inhoud
colofon
#135
Uitgeverij Three Publishers Binnenkadijk 329 1018 AX Amsterdam T +31 (0)20 625 67 82 E info@threepublishers.com Uitgevers Gert Jan oelderik oelderik@threepublishers.com Hans Voorn voorn@threepublishers.com Hoofdredactie Hans Frederiks, hans@dzone.nl Eindredactie Jan Verberne, janverbe@xs4all.nl Cover Shop Around Papier en druk Het papier van het omslag is ON offset 250 g/m2, het papier van het binnenwerk is ON Offset 120 g/m2 en werd geleverd door Proost en Brandt, Amsterdam. Drukwerk werd verzorgd door Habo DaCosta, Vianen ART DIRECTION / Vormgeving Frankie Tjoeng DDK (ddk.nl) iPad-editie Peter Villevoye www.studea.nl Frankie Tjoeng DDK (ddk.nl) Redactiemedewerkers Peter van Ammelrooy, Erwin Blom, Leo Diker, Antoni Dol Bert Hagendoorn, Joost van der Hoeven, Sander Kessels, Albert Kiefer, Linda Lee, Michiel van Lith, Peter Luit, Aad Metz, Lodewijk Schutte, Herbert van Staveren, Peter Villevoye
07 08 11 12 18 20 23 24 28 31 32 34 38 42 44 46 50 52 53
Redactioneel: Uitgever van software Versch Werk Strip: Han Hoogerbrugge Interview: Volkskrant-katern V, snoepje midden in de krant Portfolio: Laszlito Kovacs De studio van… Enchilada/Sauerkids Column Peter van Ammelrooy: Twitteren over tv Interview: Julieanne Kost over fotograferen, Photoshop en Lightroom
Hardware: Performance tuning voor werkstations Column Erwin Blom: De jeugd van tegenwoordig De inspiratie van… Bob Mayata Review: InDesign CS5.5 in teken van digitaal publiceren Interview: Tom Barclay en Paul Gubbay over Flash en HMTL5 Techniek: Hoe maak je een app voor Windows Phone 7 Review: Dreamweaver CS5.5: doe iets met HTML5 Workshop: Historische hiaten in Illustrator Dingetjes: iPad2, Fuji FinePix X100, SCH-LC11 en USB551L 4G LTE, Speelboek, Sigma DP2x, Samsung series 9 en een pinhole Hasselblad
User Groups Volgend nummer
Illustraties Han Hoogerbrugge, Linda Lee, Sauerkids, Tiquestar Illuminat Rex,
Advertenties Acquisitiebureau Mulder Sales Manager Mart Mulder T +31 (0)6 54317087 E mart@dzone.nl Tariefkaart www.dzone.nl/tariefkaart Abonnementenservice FBW Abonneeservice Postbus 612 3440 AP WOERDEN T +31 (0)348 431393 E abonnementen@dzone.nl Traffic/advertenties Wendy Aaftink T+31 (0)6 54317086 E wendy@dzone.nl DZONE MAGAZINE VERSCHIJNT 6 KEER PER JAAR IN NEDERLAND EN BELGIË. ABONNEMENTEN KUNT U SCHRIFTELIJK AANVRAGEN BIJ THREE PUBLISHERS OF DOOR HET FORMULIER IN TE VULLEN OP DE DZONE-WEBSITE WWW.DZONE. NL. ABONNEMENTEN DIENEN TWEE MAANDEN VOOR DE EINDDATUM TE WORDEN OPGEZEGD. ANDERS WORDEN ZIJ AUTOMATISCH VERLENGD VOOR EEN JAAR. Alle merk- en productnamen zijn handelsmerken, of gedeponeerde handelsmerken, van hun respectievelijke houders en kunnen zijn gedeponeerd in bepaalde rechtsgebieden. Dzone is een geregistreerd handelsmerk van Three Publishers. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, gebruikt, gepubliceerd of worden opgeslagen in een gegevensbestand, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
4
Cover Artwork Artist: Laszlito Kovacs Web: www.shop-around.nl vakblad voor designers 17e jaargang www.dzone.nl
inhoud
08
Versch Werk
12
20
50
Gadgets
32
De inspiratie van‌ Bob Mayata
24
Volkskrant-katern V
De studio van‌ Enchilada /Sauerkids
Julieanne Kost over fotograferen, Photoshop en Lightroom
5
NIEUW:
CRE ATIVE SUITE ® 5 D E S I G N P RE M I UM Creëer vernieuwende designs voor print of web en interactieve of mobiele toepassingen
Geef uw creativiteit de vrije loop, werk vlot op verschillende media en creëer buitengewone resultaten. De Adobe® Creative Suite® 5 Design Premium-software is de ultieme toolkit waarmee ontwerpers hun creatieve visie kunnen realiseren in designs voor gedrukte publicaties, maar ook voor gebruik op het web en in interactieve en mobiele designs.
