Haspengouw: van bloesem tot oogst by Toerisme Limburg

Haspengouw

van bloesem tot oogst HET VERHAAL VAN HET FRUIT 2012 • gratis

Haspengouw is verrassend, het hele jaar door. Met zijn romantische kastelen en rijke boomgaarden, gezellige dorpen en historische steden, statige vierkantshoeves en uitnodigende tavernes, is het een ideale vakantiebestemming voor gezinnen, voor wie van vergezichten in de natuur houdt maar ook voor wie de schatten van een rijk verleden wil herontdekken. En natuurlijk vind je hier ook wellness en gastronomie voor een echte verwenvakantie. Nergens in België vind je zoveel kastelen zo dicht bij elkaar als hier. Stuk voor stuk gebouwen met een verhaal, die het Haspengouwse landschap extra kleuren. De grootste fruitstreek van West-Europa is een paradijs voor wie graag smikkelt van de gulle natuur. Knapperige appels, sappige pruimen en diepzoete peren prikkelen je papillen. Gezonde frambozen, aardbeien, kruisbessen, aalbessen en braambessen toveren een regenboog van smaken in je mond. Lokale kersenrassen met nostalgische 2

namen zoals Kernielse Zwarte of Bigareau Piringen schenken je een toets van puurheid die je alleen hier terugvindt. Haspengouw is ook een lust voor het oog. In het voorjaar kleurt een zee van geurige bloesems het landschap in. Van mei tot en met oktober plukken de fruit- en wijnboeren de vruchten van hun noeste arbeid. Je proeft van de verse oogst, de fruitige streekproducten en de gerenommeerde Limburgse wijnen. In deze periodes bruist het van fruitige festiviteiten. Maar ook daarbuiten leeft Haspengouw. Wandelingen, fietstochten, openfruitbedrijven, picknicks … Ontdek hier de fruittroeven van Haspengouw. Jean-Paul Peuskens, Limburgs gedeputeerde van Toerisme

Inhoud Van hagelkanonnen tot vuurkorven.......................................... 4 Haspengouws fruit onder de loep............................................. 8 Happen in Haspengouw ......................................................... 12 Op verkenning door het landschap.......................................... 18 Wegdromen in Haspengouw...................................................22

Ontdek het volledige fruitprogramma in de activiteitenkalenders! Een kijkje nemen achter de schermen van veilingen en fruitbedrijven, samen met de fruitboer appels plukken, wandelen tussen de vuurpotten, tijdens een fruitterras genieten van livemuziek en animatie tussen de boomgaarden, proeven van streekproducten, ... Van april t.e.m. oktober kun je in Haspengouw aan heel wat fruitige activiteiten deelnemen. De activiteitenkalenders geven je een volledig overzicht. Er is een bloesemkalender (april) en een oogstkalender (mei t.e.m. oktober). Beide zijn gratis verkrijgbaar in alle toeristische infokantoren van Haspengouw. Of surf naar www.toerismelimburg.be/fruit.

Haspengouw

bloesemactiviteiten kalender april 2012 • gratis

Haspengouw

Oogstactiviteiten KALENDER MEI T.E.M. OKTOBER 2012 • gratis

TIP 3

Het weer te slim af

idden 19de eeuw: in Haspengouw groeit de fruitteelt uit tot een zelfstandig beroep. Als een van de eerste regio’s ter wereld. Haspengouwse kersen en appels vinden gretig afzet in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Vandaag verovert het Limburgse fruit de hele wereld. En profileren de Haspengouwse fruittelers zich meer dan ooit als pioniers. Met hoogtechnologische en milieubewuste technieken telen ze het heerlijkste fruit en beschermen ze hun oogsten. Fruitteler Hugo Jacobs geeft enkele geheimen prijs.

Van hagelkanonnen tot vuurkorven 4

Hugo Jacobs: “Als fruitteler moet je continu op vinkenslag liggen. Je bent nooit zeker van je oogst. Vrieskou, hagel en zware regen kunnen op één dag een jaar werk vernielen. Tegen de nachtvorst zetten we vuurkorven en warmtekanonnen in, ook frostbusters genoemd. Of we benevelen de bloesemknoppen met water. De voortdurende vorming van ijs geeft dan net genoeg warmte af om te voorkomen dat de bloemen bevriezen. Hagelvorming gaan we tegen met kanonnen. Het geluid veroorzaakt schokgolven die doordringen tot in de wolken. Dat verhindert de vorming van hagelbollen. Een noodzaak: één fikse hagelbui en de hele oogst is om zeep.”

Tip van Hugo “Zolang de nachtvorst duurt, plaats ik vuurtjes tussen de fruitbomen. Zo’n 250 paraffinepotten per ha. Dat is nodig om de oogst te redden. ’s Nachts geven die vuurpotten een prachtig effect. Samen met andere telers stel ik mijn plantage open voor het publiek. Je kunt dan in het donker een wandeling maken tussen de vuurpotten. Deze nocturnes zijn echt de moeite waard.” Info nocturnes: zie bloesemkalender.

