Đ
ây là một câu chuyện hư cấu, lấy ý tưởng từ các tác phẩm về loài chó và sói của nhà văn nổi tiếng Jack London, người biên soạn lời và minh họa chỉ dùng khả năng và vốn từ ngữ còn hạn hẹp của mình để sắp xếp lại một số tư liệu, tình tiết có trong hai tiểu thuyết ‘Nanh Trắng” và “Tiếng gọi nơi hoang dã” để tạo nên câu chuyện này.
Bầu trời trắng, một màu trắng tang tóc ...
Rừng thông trải dọc bên bờ sông đóng
băng, trông âm u và có vẻ đe dọa. Trận gió mới bóc sạch lớp tuyết trắng đọng trên những thân cây tựa sát vào nhau, đen ngòm và buồn thảm vào những lúc xế chiều. Vào một số tháng mùa đông, có khi ban ngày chỉ là chút ánh sáng le lói nơi chân trời khoảng vài tiếng đồng hồ rồi lại vụt tắt, nhường chỗ cho màu trắng xám nhờ nhờ của bầu trời. Sự yên lặng gần như tuyệt đối bao trùm vùng đất tẻ ngắt, cô quạnh và lạnh lẽo đến mức làm cho đầu óc con người ta gần như bế tắc. Đó là vùng đất phương Bắc, hoang dã, tàn nhẫn, lạnh buốt thấu tận tim gan.
04
05
06
Càng vào sâu trong rừng, không khí càng
âm u, ảm đạm hơn. Giữa khu rừng, một con sói cái đơn độc đang cố lần theo dấu vết của một con mồi to lớn, tuyết giá khía cắt bộ lông xù cứng của nó. Hơi thở bốc khói từ mõm, lập tức đông ngay lại và rơi trên nền tuyết như những tinh thể băng. Nó chỉ có thể nhìn bằng một con mắt trái, vết sẹo dài bên mắt phải là dấu vết của lần đụng độ với một con cáo tuyết vô cùng hung dữ. Nó mất một con mắt, nhưng con cáo đã phải trả giá bằng cả tính mạng. Từng dấu vết trên người nó là từng trận đánh, là mỗi lần nó đối mặt với con mồi và cả kẻ đi săn, tất cả đều lướt qua với chiến thắng thuộc về nó, kẻ mạnh hơn, tàn nhẫn và dai dẳng hơn.
07
C
on sói cái đang đeo bám một con tuần lộc, đó là một gã to lớn, đang bị thương với một bên sườn rách toạc, hậu quả của trận đánh tranh giành vị trí đầu đàn. Mùi máu đã lôi kéo con sói cái, đã ba ngày nay cả hai con vật đều chưa ăn gì. Nó tách con tuần lộc chậm chạp khỏi đàn, không cho gã một giây phút nghỉ ngơi nào, không cho gã gặm được một tí lá cây hoặc chồi non nào, thậm chí một giọt nước cũng không. Khi mà gã không thể chịu đựng được nữa, đôi sừng to lớn dần đổ gục, không chờ đợi lâu hơn, con sói cái xông lên cắm phật đôi hàm sắc nhọn vào cổ con vật to lớn. Con tuần lộc như bừng tỉnh, khua đôi sừng xương xẩu, cứng và lạnh như băng, gã không còn nhanh nhẹn, vững chãi như trước nhưng cũng kịp thọc vào bụng và hất văng con sói sang một bên. Sức lực cuối cùng đó chỉ đủ làm sói cái bị thương, máu từ cổ con tuần lộc chảy xối xả. Một lần nữa, con sói nhảy lên xé toạc họng, kết liễu con vật xấu số, gã chỉ kịp kêu lên tiếng kêu nghẹn tắc trước khi bị khuất phục hẳn.
09
10
N
hát sừng đau đớn vừa rồi không ngăn được cơn đói của con sói cái, con vật gầy còm lông lá sục mõm vào thớ thịt nóng hổi, cắn xé và ngấu nghiến. Máu loang đỏ cả một vùng tuyết trắng. Màu đỏ khiến cho vùng đất lạnh giá này bớt tẻ nhạt, cũng là dấu hiệu minh chứng cho sự tuần hoàn, sinh sôi đang diễn ra ở nơi đây, xứ sở hoang vu và khắc nghiệt này.