Bestel Adobe® Creative Suite® 5 Design Premium vandaag nog via www.onlinegrafics.be/cs5 *Prijswijzigingen voorbehouden, prijzen zijn exclusief 19% BTW en op basis van EU-English Win upgrade voor CS4.
redactioneel
Uitgever van software Tekst
Hans Frederiks
ILLUSTRATIE
Linda Lee
Hoera! Eindelijk is het upgradeschema van Adobe officieel! Je wist dat er ongeveer elke achttien maanden een upgrade van de ene CS naar de andere CS komt. Ongeveer dus. Het kon ook 24 maanden zijn, of ergens er tussenin, misschien zelfs langer. Adobe wilde het niet vertellen. Nu heeft Adobe officieel gezegd: elke 24 maanden is er een complete upgrade van onze software. CS5 werd aangekondigd op 12 april 2010, dus wordt CS6 op 12 april 2012 aangekondigd. Maar ho! We zijn er nog niet. Adobe kondigde ook aan dat er een soort halve upgrade komt, twaalf maanden na een officiële upgrade. Dus 12 april 2011: CS5.5. Niet alle applicaties krijgen daarin een upgrade. Een aantal. Zie de artikelen over InDesign en Dreamweaver in deze Dzone. Hoe staat het ondertussen met jouw Adobeupgrades? Ben je al van CS2, 3 of 4 overgeschakeld naar CS5? Of werk je nog steeds prima met die oude versie van Photoshop of InDesign? Het vervelende is natuurlijk dat er in elke upgrade wel iets zit waarom je zou kunnen upgraden. Bij elke nieuwe versie is het dus afwegen of die € 649,- of € 899,- (het ligt er aan vanaf welke versie je de upgrade doet) upgradekosten voor de Design Premium Suite
de moeite waard zijn. Maar nu moet je dus elke twaalf maanden beslissen of je de nieuwe versie van jouw software wilt hebben. Op het moment dat ik dit schrijf heb ik geen idee wat een upgrade van CS5 naar CS5.5 gaat kosten. Als jij in InDesign aan het werk wilt met het maken van een iPad-versie van je boek of tijdschrift, zul je wel moeten upgraden. Wat heb je daarvoor over? Het is natuurlijk prettig om altijd up-to-date te zijn met software. Daarom gaat Adobe nu naast de ‘dozen’ software ook softwareabonnementen verkopen. Per maand of per jaar, je kunt het zelf kiezen. Heb je een maand een extra versie van InDesign nodig? Dat kan. Voor € 59,-! Een jaarabonnement kost € 39,- per maand. Wanneer is een abonnement interessant? Tja... Ik probeerde het te berekenen (berekeningen exclusief btw). Een soort van toekomstberekening gebaseerd op de huidige prijzen en de manier waarop nu veelal wordt gewerkt door
telkens één upgrade over te slaan. Je kocht op 12 april 2010 de Engelse Premium Design Suite voor € 1899,-. Als je na 48 maanden gaat upgraden, van CS5 naar CS7, kost die upgrade € 899,-. In totaal ben je over die 48 maanden € 2798,- kwijt, per maand is dat € 58,30. Als je een abonnement hebt op de Design Premium Suite, kost je dat per maand € 89,- en ben je dus in 48 maanden € 4272,kwijt. Dan heb je dus wel de upgrades naar 5.5, 6 en 6.5. Het wordt te ingewikkeld om te berekenen wat je kwijt bent als je trouw zou upgraden naar al die versies, omdat ik geen idee heb wat zo’n halve upgrade kost. Met een beetje nattevingerberekening kom ik op € 80,in de maand, nog altijd goedkoper dan een abonnement. Wat is nu wijsheid, gebruiker? Als je altijd automatisch up-to-date wilt zijn, een niet al te groot maandbedrag wilt betalen in plaats van in één keer een flinke smak geld, dan is een abonnement zo gek nog niet. Als je in één keer het geld voor een Suite kunt ophoesten en niet achter elke upgrade aanholt, ben je een stuk goedkoper uit... Wat vind jij van de nieuwe abonnementenstructuur voor de Creative Suite-software? Laat het weten op hans@dzone.nl.