TIP

Hongerige diertjes verschalken Niet alleen het weer vormt een gevaar. Insecten, rupsen en knaagdieren zijn ook verlekkerd op het Haspengouwse fruit. Hugo Jacobs: “We plaatsen feromoon- of seksvallen. Die lokken insecten en vertellen de teler zo welke beestjes er rond zijn fruitbomen vliegen. Sommige fruitboeren zetten zelfs roofmijten in die de eitjes van de rode spin opeten. In de perenplantages maken we de bomen soms wit met een speciaal type klei, ongevaarlijk voor de mens. De witte kleur brengt perenbladvlooien in verwarring, zodat ze geen eitjes in de perenbomen leggen. Vogels zijn dan weer nuttig om rupsen en kleine knaagdieren weg te houden. Daarom merk je in veel plantages mezenkastjes op, maar ook nestkasten voor torenvalken en zitstangen voor roofvogels. Hongerige spreeuwenkolonies verjagen we dan weer met geluid.” “Al deze milieuvriendelijke technieken maken het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bijna overbodig. We sproeien alleen nog wanneer alle andere methodes tekortschieten. Bij warm en vochtig weer neemt het risico op schimmels en parasieten toe. Als er een infectie is, moeten we zo snel mogelijk sproeien. Dat gebeurt altijd op een zonnige dag na een regendag. De juiste timing

zorgt ervoor dat we de infecties met een zo klein mogelijke dosis efficiënt bestrijden. Alle sproeimiddelen zijn jarenlang uitvoerig getest met het oog op voedselveiligheid en milieuvriendelijkheid. Als je een teler ziet sproeien, kan het trouwens ook gewoon om bladbemesting gaan!”

Wist je dat … … Haspengouwse fruitboeren ook milieubewuste technieken gebruiken om de fruitteelt te stimuleren? Sommigen plaatsen bijenkorven in de boomgaarden voor de bevruchting van de bloesems. Ook wordt het gras niet gemaaid omdat het zo nuttige insecten lokt. En langs perenplantages worden elsenbomen of hagen geplant om roofwantsen een schuilplaats te bieden.

Van oogst tot winkel

Fruitige weetjes

Na de oogst brengt de teler zijn fruit naar de veiling. De keurmeesters bekijken het fruit, keuren het en kennen er een klasse aan toe. Daarna gaat het meteen naar de koelcellen. De verkoop vindt plaats in een zaal met een grote veilingklok. De kopers komen hier samen en ‘klokken af’ op de prijs die ze voor het fruit willen betalen. Fruittelers weten dus nooit vooraf hoeveel hun oogst opbrengt. Dat verschilt van dag tot dag naargelang vraag en aanbod. Na de verkoop wordt het fruit zo snel mogelijk in koelwagens geladen. Zo blijft het fris tot in de winkel.

• • • •

Een kijkje nemen achter de schermen van een veiling? Zie bloesem- of oogstkalender.

TIP

Haspengouw telt 9.400 ha boomgaarden. Dat is 59 % van het totaal in Vlaanderen: 15.800 ha. De wereldberoemde Jonagold-appel is afkomstig uit Amerika. Zijn succesverhaal begon toen Paul Nicolaï en Jozef Decoster hem naar Haspengouw brachten. Om fruit te bewaren, gebruiken fruittelers de innovatieve Ultra Low Oxygen-techniek. Dat is koeling onder een laag zuurstofgehalte. De Haspengouwse koelinstallaties behoren tot de beste van Europa. De fruitteelt in Haspengouw stelt duizenden mensen tewerk. Van plukkers in de oogsttijd tot wetenschappers, leerkrachten, veilingpersoneel, machinemakers … het hele jaar door.

Fruittelers verdienen respect! • •

Gooi best geen afval in de plantages. Neem nu een blikje. Als de fruitteler daar met zijn cirkelmaaier over rijdt, schiet het in duizenden stukjes over de hele plantage uit. Een ramp voor zijn bomen en oogst en gevaarlijk voor passanten. De landbouwwegen zijn leuk om te wandelen en te fietsen. Vergeet echter niet dat ze in de eerste plaats aangelegd werden voor de landbouwers. Toon daarom respect als ze aan het werk zijn.

april

n september en oktober kreunen de Haspengouwse fruitbomen onder het gewicht van miljoenen oogstrijpe appels en peren. Maar ook de andere maanden serveert deze fruitregio plukverse snoepertjes. In het Haspengouwse landschap zet je met plezier je tanden: maand na maand.

Haspengouws fruit onder de loep 8

Bloesems veranderen Haspengouw in één grote kleurenzee.

Fruitwebcam Volg de bloesem en de oogst van de vruchten op de voet met de fruitwebcam in Sint-Truiden of in Alden Biesen.

mei

De blauwe bes, framboos, rode en witte bes, braambes en aardbei komen piepen.

juni

Zoete kersen en zure krieken bevolken de bomen.

juli

Nog meer kersen en aardbeien vinden hun weg naar de oogstmanden. Ook de krieken, frambozen en kruisbessen zijn nu volledig op smaak.

augustus

De pruimen zijn rijp en ook frambozen, braambessen, rode, witte en zwarte bessen pieken. De appel- en perenbomen buigen al lichtjes door onder de lading nieuwe vruchten. De vroege appelsoorten zoals Elstar en Belgica vinden de weg naar de veilingen.

september/ oktober

De Haspengouwse wijndomeinen oogsten de druiven voor hun prijswinnende wijnen. De peren en de appels worden geplukt.