11
12
Con sói ở bên con mồi suốt hai ngày, ăn thịt,
uống nước bên suối, nghỉ ngơi và không để cho bất cứ con vật nào lại gần con mồi của nó. Khi mà các vết thương đã đỡ và con tuần lộc chỉ còn trơ lại bộ xương nó mới rời khỏi con suối, biến mất vào trong bóng tối của khu rừng. Nó là một con sói cộc cằn, cáu bẳn, đơn độc rời đàn từ giữa mùa đông. Tự săn mồi, tự ăn và không tha cho bất cứ con vật nào vô tình lọt vào tầm ngắm của nó, như một bóng ma, len lỏi giữa khu rừng xám đen, lạnh buốt.
13
Ánh sáng chói lọi tên bãi tuyết, mặt trời đã
xuất hiện, vùng đất phương bắc như sống lại với những âm thanh mới lạ. Mùa xuân đã về, vạn vật chan hòa ánh sáng, đời sống nảy sinh dưới lớp tuyết, nhựa cây lại vận động cho mầm non nảy nở, vượt khỏi lớp băng giá. Đây có thể gọi là thời kì thoải mái của các loài sinh vật nơi đây. Thời tiết đã dễ chịu hơn, chỉ trong mùa này động vật non mới có cơ hội sống sót, cả động vật săn mồi cũng vậy.
14
15
Một con gà gô non lạc bầy, cất tiếng kêu
chiếp chiếp rời rạc, yếu ớt giữa những đám cậy bụi. Tiếng kêu ấy không thoát khỏi tai của con vật săn mồi. Con sói cái, vào giữa cái mùa ấm áp này trông nó vẫn thật tàn tạ và gớm ghiếc. Khi phát hiện ra con mồi non ngon lành lại không hề có sức kháng cự, nó không vội chộp lấy mà chờ đợi. Lẩn khuất, len lỏi giữa những đám cỏ rậm ẩm ướt, nó chờ cho gà gô non được mẹ tìm về. Cái tổ kín đáo của bầy gà giữa thân cậy mục giờ không còn an toàn nữa.
16
17
18
Đã tìm được ổ gà, sói cái không chần chừ
hơn, nhảy xồ ra, hướng hàm rang trắng ởn của nó về phía gà mẹ. Tiếng nanh khô khốc vang lên trong không khí, rất may, gà mẹ đã kịp nhìn thấy và nhảy bổng, bay khỏi tầm của con sói. Đàn gà con hoảng hốt, co cụm, lùi sâu vào trong ổ, gà mẹ thì vô cùng lo lắng cho đàn con, bay trên một cành thông khô gần đó, không ngừng đập cánh và kêu thất thanh. Sói cái chồm lên mấy lần đều không được. Hậm hực vì để xổng mất con mồi ngon, nó quay sang ổ gà, táp hết đàn gà con. Những con gà mới nở chưa đầy ba ngày, quá dễ dàng đối với một con thú săn mồi dạn dày kinh nghiệm.
19
T
iếng gà mẹ kêu vang cả một khoảng rừng vắng, đau đớn, bất lực nhìn đàn con bị giết. Về phần sói cái, biết không thể bắt được gà mẹ, sau khi xử lí hết đàn gà con, nó cắp trong mõm một con gà bê bết máu chồm lên cành thông một lần nữa, hi vọng gà mẹ bị kích động mà mắc bẫy nhưng không được, đành bỏ đi. Chiếc tổ giờ đây tan hoang, chỉ còn vương vãi máu và những cọng lông tơ bị giày xéo lẫn với cỏ khô và tuyết ẩm. Đây là một bài học đau thương và nhớ đời cho gà mẹ, thật quá may mắn khi thoát khỏi họng của con sói cái vô cùng khôn ranh kia. Nó là một con gà mái non, chưa hề có kinh nghiệm nuôi và bảo vệ đàn con, đây là lần đầu nó làm mẹ.
21
C
hưa tới mùa đông, cái lạnh buốt đã lại bao trùm khắp nơi. Vùng đất lại vùi vào giấc ngủ, đúng hơn là trở về lại một cùng đất chết, lặng im và lạnh cứng, được trùm kín bằng tấm vải liệm trắng xóa, bao la. Có vẻ mùa đông năm nay sẽ đến sớm hơn mọi năm, thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn, không còn thấy hươu nai lang thang trong rừng, không còn thấy bầy sóc chí chóe nhau, trên cây không có lấy một chút hạt quả hay chồi non nào, cây hoa và cây bụi thì khô khốc và đóng băng, thức ăn ngày càng khan hiếm, mở đầu một thời kì đói kém, thời kì mà động vật ăn thịt trở nên cuồng dại và man rợ hơn bao giờ hết.