7
inspiratie
Versch werk
Designer: Enkeling Omschrijving: Portret ter nagedachtenis van Anthonie Kamerling. Portret Liam Gallagher. Campagnebeeld voor de Groene Offerte; relatie opdrachtgever/onwerper. Software: stift, kwast, inkt, illustrator Contact: +31 (0)6 490 80 111 Website: www.enkeling.nl
Designer: Bart Aalbers Omschrijving: Vrij werk, Deze illustratie eindigde uiteindelijk op tassen, kussens, tafel lopers, kaarten en stickers. Logo illustratie die o.a. gebruikt is voor een visitekaartje voor Tjunk. C’MON shirt voor Freshcotton. Wallpaper voor een speciale Rotterdam editie van WeTransfer. Software: Illustrator, Photoshop Contact: bart@bartaalbers.com Website: www.bartaalbers.com Bureau: BENG, visueel antwoord Omschrijving: Animaties, explosief beeld en experimentele typografie. Vaak begint dat met een identiteitsvraagstuk en dat begint op zijn beurt weer met een lekker logo. Software: Illustrator, Photoshop, Indesign, MindNode en Word (waah!) Contact: +31 6 24227586 / bas@beng.nl Website: www.beng.nl
8
inspiratie
Insturen
Elke editie wordt voor deze rubriek werk geselecteerd van designers en illustratoren over wie wij enthousiast zijn. Dat doen we om te inspireren, maar ook om iedereen de kans te geven zijn beelden hier te etaleren. Verras ons dus met jouw werk! Heb je beelden van een recent project of nieuw vrij werk waarvan je vindt dat het hier een plaats verdient, stuur daarvan dan de JPG’s met een korte toelichting naar verschwerk@dzone.nl
Designer: Pieter Postma Omschrijving: Serie Schoen-kaartjes ter promotie van ijs. Etos; Verpakking en characterontwerp kleuterbadlijn | AH; Verpakking kidscereal. Beer, digitale print op dibond achter plexiglas (1.10m x 1.30m). Interieur ontwerp metrorijtuigen: beprinting wanden en panelen als oplossing voor uitgestelde vervanging van metrotoestellen in Amsterdam. Software: Illustrator en Photoshop Website: www.emptyrainbow.com
9
interview
V, nieuw dagelijks katern van de Volkskrant
‘Een snoepje midden in de krant’ Tekst
Hans Frederiks
fotografie
Luis Mendo
Foto: Hans Frederiks
Chris Buur en Lucas van Esch
‘Het kan geen kwaad de lezer een beetje uit te dagen’
12
interview
Op 5 maart verscheen de eerste aflevering van V, een dagelijks nieuw katern van de Volkskrant met aandacht voor kunst, cultuur, recensies en muziek. De vormgeving – bedacht onder leiding van Luis Mendo – wijkt af van wat gangbaar is bij Nederlandse kranten. Er is veel kleur, ook in de koppen, de pagina’s zijn helder vormgegeven en de lettering van de koppen en initialen is mooi en zwierig. De reacties waren niet allemaal enthousiast. Een lezer vond het net De Telegraaf, een ander vond het een hamburger van McDonald’s: goede inhoud in een slechte verpakking. Dzone vindt het wel mooi en ging praten met Luis Mendo, met chefredacteur Chris Buur en Lucas van Esch, vormgever van V.
