptar dhe që i ftoi ata në dhjetë ditët madhështore të filmit me metrazh të shkurtër dhe të gjatë. Ky interes dallohej teksa hyje në derën e teatrit, dhe për të vazhduar me ambjentet e jashtme e sidomos me ato të brendshmet. Këtë vit gjithçka dukej ndryshe. Atmosfera e dëshirës dhe pasionit për të ndjekur me vëmendje këto filma ishte e jashtëzakonshme. Kudo shihje njerëz që komunikonin me njëri-tjetrin rreth tematikave apo personazheve që debutonin në këto filma.Të shkelje tapetin e gjatë e të kuq ishte një një ndjesi e veçantë.Të dukej sikur ishe duke provuar edhe ti pak nga emocionet e festivalit të madh të filmit nëVenecia, sikur për pak minuta edhe ti ishe pjesë e asaj magjie. Ndërsa futeshe në hollin e jashtëm të teatrit ajo që të bënte përshtypje menjëherë ishte një çadër e madhe e bardhë. Sa më shumë të afroheshe, aq më shumë e përjetoje atmosferën e një organizimi shumë të ngrohtë dhe mikpritës. Muzikë e lehtë, njerëz pa fund, kineastë, karrige të larta, tavolina me ngjyrë të kuqe e të bardhë, kompjutera, si dhe një banak i improvizuar diku nga mesi i çadrës ishin detajet e para që të binin menjëherë në sy.Të krijonte tamam përshtypjen e një lokali të këndshëm veror. Aty mund të pije kafenë, të bisedoje me miq rreth filmave, apo edhe të takoje aktorët pjesëmarrës dhe ti uroje ata. Çadra ofronte mundësi qëndrimi për të gjithë, aty mund të ndaje emocionet, të uroje të preferuarit e tu, apo edhe të “kritikoje” ndonjë aktor për debutimin e tij. Bisedat ishin dashamirëse dhe të ngrohta. Njerëz që uronin, buzëqeshnin, komentonin rreth personazheve të filmit, gazetarë që dëshironin me ngulm të intervistonin aktorët pjesëmarrës të filmave, të krijonin idenë e një organizimi“Hollivudian”. Kafetë me gota plastike në duar, urime të përzemërta dhe zgjimi i interesit të publikut shqiptar për të ndjekur me kërshëri dhjetë ditët e festivalit të filmit në Tiranë ishin disa nga elementet që të mbeteshin në mendje gjatë gjithë ditës, edhe pasi kishe dalë nga dera e madhe eTeatrit Kombëtar.