22
23
24
Tang tảng sáng, con sói cái bước lững thững
phía bìa rừng, mõm vẫn còn dính máu tươi, nó vừa tóm được một con sóc lúc con này chỉ mới chui ra khỏi tổ kiếm ăn, thật là không tồi để bắt đầu một ngày săn. Với sự khôn ranh tiềm tàng của mình, nó vẫn tìm được thức ăn, dù đang là mùa đói kém. Lúc trời sáng hẳn, nó tìm thấy một dấu chân khá lớn, lớn hơn cả của nó, có lẽ là dấu chân của một con linh miêu trưởng thành, loài rất nguy hiểm, có thể leo trèo linh hoạt, được trang bị cả nanh và vuốt làm vũ khí. Một đòn tát bằng vuốt có thể làm rách thịt đến tận xương. Tuy vậy, con sói vẫn lần theo dấu vết vào tận giữa khu rừng.
25
Con vật để lại dấu vết là một con linh miêu
cái khá lớn, nó vừa sực ra một con mồi khó nhằn. Ở giữa bãi tuyết, là một con nhím đang cuộn tròn mình, giương ra khắp phía các lông dài có đầu nhọn hoắt, trở thành một cuộn gai bất động, bất chấp mọi cuộc tấn công và con linh miêu cái cũng đang bất động nằm chờ. Thấy vậy, sói cái dừng lại, không gây tiếng động, bò lết thật thận trọng theo đường vòng để luôn luôn ở sau luồng gió thổi qua hai con vật kia. Tìm được chỗ, nó nằm dài trên truyết, qua các cành thông thấp, quan sát tấm thảm kịch sắp diễn ra ngay trước mắt, giữa nhím và linh miêu, cả hai đều chờ đợi trận quyết chiến. Nửa giờ đã trôi qua, rồi lại một giờ, vẫn chưa có việc gì xảy ra. “Cuộn gai” có thể biến thành đá bất động hoàn toàn, con linh miêu cũng trở thành một pho tượng đá và sói cái thì coi như đã chết.
T
ưởng rằng linh miêu đã đi, “cuộn gai” từ từ nhúc nhích, duỗi dần và vươn dài thân hình, nó chưa hoàn toàn duỗi mình thì bỗng nhìn thấy linh miêu. Nhanh như chớp, linh miêu tấn công, chân mang móng sắc nhọn, cong như móc câu, nó cắm sâu vào bụng con nhím và kéo mạnh về phía sau, xé toạc khối thịt bằng một động tác bất thần. Nhưng trong một khoảng khắc nhìn thấy linh miêu, con nhím đã kịp quật đuôi một cách tàn nhẫn, cắm cả túm lông vào chân và mặt bên trái con linh miêu. Mọi việc diễn ra cùng một lúc, tấn công và phản công, tiếng kêu hấp hối của con nhím, tiếng rú vì đau đớn và bất ngờ của con mèo khổng lồ. Bị kích thích cao độ, sói cái gần như gừ sủa, các cơ bắp của nó như cứng lại, mép cuộn nhăn.
29
30
H
ùng hổ một cách điên cuồng, con linh miêu cố dùng chân để gỡ các mũi gai đang châm nó nhưng vô hiệu, nó sục mũi vào tuyết, cọ vào cành cây, bụi cỏ, không ngừng nhảy nhót tứ phía, lồng lộn trong cơn cuồng loạn vì đau đớn và sợ hãi. Chớp thời cơ, sói cái nhảy xổ ra khỏi lùm cây, một cách chính xác, nó cắm phập hàm mình vào phần vai, sát cổ con linh miêu, xé toạc một đường rất sâu. Linh miêu cái vô cùng sửng sốt, lông dựng đứng, thét lên một tiếng meo kéo dài rồi đột ngột nhảy phốc lên không và biến mất vào rừng.
31
Cướp được một mồi thịt khó nhằn từ linh
miêu, sói cái đang nóng lòng chờ đợi con nhím chết hẳn, hoặc những cái gai nhọn kia sẽ lại cắm vào người nó như với con linh miêu. Khi nó tới gần, con nhím phát ra một tiếng gầm giận dữ và nghiến những cái răng dài nhọn hoắt, cú dồn chân cào của linh miêu gần như xé toạc nó làm đôi, máu xối xả chảy. Sói cái nếm tuyết đượm máu, món khai vị ấy kích thích mạnh khẩu vị của nó. Chẳng mấy chốc, các gai nhọn bắt đầu xẹp xuống, thân hình duỗi ra, bất động. Bằng một cú đá mạnh, nó lật người con nhím lên, không có gì xảy ra, con nhím đã chết hẳn.