Vertel eens wat over de formule van V... Chris: ‘Het katern V ontstond omdat er de wens was een dagelijks katern te maken in plaats van de katernen met de verschillende thema’s die we hadden. Volgens ons willen lezers elke dag een zelfde soort mix hebben, zoals je ook hoort of ziet op 3FM, Radio 1 of De Wereld Draait Door. De lezers willen weten wat ze kunnen verwachten. Het katern wordt gemaakt vanuit een magazinegedachte, het is een variëteit van toegankelijk gebrachte artikelen. Het is de bedoeling om te kijken of we de stukken die erin staan zo op kunnen dissen dat we ook de zijdelings geïnteresseerden erbij kunnen trekken. De rode draad in het katern moet zijn dat de Volkskrant-redacteuren op grond van hun kennis iets meer gaan gidsen. Wij selecteren wat de moeite waard is in het media- en kunst- en cultuuraanbod. Cultuur in de breedste zin van het woord, dus dat kan ook sport op televisie zijn. De verhalen staan daar in dienst van. Er zit bevlogenheid en enthousiasme in en de wil om dat te vertellen. De vormgeving moet op die gedachte aansluiten. Die moet proberen de lezer de stukken in te trekken en de lezer enthousiast te krijgen voor dingen die hij in dat half uur dat ie in de trein zit anders misschien zou overslaan. Er zijn door deze vormgeving meer dingen waar je oog bij blijft haken. Het balkon – de grote balk bovenin – helpt daarbij. Daar kun je één stuk op meerdere manieren ankeilen. Neem het verhaal over regisseur Patrice Chérau in de krant van 23 maart. De kunstredactie danst bij wijze van spreken rond de tafel dat ze die man te pakken hebben
gekregen, maar heel veel lezers kennen die man niet. Voorheen wist je pas na achthonderd woorden waar het over gaat. Ik vind dat we de verplichting hebben – heel basaal – dat je van tevoren moet duidelijk maken: dit is Patrice Chérau en daar en daarom moeten we hem kennen. Voor dat soort dingen is ruimte gecreëerd in het balkon, om duidelijk te maken waarom we dit stuk moeten lezen.’ Hoe kwamen jullie voor de basisvormgeving aan Luis Mendo? Chris: ‘Ik was hoofdredacteur van de VARAgids en kwam bij Luis met de vraag de VARAgids te restylen. Ik heb Luis gevraagd omdat we het idee hadden dat hij aanvoelde wat we met de VARAgids voor ogen hadden. We hadden bij de VARAgids een grote voorkeur voor de vormgeving van Amerikaanse bladen, zoals New York Magazine, dat aandacht besteedt aan een doorwerkte vormgeving. In Nederland is weglaten alles – waar ook veel voor te zeggen valt – maar we wilden iets enthousiasts uitstralen, en daar is dat type vormgeving geschikt voor. Een doorgewerkte vormgeving is heel goed om warmte uit te stralen. Een gevoel van luxe, niet in de platte zin, maar het gevoel dat er aandacht aan wordt besteed. Gaandeweg merkte ik vooral dat Luis erg goed is in abstracte begrippen als enthousiasme of een bepaalde uitstraling te vertalen naar vormgeving. Je geeft hem een redactionele formule en dan kan hij dat erg goed begeleiden. Hij heeft bij V leiding gegeven aan het maken van de vormgeving, samen met onder ander Lucas van Esch.’