Wist je dat …

oktober

De laatste plukronde van Jonagold en Jonagored en de late appelsoorten zoals Braeburn sluiten het fruitseizoen af.

… Haspengouw niet alleen bekend is om zijn appels en peren? Ook zachtfruit zoals aardbeien, bessen, frambozen, pruimen en kersen verovert van hieruit de wereld.

Kijk mee op: www.toerismelimburg.be/fruit, www.bloesemfeesten-haspengouw.be, www.bilzen.be/toerisme.

...pruimenbloesems als eerste bloeien, gevolgd door peren en kersen? Appelbloesems zijn als laatste aan de beurt.

Aromatische aardbeien De beste aardbeien zijn sappig, hebben binnenin een oranje kleur en een tamelijk sterk aroma. • Haspengouwse soorten: Elsanta, Darselect, Charlotte, Clery, ... • Rijk aan: vitaminen A, B en C en de mineralen calcium, fosfor, natrium en kalium. Ze zijn heel arm aan calorieën. • Pluk: er zijn verschillende variëteiten en teeltsystemen waardoor de teelt kan gespreid worden. Vanaf eind maart in serre, vanaf april in plastic tunnels, eind mei tot eind september in volle grond. Vanaf oktober tot Kerstmis wordt er terug geplukt in plastictunnels en serres.

Blozende kersen Kersen moeten sappig zijn met een zachte smaak die varieert van zuur naar zoet. Ze mogen geen barsten vertonen en de verhouding tussen vruchtvlees en pit moet optimaal zijn. • Haspengouwse soorten: Hedelfinger, Bruine Bigarreau, Regina, Kordia, Summit, Sweetheart, Sylvia, Lapins, ... • Nieuwe variëteiten: Samba, Vanda en Korvik. • Rijk aan: vezelstoffen, vitamine C. Ze zijn heel arm aan calorieën. • Pluk: juni, juli en augustus.

Wereldberoemde appels uit Haspengouw Jonagold Deze zoetzure appel heeft een lichtgeel, stevig en sappig vruchtvlees. Hij is heerlijk uit het vuistje, in gerechten en als tafel- en dessertappel. • Rijk aan: vitaminen en mineralen zoals calcium, kalium en ijzer. • Afkomst: kruising tussen Golden Delicious en Jonathan. • Pluk: van half september tot eind oktober. Greenstar Een friszure appel met een ongeëvenaarde knapperigheid die hij bovendien erg lang behoudt. Het vruchtvlees verkleurt niet na het aansnijden. Dit maakt hem uitermate geschikt als garnering en in salades. • Afkomst: kruising tussen Granny Smith en Delbare Estivale. • Rijk aan: vitamine C. • Pluk: begin oktober.

Jonagored Het roomkleurige vruchtvlees is stevig en sappig en heeft een pittige, zoetzure smaak. Hij is vooral geschikt als appel uit het vuistje. • Afkomst: donkerrode mutant van Jonagold. • Pluk: van half september tot eind oktober. Kanzi Deze gloednieuwe appel heeft een heerlijke zoetzure smaak, een aangenaam aroma en een krokante sappige bijt. Zijn geelgroene achtergrond vertoont een aantrekkelijke egale felrode blos. • Afkomst: kruising tussen Gala en Braeburn. • Pluk: oktober. Belgica Deze herfstappel is een kruising van echte Belgische hoogstamrassen, gekruist door een echte Limburger. Hij heeft een zoetzure smaak en een nostalgisch aroma en is karmijnrood op een groene achtergrond. • Afkomst: kruising van de hoogstamrassen Pastoorsappel en Riemster Klumpkes. • Pluk: vanaf half augustus.

Sappige Haspengouwse peren Conference Zeer fijne, zoete en sappige smaak. Hierdoor is ze ideaal als tafelpeer. • Pluk: september. Doyenné du Comice Buitengewoon sappige peer met een zeer zoete, aromatische smaak. Dit levert haar de titel ‘koninginnepeer’ op. Ze is dan ook een ideale dessertpeer. • Pluk: september. Durondeau Een typische, lichtscherpe smaak. Vroeg geplukte Durondeaus zijn uitsluitend geschikt in de keuken, laat geplukte peren smaken heerlijk als dessertpeer. • Pluk: begin september (keuken), vanaf oktober (dessertpeer).

Sweet Sensation Deze afstammeling van de Doyenné du Comice heeft alle goede smaakeigenschappen van haar voorouders en bovendien is het de eerste peer met een aantrekkelijke felrode blos. • Pluk: september.