32
33
34
K
hông quá đói để phải ngấu nghiến con mồi tại chỗ một cách nguy hiểm, nó rất tỉnh táo, sau khi quan sát tỉ mỉ, sói cái liền ngoạm răng vào thân nhím lôi đi. Nửa mang nửa kéo, nó bước thong thả, đầu nghiêng sang một phía để tránh ngoạm phải đống thịt đầy gai. Cũng con đường lúc sáng, nó kéo con nhím về hang.
35
36
S
uốt cả ngày sau đó, nó lùng sục khắp khu rừng, bắt đầu từ chỗ giao tranh giữa linh miêu và nhím hôm qua, con linh miêu đang bị thương, không thể bỏ lỡ một cơ hội như vậy. Khoảng giữa ngày, nó tìm thấy một vết máu trên tảng đá gần suối, nhìn theo hướng khu rừng, có một lối mòn rất nhỏ, mờ nhạt khuất sau đám cây bụi. Nhắm thẳng hướng đó, nó lần theo, chạy rất êm theo thói quen, lặng lẽ, vun vút như một bóng ma, thận trọng quan sát các dấu vết trên mặt tuyết.
37
Sau một đám rừng rậm rạp, hiện ra một cửa
hang khá kín đáo. Khuôn mặt và ánh mắt sói cái lộ rõ vẻ thỏa mãn và gian xảo. Hành động của nó trở nên mau lẹ, khẩn trương, sự khát máu lên đến đỉnh điểm. Mũi và tai của nó chắc chắn rằng trong chiếc hang kia là một con linh miêu đang bị thương, nó thận trọng tiến gần tới cửa hang. Con linh miêu cái đã biết về sự có mặt của sói cái, nó lao ra khỏi hang, biết rằng đang ở thế dưới nhưng nó không những không bỏ chạy mà còn xông thẳng tới, tấn công trước.
38
39
40
C
on linh miêu dồn sức tung một cú vuốt về phía sói cái nhưng nó tránh được, bật ra sau thủ thế, mép nhếch lên giần giật, nhăn nhở và gầm rít. Cả hai lượn vòng quanh nhau, gầm gào, tai kéo xệch ra đằng sau. Con linh miêu có vẻ lảo đảo, không trụ vững, gai vẫn còn cắm sâu một bên chân nó, trong một phút bất cẩn, sói cái nhào lên răng nó bập mạnh như hai hàm thiếc của chếc bẫy, trúng ngay cổ họng con mèo to lớn, linh miêu cái giằng ra, dùng hết sức lực để đáp trả, liên tiếp đưa ra những cú vuốt hướng thẳng vào mặt sói cái. Hai con vật đều gầm rít, phì phò, rú hét, chúng xé thịt nhau một cách man rợ, làm tuyết tung lên mù mịt.
Do đang rất đói, bị thương nặng và mất máu
từ trước, con linh miêu tuy to lớn, hung dữ nhưng hiện tại thì không phải đối thủ của sói cái, một con vật có cả sức mạnh, tính man rợ và sự khôn ranh. Con linh miêu đã thiệt mạng, khối thịt bê bết máu nằm bất động trong khoảng tuyết nát tươm. Sói cái đang đứng, vẫn trụ vững nhưng thở dốc mệt mỏi, hình ảnh của nó giờ đây như hiện thân của thần chết, của ác quỷ khát máu. Như để bù đắp sự mệt mỏi, đau đớn vừa rồi, nó ngấu nghiến, sục thẳng vào bụng con mồi, tắm cả mõm ngập cho đến tận mắt vào trong máu nóng, thỏa mãn sự thèm khát máu tươi, tận hưởng niềm vui của giết chóc. Chính nó đã giết được mồi thịt là một động vật săn mồi to lớn và nguy hiểm, hung dữ hơn cả nó.