13
interview
‘De lezer moet het gevoel krijgen: geef mij dat katern eerst even’ Had je Luis ook zo gebrieft: dit en dat willen we uitstralen? Chris: ‘Het ging nog een beetje verder dan dat. We hadden een team met Lucas, die de head honcho van de vormgeving is, Martijn Stoffers, die heel veel krantenervaring heeft, en Kay van Ek, die voor het beeld verantwoordelijk is. Een soort kernteam dat samen met Luis heeft onderzocht hoe we die toon moesten bereiken. Er waren allerlei ideeën. We hebben bijvoorbeeld bedacht om klassiek op gekleurd papier te gaan drukken. V moet voelen als het snoepje dat midden in de krant zit, in het hoofd van de lezer moest gaan zitten dat er een herkenbaar ding midden in de krant zat. De lezer moet het gevoel krijgen: geef mij dat katern eerst even... Dus dachten we: zou het niet leuk zijn om het op roze of geel papier te drukken. Dat was jammer genoeg technisch niet mogelijk, dus voordat we er überhaupt aan toe kwamen viel dat af, maar het geeft wel onze denkrichting aan. Het mocht licht experimenteel, verrassend en kleurig worden. En dat kleurige hebben we erin kunnen houden. Misschien zijn we daar in het begin een beetje in doorgeschoten, maar het algehele gevoel is prettig.’ Als het kleur is, lijkt het op De Telegraaf, was een van de eerste reacties… Chris: ‘Dat geeft aan waar de mensen bang voor zijn: angst voor vervlakking of verluchtiging. Volkskrantlezers zijn terecht trots op de diepgang die hun krant biedt. Die willen niet ineens dat er buiten hen om wordt besloten
14
om “het allemaal maar wat lolliger te doen”. Maar op zich zijn de associaties met kleur als “vrouwelijk” of “De Telegraaf” heel potsierlijk, maar ik neem het de lezers niet kwalijk dat ze die associatie leggen. Bij de restyling van de VARAgids kregen we ook reacties dat mensen de informatie niet meer konden vinden, dat de letters te klein waren en dat het allemaal door elkaar stond. Een halfjaar later doe je een lezersonderzoek en dan wordt het blad enorm geprezen vanwege de leesbaarheid en overzichtelijkheid.’
Balkon, Acta en Gotham Het balkon is de strook boven aan de pagina, waarin bijvoorbeeld de verschillende icoontjes voor de diverse rubrieken staan (overigens gemaakt door Laslito Kovacs, die ook de omslag van deze Dzone maakte). Het balkon wordt gebruikt om de lezer uit te nodigen een artikel te gaan lezen door over een artikel bovenaan iets extra’s, iets interessants te melden. Voor de koppen wordt de Acta gebruikt, een letter van Dino Dos Santos, die ook wordt gebruikt voor de initialen bij bijvoorbeeld de columns. Voor de informatieve teksten wordt de Gotham gebruikt.
Hoe ging de samenwerking met Luis? Lucas: ‘Bij Luis hebben we anderhalve week gezeten en daar konden we spijkers met koppen slaan. We zaten daar ook om bij de krant weg te zijn, want daar lopen tweehonderd mensen die een mening over die vormgeving hebben. Dat is natuurlijk prima, maar we hadden slechts een relatief korte tijd tot onze beschikking, want het moest binnen acht weken gepiept zijn. Daarom zie je ook nog steeds kleine dingen veranderen, maar dat hoort ook bij een nieuwe vormgeving, dat je al doende aanpassingen maakt. Redacteuren en opmaakredacteuren moeten wennen aan het balkon, waar die informatie in moet komen. Dat moet zich een beetje zetten.’ Chris: ‘De hele exercitie was best een complexe motherfucker! Maar nu zit dat gidsende, waar we naar op zoek waren, er heel goed in. De rubrieken en de recensiepagina’s zijn heel herkenbaar geworden. Bij de verhalen bestaat vrij veel vrijheid voor de vormgevers. Het is ook de redactionele wens om foto’s groot te laten zien, waarbij de foto zelf het verhaal kan vertellen. Het is in zijn geheel overzichtelijker, doordat het een dwingender geheel is geworden. Je weet op welke pagina je zit. Daarvóór werd alles toch redelijk hetzelfde behandeld. Je had wel features, maar die zagen eruit als een gewoon krantenstuk. Daarna kreeg je de recensies en kunst allemaal door elkaar, en die zagen er ook weer uit als gewone kranten pagina’s. De kunstredactie weet dan wel in welke hiërarchie ze het erin stoppen – wat
Foto: Hans Frederiks
interview
Drie verschillende varianten van de opmaak van de columns.