Fruitige tips • Koop oogst van eigen bodem en smul van seizoensfruit. Zo verklein je jouw ecologische voetafdruk. • Fruit bewaar je best ongewassen in de koelkast op max. 7 °C. Houd het gescheiden van groenten en andere fruitsoorten. Appels en peren stop je best in een plastic zak in het fruitvak, zo ver mogelijk van bananen. • Was zachtfruit eerst, voordat je het van zijn steeltjes ontdoet. Anders spoelt een groot deel van het lekkers gewoon weg met het water. • Wil je voorkomen dat een geschilde appel verkleurt? Besprenkel hem dan met wat citroen- of sinaasappelsap.

TIP 11

Borgloon Toerisme Borgloon, Markt z/n, 3840 Borgloon, + 32 12 67 36 53 of 54

Wandel- of fietstocht met picknick

n Haspengouw proef je het hele jaar door van al het lekkers dat de natuur voortbrengt. Geniet van een gezellige picknick met streekproducten, bezoek een streekproductenshop of ontdek een lokale brouwerij. Lokale koks ontwikkelen een gastronomisch palet waarin fruit een centrale rol speelt. Dat merk je in de Haspengouwse eetgelegenheden op pagina 16, die heerlijke streekgerechten met fruit opdienen.

Happen in Haspengouw 12

April t.e.m. september Fiets of wandel door de fruitige natuur. Je krijgt een heerlijk picknickpakket mee voor onderweg en een fiets- of wandelkaart. Reserveer je picknick drie dagen op voorhand bij Toerisme Borgloon. Vertrek: Kasteelhoeve De Tornaco, Romeinse Kassei 5, 3840 Borgloon (Voort) Prijs: € 9 p.p. Info en reservering: Toerisme Borgloon.

Bilzen Toerisme Bilzen, Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen (Rijkhoven), + 32 89 51 56 54

Picknicken in de boomgaarden van Alden Biesen

April t.e.m. oktober van 10 - 18 u., uitgezonderd tijdens evenementen Geniet tussen de boomgaarden van een rustige

picknick met streekeigen producten. Drie dagen vooraf reserveren. Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen (Rijkhoven) Prijs: picknick vanaf € 12,50 p.p. Info en reservering: Toerisme Bilzen.

Sint-Truiden Toerisme Sint-Truiden, Grote Markt, 3800 Sint-Truiden, + 32 11 70 18 18

Brouwerij Kerkom

Het hele jaar door Ambachtelijke brouwerij in het kasteeldorpje Kerkom. Naast de blonde en bruine Bink is er ook een derde biersoort: de Bloesem Bink met fruitige smaak. Die is gemaakt met lokale honing en perenstroop van Vrolingen (Wellen). Naamsesteenweg 469, 3800 Sint-Truiden (Kerkombij-Sint-Truiden), + 32 495 38 12 14, www.brouwerijkerkom.be Open: april t.e.m. september van 11 - 22 u.; oktober t.e.m. maart van 13 - 22 u. Rondleiding op zaterdag om 15 u. Gesloten: maandag en dinsdag. Prijs rondleiding: € 3,50 p.p., inclusief proefglaasje Binkbier.

Romantisch picknicken

Het hele jaar door Bestel een fruitige picknickrugzak en ga op ontdekkingstocht door de fruitstreek. De luxueuze en handige rugzak bevat lekkernijen voor onderweg, een fiets-, wandelen autogids en een geheime tip voor de meest romantische picknickplaats van Haspengouw. Twee dagen vooraf reserveren. Prijs: € 45 voor 2 personen (de luxepicknickzak mag je mee naar huis nemen) of voordeeltarief: € 60 voor 2 personen inclusief 2 huurfietsen. Info en reservering: Toerisme Sint-Truiden.

Streekproductenshop Sint-Truiden

Het hele jaar door Hier koop je de beste Haspengouwse lekkernijen: fruitsappen, bieren, wijnen, fruitjenevers en fruitlikeuren, maar ook fruitconfituren, stroop, speculaas, advocaat en honing … De shop ligt bij het Toeristisch Infokantoor van Sint-Truiden. Grote Markt, 3800 Sint-Truiden Open: dagelijks van 10 - 12.30 u. en 13 - 18 u.; januari en februari van 10 - 12.30 u. en 13 - 16 u. Gratis toegang.

Recept: Konijn Puur Haspengouw Johan Lismont, chef-kok van restaurant Ambrozijn in Borgloon, geeft één van zijn keukengeheimen prijs: rosace van konijnenfilet op een lauwwarme carpaccio van Conférence, bestreken met Loonse perenstroop samen met een stoofpotje van zachtgegaarde konijnenbout en witlof met een sabayon van Binkbier. Laat het smaken.