42
43
Thân hình gầy guộc, dài nhẳng, lông bê bết
máu thành từng cụm xơ xác, đôi mắt vằn lên những tia đỏ, máu tươi nhuộm gần hết khuôn mặt. Tâm thần nó đang bị kích động đến cực điểm. Một cách rất khẩn trương và lãng phí sức, nó ngoạm lấy và chuẩn bị kéo phần còn lại của con linh miêu về hang. Bỗng nó nghe thấy những tiếng động rất nhỏ, yếu ớt phát ra từ trong hang. Rồi hai cái đầu nhỏ bé thò ra khỏi hang, những cặp mắt rụt rè, sợ sệt hướng về phía sói cái. Trong một khoảnh khắc, không gian đột ngột trở nên im lặng và nặng nề, không hề có một tiếng động nào, dù là nhỏ nhất.
45
C
ả khoảng rừng trở nên bức bí, ảm đạm, không khí tràn ngập sự chết chóc. Mặt tuyết bị giày xéo, cào nát, các vết chân lớn có, nhỏ có chồng chéo lên nhau, rải rác từng vũng máu loang, một đường kéo hằn rõ lên tuyết hướng về phía đường mòn mờ nhạt, mất hút trong khu rừng. Chiếc hang tẻ ngắt, lạnh buốt và im ắng. Máu vương vãi, bê bết từ trong hang ra tận bãi giao tranh của sói cái và linh miêu. Không còn bất cứ sinh vật sống nào hiện diện nơi đây.
46
47
48
B
ầu trời trắng, một màu trắng tang tóc, cái buốt giá đến sớm làm cho vùng đất này trở nên già cỗi, dù phải một thời gian dài nữa mới đến mùa đông. Khu rừng dày đặc những cây thông đen xì, mang đầy vẻ u uất. Thiên nhiên khắc nghiệt và độc đoán hơn bao giờ hết, mùa đói kéo dài như muốn chấm dứt mọi sự vận động nơi đây. Con sói cái trông thật nhỏ bé so với vùng đất này, lội giữa vùng tuyết rộng lớn, trông nó thật cô độc, yếu ớt và mỏng manh. Cái sự sống ấy như mờ nhạt và có thể đổ sập xuống bất cứ lúc nào.
49
S
ói cái là một con vật sinh ra để chiến đấu, cực kì khôn lanh, luôn luôn lẩn khuất và đơn độc. Nó man rợ, tàn nhẫn, hoàn toàn thẳng tay dùng mọi cách, mọi thủ đoạn để tiêu diệt mọi con mồi mà nó tìm được. Dù thiên nhiên có khắc nghiệt đến thế nào, mùa đói kém có kéo dài đến đâu, nó vẫn lùng sục mọi ngóc ngách và tìm được mồi thịt. Bây giờ cũng vậy, miệng ngoạm chặt con mồi, theo thói quen, nó lại tha về hang, chỗ trú ẩn an toàn của nó. Nhưng như vậy vẫn chưa đủ, nó vẫn gầy guộc, tàn tạ đến gớm ghiếc mỗi lần xuất hiện, nó đã len lỏi, ẩn hiện như bóng ma, là cơn ác mộng với từng loài vật nơi đây. Dù vậy, vẫn là chưa đủ.
50
51
52
C
hưa đủ cho cả bầy con của nó, những con sói non đang tuổi lớn, chưa hiểu biết gì về thế giới khắc nghiệt bên ngoài cửa hang, chưa thể tự bảo vệ và tự kiếm thức ăn. Chúng vẫn cần sự che chở, cần mẹ chúng ngày ngày đem mồi về. Có lẽ chúng sẽ không sống sót đến tận bây giờ nếu mẹ chúng không phải con sói kiên cường đến vậy. Bởi vì vùng đất phương Bắc lạnh buốt này là một nơi vô cùng nguy hiểm, vô tình và tàn nhẫn đối với động vật non.
53
G
iờ đây, sói cái trông thật hiền từ, khi trở về hang, nó không còn là ác quỷ tàn độc hay con thú gian xảo, thủ đoạn nào nữa. Nó dịu dàng ngửi hít và dùng chiếc lưỡi mềm mại của mình để vuốt ve đàn con. Thân hình gầy guộc và thương tích của nó bây giờ không còn gớm ghiếc nữa mà trông thật tội nghiệp, và dù chỉ bằng một con mắt, nó vẫn nhìn đàn con đầy yêu thương. Tuy bận rộn với đàn con, nó vẫn không hề lơi là cảnh giác, luôn vểnh tai nghe ngóng mọi tiếng động, cảm nhận mọi sự thay đổi xung quanh.