groot is, is belangrijk – maar eigenlijk is dat een heel impliciete manier van vertellen. Nu is het een wat dwingender afwisseling: je weet nu wat voor soort stukken je leest. Langzaam denk ik dat bij de lezers het ritme van grote openingsverhalen, recensieblok, kunstnieuws en daarna media op een gegeven moment in hun hoofd gaat zitten.’ Wat was er moeilijk? Lucas: ‘Het blijft natuurlijk een krant en krantenpapier, dus de hele mooie ideeën die er waren over mooi wit en mooie typografie zijn niet haalbaar. Op Berlinerformaat is er meer mogelijk, maar dat wordt op voordrukken gedraaid en was daarom niet haalbaar, omdat we elke dag verschijnen. Inhoudelijk moesten de redacteuren wennen aan het idee om die extra informatie in het balkon te brengen. Er is veel discussie geweest over het kleurgebruik. Het woord “kinderkrant” is ook wel eens gevallen. Er waren interne discussies van mensen die al honderd jaar bij de krant werken. Het was daarom denk ik goed dat Luis, Chris en ik het samen konden opzetten. Juist het contrast met de dagkrant is aardig: het verticale van het katern tegenover het meer
‘Als mensen kleuren zien, denken ze meteen aan De Telegraaf’ horizontale dat de nieuwskrant heeft. Die hele blonde opmaak, met dat balkon waar informatie in kan, maar er niet in hoeft. Het moest duidelijk wat anders worden, anders krijg je vlees noch vis en dat wil ik ook niet. Dat je wel een beetje met kleur speelt, maar toch niet helemaal. Ik denk ook dat het geen kwaad kan om de lezer een beetje uit te dagen. Er is een regel die zegt dat je het de lezer niet moeilijk moet maken, en daar ben ik het tot op zekere hoogte wel mee eens. Maar ik vind dat je van de Volkskrantlezer ook mag verwachten dat je hem een beetje kunt kietelen en uitdagen en dat niet alles duidelijk hoeft te zijn. Zoals dit (wijst op een cover bij de ankeilers): hier leunt die mevrouw tegen dat streepje, dat vind ik leuk, maar niet iedereen hoeft dat te zien. Een klein flauw dingetje. Dat maar een paar procent het misschien ziet, is geen reden om het te laten.’
Jullie hebben zitten rommelen met de vormgeving van de columns. De initialen hebben er boven gezweefd, er tegenaan, soms was het één dan weer twee kolommen. Die foto’s bij de columns bevielen blijkbaar niet. Lucas: ‘Het had te maken met het idee: we beginnen gewoon. In de eerste weken kon je, gewoon door ermee te werken, zien wat wel en niet goed was. Dat bijvoorbeeld dagelijks een foto van Ronald Giphart op enorm formaat tegen gaat staan. Die hebben we dus kleiner gemaakt. Nu zie je weer dat de fotografie is toegesneden op dat grotere formaat, ik vind het er nu wel goed uitzien: zwart-wit met een kleurfontje erachter. En de initiaal is uit een heel wonderlijke schatkist, dat is allemaal die Acta.’ En de cover is elke dag mooi. Wel elke dag een puzzel... Lucas: ‘De enige constante zijn de grote V en de ankeilers beneden. Vervolgens kun je ervoor kiezen het beeld in die V te verwerken, om er een outline van te gebruiken of een volvlak V en er meer een typografische cover van te maken. En je had het over de hobbels... We werken met QPS, met Quark, dat is niet ideaal. Op dit soort momenten loop je wel tegen de grenzen aan van wat kan. Bij Luis hebben we
15
Je toekomst vorm geven? Van je hobby je beroep maken of zoek je verdieping in hetgeen je doet? Bijblijven? Of nú veranderen? Be apart. Het Art & Design College van het Grafisch Lyceum Utrecht leert je middels unieke cursussen, korte trainingen en intensieve opleidingstrajecten jezelf onderscheidend te profileren binnen de creatieve industrie.