Ingrediënten • • • • • • • • • • • • • •

1 konijnenfilet 1 konijnenbout 1 stronk witloof (Be) ± 700 g aardappelen 1 peer (Conférence) 2 blaadjes verse koriander 2 eetlepels Loonse stroop 2 eidooiers 2 eetlepels Binkbier 1 dl kalfsglacé 2 takjes rozemarijn een scheutje rode wijn een takje platte peterselie cacaoboter, bakboter of bakmargarine

Bereidingswijze • Snij de peer recht af, op 2,5 cm onder het steeltje. • Snij de rest van de peer met de mandoline in zeer fijne, gelijke schijfjes. Schik ze in waaier op een beboterd bord. • Bestrijk de peer met Loonse stroop en karameliseer ze lichtjes onder de grill. • Snij van de rest van de peer kleine brunoises en stoof die kort aan in een beetje cacaoboter, bakboter of bakmargarine. • Meng daar – vlak vóór de gaartijd – de vers gehakte koriander onder. • Laat het stuk peer mét steeltje even in de oven garen. Gebruik het om het bord af te werken. • Gaar de konijnenbout een kwartier zacht in een oven op 155 °C. • Snij het vlees van de bout, snij het in stukjes en stoof het kort aan met wat fijngesneden witloof. Smaak het af met peper en zout. • Dresseer het in een glaasje. • Klop een sabayon van de eierdooiers met Binkbier en nappeer hem over de ragout. • Garneer af met een takje platte peterselie. • Bak de filet van het konijn kort aan en gaar het zo’n 3 minuten in de oven op 200 °C.

• Versnijd de filet in waaier en schik hem op de lauwwarme carpaccio van peer die met Loonse stroop is ingestreken. • Bak intussen de aardappelen en schik ze in waaiervorm. • Kook wat rozemarijn en rode wijn in voor de saus, en voeg er de kalfsglacé aan toe. • Werk af met een kleine hoeveelheid hoeveboter en mix het luchtig op.

Barzeele, Dorpsstraat 5-7, Hoeselt, + 32 89 41 17 68 Amadeo, Dorpsstraat 39a, Hoeselt, + 32 89 41 18 76 Time Out, Dorpsstraat 11, Hoeselt, + 32 476 45 14 39 Nollekes Winning, Schalkhovenstraat 79, Hoeselt (Schalkhoven), + 32 498 06 43 76 Boescafe, Dorpsstraat 7, Kortessem, + 32 11 37 52 79 't Raedthuys, Kerkplein 6, Kortessem, + 32 11 37 51 49 Oud Corteshem, Dorpsstraat 5, Kortessem, + 32 11 37 70 08 De Waterburcht, Kattestraat 22, Riemst (Millen), + 32 12 45 86 42 Hoeve Dewalleff, Tikkelsteeg 13, Riemst (Millen), + 32 12 23 70 89 Melograno, Tongersesteenweg 145, Riemst (Herderen), + 32 12 45 15 38 Delicia, Visésteenweg 226, Riemst (Zichen-Zussen-Bolder), + 32 12 45 16 55 De Louvain, Statiestraat 2, Riemst (Kanne), + 32 12 45 55 00 Remost, Tongersesteenweg 145, Riemst, + 32 12 45 46 23 De Smokkelhoeve, Lafelterweg 1, Riemst (Vroenhoven), + 32 12 39 39 80

42 Tösse Jeker en Maos, Bovenstraat 4, Riemst (Kanne), + 32 12 74 14 04 43 ‘t Dicke Verschil, Brugstraat 35, Riemst (Kanne), + 32 12 45 52 21 44 De Bink, Grote Markt 39, Sint-Truiden, + 32 11 76 60 20 45 Steakhouse St-Trudo, Grote Markt 48, Sint-Truiden, + 32 11 67 41 06 46 ’t Nieuwscafé, Heilig Hartplein 5, Sint-Truiden, + 32 11 70 28 50 47 Pacific, Grote Markt 4, Sint-Truiden, + 32 11 67 14 90 48 Grand Café Stayen, Tiensesteenweg 168, Sint-Truiden, + 32 11 68 12 34 49 Domein Speelhof, Speelhoflaan 5, Sint-Truiden, + 32 495 21 24 01 50 ’t Begijntje, Begijnhof 62, Sint-Truiden, + 32 11 69 57 53

51 Taverne Winston, Luikersteenweg 325, Sint-Truiden (Brustem), + 32 11 67 17 99 52 Brouwerij Kerkom, Naamsesteenweg 469, Sint-Truiden (Kerkom), + 32 495 38 12 14 53 Domein Nieuwenhoven, Nieuwenhoven 1, Sint-Truiden, + 32 11 68 06 35 54 Château de la Motte, Mettekovenstraat 4, Sint-Truiden (Groot-Gelmen), + 32 11 48 10 86

55 Herestraat 2, Herestraat 2, Sint-Truiden (Duras), + 32 11 75 85 02 56 In de zwaan, Klein Gelmenstraat 1, Sint-Truiden (Groot-Gelmen), + 32 11 76 73 77