54
55
56
Bỗng có một mùi lạ trong không khí,
tiếp sau đó là một tiếng sột xoạt, dù rất nhỏ nhưng không lọt qua được đôi tai cực thính của sói cái. Tiếp sau đó là tiếng bước khá nặng nề, tạo cho nó một cảm giác kì lạ và bất an, nó lùa đàn con vào trong hang, biểu cảm trên khuôn mặt nó đã thay đổi, giờ nó quay lại là một con thú chiến đấu dạn dày kinh nghiệm. Cảm giác của sói cái là không hề sai, một con thú to lớn đang từ từ tiến lại hang ổ của đàn sói, nó đang dùng mũi ngửi hít vết máu nhỏ do sói cái vô tình để lại trên bụi cỏ gần đó.
57
Phía ngoài của hang bây giờ là một con gấu
khổng lồ với bộ dạng vô cùng hung dữ, đang đứng bằng hai chân sau, cảm giác như có thể bổ xuống bất cứ lúc nào. Là một sói mẹ vô cùng trách nhiệm và thương yêu đàn con của mình, giống như linh miêu mẹ, nó không bao giờ bỏ con để chạy thoát một mình. Giờ đây, sói cái đang cùng đàn con nằm im trong hang, không hề phát ra một tiếng động nào, mọi giác quan của nó căng như dây đàn, khuôn mặt dữ tợn nhất của nó là đây, tiếng gầm nghẹn tắc trong cổ họng, không thể phát ra. Nép chặt mình xuống nền hang, các bắp thịt của nó đang gồng hết mức, đanh lại như thép, sẵn sàng dùng mọi sức lực còn lại để chiến đấu với sinh vật to lớn ngoài kia, bảo vệ đến cùng lũ con của nó.
58
59
Kết
Truyện về con sói cái chỉ là một trong vô vàn
các câu chuyện của thế giới hoang dã. Ấn này được biên soạn và thực hiện một phần để bày tỏ lòng kính trọng, hâm mộ đối với nhà văn Jack London và các tác phẩm của ông, một phần là để thỏa mãn niềm yêu thích thiên nhiên, các loài động vật hoang dã tuyệt đẹp, những vùng đất bao la, hùng vĩ và nguyên sơ.
60
Vùng đất được giới thiệu trong truyện là một trong những khu vực băng tuyết của Alaska với hầu hết những đặc điểm vào mùa đông. Hy vọng mang đến cho bạn đọc phần nào hình ảnh và không khí của khu vực lạnh giá này. Truyện nhấn mạnh về quy luật sinh tồn khắc nghiệt nhưng vô cùng công bằng của tự nhiên, tình mẫu tử của các loài động vật.
61
Loài SÓI XÁM
C
hó sói xám hay Sói xám là một loài động vật có vú thuộc bộ Ăn thịt (Carnivora). Sói xám là thành viên lớn nhất trong họ Canidae và cũng là loài chó sói nổi tiếng nhất. Chiều cao vai của nó dao động trong khoảng từ 0,6m đến 0,9m (26–36 inch) và thông thường có trọng lượng từ 32 đến 62 kg. Chó sói xám đã từng có số lượng rất đông đúc ở phần lớn khu vực Bắc Mĩ và đại lục Á Âu. Tuy nhiên, do kết quả của việc tàn phá các khu vực sinh sống và việc săn bắn được phổ biến, ngày nay sói xám chỉ sinh sống ở một số khu vực hạn chế trên lãnh địa sinh sống trước đây của chúng. Trong một số khu vực nhất định, chó sói xám được liệt vào loài có nguy cơ hay loài bị đe dọa dù nhìn tổng thể thì sói xám vẫn là loài ít được quan tâm bảo tồn. Chó sói xám vẫn bị săn bắt ở nhiều khu vực trên thế giới như một môn thể thao hay nhằm mục đích loại bỏ nguy cơ đe dọa cho đàn gia súc. Là những động vật săn mồi siêu hạng, sói xám là một bộ phận không thể tách rời của hệ sinh thái mà nó sinh sống. Sói xám sống trong các khu vực: rừng, sa mạc, núi, lãnh nguyên, rừng taiga, thảo nguyên và những vùng băng tuyết lạnh lẽo. wikipedia
62
63
SÓI
Biên tập & minh hoạ TLU Tư liệu: Tiểu thuyết Nanh Trắng Truyện Tiếng gọi nơi hoang dã (Tác giả: Jack London) Phim tài liệu Inside the wolf pack wikipedia