art & design
Het Art & Design College is hét opleidingsinstituut voor talent in de creatieve industrie. In september gaan er weer veel cursussen, trainingen en opleidingstrajecten van start. Kijk voor informatie op www.artdesigncollege.nl • Grafisch vormgeven 3 jaar • Art Direction fase 1 Art direction • Art Direction fase 2 Concept & Copy • Opleidingstraject DTP 20 zaterdagen, 10 avonden • Opleidingstraject Webdesign 20 zaterdagen, 10 avonden • Opleidingstraject AudioVisueel Design 20 zaterdagen, 10 avonden • Opleidingstraject Vakfotografie 20 zaterdagen, 10 avonden • • • •
Infographics Illustreren voor uitgevers Illustreren voor kinderboeken Masterclass teken en schilderen
• ePub electronisch publiceren • Apps design & development • Flash mx | Masterclass Flash actionscript • Photoshop voor het web | gevorderden • Dreamweaver • 3D animatie • Cinema 4D • Final Cut Pro masterclass • Photoshop masterclass • InDesign masterclass • Illustrator masterclass • Photoshop extended: 3D & Video • Workshop Webapplicaties, CMS WordPress • Algemene grafimedia technieken • Production | Traffic • • • •
16
Cursussen op maat Creatieve coachingstrajecten Digitale coachingstrajecten Incompany trainingen
interview
met InDesign gewerkt en daar doe je één keer zo en dan staat het op het scherm. Bij Quark moet je om zeven uur de wekker zetten en een paar uur later, als je niet een crash hebt gehad, heb je uiteindelijk wel hetzelfde resultaat.’ Wanneer begin je aan zo’n cover? Lucas: ‘Dat verschilt, soms een paar dagen vooruit, soms op de dag zelf. We willen zolang mogelijk niet aan een coveronderwerp vastzitten. Charley Sheen is een goed voorbeeld. Hij was die dag ontslagen bij Warner Brothers en dan is het mooi om op dat moment een contemplatief stuk te hebben. Dat hebben we pas ’s ochtends om half elf besteld, en we zijn als een dolle naar beeld gaan zoeken, die cover maak je dan heel snel. Die foto is heel erg sterk, en ik vind die combinatie van zwart-wit fotografie met zo’n transparant kleurtje heel mooi werken. De angst is dat die V de hele tijd op de cover in de weg zit, maar een foto moet je intact laten. En voor die covers maak je het veel indringender door het grafisch een beetje te verstoren.’
Luis Mendo De opdracht was: de vormgeving voor een dagelijkse bijlage over cultuur, kunst en het moderne leven. Een bijlage over alles wat geen nieuws is, maar wat je moet weten voor vandaag. Welk boek moet je kopen? Naar welk theater moet je? Wat is er op tv? Geen nieuws, maar wel fijn om te weten. ‘Het zou een soort dagelijks magazine moeten worden. Daarom werd ik waarschijnlijk ook benaderd, omdat ik meer van de tijdschriften ben. Het katern kreeg dus een magazinebenadering: meer beeld en minder tekst, meer kleur.’
Hoe vrij kon je zijn? ‘Nah, vrij... ik voel me altijd wel vrij. Ik heb gemaakt wat ik dacht dat goed was en ze vonden het gelijk goed. Bijna alles wat ik heb voorgesteld is doorgegaan. Het is overigens niet alleen mijn werk geweest, het was teamwerk. Lucas van Esch en beeldredacteur Kay van Ek hebben ook erg veel inbreng gehad. Alles bij elkaar zijn we er twee maanden mee bezig geweest. De werkelijke ontwikkeling hebben we in een paar weken gedaan. Lucas heeft toen ook een tijdje bij mij op de studio gezeten.’
In het begin was het een beetje rommelig soms, bijvoorbeeld de initialen bij de columns... ‘Zij werken met een nieuw systeem, met Quark. Technisch is er nogal wat misgegaan. We hadden weinig tijd en het moest uitkomen op een vastgestelde datum. De implementatie was nog niet optimaal, maar nu draait het inmiddels goed.’
Wat vond je van de reacties? ‘Ik heb het niet helemaal gevolgd. De meningen waren verdeeld. Het lijkt teveel op De Telegraaf! Als mensen kleuren zien, denken ze meteen aan De Telegraaf. Mensen moesten wennen aan de koppenletter. Ik heb ook goede, enthousiaste reacties gehoord. Zo verschrikkelijk raar is die vormgeving nu toch ook weer niet? De kritiek, de opmerkingen – ook bij complimenten – is dat het heel erg onnederlands is. Het werd gepresenteerd aan de Belgische bazen en die waren razend enthousiast. Ik vermoed dat de opmerkingen ook een typisch soort Hollandsheid zijn: laten we maar niet gek doen. Als het een beetje afwijkt, wordt je de kop ingedrukt.’