Fruitroutekaarten

Diepenbeek Nieuwerkerken

Alken

Kortessem

Wellen

32 33 34

24 23 25 28 29

27 44

Hamont-Achel

Lommel

Neerpelt

45 47

Overpelt

Kinrooi

Bree Peer

Antwerpen

E313

Maaseik

Ham

E25

Heusden-Zolder Lummen

Dilsen-Stokkem

Opglabbeek

Houthalen-Helchteren

Zonhoven

Maasmechelen

Genk

E314 Halen

Hasselt Herk-de-Stad

Nieuwerkerken

Lanaken Alken

Aken Heerlen Keulen

Riemst

E25

Brussel Tongeren Heers E40

Voeren

E313

Gingelom

Riemst 38

Tongeren

Heers

14 16

Herstappe

Herstappe E40 Luik

17 20

Hoeselt

Borgloon

Bilzen Kortessem

Wellen

St-Truiden

41 42

18 15

Zutendaal Diepenbeek

7 56

E314 Leuven Brussel

Sint-Truiden

Meeuwen-Gruitrode Beringen

Tessenderlo

5 9

Leopoldsburg

Bilzen

Borgloon

37 40

49 50

Bocholt

Hechtel-Eksel

31 Hoeselt

Eindhoven

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

Maa

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

De Horne, Brugstraat 30, Heers (Vechmaal), + 32 12 74 55 08 Heere van Heers, Nieuwe Steenweg 57, Heers, + 32 11 48 20 07 Hoeve Renwa, Haspengouwlaan 5, Heers (Horpmaal), + 32 11 75 85 50 Malais Stephane, Henestraat 15, Heers (Heks), + 32 486 24 54 29 Bistro ’t Catarakske, Hampstraat 1, Heers (Klein-Gelmen), + 32 479 66 65 08 ’t Martenshof, Mettekovenstraat 2, Heers (Mettekoven), + 32 11 48 62 76 The Passage, Steenweg 179, Heers, + 32 11 69 86 38 Restaurant Marghery, Nieuwe Steenweg 35, Heers, + 32 497 55 39 95 Restaurant Loreline, St. Lambertusstraat 10, Hoeselt (Alt-Hoeselt), + 32 12 39 33 96 De Weijers Hoven, Melleveldstraat 4, Hoeselt, + 32 89 50 28 47 Ter Beuke, Romershovenstraat 148, Hoeselt (Romershoven), + 32 89 51 18 81 The Loft, Industrielaan 32, Hoeselt, + 32 89 51 99 99 Brasserie De Singelhoeve, Bronstraat 12, Hoeselt (Werm), + 32 12 74 74 84 De Tommen, Tommenstraat 17, Hoeselt (Sint-Huibrechts-Hern), + 32 12 45 88 37

Maa s

14 15 De Casteleyn, Markt 47, 16 Bilzen, + 32 89 41 45 95 Chopin, Markt 39, Bilzen, + 32 89 49 21 39 17 Ons Gedacht, Daalstraat 17, Bilzen (Rosmeer), + 32 472 42 08 81 Restaurant Ambrozijn, Tongersesteenweg 30, 18 Borgloon, + 32 12 74 72 31 19 Bistro Stef - Het Klaphuis, Kortestraat 2, Borgloon, + 32 12 74 73 25 20 Taverne De Klee, Kleestraat 10, Borgloon, + 32 12 74 48 31 21 Eetcafé Konak, Tongersesteenweg 11, Borgloon, + 32 12 74 72 43 22 Frituur Robert, Stationsstraat 11, Borgloon, + 32 12 74 12 08 23 Taverne De nieuwe graef, Speelhof 2, Borgloon, + 32 12 24 14 88 24 Kasteel van Rullingen, Rullingen 1, Borgloon (Rullingen), + 32 12 74 31 46 25 Jachthuis Rullingen, Rullingen 1b, Borgloon (Rullingen), + 32 12 74 31 46 26 De Winning, Hannuitstraat 9, Gingelom (Montenaken), + 32 11 88 37 14 27 Het Pachthof, Thewitstraat 8, Gingelom (Borlo), + 32 11 88 39 23

Proef in volgende horecazaken van een streekgerecht op basis van fruit:

Aken

Haspengouw in Limburg

Limburg

et de fiets, te voet, in de auto, op de Vespa of moto, met een fietstaxi, een elektrisch wagentje of in een retro VW-busje, mét of zonder gids … Het maakt niet uit hoe je fruitig Haspengouw verkent, het landschap is hartveroverend mooi. De lokale lekkernijen onvergetelijk. In enkele fruitbedrijven kan je onderweg zelfs vers fruit kopen. Ideaal om jezelf een gezonde en lekkere energiestoot te geven.

Op verkenning door het landschap 18

Bilzen

Borgloon

Toerisme Bilzen, Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen (Rijkhoven), + 32 89 51 56 54

Toerisme Borgloon, Markt z/n, 3840 Borgloon, + 32 12 67 36 53 of 54

Fruitroute met een elektrisch wagentje

Toeren in Haspengouw in een retro VW-bus

April t.e.m. oktober van 10 - 17 u. Geniet van een rustige rit met een elektrisch golfkarretje door het fruitlandschap. Lekkerbekken sluiten de fruitige tour af met een heerlijke picknick boordevol streekeigen producten.