17
inspiratie
Portfolio Laszlito Kovacs Voor elk omslag van Dzone kiezen Shop Around en de redactie van Dzone voor een maker uit de grote groep beeldenmakers die Shop Around vertegenwoordigt. Deze keer is dat de Spaanse illustrator Laszlito Kovacs. Laszlito Kovacs woont en werkt 1.699 kilometer van huis. In zijn thuisland Spanje zijn kleurrijke en veelal optimistische illustraties gepubliceerd in populaire kranten en tijdschriften zoals El Pais, El Mundo en Club Cultura. Maar ook in Nederland hebben onder andere Bright Magazine, WNF Panda Magazine, Adobe CS5 Magazine en de Volkskrant zijn illustraties geplaatst. Naast illustrator is hij ook curator van poolga.com en maakt hij ontwerpen voor MyKea. Hij vindt inspiratie in films, varkentjes, snoepveters, muziek, herten, walvissen, vrienden en familie, pinguïns en alle dingen die de wereld wat liever en beter maken.
BeAware: illustratie direct na de Japanse aardbeving gemaakt: een gigantische dreigende golem. Bright Mag: Illustratie bij een kort verhaal van Walter van den Berg voor de lancering van de nieuwe Bright Mag-app voor de iPad. Schedel: Wallpaper voor Poolga.com, waar je wallpapers voor de iPhone en iPad kunt downloaden. Moberg: illustratie bij een kort sciencefictionverhaal. Moo: serie postcards voor moo.co.uk. 2046: afbeeldingen voor boek van m’n broer; in juni begint de productie De kosmonaut, een film naar zijn gedichtenbundel Poetica para cosmonautas. SpaceSuite: ik houd van SciFi-romans en -films, en zo nu en dan geniet ik van het creëren van dit soort decors. Volkskrant: iconen voor het nieuwe Volkskrant-katern ‘V’.
18
inspiratie
Shop Around Shop Around werd opgericht in 1998 als een rep bureau, vooral gericht op illustratoren en grafisch ontwerpers. In de loop der jaren heeft het zich ontwikkeld tot een creatief productiebureau dat gespecialiseerd is in eigentijdse illustraties, grafisch design, wall design, animatie, motion graphics en interactieve vormgeving. Shop Around heeft vestigingen in Amsterdam en Rotterdam. Sinds twee jaar is er ook een vestiging in New York. www.shop-around.nl
19
Inspiratie
De studio van
Enchilada/Sauerkids FOTOGRAFIE
20
Hans Frederiks
inspiratie
De werktafel, het bureau, de studio, de werkomgeving van een creatief ziet er vaak bijzonder uit. Soms strak, soms chaotisch, vaak met veelzeggende details. Elke Dzone leggen we zo’n studio vast. Deze keer de studio van Enchilada/Sauerkids.
Enchilada beschikt over twee studio’s: één in Rotterdam en één in Amsterdam. De studio in Rotterdam is tevens de thuisbasis van Sauerkids. Enchilada specialiseert zich vooral in strategie, concept en ontwerp, voor analoge zowel als digitale media. Enchilada beschikt over een zeer gevarieerd klantenpakket van culturele tot commerciële instellingen en bedrijven, zoals het Scheepvaartmuseum, ING, Kessels Kramer, Reaal, Ben, Gemeente Rotterdam, Thonik, Hogeschool Inholland en Sociale verzekeringsbank. Sauerkids houdt zich voornamelijk bezig met autonome illustratieve projecten. Of het kunst is, is aan anderen. Zelf omschrijven ze hun werk liever als ‘bubblegum poetry’. Geen techniek wordt geschuwd, of het nu fotografie, acryl, vectoren of driedimensionaal werk is. Sauerkids neemt deel aan talloze (inter)nationale projecten en exposities, van Amsterdam tot Los Angeles. Alsof ze het nog niet druk genoeg hebben is vorig jaar Enchilada Publishers opgericht, waarmee tot nu toe twee ABC-boekjes zijn uitgegeven. De bedoeling is ieder jaar een nieuwe boekje toe te voegen aan de reeks. Ieder ABC-boekje wordt vergezeld van een gratis typeface. Deze zelfontworpen typefaces zijn onderdeel van Toytype, een sideproject dat de typografische pendant van Sauerkids moet gaan worden. De officiële sitelaunch staat voor dit jaar op het programma. www.enchilada.nl | www.sauerkids.nl | www.enchiladapublishers.com
21