Vertrek: Brasserie Remise New Style, Leroyplein 2, 3740 Bilzen (Munsterbilzen); Toerisme Bilzen, Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen (Rijkhoven) Prijs: huur wagentje (max. 4 pers./wagentje): € 60/ halve dag (4 uur); Picknick: vanaf € 12,50. Info en reservering: Toerisme Bilzen of Milieuvriendelijk Genieten p/a Remise New Style, + 32 89 85 67 11

April t.e.m. september De retro VW-bus mét chauffeur brengt je via een uitgestippelde route naar de mooiste plekjes in Haspengouw. Onderweg krijg je de nodige uitleg. Er is plaats voor 6 passagiers. Vertrek: Tongersesteenweg 100 A, 3840 Borgloon (gratis parkeermogelijkheid) Duur: 1,5 uur. Prijs: € 130 per rit. Info en reservering: Toerisme Borgloon.

Fruitroutekaarten

Haspengouw in fruitig Wandelen m tot oogst - 2013 Van bloesewandelroutes 2012 4

Limburg

fietsen doo Van bloese r fruitig Haspen gouw m tot 5 knoopp oogst untroutes

Vijf fietslussen loodsen je langs de mooiste plekjes van fruitregio Haspengouw. Je start in Alken, Bilzen, Borgloon of Sint-Truiden. Er zijn ook vier wandelroutes van 4 tot 8,5 km met startplaats in Kortessem, Borgloon, Heers of Sint-Truiden. Onderweg ontdek je prachtige kastelen, vierkantshoeves, vredige dorpjes, fruitplantages en mooie vergezichten. De fruitroutekaarten zijn te koop in de toeristische infokantoren van Haspengouw of via www.toerismelimburg.be €2

Prijs: € 2 per kaart.

TIP Pluk de dag, niet het fruit! Respecteer het werk van de fruitteler.

TIP 19

2012 - 2013

Kunst laat het Haspengouwse landschap spreken

Het hele jaar door Het kunstenproject pit brengt ook in 2012 kunst in het Haspengouwse landschap. Dankzij de kunstwerken kijk je op een andere manier naar de omgeving. Het landschap bevat nu eenmaal veel verhalen die niet altijd onmiddellijk zichtbaar zijn. Een aantal werken uit 2011 kun je nog altijd bezichtigen. Zoals Twijfelgrens 1 van Fred Eerdekens, een houtachtige sculptuur die het woord ‘twijfelgrens’ schrijft in het Haspengouwse decor. ‘Reading between the Lines’ 2 van Gijs Van Vaerenbergh tovert met 100 op elkaar gestapelde lagen staalplaat een Loonse kerk van 10 meter hoog in het landschap. Of de Tranendreef 3 met pit-boomtenten van Dré Wapenaar waarin je hoog en droog onder de boomkruin effectief kunt overnachten. In de loop van 2012 komen er nog nieuwe werken bij. pit maakt deel uit van Z-OUT, het ambitieuze beeldenproject van cultuurhuis Z33. foto © Z33, K.Vrancken

Info: www.z33.be. Reservering boomtenten: Toerisme Borgloon. Locaties: 1 Romeinse Kassei, ter hoogte van de Bollenberg in Borgloon. Parkeren: Sint-Truidersteenweg t.h.v. de Grootloonstraat. 2 Tussen de Romeinse Kassei en de Watertoren in Borgloon. Parkeren: Sint-Truidersteenweg t.h.v. de Grootloonstraat. 3 Dreef naar het kasteel van Heks in Heers. Parkeren: Alfonsstraat. Vanuit de parkings is er bewegwijzering naar de kunstwerken.

Toerisme Sint-Truiden, Markt z/n, 3800 Sint-Truiden, + 32 11 70 18 18

Ballonvaarten

Het hele jaar door Zweef mee met een luchtballon en bekijk de Haspengouwse pracht vanuit vogelperspectief. Je legt de vertreklocatie vast in overleg met je piloot. Duur: 1,5 uur. Info en reservering: Toerisme Sint-Truiden Prijs: € 160 p.p.

Fruitstreekmuseum

April t.e.m. september (behalve op maandag en Pasen) van 13 - 17 u. Foto's en teksten geven je een overzicht van de geschiedenis van de fruitteelt in Haspengouw. Je krijgt ook zicht op alle nevenactiviteiten van de fruitteelt. Het museum pakt uit met een groot aantal fascinerende relicten zoals de oudste sorteermachine uit Europa en de oudste veilingklok van België. Colenstraat 1, 3840 Borgloon (Kerniel) Prijs: € 1 p.p.

Sint-Truiden

TIP

Vertrek: Fietsonthaal- en servicepunt Sint-Truiden, Stationsplein 65, 3800 Sint-Truiden Duur: 1 of 2 uur. Prijs: € 15 per uur. Info en reservering: 0800 96 96 7 (optie 2).

Fruitqueeste Fietstaxi

Het hele jaar door Vlij je neer in de fietstaxi en laat je rondfietsen naar de mooiste plekjes in en rond Sint-Truiden. Je kiest uit drie routes: een stadsrondrit van 1 uur, een kastelenrondrit van 2 uur en een fruitrondrit van 2 uur.

Het hele jaar door Ga met je kids op ontdekkingstocht in het wachtbekkennatuurgebied van de Cicindria-beek. Tijdens een korte wandeling tussen de fruitbomen los je vraagjes op en ga je op zoek naar rare vogelkastjes!

Fruitverhalen Haspengouw herbergt heel wat erfgoed en verhalen. Op heel wat rustplaatsen langs het fietsroutenetwerk en wandelwegen in SintTruiden bel je naar het gratis telefoonnummer 0800 17 078 en krijg je een kort maar boeiend of grappig fruitverhaal te horen.

Met de Vespa door de heuvels Huur een Vespa en geniet van de heuvels, kastelen, kerkdorpjes, wijndomeinen en de kriskraskronkelende wegjes tussen de fruitbomen. Pure nostalgie. Je kiest uit verschillende Vespaformules. Verhuuradressen: www.toerismelimburg.be

TIP

Prijs: Gratis. Kaart af te halen bij Toerisme Sint-Truiden.

Bewaar hier de gratis bloesem- of oogstkalender verkrijgbaar in de toeristische infokantoren van Haspengouw

mening is een WIN Jouw overnachting waard! Toerisme Limburg wil een topper maken van je verblijf. Hoe tevreden ben jij over je logies en over Limburg? Surf naar www.toerismelimburg.be/jouwmeningtelt en vul de online enquête in. Dan maak je meteen kans op een Limburg-vakantiecheque ter waarde van € 250.

an bloesem tot oogst: in Haspengouw valt er zoveel te beleven dat je best een verblijf aan je bezoek koppelt. In de fruitstreek kies je uit tal van kleine hotels en B&B’s. Waarom geen kamer boeken in een vierkantshoeve, kasteel of fruitbedrijf? Waar je ook boekt, je bent altijd zeker van een warm onthaal, een heerlijk ontbijt en de onovertroffen Limburgse gastvrijheid. Kijk snel op www.toerismelimburg.be voor je ideale vakantieverblijf.

Wegdromen in Haspengouw 22

Fruitige wellness ”Haspengouw bruist van de fruitige animatie. We hebben volop genoten van de lekkere gastronomische tussendoortjes.” Een verblijf boeken in Haspengouw? Een goed idee! Andere bezoekers zijn alvast laaiend enthousiast:

"Je zit hier in een heel andere wereld. En toch is het eigenlijk verrassend dichtbij.”

“Heerlijk om te wandelen tussen de boomgaarden vol met dat lekkere fruit."

"Hier tussen de fruitbomen kom je helemaal tot rust. Vergeet je die drukte van alledag. Zalig!”

Wellnesscentrum Aquatron integreert het eigen streekfruit in haar behandelingen. Neem een bruisend appelbad en laat je verwennen met een lichaamspakking met producten op basis van appels. Of droom heerlijk weg bij een hoofd- en gelaatsmassage met appelolie. In de lounge geniet je van een glaasje cava met verse Haspengouwse aardbeien. Bij nagenoeg elk schoonheidsarrangement proef je van overheerlijke verse fruitsapjes. Gezond genieten à la Haspengouw! Info en reservering: + 32 11 68 08 90, www.aquatron.be

Bewaar hier de gratis bloesem- of oogstkalender verkrijgbaar in de toeristische infokantoren van Haspengouw

meer info

Toerisme Sint-Truiden, Stadhuis, Grote Markt, 3800 Sint-Truiden, + 32 11 70 18 18, info.toerisme@sint-truiden.be Open: dagelijks van 10 - 12.30 u. en van 13 - 18 u., behalve januari en februari tot 16 u.

www.toerismelimburg.be/fruit www.bloesemfeesten-haspengouw.be www.oogstfeesten-haspengouw.be

Nog meer ontdekken? In de toeristische infokantoren van Haspengouw kun je voor € 12,50 een fietsbox kopen met 7 fietsthemakaarten of een fruitfiets- of fruitwandelkaart voor € 2. En je kunt er terecht voor de gratis bloesem- of oogstkalender en de ontdekkingsgids Haspengouw met alle bezienswaardigheden.

Fruitige wellness ”Haspengouw bruist van de fruitige animatie. We hebben volop genoten van de lekkere gastronomische tussendoortjes.” een verblijf boeken in Haspengouw? een goed idee! Andere bezoekers zijn alvast laaiend enthousiast:

"Je zit hier in een heel andere wereld. En toch is het eigenlijk verrassend dichtbij.”

“Heerlijk om te wandelen tussen de boomgaarden vol met dat lekkere fruit."

"Hier tussen de fruitbomen kom je helemaal tot rust. Vergeet je die drukte van alledag. Zalig!”

colofon Deze brochure is een uitgave van Toerisme Limburg vzw, Universiteitslaan 3, 3500 Hasselt, + 32 11 30 55 00, info@toerismelimburg.be, www.toerismelimburg.be V.U.: W. Orlandini, Permekelaan 5, 3500 Hasselt Eindredactie: Toerisme Limburg Redactie: Johan Veldeman, Alfabetweter Beeldmateriaal: Toerisme Limburg, E. Daniëls, K. Wintmolders, S. van den Bossche, R. Reynders, R. Jacobs, L. Willaert; K. De Langhe, Belgische Fruitveiling, Veiling Haspengouw, Z33 Realisatie: Impuls, Genk D/2012/1504/16 Deze publicatie kwam tot stand i.s.m. de gemeenten van Haspengouw